diff --git "a/krj_Latn/fineweb-2_000001_keep.jsonl" "b/krj_Latn/fineweb-2_000001_keep.jsonl" new file mode 100644--- /dev/null +++ "b/krj_Latn/fineweb-2_000001_keep.jsonl" @@ -0,0 +1,828 @@ +{"text":"\"Ang Pag-inum kang Tuba\" ni Randy Tacogdoy\nLitrato: Bobby Wong, Jr.\nAng Pag-inum kang Tuba\nni Randy Tacogdoy\nPurupait, araaplud, taratam-is, rurapuyot. Una ko natiksiman ang tuba antes ako nakalapak sa Grade 1 bangud sa akun pagtaratawas sa akun manginginum nga Tatay sa anang masami nga paglagaw-lagaw sa akun nagaisarahanun nga maninoy nga sangka mananggite. Suno sa akun Tatay, sa imnanay kang tuba nanda nakasugtan ang pagkaput kanakun kang akun maninoy sa bunyag.\nAragyan paagto kag pauli sa eskwelahan ang balay kag tubaan kang akun maninoy. Haros kada tapos kang amun klase sa hapon, nagahapit ako rugto agud agyan ang akun Tatay. Masami nagauna takun uli bangud mapadayon pa tanda sa andang pagtagay kag masadya nga istoryahanay. Antes kang akun pag-uli, ginapatiraw nanda ako kang pira lang ka lab-ok nga tuba kag ginapabalonan kang nagalutaw-lutaw nga pamatyagan.\nBilang sangka lamharun, haros nangin kabahin kang akun pagsinarayo ang pag-inum ka tuba maski pa indi man sa kadurohon.\nSa pagkamatood, sa sangka hulut kang tubaan sa diin nabutang ang mga garapon kag mga baso para sa pag-inum kang tuba, may sangka magamay nga baso nga gintagna ang akun maninoy nga para lang sa akun paggamit. Sa akun pagbahul nasapwan ko ang mauukut nga relasyon kang tawo sa pag-inum kang tuba bukut sa akun mga tubo-tubo kundi sa kinauna nga mga Karay-a kag iba nga mga Bisaya.\nNabasahan ko sa eskwelahan ang mga sinulatan kang dumuloong nga mga Katsila ang nahanungud sa kamayad kang kinauna nga mga Bisaya pag-abot sa pag-inum nga makarilingin, sa diin tuba ang pinakauso. Ang pag-inum kang tuba ginadumarahan kang mga etiketa kag bukut lamang pagbauk tubtub sa malingin. Paagi sa pag-inum kang tuba kaimaw kang mga tumanduk, nahimo kang mga Katsila nga makig-abyan sa mga Bisaya kag nalikawan ang inaway. Ginagamit ang pag-inum kang tuba agud mapanami ang istoryahanay sa paglubad kang mga problema ukon kinagamo. Siguro, ang rapuyot kag ang pagkadanlug sa tubug kag sa paminarun kang dyang irimnun nagapadanlug man kang pag-istoryahanay kag pagsugtanay kang nagabag-idanay nga mga baratyagun kag nagabunggoanay nga mga huna-huna. Ang pag-inum kang tuba nangin kinahanglanun man nga bahin kang pinakaimportante nga mga ritwal sa amo nga panahon parehas kang pag-amba ukon paghalad para sa mabinungahun nga patubas ukon madinarag-un nga pagpangayam.\nPagkatapos kang akun pag-eskwela, nangin kabahin kang akun obra ang pag-agto sa mga surudlun kag binukid nga bahin kang probinsya sa diin nakaistorya ko ang pira ka mga mal-am nga tumanduk. Sa atubang kang pagkapait ugaring mananam nga irimnun, napamatian ko ang andang tumanduk nga mga komposo, kag ang panaysayun sa dinumaan nga mga riwal parehas kang pagtambi-palad nga ginatawag rig-un, sa diin ang mga ginikanan kang ginakasal nagabaylohanay kang mabinalaybayun nga kasugtanan ukon mali-mali samtang bulus-bulus nga nagasuyup kang tuba sa sangka tibod gamit ang tandok ukon suruyupan nga himo sa gamay nga puno kang bagakay.\nSa pinsar ko, daw sanggut kang mananggite kag anang tagub ang kaangtanan kang pag-inum kang tuba kag ang pagpangabuhi kang tawo. Daw gintagna ukon ginsukol agud mag-igo sa gamit kag kinahanglanun kang kada isara agud mapabilin sa marig-un kag manami nga mga kahimtangan.\nNaabotan ko pa ang malapad nga tubaan sa nasunog nga tindahan sa banwa kang San Jose, sa diin, kon hapon, nagkalain-lain nga mga tawo ang nagatiriripon, magkinalakala, magsunloganay kag kon kaisa magkinantahanay, dayon mag-amat-amat rinaplaag nga daw sa tinabog kang dulum nga wara it gamo. Bukut parehas sa tulad nga mga irimnan nga masami may nagairinaway.\nParehas kang nasunog nga tubaan sa San Jose, nakita ko ang amat-amat nga paggamay kon bukut man pagkadura kang mga tubaan kag kang andang kabilinggan sa pagsinarayo kang katawhan sa pihak kang pagbaylo kang panahon kag pag-uso kang ibang mga irimnun parehas kang mga beer kag whisky. Ang akun maninoy nag-untat man sa pagpamanggut.\nBasi mag-abot ang adlaw nga indi run matirawan ang indi mabaylohan nga sabor kag gahum kang tuba. Basi indi run mabatian ang kaisa magahud ugaring malinung nga pagistoryahanay kag pagkinantahanay, ang makinabubut-un nga paghisugtanay. Kag indi run makit-an ang makatalanhaga nga pagtuyub kang atup kang balay.\nIpasarig ko lamang sa padayon nga pagtubo ukon pagpatubo kang maunit nga mga puno kang niyog ang padayon man nga pagkaunit kang manamit nga kultura kang pag-inum kang tuba agud indi dya maglaya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/11\/24\/ang-pag-inum-kang-tuba-ni-randy-tacogdoy\/","date":"2013-06-19T16:38:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368708882773\/warc\/CC-MAIN-20130516125442-00024-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998545647,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":54,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999854564666748}","num_words":698,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.18,"stopwords_ratio":0.394,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 15:16\n16 Bukun ti kamo ang nagpili kanakun, kundi nga ako amo ang nagpili kaninyo, kag ginpili ko kamo nga magkabuhi nga nagapamunga kang bunga nga magapabilin hasta san-o. Kon amo dya ang inyo himoon, itugro kang Amay ang bisan ano nga pangayoon ninyo sa akun ngaran.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/John\/15\/16","date":"2013-05-21T21:42:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368700626424\/warc\/CC-MAIN-20130516103706-00026-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995557666,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999555766582489}","num_words":65,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.221,"stopwords_ratio":0.277,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"1 Samtang rugto si Apolos sa Corinto, si Pablo tana nagpanaw kag mag-agi sa barabakulodon nga bahin kang probinsya hasta nga makadangat tana sa Efeso, kag rugto may nakita tana nga mga disipulo. 2 Ginpamangkot sanda ni Pablo, \"Katong magtoo kamo sa Ginoo, nabaton bala ninyo ang Balaan nga Ispirito?\" Nagsabat sanda, \"Wara. Wara gani kami ka bati nga may Balaan nga Ispirito gali.\" 3 Ginpamangkot sanda ni Pablo, \"Kon amo, sa ano nga sahi ka bawtiso kamo ginbawtisohan?\" Nagsabat sanda, \"Sa bawtiso nga gintudlo ni Juan.\" 4 Nagkuon si Pablo, \"Ang pagbawtiso ni Juan para lang sa mga tawo nga naghinulsul, kag ginkun-an na man ang mga Israelenhun nga magtoo sa magaabot sunod kana, nga wara ti liwan kundi si Jesus.\" 5 Pagkabati nanda ka dya, ginbawtisohan sanda sa ngaran ni Ginoong Jesus. 6 Gintungtong ni Pablo ang anang alima kananda; dayon nagkunsad kananda ang Balaan nga Ispirito kag naghambal sanda kang lain nga sahi kang mga linggwahe kag nagpahayag kang mensahe kang Dios. 7 Mga napulo'g darwa sanda tanan ka mga laki. 8 Sa sulud kang tatlo ka bulan nagpadayon si Pablo sa pag-agto sa sinagoga kag may kaisug tana nga naghambal sa katawhan. Nagpakigdiskusyon tana kananda kag gintinguhaan na gid nga mapapati sanda nahanungud sa pagginahum kang Dios. 9 Pero ang iba kananda mga awut gid ti ulo kag indi magpati, kag sa atubang kang katawhan ginpakamalain nanda ang nahanungud sa pagsunod sa Dalan kang Ginoo. Gani naghalin si Pablo kananda, kag gin-imaw na ang mga disipulo. Kada adlaw nagapakigdiskusyon tana sa mga tawo nga nagaaragto sa eskwelahan ni Tirano. 10 Nagpadayon dya sa sulud kang darwa ka tuig, gani ang tanan nga mga Judio kag mga Griego nga nagaistar sa probinsya kang Asia, nakabati kang Pulong kang Ginoo. 11 Ang Dios naghimo kang mga pinasahi nga mga milagro paagi kay Pablo. 12 Bisan mga panyo ukon tampi nga anang gin-gamit ginadara kag ipadapat sa mga masakitun, kag nagaarayad sanda kag nagagurowa man ang mga malaot nga ispirito halin sa mga tawo nga ginsab-an. 13 May mga Judio rugto nga nagapanglugayawan kag nagapanabog kang mga malaot nga ispirito. Gintirawan nanda nga mitlangun ang ngaran ni Ginoong Jesus sa pagpanabog ka mga malaot nga ispirito. Nagkuon sanda, \"Sa ngaran ni Jesus nga ginawali ni Pablo, ginamandoan ko kamo nga maggurowa!\" 14 Amo dya ang ginahimo kang pito ka mga kabataan nga laki ni Esceva nga pinakamataas nga pari kang mga Judio. 15 Pero ginsabat sanda kang malaot nga ispirito, \"Kilala ko si Jesus kag kilala ko man si Pablo. Pero kamo tana, sin-o tinyo?\" 16 Dayon, gindamhagan kang tawo nga nasab-an kang malaot nga ispirito ang mga bata ni Esceva, kag tungud kang kapurus na ka dya nadaug na sanda tanan. Gani nagparalagyo sanda pagwa sa balay nga wara ti mga bayo kag puros pilasun. 17 Ang natabo nga dya nabalahuba sa tanan nga mga Judio kag mga Griego nga nagaistar sa Efeso, kag hinadlukan gid sanda ka mayad, kag napasidunggan pa gid ang ngaran ni Ginoong Jesus. 18 Duro nga mga tumuluo ang nag-ako kag nagtuad kang malain nanda nga ginhimo kato anay. 19 Duro nga mga madyikero ang nagdara kang andang mga libro parte sa madyik kag gintipon nanda dya kag ginsunog sa atubang kang katawhan. Gin-isip nanda ang bili kang amo nga mga libro kag nakalambot sa mga 50,000 ka pilak. 20 Gani ang pulong kang Dios naglapnag pa gid kag nagduro ang mga nagtoroo kay Cristo. 21 Pagkatapos kang mga hitabo nga dya, nagpamat-ud si Pablo nga mag-agto sa Jerusalem nga maagi sa Macedonia kag Acaya. Nagkuon tana, \"Pagkatapos nga makaagto ako sa Jerusalem, kinahanglan nga maagto man ako sa Roma.\" 22 Gani ginpauna na sa Macedonia ang darwa nga nagabulig kana nga amo sanday Timoteo kag Erasto, kag ana tana nagpabilin pa kang pira ka adlaw sa probinsya kang Asia. 23 Kang mga tinion man nga to, may bahul nga kinagamo nga natabo nga may kaangtanan sa Dalan kang Ginoo. 24 May sangka platero nga ginahingaranan kay Demetrio, nga nagapanghimo kang pilak nga mga garagmay nga templo kang andang diosa nga si Artemisa, kag dya nagtugro kang bahul nga kita sa anang mga tinawo. 25 Gintipon na ang anang mga tinawo kag ang iba pa nga mga platero, kag nagkuon tana kananda, \"Mga amigo, nakamaan kamo nga ang atun pag-uswag nagahalin sa parangitan-an nga dya. 26 Nakita ninyo man kag nabatian kon ano ang ginahimo kang Pablo nga ria. Nagakuon tana nga ang mga dios nga ginhimo kang tawo bukun ti matuod nga dios, kag duro ang anang nahaylo kag napapati indi lang rugya sa Efeso kundi haros sa bilog nga probinsya kang Asia. 27 Gani may katalagman nga ang atun parangitan-an nga dya pakalainun. Kag labut pa, ang templo kang atun diosa nga si Artemisa mangin wara ti pulos kag indi run tana pagpadunggan bilang diosa--tana nga ginsimba kang tanan sa bilog nga Asia kag sa bilog nga kalibutan.\" 28 Pagkabati nanda ka dya, nag-ugut gid sanda ka mayad kag nagsinggitan, \"Gamhanan si Artemisa nga diosa kang taga-Efeso!\" 29 Gani nagkinagamo ang mga tawo sa syudad. Gindakup nanda si Gayo kag Aristarco nga taga-Macedonia nga mga kaimaw ni Pablo sa anang pagpanglakatun, kag gin-guyod paagto sa teatro. 30 Gusto raad ni Pablo nga mag-agto sa mga tawo, pero ginpunggan tana kang mga tumuluo. 31 Ang anang mga amigo nga mga opisyales kang probinsya nagpasugo man kana nga nagapangabay nga kon mahimo indi gid tana magpakita rugto sa teatro. 32 Ang mga tawo tana nga nagtiriripon indi run maghiribati tungud hay lain ang ginasinggit kang iba, kag ang iba tana lain man. Kalabanan kananda wara gani makamaan kon andut nagtiriripon sanda. 33 Ang iba sa mga tawo rugto naghuna-huna nga si Alejandro amo ang kabangdanan kang kinagamo tungud hay tana ang gintulod kang mga Judio sa atubang kang katawhan. Nagsenyas tana nga maghipus ang mga tawo tungud hay gusto na nga magpaathag. 34 Pero kang matalupangdan nanda nga Judio tana, nagdurungan sanda tanan singgit sa sulud kang darwa ka oras kang amo dyaay, \"Gamhanan si Artemisa nga diosa kang mga taga-Efeso!\" 35 Kang urihi, napahipus gid man sanda kang opisyal kang syudad. Nagkuon tana kananda, \"Mga kabugtoan ko nga taga-Efeso, tanan nga tawo nakamaan nga ang mga taga-Efeso amo ang manugtatap kang templo kang gamhanan nga si Artemisa, kag kang sagrado nga bato nga nahulog halin sa langit. 36 Wara ti may makapanginwara kang butang nga dya, gani dapat magpatawhay kamo kag indi magpadaso-daso. 37 Gindara ninyo rugya ang mga laki nga dya nga wara man gani magpanakaw sa templo ukon maghambal kang malain batok sa atun diosa. 38 Gani, kon si Demetrio kag ang anang mga kaibahan nga mga platero may akusasyon batok sa bisan kay sin-o, may mga manughukum kita kag bukas ang korte kada adlaw; rugto sanda mag-akusahanay. 39 Pero kon may iba pa gid kamo nga reklamo, pagahusayun ria sa pagtiripon kang mga pumuluyo suno sa kasugoan. 40 Kon parte sa natabo kadya nga adlaw, may katalagman nga iakusar kita sa pagpanggamo, kag wara gid kita ti rason nga isugid tungud kang kinagamo nga dya.\" 41 Pagkahambal kang opisyal ka dya, ginpapauli na ang mga tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/Acts\/19","date":"2013-05-24T11:38:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368704645477\/warc\/CC-MAIN-20130516114405-00056-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000075102,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000075101852417}","num_words":1145,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.433,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Roma 2:20\n20 Kag manugtudlo ikaw kang mga tawo nga kulang ti paghangup kag kang mga tawo nga bukun pa ti hamtung sa pagtoo, tungud nga nagasarig ikaw nga rugyan sa Kasugoan ang husto nga kaaram kag kamatuoran.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/Rom\/2\/20","date":"2013-05-24T12:31:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368704655626\/warc\/CC-MAIN-20130516114415-00036-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995997548,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995997548103333}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.218,"stopwords_ratio":0.309,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kang ga-byahe kami halin sa condo pa airport, grabe ang uran. Nagapangilat pa kag naga-daguob. Pangamuyo namun nga mag-untat kag hindi lang maapektohan ang akun byahe. Bahul ang pasalamat namun nga wara man tana ti uran sa airport run nayun.\nHalin sa Bangkok paagto sa Frankfurt ang una ko nga flight. Mga onse ka oras. Ang tungang-gabii nga halin kang Domingo nangin ala-una kang kasanagun kang Lunes. Ang abot namun sa Frankfurt Lunes man, mga alas-sais y media kang aga. Sa eroplano, ang akun ingud sangka soltero, garing bukut guapo (ha ha ha). Asyano itsura na pero Swedish ang nationality. Ang ana imaw nga mal-am nga bayi nga puti, sa pihak tana gapungko, sa tupad man nga row kang amun purungku-an. Naga-istorya sanda bisan rugyan ako sa tunga nanda. Te ang obra ko sa eroplano, mga 11 ka oras nga byahe, amo nga magbasa, lantaw programa sa tv, mati ka music, turog, tindog, panaw-panaw kag mag-stretching, inom tubig ukon juice, agto sa CR. Amo ra nga ginapili ko ang aisle seat pirme para pagusto takun gwa-sulud sa purungku-an. Sa eroplano pa lang gin-islan ko run akun oras sa relo para maman-an ko kung san-o ako magturog kag magbugtaw. Mayad lang aga ang abot namun kungdi daw parehas lang nga bag-o bugtaw sa pagturog. Sa amo dya nga paagi malikawan ang jet lag.\nNaga-uran man pag-abot namun sa Frankfurt. Naghambal pa ang stewardess nga kabay mag-enjoy kami sa Frankfurt bisan hindi nami ang tyempo. Sa terminal 1 zone A kami nagpanaog. Ang sunod ko nga flight paagto sa Edinburgh, sa terminal 1 zone B. Medyo marayu man gawa. Mayad run lang may sky train sanda nga nagalibot-libot sa airport sa mga terminal kag zone. Libre. May tunnel man nga paranawun pero malawig katama.\nKang nagasakay ako sa sky train, napinsar ko nga nami daad sa atun sa NAIA 1,2,3 may amo man kadya nga ga-libot-libot. Hindi run mag-gwa sa airport. Kag libre. Kag luwas pa kita sa pangloko kang mga taxi. Kang una may rugto nga shuttle van sa sulud kang airport nga ginsakyan ko halin sa domestic paagto sa international, basta connecting flight kang PAL. Wara run ako nag-gwa pa sa airport. Pero kang 1989 pa tana to.\nMga anum man ka oras ang hulat ko para sa sunod ko nga flight. Pagkatapos ko tambay sa coffeeshop naglibot-libot run ako sa duty free. Kapoy man magsagi panaw. Ginpangita ko run ang akun boarding gate. Basa-basa ako kag mag internet samtang nagahulat. May 30 ka minutos nga libre wifi. Tungod may apat ako ka gadgets nga puede mag-wifi, puede ko magamit sa darwa ka oras. Sa akun pagpanaw balik balik, ginturuk ko liwat ang board kung sa diin nakabutang ang status kang mga flights. Nakita ko nga ang gate kang akun flight ginsaylo. Halin sa B27 naging B60. Nabutang man nga apat lang ka minutos kung panawun. Pero sa tuud buhay man panaw hay kakapoy run ang akun kahig kag bug-at man ang ginaguyud ko nga bag. Pero mayad run lang nga nakita ko nga naglain ang gate, para maka-agto ako rugto nga temprano kag hindi mag-dalagan.\nPagkatapos kang buhay nga hulat nagboard run kami sa flight namun pa Edinburgh. Sangka oras ang urihi kang UK sa Europe mainland. Gin-adjust ko liwat ang akun relo pag-abot sa Edinburgh. Pagkatapos ko agi sa immigration kag pagbuul kang akun bagahe, nagderecho na ako sa sagwa kang airport. May bus nga derecho sa syudad kang Edinburgh kag sa estasyon kang tren. Napinsar ko liwat nga daad amo man dya sa atun. Sa NAIA kag bisan sa mga domestic nga airports, parehas abi sa Iloilo. Wara run ti duro nga mga tawo magsagi mangkot, \"Miss, taxi, miss?\" kag magsagi sunod-sunod kanimo.\nAng akun paminsar pirme kung may mga manami sa mga lugar sa sagwa kang lugar ta, nga daad amo man rugto sa atun. Puede man dya daad mahimo ugaring hay andut nga hindi gid natun mahimo. Ano ang rason ayhan kung andut hindi dya natun mahuwad? Sa diin ang problema? Sa atun bala mga lideres nga wara ti vision? Kulang bala sa kuarta nga gamiton? Ano gid ang rason? Wara gid ako te sakto nga sabat sa kadya nga mga pamangkot, pero ang akun lang makuun nga puede daad dya e kung ang ginapinsar para sa kaaraydan kang tanan. Ugaring kung himoon nanda dya, duro nga iban, ilabi na gid ang mga grupo-grupo nga naga-negosyo dyan sa airports ta ang maduraan kang anda pangita. Mas ipalabi pa kang gobyerno natun ang kaaraydan kang mga grupo nga dya sangsa sa mga majority nga mga katawhan kang atun banwa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2013-06-19T04:01:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368707440693\/warc\/CC-MAIN-20130516123040-00090-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997453094,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997453093528748}","num_words":757,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.333,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 15:7\n7 Kon magapabilin kamo nga suud ang inyo kaangtanan kanakun, kag ang akun mga pulong nagapabilin man sa inyo nga mga tagipusoon, pangayo kamo kang bisan ano nga gusto ninyo kag inyo dya nga mabaton.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/John\/15\/7","date":"2013-05-22T18:36:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368702298845\/warc\/CC-MAIN-20130516110458-00070-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9852959514,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9852959513664246, \"hil_Latn_score\": 0.01387310866266489}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.013,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinaray-a news: DSWD nagta-o kang mga kagamitan sa PDRRMC\nSAN JOSE, Antique, Agosto 21 (PIA6) -- Ang Department of Social Welfare and Development nagta-o kang mga kagamitan sa Provincial Disaster Risk Reduction and Management Council (PDRRMC).\nDya nga mga kagamitan para sa PDRRMC agud may maggamit sa tiun kang kalamidad ilabi na kun may mag awas nga gasolina halin sa mga sakayan pangdagat sa mga baybayun kang probinsya.\nAng naghatod kang amo nga mga kagamitan sa Probinsya kang Antique amo mismo ang Regional Director kang DSWD 6 nga si Minda B. Brigoli.\nAng mga gamit nagalakip kang \"generator\" para kun mag brown-out may gamiton ang PDRRMC.\nAng iba nga mga kagamitan, amo ang \"protective suits, protective goggles, oil resistant boots, rain coats, spray equipment, sleeping bags, gloves, knapsack prayers, flashlights and helmets\".\nDya paga gamiton kang PDRRMC sa tiun nga may emerhensya sa baybayun kang probinsya kag hinali nga may mag-awas nga gasolina ukon lana sa mga barko nga ma disgrasya.\nSuno kay PDRRM Officer Broderick Train, ang Antique naga kinahanglanun gid kang amo nga gamit tungod sa malawid na kadya nga baybayun kag posible nga may matabo nga disgrasya sa mga barko.\nParehas kang nagligad nga tuig, suno kay Train, may barko nga nalunod marapit sa baybayun kang San Jose.\nSa anang mensahe, ginpangabay gid ni Brigoli ang mga lokal nga otoridad kag mga katawhan nga mangin mabinantayun sa mga hitabu sa palibot kag masunod sa mga panugyan nga mga lokal nga panguluhan ukon ahensya kang gobyerno sa ti-un kang kalamidad ukon kalalat-an.\nSi Gobernador Exequiel B. Javier sa anang bahin, nagpasalamat sa DSWD sa mga bulig nga andang gindara sa Antique ilabi na gid sa mga kubos nga katawhan. (JSC\/PSM-PIA6 Antique)\nNumber of Comments: 0","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.pia.gov.ph\/news\/index.php?article=981345449068","date":"2013-05-22T06:58:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368701445114\/warc\/CC-MAIN-20130516105045-00080-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9380834103,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9380834102630615, \"ceb_Latn_score\": 0.03542504832148552, \"hil_Latn_score\": 0.0198031198233366}","num_words":283,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.36,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: Presidente Aquino naghambal tuhoy sa mayad nga bunga kang ginpatuman nga reporma sa pungsod\nMANILA, Mayo 25 (PIA) -- Si Presidente Benigno S. Aquino naghambal nga mayad ang bunga kang reporma sa pungsod nga ginpatuman kang anang administrasyon parehas kang pagdura kang kurapsyon, pag-improbar kang \"fiscal condition\" paagi sa mga \"investor\" nga nagatuyo sa pagnegosyo sa pungsod.\nSuno sa Presidente sa anang paghambal sa National Career Advocacy Congress, may apat ka mga ragkul nga internasyonal nga kompanya ang gusto mag negosyo sa pungsod nga may pondo nga P2 trillon sa masunod nga lima ka tuig.\nApat ka ragkul nga kompanya ang gusto magnegosyo sa pungsod, ginliwan nga hambal kang Presidente.\nAng dya nga mga investor, suno sa Presidente, naka notar kang pag-improbar kang mga \"investments\" nga nagasulod sa pungsod halin kang 2011 sa kantidad nga P746.8 bilyon, nagtaas kang 37.6 porsyento kang 2010 nga may P542.7 bilyon.\nAng dya nga mga investments hambal ni Aquino nakatuga kang 194,917 ka orobrahan. Tana nagpasiguro nga ang anang administrasyon hindi magpahuway sa pag obra kang mayad para makabenepisyo ang mga Filipino sa mga reporma nga gina-implementar.\nDugang hambal ni Aquino nga sa pagbuligay kag pribado kang pangpubliko nga sector, maagum kang Filipino ang mayad nga bunga kang reporma. Pero wara naga-untat ridya kadya ang aton pagpaninguha, gusto natun nga magbunga ang pag-agwanta kang mga ginikanan kag makakita kang mayad nga obra ang mga kabataan nga nagtapos sa pag-eskwela.\nNakita naton kun diin paagto ang mayad nga pagdumara. Nakatibawas kita paagto sa kauswagan, ginbag-o ang sistema nga nabuywan kag ginpatindug ang bag-o nga Pilipinas samtang ginaguba ang mga sablag sa aton pag-uswag. Padayun kita nga magatikang sa pag-uswag kag sa madali nga panahon maabot naton ang aton handom sa sunod nga mga henerasyon kang Filipino, hambal ka Presidente. (JSC\/MLG\/PSM-PIA6 Antique)\nNumber of Comments: 0","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.pia.gov.ph\/news\/index.php?article=981337908378","date":"2013-05-25T18:06:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368706082529\/warc\/CC-MAIN-20130516120802-00001-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9834346175,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9834346175193787, \"ceb_Latn_score\": 0.010812236927449703}","num_words":295,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.386,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.987,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"1 Corinto 7:18\n18 Kon ang sangka laki nasirkom run kang pagtawag kana kang Dios, indi na run pagtinguhaan nga ibul-un ang tanda kang anang pagkasirkom. Kag kon may rugyan man nga wara pa masirkom kang pagtawag kana, indi run kinahanglan nga magpasirkom pa tana.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/1Cor\/7\/18","date":"2013-06-19T14:31:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368708142388\/warc\/CC-MAIN-20130516124222-00095-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996505976,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996505975723267}","num_words":61,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.217,"stopwords_ratio":0.295,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kasarang-hapon, nabasa ko ang Facebook post ni Alex de los Santos nga nagapadumdum ka pag-umpisa gid namun kauna sulat sa Kinaray-a kang 1988 (ang detalye mabasa sa libro ni Alex nga ginbalhag kang University of San Agustin kang 2003, The Rise of Kinaray-a). Dumduman ko ang amun una nga pag-imaway sa sangka writers workshop sa U.P. Visayas (UPV) nga ginpatigayon kang Sumakwelan Writers Group. Wara kato ti grupo kang manunulat sa Antique kag wara pa ti nagasulat sa Kinaray-a gani nga nag-imaw kami sa Hiligaynon writers. Bisan pa nga daw medyo balik-awot kay ngaa nga nag-upod man kamo inyo ya nga mga Karay-a sa mga Ilonggo man, ay ambot lang…Dumduman ko man ang akun sinulat nga binalaybay nga trying hard gid sa pagsunod sa mga \"sini kag sina\" nga mga pagsulondan ni Santiago \"Tyo Tagoy\" Alv. Mulato, ang bantog kag premyado nga manunulat, mamalaybay kag grammarian sa Hiligaynon.\nKang nagaumpisa pa lang ako sulat-sulat, may sangka bahul nga hitabo – si Dr. Leoncio Deriada. Bag-o lang kato nagsaylo sa UPV halin sa Silliman University si Sir Leo, sangka bantog kag premyado nga manunulat man kag pinalangga nga manunudlo. Si Sir Leo amo gid ang bahul nga rason (bahul gid man tana nga tawo pati sa limug kag harakhak) kon andut hasta kar-on nagasulat man angud ako sa Kinaray-a. Si Sir Leo amo ang nagbagting ka lingganay kang pagpanghangkat: andut nga wara ikaw pagsulat sa Kinaray-a? Kamaan ikaw nga ang Kinaray-a nagalusot lang sa mga sinulatan kag drama nga Hiligaynon kon ang nagahambal mga timbang, obrero ukon sakada? Mapasugot bala kamo nga ang inyo hambal amo ang limug pirmi kang mga suruguon nga hangag, buki kag ginakadlawan? Ay abaw, daw ulianun si Sir Leo sa paghambal kag pagsumbat hasta nga daw nag-init man ang akun talinga kag pamatyag.\nPagkatapus ka mga workshops kag pagbakero ni Sir Leo, nakabaton kami ka venue grant halin sa Cultural Center of the Philippines (CCP) sa pagpanikasug ni Alex kag ana'ng mga grupo kato sa San Jose, Antique. Pito kami ang maswerte nga nagtukad sa Art Center sa Mt. Makiling, Laguna: Gerry Antoy, Edison Tondares, Felicia Flores, Leah Marlie Pagunsan, Moi Magbanua, Alex kag ako. Sa sangka semana, iririmaw kami nga nagsulat, nagkaun, nagturog kag nagdamgo kang panulatan sa Kinaray-a. Masadya kag mabinungahun ang amun pagbasa kag mabusisi nga pag-usisa ka tagsa namun ka mga sinulatan nga ginatawag namun \"gus-abanay\"sessions. Antes kami magdulhog pauli, nangako kami nga magsulat sa Kinaray-a umpisa kato. Gintukod ang Tabig Hubon Manunulat Antique sa handum nga ang tabig kang panulatan amun masudlan kag mabuta (kag mahimo nga tabungos, lahug ni Sir Leo).\nPagkasunod nga tuig 1989, ginbuksan kang CCP ang anda'ng writing grants sa regional languages. Wara it kategoriya ang Kinaray-a bangud natingub lang sa Hiligaynon. Ginhambalan ako ni Sir Leo nga magpreparar ka akun entry sa Kinaray-a ugaring bukut ako sigurado kon bala makumpleto ko ang anum ka mga binalaybay nga kinahanglan para makaentra. Nagsulat man ako pero daw mga darwa pa lang akun natapos. Rapit run kato ang deadline kag sangka hapon sa opisina, nag-abot si Tyo Tagoy. Ginpangita na ako kag ginpamangkot kon may entry ako para sa kontes ka CCP. Hambal ko nagsulat ako pero kulang pa kag basi indi ako makahingagaw. Ang sabat ni Tyo Tagoy daw dinamita sa akun pamatin-an: Milagros, indi ka na mag-entra kay ngaa sigurado na, in the bag ko na ang premyo. Abaw, patawarun lang ako ni Tyo Tagoy pero indi ko gid malipatan kag lubos man nga ginapasalamatan ang ana'ng \"in-the-bag\" nga linya nga nagtulod tapat kanakun sa pag-entra.\nNakahingagaw gid man ang akun 6 ka mga binalaybay sa Kinaray-a. Nagdaug ako kato kang beynte-mil pesos nga writing grant (18 ka binalaybay tanan ang dapat masulat sa sulud ka sangka tuig) kag ang Kinaray-a ginkilala kang CCP nga tuhay sangsa Hiligaynon. Pagkasunod nga tuig, nagdaug man kang writing grant si Alex kag nasundan pa gid kang mga workshop, mga hirikuton kag duro nga mga pagdaug ka mga manunulat halin sa Antique. Nagduro ang bag-o nga mga manunulat bangud sa mga workshops nga sa gihapon sa masadya nga pagbakero ni Sir Leo. Kang 1992, ginbalhag ang Kinaray-a issue kang ANI 19, ang literary journal ka CCP. Nagasunod-sunod lang kato ang mga kontes kag duro pa gid nga mga pagdaug sa pagsulat indi lang sa Kinaray-a. Nagapangayaw kag nagadaug pa ang mga taga-Antique sa English, Filipino kag Hiligaynon nga mga kategoriya.\nPaglipas kang 25 anyos, bukut malain nga padayon man gihapon ang pagsulat, pagbalhag ka mga libro, mga drama ukon play, pagkomposo ka mga kanta kag pagdara kang panulatan sa worldwide web pareho abi ka Balay Sugidanun kag iban pa nga websites. Bugal kang Antique ang premyado nga manunulat, Prof. Genevieve Asenjo, kang gindara na ang Kinaray-a nga panulatan sa bantog nga International Writing Program kang University of Iowa. Makahambal kita nga napakita gid man kag padayon ginapabutyag nga ang Kinaray-a sarang makapautwas kang pinakadalum nga mga baratyagun kag pinakatayog man nga mga paminsarun.\nMamangkot kamo – ano gali ang natabo sa Tabig? Indi malikawan ang pagkadura kang Tabig. Natabo ang pagpangabuhi kag nagrinapta kami nga pito pero nasabwag run ang binhi sa uma kang Kinaray-a nga panulatan. Para kanakun, mayad ang signos nga nangin passé ang tabig, ukon naglipas ang kapuslanan na bilang symbolic nga surudlan tungud sa pagkabugana kang patubas. Tuman ka gamay ang tabig para sa Kinaray-a nga panulatan kag indi lang tabungos kundi kamarin run ang kinahanglan.\nSa sangka writers workshop sa Baguio kauna, maswerte ako nga nakaimaw kag nakaistorya bisan bugu lang sa sangka lagting nga manunulat kag National Artist for Literature,NVM Gonzales. Sangka grupo kami kato nga bataun nga mga manunulat nga daw mga totoy nga nagasunod-sunod kay NVM. Medyo sakit run kato ang ana'ng tuhod kag kuri ang pagsaka-panaog na sa hagdan-hagdan nga aragyan kang UP Baguio. Kami ang grupo nga nagahulat pirmi ka na. Pagkatapos kang pagpakilalahay kag pagkabati na kang UP Visayas kag Kinaray-a, ginbalikid ako ni NVM kag ginhambalan: Ah, kayo pala ang kinukwento na eksperimento ni Leoncio. Nagkadlaw lang ako kato pero pagkalipas kang 25 anyos, amo dya ang akun sabat: huud, isara ako sa mga \"first generation lab rats\" ni Sir Leo, pero sugidan ta ikaw, bukun tana it buang-buang nga scientist.\nKay Sir Leo Deriada, duro gid nga salamat sa gihapon kag sa tanan nga manunulat sa Kinaray-a, padayon kita!","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/leoncio-p-deriada\/","date":"2013-06-19T06:35:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368708142617\/warc\/CC-MAIN-20130516124222-00045-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9397258162,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":31,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9397258162498474, \"hil_Latn_score\": 0.0581781230866909}","num_words":1040,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.978,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagpahayag 13:8\n8 Ang sapat nga dya pagasimbahun kang tanan nga mga katawhan sa lupa, sanda nga sa wara pa matuga ang kalibutan ang andang mga ngaran wara nga daan nasulat sa libro nga listahan kang mga may kabuhi nga wara ti katapusan, kag dya nga libro ginapanag-iyahan kang karnero nga ginpatay.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/Rev\/13\/8","date":"2013-05-22T14:53:40Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368701852492\/warc\/CC-MAIN-20130516105732-00045-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999023676,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999023675918579}","num_words":69,"character_repetition_ratio":0.005,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.377,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Memorya Bilang Tangkig ni J.I.E.Teodoro\nLitrato: James Singlador\nPAG-ABOT ko sa taramnan, may ginasülüng si Nong Junior sa irigasyon. Sa dalüm ka tulay-tulay nga simento palaktüd sa kayawan nga tarangkahan kang amün taramnan may sangka binatilyo nga nagabatak kang puna nga naladlad sa tagatuhod nga kolor-lao nga tubig. Ginpamangkot ko si Nong Junior kon duro man sanda nadawi. Nagkadlaw tana. \"May dawi nga sawa!\" Sabat na.\nWara ako nagsiyagit. Nakontrol ko man dayon ang akün kahadluk. Hadlük gid nga raan ako sa sawa. Pira rün ako ka bulan nga nagabalik-balik sa taramnan namün pero daw wara pa gid ako it sawa nga nasiplatan. Base sa gamay nga naman-an ko parti sa \"sikolohiya\" kang mga sawa, hadlükan man dya sanda sa mga tawo. Kon may mabatian sanda nga kalas, dasig sanda maglagyo. Hambal ni Gary, may tatlo kuno ka sawa nga nagaistar sa bahul namün nga mangga sa ingüd kang kamalig ni Tatay. Piro buhay na rün kuno nga wara makita. Hambal ko kana, basi nagsaylo rün sanda kang iristaran hay pirme may nagadaig sa kamalig kag may sulo rün. Dugangan pa nga gahud bilog nga adlaw ang mini-component.\nGinabantayan ko ang pagbatak kang puna. Wara ako anay nagsülüd sa tarangkahan namün. Burubhay nakita ko rün ang sawa nga nasiüd sa puna. Daw darwa dya ka tudlo ka bahül kag mga darwa ka piye ang labüg. Medyo maitüm dya nga may pagkabrawn man kag may samay nga tingga. Mayad lang hay wara nagahulag. Daw büküt man gid karadlükan sülngün.\n\"Andam hay basi maninina ria!\" Kuon ni Nong Junior sa binatilyo. Naman-an ko nga dalitan ang maninina. Sangka itüm nga man-üg.\n\"Ay tangkig dya!\" Hambal kang binatilyo nga nagabatak kang puna. \"Kag patay rün.\"\nTangkig! Bongga, hambal ko sa akün kaugalingün. Sangka tinaga rüman ang nadugang sa akün bokabularyo sa Kinaray-a.\n\"Sawa ria sa tubig, Jon,\" hambal ni Nong Junior.\nPagsülüd ko sa kamalig ni Tatay, ginsab-it ko sa lansang sa baralayan ang akün bag. Ginbüül ko dayon ang akün gamay nga notbuk kag bolpen. Ginpamangkot ko liwan kanday Nong Junior kon ano ang ngaran kang sawa nga nasiüd. Gusto ko mangin sigurado. Tangkig. Ginsulat ko dya sa akün notbuk.\n\"Sa pününg ria laban makita, 'Nong,\" saligbat ni Dodoy nga nagapamati kang namangkot ako kay Nong Junior. \"Daw may pagka-green gani ang kolor ka ria kon sa pününg,\" dugang na pa.\nGin-agtunan ni Dodoy ang puna sa irigasyon. Nagsunod ako nga dara ang akün notbuk. \"Büküt kuno ria poisonous?\" Pamangkot ko kana samtang ginbatak na liwan ang puna. Tüngüd nakita na nga patay rün ang tangkig, ginbüül na dya sa puna. Buhay ang büklas na sa sawa hay gagmay ang mata kang puna.\n\"Bükün piro kon kadtün na 'kaw kadya daw agi kang kudkudan agi na sa imong panit. Gagmay ka ria mga unto na nga tarawis.\"\n\"Nagabahül man ria, 'Doy?\"\n\"Hüüd e. Daw bütkün ka bahül.\"\nPagkabüül ni Dodoy kang tangkig sa puna, ginbütang na dya sa simento nga pangpang kang irigasyon. Nagparapit ako kag ginmulalngan gid ka husto ang sawa. Bahül ang busong kadya. Busog. Basi may natüküb nga isda ukon pangka. Gamay ang ulo kadya. Gusto ko daad hikapün piro hadlükan ako. Pamatyagan ko, gulpi dya magpisik kag mamuntog kon kaptan ko. Gusto ko daad dya hikapün agüd sülngün kon parehas ka hapüs kag danlüg ang panit kadya sa ginhikap ko nga bahül-bahül nga magkal sa Bohol kang nagligad nga tag-irinit. Pero daw nahadlükan gid ako.\n\"Ti ano r'a kuno hay puro lang sawa dawi n'yo,\" muno ko kay Dodoy.\n\"Abu, kahapon, tatlo ka pantat nadawi namün dyan. Dragkul! Gin-gat-an namün.\"\nBilog nga adlaw, tangkig ang sülüd kang akün paminsarün. Nadümdüman ko ang akün kaidad-idad nga pakarwa nga si Joker. Kag gagmay pa kami, mahilig tana manaküp kang mga sawa nga paparay sa taraman. Berde dya nga sawa sa paray. Amo dya ang ginhalinan kang ngaran kadya. Wara dya nagapamuntog. Amo dya hambal ni Joker kang naghibi ako sa sobra nga kahadlük kang ginpakita na kanakün ang bag-ong daküp na nga paparay. Ginbül-an na rün kuno ka unto. Kag sara pa, wara't dalit kuno dya. Piro bisan pa, hadlükan man gihapon ako.Wara pa ako nakabasa parti sa mga snake charmer sa India, man-an ko rün nga may mga tawo nga sagad magdaküp kag mag-anta kang sawa pareho kay Joker.\nWara rün si Joker kadya sa Maybato. Rugto rün tana nagaobra sa Cuyo. Nagauli lang rügya kon piyesta kag Disyembre.\nKon kadya ako pakitaan ni Joker kang paparay, indi rün ako mahadlükan pareho kato. May binalaybay ako nga ginsulat parti sa paparay. Bag-o lang ako nakauli kato halin sa La Salle sa Manila kon sa diin ako nag-MFA. Sangka hapon, nagaisarahanün lang ako sa terasa namün. Gulpi lang may nagsaka nga paparay. Gamay-gamay dya. Daw bahül-bahül lang sa ugat kang dahon kang niyog ang lawas kadya. Nagapalagyo dya. Ginalagas kang pangka. Gulpi ako nagpisik sa kahadlük. Nagsiyagit ako pasülüd sa balay kag nangita kang ralampüs. Silhig nga paypay ang nadakpan ko. Dali-dali ko dya nga ginbüül kag nagbalik sa terasa kag ginpapa kang karaptan kadya ang paparay. Grabe ang palak kang paparay hay nadunot ang parti kang lawas kadya nga natüp-an kang karaptan kang silhig. Ginpuntirya ko kang punta kang silhig ang ulo kang sawa kag gintüdüs. Ginsigurado ko nga madunot gid kadya ang ulo na.\nPagkagabii kato, nakasulat ako kang binalaybay parti sa paparay nga akün ginpatay. Ginkumparar ko dya sa memorya kang laki nga taga-La Salle nga nainlaban ko rugto sa Manila. Ang memorya na, pareho kang gamay nga paparay, kinahanglan ko patyün bisan naman-an ko nga büküt dya it dalitan. Kinahanglan ko patyün nga gamay pa lang hay basi bala makasülüd sa balay, managu sa idalüm kang amun salaset kag kon indi gani sa idalüm kang bürütangan kang TV kag VHS kag magbahül rugto. Mangüsyan lamang takün nga nagbahül rün dya gali kag mas karadlükan pa gid.\nKang 1997 pa ako nag-uli halin sa La Salle. Pulo rün ka tuig kang nakapatay ako kang paparay kag nakasulat kang binalaybay parti rügya kadya. Naabay rün gani ang binalaybay nga dya sa akün sangka libro. Pero ang masübü sa tanan, asta kadya, wara ko man gihapon napatay sa akün panümdüman kag tagipusuon ang memorya kang taga-La Salle nga to.\nKadya nga 2007, nakilala ko ang tangkig. May ipipanya ako samtang nagapanigarilyo sa kawayan nga purungkuan sa idalüm kang mangga kag ginapanümdüm ang mga sawa nga nasugalaw ko sa akun kabuhi. Sala gali ang metapora nga gingamit ko sa binalaybay ko nga to. Dapat gali tangkig, bükün ang paparay. Hay man ang kagat kang tangkig makapilas kag siguro makapabilin kang peklat sa panit.\nTi, kinahanglan ko bala rebisahün ang tong binalaybay ko? Of course not! Nakaagi rün man ako \"sala\" sa akun metapora kato. Kang sa La Salle pa ako, samtang naga-emote sa tong taga-La Salle hay gulpi lang nag-untat ang pagtawag kag pagpamasyar na kanakün sa akün dormitoryo, nakabati ako kang nagaatungal nga huni halin sa Manila Zoo. Sa hall way ako kato kang Literature Department. Abi ko kato nga matunog to nga huni kang elepante. Daw nagahibi dya nga huni. Daw may kahagugma nga ginakahidlawan kag ginatawag nga balikan rün tana. Ang wawaw nga to kang elepante ginhimu ko nga metapora sa akün binalaybay. Nami nga binalaybay ang resulta.\nKisra, nakapamasyar ako sa Manila Zoo. Abaw timo karia! Nadiskubre ko nga ang wawaw nga atungal nga ginhimuan ko kang binalaybay, bükün gali ana ka elepante kundi ana kang liyon! Naglibüg ang ulo ko. Sala ang akün binalaybay.\nGinkunsulta ko dya sa akün amiga nga primera klase nga mamalaybay nga si Luisa Igloria nga ingüday ang amün lamesa sa faculty room kang Departamento kang Literatura sa La Salle. Kinahanglan ko bala rebisahün ang akün binalaybay? Kinahanglan ko bala ilisan kang liyon ang elepante? \"Pabasa nga,\" hambal ni Luisa. Pagkatapos na basa ginkun-an na ako nga, \"Effective naman ang elephant dito. Hayaan mo na ang lion. Write another poem na lang about lion kung gusto mo.\"\nMagapabilin ang paparay sa akün binalaybay nga to. May sangka binalaybay rün parte sa tangkig ang nagakamang-kamang kag nagalambüd-lambüd kadya sa akün painoino.\nPero siyempre, ginapangadi ko man gihapon nga daad, sa pagbalik-balik ko sa amün taramnan kada katapusan kang semana, wara ako it may malapakan nga tangkig sa kahon!\n[Van Gogh Pad\nPebrero 2008]","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/01\/18\/ang-memorya-bilang-tangkig-ni-j-i-e-teodoro\/","date":"2013-06-20T10:51:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368711441609\/warc\/CC-MAIN-20130516133721-00016-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9967108369,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":53,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9967108368873596}","num_words":1369,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.277,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 15:15\n15 Wara ko run kamo ginatawag nga mga surugoon, tungud nga ang surugoon wara nakamaan kon ano ang ginahimo kang anang agalun. Sa baylo, ginatawag ko run kamo nga mga amigo, hay ang tanan nga ginsugid kang akun Amay kanakun ginpamaan ko man kaninyo.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/John\/15\/15","date":"2013-05-22T23:34:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368702525329\/warc\/CC-MAIN-20130516110845-00025-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998237491,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998237490653992}","num_words":63,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.221,"stopwords_ratio":0.317,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Efeso 3:9\n9 kag sa pagpamaan sa tanan nga katawhan kon paano kang Dios, nga amo ang nagtuga kang tanan nga butang, tumanun ang anang sikreto nga plano nga halin kang nagriligad nga panahon wara na gid ginpamaan bisan kay sin-o.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/Eph\/3\/9","date":"2013-05-19T05:30:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368696383263\/warc\/CC-MAIN-20130516092623-00037-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989346862,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9989346861839294}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.012,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.328,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"1 Corinto 7:17\n17 Ang kada isara dapat magkabuhi sa kahimtangan nga gintugyan kang Ginoo kana, kag sa anang kahimtangan kang gintawag tana kang Dios nga magtoo. Amo dya ang pagsurundan nga akun ginatudlo sa tanan nga mga kaiglesiahanan.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/1Cor\/7\/17","date":"2013-05-19T20:08:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368698063918\/warc\/CC-MAIN-20130516095423-00094-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993721843,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993721842765808}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.024,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"1 Corinto 7:31\n31 Kag ang mga nagagamit kang mga butang rugya sa kalibutan dapat magkabuhi nga daw wara mawili sa ria nga mga butang. Tungud hay ang kalibutan nga atun makita tulad, magakaradura lang man.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/1Cor\/7\/31","date":"2013-05-19T22:26:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368698104521\/warc\/CC-MAIN-20130516095504-00050-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9959492683,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9959492683410645}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.026,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.222,"stopwords_ratio":0.269,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"1 Gani, bisan sin-o pa man ikaw, wara gid ikaw ti rason sa paghusga sa imo isigka-tawo nga bagay sanda silotan, hay kon ano man ang ginahusga mo nga to kananda amo man ang ginahusga mo sa imo kaugalingun, tungud nga ginahimo mo man to. 2 Naman-an natun nga ang Dios matarung maghukum sa mga tawo nga nagahimo kang mga malaot nga mga butang nga to. 3 Ikaw tana nga nagahusga sa mga nagahimo kang mga malaot nga mga butang nga to, abi mo haw nga indi ikaw paghusgahan kang Dios, hay ginahimo mo man gani ang mga butang nga to? 4 Ukon basi bala nga ginapasapayanan lang nimo ang anang tuman nga pagkamaalwan, pagkamabinatasun, kag pagkamapinasensyahun. Dapat mo gid mahangpan nga ang kaalwan kang Dios amo ang magagiya kaninyo nga maghinulsul. 5 Pero tungud kang pagkaawut kang inyo ulo kag indi kamo maghinulsul, ginadugangan lang ninyo ang silot nga inyo pagaagumun sa adlaw nga ang Dios maghukum. Sa amo to nga adlaw makita kang tanan nga matarung gid ang Dios maghukum, 6 hay tana \"magabalus sa kada isara suno sa anang mga hinimoan.\" 7 Ang mga tawo nga nagatinguha nga dayawun kag padunggan kag nagahandum nga indi mapatay paagi sa andang padayon nga paghimo kang mayad, tugroan gid kang Dios kang kabuhi nga wara ti katapusan. 8 Pero maaguman gid ang kasingkal kag kaugut kang Dios kang mga tawo nga maiya-iyahun, kag wara nagasunod sa kamatuoran kundi sa kalainan. 9 Ang kada isara nga nagahimo kang malaot magaagum gid kang tuman nga kabudlayan kag pag-antos, una ang mga Judio kag dayon ang mga bukun ti Judio. 10 Pero ang kada isara tana nga nagahimo kang mayad, dayawun tana kag padunggan kang Dios kag itaw-an man kang kalinung: una ang mga Judio kag dayon ang mga bukun ti Judio. 11 Hay ang Dios wara ti may ginapasulabi. 12 Ang tanan nga bukun ti sakup kang Kasugoan ni Moises pero nagahimo kang sala, laglagun kang Dios bisan pa nga bukun sanda ti sakup kang Kasugoan. Ang mga tawo tana nga nakamaan kang Kasugoan pero nagapadayon sa paghimo kang sala, pagahukman kang Dios suno sa Kasugoan. 13 Tungud hay ginapakamatarung kang Dios ang tawo nga nagatuman kang Kasugoan kag indi ang nagapamati. 14 Ang mga bukun ti Judio tana nga wara kananda ang Kasugoan pero nagahimo sanda suno sa andang kabubut-un kang ginakuon sa Kasugoan, nagapakita lang nga nakamaan sanda kon ano ang nagakadapat kag indi nagakadapat himoon, bisan pa nga wara sanda kamaan kang Kasugoan. 15 Ang mayad nanda nga ginahimo nagapakita nga kon ano ang ginatudlo sa Kasugoan dyan run sa andang panghuna-huna, kag ginapamatud-an man ria kang andang konsensya hay ang andang paminsarun kon kaisa nagasabdung kag kon kaisa nagaapin sa andang ginahimo. 16 Suno sa Mayad nga Balita nga akun ginawali matabo dya sa adlaw nga ang mga ginalikman kang tanan nga tawo sa andang panghuna-huna pagahukman kang Dios paagi kay Jesu-Cristo. 17 Kar-on, ginakuon mo nga ikaw Judio. Nagasarig ikaw sa Kasugoan agud maluwas, kag nagapahambog nga may kaangtanan sa Dios. 18 Naman-an mo kon ano ang anang kabubut-un kag napamatud-an mo kon ano ang labing mayad nga himoon hay gintudloan run ikaw kon ano ang rugyan sa Kasugoan. 19 Kag nasiguro nimo nga ikaw ang nagagiya sa mga tawo nga nabulagan nahanungud sa Dios kag nagabulig nga masanagan ang mga tawo nga nadulman ang andang panghuna-huna. 20 Kag manugtudlo ikaw kang mga tawo nga kulang ti paghangup kag kang mga tawo nga bukun pa ti hamtung sa pagtoo, tungud nga nagasarig ikaw nga rugyan sa Kasugoan ang husto nga kaaram kag kamatuoran. 21 Nagatudlo ikaw matuod sa iba, pero ginatudloan nimo ayhan ang imo kaugalingun? Nagapangwali ikaw nga indi magpanakaw, pero andut nga ikaw mismo nagapanakaw man? 22 Nagatudlo ikaw nga indi magpanginbabayi ukon magpanginlalaki, pero andut amo man dya ang imo ginahimo? Ginapakalain mo gid ang mga rebulto nga ginasimba kang mga bukun ti Judio, pero nagapanakaw man ikaw sa mga templo nanda ka dya. 23 Nagapabugal ikaw nga naman-an nimo ang Kasugoan kang Dios, pero ginapakahuy-an lang nimo ang Dios tungud kang imo paglapas kang Kasugoan. 24 Amo ria ang ginakuon sa kasulatan, \"Nagahambal kang malain ang mga bukun ti Judio kontra sa Dios tungud kang ginahimo ninyo nga mga Judio.\" 25 Kon nahanungud sa pagsirkom, may kapuslanan gid man dya kon ginatuman nimo ang Kasugoan, pero kon wara lang man nimo ginatuman ang Kasugoan daw pareho lang nga wara ikaw ginsirkom. 26 Pero kon ang mga bukun ti Judio nga wara masirkom nagatuman kang Kasugoan, kabigun man sanda kang Dios nga nasirkom. 27 Gani ang mga tawo nga wara nasirkom pero nagatuman sa Kasugoan, magapamatuod nga ikaw nga Judio nakasala, hay ginalapas nimo ang Kasugoan bisan pa nga rugyan run kanimo ang Kasugoan nga nasulat kag nasirkom run ikaw. 28 Ang tawo, bisan pa nga natawo tana nga sangka Judio kag nasirkom tana sa lawas, wara dya nagakahulogan nga tana ka dya matuod nga Judio. 29 Ang matuod tana nga Judio amo ang tawo nga nabag-o ang anang kabuhi kag panghuna-huna paagi sa pagpanghikot kang Balaan nga Ispirito kag indi tungud sa nasulat nga Kasugoan. Ang tawo nga pareho ka ria ginadayaw kang Dios bisan wara tana ginadayaw kang tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/Rom\/2","date":"2013-05-25T08:03:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368705749262\/warc\/CC-MAIN-20130516120229-00009-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":838,"character_repetition_ratio":0.083,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.439,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 7:5\n5 Wara tana gintugroan kang Dios bisan sandapal nga lupa nga makuon na nga ana. Pero nagsaad ang Dios nga itugro dya kana nga mangin ana kag kang anang mga linahi, bisan pa kato nga tinion wara pa tana ti bata.\nGet the App!\nDownload the FREE Bible.is app for your iPhone, iPad, or Android device.View in the\nApp Store","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-20","url":"http:\/\/www.bible.is\/KRJWBT\/Acts\/7\/5","date":"2013-05-19T12:25:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-20\/segments\/1368697503739\/warc\/CC-MAIN-20130516094503-00045-ip-10-60-113-184.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999856949,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999856948852539}","num_words":60,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.221,"stopwords_ratio":0.317,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"This slideshow requires JavaScript.\nSuno sa istorya, kang Marso 10, 1955, gin-anunsyo nga magapatindog ka Santa's Workshop sa gilid kang Pikes Peak. Parehas dya sa Lake Placid, New York nga gindesinyo ka isara ka Disney artist nga si Arturo Monaco.\nKang 1985-1993\nTatlo ang akun mga bata. Kada tuig kami rugya nagalagaw kag bisita sa lugar ni Santa sa North Pole, Colorado. Tatlo ka beses kaimaw namun ang Lola nga nagbisita halin sa Maine. Salamat nga bisan marayu kami nagtinguha gid tana nga makita ang mga apo na. Gani amun man gid tana ginlagaw sa mga atraksyon kang Colorado Springs. Sa pangarwa kag pangatlo nga paglagaw sa Santa's Workshop, wara run ako nagasakay-sakay pa sa mga ride, ako lang ang nagalantaw kag magyuhom kadlaw nga makita ko ang mga bata nga masadya sanda.\nSa paglagaw sa Santa's Workshop rugya, madiskubrehan mo ang mga engkanto sa slope ka bukid kang Pikes Peak.Nagatindog ang dya nga Santa's Workshop sa 25 acres, mga sobra napulo ka hektarya (10.1171).\nHalin kang 1956 ginbuksan ang amo nga Family Theme Park para sa publiko. Gabukas dya halin sa bulan kang Mayo hasta Disyembre. Paskwa pime sa Santa's Workshop. Mabatian ang christmas song samtang ang mga bisita nagalagaw sa village kag mag-istorya kay Santa. Magustuhan kag masadyahan ang tanan ilabi na gid ang mga bata.\nSa Balay ni Santa makita nga sobra ka busy: naga-greet si Santa sa mga bata kag nagapakig-istorya. Pirme si Santa sa balay na nagahulat umpisa sa pagbukas kang park, luwas lamang sa tunga ka oras kang tag-irigma nga kada 12:30 pm. Sigurado gid nga naga-igma man si Santa. Sa urihi akun naman-an kon paano para indi magpila kahulat kay Santa. Mayad gid magbisita maaga pa kag makapa-litrato pa kana.\nThis slideshow requires JavaScript.\nDuro lang nga mga aktibidad kag mga ride para may kasadyahan ang tanan nga pamilya, bata man kag mal-am. Duro lang nga mga pagasakyan depende sa mga edad, kabahulun kag kabug-atun. May para sa kabataan nga mga ride, halimbawa sa Enchanted Forest. May dyan nga child-size Ferris Wheel, ang Candy Cane Roller Coaster, pony carts, mga narisari nga sarakyan para sa kabataan nga mag-drive ka Granny Bug, sa diin ang mga bata gasakay sa higante nga bug, may Christmas Tree, Starfighter kag duro pa nga mapilian.\nMay sarakyan para man sa pamilya. Dali makita mo rugya ang view kang park sa pinakamataas nga altitude, ang Ferris Wheel kang Kalibutan. Ay abaw akun man gid dya ginsakyan imaw kang akun bana samtang ang akun ugangan gabantay imaw ka mga apo nga galantaw kanamun nga gasakay pasaka-panaog-palibot. Sa kada pagpondo sa pinakataas, galantaw kami ka nami nga view sa palibot. Abi ko run gani katapusan ko run katu nga inoras kay man naglingin ulo ko kag nagsuruka, indi sa kahadluk kundi sa kahalangyos nga pagpondo kag paghulag kang amo nga ferries wheel. Gasiyaggit ako ka husto nga gusto ko run mag Stop kag Out. Pasensiya sa mga tawo sa idalum nga napalidan kang akun suka. Indi ko abi naisip katu nga magdara ka surukahan, indi ko man ginsugid sa akun bana nga nagalain akun pamatyag kon nagasakay sa mga rides. Basta ang akun napensaran katu nga gusto ko gid magsakay para maeksperyensiyahan ko man gid kaimaw ang akun bana sa amo nga kasadyahan ang 'The World's Highest Altitude Ferris Wheel.' Nag-enjoy man gid ako bisan pa ang pagsakay sa carousel nga dumaan, kang 1919 pa.\nMay mga show ang Santa's Workshop. Malantaw ang magician, mabisita ang Elmer Elf Show, kag sa Sugar Plum Terrace makita ang Chris Moose Show. Kanami lang makita ang Santa kaimaw ang Jolly Old Elf. S'yempre, dyan man ang gift shop. May Indian dolls, jewelry, shirts, mga siripalon kag mga manarisari nga souvenir parte sa Native American culture. May Candle Shop man nga popular sa nanarisari nga mga kandila.\nNadunduman ko man nga sa amo nga okasyon, dapat handaan mo ang pagsuksok ka komportable nga sapatos kay man ang lugar sa gilid kang bukid indi matapan, ang park wara nagapa-renta ka wagon ukon wheelchair pero nagapa-renta sanda ka stroller. Mayad tana akun katu hay may dara kami nga stroller hay may gamay pa nga bata. Wara ginasugtan ang pagdara kang mga pet sa park.\nAng North Pole ang main attraction sa Santa's Workshop. Dya frozen wonderland nga sa sentro ka pamalay ukon village. Rugya may lake nga darwa ang waterfalls nga nagatugro kang katingalahan parte sa mga engkanto. Nakita ko may bubog ukon lunok nga kahoy parehas man sa istorya sa atun, ang parte kay Prinsesa Olayra. Ay ti, nakita ko man gid ang akun engkantada nga amiga!\nTana man ang baye nga nagkuon kanakun katu nga indi magsakay sa barko sa amo gid nga adlaw. Mayad man nagpati akun darwa ka tiya, wara madayon amun pagsakay sa amo nga barko kay man ang barko nalunod kang 1981. Natingala akun ugangan katu nga inoras may ginaistorya ako pero indi na nakita pero gapati man gid nga may anghel ako nga gabantay kanakun.\nAng tatlo ko ka mga bata nagahandum pa man sa gihapon nga magbisita liwan sa Colorado Springs para maagtunan nanda ang ginlagawan namun kauna kang magagmay pa sanda. Kag indi gid man nanda madumduman kon wara ti mga litrato nga makapadumdom sa amo nga lugar. Gani kon makalagaw liwan dapat mahandaan.\nKun sin-o gusto magbisita kanakun, dali imawan n'yo lang ako hay malagaw kita rugya. Salamat kag dayawun ang Ginuo nga nadumduman ko dya kag nasulat para i-istorya kaninyo, pamatuod nga natabo gid man dya, naagihan ko. Sa kadya pa lang, Merry Christmas dun kaninyo tanan.\nSuno sa TARAMDAN 2013 nga gintipon ni Retired General Vicente C. Pangantihon kang Centro Sur, Tibiao, Antique, kag ginbalhag sa bulig nanday Glenda Lyn Pangantihon, Ardaine Ocheda kag Mary Phryne Cartera, PANGLOT DAKO ang daan nga ngaran kang Disyembre.\nKag amo dya ay ang mga ngaran kang adlaw:","id":"","dump":"CC-MAIN-2013-48","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2013-12-06T22:09:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2013-48\/segments\/1386163052712\/warc\/CC-MAIN-20131204131732-00090-ip-10-33-133-15.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9930684566,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9930684566497803}","num_words":959,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.33,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ika-onse kang Hulyo 2013, opisyal ko naman -an paagi sa ultrasound nga nagabusong ako. Amo ron dya ang buhay namon ginahulat. Walo ron ka tuig ang amon subang kag bahol man ana kalipay hay may libayon ron tana.\nBisan matuod nga buhay ron kami nagahulat kadya nga regalo, rako gihapon akon mga duha-duha ukon worries. Pamatyagan ko daw \"first time\" ko nga mangin iloy. Pati si banahon gina-nerbyos man ukon indi na mahangpan ang ana ginabatyag. Una na nga gin-isip:\n\"Masarangan ko ayhan sanda buhion?\" \"Masuportaran ko ayhan sanda hasta magbahol?\"\nAng mga Koreano pirme guid ginaisip ang responsibilidad sa pamilya ilabi ron guid para sa andang kabataan. Amo ria ang rason kon andot wara sanda nagapadaso-daso magpakasal. Sara ka rason nga naluyagan ko sa andang kultura.\nSa first trimester kang akon pagbusong rako ako gusto kan-on. Ginadumtan ko nga kan-on ang ginisa nga monggo, linapwahan nga puso kang saging nga may tagabang, butong, mangga, fried chicken, pati serafina – rako pa. Ti anhon ko hay dya ako sa South Korea. Gin-isip ko lang nga \"mind set\" lang dya ang mga \"cravings.\" Pero daw indi gid pwede malipat-lipatan. Gasakit guid ang buot ko nga indi ko makaon ang gusto ko nga kan-on. Kabudlay gali manamkon sa iba nga pungsod.\nMga pagpati kang mga Korean angot sa pagbusong\nDapat makaon guid ako kang mga prutas kag dapli kuon kang akon ugangan nga babaye para magnami ang panit kang bata. Rako tana may gina-preparar nga mga side dish nga puro dahon-dahon. Pero hay kabudlay guid itunlon. Huod man-an ko nga maggaranon dya sa bitamina kag mayad guid sa lawas kag sa baby.\nWara labot nga wara ako it gana magkaon, bukot mayad pa ang sabor. Kontra ko guid ang dapog kang kimchi pero paborito ko guid dya kauna.\nNaghugos guid akon lawas sa akon pgpanamkon. Bahul guid ang akon pasalamat hay ginpasugtan ako ni banahon nga mag-uli sa Pilipinas bisan sangka semana lang. Nakaon ko guid man ang tanan nga gusto ko kan-un. Naulian ang akon paginhawa. Lain guid ang sabor kang pagkaon sa uma nga ginbahulan ko.\nKuon kang akon ugangan, indi ako sagad hulag parehas kang pag-ehersisyo, bisan pagpanaw-panaw lang hay basi mahulogan ako. Nakita na ako isa ka bes nga naga-swing, baw gin-agtunan na guid ako sa \"playground\" kag kun-an nga \"hajimara!\" Kon kanaton pa, \"indi magg-swing.\" Dapat mapahimuyong lang gid ako. Bisan sa sulod balay, wara ako gina pa-obra kang akon ugangan.\nPirme ko lang mabatian sa ana baba, \"nega halke, nega halke\" (ako lang, ako lang). Pero kon wara tana sa balay, gakalit ako maninlo kag manghimos kang hirimuson. Bisan sa eskwelahan nga gina-obrahan ko, espesyal ang pag-tratar kanakon.\nNagapati ang mga Korean nga kon ano ang makita, makaon, mabatian, kag mabatyagan kang nanay, makaapekto dya sa pisikal nga itsura kang bata. Dapat pirme lang gwapa ang makita kag manami ang mabatian. Dapat ang pinakanami guid nga itsura kang prutas ukon ano man nga pagkaon ang kan on para mag gwapa ukon gwapo ang bata. Ang akon ugangan, ginakihad na guid ka mayad ang ginpanamkunan ko nga mansanas, peach, melon, kag sandiya. Bisan sa mga tiendahan, ginapili guid ka tindera ang pinakagwapa nga prutas.\nIni ako dapat magkaon kang pato hay basi magkulang ang tudlo kang bata.\nRudya sa South Korea, ang tanan nga nagabusong (kasado sa Koreano), makabaton kang \"pink ATM card\" halin sa gobyerno nga ginagamit kon magpa-check up sa doctor sa bilog nga siyam ka bulan. Nagakahulugan dya nga wara kami gasto sa pagpacheck-up. Ang health center naga-text kada bulan kanakon nga mag-attend kang yoga class ukon lecture para sa nagabusong. Mayad guid ang anda serbisyo-medikal. Sa kada agto ko sa akon OB, ginalantaw guid ang development kang bata sa sulod paagi sa ultrasound.\nNagahandum ako nga raad tanan nga nagabusong nga kababaihan sa Pilipinas makabaton man kang amo dya nga serbisyo.\nAng doktor rudya wara gasugid sa nanay kon babaye ukon lalaki ang baby. Amo ra nga daw nakibot man ang akon OB pagpamangkot ko kon san- o ko pwede maman-an ang gender kang akon baby. Pero sa urihi ginkun-an ako kang nurse nga babaye ang amon baby. Sa maragtas kang Korea, ginahandum guid nanda nga lalaki ang anda bata. Bangud nga ang kalalakihan ang nagadumara kang nasyon. Amo dya ang rason nga ang mga doktor wara gasugid kang gender kang bata sa nanay. Pero mayad ron tulad hay gaamat amat lain ang anda nga pagpati. Ang akon ugangan nga lalaki kag babaye, mas ginapili nanda ang babaye nga apo kaysa sa lalake.\nSa Pagbata\nAng mga nanay nga bag o lang kabata, gina-pakaon kang seaweed soup tatlo ka beses sa sangka adlaw sa sulod kang sara ukon darwa ka bulan. Gapati sanda nga ang seaweed soup makapadugang kang gatas kang nanay, makabulig paayad kag makapaguwa kang mahigko nga dugo sa aton lawas. Bugana dya sa calcium kag iodine nga mayad guid sa nagapasuso nga mga nanay. Amo man dya ang ginaserbe sa pamahaw kon mag selebrar sanda ka birthday. Pag-uli ko halin sa hospital, may gahulat ron kanakon nga sangka bahol nga kaserola nga seaweed soup. Ginluto dya ni ugangan kag indi ako makapangindi. Naintindihan ko ang benepisyo sa pagkaon kadya pero masum-od man kon adlaw-adlaw.\nSang sa balay ron kami, ginkun-an ako kang akon ugangan nga indi magkapot kang maramig nga tubig hay makatuga dya kang rayuma kon mag mal-am ako. Dapat nga indi ako magpahangin. Wara na ako liwan gina-paobra. Ang bata lang ang akon ginabantayan.\nSa sulod kang 21 ka adlaw, wara it mabisita kanakon nga mga abyan ukon iban nga paryente hay basi malatnan ka masakit ang bata. Indi pwede mapaguwa ang bata magluwas kon magpa-immunize. Ang una nga ika-100 nga adlaw kang bata importante kag espesyal nga adlaw kananda. Pagkatapos kadya pwede ron malagaw ang bata sa gwa. Ang bata ginaputos guid ka lampin bisan pa nga doble ron ang bayo kag ginakapayan pa guid ka madamol nga kapoy. Naman an ko nga maramig guid man pagbata ko (tagramig), pero daw indi guid ako kumpurmi hay basi ma-overheat ang bata. Bisan tag-irinit ginaputos gihapon ang mga bata hay basi masip-on. Kon wara gani si ugangan sa balay, ginabuol ko ang lampin kag ang kapay hay nagaparamalhas ron ang akon bata.\nSara pa mapaang sa sulod kang amon kwarto hay may heater kag kon mabatian ko gani nga may nagbukas kang pwerta, dali dali ko putos liwat si baby. Ang ugangan nga baye ang gabulig atipan kang bata. Gapati guid dya ang mga lola rudya nga eksperto sanda sa pagbahol kang bata amo ria nga indi sanda mabais.\nAng pagpangaran kang bata bukot mahapos. Ang ngaran naga-determinar kang buwasdamlag kang bata. Ang lolo ukon ang ugangan nga lalaki ang nagapili kang ngaran kag may equivalent dya nga Chinese name. Kalabanan nga mga ngaran rudya may darwa ka syllables.\nHalimbawa, BO RAM (ngaran kang akon panganay). Kag dapat ang ngaran kang pangarwa nga bata, maumpisa man sa una nga syllable kang panganay. Amo ra ang rason nga ang ngaran kang pangarwa namon, BO RA. Pwede man mapangaran kana BO MI, BO GYOUNG kag rako pa basta gaumpisa sa \"BO.\" Pero ang desisyon sa pagpili nagahalin sa lolo. Sa iba nga pamilya, nagabayad sanda sa \"name maker\" para mapiho ang mayad nga \"fortune\" kang bata.\nAng akon sa pagbusong kag pagbata rudya sa South Korea, makuon ko nga espesyal nga eksperyensa. Labaw sa tanan malipayon ako sa bag-o nga inspirasyon namon sa amon kabuhi nga mag-asawa. Kag kabay pa nga bugayan kami kang aton Ginuo sa pagpabahol kananda.","id":"","dump":"CC-MAIN-2014-15","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2014-04-24T00:38:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2014-15\/segments\/1398223204388.12\/warc\/CC-MAIN-20140423032004-00042-ip-10-147-4-33.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9937992692,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":37,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9937992691993713}","num_words":1245,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Trapik.\nKag nakita ko ang Bulkan Mayon, perpekto sa anang korte, daw nagatungtong lang sa ibabaw kang public market; daw naga-atubang lang kanakun kag kun itan-ay ko ang akun butkun, madawu na para sa amun pagkamustahanay.\nNaglingling gid man ako sa bintana kang dyip. Amo kag sanag kang magic wand ka sangka diwata ang nagsaltik sa akun pensar:\nAko si Daragang Magayon nga imo gin-agto rugya. Sa akun tiilan, nagapananum sanda ka andang makaun. Kun sobra, mabaligya para sa iba pa nga garastusan. Natingala ikaw nga makita mo ako bisan sa diin ikaw mag-agto rugya sa Albay? Bukon lang rugto sa terrace mo sa Kalachuchi Room kang Balay de la Rama nga imo ginadayunan? Bukon lang halin sa mga kuwarto kag bintana nga salamin kang mga marahalun nga hotel sa Legazpi City? Bukon lang sa bantog nga Cagsawa Ruins nga ginadumog kang mga turista, parehas mo nga maagto man rugto sa rum-an? Nalipat ikaw nga bilang diyosa, duro ang akun mga mata, bangud ako man si Oryol, ang bida nga babayi sa epiko kang Bikol nga Ibalong? Kag ako man ang Ina kang Peñafrancia nga nagabantay sa akun mga sinakpan – mga deboto – amo nga wara ikaw it hadluk sa paglagaw rugya bisan ikaw lang isara?\nNag-utuy-utuy kadlaw ang akun kalag. Nasamitan ko sa akun mga bibig ang bilin nga sabor kang sangka order ko nga ice cream sa tatlo ka sabor: pili, tinutong, kag sili. Amo dya akun ginsakay sa dyip halin sa akun ginadayunan: ang 1st Colonial Grill nga nabasa ko sa tourism brochure nga nabuol ko sa front desk kang Balay de la Rama.\nSirum run pero indi pa ako magbalik sa ginadayunan. Madiretso ako sa Balay Cena Una. Sangka ancestral house dya nga ginhimo nga restaurant kag nagapatiraw kang mga kilala kag tradisyonal nga raha kang Bicol parehas kang pinangat, laing, tilmok. Bestseller man nanda ang beef pepper steak kag pork medallion. Nagaralaway ako mamensar, ilabi na bangud buhay gawa ang pondo kang dyip sa public market kag daw sa nagakanang-kanang ang mga tumpok kang prutas. Ay, ang kahang kang katumbal! Mahilig takun rugya kadya, kaysa sa tam-is kang kalamay, nga ginalikawan ko kadyang mga adlaw, sa akun dedikasyon sa healthy living.\nDaw nagalutaw ako sa lupa kang magsulod sa ganhaan kang Balay Cena Una. Grabe ang kuba-kuba kang akun dughan; daw gina-ituk sa kalipay. Amo ako kadya kun naga-atubang sa kaanyag. Bisan pa, nasorpresa man ako sa akun excitement hay duro ruman akun nakita nga ancestral house: sa Silay, Talisay, kag Bacolod; sa Molo kag Jaro sa Iloilo; sa Vigan; sa Laoag; sa Intramuros, kag sa iba pa nga mga syudad sa atun pungsod. Siguro bangud wara ko dya ginalauman: wara ako nag-riserts, wara man namangkot sa akun mga abyan sa Naga diin ako naghalin antes rugya. Basta ginsundan ko lang ang pamatyag nga madiretso sa Albay kaysa magbalik lagi sa Manila. Amo gali dya, may nagahulat kanakun nga amo kadya nga grasya.\nBukas ang bintana kag nagasulod ang nabilin nga sirak kang sirum, nagahugpa sa lamesa nga himo sa una primera nga klase kang kahoy. Ang nagatabon, nagantsilyo. Tam-is ang yuhum kang mga waiter. Ako ang una nga kustomer hatud kang sirum. Gindara nanda ako sa ibabaw. Mas malapad kag nagabadlak indi lamang sa sirak kang adlaw sa mga dingding kundi sa mga lampara kag mga muwebles nga antigo. Nagpungko ako sa lamesa sa ingud kang bukas nga bintana kag nakapamensar: sa diin ikaw, palangga? (S'yempre, ginsulat ko dya lagi sa Note sa iPhone☺).\nNag-status update ako sa Facebook nga kanami pa lang kang lugar, nabusog run ako. Gani indi ko gusto mag-uyang kang pagkaun kag kwarta; dapat maubos ko gid ang akun order (gamay man-an ako magkaun). Ginpili ko ang Refreshing Wild Fern Salad kag Tinutungang Kape ukon Rice Coffee.\nNayugit ruman ako. Pero sa dyang tion, may sam-id kang pait sa panumduman. Nabatyagan ko gid ang kurit na sa dughan kang mainum ko ang tinutungang kape ukon rice coffee nga wara gali it iba kundi ang atun sarà-sarà!\nSin-o ang wara nakainum kadya kang bata? Ilabi na kun taga-baryo? Imahen dya kang kaimulon para kanakun, 'tung mga adlaw sa dekada 80-90 sa tiempo kang tag-ururan kag grabe ang lamutak kang lao sa mga taramnan kag aragyan. Sarà-sarà sa aga antes mag-eskwela bangud wara it barakal kang kape. Kag bisan pa may kape, para lang dya sa mga mal-am! Kadu kuno sa bata. Sarà-sarà bilang dapli sa mainit nga kan-un. Ano na lang linugaw sa sartin man! Pakaisa na kadya ang hinanggup: tubig nga ginatughong sa pinggan nga may mainit nga kan-un. Huod sabaw, hay wara it tuod nga sabaw kang tinola nga manok ukon isda. Kag para may sabor, bubudan mo e kang asin.\nKaimulon. Amo dya ang kamatuoran nga nagatabid kang tinae kang Antique kag Albay, kang Panay kag Bicol, kag sa iba pa nga mga rehiyun sa pungsod. Aragyan kang bagyo ang Bicol, ilabi na ang Albay. Nasalbar kami sa Sur sa Antique kang bagyo Yolanda ka isarang tuig nga nangguba sa Norte pero hay ang kakaging kang lupa, ang bangag, labi man nga nagapapuraut sa mga mangunguma. Parehas kang duro nga mga Bikolano, ang pagpa-amulya natun sa Manila kag sa mga syudad sa nagkalain-lain nga rehiyun kang kalibutan.\nTinutungang kape\/rice coffee anang ngaran kang liwan ko tana masug-alaw kag masaboran. Sa dyang Balay Cena Una, pinanubli sa panahon kang Kastila nga kinahanglan i-remodel para padayon mangin relevant sa ginadara kadya nga kita sa tag-iya kag buwis sa gobyerno. Rayu-rayu gid sa balay namun kauna nga kawayan. Karayu run man katung mga aga kang pag-inum kang sarà-sarà, nga wara namun ginpili nga magbugto sa menu kang masarangan ipakaun ka amun mga ginikanan. Kundi sangka pag-agwanta. Kar-un, sa pag-inum ko kadya sa dyang restaurant, sa presyo nga masarangan ko bisan pira pa ka tasa, nami pensarun nga handumanan gilang man 'tung panahon kang kaimulon. Pero sin-o akun intuon, lahugun, butigan?\nNaka-angkun lang ako kang ikasarang para makapili kang makaun kadya. Kag kon sa diin nga lugar. Pero imol gihapon ako. Imol gihapon kami. Kita, ang atun mga probinsya, ang bilog nga pungsod. Ilabi na bangud ang pinangat, ang laing, ang tinutungang kape, labi man nga nagamahal sa anda run pagkaiwat. Parehas ka atun mga bugas.\nWara it sarà-sarà nga mainum ko pag-uli kadya sa balay sa Antique. Sigurado ako, bisan libuton ko pa ang bilog nga baryo. Mabayad run ako sa mahimo kadya kun mag-insister ako nga mag-inum liwan. Indi gani, mag-agto sa sangka marahalun nga restawran para i-order dya. Kag wara gani ako it may mapensar nga sangka restawran ukon coffee shop, sa Iloilo man ukon sa Manila. Kinahanglan ko magbalik rugya sa Balay Cena Una.\nHay maan lang, ang sinauna! Daw sa mabatian ko man ang kadlaw ni Daragang Magayon. Gusto ko patihan nga naham-ut man tana, sangka simpatiya kanakun, hay bisan gani ang anang kaanyag kag kataas, indi makapugung sa anang mga sinakpan sa pagbiya sa anang lupa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2014-23","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2014-08-02T02:24:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2014-23\/segments\/1406510276250.57\/warc\/CC-MAIN-20140728011756-00478-ip-10-146-231-18.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996281862,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":44,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996281862258911}","num_words":1148,"character_repetition_ratio":0.032,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.334,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"July 17, 2014, adlaw nga masubo kag duru lang nga luha ang nagaagay sa amun mga pungyahun sa pagkamatay ni Sage, ang pispis nanday Matthew kag Chelsea nga akun agut kag amiga na nga kaimaw na bakasyon rugya sa Maine hasta magbalik eskuela sa California. Adlaw man may balita nga ang Malaysian Airline Flight 17 nag-crash sa Ukraine nga may 295 onboard nga napatay. Masubo gid nga hitabo nga wara natun tanan nahandaan.\nAga pa ako ginbugtaw ni Matthew. Ginpukaw na ako nga gahibi. Kuon na, \"Patay si Sage.\"\nNagbangon man ako kag dali-dali mag-agto sa andang kuwarto sa diin akun nakita nga gahandusay si Sage sa kama. Nahangyos ako hay nabatian ko pa gani ang pagkanta na kag huni aga pa. Ginkaptan ko si Sage kag gindara sa sala kag akun gin-CPR kay mainit pa ang lawas na, nagaturuk pa kanakun anang mga mata.\nPero wara run gid nagginhawa pa si Sage. Paalam run lang, Sage, ang Canure nga pispis. Naghiribihun sanday Matthew kag Chelsea bata, indi mag[ati nga patay run ang andang pet nga pispis. Gindara ko dya kay Louie, ang sara ko pa nga bata nga nagakaturog pa sa kama kag ginpakita nga patay run si Sage. Hipos na dya ginturuk kag magbalik magturog. Pagguwa ko sa kuwarto ni Louie, pabalik sa sala kag sa kusina, ang darwa nagakupkopanay nga gahiribihun gihapon. Daw naduraan ka bata.\nAkun lamang nahambal nga gapasalamat ako nga akun man gid nakita kag nasipal ang pispis nga dara nanda halin pa sa California kag mabilin ang lawas sa Maine nga ilubong sa akun nga garden. Masakit pensarun si Sage wara run kag hidlawun ko man gid ang dya nga pispis. Indi run mabatian ang paghuni na kag indi ko makaptan kag ilabi na gid ang pag-kiss kag kagat na sa tatlo ka kuti nga sanday Lex, Bob kag Egypt.\nGinputos ko si Sage sa parte ka anang kapay. Dya gingunting ni agut ko. Akun ginsulud sa box kag ginletratohan. Sa akun garden akun ginhanda ang rulubngan ni Sage. Tapos gindara ni Matthew ang pispis nga nasulod sa box. Ginbutangan ka anang siripalon kag gin-sprinkle ni Chelsea ang nabilin na nga pagkaun sa ibabaw kang box kag ginlubong namun dya nga tatlo kag nagpaalam kay Sage. Dayon ang darwa nagbalik sulud sa balay. Nagpabilin ako kag akun ginbutangan kang krus. Ako ang nabilin sa garden ko kag akun ginhugasan ang cage kag ang mga gamit ni Sage. Samtang gina-obra ko dya sige man akun istorya kay Sage. Ginkun-an ko tana nga darhun na lang ang tanan ko nga mga sakit kag imawan na lang ako pirme kag indi tana mag-isarahanun kay pirme ko duawon tana kag akun paga-istoryahun.\nNagatururu akun luha nga akun lamang ginakanta ang kasubu kag magpanihol para magparapit magsabat ang mga pispis sa palibot nga gabantay kanakun. Indi ako makapanihol todo hay nagahiribihun man gani ako. Masubo gid abi batyagun. Nagparapit man gani ako sa estatwa ni Jesus kag maghambal kana nga gapasalamat man gid ako sa diin akun man naatipan ang little creature nga si Sage.\nWara kapamahaw igma kag yapon ang akun agut kag amiga na kay indi makakaun sa ginhanda ko nga pagkaun. Nagraha ako kang garlic bread, porkchops kag fried salmon, stir fry Peapods kag Chinese cabbage. Nasubuan gid sanda nga indi makakaun. Pero ginpirit ko man sa urihi kag si Chelsea lamang ang nagkaun samtang si agut ko sa kama nagakaturog. Nakakaun man gid ako gamay lang kag naisipan ko mag-umpisa sulat kadya nga istorya. Samtang nagasulat ang akun mga mata nagaturamos man sa pagluha. Naisip ko amo dya ang tawag nga kabuhi. Masubo gid ang maduraan ka pinalangga. Sage, paalam na.","id":"","dump":"CC-MAIN-2014-23","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2014-07-25T03:38:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2014-23\/segments\/1405997892806.35\/warc\/CC-MAIN-20140722025812-00170-ip-10-33-131-23.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9990224838,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9990224838256836}","num_words":603,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.332,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang sweldo sang mga manunudlo sa karon\nSa mga galastuhan budlay gid permi paiguon\nKulang pa ibayad sa utang kag mga twesyon\nAhay! diutay gid ang bilin ibakal kalan–on.\nAng mga balaklon tama na gid subong kamahal\nAhaw tangkong nga huyos daw indi mo mabakal\nAng kuryente kag tubig tanan nagsalalaka man\nIndi na kaigu ang sweldo ni sir kag ni ma'am.\nReklamo sang iban pagtudlo naapektuhan\nAng maestra wala galamiton sa eskwelahan\nSa panimalay palang, sweldo tama kakulang\nMabakal pa ayhan ang para sa sulot-klasehan?\nAng pag-amot sa eskwelahan permi ginadilian\nIlabi na kun halin sa mga bulsa sang ginikanan\nNgalan sang maestra iwaragwag sa kahanginan\nKay sa solicitation may alergy ang kalabanan.\nMag-abot ang tion evaluation sa eskwelahan\nMaestra kalulooy, wala-tuo ang pangutang\nIgasto pagpapinta pagwapo sang hulot tulun-an\nKay nakataya ang ngalan sang eskwelahan.\nKuntani ang sweldo madugangdugangan\nAgud sa mga kihanaglanon makapiyan-piyan\nSa pigado nga sitwasyon tani mabatak man\nKag makayuhon-yuhom halos ang kalabanan.\nHANDUM\nNagtunod na naman ang adlaw\nKag ang palibot nangin mabugnaw\nAng kainit sang adlaw nag-ugdaw.\nDaw kapog nga nagbahaw\nAng lawas ko ginakapoy\nKag mga siko gapalamuypoy\nBug-os nga adlaw ang trabaho\nKay pangabuhi ko pigado.\nAng kita subong nga adlaw\nSa bulsa galagawlagaw\nSinsilyo lang ang natipon\nAng bilog budlay pangitaon.\nSa pagsikad sa traysikad\nKasakit sa lawas ginabatas\nKainit sang adlaw ginasulay\nTungod ky nonoy kag inday.\nSa mabugnaw nga pulungkuan\nAng lawas ginadapat mag-untayan\nMasakit nga likod ginahagod lamang\nSang katig-a, bangko nga kawayan.\nAng mga handum ginabalay\nSamtang nagapahuway huway\nAng pagbatas maibanan man\nKun ang mga anak may tinapusan.\nSa natabo nga dya kay Jennifer—kag indi rën dapat paggamitën ang ngaran na bilang lalaki hay babaye rën tana—may darwa ka bahël nga kumplikado nga isyu ang nabukadan: ang kasarian kag ang VFA.\nKonsepto nga Amerikano ang transgender hay ang gay liberation movement sa Filipinas gin-pattern halin sa gay liberation movement sa Estados Unidos. Ang \"agi\" kag \"lakin-ën\" kulang rën nga gamitën para itawag sa mga bëkën it babaye kag lalaki. Amo ria nga may ginatawag man kadya nga LGBT – Gay, Lesbian, Bisexual, kag Transgender. May ginatawag man nga MSM ukon Men Who Have Sex With Men. Mga laki (nga bëkën it agi) pero nagapakighilawas sa pareho nanda nga laki. Sari-sari dya kag masadya amo ria nga ang internasyonal nga hayahay kang gay liberation movement ang balangaw—sari-sari ang dëag.\nAng transgender tinaga nga Ingles nga coined lang. Pero may katutubo kita nga tawag sa mga babaye nga nangin lalaki, kag mga lalaki nga nangin babaye.\nSa libro nga Wisdom from a Rainforest (Ateneo de Manila University Press, 1999) kang antropologo nga si Stuart Schlegel may dinalayday nga ang tig-ulo, \"The Woman Who Was Born a Boy.\" Parte dya sa sangka Teduray (mga katutubo sa talon kang Maguindanao) nga si Uka nga sagad magtukar kang zither. Si Uka sangka \"mentefuwaley libun,\" ukon lalaki nga nangin babaye. Agi ang tawag natën sa Kinaray-a ugaring ang kinalain, babaye rën gid ang mentefuwaley libun. Para sa mga Teduray, kon lalaki ikaw kag gusto mo mangin babaye, wara it problema, maghulag kag mag-ilis kaw lang nga daw babaye kag babaye rën ikaw. Ang tawag nanda sa babaye nga gusto mangin lalaki \"mentefuwaley lagey.\"\nSi Jennifer, pareho ni Uka, sangka mentefuwaley libun.\nMay mga imahen sa telebisyon nga nami ang mensahe nga hatëd—ang pagpalangga kag pagpangalisëd kang pamilya ni Jennifer. Ang anang nanay kag mga bugto, tuman gid ang kaëgët kag kalisëd sa natabo kana. Puwerti ang hiribiën pati kang bugto na nga laki. Nagapakita lamang dya nga bëkët isyu ang pagka-mentefuwaley libun ni Jennifer sa andang pamilya. Bug-os tana nga ginbaton nanda.\nSiyempre ang raw-ay nga imahen nga ginabantala sa telebisyon amo ang kamatuoran nga sa VFA lugi gid ang Filipinas. Daw buang rën si Senador Miriam Defensor Santiago ka liwat-liwat hambal nga piyerde gid kita sa mga ginkasugtan sa VFA. Kisra gani naburura ang baba kang senadora hay nadiskubre na nga ang iban nga mga Kano sa VFA kinse anyos rën sa Mindanao. May bisita haw nga nagatener kang tinuig? Buwisita rën tana ria e!\nNatabo rën kato nga may soldado nga Amerikano nga nanglëgës sa Subic. Sa sëlëd kang mahamungaya nga American Embassy dya ginpriso hay suno sa VFA, kon may Amerikano nga soldado nga maglapas kang kasuguan, Filipinas ang may deber sa kaso pero ang America ang may kustodiya kang andang nakasala nga soldado.\nAmo dya ang masadya kadya sa natabo kay Jennifer. Ti sa American Embassy liwan prisohon ang dyang mamamtay-tao nga Kano? Bëkën it nami. Ginahimu nanda nga bakasyunan kang mga kriminal nga mga Kano ang soldado ang andang embahada, nagasiri nga patimaan kag padëmdëm ang American Embassy kang pagka-neokolonyal kang Filipinas kang Estados Unidos. Neokolonyal hay bëkët rën gid man daad kita kolonya kang Amerika ugaring kontrolado man nanda gihapon ang atën politika, ekonomiya, kultura, kag mga damgo. Handëm kag dëmët natën nga mga Filipino ang makapa-America bisan pa mangin nars rugto ang mga doktor rëgya, kag mangin nursing aid rugto ang nars rugya. Ang mga nagadonya-donyahan rëgya, manughugas pinggan kag buli rugto. Ang mga daw si ëlëd rëgya, guwardiya kag dyanitor rugto. Ang maestra rëgya manuglimpyo ang salëg rugto.\nMas Kano pa kita kaysa Kano. Amo gani nga rakë buki ang gina-Inglis-Inglis gid ang mga bata nanda nga sala-sala man lang. Rakë gusto magpuruti bisan pa nga may mga black American pa. Hay sa atën bokabularyo, ang Kana kag Kano puti lang ria.\nAng tanan nga dya, ginasimbolo kang American Embassy sa Manila nga ginapilahan natën mga mga Filipino sa adlaw nga tanan. Kag sa lagwerta kadya, luwas kag nami ang pangabuhi kang mga soldado nga Amerikano nga nanglëgës kag nagpatay sa kababayan natën.\n[16 Oktubre 2014\nSyudad Pasig]","id":"","dump":"CC-MAIN-2014-42","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2014-10-22T06:21:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2014-42\/segments\/1413507446231.28\/warc\/CC-MAIN-20141017005726-00293-ip-10-16-133-185.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.7671092749,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.7671092748641968, \"hil_Latn_score\": 0.21621033549308777}","num_words":941,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.325,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.919,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bisikleta, Baybay, Si Josh\nGenevieve L. Asenjo\nMay mga langaw nga nagalibot sa habal nga bunga kang langka. Sa dyang puno kang langka sa kilid kang kudal sa atubangan kang balay nanday Auntie Era ginsandig ni Josh ang ana bisikleta, si Kulafu. Nakita dya ni Dondon kaina ka aga samtang nagabulad ka anang sapatos sa kudal. Kadyang sirum, dyan gihapon ang mga langaw, ang habal nga bunga kang langka, ang bisikleta ni Josh, kag mara run ang sapatos ni Dondon, pero nagbag-o run ang tanan.\nNabatyagan dya ni Dondon sa paglaimnan ka anang pagginhawa. Pareho lang nga may tinuga sa sulod ka anang pus-on nga nagakapa-kapa magguwa kag magdalagan, palagyo sa kabuhi. Amo nga nag-uli tana halin sa plaza, sa ginahiwat nga championship kang basketball kang mga bugoy. Barangay Day nanda. Kar-un sa gabii, may Search kang Diwata kang Tag-irinit. Lider tana ka andang purok. Kinahanglan na magpahuway para magmayad anang pamatyag.\nSa dyang oras, rugya tana sa tunga kang kalsada. Rapit gilang tana sa hilera kang mga puno kang bogambilya sa kudal kang anda balay, tambi ang kudal nanday Auntie Era, ang puno kang langka nga may habal nga bunga nga ginalibutan kang mga langaw. Ginaatubang na kadya anang Uncle Nonoy. Ginapangita kana ang bisikleta ni Josh.\nTana, si Dondon, sikat bilang maaram nga bata, indi malagyo.\n\"Ginsandig na man 'tu kaina sa puno kang langka d'yan kanday Auntie Era,\" sabat na.\nD'yan pa gid man ang bisikleta ni Josh, si Kulafu.\nLampas sa balay nanday Auntie Era kag mga puno kang sirigwelas kag sangka liko sa kawayanan, ang balay nanday Josh. Durulhugun. Sa pensar ni Dondon, amo siguro nga gintamad na mag-uli kaina si Josh nga ginpasulod na gid lang si Kulafu kanday Auntie Era kag ginsandig sa idalum kang langka.\n\"Nahagadan,\" amo dya ang hambal nanda rugto sa plaza. Amo man dya ang nabatian ni Dondon kang paglubas na kaina sa tunga kang baryo. Kag bag-o lang, kang magpondo tana sa atubangan kang kapilya diin rugya gapungko sa hagdan si Nay Magda, nanay ni Boboy, migo ni Josh. Nagakuom kang rosarito si Nay Magda. Dayon na kadya dalagan kuno kaina rugya sa kapilya pagkatapos maistorya ni Kapitan Mado. Dayon man sunod kang mga nanay, guyod ang gagmay nanda nga bata, kag hasta kadya rugyan pa gihapon nagaunong.\nHay sa gihapon, wara it bag-o nga text. Amo man sa gihapon. Kag kadya, atubang ni Dondon ang anang Uncle Nonoy. Kag indi tana malagyo.\nNaistorya run ni Kapitan Mado dyang anang tiyo. Gin-agtunan dya kaina rugto sa andang balay, rugto sa taramnan diin nagapamunyag ka anang tanum nga kamatis. Amo nga ginapangita na kadya ang bisikleta ni Josh. Mahimo para sakyan sa dugang nga balita rugto sa plaza hasta sa banwa.\nGin-agtunan nanda sa puno kang langka si Kulafu. Ginpaguwa dya sa karsada kang tiyo. Gin-tsek na kadya ang kadena kag goma antes magsakay. Ginlubsan tana kang tiyo, sanday Nay Magda sa hagdan kang kapilya nga nagasikmuru kag naga-wawaw run kadya kang \"Ay abaw, Boboy!\" kag sa panurukan ni Dondon, nagalampas sa tumpok kang mga kasimaryo sa atubangan kang tiyangge kag sa plaza. Ginlubsan lang sanda tanan ka anang tiyo. Ginlagas dya ka mga kasimaryo nga nagasinggit, \"Patawhay, p're, patawhay!\"\nSi Nay Magda man tana sa hagdan kang kapilya, ginapaypayan run antes pa makatalikod si Dondon diretso pauli sa anda balay, sa nagasug-alaw nga kanami kang bogambilya nga nagapamukad sa anda kudal, kag ang paglantaw na sa puno kang langka nanday Auntie Era nga wara run it nagasandig nga bisikleta ni Josh. Pamatyag na, daw sa naukab anang dughan kag ginasuhutan kadya kang hangin amo nga nagaparangramig anang bilog nga lawas.\nNakapisik si Dondon, nakakudug, sa pagpensar nga sa masunod nga adlaw, malakut dyang langka sa baboy kag kadyos sa punsyon. Indi makaguwa sa anang baba ang \"Si Josh man abi mong\" ukon \"Si Boboy gid kag Tibong!\"\nAga pa kaina, pagguwa na sa balay, rugyan run ang motor ni Boboy sa atubangan kang balay nanday Auntie Era. Angkas ni Boboy ang anang sidekick nga si Tibong \"Pitlaun.\" Ginahagad nanda si Botchoy. Pero indi dya magsunod bangod natokahan kadya nga adlaw ni Auntie Era nga magbantay kang mga ginaling. Wara run sanda it bugas. Kon gusto ni Boboy makalantaw kar-un sa gabii kang Search kang Diwata kang Tag-irinit, kinahanglan makapagaling run sanda kadya nga adlaw kang bugas.\nTubo-tubo sa pang-edadun sanday Dondon, Josh, Botchoy, kag si Tibong. Pero wara nagpadayon sa hayskul si Boboy bisan pa nga kilala ang anda pamilya sa anda lugar nga maysarang tungod sa darwa ka bugto nga sa abrod. Tamad dya mag-eskwela. Negosyo tana ang ana hilig. Nagapanagod dya kang baboy para ibaligya. Ginaihaw man dya kag ginalibod ang karne. May sidecar ang anang motor nga wara it atup. Rugya nanda ginasakay ni Tibong Pitlaun ang baboy ukon ang karne nga ginalibod nanda. Pati basiyo kang mga botelya kag plastic kang mineral water sanda man ang nagapamakal sa anda baryo, hasta sa banwa.\nMagbarkada sanday Boboy, Botchoy, Tibong kag Josh. Si Josh ang pirme kaluluoy kananda. Ginaluslusan nanda dya kang puroy umpisa kang madakpan nanda nga wara gali it brief. Bisan hasta kadya nga 2nd year hayskul run sanda. Tarambayan nanda ang balay nanday Auntie Era bangod sa stereo nga basta d'yan gani si Botchoy, tana gid ang maestro sa pagpatukar. \"Palagbong ta kanday DJ Botchoy,\" hambal nanda. Daw ano lang nga may disco pirme. Pirme lang man gatilaok sa pagpangara ang naga-menopause nga si Auntie Era.\nPang-porma ni Dondon kar-un sa gabii ang nabulad nga sapatos. Kadya nga adlaw, makabuka kang luto nga langka ang init. Tag-irigma pa lang kaina, nagmara run ang pares kang sapatos ni Dondon.\nKang pagguwa ni Josh kaina kang aga nga nagabisikleta, nabatian ni Dondon ang panghagad rugya ni Boboy: \"Pabaybay ta.\"\nWara nagsabat si Josh. Nagpondo lang dya. Kanami ka anang yuhum; nagadura anang mga mata. Amo nga crush dya ni Mimi, ang mahambal nga bestfriend ni Dondon. \"Kulakig,\" hikay ni Dondon kay Josh. Kadton lang man tana ni Mimi, ukon itukun kag kon abuton, magbalos sa pagsunlog kana kay Tibong. Gabukal gid ang dugo ni Dondon kon ginahimo dya ni Mimi kana. Naluoy lang man gid tana kay Tibong hay luwas nga pitlaun, ilo dya, amo nga kananda ni Boboy gaistar. Kag, te, ano pa abi, kundi suruguon ni Boboy. Gintudluan dya ni Dondon kang elementary sanda sa pagsulat ka anang ngaran. Amo nga kanami gid kang sunlog kana ni Mimi.\n\"Man-an ko gid mong,\" hambal ni Mimi.\n\"Nga ano?\" Pakuno-kuno ni Dondon.\n\"Basta.\"\nSa tuod lang, amo dya ang nanamian ni Dondon kay Mimi. Kamaan manilag. Wara pagpasiktu. Bukon drama. Basta man-an lang nanda pareho nga kar-un sa gabii sa Search kang Diwata kang Tag-irinit, si Mimi ang ma-rampa pero hay tana, si Dondon nga utok kang kahiwatan, ang tuod nga beauty queen.\nNagparapit si Dondon kananda sa kalsada. \"Hoy,\" singgit na kay Josh, \"eskurt ka bala kar-un mong.\"\nWara man magsabat si Josh. Sa gihapon, nagyuhum lang.\n\"Si Dondon man. Wara pa alas singko d'ya na kami, a,\" sabat ni Boboy. \"Ma-hapi-hapi lang man kami sa baybay.\"\nPagkatapos ginpindot na kadya ang bilog nga de-goma nga nagahuni kang pot-pot-pot sa karaptan ka anang motor. Kanami gid kang kadlaw nanda, daw mahulog ang bunga kang langka.\nNagtalikod tana. Kang makalab-ut sa gawang ka andang balay, ginsinggitan na liwan si Josh nga \"eskurt ka bala kar-un mong. Bahala 'kaw,ma-leyt ka gani.\"\nAmo dya ang urihi nga tunog nga nabatian ni Dondon: burhot kang motor, ragaak kang harakhak nanday Boboy, Tibong, kag Josh, kag ang pagkarupsak kang gagmay nga mga bato sa dalan.\nKadya pasulod sa andang balay, mabatian halin sa stereo ni Botchoy ang Hihihihihi ni Toyang Ermitanya sa DYFM. Alas kuwatro run sa hapon. Alas onse kaina kang mag-abot sa andang baryo ang balita parte kananday Boboy kag Josh kag hasta kadya, mismo sa dyang mga minutos, naganganga gihapon ang duro nga mga baba, bisan nakabagrut run ang mga unto, nakagat ang mga bibig, nakawawaw kag nasulod run balik sa bulsa kang bestida ni Nay Magda ang ana rosarito.\nKag kumusta tana si Auntie Deding na, nanay ni Josh? Pakaisa dya kang nanay ni Dondon, kag kadya rugya sa andang lamesa nagainom kang tsa-a nga lagundi. Samtang si tatay na tana saku sa pagsulod kang mga t-shirt sa gamay nga knapsack kadya. Ginadaw-an dya ni nanay na kang tupperware nga may sulod nga kan-un. Sabat ni tatay na, rugto gilang sanda sa baybay madelihensya kang dapli.\n\"Imna,\" dawu man kana ni Nanay na kang sangka tasa kang tsa-a. Nagpungko si Dondon sa tupad ka anang tiya kag dayon nag-inom.\nIsara ka mga pamangkot: \"Kamusta tana si Tibong?\"\nSuno kay Kapitan Mado, amo dya ang natabo, suno sa testimonya mismo ni Tibong: gasipal sanda sa binit-baybay. Hasta nag-uba ka bayo sanday Boboy kag Josh kag marigos. Hasta sa nabaw man lang sanda. Pero gulpi lang naghampas ang bahul nga balud. Baskug man ang hangin. Kag gindara sanda palawud. Nakita na pa ang pagpamaypay nanday Boboy kag Josh. Hasta magrayu sanda nga magrayu sa anang panurukan, nagapungha-pungha, nagakapa-kapa, ginalumos kang mga bura kang balud. Hasta wara na run nakita sanda. Nagdalagan pa tana pa-baybay. Hasta nahangpan na ang natabo kag nagdalagan tana pabalik sa binit-baybay, nagahiribiun.\nSa bahin nga dya kang istorya ni Kapitan Mado, ginapan-awan ni Dondon ang kulakig man nga lawas ni Tibong, ang nagatararangsu na nga sip-on kag pagpungha-pungha agud makasinggit kang Tabang! Tabang! Tabang!\nLuwas nga pitlaun si Tibong, wara it pamalay sa bahin nga dya kang baybay nga anda gin-agtunan. May beach resort sa pihak, pagliko sa taytay, kag ang mga tawo rugya ang una nga nagtumpok kang maman-an nanda ang natabo. Pero wara man sanda it nahimo bangud nadura run sa dagat ang darwa ka pamatan-on kundi ang magpamaan sa barangay kag munisipyo.\nPito ka kilometro ang karayuon kang anda barangay sa baybay.\nGinbayaan ni Kapitan Mado kag pira ka mga Kagawad ang championship kang basketball kag magpaburhot kang motor pa-baybay. Kadya nga man-an run kang bilog nga barangay, rudto ruman ang search and rescue team kang probinsya. Kag madayon gihapon kar-un sa gabii ang Search kang Diwata kang Tag-irinit bisan wara run si Josh nga ma-escort kay Mimi.\nNatublag si Dondon nga wara tana paghibi. Wara gihapon.\nKalmado tana nga nagalantaw kay tatay na nga nagahanda pa-baybay sa pagbulig ronda. Imaw na kadya ang pira pa nanda ka mga paryente nga laki. Mas mayad kuno nga rugya gilang tana sanday Uncle Nonoy kag Auntie Deding na kag maghulat lang kang balita. Wara man sanda kuno it mahimo rudto kag basi mag-maoy lang. Duro ruman kuno rugto nagabulig.\nPamangkot liwan: \"Si Tibong tana?\"\nBasi kuno mag-apa si Tibong. Tapos na kuno istorya kang natabo, daw indi run dya makahambal. Nagakaurungan. Nagakururudug. Nagaturo ang mga luha pero hay nagatusngaw lang ang limug. Ginpakamayad kuno kang doktor nga rugto lang anay sa ospital kang banwa. Rugto ruman kuno ang darwa ka Kagawad nagbisita.\n\"Makita ko lang ra, sumbagon ko gid,\" hambal ni Uncle Nonoy na. Gindara dya kang mga kasimaryo man sa andang balay. Naabutan nanda dya kaina nga nagabalang kang bato rugto sa banglid sa karsada pa-banwa. Ginatumod na kadya si Tibong. Buhi tana kuno mong. Hay andut kuno abi sagi nanda kahagad si Josh sa orag nanda ni Boboy nga may okasyon man rugya sa barangay? Si Josh nga sangka mabuot nga bata kag bukon lagawan.\n\"Buhi pa ang aton bata,\" si Auntie Deding na, \"indi ko mabaton nga patay run tana. May pugita nga gaistar sa gibungan sa taytay dyan karia. Man-an ko sagupun na si Josh. Nadamgo ko dya mong.\"\nNamati lang sanday Dondon kag nanay na. Nahangpan nanda nga kinahanglan may mapatihan sa dyang mga oras ang tiya. Bukon dya katingalahan sa andang lugar diin gapati gihapon ang mga tawo nga ang sakit ka busong bugno kang aswang kag ang pagsuka kang dugo, pagbugno kang sigbin ukon morokpok.\nNagpanaw si tatay na imaw ang pira pa ka mga paryente. Pareho lang nga maagto ang mga dya sa giyera kag ang misyon amo ang pagpangita sa lawas nanday Boboy kag Josh.\n\"Wara pahuway pa-myusik na ka gabii,\" padayon ni Auntie Deding na. \"Amo ra hilig na kon sa balay. Pero ka gabii, may pinasahi sa hulag na mong. Bisan anhon ko ka sugo, daw wara lang kabati, daw wara nahadlok. Wara gid magpati nga bul-on na sa bomba ang nasudlan ko nga kuntener kang tubig kon wara ko ginhambal nga mapa-banwa kami sa Sabado agod magpasirkum. Buhay na run bay ra ginapangayo hay sagi gani pirme ka sunlog nanday Boboy nga wara gihapon nasirkum.\"\nNatapos lang gid ang Q&A porsyon sa andang Search Kang Diwata kang Tag-irinit kang ginpapondo ni Kapitan Mado ang sound system. Nabaton run nanda ang urihi nga balita halin sa baybay: nakita run ang bangkay nanday Boboy kag Josh.\nMahambal nga nakaginhawa ang bilog nga baryo. Mayad gid nga nakita. Mayad gid nga pareho sanda nakita. Mayad gid nga wara nabuhayan. Mayad gid nga malubong.\nMinutos man ang pagpondo kang tanan, ang pagpatunga kang kalinong. Nakapangyaput si Dondon sa evening gown ni Mimi sa backstage, nga nagapirisnguun. Ginpadumdom kana ni Dondon ang anang false eyelashes kag make-up. Tapuson natun dya, hambal na kay Mimi, ugaring run kag magbelasyon para kananday Josh kag Boboy.\nNaghalad kang pangamuyo ang barangay sa pagpanguna ka andang lay minister. Pagkatapos, nagtukar liwan ang sound system kag nagpadayon ang Search. Indi man gid magsugot ang mga tawo nga put-un ilabi na kay awarding run. Masubo run gani kuno bangod sa natabo, ipaiway pa ang lin-ay-lin-ay nga amo lang man dya ang kalipayan nanda, ilabi na kar-on nga daw kaharadluk run mag-outing rugto sa baybay? May nagguruwa sa plaza sunod kay Kapitan para magdawat kang dugang nga istorya. May nagparauli kag rudto na lang sa anda balay mamati kang resulta. Duro ang nagpabilin. Nagparangluya man kag nanghayhay, indi pa man sanda makahibi, pareho ni Dondon nga nagapadaug kay Mimi.\nSa pamensarun ni Dondon, daad si Boboy lang ang napatay; naluwas tana si Josh parehas kay Tibong. Kag natublag tana sa pamensarun nga dya, tana nga mayad nga bata parehas man ni Josh, suno sa pagkilala kang tanan sa andang barangay, pero kon andut indi tana makahibi, wara gihapon ang mga luha nga makadungan sa pagngoyngoy ni Mimi.\nKang aga run nadawat ni Dondon ang duro pa nga istorya. Halin kay tatay na nga kadya rugya run sa andang balay nagapahuway-huway matapos magtindog bilang representante kang pamilya sa pagdara sa bangkay ni Josh sa punerarya sa banwa.\nPagpati ni tatay na, wara nagbuy-anay sanday Boboy kag Josh. Wara mong kuno nagrayuanay ang andang lawas. Pareho sanda nakita sa gibungan nga ginatubuan kang mga bakhaw sa pihak nga parte kang dagat, rapit sa karsada, rugto sa taytay. Rugto sa ukab kang daragkul nga mga bato. Mayad kuno hay nakita lagi kag wara naayawan ang search and rescue team.\nKag nakahambal ka amo kadya si tatay na: \"Mayad lang nga agi 'kaw timo.\"\nNakaduyu si Dondon. Wara na napensar bisan kis-a, nga mayad gali hay agi tana, kag man-an gali dya ni tatay na? Kag baton kang mal-am? Ginapakamayad hay napaiway tana sa aga nga kamatayon? Bangod mas ginakasakuan na ang mga aktibidad sa barangay kaysa paglagaw rudto sa baybay?\nGusto na run magluto ang langka sa pihak-balay kag mahulog dya, hay daw basi sa lagpok kadya sa lupa ang pagginhawa na sa nabatian halin sa anang tatay.Si nanay na tana sa mga oras nga dya, rudto nagaimaw kay Auntie Deding na nga nag-uli run sa anda balay. Budlay run kuno nga basi magdungan dya sa bata na. Aga pa man kaina, nabatian na si nanay na gahambal kay Auntie Era na nga, \"Sige, lang, ihibi lang.\"\nSi Uncle Nonoy na man tana, sagi gihapon ang pamasul kananday Boboy kag Tibong. Pati sa ana kadya kaugalingon. Hay andut abi kuno nga aga pa nagbisikleta run pa-baryo si Josh. Kon nasugo na daad dya magsag-ub ukon mag-imaw kana sa taramnan, wara daad nagtabuanay ang banas nanday Josh kag Boboy. Hasta mamitlang na man kadya ang pagdangop sa swerte. \"Kon amo dya ang swerte ni Josh mong.\"\nKag mariit gid man kuno ang amo nga lugar. Bukon dya ang una nga tion nga may nalumos rugya. Kag pirme mga pamatan-un ang biktima nga daw ginauhaw man kang lab-as nga dugo ang dagat.\nNaka-agto man rugya si Dondon, sa dyang baybay, imaw sanday Mimi kag Josh kag iba pa nanda nga mga tubo-tubo. Lapad ang daray-ahan amo nga nami gid man sipalan. Daragkul ang mga bato. Nami ang mga korte. Nagapamurot sanda kang mga buskay kag ginadara nanda pauli para sa andang hardin. Amo dya ang isara sa gutom nanda nga mga taga-bukid sa daray-ahan, sa baras, sa pait kang balud.\nDuro ang nagapondo sa dyang baybay para magpa-picture. Gutom man sanda sa sari-sari nga duag kang kasisidmon. Ginakawilihan nanda ang nagatigbaylo nga adlaw sa ana paghingalup. Wara ginahadlukan. Luwas lamang ang tinaga nga \"kantilado\" amo nga wara it beach resort rugya.\nPero rugya nanda gusto mag-agto hay gamay tawo. Anda ang bilog nga daray-ahan kag panganod. Labaw sa tanan, wara it entrance fee.\nGinapanan-awan ni Dondon kag gina-aningal ang pagsunluganay nanday Boboy, Josh, kag Tibong. Pagpati na, nagdara ang mga dya kang irimnun kag sigarilyo. Ano pa abi ang ginhimo nanda? Nagpa-myusik sa cellphone ni Boboy. Naglantaw rugya kang mga litrato kang mga babayi. Naghapi-hapi lang man sanda. Man-an ni Dondon nga bisan ginatamay tana pirmi ni Boboy, mauli gid man daad ang mga dya antes ang Search. Palangga nanda si Mimi.\nNag-agto si Dondon kananday Auntie Deding. Naabutan na nga nagapangita ang tiya kang ipasuksok nga bayo kay Josh. Hambal ni Dondon, ang pang-escort ni Josh nga rudto naka-hanger sa kuwarto na sa anda balay. Dapat gwapo gid si Josh hasta sa katapusan.\nGinpanagap ni Dondon sa tiyo si Kulafu. Sabat kadya, rudto nabilin sa idalom kang kalachuchi sa kudal sa kilid kang plaza. Gin-agtunan dya dayon ni Dondon. Matuod, rudto pa. Wara dya nadura bangod pinasulod man kang mga kasimaryo sa kudal. Gintarapuhan na si Kulafu kag ginsakyan. Nag-pedal tana sa karsada kag ginapanan-awan na ang pagsug-alaw kay Josh. Kanami kang yuhum kadya. \"Nagdaug si Mimi,\" bugno na sa pakaisa.\nMabatyagan ni Dondon ang pagdukot kang init sa anang panit. Kahapon lang nagburhot ang motor ni Boboy sa dyang karsada, sakay ang kadlaw nanday Tibong kag Josh. Rudyan gihapon ang habal nga langka, ang nagalibot rugya nga mga langaw, pero ana run bug-at ang ginadara kadya kang bisikleta. Ano kalapad kang karsada, ginalumos tana sa hangin, sa anang pangpungha-pungha, nga indi na run makita pa liwan, bisan hasta san-o, sanday Boboy kag Josh.\nGinpangita na si Botchoy. Naabutan na dya nga nagawaswas-balbal sa mga langaw nga nagalibot sa habal nga langka, nagatarangsu ang sip-un sa paghiribiun. Ginalantaw dya ni Auntie Era halin sa bintana kag ginapabay-an lang; wara it reklamo bisan sa tunog-tunog nga tukar kang stereo nga nagadungan sa pagwaswas-balbal kang anang solterito.\nGinlantaw lang man dya ni Dondon halin sa bisikleta sa karsada. Nahangpan na ang ginahimo ni Botchoy. Sa matuod lang, nasubuan tana. Mayad pa si Botchoy, may ugut nga ginapautwas sa pagwaswas-balbal sa mga langaw nga nagalibot sa bunga kang langka. Mayad pa si Botchoy, sa amo dya nga paagi ang pagpautwas. May pagbasol man bala dya sa kaugalingon bangod wara tana rudto sa baybay para buligan si Tibong sa pagsalbar kanday Boboy kag Josh? Sa dyang tion, nahambal ni Dondon sa kaugalingon nga sangka matuod nga abyan nanday Boboy, Tibong kag Josh si Botchoy.\nKag tana?\nNabatyagan na ang liwan nga pagparangluya ka anang lawas, ang pagsakit ka ana pus-on. Nanaug tana sa bisikleta kag gindara dya pasulod sa kudal sa andang balay kag ginsandig. Nabatian na sa istoryahanay kang ana mga ginikanan nga alas dos kar-un sa hapon i-uli dungan sanday Boboy kag Josh.\nMaalaw-alaw tana.\nAlaw-alawun na pabalik rugya sa uma ang lawas ni Josh nga ang kalag ginpanag-iyahan kang dagat. Wara rugya sa mara nga taramnanan ang tagipusuon ni Josh, wara sa pagsaka sa mga puno kang siregwelas kag lumboy. Nalumay si Josh kang mga bura kang balud, kang asul nga tubig, kang barko nga gintudo kadya sa lawud sa mga tag-irinit kang anda pagpabaybay, sa kurit nga ginakitaan kang langit kag dagat. Pareho nga ang mga alima nanday Boboy kag Tibong nangin mas kumportable sa makina, sa goma, sa kadena, sa mga sapat, sa kalansing kang kwarta, kaysa sa papel kag libro kag sa mga bagay nga ginakasakuan na tana sa ekswelahan kag rugya sa anda barangay.\nAmo dya kadya ang paghangop ni Dondon, sa rason kon andut nagtawas si Josh, kag kinahanglan na man patihan, para sa ana kaugalingon. Indi matuod nga talaw si Josh, nga nahadlok sunlugon nanday Boboy, Botchoy, kag Tibong. Kag kon gahibi man kadya si Botchoy, dya bangod buhi tana, naluwas. Kag samtang ang bilog nga baryo nagakanugon sa lamharon nga edad nanday Boboy kag Josh, nagakonswelo man sa \"swerte\" kag magpadayon sa tanan nga ginakasakuan. Sa sunod nga tuig, sa tag-irinit, sa liwan nga Barangay Day, madumduman sanday Josh kag Boboy kag magahalad kang pangamuyo ang tanan. Sa amo man nga tion, sa pag-abot kang kon sin-o man halin sa syudad kag abrod kag manghagad marigos sa baybay, liwan dakpon nanda nga mga lamharun ang kahigayunan. May kahadluk man, mangin sara gid lang dya ka paandam.\nNagsulod si Dondon sa kwarto. Naka-hanger ang organsa nga barong ni Josh sa bintana. Ginahabyog-habyog dya kang hangin nga ang dukut liwan nabatyagan na sa panit. Buhay na dya ginlantaw, ginapanan-awan ang lawas ni Josh nga naputos rugya, ginahanduraw ang bayhon, agod bisan san-o indi na malipatan.\nNahapulas na pa dya, ang kalum-uk kag baraghal kang organsa nga barong, antes manglapyu tana, hay daw sa naukab ang ana dughan, kag nagtururo anang luha – daw uran sa tag-irinit – kadya nga daw sa katapusan, naluto na gid man ang langka, nahulog sa lupa, kag nagsaylo run sa iba nga lugar ang mga langaw.\nTapos\nTagumpay na ipinagdiwang ng National Book Development Board (NBDB) at ng Philippine Board on Books for Young People (PBBY) ang ika-32 taon ng National Children's Book Day sa Elements sa Centris noong Hulyo 21, 2015. Naroon ang Balay Sugidanun bilang isang indie publisher ng una nitong picture book na \"Si Bulan, Si Adlaw, at si Estrelya\" ni Early Sol Gadong, sa ilustrasyon ni Mark Lawrence Andres. Kasama ang mga kaibigang manunulat, tagataguyod ng mga kuwentong pambata at YA: L-R: Kristian Cordero, Dr. Luis Gatmaitan, Christine Bellen, Pangga Gen, Edgar Samar. Si MJ Tumamac a.k.a.Xi Zuk ng Xi Zuk's Nook. Sa ibaba, isa sa mga panel session na dinaluhan ko at lubos na ikinatuwa, ang tungkol sa paglathala sa Inang Wika o Mother Tongue, na puno ng mga posibilidad at hamon, at nangangailangan ng ating bayanihan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2015-32","url":"http:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2015-08-01T22:11:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2015-32\/segments\/1438042988922.24\/warc\/CC-MAIN-20150728002308-00051-ip-10-236-191-2.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993252754,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":51,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993252754211426}","num_words":3771,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"GINSUG-ALAW ang akën panërëkan kang kalmada nga tubig kag lagtëm nga palibot pagsëlëd namën sa balkonahe nga napalibutan kang dingding nga salaming. Ang lamesa nabëtangan kang mga tasa kag platito nga may disenyo kang mga bulak kag may nagakanang-kanang nga bulawan nga kutsarita. Daw nagsëlëd ako sa set kang pelikula nga ginabase sa sangka nobela ni Jane Austen.\nAlas-tres ti hapon kag masanag ang sirak kang adlaw nga nagpasiri sa dëag kang mga kahoy kag kabulakan sa palibot. Sa unahan may nagairinggat nga daw mga diyamante sa panit kang tubig. Amo dya ang Lake Lenhovda, ang ranaw nga pira ka beses ko rën ginapanaw ang mga inas kag dalan sa paglibot kadya.\nIndi pa tuman ka ramig. Ginsab-it namën sa wrought iron nga sarab-itan ang amën dyaket kag ginbilin man ang amën sapatos. Halin sa mayor nga puwertahan, nag-agi kami sa pasilyo nga ang mga dingding buta kang mga peynting. Bukas ang gawang kang gamay nga laybrari nga buta kang mga libro kag dokumento. Antes makaguwa sa balkonahe, maagi anay sa sangka pormal nga karan-an nga ang mga purungkuan daw naghalin sa sangka palasyo sa Pransiya.\nBalay dya ni Margarita, sangka mal-am nga babaye pero ang yëhëm daw mga bulak sa tingadlaw. Maestra tana ni Mimi sa Svenska. Kang una ko pa lang nga adlaw sa Lenhovda, nagsug-alaw namën tana ni Mimi sa grocery store. Ginpakilala ako ni Mimi kana. Sagad tana mag-Ingles. Kag hambal na, imbitarën na kuno kami mag-dinner sa andang balay. Darwa lang kuno sanda kang andang bana sa andang balay kag namî man kuno kon may bisita sanda kon kis-a. May pamilya rën ang andang mga bata kag sa siyudad sanda nagaobra.\nGinpili ko gid ang purungkuan nga nagaatubang sa ranaw. Pamatyagan ko daw nagaparanamgo lamang ako. Kon wara lang nagapungko sa akën atubang sanday Mimi, Juliet, kag Jonas, makauon ako nga siguro nagadamgo lang gid man ako.\nHalin sa akën ginapungkuan, makita ko ang gamay nga bandera kang Sweden sa terasa sa sagwa. Sa pihak nga balay may bandera man. Kag rugto pa gid sa balay sa unahan, may flag pole gid taná sanda. Haros tanan nga balay rëgya sa Sweden may bandera. Andët nga sa Filipinas tana kon Independence Day lang kami nagapangsab-it kang bandera? pamangkot sa sa akën kaugalingën. Dapat huwadën ang mga Swede.\nKang ginpamëtang ni Margarita ang mga irimnën kag karan-ën sa lamesa, mas nangin Jane Austen rën gid ang eksena: gamay nga termos nga may disenyo kang peras nga buta kang maisëg nga kape, darwa ka bandehado nga metal nga nahapinan kang napkin nga may mga rosas kag buta kang tatlo ka klase kang cake kag cookies, kag gamay nga pilak nga sërëdlan kang sugar cubes kag gamay nga porselana nga pitsel nga may sëlëd nga fresh milk hay naghambal si Mimi nga nagagamit ako kang gatas kag kalamay sa akën kape. Black coffee abí ang uso sa Sweden. Sangka pitsel nga flower saft tana ang para kay Juliet.\nAfternoon tea (o coffee?) pa lang to. Ginsëlëng ko ang mga bulak sa sagwa agëd indi ako mag-isip kang calories. Sara pa, mashed potato kag baked salmon man lang ang gin-igma namën.\nAng sangka rason pa gid kon andët imbitar kami ni Margarita gusto na ma-meet namën ang sangka exchange student halin sa Mexico nga si Oscar. Programa dya kang Lions International sa diin aktibo nga miyembro si Margarita. Darwa ka semana nga maestar kananda si Oscar nga Communications student sa sangka unibersidad sa Mexico. Ang press release abi ni Mimi sa mal-am, kamaan ako mag-Español. Kang ihambal ko kay Oscar nga, \"Hablo Español un poco,\" nagyëhëm tana kag naghambal nga, \"That's all right. I can speak English. That's not a problem.\" Gin-estorya ko kananda nga nag-eskuwela gid man ako kang Kinatsila sa Instituto Cervantes de Manila pero nivel inicial curso tres lang ang natapos ko. Puro lang ako present tense, wara pa it past tense kag future tense.\nBilib sanda kang hambalan ko nga manggaranën ang amën mga pulong sa Filipinas sa mga tinagâ halin sa Katsila kapin pa gid ang Kinaray-a nga mother tongue namën nanday Mimi kag Juliet. Pareho kang lamesa, plato, tasa, kutsara, tinidor, kutsilyo, kag iban pa nga mga gamit sa kusina, nga halin man sa Kastila. Nagkadlaw sanda kang hambalën ko nga magluwas sa pag-isip kag paghambal kang oras, sa Katsila man kami nagapamuyayaw. Nagkadlaw man si Jonas hay pirme na mabatian kay Mimi ang \"diputa.\"\nSadya ang amën istoryahanay samtang nagapangape kag nagaudak kang cake kag cookies. Nagpaguwa man si Oscar kang mga pagkaën na nga dara halin sa Mexico. May dulse nga samlagi. Ang nagustuhan ko, tuman lang garing ka tam-is, ang \"rollo de guayaba\" nga daw gamay nga imbutido nga nahimu sa dëga kang bayabas kag rakë-rakë nga puti nga kalamay.\nIngles ang amën ginagamit sa pag-istorya. Si Jonas sagad man mag-Ingles. Napamensar ko nga siguro gusto lang ni Margarita nga mag-estorya sa Ingles amo nga gin-imbitar na kami. Sari-sari ang topiko. Maghalin sa mga bagyo kag brown-out (nga talagsa pa sa malaka) sa Lenhovda, sa biyahe nanda nga mag-asawa sa New York kang sarang bulan, sa robot nanda nga grass cutter (daw higante nga labëg-labëg ang itsura) nga samtang nagapangape kami malinëng kag wara it untat nga nagalibot sa lawn, ang Swedish nga manunulat nga si Astrid Lindgren, ang mga pagbag-o sa Lenhovda nga mas linëng kuno kato, ang pagpang-agaw kang China sa mga isla kang Filipinas, kag si Duterte hay nabasahan na dya kuno. Shocked gid tana kang istoryahan ko parte sa \"laglag-bala syndicate\" sa airport sa Manila kag adlaw-adlaw kadya, ginapamatay ang mga drug pusher.\nPagkatapos mangape, gin-tour kami ni Margarita sa andang balay. Bisan sa ikarwa nga panalgan, buta kang mga peynting ang mga dingding. Nami ang disenyo kang damaan nanda nga furnace sa ibabaw. May disenyo dya kang mga dahon kag bulak. Wara rën man nanda dya ginagamit hay may electric heater man sanda.\nPagkatapos, gindara na kami sa andang hardin. Lutô rën ang mga raspberry. Namûpô kami dayon kaën. Si Juliet sangka gamay nga pitsel gid ang ginpamëël. Ang robot nga grass cutter gina-charge ang kaugalingën sa charging station nga sa kilid kang balay. Kon mabatyagan na kuno nga manug-low bat rën tana, nagamatumato lang dya agto sa charging station. Natanhagaan gid ako hay wara man nagalukso sa tubig kag wala na man ginapang-utod ang mga bulak kag ang mga puno kang raspberry. \"Swedish technology?\" pamangkot ko kay Jonas nga sangka electrical engineer. \"Yes, Kuya,\" sabat na nga may bugal.\nPagkatapos kaën kang raspberry, nag-grill kami kang daragkël nga kinihad kang baboy kag puti nga hotdog. Para rën dya sa panyapon. Sanday Mimi kag Oscar ang nagsugba.\nSamtang ginahëlat nga maraha ang baboy, ginpamangkot ako ni Oscar kon ano ang klase kang music ang ginapamatian ko pirme. Sharon Cuneta daad hambalën ko garing napensar ko indi na man makilala. Ang ginhambal ko ABBA, nga siyempre sangka Swedish band. Kilala na man kuno ang ABBA. Ginbëël na ang anang gitara sa sëlëd. Ginkuskos na rën dya pagbalik na kag nagtukar tana sa akën atubang. Daw may nagaharana lang e kanakën. Taas nga maniwang nga bata si Oscar. Siguro mga 6'2\". Bëgasën pa dya kag hërëyaën.\nPasado alas-sais kang manyapon kami. Sinugba nga baboy kag hotdog, lettuce salad nga may kinihad nga kamatis kag sandiya, kag potato salad. Nasadyahan gid si Juliet hay may Coke. Sanday Jonas, Oscar, kag Mimi nag-beer. Kami tana ni Margarita, nag-red sweet wine. Manugtapos rën kami kaën kang mag-abot ang bana ni Margarita. Halin dya sa andang farm. Bahël nga laki nga parakadlaw kag wara't untat ang estoryahanay nanda ni Juliet sa Svenska.\nMga alas-otso rën kang iserbi ni Margarita ang sangka bahël nga yahong kang daragkël nga istroberi pero tuman pa ka sanag sa sagwa. Ginsunod na bëtang sa lamesa ang sangka yahong nga whipped cream kag sangka galon nga vanilla ice cream. Toppings kuno para sa istroberi!\nRamig pero nami magkaën kang ice cream! Kapin pa gid kon ginalakët dya sa preska nga istroberi. Nadëmdëman ko rën lang nga kisra sangka sirëm sa Session Road sa Baguio, may imaw ako nga guwapo nga láki nga nagkaën kang ice cream samtang nagatindëg sa binit-karsada. Nagakadlaw ako kato hay abi ko karadlawan ang magkaën kang ice cream sa Baguio hay ramig. Ti, kundi nabëka ang kasingkasing ko!\nPero buhay rën to. Tuman ka rayë ang Baguio rëgya sa Lenhovda. Kag bëkën rën it bëka ang akën kasingkasing kadya. Daw istroberi liwan nga mapúlapúla.\nPasado alas-diyes kang maglisensiya kami kanday Margarita kag Oscar nga mauli rën. Ang bana ni Margarita nagasëlëng rën kang sipal kang Alemanya kag Pransiya sa UEFA Euro 2016 sa telebisyon sa ibabaw nanda nga sala. Ginsinggitan lang ni Mimi sa hagdanan kang \"hejdå!\" (\"goodbye\" ang bëët hambalën kag \"heydu\" kon mitlangën) kag nagsabat man dya.\nNagahinalëp rën ang adlaw. Naramigan ako pero buta kang kasadya kag katawhay ang akën baratyagën.\n[8 Hulyo 2016 Biyernes\nLenhovda, Sweden]\nRËGYA sa Sweden nagakaranta ang mga bulak sa binit-karsada.\n\"Maan, Kuya mga hilamon ria!\" hambal ni Mimi kanakën kon maghambal ako nga magpapiktyur imaw sa mga bulak. \"Maan, hilamon e nga nagapamulak! Puwede man,\" sabat ko. Ginakadlawan lang kami ni Juliet.\nSari-sari abi ang mga kolor nanda. May mga kanaryo nga masiri, may lila, asul nga dëlëm, may puti. Kag nagatururubo lang gid man sa binit-karsada kag mga bakante nga lote.\nIkatlo ko nga adlaw sa Sweden kag pagkatapos namën igma kang gin-bake nga French fries nga daw sangka gamay nga labador ka rakë kag kang pinirito nga chicken nuggets nga ginpadalëndënan kang lus-aw nga strawberry saft (daw juice, pero ginahambalan ako ni Juliet ng bëkën dya it juice), nanghimës kami kag nagpanaw paagto sa balay kang nanay nanday Jonas sa pihak nga baryo. Mga darwa kuno ka oras nga panawën. Kang gintawgan ni Juliet si farmor na (\"farmor\" ang specific nga tawag sa lola sa tatay sa Svenska; \"mormor\" ang lola sa nanay) nga maagto kami, nag-insister daad ang mal-am nga abatën kami sa balay nanday Mimi nga sa sentro kang Lenhovda. Indi tana gusto nga magpanaw kami. Indi abi maka-drive si Mimi kang pula na nga Volvo kon bëkët imaw si Jonas hay wara na pa nabëël ang lisensiya na. Bëdlay kuno kag buhay magbëël kang driver's license rëgya sa Sweden. Rakë exam ang ginahanglan pasaran. \"Bëkët parehas rugto sa atën nga bisan adik ukon bulag makabëël kang lisensiya,\" hambal ni Mimi.\nHambal ko kanday Mimi kag Juliet, mapanaw lang kami hay gusto ko mag-sight seeing. Bisan tapos-igma abi kag nagasirak ang adlaw ramig man gihapon kag nami magpanaw. Ti nagpanaw kami. Gingamit ni Juliet ang anang bisekleta.\nIsut ang mga sarakyan nga nagaagi sa mga simentado at espaltado nga karsada. Medyo nahadlëkan lang ako magtabok sa national highway hay daragkël nga mga trak ang nagaagi pero nagahinay man sanda sa crossing hay may mga lambat nga simento sa karsada. Nami hay sa mga karsada rëgya nagahinay ang mga sarakyan kon makakita kang mga tawo sa binit-karsada. Kag nagapondo gid sanda kon gusto mo maglaktëd. Kuon ni Mimi, almost zero kuno ang disgrasya sa mga karsada sa anda hay ang driving culture \"bigayan.\" Wara nagaparumbaanay kag ginasunod ang speed limit may nagabantay man ukon wara. Amo ria nga wara tana mahadlëkan nga pasugtan mag-bisekleta si Juliet nga tana lang sara paagto sa community library kag sa eskuwelahan.\nNami gid man magpanaw lang. Nami ang mga balay nga maagyan nga may mga hardin gid. Daw mga doll's house. Rakë ang mga balay nga daw kanday Hansel kag Gretel. Taas ang mga tisa nga atëp kag may mga chimney tanan. Wara lang nagaaraso kadya hay summer. Amo dya ang mga balay sa mga children's book nga ginabasa ko kato.\nAng kada balay may hardin gid kag ang iban malapad ang berde nga lawn parehas kang balay nanday Mimi. Isut gani taná ang mga bulak sa balay nanda pero may mga balay nga buta kang mga bulak sa atubang. May dyan gani nga ang dingding ginakapyutan kang mga rosas nga buta kang mga bulak nga pula. Hambal ni Mimi, ma-hire kuno sanda kang propesyonal nga hardinero agëd magtanënm kang rosas kon matapos rën kid-an ang balay nanda.\nPagkatapos namën tabok sa highway, may ginsedlan kami nga gamay nga karsada pasëlëd sa talon kang mga pine tree. Daw setting kang Twilight ang peg. Kami lang ang tawo. Mayad lang hay nagasirak man gihapon ang adlaw. Asta nga ang karsada nangin rough road rën lamang. Kon bëkën lang it ramig kag mga pine tree ang sa palibot, siguro mapensar ko nga sa Quinlogan sa Quezon, Palawan ako.\nSamtang nagapanaw kami, nagareklamo si Juliet nga nakapoy rën tana magbisekleta. Ginhambalan tana ni Mimi nga mapurupahuway lang e kami hay wara man kami nagadali.\nWara gid it iban nga tawo. Kami lang gid nga tatlo. Ano abi kon may masug-alaw kami nga laki nga daw si Edward Cullen ang itsura? May maagyan kami nga mga naba nga tore nga nahëman sa kahoy. Hambal ni Mimi, amo dya ang ginapanaguan kang mga hunter kon tiyempo ang pagpangayam kang mga elk. May tiyempo nga puwede maniro kang mga elk, daw raw-ay kuno dya nga baka nga nagasanga-sanga ang sungay. Iláhas dya. Oh no, bëkën gali si Robert Pattinson ang posible nga masug-alaw namën. \"Pero indi ria, Kuya magguwa kadya hay gahëd kita nga tatlo,\" muno ni Mimi. Ay ti, mayad, hambal ko sa akën kaugalingën.\nBurubhay lang nagsiyagit sa kalipay si Mimi. May ginparapitan tana nga hilamon. \"Nagapamunga rën ang mga blueberry, Kuya!\" Dasig man nga nagpanaog si Juliet sa bisekleta na kag nagparapit sa mga hilamon sa binit-karsada. Namupo dayon sanda kang mga gagmay nga bunga. Ginkaën dayon nanda. \"Nahidlaw man ako ba sa fresh blueberries,\" hambal ni Mimi. Sakë rën sanda pamëël kag kaën kang blueberries. \"Pa-picture ako anay!\" hambal ko kag nagpungko sa tëpad kang blueberries. Pagkatapos posing namupo man ako kag kaën imaw kananda. Abaw, nagakaramang lang gid man sa lupa halin sa binit-karsada pasëlëd sa talon kang mga pine tree ang blueberries.\nMaaslëm-aslëm nga matam-is ang lab-as nga blueberries. Pamilyar ang sabor pero siyempre ang memorya ko, ang blueberry cheesecake lang.\nIndi si Juliet maghalin sa blueberries. Hambal ni Mimi halfway pa lang kami pa-farm nanday Jonas. \"Mommy, nahidlaw man ako magkaën kang blueberries bay,\" hambal na. Nasadyahan gid ako hay nagaragëmë man gihapon ang Kinaray-a na. \"Maan, sakto lang ria. Duro man ria rugto sa farm ni farmor mo. Rugto lang liwan kaën.\" Siguro kon may nagapamati kanamën nga nagasinggitanay sa Kinaray-a malibëg gid ulo na nga kon ano nga diyalekto kang German ang amën hambal.\nSa unahan, nagpondo liwan kami. Mas rabong kag mas daragkël ang mga bunga kang blueberries rugto. Namupo liwan kami. \"Maan, daw gusto ko mag-uli kag magbëël kang baldi kag butaën kang blueberries,\" kuon ni Mimi. Sa tëpad kang mga blueberry, may hilamon nga buta kang kanaryo nga bulak. Ginahapunan dya kang gagmay nga mga alibangbang nga orange ang kolor. Kanami! Almost magical!\nIstorya ni Mimi, ang bakas kuno mamurot kang mga blueberry amo ang mga Thai nga nagaagto sa Sweden agëd mag-obra sa mga taramnan kon tingadlaw kag tag-arani. Nagapamrenda kuno sanda kang balay sa Thailand para may iplete paagto rëgya sa Sweden kag mag-obra sa mga farm hay bahël ang kita kag makaganansiya sanda pag-uli nanda. Sa farm gani kuno nanday Jonas, may mga Thai nga nagapamakyaw ani kang blueberries kag kon ano-ano pa.\nSobra gid man darwa ka oras ang panaw namën. Nagkadlaw ang nanay ni Jonas kang hambalan ni Mimi nga nabuhayan kami hay papiktyur ako nga papiktyur. \"Daw parehas kanimo kang bag-o pa lang 'kaw abot?\" ang hambal na kay Mimi. Siyempre, gin-translate lang kanakën ni Mimi hay sa Svenska sanda nagaestorya.\nButa kang mga bulak ang sagwa kag sëlëd kang balay kang farmor ni Juliet. May puno pa kang mansanas rapit sa geyt nanda ugaring gagmay pa, daw mga sirigwelas, ang bunga. Kag sa lamesa, nagahëlat kanamën ang sangka pitsel nga strawberry saft kag mga brownies nga gin-bake na. Kang hapon nga to, gintudluan na ako mag-bake kang traditional Swedish nga vanilla bun.\nPasado alas-nuwebe rën kami sa gabii kang maghalin sa balay kang farmor ni Juliet. Si Mimi ang nag-drive. Kag samtang nagabiyahe kami nagasëlëng ako sa sagwa kag makita ko pa ang mga bulak nga nagakarantahën sa binit-karsada mapa-national highway man ukon rough road sa tënga kang kakahuyan. \"Nanamian gid ikaw, John?\" pamangkot ni Juliet nga nagapungko kag nabangët kang seat belt sa epesyal nga purungkuan sa sarakyan kang mga bata. \"Hëëd, Be nami gid,\" sabat ko. Kag nagkadlaw tana. Sa anang mga kadlaw mabatian ang nanarisari nga mga dëag kang mga bulak sa Sweden kon tingadlaw.\n[29 Hunyo 2016 Miyerkoles\nLenhovda, Växjö, Sweden]","id":"","dump":"CC-MAIN-2016-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/","date":"2016-07-27T13:29:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2016-30\/segments\/1469257826907.66\/warc\/CC-MAIN-20160723071026-00033-ip-10-185-27-174.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.995464921,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9954649209976196}","num_words":2756,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.323,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang kahulogan kang Binirayan hindi lamang selebrasyon para magsinadya, magparada ukon magkiritaay. Ang pagselebrar kang Binirayan, selebrasyon kang paglaum.\nAng paglaum, pareho kang paglaum nga ginselebrar kang mga Datu nga dumuluong sa Aninipay nga matapos ang malawid nga panakayun sa pagpangita kang kahilwayan kag bag-ong lugar sa pag-umpisa ruman.\nPaglaum nga sa bisan sa ano ka lawid ang atun pag-antos, kung kita himpit nga nagatuo nga maagman natun ang kahilwayan kag kita makakita kang bag-ong lugar para mag-umpisa ruman, may katumanan ang atun handum kag paglaum.\nSa panibag-ong panghangkat kang panahon, bukon run ti balud kag kalapadun kang kadagatan ang atun pangontra sa atun maragtasun nga panakayun, kundi ang mga hangkat kang pag-iya-iya, pagbag-o kang klima, pagpanas kang dunang manggad kag pagdura kang moralidad sa atun katawhan.\nKabay nga sa atun pagselebrar kang diyang pagbiray, dumdumon natun ang \"paglaum\" nga gindara kang atun mga ginikanan nga dumuluong, ang kooperasyon kang mga ati sa pagbaton kang mga bisita kag ang paghugpong nanda para sa mas matawhay, malinung kag manami nga paarabuton kang Aninipay.\nBien Biniday! Uli kita sa banwang natawhan kag selebrahun ang paglaum kang Binirayan!","id":"","dump":"CC-MAIN-2016-36","url":"http:\/\/binirayanfoundation.org\/","date":"2016-08-31T21:39:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2016-36\/segments\/1471982939756.54\/warc\/CC-MAIN-20160823200859-00214-ip-10-153-172-175.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996190667,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996190667152405}","num_words":185,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.176,"stopwords_ratio":0.378,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nSaturday, January 07, 2012\nKinaray-a news: Presidente Aquino suportado ang 'Freedom of Information Bill'ni Pilar S. Mabaquiao\nSAN JOSE, Antique, Enero 7 (PIA) -- Suportado ni Presidente Benigno S. Aquino III ang \"Freedom of Informaiton Bill\" ukon FOI nga nagahulat sa Kongreso.\nDya nga ginaproponer nga layi nagalaum sa pagbuyagyag kang mga impormasyon sa publiko kang mga transaksyon sa gobyerno agud dya mangin bukas sa tanan nga katawhan.\nAng Presidente nakipagpulong kanday Secretary Florencio Abad, Rene Almendras, Ricky Carandang, Edwin Lacierda kag Undersecretary Manuel L. Quezon para istoryahan ang detalye kang gina proponer nga layi.\nGinpabutyag ni Quezon nga sanda nakighinun-anun sa mga opisina kang gobyerno sa ehekutibo nga departamento tuhoy sa amo nga layi suno sa mando kang Presidente.\nAna gindugang hambal nga ang Presidente mismo ang nagaduso sa amo nga layi.\nKang ginpamangkot kun ano ka lawid para ma aprobahan ang amo nga layi, hambal ni Quezon, dya depende sa liderato kang manaba nga Kongreso kag ang Senado.\nAng darwa ka panalgan kang Kongreso naghisugot nga himuon dya nga mayor nga hinimu-an kang ika-15 nga Kongreso.\nDugang hambal ni Quezon, may mga impormasyon nga indi dapat isugid sa publiko parehas kang may kahilabtanan sa kalinong kag katawhay, sensitibo nga impormasyon sa relasyon kang Pilipinas sa iba nga pungsod kag operasyon kang militarya kag pulis.\nMagluwas sa mga sensitibo nga impormasyon, dapat ang mga transaksyon sa gobyerno klaro sa mga katawhan nga may kinahanglan sa dya nga impormasyon. (JSC\/PSM-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=71557&y=2012&mo=01","date":"2017-03-30T14:37:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218194601.22\/warc\/CC-MAIN-20170322212954-00409-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.7622232437,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":17,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.7622232437133789, \"hil_Latn_score\": 0.20183277130126953, \"ceb_Latn_score\": 0.03172539547085762}","num_words":240,"character_repetition_ratio":0.069,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.935,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"I never thought that eyes could convey,\nwhat the heart feels – much more\nthan words can say;\nbut sometimes man is a fool –\nhe likes to hear everything,\nas in a grammar school:\n\"I love you…\"\nit sounds so empty and hollow;\nthen say it with expression and zest,\nand one would tell you that you jest;\nbut let the eyes meet eyes\nand nature takes care of ensuing sighs.\n-Ma. Milagros Geremia Lachica\nUna na-publish sa Woman's: Home Companion, May 27. 1981. Halin sa email ni Nang Nenen.\nPanahon kato kang portable typewriter, ang labing importante nga gadget sa kabuhi kang estudyante. Balik kita sa ikaapat ko nga tuig sa U.P. College Iloilo (nangin U.P. Visayas) bilang estudyante kang Comparative Literature. Para sa amun undergraduate group thesis sa English 199 ukon Literary Research nga klase, gin-grupo kami suno sa kon diin nga mga kabanwahanan kang Panay naghalin. Ang amun propesor nga amo man ang nahauna nga Chancellor kang U.P. Visayas, Dr. Dionisia A. Rola may bahul gid nga pagkabalaka sa pagtipon kag pagtuon kang folklore ukon mga tumanduk nga kinaaram nga ginawani paagi sa hambal lamang. Agud makapasar sa klase, kinahanglan tipunon kag tun-an namun ang dyang tumanduk nga mga istorya kag kinaaram.\nAng field research ukon paglagaw sa pagpatigayon kang pagpanalawsaw isara sa mga leksyon nga indi sarang itudlo sa sulud lang kang classroom. Kinahanglan ang pagguwa kag paglagaw, pagtukad sa bukid, pagtabok sa suba kag kon kis-a, ang pag-istar kag pag-obserbar kang pangginawi kang ginatun-an.\nTatlo kami kato ang mga taga-Antique sa klase kag nagdapun kanamun ang taga-Jaro kag taga-Silay agud makumpleto ang amun grupo. Libre kami sa pagpili kang topiko. Ang sangka grupo nagpili ka mga istorya parte sa aswang. Ang amun ginpili nga topiko amo ang mga paktakun ukon palantu kang Antique. Nagpinsar kami nga mas hapus tipunon ang paktakun tungud darwa kutub apat lang ka linya ang amun sulatun. Wara run ti kinahanglan pa ang tape recorder, tapes kag battery hay masarangan ka bolpen kag papel.\nMay gamay nga pondo nga gintugro ang amun propesor sa kada grupo agud may garastuhon sa paglibot kag pagkolekta kang datos. Sarang kami makabakal kang gamay nga tape recorder pero ginkasugtan namun nga taguon ang amun kwarta sa bangko. Wara kami naghinulsul sa amun pagbinagit. Ang amun kwarta gingamit sa urihi sa pagbakal ka papel, carbon paper, typewriter ribbon kag ginbayad sa clerk typist nga nagtype ka tinlu nga mga kopya kang amun madamul nga group thesis.\nKada Biyernes sa hapon, Sabado kag Domingo man lang kami makalagaw gani ginplano gid namun kon ano nga mga banwa ang amun agtonan. Ria amo ang mga kabanwahanan nga may pamilya, paryente ukon suud kami nga mga kilala. Importante nga may turogan ukon hinggaan kami kon magab-ihan, indi kami magutman kag mapahirayu kami sa peligro. Puros kami tanan mga bayi sa grupo. Mas mayad gid kon may mga paryente ukon kilala nga may sarakyan. Nagakontrata kami nga bisan sa likod lang ka pick-up truck kon makasakay kami nga libre.\nLaban-laban, mayha sanda magpapungko kanamun sa likod, kapin pa hay ang sangka imaw namun nagdaug kato bilang Lin-ay ka probinsya. Nagakaradasma kon kis-a ang mga opisyales ka banwa sa pag-amoma ka na, sakup man kami.\nMay dara kami nga sulat halin sa amun propesor para sa Mayor ukon Baryo Kapitan kang amun agtonan nga lugar. Ang sulat pormal nga nagapakilala kanamun kag nagalisensya sa paglibot kag pagpamangkot sa mga tawo. Ang mga opisyales kang banwa ukon baryo laban nakamaan kon sin-o nga mga tawo ang mayad nga pamangkutan kag makabulig kanamun. Mayad ang pagbaton kanamun pero may rugyan nga medyo nagduro ang anda'ng pamangkot pagkabati nanda nga U.P. kami nga mga estudyante. Rebelde ang paglantaw sa mga taga-U.P. kag kato nga panahon, may mga estudyante gid man nga nagbiya kang andang pagtuon kag nagsaka sa bukid tungud sa prinsipyo. Sa sangka banwa nga nabantogan duro rebelde, nagpamirit gid ang Chief of Police nga paimawan kami ka darwa ka armado nga mga pulis sa amun paglibot. Nagdugang tapat ang amun kulba pero amun ginpasalamatan nga nag-imaw sanda kanamun kang nagapanaw run kami sa maligwin nga mga bahin kang baryo.\nNagadara gid kami pirmi ka flashlight. Masaku ang brown out halin pa kato amo nga nagapaniguro gid kami nga bastante ang amun balon nga baterya. Sa sangka barrio, nalampasan run kami ka pagsalup ka adlaw pero indi mautod ang palantuanay kag madasig man ang amun paglista sa amun notebook hasta nga daw indi run kami kamurut kang amun ginasulat. Ginpasiga namun ang amun mga flashlight agud padayon ang amun pagsulat. Nagsindi ang mga tawo kang mitsa kag nagsanag ang palibot kang plasa. Kanami batyagun kato nga gabii nga nagtipon ang mga kabataan imaw ka mga mal-am sa pagpaambit kang anda'ng naman-an nga mga paktakun.\nMagluwas sa flashlight, importante ang pagbalon kang bastante nga sentido kumon kag kaisug sa pag-atubang sa kon ano man nga masugata sa paglagaw. Kisra, halin kami sa San Remegio kag natabuan nga nagbaha ang suba kag nautod ang tulay. Indi kalusot ang mga sarakyan nga naulang sa magtimbang nga pangpang gani ginpakamayad ka mga tawo nga himuan ka temporaryo nga latayan ang mga pasahero agud makatabok. Kinahanglan makabalik kami sa Iloilo hay may klase pa pagsunod nga adlaw. Gani nangisug kami sa pagtabok. Nagkurudug ang amun mga batiis kag atay sa paglatay sa sangka mala-palad ka lapad nga tapi nga latayan samtang nagahagunus ang daw duag kape-laban-gatas nga suba sa idalum. Napamatud-an gid ang palantu kang latayan:\nTalawit sa isara\nIsug sa darwa.\nNatigayon ang amun pagtipon ka mga paktakun sa bulig kang mga tawo nga nagpaambit ka andang nabatian ukon naman-an. Laban natingala kang proyekto kag topiko nga ginpahimo kanamun kang amun propesor. Pero nalipay ang mga pumuluyo nga may interesado sa pagsapak kang nga paktakun nga ginakabig nanda nga sipal-sipal lang. Malaka lang ang amun mga classroom lectures sa amo to nga klase pero ang amun natun-an sa amun paglagaw bahul nga leksyon nga wara namun mabasahan sa mga libro.\nDaw angay lang nga gintablug kami kang amun propesor sa malapad kag madalum nga suba kang folklore research kag ginlauman na nga makalangoy kami patabok sa pihak nga pangpang. Ginsalum namun ang pagpangita sa library ka mga libro nga sarang namun magamit nga reference ukon surondan sa amun pagtuon kang natipon nga mga paktakun. Naglumus-lumus kami sa pagsulat kag nagkapakapa sa paglubad kang mga paktakun sa Ininglis hasta nga nakatakas gid man kami kag nakapasar sa klase.\nTungud sa akun naagyan kato nga pagpanalawsaw, nabuksan ang akun panghunahuna sa pagdayaw sa mga mal-am nga masinadyahun sa pagpaambit kang andang kinaaram. Akun man natalupangdan ang katahum kang atun Kinaray-a nga hambal kag nangin inspirasyon ko dya kang nag-umpisa ako sulat ka mga binalaybay. Salamat sa akun Ilocana nga propesor, nabatyagan ko kato pa kon daw ano ka importante ang atun namat-an nga pulong kag ang pagtipon kag pagtuon kang atun tumanduk nga mga kinaaram.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/guest-bloggers\/nenen-geremia-lachica\/","date":"2017-03-24T04:10:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218187690.11\/warc\/CC-MAIN-20170322212947-00402-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9955348969,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":82,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9955348968505859}","num_words":1142,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.32,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pag-abot sa Europa, ginplanuhan namon ni banahon nga mag-road trip sa Germany, Netherlands, Belgium kag Paris. Baw nakunyag gid ako, daw sa ano bala raku nga lugar maagtunan ko. Antes ang road trip ginpreparar ang mga kinahanglanon. Balon nga pagkaon-tsek, tent-tsek, sulo, ulunan, kapay kag baratangan-tsek, irimnon, bulong, irislan, i-pad, laptop kag mapa-Tsek! Pagkatapos magpagasolina, nag-umpisa ang napulo namon ka adlaw nga road trip. Kasadya gid, ginapanumdom ko lang ang paglagaw sa kawayangan kang Dao kauna, kadya bahul dun nga mga dalan ang ginaagyan ko.\nSa Germany wara it speed limit ang andang autoban ukon highway sa aton. Pa-gusto si banahon sa pagpalagan ka sarakyan ugaring nahadluk ako. Mayad lang pag-abot sa boundary kang Germany kag Netherlands may speed limit dun. Ang poblema wara nagagana ang amon navigator, sangka gamit nga makatugro kang husto nga direksyon kang mga lugar nga gusto mo agtunan.Syempre nagbalik kami sa sinauna nga sistema kang pagbiyahe.Gamit ang mapa ako ang nakatuka nga magtugro kang direksyon.Ang ugtas ni banahon kay indi ako kamaan magbasa kang mapa! Paano ko abi mabasa ang mga tinaga sa Dutch?Namag-o gid ako.Antes ko mahitso basa ang lugar nakalagpas kami dun.\nAng una namon nga aragtunan, Tilburg,Netherlands.Tuyo ko nga bisitahon ang akon suod nga paryente nga nakabihag man ka sangka Dutch.Buhay dun kami wara makakitaay kag gusto ko man makita ang andang produkto. Marapit dun lang kami daad sa andang nga lugar ugaring nagtalang kami ni banahon. Nalab-utan kami darwa ka oras ka libot libot sa autoban. Mayad lang gin-abat kami kang mabuot nga uyab ni paryente. Ang ugtas nabayluhan kang kasadya kang nagkitaay kami ni paryente.Malawid nga daan nga mga tinuig nga wara kami nakakitaay nga darwa. Indi matapos tapos ang istorya kay raku ang natipon nga inug-istorya sa sara kag sara. Dugangan pa gid kang andang maanyag nga bata, daw sa indi ako maurat ka ulit. Namit nga pagkaon kag mayad nga akomodasyon ang una namon nga nahapitan ni banahon. Mabugo man daad ang sangka gabii ugaring kinahanglan namon ni banahon nga magpadayon sa biyahe.\nHalin sa balay kang akon suod nga paryente nagbiyahe liwat kami apat ka oras paagto sa Texel Island, ang pinakabahul nga camping site sa Europa. Gamit liwan ang mapa, kinahanglan namon pa gid nga usuyon ang malawid nga mga dalanon. Hay, naga-init ang ulo ko magbasa kang mga lugar nga indi ko maintindihan kay nagadali si banahon. Mayad lang may mga manami kami nga mga lugar nga naagyan. Kalabanan sa mga naagyan namon mga wayang nga buta kang hilamon, gagmay nga mga bulak kang mga taramnan.Raku man ang mga nakita ko nga baka kag mga karnero nga nagaharab kang hilamon.Daw kanami gid turukon ugaring indi ko lang mabuksan ang bintana kang sarakyan kay mabaho. Raku nga parte kang Netherlands nahimo kauna paagi sa pagtampok kang lupa sa baybay. Gani ang iba nga mga lugar sa Netherlands kadya naga-amat-amat ugdang hambal ni banahon. Mayad lang mayad gid ang sea wall nga andang ginhimo. Indi madali-dali baha. Kung pwede lang madara ang dyang teknolohiya sa Pilipinas sarang gid daad malikawan ang baha.\nNalipay man ako maglantaw sa mga naagyan namon nga mga windmills. Sa postcard ko lang dya kauna nakita. Hambal ni banahon daw bata ako nga nakita kang bahul nga paskwa. Paglab-ot sa Puerto nagsakay kami sa barko para magtabok sa isla. Wara gani ako nakabatyag nga nagautaw dun kami sa tunga ka lawud.Sa pinsar ko lang kung daad pareho lang kadya ang ro-ro sa Pilipinas daw manami gid daad maglibot sa iba nga isla dara ang sarakyan. Ugaring magluwas sa daan nga barko ang gamit ta, masami pa nga may bagyo nga nagasulod sa pungsod gani pira dun ka trahedya sa barko ang natabo. Mas raku daad kita nga makita nga mga manami nga lugar rugyan sa Pilipinas kag manami nga mga baybayon.\nPag-abot sa isla nagdiretso kami ni banahon sa camping site.Sa una nga bes naka-camping ako sa Europa. Nagplastar kami kang amon nga tent sa ibabaw kang \"sand dunes\" ukon mga manaba nga bukid nga nahimo sa baras. Halin sa amon lokasyon makita ang baybay. Matinlo ang tubig kag binit baybay kay bawal ang maghaboy kang basura. Sa Europa ang mga tawo nagasunod sa insakto nga waste disposal ukon paghaboy kang basura. Kon sa Germany pa mabayad ikaw kang multa kon indi mo dya masunod ka mayad.Tatlo ka mga basurahan ang nabutang sa atubang kang kada balay. May rugyan nga para sa recyclable, non- recyclable, kag kitchen waste.\nNaglagaw lagaw kami ni banahon sa binit baybay. Gusto ko man daad magtampisaw sa tubig ugaring maramig. Pagbalik sa tent naghimos ka iyapon para makakaon samtang nagasalop ang adlaw. Ahhhh daw sa sangka eksena lang sa sangka romantiko nga pelikula. Iyapon, bulak halin kay banahon,irimnon, maramig nga dapya kang hangin, kag nagasalop nga adlaw. Naghipos ako kag nagpasalamat sa akon Amigo sa Langit sa pagtugro kanakon kang grasya, kang gugma, kang kaanyag kang palibot kag kang sangka pinakamayad nga kaimaw sa pagpangabuhi!\nNagtener kami tatlo ka gabii sa isla. Nagbisekleta palibot sa isla, nagtiraw kang lokal nga keso,nagpanaw-panaw sa baybayon,naglantaw sa mga bituon, nagbayluhanay istorya sa pagsalop kang adlaw, nagpanimuron sa amon magamay nga balay-balay sa tatlo ka mahamog nga gabii. Wara dun ako natingala kon andut raku sa mga tawo halin sa mga nagkalain lain nga lugar sa Europa ang nagatener sa dyang lugar sa tagsa ka summer. Kon pwede lang magtener sa dyang lugar sa malawid lawid nga mga inadlaw ugaring kinahanglan ko maman-an kon ano pa ang sarang nga mapakita kang Europa kanakon. Basi pa lang raku pa nga kaanyag kang dyang parte kang kalibutan ang makita ko.\nHulyo 1, 2013– Excited gid ako nga maglupad paagto sa Europa. Daw sa indi ako magpati nga matuman ko dun ang ginahandum ko lang kauna. Apat ka oras antes ang amon nga flight paagto sa Hongkong, nag-agto dun kami ni banahon sa Beijing International Airport para makatemprano. Ang amon nga flight Beijing-Hongkong kag Hongkong-Frankfurt. Sa una nga bes makabiyahe dun ako ka malawig kag maka-ekperyensya kang ginatawag nga jetlag. Wara sa mayad nga kondisyon ang lawas ko, nagakiang-kiang nga nagapanaw sa airport kay ginarayuma. Dara run man siguro sa nagadugang nga edad. Ugaring pagkatapos nga mag-check-in gin-anunsyar nga gin-isol ang oras kang amon paglupad sa Hongkong kay nagabagyo. Pagkatapos kang tatlo ka oras naisol sa tungang gabii ang flight kag liwan nga naisol sa masunod nga adlaw.\nBaw ang ugtas ko indi hamak!\nPagbalik sa baggage counter wara ko makita ang akon nga bagahe. Ala una sa kaagahon sa airport pa kami ni banahon nagapangita ka bagahe ko samtang ang iba nga mga pasahero nakasaylo dun sa hotel.Indi ko maintindihan kon naga wara man lang nagguwa ang tinawo kang lost and found section kang airport kang nagmansig mansig buol ang mga pasahero kang andang mga bagahe rugyan mismo sa atubang kang andang opisina.\nGinarayuma, nadura ang bagahe, kapoy, natuyo kag nag-ugtas gid ako.Si banahon na lang ang nag-reklamo sa lost and found crew.Ugaring ang sabat kang Intsik nga empleyada, \"It's okay!\" Nagdugang ang bukal ka dugo ni banahon gani ginpirit nga magreklamo sa Mandarin. Ugaring daw sa wara it animo ang empleyada.\nNalab-utan kami alas dos sa kaagahon sa airport gani nag-agto gid lang kami sa hotel. Gintugruan man ako daad kang airline kang inugbakal kang akon irislan ugaring sa diin kami mabakal sa dis oras it gabii?\nPagsanag kang kalibutan nagbalik liwat kami sa airport. Samtang nagabiyahe, nagapangamuyo ako nga nakita dun nanda ang bagahe ko. Nagaparangatol gid daad ang lawas ko kay wara ako kailis ugaring wara ako it nahimo kundi magsagi gid lang ka kumod. Pag-abot sa airport wara sa gihapon nakita ang bagahe ko.Manuglupad kami ni banahon ala una sa hapon paagto sa Hongkong.Tag-irigma dun nagahulat kami gihapon sa counter.Nagreklamo dun si banahon para mapadali ang tanan ugaring wara gid it resulta.Pag abot kang alas dose, ginsaylo kami sa direct flight paagto sa Munich! Dali-dali kami nga nag-check kay mahalin ang eroplano ala una y media sa hapon.Daw mahibi ako sa ugtas!Walo ka oras ang biyahe halin sa Beijing paagto sa Munich.Namangkot man daad si banahon sa flight attendant kon may emergency kit sanda para sa mga babaye.\nAhay, manami man kay gintugruan kami ugaring ang sulod toothbrush,toothpaste,lotion,moisturizer kag medyas.\nGinpili ko na lang nga mag-inom kang red wine para malipatan sa makadali ang akon kamalason.\nPag-abot sa Munich, daw sa indi ako magpati nga nakalapak dun ako sa Europa bitbit lang gid ang akon itum nga handbag. Liwan nga nagreklamo si banahon sa opisina kang airline nga tuyo namon sakyan para makibalita kon nakita gid man ang bagahe ko.Ugaring sabat kang sangka empleyado kadya sa Beijing wara sa gihapon.Nalipay ako kang nakita ko ang sangka baraligyaan kang mga lingerie ugaring ginpunggan ako ni banahon kay isara gali dya ka sex shop. Daw naham-ot man ako sa akon kaugalingon. Dayon na nga gintawgan ana nga libayon para maabat kami sa Frankfurt kay halin sa Munich malupad kami paagto sa Frankfurt.\nAng libayon nag-abat man gid tuod sa airport ugaring naghapit dya anay sa mall para magbakal kang akon irislan. Pag-abot sa Frankfurt ginhakus ako kang libayon kag dayon duhol ang anang mag ginbakal nga irislan kanakon.Daw sa namayha man ako ugaring sa amo to nga mga inoras grasya gid nga bahul ang anang ginduhol. Daw sa ano bala sa una nga tiyempo nakatuntong ako sa Europa nga wara nakailis kag wara it irislan. Sa masunod nga pagbiyahe kinahanglan nga ang katunga kang akon mga balon nga bayo mabutang sa bagahe ni banahon para kon madura man gid ang isara sa amon dara may ma gamit man kami sa gihapon.\nAng mga Aleman nakamaan gid kang mag laye kag kinamatarung kang mga pasahero sa eroplano. Maswerte ako nga gintutukan gid ni banahon ang akon nga bagahe, adlaw adlaw man ako nga nagbakal kang akon nga irislan sa masulod ka sangka semana sa Alemanya natigayon gihapon kang airline nga mabalik ang tanan nga nagasto ko para sa mga bayo nga ginbakal ko.\nMatapos ang una ko nga semana sa lugar ni banahon nakalab-ot gid man kanakon ang akon bagahe.Hay ang akon una nga biyahe sa Europa makaurugtas, makakarapoy kag indi ko gid malipatan!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/guest-bloggers\/aimee-andaya-hilger\/","date":"2017-03-27T12:44:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189472.3\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00153-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9703031182,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":49,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9703031182289124, \"hil_Latn_score\": 0.0218817088752985}","num_words":1679,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.314,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.981,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"ANG BALAY KAG SI PANGGA GEN\nKruuuhay! Mayad nga pag-abot sa Balay.\nGinpatindug ko ang Balay kang 2010. Ginbuksan sa makasaysayan nga petsa, Nobyembre 30. Nadamgo ko ang ideya kag desinyo kang Balay sa una ko nga nobela, ang Lumbay ng Dila. Duro namangkot kon tuod.\nAmo nga ginhimo ko nga tuod-tuod. Online. Bangod amo dya ang akun masarangan sa kadya.\nGinakabig ko dyang espasyo bilang community-engagement sa Kinaray-a kag Antique, sa bilog nga Visayas kag Pilipinas, ilabi na sa panahon kang Mother Tongue sa K-12 nga edukasyon, sa pagsulat kag lihuk-kultural — dagyaw para sa mabinungahon nga pag-ugwad kag pagbag-o.\nEspasyo man dya diin gusto ko tugruan kabuhi kag katumanan ang mga ideya kag visyon. Mga posibilidad. Sa bugu nga istorya, mga katul sa akun utok kag dughan nga kinahanglan ko kaluton para mapahamtang. Kag mapatihan lamang dya kag mas mabinungahon kon gina-obra.\nNapensar ko man: Kinahanglan ko gid bala anay kang SEC Registration para mabuligan sa mga inisyatibo? Basi pwede man makabulig, parehas rugto sa amun sa baryo sa Dao, bangud pareho ko, nagapati man ikaw\/kamo sa amo nga damgo, amo nga kinahanglan ibaylo sa aksyon.\nGinlunsad ko ang PADYA KINARAY-A. Nagbulig pondo si Manong\/Sir Maragtas SV. Amante. Ginhiwat namun ang una nga pagtiriripon sa Casa Madrangca sa San Jose kang Disyembre 26, 2011. Nagpadayon dya hasta kang 2012 sa bulig pagpondo kang suod nga kilala kag abyan Randy M. Tacogdoy. Salamat sa bulig ninyo kag kang atun komunidad. Salamat man sa akun pamilya nga bug-os ang suporta. Nagbahul kami nga magburugto sa aktibo man nga pagpanguna kag partisipasyon kang amun mga ginikanan sa mga hirikuton sa komunidad kag simbahan.\nBukas ang Balay para sa tanan. Indi ko luyag mangin organisasyon bangud mas labi nga nangin marahalon kanakun ang estado kang pagka-independent. Ang mangin hilway sa pagpamensar kag paghimo kang sangka bagay diin sarangan ko mangin responsable kag accountable. Indi ko gusto kang \"bata-bata\" nga sistema. Amo nga bisan bug-os ang suporta ko sa mga bata kag bag-uhan nga manunulat, indi ko gusto nga may pagkinahanglan sanda sa pag-like kang mga post ko sa Facebook, halimbawa, para magdaug kato sa Padya Kinaray-a.:)\nGinbuksan ko bilang sangka kwarto ang Blog para makapadayon ako sulat sa tunga kang kasakuon. Nang-imbitar ako kag nagapasalamat gid sa pagdagyaw kang atun mga abyan sa guwa kag sulod kang pungsod. Inspirasyon ko rugya ang pagpalapad kang espasyo — ang pagbalik sa definisyon kang PUBLIKO, amo nga indi lang dapat mga \"legitimate writer\" pareho ko kundi kang bisan sin-o man nga luyag magsulat bangud may istorya nga gusto ipaambit, ilabi na sa nagaragaak nga Kinaray-a. Nga manami gid kon sa Kinaray-a.\nKadya nga tuig, ginatinguhaan natun maka-launch ka sangka proyekto halin sa dyang darwa ka Padya Kinaray-a.\nGina-posisyon ko man bilang brand ang Balay Sugidanun. Sa proseso ang pag-rehistro bilang trademark.\nWara nagakita ang site. Gintirawan ko butang ang button kang PayPal para sa donasyon pero wara man it nag-klik. Mayha man ako manukbol kaninyo. Okey lang man ria para hilway man akon pensar kag buut. Man-an ko nga kon kinahanglan gid man, may pira ka tawo nga rugyan sa pagbulig.\nBahul dun ang akun pagpasalamat sa padayon ninyo pagbisita, pagdagyaw, pagpaambit ka inyo istorya kag pagkilala sa Balay Sugidanun.\nKon nagaabot, nagahalin. May pagpanumbalay. Kis-a, kinahanglan magsara man kang kwarto para sa pagpahuway. Hasta sa liwan natun nga pagkitaay sa tag-arani, sa Paskwa, ukon sa tingadlaw para sa mangga kag melon kag lumboy kag kamunsil.\nPirme, kag tubtob sa mga inadlaw –\nPangga Gen\nParte kay Pangga Gen:\nhttp:\/\/www.hcdconnect.org\/profiles\/genevieve\/\nhttps:\/\/kalatasliteraryezine.wordpress.com\/2014\/01\/10\/interview-genevieve-l-asenjo\/comment-page-1\/#comment-912\nhttp:\/\/iwp.uiowa.edu\/writers\/genevieve-lampasa-asenjo\nhttp:\/\/www.linkedin.com\/pub\/genevieve-asenjo\/72\/598\/9a5\nPWEDE KITA KA-ISTORYAHANAY","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/mensahe-kang-tagbalay\/","date":"2017-03-27T12:44:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189472.3\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00180-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9534584284,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":30,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9534584283828735, \"hil_Latn_score\": 0.04317165166139603}","num_words":583,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.333,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.983,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"(Katapusan ka Tatlo ka Bahin)\n\"Samtang nagakabuhi may pag-laum.\" Amo dya ang mga tinaga nga amun kaagubay sa matag-adlaw nga tanan.\nNaglipas ang mga inadlaw nga malipayon kami nga nagapuyo kaimaw kang pamilya ni Caloy. Bisan pa sa pihak kang tama ka pigado nga pagpangabuhi, bisan pagkaon kulang pero malinung ang tanan. Ginabaton ang sitwasyon kag ang paghimakas padayon. Nagkaluoy gid si Caloy kanakun, sa amo nga sitwasyon, naghimakas nga makapundar kang payag nga matawag namun nga amon kaugalingun. Malipayon namun nga gintukod ang amun payag nga nagabuligay kag rugto nahuman kag nabun-ag ang amun panganay nga nangin inspirasyon kang amun pagpalanggaanay. Si Caloy naghimakas nga magpanguma kag magpamanday para kami mabuhi nga masulhay.\nSangka adlaw, nag-abot sa akun paminsarun ang reyalisasyon nga sa tion gali kang mga pagtiraw sa akun kabuhi, amo man gali ang tion nga nagkalipat ako sa pagparapit sa atun Ginuo. Bahul ang akun pasalamat nga isara ako sa anang gintawag nga mag parapit kag magbaton kana. Ang tanan sa amun kabuhi amat-amat nga nagbag-o. Wara ti imposible sa atun Ginuo. Amun ginbaton ang sangka sakramento nga nagpapag-un kang amun pag-imaw. Ginhiwat ang simple nga kasal sa amun kaugalingon nga kagustuhanan. Simple nga handahaan, maninoy kag maninay lang ang nakamaan pero ang kalangkag nga amun nabatyagan wara ti kinalain sa engrande nga kasal.\nDugang nga kalipay ang amun naagum kang amun mabatyagan ang kasulhay sa pagpanigayon. Kapin pa kang nagligad nga 2002 nga piniliay, ikatlo ako sa mga napilian nga magdumara kang amun barangay. Dya akun ginbalusan kang tampad nga serbisyo kag kabudlay. Liwat ako nga napilian kang masunod pa gid nga mga eleksyon.\nBangud sa paghimakas ni Caloy kag abilidad sa pagpamanday, ang amun payag-payag nangin mapag-un nga balay. Ang gugma kag pagbinuligay amo ang nagpapag-on pa gid kang amun pag-asawahay. Sa oras nga tanan amun ginakahidlawan ang tagsa-tagsa. Bisan pa sa tion kang tag-urubra sa taramnan, sa oras kang kahapunanun, naga aso-aso nga kape kag tinanok nga saging ang akun ginahatud kay Caloy. Samtang tana naga-arado, nagapungko ako sa kahon sa paghulat kang anang paglabay, ginabantayan ang daw may kuryenti na nga mga panurok kag mga pagpangiray. Ang anang kakapoy ginapahidan kang matam-is ko nga mga yuhum. Ang kananam kang pagpalangga wara namun ginalipatan nga ipabatyag sa kada isara. Ilabi run gid sa tion kang paghalin kag pag-abot sa balay, ako ana ginapangita. Matam-is nga mga haruk kang pagpalanga ang ana permi ginapakita.\nAng sports sangka langkay man kang amun relasyon. Sa basketball, numero uno ako nga tagadayaw ni Caloy. Sa kada puntos nga anang maagum, matunog ko nga pag \"cheer\" ang nagapangibabaw. Si Caloy ang MVP kag sa billiard si Caloy ang sharp shooter kang akun kabuhi.\nPara kanamun ang kapigaduhon ukon kakulangon kang kinahanglanun sa pag pangabuhi bukot upang para mangin malipayun. Kon may pagbaton kang sitwasyon kag padayon nga may paglaum, ang tanan mangin masulhay kag malipayon. Ang amun darwa ka prinsipe amun ginpabahul nga may pagkilala kag kahadluk sa Dios. Makita mo ang tunay nga pagpalangga sa kada isara. Nagakupkupanay kon magturog, naga-agbayanay kon magpanaw, masadya nga naga-estorya kang andang mga handum, kag labi sa tanan may respeto sa kada isara\nAng tanan nga dya akun ginakahidlawan, bangud sa sangka desisyon nga akun ginhuman. Pansamantala ko anay sanda nga ginbayaan, sa paglaum nga matugruan kasanagan ang edukasyon kang amun mga kabataan. Nangin sangka yaya ako sa Middle East sa bulig kang akun isara pa nga Manong nga nagaisaranhun ko nga kakampi sa akun pamilya. Sa gihapon, buta ako kang paglaum nga ang pagiging yaya sangka halintang sa pagpangita kang mayad nga obra rudya.\nMilya milya ang karayuon namun sa ka dya nga mga dinag-on pero ang karayuon bukot upang kang gugma sa amun tagipusuon. Ang tanan nagapabilin nga naga iririmaw sa tagsa ka isara kanamun. Padayon nga ginahigot kang internet kag cellphone. Bahaw, igma, kag yapon nga text akon pirme mabaton, nagapabatyag nga ang pagpalangga nagapadayon. Ang mga intriga halin sa akun pamilya indi malikawan. Sara lang ang amun sabat ni Caloy: Ang amun nagligad tuman ron nga pruweba kang amun pagsarig kag paghigugma sa kada isara. Wara ti bisan sin-o nga makaguba kara.\nKun parte kay Iko, wara run gid kami ka kitaay. Pero may nabatian ako nga rugto run tana tulad sa London kaimaw kang anang pamilya. Kun ano man nga pagsayup ang nahimo ko kay Iko, akun ginapangayuan kang pasaylo kag kabay nga malipayon man tana tulad sa anang kabuhi.\nSi Caloy, ang akon childhood sweetheart. Ang akon idolo, kakampi, ka-jamming, ang akon nahauna nga sabay sa kada baylehan, ang akon pinalangga, bana, kag labi sa tanan, responsable nga tatay kang akun darwa ka mga kabataan.\nSanda nga tatlo ang akun kabuhi.\nKATAPUSAN\nSangka manami nga tinion ang nagtugro kang liwat nga tsansa sa pagpadayon kang akun istorya kang kabuhi kag paghigugma.\nSangka imahinasyon ang nahuman samtang ako nagapahuway sa akun magamay nga kwarto rudya sa lugar kang mga Arabo. Ang sangka plano nga sa tion kang akun pagbakasyon, bisitahan namun nga magpamilya ang binit ka baybay kun sa diin namun gin-umpisahan ang pagpundar kang amun pamilya.\nTama pa ka lab-as sa akun panumduman ang mga hitabo katong una nga kami ni Caloy nag-imaw. Ginsakripisyo namun ang tanan, tudo nga paghimakas para nga mabuhi. Ang wara maagyi pagdaraga akon naagihan, parehas kang pagpresentar nga maglabada kag hasta sa pagpamaligya kang palutaw, halo halo, kag iba pa nga pwede mapagkitaan. Sa pag-ubay kang Makaako, nangin mabinungahun ang tanan. Naka tipon kami kang kaugalingun nga mga garamitun kag nakapundar kang hayub-hayub nga \"lovenest\" namun sa sulud kang tatlo ka bulan. Matam-is ang amun pag-imaw. Busog ang kada isara kang pag-atipan kag pagpalangga nga ginapatuhoy namun sa kada isara. Hasta nga sangka adlaw kang Martes, nag-abot ang isara pa gid kang pagtiraw sa amun relasyon.\n\"Ga, dali bala anay,\" tawag ni Caloy. \"Lantawa bala sa hita ko may bukol.\" Nagtuga kang tuman nga kabalaka ang bukol nga nagtuhaw sa paa ni Caloy. Naglipas ang darwa ka adlaw. Biyernes, ang bukol sa paa nag-agto sa darwa ka tinago ni Caloy kag nangin tatlo. Katiringala nga parehas gid ka bahul ang tatlo ka itlog.Nagkabalaka ako. \"Ga,tumara ang antibiotic,\" hambal ko dungan tugro kang tabletas nga akon ginbakal. Paglipas ka tatlo ka minutos, tuman nga kasakit ang nabatyagan ni Caloy. Nagakabit sa balayan, ginapang-it ang tadtad nga kawayan kag sa salug nagakamang sa tuman nga kasakit nga indi gid maintindihan. Naglipas ang tatlo ka semana nga tuman nga kasakit ang ginabatyag ni Caloy sa mga adlaw kang Martes kag Biyernes.\nSangka adlaw kang akun pag-abot halin sa pagpamaraklun kang akun purulutawun, nagtampad ang makaluluoy nga bayhon kang akun pinalangga. Tul-an nga ginabarahusan ka panit nalang sa kaniwang, dalum ang mga mata kag haros indi run makahalin sa anang ginabatangan. Sangka paagi ang akun nadumduman. Si Manding Maring nga manugluy-a. Dali-dali ko nga ginpatawag ang manugluy-a. \"Ay, sus! Maryahusep! Ano ang sala na ka dya? Kilala mo gid bala dya ang imo bana?\" Sunod-sunod nga pamangkot ni Manding Maring pagkatapus na lantawun ang tinunaw na nga kandila sa yahong.\nGin-eksplikar na anang nakita kag dayon ko man nga ginlantaw. Nagpangligbus ang akun bulbol kang nakita ko ang laragway nga akun gid nakilala nga daw sa negatibo kang letrato sa tunaw nga kandila. \"Magpangita kamo kang baskug nga manugbulong. Indi ko masarangan nga ibulngon dya,\" hambal ni Manding Maring.\nDara ang kwarta nga akun natipon halin sa pagbaligya, amun ginpangita ang Puao, Hamtic. Rugya ang bantog nga suruhano sa hiwit. Parehas kang hambal kang manug luy-a, hikaw man ang nakita ni lolo nga suruhano (para lang sa nagapati, purya lang sa wara gapati). Gin-ubligar ko ang tanan nga kinahanglanun sa pagpa-obra. Pagkatapos kang sangka semana, daw pinipi ang tanan. Nadura ang sakit nga nabatyagan ni Caloy. Liwat ko napamatud-an sa akun kaugalingun ang tuod-tuod nga pagpalangga sa panahon nga daw bukot run tawo ang itsura ni Caloy, akun gin-atipan kag wara ko tana ginbayaan.\nBulan sa Hulyo, pito run ka bulan kami ni Caloy nga nag-imaw, hinali nga pagkalingin kang ulo ang akon nabatyagan. Hahaha! Darwa run gali ka bulan nga wara mag-abot ang akun paramulanun. Kun amo nagapanamkun ako! Sangka aga kang akun pagbugtaw, \"Ga,gusto ko magkaun kang garangan. Ang garangan gid bala sa tupad balay namun nga tama ka aslum,\" hambal ko kay Caloy. \"Abaw ga, tama to ka rayu kag basi kon patyun nanda kita kon magpakita ikaw sa pamilya mo,\" sabat ni Caloy. Sa adlaw-adlaw nga tanan ang garangan namun ang akun ginahandum nga kan-un.\nSangka maisug nga desisyon ang akun ginhimo. Nag-uli ako sa amun. Nabilin si Caloy nga sa amun kasugtanan nga magasunod lang kon okey run ang tanan. Gusto ko run gid makita ang akun hinablos nga ginakahidlawan kag makaun ang handum ko nga garangan.\nHapon run kang mag-abot ako sa amun balay. Mahugot nga hakus kag sinsero nga kapatawaran ang akun ginpangayo kay Nanay. Wara gid matinag ang daw bato nga baratyagun kang akon iloy. Tiklod kag buyayaw ang akun nasug-alaw. Ginbatas ko ang tanan, amo man ang pag-abot kang akun magurang.\n\"Itugro ang tanan na nga madara kag palayasun ang bayi ngara rudya, hay kon maabutan ni Tatay patyun ria!\" Hambal kang Manong ko nga nagsakit kanakun. Tuman nga kahadluk ang akun nabatyagan kang nagpauli si Tatay. Ang akun gina lauman nga matabo, wara natabo. Ang makaluluoy ko nga Tatay wara ti ginhambal bisan sangka tinaga nga makasakit kang akun baratyagun. Naghiribiun lang maglantaw kanakun. Pag-antos, pagpaubos kag dugang nga kaisug ang akun ginhimo sa sulod ka sangka semana hasta nga nag-uli man si Caloy sa amun. Naghandum sa pagpakig-istorya ang pamilya ni Caloy sa akun pamilya. Binangun ang ginalambat ni Nanay kag ginakurit sa karsada, nga kuno ang mag-agi labuon na. Wara ti istoryahanay nga natabo.\nSangka masalimuot nga sirum ang nag-abot. Nag-uli si Nanay sa balay nga nagapamuyayaw kag nagahiribiun sa paghambal nga \"Maglayas ikaw ka dya dayon, hay basi kun maabutan ikaw kang magurang mo, patyon ikaw rudya sa balay nga dya.\" Tama kasakit ang akun nabatyagan. Bahul nga pamangkot sa akun hunahuna. \"Sin-o gid bala ang may poder sa panimalay nga dya? Si Nanay? Si Tatay? Ukon ang akun magurang nga may pamilya run, nga bisan gani sangka sentimos wara may nabulig sa pagpatindug kang balay nga dya nga ako, ang anum ko ka tuig sa abroad, ang balay ang ginatudo nga gin-agtunan kang ginapadara ko nga kwarta?\"\nLuhaan ako nga bitbit ang akun maleta, uribay ang hambag nga buta kang akun kagamitan. Naggwa ako sa amun pwertahan nga wara ti barabalikid kundi ginhtaud kang matunog nga pagbuyayaw kag paghiribiun ni Nanay. Sa balay nanday Caloy ako nagdiretso. Nagapunod ang bilog nga pamilya sa pwertahan nga nagahulat sa akun pag-abot. Maiinit nga hakus kag haruk kang pag-abibar ang akun nasug-alaw sa Nanay ni Caloy kag sa bilog nga pamilya kang akun mapinalanggaun nga bana. Ang tanan nga kasakit nga akun nabatyagan, nabayluhan kang matam-is nga yuhum sa pag palangga nga akun nabatyagan.\nPAGAPADAYUNON","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/padya-kinaray-a-tagpasakup\/jessica-montano\/","date":"2017-03-24T04:12:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218187690.11\/warc\/CC-MAIN-20170322212947-00023-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998163581,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":15,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999816358089447}","num_words":1810,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kon sa Pilipinas may bagyo kag baha, rugya kadya sa Singapore nagabagyo kang aso. Amo dya ang ginatawag nanda nga haze. Halin kang Lunes, Hunyo 17, hasta kadya nga Miyerkules, Hunyo 19, nagalikop sa bilog nga Singapore.\nDya nga haze naghalin pa sa Sumatra, Indonesia. Resulta ka anda malapad nga pagsunog ka kabukidan didto para sa pagpanguma o pagkaingin. Ginahimo man dya kis-a dyan sa aton. Ang aso nga dya ginadara ka hangin kag naglab-ot sa \"unhealthy level\" sa Pollutant Standards Index (PSI). Suno sa National Environment Agency (NEA) ka Singapore, wara naganaba ang lebel ka aso; sa \"unhealthy\" nga lebel gihapon. Kon kang Lunes ang PSI reading umabot ka 155 — pinakataas dya sa sulod ka 16 ka tuig — kadya nga Miyerkules umabot ron sa 172. Kinahanglan mo mag-usar ka \"mask\" kon sa guwa hay luwas sa mabaho dyang aso, masakit pa sa tubog. Kon paminsaron, marayu ang Sumatra rugya pero tungod nga may hangin nga rugya ang direksyon, nakalambot rugya ang halit nga aso nga masakit sa tubog kon mahak-un ka tawo. Kunsayuron, indi lang rugya sa Singapore kag Malaysia ang halit na kadya kundi sa iba pa nga lugar nga madarhan ka hangin.\nPamangkutanon ko, wara bala nahadlok dyang mga taga-Sumatra sa ibalik kananda ka kalibutan hay luwas sa halit sa lawas, dya halit man sa palibot? Siguro wara sanda ma-edukar parti sa halit na kadya sa tawo kag sa kalibutan?\nKabay pa nga ang aton mga mangunguma dyan sa Pilipinas ilabi na gid sa Antique indi ron maghimo kang kaingin sa aton mga kabukidan hay sa nakita ko kang pag-uli ko kadyang Mayo, kalbo ron man ang aton mga bukid. Konsayudon, dali lang dya makabkab ka tubig kon magtag-ururan nga mangin rason ka landslide. Indi ta ron paghulaton nga bagyuhon man kita ka aso dyan.\nManugtapos ron ang bulan ka Pebrero. Kunsayuron Marso ron, umpisa kang tag-irinit. Eksayted ron ako mag-uli kag maglamyerda. Nagapanagitlon gid ako maminsar ka santol kag indian mango sa balay sa Aureliana. Labaw sa tanan, ang marigos sa baybay.\nDuro nga baybay ron ang akon naduaw pero wara gid tana ti may malabaw sa baybay ka Kulyatan (daan nga ngaran kang Aureliana sa Patnongon) nga saksi ka akon pagbahul. Daw tubig lang sa tuburan ang pagtubod ka mga \"memories\" sa akon paminsaron. Indi ko gid malipatan kang gamay pa ako nga kada aga ginadara ako ni nanay sa baybay para makahak-on ka hangin halin sa dagat hay kuno bulong ria sa may ubo. Pirme bay takon ginaubo kag sip-on kato hay hina ang akon pulmon. Tuod gid man hay bisan tatlo lang kasunod-sunod nga aga ang agto namon sa daray-ahan gaayad gid man ako. Gayuhum-yuhum man ko kon madumduman ko ang lagsanay namon magburugto kag mga amiga kag amigo sa daray-ahan, kag ang ginasipal namon pirme skipping rope gamit ang balagon kang tanum nga nagatubo rapit sa daray-ahan. Kon patunod ron gani ang adlaw, baw dyan umpisa ron guwa mga dyokoy. Daw kasag kag kalampay dya ang itsura garing gagmay gawa sanda; ang gahimu ka mga buho nga makita mo sa baybayon hay dyan sanda gapanago.\nPamangkutanon nakon kon may dyokoy pa kag bilaog kadya ayhan? Hay kang gamay ko kato gatawas tamon kay tatay manakop dyokoy mong kapin pa kon mag-arabot mga pakaisa namon halin sa Manila. Sadya gid amon dalagan sa daray-ahan. Grabe gid syagit namon sa kalipay kon makadakup. Amo lang ra garing, gatiyabaw man kon makagat. Pag mataymingan pa nga may gapaninsoro, abaw tapos gid lambat hay gabulig tamon muknit sa lambat ka nagakabit nga isda. Hidlaw ron ko ka gapisik-pisik pa nga isda, butangan kamatis kag sabawan, baw lipatan mo gid ngaran mo!\nSa baybay man kami nagasipal ka hampak hampak. Daw futbol ria garing ang amon tana bola ang hinimu man namon halin sa dahon ka niyog. Kadya ayhan naman-an man ra ka mga bag-ong tubo nga may mga amo ria nga siripalon kato hay sa nakita ko sakto lang kada magdotdot mga bata ka celfon kag mga iPad? Daw wara ron ako ti may nakita gasiripal sa kalye kag sa baybay pag-uli ko. Gabag-o ron gid man ang tanan pero bisan mag-ano pa ka hitech ang panahon kadya, indi ko gid pag- ibaylo ang kasadyahon ka akon pagkabata kon diin saksi ang baybay ka Kulyatan, ang baybay nga akon nahamut-an. Amo nga sa pag-uli ko kadya nga Mayo, bisitahon ko gid dya. Kag daad makalagsanay pa liwat kami ka mga dyokoy sa daray-ahan kag makapamurot pa liwat ka bilaog.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/guest-bloggers\/ging-badz\/","date":"2017-03-24T04:09:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218187690.11\/warc\/CC-MAIN-20170322212947-00030-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9798425436,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9798425436019897, \"hil_Latn_score\": 0.016778580844402313}","num_words":738,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.276,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.993,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nSaturday, January 28, 2012\nHiligaynon News: PHO nagakampanya sa pagpananum kang prutas kag laswa kontra sa malnutrisyonni Pilar S. Mabaquiao\nSAN JOSE, Antique, Enero 28 (PIA)-- Ang Provincial Health Office nagakampanya sa pagpananum kang prutas kag laswa agud pakigbatu-an ang malnutrisyon.\n\"Ang adlaw-adlaw nga pagkaon kang laswa kag prutas mangin sentro kang kampanya sa pagpadayun kang programa sa nutrisyon kadya nga tuig\", dya hambal ni Provincial Nutrition Action Officer Nida Pallon.\nTungod ridya ka dya, kinahanglan nga magtanum kang raku nga laswa kag prutas ang mga katawhan bisan sa palibot kang anda panimalay lamang, hambal ni Pallon.\nDi kinahanglan mangin mahal ang masustansya nga pagkaon, anang pagpa-athag.. Raku nga mga masustansya nga pagkaon ang aton makita kag matanum sa palibot parehas kang malunggay, saluyot kag kapayas. Dya buta kang sustansya nga aton kinhanglanun ilabi na gid kang mga kabataan.\nKaimaw sa Departamento kang Agrikultura kag Edukasyon, ang PHO naga suporta gid sa programa nga \"gulayan sa paaralan kag gulayan bayan\" para padayun nga masustiner ang kinahanglanun nga laswa kag prutas kang mga katawhan.\nAng PHO nagapangabay man sa mga opisyales sa barangay sa pagbulig sa pag- inganyo sa mga ginikanan nga hindi magkalipat sa pagdara kang andang kabataan sa health center para sa regular nga pagpa check up, pag pabakuna kag iba nga mga serbisyo sa ika-ayong lawas.\nAng mga ginikanan ginapanugyan man sa pagtambong kang mga \"parent development sessions\" para makadugang kang andang naman-an sa pag-atipan kang andang kabataan. (JSC\/MLG\/PSM-PIA6 Antique}","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=74152&y=2012&mo=01","date":"2017-03-26T03:37:40Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189092.35\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00136-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.975372076,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9753720760345459, \"hil_Latn_score\": 0.012312185950577259}","num_words":242,"character_repetition_ratio":0.071,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nWednesday, January 25, 2012\nHiligaynon News: BIR nagtuyo sa pagkolekta kang raku nga buwisBy Pilar S. Mabaquiao\nSAN JOSE, Antique, Enero 25 (PIA )-- Ang Bureau of Internal Revenue nagakampanya sa pagkolekta kang raku nga buwis.\nSi Revenue District Officer Ursula Equiña kang Revenue District Office 73 in Antique sa sangka paghinun-anun naghambal nga sanda nagapanginuha gid nga maabot ang ginatuyo nga koleksyon sa kantidad nga P382.644 million sa tuig 2012.\nTungod kadya, ana ginahinyu gid ang mga konsumidor sa pagpangayu kang resibo sa ti-un nga magbakal ukon magbayad kang serbisyo.\n\"Sa dya nga pama-agi makabulig gid ang katawhan sa gobyerno nga maka kolekta kang husto nga buwis,\" hambal ni Equiña.\nGinsugid man ni Equina ang mga aktibidades kang andang opisina angut sa dyang kampanya sa pagkolekta kang buwis parehas kang \"tax mapping kag surviellance\" ang regular nanda ginhimo kada bulan para mapasiguro nga ang mga negosyante nagatuman kang andang responsibidad parehas kang pagta-o kang resibo sa mga konsumidor.\nAng BIR nagasukot man kang \"capital gains tax\" sa pagbaligya kang lupa kag 'estate tax' sa mga tag-iya kang lupa nga napatay run.\nAng Oplan Kandado ukon pagpasirado kang mga tindahan nga madakpan nga nagasupak sa layi padayun nga gina –implementar kang BIR.\nSa pihak nga bahin ang BIR nagkuon nga bahul man ang mabulig kang mga inprastraktura nga ginapatindug kang gobyerno sa pagdugang kang buwis tungod sa \"wthholding tax\" nga anda ginasukot sa mga contractor kag trabahador sa amo nga proyekto. (JSC\/MLG\/PSM-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=73889&y=2012&mo=01","date":"2017-03-26T13:09:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189239.16\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00243-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9901077747,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9901077747344971}","num_words":240,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.993,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nSaturday, January 28, 2012\nKinaray-a news: DBM magadura kang Special Allotment Release Orders (SAROs)ni Margie L. Gadian\nSAN JOSE, Antique, Enero 28 (PIA6) -- Ang Department of Budget and Management ( DBM) maga-umpisa sa pagdura kang Special Allotment Release Orders (SAROs) kag Agency Budget Matrices (ABMs) sa pag otorisar kang pagpagua kang pondo sa mga ahensya kang gobyerno umpisa sunod nga tuig.\nSi Budget and Management Secretary Florencio B. Abad naghambal nga sa idalum kang gina proponer nga plano sa pag-gasto sa tuig 2013, pira lamang ka garastusan ang pangabayon kang klerans halin sa DBM antes ang pag pagua kadya.\nSi Abad dugang nga naghambal nga ang plano nagatuyo sa pagpadasig kang pagpagua kang pondo para ang gobyerno makapadasig kang paghatud kang serbisyo sa publiko.\nSa sangka panugyan naghambal si Abad nga sanda nagapaagto ron sa pagdura kang SAROs kag ABMs bilang pagsulondan sa tuyo nga gamiton ang gin-aprobar nga national budget bilang sangka comprehensive release order pag-abot kang tuig 2013.\nAng mga release documents parehas kang SARO kag ABM ginatuyo daad sa pagbulig sa record-keeping kag budget transparency. Ugaring na notaran nga sa pagsunod kang kinahanglanon nga mga dokumento duro nga oras ang nadura kang mga ahensya, mga oras nga daad nagamit sa mas importante nga orobrahon kang ahensya, paathag ni Abad. (JSC\/MLG-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=74143&y=2012&mo=01","date":"2017-03-30T14:45:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218194601.22\/warc\/CC-MAIN-20170322212954-00125-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.926657021,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":17,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9266570210456848, \"ceb_Latn_score\": 0.05795693024992943}","num_words":211,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.313,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.975,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nWednesday, January 18, 2012\nKinaray-a News: DepEd naghinyu sa mga lokal nga opisyales sa pagbulig sa temprano nga pagparehistro kang mga estudyanteni Pilar S. Mabaquiao\nSAN JOSE, Antique, Enero 18 (PIA6) -- Ang Department of Education nagapangabay kang suporta kang mga opisyales sa mga barangay sa ginapaabot nga temprano nga pagparehistro kang mga estudyante sa Enero 28, 2012.\n\"Bahul gid ang mabulig kang mga opisyales sa barangay sa pagpangita kang mga kabataan nga kinahanglan magparehistro sa maabot nga 2012-2013 nga pagbukas kang klase,\" dya suno kay Noel Gipal kang Department of Education, Divison of Antique.\nSuno sa Department Order kang DepEd, ang tanan nga mga kabataan dapat magparehistro kang temprano lakip na ang nag-untat sa pag eskwela kag ang may mga kasablagan sa lawas.\nAng Division kang Antique, suno kay Gipal, nagatinguha gid nga mapaman-an ang mga ginikanan kadyang mga kabataan ilabi na gid ang sa marayu nga mga lugar.\nKinahanglan gid nga maka parehistro sa mas temprano ang mga eskwela para mabinag-binag lagi kang natungdan nga opisyales kang DepEd kun ano ang mayad nga himu-on inkaso nga magraku ang estudyante sa 2012-2013.\nUgaring ginhambal ni Gipal nga kun i-komparar sa iba nga lugar sa syudad ukon marayu nga kabarangayan sa Mindanao, mas magamay gawa ang problema sa Antique.\nPadayun ang programa sa pagpatindug kang mga pasilidades sa eskwelahan nga ginabuligan di lamang kang DepEd kundi pati pa ang lokal nga pamunu-an kag opisina kang representante sa Kongreso.\nGani ginalauman kang DepEd ang suporta kang tanan nga mga opisyales kang Barangay sa dya nga lihuk. (JSC\/MLG\/PSM-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=73079&y=2012&mo=01","date":"2017-03-30T14:37:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218194601.22\/warc\/CC-MAIN-20170322212954-00174-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9384037852,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":15,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9384037852287292, \"ceb_Latn_score\": 0.03971429914236069, \"hil_Latn_score\": 0.01746145263314247}","num_words":252,"character_repetition_ratio":0.079,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.401,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.942,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ika-onse kang Hulyo 2013, opisyal ko naman -an paagi sa ultrasound nga nagabusong ako. Amo ron dya ang buhay namon ginahulat. Walo ron ka tuig ang amon subang kag bahol man ana kalipay hay may libayon ron tana.\nBisan matuod nga buhay ron kami nagahulat kadya nga regalo, rako gihapon akon mga duha-duha ukon worries. Pamatyagan ko daw \"first time\" ko nga mangin iloy. Pati si banahon gina-nerbyos man ukon indi na mahangpan ang ana ginabatyag. Una na nga gin-isip:\n\"Masarangan ko ayhan sanda buhion?\" \"Masuportaran ko ayhan sanda hasta magbahol?\"\nAng mga Koreano pirme guid ginaisip ang responsibilidad sa pamilya ilabi ron guid para sa andang kabataan. Amo ria ang rason kon andot wara sanda nagapadaso-daso magpakasal. Sara ka rason nga naluyagan ko sa andang kultura.\nSa first trimester kang akon pagbusong rako ako gusto kan-on. Ginadumtan ko nga kan-on ang ginisa nga monggo, linapwahan nga puso kang saging nga may tagabang, butong, mangga, fried chicken, pati serafina – rako pa. Ti anhon ko hay dya ako sa South Korea. Gin-isip ko lang nga \"mind set\" lang dya ang mga \"cravings.\" Pero daw indi gid pwede malipat-lipatan. Gasakit guid ang buot ko nga indi ko makaon ang gusto ko nga kan-on. Kabudlay gali manamkon sa iba nga pungsod.\nMga pagpati kang mga Korean angot sa pagbusong\nDapat makaon guid ako kang mga prutas kag dapli kuon kang akon ugangan nga babaye para magnami ang panit kang bata. Rako tana may gina-preparar nga mga side dish nga puro dahon-dahon. Pero hay kabudlay guid itunlon. Huod man-an ko nga maggaranon dya sa bitamina kag mayad guid sa lawas kag sa baby.\nWara labot nga wara ako it gana magkaon, bukot mayad pa ang sabor. Kontra ko guid ang dapog kang kimchi pero paborito ko guid dya kauna.\nNaghugos guid akon lawas sa akon pgpanamkon. Bahul guid ang akon pasalamat hay ginpasugtan ako ni banahon nga mag-uli sa Pilipinas bisan sangka semana lang. Nakaon ko guid man ang tanan nga gusto ko kan-un. Naulian ang akon paginhawa. Lain guid ang sabor kang pagkaon sa uma nga ginbahulan ko.\nKuon kang akon ugangan, indi ako sagad hulag parehas kang pag-ehersisyo, bisan pagpanaw-panaw lang hay basi mahulogan ako. Nakita na ako isa ka bes nga naga-swing, baw gin-agtunan na guid ako sa \"playground\" kag kun-an nga \"hajimara!\" Kon kanaton pa, \"indi magg-swing.\" Dapat mapahimuyong lang gid ako. Bisan sa sulod balay, wara ako gina pa-obra kang akon ugangan.\nPirme ko lang mabatian sa ana baba, \"nega halke, nega halke\" (ako lang, ako lang). Pero kon wara tana sa balay, gakalit ako maninlo kag manghimos kang hirimuson. Bisan sa eskwelahan nga gina-obrahan ko, espesyal ang pag-tratar kanakon.\nNagapati ang mga Korean nga kon ano ang makita, makaon, mabatian, kag mabatyagan kang nanay, makaapekto dya sa pisikal nga itsura kang bata. Dapat pirme lang gwapa ang makita kag manami ang mabatian. Dapat ang pinakanami guid nga itsura kang prutas ukon ano man nga pagkaon ang kan on para mag gwapa ukon gwapo ang bata. Ang akon ugangan, ginakihad na guid ka mayad ang ginpanamkunan ko nga mansanas, peach, melon, kag sandiya. Bisan sa mga tiendahan, ginapili guid ka tindera ang pinakagwapa nga prutas.\nIni ako dapat magkaon kang pato hay basi magkulang ang tudlo kang bata.\nRudya sa South Korea, ang tanan nga nagabusong (kasado sa Koreano), makabaton kang \"pink ATM card\" halin sa gobyerno nga ginagamit kon magpa-check up sa doctor sa bilog nga siyam ka bulan. Nagakahulugan dya nga wara kami gasto sa pagpacheck-up. Ang health center naga-text kada bulan kanakon nga mag-attend kang yoga class ukon lecture para sa nagabusong. Mayad guid ang anda serbisyo-medikal. Sa kada agto ko sa akon OB, ginalantaw guid ang development kang bata sa sulod paagi sa ultrasound.\nNagahandum ako nga raad tanan nga nagabusong nga kababaihan sa Pilipinas makabaton man kang amo dya nga serbisyo.\nAng doktor rudya wara gasugid sa nanay kon babaye ukon lalaki ang baby. Amo ra nga daw nakibot man ang akon OB pagpamangkot ko kon san- o ko pwede maman-an ang gender kang akon baby. Pero sa urihi ginkun-an ako kang nurse nga babaye ang amon baby. Sa maragtas kang Korea, ginahandum guid nanda nga lalaki ang anda bata. Bangud nga ang kalalakihan ang nagadumara kang nasyon. Amo dya ang rason nga ang mga doktor wara gasugid kang gender kang bata sa nanay. Pero mayad ron tulad hay gaamat amat lain ang anda nga pagpati. Ang akon ugangan nga lalaki kag babaye, mas ginapili nanda ang babaye nga apo kaysa sa lalake.\nSa Pagbata\nAng mga nanay nga bag o lang kabata, gina-pakaon kang seaweed soup tatlo ka beses sa sangka adlaw sa sulod kang sara ukon darwa ka bulan. Gapati sanda nga ang seaweed soup makapadugang kang gatas kang nanay, makabulig paayad kag makapaguwa kang mahigko nga dugo sa aton lawas. Bugana dya sa calcium kag iodine nga mayad guid sa nagapasuso nga mga nanay. Amo man dya ang ginaserbe sa pamahaw kon mag selebrar sanda ka birthday. Pag-uli ko halin sa hospital, may gahulat ron kanakon nga sangka bahol nga kaserola nga seaweed soup. Ginluto dya ni ugangan kag indi ako makapangindi. Naintindihan ko ang benepisyo sa pagkaon kadya pero masum-od man kon adlaw-adlaw.\nSang sa balay ron kami, ginkun-an ako kang akon ugangan nga indi magkapot kang maramig nga tubig hay makatuga dya kang rayuma kon mag mal-am ako. Dapat nga indi ako magpahangin. Wara na ako liwan gina-paobra. Ang bata lang ang akon ginabantayan.\nSa sulod kang 21 ka adlaw, wara it mabisita kanakon nga mga abyan ukon iban nga paryente hay basi malatnan ka masakit ang bata. Indi pwede mapaguwa ang bata magluwas kon magpa-immunize. Ang una nga ika-100 nga adlaw kang bata importante kag espesyal nga adlaw kananda. Pagkatapos kadya pwede ron malagaw ang bata sa gwa. Ang bata ginaputos guid ka lampin bisan pa nga doble ron ang bayo kag ginakapayan pa guid ka madamol nga kapoy. Naman an ko nga maramig guid man pagbata ko (tagramig), pero daw indi guid ako kumpurmi hay basi ma-overheat ang bata. Bisan tag-irinit ginaputos gihapon ang mga bata hay basi masip-on. Kon wara gani si ugangan sa balay, ginabuol ko ang lampin kag ang kapay hay nagaparamalhas ron ang akon bata.\nSara pa mapaang sa sulod kang amon kwarto hay may heater kag kon mabatian ko gani nga may nagbukas kang pwerta, dali dali ko putos liwat si baby. Ang ugangan nga baye ang gabulig atipan kang bata. Gapati guid dya ang mga lola rudya nga eksperto sanda sa pagbahol kang bata amo ria nga indi sanda mabais.\nAng pagpangaran kang bata bukot mahapos. Ang ngaran naga-determinar kang buwasdamlag kang bata. Ang lolo ukon ang ugangan nga lalaki ang nagapili kang ngaran kag may equivalent dya nga Chinese name. Kalabanan nga mga ngaran rudya may darwa ka syllables.\nHalimbawa, BO RAM (ngaran kang akon panganay). Kag dapat ang ngaran kang pangarwa nga bata, maumpisa man sa una nga syllable kang panganay. Amo ra ang rason nga ang ngaran kang pangarwa namon, BO RA. Pwede man mapangaran kana BO MI, BO GYOUNG kag rako pa basta gaumpisa sa \"BO.\" Pero ang desisyon sa pagpili nagahalin sa lolo. Sa iba nga pamilya, nagabayad sanda sa \"name maker\" para mapiho ang mayad nga \"fortune\" kang bata.\nAng akon sa pagbusong kag pagbata rudya sa South Korea, makuon ko nga espesyal nga eksperyensa. Labaw sa tanan malipayon ako sa bag-o nga inspirasyon namon sa amon kabuhi nga mag-asawa. Kag kabay pa nga bugayan kami kang aton Ginuo sa pagpabahol kananda.\nNi CECIL GARAPAN-KIM\nSi Cecil Garapan-Kim taga-Tobias Fornier, Antique. Tapos kang BA Broadcast Communication sa UP sa Visayas sa Miag-ao, Iloilo kag Diploma in Teaching, major in English sa West Visayan State University sa Lapaz, Iloilo. ESL Teacher kadya sa Jungchul English Language Academy sa Changwon, South Korea diin tana nagauli imaw ka anang bana kag bata.\nEDUKASYON. Amo dya ang pinakaimportante sa kada Koreano. Ginatugruan gid nanda dya ka bahol nga balor. Parehas kanatun, para kananda and edukasyon amo ang makatugro ka mayad nga bwas damlag kag mayad nga kahimtangan.\nRaku nga nga mga eskwelahan ang makita sa palibot halin sa kindergarten hasta sa high school. Ang gobyerno kang Korea nagamentinar kang mga eskwelahan. May mayad nga mga pasilidad. May heater para sa tagramig, may aircon para sa tag irinit, may bahol nga playground, may stadium, may covered court, may mayad nga science laboratory, may computer sa kada kwarto, may mayad nga purungkuan. Mahambal ko nga mayad gid para sa pagtuon ka mga estudyante. Libre ang pag-eskwela, wara it enrollment fee kag libre ang igma sa eskwelahan.\nSa sangka seksyon, may 25 ukon 28 lang ka mga estudyante. Sa iban nga eskwelahan may dyan nga 22 lang. Nadumduman ko kauna kang naga-student teach ako sa Lapaz National High School sa Iloilo, may dyan ako nga 35 ukon 40 ka mga estudyante sa sangka seksyon. Indi ron ako kadumdom kon paano ko ginkontrol akon mga estudyante kauna. Ang klase ka mga estudyante sa elementary nagaumpisa sa alas nwebe kang aga pero ang mga kabataan, nagaabot sa anda klasrum mga alas otso kwarenta tungod gina-require sanda ka anda mga manunudlo magbasa antes mag-aumpisa ang klase. Nagatapos ang klase mga alas dos ukon alas tres sa hapon. Sa una ko nga pagkabati hambal ko, \"ti mayad eh hay bukon whole day anda nga klase. Makapahuway sanda pagkatapos kang anda klase.\"\nPero nagsala gali ako.\nSangka maestra ako sa ginatawag nanda nga hagwon ukon sa English, private academy. Raku klase nga hagwon sa Korea. May dyan nga para sa taekwondo, drawing, Match, Science, piano, kag raku pa nga iba. Ang pinakaimportante kananda ang English Hagwon. Nagatudlo ako sa amo dya nga hagwon. Pagkatapos nanda klase sa anda gid nga eswelahan, nagahulat ang sari-sari nga school buses sa aragtunan nanda nga hagwon. Sa ikaapat ko nga tuig sa pagtudlo kang English sa akon mga estudyante, raku gid ako naobserbaran kag nabatyagan.\nUna, naluoy ako kananda hay ang kalabanan ko nga mga estudyante (edad 9-12) mga stressed out ukon tuyo. Ang akon klase nagaumpisa sa alas tres sa hapon kag nagatapos sa alas nuwebe sa gabii. Sa sangka klase may dyan ako 8-12 ka mga estudyante. Parehas kang public school may mayad man nga pasilidad ang amon klasrum pero mas bahul pa gid ang screen kang computer. Sa pihak ka dyang mayad nga pasilidad, indi matago ang kakapoy kang mga estudyante. Ang heater ukon ang air-con nagaili-ili kananda nga magturog. Bilang sangka maestra, bahul gid dya nga challenge kanakon. Paano takon ka tudlo kon akun mga estudyante wara naga-concentrate?\nIkarwa, sa kada estudyante may darwa ukon tatlo ka hagwon sanda nga ginagtunan pagkatapos ka andang klase sa eskwelahan. Wara it katapusan nga tun-anay, warat katapusan nga homework. Sa andang edad, nagauli sanda mga alas siyete ukon alas otso sa gabii. Ang masubo hay ang mga kabataan wara it tyempo magsipal. Wara ikaw it makita nga mga kabataan nga nagasipal wara labot sa anda nga P.E. class. Wara ikaw it makita nga mga estudyante nga malipayon ukon nagaharakhak, kalabanan kananda mga arabuton, mga seryoso, buringot, wara gid it sense of humor pati ako daw nalatnan man. Amo ria nga galantaw gid ako ka Funniest Videos sa YouTube para makabaringisi ako kag madura man ang akun stress.\nTuon rudya, tuon rugto sa bilog nga adlaw. Pag-abot sa balay, mayapon, maobra homework kag magturog. Wara gani sanda pag-estoryahanay kang andang ginikanan. Nasubuan guid takon manumdom. Ginakawat kang homework kag hagwon ang tiyempo kang mga estudyante sa pagsipal kag pag-relax.\nAng pamangkot, andut ang mga estudyante nagaagto sa hagwon? Amo gid dya ang ginpamangkot ko sa akon mga estudyante. Kalabanan nga sabat ka mga estudyante \"tungod kay nanay kag tatay.\"\nUna nga rason, raku nga mga ginikanan ang parehas nagaobra. Wara it tawo sa balay amo nga ginakabalak-an kang mga ginikanan ang andang kabataan nga kon mag-uli sa andang balay, masipal kang computer games ukon malantaw TV bilog nga hapon. Para sa mga ginikanan, mayad pa paagtunon sanda sa hagwon. Naintindihan ko dya hay nag-Grade 1 ron ang amon bata nga si Chelsea kag darwa kami kang akun bana nagaobra. Bahul gid nga pasalamat ko kay ugangan nga babaye hay dyan tana nga nagatatap kay Chelsea.\nIkarwa nga rason, gusto ka mga ginikanan nga mas maaram pa gid ang andang kabataan sa iba. Ang importante kananda ang score. Gusto ka mga ginikanan nga sa kada exam, 100 gid ang score sa kada subject. Amo ria kon andut ginapatuon pa gid sa hagwon. Kon kaisa ang ginatun-an kang mga estudyante, mas taas sa anda nga grado. Halimbawa, kon Grade 1 sanda, ginatun-an nanda sa Math Academy, ana kang pang-Grade 2 nga math. Para kananda, mas abanse, mas mayad. Kalabanan ko nga mga estudyante, nagapursige nga makabuol kang perfect score. Kon may sara ukon darwa sanda ka sala sa exam, daw mabuang ron gid sanda. Nahadlok ron mag-uli sa balay. Kang elementary ako, daw kis-a lng gani takon kabuol kang perfect score. Lipay ron takon kon makalampuwas sa passing score.\nPangatlo nga rason, gusto ka mga ginikanan nga makaeswela sa sikat nga unibersidad ang andang mga kabataan. Kon sa negosyo pa, naga-invest ron sanda halin sa elementary hasta maghigschool ang mga kabataan. Nagapati sanda nga kon makagradwar sa mayad nga unibersidad ang andang mga kabataan, nagakahulugan dya kang mayad nga obra kag mayad nga pangabuhi sa urihi. Ang pirme ginakuon kang andang ginikanan: \"No pain, No gain.\"\nPang-apat nga rason, ang mga estudyante gusto man nanda mag-agto sa hagwon bangod nga ang andang classmates ukon amiga\/amigo nagaeswkela man. Hadlok man sanda mapaurihi sa andang mga classmates. Dyan guid ang kompetisyon bisan diin.\nBilang sangka ginikanan, gusto ko man nga indi mapaurihi ang akon bata. Sin-o bala nga ginikanan ang malipay kon makita nanda ang andang pinalangga nga bata nga kuligot sa klase? Pero lain ang akon paagi sa pag-edukar ka akon bata. Indi takon malyag nga ang bata ko buringot. Gusto ko takon nga i-enjoy na ang ana nga pagkabata. Kon halos pa lang gusto ko tana nga makaeksperyensa manakop damang, tumbak-tumbak, manaka ka bangkiling ukon garangan, parehas kauna kang amon ginahimo kang gamay pa kami. Kag ako nagapati gid nga kon maaram ang bata, maaram gid ria bisan indi mo pagpaagtunon sa hagwon. Pero indi dya mahapos hay rudya tana nagaeskwela.\nRudya sa Korea raku nga mga estudyante ang indi gusto mag-eskwela tungod sa amo dya nga mga rason. Sa Pilipinas raku gusto mag-eskwela pero wara it kwarta, bisan papel kag lapis wara it barakal. Ang kabuhi matuod. Kon kaisa nagapamangkot ako sa akon kaugalingon, sin- o ang mas karaluoy, ang mga estudyante nga stressed out sa pagtuon ukon ang mga estudyante nga indi makatapak sa ginatawag nga eskwelahan? Mabasol bala naton ang mga ginikanan nanda nga ginaisip lamang ang mayad nga bwas damlag kang andang kabataan?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/guest-bloggers\/cecil-garapan-kim\/","date":"2017-03-27T12:44:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189472.3\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00491-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9907561541,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9907561540603638}","num_words":2441,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.302,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa malawid nga panahon, ang pagpasensya ko sa paghulat ka tama nga oras kag tiempo, natuman gid man. Sa kagustuhan man gid kang atun mayad kag mahigugmaun nga Dios, nabaton ko ang regalo na nga buhay ko run ginahulat.\nBiyente tres anyos man gid ang nagligad nga ako nabarian ka pakpak nga indi makalupad. Bisan damguhon ko pa nga maabot indi gid matabo. Apang sa gihapon wara ako naduraan ka paglaum. Duro nga tinuig kag duro nga mga pinalangga sa kabuhi ang pumanaw run sa pihak nga kinabuhi halin pa sa Lola, Tatay, mga tiyo kag tiya, mga manong, mga amigo, amiga kag mga kakilala kapamilya indi ko na makita nga buhi pa. Mabudlay kay sa marayu ako kag mabudlay gid ang sitwasyon ko. Ang nakakilala kanakun kag nakabasa kang akun mga istorya rugya sa Balay Sugidanun inyo ako maintiendihan kon andut nga indi ako makauli sa Antique.\nUna ko gid nga paglupad liwan kang Mayo 17, 2016 pa-California\nManugtapos sa kolehiyo ang akun agut nga si Matthew. Abril pa lang, masaku ang bisita ko sa mga doctor ko agod matugroan ka papel nga makabiyahe ako. Salamat sa Ginuo, nakalupad gid man ako kaimaw ang akun pangarwa nga bata nga si Louie. Abi ko gani indi man madayon kay nakagat akun kahig kang akun kuti nga si Lex kag gindara ako sa emergency care gid.\nPero nadayon ang akon pagpanaw bisan masakit ang natuo nga kahig. May bandahi kag gakiang-kiang pa pero may baston nga gindara ingkaso akun kinahanglanon. Masadya, malawid nga paglupad kag ma-stressful ang pagbiyahe halin sa Portland jetport, Maine paagto sa Laguna Beach, California. May lay over pa sa Newark bag-o pa-John Wayne Sta Ana. Medyo indi mayad ang pamatyag ko pag-abot rugto sa airport. Nagsakay kami sa taxi paagto sa ginaistaran kang akon agot sa Laguna Beach. Sa dalanun pa lang, gin-video ko ang amun pagsakay. Makita ko ang mga kalbo nga mga bukid. Ang nagkaiba kay naghalin kami sa Pine tree State; ang amun mga bukid puro green ang kakahoyan.\nMasadya gid nga nakita ko sanda nga tatlo: sanday Chelsea, Matthew kag Cygni. Malipayon gid kami nga nakaabot. Nagpahuway anay kami hasta hala istoryahanay kag nagguwa para magkaun kag maglagaw sa Irvine, CA.\nLagaw sa Irvine, California\nAbaw, kanami lang nga lantawon sa malapad nga mall kag iba iba ang mga bilding kag duro masarisari nga mga tawo. Hala picture-picture lang gid opisyo ko bisan nga daw indi run mayad ang akun pamatyag; daw masuka, gatuyob pa akun ulo, mahinay kag kuri ang akun pagpanaw nga gasunod sa tatlo. \"Okey lang ako,\" sabat ko kananda sa pamangkot kon kamusta ako.\nSa Wood Ranch, Irvine Spectrum kami nagkaun. Ay abaw, bag-o magkaun indi gid mayad pamatyag ko. Daw masuka run gid ako. Nagdalagan ko lagi sa restroom; pira pa ka beses ako gani paagtu pabalik. Nagpangayo ako ka mainit nga tubig kag tsaa nga imnon ko pagkatapos nakakaun. Nagmayad gawa pamatyag ko pagkatapos suka.\nNaglagaw anay kami nga apat kag manami lang lantawon kon gabii kay masanag man ang palibot. Ok run ako bisan nga may jet lag pa bag-o magbalik sa apartment sa Laguna Beach. Masadya nga nakasipal man gid ako liwan kay Cygne, ang pispis nga nakabakasyon man gid sa Maine.\nMayo 18 hasta Mayo 29, 2016 sa Laguna Beach, CA\nMasako ang akun agut kag ang amiga na sa mga aktibidades kang eskuwelahan. Kang mga masunod nga adlaw, nagpa-Irvine kami sa Honda car dealer. Salamat, wara it problema ang akun agut, nakabakal kang kotse na nga indi run kinahanglan nga mag-cosign pa ako pareho kauna kang sa Maine pa tana. Manami anang credit history kag score, may graduation award pa, kag halin sa gina-obrahan na may dokumento kang suweldo kag pagkatapos ka anang graduation, maumpisa pa tana obra sa Blizzard Entertainment Company!\nMalipayon kami. Sakay sa kotse ni agut, nag-agtu kami liwan sa Irvine Spectrum. Pagsunod nga adlaw, sa Laguna Beach. Naglagaw kami sa mga tourist spots. Kag Pkang masunod pa gid nga adlaw, sa Los Angeles pa-Anaheim, rugtu sa Disneyland para magkiritaay ka pamilya ni Chelsea, ang pamilya Dostert nga naghalin pa sa Oregon.\nMasadya nga nagkilalahay kag nag-irimaway kami. Ay abaw, sobra gid ako, hala imaw ako magsakay sa mga fun rides parehas ka Thunder Mountain, Hyper Space Mountain, Splash mountain, kag iba pa. Pagsunod pa gid nga nga adlaw, nag-attend kami sa eskwelahan kang Senior Art Show presentation. Nakilala ko, na-handshake ang Presidente ka LCAD kag may letrato pa kami kaimaw na. Kanami lang batyagun nga ginakilala kag gintugruan man dungog kay ako ang nanay ni Matthew. Ginakalipay gid ka eskuwelahan ang mga accomplishment ka mga estudyante. Nagdaug si Matthew sa Blizzard student art contest.\nBisan makapoy ang akun lawas, masadya gid ako. Ilabi na kaimaw kadya ang pamilya ni Chelsea kag rugya pa sa art show. Pagkatapos kang art show, nagpa-Irvine Spectrum kami. Hasta magbulaganay sa mga Dostert.\nPagsunod nga adlaw, Mayo 22, graduation nanday agut kag Chelsea. Kanami lang lantawon nga naka-gown sanda. Nakapa-letrato ako kaimaw ang Presidente nga si Jonathan Burke. Halin sa umpisa, kalipay ang akun nabatyagan sa paglantaw sa programa hasta makita ko ang akun agut nga nagsaka sa stage sa pagbaton ka anang award kag diploma.\nDuro man ang nagapanginbulahan man gid kanakun.\nKang matapos ang seremonya, nag-selebrar kami kaimaw kang pamilya Dostert. Masadya lang gid kag amo man ang katapusan nanun nga pag-imaway kay kang masunod nga adlaw, mabalik run man sanda sa Oregon.\nDuro gid nga salamat sa atun Mahal nga Dios sad yang padayon nga grasya kanakun kag sa akun pamilya.\nSa ubos lang ang balay nanda ni Wyatt, ang bata nga akun ginabantayan. Bisan dulum run ang hapon nagpanaw kami ni Manang ko para magbisita sa pamilya Blier. Dara man namun ang ana nga iturugro kananda halin sa Hawaii. Masadya gid kay pagsulod namun wara kami ka panuktok sa gawang kay amo ria ako kon mag-agtu sa balay nanda. Si Wyatt ang una namun nga nakita kag sadya nga nagkupkop sa Auntie Sally na. Tungod nga man-an run nanda nga maabot ang Manang ko, s'yempre gahulat man gid makilala tana.\nOras nga ginpakilala si Manang Sally sa kay Paul, Lori, Ilea kag baby Duane kag may mga dara si Manang Sally para kananda. Tabuan man nga rugyan gali si Heath nga magurang ni Ilea halin sa New Hampshire. Kasadya lang gid nga nagkilalahay ang akun Manang Sally kag mga kaingud balay ko nga sanda amo akun dalaganan kag sanda akun adopted family rugya sa Andrews Rd.\nPagbalik namun sa balay may dara man kami nga gintugro ni Lori para matirawan ni Manang ang ginhimo na nga pickled beets, spaghetti sauce kag apple sauce. Salamat gid kay Lori kay natirawan kag nagustohan man gid ni Manang ko Sally.\nPanaw-palibot sa Balay paagto sa Andrews Farm\nSa 50+ ang temperature. Gasirak ang adlaw kag mahangin. Nagpanaw-panaw kami sa guwa kang balay. Fall sweater lang ang ginbayo namun ni Manang Sally pero pagguwa na sa balay naramigan run tana, gani ginpadugangan na ang bayo na kang jacket. Bundle up gid bala haw kay indi naanad sa ramig. Naglibot anay kami sa balay, sa kalupaan ko, kag nagpanaw kami sa Andrews Rd.\nThis slideshow requires JavaScript.\nNaghapit kami sa rulubngan ni Papa Felix Hamel kag Duane Hamel sa pihak lang ka dalan. Akun ginpakilala kananda si Manang Sally para sa pagrespeto sa napatay. Gin-istorya man gid namun sanda. Kuon ko \"Papa kag Duane, gakalipay gid ako nga rugya run si Manang Sally sa pagbisita kanatun halin sa Hawaii. Sobra 22 ka tuig wara kami nagkitaay.\"\nPagkatapos nagpanaw kami paubos agto sa Pond kag sa Bicentennial Farm kang Andrews. Wara man it tawo kundi mga sapat. Nagtour kami ni Manang sa palibot hasta nakaabot si Chris nga gadara kang tractor kag may karga nga logs. Akun man ginpakilala si Manang ko kay Chris. Abaw nabuhayan man gid kami sa pag-istoryahanay. Salamat man gid nga nakilala man ni Chris ang magurang ko. Sa pagpamatuod, nagpamangkot si Chris sin-o ang magurangnan kanamun nga darwa? S'yempre si Manang Sally pero tana ang Baby! Kadlaw kami nga tatlo kay ako gurang man gid kay Chris pero daw bata man gid ako sa tanan rugya sa amun kalye kag indi man makita sa akun itsura.\nAgto-pamakal sa Walmart kag BestBuy sa Auburn\nAga pa kami nagbugtaw para mag-exercise si Manang samtang gapreparar ka pamahawun. May nabilin pa ako nga lobster sa freezer. Amo pa rian ang nabilin nga gindara ka akun hinablos nga si Meldred Bacani kag bana na nga si Noel kang una nga pag-agto rugya kag kitaay namun sa personal. Naghimo man ako ka puto para may ipamahaw imaw ka lobster. Pagkatapos nagplano kami nga mapanaw-lagaw sa Twin City LA (Lewiston Auburn) kami nga tatlo. Si Manang Sally ang driver kag may GPS navigator nga si Louie, ako tana ang prinsesa nga gasakay lamang. Sa Walmart kami nagpundo sa pagpamakal. Duro lang ang ginasagap nga baraklun nga wara sa listahan. Ang kon ano pa makita ni Manang Sally nga kinahanglanun ko sa sulod balay: mga rugs, shampoo, mga panggamit panglimpyo sa kusina kag kasilyas kag iba pa nga mga bagay. Gusto na pa gani ako baklan ka bag-o nga lampara pero kuon ko indi na lang hay gusto ko ang daan kag magamit pa. Isara pa may drawing rian ni agot nga gusto ko. Indi ko man gusto magasto ka bahul hay bahul run anang nagastos paagto lang rugya sa Maine ilabi na gid may rental car pa. Ok lang kuon na, gusto na mabuligan ako samtang rugya tana. Salamat gid nga may Manang ako kaimaw namun ni Louie.\nSunod naghapit kami sa BestBuy. Para tana kay hinablos na gusto baklan kon ano gustohan ni Louie bilang late birthday regalo na kana. Hala libot man kami kag magturuk-turuk kon ano ang makita kag magustohan samtang si Louie naga-shop kang ana nagustohan. Pero mahal man kag indi parehas sa ana run na online shopping; wara sa store ang ana nagustuhan. Gani nagtawag si Manang Sally sa bana na kag nahambal sugid kon mahimo nga tana ang mabakal sa Amazon. Gintugro ang model # kag ngaran ka monitor screen nga gusto ni Louie kag dya ana gin-check kag lagi nakita kag gin-order na para kay Louie. Free shipping pa gali kag mabaton sa Lunes nga adlaw. Naghambalanay man gid si Louie kag Tiyo Lee na kag magpasalamat. Pagkatapos nagbalik kami pauli sa balay. Tungod nga indi maka-drive sa dulom si Manang Sally, wara kami maglagaw pa kon diin kay ang alas tres it hapon madulom run. Trenta minutos ang dalagan kang kotse pauli sa balay.\nGabi-i Pag-abot Ka Bisita sa Balay nga Pakaisa Namun\nGabi-i run nag-abot ang amun pakaisa nga si Lilibeth Puedan McKeown, imaw ang bana na nga si Pete. Masadya nga nagkit-anay liwan ang Manang Sally ko kag si inday Lilibeth kay man bata pa katu kang urihi nga nagkitaay. 5 ka tuig kang flower girl na sa kasal kag pagbakasyon halin sa Japan teenager pa lang si Inday. Si Pete ang bana, una pa lang sanda ni Manang Sally nga nagkitaay kag nakilala sa personal. Nami lang nga istoryahanay kag nagtawag kami kay Nanay sa Antique para maistorya man ni Inday ang Mama na sa telepono. Malawid ang pag-istoryahanay namun nga tatlo sa telepono. Bisan nga kang una nga gabii- rugya si Manang Sally nagtawag man gid kay Nanay. Nasadyahan man gid si Nanay nga nagkitaay run liwan kami nga darwa ni Manang Baby. Amo man si Inday, nga nalipay man gid maistorya ang mga ginikanan na. Kanami lang isipun kag batyagun nga nag-irimaway ruman kami nga magpakaisa. S'yempre, nagpalitrato kami nga magpamilya imaw ni Pete. Kag naplano run nga sa maabot nga Sabado may Early Thanksgiving Day family gathering sa Turner. Gabi-i pa lang, nagbake run kami ka macadamia nuts cookies para darhun sa pagtiripon.\nEarly Thanksgiving Day kang Pamilya McKeown\nAlas onse umpisa ang pagtiriripon. Gani aga pa man kami naghalin sa balay kay ang distansya halin sa Wales pa Turner indi magkulang sobra sa sangka oras. Si Manang Sally ang driver liwan kag GPS navigator si Louie. Pagdalagan ka kotse, nadumduman na kon nadara ang cookies. Kuon ko wara. Sa Allen Pond Rd run kami kag nagbalik sa balay. Ay te, pag-abot namun sa Turner rugyan run ang Tiyo Henry kag Tiya Annie (bugto ka akun ugangan nga si James nga napatay kang 1986 pa). Ginpakilala ko si Manang Sally kananda, sa mga in-laws ko, pero wara ang ugangan ko nga si Mama Pat kay indi makaagto hay may sakit sa lawas.\nNagaraha ako lumpia kag si Manang Sally ang gaistorya kananda. Mayad kag nasadyahan gid nga nakilala na ang akun mga in-laws. Pagtapos namun kaun ka igma nag-istoryahanay hasta na lang dali na lang magdulum. Pagbalik pauli kaimaw sanda Tiyo Henry kag Tiya Annie kami naghapit sa balay kang akun brother in-law nga si Paul. Naglibot anay kami sulod sa balay kag sa lupa nga kakahoyan nga nalibutan man ka tubig suba kang Androscoggin. Nasadyahan gid si Manang Sally ko nga nakalagaw kag nakapalitrato kaimaw sanda. Ang hinablos ko lang nga si Kate (Doktor sa emergency hospital) ang wara nakaimaw kay sa obra tana. Si Sarah (Maestra sa Math) lang ang nakita kag nakilala ni Manang Sally. Maramig kag mahangin run kag gadulum hinay-hinay kami nga gasundanay maghalin sa lugar ni Paul kag Tish sa Turner Center Bridge.\nPag-uli namun halin sa Turner, nagbisita kami sa akun kaingud na sanda Veronica Herrick kag Najeeb kag sa darwa nga kapid si Ava kag O'lyvia. Gindarhan man ni Manang Sally ka pasalubong halin sa Hawaii. Nasadyahan man gid nga nagkilalahay ang akun Manang kag kaingud ko kag nagpaletrato kami kaimaw sanda. Pagkatapos nag-agto paubos sa balay ni Wyatt may dara kami nga cookies kag cake para kana. Pero wara si Wyatt sa balay. Ay,te, ang lolo kag lola lamang ang gintugroan ka goodies. Istoryahanay anay kay man gabii run gid kag ako sobra kapoy gani nagpaalam na lang kami kananda. Sa sunod liwan.\nAdlaw 25 Oktubre – Pag-agto sa Westbrook kag South Portland\nAga pa kami ni Manang Sally nagbugtaw kag nagpamahaw. Bag-o pamahaw exercise anay. Amo ria ang ginahimo adlaw-adlaw sa agahun pagbugtaw habang rugya tana kaimaw ko. Pagready namun nagdrive pa Turner para maimaw namun si inday Lilibeth pa Westbrook kag South Portland para man makilala na man ang amun darwa ka hinablos kag pakaisa. Sa Westbrook kami maagtu anay kag hapitun si Kristel Shane Ayson Murphy sa apartment na.\nTungod nga wara pa kami kaagto sa lugar na, g-arely lang kami sa GPS kag si Inday Lilibeth ang navigator, ako ang prinsesa gasakay lamang. Masadya, nalito gid kami kang sa marapit na ang adres ginsagap ang numero kang balay indi makita, nalampasan run kag nagbalik kami amo man gihapon indi makita ang numero. Gintawgan namun si Kristel para mabantayan na kami kag makita namun tana. Ay salamat, sa urihi nakita namun ang numero kag sa sulod pa gali ang apartment nga bilding. Nakita namun si Kristel kag ginsundan sa parking lot. Nasadyahan kami nga apat nga nagkitaay ang magkapamilya kag nagkilalahay rugya sa Westbrook, ME. Nagpalitrato kami nga apat pagkatapos nagsulod anay sa balay na kag rugto ginpakita ang sulod apartment na kag s'yempre palitrato liwan kami nga apat.\nTapos.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/padya-kinaray-a-tagpasakup\/elma-ayson-mckeown\/","date":"2017-03-27T12:45:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189472.3\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00143-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9861648679,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9861648678779602, \"hil_Latn_score\": 0.0114208422601223}","num_words":2516,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.299,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nWednesday, January 18, 2012\nKinaray-a News: PNP padayon ang kampanya kontra iligal nga drogani Margie L. Gadian\nSAN JOSE, Antique, Enero 18 (PIA6) -- Kadya lang ang Antique Police Provincial Office Anti-Illegal Drugs Special Operation Task Force (PAIDSOTG) kag ang San Jose Police nagdakup kang ginasugid nga drug-pusher sa isara ka barangay rudya sa San Jose.\nAng 22 anyos nga lalaki nadakpan nga nagakapot kang darwa ka putos nga shabu, marijuana kag markado nga kuarta nga gingamit sa buy-bust operation.\nSuno kay Senior Superintendent Ruperto T. Floro Jr., Police Director kang APPO, ang operasyon amo ang una nga binuhatan kang anang opisina sa tuig nga dya sa kampanya kontra droga.\nGindayaw ni Floro ang anang mga tawo sa andang dedikasyon sa pagtapna kang pagrapta kang iligal nga droga.\nAng Antique Police Provincial Office maid-id nga naga kumpanya kontra droga para madura ang tunok nga dya sa Antique.\nNagahimo sanda kang mga pagbantay kag buy-bust operation sa mga suspektado nga lugar kag tawo para sa mas maaga madura ron ang halit nga dya sa sosyedad.\nAng presensya ugaring kang mga seaports, RORO, kag iban pa nga transportasyon nagapa dugang sa mahapos nga pagrapta kang droga amo gani nga ang kapulisan wara naga untat sa pagbantay. (JSC\/MLG-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=73080&y=2012&mo=01","date":"2017-03-26T13:12:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189239.16\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00552-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.7786510587,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.7786510586738586, \"hil_Latn_score\": 0.11967314034700394, \"ceb_Latn_score\": 0.09239916503429413}","num_words":204,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.343,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.955,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nTuesday, January 17, 2012\nKinaray-a News: San Jose padayon nga naga ugwadni Margie L.Gadian\nSAN JOSE, Antique, Enero 17 (PIA6) -- Darwa ka daragkul nga negosyo kang Esprutingkle Group of Companies nga gina panagihayan kang bataon nga negosyante sa San Jose ang bag-o lang gin inagurahan kag gin buksan sa publiko.\nAng ginbuksan amo ang Monterey Meat Shop, ang una pa lang sa Antique kag PILMICO nutrition store para sa mga sapat.\nSa anang mensahe, si Mayor Rony L. Molina kang San Jose naghambal nga ang San Jose padayon kag madasig nga naga-ugwad. Dya sangka lugar nga manami para sa mga negosyante tungod kang manayanaya nga klema sa pag negosyo kag matawhay man.\nAna ginhikayat ang mga negosyante nga rudya mag negosyo sa banwa.\nGapanurok man si Molina kang naga ugwad nga ekonomiya tungod kang presensya kang daan kag bag-o nga negosyo amo man ang dese nwebe (19) ka bangko.\nMay mga gasolinahan man nga naga burukas mismo sa sulod kang banwa.\nGinpahayag man ni Molina ang plano kang Robinson's Mall nga magsulod sa San Jose sa pira ka adlaw.\nAng mga Antiquenos nagakalipay gid sa dya nga mga kauswagan tungod ga pakita dya kang naga improbar nga probinsya indo lamang sa ekonomiya kundi pati man sa iban pa nga aspeto kang pag-ugwad parehas kang agrikultura, parangabuhian, turismo kag infrastruktura.\nSa dya nga kauswagan, ang mga lokal nga opisyales nagapanurok nga ang San Jose mangin sangka syudad sa pira ka adlaw. (JSC\/MLG-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=72790&y=2012&mo=01","date":"2017-03-30T14:47:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218194601.22\/warc\/CC-MAIN-20170322212954-00403-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.958165586,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9581655859947205, \"hil_Latn_score\": 0.02272021770477295, \"ceb_Latn_score\": 0.014154491014778614}","num_words":241,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.361,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nFriday, January 06, 2012\nKinaray-a News: Pagpulong kang mga benepisyaryo kang Pantawid Pamilya ginahiwatni Pilar S. Mabaquiao\nSAN JOSE, Antique, Enero 6 (PIA) -- Ang dugang nga apat kang mga banwa sa probinsya kang Antique nagahiwat kang pulong-pulong kang mga benepisyaryo nga makabaton kang suporta halin sa gobyerno sa idalum kang Pantawid Pamilyang Pilipino Program.\nSi Provincial Social Welfare and Development Officer Lazaro Petinglay naghambal nga anda gin-usisa ka mayad ang mga nalista nga benepisyaryo para mapasiguro nga sanda nagakadapat gid magbaton kang serbisyo kang gobyerno.\nAng apat ka mga banwa amo ang Pandan, Sibalom, Tobias Fornier kag Hamtic nga may kabilogan nga benepisyaryo nga 9,706 ka pamilya.\nTungod nga ang dya nga programa indi \"dole out\" ukon simple nga pagpanagtag kang kuarta lamang, ginahinyu gid kang DSWD ang suporta kang mga opisyales sa barangay sa pageksplikar sa mga katawhan nga anda dapat sabtan ka husto ang mga pamangkot sa paghinun-anun.\nGinapanawagan man ni Petinglay ang mga benepisyaryo sa pagtuman kang kondisyon kang programa agud tayuyon nga mabaton ang suporta kang gobyerno ilabi na gid para sa edukasyon kag ika-ayong lawas kang andang kabataan.\nSa 18 ka mga banwa sa probinsya 16 na ang ginabuligan kang Pantawid Pamilya nga programa. (JSC\/PSM-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=71363&y=2012&mo=01","date":"2017-03-30T14:37:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218194601.22\/warc\/CC-MAIN-20170322212954-00431-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9326857924,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":16,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9326857924461365, \"ceb_Latn_score\": 0.04908154159784317}","num_words":198,"character_repetition_ratio":0.087,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.973,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PIA Press Release\nThursday, January 05, 2012\nKinaray-a News: Pulis sa Antique magapasanyog kampanya kontra sa kriminalidadni Pilar S. Mabaquiao\nSAN JOSE, Antique, Enero 5 (PIA6) -- Ang Antique Police Provincial Office ukon APPO nag komiter sa pagpasanyog kang kampanya kontra sa kriminalidad sa andang pag-atubang kang tuig 2012 paagi sa pagpakig-angut sa nasari-sari nga sektor kang komunidad.\nSa paghinun-anun kay PSupt. Jose Roy Torrechilla, tana naghambal nga kinahanglanun gid ang bulig kang komunidad, ahensya kang gobyerno, pribado nga orgnisasyon kag lokal nga pamunu-an sa aton kampanya kontra kriminalidad kag pag mentinar kang kalinong kag katawhay.\nPaagi sa Police Ingtegrated Patrol System, ang APPO nagatuyo gid sa pagpanaba kang kaso kang kriminalidad sa dya nga tuig, hambal ni Torrechilla.\nAng 18 kang Municipal Police Station kag darwa ka \"mobile groups\" nagasanto sa sangka misyon nga mapasiguro nga ang tanan nga naga sablag sa kalinong kag katawhay mataw-an kang husto nga pinalidad, dugang hambal ni Torrechilla.\nAng PNP nagahinyo man kang suporta kang Barangay Peacekeeping Action Team halin sa 590 kag mga barangay sa pagbulig sa mga kapulisan sa pag mentinar kang kalinong kag katawhay.\nAng pulis sa idalom kang pagdumara ni Police Director General Nicanor A. Bartolome nagdesignar kang sangka pulis sa kada barangay nga amo ang magapasiguro kang pagsunod sa layi tuhoy sa kaliningan.\nSi Torrechilla nagpasiguro nga ang APPO sa idalom ka pagdumara ni PSSupt. Ruperto T. Floro, Jr magahimo kang tanan nga pamaagi mapasiguro lamang nga ang Antique padayun nga mangin sangka lugar manami uli-an ukon bakasyunan. (JSC\/MLG\/PSM-PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=1&t=1&id=71221&y=2012&mo=01","date":"2017-03-30T14:40:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218194601.22\/warc\/CC-MAIN-20170322212954-00608-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9344704151,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":17,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9344704151153564, \"ceb_Latn_score\": 0.03738285228610039, \"hil_Latn_score\": 0.02256646566092968}","num_words":245,"character_repetition_ratio":0.07,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.982,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"This slideshow requires JavaScript.\nFundraising sa Stirling, Scotland\nDuro run ang atun nabatian, nabasahan kag nakita nga kaduro katama ang nagturugro kang bulig sa Pilipinas pagkatapos kang bagyo nga Yolanda. Bilog nga kalibutan ang nakakita kun ano ang natabo, ilabi na gid sa probinsya kang Samar kag Leyte, kag sa syudad kang Tacloban. Makuun kita nga grabe gid ang natabo sa sangka syudad lamang. Ano pa ayhan kun tipunon ang tanan nga nagkaratabo sa iban pa gid nga mga probinsya nga naapektuhan man, ugaring wara lang nabalita katama tungud ayhan marayu kag budlay agtunan, kag wara malambutan kang mga nagabalita. Abay run dya ang iban pa nga mga probinsya sa Bisayas. Parehas sa atun sa Antique nga may balita gani nga wara gid naabay sa bulig kang gobyerno ang atun probinsya. Kaduro nga mga baryo kag barangay sa mga probinsya nga marapit kag marayu sa Tacloban nga wara pa nakabatun kang bulig halin sa gobyerno. Ang iban nakabaton kang bulig halin sa mga pribado nga grupo, mga indibidwal nga may taguipusuon nga magbulig, kag sa anda man nga mga pamilya kag paryentes.\nKasubo maman-an nga nag-antus run kaw gani tapos wara pa ti bulig nga nag-abot. Mayad run lang nga kita nga mga Pinoy kamaan magmato-mato ilabi na gid sa paghabus-habus agud maka-pangabuhi kada adlaw kag maka-kaun bisan sangka beses lang sa sangka adlaw. Ayhan sa sitwasyon nga dya maman-an natun kun ano gid ang mga importante sa kabuhi. Ugaring bisan pa nga kama-an kita magpangita kang karan-un, kinahanglan pa gihapon makita kag maman-an nga may pag-ulikid ang atun gobyerno lokal, probinsyal kag nasyonal. Nga ang mga tawo nga ginbutang natun sa puesto may taguipusuon nga mag-alagad sa anda isigkatawo, nga bisan kabudlay agtunan ang mga baryo-baryo, ang mga opisyales nga dya kag mga kabulig sa serbisyo publiko magtinguha man daad nga malambot to ang mga marayu nga naapektuhan kang bagyo.\nManami man lantawun nga bisan ang mga tawo sa sagwa ka Pilipinas, bisan gani nga wara ti kilala kag wara ti labot sa atun, nagatinguha man nga mag-bulig bisan sa pagpangamuyo, pag-tugro kang mayad nga pulong, sa pagtugro kang mga kagamitan, sa pag-agto mismo sa Pilipinas, kag sa pag-amot kang anda kinitaan. Makatandug kang baratyagun nga sanda nga sa marayu nasakitan kag nalu-oy man sa mga nagkaratabo rugto sa atun.\nKang pag-abot ko sa Scotland kang isara ka semana, gintawgan ako kang akun propesor kag nag-hambal man tana nga nasubuan sanda sa natabo. Ginkun-an na ako nga sa Sabado may tipon-tipon sanda sa anda nga komunidad sa Kippen, Stirling, agud magtipon kang amot pinansyal para sa nabagyuhan kang Yolanda sa Pilipinas. Itugro nanda dya sa sangka organisasyon rugya sa UK nga naga-bulig sa mga nabagyuhan, ang Disaster Emergency Committee (http:\/\/www.dec.org.uk).\nSabado nga aga nag-agto ako sa Kippen. Gin-abat ako kang asawa kang akun propesor hay nagpabanwa tana para magbakal kang dugang nga mga pagkaun. Ginhiwat ang tipon-tipon nga dya sa anda nga village hall. Ginbuligan ko sanda sa paghimos kang mga lamisa kag siya, pati mga kagamitan parehas kang mga pinggan, tasa, platito, baso, kag iban pa nga gamit para sa kan-anay. Ang tawag nanda kadya 'Soup Lunch'. Mga tawo sa komunidad mansig raha kag dara kang mga pagkaun nga mahimo makaun sa okasyon nga dya. May lain-lain nga klase kang sopas, tinapay, kag cakes, kag may tsa, kape kag juice man. May mga tawo nga naga-serbe kag naga-hugas kang mga gingamit nga mga pinggan kag tasa.\nMga pasado alas-onse nag-umpisa run ka arabot ang mga tawo. Lain-lain nga mga edad – halin sa bata gamay asta sa pinaka-mal-am. May lamisa nga naka-puesto sa gawang kag may tawo nga nakapungko rugto agud magsugata sa mga nag-arabot. Rugto nanda itugro ang anda amot para sa bagyo. Bisan pira lang puede. Isulat nanda ang anda ngaran kag iban nga mga detalye sa sangka pormas. Pagkatapos nanda mag-amot kag magsulat, puede run sanda ka-agto sa lamisa kag magbuul kang anda pagkaun. Buffet ang estilo gani nga puede kabalik-balik asta mabusog. Mayad hay dara ko man ang akun mp3 player kag nakapatukar man kami kang mga tagalog nga mga kanta.\nMasadya man nga nagkirita-ay ang mga tawo sa komunidad. Ugali run nanda magtipon-tipon parehas kadya kag mag-amot para magbulig sa mga naapektuhan. Ang iban, kang naman-an nanda nga taga-Pilipinas ako, nagparapit man kag nag-istorya kanakun. Gin-istorya ko nga rugto gid ako kang natabo ang bagyo Yolanda. Duro ang anda mga pamangkot kag makita gid sa anda mga pungyahon kag mga mata ang kalo-oy nanda kag ang kasubu man sa mga natabo. Nagpasalamat ako kananda sa anda nga mga bulig kag sa pagpaminsar nga may kaluoy para sa Pilipinas.\nAng amun byahe halin Geneva paagto sa Amsterdam, The Netherlands matawhay lang. Nag-tren kami halin sa syudad kang Geneva paagto sa anda nga airport. Kadasig lang man. Ang anda international airport nagatindug sa lupa kang Switzerland kag France. Nagpila kami para magcheck-in. Labug-labug ang pila tungud duro ang nagabakasyon sa bulan kang Hulyo. Sa Europa, halin Hunyo asta Agosto ang mga bulan nga nagabakasyon ang kalabanan kang mga tawo. Manami ang tyempo kag daw kasadya lang. Gabii run kami nag-abot sa Amsterdam Schipol Airport. Dayon kami agto estasyunan kang tren para magbakal kang amun tiket paagto sa The Hague. Hulas lang man ang anda patakaran sa pagsakay sa tren halin sa airport tungud may estasyunan sa idalum lang kang airport mismo. Naka-abot kami sa The Hague kag ginpangita namun ang amun hotel. Manami kag comportable. Nakapahuway kami kang mayad. Naga-uran-uran man gawa.\nPagka-aga nagpamahaw kami kag manamit man ang anda pagkaun. May sangka Pinoy man nga naga-obra rugto kag nagpakilala man tana kanamun kag nakipag—istorya. Ginlibot namun ang syudad paagi sa pagpanaw-panaw kag pagsakay sa tram. Nag-agto kami sa Madurodam kung sa diin makita ang mga lugar kag mga bilding kang Netherlands nga magagmay. Nami man maglibot-libot rugto. Pagkatapos nagsakay kami kang tram paagto sa baybay, sa Schevenigen. Rugto kami nag-igma sa sangka restoran sa binit kang baybay. Buhay lang ang amun hulat. Gani nasaraduhan kami sa sunod namun nga dapat agtunan, ang Delft blue factory. Nagbalik run lang kami sa The Hague liwat.\nPagkasunod nga aga nag-libot kami sa syudad kang Amsterdam. Ang una namun ginhimo amo ang magsakay sa baroto kag maglibot sa mga kanal kang syudad. Duro ang mga kanal palibot sa syudad kag duro man nga mga istorya parte sa mga balay, bilding, tulay kag karsada nga naga-angut sa mga kanal. Lain man nga perspektibo ang imo makita kung naga-turuk ikaw halin sa kanal, samtang nagapamati sa gina-istorya kang tour guide. May mga karadlawan kag may mga masubu. Daw katawhay lang kung nagapungko ikaw sa baroto kag magturuk sa babaw sa mga karsada nga duro-duro tawo nga naga-dali magpanaw sa anda nga orobrahun.\nPagkatapos kang libot namun sa kanal, nagbyahe kami paagto sa sangka lugar nga naga-himo kang smoked eel. Nagpangape man kami rugto kag nagtiraw man kang smoked eel. May kanal man sa lugar nga dya, tungud kaduro lang kang kanal sa Netherlands, ilabi nag id sa Amsterdam, tungud sa anda nga lugar nga dapat kontrolon ang saka-panaug kang tubig agud hindi magbaha parehas kang nagligad nga mga tinuig.\nAng sunod namun nga gin-agtunan amo ang may windmill kag ang mga ginahimuan kang keso kag sapatos nga kahoy. Manami man tungud makita ang katandus kang mga tawo kang una. Hasta kadya may mga windmill nga ginausar, ugaring ang iban moderno run ang disenyo. Interesado man kami maglantaw kang paghimo kang keso. Manami pa tungud puede magtiraw-tiraw kang lain-lain nga klase kang keso. Ang sapatos nga kahoy sangka simbolo kang Netherlands. Ginagamit dya kang mga mangunguma kag mga iban nga obrador agud maproteksyonan ang anda mga kahig kung naga obra sanda sa uma ukon sa planta. Gamay run lang ang naga-gamit kadya, ugaring milyones pa gihapon ang anda ginahimo tungud sa mga turista nga nagabakal kadya bilang souvenir.\nPagbalik namun sa hotel, nagpahuway kami kag nag-umpisa run empake tungud magpa-uli na kami. Masadya man ang amun paglibot sa mga syudad sa Europa. Nakita namun ang lain-lain nga pagsinarayo kang mga tawo. Masadya maglagaw kung may mga imaw. Gani pag-bulaganay run namun sa airport, daw nasubuan man kami, tungud mabuhayan ruman siguro asta magkitaay kami liwat kanga kun bugto kag mga amiga.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/guest-bloggers\/jigsz-ns\/","date":"2017-03-24T04:11:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218187690.11\/warc\/CC-MAIN-20170322212947-00151-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998817444,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998817443847656}","num_words":1359,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.384,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginpadara ni Dheanna paagi sa Facebook dyang tatlo ka binalaybay: \"Nonoy nga Akun Bituon,\"Ang Bug-at nga mga Tinaga sa Kagab-ihun\" kag \"Bungyod.\" Gamay lang ang akon ginhimo nga pag-edit bangod natural nga sagad si Dheanna. Makita anang madalum nga sensibilidad (pamensaron-paghangup) kag pagka-sensitibo (baratyagon, pamatyag)sa kabuhi kag palibot, sa pagpangabuhi – nga amo ang pakipagrelasyon sa pamilya kag sa isigkatawo – kag ang ginatawag nga \"life of the mind\" ukon ang pag-eksamin kag pag-reflect sa mga reyalidad kag materyal nga kondisyon nga basehan kang mga eksperyensya, kag ang pagsarok rugya kang paghangup kag pagbaton para kusog kag paglaum sa adlaw-adlaw, kag sa duro pa nga mga adlaw nga maabot.\nNalipay gid ako nga mabasa dya. Isa liwan ka testamento dyang mga binalaybay ni Dheanna nga magamit naton ang porma kang pagsulat para sa mas produktibo nga hirimuon. Paagi sa pagsulat, labi natun maintindihan ang nagakaratabo sa atun kaugalingon kag palibot. Kag kon amo, mas sinaw nga basehan kang atun mga desisyon kag aksyon sa ginalaum nga mas mayad nga pangabuhi.\nHulaton ko ang labi pa nga magluto kang mga tinaga ni Dheanna.\nNonoy nga Akun Bituon\nImawi anay ako sa akun pag-isarahanun,\nKay gatugro ikaw kalipay kanakun\nRaad gani gali gintahi tupad atun mga palad\nPara kon may maghalin man\nPareho kita masakitan\nIndi kay ako lang.\nNonoy nga akun bituon,\nNaukit ikaw sa akun dughan\nAmo ra indi gid madura\nDyang pagpalangga nga nabatyagan.\nKag kun mamangkot 'kaw\nHasta san-o gid ayhan?\nAng akun masabat:\nSamtang akun pa mabatyagan\nKag samtang may bituon sa ibabaw\nNga padayon nagaigpat kang kasanag.\nAng Bug-at nga mga Tinaga sa Kagab-ihun\nTaas run ang bulan\nAng dapya kang hangin\nRamig dun man\nSirum-sirum gidlang\nSa mga puno\nAng akun mabatian.\nHala! Nagapanihol\nAng ayam –\nNagadalagan:\nMaiwan kita Manang?\nPamangkot ni Tere.\nDali, sulod sa kwarto\nIndi maghibi;\nAlas diyes sa gabi-i\nAnang pirme uli,\nGaikang-ikang, kuri…\n'To run si Blaki nagsug-alaw kana\nHaaay…\nLingin ruman ang amun padre de pamilya.\nIpirung ang mga mata kag buksan ang mga talinga.\nMu-ok dun si Tere sa anang pagturog,\nSi Maymay wara kahulat\nSa akun kilid nagahuragok.\nNabatian ko ang mga tinaga\nNga pirme ginaliwan-liwan;\nIndi run iba makasulod,\nAmo nga nangin mga luha gilang.\nSige, turo lang, mga luha\nHay sarum-an, mas mangin tunog\nSa mga nahambal kag mga nabatian\nAng pagpamalo kang mga manok sa idalom balay\nSakto lang para sa kamag-an\nNga madara sa bag-o ruman nga adlaw.\nBungyod: Lugar kang Pagpabutyag\nAng pagpananum daw pareho man gali kang paghigugma\nKun tam-an mo kamayad nga palangga,\nNami gid ang bunga kag nagapamukadkad pa\nPero kun imo pabay-an,\nMalaya kag hasta sa mapatay.\nAng paghigugma daw pareho man kag tinig-ang,\nNga kun imo mayad nga gatungan\nNagaindakal sa pagbukal\nPero kun pabay-an, nagalagdus kag bukun nami tirawan.\nAko man nagalantaw ka pispis sa Kahanginan,\nAng nagasaot nga dahon sa kakahuyan\nAng paglagsanay kang tinday sa taram-nanan.\nAng pag-ilig ka tin-aw nga tubig sa kasapaan\nNapinsaran ko lang?\nMayad pa sanda daw sa libre lang…\nAko ayhan san-o?\nSan-o ako ayhan mangin libre?\nLibre sa paghambal nga ginapalangga ko ikaw pirme\nLibre sa pagkadlaw kaimaw ikaw\nLibre sa pagpamati sa limog mo nga kahiridlaw.\nGinpamurot ko ang mga siuk sa palibot kag magbatang\nMaglantaw sa langit\nGahulat ka uran\nPara maskin magtodo pa ang akun hibi\nIindi mabatian.\nGINSUG-ALAW ang akën panërëkan kang kalmada nga tubig kag lagtëm nga palibot pagsëlëd namën sa balkonahe nga napalibutan kang dingding nga salaming. Ang lamesa nabëtangan kang mga tasa kag platito nga may disenyo kang mga bulak kag may nagakanang-kanang nga bulawan nga kutsarita. Daw nagsëlëd ako sa set kang pelikula nga ginabase sa sangka nobela ni Jane Austen.\nAlas-tres ti hapon kag masanag ang sirak kang adlaw nga nagpasiri sa dëag kang mga kahoy kag kabulakan sa palibot. Sa unahan may nagairinggat nga daw mga diyamante sa panit kang tubig. Amo dya ang Lake Lenhovda, ang ranaw nga pira ka beses ko rën ginapanaw ang mga inas kag dalan sa paglibot kadya.\nIndi pa tuman ka ramig. Ginsab-it namën sa wrought iron nga sarab-itan ang amën dyaket kag ginbilin man ang amën sapatos. Halin sa mayor nga puwertahan, nag-agi kami sa pasilyo nga ang mga dingding buta kang mga peynting. Bukas ang gawang kang gamay nga laybrari nga buta kang mga libro kag dokumento. Antes makaguwa sa balkonahe, maagi anay sa sangka pormal nga karan-an nga ang mga purungkuan daw naghalin sa sangka palasyo sa Pransiya.\nBalay dya ni Margarita, sangka mal-am nga babaye pero ang yëhëm daw mga bulak sa tingadlaw. Maestra tana ni Mimi sa Svenska. Kang una ko pa lang nga adlaw sa Lenhovda, nagsug-alaw namën tana ni Mimi sa grocery store. Ginpakilala ako ni Mimi kana. Sagad tana mag-Ingles. Kag hambal na, imbitarën na kuno kami mag-dinner sa andang balay. Darwa lang kuno sanda kang andang bana sa andang balay kag namî man kuno kon may bisita sanda kon kis-a. May pamilya rën ang andang mga bata kag sa siyudad sanda nagaobra.\nGinpili ko gid ang purungkuan nga nagaatubang sa ranaw. Pamatyagan ko daw nagaparanamgo lamang ako. Kon wara lang nagapungko sa akën atubang sanday Mimi, Juliet, kag Jonas, makauon ako nga siguro nagadamgo lang gid man ako.\nHalin sa akën ginapungkuan, makita ko ang gamay nga bandera kang Sweden sa terasa sa sagwa. Sa pihak nga balay may bandera man. Kag rugto pa gid sa balay sa unahan, may flag pole gid taná sanda. Haros tanan nga balay rëgya sa Sweden may bandera. Andët nga sa Filipinas tana kon Independence Day lang kami nagapangsab-it kang bandera? pamangkot sa sa akën kaugalingën. Dapat huwadën ang mga Swede.\nKang ginpamëtang ni Margarita ang mga irimnën kag karan-ën sa lamesa, mas nangin Jane Austen rën gid ang eksena: gamay nga termos nga may disenyo kang peras nga buta kang maisëg nga kape, darwa ka bandehado nga metal nga nahapinan kang napkin nga may mga rosas kag buta kang tatlo ka klase kang cake kag cookies, kag gamay nga pilak nga sërëdlan kang sugar cubes kag gamay nga porselana nga pitsel nga may sëlëd nga fresh milk hay naghambal si Mimi nga nagagamit ako kang gatas kag kalamay sa akën kape. Black coffee abí ang uso sa Sweden. Sangka pitsel nga flower saft tana ang para kay Juliet.\nAfternoon tea (o coffee?) pa lang to. Ginsëlëng ko ang mga bulak sa sagwa agëd indi ako mag-isip kang calories. Sara pa, mashed potato kag baked salmon man lang ang gin-igma namën.\nAng sangka rason pa gid kon andët imbitar kami ni Margarita gusto na ma-meet namën ang sangka exchange student halin sa Mexico nga si Oscar. Programa dya kang Lions International sa diin aktibo nga miyembro si Margarita. Darwa ka semana nga maestar kananda si Oscar nga Communications student sa sangka unibersidad sa Mexico. Ang press release abi ni Mimi sa mal-am, kamaan ako mag-Español. Kang ihambal ko kay Oscar nga, \"Hablo Español un poco,\" nagyëhëm tana kag naghambal nga, \"That's all right. I can speak English. That's not a problem.\" Gin-estorya ko kananda nga nag-eskuwela gid man ako kang Kinatsila sa Instituto Cervantes de Manila pero nivel inicial curso tres lang ang natapos ko. Puro lang ako present tense, wara pa it past tense kag future tense.\nBilib sanda kang hambalan ko nga manggaranën ang amën mga pulong sa Filipinas sa mga tinagâ halin sa Katsila kapin pa gid ang Kinaray-a nga mother tongue namën nanday Mimi kag Juliet. Pareho kang lamesa, plato, tasa, kutsara, tinidor, kutsilyo, kag iban pa nga mga gamit sa kusina, nga halin man sa Kastila. Nagkadlaw sanda kang hambalën ko nga magluwas sa pag-isip kag paghambal kang oras, sa Katsila man kami nagapamuyayaw. Nagkadlaw man si Jonas hay pirme na mabatian kay Mimi ang \"diputa.\"\nSadya ang amën istoryahanay samtang nagapangape kag nagaudak kang cake kag cookies. Nagpaguwa man si Oscar kang mga pagkaën na nga dara halin sa Mexico. May dulse nga samlagi. Ang nagustuhan ko, tuman lang garing ka tam-is, ang \"rollo de guayaba\" nga daw gamay nga imbutido nga nahimu sa dëga kang bayabas kag rakë-rakë nga puti nga kalamay.\nIngles ang amën ginagamit sa pag-istorya. Si Jonas sagad man mag-Ingles. Napamensar ko nga siguro gusto lang ni Margarita nga mag-estorya sa Ingles amo nga gin-imbitar na kami. Sari-sari ang topiko. Maghalin sa mga bagyo kag brown-out (nga talagsa pa sa malaka) sa Lenhovda, sa biyahe nanda nga mag-asawa sa New York kang sarang bulan, sa robot nanda nga grass cutter (daw higante nga labëg-labëg ang itsura) nga samtang nagapangape kami malinëng kag wara it untat nga nagalibot sa lawn, ang Swedish nga manunulat nga si Astrid Lindgren, ang mga pagbag-o sa Lenhovda nga mas linëng kuno kato, ang pagpang-agaw kang China sa mga isla kang Filipinas, kag si Duterte hay nabasahan na dya kuno. Shocked gid tana kang istoryahan ko parte sa \"laglag-bala syndicate\" sa airport sa Manila kag adlaw-adlaw kadya, ginapamatay ang mga drug pusher.\nPagkatapos mangape, gin-tour kami ni Margarita sa andang balay. Bisan sa ikarwa nga panalgan, buta kang mga peynting ang mga dingding. Nami ang disenyo kang damaan nanda nga furnace sa ibabaw. May disenyo dya kang mga dahon kag bulak. Wara rën man nanda dya ginagamit hay may electric heater man sanda.\nPagkatapos, gindara na kami sa andang hardin. Lutô rën ang mga raspberry. Namûpô kami dayon kaën. Si Juliet sangka gamay nga pitsel gid ang ginpamëël. Ang robot nga grass cutter gina-charge ang kaugalingën sa charging station nga sa kilid kang balay. Kon mabatyagan na kuno nga manug-low bat rën tana, nagamatumato lang dya agto sa charging station. Natanhagaan gid ako hay wara man nagalukso sa tubig kag wala na man ginapang-utod ang mga bulak kag ang mga puno kang raspberry. \"Swedish technology?\" pamangkot ko kay Jonas nga sangka electrical engineer. \"Yes, Kuya,\" sabat na nga may bugal.\nPagkatapos kaën kang raspberry, nag-grill kami kang daragkël nga kinihad kang baboy kag puti nga hotdog. Para rën dya sa panyapon. Sanday Mimi kag Oscar ang nagsugba.\nSamtang ginahëlat nga maraha ang baboy, ginpamangkot ako ni Oscar kon ano ang klase kang music ang ginapamatian ko pirme. Sharon Cuneta daad hambalën ko garing napensar ko indi na man makilala. Ang ginhambal ko ABBA, nga siyempre sangka Swedish band. Kilala na man kuno ang ABBA. Ginbëël na ang anang gitara sa sëlëd. Ginkuskos na rën dya pagbalik na kag nagtukar tana sa akën atubang. Daw may nagaharana lang e kanakën. Taas nga maniwang nga bata si Oscar. Siguro mga 6'2\". Bëgasën pa dya kag hërëyaën.\nPasado alas-sais kang manyapon kami. Sinugba nga baboy kag hotdog, lettuce salad nga may kinihad nga kamatis kag sandiya, kag potato salad. Nasadyahan gid si Juliet hay may Coke. Sanday Jonas, Oscar, kag Mimi nag-beer. Kami tana ni Margarita, nag-red sweet wine. Manugtapos rën kami kaën kang mag-abot ang bana ni Margarita. Halin dya sa andang farm. Bahël nga laki nga parakadlaw kag wara't untat ang estoryahanay nanda ni Juliet sa Svenska.\nMga alas-otso rën kang iserbi ni Margarita ang sangka bahël nga yahong kang daragkël nga istroberi pero tuman pa ka sanag sa sagwa. Ginsunod na bëtang sa lamesa ang sangka yahong nga whipped cream kag sangka galon nga vanilla ice cream. Toppings kuno para sa istroberi!\nRamig pero nami magkaën kang ice cream! Kapin pa gid kon ginalakët dya sa preska nga istroberi. Nadëmdëman ko rën lang nga kisra sangka sirëm sa Session Road sa Baguio, may imaw ako nga guwapo nga láki nga nagkaën kang ice cream samtang nagatindëg sa binit-karsada. Nagakadlaw ako kato hay abi ko karadlawan ang magkaën kang ice cream sa Baguio hay ramig. Ti, kundi nabëka ang kasingkasing ko!\nPero buhay rën to. Tuman ka rayë ang Baguio rëgya sa Lenhovda. Kag bëkën rën it bëka ang akën kasingkasing kadya. Daw istroberi liwan nga mapúlapúla.\nPasado alas-diyes kang maglisensiya kami kanday Margarita kag Oscar nga mauli rën. Ang bana ni Margarita nagasëlëng rën kang sipal kang Alemanya kag Pransiya sa UEFA Euro 2016 sa telebisyon sa ibabaw nanda nga sala. Ginsinggitan lang ni Mimi sa hagdanan kang \"hejdå!\" (\"goodbye\" ang bëët hambalën kag \"heydu\" kon mitlangën) kag nagsabat man dya.\nNagahinalëp rën ang adlaw. Naramigan ako pero buta kang kasadya kag katawhay ang akën baratyagën.\n[8 Hulyo 2016 Biyernes\nLenhovda, Sweden]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/languages\/kinaray-a\/","date":"2017-03-27T12:44:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189472.3\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00000-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9905089736,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9905089735984802}","num_words":2023,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.323,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang amun byahe halin Geneva paagto sa Amsterdam, The Netherlands matawhay lang. Nag-tren kami halin sa syudad kang Geneva paagto sa anda nga airport. Kadasig lang man. Ang anda international airport nagatindug sa lupa kang Switzerland kag France. Nagpila kami para magcheck-in. Labug-labug ang pila tungud duro ang nagabakasyon sa bulan kang Hulyo. Sa Europa, halin Hunyo asta Agosto ang mga bulan nga nagabakasyon ang kalabanan kang mga tawo. Manami ang tyempo kag daw kasadya lang. Gabii run kami nag-abot sa Amsterdam Schipol Airport. Dayon kami agto estasyunan kang tren para magbakal kang amun tiket paagto sa The Hague. Hulas lang man ang anda patakaran sa pagsakay sa tren halin sa airport tungud may estasyunan sa idalum lang kang airport mismo. Naka-abot kami sa The Hague kag ginpangita namun ang amun hotel. Manami kag comportable. Nakapahuway kami kang mayad. Naga-uran-uran man gawa.\nPagka-aga nagpamahaw kami kag manamit man ang anda pagkaun. May sangka Pinoy man nga naga-obra rugto kag nagpakilala man tana kanamun kag nakipag—istorya. Ginlibot namun ang syudad paagi sa pagpanaw-panaw kag pagsakay sa tram. Nag-agto kami sa Madurodam kung sa diin makita ang mga lugar kag mga bilding kang Netherlands nga magagmay. Nami man maglibot-libot rugto. Pagkatapos nagsakay kami kang tram paagto sa baybay, sa Schevenigen. Rugto kami nag-igma sa sangka restoran sa binit kang baybay. Buhay lang ang amun hulat. Gani nasaraduhan kami sa sunod namun nga dapat agtunan, ang Delft blue factory. Nagbalik run lang kami sa The Hague liwat.\nPagkasunod nga aga nag-libot kami sa syudad kang Amsterdam. Ang una namun ginhimo amo ang magsakay sa baroto kag maglibot sa mga kanal kang syudad. Duro ang mga kanal palibot sa syudad kag duro man nga mga istorya parte sa mga balay, bilding, tulay kag karsada nga naga-angut sa mga kanal. Lain man nga perspektibo ang imo makita kung naga-turuk ikaw halin sa kanal, samtang nagapamati sa gina-istorya kang tour guide. May mga karadlawan kag may mga masubu. Daw katawhay lang kung nagapungko ikaw sa baroto kag magturuk sa babaw sa mga karsada nga duro-duro tawo nga naga-dali magpanaw sa anda nga orobrahun.\nPagkatapos kang libot namun sa kanal, nagbyahe kami paagto sa sangka lugar nga naga-himo kang smoked eel. Nagpangape man kami rugto kag nagtiraw man kang smoked eel. May kanal man sa lugar nga dya, tungud kaduro lang kang kanal sa Netherlands, ilabi nag id sa Amsterdam, tungud sa anda nga lugar nga dapat kontrolon ang saka-panaug kang tubig agud hindi magbaha parehas kang nagligad nga mga tinuig.\nAng sunod namun nga gin-agtunan amo ang may windmill kag ang mga ginahimuan kang keso kag sapatos nga kahoy. Manami man tungud makita ang katandus kang mga tawo kang una. Hasta kadya may mga windmill nga ginausar, ugaring ang iban moderno run ang disenyo. Interesado man kami maglantaw kang paghimo kang keso. Manami pa tungud puede magtiraw-tiraw kang lain-lain nga klase kang keso. Ang sapatos nga kahoy sangka simbolo kang Netherlands. Ginagamit dya kang mga mangunguma kag mga iban nga obrador agud maproteksyonan ang anda mga kahig kung naga obra sanda sa uma ukon sa planta. Gamay run lang ang naga-gamit kadya, ugaring milyones pa gihapon ang anda ginahimo tungud sa mga turista nga nagabakal kadya bilang souvenir.\nPagbalik namun sa hotel, nagpahuway kami kag nag-umpisa run empake tungud magpa-uli na kami. Masadya man ang amun paglibot sa mga syudad sa Europa. Nakita namun ang lain-lain nga pagsinarayo kang mga tawo. Masadya maglagaw kung may mga imaw. Gani pag-bulaganay run namun sa airport, daw nasubuan man kami, tungud mabuhayan ruman siguro asta magkitaay kami liwat kanga kun bugto kag mga amiga.\nMayad run lang nakakita ako kang medyo barato gawa komparar sa iban. Ang Geneva City Hostel. Daw para sa mga backpackers, mga estudyante, mga bataun. Simple lang man ang mga kuarto ugaring tama ka gamay. Kung bahul ang imo maleta, magutok sa kuarto. Turugan lang gid. Kag wara ti banyo kag kasilyas sa sulud kang kuarto kungdi ma-gwa kaw pa sa kuarto mo, kag ang iban nga kuarto makagamit man. Gani nga paunahay sa banyo kag kasilyas, nga parehas sa dormitoryo sa kolehiyo.\nManami man ang mga staff kang hostel. Mabinuligon. Tungud siguro nga daw ka impormal lang rugto kompara sa mga bahul nga hotel. Daw mas maalwan ang mga bataun pa sangsa sa daw may edad run. Namigo namun ang sangka Italyano nga estudyante nga naga-obra man rugto, ngaran na Davide. Duro ang bulig na man kanamun. Siguro daw mga magurang lang ang turuk na kanamun. Duro ang amun mga pamangkot kag duro man ang ana pasensya sa pagsabat. Nagbulig pa gani tana sa akun nga labada. Daw ako lang ang namayha.\nPagka-check-in namun, gintugruan man kami kang card nga para sa mga tren, bus kag tram sa syudad kang Geneva. Libre ang sarakyan publiko sa mga turista. Kada sara kanamun may dyan nga card ukon city pass. Gani wara run kami nag-gasto pa bakal kang tiket maglibot-libot sa syudad. Pagusto lang kami saka-panaog sa mga tram kag bus. Kag sa tren pa-agto sa airport. Basta hindi mo lang pagduraun. Kung madura gani imo city pass, wara kaw run ti gamiton kungdi magbakal gid kaw kang tiket. Ang sangka imaw namun nadura man ang ana pass. Gin-mangkot na ang staff kung puede matugruan liwat. Nalooy man siguro kag gintugruan tana liwat.\nMay nagkuun nga tanan mahal sa Geneva luwas lamang sa tsokolate kag relo. Gani sa amun pinsar, kung mamakal gid man kami, amo lang ra amun baklun. Bilang pasalubong. May parte kang syudad kung sa diin ang tanan nga mga bantog nga ngaran kang mga relo may anda nga opisina kag gamay nga workshop.\nDuro ang mga lain-lain nga lahi rugto tungod duro nga mga internasyonal nga organisasyon rugto naga opisina. Ilabi na gid ang United Nations. French ang pinaka-lengwahe nanda rugto. Duro man ang nasugata namun nga mga Pinoy, may mga propesyonal, may mga sosyal, kag may mga simple lang. May mga bugalon, mga hambog, kag sa pihak nga bahin, may mga binuligon man. May mga manol man gani, abay run kami dyan karia. Sadya lang mag-panaw-panaw sa syudad nga dya. Nag-agto kami rugto sa lugar kang UN kag nagpa-piktyur sa water fountains nga parehas makita sa Market Market sa atun, ukon sa Promenade sa Bangkok, kag sa iban pa nga mga lugar siguro. Rugto man makita ang nagahilera nga mga bandila, kag ang higante nga purungkuan (Broken Chair) nga monumento kang mga naduraan kang kabuhi kag parte kang lawas tungod sa land mines. Nagpanaw kami gamay kag may nakita kami nga museum. Libre lang kungdi nagsulud kami kag naglibot-libot man rugto. Manami ang mga ginapakita nga mga butang, ugaring gamay lang ang maintindihan ko nga mga nakasulat hay French ang gamit nanda. Pero kanami lang turukun hay makita mo man ang istorya kang ginapakita bisan sa arte kag drawing lang.\nPagkatapos sa museum nag-panaw liwat kami paagto sa Jardines Botanique. Rapit lang man. Bahul bahul nga lugar. Rugto makita ang mga lain-lain nga mga tanum nga makita sa bilog nga kalibutan. May mga tema sa kada parte kang hardin. Ang nanami-an ko gid ang mga bangko kung sa diin puede ikaw ka pungko kag magbasa-basa, ukon magkaun kang imo balun, ukon mag-pahuway. Manami kung ang bangko sa idalum kang bahul nga kahoy agud matabunan ang sirak kang adlaw kag hindi masilaw. Ang mga puti nanami-an magpungko sa tunga nga magpa-init tungud talagsa lang man sanda makakita kang sirak kang adlaw.\nHalin sa hardin nagsakay kami kang bus pabalik sa syudad kag nagpanaog kami rapit sa Lake Geneva ukon Lake Leman. Bahul katama kag may parte kang lake nga rugto sa France. Manami ang mga ralantawun rugto kag nagpanaw-panaw liwat kami, kag nagkodakay. May bahul nga Water Sprout sa tunga kag duro ang naga-pa-kodak man rugto. Duro man ang mga tawo nga nagapanaw-panaw, daw parehas lang man rugto sa atun sa atubang kang MOA, ugaring daw ligwa kag daw tawhay gawa sa Geneva. Kag limpyo. Nami ang sirak kang adlaw gani nga daw kasadya lang sa palibot. May mga gagmay nga mga baroto nga puede ma-rentahan kung gusto nimo nga magboating sa lake.\nKang natak-an run kami, nag-panaw kami kag maghulat kang bus liwat agud maglibot sa iban pa nga parte kang syudad. Samtang nagahulat kami sa bus stop, may iban man nga mga tawo nga nagahulat. May sangka bayi nga nag-abot. Pagkatapos may nagsunod ka na nga sangka bayi nga daw gina-away na. Nahadlok kami basi kung ano ang matabo. Nagasinggitan ang ikarwa nga bayi nga daw lingin. Ugaring wara lang ginasapak kang una nga bayi. Wara kami kamaan kung kilalahay sanda ukon hindi. Gadali kami nga mag-abot run ang bus. Nagpanaw ang ikarwa nga bayi ugaring sige pa ang balikid na, nga daw mabalik pa. Pag-abot kang bus daw nakaginhawa man kami kang hilway.\nDaw joy ride ang ginhimo namun. Nagpanaog kami sa bus pag-abot sa pihak kang lake kag rugto nagpanaw-panaw man kami. Asta nga nakalambot kami sa lugar nga may Flower Clock. Bulos-bulos man ang mga turista sa pagposing. May sangka mag-asawa nga mal-am run kag nagpa-piktyur sa atubang kang flower clock. Naga-holding hands nga daw magnobyo lang. Kanami kananda lantawun. Daw ka-irima lang, kag ginsunlog ko ang mga imaw ko nga mga daraga pa nga sa sunod da nga agto rugya dapat may imaw run sanda nga parehas kang mga mal-am nga dya.\nNagutom kami kungdi nagbalik liwat kami rugto sa tunga, sa estasyunan kang tren nayun. Nangita kang irigma-un namun. Nagpizza kami. Pagkatapos naglagaw-lagaw kag nagshopping. Kang tsokolate kag relo. Pagkahapon nagbalik run kami sa hostel tungod mayapon kami rugto sa balay kang akun mga kakilala nga mga Indian. Gin-abat kami kang bana kag antes mag-agto sa anda nga balay, ginlibot na anay kami sa sagwa kang syudad. Rugto nakita namun ang lokal nga mga pagsinarayu kag ang mga panimalay. Pagkatapos nagsulud kami sa parte kang France, ang banwa kang Voltaire. Manami man nga lugar. Duro ang naga-istar sa lugar nga dya kang France kag naga-obra sa Geneva. Tungod mas barato. Kalabanan man kananda rugto pa ga agto sa Paris agud magshopping tungod mas barato rugto. Masadya man ang amon paniyapon rugto kananda. Indian food ang putahe kag manamit man. Busog-busog gid kami kag nasadyahan gid kami nga nagkitaay kami liwat pagkatapos kang mga darwa ka tuig. Ang anda mga bata mga tin-edyer run, kang una ako ang mas taas kananda, ugaring kadya mas taas pa sanda kanakun.\nGamay lang nga syudad ang Geneva. Masadya ang amun pagbisita rugto. Pagkasunod nga adlaw, nagpreparar run kami magbyahe paagto sa Amsterdam. Kabay nga wara pa kamo nakapoy sa pagsunod sa amun nga byahe.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/byahe-sa-kinabuhi\/","date":"2017-03-24T04:16:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218187690.11\/warc\/CC-MAIN-20170322212947-00345-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997324347,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":41,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997324347496033}","num_words":1755,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa sulud ka pik-ap ko run gid lang ginbasa ang gintugro ni Sir John nga papel nga gindeliver ni Timothy R. Montes katong All-Visayas Centennial Writers Workshop sa Tacloban kang December 4, 2008. Pauli run ako kato sa Casay hay sa amo ngato nga tiyempo ginhambalan run ako nga mapa-Manila agud mag-obra sa Development Academy of the Philippines. Daw kisap lang ka mata ang pag-abiso kanakun bisan pa nga ginaekspektar ko nga basi sa sunod tuig pa ako mapanaw sa Manila. Ugaring wara ko nahanda ang akun kaugalingun nga sa sarang adlaw mapa-Manila ako run. Amo ra nga raku nga mga bagay ang nagsulud sa akun nga pamensarun, ilabi run gid nga tulad pa, manug-Krismas. Raku nga mga rason kon andut indi pa ako luyag magpa-Manila kag sara run kadya ang pagbaya ko sa akun pinalangga nga baryo, ang Casay.\nUmpisa pa kang una, bisan mag-agto ako sa marayu, indi takun kasaho nga indi ako mag-uli dayon sa Casay. Dasig ang akun pagkahidlaw, nga daw ginabutung ako kadya pauli agud liwat nga sug-alawun ang anang mainit nga hakus kanakun. Ginapatihan ko ang Casay may bahul nga impluwensiya sa mga hitabo sa akun kabuhi, ilabi run gid sa akun pag-eskuwela sa marayu nga lugar patas kang San Jose, Iloilo kag Bacolod. Ang pirme ko nga pag-absent sa klase, ang akun pagmasakit kag iba pa amo lang ang mga rason agud ako makauli sa Casay, kag wara run ako ti mapensaran nga mga rason kon andut kinahanglan ko mag-untat sa pagtuon kato.\nPirme ako ginaabot kang akun kapung-aw kon madumduman ko ang kanta kang dagat sa atubang kang kaambung kang bukid kang Nasog kon nagapalaminday-panaw ako sa daray-ahan dungan pautuy-utuy sa pagnamnam kang kakalam kang baras nga nagaituk sa akun dapa-dapa. Kon sa tunga ako kang pagpanghangkat, ginakahidlaw ako sa pagbatyag kang maramig nga dapya nga nagahapulas sa akun panit samtang ginatangra ko ang ugsad kon gabii. Amo ra nga nagadali gid takun nga mag-uli sa Casay agud dya mabatyagan kag maliwat. Sa Casay gid lang ako nagabuul kang kusug sa pag-atubang sa ragkul nga mga balud kag mapagrus nga mga buhawi nga ginaatubang ko sa akun nga kabuhi.\nUgaring kadya, kinahanglan ko liwan tana bayaan. Kadya, bayaan ko tana it malawig kag wara ako kamaan kon san-o ako mauli. Ang tanan wara it kasiguraduhan kag amo dya ang nagatugro kanakun kang tuman nga kasubu. Raku nga paramangkutanun ang nagasarasalidhay sa akun paino-ino. Bag-o lang kami nagkit-anay ni Sir John kag may gintugro tana kanakun nga mga barasahun tuhoy sa ana nga pagatend kang Workshop sa UP Tacloban. Sara kadya ang paper ni Timothy R. Montes nga may tig-ulo \"In the Heart (For F. Sionil Jose). \" Samtang ginabasa ko dya, nagtigib gid ang mga ideya ni Montes nga daw nagpahagan hagan gawa sa akun nga kasubu sa pagbaya ko sa Casay. Patas ko, si Montes sangka manunulat man nga may pagpalangga sa anang banwa nga Borlongan. Ang anang mga siday kag mga sugidanun buta kang anang handurawan parti sa Borlongan. Bisan sa marayu tana, ginatinguhaan na nga ipinta ang dyang mga handurawan sa mga tinaga ukon istorya agud anang ipabutyag ang pagpalangga sa anang banwa kon diin tana nagbahul. Indi ko gid malipatan ang anang ginhambal kon diin anang ginsaad nga baliskad ang pagsulat tuhoy sa sangka lugar, hay kinahanglan mabatyagan natun ang anang pagkadura agud makasulat 'ta nahanungod sa amo dya nga lugar. Ginpadayon na dya paagi sa pagbuul ka tinaga halin kay G.K Chesterton nga kon sa tion nga kita nabangut run sa sangka lugar, ang dyang lugar gadura. Sugot takun sa pagpati kang mga manunulat nga dya. Mas manami ang mga sugidanun parti sa pinalangga mo nga lugar ukon bagay kon marayu kaw kana. Sa pagkamatuod, gamay pa lang man ang akun nasulatan parti sa Casay. Ang una ko nga sugidanun sa Kinaray-a ang \"Sa Sulud kang Baul,\" bisan wara nangaranan ang lugar, sa akun pagsulat ginapanuruk ko ang Casay bilang sangka baryo kon diin ang dyang istorya natabo. Bisan ang short story ko nga \"The Butterfly Reverie,\" gintago ko lang ang Casay paagi sa pagbaliskad kang ngaran na amo ra nga nahimo nga Yasac. Halata man nga Casay ang lugar kag kon sin-o man nga Casaynon ang makabasa, maman-an gid nanda tungud sa mga butang nga namentionar sa istorya. Ang naglain lang ang ritwal kang amba nga maan lang kon may nagaobra pa ka amo kadya. Bahul man nga impluwensya sa akun mga binalaybay ang Casay, ilabi run gid ang Punta Nasog, Bantigue, kag ang daray-ahan. Sa tanan ko nga mga sinulatan, ginaako ko nga mabudlay tugruan kang ana nga laragway ang Casay. Kon magsulat ako ginpanuruk ko ang kada rilikuan, ang daray-ahan, ang kabukidan, ang mga tawo. ang mga hitabo, kag ang mga panimalay. Kon basahun ko ang mga sugidanun kag mga binalybay ko, daw indi ko pa sanda maapresyar kag hina pa gid man ang akun nga pagpinta-tinaga sa akun pinalangga nga baryo.\nNamarasmasan ako sa papel ni Montes. Kang una nagapati ako nga kinahanglan ko mag-istar sa sangka lugar agud mapanami ang akun nga pagsulat parti rugya. Nga kinahanglan kon ano ang makita ko, amo gid ra ang deskripsyon ukon paglarawan ko sa lugar. Sa amo dya nga paagi amo ra guro nga nagadugang pa gid ang akun nga pagkabangut sa Casay. Amo ra nga indi takun gusto nga tana bayaan. Dumduman ko man ang ginsaad ni F. Sionil Jose sa anang essay nga \"To the Young Writer.\" Suno kana, \"...write whenever you can do it best, in exile perhaps, but never, never leave your village, your town, your beginning. Enshrine it in your heart, sanctify it in your mind for your beginning gives you your soul, your humanity. In remembering with passion, you will be writing about a particular place and a particular people but you shall have given them also what all will recognize, the universality of man and of art itself.\" Ginakabig ko dya nga sangka panukod bilang manunulat nga marayu sa anang ginakilala nga barangay. Amo man dya ang magapahanumdum kanakun nga padayunon ang paghanduraw sa mga masadya kag masubu nga mga hitabo sa akun pagkabata imaw sa akun pagkabuhi rugto sa Baryo kang Casay.\nSiguro, sa Manila, mas mangin maanyag ang palaoy laoy kang balud sa anang pagkanta sa atubang kang Nasog, mas masanag ang ugsad sa anang pagyuhum kang ginalantaw ang paghigugmaanay kang darwa ka bituon, kag mas matugnaw ang dapya nga nagaharuk sa akun nga uyahun. Tungud kadya, bisan pa sa marayu ako nga lugar, magapabilin gihapon ang akun pagbalikid kag pagkabuhi bilang matuod nga Casaynon.\n-E.S.Togonon\nTogonon's Residence\n11 December 2008","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-17","url":"http:\/\/iamanamanuensis.blogspot.com\/2010\/08\/magapabilin-gihapon.html","date":"2017-04-23T23:28:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-17\/segments\/1492917118851.8\/warc\/CC-MAIN-20170423031158-00488-ip-10-145-167-34.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989622831,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":49,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9989622831344604}","num_words":1090,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sangka bahul nga hangkat ang magtindug rugya sa tunga, ilabi run gid ang maghambal agud pamatud-an ang pagkapinasahi kag pagkamaabilidadan ni Ma'am Amor bilang sangka maestra. Buhay ko run pirit nga ginakalkal sa akun paino-ino ang mga pulong ukon mga leksiyon nga makabig ko paranubliun halin kana. Sa pagsulat ko ka dyang akun pamulong-pulong, daw nagkabalaka takun hay daw wara gid ako it madumduman. Garing mabatyagan ko sa akun tagipusuon ang nagaawas nga kahigayunan kag dungug nga sa bisan maniki nga tion nakilala ko si Ma'am Amor. Indi bilang dekana kang CAS ukon maestra ko sa Lit, kundi bilang sangka nanay kag abyan. Bisan pa sa classroom, ang kahigayunan nga maimaw tana kag malingaw sa anang kaaram kag harakhak amo ang nagatugro kang sangka mabinungahun nga pag-irimaway—imaw kana kag sa pirambilog ko nga classmates kada Miyerkules kag Biyernes it gabii sa may CAS Consultation Room. Sa amun nga klase amat-amat nga nagtubo ang akun pagdayaw kana tungud sa anang bahul nga pagpalangga sa anang propesyon.\nPinasahi nga maestra si Ma'am Amor, nga bisan tana ginaako na ang anang pagka-unorthodox bilang sangka manunudlo, ilabi run gid ang anang mapinalanggaun nga pagkabig sa anang mga estudyante. Amo ra nga nahuman sa akun pamensarun nga importante sa sangka manunudlo ang may bahul nga tagipusuon para sa anang mga estudyante, labaw pa sa kaaram nga anang ginapaambit kananda. Ginkabuhi ni Ma'am ang essence kang anang ngaran nga Amor, Espanyol nga tinaga kang gugma. Amo ra nga indi gid tana malipatan. Indi ko gid tana malipatan, imaw kang mga tinaga nga postmodernism, eclectic, maskipaps, hemogeny, Fiddler on the Roof, kag value category.\nAko, bilang sangka manunudlo, bahul gid ang pagpasalamat kay Ma'am Amor. Makuon ko nga harus tunga kang akun pagpati kag pagginawi napasad sa anang pamatasan kag pagpati bilang sangka maestro. Kag bahul gid nga kadungganan ang anang pagsarig kanakun nga i-handle ang anang klase kon tana mag-leave. Para kanakun sangka kahigayunan dya agud padayunon ko ang anang naumpisahan kag manikasug agud mangin epektibo man nga maestro sa akun mga estudyante.\nMa'am, salamat sa pagpati kag pagsarig sa akun igkasarang. Bisan masami nga nagaduha duha ako, ikaw, imaw ni Sir John, nagaserbe nga akun panukod kag inspirasyon. Ang pagpalangga kag pagtangra sa gahum kang literatura kag kaisug nga ipabutyag ang baratyagun paagi sa mga tinaga kag paggamit kang tumanduk nga lenggwahe amo ang bahul mo nga kontribusyon sa akun paghamtung bilang sangka tawo.\nSalamat, Kag sa liwat, ginakalangkagan ko nga magbitbit kang imong bag, imaw panaw kanimo pagguwa sa side gate kang eskwelahan samtang nagaestoryahanay 'ta, dayon mabantay ako kag magpapara kang taxi kag pasakyun ikaw.\nKadya, ginapangamuyo ko gid nga indi anay magduluy ang taxi nga maghatud kanimo pauli sa inyo balay, agud malawig pa ang atun estoryahanay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-17","url":"http:\/\/iamanamanuensis.blogspot.com\/2009\/08\/para-kay-maam-amor.html","date":"2017-04-24T01:28:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-17\/segments\/1492917118950.30\/warc\/CC-MAIN-20170423031158-00484-ip-10-145-167-34.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995112419,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995112419128418}","num_words":455,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Makasulat gid lang kita kon hawan ang kanbas kang atun pamensarun, kon matin-aw ang suba kang atun huna-huna. Hay ang ilig kang mga talinghaga kag ang pagtuhaw kang Musa kang binalaybay matuman lang sa matinlo nga espasyo kang atun paino-ino. Ugaring sin-o gid bala ang makatungkad kag makatukib kang huna-huna kang sangka manugdilambong? Hay sa akun pagpati, ang anang huna-huna buta kang mga tinaga nga narara kang anang kabuhi. Ang anang tagipusuon naga-awas sa mga baratyagun nga naangkla sa kasubu kag kalipay kang anang pagpangabuhi.\nPirme ginatublag ang manugdilambong. Bisan san-o indi gid maghawan ang anang pamensarun. Amo r'a nga ang paagi gid lamang agud maghagan-hagan ang anang katublag amo ang pagkurit kang mga linya nga nagatuga kang mga tinaga, tanhaga, kag talinhaga.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-17","url":"http:\/\/iamanamanuensis.blogspot.com\/2010\/03\/sangka-malip-ot-nga-pagpamalandong.html","date":"2017-04-23T23:42:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-17\/segments\/1492917118851.8\/warc\/CC-MAIN-20170423031158-00640-ip-10-145-167-34.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000005722,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000057220458984}","num_words":123,"character_repetition_ratio":0.082,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.183,"stopwords_ratio":0.447,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SA sugidanun ni Genevieve L. Asenjo nga \"Turagsoy,\"magluwas sa bida nga si Inday Lupog nga manugrara kang banig nga ginpabusong kang sangka ahente kang pito-pito nga herbal medicine nga nagalibud sa andang baryo sa bukid, gusto ko man ang karakter ni Maring nga ang bana nga si Gering nagaobra sa Saudi.\nKisra, kang nagparara si Maring kang anang gisi nga banig kay Inday Lupog, nakaestoryahanay ang darwa nga nakadangat sa paghambal ni Maring kang, \"Kanami magpaiyot.\" Abaw, daw nagbasa tana ang tubug ni Inday Lupog kag nagralaway dya sa pagpanumdum sa liwan nga pag-abot ni Boy Eks, ang ahente, sakay kang anang Kawasaki nga motor sa maundag nga dalan. Kag sugpon-pamangkot pa ni Maring, andut nga sanda kuno nga mga bayi, namayha sa pag-aku nga gusto nanda mag-iyot?\nAmo dya ang pamangkot nga nasabat kadya kang pagbasa kang akun estudyante kang mga sugidanun kang suud ko nga amiga nga si Genevieve nga taga-Barasanan sa Dao, Antique,ang lugar kang \"Turagsoy.\"\nAng sara nga rason kon andut kahuruya para sa mga bayi nga akuon sa iban nga tawo kag pati sa andang kaugalingon nga gusto nanda mag-iyot amo nga ang pag-iyot ginhimu kang mga patriarchal (o makalalaki nga sistema) nga institusyon kang sosyedad, pareho kang simbahan kag kang mga unibersidad pareho kang San Agustin, nga hururmahan kang bata ang mga bayi, nga pwede lamang sanda magpaiyot kon ang tinutuyo amo ang pagbata. Amo dya ang ginatawag nga \"burden of biological function,\" ang kabug-at kang responsibilidad kang putay kag matris kang bayi. Sa patriarchal nga sistema, pareho kang sistema natun kadya, daw wara timo it pulos nga bayi kon indi kaw makabata. Amo ria nga ginahimu ta nga karadlawan ang pagkalaon. Ang masakit gid sa tanan kon baw-as ang sangka bayi. Abaw rason dya nga mangirida ang bana na ukon bulagan gid tana. Kag sala na pa hay indi tana makabata. Sulnga bala ang natabo kay FPJ kag Susan Roces. Daw okey lang para sa tanan nga may mga bata gali sa sagwa si Da King. Kon si Da Queen ayhan ang nagbusong nga lain ang tatay, mahipus ayhan ang publiko?\nTungud gani hay ginhimu nga rason kang pag-iyot ang pagbata, indi pwede ang mga pag-iyutay kang mga wara nakasal, kang mga pareho nga bayi, kag kang mga pareho nga laki.\nImoral dya ang tawag kang simbahan. Dya kon madakpan kaw. Ti kundi daw may higku kag sala sa pag-iyot. Indi natun dya gusto pag-estoryahan. May mga manunudlo kang liberal arts (read: malalayang sining) nga ginakurdam kon makakita kang peynting kang bagika nga bayi sa hapin kang magasin, amo man kang putay nga kiwi kag kalungguhon tungud sa STD sa pinanid kang skul paper. Amo dya nga may mga manunulat nga nakadaug man gani daad kang Palanca pero nahadlukan sa mga eksena kang pag-iyutay sa mga sugidanun kag drama. Amo dya nga ang iba nagapari agud matago sa puti nga sutana nga nanamian gali sanda mag-iyot kang gwardiya nga may bahul nga batuta.\nSa panuruk ko, ang mga psychosomatic diseases pareho kang pagka-obsessive compulsive, pagsala-sala kag pagkatralala-dingdong, kag pagsinuplada nga wara sa lugar, dara tanan kang kakulang sa iyot. May gahum kita nga mabuul sa iyot nga indi natun Makita sa iban nga bagay rugya sa kalibutan. Sulnga ninyo ang impostora nga si Gloria Macapagal-Arroyo, gin-aku na kato sa sangka pagpamulongpulong na sa pagtiriripon kang kababaihan nga bastante tana sa iyot. Ti, kapira run bala nag-attempt ang oposisyon nga tumbahun tana? Nagagwapa pa gid tana tapat kag nagasupug sa pagkapyut sa poder.\nBisan hambalun pa kang iban nga laos run si Sigmund Freud, sakto man gihapon tana sa anang hambal nga \"sexually motivated\" ang tanan natun nga aksiyon. Namayha lang garing kita mag-aku. Daw ano bala ka kahuruya kon akuon natun kadya nga nag-eskuwela kag nagtudlo kita rugya sa San Agustin tungud gusto natun mag-iyot?!\nAmo ria nga gusto ko ang mga sinulatan ni Genevieve hay ang anang mga karakter, kapin pa gid ang mga bida, wara nahadluk mag-iyot. Ang anang bag-ong tapos nga nobela nga ginatig-uluhan \"Lumbay ng Dila,\" sa pahina dos pa lang nagaiyot run ang bida nga si Sadyah Lopez. Ti kundi sadya gid tana tana! Disertasyon dya ni Genevieve para sa anang Ph.D. in Literature sa De La Salle University-Manila. Kag indi pag-ismola, gindeklarar dya nga \"Outstanding Dissertation.\"\nSakada pagbasa ko sa mga sinulatan ni Genevieve, madumduman ko dayon ang ginhambal kang Pranses nga peminista nga si Helen Cixous sa anang panaysayun nga \"The Laugh of the Medusa.\" Kinahanglan kuno kang mga bayi nga sulatun ang anang kaugalingon agud mabawi nanda ang andang lawas nga gin-imbargo kang patriarka. Amo dya ang ginahimu ni Genevieve.\nMangin malinung lamang ang kalibutan kon mabawi run kang mga bayi ang andang lawas sa mga gamhanan nga laki. Sa akun opinyon, mas mapadali dya obrahun kon mangisug ang mga bayi sa pagbantala kang andang gusto kag damgo; kon mag-isug run ang mga bayi sa pagbantala nga gusto nanda mag-iyot kon gusto nanda mag-iyot. Sa kahilwayan sa pag-iyot lamang natun mahilway it lubos ang atun lawas kag kalag.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-17","url":"http:\/\/iamanamanuensis.blogspot.com\/2009\/12\/nami-mag-i.html","date":"2017-04-23T23:37:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-17\/segments\/1492917118851.8\/warc\/CC-MAIN-20170423031158-00642-ip-10-145-167-34.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997884631,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997884631156921}","num_words":833,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.387,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ramig kag Init\nKun kamo abi magpaminsar, diin ang gusto ninyo, maramig ukon mainit? Ang panigurado nga sabat amo ang, \"depende sa karamigun kag kainitun\". Tungod kung sobra man ka ramig kag sobra man ka init, daw hindi man gid natun maagwantahan dya. Ang atun lawas naga-adjust man sa klima ugaring may limitasyon man gihapon. Amo ria nga duro nga mga tawo kag sapat apektado man kun sobra karamig kag kainit.\nBahul gid ang risgo kang mga tawo nga wara ti balay nga ulian kag sa sagwa lang sanda nagaturog. Duro run nga beses nga nabasa natun sa news nga may mga nasapwan run lang nga wara run to ginhawa ang mga tawo nga nagtiskug run sa karamig, ukon nasunog run sa kainit. Ang iban gani bisan may balay run, kun wara ti barayad sa gas ukon electric, magtiskug man sa ramig hay wara ti heater. Kun sa mainit, ang mga tawo kalabanan na-dehydrate sa sobra ka init.\nRugya sa Thailand mainit run gid bisan Marso pa lang. Sa Abril mas sobra pa gid, makalab-ot man sobra sa 40°C. Pero kang Byernes nagbunuk ang uran, daw may bagyo, may daguub kag kilat. Nagbaha gamay ang campus tungud gina-obra pa nanda ang para daad sa pag-solbar kang baha. Ugaring naunahan sanda kang baskug nga uran. Mayad lang nga nagkulpa man ang baha pagkatapos mga darwa ka oras.\nIndi ako ka reklamo nga tama ka init hay mas na-nami-an gani ako kadya sangsa sa maramig. Te agwantahun e. Kang san-o to daw namitlang ko lang sa akun bana nga daw kainit gid. Ginhambalan na ako nga, \"Abi ko mas gusto mo ang mainit.\" Te napinsar ko nga bisan ano kainit indi ako dapat magreklamo, kundi magpasalamat ako hay rugya hindi ko run kinahanglan ang mga mabug-at nga jacket, ang 3-4 layers nga panapton, gloves, kalo, medyas nga wool, sapatos kag boots nga mabug-at, kag ang heater.\nGani sa kadya nga mainit, ang akun ginapaminsar ang mga masadya nga tyempo kang gamay pa ako rugto sa Antique, parehas kang pag-agto sa baybay kag magrigos kag magsipal rugto nga may balon nga adobo kag kapug para sa igma, ang pagbakal kang ginalibud nga dirty ice cream kag ice buko, kaun halo-halo sa tinda, kag ang paghimo man kang ice candy sa balay. Manamit nga ice candy ang ube, mangga, kag buko. Manamit man ang butung nga maramig kun mainit.\nKamo, ano ang napinsaran ninyo kun maramig ukon mainit ang tyempo?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/19\/ramig-kag-init\/","date":"2017-05-26T20:38:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00467.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994826913,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994826912879944}","num_words":405,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Diin ang Fort William?\nKang ikarwa nga semana kang Enero, nag-agto kami kang mga imaw ko rugya sa Fort William. Kang pagbatun ko kang email nga mapanaw kami rugto lagi-lagi ko gin-google kung sa diin dya nayun nga lugar. Parte gali tana kang ginatawag nanda nga Highlands, sa norte kag mga bukid. Pero duro dya nga mga isla kag marapit sanda sa dagat kag mga suba, tawag nanda \"loch\". Rugya sa rehiyon nga dya ang Loch Ness kun sa diin ginapatihan nga may monster nga nagatener pero hasta kadya wara pa man ti may nakakita.\nMga darwa ka oras ang byahe namun paagto sa Fort William. Manami ang mga ralantawun ilabi na gid kang nagapasaka run kami sa bukid. Daw parehas lang kang byahe halin Antique pa-Iloilo pero mas nami tana ang kondisyon kang anda karsada. Wara ti lubak-lubak kag daw bukun ti budlay magbyahe. Bisan ang ginsakyan namun daw daan run nga sarakyan pero komportable man hay nami ang dalan.\nDuro ang mga nami nga mga ralantawun sa pag-agi namun sa mga banwa-banwa, kalabanan gagmay nga mga komunidad. Wara ti mga bahul nga building. Daw nagaangay sa palibot nga puro natural. Naagyan man namun ang mga bukid nga may snow pa sa babaw kag may tubig nga nagairilig sa kilid, daw mga gamay nga busay ukon \"water falls.\" Ang pinakanami nga gin-agyan namun amo ang Glencoe kun sa diin rugya nagshooting ang sine nga Skyfall ni James Bond. Sa sine amo dya ang lugar kang daan nga balay ni James Bond, kag rugya na gindara si M kag ginsundan sanda ni Silva kag ang ana nga mga tauhan nga mga hurong. Manami nga lugar, mabatyagan mo gid ang \"wonder of nature.\" Mayad run lang bukut pa dulum pag-agi namun. Nagpondo kami sa sangka lugar kun sa diin puede magbuul kang litrato. Kanami ang pamatyag nga rugyan ikaw sa tunga kang mga daragkul nga bukid. Kag ka preska kang hangin. Maramig.\nNagpadayun kami sa Fort William, dulum run kami kag nag-abot. Kanugon nga hindi run namun makita ang manami nga lugar nga dya nga sa kilid man kang baybay. Mga pasado alas sais sa gabii sarado run man ang mga baraligyaan luwas lang sa sanka \"fish and chip shop\" nga rugya kami nagpanihapon, ang \"tesco express supermarket\" nga nagbakal kami kang tubig kag tinapay para sa pamahaw sa sunod nga adlaw, kag mga pubs ukon bar pero wara tamun nagsulud run. Pagkatapos panihapon naglibot lang kami gamay sa banwa kag sa \"fort\" nga may kanyon sa tunga kang daw plaza nanda, nga sa kilid kang sanka \"loch.\"\nPagka-aga, baskug ang uran. Nag-agto run kami sa opisina kang kompanya nga bisitahun namun. Ang tuyo namun sa pag-agto amo ang magbisita sa anda nga salmon fish farm kun sa diin ang sangka supermarket may shooting kang video parte sa \"fish welfare\" ukon ang kaaraydan kang isda. Sangka konsepto dya nga gusto ipamaan sa mga naga-produkto kang isda nga dapat pinsarun man ang kaaraydan kang mga isda, pasayan, lukon kag iban pa. Nagbyahe kami paagto sa fish farm. Bukut ti punong ang anda ginagamit para sa salmon kundi \"fish cages\" nga nagalutaw sa tunga kang loch. High tech ang anda systema sa pagpabahul kang isda. Kang una mga 15 ka tawo ang naga-obra pero sa kadya nga tyempo 5 na lang kag mas bahul ang produkto tungod sa paggamit kang mga high tech nga mga gamit parehas abi kang pagtugro kang pagkaun (feed pellets) kag paghaw-as. May mga camera man sa sulud kang \"hawla\" kag makita kang technician sa opisina kun ano ang nagakatabo sa mga isda sa idalum kang tubig. May computer program man nga naga-mando sa makina kun san-o kag pira ang dapat itugro nga pagkaun. Ang dya nga programa nagakonektar rugto sa mga kable nga ginaagyan kang mga pagkaun paagto sa mga hawla, kang nagalibot-libot ang kable nga nagatagtag kang pagkaun.\nKun maghaw-as kang isda, ang bilog nga hawla ginahakwat kag ginadara kang baroto sa estasyon sa kilid kang loch, kag ginabutang ang mga isda sa conveyor belt nga daw elevator nga ginapasaka paagto sa sangka trak. Indi run kinahanglan kaptan kang mga tawo ang isda. Nagapati sanda nga bukut ti budlay sa mga isda ang amo dya nga paagi, indi \"stressful.\" Pagkatapos nga mabuta ang trak, ang mga isda dar-un run sa processing plant.\nNami man ang amun pagbisita sa salmon fish farm nga dya. Duro ang amun natun-an ugaring daw hindi pa gid dya mahimo sa atun tungod nga duro pa man ang tawo nga puede maghimo kadya kag indi kinahanglan nga mga makina lang ang maghimo. Amo man dya ang hambal kang mga imaw ko nga halin sa China kag Vietnam. Kuun nanda nga duro ang maduraan kang obra kag pangabuhi-an kun amo dya ang himuon kang mga kapunungan rugto sa Asya. Ugaring sa mga kasarang kang technolohiya nga dya, puede man nanda dya mahimo ilabi na gid kun mataas ang presyo kang isda nga anda ginaprodukto parehas abi kun para sa export.\nAng video parte sa kaaraydan kang isda nga ginhimo rugya gamiton kang amun project para ipa-maan sa mga nagaprodukto kang seafood (isda, pasayan, lukon) sa Asya nga importante ang amo dya nga konsepto sa mga nagabakal kang seafood rugya sa UK.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/05\/diin-ang-fort-william\/","date":"2017-05-26T20:46:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00473.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999810457,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999810457229614}","num_words":865,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.395,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang mga nagakaratabu sa palibot\nAbaw, bulan run gale kang Pebrero. Daw kasan-o lang nga nag-bag-ong tuig. Kadasig magdalagan ang oras. Kun parehas kanakun nga manug-uli run sa sunod nga semana, daw kanami lang nga kadasig ang mga inadlaw. Ugaring kun pinsarun ko ang mga dapat ko himuon antes mag-uli, kag ang mga orobrahun ko rugto sa akun uli-an, daw kulang man ang mga inadlaw. Pero nagapati ako kag amo dya ang nagapakalma kanakun, nga hindi magsagi paminsar kang mga butang nga indi makapanami kang atun modo. Indi lang magkabalaka sa mga butang nga indi man matabo, nga bunga lamang kang atun imahinasyon. Hay sa akun na-eksperyensya, kis-a nagakabalaka kita pero pag-abot kang tyempo nga ginakahadlukan natun, maka-survive man gid kita. Amo lang ra nga dapat kamaan kita magpreparar kang atun kaugalingon sa kun ano gid man ang matabo.\nParehas abi kang ginatawag nanda nga \"stress.\" Paano kuno dya malikawan? Duro nga paagi – pagkaun, pagsipal, pagdalagan, pagturog, lantaw sine, magbisita sa mga amiga, kag kun ano-ano pa. Kun tak-an run sa sulud balay dapat mag-gwa kag maglagaw-lagaw bisan sa binit-binit lang, kag mag-ginhawa kang madalum kag preska nga hangin. Ang sara sa akun natun-an amo nga dapat kama-an kita mag-manage kang atun oras kag atun nga mga resources. Para nga may oras kita en kaso nga kinahanglan islan ang plano ukon maglain ang dalan, ukon may sorpresa nga tawo ukon obra nga mag-abot. Makuun kita nga daw kabudlay himu-on pero bukut dya ti imposible nga himu-on.\nMay sangka hitabo rugya sa amon unibersidad kag komunidad nga daw kasubu lang kun pinsaron. Kang nagligad nga tatlo ka semana, may balita nga may nadura nga estudyante nga laki, 18 anyos. Nagpauli halin sa pub rugto sa banwa. Lingin ka tama amo ra ginpasakay kang mga imaw na sa taxi pauli sa dorm sa campus. Mga darwa ka adlaw ang naglipas, ang mga amigo na nagreport sa pulis nga wara nanda nakita ang tawo nga dya halin kang gabii nga to. Amo run to nag-umpisa ang pagpangita kana. Daw kasubu pinsarun nga sa kasanagun nga to, maramig, naga-snow pa, kag tana wara gid ti madamul nga jacket, kun ano bala ang ana nabatyagan?\nSuno sa imbestigasyon kang mga pulis (abaw daw bombo radio ba), wara kuno tana ginderecho hatud kang taxi sa dorm sa sulud kang campus hay kulang ang ana pambayad sa taxi. Nagpanaug tana mga sanka kilometro halin sa gate kang universidad kag ginpanaw na lamang. May mga nightshift sa sanka factory kang gatas lampas kang unibersidad nga nakakita kana kag gintudo nanda ang direksyon pabalik. Ugaring nagtalang tungud sa lingin, kag naramigan, nagkahypothermia siguro. Madura ang sense of direction kang sangka tawo kun amo run dya ang sitwasyon. Nakita man sa CCTV nga nagderecho sa sunod nga banwa kag asta kadya ginapangita man tana gihapon. Wara pa nanda makita kun sa diin. Naga-istorya ang mga tawo rugya kun kay sin-o responsibilidad kung may amo kadya nga sitwasyon. Ang una gid amo ang ana mga amigo, nga dapat gin-imawan gid tana pagpa-uli tungod sa ana nga kondisyon. Karulu-oy man ang ana nga pamilya kag mga nakakilala ka na.\nKang nagligad nga Sabado manami ang sirak kang adlaw rugya. Na-engganyo ako maggwa kag maglagaw sa banwa. Basta lang makalibot kag makakita kang mga tawo kag makabati kang gahud. Samtang nagasakay ako sa bus, nadumduman ko nga may bag-o nga nagbugkas nga supermarket sa banwa. Waitrose ang ngaran na. Sikat man dya nga supermarket, kag kalabanan kang naga-pamakal mga may sarang man gawa, kag may sarakyan. Paranawun man halin sa bus stop, mayad lang wara naga-uran. Pag-abot ko rugto nakita ko nga may café. Tungud pasado tag-irigma run, nagdecidir ako nga magkaun anay antes mamakal sa supermarket. Kabuhay man magpanaw ang pila sa cashier kung sa diin mag-order kag magbayad. Depende sa order, puede nga itugro run dayon ang imo pagkaun, ukon tugruan kaw kang numero kag rugto maghulat sa imo purungkuan. Nag-order ako kang sopas (manok kag laswa) nga may imaw nga tinapay kag butter. Kulang pa sa training ang mga staff. Pagbayad ko naghulat ako serbehan. Pagkatapos kang mga 3 minutos nadumduman kang cashier nga dapat tugruan ako kang numero. Ginbuul ko ang numero kag nagpungko.\nNabuhayan ako kahulat, mga tunga sa oras. Wara gid siguro gintugro kang cashier ang order ko sa kusina. Ang mga serbedora kulang man sa training. Kapira run sanda ga-paagto-pabalik wara gid ti may nagmangkot nga, \"Are you ok? Are you being served?\" Amo dya ang gina-obra sa iban nga mga karan-an rugya ukon sa iban nga lugar. Pasensyosa pa ako ka hulat hay nagabasa man ako kang libro, ugaring hay nagutom run gid ako. Amo to nagtindog ako kag nagbalik to sa cashier, kag ginkun-an ko sanda (naga-istambay lang man ang mga serbedora) nga tunga run ako ka oras nagahulat wara pa ang order ko. Hindi man ako mangara tungud budlay run basi sistihan nanda ang pagkaun ko. Wara timo kamaan hay duro kabay mga istorya parte dyan sa mga restawran nga kung ano-ano run lang, ilabi na gid kung mag-ugut sanda kanimo. Naga-yuhum-yuhum pa ako. Nag-sorry man ang serbedora. Siguro sa kasakuun kag kulang pa sa training amo ra nga nalipat. May oportunidad man nga i-review ang anda serbisyo sa anda website. Rugto ko ginsulat ang akun reklamo, pagkatapos nga busog run ako. Manamit man ang sopas kag tinapay.\nPagkatapos ko pamakal nagpanaw ako pabalik sa bus stop. Daw wara gawa tawo nagaparanaw. Paglaktud sa karsada nag-agi ako sa underpass. Daw kaharadlukan hay kaduro kang graffiti. Sagi lang akun pangadi sa Ginuo nga proteksyonan ako kag wara lang ti malain nga tawo nga mag-agi. Nakalambot man ako sa bus stop kag bag-o lang gid nag-agi ang bus nga dapat ko sakyan. Tungud Sabado, mga tunga man ka oras ang hulat ko sa bus nga akun sakyan. Samtang nagahulat ako sa bus stop, may iban man nga nag-arabot nga mga tawo nga gahulat kang anda bus. Ang una nga bayi nga nag-abot nagpamangkot kanakun kun kumusta ang Waitrose, ilabi na gid ang presyo kag kun ano-ano ang baligya. Nag-istorya tana nga rugto tana nagabakal sa mga baraligyaan nga mas barato. Burubhay nagsindi kang sigarilyo. Nanotaran na siguro nga sagi ako pusnga-pusnga hay hindi ko ma-agwantahan ang aso halin sa ana nga sigarilyo. Nagsorry tana kag nagsaylo sa pihak nayon kang bus stop. Pagkatapos may sanka bayi liwan nga nag-abot. Daw kilalahay man sanda siguro. Istorya-istorya man, kag amo man ang pamangkot na kanakun parte sa Waitrose. Daw makadlaw lang ako. Ginpamangkot na ang una nga bayi kun andut wara tana nagapungko sa marapit. Ginsabat na nga naglikaw tana hay ang aso kang ana sigarilyo naga-aagto kanakun. Ginyuhuman ko lang sanda. Burubhay nag-abot ang anda bus. Kag ako liwat ang nabilin. May iban pa nga mga tawo nga nag-arabot, saka, panaug sa mga bus nga naga-aragi.\nMay nagpanaog sa sangka bus nga tatay kag bata na nga daraga. Mga tamburuku sanda. Nagabaisay. Nahadluk ako hay basi kun ano himo-on nanda sa bus stop. Mga maisog nga daan ang mga tawo rugya. Pero may iban man nga mga tawo sa bus stop. Naga-istorya sanda nga taas ang boses. Kag nabatian ko ang tatay nga ginsinggitan na ang daraga na nga bata kang ,\"Shut up!\" Maghipos kuno. Daw namayha man ang bayi nga bata, daw naluoy man ako magturok ka na. Nag-abot run ang bus nga dapat ko sakyan pati ang darwa nga nagabaisay nagsaka man. Sige pa anda ba-is bisan sa bus run asta nga una nagpanaog ang tatay. Daw naga-ginhawa man ang daraga nga bata hay naglinung run ang ana palibot.\nSa sunod ko nga blog rugto run ako sa Thailand. Lain liwan nga hambal kag dapug kag pagsinarayo. Eksayted run ako mag-uli sa Asya hay nahidlaw run takun kang mainit nga tyempo kag magsuksok kang matawhay kag bukut ti bug-at nga mga bayu, kag makakaun kang manamit nga mga pagkaun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/11\/ang-mga-nagakaratabu-sa-palibot\/","date":"2017-05-26T20:43:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00473.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998990297,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998990297317505}","num_words":1303,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nobela, Pelikula, Giyera\nSa The Volcano, ginapakita nga ang kanamiun kang Mt. Mayon sa Bicol, daw nagatugro kang ilusyon nga pag-ampo sa anang kaanyag; nga sa pihak kang pagbanta kang pagwasak kang tanan sa anang palibot kon maglupok kada pulo ka tuig, mabakwit lang ang mga tawo kag magbalik ruman rapit kana kon tapos run para, liwan, magtanum sa anang tambuk nga lupa kag magpatubas. Amo dya ang pag-intyende ni Don Vicente, sangka Kastila nga pamuluyo kag manggaranun, sa mga Bikolano – nga nagapangabuhi kuno tanda sa haron kang bulkan nga dya, kag tungod naanad run tanda sa pagtiner sa haron na, wara da run napinsar nga mangita kang ibang lugar nga istaran, nga siguro, wara ti hadluk nga malukpan kang bulkan. Sara man dya siguro ka paagi para ipakita ang pagpaumud natun sa mga nagsakup kanatun – mga Kastila, Hapon, kag Amerikano. May pamangkot gani nga kon ano \"home\" (balay, iristaran) kang nagdesisyon ang kano nga doctor kag misyonaryo nga si Dr. Hunter, nga mabalik run lang tanda sa Amerika pagkatapos kang halos 30 ka tuig nga pagtenir sa Bikol. Cliché pero swak ang pagpamangkot sa tion nga mahalin run tanda, kag siguro indi run magkabalik liwan sa lugar nga kon sa diin napatay kag wara da run makita ang andang kamagurangnan nga bata nga si Junior.\nAng sakit sa buot kon ibayaan ang lugar kag ang mga rapit mo nga abyan, nabatyag ko gid sa nobela nga dya paagi sa anang mga karakter. Ang pagtagu-tagu kang gugma nanday Junior kag Tina, nga sa urihi, kang naman-an na nga napatay gali si Junior, naumang kag naglibot-libot sa dalan para pangitaon ang palangga na, isara sa masubo nga halimbawa kang kon paano napabag-o kang giyera ang kabuhi kang sangka tawo. Kon may \"big picture\" siguro ako nga nakita sa nobela nga dya, ang isara, amo siguro ang ginatawag nga \"man vs. nature\" – ang pagbato kang tawo sa banta kang dunang manggad – lupok kang bulkan, pagrus nga bagyo, pagpangabuhi sa masiuk nga bukid, mga sakit nga nagalaton sa mga tawo, sakit kag sapat sa mga tanum, kag ang pag-edad; kag ang pangarwa, amo siguro ang ginatawag nga \"man vs. man\" – ang paghulatanay, ang pagkontrahanay, ang pagpaidalum sa mga manugsakop nga dumuluong, ang giyera.\nSa Oro Plata Mata, ginapakita kon paano ginpabag-o kang giyera ang pamilya Ojeda kag Lorenzo, halin sa magarbo, minangaranon (Oro- Gold), paagto sa bukut run gid magarbo kang nag-umpisa ang giyera (Plata – Silver), kag pagsaksi sa kapigus kag kamatayon (Mata – Death) kang tion kang giyera. Patas kang The Volcano, nagapatingkarag man dya sa pagpakita kon daw ano ka impyerno ang giyera kag kon paano napabag-o na ang pag-inugali kag pagpangabuhi kang mga karakter.\nKon paminsarun lang ang gamo sa Sabah kang dya-ay lang, naiisip ko ang pagpangabuhi kang mga naumid lang – kang mga ordinaryo nga Filipino kag kang mga tumanduk kang Sabah. Naumid kag naistorbo ang andang panimalay. Nga dapat, kita tanan, naintindihan natun nga wara gid e ti mayad kag wara ti madaug sa amo dya nga gamo, pyerde tanan. Kag kon giyera lang man, sa tulad nga panahon, sin-o kag ano bala ang atun dapat nga kontrahun? Ang nagapalala sa global warming? Ang korapsyon sa gobyerno? Ang kadalok kang mga indibidwal kag kang korporasyon? Ang \"colonized\" nga sosyodad? Ang kaimulon, bukot lang sa manggad, kundi, kon si F. Sionil Jose pa, kaimulon kang pagpaminsar kag kang kalag?\nNami paminsarun nga daw nagsampat gid ang tema kang nabasa ko nga nobela kag kang naturok ko ang pelikula. Kag wara ti pressure patas halimbawa nga indi dya requirement sa iskwelahan. Kag daw nagdugangan gawa ang akon pagtugro kang taha sa kabuhi. Kag raad, duro man ang makabasa kag makaturok kang darwa nga daya nga obra-maesta agud malikawan natun ang mga pilas nga buhay mag-ayad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/17\/nobela-pelikula-giyera\/","date":"2017-05-26T20:44:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00009.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998112321,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998112320899963}","num_words":623,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.419,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Spring\nPagkatapos kang tag-ramig ukon winter, ang Spring ukon tag-ururan. Sa panahon nga dya gaumpisa hinayhinay ang pagpataas init kang temperatura. Ang adlaw kag gabii pareho ang kalabugun na. Amo dya ang panahon nga pinakabugu. Sa duro nga mga kultura, ang spring nagaselebrar kang importansiya ka food production. Amo dya ang tiempo sa pagtanum. Amo dya nga panahon nga ang tanan masaku sa taramnan. Pati sa sulod ka balay kag kon diin pa. Masaku ang tanan sa paglimpyo ka palibot. Amo dya ang ginatawag nga spring cleaning.\nSa sagwa, ang mga bulbs kang mga bulak parehas kang tulips, daffodils, kag iba pa nga kabulakan nagaturubo liwan. Ang sari-sari nga mga kahoy naga-umpisa ruman ka tubo kag ang bulbs gaumpisa bukas magdahon sa bulan kang Mayo, petsa 16. Man-an ko gid ra hay natandaan ko ang sugid ka akun nga ugangan hay kaadlawan man gid ka akun nga manugang. Tarandaan gid nga umpisa na nga makita ang gabukas nga mga green bulbs sa mga sanga kang kahoy. Ang mga kahoy nga daw patay run gabuhi liwan. Kanami lang bantayan ang pagtubo. Makayuhom ikaw sa pagturok sa mga kahoy kag sa mga tanum nga bulak. Kanami lang makita ang pagbaylo ka panahon sa apat ka mga panahon: Spring, Summer, Fall, kag Winter.\nKon sa mga sapat man nagaumpisa sanda guruwa halin sa andang pagpahuway sa tagraramig. Maapektuhan man sanda sa bag-o nga panahon. Gaumpisa ang mga pispis sa pagkanta. Maman-an mo gid kon spring run hay may mga robins sa palibot kag sa taramnanan. Kanami lang sanda turukon nga gadayon sa mga ginarenta nanda nga mga balay hay kada spring nagabalik sanda liwan kag gaumpisa himo ka pugad sa palibot. Liwan ang mga kapispisan magaduro. Manami lantawon nga galinupadlupad sa kahawaan kag kakahuyan kag magahuni kang manami, gakanta ka pagdayaw sa Dios nga Makaako.\nSa amo man dya nga tiempo ang mga pamilya nga natak-an run sa sulod ka balay sa panahon kang tagraramig nagaplano iririmaw sa pagselebrar ka mga aktibidades nga makabulig pagbaylo atubang sa kalibutan kang snowmen pa sandcastles. Makakonektar sa palibot ang mga bata nga kon tagraramig nagalantaw lamang sa bintana. Makaagto sanda sa guwa kag magsipal. Mabatyagan nanda ang kalibutan, makaptan ang lupa ka andang mga alima kag tudlo sa andang pagtanum sa garden. Amo man sa mga ulod sa mga ginatubigan.\nAmo man dya nga panahon nami magbuol ka raincoat kag rain boots para magsipal sa uran ukon magpauran. Magpamati sa nagahuni nga pagturo ka uran sa payong, magsipal sa tubig, magpa-splash ka tubig nga mabasa ang iban kag magkasadya magkanta sa uran. Ma-planohan ang mga aktibidades para sa mga kabataan nga paborito nanda nga mga sipalun para sa manami nga pagsirak ka adlaw may dyan nga magsakay sa bisikleta. Bag-o magsakay dapat may helmet, tubig kag matun-an gid ang safety. Manami man gid magpanaw-panaw sa palibot. Manami man nga pag- adventure: maka-kolekta ka mga dahon kag kon ano pa nga bagay nga manami gamiton sa projects, makapamati ka mga huni nga puwede mo man ma-record, kag makabuol ka mga letrato.\nKauna kang wara pa it mga video nga siripalun, may tiempo sa palupad kang kite. Manami, malinong kag masadya nga mabatyagan sa pagdalagan lang paglantaw ka nagalupad nga kite pataas sa ibabaw kang kalangitan. Ako mismo ang masinadyahun gid magpalupad ka kite kaimaw ni Wyatt, ang bata nga akun ginabantayan. Kon sa akun lang, amo gihapon dya ang pinakanami kag pinakasadya nga aktibidades sa spring. Indi pa magastos.\nPanahon man ang spring kang pag-picnic. Ang mga bata magkaun uli sa lamesa? Dali, ibutang sa basket ang mga pagkaun kag mag-picnic. Ang mga bata dayon lagi- lagi maghala daralagan agto sa guwa magdara ka blanket kag ilapag sa lupa sa likod balay. Duro nga klase ka pagkaun ang mapili nanda ibutang sa basket. Masadya man gid kag makatuon pa ka mga subay nga gakamang sa pagkaun…ang mga subay nga wara naimbita pero nagatiripon man kag magkaun dara tago pabalik sa balay nanda. Kanami lang.\nPanahon man nga may dyan nga mga bata gusto mag-umpisa magtienda ka lemonade juice. Manami lang lantawon ang mga kabataan nga nagahulat magbakal ilabi na gid ang mga nagapanaw-panaw sa sobra kauhaw. Makainom man gid kag masadyahan ang mga bata na may nagbakal kang andang lemonade juice kag may kwarta sanda nga nabaton.\nPanahon man gid nga maghimo kang mga balay-balay para sa mga kapispisan. Para man nga ang mga pispis magabalik pagkatapos kang tagraramig. Masadyahan man gid ang mga pispis kon may balay sanda nga dayunan. Ilabi na gid kon may balay pagkaunan nanda hay masinadyahun man gid magbalikbalik sa pagkaun. Bisan pa nga magastos man eh bakal ka andang pagkaun. May dyan para gid sa mga magagmay nga pispis kag may dyan man para sa mga daragkul. Manami lang turukun ang mga pispis. Sanda amo ang mga bag-o nga kaingud sa palibot. Sanda makatugro ka yuhom kag mapahanumdum kanimo nga ang Dios ang nagaatipan man gid kananda paris nga Tana magaatipan kanimo kag kanakun.\nPanahon man nga ang mga eskuwelahan wara ti klase, may pahuway gid isara ka semana. Ang rason nga tugruan ang mga bata kapahuway halin sa tagraramig kag ang mga ginikanan makaplano sa paglagaw nga masadyahan ang tanan halin sa andang paglagaw sa isara ukon semana nga paglagaw-lagaw. Ang iba man gaumpisa sa pag-sign up para sa sports. Mag-ready sa pag-cheer sa paborito nga sipal kag atleta. Masaku man gid ang tanan sa kon ano pa nga akitibidades para sa mga kabataan.\nPanahon man nga ang mga bata gusto magpili kag magparehistro para sa Summer Camp. Magaumpisa run magparehistro para may manami nga lugar para sa mga bata. Kon gusto mo sa adlaw ukon overnight ukon weekend man suno sa masarangan mo hay mahal man gid magpa-summer camp.\nPanahon man gid dya sa pag-umpisa pamakal ka pang-Fall kag Winter nga bayo. Ang mga bata ukon ang kon sin-o man nga handa run ibalang sa box ang mga tagraramig nga mga bayo kag islan ka bag-o nga mabakal sa tindahan nga may 50% nga buhin sa bili kang mga bayo. Pagkatapos mo pamakal ang na-save mo magamit sa pagkaun nga madara mo ang mga bata sa guwa kag masadyahan sa pagpauli masuksok ang bag-o nga mga bayo kag iletratohan sanda. Indi lamang nga may maitago ikaw nga makita sa sunod kon paano sanda nga mga bata nagbahul kon oras run masuksok ang mga bayo sa tagraramig. Isara pa, makita mo man nga dya madumduman mo ang mga ginpamakal mo sa panahon ka spring.\nSa sulod ka pira ka binulan halin sa tag-ururan kag tag-irinit dyan makaumpisa sa pagpanglimpyo, pangpananum, pang-mow kang mga hilamon, mag-atipan ka mga tanum nga mga sinarisari nga laswa sa garden kag mga bulak. Ako nagaumpisa sa garden ko pananum ka mga seeds sa adlaw gid kang akun kaadlawan, Earth Day, April 22. Nagatanum man gid ako ka isara nga pine tree para may mabulos gid sa mga mal-am nga kahoy.\nAng mga pictures makita man ninyo nga ang bata nga si Wyatt Eco Blier ang akun kaimaw kag kabulig pirme, ang mabinuligon nga bata halin sa pag-umpisa tanom ka binhi, sa pagpatubig kag sa pagharvest ka laswa kag mga berries. Masinadyahun man gid nga masinghutan ang mga bulak nga masadya ang tagipusuon makita ang mga gin-ani halin sa mga tanom.\nSalamat sa Dios sa pagpadayon pagpakamaayo bisan may kabudlay, may kalipay ukon kasadya nga may bunga ang kabudlay kag ang paghulat nga may anihon nga makabulig man gid sa bilog nga tuig hasta sa liwan nga pagpananum. Padayon lang kita sa pagsarig kag magpasalamat sa atun Dios, ang taghimo kag tag-iya kang tanan para sa kaayohan kang tanan tanan sa kalibutan. Ang pagdayaw kag kagamhanan ay sa Dios lamang.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/07\/ang-spring\/","date":"2017-05-23T05:00:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00271.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9912360311,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":33,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9912360310554504}","num_words":1272,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.395,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagtuo Sangka Hardin ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\nIkaw bala may pagtuo? Bisan pa labaw sa tanan pagtuo sa Diyos, kinahanglan man natun ang pagtuo sa tanan nga sanga kang atun kabuhi: sa pamilya, obra, kag sa nagkalain-lain nga pakipagrelasyon, amo man sa atun mga handum.\nColosas 2:5 \" Hay bisan wara ako rugyan kaninyo, daw rugyan man angud ako tungud nga ginadumdum ko kamo permi, kag nagakalipay gid ako hay naman-an ko nga mayad ang inyo nga pag-irimaway kag malig-un gid ang inyo pagtuo kay Kristo.\"\nKinahanglan natun ang pagtuo para sa paraabuton. Ang pagtuo nagatugro kanatun kang kalipay kag kusog. Rugya sa pagtuo nagahalin ang disiplina. Kag sa pagtuo sa atun Mahal nga Makaako, rugyan ang pagsarig kag paglaum kag pagkalipay.\nBaskug kita sa pagresistar kang pagbag-o bisan nga ang nagligad nagbunga kang mabudlay, masakit kag ang mga pamaagi indi man gid makaprodukto kang mayad kanatun. Mas gusto natun ang seguridad kang atun nagligad sangsa wara it kaseguraduhan nga paraabuton. Pero ang indi maman-an nga matabo sa atun kabuhi nga atun man gid dya pagaatubangun amo ang nagapabaskug kang atun pagtuo sa Dios. Kon sa akun lang, kon maman-an natun ang kon ano nga matabo, ay ti, indi na natun kinahanglan ang pagtuo!\nKon atun maman-an ang matabo sa pira ka maabot nga una, darwa ukon napulo ka tuig kang atun kabuhi, ano ang dapat mo himuon sa pagpanakayun sa amo nga dalan kang pagkabuhi nga gusto mo? Ay sigurado man gid nga imo dya pagatugruan kang imo mga tinion, pagahandaan kag pamensaran kon ano nga mga pamamaagi nga ang indi mo gusto nga matabo indi gid matabo. Gustuhon mo na lang ang tanan nga matabo amo ang mayad. Parehas bala ka trahedya nga natabo sa akun kabuhi, kon akun lang naman-an dapat raad nga akun ginpabag-o ang amo nga hitabo kag sigurado gid nga ginhandaan ko para indi matabo. Raad indi ako nakatugro ka bahul nga kabug-atan sa akun pamilya. Indi ko man raad mabaton ang natabo kay duro mga pagbag-o akun pagaatubangun, pagatun-an hasta kadya nga mga inadlaw halos indi masarangan kon wara ang bulig kang iba.\nAng tanan may pagbag-o. Batunon man ukon indi, ikaw mismo magaatubang amo nga wara ikaw it choice kundi magtanum kang pagtuo, parehas kang hardin, nga kinahanglan man magbungkal kang lupa kag magtuo nga mabuhi ang imo gintanum. Hasta nga mamulak kag mamunga. Ang imo produkto bunga kang imong pagtuo. Kag imposible nga ndi mamulak ukon mamunga kon ikaw nagapati kag nagatatap kadyang pagtuo kada adlaw paagi sa pagbunyag, pagpanghilamon, amo man ang pag-istorya sa imong mga tanum parehas nga sanda sangka pinalangga.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/09\/05\/ang-pagtuo-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T05:01:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00280.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998267293,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998267292976379}","num_words":431,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.341,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Ang Disiplina sa Darag nga Linya sa Karsada\" ni Randy Tacogdoy\nANG DISIPLINA SA DARAG NGA LINYA SA KARSADA\nni Randy Tacogdoy\nTayuyon ang akun pagmotorsiklo sa karsadahun kang San Jose, Antique kang sa pag-abot ko sa sangka ginsang-an gulpi lang nagpangipis pasug-alaw sa akun kilid ang sangka traysikel nga naglaktud sa solido nga darag nga kurit halin sa pihak nga karsada. Ang pira ka dangaw ko nga kahangyus ginsundan kang katiringil nga pagpamito kang traffic aide nga nagabantay sa amo nga bahin kang national highway. Nagpadayon lang sa pagdalagan ang traysikel nga daw sa wara lang ti natabo sa ginadilian nga paglaktud.\nMay mga tatlo run ka bulan ang nagligad kang gintunga ukon ginbulag ang dyang darwa ka magtambi nga mga karsada nga lunsay mga national highway nga natoon sa ginsang-an. Halin sa ginsang-an ang mga karsada nagapaagto sa San Jose Trade Town sa diin makita ang wet market, ang sangka sanga pa-norte ka Antique, may paderetso sa Business Park nga sentro ka banwa, ang isara paagto sa provincial capitol palusot sa sur nga bahin ka probinsya, kag ang darwa ka magtimbang nga minor nga mga sanga nagapaagto sa mga barangay sa bibi kang banwa, gani masami mabug-at ang trapiko sa amo nga lugar. Agud maghagan-hagan ang trapiko sa ginsang-an, gintunga dya kang solido nga darag nga kurit kag napain ang darwa ka magkaipi nga mga national highway. Ang kurit patimaan nga indi dya pwede laktudun kang sarakyan sa tanan nga oras. Makatalagam ang paglaktud bangud pasug-alaway ang mga sarakyan nga nagadalagan sa magkaipi nga mga karsada. Ugaring may mga drayber nga padayon sa paglaktud maski pa gani may outpost kag karatula gid nga nakasulat nga indi pwede maglaktud sa amo nga darag nga kurit.\nSa pira pa ka mga adlaw, gabii kag senemana nga pagparapanilag ko sa amo nga ginsang-an, duro gihapon ang nagalaktud sa darag nga linya. Bukut lang mga traysikel, may mga motor man kag mga kotse kag kon ano lang nga mga sarakyan. Kon ibutang ang kahimtangan kang tawo sa kabuhi suno sa sahi ka sarakyan nga ginadara, imol man ukon manggaranun nagahimo kang paglaktud sa darag nga linya. Kon may nagalaktud sa adlawun, mas duro ang nagalaktud kon gabii bangud nga wara run ti nagabantay kag nangin mas makatalagam ang lugar. Bangud sa mga disgrasya nga nagakaratabo kag gamayan lang nagkaratabo bangud sa sinarwayun nga paglaktud, ginpadamul kag gindugangan ang mga yellow nga linya agud mangin mas dali dya makita kag mahangpan. Ugaring daw amo man gihapon.\nSa banta ko may Driver's License man ang dyang mga drayber nga nagalaktud sa darag nga linya parehas kang kalabanan nga mga drayber kag iba pa nga mga sarakyan nga nagabyahe sa mga karsadahun kang banwa kang San Jose, sa bilog nga probinsya kang Antique ukon sa bug-os nga pungsod Pilipinas. Sa mga pagtiraw nga kinahanglanun pasarun antes makabuul kang lisensya agud makadara kang sarakyan, kinahanglan ang kinaadman sa mga kahulugan kang mga linya sa karsada kag iba pa nga mga pagsurondan-trapiko agud makapasar. Ugaring haros tanan man nakamaan nga indi kinahanglanun ang kinaadman sa pagpasar sa nasambit nga mga pagtiraw bangud madara man sa bayad. Haros tanan nga mga drayber nakabuul kang lisensya sa amo nga paagi. Amo siguro to nga ginpatawag kag ginpanginbulahan gid ako kang puno kang opisina nga nagatugro kang lisensya katong pagpasar ko sa amo nga pagtiraw ay suno sa isara sa andang mga empleyado, malaka lang ang matuod nga nagapasar sa amo nga pagtiraw sa diin indi run kinahanglan ang dugang nga bayad.\nMay mga nagahambal nga daw sa karalooy lang gid man ang iba nga mga drayber kon istriktohan ang pagsurundan sa pag-agum kang lisensya nga makadara kang sarakyan bangud ang pagmaneho gid lang ang pangabuhian kang duro nga mga pumuluyo. Ugaring sa kada lisensya nga matugro sa naangdan nga palusot nga pamaagi, sangka peligro man ang ginapasugtan nga magdalagan palibot-libot sa mga karsadahun. Kon ako gamayan lang nadisgrasya, ang iba nga mga biktima wara nakaluwas.\nUmpisa Enero tubtub Oktubre kang nagligad nga tuig, ang Philippine National Police Highway Patrol Group nakalista ka 14,487 nga mga aksidente kang sarakyan sa karsada sa bug-os nga pungsod. May 50 ka disgrasya sa karsada ang nagakatabo sa kada adlaw. Suno sa Metro Manila Development Authority, 80 porsyento sa mga dya bangud sa sala ka tawo nga pwede malikawan 1. Suno sa sangka pagpanalawsaw nanday De Leon kag Cal, ginabana-bana nga ang sosyo-ekonomik nga bili kang sangka patal nga disgrasya sa karsadahun nagadab-ot sa Php 3.47 milyones, samtang ang seryoso nga aksidente magagastos kang may Php 735, 867. Ang minor nga aksidente ginaburubanta nga makapauyang kang Php 71,483. Naabay sa pag-isip ang pagkadura kang parangitan-an tuga kang pagkaaksidente, gastos sa paghaya kag pagpalubung kon may napatay sa disgrasya, pagkaguba kang propredad, kasakit, kasubu kag pag-antos kang mga himata, kag mga garastohan legal kag administratibo 2.\nAng nasambit nga mga disgrasya kag ang naangut nga mga kagastohanan kag kapyerdehan ginatinguhaan mahagan-hagan ukon mapunggan kang mga paratandaan-trapiko parehas kang darag nga linya sa ginsang-an kang San Jose. Ugaring may mga tawo nga indi makahulat ka pira lang ka mga segundo ukon makapugung kang kaugalingun sa pag-agum kang maniki nga kasulhayan paagi sa paglaktud gid sa darag nga kurit ukon paglalis sa gintagna nga mga kasugoan.\nNagatukar gid ang kakulangun sa disiplina sa kaugalingun. Ang disiplina sa kaugalingun makita sa igkasarang nga ipaiway ang gilayon nga kasulhayan agud maagum ang mas bahul nga kaaraydan bisan pa dya nagakinahanglan kang panahon ukon paghikot. Sa atubang kang manibela, makita dya sa pagpugung sa kaugalingun agud indi maglaktud kang sarakyan sa darag nga kurit bisan pa nagadali ay ang paglaktud makapauyang pa gani kang panahon, kag kon hinali, kwarta kag kabuhi. Suno pa gani sa sangka Karay-a nga hurubatun, \"Kon san-o pa nga nagadali, rugto pa mas nagakuri.\"\nSa pangkabilogan, ginakulabos gid man siguro ang mga Pilipino pag-abot sa disiplina sa kaugalingun. Mas patawhay kag padupuy-dupuy ang atun pagginawi tuhoy sa oras kag hantad nga makita sa pagkapatarasak, pagkaharas-haras kag pagpabuyan-buyan dayon pagdali-dali. Nagakimod kita sa istrikto nga mga pagsurondan, mamugu ang pasensya kag mahilig sa panglaktud – sa mga urobrahun, sa mga pila, ukon sa mga darag nga linya sa karsada. Ang mga dya nangin kabangdanan kang manaba nga kalidad kang obra, binastos nga mga pagginawi ukon paggirinamo, mga disgrasya, mga halit, kag mga kapiyerdihan – mga kurit nga nagalambat sa dalan kang kauswagan.\nNagabalik sa akun huna-huna ang pagdara ka mga sarakyan sa pungsod kang Denmark sa diin kaisa ako nakatinir sa pag-eskwela. Sa mga ginsang-an sa diin may linya ukon marka kang pagduyu ukon \"stop,\" ang mga sarakyan nagapundo gid bisan pa wara ti iba nga sarakyan nga makit-an sa palibot, sa marayu man ukon sa marapit. Dya matuod man sa mga lugar nga may pagka-uma kag wara ti nagabantay nga traffic aide, pulis ukon kamera. Tayoyon ang pagdalagan kang mga pampasahero nga sarakyan, haros indi mo makita nga may naga-overtake magluwas kon kinahanglanun gid, parehas abi kon may heavy equipment nga ginasundan nga duna nga makuri ang pagdalagan, ukon manugpundo ukon nagasenyas nga maliko sa tuo ang ginasundan nga sarakyan. Wara ti nagaparumbaanay pero sa sigo man nga oras nagaabot sa paaragtonan ang mga sarakyan. Wara ako ti nakita nga nagalaktud sa mga linya nga ginadilian laktudan.\nSa kaiipi nga pungsod kang Germany, bantog ang karsada nga ginatawag Autobahn bangud sa malawid nga bahin kadya wara ti limit ang kadasigun sa pagpadalagan kang mga sarakyan pero ang aksidente tuman ka tumalagsahun ikumpara sa ibang kaparehas nga karsadahun sa ibang bahin kang kalibotan. Dya bangud sa disiplina ka mga manugdara ka mga sarakyan nga ginaangut sa pagtaha sa ibang manugdara, sa mga pedestrian, sa mga kurit sa karsada kag iba pa nga mga pagsurondan.\nNataboan nga ang dyang mga pungsod naabay sa pinaka-\"may sarang\" ukon pinakamauswagun sa bilog nga kalibutan sa diin makabig nga mataas ang kalidad kang pagpangabuhi kang mga pumuluyo. Ayhan ang kabuganaan kang disiplina sa karsadahun kang dyang mga lugar may kaangtanan sa kabugaan kang pagpangabuhi kang andang katawhan? Kon matuod, daw patas kasiri kang darag nga linya sa karsada ang kinahanglanun sa atun pag-agum kang mas mabaskug nga disiplina sa atun mga kaugalingun kon kauswagan ang atun ginahandum.\nPwede natun mahambal nga ang mga madinarag-aun nga katawhan kag mga sosyodad nagsandig sa disiplina sa kaugalingun para sa andang kadarag-an ay ang disiplina sa kaugalingun nahanungud sa magagmay nga mga bagay nga nagatugro dalan sa daragkul nga mga kaaraydan. Makabig man nga bukut duna sa tawo ang disiplina sa kaugalingun. Dya ginatun-an, ginapanggas kag ginakabuhi. Buut hambalun, nga kun sa tulad makabig nga kita kulang sa disiplina sa kaugalingun, may kahigayonan pa kag bukut pa urihi agud dya atun man maagum.\nKon sa tulad kita nagapanakayun sa batsihun nga karsadahun kang kakulangun sa disiplina sa kaugalingun, lantawun natun ang kurit ukon paratandaan ay masami ang abi natun paagto sa kasulhayan ay gali dalan paagto sa kasulayan kag kinahanglan mag-detour ukon magbaylo kang aragyan. Halimbawa, kinahanglan ang disiplina sa opisina nga nagatugro kang lisensya sa mga manugdara kang sarakyan kag and disiplina sa mga manugdara mismo. Duraun ang palusot-bayad kag kinahanglan ton-an kag pasarun ang mga pagtiraw, sa liwat-liwat nga pagbuul kon kinahanglan, tubtub sa makapasar ang drayber kag matugroan kang lisensya. Disiplina man sa nagapatuman kang mga pagsurondan sa trapiko agud malikawan ang areglo kag dakpun gid ang mga nagalapas kang mga kasugoan. Magagmay lamang dya nga mga bagay nga kon atun makargahan kang disiplina sa kaugalingun, magapatadlung kang atun dalan sa kauswagan, mangin tayuyon ang atun pagpanakayun kag marayu ang atun madangatan.\nAyhan wara it laktudan paagto sa sangka lugar sa diin bug-os nga kaaraydan ang masumpungan.\n1Lorenzo, AB. Safety advocates reveal alarming number of road accidents in RP. http:\/\/www.topgear.com.ph\/news\/safety-advocates-reveal-alarming-number-of-road-accidents-in-rp. Accessed November 3, 2011.\n2De Leon MR, Cal P. Estimation of socio-economic cost of road accidents in Metro Manila. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Vol. 6, pp. 3183 – 3198, 2005. http:\/\/www.easts.info\/on-line\/journal_06\/3183.pdf. Accessed November 3, 2011.\n________________________\nLitrato halin sa tagsulat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/11\/05\/ang-disiplina-sa-darag-nga-linya-sa-karsada-ni-randy-tacogdoy\/","date":"2017-05-26T20:39:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00027.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9948839545,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9948839545249939}","num_words":1631,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.387,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Panghuna-huna sa Tyempo kang Kwaresma\nKadya nga kwaresma, tyempo kang spiritual cleansing. Bisan wara ginadumdom rugya sa Tsina ang kabuhi kag mga sakripisyo ni Hesus, ginatinguhaan ko nga mahimo ang obligasyon ko bilang sangka Kristiyano.\nAng kalendaryo rugya wara it pula nga marka sa Semana Santa. Naobserbahan ko nga kalabanan mga Pinoy, ukon mga Westerners ang nagasulod sa Katoliko nga simbahan. Amat-amat man nga nagaraku ang mga Intsik nga nangin Katoliko. Nadumduman ko ang una ko nga pagsimba rugya sa sangka syudad, nabudlayan ako mag-intindi kang misa bangud Mandarin ang lenggwahe nga gingamit kang pari. Kang nagtindog ang tanan kag magkaptanay kang alima didto ko lang naintindihan nga nagapangadi dun gali sanda kang \"Amay Namon\". Mayad lang may English mass rugya sa Beijing sa tagsa ka Domingo.\nAng iba nga mga Katoliko nga simbahan sa iba nga syudad ginsunog sa tyempo kang giyera kag ginpakay-ad lang liwat matapos ang gamo. Ang relihiyon kaangay lamang kang sangka sekta kon sa diin pwede magtipon ang mga tawo nga may pareho nga pagpati gani limitado ang suporta nga ginatugro kang gobyerno kauna. Ugaring naobserbahan ko nga amat-amat man nga nangin bukas ang dyang pungsod sa mga nagkalainlain nga relihiyon.\nBuddhism kag Taoism ang nagapanguna nga relihiyon rugya sa Tsina, gani sa tagsa ka syudad may mga templo, ang iba gintukod kauna sa tyempo kang mga emperor. Nakapamasyar ako sa sangka Buddhist Temple sa ibabaw kang bukid kon sa diin mga babaye ang mga mongha nga nagadumara. Nabatyagan ko ang kalinong kag pagkakontento sa palibot. Bisan wara it cellphone, wara it laptop, wara it Facebook. Sa mabugo nga istorya, marayo sa kalibutanon nga kalipay, pero nakita ko ang kasadya sa andang mga mata. Magluwas sa huni kang mga pispis, ang andang inoras nga litaniya daw sangka pampakalma.\nSa Mongolia, nagtuklad ako sa mataas nga bukid agud ihutik sa hangin kag sa nagapila nga lingganay ang sulod kang akon dughan. Handum ko nga makalab-ot sa Tibet. Ugaring kinahanglan pa magbuol kang permit rugya sa Beijing antes magbiyahe. Kon wara it gamo didto sarang nga matugruan ang turista kang lisensya.\nKatoliko man ang akon relihiyon, pero indi buot hambalon indi pwede magpangadi sa iba nga templo. Nakita ko ang nagkalainlain nga personalidad dara kang nagkalainlain nga relihiyon: Muslim, Budhismo, Hinduism kag Kristiyanismo. Nangin basehan dya kang mayad nga pag- inugali kag moralismo kang tagsa ka sosyedad. Nagapati ako nga bisan sa diin ako makalab-ot bitbit ko ang akon pagtuo sa akon Amigo sa langit. Nagapati ako nga paagi sa anang paggiya masarangan ko atubangon ang bag-o nga mga pahina kang akon kabuhi.\nSa akon Amigo sa langit, duro gid nga salamat!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/16\/panghuna-huna-sa-tyempo-kang-kwaresma\/","date":"2017-05-26T20:46:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00064.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9773532152,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9773532152175903, \"hil_Latn_score\": 0.017585646361112595}","num_words":435,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.349,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.991,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paalam, Pinalangga nga Lex ni Elma Ayson-McKeown\nAga pa, alas nueve, pagbukas ko ka gawang para sa darwa ko ka mga kuti nga sanday Bob kag Egypt nga sa sulod balay, samtang si Lex sa guwa gapabilin sa idalum kang covered porch nagaturog. Wara ko run tana ginadara pasulod sa balay kang nagligad nga gabi-i. Mayad run ang tiempo kag indi maramig kana. S'yempre para indi run man ako mabudlayan sa paghakwat dara pagguwa kag pasulod sa balay.\nKag nasapwan ko tana nga nagahandusay. Nagabatang tana sa atubang ka nagasirak nga adlaw marapit sa round table.\nDali-dali ko gin-check anang lawas. Ramig run pero ang mga mata bukas pa gani akun ginsarado. Gahiribiun man gid ako pasulod balik sa balay kag ginpukaw ko ang akun bata nga si Louie nga nagakaturog pa. Madasig tana nga nagbangon kag magsuksok ka anang pantalon kag deretso sa guwa atubang kay Lex. Nagahiribiun man gid kami nga darwa.\nGinhakwat ko si Lex kag ginbutang sa rug nga pirme ko ginapagamit kana kag ginbutangan ko ka mga medyas ang mga kahig, kay ang may samad nga kahig may medyas run. Adlaw-adlaw ginamedyasan ko gid bisan nga mataehan kag mabasa kaihi na akun lang ginalabhan adlaw-adlaw man. Ginputos ko man sa puti nga blanket, nga pirme ko ginagamit sa paghakwat mag-cuddle kana bisan kon kaisa ang lawas may tae kag basa sa ihi na. Nagustuhan ni Lex nga gina-baby ko pagkatapos na meow. Mabatian ko lang rian ang pag-meow na, gusto na kungkungon ko kag magsakay kami nga darwa sa swing kag kantahan ko pa. Nami man gid mabatian nga happy gid tana.\nAmun Ginlubong si Lex\nGin-umpisahan ni Louie magpala kang lupa nga rulubngan ni Lex pagkatapos ko putos kana. Samtang gahulat nga ilubong, nakita ko si pispis Chikai nga nagbisita kay Lex: naghapon sa lawas na. Naisipan ko magbuol ka litrato imaw na ang pispis. Abaw gahibi liwan ako nga mabatian man ang hiribion ni Louie samtang nagakarot ka lupa.\nNagsulod ako sa balay kag nag-message sa akun bata nga si Matthew kag anang miga nga si Chelsea. Pagbalik ko sa guwa, ginhakwat run ni Louie si Lex kag ginlubong.\nSalamat sa malawid nga tinuig; 16 anyos nga nakaimaw namun ang mabuot kag guwapuhon nga kuti nga si Lex bisan pa nga nakagat na ako pira ka beses.\nHambal ko kana samtang ginatabunan ka lupa: \"Lex, darha ang akun mga sakit kag kasubo. Imawan mo lang ako pirme sa hardin kag sa isip mabatian ko lang ang imo pag-Meow.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2017\/05\/16\/paalam-pinalangga-nga-lex-ni-elma-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-26T20:39:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00115.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9764208198,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":51,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9764208197593689, \"hil_Latn_score\": 0.022033678367733955}","num_words":414,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.307,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.986,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Babaye, Magtindog ka!\nIndi ko ugali ang mang-usyuso pero bisan anhon ko ka pabulagbulag kag pabungolbungol indi ko malipatan ang pagtampuyong ni toto kay nene. Daw sa ginhiwa ang dughan ko. Indi ko gid mahangpan kon naga may mga lalaki nga kahapos manakit kang mga babaye. Indi ko mahangpan kon naga may mga lalaki nga wara it hugab mangtampuyong sa mga asawa. Amo dya bala batayan kang sangka matuod nga lalaki ukon amo dya bala ang paagi sa pagpakita kang superiority?\nNaga ang iba nga mga babaye bisan makapira dun ma-knock out nagapadayon sa gihapon sa pagsalo kang (kamao) kang andang mga pinalangga nga adan? Samtang nagabiyahe nadumduman ko ang lain lain nga nawong kang gugma, may smiley face, may sad face, may crying face, may angry face. Matawag pa bala nga paghigugma ukon pagpalangga kon ang uyahon ni misis buta kang lagub kag bukol? Gustuhon ko man magbulig kay nene indi ko mahimo bangud rugya sa lugar kang mga Tsino indi mahapos ang magbulig sa isigkatawo. Kay basi ang tagbulig maumid pa sa gamo. Sa kadya nga bulan kang Marso, bulan para sa mga babaye, bangud sa malapnagon nga pagbalita amat-amat man nga ginasunod kang mga rugya ang iba nga mga selebrasyon kaangay kang Women's Month. Bisan ang akon mga estudyante nagatamyaw dun kanakon sa tagsa ka women's month.\nDaw kasubo lang paminsaron nga matugruan lang kang pagkilala ang kabudlay, kadarag-an kag sakripisyo kang mga babaye sa amo kadya nga bulan. Masubo man nga raku pa gid sa mga babaye ang wara nakama-an kang andang kinamatarong gani raku man ang nangin biktima kang pag abuso kaangay kay nene. Nadumduman ko kang naga-obra pa ako sa Pilipinas, may mga gabii nga nagabisita ako sa presinto para magtipon kang inugbalita sa masunod nga adlaw. Masami may mga babaye sa women's desk nga buta kang lagub kag nagadugo nga baba. Nahubog si mister, nangara si misis , para maghipos palupad inumol ang banahon. Daw kanami man daad panumdumon nga may mga baye nga kama-an magbato ugaring indi malab-utan sangka adlaw hilway liwan si mister kay naluoy si misis, kuno tugruan ka tsansa nga magbag-o si mister ukon wara it masagod sa mga gagmay nga mga kabataan.\nNapanilagan ko nga kadam-an sa mga tagreklamo kang women's abuse wara it obra gani nabudlayan magpangabuhi nga wara ang mga bana. Gani bisan ginasakit, ginaagwanta lang para mabuhi ang mga kabataan. Ang iba ginabayaan ang obra kay wara it maasikaso kang mga bata. Ginasakripisyo ang kaugalingon nga interes para magiyahan it mayad ang mga bata. Misis, yaya, cook, tutor, counselor,playmate, nurse, homemaker ang pira lang sa obligasyon kang mga nanay. Masubo lang wara it sweldo. Kon seaman si mister ginasalo kang nanay ang obligasyon kang tatay. Wara pa it day off. Ugaring may mag nanay man nga ginaagwanta nga magparayu sa mag kabataan agud lang matugruan kay mayad nga bwas damlag ang mag kabataan.Problema lang ang iba nga mga mister nagapangita kang temporaryo nga misis sa Pinas.\nMagluwas sa pag-abuso ahay, karaku kang problema kang mga babaye, may rugyan nga early pregnancy, non stop pregnancy, indi matugruan kang healthcare, ang iba indi matabangan bangud marayu sa ospital.Handum ko nga maabot ang tiyempo nga matugruan kang nagakaigo nga kaaram kag impormasyon ang mga babaye ilabi na gid sa mga probinsya kag mga baryo.Handum ko nga tanan nga mga babaye mapaman-an kang women's rights, laye kag husto nga healthcare.Handum ko nga maabot ang tiyempo nga ang tanan nga mga babaye kama-an magtindog!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/02\/babaye-magtindog-ka\/","date":"2017-05-26T20:41:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00164.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9912109375,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9912109375}","num_words":573,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.333,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Pagpamana kang Foreigner\nRaku nga mga Pinay nagahandum nga makapamana kang \"foreigner.\" Masami kanaton nagapanumdom nga amo dya ang mahapos nga dalan paagto sa iba nga pungsod ukon madasig nga paagi sa pagpauswag kang pamilya. Antes nauso ang Facebook kag online dating, raku sa mga Pinay ang nagpangita kang penpal paagi sa mga amiga ukon amigo nga nagaobra sa luwas nga pungsod.\nKauna wara gid ako nagahandum nga makapamana kang taga ibang lugar. Nagpati ako nga ang mga lalaki nga halin sa iba nga pungsod nagadayo lamang sa Asya agud mangita kang mga babaye nga sarang nanda mainto. Kadam-an kananda mga turista nga nagapangita lang kang sarang nanda mahulid sa pira lang ka gabii. Nabatian ko sa mga banyaga ko nga mga amigo nga dapat matirawan ang pinakamanami nga putahe kang lugar nga andang ginapamasyaran. Gani kang nakilala ko ang akon banahon halin sa Alemanya gusto ko magpalagyo. Naistorya na man kanakon nga nagdumdom man tana nga masami sa mga babaye sa Asya nagatabid sa mga kaangay na agud may instant visa paagto sa Europa.\nWara ako nagsarig sa una, siguro nadumduman ko pa ang mga pamaagi ni apoy Maria Clara. Ugaring sa padayon nga pag-imaway, pag-istoryahanay, nangin madalum ang amon pagkilalahay. Sa tagsa nga pagbakasyon sa Pilipinas kadam-an sa mga mal-am nagahambal nga maswerte ako ukon ang iba nga mga nanay nagapamangkot kon may libayon si banahon nga sarang mapakilala sa andang mga bata nga daraga. Mayad lang nagasabat si banahon nga maswerte tana nga nakilala na ako.\nIndi mahapos magpamana kang \"foreigner\". Rugya sa Asya, ginaantus ko ang indi manami nga panurok kang iba nga tawo. Indi ko malipatan ang uyahon kang tawo nga namangkot kanakon sa Hongkong kon pira ang ginbayad kanakon ka bana ko. Daw mapalupad ako inumol ugaring indi ako mahilig sa gamo. Bisan sa Pilipinas, ang panurok kang iba nga tawo ginhimo ko ang tanan para makabingwit kang \"foreigner\". Gani may mga tiyempo nga ako ang nagabayad kon magkaon kami sa sagwa ukon indi ko gusto magpangayo para sa akon mga kinahanglanon kay gusto ko ipakita nga indi tanan nga mga babaye sa Asya mabakal ukon ginabakal.\nMagluwas sa indi manami nga panurok kang iba nga tawo, mabudlay man magsulod sa intercultural marriage nga ginatawag. Magluwas sa lain ang kultura, lain ang palibot nga naandan nanda. Sa anum ka tuig nga pagkilalahay, amat amat namon nga ginhimay ang amon \"differences\" bangud mabudlay nga nagabanggianay ang mga prinsipyo, ang tradisyon kag mga interes. Halimbawa sa Asya, ang pag-ulikid sa mga ginikanan, mga libayon, mga paryente kag ang pagkilala sa mga pakarwa hasta pakapa-at indi maintindihan kang mga banyaga. May sangka banyaga nga nagsulat kon magpakasal sanda sa mga Asyano ilabi na gid sa mga Pinay, anda man nga ginpakaslan ang bilog nga pamilya kang anda nga nobya. Kay masami sa mga nabilin nga pamilya sa Pilipinas nagahulat man ka suporta. Naospital si pakaisa dapat mabuligan, may birthday si hinablos dapat mag-amot, wara it pension ang nanay kag tatay dapat mapadar-an kada bulan. Gusto mag-eskwela ka libayon, dapat matugruan kang pang-tuition. Indi maintindihan ka mga banyaga ang aton pag-ulikid sa mag kaparyentehan bangud kananda ang mga bugto kag mag ginikanan lamang ang andang pinakasuod nga pamilya.\nGinpaathag ko kay banahon ang sistema kang pamilya sa Pilipinas. Nagustuhan na ang masuod nga pagtamdanay kang pamilya kang mag kaparyentehan kay masadya kuno kon magtiringbanay. Ugaring buslot man ang bulsa kay kinahanglan magtugro kang regalo bisan indi paskwa. Andut kinahanglan magtugro it regalo sa pamilya kag mag paryente kada mag-uli ang mga Pinoy halin sa iba nga pungsod? Indi maintindihan ni banahon ang amo dya nga pagpati.\nSa sangka bes nga pagpamasyar sa Hongkong, nakita namon ni banahon ang pagtiripon kang mga OFW sa idalum kang tulay. May sangka Pinay nga nagatipon kang mga sample nga habon, shampoo kag iba pa nga mga libre nga pampahamot para kuno may inugtugro sa anang mag paryente kag mag kaingud. Ang iba sa mga Pinoy nga nakilala ko nagabuhin sa andang natipon nga sweldo para may inugbakal it pasalubong. Siguro bangud sa ginatawag nga \"pakisama\" kag pag-ulikid sa pamilya kag mga paryente.\nMasami man nga indi maintindihan kang mga dayuhan ang pamahiin. Sa una nga pagbisita ni banahon sa Pilipinas, naglagaw kami sa bukid. Sa pagpati ka mag mal-am dapat magbalon kang luy-a para makalikaw sa mga malain nga mga espiritu ukon sa mga tinuga sa idalum kang lupa. Dapat man magpanabi-tabi kon maglabay sa kahoy nga lunok kag dapat magbalon ka ahos para makalikaw sa aswang. Ana nga nagustuhan ang misteryo kang mga tinuga nga base kana bunga kang imahinasyon kang mag kamal-aman kauna. Nagustuhan na ang konsepto kang aswang gani sa tagsa ka pagbakasyon sa Antique, ginapamangkot na kon may mga aswang gid man nga nagalibot sa banwa. Sa Europa nangin bantog ang istorya kang bampira nga si Dracula ugaring para kana mas matalinghaga ang imahe kang aswang.\nIsara man sa masami namon nga ginaistoryahan amo ang pagpasa kang relihiyon kang mag ginikanan sa andang mga kabataan. Pareho kami nga Katoliko ni banahon ugaring nagapati tana nga bisan ang mga bata may kinamatarung nga magpili kang andang relihiyon, gani ang pagpabunyag sa mag bag-ong lapsag ang isara sa amon ginadebatehan. Para kanaton nga mag Pinoy dapat mabunyagan ang bata agud maprotektahan kag mabasbasan. Para kay banahon, daw sa kaangay lang nga ginhuksan kang mga kabataan kang kinamatarung sa pagpili kang andang relihiyon. Kon may mga bata dun kami sa pira ka tuig magluwas sa Aleman kag Ingles, anda man dapat matun-an ang akon lenggwahe. Masami man nga ginapabugal ko ang respeto nga ginapakita kang mag kabataan sa mag kamal-aman kag pagpati sa ginatudlo kang mga ginikanan. Sa Europa kag sa iba nga mag pungsod sa silangan ang mga kabataan ginatudluan kon paano magpangabuhi sa andang kaugalingon paglab-ot sa edad nga 18. Hilway man sanda nga magpili kang andang gusto nga himuon sa andang kabuhi indi kaangay sa iba nga parte kang Asya nga bisan ang parangasaw-on ginapili kang mga ginikanan para sa andang mag kabataan. Ang problema lang ang iba nga mga kabata-an ilabi na gid sa Pilipinas indi dun kama-an magpangabudlay kay naanad nga ginasagod kang nanay kag tatay.\nPira lang dya sa mga pag-inugali kag pagpati nga indi maintindihan kang akon nga bana, ugaring sa matawhay nga pag-istoryahanay daw sa kaangay nga nagasug-alaway kami sa tunga kang aragyan. Kinahanglan lang bukas nga komunikasyon, bukas nga paminsaron kag pagkompromiso para indi magbanggianay. Naman-an ko nga ang anum ka tuig nga pagkilalahay kag pag-imaway raku pa ang kinahanglan nga maman-an parte sa pag-inugali, prinsipyo, kultura kag kinalain kang sara kag sara.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/04\/sa-pagpamana-kang-foreigner\/","date":"2017-05-26T20:43:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00211.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9713847637,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9713847637176514, \"hil_Latn_score\": 0.026547664776444435}","num_words":1091,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.983,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Anatomiya kang Pagpakamaayo' ni Elma 'Nenen' Ayson-Mckeown\nAnd they were bringing children to him that he might touch them, and the disciples rebuked them. But when Jesus saw it, he was indignant and said to them, \"Let the children come to me; do not hinder them, for to such belongs the kingdom of God. Truly, I say to you, whoever does not receive the kingdom of God like a child shall not enter it.\" And he took them in his arms and blessed them, laying his hands on them.\n—Mark 10:13-16 Duro nga beses ang pagpakamaayo akun naeksperyensyahan gani hasta kadya akun madumduman. Isara run ang mabatian ko pa ang limug ni Papa John Paul ll (in a still small voice) 'God Bless you my Child' nga gatakdong ka ana nga alima sa akun ulo. Siguro nabasahan man ninyo ria sa akun run naistorya nga 'Mga Sikat nga Tawo nga Nakita ko sa Personal.' Kun madumduman ko dya, nasadyahan ako kag nagatugro kabaskug kanakun sa pag-atubang ka adlaw adlaw sa akun kabuhi. Ginalauman kag ginasarigan ko ang tanan nga promisa kang Ginuo nga 'Indi kita pag-pabayaan kag pag-sikwayun nga mabasa natun sa Hebrews 13:5.\nAng pagpakamaayo indi lamang nagapahayag nga 'Bata, ay kamayad kag kabuot kanimo, manami 'kaw magsipal ka bola.' Ukon, 'Wow! Nanay, ang imo nga bata ka-guwapo kag maaram gid.' Amo dya ang pagpahayag nga pabor kang ginikanan, may pagbaton kag kaayuhan nga naghalin sa ana nga persona, indi lamang sa andang panurukan kag naabot kundi ang pinakapersona sa diin importante sa ginikanan kag sa kabuhi kang bata. Kita may ikasarang nga gahum sa paghambal ka mga tinaga nga pagpakamaayo kag dya makatugro kalipay kag kabaskug nga magapabilin sa tagsa ka tagipusuon.\nAng pagpakamaayo nga hambal sa Hebreo nagakahulugan nga ang mga tuhod magluhod. Ang pagbendisyon formula kang hambal nga may paglaum kag pagkilala sa amo nga tawo. Sa proseso, mahimo matabo ang pagpakadungganun ukun pagpakanubu natun nga matugruan kang pagpakamaayo ukon bendisyon. Sa kultura kang Jew may seremonya nga ang tanan nga kabataan ginatugruan ka pagpakamaayo. Halin gid sa nauna nga bata, ang tanan nga kabataan ginapakamaayo ukon gina-bendisyonan. Dya nga hitabo mabasa sa Genesis 48:1 – 49:27.\nMay isara ka Tatay nga nagpatawag ka pagtiriripon kang ana mga abyan. Ginpalibutan ananda ang kabataan, baye man ukon laki. Pareho nga makabaton ka pagpakamaayo. Ang seremonya natabo sa ika 14 hasta 16 nga edadun ka bata. Ang kada isara nga bata ginasugid kang Tatay ang andang kabuhi kag ginatugruan ka laygay kag kon paano ang kaaram importatante sa kabuhi. Makita sa katapusan nga ang Tatay ginapataas ang bata sakay sa ana nga abaga, palibot para sa pagpasundayag ka ana kabataan sa mga abyan. Ang hambal: 'Dya ang akun pinalangga nga bata kag akun gid dya ginakalipay.\" Siguro nadumduman man ninyo ang istorya kag ang mga hambal kang Dios nga Amay kang ginpakamaayo na ang Anak nga si Hesukristo. Mabasa dya sa Matthew 3:17; 17:5.\nKanami lang batyagun kon kita ginapakamaayo ka atun mga ginikanan, mga mal-am nga paryente kag bilog nga komunidad, amo man sa atub obra. Sa adlaw-adlaw nga tanan, nagatinguha ako sa pagpakamaayo sa akun kabataan kag sa duro pa nga iba.\nAng akun pangamuyo: Amay sa Langit, salamat gid sa Imo pagpakamaayo sa akun kabuhi kag ang pagpakamaayo para sa wara ti katapusan nga kabuhi. Bangud Kanimo, Imo gintugru ang mga kaayuhan sa akun kabuhi. Buksi ang akun mga mata kag mga talinga para akun man matugro pa ang pagpakamaayo sa iba nga mga tawo, indi lamang sa hambal kundi sa buhat man. Buligi ako nga madumduman ang mga gahum kang imo pagpakamaayo sa akun kabuhi nga makatugro man sa nagasagap kang Imo pagpakamaayo. Sa ngaran ni Jesus, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/02\/07\/anatomiya-kang-pagpakamaayo-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T05:02:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00468.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9741141796,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.974114179611206, \"hil_Latn_score\": 0.025152141228318214}","num_words":605,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.317,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kon ang Kabuhi Masakit (2)\nAng kalinong kang pensar gahalin sa paglaum. Paglaum nga may bulong. Atun pirme makita ang atun kaugalingon nga may kakulangan kang bulig kag paglaum. Ang pagsarig, ilabi na sa atun Diyos, pagtuo nga may buta ka paglaum.\nKang ako gindara sa ospital nga duguan kag 50\/50 ang kabuhi, pira ka beses isaylo sa mga naagyan nga ospital kag indi batunon hasta na lang nga nakadangat gid man sa Makati Medical Center nga may 10 porsyento sa tsansa sa kabuhi, nagkinahanglan ako kang gahum kang Diyos paagi sa mga alima ka mga doktor, nars kag mga technician; mga aparatus, dugo kag mga bulong, kag iban pa nga pamaagi para sa pagpabalik ka akun nga pagginhawa. Salamat nga paagi sa pagpangamuyo kang tanan para kanakun nakita ko ang kagamhanan kang Dios kag anang pagpalangga. Naluwas ako sa amo nga katalagman.\nSa sulod ka 22 ka adlaw nakabugtaw ako. Nabatian nanda ang paghambal ko kang \"Huod, pagasundon ko ang Kasanag nga may Kasilaw.\" Nagbugtaw ako nga daw nagadamgo lamang. Sa akun pagpanaw nga isarahanun sa madulom kag malawid nga aragyan, may sangka kuweba, kag hapuon ako nga nagbalik sa kabuhi. Sa pagkamang ko paagto sa paglaum nabatian ko ang limug kang Dios. Ginsunod ko dya kag nakabalik ako sa kasanag, nakabugtaw nga buhi.\nMasadya ang akun Tatay, ang darwa ko ka Manong kag ang darwa ko ka Tiya nga gabantay kanakun. Gintawag nanda ang akun doktor kag nars kag anda lagi ako gin-check kag ginpamangkot nga may pagyuhom kon ano ang akun nga ngaran kag pira ka tuig ang edad ko. Akun man gid nasabat nga husto ang ngaran, \"Ayson, Elma Puedan, 10 ka tuig ang edad ko.\" Naghibi ang akun Tatay hay ginpamangkot ko kon diin ang akun Nanay. Sabat na lang: \"Tu pa sa Antique nagahulat sa pag-uli mo.\" Masakit man gid maman-an nga nadura ang raku nga tinuig kang akun kabuhi hay katu 21 na edad ko kag sa pangatlo ka tuig sa kolehiyo sa kurso nga Commerce Major sa Accounting.\nSugid pa nanda, nagbinata-bata akun pag-inugali. Mahilig ako magkanta kag ginatudluan ko sanda magkanta sa sulod ka kuarto. Kon indi sanda magkanta, gaugut ako kag magsiringgitan. Parehas bala nga daw ako ang maestra sa Sunday School nga gatudlo kananda. Sa English pa. Masakit kag masubo maman-an kag mabatyagan nga ang mga nakilala ko indi ko na makilala. Ang mga \"get well soon\" nga mga card nga akun ginbasa nakapayuhom man ilabi na gid ang naghalin sa maestro ko sa Gymnastic. Kuon na nga magpaayad ako sa madali para mangin Olympian ako. Ang maestro ko sa Typing nagkuon nga magpaayad ako hay sutil ako sa pag-type. Kon tana gapaagtu sa ingud ko ginakun-an ko nga maghalin parayu kanakun hay kon indi, tana ang ipa-type ko. Pero indi ko run sanda tanan natandaan ukon nakilala pa.\nNagakaugut man gid ako kon kaisa. Ginabalang ko na lang ang sungkod ko kag kon ano pa nga maabutan ka akun mga alima. Ang maestro ko sa Theology kag Philosophy kag iba pa nga mga classmate, mga amigo kag amiga, nagbisita kanakun nga may dara pa nga Bear Brand nga gatas, 24 ka dosena, para madali kuno ang pag-ayad ka akun nabari nga mga tul-an. Bisan pa ang isara ka guwapo nga nadumduman ko nagbista man gid kanakun para mag-goodbye bag-o ako nagbalik pa-Antique.\nMasakit kag mabudlay ang may retrograde amnesia. Padayon gahulat kag galaum nga mabalik ang mga memorya kag ang pagtuon mabalik sa normal. Hasta nga ginbalik ako sa Patnongon, Antique. Nakita ko ang akun Nanay nga nagaturo ang luha sa kasadya, kag ang iban pa nga mga kapamilya nga nagtipon sa balay kang akun Lola sa amun pagbalik halin sa Manila. Masadya ang tanan nga nakita ako nga buhi kag padayon ang paglaum nga mabalik sa normal ang tanan.\nKon ang atun mga plano nautod ukon nauntat, ang Dios nagapahanumdum kanatun nga Tana dyan mismo gapabilin nga nagapamati kag nagatugro ka paglaum sa mga ginaatubang natun sa kabuhi. Akun pirme makita dya, nga bahul ang comfort kag encouragement nga dara kang nasulat sa Hebrew 4:16, nga magparapit kita sa trono kang Diyos sa tion kang pagka-kinahanglan kang bulig. Siguro sa isara ka tiempo ukon panahon ukon sitwasyon nga nagadara kanatun sa kadulom kag kasakit kang kabuhi, dya tion man nga makapamanggaranon kanatun sa espiritwal nga bahin. Dya siguro mangin isara ka oras nga makilala natun nga indi kita dapat magkahangyus kag magdura kang paglaum.\nPangamuyo:\nAmay namun nga yara sa langit, ako nagakinahanglan kang bulig kadya nga tion. May mga butang sa akun kabuhi nga nagapilas ka akun tagipusuon. Padumduma ako Ginoo kang Imong pulong nga Ikaw rugyan, handa kon ako nagakinahanglan kang imo bulig kag kon ako may kasakit. Buligi ako nga magatuo. Sa ngaran ni Hesus, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/22\/kon-ang-kabuhi-masakit-2\/","date":"2017-05-26T20:44:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00220.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9937951565,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9937951564788818}","num_words":784,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.324,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mapainubuson nga Tagipusuon\n\"Panan-awan sa Adlaw,\" ang blog ni Nanang Nenen umpisa kadyang Enero nga tinguhaan na magguwa kada Biyernes. Nalipay gid tana nga makasulat sa Kinaray-a bangud buhay run tana nagauli sa America. Halin tana sa Patnongon, Antique. Mabasa ang iba na nga sinulatan sa seksyon nga 'Tagpasakup' sa ngaran Elma Ayson-McKeown. – Pangga Gen\nNasulat sa Bibliya ang pulong halin sa libro ni Mateo sa kapitulo 11 bersikulo 29-30: \"Magpasakup kamo kag magpatudlo kanakun, hay malulo ako kag mabuut, kag makapahuway kamo.\nv. 30 Tungud hay ang akun mga sugo mahapus tumanun, kag bukun ti budlay ang akun ginapahimo.\"\nAno ang mapinakarapit nga ugali parehas kay Ginoong Kristo sa kalibutan?\nIsipun anay kag indi magpadali-dali bag-o magsabat ka pamangkutanon nga dya. Man-an ko nga duro ti klase ka mga hambal kag ang masarisari nga sabat ang masabat ka tagsa ka tawo.\nSigurado gid nga duro gid ang nauna makaisip kag ang masabat amo ang gugma. Matuod man gid kag maintiendihan kay tama man gid nga ang Ginuong Kristo nagahigugma gid kang lubos kanatun nga tanan.\nSigurado gid nga ang iba makahambal o makasabat man kang mapinasensyahon. Ay tama man gid nga sabat. S'yempre tama sa pagpili o sa pag-isip kadya nga sabat kay man wara ako ti makita nga ebidensiya o nabasahan sa akun pagtuon kang kabuhi ni Kristo nga iritable tana ukon indi mapasensiyahun nga tawo.\nSiguro isara man ka posibilidad nga isabat amo ang grasya. Wara ti tawo, baye man o laki nga nag modelo ukon nagpakita kang grasya nga ginpakita sa amo nga pamaagi nga ana ginpakita hasta sa anang paghingapos kang pagginhawa.\nKay siguro importante man nga pag-ugali, pero indi amo ra nga ginapatudlo ka Ginoong Kristo Hesus nga ginpahalimbawa kang kaugalingon na sa amo nga pulong: \"Ako ang mamag-an kag mapainubuson nga tagipusuon\" (Mateo 11:29).\nKon sayudon sa ibuylog suma nga hambal indi tana makasarili o makinaugalingon.\nMay matuod ako nga istorya tungod sa magbugto nga laki. Ang magurang nagabulig sa ana nga libayun. Hasta nga nagpangasawa ang libayon, tana man ang nagbulig gastos sa kasal. Hasta nag-abot ang oras nga tana man ang nagpatindog ka balay sa lupa ka libayon na imaw ka ana nga pamilya. Kag may natabo nga indi pagsugtanay ka magbugto.\nNag-away sanda kag naghalin ang magurang dara ang pamilya na; ginbayaan ang ginpatindog na nga balay. Halin katu wara gakitaay o gahambalanay ang darwa. Naguba ang relasyon ka iba man nga myembro ka pamilya nanda. Ginpakorte pa ang kaso nahanungod sa balay kag kwarta nga nagastos. Gusto ka magurang nga mabalik ang tanan tanan na nga gingastos sa libayon.\nNaghiribiun ang libayon na nga nagpakumbaba sa magurang para lang nga indi dya madayon. Mas importante ang relasyon nanda nga magpamilya. Sa matuod-tuod nga ginabatyag nga kaugot kang magurang sa libayon kag natungod sa pagpakumbaba ka tagipusuon kang libayon, ang una nga nagtikang paagto atubang sa magurang nga nagluhod pangayo patawad dara ang pagpasalamat sa tanan nga binulig kana. Kag sa amo nga hitabo, gin-atubang ka magurang ang libayon nga may paghakus sa nga nagahiribiun man. Tana man nagpangayo ka patawad sa libayon na.\nKag matuod gid nga mayad ang madara ka pagpakainubuson. Makabaylo dya kang liwan nga paghigugma halin sa ginabatyag nga kaugot ilabi na sa pamilya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/10\/mapainubuson-nga-tagipusuon\/","date":"2017-05-26T20:40:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00226.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9883665442,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":29,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9883665442466736, \"hil_Latn_score\": 0.011158918030560017}","num_words":534,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.369,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Magkalipay sa Kada Adlaw\nAng Dugang ko nga Kabuhi\n33 anyos run ako nga nabuhi\nKatung tuig 1980 bulan Oktubre 14\nKang ako binunggoan\nKag binayaan ka kotse\nSalamat kay Mr. Yalung pinurot ako\nSa Makati Medical Center ang tupa ko\n22 dias nasa koma ako\nPagbugtaw 10 anyos lang memorya ko.\nHalos indi mapatihan kapareho ko Pilipino\nIndi magbayad kundi patyon pa ako\nMabudlay man gid kontrahun ang tawo\nSa mataas na posisyon kang gobyerno\nPati pamilya ko delikado.\nSalamat sa kaluoy kag gugma kang Dios\nRugya ako gapadayon gasulat-istorya kaninyo\nBisan marayu kag indi makita ninyo\nSa mga istorya mabasa kaimaw ninyo ako.\nAng akun 33 anyos nga kabuhi\nAng gindugang huram nga kabuhi\nDugang kang atun Mahal nga Makaako\nAng tanan ginatugyan kag ginabalik ko\nKag ang tanan ginasarig ko\nMay pagpasalamat sa tanan-tanan\nAng akun naagihan kasakit kag kabudlay\nAkun pagaatubangun sa gihapon nga may kalipay.\nKanami basahun ang Ecclesiastes 11:8. Nakapayuhum dya kanakun bangud daw natuhoy gid kanakun. Man-an run ninyo nga nadugangan ang akun huram nga kabuhi. Sa maabot nga Oktubre 14 ang anibersaryo amo nga nadumduman ko dya kag nagapasalamat gid sa Mahal nga Dios nga nalampasan ko ang trahedya katung adlaw kang ako binungguan kag ginbayaan kang kotse.\n33 anyos pa nga tinuig ang gindugang kanakun. Akun dya igakalipay sa bug-os nga adlaw samtang ako gakabuhi. Bisan pa ginaatubang ang kabudlay pero may paglaum man sa gihapon nga may kaisug, kusug kag kabaskug nga magapadayon lang gid kag magkasadya kaimaw ang mga tawo sa akun palibot kag ang masumalang ko sa adlaw adlaw rugya, ilabi na gid ang bata nga si Wyatt. Kon kaimaw ko, daw bata pa man ako magkalipay kag magkasadya sa pagsipal kaimaw na. Bisan magsarakit pa ang akun lawas pagkatapos kang adlaw nga kaimaw ko tana, sa adlaw man ukon sa gabii kon ako ginakinahanglan mabantayan kag masinadyahun kaimaw na. Kag amo man kamo tanan nga mga tawo nga akun nakilala nga nangin akun mga amiga kag amigo kag maatubang kaimaw ninyo rugya sa Facebook kag sa Balay Sugidanun. Salamat kag dayawun ang Makaako.\nKalipay akun ginabatyag para gid kadya nga adlaw. Ang kasadyahan magamit kadya gid nga inoras ukon tinion kag indi ko run dya pag-iparum-an pa kaimaw ninyo bisan garayuanay kita.\nAng kalipay kag ginakalipayan indi mga bagay nga isikreto. Gina-ako ko nga gusto ko makaabot pa hasta sa 55 ka tuig kon akun idugang ang tinuig halin nga ako ginbata. Kun akun dya maabutan, ang ginapensar ko nga himuon amo ang makalupad pauli sa Antique. Kun indi man gid, igakalipay ko na lang rugya kay handa run man ako nga maatubang ang atun Ginuo.\nMay isara ka testimonya sa simbahan nga nag-umpisa sa pamangkot, \"Ano ang puno kag punta kang tawo?\" Ang sabat: \"Ang mga puno kag punta kang tawo amo para higugmaun ang Dios kag magkalipay Kana hasta sa katapusan nga wara ti katapusan.\" Dugang pa, \"Indi lamang nga magserbisyo Kana, indi lamang magsunod Kana, indi lamang magsakripisyo Kana, indi lamang simple nga itugru ang atun kabuhi Kana nga may pangako, apang kita magkasadya Kana.\" Dugang pa gid, \"Magkadlaw kaimaw Kana sa pagkabuhi, mabatian nimo nga pagkadlaw kaimaw Kana kag magyuhom sa ana nga presensiya.\"\nAno ang imo mabatyagan kon kaimaw mo sa pagkabuhi ang Dios hasta san-o nga wara ti katapusan nga ikaw may pagtuo sa Ginuo? Ikaw lang magsabat kadya nga pamangkutanun.\nIndi kita maghulat hasta nga madab-ot natun ang mga kahima-himala nga edad ukon magmal-am run gid para mangin malipayon. Magkalipay kita sa pagkabuhi kadya pa lang.\nAng akun ginapangamuyo ang amo kadya nga nasulat sa Psalm 90:12: \"Teach us to number our days, that we may gain a heart of wisdom.\" Salamat gid!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/10\/11\/andut-dapat-kita-magkalipay-sa-kada-adlaw\/","date":"2017-05-26T20:47:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00245.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9977275133,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9977275133132935}","num_words":602,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.319,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Gahum ka mga Tinaga\nAng nahauna nga mga huni nga atun nabatian sa pagkalapsag amo ang mainanggaun nga limug kang atun nanay kag ang masadya nga pagdalo kag pag-ulit ka mga nagapalangga kanatun sa sulud ka balay. Napagkit dya sa atun utok tungud atun nabatian kag nangin kabahin kang atun bokabularyo ukon damisag ka mga tinaga. Kang nagatuon-tuon pa lang kita sa paghambal, gamay pa lang ang sulud kang atun damisag kag madugangan lang ria sa atun pagpamati, pagsumbad kag padayon nga pagpakig-hambal sa iban nga tawo sa atun palibot.\nSa gamay nga bata, ang pinakauna nga matun-an amo ang mga tinaga nga makasabat kag makapatigayon kang labing simpli nga mga kinahanglanun, pareho abi ka: gutum, kaun, uhaw, tubig, ihi, mus-on, sakit, nanay, tatay. Samtang nagatubo kita sa lawas kag paminsarun, nagadugang man ang mga tinaga sa atun damisag. Masapwan natun sa urihi nga tungud may sulud ang damisag, kaduro kang atun sarang mapilian kon ano nga mga tinaga ang dapat natun pasunodon kag tuhog-tuhogon sa pagpabutyag kang atun kaugalingun.\nMayad man ukon kadu, ang atun inagihan sa kabuhi kuno amo ang isara sa mga pinakaepektibo nga manunudlo. Ang mga tinaga nga atun ginausar bunga kang dya'ng inagihan kag nagapamatuod nga kita may natun-an gid man nga leksyon. Kon kadu ang atun eksperyensya kag napilasan ang atun baratyagun, laban mangita kita ka mga tinaga nga mangin mabakud nga taming agud indi run masakitan sa sunod. Kon may lagub ang atun dughan, nagasagap man kita ka mga tinaga nga sarang itambal agud mapahagan-hagan ang atun ginabatyag. Nangin eksperto kita sa mga tinaga nga nagatanda kang atun dulonan, nagatibsok kang kudal ukon nagapasad ka mabakud nga pader nga bisan pa, ginatirawan gid ka iban nga gub-un ukon tiphagun. Patago man natun nga ginpanginsapo ang mga tinaga nga nagatentar, nagapang-agda. Atun dya nga ginahabul sa manipis nga belo ukon kurtina, nagahulat nga tukiun ukon sid-ingun ka mga maisug it buut.\nPero paandam. Ang mga tinaga mahimo nga paamak nga dali makudtan kag makadabok kang kalayo nga makasunog; sarang man mabaid kag mahimo nga mga tarum nga binangon ukon ginatos-gatos ka mga dagum nga makatuga kang ginatos-gatos man nga pagtuslok-tuslok nga kasakitan. Kon mabutang gid sa alang-alang, mangin sangka mabunuk dya nga uran kang matarum nga mga bangkaw ukon sangka armalayt nga nagapaarak kang bala.\nAng atun pulong may malawid nga kasaysayan kag may mga pagsurondan nga ginasandigan pareho ka iban man nga mga lenggwahe. Ang mga nagapatigayon kang mga dumaan ukon kinaradto nga mga pagsurondan matawag nga mga \"traditionalists.\" Laban mabatian ang sahi kang dya nga harambalun sa mga okasyon nga nagapatigayon kag nagasunod sa kinaradto nga hirikuton. Ang pagdayaw sa lin-ay kon piyesta, ang paghambal ka mga hurubatun kag pagbinalaybay, ang mga pangamuyo kag paranambitun ka mga babaylan sarang natun makuon nga mga sahi kang harambalun nga nagagamit ka sinauna kag dalum nga mga tinaga.\nUgaring ang pulong, kaimaw sa pagbag-o kang panahon, nagabag-o man. Ang mga tinaga kang atun mga mal-am kauna mahimo malipatan. Wara run ti nagagamit gani wara run mabatian kag naglipas run ang kapuslanan. Kaduro ka mga pagbag-o sa teknolohiya kag siyensya nga wara gid it dinahum-dahum ang mga mal-am kauna, ano pa wara sanda it mga tinaga nga ginbilin ukon ginpapapanubli kanatun. Bisan anhon natun kaukay ang atun damisag, wara gid kita it masapwan bangud pangayaw ang bag-o nga tinaga ukon bag-o lang gid gin-imbento sa kalibutan.\nGani nangahas kita sa pagtiltig kag pagbalay kang bag-o nga mga pagsurondan kag nangin maabtik kita sa pagsikup ka dya'ng pangayaw nga mga tinaga. Wara't huya-huya nga nanghuram kita ka mga huni kag tinaga kang mga pangayaw nga atun ginsamo sa atun pulong sa kadya'ng panahon ka ginatawag mga \"revisionists\". Ang mga \"revisionists\" nagapatigayon kang pagkilala kag paggamit kang pangayaw nga mga tinaga, ukon pag-usar ka mga dumaan nga tinaga sa binag-o nga pamaagi, konteksto kag pagpahangup agud mangin makawiwili nga inugdugang sa atun damisag.\nAng dya'ng paghuram kag pagsakut kang mga pangayaw nga tinaga sa atun duna nga pulong ayhan indi mauyonan kang tanan kag may mga pamangkot. Atun bala batunon kag usarun ang tinaga sa pangayaw na nga porma ukon nagakadapat bala islan ang mga letra agud himuon nga daw tumanduk ang pangayaw nga tinaga kon basahan kag imitlang? Kon ang atun lenggwahe may nahuman run nga tinaga kag naman-an man lang natun, wara't rason nga manghuram pa kita, kapin pa kon masarangan kang atun tinaga ang pagpabutyag kang atun tinutuyo.\nMahambal man kita nga kinaradto run gid ang iban kang atun mga tinaga kag irisipun ukon wara run gid gani ti makahangup kon amo ria ang atun gamitun. Ugaring may katungdanan kita nga mga manughambal sa pagsagod kang atun lenggwahe agud magpadayon nga buhi. Magapabilin lamang dya nga buhi kon padayon natun nga ginamitlang kag ginasulat. Indi man natun mapunggan ang pagsulud kang binag-o nga mga tinaga bangud nagabag-o ang kalibutan. Kon indi man natun pagkilalahun ang dya'ng mga pagbag-o, daw angay lang kita ka mga lipung ukon mga makaluluoy nga binayaan kang panahon. Paano kita makapabutyag kang atun buut ipaabot sa kadya'ng panahon kon ang atun pulong indi gali makasarang magpabutyag kang mga pagbag-o nga nagakatabo sa kalibutan?\nUgaring, kinahanglan man ang mabakud nga harigi kag balayan kang kinaradto nga lenggwahe. Indi kita makadugang kang bag-o nga panalgan sa atun balay kon bukut dalum ang pondasyon kag mabakud ang harigi. Nagakadapat gid man nga tun-an, kilalahun kag taw-an kang nagakaigu nga pagtahod ang atun pinanubli nga hambal.\nAng pagkilala kang atun kinaradto nga mga pagsurondan sa atun lenggwahe nagapatimaan man kang atun pagkasampatun. Wara kita it kahadluk sa pagdugang ka mga bag-o nga mga tinaga, sa paghuram ka mga pangayaw nga huni kon kamaan kita kang atun ginhalinan kag kon ano gid ang atun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/08\/ang-gahum-ka-mga-tinaga\/","date":"2017-05-23T05:06:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00500.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997093678,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997093677520752}","num_words":949,"character_repetition_ratio":0.069,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.184,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Akon Dream House\nKon kaisa kanami kang pamatyag kon bahol ang gina-offer nga sweldo. Amo dya ang akon nabatyagan kang magbalik ako halin sa bakasyon sa pagkamatay kang pinalangga nga tatay.\nDuro nga mga ideya kag plano ang akon nadumduman samtang nagasakay ako sa eroplano pabalik sa Bahrain. Pero ang naga pangibabaw gid amo ang pagpahimo kang nami nga balay bukon para ipahambog kundi bilang pagtuman sa pangako ko sa akon pinalangga nga tatay nga ipaobra ko gid ang amon balay para maaguman ni nanay ang kasulhay kag seguridad!\nSa akon bag-o nga kompanya, tawhay ang obra kon wara it order. Pamiho-miho lang. Pero kon magdurungan ang mga order kag okasyon, nagasaramihay man kag kon kaisa wara run it kaon-kaon! Ilabi run gid sa pag-abot kang Valentine's Day. Tatlo ka adlaw antes ang okasyon bira-bira gid ka obra halin alas otso sa aga. Diretso run ria asta mag-alas dos sa kasanagun. Daw sa wara lang kabatyag kang kakapoy tungod ang sa pensar ko bahol ang mabaton nga sweldo tungod duro ang overtime.\nPagkatapos ka pito ka bulan nga obra ko sa kompanya, nag-umpisa liwan ang kalbaryo. Ang overtime tagdarwa asta tatlo ka bulan kag mabaydan. Asta naglala pa gid sa darayon nga mga binulan ang sweldo. Delay it isara ka bulan asta nga nag delay run it darwa ka bulan asta nga nagtatlo pa gid ka bulan. Ang ginhimo ko nagpakighambal ako sa amo nga indi pwede ang amo nga sistema tungod indi lang ako ang magutuman kundi pati ang mga pinalangga ko sa Pilipinas. Pakigbais sa amo kag indi pagsulod sa obra ang nangin solusyon para magtugro ka sweldo ang amo. Pero ang masubo, isara lang ka bulan, may darwa pa nga wara ma baydan.\nUmpisa run ka pagdura kang akon gana sa obra. Kada tapos bulan pira ka adlaw indi magsulod sa obra para lang mapiritan ang amo magtugro ka sweldo tungod kon indi ako mag-obra duro ang mga oder nga indi mahimo. Ang amo nga hitabo darayon run gid asta nga matapos ang darwa ka tuig.\nNagpirma liwan ako ka bag-o nga kontrata. Bale darwa liwan ka tuig imaw ka pangako kang amo nga may dugang ang sweldo kag itugro eksakto sa tapos ang bulan. Tungod natapos ko ang darwa ka tuig, oras liwan kang bakasyon.\nSadya akon lawas nga nag-uli hay tungod maumpisahan ko run ang akon mga plano. Una ang pagpatitulo sa akon ngaran kang lupa nga pagapatindugan ko kang akon ginatawag nga \"Dream House.\" Abaw pwerte man gali ang ahensya kang aton gobyerno nga nagaproseso kang titulo kang mga lupa. Ang mga emplyeyado luwas lang sa mayad tama gid ka kurakot. Kinahanglan pirme gid may \"under the table.\" Kon sumahon, daw haros nagdoble ang gasto tungod sa pangilkil kang mga tawo sa pwesto. Ang pobre nga naga-apply para sa titulo nagaagwanta bisan nagasakit ang buot para lang magdasig ang proseso kag matapos ang titulo. Pwerti gid ang anay sa aton mga ahensya kang gobyerno!\nSa kaluoy kang Makaako, isara ka tuig kag ma-release ang titulo ka lupa ko. Sadya akon lawas bisan pa nga nagastuhan gid ako tungod sa katapusan maumpisahan ko run ang akon plano.\nSa bulig man gihapon ka akon amiga nag-umpisa pasad ang akon proyekto…ang akon \"retirement place\"…ang balay nga handum ko!\nSa pagpadayon ko sa kompanya nga pirme delay ang sweldo, nagpensar ako nga kon mag-amo kadya ang sitwasyon, daw indi gid matapos ang proyekto ko. Isara ka tuig ang nagligad kag nagdesisyon ako nga mangita it saylohan. Mayad man nga swerte, nakakita dayon ako ka bag-o nga obrahan kag kuon ko mayad hay puro mga Pinoy man ang mga imaw ko. Sa pensar ko, masadya kag manami siguro hay puro kami Pinoy madali ang pagpakigbagay.\nSa padayon nga inadlaw nagsala gali ako tungod mas mayad pa gali nga ibang lahi ang imaw mo sa obra hay sa aton pareho nga Pinoy nagapanginbabaw pa gihapon ang ginatawag nga \"crab mentality.\" Magamo kag puro lang hisa sa isara kag isara. Pero sa amo nga sitwasyon sa akon ginaobrahan wara gid ako magpadaradara sa mga istorya kag kahisa ka akon mga kaimaw. Ang akon taming, matutom nga pag-obra hay na man-an ko nga ang akon amo wara pagpati sa mga sulsol kag istorya ka mga kaimaw basta nakita na nga mayad ako mag-obra. Ang pagsarig na indi gid marumpag ukon maguba kang kahisa kag kabutigan!\nAsta nga naglipas ang mga inadlaw, daw sa wara lang maman-an nga nagdarwa run gali ako ka tuig kang nagligad nga Enero 15. Ang akon balay sige man ang obra. Amo nga nagdesisyon ako nga magrenew liwan kag magpirma it dugang liwan nga darwa ka tuig sa kompanya. Ang desisyon ko nga indi run ako magsaylo pa liwan kang obra asta nga mag-abot ang adlaw nga gusto ko run magpahuway kag mag pamiho-miho gid lang sa akon banwang tinubuan! Ang akon proyekto dali gid lang matapos kag sa kaluoy kang aton Makaako sa akon pag-uli sa maabot nga Abril makaistar run ako sa akon ginatawag nga \"Dream House\" nga ginapahambog ko gid nga halin sa akon ginpabalhasan!\nSa akon mga kapareho nga OFW, isara lang ang akon armas sa pagpakigbato sa tanan nga kalalat-an nga akon nasumalang sa pagpanglugayawon sa abroad: ang pagsarig sa Ginoo kag ang pag-obra it mayad, katampad, katandus kag determinasyon. Sa urihi amat-amat nga madab-ot ang aton mga damgo nga sa umpisa indi mo mapensar nga madab-ot mo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/09\/ang-akon-dream-house\/","date":"2017-05-23T05:07:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00534.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9045411348,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9045411348342896, \"hil_Latn_score\": 0.09427285194396973}","num_words":895,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.334,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.947,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagbisita ni Manang Ebonia B. Seraspe sa Maine, USA (Tsapter 1) ni Elma \"Nenen\" Ayson-McKeown\nSalamat kag dayawun ang atun Mahal nga Makaako nga buhi pa ako kag duro ang mga nagkahitabo sa akun kabuhi halin kang ako naaksidente Oktubre 14, 1980. Ika-35 anyos run ako nga nabuhi liwan kag duro liwan akun nakilala, mga daan kag bag-o nga mga tawo ilabi na gid may Facebook. Rugya kami nagkilalahanay paagi sa akun paryente kag high school classmate nga si Edwin Sumug-oy Lagunday. Pareho kami naghalin sa banwa ka Patnongon. Halin kang 2011, nagabaylohanay kami ka mga impormasyon natungod sa amun mga pamilya hasta 2013.\nAng Pagbalita Kanakun nga Maabot\nGakasadya gid ako kang ginpaman-an ako ni Donna Puedan nga amun man pakaisa nga akun man gid nakilala sa Facebook kang 2011 pa siguro hay ako nag-umpisa pangita kang akun mga kapamilya para sa ginasulat ko nga Ayson kag Puedan Family Tree. Ginbalita ni Donna kanakun nga rugya si Manang Ebon sa USA kag kon puede gusto na man magbisita kanakun. Dayon ko \"Huod gid.\" Hasta si Mannag Ebon nag-message kanakun kon san-o tana pwede makabisita. Ginpa-arrange ko kon sin-o ang mag-alaw-alaw kana sa airport kay wara ako naga-drive kag isara pa wara man ako sarakyan. Hehehe, karadlawan pero matuod nga istorya.\nAy, te, daw nagpaisip kana nga makapabudlay pa kanakun ang sabat ko. Pero sabat ko liwan: \"Indi man gid kag wara it problemahun.\" Importante kanakun nga magkitaay kami samtang rugya tana nagabisita sa ana mga kabugtuan sa Texas kag California. Nagbisita man tana sa anang hinablos sa New York bag-o magbisita kanakun.\nAdlaw 27 ka Septeyembre 2015\nAdlaw nga maabot si Manang Ebon sa Maine. Domingo. Sakay tana kang JetBlue Airways halin sa New York JFK, alas dos y medya kang hapon. Akun ginpangabay si Ilea Blier sa pag-alaw-alaw kana. Si Ilea ang nanay ni Wyatt, ang bata nga akun ginabantayan. Kuwarenta y cinco minutos ang distansiya paagto sa PWM Jetport, Portland. Mayad ang adlaw kag mayad ang tiempo bisan nga maramig run ang dapya ka hangin. May dara ako nga sign nga \"Welcome to Maine, Ebonia.\"Malawid man gid nga paranawon dara-dara ko ang sign nga \"WELCOME TO MAINE EBONIA.\"\nDuro ang mga pasahero kag manugsugat paris ko nga naghalin pa sa kon diin nga parte kang Amerika kag sagwa kang Amerika. \"Okey,\" kuon ko sa kaugalingon, masarangan ko dya nga sitwasyon kag indi ako maglingin kag sakit ulo. Nahadlukan ako nga basi matumba bala ako haw, wara pa abi ako it imaw. Ay, sus ah, samtang ako gapanaw, gapamangkot ako sa mga nasug-alaw kon sa JFK naghalin tana kag \"Huod\" kag \"Indi\" ang sabat. May nakita ako nga babaye gapungkoan sa kilid kang bilding halin pa kang gapasulod ako. Galantaw sa nagapanaog pasaka nga escalator kon sin-o ang nagaabot. Gatindugan ako sa pihak kang Shipyard nga karan-unan kag konektado sa may actual nga Flight Screen Computerize may mga schedule kang eroplano kon on time o delayed ang arrival. Hasta na lang nakita ko wara run it tawo gapanaog o pasaka, kami lang nga darwa nagahulat pa. Akun gin-agtunan kag ginpamangkot kon may ginahulat kag kon ano nga eroplano ana ginahulat.\nAy, salamat, pareho kami gali nga gahulat kang Jetblue. Nagpamangkot kami sa Information kon andut wara pa ang amun ginahulat? Sa schedule kang ginasakyan kang amun ginahulat ay On Time man andut wara pa ang amun ginahulat? Ginlantaw ka baye ang computer na kag may inpormasyon kanamun nga ang eroplano na delayed; may ginakid-an nga aircondition ka eroplano kag ang arrival sa alas tres y medya pa.\nNagtawag ako sa kay Ilea nga delayed ang pag-abot. Nagguwa ako balik sa sarakyan. Natungod nga wara kami kaigma kag ang pamahaw kape kag tinapay lamang, nagutom run kami. Ngakaun kami anay sa marapit nga food court. Nagbalik ako sa pag-check kanga bot kang eroplano kag nangin 4:30 run ang arrival. Ang nakilala ko nga baye nga nagahulat sa anang bata si Gloria anang ngaran. Nagpalitrato kami nga darwa. Nami lang hay may imaw ako maistorya. Nagkaradlawun gid gani ako hay may ginhambal \"Siguro ang eroplano sakyan nanda ginbalik ka hangin pa JFK.\" Gintawgan ko liwan si Ilea kag ginsugidan nga delayed pa gihapon.\nAlas Kuatro y Medya\nEksakto gid ang pag-abot kang eroplano nga ginasakyan ni Manang Ebon. Sa akun ginakaptan nga sign \"WELCOME TO MAINE EBONIA\", bisan nga buhay run akun nga hulat lantaw turuk sa mga pasahero nga nagapanaug pasaka sa escalator naghagan hagan gawa pamatyag ko kang may baye nag-agi kanakun naghambal, \"Yes, she's coming she's my seatmate.\" Sabat ko kana ay, \"Thank you, Thank you\". Abaw, a, hulat liwan ako hay wara't mga pasahero run pero wara pa gihapon makita si Manang Ebon. Naisipan ko maagto sa impormasyon. Gintugro ko ngaran ni Manang Ebon para ipa-Air ang paghulat ko kon pananglit indi ko pa makita. Panaw ko liwan sa bagahe claim. Nagapungkoan ang baye nga nagkuon kanakun nga KA SEATMATE NA si Manang Ebon. Ti, nag-istoryahanay kami nga indi ko pa nakita kag gin-assured na ako nga makita ko man gid. Hasta nagapanaw balik ako sa escalator gabitbit ka sign. Tapos timo may nagtawag kanakun nga \"NEN.\" Pagliso ko si Manang Ebon run naatubang ko. Ay salamat nagkitaay kami run. Nagkupkopanay kami kag kasadya lang. Nagpalitrato kami, e. Sus, ang seatmate ni Manang Ebon nga si Sandra kaimaw namun man gid sa pagpalitrato pagkatapos pagkilalahanay.\nAng ginpadara kang Dios kanakun ay ang anghel na paagi kay Sandra. Natugruan ako kabakud sa paghulat. Sugid ni Manang Ebon, nag-agto run tana sa guwa kang bilding basi kuno rugto ako gahulat kana. Paano abi nag-agi tana sa iba nga dalan hay wara man it bagahe. Nagpalitrato anay kami sa Welcome to Portland kag may tawo gusto bul-an kami imaw nga darwa. Kuon na pa kanamun pag-retired na mabalik sa Pilipinas kay nagustuhan na ang Boracay.\n(Pagapadayunon sa Sunod nga Semana)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2015\/10\/28\/ang-pagbisita-ni-manang-ebonia-v-seraspe-sa-maine-usa-tsapter-1-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T05:06:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00016.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9971415997,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":30,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9971415996551514}","num_words":963,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.274,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang McKeown Wahoo\nAng dyang pagtipon abay sa mga kaadlawan sa bulan kang Hunyo. Masadya man gid nga ang kapamilya nagatipon sa pagsaulog. Kang 2012, nag-graduar si Sarah sa kolehiyo kag si Kate sa high school. Tuig nga dya, si Suzy sa 8th grade. Dyang pangatlo nga tuig kang selebrasyon natabo kang nagligad nga ika-23 kang Hunyo.\nBag-o ang dyang adlaw, ga-preparar kami ka mga iraha nga pagkaun. Para sa appetizer nga vegetables, chips & dips kag salad. Ang indi madura sa listahan amo ang lumpia kag cake kag ice cream. Kada pamilya may ginadara nga pagkaun. Tungud nga ang lugar kang akun manugang sa Turner mga isara ka oras ang distansya sa akun balay kon kaisa nagaturog na lang kami sa balay nanda para makabulig preparar ka baboy nga rilitsuon. Ginadara gid sa manug-ihaw kag ginabuol kon handa na sa amo nga adlaw.\nSa gabii nagaumpisa run kami ka padabok kang kahoy para may kalayo kag handa sa masunod nga adlaw. May oven para sa paglitson katu nga tuig 2011 hay ang baboy bilog gid. Kang masunod nga tuig, tunga gilang. Kadya, sa kalayo run lang gid ginlitson para man makatipid kag tunga lang hay ang sangtunga gin-donar sa lodge fund raising para sa isara ka pasyente ni Rick nga gakinahanglan ka lung transfer. Isara pa indi gid man kompleto ang kapamilya sa pagtipon kay ang iba sa iban nga lugar nagaeskuela. Isara rugya si agut ko nga sa California pero sa Oregon nagabisita kadya bilog nga summer. Si Kate naman nagapadayon summer class na sa pagkadoktor. Amo man nga rason ang akun ugangan nga si Papa Bill sa homecare man kag indi ka-byahe kag mabudlayan man ang mga magatatap kana kaimaw ang Mama Pat ko. Gani kulang man gid ang makaun ka bahul nga ihanda. Duru ang mga mabilin nga pagkaun madara pabalik pag-uli sa balay.\nAy, kanami lang kag kasadya ang pagtiriripon imaw ka mga kapamilya. Kahiridlaw man ang wara ka imaw sa selebrasyon. Pero may masunod pa man nga tinuig… kabay pa.\nAng mga cupcake kag cake nga may nasulat nga Annual McKeown Wahoo rian gin-preparar raha gid ni Sarah. Kasadya lang gid kon oras run nga magkirinaun kadyang cake kag cupcake. Kay man maumpisahan na ang tawag nga \"Gusto mo ang Bunny poops?\" \"Ano nga klase ka bunny poops ang gusto mo? kag pili ka lang.\" Matalangkaw kaw lang gid sa mga ginahambal ni Sarah kag mga magsugpon nga may ginakanta nga natungod sa tae samtang ang tanan nagakaun kadya nga cake. Hasta na lang maubos ang ginakaun nga cake..iba dyan nagaurubo na lang masalmukan ka chocolate cake kag makahambal nga \"Gusto ko pa ang bunny poop!\" Hahahahaha.. Ay kasadya man gid!\nPagkatapos kang karan-anay amo ang sugidanunay. Tion dya nga kami nga tanan may isugid ka mga \"Embarrassing kag Happy Moments nga kaimaw ang Lola Pat.\" Nagatalangkaw karadlawon lang gid si Mama Pat sa mga narisari nga ginaistorya natungod kana. Abaw ah, ako ang una nga nagahambal tungod ako ang una nga asawa ka bata na (1st daughter-in-law). Pirme ako ang nagauna sa kon ano nga pagsugidanunay kang pamilya natungod ako ang ginatugruan ka dungug kag bulahan bilang nanay ka mga apo na bisan wara ang akun kapihak. Siyempre mayad tana akun masugid tungud ako lang ang una nga gintugruan na ka recipe nga \"Winnie Noodles\" kag una nga gintugruan ka mga alahas kag iba pa. Mahambal na lang nanda ang \"Wow kag Blessed gid ako kay Palangga ako ni Mama Pat.\" Salamat sa akun mga in-laws, ang andang pagpalangga kanamun sanda dyan man gid padayon suportar bilang kapamilya. Bisan rayuay kag talagsa man gakiritaay kon indi lamang sa mga ginasaulog nga holidays, kaadlawan kag selebrasyon hurungdon ang mga tiempo sa pagtiripon kay ang tanan masaku man sa mga ulobrahun kag sa adlaw-adlaw nga ginaatubang.\nDayawon ang Dios sa mga pagpakamaayo nga mapinadayunon ang gugma ka tagsa kanamun nga nagapabilin sa kada isara. Salamat sa Ginoo sa akun mga in-laws.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/28\/ang-mckeown-wahoo\/","date":"2017-05-23T05:03:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00551.warc.gz","language":"krj","language_score":0.963519454,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":26,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9635194540023804, \"hil_Latn_score\": 0.035211145877838135}","num_words":653,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ano ang Imo Rason?\n—2 Corinthians 4:16-18\nPira ka beses nga may nagapamangkot kanakun kon ano nga rason? Rason sa ano? Rason sa pagkasadya. Sa kon ano man nga rason amo ria ang ginpamangkot kag may sabat ako rugya.\nDuro nga bagay ang mga ginapamangkot nga may rason man gid. Atun bala ipamangkot sa atun kaugalingun kon andut rugya kita? Indi ako rugya para magyuhom, indi ako rugya para sa akun kaugalingun, indi ako rugya para sa akun kalipayan, ukon para sa akun pamilya. Rugya ako para sa Dios. Kon ikaw ang tagsunod ni Hesukristo, amo lang ria ang isara ka rason nga magapaginhawa.\nAng matuod nga Kristiyano ang ana kabuhi ginapakita sa tanan nga gakabuhi nga may Dios. Ang epekto ka anang pagpakita ka kabuhi indi gadepende sa mga mayad nga hitabo nga personal na eksperyensyahan na. Amo nga andut may Krsitiyano nga may cancer, Kristiyano nga may prodigals nga mga kabataan, may mga Kristiyano nga negosyante nga naduraan ka propriedad, kuarta kag na bankcrupt, may mga Kristiyano nga nagaatubang ka mabudlay nga problema nga kon ano ano lang nga nagaabot sa kabuhi. Madalum ang pagkaiba sa tunga kang bata kang kaharian kag bata kang kalibutan kon paano magdara kag mag-atubang ka mga kabudlayan sa kabuhi.\nPamangkuta ang doktor kon tana nakasaksi sa magkaiba nga Krisitiyano nga ginikanan nga nagadaralagan paagto sa emergency room nga ginakaptan ukon ginakungkung ang madali na lang mapatay nga bata kag ang tagipusuon nagakapihak kag nagasagap kang kasadya ang mga nagaatubang ka pareho nga nightmare.Sanda makasabat kanimo nga ang diperensiya paris lamang ka adlaw kag gabii nga may kasanag kag may kadulum.\nKon ano man nga imo kadya ginaatubang sa imo pagbasa kadya nga dinalan kag nagalantaw ikaw kang kaaram, rugya—kadya gid nga momento-ang imo sitwasyon oportunidad nimo nga madara ang kasanag ni Kristo paagi kang imo nga pagkabuhi nga anda man ginaturuk kag gina-obserbahan halin kanimo. Imo man mapakita ang kabuhi nga may Dios. Ma-realizar mo ang realidad kag makupkupan mo nga halug sa imo tagipusuon kag dya ginapaabot ang una mo nga gapitikpitik nga kasadya kag ang nagailig mo nga kasadya kag sa katapusan ang magabuhos nga baha kang imo kalag sa kasadya.\nPero indi mo mabutang sa finale ukon kongklusyon nga imo naatubang ang mga pagbaylo bisan pa sa kabudlay nga sa imo lamang nga kaugalingun. Indi mo dya makonsidera nga kasadya kon ang imo ginasudlan imo itsura kag lawas ka mga pagkaun para lang madura ang imo kasakit. Indi mo man makonsidera dya nga kasadya kon ginabuta mo lang ang imo isip ka mga entertainment para ma-distract ikaw sa imo kasakit.\nAng akun pangamuyo:\nAmay namun nga sa langit, akun naisip ang mga pagtiraw sa akun kabuhi sobra ka mabug-at kon akun lang pagaisipon kon sin- o magalantaw ka akun pag-antos ukon pangabudlay sa pag-atubang kang kabuhi nga gakabuhi sa gihapon para Kanimo makahambal nga ako ehemplo. Buligi ako nga indi magpagamo sa Imo mga pang-obra para mangin mayad kag igiyahan mo ako nga simple magatuo lamang kanimo kag ang resulta makahambal para kananda nga tanan ang nagakinahanglan mabatian mo. Indi ko man maman-an kon sin-o sanda nga matandug paagi kanakun. Ako magapadayon nga imo suruguon kang Imo mga alima. Sa ngaran ni Hesus Kristo. Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/24\/ano-ang-imo-rason\/","date":"2017-05-23T05:03:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00553.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9856466055,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9856466054916382, \"hil_Latn_score\": 0.014104445464909077}","num_words":534,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.318,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.988,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Ikalima nga SONA ni PNoy' ni John Iremil E. Teodoro\nGusto ko ang mga SONA ni PNoy hay tana ang pinakauna nga presidente nga ang pulong natën ang ginagamit na. Mas rakё ang makaintiyende. Pati mga drayber kang traysikël sa andang mga paradahan nagapamati kana kag makatëgda parti sa ginpanghambal na.\nPero amo dyang ikalima na nga SONA ang pinakagusto ko. Una, nabuhinan ang pagpang-away na. Nagapati ako nga kurap gid man si Gloria Macapagal Arroyo kag dapat gid man dya mapriso (kag daad bëkën sa presidential suite kang sangka hospital), pero daw bëkët nami kon ginamulay na dya sa anang SONA. Uyang ka tiyempo kag indi takёs ang mga kurap nga pareho ni Gloria na estoryahan pa sa SONA. Siguro sa iban nga forum puwede pa.\nAmo ria nga gusto ko kaina nga wara ginmitlang ni PNoy ang ngaran nanday Juan Ponce Enrile, Jinggoy Estrada, kag Bong Revilla—mga senador nga napriso kadya tëngëd sa mga akusasyon kang kurapsiyon. Kundi wara sanda natugruan it importansiya. Daw wara rën sanda.\nRakë siyempre ang kulang sa report ni PNoy sa anang mga \"boss\" (ukon mga \"bosslot?\"). Kon magsëlëng kita sa atën palibot, tuman pa ka rakë ang dapat himuon kang gobyerno. Bisan hambalën pa ni PNoy nga okey ang atën growth rate kag okey rën ang atën credit standing kag bëkën rën kita ang ginatawag nga \"sick man of Asia,\" mga macroeconomics lamang dya. Kon sëlngën gid man ang macroeconomics kang atën pungsod kadya, manami. Manami ikumpara sa iban nga mga pungsod sa Asya. Ugaring problema gihapon ang microeconomics. Ang mga manggaranën nga negosyante lamang ang makabatyag kadyang pag-ugwad kang ekonomiya kag wara pa dya mabatyagan bisan kayët lang kang mga ordinaryo nga empleyado, obrero, mamumugon, kag mga imol. Miyentras tanto nga indi mabatyagan kang mga imul ang pagnami kang ekonomiya, lagpok man gihapon ang grado kang sangka presidente.\nHalimbawa ang ginapahambog na nga pagpasugot kang European Union nga makabiyahe rugto ang mga eroplano kang Philippine Air Lines, sin-o karia ang makapulos kundi ang mga manggaranën lamang nga may pilak para magbakasyon sa Europa, ukon ang mga OFW nga siyempre napiritan bayaan ang pamilya hay wara it maobrahan rëgya sa Pilipinas. Antuson ang pag-isarahanën sa abrod kaysa dërërëngan sanda kang andang pamilya nga mapatay sa gëtëm.\nAng presidente nga nakita ko kaina sangka tawo. Tawo nga nabëdlayan kag nakapuyan man. Tawo nga nasakitan man kon ginamulay. Tawo nga may dëngëg kang mga ginikanan kag pamilya nga ginaamligan.\nIndi gid man manigar nga sangka hasyendero si PNoy. Ginbata sa manggaranën nga pamilya kag iba siyempre ang reyalidad kaysa mga ginbata sa makasarangan lang ukon mga imul nga pamilya. Amo ria siguro nga rakё tana indi makita nga pag-antus kang mga pobre sa Pilipinas.\nSa pihak kang mga makita natën nga mga kakulangan ni PNoy bilang presidente, indi mahimutig nga bëkën tana it matakaw, nga bëkën tana it kurap. Bahël dya nga bagay. Indi natën dya mahambal sa mga nagriligad nga presidente pareho nanday Fidel Ramos, Joseph Estrada, kag si Gloria nga bëkën gid it glorya ang ginadara kanatën. Si Cory, bëkët man daan tana ang nagpanakaw kang tana presidente, nagpinagusto man ang mga paryente kag mga tinawo na. Amo gani may ginatawag kato nga \"Kamag-anak Incorporated.\"\nNagustuhan ko ang punto ni PNoy nga kon ano man ang mga manami nga pagbag-o ang natabo sa kadya sa atën pungsod, daad dya sangka manami nga umpisa lamang kag daad ang mga masunod kana nga presidente padayunon dya agëd padayon kita sa pag-ugwad. Nagapakita lamang dya kang anang pagkamapainubuson.\nImportante matuod kon sin-o ang masunod nga presidente. Kon matabuan nga kurap liwan pareho ni Gloria, mabalik liwan sa uno ang atën macroeconomics. Hambal gani kang ekonomista nga si Winnie Monsod, handa rën ang Pilipinas sa paglëpad. Ti, kon matakaw ang mabëlës kay PNoy, basi magluyloy liwan ang atën pakë.\nAbaw, wara gid ako it sarig kay Bise Presidente Jejomar Binay. Sëlnga ay, harus tanan sanda sa pamilya nanda may puwesto sa gobyerno. Magluwas kana nga bise presidente, may senador pa, may konggresman, kag may meyor. Indi ako mangësyan kon ang sangka kuti nanda baranggay kapitan sa Makati. Ang nepotismo sangka senyales nga bëkën it mayad nga mga politico ang sangka pamilya. Sёlnga ay ang mga Marcos, ang mga Estrada. Ti, maiwan kita hay si Binay ang nagapanguna sa mga sarbey?\nWara rën si Mar Roxas. Nakita kang tanan ang non-presidentiable nga ugali na kang magbagyo Yolanda. Dugangan pa lang asawa na nga journalist kuno pero nangin apologist. Mayad hay gintarayan kang taga-CNN. Si Grace Po hambal nanda basi puwede man pero wara pa man gid dya it may napatunayan. Delikado. Si Chiz Escudero, tuman ka trapo. Daw mayad lang magwakal. Kanugon gid nga napatay si Jessie Robredo.\nMay ginapanëmdëm ako nga basi pwede. Si Governor Vilma Santos-Recto. Mayad ang pagpadalagan na kang Syudad Lipa kang tana nangin meyor. Kag kadya nga gobernadora tana kang Batangas, mayad man ang pagpadalagan na. Kag daw masarigan si Ate Vi nga indi mangin kawatan. Siguro kinahanglan na lang kang mga mayad kag maaram nga gabinete. Ang importante, may integridad ang presidente kag si Ate Vi may amo kadya.\nTi, paano bay tana ang bana na? May namangkot. Trapo gid man abi. Maan, sabat ko. Mangadi rën lang kita, e para sa milagro. Si PNoy kato wara man ria ginaestoryahan nga magpresidente. Napatay si Cory kag naambunan kang Cory Magic, ti nagdaëg. Kon paminsarën, ang pagkapresidente ni PNoy daw milagro. Siguro puwede nga magmilagro pa liwan. Magsarig lang kita sa kamayad kang Ginuo.\nNaghibi ako kang maghibi si PNoy kang ginhambal na kon kadya tana mapatay, husto rën kag kontento rën bala tana sa mga nahimu na? Hambal na kuntento rën tana kag napësâ ang anang limëg. Nag-igham tana kag naglab-ok anay kang tubig. Sa katapusan, atubangën gid man natën ang atën kaugalingën kag pamangkuton kon nahimu bala natën rugya sa ibabaw kang kalibutan ang gusto natën himuon. Ang mga hirimuon nga dya bëkën lamang para sa atën kaugalingën kundi para man sa atën mga isigkatawo.\n[28 Hulyo 2014 Lunes\n8:30 t.g. Rosario, Pasig]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/08\/03\/ikalima-nga-sona-ni-pnoy-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-05-23T05:04:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00038.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9954723716,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9954723715782166}","num_words":1000,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.335,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pag-preparar sa Byahe\nAng sara pa gid nga naka-pasaku kanakun amo ang pagpreparar kang byahe paagto sa Europa. Kinahanglan kang Schengen visa. Duro mga kinahanglanun nga mga papeles. Tungod ang agto ko rugto bukut ti opisyal kungdi lagaw lang, kag daw mga pira gawa ka banwa ang agtunan, kinahanglan ko planuhon kamayad. Kung mag-attend lang kang meeting sa sangka lugar, hulas lang hay ang kinahanglan lang nanda amo ang invitation letter halin sa organizer kag ang imo hotel reservation. Pero hay ang agto ko rugto malagaw, dapat may kompleto gid nga itinerary. Ang una ko nga plano, bisitahun ko ang mga amiga ko rugto sa lain-lain nga syudad. Ugaring hay tungod man sa oras kag sa budget nahimo na lang nga tatlo ka banwa ang akun agtunan. Ang mga imaw ko tana hindi run nanda kinahanglan ang visa magsulud sa Europe.\nDuro gid ang akun ma-hidlawan rugya sa Thailand kung rugto run ako sa UK. Man-an ta man nga lain rugto ang pagpangabuhi kag pagsinarayo kang mga tawo. Ilabi na gid sa banwa nga agtunan ko, daw malaka sa wara gid ang Pinoy nga masugata mo. Halin sa tyempo, sa pagkaun, sa interaksyon kang mga tawo, sa simbahan, kung sa diin-diin lang kag kung ano-ano lang, lain gid rugto. Mayad lang kung imaw mo ang imo pamilya, ukon duro kamo nga mga kasimanwa nga naga-iririmaw, daw hagan-hagan gawa ang mabatyagan mo nga kahidlaw.\nUgaring amo gid ra ang pangabuhi. Ang kada minuto nga atun ma-eksperyensyahan sa kadya nga mga inoras, may balor sa atun pangabuhi, ilabi na gid sa mga sunod nga mga tuig. Ayhan makapinsar kita kung kaisa nga, \"Ano man dya akun ginahimo man? Andut rugya ako sa marayu? Naga-uyang lang ako kang akun tyempo kag kabuhi rugya.\" Ugaring makita natun sa sunod nga mga tinuig nga parte gle to kang atun kabuhi nga gina-pabaskug kang Ginoo ang atun kaugalingon, agud nga maging mas mabaskug kag mas mapag-un pa gid kita sa mga lain-lain nga butang nga atun masalampuwa sa sunod nga bahin kang atun kabuhi.\nGani nga hindi run ako magsagi reklamo…kag magpadayun nga mag-pasalamat sa Ginoo, bisan diin man ako sa kalibutan maagto. Tungud man-an ko man nga rugyan ang Ginoo pirme imaw kanakun, bisan naga-sinaku, ukon naga-pahuway lang … sa kada oras.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/04\/pag-preparar-sa-byahe\/","date":"2017-05-23T04:57:13Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00602.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999917984,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999179840087891}","num_words":376,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.348,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Pagsalbar kang Yuhum\nGinpisa-pisa ako ni Mama ka pamangkot: kasan-o pa ria nagtubo? Andut wara kaw nanugid?\nDayon ko kipot-hugut ang akun bibig. Ginpabangirit liwan ako ni Mama ugaring indi na mabuksan ang akun baba. Sa tuman nga kulba, naghibi ako kag sa akun pagngurahab, amo kag ginsal-ut na ang ana'ng tudlo sa akun baba kag gintirawan nga hunga-hungaun ang onto. Nagpabilin dya nga mabakud pa sa harigi kang amun balay. Ay sus, kinahanglan gaboton ria! Malyag kaw magsangkil? Ano 'kaw baboy-talonon nga nagasarangkil onto? Nadugangan run gid ang akun hibubun-ut sa pagpaminsar kang itsura ko nga daw baboy-talonon. Kato nga gabii, dapli sa amun iyapon ang istorya kang akun nagatubo nga sangkil. May pangyam-is pa nga istorya si Tatay kon paano nanda nga magburogto kauna ginahigtan ka hilo-beynte ang anda'ng nagahunga-hunga nga onto, ginalawig sa harigi kag dayon lumpat ukon dalagan. Kangiridlis paminsarun ang onto nga nagatabid sa hilo-beynte kag nagawatay-watay sa kilid ka harigi.\nTagparamunga kato ka kabugaw. Ginhagad ako ni Nanay kag ni Tatay nga mamasyar sa balay ni Auntie N agud manguhit kuno ka kabugaw. School nurse si Nanay sa sangka high school kag si Auntie N ang dentista. Sa tabuk ka irigasyon ang balay ni Auntie N kag naglatay kami sa malapad nga kawayan nga tulay. Nakita ko ang sangka puno ka kabugaw nga daw nagapang-agda, sa pagkaduro ang bunga. Pagsamput namun sa gate amo man kag nagapaguwa si Auntie N sa anda'ng balay. Ginhambalan ni Nanay nga mangayo kami ka kabugaw kag gin-agda kami ni Auntie N pasulud. Madiretso run raad ako sa sulud ugaring nag-umpisa sanda ka istorya sa Ininglis. Nagaeskwela run ako kato sa Prep kag nagkapamurot ka Ininglis nga mga tinaga nga gintudlo ka mga madre kang Assumption. Nakapanilag man ako sa opisyo kang akun mga ginikanan kag anda'ng mga ka-edad. Wara gid ako ti sarig kon maghambal sanda sa Ininglis bangud laban gid nga ginalibak nanda ikaw nga bata ukon, may istorya nga gusto nanda ihinago.\nGani daw nag-init ang akun talinga kang nabatian ko ang mga tinaga nga \"tooth\" kag \"pull\". Wara gid ako magsala, ako gid e! Sa hinali nanginpadlos ako sa naghugut nga kaput ni Nanay kag Tatay kag nagdalagan pabalik sa latayan nga kawayan pauli sa balay. Napiritan sanda sa paglagas kanakun nga nagahiribiun kag nagaparanambitun: kuon ninyo manguhit ka kabugaw gali tooth pull! Sa urihi nadakpan gid man ako, gingapos kag ginpirit magbukas ka akun baba sa pagbaton kang sentensya nga ako bata kag bukut baboy-talonon nga may sangkil. Kato nga mga tinuig 1966 ukon 1967, wara pa nauso sa banwa ang \"anaesthetic gel\" kag ang anesthesia nga injection ginatigana sa mga mal-am nga may permanente run nga mga bangkil.\nNaglipas ang masobra kwarenta anyos halin kang una ko nga pagpamingaw. Rugya run ako sa America. Naman-an ko nga may bag-o run nga mga pamalhit kag pamaagi ang mga dentista sa bilog nga kalibutan agud indi mabatyagan ang sakit. Ugaring nagapangibabaw gid ang kahadluk kag kakulba gihapon. Sa kabuhayun nga wara't sabid ang akun yuhum kag natugruan ko ang akun baba kang harus tanan nga nagustuhan kang akun mata. Gani kang nagbusug ang akun onto, ay abaw nga sa pagkasakit gid, Kuya Eddie! Nag-emergency appointment sa dentista, gin-xray, wara man ti nakita nga diperensya. Suspetsa, may nipis pa sa malabuhok nga litik nga wara masapwan ka x-ray. Ang akun dentista nagapangtinlu, pangpasta kag nagapanghimo pustiso pero wara pagpanggabot ka onto. Tungud sa ano? May espesyalista. Ang endodontist amo ang magasentensya kon bala ang onto gaboton ukon sarang masalbar. Dumduman ko kauna kang nagaeskwela ako sa college, nauso ang pustiso. May mga boardmates ako kato nga daw nagamun ka agto sa dentista agud magpagabot. Mayad kuno ria agud indi run sanda kabatyag pa kang busug ka onto. Kapin pa, nanamian sanda magpustiso. Maan lang pero siguro urihi run lang sanda naghinulsul.\nKang nagapungko run ako sa siya ka endodontist, ginpakalma ko ang akun pinsar sa pagturuk sa sangka abstract painting sa dingding. May mga rectangle kag square, may mga daw barandilya nga daw hagdan man. Baog nga kanaryo kag asul ang mga kolor. Ang nagakubay nga itum nga mga linya daw mga subay nga nagakamang. Andut amo dya ang dekorasyon sa dingding man? Nagaparangramig run ang akun mga palad. Gintirawan ko gid nga mag-relaks kang ginliwan ang x-ray. Mas high-tech pa gid siguro ana gamit hay nakita na gid man ang manipis pa sa buhok nga litik. Pagkatapus mahaplusan kang daw mahamot kag matam-is nga anaesthetic gel, gin-ukay ko sa akun paminsarun kon bala may nabilin pa ako nga kaisug. Injection run kara sunod gani nagpiyung run lang ako. Ang nagaparangmilit ko nga kaisug naubos gid sigput sa akun pagnganga. Ginhambalan ako ni Dr. E: deep breath, just a little pinch… you're gooood…one more on this side… yes…good girl…aaaand… we wait. Kaduro nga mga paghulat ang atun nahimo sa atun kabuhi. Ang paghulat sa pagahimuon ka dentista isara sa mga daw ginadalian mo nga daw wara man.\nNagaparanig-a run gali ang akun kalawasan, ang akun abaga nagaalsa. Daw mapunggan ko gid abi kon makabatyag gid man ako ka sakit pero nagaparangdamul run ang akun sampihak nga uyahun. Kon sarang lang raad padamulun man ang akun panghuna-huna agud indi ko mapinsaran kon ano ang ginahimo sa root canal operation. Ginapanuruk ko ang akun pagkali ka dandelion sa hardin kon summer – kaurumul ang ana'ng gamot nga sa pagkalabug, sa pagkadalum. Kinahanglan sigputun ang gamot agud indi run magduro pa ang dya'ng dandelion nga peste sa lawn. May mga weed spray man pero la-in gid kon ginakali mo. Ayhan naumul man dya'ng endodontist ka sigput ka gamot kang akun onto. Ang masobra kwarenta minutos nga pagnganga isara ka pagpanghangkat sa sag-ang kag pinsar ka sangka talawit pero nasalbar gid man ka endodontist ang akun onto.\nDarwa pa ka mga pagbalik-balik sa dentista ang akun gin-antus. Tuman pa gid nga paghulat, pagnganga kag pagbaid agud mahuman ang akun wara't pugung-pugung nga yuhum. Ang kabugaw nga wara ko makuhit kato nga adlaw kang una ako gindara sa dentista nagapabilin sa pagpanghangkat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/20\/sa-pagsalbar-kang-yuhum\/","date":"2017-05-23T04:59:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00117.warc.gz","language":"krj","language_score":0.997998476,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9979984760284424}","num_words":999,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.306,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagbaton kang Pagtudlo kang mga Maaram\nAng pagpamati ka hambal kag pagtudlo halin sa maaram nga mga tawo mas mayad sangsa nagahuni ukon nagahagung nga kanta kang buang. Isara dya ka pamensaron kanatun nga mga napaslawan; mga wara kabati, ukon nagpalapus sa pihak ka talinga, kang pagtudlo kang mga maaram.\nKon kaisa ang maaram nga tawo daw parehas lang ka sangka amo ukon boss nga nagatugro ka pag tiraw para maman-an ukon makita gid kon paano ang atun mga pang-obra: kon dya mayad ukon indi; kon dya matuod tukon tama nga pag-obra. Gani halin sa anada mga hambal ukon tudlo, matun-an natun ang mga leksyon para mapaugwad ang atun ikasarang sa pag-obra.\nHalimbawa bala parehas kang atun pag-eskuwela halin sa elementarya, high school kag hasta kolehiyo sa kon ano man nga kurso ang ginbuol, ang pagtudlo ka may aram sa pagtudlo kag sa anang mga pag-training, ana magamit sa adlaw-adlaw nga pagpangabuhi. Bisan sa mahulas man ukon mabudlay, magapabilin nga may leksyon kag may ibunga nga mayad sa pangabuhian. Bisan man ang wara ti natapusan nga mataas nga edukasyon basta may skill, magamit na man dya sa pagsagap ka obra kag pagserbisyo man sa katawhan.\nKar-on, kita bala nagapamati sa mga hambal ka mga may aram? Abi sa kaso ka mga estudyante? Ka mga bata sa anda ginikanan?\nKon kaisa ang hambal ka mga maaram nga dya mahimo maghalin man sa imo asawa ukon bana, amigo ukon amiga, pastor ukon therapist, ukon halin sa doctor kag manugbulong, ukon halin sa isara ka abogado ukon abogada, halin sa imo maestro ukon maestra. Dapat gid nga bukas man kita kag handumon ang pagpadayon nga pagtuon ilabi kadya nga panahon nga kaduro ka bag-o kag lain. Batunon natun nga halug sa atun tagipusuon ukon pagatun-an ka mayad para mapamatud-an gid man para sa atun ikamayad.\nBisan pa kon kis-a, kag sa una, wara kita nagapati, mas mayad gihapon ang magpamati. Ilabi na sa mga maaram nga tawo nga nagatugro ka mas duro nga oras kag atensyon sa anda espesyalisasyon. Kag labaw sa tanan, man-an natun nga dyang Maaram nga Tawo amo ang Dios kag ang anang mga leksyon sa Bibliya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/21\/pagbaton-kang-pagtudlo-kang-mga-maaram\/","date":"2017-05-26T20:46:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00413.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9943515062,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":13,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9943515062332153}","num_words":357,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Pagliwa-liwa sa Maryland Renaissance Festival' ni Joselito \"Pajo\" Padulla\nNaimbitaran ako nga magduaw sa tumalagsa-sangka beses kada tuig nga okasyon rugya sa Maryland nga amo ang Maryland Renaissance Festival. Ang ideya parte sa okasyon amo ang pag re-enact sa pangabuhi kang sangka komunidad sa Revel Grove, Oxfordshire, England kang tuig 1520. Ginahiwat ang diya nga festival kada tuig halin sa manugtapos nga semana kang Agosto hasta sa ikarwa nga semana kang Oktubre.\nManami ang panahon kang akon pagbisita. Maramig gawa ang dapya kang hagin nga ginabalanse kang sirak kang adlaw amo nga indi gid tam-an ka maramig ukon mainit. Tama lang. Pag-abot pa lang sa gate, nadugangan ang akon excitement. May mga tag-asan nga mga tawo nga nagasugalaw sa mga bisita. Daw haros siyam ukon napulo ka piye ang andang kataras-on kag may mga bulak sa anda nga mga bayo nga manami gid turukon. Amo siguro diya ang mga diwata kang lasang.\nPagsulod sa Revel Grove village, daw piyesta gid man ang pamatyagan. Ang diperensiya lang, daw matuod gid nga nagbalik ako sa panahon nga sa sine ko lang makita — mga eksena sa mga pelikula nga Braveheart, The First Knight, Joan of Arc, King Arthur, Merlin..ahh..kag duro pa gid nga iba nga indi ko madumduman. Paborito ko gid maglantaw kang mga pelikula nga medieval ages ang tema. Pati ang mga tawo nga bisita sa village, nakapamiste man suno sa tema kang festival. Nadugangan pa gid ang akon kalipay kang nakita ko ang bandera kang aton pungsod Pilipinas sa sangka balay nga naga-display kang mga costumes!\nKag siyempre indi ko gid malipatan ang manamit nga turkey leg nga puerte ka saboroso! Wara tana diya ginadapli sa kan-on. Bahol-bahol nga paa kang pabo nga ginapang-it mo asta tul-an lamang bilin, medieval style! Ang pinaka-highlight kang akon pagbisita amo ang sikat nga Jousting Tournament. Diya ginahiwat sa korte ni King Henry VIII. Amo diya ang pagkontesanay kang mga kabalyero sa korte kang hari kag ang kontra amo ang mga kabalyero sa ingod nga mga villages. Ang mga kabalyero o kon knights sakay sa anda nga kabayo nga may labog nga armas nga himo sa kahoy. Mag atubangay ang kabalyero kag magpadalagan kang madasig kang anda nga kabayo paagto sa kada sara. Paunahay igo sa kontra kang labog nga armas. Kun sin-o una igo o kun mahulog sa kabayo amo ang mapirde. Naga amat-amat ron ramig ang dapya kang hangin pag-abot sa kahapunanon. Amat-amat run man sirum. Nagdesisyon ako nga mag-una uli hay agud to malikawan ang trapik kang mga sarakyan kun igo gani magdurungan uli ang mga tawo. Ikatlo ko run diya nga tuig sa pag atendir kang Maryland Renaissance Festival. Apang kada tuig may bag-o nga eksperyensiya. Sa sunod tuig mabalik ako liwan. Ano ayhan ang manami nga kostyum?\nDaw bata ako nga nalipay gid sa paglibot-libot kag pagpanilag. Kun kis-a may masug-alaw ako nga-welcome sa manami nga British accent nga nagakuon, \"Greetings, me Lord, welcome to Revel Grove!\". Duro nga mga entablado ang makita sa kada binit kag may mga nagapasundayag kang nagkalain-lain nga paragwaon. May komedya, drama, madyik, may nagalatay sa lubid, kag may mga musikero man gamit ang bagpipes kag drums!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/10\/26\/pagliwa-liwa-sa-maryland-renaissance-festival-ni-joselito-pajo-padulla\/","date":"2017-05-23T05:02:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00176.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8659853935,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":32,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8659853935241699, \"hil_Latn_score\": 0.09911496937274933, \"ceb_Latn_score\": 0.02050105854868889, \"cgc_Latn_score\": 0.011848070658743382}","num_words":521,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.357,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.932,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Masinadyahun nga Tagipusuon\nImo ginbutang ang kasadya sa akun tagipusuon.\n-Salmo 4:7\nMasinadyahun nga Tagipusuon, akun dya naiisipan nga titulo kang ako nagaistorya sa kay Inday Mel a.k.a. Laylay Melanie Hontiveros Agana sa grupo kang taga-Patnongon. Darwa lang kami nga nagakadlawanay sa amun nga pag-istoryahanay katu, sabat sa nasulat na nga mga komento kag makaharakhak kaw man gid. Amo gani nga nasambit ko kana nga siguro nami dya nga ititulo sa masunod ko nga blog.\nIndi natun ginaistoryahan ang natungod sa itsura kang sangka tawo rugya kundi ang natungod sa tagipusuon ka tawo. Ang makita bala ka mga tawo sa publiko nga pangsulod nga kasadya, ukon ang nagahalin gid sa tagipusuon nga kasadya sa itsura. Kag indi natun maitago ang mga bagay nga dya hay kon ano ang sa tagipusuon ka tawo makita sa ana mga mata, aksyon kag panghambal.\nAng pagkabalaan kag pagkasadya magkaimaw nga mga butang. Tuod ang Balaan nga Kasulatan o Bibliya nga nagahambal nga ang masinadyahun nga tagipusuon nagapakadlaw kang panguyahun kag ang masubo nga tagipusuon nagapasubu man kang kalag (Salmo 15:13).\nAng abilidad sa pagpakadlaw, amo man sa pagkadlaw, nagapakita kang pagbalanse sa pagkabuhi. Ang pagkadlaw ang makabuol ka atun mga tensyon kag mga kabalaka halin sa kon ano nga mga problema nga makatugro ka indi mayad nga baratyagun hasta sa sakit sa atun kalawasan. Hambal gani sa Salmo 17:22, ang masinadyahun nga tagipusuon amo ang mayad nga bulong.\nAmo dya ang isara ka nabuol ko sa akun Tatay, ang pagyuhom nga may kasadya. Bisan pa may problema, kon mag-istorya tugroan na gid ka halimbawa nga makatugro kasadya sa nagapamati kana. Sigurado gid nga ipamangkot na kanimo kon masadya bala ang imo tagipusuon. Hambalan na ikaw kara timo nga kadlawan mo na lang ang problema bisan ano pa kabahul ukon kabug-at, pas-anun mo na lang nga may pagyuhom kag ipaabot ibalik sa Dios ang ginaproblema mo para mabuligan na ikaw sa pagpas-an. Nagpas-an gani bay ang atun Ginoong Hesus kang mga kabug-at sa Krus kang Kalbaryo.\nIsarig natun kag itugyan sa Dios ang tanan para makapahuway man kita. Sa pagtuo kag pagsarig, rugya nagatubo ang kasadya kang tagipusuon, ang masinadyahun nga tagipusuon!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/01\/masinadyahun-nga-tagipusuon\/","date":"2017-05-26T20:38:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00448.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9949912429,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":32,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9949912428855896}","num_words":354,"character_repetition_ratio":0.072,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Balay sa Bîbîan kang Lake Lenhovda ni John Iremil E. Teodoro\nGINSUG-ALAW ang akën panërëkan kang kalmada nga tubig kag lagtëm nga palibot pagsëlëd namën sa balkonahe nga napalibutan kang dingding nga salaming. Ang lamesa nabëtangan kang mga tasa kag platito nga may disenyo kang mga bulak kag may nagakanang-kanang nga bulawan nga kutsarita. Daw nagsëlëd ako sa set kang pelikula nga ginabase sa sangka nobela ni Jane Austen.\nAlas-tres ti hapon kag masanag ang sirak kang adlaw nga nagpasiri sa dëag kang mga kahoy kag kabulakan sa palibot. Sa unahan may nagairinggat nga daw mga diyamante sa panit kang tubig. Amo dya ang Lake Lenhovda, ang ranaw nga pira ka beses ko rën ginapanaw ang mga inas kag dalan sa paglibot kadya.\nIndi pa tuman ka ramig. Ginsab-it namën sa wrought iron nga sarab-itan ang amën dyaket kag ginbilin man ang amën sapatos. Halin sa mayor nga puwertahan, nag-agi kami sa pasilyo nga ang mga dingding buta kang mga peynting. Bukas ang gawang kang gamay nga laybrari nga buta kang mga libro kag dokumento. Antes makaguwa sa balkonahe, maagi anay sa sangka pormal nga karan-an nga ang mga purungkuan daw naghalin sa sangka palasyo sa Pransiya.\nBalay dya ni Margarita, sangka mal-am nga babaye pero ang yëhëm daw mga bulak sa tingadlaw. Maestra tana ni Mimi sa Svenska. Kang una ko pa lang nga adlaw sa Lenhovda, nagsug-alaw namën tana ni Mimi sa grocery store. Ginpakilala ako ni Mimi kana. Sagad tana mag-Ingles. Kag hambal na, imbitarën na kuno kami mag-dinner sa andang balay. Darwa lang kuno sanda kang andang bana sa andang balay kag namî man kuno kon may bisita sanda kon kis-a. May pamilya rën ang andang mga bata kag sa siyudad sanda nagaobra.\nGinpili ko gid ang purungkuan nga nagaatubang sa ranaw. Pamatyagan ko daw nagaparanamgo lamang ako. Kon wara lang nagapungko sa akën atubang sanday Mimi, Juliet, kag Jonas, makauon ako nga siguro nagadamgo lang gid man ako.\nHalin sa akën ginapungkuan, makita ko ang gamay nga bandera kang Sweden sa terasa sa sagwa. Sa pihak nga balay may bandera man. Kag rugto pa gid sa balay sa unahan, may flag pole gid taná sanda. Haros tanan nga balay rëgya sa Sweden may bandera. Andët nga sa Filipinas tana kon Independence Day lang kami nagapangsab-it kang bandera? pamangkot sa sa akën kaugalingën. Dapat huwadën ang mga Swede.\nKang ginpamëtang ni Margarita ang mga irimnën kag karan-ën sa lamesa, mas nangin Jane Austen rën gid ang eksena: gamay nga termos nga may disenyo kang peras nga buta kang maisëg nga kape, darwa ka bandehado nga metal nga nahapinan kang napkin nga may mga rosas kag buta kang tatlo ka klase kang cake kag cookies, kag gamay nga pilak nga sërëdlan kang sugar cubes kag gamay nga porselana nga pitsel nga may sëlëd nga fresh milk hay naghambal si Mimi nga nagagamit ako kang gatas kag kalamay sa akën kape. Black coffee abí ang uso sa Sweden. Sangka pitsel nga flower saft tana ang para kay Juliet.\nAfternoon tea (o coffee?) pa lang to. Ginsëlëng ko ang mga bulak sa sagwa agëd indi ako mag-isip kang calories. Sara pa, mashed potato kag baked salmon man lang ang gin-igma namën.\nAng sangka rason pa gid kon andët imbitar kami ni Margarita gusto na ma-meet namën ang sangka exchange student halin sa Mexico nga si Oscar. Programa dya kang Lions International sa diin aktibo nga miyembro si Margarita. Darwa ka semana nga maestar kananda si Oscar nga Communications student sa sangka unibersidad sa Mexico. Ang press release abi ni Mimi sa mal-am, kamaan ako mag-Español. Kang ihambal ko kay Oscar nga, \"Hablo Español un poco,\" nagyëhëm tana kag naghambal nga, \"That's all right. I can speak English. That's not a problem.\" Gin-estorya ko kananda nga nag-eskuwela gid man ako kang Kinatsila sa Instituto Cervantes de Manila pero nivel inicial curso tres lang ang natapos ko. Puro lang ako present tense, wara pa it past tense kag future tense.\nBilib sanda kang hambalan ko nga manggaranën ang amën mga pulong sa Filipinas sa mga tinagâ halin sa Katsila kapin pa gid ang Kinaray-a nga mother tongue namën nanday Mimi kag Juliet. Pareho kang lamesa, plato, tasa, kutsara, tinidor, kutsilyo, kag iban pa nga mga gamit sa kusina, nga halin man sa Kastila. Nagkadlaw sanda kang hambalën ko nga magluwas sa pag-isip kag paghambal kang oras, sa Katsila man kami nagapamuyayaw. Nagkadlaw man si Jonas hay pirme na mabatian kay Mimi ang \"diputa.\"\nSadya ang amën istoryahanay samtang nagapangape kag nagaudak kang cake kag cookies. Nagpaguwa man si Oscar kang mga pagkaën na nga dara halin sa Mexico. May dulse nga samlagi. Ang nagustuhan ko, tuman lang garing ka tam-is, ang \"rollo de guayaba\" nga daw gamay nga imbutido nga nahimu sa dëga kang bayabas kag rakë-rakë nga puti nga kalamay.\nIngles ang amën ginagamit sa pag-istorya. Si Jonas sagad man mag-Ingles. Napamensar ko nga siguro gusto lang ni Margarita nga mag-estorya sa Ingles amo nga gin-imbitar na kami. Sari-sari ang topiko. Maghalin sa mga bagyo kag brown-out (nga talagsa pa sa malaka) sa Lenhovda, sa biyahe nanda nga mag-asawa sa New York kang sarang bulan, sa robot nanda nga grass cutter (daw higante nga labëg-labëg ang itsura) nga samtang nagapangape kami malinëng kag wara it untat nga nagalibot sa lawn, ang Swedish nga manunulat nga si Astrid Lindgren, ang mga pagbag-o sa Lenhovda nga mas linëng kuno kato, ang pagpang-agaw kang China sa mga isla kang Filipinas, kag si Duterte hay nabasahan na dya kuno. Shocked gid tana kang istoryahan ko parte sa \"laglag-bala syndicate\" sa airport sa Manila kag adlaw-adlaw kadya, ginapamatay ang mga drug pusher.\nPagkatapos mangape, gin-tour kami ni Margarita sa andang balay. Bisan sa ikarwa nga panalgan, buta kang mga peynting ang mga dingding. Nami ang disenyo kang damaan nanda nga furnace sa ibabaw. May disenyo dya kang mga dahon kag bulak. Wara rën man nanda dya ginagamit hay may electric heater man sanda.\nPagkatapos, gindara na kami sa andang hardin. Lutô rën ang mga raspberry. Namûpô kami dayon kaën. Si Juliet sangka gamay nga pitsel gid ang ginpamëël. Ang robot nga grass cutter gina-charge ang kaugalingën sa charging station nga sa kilid kang balay. Kon mabatyagan na kuno nga manug-low bat rën tana, nagamatumato lang dya agto sa charging station. Natanhagaan gid ako hay wara man nagalukso sa tubig kag wala na man ginapang-utod ang mga bulak kag ang mga puno kang raspberry. \"Swedish technology?\" pamangkot ko kay Jonas nga sangka electrical engineer. \"Yes, Kuya,\" sabat na nga may bugal.\nPagkatapos kaën kang raspberry, nag-grill kami kang daragkël nga kinihad kang baboy kag puti nga hotdog. Para rën dya sa panyapon. Sanday Mimi kag Oscar ang nagsugba.\nSamtang ginahëlat nga maraha ang baboy, ginpamangkot ako ni Oscar kon ano ang klase kang music ang ginapamatian ko pirme. Sharon Cuneta daad hambalën ko garing napensar ko indi na man makilala. Ang ginhambal ko ABBA, nga siyempre sangka Swedish band. Kilala na man kuno ang ABBA. Ginbëël na ang anang gitara sa sëlëd. Ginkuskos na rën dya pagbalik na kag nagtukar tana sa akën atubang. Daw may nagaharana lang e kanakën. Taas nga maniwang nga bata si Oscar. Siguro mga 6'2\". Bëgasën pa dya kag hërëyaën.\nPasado alas-sais kang manyapon kami. Sinugba nga baboy kag hotdog, lettuce salad nga may kinihad nga kamatis kag sandiya, kag potato salad. Nasadyahan gid si Juliet hay may Coke. Sanday Jonas, Oscar, kag Mimi nag-beer. Kami tana ni Margarita, nag-red sweet wine. Manugtapos rën kami kaën kang mag-abot ang bana ni Margarita. Halin dya sa andang farm. Bahël nga laki nga parakadlaw kag wara't untat ang estoryahanay nanda ni Juliet sa Svenska.\nMga alas-otso rën kang iserbi ni Margarita ang sangka bahël nga yahong kang daragkël nga istroberi pero tuman pa ka sanag sa sagwa. Ginsunod na bëtang sa lamesa ang sangka yahong nga whipped cream kag sangka galon nga vanilla ice cream. Toppings kuno para sa istroberi!\nRamig pero nami magkaën kang ice cream! Kapin pa gid kon ginalakët dya sa preska nga istroberi. Nadëmdëman ko rën lang nga kisra sangka sirëm sa Session Road sa Baguio, may imaw ako nga guwapo nga láki nga nagkaën kang ice cream samtang nagatindëg sa binit-karsada. Nagakadlaw ako kato hay abi ko karadlawan ang magkaën kang ice cream sa Baguio hay ramig. Ti, kundi nabëka ang kasingkasing ko!\nPero buhay rën to. Tuman ka rayë ang Baguio rëgya sa Lenhovda. Kag bëkën rën it bëka ang akën kasingkasing kadya. Daw istroberi liwan nga mapúlapúla.\nPasado alas-diyes kang maglisensiya kami kanday Margarita kag Oscar nga mauli rën. Ang bana ni Margarita nagasëlëng rën kang sipal kang Alemanya kag Pransiya sa UEFA Euro 2016 sa telebisyon sa ibabaw nanda nga sala. Ginsinggitan lang ni Mimi sa hagdanan kang \"hejdå!\" (\"goodbye\" ang bëët hambalën kag \"heydu\" kon mitlangën) kag nagsabat man dya.\nNagahinalëp rën ang adlaw. Naramigan ako pero buta kang kasadya kag katawhay ang akën baratyagën.\n[8 Hulyo 2016 Biyernes\nLenhovda, Sweden]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2016\/07\/11\/balay-sa-bibian-kang-lake-lenhovda-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-05-23T05:07:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00205.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9934313893,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9934313893318176}","num_words":1483,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.323,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Natung-an kang kahipus sanday Eddie kag Mike. Bisan ang mga pader kag pasilyo kang dormitoryo nagaparapanilag sa kada igut kag lagtik nga andang mabati-an sa mga kuwarto. Disyembre run, ugaring may kaudluy ang paghuyup kang hangin. Sa anang kuwarto, indi run sarang maisip ni Mike ang anang pagpamaypay, kag nayukut run ang folder nga anang ginakuyab. Kapira run tana nagabarabaliswa. Alas dose run. Ginapamangkot na ang anang kaugalingun kon ano ayhan ang ginaobra kang sara sa Room 303. Darwahanun lang nga daan sanda sa bilog nga fourth floor.\nChristmas vacation run, ugarin may OJT pa tana sa BPI. December 24 sa rum-an kag kinanlan na gid nga makauli sa Guimaras. Nahadluk tana nga mag-isarahanun sa dorm. Ginapirit na nga pirungun ang anang mga mata. Ginaagaw kang sangka handurawan ang anang katurugon. Si Eddie. Nagbungkaras si Mike. Mahinay na nga ginlili halin sa gawang ang kuwarto ni Eddie. Bukas ang suga sa Room 303. Ginturuk ni Mike ang orasan. Kinse minutos bag-o mag-ala una. Dayon tana naggwa sa anang kuwarto. Ginbayaan run tana kang katuyuhon. Nabatian kang mga pader ang tikang kang tsinelas ni Mike paagto sa purungkuan nga nahamtang sa punta kang pasilyo. Sa pag-agi na sa Room 303, daw ginahaplos tana kang dapya nga amat-amat nga nagparanupsup sa anang kalawasan.\nNagpungko si Mike kag nagsandig sa pader. Wara na ginpasiga ang suga kag ginpabay-an na ang anang kaugalingun nga lamunon tana kang kadulum sa anang pagpirung. Mabati-an na ang anang pagginhawa. Ang pagtukar kang sangka masubu nga ambahanun halin sa mga kuwarto. Halin sa masanag nga kuwarto nga amat-amat nga nagbukas. Nagliso si Mike. Bukut run haron ang anang makita. Mahinay dya nga nagaparapit kag nagpungko ingud kana. Nag-isdug si Mike. Natung-an sanda kang kahipus. Wara it mga tinaga nga nagbuhi sa andang mga baba.\nAng ambahanun gid lang.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/thewallflowerconfessions.wordpress.com\/literary-works-in-vernacular\/sugidanun-sa-ambahanun-gid-lang\/","date":"2017-05-24T13:29:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607846.35\/warc\/CC-MAIN-20170524131951-20170524151951-00354.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998150468,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999815046787262}","num_words":296,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.416,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lagaw-lagaw sa Bangkok\nByernes, Enero 11, naghalin kami sa Singapore kun diin kami gaistar kadya. Matenir kami hasta Enero 14, ang petsa ka amun anibersaryo. Halin sa Singapore, nagbyahe kami ka darwa ka oras kag tunga sakay kang Myanmar Airlines. Mayad man ang byahe bukot dapol. Alas sais sa gabii kami nag-abot sa Suvarnabhumi Airport, Bangkok. Pagkatapos bul-on ang bagahe ginsagap namun ang gahulat kanamun nga tawo ka travel agency nga mahatud kanamun sa hotel. Samtang sa byahe paagto sa hotel, daw napukaw ang kahidlaw ko sa Pilipinas hay may pagkaparehas ang anda mga overpass, gasaramihay man ang mga alambre ka kuryente kag sobra nga trapik amun inagyan.\nSabado, Enero 12, gin-abat kami ka amun tour guide mga alas otso sa aga para sa tunga ka adlaw nga libot\/tour sa syudad ka Bangkok. Una namun gin-agtunan ang Buddhist Temple. Kanami ka anda templo, ang pagdisenyo gintugruan gid ka oras kag budget. Mga kinse minutos lang amun nga libot rugto pero nasadyahan ako hay duro kita ko nga mga Pinoy nga mga turista man. Pagkatapos ka lagaw sa templo nagpahatud kami sa Terminal 21, bag-ong mall dya sa Bangkok nga pinasahi gid sa tanan hay kada floor may tema: ang simbolo ka mga pungsod parehas kang Japan, London, Rome, Istanbul. Nami lang mglibot-libot. Rugya gani kami nawili lang ka bana ko. Luwas nga maramig duro pa karan-an. Pagkatapos igma, ginsagap namun ang Siam Paragon. Sakay sa andang sky train nakalambot gid man kami didto. Duro tawo gali hay may Children's Day nga ginahiwat sa sagwa na. Ang Siam Paragon mall man dya ka mga branded goods sa Bangkok. Mahal garing amo wara ako ka shopping. Tapos libot libot (window shopping) kaon kami kang iyapon sa Siam Centre. Gintirawan namon ang ginapabugal nanda nga Pad Thai. Pansit dya nga ibang klase hay lapad tana garing pwerti ka kahang ba. Turo mn luha kag sip-on namun sa kakahang pero namit.\nDomingo, Enero 13, tungod wara kami ti nakita nga simbahan Katoliko para magsimba, nag-agto na lang kami sa Chatuchak Market nanda nga ginatawag. Kada Sabado kag Domingo lang nagabukas ang mga tindahan rugya amo nga ginatawag weekend market. Mga sobra 2 ka libo nga mga tindahan dya. Ayawan man kami libot pangita ka pasalubong hay pwerti ka bahul kag mainit pa. Mga 6 ka oras man libot namun hasta makumpleto ang dapat baklon. Daw mautod run kahig ko sa kapoy. Hasta nagpahuway na lang kami gamay kag nag-inom ka niyog nanda kag magbalik sa hotel. Sa sobra nga kapoy nagapangayo gid kahig namun ka massage. Mayad lang kilala ang mga Thai sa pinakanami magmasahe, amo wara gid namun pinalampas ang tsansa nga magtiraw ka Thai massage. Baw daw nabuhi liwan kami pagkatapos.\nLunes, Enero 14, nagbalik run kami sa Singapore. Duro pa ang wara namun maagtunan kag malagawan hay tama gid kagamay ang tyempo. Pero mayad gid nga nakita namun ang Bangkok. Mas advanced sa teknolohiya ang Singapore pero daw naima man ako nga mas limpyo tana anda karsada kaysa Manila. Bisan diin lang, makita mo pa ang larawan ka anda Hari, nga anda gid ginarespeto kag ginakuon nga nagahugpong sa mga Thai. Amo nga ano nga napensaran ko man nga sangka templo man ang pag-asawahay kag nagapasalamat gid ako nga sa sulod kang pito ka tuig, kag sigurado ako sa duro pa nga maabot, imaw gihapon kami nga mag-asawa. Mabalik gid kami sa Bangkok kag malagaw pa sa duro kag iba nga lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/29\/lagaw-lagaw-sa-bangkok\/","date":"2017-05-23T05:02:40Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00252.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9885494113,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":32,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9885494112968445}","num_words":563,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.275,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Sa Malawid nga Panahon, Pagkatapos ka 22 Anyos (Bahin 1)\" ni Elma \"Nenen\" Ayson-McKeown\nAng akun pinalangga nga Manang Sally Haywood mabisita sa Maine! Daw ano kasadya ang akun nabatyagan. Adlaw-adlaw nagakalangkag ako sa akun Manang nga wara ko nakita buhay-buhay run. Kang Septeyembre lang, nagbisita man rugya si Manang Ebonia B. Seraspe kanakun. Bisan pira lang ka adlaw, nasadyahan gid ako. Gani nalipay gid ako halin kang adlaw nga akun naman-an nga ang akun Manang Sally may ticket run; handa kag sigurado man gid makapanaw bisita rugya kanakun.\nHalin pa kang 1993-94 – Kami sa Hawaii\nSiguro indi kamo magpati nga sa malawid nga panahon wara kami nagkitaay. Bisan pa nga sa Hawaii lang tana kag ako rugya sa Maine. Kang 1988 pa magagmay ang akun darwa ka bata kang kami nakabakasyon. Halin katu wara kami nakabakasyon sa Pilipinas. Sa Hawaii kami nag-istar kaimaw ang Tatay, Nanay, ang Manang ko kag pamilya na kang tuig 1993-1994. Halin katu kang nagsaylo kami rugya sa Maine wara na kami nagkitaay liwan. Duro ang mga pinalangga sa kabuhi nga nagpanaw run sa pihak nga kinabuhi kag wara ako nakapauli. Pero bisan pa nga wara kami gairimaway, kami man gid gapadayon tawganay sa telepono kag sa pagsulat wara kami gakalipat. Padayon ang amun komunikasyon ilabi na gid nga may Facebook.\nKang 21 Oktubre 2015 – Ang Pag-alaw-alaw kay Manang Sally\nSalamat sa pag-atipan kag pagpakamaayo kang atun Mahal nga Ginuo, ang plano ni Manang ko Baby natuman man gid. Tana nag-abot rugya sa Portland, Maine Jetport (PWM) kag amun naalaw-alaw sa PWM sa bulig man ni Joe Turcotte nga amigo kang akun agut nga bata nga si Matthew.\nSa amun pag-alaw-alaw, kaimaw ko ang akun pangarwa nga bata nga si Louie, kag si Joe Turcotte ang amun private driver. Tungod nga marayu pa ang Wales sa South Portland maaga pa kami nagbugtaw kag naghalin sa balay. Ang arrival kang Jetblue Airways halin sa JFK New York ay 12:50pm. May oras pa kami nga tatlo nagpamahaw igma sa Five Guys Restaurant nga marapit lang sa airport.\nPagkatapos kaun, nagbalik kami ni Louie sa airport. Sakto gid nga nagland run ang Jetblue. Pagsulod sa bilding, deretso kami ni Louie sa escalator. Wara run it nagapanaog nga mga pasahero. Nagkuon si Louie, \"Mama, let's go in the baggage area to check Auntie Sally there.\" Nagsabat ako nga tana lang magcheck, pabilin lang ako basi wara pa kapanaog ang mga pasahero. Nagkuon kanakun nga indi na makilala ang tiya Sally na. Pagkabalikid ko nakita ko gid si Manang Baby nga gatalikod samtang gaistorya sa Americana. \"Sis,\" tawag ko. Nakilala ko gid akun Manang bisan likod na lang nakita ko man-an ko run nga tana.\nNagkupkopanay kami, naghiribion man gid ang akun Manang Baby sa kalipay. S'yempre masadya man gid kami nga nagpaletrato sa Welcome to Portland. Nalipay man gid si Joe nga ginpakilala ko kay Manang Sally. Gapasalamat man gid ang akun Manang kay Joe sa pag-imaw alaw-alaw. Ginbutang namon ang bagahe sa kotse ni Joe kag nagpanaw kami ni Manang Sally kag Louie sa Rental Car hay may reserba run tana kag ibul-on na lang sa opisina ka Hertz. Ginbuol namon ang yabi kag tatlo kami nagpaletrato pa kaimaw ang amun bag-o nga nakilala sa airport. Masadya gid nga ginsakyan kag gindrive ni Manang ang Toyota nga puti parehas man ka kotse ni Joe nga Toyota pero pula. Nag-irimaw kami kag nagsakay ako sa kay Joe kag si Louie sa kay Auntie Sally na bisan nga may GPS mayad nga may ginasundan nga kotse kag may imaw nga navigator nga hinablos na.\nPag-abot sa Wales sa Balay Ko\nWelcome sa balay ko Manang Sally! Pagsulod sa balay ang tatlo ko ka mga kuti nga sanday Bob, Egypt kag Lex gahulat man gid. Kasadya nga dayon bukas kang maleta kag may mga pasalubong para kanamun nga tanan. May mga tsokolate, kape, cookies, dulce, mga Hawaiian t-shirt kag iban pa. Gintugruan man si Joe para gid kana kag sa pamilya. Bisan nga kapoy si Manang Sally wara man gid katurog hala sige lang istorya kanamun. Nag-agto sanday Louie kag Joe sa KFC para sa amun pagpanyapon. Mayad man kay off man ni Joe sa obra na gani may time gid mag-stay anay sa balay kag mag-istoryahanay. Darayawon kag salamat sa Ginuo nga ang tanan mayad: nakaabot si Manang Sally luwas sa katalagman. Rugya sa Maine nakaimaw namun tana sa sulod ka darwa ka semana.\n(PAGAPADAYUNON)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2015\/12\/13\/sa-malawid-nga-panahon-pagkatapos-ka-22-anyos-bahin-1-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T05:01:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00298.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9952201247,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":13,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9952201247215271}","num_words":728,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.315,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Aga pa, alas nueve, pagbukas ko ka gawang para sa darwa ko ka mga kuti nga sanday Bob kag Egypt nga sa sulod balay, samtang si Lex sa guwa gapabilin sa idalum kang covered porch nagaturog. Wara ko run tana ginadara pasulod sa balay kang nagligad nga gabi-i. Mayad run ang tiempo kag indi maramig kana. S'yempre para indi run man ako mabudlayan sa paghakwat dara pagguwa kag pasulod sa balay.\nKag nasapwan ko tana nga nagahandusay. Nagabatang tana sa atubang ka nagasirak nga adlaw marapit sa round table.\nDali-dali ko gin-check anang lawas. Ramig run pero ang mga mata bukas pa gani akun ginsarado. Gahiribiun man gid ako pasulod balik sa balay kag ginpukaw ko ang akun bata nga si Louie nga nagakaturog pa. Madasig tana nga nagbangon kag magsuksok ka anang pantalon kag deretso sa guwa atubang kay Lex. Nagahiribiun man gid kami nga darwa.\nGinhakwat ko si Lex kag ginbutang sa rug nga pirme ko ginapagamit kana kag ginbutangan ko ka mga medyas ang mga kahig, kay ang may samad nga kahig may medyas run. Adlaw-adlaw ginamedyasan ko gid bisan nga mataehan kag mabasa kaihi na akun lang ginalabhan adlaw-adlaw man. Ginputos ko man sa puti nga blanket, nga pirme ko ginagamit sa paghakwat mag-cuddle kana bisan kon kaisa ang lawas may tae kag basa sa ihi na. Nagustuhan ni Lex nga gina-baby ko pagkatapos na meow. Mabatian ko lang rian ang pag-meow na, gusto na kungkungon ko kag magsakay kami nga darwa sa swing kag kantahan ko pa. Nami man gid mabatian nga happy gid tana.\nAmun Ginlubong si Lex\nGin-umpisahan ni Louie magpala kang lupa nga rulubngan ni Lex pagkatapos ko putos kana. Samtang gahulat nga ilubong, nakita ko si pispis Chikai nga nagbisita kay Lex: naghapon sa lawas na. Naisipan ko magbuol ka litrato imaw na ang pispis. Abaw gahibi liwan ako nga mabatian man ang hiribion ni Louie samtang nagakarot ka lupa.\nNagsulod ako sa balay kag nag-message sa akun bata nga si Matthew kag anang miga nga si Chelsea. Pagbalik ko sa guwa, ginhakwat run ni Louie si Lex kag ginlubong.\nSalamat sa malawid nga tinuig; 16 anyos nga nakaimaw namun ang mabuot kag guwapuhon nga kuti nga si Lex bisan pa nga nakagat na ako pira ka beses.\nHambal ko kana samtang ginatabunan ka lupa: \"Lex, darha ang akun mga sakit kag kasubo. Imawan mo lang ako pirme sa hardin kag sa isip mabatian ko lang ang imo pag-Meow.\"\nSa malawid nga panahon, ang pagpasensya ko sa paghulat ka tama nga oras kag tiempo, natuman gid man. Sa kagustuhan man gid kang atun mayad kag mahigugmaun nga Dios, nabaton ko ang regalo na nga buhay ko run ginahulat.\nBiyente tres anyos man gid ang nagligad nga ako nabarian ka pakpak nga indi makalupad. Bisan damguhon ko pa nga maabot indi gid matabo. Apang sa gihapon wara ako naduraan ka paglaum. Duro nga tinuig kag duro nga mga pinalangga sa kabuhi ang pumanaw run sa pihak nga kinabuhi halin pa sa Lola, Tatay, mga tiyo kag tiya, mga manong, mga amigo, amiga kag mga kakilala kapamilya indi ko na makita nga buhi pa. Mabudlay kay sa marayu ako kag mabudlay gid ang sitwasyon ko. Ang nakakilala kanakun kag nakabasa kang akun mga istorya rugya sa Balay Sugidanun inyo ako maintiendihan kon andut nga indi ako makauli sa Antique.\nUna ko gid nga paglupad liwan kang Mayo 17, 2016 pa-California\nManugtapos sa kolehiyo ang akun agut nga si Matthew. Abril pa lang, masaku ang bisita ko sa mga doctor ko agod matugroan ka papel nga makabiyahe ako. Salamat sa Ginuo, nakalupad gid man ako kaimaw ang akun pangarwa nga bata nga si Louie. Abi ko gani indi man madayon kay nakagat akun kahig kang akun kuti nga si Lex kag gindara ako sa emergency care gid.\nPero nadayon ang akon pagpanaw bisan masakit ang natuo nga kahig. May bandahi kag gakiang-kiang pa pero may baston nga gindara ingkaso akun kinahanglanon. Masadya, malawid nga paglupad kag ma-stressful ang pagbiyahe halin sa Portland jetport, Maine paagto sa Laguna Beach, California. May lay over pa sa Newark bag-o pa-John Wayne Sta Ana. Medyo indi mayad ang pamatyag ko pag-abot rugto sa airport. Nagsakay kami sa taxi paagto sa ginaistaran kang akon agot sa Laguna Beach. Sa dalanun pa lang, gin-video ko ang amun pagsakay. Makita ko ang mga kalbo nga mga bukid. Ang nagkaiba kay naghalin kami sa Pine tree State; ang amun mga bukid puro green ang kakahoyan.\nMasadya gid nga nakita ko sanda nga tatlo: sanday Chelsea, Matthew kag Cygni. Malipayon gid kami nga nakaabot. Nagpahuway anay kami hasta hala istoryahanay kag nagguwa para magkaun kag maglagaw sa Irvine, CA.\nLagaw sa Irvine, California\nAbaw, kanami lang nga lantawon sa malapad nga mall kag iba iba ang mga bilding kag duro masarisari nga mga tawo. Hala picture-picture lang gid opisyo ko bisan nga daw indi run mayad ang akun pamatyag; daw masuka, gatuyob pa akun ulo, mahinay kag kuri ang akun pagpanaw nga gasunod sa tatlo. \"Okey lang ako,\" sabat ko kananda sa pamangkot kon kamusta ako.\nSa Wood Ranch, Irvine Spectrum kami nagkaun. Ay abaw, bag-o magkaun indi gid mayad pamatyag ko. Daw masuka run gid ako. Nagdalagan ko lagi sa restroom; pira pa ka beses ako gani paagtu pabalik. Nagpangayo ako ka mainit nga tubig kag tsaa nga imnon ko pagkatapos nakakaun. Nagmayad gawa pamatyag ko pagkatapos suka.\nNaglagaw anay kami nga apat kag manami lang lantawon kon gabii kay masanag man ang palibot. Ok run ako bisan nga may jet lag pa bag-o magbalik sa apartment sa Laguna Beach. Masadya nga nakasipal man gid ako liwan kay Cygne, ang pispis nga nakabakasyon man gid sa Maine.\nMayo 18 hasta Mayo 29, 2016 sa Laguna Beach, CA\nMasako ang akun agut kag ang amiga na sa mga aktibidades kang eskuwelahan. Kang mga masunod nga adlaw, nagpa-Irvine kami sa Honda car dealer. Salamat, wara it problema ang akun agut, nakabakal kang kotse na nga indi run kinahanglan nga mag-cosign pa ako pareho kauna kang sa Maine pa tana. Manami anang credit history kag score, may graduation award pa, kag halin sa gina-obrahan na may dokumento kang suweldo kag pagkatapos ka anang graduation, maumpisa pa tana obra sa Blizzard Entertainment Company!\nMalipayon kami. Sakay sa kotse ni agut, nag-agtu kami liwan sa Irvine Spectrum. Pagsunod nga adlaw, sa Laguna Beach. Naglagaw kami sa mga tourist spots. Kag Pkang masunod pa gid nga adlaw, sa Los Angeles pa-Anaheim, rugtu sa Disneyland para magkiritaay ka pamilya ni Chelsea, ang pamilya Dostert nga naghalin pa sa Oregon.\nMasadya nga nagkilalahay kag nag-irimaway kami. Ay abaw, sobra gid ako, hala imaw ako magsakay sa mga fun rides parehas ka Thunder Mountain, Hyper Space Mountain, Splash mountain, kag iba pa. Pagsunod pa gid nga nga adlaw, nag-attend kami sa eskwelahan kang Senior Art Show presentation. Nakilala ko, na-handshake ang Presidente ka LCAD kag may letrato pa kami kaimaw na. Kanami lang batyagun nga ginakilala kag gintugruan man dungog kay ako ang nanay ni Matthew. Ginakalipay gid ka eskuwelahan ang mga accomplishment ka mga estudyante. Nagdaug si Matthew sa Blizzard student art contest.\nBisan makapoy ang akun lawas, masadya gid ako. Ilabi na kaimaw kadya ang pamilya ni Chelsea kag rugya pa sa art show. Pagkatapos kang art show, nagpa-Irvine Spectrum kami. Hasta magbulaganay sa mga Dostert.\nPagsunod nga adlaw, Mayo 22, graduation nanday agut kag Chelsea. Kanami lang lantawon nga naka-gown sanda. Nakapa-letrato ako kaimaw ang Presidente nga si Jonathan Burke. Halin sa umpisa, kalipay ang akun nabatyagan sa paglantaw sa programa hasta makita ko ang akun agut nga nagsaka sa stage sa pagbaton ka anang award kag diploma.\nDuro man ang nagapanginbulahan man gid kanakun.\nKang matapos ang seremonya, nag-selebrar kami kaimaw kang pamilya Dostert. Masadya lang gid kag amo man ang katapusan nanun nga pag-imaway kay kang masunod nga adlaw, mabalik run man sanda sa Oregon.\nDuro gid nga salamat sa atun Mahal nga Dios sad yang padayon nga grasya kanakun kag sa akun pamilya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/padya-kinaray-a-tagpasakup\/elma-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-27T10:01:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608936.94\/warc\/CC-MAIN-20170527094439-20170527114439-00005.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9697182178,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":28,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9697182178497314, \"hil_Latn_score\": 0.02790430560708046}","num_words":1321,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.986,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Sikat nga Tawo nga Nakita ko sa Personal\nKang 1977\nSi Elvis Aaron Presley nga icon kag hari kang rock n roll nga musika nakabisita para mag-concert tour sa Hawaii, Pilipinas, kag iba pa nga parte kang Asya. Bulan ka Abril, manug-18 ako kag bag-ohan sa Maynila para mag-eskwela sa kolehiyo. Masuwerte nga nagtawas ako sa akun darwa ka tiya. Sa pagsaksi ka concert ni Elvis Presley, nagdayaw gid ako sa limug na, sa mga ginkanta na, kag sa bilog nga panghulag sa ibabaw ka stage. Sobra pa ka gwapo! Ang iba gasiyagit gani ka \"I Love You,Elvis\" ilabi na gid ang mga babaye. Amo dya ang mga kanta na nga sikat nga gustuhan ko gid: \"That's All Right,\" \"Mama, Mystery Train,\" \"Heartbreak Hotel,\" \"Don't be Cruel,\" \"Jailhouse Rock,\" \"Viva Las Vegas,\" \"How Great Thou Art,\" \"In the Ghetto,\" \"Suspicious Minds,\" \"Burning Love.\" Siguro nabatian kag man-an man ninyo dya nga mga kanta kag duro pa nga record, pelikula, tape, kag CD kang mga kanta ni Elvis ilabi na gid ang \"Aloha From Hawaii\" kag iba pa nga mga koleksyon sa inyo panimalay. Kay ako mismo may rugya gid nga koleksyon. Masubo man gid nga sa amo nga tuig 1977, bulan kang Agosto adlaw 16, nabalitaan na lang nga patay na si Elvis. Nasapwan nga patay sa balay na sa Memphis, Tennesse. Duro man gid katu ang nagahiribiun sa pamatyag nga binayaan ka hari kang rock n roll! 42 ka tuig ang edad ni Elvis kang napatay.\nKang 1977, nag-agto man sa Pilipinas si Billy Graham. Ang matuod na nga ngaran amo si William Franklin Graham Jr. Isara tana ka evangelistic nga pastor halin sa Charlotte, North Carolina, USA. Ginhiwat sa Maynila anang Evangelistic Crusades. Ang akun darwa ka tiya nagapangomra katu sa sulod kang Clark Air Base. Ang simbahan nanda nga Baptist may parte sa cantata kag tabuan man nga nakatawas ako kag nag-practice man kanta imaw kananda nga choir kag nag-imaw man gid ako sa amo nga crusade. Akun man gid nakita kag nakilala si Billy Graham.\nKang 1979, ang ginatawag nga Bill Bright amo si William R. Bright nga isara ka Amerikano nga Evangelist pastor man. Kag tana amo man ang nag-umpisa ka Campus Crusade for Christ. Kang June 1977-79 sa Pilipinas, isara man ako ka nagabolunter para sa eskwelahan managtag ka barasahon nga libro nga Apat ka Esperitwal nga Sugo nga amo rian ang ginsulat ni Bill Brigth kang 1952 kag ang Jesus Film kang 1979. Akun man tana nakilala sa personal kaimaw ko ang mga pastor nga sanday Reyes, Martinez, Jekins, Johnson, kag ang Youth center Director nga si Bill Putman kag iba pa.\nKang 1981, 1982-83, 1993: Si Pope Paul John ll ang atun Santo Papanga nagbisita sa Pilipinas. Sa Manila International Airport pa lang sa ana nga pag-abot sa Maynila, mabatian kag mabasa ang balita kag duru nga mga tawo ang nagadinugso sa ana nga pag-abot. Akun lamang katu nabatian ang balita kag indi ko man nakita si Papa. Masako ako katu sa pagbalik-balik para sa physical therapy sa Makati Medical Center. Nadumduman ko pa nga tuig katu ang Presidente kang Pilipinas amo si Ferdinand Edralin Marcos.\nPagbalik ko sa Antique, nagbalik ako tuon sa kolehiyo sa Saint Anthony's College sa San Jose. Indi man gid ako sigurado kang tama nga adlaw kag bulan basta katu nga panahon nagasaulog ang tanan sa bilog nga probinsiya kang 400th ka tuig kang Kristiyanismo sa Antique kag sa Hamtic ginbutang ang pagtipon tipon. Ang mga kasimbahan halin sa norte nagparada paagtu sa Hamtic. Natandaan ko man katu nga nagapanaw ako imaw ka grupo namun sa eskwelahan. Bisan gakiang-kiang pa ako katu magpanaw sige lang gid panaw hinay-hinay hasta nakalambot sa Hamtic. Naghiwat ka misa kag sobra ka duru ang mga nagtipon sa pagsimba. Wara man gid ako maglaum katu nga sa amo nga tion akun nasumalang kag nakaptan ang alima ni Papa kag magharuk sa alima na kag gintakdong ang ana natuo nga alima sa akun ulo kag maghambal, \"God bless you my child\". Ang limug ni Papa nga akun hasta kadya maisip kag nagapabilin man gid sa akun nga pamatin-an. Salamat sa Dios nga akun nasaksihan man gid ang amo nga hitabo sa banwa kang Hamtic. Wara lang garing ako ti litrato nga nabuol katu hay wara man gid ako ti camera katu mong bisan cellphone wara pa man katu nga tinuig.\nKang 1993 sa Colorado Springs, Colorado pa kami, natandaan ko gid katu nga bulankang Agosto, adlaw 12, magagmay ang mga bata ko, ga-edad pa lang ka 7, 4 kag pira pa lang ka bulan katu ang agut ko nga bata kang nabalitaan ko nga maabot nga bisita si Pope Paul John ll sa Denver, Colorado. Sobra ka excited ako katu nga tion. Ginsugid ko sa bana ko kag mga bata kag mga kakilala nga akun run nakita ang Santo Papa. Sobra ukon kulang isara ka oras ang distansya sa pag-drive ka sarakyan halin sa amun balay pa-Denver. Akun gid ginplanohan isarado ang opisina ka akun negosyo kag gin-cancel ang mga transaksyon sa amo nga adlaw. Ginpangayo ko ang bulig ka akun bana nga idarhun na ako para makita ko lang si Papa liwan. Kuon bala nga wara run ti ireklamo pa basta dali panaw ta run. Ok, ay abaw timo sa diin man nga apat ka direksyon sa sobra ka traffic ang dalan. Amo man sobra ka duru nga mga tawo nagdinaragusu lamang samtang nagapangita kami ka lugar nga maparkingan hasta nakakita ka lugar sa paghulat kon diin maagi ang Santo Papa sa amo nga lugar.\nAga pa ang mga tawo nag-agtu kag magparking sa amo nga lugar. Ay abaw indi ko man naisip ang kabudlay basta lang nga makita si Papa ko. Kalipay ko run. Kaimaw ang mga sobra ka linibo nga mga nag-welcome sa Papa sa Mile High Stadium. Ang Papa nag hambal para sa World Youth Day. Makita kag mabatian lang namun si Papa katu nga tion kay sa marayu kami nga parte nga indi makaparapit kana. Wara lang kami naghulat pa ka inoras kapin pa ang akun ginabatyag sa lawas daw malipong run ako sa kaduruhun ka mga tawo kag sobra kamagahud. Paghalin namun indi lagi-lagi makahalin sa sobra ka traffic ang amun kotse. Nagadalagan kada cinco minuto kag magpundo uli. Ay kanami lang ka akun eksperyensiya kaimaw ka akun bana kag tatlo ka mga bata. Makayuhom ikaw kadya hay nakahambal si bana ko nga palangga ko si Jesus nga sobra pa kana kag palangga ko si Papa. Salamat sa Dios sa oportunidad nga buhi ako kaimaw ko ang akun pamilya kag nakita ko liwan ang Santo Papa. Bisan nga amo man katu nga bulan kami naghalin sa Colorado kag nagpa-Hawaii.\nKang 1983, sa Tokyo, Japan kang ako nagalagaw pa katu imaw ka akun nangin manugang, nakaagtu kami sa Disneyland. Amo man katu nga bulan kag adlaw gid kang Nobyembre 9, 1983, nga ang Presidente kang Amerika nag-abot sa Japan. Ay masuwerte man gid nga sa Tokyo run man kami nga nagdinurugsukanay ang mga masinarisari nga mga tawo. Ang Presidente sa Tokyo, Japan, natabuan nga ang sarakyan nag-agi sa amo nga dalan kag paagtu sa The National Diet Building. May mga guwardya ang palibot sa unhan kag sa likod samtang ang Presidente nagapanaw pasulod. Naga-wave man gid ka alima na nga gayuhom. Ay maan masuwerte gid ako katu nga inoras nga sa atubang sa kilid lang gid ako ka Presidente kag nalab-ot ko ang alima na kag ana ako ginpangamusta.\nMasadya gid ako pagkatapos katu. Daw indi madura sa isip ko pirme ang pagpangamusta kang Presidente kanakun. Darwa ka adlaw lamang ang pagbisita kang Presisdente sa Japan kag kanami lang pamatian kag lantawun sa TV, kanami lang basahun ang balita sa papel parte kana. Bisan mabugo lang nga sigundo ang natabo katu nga nagpangamusta ang Presidente kanakun pero indi mabaydan ang indi malipatan nga hitabo sa akun kabuhi. Kang December 2003, rugya run kami sa Wales, Maine. Natungud kang akun nga ginbalhag nga \"Poems for You\" nga libro nga gindonar ko sa mga State Libraries, School Libraries kag Presidential Libraries ilabi na gid ang sa President Bill Clinton Foundation Library kag President Ronald Wilson Reagan Foundation Library, nagpadara ka sulat nga nagapasalamat kanakun si Presidente Bill Clinton amo man may imbitasyon halin kay Mrs. Nancy Davis Reagan kanakun nga magbisita sa Simi Valley, California. Pero wara man gid ako nakatyempo nga magbisita. Raad ginhimo ko samtang buhi pa tana katu bisan nga indi na run makilala kag madumduman ang tanan sa palibot tungod sa Alzhiemer. Siguro bahul gid ang yuhom ko kon nakaimaw ang 40th Presidente kang Amerika nga si Presidente Ronald Wilson Reagan nga \"Dutch\" ang tawag ukon bansag kana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/05\/mga-sikat-nga-tawo-nga-nakita-ko-sa-personal\/","date":"2017-05-26T20:38:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00068.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9580903053,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":39,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9580903053283691, \"hil_Latn_score\": 0.03966875374317169}","num_words":1423,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"My Biyahe Diary #1 (Beijing-Germany)\nHulyo 1, 2013– Excited gid ako nga maglupad paagto sa Europa. Daw sa indi ako magpati nga matuman ko dun ang ginahandum ko lang kauna. Apat ka oras antes ang amon nga flight paagto sa Hongkong, nag-agto dun kami ni banahon sa Beijing International Airport para makatemprano. Ang amon nga flight Beijing-Hongkong kag Hongkong-Frankfurt. Sa una nga bes makabiyahe dun ako ka malawig kag maka-ekperyensya kang ginatawag nga jetlag. Wara sa mayad nga kondisyon ang lawas ko, nagakiang-kiang nga nagapanaw sa airport kay ginarayuma. Dara run man siguro sa nagadugang nga edad. Ugaring pagkatapos nga mag-check-in gin-anunsyar nga gin-isol ang oras kang amon paglupad sa Hongkong kay nagabagyo. Pagkatapos kang tatlo ka oras naisol sa tungang gabii ang flight kag liwan nga naisol sa masunod nga adlaw.\nBaw ang ugtas ko indi hamak!\nPagbalik sa baggage counter wara ko makita ang akon nga bagahe. Ala una sa kaagahon sa airport pa kami ni banahon nagapangita ka bagahe ko samtang ang iba nga mga pasahero nakasaylo dun sa hotel.Indi ko maintindihan kon naga wara man lang nagguwa ang tinawo kang lost and found section kang airport kang nagmansig mansig buol ang mga pasahero kang andang mga bagahe rugyan mismo sa atubang kang andang opisina.\nGinarayuma, nadura ang bagahe, kapoy, natuyo kag nag-ugtas gid ako.Si banahon na lang ang nag-reklamo sa lost and found crew.Ugaring ang sabat kang Intsik nga empleyada, \"It's okay!\" Nagdugang ang bukal ka dugo ni banahon gani ginpirit nga magreklamo sa Mandarin. Ugaring daw sa wara it animo ang empleyada.\nNalab-utan kami alas dos sa kaagahon sa airport gani nag-agto gid lang kami sa hotel. Gintugruan man ako daad kang airline kang inugbakal kang akon irislan ugaring sa diin kami mabakal sa dis oras it gabii?\nPagsanag kang kalibutan nagbalik liwat kami sa airport. Samtang nagabiyahe, nagapangamuyo ako nga nakita dun nanda ang bagahe ko. Nagaparangatol gid daad ang lawas ko kay wara ako kailis ugaring wara ako it nahimo kundi magsagi gid lang ka kumod. Pag-abot sa airport wara sa gihapon nakita ang bagahe ko.Manuglupad kami ni banahon ala una sa hapon paagto sa Hongkong.Tag-irigma dun nagahulat kami gihapon sa counter.Nagreklamo dun si banahon para mapadali ang tanan ugaring wara gid it resulta.Pag abot kang alas dose, ginsaylo kami sa direct flight paagto sa Munich! Dali-dali kami nga nag-check kay mahalin ang eroplano ala una y media sa hapon.Daw mahibi ako sa ugtas!Walo ka oras ang biyahe halin sa Beijing paagto sa Munich.Namangkot man daad si banahon sa flight attendant kon may emergency kit sanda para sa mga babaye.\nAhay, manami man kay gintugruan kami ugaring ang sulod toothbrush,toothpaste,lotion,moisturizer kag medyas.\nGinpili ko na lang nga mag-inom kang red wine para malipatan sa makadali ang akon kamalason.\nPag-abot sa Munich, daw sa indi ako magpati nga nakalapak dun ako sa Europa bitbit lang gid ang akon itum nga handbag. Liwan nga nagreklamo si banahon sa opisina kang airline nga tuyo namon sakyan para makibalita kon nakita gid man ang bagahe ko.Ugaring sabat kang sangka empleyado kadya sa Beijing wara sa gihapon.Nalipay ako kang nakita ko ang sangka baraligyaan kang mga lingerie ugaring ginpunggan ako ni banahon kay isara gali dya ka sex shop. Daw naham-ot man ako sa akon kaugalingon. Dayon na nga gintawgan ana nga libayon para maabat kami sa Frankfurt kay halin sa Munich malupad kami paagto sa Frankfurt.\nAng libayon nag-abat man gid tuod sa airport ugaring naghapit dya anay sa mall para magbakal kang akon irislan. Pag-abot sa Frankfurt ginhakus ako kang libayon kag dayon duhol ang anang mag ginbakal nga irislan kanakon.Daw sa namayha man ako ugaring sa amo to nga mga inoras grasya gid nga bahul ang anang ginduhol. Daw sa ano bala sa una nga tiyempo nakatuntong ako sa Europa nga wara nakailis kag wara it irislan. Sa masunod nga pagbiyahe kinahanglan nga ang katunga kang akon mga balon nga bayo mabutang sa bagahe ni banahon para kon madura man gid ang isara sa amon dara may ma gamit man kami sa gihapon.\nAng mga Aleman nakamaan gid kang mag laye kag kinamatarung kang mga pasahero sa eroplano. Maswerte ako nga gintutukan gid ni banahon ang akon nga bagahe, adlaw adlaw man ako nga nagbakal kang akon nga irislan sa masulod ka sangka semana sa Alemanya natigayon gihapon kang airline nga mabalik ang tanan nga nagasto ko para sa mga bayo nga ginbakal ko.\nMatapos ang una ko nga semana sa lugar ni banahon nakalab-ot gid man kanakon ang akon bagahe.Hay ang akon una nga biyahe sa Europa makaurugtas, makakarapoy kag indi ko gid malipatan!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/07\/my-biyahe-diary-1-beijing-germany\/","date":"2017-05-26T20:36:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00087.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9574333429,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9574333429336548, \"hil_Latn_score\": 0.035003412514925}","num_words":757,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.318,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.975,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nagapamiud kang anang mga bayo si Dolor kang naghuni ang anang celphone. May daw inumul nga nagsumbag sa dughan na kang pagkabati kang \"Jar of Hearts\" nga ringtone. Darwa lang ang puwede na mahaum nga magtawag kana. Nahulog ang blouse nga anang ginapiud kang gulpi tana nagtindug kag ginbuul ang celphone nga natungtong sa magamay nga lamesa nga rapit sa puwertahan. \"Abby?\" Ugaring indi si Abby ang limug sa pihak nga linya, bisan pa ngaran kang anang bata ang nabutang sa caller I.D. Nadugangan ang kuba-kuba kang dughan ni Dolor nga indi na man mahangpan kon andut. \"Ma'am Rose? Ano natabo?\" Mga kinse minutos nga nag-istoryahanay sanday Dolor kag si Ma'am Rose, ang adviser ni Abby nga nagtawas kana sa Baguio agud magtambong kang campus journalism training. Samtang nagaistroyahanay sa celphone, indi malikawan ni Dolor ang magkabalaka sa anang unica hija hay suno kay Ma'am Rose, kaina pa kuno nagapangtarangisun si Abby samtang nagapaagto run sanda sa airport agud magbalik sa Iloilo. Indi man kuno magsugid ang bata kang rason kon andut naghibi lang dya gulpi kang pasakay sanda sa bus. Ginhambalan ni Dolor si Ma'am Rose kon puwede na maistorya si Abby. Nguynguy lang ang mabatian ni Dolor sa anang bata bisan ano na kapirit nga isugid kon ano ang natabo kana. Wara nadiparahan ni Dolor nga nagturo man ang anang luha. Daw inumul nga nagdaghub ang kada pisngu nga anang mabatian halin kay Abby. Sa anang pamensarun, siguro, kon tana ang nagtawas kay Abby sa Baguio, indi na makita ang anang pinalangga nga bata nga gahibi. Amo pa lang daan dya nga tion nga wara na gintawsan si Abby. Hay kon diin man maagto ang anang bata agud magdugok kang mga training ukon competitions, rugyan man tana agud mag-imaw kag magsuporta. Indi lang bilang sangka nanay ang papel ni Dolor kay Abby. Tana sangka yaya, tutor, kag labi sa tanan, sangka tatay. Ginakarat si Dolor nga abatun si Abby sa airport. Pagtapos na tawag sa bata, medyo daw naulian run dya kag ginpasarig na nga himuon na ang tanan agud makita liwat ang yuhum kag kadlaw kay Abby. Bisan pa man-an na nga posible run dya nga matabo. Ginpahidan ni Dolor ang anang luha kag nagbalik sa kama nga natungtungan kang mga piniud nga bayo. Wara na run dya ginhimus. Ginlibot na ang anang panurukan sa bilog nga kuwarto: ang baby pink nga pinta kang pader, ang bookshelf nga may nanari-sari nga koleksiyon kang mga libro nga paborito ni Abby halin sa Harry Potter kag Percy Jackson, ang study table nga may mga patung-patong nga papel, kag ang mga paintings nga nadag-an na kadya. Pero nalansang ang panurukan ni Dolor sa mga nanari-saring duag nga mga stuffed toys nga nagasarandig sa headboard kang kama ni Abby. Mahilig magkolekta kang mga stuffed toys si Abby ugaring may pinakapaborito gid dya. Si Ducky: ang rason kang pagluha kang pinalangga na nga bata.\nAlas tres ti hapon kang naghugpa ang eroplano nga ginsakyan nanday Abby. Hugut man ang kapyot ni Dolor sa barandilya nga nagabalag sa arrival area kang airport samtang ginaaligmat ang paggwa kang anang bata halin sa gate. Bisan lima lang dya ka adlaw nga nabulag kana, tuman run ang kahidlaw ni Dolor sa anang bata. Luyag na dya nga haksun kang hugut kag butaun kang mga haruk \"Mommy,\" ang malulu nga sug-alaw ni Abby kay Dolor dungan hakus sa iloy. Ginpangako ni Dolor kay Abby nga indi tana mag-untat tubtub indi nanda makita si Ducky. Nag-ulung-ulung lang ang bata kag nagkaptanay sanda nga darwa pasulud sa van nga mahatud kananda sa city.\nAlas diyes run ti gabii kang naturugan si Abby. Ginhulat ni Dolor nga maturugan ang bata agud buksan ang computer. Kadya na umpisahan ang pagpangita kay Ducky. Kaina pa sa van sagi na ka panumdum kon paano na tultulon ang stuffed toy. Sugid kana ni Abby, sa hotel na urihi nga natalupangdan si Ducky samtang nagahimus dya kang anang mga bayo. Sa NAIA na gid lang nadeparahan nga wara run dya sa tupad na. Dayon nga ginkontak kang anang adviser ang van ugaring wara man ti may nakita ang driver nga stuffed toy. Amo to nga daw haros indi run mapahipos si Abby samtang nagapauli sanda pabalik sa Iloilo. Dayon mahinay nga ginpanghunos ni Dolor ang mga bayo ni Abby halin sa maleta. May mga naipit dya nga mga medals kag certificates halin sa conference nga gintambongan kang anang bata. Runner-up dya sa may Editorial Writing kag first place sa may Editorial Cartooning. Sa malip-ot nga tion nabayluhan kang kalipay ang kasingkasing ni Dolor. Daw ginbayaw tana sa panganod. Umpisa pa kang grade one, pirme lang makaagum si Abby kang mga padya halin sa mga paindis-indis nga anang ginaentrahan. Pirme man dya makasulud sa Top 10 kang andang klase. Kon indi first honor, second honorable mention. Ugaring sa pihak kang mga kadungganan, man-an ni Dolor nga may sangka handum si Abby.\nGulpi lang natublag ang pagpanumdum ni Dolor kang liwat nga naghuni ang cellphone. Dali dali na dya nga ginsabat. Dayon na pangyam-id. \"Mommy?\" Ang ana nga ugangan sa pihak nga linya. Husto lang mamati ni Dolor kag magtango-tango samtang ginaistorya dya. Nagapin-ut ang anang pagginhawa samtang ginabaton ang mga sukna kang anang ugangan nga nagapabatyag kana nga wara tana ti pulos nga nanay. Nabalitaan na ang natabo kay Abby. Ugaring nagpaiway lang si Dolor hay sa pihak kang mga pangtamay, man-an na nga tana man gihapon ang piyerde. Wara run tana ti may mahimo agud ibalik ang nagriligad. Gusto na run dya nga llipatan. Para kay Abby.\n\"My, si Daddy indi run magbalik?\" ang pamangkot kang anang bata samtang nagapamahaw sanda nga darwa. Haros mabuy-an ni Dolor ang ginakaptan nga baso kang orange juice pagkabati kang pamangkot ni Abby. Kag daw gin-ipit ang anang dila kag wara ti may nagbuhi nga tinaga sa anang baba. Makadali nga ginpanumdm ni Dolor ang inugsabat kay Abby.\n\"Di bala hambal ni Daddy mo, saku tana sa Thailand amo ra nga indi tana kauli?\"\nWara run nagsugpon kang anang pamangkot si Abby. Nagtindug gid lang dya kag ginbitbit ang bag kag si Ducky, ang paborito na nga stuffed toy.\n\"Abby, andut dar-un mo pa ria si Ducky? Kabahul run kanimo gadara dara 'kaw pa kang siripalun. Paano kon madura rian sa school 'nyo?\"\n\"Ti tugro man dya ni Daddy. Hambal na itake care ko gid dya kuno. Indi dya madura.\"\nWara run ti may nahimo si Dolor kundi pasugtan si Abby. Tama gid ka palanga kang anang bata ang gintugro ni Roland kana nga stuffed toy halin sa Thailand kang nagbakasyon sanda rugto kang summer. Antes sanda nag-uli, gintugro kang anang bana kay Abby ang stuffed toy. Amo man to nga adlaw ang urihi nanda nga pagkitaay ni Roland. Sangka hugut nga hakus ang ginpabalon kang anang bana kay Abby dungan kang sangka pangako nga palanggaun na gid ang Mommy na kag halongan ang stuffed toy. Tango lang ang sabat ni Abby antes sanda nagsaka sa eroplano pauli sa Pilipinas. Wara run dya nagbarabalikid.\nUmpisa kato indi run mabulag sa ingud ni Abby ang stuffed toy. Pirme na dya hulid sa pagturog. Bisan maglagaw kag ma-agto sa eskuwelahan, pirme na man dya bitbit. Bisan pa nga ginasunlog tana nga bata-piyaun kang anang mga classmate. Grade five sa SPED si Abby. Kag sa kada away kang mga classmate ni Abby, handa man si Dolor nga atubangun ang naga-away sa anang bata. Kapira ruman ginpadumdum ni Dolor si Abby nga indi run pagdar-un si Ducky sa eskwelahan agud indi run tana pagsunlugon ugaring bakud gid ang pagpang-indi kang bata. Hugut gid ang pagpati na sa bilin kang anang daddy nga halongan gid dya. Sa kada kita ni Dolor kay Abby nga hakus hakus si Ducky, nagadugang ang anang paagkabalaka. Sa huna huna ni Dolor, ginapamangkot na sa anang kaugalingun, paano ayhan kon sangka adlaw madura ang stuffed toy? Indi na sarang mapensar ang baratyagun kang anang bata kon matabo dya. Kag natabo gid man ang ginakahadlukan ni Dolor.\nDaw anghel nga huluy ang paku si Abby samtang ginapungos ni Dolor ang buhok na kadya. Wara dya ti kalimug limug samtang ginaubos ang ginapamahaw nga hotdog kag kalo-kalo. Ginatung-an sanda nga darwa kang kalinung. Nanotisyaran ni Dolor ang pagparamugto kang mga mata ni Abby. Man-an na nga naghibi dya pagkabugtaw na sa aga. Ugaring wara na lang dya ginsapak hay basi tana mahibi man. Indi na mabatas ang ginabatyag nga kasubu kang anang bata. Amo nga sa paglisensya ni Abby kana nga mapanaw run sa eskuwelahan, ginsunod na lang dya kang anang mata. Wara na natalupangdan ang anang pagluha. Sa anang paino-ino, ginpangako na sa anang kaugalingun nga indi tana mag-untat kon indi na makita si Ducky, bisan pa manipis ang anang paglaum nga makita pa dya.\nPaghalin ni Abby dayon nga ginkontak ni Dolor ang Hotel Callalily sa Baguio kon diin nagstay sanday Abby pagtambong nanda kang conference. Sangka oras nga naghulat si Dolor agud sabtun kang receptionist ang anang pamangkutanun. Suno kana, ginpang-ukay run kang bellboy ang mga beddings agud pangitaun ang stuffed toy ugaring wara gid dya nakita. Bisan pa sa basurahan kang hotel wara gid nasapwan si Ducky. Amat amat nga nahulog ang paglaum ni Dolor. Pira ka minutos may nag-iwag sa anang pamensarun. Dali dali dya nga nagsulud sa kuwarto ni Abby agud pangitaun ang photo album nga may laragway ni Ducky. Dayon nagbalik dya kag ginbuksan ang computer kag nagconnect sa internet. Gin-email na ang receptionist kag ginpadara ang ginscan nga retrato ni Ducky. Ginpangabay na ang receptionist nga iprint ang laragway kag ipaskil sa mga lugar nga gin-agtunan ni Abby, halin sa hotel asta sa bus terminal. Matinahuron man nga nagpasugot ang receptionist. Kag nagsambit kang sangka pangamuyo si Dolor sa atubang kang altar nga may magamay nga estatwa ni San Antonio.\nLima run ka adlaw ang nagligad kag nahimutaran ni Dolor nga amo man gihapon ang disposisyon ni Abby: maluya, masubu kag daw sa marayu ang pamensarun. Amo nga sangka gabii, samtang nagabasa si Abby kang anang mga turun-an, nag-ingud si Dolor kana. Ginapuhap na ang buhok ni Abby kag ginharkan. \"Nagapanghagad si Tita Kharol mo nga mabisita sa andang balay sa Saturday,\" sugid ni Dolor. \"Gusto mo magtawas?\"\nNag-ulung-ulung lang si Abby. Padayon dya nga nagabasa kang anang libro.\n\"Abby, kinanlan mo run lipatan si Ducky. Batunon ta run nga nadura gid man tana.\"\nNaglumaw lumaw ang mata ni Abby tubtub nga naghibi run dya. Nabasa ang pahina kang anang libro. Gintinguhaan ni Dolor nga indi maghibi. \"Kinanlan mo maman-an nga may mga bagay sa kalibutan nga temporary lang. May madura, may mahalin. Kag indi run sanda magbaralik. Bisan ano mo ka pangita.\"\n\"Pero, My, gintugro to kanakun ni Daddy. Hambal na kanakun halongan ko gid kuno. Pero I failed him. Wara ko gin-andaman si Ducky. Wara.\"\n\"Indi ta maavoid nga may madura, bisan pa ano ta dya kahalong.\"\n\"Patas kaninyo ni Daddy?\"\nDaw ginbasyahan kang maramig nga tubig si Dolor kang pagkabati na kang pamangkot ni Abby. Paano na naman-an? Sin-o ang nagsugid kana? Buhay nga wara nakahulag si Dolor. Panilagan na may kalat nga nakahigot kana. Dayon nga nagbalik ang eksena kang pagbakasyon nanda sa Thailand. Si Roland imaw kang anang pamilya. Tana kag si Abby. Masadya ang andang pagtiriripon kang may nagparapit sa andang lamesa. Nagparapit kay Roland. Sangka Pinay man. Mestisa, kag halata nga halin sa may sarang nga pamilya nga makita sa anang pameste kag mga alahas nga nagapurong sa anang liug kag butkun. Nagbeso-beso dya sa nanay ni Roland nga daw buhay run sanda nagkilalahanay. Ginturuk lang dya tanan ni Dolor. Bisan sa andang paglagaw lagaw palibot sa Bangkok, daw panilag ni Dolor, mas marapit pa ang baratyagun ni Roland sa babayi kesa kana. Bisan ang anang ugangan. Sangka gabii bag-o sanda nag-uli pabalik sa Pilipinas, may ginsugid si Roland kana. Darwa lang sanda sa kuwarto. \"I'm sorry.\" Hibi ang balus ni Dolor.\nNabatyagan gid lang ni Dolor ang hakus ni Abby. Hugut. Ginbalusan na man dya ka mas hugut nga hakus. Kag sa amo nga tion, wara ti luha nga nagturo sa anang mga mata. \"Don't worry, Mommy. Man-an ko run. Antes kita nag-uli halin sa Thailand kang summer, ginsugid kanakun ni Daddy.\"\nNahangpan run ni Dolor kon andut amo gid ang pagpalangga ni Abby kay Ducky. Sa pihak kang pagbiya kananda ni Roland, wara nagbag-o ang pagpalangga ni Abby sa anang tatay. Sa baylo, nangin paagi na dya nga magtinguha sa anang pag-eskuwela. Nahangpan run ni Dolor kon diin naghalin ang pagkamayad ni Abby sa anang pagtuon kag pagdaug sa mga paindi-indis nga anang ginaentrahan. Suno kay Abby, gusto na nga ipamatud-an sa anang Daddy nga bisan wara tana, sarang na nga mangin mayad kag maaram nga anak. Nga bisan wara tana sa tupad na, mapabatyag na man gihapon nga may bata tana nga nagapalangga kana. Kag sa pagkadura ni Ducky, nahangpan ni Dolor kon andut amo lang to ang pagkasubu ni Abby, nga daw may parte sa anang kaugalingun nga nadura. Napatay.\nNatapungawan si Dolor kang nabatyagan na nga may nagapangaraykay kana samtang nagakaturog tana. Si Abby. Malapad gid ang anang ngirit kag daw nagakinang kinang ang mga mata sa sobra nga pagkalangkag. \"Mommy, check this out!\" Dayon na butung kay Dolor paagto sa sala kag ginpapungko sa atubang kang computer. Bukas ang Facebook ni Abby kag napost ang laragway ni Ducky. Ginpabasa ni Abby kay Dolor ang sobra darwa ka gatos nga comments halin sa anang mga abyan. Kadya na lang nadiskubre nga bisan ang anang anak naghimo man kang paagi agud makita si Ducky. Nakita na sa desktop ang nascan nga laragway kang anang stuffed toy kag ginupload na dya sa anang Facebook nga daw patas kang nadura nga sangka miyembro kang pamilya. \"Help me find my beloved Ducky\", ang napost sa anang status. Sa anang pagbista, raku run ang naglike kag nagkomento sa anang post. Kag ang mga komento kang pagpabatyag kang paglaum halin sa iban nga mga tawo nagtugro kay Dolor kang tuman nga kasadya. Dayon man nga ginbuksan ni Dolor ang anang email agud bistahan kon may balus ang receptionist halin sa Hotel Callalily. Kag daw nagkawas gid ang anang mata kang pagkabasa kang mga email halin sa mga indi na kilala nga mga sender. Ginpangbuksan na dya kag ginpamasa. Natandug gid ang anang baratyagun sa mga mensahe kang mga nagpadara agud ipasulhay ang baratyagun ni Abby. May nagpadara kang email halin sa Ireland, sa Canada, sa Australia kag rugya man sa Pilipinas. Nakita nanda kuno ang nakapaskil sa mga poste kag ang laragway ni Ducky sa internet kag natandug man sanda kang istorya. Nabuhian kang paglaum sanday Dolor kag Abby.\nNagahangus si Abby pag-abot na sa andang balay. Ginsug-alaw ni Dolor kang yuhum ang anang bata. Ginhambalan na dya nga pirungun ang anang mata kag ginubayan paagto sa kuwarto. Pagbuhi ni Dolor, napanganga si Abby sa anang nakita. Buta kang mga magagmay nga mga kahon ang anang kuwarto. \"Ano dya, My? Diin dya halin?\" Ginbasa anay ni Abby ang nakasulat sa mga kahon. Nagkurinut gid ang anang dahi hay indi na kilala ang mga nagpadara kag indi na mamitlang ang iban nga mga ngaran hay daw kabudlay gid mitlangun.\n\"Buksi run,\" hambal ni Dolor.\nDarwa sand ni Abby nagbukas kang mga kahon. Paghunos nanda kang sulud, mga nanari sari nga sahi kang stuffed toy nga pato: may Baby Mallard, may Stretched Swan, may Squish Duck, may Daisy Duck, may Gund Duck kag iba pa.\n\"Ducky,\" ang mahinay nga mitlang ni Abby.\nGinpangtipon ni Abby ang mga stuffed toy kag ginpamutang sa babaw kang anang kama. Ginpanglantaw na dya tanan kag dayon ginpangnudo sara sara kag gintugruan kang mga ngaran.\nHalin sa gawang, mayuhumun nga ginalantaw ni Dolor ang anang bata nga gin-umpisahan sipal ang mga stuffed toy. Ginakaptan ni Dolor ang laragway ni Ducky. Sa urihi nga kahigayunan ginlantaw na dya, ginpilo kag ginsulud sa bulsa. Kinanlan na pa magbalus sa mga email kag magpasalamat sa mga nagpadara kang mga stuffed toy.\n-TAPOS-","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/thewallflowerconfessions.wordpress.com\/literary-works-in-vernacular\/sugidanun-mahumuk-nga-handumanan\/","date":"2017-05-24T13:24:40Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607846.35\/warc\/CC-MAIN-20170524131951-20170524151951-00479.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997192025,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997192025184631}","num_words":2654,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.352,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nagkawas sa Bibig\nAng paghambal atun ginahimo sa pagbugtaw kag kis-a pati pa sa pagturog kon kita ginadaman. Magluwas sa mga tinaga nga nagapatigayon kang atun adlaw-adlaw nga pagsinarayo, kaduro ka sahi kang paghambal: angga, bais, buyayaw, dayaw, pahug, laygay, libak, odot, pakitluoy, panabi-tabi, sumpa, kag iban pa. Tanan ria atun siguro naagyan bilang manughambal ukon ginhambalan. Sa kaduro nga klase ka paghambal pero ang pagpamulong-pulong ukon paghambal sa atubang kang duro nga tagparamati mabudlay nga himuon. Ang iban nahanas sa on-the-spot nga pamulong-pulong, wara't ginabasa kundi ginapautwas gid lang ang halin sa anda'ng baratyagun. May pamulong-pulong nga ginahandaan gid, ginapatawhayan ka sulat ukon ginasaulo antes mag-agto sa tunga. May dyan man nga nagabasa lang ukon nagadara ka note cards kag kodigo. Halin kang atun pag-umpisa ka eskwela, gintudluan kag ginhanas kita sa pagtindug kag pag-recite ukon paghambal sa tunga.\nMay maestra kami sa elementarya nga mestisa kag gwapa nga madre, si Mother L nga daw Nazi kumander sa pagdisiplina. Andam kaw kon magmudlo ang medyo asul na nga mata kag magturuk kanimo. Kon ano man ang imo ginahimo nga malain, untat kaw dayon. Sa klase nga Reading, ang amun libro may drawing ka mga bata, si Nena, Manuel, Baby kag may ayam pa. May panahon kami para sa \"silent reading\" ukon pagbasa nga wara gatikab ang baba kundi mata lang ang nagaagi sa mga tinaga nga daw plaslayt. May mga nabudlayan gid sa silent reading kag mahuni, matikab gid ang baba kag magkutib-kutib. Indi ria pwede kay Mother L bangud may panahon man para sa oral reading. Sa oral reading, kon tuksuon gani, dapat magtindug ka tadlung, kaput ka libro sa tuo nga alima kag magbasa sa matunog kag klaro nga limug.\nNauso kato ang siripalun nga pusil-pusil nga may bala nga papel nga pulbura. Ang pusil-pusil sarang mo gid mapitik ang gatilyo kag nagalupok ka baskug. Kato nga adlaw, aga pa may nadakpan si Mother L nga nagdara ka pusil-pusil sa eskwelahan. Wara run ako kadumdum kon ginsipalan ka estudyante sa klase pero ang pusil-pusil dara ni Mother L sa amun Reading class kag ginbutang sa ibabaw ka lamisa. Ay sus, ano man nga ang gintukso sa pagbasa amo ang pinakahipus kag pinakahuruyaun sa tanan. Nagtindug ang amun classmate nga bayi kag nag-umpisa ka basa ugaring magluwas nga nagaunta-unta, mahinay gid ang limug. Louder, kuon ni Mother L kisra. Louder, tunog run limug ni Mother L sa ikarwa pero indi man kami gihapon makabati sa likod. Kag NAGLUPOK! Nangusyan kami tanan. Mahipus ang kwarto. Wara't nagahulag magluwas sa aso ka pulbura nga nagatuok paibabaw kag nagapanimaho.\nNagpaathag ni Mother L: kon pahambalun gani kamo sa tunga, dapat mas tunog pa sa lupok ka pusil-pusil ang inyo limug agud mabatian ka tanan kag may pulos ang hambal. Kon sa kadya siguro nga panahon, gin-suspend ukon ginpasakaan run ka kaso basi si Mother L pero ang mensahe nakaabot gid – signed, sealed, delivered kon sa kanta pa. Salamat sa mga madre kag mga maestra, nangin mayad kami sa pagbasa kag naka-eksperyensya kami ka pagtindog kag paghambal sa kinaraku.\nPag-abot ko sa high school, kaduro ka mga burohatun nga naghanas pa gid kanakun kag nagtugru kang kabaskug ka buut sa paghambal sa tunga. Napilian ako bilang contestant sa Oratorical Contest siguro mga tatlo ka beses. Ang akun harambalun ukon piyesa nasulat run. Saulohon ko run lang kag praktisan. Pira gawa ka baso nga tahu akun kato nalab-ok para magsulhay ang nagakatul ko nga tutunlan kada tapos ka praktis. Nakalab-ot ako sa provincial level kag wara man magdaug kang panguna nga premyo pero duro gid ang akun natun-an kag napanilagan. Tungud siguro sa akun eksperyensya sa oration amo nga pag-abot kang ikaapat nga tuig sa high school, napilian ako bilang corps commander sa Citizen's Army Training. Ako siguro ang pinakauna nga bayi nga nangin corps commander sa high school ko nga 'to. Mabudlay ang map reading, ang pagmartsa sa init kag ang pagpraktis ka singgit kang mga commands. Ang ginahandum gid lang kato ka amun Commandant amo nga makasulud kami sa \"magic 5\" rating kang parade and review sa bilog nga probinsya. Wara run ako kato gainum ka tahu hay ginausap ko run ang luy-a kada tapos ka liwat-liwat nga praktis para sa parade and review. Bukut man malain kang nagpang-apat kami nga lugar.\nSa kolehiyo, ang paghambal sa tunga akun liwan naagyan sa Speech class. Kinahanglan mapasaran dya nga klase agud maka-graduate. Manami ang maestra nga akun ginpili. Sa amun final oral exams, ginpagustohan na kami pili kang amun piyesa. Laban sa klase nagpili ka \"Desiderata\" kag \"To be or not to be…\" ni Shakespeare sa Hamlet. Nami gid man mga piyesa pero natak-an takun hay harus pararehas run lang ang tanan. May poster ako kato nga nakita kag nanamian gid nga nagapabutyag kon ano ang gugma. Ginhambal ko sa propesora nga amo ra ang akun ginpili nga piyesa. Pamangkot na kanakun: kamaan ikaw nga excerpt ukon tinipik ria halin sa balaan nga kasulatan, sa sulat ni San Pablo sa mga taga-Corinto? Gusto ko saulohon mo ang bilog nga Kapitolo Trese. Hamak timo kara, bilog nga kapitolo! Abuuu, mas lawid pa sa Desiderata kag sa to-be-or-not-to-be! Daw maisol raad ako ugaring nagpasugot lang man sa urihi bangud malyag man ako ka taas nga grado.\nAno man nga siste nga may bag-o nga pamaagi ang amun maestra nga nadumduman. Mangita kami kuno ka paris kag magbuslanay ka praktis hay ang singkwenta porsyento ka amun final grade depende sa pagdiskurso kang amun paris. Abaw ti nagirinamo ang klase ka pangitaay ka paris. Pangarwa ko pa lang nga semester kato kag wara pa gawa ti nakilala hay halin takun sa probinsya. Ang iban masuud run nga nagkilalahay halin pa sa high school gani sanda man ang nagpinaris-paris. Sa urihi, ang akun nadakpan nga paris pareho ko man nga daw pobre-espiritu halin sa guwa ka siyudad. Lipat ako kon diin nga banwa ka Iloilo pero may bersyon man sanda ka Kinaray-a nga tuhay man sa atun sa Antique. Ti daw mabuut man nga laki sa turuk ko, medyo huruy-un man ugaring daw makasarig ako nga saulohon na gid man ang ana'ng piyesa. Sibuyas-bombay nga pula gid ang imo grado kon malipat ikaw ka mga tinaga sa tunga ka imo'ng pagdiskurso.\nNagkitaay kami tapos klase kag nagkasugot nga maumpisa praktis dayon hay kuno saulo na run ana piyesa. Ti kuon ko, mayad gali, sige abi pamatian ko. Ay sus, ang mga umpisa nga linya wara ko makilal-an nga \"Desiderata\" run gali. Ay abaw maan lang, daw maugut ako nga daw maluoy man sa akun paris nga dya nga nagatalang-talang kon ano nga mga tinaga ang ana'ng halugan ka hambal kag kon ano ang dapat na hugtun. Wara ako 'gakuon nga mayad gid takun pero kon mag-amo dya dalagan ka praktis, wara gid ako ti paraabuton nga mayad nga grado.\nNag-agto ako sa amun propesor kag nagreklamo pero ginkun-an na ako nga sigehun lang ka-praktis. Ginsaulo ko gid man ang bilog nga kapitolo trese kang nahauna nga sulat ni San Pablo sa mga taga-Corinto. Taas gid man ang nabaton ko nga grado. Maan kon ano man ang grado nga nabaton kang akun paris pero nalipay man ako hay nadumduman na gid man kon ano nga mga tinaga ang dapat na hugtun ang kon ano man ang dapat na halugan ka hambal.\nBukut para sa tanan ang pagdiskurso ukon paghambal sa tunga. Kon tam-an timo ka huruy-un, ang paghambal sa atubang kang duro tawo daw isara ka makaharadluk nga damgo ukon bangungot. Andut kinahanglan tun-an ukon praktisan ang paghambal sa tunga hay wara man kita pag-ambisyon tanan nga mag-entra sa politika? Bahul nga responsibilidad ang pagtindug kag pagbuhi ka mga tinaga sa publiko. May ginabasa man kita ukon wara, ang pagtindug kag paghambal sa tunga nagaseparar kanatun sa mga tagparamati. Sa atun pagtindug, pag-agto sa tunga kag paghambal, nagahulat ang audience kang atun gid lang limug.\nSa amo dya nga sitwasyon, ikaw nga manughambal ang daw may gahum nga nagadakup sa atensyon kang tagparamati. Pero ang dya nga gahum tam-an kadali nga madura kon ang imo mga ginapangwakal indi mauyonan bangud bukut klaro, galibot-libot, mahinay, ukon kataraka. Tuod indi kita tanan mangin mayor ukon presidente pero sa atun kinabuhi, siguro maabot gid ang tiempo nga kinahanglan magtindug kita, maghambal kag magpautwas kang atun ginabatyag sa kinaraku.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/07\/nagkawas-sa-bibig\/","date":"2017-05-23T05:03:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00350.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9811311364,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":30,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9811311364173889, \"hil_Latn_score\": 0.018156137317419052}","num_words":1376,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.295,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Ason' (sangka kutsara nga istorya para sa tamad magbasa) ni Michael 'Mike' Q. Orquejo\nGamay pa kag nailo sa ginikanan si Ason — ang ngaran nga gintugro kana pag-abot na sa balay. Nakita tana ni tatay sa kamalig ridto sa taramanan nga nagahibi nga nagaisarahanon. Ginasagap na ang anang nanay nga indi na run makita. Gindara tana ni tatay sa balay agud sagudon kag pabahulon. Kun napabay-an rudto sa kamalig sa tunga kang taramnan, pat-ud nga napatay gid tana dayon sa kagat kang mga pulahan kag daragkul nga subay.\nTam-an ka bingit si Ason. Gusto na nga permi tana ginakaptan kag ginakungkong. Dali lang tana matarugan kun man-an na nga mainit nga palad kang tawo ang nagahikap kana kag indi ang sangka panid nga naog lang. Umpisa kang pagpapurot kana ni tatay, wara run tana ti gana magkaon. Gusto na lang magturog kag maghibi kang tingil tingil. Kis-a nami du lang takluban kang tela para mapatay kag mag untat run ang anang sakripisyo. Kun dar-on namun tana sa gwa, amo man ana sunod sunod sa ayam hay abit na amo dya ang anang nanay. Husto lang tana singhalan kang ayam. Nagahibi lang tana liwat kang tingil tingil. Karuluoy lang si Ason, gamay pa dya katama para mangabuhi nga naga isarahanon.\nKahapon, napatay run si Ason. Kaluoy lang ang anang sitwasyon. Nagabatang dya sa naog, dunglay ang anang ulo, nagakipot ang anang mga mata kag tigdas ang anang lawas. Ginkagat tana kang mga subay nga pula. Wara gid tana nagbuhay sa kalibutan kag wara na gid makita kun ano kanami ang mga taramnan. Kun ano dya ka berde kun Agosto kag kun ano ang pag-ingat na kadya nga daw mga bulawan kung tag-arani kun Enero. Kaluoy lang si Ason, wara na madapgan ang mahamot nga lao kun Hunyo.\nKaluoy man si Ason, wara gid tana makasipal sipal sa mga tinumpok kang inutod kun taggararab sa baryo. Wara gid tana ka saylo-saylo sa mga puno kang kasoy kag bugnay nga pirme may bunga kun tag-irinit. Wara na gid nabatian ang kalas kang tubig sa sapa kada tapos bagyo kag ang huni kang traktora nga naga-ukhal kang mga nagakudol-kudol nga lao kun tagtaranum.\nGintablog namun ang lawas ni Ason sa taramnan agud bisan paano, mangin sara tana sa lugar nga anang ginbayaan dayon. Kaluoy lang tana hay napatay tana dayon. Pero kun pinsaron, mayad run man ra gani hay indi run tana magbahol para lang gulgulan kang liog kag ilangkay sa kapayas kag balunggay imaw kang tanglad para ipadlli sa mga manuggarab kun Marso.\nRest in peace, Ason.\n( 411 words)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/11\/06\/ason-sangka-kutsara-nga-istorya-para-sa-tamad-magbasa-ni-mike-q-orquejo\/","date":"2017-05-26T20:38:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00107.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998176694,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998176693916321}","num_words":425,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.365,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagpanginsapo ka Karadlawan\nMayad ang amun relasyon sa obra siguro tungud bukas ang utok ni Boss sa pagbaton ka nanarisari nga mga kultura nga ana nasugata sa ana'ng mga paglagaw. Imaw ka ana'ng asawa nga pediatrician, nalibot nanda ang marapit 50 run ka mga pungsod (ginatandaan na gid ang numero sa mapa). Nalab-ot ni Dr. T ang North Pole ugaring wara magtawas si Dr.\/Mrs. T ka na sa South Pole bangud sa lango-lango nga mangin \"bi-polar\" tana. Kang nagsuhot si Dr. T sa masiuk nga Amazon jungle, ana gin-istorya ang sangka shaman nga nag-inum kang kon ano nga mga dahon ukon gamot ka tanum, nagturong mata na kag nagpurutikal nga may mga nakita kuno nga daw sa indi amo. Hambal ni Boss laban-laban ang gin-inum ka shaman hallucinogenic ukon may birtud nga makaapekto kang pinsar kag panurukan. Nagsabat man takun sa pag-istorya: Boss, rugto tana sa amun isla may mga babaylan nga bisan wara't ginainum, nagapurutika sanda ka anda'ng mga nakita nga mga amurokpok, dwende, sigbin ukon ambungan nga bayi sa sapa. Nalab-ot ni Boss ang harus bilog nga Asia pero wara pa ang atun isla. Ang ana gid lang nadab-ot sa Pilipinas amo ang paghimurat ka hambal kanakun kada Paskwa ka: Mah-ligha-yhang Pas-khow at Mha-nee-ghwong Bah-ghong Ta-ohn!\nKang ginbisita ni Dr. T ang \"maninoy\" kang amun research fund nga rugto run nagaistar kar-on sa Switzerland, nagbilin ako kang tsokolate. Ginliwat-liwat ko gid pabati-bati hay medyo rapit run mag-retire ang pamatin-an ni Boss kon kis-a. Pagbalik na halin sa Switzerland, gintawag na kami. Amo dya tono ka hambal na kon sa Kinaray-a: Ay maan, nalipat takun magbakal kang panulay nga tsokolate mo. Sabat man ako: abaw a, amo run 'to nga liwan-liwan akun…Dayon na kuot sa bulsa ka ana'ng coat ka mga pinutos nga nagakadlaw: Ud… mahal pa iniguan ka yamat nga dya hay sa airport ko run lang binakal. Makuon sanda nga bagit ang Hudyo pero kis-a makalusot man ikaw bisan tsokolate lang.\nMagluwas nga doctor kag kapitan kang ana'ng sailboat, si Boss sangka concert pianist kag nahanas sa classical kag jazz nga musika. Man-an ko gid kon may paraabuton nga konsyerto hay daw lipung ria ka mga isyu sa opisina. Pirmi tana ginakangay imaw ka ana'ng banda sa pagtukar sa mga special events sa ospital. Natabuan, darwa ang gig na sa sangka adlaw. Pagkatapus na tukar sa library, gintawgan na ako. Nagapabulig kanakun hakwat ka ana'ng keyboard paagto sa auditorium. Sa pinsar ko lang, ano dya nga \"roadie\" ukon tagabitbit man ako ka gitara kang akun bana kauna kon may gig, dayon roadie pa gid ako ka akun boss sa obra. Kapin pa, wara tana maabay sa akun job description ang paghakwat ka mabug-at nga Roland concert keyboard. Pero bilang mayad kuno nga empleyado, OK, I'll be there man sabat ko e ugaring nagsipal ako ka pabungul-bungul, pakuri-kuri. Igu pag-abot ko sa library, ang mabuut nga Intsik nga librarian amo ang nadakpan na nga manughakwat. Ang akun run lang ginbitbit amo ang ana'ng bag nga may mga libro kang mga piyesa, microphone stand kag gamay nga purungkuan. Nagayayong sanda ka keyboard, 'gasunod man ako nga nagakumod- pabati ka na: why do you have to play the piano – why can't you just play the stupid flute…Ginbalikid na lang ako dara uruk-uk ka kadlaw: that's what my wife said!\nGani kang nagtawag si Boss sangka aga nga gin-admit tana sa E.R. hay na A-fib (atrial fibrillation) ukon naglibagun kag bukut normal ang kuba-kuba ka dughan na, nanguyus man ako kag nabalaka. Napinsar ko nga magbakal ka card antes magbisita ka na ugaring ginpakamayad ko nga mag-drawing kang orihinal ko nga card. Freehand kag itum nga bolpen sa kanaryo nga papel ang una ko nga drawing pero ginliwat ko sa Draw ka LibreOffice kag gindugangan ang kolor (palihog lang himutad ka drawing ko nga nabutang man rugya, salamat). Nami gid kadlaw ni Boss kag ginpakita na ang card sa ana'ng asawa. Lampas tungang-gabii kang gin-admit si Boss sa E.R. kag nagadali run raad nga mag-uli pagkasunod nga aga ugaring indi tana pagsugtan kon indi nanda makita nga nag-epekto run ang bulong kag nabalik sa normal ang kuba-kuba ka ana'ng tagipusuon. Amo dya ang ginatawag nanda nga \"conversion\". Rapit alas-singko sa hapon, naghapit ako liwan sa E.R. antes mag-uli. Kuon na nga ginahulat pa nga mag-convert tana. Ti sabat man takun: Boss, you're such a tough Jew, it's not easy to convert you.\" Nagkirinadlaw kami dayon. Lampas run alas-siyete sa gabii kag \"na-konbertir\" gid man tana. Kaduro ang nagapamangkot kanakun, ti kasaho man ikaw kay Dr. T hay budlay gawa ria, \"picky\" ukon pislian kuno. Kuon ko ay ti tanhaga lang man, sadya man kami. Obrahun mo lang ang ginapaobra na kag bisan wara na ginapaobra, obrahun mo pa gid agud kon kinahanglan na run gani, handa run. Ara dayon kon ang mga Ilonggo pa pahambalun. Pasalamat ako sa Ginuo nga nakasalapu ako ka boss pareho kay Dr. T nga nagasapak pa kang karadlawan sa pangabuhi.\nNadumduman ko ang akun nabasahan parte kay Mahatma Gandhi, ang bantog nga lider nga naghimakas para sa kahilwayan kang India, indi sa pagpalupok kang armas kundi sa matawhay, non-violent nga pamaagi. Si Gandhi nagkuon nga kon wara tana ti sense of humor, buhay run siguro tana nga nag-suicide ukon naghikog. Paano natun ilubad sa Kinaray-a ang sense of humor? Ayhan wara't mga tinaga nga makuon natun direct translation pero ang tawo nga may sense of humor nagapakadlaw kag ginatawag natun nga yamuhat, tarso ukon tarsa. Ang pagtinarso may mga sahi ukon klase man. May dyan nga tinarso paagi sa baraghal ukon bulgar nga aksyon ukon buhat kag sangka gutlu run lang, mahambal natun nga medyo bastos ukon binastos run gid. May tinarso man nga dalum ang dulot kag sakit ang igu sa ginatumud ukon ginapatungdan. May dyan man nga pino, swabe nga pagtinarso paagi sa hambal nga daw indi mo dayon madakup, ano pa ang nagatinarso kon kis-a huyhuy ang paku na, kapin pa kon ipaathag na pa ang punto nga karadlawan sa wara makadakup.\nPero kinahanglan kamaan kita kon san-o magtinarso. Amo nga sa trabaho, kinahanglan ang pagtimpla kang sadya-sadya sa baka-baka obra. Pero hapus lang gid man kag mag-an ang mga problema, daw madali mapangitaan ka solusyon kon kita makakadlaw. Amo man ria siguro ang atun dapat ilakut ukon itimpla sa atun pagpangabuhi sa adlaw-adlaw. Kaduro ka atun ginakulo nga mga paraligban kag ang kalibutan kar-on daw kagamo run gid. Kon mamati kita sa balita ukon maglantaw sa TV, mabudlay hangpun ang mga nagakaratabo nga pagpinatyanay, pagtinirohay, pagpangdaya kag kon ano pa dyan nga mga kamala-malahan nga ginahimo ka tawo sa ana'ng isigkatawo. Ang atun gid lang darangpan amo ang pagpangamuyo sa Ginuo. Suno kay Gandhi, indi kuno kita magdura ka pagsarig sa katawhan. Ang katawhan sangka malapad nga kadagatan; indi maghigku ang bilog nga kadagatan bangud lamang sa pira ka turo nga kahigku. Ang pagpanginsapo ka karadlawan sa sangka malisud ukon kataraka nga buruhatun isara sa mga bugay ka Makaako nga nagapamag-an kang atun pamatyag sa pagpadayon kutub atun malampuwasan ang kasiuk kang pagpangabuhi.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/25\/pagpanginsapo-ka-karadlawan\/","date":"2017-05-23T05:04:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00385.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9933749437,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9933749437332153}","num_words":1170,"character_repetition_ratio":0.028,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.282,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Byahe pa-Edinburgh hasta pa-London\nAng una nga gabii nga rugya ang libayun ko kag mga miga na, rugto sanda nagturog sa akun nga flat ukon apartment. Batang sa salug ukon floor manedyer lang hay single lang ang akun kama. Magkinawboy lang kuno sangsa mag-gasto pa kang £30 (mga 2000 ka pisos) kada sara kung rugto sa B&B pa mag-turog. Tutal sangka gabii lang man. Antes sanda mag-abot ginpreparar ko run ang gamiton nanda nga turugan. Nagbakal ako kang air bed nga de baterya. Kag naghuram ako kang ulunan kag kapay sa akun nga miga nga Thai. Ayos man, naturugan man sanda. Naghuragok pa gani. Sa kakapoy siguro. Pero nasadyahan man ako hay may imaw ako.\nPagka-aga, pilahay sa banyo. Mansig himos kang pamanaw. May kape, tsaa, tinapay, cheese, yoghurt, prutas. Empake liwat. Hay ma-umpisa run ang amun adbentyur. Halin sa Scotland, paagto sa England, tapos Europa.\nAng una namun nga gin-agtunan halin sa Stirling amo ang syudad kang Edinburgh (Edinbrah ang pag-pronounce kadya). Amo dya ang capital kang Scotland. Manami nga syudad, duro ang mga bilding nga dumaan. Duro nga mga artista, manunulat, pintor, royalty, atleta kag iban pa nga mga nagsikat sa istorya kang kalibutan ang nagharalin sa syudad nga dya. Rugya ginsulat ni JK Rowling ang mga libro parte kay Harry Potter, sa sangka kapihan. Rugya man nagbahul si Sean Connery nga kilala natun bilang James Bond. Rugya man ang setting kang libro kag sine nga \"One Day\" nga ginpangunahan ni Anne Hathaway.\nHalin sa akun flat nag-bus kami dara ang amun mga bagahe. Paagto kami sa estasyon kang tren. Kanami kang ana bus kag tren hay may lugar para sa mga maleta. Kundi indi run magsagi pinsar nga mag-taxi ukon magpahatud kang sarakyan. Mga 50 minutos man ang byahe kang tren. Pag-abot sa Edinburgh, nagpanaw kami sa estasyon kang bus kun sa diin ginbilin namun anay ang amun mga bagahe sa locker. Mas barato kumpara rugto sa estasyon kang tren.\nSa gabii pa ang amun byahe paagto sa London, kundi nga may bilog kami nga adlaw maglagaw sa Edinburgh. Duro ang mga bus nga nagatugro kang tour sa syudad. Nag-agto kami rugto sa paradahan kang mga city tour bus para magbakal kang amon tiket kang mag-entra sa tour. May tour guide man nga naga-istorya parte sa mga nakita namun. Masadya man ang anda pag-istorya kang mga nagakaratabo kang una. Duro man ang iban nga mga turista nga nagsaka sa bus. Lain-lain man nga mga lahi.\nDuro ang amun gin-agtunan. Tungud double deck ang bus kag wara ti atup sa babaw, naramigan kami. Mayad lang may dara kami nga mga dyaket. Bisan gasirak ang adlaw, maramig ang hangin hay rapit ang Edinburgh sa River Forth nga naga-ula sa North Sea. Naglibot man kami sa Royal Mile nga pasaka man sa Edinburgh Castle. Duro mga nagabaligya kang mga Scottish souvenirs. Duro man mga turista nga gapanaw-panaw. Lingaw katama magturuk sa mga paragwa-un sa kilid karsada parehas sa mga nagatukar kang bagpipe nga tradisyonal nga instrumento pang-musika sa Scotland.\nKang gabii run ginbuul run namun ang amun mga bagahe sa estasyunan kang bus. Naglaktud kami sa sangka plaza kag duro man mga tawo nga naga-panaw-panaw kag may mga naga-date man. Nagbalik kami sa estasyon kang tren para maghulat kang amun byahe panaog sa London. Mayad hay may VIP lounge rugto sa babaw, gani nagsaka kami rugto kag nakapahuway man kami asta nga puede run kasaka sa amun tren nga overnight sleeper. Naghalin kami sa Edinburgh mga pasado alas onse sa gabii, kag nag-abot kami sa London mga alas-sais y media sa aga.\nMayad man ang amun byahe. Nakaturog man kami sa tren. Kag pagkasunod nga adlaw, preska liwat kami para sa padayun nga lagaw sa syudad kang London.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/06\/byahe-pa-edinburgh-hasta-pa-london\/","date":"2017-05-23T05:01:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00387.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997164607,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997164607048035}","num_words":615,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.341,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginlingling Ko ang Darwa ka Láki nga Nagapangihi sa Praga ni JOHN IREMIL E. TEODORO\nPAGSËLËD ko sa courtyard kang Franz Kafka Museum ang una ko nakita amo ang estatwa sa tënga kang darwa ka láki nga nagapangihi. May pira ka mga tawo nga nagasëlëng kadya kag nagakirinadlaw. May sangka dalagita nga puti nga game nga nagposing sa tënga kang darwa ka laki.\nKalbo ang darwa ka laki. Siguro nahëman sa bronse pero ang bilog nanda nga lawas may mga linya-linya nga ang epekto sa mata daw hologram sanda. Nagahulag ang andang hawak asta hita. Nagasaka-panaog man ang andang kinatawo nga daw bahël nga Swiss knife nga may nagasumpit nga ihi. Ang ginatindëgan nanda nabaw nga pond nga may masinaw nga tubig.\nWara sanda nagayëhëm. Ginasëlëng nanda sa mata ang sara kag sara. Nagapataasay kang ihi? Amo bala dya ang Kafka humor? Nagkadlaw ako sa akën kaugalingën. Ginpiktyuran ko sanda gamit ang iPad ko kag cheappanggels nga digital camera nga violet. Excited rën ako magsëlëd sa museo. Nalipat ako nga sëlngën ang tig-ulo kang estatwa nga to kag kon sin-o ang eskultor.\nHi-tech ang Franz Kafka Museum. Nagagamit kang mga sulo, sound, kag video sa pag-istorya kang kabuhi kadyang manunulat kang Praga, kag sa pagpatiraw kang anang mga sinulatan. Dëlëm kag itëm ang mga dingding kag kortina sa sëlëd. Daw nagasëlëd ikaw sa utok ni Kafka.\nSa kolehiyo pa ako sa University of San Agustin kang mabasa ko ang The Metamorphosis. Mëgë dya nga nobela parti sa sangka láki, si Gregor Samsa (Indi ko malipatan ang ngaran na), nga pagbugtaw na sangka aga higante rën tana nga tánga. Dalming. Pagkatapos ko basa kadya, sunod ko nga ginhëram ang mas damël na nga nobela nga The Castle. Maan, indi ko maintiyendihan kag wara ko gintapos basa. Kag wara rën ako nagbasa pa liwan kang mga sinulatan na.\nGinbata si Kafka sa Praga kang 1883 nga kato sentro kang Bohemia nga sakëp kang Austro-Hungarian Empire. Kadya ang Praga ang kapital kang Czech Republic. Sa siyudad nga dya tana nagbahël, nag-eskuwela, nag-obra, kag nagsulat. Tëngëd darwa ka gabii lang kami rugto kag may sangka adlaw lang ako nga maglibot, ginpangako ko sa akën kaugalingën nga bisan ang museo na lang nga dya ang agtunan ko okey rën ako. Amo ria pag-check in namën sa hotel, nangayo dayon ako kang mapa kag ginpangita kon sa diin ayon ang museo. Medyo rayë sa amën hotel pero puwede panawon.\nAntes pa ang kami magbiyahe, ginbaydan rën ni Jonas ang city tour namën nga apat. Bëkët man abi tana pamilyar sa Praga kag indi tana kamaan kang lengguwahe. Ti imaway kami nga apat sa city tour. Kang magpondo ang tourist coaster namën sa Prague Castle kag nanaog kami mamasyar kag magpapiktyur, gintsek ko ang mapa. Daw rugto lang sa idalëm gawa ang museo sa Dalan Cihelná. Medyo rayë pero makita ko ang sikat nga Charles Bridge kag suno sa mapa rapit ang museo sa tulay nga dya. Ginaburubanta ko nga mga sangka oras nga panaw. Mayad hay panaog man hay sa ibabaw kang bukid ang kastilyo.\nKang makita ko ang lapad nga hagdanan panaog sa direksiyon kang Charles Bridge, naglisensiya ako kanday Mimi kag Jonas nga indi rën ako magtawas sa city tour. Mapanaw lang ako kag pangitaën ko ang Franz Kafka Museum. Dayon man sanda nagpasugot. Nag-amag si Juliet kanakën. Pero ginhambalan namën nga indi puwede tana magtawas hay mapanaw lang ako pauli sa hotel kag rayë.\nMedyo dalëm gid man ang hagdan nga ginapanaugan ko halin sa plasa kang kastilyo. Tëngëd pasado alas-dose rën, nangita anay ako kang restawran nga kan-an ko. Siyempre ang ginpili ko, restawran nga isut lang ang tawo. Nagkaën ako kang spaghetti Bolognese sa sangka Italian restaurant. Guwapo daad ang tatlo ka waiter garing wara sanda nagayëhëm. Nadiskubre ko later nga wara gid man gali nagayëhëm ang mga waiter kag waitress sa Praga. Bisan sa restawran kang hotel namën, wara man nagarëyëhëm ang nagasirbe kanamën. Amo dya siguro ang idea nanda kang mangin pormal kag respectful sa mga kustomer.\nHalin sa restawran, pira man gawa ka mga dumaan nga kalye ang gin-agyan ko. May sangka parke pa ako nga naagyan nga rakë mga kahoy kag bulak. May mga bench nga puwede pungkuan. Isut lang ang mga tawo. Kon wara ko lang ginapangita ang museo ni Kafka, nami daad mag-istambay anay rugto. Pira pa ka kalye ang ginbaktas ko antes ko makita ang litrato ni Kafka sa rayë. Nagdalidali ako agto kag rugto gid man ang ginasagap ko nga museo.\nAbaw, lima gid tana ka libro ang ginabakal ko sa Franz Kafka Museum Shop. Siyempre may imaw pa dya nga t-shirt kag tote bag. Maan dyan. Pero wara ako naluoy sa akën debit card. Bahala rën kon mamulubi ako. Maagwanta dapli ka asin e pagbalik sa Manila!\nSiyempre nagbakal gid ako kang The Metamorphosis and Other Stories (Oxford University Press, 2009). Mabakal ko man dya tuod sa Manila pero mayad tana ria nga rëgya ko gid ginbakal sa Praga. May tatlo man ka gagmay nga hardbound nga ginbalhag kang Twisted Spoon Press: Contemplation (una kuno nga libro ni Kafka. Dalming. Natapos ko basa kang nagabiyahe kami halin sa Praga paagto sa Krakow.), A Hunger Artist, kag A Country Doctor. Ang panglima, Letters to Milena. Nami ang mga sulat nga dya hay very human si Kafka rëgya. Sa kadalëm kag kadëlëm abi kang mga estorya na, daw may pag-dark angel ang dating na. Siyempre mga translation lang dya tanan hay sa Aleman nagsulat si Kafka.\nMga darwa man ako ka oras sa sëlëd kang museo. Pagguwa ko, may nakita ako nga gamay nga plasa nga may mga purungkuan nga naharunan kang magapa nga mga kahoy. Dapat maági gid ako sa Charles Bridge patabok sa Old Town. Kunsabagay, amo gid man dya ang pinakarapit nga tulay. Pero napanëmdëm ko, timprano pa man. Kag alas-diyes pa nagasalëp ang adlaw. Indi ko kinahanglan magdali uli sa hotel.\nNagpungko ako sa sangka bench nga kahoy sa gamay nga plasa kag ginbasa ko ang libro kang mga sulat ni Kafka. Kag na-in love dayon ako kana. Magluwas nga guwapo tana sa darwa ka litrato na sa sagwa kang museo.\nKang makabatyag ako gëtëm, nagsëlëd ako sa sangka gamay nga coffee shop sa tabok-karsada nga ang ngaran Bakeshop: Little Bakery. Gusto ko mangape kag magkaën kang tinapay ukon keyk para may energy ako magpanaw. Guwapo kag bëët ang puti nga laki nga bantay. Kamaan mag-English. May mga keyk kag tinapay sa kristal nga estante. Sa sangka gamay nga lamesa, may macaroons. Nag-order ako kang kapi kag darwa ka macaroons—pink kag green. Namit!\nHalin sa kapihan nga to gintultol ko ang dalan paagto sa Charles Bridge. Pero antes ako makalab-ot sa dumaan nga tulay, naghapit anay ako sa sangka gamay nga estudyo kang sangka pintor kag nagbakal kang ref magnet kang Praga nga ang disenyo halin sa isara sa mga peynting rugto. May ginsëdlan man ako nga bookstore nga nakapangaran kay William Shakespeare nga puro libro sa Ingles lang ang baligya. Nakabakal ako rugto kang sangka libro ni Wisława Szymborska hay ang sunod namën nga destinasyon—Kraków, Poland.\nMedyo patuklad ang karsada pabalik sa hotel namën. Pasado rën ala-siyete ti gabii. Sakit rën ang akën mga kahig ka panaw. Alas-dose pa lang kang udto-adlaw, nagapanaw rën ako nga nagapanaw sa palibot kang Praga. Daw wara man ako nakabatyag kang kakapoy hay nami ang mga makita—mga dumaan nga byilding, mga bulak, mga madëagën nga baligya, mga guwapo nga laki nga iba-iba ang korte kag kolor.\nSara pa, bisan mainit ang sirak kang adlaw, bugnaw ang hëyëp kang hangin kag ramig sa pamatyag kon sa haron ako nagapanaw. Amo ria bisan nga nagatalang ako hay nagasararanga lang ang mga dalan, daw sa wara lang kanakën. Wara gid ako ginapamalhas kang bongga.\nPero tatlo pa ka karsada ang laktëdën antes ko makaabot sa hotel. Darwa gid ba ako ka beses nagpahuway sa binit-karsada. Mayad hay may mga bangku man. Nagpungko pa gani ako kag nagpanigarilyo kang sangka stik sa lapad nga bisagra kang bintana kang sangka bangko. Mayad hay sanag pa ang sirak kang adlaw. Pero laka rën e ang mga nagaagi nga sarakyan kag mga tawo.\nDaw malup-og rën gid ako pagtuktok ko sa amën kuwarto. Si Juliet ang nagbukas. \"John! Nakëlbaan kami ambi namën nadura ikaw!\" hambal na nga nasadyahan gid nga makita ako. \"Nag-itëm ikaw kag nagniwang,\" hambal na.\n\"Siyempre, Be kaina pa akong kang alas-dose nagapanaw,\" sabat ko.\nMatapos ako makapahuway gamay, ginpakita ko kanday Mimi kag Jonas ang mga piktyur ko. \"Be, sëlnga bala may ginpikyuran ako nga darwa ka laki nga nagapangihi,\" hambal ko kay Juliet.\n\"Ha? Andët ginpiktyuran mo? Bawal ria rëgya sa Europe!\" hambal na dayon parapit kag sëlëng sa iPad ko. \"Ay, mga estatwa man lang gali,\" kuon na kag dayon kadlaw.\n\"Kuya, shower ikaw anay antes magturog. Basa ikaw kang balhas,\" hambal ni Mimi.\nMëëk ang turog ko kang gabii nga to. Pero pagkaaga pagbugtaw ko, nagasakit rën ang akën nawala nga tuhod kag batiis. Nabëdlayan ako magsaka kag magnaog sa hagdan.\n[27 Hulyo 2016 Miyerkoles\nLenhovda, Sweden]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2016\/07\/28\/ginlingling-ko-ang-darwa-ka-laki-nga-nagapangihi-sa-praga-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-05-23T05:01:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00393.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9967836738,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":57,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9967836737632751}","num_words":1500,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.304,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagsaka sa Mt. Manabu\nSi Dondon Dennis nabata sa banig kag nagbahul sa binit suba sa Belison. Naga-obra bilang software delevoper sa Smart Communications sa Makati. Mahilig maglagaw, magbasa libro, magsaka bukid, kag kadya lang, nagabugsay sa dragon boat sa Manila Bay.\nGal-um lang, purya uran. Kaina, nagtarithi gamay pero nagdesisyon gihapon ako nga matuklad sa Mt. Manabu para idto mabag-ong tuig. Ako sara lang. Gurum-gurum gawa, pero sanag pa man e ang dalan, kang makadangat ako sa umpisa kang turukladun. May darwa run ka kara-kamalig nga tarambayan kag may mga paririgusan run ang mga mountaineer. Lagwerta lang dya kag puro hilamon kato. Nagalisensya lang tamun sa mga balay-balay sa ubus kauna kon pwede kami ka rigos. Buhay run man to. Abu, daw pito ukon walo run ka tuig!\nFirst time ko kato nga maka-experience saka bukid. Imaw ko si Ronald kag si Darwin, mga imaw ko man sa Engineering Department sa sangka kumpanya sa Laguna Technopark. Wara gid ako kato ti gamit pa, si Ronald gid ang nagpanggari-gari nga masaka, naidot na ako, ti, tana e halos nagdara kang mga gamit patas kang tent kag cookset kag stove nga pang-outdoor. Nagdara lang ko kang irislan kag samra. Ang indi ko lang kato malipatan amo ang overlooking nga view kang Lipa City nga gairigpat: ang mga sulo sa dalan kag mga panimalay, kag ang duro-duro nga bituon nga nasabwag sa langit.\nHipus kami tatlo sa pagduhung sa view. Kag sa tunga kang kalinungan, sige ang dupuy kang maramig nga hangin, sige ang hirinuni ang mga sirum-sirum kag sige man ang pagtiriripun kang akon paminsarun.\nPaminsar parte sa pagsaka nga dya nga pagkakapoy pero nami ang pamatyag kon makapahuway-huway run sa tuyong, nga kon man-an lang dya ni nanay, ma-muro gid nga, \"Maiwan timo to, delikado, ngita kaw lang kang sakit lawas mo sa masiuk kag mariit, pamuslu!\" Tama man ang ginamuro ni Kanay sa paminsarun ko, pero bukut syudon nga gina-saway ko tana kon gipadayon ko man gihapon ang pagtuklad sa bukid, kundi pagtimaan sa ideya nga pagbalor na kanakun (ginapanumdum na ang ka-araydan ko), kag tungud dyan kara, ang pagtuklad nga dya nagtugro kang iba nga lebel kang pag-ulikid sa akun kaugalingon.\nSa pagtuklad nga dya, rugya nag-umpisa ang next-level nga self-motivation – nga sa kaugalingon ko mahalin ang pagpanikasog sa pagpadayon sa pagsaka hasta makalambot sa tuyong-tuyong. Kinahanglan amligan ang pagtikang, magpahuway-huway, kag padayunon ruman ang pagtikang. Kag sa amo dya, para kanakun, nga pagpadalum kang pinsar, nadugangan man ang pag-aha ko sa kaugalingon: ang pag-appreciate kang kada pagpungha-pungha, kang fragility kang kabuhi, kang padayon nga pagpamangkot kang mga kapulusan sa kabuhi.\nSa pagturubod kadya sa akun paminsarun, nadumduman ko man ang ginakuon kang manunulat nga si Ayn Rand nga kon wara natun ginabalor ang atun kaugalingon, hindi natun maman-an kon paano ibalor man ang iba. Sa amo dya nga ideya nag-umpisa ang paghandum ko nga makatuklad sa iba pa nga mga bukid nga basi pa lang makatugro man bala haw kang iba nga perspective kanakun. Naghirinuni dya nga daw sirum-srum sa akon isip. Daw mga sulo sa siyudad kang Lipa kag bituon sa langit dya nga nag-burutlak sa akon paminsarun.\nNagdabudabu. Pero, antes magbunuk ang uran, nakabatang run kami sa tent. Nadumduman ko pa nga ang ginabasa ko kato nga libro amo ang Pillars of the Earth ni Ken Follett (nga may mini-series run sa TV kang 2010). Nakabugtaw kami kang kasanagun run sa kulba nga daw may tamawo nga naga-sanggi-sanggi sa tent namun. Gali, may tinday nga nakabuhi. Hala tamun kabugaw nga sa sulud kami kang tent. Indi magpati, gasuug g'yapon. Nagguwa kami kag ginbugaw parayu ang tinday. Pero burbuhay, gabalik-balik sa campsite. Ngusyan tamun kang may nagrumba nga kabayo! Wara ti imaw nga tawo. Hala! Nagngita kami kang paklang, sanga, kahoy para tabugon tanda parayu sa campsite. Sadya lang.\nWara run ako kama-an kon diin run kadya sanday Ronald kag Darwin. Nadura run ang amun komunikasyon umpisa kang nag-resign ako sa kompanya. Pero nagabalik ang pag-irimaway namun sa akun paminsarun kada magsaka ako sa bukid nga dya. Ang pag-irimaway nga daw ginasagap ko kon kaisa kag indi malikawan nga ikumpara sa iba nga maimaw ko sa mga pagtuklad ukon sa iba nga sports. Ang kamag-an kang amon pag-irimaway nga daw ulo-ulo kang hangin sa imo pagpanikasug sa mga sangga sa una mo nga pagsaka.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/24\/pagsaka-sa-mt-manabu\/","date":"2017-05-26T20:48:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00152.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991853833,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991853833198547}","num_words":717,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.353,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Orchard kang Disyembre\nSi Ging Badz taga-Patnongon kag kadya gauli imaw ka anang bana sa Singapore sa diin sanda ga-obra. Tirawan na mag-blog kada Miyerkules. – Pangga Gen Sabado, ika-22 kang Disyembre sa tuig 2012. Pahuway sa obra sa opisina ti kundi hagaday kami bana ko mapa-Orchard. Amo dya ang kilala nga Orchard Road. Rugya kara gapa-amulya ang mga PINOY OFW kon Domingo hay rugya ang Lucky Plaza kon sa diin tanan nga Remittance Centers para sa pagpadara kang kuwarta sa Pilipinas. Ang Lucky Plaza amo dya ang gamay nga Quiapo rugya. Mga trenta minutos lang man dya nga byahe halin sa amon kon mag-MRT.\nLantawon namun ang itsura kang Orchard hay kada tuig basta bulan ka Disyembre, ginapunihan nanda ang aragyan nga rian ka nami nga mga sulo. Kada mall nga gatindog may ana sanda nga diskarte kon pano magnami lantawon. Una namon gin-agtunan ang Orchard Central Mall. Nami gid mga dekorasyon na, garing hay temprano pa kami nag-abot amo nga wara namun makita ang kanamion kang mga sulo. Ti nag-window shopping anay kami.\nHasta nakita gid man namon ang pagsiga ka mga sulo. Nasadyahan gid ako maglantaw ka gaigpat-igpat. May krismas tree sa atubang ka Paragon, Ion, Takashimaya, 313 kag ang pinakanami sa tanan ang Orchard Central hay may mga photobooth sanda. Pwede ikaw ka pa-picture sa mga Snowbear nga ginhimo nanda dekorasyon.\nKon sa dekorasyon lang kag ralantawun, bongga gid ang Singapore. May budget gid sanda sa pagdekorar. Pero indi gihapon nanda mapierde ang Paskwa sa Pilipinas. Wara it mga puni kag mga sulo nga makabulos kang puto bumbong kag bibingka nga mabakal sa kilid ka karsada tapos ang simbang gabi.\nNakapoy man kami kang bana ko sagi lagaw kag pangdukduk sa pagpa-picture. Antes kami mag-uli, naghapit kami anay sa Coldstone Creamery para magparamig-ramig bisan pa ramig man sa sagwa. Namit abi anda ice cream mong kag gasaot pa mga serbidora nanda. Amo nga ginlingaw lang namun amun kaugalingon sa pagkaon ka ice cream. Mayad tana ra nga amo ang magturo, bukon luha.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/08\/orchard-kang-disyembre\/","date":"2017-05-23T04:58:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00407.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9720843434,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9720843434333801, \"hil_Latn_score\": 0.015224188566207886}","num_words":333,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.291,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.989,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Pag-ugyon sa Pagbulig' ni Arlene 'Jigsz' Nietes-Satapornvanit\nThis slideshow requires JavaScript.\nFundraising sa Stirling, Scotland\nDuro run ang atun nabatian, nabasahan kag nakita nga kaduro katama ang nagturugro kang bulig sa Pilipinas pagkatapos kang bagyo nga Yolanda. Bilog nga kalibutan ang nakakita kun ano ang natabo, ilabi na gid sa probinsya kang Samar kag Leyte, kag sa syudad kang Tacloban. Makuun kita nga grabe gid ang natabo sa sangka syudad lamang. Ano pa ayhan kun tipunon ang tanan nga nagkaratabo sa iban pa gid nga mga probinsya nga naapektuhan man, ugaring wara lang nabalita katama tungud ayhan marayu kag budlay agtunan, kag wara malambutan kang mga nagabalita. Abay run dya ang iban pa nga mga probinsya sa Bisayas. Parehas sa atun sa Antique nga may balita gani nga wara gid naabay sa bulig kang gobyerno ang atun probinsya. Kaduro nga mga baryo kag barangay sa mga probinsya nga marapit kag marayu sa Tacloban nga wara pa nakabatun kang bulig halin sa gobyerno. Ang iban nakabaton kang bulig halin sa mga pribado nga grupo, mga indibidwal nga may taguipusuon nga magbulig, kag sa anda man nga mga pamilya kag paryentes.\nKasubo maman-an nga nag-antus run kaw gani tapos wara pa ti bulig nga nag-abot. Mayad run lang nga kita nga mga Pinoy kamaan magmato-mato ilabi na gid sa paghabus-habus agud maka-pangabuhi kada adlaw kag maka-kaun bisan sangka beses lang sa sangka adlaw. Ayhan sa sitwasyon nga dya maman-an natun kun ano gid ang mga importante sa kabuhi. Ugaring bisan pa nga kama-an kita magpangita kang karan-un, kinahanglan pa gihapon makita kag maman-an nga may pag-ulikid ang atun gobyerno lokal, probinsyal kag nasyonal. Nga ang mga tawo nga ginbutang natun sa puesto may taguipusuon nga mag-alagad sa anda isigkatawo, nga bisan kabudlay agtunan ang mga baryo-baryo, ang mga opisyales nga dya kag mga kabulig sa serbisyo publiko magtinguha man daad nga malambot to ang mga marayu nga naapektuhan kang bagyo.\nManami man lantawun nga bisan ang mga tawo sa sagwa ka Pilipinas, bisan gani nga wara ti kilala kag wara ti labot sa atun, nagatinguha man nga mag-bulig bisan sa pagpangamuyo, pag-tugro kang mayad nga pulong, sa pagtugro kang mga kagamitan, sa pag-agto mismo sa Pilipinas, kag sa pag-amot kang anda kinitaan. Makatandug kang baratyagun nga sanda nga sa marayu nasakitan kag nalu-oy man sa mga nagkaratabo rugto sa atun.\nKang pag-abot ko sa Scotland kang isara ka semana, gintawgan ako kang akun propesor kag nag-hambal man tana nga nasubuan sanda sa natabo. Ginkun-an na ako nga sa Sabado may tipon-tipon sanda sa anda nga komunidad sa Kippen, Stirling, agud magtipon kang amot pinansyal para sa nabagyuhan kang Yolanda sa Pilipinas. Itugro nanda dya sa sangka organisasyon rugya sa UK nga naga-bulig sa mga nabagyuhan, ang Disaster Emergency Committee (http:\/\/www.dec.org.uk).\nSabado nga aga nag-agto ako sa Kippen. Gin-abat ako kang asawa kang akun propesor hay nagpabanwa tana para magbakal kang dugang nga mga pagkaun. Ginhiwat ang tipon-tipon nga dya sa anda nga village hall. Ginbuligan ko sanda sa paghimos kang mga lamisa kag siya, pati mga kagamitan parehas kang mga pinggan, tasa, platito, baso, kag iban pa nga gamit para sa kan-anay. Ang tawag nanda kadya 'Soup Lunch'. Mga tawo sa komunidad mansig raha kag dara kang mga pagkaun nga mahimo makaun sa okasyon nga dya. May lain-lain nga klase kang sopas, tinapay, kag cakes, kag may tsa, kape kag juice man. May mga tawo nga naga-serbe kag naga-hugas kang mga gingamit nga mga pinggan kag tasa.\nMga pasado alas-onse nag-umpisa run ka arabot ang mga tawo. Lain-lain nga mga edad – halin sa bata gamay asta sa pinaka-mal-am. May lamisa nga naka-puesto sa gawang kag may tawo nga nakapungko rugto agud magsugata sa mga nag-arabot. Rugto nanda itugro ang anda amot para sa bagyo. Bisan pira lang puede. Isulat nanda ang anda ngaran kag iban nga mga detalye sa sangka pormas. Pagkatapos nanda mag-amot kag magsulat, puede run sanda ka-agto sa lamisa kag magbuul kang anda pagkaun. Buffet ang estilo gani nga puede kabalik-balik asta mabusog. Mayad hay dara ko man ang akun mp3 player kag nakapatukar man kami kang mga tagalog nga mga kanta.\nMasadya man nga nagkirita-ay ang mga tawo sa komunidad. Ugali run nanda magtipon-tipon parehas kadya kag mag-amot para magbulig sa mga naapektuhan. Ang iban, kang naman-an nanda nga taga-Pilipinas ako, nagparapit man kag nag-istorya kanakun. Gin-istorya ko nga rugto gid ako kang natabo ang bagyo Yolanda. Duro ang anda mga pamangkot kag makita gid sa anda mga pungyahon kag mga mata ang kalo-oy nanda kag ang kasubu man sa mga natabo. Nagpasalamat ako kananda sa anda nga mga bulig kag sa pagpaminsar nga may kaluoy para sa Pilipinas.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/12\/10\/pag-ugyon-sa-pagbulig-ni-arlene-jigsz-nietes-satapornvanit\/","date":"2017-05-26T20:41:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00163.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998588562,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":35,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998588562011719}","num_words":771,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lagaw para Magtiraw ka Wine\nAga pa ako naghalin sa akun balay. Bag-o maghalin akun anay gintatap ang pagkaun ka tatlo ko ka kuti, sanday Lex, Bob kag Egypt. Akun sanda gin-istorya nga mapanaw ako kag ginbilinan nga indi gid sanda magtabok sa dalan.\nNagpanaw ako sa ubos paagto sa balay ni Lori. Alas-otso y medya naabutan ko si Mama Marge nga gapagwa sa balay. Nagsakay ako sa ginarenta nga kotse. Maagto kami sa banwa sa Lewiston bag-o mapanaw lagaw. Sa Marden's mabakal kami kang iPad para sa anang amiga sa Florida. Pero pag-abot namun sa Marden's, wara run ti iPad nga gusto na baklun kay naubusan sanda. Nagpadalagan kami balik sa Wales. Gin-preparar run ni Lori anang kotse nga amun isakyan sa paglagaw pa-Union, ME. Si Lori ang ma-drive, si Mama ang navigator. Ang plano, tatlo ka winery ang amun pagabisitahun.\nSobra isara kag tunga ka oras ang distansya suno sa mapa. Amun dya ginsunod. Halin sa Andrews Road ang amun maagyan amo ang banwa kang Monmouth, Litchfield, Gardiner (may lake kag tulay nga ang ngaran Pearl Harbor Remembrance Bridge), Hallowell, Chelsea (nakita ko ang ngaran nga Elm St. Kuon ko ay, \"ang akun dalan dya,\" kag kadlaw lang kami nga tatlo) Augusta, Togus, Camden, Rockland kag Union.\nGin-una namun ang marayu, ang Savage Oakes, 174 Barrett Hill Road. Nag-abot kami, wara man magtalang sa amo nga dalanun. Nakaabot nga masadya. Nakilala namum ang tag-iya ka winery. Wara pa kami katu ka igma kag wara man ti restaurant sa palibot. Bag-o kami gin-tour sa vineyard, ang akun mga mata sa mga bulak natuon kag akun dya ginkodakan. May ayam sanda nga bahul kag itom. Mabuot man gid, naanad sa mga tawo tana amo ang naga-alaw-alaw kanamun.\nSa 95 acres nga lupa, 15 acres ang may blueberry; 2 acres ang may grapes nga tanum. Rugtu ko man nakita ang baka nga may stripe ka puti kag itom. Velveted Cows ang tawag. Nanotisyahan ko nga may brown stripe man gali. Ginsugidan kami ka tawo nga nag-guide kanamun nga ang lupa nanda halin pa sa anang kamal-aman kang tuig 1700. Kang 1985 tana ang nag-umpisa sa pagdumara. Nami lang pamatian nga ginatudlo ang mga grapes kag duro lang nga klase ang natanum kag ang iba sobra run ka napulo ka tuig ang edad kang kahoy kag kon paano nanda ginaatipan ang amo nga mga tanum. May maple tree man nga sobra isara ka gatos na ka tuig ang edad. Akun dya ginkudakan imaw ni Mama Marge. Sakay kami sa sarakyan kag ginlibot pasaka sa bukid sa diin ang mga grapes natanum. Dya gali dapat matanum sa lupa nga indi matubigan, dapat sa banglidun nga lupa.\nRugtu man ako nakalantaw sa kalangitan. Nakita ko ang Lobster Clouds kag akun gid dya ginkodakan. Masadya gid ako. Kag amun man nakita ang winery. Daragkul ang barrels kag surudlan ka pag-proseso kang grapes hasta ma-fermented sa juice. S'yempre, ang last amo ang pagtiraw inom namun ka narisari nga wine nga ang mga ngaran iba man gid suno sa klase kang mga prutas. Iba-iba man ang presyo. Sa amo nga winery, natirawan ko kag nagustohan ang Cranberry Apple-Strawbery flavor. Salamat sa akun Mama Marge kag Lori, ginbaklan nanda man ako para akun makonsumo bisan nga wara man gid ako nagainom ka pure wine.\nAng masunod nga gin-agtunan namun amo ang Sweet Grass winery & distillery, sa 325 Carrol Road, Union, ME. Amun dya ginbalikan, ang dalan paagto sa Rockland Rd. Rt. 17 kag nagtalang kami. Nalampasan namum kag nadiskubrehan nga natago dyang dalan. May dirt road pa gali ang Maine! Guinea Road ang ngaran.\nAy, kanami lang ka lugar. Kabukidan man gid kag duro man nga kakahuyan. Sa mga bulak tana lagi akun naisip nga hapitan kag kudakan. Nagayuhom man gid ako nga nakita ang matahum nga mga bulak. Naurihi ako magsulud sa wine tasting room kay nawili ako sa mga bulak. Pero ako man gid nakatiraw ka apat ka wine, puro may smash: Maple Smash, Cranberry Smash, Blueberry Smash kag Apple Smash. Ang nagustuhan ko amo ang Maple Smash. Pero wara run ako nagpabakal pa kay tama run ako sa isara. Nagbakal tana sanda Mama kag Lori.\nSa madali na lang nga inoras, ang pangatlo namun nga agtunan nga may tour nga grupo. Nagpadalagan kami balik uli sa dalanun nga amun naagyan paagtu sa Cellar Door winery & distillery, sa 367 Youngtown Road, Lincolnville, Rockland, Maine. Ay maan timo, nagtalang liwan kami! Nakalampas kami kag nagpaliko liwan padalagan. Pero nag-abot man gid kami, husto lang gid nga mag-umpisa ang tour. Amo dya nga winery ang kalapadan ka lupa 68 acres. 7.5 acres ang vineyard. May mga mansanas man kag iba pa nga mga prutas. Makita sa ubos ka banglid nga may mga vineyard kag kanami lang lantawun ang mga kakahuyan. Tungud nga pataas ang amun agtunan nga bilding, si Mama may sungkud nga dara kag mabudlayan man gid gani. Ginpasakay man gid tana, special delivery pasaka. Sa sulud kang bilding, amun dya nakita ang mga daragkul nga surudlan kon paano ma-proseso ang wine. Sa mga barrels nasulod kag may mga marka kag may machine man kon paano i-botelya ang wine. Kag kon paano gina-ferment kag kon pira ka adlaw, binulan kag tinuig ang amo nga irimnun. Pagkatapos kadya may wine tasting uli.\nNagutom man gid kami nga tatlo kag nagsagap kami ka baklan nga pagkaun. Mayad man may mga sandwiches man gid sanda gani nag-order ako ka may beef steak, ham kag turkey. May imaw nga potato salad, $12 kada plato. Bisan nga may dining room sa guwa kami nagpungko kag magkaun. Matahum ang view sa palibot. Ay abaw timo, may bubuyog nagsalo sa akun pagkaun! Nagsiyagit ako kag ginhampas ni Lori para makalupad. Kuon gani nga siguro nagsunud man gid kanakun kay ako ang may gusto sa mga bulak kag ang akun bayo may bulak. Abi siguro ka buyog isa man ako ka bulak! Nabatian nanda, e, ang akun pagsiyagit nga nagkaradlawun, \"Aysus timo nga buyog 'kaw,\" kuon ni Lori. Nagaturuk lamang ang tanan kanakun nga may yuhom. Samtang kami nagakaun pa, may tatlo ka bata nga baye, nagpamangkot kanamun kon gusto namun mag-inom ka tubig? Huod, ang sabat namun, kag gindarhan na kami ka tatlo ka baso. Kanami lang nga mga bata. Ay ti, may tip sanda, isara ka dolyar kada isara. Nakapayuhom liwan dya kanakun. Naisip ko nga madali sanda makakita ka kuarta. Wara pa kami ka wine tasting masadya run ang tanan.\nPagkatapos, nagsulud kami kag nag-umpisa. May apat ka ipilian nga wine sa listahan. Ang akun napilian nga tirawan amo ang Queen Anne Lace, Apple, Sweet Heart kag Serendipity. Nagustuhan ko amo ang Serendipity. Wara takun nagbakal. Sanda lang nga darwa ni Mama Marge kag Lori ang nagbakal kag nag-order. Nag-init run ang lawas ko sa pagtiraw ka mga wine. Indi magsobra kulang sa tunga ka wine glass ang akun nainom sa tatlo ka winery nga gintirawan namun.\nSa amun pagsakay balik sa Wales, amo man nga dalanun amun pagaagyan. Nagsakay liwan kami pabalik sa Wales. Kanami lang gid ang adlaw. Wara nag-uran bisan ang gal-um sa kalangitan nagaduro tipon kay ang sa forecast mauran kag magdinaguub sa gabii nga maabot. Alas siete gabii run kami nag-abot, masanag pa ang adlaw. Masadya gid ako bisan nga natuyayo run ang akun mga mata. Nakapirong man gid ako samtang si Lori nagapadalagan ka sarakyan kag mabatian ang hambal ka darwa nga siguro naturugan na ako. Sabat ko indi ako turog, kapoy lang sa biyahe. Nakalantaw ako sa dalan kang nagaagi run kami sa bridge kang Gardiner. Akun nga ginkodakan ang amo nga tulay, ang Pearl Harbor Remembrance, kag marapit na lang kami makaabot.\nPag-abot ko gid sa balay, ang tatlo ko ka kuti nagabantay kanakun. Si Bob ang una nga nagsumalang kanakun sa driveway — meow. Tapos si Lex, meow, kag si Egypt meow man. Gusto nanda ang akun pasalubong nga dapli kay may nabilin ako nga sandwich. Ginbuol ko lang ang ham, beef steak kag turkey nga sangkap. S'yempre, may letrato man gid sanda nga tatlo samtang nagakaun. Pagkatapos pagsulud ko sa balay, nagbatang ako kag naturugan. Ay,salamat gid nga nakalagaw kaimaw ni Mama Marge Hamel kag Lori H. Blier. Salamat kag dayawon ang Ginoo nga naluwas kami sa katalagman sa dalaun kag nakauli liwan sa amun balay. May nagustuhan man gid ako nga imnon sa amun mga natirawan kag ginbakal. Sigurado ako nga akun dya maubos sa bilog nga tuig.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/16\/lagaw-para-magtiraw-ka-wine\/","date":"2017-05-26T20:40:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00219.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9903516769,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":32,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.990351676940918}","num_words":1384,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.315,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Kalag-kalag — kag Lútô run ang Kabugaw sa Takas' ni Genevieve L. Asenjo\nMakita man rugya ang panguyang kang bilog nga handa: sampudyot nga tinola nga manok, pira ka alupi ukon ibos, sangka timo kang bihon ukon pansit.\nAng busog amo ang mga manugpangadi kag huron nga nagasurunod. Mga buhi nga gutom. Mga kalag nga kun kis-a, daw nagalutaw lang: wara naangut sa lawas. Samtang pag-abot kang gabii, ang pag-bonfire sa tunga kang baryo. Buog kang saging, kang kamote kahoy, kang mais. Unluganay, harakhak, kag dugang nga kan-anay: paglingaw sa mga kalag, buhi man ukon patay. Pagkatapos, ang ginahulat kang tanan, ang liwan nga pagtukad-dulhog. Sa dyang tion, sa sangka tuyo: ang kabugaw sa takas sa unahan kang balay nanday Laloy. Lútô run; kinahanglan sakaun, kawitun, hamrusun kun madab-ut, ilabi na bangud ay, ano nga daw sa kadaluk?\nMahimo may mag-al-al nga ayam. Dyan man ang peligro kang pamuyayaw. Kahuruya, mabantog sa bilog nga baryo – may nagduruaw nga mga kalag, mga itum ang ulo! Si Mama Openg, laon nga tiya ni Nanay, nabantog sa pagpangsabya kang ihi halin sa arinola kun may gapangtiktik sa mga manok sa siklat, sa mga itlog, sa mga bulig kang saging, labi na sa mga sinako kang paray sa parayan.\nAmo tana dya ang siri nga handumanan kang akun kabataan sa tagkaralag. Rayu kanamun ang patyo, ang mga nagdurulhog sa pagduaw kag pagpangamuyo sa andang mga minatay mga handumanan kang pagsaka kag panaug nanda sa traysikul, bitbit ang mga kandila kag bulak.\nGinakahadlukan namun nga mga bata ang patyo kang amun banwa nga nahamtang sa barangay Atabay. Sa binit gid dya kang karsada, malubsan sa pagpaagto kag pauli halin sa San Jose. Kaharadluk bangud sa mga tinaga nga nasulat sa arko kang gawang na kadya: KAMI KARON, KAMO DASON. Ano bala!\nGinahambal nanda nga great equalizer ang kamatayun bangud tanan kita mapatay, imol man ukon manggaranon. Pero daw indi dya bug-os nga tuod. Duro nga mga imol nga bisan sa andang kamatayun nahublasan kang dungug kag dignidad. Kolehiyo run ako kang mareyalisar ko kun andut duro sa mga taga-baryo ang wara pag-agto sa patyo. Indi lang bangud wara it paramasahe. Dya nga butang masagapan man tana pirme kang paagi, ilabi na bangud kisra sa santuig ang Piyesta Minatay. Te, ano bay? Isara sa rason nga bangud wara run it rulubngan nga mabisita. Sa lupa kabay tana ginalubung ang imol, sa pantyon (nitso) tana ang may-ara-ara ukon maysarang. Indi lang ako sigurado sa patakaran kang munisipyo kag simbahan pero man-an ko nga pagkalipas kang pira ka tuig, mapanas indi lang bangud sa uran kag init ang nalubngan kundi bangud kinahanglan ang espasyo para sa bag-o nga minatay. Amo man dya sa pantyon. May expiration date. Kag pwede run mabuslan ka iba. Ilabi na kun paryente.\nSamtang ang iba ga-piknik sa bag-ong napintahan kag nalapidahan nga nitso kang andang mga pinalangga nga nagtaliwan, may mga iba dyan nga nagahapulas sa palibot kun sa diin dun gani natibsuk ang krus nga kahoy, sa diin nayun sa mga hilamon kag gagmay nga bulak natampukan ang andang pinalangga nga nagtaliwan.\nIndi lang natun pagpalawidun pa ang istorya kang manunggul jar, ginasugid kang mga maaram nga patimaan kang kinauna nga pag-inugali parte sa minatay kag sa atun dumaan nga pagpati sa kalag, diin ginalubung ang mga dungganun nga tawo pareho kang datu. Nagabiyahe ang kalag paagto sa pihak nga kinabuhi, amo nga sa pagpati kang mga Katoliko, kinahanglan kang pagpangamuyo para mangin mamag-an andang biyahe, mapatawad andang mga sala, makaagto sa langit.\nBalik kita sa kabugaw. Andut paborito gid dya man nga target kang kabataan? Ako lang bala dya, kami sa amun baryo, ukon may pareho man kamo nga inagihan? Siguro sangka atraksyon anang mga siit, kag ang indi pagkaseguro nga matam-is, bisan pa lútô run. Ang pagtagas kang mga dúgà sa tunga kang mga unto, sa pagkisaw-kisaw kang mga mata sa kanamit man ukon kaaslum, sa pagkumos kadya kang mga tudlo kang maupakan kang mga alima, ano nga daw langit nga nalab-ut, lain nga sahi kang \"kami karon, kamo dason\" nga nagasinggit kang pagkabuhi, amo nga sige, pa-al-ala lang ang ayam, palagsa pa kun, maiwan tinyo hay dasig tamun nga mga bata magdalagan?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/11\/04\/kalag-kalag-kag-luto-run-ang-kabugaw-sa-takas-ni-genevieve-l-asenjo\/","date":"2017-05-26T20:45:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00222.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996677637,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999667763710022}","num_words":692,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.38,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Eleksyon\nHalos tanan nakama-an nga may eleksyon sa Pilipinas kang Lunes, May 13. Duro nga mga kampanyahanay kag baklanay boto kag suya-ay kag kung ano-ano pa. Sa amun rugya sa sagwa Pilipinas may ginatawag nga Overseas Absentee Voting ukon OAV. Ang mga balita mabasa namun sa website kang embassy kag sa comelec man sa Pilipinas. Rugya sa Thailand pirme namun ginacheck ang website kang embassy kang Pilipinas. Rugto nabutang ang mga anunsyo parte sa OAV. May links man sa Comelec website. Nakabaton kami kang electoral mail, kag sa sulod may lista kang mga kandidato para sa pagkasenador kag mga party list, ang balota para isulat ang mga ngaran kang amun botohon, selyo para masarado ang balota, kag ang sobre nga gamitun sa pagpadara kang balota sa embassy.\nTungod sa sagwa kami kang Pilipinas, kalabanan kang impormasyon nagahalin sa pagbasa sa internet kang lain-lain nga media, parehas abi kang websites kag blogs kang mga radyo, tv, newspaper, mga organisasyon kag mismo kang mga kandidato. Luwas sa mga websites nga dya, masaku man ang mga posting sa mga social networking sites parehas abi kang facebook kag twitter. Masadya man magbasa kang mga nagakaratabo sa atun. Pero kis-a daw kasubu man kag may dyan man nga daw kaurugot. Hay sa kaduro-duro lang nga mga istoryahanay. Ang pinoy mahilig gid magsagi himo istorya ukon mga lango-lango pa kung kaisa.\nEpektibo bala ang kampanyahanay paagi sa internet?\nRugto mismo sa atun nga lugar, masaku man ang kampanyahanay kag saka-ay balay para magbakal boto (kuno). Tungod wara ako rugto hindi ko maistorya kung ano gid ang nagakaratabo, pero duro man ang naga-istorya. May iban nagareklamo nga aga pa kuno gahud run ang kampanyahanay paagi sa mga naga-libot-libot nga mga sarakyan nga may kanta parte sa kandidato. Daw parehas man gle kang una, may orihinal nga komposisyon kag may dyan nga ginhuram ang music kag himo-an lang kang lyrics nga nagasanto sa kandidato. May mga kanta nga makairitar sa atun nga talinga kag kataraka man pamati-an. Mayad lang kung manami ang music na kag lyrics.\nEpektibo bala ang kampanyahanay paagi sa paglibot-libot nga may musika?\nDuro pa nga mga paagi siguro ang ginhimo kang mga naglansar para ma-pama-an sa mga katawhan nga botohon sanda. May mga maalwan (kuno) nga nagatugro kang mga kinahanglanon kang mga tawo, pero sa tuud-tuud lang, parehas lang man dya nga ginbakal nanda ang boto, pero \"in kind\" lang. May dyan man nga deretso gid tugro kang kuarta. Makuun ang iban nga, \"Sige, batuna lang pero pagusto timo sin-o botohon mo.\" Ang budlay kung ang kandidato magbalos kung man-an na nga wara mo timo ginboto tana. Budlay man hay sa sobra ka gasto kang kandidato, dapat magdaug gid \"by hook or by crook\" para nga kung sa puesto run gani, te mangurakot para mabaydan ang gingasto na sa pagdalagan.\nEpektibo bala ang kampanyahanay paagi sa pagbakal kang boto (kag pahugay)?\nMay mga kandidato nga wara run gapinsar kung ano ang ethics kag moralidad kang paglansar kag pagdalagan para sa sangka puesto. Kung incumbent sa puesto daw kung puede lang ilansang ukon isemento ang buli da sa puesto para hindi run mahukas kag sanda run lang ang magpungko asta mapatay. Wara run sanda nagapinsar nga ayhan may mas mayad pa kananda nga puede magpungko sa puesto para sa ika-ugwad kang banwa. Ang iban wara gid nagapinsar nga kung wara naga-ugwad ang lugar nga anda ginaserbihan, ukon ang mga tawo nagapanghakruy run sa kabudlay kang pag-pangabuhi, siguro may sala sa andang pagpadalagan kang andang opisina. Ukon di gani, dapat makonsensya man sanda kag pinsarun andut naga-antos ang mga katawhan sa andang lugar. Kung mayad ang pangabuhi sin-o bala magreklamo? Kung may naga-reklamo, dapat pamati-an hay kunsayuron may mga butang nga hindi mayad kag dapat usisa-on kung ano ang hindi mayad. Ang nasa puesto kang gobyerno may obligasyon (kag gahum) nga makahimo kang mayad, ukon mapabag-o ang sitwasyon. Ugaring kalabanan daw sa wara lang kananda ang pag-antos kang mga tawo nga anda mismo dapat serbihan. Gusto tana nanda sanda pa serbihan. Gusto nanda nga busog sanda pirme pero ang mga katawhan magutman. Gusto nanda nga bulsa nanda buta pirme, kag hindi magtugro kang bulig sa naga-antos kung wara ti benepisyo para kananda.\nAng tawo sa serbisyo publiko hindi dapat magpinsar kang ikamayad kang kaugalingon lamang, kungdi dapat pinsarun ang ikamayad kang bilog nga banwa kag katawhan nga ana ginaserbihan.\nSa nagligad nga eleksyon, sin-o nagdaraug? Paano sanda nagkampanya? Ano ang pinaka-epektibo nga pangngampanya? Paano kita nagpili kang atun ginboto? Mahambal bala natun nga maaram run ang mga botantes kadya? Ukon amo man gihapon?\nParehas man bala gihapon nga \"kuarta lang ang katapat kang mga taga-Antique\"?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/21\/ang-eleksyon\/","date":"2017-05-23T05:01:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00477.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996109605,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":28,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999610960483551}","num_words":769,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bag-ong Harana\nKon ako patihan n'yo, huod. Buhi gid, uso pa. Nag-evolve lang man, parehas man kang pag-evolve kang tawo kag kalibutan dara kang siyensya kag teknolohiya. Pero hay nagapabilin ang rason kon andut ginahimo dya: ang mabatian ang matam-is nga sabat kang pinalangga, ang tunog nga kon idapun sa ginahuptan kang nagapabutyag kang pagpalangga, musika nga nagadara kang kalipay – ano nga daw sa nalab-ot mo lang ang langit!\nPa-impress kon sa aton pa kadya; pogi points. Mahimo wara run it gitara kag soloista kag huron kang mga amigo si Toto ukon Nonoy mga mag-imaw manugbalay sa tunga kang gabii, kag mahambal nga klaro pa sa ugsad nga nagapangaluyag kay Nene ukon kay Inday, pero hay indi bala makabig nga pang-harana man kadya ang pag-download kang musika kang sangka soltero para i-save sa USB ukon CD ukon i-diretso e-mail para sa anang crush, ukon sige – babe, sweetie, honey, love – what have you? Ukon pagbakal mismo kang sangka album, sa music store man ukon online?\nHay, ambay lang gid man. Naabay pa takun sa Generation X. May bilin-bilin pa tana kang laya nga dahon ukon bulak sa nutbok kang elementary kag high school ako, basi pa lang madiskubre kang crush sa anang paghuram, te ano bala ria nga bisan paano, napautwas. May love letter pa, kag pwede pa maka-dedicate kang kanta over DYKA with matching signature parehas kang 'from your secret admirer.'\nHambal nanda, hanging out run kuno ang equivalent kang dating kadya sa mga tin-edyer, ang ginatawag nga Gen Y ukon Millennial Generation. Ma-imagine ko nga ang hanging out nga dya gaabay kang pagpamati nanda pareho kang music, parehas sa laptop, sa smart phone, kag sa kon ano pa nga gadyet. Sampihakanay sanda sa earphone, kag sa sulod kang maramig nga coffee shop, nagasunod tango-tango andang mga ulo sa musika sa andang kaugalingon nga kalibutan, holding hands while drinking frap ukon latte (indi run softdrink).\nWara run it al-al ka ayam ukon kulba nga ulaan kang laon nga tiya kang arenola, manugbantay kang kaputli kang daraga kang balay. Ano bala dya nga pag-ugwad! Te, mabalik pa tinyo sa kauna nga nagapanglatas pa kang karsada kon kadya daw parehas lang nga may pribado ikaw nga DJ sa ka-hang-out mo ukon ka-date?\nSa ekswelahan, nabuyo run ako nga sa semana kang Valentine's Day, mahimo may magsulod nga grupo para magharana sa sangka estudyante. May soloista, may gitarista, kag abay sa bayad nanda ang pagdara-tugro kang rosas. Galisensya man sanda anay, parehas man kang mga manugharana kauna. Wara it problema kanakun ang pira ka minutos nga awat. Luwas nga nami ang limug kang soloista halin sa lehitimo nga student org, nahangpan ta dyang bagay.\nRugya ko isulod nga nadumduman ko dyang topiko kang harana samtang gapamati sa iPod. Man-an n'yo nga regalo dya kang akon ex (ehem) kang mabasa na sa post ko sa Facebook nga indi mangod ako kamaan mag-download kang libre nga music. Naluoy dyang ulitawo sa pobre nga daraga. Ha-ha. 2795 nga kanta ang sulod na kadya, lain-lain nga genre. Ginpakilala na ako sa musika nanday Dido, Dar Williams, Damien Rice, Diana Krall, Drake, Elliot Smith, kag duro pa. Nabalikan ko man ang musika nanday Leonard Cohen, Tom Waits, Patti Smith, kag ang classical parehas nanday Bach, Beethoven, kag ang pagtukar ni Yo-Yo Ma. Amo man ang jazz kag ang musikero nga si Bill Frissel. Labi sa tanan, naman-an ko nga singer gali si Carla Bruni, luwas nga modelo kag asawa kang prime minister kang France! Nalingaw ako sa anang kanta; indi ko kinahanglan maintindihan ang French.\nGinapasalamat ko sa mga laki nga nangin parte ka akon kabuhi ang akon edukasyon sa musika. May ex man ako nga nagpakilala kanakun sa The Smiths. Paborito na si Morrissey, ang lead singer, kag ginakabig na nga best lyricist ever. Nagpati man ako hay te may mga kanta nga titulo pa lang, nami gid pamatian: \"Shakespeare's Daughter,\" \"The More You Ignore Me, the Closer I Get.\" Amo dya ang akon seryoso nga introduksyon sa indie rock. Hasta madiskubre ko man ang pira pa ka mga banda parehas kang Arcade Fire kag Belle & Sebastian. Kang maglapad-lapad akon kalibutan, parehas kang maka-hang-out ko ang iba pa nga mga manunulat sa iba nga kalibutan, pirme mamitlang ang The Smiths. Kundi daw nagka-tiket man ako it libre sa mga istoryahanay. Daw sa astig lang.\nSa playlist ko tanan dya, imaw kang duro pa nga mga bag-o nga musika nga nadiskubre paagi sa mga estudyante kag abyan parehas kang Stateless, The Dear Hunter, Muse. Kag ang nagaharana kanakun kadya amo ang hip hop: sanday Kriss Kross, Pete Rock, CL Smooth, Nas, ilabi na si Tupac nga ginatudlo anang impluwensya kag pinanubli sa kilala nga mga unibersidad sa America. Huod, pakilala man ka akon ka-in a relastionship kadya. Ginaistoryahan naman ang rebolusyonaryo nga kasaysayan kang hip hop kag ang padayon kadya nga potensyal para makaimpluwensya kang mayad nga pagbag-o: ang pagbuhi kang kaisog sa pensar kag dughan sa pakigbato sa kahilwayan kang tawo, kang mga grupo kang tawo, kang mga pungsod. Nakita ko man ang bahul na kadya nga impluwensya sa literatura, ilabi na sa binalaybay – sa spoken word ukon performance poetry, abay run ang flip top. Rugyan man ang angot na sa duna natun nga kultura parehas kang patik-patik kag dagyang sa Ati-Atihan, Dinagyang, Binirayan, kag pag-chant kang mga epiko. Ang musika bilang limug sa ulo nga kinahanglan pamatian para makasulat, makasaut, ukon maka-kanta.\nTe, amo dya nga makuon ko nga buhi gihapon ang harana. Hasta buhi ang tawo, nagakabuhi sa gana kag luyag hasta mahangpan na ang ginatawag nga paghigugma sa pagkabuhi kadya nga nagalabaw sa pag-ulikid sa kaugalingon, nagapadayon nga makagagahum ang musika bilang lengguwahe nga naga-angot kanatun tanan, kag nagahapulas.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/04\/bag-ong-harana\/","date":"2017-05-23T05:08:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00503.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9974400401,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9974400401115417}","num_words":944,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.319,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Sensitibo nga Tagipusuon\" ni Elma 'Nenen' Ayson-Mckeown\nKatapos lang kang akun kaadlawan, temprano pa Easter Sunday ginsorpresa ako kang akun in-laws: ginkantahan kag may birthday cake. Masadya man gid kay Earth Day man. Nakatanum liwan ako ka kahoy kag sa bulig ni Wyatt, nakatugro kasadya bisan nga may sakit ako. Salamat sa atun Ginuo sa padayon pagtugro kang kabaskug.\nAng kasubo nga sa kagustuhan kang Dios nagabunga kang pagbaylo, nga wara ti paghinulsol, gapaagtu sa kaluwasan….2 Corinthians 7:10\nMakatugro bala ikaw ka mga ngaran kang mga tawo kadya nga panahon nga nagapamati kamayad sa Dios? Ay, ang mga tawo nga may mga tagipusuon nga sensitibo sa Balaan nga Espiritu!\nMaka-garantiya man gid ako nga sa amo nga mga tawo, baye man ukon laki, bata man ukon mal-am, ang mga nakamaan kon paano ang nabarian, nalaguban kag may pilas nga may marka maka-pruweba man gid. Sa lawas nagapabilin ang marka. Nagakasadya ako sa pagturok ka katapusan kang mga inadlaw kang bulan ukon tuig nga madali ang paghingapos. Dyan ang duro nga mga kasubo, sakit, mga pag-antos nga dapat pagbayluhan nga kabay indi mangin sobra sa masunod nga bulan ukon sa bag-o nga tuig. Nasulat sa Juan 16:33 dya nga bersikulo akun naisip nga makatugro kanatun kang paglaum:\n\"Sa kalibutan imo maatubang ang mga kasakitan, gani magkasadya, akun run dya nalampuwasan ang pag-antos kang kalibutan.\"\nBisan mga bata kita kang Dios indi tana naga-promisa kang mahulas nga kabuhi, kang may kabuganaan, ukon may mayad nga lawas. Wara kita nagaisarahanun sa mga kabudlayan. Ang Dios kaimaw natun bisan pa nga indi natun maintiendihan ang ano nga atun paga-ekperyensiyahan nga pagtiraw sa kabuhi, kita magsarig sa tagipusuon kang Dios tungud kilala natun Tana. Man-an natun nga indi na kita pagapabayaan kundi kita Ana pagabuligan magdangup lamang nga may pagsarig kag paglaum.\nSiguro sa imo pagbasa kadya nagadara ikaw ka marka nga sa adlaw-adlaw nagahimo ikaw kang imo mga pamaagi lamang matugruan ka solusyon kag ginapaluyahan mo ang espiritu kang Dios nga gintugro na para makatudlo kanatun paagi sa Ana hambal. Kag kon kadya nga tinion, sa mga pahina ikaw kang imo desperasyon sa pagbaylo kang imo tagipusuon; kon paano matun-an halin sa Dios kag ang pagbag-o kang imo relasyon kaimaw kang Dios.\nKay ang atun kabulig amo ang Balaan nga Espiritu nga magatudlo kanatun kang tanan nga butang (John 14:26).\nKon bala maisip mo ano ang mga natabo sa kabuhi? Ang nagatugru kang sensitibo nga tagipusuon amo ang atun mga Kapaslawan (Failures) kag matudloan kang espiritu natun ang Bugal (Pride)nga amo ang sagabal sa kabuhi. Amo ra ang nasulat sa Bibliya nga ginatawag ni St. Paul nga, \"Maka Diosnon nga kasubu.\"(2 Corinthians 7:10).\nDuro kanatun nga naka-eksperyensiya kang pagtiraw nga naduraan ka obra, pagmasakit kag pagkamatay kang pinalangga, diborsyo, sa sakit naospital kag kon ano pa nga klase kang pagtiraw.\nKon ang pagtiraw gaabot, presensya kang Dios ang promisa na wara ti makapa-separar kanatun sa ana nga pagpalangga paagi kay Kristo nga atun Ginoo. Sa tunga kang imo pagbaylo kang kabuhi paagi sa mga pagtiraw, dumdumon natun nga ang Dios nagapadayon pangobra sa gusto na mahimo sa atun tagsa ka kabuhi, sa mga pagtiraw nga makatugro pagbaylo sa atun pag-ugali nga mismo makabunga kang pasensiya. Ginpromisa na kanatun ang grasya nga malampasan ang pagtiraw kang kabuhi. Ang pagtuo nagatubo kamayad sa adlaw kang tagraramig nga pagtiraw kag sensitibo nga tagipusuon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/05\/02\/sensitibo-nga-tagipusuon-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T05:05:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00034.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994924068,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994924068450928}","num_words":552,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagtatap ka mga Bulak\nNapensar ko dya nga versikulo natungod sa mga bulak nga mabasa mo sa Psalms 103:15: \"As for man, his days are as grass: as a flower of the field, so he flourisheth kag sa Matthew 6:29 \"And yet I say unto you, That even Solomon in all his glory was not arrayed like one of these.\"\nAko may Yuhom\nAko may yuhom kada maisip ko ikaw\nAko may yuhom kada makita ko ikaw\nAko may yuhom kada maturuk ko ikaw\nAko may yuhom kada kaimaw ko ikaw\nAko may yuhom kon maisip ko ikaw\nTungud ikaw kalipay ko kon kita madab-ot\nkang akun mga alima makaptan ko lang ikaw\nBisan may problema pa ako makayuhom\nAng imo kaanyag, katahum kag kahamot\nMakadura kang ginaisip nga madalum\nMakadura kang ginabatyag nga sakit\nIkaw imo ako ginapasadya\nIkaw imo ako ginahimo espesyal\nAko may yuhom ikaw gaturuk kanakun\nAng imo kolor sa mata gapasirak kanakun\nSalamat Bulak ikaw gapahamot kanakun\nAng imo itsura puno kang kalipay\nGapasakup kang imo katahum kanakun\nSalamat Bulak sa pagtugro kasadya kanakun\nIkaw kag ako buhi kag may yuhom sa gihapon.\nDuro lang nga klase ka bulak paris ka Daffodil, Daisy kag Iris ang gusto ko pero ang Pansy nga may narisari nga kolor kag daw may itsura kon turukun amo ang akun paborito nga bulak. Kada tuig nagabakal gid ko kara pero kadya wara ako kabakal kay duro mga Johnny Jump Up ang nagatubu sa akun garden. Daw parehas man gid sanda ka Pansy kon turukun nga iba-iba ang itsura, kolor kag sahi.\nNakayuhom man gid ako nga nakita ko nga may Pansy nga bulak nga nagtubo man gid liwan nga wara ko natanum. Wara run ako nakagasto sa pagbakal ka mga itanum ilabi na gid hay mahal ang presyo. Amo nga akun lang gid dya ginatatap kag ginatanum sa pots pero dapat gid matubigan kada adlaw hay siyempre madali man mapatay kag mauga sa sobra ka init kang adlaw. Mayad lang hay duro lang masaylo ko. Kon mapatay tamnan liwan ang pots ka bag-o. Wara abi gauntat ang pamulak kadyang bulak kag garinapta na lang. Kon diin magtubu dyan ang tanum nagapamulak. Kanami lang man lantawun ang iba-iba nga kolor kag klase ka bulak kon nagadungan ang pamukad.\nSalamat gid sa akun mga kaingud. Sa una pa lang nga adlaw kag semana nga rugya kami sa lugar ko, mga tanum nga bulak ang gintugru kanakun nga itanum kag ang iba gintanum man gid para kanakun ilabi na gid ang Azalea nga pink kag purple. Gintugro kag gintanum ni anhing Duane Hamel. Bisan nga patay run tana buhi pa sa gihapon ang mga handumanan sa pagbulig na kanamun rugya. Paagi sa bulak, makayuhom ako kun makita ko kag madumduman. Amo man ang bulak nga Rhododendron, may dyan nga pink, red, purple ang bulak. Naghalin man kana kag tana man mismo ang nagtanum. Ginkun-an ko lang kon diin itanum. Paano abi si Duane ang obra na katu ay sa Nursery kag man-an na kon ano nga klase ka mga tanum ang nami itanum kag ang ibunga.\nAng Forsythia, Lilacs, Pink Aster, Lily of the Valley, Violets akun lang man gid ginkali-saylo halin sa pihak nga kaingud, sanday Mama kag Papa Hamel. Sanda nga darwa amo ang mga ginikanan man gid ni Duane. Mga maalwan kag mabinuligon ko nga mga kaingud kag abyan. Kapamilya ko rugya. Ang Daisy kag Tickseed, Coreopsis, Japanese Lantern, Dandelion, Sun Lily, Sun Drop, Baby's Breath, Wild Roses kag iba pa nga kon ano na lang makita ko sa taramnanan masaylo kag matanum ko.\nAng Bloody Cranesbill, Hardy Geranium pink kag purple man ang kolor ka bulak. Ang Spiderwort lily violet o purple. Ang Wall Pink flower kag iba pa dya gintugro man kang akun kaimaw sa simbahan. Salamat sa tanan nga mga nagtugro kanakun ka mga tanum para sa sulod balay, mga bulak nga anaghalin kananda ni Lori H. Blier, Mama Giles, Ralph kag Bobbie Beckey, ugangan ko nga si Mama Pat kag iba pa. Para maman-an ninyo ang akun nabatyagan kay naman-an ko gid dya matuod sa akun na eksperyensyahan nga ang nagtugro kanakun ka mga bulak ukon tanum kon mabuhi dya ang gugma nanda kanakun gapadayon buhi man. Pero man-an ko ang napatay nga tanum nga gintugro kanakun bisan dya akun gid natatap, gapatay man gid ang gugma nanda kanakun. Ambay lang gid kaninyo hay dya natabo kanakun mismo, pero ang akun gugma kananda nagapadayon.\nSiyempre ang Lupine akun nakali sa binit karsada pag-agto namun sa Saddleback kag Rangeley, Maine. Sa sangka tanum nagaduru man gid sa pira na katinuig. Nagatubo man ang bulak nga may iba nga kolor kag nagarapta na lang gani. Ay kanami lang maglantaw sa narisari nga bulak bisan nga wild sanda. Kon matatap indi run mangin wild, e. Paris man ka mga vines. Akun dya ginkali man sa bukid kang Mt. Battie kag Mt. Megunticook, Maine. Kanami lang parehas ka Railroad Vine, Morning Glory, Orange Clock Vine, Yellow Trumpet Vine. Ay katahum lang gid kon nagadurungan ang pagbukas ka bulak. Makayuhom 'kaw gid sa pagturuk. Mahamot pa ang iba. Ano abi ako kon diin katu gaagto mag-sightseeing, sa kada lugar nga ginaagtunan ko may dara ako nga tanum bulak. Pero akun lang ria ginabunot kali sa binit karsadahun, kakahuyan kag sa lake.\nSa akun pag-umpisa atubang ka adlaw, nagalantaw lagi ako sa bintana. mMkita ko ang mga bulak kag pispis nga nagakanta. Nagapasalamat sa Dios nga ako padayon nagaginhawa kag makayuhom pa. Masinadyahun gid ako sa pagtatap ka mga bulak. Narisari nga mga klase kang bulak sa akun palibot. Ang iban nagatubu lang kon diin nga parte ka lupa sa palibot ka taramnanan kag sa kakahuyan. Iba man wild pero nami ang mga bulak ilabi na gid ang ferns, violets, wine cup, dalmatian's toadflax, whitebells kag iba pa akun lang gid dya ginasaylo itanum.\nAng iba dara run ka mga pispis kag sigurado gid ako nga halin sa bird seeds man nga akun ginapakaun sa mga bisita ko nga kapispisan. Ginabutang ko dya sa birdfeeder. Sa apat ka season halin sa Spring, Summer, Autumn kag Winter, iba-iba ang mga bulak. Amo man akun nga sunod sa pagsaylo tanum para sa sunod makita ko kon ano nga klase ka bulak. Indi ko run masunod ka pangsaylo gabot. Daw hilamon kon nagaduro kag nagalapad ang tubu kon diin na lang. Ang masarangan ko lang. Matatapan ko gid man ang iba, an giba ginapabay-an ko na lang gani. Salamat sa Mahal nga Dios sa paghimo ka narisari nga bulak nga may narisari nga kolor. Wara it paris sa mga ginabayo ka mga Hari kag Reyna kon turukun mo ang mga bulak.\nGani magpundo kita kag singhutan ang kabulakan. Amo dya ang libre nga manggad para kanatun nga tanan. Salamat kag Dayawon ang atun Mahal nga Makaako. Makita ninyo ang duro pa nga litrato ka akun mga bulak sa akun profile sa Facebook. Welcome kamo sa paghapit kag lantaw.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/12\/pagtatap-ka-mga-bulak\/","date":"2017-05-26T20:47:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00262.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9971923828,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":36,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9971923828125}","num_words":1151,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.286,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Syudad' (sangka kutsara nga istorya para sa mga tamad magbasa) ni Mike Orquejo\nKaina pa nagasunod-sunod kana ang sales lady sa men shoes section. Wara natak-an magngirit-ngirit ang baye nga nagalipstick kang siri nga pula kag nagastocking kang lus-aw nga brown, naka pencil skirt, may taas nga takong kag may pwerte kadamul nga mek-up.\n\"Thirty percent off na na sir, may small size man na,\" hambal kang sales lady samtang ginalantaw na ang display kang high-cut Chuck Taylor shoes sa estante.\nPirit nga ngirit ang ginbalos na sa sales lady. Ginlantaw na ang presyo.\n\"Ay abaw, dipuga kag gabang! Mahal pa dya sa idik,\" pinsar na.\nTag-darwa ka libo pero hay mil kinyentos lang ang dara na nga kwarta. Buhinan pa kang pamasahe na sa Ceres, barakal kang Mister Donut nga pasalubong kag igma na sa food court, indi gid kaayaw magbakal kang chucks nga original. Bisan may 3-day sale pa tulad sa SM. Kulang ang kwarta nga gintugro kana ni Didang para makapagusto shopping sa syudad. Buhay na run gusto magpa-Iloilo para makalagaw kag makaparamig ramig sa SM. Amo nga kahapon daw haros harkan na si Didang kang tugruan tana kang mil kinyentos pagkatapos ma-deal kag mabaligya ang tatlo ka baboy nga ginpasagod kana. Pero huyhoy ang anang abaga nga naghalin sa Converse display section.\nGinsundan na ka lantaw ang laki nga naka polo shirt kang stripe nga itum kag puti. Nakashorts dya kang tattered stone-washed nga maong kag nagasapatos kang peke kag bag-ong laba nga chucks.\n\"Taga-baryo dya,\" kuon na sa anang kaugalingon.\nNasat-uman na ang panghuyhoy kang abaga kang laki kang makita na ang presyo kang high-cut Chuck Taylor. Thirty percent off run to gani pero hay daw bug-at gihapon sa bulsa. Sabagay, ma-lima run tana ka bulan nga nagabantay kang mga sapatos sa department store sa SM sa Mandurriao pero maskin kistra wara tana nagbakal kang mga sikat nga de-tatak nga sapatos. Hay kun isipun, kulang pa ang sweldo na sa kinsenas para makabakal kang sangka pares kang orig.\nGinkid-an na sa estante ang display kang high-cut Chuck Taylor All Star.\n\"Thirty percent off na na sir, may small size man na,\" kuon na sa bag-ong abot nga laki, naka-gel ang buhok kag naka gray polo-shirt nga may burda nga green nga buaya sa dughan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/04\/syudad-sangka-kutsara-nga-istorya-para-sa-mga-tamad-magbasa-ni-mike-orquejo\/","date":"2017-05-26T20:48:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00263.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9901767969,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.990176796913147}","num_words":379,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.011,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Wara Galubad, Gadugang lang Tam-is\nPebrero, bulan kang Gugma. Nagaparapit run ang Pebrero 14, ang kaadlawan ni St. Valentine, adlaw man ka taguipusuon. Indi ko malikawan balikan ang akon inagyan sa gugma. Naks!Pero ang indi ko gid malipatan ang gugma syempre ka akon esposo nga halin kato asta kadya wara gabag-o, daw nagadugang lang. He-he. Kun sumahon total ang pag-imaway namon, dose run katuig. Huod may mga pagtiraw pero malampasan tungod nga wara gadura ang gugma kag paglaum sa isara kag isara. Mas nagadugang pa gani kon may malampuwasan nga pagtiraw.\nWara ti perpekto amo nga may depirensya gid ang isara kag isara. Pero kon kamaan man kamo magdara daw sa kanami man nga kis-a may ginaupasan kag pagkatapos mas nagatam-is ang pagtamdanay. Wara man ti nami pangabuhi nga wara ti pagtiraw. Spice of life by ria. Mas nagabaskug ang relasyon sa mga pagtiraw basta pirme lang ibutang ang Mahal nga Makaako sa aton tunga.\nMahambal ko nga wara galubad ang gugma namon hay halin kang magnobyohanay kami asta kadya, wara gid ti nagbag-o sa pgtrato namon sa isara kag isara. Amo lang ra, mas nag-sweet kami kadya. Ilabi run gid kang naoperahan ako kadya lang. Mas napamatud-an namon ang tuod nga pagpalangga, kapin pa ka akon bana, nga tana lang ang kusug kag sandigan ko hay dya kami sa marayu nga lugar. Bisan iwanan namon, asta sa phone calls kag chat lang mahimo namon sa amon pamilya kag mga abyan. Wara na gid ako ginapabay-an bisan nga naga-obra pa tana karia. Wara gahalin sa balay kon indi na masigurado nga nakainom run ako bulong kag nabulong run ang pilas ko sa operasyon. Mas nagadugang ang gugma ko man ba sa adlaw- adlaw nga pag-atipan na kanakon (luwas nga bahul run gid anang nagastos).\nIn-love gid. He-he. Kis-a indi ko malikawan magmangkot sa kaugalingon kon ano gid ang nahimo ko nga mayad nga ginaregaluhan ako ka Mahal nga Dios ka but-anan kag mapinalanggaon nga bana. Dya sangka mayad gid nga butang nga ginakalipay ko kag ginapasalamat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/13\/wara-galubad-gasiri-lang\/","date":"2017-05-23T04:54:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00525.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9843751192,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":15,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9843751192092896, \"hil_Latn_score\": 0.014959791675209999}","num_words":335,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.322,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Ang Pagpatawad' ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\nHear, O Israel: The LORD our God, the LORD is one. You shall love the LORD your God with all your heart and with all your soul and with all your might. And these words that I command you today shall be on your heart. You shall teach them diligently to your children, and shall talk of them when you sit in your house, and when you walk by the way, and when you lie down, and when you rise. You shall bind them as a sign on your hand, and they shall be as frontlets between your eyes. You shall write them on the doorposts of your house and on your gates.-—Deuteronomy 6:4-9\nNatanum sa akun isip kag tagipusuon ang hambal kag ang sulat mismo ni Tatay sa Mga Kalantahun sa Pagtuo sa Hiligaynon. Ginpadara na dya kanakun para akun gamiton kag pagakantahun. Amo dya ang una ko mabasa sa pagbukas kadya, ang sulat kang alima ni Tatay:\n\"Nen, ari ang kalantahon. Akon ginpadara sa imo agud imo pagakantahon kag para magtipon kamo kag magkanta kag magpangamuyo kag maghiliusa kamo nga may Salmo sa inyo mga tagipusuon, iupod ang mga bata. Jesus said \"If you love me, keep my commandment. Madamo gid nga halok sa inyo nga tanan-tanan. Love, Tatay kag Nanay.\"\nSalamat sa akun mapinalanggaun nga Tatay kag Nanay sa andang pagtudlo kanamun nga magbugto halin pa kang bata kami nga apat. Bisan pobre lang kami pero ang pagbugana kang Mahal nga Dios sa Espirituhanun nga bagay mahambal ko nga kami manggaranun kay may gugma, pagsalig, paglaum kag may pagpatawad. Akun man dya ginadara kag ginpaambit sa akun mismo panimalay. Ang tatlo ko ka mga bata nakamaan kang Ang Napulo ka Sugo kang Dios bangud mabasa nanda pirme ang nagakabit sa refrigerator.\nAko bala mapinatawarun nga tinuga sa nagpasakit kanakun? Pareho kang nagbunggo kanakun kang sarakyan kag ginbayaan nga wara gid ti kaluoy kag gusto pa ako patyon sa sulod kang Makati Medical Center nga gabatang? Kag wara gid bisan isara ka sentimo nga ginbulig ukon ginbayad kanakun, kag labaw pa sa tanan, wara gid ti hustisya. Ang akun mahambal lamang katu nga may kaugut, \"Kon ikaw pobre, wara ikaw gid ti mahimo magbatu sa may mataas nga ranggo kang gobyerno kag mapasa-Dios ko lamang ang akun hustisya.\" Nasulat dya sa Romans 12:19: \"Pinalangga ko, indi ikaw magdumut ukun magbalus, kag itugyan lamang Kanakun nga bukas ang kaugut mo, kay nasulat nga ang pagbalus Kanakun. Ako ang magbayad, kuon kang Ginoo.\" Dya nakapahagan-hagan kang akun ginabatyag nga kaugut.\nDuro lamang nga hitabo nga kauna nagalain akun buot kon maisip ko. Mga gin-antus ko nga mga sakit dara kang mga kapaslawan, mga ngusul, nga daad indi nangin parehas kadya ang sitwasyon. Bahul akun pasalamat nga sa tagipusuon ko nasulat ang mga tinaga kang Dios, ilabi na kon paano ang pagpatawad kag ang mayad nga bunga na kadya. Sa akun kabuhi, indi lamang sa sangka tawo kundi sa pamilya, kapamilya, amiga, amigo kag kon sin-o pa nga nagkasala kanakun. Dapat ko patawarun, kag nagpatawad gid man ako, bisan pa mabudlay kag buhay.\nAmo nga ang resulta amo ang masinadyahun nga tagipusuon, ilabi na gid kun may kalinungan ang tanan. Gakalipay ako kag nagapasalamat sa Dios nga gintugruan ako kang dugang nga kabuhi kag ang mga kapamilya, kaingud kag mga abyan sa marayu man kag sa marapit gapadayon tugro kanakun kang kabaskug.\nKun may gina-indian kita sa atun pamilya, paano ang pagpabag-o? Indi dya magic, pero may suhestyon man kanatun ang Dios. Amo dya ang paggamit kang pito ka tinaga nga makatugru kang kamayad sa adlaw-adlaw natun nga pagkabuhi. Ang paghimo kada adlaw makadara kang katingalahan nga resulta ukon himala. Dyang pito ka tinaga amo ang pagpatawad, pagpakamaayo, pagrespeto, pagpangako, pagsimba, paghigugma kag pagpakamatuod. Epektibo gid dya kun atun ikabuhi.\nAng nasulat sa ibabaw nga bersikulo nagatudlo nga ang atun pamilya amo ang pinakanami nga pagasundon. Halin sa pagpungko irimaw sa lamesa sa pag-atubang ka pagkaun nga may pagpasalamat, mahambal natun ang tinaga kang Dios nga may pagdayaw, amo man sa pagpanaw, hasta sa pag-uli kag pagturog kag pagbugtaw. Kon ang Dios kag ang tinaga Na estranghero sa atun panimalay, maabot gani ang mga problema madali maguba ang relasyon sa diin ang pagpatawad indi matugro, ang pagpakamaayo ginapasuway, ang pagrespeto ginadura, ang pagpangako ginakulang, ang simbahan ginapabayaan, ang paghigugma wara, kag ang kamatuoran ginatalikdan.\nAng tinaga kang Dios nagapabaskug kanatun. Ilabi na gid ang pagpatawad. Ang akun pangamuyo: Amay, salamat gid sa imo mga tinaga ilabi na gid ang dyang pito ka tinaga nga amun dumdumon para sa ikaayo kang amun panimalay kag pakipagrelasyon sa tagsa-tagsa. Salamat sa promisa nga imo kami salbarun. Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/10\/04\/ang-pagpatawad-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T04:55:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00544.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9968504906,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9968504905700684}","num_words":777,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.306,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"NCCA-TABOAN Iloilo Teacher Training Seminar & BookLaunch kang 'Kataw sa Burnham Park' ni John Iremil E. Teodoro\nNangin madinalag-un dyang sangka adlaw nga kahiwatan nga gintigayon ni Dr. Isidoro M. Cruz, Dean kang College of Arts and Sciences kang University of San Agustin kag ang bag-o nga coordinator kang Western Visayas sa National Committee on Literary Arts kang National Commission for Culture and the Arts (NCCA). Ginbuslan na si Dr. Elsie M. Coscolluela kang University of St. La Salle sa Bacolod.\nNaimbitahan ako bilang resource speaker sa 'Teaching Regional Literature.' Gin-umpisahan ko ang akun presentasyon sa diskusyon kun ano bala ang 'regional literature,' sanday sin-o ang mga manunulat kang rehiyon, ano ang mga barasahun kag mga materyal-pangtudlo kag sa diin dya mabasa ukun makita? Dason nagpa-ambit ako kang pira ka mga metodo kag istratehiya sa pagtudlo kang atun Sugidanun ukon epiko nga Hinilawod, partikular ang bersyon ni F. Landa Jocano sa episode nga Tarangban kag sa malip-ut nga sugidanun nga 'Si Anabella' ni Magdalena Jalandoni gamit ang framework kang convention kang romance nga hasta kadya, makita natun sa gihapon sa atun mga primetime teleserye. Rugya ang Asenjo_Anabella_IloiloTABOAN2014\nNagtugro ako kang kahigayunan sa mga partisipante nga magpasundayag ka andang kaaram kag kasagad sa pagtudlo gamit ang tatlo ka teksto sa Kinaray-a: ang binalaybay nga 'Tore' ni Jasper Bungay, 'Isla Mararisun' ni Remy Muescan, kag ang bugu nga sugidanun nga 'Alimango sa Bakhawan' ni Michael Q. Orquejo nga may 2.48 minutos nga flash animation.\nNagsunod ang booklaunch kang bag-o nga libro kang binalaybay sa Kinaray-a ni John Iremil Teodoro, balhag kang University of San Agustin Press. Rugya ang link kang akun rebyu.\nNakaimaw man natun ang iban pa nga mga manunulat kang rehiyon parehas nanday Norman Darap, Jesus Insilada, kag Agnes Espano.\nKang hapon, nagpadayon ang training seminar sa presentasyon sa pagtudlo sa Filipino ni Prof. Teodoro. Ginpakilala na ang sangka estratehiya kang pagbasa nga ginatawag eko-kritisismo. Ginsundan dya ni Dr. Isidoro Cruz sa pagtudlo sa Ingles, partikular sa paggamit kang metodo nga deconstruction.\nLibre ang training seminar. Sobra 80 ang nag-abot nga mga partisipante halin sa nagkalain-lain nga eskwelahan sa syudad kag probinsya kang Iloilo. Nakabaton sanda kang kit kang sertipiko.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/03\/24\/ncca-taboan-iloilo-teachers-training-seminar-booklaunch-kang-kataw-sa-burnham-park-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-05-26T20:47:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00296.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8844155669,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8844155669212341, \"ceb_Latn_score\": 0.05944620072841644, \"hil_Latn_score\": 0.03500216081738472, \"cgc_Latn_score\": 0.010060750879347324}","num_words":357,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.3,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.972,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Mama kag Pape Hamel ni Elma Ayson-McKeown\nMabinuligon, mahigugmaun kag mayad nga persona sanda nga kaingud balay ko. Bag-uhan ako sa lugar nga puro mga Amerikano kag ako lang ang Pilipina nagsamo sa kommunidad kang Wales. Malaka ang panimalay, puro kakahuyan, taramnanan ang palibot kag marayo sa syudad. Malinong ang palibot kag kilala ka tanan ang kada tawo.\nAng Pamilya Hamel\nSi Marjorie Addison Hamel kag Felix Wendell Hamel ang ngaran. Mama Marge kag Papa Felix ang tawag ko kananda nga darwa. Retired nurse si Mama kag si Papa isara ka soldado kang World War ll. May tatlo ka mga kabataan sanda: si Rocky, Lori kag Duane. Puro na may mga pamilya sanda kag rugya lang sa palibot ang darwa nga si Lori kag Duane sa kaingud balay ko man sanda. Ang sa marayu lang si Rocky nga naga-istar sa Bangor, Maine. Sanda may mga apo na. Ang kay Rocky Hamel mga kabataan ay tatlo na: si Ashley, Renae kag Briana. Ang kay Lori Blier may darwa nga bata sanda Heath kag Ilea tana kadya may bata nga apat run ka tuig kag amo dya ang una nga apo sa tuhod kang pamilya Hamel, si Wyatt Eco Blier. Ang kay Duane Richard Hamel may tatlo ka step sons: si Brandon, Michael kag Jacob Burnham.\nAng pamilya Hamel amo ang akun mga kapamilya rugya. Marapit gid sanda kanakun, sobra pa sa kadugo ko ukon sa mga in-laws ko. Tungod sanda ang sa marapit, sanda ang akun mga mata, alima kag kahig kay sanda amo ang pirme ko matawgan ukon idalaganan kon kinahanglan ko ang bulig. Pirme ko makaimaw kag makaistorya sanda. Tungod man kang akun nga sitwasyon sa lawas kag ang pangabuhi nga rayu sa akon gid nga mga pamilya. Sanda amo ang akun mga amigo kag amiga sa palibot. Ang kasimbahan Baptista amo man ang akun nga Kapamilya kang Dios.\nSa sulod ka 16 anyos nga rugya sa Andrews Road, nakilala ko man ang mga kapamilya ka Pamilya Hamel. Amo sanday Nanay ni Mama Marge ang tawag ko kana ay \"GJ\" short kang Grandma Jean. Si Jean Sinclair Addison ngaran na nga naga istar sa balay imaw nanda. Ang libayon na nga si Aunt Irvine may kapid na Irvin. Isara man ka retired nurse nga gaistar sa Plymouth, Massachusetts. Ang darwa nagtaliwan run man. Salamat nga may oportunidad ako nakilala kag nakaimaw sanda.\nAng Akon Madumduman\nSi Papa Felix ang madumduman ko kang bag-o ko nagpakilala kana imaw na ang ayam na nga si Sheba. Ginpakilala na ako sa asawa na nga si Mama Marge. Kamayad nga tawo kag maistoryahun kanakun. Wara ra gaagtu sa simbahan kag iba ang ana pag intiende sa libro Biblia. Makayuhom man gid ako kana kon kami gaistoryahanay tungod sa akun pagtoo sa Mahal nga Makaako kag nagapamati man gid ria tana kanakun. Kuon ko pa gani indi tana magkataka sa akun pag-agto adlaw adlaw bisita kananda dara pagkaun nga naluto ko para sanda makatiraw ka Pinoy nga luto. Ay salamat naman hay nagustohan man gid nanda. Si Papa Felix makaun na tanan ang naluto ko pero si Mama Marge nadumduman ko ang indi na gusto kan-un ay ang atay ka baka hay wara tana gakaun ka atay. Ayti kon may family gathering, holidays kag birthdays dyan man kami nagasaulog imaw nanda.Gahimo gid ako ka lumpia, pancit, pandesal, puto kag iba pa nga pagkaun nga Pinoy. Halin kang primero hasta kadya nga tinuig wara nagahubas ang pagpanumdom kanamun dara ang bulig, regalo kag kon ano pa nga pamaagi makita ang bunga ka isara ka mabinuligon, mapinalangaaun nga mga persona ka Pamilya Hamel kanamun. Handa sanda magbulig kanakun kon kulang ako sa kuarta ukon sa pagkaun kag ukon sa mga bagay nga magamit sulod kag sagwa balay o sa garden kag iba pa.\nKang Nasapwan Ako\nMay natabo kanakun nga nalipong ako kag wara ako ti imaw kundi ang isara ka ayam nga ang tag-iya amo ang pamilya Blier. Kaimaw kag kasipal ko adlaw adlaw ang ayam ngaran na ay si Hero. Ako nasapwan ni Papa Felix nagahamyang wara ti animo sa likod balay. Gindara na ako sa ospital. Kon wara natungod sa ayam nga si Hero nga amo ra pirme gaagtu sa balay kaimaw ko sa guwa taramnanan magsipal kana kon ang mga bata sa eskuwelahan. Kang oras nga kato natabo si Hero kuno ang nag-agto sa balay nanda nga sige pangtaghol paagtu pabalik. Ginpasulod nanda sa balay pero sige ang taghol ni Hero paagtu, paguwa kag pasulod sa puertahan; pamaan kananda nga sundan tana para ako mabuligan ni Papa Felix. Salamat man gid kay Hero, ang akun nga abyn nga ayam.\nMay isara ka beses nga ako nakalantaw sa bintana ka kusina, nakita ko ang ayam nga si Sheba nga ginbunggoan ka truck. Nakasiyaggit ako todo kag nagdalagan pagguwa agtunan ang ayam natupa sa akun nga apple trees rapit sa diin katu nagpundo man gid ang nagbangga sa ayam kag akun nahambal ang tawo. Nagdalagan ako sa pihak balay. Nakita ko si Papa Felix naga-mow kang hilamon sa yard back. Abaw ah, gasinggitan ako kana, \"Papa papa Papa si Sheba nabungguan\". Indi na ako mabatian hay magahud ang lawn mower. Ayti ginparapitan ko gid tana.\nSi Mama Marge naman sa ibabaw nakita ko sa bintana naglantaw kanakun. Amo nga oras ginparapitan ka darwa ang makaluluoy nanda nga ayam. Patay na gid. Makadlaw kamo kadya kanakun. Abi ninyo wara ko naisip nga nagatabon lang gale ako ka tuwalya sa lawas ko hay katu katapos ko lang magrigos. Hahaha mayad wara naghukas ang tuwalya..aysus kon nadagdag may free show man gid. Amo gali nga sige turok kanakun ka tawo nga nagbunggo sa ayam. Wara na ti mahimo kundi hiribiun ako. Naisip ko liwan ang sitwasyon ko kato nga ginbungguan ako ka sarakyan kag buhay nga nadura sa akun kaisipan ang masakit kag makaluluoy nga tinuga nga ayam nga si Sheba!\nAng madumduman ko kay Papa Felix ay ang karalamun na. Sa kahig ang karalamun kag kon mahikap mo lang masipa na ikaw. Hahhaha man-an ko ria hay ako ang nagahilot kananda kay Mama Marge kag kay GJ. Ay kasadya gid kon oras na kang Wheel of Fortune kag Car race irimaw kami lantaw ka tv show!\nBisan nga nagka -lzhimer na si Papa Felix indi na ako nalipatan. Kuon na pa, \"Oh that girl across the street is Elma,\" ngaran ko kag ang tatlo ko ka mga bata natandaan na gid. Man-an na kon diin ako nga isla naghalin sa Panay Island pero indi sa Pilipinas kundi sa Germany. Kadlaw na lang ako kana. Man-an ko man nga nagsuldado tana kang World War ll sa Germany pa. Winter time na katu kag maramig, nagbulig ako pamutang ka mga logs sa barn nanda para ipanggatong sa wood stove nanda. Nakita na ako sa guwa. Wara ako ti gloves nga ginsuksok sa alima..abaw nag-agtu kanakun darhan na ako ka tuwalya. Abi na siguro gloves run ipasuksok na sa alima ko. Salamat man hay bisan indi tama ang gintugro na ang pagpanumdom na nakabulig kanakun nga may dara pagharakhak kag yuhom nga nabilin sa akon kaisipan.\nPirme ko mapensaran ang hambal na kanakun nga sa parte ka lupaan kuon na may manggad. Ayti tama man gid may manggad sa gintanuman ka bata na nga ginagardinan ni Lori ang amo nga lupa duro bato. Gakadlaw lang kami nga darwa ni Lori kon maistoryahan namun. \"You, Never Alone\" kuon na.\nKang napatay si Papa Felix, 84 run tana. Kang ginlubong rugya lang sa kalupaan na marapit lang sa balay na kag akun man gid nakilala ang iba nga kapamilya nga sa marayu pa nga lugar. May naghalin sa New Hampshire kag sa iban pa nga bahin ka Amerika nga nag-abot kag magkompanyar sa lubong na. Siyempre akun run nakita ang iba nga parte kang pamilya. Ang kapamilya, amigo kag amiga nanda amo man, mayad sanda, ang kabig nanda kanamun ay kapamilya man gid. Wara ti magpares kananda nga tanan rugya sa palibot ko. Bisan ipakomparar ko man sa akun kapamilya sa Pilipinas iba man gid sanda.\nSi Mama Marge nagsaylo; balik sa lugar na sa Florida. Ginbaligya na ang balay nanda kag nagabakasyon na lang rugya kada Hulyo kon birthday ni Lori kag Paul Blier. Rugya man tana nag-abot kang napatay si Duane kang Octobre 10, 2011. Salamat sa Dios nga kami gapabilin sa pamaagi kang telepono, sulat kag internet.\nSa 16 anyos sa lugar kang Andrews Road sa Wales kilala na kami ka tanan ilabi na gid ang tatlo ko ka mga bata sa eskuelahan puro man may talento kag kuon nga maipabugal ko man nga sanda may dugo Pilipino kag rugya sanda nakatapos sa elementarya, high school kag kolehiyo. Ang agut ko kadya sa California nagakolehiyo sa Laguna College of Art & Design. Salamat gid sa pamilya Hamel sa pagbaton kanamun bilang kaingud, abyan kag kapamilya kang Andrews Road Wales, Maine. Ang mapinalanggaun ko nga Mama Marge kag pamilya Hamel. Ang Dios magpadayon sa pagpakamaayo kanatun nga tanan tanan!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/11\/28\/ang-mama-kag-pape-hamel-ni-elma-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T04:58:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00564.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9971107841,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":27,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9971107840538025}","num_words":1485,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.298,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Ang Alimango sa Bakhawan\" ni Mike Orquejo (Sugidanun Pambata)\nAng Alimango sa Bakhawan\nMike Orquejo\nSa baba kang suba sa sangka marayu nga isla, may higante nga alimango nga nagauli sa bahul nga puno kang bakhaw. Bulbulanan dya kag mala-labador ka bahol ang anang lukaba. Lapad kadya ang anang mga kamuy nga daw mga bugsay kun maglangoy sa tubig. Sa dalum kag marabong nga bakhaw ang anang balay nga himo sa mga sanga kag mga lagas nga dahon.\nMigo kang mga bata ang higante nga alimango. Nagasakay sanda kadya sa anang likod kun magsaylo sanda sa pihak nga suba nga madalom ang tubig. Kun mag-ani ang mga mangunguma sa baryo, may huray nga paray ang alimango. Kun may madungka nga baroto, ginahurayan tana kang mga mangingisda kang andang mga hulik. Pasalamat dya kang mga tumandok hay ang higante nga alimango ang nagapaandam kananda kun san-o may bagyo, kun san-o magtaob, kag kun san-o magbaha. Ginatudluan man kang alimango ang mga mangingisda kun diin ayon\nmamanunit kag kun diin matablog kang andang mga pukot sa dagat.\nGinasagod gid kang mga tumandok ang bakhaw nga baralayan kang higante nga alimango para indi diya magsaylo sa pihak nga isla. Ginatabog nanda ang mga kanding kag mga baka nga tuyo mangrahab sa bakhawan. Ginahunol nanda ang mga liso kadya para indi maanod kang balud. Ginabul-an man nanda kang mga tagimtim ang mga magagmay nga bakhaw para indi dya maluo kag mapatay. Mga laya lang nga sanga ang andang ginabuol para igatong.\nSa kaiping nga mga isla, ginawaswas kang mabaskog nga hangin kag daragkul nga balod ang mga pamalay kun tag-ururan hay wara sanda ginapaandaman kang higante nga alimango. Nahadlukan ang mga taga-baryo nga matabo man kananda ang mga kasablagan kun wara run ang higante nga alimango.\nSangka adlaw, may nagdungka nga manuglibod kang kuron sa baryo. Gintipunan tana kang mga tumandok sa binit kang baybay. Duro ang anang mga baligya – kuron, karaha, luwag, kalderin, mga sartin nga pinggan kag baso kag mga burung-on nga tasa.\nMay dara man tana nga kalan nga pwede hara-hakwaton. Pinasahi gid ang kalan nga anang baligya hay wara tana ginagatungan kang kahoy. Ginagatungan dya kang gatong nga itom, wara nagaaso kag indi run kinahanglan huyup-huyupon. Matimgas ang kudot kang itum nga gatong gani nasadyahan gid ang mga taga-baryo. Ginbakal nanda tanan ang kalan kang manuglibud.\nPero indi kamaan ang mga taga baryo maghimo kang gatong nga itom. Gani nagpatudlo sanda sa manuglibod kang kuron bag-o dya nagsaylo sa pihak nga isla. Hambal kang manuglibod, matapas sanda kang puno kang bakhaw, utdon-utdon kag hantal-hantalun, dayon tabunan kang ramay o kun dagami ang nahantal nga mga kahoy bag-o tampukan kang lupa. Pagkatos sindihan sa surugnudan hasta nga magkudot kag mag-aso. Kun wara run nagaaso ang mga hinantal nga kahoy, pwede run dya ukayon kag makabuol run kang itum nga gatong.\nDali dali nga nagpati ang mga taga baryo. Una, nagtapas sanda kang duro-duro nga sanga kang bakhaw. Ginsunod ang gintugyan kang manuglibod kag pagkatapos kang anum ka adlaw, nakahimo sanda kang itom nga gatong. Madasig nga nagrapta sa bilog sa pulo ang bag-o nga gatong. Natun-an man nanda kun paano maghimo kang kalan nga pwede harahakwaton. Nasadyahan gid ang mga tumadok maggamit kadya hay wara dya ti aso kag indi run kinahanglan huyup-huyupon.\nNagrapta sa pihak nga mga isla ang hinuring huring parte sa itom nga gatong nga wara na nagaaso kag indi run kinahanglan huyup-huyupon. Duro ang mga pangayaw nga gusto man maggamit kang gatong nga itom kag kalan nga pwede harahakwaton. Gani nagbira-bira himo ang taga baryo kag ginabaylo dya kang isda kag mga humay sa mga kaiping nga isla. Tag-irinit kato kag mayad pirme ang tiyempo. Nalipatan kang mga taga baryo ang higante nga alimango nga nagakasubo hay dasig nga nagaubos ang bakhawan.\nNag-abot ang tag-ururan kag nagwaswas ang una nga uran kang Mayo. Mabaskog ang uran kag nagdalu-do ang suba. Nagkaraanod ang mga baka kag karbaw sa taramnan. Naghampak ang mga bahul nga balud gani nagkarapukan ang mga balay sa binit kang baybay. Duro ang nadura nga mga mangingisda sa lawod tungod mabaskog ang hangin. Nagkinaran-karan ang mga tawo. Ginpangita nanda ang alimango sa bakhaw. Urihi lang nanda namas-angan nga kalbo run gali ang bakhawan. Kag wara run ang balay kang alimango. Nagbasulay ang mga tumandok. Ginbasol nanda ang kalan. Ang iba nagkuon nga may pagkademonyo ang gatong nga itom. Pero ang kalabanan, sa manuglibud kang kuron ginpaupok ang kaugot.\nPagkatapos kang una nga uran kang Mayo, ginpangita kang mga taga baryo ang higante nga alimango. Wara dya sa suba, wara man sa gibungan. Haros ginsuhot run nanda ang tanan nga kweba pero wara run ang higante nga alimango.\nIndi maman-an kang mga taga baryo kun ano run ang himuon nanda. Pat-ud nga sa masunod nga mga uran, magkarapukan liwat ang andang mga balay, malumos sa tubig ang andang mga taramnan kag gamay lang ang mahulik nanda nga isda. Wara run ti alimango nga magiya kananda. Gani naghambal ang baryo kapitan nga mananum sanda kang bakhawan. Basi pa lang bay nga kun may mabalayan run ang higante nga alimango, mauli run dya sa baryo.\nSa adlaw mismo nga to, nagpananum ang taga baryo. Nagligad ang mga inadlaw kag mga binulan, wara gihapon ti alimango. Nagligad ang sangka tuig, gamay gihapon ang mga bakhaw, wara gihapon ti higante nga alimango. Bahul gid ang kangusol kang mga tagabaryo. Indi gali dali-dali magbalik ang mga bakhaw. Pira lang kaadlaw nanda diya ginpukan kag ginhimo nga gatong nga itom. Tinuig gali dya kun magtubo. Darwa, tatlo ka tuig, may mga gagmay nga alimango nag-abot sa bakhawan. Sa ikaapat nga tuig, may mga magagmay nga isda kag mga gagmay nga pispis nga nag-uli sa bakhawan.\nSa ikalima nga tuig, may nakakita kang likod kang mala-balde nga alimango nga nagalangoy langoy sa suba. Naghinugyaw ang mga taga baryo. Gamay na lang nga mga tinuon, basi magbalik run ang mala-labador nga alimango. Human run man gawa ang andang sakripisyo kada mag-uran kag maghuyop ang mabaskug nga hangin. Wara run sanda nagliwat mangahas maghimo kang itom nga gatong.\n-Tapos-\nTaga-Caridad, Hamtic, Antique kag nag-eskwela sa: Hamtic Central School, Baguio City National High School, kag UP in the Visayas sa Miag-ao, Iloilo diin tana nagtapos kang BA Sociology-Economics. Naga-obra tana kadya bilang Research Assistant sa proyekto kang UP Visayas parte sa mangrove reforestation.\nMahilig tana sa linapwahan. Naga-blog man tana kag kamaan kang basic search engine optimatization (SEO) kag nasadyahan gid sa google.\nFeatured Image: Ilustrasyon ni Mike Orquejo","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/01\/27\/ang-alimango-sa-bakhawan-ni-mike-orquejo-sugidanun-pambata\/","date":"2017-05-23T05:01:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00570.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999015331,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":26,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999901533126831}","num_words":1073,"character_repetition_ratio":0.079,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.404,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Vienna, pinakamanami kuno nga syudad?\nGabii run pag-abot namun sa Vienna. Ikarwa ko run dya nga agto sa Vienna airport. Ang una katong 2002. Kadya 2013. Bahul nga pagbag-o. Moderno run lantawun ang anda airport. Limpio. Kag hulas lang maghulag. Pag-gwa run namun ginpangita namun ang tourist counter para mag-pamangkot kang direksyon. Mabuut man ang staff nga bayi. Ginbuligan na kami magbakal kang tiket kang tren sa makina. Kag gin-tugruan na man kami kang mapa. Nagpanaog kami sa basement para maghulat kang tren. Nami e hay may tren mismo sa airport. Trese minutos lang paagto sa syudad kang Vienna. May darwa ka bayi nga nagdungan man kanamun nga naghulat kang tren. Ang sara medyo mal-am run pero daw lingin. Wakalan. Nag-istorya man tana kanamun. Kuun na nanami-an kuno tana kang mga Pilipino. Daw fans sanda ni Paul McCartney nga may concert sa Vienna sa semana nga to.\nPag-abot kang tren, na-impress gid kami. Bahul-bahul, kag ligwa sa sulud. May lugar gid para sa bagahe. Komportable man ang amun pagpungko. Pag-abot sa syudad, nag-saylo kami sa sara pa gid nga tren para sa amun hotel. Hindi namun kabisado kung diin mag-agto gani nga alisto ako magbasa kung ano ang mga nakasulat sa dingding. Nakasakay kami sa sara pa gid nga tren. Ginkun-an ko ang mga imaw ko kang amun agtunan para hindi lang ako ang magpaminsar kag mag-alisto. Buligay lang kami. Sa urihi naka-abot kami sa amun parana-ugan nga istasyon. Nag-panaog kami sa tren kag nag-agto sa exit. Ugaring hindi namun makita kung sa diin. Nagsaka kami sa babaw para magpamangkot sa staff. Gabii run pero mayad hay may tawo pa sa opisina. Asta nga naka-gwa gid man kami sa eksakto nga exit.\nPagka-gwa namun sa estasyon, imbes nga sangka liko lang sa wala gale halin sa puertahan, deretso kag magliko tuo sa una nga likuan, nagsobra ang amun tikang. Hay pagka-gwa sa exit, nagliko kami sa wala, kag nagliko pa gid sa wala kag nagderetso panaw, kag nagliko sat tuo tabok sa tulay. Kungdi nagtalang kami. Parayu na kami sa hotel namun. Nagpamangkot kami kang direksyon ugaring mga tawo rugto daw hindi mabinuligon. Duro amun paagto-pabalik. Gabii run katama. Guyud pa namun ang amun bagahe. Pero daw wara man ako nakapoy hay tungod siguro sa kakulba kag dapat sigihun ko gid pangita kung sa diin ang hotel. Asta nga nagdisisyon kami nga magpamangkot sa sangka hotel nga kita namun kag nagpabulig kami patawag kang taxi.\nPag-abot namun sa hotel, daw naka-ginhawa man kami kang madalum. Rayu run gale tana ang amun ginpanawan. Mayad lang nga komportable man ang amun hotel kag mabuot man ang receptionist. Nakapahuway man kami kamayad kag manami man ang amun turog. Sangka gabii lang man kami sa hotel nga dya hay gindugang lang dya namun sa amun booking hay temprano kami nag-abot sa Vienna. Pagkasunod nga adlaw, nagcheck-out man kami hay masaylo rugto sa centro kung sa diin naka-book kami mga darwa ka gabii.\nAntes kami maghalin, nag-pamahaw anay kami. Abay man dya sa amun bayad. Manami man ang anda pamahaw kag nabusog man kami.\nNagbalik kami sa estasyunan kang tren. Rapit lang man gali kag nakita namun kung diin kami nagsala kang gabii. Kadya daw eksperto run kami sa direksyon kang mga tren sa Vienna. Nagbalik kami sa syudad kang rugto gintultul liwat namun ang amon bag-o nga istaran. Nagpamangkot man kami kang direksyon. Wara run kami nadura hay natultulan man namun. Ugaring aga pa kungdi ginbilin liwat namun ang amun bagahe kag naglagaw run kami sa Vienna.\nSa liwat, nag city tour bus kami. Manami gid dya hay duro imo makita kag may naga-istorya pa. Kang naga-libot kami sa syudad, tuud gid man nga daw pinasahi ang syudad nga dya. Kilala ang Vienna bilang \"Syudad kang Musika\" kag \"Syudad kang Damgo\". Puno kang mga istorya kang politika, musika, arte, syensya, relihiyon, kag iban pa. May chismis pa gani nga dara. Karadlawan man ang iban. Nagsaka-panaog man kami sa mga lugar nga gusto namun libuton pa. May mga museum, kastilyo, hardin, simbahan, plaza. Nagpanaw-panaw. Piktyur-piktyur. Nangape.\nSa amun paglibot-libot hindi mo gid maibitar nga hindi mag-agto sa kasilyas. Toilet sa kananda. CR kung sa mga pinoy. Ukon sa mga imaw ko nga halin sa Canada, washroom. Ugaring may bayad gid. Gani dapat may sinsilyo pirme. Rugto sa kasilyas rapit sa Opera House, ang tema kang anda dekorasyon daw Opera man. Kag may nagatukar nga mga orchestra samtang ga-usar kaw kang kasilyas. 1 euro ang bayad. Ugaring daw ka-isug kang babayi nga nagabantay. Sagi hambal kanamun nga daw nagapangara. Wara tamun ka intindi kung ano gina-wakal na. Wara namun ginsapak tutal wara man kami may ginhimo nga sala.\nSa amun paglagaw man sa syudad para magshopping, gusto man namun tirawan ang Vienna sausage. Sa atun sa Pilipinas ang man-an ta nga Vienna sausage ang delata lang. Pero rugto duro nga klase kag mga daragkul nga sausage. Ang sara pa kang anda nga pagkaun amo ang apple crumble nga cake.\nHusto gid man ang kuun nanda nga ang Vienna, kanami. May miga ako nga nagkuun nga sa tanan nga gin-agtunan na sa Europe, amo kuno dya ang pinakanami nga lugar. Mapati man gid ako bisan wara pa ako kaagto sa bilog nga Europe. Manami tungud nakita mo ang mga bilding nga daragkul nga puno kang istorya. Ang parte kay Mozart, Teresa, kag iban pa. Mabatyagan mo ang kabahulun kang andang damgo nga mag panguna sa bilog nga Europe kag kalibutan. Ayhan mabatyagan mo man kung naga-tangra kaw sa mga bilding kag nagaturuk kaw sa dagat kang Danube. Sa kanami kang lugar ma-intindihan natun kung andut duro ang mga nagsulat kang musika ang na inspire rugto. Bisan halin sa iban nga lugar, nag-iristar sanda sa Vienna kag rugto sanda naka-komposo kang mga musika nga asta kadya bantog pa gihapon.\nKanami gid man kang syudad nga Vienna. Bantog man dya sa mga internasyonal nga mga komperensya. Duro nga mga turista ang naga-agto. Kabay lang nga i-kampanya kang gobyerno nanda nga mangin-maalwan ang mga tawo rugto. Kung kaisa ang anda ginawi daw hindi manami, ilabi na gid sa anda panghambal nga daw wara gid ti lambing kag wara ti pasensya magsabat ukon magbulig sa mga turista.\nAng manami man rugto amo ang anda transportasyon. Tungud naga-angut sa iban pa nga mga syudad sa Europe, duro ang mga paagi nga mag-agto sa mga lugar sa palibot. Luwas sa eroplano, puede man magsakay sa tren ukon bus paagto sa iban mga syudad nga dya. Gani kami nagtren kami paagto sa sunod namun nga agtunan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/27\/vienna-pinakamanami-kuno-nga-syudad\/","date":"2017-05-26T20:41:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00321.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997110367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997110366821289}","num_words":1079,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.334,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Alas sa \"House of Cards\" ni Maria Milagros G. Lachica\nKang gin-umpisahan namun turuk ang orihinal nga serye ka Netflix, \"House of Cards\", wara gid kami magpinsar kang akun bana nga mawili kami kag madimat. Sa urihi gali, magaabot kami sa sangka bisyo, ang pag \"binge-watch\" ukon pagdinalok lantaw. Paayaw-ayaw, pulaw-bugtaw, pamura-mura ka adlaw kon mga mal-am pa pahambalun. Naganami, nagarapuyot ang istorya samtang nagaamat-amat man ubos ang nagapasunod nga mga hitabo sa listahan. Ang amun pagkawili nautod lang kang natapos ang ika-trese kag pinakaurihi nga kasugpon kang Season 1.\nBilang pagsakay sa komersyalismo kang Valentine's Day kag kuno abi pagpakita kang pagpalangga kang Netflix sa mga suki nga manoglantaw, tingub nga ginpaguwa ang Season 2 kato nga semana. Ano gid dya ang \"House of Cards\" haw nga suno sa balita pati si Presidente Obama kuno nagpulaw-bugtaw man ka lantaw? Kon nagaplano ikaw nga mag-umpisa ka lantaw, indi run lang magpadayon ka basa kang akun ginasulat nga dya. Wara ako ti tuyo nga mag-amot sa imo pagkakulang-turog pagkasunod nga adlaw kag indi ako gusto nga mabuhinan ang imo kalangkag.\nParte sa ano ang istorya? Kagarukan sa politika, pagkahangol-hangol sa gahum ka pinili nga mga opisyal sa Capitol Hill kang America. Ang mga nagapungko sa gahum kag ang may ambisyon nga mag-agaw kang gahum tanan may ginakaptan nga mga baraha. Makawiwili kon paano ang andang pagsipal, san-o taguon ukon ipaguwa ang alas nga andang ginakaptan agud magdaug sa sipal kang pagginahum, bukut lamang sa pulitika kundi pati sa pangabuhi bilang mag-asawa ukon mag-abyan.\nAng makaharawat-hawat nga mga hitabo nga nagapakita kang aksyon kag reaksyon ka mga karakter sa pagpangapin kang anang bentaha naghalin tanan sa bungang-isip kang sangka screenwriter\/playwright nga si Beau Willimon.\nAngayan kag bakud ang pagpili kay Kevin Spacey bilang Francis Underwood, ang lider kang house majority ukon ang \"whip\". \"Manoglatigo\" gid man sa mga katapu kang anang partido, mapa-huud na ang nagaindi kag mapa-indi na ang nagahuud. Ginapatigayon ni Underwood ang mapino nga mga pagbinutig kag pagbarabaliskad ka mga sugid nga tanan ginasuportahan man kang anang asawa. Ang andang handum amo ang mangin presidente kang ginakabig sa gihapon nga pinakagamhanan nga pungsod sa bilog nga kalibutan. Sampat gid si Robin Wright bilang maambung kag ambisyosa nga Claire Underwood.\nAngay kang premyado nga serye, \"Breaking Bad\" sa AMC, ang House of Cards nagasaulog kang kadulum kag kalainan sa kalibutan. Si Walter White nga sangka mabuut nga maestro sa Chemistry nangin kusinero kang cocaine para may garastuhon sa pagpabulong kang anang kanser kag masalbar na ang anang pamilya sa tuman nga garastuhon. Si Frank Underwood wara it balatian nga kanser kundi tuman lang nga kadalok sa gahum. Pareho nga sagad sanda maglusot sa sitwasyon bisan nga daw nabutang run sa ital-ital kag rapit madakpan ukon mahublasan ang andang mga kabutigan. Si Walter nagabutig man pero nagadangup pirmi sa pagpinsar ka anang pamilya. Si Francis Underwood wara't ginadangpan kundi ang anang nagairislub-islub nga nga butig agud ibutang sa ibabaw ang anang kaugalingun.\nTanhaga nga sa ginapakita nga pagkaitum, pagkagarok, pagkahigku kang kalibutan pamulitika, tapat run gid gani nga nahaylo kag nakunyag ang mga manoglantaw sa pagbantay, pagtugro ka andang interpretasyon kag pagpakut kon ano ang sunod nga matabo. Ayhan tungud ang istorya nag-igu gid kang matuod. Gani ang nagalantaw nagaugut, nangil-ad sa mga kagarukan nga ginapakita pero nagahulat man kon bala may kasulhayan ang mga nabiktima.\nAyhan tungud man sa kampyon nga mga aktor, sa eksperto nga pagpasunod ka mga hitabo kag sa mahagpok nga mga harambalun kag pagsinabtanay nga nangin makakawiwili gid ang serye. Pinasahi ang estilo nga gingamit sa pagtubang kag paghambal ni Frank Underwood sa manoglantaw nga masami nagalibak kang anang kaimaw sa eksena.\nBukut sara kundi duro ang mga alas nga ginakaptan kang dya'ng serye, gani bukut katingalahan kon kapira magdaug ka mga premyo sa telebisyon kag kapira ginlawag bilang manogdaug sa nagkalain-lain nga mga kategoriya umpisa kang una nga pagpaguwa. Ang kontrata ka manunulat hasta darwa lang ka season. Maan lang, basi nagapulaw-bugtaw run kadya ang production crew para sa ikatlo nga kasugpon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/02\/27\/ang-alas-sa-house-of-cards-ni-maria-milagros-g-lachica\/","date":"2017-05-23T04:56:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00574.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9638875723,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":26,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9638875722885132, \"hil_Latn_score\": 0.03354208916425705}","num_words":666,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.18,"stopwords_ratio":0.36,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.989,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"May Pagtuo Ikaw?\nAng hayop sa sulod ka atun kaugalingon amo ang nagaresistar sa pagbag-o. Bisan nga ang atun mga nagligad nagbunga kang mabudlay, masakit kag kon ano pa nga mga pamaagi nga indi makabaton ka padya, mas kis-a interesado pa kita magbalik rugya kaysa atubangun ang indi maman-an nga matabo sa atun buasdamlag.\nApang ang indi maman-an nga magakahalatabo sa atun kabuhi nga atun man gid pagaatubangun amo ang nagapabaskug kang atun pagtuo ukon pagsarig sa Dios. Kon sa akun lang, sayudon nga kon maman-an natun ang kon ano nga matabo, ayti indi na natun kinahanglan ang pagtuo, hay tanan na lang matabo suno sa atun gusto ukon naman-an.\nKon imo maman-an ang matabo sa pira ka adlaw, halimbawa sa una o darwa o napulo ka tinuig kang imo kabuhi, ano ang dapat mo himuon sa imo pagpanakayun ukon sa pagpanglakaton sa amo nga dalan kang pagkabuhi nga gusto mo? Ay man sigurado gid nga imo dya pagatugruan kag pagahandaan kang imo mga tinion kag pag-isipan kon paano nga mga pamaagi nga ang indi mo gusto nga matabo indi matabo. Gustuhon mo na lang nga ang tanan nga matabo mga mayad.\nParehas bala sa natabo kanakun. Kon akun lang naman-an ang matabo nga ako pagabungguan ka sarakyan katu nga adlaw kang 14 kang Oktubre 1980, dapat raad nga akun ginpabag-o ang amo nga hitabo kag sigurado gid nga ginhandaan ko para indi matabo. Paano bay hay wara ko naman-an. Ayti, kag raad indi ako nakatugro ka bahul nga kabug-atan, problema kag pagkabalaka kanakun kang akun mga ginikanan kag mga bugto kag ang mga nagapalangga kanakun. Ti, indi ko man raad mabaton e ang natabo kanakun kay duro nga mga pagbag-o nga halos indi ko maatubang kon wara ang bulig ka iban. Anhon ko bay hay indi ko naman-an ang matabo kag natabo.\nGani ang tanan may pagbag-o. Batunon mo man ukon indi, ikaw mismo ang magaatubang kang imo pagaatubangon hay hasta kadya akun man gid gani ginaatubang pa ang mga pag- antos kag kabudlay apang ginapasalamatan ko na lang ang tanan nga nabuhi kag buhi pa ako, kag kadya mismo nagapadayon sa pag-atubang ka adlaw adlaw nga tanan nga may pagsarig sa atun Ginuo. Pero kon kaisa, nagatiyabaw man e ako. Ang gusto ko nga dapat ko himuon indi ko man masarangan. May rugyan nga masakitan ko pa ang lawas ko nga sa urihi mauraroy na lang ako kag magkuon nga \"Andut pa.\" Labaw sa tanan, ako nagakasadya man gid kag gapasalamat nga nakilala pa ninyo ako bisan indi pa kita nagkiritaay sa personal. Mayad man hay mabasa pa ninyo dya nga mga sinulat ko.\nAmo dya ang misteryo kang tanan. Amo man dya ang nagatugro kang gahum sa tanan. Ang misteryo kang bug-os nga proseso sa ginatawag nga pang-obra kang Diyos nga gahimo kang kagamhanan sa tagsa ka kabuhi. Ang Dios ang makagagahum kang tanan sa kalibutan. Magtuo kita, magsarig, kag magsunod. Atun pas-anun ang krus kang kabuhi nga atun man mismo krus ukon ang krus man kang iban nga gakinahanglan mabuligan sa pagpas-an.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/05\/may-pagtuo-ikaw\/","date":"2017-05-23T05:06:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00100.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996738434,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996738433837891}","num_words":504,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.329,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Arte Pinamurotan\nAtun nabatian ang harambalun nga ang katahum kuno suno sa nagaturuk. Ang atun mata daw bata nga dali gid mabihag sa nanarisari nga mga kolor, sa mga nagaigpat ukon nagasiling. Ang atun panuruk amo ang una nga nagahusga kon bala padayon kita sa pagtandug, pagpurot, pagsimhot kag kon karan-un, pagdiretso sa baba. Pero ang mata dali matonto, sarang gid mabutigan. Amo ria nga gintaw-an kita ka utok agud sarang kita makapaminsar kag makapili. Kon ang mata bata nga nahaylo kag nalipay sa nagaigpat, ang utok amo ang limug kang ginikanan ukon mal-am nga nagahutik kang rason.\nAno gid bala ang ginatawag nga \"art\"? Katahum lang ayhan nga ginbutang sa kwadro kag ginpakabit sa dingding? Arte – isara ka bagay, buruhatun ukon pangginawi nga nagatugro kalipay sa atun mata kag nagapamag-an kang atun baratyagun. Kada isara kuno kanatun may pagka-artist ugaring wara lang natun nataw-an ka tsansa nga makaguwa. Tungud sa ano? Sobra kuno kagahud ang atun utok sa pagtugro ka mga rason nga nagapugung kanatun. Gani makahambal ako nga ang artist laban daw bata, may mata kag may baratyagun. Ang utok nagadikta ka rason pero ang artist laban nagalalis sa dikta kag padayon sa mga buruhatun sa pagpautwas kang ana'ng ginabatyag.\nGinaagda ko kamo sa sangka gamay nga pagpasundayag kang ginbuy-an ko sa flea market ang akun \"inner child\" nga ginpreso, ginkadenahan ka akun utok. Kon kis-a, mayad gid nga buy-an kag saulogon ang bata nga rugyan sa kada isara kanatun.\n1.\"Hawla sa Dingding\"– Ang amun pispis sa balay painting kang akun bana ugaring nanamian ako ka korte ka hawla nga akun ginbakal ka $3. Sa urihi, \"nakadakup\" kami ka sangka gamay nga pispis ($3), project siguro kang nagatuon kang taxidermy ukon pag-embalsamar. May dingding kami nga daw nagapanawag gid nga sab-itan, gani nangita ako ka sarab-it. Ang sanga akun ginpurot halin sa kilid-balay. Kon Christmas, wara takun ti Christmas Tree. Indi bangud wara ako 'gapati; 'gapaminsar lang ako nga andut abi Christmas tree gid pirmi. Kapin pa, wara man ako ti ginalapas nga kasuguan kon \"minimalist\" ang akun dekorasyon sa Christmas.\n2.\"Takuri nga Pula\" – nasadyahan gid ako pagkakita ko ka pula nga takuri nga may karaptan nga kawayan. Kumpleto ang takup pero wara ako it tuyo nga padayunon ang kabuhi na kadya bilang takuri. Nangin makawiwili nga $2 nga taramnan dya sa opisina kang akun Peace Lily nga nagbulak ka sarang tuig. Ang baraghal nga ceramic flower vase, $1 pero ang figurine nga Little Buddha libre bangud kon lampas a las tres it hapon sa Domingo, ang indi mabaligya ginapabay-an run lang sa kon sin-o may gana magpurot. Ang kon ano gid man nga mabilin, ibasura gid lang. Ang dried twigs sa flower vase bulak kang matag-as nga mga hilamon nga akun ginpuksi kato sa baybayun kang Sandy Hook, NJ.\n3.\"Sari-sari Espesyal\" – sa kusina, ang amun spices ukon paranakut sa gagmay nga mga botelya amun ginhalin kag gin-islan kang mga de kolores nga botelya imaw ka mga harlequin clowns nga bahin kang akun koleksyon (3a kag 3b). Ang siripalun nga metal nga Rolls Royce akun ginbaydan ka $5. Manugpanaw run ako kag nagkuon ang vendor nga AM radio ang awto, ang darwa ka panguna nga ariring amo ang rilisuan para magpili ka estasyon kag ang pihak nga ariring amo ang on\/off switch. Ginbaklan lang namun ka 9 volts nga baterya kag ginpaandar kato kang Hurricane Sandy.\n4.\"Kape Rugya\" – ang medyo tuktukun pero orig nga \"retro sign\"($2).\n5.\"Retro Uno\" – ang amun daraga mahilig gid sa retro ukon vintage nga mga pagkabutang. Amo dya ang dekorasyon sa ana'ng apartment. Ang telepono ginbakal $3 sa yard sale kauna kag sarang magamit kon may landline. Ang poster ni Marilyn Monroe medyo may marka kang basa ang dahi kag irong pero daw dara run lang sa arte kag na-frame run, $5. Ang bahul nga lampara ginpurot sa curb ukon binit-karsada, siguro gintablug hay dumaan ukon baknal ang design para sa nagtablug. Ginbaklan lang namun ka bag-o nga bulb. Ang throw pillow covers retro man ang design kag halin sa dumaan nga tela nga akun gintahi.\n6.\"Retro Dos\" – amo dya siguro ang \"pinakamahal\" nga nasapwan namun sa flea market, ang malapad nga poster print halin sa painting kang Beatles nga wara nabutang kon sin-o ang artist kag wara man kami ti nakita nga marka ukon trademark sa likod. Kuon ka vendor $15. Medyo naglisu-panaw kami parayu ugaring nagpaabat ang vendor nga $10 run lang. Pero igu namun usisa, may marka kang pagkabasa ang mga kilid kag bangud rapit run tagparauli, naayuan namun panaog sa $8. Mas mahal ti masobra lima ka pilo ang gasto pagpa-frame. Sa apartment ni Camille, nagayuhum si Marilyn Monroe sa Beatles nga dyan lang sa tabok man nga dingding.\nDuro gid nga salamat sa paghapit kag paglantaw rugya kang akun gamay nga pagpasundayag.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/28\/arte-pinamurotan\/","date":"2017-05-26T20:43:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00330.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9973064065,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":26,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9973064064979553}","num_words":782,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.311,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Summer sa Stirling\nAno ang summer rugya sa Scotland? Pag-abot ko kang darwa ka semana nga nagligad, medyo naramigan pa ako gamay hay halin ako sa tama ka init nga lugar. Ugaring kang mga sanka semana nagligad daw nabatyagan ko nga medyo mainit run gid man. Maramig pa gamay pero ma-agwantahan run man. Mahangin pa kung kaisa. Nag-uran man gamay. Pero kalabanan gid manami ang tyempo. Kag manami ang palibot hay daw kaduro lang nga mga kolor ang imo makita, pati mga kuneho sa kilid dalan makita nga naga-lumpat-lumpat. Wara lang ako te litrato hay kadasig kananda magpalagyo.\nKung summer aga pa gasirak ang adlaw, mga pasado alas kuatro sa aga nagaumpisa run sanag. Kag gabii run nagalubog ang adlaw, mga pasado man alas-dyes sa gabii. Daw kanami lang kung amo kadya ang panahon, ugaring mga pira lang dya ka bulan nga amo kadya rugya. Kanami lang hay hindi kinahanglan mag suksok kang mga mabug-at nga dyaket. Duro mga tawo rugya makita mo nga daw kasadya sanda ilabi na gid naga purungko sanda sa sagwa para magpa-init. Ang anda nga ginasuksok lain man, may naga-shorts, naga-palda, naga-suksok sleeveless kag mga tshirts nga manipis. Duro man makita ko nga nagasuksok kang tsinelas kag sandals. May mga naga-barbecue sa sagwa kang anda mga balay kag naga-lagaw-lagaw.\nNanamian man ako hay puede ako kapa-gabii sa akun obra, hay masanag pa man. Kungdi nga daw sa kaduro lang ang puede ko mahimo hay mas malawig ang oras ko sa akun opisina. Kung rugto run sa akun nga kuarto gina-sarado ko ang kurtina para magdulom kung manugturog run ako. Kang naga-adjust pa ako, gabii run ako gaturog, mga pasado alas-dose sa gabii hay pamatyagan ko temprano pa.\nSa akun pag-obserbar, ang mga tawo uhaw gid sa sirak kang adlaw. Nagkuun ang sangka imaw ko rugya nga ayhan daw sa wara lang kanakun ang amo kadya nga panyempo hay pirme ko man dya na-eksperyensyahan sa Asya. Ginsabat ko nga gapasalamat gani ako nga amo kadya ang panyempo hay hindi maramig. Tuud man gid nga bisan rugto ako sa Asya nagapasalamat takun nga mainit rugto. Gani nga wara gawa ako nagareklamo kung mainit rugto hay man-an ko nga daw ano kabudlay kung maramig.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/25\/summer-sa-stirling\/","date":"2017-05-23T05:00:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00584.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996523857,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":17,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996523857116699}","num_words":366,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.306,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gahëm kang Kuwarta ni John Iremil E. Teodoro\nHay man gamhanan ang kuwarta. Ang laki nga rakë kuwarta bisan raw-ay daw nagaguwapo. Kag ang laki nga guwapo kon rakë kuwarta guwapo-guwapo rën gid. Wara it kadë sa pagpanag-iya kang rakë-rakë nga kuwarta. Ako gusto ko man magrakë kuwarta ko para mabakal ko ang tanan nga mga libro nga gusto ko kag daad indi kinahanglan nga mag-obra pa ako para mas rakë ako masulat. Kadë lamang ang duro nga kuwarta kon tinakawan dya.\nTëngëd gani gamhanan ang kuwarta bilib kita sa mga manggaranën. Wara rën kita nagapamangkot kon sa diin naghalin ang manggad nanda. Nanamian kita magpakig-abyan sa mga manggaranën. Sanda ang paborito natën nga imbitarën magninong kag magninang sa kasal kag bënyag. Sanda siyempre ang pinakanami pangasaw-ën kag paman-ën. Hambal gani nanda, kon mamana ukon mangasawa timo kang wara it kuwarta maturong mata mo. Kag nagalëpad kuno ang paghigugma sa bintana kon wara rën it barakal kang bëgas kag gatas.\nMakasirigni dya nga pagpati. Pero amo dya ang ginapatihan kang kalabanan hay praktikal. Pakasal timo tëngëd lang sa paghigugma? Indi makaën ang pag-angga! Sikat ang dyang pagpati tëngëd gamhanan ang kuwarta.\nPira rën ka adlaw nga ginaestoryahan sa masmidya ang nahanëngëd sa mansiyon kag farm ni Philippine National Police Director General Alan Purisima kag ni Bise Presidente Jejomar Binay. Siyempre deny to death sanda nga bëkët dya nanda it tinakawan halin sa kaban kang pungsod.\nHambal ni Purisima, simple lang kuno ang balay na. Bëkët kuno it mansiyon. Pero may main house nga may apat ka kuwarto, may guest house, may balay kang mga guwardiya kag tinawo, may gazebo nga bahël, kag may swimming pool.\nNagamayan tana karia? Kag bakasyunan lang dya nanda ha. Bëët hambalën may balay pa gid tana. Ti, pira gid haw ang suweldo kang hepe kang pulisya kang pungsod? Daw bëdlay patihan nga halin lang dya sa kinitaan na.\nAng kampo ni Binay deny to death nga sa mga Binay ang 350 ektarya nga propiyedad sa Rosario, Cavite nga may erkon nga babuyan, may rantso, may hardin kang mga orkidyas nga imported, kag may mansiyon nga may English Garden. Kaburuang! Kadya lang nangin aktibo sa pagpainterbyu sa telebisyon si Senadora Nancy Binay para lang depensahan ang pamilya nanda sa mga akusasyon nga nanakaw sanda sa gobyerno. Rakë rën ang nag-aragi nga mga pungsodnon nga isyu nga hipës lang tana. Daw malipat kaw gani nga may senador gali nga Binay. Kundi kadya nagklaro kon andët nagsenadora tana—para proteksiyonan ang interes kang andang pamilya.\nMakasirigni nga may mga tawo sa Filipinas nga may English Garden. Bisan manggaranën ikaw, sala sa Diyos nga may English Garden timo sa pungsod ta nga minilyon ka mga tawo ang wara it lupa kag balay. Kapin pa kon nagaambisyon kamo nga mangin First Family. Oh well, gina-deny gani nanday Binay nga anda ang dyang \"Hacienda Binay\" nga may kalapadën kang anёn ka Luneta.\nIbëtang ta abi nga wara nangumisyon ang mga Binay sa pagpatindëg kang Makati City Hall Building 2 nga ang balor sobra sa darwa ka bilyon (abaw, bëkën man lang it milyon!). Ibëtang ta nga bëkën gid man anda ang Hacienda Binay. Pero indi gihapon masarigan nga mangin presidente si Jejomar Binay.\nThe fact nga apat sa pamilya nanda ang sa poder kadya—bise presidente, senadora, kongresista, kag meyor—der is zamting very, very wrong. Ay, ka wrong gid!\nSëlnga ang mga Marcos—may senador, may gobernadora, kag may kongresista. Pareho lang gid ang hurmahan kang mga pamilya nga dya. Ginahimu parangabuhian ang politika. Anga kaw kon nagapati kaw nga gusto lang nanda magserbisyo sa mga Filipino. Amo dya ka përës ang gahëm kang kuwarta. Sëlnga man bala si Gloria kag ang mga Estrada.\nTëngëd sa gahëm kang kuwarta, rakë man gihapon bilib sa mga Marcos at Estrada amo ria nga nagadaëg pa sanda sa mga eleksiyon. Ang mga pareho kay Nancy Binay mangin senadora ayhan kon wara it kuwarta? Kuwarta lamang ang ginarespeto kang kalabanan kanatën.\nMay nagakuon nga ti nagapanakaw man ang tanan nga politiko. Ti ano kar-on, palampasën ta ang mga Binay pareho kang pagpalampas ta sa mga Marcos kag Estrada? Bisan sa diin anggulo sëlngën, sala ang pagpanakaw. Asta san-o indi dya mangin sakto. Mangin sakto lang dya kon nabaylo mo rën ang imong kalag sa gahëm kang kuwarta nga siyempre gahëm kang panulay.\nTanan kita kinahanglan mag-andam gid sa sulay kang gahëm nga dya.\n[10 Oktubre 2014\nSyudad Pasig]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/10\/12\/gahem-kang-kuwarta-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-05-26T20:48:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00338.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9815651774,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9815651774406433}","num_words":726,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.303,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagdayaw sa Kasakit\nTherefore, since we have been justified by faith, we have peace with God through our Lord Jesus Christ. Through him we have also obtained access by faith into this grace in which we stand, and we rejoice in hope of the glory of God. Not only that, but we rejoice in our sufferings, knowing that suffering produces endurance, and endurance produces character, and character produces hope, and hope does not put us to shame, because God's love has been poured into our hearts through the Holy Spirit who has been given to us.\n—Romans 5:1-5\nDya ay ang akon binalaybay:\nKita magdayaw sa atun mga kasakit\nTungud nalampasan ni Kristo ang sobra nga kasakit\nMa-ekspereyensyahan ang gugma kang Dios\nSa mga madulum nga inoras kang atun kabuhi\nBisan gakabuhi sa pamaagi kang kasakit\nAtun man maatubang ang amo nga kasakit\nMakatugru kapahuwayan sa mga pilas\nKang kalibutan nga nakapilas ka madalum\nPero ang gugma kang atun Dios sobra pa ka madalum\nKita magdayaw paagi sa atun kasakit\nMay kabug-osan kag may kapahuwayan\nKita sa mga alima kang atun Mahal nga Dios\nDya gingamit ang mga trahedya sa kabuhi\nPara sa kadalag-an kag kadayawan Na.\nMakadayaw ikaw sa Dios sa sobra nga pag-uraroy sa sakit. Natabo dya kanakun. Indi ko naisip nga makadayaw sa Ginuo samtang nagahiribiun sa sobra ka sakit kang duguan ako kag gahulat ka bulig katong Oktubre 14, 1980 kang nabunguan ako ka kotse. Sa grasya kang Dios, nabuligan ako ka isara ka may kaluoy nga tawo. Ginhakwat na ako, ginsulod sa anang kotse, gindara sa ospital kag nagbayad para ako matugroan ka first aid.\nSangka Instik dyang ginpadara kanakun kang Ginuo. Ang ngaran na amo si Mr. Yalung, sangka negosyante. Indi ko malipatan ang katapusan na nga hambal kanakun sa amun pagkitaay kang 1984. Hambal na, \"God bless you, my child.\" Pareho dya kang ginhambal ni Papa Paul John II kanakun kang 1982-83. Sa grasya kang Dios, ang Gugma nagapangibabaw sa tanan.\nNadumduman mo bala ang imo kasakit, ang tion nga pamatyag mo indi mo run malampuwasan ang kasakit kang kabuhi? Amo dya ang kamatuoran, abyan: may grasya ang kasakit amo nga magkasadya kita. Mahimo indi dayon makita natun ang kasanag ukon ma-eksperyensyahan dyang kasadya. Amo nga kinahanglan padayon sa pagtuo kag pagpati nga may Dios nga nagabulig kanatun paagi sa atun mga isigkatawo.\nAng akun pangamuyo:\nAmay, kon ang kabuhi masakit, man-an ko ikaw ang nagapaayad, kon mabatyagan nga ako gaisarahanun, man-an ko Ikaw kaimaw ko pirme. Gapasalamat ako Ginuo sa tanan nga mga kasakit kag kabudlay sa kabuhi, kon ako mahina Imo ako ginapabaskug. Sa ngaran ni Kristo nga akun Ginuo, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/14\/pagdayaw-sa-kasakit\/","date":"2017-05-23T04:58:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00600.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9932157993,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.993215799331665}","num_words":435,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.253,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Ang Pagpakamaayo' ni Elma 'Nenen' Ayson-Mckeown\nAs soon as Esau heard the words of his father, he cried out with an exceedingly great and bitter cry and said to his father, \"Bless me, even me also, O my father!\" But he said, \"Your brother came deceitfully, and he has taken away your blessing.\" Esau said, \"Is he not rightly named Jacob? For he has cheated me these two times. He took away my birthright, and behold, now he has taken away my blessing.\" Then he said, \"Have you not reserved a blessing for me?\"\n—Genesis 27:34-36\nSa pagtawag kang akun magurangnan nga bata sa pagsugid kanakun nga gahambal, \"Mama, mangasawa run ako sa sunod nga tuig,\" dya akun gid ginkalipay. Nahambal ko man ang labi na nga pagpakamaayo sa ana paga-atubangun nga responsibilidad bilang bana sa asawa nga ana gid pagahigugmaun. Salamat Ginuo.\nAng Pagpakamaayo amo ang pangarwa nga tinaga sunod sa nauna nga akun run napaambit kaninyo, ang Pagpatawad, sa diin may kabaskug nga gahum nga epektibo sa pamilya bisan indi natun pirme dya ginausar. Mabasahan sa Bibliya ang istorya kang magbugto (twins) nga Esau kag Jacob nga bata nanday Isaac kag Rebecca. Bisan irimaw nga nagbahul, magkaiba ang anda nga ugali. Si Jacob gapabilin sa balay, pirme nagatuon imaw sa Tatay kag Lolo nga si Abraham. Pero si Esau gusto mag-hunting kag pirme wara sa balay. Isara pa paborito nga bata ni Rebecca si Jacob. Rugya maturuk ninyo ang sitwasyon kon papaano nga ang masakit nga ginabatyag ni Esau kang indi nabaton ang tinaga kang pagpakamaayo halin sa Tatay na. Siguro si Esau may edad run man kag may asawa kag kabataan, pero si Esau naghiribihun ka tama.\nKon sa panahon natun dya natabo, makuon ta nga si Esau isara ka guwapo, maskulado nga tawo nga nbagay ibutang sa Outdoorsman Magazine. Pero tungud sa natabo nga naurihi ang pag-abot sa balay kag indi nabuol ang pagpakamaayo kang Tatay na, sobra ang paghiribiun na, daw bata nga nasakitan gid ka tama kag gapangayo sa Tatay na nga itugru man kana ang pagpakamaayo. Pangarwa run dya nga beses ginbul-an ka birthright kay ginbakal dya ni Jacob kana kang nagpauli si Esau nga nagutom katama kag ginpakaun ni Jacob baylo ka anang birthright. Sagrado ang pribilehiyo nga ginakalipay kang una nga bata: dya ang pagpanubli kag ang masunod sa Tatay na nga isara ka pangulo kang pamilya. Amo ang mangin deboto sa pagserbisyo sa Dios kag ang sa mga sagrado nga tradisyon ka panimalay. Duro ang atun mabuol nga leksyon sa amo nga kabuhi ni Esau nga napierde.\nAmo man para sa mga ginikanan nga may favoritism sa andang kabataan.\nSa akun na-eksperyensyahan sa akun mismo nga pamilya, ang Tatay ka akun tatlo ka kabataan ang paborito na nga bata amo gid ang kamagurangan. Indi sa mga materyal nga bagay kundi sa pagtugro na ka oras sa mga bata. Sa kagurangnan nga bata ang gindidikaran na sa pagtudlo obra kag pagkid-an kang kon ano pa nga butang. Dya sa urihi akun man gid naintiendihan kon andut. Suno run man sa hambal kang pangarwa kag agut ko nga bata, \"Wara si Tatay katudlo kanakun kon paano kay ako pangarwa lamang.\"\nAng agut naghambal man nga: \"Ako bata pa kag wara run tana, wara na gid ako natudluan.\" Masakit man isipun kag batyagun ang mga hambal kang darwa, matuod man gid. Pero dya ginhambalan ko lang sanda nga \"Magkaiba nga talento ang gintugro kaninyo; grasya para sa kada isara gani himuon mo suno sa imo pagsarig kag magkaiba man ang inyo gusto nga magbugto kag itun-an lamang kay mahimo mo sa urihi ang imo magustuhan. Kag indi magkalipat magbinuligay kamo nga tatlo.\" Kabay nga bisan rayuay sanda nga magbugto kag kon wara run man ako nga maimaw nanda, ginapangamuyo ko gid nga ang akun pagtudlo magapabilin sa anda mga tagipusuon ilabi na gid ang indi magkalipat magsalig sa Dios. Salamat kag dayawun ang Ginuo.\nSa tagsa ka persona, ang madalum nga ginabatyag sa tagipusuon amo ang pagbuol kang approval kang ginikanan; confidence nga kilala gid kita kang atun Nanay kag Tatay, palangga kag importante sa kabuhi kag ginapabugal gid kita nanda. Pareho kang kinder nga bata nga naga-drawing, gintawag ang Nanay: \"Lantawa ang akun ginhimo.\" Ang bata nga gahulat kag nahadluk samtang ang Nanay ga-check basa kang ana grado, kag ang high-schooler nga nagadali-dali agto sa Nanay nga naga-preparar maagto sa Prom: \"Ano mahambal mo sa bayo ko?\" Kag ang may edad nga may bag-o run nga obra, may amiga o amigo run, kag dya nagahulat nga mabatian ang hambal: \"Well Done!\"\nAng tanan nagapangita ka pareho nga butang dya indi ma-outgrow nga ginakinahanglan, kag amo dya ang pagpakamaayo kang ginikanan.\nMay nabatian ako halin sa mga tawo: \"Indi ko run kinahanglan ang pagpakamaayo. Indi ko man ria nabuol sa akun mga ginikanan pero ok man ako.\" Kag akun man nakita sa pareho nga tawo nga may pagbag-o kang may nabuol nga pagpakamaayo halin sa ginikanan. Nabatian ko ang hambal nga, \"Indi ako magbuol kang kon ano nga bagay sa akun Tatay.\" Pero pareho man nga tawo nagadali-dali sa pag-uli para lamang mabuol ang pagpakamaayo kang Tatay bag-o mapatay. Mabatyagan nga may something sa tagipusuon kang kada isara nga nagakinahanglan kang pagpakamaayo. Gasarig ako nga mabatyagan gid sa kabuhi nimo mismo kadya gid nga adlaw.\nAng akun pangamuyo: Amay, akun napensaran ang deperensya nga natung-an sa pagpangayo sa iba ka pagpatawad kag ang Imo pagpatawad kay Imo ginpromisa nga may kaluoy, pero indi ako sigurado nga ako may promisa halin sa akun pamilya. Buligi ako nga mangin prepararado sa pagpatawad sa akun mga ginapalangga nga indi sanda magduha-duha sa pagpangayo patawad halin kanakun. Tugrui kami kang kaisug nga kinahanglan maatubang nga makapatawad. Bahul nga parte sa kabuhi ang pamilya, gani dapat mag-umpisa dya kanakun mismo. Itugro ang Imo pagpakamaayo. Itugro mo kanamun nga tanan kag salamat, sa ngalan ni Jesus, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/01\/31\/ang-pagpakamaayo-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T05:02:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00124.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9975286722,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":14,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9975286722183228}","num_words":977,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.343,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Piliun Natun ang Kabuhi\" ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\n\"Kabuhi kag mayad, kamatayun kag kasayudan.\" Ano piliun mo? Ikaw lamang makasabat. Ang gintugro kang atun Dios nga atun pagapiliun amo ang kabuhi. Ang pagpili kang kabuhi pagpili Kana mismo kag pagtuman Ka ana mga sugo. Piliun natun ang kabuhi para mabuhi kag padayon magakabuhi suno sa kabubut-on kang Dios!\n\"Choose life that both you and your descendants may live; that you may love the Lord your God, that you may obey His voice.\" Deuteronomy 30:19-20\nNagpakamatay run tana para kanatun.\nAno ang kabuhi? Ano ang pagbuot kang Dios sa akun kabuhi? Gapabilin dya nga pamangkot kanakun halin pa kang ako bata. Paano kon indi ko makita dya? Paano kon indi ko maman-an dya? Pagkatapos nga ako nabuhi liwan nga may kabudlayan ang ginaatubang ko pirme, kauna ang akun pag-ugali nagbaylo sa pagkabata nga kon ano akun gusto dapat pagasundon para ako masadyahan mismo kag indi maisip ang 'mayad pa nga napatay ako.'\nAng pagbuot kang Dios daw parehas lamang dya ka isara ka dagom sa mga hilamon nga budlay makita. Duro na lang ang mahimo para masagap dya sa kon diin lang nga palibot para dya makita, indi bala? Pero ang akun nga panurukan kang pagbuot kang Dios nangin sala tungud sala man ang akun panurukan sa Dios.\nAng Dios wara it kasadyahan nga makita kita nga nadura, nanglagawan, nagapangita. Ang gusto kang Dios maman-an natun ang ana nga pagbuot, ginhimo na nga klaro kag simple lang. Indi duro nga pagapilian kundi darwa lang ka bagay, \"Kabuhi kag kamayad, kamatayun kag kasayud\" nga nasulat sa Deutoronomy 30:15. Ang sugo kang Dios kanatun amo ang higugmaun Tana kag magamatinumanun sa ana mga sugo.\nAkun nadumduman ang istorya natungod kay Moses kon inyo man nabasahan sa Bibliya ukon nalantaw bi;ang pelikula, ang Napulo ka Sugo. Kang ginhambal kaimaw na ang mga Israelites, tana nagapangayo nga pagahimuon ang mayad nga pagpili paagi sa pagtuman ka mga sugo…..\"Tungud dya ay Imo Kabuhi.\" Mabasa sa Deutoronomy 32:46-47. Ang pagbuot kang Dios kanatun amo ang kabuhi. Ang kabuhi amo ang tinaga kang Dios. Kag si Hesus amo ang Tinaga.\nAng mayad nga pagpili indi mahulas. Pero kon ang Tinaga kang Dios amo ang atun giya kag handum sa katapusan atun dayawun kag simbahun ang Dios, matugruan kita kang Dios kang kaaram kag mayad nga desisyon sa pagpili. Padayon lang kita magsarig kag magtuman sa atun Ginuo nga may kalipay, bangud huram lamang kana dyang atun kabuhi.\nAng akun pangamuyo: Amay sa langit, kanimo nagahalin ang matuod nga kaaram, buligi kami nga Kanimo lamang magasarig kag sagapun pirme ang imo pagbuot agud makita namun ang imo gugma kag paglaum, sa ngaran ni Hesukristo, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/04\/18\/piliun-natun-ang-kabuhi-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-05-23T05:07:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00607.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998261333,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998261332511902}","num_words":443,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.33,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Treynta Segundos kaimaw si Bruce \"The Boss\"\nDya tinipik sa akun sinulat, \"Panamyaw Halin sa Asbury Park\" nga nagwa rugya sa Balay Sugidanun kato'ng 07\/11\/11. Kang wara pa ang mga casino sa Atlantic City, ang Asbury Park amo ang gindugukan kauna ka mga bakasyunista halin sa New York kag mga kaiping nga mga syudad kato'ng mga 1920s. Kang natabo ang paglugmuk kang ekonomiya kag nagsingkal ang kinagamu kang mga rasa nga itum kontra puti, nalugmuk man ang dya'ng matahum nga banwa, binayaan kag pinabay-an. Pero angay kang ginasugid nga pispis Phoenix, ang Asbury Park amat-amat nga nagbangon liwan umpisa kato'ng mga tuig 2004 sa pagpang-agda ka mga bakasyunista nga magbalik, maglagaw kag magsipal liwan sa ana'ng baybayun.\nMaduagun kag puno ka musika ang kasaysayan kang Asbury Park, New Jersey. Sa pagkaduro ka mga musikero rugya kag mabatian mo sanda sa mga open mic night ukon open jam nga ginapatigayon sa mga karan-an kag mga bar. Ang open jam sangka masadya nga pagkiritaay ka mga musikero kag pagsinampukanay kang anda'ng mga instrumento kag mga abilidad. Ang malyag magtukar nagalista kang anda'ng ngaran kag instrumento nga ginatukar. Ang manugpatigayon ka jam nagalawag ka mga ngaran ka mga musikero kag suno sa listahan, makaimaw mo tukar nga wara't praktis ang kon si sin-o man nga tarpulano nga bahista, drummer, gitarista, manugsilindron kag keyboard player ukon pianista.\nIsara sa mga bantog nga lugar amo ang music club\/bar nga Stone Pony. Rugya nag-umpisa ka pasundayag ang mga seryoso nga gitarista kag mga musikero kang New Jersey. Isara kananda amo si Bruce Springsteen, ang respetado nga folk\/pop musikero kang kalibutan. Sa mga kanta ni Bruce, pareho abi sa album na nga \"Greetings from Asbury Park\", mabatian kag mabatyagan ang anang pagpalangga sa anang banwa nga ginbahulan.\nGani bukut katingalahan kon matabuan mo kis-a nga nagaulhot si Bruce sa pagtukar sa Stone Pony ukon sa pagpahangin-hangin sa boardwalk.\nPareho kadya'ng nagligad lang nga Mayo kang namasyar kami kang akun bana sa sangka karan-an kag lounge bar sa boardwalk. Bangud springtime, wara pa ang mga bakasyunista gani kami nga mga \"locals\" matawhay kag masadya nga nagapamasyar sa \"amun\" boardwalk. Rugto kami nagkaun sa lamisa sa guwa kang bar. Pagkatapus namun kaun, nagapanaw run kami pagwa kag nasugata namun ang darwa ka bayi nga nagapasulud. Ang isara kananda matawhay pero tunog nga naghambal: Oh my God, that's Bruce Springsteen! Daw ginkunupan ang bilog nga karan-an ka yelo nga wara ti may naghulag kag napuut ang tanan nga gahud. Ang tanan nagaturuk lang sa tawo nga nagapanaw pasulud, basa ka balhas ang anang puti kag pikit nga t-shirt, nagayuhum kag nagabitbit ka itum nga helmet. Si Bruce \"The Boss\" Springsteen!\nPagsulud ni Bruce sa bar, daw naumpawan ang tanan sa gwa nga karan-an kag mabatian liwan ang pag-inistorya kag lagatik kang kubyertos sa lamisa. Kuon ka bana ko: kon diin pa nga mauli run kita amo man pag-abot ka celebrity. Kuon ko: bay-e lang, pero ti nakita ta gid man sa personal ang bantog nga musikero. Indi gid man mataas si Bruce pero nami man gihapon ang porma para sa naga-edad 60s. Ang bayi nga una nakakita kay Bruce nagapungko run imaw ka amiga na sa sangka lamisa. Bisan pa nga mabugnaw run ang dupuy ka hangin Atlantico bangud marapit run magsalup ang adlaw, masaku ang ana pagpanguyab ka menu pamphlet. Amo gid ria kainit si Bruce!\nNagpanaw kami ka akun bana pabalik sa sarakyan nga ginbilin namun sa parking space sa tabuk kang dalan. Matawhay ang Ocean Avenue, wara't mga tawo kag wara ti sarakyan nga nagaagi. Pagbalikid ko sa akun natuo nga kilid, mga tatlo siguro ka dupa, wara't iban nga nagatabuk sa karsada kundi kami lang kag si Bruce Springsteen.\nKadungan namun sa pagtabuk sa dalan ang sangka idolo kang kalibutan!\nNaudum ako it pira ka segundos pero wara ko gid mapunggan ang pagpamugno: Hi Bruce! Nagbalikid man, nagayuhum magsabat: Hi! Ang bana ko nakahingagaw man ka: Are you here by yourself? Sin-o pa abi hay wara man kami ti nakita nga imaw nga bodyguard pero nagsabat man si Bruce dara tangu-tangu: Yep! Rapit run tana sa anang itum nga motorsiklo kag ako sangka ipokrita nga nanghawid-singgit: We love your music, Bruce! Nagtangu-tangu lang liwan nga nagayuhum samtang ginsoksok na ang anang helmet. May tawo nga nagdalagan paguwa sa bar nga nagasinggit: Bruce! Bruce! Pero wara run magbalikid si Bruce. Dayon na sarika sa ana'ng Harley kag nangin buron lang nga haron nga amat-amat nadura sa highway sa paghinalup ka adlaw.\nSa pagkamatuod, wara kami nagapamati kay Bruce bisan pa naman-an namun nga sangka mayad tana nga manunulat kag halangdun nga musikero. Ria tungud siguro nga sa pagkaduro lang ka mga klase ka musika kag bukut ana musika ang ginpili namun nga pamatian. Suno sa akun bana, nagakanta lang si Bruce kauna kag wara nagagitara, amo ria nga si Clapton kang Cream tana ana ginpasulabi. Sa kolehiyo ako kato kang nangin bantog ang \"Born in the USA\" pero amo lang gid ria ang sangka linya nga akun nahawidan. Kang rugya run ako sa New Jersey, nabatian ko ang \"Jersey Girl\" kag nanamian man ako.\nMay pagkanugon ang bana ko nga wara kami nakapa-litrato ukon nakabuul kang litratro bisan sa rayu. Sarang raad namun mausar ang amun cell phone pero kuon ko, pabay-e lang hay nagapatawhay si Bruce sa pagsamsam kang anang pagka-ordinaryo nga tawo sa sangka hapon sa boardwalk. Daw sangka wara masulat nga kasuguan ria rugya sa mga \"locals\" ang pagtahod sa pribado nga oras kang sangka celebrity pareho ni Bruce.\nMga sangka semana ang naglipas pagkatapus kang amun treynta segundos nga pag-istorya kay Bruce, nakita ko ang sangka CD box set sa amun sarakyan. Nagbakal ang akun bana ka CD set ni Bruce Springsteen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/15\/treynta-segundos-kaimaw-si-bruce-the-boss\/","date":"2017-05-23T04:58:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00613.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9982150793,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":12,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9982150793075562}","num_words":947,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.329,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Vintage Tag-irinit sa Baryo\nMakatiringil ang kanta kang mga kiri-kiri sa kapaang kang Abril. Sa samlague sa unahan, nagakarataktak ang mga labug-labug kag laguring imaw sa mga kalong nga ginapamurot namun sa kahapunanon. Madakup ang mga damang sa mga sanga kang madre de cacao kag simsim kang kawayan, amo man sa mga dahon kang kabulakan. Ginasulod dya kang mga tubo namun nga laki sa kaha kang posporo, ginasagod, hasta sa adlaw kang pagpaupas. Pustahanay rugto ay sa banglid sa aragyan paagto sa eskwelahan, indi gani sa idalum kang manga antes ang awang nga ginasag-uban kang bilog nga baryo.\nIsugid ko man kaninyo nga ako ang bata nga hilig manakras kang puno. Indi ako kamaan maglangoy bangud 10 kilometro ang karayuon halin kanamun kang baybay. Te, hasta kapa-kapa lang akon naman-an. Dapat malab-ot ka akun kahig ang baras sa idalum. Kisra ako hinalian lang malumos. Kolehiyo run ako. Sa sangka biga sa Nogas Island sa Anini-y. Nalingaw ako sa una ko nga tiraw paggamit kang google mask. Aguy, kanami kang mga isda nga garalangoy sa nagkalain-lain nga kolor, kagamay kag kabahul. Pati ang mga korales. Rayu run gali akun nakapa-kapahan. Nakapalak ako kag nakapungha-pungha kang lapaw run sa ulo ko ang tubig. Mayad lang hay sagad maglangoy akun mga imaw. Buhay ko dya kag masugid sa balay. Siguro bangud nakatiraw man ako guripat kauna kang magsagi lukso sa bintana ka balay, hinay-hinay manglihid kag liwan nga maglukso sa kudal para lang makasipal sa yab-ok kang syatbong, piko, entren, chinese garter, sa mga tapos-igma nga ginapaturog para kuno dali magbahul.\nHasta kadya, wara man sa pataas-taas sugid te hay wara run man it tuba ta kadya nga mainom hasta mahubog (indi takun kauyon ka sabor kang beer), pero hay makasaka pa gihapon ako kang puno kang niyog. Bisan naka-heels pa. Ha-ha. Ukon pustahanay ta sa lagsanay sa taramnanan, pati hasta sa mga uhot, dara lukso sa kanal hasta takras sa banglid. Sa sangka initiation rite nga sobra ka pisikal sa sangka student org sa kolehiyo, nagbilib sanda sa endurance kag speed ko. Pagpati ko bangud sa mga sag-ub ko – halin sa gallon hasta sa bayong nga kawayan – sa nagkalain-lain nga bubon sa kasubaan kang baryo hasta sa mga awang kag jetmatic pump ukon bomba sa mga baririhan kag tunga kang taramnanan.\nKon nagauli ako kadya sa baryo, bukon lang ang panahon kang akun kabataan kang 80s kag pagka-tin-edyer kang 90s ang akun madumduman. Ang bilog nga palibot istorya kang mga henerasyon, mga pamilya, mga linahi. May ngaran ang mga suba, ang mga banglid, ang mga taramnan. Sa suba ni Enteng kami kauna nagaparigos. Nagasaka kami sa taas nga bahin kag mag-dive. Sa unahan, pakut n'yo man siguro, may turugban kang karbaw. Kon tag-ururan, nagalapaw ang tubig sad yang suba; kalab-ot sa mga taramnanan. Kon magtabok kami para sa uma sa bahin nga ginatawag namun Igtuba, kinahanglan kang ralatayan. Kon nabaw ang tubig, sa ragkul nga bato galatay para indi mabasa, indi mapasmo pagkatapos kang bilog nga adlaw ukon taguri nga pagbulig kanday nanay kag tatay sa pagpahabok kang panggas nga mais ukon mani ukon tabako. Sa aragyan, s'yempre, mawili kami sa pagduloy para sa pagpangawit kang kamunsil, kaimito, bugnay, batiles; sa pagsaka kang sirigwelas, sa pagpamurot kang lumboy. Dyan man ang mga sisi-o, kag huod, ang pagsupsop kang mga nectar kang bulak kag tanum parehas kang manok-manok.\nRugyan man ang suba nanday Lolo nga may awang sa ubos kang balangaan nga nagapamulak kang lila kon Mayo. Ginapuksi namun para sa \"Ginahalad\" kag \"Adios, Adios\" sa Flores de Mayo. Sa pihak kang suba, lampas sa taramnanan, ang kabanglidan nga may pira ka pamalay. May sound system tana sanda rugya. Tunog-tunog ang patukar ilabi na kon tag-irigma nga nagapahuway halin sa pag-obra sa uma, amo man kon hapon. Daw pirme lang may binayle. Sangka adlaw pag-uli ko kang kolehiyo run ako, may naman-an ako nga istorya: ang rason kon andut tunog ang patukar kang tagbalay. Bukon lang gali kuno para may libre nga musika ang bilog nga barangay kundi, suno sa mga tsismoso kag tsismosa, may 'milagro' nga nagakatabo. Para indi ra, e, mabatian. Amo kuno ria nga lain ang itsura kang agot nga bata. Lain gali tanan ana tatay. Huhum. Ambay lang gid man. Man-an n'yo man sa baryo, duro 'milagro.' Parehas lang abi kang sangka tag-irinit man nga nagsururuka ang sangka ingud balay pagkatapos manglaba sa pihak nga suba. Ginlampusan kuno ka morokpok. Ang istorya ko nga \"Turagsoy\" sa libro nga Komposo ni Dandansoy naghalin man sa sangka istorya sa baryo: nagbahul ang busong hay ginhiwitan kuno ka penpal na nga taga-Siquijor pagkatapos tugruan ka picture. Patay man tana pangara kag paandam kanamum ka mga mal-am nga ay, indi gid magsarig; indi git magtugro-tugro ka picture. Nag-ronda pa ang mga tanod hay ginabisita gani kang aswang nga taga-Siquijor. Igo sapwan, nagbata pagkatapos ka siyam ka bulan.\nDuro pa nga mga istorya kang banglid kag suba kang akun kabataan: mga panihul kang mga magkahagugma para magtabuanay run, kuno abi madulhog para manglaba ukon mabangut ka karbaw ukon baka. Amo nga tingala lang sanda, ukon basi man kamo, andut 'sexy' akon mga istorya. Mas rapuyot pa ang tuod gid nga nagakaratabo sa baryo ilabi na kon tag-irinit. Wara pa rugya ang mga pagpanakup kang umbok kag maya kag pagpangita kang andang mga itlog sa mga banglid kang cogon kag tigbaw.\nSa tanan nga dya, ang akun punto amo dya ay: ang pisikal nga palibot sa baryo (suba, banglid, taramnanan, awang, bomba, karosa, kag duro pa nga iba)amo man ang social ground diin nagkatarabo, kag padayon nagakatabo, ang sosyalisasyon: pasahay kang istorya kang mga henerasyon paagi sa tsismis sa paghimo kang adlaw-adlaw nga mga buruhaton parehas kang pagsag-ub kag pagpanglaba. Ano ang mangin babaye, mangin lalaki? Bahul man ang papel kadyang mga lugar kag aktibidades sa pormasyon kang kabataan sa baryo.\nNapuslan ko dya, nagamit: ang akun edukasyon bilang manunulat. Amo dya ang palibot nga nagbalay ka akun imahinasyon kaimaw, dungan ang mga libro ni Nanay sa banggerahan. Buhi ang Barasanan sa akun mga una nga sugidanun hasta sa akun una nga nobela, ang Lumbay ng Dila.\nUna ko pa lang dya nga pagsulat-dumdom bilang memoir parti sa baryo. Duro pa ang gusto ko nga isulat parehas kang panahon kang pagrara kag pagpanuksok kang kalo nga buri, ang paghimo kag pagpamaligya kang mga bandi nga mani kag niyog kang kababaihan kang baryo, kang alupi kag huwad-huwad. Amo man ang duro nga pag-inugali nga mahambal nagbag-o sa pagsulod kang cellphone kag cable tv pero hay duro pa man ang mahambal man nga daw sa wara nagbag-o, ukon amo sa gihapon, nga pareho mayad kag kadu.\nSa tanan nga dya, ang akun pagpabugal nga ako isara ka taga-baryo, taga-uma.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/15\/vintage-tag-irinit-sa-baryo\/","date":"2017-05-26T20:41:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00367.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991110563,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991110563278198}","num_words":1111,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.341,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Transgender ni John Iremil E. Teodoro\nSa natabo nga dya kay Jennifer—kag indi rën dapat paggamitën ang ngaran na bilang lalaki hay babaye rën tana—may darwa ka bahël nga kumplikado nga isyu ang nabukadan: ang kasarian kag ang VFA.\nKonsepto nga Amerikano ang transgender hay ang gay liberation movement sa Filipinas gin-pattern halin sa gay liberation movement sa Estados Unidos. Ang \"agi\" kag \"lakin-ën\" kulang rën nga gamitën para itawag sa mga bëkën it babaye kag lalaki. Amo ria nga may ginatawag man kadya nga LGBT – Gay, Lesbian, Bisexual, kag Transgender. May ginatawag man nga MSM ukon Men Who Have Sex With Men. Mga laki (nga bëkën it agi) pero nagapakighilawas sa pareho nanda nga laki. Sari-sari dya kag masadya amo ria nga ang internasyonal nga hayahay kang gay liberation movement ang balangaw—sari-sari ang dëag.\nAng transgender tinaga nga Ingles nga coined lang. Pero may katutubo kita nga tawag sa mga babaye nga nangin lalaki, kag mga lalaki nga nangin babaye.\nSa libro nga Wisdom from a Rainforest (Ateneo de Manila University Press, 1999) kang antropologo nga si Stuart Schlegel may dinalayday nga ang tig-ulo, \"The Woman Who Was Born a Boy.\" Parte dya sa sangka Teduray (mga katutubo sa talon kang Maguindanao) nga si Uka nga sagad magtukar kang zither. Si Uka sangka \"mentefuwaley libun,\" ukon lalaki nga nangin babaye. Agi ang tawag natën sa Kinaray-a ugaring ang kinalain, babaye rën gid ang mentefuwaley libun. Para sa mga Teduray, kon lalaki ikaw kag gusto mo mangin babaye, wara it problema, maghulag kag mag-ilis kaw lang nga daw babaye kag babaye rën ikaw. Ang tawag nanda sa babaye nga gusto mangin lalaki \"mentefuwaley lagey.\"\nSi Jennifer, pareho ni Uka, sangka mentefuwaley libun.\nMay mga imahen sa telebisyon nga nami ang mensahe nga hatëd—ang pagpalangga kag pagpangalisëd kang pamilya ni Jennifer. Ang anang nanay kag mga bugto, tuman gid ang kaëgët kag kalisëd sa natabo kana. Puwerti ang hiribiën pati kang bugto na nga laki. Nagapakita lamang dya nga bëkët isyu ang pagka-mentefuwaley libun ni Jennifer sa andang pamilya. Bug-os tana nga ginbaton nanda.\nSiyempre ang raw-ay nga imahen nga ginabantala sa telebisyon amo ang kamatuoran nga sa VFA lugi gid ang Filipinas. Daw buang rën si Senador Miriam Defensor Santiago ka liwat-liwat hambal nga piyerde gid kita sa mga ginkasugtan sa VFA. Kisra gani naburura ang baba kang senadora hay nadiskubre na nga ang iban nga mga Kano sa VFA kinse anyos rën sa Mindanao. May bisita haw nga nagatener kang tinuig? Buwisita rën tana ria e!\nNatabo rën kato nga may soldado nga Amerikano nga nanglëgës sa Subic. Sa sëlëd kang mahamungaya nga American Embassy dya ginpriso hay suno sa VFA, kon may Amerikano nga soldado nga maglapas kang kasuguan, Filipinas ang may deber sa kaso pero ang America ang may kustodiya kang andang nakasala nga soldado.\nAmo dya ang masadya kadya sa natabo kay Jennifer. Ti sa American Embassy liwan prisohon ang dyang mamamtay-tao nga Kano? Bëkën it nami. Ginahimu nanda nga bakasyunan kang mga kriminal nga mga Kano ang soldado ang andang embahada, nagasiri nga patimaan kag padëmdëm ang American Embassy kang pagka-neokolonyal kang Filipinas kang Estados Unidos. Neokolonyal hay bëkët rën gid man daad kita kolonya kang Amerika ugaring kontrolado man nanda gihapon ang atën politika, ekonomiya, kultura, kag mga damgo. Handëm kag dëmët natën nga mga Filipino ang makapa-America bisan pa mangin nars rugto ang mga doktor rëgya, kag mangin nursing aid rugto ang nars rugya. Ang mga nagadonya-donyahan rëgya, manughugas pinggan kag buli rugto. Ang mga daw si ëlëd rëgya, guwardiya kag dyanitor rugto. Ang maestra rëgya manuglimpyo ang salëg rugto.\nMas Kano pa kita kaysa Kano. Amo gani nga rakë buki ang gina-Inglis-Inglis gid ang mga bata nanda nga sala-sala man lang. Rakë gusto magpuruti bisan pa nga may mga black American pa. Hay sa atën bokabularyo, ang Kana kag Kano puti lang ria.\nAng tanan nga dya, ginasimbolo kang American Embassy sa Manila nga ginapilahan natën mga mga Filipino sa adlaw nga tanan. Kag sa lagwerta kadya, luwas kag nami ang pangabuhi kang mga soldado nga Amerikano nga nanglëgës kag nagpatay sa kababayan natën.\n[16 Oktubre 2014\nSyudad Pasig]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/10\/19\/transgender-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-05-26T20:45:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00380.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9837816358,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.983781635761261, \"hil_Latn_score\": 0.011123445816338062}","num_words":684,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.339,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kang Nagligad nga Semana\nKang nagligad nga semana nagpamalandung kita kang semana santa. Kag kang Domingo nagselebrar kita kang adlaw kang pagkabanhaw. Rugya sa Thailand ang mga Kristyano lang ang nagapamalandung kadya. Tungud gamay lang ang mga simbahan, daw indi man mabatyagan nga semana santa rugya. Ang pagpamalandung indi man lang sa sagwa makita, kundi mas importante ang sa sulud. Sa taguipusuon. Sa pamensarun. Sa panghulag. Ang pagpamensar kang ginhimo kang atun Ginoong HesuKristo agud nga kita makabalik ka na. Ang pagpasalamat sa ana nga ginhimo agud masalbar kita sa atun mga sala, nga kita indi mag-antus tungud sa atun mga sala, nga tana mismo ang nagbatun kang pagbasul kang atun mga sala, kag tana ang ginsilutan imbes nga kita. Daw ano ka grabe ang gin-antus ni Ginoong Hesu Kristo para matugruan kita kang kahilwayan sa sala kag sa kamatayan nga espiritwal, tungud lamang nga palangga na kita, kag hindi na gid gusto nga mag-separar kita kana tungud sa atun mga kasal-anan. Kag bahul man ang atun pasalamat kag kasadya hay nabanhaw tana. Gamhanan ang Ginoo! Ang kamatayan hindi makapugong kana. Gani nagakalipay kita sa bag-o nga kabuhi nga gintugro na kanatun, sa tanan nga nagapati kag nagabaton sa anang ginhimo para kanatun!\nRugto sa amun simbahan sa campus, nagselebrar kami kang Easter ukon adlaw kang pagkabanhaw. Nagtiriripon kami aga pa kag nagpamahaw bilang sangka pamilya. Mansig dara kang pagkaun, prutas kag irimnon. Kasadya lang mag-iririmaw. May mga pira kabilog nga mga kakilala halin sa abroad nga nag-arabot. Kungdi masadya ang reunion. Sa Easter service pagkatapos pamahaw, masadya man nga nagkanta kami nga nagadeklarar kang pagkabanhaw ni Kristo. Nabusog ang amun taguipusuon sa wali kang pastor nga nagpadumdum nga ang pagkabanhaw ni Kristo pinasahi dya sa Kristyanidad nga relihiyon. Tungud sa pagkabanhaw kag sa bag-o nga kabuhi, kita nga nagatuo dapat magpangabuhi bilang mga pumuluyo kang bag-o nga kaharian. Ang atun pangabuhi, pagsinarayo kag ugali dapat bag-o man kag lain sa daan nga kabuhi.\nNag-umpisa ang bag-o nga semana nga may bag-o nga pag-asa. Bisan ako mismo nakita ko nga ang mga mabug-at kag mabudlay nga bagay sa akun research kag kabuhi kagamay lang kompara sa gahum kang Ginoo. Gani nga indi ako dapat magkabalaka. Padayunon ko ang akun pagsarig kag pagpangabuhi imaw kay Ginoong Hesu Kristo hay man-an ko nga mag dinalag-un ako hay rugyan tana nga imaw ko sa akun pagbyahe sa kinabuhi, adlaw-adlaw.\nKabay nga ang inyo man nga natun-an kag na eksperyensyahan kang nagligad nga semana santa nagtugro man kang kabaskug sa inyo nga pagtu-o sa Ginoong Hesu Kristo, kag sa pagpadayun sa kabuhi nga Kristohanun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/09\/kang-nagligad-nga-semana\/","date":"2017-05-23T04:57:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00179.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996650219,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996650218963623}","num_words":430,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.353,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mangga nga Manamit\nKadya nga semana may 'Mango Festival' sa sangka mall nga marapit sa amun ginaistaran. Fashion Island ang ngaran na. Rugya kami pirme gaagto para magkaun, mag-grocery, maglantaw sine kag iban pa. Aragyan lang pauli sa amun condo halin as amun opisina. Kang nagligad nga semana daw halos adlaw-adlaw kami nag-agto sa mall nga dya. Gani naman-an namun nga may piesta kang mga mangga ukon 'mamuang'.\nAno kuno dya kunsayuron? Manami gid dya nga tsansa para sa mga nagaprodukto kag nagabaligya kang mangga – hilaw man ukon luto, kag ginproseso. Luwas sa mga mangga, may iban man nga mga pagkaun nga ginabaligya kundi nga mas masadya pa gid.\nDuro-duro ang klase kang mangga rugya sa Thailand. Grabe nga research ang ginahimo nanda agud nga makadiskubre sanda kang variety kang mangga nga nagakaangay sa gusto kang mga katawhan. Gani nga luwas sa mga tradisyonal nga klase may dyan man nga gin-improbar agud nga mas bahul, mas duro ang sulud, mas nipis ang liso, mas tam-is, mas aslum, mas ragumo, kag kun ano pa nga kalidad.\nAng akun nagustuhan amo ang 'nam dokmai' nga luto hay tam-is gid tana. Ang sa hilaw ukon berde, gusto ko ang 'kyao sawoey' hay bukut aslum, daw mansanas nga garagumo kun kan-un pero bukut tam-is. Nami lang dya kun berde pa pero kun maluto gani daw lain run ang sabor.\nDumduman ko sa atun kada summer nga kinaing man ang mangga nga gaabot sa balay. Kun hilaw pa gani ginahagay namun dya hasta nga maluto. Ang masadya hay kada sara kanamun may ginatandaan run sa mga ginahagay, kag pagkaluto na, kadasig pa sa alas kuatro nga madura. Makuun ang mga mal-am kato nga may 'balabaw nga may darwa ka kahig' nga nagtaban kang mangga.\nSa kaduruhon kang mangga kato, kun kaisa mga pira man kabilog sa kada adlaw ang amun makaun. Ginakaun namun ang mangga hindi lang pagkatapos kaun. Bisan ano oras lang. Kun kaisa gatiripon kami sa sagwa kang balay kag rugto magkaun. Wara run ti kihad-kihad pa kang kutsilyo. Mansig panit lang kang anda mangga. Amo dya ang nanami-an ko nga pagkaun kang mangga. Ragkut sa alima tungud nagaturo ang juice na, pero kanamit kag kasadya magkaun hay duro kamo. Ilabi na gid ka eksayting kun patago ang pagkaun hay ginkun-an kami kang amun ginikanan nga indi anay pagtandugun ang mangga pero natemtar gid tamun magbuul kang luto run kag magkaun sa likod kang balay.\nPero rugya sa Mango Festival pagusto lang ako ka pili. Para sa luto nga mangga, ginaimawan man dya kang pilit nga kan-un (kao niyao mamuang). Pagkatapos raha kang pilit sa steamer, huruman sa gata kang niyog nga ginpabukalan nga may kalamay kag asin. Kun magkaun run gani, puede man dugangan butang kang gata kang niyog kag kun ano-ano pa nga toppings parehas abi kang monggo nga ginsanlag. Manamit ugaring tama ka taas ang calorie na kadya. Kun sa atun gani ang luto nga mangga ginakaun man natun imaw kang ibos. Te daw parehas man nga kinaugali pero lain lang ang pagraha kang pilit. Rugya ginabutangan man kang kolor ang pilit, parehas kang pandan (berde), strawberry (pink), butterfly pea ukon anchan sa thai (asul). Nabasahan ko nga ang ngaran sa tagalog kang butterfly pea amo ang 'pukinggan' pero hindi ko madumduman kun ano ang ngaran na sa Kinaray-a.\nAng iban pa nga klase kang mangga nga nakita ko amo ang ginproseso para matago kang buhay. Mayad dya nga himuon ilabi na gid kun tama ka duro ang mangga kag imbes nga madunot lang sa binit. Ang pinaka-tradisyonal amo ang \"mamuang kuan\", kun sa diin ginlaga ang luto nga mangga (puree) sa kalamay, asin kag lemon asta magmara. Puede man imiksla ang aslum kag tam-is nga mangga para ma-adjust ang sabor.\nSa hilaw nga mangga, may sawsawan nga manamit, tawag nanda 'namplawan', makahang dya kag matam-is. Sa atun ang manamit ang mangga nga hilaw kag ginamos. Ginahimo man ang hilaw nga mangga nga salad, kag namit i-pares sa mga pagkaun parehas kang pinirito nga isda.\nNagalaway run ako samtang gina-type ko dya gani dapat hasta rugya lang anay ang akun istorya hay makaun ako anay kang mangga.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/12\/mangga-nga-manamit\/","date":"2017-05-26T20:40:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00419.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998335242,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":29,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998335242271423}","num_words":687,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.32,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lagaw sa Hardin kang Diyos sa Colorado Springs\nKissing Camel, kang tuig 1985-1993\nSa amun pag-istar sa Colorado Springs, kaduru lang nga mga lugar kag mga atraksyon ang amun ginlagawan. Isara run rugya ang Garden of the God's. Makita ninyo sa litrato kon andut nga ginatawag dya nga Hardin kang Dios.\nMaagyan man namun dya kun mag-agto sa Manitou Springs pa Pikes Peak Summit. Ang distansya halin sa amo nga park pa Pikes Peak Summit indi magsobra sa 25 minutos. Ang dya nga park nagatindug sa 1323 acre = 535.399105 hektaryas. Narehistro dya sa National Natural Landmark. Makatugro gid dya ka inspirasyon kanimo samtang galantaw ikaw ka mga daragkul, mapula kag mataas nga mga bato. Hamak timo mga 300 foot ang kataasun ka na-porma nga mga sandstone nga nagatindug sa likudan kang nagakapa nga Pikes Peak. Sa akun pagturuk kadyang mga mataas kag mapula nga bato naisip ko ang makagagahum nga Dios, ang naghimo kang tanan nga butang sa kalibutan, ilabi na sa mga tawo nga naghimo man kadya. Kag rugya man ginatawag nga Kissing Camel nga bato. Nakapayuhum man gid kanakun ang amo nga imahen kang bato.\nMay terasa rugya diin makapa-litrato kag labi pa nga makapa-Wow kanimo sa kanami nga view, sa guwa man ukon sulod.\nManami man ang andang gift shop nga may pirilian ikaw kang mga Native American pottery kag jewelry, geology gifts, books, apparel kag keepsakes. Ang nagustuhan ko amo ang pinakamatahum nga photographed landscapes ka Colorado samtang nagakaun sa glassed in cafe ukon halin sa terrace nga galantaw ka park. Sa diin pa abi ikaw makaun sa sulud kang postcard?\nAng Garden of the Gods Visitor kag Nature Center gatindug sa pihak ka karsada halin sa main entrance ka park, sangka minuto lang sa downtown Colorado Springs. Bukas dya sa tanan kada adlaw luwas lamang kun Thanksgiving, Christmas kag New Year's Day. Indi run kinahanglan pa nga magpa-reserba sa pagbisita-lagaw rugya kag wara ti bayad. Ang pagbakal sa gift shops kag pagkaun mabaydan paagi sa cash kag credit cards.\nSalamat gid sa Ginuo nga nakabisita ako sa dyang lugar kag masadya nga ginadumdom kadya kag ginapaambit kaninyo rugya sa Balay Sugidanun. Basta padayon lang nga mayad akun lawas, duro pa nga istorya. God Bless kag Happy Weekend halin kanakun rugya sa Maine.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/27\/lagaw-sa-hardin-kang-diyos-sa-colorado-springs\/","date":"2017-05-23T05:00:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463607369.90\/warc\/CC-MAIN-20170523045144-20170523065144-00199.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9985582232,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9985582232475281}","num_words":372,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.339,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Bulak sa Binit-karsada ni John Iremil E. Teodoro\nRËGYA sa Sweden nagakaranta ang mga bulak sa binit-karsada.\n\"Maan, Kuya mga hilamon ria!\" hambal ni Mimi kanakën kon maghambal ako nga magpapiktyur imaw sa mga bulak. \"Maan, hilamon e nga nagapamulak! Puwede man,\" sabat ko. Ginakadlawan lang kami ni Juliet.\nSari-sari abi ang mga kolor nanda. May mga kanaryo nga masiri, may lila, asul nga dëlëm, may puti. Kag nagatururubo lang gid man sa binit-karsada kag mga bakante nga lote.\nIkatlo ko nga adlaw sa Sweden kag pagkatapos namën igma kang gin-bake nga French fries nga daw sangka gamay nga labador ka rakë kag kang pinirito nga chicken nuggets nga ginpadalëndënan kang lus-aw nga strawberry saft (daw juice, pero ginahambalan ako ni Juliet ng bëkën dya it juice), nanghimës kami kag nagpanaw paagto sa balay kang nanay nanday Jonas sa pihak nga baryo. Mga darwa kuno ka oras nga panawën. Kang gintawgan ni Juliet si farmor na (\"farmor\" ang specific nga tawag sa lola sa tatay sa Svenska; \"mormor\" ang lola sa nanay) nga maagto kami, nag-insister daad ang mal-am nga abatën kami sa balay nanday Mimi nga sa sentro kang Lenhovda. Indi tana gusto nga magpanaw kami. Indi abi maka-drive si Mimi kang pula na nga Volvo kon bëkët imaw si Jonas hay wara na pa nabëël ang lisensiya na. Bëdlay kuno kag buhay magbëël kang driver's license rëgya sa Sweden. Rakë exam ang ginahanglan pasaran. \"Bëkët parehas rugto sa atën nga bisan adik ukon bulag makabëël kang lisensiya,\" hambal ni Mimi.\nHambal ko kanday Mimi kag Juliet, mapanaw lang kami hay gusto ko mag-sight seeing. Bisan tapos-igma abi kag nagasirak ang adlaw ramig man gihapon kag nami magpanaw. Ti nagpanaw kami. Gingamit ni Juliet ang anang bisekleta.\nIsut ang mga sarakyan nga nagaagi sa mga simentado at espaltado nga karsada. Medyo nahadlëkan lang ako magtabok sa national highway hay daragkël nga mga trak ang nagaagi pero nagahinay man sanda sa crossing hay may mga lambat nga simento sa karsada. Nami hay sa mga karsada rëgya nagahinay ang mga sarakyan kon makakita kang mga tawo sa binit-karsada. Kag nagapondo gid sanda kon gusto mo maglaktëd. Kuon ni Mimi, almost zero kuno ang disgrasya sa mga karsada sa anda hay ang driving culture \"bigayan.\" Wara nagaparumbaanay kag ginasunod ang speed limit may nagabantay man ukon wara. Amo ria nga wara tana mahadlëkan nga pasugtan mag-bisekleta si Juliet nga tana lang sara paagto sa community library kag sa eskuwelahan.\nNami gid man magpanaw lang. Nami ang mga balay nga maagyan nga may mga hardin gid. Daw mga doll's house. Rakë ang mga balay nga daw kanday Hansel kag Gretel. Taas ang mga tisa nga atëp kag may mga chimney tanan. Wara lang nagaaraso kadya hay summer. Amo dya ang mga balay sa mga children's book nga ginabasa ko kato.\nAng kada balay may hardin gid kag ang iban malapad ang berde nga lawn parehas kang balay nanday Mimi. Isut gani taná ang mga bulak sa balay nanda pero may mga balay nga buta kang mga bulak sa atubang. May dyan gani nga ang dingding ginakapyutan kang mga rosas nga buta kang mga bulak nga pula. Hambal ni Mimi, ma-hire kuno sanda kang propesyonal nga hardinero agëd magtanënm kang rosas kon matapos rën kid-an ang balay nanda.\nPagkatapos namën tabok sa highway, may ginsedlan kami nga gamay nga karsada pasëlëd sa talon kang mga pine tree. Daw setting kang Twilight ang peg. Kami lang ang tawo. Mayad lang hay nagasirak man gihapon ang adlaw. Asta nga ang karsada nangin rough road rën lamang. Kon bëkën lang it ramig kag mga pine tree ang sa palibot, siguro mapensar ko nga sa Quinlogan sa Quezon, Palawan ako.\nSamtang nagapanaw kami, nagareklamo si Juliet nga nakapoy rën tana magbisekleta. Ginhambalan tana ni Mimi nga mapurupahuway lang e kami hay wara man kami nagadali.\nWara gid it iban nga tawo. Kami lang gid nga tatlo. Ano abi kon may masug-alaw kami nga laki nga daw si Edward Cullen ang itsura? May maagyan kami nga mga naba nga tore nga nahëman sa kahoy. Hambal ni Mimi, amo dya ang ginapanaguan kang mga hunter kon tiyempo ang pagpangayam kang mga elk. May tiyempo nga puwede maniro kang mga elk, daw raw-ay kuno dya nga baka nga nagasanga-sanga ang sungay. Iláhas dya. Oh no, bëkën gali si Robert Pattinson ang posible nga masug-alaw namën. \"Pero indi ria, Kuya magguwa kadya hay gahëd kita nga tatlo,\" muno ni Mimi. Ay ti, mayad, hambal ko sa akën kaugalingën.\nBurubhay lang nagsiyagit sa kalipay si Mimi. May ginparapitan tana nga hilamon. \"Nagapamunga rën ang mga blueberry, Kuya!\" Dasig man nga nagpanaog si Juliet sa bisekleta na kag nagparapit sa mga hilamon sa binit-karsada. Namupo dayon sanda kang mga gagmay nga bunga. Ginkaën dayon nanda. \"Nahidlaw man ako ba sa fresh blueberries,\" hambal ni Mimi. Sakë rën sanda pamëël kag kaën kang blueberries. \"Pa-picture ako anay!\" hambal ko kag nagpungko sa tëpad kang blueberries. Pagkatapos posing namupo man ako kag kaën imaw kananda. Abaw, nagakaramang lang gid man sa lupa halin sa binit-karsada pasëlëd sa talon kang mga pine tree ang blueberries.\nMaaslëm-aslëm nga matam-is ang lab-as nga blueberries. Pamilyar ang sabor pero siyempre ang memorya ko, ang blueberry cheesecake lang.\nIndi si Juliet maghalin sa blueberries. Hambal ni Mimi halfway pa lang kami pa-farm nanday Jonas. \"Mommy, nahidlaw man ako magkaën kang blueberries bay,\" hambal na. Nasadyahan gid ako hay nagaragëmë man gihapon ang Kinaray-a na. \"Maan, sakto lang ria. Duro man ria rugto sa farm ni farmor mo. Rugto lang liwan kaën.\" Siguro kon may nagapamati kanamën nga nagasinggitanay sa Kinaray-a malibëg gid ulo na nga kon ano nga diyalekto kang German ang amën hambal.\nSa unahan, nagpondo liwan kami. Mas rabong kag mas daragkël ang mga bunga kang blueberries rugto. Namupo liwan kami. \"Maan, daw gusto ko mag-uli kag magbëël kang baldi kag butaën kang blueberries,\" kuon ni Mimi. Sa tëpad kang mga blueberry, may hilamon nga buta kang kanaryo nga bulak. Ginahapunan dya kang gagmay nga mga alibangbang nga orange ang kolor. Kanami! Almost magical!\nIstorya ni Mimi, ang bakas kuno mamurot kang mga blueberry amo ang mga Thai nga nagaagto sa Sweden agëd mag-obra sa mga taramnan kon tingadlaw kag tag-arani. Nagapamrenda kuno sanda kang balay sa Thailand para may iplete paagto rëgya sa Sweden kag mag-obra sa mga farm hay bahël ang kita kag makaganansiya sanda pag-uli nanda. Sa farm gani kuno nanday Jonas, may mga Thai nga nagapamakyaw ani kang blueberries kag kon ano-ano pa.\nSobra gid man darwa ka oras ang panaw namën. Nagkadlaw ang nanay ni Jonas kang hambalan ni Mimi nga nabuhayan kami hay papiktyur ako nga papiktyur. \"Daw parehas kanimo kang bag-o pa lang 'kaw abot?\" ang hambal na kay Mimi. Siyempre, gin-translate lang kanakën ni Mimi hay sa Svenska sanda nagaestorya.\nButa kang mga bulak ang sagwa kag sëlëd kang balay kang farmor ni Juliet. May puno pa kang mansanas rapit sa geyt nanda ugaring gagmay pa, daw mga sirigwelas, ang bunga. Kag sa lamesa, nagahëlat kanamën ang sangka pitsel nga strawberry saft kag mga brownies nga gin-bake na. Kang hapon nga to, gintudluan na ako mag-bake kang traditional Swedish nga vanilla bun.\nPasado alas-nuwebe rën kami sa gabii kang maghalin sa balay kang farmor ni Juliet. Si Mimi ang nag-drive. Kag samtang nagabiyahe kami nagasëlëng ako sa sagwa kag makita ko pa ang mga bulak nga nagakarantahën sa binit-karsada mapa-national highway man ukon rough road sa tënga kang kakahuyan. \"Nanamian gid ikaw, John?\" pamangkot ni Juliet nga nagapungko kag nabangët kang seat belt sa epesyal nga purungkuan sa sarakyan kang mga bata. \"Hëëd, Be nami gid,\" sabat ko. Kag nagkadlaw tana. Sa anang mga kadlaw mabatian ang nanarisari nga mga dëag kang mga bulak sa Sweden kon tingadlaw.\n[29 Hunyo 2016 Miyerkoles\nLenhovda, Växjö, Sweden]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-22","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2016\/07\/01\/mga-bulak-sa-binit-karsada-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-05-26T20:46:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-22\/segments\/1495463608684.93\/warc\/CC-MAIN-20170526203511-20170526223511-00433.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9960572124,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9960572123527527}","num_words":1293,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.321,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nagapanghagad ang Prairie!\nKang Agosto 25 hasta Nobyembre 14, 2012, Honorary Writing Fellow ako sa International Writing Program (IWP) kang University of Iowa sa Iowa City, USA. Nakaimaw ko ang 32 ka mga manunulat halin sa 28 ka mga pungsod. Kadya pa lang nag-abot kanakun ang gana sa pagbalay ka mga istorya halin sa mga pinanid nga natago sa akon smartphone, laptop, kag gagmay nga nutbok. Ginalauman ko nga paagi sa dyang blog, sa dyang seksyon nga ginatawag ko \"America: Snapshot,\" magsirbi dya nga una nga versyon sa posible koleksyon kang mga panaysayun. Salamat sa pagbasa kag sa padayon nga suporta. Nag-sign up lagi ako pagkakita ko kang iskedyul namun para sa riang semana nga mabisita kami sa Sabado it aga sa Erem Acreage, sangka semi-private nga prairie. Stateside dya nga baririhan sa akun pamensarun. Naga-evoke kang imahen kang pagdalagan sa tunga kang kalapadan kang mga hilamon kag gagmay nga kabulakan. Ang akun peasant dress, ukon long skirt, ginapalid-palid kang mabugnaw nga hangin. Amo man akun hasta abaga nga buhok. Daw si Julie Andrews lang imaw ang grupo kang mga bata sa \"Sound of Music.\"\nWara ako nagsala. Amo gid. Kag sobra pa.\nHalos sangka oras nga byahe pagguwa sa syudad diin kami nadestino sa hotel kang unibersidad sa sulod ka campus. Opsyonal ang mga amo kadya nga lagaw, pero gina-encourage man bilang oportunidad sa cultural exchange, cultural literacy. May mga d'yan gid nga seryoso sa pagsulat – bangud sa andang pungsod, amo dya andang parangabuhian – te, may mga deadline sa andang publisher. Akun hay naka-research leave ako sa unibersidad kag sa sulod kang halos 12 ka tuig nga pagtudlo kag apat ka libro, gusto ko lamang i-enjoy dyang fellowship. Padayon nga productive pero wara it pressure sa kaugalingon. Nangin health conscious man ako. Isara pa dya sa rason, dyang pagbisita sa prairie, nakalinya sa paghangup ko sa pag-obserba kang eco-lifestyle, ilabi na bangud isara gilang kuno dya sa mga nabilin.\nGinsug-alaw kami kang mag-asawa nga Suzan kag Paul. Sanda ang tag-iya. Ginpasulod kami sa andang balay nga gindesinyo kag himo sa mga materyal para makatipid sa koryente kag mas magdara kang mayad nga lawas. Gabaton sanda ka mga bisita nga artist, cultural worker, writer. Nami gid, kag nagparangnamgo ako e ka kaugalingon nga modern bahay kubo sa uma, diin may pagbutlak kag pagsalup kang adlaw. May hardin ako kang kabulakan kag laswa kag herbal nga mga tanum. Sa palibot, ang kakahuyan parehas kang santol, mangga, lumboy – pili ka lang saka kon tagburunga. Kag abi-abihon ko man kamo, ang Balay Sugidanun.\nPero sige, padayon kita anay sa matuod nga hitabo: gindara kami sunod sa guwa sa likod diin nagatindug andang solar panel. Sa ingud, ang bodega kag tumpok kang layung nga kahoy, preparasyon para sa malawid nga tagraramig. Hasta manaug kami sa banglid. Nalubsan namun ang duro nga kahoy nga nagaparamunga. May mga mala-troso nga nagabatang, nahal-id sa binit kag ginapatubuan kang makul. S'yempre pa, nagaparangnamgo liwan ako nga mahimo man namun dya sa balay sa Dao.\nAy, daw nag-uli lang gid man ako sa Dao kag nagtukad sa ginatawag namun nga Igtuba sa diin amun uma. Parehas gid, may maagyan man nga suba. Wara lang garing it lake parehas kadya. Tukad-dulhog man. Gina-revive nanda dyang prairie paagi sa pagpanamun. Bangud angut sa dyang liwan nga paglagtum kang palibot amo ang ginatawag nga food security. Organic kag pesticide-free pa kag hilway sa presyo nga ginadikta kang ragkul nga mga supermarket. Rugyan man ang climate change. Kawsa kag adbokasiya nanda dya nga mag-asawa kag may bahul sanda nga network sa bilog nga kalibutan. Retired anthropologist si Paul kag eksperyensyado nga community organizer si Suzan. Nagbuhay sanda sa East Coast kag nagdesisyon nga magbalik rugya sa andang lupa sa Iowa.\nHasta magsagi kami ka panaw sa kawayangan. Duro bulak nga gagmay. Duro hilamon. Nagsaut-saut gid man kami sa kalapadan samtang nagalagsanay kang andang ayam. Hasta magbalik kami sa andang balay kag magpahuway. Kag mag-igma kang mananit kag preska nga handa nanda. Pagbalik namun, ginpaima namun ang mga wara nagsunod, nga amo dya ang pinakamanamit nga igma nga amun natirawan umpisa kang mag-abot kami. Tuod dya, hay bagel kabay kag pizza ang pirme gina-serbi sa mga okasyon kag halos para kanamun tanan, bukon lang sa mga Asian, bukon amo dya ang tuod nga pagkaon ilabi na kon igma.\nMay oras ang tanan namun nga lagaw. Pero hay bangud nalipay gid kami, gin-udut namun ang drayber (nga nasorpresa man sa kaugalingon na nga kalipay sa dyang pagbisita)nga magpahuway-huway anay para mas makaistoryahanay pa sa mag-asawa. Natandug takun, daw indi pa ako mag-uli balik sa hotel. Nagaparanglapaw akun pensar. Isara ang lupa, kag ang tanan nga istorya nga naangut rugya, ang makapahibi kanakun. Kang maka-gradweyt ako sa kolehiyo kag maka-obra, lupa lagi ang ginpangayo ni Nanay: ang maggawad kang mga na-prenda kang nagaeskwela kami. Pero indi dya mapatitulohan hay sa ngaran pa kang apoy. Pero ginhuray-huray run nanda nga siyam magbugto. Pero bangud wara pa it duro nga kwarta ang iba kag sensitibo nga topiko kon istoryahan, sige, padayon lang obra sa kada parte, kag pwede i-prenda pero indi gid pag-ibaligya sa iba nga tawo. Wara it kwarta sa lupa. Kis-a kulang pa ang ani sa konsumo sa bilog nga tuig. Magasto ang binhi, ang abono, ang patubig, ang pagpaobra. Kamaan kamo nga ang tinday nga karbaw gadalagan ang presyo sa 18 ka libo hasta 25? Pero mas mayad dya kaysa mga mamumugon kang hasyenda nga bisan hasta san-o indi makapanag-iya ka anda lupa. Kag kon amo, ang wara't katapusan nga kadena kang pagpangutang kag kaimulon. Maluoy ikaw sa mga paryente pero te, bukon bay ako si Darna. Kag ahaw mga manunudlo lang kami tanan nga magbugto.\nMay mga adlaw man nga natak-an run ako sa syudad. Nakita ko kon ano ka limitado ang pisikal ko nga palibot sa Manila: gabunggo sa linya kang LRT kag sa mga pader kang condominium sa bisan diin ako magliso. Te kis-a pamatyag mo, daw amo lang dya ang kalibutan, daw amo lang dya ang kabuhi, nga nagadara man paagto sa existentialist angst, sangka sakit kang middle-class. Amo nga daw gamuhaw-muhaw ako sa dyang bukas nga espasyo kang Iowa. Rugya kag nahangpan ko nga amo dya ang isara sa seduksyon kang America: sa anang kalapadun, pamatyag mo man makadalagan ikaw – somersault pa kon gusto mo – sa literal kag metaporikal nga aspeto. Ang posibilidad kang liwan nga pag-imbento kang kaugalingon, kag kabuhi. Ilabi na siguro kang nagligad nga siglo diin mas mayad ang ekonomiya kag poder kang America sa bilog nga kalibutan.\nAmo nga daw indi ako maributay sa dyang pagsug-alaw sa mag-asawa. Parehas lang nga gindara ako rugya para magpapag-un kang dyang handum. Nga bukon imposible dyang kabuhi nga pagbalik sa pagtatap sa uma. Ilabi na sa pag-abot kang panahon nga kinahanglan run mag-retire ukon mag-early retirement. Bangud may duro pa nga lain nga kabuhi nga pwede mahakus.\nDaw sa nadura ang gagmay nga mga linog sa akun pensar kag dughan. Daw nabuldos. Daw nawigit kag nagsablay sa mga siit. Nabatyagan ko ang pag-expand ka akun baga kag dughan sa paghaklu kang bugnaw nga hangin kag kalab-as kang kabuhi sa palibot!\nGin-istorya ko tanan dya sa balay pag-uli ko kang Disyembre. Halin kang mauso ang pa-roro (roll on\/roll off: bus halin sa amun sa Dao nga gasakay sa barge halin sa Caticlan hasta Mindoro kag magsaylo ruman sa lupa sa Batangas hasta sa Manila. Sa Pasay nga terminal ako gabuol.), pirme sanda sa balay nagapadara ka mga laswa kag prutas halin sa amun uma. Kis-a, pati pa bulak. Lain kabay tana ang itsura kag sabor kang tumanduk nga kamatis kag saging sa mabakal mo sa supermarket. Tam-is gid. Mas nanam ang bugas. Kag maubos ko kaun sa pagdumdom nga abaw, ginputos gid dya ni Nanay ka mayad para indi mabusdik kag makalab-ot sa akun lamesa nga bukon it dunot kag laya. Te kundi daw gatarabug lang man ang kun ano-ano nga sakit, bukon lang kang lawas, kundi kang kalag.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/25\/nagapanghagad-ang-prairie\/","date":"2017-06-27T05:25:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-26\/segments\/1498128320995.93\/warc\/CC-MAIN-20170627050500-20170627070500-00260.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9983387589,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9983387589454651}","num_words":1311,"character_repetition_ratio":0.029,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.339,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Bagyo Glenda\" ni John Iremil E. Teodoro\nNagguwa ako kaina para magbakal kang battery. Kang magpabakal abi ako kay Sunshine kagabii kang panakët para sa pochero nga rahaën ko kadya para sa igma, nalipat ako magpabakal kana kang baterya para sa transistor radio. Wara it battery dyan sa tiyangge sa cluster namën. Kang nagtabok ako sa pihak nga tiyangge, wara man. Nagpanaw ako paagto sa bërëgasan sa geyt kang sabdibisyon namën, wara man sanda it battery. Rakë ang nagabakal kananda kang bëgas. Ako, kang sarang adlaw pa nagbakal kang anëm ka kilo nga bëgas kang mabalitaan ko sa TV nga may manug-abot nga bagyo. Nag-grocery man gani ako dayon. Ang battery ang wara ko nadëmdëman.\nTatlo pa ka tiyangge ang ginpamangkutan ko antis ako nakabakal kang darwa ka dragkël nga baterya. Sëlëg rën ang ilig kang lampas-buol nga tubig sa karsada pagguwa sa Ortigas Extension. Wara it may nagabiyahe nga traysikël kag pirang nahët lang ang mga tawo nga pareho ko nga nagapanaw sa sagwa kag basâ kang uran. Kinahanglan ko gid abi magbakal kang baterya. Daw mabuang ako kon mag-amo kadya kag wara ako it mabalitaan. Kinahanglan ko gid ang radyo.\nKang magbugtaw ako kaina it ala-singko, may kuryente pa. Nakasëlëng pa gani ako kang Unang Hirit. Hambal ni Mang Tani, sa Cavite maagi ang bagyo pero tëngëd hay lapad kadya ang sakëp na, 250 kilometro ang radius, maagyan man gihapon ang Metro Manila. Mga ala-sais asta alas-otso kuno ang pag-agi ni Bagyo Glenda sa Metro Manila.\nMga alas-otso, bugtaw rën sanday Tita kag Juliet kang sëdlën ko sa andang kwarto. Nag-imaw ako pungku sa andang kama kag ginbuksan namën ang bintana kag ginsëlëng ang pagwaswas kang bagyo sa sagwa. Kuon ni Tita, mayad lang hay ginpatapas namën ang santol sa amën hardin kang nagligad nga tag-irinit. Kon wara, basi natumba rën dya kag naumid pa ang pader. Nagarapta rën sa amen hardin ang mga nagkarapuksi nga dahon kang indian mango nanday Tatang sa pihak-balay. Hinamras rën man kang hangin ang amën balunggay.\nNagareport kadya ang Pag-asa sa radyo. Naghina rën kuno si Glenda. Mga 130 kph rën lang dya kag rugto rën ayon sa Bataan. Mga 180 dya kaina. Kar-on sa hapon kuno sa West Philippine Sea rën dya. Daw wara rën gid man ang hangin rëgya sa Pasig kag daw tarithi rën lang ang uran. Pero Orange Warning man gihapon ang uran rëgya sa Metro Manila. May paraabuton pa nga baskëg nga uran.\nSamtang nagawaswas kaina ang bagyo, gin-agtunan ako rëgya ni Juliet sa kwarto ko. Nagpasabak tana kanakën. Ginapamangkot ko tana kon nahadlëkan tana sa bagyo. Sabat na, hëëd. Wanhaw haw? pamangkot ko. \"Ti hay basi magëba balay ta kag sa tent rën lang ta maistar.\" Naghëgët këpkëp na kanakën. \"Naga ta karia. Pag-ën balay ta nga dya. Balay bay dya ni Nanay Bebe, bi? Indi dya magëba, a.\"\nSamtang nagaestoryahanay kami, nadëmdëman ko ang bata nga bayi nga parehas lang ka bahël kay Juliet nga nagapangsaka kang mga dyip sa Cubao agëd magpakilimos. May sobre dya nga ginapamëtang sa sabak kang mga pasahero. Wara ako nagasapak sa mga amo kadya. Dapat ginapanipon sanda kang DSWD kag ginabuligan.\nPero medyo na-bother ako sa bata nga to hay daw si Juliet. Paglumpat na halin sa dyip pabalik sa karsada, daw si Juliet kapagsik. Mahilig si Juliet maglumpat-lumpat kag magturutumbo. May mga imaw dya nga mga bata man nga nagapurungku sa kilid-karsada. Ang bata nga dya ang nadumduman ko kang nagasabak kaina si Juliet kanakën.\nDiin bay to nanagu ang mga bata nga to kaina kang nagawaswas ang bagyo? Halin pa kagabii, nagauran rën. May pagkaën ayhan sanda? Kon ako lang maminsar, bëdlay rën gani ang pangabuhi nanda sa binit-karsada nga wara nagauran, ano pa ayhan kon nagabagyo pa? Daad gin-obra kang DSWD ang responsabilidad nanda?\nVery protective kami tanan kay Juliet. May sip-on ukon may hilanat lang ria gamay, nagapanik rën ako. Wara ko gani ria ginapasipal sa sagwa hay sa panëlëng ko delikado. Kon masarangan kang iskedyul ko, ginaraha ko gid ang gusto na nga dapli. Indi ko gid pagtugutan nga mag-uli tana sa kalye kag magpakilimos para makakaën pareho kang bata nga to sa Cubao.\nMayad lang hay rëgya kami para kay Juliet. Paano abi bay ang mga bata nga wara it ginikanan nga maatipan kananda? Sa binit-karsada rën lang gid mangabuhi? Amo daad dya ang papel kang gobyerno. Daad wara it mga bata nga matakwas sa mga dyip para mangayu-ngayu, mabatang sa yab-ukon nga simento, kag mang-ukay kang basurahan agëd makakaën. Amo daad dya ang siguraduhon kang mga tawo sa gobyerno ilabi rën gid kang mga politiko.\nTatlo ka senador ang napriso kadya tëngëd may mga baskëg nga ebidensiya nga ang kwarta para sa mga pobre ginapanakaw nanda. Kang sarang-adlaw lang, ginaaway kang presidente ang Korte Suprema hay indi tana magsugot nga iligal ang Disbursement Acceleration Program hay siguro sa paneling kang mga Hustisya pwede dya abusuhon kag takawon kang mga taga-Malakanyang.\nSamtang nagatinakaway kag nagaakusahay ang mga politiko kag opisyal kang gobyerno, may mga bata nga nagamantinir kaën kang yab-ok kag asu sa binit-karsada. Samtang nagamanggaranën ang mga politiko, rakë ang nagakaramatay sa gëtëm kag balatian.\nAng kasakën sa manggad kang mga politiko ang matuod-tuod nga mabaskëg nga bagyo nga adlaw-adlaw nagawaswas sa atën pungsod. Amo dya ang sahi kang bagyo nga pwede natën dagyawan nga batuan.\n[16 Hulyo 2014 Miyerkoles\n10:37 t.g. Rosario, Pasig]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/07\/27\/bagyo-glenda-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-06-27T05:24:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-26\/segments\/1498128320995.93\/warc\/CC-MAIN-20170627050500-20170627070500-00364.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991940856,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991940855979919}","num_words":886,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.315,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Recipe kang Lasagna halin kay Papa Jim\nLuyag ko ipamaan kaninyo ang matuod-tuod parte kanakun kun pagraha ang pagahambalan. Tungud nga ako ang pinakalibayon sa panimalay ka Ayson, bisan pobre lang kami wara gid ako nagtudo ka pangobra magtuon sa pagraha ka mga pagkaun. Si Nanay ko lamang ang nagaraha. Gabulig lang ako lantaw hasta nga raha run kag ihanda sa lamesa kag kami tiriripon nga magpasalamat sa Dios nga may pagkaun sa lamesa bisan uga kag lamayo ukon bilog nga asin ang iduldul sa kan-un. Kon kaisa daw may party man kon may inihaw nga manok ukon karne kag bisan pa ang mga laswa nga linapwahan hay kanamit man gid ang akun kaun. Kapin pa kon may igi, kuol kag tibo-tibo (hidlaw gid ako), kanami lang magsupsup. Kanami nga buhay ang pagkaun nga gina-alima lang. Ilabi na gid kon may ginisa man nga itlog ukon gintanuk. Masadya man gid kami nga magbugto magkaun nga ginahuray-huray ni Nanay kanamun, bisan nga wara run para kana, basta lang kami nga mga bata na may ikan-un bag-o mag-agto sa eskwelahan.\nDumduman ko man nga kon makapanalog sa suba kang Ipayo si Tatay, may isda nga ubog kag may kalampay kag orang nga dara. Nami run dya sa laswa, sinabawan, kag kon kaisa paksiw nga pinamarhan ukon binuog nga isda. Ay kanami lang panumdumon nga ang kauna nga pagpangabuhi bisan imol lang may pinadayunon nga pagsarig sa Ginuo. May handum pa kon ano pa nga mayad nga makaun parehas kang indi pirme matirawan halin sa biscuit, mamon nga tinapay, cookies, cake, sari-sari nga dulsi kag iba pa nga matam-is, amo man ang darapli nga isda parehas kang bantalaan, kag karne kang baka kag baboy.\nNakatapos ako sa elementarya kag high school nga wara gid nagtuon magraha. Bisan pa kang nag-kolehiyo run ako, ang akun mga tiya Lourdes kag Rosie ang akun kaimaw. Sanda ang nagaraha para kanakun. Ginapreparar run nanda para kanakun. Hasta nga na-aksidente ako, ako amo man nga ginatatap kag ginapakaun. Nagbalik ako sa kolehiyo nga may timbang nga akon man pakaisa. Ako isara ka prinsesa. Amo dya ang matuod. Wara gid ako nagpangabudlay ka tudo.\nHasta nakaagto ako sa Japan, ang akun Manang Sally nagakuon kanakun nga magtuon sa pagraha ka pagkaun. Ang sabat ko, \"Andut pa ako matuon magraha, indi man ako mamana kang Kano.\" Sobra ako ka matig-a ang ulo, parasabat. Ang stubborn bala haw nga hambal. Hasta nag-abot ang tion nga may nagapangluyag kanakun. Akun man dya ginsugid, nga ako indi kamaan magraha, gani kon gusto na ako, darhun na lang ko sa restaurant, eh. Nakayuhum lamang kanakun ang nagapangluyag nga amo man ang akun napamana. Ay ti, abi ninyo gindara na gid man ako sa Guam kag rugto wara man ako nagaraha: puro na lang sandwiches akun ginahanda kag mag-order ka pagkaun sa restaurant; kon kaisa, nagadara ka pagkaun ang akun bana para akun man matirawan ang kon ano nga klase ka pagkaun. Tungud nga pirme man ako ginabayaan ukon ginabilin nga nagaisarahanun sa apartment namun, wara man ako ti hilig nga magtuon sa pagraha.\nNagabusong run ako kang nag-umpisa ako maghambal sa akun bana nga gusto ko magtuon magraha. Ang una gid nga ginbakal na amo ang libro nga The Good Housekeeping Cookbook. Akun man gid ginbasa kag duru lang nga mga recipe. Wara ko man gid dya natugruan ka atensyon hay gani wara ako ti hilig kag indi ko gusto magraha. Wara man abi tana nga handaan ko. Gani, hasta na lang nagplano maabot sa Guam ang akun ugangan nga laki, si Papa Jim, para may imaw bantay ako sa sangka semana samtang gapalupad ka eroplano sa kahawaan ang akun bana. Hay salamat, wara man gid madayon katu ang pag-abot ni ugangan.\nAbi ninyo, ang una ko gid nga ginraha amo ang spaghetti. Ay sus, kuon ko sa isip ko, mahulas lang gali dya himuon. Pero may ginpadara si ugangan ko nga laki nga recipe ka lasagna. Nakita ko run man dya nga ginpreparar ni Manang Sally. Ginsunod ko ang recipe, nga halin pa sa ginikanan ka akun ugangan sa Ireland kag gusto na nga matun-an ko para makaun man ka anang kaapuhan.\nHasta kadya, akun man gid dya ginaraha kon mahidlawan kag kay man mahulas lamang. Gusto ko man dya ipaambit kaninyo kun luyag man ninyo tun-an:\nLasagna, the Irish Way Recipe\nIngredients:\n1 lb minced beef (real irish)\n1 pt ricotta cheese\n1 egg (beaten)\n1 pinch dried basil\n1 pinch dried thyme\n1 pinch dried oregano\n2 garlic cloves (crushed)\n8 ozs shredded mozzarella cheese\n8 ozs spaghetti sauce\n12 lasagna sheets\n3\/4 cup parmesan cheese\nTotal Time: 1 hrs 5 mins, Prep Time: 20 mins, Cook Time: 45 mins\nDirections:\n1. Preheat oven to 350°F (175°C) Gas Mark 5.\n2. In a medium skillet over medium heat, cook the meat until brown. Once cooked, drain and leave to the side.\n3. Mix your ricotta, egg, basil, thyme, garlic and oregano and half of the mozzarella cheese.\n4. In a 9×13 baking dish with a little of the spaghetti sauce. Place three of the lasagne sheets over the sauce. Spread a layer of the cheese mixture and then a layer of the meat mixture over it and repeat until mixtures are all gone. Top the lasagne with the left over mozzarella and parmesan cheese.\n5. Cover with foil and bake in a preheated oven for 30 minutes, remove foil and bake for a further 15 minutes until the cheese browns and the lasagne appears bubbly.\nMay pahabol pa nga sulat kanakun:\nNenen Elma, this is a really good way to eat proper Lasagna! I have always eaten this since I was small and really enjoyed it.\nLove,\n-Dad\nSa sunod nga Biyernes, ipaambit ko kaninyo ang recipe nga natun-an ko kay ugangan nga baye, si Mama Pat, kang una tana magbisita kanamun sa Colorado Springs.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/06\/ang-recipe-kang-lasagna-halin-kay-papa-jim\/","date":"2017-06-27T05:25:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-26\/segments\/1498128320995.93\/warc\/CC-MAIN-20170627050500-20170627070500-00526.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9920420647,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.992042064666748}","num_words":951,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.246,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Istorya ni Tamawina\nGinsulat ni: Emmy L. Masola\nKadamulun ka libro: 176 ka panid\nDibuho sa tabon ka libro: Samantha Secular Tamesis\nGinbalhag sa: New York, USA\nAng \"Mga Istorya ni Tamawina\" ang pinakauna nga libro ni Emmy L. Masola, nga isara sa mga katapo ka Hubon ka mga Tagdumara (Board of Trustees) ka Dungug Kinaray-a Inc. Koliksyon dya ka mga sugidanun sa panurukan ka tamawo nga karakter nga ginpangaranan ni Masola nga Tamawina.\nHalin sa pamuno ka libro:\nSi Tamawina ang lagawan nga prinsisa ka mga tamawo nga wara ti pahuway nga nagalibot sa kalibutan para manipon ka mga istorya nga ana nasaksihan mangin sa kasiringan ka mga kapariho na nga tamawo kag pati sa ana mga pinanilagan nga pagsinarayo ka mga tawo. Amo nga ang mga sugidanun nga ginbalay, nagaumpisa sa ana ginharian kag nagatapos sa ana ka mga tawo, hay sa adlaw-adlaw nga tanan, mahambal natun nga bisan idalmunun si Tamawina, kaimaw natun tana sa atun palibot. Dyan lang si Tamawina, nagapanilag sa mga tawo para makahimo ka mga sugidanun nga makabulig magpaintyindi kon ano gid bala ang pinakaimportanti sa atun pagpangabuhi.\nMga panugdaun parti sa libro ni Masola:\nAng \"Mga Istorya ni Tamawina\" ni Masola nagahagad liwan kanatun sa pagbalik kag pagdumdum katong panahon kang atun pagkabata, kang kita may kakunyag nga nagahulat pagkatapos ka iyapon sa pagpamati sa sugidanun kang atun mga kaapuyan. Bukun ti kinaandan ang kalibutan nga ginapakita ni Masola. Ang manogbasa ginahangkat na sa pag-imaw tukad sa putok-putokan nga sarang malab-ot ka imahinasyon kag sa pagdulhog, may minsahi gid nga pabalon. Tamawo man ukon tawo ang ginasugid, ang dyang tinipon nga mga istorya ni Masola, nagapabutyag nga buhi ang tradisyon ka sugidanun.\nMaria Milagros C. Geremia-Lachica\nManunulat kag mamalaybay\nIsara sa mga harigi kang litiratura Kinaray-a\nKon maid-id nga basahun kag tun-an ang mga sinulatan ni Masola, matuipan nga pinasahi ang tima kag pagbalay na ka ana mga sugidanun. Madalum, kag kon kis-a marikot, ang pagturuk na sa mga butang kag hitabo nga nagakinahanglan kang maukud kag tul-id nga pagpangusisa. Sa ana pinakauna nga libro nga \"Mga Istorya ni Tamawina,\" matirawan natun mangabuhi sa kalibutan ka ana paminsarun, kalibutan nga buta kang kasubu, kalisud, kag kahadluk. Piro sa likod ka dya, mabatyagan man natun ang kapag-un ka anang pagtuo kag paglaum nga ang tanan mangin madinarag-un sa katapusan. Paagi sa maduagun na nga pagsaysay, sarang na mabihag ang atun paminsarun kag baratyagun. Ang dya nga libro pamatuod nga si Masola isara sa mga mabinungahun kag nagapanguna nga manunulat sa Kinaray-a.\nRitchie D. Pagunsan\nManunulat kag mamalaybay\nPresidente, Dungug Kinaray-a Inc.\nDiin pwidi makabakal:\nAng \"Mga Istorya ni Tamawina\" sarang run mabakal sa Amazon.com kag mabakal man sa CAP Building, San Jose, Antique sa Disyimbri 21, 2015 imaw sa paglunsad ka iba pa nga mga libro ka DK. Prisyo sa paglunsad: P500.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-26","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2015\/11\/mga-istorya-ni-tamawina.html","date":"2017-06-24T06:49:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-26\/segments\/1498128320227.27\/warc\/CC-MAIN-20170624064634-20170624084634-00507.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9443243742,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9443243741989136, \"hil_Latn_score\": 0.05214972421526909}","num_words":467,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.338,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.982,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginabaligya: Limpyo nga Hangin!\nJournalist at heart si Aimee Andaya Hilger. Maestra, asawa, abyan, mayad nga bata sa anang mga ginikanan kag kabugtuaan, kag ginakabig na ang kaugalingon nga sangka survivor. May mga lugar kag tinaga nga indi na pwede mahambal rugya bangod sa censorship sa kon diin tana. Pero hay matinguha gid tana magsulat liwan paagi sa dyang blog nga ginatawag na \"Pautwas Express.\" – Pangga Gen\nIndi dun libre ang tanan.\nHambal kang kadam-an nagamal-an dun man ang kalibutan. Wara lang natalupangdan kay masaku ang mga tawo ka kayod sa tagsa ka adlaw agud may inugbayad sa mga nagamahal nga mag baraklon kag nagatambak nga mga baraydanan.\nKang nagligad nga semana daw indi ako mag-agto sa obra. Ugaring kinahanglan magpangabudlay agud may inugsulod sa bulsa. Aga pa ako nagbangon, nagdungaw sa bintana ugaring rugya sa parte kang Tsina wara ako it makita. Wara si haring adlaw, ang langit daw ginsarhan kang maabo nga telon. Bisan ang mga kaingod nga mga higante nga bilding daw sa mga higante nga mga haron.\nAbi ko nagadamgo pa ako ugaring gindaw-an ako ni banahon kang mainit nga kape. Nangin topiko namon sa pamahaw ang polusyon rugya sa Tsina. Base sa Air Quality Index, ang tagbantay kang katinluon kang hangin sa mga nagkalain lain nga parte kang kalibutan, rugya sa akon temporaryo nga syudad nga ginaistaran naglab-ot sa 451 ang Air quality kang nagligad nga semana.\nBase sa AQI(Air quality index) ranges: 0-50 matinlo ang hangin, 51-100 moderate, 101-150 posible maapektuhan ang mga sensitibo nga grupo, 151-200 unhealthy, 201-300 very unhealthy kag 301-500 hazardous. Buot hambalon likawan ang paggwa sa balay kay tuman ka higku ang hangin. Napiritan ako nga maggamit kang face mask agud mahagan ang paghaklu kang makahalalit nga hangin. Samtang nagapanaw ako paagto sa obra ginahanduraw ko ang akon pangabuhi sa uma kauna. Wara it alarm clock kay may haring adlaw nga nagatulod kanakon nga magbangon. Pagdungaw sa bintana buta kang duag ang palibot. Asul ang langit, berde nga bukid, mga hilamon nga ginharkan kang tun-og kag mga bulak bag-ong buskag.\nKauna wara it nagalagabong nga radyo sa tupad balay, wara it magahod nga telebisyon sa sala, wara it mga nagabagrong nga mga sarakyan magluwas lang sa nagapanirbato nga Benson (trak ga-byahe pa-Iloilo) sa kaagahon kag mga malaka nga mga sarakyan kon aga. Sa tagsa ka aga mga pispis kag iba nga sapat sa ingod balay ang mabatian ko abay dun ang sermon ni nanay kon kis-a. Ahay ang pangabuhi sa uma naga akon ginbaylo sa magutok, mahigku kag mailap nga syudad. Ang mga tawo sa atubang ko may mga tabon ang nawong, daw kaangay lang nga nagapangabuhi sa lain nga planeta. Ang iba may mga ginabaligya nga lata nga buta kuno kang matinlo nga hangin.\nKasubo nga sa sangka parte kadyang kalibutan bisan hangin nga matinlo ginabaligya dun. Indi dun libre ang tanan, sa tagsa ka tuig nagasaka ang presyo kang matinlo nga tubig samtang ang matinlo nga hangin mabakal dun, in can! Ginapanumdom ko ang mga masunod nga henerasyon, kon padayon nga indi maamligan ang palibot basi sa libro na lang nanda makita ang imahe kang matinlo nga kalibutan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/09\/ginabaligya-limpyo-nga-hangin\/","date":"2017-06-27T05:22:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-26\/segments\/1498128320995.93\/warc\/CC-MAIN-20170627050500-20170627070500-00008.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9268940091,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9268940091133118, \"hil_Latn_score\": 0.06755594909191132}","num_words":513,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.331,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.961,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kapihak kang Tagipusuon\nAng isara ka tawo nga akun nahigugmaan, isara ka nagserbisyo sa Navy nga na-deploy lamang sa Atsugi, Japan. Nagkilalahay kami paagi sa isara ka amiga sa lugar diin isara ako ka estranghero kaimaw ka akun Manang kag darwa na ka mga bata. Isara tana ka Amerikano. Kang ginpakilala kami, isara lamang ka iglap kag nagkitaay ang amun mga mata kag mga alima nga wara run ti iba pa nga hambal kundi \"Hello\" kag may imaw nga yuhom. Sunod nga adlaw, naglisensiya tana sa Manang ko kon pwede kami mag-agto sa Yokohama sakay sa bullet train. Una ko gid nga paglagaw 'to imaw ka isara ka estranghero nga pareho ko man estranghero sa amo nga lugar.\nNagkaun kami sa Shakey's Pizza kag nagkantahanay. Ang una na nga kanta kanakun amo ang \"Hello\" ni Lionel Richie. Ginsabat ko tana ka \"I can't help falling in love with you\" ni Elvis Presley. Ay ti, umpisa katu nga pagkitaay, nagsagi tana tawag kanakun kon diin man tana naga-stop over, parehas kang na-station tana sa Guam. Nagsulatanay kami sa sulod ka sangka tuig hasta maghambal nga gusto na magpangasawa kanakun. Ang plano sa Patnongon sa Antique ang kasal. Nagbalik liwan tana sa Atsugi kag nakaimaw nga ginhatud nanda ako sa Narita Airport. Nag-uli ako sa Antique kag malipayon nga naghulat kang adlaw nga makilala man tana ka akun mga ginikanan kag kaparyentihan.\nMapasensiyahun ako sa naghulat kana nga maabot man gid sa amo nga adlaw. Si manong ko ang masugata kana pero wara man nag-abot. Sa pira ka beses nga nagbaylo ang pag-abot na. Nagkagastos sa pagbiyahe paagto-pabalik sa Iloilo sa airport sa paghulat nga maabot kag wara man kaabot. Ay maan man gid, nagakaugot man gid ako eh, hasta na lang nagpadara tan aka sulat kag kuarta nga ako ang mapanaw pa-Guam kag ang kasal rugto hiwaton. Nagaugot ako nga nagahiribiun, napaisip doble kon ano dapat ko himuon. Paagi man sa hambal ka mga ginikanan ko nga sugot man gid sanda, te amo man gid ang ginhimo ko. Tungod sa tawag nga Gugma kag Palangga mo, dapat intiendihon mo hay tungod sa ana nga obra kon diin indi matugutan maghalin dali-dali.\nAng Pag-abot sa Guam\nAko ang nagpanaw lupad sa eroplano kag gin-alaw-alaw na ako sa Guam International Airport. Masadya nga nagkitaay liwan kami kag maimaway run bilang mag-asawa. Sunod nga adlaw, naghalin run tana, binayaan ako nga isarahanon sa amon nga high rise sa 8th floor nga apartment sa Tamuning. Naghiribiun ruman ako nga nagaisarahanun. Mayad lang kay ang ana mga ka-crew nagabisita kag nagabulig kanakun. May isara ka bes nga ginpangayo ko ang bulig nanda nga darhun ako sa airport para mabalik na lang ako sa Pilipinas. Pero indi man sanda magsugot hay sanda ang managot sa bana ko. Ti naghulat na lang man ako kana eh. May isara man ka bes nga may nagtawag kanakun. May package kuno ako nga mabaton pero sorpresa lang nga maabot. Abi ko run gani ang amo nga package bangkay na run hay indi ko maintiendihan ang akun ginabatyag, nagadoble na lang pirme ang isip ko kon ano ang dapat himuon. Ginalagaw ko 'to sa palibot kang apartment kag nagpangilala ka bag-o nga mga tawo sa palibot. Sari-sari man rugto ang mga tawo kag kasadya lang kon may kahambal ako nga isara man ka Pilipino.\nAng pagpakasal nga wara ang mga kapamilya ko masadya kag masubo man gid nga memorya kon dumdumon. Ang mga ginadamgo nga gusto ko kauna wara natuman tungod sa mga bagay nga indi ko makontrol. Nagapasalamat na lang ako nga nakapamana man gid ako. Pareho lang man kami nga darwa marayu sa mga kapamilya. Pero sa palibot may mga nangin amigo man kag amiga. Tatlo ka bulan nga ako isara ka dependant ka nagaserbisyo sa Navy kag nagbusong ako. Laki ang akun panganay. Padayon nga pirme ako ginabayaan nga gaisarahanun bangud sa anang obra pero ang kaingud ko nga mag-asawa may apo nga dalagita kag pirme ko man kaimaw. Salamat kananda nga mga mayad nga kaingud nga Amerikano nga nagamaestra kag maestro sa Agana, Guam. Sanda man ang nangin maninoy kag maninoy ka akun panganay. Nakilala kag nakaimaw ko sanda nga parehas amun kapamilya. Kon ano man nga mga aktibidades kaimaw man gid kami, parehas sa pagrigos sa baybay kag lagaw sa iba nga parte ka Guam.\nHasta kadya nga tinuig, sa edad nanda nga mag-asawa nga 86, sige pa amon nga sulatanay kon sa diin sanda nagbalik man sa anda lugar sa Oregon, Portland. Ang dalagita nga apo nanda may bana kag darwa run ka bata. Bisan rayuanay man kami pero marapit sa tagipusuon kag kaiisipan ko sanda. Ginapensar ko sanda kag ginapangamuyo nga padayon tugruan ka Dios ka mayad nga lawas kag dugang nga kabuhi.\nAng Pagpanakayon sa Kabuhi Sa Amerika\nUna nga Paskwa sa Guam, marayu sa akun mga kapamilya. Pero may pamilya run ako nga akun pagatugruan ka akun nga pagserbisyo kag pagpalangga bilang asawa kag nanay. Sa sulod ka anum ka bulan sa Guam, nagsaylo kami pa Pensacola, Florida imaw sa akun nga ugangan nga laki nga retirado man sa Navy. Pero wara man kami nagbuhay rugto sa Florida hay nagsaylo man kami sa Colorado Springs, Colorado. Amo gid man ra nga lugar ang amun ginplanohan nga istaran hay dyan ang pagpadayon ka bana ko sa pag-eskwela sa kolehiyo kag kami nakabakal ka balay. Ginpondaran kag gin-istaran namun sa siyam ka tuig kag nadugangan ka darwa pa ka bata, puro man laki. Sa sulod ka siyam ka tuig, nakapondar kami ka negosyo kag sige ana eskwela kag nakatapos sa kolehiyo. Padayon man ako sa balay sa pagserbisyo bilang asawa kag nanay ka tatlo ka bata kag nagnegosyo kang \"Elma McKeown Research.\"\nSa mga tinuig sa Colorado pirme kami galagaw pa-California, Reno, Nevada (bisita sa Manang ko), Florida, Canada, kag Maine para magbisita sa mga in-laws ko. Hasta sa maisip na lang ibaligya ang balay kag magsaylo pa-Maine. Pero bag-o kami nag-istar sa Maine, nagpa-Hawaii kami anay para magbisita sa akun mga ginikanan kag sa Manang ko. Nakaistar kami siyam ka bulan sa Hawaii kag nagbalik sa Maine. Nagpatindog kami ka balay sa lupa ka bugto ka bana ko nga wara ti napirmahan nga kontrata. Basta hambal lang nga hasta kon san-o lang gusto namun mag-istar. Indi ko gusto sa amo nga hambalanay kay kuon ko natun-an ko ra sa Business Law nga dapat may contract gid nga pirmado bisan kapamilya mo pa basta natungod sa kwarta ang pagahambalan. Pero wara ako ti mahimo katu kay hasta sunod-sunod lang ako sa bana ko.\nNag-umpisa kami ka negosyo, ang Advanced Electronics sa Sales & Services, hasta nakapatindog ka darwa ka shop kang nagnami ang negosyo. Bisan kapoy ako sa negosyo katu kag sa mga kabataan basta hambal ko irimaw kami tanan. Kag may natabo nga ang magbugto indi nagkaintiendihan. Ti wara na kami nag-istar sa amun balay. Nag-umpisa ang indi pag-intiendihanay kag pagbasulanay namun nga mag-asawa pero sa gihapon ako nagsuportar sa bana ko kon ano ang dapat namun himuon. Naghalin kami sa amun pinatindog nga balay nga napierdi sa sobra $45,000. Ang ginpondar wara mabalik, ni sentimo hay ginbaligya man gid ka bugto na ang lupa nga ginpatindugan ka balay namun.\nMasakit kag masubo ang natabo kanamun pero padayon man gid kami sa pag-atubang kang bag-o nga pangabuhi nga kami na lang nga pamilya hay gin-utod ka bana ko ang relasyon sa kapamilya na. Nagbakal kami ka lupa kag balay nga hasta kadya rugya kami sa lugar nga marayu sa syudad, sa Wales. Nagakilalahay rugya ang mga tawo sa komunidad. Ako ang isarahanun nga Pinay, estranghero liwan sa palibot kang mga Franco- Amerikano.\nAng masubo kag masakit nga hitabo, sa bag-o nga lugar ginbayaan kami kang bana kag tatay. Salamat sa mga in-laws nga nagsuporta kanamun, mga kaingud nga mayad kag mabinuligon.\nAng buasdamlag ka tawo indi mapaktan. Basta lang nag-abot nga isara ka sorpresa nga box kang kabuhi. Mabuksan mo ang mayad o indi nga regalo. Makita lamang pagkatapos mo mabuksan, makaptan, magamit, mapuslan man ukon indi. Batunon na lang nga halog sa imo tagipusuon kay amo ra ang nabaton sa kabuhi paagi sa imo pagpili nga igakabuhi. Wara na ti ibasulon pa nga iba kundi pagapasalamatan na lang ang tanan kag paga-padayunon na lang nga hugut sa tagipusuon nga may dara nga leksyon. Ang pagbag-o ka tawo makita sa adlaw-adlaw nga pamaagi ka anang pagkabuhi.\nSalamat sa atun Mahal nga Makaako. Sa tanan nga nagkaratabo sa akun kabuhi, nagapadayon ako nga nagakabuhi nga may pag-antos kag may kapahuwayan paagi sa Ana nga pagpakamaayo. Ang akon pagsarig kag pagtuo lamang ang gapabaskog kanakun nga maatubang ko ang pagkabuhi nga marayu sa akun mga pinalangga sa Antique kag bisan man rugya sa Amerika.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/08\/kapihak-kang-tagipusuon\/","date":"2017-06-27T05:24:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-26\/segments\/1498128320995.93\/warc\/CC-MAIN-20170627050500-20170627070500-00149.warc.gz","language":"krj","language_score":0.980238378,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":28,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9802383780479431, \"hil_Latn_score\": 0.0188293494284153}","num_words":1445,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.318,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.989,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Mga Paskwa nga Akun Nadumduman' ni Elma 'Nenen' Ayson-Mckeown\nKang Disyembre '72\nSa akun nadumduman, masadya gid ang exchanged gift namun ka mga ka-eskwela ko sa Grade 6. Siguro naga-edad ako ka 11-12 ka tuig. Isipun mo lang kon paano ko nadumduman gid dya nga hitabo. Man-an ninyo pobre lang kami, wara ti kwarta nga barakal pa ka kon ano nga iregalo ko. Ambay kon madumduman pa dya ka akun mga classmate kauna sa amun maestra nga si Miss Gruy kag nangin Mrs. Tabaque run kag nabalitaan ko nga buhay run nga napatay. Taga Ipayo kag paryente ko man kuno pero hay urihi ko run man gid naman-an. Adlaw gid katu nga mag-exchange gift kami. Aga pa ako nagbugtaw kag magsagap ka tae ka karbaw para akun putson kag isulud sa karton. Siyempre gintugruan run ako ni Tatay ka sangka sipi nga saging.\nSiguro mga 8-12 kabilog nga luto. Ambay nga akun pa naisip ang tae ka karbaw (cinnamon roll). Nakapayuhom gid kanakun dya nga hitabo. Sobrahan gali ako katama e, di bala? Pero wara ko ran maisip nga magpalain ka buot sa makabuol kang akun regalo. Pasadya lang gid kag may note pa nga lakip ako nga, \"Ang tae karbaw dya adlaw-adlaw akun makita nga kwarta sa lupa kag libre lang.\" Pasensiya lang sa akun classmate katu. Nalipatan ko run man abi sanda. Daw kasadya lang bisan subu gid matuod.\nKang Disyembre '80\nAmo dya nga Paskwa akun nadumduman nga malipayon gid ako. Kaguwa ko lang halin sa Makati Medical Center, ang akun memorya bata pa sa edad nga 10 anyos bangud bag-o lang ako naaksidente kag mayad buhi pa. Sa akun pag-isip kadya samtang ginasulat ko, makahambal ako nga ang paghigugma kag pagluwas kang atun Mahal nga Ginuo kanakun sa katalagman amo ang nagtugro tsansa nga masaulog ko ang birthday kaimaw kang akun mga palangga sa kabuhi. Uhod, malipayun gid ako, sobra ka tama ang kasadya, pero may pagbatyag kang dyang pamangkutanun sa akun kaisipan: 'Sin-o sanda, andut indi ko makilala?'\nMasadya nga may nag caroling kanakun sa akun nga ginadayunan nga balay. Duru sanda nga pamatan-on kag may mga edad run. Nabatian ko ang una nga kanta, 'Joy to the World,\" dason 'Jingle Bells,' kag ginsundan pa ka duro nga iba. Nagguruwa ang akun mga boardmate. Ang akun naisip katu nga daw prinsesa gid ako sa idalum kang mga Christmas lights kag ang mga bell daw sa nagakanta nga salamat nga nabuhi liwan ako kag kaimaw nanda.\nGinapangunahan sanda kang amun youth director nga si Billly Putman kag si Barry Green nagparapit kanakun kag tanan sanda sa andang dugang nga regalo nga hugs and kisses. Duro man andang dara nga regalo: gatas, bayo, tsokolate, tinapay, dulce, mga card nga may sulud nga kwarta, kag iba pa. Salamat gid kananda kag hasta kadya, sa Facebook diin liwan kami nagkiritaay kag kamustahanay.\nAng akun pangamuyo: Amay namun sa langit, dayawun ang imo mahal nga ngaran kag salamat sa imo padayon nga grasya kag gugma. Gakalipay ako sa mga manami nga butang nga akun nasaksihan sa akun kabuhi hasta kadya, nga si Jesus gapalangga gid kanakun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/12\/13\/mga-paskwa-nga-akun-nadumduman-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-07-28T19:02:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-30\/segments\/1500550977093.96\/warc\/CC-MAIN-20170728183650-20170728203650-00674.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996275902,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996275901794434}","num_words":510,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.298,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"GINAHILANAT ANG KALIBUTAN ni Gil S. Montinola\nAlas tres sa kahapunanun, sa gihapon, mahapdi ang init kang sirak ka adlaw sa panit. Bag-o lang halin si Tatay libot ka amun taramnanan. Batian ko ang ana nga pagpanghakruy nga ang taramnanan tama run gid ka mara. \"Ano abi hay ang uran nagaabot lang kon may bagyo ukon low presyur,\" hambal ni Tatay. \"Lain kang una nga basta binulan nga amo ka daya kun kahapunanun ukon gabii nagauran gid tana.\" Nagapamati lang ako sa sugilanun. Nakapaminsar ako nga may punto ang ginhambal ni Tatay, sara tana ka mangunguma kag sa bilog nga tuig nga ubra sa taramnanan, uran ang ana pirme ginabantayan halin sa pagsab-og dangat sa pagpatubas. \"Ay ma-an,\" sabat ni Nanay. \"Ginahilanat run abi ang kalibutan.\"\nMauran, mainit. Mainit, mauran. Indi run gid man tana maintindihan. Tubig run gid ang nagapanguna nga problema. Dara run man kang gintawag nga global warming. Ang darwa ka tinaga nga pirme lang mabatian sa TV, sa radyo, sa newspaper kag kon diin dulang. Sara sa mga indi natun manigar ang hanggud nga pagbag-o kang tiempo. Kag indi kita magpanginwala hay man-an ko man-an mo nga kada sara kanatun may kasal-anan kun insa amo run ka daya ang nagakaratabo. Ordinaryo dulang ang pag-uran kon nagatagiti ang init kag ang pagbaha sa gamay lang nga uran. Kon gab-i, maluya run katama ang kanta kang mga paka kag sirumsirum.\nNagaamat-amat run lala ang guba kang balanse. Wara run ang natural nga proseso. Pareho dun karun, duro run katama nga mga peste nga sapat-sapat ang nagaturuhaw. Nagapangpeste sa mga patubas. Diin run ang tumbak-tumbak nga makaun sa mga sapat-sapat? Diin run ang mga damang nga makaun sa mga waya-waya? Diin run ang mga man-og nga makaun sa mga balabaw? Gani, para indi nanda mapirde ang pananum, ginaisugan pa gid ang hilo nga ginasprey sa mga taramnanan. Indi man magpaurihi ang paggamit kang komersyal ng abono, gapadugang aslum kang lupa sa wara pahuway nga paggamit ka dya. Nagakapatay ang mga organismo nga kun daad mabulig pa sa tanum. Isa man ka rasun kon insa pigado ang patubas kon kulang ang patubas dugang aslum kang busong kon wara sulod nga kan-un.\nOrganik. Insa abi indi? Nakapaminsar ako, tungod nga ang amun taramnanan gamay lang man kag ang patubas amon lang man ginakonsumo, indi dulang si Tatay maggamit kang mga hilo kag komersyal ng abono. Manami man kuno daad, garing hay kon ubrahon mo nga organik ang imo taramanan kag ang palibot mo tana indi, tanan nga sapat-sapat kag iban pa nga mga peste ang maubos kang imong tanum. Puede lang natun siguro mapahagan-hagan ang paggamit kang mga daya. Wara run ako kasugpun hay daw nakagat kang sapat-sapat ang akun bibig kag husto dulang magkipot.\nAng amon balay napalibutan taramnanan, indi lang ang paray ang nagakinahanglan tubig kundi ang amun man nga pamilya. Tungod sa mga hilo kag komersyal nga abono nga gingamit sa taramnanan, kurulbaan run mag-inom kang tubig nga naghalin sa bomba. Wara dun kami nagabuol kang tubig-irimnun sa bomba, nagabakal dun kami tubig. Ang kang una nga libre nga tubig tulad mahal pa sa irimnun nga sopdrinks nga nagapabugnaw kang tutunlan.\nKon ginahilanat kami nga magbururugto kang una, pirme lang ginabilin kanamun nga mag-inom kang duro nga tubig. Tubig ang makabulig paumpaw sa hilanat. Tulad, wara run it malimpyo nga tubig. Paano mag-ayad ang kalibutan sa nagabangag ka dya nga pilas kon wara run it tubig nga mailig para magkipot? Paano mag-ayad ang hilanat kang kalibutan kon wara it matatap sa ka na?\nAng tubig sa sapa, nga sang una isda lang ang nagalangoy tulad tana nagduru run ang nagalangoy kag nagalutaw. Basura! Duru katama nga basura ang madakop sa imo mata. Pirambato dulang ang mga isda nga bilin. Wara run it madawi ang bunit kay plastik ang matukub kang imong paun. Kabati pa takun sa mga mal-am nga kang una maski sa agi kang karbaw sa lamawan may mabuol kaw nga pataw. Tulad tana wara run gid.\nPagbisita ni Bagyo Frank pira run ka tuig ang nagligad, duru gid ang nakibot kag natingala sa natabo. Ang pag-awas kang tubig sa suba kag nanultul kang anang dalan sa mga kabalayan kag kaumhan. Duru ang wara ka panginlaman sa nagahagunos nga tubig kag daragkul nga kahoy halin sa kabukidan. Duru ang naperdi nga pananum. Duru nga kasapatan ang nagkarapatay. Duru ang mga balay nga nagkarahapay. Mayad lang nga kaagahon natabo hay kon sa gabii, sigurado, indi lang mga kasapatan ang nalunod kundi hasta pa gid ang mga tawo masunod. Duru man nga mga inadlaw ang nausik sa pagkay-ad balik kang inagyan ka baha.\nDapat pamangkuton natun ang atun kaugalinon. Ano ang akun sunod nga himuon? Sa mga nagakaratabo nga daya, indi daad kita matingala. Dapat natun daya batunon. Ang batasan bag-uhon. Magpangamuyo sa Tagtuga. Siya ang mabulig kag sigurado sa atun maulikid. Paresan kang paghimakas. Paminsarun ang responsidilidad para sa Iya nga pagbalik handa kita hay wara kita it tiempo nga gin-usik sa pagtatap kang atun nagaisahanon nga kalibutan.\nSa hilanat kang kalibutan, indi lang kuon nga patumarun natun tana paracetamol kag hambalan nga halong. Indi kita ang gamhanan. Maagi lang kita tanan sa kalibutan. Kinahanglan natun paminsaran ang pagbag-o. Ang pagbag-o indi mabatyagan kon nagaisahanun, mas mabatyagan daya sa kaduruhon. Umpisahan natun sa kaugalingon, sa pamilya kag mag-impluwensiya sa iban. Tandaan, sa hilanat nagaumpisa ang mabug-at nga balatian.\n-tapos-\nSi Gil S. Montinola bata ka mangunguma. Tumandok ka Mina kag isara ka manunudlo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/12\/02\/ginahilanat-ang-kalibutan-ni-gil-s-montinola\/","date":"2017-07-28T19:01:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-30\/segments\/1500550977093.96\/warc\/CC-MAIN-20170728183650-20170728203650-00151.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9975579381,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9975579380989075}","num_words":905,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Byahe sa tren pa-Geneva\nHalin sa Vienna, Austria, nag-tren kami paagto sa Geneva, Switzerland. Mga walo ka oras ang byahe halin Vienna paagto sa Zurich, kung sa diin nagpanaog kami kag nagsaylo sa sangka tren paagto sa Geneva, kag nagbyahe pa gid kang mga tatlo ka oras. Adbentyur sa gihapon tungud wara pa kami kaagto sa mga lugar nga dya.\nRapit lang ang estasyunan kang tren sa amun hotel sa Vienna. Sangka sakay lang sa tram. Tungud aga pa ang halin kang tren, aga man kami nag-agto sa estasyunan kang tren. Manami ang anda estasyunan hay malimpyo kag duro mga baraligyaan, parehas abi kang mga karan-an, grocery, baraligyaan kang libro kag magasin, mga bayu kag iban pa. May bayad gihapon ang kasilyas.\nGinpangita namun ang amun purungkuan. Malabug ang tren hay malawig ang byahe kag duro ang ana agyan nga mga lugar. Ang nakilala ko nga mga syudad amo ang Salzburg kag Innsbruck.\nManami ang mga nakita namun samtang nagabyahe kami. May mga bukid nga may yelo pa sa ibabaw. May mga balay-balay man sa bukid, daw parehas bala sa Baguio man sa atun. Ugaring mga daragkul gawa nga mga balay bukut ti barong-barong. Ang makita nga view daw parehas sa makita natun sa mga kalendaryo. May mga bulak sa bintana kang mga balay. May mga suba man kami nga gin-agyan, kag makita mo nga kalimpyo kang tubig. Masaku ang amun buul kang mga litrato bisan nagadalagan ang tren para makaptyur namun ang pinasahi nga views. Nag-agi man ang tren sa mga tunnels, may bugu kag labug. Madulum syempre. Kag ang talinga daw pu-ung ang pamatyagan kada agi sa tunnel.\nMay restawran man sa tren. Ang mga pasahero puede kaagto rugto sa anda nga restawran para mag-order kang pagkaun. Puede rugto mo kan-un ukon dar-un mo sa imo purungku-an. Kung kis-a ang mga staff nagalibot man nga gabaligya kag pagkaun kag irimnon, para sa mga pasahero nga tamad mag-agto sa restawran. Duro ang amun mga balun nga chichirya kag tubig. May prutas pa. Wara untat nga kaun. Ugaring kag tag-irigma daw kanami magkaun kang mainit. Nag-order kami kang sopas para may mainit nga sabaw.\nAno ang obrahun sa tren kung malawig ang byahe? Nagbalon kami kang mga barasahun – libro, magasin, puzzle. Nagturog man kung natuyo. May lugar man sa punta para sa mga bata nga gusto maglantaw kang sine. May mga bata man sa amun tren, mayad lang nga hindi sanda masabad. Kabudlay magbyahe nga may naga-hiribi nga mga bata ukon may mga wakalan nga wara untat wakal.\nManami man nga may wifi sa tren. Kungdi puede ka post kang litrato sa facebook kag magcheck kang email. Importante dya kung kinahanglan mo mag-obra samtang naga-byahe kag may ginahulat nga mensahe halin sa opisina. Ugaring kung ang byahe lagaw-lagaw lang, mayad man dya para maka-kontak sa pamilya agud hindi run mag-gasto sa text kag tawag nga roaming.\nHindi man makapoy ang byahe bisan mga onse ka oras sa tren tungud nga komportable man ang anda tren. Libre ang kasilyas. Naga-uran man sa iban nga mga lugar nga amun gin-agyan. Nagapangamuyo man kami nga mayad lang ang amun byahe, ilabi na gid sa pag-agi sa mga bukid-bukid kag naga-uran.\nPag-abot namun sa Geneva, damul ang uran. Nagpamangkot man kami sa Information kung diin nayun ang amun hostel. Paranawun lang man ugaring naga-uran. Ginpahuraw namun anay kag kang medyo nag-untat run, nagpanaw run kami. Guyud liwat ang amun bagahe. Kag natultulan namun ang amun hostel nga wara kami nadura. Nasadyahan man kami nga naka-abot run gid kami sa Geneva kag sa amun hostel agud makapahuway man kami gamay, antes maglagaw liwat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/10\/byahe-sa-tren-pa-geneva\/","date":"2017-07-28T19:01:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-30\/segments\/1500550977093.96\/warc\/CC-MAIN-20170728183650-20170728203650-00190.warc.gz","language":"krj","language_score":0.99955374,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995537400245667}","num_words":598,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Ang Bantog nga Manugtuga\" ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\nAno nga hitabo nadiskubrehan mo sa imo kabuhi ang kagamhanan kang atun Dios? Ikaw lamang makasabat kadya nga pamangkot.\nSobra 33 anyos run nga nagligad kang ginbungguan ako ka kotse. Ang kabuhi ko kadya rugya sa Maine amo ang akun ginakabig nga ikarwa nga kabuhi. Nabasa n'yo run sa mga nagligad ko nga blog ang natabo kanakun kag ang nangin epekto na kadya. Isara rugya, kag labi sa tanan, ang pagka-diskubre nga matuod may Dios nga nagapalangga kanatun.\nHasta kadya, sa adlaw-adlaw ko nga pagkabuhi, ang epekto katung aksidente. Duro nga beses diin makabuong ako ka pinggan, baso kag iba pa nga bagay nga akun makaptan. Rian buong gid kag indi mapuslan. Indi parehas kang akun nadura nga paa nga nabari, nga gintuga kang Dios, kag may pinasahi nga kinaiya, amo nga naggamit ko liwan. Bisan nabuhayan balik, nakapanaw gihapon liwan ako kag sa pagpalangga kang akun mga ginikanan kag mga abyan kag pagsarig sa Dios, nagbalik ang akun memorya. Bangud parehas sa nasulat sa Salmo, kita \"fearfully and wonderfully made.\" Bangud rugya, ang akun tagipusuon puno kang pagdayaw (Psalm 139:14).\nKun kis-a nga nasamadan kita ukun indi natun gusto ang atun lawas, parehas abi nagmal-am run ukun nagbuy-unan ukun nagraw-ay, pensarun natun nga ang atun lawas enggrande nga desinyo kang Dios. I-sentro natun ang atun atensyon sa hambal kang Ginuo, nga kita ginapalangga na kag ginadayaw. Gani sa amo nga bagay, andaman natun ang atun lawas bangud rugyan si Hesus, templo sa atun lawas. Ang atun kasakit, kasakit na man. Amo man ang kalipay.\nAng akun pangamuyo: Amay sa langit, buligi kami tanan sa pagturuk, pag-isip kag paghambal sa sulod ka mga oras kang amun pagkabuhi nga nagapasalamat kag nagadayaw sa imo desinyo. Patawara kami sa amun mga kakulangan kag tudlui kami nga makita Ikaw sa kada sirkumstasiya. Dayawun ang Dios nga Manugtuga kag Makagagahum, sa ngaran ni Hesu Kristo nga amun Ginuo, ang Bantug nga Manugbulong kag ang Balaan nga Espiritu nga magapabilin sa pag-ili-ili kanamun. Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/02\/28\/ang-bantog-nga-manugtuga-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-07-28T19:01:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-30\/segments\/1500550977093.96\/warc\/CC-MAIN-20170728183650-20170728203650-00194.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993820786,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993820786476135}","num_words":335,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.343,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bata, Bata, Naga Ikaw Nadura?\nProstitusyon, human trafficking, isara sa pinakabahul nga problema sa bilog nga kalibutan. Masami mga bata ang biktima ukon madali mabiktima. Bangud ayhan inosente pa ang mga paminsaron? Daw sa indi ako mag pati sa istorya kang sangka Africano. Nagbahol sa poder kang anang ginkilala nga mga ginikanan sa Europa. Matawhay ang pangabuhi bangud may sarang ang pamilya. Kang nagtaliwan ang nanay, ginpahalin tana kang tatay Kay kuno indi na matuod nga bata. Ginbakal lang sa Africa kag gindara sa Europa. Gingamit kang anang adoptive nga tatay para makapangasawa kang taga Europa kag makapanubli kang manggad kang asawa. Ang pobre nga bata sa masulod kang malawig nga tuig, wara nakama-an kang matuod nga istorya kang anang kabuhi. Sa diin kag kay sin-o tana naghalin? Daw sa kaangay lang nga gintakaw kana ang anang kaugalingon nga personalidad. Nagbalik sa Africa agud tultulon ang anang ginhalinan.\nNasubuan gid ako magpamati ugaring nabinagbinag ko nga maswerte gali ako. Bisan nga nagbahul ako nga wara na kilala ang nanay, wara gintago kang akon adoptive nga tatay kon sin-o ako. Ginsuportahan pa ako sa pagpangita kang ginhalinan ko.\nGinapanumdom ko ang mga kabataan nga biktima kang human trafficking kag prostitusyon. Pira ayhan kananda ang nakama-an kang andang matuod nga istorya? Pira ayhan kananda ang nagahandum nga balikan ang andang mga matuod nga pamilya? Base sa UN.Gift,ginabanta nga may 1.2 million nga mga bata ang biktima kang human trafficking sa kada tuig. May pinakamataas nga kaso sa bahin kang Asya kag Pasipiko. Masami nga pamangkot kang mga tawo, san-o ayhan matapos ang amo nga problema? Nabinagbinag ko nga samtang may kaimulon tuga kang nagahanggud nga populasyon, samtang may mga ginikanan nga wara it untat ka pamata bisan wara it ikasarang, samtang may mga bata nga indi maatipan kay raku ang mga libayon, samtang may mga ginikanan nga wara nakama-an kang andang matuod- tuod nga responsibilad, padayon lang nga magalala ang problema sa human trafficking.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/22\/bata-bata-naga-ikaw-nadura\/","date":"2017-07-28T19:00:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-30\/segments\/1500550977093.96\/warc\/CC-MAIN-20170728183650-20170728203650-00545.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9978824854,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":14,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9978824853897095}","num_words":321,"character_repetition_ratio":0.07,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.183,"stopwords_ratio":0.361,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Manami sa Lagaw\nTaga San Jose, Antique si Jigsz NS diin tana nag-eskwela hasta high school. Sa Manila nag-university, kag naka-obra sa BFAR-Iloilo, antes magbyahe pa Thailand para mag-eskuela kang masters degree. Pagkatapos rugto run nakakita kang obra sa research kag sa development, kag kang ana paraman-un. Bisan sa Thailand tana nagaistar, ginakabig na gid gihapon ang kaugalingon nga taga-Antique. Ma-blog tana kada Martes. – Pangga Gen\nRugya ako sa Stirling, Scotland, UK, halin kang Setyembre 2012. Ika-lima ko run dya nga agto rugya. Ang una kag ikarwa katong 2003 kag 2005-2006 kang gin-imawan ko ang akun bana sa ana nga PhD programme sa University of Stirling. Kang 2009 nagbalik ako hay akun run turno magtuon kang PhD sa aquaculture, pero mga darwa lang ako ka bulan nagtener para lang sa pagrehistro kag pagpreparar bilang estudyante. Parehas sa akun bana, wara man ako nagtener gid nga padayun rugya hay ang akun research site sa Thailand sa topic nga sustainability of shrimp and tilapia value chains. Gani nga paagto-pabalik ang obra ko. Kang 2011 nagbalik liwat ako rugya pero mga tatlo lang ka bulan. Kag sa kadya nga tyempo, mga lima man ako ka bulan rugya. Sa Pebrero 2013 mabalik liwan ako sa Thailand para mag-obra sa field. Kag magbalik liwat ako rugya pagkatapos kang pira ka bulan.\nManami man nga mag-agto sa iban nga lugar. Ilabi na gid kung lain sa atun nga naman-an nga pagpangabuhi tungod makadugang man sa atun nga naman-an. Ugaring kinahanglan kang baskog nga kasarig sa lawas kag ilabi na gid sa Diyos. Makabukas gid kang atun pamensarun ang realisasyon nga ang kalibutan wara nagalibot lamang sa atun nga kaugalingon. May iban man nga mga tawo sa kalibutan nga ayhan may mas mabug-at nga problema, kag may mga lugar man nga mas malain pa sangsa sa atun lugar.\nSa pihak nga bahin, makita man natun nga duro ang pwede natun matun-an kag posible nga mahimo para sa ikamayad kang atun pangabuhi, personal man ukon sa atun sosyedad. Kun kaisa may mga mayad nga sistema ukon ginawi sa iban nga lugar nga pwede man natun mahimo sa atun lugar, basta i-angay lang sa atun kultura.\nAng sara sa na-nami-an ko rugya amo ang sarakyan publiko, parehas kang bus kag tren. May oras ukon skedyul nga gina-sunod. Ga-ka-urihi man kun kaisa mga lima asta pulo ka minutos pero naga-abot man. Kun kaisa napinsar ko nga andut indi natun mahimo dya sa atun nga lugar? Nga imbes mag-usik tyempo ka hulat mag-agi ang sarakyan nga gusto mo sakyan, ma-agto lang kita sa bus stop sa tyempo nga mag-agi ang sarakyan? Amo dya daad ang manami kag makabulig man sa paglimpyo kang palibot ilabi na gid magmenos ang polusyon halin sa mga sarakyan nga indi magsagi libot-libot para mag-buol kang pasahero.\nAng isara pa amo ang sistema kang mga taxi. Dapat magtawag sa anda call center ukon ang pasahero mag-agto sa taxi stand. Indi mag-pundo ang taxi kun ginatawag mo samtang naga-maneho sa dalan.\nMay mga ginawi rugya nga daw kanami lang. Parehas abi sa mga pasahero pagsaka sa bus nagahambal kang mayad nga aga, hapon ukon gabii sa drayber, kag nagapasalamat antes manaog. Daw kanami lang kun amo kadya, ginapakita ang pag-pasalamat sa mga tawo nga nagaserbisyo sa publiko. Kag ginapauna gid anay ang pagpanaog kang pasahero antes magsaka ang bag-o nga mga pasahero. May order man sa pagsaka, kun sin-o una kanimo sa bus stop mag-abot amo man una sa pagsaka. Amo dya ginasunod kang mga lokal rugya. Pero may mga estranghero nga daw wara kama-an kari-a ukon wara naga obserbar, gusto nanda mag-una saka sa bus bisan urihi sanda kaabot.\nAmo dya ang una ko nga blog sa Balay Sugidanun. Kabay nga imawan ninyo ako sa akun nga paglagaw sa iban nga lugar, kag imaw kita magdiskubre kang mga bagay nga makabulig sa atun ika-ayong lawas sa kalibutan nga dya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/14\/ang-manami-sa-lagaw\/","date":"2017-08-19T20:41:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00369.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995062351,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995062351226807}","num_words":637,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Paskua sa Scotland\nParehas sa Pilipinas nagaselebrar man ang mga tawo rugya kang Paskua. Sa banwa, sa mga baraligyaan, sa mga panimalay, eskuelahan, opisina, simbahan. Makita ang mga dekorasyon nga mga sulo (fairy lights ang tawag nanda) kag kun ano-ano pa. Wara lang ti parol pero may mga belen man. Sa simbahan pagka-Disyembre mag-umpisa run ang ginatawag nga Advent Sunday. Kag may kandila nga ginasindihan kada Domingo kang Disyembre antes kang Paskua mismo. Antes sindihan may bersikulo sa bibliya nga ginabasa.\nSa banwa kang Stirling nagapreparar man ang anda munisipyo kang mga dekorasyon parehas kang Christmas tree sa tunga kang gina-agyan kang mga tawo marapit sa mga baraligyaan. Pagkatapos may mga sulo man nga nagabiritay sa palibot kang banwa nga may lain-lain nga kolor kag porma. Kang Nobyembre opisyal nga ginpasiga ang mga sulo kang Christmas tree kag sa palibot kang banwa.\nAng isara pa gid kang anda atraksyon amo ang pag-abot kang tuud-tuud nga reindeer. Kun sa Pilipinas makita ta lang ang reindeer sa mga sine kag litrato. Rugya may tuud-tuud gid sanda nga ginadara sa banwa halin sa uma. Duro nga mga tawo ang naga-agto ilabi na gid ang may mga bata para makita ang pag-abot kang reindeer kag pagpasiga kang sulo. Amo run dya ang umpisa kang andang selebrasyon kang Paskua.\nMay rugyan man sanda nga grotto ni Santa Claus sa sulud kang mall. Ang mga bata nagapapiktyur kay Santa Claus. Naga-agwanta sanda ka pila para lang sa litrato nga dya. Ang mga ginikanan pasensyoso man sa paghulat. Masaku man ang baklanay kang mga regalo.\nAng mga restawran nagapakig-unong man sa pagselebrar. May ginatawag sanda nga Christmas lunch kag dinner. Kalabanan kang mga tawo sa opisina, eskuelahan kag mga grupo-grupo naga-agto sa mga restawran antes magbulagay sa bakasyon. Kag rugto sanda mag-irimaw kaun sa igma ukon panihapon. Masadya man. Luwas sa mga pagkaun – starter, mayor nga putahe, panyam-is, kag kape ukon tsa, puede man ka pili kang iban nga mga irimnun. Sa iban nga ugar may rugyan man nga Christmas party kung sa diin may saot-saot, may pasipal, kag syempre mga pagkaun kag inum-inum.\nLuwas sa mga pagkaun kag irimnun, may Christmas cracker man. Bukut tana dya ti pagkaun kundi daw sipal-sipal lang. Ang korte na daw bahul nga putos kang dolce. Sa sulud may korona nga papel, may siripalan ukon gamay nga butang sa balay ukon opisina, tapos may mga jokes, pamangkot, paktakun ukon mga binalaybay nga nakasulat sa papel. Ginabuksan dya antes magkaun samtang nagahulat mag-abot ang pagkaun. Darwa ka tawo kinahanglan magbukas tungud dapat ang darwa ka punta kang cracker butungun para maglupok ang gamay nga pulbura sa sulod. Sa sulud makita ang mga ginmitlang ko kaina nga mga bagay. Ang korona nga papel suksukun habang nagakaun. Kag basahun kun ano ang nakasulat sa papel. Makadugang man dya sa kasadya kang pagkirita-ay kag irimaway.\nSa mga syudad may mas bahul pa gid sanda nga selebrasyon, parehas abi kang Christmas Market. Daw perya kun sa atun. Halin dya sa tradisyon nga German Christmas market, kun sa diin mga produkto kang Germany ukon Alemanya ginadara kag baligya rugya. Sa kadya nga mga panahon, ang iban man nga mga lugar sa Europa nagabaligya man kang anda produkto rugya. Duro ang mga bagay-bagay nga makita kag mabakal, kag may mga pasipal man ilabi na gid sa mga bata. Parehas kang ferris wheel, baroto-baroto, tren-tren, tira-tira, bola sa tubig, kag ice skating.\nKalabanan man sa mga tawo nagabutang kang Christmas tree sa anda mga balay. Bisan may mga plastic nga baligya, mas duro pa gihapon naga-usar kang tuud-tuud nga tanum. May mga uma nga amo dya ang anda negosyo. Nagapatubo sanda kang mga puno kag ibaligya pagrapit run ang Christmas. Ang mga tawo naga-agto gid sa mga baraligyaan sa mga uma kag garden centres para magbakal kang tuud-tuud nga kahoy para sa Paskua. Kun sa Pilipinas, Setyembre pa lamang naga dekorar run kita, rugya tana mga sanka semana antes kang Paskua ilabi na gid kun ang tuud-tuud nga tanum ang gamitun. Tungud malaya man ang mga dahon ukon nagataktak pagkatapos mga darwa ka semana.\nSa simbahan, masadya man ang selebrasyon. Amo gid dya ang pinakamasadya tungud nakaintindi ang mga tumuluo kun andut may Paskua. Nagakalipay kag nagapasalamat kita sa Ginoo sa ana gintugro nga regalo kanatun, ang kaluwasan kay Kristo Hesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/28\/ang-paskua-sa-scotland\/","date":"2017-08-19T20:44:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00390.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9992173314,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9992173314094543}","num_words":713,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagbisita ni Kiko\nKang nagligad nga bakasyon, nag-bisita tana rugya kanakun. Mayad run lang nga rugya tana hay may imaw ako. Ang amun eskuelahan nagsarado halin kang Christmas asta bag-ong tuig, mga darwa ka semana gid. Luwas pa dyan karia, tungod bakasyon, ang iskedyul kang bus ginsunod ang Sabado nga iskedyul. Malaka lang ang byahe, kag may apat pa ka adlaw nga wara gid ti bus tungod sa Paskua (25-26 Disyembre) kag Bag-ong tuig (1-2 Enero). Sa kanamun nga mga estranghero, limitado ang amun lagaw kun wara ti bus. Ilabi na gid nga naga-estar ako sa sagwa kang banwa. Gani nasadyahan ako nga may imaw ako sa mga tyempo nga to nga daw kaluya kag kalinung ang palibot. Luwas pa nga tyempo kang tag-ramig, ang mga tawo nagabukot lang sa anda balay ukon nag-byahe sa iban nga lugar nga mainit. Daw nadura man ang akun kaluya kag kahidlaw hay may imaw ako nga ma-istorya – aga, hapon kag gabii. Nasadyahan man ako nga may imaw ako maglagaw-lagaw kag magkaun kang akun ginraha ukon di gani sa mga karan-an sa sagwa. Bisan tuod nga naanad man ako mag-isahanon, kag may mga abyan man rugya, pero lain gid tana nga ang esposo mo ang imo imaw. Tungod amo ra tana ang desinyo kang Gino-o nga mag-imaw ang bana kag sawa, gani nga kun marayu sanda sa sara kag sara, daw kakulang gid ang pagpangabuhi.\nSa amun pag lagaw-lagaw rugya duro man amun gin-agtunan nga hindi ko ma-agtunan kung ako lang isara. Parehas abi kang anda nga sinehan, kun sa diin ginsaylo nanda sa lugar sa likod kang estasyon kang tren. Kang una may gamay sanda nga sinehan rugto sa tunga kang banwa kun sa diin hulas lang agtunan. Ang bag-o nga lugar sa banwa man gihapon ugaring wara ti bus nga naga-agi direkta. Kinahanglan maglaktud sa overpass para makasaylo sa pihak nga karsada. Tapos paranawun pa kun sa diin mag-agi sa sangka bakante nga lote. Daw kaharadluk panawun kung naga-isarahanun ilabi na gid kun madulom.\nModerno man ang anda sinehan. Sa tiketan pa lamang, wara ti may nagabaligya nga tawo. Sa vending machine ang pagbakal kang ticket. Touch screen. Pili-un mo ang sine nga gusto mo sa may screen, ang oras nga gusto mo, kun pira kabilog nga tiket, kag kug ano nga klase kang tiket, parehas abi kung bata, estudyante, teen-edyer, adult, mal-am, pamilya (2 ka bata kag 2 ka adult). Lain-lain ang presyo depende sa kun ano ang imo istatus. Pagkatapos pili-un kun diin gusto mo magpungko, kag pag-ka-gwa kang presyo, magbayad paagi sa debit\/credit card. Pagkatapos mabaton ang detalye kang card kag ma-aprub ang bayad, ang tiket maggwa sa machine.\nLuwas sa lantaw sine, naglagaw man kami sa mga marapit nga syudad parehas kang Edinburgh kag Glasgow. Ang Edinburgh ang kapital kang Scotland kag ang sentro kang gobyerno. Ginakilala man ang Edinburgh nga sentro kang mga bagay nga related sa arts. Ang Glasgow ginakilala nga sentro kang negosyo kang Scotland. Tren ang ginasakyan namun mag-agto sa mga syudad nga dya, bisan may bus man. Mas na-nami-an kami magsakay sa tren tungod mas komportable pero mas mahal gawa ang plete. Nasadyahan man kami sa amun paglagaw. Duro amun mga nakita. Ang masadya hay gin-usar namun ang GPS sa cellphone para matultulan ang mga lugar, parehas abi kun sa diin kami magkaun, kag kung paano magbalik sa istasyon kang tren.\nKada adlaw naga-panaw-panaw man kami sa palibot. Kang Christmas kag bag-ong tuig, nagsirak man ang adlaw bisan maramig. Sarado ang mga baraligyaan bisan supermarket. Mga pira lang kabilog ang nagalagaw. Kalabanan mga may ayam nga ginalagaw nanda. Mga tawo nga nasug-alaw namun naga-greet man kang Happy Christmas kag Happy New year! Bisan indi namun kilala, te nasadyahan man kami sa amun paglagaw-lagaw. Kag ka-kyut kang mga ayam.\nUgaring samtang nagadalagan ang mga inadlaw nag-abot gid ang tyempo nga tapos run ang bakasyon. Daw naluyahan man kami kun pinsarun nga mapanaw run balik si Kiko sa Thailand kag ako mabilin rugya. Ginhatud ko tana sa airport, kag pagbalik ko sa akun gina-istaran nabatyagan ko gid ang kaluya tungod tama kalinung ang palibot. Man-an ko nga maintindihan kang halos tanan ang baratyagun nga dya.\nSa tunga kang akun kaluya nagpasalamat man ako sa Ginoo nga gintugruan na kami kang tyempo mag-imaway ilabi na gid sa nagligad nga darwa ka semana nga gina-konsiderar kang mga estranghero nga mga estudyante rugya nga \"pinakaluya\". Ginapinsar ko na lamang nga sa sangka bulan manugpauli man ako sa Thailand.\nNag-umpisa run ang akun countdown.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/18\/ang-pagbisita-ni-kiko\/","date":"2017-08-19T20:43:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00425.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999361217,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":29,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993612170219421}","num_words":742,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.341,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Politically-Incorrect nga Uran\nSuno sa nabatian ko sa mga mal-am kauna, kon baskug ang bundak kang uran pero dali lang kag maghuraw dayon, laki kuno ria. Kon nagamantener ang pagtupa kag sige-sige lang nga daw wara't katapusan, binabayi kuno. Nagkirinadlaw ang akun mga kaopisina. Sangka imaw ko nga bayi nagmuno: abaw ti, ka-negatibo kang paglantaw sa bayi kon amo. Antes ako makasabat kag makaumpisa kang mini-lecture parte sa pagkadominante kang bayi sa panahon kang ang nagapanguna kauna sa atun isla amo ang mga bayi nga babaylan, gin-unahan ako kang amun biostatistician nga laki ka sabat. Kuon na: ang bag-ong henerasyon kadya may lain nga perspektibo ukon paglantaw sa mga bagay-bagay kon ikumparar sa henerasyon kato kang atun mga mal-am. Dayon nag-istorya tana parte sa lola na nga kon kaisa kuno may ginapanghambal nga kon usisaun ayhan makuon natun nga \"racist\" sa kadya nga panahon pero wara na ria ginahungud kag wara't malisya. Sa panahon ni lola na kato, nagakadlaw lang ang makabati pero sa kadya, ayhan makasakit kang baratyagun bangud bukut \"politically correct\".\nMalawid, masiuk ang istorya kang \"political correctness\" kag indi ako magtiraw sa pagpaathag. Mabasahan ria ninyo online kon interesado kamo magkatkat. Wara ko matandaan kon ano nga dekada dya nga termino nangin household term. Ang akun lang natandaan amo nga nasadyahan gid ako kato (kag hasta kadya) magbasa kang satire ni James Finn Garner (ginbalhag kang 1994), \"Politically Correct Bedtime Stories: Modern Tales for Our Life and Times\".\nKasan-o gid bala ang katawhan ukon ang atun henerasyon nag-umpisa nga nangin sensitibo sa mga pamatyag kang iba'ng tawo, grupo, rasa, gender ukon kultura? Ang pagka-politically correct bala isara ka pagpabutyag kang empathy ukon dalum nga pagbatyag kag pagbutang kang atun kaugalingun sa sitwasyon kang atun isigkatawo? Isara ayhan dya ka produkto lamang kang media ukon natural nga paraabuton kag pagadangatan sa socio-cultural evolution kang sangka grupo ukon sosyedad? Kunsensya\/tagabantay bala dya kang moralidad ukon isara sa mga produkto kang pagbalhin, pagtubo kag pag-ugwad kang sibilisado nga kalibutan?\nMakahambal man kita nga sa sobra natun ka halung ukon andam, kon kis-a nakurong run kita sa dya'ng politically correct nga mga taraksan. Masinggit ang mga artist: diin run ang kahilwayan sa pagpabutyag kang nagabaha nga baratyagun kag nagaarawas nga mga panghuna-huna kon ipaagi sa mapino nga saraan kang political correctness? Kita nagaandam kon ano ang ihambal, isulat ukon i-drawing bangud basi politically incorrect kita kag mapaaway, mawad-an ka obra, makasuhan ukon matupa kita sa presohan. Ang artistic license naglus-aw hasta nga napara sa imahinasyon nga ginahigtan kang political correctness.\nAng tinaga una gid man nga gingamit sa pamulitika. Sa urihi gingamit ang termino sa pagsakdag kang ginatawag nanda nga multiculturalism. Ang pagsakup kag pagbaton kang nanarisari nga mga grupo, sekta, gender ukon kultura ginpaagi sa lengwahe kag bokabularyo nga neutral – wara ti diskriminasyon, wara ti may ginapakanaba. Ugaring kon kamatuoran ang pagahambalan, mabudlay ang pagpili kang neutral nga bokabularyo. Gani importante ang context ukon sitwasyon sa atun pagpahayag kang matuod-tuod. Pareho abi kon naigu ang imo rasa sa karadlawan nga istorya kang komedyante, pasakaan mo bala ka kaso? Batunon mo gid lang hay una sa tanan, nagbakal ikaw ka tiket kang komedyante nga nagabantugan sa pagpuntirya ka nagakalain-lain nga mga pangginawi kang mga rasa. Ikarwa, sakit batunon pero tuod gid man gali ang obserbasyon parte sa imo rasa. Sa amo dya nga linya sarang natun mahambal nga ang political correctness kamatuoran nga ginaputos sa gamay nga kabutigan ukon kis-a karadlawan man agud sarang ipabutyag sa publiko. Pero bisan pa, may mga sitwasyon nga malabuhok gid lang ang nagaseparar kang political correctness kag huyap, tapungol ukon kaso.\nAtun balikan ang uran. Kon ginpaanggid ka mga mal-am ang sahi ka uran sa pagkabayi ukon pagkalaki, ria bangud anda napanilagan kag napamatud-an nanda sa anda'ng pagpangabuhi. Kon sa kar-on nga panuruk kag taraksan, abtik kita sa paghusga nga sexist, discriminatory kag negatibo ang pagkabig nanda sa kababainhan. Pero kon usisaun, naigu gid nanda ang sentro kang sangka isyu nga masami ginatago ukon ginahutik: ang atun sekswalidad. Panulay nga uran pero ang atun mga mal-am nagtangra man lang sa langit kag naggamit kang anda'ng sentido kumon. Ang anda'ng pag-usar ka uran sa pagpaathag kang kinatuhay kang bayi sa laki konkreta nga obserbasyon kag nagapatimaan kang suud nga pagkilala nanda kang anda'ng lawas.\nPasayluha lang ninyo ako hay basi nangin politically incorrect man ako sa pagkatkat kang pinasahi nga istorya kang uran halin sa mga mal-am. Makadlaw man kita kag maghusga pero indi bala, tuod gid man?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/13\/ang-politically-incorrect-nga-uran\/","date":"2017-08-19T20:42:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00426.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9984883666,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9984883666038513}","num_words":742,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.313,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Amsterdam kag The Hague'\nAng amun byahe halin Geneva paagto sa Amsterdam, The Netherlands matawhay lang. Nag-tren kami halin sa syudad kang Geneva paagto sa anda nga airport. Kadasig lang man. Ang anda international airport nagatindug sa lupa kang Switzerland kag France. Nagpila kami para magcheck-in. Labug-labug ang pila tungud duro ang nagabakasyon sa bulan kang Hulyo. Sa Europa, halin Hunyo asta Agosto ang mga bulan nga nagabakasyon ang kalabanan kang mga tawo. Manami ang tyempo kag daw kasadya lang. Gabii run kami nag-abot sa Amsterdam Schipol Airport. Dayon kami agto estasyunan kang tren para magbakal kang amun tiket paagto sa The Hague. Hulas lang man ang anda patakaran sa pagsakay sa tren halin sa airport tungud may estasyunan sa idalum lang kang airport mismo. Naka-abot kami sa The Hague kag ginpangita namun ang amun hotel. Manami kag comportable. Nakapahuway kami kang mayad. Naga-uran-uran man gawa.\nPagka-aga nagpamahaw kami kag manamit man ang anda pagkaun. May sangka Pinoy man nga naga-obra rugto kag nagpakilala man tana kanamun kag nakipag—istorya. Ginlibot namun ang syudad paagi sa pagpanaw-panaw kag pagsakay sa tram. Nag-agto kami sa Madurodam kung sa diin makita ang mga lugar kag mga bilding kang Netherlands nga magagmay. Nami man maglibot-libot rugto. Pagkatapos nagsakay kami kang tram paagto sa baybay, sa Schevenigen. Rugto kami nag-igma sa sangka restoran sa binit kang baybay. Buhay lang ang amun hulat. Gani nasaraduhan kami sa sunod namun nga dapat agtunan, ang Delft blue factory. Nagbalik run lang kami sa The Hague liwat.\nPagkasunod nga aga nag-libot kami sa syudad kang Amsterdam. Ang una namun ginhimo amo ang magsakay sa baroto kag maglibot sa mga kanal kang syudad. Duro ang mga kanal palibot sa syudad kag duro man nga mga istorya parte sa mga balay, bilding, tulay kag karsada nga naga-angut sa mga kanal. Lain man nga perspektibo ang imo makita kung naga-turuk ikaw halin sa kanal, samtang nagapamati sa gina-istorya kang tour guide. May mga karadlawan kag may mga masubu. Daw katawhay lang kung nagapungko ikaw sa baroto kag magturuk sa babaw sa mga karsada nga duro-duro tawo nga naga-dali magpanaw sa anda nga orobrahun.\nPagkatapos kang libot namun sa kanal, nagbyahe kami paagto sa sangka lugar nga naga-himo kang smoked eel. Nagpangape man kami rugto kag nagtiraw man kang smoked eel. May kanal man sa lugar nga dya, tungud kaduro lang kang kanal sa Netherlands, ilabi nag id sa Amsterdam, tungud sa anda nga lugar nga dapat kontrolon ang saka-panaug kang tubig agud hindi magbaha parehas kang nagligad nga mga tinuig.\nAng sunod namun nga gin-agtunan amo ang may windmill kag ang mga ginahimuan kang keso kag sapatos nga kahoy. Manami man tungud makita ang katandus kang mga tawo kang una. Hasta kadya may mga windmill nga ginausar, ugaring ang iban moderno run ang disenyo. Interesado man kami maglantaw kang paghimo kang keso. Manami pa tungud puede magtiraw-tiraw kang lain-lain nga klase kang keso. Ang sapatos nga kahoy sangka simbolo kang Netherlands. Ginagamit dya kang mga mangunguma kag mga iban nga obrador agud maproteksyonan ang anda mga kahig kung naga obra sanda sa uma ukon sa planta. Gamay run lang ang naga-gamit kadya, ugaring milyones pa gihapon ang anda ginahimo tungud sa mga turista nga nagabakal kadya bilang souvenir.\nPagbalik namun sa hotel, nagpahuway kami kag nag-umpisa run empake tungud magpa-uli na kami. Masadya man ang amun paglibot sa mga syudad sa Europa. Nakita namun ang lain-lain nga pagsinarayo kang mga tawo. Masadya maglagaw kung may mga imaw. Gani pag-bulaganay run namun sa airport, daw nasubuan man kami, tungud mabuhayan ruman siguro asta magkitaay kami liwat kanga kun bugto kag mga amiga.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/11\/19\/amsterdam-kag-the-hague\/","date":"2017-08-19T20:38:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00428.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997664094,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":32,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997664093971252}","num_words":599,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Winnie Noodles ni Mama Pat kag ang Akun Pan de Coco kag Iba pa\nNapaambit ko kaninyo ka isarang Biyernes ang recipe kang lasagna nga gintugro ka akun ugangan nga laki, si Papa Jim. Ang akun ugangan nga baye, si Mama Pat, may recipe man nga ginraha kag ginpakaun sa mga bata kang una nanda gid nga pagbisita kanamun sa Colorado Springs. Gintugro na man dya kanakun kag Winnie Noodles ang ngaran kadyang recipe. Nagustohan gid dya kang akun bana kag mga bata kag mahulas, madali lang lutuon kag indi pa magasto. Pasensiya indi ko makita sa files ko ang letrato. Sa kaduruhon abi kang mga letrato. Nami man daad kon makita ninyo.\nAmo dya ay ang recipe:\nWinnie Noodles\nIngredients:\n1 Tablespoon margarine\n6 Hotdogs\n2 cups Ketchup\n2 Tablespoon Mustard\n½ cup brown sugar\nBox of elbow Macaroni noodles – cook according to direction\nProcedure:\nIn a saucepan melt margarine in medium high\nAdd hotdogs and cook lightly brown – both sides\nPour mixture (ketchup, mustard & brown sugar) over hot dogs\nIn low heat – Simmer until bubbly warm\nSide dish – elbow macaroni noodles\nDuro lang nga recipe ang gintugro kang akun ugangan nga baye. Amo man ang bayaw ko nga baye nga si Patsy. Gintugruan na ako ka recipe book nga Medaphis Is Cooking kay rugya ang recipe ka mga pagkaun nga Pilipino kag Hawaiian kag iba pa nga gintipon kang mga estudyante kang Lewiston High School nga ana ginatudloan.\nGapasalamat man gid ako sa akun mga in-laws sa pagpaambit kanakun ka mga recipe nga hasta kadya akun man gid ginagamit. Halin katu kon makita ko ang mga letrato ka mga pagkaun, dya maisip ko man nga gusto ko irahaun kag ihanda para sa akun pamilya. Siyempre indi madura ang akun kahidlaw sa mga pagkaun nga Pilipino ilabi na gid ang mga uga kag baog, lamayo, sapsap kag iba pa nga makapalaway kanakun. Bisan pa nga ako lang ang makaun nga gaisarahanun. Kon kaisa makaraha ako doble: iba ang para kananda, iba man ang para kanakun. Pero kon kaisa ang una nga maubos lagi ang baog kon maraha ko gina-snacks lamang ria ka mga bata.\nPandesal, pan de coco kag iba pa nga mga klase kang tinapay ginatirawan ko gid rahaun kag nagustuhan man ka mga bata kon may party kag holiday. Sa mga pagtiripunan ka pamilya, amo dya akun handa.\nHamak timo nga kadya rugya kami sa Maine, makagastos ako kulang o sobra $300 sa Asian Market. Isara pa rayu ako sa amo nga lugar. 1 ½ hrs pa ang distansya gani hurungdun kag ginaplanuhan gid ang pag-agto sa pagpamakal ka mga nahidlawan nga mga karan-unun halin sa laswa, prutas, dilata, frozen kag preska nga mga ginakahidlawan. Kag ang darwa sa indi madura sa akun listahan ang lumpia wrappers kag sinako kang jasmine rice.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/13\/ang-winnie-noodles-ni-mama-pat-kag-ang-akun-pan-de-coco-kag-iba-pa\/","date":"2017-08-22T09:18:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00416.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9974468946,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9974468946456909}","num_words":458,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.299,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Ang pagpromisa\" ni Elma 'Nenen' Ayson-Mckeown\nGod made the promise . . .\nsaying, \"I will surely bless you and\nI will surely multiply you.\"\n-Hebrews 6:13-14 Bisan ang gamay nga bata pareho ka akun ginabantayan nga si Wyatt Eco Blier makaintiendi kang tawag nga pagpromisa. Naintiendihan na nga dya dapat tumanun kay kon indi matuman, indi run pagasarigan pa sa sunod.\nKon kamo nag-promisahay nga darwa, dya dapat amligan gid kag pagatumanun. Kay man kalipay ang mabatyagan kag mapadayon nga masarigan ikaw sa imo ginpromisa. Isipun mo anay kamayad ang amo nga bagay bag-o magpromisa kon bala masarangan mo nga tumanun kag kon indi gani masarangan, indi ikaw maghambal ka ipromisa mo. Indi lamang sa materyal nga bagay kundi amo man sa espirituhanun nga bagay dapat mahimo nga sa pihak kag pihak magkabagay; matugruan ka paghangup ang pagpromisa.\nAng pagpromisa isara ka napito nga tinaga kaimaw ang paghigugma, pagpatawad, pagrespeto, pagpakamaayo, pagtuo kag pagsimba iririmaw ang tagsa ka miembro ka panimalay. Dya nagabunga kang kalinong, kalipay kag kaginhawaan sa sulod ka panimalay. Labaw sa tanan, makita ang paghigugma.\nAng nagpromisa kon matuman makatugro kasadya sa isara ka ginpangakuan. Apang dya makarangga man gid ka panimalay kon ang pagpangako indi natuman kag nadura man ang paghigugma, pagsarig, pagrespeto kag pagpatawad. Ang bunga: wara it kalinungan kag kasadya kundi away lamang, maaslum kag mapait pa.\nGani importante man gid dya nga tinaga kon dya ginahimo. Kon indi nahimo, pasensiyaha na lang kay may adlaw pa nga masunod, matuman man gid rian ang pagpromisa nga may paghigugma. Maghulat na lang nga mapasensiyahun nga may pagpatawad, di bala?\nAng Bibliya, tinaga kang Dios kag dya gamhanan kag makabaylo kang kabuhi ka tawo. Ang promisa kang Dios gaumpisa nasulat sa 2 Timothy 3:16 diin nasugid nga ang tanan nga sinulat sa Bibliya gintugruan inspirasyon kang Dios. Ang dya nga promisa kang Dios kanatun makatugro kaaraman. Matun-an nga ang mga tinaga ka Bibliya naghalin Kana. Ang Bibliya nga amo ang Balaan nga Libro kang Dios atun mabasahan ang duro nga mga promisa nga nasulat kag ang iba gani nabalay run sa atun mga tagipusuon kag mga isip. Kon atun lamang mabuksan ang atun mga tagipusuon duro lamang nga mga tinaga sa promisa nga pwede natun madara, magamit, kag makabulig kada adlaw -adlaw sa atun pagkabuhi rugya sa kalibutan.\nDya ang iban nga mga ginpromisa kang atun Dios. Akun dya ginapa-ambit kag mabasahan sa Isaiah 41:10: \"Indi ikaw ma-discourage, indi ikaw magkahadluk kay Ako ang imo Dios kaimaw mo pirme.\" Sa 2 Peter 1:4 \"And because of his glory and excellence, he has given us great and precious promises. These are the promises that enable you to share his divine nature and escape the world's corruption caused by human desires.\" Dya akun gid nagustuhan, ang nasulat sa Jeremiah 29:11: \"For I know the plans I have for you,\" says the Lord. \"They are plans for good and not for disaster, to give you a future and a hope\" kag sa Matthew 11:28-29: \"Come to me, all you who are weary and burdened, and I will give you rest. Take my yoke upon you and learn from me, for I am gentle and humble in heart, and you will find rest for your souls.\"\nDuro pa nga mga promisa kang Dios para kanatun. Gani indi gid magdura ka paglaum kag tindugan natun ang mga promisa kang atun Mahal nga Dios nga may Pagtuo.\nMay kanta nga nagustuhan ko kantahun. Kanami lang ka lyrics na:\nStanding on the promises I cannot fall,\nListening every moment to the Spirit's call\nResting in my Savior as my all in all,\nStanding on the promises of God.\nNagatindug 'kaw bala sa promisa kang Dios kadya nga adlaw?\nIkaw lamang makasabat kadya nga pamangkutanun.\nAng tinaga nga may garantiya ginsulat kag ginpirmahan kang Makaako mismo, sa diin gindeklarar nga Ana pagahimuon ukon indi pagahimuon nga mga bagay. Ang Dios lamang ang makakontrol kang tanan. Sa kalibutan nga duro ang mga butigon, magnanakaw, con-artist kag iba pa. Nagapahaganhagan batyagun nga may Dios nga atun masarigan gid. Indi pareho ka mga politiko nga nagpangako sa kay kon sin-o nga ginpangakoan para lamang botohun.\nAng wara nagamara nga paglaum kag mga ginadamgo, ang mga mayad kag manami nga huni, may gahum nga tinaga kag dya may pagpabatyag nga may kainit sa bug-os mo nga kalawasan, ay ang mga promisa. Ang pagpromisa nga may katumanan kag may paghigugma labaw sa tanan. Salamat kag dayawun ang Ginuo. Happy Valentine's Day sa tanan!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/02\/14\/ang-pagpromisa-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-22T09:17:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00416.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9252764583,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9252764582633972, \"hil_Latn_score\": 0.07365196943283081}","num_words":734,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.287,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.984,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sipal kang Baba\nMahambal ko nga ang akun paghamtung bilang manunulat nasandig sa mga gintun-an, nabasahan kag gindiskusyunan sa eskwelahan. Bukut duna sa atun kultura dya'ng mga parasandigan nga laban nagasunod kang mga modelo kang panulatan sa Ingles. Pero bisan pa, bangud pinakatul-an ukon basic nga mga konsepto, akun man dya gingamit nga barasehan sa pagsulat ka mga binalaybay, istorya, panaysayun kag iban pa sa tumanduk nga pulong. Pero indi madura ang pagpamangkot: may atun man ayhan nga mga tradisyon kag parasandigan nga matawag natun duna ukon tumanduk sa atun kultura?\nSa akun pag-umpisa kato sulat kang binalaybay sa Kinaray-a, akun nasapwan nga may pinanubli gid man kita nga duna nga mga pagsurondan sa atun pagbalay ka mga tinaga. Sa atun kultura laban ang hambal kag urihi run lang ang pagsulat, gani ang dya'ng duna nga mga parasandigan naghalin sa atun oral traditions ukon mga harambalun nga kang atun mga mal-am pareho kang mga paktakun, luwa, kag mga sipal kang pagsunloganay kang kita mga bata-gamay pa.\nPagsunloganay\nWara natun dya nataw-an ka seryoso nga paglantaw pero dya'ng mga sipal sa hambal ayhan amo ang isara sa mga barasehan kang atun pagbinalaybay. Bukut mayad nga pamatasan ang pagsunlog kapin pa sa mga may diperensya sa kalawasan ugaring masami gid dya nga nagakatabo sa kabataan, pareho abi ka pagsunlog sa abyan ta nga may pal-ak:\nAno nagasiling, espeho sa dingding\nano nagabadlak, ulo ni Kulas pal-ak.\nUkon ang pagsunlog sa dayaun ta nga imaw sa pityaw nga si Jose:\nJose, Jose kamansi, latay-latay sa buri\nNahulog sa awang, sinalu ka aswang\nSipal dya tuod sa baba pero para sa bata, manami pamatian ang paghambal ka gasinantu (rhyme) nga mga tinaga, dara tukap-tukap ka mga alima, pagtumbo-tumbo ukon paglumpat-lumpat. Ang mga naka-workshop ukon nakatuon kang pagsulat abtik sa paghambal nga ang binalaybay bukut lamang sa pagpasunod kang nagasinantuanay nga mga tinaga. Matuod, pero sa sangka sipal kang pagsunlog nga d'ya napakita ang duna nga paghangup kang sangka importante nga konsepto: ang pagpili ka mga tinaga nga ginbalay agud ipabutyag ang sangka bugu pero kumpleto nga istorya ukon hitabo.\nSarang man singgitan lang si Kulas nga \"pal-akun\" ukon diretsuhon ka hambal nga \"abaw, ang pal-ak mo kitaun gid.\" Pero ang pagpili kang espiho nga nagasiling nagapatimaan nga ang nagasunlog kamaan kang konsepto kang pagpaanggid(metaphor). Sa kaso ni Jose, laban bukun man ti kamansi ang apelyido na ugaring nami ang pagsantu. Wara man ginpalatay si Jose sa kawayan ukon niyog kag tungud nagaugut ang nagasunlog, ginhulog na gid sa awang kag ginpasalu pa sa aswang.\nMakuon kita, ti raad tanan nga bata nagabinalaybay run kadya e. Matuod, bukut tanan nangin manunulat ugaring gusto ko lang balikan, ukayun kag ipakita nga sa atun kultura may rugyan gid man nga duna nga mga parasandigan ukon barasehan kon andut nahulog ang atun buut kag panghunahuna sa pagsulat ka binalaybay sa tumanduk nga hambal.\nPaktakun\nApat ang kahig kon aga,\nkon hapon darwa\nKon gabii, tatlo,\nano abi, pakta\nHalin sa Norte hasta sa Sur kang Antique, akun nabatian dya'ng paktakun nga nagapakita kang tawo kag ang ana'ng pagtubo halin sa pagkabata nga nagakamang hasta sa pagkamal-am nga nagasungkod. Akun dya masumalang liwan sa literature class, ang bantog nga \"riddle of the Sphinx\" nga napakut ni Haring Oedipus sa trahedya nga sinulat ni Sophocles.\nSa akun ikaapat nga tuig sa UP Visayas, maswerte kami nga nangin maestra namun si Chancellor Dionisia A. Rola sa klase nga Literary Research Writing. Nataw-an kami ka pinasahi nga eksperyensya sa pagtalupangud, pagtipon kag pagtuon nahanungud sa folklore kang isla Panay. Ginpamangkot kami kato ni Prof. Rola kon diin kami naghalin nga mga banwa ukon parte kang Panay. Ang mga magkasimanwa ginbutang na sa sangka grupo. Tatlo kami nga mga taga-Antique sa grupo nga gin-imawan kang taga-Silay kag taga-Jaro. May grupo nga nagtipon ka mga sugidanun parte sa aswang pero ang amun ginpili amo ang mga paktakun nga nangin undergraduate thesis kang amun grupo.\nAng mga paktakun sarang makuon nga pinakaathag nga patimaan kang pagkasampatun natun sa pagkilala kang mga bagay sa atun palibot, halin sa parte ka lawas, paagto sa mga gamit sa sulud-balay kag hasta sa mga tanum kag kasapatan kag kalangitan. Nagausar ang mga paktakun kang pagpasantu ka mga tinaga kag mga paraanggidan nga ginbalay sa darwa tubtub apat ka linya ka mga tinaga. Kaduro ka mga paktakun nga ang paraanggidan amo ang mga parte ka lawas. Daw indi mabatas nga mitlangun sa publiko ugaring ginabaton sa mga okasyon pareho kang bilasyon tungud sa porma nga paktakun (\"paktakun license\"?) kag ginahimo nga karadlawan.\nKon pirmi ginagamit ukon kinahanglanun gid sa sulud ka balay, laban may paktakun parte sa amo ra nga bagay. Pareho abi ka tarayhup nga may paktakun nga nagahinambit kang parte ka lawas ni tatay mo nga nagaligid-ligid kuno sa abo. Ginagamit ang tarayhup sa adlaw-adlaw nga tanan sa paghuyup kang kalayo agud magkudut sa kahoy kag madaigan ang ginaluto sa dapog. Kadya nga paniyempo, indi run basi kakilala ang mga bata ka tarayhup bangud gas, electric ukon propane ang gatong nga ginausar sa pagluto. Ayhan nadura run sa bokabularyo kang mga kabataan kar-on ang tarayhup kag basi pati man ang dapog bangud wara run ginagamit sa sulud-balay. Tungud wara't kapuslanan, amat-amat nga mawad-an man dya ka lugar sa kultural nga ihibalo ukon consciousness kang mga tumanduk. Pareho man ang kaso kang kayug nga naduraan kang papel sa pag-ani tungud garab run ang ginagamit.\nSa sobra sangka tuig nga pagtipon kag pagtuon ka mga paktakun kang Antique, mahambal ko nga amo dya ang isara sa atun mga duna'ng manggad, sangka tuburan nga sarang sag-uban ka inspirasyon ka mga mamalaybay kag manunulat. Makita ang kaaram kang atun mga mal-am sa paktakun ka gang pag-usar nanda kang anda'ng mga mata kag utok sa pag-obserbar kag pagbalay ka mga tinaga. Bilang sangka sipal, ang paktakun nagapanghangkat sa ikasarang kang utok kang nagapapakut kag manugpakut.\nWara ako naglakut kang mga luwa rugya bangud gamay lang ang akun nadumduman kag ang akun nahawidan daw mayha man ako magbutang rugya hay basi karaan ako ka Tagbalay. Pero ang akun matugda sa mga manunulat kang Kinaray-a amo nga may ginpanubli kita nga surundan sa panulatan kag ria halin sa baba kang atun mga mal-am. Kon indi natun pag-ukayun, tun-an kag sulatun, basi malipatan man ang dya'ng mga pinanubli hasta nga madura run lang gid. Daw mangin angay man ria nga may bingaw ukon ungab ang atun paghangup kang atun kaugalingun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/25\/sipal-kang-baba\/","date":"2017-08-22T09:22:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00435.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996808767,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":54,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996808767318726}","num_words":1064,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.347,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paghulat\nKauna nga wara pa nauso ang mga tekno-gadget nga atun kar-on ginapindot-pindot, ang paghulat kang minutos ukon inoras atun ginabatas ukon ginaagwanta sa pagpanguy-ab, pagkusam-kusam ka balon, paagto-pabalik nga panaw, pagpatik-patik kang atun tudlo sa lamisa. Kon may papel kag lapis, sarang man ka sipal kang bitay-bitay pero laban mawakal ukon matsismis gid kon may imaw ikaw nga nagahulat man. May nagsugid kauna kanakun nga samtang kuno nagahulat sanda ka masunod nga klase, nagapustahanay ang dya'ng mga miyembro ka fraternity sa kolehiyo. Sa semento nga aragyan sa atubang kang anda'ng tambayan, ang malyag mag-entra mabutang ka pesos. Antes mo ibutang, dupraan mo kag bantayan. Kon imo kwarta ang una nga dapuan ka langaw, ikaw daug. Ang beterano sa hulatanay wara run it kinahanglan pa ka langaw; may dara lang pirmi nga libro ukon barasahun. May mga bayi man nga hasta kar-on nagadara kang anda'ng gansilyo, knitting ukon embroidery nga hirikuton. Sa kar-on nga panyempo, mga tekno-gadgets ang laban makapahagan-hagan kang atun kataka sa paghulat. Pero may mga paghulat nga indi madara sa pagpanguy-ab ukon pagpatik-patik lang sa lamisa bangud nagalawid it inadlaw, binulan ukon pira pa gawa ka tuig. Ang amo dya nga klase ka paghulat nagapuga sa dughan, nagapaturo kang luha kag nagapadumdum nga may Makagagahum nga sarang madangpan.\nAng paghulat rugya run halin pa sa umpisa kang kalibutan. Ang daray-ahan wara pagdali sa pag-abat sa balud; gahulat gid lang kang pagsabya-haruk ka na. Ang tanan may ana nga tion ukon oras kag indi pwede nga saku-sakuun. Kon sa prutas, ang kinalburo kulang sa tam-is amo nga ginahulat ang paghabal-habal antes puksiun ukon dugoson. May harambalun ang mga mal-am parte sa \"pagpanghamot ka ahos\" kon ang daraga may nobyo kag daw seryoso run ang relasyon. Karaslun run kon sa tadlung nga hambal. Kon ahos gid man ang pagahambalan, manghamot lang ria kon nagisa sa mainit nga mantika. Indi man dayon mag-init ang mantika; kinahanglan hulatun mo man nga mag-init anay ang karaha.\nMay mga paghulat nga sarang natun makontrol ukon mapadasig bangud sa bulig kang teknolohiya, pareho abi ka mga laboratory tests. Moderno ang mga analyzers ukon mga makina ang nagabasa ka mga resulta amo nga dasig man nga makadesisyon ang mga manugtatap sa ospital kag matabangan dayon ang pasyente. May mga simple man nga mga paghulat, pareho sa linya nga kinahanglan lang gid ang pagtahud ukon pagrespeto sa isigkatawo. Sarang kita makauna sa linya kon temprano pa kita mag-abot; kon urihi, indi run manukduk pa rugto sa unhan. Ang nagahulat may nagasirinamu nga mga emosyon depende sa sitwasyon: pag-ugtas, kataka, kaugut, kasubu, kamingaw, kalangkag, kalipay. Pero bisan ano ang sitwasyon, indi madura ang paglaum kag pagpinsar nga ang paghulat may katapusan kag ayhan may kapuslanan.\nAkun napinsaran ang play nga gintun-an namun kauna sa klase, \"Waiting for Godot\" ni Samuel Beckett, ang Irish nga manunulat nga nangabuhi kag napatay sa Paris. Ang nasambit nga play ni Beckett nangin bantog kag ginkilala nga amo ang nagpasimuno kang Theater of the Absurd. Teatro Tinampuhaw, kon ako pa ang pahambalun. Mayad bala timo kara nga ang bilog na nga drama parte kay Vladimir kag Estragon nga nagahulat kay Godot (ang letra \"t\" wara ginamitlang sa hambal Pranses; andut ibutang pa nanda kon wara't pulos man lang ambay lang gani). Natapos lang ang play nga wara gid mag-abot si Godot kag wara man-e kon sin-o gid tana, ano labut na sa darwa nga nagahulat hay daw wara man sanda 'gakilalahay gid.Minimalist, tipid, kuripot ang play nga dya sa dayalogo nga laban tagsangka linya lang. Simple man ang setting nga sa binit-karsada kag may kahoy kag ang mga tinawo ukon karakters, tatlo lang. Sa ana'ng pagaka-simple, makawiwili nga karadlawan ang mga topiko kag pagsabtanay ka darwa nga mayor nga mga karakters. Pero ang akun kinaandan nga ideya ka drama daw angay lang nga gin-ubahan, ginpanitan ni Beckett kag ginbilin ang pinakatul-an.\nPero sa pinakatul-an, may ginpuga pa gid si Beckett. Ana nga ginpabutyag ang essence ukon \"pinakaduga\" kang pagpangabuhi; nga ang pagpangabuhi sangka malawid kag sinupon-sugpon nga mga paghulat. Sa pagkaduro nga mga paghulatanay ang atun ginahimo kag pagahimuon. Paghulat sa kay sin-o ukon paghulat sa kon ano, indi natun mapiho. May kapuslanan man bala ang atun paghulat? May katapusan siguro pero wara kita kamaan kon may pulos gid man. Padayon lang kita ka sa pag-obra, pagpanguy-ab, pagtsismis, pagbasa, pagsugal, pagsipal, paglinya sa pinakabag-o nga Apple product, kag kon ano pa. Daw tinampuhaw pero may kamatuoran, amo nga isara sa mga pinalangga nga manunulat si Beckett kag gintaw-an ka Premyo Nobel sa Literatura kang 1969.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/14\/paghulat\/","date":"2017-08-20T18:58:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00399.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9276219606,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9276219606399536, \"hil_Latn_score\": 0.07174674421548843}","num_words":752,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.319,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.956,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Adventure namun ni Manang Conz pa-Canada\nTungud hay gabii run kag madulom, indi makita it mayad ang amun gin-agyan nga mga parte ka Maine parehas ka Westbrook, Bodoin, Bowdoinham, Gray kag iba pa pabalik sa Wales. Mayad kag tawhay man kami nakaabot sa balay. Raad sa adlaw nga Miyerkules, ang plano namun maagto sa St John, New Brunswick, Canada. Ang akun manugang nga si ang Pete madara kanamun para makatawas lagaw man sanda nga mag-asawa nga wara it imaw nga mga bata. Hay man raad sa Biernes matawas kami sa akun manugang sa pagdara sa bata na nga malantaw ka kolehiyo sa Calais pero wara madayon hay ang mga bata wara man ti pasaporte. Amo nga nagplano na lang Si Manang Conz magrenta ka kotse pa-Canada nga kami lang nga darwa malagaw rugto.\nHuwebes pa lang, nagtawag kami para magreserba ka sarakyan. Pero wara kami ti mapa kang Canada nga magamit bisan may GPS si Manang Conz. Mayad na lang rugya ang bata ko nga IT kag nakabulig kon paano himuon kag paano magamit ang amo nga GPS. May parts nga dapat baklun para magamit ang GPS. Nagtawag ako kananday Lori, Ilea kag nagbilin ka mensahe pero naisip ko man tawgan si Paul kay man sa Auburn man tana gaobra kag rapit ang Best Buy nga baraklan. Ginpahambal ko sa bata ko hay tana ang nakamaan kon ano ang dapat ibaklon. Salamat man gid hay bisan late run sa gabii ginhatud pa sa balay. Ang kulang na lang amo ang isaksakan ka GPS konektor sa kotse kon mag-alang-alang ang battery ka GPS. Salamat man hay si Lori may parts para sa saraksakan sa kotse. Dayawon ang Dios sa mga nagbulig kanamun.\nPag-abot kang Biyernes, aga pa kami nagbugtaw hay alas otso ang pagbuol ka sarakyan. Para mahimo dya, nagsakay kami sa akun kaingud nga si Paul. Tana ang naghatud kanamun sa Enterprise Office sa Auburn. Nakilala namun si Anthony Wu. Tana ang nagbulig kanamun sa opisina kag nagpresenta ka sarakyan nga ginrenta namun.\nNaghalin kami sa Auburn kag nag-abot sa border kang Calais, Maine, USA kag New Brunswick, Canada nga ang St. Croix River ang nagpatunga nga tulay kag suba. Sa pihak, ang St. Stephen, New Brunswick, Canada run. Dyan nakita ko ang una nga Lighthouse. Sa Chocolate Park kami nagpahuway sa pagbiyahe nga apat ka oras.\nSa border pa lang ginausisa run ang amun pasaporte kag ginpamangkot kon andut kag ano ang rason namun sa pag-agto sa Canada kag kon diin nga lugar ukon parte ka Canada kami maagto. Ginpasulod kami pero ginpaagto man gid sa opisina para mausisa ang pasaporte namun sa Gov't Security Border Customs & Protection Office. Friendly ang mga tawo sa sulod ka opisina, nagpahambal ako nga gusto ko i-stamped ang akun pasaporte para sa status ko lang hay puede indi man i-stamped hay digital run man ang pasaporte pero ako lang man gid ang may gusto eh.\nAy ti, dapat man gid usisaun ang kotse namun. Pagkatapos ka pira ka minutos, may stamped run ang akun pasaporte kag abaw, gin-greet pa nanda ako ka advance Happy Birthday!Nasadyahan man gid ako e samtang si Manang Conz sa guwa nagahulat kanakun.\nAng una nga lugar nga amun ginpondohan para magpalitrato sa Chocolate Park amo ang St. Stephen. Tapos nagpadayon kami byahe. Abaw, ang panahon sa New Brunswick magal-umun pero salamat sa Ginoo nga ginbantayan na kami kag gintugruan si Manang Conz ka kusug kag kabaskug sa pagpadayon sa pagmaneho ka sarakyan hasta kami kadangat sa St.John.\nTuman nga kalipay ang akun nabatyagan nga nakadangat man gid ako liwan sa iba nga parte kang Canada bisan pa nga nagasakit akun ulo sa malawid nga byahe. Ang una ko nga na notisyaran amo ang sign nga St. Andrews, St. George, St. John kag nakayuhom ako tungud nga ang ginhalinan namun Andrews Road man. Dugang pa, malimpyo, malapad kag may kudal sa kilid kang mga karsadahun sa highway para protektahan ang mga kasapatan nga indi makalaktud kag mapatay sa karsadahun, amo man sa mga motorista.\nNavigator ako ni Manang Conz. Hala buol ko ka litrato hasta napatay battery ka akun camera. Sa St.John, ang una namun nga gin-agtunan amo ang Tim Horton's kag nag-order ka stiff tea. Nahidlawan ni Manang Conz ria sa Maine bisan duro ang Tim Horton's wara sanda ti stiff tea. Ay ti American style bay nga tea anda tana nga ginaserbi. Hahaha. Natirawan ko man gid kag nagustuhan hay parehas ka gina-brewe ko nga oolong tea halin sa China nga nagustuhan kag ginbakal ka akun agut sa Asian Market.\nSa St.John, nagtawag si Manang Conz sa sangka bed & breakfast para makapahuway kami kag maka-overnight. Sa dalan pa lang, nabasa ko ang mga ngaran ka kalye nga King St, Queen St, Princes St, Prince Edward St., Prince Andrew St., Prince William St. kag iba pa. Kanami lang ka lugar! Makita ang mga mataas nga bilding kag mga kinauna ukon dumaan nga disenyo. Siyempre super malimpyo gid ang lugar nanda ikomparar sa USA. Ginsug-alaw kami kang tag-iya kang bed&breakfast kag abaw, sa Victoria, Canada man gali sanda naghalin. Kanami lang pamatian ang mga gin-istorya ni Manang Conz kananda parte sa kaambung ka lugar na kag nahidlaw man gid sanda sa Victoria, ang mga kabulakan rugto kag iba pa. Sadya ang kadlaw namun. Salamat sa mag-asawa nga dya nga mga Riemer.\nMahambal nga misty wet cold kag mahangin ang panahon pero okay lang kanamun ni Manang Conz nga antuson sa pagguwa para makabuol ka mga litrato. Wara kami nagsulod sa bisan ano nga bilding. Pagbalik, akun liwan nanotisyaran sa dalanun nga ang mga sarakyan nagapundo kanamun para kami padayunon sa paglaktud ukon magsaylo sa pihak nga dalan. Kanami lang hay protektado gali ang mga tawo.\nSa amun pagpahuway balik sa kuarto, diretso tana akun turog hay masakit akun lawas kag ulo ilabi na ang akun nga paa nga may steel pin pa sa sulud ka tul-an kag ang ginaguyud ko nga kahig. Ti nakahuraguk kuno ako kag nabugtawan ko alas dyes it gabii wara pa si Manang Conz katurog sige pa atubang na sa laptop na.\nGinhilot ko si Manang Conz para makapahuway, makaturog kag makarelax. Ay abaw samtang ginahilot ko nagauraruy e bisan gani nga gakaturog run basta makahulag rian mabatian ko pa gihapon anang pag-uraruy. Gakadlaw kami nga darwa hay kuon ko basi magkuon ang mga kaingud kuarto nga akun tana ginakatay. Hahahahaha.\nPagkaaga, alas sais kami naghanda para sa pamahaw sa alas otso. Kasadya lang nga nag-imaw kami sa iba pa nga nagakaun pamahaw sa kusina. May Portuguese nga mag-asawa kag kanami lang makig-istorya kag mamati ka andang mga istorya. Nagamit ko man ang pira ka Espanyol nga naman-an ko. Kami lang ni Manang Conz ang Filipino sa grupo.\nSa pagbyahe liwan namun, nangamuyo kami anay ni Manang Conz para sa padayon nga pag-ubay kang Dios. Naghapit kami sa Super Drug Mart, Dollarama, kag sa Tim Horton's. Abaw, nagauran kag mahangin pa. Siyempre, stiff tea ruman kag may dara nga bagel kag cream cheese amun order. Pagkatapos liwan padalagan ka kotse. Nagtalang kami sa likuan gani gindara kami marapit sa gasolinahan. Ay salamat ginpatalang para magpatughong ka gasolina hay rayu pa gali ang nasunod nga exit. Salamat gid sa Ginuo.\nSalamat sa laptop, nakabulig man gid sa GPS kon kinahanglan sagapun namun ang adres. Nagpondo pa ruman kami kag magpahuway kag magkaun. Sa pagpadayon namun pabalik sa US border, iba liwan ang amun naagyan kag kinahanglan ruman usisaun ang amun pasaporte. Ang baye sa sulud kang opisina nga amun naatubang daw sobrahan, bisan kuting nga yuhum wara gid. Lain sa una nga nag-greet pa kanakun kang advance happy birthday.\nGinset ni Manang Conz ang GPS paagto sa Bar Harbor para maghapit anay. Ay abaw, malawid gali dya nga byahe. Liko-liko ang karsada kag naglingin akun ulo kag nagsakit akun busong nga daw masuka. Salamat kag may plastic bag nga nasukahan kag nagpondo kami sa binit ka karsada. Indi ko gid nagustuhan ang magsuka-suka. Mayad na lang nadura gawa ang sakit ulo kag ang ginabatyag sa lawas pagkatapos nga nakasuka ako.\nSa Bar Harbor na kami kag nagbuol ka mga litrato liwan kag manami nga lugar. Pero sarado ang Ferry paagto sa Nova Scotia, Canada. Sa Mayo 31 pa ang pag-umpisa abre sakay sa Ferry. Pagkatapos gin-set liwan ang GPS pabalik sa balay. Mas bugu gawa ang distansya nga amun ginpa-dalaganan ka kotse. Naghapit pa kami sa Home Depot sa Augusta para ibalik ang sala nga part kang gripo nga amun ginbakal. Hasta nakauli na kami balik sa Wales. Mga sobra 815 miles ang amun nagamit. Kon sa kilometro mga sobra 1311 kilometro ang nagdugang sa mileage kang kotse.\nDomingo, nagplano kami magsimba anay bag-o maglagaw sa Portland kag mamakal sa Asian Market. Imaw namun si Inday Lilibeth. Aga pa kami nagbugtaw kag ginbuol tana sa Turner. Nagsimba kami sa First Evangelical Church sa Westbrook. Pagkatapos nag-igma kami sa McDonald. Pagkatapos karia nag-agto kami sa Kennebunkport.\nSa Kenenebunkport, dyan ka ra nagaistar si Presidente George Bush Senior kag Mrs Barbara Bush. Daragkul ang mga balay, mga manggaranun ang mga tawo sa amo nga parte ka Maine, isara run ang mga Bush. Marapit sa baybayun ang palasyo ni Ex-Presidente Bush Sr. Gin-set liwan ang GPS.Tungud nga wara kami ti eksakto nga adres, ginpatalang kami ka GPS.\nHala padalagan kon diin nga parte ka Kennebubkport halus ginpabalik-balik kami sa Main St. hasta na lang nakakita kami ka tatlo ka tawo sa yard nanda nga nagapanglipyo. Mayad man hay may GPS kami kag man-an nanda ang adres. Pero naghambal man gid ang bana ka baye nga si Mr. Kays nga sundan na lang ang kotse na kag darhun na kami rugto. Gani ginsundan na lang namun e ang sarakyan na kag hinayhinay nga pagpadalagan paliko-liko man gid hasta nakita ang baybayun kag ang daragkul nga panimalay. Gintudlo ni Mr. Kays ang balay ni Mr. Bush. Nagbuol kami ka mga litrato. Nagpasalamat kami kay Mr. Kays kay tana amun GKS (God Kays System) hay ang amun GPS nagpatalang kanamun.\nPasensiya na lang, wara namun nakita si Mr.Bush nga nagapanaw sa daray-ahan na kag indi man kami kasulod sa gate. Kinahanglan man appointment.\nSa sunod nga Biyernes, bantayi n'yo ang katapusan nga bahin kang duro pa namun nga adventure ni Manang Conz, ang pagselebrar ka akun birthday, hasta ang pagbalik na sa Canada.\n(Pagapadayunon)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/10\/ang-adventure-namun-ni-manang-conz-pa-canada\/","date":"2017-08-19T20:43:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00491.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9831062555,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":43,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.983106255531311, \"hil_Latn_score\": 0.014713359996676445}","num_words":1710,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.288,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.993,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Pansit, sliced bread, Milo kag 'Meri Krismas'\" ni Joselito 'Pajo' Padulla\nIriringod kami nga anom nga nagdinasok sa sulod ka sangka kapay. Kinahanglan indi magsagad giho hay kon magguwa gani ang alima o kon ang kahig, mabatyagan gid nga nagapanalupsop ang ramig nga dapya kang hangin nga nagalusot sa mga buslot kang amon dingding nga nipa.\nGinmukra ko ang akon mata kang hinay hinay. Nakita ko ang baga kang sigarilyo ni tatay. Si nanay nagapungko nga nagapanimuko sa sulod kang ana patadyong. Ginaramigan man guro. Sa anda mahinay nga pag estoryahanay mabatian ko man nga may mga malaka nga linupok halin sa marayo. Dayon mabulos ang huni ruman kang mga kekek kag sirum-sirum sa kanipaan. Kon kis-a may mga pangka man nga daw nagabalosanay kanta. Ginpirit ko pirong liwat ang akon mata ugaring hay nagamukra tana kang ana, wara ko ginahungod. Wara ako naggiho.\nKon magliso gani ko hay magguwa ang akon kahig sa kapay kag manalupsop ang ramig. Nanimuron lamang ako kag nagmukra kang akon mata. Wara ako ti makita kundi ang tuman nga kadulom. Daw papel nga ginkuris-kurisan kang itom nga krayola asta mabuta nga puros itom. Amo man diya makita ko kon gapirong ako, puros itom. Ang diperensiya lang hay gamukra akon mata kadya.\nDuro akon napensaran. Man-an ko nga wara ako nagadamgo hay mukra man akon mata, wara takon naturogan. Ambay kon paranamguhanon dya. Nagasakay kuno ako sa akon bag-o nga BMX nga bisekleta imaw kang akon mga barkada tapos rugto kuno kami sa may bangtod nagapatumbo-tumbo, palupad kang amon bisekleta sa banglid. Ako gid kuno ang sagad hay taas-taas gid akon patumbo ka bike. Tapos ginabuy-an ko pa gid anang manibela. Sadya-sadya kami. Nagakinadlawanay hay nalipay gid kami tanan. Ako pa gid ang dasig-dasig magpadalagan kang bike. Duro pa nga mga eksibisyon akon naman-an. Wara ko kamaan kon pira ka oras ang naglabay. Mainit ron akon likod nga daw nagabiring. Daw nagalingin ron akon ulo. Dayon nabatian ko nga nagragitnit ang salog nga kawayan.\nGintapik ni tatay ang akon batiis. \"Bangon ron kamo.\" Gin-uyog ko man ang abaga kang ingod ko. \"Bugtaw ron kuno kita!\" Dayon bungkaras kag dalagan panaog sa hagdan. Nagsunod man dinalagan ang akon mga libayon.\nHamot ang dapya kang bag-ong bahit nga pansit sa lamesa. May mga sliced bread ron man nga ginpalamanan ka pansit sa bandehado. May mga sartin nga tasa nga may sulod ron nga init tubig. \"Timpla lang kamo kang inyo Milo. Darwa ka kutsara lang ha? Diya ay kalamay nga maskubado\" hambal ni Nanay. Si Tatay nagatindog sa may gawang nagahigop kang anang Milo samtang nagapanigarilyo. Nagasako ron ang linupok sa sagwa. Batiun ron gid kag todo-todo pa gid. Ginbuol ko ang bahol-bahol gid nga tasa kag ginbutangan ka darwa ka kutsara nga Milo. Gindugangan ko dayon ka sangka kutsara nga kalamay kag gintirawan. Kulang pa tam-is na.\nGindugangan ko pa gid ka tunga sa kutsara nga kalamay kag gintirawan. Baw, gamayan lang mapaso akon dila. Ang akon mga libayon nagtirimpla ron man kang anda nga mga Milo. Sako ron man anda nga kaon kang pansit nga ginpalaman sa sliced bread. \"Nay, ginapili ni Joseph ang karne!\" sugid kang sara hay ti namit bay tana kan-on ang pansit kon duro karne.\n\"Ay alas dose ron!\" kuon ni Nanay.\nNagparapit kami tanan kanday Nanay kag Tatay kag magbisa. \"Meri Krismas 'Nay, Tay.\" kuon kang kada sara.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/12\/18\/pansit-sliced-bread-milo-kag-meri-krismas-ni-joselito-pajo-padulla\/","date":"2017-08-22T09:19:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00470.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9610332251,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":55,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9610332250595093, \"hil_Latn_score\": 0.020231468603014946, \"cgc_Latn_score\": 0.015129869803786278}","num_words":558,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.276,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Childhood Sweetheart ni Jessica Montano Minguez\nIlustrasyon ni Mozneko halin sa http:\/\/www.lostateminor.com\n(Una nga Bahin)\nKabuklodan, magtimbang nga kasasapaan, punsok-punsok nga kakahuyan, malawid nga suba, hagdan-hagdan nga taramnan — amo dya ang laragway kang lugar nga akon ginbahulan nga nahamtang sa nabukid nga bahin kang Sibalom sa diin nangin parte kang istorya kang akon paghigugma.\nOnse anyos palang ako kang nabatyagan ko nga nagakalipay gid ako kon imaw ko si Caloy, bata nga paryenti ko, kag tupad balay namun. Sa adlaw-adlaw nga tanan, paghalin sa eskwelahan, diretso sa kabuklodan kag magpadudus sa hubag sakay sa buhos nga naghalin sa bunga(palm) kaimaw kang akon kapakaisahan. Tama gid kami ka masinadyahon kag amo man ang paglantaw ko kay Caloy nga pirme nagaturok kanakon nga nagapatuhoy kang espesyal nga pag-andam kag pagpalanga na kanakun.\nBulan ka Mayo, tyempo ka Flores de Mayo, tion sa pagkinasadya kang mga kabataan. May binayle kada gabi. Dalagita run ako kag sa gihapon dyan si Caloy sa tupad ko. Duro nga soltero ang nagapakilala kag naghandum sa pagpangaluyag ugaring lipud sa akon naman-an sarado ang bantay ko. Sin-o pa ang magparapit hay dyan si Caloy sa tupad ko? Sa mga palad na ang alima ko kag ginakumo kang mahugot kon may magparapit kanakon. Ang matuod nalipay man ako.\nPero ano gid bala ang relasyon namon ni Caloy? Amo dya ang masami ko nga pamangkot sa kaugalingun ko. Wara ako ti matandaan nga ginpangaluyagan na ako ukon ginhambalan kang\" I Love You\" nga ginsabat ko man. Pero ang naman-an ko nga ang ginahimo na sobra pa sa tatlo ka tinaga nga pwede ihambal kang atun baba. Parehas abi kang amun pagparigus sa suba, nga kuno palawid lawid ginhawa sa idalum ka tubig. Pero sa idalum gali sikreto na ako nga ginasalum. Ang ana pagbatas sa pagsaka sa pinapha kang niyog para lang ana ako mabul-an kang pasablayon, ang pag-antos ka pas-an kang bugas kag saging nga akun balunon, ang pag-angkas kanakun sa likod kang baka ukon karbaw kon kami manglawig sa kahapunanon, kag duro pa nga mga bagay nga amo ra ang nagapabatyag kang anang paghigugma kanakun.\nDise-otso anyos run ako kang naga-eskwela sa Iloilo kang nabatian ko nga mangasawa kuno si Caloy. Nasubuan ako nga nasadyahan. Masubo kay nabatyagan ko ang kaimon kag ginapalangga ko man tana. Masadya hay naman-an ko nga paagi sa anang pagpangasawa makalikaw ako kana, hay naman-an ko nga bisan sara sa amon pamilya wara gid ti pabor kon mangin kami…\nTiyempo ka tag-rulumboy. Nagabusong ang bayi nga ginaimaw ni Caloy. Kang nagpauli ako sa amun, gintawag ako kanga kun pakaisahan, \"Binay! Manaka kita lumboy!\" Sa akun paglabay sa balay nanda Caloy nakita ko sanda nga nagasarwanay sa sangka pinggan sa tampaan kang andang bintana. Dayun ko dalagan parayu agud malikawan ang nakita ko. Hasta nakaabot kami sa puno kang lumboy. Samtang ako nagapungko sa sangka sanga ka lumboy, nakita ko ang pag-abot ni Caloy kag didto man nag-agto sa sanga nga ginapwestuhan ko. Nanghagad ako mag pauli kag samtang sa dalan kami, gina hawidan na ko para mag istorya pero wara ako nag tugro ka tsansa. Nakita ko nalang nga ana gin-uba ang anang bayo kag gin-ubos irintuk ka magagmay nga nagahibi. Wara ako ti maintindihan sa mga hitabo. Pagka-aga, bantog sa lugar namun ang paglayas ni Caloy kag ana ginpalagyuhan ang bayi nga dapat na pakasalan sa wara ma man- i nga rason.\nBienti-uno anyos run ako kato kang may nagpangaluyag kanakun. Bata kang may sarang sa tupad kang baryo namun. Para malipatan si Caloy akun ginbaton ang paghigugma ni Iko sa kondisyon nga buligan na ako nga maka-obra sa abroad. Sa akun pagpanaw sa abroad sa bulig ni Iko, nakabulig ako sa akun mga ginikanan kag pirit ko nga ginlipatan ang mga matam-is nga panumduman kang amun imawanay ni Caloy. Nagdalum ang relasyon namon ni Iko hasta maglambot sa anum ka tuig nga nagresulta ka pagplano sa pagpakasal sa diin malipayon ang magtimbang nga bahin kang amun pamilya.\nSa ikatlo ka tuig ko sa abroad, nagsunod man si Iko kag rugto namun ginpapag-un ang matam-is nga relasyon. Bulan kang Disyembre, nag-uli ako sa Pilipinas dara ang pangako ni Iko nga masunod tana kanakun pauli pagkatapos kang tatlo ka bulan, para kami magpakasal. Naglipas ang tatlo ka bulan, tawag sa telepono ang akon nabaton nga hulaton pa gid kang dugang nga tatlo ka bulan hasta nag-abot ang sangka tuig, ang pobre nga Iko wara pagid makauli sa rason nga gusto na pa gid dugangan ang kwarta nga natipon para sa engrande nga kasal kag pagpundar ka pangabuhian. Samtang ako padayon nga nagapakigbato sa pagtiraw nga nag-agi sa liwat namun nga pagkitaay ni Caloy, sa wara gina lauman nga lugar.\nNagbakasyon ako sa Manila sa akun kapakaisahan kang nagkitaay kami ni Caloy sa diin nag presintar mag-imaw kanakun sa pagpanindahan para mamaraklun kang amun ralapwhan para sa iyapon. Hana run ako magsaka sa jeep kang, \"Ay Binay, indi dyan sa tricycle tatun masakay,\" hambal ni Caloy. Dali-dali ang pagsaka na sa nakaparada nga tricycle sa amun tubangan. Samtang nagadalagan ang amun ginasakyan hinali na nga ginbuol ang akon darwa ka alima kag ginkuom maghambal, \"Binay ginlipatan mo run gid bala ako kag ang atun mga inagihan? Basta tandaan mo lang nga bisan ano ang matabo tuguti lang ako nga palangga-un ikaw hasta sa kamatayon.\" Ay abaw! Nagkuba-kuba ang akon dughan. May kun ano ako nga nabatyagan. May daw magnet nga nagdapya sa akun kalawasan. Hinali nga nagbalik ang tanan sa akun panumduman. Aaay…kontrolado ang tanan. Si Iko ang akun pakaslan, ang hutik sa akun huna-huna pero iba ang ginapitik kang akun dughan.\nDisyembre 31, nagahirapit ang pagbulag kang tuig. Masadya namun nga ginsilebrar ang pag-abot kang bag-ong tuig imaw si Caloy. Libre kami nga mag-inuman wara ang mga mal-am. May kalamay-hati, suman kag manok nga letson para sa sumsuman. Amun ginsaruhan irimaw kang iba pa namun nga kaimawan. Alas dyies sa gabii akun nabatyagan nagpagkalingin kang ulo, kag ako nagsulod sa kwarto. Gusto nga mag pahuway anay, amo man ang pagsulod ni Caloy nga naga panghagad nga imawan mag-agto sa baylehan.\nLima ka minuto ang nagligad nga naggwa ang akun hinablos imaw kang iba nga kabataan kang hinali nga nagbalik kag magsagi panuktoktok nga ibuksan, amo man ang hinali ang mapwersa nga pagbukas kang bintana kang akun kwarto. Nagtampad ang mabangis nga itsura kang akon manong. May ginakaptan nga jungle knife, buta kang kaugut. Sa akon kanguyus akon naagaw ang wara ti tagub nga kutsilyo kag gintablog sa bintana. Sumbag wala tuo. Bukol sa lawas kag ulo ang akon naagum. Ang kaluluoy nga Caloy, nagapakit-luoy nga indi lang ako pagsakiton, istoryahan ang tanan kay wara kami ginahimo nga malain. Ang akon tiyo nga nagabatang sa sofa, nagkarasandad ka palagyo.\nPira ka minuto ang nagligad, nagguwa ako kag akon ginpangita si Calo. Sa likod kang andang balay, nagakabalaka ang isara kag isara kon ano ang natabo. Nakita ko si Caloy nagahaplak si binis-ak nga kahoy, duguon…Bahul nga kaluoy ang akon nabatyagan. Nagdapitay kami kag manago sa kawayanan. Wara namun mabatyagi ang mga tuslok kang siit sa amon kalawasan. Nagasinumbali ang sulo nga flashlight sa palibot…sa amon pamatyag, sigurado kami ang ginapangita parehas kang ginhambal kang sangka bata nga amun nasug-alaw nga\" Manong, Manang panago kamo hay kon kamo makita patyon kuno kamo.\"\nDayon ko kuot kang kwarta nga sulod kang akon bulsa tigana nga kilingkilingun sa bag-ong tuig. Gintugro ko kay Caloy kag maghambal, \"Magparayu lang ikaw Caloy para malikawan ang gamo.\" Ang sabat ni Caloy, \"Binay patyon nanda ako sa atubangan mo indi takun malagyo kon indi ikaw magtawas kanakun.\"\nNahimo ang gulpi nga desisyon. Nakita ko ang akun kaugalingun nga nagadapitay kami magrumbo kang kagurangan sa tunga kang kagab-ihon. Alas dose sa gabii, nagalinupok ang bilog nga baryo sa pagsug-alaw kang bag-ong tuig. Kami nagalakbay kang bakulod nga wara maman-i kon sa diin padulong. Amun naagyan ang marabung nga kabungarngaran. Nagdesisyon kami nga magpahuway kag rudto namon na pautwas ang amun mga naghibubun-ot nga baratyagon. Alas singko sa kasanagun, nagpadayon kami sa pagpanaw. Ginlakbay ang kabukludan, nagtabuk kang kasapaan kag kabantudan nga nagaangut kang sibalom kag Hamtic hasta sa amun nalambot ang baybayon kang Hamtic.\nSa binit kang baybay amun ginpundar ang mapag-un nga pagpalangga-anay sa pihak kang tanan nga pagkahadlok kag pagsikway kang akun pamilya. Nangin malipayon kami ni Caloy nga nagpakigbato sa pagtiraw kang panahon.\nSa kadya, malipayon kami nga nagapuyo nga ginbugayan kang darwa ka mapinalanggaun nga prinsipe kang amun kabuhi. Padayon nga nagahimakas sa pag pakigbato sa pagtiraw kang kapigaduhon kang pagpangabuhi pero malipayon kag kontento sa pagpalangga nga ginapatuhoy kang kada isara kanamun. Ang amun matam-is kag mapait nga kahapon sangka tanda kang amun matuod-tuod nga pag palangga nga wara ti makaupang bisan pa ang akun pamilya.\nKami naman ni Iko nangin masyado ka bahul ang kalibutan kanamun. Umpisa kang paghatod na kanakun sa airport hasta kadya wara pagid magsug-alaway ang amun banas. Kag nagapati ako nga kun ano man ang natabo sa amun relasyon nagin parti lang kang amun kabuhi kag nagapati man ako nga kami ni Caloy ang gintagna kang kapalaran nga mangin para sa isara kag isara. Kag kun ano man ang mga hitabo sa akun kabuhi, amo dya ang nagapapag-un kang akun pagkatawo. Ang matuod-tuod nga paghigugma lambatan mo man kang pana malusot gid ria.\n________________________________\nSi Jessica Montano Minguez taga-Luyang, Sibalom, Antique. Sa kadya,naga-obra sa Al Doha Sweets and Bakery sa Kuwait. Ginbata kang January 26, 1970.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/11\/13\/childhood-sweetheart-ni-jessica-montano-minguez\/","date":"2017-08-22T09:18:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00481.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988106489,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988106489181519}","num_words":1560,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.317,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paglagas kang Dolyar\n2003, Hulyo, nag-abot ang visa ko. Mabalik liwan ako sa Bahrain. Dali-dali ako nagpa-medical kag mag-agto sa POEA para ma-proseso ang akon Overseas Employment Certificate (OEC).\nNaka-schedule ang flight ko Agusto 2. Katapusan nga semana kang Hulyo, natingala ako nga may nagtubo sa akon busong kag butkon nga mga gagmay nga butlig. Daw mga kagat it subay. Dali-dali ako nag-agto sa doctor kag nagpakonsulta. Chicken fox ang hambal ka doctor! Duro bulong: antibiotic kag marahalon. Ginhambalan ako ka doctor nga mabalik pagkatapos it tatlo ka adlaw.\nDarwa ka adlaw ang naglipas, ang mga butlig nga daw kagat ka subay naglapad kag nagkalantubig! Sa inadlaw nga masunod, nabuta ang bilog ko nga kalawasan asta sa sulod ka akon baba. Daw ginlitson ang itsura ko!\nIndi run ako makakaon. Yakult lang kag gatas ginainom ko paagi sa straw hay ang baba ko nagadugo kon i-nganga ko. Ang katingalahan, wara man ako it hilanat ukon ano nga sakit nga nabatyagan asta nga nag-iritom run ang akon mga kuko nga kon imo lantawon, daw mahuslo gid lang kon ma salapay. Baskug man ako gihapon bisan nga kinse run ka adlaw nga puro lang yakult kag gatas ang nagasulod sa lawas ko.\nTungod sa Manila ako kang matabo, nakulbaan ang akon mga imaw sa balay hay suno sa aton mga kamal-aman, kon mag-iritom run ang mga kuko ma patay run ako!\nNagdesisyon si Nanay ko nga ipakunsolta ako sa manugbulong o albularyo. Ang resulta, ginhalitan ako kang tawo nga marapit man kanakon kag amigo ko pa! Ang katingalahan nga man-an ka manugbulong kon sa diin ang tawo nga ria nga wara man it may nag-istorya! Naga man pagkatapos it tatlo ka adlaw, ang kalawasan ko nga daw litson, pati ang akon sulod ka baba, nag amat-amat kuyom. Nagligad ang sangka semana kag daw ginhuyop ka hangin ang halit sa kalawasan ko pero nagmarka nga daw pinalian ka surarom sa bilog ko nga lawas.\nNa-re-book akon paglupad Septembre 4. Nag-uli anay ako sa Dao kag nagpakigkita it persona sa manugbulong nga sa akon pagpati amo ang nagpaayad sa halit sa kalawasan ko.\nNadayon ang pagblik ko sa Bahrain. Ang gamay nga sweldo gin-agwanta ko pati ang ugali ka amo nga indi ko maintindihan kon ugali ka tawo o ugali ka hayop. Sa sulod ka darwa ka tuig wara ako paggwa. Obra lang kag balay ang ang ruta ko. Ang maniki nga sweldo ginparte-parte ko sa kinahanglanon ko kag ang iba suporta sa mga nabilin nga pinalangga ilabi nga sa amo nga tuig kang akon pagbalik-abroad, nag-umpisa masakit si tatay, resulta kang pagpangabudlay para kami matugruan ka mayad nga buasdamlag. Sa pagmasakit ni tatay, gin-ako ko ang responsibilidad bilang padre de pamilya.\nNatapos ang darwa ka tuig nga kontrata. Wara run ako magbalik sa amo ko bisan nagapakitluoy nga mabag o run ang ugali na. Gin-operan na ako it mataas-taas nga sweldo pero wara gid ako magpadara sa anang mga pangako. Nangita ako it iba nga employer kag antes ako magbakasyon, nagsugtanay kami nga ipadara ang visa sa Pilipinas. Naghulat ako it darwa ka bulan kag nag-abot ang visa ko.\nSa sulod ka darwa ka bulan nga sa Dao ako, sarisari nga pagpanglibak ang na-eksperyensyahan ko. May nagkuon nga wara ako it pulos nga bata; ginapabay-an ko ang mga ginikanan ko, ang balay namun daw maguba wara ko gid kuno ginapa-obra kag duro pa nga mga masakit nga istorya. Naghipos lang ako hay man-an ko nga man-an ka mga ginikanan ko nga wara ko sanda ginapabay-an kag man-an man nanda nga gamay lang ang sweldo ko.\nAng inspirasyon ko lang ang liwan-liwan nga paghambal kanakon ni Tatay kag ni Nanay nga indi pagsapakon ang mga istorya hay ang mga tawo ngara wara kamaan ka akon kabuhi kag ginaagyan sa gwa! Matuod gid man hay ang mga tawo gapensar nga kon sa abroad ikaw naga-obra duro ang kwarta!\nNagbalik liwan ako sa Bahrain kang 2006, bulan kang Enero. Duro pa liwan nga hitabo ang i-istorya ko sa sunod naton nga pagkitaay, mga abyan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/25\/paglagas-kang-dolyar\/","date":"2017-08-19T20:42:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00085.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8758991957,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":11,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8758991956710815, \"hil_Latn_score\": 0.12132206559181213}","num_words":664,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.926,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Mamumugon sa Banaue\nNagapangayaw para manganihan ukon mag-obra sa taramnan kang ibang tawo, amo dya ang naintindihan ko kang mamumugon. Kang buhi pa ang mga kamal-aman sa side nanday nanay sa Antique, amo dya ang andang ginahimo – ang mag-obra sa taramnan kang iba. Manghawan, manghilamon, mang-arado, mangahon, magpatubig, mamanggas, mananum, manghilamon liwat, hasta sa pagpaggarab. Kag liwatun ruman ang cycle kang pagpanguma.\nAmo dya ang kabuhi kang mamumugon.\nBuhay run nga nagkaramatay ang mga kamal-aman namun kag kalabanan kadya sa henerasyon namun, wara run ti naga-obra sa taramnan. Kalabanan naga-obra sa syudad o sa marayu nga lugar o may gamay nga negosyo. Bisan pa nakatiraw man ako obra gamay sa taramnan sa Belison, kag tulad, harus laban nga oras ko sa obra sa opisina, indi madura kanakon ang hidlaw, ang nostalgia, sa ka-simple sa back-to-basic nga ideya sa pagtatap kang taramnan. Siguro, tungod nasa dugo ko ang pagkamamumugon. Amo nga kon makakita ako kang taramnan, nagabalik ako sa katuanay – ma- picture-out ko ang akun lolo kag lola nga naga-obra sa taramnan.\nAmo nga kang nag-plano ang mountaineering club kang amon kompanya nga mag-community service sa Banaue Rice Terraces, nagkarit ako nga matawas. Bale, ang community service namun amo ang mangin volunteer para magbulig kay-ad kang parte kang Rice Terraces nga napabayaan. Mga sobra bayte man kami nga nagtarawas, nga mga miyembro kang amon club. Long weekend, holiday ang Biyernes ka isarang semana amo nga Huwebes it tungang gabii kami nagkiritaay. Mayad hay gin-provide man kang amon kompanya ang sarakyan, kundi tawhay kag tayuyon ang byahe hay naka-van kami hasta sa Banaue.\nDarwa ka adlaw ang amun nga schedule sa pag-obra sa Rice Terraces. Pero antes karia, nag-istorya gamay kag nag-demo kon paano magbayo kang magtahup kang bugas kanamun si Manong Orlan, ang sara sa mga taga-Banaue nga nagapadayon kang tradisyunal nga pagtatap kang taramnan.\nKalabanan kuno sa mga urihing tubo nga mga taga-Banaue nga naka-eskwela mas ginapili nanda nga maka-obra rayu sa taramnan. Rayu sa taramnan tungud siguro malikawan ang budlay nga obra kag mas praktikal kon makangita run lang kang iba nga urobrahun nga hulas pero bahul ang income sa syudad patas kang Baguio. Bukut rayu dya sa nagatabu sa patag nga taramnan sa mga probinsya nga kon sa diin ang iba nga mangunguma, ginapili nanda run lang nga ibaligya ang andang taramnan, halimbawa sa mga developer para patindugan kang subvidision.\nPero bilib ako kay Manong Orlan tungud hasta kadya wara nautud ang pagpasa kang tradisyon nanda sa pagtatap kang tramnan. Maski ang andang binhi nga paray, orihinal, warat sambog – ang ginmana pa nanda sa andang kamal-aman for 2000 years! Amat-amat nga gina-develop kag gina-istoryahan tulad ang GMO rice, pero kon madapgan mo lang kag masaburan ang orihinal nga bag-ong tig-ang nga bugas kang Banaue, para kanakun, tama run dya para lipatan ang GMO rice. Ang paray da idya, tanan, GMO-free.\nMas prayoridad pa siguro para kanakun ang ideya nga makapangita kang praktikal nga paagi nga mangin sustainable ang padayon nga pagtatap kang taramnanan sa Banaue. Hay kon mapabay-an gani ang taramnan, amat-amat kuno nga nagaguba.\nSa darwa ka adlaw, nagburuligay kami hakot kang bato para himuon nga pader kang Rice Terraces. Ang mga baye tana, nagpanggapas kang mga hilamon. Amo kuno dya ang tradisyonal nga paghururay kang obra. Bug-at ang mga bato amo nga para lang dya sa mga laki. Sara-sara namun nga ginatungtong sa abaga kag saka-dulhug nga ihatud sa lugar nga patindugan kang foundation. Indi man basta-basta ang pagpatong-patong ukon pagriprap kang bato para himuon nga pader. May technique dya. Ginpakita kanamun kang taga-Banaue nga taga-riprap. Wara ti semento nga ginagamit, amo nga ginapili gid ang kada bato nga itungtong nga daw nagapatindug ikaw kang jigsaw puzzle.\nKeber ang tagiti kang init kang adlaw kag burubuhay nga tarithi. Ramig-ramig ang dapya kang hangin sa balhas. Daw nagadura ang kakapoy sa paghakot kang bato kon makita mo nga background, Rice Terraces – sangka National Cultural Treasure. Kag nagapagana pa ang ideya nga ang kada bato nga amon ginatibung, mangin parte kang Banaue Rice Terraces nga makita natun atun papel nga kwarta nga baynte pesos.\nNag-igma kami. Ang bugas amo ang ginbayo namun kaina. Ang dapli namun, gin-gisa nga native pechay nga ginlaswa kang mga baye sa binit kang Rice Terraces. Ang padalundun, ramig nga tubig – natural spring water kang Banaue. Nagtap-ok tanan.\nKag gina-istoryahan run namun ang magbalik ruman idya para liwat,mag-obra mamumugon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/18\/ang-mamumugon-sa-banaue\/","date":"2017-08-22T09:22:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00497.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9990065694,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":27,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9990065693855286}","num_words":725,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.352,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Hani kang Hangin\" ni Elsed S. Togonon\nLitrato: Bobby Wong, Jr. (www.postcardsfrommanila.com)\nHANI KANG HANGIN\nElsed S. Togonon\nManug-alas dose run ti aga, ugaring padayon man ako gihapon sa pagpamati kang ugayong kang hangin. Bisan wara nagtupa ang bagyo nga si Pepeng, rugya sa Iloilo, gahagunus man gihapon ang hangin nga nagasarasalidhay sa bintana nga pirit magpalid kang mga papel nga nagarinapta sa akun nga lamesa. Sa atubang kang akun laptop ginaanod takun kang mga nanari-sari nga mga websites. Haros daw nalibot ko run kag naman-an ang likom kang kalibutan sa kada pindot ko kang tiklado kang computer. Ugaring mas mabaskug ang hani kang hangin kag nagaapuhap sa akun panit. Pamatyagan ko daw gulpi lang ginlikupan takun kang kahidlaw nga liwat mabalikan ang mga nagriligad ukon magdamgo kag maglaum nga daad ang mga hitabo liwat nakun nga maagihan. Kadungan kang pagbulus bulus ugayung-amba kang hangin nga nagaparanupsup sa akun kalawasan, ginbalikan ko ang mga lima ka mga hitabo ukon bagay nga, pareho kang hani kang hangin, nagamitlang kang kaambung kang kalibutan kag akun nga kabataan…\n1. Punta Nasog.\nGinakabig nga sara sa mga harigi kang Panay. Buta kang tanhaga. Pero sa pagkamatuod, ang dyang bukid amo ang nagbatiti sa akun imahinasyon kag nagbugay kang mga tinaga kag metapora nga akun gina rara agud mahimo nga mga binalaybay kag sugidanun.\n2. Bantigue\nSa dapa dapa kang Punta Nasog mapainubusun nga nagaluhod ang Bantigue. Tana ang nagabayaw sa dungganon nga harigi. Ang Bantigue sangka bugay nga buta man ka tanhaga. Nagaserbe kuno dya nga durungkaan ni Olayra, ang prinsesa kang mga tumawo, kon magbisita dya sa Nasog. Pero para kanamon, ang landong kang Bantigue kang ang mabugnaw na nga dagat amo ang nagatugro kalipay kon ako magparigos imaw kang akun mga barkada ukon pamilya.\n3.Lublub\nSangka siuk nga aragyan nga ginakabig nga mariit. Malubsan diya mag-agto sa suba kang Iboc. Sangka bagay nga ginakalangkagan gid namun kang gagmay pa kami ang magparigos sa linaw kon magpanglaba sanday Nanay ukon ang akun mga katiya-an. Nahidlaw run ako magkali kang bubon ukon maglumpat sa linaw nga daw wara lang it kabalaka. Antes gani mag-uli, mangawit kami kang kamunsil ukon manaka kang lumboy tubtob magtag-irigma kag tagguruwa kang sigbin.\n4. Kapid nga Narra\nIndi masulat sa maragtas ang Casay kon indi mamitlang ang darwa ka puno kang narra nga nagatindug sa kilid kang plasa. Wara pa siguro ako nabata, ang kapid nga narra saksi run kang pagtubo kang kasaysayan kang Casay. Hambal nanda kuno nagasimbolo dya kang oposisyon kang darwa ka mga butang ukon mga ideya kang kalibutan patas kang mayad-malain, kadulum-kasanag. Matuod dya hay kon ang sangka puno gani marabong ang dahon, ang sara tana, haros puro gid lang sanga. Ugaring kon mag-abot ang bulan kang Mayo, nagairidlak ang puno hay buta dya kang saringsing nga nagakarataktak nga daw mga uran. Daad, liwat ruman nga magpanaringsing ang kapid nga narra agud liwat ko ruman madapgan ang kahamot kang mga bulak nga nagakarataktak halian sa andang sanga.\n5. Salbaranay kag Entren sa dalum kang ugsad\nLuwas sa ugsad, masanag ang gabii sa Casay tungud sa mga harakhak kag siringgitan kang mga kabataan nga nagasirinipal kang salbaranay ukon entren ukon tumba patis. Katingalahan nga tubig lang gid gani ang ginagamit nga kurit maghimo kang linya. Lain ang ugsad kato kaysa kadya. Lain ruman ang ginasipal kang mga kabataan tulad. Siguro nagsungon run ang ugsad.\nPatas kang hangin nga nagatingkaaw sa akun bintana, umagi lamang ang mga hitabo. Wara sanda kadya nagapabilin. Ang iba nagahalin. Kon kaisa naga-uli man. Ang suba ginahubsan kang tubig, kag kadya siguro, wara run ti may makutkot nga bubon ukon wara run ti may nagapanglaba rapit sa linaw. Ang Punta Nasog, tapyas run ang anang butkun tungud sa pagtiltig kang mga makinarya para sa Road Widening Project ni Gloria. Ang Bantigue, natakpan run kang mga baralayan kang mga obrero. Ang masubu wara run it malubsan si Olayra. Kag indi run kami kaparigos. Sa pagtuyub kang kalibutan, nagabag-o man ang tanan, ang mga bata nagamal-am, ang bag-o nagadaan. Mayad lang hay ang kapid nga narra sige pa gihapon ang anang pagsaksi sa pag bag-o sa amun nga baryo.\nIndi gid natun malikawan ang pagbag-o. Bisan pa ano natun ka pugung. Handum lang gid ang mabilin kanatun. Hulagan man dya, daad tinguhaan man natun nga bisan ang hani kang hangin, mapabilin…\n____________________\nSi Elsed Togonon, taga-Casay, Anini-y, Antique, sangka maestro kang Language kag Literature sa University of San Agustin, Iloilo City. Tana sangka miyembro kang Dagyang Pulong, sangka grupo kang mga writers sa Panay. Tana produkto kang mga writing workshops patas kang University of San Agustin Writers Workshop kang 10th Iyas Creative Writing Workshop. Ang anang mga binalaybay kag mga sugidanun napublish sa SanAg, Irong-Irong kag Panay News. Sa tulad, nagabuul tana kang M.A in English and Literature sa West Visayas State University.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/11\/19\/hani-kang-hangin-ni-elsed-s-togonon\/","date":"2017-08-19T20:43:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00560.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995875955,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995875954627991}","num_words":794,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Retrato Kauna & Kadya ni Joselito \"Pajo\" Padulla\nIsara sa mga nahamut-an ko gid kang urihi ko nga pag uli sa amon banwa pira ka tuig ron ang nagriligad amo ang pag-ukay kang mga dumaan nga retrato sa baul ni nanay. Naglumpiga gid ako sa salog kag magsipad-sipad kang mga retrato nga black and white, ang iba brown ang color (o kun sa lengguwahe ka mga manugkodak amo ang ginatawag nga \"sepia\"). Ang natungdan nga mga retrato daw mga daan nga papel lamang kun turokon. May pinasahi nga dapug, budlay i-muwestra o kun hubadon sa tinaga apang kun nakakita kamo kang daan nga papel nga nagbuhay sa baul, lanto niyo gid kun ano ang akon ginatumod. Ang iba sa kadiya nga mga retrato gisi ron samtang ang iba may mga litik nga nagakurit sa mga laragway nga naimprinta sa papel. Buot sayudon, daan ron kag daw wara ti bili o kun kahulugan.\nApang sa mga nakakilala kang mga tawo o kun lugar nga ginarepresentar kang amo nga mga laragway, ang daan nga mga retrato bukon lamang papel kag imprenta nga daw igo lamang inugtablog sa binit o kun sunugon sa dalunghan. Ang daan nga mga retrato daw bagay kang time machine nga hinali nagatugro kang kabuhi sa mga baratyagon kag eksperyensya kang nagligad. May mga baratyagon kang kalipay, kasubo, kaugot, kaham-ot, kahidlaw, kahisa, kaimon, pagdayaw, pagkamayha, kag duro pa gid nga imaw kang nostalgia. Kun ang paghigugma halimbawa kang baratyagon, diya pwede man nga mapadumdom paagi sa mga retrato. Kag ang labi nga importante sa tanan, diya nga mga baratyagon nga nagabalik paagi sa mga daan nga laragway indi peke o kun damgo lamang kundi matuod-tuod gid.\nAng sangka tawo nga may kaangtanan sa retrato nga ana ginalantaw mahimo nga makabatyag sa liwat kang ekspreyensya nga ginabalik kang amo nga retrato. Sa banta ko may paathag ang diya nga phenomenon sa patag kang sikolohiya. Apang sa akon nga opinyon mayad pa nga mas magpabilin ang eksperyensya bilang lab-as, preska nga wara pa mahubad kang siyensiya agud to nga daw mas puro kag matinlo.\nSamtang ginabukad ko ang mga daan nga retrato, nag ingod pungko si nanay kanakon kag ana ginpakilala ang mga tawo sa retrato. Gin-estorya na man kanakon kun sa diin ginbuol ang retrato, ano ang okasyon kag kun sin-o ngaran kang mga tawo nga imaw na. May mga retrato sanda kang mga daraga pa sanda kag soltero ni Tatay kaimaw kang anda nga mga barkada. Ang kalabanan nga ginasuksok nanda amo ang pantalon nga ginatawag bell bottom. Dayon bisyo si Nanay kag magkuon nga kun mag-agi gani ang mga laki nga nagasuksok kang bell bottom nga delargo hay nagatap-ok ang yab-on. May pinasahi man nga korte ang andang bulog o kun peluka.\nLuwas sa mga pamayo o kun pamiste kauna, naobserbaran ko nga wara gawa ti iba nga posing ang mga tawo kun magpakodak kato anay. Kalabanan sa mga laki may sigarilyo sa baba kag tiso lang kun magtindog o kun magpungko. Kag talagsa lang gid sa malaka ikaw makakita kang daan nga retrato nga may nagangirit. Haros tanan pormal nga nagaturok sa kamera kag kun kis-a gani daw haros nagadumot pa nga matarom kun magturok.\nLain tana sa kadya nga panahon nga uso ron ang sari-sari nga mga posing kun magpakodak. Kalabanan nga posing may \"V\" sign o kun nagabayaw kang darwa ka tudlo sa alima nga daw nagapakita kang number two. Nauso man ang ginatawag nga selfie o kun ang pagbuol kang retrato sa imo nga kaugalingon, dayon patarawis kang imo nga bibig nga amo ang ginakuon roman nanda nga duck face. May diyan man nga iba nga nagapahabok kang anda pungyahon nga amo ang ginatawag nga puffer face.Ang iba kadya mahilig man mag jump shot o kun magpabuol kang retrato samtang nagatumbo nga daw nagalutaw sa hangin. Masami may mga malyag man magpakodak nga nagapalibat-libat, nagapadiwal kang dila o kun nagapakiwi kang anda bibig nga amo ang ginatawag nanda nga wacky shots.\nSari-sari ang rason kun tungod sa ano nga malyag ang kada sara kanaton magparetrato. Bisan ano pa ang tawag, pa-piktyur, pabuol ka retrato, o kun pakodak. Bisan ano pa ang gamit sa pagbuol ka retrato selpon man, digital camera, ipad, manuwal nga may film, o kun polaroid nga insigida naga-imprenta kang imo piktyur. Bisan ano pa ang pormas, printed, gina-post sa Facebook, Instagram, Flickr o kun ano pa nga social media websites. Sa pihak kang kaduro nga mga pamaagi, ang retrato naga preserbar kang tiyempo nga lumalabay nga mahimo indi ron maliwat. Gani indi kaw magmayha kun malyag kaw magpakodak. Ipautwas ang ginabatyag, dayon posing kag magngirit hay para manami turokon ang imo nga profile pic.\nTi, dali, mapa-kodak kita.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/26\/ang-retrato-kauna-kadya\/","date":"2017-08-19T20:43:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00562.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9884351492,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9884351491928101}","num_words":777,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.342,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.993,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang May Integridad\nIndi ko makita ang kabuhi nga napihak sa pampubliko kag pampribado. Wara ti kaugnayan sa relihiyon kag pagkabalaan. Ang tanan nga dya ay isara ka bukas nga lugar kang pagkabuhi serbisyo bag-o kag una para gid sa atun nga Dios.\nAng akun paglaum amo para makita ang isara ka grupo ka mga kabataan Kristiyano nga nagapanguna sa komunidad sa pagpamatuod sa atun bilog nga kalibutan. Magadara ka matam-is kag mayad nga mensahe sa mga merkado ukon lugar sa pagtipon-tipon: sa Facebook, Twitter kag sa iba pa nga site. Buot hambalun, iririmaw nga paga-istoryahun ang makatugro kasadya kag mayad nga leksyon sa kada isara ilabi na gid ang makabulig sa espirituhanun nga pagkabuhi.\nMay nakilala ako nga akun nahambal. Isara ka laki, bataun pa kag napamangkot ko sa akun pagbisita kon ano ang plano na sa anang buasdamlag. Ang sabat na: \"Ay ti katapos ko lang sa Law School.\" Nakapayuhom dya kanakun kang ginpamangkot ko kon paano na ginalauman ang paggamit na sa pag-ensayo ukon training na sa batas. Ang sabat na: \"Gusto ko mangin isara ka tawo nga may integridad sa kasagad sa batas.\"\nIntegridad. Amo dya ang mapinakamanami kag mapreska nga tinaga. Nagapakita, nagapalarawan kag nagapahalimbawa sa matuod nga prioridad bilang isara ka nagahimo, nagaobra ka batas kag dapat man gid mangin-isara ka huwaran sa tanan nga tawo sa bilog nga kalibutan: Ang May Integridad!\nAko mismo makahambal nga dapat gid man bisan sa ano man nga butang nga ginaatubang sa pagkabuhi, dapat makita ang mayad kag makatugro ehemplo sa iban kag mangin dungog. Nga sa bisan sa ano nga pagtiraw sa kabuhi, dyan sa gihapon ang mapinadayunun nga paghimakas. Nga makita ang bunga kang pag-antos bisan maatubang ang mga temptasyon; dyan mismo makita nga ikaw may pagsarig ukon pagtuo sa Dios, nga amo ang nagagiya kag nagatugro kang kabaskug sa pag-atubang kag sa paghimo kang tanan nga mga hirimuon adlaw-adlaw bisan pa nga may mga kabudlay kag pag-antos. Huod, himuon ang tanan nga may integridad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/18\/ang-may-integridad\/","date":"2017-08-19T20:38:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00119.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9647446871,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9647446870803833, \"hil_Latn_score\": 0.03515440598130226}","num_words":330,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.98,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Si Tiyang Fely, Ang Akun Amiga:\" Panaysayun ni Elma \"Nenen\" Ayson-Mckeown\nSi Tiyang Fely, Ang Akun Amiga\nElma Ayson-McKeown\nTuig 2011\n90 run ka tuig ang edad na kang nagligad nga tuig bulan ka Nobyembre sang petsa 21. Ang urihi na nga sulat kanakun ay kang Paskwa 2010. Nasulat na mal-am run sa edad na kag nagapasalamat sa Ginoo nga ginpakamaayo tana sa gihapon mayad ang isipan, makilala na ang tanan kag madumdoman na ang mga importante nga bagay harandumon mayad kag ang hindi. Ilabi na gid sa akun pag aksidente hindi na malipatan gid. Labaw pa na makakita pa kag makabati ka mayad, magamit na pa anang mga alima kag mabaskog pa ang darwa ka kahig nga makatindog kag makapanaw panaw. Nagapasalamat man gihapon na maantos na kon kaisa ang chronic pain, mga sakit sa lawas na kag makayuhom pa man gid bisan sa Tylenol lang nga bulong makabulig sa sakit na temporaryo lang madura ang sakit. Ang kabaskog na kauna hindi na paris sa kaja nga inadlaw. Ginkun-an na ako nga pasensiyahun lang sa malawid na sulat nga daw nobela kag may habol pa nga Ha Ha Ha! Nakayuhum man gid ako.\nGinsugid na pa nga ang ana nga nanay napatay sa edad nga 86 sa aksidente hay gin hapit ka sarakyan habang nagapanaw laktud sa dalan halin sa tiendahan nga nagpanindahan. Sa sulat na may ginsulat gid nga binalaybay padara kanakun para akun mabasa kag ipaambit man sa akun mga amiga kag amigo. Mahilig tana magsulat poems kag puro parte sa pamilya kag kang tana pa ay bata, daraga kag kang nagaeskuela pa imaw ka anang mga kabugtoan.\nGinsulat na pa nga tana ang kagurangnan nga bata sa apat sanda. Tana na lang ang nabilin nga buhi pa. May ana nga pamilya pero nagasakit pa ang buot na sa tagipusoon mabatyagan na pirme para sa ana nga mga ginikanan nga wara makita kag mabatyagan ang gugma ka ana mga kabataan nga mayad kag mabinuligon ang lolo kag lola nanda. Ang tatay ni Tiyang Fely ay taga Iloilo ang apelyido ay Flores. Kuon na ang tatay na ay mapinalanggaun kag maatipanun. Kada Pasko gina isip na imagine ang nanay na masaku sa pagpreparar kay ang mga kaparyentihan kapamilya magtipontipon. Kuon na nga mayad ang anang pagkabata kag ang nabahulan na kag hindi na gid malipatan ang nagligad.\nKang Tuig 1977-1980\nSa ciudad kang Angeles, Pampanga kang tuig 1977 kang ako nag tawas sa akun darwa ka tiya Rosie kag Lourdes Mondejar Puedan nga naghalin pa sa Patnongon, Antique. Sakay sa barko halin Iloilo pa Maynila. Nag umpisa ako eskuela sa Universidad ka Angeles duro na ka beses kami nag saylo saylo sa ginarentahan nga balay. Mayad man duro nakilala kag mga amiga ka akun mga tiya nga akun man nakilala. Hasta na lang sa urihi nakakita ka balay nga marentahan marapit gawa panawon sa eskuelahan. Pero darwa pa ka beses sakay sa jeepney paagtu sa simbahan kang Clark Baptist kag sa Clark Air Base. Kay sadtu ang darwa ko ka tiya naga obra sanda sa sulod ka Clark Air Base.\nMasadya man ako nga imaw ko ang darwa ko ka tiya pero sabado kag domingo lang ang pag imaway namun sa sulod balay dalayunan. Sadyahan ako kon magpanindahan kada Sabado imaw nanda kag mag simba kon Domingo.\nNakilala ko si Tiyang Fely Roncal Damasig kag kapamilya na sa Kalye San Pablo. Ang balay dalayunan ko sa pihak lang ka balay na. Ang una ko gid pagkita kay tiyang Fely ay nagapanglaba tana sa gripo sa kilid atubang kang balay dalayunan ko na ang tag iya ay si Flor Yu. Irimaw sanda kara gid pirme kon oras nga gapanglaba.Kapampangan ang ginahambal nanda. Siyempre masinadyahon man gid sanda nga nagpakilala kanakun.\nKilala run gali sanda ka akun darwa ka tiya. Mayad na lang kay maaram mag ilonggo si tiyang Fely. Sugid na nga taga Iloilo ang tatay ang apelyido ay Flores. Si Tiyang Fely isara ka retired teacher na 58 edad na run katu kang nakilala ko. Nagbahul tana sa Nueva Ecija kag nakapamana kay tiyong Pedro Damasig na taga Angeles City. Nakilala ko ang apat na ka mga bata nga katu puro run man may mga pamilya. Ang isara sa America sa Hayward, California nga kaja amo ra ang ginaimaw na hasta kaja sa edad nga 90 anyos . Imaw na sa palibot run ang mga kabataan kag kaapohan na sa amo nga lugar sa California.\nSa adlaw adlaw nga pag istoryahanany sa amo nga lugar sa kalye San Pablo pareho adlaw adlaw ang ginaobra na amo ang pag-atipan ka balay kag mga ralabhan na. Kon kaisa gani ginabuligan ko tana sa paglaba kon wara ako ti ginaobra basta lang gusto ko maimaw kag maistorya sanda. Sugid na gani nga ang tatay kag nanay na mapinalanggaon kag mabuot nga tawo. Kasubo na lang nga ang ana mga kabataan wara gid nakilala ang anda lolo kag lola hay sa marayu man sanda gaestar kag wara man gid kabisita siguro. Pero halin katu kapag naga istorya tana makita ko ang kasubo sa pungyahun na kag mabatyagan ko sa akun tagipusoon nga mabudlay man gid ang marayu sa mga ginikanan. Akun man gid naexperensiyahan ang amo nga sitwasyon ang marayu sa tanan nga kapamilya.\nPaagi lamang sa sulat kag pagtawag sa telepono amo ang amun nga pagpadayon komunikasyon nga darwa. Padayon ang amun pagbalitaanay kon paano na ang amun sitwasyon. Salamat nga si Tiyang Fely na born again kag masadya padayon pag alagad sa Ginoo imawka ana nga mga palangga sa kabuhi.\nSalamat sa Mahal nga Dios ang gugma sa kapareho bisan hindi kapamilya makita ang Iya gugma kag kamayad sa tagsa tagsa ka tinuga. Ang pagbinuligay, pagpalanggaanay nga may pagsalig kag pagtoo sa Iya nga makagagahum, maloloy-on kag mapinalanggaun nga Amay sa Langit para sa atun tanan tanan. Dalayawon ang Iya Mahal nga Ngalan!\nAmo dya ang binalaybay nga ginsulat kag ginpadara ni Tiyang Fely kanakun kang pasko 2010 nga ana gid gin hand written . Ang amiga ko ay 90 run ka tuig ang edad, may 16 ka apo kag 16 man ka apo sa tuhod:\nI Wish I Were\nI wish i were a baby again\nTo feel the warmth of my mother's breast while feeding me\nTo hear her voice while she sings to make me sleep\nTo see her smile while she cuddles me tenderly.\nI wish i were a baby again\nTo feel her hands leading me carefully while i tried my first step\nShe makes sure that i would not fall\nA fall that might surely hurt myself.\nI wish i were a baby again\nTo hear my mother pray that God save me from harm\nTo see the glow on her face when someone says how cute i am\nAnd feel her hugs and kisses so warm.\nI miss her so much the tender love and care of my dearest mother\nBeautiful memories of her will linger in my heart and mind forever\nI wish every child would know how he\/she was cared for\nAnd that an aging mother always reminisce those days of yore.\nby: Fely Roncal Damasig\n________________\nLitrato ni Tiyang Fely halin sa tagsulat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/06\/14\/si-tiyang-fely-ang-akun-amiga-panaysayon-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-19T20:43:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00572.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9521093369,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":31,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9521093368530273, \"hil_Latn_score\": 0.03146544098854065, \"cgc_Latn_score\": 0.010583056136965752}","num_words":1177,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.268,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.977,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"ANG BUBON NGA SIRA-AN\nTubudan sa Igkabagti kang Minuro Eke, Sira-an kun tawgun\nSa ingud mal-am nga mangga kag puno ka lunok sa takas' naayun\nNagatugro`kang landung sa mga tawo kon ano ang himuon\nLugar nga bugay kang Ginoo buhay run nga katuigun.\nAmo ang lugar nga mariit sa baryo kang Cato-ogan\nMay mga nahitabo nga katingalahan budlay ma intiendihan\nNagasinugdanay nga mga tawo pero andut inde makit-an\nKon ma tiempuhan, pabay-an lang, basi ang dungan masab-an.\nMay dadoy galangoy sa idalum wara pag bahol ang lawas na\nAng orang mga pula daw sinigang ginlaktan kang laswa\nMay sili pa gani pero talagsahun mo lang makita\nWara it naga bugno budlay run magka sabid ka pa.\nTubod' nga nagailig daw asopre ang sungaw kun dap'gan\nAlabaab nga tubig manami marigus kapin pa kon nagauran\nPuwde man imnun amo lang garing marupait kun lab-ukon\nMay naga pangayaw rigus hay kuno ang tubig may bulong.\nNangin saksi gid tana kang amon pagkabata asta magkakalagun\nHay amo ang sentro nga lugar sa pagsagud kang mga hayup namon\nGinapara-imnan, kag sa ingud turugban karbaw kun mainit dun\nGapalibot nga buri kag kahoy, mga sinagud sa sirong ginakug-ong.\nAng mga babaye sa palibut gatumpok ang mga ralabhan nanda\nKun may marigus saruk lang kag mag buhos sa rayo gawa\nAngud inde ma piskan ang binunlawan kang gapanglaba\nMag-inum karbaw kag baka haw-as anay basi manungay pa.\nSa fiesta kag ponsyon inihaw nga baboy kag baka sa bubon limpyuhan\nTubig ginakarusa ibuta sa tadyaw panghimus kun may okasyun\nKag ang pangbunyag ka mga tanum sa hardin para inde malayung\nManggad sa bubon hanggud ang kapuslanan nga naagum.\nTaga-Minuro Eke may duro gid nga nahimuslan sa bubon\nHalin kato any asta tulad, sa tion kang kabudlay kag mahimayaon\nEngkantado nga lugar, nangin tulay sa pag-uswag permi hinumdumon\nPinasahe` nga tubudan nangin parte kang kabuhi natun.\n[30 Hunyo 2017]\nAga pa, alas nueve, pagbukas ko ka gawang para sa darwa ko ka mga kuti nga sanday Bob kag Egypt nga sa sulod balay, samtang si Lex sa guwa gapabilin sa idalum kang covered porch nagaturog. Wara ko run tana ginadara pasulod sa balay kang nagligad nga gabi-i. Mayad run ang tiempo kag indi maramig kana. S'yempre para indi run man ako mabudlayan sa paghakwat dara pagguwa kag pasulod sa balay.\nKag nasapwan ko tana nga nagahandusay. Nagabatang tana sa atubang ka nagasirak nga adlaw marapit sa round table.\nDali-dali ko gin-check anang lawas. Ramig run pero ang mga mata bukas pa gani akun ginsarado. Gahiribiun man gid ako pasulod balik sa balay kag ginpukaw ko ang akun bata nga si Louie nga nagakaturog pa. Madasig tana nga nagbangon kag magsuksok ka anang pantalon kag deretso sa guwa atubang kay Lex. Nagahiribiun man gid kami nga darwa.\nGinhakwat ko si Lex kag ginbutang sa rug nga pirme ko ginapagamit kana kag ginbutangan ko ka mga medyas ang mga kahig, kay ang may samad nga kahig may medyas run. Adlaw-adlaw ginamedyasan ko gid bisan nga mataehan kag mabasa kaihi na akun lang ginalabhan adlaw-adlaw man. Ginputos ko man sa puti nga blanket, nga pirme ko ginagamit sa paghakwat mag-cuddle kana bisan kon kaisa ang lawas may tae kag basa sa ihi na. Nagustuhan ni Lex nga gina-baby ko pagkatapos na meow. Mabatian ko lang rian ang pag-meow na, gusto na kungkungon ko kag magsakay kami nga darwa sa swing kag kantahan ko pa. Nami man gid mabatian nga happy gid tana.\nAmun Ginlubong si Lex\nGin-umpisahan ni Louie magpala kang lupa nga rulubngan ni Lex pagkatapos ko putos kana. Samtang gahulat nga ilubong, nakita ko si pispis Chikai nga nagbisita kay Lex: naghapon sa lawas na. Naisipan ko magbuol ka litrato imaw na ang pispis. Abaw gahibi liwan ako nga mabatian man ang hiribion ni Louie samtang nagakarot ka lupa.\nNagsulod ako sa balay kag nag-message sa akun bata nga si Matthew kag anang miga nga si Chelsea. Pagbalik ko sa guwa, ginhakwat run ni Louie si Lex kag ginlubong.\nSalamat sa malawid nga tinuig; 16 anyos nga nakaimaw namun ang mabuot kag guwapuhon nga kuti nga si Lex bisan pa nga nakagat na ako pira ka beses.\nHambal ko kana samtang ginatabunan ka lupa: \"Lex, darha ang akun mga sakit kag kasubo. Imawan mo lang ako pirme sa hardin kag sa isip mabatian ko lang ang imo pag-Meow.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/padya-kinaray-a-tagpasakup\/","date":"2017-08-17T13:36:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886103316.46\/warc\/CC-MAIN-20170817131910-20170817151910-00009.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9925545454,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":12,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9925545454025269}","num_words":716,"character_repetition_ratio":0.032,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.3,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kon ang Kabuhi Masakit\nMga abyan, indi masorpresa sa kasakit kang panghangkat nga imo ginabatas, nga daw parehas lang nga may sangka katingalahan nga natabo kanimo. Kundi maghugyaw nga ikaw nagapartisipar sa mga pag-antus ni Hesukristo, nga ikaw man magkalipay kon ang glorya mag-abot run. 1 Peter 4:12\nNaisipan ko dya nga bersikulo bangod sa pinalangga ko nga amiga nga si Tita Sylvia Sandio Albuera nga naistorya ko run kaninyo sa nauna nga blog ko. Ginpadamgo na ako nga nagahambal \"Indi magkahangyus kon ang kabuhi masakit.\" Daw pares lang katu kang gin- interbyu na ako \"On Air\" sa DYKA radyo. Isara pa, nagapati gid ako nga nagabantay gid tana kanakun hay sa amo gid nga adlaw, 23 Enero 2013, nga nadamgo ko tana kag kaadlawan ka anang pinalangga nga manang Maria Renstch. Man-an ko nga palangga na man gid ako bisan wara kami nagkitaay sa personal. Indi dya madura sa akun kaisipan, ang misteryo nga pagkabuhi sa pihak nga kinabuhi, kaimaw ang makagagahum nga Diyos.\nKon kaisa ang kabuhi masakit. Indi ka na magturok pa sa kon diin agud makita mo ang sakit. Sa imo mismo nga kabuhi, amo man sa kabuhi kang iba, makita mo dya.\n32 na ka tuig ang nagligad kang nabungguan ako ka sarakyan kag ginbayaan nga duguan kag nagauraruy sa sobra ka sakit nga natupa sa matig-a nga semento nga dalan. Ang makaluluoy nga tinuga halos indi makahulag kag indi makahambal pero nagpangamuyo na lang nga ang kagustohan kang Dios ang matuman kag patawarun na lang sa anang mga sala kag naghulat na lamang ka oras kon mapatay na lang. Ginturok lang tana ka mga estudyante sa palibot kag mga tawo nga sa sulod ka mga nagaagi kag nagapundo nga mga sarakyan nga gusto lang maglantaw. Ang akun klasmate kag ang akun pakaisa nga nagasiyagit ka akun ngaran \"Nenen\" kag gahiribiun na lang nga na-shock sa pagkakita na kanakun nga gaharandusay nga duguon sa binit ka dalan. Masakit ang natabo nga ang mga tawo galantaw lamang pero salamat sa isara ka tinuga nga nagpondo kag nagparapit nga may kaluoy ang tagipusuon. Ginhakwat na ako kag ginsulod sa ana sarakyan kag ginapadalagan ka madasig ang kotse sa pagdara kanakon sa ospital.\nMasakit man nga hitabo nga bisan sa sulod run ka ospital wara pa nanda ako gintugruan ka first aid hay ang gusto kwarta anay! Sa sugid nanda urihi kanakun nga ang akun pakaisa nagdalagan balik sa akun nga ginaistaran kag ang akun nga landlady amo ang nagbulig pirma ka kasulatan nga kon patay man ukon buhi hay kinahanglan magbayad gid! Nagapasalamat gid ko kay ate Flor Yu sa pagbulig na kanakun. Komplikado ang sitwasyon ka lawas ko hay may bari nga paa kag samad ang utok kag duro samad sa ulo kag sa iban pa nga parte ka lawas. Pira pa ka beses ako ginpasaylo-saylo sa mga ospital hasta nakadangat sa Makati Medical Center. Ay masakit kag mapait nga eksperyensiya!\nAng akun lola nga katu nagbisita imaw ka akun pakaisa nagatiyabaw kag nagatumbuan kang ana naman-an ang masakit kag makaharadlukan nga natabo kanakun. Halin katu kon ana maistorya dyan man gihapon ang pagkurudug na nga may imaw nga luha sa mga mata. Parehas man ka akun nga mapinalanggaun nga Tatay kon ana batyagun ay masakit dumdumon kag kon masugid na sa iba nagaturo ang anang mga luha. Pero ang pagpangamuyo ka tanan nga mga nagapalangga kanakun kag nakakilala bisan pa gani ang nakabati na lang nagpangamuyo man gid para maluwas sa ako sa katalagman. Ang nga kasimbahan ko nga Baptista nagpangamuyo man gid kanakun kada Mierkules sa prayer meeting, sa youth center fellowship kag sa eskuwelahan, amo man ang mga clasamate, maestro kag maestra dara tugro ka bulig finasyal. Nagapasalamat gid ako sa tanan nga bulig nga dya. Salamat gid sa akun klasmate nga si Agnes Panlilio sa pagpanguna na sa pagpangita ka mga pamaagi sa amo nga sitwayson agud ako mabuligan.\nAno ang atun himuon kon ang atun mga plano nautod ukon indi natuman, kon ang mga bagay indi nahimo sa imo nga kagustohan? Kon paano natun makita ukon maibalik ang atun mga nautod nga mga plano paagi sa mapinalanggaun ta nga Dios? Sa pinakadalum nga linya ukon nga pag-isip, pagaisipun ta: paano kita magresponder bilang isara ka Kristiyano kon ang kabuhi ta masakit?\nUna, indi magkahangyus pareho kang nahambal sa bersikulo sa ibabaw.\nKang natun-an ko ang magpanaw liwan pagkatapos ka mga physical therapy sa ospital kag pamaagi sa sungkod o sangkay, naman-an ko nga mahimo ako matumba kag indi komportable ang paghulag kon kaisa kon nagamadali ukon ang magpadasig sa pagpanaw. Kon may bandahi ang akun ulo kag may tabon ang nawala ko nga mata kag maisip ko kon ano nga kaluoy kag kon may kaluoy ang mga tawo nga galantaw kanakun kag mamangkot sanda kon ano ang natabo, nahandaan ko run ka naman-an ko na.\nMasakit lang ugaring nga maman-an nga ikaw gali gakabuhi nga indi sa imo nga katuigan kundi ang imo pamensarun sa nagligad pa nga tinuig, kang bata pa ikaw kag indi mo na makilala ang mga tawo sa palibot mo nga nakilala mo run. Kag masakit nga ang imo natun-an pagatun-an mo liwan. Ay masakit maduraan ka memorya. Apang sa andang mga mata kag pungyahun kag panghambal dyan makita man gid ang kasadya kag pagpasalamat nga ako Buhi pa. Gani ang akun kadayawan sa gahum kang Dios. Sa pagpati kana, bisan pa may masakit nga pagtiraw, sa urihi may maaguman nga kapahuwayan kag kasadya.\nRugya ang akun pangamuyo: Amay, ang imo pulong nagahambal nga duro ang dapat namun nga maman-an nga mga pagtiraw sa kabuhi, hay ang lugar nga dya indi amun nga balay kag dapat namun maman-an nga Imo dya nga balay. Pero Amay, akun ginabaton nga ako nagakahangyus sa ano man nga nagakaharatabo sa amun dalan kang kabuhi sa nanarisari kag sa maraku nga beses kada adlaw. Buligi kami sa pagpreparar sa pagdangop Kanimo kon rian matabo kag indi magkahangyus kon indi makaresponde nga may kadayawan para Kanimo. Sa ngaran ni Hesus, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/15\/kon-ang-kabuhi-masakit\/","date":"2017-08-22T09:21:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00101.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9826492071,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":34,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9826492071151733, \"hil_Latn_score\": 0.017045071348547935}","num_words":993,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.338,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Nadumduman Ko sa NORAD kag sa Navy\nAng NORAD amo ang North American Aerospace (formerly Air) Defense Command. Rugto dya sa Colorado Springs, Colorado. Akun dya napensaran nga isulat bangud nakaistar ako sa Colorado Springs kag nakalagaw sa NORAD. Anibersaryo kang 9\/11 kang Septyembre 11 kag padayon man ang kinagamo kag away sa Syria kag iban pa nga pungsod.\nKang tuig 1986-1993\nAnum pa lang ka bulan ang kamagurangan ko nga bata nga si Peter James kang nagsaylo kami halin sa Pensacola, Florida. Nag-istar kami tatlo ka bulan kay ugangan, kay Papa Jim, hasta kami nagpa-Colorado. Ang distansya ka amun balay nga sa 539 William Avenue paagto sa Cheyenne Air Force Base mga 12 minutos lang, depende sa trapik. Ang amo nga lugar bukas pa sa publiko.\nTatlo ang akun kabataan, tatlo man kami ka beses nagbisita-lagaw sa amo nga lugar. Salamat sa prebilihiyo nga gintugro kanamun kauna kaimaw ang akun bana, nakalagaw kami imaw ang mga bata sa sulud. Kang una nga pag-agto, naglagaw kami sa bukid. Eksayted gid ako katu kag masadya hay kaadlawan ko gid, Abril 22, 1986, kag rugto ko nalantaw kon paano ang nakita ko sa sine nga War Games (1983) rugto gali makita sa NORAD. Kag parehas man bala sa Austin Powers (kon man-an ninyo ang ginapensar ko nga sine) pero pasensya lang kamo hay nalipat ako sa kon ano ang title kang mga sine nga may dyan ang operasyon kang militarya kang Norad. Indi man abi pwede magbuol ka mga letrato sa sulud kang bukid. Raad makita n'yo man ako kag kon paano ako nag-OH-AH kag mag-Wow sa paglantaw ka mga bagay sa guwa kag sulud kang bukid. Isara rugya ang pagsulud gid nga may gawang nga sobra ka damul kag ang mga naga-uniform nga mga naga-obra sa sulud kang nuclear bunker kag ginapakita kon paano maobra kag magamit ang mga machine nga daw mga robot lang gid kon isipun. Ang mga computerized nga mga butang makita man sa mga malapad nga screen kag kada tawo nga gaatubang may anda man gid nga gina-focus nga obrahun-lantawun. Dali lang man gid gani akon paglantaw hay ginahani-hanihan ko ang akun bana, ginapamangkot ko kon ano kag basi matabo ang ginapensar ko nga matabo. \"Patay gid kita tanan, eh\" ang sabat na. Ang kasadya ko daw nabaylohan kang kahadlok.\nAng iban nga mga tawo indi run ginapasugtan magsulud sa Bukid kang Cheyenne, ang massive granite bunker nga gina-istaran kang NORAD kag kang iba nga operasyon kang military. Tungud gani kang mga gakaratabo sa kalibutan nga duro ang away kag mga nagakaramatay, kag may mga tawo man nga may plano sa pagrangga sa lugar kang mga militar.\nUmpisa gid katu gina-iskedyul ang pagbisita sa NORAD hasta sa bulan kang Abril 2. Gina-honor ang may reserbasyon sa military pero limitado run sa mga bilding sa sagwa kang bukid kag amo man imaw run ang presentasyon kang video nga nagasaysay kang mga butang sa sulud kang amo nga bukid. Ang mga grupo parehas kang mga civic leaders kag Rotarians makapadayon ka lagaw sa sulud kang bukid basta ma-verify kang opisyales ka Space Command. Pero indi sigurado gihapon ang access sa mga sibilyan. Nagalab-ut sa 20,000 ang mga nagabisita rugya kada tuig. Amo nga naghigpit man sa seguridad, ilabi na bangud sa duro man nga indi manami nga mga hitabo.\nKang may Persian Gulf War kang 1991, ginsarado ang NORAD sa mga bisita sa siyam ka bulan. Nadumduman ko, manug-tatlo pa lang katu ka tuig ang pangarwa ko nga bata nga si Louie. Tatlo ka bulan pa lang ako nga nagabusong sa pangatlo ko nga bata nga si Matthew kon san-o bag-o kami nagsaylo pa-Hawaii kang 1993 kag nagbisita kami liwan sa NORAD. Kag kang Abril 1997, rugya run kami sa Maine, nabalitaan namun sa diyaryo kag sa TV kag radyo nga may nabaton sanda nga potential threat sa bukid kay may grupo nga ga-plano nga ranggaun ang amo nga bukid. Sangka semana gid katu nga ginsarado ang bukid sa publiko.\nAmo dya ang pira ko ka madumduman sa NORAD.\nKang tuig 1994-2013\nRugya run kami sa Maine kag sa banwa ka Lewiston nagaistar kag nagpadayon sa amun negosyo. May mga naval base man rugya kag isara amo ang NAS Brunswick. Masadya kada tuig hay may ralantawun nga selebrasyon kada 15-16 kang Septeyembre. May palupad, ika-14 pa lang ga-praktis run sanda. Kon kaisa ginadara man kami ka akun bayaw sa paglantaw ka Airshow. Ang nagustuhan ko amo ang pagpalupad ka Navy's Blue Angels kag ang ginalupad ni Mister ko kauna nga P3 Orion.\nRugya man ang lugar kang Bath Iron Works nga nagaserbisyo espesyal sa pagdesinyo kag paghimo kang tanan nga garamitun kang US Navy war Ship. Nakaagto man ako rugya kang gindara kami kang akun bayaw nga naga-obra sa amo nga navy shipyard. Nadumduman ko man gid dya bangud sa nagkaratabo man kadyang nagligad nga adlaw sa sangka navy shipyard sa DC.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/09\/20\/ang-akun-madumduman-sa-norad-kag-sa-navy\/","date":"2017-08-20T19:01:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00506.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9983687997,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9983687996864319}","num_words":799,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Childhood Sweetheart ni Jessica Montano Minguez\n(Katapusan ka Tatlo ka Bahin)\n\"Samtang nagakabuhi may pag-laum.\" Amo dya ang mga tinaga nga amun kaagubay sa matag-adlaw nga tanan.\nNaglipas ang mga inadlaw nga malipayon kami nga nagapuyo kaimaw kang pamilya ni Caloy. Bisan pa sa pihak kang tama ka pigado nga pagpangabuhi, bisan pagkaon kulang pero malinung ang tanan. Ginabaton ang sitwasyon kag ang paghimakas padayon. Nagkaluoy gid si Caloy kanakun, sa amo nga sitwasyon, naghimakas nga makapundar kang payag nga matawag namun nga amon kaugalingun. Malipayon namun nga gintukod ang amun payag nga nagabuligay kag rugto nahuman kag nabun-ag ang amun panganay nga nangin inspirasyon kang amun pagpalanggaanay. Si Caloy naghimakas nga magpanguma kag magpamanday para kami mabuhi nga masulhay.\nSangka adlaw, nag-abot sa akun paminsarun ang reyalisasyon nga sa tion gali kang mga pagtiraw sa akun kabuhi, amo man gali ang tion nga nagkalipat ako sa pagparapit sa atun Ginuo. Bahul ang akun pasalamat nga isara ako sa anang gintawag nga mag parapit kag magbaton kana. Ang tanan sa amun kabuhi amat-amat nga nagbag-o. Wara ti imposible sa atun Ginuo. Amun ginbaton ang sangka sakramento nga nagpapag-un kang amun pag-imaw. Ginhiwat ang simple nga kasal sa amun kaugalingon nga kagustuhanan. Simple nga handahaan, maninoy kag maninay lang ang nakamaan pero ang kalangkag nga amun nabatyagan wara ti kinalain sa engrande nga kasal.\nDugang nga kalipay ang amun naagum kang amun mabatyagan ang kasulhay sa pagpanigayon. Kapin pa kang nagligad nga 2002 nga piniliay, ikatlo ako sa mga napilian nga magdumara kang amun barangay. Dya akun ginbalusan kang tampad nga serbisyo kag kabudlay. Liwat ako nga napilian kang masunod pa gid nga mga eleksyon.\nBangud sa paghimakas ni Caloy kag abilidad sa pagpamanday, ang amun payag-payag nangin mapag-un nga balay. Ang gugma kag pagbinuligay amo ang nagpapag-on pa gid kang amun pag-asawahay. Sa oras nga tanan amun ginakahidlawan ang tagsa-tagsa. Bisan pa sa tion kang tag-urubra sa taramnan, sa oras kang kahapunanun, naga aso-aso nga kape kag tinanok nga saging ang akun ginahatud kay Caloy. Samtang tana naga-arado, nagapungko ako sa kahon sa paghulat kang anang paglabay, ginabantayan ang daw may kuryenti na nga mga panurok kag mga pagpangiray. Ang anang kakapoy ginapahidan kang matam-is ko nga mga yuhum. Ang kananam kang pagpalangga wara namun ginalipatan nga ipabatyag sa kada isara. Ilabi run gid sa tion kang paghalin kag pag-abot sa balay, ako ana ginapangita. Matam-is nga mga haruk kang pagpalanga ang ana permi ginapakita.\nAng sports sangka langkay man kang amun relasyon. Sa basketball, numero uno ako nga tagadayaw ni Caloy. Sa kada puntos nga anang maagum, matunog ko nga pag \"cheer\" ang nagapangibabaw. Si Caloy ang MVP kag sa billiard si Caloy ang sharp shooter kang akun kabuhi.\nPara kanamun ang kapigaduhon ukon kakulangon kang kinahanglanun sa pag pangabuhi bukot upang para mangin malipayun. Kon may pagbaton kang sitwasyon kag padayon nga may paglaum, ang tanan mangin masulhay kag malipayon. Ang amun darwa ka prinsipe amun ginpabahul nga may pagkilala kag kahadluk sa Dios. Makita mo ang tunay nga pagpalangga sa kada isara. Nagakupkupanay kon magturog, naga-agbayanay kon magpanaw, masadya nga naga-estorya kang andang mga handum, kag labi sa tanan may respeto sa kada isara\nAng tanan nga dya akun ginakahidlawan, bangud sa sangka desisyon nga akun ginhuman. Pansamantala ko anay sanda nga ginbayaan, sa paglaum nga matugruan kasanagan ang edukasyon kang amun mga kabataan. Nangin sangka yaya ako sa Middle East sa bulig kang akun isara pa nga Manong nga nagaisaranhun ko nga kakampi sa akun pamilya. Sa gihapon, buta ako kang paglaum nga ang pagiging yaya sangka halintang sa pagpangita kang mayad nga obra rudya.\nMilya milya ang karayuon namun sa ka dya nga mga dinag-on pero ang karayuon bukot upang kang gugma sa amun tagipusuon. Ang tanan nagapabilin nga naga iririmaw sa tagsa ka isara kanamun. Padayon nga ginahigot kang internet kag cellphone. Bahaw, igma, kag yapon nga text akon pirme mabaton, nagapabatyag nga ang pagpalangga nagapadayon. Ang mga intriga halin sa akun pamilya indi malikawan. Sara lang ang amun sabat ni Caloy: Ang amun nagligad tuman ron nga pruweba kang amun pagsarig kag paghigugma sa kada isara. Wara ti bisan sin-o nga makaguba kara.\nKun parte kay Iko, wara run gid kami ka kitaay. Pero may nabatian ako nga rugto run tana tulad sa London kaimaw kang anang pamilya. Kun ano man nga pagsayup ang nahimo ko kay Iko, akun ginapangayuan kang pasaylo kag kabay nga malipayon man tana tulad sa anang kabuhi.\nSi Caloy, ang akon childhood sweetheart. Ang akon idolo, kakampi, ka-jamming, ang akon nahauna nga sabay sa kada baylehan, ang akon pinalangga, bana, kag labi sa tanan, responsable nga tatay kang akun darwa ka mga kabataan.\nSanda nga tatlo ang akun kabuhi.\nKATAPUSAN","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/11\/23\/childhood-sweetheart-ni-jessica-montano-minguez-3\/","date":"2017-08-22T09:12:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00140.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996220469,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":28,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996220469474792}","num_words":781,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.357,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bulawan sa Basura (Ang Pagsagup kananday Nick Joaquin kag Pitoy Moreno)\nDomingo, nagasirak man raad ang rapit alas-dose nga adlaw pero indi kadaug sa pagkaramig ka hangin nga nagadapya. Apat man lang ka sul-ub akun soksok nga pang-ibabaw, may madamul nga leggings antes ang jeans kag damul nga medyas sa sulud ka boots. May kalo ako kag ang akun malapad nga scarf nasambud it darwa ka beses sa akun liug. Wara pag-snow ugaring rugya ako sa outdoor flea market, ang sangka malapad nga tindahan nga wara't atup kundi langit, wara't dingding kundi kudal kag wara't salug kundi lupa.\nFlea market – andut haw? May bitik ang anda'ng ginabaligya? Kon mapisan ikaw magkatkat kag mag-Google search, makita mo dayon ang nagasinampukanay nga mga paathag sa Wikipedia. Kuno, ang termino halin sa French kag ang mga tinaga kon lubadun mo sa Ininglis nagakuon nga dyan sa lugar nga ra masapwan mo gid man ang mga bitik. May nagakuon man nga sa panahon kuno ni Napoleon III, ang nagparalagyo nga mga negosyante halin sa slum ka Paris nagtiriripon kag nagpadayon ka negosyo sa gintawag nanda nga \"Flee Market\". \"Flea\" nga bitik ukon \"flee\" nga nalagyo, rugya sa America ang flea market isara ka malapad nga lugar nga nagaparenta ka mga pwesto ukon lamisa sa nanarisari nga mga manugbaligya. Sa may bitik man kag wara, sarang mo mabakal sa barato nga presyo ukon maayuan pa gid ang mga baraligya. May bag-o, may dumaan kag kon gadagsa ang Made in China kag bag-o nga mga peke, may mga orig man nga Made in U.S.A. ukon Made in Japan. Maswerte kon orig nga bag-o ang madakpan pero laban usado kag may dyan nga daw tarablug run gid pero indi mo mapaktan kon ano ang luyag kag kinahanglan ka manugbakal.\nKaduro ka mga rason kon andut ang sangka bagay nagtuhaw sa pinsar kag nahuman pero mas duro pa gid ang mga istorya kon andut nakadangat ang nasambit nga bagay sa flea market. Ayhan wara run matim-us ka tagbalay ang ana'ng mga gamit kag ginbayaan lang bilang bayad sa renta, ukon basi napatay ang tag-iya kag wara't malyag mag-atipan ka mga ginpakaali-ali na nga mga koleksyon. Mahimo man nga wara nagsantu ang kolor ka gamit sa pinta ka dingding ukon natak-an run magturuk ka daan. May dyan man nga nakamaan nga ang dumaan nga gamit ukon \"vintage\" nauso gid liwan kadya, gani mapisan sanda sa pagsaka kag pagtinlu ka attic ukon pag-ukay ka anda'ng mga tinago agud sarang makwartahan. Kang una ko nga paglagaw sa flea market, nadumduman ko ang hambal ka nagasakay sa barko nga amigo namun kato. Pagkakita na kuno ka mga ginapanablug nga mga kagamitan sa Europa, nag-abot sa ana'ng pinsar nga kon sarang lang raad mabutangan ka tarog kag itayon ang anda'ng ginatablug paagto sa atun banwa, duro pa ang makapulos.\nSa mga nagaarawas nga mga kagamitan, nakita ko ang \"konsensya\" kang America; ayhan hapus lang ang pagbakal, gani hapus man ang pagpilak sa basurahan ukon pagbilin sa kilid ka karsada agud mapurot, mabaligya kag mapuslan ka iban. Konsensya ang nagasugyot sa pagbakal kag pagtipon, kag amo man ang nagahutik nga panahon run agud buy-an ang mga gamit ukon itablug.\nWara gid ako magdumdum nga kadya'ng Domingo, ang nagaparunupsup sa tul-an nga karamig magdara kanakun sa sangka lamisa nga puno ka tinumpok nga mga libro. Ang iban may hapin pa nga plastik kag nagahulas sa tun-og. Nagduyu ako sa pagbaluskay hasta nga nasapwan ko ang coffee table book kang atun bantog nga manunulat, ang premyado nga National Artist for Literature, si Nick Joaquin. Ang \"Almanac for Manilenos\" ginbalhag kang Mr & Ms Publishing House sa Manila kato'ng 1979. Pangarwa ko ra nga tuig sa U.P. Visayas, Iloilo sa diin una ko nabasahan ang \"Summer Solstice,\" sangka klasik Nick Joaquin nga istorya nga nagasaulog kang pagkagamhanan ka bayi sa piyesta kang tadtarin sa Paco. Darwa ka kopya ang Almanac nga kumpleto pa ang pangguwa nga hapin ukon dust jacket. Ginpili ko ang pinakanami nga kondisyon. Ang orihinal nga presyo nasulat sa sulud, $42. Give me a dollar, kuon ka manugbaligya. Abtik ako dayon magdawu ka akun sampanid nga dolyar hay kon kis-a, nagasaka ang presyo kon makita nanda nga nakunyag gid ikaw ka imo nasapwan sa anda'ng baligya.\nSa tabuk, hala man ukay ka mga libro si Manang, ang akun bayaw nga imaw ko pirmi maglagaw sa tindahan. Gabaringkiwas run ang ana'ng ginakaptan nga mga libro. May ginhakwat tana nga mas damul nga coffee table book, mabug-at kag nahapinan ka plastik lakip ang jacket. Bahul nga mga letra, 'Kasalan\" ang nasulat sa hapin kag may sangka litrato kang maambung nga modelo, naka-trahe de boda sa atubang kang sangka dumaan nga altar ukon retablo. Sa naidalum ka litrato, nasulat ang bahul nga \"J. Moreno.\" Ay abaw, wara't iba gid kundi ang Fashion Czar of Asia, ang fashion designer nga nagtugro kang kabuhi kag nagpabantog sa ginasul-ub ni Maria Clara, si Jose \"Pitoy\" Moreno! Amun ginbaluskay kag napa-wow kami sa mga litrato kang nagkalain-lain nga trahe nga ginasuksok kang mga nobya sa anda'ng kasal. Gung-an nga mga ngaran ka alta nga kalibutan kang Manila ang mga litrato ka ginkasal. Nakunyag pa gid kami kang nakita namun ang bugu nga sulat kag pirma ni Mr. Moreno para sa gintaw-an na ka libro. Napetsahan sa ika-20 ka Nobyembre, 1990, tuig kang ginbalhag ang libro sa Golden Cup Printing Co. Ltd. sa Hongkong. Wara nabutang ang orihinal nga presyo sa sulud pero suno sa manugbaligya, ang tanan nga libro tag-sangka dolyar lang.\nNabuta ang amun mga mata ka turuk ka mga trahe nga gindisenyo ka sangka Pilipino nga nagtugro ka dungug sa atun saya kag terno. Manami man nga kaimaw kon hapon ang Almanac ni Nick Joaquin – makawiwili ang pagsirinamu kang balaan kag eskandalo, matuod nga datos kang mga hitabo kauna kag ang mga gina-\"kuno\". Nasapwan ko sa Almanac nga may flea market man gali kauna sa Manila, ang Sibakong nga ginpamunuan ka mga manugbaligya nga Intsik kang Parian.\nTam-an ka barato ang amun kalipay kato nga Domingo. Ang paglagaw sa flea market sangka paghanas sa imahinasyon sa pagturuk kang kapuslanan kang sangka bagay nga gintablug. Magluwas sa pagpatigayon kang recycling, ang flea market nagapatimaan nga buhi ang kultura pang-negosyo, padayon ang pagbayluhanay ka mga tinaga, kwarta, kagamitan kag mga ideya. Sa ginpakabasura kang iban, kon kis-a, ang atun masapwan angay man ka bulawan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/06\/bulawan-sa-basura-ang-pagsagup-kananday-nick-joaquin-kag-pitoy-moreno\/","date":"2017-08-19T20:42:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00652.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9669627547,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":43,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9669627547264099, \"hil_Latn_score\": 0.03167560324072838}","num_words":1049,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.317,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bisan Kapoy, Lagaw man Gihapon\nMayad lang nga wara ti jet lag ang akun mga bisita. Pag-abot namun sa Stirling, nagpahuway lang gamay sa akun nga flat, kag naglagaw kami sa akun campus kag sa city centre. Hay tungud nga Domingo, kada oras lang ang agi kang bus. Gani nga nagpanaw lang kami paagto sa akun nga university. Mga beinte minutos man dya nga panaw. Ugaring hay habang nagapanaw, sige man buul kang mga litrato hay manami man ang mga view. Ang mga balay nga dumaan kag mga bulak nga nami ang mga kolor sa kadya nga panahon. Pag-abot sa campus nag-agi kami sa may lake nga may mga gansa kag mga pato nga naga-langoy-langoy. Duro pa gid nga mga bulak ang amun gin-agyan. Piktyur-piktyur liwat. Asta nga makalambot kami sa bus stop kag makasakay kami kang bus paagto sa city centre.\nAng syudad kang Stirling sa central Scotland duro ang mga dumaan nga mga istraktyur. Mga historical pa ilabi na gid parte sa mga away-away kang mga kaharian kag iban pa. Dumduman ninyo ang sine nga Braveheart ni Mel Gibson? Kalabanan kang mga nagkaratabu sa kabuhi na rugya sa Stirling natabo. Ang William Wallace Monument kag ang Stirling Castle amo ang mga importante nga landmarks kang Stirling. Amo dya ang mga strategic nga mga lugar nga gingamit kang mga Scots agud ma-perde nanda ang mga English. Tungud nag-agaway sanda kang trono. Asta gani kadya hindi sanda magsantu-anay. Hindi gusto ang mga Scottish nga tawgun sanda nga British.\nAng Wallace monument tama kataas. Nakasaka run kami kang libayun ko katong 2005 pa. Gani gintamad run kami magsaka liwat kag pasado run alas singko. Rugto sa city centre sa Old Town gintuklad namun ang mga karsada pasaka sa Stirling Castle.\nPagkagabi-i nagyapun kami sa sangka karan-an sa Bridge of Allan. Gusto nanda tirawan ang tradisyonal nga pagkaun kang Scotland. Nag-order kami kang haggis kag fish and chips. Ang haggis daw bopis dya kung sa atun ugaring halin lang sa sheep. Kag ginporma nga daw sausage nga bahul. Ginaserbe imaw kang chips (ukon French fries kung sa mga Kano). Syempre hindi man malipatan ang fish and chips, ang ordinaryo nga pagkaun rugya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/30\/bisan-kapoy-lagaw-man-gihapon\/","date":"2017-08-20T19:00:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00014.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989813566,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9989813566207886}","num_words":359,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.362,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bag-ong Bahit\nLitrato: Bradley Beach, Thanksgiving 2012\nUna sa tanan, nagapasalamat ako kay Pangga Gen sa pagtukod na kadya'ng Balay Sugidanun nga nagtingub kang atun mga limug, damgo kag mga paminsarun bisan pa nga nagrinapta run kita sa bilog nga kalibutan.\nKang kita namutos kang atun binagtung parayu sa atun banwa, ayhan wara kita makatalupangud nga ang labaw sa tanan nga handumanan nga atun nadara amo ang atun namat-an nga hambal. Mahimo magpud-is ang litrato, magisi ang mga sulat, madura ang kulintas pero ang hambal nga namat-an nagapabilin sa dughan kag panghuna-huna. Malipatan lang siguro natun ang iban nga mga tinaga amo nga mayad gid may Balay kita nga ginatipunan, ginapasirungan, ginapahuwayan kag turon-an. Ang mga tinaga nga ayhan buhay run wara natun mamitlang liwan mabasahan natun rugya sa Balay Sugidanun.\nAndut abi nga magsulat pa sa Kinaray-a? Ano ang pulos karia sa kalibutan kar-on nga harus tanan nagausar ka Ininglis sa komunikasyon, siyensya kag teknolohiya? Bilang tumanduk ka sangka kultura nga may dumaan nga paranubliun, nagapati ako nga katungdanan kang tagsa kanatun ang pag-amlig kag pagpadayon kang atun ginpanubli. Kauna kabudlay paminsarun ang kalapad, karayu kag kabahulun kang kalibutan amo nga nagbiyahe ka binulan ukon tinuig antes malab-ot ni Magellan kag masapwan ang mga isla nga ginpangaranan Pilipinas. Kar-on nga panahon, sa pagkahapus lang mag-agto sa kon diin nga manyaok. Ang karayuun ukon distansya sangka numiro nga daw nalikupan ka aso – metros, kilometros, maan lang a. Pero mas hapus hangpun ang pagsukol ka distansya sa minutos ukon inoras. Amo run ria ka hapus kag kadasig ang tanan kar-on kag amo man ria kadasig ang pagsulud kang nanari-sari nga mga bagay nga makapalipat kanatun kang atun ginhalinan.\nBuku't malain ang pagtuon kang iban nga kultura, ang pagpaambit kag pagpakigbagay sa atun palibot kon sa diin man kita mapadpad. Wara ti malain ang pagsunod kang mga buruhatun kang iban nga kultura, ang pagtugru kang pagtahud sa anda'ng kinalain kanatun kag ang pagdayaw kang kanami. Pero katungdanan natun ang pagbukas ka atun mga baul, ang pagbasluskay ka mga tinipigan nga mga istorya, ang pagsugid sa atun mga kabataan kag kaapuhan kon ano kag diin ang anda'ng ginhalinan. Katungdanan natun ang padumdum kang atun ginhalinan. Kabay nga padayon nga mabakud ang kalat nga nagahigot kanatun tanan, ang Kinaray-a nga hambal kag kultura nga atun nadarawat halin sa atun mga mal-am.\nAng dya'ng blog ginpangaranan ko nga \"Bag-ong Bahit,\" angay ka nagaaso-aso nga bag-ong sukad nga kan-un sa ibabaw ka lamisa, imaw ka nagaaso-aso man nga sangka yahong nga sinabawan nga bantalaan ukon ano man nga dapli. Bag-ong bahit bangud ang tema ukon topiko bag-o ko lang napinsaran, nabatian kag mahimo nga nagakatabo pa gihapon sa palibot. Mahimo nga maestorya man ako ka natabo kauna nga tiempo ukon ka sarang hapon, basi magbutang man ka mga litrato, mga arte kurit-kurit (ang akun gali logo ginhimo ko sa Microsoft Paint) kag kon ano pa nga makapukaw ka akun luyag isulat ukon ibutang rugya.\nKon sa kusina, nanari-sari ang atun ginaraha kag tungud duro kita sa panimalay, nanari-sari man ang mga panabor ukon panglasa. Basi kis-a masobrahan ka aslum ang sinabawan ukon tam-an man ka kahang nga makapainit ka talinga. Sarang man nga magkulang it sangka pitik nga asin ukon makuon ang iban nga kulang ka ginamus. Sa makaoyon ukon sa indi man, ang mapasarig ko gid lang nga ang akun ipaambit rugya sa Balay Sugidanun tanan bag-ong bahit halin sa karaha kang akun panghuna-huna.\nGani ginaagda ko kamo sa paghapit rugya sa Balay Sugidanun, sa pagpungko kag sa pagbukas kang tinakluban sa lamisa. Basi matabuan man ninyo kis-a nga wara ako it raha, kabay indi kamo madudla. May ginatigana gid pirmi sa mga nagahapit ang atun maalwan nga tagbalay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/30\/bag-ong-bahit\/","date":"2017-08-19T20:44:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00237.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988909364,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988909363746643}","num_words":613,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.326,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Nose bleed' nga Edukasyon\nNi CECIL GARAPAN-KIM\nSi Cecil Garapan-Kim taga-Tobias Fornier, Antique. Tapos kang BA Broadcast Communication sa UP sa Visayas sa Miag-ao, Iloilo kag Diploma in Teaching, major in English sa West Visayan State University sa Lapaz, Iloilo. ESL Teacher kadya sa Jungchul English Language Academy sa Changwon, South Korea diin tana nagauli imaw ka anang bana kag bata.\nEDUKASYON. Amo dya ang pinakaimportante sa kada Koreano. Ginatugruan gid nanda dya ka bahol nga balor. Parehas kanatun, para kananda and edukasyon amo ang makatugro ka mayad nga bwas damlag kag mayad nga kahimtangan.\nRaku nga nga mga eskwelahan ang makita sa palibot halin sa kindergarten hasta sa high school. Ang gobyerno kang Korea nagamentinar kang mga eskwelahan. May mayad nga mga pasilidad. May heater para sa tagramig, may aircon para sa tag irinit, may bahol nga playground, may stadium, may covered court, may mayad nga science laboratory, may computer sa kada kwarto, may mayad nga purungkuan. Mahambal ko nga mayad gid para sa pagtuon ka mga estudyante. Libre ang pag-eskwela, wara it enrollment fee kag libre ang igma sa eskwelahan.\nSa sangka seksyon, may 25 ukon 28 lang ka mga estudyante. Sa iban nga eskwelahan may dyan nga 22 lang. Nadumduman ko kauna kang naga-student teach ako sa Lapaz National High School sa Iloilo, may dyan ako nga 35 ukon 40 ka mga estudyante sa sangka seksyon. Indi ron ako kadumdom kon paano ko ginkontrol akon mga estudyante kauna. Ang klase ka mga estudyante sa elementary nagaumpisa sa alas nwebe kang aga pero ang mga kabataan, nagaabot sa anda klasrum mga alas otso kwarenta tungod gina-require sanda ka anda mga manunudlo magbasa antes mag-aumpisa ang klase. Nagatapos ang klase mga alas dos ukon alas tres sa hapon. Sa una ko nga pagkabati hambal ko, \"ti mayad eh hay bukon whole day anda nga klase. Makapahuway sanda pagkatapos kang anda klase.\"\nPero nagsala gali ako.\nSangka maestra ako sa ginatawag nanda nga hagwon ukon sa English, private academy. Raku klase nga hagwon sa Korea. May dyan nga para sa taekwondo, drawing, Match, Science, piano, kag raku pa nga iba. Ang pinakaimportante kananda ang English Hagwon. Nagatudlo ako sa amo dya nga hagwon. Pagkatapos nanda klase sa anda gid nga eswelahan, nagahulat ang sari-sari nga school buses sa aragtunan nanda nga hagwon. Sa ikaapat ko nga tuig sa pagtudlo kang English sa akon mga estudyante, raku gid ako naobserbaran kag nabatyagan.\nUna, naluoy ako kananda hay ang kalabanan ko nga mga estudyante (edad 9-12) mga stressed out ukon tuyo. Ang akon klase nagaumpisa sa alas tres sa hapon kag nagatapos sa alas nuwebe sa gabii. Sa sangka klase may dyan ako 8-12 ka mga estudyante. Parehas kang public school may mayad man nga pasilidad ang amon klasrum pero mas bahul pa gid ang screen kang computer. Sa pihak ka dyang mayad nga pasilidad, indi matago ang kakapoy kang mga estudyante. Ang heater ukon ang air-con nagaili-ili kananda nga magturog. Bilang sangka maestra, bahul gid dya nga challenge kanakon. Paano takon ka tudlo kon akun mga estudyante wara naga-concentrate?\nIkarwa, sa kada estudyante may darwa ukon tatlo ka hagwon sanda nga ginagtunan pagkatapos ka andang klase sa eskwelahan. Wara it katapusan nga tun-anay, warat katapusan nga homework. Sa andang edad, nagauli sanda mga alas siyete ukon alas otso sa gabii. Ang masubo hay ang mga kabataan wara it tyempo magsipal. Wara ikaw it makita nga mga kabataan nga nagasipal wara labot sa anda nga P.E. class. Wara ikaw it makita nga mga estudyante nga malipayon ukon nagaharakhak, kalabanan kananda mga arabuton, mga seryoso, buringot, wara gid it sense of humor pati ako daw nalatnan man. Amo ria nga galantaw gid ako ka Funniest Videos sa YouTube para makabaringisi ako kag madura man ang akun stress.\nTuon rudya, tuon rugto sa bilog nga adlaw. Pag-abot sa balay, mayapon, maobra homework kag magturog. Wara gani sanda pag-estoryahanay kang andang ginikanan. Nasubuan guid takon manumdom. Ginakawat kang homework kag hagwon ang tiyempo kang mga estudyante sa pagsipal kag pag-relax.\nAng pamangkot, andut ang mga estudyante nagaagto sa hagwon? Amo gid dya ang ginpamangkot ko sa akon mga estudyante. Kalabanan nga sabat ka mga estudyante \"tungod kay nanay kag tatay.\"\nUna nga rason, raku nga mga ginikanan ang parehas nagaobra. Wara it tawo sa balay amo nga ginakabalak-an kang mga ginikanan ang andang kabataan nga kon mag-uli sa andang balay, masipal kang computer games ukon malantaw TV bilog nga hapon. Para sa mga ginikanan, mayad pa paagtunon sanda sa hagwon. Naintindihan ko dya hay nag-Grade 1 ron ang amon bata nga si Chelsea kag darwa kami kang akun bana nagaobra. Bahul gid nga pasalamat ko kay ugangan nga babaye hay dyan tana nga nagatatap kay Chelsea.\nIkarwa nga rason, gusto ka mga ginikanan nga mas maaram pa gid ang andang kabataan sa iba. Ang importante kananda ang score. Gusto ka mga ginikanan nga sa kada exam, 100 gid ang score sa kada subject. Amo ria kon andut ginapatuon pa gid sa hagwon. Kon kaisa ang ginatun-an kang mga estudyante, mas taas sa anda nga grado. Halimbawa, kon Grade 1 sanda, ginatun-an nanda sa Math Academy, ana kang pang-Grade 2 nga math. Para kananda, mas abanse, mas mayad. Kalabanan ko nga mga estudyante, nagapursige nga makabuol kang perfect score. Kon may sara ukon darwa sanda ka sala sa exam, daw mabuang ron gid sanda. Nahadlok ron mag-uli sa balay. Kang elementary ako, daw kis-a lng gani takon kabuol kang perfect score. Lipay ron takon kon makalampuwas sa passing score.\nPangatlo nga rason, gusto ka mga ginikanan nga makaeswela sa sikat nga unibersidad ang andang mga kabataan. Kon sa negosyo pa, naga-invest ron sanda halin sa elementary hasta maghigschool ang mga kabataan. Nagapati sanda nga kon makagradwar sa mayad nga unibersidad ang andang mga kabataan, nagakahulugan dya kang mayad nga obra kag mayad nga pangabuhi sa urihi. Ang pirme ginakuon kang andang ginikanan: \"No pain, No gain.\"\nPang-apat nga rason, ang mga estudyante gusto man nanda mag-agto sa hagwon bangod nga ang andang classmates ukon amiga\/amigo nagaeswkela man. Hadlok man sanda mapaurihi sa andang mga classmates. Dyan guid ang kompetisyon bisan diin.\nBilang sangka ginikanan, gusto ko man nga indi mapaurihi ang akon bata. Sin-o bala nga ginikanan ang malipay kon makita nanda ang andang pinalangga nga bata nga kuligot sa klase? Pero lain ang akon paagi sa pag-edukar ka akon bata. Indi takon malyag nga ang bata ko buringot. Gusto ko takon nga i-enjoy na ang ana nga pagkabata. Kon halos pa lang gusto ko tana nga makaeksperyensa manakop damang, tumbak-tumbak, manaka ka bangkiling ukon garangan, parehas kauna kang amon ginahimo kang gamay pa kami. Kag ako nagapati gid nga kon maaram ang bata, maaram gid ria bisan indi mo pagpaagtunon sa hagwon. Pero indi dya mahapos hay rudya tana nagaeskwela.\nRudya sa Korea raku nga mga estudyante ang indi gusto mag-eskwela tungod sa amo dya nga mga rason. Sa Pilipinas raku gusto mag-eskwela pero wara it kwarta, bisan papel kag lapis wara it barakal. Ang kabuhi matuod. Kon kaisa nagapamangkot ako sa akon kaugalingon, sin- o ang mas karaluoy, ang mga estudyante nga stressed out sa pagtuon ukon ang mga estudyante nga indi makatapak sa ginatawag nga eskwelahan? Mabasol bala naton ang mga ginikanan nanda nga ginaisip lamang ang mayad nga bwas damlag kang andang kabataan?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/13\/nose-bleed-nga-edukasyon\/","date":"2017-08-20T19:00:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00042.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9825671315,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":26,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9825671315193176, \"hil_Latn_score\": 0.015473619103431702}","num_words":1200,"character_repetition_ratio":0.069,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.307,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Baligya-baligya sa Farmers' Market\nGinasulat ko dya nga blog rugya sa Schiphol airport kang Amsterdam, Netherlands. Duro ang akun nakita sa akun paglibot-libot ugaring sa sunod lang nga semana ko i-sugid kaninyo. Ang topiko ko kadya amo ang gin-agtunan ko kang sarang Sabado, ang pinaka-urihi ko nga Sabado rugto sa Stirling antes ako mag-uli sa Thailand.\nSa tuud-tuud lang wara man gid ako ti tuyo baklun run hay natapos ko run ang akun panghimos kang bagahe. Pero naglagaw-lagaw liwat ako. Te amo lang dya ang amun kalingawan sa Stirling, ang maglagaw sa anda nga city centre nga gamay. Kis-a gakadlaw lang ako sa lawas ko nga daw kanabaw ang kaligayahan kun sa atun pa. Tungod lipay run kun maka-gwa. Amo gid ra guro ka bug-at ang pangabuhi estudyante nga bisan mga gamay nga bagay makapasadya run kanamun.\nAng sangka tuyo ko lang gale ang mag-agto sa suki ko nga coffee shop kun sa diin may loyalty card ako kag kada bakal mo gina-stampan, tapos kung makompleto mo ang siyam ka stamp, libre ang ika-pulo nga tasa ka kape. Eksakto gid nga na kompleto ko ang mga stamps antes ako mag-uli. Napinsaran ko nga i-claim ang libre nga kape. Ginkabig ko na lang nga igma ko to. Ang sandwich nga panini amo lang ang ginbaydan ko. Namit e hay libre bay kun sa atun pa!\nPagka-gwa ko halin sa kapehan, nakita ko nga may mga nakahilera nga mga baraligyaan sa tunga kang karsada, kag duro nga mga tawo gatiripon. May Farmers' Market gale. Kada ikarwa nga Sabado lang dya kada bulan. Daw parehas sa atun nga may tinda-tinda, kun sa San Jose kada Lunes. Ang Farmers' Market nga dya ginapasundayag nanda ang produkto lokal. Duro nga mga bagay ang anda mabaligya. Ang manami kadya nga ang mga mangunguma kag kun sin-o pa nga mga gamay nga negosyante lokal may tsansa nga magpakita kang anda produkto. Ilabi na gid nga sa kadya nga mga inadlaw duro nga mga pagkaun nga ginabaligya rugya mga preparado run, kun sa diin-diin nga lugar nagahalin, kag duro nga mga isyu ang nagaguruwa parte sa bili na kag sa epekto kang lawig nga byahe para lang madara rugya sa UK.\nAng isara ka pinakamainit nga isyu kadya amo ang pag-imbestiga kang mga produkto nga may karne kang baka. Tungud nag-gwa ang balita nga bukut te puro karne baka ang karne sa mga pagkaun nga dya, parehas abi kang burger, spaghetti, meat pies, lasagna, kag kun ano-ano pa. Nasapwan nga ang mga suppliers sa sagwa kang UK, ilabi na gid halin sa Europa, naga-gamit kang karne kang kabayo, pero ang nakapaskil sa ngaran kang produkto nagakuun nga karne kang baka. Bahul dya nga ethical isyu. Wara ti sayud sa karne kang kabayo hay ginakaun man dya kang iban nga kultura. Ugaring ang malain amo ang mislabeling nga ginatawag. Ang malain pa gid nga wara kamaan ang nagabakal kag nagakaun kun ano gid matuud ang ana ginabakal kag ginakaun. Daw pangloko dya kananda. Asta kadya ang gobyerno kang UK naga-imbestiga sa amo dya nga bagay.\nBalik kita to sa farmers' market. Manami ang mga produkto. Wara run takun nagbakal hay hindi ko run man makaun. Ginpiktyuran ko lang ang mga booths kag ginkun-an ko ang mga tag-iya nga para dya sa akun blog. Te lipay man sanda magpa-piktyur kag magtugro dugang nga impormasyon. Karon mapiritan man ako magsulat ka blog parte kadya sa Inglis para makita man nanda. Luwas sa mga pagkaun may dyan man nga nagabaligya kang mga knitted nga mga manyika kag mga aritos kag singsing nga sanda lang naghimo.\nNakita ko nga nagduro man ang nagabaligya rugya komparar katong mga 2005-2006. Kunsayuron nga nakita kang mga mangunguma nga mayad dya nga paagi para makilala ang anda produkto kag maka-padugang sa anda nga kita sa negosyo. Kag ang mga tawo nakita man nanda nga mas bentaha magbakal halin sa mga lokal nga nagapatubas tungud mas taas ang kalidad kang produkto. Sa amo dya nga paagi makabulig sa ekonomiya sa lugar nga dya hay ginasuportahan kang komunidad, kag indi magdepende lamang sa mga produkto halin sa sagwa nga na proseso run kag wara kamaan kun ano ang ginhalinan, kag puede pa maloko.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/19\/baligya-baligya-sa-farmers-market\/","date":"2017-08-22T09:14:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00665.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999940753,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":28,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999407529830933}","num_words":693,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Pagpangisda sa Nagarayu nga Lawud\" ni Randy Tacogdoy\nLitrato: Bobby Wong, Jr.\nGinadawi kang ramig ang akun mga kusug samtang nagasakay sa mahapus nga dapulay kang burusbus. Amat-amat ko nabatyagan ang kalum-uk kang banig sa idalum kang akun kilid kag ang paghakus kang katsa nga kapay sa akun pagbarikotot. Naga-agaw-agaw ang akun daramgohanun kag ang pagkahidlaw sa kasulhay kang turorogan sa amun balay kang gulpi lang ginbungkag ang tanan kang sangka singgit, \"Masangya run!\"\nNagbinungkaras kami nga mga bayog sa sakayan-pangisda nga ginatawag likos. Nangin malawid kag katuruyo ang amun pagpanakayun sa pagpangita kang panung ukon damag kang mga isda. Sa kataposan, matugroan run gid man kapuslanan ang amun paghulat kag pagpanglagare sa dulum kang gabii. Ginladlad ang lambat palibot sa sangka panung kang mga isda nga nakita sa fish finder. Pagkatapos ka pira pa ka minutos namun nga pagbatak kang lambat, nagpirinisik ang nasangya nga mga isda, kalabanan samilog, nagasiriling sa sirak kang sulo nga daw ginaukay nga mga pilak. Parehas kang pagkakulpa kang sakayan, nabuta man kang kalipay ang amun mga dughan. Pira run man daan ka gabii nga ang amun lambat namarhan.\nPauli run kami kang naman-an ko nga rayu run gid man ang lugar nga amun nadangatan. Rapit run kami sa mga puro kang probinsya kang Palawan nga nagaatubang sa Antique. Bukut man gid amo ria kadaragkul ukon kamal-am ang mga isda nga amun nasangya gani wara ko man nabana-bana nga nakadab-ot kami sa amo karayu nga bahin kang kalalawdan. Ang akun kalipay sinangya kang kakagha. Bukut nami paminsarun nga samtang nagabuhay nagarayu nga nagarayu ang madangatan kang sakayan agud makadawi kang duro nga isda. Ang dugang nga kalawidun kang pagpanakayun dugang nga gastos sa gatong kang makina kang sakayan kag bahul nga buhin sa amun mangin huray sa maabot nga ugsad.\nNagaeskwela ako sa elementarya kang nag-umpisa sa pagpangisda, sangka bagay nga indi katingalahan bangud sa binit kang baybay ang amun balay kag mangingisda man ang akun Tatay. Sa amo to nga panahon, sa daray-ahan lang kami nagahulat kag nagabantay kang panung ukon mga panung kang mga isda nga magatuhaw sa baybay kag amun pagasangyaun. Bisan sa pagpaninsoro lang, makasangya kami kang mga isda parehas kang aloy kag damlog nga kang urihi nadura run sa mga lugar nga marapit sa daray-ahan. Nasaksihan ko kon paano magbunggo nga daw nagapangtiklod sa tawo sa tagahawak nga tubig ang daragkul nga mga isda kag kon paano magkagat ang mala-lagare nga baba kang tambilawan sa alima kang akun kaimaw sa anang pagpapaninguha nga madakup ang pinakabahul sa mga dya.\nDaw nagpalawud run man ang amo to nga panahon kag wara ti makita nga tiliman-an sa taipan nga dya magabalik.\nNagduro run gid man abi ang sakayan-pangisda sa amun. Ang likos nga parehas kang akun ginatawsan nag-umpisa sa pagpanangya kang isda nga tamban nga mga daragkul kag \"matambuk\" pa kauna. Naghalin ang dyang sahi kang sakayan sa sentro kag norte nga bahin kang baybayun kang kaipi nga probinsya kang Iloilo, nga sa amo to nga panahon, ginakilala nga pinakabugana nga pangisdaan sa bug-os nga pungsod. Sa paghina kang sangyaanay sa amo nga lugar, nagsaylo ang pagpangisda kang likos sa amun. Pero bukut lang likos ang nagapangisda sa lawud sa amun lugar. Magluwas sa magagmay nga mga baroto kang mga tumanduk, ang mga dumuloong nga mga Bisaya halin sa Negros kag Mindanao may anda man nga mga sakayan-pangisda. Mga pumpboat, kubkuban, basnig, pati ang daragkul nga mga kolong. Indi katingalahan nga magamay gid man ang mga sarangyaun ay daw sa ginaagawan lang ang mga dya kang duro nga mga manugpangisda. Sa kasakuun kang sangyaanay, naduraan kang kahigayonan nga makapangitlog pa ka husto ang mga isda agud magduro.\nBuhay run man nga ginadilian ang pakig-agawan kang komersyal nga nga mga sakayan parehas kang kolong sa magagmay nga mangingisda marapit sa daray-ahan ugaring, sa kapay kang kadulum kang kagab-ihun, padayon nga mabatian ang maluib nga pagkinalas kang andang kagamitan-pangisda. Sa pagpaninguha nga makasustinir sa kompetisyon, ang magagmay nga mga sakayan parehas kang amun naggamit man kang makabag-o nga teknolohiya parehas kang fish finder agud makakita kang panung ka mga isda pati sa idalum kang kadagatan. Maski pa, sangkidit lan man gihapon ang madawi kang magagmay nga mga pangisda kumpara sa masangya kang mga kolong. Ang paggamit kang teknolohiya sa pagpangisda mas nagpagamay sa kahigayonan kang mga isda nga makalampuwas sa pagkasangya.\nSa langit, nagadura run man ang mga bitoon. Sa panuruk ko, mas nagalubug ang paaraboton.\nKasanagun run kang kami nakadungka, nagtusmaw kami sa karamig kang tagahawak nga tubig agud dar-un ang binanyera nga isda sa daray-ahan. Dungan kang pagkudug, gulpi pagid nagyayat ang naniskug nga kakusugan kag mga tuway-tuway sa ginhimo nga pagpanghakot. Parehas kang paghulat sa kalalawdan, ginhulat man namun ang kantidad kang sinangyaan. Bangud sa bag-o nga sistema kang pagbaligyaanay sa diin ang kapitalista ang nagabakal kag nagadikta kang bili kang nasangya nga isda pagkatapos mahunos ang gastos, masami mas manaba ang bili kadya sangsa ginalauman. Kapitalista ang nagasabat kang mga garastoson sa pagpalawud ay indi run dya masarangan itigayon kang tag-iya kang sakayan. Ang mas barato nga bili kang isda sa daray-ahan wara nagakahulogan kang mas barato man nga presyo kadya sa tindahan.\nBasa, ginaramigan, kapoy, tuyo kag luyloy ang mga paku nga nagmansiganay kami pauli bitbit ang sangnahut nga kalipay kag darapliun nga may pagpangduha-duha kon ibaligya man agud ipanggastos sa ibang kinahanglanun ukon isalang sa dapogan agud mapaambit kag masaboran ang kanamit kang pinangabudlayan. Sa tulad, ang ginakahidlawan ko gid lang nga mahamyang ang akun tuyo kag kakapoy sa kalum-uk kang banig kag mainit nga hakus kang katsa nga kapay. Wara't kasigurohan kon sa uman nga pagpangisda makatawas ako liwan ukon kon makapalawud pa gid man liwan ang sakayan. Parehas man kang wara't kasigurohan nga sa nagahirapit nga ugsad indi magutman.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/11\/28\/pagpangisda-sa-nagarayu-nga-lawud-ni-randy-tacogdoy\/","date":"2017-08-20T19:01:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00065.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998005033,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":37,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998005032539368}","num_words":954,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.179,"stopwords_ratio":0.425,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Norte bilang Payao(w)\nPamilyar kita sa kanta nga \"Dandansoy.\" Sa sangka versyon, binayaan si Dandansoy ka anang nanay. Sa isara pa, ka anang nobya. Pareho sanda nag-agto sa Payao(w). Kag sa diin d'yang Payao(w)? Wara ako it nadumduman nga pagtudo halin kay Lola kag kay Mama (laon nga libayon ni Lola nga mahilig mag-istorya kag nagbantay kanamun kang magurang ko kang gamay pa kami) hasta kanday nanay kag katiyaan. Basta sa Payao(w) mong; rayu, kag hinali mag-abat ang pobre nga si Dandansoy, kinahanglan na magbubon-bubon sa aragyan para indi mauhaw. Indi gani, magdamguhanon na lang sa mga tion kang pagdumdom kag kahidlaw.\nKlaro nga nadakup kang \"Dandansoy\" ang naratibo kang pagbiya sa balay kag sa banwang namat-an\/nahamut-an para sa ginadamgo nga kabuganaan. Ang kaso kang atun overseas Filipino workers (OFW). Amo nga subo; nagaili-ili kanimo sa katurugon kun ginakanta bisan pa bilang bata, wara mo pa lubos nahangpan ang buot hambalun kadya. Amo nga classic — padayon buhi sa tinuig.\nNadumduman ko dyang \"Dandansoy\" hay kadyang semana (Biyernes hasta Domingo), naglupad ako it 50 minutos halin Manila hasta Laoag sa Ilocos Norte para sa sangka miting kag eksibit kang Sagisag Kultura (Cultural Icons) nga programa kang National Commission for Culture & the Arts (NCCA) sa Mariano Marcos State University. Kaimaw ko ang grupo kang mga iskolar sa lengguwahe kag kultura. Sa sangka pagpangape, sa tunga kang sirinakut nga istorya parte sa urihi nga hitabo kadyang semana sa atun sitwasyon sa Sabah, sa Mother Tongue sa K-12 nga programa kang gobyerno, kag sa mainit nga temperatura sa Laoag, namitlang kang iskolar kang Iluko nga taga-Baguio nga 'payao' ang isara sa dumaan nga mga tinaga sa Iluko nga nagatumod sa 'norte.' Amo kag may kuting-kuting ako nga nabatian sa pensar kag pagpalaoy-laoy sa \"Dandansoy.\"\nBangud ginaangkon natun nga atun dya nga mga taga-Sur ang \"Dandansoy,\" buot bala hambalun sangka pamatuod dya nga ang direksyon kang atun paghalin, pagpanaw, paglayas, pa-Norte gid man? Sa diin, ano ang atun Norte? Ang Manila? Ang America?\nSa duro nga literatura sa bilog nga kalibutan, bisan kag amo man sa kasaysayan kang mga pungsod, hasta kadya sa mga popular nga pagguwa sa telebisyon parehas kang Game of Thrones makita ang pagbanggaanay kang pwersa kang Norte kag Sur. Ilawud kag Iraya. Kun ang ilig kang tubig paidalum, pa-iraya hasta makalab-ot sa mga gibungan diretso sa dagat, andut ang mobilidad pasaka sa norte kag bukon paagto sa sur? Sa diin bala paagto ang paglupad kang mga pispis, ilabi na kang ginatawag nga mga migratory birds? Bukon ako eksperto. Nadumduman ko lang ang sangka kontemporaryo nga istorya nga Koreano lubad sa Ingles nga akun nagustuhan, \"Raising the Swallow\" diin ginahandum kang bida nga baye ang pag-agto sa sur, ang lugar sa pihak kang suba, diin ginakabig na nga lugar kang damgo kag kalipay.\nNagadara dya kanakun sa pagpamensar ka duro natun nga stereotype sa kun ano bala ang kinaiya kag pag-ugali kang mga taga-norte kag taga-sur. Halimbawa, labaw, hambog, kag kuripot ang mga taga-norte. Kun basehan ang amun inagyan kadyang semana sa kabuhay sa ayuanay sa mga tiyangge, mahambal nga amo gid man. Bisan sanda nagabantala kadya, nga daw sangka pagpahambog run sa dyang identidad. Makita dya bilang komon nga deskripsyon kang mga taga-Iluko sa mga souvenir item kag kampanya para sa pagpabaskug kang andang turismo.\nLapad nga lupa ang norte, sangka bukas nga langit nga pamatyag ko, sa sagwa ako kangPilipinas. Bukon parehas kaatun sa Visayas nga pugtak-pugtak kang mga isla. Mara ang lupa, bahul nanda nga problema ilabi kadya ang tubig. Bukon bastante ang produksyon sa tobako, mais, abaca, kag iba pa amo nga kilala ang mga Iluko bilang mga layas: sanda ang una sa mga grupo kang Filipino nga nag-agto sa America sa una nga bahin kang ika-20 nga siglo kang mangin kaalyado natun ang mga Kano, partikular sa Hawaii. Mga trabahador sa plantasyon. Mabasa dya sa mga sinulatan ni Carlos Bulosan. Ang pinakasikat amo ang nobela na nga America is in the Heart (1946). May sangka Iluko man nga kilala bilang aktibista ukon union leader sa California katong 1930s, panahon kang mga welga sa plantasyon kang grapes. Si Philip Vera Cruz. Nabasa ko anang istorya kag natandug gid ako amo nga nasulat ko ang istorya nga \"Si Beryong Balikbayan.\" Ang versyon sa Hiligaynon nagdaug sa Palanca. Isara dya sa mga mabasa sa Komposo ni Dandansoy (UST, 2007).\nKita tana nga mga tag-sur, kilala bilang mahilig sa kasadyahan, kag kon amo, mas magarbo kumpara sa mga taga-norte. Kilala man kita bilang rebelde sa duro natun nga mga babaylan nga naglalis sa sugo kang mga prayle. Kang rugya run ako sa Manila, duro akun nabatian nga istorya nga hadluk ukon inferior ang mga babaye rugya sa syudad, kag mahimo ang mga taga-norte, sa mga babaye nga halin sa sur: Waray, Cebuana, ilabi na gid sa Ilongga. Bantog kabay nga palaban, indi magpalupu ang mga Waray kag Cebuana. Ang mga Ilongga naman iya, te, kay ka-sweet. Sa patag kang romansa kag paghigugma, wara it may makalapaw!\nPamatuod rugya ang istorya kang paghigugma nanday Ferdinand Marcos nga Iluko kag Imelda Romualdez nga Waray. Sa Malacanan of the North sa Paoay kag sa Ferdinand E. Marcos Presidential Center sa Batac, naka-display ang memorabilia kang mag-asawa kag kang bilog nga pamilya. Mabasa rugto nga 11 ka adlaw lang gali – umpisa kang sanda magkilalahay hasta sa pamasyaranay – kag magpakasal sanda. Hay naigo gid si Ferdie kang dalit kag lumay kang kaanyag ni Meldie, nga nagakukot kang butong pakwan kang una na gid makita.\nNakaimaw namun igma kang Sabado si Gobernador Imee Marcos. Isara sa mga istorya na nga baskug andang turismo kadya: mga Taiwanese, Intsik, kag balikbayan. Remittance man ang nagapanguna nga nagabuhi kananda. Sanda man kuno kadya ang shooting capital kang mga indie film kag mga teleserye. Amo nga ang dugang nga pagpatukod kang mga infrasktraktura. Ang Malacanan of the North halimbawa nga kato balay-bakasyunan kang napukan nga presidente, kadya museo run. May indie bookstore man sanda, ang Samtoy, nga nagabaligya kang mga sinulatan kag obra sa musika kang mga Iluko. Dyan man ang Lacasa sa La Tabacalera Lifestyle Center nga nagabaligya kang andang mga lokal nga produkto.\nS'yempre, nagparangnamgo ako nga daad may amo man gid kadya kanatun nga mga lihuk kang gobyerno para sa pagpabaskug kang lokal nga kultura kag ekonomiya sa Antique kag sa bilog nga Panay. Ginhimo kang mga Iluko nga bentaha ang karayu nanda sa Manila. Sa anda pagkakuripot kag sa padara nga dolyar halin sa sagwa, daw indi nanda kinahanglan ang Manila sa duro nga mga bagay. Hambal gani nanda, Iluko lang kag Ingles anda tana lengguwahe. Wara nagailig sa Manila ang anda imahinasyon. Nagadiretso patimbuok pagguwa sa nagkalain-lain nga parte kang kalibutan.\nDugang pa sa andang kahambog nga sa kasaysayan kang pungsod, may sangka presidente sanda. Bisan ano pa nga pagtamay kag wakal kontra kang iba nga mga rehiyon kag grupo kang tawo, magapabilin nga dungganon sa pamensarun kang mga masunod nga henerasyon, ilabi na kang mga Iluko. Bangud buhi ang istorya kang mga nahimo nga kadarag-an ni Marcos sa mga museo nga napatindog para isaysay dya: ang programa sa agrikultura, ang Maharlika Highway, bisan ang nagkalain-lain nga terno ni Imelda. Madayaw ka gid man sa kaaram kang mag-asawa.\nGinasugid ko dya bilang ilustrasyon sa importansya kang mga simbolo kag imahen nga nagadara kanatun, pabalik ukon\/kag para padayon, sa pagbalay kang identidad. Kag sa paggamit kang sugidanon bilang porma kag desinyo sa edukasyon, pormal kag indi pormal. Halimbawa, sa atun pagbisita sa Evelio B. Javier Freedom Park sa San Jose, ano nga mga detalye sa istorya kang nagligad ang atun maman-an, nga mangin busay kang pag-istoryahanay?\nLawid run dyang istorya ko, makagurutom. Amo dya ay ang itsura ka andang isara sa mga ginapabugal nga pagkaun, ang crispy dinuguan. Nanam gid man. Pero hay budlay dar-un kag isakay sa eroplano amo nga chicharon gilang, cornick, hambal nanda, akun ginbakal para kay Dandansoy.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/04\/ang-norte-bilang-payaow\/","date":"2017-08-22T09:22:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00679.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9957286716,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":37,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9957286715507507}","num_words":1301,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.372,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Sa Gihapon, Palangga, ang Uran'\nRugya maistar ang dugang nga mga pamilya halin sa mga komunidad nga naduraan kang balay kag mga palangga sa kabuhi bangud sa Bagyo Pablo kang Disyembre 2012. Amo dya ang hitabo nga nagabugkos sa dyang GK Village. Sa nakita n'yo sa litrato, gagmay kag nubo lang dya nga balay, uniporme, de-kolor, himo sa semento. Para sa mga pamilya rugya, ang pag-istar sa amo nga balay kag komunidad pagbangon ka anda dungog kag paglaum para magpadayon tinguha sa pagkabuhi nga mapuslanon.\nNa-post ko sa akun Facebook page ang pira ka mga litrato. Rugya, gusto ko ipaambit ang tatlo ka imahen – mga reyalidad – nga tuman nagtandug kanakun:\nKag Rugya Nag-istar ang mga Bato\nMay barangay Andap. Duro kuno ang mga resort rugya nga nakilala dya bilang isara sa mga tourist spot sa Compostela. May simbahan, s'yempre. Kag amo lang dya ang nabilin. Naistorya kang pari sa misa nga ang mga nakapanago rugya, nakadangup, kang magbagyo, amo ang mga nasalbar. Amo nga mapatindog sanda ka tower bilang memorial marker\/site sa pagdumdom kang natabo; agud indi malipat.\nAno ang dapat dumdumon? Nga dya kauna sangka masadya nga barangay, mahimo parehas kang tagsa-tagsa natun ka barangay nga ginhalinan sa probinsya. Kag kadya wara run kundi sangka malapad nga lugar nga ginaistaran kang mga bato. Duro nga mga bato, ragkul nga mga bato! Istorya nanda, adlaw-adlaw may ragkul kag duro nga mga trak nga nagahakot kadyang mga bato halin pa kang Disyembre pero andut daw indi maubos.\nSamtang nagapanaw kami sa pagrosaryo rugya, napamangkot ko sa kaugalingon kon ano ang ginahambal kadyang mga bato. Napensar ko ang imahen ka mga mga bato sa literatura, sa pelikula, sa kasaysayan, sa Bibliya: si San Pedro may bato; ang espada ni King Arthur -Excalibur – ginbunot sa bato; may bato bantiling, ang ginakuon nga pinakatigdas; may bato si Ding ni Mars Ravelo nga kon tunlon magtigbaylo kana kay Darna! Himo ang mga kilala nga simbahan sa nanari-sari nga klase ka bato, amo man ang mga sagrado nga tore parehas kang Borobodur.\nGindara ako kadyang pamensarun sa mga tinaga nga awe, grandeur, magnificence nga naputos man sa mga tinaga nga ruins, loss, decay – rebirth.\nKinahanglan ko pa kang panahon para dugang pamensaran dyang mga butang. Pero para sa mga taga-Andap, amo dya ang kamatuoran sa andang kabuhi.\nAng Ginatawag nanda nga 'Tent City'\nParehas man kadyang 'tent city.' Nakapisik ako kang mabatian ko dya sa amun local guide sa bus samtang ga-byahe kami pa-Andap. Kon pamatian mo, abi mo may mayad kag nami sa dyang ngaran kang lugar nga kinahanglan itudo nga daw tourist attraction.\nDaw mga makul dya nga nagaturubo sa lupa. Mga panimalay nga nagaistar sa tent nga may tatak kang mga internasyonal nga ahensya, donasyon. Sanda ang gina-target nga recipient kang mga balay sa Gawad Kalinga Village, pero hay depende man sa kon sin-o rapit sa gobyerno.\nAno ang mahimo nanda bilang biktima kang bagyo kundi ang magpasalamat sa gobyerno kag mga ahensya nga nagadara kang bulig. May mga nagapanilhig sa palibot, may nagapamulad ka bayo, may nagasiripal nga bata kang manaug kami para maglantaw kang iba pa nga site kang Gawad Kalinga sa marapit. Daw sala ang pagbuol ka andang mga litrato bangud man-an mo nga duro pa nga bulig ang kinahanglan nanda kag bilang bolunter sa amo nga tion, ginakilala mo man ang imo limitasyon.\nWara it romantiko sa kaimulon kag kabudlay pero siguro may sagrado sa pagkarangga kang mga butang kag pagkadura ka mga naandan natun nga gamit, pamensarun, baratyagon, pagginawi, katawhay. Nga siguro ang dungog kag dignidad natun bilang tawo matuod makita sa kon ano ang sarang natun ipaiway, itugyan, ipaambit, isakripisyo.\nNadumduman ko ang sangka binalaybay nga nasulat ko bangod sa Bagyo Frank nga nagdalasa sa Panay kang 2008, ang \"Sa Gihapon, Palangga, ang Uran.\" Rugya ang pagpaambit kang darwa ka urihi nga seksyon:\n5.\nKang madason nga gabii,\ndyang istorya nagdara kanakun\nsa tupad kang atun mga abyan.\nIsara ka panyapon kang karne, mainit nga kan-un,\nkang laswa nga wara ko nagisa, kag maramig nga tubig.\nNaglupad pagguwa sa akun baba ang mga karton\nkang bayo, ang bug-at kang mga gamit, ang pagka-anod\nkang kuwarta sa mga tinuig nga pag-obra –\nAng katapusan kang kalibutan.\nSa una nga higayon,\nnabatian ko ang akun limug.\nIsara ka hibi nga natago sa bato-bantiling\nsa baryo sa diin ako nabata.\nNabatian ko ang hiribiun kang kabataan, kang bata\nnga wara pa naputos sa akun taguangkan.\nNakita ko ang alima kang akun nanay, ang pagrosaryo\nkang kamal-aman, ang anda pagsala-sala sa pagtabang\nsa anda kaapuhan. Nagkurudug ako sa pag-alsa kang hangin\nsa mga balayan, sa pagwaswas kadya sa semento nga karsada,\nsa pagkatumba kang mga sarakyan, kang akasya sa atubangan.\nNagkasubu, palangga, ang tanan natun nga abyan,\nnga daw pareho lang sanda man kang bagyo nalubsan.\nBisan sa radyo kag tv lang nanda naman-an\nkang masunod nga adlaw. Nagtugro sanda kang bulig.\nAng akun bug-os nga kalag nasudlan kang ospital\nkang mga banwa, kang marapit kag marayu nga mga baryo\nnga gintukadan kang mga kaluoy kag pagpabugal:\nmga ayuda nga naglubas sa pag-irinaway kang mga politiko.\nAng akun pagtuo naputos kang de-lata kang sardinas,\npakete kang noodles, kaha kang posporo, isara ka gantang nga bugas.\nNagpauli ako katong gabii\nnga angay lang wara it kamatayon\nnga nagpatunga kag nagasunod kanakun.\nDaw sa ginduyan ako kang karsada sa kalipay kag paglaum.\nNagtubo dya sa akun dughan nga daw makul sa uhot\nnga nag-ulhot sa igo kang kilat, daw putot kang kurbasa\nsa pamanagbanag kang kaagahun; ituk nga nagpakadlaw\nkanakun. Nag-inom ang akun lawas kang kasanag\nkang bulan kag mga bituon. Nagharuk ako sa kagab-ihun\nnga nagahiribiun sa pagdamgo kang bag-ong tubig\nnga magahagunos sa busay sa lasang nga atun pangitaun.\nKag sa atun gripo, tubig nga nagabuhi, nagabuhi:\nbag-o ka pa makapauli, matukiban ko run ang ana kadya likum.\n6.\nKadyang aga ginbisita ko ang hardin\nnga gintamnan ko kang rosas.\nGinhanduraw ko ang ana buskag:\nmapula parehas kang akun dughan,\nmalabug ang ana mga sanga\nparehas kang imo pagkadura.\nRugya ka pa, sa gihapon, palangga.\nMay ambon nga nagakarupsak sa akun ulo\nkag sa akun buhok nagailig ang kahidlaw.\nNaghanda ako kang bag-o nga hardin.\nsa di-marayu, sa pihak kang karsada, ang atun uma.\nSa tupad kang rosas, nagtanum ako kang santan,\nkang bogambilya, kang kamote kag tagabang.\nSa tunga kang akun kahidlaw, dyang hardin.\nSa tunga kang akun mga tudlo nga magahapulas\nkang imo uyahon, dyang mga sanga, dyang mga siit,\ndyang mga dahon, dyang mga putot kag buskag.\nKahumut.\nMagaduaw ako rugya nga may dara nga karantahun.\nKag sa mga gabi-i, magaturug ako,\nilabi na sa liwan nga pag-abot kang uran.\nBangud sa katapusan, palangga,\nwara it mas marahalun –\nindi ang kaambong,\nindi ang kamatuoran,\nindi ang kalipay,\nindi ang kabuganaan,\nbisan pa ang paghigugma,\nkundi ang pagkadura lamang, ang pagkadura.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/08\/sa-gihapon-palangga-ang-uran\/","date":"2017-08-22T09:19:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00710.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997175336,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":33,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997175335884094}","num_words":1127,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.36,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kon Maduraan ka Kusog\nSo I ask you not to lose heart over what I am suffering for you, which is your glory. For this reason I bow my knees before the Father, from whom every family in heaven and on earth is named, that according to the riches of his glory he may grant you to be strengthened with power through his Spirit in your inner being, so that Christ may dwell in your hearts through faith—that you, being rooted and grounded in love, may have strength to comprehend with all the saints what is the breadth and length and height and depth, and to know the love of Christ that surpasses knowledge, that you may be filled with all the fullness of God.\n—Ephesians 3:13-19\nNatandaan ko kang bata pa ako hasta magdalagita, ang akun pamilya nagakasadya kon adlaw nga marigos kami sa baybay. Pero kon kaisa ang akun isip amo ang kahadluk maglangoy kon mabalud. Basi madara ako kang balud patunga kag ibalik sa daray-ahan. Pira ka beses gid man ako ginapatumba kang balud. Ay maan gani, pagkatapos nga nabuligan patindug sa binit, sige man gihapon balikbalik ko magsipal sa tubig nga nagakasadya.\nKang high school run ako, nag-imaw ako sa mga tiya, mga manong kag mga pakaisahan nga malangoy kami sa baybay Catwayan. Domingo nga wara kami nag-Sunday School. Manami ang sirak kang adlaw kag ang baybayon indi mabalud. Masadya kami tanan sa paglangoy-langoy sa tubig nga wara it balud nga magabasya kanamun. Nagalangoy ako nga ang tubig tagaliug lang hasta na lang nasorpresa ako nga daw sa ginhigup paidalum kag sige akun langoy paibabaw. Harus indi kabutwa kag sige akun tuyub man palibot dara ka tubig, butwa salum ang opisyo. Sa sobra run ka kapoy, wara ako it limug pa nga isinggit nga ako buligan. Naisip ko na lang indi na ako magsari langoy. Naduraan na ako ka paglaum pa nga makabutwa basta lang nga may mga alima nga nag-alsa kanakun. Natabo dya samtang nagapangayo ako ka kapatawaran sa pagwara ko pagsimba\/Sunday school. May nagbutong kanakun…si tiya ko Lourdes.\nGindara na ako sa binit daray-ahan kag ginpadapa kag ginpadigwa ka mga tubig nga akun nainom. Wara ko naman-an kon pira ka minutos akun pagtinguha nga indi malumus kag magtawag sa Dios nga buligan ako kag ginatugyan ang kabuhi ko. Ay salamat gid sa pagluwas kanakun. Nakita gali ako ka tiya ko nga si Inday Rosie. Sus a, kuon nanda basi alimpuros ka tubig ang naghigup kanakun ukun sinking sand man nga natindugan ko kay indi man madalum ang tubig. Halin katu basta Domingo, wara run ako gaagto sa baybay kon wara kasimba anay.\nAno bala pareho man sa kabuhi? Ang balud kang kalibutan magabasya hagpas ukon magahigup paidalum kanatun sa pira ka beses nga ang mabilin nga mabatyagan amo ang kahinaan kag wara it paglaum. Amo dya nga tion nga atun marealisar nga ang atun kusog dyan sa Dios. Amo nga kinahanglan natun manawag kang bulig, kang tabang, para maluwas kita.\nNagakalangkag ang Dios sa atun paghibi nga nagakuon, \"Ginakinahanglan ko ikaw.\" k Kon wara ang kabaskug ni Kristo, makita natun nga ang gugma parehas lamang ka isara ka elemento indi maintindihan. Pero kon may gugma ni Kristo sa atun tagipusoon, atun maintindihan ang rason kang gugma sa dyang kalibutan. Parehas kang Mahl nga Mkaako, dya nagabulong, nagatugro kang kalipay, nagatugro kang kusog. Kag ang kalipya kang atun Ginuo, ang pagpangabuhi sa Ginuo, amo ang atun kusog sa adlaw-adlaw nga tanan.\nGani indi kita magkahadluk mangayo kang bulig, kag indi gid magdura kang paglaum.\nAng akun pangamuyo:\nAmay, salamat sa pag-comfort mo kanakun paagi sa gintugro mo nga kusog sa pag-atubang kang akun ginabatyag sa adlaw-adlaw nga may tion nga ako nagahina. Ang imo kusog ang nagapabaskog sa pagpahangup kang imo gugma kanakun. Man-an ko nga ang imo ginahandum tanan para kanakun ang mabuta ako kang imo gugma kag paglaum, sa ngaran ni Hesus, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/31\/kon-maduraan-ka-kusog\/","date":"2017-08-22T09:18:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00711.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9982546568,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":17,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.998254656791687}","num_words":649,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.24,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Ang Disiplina' ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\nKatapos lang ka Sochi Olympics. Kasadya lang lantawon bisan sa TV lang. Kanami mag-cheers sa mga nangin madinalag-un nga nakabaton ka gold, silver kag bronze nga medalya. Bugal gid ka andang nasyon. S'yempre kasadya man gid makita nga may nagrepresenta kang Pilipinas. Bugal ko man gid mag-cheer sa kay Michael Christian Martinez sa Figure Skating.\nAng kagutum kag mayha ang maga-abot sa tawo kon napabayaan nga wara ang disiplina, pero ang nagabaton kang pagtudlo mangin madinalag-un. Proverbs 13:18\nDisiplina ang akun nadumduman sa dyang hitabo. Isara ang disiplina sa mga ginakaugtan kang tanan ukon ang pinaka- indi magustuhan kang tanan sa atun panahon halin kang bata pa hasta magmal-am. Ang masunod nga karakter sa tagsa ka tinuga amo ang natuo nga katimbang kag dya amo ang pagpasensiya kag pagpugong kang atun mga kaugalingun. Nanotisyahan man ninyo kon papaano ang mga Olympians pirme ang andang hambal sa mga testimonya ilabi na gid ang mga nagdaug sa kompetisyon kon bala ang disiplina nakabulig ka husto sa ano man nga pagahimuon praktis nanda adlaw-adlaw sa idalum kang pag-ensayo ka andang coach ukon manugtudlo. Disiplina ang kinahanglan.\nRugya ang iba pa nga mga gamit ukon pulos kang disiplina. Mga halimbawa: Pareho man ka akun agut nga bata, isara man ka artist nga halin pa kang gamay pa tana pirme adlaw-adlaw nagakapot ka papel kag lapis. Hala drawing. Te hasta kadya sa kolehiyo run, anang kurso Art & Design. Amo dya hay may disiplina halin kauna.\nMakita man natun dya sa kaso ni Manny Pacquiao. Nakita natin sa mga balita anang pag-practice adlaw-adlaw. Dya wara it iba kundi disiplina man.\nAmo man ang mga basketbolista pareho ni James Yap. Kag duro pa nga iba parehas kang mga manugsaut kag manugkanta, kag mga manunulat. Bisan gani ang pagpaniwang. Disiplina gid sa pagkaun kag pag-exercise ang kinahanglan. Wara it lawas nga magkahusto kon wara ang disiplina. Wara it pensar nga mayad kon wara man dya it disiplina. Wara it temptasyon kon may disiplina.\nKada isara kanatun gakinahanglan ka disiplina. Paano mahanas dya? Sa paghimo ka sangka butang ukon bagay adlaw-adlaw. Hasta mangin nakaandan nga nangin normal gilang ukon ordinaryo. Panumdumon man natun ang pagpasensya kag pagpugung sa kaugalingon nga mga luyag para sa kaaraydan kang iba. Kon sa urihi mayad ang bunga ka aton ginahimo, makatugro man kasadya kag yuhum indi lamang sa aton kaugalingon kundi sa iba man.\nAng akun pangamuyo: Amay namun sa langit, sa gihapon buligi kami nga batunon ang imo pagdisiplina sa tagsa namun ka kabuhi nga kami mangin isara ka bulawan paagi sa amun pagpadayon pagtuman kang imo mga sugo. Sa ngaran ni Hesus, Amen!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/03\/28\/ang-disiplina-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-19T20:38:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00308.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9940085411,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9940085411071777}","num_words":437,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.336,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paglaum sa Diyos\nBul-a kanamun ang amun manggad\nKag kami indi makahulag\nBul-a kanamun ang amun mayad nga kawas\nKag kami indi maka-obra ka mayad\nBul-a kanamun ang mga kusog\nKag kami magahina\nKag kami temporaryo indi makaisip ka mayad\nPero kon bul-un mo amun paglaum,\nKag kami mahulog sa madalum nga dulum\nMakapundo nga patay sa pagaagyan\nDaw paralitiko nga makapamangkot\n\"Anhaw, Ngaa, ukon Andut?\"\nKag \"Ano, San-o pa matapos?\"\nAng kadulum nga daw wara ti katapusan.\nMan-an na bala kon diin ako?\nHasta na lang ang Tatay sa Langit makahambal: \"Tama run ria\"\nKag makayuhom ikaw ka matam-is.\nDaw bulak nga nagapamukadkad sa idalum ka snow,\nNga nagahulat kang maanyag nga kolor sa atun kabuhi.\nAng tubig magailig nga nangin ice magatunaw liwan\nAng paglaum nabanhaw kag makahugas liwan\nPareho ka spring nga gasunod sa winter\nHuod, parehas man gid imaw\nAng Paglaum sa Diyos.\nSa tanan nga nagakabuhi dya sa kalibutan: manggaranun man ukon pobre, may tinun-an man ukon wara, maraw-ay man ukon maanyag, mayad man ukon malain, mataas man ukon putot, matambok man ukon maniwang, mal-am man ukon bata parareho lamang nga may ginabatyag sa lawas ukon sa ana nga kalag kay man ang tagsa-tagsa may mga problema nga ginaatubang. Ano ang una mo nga pagahimuon kon ikaw may problema ukon nagaproblema? Duro ang masabat mo sa kadya nga pamangkutanon.\nKon sa akun lang nga pag-intiendi kag sa akun naeksperyensiyahan, hasta kadya nga tinion, ang una ko nga ginahimo amo ang pagdangup sa Dios sa adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Hay man sa pangamuyo ginapangayuan ko ka bulig kag ginahambal ko nga gakinahanglan ako Ka Ana nga pag giya kon sa ano man nga akun dapat pagahimuon kag pagadesisyunan. Kon ano man nga butang ukon bagay sa Ana nga kagustuhan ang matuman kag indi akun kagustuhan. Ginapangayuan ko ka kusog kag kabaskug nga may kasadya para maatubang ko ang adlaw nga may pagpasalamat nga ako buhi pa bisan pa man may ginabatyag nga sakit sa lawas nga kon kaisa daw wara ti katapusan nga indi madura kon wara ti ginatomar nga bulong para sa sakit.\nManghakruy man ikaw ukon magkaugut man ikaw wara man dya ti paagtunan kundi gadugang pa gani kang imo mga sakit sa lawas kag kalag. Mayad pa nga yuhoman, kantahan mo na lang ang sakit kag turugan kon puede madura man sa pagpahuway mo.\nDuro ang mabasa mo nga mga dapat barasahun natungod sa kon ano nga ginaproblemahan mo. Sa kadya nga panahon i-google mo kag mabasa mo run ang tanan kag may sabat sa imo ginapamangkot. Dapat man gid nga binagbinagun ang tanan kon bala dya makatugro kasolbar sa imo ginabatyag. Pagaisipun kag batyagun ang dapat nga pagahimuon kon bala dya nga bagay mayad ukon indi kag kon bala dya makatugro ka mayad kanimo kag makatugro kalinongan sa kaisipan mo. Ilabi sa tanan, ang indi ikaw mabudlayan.\nPero kon wara run gid ti iba pa nga pamaagi kag wara ti idangpan pa kag kon ikaw naduraan ka paglaum kag ang imo tagipusuon wara ti kalipay kag ang imo lawas mahina kag indi kapensar kamayad, ay ahay ang gusto mo na lang hay manginmatay? Ay Dios mio indi gid rian paghimoa kag indi paga-isipon. Magginhawa ka malawid kag ibuhos ang pagginhawa sa diin makatawag ikaw \"O Dios buligi ako! O Ginoo, nagalaum ako kanimo, Pagasabtun mo ako, O Ginoo akun Dios.\" Sigurado gid nga mabalik kanimo ang paglaum nga may kabaskug kag bag-o nga gahum kang Balaan nga Espiritu.\nMay natabo sa akun Amerikana nga amiga sa marayu man nagaistar sa Boston kag buhay run nga wara ko natawgan ukon nasulatan. Kang adlaw kag amo tu nga inoras nakaisip gid ako nga tawgan tana. Ay abaw nagapasalamat gid kanakun hay nakatawag ako kana. Abi ninyo kuon na kanakun amo gid tu nga tion nagaisip run manginmatay tana. Nakaptan na run ang rebolber kang nag-ring ang telepono kag sa answering machine nabatian ang limog kag kanta ko nga ana pa ni Stevie Wonder:\n\"I just called to say I love you,\nI just called to say how much I care\nI just called to say I love you\nAnd I mean it from the bottom of my heart.\"\nMatuod gid nga ang Balaan nga Espiritu nagagiya kanakun nga amo tu gid nga inoras ginpaisip na ako nga magtawag. Naghibi man gid ako imaw na kag nag-istoryahanay kami it malawid. Tungud nga naduraan tana ka paglaum kag nabug-atan sa pagpas-an ka ana nga krus kang kabuhi nga wara nakaisip ka mayad basta na lang naisipan manginmatay. Salamat sa Dios nakatawag ako.\nKon ano man ang imo ginaatubang kadya mismo nga inoras kabay dya makapabatyag kanimo kang paghigugma kang atun Makaako. Wara na kita ginapabay-an. Padayon lamang kita nga may pagsarig kag paglaum.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/12\/paglaum-sa-diyos\/","date":"2017-08-19T20:44:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00309.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9966311455,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":27,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9966311454772949}","num_words":786,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.308,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Winter Wonderland!\nAng winter ang tagraramig, sa tunga kang autumn kag spring. Bugu ang adlaw, labug ang dulum. Kon sayudun, bugu ang pag-obra mo kag labug ang pagturog. Gaumpisa dya sa bulan kang Disyembre, adlaw 21 ukon 22 kag hasta sa bulan ka Marso 21 ukon 22. Sa mga inadlaw nga dya, sa bilog nga adlaw, halin sa bulan kang Disyembre hasta Enero kag Pebrero, posible may snow.\nAng mga tawo sensitibo sa ramig. Pwede magmasakit sa hypothermia, snow blindness, norovirus, seasonal depression, madanlug sa black ice kag maigu ka nagadagdag nga mga icicles. Indi gani, maigu ka nagadagdag nga yelo. Kon kaisa mala-olen kabahul kag kon kaisa mala-golf ball ang nagadagdag halin sa kalangitan. Duro man gid ang nagamasakit sa flu kag bad colds dara ka hangin nga maramig. Makaluluoy man ang mga homeless nga mga tawo nga masapwan na lang nga patay tungod sa hypothermia sa idalum ka tent ukon kon sa diin man nagabatang panago sa maramig nga uran ukon sa gauran nga snow.\nKon kaisa, duro mga motorist nagapila sa aksidente kag may patay sa disgrasya tungud sa snow nga dalanun. May black ice. Madanlug man gid bisan nga ang sarakyan nanda may snowtires. Makaharadluk man gid bisan malantaw kag mabasa sa news ang mga nagakaratabo.\nKon may snow storm ang kada town maintenance sa dalan, nagabuldos man gid sanda ka snow kag gina-spread ang sandsalt para matunaw ang snow ice kag indi magdanlug ang mga sarakyan nga mag-agi sa dalan. Amo nga rugya sa amun kon may snow storm, hala pala ka snow kag kon kaisa kon sobra kataas ang akun kaingud makabulig sa pagbuldos ka driveway. Kanselado man ang mga eskuelahan kag wara ti klase. Masadya man gid ang mga bata sa pagsipal sa snow. Ang iba maka-snowsledding, snow mobiling kag ang iba gusto mag-ice fishing.\nSa 27 na ka tuig ko sa Amerika, ang naman-an ko nga mag-umpisa ang pagtupa kang snow kada adlaw gid kang Thanksgiving. Kon kaisa gaumpisa ukon sa masunod nga adlaw kang Thanksgiving sa bulan kang Nobyembre. Pero kang tuig 2012, temprano pa nagtupa ang snow rugya sa Maine, Portland. Oktubre pa lang nag-snow storm run kag kon indi ako magsala, premero gid tu nga adlaw kang Oktubre. Sobra darwa ukon tatlo ka lapak ang taas halin sa lupa.\nKon mahangin gani, ay, ang mapalid ka snow, magtupa gani madugangan ang taas ka snow! Rugya gani sa balay kon kaisa indi kami kaguwa hay natabunan ka mataas nga snow. Indi matulod ka gawang ang snow. Ayti, ang akun kaingud balay ang ginapalihog nga mapala kang snow para mabuksan ang gawang. Depende sa klase kang natupa nga snow. May dyan nga daw baras man gid kon indi matunaw. May dyan nga basa kag nami maghimo ka snow man. May dyan nga daw powder man gid kag may dyan nga daw malamonggo kadaragkul kag may dyan nga daw olen ka bahul nga kon kaisa magtupa gani magarangga kang sarakyan, atop ka balay, kag kon ano man nga bagay matup-an na. Marangga gid sa kabug-at ka ice. Kon magsobra man gid ang ramig nga sub zero ang temperatura, mag-minus 10 gani ukon magsobra pa, nagaka-frozen ang mga pipes ka balay kag makarangga man gid ka furnace kag kon ano pa nga sirkumstansya nga matabo. Handaan mo man ukon indi, kon matabo ay matabo man gid. Mayad gid man nga may insurance ikaw para makabulig man gid kon oras nga magbayad kon bahul ang narangga. Ahay man gid kon tagraramig.\nKang tuig 2000 nga snow storm, nadanlug ako sa likod ka balay. May black ice akun nalapakan. Gapanaw ako sa hagdan-hagdan sa likod ka balay paagto sa idalum sa likod sa taramnanan. Nabari ang akun natuo nga kahig. Aysus timo, siyagit man ako sa mga bata eh para anda ako buligan pasulod sa balay. Ang magurang ko nga bata amo ang naghakwat kanakun. Indi kasarang hay 13 pa lang katu mong, ayti ginbuligan tana kang pangarwa ko nga bata. Darwa sanda naghakwat kag nagpasulod sa balay. Nagtawag man gid ka 911 eh para maagtunan ka rescue team. Aysus timo, indi lang ambulansya ang nag-abot kundi may fire trucks pa. Wara man nanda ako gindara sa ospital. Gintugruan nanda ako ka bulong kag ginbandahi ang akun kahig. Amo nga halin kato, ginpangaranan ko ang hagdan-hagdan ko ka Stairways to Heaven-Stairways to Hell! Kay man kon gapaidalum gani, gapahanumdum kanakun nga mag-andam gid hay stairways to hell.\nKang tuig 2011 bulan kang Oktubre petsa uno gid nga adlaw, akun nadumduman dya nga hitabo. Kada adlaw ang akun agut nga naga-obra sa Xerox Call Center kag gabii ang anang pag-uli kada alas nuebe y medya gid rian gaabot sa balay kag ginahandaan ko run ka anang pagkaun. Kato nga adlaw pasado run alas diyes nagauran uran kag maramig nga gabii wara pa kauli. Nagpamangkot ako sa manong na kon man-an na nga ang libayon na indi makauli. Ang sabat basi sa amigo na. Ambay, daw indi ko maintindihan kato ang akon ginabatyag.\nPagkatapos ko gid pamangkot sa bata ko nag-ring ang telepono. Ginsabat ko kag ay abaw, nagsinggitan ako nga \"Ano Ok bala tana?\" Duro akun pamangkutanun sa pihak ka linya hay ang Sheriff nagtawag, nagpamaan nga naaksidente ang sarakyan ni Matthew kag idarhun nanda sa ospital. Ang sarakyan nabunggo sa puno kang pine tree kag narangga gid kag ibul-on ka tow truck. Ginsugid na ang dalan kon diin ang aksidente. Nagtawag man ako sa kaingud ko nga darhun ako sa ospital. Nag-agto kami anay sa lugar kang aksidente sa Woods Road. Ay timo wara run man ang sarakyan rugto kag amun ginsagap kon diin ayun nga parte ka dalan. Sus a, may porcupine. Naggahud ang makina kang sarakyan kag nagpondo kami para i-check kang flashlight hay madulom. Nakita man gid nga patay run ang porcupine pero nagakapit sa idalum ka sarakyan. Nagpadalagan liwan kami paagto sa ospital, mga 30 ka minutos pa ang distansya kag nakaabot kami sa St. Mary Hospital. Ginpamangkot namun kon may ginpasulod nga ang ngaran Matthew McKeown. Kuon ka bayi wara ti Matthew.\nNakulbaan ako katama. Ginpasagap ko gid sa desk clerk e hay sobra na akun kakulba kag daw malipong na ako. Pira ka minutos, nagkuon ang bayi nga sa emergency room na ang bata ko. Nag-agto kami kag nakita ko nga gabatang sa kama sa sulod kang kuwarto nga may mga nurse kag doctor run. Ginhakus ko ang akun agut kag ginpamangkot kon ok lang tana kag kon diin ang sakit ukon pilas na. Kang adlaw nga tu, wara man gani ti snow kundi nag-uran lamang nga nagpadanlug ka dalan tungud sa mga dahon nga nahulog sa lupa kag dalanun. Ayti nag-hydroplane gali ang sarakyan ni agut. Salamat sa Dios luwas man gid sa kataragman bisan nga ang sarakyan narangga. Salamat nga kato may cellphone si agut hay kon wara masapwan na lang tana nga patay.\nMakahanrangyus nga hitabo. Bisan ano pa kamayad nga panahon kon panahon man kang winter, autumn, spring kag summer kon ang ginatawag nga aksidente ukon disgrasya ang matabo ay matabo man gid.\nSa tuig nga dya, winter 2013, ang kaimaw ko lang magsipal sa snow si Wyatt Eco Blier. Masadyahan man gid kami nga darwa sa pag-sledding, maghimo ka snowman kag magdaradalagan, kag magpanaw-panaw sa snow. Kon kaisa ang mga kaimaw ni agut ko rugya sanda gasipal sa snow kag mag-snow mobiling. Depende man gid kon indi sobra karamig nami ang magsipal sa snow. Pero kon sobra man ka ramig mas nami na lang nga mamunong sa sulod ka balay. Indi kaw pa magka-snow bite ukon frostbite ang tawag.\nManami lang garing turukun ang maputi nga lupa. Kon magsirak ang adlaw daw pareho lang nga dya mga diyamante. Pagdayawon ang Dios sa tanan! Winter man, spring, summer, autumn, makita ang ana kagamhanan kag kadayawan! Amo nga bisan budlay ang winter, may Winter Wonderland man.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/31\/ang-winter-wonderland\/","date":"2017-08-22T09:19:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00715.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9832842946,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":66,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9832842946052551, \"hil_Latn_score\": 0.015589478425681591}","num_words":1288,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.311,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.991,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paglagaw sa Nara Dreamland Amusement Park kag Tokyo Disneyland, Japan\nKang tuig 1983-84\nSuno sa istorya, ang Nara Dreamland ginpatindug kang tuig 1961. Inspired kang American Disneyland nga gin-umpisahan kang tuig 1955 sa California. Ang negosyante nga Hapon, si Kunizu Matsuo, presidente kang Matsuo Entertainment Company nagbisita sa America kag nakita na ang amusement park Disneyland sa Anaheim marapit sa Los Angeles. Nagustuhan na dya amo nga nagpatindog man kang pareho sa Japan. Tana ang nangin mediator kang Japanese Sightseeing Company nga may direct contact sa Walt Disney. Gindara na ang Disneyland sa Japan, indi sa Tokyo, kundi sa daan nga capital – sa Nara (710-794).\nAndut nga akun naisipan dya nga amusement park? Tungud amo dya ang una nga amusement park nga akun naagtunan kang ako rugto sa Japan. \"Maagto kita sa Dreamland\" ang akun una nabatian sa nakilala ko sa youth group ko sa Atsugi Naval Base Chapel nga si David Chicoine. Bataun pa kag nagaserbisyo sa Navy.\nTana kaimaw ko magsimba, tana akun prayer partner kag kaimaw magpraktis sa choir. Ga-gitara tana, ako ang ga-kanta. Man-an ko kon ano ang paborito na nga kanta, ang \"Living for Jesus\" kag kang anang Lola, ang \"The Old Rugged Cross.\"\nSa urihi gintugru na kanakun ang anang gitara. Ginbilin na kang ginsaylo tana sa Okinawa Naval Base, Japan. Halin katu, amo man akun dara-dara halin sa Japan pa-Pilipinas, Pilipinas pa-Guam kag pa- Mainland, USA. Kon diin man ako nga lugar, ang gitara kaimaw ko. Abi ka iba ako isara man ka musician. Priceless ang amo nga regalo kanakun ka akun bugto sa Ginuo. Padayon man amun nga pagsulatanay hasta nga namana ako kag nakilala na man ang akun ginpamana. Pero nag-untat kang kami nagsaylo kang lugar. Nadura ko man anang address. Salamat na lang may Facebook. Rugya kami nagkitaay liwan.\nAng amigo ko nga Kano nga dya, kadya may asawa run man nga taga-Indonesia. May isara sand aka bata nga laki. Salamat kag dayawon ang Ginuo sa amun pagpadayon pagtugro balitaanay kang amun tagsa ka kabuhi.\nBulan 'to kang Agosto (lipat ako kon ano nga petsa basta Domingo gid nga adlaw katapos lang namun kang Sunday School kag nagtiripon kami). Masadya kami nga grupo kang mga 12 kabataan nga nagsakay sa Bullet Train halin sa Atsugi paagtuo sa Nara Dreamland Amusement Park.\nAng entrance ka Dreamland Park parehas man gid kang sa Anaheim Disneyland, California nga may Train Depot, Main Street U.S.A., kag s'yempre, ang Sleeping Beauty Castle (nakaagto man ako sa amo nga Disneyland kag ang Disneyworld sa Florida). Ang Dreamland Park may anda man gid nga mga mascot, darwa ka bata nga gabayo panit kang bear nga naga-guwardya. Ang ngaran nanda sandya Ran-chan kag Dori-chan. Ang park may mga fountain pero may mga estatwa pareho ni Napoleon kag Abraham Lincoln.\nSa pagkita ko lagi kang mga nagatindug nga mga bilding, mga tawo, kag kun ano pa nga mga isakyan, ay, nagtimbuok akun dughan! Daw hinali nga nahadlukan ako kun maisip ko nga indi ko mahimo dya nga kalingawan kag indi ako magakasadya. Iba tana akun nabatyagan. Tungud gani hadluk run ang sa isip ko.\nAng magsakay sa mga mataas nga wooden roller coaster, ferries wheel, carousel, kid's coaster, jungle cruise ride kag iba pa nga powered rides kag kun ano pa nga makatugro kasadya sa kabataan kag sa narisari nga tawo nga nagabisita sa amo nga park. Ang nagapabilin nga na-eksperyensyahan ko kag dya nadumduman ko kang nagasakay kami amo ang hala palibot tapos hinali na lang ako nagsinggitan hay nakasulod sa baba kang dragon kag nakaguwa sa tubig pagkatapos gabasya pa kanamun.\nNakaimaw ako sakay sa ferris wheel pero nagsuruka ako. Namayha man gid ako sa tanan. Kuon ko indi na ako mag-agto kag magsakay sa amo nga ride. Pagbalik sa Atsugi ,nagsakit ulo a nga ang paglingin kag pagsuka daw indi mag-untat. Gindara na lang ako ni Manang Sally sa doktor. Amo rian akun nabuol sa paglagaw, may kasadya kag nagkasakit.\nNabasahan ko nga halin kang Agosto 31, 2006, permanente nga nagsara ang Nara Dreamland Amusement Park. Pero dya pabilin nga gatindug rugto. Siguro tungud sa pagbukas kang Tokyo Disneyland kang Abril 15, 1983. Google lang ninyo para makita.\nKang Nobyembre 9, 1983\nNagplano liwan kami nga malagaw sa Tokyo. Maagto kami sa Disneyland. Si David, ako kag ang akun nangin bayaw nga si Manang Erlina Guanzon Ayson ang kaimaw ko nga naglagaw sa Tokyo. Nagsakay kami sa bullet train halin sa Atsugi pa-Tokyo Disneyland. Masadya kami nga tatlo, darwa ka Pinay kag isara ka bataun nga Kano. Hambal ko, bataun nga Kano hay matuod nga bataun: 18 pa lang si David katu kag ako tana, 25 kag si bayaw, 40. Duro amun nga lagaw sa Disneyland. Galantaw-lantaw lang ako bantay sa mga nagasakay kag makakadlaw turuk kananda. Wara run ako nagsakay sa mga ride para indi magkasakit. Naintiendihan ako ka akun mga kaimaw.\nPagkatapos, naglagaw kami s'yempre para sa sushi rice kag noodles. Nag-shopping man kami pagkatapos. Nakabakal ako ka wind up nga Jewelry Japanese Ballerina music box kag Tokyo Disneyland t-shirt para may dar-un pauli sa Antique. Kanami lang nga memorabilya. May mga narisari lang nga mga bagay nga halos kun may kwarta lang nami pa baklun.\nNadumduman ko gid dya nga paglagaw sa Tokyo kay man amo man katu nga bulan kag adlaw gid nga ang Presidente kang Amerika nag-abot sa Japan. Ka-swerte gid nga rugto man kami. Kuon ko kay David, \"Gusto ko gid makita ang Presidente ka Amerika.\" Katu nga inoras ang Presidente sa Tokyo run kag may parade. Natabuan nga ang sarakyan nag-agi sa amo nga dalan diin kami. May mga guwardya ang palibot sa unahan kag sa likod samtang ang Presidente nagapanaw pasulod. Naga-wave man gid ka alima na nga gayuhum.\nAy maan, masuwerte gid ako katu nga inoras nga sa atubang sa kilid lang gid ako ka Presidente kag nalab-ot ko ang alima na kag ana ako ginpangamusta. Kanami lang ka anang yuhum. Nalipay gid ako nga hala akun tumbo nga daw bata lang nga sige hambal ko nga, \"Nakaptan ko ang alima ka Presidente Reagan!\"\nGapasalamat kag nakupkupan ko man gid sa kasadya si David. Wara untat akun yuhum kag wakal hasta pagbalik namun sa Atsugi. Masinadyahun nga ginsugid ko dya kay Manang Sally kag sa iba pa nga kakilala. Ano bala ang mabatyagan mo kun ikaw man nakapangamusta sa Presidente? Paris ko indi ko gid malipatan ang amo nga hitabo hasta ako gakabuhi. Dugang n'yo dya mabasahan sa \"Mga Sikat nga Tawo nga akun Nakita sa Personal.\" Salamat kag dayawon ang Mahal nga Makaako.\nNapensaran ko man dya bangud sa pamensarun kang kamatuoran kang adlaw diin mahimo makaptan man natun ang alima kang Mahal nga Dios. Sobra gid siguro ang akun kalipay bisan kag makupkupan ko man tana parehas kang baratyagon ko sa mga sikat nga tawo sa kalibutan. Ano bala, handa run kamo sa pag-abot kang Ginoo? Amo lang ria akun mabilin nga pamangkot kaninyo nga tanan. Ako handa run. Salamat gid sa inyo nga pagbasa kag Padayon lang kita rugya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/30\/paglagaw-sa-nara-dreamland-amusement-park-kag-tokyo-disneyland-japan\/","date":"2017-08-22T09:21:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00716.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9971294403,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9971294403076172}","num_words":1151,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.334,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang mga Bulak kag Insekto\nGusto ko ang mga narisari nga bulak pero ang paborito ko gid amo ang Pansy. Makita ko ang itsura ilabi na gid iba sa iba man nga kolor kang bulak. Makayuhom man gid ako sa pagturuk sa bulak nga dya kay may itsura nga nagaturuk man balik kanakun. Kon kaisa gani makakadlaw ako kon makita ko ang akun ginabatyag sa itsura ka bulak. Ang Daisy, Sweet Coneflower, Iris, Johnny Jump Up kag iban pa gatubu lang man gid dya sa taramnanan kag kakahuyan amo nga bisan wild pa nga mga bulak ginakali ko rian kag isaylo itanum. Ang resulta indi run wild tungud akun dya ginaatipan. Katahum lantawun nga makatugro ka yuhom kanakun ang mga bulak sa bilog nga apat ka season Spring, Summer, Autumn kag Winter.\nKahapon lang gid, sirum run pero ang adlaw gasirak pa kay man malawid kon Summer. Nagbisita anay ako sa akun kaingud kay si Mama Hamel nag-abot halin sa Florida. Nagbisita rugya sa bata na nga si Lori H. Blier kag pamilya. Sa akun pagpanaw sa binit karsada, nakita ko ang matahum nga bulak nga orange ang kolor. Nami nga bulak pero magamay kag nagaisarahanun lang sa tunga ka mga hilamon. Ay, ti, akun man dya ginbunot kag gindara pakita ko kay Mama. Black eyed Susan ang bulak pero iba ang sahi na. May yuhom ako nga nagkuon nga \"Mama, itanum ko dya nga bulak sa pag-uli balik sa balay.\" Huod, pag-uli ko man gid sa balay diretso ako sa garden kag gintanom ko.\nDuro pa ang maobra ko sa pagtatap ka mga tanum nga laswa sa hardin kag sa amo nga inoras indi gid mainit pero duro man ang mga lamok, bees, horse flies kag black flies kag dya nga sapat indi ko gid gusto nga makagat kanakun. Nagadalagan ako palagyo pasulod sa balay kon mabatian ko ang hagung ka lamok ukon ang paglupad-lupad palibot kanakun kang insekto. Bisan ano pa rian akun ginakaptan mabuy-an mahulog ko, bayaan ko na lang kag magdalagan palagyo pasulod sa balay. Tungud gani nga akun run naeksperyensiyahan ang makagat ka mga insekto, nagabanug man gid ang nakadtan nga panit kag magkatul. Allergic man gid ako sa kagat bisan may bulong pa nga ipatapna sa katul. Ang banug kag ang kolor nga purple ang inagyan ka kagat kag katul buhay madura. Maabutan ka binulan dyan gihapon ang marka nagapabilin. Amo rian ako kadya ginakadlawan lang nanda ako rugya. Kon kaimaw nanda kon kaisa gasiyagit run ako ilabi na gid kon makita ko ang ticks sa panit ko nga gakabit kagat. Ano pa mahambal na lang tilawit kuno ako sa mga insekto. Depende kon ano nga klase kang insekto.\nHasta sa sunod nga Biyernes. Bantayi ninyo ang akun duro pa nga istorya parte sa bulak.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/19\/ang-mga-bulak-kag-insekto\/","date":"2017-08-22T09:20:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00274.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9936525822,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9936525821685791}","num_words":461,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.315,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagbisita ni Manang Conz sa Maine, USA\nGin-alaw-alaw namun ni Ilea Blier sa Portland Jetport mga alas nuebe it gabi-i si Manang Conz kang Abril 9 via United Airlines. Bag-o mag alas otso, naghalin run kami sa balay hay marayu ang airport. Wara pa kami nagkitaay sa personal, te kuon ko kay Ilea nga bantayan lang namun ang daw parehas ko man nga Pinay. Una pa gid man tana nakita ni Ilea. Ako tana nabatian ko na lang nga may nagtawag kanakun nga \"Nenen.\" Sige pa akun turuk sa mga tawo nga nagapanaug gali timo naglampas run kanakun nga nagasakay sa wheelchair; ginatulod kang tawo. Amo nga kuon ko samtang gaparapit kana: \"Budlay gali ang bulag mangita, indi makakita bisan sa rapit run.\" Nalipay gid ako sa pagpangamusta dara kupkop sa pagpang-abi-abi kay Manang Conz. Dayon ginpakilala ko ang akun imaw nga si Ilea Blier, ang nanay ni Wyatt.\nSadya kami nga tatlo nga naghulat ka anang bagahe, polka dot nga pink! Imo gali hay bangud sa anang kondisyon, rugto run gahulat kana ang bagahe sa opisina ka airline, gahulat gilang bitbitun. Te, gin-agutanan namun kag ginguyod ni Ilea paagto sa anang kotse. Madulum kag malawid nga byahe paagtuo sa Wales hasta nakalambot sa balay ko. Mga alas onse run sa gabii. Salamat kay Ilea sa pag-imaw kag pag-drive kanamun. Dayawon ang Dios nga nagtugro ka sarakyan paagi sa kaingud balay nga handa gid magbulig kanakun.\nUna nga adlaw kaimaw si Manang Conz, nagpanaw kami sa dalanun kang Andrews paagto sa border line ka masunod nga banwa, ang Monmouth. Santunga lang ang amun ginpanaw dara buol ka mga litrato. Nagbalik kami sa balay kag nag-inom ka tubig kag magpanaw liwan paagto sa Pond kag nag-agto sa Andrews Farm. Nahadluk si Manang Conz sa ayam nga nagataghul parapit kanamun pero tungud ako kilala run ka ayam nagadilap-dilap na lang pero nagaturok kay Manang Conz kag magtaghul kana. Ang Andrews Farm isara ka National Bicentennial Farm nga balay nga nasunog kang bag-o pa lang kami rugya. Pagbalik namun sa balay, sadya amun istoryahanay kag kadlawanay. Kang magdulom, gintawag ko si Ilea nga kon pananglit makaagto sa banwa sa Lewiston para mamakal ka pagkaon. Salamat nga gin-imaw na si Manang Conz pa-Hannaford, kundi nakapamakal ka duro nga mga ginpanglista ko.\nDara run rugya ang lobsters kag clams nga amo ang ginraha namun sa iyapon. Nakakaun man gid ang bata ko nga si Louie ka lobster nga sarado ang mga mata kag magkurisong hay indi na dya gusto. Hasta kang pag-Earth Day kag birthday ko, puro lobster ginraha namun ni Manang Conz.\nPagsunod nga adlaw, wara kami kaguwa hay nag-snow. Kang masunod nga adlaw, nagpanaw kami liwan mga alas dos sa hapon. Gindara ko si Manang Conz pa-Town Office para makita na ang palibot. Nagpanaw kami pa Centre Road kag nagbuol ka mga litrato kag nakahapit sa balay nanday Chris kag Christy Andrews nga may ginabaligya nga mga itlog. Ginpakilala ko si Manang Conz. Tungod nga wara kami it kuarta nga nadara, ginhambalan ko na lang nga hapitan nanda sa balay. Ay, ti, may bitbit kami nga mga itlog. Kupkup kag yuhom sa dalanun ang masumalang na sa mga kaingud ko dara pangamusta kag pakilala nga bisita ko tana halin sa Canada. Rugya kag naman-an ni Manang Conz nga ako ang Prinsesa rugya kang Wales kay ako lamang ang nagaisarahanun nga maanyag nga Pilipino nga kilala ka tanan.\nNakadangat kami sa Town Office kag ginpakilala ko si Manang Conz liwan sa kay Mrs. Burgess nga amo ang amun Sekretarya ka banwa. Nagpungko anay kami kag magpahuway rugto kag mag-umpisa liwan panaw pa-Avenue Road, ang dalan nga nagakonekta sa Andrews Road. Malaka rugya ang mga panimalay kag wara gawa tawo, malaka man ang nagalubas nga mga sarakyan. Aysus timo, 3 ka oras run gali ang panaw namun!\nWara pa kalambot sa balay, nagahulat run si Wyatt kanamun sa atubang ka driveway nanda. Nagpalitrato imaw kanamun kag nagtawas sa balay. Sobra kakapoy kami nga darwa ni Manang Conz. Ay maan, ang darwa ka baldado nag-imaway maglibot-libot. Ako ginaguyod na lang ang nawala nga kahig, ana tana ang nawala may sungkod. Salamat sa Dios sa pagtugro kanamun ka kusug, bisan nagauraruy sa sakit sige lang a, kalipayan run ria namun nga nakaimaway sa pagpanaw kag kasadya lang bisan wara ako it sarakyan. Amo lang ria nga dalanun ang ginpanaw namun nga darwa. Bisan hasta nakabalik tana sa Canada, nagaistorya-hanay gihapon kami nga bisan ang paagto sa Sabattus Lake panawun namun.\nNagtawag man ako Biyernes pa lang sa manugang ko kag pakaisa nga kon mahimo mabuol kami paagato sa lugar nanda sa Turney hay gusto ni Manang Conz magsimba sa adlaw kang Domingo. Kulang isara ka oras ang distansya ka anda balay kag ginbuol gid man nanda kami kang Sabado kag nakabisita kami sa apple orchard kag cranberry plantation. Sadya gid hay tatlo run kami nagahambal ka Kinaray-a, ilabi na nga gintudluan kami ni Manang Conz ka mga madalum nga tinaga.\nNagsimba kami sa Calvary Baprist Church kag tabuan man nga ang pastor may gin-share nga video natungud sa pagbisita-misyon na sa Pilipinas kag sa Central Philippine University (CPU) sa Iloilo City kag sa Negros. Kanami lang makita ang mga pareho nga Filipino. Natugruan man kami ka tiempo para ma-acknowledge sa paghambal nga kami taga-Pilipinas kag naman-an namun ang mga lugar nga napakita sa video.\nSa sunod nga Biyernes, bantayi n'yo ang adventure namun nga darwa ni Manang Conz sa pagbyahe pa-Canada.\n(Pagapadayunon)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/03\/ang-pagbisita-ni-manang-conz-sa-maine-usa\/","date":"2017-08-22T09:20:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00280.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9963619709,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9963619709014893}","num_words":904,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagtuo sa mga Binlud kang Rosarito\nNag-entra ako sa Lenten Pilgrimage nga gin-organisa kang unibersidad kadyang nagligad nga Sabado, Marso 09. Apat kami ka bus. Anum ka simbahan. Tatlo sa Pampanga: ang San Agustin sa Lubao, St. James the Apostle sa Betis, kag San Guillermo sa Bacolor; tatlo man sa Bulacan, tanan sa Malolos: Barasoain Church, Malolos Cathedral, kag National Shrine of the Divine Mercy.\nHoly Land ang nagasiga sa akun pensar kon mabatian ang tinaga nga pilgrimage. Dason ang pagyuhum-yuhum sa pagdumdom nga abi ko kauna ang mga lugar sa Bibliya parehas kang Bethlehem, Jerusalem, Israel, Palestine sa langit. Kang 2nd year high school lang, sa klase sa History, kang ginpa-drawing kami kang bandera kang mga pungsod sa kalibutan kag ginpasaulo kang mga kapital kag nagtatak kanakun nga huod gali, nanaug sa lupa si Hesukristo, bugtong nga Anak, para magpakatawo kag magsalbar kanatun! Siguro bangud sa duro nga istorya kag kanta kang bata pa nga sa langit sanday Mama Mary kag Papa Jesus, dara run rugya ang pamahug nga indi makapalangit kon magsinutil, parehas kon tamad maghugas ka pinggan.\nMabasa sa diksyunaryo kag ma-google ang kahulugan, pati kasaysayan, kang tinaga nga pilgrim. Sa akon paghangup, dya tawo nga nagapanakayon, nagapanglugayawan sa dugang nga pagdiskubre sa ana kaugalingon – nga padayon nagabag-o sa mga hitabo sa kabuhi sa dalagan kang panahon – paagi sa pagtultol sa mga lugar nga ginakabig sagrado, ukon may maragtas, sa paglaum nga may masagap rugya nga sabat parte sa kabuhi, sa kon ano kag paano mangabuhi ukon magkabuhi – ang mangin tawo.\nSa amo nga paghangup, gindara ako pabalik sa kabuhi ni Hesukristo, sa pagdumdom sa anang inagihan paagi sa pagbisita sa dyang mga simbahan. Na-curious ako sa mga pamensaron kag baratyagon nga mapukaw kadya kanakun, kag kon sa diin nga mga lugar sa akon kalag ako dar-un. Amo nga nag-entra ako. Luwas rugya, parehas man ninyo, may ginakumkom man ako nga sangka pangamuyo; ginapangayo bugay.\nDarayawon dyang lima ka simbahan. Ay maan, daw malipong ako sa kaanyag kag ka-engrande ka andang mga retablo, ukon dumaan nga altar. Ang San Agustin halimbawa, kilala sa anang 17th century Neo-classic nga arkitektura kag ang St. James ginproklama kang National Museum natun bilang \"the Sistine Chapel\" kang Pilipinas. Bukon lang ang mga retablo, kundi andang mga gawang, dingding, kisame, pader nga himo kag na-restore gamit ang tuod kag pag-un nga mga kahoy kag na-carve, na-engrave, amo man ang mga rebulto kang santos kag mga anghel! Matuod ang hambal ka duro nga mga pilosopo kag manunulat nga kon buta ang imo dughan, indi ikaw makahambal bangud kulang ang mga tinaga sa paglaragway kang kamatuoran nga imo ginaatubang. Nga manami nga bagay ang kaambong, kag makarilipong man – makapakudog, makapakulba, makapadumdom kang pagkarangga kag kamatayon. Awe & terror. Nga ginhimo dyang mga simbahan kang tawo agud isaulog ang pagtuo kag pagdayaw sa Diyos. Sa pihak nga bahin, ang kasaysayan kang pagkauripon natun sa poder kang mga prayle.\nNapensar ko nga andut ang mga obra kauna daw mas manami pa kaysa kadya? Bangud manwal, himo sa alima, sa balhas kag dugo kang tawo kumpara sa makina kadya? Te ang mga produkto bay nga Apple ni Steve Jobs? Nami man, seductive, amo nga mahal parehas tulad kang halos tanan nga mga produkto nga himo sa alima. Luxury brand ang sangka butang kon isut lang nga tawo ang makasarang magbakal kag ginapaguwa sa limited edition, parehas sa relo nga Rolex. Hasta kadya, ang kaso kang forced labor, child labor, cheap labor para sa mga butang nga makatugro kadayawan, mapadayaw.\nAng pagsimba kang tawo sa anang kaugalingon bilang si Hesukristo. Ang mall kadya bilang sangka klase kang simbahan. Ang simbahan sa sulod kang mall – ang pagparapit sa tawo, ang pagdara kay Hesukristo sa kon diin ang tawo, ang kwarta, para sa padayon nga pagkabuhi kang simbahan. Indi dapat paglipatan ang donasyon. Labi dya nga matuod sa National Shrine of the Divine Mercy.\nKunsabagay, sa kadya nga panahon, ano ang malain sa pagpangayo kang donasyon ilabi na kon ikaw nakabenepisyo sa serbisyo kang sangka lugar? Kon ang donasyon nagakahulugan pagtatap sa pisikal nga aspeto kag iba pa nga mga elemento para mapadayon ang serbisyo? Ang memorya sa mga sugidanun sa Bibliya? Ang pagpati nga makabulong ang holy water amo nga nagasalod sa basiyo kang mineral water? Ang paglaum nga mabusong run kag makabata kon makahikap sa estatwa ni St. Guadalupe? Ang paghandum kang mas mayad nga kabuhi kag pagtuo nga maayad sa malala nga sakit? Ano ang kinalain kang simbahan, kang shrine, sa museo nga may entrance fee ukon donation fee?\nAng pagka-babaylan ko nagapati nga pwede makapangamuyo bisan diin. Bukas ang uniberso nga may apat ka pamusod. Pero ang pagka-Katoliko ko nagapadumdom nga nami man gid kon may pisikal nga istruktura, may balay nga madayunan para sa pagpangamuyo, amo nga importante gihapon ang presensya kang simbahan. Parehas nga importante man ang mga museo, ang mga marker – ang pisikal nga pamatuod.\nAmo nga may pagtuo, nagakabuhi ang pagtuo, kag bisan may mga tion nga mapatay bangud sa mga pagtiraw kag pagluib parehas kang inagihan ni Kristo, may pagbanhaw. Hasta may memorya nga ginabuhi kang parehas kang simbahan kag mga ritwal parehas kang misa, bunyag, kasal, lubong. Hasta may Bibliya nga nagaistorya kag nagapadayon kang memorya sa atun pagkabuhi bilang Kristiyano.\nNagbakal ako kang bag-o nga rosarito sa shop kang National Shrine of the Divine Mercy pagkatapos namun mag-Station of the Cross. Buhay run ako wara ka-rosaryo. Lahug ko sa kaugalingon, duro akon natipon kang hayskul sa parochial school sa amun banwa. Rosaryo pagkatapos kang flag ceremony paagto sa klasrum, pangadi bag-o kag pagkatapos kang kada sabdyek,class mass kada bulan, school mass, simba kada Domingo kag sa duro pa nga mga adlaw, prusisyon sa tanan nga okasyon, kag sa bilog nga kalendaryo kang simbahan.\nTungod nagatinguha ako kadya magkabuhi ukon mag-practice kang meditasyon kag creative visualization, nakita ko nga wara it kinalain rugya ang pagrosaryo. Disiplina dya sa pag-focus, sa pagtugro ka atensyon kag debosyon paagi sa pagliwan-liwan kag pagpadayon, diin ang birtud kang pagsarig, kang pagpati, kang pagtuo sa sangka butang, sa pagkamatuod ka sangka hitabo nagatubo hasta manaringsing kag mamulak. Cliche pero epektibo gihapon ang mga linya kang kaaram nga \"nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa\" kag \"Walang himala! Nasa puso ng tao ang himala!\"\nAmo nga ginakabig nga classic, parehas kang arkitektura kang dyang mga nabisita nga simbahan, ang simbahan mismo, ang Bibliya, ang relihiyon: padayon buhi sa mga panghangkat kang panahon kag nagapakig-istorya sa moderno, post-moderno, kontemporaryo kag sa tanan nga mga label kadya. Kuta kang sarandigan, bangud ang tawo sa anang kaaram kag mga kinaiya, bisan pa may pagduda kon bala himo tana sa yab-ok, may katapusan ang pisikal nga lawas bisan, kag ilabi na gid, kon sa siyensya magdangop.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/11\/pagtuo-sa-mga-binlud-kang-rosarito\/","date":"2017-08-20T19:01:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00134.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9837899804,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9837899804115295, \"hil_Latn_score\": 0.013799610547721386}","num_words":1115,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.357,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nakalupad Liwan Ako! ni Elma Ayson-McKeown\nSa malawid nga panahon, ang pagpasensya ko sa paghulat ka tama nga oras kag tiempo, natuman gid man. Sa kagustuhan man gid kang atun mayad kag mahigugmaun nga Dios, nabaton ko ang regalo na nga buhay ko run ginahulat.\nBiyente tres anyos man gid ang nagligad nga ako nabarian ka pakpak nga indi makalupad. Bisan damguhon ko pa nga maabot indi gid matabo. Apang sa gihapon wara ako naduraan ka paglaum. Duro nga tinuig kag duro nga mga pinalangga sa kabuhi ang pumanaw run sa pihak nga kinabuhi halin pa sa Lola, Tatay, mga tiyo kag tiya, mga manong, mga amigo, amiga kag mga kakilala kapamilya indi ko na makita nga buhi pa. Mabudlay kay sa marayu ako kag mabudlay gid ang sitwasyon ko. Ang nakakilala kanakun kag nakabasa kang akun mga istorya rugya sa Balay Sugidanun inyo ako maintiendihan kon andut nga indi ako makauli sa Antique.\nUna ko gid nga paglupad liwan kang Mayo 17, 2016 pa-California\nManugtapos sa kolehiyo ang akun agut nga si Matthew. Abril pa lang, masaku ang bisita ko sa mga doctor ko agod matugroan ka papel nga makabiyahe ako. Salamat sa Ginuo, nakalupad gid man ako kaimaw ang akun pangarwa nga bata nga si Louie. Abi ko gani indi man madayon kay nakagat akun kahig kang akun kuti nga si Lex kag gindara ako sa emergency care gid.\nPero nadayon ang akon pagpanaw bisan masakit ang natuo nga kahig. May bandahi kag gakiang-kiang pa pero may baston nga gindara ingkaso akun kinahanglanon. Masadya, malawid nga paglupad kag ma-stressful ang pagbiyahe halin sa Portland jetport, Maine paagto sa Laguna Beach, California. May lay over pa sa Newark bag-o pa-John Wayne Sta Ana. Medyo indi mayad ang pamatyag ko pag-abot rugto sa airport. Nagsakay kami sa taxi paagto sa ginaistaran kang akon agot sa Laguna Beach. Sa dalanun pa lang, gin-video ko ang amun pagsakay. Makita ko ang mga kalbo nga mga bukid. Ang nagkaiba kay naghalin kami sa Pine tree State; ang amun mga bukid puro green ang kakahoyan.\nMasadya gid nga nakita ko sanda nga tatlo: sanday Chelsea, Matthew kag Cygni. Malipayon gid kami nga nakaabot. Nagpahuway anay kami hasta hala istoryahanay kag nagguwa para magkaun kag maglagaw sa Irvine, CA.\nLagaw sa Irvine, California\nAbaw, kanami lang nga lantawon sa malapad nga mall kag iba iba ang mga bilding kag duro masarisari nga mga tawo. Hala picture-picture lang gid opisyo ko bisan nga daw indi run mayad ang akun pamatyag; daw masuka, gatuyob pa akun ulo, mahinay kag kuri ang akun pagpanaw nga gasunod sa tatlo. \"Okey lang ako,\" sabat ko kananda sa pamangkot kon kamusta ako.\nSa Wood Ranch, Irvine Spectrum kami nagkaun. Ay abaw, bag-o magkaun indi gid mayad pamatyag ko. Daw masuka run gid ako. Nagdalagan ko lagi sa restroom; pira pa ka beses ako gani paagtu pabalik. Nagpangayo ako ka mainit nga tubig kag tsaa nga imnon ko pagkatapos nakakaun. Nagmayad gawa pamatyag ko pagkatapos suka.\nNaglagaw anay kami nga apat kag manami lang lantawon kon gabii kay masanag man ang palibot. Ok run ako bisan nga may jet lag pa bag-o magbalik sa apartment sa Laguna Beach. Masadya nga nakasipal man gid ako liwan kay Cygne, ang pispis nga nakabakasyon man gid sa Maine.\nMayo 18 hasta Mayo 29, 2016 sa Laguna Beach, CA\nMasako ang akun agut kag ang amiga na sa mga aktibidades kang eskuwelahan. Kang mga masunod nga adlaw, nagpa-Irvine kami sa Honda car dealer. Salamat, wara it problema ang akun agut, nakabakal kang kotse na nga indi run kinahanglan nga mag-cosign pa ako pareho kauna kang sa Maine pa tana. Manami anang credit history kag score, may graduation award pa, kag halin sa gina-obrahan na may dokumento kang suweldo kag pagkatapos ka anang graduation, maumpisa pa tana obra sa Blizzard Entertainment Company!\nMalipayon kami. Sakay sa kotse ni agut, nag-agtu kami liwan sa Irvine Spectrum. Pagsunod nga adlaw, sa Laguna Beach. Naglagaw kami sa mga tourist spots. Kag Pkang masunod pa gid nga adlaw, sa Los Angeles pa-Anaheim, rugtu sa Disneyland para magkiritaay ka pamilya ni Chelsea, ang pamilya Dostert nga naghalin pa sa Oregon.\nMasadya nga nagkilalahay kag nag-irimaway kami. Ay abaw, sobra gid ako, hala imaw ako magsakay sa mga fun rides parehas ka Thunder Mountain, Hyper Space Mountain, Splash mountain, kag iba pa. Pagsunod pa gid nga nga adlaw, nag-attend kami sa eskwelahan kang Senior Art Show presentation. Nakilala ko, na-handshake ang Presidente ka LCAD kag may letrato pa kami kaimaw na. Kanami lang batyagun nga ginakilala kag gintugruan man dungog kay ako ang nanay ni Matthew. Ginakalipay gid ka eskuwelahan ang mga accomplishment ka mga estudyante. Nagdaug si Matthew sa Blizzard student art contest.\nBisan makapoy ang akun lawas, masadya gid ako. Ilabi na kaimaw kadya ang pamilya ni Chelsea kag rugya pa sa art show. Pagkatapos kang art show, nagpa-Irvine Spectrum kami. Hasta magbulaganay sa mga Dostert.\nPagsunod nga adlaw, Mayo 22, graduation nanday agut kag Chelsea. Kanami lang lantawon nga naka-gown sanda. Nakapa-letrato ako kaimaw ang Presidente nga si Jonathan Burke. Halin sa umpisa, kalipay ang akun nabatyagan sa paglantaw sa programa hasta makita ko ang akun agut nga nagsaka sa stage sa pagbaton ka anang award kag diploma.\nDuro man ang nagapanginbulahan man gid kanakun.\nKang matapos ang seremonya, nag-selebrar kami kaimaw kang pamilya Dostert. Masadya lang gid kag amo man ang katapusan nanun nga pag-imaway kay kang masunod nga adlaw, mabalik run man sanda sa Oregon.\nDuro gid nga salamat sa atun Mahal nga Dios sad yang padayon nga grasya kanakun kag sa akun pamilya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2016\/11\/17\/nakalupad-liwan-ako-ni-elma-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-22T09:21:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00289.warc.gz","language":"krj","language_score":0.959920764,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":33,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9599207639694214, \"hil_Latn_score\": 0.03665441274642944}","num_words":920,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.301,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.983,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bagyo ka Aso: Ang Haze sa Singapore\nKon sa Pilipinas may bagyo kag baha, rugya kadya sa Singapore nagabagyo kang aso. Amo dya ang ginatawag nanda nga haze. Halin kang Lunes, Hunyo 17, hasta kadya nga Miyerkules, Hunyo 19, nagalikop sa bilog nga Singapore.\nDya nga haze naghalin pa sa Sumatra, Indonesia. Resulta ka anda malapad nga pagsunog ka kabukidan didto para sa pagpanguma o pagkaingin. Ginahimo man dya kis-a dyan sa aton. Ang aso nga dya ginadara ka hangin kag naglab-ot sa \"unhealthy level\" sa Pollutant Standards Index (PSI). Suno sa National Environment Agency (NEA) ka Singapore, wara naganaba ang lebel ka aso; sa \"unhealthy\" nga lebel gihapon. Kon kang Lunes ang PSI reading umabot ka 155 — pinakataas dya sa sulod ka 16 ka tuig — kadya nga Miyerkules umabot ron sa 172. Kinahanglan mo mag-usar ka \"mask\" kon sa guwa hay luwas sa mabaho dyang aso, masakit pa sa tubog. Kon paminsaron, marayu ang Sumatra rugya pero tungod nga may hangin nga rugya ang direksyon, nakalambot rugya ang halit nga aso nga masakit sa tubog kon mahak-un ka tawo. Kunsayuron, indi lang rugya sa Singapore kag Malaysia ang halit na kadya kundi sa iba pa nga lugar nga madarhan ka hangin.\nPamangkutanon ko, wara bala nahadlok dyang mga taga-Sumatra sa ibalik kananda ka kalibutan hay luwas sa halit sa lawas, dya halit man sa palibot? Siguro wara sanda ma-edukar parti sa halit na kadya sa tawo kag sa kalibutan?\nKabay pa nga ang aton mga mangunguma dyan sa Pilipinas ilabi na gid sa Antique indi ron maghimo kang kaingin sa aton mga kabukidan hay sa nakita ko kang pag-uli ko kadyang Mayo, kalbo ron man ang aton mga bukid. Konsayudon, dali lang dya makabkab ka tubig kon magtag-ururan nga mangin rason ka landslide. Indi ta ron paghulaton nga bagyuhon man kita ka aso dyan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/19\/bagyo-ka-aso-ang-haze-sa-singapore\/","date":"2017-08-19T20:41:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00410.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9948801994,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":36,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.994880199432373}","num_words":300,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.297,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Gindapit sa Pihak-Magtimbang\" ni Milagros Geremia-Lachica\nFeatured Image: Jared Andrew Schorr (www.losttaeminor.com)\nGindapit sa Pihak-Magtimbang\nMilagros Geremia-Lachica\nGinbata ako sa Kinaray-a nga hambal ka akun mga mal-am\nkag sa akun una nga pagtuon mitlang ka mga tinaga, ako gintudluan\nka sipal ka mga alima, close-open kon tawgun kag bukut sarado-bukas;\nclose ang pagkuum ka akun gamay nga palad nga sa urihi akun matun-an,\ntanda kang tawo nga may tinago, bagit kon iban pa ang palibakun;\nclose man ang alima nga nagakuum kang kaugut sa inumul nga nagalupad\npero open ang paghumlad ka inumul nga sarang pa gihapon magtupa,\nnagalagapak nga dapal sa pungyahun nga nakasala;\nSa akun pagbato-bato ka mga tinaga, akun nabatian ang kanta: I have two hands\nthe left and the right antes ko naman-an nga ang akun tuo gali nga alima amo ang magakaput kang lapis sa pagsulat kag walis ang tawag\nsa pirang-nahut nga mga bata pareho kang akun magurang nga bayi\nnga nagasulat sa nawala nga alima;\nHold them up high ang pagbayaw ka akun mga alima paibabaw\nkag up high man ang pagtangra sa langit sky nga may nasukbit nga bulan moon nga ginapangayuan ka tinapay: moon give me bread; ayhan tungud ang tipuron nga korte ka bulan daw paborita, ukon sinsilyo nga sarang ibakal sa tienda; sa elementarya, akun naman-an ang pagpangayo ka bread bukun sa bulan kundi naabay sa pangamuyo sa Amay nga labing gamhanan, kag ang pagpangayo bukut talagsa sa pagbilog ka bulan kundi daily bread nga karan-unun sa matag-adlaw; sa kolehiyo akun man natun-an nga ang bread bukut lang it tinapay;\nClap them softly, one two three, ang pagtukap kag pag-isip: sara darwa tatlo, isip ka pagpanghanda nga uno dos tres sa mga karpintero, sa pagdurungan hakwat kang kamalig nga ginaligaw;\nuno dos tres man ang bagting paandam ka nanay sa bata nga sarawayun;\nkag sa kolehiyo, uno dos tres ang mga grado nga makapasiguro\nka bread nga bastante sa masunod nga semestre;\nClean little hands are good to see, dara humlad ka akun gamay nga mga alima kag palad,tinlo wara ko mabatian pero ang higku sangka tinaga nga rugya pa gihapon sa akun pamatin-an, ginaimawan ka: dirty! indi! no! kag bad! nga ginasinggit sa wara't pili nga pagpasunod, mga tinaga nga gintuhog kang pagsaway kag pagtudlo agud\nmangin mayad, good; pero sa asawa kang pirmi nagapalingin, ang good bukut mayad;\nSa akun gamay nga mga alima, una ko gintirawan hakwatun ang kabug-at ka Kinaray-a nga gindugangan ka mabug-at pa gid nga English, tanhaga nga bisita nga wara mag-uli kundi nagpabilin sa pagsipal, pagkaun hasta sa pagturog imaw ka Kinaray-a;\nsa akun paghamtung, wara run ako nagtiraw sa paghakwat pa kananda,\nkundi ginadapit ko run lang sanda sa magtimbang nga alima, English kag Kinaray-a.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/11\/02\/gindapit-sa-pihak-magtimbang-ni-milagros-geremia-lachica\/","date":"2017-08-22T09:20:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00378.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9908867478,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9908867478370667}","num_words":454,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.3,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.993,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagtatap kang Hardin ni Elma 'Nenen' Ayson-Mckeown\nSalamat sa kanta nga dya. Nami gid kantahun bisan nga indi kompleto ang akun mga laswa sa lyrics pero ginakabig ko nga kumpleto run man ang tanan.\nBahay kubo, kahit munti\nAng halaman doon, ay sari-sari\nSingkamas at talong, sigarilyas at mani\nSitaw, bataw, patani.\nKundol, patola, upo't kalabasa\nAt saka mayroon pang labanos, mustasa,\nSibuyas, kamatis, bawang at luya\nSa paligid-ligid ay puno ng linga.\nAng pagtanum sa hardin. Una sa tanan, dapat planuhon kon ano nga mga seeds ang itanum kag depende sa ano ka lapad ang itamnan. Labaw sa tanan, kon dya bala akun masarangan nga obrahun kag maasikaso nga maatipanan man gid. Salamat nga may bata ako rugya nga kaimaw mag-arado ka lupa. Manual lang gid ang pag-obra halin sa pagbungkal ka lupa kag sa pagtanum sa pamaagi kang mga alima, kahig, sadul kag pala. Mahal ang mga machine gani nagapanguma ako rugya nga daw sa Antique lang. Kulang lang rugya ang karbaw nga i-arado. Pero salamat man gid, kami ang nangin karbaw (Gakaradlawun gid ako samtang nagasulat kadya).\nAng pag-umpisa tanum sa hardin. Bulan kang Abril, gaumpisa ako sa pagtanum ka mga seeds parehas ka mais, peas kag beans sa adlaw kang Earth Day, nga birthday ko man. Basta handa run ang lupa sa hardin kag nag-uran, pagsunod nga adlaw magaumpisa na ako magtanum kag basta kon tapos run ang frost sa lupa. Sa bulig man gid ni Louie nga akun bata kag ni Wyatt. Sa akun pagtanum, dya akun ginabutangan ka plastic cup para protektohan sa insekto nga makakagat ka puno kang tanum. Halin sa gin-recycle ko nga mga plastic container halin sa butter, margarine, peanut butter kag sa mga burger king kag Mcdonald cups. Halin Abril hasta Mayo, makita ang liwan nga pagtubo kang mga tanum kag kahoy sa palibot. Amo man ang mga spring flowers parehas kang daffodils, dandelion, Johnny jump ups, lily kag iba pa nga nagaburutwa run sa ibabaw ka lupa. Makayuhom gid ako makita nga buhi liwan sanda kag nagatugro paglaum hay may bag-o nga mga bulak nga nagapasadya. 'Spring is here,' mahambal ko, kag ang mga insekto nga nagakasadya imaw kanakun nagaguruwa man. Busy ang tanan sa pagpanglimpyo kang palibot.\nSa akun pagtatap ka mga tanum sa hardin. Adlaw-adlaw ginabisita ko ang mga tanum nga laswa kag bulak. Luwas lamang kon nagauran kag nagamasakit ako. Sa akun pagbisita, ginaistorya ko sanda kag ginakantahan. Ginahambalan ko sanda nga tugruan ako ka mayad nga bunga, maanyag kag matahum nga bulak para ako makayuhom kag ang tagipusuon masadyahan sa pagpadayon tatap kananda nga may pasensya sa paghulat halin sa pagtubo kag makabunga.\nOrganic akun mga tanum nga laswa. Wara ako gagamit kang kon ano nga mga bulong nga may chemical sa pagtapna ka mga insekto ukon mga hilamon. Akun dya gina-recycle ang hilamon, ginagamit ko sa pag-mulch sa mga lupa nga may tanum. Ginatabunan ko permi ang lupa ka na cut nga hilamon kag wara man ako gagamit ka abono. Kon may mga bugs parehas ka caterpillar, Japanese bug kag iba pa nga gakaun ka mga dahon, akon dya gina-manual alima sa paghukas sa tanum kag adlaw-adlaw ang ginahimo ko, ginabutang ko sanda sa milk jar kag ginatakpan hasta sanda mapatay.\nKada tuig iba man gid ang pag-layout ko ka mga tanum. Dyan ko man maman-an kon nami ang pagtubo kag pagpamunga. Pero depende man gid sa panahon. Basta pareho lang ang akun pagtatap bisan nagaiba man ang akun ginatanum. Kadya nga tuig wara ako kapamakal ka mga itanum. Akun lang gid gina-transfer ang mga tanum nga nagturubo halin kang sarangtuig nga gintanum nga ginbinhi liwan. Pero ang sa mais kag peas ginapalayo ko kag magpabinhi. Sobra man gid kamahal ang baraklun kon baklun ko pa. Salamat man gid sa akun kaingud balay, sa lola ni Wyatt nga nagatugro man gid ka itaranum ko parehas ka kamatis, cucumber, radish, spinach, hot peppers kag iba pa nga wara ako it binhi. Tungud nga kon magnami ang bunga may ibalik ko para pickled kag homemade tomato sauce nga magamit namun hasta sa sunod liwan nga tuig sa pagpananum.\nDayawun ang Ginuo sa pagtugro kabuhi kag kakusug kanakun sa pag-atubang sa adlaw-adlaw sa pagtatap ka mga tanum nga laswa kag bulak sa akun hardin. Salamat sa Mahal nga Dios sa sirak kang adlaw kag uran sa pagbulig tubo ka mga tanum kag sa mga bunga nga mayad ang produkto. Nagapadayon ang pagpalangga kang Dios kanatun sa dyang mga tanum.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/09\/12\/pagtatap-kang-hardin-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-22T09:16:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00458.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9907400012,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9907400012016296}","num_words":742,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.332,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Baybay nga Akon Nahamut-an\nManugtapos ron ang bulan ka Pebrero. Kunsayuron Marso ron, umpisa kang tag-irinit. Eksayted ron ako mag-uli kag maglamyerda. Nagapanagitlon gid ako maminsar ka santol kag indian mango sa balay sa Aureliana. Labaw sa tanan, ang marigos sa baybay.\nDuro nga baybay ron ang akon naduaw pero wara gid tana ti may malabaw sa baybay ka Kulyatan (daan nga ngaran kang Aureliana sa Patnongon) nga saksi ka akon pagbahul. Daw tubig lang sa tuburan ang pagtubod ka mga \"memories\" sa akon paminsaron. Indi ko gid malipatan kang gamay pa ako nga kada aga ginadara ako ni nanay sa baybay para makahak-on ka hangin halin sa dagat hay kuno bulong ria sa may ubo. Pirme bay takon ginaubo kag sip-on kato hay hina ang akon pulmon. Tuod gid man hay bisan tatlo lang kasunod-sunod nga aga ang agto namon sa daray-ahan gaayad gid man ako. Gayuhum-yuhum man ko kon madumduman ko ang lagsanay namon magburugto kag mga amiga kag amigo sa daray-ahan, kag ang ginasipal namon pirme skipping rope gamit ang balagon kang tanum nga nagatubo rapit sa daray-ahan. Kon patunod ron gani ang adlaw, baw dyan umpisa ron guwa mga dyokoy. Daw kasag kag kalampay dya ang itsura garing gagmay gawa sanda; ang gahimu ka mga buho nga makita mo sa baybayon hay dyan sanda gapanago.\nPamangkutanon nakon kon may dyokoy pa kag bilaog kadya ayhan? Hay kang gamay ko kato gatawas tamon kay tatay manakop dyokoy mong kapin pa kon mag-arabot mga pakaisa namon halin sa Manila. Sadya gid amon dalagan sa daray-ahan. Grabe gid syagit namon sa kalipay kon makadakup. Amo lang ra garing, gatiyabaw man kon makagat. Pag mataymingan pa nga may gapaninsoro, abaw tapos gid lambat hay gabulig tamon muknit sa lambat ka nagakabit nga isda. Hidlaw ron ko ka gapisik-pisik pa nga isda, butangan kamatis kag sabawan, baw lipatan mo gid ngaran mo!\nSa baybay man kami nagasipal ka hampak hampak. Daw futbol ria garing ang amon tana bola ang hinimu man namon halin sa dahon ka niyog. Kadya ayhan naman-an man ra ka mga bag-ong tubo nga may mga amo ria nga siripalon kato hay sa nakita ko sakto lang kada magdotdot mga bata ka celfon kag mga iPad? Daw wara ron ako ti may nakita gasiripal sa kalye kag sa baybay pag-uli ko. Gabag-o ron gid man ang tanan pero bisan mag-ano pa ka hitech ang panahon kadya, indi ko gid pag- ibaylo ang kasadyahon ka akon pagkabata kon diin saksi ang baybay ka Kulyatan, ang baybay nga akon nahamut-an. Amo nga sa pag-uli ko kadya nga Mayo, bisitahon ko gid dya. Kag daad makalagsanay pa liwat kami ka mga dyokoy sa daray-ahan kag makapamurot pa liwat ka bilaog.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/27\/baybay-nga-akon-nahamut-an\/","date":"2017-08-19T20:38:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00498.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9195979238,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9195979237556458, \"hil_Latn_score\": 0.07174304872751236}","num_words":449,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.263,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.966,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Songkran sa Thailand\nBag-o lang natapos ang selebrasyon kang bag-ong tuig rugya sa Thailand, ang ginatawag nanda nga Songkran Festival. Ang ginasundan nanda amo ang kalendaryo nga Buddhist, kun sa diin mga 543 ka tuig ang abanse nanda sa kalendaryo nga ginasundan natun, ang Gregorian calendar, ukon western or Christian calendar. Bale sa tuig 2556 run sanda kadya. Karadlawan kis-a hay daw gakatalang man kami sa mga numero kag kinahanglan mag-compute pa para maman-an ang eksakto nga tuig.\nSadya pa gid hay tatlo gid ang anda nga gina-selebrar nga bag-ong tuig – ang internasyonal kada 31 kang Disyembre, ang ana kang mga Chinese (duro kilala ko nga Chinese nga indi gusto tawgun nga Intsik) sa katapusan kang Enero ukon una nga semana kang Pebrero depende sa puesto kang bulan, kag ang anda mismo nga Songkran kada 13 kang Abril.\nTe, naga-ano ang mga Thais kun ga-selebrar kang Songkran? Ang anda pagselebrar bukut lang sangka adlaw sa 13 Abril, kundi malawig gawa anda. Ang gobyerno ginadeklarar nga holidays mga pira ka adlaw antes kang 13 kag pagkatapos man, depende kun ano nga adlaw ang tup-an kang petsa nga 13. Sa kadya nga tuig, Sabado ang 13, kundi nga gindeklarar nga public holidays ang 12, 15 kag 16. Pero ang mga tawo naga-umpisa run ang bakasyon nanda sangka semana antes kang Songkran, kag gapadayun man sangka semana pagkatapos. Manami dya sa mga estranghero nga rugya naga-istar hay amo dya ang tyempo nga maka-uli sa anda nga mga lugar sa sagwa kang Thailand. Amo ra nga kada Abril kami naga-pauli man sa Antique halos kada tuig hay mas malawig gawa ang bakasyon, luwas lang kadya nga tuig hay masaku ako sa akun research.\nGrabe ang trapik sa mga dalan paagto sa mga probinsya sa kadya nga mga inadlaw, ilabi na gid sa umpisa kang holiday kun sa diin duro ang nagauruli man sa anda nga mga balay sa probinsya. Daw semana santa kag Christmas sa atun, pero daw sobra pa gid tana rugya ang kagutok kang highway. Amo man kun tapos run ang holiday kag nagabaralik ang mga tawo sa syudad. Kang una amo man dya ang tyempo nga nagaagto kami sa nga rural areas mag-mission work. Abutan man kami mga 10-12 ka oras sa karsada tungod sa trapik. Kadya ginatinguha man kang tanan nga maglikaw sa kagutok, ang iban naga-panaw antes mag-umpisa ang holiday, ukon palampasun ang oras, ukon indi run lang maglagaw. Tawhay katama ang mga karsada sa syudad kang Bangkok hay halos tanan nagguruwa sa probinsya, agto sa beach ukon sa mga bukid.\nAng Songkran amo ang tyempo kang mga Thais nga magbisita sa mga pinalangga nga ginikanan kag kaparyentihan. Sa mga Thais nga mga Buddhists, nagaagto man sanda sa mga templo kag magtugro respeto sa mga monks. Sa pagbisita nanda sa anda mga ginikanan kag kamal-aman, nagapakita sanda respeto paagi sa pagbubo tubig. Ang mga mal-am magbubo tubig sa tangkugu kang mga kabataan samtang nagahambal kang blessing ukon pangamuyo para sa ikamayad lawas kang mga bata. Ang mga kabataan magbalos man bubo tubig sa alima kang mga mal-am, kag maghambal man kang blessing ukon pangamuyo. Pagkatapos kang seryoso nga seremonya nga dya, umpisa run ang sadya-sadya nga basyahanay tubig sa palibot.\nSa industriya kang turismo, gintawag man nanda ang selebrasyon nga dya nga Water Festival. Duro-duro nga mga turista nagaagto sa Thailand sa amo dya nga tyempo agud mag-entra sa kasadyahan sa basyahanay kang tubig. Uso ang baligyaanay kang plastic nga water gun, nga lain-lain nga estilo kag kolor. Buta ang mga hotels kag kaduro ang mga aktibidades nga ginapreparar para sa mga katawhan.\nKang nagligad nga semana, wara kami nagbyahe kang marayu tungod tamad kami mag-entra sa trapik. Gani nga nagplano kami nga rugya lang sa Bangkok magselebrar. Nagtener kami sa sangka hotel nga rapit sa Chao Phraya River. Daw nagbakasyon man kami hay nag-empake man kami ka gamit namun kag lain man ang palibot. Sa amun pag-libot-libot sa syudad nasadyahan man kami magturuk kang mga tawo nga nagabasyahanay tubig. Mayad lang sa sulud tamun kang sarakyan kundi wara tamun nabasa. Sa mga gusto mabasa kag magsipal, hungud man nanda maglibot sakay sa motorsiklo, ukon sa pick-up, ukon magpanaw-panaw, dara ang water guns ukon balde. Ang nagalibot sa pick-up, may drum kang tubig, balde kag kabo sanda nga dara, kag amo dya gin-usar nanda sa pagbasya sa mga tawo nga naga-hulat man kananda sa mga sidewalk nga may anda man nga pangbasya. Kun ang mga pick-up magsugata, basyahanay man sanda.\nMakuon kita nga daw San Juan man sa atun ang Songkran. Wara pa gid takun ka-witness kang San Juan festival sa atun, gani hindi ko makomparar ang darwa nga dya. Pero nabasahan ko lang sa newspaper kada mag San Juan sa atun. Lain man ang rason kang pagselebrar rugto sa atun.\nKanami lang man nga makakita kang lain-lain nga mga ginawi kang mga tawo sa lain-lain nga lugar. Ang Songkran sara sa mga festivals sa Thailand nga bantog gid kag nahimo kang anda gobyerno nga mapa-bahul dya kang kapitalan para magduro ang turista kag mag-aktibo man ang andang ekonomiya. Ugaring duro man ang mga negatibo nga epekto na kadya. Tungod sa selebrasyon, duro ang nagainum kag bisan nakainom kag lingin run, nagamaneho pa gihapon kang sarakyan. Gani duro ang mga aksidente nga nagakatabo. Bisan anhun ka kampanya nga mag-andam maneho kag indi magmaneho kun nakainom, daw wara man nagapamati ang iban. Daw parehas lang man sa atun parte sa firecrackers kada bag-ong tuig, nga duro man gihapon nagakapilas.\nBisan lain-lain nga lahi, may mga bagay nga daw parehas man. Sa pag-abot kang bag-ong tuig, nagaselebrar kita, bisan lain-lain nga klase kang pagselebrar kang kasadyahan. Pero parehas ang atun paminsarun nga sa pag-abot kang bag-ong tuig, magaabot man ang bag-o nga pag-asa, bag-o nga tsansa, bag-o nga oportunidad, bag-o nga kinabuhi. Kun ano ang mayad sa nagligad nga tuig, atun man handum nga magmayad pa gid sa kadya nga tuig. Kag kun ano ang malain kag indi manami, atun ginapangabay nga madura kag indi magsunod kanatun sa bag-ong tuig. Ang mayad, malipayon kag matawhay nga kinabuhi – amo dya ang handum kang kada sara kada abot kang bag-o nga tuig. Malab-ot ta ang handum nga dya kun kita may pagsarig sa Ginoo nga amo ang halinan kang tanan nga mayad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/22\/ang-songkran-sa-thailand\/","date":"2017-08-19T20:38:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00498.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997650981,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997650980949402}","num_words":1028,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.401,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kag Labaw sa Tanan, Gugma\nMay nasulat run ako para sa kadya nga Huwebes ugaring nakita ko ang petsa sa kalendaryo, ika-14 ka Pebrero gali. Ti ano gid haw? Ay ti, gugma e. Para sa kalabanan nga wara pa matubuan ka kibul ang anda'ng mga tagipusuon kag baratyagun, espesyal gid dya'ng Valentine's Day para sa mga magkahagugma ukon nagapalanggaanay. Sa mga negosyante, ang kwarta kadya nga semana bukut timbulog kundi korte-tagipusuon kag duag-pula. Masaku kag maaka ang baligyaanay ka mga rosas, diamante, tsokolate, higante nga teddy bear ukon ano pa dyan. Pati ang naandan natun nga korte-ariring nga donut ginpahilabtan, ginlain ang porma agud ipakita ang kasingkasing nga kapital sa negosyo kadya nga semana. Masubu nga ang mga okasyon pareho kadya nasandig sa materyal nga mga bagay, sa mga sarang mabaligya kag mabakal. Diin run ang matam-is nga mga linya: \"as long as we have each other.\" Amo gid dya ang linya ka akun bana kang naglipas nga tuig kang naghambal ako nga indi kami magbaklanay ka regalo. Sabat man tana nga OK gid ria, as long as we have each other. Ugaring abtik man dayon takun magbalus ka: ay maan, natak-an run takun ka each other lang nga r'a. Harakhak kami nga darwa kag todo pa gid liwan ang amun harakhak kang nakabaton ako ka sangka gamay nga box kang pahamot.\nGugma! Andut nga daw sa ginaituk, ginasibit ukon ginakumus gid gihapon ang atun pinsar kon atun dya pagahambalan? Ang pinakauna ko nga sinulat ginbalhag sa sangka women's magazine kauna kang nagaumpisa pa lang ako sa kolehiyo. Wara ako ginbaydan ka magazine pero nalipay gid ako nga wara mabasura ang akun una nga pagtiraw padara ka akun sinulatan. Bugu man lang ang akun sinulat amo siguro nga bahul gid ang tsansa nga nasal-ut sa mga binit-binit ukon ginhimo nga filler. Nasulat sa Iningles, \"When eyes meet eyes…\"\nI never thought that eyes could convey\nWhat the heart feels much more than words can say;\nBut sometimes man is a fool,\nHe likes to hear everything as in a grammar school;\n\"I love you,\" it sounds so empty and hollow,\nBut say it with expression and zest\nAnd one would tell you that you jest;\nBut let the eyes meet eyes\nAnd nature takes care of ensuing sighs.\nAy abaw, gugma! Mais-mais, corny man ukon passé run, ang pagsaulog ka Valentine's Day padayon nga ginahimo sa bilog nga kalibutan.\nIndi makaptan ang gugma ugaring kon ang gugma ang makaguraput sa atun baratyagun, angay lang kita ka uripun nga nakasalapu ka sangka gamhanan nga ama ukon amo. Sa mga bataun sa edad ukon sa pamatyag, ang paghigugmaanay angay ka sangka masakit nga ang masakitun wara't gana nga mag-ayad. Ang kakunyag kang pagkitaay kag pag-imaway sangka mainit nga hilanat nga nagapasala-sala ka pamatyag. Ang pagbulagay ukon pagrayuanay nagadara kang karamig kag kakurum nga nagapakudug kang paminsarun.\nPero ang gugma bukun lang ti para sa mga naganobyohanay. Sa pagkaduro ka sahi kang gugma kag ayhan atun ria nasapwan ukon naagyan run sa atun pagpangabuhi. Ang gugma sarang ipautwas, ipabutyag kag sarang man iwaslik sa mga bagay nga wara nagabatyag. Nanarisari man ang kabaskug, kadalum ukon kahapaw kang atun ginabatyag suno sa atun ginapatungdan kang atun buut: gugma sa Makaako, gugma sa ginikanan, sa mga kabugtuan, sa atun banwa, sa atun obra, sa nagautod ka atun buhok, sa atun all-wheel drive nga sarakyan, sa atun peppermint-flavored nga kape, sa atun mga i-gadget, kag iban pa. Sa pagkaduro man ka mga binalaybay, sine, drama, nobela, kanta ang nahuman bangud sa gugma ugaring mas duro pa gid siguro ang nahuman bangud sa pagkadura na kadya.\nKang nagaeskwela ako sa kolehiyo, may nakita ako nga poster parte sa gugma. Nanamian gid ako ka mga tinaga pero bangud wara man ginbutang sa poster kag wara takun ka tuon ka bibliya, urihi ko run lang naman-an nga excerpt ukon tinipik gali sa Kapitolo Trese, halin sa nahauna nga sulat ni San Pablo sa mga taga-Corinto. Ginsaulo ko ang bilog nga Kapitolo Trese nga dya kauna para sa final exam ko sa klase namun sa Speech. Nabatian ko dya liwan nga barasahun sa simbahan kang mga darwa ka Domingo nga nagligad. Sa liwan, nabasa ko ang katanhaga, katahum ka mga tinaga. Wara ako makakita ka mayad nga bersyon sa atun hambal kag wara man ako ti tiempo ukon expertise sa paglubad ka balaan nga kasulatan sa Kinaray-a. Ang akun ginbutang rugya sa katapusan amo ang English version ka 1 Corinthians 13 nga akun ginsaulo kauna. Nakita ko liwan online (http:\/\/www.lightedway.org\/love.html).\nKabay nga inyo man masapwan kag mabatyagan ang grasya kang paghigugma.\nIf I had the gift of being able to speak in other languages\nwithout learning them, and could speak in every language\nthere is in all of heaven and earth, but didn't\nlove others, I would only be making noise.\nIf I had the gift of prophecy and knew all\nabout what is going to happen in the future,\nknew everything about everything, but didn't\nlove others, what good would it do?\nEven if I had the gift of faith so that I could\nspeak to a mountain and make it move,\nI would still be worth nothing at all without love.\nIf I gave everything I have to poor people, and if\nI were burned alive for preaching the Gospel\nbut didn't love others, it would be of no value whatever.\nLove is very patient and kind, never jealous or envious,\nnever boastful or proud, never haughty or selfish or rude.\nLove does not demand its own way.\nIt is not irritable or touchy.\nIt does not hold grudges and will hardly even notice\nwhen others do it wrong.\nIt is never glad about injustice,\nbut rejoices whenever the truth wins out.\nIf you love someone you will be loyal to them\nno matter what the cost.\nYou will always believe in them, always expect the best of them\nand always stand your ground in defending them.\nAll special gifts and powers from God will\nsomeday come to an end, but love goes on forever.\nSomeday prophecy, and speaking in unknown languages,\nand special knowledge- these gifts will disappear…\nThere are three things that remain-\nfaith, hope, and love- and the greatest of\nthese is love.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/14\/kag-labaw-sa-tanan-gugma\/","date":"2017-08-20T18:59:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00311.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9148754478,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":50,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9148754477500916, \"hil_Latn_score\": 0.06947094202041626}","num_words":1036,"character_repetition_ratio":0.031,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.215,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.956,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Dios Wara Nagapatalang Kanatun ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\nO Ginoo, giyahan mo ako kang imo kaayohan, himua ang Imo pamaagi nga matadlung para kanakun. – Salmo 5:8\nMatuod gid nga ang Dios nagatugro ka tagsa ka talento kanatun nga atun magamit. Pareho kang maaram nga manuglaygay, mga ginikanan, maestro kag maestro, mga amigo, amiga nga imo mabuol ang anda nga gugma kag respeto nga magamit hasta sa malawid nga tinuig. Pagatun-an mo ang imo pagtuo kon ano ang sa panan-awan ukon panurukan mo ang gintugro kang Dios paagi sa anda mga tudlo kag pagkabuhi. Kon bala nagagana ng imo nga pagpati tungod sa direksyon nga ginatudo nanda.\nAng atun Dios wara nagapatalang kanatun nga tanan\nKag indi mabudlay mabatian ang limug kang Dios\nNagasinggit tana sa paagi sa atun mga sakit\nNagahani-hani kanatun samtang nagapahuway kita\nSa atun pagbakasyon kon kaisa tana nagakantahan\nKaimaw man natun sa pagkanta\nKag may warning man kanatun nga nasulat mismo sa Bibliya\nLibro nga indi magpatalang kanatun\nMagbasa kag hangpun dya\nPara sa atun kaaram kag pagkasalbar.\nBag-o maisip kang pagbag-o kang direksyon sa kabuhi, mangin mahalong ikaw kon ang limug kang Dios mabatian mo nga nagatawag kanimo. Mangin pamilyar kita sa limug kang Dios. Mahimo natun dya paagi sa pagbasa kang Bibliya kag sa pagpamalandong sa dyang Tinaga.\nSa kada adlaw nga nagaatubang kita kang mga paghangkat, rugya natun makita ang sabat. Wara kita ginapatalang kang Dios paagi sa anang mga Tinaga. Kinahanglan lamang natun mamati, mamati, mamati.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/09\/26\/ang-dios-wara-nagapatalang-kanatun-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-19T20:44:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00507.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998211265,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999821126461029}","num_words":244,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.357,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Amon Balay sa Sinaja\nNagadali ron gid ako mag-uli. Amo diya ang baratyagon nga nabatyagan ko kang sangka adlaw nga naghalin ako panapas tubo. Alas singko kato kang kahapunanon. Manugsalop ron ang adlaw kag maramig ang dapya kang hangin nga nagpamara kang akon balhas samtang nagapanglaktod ako sa taramnan pauli sa amon balay. Nagaragok-uk ron ang akon busong sa kagutom. Daw wara gid nagbuhay ang puwersa nga nabatyagan ko halin kang nagkaon ako kang pira ka bilog nga kamote kaina kang igma. Tapos ruman ang sangka adlaw. Mabalik pa kami sarum-an agud to nga matapos namun panghakot ang amon tinapas nga tubo para madara tanan sa galingan kag maraha ang kalamay nga amon parte-partehon kag ibaligya. Pira ayhan akon huray?\nPagtabok ko sa suba paagto sa amon balay, nakita ko dayon si nanay nga nagapanit kang langka. Daw haros wara pa ko nakalambot sa ugsaran ginsinggitan ko dayon si nanay kon ano ana nga ginaraha. Ang sabat na malaga kuno tana ka langka nga laktan kang baog kag batwan. Ti hambal ko, \"Ay wara gid ti lakot nga karne?\" Nagyuhom lang si nanay kag mag-ay-ay kang ana lima, dayon sabat, \"Ti, ambi diya barakal mo, ay!\" Nagkadlaw lamang ako kag ginbuol ko ang kutsilyo sa anang alima kag magkuon nga \"Ako lamang mapadayon panit ka langka hay basi indi mo 'ko kar-on pagtaw-an kang imo espesyal nga rinaha.\"\nSamtang nagahulat ako nga maraha ang linaga ni nanay nga langka, nag-agto ako sa likod balay. Ginbuol ko ang binangon nga nakasuksok sa dingding. Dayon nagbuka ako kang sambuo nga niyog nga layo. Gintadtad ko ang sulod kang niyog kag ginbubod sa mga piso nga dayon nagdirinalagan parapit kanakon kag nag-irinagaw kang tinadtad nga niyog nga ginasabwag ko sa lupa. Ang iba nagsarampok pa kag nagturusikanay.\nAng amon balay kun kis-a ginatawag kang iba nga payag ukon kamalig nga parahuwayan hay daw indi gid man angay makabig nga balay ilistaran. Ang anang kabahulon daw mga haros lima ka dupa lamang palibot. Ang anang atop nipa nga pawod kag ang dingding tinadtad nga kawayan. May gamay nga hagdan nga may tatlo ka lintang pasaka sa amon turugan. Ang salog kawayan man parehas sa kalabanan ka mga balay diya sa amon barangay. Apang bisan ang amon balay magamay lang kag larawan gid kang kaimulon, bukas ang amon pwertahan sa bisan sin-o nga mga abyan nga gusto magsulod kag mangape, kag mag-istorya kang anda nga mga eksperyensya sa pangabuhi.\nDumduman ko pa man ang sartin nga may mga mantsa ron kang tagok ka takway o kun ano pa nga mga laswa nga nangin dapli namon. Anom kami nga magburugto nga nagsararo sa mga sartin ngato. Pati ang amon tasa sartin man. Wara kami ti scotchbright nga panghugas ka pinggan. Ang amon ginagamit ka una bunot kang niyog nga ginahabunan kang Mr. Clean.\nSa koron kami nagaraha kang amon dapli kag ang amon gatong amo ang lipak nga kahoy nga ginapamurot namon sa bangtod ukon indi gani gina bis-ak kon may mga kahoy nga mapukan kang bagyo. Gani nga ang amon kaldero pirte ron ka itom sa sagwa tungod sa aso kang kahoy nga gatong. Ang amon banggerahan kawayan man. Kon manghugas gani diretso lang sa kalog dayon ginasireb kang pato kon may mga mumho nga mahulog sa hinugasan.\nAnad kami tanan magkaon nga naga-alima lang hay pirambilog lang ang amon kutsara kag tinidor. Ginatigana lamang kon may bisita ang iba nga mga pinggan kag kubyertos. Kunsabagay, manami gid man mag-alima kon magkaon bisan pa ang dapli sinabawan. Pamuroton lang ang kan-on kag higupon ang sabaw halin sa sartin.\nDuro pa gid nga mga eksperyensiya ang akon naagyan sa amon balay sa pagriligad kang mga tinuig. Ugaring nag-abot gid sa tion nga kinahanglan magbiya sa balay. Una naghalin ang darwa ko ka libayon nga baye agud to nga magpasimpalad kag mangita ka obra sa Manila. Kag nagsunod man ako kag ang darwa ko pa gid ka libayon nga mga laki. Asta nga sanday nanay kag tatay kag ang amon agot ron lang ang nabilin. Asta nga nabalitaan ron lang namon nga ang amon lugar ginbagyo kag gamay lang maanod ka baha ang amon balay. Paghubas kang tubig, naglihay ron pero gatindog man gihapon. Kag nagdesisyon lamang ang ginikanan ko nga magsaylo liwat sa iba nga lugar.\nAno ron ayhan ang itsura kang amon balay? Ambay lang kun may poste pa nga nagatindog ukon ginkaon ron kang anay tanan? Didto pa ayhan ang niyog nga igod rapit sa amon durunghan? Ang papag kag bangko nga kawayan didto pa ayhan? Ang taytay nga kawayan nga ginalatayan namon tabok sa kanipaan gabok ron siguro kag basi naislan ron ka bag-o.\nTrese anyos ron ang nagligad kang urihi nga nagbiya ako sa amon lugar. Indi maman-an kon san-o ako makabalik. Lima ka tuig pa ayhan? Napulo? Baynte? Sa pagkamatuod, wara gid ako kamaan. Gusto ko man daad makita bisan ang gintukudan man lamang kang amon hayub-hayub nga amo ang nag-sapupo kanamon sa tag-uran, tag-init, kag tag-ramig. Nahidlaw ron gid ako sa balay nga nangin saksi kang pagpalangga kang amon ginikanan kanamon nga magburugto.\nMauli gid ako pira ka adlaw sa amon balay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/07\/ang-amon-balay-sa-sinaja\/","date":"2017-08-22T09:21:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00482.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9470430017,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":29,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9470430016517639, \"hil_Latn_score\": 0.04816630482673645}","num_words":853,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.311,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.972,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Ginlagawan ko ang lugar ni Fabian kag ni Joaquin sa pelikula ni Lav Diaz nga Norte: Hangganan ng Kasaysayan' ni Dennis Monterde\nAmo dya ang lugar nga may pagkapatas man sa mga lugar nga malagawan sa Pilipinas – may lagwerta, taramnan, suba, baybay, kamalig, tindahan, may sementado kag bahul nga balay, may tigup-upon nga balay, may mga taho nga nagapadayon sa adlaw-adlaw nga hirikuton – may saku, may nagapamroblema. Ukon, amo man dya ang lugar sa pinsar nanday Fabian kag Joaquin nga ginasulhotan kang kalabanan nga mga pamangkot sa kabuhi : hasta san-o ang mga pag-antos, ano ang atun \"buwas-damlag\", andut nag-amo dya ang atun sosyodad. Makonsidera nga normal, buta kang cliché, pero complex (tungud ano gid man haw ang ideya nga simple nga pagpangabuhi?).\nPero, danay kaw. May coffee shop idto ay hud, hapit ta anay. Sa sulod, si Fabian imaw kang anang professor kag classmates nagadiskurso kon ano ang mayad nga mangin sistema kang atun gobyerno ukon setup kang sosyudad. Nakaingganyo lang pamatian ang purtika ni Fabian parti sa mga pagsuya na sa mga revisionist nga nagapasidangug kay Aguinaldo bilang hero kono kang Katipunan, sa nagadumara kang atun gobyerno nga sa gihapon rugyan ang hindi matapos-tapos nga kurapsyon, naga-lala pa gani.\nMabatian pa gani ang aphorism ni Machiavelli nga \"the ends justify the means.\" Paano dya isayudon? Nga kadya, ang ends: majority sa Pilipinas imol, nga nagaraku ang wara ti permanente nga obra\/pangarabuhian, nagaraku ang atun populasyon (malab-ot sa 100 milyon run kadya nga tuig), nga duro gihapon mas pili-un makanagap kang oportunidad overseas patas kang pagduro man kang mga mall para baraklan kang mga produkto nga gina-endorse patas ni Kris Aquino kag maturukan kang pelikula halin sa Hollywood ukon nanday Vic Sotto kag Vice Ganda; kag ang means: amo ang corrupt ang gobyerno, tungud may problema sa edukasyon? Ginapamatian lang si Fabian kang anang professor, nakanugunan gani tanda kay Fabian. Raad kono itapuson na ang kurso na sa Law School.\nHapitan ta si Joaquin nga gin-semento ang anang kahig hay naaksidente. Naubos ang tanan nanda nga napundar kang sawa na nga si Eliza – mga gamit sa karinderya kag ginasagod-sagod nga sangka baboy – para pambayad sa gin-utang nanda kay Magda para sa pagpa-ospital. Ti wara-wara run gid e sanda mag-asawa nga darwa pa bata da luwas pa sa bugto ni Eliza nga kananda naga-tiner kag nagasapi-sapi. Si Magda man nga dya nga pwerti mamigus kon manukot kang utang. Hay dagil tana lang man ang sarang marapitan para utangan, haros ubuson na tanan nga may dyan sa naga-utang kana maski pa ang singsing nga ginatago-tago ni Eliza halin pa sa tatay na. Wara ti pagulikid sa isigkataho si Magda. Angay na kadya ang tipikal nga mga kapitalista sa atun sosyudad – nga ang gina-ulikid lang gid amo ang mapabahul ang andang ginansya, nga ang ginapangamuyo amo ang maduro ang magbakal kang anang produkto kag mabuul nga endorser ang mga sikat nga mga artista.\nSa pagkapisan ni Joaquin, gin-antus na nga maglibud kang mga pirated DVD agud lang daan mabawi ang ginprinda ni Eliza nga singsing maski nakasaklay kag nagapiang-piang pa. Samtang si Eliza tana, nagmaligya kang sari-sari nga mga laswa nga ginalibud na sa ginatulod-tulod nga kariton. Kang sa urihi nga daw wara it madangtan ang piglibud-libud na kang DVD kag sa deperado nagpakitluoy nalang tana kay Magda para sa singsing kang sawa na, pero wara gid. Nga sa desperasyon, sa ugut, sa ungul na siguro hinali nga ginkuga si Magda. Syagit eh si Magda dayon ngayo tabang sa niwangun na nga bulig.\nNaglagyo run lang si Joaquin kag nangita kang ibang obra – bulig sa mga obrero nga naga-finishing kang sangka bahul nga balay.\nSi Fabian, nga naga-bale man kay Magda, naobserbar na kon daw ano gid man dya kapintas. Sa urihi kang di na run man mapunggan ang ugali ni Magda, sangka gabii, natabo ang di dapat – binuno na si Magda kag ang bata na nga dalaginding. Kag dayon naglagyo. Nga daw sa may kaaraydan bala ang patyun ang sangka mapintas nga taho? Nga daw sa mayad bala ang ideya nga buhinan\/patyun ang nagapamigus ang hindi natun gusto nga taho?\nAng nasal-an nga nagpatay, amo si Joaquin (hay kinuga na bay si Magda antes maglagyo.) Kag wara run man ti iba nga suspect maluwas kana. Napriso si Joaquin samtang si Fabian nangita kang ma-obrahan sa sangka fastfood restaurant.\nKon may sara nga bahul man ako nga natalumpangdan sa paglagaw ko sa lugar ni Joaquin kag ni Fabian, amo ang ang pagsugalaw kang konsepto kang \"pamilya\" ni Joaquin (kag kang anang sawa nga si Eliza) kag ni Fabian:\nSangka bes, na-istorya ni Eliza nga raad kon ginsugtan na lang si Joaquin nga mag-obra sa overseas kato, siguro hindi dya natabo. Pero hay nagpromisar tanda sa sara kag sara kang bag-ong kasal sanda nga maski ano matabu, hindi nanda pagbayaan ang sara kag sara. Nga di nanda gusto nga magbahul ang mga bata nanda nga wara ang sara kananda. Nga bahul gani balay n'yo, taas pader nga semento, duro bag-o nga siripalun kang mga bata, pero diin ang nanay kang mga bata – idto sa Hongkong nagangamuhan, ang tatay – ga-obra sa Saudi. Wara man sa naga-judge, pero siguro kuon na, amo ra ang andang prinsipyo- nga buo pirmi ang andang pamilya.\nSangka bes, nag-uli si Fabian sa andang balay, nasadyahan ang anang manang nga si Hoda nga nag-kombense gani kana nga rugyan run lang matiner hay okay run man ang tanan. Hekta-hektarya ang farm ni manang na, kag sarang na dya gastusan kon gusto na magbalik sa Law school. Pero may ginhambal Joaquin nga kono wara run tana nagapati sa konsepto kang \"pamilya\". Nga ang andang ginikanan sa ibang lugar, marayu, nga ang gina-isip lang amo ang magpadara kang kwarta para kananda. Nga dysfunctional ang andang pamilya.\nSa urihi, nabinagbinag ko nga ang tanan, daw sa wara lang, daw sa aso lang nga amat-amat magadura. Huod, reklamo kita nga reklamo, amo dya amo to. Pero daw hasta dyan lang? Kon isipun may mga natabu run nga patas kang pork-barrel scandal pero kon turukun, daw kabudlay isipun nga may something-significant dya nga madangtan. Gina-dumarahan gihapon kita kang pareho nanday pogi, sexy at tanda. Kag siguro pagadumarahan gihapon kita kang iba-iba nanda nga bersyon.\nNga kon wara kita ti himuon, padayon lang man gihapon ang tanan. Kon magrumentado kaw tungod sa social injustices, may 5 minutes fame kaw siguro kon mabalita sensationally sa 24 Oras o sa TV Patrol, pero ma-consider lang dya nga isolated case kag padayon lang ang tanan, amo man sa gihapon ang sistema, ang social paradigm. Nga kalabanan mangusul kon magdasu-dasu kag magpadara sa taas kang emosyon. Nga kulang gid man kita kang sense of history? Nga dali natun ginalipatan ang nagkaratabu sa atun nasyon? Diin ang bilyones nga ill-gotten wealth kang mga Marcos? Andut nangin senador si Bongbong? Ano run ang progreso kang kaso ni GMA? Kang Ampatuan Massacre? Diin run si Palparan?\nKang paghalin ko pagkatapos kang haros apat ka oras nga lagaw sa lugar ni Joaquin kag ni Fabian, daw wara ti nag-bago sa tanan – nga ang ginapanawan ko pauli, ang lugar ko nga ginahulagan, lugar kang sari-sari nga mga Eliza, Hoda, Magda, Joaquin, kag Fabian.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/01\/22\/ginlagawan-ko-ang-lugar-ni-fabian-kag-ni-joaquin-sa-pelikula-ni-lav-diaz-nga-norte-hangganan-ng-kasaysayan-ni-dennis-monterde\/","date":"2017-08-19T20:42:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00031.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989314079,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9989314079284668}","num_words":1183,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.349,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagtukar kang Handum: Ang Mabugu nga Istorya kang Hamtic Rondalla\nUna ko tana nabatian bilang si Ma'am Bandiola, nga rugto sa banwa kang Hamtic may ginahanas nga kabataan sa pagtukar kang rondalya. Nagkamustahanay kami sa text. Nagsugtanay nga matukar sanda sa pagsaulog kang una nga Padya Kinaray-a katong hapon kang Disyembre 26, 2011 sa Casa Madrangca sa San Jose de Buenavista (Sa litrato, si Ma'am Bandiola ang sa likod nga nagatukar dungan sa anang mga estudyante).\nSi Ma'am Bandiola wara't liwan kundi si Ma. Magdalena Bandiola, sangka daraga. Istorya na, una tana na-expose sa pagtukar kang rondalya katong kolehiyo tana kag nagaistar sa Asilo de Molo sa Iloilo. Hay rugto, may nagabisita halin sa Bacolod para magtudlo kang musika. Kag nakamaan tana paagi sa pagpanilag.\nKang nangin manunudlo tana, sa isara sa pinakabukid nga eskwelahan kang Hamtic tana nadestino, sa Pili Elementary School. Te hay bukid, wara tana magsagi ka guwa, ilabi na bangod daraga – duro sunoy – gani sa balay lang tana nga ginaistaran nagsagi tener. Rugto nadumduman na magtiraw tukar kang rondalya para lingawon ang kaugalingon. Nagbakal tana kag nag-umpisa kuting-kuting. Gindumdom na ang napanilagan na, ang nadawi na nga kaaram halin sa Asilo de Molo.\nGintudlo na dya sa anang mga estudyante. Sa kada eskwelahan nga tana nadestino.\nSa kadya, halos apat run ka tuig nagatukar ang grupo kang mga estudyante halin sa Hamtic Central School. Ang andang ginagamit nga mga instrumento naghalin pa sa ginsolicit na nga bulig sa sangka politiko. Sa simbahan sanda pirme gatukar, by request – libre; luwas lamang kon may ga-hire kananda.\nPero regular ang pagtuon kang mga bata. Kun Sabado kag kun kaisa asta Domingo. Kun may tukaran sanda, gatakna sanda kang tyempo para mag-practice.\nNagahandum si Ma'am Bandiola nga daad, maabay man ang pagtukar kang rondalya sa mga kultural nga paraguwaan kag paindis-indis para duro pa nga kabataan ang magka-interes magtuon. Kag padayon ang musika kang rondalya magdagyaw sa pagtukar kang handum kang kauswagan, kalinung, kag katarungan.\nLitrato ni Pearl Joy Asenjo: \"Ang Hamtic Rondalla sa Padya Kinaray-a\"\n*Salamat kay Ms. Ceci Pefianco sa pagbulig pakig-angot sa Hamtic Rondalla.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/01\/26\/pagtukar-kang-handum-ang-mabugu-nga-istorya-kang-hamtic-rondalla\/","date":"2017-08-19T20:39:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00035.warc.gz","language":"krj","language_score":0.994263351,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9942633509635925}","num_words":345,"character_repetition_ratio":0.076,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.319,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagbalik ka Mga Benny\nAng pinakaurihi nga Lunes sa bulan kang Mayo pista opisyal ukon Memorial Day. Amo dya ang adlaw ka pagdumdum sa mga beterano ukon sa mga naghalad kang anda'ng kabuhi sa pagpangapin kang pungsod America. Amo man dya ang ginakabig nga pagbukas kang summer season. Rugya sa Jersey Shore, angay ka mga pispis nga seagull nga nagadugok sa baybayun kon summer, amo man ria ang pagdugok ka mga \"benny\", ang mga bakasyunista nga pangayaw.\nKon katkatun mo sa Internet, masapwan mo nga ang \"benny\" sangka acronym nga nagatumud sa mga bakasyunista halin sa kaiping nga mga banwa kag syudad kang Bayonne, Elizabeth, Newark kag New York. Ginakaugtasan sanda kadya ka tumanduk nga mga residente ukon \"locals\" tungud sa kagutuk kang trapik, kapin pa kon Biyernes kag Domingo it hapon. Ang locals nagaturuk sa mga benny nga magahud, kaskasero, nagapanigal-ut sa linya ukon sa highway, parahubug kag mga wara't modo ukon bastos. Ano pa may mga graffiti pareho ka \"BGH\" ukon \"Benny Go Home\" kag \"Ban the Benny\" nga nangin paborito nga hambal lango-lango ka mga locals. Hasta sa urihi may nakapinsar kang sangka maaka nga negosyo kang mga t-shirt, bumper sticker, postcard kag iban pa nga nagawaragwag kang pagkawara't gana sa mga benny.\nKon ang mga benny ukon bennies halin sa norte nga bahin, ang \"shoebe\" ukon \"shoobies\" halin sa kaiping nga mga kabanwahan sa naidalum nga bahin kang New Jersey. Suno sa mga imaw ko sa obra, ang shoebe nagalagaw sa daray-ahan nga nakasapatos, gani \"shoe-beach\", mga nakatsinelas ukon sandalyas pero may medyas. Kon interesado ikaw mang-ukay, ang shoebe kuno nag-umpisa kato'ng 1900 kang ang mga bakasyunista halin sa interior nga mga banwa nagasakay sa tren paagto sa baybayun para magpatawhay lang it sangka adlaw.\nGinatawag sanda nga \"daytrippers\" kag masami nagadara sanda ka anda'ng igma nga ginasulud sa karton ka sapatos ukon shoebox, amo nga nangin \"shoebies\" ukon \"shoobies\". Ang shoobies laban rugto man sa mga resort areas sa naidalum nga parte ka Jersey.\nPero sa kadya nga summer season, benny man ukon shoobe, nangin halangdun sanda kadya nga mga bisita rugya sa Jersey Shore. Kang nagligad nga Oktubre, nagwaswas ang Superstorm Sandy rugya dampi kag duro nga mga kabalayan kag negosyo marapit sa baybay ang nasamad. Parehas nga nakapaturo-luha ang mga laragway kang kalautan nga gintuga ni Sandy kag ang mga istorya kang pagbinuligay kag pagdagyaw agud makabangon liwan ang Jersey Shore. Ginhingagaw nga kid-anun ang mga naringkab nga mga boardwalk, gintinluan ang baybayun kag harus tanan nga mga negosyo nagbukas liwan kadya nga summer. Nagpanawagan ang gobernador kang New Jersey, ginbandilyo nga bukas liwan ang Jersey Shore. Sa telebisyon kag radyo, masaku ang pagwaswas kang New Jersey jingle nga \"Stronger than the Storm\".\nKag nagbalik, nagdugok gid man liwan ang mga benny. Ang iban kananda gin-interbyu sa telebisyon kag naghambal nga kaduro ka anda'ng masadya nga mga handurawan sa Jersey Shore kag nagbalik sanda sa pagsakdag liwan kang dya'ng bakasyunan nga lugar. May nagkuon nga ang benny kuno halin sa tinaga nga \"benefactor\" tungud bahul ang nabulig nanda sa ekonomiya kang Jersey Shore. Ayhan ang nagkuon kadya sangka benny man ukon pabor sa mga bennys. Indi magpati kadya ang mga locals pero sa akun lang, daw may kamatuoran gid man, kapin pa kadya nga summer.\nSa paraabuton nga nahauna nga Lunes kang Septyembre, pista opisyal liwan tungud Labor Day. Ginakabig dya nga opisyal man nga pagtakup kang summer season kag pag-uruli ka mga benny nga kalabanan nagabalik sa kolehiyo. Magahugyaw ang mga locals, buraw nanda liwan ang highway, boardwalk kag baybayun. Hawan liwan ang daray-ahan magluwas sa mga seagull nga mamag-o sa gulpi lang nga pag-iwat kang anda'ng karan-unun halin sa mga salin kag mga basurahan. Angay ka mga seagull, ang mga negosyante mahulat liwan sa sunod nga summer, sa pagbalik ka mga benny.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/29\/pagbalik-ka-mga-benny\/","date":"2017-08-19T20:40:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00039.warc.gz","language":"krj","language_score":0.989512682,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9895126819610596, \"hil_Latn_score\": 0.01031380333006382}","num_words":630,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.357,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tapos Run Gid Man Ayhan ang Pagmulta sa Tatlo ka Pato?\nAng multa daw bahoy nga nagapamahug kanatun halin kang nagaeskwela kita hasta sa atun pagmal-am. \"Mulct\" sa Iningles nga diksyunaryo, ang \"multa\" nga atun ginausar sa Kinaray-a pareho pati ang kahulugan sa orihinal nga Latin nga laban gindara ka mga Katsila kato kag atun man nadarawat. Ang multa amo ang kwarta nga bersyon kang silot ukon pina bangud may ginhimo ikaw nga sala, may ginlalis nga kasuguan ukon wara mo mahimo ang ginapatuman kanimo nga hirikuton sa natalana nga oras ukon panahon. Makuon man natun nga ang multa isara ka pagkastigo sa imo bulsa ukon pagtampuyung sa imo ginabara-balanse nga garastuhon bangud nakasala ikaw.\nLab-as pa sa akun pinsar ang mga pagsukot kang multa sa eskwelahan kauna kon madakpan nga nagahambal kang \"dialect\" ukon \"vernacular\". Mabaskug kato nga ginpatigayon kang gobyerno ang pagtuon kag paghambal kang Iningles. Ang medium of instruction ukon pagtudlo sa tanan nga eskwelahan kato sa bilog nga Pilipinas amo ang English. Daw ginaaningal ko pa ang panumbongon nga: \"Speaking in dialect\" dara tudlo kanimo kag mudlo mata ka class monitor ukon manuglista ka naga-speaking in dialect. Ini man kapalawid gid ka panumbungon na hay indi man kadiretso run ka Iningles. Ano pa ang iban kato daw nangin apa run lamang kon sa klase. Sinentimos ang pina sa kada tumanduk nga tinaga nga imo mamitlang kag ang kwarta nga natipon ginabakal kang chalk, silhig, floor wax kag coconut husk. Daw wara man ako kabati nga may ginikanan nga nagreklamo kato bangud ang tanan malyag man nga magtuon kag mag-aram ang anda'ng bata kang Ininglis. Kapin pa, ang multa makabulig sugpon sa kinahanglanun kang eskwelahan nga pirmi man ginakabos sa mga garamitun. Atun man kato nabatian ang mga harambalun nga \"Inglis kinamatis\", \"bamboo English\" kag 'carabao Egnlish\" – bukut tadlung nga paghambal ka Ininglis pero may tuyo kag nagatinguha nga mag-Iningles.\nUgaring padayon ang pagtuon ka mga espesyalista sa edukasyon hasta nga anda nasapwan nga mas mayad gali kon ang pagtudlo himuon sa tumanduk nga hambal ukon lengguahe nga ginbahulan kang mga kabataan. Malawid nga gintun-an kag mabaskug nga ginpatigayon kang UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) ang Mother tongue-based Multilingual Education (MTMLE). Ang pagpatuman kang MTMLE nahuman sa pagpati kag pagtuon ka mga mangin-aramun sa edukasyon nga mas hapus para sa mga kabataan ang paghangup ka mga konsepto sa eskwelahan kon ang language of instruction ukon pagtudlo nagagamit kang tumanduk nga hambal ukon pulong nga anda'ng namat-an kag ginabahulan. Ang dya'ng MTMLE ginpatuman kang Pilipinas kang nagligad nga tuig. Nanguyus ang tanan sa daw angay pagbaliskad kang paya sa atun edukasyon.\nDumduman ko ang akun pagtuon basa sa Iningles kato nga laban memorization. Sa sobra nga liwan-liwan, tandaan mo ang pahina nga may drawing kang bata nga laki kag bayi nga nagasipal. Bisan wara run ikaw pagturuk sa mga tinaga kag wara nagaproseso kon ano ang nagairingud nga mga letra, nagawaswas run ang baba mo kuno abi ka basa: \"This is Manuel, this is Nena. Run Manuel run, run Nena run.\" Kaduro man nga mga kanta kag binalaybay ang gintudlo ka mga madre kauna kanamun sa Iningles. Gani daw namag-o gid kato ang akun talinga kang sangka adlaw, nabatian ko ang kanta ka mga bata sa eskwelahan sa tabuk namun. Naman-an ko ang tono pero lain ang mga tinaga:\nTatlo ka pato ang nakita ko\nMatambok maniwang palareho\nUgaling ang isa ikog n'ya nagaalsa\nHumlad ang pakpak kag magkapa-kapa.\nAng akun natun-an kag ginakanta nga Iningles:\nThree little ducks I once saw\nFat one, skinny one walking to and fro\nBut the one little duck had a feather on his back\nHe led the others with a quack, quack, quack.\nSa Iningles nga kanta, una anay ang pagtuon kon ano ang \"duck\" kag maman-an mo nga pato bangud sa drawing ukon picture nga ipakita. Makanta sunod si Sister kag nagapamati lang kami sa tono, dayon nagaharub-harub sunod ka mga tinaga. Ang urihi nga linya laban quack, quack lang mapurotan mo hay nagaguwa nga: \"Heer ur de owers wee a quack quack quack\". Bangud sa mga aksyon sa pagkanta, maman-an mo kon ano ang \"fat\" kag \"skinny\" nga kon kis-a \"thin\" man ang ginagamit. Ang masadya amo ang masunod nga linya sa Iningles:\nDown by the river they would go\nThey would wiggle, they would waggle to and fro\nSa amun harub-harub nga pamatian nagaguwa ang ikarwa nga linya: \"Daybid wagol, daybid wagol to and fro\". Paglipas ka mga tinuig, kadya ko lang natalupangdan kon daw ano ka dasig ang pagproseso kang utok sa pagkanta ka tatlo ka pato. Daw kirab kang kilat sa langit nga makita mo dayon ang ginatumud kang kanta. Ang utok abtik nga makaangut kang tinaga sa konsepto ukon imahen kang pato nga tatlo ka bilog nga nagakapa-kapa.\nPero indi man natun maasi-asi ang pagtudlo kanatun ka Iningles bangud nga nangin mayad man ang bunga kanatun kar-on. Laban nagapasalamat kita sa atun edukasyon kag sa atun dara nga labing importante nga armas sa atun pagpasimpalad sa kalibutan – ang paghambal, pagsulat kag paghangup kang pulong nga Iningles. Pero andut islan pa nanda dya? Ria bangud sa mga pagtuon kag paglantaw kang pagka-\"exclusive\" kang edukasyon, nga ang edukasyon para lamang sa mga pinili, nga ang edukasyon may dulonan gani ang iban indi makapasakup ukon mahina ang anda'ng pagpasakup.\nAng pagturuk sa atun mother tongue ukon namat-an nga hambal bilang sangka pamaagi sa pagtudlo sa mga nagaumpisa mag-eskwela nga mga kabataan isara ka importante nga lihuk ukon buruhatun. Ang katuyuan amo ang sangka \"inclusive\" nga edukasyon, ang wara't pili sa pag-abay kang mga pulong ukon hambal nga tumanduk, mga pulong nga naman-an kang bata halin kang gamay tana. Ginapatihan nga ang pag-usar kang hambal nga ginbahulan kang bata sa panguna nga mga tuig kang pag-eskwela mas makapapag-un kang pundasyon sa pagsulat, pagbasa kag paghangup ka mga konsepto. Labi pa, ang pagtugru ka importansya sa mother tongue isara ka bahul nga tikang agud mapadayon ang mga \"dialects\" ukon \"indigenous languages\" sa bilog nga kalibutan. Kon ang sangka hambal ukon pulong kuno ang madura, daw angay man nga napanas ukon nadura ang ria nga kultura kang sangka tribu ukon komunidad. Kon mapag-un ang pundasyon kang bata sa ana'ng hambal, mapasiguro ang kabuhi ka ana'ng namat-an nga pulong kag kang ana'ng kultura nga ginbahulan. Sa ana'ng paghangup kang ana'ng ginhalinan, ginapatihan nga mangin mabakud ang pundasyon ukon harigi kang edukasyon kag hapus run lang ang pagdugang ukon pagsampaw kang duro pa gid nga mga konsepto samtang nagasaka ang bata sa halintang kang pagtuon. Ang ra'ng nanay nga hambal amo ang magaagubay sa nagatubo nga paminsarun kang bata hasta sa ana'ng paghamtung sa pagtuon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/11\/tapos-run-gid-man-ayhan-ang-pagmulta-sa-tatlo-ka-pato\/","date":"2017-08-22T09:19:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00032.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9865777493,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9865777492523193, \"hil_Latn_score\": 0.012759188190102577}","num_words":1105,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.319,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinaray-a Halin sa Tarangban Paagto sa Babilonya Pabalik sa Maybato ni John Iremil E. Teodoro\n(Ang papel nga dya ginbasa sa \"Kumperensya kang mga Manunulat sa Akeanon, Kinaray-a kag Hiligaynon,\" 9 Mayo 2008, GCEB, U.P. Iloilo City Campus, nga gin-organisa kang University of the Philippines-Visayas Creative Writing Program.)\nTARANGBAN\nSA epiko nga Hinilawod makita ang sugidanün parte sa Tarangban, ang tanhaga nga kuweba nga sangka isla. Rügya ginkidnap kang sanglibo nga diwata nga mga binukot si Büyüng Humadapnün. Ang dyang mga binukot, ginapamunuan ni Sinangkating Bulawan nga may gwapa-gwapa nga libayün nga si Lubay Hanginün nga naglumay kay Humadapnün agüd magsülüd sa kuweba. Nalingin si Humadapnün sa kaambüng ni Lubay Hanginün kag sa mga ambahanün kag mga binalaybay kang mga binukot sa Tarangban. Nalipatan na rün ang pag-uli sa anda. Si Nagmalitong Yawa nga asawa ni Humadapnün, nagtigaylo nga laki kag nangin si Datu Sunmasakay agüd masülüd ang Tarangban. Ginpamatay ni Nagmalitong Yawa ang sanglibo ka diwata kag ginluwas ang bana. Ginsülüng lamang ni Humadapnün nga ginabuno ni Nagmalitong Yawa si Lubay Hanginün. Kang makaguwa rün sanday Humadapnün kag Nagmalitong Yawa, ginpalinog ni Sinangkating Bulawan ang kuweba kag natiphag ang baba kadya kag natampükan kang lupa kag mga bato ang kuweba kag nalübüng ang bangkay kang mga diwata.\nAng sugidanün nga dya ginbüül ko sa binalaybay kang akün abyan nga si Isidoro M. Cruz nga \"Tarangban\" nga ginbüül na man sa pingas kang epiko nga Hinilawod nga ginsugid ni Hugan-an nga ginrekord kag ginlübad sa Inggles ni F. Landa Jocano. Ang binalaybay nga dya ni Isidoro nagtapos sa amo dya nga mga linya:\nWara it makasugid kon paano nakalusot ang kasanag sa mga bato, ukon paano\nang dyang Kuweba nagbantay sa mga sugidanün kang pulo ka libo ka tuig,\nukon paano gintawag kang Dagat ang estranghero nga dya paagto sa Isla\nagüd sülngün ang handümanan nga parehas ka tarüm sa kutsilyo.\nAng linibo kang mga binukot nagbugtaw, ginpagpag ang yab-ok sa andang pongyahun,\nKag ginsuray ang kainit kang adlaw paagto sa daray-ahan.\nAng babaylan nag-umpisa sa pag-estorya kang sugidanün nga wara't katapusan:\n\"Odoooy… Pamati kamo sa sugidanün…\"\nKang sarang bulan lang, samtang nagapanyapon kami kang kritiko nga si Isagani R. Cruz sa Promenade sa ikaapat nga panalgan kang Atrium, ginhambal ko kana nga matapos ko ma-launch ang libro ko nga Mga Binalaybay kang Paghigugma (Imprenta Igbaong, 2008) sa Museo Iloilo kang nagligad nga Valentine's Day, nagdesisyon ako nga sa Kinaray-a rün lang sulatün ang akün creative works. Si Dr. Cruz sara sa mga nagasuporta gid kang mga manunulat sa rehiyon. Kag bilang sara sa akün mga mentor, daw kinahanglan gid nga ipamaan ko kana it personal ang desisyon ko nga dya. \"Nainlab kasi ako, sir, bigla sa Kinaray-a. At nakita ko, very powerful ang mga tula ko sa Kinaray-a. Mas magaling doon kaysa mga tula ko sa Filipino,\" eksplikar ko. Pagkatapos namangkot tana. \"Hindi ka ba kinukulang sa vocabulary?\" Sabat ko, \"'Yan din, sir, ang inaalala ko noon kaya di ako masyadong sumusulat sa Kinaray-a. Parang kinakapos kasi ako sa mga salita. Pero ngayong palagi na akong umuuwi sa amin sa Antique, nadidiskubre ko ang ganda ng wika namin.\" Nagyühüm lang si Dr. Cruz. \"Mabuti… Mabuti,\" hambal na. Kag may nadümdüman ako. \"Sir, mayaman ang wikang Kinaray-a dahil, remember, ito ang wika ng epikong Hinilawod,\" hambal ko kana. Nagsiga ang pongyahün ni Dr. Cruz. \"Oo nga ano?!\" Sabat na.\nBisan pa nga daan ukon archaic nga Kinaray-a ang gingamit sa Hinilawod kag tuman rün gid dya ka lain sa Kinaray-a kadya, indi mahimutig nga manggaranün kag maambüng ang tradisyon kang pagdihon kang mga binalaybay kag sugidanün sa Kinaray-a. Büküt it palapaw-lapaw sugid kon hambalün ko nga ang manggad kag gahüm kang Kinaray-a pareho ka madüagün, kadalüm, kag kalapad kang dagat nga nagapalibot sa isla kang Panay. Sa akün binalaybay nga \"Sa Puntahagdan\" ginahambal ko:\nAng paghigugma maanggid\nsa mga büka nga pakinasün kag korales\nnga nagariligid sa baras.\nNagpuruti sanda sa saputi kang mga balüd\nkag kagat kang sirak kang adlaw,\nmatahüm sa panürükan\nkang sangka agi\nnga bag-o pa lamang ginasalüm\nkang anang paminsarün\nang kariit kang dagat.\nBüküt lamang romantiko nga paghigugma ang ginadiskurso ko sa binalaybay nga dya. Pareho kang persona rugya, bilang manunulat, bag-o ko lamang ginasalüm ang kariit kang dagat kang pulong nga Kinaray-a. Bag-o lamang tüngüd, pareho kang kalabanan kanatün, biktima man ako kang colonial mentality kag manilacentrism.\nNag-elementarya ako sa eskwelahan kang mga madre nga may multa nga 25 sentimos sa kada Kinaray-a nga ma-mitlang ko sa sülüd kang klasrum. Naghayskul kag nagkolehiyo ako sa eskwelahan kang mga pari nga ginapatihan nga aram ang mga tawo kon sagad magsulat kag maghambal sa Inggles. Amo dya ang rason kon andüt nag-trying hard ako kato sa pagsulat sa Inggles.\nNagsulat ako sa Filipino tüngüd amo dya ang lenggwahe kang Metro Manila kon sa diin rugto ang idolo ko nga si Sharon Cuneta. Ginahandüm ko gid kato nga makasulat kang iskrip para kay Sharon. Kag kang bata pa ako, wara it paso ang pagbasa ko kang Liwayway, magasin nga Tagalog halin sa Manila.\nPagkatapos ko kang kolehiyo, nagdesisyon ako nga magpa-Manila. Mayad lang hay sa De La Salle University-Manila ako nakatüpa. Rugto nadiskubre ko ang akün Babilonya.\nBABILONYA\nANG Babilonya sikat bilang syudad nga may hanging garden nga ginbansagan nga \"Seventh Wonder of the World,\" kag rugya napatay ang pinakabongga nga agi sa tanan—si Alexander the Great, kang matapos na haros saküp ang sobra sa tünga kang kalibutan. Ang Babilonya ang sentro kang pulitika, komersyo kag kultura sa sinauna nga sibilisasyon sa Mesopotamia.\nSa myusikal nga \"Larawan,\" adaptasyon ni Rolando Tinio kang \"Portrait of an Artist as Filipino\" ni Nick Joaquin, ginadamgo kang darwa ka laon—Paula kag Candida—ang sangka kalibutan sa Intramuros nga ang mga tawo nagahambal kang pulong kang mga taga-Babilonya.\nKang matapos sunugon ni Paula ang peynting nga pinakaurihi nga obra maestra kang andang tatay nga si Don Lorenzo Marasigan, ginselebrar nanda ang andang kahilwayan sa gapos kang kwarta. Gamayan lang nanda ginbaligya ang peynting agüd magmanggaranün man sanda kag mangin pareho kang andang darwa ka gurang nga nalipatan rün ang binalaybay kag musika tüngüd nasilaw sa hapaw na kalipay nga hatüd kang kwarta; kag pareho kay Don Perico nga nangin senador kag ginlipatan ang pagkamamalaybay. Nagpamangkutanay sanda kon andüt nagsülüd man tana sa paminsarün nanda nga mag-imaw sa kalibutan kang mga tawo nga kwarta lang ang ginapanümdüm kag nalipatan rün ang gahüm kang poesia. Pamangkot ni Paula kay Candida:\nNaman-an mo bala kon ano ang atubangün natün?\nCandida: Adlaw-gabii nga wara't kuryente,\nNagapanglagas nga manugsukot\nKutso-kutso nga indi mauntat-untat.\nPaula: Hambalün nanda may litik kita sa ulo\nPinsara bala, diyesmil dolares ang atün ginbuy-an!\nCandida: Hambalün nanda ang gusto nanda hambalün!\nPaula: Mangdaküp lang kita kang mga balabaw.\nCandida: Kag mag-estorya gamit ang pulong kang mga taga-Babilonya.\nPaula: Wara 'kaw nahadlükan?\nCandida: Nga mangin pamuluyo sa kalibutan kang Babilonya?\nPaula: Nga tabugon nga daw balabaw.\nCandida: Patawarün ako kang Diyos\nTüngüd ginhandüm ko nga mangin ordinaryo\nPareho kang iba.\nPaula: Kon amo magtindüg kita.\nHilway liwan kita.\nIkaw, ako, kag si Tatay.\nSa personal ko nga kabuhi bilang manunulat, ang Departamento kang Literatura kang De La Salle University-Manila ang akün Babilonya. Nagpa-Manila ako agüud magtuon sa pagsulat. Masuwerte ako nga namaestro rugto sanday Cirilo F. Bautista kag Isagani R. Cruz, kag duro nga mga manunulat ako nga nangin mga süüd nga abyan pareho nanday Alice Sun-Cua, Shirley Lua, Vicente Garcia Groyon, Luisa Igloria, Roel Hoang Manipon, Ronald Baytan, Aurora Yumul, kag ang nagtaliwan kang Marso nga si Sid Gomez Hildawa.\nRugto sa La Salle, bükün it isyu ang pagkamanunulat ko sa Kinaray-a. Kinahanglan ko lang syempre himuan kang Filipino ukon Inggles nga bersiyon ang akün mga ginapangsulat agüd mabasa man nanda. Amo dya ang ideya ko kang Babilonya. Aram kag taas ang cultural consciousness kang mga tawo nga ginselebrar, parehas kang nanari-sari nga mga bulak sa mga terasa, ang nagakalain-lain nga personalidad, kolor kang panit, kag lenggwahe. Sa La Salle, katüpüng sa dignidad ang Kinaray-a, Filipino, kag Inggles nga ginagamit sa pagsulat kang mga manunudlo, klasmeyt, kag abyan ko rugto.\nKang natak-an ako sa gamo kag higkü nga pagpangabuhi sa Manila, nag-agto ako sa Syudad Puerto Princesa sa Palawan. Rugto nag-istar ako sa sülüd ka tatlo ka tuig kag nag-edit kang sangka peryodiko nga NGO, ang Bandillo ng Palawan-Edisyong Filipino. Palibot kag kinamatarüng kang mga tumandük sa Palawan ang amün ginpakigbato. Sa Palawan natirawan ko magturog sa balay kang mga mangingisda, sa balay kang mga Tagbanwa sa bukid, kag magturog sa baras sa pagpulaw imaw ang mga Pala'wan sa andang ritwal kang pagpasalamat. Nakatawas man ako sa mga siyentipiko sa pag-isip kang mga rumba-rumba sa dagat, sa mga malitar sa Spratlys, kag nakanobyo kang sangka soltero nga Muslim kag sangka binatilyo nga komunista. Sa Palawan nabuksan ang akün mga mata sa karaw-ay kang atün sosyedad kon sa diin ang mga manggaranün nagmanggaranün tüngüd nagrakü ang mga imol. Tüngüd indi maghipüs ang akün kibord, gin-akusar ako kang kaso nga libelo. May kaimaw ako nga peryodista nga ginpatay.\nSa Palawan nakita ko ang akün bag-o nga Babilonya—ang Kamarikutan Kape at Galeri. Rugto duro ako nangin mga abyan nga mga pintor kag musikero nga nagharalin pa sa Baguio, Bacolod, at Metro Manila. Paghigugma sa sining ang nangin pundasyon kang amün pag-amigohay. Pero tüngüd nagkatül liwan ang akün ikog, naglangoy ako pabalik sa La Salle. Pero wara lang ako rugto buhay hay allergic ang akun mga himbis sa danaw sa Taft Avenue, nagbalik ako sa Iloilo kag nagtudlo sa akün alma mater, ang San Agustin.\nMAYBATO\nUmpisa kang nagbalik ako sa University of San Agustin rügya sa Syudad Iloilo, haros kada katapusan kang semana nagauli ako sa amün sa Maybato. Rugto sa kamalig ko sa amün taramnan, nagabasa ako kag nagasulat, kag kon kis-a, nagakiritaay kang akün mga abyan nga manunulat sa Antique. Sa sabak kang pagpalangga kang amün pamilya kag mga tanüm kang akün Nanay kag Tita, nagabürüskag ang mga binalaybay kag estorya sa akün painoino.\nKang sarang bulan, may ginbakal nga pününg ang akün Tatay sa binit kang suba kang Malandüg, ang gindungkaan kang napulo ka mga datu sa Maragtas. Gusto dya himuon ni Tatay nga sangka resort. Nagapati tana nga ang lupa nga ginbakal na amo ang gin-istaran nanday Datu Sumakwel kag Kapinangan. Nagsugtanay kami nga ang i-ngaran namün sa dyang lugar, \"Hardin ni Kapinangan.\"\nKadya pa lang, makita ko rün sa akün paminsarün ang mga puti kag pula nga bogambilya, kag ang mga puti nga kalatsutsi sa hardin namün nga dya. Gusto ko rün gid mag-uli sa Maybato.\nDisiotso pa lamang ako kang nagdaüg ako sa Gawad Ka Amado kag Cultural Center of the Philippines Grant. Umpisa kato, wara rün it untat ang pagdaüg ko sa mga paindis-indis. Amo ria siguro nga may mga tawo nga nagapaminsar nga muhaw-muhaw ako sa medalya. May mga pretensiyosa kag megalomanic nga mga manunulat nga abi nanda nagapakigkumpetensiya ako kananda. Karadlawan dya hay buhay ko rün naman-an nga büküt beauty contest ang kabuhi, kapin pa gid ang kabuhi kang pagkamanunulat. Nagakairita ako sa ideya nga amo gali dya ka nabaw ang panülüng nanda sa akün pagsulat. Kag siyempre, naluoy man ako kananda hay wara gali sanda kamaan kon ano kasüpüg ang gahüm ko sa pagsulat. Pareho ni Estrella Bangotbanwa, pwede ko pauranün ang mga binalaybay kag sugidanün halin sa akün imahinasyon. Suno sa mga sugid, büngkagün lamang ni Estrella ang anang labüg nga buhok, mauran rün. Ako tana, bungkagün ko lang ang ginaimadyin ko nga labüg nga buhok, nagauran rün ang mga tinaga.\nNalampasan ko rün ang parte kang akün kabuhi bilang manunulat nga gusto ko dag-ün ang tanan nga padya sa kalibutan. Sa pagpati ko, wara rün ako it kinahanglan pa nga i-prove kon pagsulat lang ang pagahambalan.\nAno gid bala ang gusto ko puntuhon sa pagtiriripon natün nga dya? Nagapati ako nga büküt isyu kon ano nga pulong ang gamitün ko sa pagsulat. Biktima lamang ako kang akün historikal at materyal nga milyu. Kon nagasulat man ako sa Kinaray-a, dya tüngüd ginbata ako sa Maybato sa Antique. Kon nagasulat man ako sa Filipino, dya tüngüd memoryado ko ang mga kanta kag rakü nga mga linya sa mga pelikula ni Sharon Cuneta. Kon nagasulat man ako sa Inggles, dya tüngüd nagaobra ako sa akademya kon sa diin Inggles ang pulong nga ginapakaayad.\nKadya nga tuig, manugtraynta e singko rün ako. Akuon ko. Naga-mid-life crisis ako kadya. Darwa ang gusto ko himuon: una, ang magbalik sa La Salle, ang akün Babilonya, agüd mag-Ph.D. kag magtudlo rugto asta san-o imaw kang akün pamilya sa literatura; ang ikarwa, gusto ko rün mag-uli sa Maybato kag magsulat kang akün mga nobela sa Kinaray-a sa sabak kang akün mga kadugo. Daw darwa ka manok nga derasa nga nagasampuk. Büküt hulas ang pagpili. Gusto ko bala mangin pareho ni Alexander the Great nga saküpün ang kalibutan kang literatura sa sentro kang pulitika, ekonomiya, kag kultura kang atün pungsod? Ukon gusto ko bala mangin sanday Paula kag Candida nga pakaslan ang poesiya kag bahala rün kon wara it kuwarta?\nSa liwan, biktima ako kang materyal nga sitwasyon kang akün kabuhi. Kada semana nagamahal ang bügas kag gasolina. Nagamal-am rün ang akün lawas kag mahal ang mga maintenance medicine para sa akün blood pressure, blood sugar kag hapo. Diin ako mabüül kang inugbakal kang bag-o nga laptap kon magüba rün ang ginagamit ko kadya? Rügya sa Pilipinas, indi ako mabuhi kon magsulat-sulat lang takün. Sa pamatyag ko, ang mas bahül nga isyu amo ang pagpabaya kang gobyerno sa mga manunulat parehas natün. Mas malala pa gid kon manunulat ikaw nga nagasulat sa rehiyonal nga pulong parehas natün. Amo dya ang ginahambal ni Dr. Cruz nga, \"the Other Other.\" Doble nga pag-itsapwera kang peke nga sentro kang pungsod ta. Peke tüngüd kon sülngün ta ang mapa kang atün arkipelago, Panay ang matuod-tuod nga sentro.\nSa kadya, wara pa ako it makita nga klaro nga sabat kon ano gid bala ang himuon ko sa akün kabuhi. Ang klaro lang kanakün, padayon ako sa pagsulat. Piritün nga isal-üt sa akün rakü-rakü nga trabaho. Kang sarang semana gani, nagbakasyon ako sa Boracay kag nakasulat ako rugto kang pulo ka mga binalaybay.\nKon kis-a ginapanümdüm ko, suwerte ako nga manunulat hay rugya sa kasingkasing kag pus-on kang akün imahinasyon ang Tarangban, ang Babilonya, ang Maybato. Bisan diin, makasulat ako. May mga tinion nga kumbinsido ako nga ako sangka kataw nga may berde nga ikog kag nagapanalüm kang mga perlas kang tinaga sa mga hardin nga korales kang Panay kag kang bilog ta nga arkipelago. Pamatyagan ko, nagapanalaytay sa akün kaugatan büküt lamang ang dugo kang amün kamal-aman sa Maybato, kundi pati dugo nina Alexander the Great, Nagmalitong Yawa, Büyüng Humadapnün, Sinangkating Bulawan, Lubay Hanginün, Don Lorenzo Marasigan, Paula Marasigan, Candida Marasigan, Hugan-an, Estrella Bangotbanwa, Dyesebel, Sharon Cuneta, Isagani R. Cruz, Cirilo F. Bautista, Leoncio P. Deriada, Magdalena Jalandoni, Maria Luisa S. Defante-Gibraltar, Russel Tordesillas kag rakü pa nga mga tinuga nga nagapainit sa akün lawas agüd dakpün kag kapyutan ang akün laptap para magsulat kang mga binalaybay kag sugidanün. Ang manami sa tanan, posible ko dya sulatün sa Kinaray-a—Kinaray-a nga indi matüngkad ang posibilidad sa pagdihon kang mga obra-maestra.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/11\/30\/kinaray-a-halin-sa-tarangban-paagto-sa-babilonya-pabalik-sa-maybato-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-08-20T19:00:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00436.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9826564789,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9826564788818359, \"hil_Latn_score\": 0.012959856539964676}","num_words":2506,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.326,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Istorya kang Two Lovers Point\nBasi pa lang sa inyo pagbasa kadya nga istorya, nabasahan ruman ninyo dya ukon nabatian. Kamo lang pasensya kanakun kon may kulang. Ginadumdom ko gilang dya halin sa sugid kanakun ka una kang akun bana kang una ko man gid nga pag-abot sa Guam. Hambal na, dyang Two Lovers Point isara ka lugar sa Guam nga may dinumaan nga drama kag istorya kang Chamorro Romance. Manami nga lugar, sangka atraksyon nga makita sa Tumon Bay. Kinahanglan nga makita ko gid dya, idar-un na ako rugya kang masunod nga adlaw pagkatapos kang amun kasal. Daw honeymoon lang bala.\nPero wara dya natabo tungod nga binayaan na ako katu gid nga adlaw. Gintawgan tana kang Agana Naval Base nga maglupad. Dali-dali man gid tana nga nagpanaw. Ginbilin na ang haruk kag magpaalam nga may \"Palangga ko ikaw, Nen.\" Ay ti, nagahiribiun lamang ako, e. Amo man nga nahalay sa isipan ko ang amo nga istorya diin nagahulat man ang kahagugma kon san-o ang balik ka anang palangga, buhi man ukon patay na. Kay man pirme na lang ako ginabayaan. May bes nga kaabot na lang, pagsunod nga adlaw, tawgun ruman ka opisina. Te, mahalin liwan.\nTatlo pa ka adlaw kang nagbalik tana halin sa misyon na nga \"Spy in the Sky.\" Indi ko run natandaan gani kon ano gid katu nga adlaw kami nag-agto bisita sa dyang Two Lover's Point. Basta may bata run man gid kami nga gamay kag basta bag-o kami naghalin sa Guam pa-mainland.\nMarapit sa Tamuning ang Tumon Bay. Parti man gali dya kang Tamuning nga sentro kang isla kang Guam, marapit sa kulang diyes minutos ang distansya ukon drive ka sarakyan halin sa amun ginaistaran. Suno sa istorya, ang dya nga lugar teritoryo run kang Amerika pagkatapos kang Spanish American War\nAmo dya ang sangka bersyon kang istorya kang Two Lovers Point ukon Puntan Dos Amantes.\nSa Agana, Guam may nagauli nga isara ka gwapa nga daraga. Aram man kag seksi. Duru kana ang nagkagusto. Ang anang Espanyol nga Tatay kag tumanduk nga Nanay may ginaplano run para sa ana nga buasdamlag kang may nagkagusto nga isara ka dungganun kag manggaranun nga laki. Pero mal-am nga kapitan kang dagat. Ginpangayo na ang alima ka daraga para pangasaw-un. Nagsugut man ang mga ginikanan pero wara gali it gusto rugya ang daraga kay may ginahigugma run tana. Dya ginsugid na sa ginikanan kag ginpangayo nga ipakasal sa amo nga pinalangga, nga isara ka pobre pero dungganun nga tumanduk. Labi sa tanan, pareho sanda nagahigugmaanay. Pero nagpangindi ang mga ginkanan na. Amo nga nag-agto ang daraga sa lalaki sa andang ginataboan pirme nga lugar. Sa adlaw ka anang kasal sa mal-am!\nTe, samtang ginahulat tana sa ginahiwat nga kasadyahan sa anang kasal, rugto run tana sand aka anang palangga nalagyo. Nakalab-ut sanda sa pinakapunta gid ka lupa sa guwa kang Tumon Bay. Rugya sanda naabutan hay sa kaugut kang mal-am nga tawo nga ginlagyuhan na, nagpadara dya kang mga soldado para sagaoun kag dakpun sanda darwa.\nKang nabatian dya kang laki kag bayi nga nagapaabot run ang mga soldado, ginsugpon nanda ang anda mga buhok, nagkabitanay ang andang mga butkon, kag nag-promisa sanda sa isara kag isara nga tubtob sa kamatayon, imawanay sanda. Dungan sanda naglumpat sa bangin nga matarawis kag batuhon nga may kadlaum nga 280 pulgada. Suno pa sa istorya, wara sanda nasapwan, wara gid nakita, kag ginasugid nga ang andang kalag nga darwa rugto sa kweba sa idalum kang pil-as.\nSa kadya, ginasugid man kang duro nga mga tawo nga gatindug sa amo nga bangin nga mabatian nanda ang kadlaw kag masinadyahun nga limug, daw nagabasyahanay sa tubig, kang darwa ka magkahagugma. Akun man gid gani ginhulugan ka bato. Kon ano ka lawid ang pagtupa ka bato sa tubig bisan pa indi ko man nakita ukon nabatian ang gahud kang bato pagtupa na sa tubig. Nahadluk pa gani ako magturuk sa idalum basi maglingin pa akun ulo.\nDuro pa ang nagabisita rugya. Kag kon ginasugid ang dyang istorya kang Two Lover's Point, nakayuhum lamang ako nga nagaisip kag nagapamati samtang nagalantaw sa dagat. Basi pa lang bay mabatian ko ang kalag ka darwa ka magkahagugma. Pero wara man gid ti hitabo nga nagpakita sanda kanakun ukon nabatian man lang ang harakhak nanda. Sa katapusan nga paglagaw namun, makapoy nga may kasadya man gid ang akun nabatyagan. Nagpasalamat man gid ako sa akun bana sa pagdara na rugya kanakun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/09\/ang-istorya-kang-two-lovers-point\/","date":"2017-08-20T19:08:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00008.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999593496,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":21,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999593496322632}","num_words":736,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.336,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Nabanhaw\" nga Musikero\nKon ang imo taraksan sa paglantaw amo ang atun kadya nga panahon nga nagakilala kag nagatugru importansya sa kinamatarung kang tawo, todo-brutal gid man ang sine. Pero ang panahon ni Hesukristo panahon ka mapintas kag makangiridlis nga pagsilot sa nakasala: pagbakol, paglatigo, pagpugot ulo, pagbato hasta mapatay ukon paglansang sa krus. Para kanakun, ang pagkamadugo kang mga eksena naghatud gid ka mabug-at nga mensahe nga nagapabatyag kang pag-antus kang sangka tawo para sa kaluwasan kang makasasala nga katawhan. Ang katapusan nga eksena kang sine nagpatimaan kang pagkabanhaw ni Hesus kang tana nagtindug kag nagpanaw paguwa sa kweba nga rulubngan. Ginpokus ang ana'ng palad nga may tuhok kang tana ginlansang sa krus. Bangud ang pokus kang sine amo ang pag-antus kag pagkamatay sa krus ni Hesukristo, pira lang ka segundos ang eksena nga gintugro sa pagkabanhaw.\nPero kita nga mga Kristiyano nakamaan nga may kasugpon ang istorya. Gani ginapaabot kag ginakalipay gid natun ang pagsaulog kang pagkabanhaw ni Hesukristo ukon Easter. Ang Easter natuon man sa spring nga ginakalangkagan kang tanan nga nagkudug kag natak-an run sa karamigun kang winter. Ang pagselebrar kang Easter nagapatimaan kang amat-amat nga pag-abot kang kainit kag kasanag nga nagapukaw liwan ka mga tanum kag kabulakan. Mabuta liwan ka nagkalain-lain nga mga kolor ang palibot!\nKadya nga Easter, nadugangan kang bag-o nga perspektibo ang akun paglantaw sa pagkabanhaw. Ano ayhan ang imo batyagun kon nabantog ang imo kamatayun kag pagkalipas kang masobra apat ka dekada, masapwan mo lang nga \"ginpatay\" gali ikaw sa istorya pero nagapabilin nga buhi sa dughan kag panghunahuna ka imo mga fans nga nakabati kang imo nga mga kanta kauna? Bukut si Elvis ang akun ginatumud kundi ang sangka wara makilal-an nga American folk singer, musikero kag mamalaybay nga si Rodriguez.\nKon ginpulawan mo lantaw ang 2013 Oscars ukon Academy Awards kang Pebrero, ayhan nabatian mo ang pagdaug ka \"Searching for Sugar Man\" sa kategoriya nga Best Documentary Feature. Ang dya'ng sine gin-umpisahan himo ka director sa 8 mm film ugaring nawad-an ka kwarta gani napiritan tana sa pag-usar ka sangka iPhone app agud matapus na ang sine nga nagdaug kang kaduro nga mga premyo. Kag sin-o dya'ng ginapangita nanda nga tawo nga ginhimuan gid ka sine? Ang \"Sugar Man\" isara sa mga kanta ni Rodriguez, ang musikero nga nasapwan nga nagatukar ka gitara kag nagakanta ka ana'ng mga komposisyon sa sangka bar sa Michigan kato'ng 1960s. Ang nakabati nga promoter nagpaanggid kana kay Bob Dylan bangud sa ana'ng mabinalaybay nga mga lyrics nga nagasaysay kang realidad kang pagpangabuhi sa ana'ng banwa. Kang 1970s, darwa ka album ang nahuman ukon na-plaka ni Rodriguez. Positibo man ang mga kritiko pero tungud sa kon ano nga wara ti nagbakal kag bangud wara't nagsulud nga kwarta, ginbuy-an tana kang ana'ng music label. Daw yab-ok lang nga napalid, nalipatan kag nanginduraan ang musikero nga si Rodriguez.\nRugto gali sa pihak nga kalibutan sa South Afrika, bantog ang musikero kag ang ana'ng mga kanta. Magamu kato nga mga panahon bangud sa apartheid ukon diskriminasyon ka mga rasa. Ang mga kanta ni Rodriguez nangin theme song kang mga nagprotesta kato kontra sa apartheid bangud ang mga tinaga nangin inspirasyon nanda sa pagpakigbato sa Establisimento. May mahugud nga nagpang-ukay kon sin-o gid ang musikero pero wara sanda it nadarawat nga mga detalye. Nabatian nanda ang tsismis nga kuno ang musikero napatay, nag-suicide. Bangud sa Internet kag sa darwa ka mga fans nga wara nag-untat ka pang-usisa kon ano gid ang natabo sa musikero, nasapwan gid man si Sixto Rodriguez. Pagkatapus kang ana'ng masubu nga dinangatan sa musika, nag-obra tana sa construction kag demolition sa Michigan kag may tatlo ka mga kabataan nga puros bayi. Mabudlay kag simple ang ana'ng pangabuhi pero natigayon na nga tapuson ang ana'ng kurso sa Pilosopiya kag napatapos na man ang ana'ng mga kabataan. Wara gid kamaan si Rodriguez nga \"napatay\" run tana sa istorya kag wara man tana kamaan nga ang ana gali mga kanta nangin \"soundtrack\" sa pagpamatok sa apartheid sa South Africa. Wara man ti bisan sangka sentimos nga nabaton ang musikero halin sa pagbaligya ka ana'ng mga plaka kato nga laban gin-bootleg ukon ginkopya kag ginpasa-pasa. Kang1990s pagkatapus nga nasapwan nga buhi gali tana, malipayun nga gin-agda kang South Africa ang anda'ng idolo nga musikero sa pagbalik-balik tukar sa mga sold-out concerts sa anda'ng pungsod.\nPara sa mga taga-South Africa, buhi gid si Rodriguez bangud sa ana'ng mga kanta. Pero rugya sa America sa ana mismo banwa, wara ti nakabati ukon nakakilala ka na. Kang sarang tuig 2012 amo siguro ang makuon ko nga opisyal nga \"pagkabanhaw\" ni Rodriguez rugya kang ginpaguwa sa Sundance Film Festival ang \"Searching for Sugar Man\". Dayon, nagsunod-sunod lang ang imbitasyon kana sa pagtukar kag mga pag-interbyu sa bantog nga nga show ukon programa. Sa edad nga 70, masaku kadya si Rodriguez sa paglibot sa bilog nga kalibutan sa pagkanta sa kalabanan mga sold-out concerts. Tungud sa ano ayhan nga wara tana kato dayon nakilal-an ukon nangin bantog? Basi kulang ang promosyon ukon mas baskug ang mga kadungan na nga mga musikero kag mga banda kato nga panahon. Biktima ayhan tana ka diskriminasyon sa magamu, makumpetensya nga industriya kang musika? Ukon basi amo gid man ang plano ka Ginuo para sa dya'ng ika-anum nga bata kang mga imigrante halin sa Mexico. Ang pagkabantog mas matimgas kag labi mo nga pasalamatan kag amligan kon imo matirawan sa pagkamal-am. Mahambal ang iban, para ano pa hay mal-am run. Angay kang langgaw nga mas nagaisug sa kalawidun, ang abilidad ukon talento ni Rodriguez wara naglubad sa ana'ng pag-edad kundi nanghagad pa gid kang dugang nga pagrespeto.\nPagkatapus namun lantaw ka documentary, amun ginpangita kag ginpamatian ang mga komposisyon ni Rodriguez sa YouTube kag nagdugang pa gid ang amun pagdayaw sa ana'ng abilidad, indi lang sa pagkomposo ka melody ukon tono kundi sa mga tinaga nga nagadulot, nagapang-igu man gihapon pareho kang \"Sandrevan Lullabye—Lifestyles\". Kon pinsarun, ang mga kanta ana nga ginkomposo kato'ng 1960s-70s pero kon pamatian sa kadya nga panahon, nagapabilin nga mabakud bangud may kamatuoran. May sangka matam-is nga love song tana nga daw nabatian ko run kato sa atun, \"I think of You\". Man-an dya ka akun bana, saulado na pa ang iban nga mga linya hay ginakanta na kauna kang nagakolehiyo tana sa Manila kauna. Magluwas sa South Africa, nabatian man si Rodriguez sa Australia. Posible nga nakaabot man sa atun ang ana'ng mga kanta kauna bangud may LP albums kag may mga \"singles\" man nga ginpaguwa. Isara dya'ng \"I think of You\" nga gin-release kang 1970s. Sa flipside ukon pihak amo ang \"To Whom it May Concern\". Nagahandum kami nga makatambong sa concert ni Rodriguez rugya sa New York sa Oktubre.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/04\/nabanhaw-nga-musikero\/","date":"2017-08-19T20:43:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00094.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9880902171,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9880902171134949, \"hil_Latn_score\": 0.011430000886321068}","num_words":1105,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.356,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Akun mga Abyan nga Ayam\nNagbalik ako sa Antique, sa taramnanan kang Tigmanali\/Imalo sa Patnongon, sa hayub-hayub nanday Tatay kag Nanay, matapos maaksidente – nabungguan ka sarakyan kag naduraan ka memorya, nabarian ka tul-an, kag nagbalik sa pagkabata ang panumduman. Biente uno run raad ako katu nga tuig kang 1981 pero nagbalik ako sa napulo ka tuig bisan pa nakalapak na sa pangatlo nga tuig sa kolehiyo sa kurso nga Accounting. Masakit kag masubo ang gin-antos ko, amo man ang akun mga ginikanan.\nAndut nga amo dya ang naisipan ko sulaton? Bangud amo dya ang una nga linya nga nadumduman ko sa 'Ayam.' Akun kaimaw, gatugru kasadya kag nagluwas kanakun. Tatlo pa lang ako ka adlaw katu nagbalik nga buhi sa amun balay, ang mga hayup ni Tatay nga ginagamit sa pagpanguma nagkaramatay kag nadura, halin sa baka, karbaw kag ayam. Pero rugto ang ayam nga si Sonny. Ayam kang akun magurang nga amo si Manang ko Baby Sally nga sa Hawaii, U.S.A. kadya. Bahul dya nga ayam. Doberman shepherd \/ pinscher ang klase nga gintugro kana ka amo na nga kauna nga Kano. Ingles ang paghambal kay Sonny. Ang dark nga kaki ang kolor na. Intelehente dya nga ayam magbantay, bisan pa sa pag-pa-alerto kag handa magbulig sa pamilya ukon sa balay. Loyal gid nga ayam kag adbenturero kaimaw.\nLuwas nga masinulundun, mabinatyagun gid kag handa magbulig kanakun. Wara man dya nagataghul kon indi estranghero ang makita nga tawo. Nadumduman ko isara ka bes nga nagsakit akun busong. Wara ako ti imaw sa balay kay ang tanan sa taramnanan, masaku pananum ka paray. Si Sonny lang ang kaimaw ko. Nakita na ako nga nagauraroy sa sakit kag nagahiribiun nga wara ti makabati kanakun. Gin-agtunan na ako kag ihuruhagkan dilap sa pungyahun. Ang mga mata na nagakaluoy kanakun. Tapos naghalin sa tupad ko. Nagsagap ka bulig para kanakun gali. Naman-an ko na lang pagbalik ni Sonny imaw na run ang Lolo ko nga manughilot. Kuon ni Lolo, nagataghul si Sonny kana paagto-pabalik hasta nga ginsundan na lamang. Gali gindara na si Lolo kanakun para ako buligan.\nPero wara nagbuhay si Sonny. Nadura tana. Abi ka tanan nga napatay. Naanod gali sa sapa. Pero wara man nakita ang patay na nga lawas. Ginsagap nanday Tatay kag manong pero wara gid nakita. Hasta na lang naman-an nga ginsumsuman gali ka mga may nagsaulog kang kaadlawan kag may nagmaoy nga nakaguwa sa baba na nga ginkatay nanda si Sonny. Wara run man kami ti mahimo pa katu. Makaluluoy si Sonny. Sa pensar ko, tana ang nagbayad kang akun kabuhi.\nPirme ko ginadamgo ukon ginapanan-awan si Sonny. Pati ang anang pagsipal kag pagbantay kanakun madumduman ko gid.\nSa amo nga hitabo, ang akun Tiyo Bonifacio Mondejar Puedan nagtugro ka totoy kanakun. Nagapasalamat gid ako nga may bag-o nga ayam, totoy pa nga mabuot kag nami man ang kolor na nga kaki. Akun dya gintudluan gid para makabantay kanakun. Ginpangaranan ko ang ayam nga si Dominic, meaning, \"of the Lord.\" Sheep dog anang klase. Ay ti hulid kaimaw ko tana pirme adlaw kag gabii. Pati gani pag-ihi ko sa arinola ginainom na. Kadlaw lang kamo amo ra ang matuod. Nagatuon pa lang bay ako liwan magpanaw katu amo nga pirme lang ako sa kama kag ginatatap ni Nanay.\nMahipusun nga ayam si Dominic. Wara gataghul bisan kay sin-o basta lang gabantay gid. Mabudlay ang hipusun. Kuon nanda: \"mag-andam 'kaw gid kay Dominc, mangagat gid ria, ang magparapit kay Nenen.\" Salamat sa akun tiyo nga gintugruan na ako ka manugbantay kag kaimaw. Nagtuon liwan ako magpanaw kaimaw si Dominic paagto sa La Rioja katu nga wara run gausar ka sangkay (crutches). Determinado gid ako nga indi ko run kinahanglan ang sangkay. Nagpanaw kami, daw apat ka kilometro man gid ang karayuun nga hinay-hinay lang. Bisan nga masakit kag nabudlayan ako, gin-abot ko ang distansya nga akun ginhandum.\nPero darwa lang katuig si Dominic kang ako liwan nagparayu kana. Ginatatap man gid nanda eh para kanakun. Masubo man gid nga binayaan ko si Dominc pagpanaw ko sa Japan kang 1983 pagkatapos ko gid graduar sa SAC. Pagbalik ko kilala naman gid ako. May dara gid ko nga dry dog food kana halin sa Japan. Anum ka tuig ang edad ni Dominic hasta nga kami nagbakasyon kang 1988 imaw ang akun bana kag darwa ka magagmay nga bata. Nasadyahan man gid si Dominic nga nakita kag nakaimaw na kami sa sangka bulan nga bakasyon. Masubo liwan nga binayaan paghalin namun. Wara magpakita kanakun, bisan gintawag ko para mag-goodbye. Nanago siguro hay masakit anang buot. Sa litrato ko na lang liwan tana nakita hasta. Hasta kadya, naka-frame rugya sa akun balay.\nNapatay si Dominic kang 1996, kinse anyos tana. Nakahibi man gid ako pagkamaan ko. Indi ko sanda malipatan nga darwa ni Sonny.\nKang 1996-2004, sanday Sheba kag Hero\nRugya sa Wales, Maine, ang akun mga kaingud may ayam. Si Sheba, ayam nanda ni Mama kag Papa Hamel. Si Hero, ayam ni Lori H. Blier.\nKilala ko si Sheba kag nasipal. Mahagup gid kanakun. Amo nga masakit man gid nga nakita ko si Sheba nga binungguan ka sarakyan kang 1998. Nakadalagan man gid ako sa guwa kang karsada nga gatuwalya lang gid. Katapos ko lang gid parigos kang makalantaw sa bintana kang kusina. Hamak timo, wara kmaan ang mal-an, si Papa Hamel nga naga-mow ka mga hilamon sa yard sa likod balay. Kag si Mama man, nakalantaw lang run sa bintana kang magsiyagitan run ako nga patay run si Sheba hay nabungguan.\nParehas lang nga nakita ko ang akun sitwasyon kauna, kon paano ako binunggoan kag binayaan. Masakit pensarun. Buhay dya nadura nga hitabo sa akun kaisipan.\nSi Hero, ayam nga mabuot bisan parataghul. Pero ako ang kaimaw na sa pagsipal adlaw-adlaw. Sa balay ginapakaun ko man gid. Indi dya nagustuhan ka bana ko. Pero ginapakaun ko gid tana bisan sa tagu. Si Hero ang imaw ko adlaw-adlaw. Kon sa sulod balay ako, wara ria gataghul kundi nagapanuktok kag man-an ko nga tana ang sa guwa ka gawang. Pagbukas ko, magtakras kag magharuk kanakun. Sipal kami ka bola kag stick sa sagwa palibot sa balay. Masadya ako kaimaw si Hero sa spring, summer, autumn kag winter. Parehas lang nga ako ang gapanag-iya kana.\nKapira ka beses nga nalipong ako kag sa lupa ako nakaturog kag nabugtawan ko si Hero nga wara gahalin sa akun ingud. Hala, ginarigos na ako ka laway na. Hasta isara ka bes, nalipung liwan ako marapit sa garden. Kaimaw ko si Hero. Ang mga bata ko sa eskuelahan pa, ang akun bana sa shop namun. Suno sa sugid nanda Papa kag Mama Hamel, si Hero gali ang nag-agto sa pihak balay, kananda, sige taghul nga taghul hasta ginbuksan ni Papa Felix ang gawang. nNgsulud si Hero, sige pa taghul paagto kag pasulud guwa sa gawang. Natingala si Papa Felix eh kag ginsundan na lamang si Hero nga sige taghul kag nagapaagto sa balay sa likod kag rugto nakita ni Papa nga gahandusay ako nga wara ti animo.\nSalamat kay Hero nga nagbulig kanakun para dugang mabuligan ka mga abyan.\nParehas ni Sheba, nabungguan man ka sarakyan si Hero. Nakahibi man gid kami ni Lori kang maglubong kana kang 2004. Sobra napulo ka tuig ang edad na. Binulan man gid nga indi ko mapanas sa akun isip ang pagbunggo kay Hero. Nakita ko liwan ang akun sitwasyon. Pero dayawon ang Dios, paagi kananda nga mga ayam, akun mga abyan, naluwas ako sa duro nga katalagman.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/02\/ang-akun-mga-abyan-nga-ayam\/","date":"2017-08-22T09:16:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00075.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988157749,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":29,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988157749176025}","num_words":1231,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.307,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Akun Obra\nSaku ang akun agto sa field kadya, sa mga probinsya kung sa diin rugto ako naga-research. Naga-agto ako sa mga nagaprodukto kang pasayan nga puti ukon vannamei (bukut lukon), kag sa mga key informants sa kada banwa nga puede mamangkutan parte sa akun topiko. Tatlo dya ka probinsya ang agtunan ko. Natapos run ang darwa ka probinsya sa este. Ang ika-tatlo nga probinsya sa sur, kadya nga semana gin-agtunan ko.\nDuro nagapamangkot kung ano ang akun gina-research. Halin pa kang 2009 nag-umpisa ang proyekto nga dya. Ang akun mismo nga interes amo ang sustainability kang industrya kang pasayan kag tilapia rugya sa Thailand agud nga magpadayun ang anda pag-export rugto sa Europa. Kang 2012 na-balita rugto sa Europa nga kulang gid katama ang anda pagkaun ilabi na gid sa mga pagkaun halin sa dagat ukon tubig, parehas abi kang isda, pasayan, lukos kag shells. Gani nga naga-bakal sanda kang mga pagkaun dagat rugya sa Asya kag sa iban pa nga kontinento. May mga regulasyon sanda nga dapat sundon kang mga naga produkto, parehas abi kang mga certification kag standards, kag dapat sundon gid agud nga makapasar ang produkto halin rugya. Ang proyekto namun nga dya gina-himo man rugto sa Bangladesh, China kag Vietnam.\nKung turukun natun ang darwa ka partidos, ang naga-produkto kag naga-proseso sa sangka bahin, kag sa pihak nga bahin, ang mga naga-bakal kag naga-konsumo nga mga katawhan, may mga butang nga wara naga-saranto. Tungud dya sa lain-lain nga kultura, pagsinarayu kag pangpangabuhi. Lain man ang ginatugruan kang balor kang kada tawo rugya abi sa Asya kag rugto sa Europa. Gani nga may mga bagay-bagay kang una nga hindi sanda mag-intindihanay, kag ang masakit amo nga duro nga mga produkto halin rugya ang wara ginbaton sa Europa. Bahul dya nga kapierdehan kung sa negosyo kag industriya. Gani sa Thailand, kag sa iban man nga lugar, nga maghimakas man ang mga nagaprodukto kag nagaproseso, imaw man sa gobyerno, nga makamaan kung ano gid ang gusto kang mga nagabakal kag naga-konsumo.\nGinala-um man kang amun proyekto nga maman-an kung ano ang ginapinsar kang mga tawo rugya sa Asya kag paano ang pagpatubas kag pagproseso kang mga produkto rugya, para itugro ang impormasyon rugto sa mga nagabakal kag nakakonsumo sa Europa. Sa pihak nga bahin, ang ginapinsar kag gusto kang sa Europa gina-pamaan man namun rugya. Agud nga mag intindihanay ang darwa ka partidos.\nMga kapira run kami nag-agto sa field, hay lain-lain nga mga paagi ang amon pagkolekta kang impormasyon. Sa kadya nga ika-apat nga tuig kang proyekto, ginabalikan namun ang amun mga ginpangsurvey kang una para maman-an namun kung ano ang mga nag-lain sa anda nga operasyon, investment, kag pangabuhi, kag lantawun kung ano ang rason kung andut naglain ukon amo man gihapon. Sara rugya ang parte sa pag-buul nanda kang mga obreros halin sa Burma ukon Myanmar, Cambodia kag Laos. Lantawun ko kung ano ang importansya kang mga migrante nga obreros nga dya sa obra sa punung, kag kung ano ang impact kang pag-obra nanda sa Thailand sa anda nga pangabuhi.\nDuro man ang kabudlay sa akun pag-agto sa field, pero kanami lang man nga makamaan kung ano ang nagakaratabo rugto mismo sa mga kapunungan. Kalabanan kang mga tawo nga gina-istorya ko mga manami man sanda kag mga maalwan. May imaw ako nga interpreter, hay bisan maka-intindi ako kang anda hambal, mayad gid tana nga may mag-translate kanakun para sigurado gid nga amo ra ang masulat ko. Sadya man maglagaw hay duro makita nga mga butang nga hindi makita sa syudad. Kanami lang magpanaw-panaw sa uma, basta hindi lang tama ka init. Mabatian ang tubig sa suba, kag mga pispis sa mga kakahuyan. Kaharadlukan lang ang mga ayam nga kalabanan ginhimo nga gwardya sa kapunungan. Mag-andam lang gid kami pirme sa amun pagpanaw-panaw sa mga lugar nga masiit.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/14\/ang-akun-obra\/","date":"2017-08-22T09:17:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00076.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999665022,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":24,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999665021896362}","num_words":631,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.406,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kang Mapatay si Tatay\nHalin sa www.lostateminor.com.Pagbalik ko Enero 2006, sadya akon lawas hay bag-o akon amo kag bag-o ang shop nga obrahan ko kag syempre, bag-ong pag-asa.\nDaw manami man ang kabubut-on ka bag-o nga amo. Pero sa darayon nga inadlaw nadiskubre ko nga ang anay mabuot nga amo naga-amat-amat gwa ang natural nga ugali. Naglipas ang isara ka tuig nga pangako nga dugang nga sweldo kag dugang nga tawo para may timbang ako. Nlipatan ukon ginpalipat-lipatan.\nGinsolo ko ang tanan nga obra sa shop. Halin sa pagpamakal ka kinahanglanon, paghimo ka disenyo asta sa pagdeliver abay run ang paghakwat kang mga mabug-at nga dapat indi akon obligasyon. Ang akon obra maghimo lang kang disenyo. Sa liwan, gin-agwanta ko ang tanan asta matapos ko lang ang darwa ka tuig nga kontrata. Sa mga nabilin nga binulan nag-umpisa nga magbatang si tatay. Nagluya run gid. Sa kada ko pagtawag ko sa balay nagapanghuyhuy akon abaga hay naluoy gid ako nga nagaantus pa-bangon kay tatay para makapungko kag pulaw-bugtaw si nanay.\nNaman-an ko ang akon ginapadara kulang gid. Pero bilib gid ako sa akon mga ginikanan, bisan isara ka beses wara gid ako kabati nga naghambal nga kulang ang ginapadara ko sa bulong kag pagkaon nanda. Ang pirme ko lang mabatian kay nanay sa kada pagtawag ko: \"Toto, indi gid ikaw magpabaya sa kaugalingon mo. Kamaan tamon rugya mangita ka liho. Paminsaron mo nga ikaw lang dyan isara…\" Daw ginkumos ang akon dughan sa kada ko tawag sa balay, kaluluoy gid ang darwa ka mal-am.\nDisyembre 2009, sa akon pagtawag sa balay nagpaangga si tatay: \"Toto, gusto ko man daad maglagawlagaw garing wara ako it sarakyan.\" Nagturo akon luha kag ginpasarig ko si tatay nga hulaton lang hay makalagawlagaw gid tana. Dali dali ako nga nagtawag sa akon amiga, ang tawo nga akon makuon nga indi run ako makakita ka amiga nga pareho kana. Si Alice Dollete. Sobra pa sa dugo na ang pag-atipan na sa akon mga ginikanan. Ang anang serbisyo indi matumbasan kang bisan ano ka marahalon nga butang.\nSa bulig ka akon amiga, nabaklan ka wheel chair si tatay. Sobra gid ka sadya kuno kang makita na ang sarakyan nga ginpangayo! Manayanaya ang itsura ni tatay nga naglibot-libot sa kalye imaw ka anang pinalangga nga apo nga amo ang nagagiya sa wheel chair.\nAhay, darwa lang gid ka beses nga nasakyan ni tatay ang anang sarakyan kag gindara tana sa ospital pagkatapos kang Christmas 2009. Adlaw-adlaw ako nagatawag kag sa kada pag-istorya namon pirme na ginaliwan-liwan nga nahidlaw gid tana kanakon kag hulaton na gid ako mag-uli. Si nanay wara it pahuway pakadto-pakari sa pagpangita ka andang kinahanglanon.\nJanuary 9, 2008, adlaw kang pagtapos ka akon darwa ka tuig nga kontrata. Nagtawag ako kay nanay. Ginbalita ko nga mauli run ako. Si tatay nga tama run gid ka luya nagbugtaw kag mamangkot kay nanay kon san-o mauli si toto.\nGinpa-process ko ang visa ko sa akon saylohan nga obra. Petsa 10 it gabii, nagtext ang akon amiga nga bukon run it mayad si tatay. Nagtawag ako kag ginhambal ko si tatay nga kon gusto na run magpahuway indi na run ako paghulaton hay maabot gid ako. Kasanagon kang petsa 11, una ko nabatyagan ang kasakit kang baratyagon nga indi ko maintiendihan: wara run si tatay. Daw malupad ako pauli sa Pilipinas. Problema, indi gid dayon ako makauli hay wara pa matapos ang visa ko sa bag-o ko nga employer. Si nanay nagdesisyon nga indi gid lang nanda ako paghulaton kag ipalubong gid lang si tatay. Pero wara gid ako magsugot. Naghulat gid sanda asta makauli ako kang katapusan it Enero.\nAntes ako makauli, duro pa nga diskusyon sa sa bag-o nga amo. Indi magsugot hay kuno bag-o lang ako. Duro nga paathag ang ginhimo ko pero ang amo nga wara it baratyagon wara magsugot, amo kag magdesisyon ako. Hambal ko, kon indi sanda magpasugot nga mauli ako ipa-cancel gid lang nanda ang visa ko hay mangita gid lang ako ka ibang employer. Aba ang amo nga tuso nagpasugot gid lang hay sa matuod-tuod, mabudlayan gid sanda pangita ka ibulos kanakon.\nPag-abot ko sa balay, dayon ko diretso sa lungon ni tatay. Ang kahidlaw nga nabatyagan ko daw naumpawan hay nakita ko sa itsura ni tatay nga kalipay anang nabatyagan sa ana pagpanaw tungod naman-an na nga ang nabilin nga si nanay indi ko pagpabay-an.\nNanghulonghulong ako sa palibot kang amon balay, nagayuhom ako maglantaw hay ang amon balay nga gupak kag duro luhot ang dingding daw indi man matalupangdan nga daw maguba run. Salamat sa mga amiga kag amigo, mga tiya kag tiyo ko nga nag-urugyon agud nga ang amon balay mangin presentable. Sa paghaya kay tatay nga haros masulod sa isa ka bulan, wara gid kami mabudlayi sa gasto. Duro ang nag-amot it bahol nga kantidad. May mga groceries kag kon ano-ano pa. Kanami batyagon nga ang mga tawo nga akon man nabuligan dyan kag handa magbulig sa oras nga ako ang nalisdan. Pero indi gid manigar sa tawo nga may dyan gid nga indi man gid ka balikid. Isara lang ang akon nadumduman, ang hurubaton nga: \"Kon may ginpanggas ikaw, sigurado may anihon gid kag sa imong gin-ani may timgas kag may upa man!\"\nHasta liwan sa sunod nga pagkitaay natun mga abyan. Kabay nga ang akon istorya nakatugro man it inspirasyon kaninyo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/02\/kang-mapatay-si-tatay\/","date":"2017-08-19T20:39:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00679.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9173980355,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9173980355262756, \"hil_Latn_score\": 0.08107239007949829}","num_words":880,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.317,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.961,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Childhood Sweetheart ni Jessica Montano Minguez\nSangka manami nga tinion ang nagtugro kang liwat nga tsansa sa pagpadayon kang akun istorya kang kabuhi kag paghigugma.\nSangka imahinasyon ang nahuman samtang ako nagapahuway sa akun magamay nga kwarto rudya sa lugar kang mga Arabo. Ang sangka plano nga sa tion kang akun pagbakasyon, bisitahan namun nga magpamilya ang binit ka baybay kun sa diin namun gin-umpisahan ang pagpundar kang amun pamilya.\nTama pa ka lab-as sa akun panumduman ang mga hitabo katong una nga kami ni Caloy nag-imaw. Ginsakripisyo namun ang tanan, tudo nga paghimakas para nga mabuhi. Ang wara maagyi pagdaraga akon naagihan, parehas kang pagpresentar nga maglabada kag hasta sa pagpamaligya kang palutaw, halo halo, kag iba pa nga pwede mapagkitaan. Sa pag-ubay kang Makaako, nangin mabinungahun ang tanan. Naka tipon kami kang kaugalingun nga mga garamitun kag nakapundar kang hayub-hayub nga \"lovenest\" namun sa sulud kang tatlo ka bulan. Matam-is ang amun pag-imaw. Busog ang kada isara kang pag-atipan kag pagpalangga nga ginapatuhoy namun sa kada isara. Hasta nga sangka adlaw kang Martes, nag-abot ang isara pa gid kang pagtiraw sa amun relasyon.\n\"Ga, dali bala anay,\" tawag ni Caloy. \"Lantawa bala sa hita ko may bukol.\" Nagtuga kang tuman nga kabalaka ang bukol nga nagtuhaw sa paa ni Caloy. Naglipas ang darwa ka adlaw. Biyernes, ang bukol sa paa nag-agto sa darwa ka tinago ni Caloy kag nangin tatlo. Katiringala nga parehas gid ka bahul ang tatlo ka itlog.Nagkabalaka ako. \"Ga,tumara ang antibiotic,\" hambal ko dungan tugro kang tabletas nga akon ginbakal. Paglipas ka tatlo ka minutos, tuman nga kasakit ang nabatyagan ni Caloy. Nagakabit sa balayan, ginapang-it ang tadtad nga kawayan kag sa salug nagakamang sa tuman nga kasakit nga indi gid maintindihan. Naglipas ang tatlo ka semana nga tuman nga kasakit ang ginabatyag ni Caloy sa mga adlaw kang Martes kag Biyernes.\nSangka adlaw kang akun pag-abot halin sa pagpamaraklun kang akun purulutawun, nagtampad ang makaluluoy nga bayhon kang akun pinalangga. Tul-an nga ginabarahusan ka panit nalang sa kaniwang, dalum ang mga mata kag haros indi run makahalin sa anang ginabatangan. Sangka paagi ang akun nadumduman. Si Manding Maring nga manugluy-a. Dali-dali ko nga ginpatawag ang manugluy-a. \"Ay, sus! Maryahusep! Ano ang sala na ka dya? Kilala mo gid bala dya ang imo bana?\" Sunod-sunod nga pamangkot ni Manding Maring pagkatapus na lantawun ang tinunaw na nga kandila sa yahong.\nGin-eksplikar na anang nakita kag dayon ko man nga ginlantaw. Nagpangligbus ang akun bulbol kang nakita ko ang laragway nga akun gid nakilala nga daw sa negatibo kang letrato sa tunaw nga kandila. \"Magpangita kamo kang baskug nga manugbulong. Indi ko masarangan nga ibulngon dya,\" hambal ni Manding Maring.\nDara ang kwarta nga akun natipon halin sa pagbaligya, amun ginpangita ang Puao, Hamtic. Rugya ang bantog nga suruhano sa hiwit. Parehas kang hambal kang manug luy-a, hikaw man ang nakita ni lolo nga suruhano (para lang sa nagapati, purya lang sa wara gapati). Gin-ubligar ko ang tanan nga kinahanglanun sa pagpa-obra. Pagkatapos kang sangka semana, daw pinipi ang tanan. Nadura ang sakit nga nabatyagan ni Caloy. Liwat ko napamatud-an sa akun kaugalingun ang tuod-tuod nga pagpalangga sa panahon nga daw bukot run tawo ang itsura ni Caloy, akun gin-atipan kag wara ko tana ginbayaan.\nBulan sa Hulyo, pito run ka bulan kami ni Caloy nga nag-imaw, hinali nga pagkalingin kang ulo ang akon nabatyagan. Hahaha! Darwa run gali ka bulan nga wara mag-abot ang akun paramulanun. Kun amo nagapanamkun ako! Sangka aga kang akun pagbugtaw, \"Ga,gusto ko magkaun kang garangan. Ang garangan gid bala sa tupad balay namun nga tama ka aslum,\" hambal ko kay Caloy. \"Abaw ga, tama to ka rayu kag basi kon patyun nanda kita kon magpakita ikaw sa pamilya mo,\" sabat ni Caloy. Sa adlaw-adlaw nga tanan ang garangan namun ang akun ginahandum nga kan-un.\nSangka maisug nga desisyon ang akun ginhimo. Nag-uli ako sa amun. Nabilin si Caloy nga sa amun kasugtanan nga magasunod lang kon okey run ang tanan. Gusto ko run gid makita ang akun hinablos nga ginakahidlawan kag makaun ang handum ko nga garangan.\nHapon run kang mag-abot ako sa amun balay. Mahugot nga hakus kag sinsero nga kapatawaran ang akun ginpangayo kay Nanay. Wara gid matinag ang daw bato nga baratyagun kang akon iloy. Tiklod kag buyayaw ang akun nasug-alaw. Ginbatas ko ang tanan, amo man ang pag-abot kang akun magurang.\n\"Itugro ang tanan na nga madara kag palayasun ang bayi ngara rudya, hay kon maabutan ni Tatay patyun ria!\" Hambal kang Manong ko nga nagsakit kanakun. Tuman nga kahadluk ang akun nabatyagan kang nagpauli si Tatay. Ang akun gina lauman nga matabo, wara natabo. Ang makaluluoy ko nga Tatay wara ti ginhambal bisan sangka tinaga nga makasakit kang akun baratyagun. Naghiribiun lang maglantaw kanakun. Pag-antos, pagpaubos kag dugang nga kaisug ang akun ginhimo sa sulod ka sangka semana hasta nga nag-uli man si Caloy sa amun. Naghandum sa pagpakig-istorya ang pamilya ni Caloy sa akun pamilya. Binangun ang ginalambat ni Nanay kag ginakurit sa karsada, nga kuno ang mag-agi labuon na. Wara ti istoryahanay nga natabo.\nSangka masalimuot nga sirum ang nag-abot. Nag-uli si Nanay sa balay nga nagapamuyayaw kag nagahiribiun sa paghambal nga \"Maglayas ikaw ka dya dayon, hay basi kun maabutan ikaw kang magurang mo, patyon ikaw rudya sa balay nga dya.\" Tama kasakit ang akun nabatyagan. Bahul nga pamangkot sa akun hunahuna. \"Sin-o gid bala ang may poder sa panimalay nga dya? Si Nanay? Si Tatay? Ukon ang akun magurang nga may pamilya run, nga bisan gani sangka sentimos wara may nabulig sa pagpatindug kang balay nga dya nga ako, ang anum ko ka tuig sa abroad, ang balay ang ginatudo nga gin-agtunan kang ginapadara ko nga kwarta?\"\nLuhaan ako nga bitbit ang akun maleta, uribay ang hambag nga buta kang akun kagamitan. Naggwa ako sa amun pwertahan nga wara ti barabalikid kundi ginhtaud kang matunog nga pagbuyayaw kag paghiribiun ni Nanay. Sa balay nanday Caloy ako nagdiretso. Nagapunod ang bilog nga pamilya sa pwertahan nga nagahulat sa akun pag-abot. Maiinit nga hakus kag haruk kang pag-abibar ang akun nasug-alaw sa Nanay ni Caloy kag sa bilog nga pamilya kang akun mapinalanggaun nga bana. Ang tanan nga kasakit nga akun nabatyagan, nabayluhan kang matam-is nga yuhum sa pag palangga nga akun nabatyagan.\nPAGAPADAYUNON","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/11\/18\/childhood-sweetheart-ni-jessica-montano-minguez-2\/","date":"2017-08-20T18:59:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00039.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998331666,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":13,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998331665992737}","num_words":1041,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.333,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pinalangga Ko nga Amiga\nSylvia Sandio Albuera ang ngaran na\nBiangskie ang tawag kana kang akun nakilala\nNagkitaay kami sa Kinaray-a.com\nAng mahigugmaun nga Tita Syl\nLimug ka mga Kinaray-a\nPaagi sa DYKA CMN Radio Station\nKag sa live streaming video\nBisan sa marayu ako sa Antique\nKaimaw ko adlaw adlaw nga tanan.\nIndi ko pa tana nakita sa persona\nPero marapit gid tana sa akun tagipusoon\nSa kada harakhak kag kadlaw na\nMabatian limug na sa kada programa\nKag sa tawag ko sa telepono\nAkun mahambal kag mabatian kadlaw na\nTungod kana gapasalamat gid ako sa Dios\nWara ti makapabatyag kag makaintiendi\nParis kang gugma na kaimaw ko adlaw adlaw nga tanan\nIndi ko malipatan ang matam-is nga limug\nPirme na gid ako mapakadlaw kaimaw na.\nTita Syl ang mapinalanggaon ko nga amiga\nDuro gid nga salamat dyan ikaw amiga\nImo man gid nakilala ang akun pamilya\nImo nakilala kag nakita sa persona\nParis man gid ako imo man nakita sa persona\nIkaw akun amiga kag bugto tubtub san-o\nPalangga ko Ikaw Tita Syl\nSa gihapon indi kita malipatan,\n-Nenen\nTo my dear Tita Syl my best friend forever,\nTwo years passed by quickly\nI thought of you with love today\nBut that is nothing new anyway\nI thought about you yesterday\nAnd days before that too,\nWatches you at my Dad's funeral video\nIn silence I think of you\nI often speak your name\nAll I have are memories\nAnd your picture in a wall frame.\nYour laughter on live streaming video\nOn air your voices heard in DYKA Radio\nFour years together day & night\nThose who mean the most\nYour memory is my keepsake\nNever really gone\nFor in my thoughts and in my heart\nYour memory still lives on.\nIt feels like only yesterday\nI heard sad news I remember so clearly\nT'was my son Matthew's birthday!\nKang 2006\nAkun nakilala si Tita Syl aka Biangskie sa Kcom. Umpisa katu kami pirme lang nagaistoryahanay. Ako man gid gin-interview na sa programa May K Ka paagi sa pagtawag ko sa telepono kana. Malipayon gid nga ako ang gin feature na live sa radio DYKA! Siyempre akun run man tana ginpadarahan ka istorya kang kabuhi ko. Amo nga may info run dugang sa akun nga paghambal kana. Kaimaw ka mga miembro ka Kcom sa adlaw adlaw nga tanan sa pagpamati sa DYKA sa mga programa na ang kalipay nga indi mabaydan. Sa mga harakhak kag kadlaw na kaimaw namun nga tanan nga mga fans nga nagapamati adlaw adlaw kana. Kang una gid nga nakilalahay kami hay birthday na. Nagtawag gid ako on air, nagkanta ako kana kag nakabaton tana kanakun kang gift nga $50. Ay abaw, ginbroadcast na gid sa radio ang kasadya kag pasalamt na nga may nabatun halin kanakun. Aysus timo halin katu ang mga kakilala ko nagsambit nga andut wara sanda tana ginpadarhan ko ka-kuarta. Ginkun-an ko si Tita Syl, \"Sa sunod indi pag ibroadcast nga may nabatun kaw.\" Hahaha na lang ang sabat na kanakun kag ang hambal ay, \"Bay-i sanda ria magsabit hay palangga gid ako ni Nenen tana\". Gakadlaw lang man e ako kana.\nKang Pag-agtu ni Tita Syl sa Patnongon\nGinsugidan ko si Tita Syl nga nag-abot sanday Tatay kag Nanay halin sa Hawaii. May ipasalubong kana. Para man nga ma- interview sanda bag-o magbalik sa Hawaii para sa programa na May K Ka nag-agtu gid man imaw si Kidz. Aysus man-an run ka tanan nga inug-abot nanda gabantay run ang mga tawo sa karsada. \"Rayu pa gale ang balay ni Tatay kag Nanay\" kuon Tita Syl kanakun. Mayad ang pag-abi-abi nanday Tatay kag Nanay kananda nga darwa. Pagtapos interview, nabatian ko ang pag-istoryahanay nanda sa programa nga May K Ka.\nKang Pasko 2010\nDya ang katapusan nga binalaybay nga ginpadara ko kay Tita Syl kag ginbasa sa DYKA sa bilog nga Pasko 2010 nga ang back ground amo ang kanta, \"Come all ye Faithful!\nHappy Birthday Jesus\nThis Christmas of the year 2010\nWhat can I give you poor as I am\nIf I were a shepherd, I'll give you a lamb\nYet what can I give you Jesus?\nI know you don't need any mansion\nOr a Christmas bells and a Christmas lights\nI know every Christmas everybody's busy\nBuying gifts for everyone on their lists\nBut is there anything for you?\nI realized this Christmas everything I did\nfrom the past just the same but I remember\nYou don't need a stable again.\nI'm sure you need the best gift from me\nIs to give you my heart\nAnd fill up my emptiness\nAnd let you control my life.\nAng Mga Katapusan Nga Sulat ni Tita Syl Kanakun\nAmo dya ang sulat ni Tita Syl kanakun sa email: THANK YOU GID NEN AND MANANG BABY SALLY SA PAGSUPORTA NINYO, I WILL RECORD YOUR POEM KARUN PARA SA DEC 1, MABATIAN MO RUN SA AM AND FM BAND KA DYKA. I MISS NANAY SO MUCH TOO, HOPING TO SEE HER SOON. SOBRA GID KO KA BUSY ABI HAY HASTA 10:30 AKO SA GABII DYA SA DYKA HAHAHAHA. I DO PRAY FOR YOU AND MANANG BABY , REMEMBER GOD IS WITH US, HE WILL NEVER LEAVE US IN VAIN. I LOVE YOU NEN, AND I MISS YOU TO MUCH. MWAHHHHHHHHHHHHHHH, HUGSSSSSSSSSSSSSSS AND GOD BLESS.\nTa Syl forever\nTi, katu nga mga inadlaw ang Kinaray-a.com wara run naga-andar. Raad adlaw adlaw man ako magapamati sa ana mga programa. Raad adlaw adlaw man ako makayuhom kaimaw na. Kang katu nga inadlaw nagmasakit man ako kag indi ko tana maka chat. Kang nagbalik ang live streaming sa Kcom nagapasalamat gid ako nga nagbalik ako padayon sa pagpamati sa mga programa na.\nDya ay ang last email sabat na sa akun ginsulat kana: TITA SYL, SALAMAT GID PANGGA SA PAGBASA KA POEM KO..NAMI GID IKAW PAMATIAN. KADYA KO LANG NABATIAN GANI MONG WARA ABEH SOUND ANG DYKA KAG SPIRIT FM FOR AWHILE….GLAD TODAY NAKAANDAR NA.HAPPY MAN KO BISAN GALIGID KO DYA SA BANIG, MAY SAKIT KO KAG GABATYAG KAHIDLAW SA INYO TANAN KAG WARA PA KO KA LOG IN PA SA KCOM MAG CHAT COZ NOT FEELING WELL YET.HOPEFULLY SOON MAKA CHATTING DURO NAHIDLAW KANAKUN BAY…HEHEHE I LOVE YOU & GOD BLESS! MERRY CHRISTMAS! MUAHHHHUGGSSSS…..\nNEN 4EVER\nGET WELL SOON NEN, I PRAY FOR YOUR SPEEDY RECOVERY. HOPE YOU WILL BE IN GOOD SHAPE UPON READING THIS MESSAGE. SALAMAT GID SA SUPPORT PIRME SA DYKA. I LOVE YOU NENNNNNN. MANUGPROGRAM NA AKO EH. SWEET KISSES!\nLOVE 4EVER TA SYL\nKang Kaadlawan kag Anibersaryo Na\nSa Facebook akun man gid ginpaambit ang video ni Tita Syl nga gabasa kang akun binalaybay para sa akun patay nga Tatay bilang pahanumdom kang kaadlawan kag kang Una nga Anibersaryo na kang December 28, 2011. Indi ko gid malipatan ang adlaw nga nabalitaan ko kang tana napatay. Nagahiribiun todo kag gasinggitan gid ako nga nagatumboan nga indi gid ako magpati nga ginbayaan na run ako. Katu kaadlawan man gid kang akun agut nga bata kag duro nga mga amigo kag amiga rugya sa balay iririmaw sa pagsaulog kang kaadlawan na. Katu nga inoras kang paghiribiun ko, nagtiringala ang kabataan ko kon andut. Te, ginsugidan ko sanda: \"best friend forever passed away.\" Ginkupkopan na lang nanda ako kag maghambal: \"sorry.\" Ginpalantaw ko sanda kang video na. Nagapasalamat gid ako nga kaimaw ko sanda kang nabatyagan ko ang sobra ka kasakit kag kasubo nga naduraan ka pinalangga, si Tita Syl! \"Andut ginbayaan mo ako? Indi pa kita nagkitaay sa persona!\" Amo ria ang pamangkot ko kana samtang gaturok sa letrato kag video na.\nSa Facebook, nasulat ko dyang binalaybay sa pagpanumdom kang kaadlawan ni Pangga ko Tita Syl kang nagligad nga November 03, 2012:\nTita Syl, I Love You\nYou're a very special person\nMuch too special to forget\nIt's your birthday today\nSurely you celebrate your day\nWith the Lord Most High & loved ones\nUp there where you belong!\nIn my dream we're together\nPlaying on the white sands\nYou're in a pure white dress\nFull of Heavenly Glory!\nNagsulat gid ako kadya nga binalaybay tungod akun tana nadamgo. Sa akun damgo imaw ko tana gasipal sa maputi nga baras. Indi ko makita kon sa binit ka baybayon. Basta sa maputi nga baras kaimaw ko si Tita Syl. Sadya sipal namun nga darwa. Nadumduman ko nga sobra ka puti ang bayo na, ang sirak sobra pa sa bulawan. Ang nawong na sa gihapon makita ko ang kaaya-aya kang gugma nga maputli kag matuod.\nAmo nga pamatyag ko, kaimaw ko si Tita Syl sa adlaw adlaw nga tanan. Imaw man kang akun mga pinalangga sa kabuhi nga marayu kanakun. Kang mapatay si Tatay, tana ang nagtindog kanakun kag nagbasa kang akun binalaybay. Tana ang akun nangin limug. Kag halin kang pagtaliwan na, nakilala ko man ang bugto na nga si Manang Virgie kag ang pamilya. Salamat Tita Syl sa pagpabilin mo nga buhi. Hasta sa sunod natun nga pagkitaay sa pihak nga kinabuhi!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/21\/ang-pinalangga-ko-nga-amiga\/","date":"2017-08-19T20:41:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00151.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9418785572,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9418785572052002, \"hil_Latn_score\": 0.025643203407526016, \"cgc_Latn_score\": 0.020849287509918213}","num_words":1480,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.222,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Byahe Pauli\nKang sarang semana naka-uli gid man ako rugya sa Thailand halin sa UK. Buhay ko run dya ginahulat nga tyempo hay nahidlaw run takun kang mainit nga panahon, manamit (kag makahang) nga pagkaun, magsuksuk kag mag-an nga panapton, kag ang pangabuhi ko rugya sa Thailand. Halin pa kang Enero nga nag-umpisa run ako kang akun countdown sa pag-uli sa bulan kang Pebrero. Ginasunlog ako kang mga amiga ko rugto sa Stirling nga ginsanto ko gid kuno nga antes kang Valentine's Day ako mag-abot. Syempre e hay para mag-imaw kami kang akun bana, ginsabat ko sanda, kag magyuhum. Eksayted ako mag-uli gani nga mga 4-5 ka adlaw antes ako magpanaw natapos ko run ang akun pag-empake.\nGinapangamuyo ko nga magmayad lang ang panahon, nga hindi magsnow ukon mag-uran. Pasalamat ako sa Ginoo nga ginsabat na ang akun pangamuyo hay manami ang tyempo paghalin ko. Nagsnow todo pagkasunod nga adlaw. Mayad lang nakaluwas ako sa amo to nga sitwasyon hay kabudlay magbyahe kag basi ma-cancel pa ang akun flight.\nNagtaxi ako paagto sa Edinburgh airport. Wara gani magsanka oras. May iba man nga paagi mag-agto sa airport – magbus, tapos magtren, tapos magbus liwat. Mga rapit darwa ka oras dya nga byahe, saka-panaog sa ginasakyan pero mayad man dya kung wara kaw nagadali hay mas barato sangsa taxi. Ang anda nga airport bus gindesinyo gid para sa mga nagabyahe hay may burutangan kang bagahe sa sangka parte kang bus. Double deck kay may libre nga wifi. Ang airline nga gingamit ko ginakinahanglan gid mag online check-in ang mga pasahero. Ang boarding pass puede mo ma print sa imo balay ukon sa airport run mismo. Tapos magpila para itugro ang bagahe. Pasalamat ako nga wara ako ginpabayad kang sobra nga mga 2 kg. May iban nga okasyon nga bisan gamay lang ang sobra istrikto ang naga-baton kang bagahe kag nagapabayad gid.\nAng una nga parte kang akun byahe nag-agi sa Amsterdam. Mga sangka oras lang man ang lupad. Tapos mga apat ako ka oras naghulat rugto para sa sunod ko nga flight derecho run sa Bangkok. Pag-abot ko sa Amsterdam nag lagaw-lagaw ako sa duty free pero wara man ako ti may nakita nga kinahanglan gid baklun. Duro daad mga nami man ugaring tamad ako magsagi bitbit. Napinsaran ko nga magkaun kang ramen noodles hay daw gusto ko magsabor kang Asian nga pagkaun. May darwa ka tawo sa pila, sangka japon nga laki kag sangka puti nga baye. Samtang ginahimo ang anda order, nag-pungko sanda sa mga lamesa nga para sa mga kustomer. Ako ang nabilin nga gatindug, gahulat mag-order hay masaku pa ang staff. Burubhay may sangka baye nga pinay nga nag-abot kag nagkuun sa staff nga ma-order kuno tana. Te ginkun-an ko nga mas na-una ako kana abot kag ako pa dapat mag order. Siguro napikon, naghalin. Wara gid bala nag obserbar anay kung may tawo nga nauna kana.\nKang nabusog run ako nagpanaw-panaw ako paagto sa akun gate. Nagpangita ako kang komportable nga purungkuan para makapahuway gamay. Gin-agyan ko ang Holland Boulevard kung sa diin rugya ginapakita ang Dutch nga kultura, may museum, kag may mga Dutch nga mga pagkaun. Manami man ang anda dekorasyon. Nami man dya nga estilo nga mapakita ang kultura kang mga Dutch ilabi na gid kung ang mga nagabyahe wara ti tyempo mag-lagaw sa sagwa.\nNakakita ako kang komportable nga sofa kag rugto ako nagpuro-pungko, nagbasa-basa, kag magpiyong-piyong gamay. Nagkaun ako kang tsokolate samtang nagabasa kang libro. Asta nga natak-an run ako pungko kag nag-agto ako sa gate kang akun flight. Gamay pa lang ang mga tawo nga nagahulat rugto hay may mga sangka oras pa kag tunga antes boarding. Manami man sa Schiphol Airport hay may tunga ka oras nga libre ang wifi internet. Bahul gid dya nga bulig para magkontak sa pamilya, mga abyan kag bisan parte sa obra. Sa Thailand kag Pilipinas wara gid ti libre nga wifi sa mga airports. Ang sa NAIA sa Pilipinas wara man naga-function bisan nga makita nga may dyan.\nWara magbuhay nag-umpisa run arabot mga pasahero. Kaduro lang kang mga pasahero kag sa flight nga dya buta gid ang eroplano. Bisan sa comfort economy ako gapungko, daw sa kanugon lang ang sobra £100 nga dugang para makapungko rugto hay daw kagutok man gihapon. Turog-bugtaw man ang obra ko sa eroplano. May akun man nga monitor para maglantaw kang sine kag iban nga paragwa-un, magsipal kang games kag magmati sa music. Nagatindog man ako kung kaisa kang magpanaw-panaw hay ma-alay magsagi pungko lang. Lawig nga daan ang byahe – mga onse ka oras.\nKang naman-an ko kung ano ang oras kang Thailand, gin-islan ko dayon ang oras sa akon relo. Ginahimo ko dya kada byahe para maman-an ko ang oras kun san-o magturog kag magbugtaw nga santo sa oras kang akun agtunan. Sa amo dya nga paagi malikawan ko ang jet lag. Parehas abi kun gabii ang abot, hindi ako dapat magturog mga 5-6 ka oras antes maglanding ang eroplano. Para pag-abot ko sa hotel ukon sa akun balay, makaturog ako. Pero kun aga pa ang akun abot, puede ako katurog asta maglanding ang eroplano, para indi ako matuyo sa adlawun.\nKang rapit run kami maghugpa daw kanami lang pamatyag ko nga makauli run ako. Napinsar ko ang mga manamit nga pagkaun nga ginakahidlawan ko, kag ang mag-pamasahe, ilabi na gid nga nagasarakit ang lawas ko sa byahe. Lain gid man kung makauli kaw sa imo gid nga lugar kun sa diin komportable ang pagpangabuhi kag naanadan mo run ang pagsinarayo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/26\/byahe-pauli\/","date":"2017-08-22T09:15:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00118.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997766614,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997766613960266}","num_words":910,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.322,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagsaka sa Devil's Mountain\nAng Mt. Cristobal, nga nagatindog sa tunga kang mga banwa kang Dolores sa Quezon kag kang San Pablo kag Nagcarlan sa Laguna, gina-tawag da nga Devil's Mountain hay kuno, duro ang mga nagapakita digya. Baliskad kuno dya kang ingud na nga Mt. Banahaw nga may positive energy. May mga istorya gani kag komento ako nga nabasahan sa mga mountaineering community sites nga may nagtaralang, may nakakita kang sulo nga burbuhay madura kag nagpakita ruman sa pihak, may maligno kuno, may nakabatyag nga daw sa may mga masluk nga nagaturuk samtang nagatuklad, kag duro pa nga mga bersyon. Gintuklad namun dya imaw kang mga kamiyembro ko sa mountaineering club. Nagagaragal-um gamay, bukut tama ka init, wara ti uran – perfect weather dya sa pagsaka bukid para kanakun; kon syudon, buut kanamun ang mga tamawo kag wara it effect ang negative-energy-whatever.\nKang sa Belison pa ako, wara ako pagsugti ni nanay kag ni papa nga magtuklad-tuklad. Sangka bes, Semana Santa, nagdesisyon nga matuklad sanday papa kag mga abyan na sa bukid kang Madlakat. Sa Igtuba tanda maumpisa paagto sa Sibalom kag San Remigio. Gusto ko gid raad kato matawas. Ugaring hina kuno ang akon dungan. Kag budlay kuno dya sakaun. Ma-madla ikaw kuno. Amo nga ginpangaranan dya nga Madlakat. Kang nagapreparar sanday papa kang andang balon (nagraha tanda kang sinanlag nga manok kag ginputos sa dahon saging ang kan-on) hala man akun pangabay nga matawas raad ako. Liwat-liwat ko kuon nga, \"Matawas 'ko, ay.\" Gingasdan lang ako ni papa. Kang mga kasanagon, sadya sanda nga nagpanaw. Ginsunod ko sanda turok parayo halin sa gate nga kawayan kang amun compound. Pagbalik ko sa balay para maturog liwan, naghibi ako sa akun ulunan.\nPero tuod nga hina gid man kuno ang akun dungan. Ginpamatuod dya kang mga siruhano nga ginaagtunan namun imaw kang lola ko para magpabulong ukon magpa-schedule kang hilot, hikaw, o kon ano pa nga mga paobra. Kato gani, sangka gabii, nakulbaan sanday nanay kang wara ako makabalik turog kang nagguwa ako para mangihi tungang gabi-i. Gali, naglagyu ako pagto sa mariit nga lugar. Pero nadumduman ko lang nga nasilaw ako kang nakaagi ako sa dalan nga may sulo kag ginalahay ako kang mga ayam. Natingala ako nga andut digya takun kag wara ako ti tsinelas. Nagdali-dali ako uli nga duro kulba. Pag-abot ko sa compound, may bitbit nga flashlight sanday nanay kag ginasagap nanda ako. Pagkasunod nga mga adlaw, ginpa-siruhano ako ni nanay. Kuon kang siruhano, may sangka puti nga engkantada nga balo kuno kag baw-as nga gusto na ako bul-on, gusto na nga i-adapun ako hay daw patas kuno kami kang anang bata nga napatay. Umpisa kato, nagpati man ako nga hina gid man ang akon dungan – dali ako sulayun, dali nga mabihag kang mga elemento sa talunon. Amo nga indi gid ako pwede magtawas sa pagtuklad sa bukid. Amo nga kon mangahoy gani kami sa bantud o sa banglid, kinahanglan may balon gid ako nga luy-a, kag magpang-abi-abi sa dalan nga mariit hay nali may masandad.\nPero didya sa Mt. Cristobal, wara ako ti dara nga luy-a kag wara ako nagpag-abi-abi sa trail. Labaw sa tanan, wara ko ma-experience ang mga weird nga naistoriya nanda parte sa bukid nga dya. Gusto ko raad mabatyagan man ang daw may mga masluk nga nagaturuk kanakun samtang nagatuklad. Wara. Maan. Badwis ko takun. Nali kapoy lang ko.\nAntes ako magsaka idya, nagturuk ako kang sine nga Life of Pi. Nabasa ko ang nobela nga dya daw mga 2004 o 2005 pa. Nanamian ako sa nobela. Sa campsite sa Mt. Cristobal, nabinag-binag ko dya – labi run gid ang importansya kang atun mga ginapatihan. Andut nagapati kita sa Diyos? Ang sangka tawo bala, maman-an na ang mayad kag bukut maski wara nagapati sa Diyos ukon nagapati sa raku nga mga Diyos? Bukut bala kadu kon mapati kaw nga tuod ang mga kama-kama, mantiw, engkantada, tayhu kag iba pa? Ako takun, gusto ko maman-an ang lain-lain nga bersyon kang istorya. Amo nga hilig ako magbasa man kang mga fantasy patas kang mga ginsulat ni J. R. R. Tolkien hay para kanakun nagapadalum kag nagapabugana dya kang akun imahinasyon. Kon kaisa may mga karakter sa nobela nga gusto ko masug-alaw ukon maimaw sa bukid nga ginasaka ko. Tungud ang imahinasyon para kanakun, pinakamanami nga ginregalo kang Diyos kanatun tanan. Kag gusto ko magpati nga bangud dyan kara, kadya, baskug run ang akun dungan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/03\/pagsaka-sa-devils-mountain\/","date":"2017-08-19T20:42:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00169.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993605018,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993605017662048}","num_words":728,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.309,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ay Abaw, Haiku\nWara't labaw nga manunulat kang haiku kundi si Matsuo Basho nga nagkabuhi kato'ng 1600s sa Japan. Ayhan kon kamaan kita mag-Hinapon, madayaw pa gid kita kay Basho sa ana'ng kaaram kag kadalum ka paghangup sa mga kasapatan, sa katamnan, sa katawhan kag sa padayon nga pag-ilis kang panahon. Ang atun gid lang pasalamatan nga nabalhin sa English ang ana'ng mga sinulatan kag atun kar-on mabasa. Ang pagbasa kay Basho sangka pinasahi nga pamatyag bangud daw ginadara na ikaw rugto sa ana'ng ingud, imaw ka na sa pagturuk kang sangka eksena kang kabuhi. Ang ana'ng haiku daw magnifying glass nga nagapokus sa mga bagay nga laban wara natun ginasapak ukon ginataw-an ka atensyon; kag sa atun paglantaw sa magnifying glass, atun mahangpan kon daw ano ka importante ang kada gutlu kang oras nga kita buhi. Kon mapahalipay ang atun dila kag mabusog kita kang pira'ng nahut nga sushi, malipay kag mabusog man ang atun kalag kag panghunahuna sa mga haiku ni Basho.\nBilog ang bulan\nDiin si Oway Basho?\nAng sapa mara.\nSa klase namun kauna sa Japanese literature, ginpasulat kami ka haiku. Bangud wara man kami nagtuon ka Hinapon, amun ginsunod ang bersyon nga pagsulat ka haiku sa English: 17 syllables ukon pagbato-bato mitlang ka mga tinaga nga nahuray sa tatlo ka linya nga 5-7-5. Hala man kami ka isip samtang nagapaminsar kon ano nga tinaga ang makaigu sa taraksan nga 5-7-5. Ang haiku wara't rima ukon rhyme kag nagapabutyag kang panahon ukon season. Daw maugtas ikaw sa dya'ng pagdisiplina kang utok, sa pagkurong sa hawla kang nagarulupad nga mga ideya. Pero kon medyo magsobra man timo sa taraksan, wara man ti haiku pulis nga magdakup kanimo.\nKang nagahingapus ang bulan kang Marso, sangka amiga sa Washington D.C. nag-tag kanakun sa Facebook parte sa panawagan kang NPR sa pagpadara kang orihinal nga haiku sa tema kang cherry blossoms sa pagselebrar kang Cherry Blossom Festival. Pinakabantog ang Cherry Blossom Festival kang D.C. nga ginakalangkagan gid kada tuig. Kang 1912, ginregaluhan kang Japan ang America ka mga 2,000 ka mga taranum nga cherry blossoms. Ang pagpamulak kada tuig kang mga cherry blossoms simbolo kang pag-amigohay kang darwa ka pungsod. Ang haiku nga mapilian himuan kang NPR ka video kag ipasundayag sa anda'ng site sa panahon kang Festival.\nWara man tuod mapilian ang akun padara nga haiku pero nalingaw gid ako basa ka mga masobra 7,000 ka mga haiku halin sa kon diin kutub sa nalab-ot kang Facebook nga panawagan kang NPR. Napukaw liwan ang akun interes sa haiku kag rugya ginapaambit ko man ang akun mga haiku sa Kinaray-a kag artwork. Gintirawan ko man nga sundon ang 5-7-5 nga takus – nami nga ehersisyo sa utok. Pasensyahan lang ninyo, ahaw nga admirer ukon manugdayaw gid lang takun ka obra ni Basho.\n1. Bus trip pa-D.C.\nBus trip pa-D.C.\nturuk ka cherry blossoms\nnawad-an tiket.\nRayu ang D.C.\nCherry blossoms kang Jersey\nNagayuhum man.\nBus trip pa-D.C.\nTuruk ka cherry blossoms\nSunod tuig lang.\n2. Bomba daw makul\nBomba daw makul\nSubu nga handurawan\nBulak nagpanas.\nSa kada tuig\nGabuskag ang paglaum\nDamgo kalinung.\nNorte Korea\nGahum ang ginadamgo\nbukad napulak.\nSa kalibutan\nPaghidait ang handum\nSa dughan buhi.\n3. Sakura\nPyesta sa mata\nSakura atun kanta\nRaad rugya 'kaw.\nTun-og sa bukad\nLuha kang pagkasadya\nRugya run ang Spring.\nSa pagkadali\nKatahum kang sakura\nAdlaw nagsalup.\nKaina ka aga, sa akun paglibot sa likod-balay, nakita ko ang amun peach tree nga nagapamulak. Akun ginparapitan, ginhimutadan ang manipis, kolor-bibig nga mga bukad kag ginsimhot ang pinasahi nga kahamot kang peach blossoms. Indi run kinahanglan magpanaw pa ako sa rayu hay rugya man lang gali sa akun likod-balay ang matahum nga timaan kang spring. Kapin pa, bukun lang man ti cherry blossom ang nagabugtaw kag nagahalad kang kasadya kon spring.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/04\/18\/ay-abaw-haiku\/","date":"2017-08-22T09:22:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00135.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9976794124,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":17,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9976794123649597}","num_words":618,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.304,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Pag-abot kang Uran\nGangurob ang langit. Gakirab ang kilat, sangka latay kang sanag sa sagwa nga gapapisik kanakun bangud daw mabuong ang salamin nga bintana.\nRugya run ang uran.\nGin-islan ko ka mas damul ang kurtina.\nSunod ang baha. Ruman. Tuig-tuig gid lang. Dumduman ko ang pamatyag, nga sangka accomplice ako sa krimen, samtang galantaw kang balita parte sa mga lugar nga natam-an kang baha bangud sa kadalok kag kapabayaan kang tawo, parehas abi kang illegal logging, pagmina (bisan ano pa nanda ka rationalize nga responsible mining dya) kag padayon nga konstruksyon ka mga bilding parehas ka condominium bisan pa gutuk run ang lugar amo nga indi makatigayon ka mayad nga kanal sa karsada.\nGinahimo kang media nga visual spectacle ang pagbalita kang mga kalamidad – taas ang rating sa pagtutok kang bilog nga pungsod kag pag-pick-up kang international media outfits – kag ikaw nga (naka)luwas, sa imong pagpasalamat kag konsensya, mahimo magpadara ka bulig paagi sa donasyon (dugang nga puntos sa media network sa ginatawag nanda nga corporate social responsibility (CSR). Bangud halos kanatun kulang, ukon wara gid gani, it training sa disaster management ukon sa first-aid, te ano man abi mahimo mo kundi magpahimunong sa imo balay kaysa magdugang pa sa statistics kang mga salbarun ukon biktima. Parehas abi kanakun, indi takun kamaan maglangoy. Wara man it nakatago nga salbabida. Kundi kon kanselado ang klase, pahimuyong sa balay kag pangamuyo nga wara it linog ukon tsunami hay suno sa mga pagtuon, ay, mahimo madura sa mapa kang Pilipinas ang Manila. Purya, pahilayu.\nSuba lang tana ang gabaha sa amun sa probinsya. Kon maglapaw hasta sa taramnan, mahimo maglumos kang garabuton nga paray. Kis-a, gatiphag kang banglid, gaukab kang lupa, dara ang pira ka mga tanum. Dumduman ko ang paglatay sa tulay nga kawayan. Ako ang nabuywan suguon ni Nanay magdara ka igma sa mga manug-obra sa taramnan sa mga Sabado nga amo dya ang makabig nga bulig kon wara it klase. Dumduman ko ang mala-kape, daw cappuccino, nga kolor kang suba. Nalay-unan ang mga bubon nga ginapanglabhan kang bilog nga baryo.\nAmo dya nga na-shock ako sa una ko nga eksperyensya ka baha sa Manila kang 2000. Nangin suba ang karsada! Higku-higku. Bukon lang daw cappuccino ang kolor, kape gid nga wara it kalamay, wara't gatas! Sara-sara nga nagbagtik sa buli ka kaldero. Kag imaw sa garulutaw nga mga basura ang mga sarakyan. May mga appliances pa. Wara ako it nahimo kundi magtusmog pagkanaog sa LRT. Kag magpanaw hasta makalab-ot sa ginadayunan.\nAng sara namun ka bugto, kang una man rugya sa Manila, nagtawag kanakun sa cellphone samtang sa bubungan sa gindayunan nga boarding house: gakudug pero hay gakadlaw. Nayugit sa sitwasyon – sa nagarulutaw nga mga gamit halin sa kabalayan — bangud daw indi mapatihan: daw pelikula pero hay tuod gid.\nGamay nga uran, gabaha run rugya sa Manila. Bahul nga awat ang trapik. Pero sa pihak ka akun pensar, dyang uran grasya sa probinsya: makatanum dun. Mailig ruman ang suba, nga sa kadya wara run it lumot, wara run it mga bubon, mas wara it mga awis kag pantat. Pero hay wara run it sentimental kanakun sa uran. Bisan pa gindumdom ko ang mga gagmay nga hinablos nga wara run pagguwa para magrigos sa uran kang magkanta kang \"Uran, uran, gapatubo ka unto ka mal-am\" ukon magsipal sa danaw. Bukon run dya romantic bisan pa hasta kadya, sa gihapon, may mga pelikula diin nagauran kon magkitaay liwan ukon magbulaganay ang bida nga baye kag laki. Pero may mga love story pa nga ga-develop sa pagsiubay kang payong?\nGadura gid man ka gin-ut ang dyang pag-abot ka uran. Gapanaba kang gasto sa koryente. Nami magturog. Pero hay ma-grocery ako anay, ma-stock kang biskwit kag de-lata nga pwede kan-un bisan indi run pagrahaun hinali mag-brown-out ukon indi makaguwa bangud sa taas nga baha. Kinahanglan man magtago ka cash. Kag ang nakahalay nga mga linabhan sa sagwa, kinahanglan bul-on antes palidun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/10\/sa-pag-abot-kang-uran\/","date":"2017-08-19T20:38:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00179.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9971413612,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":30,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9971413612365723}","num_words":648,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Pagrespeto' ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\n—Ephesians 6:1-4\nSa akun naeksperyensiyahan bilang isara ka bata kang akun Tatay kag Nanay, ang anda nga pagtudlo kanakun akun man ginatudlo sa akun kabataan. Isara na gid ang pagrespeto sa tanan ilabi na gid sa ginikanan. Ang hambal nga \"Indi magsabat sa ginikanan\" kag \"Uhod kag Indi lang ang isabat.\" Tama nga pagtudlo bisan pa nga may irason ikaw maghipos ikaw lamang kay wara ti gamo pa kag indi makumus ang imo baba ukon indi ikaw masinggitan. Ang tatlo ko ka mga bata akun man gid gintudloan sanda nga magrespeto sa ginikanan halin kang bata pa sanda. Tungud nga kag kapin pa magagmay sanda kang ako lamang ang nagaisarahanun bilang Tatay kag Nanay nanda sa pang-edadun nanda katu nga 11, 8, kag 4. Salamat sa akun mga ginikanan nga natanum ang sugo kang Dios sa akun tagipusuon kag ginapaambit man ang sugo sa akun mismo kabataan kag sa iba pa nga kabataan, amigo, amiga kang akun kabataan kag sa mga bata nga akun ginbantayan ilabi na gid kadya sa kay Wyatt Eco Blier.\nAng pagrespeto ang isara sa pito ka virtues nga dapat natun ikabuhi parehas kang pagpatawad, pagpalangga,kag pagpakamaayo. Kon matun-an dya kang bata samtang gamay pa, budlay gid madura bisan bahul dun. Malisud ang mangin ginikanan gani tugruan gid natun ka pagtahud ang mga ginikanan. Husto gid ang akun mga ginikanan sa dyang pagtudlo.\nKinahanglan man gid ang mga ginikanan ang mangin ehemplo kadya para madali sa mga bata ang pagsunod.\nKon ginarespeto mo ang imo ginikanan, makita dya kang imo kabataan kag ikaw man respetuhon nanda bilang ginikanan. Kon ang imo pamilya wara nagasunod sa tradisyon sa pagrespeto sa ginikanan, ikaw ang mag-umpisa para sa masunod kag duru pa nga henerasyon. Mapalarun gid ang imong pamilya kon mahimo mo dya.\nAng akun pangamuyo: Amay, tuguti ako maumpisahan ang pagrespeto Kanimo nga akun Amay sa langit. Salamat sa ginikanan nga Imo gintugru kanakun. Salamat sa regalo kag pagtudlo gindulot sa akun kabuhi paagi kananda. Tudloan mo ako sa pagpatawad sa ginkulang bisan sa pagpangamuyo nga ang akun mga kabataan kag ang iba makapatawad man. Buligi kami nga makita ang mga ginikanan nga magarespeto man sa anda mga kabataan kag giyahan nga makatugru man encourage kag pagpasalamat kananda, sa amun Ginuo Jesus, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/11\/08\/pagrespeto-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-22T09:18:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00704.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991179109,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999117910861969}","num_words":376,"character_repetition_ratio":0.078,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Isla Capul ni John Iremil E. Teodoro\nKang Hunyo pa ako gin-imbitar ni Phil Harold Mercurio, sangka abyan nga manunulat sa Waray, nga magtugro kang seminar-workshop para sa mga manunudlo kang Isla Capul sa pagsulat kang mga sugidanën nga pangbata sa andang pulong nga Inabaknon. Ang mga sugidanën nga mahimu nanda tuyu nanda nga gamitën sa klasrum kapin pa gid sa mga esudyante halin sa Grade 1 asta sa Grade 3 nga ginatudluan sa iloy-pulong ukon mother tongue.\nAng matuod, isla lang ang nagrehistro sa akën pamatin-an kag nag-estorya kami ni Harold sa telepono. Kon may isla, may dagat. Naghëëd ako dayon. Oktubre dapat dya ugaring may mga papeles pa nga kinahanglan isumiter sa National Commission for Culture and the Arts nga magatugro kang pondo para sa hirikuton nga dya kag nasaylo ang petsa sa Nobyembre, nga mayad man hay natabuan nga semestral break namën sa Miriam.\nAng Capul sangka gamay nga isla sa tënga kang Northern Samar kag Sorsogon sa Bicol. Daw Boracay lang dya kabahël. Sa dagat nga dya nagaagi ang mga barko kang roro nga nagapaagto-pabalik sa mga piyer kang Matnog sa Bikol kag sa Allen kang Samar. May populasyon dya nga 13,500 kag ang tawag kananda mga Abaknon. May 8,000 pa ka Abaknon ang nagairistar sa Metro Manila at sa iban nga pungsod.\nMedyo extra-challenge ang pag-agto rugto. Halin sa Manila sangka oras nga masakay sa gamay nga eroplano paagto sa Calbayog. Halin sa Calbayog sangka oras kag tënga nga masakay sa pampasahero nga van paagto sa piyer kang Allen sa Northern Samar. Halin sa piyer, sangka oras nga masakay sa sangka bahël nga pumpboat nga ang tawag nanda \"motor.\" Buta pirme kang mga pasahero ang motor tëngëd kisra lang sa sangka adlaw ang biyahe kadya, nagahalin sa Capul ala-siyete kang aga, kag nagahalin sa Allen alas-dose y medya. Kon indi mo dya maabutan, sa sunod nga adlaw rën ikaw makasakay. Kon duro kuwarta mo kag isëg ikaw magsakay sa gamay nga pumpboat, makaarkila ikaw kadya sa balor nga Php1,500.\nLahëg ni Harold, ang motor kuno nga dya ang halimbawa kang balangay hay daw sangka barangay matuod ang mga pasahero. Kang paagto kami sa isla, buta rën ang motor kang magsaka kami. Udto-adlaw kag mabalëd, nagaduyan-duyan ang sarakyan. Dayon kami gintamyaw ni Mrs. Anecita Marzol, ni Ma'am Annie, nga DepEd District Supervisor kang Capul nga project coordinator kang seminar-workshop. Ginreserbahan na kami ka purungkuan sa tënga ayon. Manugpauli man tana sa isla, kon sa diin tana nagaobra kag nakapamana, halin sa pagtambong kang Dayaw Festival sa Siyudad Bacolod. Gintugruan na kami kang tinapay nga dara na kag sadya ang pag-estorya na parte sa mga nakilala na sa ginhalinan nga festival.\nGinpakita na pa kanamën ang mga litrato na sa anang cellphone kang pag-agto nanda sa Lacson Ruins. May nagsaka nga nagabaligya kang lansones kag nagbakal ako nga ginburuligan man namën kaën. Gëtëm rën gid man kami tanan hay pasado alas-dose rën.\nSa unahan namën, may mal-am nga babaye nga nagapungko sa wheelchair. Sa kilid kang ginapungkuan ko, may tatlo ka nanay nga may ginasabak nga mga bata—ang sara, daw darwa pa lamang ka bulan ang bata. Napanëmdëm ko, sadya gid dya kar-on kon maghirinibi kag magsururuka ang mga bata kon magrilingin rën ulo nanda sa biyahe. Nagsalâ ako. Akën ulo ang naglingin kag relaks nga relaks ang mga bata sa biyahe pati ang beybi. Ang darwa ka bata nga mas gamay pa kay Juliet, hala kaën ka tsitsirya kag may ginainëm pa nga juice samtang ginaduyan kami kang balëd. Kuon ni Harold, anád ang mga taga-Capul sa pagbiyahe sa mabalëd nga dagat.\nHambal ko sa mga taga-Capul, medyo bastos ang kahulugan kang ngaran kang andang isla sa Kinaray-a hay sinonimo dya kang \"copulate.\" Nagkadlaw sanda. Pero ang Capul kurapsiyon kang Acapulco, hay kang tiempo Katsila, ang mga galyon nga nagapaagto-pabalik sa Manila kag Acapulco sa Mexico, nagaagi sa andang isla agëd magbëël kang tubig, kapin pa gid ang mga sarakyan halin sa Acapulco. Gamay lang nga isla ang Capul pero rake dya mga tuburan. Siguro hay may bukid dya sa tënga nga buta kang mga kahoy asta kadya.\nImaw namën sa pag-agto sa Capul si Manong Totoy, ang sikat nga manugsiday kang Calbayog. Nemesio S. Baldesco ang byline ni Manong Totoy, sangka drayber kang pedicab kag mangunguma nga mamalaybay. Manug-senior citizen rën pero baskëg gihapon. Ginaimaw tana ni Harold sa mga workshop para magbulig sa pagkritik ukon manug-document. Sa Capul, tana ang videographer namën.\nMag-an nga imaw si Manong Totoy. Masinadyahën. Samtang nagaestorya kami, gulpi lang tana nagakanta kang mga karantahën nga Waray. Tana ang bag-o ko nga abyan nga Waray.\nKang hapon katong birthday ko, ginbëtang lang namën ang amën mga dara sa Capul Island Beach Resort nga ginatawag nanda rugto sa isla nga \"White House\" tëngëd puti ang pintura kang bahël nga mayor nga balay kato. Kadya pula rën ang atëp kag may samay nga kanaryo. Mga tatlo ka kilometro dya halin sa banwa. Sakay sa habal-habal, nagdiretso kami dayon sa Parola. Nagaturutarithi kang rugto kami. Nagauran abi kang maghalin kami sa Calbayog kag sa Allen. Daan ang parola nga kang 1896 pa ginpatindëg kang mga Kano agëd maggiya sa mga barko nga nagaagi sa San Bernardino Strait.\nSa atubang kang parola, may malapad nga berde nga banglid. Nagpungko ako sa simento nga purukuan nga nagapalibot sa sangka bahël nga puno kang talisay. Nanabitabi ako anay antes magsindi kang akën sigarilyo. Kon sa bakasyon gani ako, daw kanami gid manigarilyo. Baskëg ang hëyëp kang hangin rugto. Gahëd ang pagwasdak kang mga daragkël nga balëd sa mga item nga bato sa daray-ahan. Nadëmdëman ko ang binalaybay ni Carlos Angeles nga \"Gabu.\"\nKatawhay kang akën pamatyag. Nalipay gid ako nga naghëëd ako kay Harold. Perpekto dya nga pagpahuway, bisan pa nga matugro ako kang seminar-workshop, hay antes ako maghalin sa Manila, may darwa ako ka libro nga gin-finalize—ang Sa Sariling Pulong: Mga Sanaysay Hinggil sa Filipino Bilang Pambansang Wika nga i-publish nanday Fr. Bong Delariarte sa San Agustin Center of Studies kag ang Pagbalik sang Babaylan: Antolohiya ng mga Maikling Kuwento sa Hiligaynon nga i-publish kang Komisyon sa Wikang Filipino kag NCCA. Kon kis-a, sagad ako magsilot sa akën kaugalingën. May disertasyon pa ako nga ginasulat kadya.\nDaw himuon ko rën dya nga habit—ang pagpanaw sa sangka lugar nga wara ko pa maagtuni sa akën kaadlawan. Kang adlaw antes kang birthday ko nagselebrar kami sa balay sa Pasig nanday Tita, Sunshine, kag Juliet kang akën birthday. Ginbaklan ko ang akën kaugalingën kang cake sa Red Ribbon. May spaghetti man kami kag chicken joy nga ginbakal sa Jollibee.\nSa pagtungtong ko sa edad nga 41, may darwa ako ka bag-o nga libro, may sangka sagad nga manugsiday nga nangin abyan, kag may sangka matahëm nga isla nga may ana nga pulong nga nakilal-an. Not bad, kon sa iningles pa. Nangin mayad kag maalwan kanakën kang pangabuhi kag dapat magpasalamat ako sa Mahal nga Makaaku.\n[21 Nobyembre 2014\nKolehiyong Miriam]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/11\/23\/isla-capul-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-08-20T19:03:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00554.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9954571128,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.995457112789154}","num_words":1144,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.325,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bangkok ni John Iremil E. Teodoro\nBANGKOK nga pantat, bangkok nga santol.\nSa amo dya nga konteksto ko una nabatian ang tinaga nga \"bangkok\" kang gamay pa ako sa Maybato. Ang bangkok nga pantat, lain sa bis'ya nga pantat. Mas mahining ang panit kadya kag dragkël. Mas mabësëg man dya kon matuslok kaw kang tënëk kadya kang sirik na. Ang bangkok tana nga santol, dragkëlan kag mas matam-is ang kurap kang anang mga liso. Gagmay tana ang bis'ya nga santol. Wara pa ako kamaan kato nga ang Bangkok gali ang kapital kang pungsod Thailand.\nKang Agosto 24-26, nagpa-Bangkok kami ni Juliet hay kinahanglan na magpa-biometrics sa Embahada kang Sweden. Na-approve rën ang permanent resident visa na. Kang sarang-bulan lang ako gintawgan nanday Mimi kag kang bana na nga Swede nga si Jonas (Papa Nat ang tawag ni Juliet) nga kinahanglan dar-ën ko si Juliet sa Bangkok.\nDaw gin-asthma ako dayon bisan pa nga all-expense paid ang biyahe nga dya. Wara ako manamian kang mga gulpiyada nga pagbiyahe. Ako ang tawo nga planado ang kabuhi. Ang mga biyahe ko—lokal man ukon internasyonal, ginaplano ko ria at least mga anëm ka bulan ukon sangka tuig gid antes. Ang mga panaw ko kadya nga 2014, kang Nobyembre pa kang nagligad nga tuig ko naplano. Ako ang travel writer nga natamadan magbiyahe. Malipayën rën ako nga kon wara ako it klase nagapakuribëng lang ako sa akën kwarto agëd magbasa, magsulat, ukon magsëlëng kang pelikula sa DVD.\nHenewey, wara pa man ako ka pa-Thailand kag ikarwa ko pa lang dya nga biyahe sa abrod kundi medyo nasadyahan man ako. Tsansa ko man dya nga makapag-bonding kami ni Juliet nga kami lang hay sa Disyembre, ibël-ën rën man tana ni Mimi. Kag tsansa ko man dya nga makapahuway sa pagtudlo.\nSadya imawon si Juliet sa pagbiyahe hay buraan kabay. Sa PAL pa lang paagto sa Bangkok, nagkurisëng tana kang makita na ang sangka Buddhist monk nga nag-agi sa tubang namën kag tunog ang limëg nga namangkot, \"John, andët kapay lang tana suksok na?\" Sa Suvarnabhumi International Airport sa Bangkok, nasadyahan gid si Juliet hay daw mall. Daw anëm ka Robinsons Galleria nga ginsugpon-sugpon. May sangka dingding nga buta kang mga orkids nga nagapamulak kang pula, lila, kag kanaryo.\nDaw Manila man lang ang Bangkok. Mas limpyo lang garing kag rakë mga tanëm sa palibot kag binit-karsada. Ang hotel namën sa sentro kang syudad sa dalan Sukhumvit nga daw Taft Avenue. May LRT man abi pero bëkët tana it gahëd ang tren kon mag-agi. Kag ano ang nasaksihan ko sa Bangkok nga ginaimahan ko sa mga Thai? Ang pagpalangga nanda kang kauglingën nga pulong. Ang Thailand lang abi ang pungsod sa South East Asia nga wara nakolonisa, at least officially, kang Europa kag Estados Unidos. Bisan ang pamaagi nanda kang pagsulat wara nadura, indi pareho kang atën mga baybayin nga nalipatan gid natën.\nAng mga karatula kag senyas sa karsada, harus puro Thai. Bisan ang Coke kag ang Sprite nanda may nakasulat sa Thai. Kag daw wara lang kananda nga kinamatis ang andang Ingles. Bëkën sanda apologetic nga indi sanda makamaan mag-Ingles. Sa airport pa lang, medyo nosebleed mamangkot. Pero handa sanda magbulig sa mga turista. Kag kuon kang mga kilala ko nga pirme sa Bangkok, wara kuno nagapangloko ang mga taxi driver. Amo lang ria garing, ang agtunan mo, dapat may naka-print out kaw kang adres nga sa Thai para ipabasa mo lang dya. Ginpakita ko lang sa drayber ang print-out kang hotel voucher namën nga gin-email kanakën ni Jonas kag wara kami madura. Medyo suwerte man kami hay si Sakka, ang taxi driver, medyo kamaan mag-Ingles hay tour guide kuno tana kato kag ang asawa na, ground crew kang PAL sa andang airport.\nAmo lang ria garing, medyo makamaan lang tana mag-Ingles. Kang ginpamangkot na ako nga, \"He your daughter?\" nga ginatudo si Juliet, nagsabat ako nga, \"No. She is the daughter of my sister. She is my niece.\" Nagtango-tango tana kag maghambal nga, \"Ah… Your granddaughter.\" Maan. Wara rën ako nagsabat. Tamadan ako mag-eksplikar. Ti, kang gin-imawan na kami maglagaw sa Ayutthaya, ang dumaan nga syudad kang Thailand, ginapabënglan ko rën lang ang mga hambal na nga, \"Your granddaughter like ride elephant,\" \"Your granddaughter not like food ha,\" \"Your granddaughter sleepy,\" etsetera.\nKang ikatlo nga adlaw namën rugto kag manugpauli rën kami, nagpaabat kami kay Sakka sa amën hotel alas-otso ti aga agëd dar-ën na kami sa Ayutthaya nga sangka oras kag tënga ang karayëën sa Bangkok. Ala-sais pa sa hapon ang amën flight kag may oras pa para maglagaw. Siyempre excited si Juliet. Excited ria pirme basta may lagawan. Ako man tana, para makumpleto ang biyahe, dapat may something cultural dapat.\nPag-abot namën sa Ayutthaya, una kami nga gindara ni Sakka sa mga elepante. Siguro may sangka dosena ka mga elepante rugto nga nabayuan kang tela nga narangha, pula, kag bulawan. Kang nagaparapit kami sa mga elepante, ginpamangkot ko si Juliet kon gusto na magsakay. Hambal na indi. Nahadlëkan siguro ang bata. Ti hambal ko kana, mapakodak rën lang kita.\nGintulod ako ni Sakka paagto sa sangka booth. Ginpabayad ako kang bayi rugto kang 600 baht, mga PhP650 sa atën nga kuwarta. 400 kuno kanakën kag 200 kay Juliet hay bata. Gintugruan na ako kang darwa ka tiket. Abi ko, amo to ang entrance fee sa ancient city. Natingala lang ako nga daw ginatiklod ako ni Sakka paagto sa mga elepante. Ginakodakan ko pa si Juliet pero ginapasaka na rën kami sa platform nga kahoy. Pagsaka namën, may item nga tambëk nga bayi rugto nga nagbëël kang tiket kanakën. Tapos may nagparapit nga elepante sa platform. Ginapasakay na kami ni Juliet. Ti hambal ko, \"No, no. We will no ride. She is afraid,\" nga gintudo ko si Juliet. Nagkurisëng ang bayi kag nag-ëlëng-ëlëng kag may ginhambal nga daw nagaëgët nga ang pag-intiyende ko, \"Indi pwede nga indi kamo magsakay!\" To ko lang naintiyendihan nga ang tiket gali nga ginbaydan ko para sa pagsakay sa elepante. Gintikwang kang bayi si Juliet papungko sa pula nga purungkuan nga may payong man nga pula sa likod ang elepante. Nagayëhëm-yëhëm nga may dara bow kanakën ang binatilyo nga drayber kang elepante. Nagsakay rën lang man ako. Pero ang sa utok ko, sa Maybato gani wara ako kaagi sakay sa karbaw hay indi ako makasaka kag nahadlëk ako tapos kadya rëgya sa Thailand nagsakay ako sa elepante?\nNakalima pa lamang ka tikang ang elepante nasadyahan rën kami ni Juliet. Kadlaw kami nga kadlaw pero hëgët ang pagpangapët sa purungkuan. Daw nahadlëkan gani ako maglapak sa likod kang elepante. Kuon ko kay Juliet, \"Abaw 'Bi, makadlaw gid kadya mong sanday Mama kag Tita Shine kag si Mommy mo kon maman-an nanda nga nagsakay kita sa elepante!\" Nagkadlaw si Juliet kag magsabat nga, \"Hëëd gani.\" Kon makita ko gani ang pongyahën ni Juliet nga nagakadlaw, nagasanag gid ang akën kalibutan.\nSa eroplano pauli, rugto ko lang naintiyendihan it husto ang bëët hambalën kang bangkok nga pantat kag bangkok nga santol. Abanse ang teknolohiya kang Thailand sa agrikultura kaysa kanatën amo ria nga na-export nanda kanatën ang mga binhi nanda nga produkto kang andang siyensya. Rayë rën gid ang antad nanda kanatën sa edukasyon (may Chulalongkorn University sanda, kay may unibersidad sa Ayutthaya nga maragtas kag kultura kang Thai lamang ang kurso nga gina-offer), sa agrikultura, kag sa turismo. To think nga indi sanda kamaan mag-Ingles. Kita, kamaan man daad mag-Ingles pero lawlaw ang sistema kang edukasyon, agrikultura, kag turismo.\nAgëd mag-ugwad ang sangka pungsod, dapat amligan natën ang kinaugalingën nga kultura—kag mahimu natën dya umpisahan sa pagtib-ong kang atën mga pulong. Amo dya ang natun-an ko sa akën mëgë nga pagbisita sa Bangkok.\n[5 Setyembre 2014\nSyudad Pasig]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/09\/07\/bangkok-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-08-22T09:21:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00167.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9951302409,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9951302409172058}","num_words":1271,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.297,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pilipin Ajumma ni Linda Arnaez-Lee\nKon sagad lang ako sa Hanguk Mal, indi ko run gid pag isarig ang mga bagay nga dya kay Bruce. Kag kon sagad run gid ako sa Hanguk Mal mangin hilway man ako sa pagpabutyag kang akun pamensarun kag baratyagon. Kag makadiskarte ako sa kung ano nga hirikuton nga indi ko run kinahanglan nga guyudon kag umidon si Bruce. Sara lang ang solusyon, maeskwela liwan ako kag magtuon kang Korean language.\nMayad lang hay may libre nga klase kang Korean language sa Kyeongsung Univesity nga kaangut man kang Namgu Social Welfare Center para sa mga pangayaw nga asawa kang Koreano. Duro nga mga lahi ang nag-enrol. May Russian, Chinese, Mongolian, Indonesian, Malaysia, Japanese, Vietnamese, Filipino kag iba pa. Kon magdurungan hambal sa tagsa-tagsa ka lengguwahe, ano-ano na lang tindahan sa Sibalom kon Martes man. Ano pa gin dilian ang paggamit kang ibang lengguwahe magluwas sa Hangul ukon Hanguk Mal. Martes, Miyerkules kag Biyernes ukon MWF ang amun klase kag naga umpisa dya sa hapon, ala una hasta alas tres.\nIndi lang Korean Language ang programa nanda, may cultural show kag food showcase man. Sa tinutuyo nga ipakita sa komunidad ang kultura kag pagkaon kang ibang lahi. Para mapamaan kag ma-edukar man ang mga tumandok nga Koreano, ilabi run gid ang mga pamilya kang mga multi-culture families, nga may iban pa nga kultura magluwas sa anda. Kag maintindihan kag mabaton nanda ang anda pangayaw nga mga manugang. Nangin aktibo ako sa cultural group kag nangin coordinator-trainer ako sa grupo kang mga Pilipina. Rugya ko nasumalang ang panghangkat kang akun ikasarang sa pagtudlo sa patag kang pag-arte kag pagsaot. Nangin madinarag-on ang amo nga show kag sa una nga kahigayunan, nasaksihan kang akun pamilya ang akun ikasarang sa mga bagay nga sagwa kang panimalay. Nabatyagan ko ang bag-o nanda nga paglantaw kag pagtratar kanakon. Bisan ang mga kabataan, nabatyagan ko nga wara nanda ako ginakahuya kag ginapabugal pa nanda ako bilang nanay. Kapin pa kang nagduro ang imbitasyon kang pagpasundayag kag nakasulod man ako sa obra bilang sangka part time English titser sa sangka hagwon ukon academy, marapit sa amun balay.\nNagabahul ang mga kabataan kag nagabahul man ang garastusan. Gani kinahanglan ko man nga magbulig pinansyal kay Bruce. Ginsudlan ko ang mga nagkalain-lain nga obra. Nangin barista kag serbidura sa sangka multi-culture café nga ginpatigayon man kang Namgu Social Welfare Center, nangin librarian sa sangka public high school, nangin private tutor kag naga-part time sa hagwon bilang English titser.\nBisan diin nga pusod kang Korea, mabatyagan ko ang racial discrimination, ilabi run gid sa hagwon. May dyan nga gusto ako ipakilala nga Canadian sa mga estyudyante. Indi sanda malyag nga magpakilala ako nga Pilipino. Mapalugom kuno ako kang akun buhok kag magpagwapa, butangan ka blue nga eyeshadow ang akun mga mata, para masal-an nga Canadian ukon puti nga lahi. Ti anhon mo timo hay indi gid tana manigar ang akun pagka-Pilipino. Indi mabutigan ang akun irong nga daw pinapa nga luy-a, kag ang height nga daw baston lang kataas. Magluwas lang siguro kon butangan kang selicon ang akun irong kag magsapatos ako kang lima ka inches nga takong. Nga amo gid ra ang indi ko gid mapasugtan. Makipagbais kag makipagbato takun sa mga nagalapak kang akun pagkatawo bilang Pilipino. Mangita ako kang hagwon nga magbaton kanakon base sa akun ikasarang, indi sa akun lahi, kolor kag hitsura.\nNareyalisar kang gobyerno ang epekto kag impluwensya kang Ta munhwa Kajong ukon multi-culture families sa paarabuton kang Korea. Nagaduro nga nagaduro ang mga pangayaw nga gusto magpamana kang Koreano. Kag nagaduro man ang mga kabataan ka dya. Sa madason nga napulo ka tuig, ang mga kabataan amo ang mangin lideres kag pumuluyo kang nasyon. Ano run lang ang buwasdamlag kang Korea kon indi nanda pagtaw-an importansya ang edukasyon kag pangabuhi kang Ta Munhwa Kajong? Ano pa nagbahul ang budget para sa Ta Munhwa. Nagduro ang mga proyekto, programa kag propaganda para sa edukasyon, pagpabahol kang kabataan, pangabuy-an kag kung ano pa, para sa ginatawag nanda nga multicultural globalization. Nagbahar ang racial discrimination. Na amat-amat bukas ang pinsar kang mga tumandok. Kag naamat-amat nanda ka baton ang kinaiya kang anda mga manugang. Abay run ang akun mga in-laws ka dya. Mas naintindihan nanda ako kag mas nag-intiendihanay kami. Nagkitaay kami sa tunga kang amun kinaiya kag pagkalain.\nSa onse anyos ko nga pag-istar sa nasyon kang Korea, bilang asawa kang Koreano, manugang, kag nanay kang tatlo ka maambung nga mga bata, indi nangin madali kanakon ang tanan. Ginsug-alaw ako kang daw Beaktosan, pinakamataas nga bukid sa Korea, kabahul nga pagtiraw sa kabuhi. Mga pagtiraw sa kinalain sa lengguwahe, pagkaon, kultura, tradisyon kag relasyon sa panimalay kag komunidad. Mga pagtiraw nga amo ang nagpapag-on kang akun pagkatawo. Nagpasingkad kang akun pamensarun kag baratyagon. Malupad man ang pinggan kag kaldero sa bintana ni Bruce, magapabilin ang amun pamilya nga mapag-on. Magakabuhi kami kang malawid nga may paglaom, paghigugma kag kasadya sa amun mga dughan. Amo dya ang katumanan kang akun mga handum.\nPareho kang hambal ni Tatay, nagsugal ako sa pagpamana ko kay Bruce. Ang akun baraha amo si Bruce, si Omoni, si Hyeongnim, mga amiga kag kakilala, ang sosyodad kag ang akun mga kabataan. Kon paano ko sanda ginbahig, amo ang akun pag-antos kag paghimakas para maabot ang kadalag-an. Sa mga hadlok magsugal dyan, ma Pilipino man ukon ma Koreano kag kon ano pa nga lahi, laon run lang kamo kag magpaligid ka drum sa langit.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/11\/11\/pilipin-ajumma-ni-linda-arnaez-lee-4\/","date":"2017-08-20T19:07:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00580.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9966359138,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":44,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.996635913848877}","num_words":905,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.341,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Si Sally – Ang Akon Mapinalanggaon nga Manang ni Elma \"Nenen\" Ayson-McKeown\nMga litrato halin kay Manang Elma.\nAng Isara Ko Nga Manang\nAng ngaran na ay Sally\nTawag kana ay Baby\nKagurangnan nga bata sa apat kami\nUna gid nga apo ka pamilya Puedan\nPalangga ka mga miembro ka pamilya.\nAng akon Manang indi ko naimaw\nSa pagbahol indi ko nasipal\nBata pa nagpang obrahan sa iban nga banwa\nPara lang mapadayon ang pagtuon na\nKag pagsuportar ka pobre nga ginikanan\nNagaobra kon adlaw kag gaeskuela kon gab-i\nPadayon man bulig sa amon pag eskuwela\nPara kami may mataas nga edukasyon\nSa mayad kag indi mayad nga panahon\nAng akon Manang gabulig gid kanamon\nNga wara untat bulig sa nagakinahanglan\nIndi mabaydan ang pagbulig na\nKundi ang amon padayon nga gugma\nSa pangamuyo kag pagsalig magapabilin\nAng Mahal nga Dios mag padayon pakamaayo\nSa akon mapinalanggaon nga Manang!\nKang Marso 19, 1952\nMalipayon gid nga adlaw sa mag- asawa Indo kag Epang kang ginbata ang primero nga bunga ka andang paghigugmaanay nga darwa. Isara ka baye nga bata ang ginbata sa adlaw nga Marso 19, 1952 sa pamilya ni Pedro Cresencio Ayson kag Felipa Puedan Ayson. Ang tawag sa bata ay Baby nga ginpangaranan ay Sally Puedan Ayson kag ginrehestro sa munisipyo banwa ka Patnongon probinsiya ka Antique. Masadya gid ang mga miembro ka pamilya Puedan kay ang bata una gid nga apo ni Victorio Baladjay Puedan kag ni Consolacion Pacete Mondejar. Malipayon man gid ang mga kapamilya Ayson kag mga kasimaryo sa kalye Rafael kang Ipayo, Patnongon sa pag abiabi sa kay Baby. Nagbahol si Baby nga ginapalangga ka tanan. Bisan pobre lang ang ginikanan may pagtoo sa Mahal nga Dios kag may Ginoo ang tagipusoon. Padayon nga may paghigugma sa pagtudlo nga may pagtoo kag pagsalig sa Dios nga Tag-iya kang tanan sa kalangitan kag sa kalibutan nga maangkon namon ang mga bugay kang kabuhi.\nKang 1952-1959\nSi Baby indi lang nag isarahanon nga bata kundi may nagsunod pa nga tatlo ka libayon nga sanda ni Beboy, Nonoy kag Nenen. Kagurangnan nga bata duro ana nga ginaobra sa sulod balay bulig sa Nanay kag Tatay. Sa Sugid, isara ka bes nagpanglaba sa suba ang Nanay kag ginbilin na ako nga bata pa sa balay kag si Baby ang matatap kanakon habang ang Tatay nag panindahan sa merkado. Mapinalanggaon si Manang ko sa pagtatap kanakon. Naabutan ni Tatay ko nga ginaparigosan ako ni Manang nga sobra ang paghiribion ko. Ginsugidan ni Baby ang Tatay nga nahulog ako sa hagdanan amo nga ginrigos na ako para kuno nga kon may bari ang lawas maga sobra ang init ka lawas ko. Abaw ah naging doktor ko gleh si Baby. Salamat gid sa mapinalanggaon ko nga Manang.\nKang 1971-1977\nIndi ko naimaw si Manang Baby sa akon pagbahol indi ko nasipal, indi ko natandaan nakatudlo pagsulat kag pagbasa ka libro kanakun. Bata pa tana kang pagkatapos gid eskuwela na sa elementarya, naghalin sa balay agtu sa iban banwa magpangobrahan lamang makapadayon sa pagtuon na eskuwela sa high school. Sa banwa Sibalom, nag obra man sa kapamilya Obsiana pero indi man natapos ang eskuela na kag nagbalik sa banwa Patnongon kag sa Saint Augustine's Academy natapos sa high school kang 1971. Natandaan ko pa nga masadya ako nakita ko ang Manang ko sa akon graduation elementarya kang 1972. Pero indi man nabuhayan kag nagpanaw pa Manila si Manang Baby pangita kag padayon ana obra. Amo man padayon ana bulig suportar sa pobre nga ginikanan kag sa tatlo ka bugto na nga ginapaeskuela. Sa sulod ka tinuig wara si Manang ko sa amon, may mga nagabisita man gid kanamon nga mga Amerikano nag tour sa Antique amo sanda ni Mr. & Mrs. Pitts kag sa balay pa nagatiner turog sa gamay na kawayan nga balay. Natandaan ko pa kang 1977 natapos ko ang high school kag nag uli si Manang Baby nga ikaslon na sa penpal na nga US Navy Wesley R. Haywood Jr. Isara ka amerikano, mabuot kag guwapo kag ilabi pa gid isara ka mabinuligon nga tawo. Salamat gid sa Dios sa pagtugro na ka mayad nga bana sa akon Manang Baby. Kag sa liwan sa marayo si Manang Baby kag may ana run nga pamilya. Nakabakasyon dara ang una nga bata babaye ngaran ay si Faith Ann. Malipayon ang tanan nga nakita ang una nga apo kag hinablos kag ang una nga apo sa tuhod kang pamilya Ayson\/Puedan. Malip-ot lang nga inadlaw ang tiner sa Patnongon kag nagbalik ang pamilya Haywood sa Hawaii. Sige pa gid ang suportar ni Manang Baby kanamon. Halin katu talagsa lang man gid kami nag irimaw hasta natapos ko ang kolehiyo. Sa sulod ka tinuig kang natapos ko ang akon high school kag nagpa Manila sa pagpadayon eskuela sa kolehiyo Salamat gid sa Manang Baby sa pagbulig na kanakun ilabi na gid kang ako na aksidente sa hit & run kang 1980. Padayon na bulig kanakun hasta natapos ko man gid ang kolehiyo sa Saint Anthony's College sa San Jose, Antique kang 1983.\nKang 1983\nBulan ka Marso tuig 1983 pagkatapos ko gid sa kolehiyo ginbuligan ako ni Manang Baby kag Manong Lee na ma pa Japan ako. Masadya gid nga nakita ko sa Narita Airport sanda Manang Baby, Manong Lee kag ang darwa ka hinablos ko na si Faith Ann kag Christina Lynn. Salamat gid sa Dios nga buhi pa ako kag nakapaluha kanakun sa kasadya nga sa diin naimaw ko liwan ang akon mapinalanggaon nga Manang Baby kag ang pamilya na. Ang darwa ko ka hinablos amo ang akon matuod kag buhi nga manyika. Sadto 5 kag 3 anyos pa lang ang mga edad nanda nga darwa. Ang manyika nga wara ko nabuol kang ako ay bata pa sa una pa lang nga pagturok ko sa darwa ang hambal ko sanda ang akon manyika. Salamat gid sa Dios nga ang Manang Baby naimaw ko sa pira ka beses pauli Pilipinas kag pabalik ko sa Japan hasta kang tuig 1985. Sa pagbakasyon na sa Antique imaw ang darwa ka bata kag ako naman manughalin pa-agtu sa Guam.\nKang 1985-88\nNagkitaay liwan kami ni Manang Baby kag pamilya na kang nagbisita sanda sa Colorado Springs, Colorado. Masadya gid nga naimaw ko liwan ang Manang Baby sadto may isara na ako ka bata nga laki. Nag agtu man kami sa Apple valley, California sa pagbisita kananda bag-o gin assigned si Manong Lee sa Reno, Nevada. Sa liwan nagkitaay kami liwan sa amon pagbisita kananda sa Reno, Nevada. Sadto may tatlo ka bata na si Manang Baby kag may isara ka bata nga laki ngaran ay si Nathaniel Ian Haywood Masadya gid nag irimaw kami nga ako may darwa run ka bata puro laki.Bisan pira lang ka inadlaw ang pagbisita masadya gid nag imaway liwan kami. Masubo man gid nga nagrayuay kami liwan. Nagbalik sanda sa Hawaii kag ako sa Colorado Springs.\nKang 1993-94\nMasadya gid sa liwan nag irimaw kami ni Manang Baby kag pamilya na imaw sanda ni Tatay kag Nanay kang nag pa Hawaii kami. Sa isara ka balay kami nag iririmaw sa Makakilo Dr. Kapolei. Bisan sa madali lang nga binulan nag iririmaw kami may kasadya gid nga nag updanay kami sa sulod ka balay, agtu sa simbahan, libot pamasyar sa lugar, rigos sa kadagatan kang Hawaii. Ang mga bata nag irimaway man gid nga magpakaisa kag ang pinakabata sadto ay si Matthew 3 ka bulan pa lang ang edad na nakapasadya sa amon tanan. Nagpadayon ang mga bata sa eskuela sa Maukalani Elementary School. Nakasaylo man kami sa balay kaupod ang Tatay kag Nanay ko. Ang mga inoras, inadlaw , binulan nga imaw nanda ang 3 ka apo . Makita ang mga yuhom kag mabatian ang mga kadlaw ka lolo kag lola sa diin sa mga letrato na lang makita, maisip kag madumdoman ang amon pag irimaway sa Hawaii. Salamat sa Dios sa pamilya ni Manang Baby. Masubo liwan nga nag rayuay liwan kami hay nagbalik kami nga pamilya McKeown sa Maine. Hasta katu hindi run kami nagkitaay liwan. Bisan sa kasubo nga inoras, inadlaw nga napatay ang Tatay kang June 02, 2010 indi ako nakauli sa Antique sa pagtambong ka lubong. Gin-antos ko na lang ang kasubo. Padayon pangamuyo nga sa akon tagipusoon buhi pa man sa gihapon ang pinalanggaon ko nga Tatay. Paagi na lang sa telepono, video kag mga letrato makita ko pirme sanda tanan nga nag tiriripon mga kapamilya Ayson. Bisan wara ang persona ko kaimaw ko man sanda tanan. Salamat Manang Baby ko sa tanan nga pamaagi sa pagpadayon bulig sa amon nga nagakinahanglan ka bulig rugyan gid handa sa pagbulig kanamon nga tanan. Ginahandom ko kag ginahulat ko na lang ang adlaw nga ihanda kang Dios sa amon pagkitaay mag irimaway liwan kami ni Manang Baby Sally kag iban pa nga miembro ka pamilya. Ang handom nga mag irimaway rapitay kami nga magbugto sa diin nagamal-am run kami kag ang amon Nanay nga mal-am run man gid kag rayu pa sa amon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/01\/10\/si-sally-ang-akon-mapinalanggaon-nga-manang\/","date":"2017-08-20T19:02:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00179.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8573884964,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8573884963989258, \"hil_Latn_score\": 0.12048161029815674, \"clu_Latn_score\": 0.012608464807271957}","num_words":1469,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.311,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.944,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagbisita ni Manang Ebonia B. Seraspe sa Maine, USA (Katapusan) ni Elma \"Nenen\" Ayson-McKeown\nNagpanaw guwa kami sa bilding paagto sa sarakyan diin sanday Ilea kag Duane Paul gahulat kanamun. Pagkatapos magpakilalahay, dietso run kami nag-uli. Halin sa South Portland, nag-agi kami sa Gray pa Wales. Adlaw gid nga may Supermoon kag Lunar Eclipse. Kasanag kang gabii kag pasado alas siete run kami nag-abot sa balay.\nWelcome sa Balay Ko Manang Ebon\nSanday Lex kag Bob, ang akun mga kuti ang nagsugata dayon kay Manang Ebon. Pagsulod sa balay, dayon ang kupkupanay kag kumustahanay ni Louie nga akun bata kay auntie na Ebon kag dara kang mga bagahe sa kuwarto kanga kun agut nga si Matthew.\nNakaraha run ako lagi kang sinigang nga baboy, mais, kan-un, kag steamed lobsters para sa iyapon. Ginpalibot ko anay si Manang Ebon sa sulod kang balay bag-o kami nagkaun. Atubanganay sa lobster nga mapula-pula, kasadya kang amun istoryahanay. Pagkatapos nagtawag gid ako kay Nanay sa Patnongon para mahambal kag makilala-mabatian na man ang boses ni Manang Ebon sa telepono. Nasadyahan gid si Nanay. Te bisan kapoy, late run kami magturog ni Manang Ebon.\nSunod nga Adlaw, 28 Septeyembre 2015\nAga pa kami nagbugtaw kag nagpamahaw kang pancake, bacon, kag itlog. Pagkatapos nag-agto kami sa hardin. Ginlibot namun ang mga tanum, laswa, kag bulak; dara pagpanglitrato. Tapos nagtour si Manang Ebon kang akun kalupaan. May nakita tana nga mga makul sa mga kahoy nga gatindog kag sa natumba. Dya ana gid ginbul-an ka litrato. Amo man ako, e, dara video pa. May nakita si Manang Ebon nga mga wild turkeys. Abi na mga tulabong. Pero mga wild turkey nga nagaparanaw sa likod taramnan pasulod sa kakahoyan. Nakita na man ang mga raspberry kag namupo dara hungit sa baba. Nag-pear kag apple picking man kami.\nNagtour man kami sa kalupaan kang kaingud balay, panaw sa marapit nga pond sa lupa kang Hamel kag Blier. Nagdiretso kami kag naghapit sa Andrews Farm. Ang Andrews Farm isara ka National Bicentennial Farm kang una nga mga settler sa Wales. Malapad ang kalupaan, imaw ang iban pa nga mga dairy farms sa Wales. Sa amun pagpanaw, gahapit kami magkodak ka mga sapat, wild flower, tanum, kahoy kag mga makul nga gatubo sa kahoy. Kami nga darwa lang ni Manang Ebon ang maagyan ka sarakyan. Isara ukon darwa ka sarakyan ang nagaagi kanamun. Daw kami lang ang tawo, hay wara man gani tawo ang mga balay ukon barn. Wara man it nagataghol nga ayam kanamun. Pagpadayon namun sa pagpanaw, paubos-padulhog-pasaka sa dalan hasta sa kalupaan ka mga Austin. Naghapit kami rugya sa Austin farm kag nagpalitrato sa atubangan kang 100 acres nga lupa nga ginabaligya -auction – umpisa $10,000.\nNagnagpanuktok ako sa balay hay raad mabisita kami kay Mama Ruby nga retired teacher kag 84 anyos run. Raad ipakilala ko kay Manang Ebon tana kag sigurado gid nga masadyahan mag-istorya. Pero nagakaturog gali kuon ni Papa Horton. Mabalik lang kuno ako liwan. Pero wara run it tiempo kami ni Manang Ebon. Hasta na lang kami rugya sa mga Austin nagpundo sa pagpanaw kag wara na kami magdiretso sa Brownells Farm sa Avenue Road. Bag-o kami nagpanaw pasaka balik sa balay, nagpungkoan kami anay sa kahoy nga swing kag magpalitrato kag mag-inom ka juice nga gindara namun. May energy run kami nga nagpanaw liwan balik sa balay. 2 milyas ang amun ginpanaw paagto pabalik. Kapoy gid pagsulod sa balay. Nagpahuwayhuway kami nga darwa sa amun kwarto kag naturogan. Mayad hay wara si Wyatt sa adlaw nga dya nga akun pagatutoran kag bantayan.\n29 Septeyembre 2015\nAga pa gid kami nagbugtaw kag nagpamahaw kag nagpanaw sa pihak ruman nga parte ka dalan kang Andrews Road. S'yempre pa-litrato liwan opisyo namun nga darwa. Darwa lang man gid ka sarakyan ang nag-agi kanamun paagto kag pabalik sa balay. Ang katapusan nga balay nga gin-agtunan namun amo ang balay ni Chris Andrews nga may ginabaligya nga itlog kang manok. Hay nabasahan ni Manang Ebon ang sign marapit sa mailbox: \"Eggs for Sale $2.50 \/dozen.\" Kuon Manang Ebon, \"May dara ko rugya nga kuarta, mabakal kita itlog\". Ay ti, nanuktok kami. Wara it may nagguwa sa puertahan. Nag-agtu ako sa likod balay, wara man gid it tawo sa palibot kundi nagbalik na lang kami. Sa dalan, liwan nagpanglitrato kang mga balay, baka, bulak kag kahoy, inum ka juice dara namun para may energy liwan hasta pabalik sa balay.\nSangka oras tanan ang amun napanaw sa 2 milyas pauli. Kag akun man gid napakilala si Manang Ebon sa kaingud balay, ang pamilya Herrick. Man-an nanda run man nga maabot si Manang Ebon. Gani welcome man gid nanda tapos nagpalitrato imaw kananda. Masadya gid man may bag-o sanda nga nakilala partidos ko.\nPagkatapos nagpanaw kami pa-Blier. Mayad si Lori sa balay na nakaabot run halin sa lubong ka tiya ka bana na. Akun man ginpakilala si Manang Ebon kay Lori, ang Nanay ni Ilea. Tapos istoryahanay kag nagpalitrato, nag-uli kami kag nagmeryenda kag nagpahuway. Naturogan man gid kami kag handa sa pag-abot ni Wyatt halin sa eskuwelahan nga ipanaog ka school bus driver nga si Paul sa atubangan ka balay.\nBugtaw run kami nga darwa kang nag-abot ang school bus. Ako sa guwa gahulat sa idalum ka pine tree sa diin may purungkoan para dyan kami ni Wyatt mapungko magkaun ka snacks kag dara patapos himo ka anang homework dara man ang pagbasa ka anang libro. Isara ka oras ang pagtapos ka assignment kag basa libro dayon nagsulod kami sa balay. Tungud nga man-an run ni Wyatt si auntie na Ebon rugyan sa sulod balay, dayon na parapit kag magpakilala. Padayon ginpabasa ka libro para mabatian kag mapamangkot ni auntie na Ebon sa ginbasa na. Pagkatapos nag-uli run kag ako man, nakaraha kang apple crisp kag ginat-an nga kurbasa, sitaw nga may orang, kag nag-iyapon kami. Katapusan nga gabii ni Manang Ebon sa balay. Sa bilog nga gabii hasta magkaagahun, mabaskog ang hangin kag madamol ang uran.\n30 Septeyembre 2015\nAga pa kami nagbugtaw. Ang plano, sugatun kami nanday Meldred kag Noel Bacani pa South Portland. Sayud ang tiempo maglagaw kag ang balita duro ginabaha nga lugar sa South Portland bisan ang lugar marapit sa airport ilabi na gid ang St. John kag Commercial St. Alas diyes kang aga kami sugatun pero ang kaagahun sige gihapon todo ang uran kag mabaskog ang hangin. Nagraha ako ka grilled ham egg cheese sandwich sa English muffins nga tinapay kag nag-tsa kami. Pagkatapos kaun, naghulat kami nga maabot ang magsugata kanamun pero nagtawag si Meldred pasado alas diyes run. Nagpamangkot kon ang uran sobra ka todo rugya kanamun kag kuon ko nagauntat run gawa pero nagabalik man. Pasado alas dos run ang pag-abot nanda Meldred kag Noel. Sige pa gihapon ang todo uran kag mahangin. Nasadyahan man gid ako nga nakita kag nakilala nanda nga darwa si Louie kay katu una nga pag-agto nanda wara nanda nakita ang darwa ko ka bata.\nBiyahe Namun Paagto sa South Portland\nNagauran halin sa balay nga nagpadalagan ka sarakyan si Noel nga may paghalong man gid sa pagmaneho. Naghapit kami sa Chinese Buffet para magkaun. Sadya gid amun istoryahanay sa Kinaray-a, Hiligaynon, Tagalog. Gasaramo na lang amun ginahambal. Hasta na lang ang amun ka-grupo sa lamesahan nagpamangkot kon Filipino kami. \"Huod, taga- Antique kag Pampanga,\" sabat namun. Sanda nga darwa, taga- Cotabato kag Batangas. Sanda amo si Jones Nicolas kag Wally. Ay, ti, nagpalitrato kami imaw nanda. Gakinahanglan ni Jones magpadara ka package sa Pilipinas kag may box si Meldred nga itugro kay Jones nga gamitun na agod matawgan kag mapick-up kang kompanya ang iparadara nga box sa Pinas. Ginpasunod nanda kami ahapit sa anda balay. Nagsulod kami sa balay nanday Meldred kag Noel kag nag-istoryahanay hasta pasado run alas seis gabii. Nagbayluhanay kami ka adres kag telepono para mapadayon ang koneksyon. Wara it makapareho kanatun nga mga Filipino kay masadya gid man kon magkiritaay. Naglagaw pa kami kang gabii nga dya bangod natapos run ang uran.\nPaglagaw sa Scarborough, Maine\nSa Cabela's kami nag-agto para makita ang mga nanarisari nga mga sapat nga gin-taxidermy lamang pero daw abi mo matuod nga sapat pareho kang Moose, Bear, Deer kag duro pa nga klase. Ang mga ginabaligya s'yempre mga kasangkapan garamiton, mga bayo kag iba pa nga kon ano para sa hunting kag fishing. Wara man kami it ginbakal kundi naglibot lamang kag maglantaw sa amo nga tiendahan. S'yempre sige lamang hala buol ka mga litrato sa guwa kag sa sulod.\nSunod sa Shaw's kami nga tiendahan kang mga pagkaun naghapit. Sulod kami nga apat, ang mag-asawa nga Meldred kag Noel nag-order ka lobsters kag kami ni Manang Ebon sa mga karbasa nagalantaw turuk kag buol litrato ka nanarisari man nga klase kang kurbasa. Ang iban gani may pareho sa hardin ko parehas kang exotic squash, acorn, butter squash kag banana squash. Kanami lang makita ang kon ano nga mga klase kag presyo kang mga kurbasa.\nPagkatapos nagbalik kami sa balay nanday Meldred kag Noel. Nagraha kami ka lobsters para panyapon namun nga apat. Samtang nagaraha, gapamati- lantaw kami ka Tagalog teleserye nga \"Pangako Sa Iyo.\" Mga alas otso run sa gabii kami nakatapos panyapon. Hasta na lang nakaisip si Meldred nga i-utdon buhok ko kag ikoloran para indi bukay agud tu mangin bata man itsura ko. Gusto gid paguwapahun pa gid ako kag makita ni Manang Ebon bag-o mabalik sa Texas.\nGin-umpisahan na kag natapos kag ginpakodakan halin sa primero nga pagkolor hasta nakita ang bag-o nga kolor kang buhok ko. Si Manang Ebon naman masadya sa paglitrato kanakun kag hambal na, \"Nen, ikaw liwan ang akun i-model.\" Salamat gid kay Meldred sa pag-obra sa buhok ko. Ginpabag-o na gid akun itsura paagi sa buhok ko nga indi na maputi. Gayuhom si Noel kang makita, nasadyahan man magturuk kanakun. May bag-o man nga blouse nga ginhanda si Meldred para isuksok ko sa sunod nga adlaw.\n01 Oktubre 2015\nAga pa kami ni Manang Ebon nagbugtaw. Hasta na lang nagbugtaw run man si Meldred kag nag-umpisa raha para sa pamahaw. Kang makapabanyo kang nakita ko ang kaugalingon, nahangyos man ako: Ako rian? Kag magyuhom. Bag-o akun itsura sa bag-o nga buhok kag bag-o nga blouse. Pagtapos namun pamahaw, gindara na namun si Manang Ebon sa airport. Alas diyes y medya ang departure ka eroplano nga sakyan na, ang United Airlines. Nagpalitrato pa ruman kami anay. Kang maka-check in run si Manang Ebon, kami ni Meldred nagguwa kag nagpanaw sa maramig ang dapya ka hangin. Rayu pa ang parking lot sa diin gahulat si Noel kanamun nga darwa.\nHatud Balik sa Balay\nPagkatapos hatud kay Manang Ebon, ako ruman ang ihatud balik sa balay ko sa Wales. Bisan kahapon lang ang bagyo nag-agi, parehas nga kon turukon ang lugar nga ginbaha daw wara man it bagyo kay ang lupa maramara man gid. Pasado alas diyes kami nag-abot sa balay kag wara run nanaug kag magsulod sandat Noel kag Meldred. May appointment pa sa doctor si Meldred. Akun na lang sanda ginharukan kag ginkupkopan paalam dara ang pagpasalamat nga ang Dios magpakamaayo sa andang pagbalik sa South Portland. Ginaturuk ko ang paghalin kang sarakyan nanda hasta nadura sa akun panurokan.\nKag rugya na lang kutob akun istorya.\nAng akun pangamuyo para sa tanan: Kabay ang pagpakamaayo kang atun Ginuo magapadayon sa kada isara kanatun agod magapabilin kita nga may pagsalig kag pagtuo. Salamat kaninyo tanan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2015\/11\/08\/ang-pagbisita-ni-manang-ebonia-b-seraspe-sa-maine-usa-katapusan-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-22T09:17:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00227.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9857149124,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9857149124145508}","num_words":1873,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.286,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Sa Malawid nga Panahon Pagkatapos ka 22 Anyos\" (Katapusan nga Bahin) ni Elma \"Nenen\" Ayson-McKeown\nSa ubos lang ang balay nanda ni Wyatt, ang bata nga akun ginabantayan. Bisan dulum run ang hapon nagpanaw kami ni Manang ko para magbisita sa pamilya Blier. Dara man namun ang ana nga iturugro kananda halin sa Hawaii. Masadya gid kay pagsulod namun wara kami ka panuktok sa gawang kay amo ria ako kon mag-agtu sa balay nanda. Si Wyatt ang una namun nga nakita kag sadya nga nagkupkop sa Auntie Sally na. Tungod nga man-an run nanda nga maabot ang Manang ko, s'yempre gahulat man gid makilala tana.\nOras nga ginpakilala si Manang Sally sa kay Paul, Lori, Ilea kag baby Duane kag may mga dara si Manang Sally para kananda. Tabuan man nga rugyan gali si Heath nga magurang ni Ilea halin sa New Hampshire. Kasadya lang gid nga nagkilalahay ang akun Manang Sally kag mga kaingud balay ko nga sanda amo akun dalaganan kag sanda akun adopted family rugya sa Andrews Rd.\nPagbalik namun sa balay may dara man kami nga gintugro ni Lori para matirawan ni Manang ang ginhimo na nga pickled beets, spaghetti sauce kag apple sauce. Salamat gid kay Lori kay natirawan kag nagustohan man gid ni Manang ko Sally.\nPanaw-palibot sa Balay paagto sa Andrews Farm\nSa 50+ ang temperature. Gasirak ang adlaw kag mahangin. Nagpanaw-panaw kami sa guwa kang balay. Fall sweater lang ang ginbayo namun ni Manang Sally pero pagguwa na sa balay naramigan run tana, gani ginpadugangan na ang bayo na kang jacket. Bundle up gid bala haw kay indi naanad sa ramig. Naglibot anay kami sa balay, sa kalupaan ko, kag nagpanaw kami sa Andrews Rd.\nThis slideshow requires JavaScript.\nNaghapit kami sa rulubngan ni Papa Felix Hamel kag Duane Hamel sa pihak lang ka dalan. Akun ginpakilala kananda si Manang Sally para sa pagrespeto sa napatay. Gin-istorya man gid namun sanda. Kuon ko \"Papa kag Duane, gakalipay gid ako nga rugya run si Manang Sally sa pagbisita kanatun halin sa Hawaii. Sobra 22 ka tuig wara kami nagkitaay.\"\nPagkatapos nagpanaw kami paubos agto sa Pond kag sa Bicentennial Farm kang Andrews. Wara man it tawo kundi mga sapat. Nagtour kami ni Manang sa palibot hasta nakaabot si Chris nga gadara kang tractor kag may karga nga logs. Akun man ginpakilala si Manang ko kay Chris. Abaw nabuhayan man gid kami sa pag-istoryahanay. Salamat man gid nga nakilala man ni Chris ang magurang ko. Sa pagpamatuod, nagpamangkot si Chris sin-o ang magurangnan kanamun nga darwa? S'yempre si Manang Sally pero tana ang Baby! Kadlaw kami nga tatlo kay ako gurang man gid kay Chris pero daw bata man gid ako sa tanan rugya sa amun kalye kag indi man makita sa akun itsura.\nAgto-pamakal sa Walmart kag BestBuy sa Auburn\nAga pa kami nagbugtaw para mag-exercise si Manang samtang gapreparar ka pamahawun. May nabilin pa ako nga lobster sa freezer. Amo pa rian ang nabilin nga gindara ka akun hinablos nga si Meldred Bacani kag bana na nga si Noel kang una nga pag-agto rugya kag kitaay namun sa personal. Naghimo man ako ka puto para may ipamahaw imaw ka lobster. Pagkatapos nagplano kami nga mapanaw-lagaw sa Twin City LA (Lewiston Auburn) kami nga tatlo. Si Manang Sally ang driver kag may GPS navigator nga si Louie, ako tana ang prinsesa nga gasakay lamang. Sa Walmart kami nagpundo sa pagpamakal. Duro lang ang ginasagap nga baraklun nga wara sa listahan. Ang kon ano pa makita ni Manang Sally nga kinahanglanun ko sa sulod balay: mga rugs, shampoo, mga panggamit panglimpyo sa kusina kag kasilyas kag iba pa nga mga bagay. Gusto na pa gani ako baklan ka bag-o nga lampara pero kuon ko indi na lang hay gusto ko ang daan kag magamit pa. Isara pa may drawing rian ni agot nga gusto ko. Indi ko man gusto magasto ka bahul hay bahul run anang nagastos paagto lang rugya sa Maine ilabi na gid may rental car pa. Ok lang kuon na, gusto na mabuligan ako samtang rugya tana. Salamat gid nga may Manang ako kaimaw namun ni Louie.\nSunod naghapit kami sa BestBuy. Para tana kay hinablos na gusto baklan kon ano gustohan ni Louie bilang late birthday regalo na kana. Hala libot man kami kag magturuk-turuk kon ano ang makita kag magustohan samtang si Louie naga-shop kang ana nagustohan. Pero mahal man kag indi parehas sa ana run na online shopping; wara sa store ang ana nagustuhan. Gani nagtawag si Manang Sally sa bana na kag nahambal sugid kon mahimo nga tana ang mabakal sa Amazon. Gintugro ang model # kag ngaran ka monitor screen nga gusto ni Louie kag dya ana gin-check kag lagi nakita kag gin-order na para kay Louie. Free shipping pa gali kag mabaton sa Lunes nga adlaw. Naghambalanay man gid si Louie kag Tiyo Lee na kag magpasalamat. Pagkatapos nagbalik kami pauli sa balay. Tungod nga indi maka-drive sa dulom si Manang Sally, wara kami maglagaw pa kon diin kay ang alas tres it hapon madulom run. Trenta minutos ang dalagan kang kotse pauli sa balay.\nGabi-i Pag-abot Ka Bisita sa Balay nga Pakaisa Namun\nGabi-i run nag-abot ang amun pakaisa nga si Lilibeth Puedan McKeown, imaw ang bana na nga si Pete. Masadya nga nagkit-anay liwan ang Manang Sally ko kag si inday Lilibeth kay man bata pa katu kang urihi nga nagkitaay. 5 ka tuig kang flower girl na sa kasal kag pagbakasyon halin sa Japan teenager pa lang si Inday. Si Pete ang bana, una pa lang sanda ni Manang Sally nga nagkitaay kag nakilala sa personal. Nami lang nga istoryahanay kag nagtawag kami kay Nanay sa Antique para maistorya man ni Inday ang Mama na sa telepono. Malawid ang pag-istoryahanay namun nga tatlo sa telepono. Bisan nga kang una nga gabii- rugya si Manang Sally nagtawag man gid kay Nanay. Nasadyahan man gid si Nanay nga nagkitaay run liwan kami nga darwa ni Manang Baby. Amo man si Inday, nga nalipay man gid maistorya ang mga ginikanan na. Kanami lang isipun kag batyagun nga nag-irimaway ruman kami nga magpakaisa. S'yempre, nagpalitrato kami nga magpamilya imaw ni Pete. Kag naplano run nga sa maabot nga Sabado may Early Thanksgiving Day family gathering sa Turner. Gabi-i pa lang, nagbake run kami ka macadamia nuts cookies para darhun sa pagtiripon.\nEarly Thanksgiving Day kang Pamilya McKeown\nAlas onse umpisa ang pagtiriripon. Gani aga pa man kami naghalin sa balay kay ang distansya halin sa Wales pa Turner indi magkulang sobra sa sangka oras. Si Manang Sally ang driver liwan kag GPS navigator si Louie. Pagdalagan ka kotse, nadumduman na kon nadara ang cookies. Kuon ko wara. Sa Allen Pond Rd run kami kag nagbalik sa balay. Ay te, pag-abot namun sa Turner rugyan run ang Tiyo Henry kag Tiya Annie (bugto ka akun ugangan nga si James nga napatay kang 1986 pa). Ginpakilala ko si Manang Sally kananda, sa mga in-laws ko, pero wara ang ugangan ko nga si Mama Pat kay indi makaagto hay may sakit sa lawas.\nNagaraha ako lumpia kag si Manang Sally ang gaistorya kananda. Mayad kag nasadyahan gid nga nakilala na ang akun mga in-laws. Pagtapos namun kaun ka igma nag-istoryahanay hasta na lang dali na lang magdulum. Pagbalik pauli kaimaw sanda Tiyo Henry kag Tiya Annie kami naghapit sa balay kang akun brother in-law nga si Paul. Naglibot anay kami sulod sa balay kag sa lupa nga kakahoyan nga nalibutan man ka tubig suba kang Androscoggin. Nasadyahan gid si Manang Sally ko nga nakalagaw kag nakapalitrato kaimaw sanda. Ang hinablos ko lang nga si Kate (Doktor sa emergency hospital) ang wara nakaimaw kay sa obra tana. Si Sarah (Maestra sa Math) lang ang nakita kag nakilala ni Manang Sally. Maramig kag mahangin run kag gadulum hinay-hinay kami nga gasundanay maghalin sa lugar ni Paul kag Tish sa Turner Center Bridge.\nPag-uli namun halin sa Turner, nagbisita kami sa akun kaingud na sanda Veronica Herrick kag Najeeb kag sa darwa nga kapid si Ava kag O'lyvia. Gindarhan man ni Manang Sally ka pasalubong halin sa Hawaii. Nasadyahan man gid nga nagkilalahay ang akun Manang kag kaingud ko kag nagpaletrato kami kaimaw sanda. Pagkatapos nag-agto paubos sa balay ni Wyatt may dara kami nga cookies kag cake para kana. Pero wara si Wyatt sa balay. Ay,te, ang lolo kag lola lamang ang gintugroan ka goodies. Istoryahanay anay kay man gabii run gid kag ako sobra kapoy gani nagpaalam na lang kami kananda. Sa sunod liwan.\nAdlaw 25 Oktubre – Pag-agto sa Westbrook kag South Portland\nAga pa kami ni Manang Sally nagbugtaw kag nagpamahaw. Bag-o pamahaw exercise anay. Amo ria ang ginahimo adlaw-adlaw sa agahun pagbugtaw habang rugya tana kaimaw ko. Pagready namun nagdrive pa Turner para maimaw namun si inday Lilibeth pa Westbrook kag South Portland para man makilala na man ang amun darwa ka hinablos kag pakaisa. Sa Westbrook kami maagtu anay kag hapitun si Kristel Shane Ayson Murphy sa apartment na.\nTungod nga wara pa kami kaagto sa lugar na, g-arely lang kami sa GPS kag si Inday Lilibeth ang navigator, ako ang prinsesa gasakay lamang. Masadya, nalito gid kami kang sa marapit na ang adres ginsagap ang numero kang balay indi makita, nalampasan run kag nagbalik kami amo man gihapon indi makita ang numero. Gintawgan namun si Kristel para mabantayan na kami kag makita namun tana. Ay salamat, sa urihi nakita namun ang numero kag sa sulod pa gali ang apartment nga bilding. Nakita namun si Kristel kag ginsundan sa parking lot. Nasadyahan kami nga apat nga nagkitaay ang magkapamilya kag nagkilalahay rugya sa Westbrook, ME. Nagpalitrato kami nga apat pagkatapos nagsulod anay sa balay na kag rugto ginpakita ang sulod apartment na kag s'yempre palitrato liwan kami nga apat.\nTapos.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2015\/12\/21\/sa-malawid-nga-panahon-pagkatapos-ka-22-anyos-katapusan-nga-bahin-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-20T19:02:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00633.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9908636808,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":19,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9908636808395386}","num_words":1616,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nag-abot run ang Adlaw\nNag-abot run gid man ang buhay run namun nga ginahulat kag gina-preparar. Ang pagbisita kang akun libayun kag ang mga amiga na rugya kanakun. Kag ang amun paglagaw sa mga lain-lain nga syudad rugya sa UK kag Europe. Mga rapit darwa man ka semana kami nga nag-irimaway. Masadya man nga makapoy. Duro nga klase ang amun gingamit nga mga sarakyan – may tren, bus, eroplano, tram, taksi, kag kadilak(ad). Nagsarakit man ang amon mga batiis kag kahig sa sagi panaw, saka, panaog. Pati ang amun mga butkun kag siko nagsarakit man sagi guyod kang amun bagahe. Bisan nga nabatyagan namun ang mga amo kadya, masadya man ang amun lagaway. Duro ang amun mga nakita kag na-eksperyensyahan nga lain sa atun naandan. May mga manami kag masayud, mga katingalahan, kag mga ordinayo nga mga hitabo.\nAng una namun nga ginlagawan amo ang Glasgow, Scotland. Rugya abi sanda nag-landing sa airport, halin sa Toronto, Canada kung sa diin rugto tana sanda nagaistar. Taga-rugto run sanda. Ang masadya amo nga kung magpamangkot ang mga tawo kung diin kami nagharalin, kung ako ang makasabat, syempre \"Philippines\" ang sabat ko. Mas hulas hay wara run duro nga mangkot-mangkot. Ugaring hay sanda sa Canada tana naghalin kag naga-istar. Te kung sanda una kasabat, amo ra anda sabat e.\nManami rugto sa Glasgow, parehas man sa iban nga mga syudad, nga may direkta nga sarakyan halin sa airport pa syudad, kag pabalik amo man. Ang anda bus kag tren may lugar para sa mga bagahe. Daw kahulas lang magbyahe kung amo kadya. Pag-abot kang airport bus sa bus station sa Glasgow, ginpanaw run lang namun paagto sa istasyunan kang tren. Tungud nga ma-byahe pa kami kang tren pa-uli sa Stirling kung sa diin rugto takun naga-istar, mga 45 minutos lang man. Naglagaw kami gamay sa George Square sa Glasgow. Nami rugto magpiktyur-piktyur. Rugya gin-shooting ang iban nga parte kang sine ni Brad Pitt nga World War Z. Rugya man ginabutang ang skating rink kag winter wonderland nga perya kada tagramig. Pero sa kadya nga tag-init, manami hay ligwa ang lugar. Kag kang adlaw nga to may cycling tournament man sa syudad gani nga duro tawo ang naga-hulat sa kilid kang dalan para maglantaw kang mga nagabisiklita. Naglantaw man kami. Kadasig man sanda mag-agi tungud nga padasig-dasig man ang contest.\nMaramig bisan adlawun run sa amo to nga semana. Maramig gid tana rugya sa Scotland bisan naga-init run sa iban nga lugar kang UK kag Europe. Suksok man namun amun dyaket, pero manipis run gawa komparar sa tagramig gid. Pagkatapos kang lagaw sa George Square nag-agto run kami sa tren kag mag-uli sa Stirling.\nAmo dya ang una nga adlaw kang amun adbentyur. Bantayi nyo sa sunod nga mga semana hay akun i-istorya ang amun paglagaw sa iban pa nga lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/16\/nag-abot-run-ang-adlaw\/","date":"2017-08-22T09:16:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00237.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999103546,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999103546142578}","num_words":465,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.374,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagbisita ni Manang Conz Bilang Indi Malipatan nga Birthday Treat kag Kamayad kang Dios\nBag-o maghalin, gin-set liwan namun ang GPS paagto sa Hongkong Market sa Portland. Kami ni Inday ang nagpanaw paagto sa Hongkong Market. Nagpabilin sa kotse si Manang Conz para makaturog anay hay sobra anang kapoy. Namakal si Inday para sa amun rarahaun pero it amargoso amo nga nagsaylo kami sa Makot Pech kag abaw, wara man sanda. Kuon ni Makot sangka adlaw pa lang nga nagdeliver, naubusan lagi sanda ka amargoso. Kilala run kami ni Makot hay halin pa ako bay kang 1994 nga nagaagto pamakal sa anang tindahan.\nLiwan kami nagbyahe kag naghapit sa Fish & Wildlife sa Gray, Maine. Nagbayad kami ka entrance fee nga $7 kada isara bisan nga dali na lang magsarado, 30 minutos na lang ang nabilin sa hapon. Nakita namun si Bobcat nga nagakaturog run akun. Gintawag ko dya nga Lex hay daw si kuti ko man gid turukun. May cougar nga nagapanago, may Canada minks, darwa ka moose, may squirrel, may turtles, may mga eagles, owls, pheasant, turkeys, isda, kag iba pa nga mga wildlife.\nPauli, naghapit pa liwan kami sa Gendron sa Lewiston para magbakal ka lobster para makakaun liwan si Manang Conz. Pagkatapos ka ra gindara pauli si Inday sa Turner. Balik liwan kami mga sobra trenta minutos ang dalagan pa-Auburn. Pag-uli namun, ay ti hala pangraha si Manang Conz ka lobster kag stir fry nga laswa. Nagtig-ang kami. Nami kag malawid nga kan-anay kag supsupay namun ka lobster. Busog kami nga darwa hasta magpahuway sa sobra ka kapoy sa byahe sa bilog nga adlaw.\nPagkaaga, 22 ka Abril, kaadlawan ko kag Earth Day pa. Ay ti nakasagap ako ka pine tree sa kakahuyan kag ginkali ko kag ginsaylo sa marapit nga puno ka gintanum ko kauna. Kada tuig may isara ako ka tanum nga kahoy. Ginlinya ko sa mga gintanum ko run sa pira ka tinuig nga kami rugya sa Wales, 16 anyos run. Nasadyahan man ako makita ang natanum ko nga nagataas tubo.\nAga pa man kami nag-agto sa Auburn sa pagbalik ka rental nga kotse. Nakayuhom na lang si Manang Conz sa pagsugid kanakun nga ang pabuol namun ka kotse 2 minutos pasado alas otso, isara lang ka minuto ang nagsobra. Naghulat kami rugto kay Ilea nga mabuol kanamun. Nag-abot si Ilea kag nagpalibot-libot kami. Naghapit sa Hannaford para magbakal ka cake kag raha run nga manok, tapos nagpa-Sabattus Lake para makita kag makabuol litrato si Manang Conz.\nPag-uli sa balay, nag-igma kami. Kang cake time, ginantahan man gid nanda ako ka \"Happy birthday\" e. Gindara man si Wyatt ni Lori sa balay para magkaun ka cake kag magpa-litrato kay Manang Conz. Pagkagabii, samtang gaiyapon kami kang pinirito isda kag danggit, hmmmm, nag-abot si Jack kag natingala dara turuk sa isda sa lamesa. May dapug pero hambal na lang ay, \"inasinan nga isda mong\" kag magyuhom dara kupkop kanakun. Ginpakilala ko tana kay Manang Conz hay tana ang madara kana sa Portland Jetport.\nPagsunod nga adlaw, mabalik run si Manang Conz sa Toronto, Canada. Namahaw lang ka cereal kag pag-alas otso, nag-abot run si Jack sa pagdara kana sa PWM Jetport. Nagkupkupanay kami antes tana magguwa sa balay. Pagkatapos nagdalagan ako sa bintana para lantawon ang paghalin kag pagparayu dalagan ka kotse, hasta na lang nadura sa akun mga mata nga nagalumaw-lumaw run.\nWara it untat nga pagpasalamat ang akun mahambal kag ang duro-duro gid nga salamat nga may pagpangamuyo ang akun lamang mabalik kay Manang Conz. Nasadyahan gid ako nga ginbisita na gid ako kag kag gin-treat na ako sa kaun kaadlawan sa kadyang tuig. Daw parehas man nga tana ang nagatindug bilang akun Nanay kag Manang sa darwa ka semana nga nakaimaw ko tana. Labaw sa tanan nagapasalamat gid ako sa Ginuo sa tanan nga pag-agubay na kanamun samtang rugya si Manang Conz sa Wales, Maine kag hasta sa pagbisita namun sa iba nga lugar, ilabi na ang pagbyahe namun pa-St. John, New Brunswick, Canada kag sa amun pagbalik liwan sa Maine.\nSalamat man sa tanan nga mga nagtugro ka parte sa ana nga pagbisita rugya sa Wales, Maine, USA. Bisan nga ako wara it sarakyan ang Mahal nga Makaako nag-provide kanamun kang sarakyan paagi sa mga kaingud nga amigo kag amiga. Salamat sa andang mapinadayunon nga pagpalangga sa pagbulig kanakun rugya. Salamat nga nakita kag nakilala man gid ni Manang Conz kon ano nga klase ka mga tawo ang akun mga kaingud sa komunidad kang Wales bisan nga ako isara ka Pilipina nga nagaisarahanun rugya sa palibot nanda.\nMayad gid ang Ginuo. Ang pagdayaw kag pagpasalamat ang magahari sa akun tagipusuon. Salamat man kaninyo tanan nga padayon nagabasa rugya sa Balay Sugidanun ka akun istorya. Ang pagpakamaayo kang Dios para kanatun nga tanan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/17\/ang-pagbisita-ni-manang-conz-bilang-indi-malipatan-nga-birthday-treat-kag-kamayad-kang-dios\/","date":"2017-08-22T09:14:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00253.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9942516088,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":29,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9942516088485718}","num_words":786,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.284,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Kon Nagaobra ang Mojo' ni Ma. Milagros 'Nenen' Geremia-Lachica\nFollow Balay Sugidanun on WordPress.com\nGinpili namun ang \"Mojo Designs\" nga ngaran sa amun bag-o ginsayluhan nga pwesto-baraligyaan kang 2006 sa sangka weekend flea market rugya. Pamatyag namun nga nagasantu ang ngaran sa ginabaligya namun nga mga classic rock t-shirts kag memorabilia, dugangan ka mga gitara, amplifiers kag iban pa nga mga pagkabutang angut sa tema kang amun tienda.\nSa amun pagtakud kang banner nga may bahul nga ngaran, nag-agi ang sangka kilala namun nga isara man sa mga may pwesto sa tindahan. Daw wara dayon magsarado baba na kang nabasahan na ang nagabarakang nga ngaran. Gintawag na ako kag ginhutikan dara ang pagyuhum nga daw may dalum pa gid nga gusto hambalun: Sweetheart, do you know what mojo means? Sa pinsar ko lang, ano gid panumduman kang hilabtera nga dya, wara gid kami it binasahan? Nagyuhum lang ako sa pagsabat: huud. Dayon ginpurutikaan ko ka paathag hasta nga nagkiput baba na.\nAng tinaga nga \"mojo\" orihinal nga gingamit ka mga African Americans nga nagapatigayon kang tumanduk nga mga pagsurondan sa magic kauna. Ang mojo nagatumud sa sangka gamay nga bag ukon puyo-puyo nga ginasudlan kang \"magic spell\" ukon orasyon kag \"charms\" ukon mga bagay nga ginapatihan may birtud nga makabulig sa tag-iya. Ang mojo masami ginasambit ka mga manogkanta kang \"blues\", mga komposo nga nagadokumento kang kalabanan masubu kag puraut nga pangabuhi kang itum nga mga mangunguma sa naidalum nga mapa kang America. Para sa nagapati sa mojo, ang pagtago, pagtipig ukon pagpanag-iya kadya makatugru kang mayad nga swerte.\nSa atun, sarang siguro ipaanggid ang mojo bag sa karmen, ang itum nga daw gaming nga ulonan nga ginasudlan ka mga kon ano-ano nga mga bagay nga ginapatihan panagang ukon proteksyon kang lawas kag dungan. Ang karmen ginasibit sa mga lapsag ukon kabataan, serbi pangontra sa tuyaw ukon bugno kang may malain it ginhawa kuno.\nNataw-an kang iba nga kahulugan ang mojo kang pagguwa kang banda, \"The Doors\" katong 1966. Ang banda isara sa mga nagturuhaw kag nangin bantog katong dekada 1960s hasta 1970s, ang \"psychedelic era\" ukon panahon kang pag-usar ka mga droga nga nagbukas kag naglabugay kang utok ka mga nagausar nga nagdara kuno kananda sa matayog nga mga halintang kang paminsarun. Nag-epekto dya sa musika, arte, kag pangginawi kato nga panyempo. Ang \"The Doors\" nangin bantog indi lamang sa paglakut kang ma-binalaybay nga mga tinaga, sa pinasahi nga huni kang keyboard, gitara kag drums kundi pati sa pagka-kontrobersyal kang gwapuhon kag karinyoso nga bokalista, Jim Morrison. Sa \"L.A. Woman\" nga kanta, ang linya, \"Mr. Mojo Risin'\" daw kuryente nga nag-angut direkta kang tinaga nga mojo sa sekswalidad kang pagkalaki. Suno sa interbyu sa mga nabilin nga myembro kang banda, ang \"Mr. Mojo Risin'\" sangka \"anagram\" ukon pagbaylo kang pagpasunod ka mga letra ka ngaran ni Jim Morrison.\nKutub sa kar-on nga panyempo, ang mojo ginagamit sa pagtumud sa \"sex appeal\" pero sarang man magtumud sa kinaadman ukon talento. Pwede man dya gamitun sa pagtumud sa kabilugan nga pagsarig kang tawo sa anang kaugalingun nga ikasarang. Ayhan padayon nga mataw-an dya ka lain pa gid nga kahulugan sa pagpanaw kang panahon kag sa darayon nga pag-usar.\nAng mojo ni Jim Morrison nag-obra kutub lang sa tuig 1971 kang tana napatay tungud sa pag-abusar sa droga kag irimnun. Sangka tuig antes kay Morrison, darwa ka bantog nga mga musikero ang nagsundanay nga nasapwan lamang sa andang kwarto nga patay: si Jimi Hendrix kag si Janis Joplin. Tatlo sanda kadya nagaedad lamang kang 27 anyos kang napatay. Sa mga nagabantay sa kalibutan kang rock and roll nga musika, may nagapati nga may sumpa ang edad nga 27 sa mga bantog nga musikero. Ang pinakaurihi nga nalista sa dyang pinasahi nga katiringban, \"27Club\" amo sanday Kurt Cobain kang banda \"Nirvana\" kag ang British nga bokalista, Amy Winehouse.\nNaga-edad man ka 27 ukon bukun, duro nga mga musikero ang nag-experimento, nag-usar, nag-abusar kag nangin biktima kang droga kag irimnun. Masubu pinsarun nga wara run ang iban kananda nga nagtugru kang pinasahi nga kontribusyon sa kalibutan kang rock and roll. Tanan sanda daw mga kometa nga nagsiga sa kahawaan kang musika kag hinali lang nadura. Ria ayhan tungud masubu, mamingaw kuno rugto sa putok-putokan kang kadarag-an? Ang droga, irimnun, pag-eskandalo kag padayon nga paghimo kang pagpakahuya kang andang kaugalingun sa publiko isara ayhan ka pagpangayo kang tabang? Sa karayu gid siguro kang andang nalab-ot nga wara't pamilya, abyan, grupo ukon pagtuo nga nakahingagaw parapit sa pagsalbar kananda. Sa pagkatayog kang andang ginlupad, ayhan nawad-an sanda kang mojo sa pagpadayon pa. Pero ang mojo kang andang musika, komposo kag kanta nagapabilin sa gihapon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/10\/31\/kon-nagaobra-ang-mojo-ni-ma-milagros-nenen-geremia-lachica\/","date":"2017-08-19T20:44:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00305.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9986635447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":22,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9986635446548462}","num_words":762,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.348,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Daan nga Ngaran kang Disyembre kag mga Adlaw\nSuno sa TARAMDAN 2013 nga gintipon ni Retired General Vicente C. Pangantihon kang Centro Sur, Tibiao, Antique, kag ginbalhag sa bulig nanday Glenda Lyn Pangantihon, Ardaine Ocheda kag Mary Phryne Cartera, PANGLOT DAKO ang daan nga ngaran kang Disyembre.\nKag amo dya ay ang mga ngaran kang adlaw:","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/12\/03\/daan-nga-ngaran-kang-disyembre-kag-mga-adlaw\/","date":"2017-08-20T19:09:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00683.warc.gz","language":"krj","language_score":0.964489758,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":39,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.964489758014679, \"ceb_Latn_score\": 0.019877731800079346}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.109,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Raffles Hotel Makati ni John Iremil E. Teodoro\nTuman ka taas ang kisame nga nasab-itan kang aranya: nagakararabit ang daw mga sangka inëmël nga kristal angay kang mga diyamante kag mga metal nga daw bulawan. May mabatian nga musika kang piyano nga daw ginaaningal ko lamang sa artipisyal nga karamig kang hangin.\nBilang kataw kang Guimaras bëkët amo dya ang kalibutan nga akën ginalanguyan.\nRëgya ako para magtugro kang gamay na lektura bahin sa kon paano itudlo ang sangka binalaybay ni Magdalena Jalandoni. Sara dya sa mga panel discussion kang dyang Philippine Literary Festival nga ginapatigayon kang Raffles Hotel kag National Book Store. Sa programa nga gin-download ko sa halin sa internet kang sarang-adlaw, nakita ko ang imong ngaran.\nPero nangësyan man gihapon ako kang magsëlëd kaw sa karan-an nga ginatambayan namën samtang nagahëlat kang oras kang amën lektura. Ang ingëd ko nga babaye nga sangka pabliser ang una nga nagmitlang kang imo ngaran. Wara ko pa ikaw makita, nabatian ko rën ang imong pamilyar nga limëg nga masadya nga ginatamyaw kami nga apat sa lamesa. Daw gulpi ginkëmës ang akën korason kag ginlihap ang akën atay. Nagkërëdëg ang akën tuhod kag pinamalhas ako bisan tudo ang andar kang erkon.\nNagbeso-beso ikaw sa darwa ka babaye kag dasig ako nanëmdëm kang sangka witty nga itamyaw ko kanimo. Daad indi mo lang madiparahan ang nagahulas ko nga balhas sa dahi.\n\"Ako, hindi mo ba hahalikan?\" kuon ko nga ginsigurado nga ang yëhëm ko pang-Miss World. Nagkadlaw 'kaw kag gindawhat ang alima ko agëd kamustahën. Siguro nangësyan man ikaw nga rugto ako. \"O, John, kamusta? It's been a long time,\" kuon mo nga tuman katam-is ang yëhëm. \"John and I were classmates in La Salle,\" hambal mo sa mga tawo rugto. Kag siyempre, ikaw ang nagbangka kang estorya sa lamesa. Buraan kaw man gihapon pero nagaparamëngël rën ako samtang ginasëlëng ikaw. Andët daw wara timo nagmal-am? Wara nagtambëk? Ang imong yëhëm masanag man gihapon?\nDaw namayha ako sa pinggan ko nga buta kang pagkaën. Basi pamensarën mo dalok-dalok ako. Pero sa tuod lang, naduraan ako it gana magkaën. Mas bëg-at ako kadya kang 50 pounds kaysa katong klasmeyt pa kita kag ingëd pirme ang purungkuan sa likod kag ginapalagtok mo sara-sara ang mga tudlo ko. Basi pamensarën mo depressing kamayad ang kabuhi ko amo ria nagtambëk ako. Mas mangin pathetic pa gid siguro ako kon maman-an mo nga diabetic rën ako kag may maintenance rën para sa akën blood pressure. \"John, where do you work now? Are you teaching or writing?\" pamangkot mo kag daw may nagbalabag sa akën tëbëg kag bëkën ako sigurado kon sakto ang pamati ko sa pamangkot mo.\n\"He's teaching in Miriam,\" agaw-sabat kang pabliser mo. Kag may ginhambal ikaw nga indi ko rën matandaan kadya. Siyempre indi ko pag-ihambal kanimo nga ginapa-early separation package ako kadyang Mayong 2015 kang Miriam College tëngëd sa K to 12.\nAy maan. Andët nga naghëëd-hëëd man tana taken sa speaking engagement nga dya man?\nNagtindëg ako sa pagbëël kang kape. Kinahanglan ko maghulag. Mayad hay daw nabuhin-buhinan ang pamuruypoy kang akën mga tuhod. Indi ako kamaan mag-operate kang coffee maker. Tuman dya ka hi-tech kumparar sa coffee maker ko sa balay. May taas kag guwapo nga waiter nga nagparapit kag ginbuligan ako. Samtang ginahëlat ko ang kape, nagtindëg ikaw kag nagparapit kanakën.\n\"John, kamusta na talaga?\" kuon mo dara agbay kanakën. \"Okey naman ako,\" sabat ko. Kag gusto ko daad sugpunan nga, \"Guwapa man gihapon bisan ginpabay-an mo.\" Pero daw gin-ëdëm ako. \"I will give you my number and please give me yours. Please invite me to give a lecture in Miriam ha. Puwedeng about my books or about entrepreneurship. Kahit ano.\" Kunsabagay, gulpi kaw nag-drop out kato sa M.F.A. natën hay ginpadara kaw kang amay mo sa Harvard Business School. Ginpasulat ko kanimo ang number mo sa calling card nga gintugro kanakën kang PR manager kang hotel nga nag-estorya kanamën kaina nga ang gusto kuno nanda, mangin sentro ukon tambayan kang mga manunulat ang Raffles Hotel Makati pareho kang Raffles Hotel Singapore.\nSa smoking area kang hotel, ginkompyut ko sa calculator kang akën cellphone kon pira gid man kita katuig nga wara ka kitaay: 2014-1997=17. Shet na malagket! Desisiyete rën ka tuig pero amo man dya gihapon ang akën reaksiyon? Kuwarenta rën kita kag dapat mag-akto nga daw kuwarenta rën. Indi rën ako angayan nga magdrama pa.\nBëkët rën gid man siguro ako inlab kanimo. Kon wara lang ako ginparamalhas kang mayami, mahambal ko nga \"dead stars\" rën lang tong nabatyagan ko para kanimo. May asawa rën ikaw kag mga bata. Nabasa ko sa peryodiko pira rën ka tuig ang nagligad nga ikaw rën ang nagakapët kang negosyo nga real estate kang inyong pamilya. Kang nagligad nga tuig, may TV show ikaw kag kon kis-a nagaguwa sa mga pelikula. Kag apat rën ang libro mo. Masinadyahën man ikaw sa gihapon, kag akuon ko, mas nagguwapo. Daw wine lang ang peg. Mas naganamit samtang nagabuhay.\nActually, nangin maalwan man ang kabuhi kanakën. Sa Abril sunod tuig mayad lawas, matapos ko rën ang Ph.D. ko. Sa atën La Salle man gihapon. Ang FBS ko, naga-normalize rën kag kontrolado ang akën blood pressure kag asthma. Pito rën katuig nga napatay si Nanay kag sobra rën tatlo ka tuig nga wara kami nagaestoryahanay kang akën amay. Pero okey lang hay bëkën gid man it perpekto ang pangabuhi natën sa ibabaw kang kalibutan. Naganiwang rën ako kag gina-proofread ko kadya ang pang-onse ko nga libro. Sa sunod tuig, mabalik rën ako sa Iloilo agëd mas rapit ako sa Guimaras.\nNapanëndëm ko gani nga indi gid man puwede nga mangin kita. Siguro daw Raffles Hotel ikaw nga wara ginhimu para kanakën. Pira rën ka bulan nga may gina-date ako nga Intsik, ang tipo kang laki nga gusto ko. Lima ka tuig ang kinagurang na kanatën and believe it or not, gusto na gid ang akën lawas.\nPareho kami nga gusto nakaiskedyul ang tanan. Sa kadya perpekto tana kanakën hay indi tana gusto kang relasyon kag daw indi ko rën man gusto kadya. Naanad rën ako mag-isarahanën. Indi ko maimadyin nga may hulid ako sa adlaw-adlaw nga tanan.\nSa taxi nga nagaigod sa Edsa pauli sa Pasig, nagdesisyon ako nga indi rën magbalik sa sunod nga adlaw sa Raffles para mamati sa ihambal kag magpa-autograph kay Amy Tan. May reserbasyon rën daad ako. Daw indi ako gusto nga makita pa ikaw liwan.\n[25 Oktubre 2014\nMiriam College","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/10\/26\/raffles-hotel-makati-ni-john-iremil-e-teodoro\/","date":"2017-08-19T20:42:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00325.warc.gz","language":"krj","language_score":0.991243422,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9912434220314026}","num_words":1064,"character_repetition_ratio":0.031,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.247,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pag-abyanay halin\/paagi sa Kinaray-a.com, Facebook, hasta rugya sa Balay Sugidanun\nSi Sister Raquel Thaker sa London gintudluan ko kang Kinaray-a hasta man kadya sa Facebook. Naintiendihan na man gid ako kag kon kaisa nagatawag gid tana kanakun. Nasadyahan gid ako nga nakilala ko sanda ilabi na gid ang akun Pangga Tita Sylvia kang DYKA, amo man si Kidz Ysulat nga taga-Dao. Si Tita Sylvia ang nangin suod ko nga amiga. Bisan sa pihak run tana nga kinabuhi, buhi gihapon tana sa akun tagipusuon.\nNakilala ko man si Manang Virgie (Maria Rentsch) sa Facebook. Salamat gid nga handa man tana magbulig kanakun kang ako gakinahanglan. Kag si Dong Reynaldo Dela Peña nga amo ang una gid nga nagbisita sa Lolo kag Lola na sa Patnongon. Masadya ang akun Tatay sa pagpakilala nga tana ang akun bata. Hasta sanday Friday Panaguiton, Stephen Ramos Checa, Ray Rosal, Jella Dy, Gigi Escano, Jenny Castillon, Kim Agujitas kag duro pa ang nagbisita imaw saulog kang kaadlawan kang akun Tatay kag Nanay. Nagsuray man sanda sa uran kag panaw sa lauhon nga dalan basta lang makabisita sanda. Bisan wara ako rugto daw parehas lang man nga rugto ako tungud makita ko sanda sa mga letrato kag video.\nKalipay ang akun nabatyagan sa dyang pagkilalahay ilabi na kang kaimaw man nanda ako sa pagsaulog kang anibersaryo kang K.com. Gapasalamat man ako kananday Ne Ailyn Obasan nga nagpadara kanakun kang DYKA t-shirt nga halin kay Tita Sylvia kag kay Mimi Candari ang nagpadara kanakun ka K.com tshirt. Nangin asawa tana ni Kidz kag may bata run sanda kadya nga si Meroy. Sa Canada run sanda.\nSi cookie Alvin Justin Calawod Bulaoro, nangin tulay sa akun klasmeyt nga Tatay kag Nanay na. Dya sanday Albino Bulaoro kag Josephine Calawod Bulaoro. Dya nga bata nakasugid kanakun kang mga ginaplano na para sa anang mga ginikanan, kabugtuan kag duro pa nga gusto na buligan. Pero kasubo kag kasakit maman-an nga ginpatay tana ka wara ti gugma kag wara ti Dios nga tawo.\nSalamat kaninyo tanan nga akun mga adopted nga kabataan, amiga, amigo, kapamilya kag kaparyentihan.\nSalamat man gid kay Father Lius Ysulat sa pag-introduce na kanakun kay Pangga Gen Asenjo para makapadara ako kang akun binalaybay sa Kinaray-a. Bisan nga naga-inentsik run man ang akun paghambal-sulat. Pero nakabulig man gid sa pagtugro input sa akun utok nga makapensar kag makapadayon sa pagtuon. Ginbaton ako ni Pangga Gen rugya sa Balay Sugidanun kag nakapadayon ako sulat. Gapasalamat kag gadayaw gid ako sa atun Mahal nga Dios nga buhi pa ako kag makapaambit kaninyo ka akun mga istorya.\nPasensyaha lang man ninyo ako kon wara ko masambit ukon nasulat ang inyo tana ngaran. Sarigan ninyo nga nakatugro man gid kamo ka lingaw kag pagpalangga kanakun. Duro kaninyo ang sa gihapon naga-konekta paagi sa Facebook kon nagakinahanglan kang akun bulig. Pero ang iba wara run man nagasapak. Siguro sa kasakuon man sa pagpangabuhi. Pero sige man gihapon nga nagaduro ang akun nakilala nga mga kasimanwa kag kaparyentihan. Amo man ang mga nakilala ko nga nalipatan ko run.\nMay mga nagbisita rugya kanakun sa Maine. Dya amo ang mga pamilya Bacaoco\/Tumangday\/Delantero kag Barrientos\/Ledesma nga taga-Patnongon, amo man sanday Manang Nimfa nga taga-Sibalom kag bana na nga si David Cloud (masubo man gid nga sa pihak run man tana nga kinabuhi, salamat sa oportunidad nga akun man tana nakilala sa personal), si Bobbie Beckey (taga-Anini-y), kag Manang Conz (tawag ko kana) nga taga-San Remegio pero nagauli sa Victoria, British Columbia. Rugya lang man kami sa internet nagkilalahay hasta nga nagkitaay sa personal kang magbisita tana rugya kanakun sa Maine kadyang nagligad nga Abril. Nabasa run man siguro ninyo ang istorya kang amun paglagaw halin sa Maine pa-Canada.\nKon sin-o gusto magbisita kanakun,welcome gid. Rugya ako magahulat kaninyo hasta kita magakitaay, nawong sa nawong. Salamat sa Dios kag kabay padayon kita makabayluhanay ka istorya rugya sa Balay Sugidanun. Paagi sa naman-an natun nga istorya ka isara kag isara, labi kita nga magkabalaka para sa ikamayad kang tagsa-tagsa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/23\/pag-abyanay-halinpaagi-sa-kinaray-a-com-facebook-hasta-rugya-sa-balay-sugidanun\/","date":"2017-08-19T20:40:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00332.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997442365,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":48,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997442364692688}","num_words":661,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.349,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Manami nga Syudad kang London\nAntes alas siete kang aga kami nag-abot sa Euston Station sa London. Masaylo kami sa lain pa gid ga systema kang tren, ang Underground or Tube para kalab-ot sa amun hotel. Hindi kami pamilyar sa lugar pero amo dya ang akun nanami-an sa London hay hindi run ako magsagi transleyt kang anda hambal. Bisan tuud nga sa Scotland parehas man nga naga-Iningglis sanda, pero lain ang paghambal kag aksent.\nNanami-an man ako sa London hay mabatyagan mo gid ang pagka-syudad. Maan lang kung parehas man dya ang feeling kung sa New York kag Paris, hay wara pa takun kaagto rugto. Pero amo dya mabatyagan ko kung rugto ako sa Toronto, Tokyo, Singapore, Amsterdam, kag iban pa nga mga bahul nga syudad.\nMakita kag mabatyagan mo kung andut matawag sanda nga mga \"great cities\". Kung sa diin ang mga pinsar kag aksyon kang mga tawo ilabi na gid ang ginatawag nga mga \"movers and shakers\", sa negosyo, komunidad, politika, akademiya, syensya, arte, kag sa iban pa, may impluwensya sa istorya kang kalibutan kag sa kadya nga mga tyempo.\nKanami lang nga magpanaw sa mga dalan nga gin-agyan kang mga tawo nga kilala ang mga ngaran sa anda nga mga propesyon. Kag atun man mapinsar nga kabay ma-tapikan man kita kang kung ano nga kaaram nga halin sa hangin ukon sa lugar mismo.\nBalik kita sa estasyon kang tren. Pag-gwa namun sa Euston station, nagpanaw kami gamay paagto sa Underground ukon Tube para magsakay liwat kami paagto sa amun hotel. Nagpangita kami kang baraklan kang tiket. Wara ti tawo nga nagabaligya kungdi makina lang. Wara naga-baton kang sinsilyo ukon papel nga kuarta, kungdi debit ukon credit card lang. Kungdi ako anay ang nagbayad sa kanamun nga apat para sa 24 oras nga tiket sa zona nga amun libutan, kag gintugruan lang nanda ako kang bayad da nga mga sinsilyo. Mga tatlo man ka estasyon antes makalambot sa lugar kang amun hotel nayon. Pagka-gwa namun sa estasyon kang tren, may sangka tawo nga nagpamangkot kung kinahanglan namun bulig. Nagpasalamat lang ako kang ginkun-an ko tana nga ok lang kami. Bisan tuud nga disente man lantawon, guapo pa gani, pero wara timo kama-an kung ano ana motibo, kabay nga sa mayad lang.\nKag hindi lang kami turista, feeling adbenturista gid, gani nga tultulun namun ang amun hotel paagi sa direksyon nga gintugro sa internet. Kung puede lang hindi magpamangkot para madismolar nga bag-uhanon kami sa lugar. Garing imbes nga magliko sa wala, nagliko kami sa tuo.\nMayad may gwardya rugto nga nakita na kami nga dara guyud amon bagahe, kag tungod aga pa, wara gawa tawo. Ginmangkot na kami kung diin kami maagto kag ginsabat man namun. Kag ginhambalan na kami nga magliko sa wala, maka-gwa kami sa mayor nga dalan, kag deretsohon lang, kag sa ikarwa nga crossing, magtabok kami sa karsada. Tapos deretso lang.\nGinsunod namun ang direksyon nga gintugro kang gwardya. Ugaring hindi klaro nga pagtabuk sa karsada kag deretso lang, kung hasta sa diin. Sige panaw namun, deretso lang. Duro man mga tawo nga nasugata namun. Naga-guyud man kang anda bagahe. Gani napinsar namun nga rugto man siguro sanda halin sa lugar nga agtunan namun, nga duro mga hotels. May nagpamangkot pa gani kanamun kung may estasyon kang tren sa ginhalinan namun. Kungdi naka-bulig man kami tugro kang impormasyon. Sa urihi natultulan gid man namun ang amun hotel. Duro ang mga hotel nga nagahilera sa dalan nga dya. Tungud nga aga pa katama, hindi pa puede ka check-in. Ginbilin lang namun ang amun mga bagahe kag nag-panaw liwat kami para maglagaw run sa syudad kang London.\nTungod sangka gabii lang kami rugto, ang pinakamadasig nga himuon amo ang mag-city tour bus. Para malibot ang syudad sa double decker nga bus. Puede pa ka saka-panaog sa bilog nga adlaw. Abay run ang magtour kang River Thames. Daw sulit man ang amo kadya hay duro ang imo makita. Ugaring kung duro kamo dapat magsugtanay kung diin mag-agto para mag-irimaway. Masadya man ang libot sa suba kang Thames. Duro istorya kang tour guide parte sa mga sari-sari nga mga bilding kag mga tulay nga maagyan. May bahul nga grupo kang mga bata imaw kang andang mga ginikanan kag mga maestro. Halin sa sangka eskuelahan sa France.\nManami lantawon hay bukut sanda ti masabad. Pagdungka kang barko, ginpanaw lang namun paagto sa Westminster abbey, kag deretso man sa Buckingham Palace. Duro-duro ang mga turista nga sagi lang pakodak-kodak. Nagsarakit amun kahig ka panaw hay marayu man gle.\nPag-abot kang bus namun, nagsaka liwat kami kag nalibot asta nga nagpanaog kami rapit sa simbahan kang St. Paul para mangita kang irigmaun. Sa sulud kang sangka eskinita, duro man ang mga karan-an. Nagsulud kami sa restawran nga Thai hay gutom gid kami kag daw kanamit magkaun kang kan-un kag laswa. Manami ang restawran kag nakahambal pa kami kang Thai sa mga staff. Hindi man gid tama ka-mahal ang pagkaun. Nabusog man kami, kag matawhay ang amun pag-igma.\nAntes kami magsaka liwat sa city tour bus, naglibot-libot kami sa mga baraligyaan kang mga souvenirs kag nagshopping man kang mga pasalubong, parehas kang tshirt, keychain, kalo, bag. Kung kaisa mahambal kita nga \"sa sunod lang ako magbakal.\" Pero suno sa akun na eksperyensya, kung hindi ako magbakal sa amo ra nga tyempo, basi wara run te sunod pa. Gani, kung gusto ko magbakal kang sangka bagay, dapat baklun run hay basi wara run ti tsansa sa sunod. Kungdi mangusul lang ako.\nKang mga hapon-hapon run, nagbalik run kami sa hotel. Mayad nga ang staff ginpasaka nanda ang amun bagahe. Gamay lang nga hotel ang amun gin-istaran. Sa tuktok gid kami sa ika-apat nga level kang hotel. Wara ti elevator. Kapoyan man kami magsaka. Pag-abot namun sa kuarto, daw nami run magbatang ugaring nagutom kami. Ginapinsar namun nga magsaka-panaog liwat sa hagdanan. Kapoy. Pero nagdaug ang kagutom kungdi nagpanaog kami kang nagpangita kang yapunon. Nagsulud kami sa Malaysian restawran sa kanto. Gamay lang dya nga lugar pero limpyo kag disente man. Nabusog liwat kami. Nagkadlaw kami nga rugto pa sa London kami nangayaw para magkaun kang Asian food. Pagkatapos libot gamay nagsaka run kami sa amun kuarto kag nanghimos para sa byahe liwat namun sa sunod nga adlaw.\nNami man ang amun turog. Pagka-aga, nagpanaog kami sa basement para sa pamahaw. Simple lang nga buffet – may tinapay, cheese, butter, jam, kape, tsaa, gatas, prutas, yoghurt, cereals. Hindi katingalahan nga ang staff rugto sa kitchen nga naga-serbe sangka Pilipina, hay duro man ang mga Pinoy sa London naga-orobra. Kang sa Scotland kami malaka gawa ang nasugata namun nga mga Pinoy.\nPagka-check-out sa hotel, tungud temprano pa man, naghapit kami anay sa Kensington Gardens\/Hyde Park. Bahul dya nga lugar kag duro man ang mga tawo nga naga-agto. Wara man namun nalibot ang bilog nga park. Pagkatapos piktyur-piktyur sa mga tanum kag mga pato sa pond, nag-agto run kami kag magsakay sa Tube liwat. Paagto sa lugar kung sa diin masakay kami kang bus paagto sa Gatwick Airport. Para sa amun flight paagto sa Vienna. Eksayted man kami katama nga bisan 1250pm pa ang bus mag-abot, rugto tamun run sa bus stop antes alas 10! Mayad lang temprano sangsa maurihi.\nMasadya ang London kag hindi bastante ang sangka adlaw kang tunga para malibot ang syudad. Kabay makabalik liwat ako rugto kag maagtunan ko ang mga lugar nga wara ko naagtunan sa kadya nga pagbisita.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/08\/13\/ang-manami-nga-syudad-kang-london\/","date":"2017-08-20T19:07:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00700.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996120334,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":25,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999612033367157}","num_words":1226,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.323,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pilipin Ajumma ni Linda Arnaez-Lee\n(Ikatatlo nga bahin)\nSa una nga binulan kang amun pag-imaway sa balay, haros indi ako pagpaobrahan ni Omoni. Wara ako ti kaptan nga indi na pag-agawon. Hurugasan, ralabhan, vacuum cleaner, naog, puro lang tana ang maobra. Mapahuway lang kuno takun sa kwarto ukon mahimos ako maglagaw sa diin gusto ko maglagaw. Abi ko angel nga nagkunsad si Omoni sa sobra nga kabuot gali timo baliskad kadya ang matuod na nga baratyagon. Ang matuod nagahulat tana nga ipirit ko gid nga ako ang mag-obra. Amo ria ang kultura nanda, bisan sa pagtugro kang kwarta ukon regalo. Kinahanglan ipirit mo gid bisan maglagsanay pa kamo kag bisan magkarabigong pa ang baegon, 100 won coin, sa sobra nga daw-anay. Amo sanda kara…\nWan taym, ginsupak ko ang hambal ni Omoni. Gin-agtunan ko tana sa kusina samtang nagaprito kang isda. Para lang makabugno, ginpamangkot ko tana: \"Omoni, ano ginaprito mo, mogi? \"Uung,\"sabat ni Omoni.\" Daw wara ka intiendi si Omoni kang akun pamangkot haw. Ginbistahan ko sa dictionary ang Hangul kang isda…mulkogi, ang meaning kang mogi…lamok! Santisima! Nagprito si Omoni kang lamok! Haay..kabudlay man abi kang Hanguk Mal nga dya. Daw haros parareho lang ang tunog na kadya, mogi, kogi, yogi, tsugi, palli, palle. Hay..molla! Ewan! Ambot! Elam! Ambay!\nNagligad ang sangka tuig kag tunga. Nag-abot ang ginahulat kang tanan. Ang apo sa agot nga bata. Agot ang akun bana. Daw gahamrus lang kang kadyos si Omoni sa akun batiis samtang gapanarambiton nga \"Aigo..charanda! Uri aga charanda! \" Ay abaw! Mayad gid! Ang amun bata nga dya, kasagad gid! Daw indi gid maarabutay ang kalipay ni Omoni. Kapin pa kang naman-an nga laki nga bata ang akun ginabusong.\nRugya nag-umpisa ang akun kalbaryo.\nKon sa Pilipinas duro ang disperatis, amo man rugya sa Korea. Umpisa kang nagpanamkon ako, indi pwede magkaon kang ori kogi, karne kang pato ukon bebe, hay kuno basi magdurukot ang mga tudlo sa kahig kang bata. Indi pwede manglansang para sab-itan kang picture frame hay basi sungi dya kon maguwa. Indi pwede magpungko sa hagdan ukon sa gawang hay basi mag alang-alang ang paguwa kang bata. Indi pwede magkaon kang balot hay pisu man ria kang pato. Kag sa kaduro pa nga indi pwede. Pero pwede man manglampaso kada aga bisan ga igod-igod run ako ka trapo kang basa nga naog sa salog. Rugya indi pwede ang kinahig, masal-an ikaw nga tamad. Dapat limahon gid. Pwede man magkaon kang kimchi bisan gabanog run akun almoranas sa ka kahang!\nPwede man mag-inom fresh milk bisan gadil-ok-dil-ok akun tilaok. Dapat kuno magkaon ako kang Miyok Kuk ukon seaweed soup, hay pampalimpyo ria kang dugo. Sangka kaserola nga bahol ang ginalagaan ni Omoni kang Miyok. Ano pa sangka bulan gawa akun nga kaon. Bahaw, igma, yapon, Miyok! Adlaw adlaw run lang Miyok. Sa kaduro kang pwede kag indi pwede. Sa kaduro kang dapat kag indi dapat. Ang problema wara ako ti ikan-on nga indi ko pag-isuka. Halin sa kwarenta y otso kilos ko nga bug-at nangin kwarenta run lang. Wara ako ti mahimo sa bilog nga adlaw kundi ang magbatang kag magsuka. Ginahulid ko run ang labador para sukahan.\nKang maglisensya ako nga mag-uli sa Pilipinas gintugtan ako ni Omoni. Indi man gali tana kabatas maglantaw kanakon. Antes ako magpanaw, nagpadextrose ako anay sa hospital para may kabaskog ako magbyahe. Pagka abot ko sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) nadura ang surukahon ko. Tampuhaw! Wara ako ti ginabatyag nga sakit halin sa punta kang akun buhok hasta sa punta kang akun mga kuko sa dada-dapa. Katingalahan! Pilipinas ang akun ginpanamkunan!\nPagkatapos kang sangka bulan ko nga bakasyon, nagbalik ako sa Busan nga may kahidlaw sa akun bag-o nga pamilya kag nagalaom nga lampas run ang akon pagpanamkon. Pero wara hingan, pagkatapos ko madapgan ang kimchi kang magbukas kang ref si Omoni, daw haros ko isuka tanan pati ang akun tina-e.\nIndi man pwede nga indi magkaon sanda kang kimchi hay kada kaon indi gid tana ria madura sa lamesa. Ang ginhimo ko wara ako nagadungan kananda sa pagkaon.\nNagreklamo si Hyeongnim, panawag kang manang sa Hangul, ang kun myeoneri, ukon eldest daughter-in-law. Andut wara kuno ako gadungan sa pagkaon kag wara gabulig kang obra sa sulod kang balay. Husto lang kuno ako magligid sa banig. Dapat kuno amo kadya, amo kato. Kaduro kang mga dapat ko nga buhaton. Ang mabudlay tanan run lang pahilabtan na.\nAng hambal nanda kon mamana ikaw kang Koreano, kinahanglan paman-on mo man ang bilog nga pamilya. Indi pwede nga kamo lang nga mag-asawa ang magdesisyon. Kinahanglan, entrahan kang tanan, halin sa ipangaran sa bata, sa insurance kang bata, sa pagpaeskwela, sa pagpakaon kang bata, sa pagparigos, sa bayo, sa diaper, sa siripalon,. Pati pa kon pira ang bataon! Tanan hilabtan. Wara ti akun ukon aton lang. Dapat atun tanan! Akun hay, kon ano ang indi, amo gid tana ang akun himuon. Bat-ulan pa man dya sa lumboy kon hangkaton mo gid man. Naanad takun sa Pilipinas nga independente kag may sarig sa ikasarang. Indi ko kinahanglan ang duro nga laygay kapin pa kon wara ko man ginapangayo. Para tana kananda, obligasyon nanda ri-a. Amo dya ang ginhalinan kang wara namun pag-intiendihanay.\nNabatyagan ko nga indi ako importante sa sulod kang balay kag wara ako ti matugda ukon sa mas insakto nga hambal indi pwede ka tugda sa mga desisyon sa sulod kang panimalay. Sunod-sunod man lang si Bruce bangud tana ang agot kananda nga magburugto. Kon ano ang diprensya, pamatyagan ko ako ang may sala kag ginapulihan nanda ako. Kapin pa indi ako kabato kag indi ko mapabutyag kag maeksplikar ang akun rason kag kinamatarung bangud sa limitasyon ko sa lengguwahe. Kabudlay…turo sip-on ko. Pisngu!\nNareyalisar ko, nga kon sara lang bata namun etsapwera lang nanda ako hay masarangan nanda nga sagudon kag atipanun. Sara lang bay. Basi paulion pa nanda ako sa Pilipinas kon wara run ako ti pulos. Pero kon darwa ang bata namun, indi nanda masarangan nga libangun. Kinahanglan nanda ako. Amo nga indi nanda ako pwede nga papaulion. Kon darwa ang amun bata, isara lang sa darwa ang pwede ko himuon kon i pursigi gid nanda ang amun pagbulagay ni Bruce. Dar-on ko ang darwa ka bata sa Pilipinas ukon ibilin ko sanda tanan rugya. Lantawon ta kon magsugot sanda. Imposible gid ria nga matabo. Amo nga nakapamat-od ako kang akun himuon. Bay huk or bay kruk kinahanglan nga himuan ka libayon ang anum ka bulan namun nga subang. Mr. Bruce Lee, humanda ka!\nTi kundi ang sara namun nga bata nangin darwa hasta nangin tatlo. Naglinong gawa ang magamo ko nga pangabuhi kapin pa nagsaylo kami sa duplex nga balay nga kon sa diin separar ang amun nga gina-istaran ni Omoni. Dingding lang ang nagaangut. . Si Hyeongnim natak-an run man guro ka sagi pahilabot. Nagsurender sa katig-a kang akun ulo. Nakita na man guro nga wara man tana ti paarabuton kanakon. Nagpanaw run man sa pihak nga kinabuhi si Aboji, si ugangan laki. Si Omoni run lang sara nga nagapangabuhi. Maagto lang ria kada aga sa amun balay para kuhiton kag hiramon ang salug kon bala may yab-ok ukon wara. Kag mamangkot kon nakapanglimpyo bala ako ukon wara. Sa urihi, natak-an man siguro kang hiram kang amun salog talagsa run lang mag-agto. Napamatud-an na man siguro nga bukot man ako pabaya kag masarigan man sa sulod kang panimalay. Nangin matawhay ang akun pamensarun. Pero natam-an man ako kang obra sa sulod kang balay. Akun tanan!\nDaw sa elisi ako magtuyob kon aga. Pagkabugtaw ko mga alas sais, padediun ko sa beberon ang akun agot nga unica hija. Pagkatapos nga nakadedi kag makabalik liwan sa pagturog mahimos ako kang pagkaon para sa pamahaw. Samtang nagahulat kang tinig-ang kag sabaw nga gin-init, ibutang ko sa surudlan ang kutsara kag chopsticks kang mga bata, amo man ang tubig nga anda balon para sa igma. Rugto sanda naga-igma sa eskwelahan. Samtang turog pa sanda iplastar ko run nga daan ang anda pagkaon sa lamesa, ibutang sa bag ang anda lunch box, pagkatapos pukawon sanda magkaon. Samtang nagakaon, mapabukal ako kang tubig para sa thermos kag para sa panghugas kang beberon, kag ginahimo ko dya samtang nagahugas kang beberon. Itimpla ang tubig nanda pamparigos. Ihanda ang anda mga bayo. Pagkatapos nanda kaon, parigosan, paislan, kon magbugtaw pa si Nene, abobahun ukon abahun para mapadayon ang obra. Pagkalumbos kang darwa, mang-waswas kang mga kapay kag ulunan, ipamid-on kag ibalik sa aparador. Tapos mang-vacuum, trapuhan kang limpyo kag pinug-an nga tuwalya, lagaon ang mga trapo para magputi. Manghurum kang ralabhan. Pakaunon si Nene. Kag amo pa ako makakaon kang akun pamahaw sa aga. Amo run dya ang daily routine ko sa aga. Wara pa ria ti labot ang sa igma kag sa yapon, nga maghimos kag magtudlo pa kang homework nanda.\nGrade 3 run ang akun subang kag grade 2 ang sunod. Sang-una, wara run raad ako ti plano nga sundan pa. Ang akun kato handum makabata lang ako bisan sara tama run. Ugaring gindaug-daug nanda ako kag kang sa hospital pa lang ako pagbata ko, ginhambalan ako dayon ni Hyeongnim nga \"Teng!\" Korean expression kang \"Tama run!\" Dayon hambal nga \"Sara lang bata-a!\" Ay, nagbagting man ang talinga ko. Kontra gid ria sa ginahwa ko ang diktahan ako.Ti kundi pagkatapos kang anum ka bulan nga dumili kang doktor kanakun nga indi anay magbusong, nasundan dayon si Jake. Amo run ra kar-on ang ala-Minho Ho Lee (ang bida sa City Hunter kag Boys over Flowers nga drama sa Korea)ko nga bata nga si Jewon. Pagkalipas liwan kang pito ka tuig, nahuman si Nene sa akun taguangkan. Ti kondi kumpleto. Bek Chum! 100%!\nAlas siyete pa lang sa aga nagahalin run si Bruce sa balay para mag-obra kag alas nuwebe run ti gabii kon mag-uli. Wara run tana ti tiempo para magtudlo kang mga homework kang kabataan ukon magbasa kang mga paalinton ukon pamaan halin sa eskwelahan. Wara ako ti mahimo kundi magmato-mato sa pagbasa kag pag intiendi kang Hangul. Kon indi ko maintindihan, ginalantaw ko sa dictionary kag ginahaum-haum ko run lang ang buot hambalon. Kabudlay kon indi imo lengguwahe. Daw disabled ako nga wara ti mahimo bangud indi ko maintindihan kag indi ko mahambal ti husto ang akun gusto ipabutyag. Pareho run lang kon may meeting ukon class observation sa eskwelahan. Daw sa anga lang takun nga naga pungko sa likod nga wara ti may naintindihan kon ano ginawakal nanda sa unahan. Naluoy ako sa akun kaugalingon kag labaw sa tanan naluoy ako sa kabataan.\nSangkisra, may nag-abot nga sulat halin sa maestra ni Jewon sa Kindergarten. Ginpabasa ko kay Bruce hay nagasakit run gid ang akun ulo sa pag-intiendi kang mga madalum nga tinaga. Ang hambal ni Bruce sa Sabado ti hapon mga ala una, may sportfest ang mga bata gani ipasoksok ang t-shirt nga pula nga regalo kang eskwelahan katong Children's day. Nagsarig gid ako nga amo to ang sulod kang sulat. Pagka-Sabado, nag-absent si Bruce sa obra para mag tambong kang sportfest. Sakay kami sa Matiz ni Bruce ginsagap namun ang venue kang sportfest. Nagtalang pa kami. Lain nga venue ang amun naagtunan. Ano pa na late tamun sa pag-abot. Ang malain pa, si Jewon run lang ang ginahulat kag ginsug-alaw kang mga classmates na nga nakaputi ang t-shirt. Ginpamangkot tana kon andut lain ana kolor kang bayo. Ang nakapula amo ang kontra nga team nanday Jewon. Naluoy ako sa bata kag naugtas ako kay Bruce. Nagturo ang luha ko. Bisan urihi run, ginpabuol ko gid si Bruce kang t-shirt nga puti sa balay. Daw sa ano bala ang baratyagon kang bata nga lain tana sa iban? Bangud lang nga pangayaw kag wara't namasnga-an sa Hangul nga nanay? Dugangan pa kang lipong man nga tatay. Sampat gid!\nPagka-alas kwatro, natingala ako nga nagburukad ang mga tawo kang anda mga dara, gali timo may piknik dayon kag nabutang ria sa sulat. Bisan tubig wara tamun ti dara. Ti kundi nagpanagitlon lang tamun kag nagpaputi kang amun mga masluk. Ginbasa gid man ayhan to ni Bruce ang sulat? Ukon bangud sa kakapoy kag tuyo halin sa obra na, ginpaagyan na lang ka basa? Ano pa ang panurok na ka puti nangin pula? Kag ang piknik, nadura. Na magic?\n(PAGAPADAYUNON)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2012\/11\/08\/pilipin-ajumma-ni-linda-arnaez-lee-3\/","date":"2017-08-22T09:14:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00301.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995681643,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":29,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995681643486023}","num_words":2021,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.295,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SAN JOSE, Antique, Agosto 11 (PIA6) - - Ang mga paghanas nga kinahanglanun para sa mga katawhan sa mga banwa nga nasakop kang TraBAJO ukon Training for Better Access to Job Opportunities sa pagdumara kang Department of the Interior and Local Government pagapatigayunon run sa mga masunod nga binolan.\nAng DILG nagta-o run kang P20 milyon para sa dya nga programa. Ang kada banwa naka-agum kang P3 milyon kag ang pangolohan probinsyal may P5 milyon, hambal ni Raymundo Palanog, Program Officer kang DILG, Antique.\nNaghiwat run kang 'planning workshop' ang 'technical working group' agud umpisahan ang pagpatuman kang amo nga programa sa mga banwa kang Libertad, Pandan, Sebaste, Culasi and Tibiao.\nAng dya nga mga banwa nasakop kang LIPASECUTI Tourism Circuit, hambal ni Information Officer Judy Mae Magdato kang DILG. Ang dya nga mga lugar naka-agum man kang bahol nga halit kang nag-agi ang bagyo nga Yolanda.\nAng mga ginprayoridad nga paghanas kang kina-adman amo ang 'Driving Services, Tour guiding Services and Communication Skills in English Language Proficiency kag Dressmaking para sa banwa kang Libertad; Housekeeping, Cookery kag Beauty Care Services sa Pandan; Cookery, Bread and Pastry Production kag Organic Agriculture Production sa Sebaste. Motorcycle\/ Small Engine Servicing, Housekeeping, Cookery, Food and Beverage kag Nail Care para sa Culasi; kag Massage Therapy, Automotive Servicing kag Housekeeping para sa Tibiao.\nAng dya nga programa nagalaum nga masabtan ang kinahanglaun nga kina-adman kang mga progresibo nga sektor parehas kang 'economic sector on tourism, agri-business and information technology- business processing outsourcing (IT-BPO), hambal ni Magdato.\nAng mga ginatuyo nga benepisyaryo amo ang mga residente nga wara ti obra, mga wara pa maka-agum ka bisan ano nga paghanas halin sa mga ahensya kang gobyerno kag mga katawhan nga bahol ang tsansa nga maka pang-empleyo.\nTaw-an man ka prayoridad ang mga kabataan nga wara pag-eskwela sa idalom kang programa nga Abot Alam, mga katawhan nga may kasablagan sa lawas, mga tumandok kag benepisyaryo kang Pantawid Pamilya. Dya igapatuman kaimaw ang mga ahensya kang TESDA, DOLE, DSWD kag DepED.\nAng pagtipon kang TWG gintambogan kang 'program focal persons', Municipal Planning and Development Coordinators and representante halin sa DILG kag Technical Education and Skills Development Authority.\nAng pag 'bid' para sa 'consultancy services' para sa mga nasambit nga paghanas sangka bag-o nga eksperyensya kang mga miembro kang Bids and Awards Committee, gani sanda nagpangabay kag sangka paghanas sa dya nga aspeto antes ipatuman ang mga paghanas sa kabanwahanan, hambal ni Palanog. (DILG\/JSC\/PSM\/PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"http:\/\/news.pia.gov.ph\/article\/view\/981502337043\/kinaray-a-news-5-ka-banwa-sa-antique-magahiwat-kang-paghanas-sa-mga-kina-adman-kang-katawhan","date":"2017-08-21T08:15:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886107744.5\/warc\/CC-MAIN-20170821080132-20170821100132-00662.warc.gz","language":"krj","language_score":0.7604401708,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.7604401707649231, \"hil_Latn_score\": 0.11609047651290894, \"ceb_Latn_score\": 0.09237579256296158, \"cgc_Latn_score\": 0.015612971968948841}","num_words":403,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.184,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.934,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kitaay sa Bahrain\nIka-10 kang Pebrero 2009, saku gid ako ka arrange ka mga bulak sa auditorium kang AMA International University-Bahrain. Mabisita si Presidente Gloria Arroyo. Nagasinaku ang tanan, magarbo ang dekorasyon kag higante ang mga flower arrangements.\nSamtang ako nagaduko-duko ka arrange ka bulak, may isara ka propesora nga nagparapit sa akon likod kag mamangkot kon sa diin nagharalin ang mga bulak. Sige lang ang akon obra samtang ginasabat ko ang anang mga pamangkutanon. Wara gid ako magbalikid bangud sa kasakuon pero ang mabugnaw nga limog kang propesora amo ang nagtulod kanskon nga isabton ang ana mga pamangkutanon bisan pa nga saku ako kag kalabanan sa amo nga sitwasyon wara ako ga sapak sa mga naga usyuso. Kaduro ka istorya ni propesora kag daw na lingaw man ako nga sige man akon sugpon sa mga ginapanghambal na. Sa sulod siguro ka beinte minutos nga istorya namon dyan ang tana sa akon likod nagtindog kag na intiendihan na man siguro nga ga sinaku gid ako. Amo kag naghambal si propesora nga ma panaw run tana hay may klase pa tana. Nagsabat man ako it mayad kag nag pasalamat man tana. Antes tana maghalin ginpamangkot ko kon ano ang ngaran na pero sige man gihapon ang obra ko kag wara ako gaatubang kana. Nagsabat man ang mabuot nga propesora nga \"Ako nga pala si Dr. Corazon Huelar.\"\nPagkabati ko kang apelyido na, amo kag magliso ako atubang kana kag ginpamangkot ko kon taga-Dao, Antique bala tana kag nagsabat tana nga huod. Ginpamangkot ko kon kilala na si \"Eking\" kag tana madasig nga nagsabat nga \"Huod eh.\" \"Ako run si Eking\" hambal ko kana kag nagkadlaw kami nga darwa kag dungan nga ginmitlang namon ang \"what a small world\" kag kasadya run kang istoryahanay namon. Bangud may klase pa si propesora gintugro ko akon number ka na para matawag lang pagkatapos ka klase na.\nKon kaisa indi naton mapaktan ang mga hitabo. Pareho kang una namon nga pagkitaay ni Dr. Maria Corazon Huelar rugya sa Bahrain. Sin-o ang maghunahuna nga pagkatapos kang haros sangka dekada rugya pa kami sa Bahrain nagkitaay.\nKanami lang kang pamatyag mo kon makakita ikaw kang aton kasimanwa ilabi na gid kon rugya kita sa marayu nga lugar. Ang kahidlaw sa banwang tinubuan nabuhinan. Ang amon pagkitaay ni Dr. Huelar rugya sa Bahrain ginpamalita ko sa mga taga Dao rugya sa Bahrain kag amo man rugto sa Antique. Kada may okasyon nagakitaay kami kag daw sa kasadya lang nga nagatiriripon kami kag maghanduraw kang mga hitabu kauna kang wara pa kami maka-abroad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/02\/kitaay-sa-bahrain\/","date":"2017-08-20T19:05:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00716.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9845754504,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":53,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9845754504203796, \"hil_Latn_score\": 0.014516497030854225}","num_words":423,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.322,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gugma sa Shanghai\nGusto ko maglagaw, mag-biyahe sa mga nagkalain-lain nga lugar pero bisan makapira dun ako magsakay sa eroplano, nahadluk ako gihapon. Sa kadyang bakasyon rugya sa Tsina nagdesisyon kami ni banahon nga maglagaw sa Shanghai, isara sa mga financial hubs kang Asya, agud makalikaw sa nagalala nga polusyon sa Beijing tuga kang mga palupok sa kadyang Chinese New Year.\nMabudlay magbiyahe sa kadya nga mga panyempo sa Tsina bangud ang mga tawo nga naga-obra sa mga bahol nga syudad nagauli sa andang mga probinsya agud makaselebrar kang Paskwa imaw ang andang mga pamilya. Gani ang tanan nga mga tren kag mga bus daw sa indi mahulugan kang dagum bangud sa karakuon kang mga nagabiyahe. Rugya sa Tsina minilyon ka mga tawo ang nagabiyahe sa tagsa ka Spring holiday. Agud makalikaw sa stress, mas ginpili namon ni banahon nga maglupad pa Shanghai. Magluwas sa nahadluk ako magsakay sa eroplano, nagaugtas ako mamati sa mga magahud nga mga Instik kag nagaluod pamatyag ko kon makabati ako sa mga nagapanupra sa likod ko. Hay wara't pili bisan sa eroplano. Indi mapunggan ang pagpanupra bisan diin lang. Ugaring mas manami maglagaw ti gin-agwanta nga magbiyahe.\nSa una nga adlaw kang bakasyon sa Shanghai, nag-agto kami sa sangka daan nga baryo, ang Zhujiajiao. Ang lugar nga dya natukod kang tuig 1700. Napalibutan dya kang mga daan nga canal, dumaan nga mga balay, mga tulay kag tiyangge. Daw sa Asian version kang Venice. Romantiko nga lugar para sa mga magkahagugma ugaring bangud bakasyon kang tanan wara ako it makita nga katahum kundi mga ulo kang mga tawo kag mga nagatumpok nga baruto sa kanal. Mayad lang may nakita ako nga nami nga dekorasyon nga nahimo sa kahoy kag nakahigop kang mainit nga capuccino, nabuhinan ang ugtas kag kapoy ko.\nNagbalik kami ni banahon sa sentro kang syudad agud magpahuway. Mahambal ko nga organisado ang syudad. Ang mga tawo nagapondo kon pula ang duag kang stoplight. Indi pareho sa Beijing nga panilag kang kadam-an maswerte nga duag ang pula gani pwede makita sanda sa karsada. Mas raku ang kama-an maghambal kang Ingles. Siguro bangud bukas ang Shanghai sa pagbaton kang mga dumuluong nga mga negosyante sa malawig dun nga tinuig. Kadam-an sa mga pagkaon nanda matam-is kag maaslum. Kon gusto mo magkaon kang sinugba nga pispis pili kaw lang sa mga nagabaligya sa binit kang karsada. Indi lang magginhawa kon makalabay sa mga manugbaligya kang chou doufu, ang mabaho nga tradisyunal nga tofu.\nSa gabii nagpakigkita kami ni banahon sa anang amigo, sangka Aleman nga ang pangabuy-an amo ang pagbaligya kang mga isla sa mga manggaranon nga mga Intsik. Mayad lang protektado kang aton laye ang mga isla sa Pilipinas. lndi makapanag-iya ang bisan sin-o nga estranghero magluwas kon makapangasawa kang Pinoy. Samtang naga-istoryahanay si banahon kag ang anang amigo nawili ako kalantaw sa Pinoy nga banda nga nagatukar sa bar. Ugaring may sangka Aleman nga lalaki nga nag-umpisa mag-istorya kanakon. Nangin topiko namon ang ekonomiya, pulitika kag kultura. Mas ginapaboran ko ang pag-istoryahanay sa mga topiko nga kaangay kadya kaysa magtsismis. Daw sa nakibot lang ako kang ginmitlang na nga raku man nga mga Pinay ang naga-obra sa Shanghai kon gabii. Ang nahambal ko lang may mga rason, may mga istorya sa likod kang tagsa ka sitwasyon.\nSa ikarwa nga adlaw kang bakasyon nakalab-ot kami sa sangka daan nga Buddhist temple. Ugaring sa karakuon dun kang templo nga nakita ko rugya sa Tsina wara dun ako nagpanagil-ot pa sa linibo ka mga tawo nga nagadukdukanay sa amo nga lugar. Nagdiretso kami sa dumaan nga shopping center. Buta sa gihapon kang mga turista ugaring nakita ko ang paborito ko nga clothing shop. Daw hakupon ko ang tanan nga bayo kon wara lang ako nagapamalikid kang gasto. Samtang nagalagaw may tram nga nagalibot sa kalye kag may nakapaskil, \"It's more fun in the Philippines\" kag larawan kang Palawan. Siguro sa dyang bahin kang Tsina bukas ang mga tawo sa pagpangamigo kang mga Pinoy sa pihak kang indi mayad nga relasyon kang dyang pungsod kag Pilipinas bangud kang mga isla sa West Philippine sea ukon South China Sea.\nPagkatapos kang pagpangalugayawan, nakita namon ang sangka daan nga tren nga ginagamit kang mga Intsik kang tuig 1900. Ang tren nahimo nga sangka sushi restaurant sa kadya. Nabusog kami pagkatapos kang mabugo nga byahe sa sushi train. Nakatabok sa suba agud makita ang mga moderno nga mga bilding. Ang Shanghai natunga sa darwa ka parte. Sa pihak makita ang tanan nga mga daan nga mga bilding nga daw kaangay kang mga dumaan nga istilo sa Europa samtang sa pihak nga parte nagatindog ang tanan nga mga moderno nga mga bilding. Maramig lang kon winter bangud wara it heating ang mga kadam-an sa mga bilding.\nNagsaka kami sa ika-88 ka panalgan kang Jinmao Tower agud makalantaw kang manami nga skyline kag nag-inom kang red wine samtang nagalantaw sa maduagon nga fireworks display. Hay, luyag ko ipaambit sa bilog ko nga pamilya ang amo dya nga eksperyensya! Kang nabusog ang mata sa katahum kang palibot, nagbalik kami sa The Bund, ang lugar sa tupad kang suba nga may impluwensya kang Europa. Nagpanaw-panaw kami sa binit kang Huangpu River bisan nagatarithi. Dungan kang pag bagting kang clock tower ang pagtimbuok kang mga fireworks sa pihak suba. Nadumduman ko ang \"Midnight in Paris\", sangka pelikula ni Woody Allen. Dayon ako kupo kay banahon bangud na-realisar ko nga ma-swerte gali ako.\nPag-Valentine's Day, wara dun kami nanigal-ot pa. Ang mga Instik nagaselebrar kang Love Day sa ikapito nga adlaw kang ikapito nga bulan base sa lunar calendar. Ugaring dara dun siguro kang komersyalismo kag sensationalized promotion kang Valentine's Day nga ang mga pamatan-on sa Tsina amat-amat man nga naga-adaptar sa dya nga tradisyon. Gani buta ang tanan nga mga karan-an. Indi kinahanglan ang magarbo nga date: simple nga Malaysian food, red wine kag love songs kuntento dun ako. Samtang naga-ambi ang uran sa atubang kang bintana, nagaturo man ang luha ko. Indi bangud sa manami nga riverside view kundi bangud sa mapinalanggaon nga tawo nga nasug-alaw ko rugya sa Tsina. Pagkatapos kang malawig nga mga tinuig kang paghibi, pagsakripisyo kag paghimakas, gintugruan ako kang Amigo ko sa langit kang pinakanami nga regalo, dyang gugma nga ginasaruhan namon kadya ni banahon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/16\/gugma-sa-shanghai\/","date":"2017-08-19T20:40:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886105922.73\/warc\/CC-MAIN-20170819201404-20170819221404-00358.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9946613908,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":35,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9946613907814026}","num_words":1034,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.361,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Akun Amiga nga si Colleen Hamel\nAng akun amiga amo si Colleen Hamel. Bataun pa man hay napulo ka anyos ang akun agwat kana. Isara ka maestra sa publiko nga elementarya ka Leavitt, Turner, Maine. Kauna sa Lisbon naga-maestra bag-o nagsaylo rugya sa Wales. May biente cinco nga mga estudyante tana sa sulod kang kuatro grado. Depende man sa tuig kang pagbukas klase kon pira ka mga estudyante ang nagparehistro. Pira man ka beses ako nakaimaw kana sa pag-agto sa eskwelahan sa pagbulig decorar. Ang distansya ka balay paagto sa eskwelahan nga ginatudluan na sobra man isara ka oras ang dalagan ka kotse. Masinadyahun kag maalwan nga baye. Pero talagsa lang man kami rian nagakitaay kon indi weekends kag holidays. Masaku man gid pirme kag kon gabisita ako sa balay nanda sa eskwelahan man tana. Kon indi man gid importante ilabi na gid kon indi ako makatawag kana para kami magpanindahan ukon maglagaw ukon maglantaw ka sine imaw ka amun mga kabataan.\nTatlo ang ana mga bata. Puro man mga laki parehas ka akun. Dya sanday Brandon, Michael kag Jacob. Pero isara lang man gid ang ana nga matuod kadugo nga bata hay ang darwa nangin pangarwa nga nanay lang tana sa bata ka una nga asawa kang bana na kauna. Kaparehas man ka akun mga bata ang mga edad. Ang agut ko kag agut na mag- amigohay man gid. Iririmaw sa eskwelahan halin pa sa elementarya hasta high school. Ang nangin pangarwa na nga bana wara sanda ti bata kag napatay run, si Duane Hamel kang Oktubre 10, 2011. Tungud nga ang balay nanda kaingud ko lang, pero rayuay man, kon indi paghungdun magbisita sa sulod balay, sa taramnanan lang kami magkamustahanay. Singgitan mo ka \"Hello,\" balik kanimo \"Hello\" kag may echo pa! Kon kaisa gani sa taramnanan man kami magkitaay kag magkupkopanay kag may hambal nga \"Palangga ko ikaw\" kag magtindugan istoryahanay samtang ang mga bata nagasipal sa likod taramnanan!\nNakilala ko man gid ang kapamilya ni Colleen. Ang tatay na isara ka komposer ka kanta nga kon tawgon \"country.\" Tawag ko kana Papa Flynn. Tawag ko man sa nanay na Mama Flynn. Nagaobra tana part-time ukon seasonal sa LLBean. Mga isara man ka oras ang distansya dalagan ka kotse paagto sa balay nanda. Kon kaisa gaimaw ako man magbisita kananda basta kon mag-shopping kami gahapit sa balay ka mga ginikanan na. Kaisa kon holidays nga may ginapartisiparan ang mga bata kag sa balay nanda ginahiwat ilabi na gid ang trick or treats kon Halloween. Mayad nga mga tawo kag maalwanun; ginatugruan kami ka bag-o nga bayo kag halin pa sa LLBean nga nami nga kompanya kag marahalun man gid kon baklon ko pa. May bugto man si Colleen nga si Jeann nga may darwa man ka bata, sanday Izi kag Jesh. Gahapit man kami kon kaisa sa balay nanda kag makaistorya gamay kay hurungdun man gid kag ang tanan masaku sa pangabuhi. Kaisa kon may ginahiwat nga kaadlawan rugya man ang mga bata kaimaw namun sa balay ko. Ginapasalamatan ko sa Ginuo sanda nga tanan sa andang gugma kag maalwan nga tagipusuon. Indi ko malipatan ang mga yuhom kag ang magagmay nga bagay nga anda ginahimo sa pagbulig kanakun. Indi dya mabakal ka manggad: ang gugma sa kapareho nanda. Dayawon gid ang Dios.\nSa tinuig, halos sobra dose ka tuig gid man nga si Colleen ang kaimaw ko sa ano man nga hirimuon sa eskwelahan ka mga bata: mag-attend ka mga meeting sa school kag sa banwa, magsimba kag sa magpanindahan. Ginaplanohan gid kon san-o kami makatiempo magpanindahan, maglagaw, kag kon maglantaw ka sine sa sinehan imaw ka mga bata. Bisan magastos indi rian ginaisip basta lang nga masadyahan ang mga bata makalagaw kag makakaun kami sa restaurant kon kaisa sa China Buffet, AppleBees, TGIF, Steakhouse, McDonald's, Kentucky Fried Chicken, Wendy's, Red Lobster's, Pizza Hut kag iba pa. Pero may bes man kon kaisa makatawag lang ako nga emergency gakinahanglan nga may agtunan importante handa man gid ang akun amiga sa pagdara kanakun. Luwas lamang sa akun pagpadoktor hay may sarakyan nga nagadara man gid kanakun, ang ahensya ka gobyerno para sa mga may may disability parehas ko.\nKon may mga okasyon parehas ka birthday ka mga bata sa balay man ginahiwat kag ang akun amiga kaimaw man gid namun. Kon kaisa ang akun amiga may dara man nga amiga kapareho na nga maestra kag akun run man nakilala. Masadya man gid ako sa pag-abiabi ka bag-o nga makilala kag nangin amiga ko man. Nahidlawan ko man tana. Sa urihi nagsaylo man gid ka puloy-an ang akun amiga kang nagbulagay sanda ka ana nga bana; mga darwa lamang ka tuig nga wara sanda gatingbanay pero sa gihapon si Colleen nagabulig sa bana na hasta na lang nasapwan sa balay ka amiga ka bana na ang napatay nga bana. Masubo man pero anhun mo bay indi run maibalik ang nagligad. Nagrayuay man kami pero sa gihapon parehas man nga kaingud ko man hay kaimaw ko man tana kada semana kag makita ko man si Colleen. Amo lang ra garing magastos sa gasolina kon pirme mag-imaway hay rayu run man gid ang ginsaylohan nanda. Pira ka beses katu ginadara na man ako sa bag-o na nga balay. Gabulig ako panglimpyo kag rugtu na lang kami nagakaun ka pizza nga gin-order na lang. Samtang gakaun galantaw kami ka horror movie nga amo ang paborito nanda. Ako man timo masinggitan na lang sa paglantaw kon may kaharadlukan man gid. Tapos kara kon gabii run ginadara man nanda kami pauli balik sa balay ko. Gapabilin si Jacob maghingga basta kon wara ti klase sa masunod nga adlaw. Bisan talagsa lamang gatawganay sa telepono makaistoryahanay man kami. Pero talagsa man gid hay hurungdun man gid gani.\nAng ana bata nga si Jacob ginadara na lang rugya sa balay kon weekend. Kon kaisa si Michael gabuol kana. Daw bata ko man gid rian hay ginapalangga ko man kag ginapakaun sa balay. Pirme man gid sa balay kag kon hambalan ko gapati. Kon kaisa mabalbal ko ang buli na. Gatuwad man gid ria nga ginatugro buli na para balbalun ko. Daw bala sipal lamang ang akun pagbalbal hay ginapa-count ko kon pira edad na, amo man ria ka numero ang balbal sa buli na. Kang segundo grado pa lang katu ako man ang nakadiskubre nga may diabetes dya nga bata hay pirme lang bukas ka refrigerator ko kag mag-inom. Halin pa kang sa kinder o 1st grado tana kon sa balay nagasipal sa agut ko. Akun man gid ginsugid sa amiga ko kag anda ginpadoktor para ma-check. Husto man gid ako, may diabetes kag dapat gid pagatatapun kang insulin nga bulong para sa dugo na nga indi magtaas ukon magnaba. Akun man gid tana ginatatap kon sa balay ko hay kuon ko kana \"Indi ko gusto nga mapatay ikaw sa balay ko.\" Makadlaw kag magkupkop lang man gid ria balik kanakun. Kapin pa rugya tana pirme sa balay ko nagaturog. Kon kaisa hambalan ko na lang nga tak-an run ako kana. Te, mauli na lang ria tana. Kuon ka amiga ko gani daw ako pa ang nanay na hay gusto na rugya kanamun kag pirme busog eh. Duro man nga Kinaray-a nga hambal man-an na: magbugto, taas, putot, tambok, maniwang, guwapo ako, palangga ko ikaw kag iba pa nga. Indi malipatan nga magamit kag mahambal kon magkitaay ukon makaagto sa balay. Hasta kadya makayuhom lamang ako. Sa kolehiyo run sanda. Kon kaisa gasorpresa lamang bisita rugya sanda kanakun. Kanami lang hay ang mga bata halin kang magagmay kon ginapalangga mo sanda indi nanda ikaw malipatan. Ginakahidlawan nanda ako. Rugya gahapit sanda bag-o mag-uli sa balay nanda. Ako ang ginauna nga makita kag ginapangamusta ka akun mga bata rugya sa Wales, Maine. Bisan nga wara rugya ang akun kagurangnan kag agut nga bata daw parehas man nga nakita ko sanda nga darwa ilabi na gid ang akun agut kon makabisita ang ana mga amigo kanakun kag makakupkop kag makahambal nga \"Palangga ko ikaw.\"\nSalamat gid sa Ginuo sa akun amiga nga Colleen kag sa ana pamilya. Salamat sa gugma kang Dios nga ginapaambit na kanakun kag kanamun tanan paagi sa regalo kang pag-abyanay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/06\/07\/ang-akun-amiga-nga-si-colleen-hamel\/","date":"2017-08-22T09:21:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00327.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9973841906,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":11,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9973841905593872}","num_words":1356,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lugar nga Ginbahulan\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nKang bata pa ako, ang mga bungarngar sa binit kang yab-ukun namun nga karsada pirme mahagbasan kang akun espada nga kawayan. Ang mga tumbak-tumbak indi makapangayaw parapit sa amun balay hay nagairinuran ang lastiko kag siit kang kawayan.\nHaros adlaw-adlaw kaimaw ko ang akun mga amigo, kag kami ang mga heneral kag suldado kang kasagingan. Pusil-pusil lang tuod nga saging, pero kon makaigo, taguk ang nagapilit sa bayo. Sari-sari ang huni ka lupok kang amun mga pusil-pusil nga saging, hay ang sungaw kang hangin nga nagaguwa sa amun baba bukut pararehas. Kon mahaw-as run namun ang kasagingan, matukad liwat kami sa bukid para magsipal imbes mag-agto sa banwa nga may manami nga plasa.\nAng semento nga ralapakan daw indi angay para kanamum, hay kami nga mga kabataan nabuyo magdalagan sa lauhan. Indi moderno ang lugar nga amun ginaulian. Parayan kag mga maya pula ang amun masami ginakasakuan hay basi mag-abot ang tag-arani kag wara kami ti parti. Pirang-nahut lang ang may kuryente kanamun tungud ang gas mas barato sangsa kuntador.\nSa pihak kang maduro nga mga butang nga wara kami, nagapati kami nga ang mga kabataan sa taramnan ang nakahangup kang ginatawag nga simple kag matuod-tuod nga pagpangabuhi.\n*Litrato: Himo ni Manuel D. Baldemor halin sa http:\/\/members.tripod.com\/galerie_y\/images\/baldemor1.jpg","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2014\/01\/lugar-nga-ginbahulan.html","date":"2017-09-22T13:42:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00620.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989249706,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.998924970626831}","num_words":215,"character_repetition_ratio":0.031,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.326,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Laughing Gas\" ang Akun Ginpili\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\n\"Ectomy\" lang ang nahawidan ko sa hambal ka dentista. Daw ginkuritaan atay ko sa kulba kang bag-o nga sentensya. Masobra anum run ka bulan nga ginpatay paagi sa root canal ang sangka unto ko nga naglitik kato. Nabutangan run dya ka crown kang nabanhaw liwan kag nagsakit. Nagpaathag ang medyo gwapuhon nga dentista nga ang pagahimuon na nga operasyon amo ang pinakaurihi nga pamaagi antes gabuton kon indi gid matabangan. Daw naugut ako sa pagpinsar sa dentista kato nga nag-root canal. Pigaw siguro pag-obra na kag daw nag-alsa ang akun limug sa pagpamangkot. Mayad man kuno, ang daw may pagtabon nga sabat kanakun bisan pa nga sa lain man to nga opisina. Ginpaathag na nga kon kis-a, may nagakatabo pareho kang akun kaso.\nWara ako kamaan ka mga detalye ka dyang dental procedure kag wara ako ti tuyo nga ukayun ukon tukibun kon ano man dya. Daw nagburon ang akun pinsar, kapin pa kang naghambal ang dentista nga mga darwa ukon tatlo basi ka tahi ang kinahanglan pagkatapos. Hay, nga sa pagkasibuyasbombay! Kon tahiun, buut hambalun may hiwaun ukon gutrun! Ay abaw tabi, andut ako pa nga sa pagkatalawit sa dentista?\nPagkatapos kang konsultasyon, ginpapili ako ka adlaw kon san-o mabalik para sa operasyon. Ginpapili man ako kon ano pa ang idugang sa kinaandan nga anestisya agud tawhay ang akun pamatyag. Ang nitrous oxide (NO) ukon \"laughing gas\" gamay lang gawa baraydan pero kon gusto ko gid kuno nga malipung, masobra sa tres syentos dolyares ang baraydan. Ay, sus ta, sa bili pa lang daw malipung run ako dayon. Pero basi pa lang baydan ka insurance ko, pamangkuton pa kuno nanda. May tatlo pa ako ka semana sa pagbinagbinag kang akun garastuhon agud lamang masalbar ang akun yuhum.\nNagaparapit ang adlaw kang akun pagbalik sa dentista, nagatukar man ang akun kulba tungud nagalagaw ang akun imahinasyon. Ginpili ko ang adlaw pagkalipas kang April Fools Day para sa akun \"ectomy.\" Tamad ako mamati ka mga dinungol sa adlaw ka operasyon kang akun unto. Nagaamat parangramig ang akun mga alima kang nagparapit ako sa front desk. Huud, mabayad ako para sa laughing gas. Bukut karadlawan dya hay indi gali pagbaydan ka insurance pero mayad hay may health savings plan man ako.\nBilog ko run nga kalawasan ang nagparangramig pagpungko ko sa siya. Gintakud kang dental assistant ang gamay nga hose nga may darwa ka garaw-an kag natuon dya sa darwa man ka buho kang akun irong. Lima ka beses nga nagginhawa ako ka dalum agud maumpisahan ang bertud ka NO. Nabatyagan ko ang paghagan-hagan kang akun kakulba kag pagmag-an kang akun laswas. Daw gusto ko lang magyuhum pero dyan run si Doc nga nagakuon nga manganga run para sa pinakabudlay kuno nga parte para sa pasyente, ang pagtuslok ka dagum sa lasi agud matayon ang anestisya. Wara magbuhay kag nagparangdamul run ang akun pingig hasta sa irong. Ang operasyon ipatigayon sa tuo nga unto sa ibabaw. Sa wala, ginpakagat ako sa biteblock nga daw kiwal ukon bangil agud indi makapoy ang akun pagnganga.\nKapira mamangkot si Doc kag ang assistant kon OK lang ako. Nami man raad ang mga dentista hay may kabalaka sanda sa andang pasyente pero amo dya ang indi ko mauyonan. Ano bay kara pagsabat hay may kiwal baba ko? Mayad siguro taw-an nanda ang pasyente ka karatula nga may nakasulat nga OK kag NOT OK agud ibayaw lang ang sakto nga sabat. Indi run dapat magtinguha pa ka hambal ang pasyente nga may mga gauze pad, may biteblock, may mga hose ang irong kag baba. Hala man sanda ka pamangkot. Ahaw gid lang nga urangul ang masarangan ko nga huni.\nNag-umpisa run ka linagatik ang mga instrumento sa lamisa nga wara ko gid ginturuk kang ginadara pa lang dya pasulud. Indi ako gusto magturuk ka korte, kabahul, kagamay, kalabug, kabugu, katarum, ukon kaduruhon kang mga garamitun. Nakapangamuyo run ako kag ginbug-os ko ang akun pinsar kag pagsarig sa abilidad kang dentista kag sa nagabulig ka na. Ginpakamayad ko nga magkonsentrar ka pamati sa musika kang radyo nga nagatukar sa bilog nga opisina. Nagapamuno gid ang kanta ni Bruno Mars. Kasuruka run gid ang dyang kanta para kanakun pero tanhaga nga hinali lang daw sa kanami kang mga linya: \"'cause you're amazing, just the way you are … \" Hinugay gani takun Bruno Mars, ha, naman-an ko nga ang NO tana nga dya ang amazing. May sangka kanta pa liwan nga daw club music, nagaliwan-liwan kag nagaragubdub nga daw nami sautan.\nAng bahul nga sisti kang nabatian ko ang makangiridlis nga paghagung kang dental drill. Dungan man ang pagwangal ni Miley Cyrus kang \"I came in like a wrecking ball .…\" Haysus, tabangi ako, kon sin-o man ang patron ka mga unto! Pero utok ko lang ang nakulbaan kag wara manaog sa akun dughan. Nami man angud ang akun pamatyag. Ay, ano ayhan ang ginahimo ni Doc nga daw nagapangluk-ad run ka kopras. Unto ko tabi ang paya? Basi nagapangali man si Doc ka banayan? Sige pa wangal ni Miley, \"Yeah, you wreck me, wreck me .…\" Abaw, huud, ako ang nervous wreck nga daw maharakhak, ginautis ka kanta sa akun pinsar. Ay, panulay nga anghel dyang NO. Wara gid ako ti sakit nga nabatyagan.\nMga kwarenta minutos, tapos run kuno pero gin-xray anay antes gintahi. Daw naglaimnan lang akun pamatyag kang nagduut ang hilo sa akun pingig. Amo siguro ra hay daw budlay batunon nga ginhiwa ang akun lasi. Natapos gid man ang akun apicoectomy. May mga reseta para sa antibiotic kag pangontra sa sakit kag ice bag nga ginhampul sa akun sampihak nga pisngi. May mga pamilin-bilin ang dental assistant kag mabalik kuno ako liwan sa darwa ka semana.\nNagtindug ako nga malipayun man gihapon bisan sambangian ang yuhum. Sa indi magbuhay, mapuas ang epekto kang NO. Sa indi man magbuhay, mangin bug-os liwan ang akun pagyuhum kag ang epekto na karia sa akun masug-alaw magapabilin sa malawid nga panahon.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2014\/04\/laughing-gas-ang-akun-ginpili.html","date":"2017-09-22T06:08:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00503.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9978143573,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9978143572807312}","num_words":990,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.278,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Makataragam nga Gugma\nni Danny S. Tabuyan\nNagakirnagola sa Hospital Probinsyal. Nagakarankaran ang mga doktor kag mga nars. Ginaagaw-agaw ang kabuhi kang magtiayon tungud kang mga pilas nga anda naagum. Pariho lang sanda nga nagawalay kag nagasala, nagatawganay kang andang ngaran.\nMga haros man santuig nga balikbalik pamasyar ni Pedring sa balay ni Luming sa Baryo Banaybanay, antis ginbaton kang daraga ang anang paghigugma. Nagaturobo man lang sanda nga darwa, kag magklasmit sanda sa elementarya. Pariho nga napulo kag walo ka tuig ang andang idad, nga sa amo to nga panahon, nagakaigo run nga pangidadun sa pagpangasawa kag pagpamana. Matapos ang haros tatlo ka bulan nanda nga pagnobyahanay, nagpabagti run si Pedring sa pamilya ni Luming, agud mapasiguro na nga indi run makabaton pa si Luming kang iba pa nga manogpamasyar.\nMaambung nga bayi si Luming, maputi kag mapino ti pamanit kag manami ang korti kag pagkataruong kang anang iki nga irong nga bagay gid sa anang iki kag bayug nga uyahun nga nagasanto man sa anang katitiya nga panglawasun, nga sa kamag-an maghayonhayon nga daw pispis nga maya. Dugangan pa kang anang malabug kag malagtum nga buhok nga nagalambot sa anang balikawang nga mahininghining pa ang pagkaitum hay ginasagod na kang binuog nga paranhup nga niyog nga ana ginausap kag ginapamipi kon magparigos sa tambi kag ginahusay kang kara ka pawikan.\nMatandus nga tawo si Pedring. Tana run ang ginatimbang ni tatay na nga nagapanguma kang andang sampuna nga lupa sa Lugutan kag sa pagsagud kang andang darwa ka bilog nga karbaw kag tatlo ka baka. Kon sa bayhon, husto lang ang kataasun kang anang ngurusgan nga lawas, kag may malus-aw ang pagkailum ti pamanit kang mistisuhon nga taga-uma. Raku man ang mga daraga nga likum nga may luyag kay Pedring, ugaring ang anang kalibutan nagalibot lamang kay Luming nga ana gid ginapalangga. Bisan ang anang alima nagakaput kang kaling kang arado, ang anang paminsarun nagahandurawun kang manayanaya nga uyahun ni Luming nga daw bulak kang kamantigi nga makatawag gid kang pagtalupangud kang bisan sin-o nga maglubas.\nWara man ti paraligban si Pedring sa pamilya ni Luming, tungud hay mayad man ang pagbaton kanana kag daw wara man sanda ti ginapakita nga pagpamalabag kanana kag sa andang kaangtanan ni Luming.\nSangka adlaw sa bulan kang Oktobri, kang namasyar si Pedring kanday Luming, ana naabutan si Seling nga amiga ni Luming, nga daw puno gid kang kasadaya kag kakunyag ang andang ginaistoryahan.\n\"Mayad nga hapon!\" malipayun nga panamyaw ni Pedring sa darwa. \"Daw sadya gid ang inyong ginaistoryahan, ah!\"\n\"Mayad nga hapon man,\" ang masadya man nga sabat kang darwa, nga ginsugponan dayon ni Luming nga may kakunyag sa anang limug kag mga mata.\n\"Nagapanghagad si Seling nga matawas kami kanday Manding Sitang nga manganihan sa Tibiao sa sarang rum-an.\"\nNagparanghulog ang uyahun ni Pedring nga nagsabat, \"Maiwan pa timo ka pangani sa Tibiao, hay marayu to kag marapit run man ang tag-arani rugya kag sa Sibalom? Indi lamang timo magtawas.\"\nPiro indi gid magpapugung si Luming nga nagsabat, \"Madali man lang ra hay sa tapos dayon kang ani mauli man lagi kami kag ano abi ang hadlukan mo hay duro man kami mapanaw?\"\nNagpasubu gid dya kay Pedring nga wara tana magbuhay kag naglisinsya nga mag-uli lamang. Mabug-at ang anang buut.\nWara makayapon si Pedring karia nga gabii, wara tana ti gana. Wara man tana makaturog sa bilog nga gabii. Nagapalibug tana kon paano na mapunggan ang pagtawas ni Luming sa Tibiao. Buta ang anang baratyagun ka pagkahangawa nga basi kon may mangharana sa anang nobya didto sa paranganyan kag pangalyagan nanda dya.\nNadumduman ni Pedring nga mahilig sa musika si Luming kag daw ginatubluk gid ang anang iwi kon makabati kang manami kag tinor nga limug ka laki nga manogkanta. Nagapulugpulug gid ra kon makabati kang limug ni Rudy Concepcion kon magkanta kang \"Pangabay\" (Pakiusap) kag ni Ruben Tagalog kang \"Gawaha, Palangga\"(Dungawin Mo, Hirang) nga ginatukar sa ponograpo. Amo dya ang abilidad nga kulang kanana. Wara tana ti manami nga limug. Luyag na man raad magkanta ugaring daw wara gid tana ti luyag ang kanta kanana.\nNagasarakit ang ulo na ka panumdum, dugangan pa nga ginaduyugduyug tana hay wara ti kinaun kag wara man ti tinurogan. Nagaparangudlat ang anang mga mata kag nagaparanghuyos gid ang anang mga bagiing. Pagkasirum sunod nga adlaw, nag-ilis tana hay agtonan na si Luming, nga nakadisisyon run nga bisan ano ang matabo punggan na dya nga magtawas sa mga manganihan. Manogpanaog run raad tana sa hagdan kang andang balay kang hinali lang nagbalik sa sulud kag may ginbuul nga ana ginputos kang panapatun kag ginsukbit na sa anang likod.\nMasaku nga nagapanghimus si Luming kang anang mga ulos kag mga abubot nga darar-un hay aga pa sanda maparanaw. Makita ang anang garhum sa bintana kang andang balay, sa maaromiraw nga sirak kang kingki nga ginatungtong sa lamisa. Ang anang nanay masaku man nga nagahimus kang andang iyapon sa kusina. Wara pa kauli si tatay na nga didto pa sa taramnan. Nagaisarahanun si Luming sa salas kang magpanawag si Pedring.\n\"Tagbalay! Tagbalay!\" ang matunog piro malulo nga panagbalay ni Pedring.\nNabatian dya ka nanay ni Luming kag naghambal kang matunog halin sa kusina, \"Luming gawaha anay kon sin-o ang nagapanawag!\"\n\"Huud, Nay!\" ang sabat ni Luming kag dayon nagtamwa sa bintana nga may ginabitbit nga panaptun nga ana ginapiud. \"Ay, ah, si Pedring gali Nay, ah!\" Dayon na agda kay Pedring, \"Dali saka! Kaina pa ikaw dyan?\"\n\"Mayad nga gabii! Salamat! Wara pa lang man buhay, ah!\" ang malulo nga sabat ni Pedring.\nGin-agda tana kang nobya nga magpungko, piro wara tana nagpungko, nakita na ang mga piniud nga mga bayo kag ang surudlan kang mga gamit, nagdiritso tana parapit sa nobya kag nagpamangkot, \"Madayon gid ikaw haw sarum-an?\"\nGinbalikid tana ni Luming nga nagayuhum hay nagapang-uloulo nga nagasabat: \"Huud, eh! Ti, sugtan mo run ako?\"\nDaw mahibi ang itsura ka nobyo nga nagapakitluoy. \"Indi kaw lang, ay, magpanaw, maluoy kaw man. Indi ako kamaan kon ano himoon ko kon wara ikaw.\"\n\"Ay, ti, hay nagamun run dya?\" ang sabat kang daraga. \"Kuon ko bay kanimo mabalik man ako dayon pagkatapos kang ani.\" Dayon na pungko sa bangko nga daw nagparangluya ang anang lawas.\nDaw maluhod run ang laki ka uman-uman nga indi lang magpanaw ang anang nobya. Piro daw indi gid magliwat ang pinsar ka bayi.\n\"Ano gid haw ginahadlukan mo nga mapanaw ako?\" pasintud ni Luming.\nNagsabat si Pedring, \"Hadlukan ako nga basi hawidan kaw kang taga-Tibiao.\"\nNaglamhu si Luming kag magkuon, \"Araw-araw man tana imo nga ria! Wara kaw gid haw ti sarig kanakun?\"\n\"Bukun man ti amo ka ria, piro hay .…\" ang sabat ni Pedring nga wara na run mapadayon hay gin-utod dya kang sabat ni Luming nga nangin kabangdanan kang mainit nanda nga pagsabtanay.\n\"Kon imaw man lamang ikaw ka ria nga daw ginakuga mo takun, mas mayad gid man siguro mangita run lang ako rugto kang iba,\" ang sabat ni Luming sa ugtas kang pagkauslibadun kang anang nobyo.\nPagkabati ni Pedring kang mga ginpanghambal ni Luming, nagparandulum ang anang paminsarun. Nagtindug si Luming nga raad talikudan na si Pedring, ugaring ginhawidan ka laki ang anang butkun, gingunot na ang sinukbit sa anang likod nga pinutos kag dayon handos kang kutsilyo, nga haros nahubadan kang putos nga panaptun, sa busong kang nobya.\n\"Kon indi man lang ikaw mangin akun, mas mayad pa nga wara man ti makapulos kanimo!\"\nDayon hunos na ka kusilyo nga nagalubong sa busong ka bayi kag bun-on man ang anang kugalingun.\nNabatian kang nanay ni Luming ang syagit ka anang bata kag ang rinungkadol kang pagtumba kang darwa, nagdalagan tana pagwa sa kusina kag ana nakita ang darwa nga nagahamyangun nga buta kang dugo kag nagaagay ang andang mga tinai.\nDaw nagahakad man ang tilaok ka nanay ni Luming nga nagatiyabaw sa pagpangayo ka tabang. Wara lang hingan, raku run ang mga tawo nga nagdurogok sa pagtabang.\nSa hulut emerhensya kang Hospital Probinsyal nagatupaday ang katri nga ginabatangan kang darwa nga ginahuray lang kang kurtina. Pariho sanda nga nagawalay kag nagasala. Nagatawganay kag nagasabtanay sanda.\n\"Luming, sa diin ikaw? Indi ako pagbayai! Ginahigugma ko gid ikaw!\"\n\"Pedring, ginahigugma ko gid ikaw, piro ano dyang ginhimo mo kanakun!\"\n\"Patawada ako, Luming! Ikaw gid lang ang pitik kang akun dughan! Indi ako makasarang nga madura kaw sa akun panurukan!\"\n\"Maimot ang paghiguma mo, Pedring, hay kon ginahigugma mo ako indi mo ako paghalitan. Bukun ako ang ginahigugma mo kondi ang imo lang kaugalingun.\"\n\"Luming! Patawad, Luming!\"\n\"Makataragam ang gugma mo, Pedring!\"\nSa grasya kang Ginuo, nasapar ang kabuhi kang darwa. Kang mag-ayad-ayad sanda, gindara kang anang ginikanan si Luming sa Negros agud mapalikaw kay Pedring kag didto lamang sanda nag-uli hasta nga nakapamana tana kang tagadidto. Si Pedring nag-iskwila kag nangin maistro sa San Jose kag nakapangasawa kang maistra nga taga-Norti.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2015\/02\/makataragam-nga-gugma.html","date":"2017-09-22T06:08:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00503.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997635484,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":17,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999763548374176}","num_words":1465,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.357,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Siribtun nga Ungon\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nMainit nga pagpanamyaw kag pang-abiabi sa tanan nga nagahapit rugya sa DK, sangka bag-o kag dugang nga tiripunan kang mga nagapalangga sa Kinaray-a.\n\"Siribtun nga Ungon\" ang akun ginpili nga ngaran sa dya'ng akun pagaumpishan nga mga panghuna-huna nga ipaambit ko rugya sa DK. Sa atun pagpangabuhi, ayhan nakasampura man kita ka mga tunok ukon dugi kag nakaagi nga natunok ukon nasalugsugan. Gamay nga hitabo, rayu sa kamatayun ugaring masabad. May hapdi ukon sakit kita nga mabatyagan kag kon kis-a may gamay nga dugo. Kon masalugsugan, laban ang atun himuon amo nga gabuton ang dugi, tunok ukon salugsog. Kon kis-a mautod ang tunok ukon salugsog kag ang nautod nga tangkap nagapabilin sa atun panit. Amo dya ang ungon, mala-pituk ukon mala-buhok nga nagasunlog sa atun panuruk, masapdul kon tandugun kag may hapdi ukon gamay nga pagngut-ngut, kapin pa kon mabasa. Ti, amo run dya kag mangita kita ka sibit ukon dagum agud sibtun, luk-adun kag pagwaun ang ungon.\nSa atun pagsibit, may dara liwan dya nga kahapdi ugaring indi kita mag-untat ka tuslok kag kuhit hasta atun mabuul ukon mahukas and dya'ng panulay nga ungon. Kasulhay ang atun mabatyagan pagkatapos. Laban lawayan man lang natun ang gamay nga pilas kag padayon liwan kita sa atun buruhatun. Ang salugsog kag ang gamay nga ungon, pati ang gamay nga sakit ukon hapdi atun run man malipatan.\nAyhan kaduro run nga mga salugsog ang atun naagyan kag kaduro man nga ungon ang atun run nasibit. Kon atun isipun, gamay dya nga hitabo kag rayu tuod sa piho nga kamatayun ugaring ginhurayan gid natun ka pira ka ginutlu kang atun panahon. Nag-untat kita kang atun ginahimo sa pagtugru kang atun igtalupangud sa ungon nga kinahanglan atun sibtun kag bul-un agud kita makapadayon.\nPero bukut tanan nga ungon siribtun. Kang Mayo nagbakasyon kami sa Antique. Narigos kami sa baybayun kang Sebaste kag nakalapak kang tayong (sea urchin) ang akun magurang nga bayi. Abaw, daw angay lang kuno nga durungan gintuslok ang ana'ng kahig kang sanggatos nga mga dagum. Nagtakas kami tanan sa pag-usisa kang daw makatiringala nga nagturuhaw nga mga ungon, sobra napulo nga nagairitum sa ana'ng buol gid laban. Kuon ka sangka bugto namun, abaw dali, nami gid dya sibtun. Kuon ka amun magurang nga indi pagsibtun. Ihian lang kuno hay matunaw ang ungon sa ammonia kang ihi. Amo ra kuno ginahimo nanda sa biology class kauna. Nabalaka gid kami nga naluoy gani nga daw mga wara't huya kami nga nagbinunulus-bulus ka pangihi sa ana'ng kahig bisan daw alang-alang pa ang amun irihiun. Naglus-aw gid man ang iban nga mga ungon pero duro pa bilin. Sa urihi, may taga-baybay nga nag-agi kag nagkuon nga bulngon ka langgaw. Nag-ayad man gid kag nag-amat ka lus-aw paghurum sa langgaw.\nDuro pa nga klase ka ungon ang atun maagyan sa atun kabuhi kag matuod, bukut tanan sarang natun masibit. May ungon kang dughan ukon baratyagun nga panahon lang gid kuno ang makabulong. May ungon man ka paminsarun nga mas budlay pa gid bulngon hay ang pinsar tam-an ka aram magpakuno-kuno.\nHasta rugya run lang ako anay hay basi masalugsugan run mata ninyo ka basa, salamat gid.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2013\/07\/siribtun-nga-ungon.html","date":"2017-09-24T23:04:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00369.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997717738,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999771773815155}","num_words":527,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.298,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Chapter 3. Ang Tradisyong Kinaray-a (Ikatlo nga Bahin)\nPanulatang Kinaray-a sa radyo kag teatro\nTungud wara it pamantalaan nga Karay-a, darwa ka midyum ang gingamit agud padayon nga magtubo ang panulatang Kinaray-a: paagi sa radyo kag teatro. Ang radyo kag teatro nagsirbe nga transisyon halin sa oratura paagto sa literatura nga Kinaray-a. Manami lantawun kon paano gingamit kang Karay-a ang mass media (radyo) kag tradisyonal nga midya (teatro) sa pagpalapnag kang pulong nga Kinaray-a.\nAng istasyon DYKA (Radyo Kauswagan Antique) nga ginapanag-iyahan kag ginadumarahan kang Diocese kang Antique, nangin mabaskug nga tubodan kang panulatan nga Kinaray-a indi lamang sa Antique, kundi sa iban pa nga lugar nga sarang mabatian, halimbawa kang Cagayancillo, Palawan, Mindoro, kag Romblon. Magluwas sa programa ni Tordesillas, ang istasyon nagapalayag man kang iban pa nga mga programa sa Kinaray-a angay kang \"Panganduhoy\" kag \"Labay-labay sa 801.\"\nAng \"Panganduhoy\" nga mabatian kada Domingo it hapon nagabasa kang mga sulat kag panghuna-huna nga ginapadara kang mga tagparamati. Kon kaisa ang host nagapahayag man kang mga berso kag sentimental nga binalaybay sa Kinaray-a. Ang mas masadya nga \"Labay-labay sa 801,\" nga ginaalagadan ni Edman Sumaculub mabatian kada hapon sa tapos kang igma. May magazine format diya, kag nagabasa kang mga \"joke only\", paktakun, binalaybay, musika, kag mga sulat nga nagapangayo it laygay tuhoy sa paghigugma kag iban pa nga mga problema. Sa masubu nga palad, ang programa nga diya nag-untat run humalin kang 2002.\nAng istasyon nagprodyus man kang mga orihinal nga drama sa radyo sa Kinaray-a, kalabanan tuhoy sa katekismo, pero ang mga drama sa Kinaray-a amat-amat nga nauntat kag ginbuslan kang mga Tagalog nga produksyon halin sa Manila, tungud kang pagtaas kang bili kang produksyon kag pag-uso kang telebisyon.\nAng teatro sa Antique nakaugat sa mga ritwal kang mga seremoniya nga pangrelihiyon. Sa mga kabaryohan, kapin pa sa Tobias Fornier, padayon nga ginahiwat ang sambayang nga ginapangunahan kang mga maaram ukon babaylan. Sa mga Katoliko, ang pagsaulog kang Semana Santa sangka tion man kang paglantaw sa lainlain nga mga ritwal kang simbahan nga makabig man nga teatro. Ang Domingo de ramos bilang dramatisasyon kang pag-abot ni Kristo sa Herusalem, ang prosesyon kon Huwebes kag Biyernes Santo bilang dramatisasyon kang via crucis kag pagkamatay ni Kristo, kag ang sugat ukon bitay sa Domingo kang pagkabanhaw bilang dramatisasyon kang pagkitaay ni Birhen Maria kag ang anang anak nga si Hesukristo kag ang pagkayab kadya sa langit, mga seremonya nga may iskrip kag bahin run kang tradisyon.\nSa mga Aglipay sa San Pedro, pinasahi ang tradisyon nga Hudas-hudas sa gabii kang Sabado de Gloria, bilang dramatisasyon kag paghikog ni Hudas bangud indi madara kang anang konsyensya ang pagtraidor kay Kristo.\nAng komedya nangin popular sa Antique tubtub kang mga Dekada '70. Nag-umpisa diya sa San Jose sa paghingapos kang Siglo 17 kag padayon nga nagpanguna nga teatro sa sulud kang haros sangka siglo tubtub sa pagbulus kang sarswela kag drama. Nangin bantog sa komedya ang mga banwa kang San Jose, Bugasong, Laua-an kag Valderrama, kag ang komedya sa San Antonio, Barbaza, padayon nga nagapasundayag tubtub kadya.\nBisan pa hambalun nga ang mga tradisyonal nga pormang panteatro nga masaksihan kon Semana Santa kag ang mga komedya kag sarswela nasulat sa Hiligaynon, nangin mapuslanun gihapon diya sa pagpadayon kang tradisyonal nga literatura nga mahimo mangin surondan sa pagtuga kang tuhay nga tradisyong Kinaray-a.\nAng teatro sa Kinaray-a nagtubo paagi sa mga institusyon angay kang Binirayan. Kada tuig halin kang 1974, nangin tradisyon run kang mga Antiqueño ang magsaksi kang re-enactment kang pagdungka kang napulo ka datu nga taga-Bornay sa Malandog, Hamtic. Kang 1983, ginprodyus kang gobyerno probinsyal ang drama-saot nga Hantik-i ni Bernie Salcedo. Ang Hantik-i nagasaysay kang pagginahum ni Datu Sumakwel sa Malandog, lakip ang pagluib kang anang asawa nga si Kapinangan. Ang mga sugidanun nga diya bahin man kang Maragtas, nga amo ang gintunaan kang motif kang Binirayan. Madumduman halin sa Hantik-i ang mga komposisyon ni Salcedo angay kang \"Mamingaw nga mata,\" \"Dupuy-dupuy,\" kag \"Lantawa ang adlaw,\" nga ginpasikat kang grupo nga Ambon kang Dekada '70. Ang iban sa mga kanta nga diya liwan nga mabatian sa Maragtas nga ginprodyus kang Binirayan Foundation, Inc., sa pagdumara man ni Salcedo kag anang mga kaimaw. Masat-uman nga ang Maragtas amo ang pre-quel ukon pamuno kang Hantik-i. Ang Maragtas ni Monteclaro bilang alamat isara man sa madalum nga bubon nga ginasag-uban kang mga mamalaybay, mandudula, pintor, kag musiko nga Karay-a. Kang 2003, liwat nga ginpasundayag ang Maragtas bilang Aninipay: Binirayan kang Hilway nga ginprodyus kang Provincial Tourism Office, gindirehe ni Errol Santillan, kag ginpasundayag kang Septembre 30 sa Intramuros, Manila.\nSa pagpaninguha nga mapanami ang kada selebrasyon kang Binirayan, ang re-enactment sa Binirayan nangin tuhay nga presentasyon panteatro kang 2003 sa pagpasundayag kang Biray sa Kahilwayan, nga ginsulat ni Randy Tacogdoy kag gindirehe ni Danny Misajon. Kang 2004 ginpasundayag ang Binirayan: Pagpalayag sa lawud kang kauswagan nga ginsulat kag gindirehe ni Alex C. Delos Santos.\nAng mga pari nga Antiqueño wara man naurihi sa pag-amot sa pagsanyog kang Kinaray-a paagi sa musika kag teatro. Sanday Padre Joaquin Dioso kag Padre Nicolas Rendon, nga pareho nga nangin presidente kang St. Anthony's College, nagpamuno sa pagprodyus kang Aninipay (1979) kag Hantique Igcabuhi (1981).\nAng Aninipay, nga ginsulat kag gindirehe ni Padre Rendon, isara pa gid ka pagbasa kang warat kamatayan nga alamat kang napulo ka datu nga taga-Bornay kag ang andang pagpalayag sa pagpangita kang kahilwayan sa isla kang Panay. Kon andut may anggid diya ang urihi nga dula nga ginprodyus kang Provincial Tourism Office, diya tungud ang direktor nga si Errol Santillan isara sa mga aktor sa Aninipay. Ang istorya kang Aninipay naghalin sa dula nga Pangako…Kahilwayan nga ginsulat ni Marcos Dubria, kag ang mga kanta ginsulat ni Padre Dioso. Sangka halimbawa ang kanta nga \"Ang Damgo Ko,\" nga nabalhag sa 400 Years of Christianity in Antique:\nAng damgo ko\nAng damgo ko kahilwayan\nSa sari nga pigus!\nAng damgo ko kahilwayan\nNga wara it panglugus!\nAng damgo ko magpasad kang banwa\nSa katawhay, paghidaet nga lubos.\nAng damgo ko magpalayag\nSa dagat nga Panay,\nAng damgo ko hangin nga habagat\nSa pagbiray\nBihagun ta ang balud, magdungka\nSa dalayunan kang kabuhing tunay.\nAng Hantique Igcabuhi nagsaysay kang apat ka gatos ka tuig nga maragtas kang Antique. Ang mga kanta ginbalay ni Padre Dioso. Ginpasundayag diya angut sa pagsaulog kang Quadricentennial of Christianity of Antique kang Disyembre 1981.\nSi Padre Pablito Maghari amo ang may pinakaraku nga sinulatan nga misa kag libreto para sa original nga mga musikal. Ang pinakamemorable sa anang mga obra amo ang Panagbalay (ca 1970s) kag Bahandi sa Aminhan (1998).\nAng Panagbalay, sangka musikal pamakswa nga nangin produkto kang pakig-angut ni Maghari sa anang mga tumuluo sa Hamtic. Nagasaysay diya kang pagpangita ni Maria kag Jose kang balay nga maturogan kag pagabun-agan kay Hesus. Ang Bahandi sa Aminhan una nga ginpasundayag sa Culasi. Natukod diya nga produksyon tuga kang kolaborasyon ni Maghari sa manunulat nga si Marcos Dubria. Ginasaysay kadya kon paano ang magbugto nga sanday Modesta kag Carmen, mga bata ni Capitan Juan Xavier kang Culasi, nagbulig sa mga gerilya batok sa mga Espanyol. Ang masubu lang sa mga obra ni Maghari amo nga ang mga libreto nasulat sa Hiligaynon. Mahapus hangpun diya tungud kang impluwensiya kang Simbahan. Hiligaynon ang opisyal nga pulong kang Simbahan sa Bisayas Nakatundan.\nAng radyo kag teatro nangin pamaagi sa pagpadayon kang literatura sa tion nga wara gid it midyum para sa panulatang Kinaray-a. Nangin panangkap diya sanda sa padayon nga pagtubo kang pulong nga Kinaray-a. Ang mga sinulatan ni Tordesillas nga sa tulad ginayab-onan lang sa mga arkivo, kag ayhan sa mga baul kag aparador, may mga iskrip pa kang komedya, sarswela, ukon drama nga ginakaun kang mara-mara. Ayhan may sangka manaliksik sa pira ka adlaw nga makatugro man it tion kag kinaadman agud kalkalun diyang mga manuskrito kag tun-an, hay kanugon lamang kon pabayaan diya sa panumduman lang kang mga Antiqueño.\n- Sundi ang kasugpon (\"Chapter 4: Pagbalhag kang Kinaray-a\") -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/24\/post\/2013\/09\/ugsad-kang-kinaray-a-chapter-3-ikatlo-nga-bahin.html","date":"2017-09-25T22:13:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00011.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9796608686,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9796608686447144}","num_words":1298,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pangabuhi sa Paktorya: Una nga Bahin\nni Linda C. Aranez-Lee\nNangin masaku kanakun ang mga inadlaw kang nag-umpisa ako obra sa sangka paktorya ka mga spare parts ka sarakyan rugya sa Pusan, Korea. Piro duro ang akun nakita kag napanilagan nga nagbandug ka akun panghuna-huna kag baratyagun.\nMagluwas sa mga tumanduk nga Koreano, walo ka mga laki nga Pinoy, apat kami nga mga Pinay (asawa kang Koreano), darwa ka mga laki nga Vietnamese kag tatlo ka mga bayi nga Vietnamese (bayntihun pa lang ang pang-idadun kag asawa man kang Koreano), ang nagaobra sa kompanya nga ginaobrahan ko. Alas-otso imidya nagaumpisa ang obra kag nagatapos dya alas-syiti sa gabii. Kon maglampas dyan karia, obertaym run. May dyis minutos nga pahuway sa aga kag darwa ka bisis nga pahuway sa hapon.\nAng akun obra amo ang mag-usisa kang kalidad ka produkto paagi sa makina (air leak test). Mahapus man lang raad nga obra ugaring sa kalawidun ka oras, makapoy man ang bilog nga lawas. Masadya man mag-obra bangud pwidi makapamati ka musika paagi sa silpon, ugaring ang pagtsat ukon pagtawag sa silpon ginadilian. Kon kaisa nagapanakaw ako ka tsat kapin pa kon importanti nga minsahi, nagaurualigmat lang ako hay kon madakpan, singgit kag buyayaw gid ang maagman ko.\n\"Ayss sikya ima! Palli palli hera!\"(Yudiputa! Dasiga obra!)\nAmo dya pirmi nga buyayaw ang pirmi mabatian, piro nagatingala lang ako sa mga bayi nga Vietnamese. Nagavideo tsat pa gani sanda, wara man ginakaraan hay ti nagapakuhit sa bisor nga mahilig magkuhit ka mga kuruhitun. Kon indi timo kabatas magpakuhit kondi batasun mo ang buyayaw.\nMasadya ang libakanay. Masadya man ang tawganay sa mga alyas para indi maman-an kang ginalibak. Pariho kon nagalibak kami ka mga Vietnamese, ang tawag namun kananda Pusa, hay kon pamatian mo ang anda hambal daw ingaw ka kuti. Indi gani ginataw-an namun sanda ka ayo paagi sa anda mga itsura, pariho ka bisor sa plastic injection nga piang, gani ang tawag namun kana si Pilay. Ang bisor nga paranguhit kag pirmi lang nagapaninggit, ang panawag namun si Oblak, baliskad ka kalbo (hining run gawa ang lubu-lubuan). Naman-an na abi ang kahulugan ka kalbo, ano pa indi run namun magamit sa paglibak kana. Ang bisor sa QC nga pirmi lang nagapamulsa kag pirmi lang \"Ya!\" (Hoy!) kon magtawag sa mga trabahador, ginhingadlan namun kay Chuck Perez,. Ang pangulo ka mga bisor nga parasugo kag buy-unan, ginatayag namun nga Boy Utos ukon si Taba-Matanda, hay may bata nga matambuk man si Taba-Bata, ang apo sa pakaisa ka tag-iya kang kompanya nga pirmi lang nagauwang sa pagpalaoy-laoy ka kanta.\nSa mga trabahador nga Koreano, dyan si Ai-ai, Matet kag iba pa nga pagpaanggid kag ayo para indi madakpan kon nagapanglibak. Kon kaisa makahambal ako nga mahapus ang obra piro ang mga tawo nga nagadumara daw may dipirinsya sa ulo. Kon kaisa makalamhu ako, akun bala malatnan man ako rugya sa pira ka adlaw.\n- Sundi ang kasugpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2015\/01\/pangabuhi-sa-paktorya-una-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T06:11:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00516.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9859263301,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9859263300895691, \"hil_Latn_score\": 0.011758682318031788}","num_words":483,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.282,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pista kang Mitolohiya: \"Kuno\" nga mga Istorya\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nKang bata pa kita, ang atun panghuna-huna angay ka sangka malapad nga wayang nga nagahulat panggasan ukon bugsokan ka mga idiya. Kon ano man ang ipanggas ukon ibugsok kang atun mga ginikanan, ria suno man sa naman-an nanda halin sa andang mga mal-am. Ang atun mga mal-am kauna wara ti mga libro ukon mga gadyit nga sarang madarawatan ukon mabul-an kang mga inogtudlo nga kinaaram, magluwas gid lang sa andang pinanilagan kag nabatian man halin sa andang mga mal-am. Gani, agud mapanggasan ang batan-un nga panghuna-huna ka nagasunod nga hinirasyon, ang labing barato nga gadyit nga ginakapitalan gid lang ka laway amo ang baba. Sugid, istorya, wakal, huring-huring, pabati-bati, buyayaw, kutso-kutso, hani-hani kag iban pa nga sarang mahimo ka baba agud ipabati kag isaylo ang mga hitabo, idiya, kinaaram ukon linabutaw..\nAno ang mitolohiya? Andut ginsaulog ka DK ang pista kang mitolohiya?\nAng mitolihya, sa bugu nga sabat, mga \"kuno\" nga mga istorya. Wara mapiho ka mga nagapamati nga ang ginasugid matuod-tuod gid nga natabo piro ang nagaistorya nagasandig sa \"kuno,\" \"kuon nanda\" ukon \"suno kay Apoy Angkwan.\"\nKon bukut ti tuod ukon \"kuno\" man lang, andut masahot kita kag andut pistahan pa? Tungud ang amo dya nga mga sugid tingub nga nagapabutyag ka mga tradisyon, mga pagsinarayo kag mga pagpati nga ginasandigan ka atun pinasahi nga kultura ukon pagkataga-isla ka Panay. Matuod man ukon sugid-sugid lang, atun gid dya kag kabahin kang atun pagpangabuhi. Ang mga sugid ka baba ginapamatian kag siguro sarang matandaan kag madumduman ugaring malipatan sa kabuhayun. Ang kalabanan siguro ka mga istorya nga ginpaambit rugya bag-o pa lang masulat ukon mataw-an ka \"lawas.\" Tungud may \"lawas,\" sarang matago kag matipigan ang dyang mga istorya para sa atun mga kabataan kag andang mga kaapohan. Gani bahul ang katungdanan ka mga manunulat agud mataw-an ka \"lawas\" ukon konkrita nga ibidinsya sa papil ukon iliktronik kag iban pa nga pormat ukon pamaagi ang mga kinaaram nga ginwani sa baba lang.\nKaharadluk, kakurunyag kag labi nga makarilingaw ang mga istorya kang mitolohiya nga daw sa naudum gid takun ka basa. Indi takun makapatapos-tapos sulat ka akun analisis ukon pagsuma nga ginpangabay ka Presidente ka DK. Ginakakunyagan natun ang dya nga mga istorya tungud gintanum dya sa wayang kang atun batan-un nga panghunahuna kag nagbulig patubo kang atun imahinasyon. Ang pagsaulog ka DK ka mitolohiya isara ka pagbalikid sa atun pagkabata kag pagkilala ka ginhalinan ka atun paghangup sa malapad, makataranhaga nga kalibutan.\nGinapanginbulahan gid ang tanan nga nagpasakup nga mga manunulat, ilabi run gid ang mga bag-o nga nagpaambit nga sanday Bagani G. Aranieva (Tyanak, Panuktok), Desa Rizardo Andres (Ingkanto), Elainne Kaye Echivare (Hupa, Bubon), kag Leonaris Dionela (Mangingilaw). Salamat gid sa inyo ginhanda nga mga istorya. Kabay pa magpadayon kamo ka sulat, may pista man ukon wara ang DK.\nDuro ang sahi kang mitolohiya, piro ang kalabanan ka ginpaambit sa pista mga istorya kang kadulum ukon duag itum. Sa traynta ka mga sugidanun, lima gid lang ang mahambal ko nga duag puti tungud mag-an gawa dya sa dughan. Puti ang mga istorya ka pantasya, mga tamawo kag andang kaharian kag ang daw imposibli piro pirmi ginasugid nga pagluyagay ka tamawo kag tawo (Hardin kang Gugma, Mistiryo ni Olayra, Tigadlum ni Emmy L. Masola; Kabugaw ni Linda C. Arnaez-Lee; kag Rosal ni Ritchie D. Pagunsan). Masubu nga mahamot ang Rosal ni Pagunsan nga nagpakita ka pagpalanggaanay nga nagahigot sa nanay kag bata, bisan pa nga ang bata nabihag run ka mga tamawo. May pagkaaplud ang Kabugaw ni Arnaez-Lee sa ginapahayag nga kamatuoran nga kita nga mga tawo masami nagaturuk sa gwa ukon pisikal nga pagkatahum lamang. Mayad pa ang tamawo nga nakakita kang sulud nga kaanyag ni Basilia.\nAng Hardin kang Gugma ni Masola sangka matam-is nga istorya nga sa pantasya mo gid lang siguro masapwan. Nagaumpisa sa pagkitaay kang bayi kag laki nga nagsantuanay ang pitik ka andang mga dughan ugaring magkatuhay ang andang kalibutan. Hamakun mo nga bayaan ka sangka prinsisa nga tamawo ang anang kaharian kabaylo sa pagsunod ka pitik ka anang dughan para sa sangka ordinaryo nga tawo. Sa Tigadlum, magluwas nga istorya ka paghigugma, may mabaskug nga minsahi si Masola nga nagakabalaka sa paayaw nga pagpanapas ka mga tawo ka ragkul nga mga kahoy. May tamawo man kag wara, ginapadumdum kita ni Masola ka atun katungdanan sa pag-amlig ka atun mga kakahuyan kag mga dunang-manggad.\nPadugang kang editor: Maimaw man natun sa grupo kang duag puti ang sugidanun nga \"Ang Pagbakwit,\" nga ginpasakup ni Maria Milagros C. Geremia-Lachica sa pista kang mitolohiya. Ginpakita na sa istorya ang pagpati kag kahadluk kang mga tumanduk sa mga nagaistar sa puno kang samlagi, lunok kag talisay nga indi makita kang ordinaryo nga panuruk. Piro tungud nga ginsunod ka sakto ni Pistang ang pagpanghanda, nangin mahilway ang pagpahalin na sa anang mga kaingud nga idalmunun.\nSa kampo kang itum nga mga istorya, kaduro ka mga dalum nga Kinaray-a sa Mangingilaw ni Leonaris Dionela kag Pabulag ni Fr. Danny S. Tabuyan nga nagapabatyag ka pagkabukun ti ordinaryo ka dyang mga istorya. Sa Mangingilaw, ginpakita ni Dionela ang suud nga pag-imaway ukon pagbarkadahay ka sangka grupo ka mga laki. Ginsulat na ang istorya nga daw tana mismo ang nagahambal kag nangin madinarag-un dya sa pagpabatyag sa manogbasa nga ang natabo ginasugid ka sangka laki kag sa pirspiktibo ka laki.\nSa Pabulag, pinasahi ang mayor nga ugat ka istorya. Nabantog nga aswang ang pamilya piro nangita sanda ka paagi nga madura dyang \"masakit\" sa andang pamilya gani \"nagpabulong\" sanda. Nahambal ko nga pinasahi tungud sa tanan nga mga istorya ka inaswang, amo lang dya ang nagapatpat kon paano huksun, duraun, bulngon ang dyang kondisyon nga ginakahadlukan kag ginalikawan kang tanan. Sa istorya, gin-usar ka manunulat ang listahan sa pagpakita ka mga garamitun ka manogbulong. Manami dya nga paagi tungud nataw-an ka importansya ang mga garamitun ka manogbulong. Sa paglista ka mga garamitun, ang manogbasa daw angay man nga nagatamud sa listahan kag dugang nga napabutyag kon daw ano ka siryoso ang ritwal nga pagahimuon ni Uyong Apyong.\nMakaparanindug-bulbol ang iban nga mga istorya pariho kang Yanggaw ni Pagunsan, kag Tyanak kag Panuktok ni Aranieva. Makaharawat-hawat ang pagpatpat ni Pagunsan kang mga hitabo sa Yanggaw. Ang manogbasa hinay-hinay na nga gindara sa kakunyag paagto sa iksina ka pagbutung kang itum nga buhok halin sa busong ni Tiryong. Ang Tyanak ni Aranieva isara man sa mga istorya nga indi dapat pagbasahun nga nagaisaranhun, kapin pa sa gabii. Ipiktibo sa pagpatindug kang bulbol ang mga iksina kang nanaog si Minardo sa pagpangita ka bata nga nagahibi kag may nabatian tana nga huni ka makinilya rugto sa anang kwarto sa ibabaw. Mauti nga gin-amat-amat man ni Aranieva ka laragway ang kwarto nga baho-isda kag ang itsura ka panulay nga tyanak. Sa Panuktok, ang kalabanan siguro ka manogbasa daw hadluk magbukas ka gawang kon hinali may manuktok, kapin pa kon bag-o lang kabasa ka istorya. Amo ra ka mayad kang pagsulat ni Aranieva.\nAng pinakasiri nga itum sa tanan nga mga istorya amo siguro ang Pinalakad ni Pagunsan. Magluwas sa pagkaaswang ni Asyat, ang pagkaitum ka dyang istorya nagsiri pa gid tungud may dugo nga nag-agay, may mga parti ka kalawasan nga nagtuhaw sa pagpuga ka suha sa pinarumbu kag may liug nga gingurut. Para kanakun, bahul nga trahidya ang natabo para sa tanan nga mga tinawo, halin sa bata nga si Kaloy, kay Barsing nga nangin kriminal kag bisan sa ginakuno nga aswang nga si Asyat nga napatay.\nPiro may mga kaharadlukan nga nakapayuhum ukon nakapatalangkaw kanatun. Masadya ang mga dayalogo ukon paghambalanay ka mga tinawo nga ginpakita sa Tayhu ni Arnaez-Lee, Ang Ayam ni Stephen Louie R. Checa, Sinda ni Jonas Chavez Hiponia kag Maranhig ni Tabuyan. Kakurunyag ang mga iksina kang pagsampukanay ka tawo kag tinuga kang kadulum piro makapatalangkaw sa manogbasa tungud sa mga tinaga nga gingamit ka mga manunulat. Sa mga paralantaw ka mga karadlukan nga sini kag mga science fiction, ang katapusan ka Maranhig ni Tabuyan isara ka \"formula ending.\" Dumdum mo napatay run gid man ang panulay, gali pagpitik ka sintas may alima pa nga nagtuhaw halin sa rulubngan, may nabilin pa nga itlog ang higanti nga halo ukon, angay sa Maranhig, nag-amat-amat gwa ang mga ulod halin sa abo, ayhan agud liwan mahuman ang lawas ka maranhig.\nSa kabilugan, buhi kag klaro sa imahinasyon ka mga manogbasa ang mga istorya nga ginpaambit sa pista kang mitolohiya. Mayad lang puro \"kuno\" ang mga istorya. Kon natabuan nga saksi abi takun sa bisan isara lang sa mga kangiridlis, kaparanindug-bulbol nga mga hitabo pariho ka mga pagtigbaylo ka mga baboy sa tawo ukon pagbutung ka malabug nga buhok halin sa busong ka ginaluy-ahan, bukun lang ti udum ang akun mabatyagan. Mamuslu, manglapsi kag basi marumatay run lang siguro takun sa akun ginahamtangan. Kon sa gyira, daw angay lang siguro nga magabatyag takun ka PTSD (post traumatic stress disorder) ukon pagkapilas ka panghunahuna sa tuman nga kahadluk ukon kakugmat. Mapali man piro ang marka magapabilin.\nSa katapusan, mahambal ko nga madinarag-un gid ang pista kang mitolohiya. Ginapasalamatan natun ang tanan nga naghapit sa pagbasa kag pagpamista. Duro gid mga salamat sa atun mga manunulat nga naghuray ka andang tyimpo agud mataw-an ka padayon nga kabuhi ang dyang mga sugidanun nga ayhan amo pa lang kag nasulat. Sa pagbasa ka mga sinulatan kadyang pista, makahambal kita nga ang malapad nga wayang napanggasan gid man kag nabugsokan kang mga kaaram halin sa atun mga mal-am.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/mitolohiya.html","date":"2017-09-22T13:41:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00426.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9715352058,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":11,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9715352058410645, \"hil_Latn_score\": 0.02752954699099064}","num_words":1574,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.328,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Joanna West halin sa https:\/\/www.etsy.com\/shop\/SparkleDoodles?ref=l2-shopheader-name\nDimokrasya ni Jessie M. Valenzuela\nNagharuk run ang adlaw kang pagluad Agud ang anting-anting handa nga ihalad. Panahon run agud ilubung ang mga nagriligad Umpisahan ta ang ginahandum nga pag-ugwad.\nAng binhi nga tinanum amat-amat nga nagtubo, Sa mga kabataan daad makita man natun ang tuyo. Tadlungun run kag kid-anun ang dalan nga tiko, Ang pagbag-o indi lang madara sa simpli nga pangamuyo.\nKon sa simbahan gani may ginatawag nga irihis, Sa pagkaun man may ginakabig nga pihis. Ang mga opisyalis sa gobyirno nga mga paralalis, Kinahanglan ta run islan kag dapat paagyan kang kalis.\nNag-aragi run ang pira ka mga abusador nga rasa, Indi run natun paghulatun nga madugangan pa sanda Ang sakripisyo nga ginhalad ka maisug nga mga kasimanwa Itib-ungon natun agud may paraabuton nga grasya.\nGani sa simpli nga kuris nga atun pagaobrahun, Importanti gid nga tandaan natun. Wara nagasandig ang kahilwayan sa panahon Kondi sa tinta nga magadikta ka atun paarabuton.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/ako-kag-ang-pagtangis-sa-mata.html","date":"2017-09-26T14:31:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00547.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9844136238,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9844136238098145, \"hil_Latn_score\": 0.012410017661750317}","num_words":162,"character_repetition_ratio":0.011,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kang una nga tyimpo, may sangka talon kon diin nagaistar ang linibo ka mga balabaw. Si Kismo, ang anda hari, kaimaw ang ana asawa nga si Rayna Kigara ang mabuhay run nga nagadumara ka ginharian sa idalum ka lupa.\nSi Haring Kismo ang maaram nga nagabuhat ka mga kasuguan para mangin matawhay kag magmayad ang pangabuhi ka tanan nga balabaw sa anda ginharian. Para nga sarang makakaun ang tanan, kaimaw ang mga suldado nga balabaw, ginasurong nanday Haring Kismo ang mga kahoy nga may mamurong nga bunga. Pay masami sanda nga nagakamatyan sa kada maatubang nanda ang mga man-ug. May mga tyimpo man nga kon wara sanda ginaagawan ka prutas ka mga daragkul nga pispis, sanda mismo ang ginadagit kag ginakaun ka mga hayup nga dya.\nMaraku run ang nagsakripisyo ka anda kabuhi sa paggwa sa anda ginharian sa idalum ka lupa para makabuul ka pagkaun kag indi magutman ang anda pamilya.\nSa pagligad ka mga tinuig, nag-abot ang mabuhay nga taggurutum kag maduro nga mga tanum ang nagkaramatay. Nabilin ang mga daragkul nga puno pay malaka ang anda mga bunga. Duro sa mga balabaw ang nagutuman kag nagkaramatay. Naglibug ang ulo ni Haring Kismo kon paano na maluwas sa kagutum ang ana ginharian. Kon gabii gani, ginabantayan sanda ka mga gutum nga man-ug kag kon adlaw madasig man sanda nga ginaagawan ka mga pispis sa pagbuul ka mga bunga ka puno.\nSa pagpanaw ka mga inadlaw, mas nagagamay nga nagagamay sanda sa anda ginharian. Mas nagadugang ang kabudlay nga ginabatyag ni Haring Kismo kada makita na nga nagaantos ang ana mga sinakpan.\nBahul gid ang pagkaluoy kay Haring Kismo kang ana asawa nga si Rayna Kigara. Indi na mabatas nga makita ang ana bana nga ginabudlayan. Gani nagpangadi kag nagpangayo tana ka bulig sa Bulan nga anda ginapatihan nga makagagahum nga Tagtuga kang kalibutan.\nSangka gabii, nagsaka si Rayna Kigara sa mataas kag bahul nga kahoy. Nagtangra tana sa ugsad nga bulan sa langit kag nagpangadi.\n\"Makagagahum nga Tagtuga, luwasa kami sa kagutum. Indi pagpasugti nga maubos ang amun linahi. Taw-i kami ka bag-o nga kabuhi para indi kami pirmi madaug ka iba nga mga tinuga. Handa ako nga maghalad ka akun kabuhi.\"\nWara man ti may nabaton nga sabat si Rayna Kigara katong gabii, pay nabatian ka makagagahum nga Bulan ang ana pag-ampo para sa kaluwasan ka mga balabaw sa anda ginharian.\nNagligad ang mga inadlaw, nagbusong si Rayna Kigara. Bahul gid ang kasadya ni Haring Kismo nga nataw-an tana ka manogpanubli ka ana trono bilang hari. Nagpangalipay man ang bilog nga ginharian kag naglaum sanda nga basi ang bata ni Haring Kismo kag Rayna Kigara ang makabulig kag makaluwas kananda sa kagutum kag pagpangpigus ka iba nga mga kasapatan sa talon.\nPagkaligad ka mga binulan, kag sa idalum ka ugsad nga bulan, nagbata si Rayna Kigara ka makataragam nga tinuga nga indi nanda kapariho. Pinasahi nga tinuga nga may pakpak ang nangin bata nanday Haring Kismo. Bahul ang pag-antos kag pagpangasubu na kang dayon nga ginbawian kang kabuhi ang asawa na pagkatapos dya magbata.\nBiskan indi nanda kapariho, gintinghuwaan ni Haring Kismo nga palanggaun ang anda pinasahi nga bata. Ginpangaranan na dya nga Prinsipi Kilun.\nRaku nga mga balabaw ang indi magpasugot nga si Prinsipi Kilun ang anda mangin hari sa paraabuton. Duro ang nahadluk sa ana malapad nga mga pakpak. Dugang pa gid nga nahadluk ang mga balabaw sa ginharian kang manuto maglupad si Prinsipi Kilun. Tama kana kapagsik kon gabii pay kon may adlaw gani puro turog lang ang ana ginaobra.\nKang tama run kamal-am kay Haring Kismo kag indi run makasarang sa pagpamuno sa bilog nga ginharian, gintugyanan na si Prinsipi Kilun nga tuytuyan ang mga suldado sa pagbuul ka mga pagkaun. Pay raku ang indi magpasugot nga pamunuan sanda ni Prinsipi Kilun hay sa gabii lang tana nagabugtaw kag indi sanag ang ana panuruk kon adlawun.\nKang mapatay si Haring Kismo, indi makamaan si Prinsipi Kilun kon ano ang ana obrahun. Gintinghuwaan na nga pamunuan ang ginharian pay maraw-ay ang pagtrato kana ka mga balabaw. Bangud ka dya, nagsakit ang buut ni Prinsipi Kilun.\nGani, sangka malinung nga gabii, mahipus tana nga naglupad parayu sa ginharian.\nSarahanun nga nagpangabuhi si Prinsipi Kilun sa iba nga parti ka talon. Nangin matawhay kag malinung ang ana kabuhi hay sarang na mabuul ang mga karan-un nga prutas kon gabii.\nPay sa tunga kang kalinung, madalum ang pagpangasubu ni Prinsipi Kilun. Nahidlaw tana sa ana anhing tatay nga hari kag sa anda ginharian sa idalum ka lupa. Gani, sa marayu nga distansya, malinung nga ginabantayan ni Prinsipi Kilun ang anda ginharian.\nKang liwan nga nag-abot ang tyimpo ka taggurutum, nangin maisug ang mga man-ug kag pispis. Gani, raku liwan nga mga balabaw ang nahadluk kag nabudlayan nga maggwa para magbuul ka mga pagkaun.\nSa ginharian, nagmansiganay ang mga balabaw sa paggwa sa anda balay para magbuul ka pagkaun sa talon. Pay raku kananda sa gihapon ang nadakup ka mga man-ug kag gindagit ka mga daragkul nga pispis.\nSangka gabii, samtang nagalupad si Prinsipi Kilun pabalik sa ana iristaran pagkatapos na mamuul ka mga pagkaun, may nabatian tana nga limug nga nagatawag ka ana ngaran.\n\"Prinsipi Kilun!\"\nNag-untat tana sa paglupad kag naghapon sa sanga ka mataas nga kahoy. Nagpanilag tana sa palibot kon sin-o ang nagtawag kana, pay wara tana it makita nga iba nga tinuga marapit kana.\n\"Prinsipi Kilun!\" liwan nga tawag kana ka limug nga nagahalin kahawaan.\nNagtangra si Prinsipi Kilun sa kahawaan kag nahimutadan na ang bilog kag masanag nga Bulan. Indi tana makapati nga ginaistorya tana ka Bulan.\n\"Prinsipi Kilun, ikaw ang bugay nga ginpangayo ni Rayna Kigara para maluwas ang inyo linahi. Buligi ang inyo ginharian sa kagutum,\" hambal ka makagagahum nga Bulan.\nUmpisa kato, kada gabii, wara ti untat ang paagto-pabalik ni Prinsipi Kilun sa pagbuul ka duro nga mga prutas para makabulig sa ana ginharian. Pagkadason nga adlaw, maduro nga mga balabaw ang natingala kon andut raku ang prutas nga natumpok sa atubangan ka buho paagto sa anda ginharian.\nSangka gabii, ginsurong ang ginharian ka mga balabaw ka sangka man-ug. Nagdaralagan palagyo ang mga balabaw hay indi makasarang ang mga suldado. Nahangyus ang tanan kang gulpi nagbalik si Prinsipi Kilun kag nakigbato sa man-ug. Tungud sa kaabtik ni Prinsipi Kilun sa paglupad, nabatuan na ang man-ug paagi sa ana matarawis nga mga kuko. Sa bulig ka mga suldado nga balabaw, napatay nanda ang man-ug kag naluwas ang anda ginharian.\nNaghirinugyaw kag nagkalipay ang tanan sa pagdayaw kay Prinsipi Kilun tungud sa pagluwas na sa kabuhi ka raku nga mga balabaw. Pagkatapos kang natabo, ginbaton ka mga balabaw si Prinsipi Kilun bilang anda hari.\nSa mga tyimpo kang taggurutum, si Haring Kilun ang masami nagalupad kag nagabuul ka pagkaun kon kagab-ihun para indi magutman ang ana mga sinakpan, nga maukud nga ginabantayan ka mga man-ug kag mga daragkul nga pispis.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/107\/post\/2015\/11\/si-kilun-ang-prinsipi-ka-mga-balabaw.html","date":"2017-09-22T13:42:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00429.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9936409593,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9936409592628479}","num_words":1140,"character_repetition_ratio":0.088,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.322,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Banwa ka Dumangas\nAng baranggay Lublub isara sa kwarinta isingko ka mga baranggay ka Dumangas. Bisan dosi ka kilomitro ang karayuun sa baybay, nagapanag-iya ang baranggay kang Suba ka Linaw nga may ana man nga huray kang makataranhaga nga sugidanun kang barko nga bulawan.\nAntis ang Ikarwa nga Gyira Pangkalibutan, duro ang mga pangayaw nga mamumugon ang nagaabot halin sa norti nga bahin ka Iloilo kon tyimpo kang tag-arani ka paray. Pagkatapos obra sa taramnan, ang dya nga mga mamumugon nagaparigos sa Suba ka Linaw. Tungud mariit ang suba, duro ang nagkaramatay sa pagkalunod.\nSuno kay Lola Matea Dolar, sitinta i-nwibi ang idad kag ritirada nga maistra halin sa Lublub, sangka kasisidmun kang mga tuig 1930, may sangka grupo ka mga pangayaw ang nagapaagto sa pangpang ka suba sa likod kang balay na kang may nabatian sanda nga pamito kang barko. Nagdali-dali sanda dalagan paagto sa suba kag halin sa marayu, nakita nanda ang barko nga bulawan nga manogpanaw. Anggid dya sa barko kang \"Compania Maritima,\" sangka pampasahiro nga barko paagto sa Manila kag Negros kang mga tuig 1940. Ugaring tungud marayu sanda, wara nanda makita ang mga nagasakay ukon ang mga karga. Pagkatapos kang gyira, kang nangin mahigku kag natabunan kang mga liryo ang suba, nadura ang barko kag wara run dya makita.\nAng masunod ang pinakabantog nga istorya sa Lublub:\nAng mariit nga Suba ka Lublub\nSi Jose dela Cruz, mga singkwinta anyos ang idad, sangka pintor kag iskultor, nagaistar sa baranggay Lublub. Kilala tana sa baranggay nga may bata sa ingkanto sa kalibutan kang mga idalmunun. Kang mga nauna nga tuig kang 1960, ginahambal nga makapanaw si Jose sa babaw kang mga matag-as nga kawayan nga indi mabatian kag indi masamadan. Nagtuon man tana sa \"Derlas School of Meteorology,\" sangka ingkantado nga iskwilahan nga ginapanag-iyahan ka ingkanto rapit sa bahul nga puno ka lunok kon diin kauna nagadungka ang barko nga bulawan.\nNakita mismo ni Jose ang barko nga bulawan. Suno kana, pampasahiro dya nga barko nga nagalapos sa Suba ka Linaw kag nagadungka rapit sa lunok sa likod ka balay ni Matea Dolar. Ugaring bangud nagrabong ang mga liryo sa kalawigun kang mga tinuig, indi run makalubas ang bahul nga barko nga bulawan. Gani nagdungka dya sa likod kang Dumangas Emergency Hospital. Halin rugto, nagasaylo ang mga ingkanto sa gamay nga baruto paagto sa durungkaan ka Lublub. Kalabanan ka mga pasahiro, mga istudyanti kag bisita ka \"Derlas School of Meteorology.\" Ang gamay nga baruto masami nga nagaabot sa gabii, sa tyimpo kang paugsadun. Maduro ang mga bisita sa iskwilan kang amo dya nga tyimpo hay amo dya ang tion nga ginahiwat ang mga aktibidadis.\nGinapamatud-an ni Lola Pinang, nubinta i-singko anyos ang idad kag nagaistar sa Dumangas, nga ang Suba ka Lublub kag ang likod kang Dumangas Emergency Hospital ginakabig nga mariit kag ginaistaran kang mga idalmunun.\nMay sangka bayi nga athag pa ang mimorya nga nakadumdum kang istorya kang bata pa tana. May sangka maambung nga Katsila nga ang ngaran na \"Bas\" nga nakakita kang bahul nga barko nga bulawan nga may ngaran \"Don Quintin\" nga nagdungka sa andang pantalan sa probinsya sa Espanya. Bahul ang pagkatingala ni Bas sa manggad kang tag-iya, kag kang matuipan nga may maanyag dya nga daraga nga bata, nagsakay tana sa barko paagto sa Pilipinas. Sa durungkaan ka Lublub sa Dumngas, nahimtang ang bulawan nga balay ni Don Quintin. Kang urihi, ginpangasawa ni Bas ang bata ni Don Quintin kag may anda man sanda nga mga bata, nga ang isara nakita ni Lola Pinang. Ginlaragway na ang bata nga matahum, nga Kinatsila ang itsura.\n- Sundi ang kasugpon -\nSunod: Ang Banwa ka Estancia\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawan-dumangas.html","date":"2017-09-24T01:12:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00030.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9985100031,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9985100030899048}","num_words":669,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Balansi\nni Consolita V. Rubino\nBalansihanay\nMintras ginasukol ang kabug-atun sa karga nga magparehas. Ginabuhinan sa pihak nga karga kag ginadugang sa karga nga nakulangan hasta maghusto sa timbang.\nNagabalansi\nHusto sa kabug-atun magtimbang, nagtupung sa kataasun kag pareho ang bug-at.\nKon ang balansi ang ginahambalan, tuhoy dya sa kabug-atun kang karga. Ang tinggahan amo ang ginabasihan. Mabatyagan ang kabug-atun pinaagi sa pagtingga-tingga kang dararhun. Kalabanan makita ria nga paagi sa pagkarga rudto sa probinsya kag sa pangabuhi rudto sa uma. Ang mangunguma anad magbalansi sa mga karargahun pero ang andang kaugalingun nga lawas ginagamit sa pagpangarga. Sa tanto nga pirmi nagapamuwersa, mapurus magkarga.\nMga sahi ka pangkarga nga ginabalansi:\n1. Tingga-tingga (one person carrying load on shoulder)\n2. Tuwang-tuwang (two persons carrying load on shoulder)\n3. Yayong (two persons carrying load by hand)\n4. Ligaw (a number of people move the bamboo house on shoulder load)\nTingga-tingga\nIsara sa mga sahi ka pangarga nga ginagamitan kang tinggahan kag itungtong sa abaga nga nagabalansi ang bug-at. Sangka tawo lang ang nagakarga pero darwa anang dara.\nAno ria haw ang itsura kang tinggahan? Kawayan bali sangka dupa ang kalabugun, ginhilagisan kag ginkagusan kahusto hasta magpino ang tinggahan. May porma ria nga medyo pabilog kag ang kalapadun sa tunga bali darwa kagutlu sa kamumuo (inches) kag sa isigkatangkap kang tinggahan may una imedya ka gutlu sa kamumuo ang kalapadun. Medyo pabilog nga may liug-liug nga porma agud may sanggaban ang ginakarga. Kag kon iguos man gani ang burugkusan kang sako nakasab-it sa anang gutlu nga daw buko. Ang regulasyon antis isab-it ukon iguos ang karga sa tinggahan, siguraduhon nga ang tinggahan nagakaya, hay rudyan nagahalin sa posisyon nga kaya ang pwersa kang kawayan nga nagapanunot sa bug-at kang karga. Sa pagguos ka karga siguradohon gid nga indi mahukas, hay mintras nga ginapas-an ang tinggahan nga may karga nagatabyog- tabyog ria. Ang tinggahan kon lantawan mo sa distansya nagalubyok tungud sa kabug-at kang karga nga ginatingga-tingga. Ang tinggahan kon sobra sa kapasidad ang karga nagabari man. Sumala run ra sa manogkarga kon sang-ano ang masarangan na nga kargahun nga masarangan kang anang tinggahan. Ang tinggahan ginakonsiderar ria nga nesisidad sa kada panimalay hay kon may mabug-at nga karargahun itinggahun lang.\nAnhaw nga ginatingga-tingga? May mga kabangdanan kon andut sa ano nga ginatingga-tingga gid ang mga karargahun.\nAng mga rason:\n1. Sangka pagbiyahe lang ang bali darwa ka karga nga dararhun.\n2. Kinahanglan tinggahun hay sipot ang dalan nga indi maagyan kang karosa.\n3. Libre ang sangka alima maghayon kon may ginatingga-tingga.\n4. Nagatugot ang pwersa kon pirmi nagatingga-tingga kag nangin mapurus.\n5. Obra kang mga kalalakin-an (kababainhan wara ginaobliga kon sa gusto nanda lang).\nMakita mo ang tawo nga nagatingga-tingga daw nagadalagan ukon nagadagun-dagun tungud hay mabug-at ang karga. Kon ginaalayan ang abaga sa pagkarga, ginasaylo ria nanda sa pihak nga abaga. Madasig ang pagtikang agud nga mag-an lang ang pamatyag nanda. Anhaw kon ikuriun ang pagtikang mintras nga may karga? Indi pwede nga kuriun ang tikang tungud hay ang pamatyag kang manogkarga nagadugang ang bug-at ka anang dara kag buhay gid ka tama makaabot sa anang aragtunan.\nHalimbawa: Ang darwa kabulig nga saging nga kinahanglan idarhun kag tana lang isara magdara pauli. Indi bala nga malisud ibitbitun ang darwa ka bulig? Para madara na tanan sa sangka pagkarga lang, ana ria nga tingga-tinggahun sa tinggahan. Ang kada bulig ihigot sa tangkap kang tinggahan nga magtimbang. Siguraduhon nga ang paghigot marig-un nga kon ihakwatun kag ikarga sa anang abaga indi mahukas anang binugkusan. Mintras nga ginabulus-bulus na lang ang panaw kag dagundagun, amo man nga habyog-habyog ka anang karga.\nKon ang kargada kang tinggahan mabug-at kag sobra sa kapasidad kang tawo nga nagakarga, magaresulta kang kasakitan sa lawas (physical injury) tungud hay:\n1. Ang iba nagakalugti ang hawak sa subra nga pirit ka hakwat bisan indi masarangan.\n2. Ang iba nagtiriko run ang likod hay amo lang ra pirmi ang ginaobra hala ka pangarga.\n3. Nagpurutok ang ugat ka pamuwersa bisan bug-at ginaagwata hay matamad magbalik-balik.\n4. Ang mga bata nagbasiro hay linghod pa ang lawas gin-ahat sa pagpakarga kang mabug-at.\nTuwang-tuwang\nKawayan ukon malabug nga kahoy nga gintuhog sa binugkus kag mabug-at nga kargahun. Bali darwa ka tawo ang nagakarga. Tuwang-tuwang kon sayudon indi mahakwat ka sangka tawo kag nagakinahanglan gid kang timbang.\nHalimbawa: Ang baboy ginhigtan sa kahig, gingapos ang panguna kag pangurhi. Mabug-at kag indi makarga ka sangka tawo. Ang hinutbong kang kawayan nga malabug, bali darwa ka dupa ang kalabugun. Ituhog ria sa tunga ka kahig kang baboy nga nakagapos kag hakwatun kang darwa ka tawo kag ibutang sa andang abaga. Ang pwersa sa pagkarga kang mabug-at, darwa ka tawo ang nagakarga para ang mabug-at nagamag-an.\nSa atun pa ang tuwang-tuwang darwa ka tawo ang nagapas-an. Pero may regulasyon. Kinahanglan nga kon sin-o man ang manaba nga manogkarga amo ria sa unahan nagauna. Ang mataas rudto sa likod kag ang distansya kang ginakarga kinahanglan nga nagabalansi. Kon nakita natun ang manogkarga indi balansi ang kataasun tungud ang isara manaba kag ang isara lawug, ang ginakarga nga mabug-at igihitun marapit sa likod para indi maayawan ang manaba sa unahan nga nagapas-an.\nAno ang kaibahan sa tingga-tingga kag sa tuwang tuwang? May mga tawo nagatawag nga ang tingga-tingga kang tuwang-tuwang parehas lang. Pero kon imo gid nga ihangpun, ang tuwang-tuwang darwa gid ka tawo nagatuwang sa karga. Ang iba karia ginatawag na nga yayong kon darwa ka tawo ang nagakarga.\nYayong\nAng karga nga indi pwede ikarga sa abaga, direkta ria ginakaptan kang darwa ka alima kag kargahun. Dungan sa paghakwat para magbalansi ang bug-at. Kinahanglan nga nagaugyon ang darwa nga nagakarga para magamag-an ang karga nga may kahulasan. Nalipay man kita nga may nagayayong hay bisan ano kabug-at ang karga, nagamag-an. Nagayayong bala kita sa nabug-atan natun nga hinigugma? Mintras nga may nagabulig ka yayong, indi man ay magpabug-at para may kalipay nga maagum.\nLigaw\nAng balay nga kawayan ginhakwat kang duro nga mga tawo nga nagadagyaw. Antis iligawun ang balay, ginahitso ang mga guos kag ginabutangan kang paras-anan palibot ang mga tawo nga magdagyaw. Nagadepende sa kabahulun kang balay nga iligawun kon pira ka tawo ang magkarga. Pero mas manami run gid kon duro tawo nga magdagyaw. Ang nagadagyaw mga buluntaryo sanda tanan nga mabulig sa tag-iya kang balay. Mga kalalakin-an lamang ang ginatugutan sa pagdagyaw kag pamuwersa.\nMay maaram magbana-bana sa pagligaw kang balay. Pwede ligawun kon marapit lang ang idarhan kag supisinte sa mga tawo nga magbulig. May tenyente gid nga nagadumara sa pagligaw. Nagatugro kang mando kon san-o hakwatun it dungan kag ginamanduan paagi sa pagsinggit nga \"Uno, dos, tres... alsa.\" Ang tanan nagapamuwersa sa paghakwat kang balay sa andang abaga. Nagadungan ang mga tawo sa pagtikang nga sangka direksyon lamang ang ginaagyan. Kinahanglang nagabalansi ang pagkarga para indi maayawan ang mga tawo nga ginabug-atan. Ang manogdumara kang ligaw nakausisa kon sa diin dapit ang nagausmud nga bahin kang balay mintras nga nagaliyayongan hay rudyan karia ang kulang sa puwersa. Ti, ipasayluhun karia ang iba para magbalansi ang pagkarga kang balay.\nKang bata pa ako nanami-an gid takun maglantaw kang ligaw hay ang balay nagapanaw kag duro nga mga tawo nagatikang sa idalum. Masadya lantawun. Magahud sanda nga nagasinggitan. Pagkatapos kang ligaw, ang tuba nga bag-ong sanggut, ginaamuma sa mga nagdagyaw. Nalipay run sanda nga may ilis ang andang balhas nga nagtrabiris ka karga. Amo ria nga paagi ang pagpasalamat kang tagbalay sa mga nagdagyaw.\nKon ang balay nga kawayan ginaligaw daw ano kalisud ria. Nagakinahanglan kang maskulado sa pagkarga nga idagyaw nanda. Amo man karia dapat nga ang problema sa susyodad ginaburuligan ka pas-an para ang natungdan makabatyag kang kamag-an sa mabug-at nga ginakarga. Ka una nga tiyempo mabinuligun ang mga tawo kag nagabatyaganay sa kalisdan. Ang mga tawo nagabulig gid suno sa anang gugma. Ambay kon sa tulad may pagbinuligay pa bala ang mga tawo nga nagapadayon?\nRudya sa Dungug Kinaray-a ginakinahanglan ang inyong dagyaw sa pagyayong para magamag-an ang pagwani kang Kinaray-a nga linggwahe para sa urihing tubo. Manami gid gani dya kon masulat sa libro para nga ang \"yayong\" mabasa kag makita ang ilustrasyon bilang handumanan kang kahapon.\nMga sahi ka pangarga nga ginabalansi ang lawas kag sa anang karga:\n1. Lukdo: (on head load) ang binagtung ginalukdo sa ulo para makahayon-hayon ang alima.\n2. Pas-an: (on shoulder load) sangka sako nga paray ginapas-an sa abaga, ukon sa tunga kang darwa ka abaga.\n3. Susuon: (on head load) parehas lang sanda ka lukdo.\n4. Sipit (under arm load) sangka sako nga paray ginakarga sa kilid kag kaptan nagapanaw nga nagatakilid.\n5. Uribay: (sling load) ang binagtung nga malawhan ang binugkusan, gina-uribay sa abaga.\n6. Sab-it sa dahi: (on forehead load) ang kawu kang bag, ginabutang sa dahi nga daw bandana para libre ang alima sa paghayon-hayon.\nTinaga nga ginagamit sa mga bagay nga makita ukon mabatyagan nga wara nagbalansi:\nbangian: ang sulud kang karga sa surudlan wara pagparehas.\nkibang: bukun ti tapan ang ginatungtungan, ukon anang pinungkuan bukun it sarama.\ndilwak: ang mga bagay nga nagailig kaparehas kang tubig kag iba pa nga likido.\nhilay: ang balay naagyan ka mabaskug nga hangin naghilay lantawun kag nagakinahanglan kang sulay.\nlihay: ang lawas nagalihay kon may ginasipit nga sangka sako nga paray.\nluay: ang kimona ni lola nagaluay sa anang abaga hay bangian lantawun.\npukan: ang kahoy napukan sa atup ka balay hay indi makamaan ang nagtapas.\ntakilid: ang sangka sako nga paray nagatakilid sa karosa kag daw mahulog hay wara masintro sa tunga.\ntalingig: ang liug gatalingig kon may ginalantaw sa wala okon sa tuo.\ntikwang: nahulog nga wara ginhungud.\ntingig: ang liug permanenti run ra ang posisyon ukon naunay kon may balda sa liug.\ntumba: wara makabalansi sa kaugalingun gani nabumba pagkasandad ka kahig.\nula: ano man nga bagay basta nakasulud sa surudlan nagaula parehas kang tubig sa sulud kang bayong.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2013\/09\/balansi.html","date":"2017-09-24T01:35:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00031.warc.gz","language":"krj","language_score":0.995903492,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.995903491973877}","num_words":1610,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.335,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Disisyon\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKaina pa tana nagapungko rugya sa Twosome Place, sangka kapihan sa atubang kang subway sa Koejong. Makita na sa salaming nga dingding ang mga tawo nga nagaaragi sa gwa. Mag-alas dose run sa udto-adlaw, piro wara gihapon tana makadisisyon kang ana himuon.\nKabii pa ang bais kang anang dughan kag utok. Hasta kadya wara gihapon mahisaydi kon makipagkita tana kay Kris ukon indi.\nKatsat na si Kris, sangka Amerikano nga nagatudlo rugya sa Korea. Nakilala na dya sa sangka wibsayt kang nagapangita tana kang obra bilang manogtudlo sa Ingles. Nabasa na ang minsahi ni Kris nga gusto magtuon kang Tagalog para sa ikarwa na nga pagbakasyon sa Pilipinas.\nNagbalus tana kag gintao ang ngaran kang sangka grupo nga nagatudlo kang Tagalog. Nagpasalamat si Kris kana. Amo to ang umpisa kang anda pagtsat kag pagkilalahay. Nagmuno kabii si Kris nga gusto na magkitaay sanda kadya nga adlaw.\n\"Para ano? Para mahanas ang anang Ingles. Kinahanglan na sa anang pangabuhian. Baribad. Natun, nakunyag ria nga makita si Kris sa personal. Pulo ka tuig antad kang andang idad. Daw hinablos na lang. Ti, ano labut ka idad sa pag-abyanay? Pakig-abyan lang ayhan ang gusto? Indi kaw magbutig. Ginalandi kaw ni Kris sa tsat, nagpasugot kaw man!\" Amo dya ang baisanay kang magagmay nga mga limug sa utok ni Luisa.\nGinhigup na ang nagramig run nga kape. Pait! Sa pagkapait kang anang ginabatyag.\nDawa na magtindug kag maggwa sa kapihan. Wara tana sa kaugalingun nga naglaktud sa karsada paagto sa sangka shopping mall sa atubang. Makatiringil nga busina ang nagpamadmad kana. Namarasmasan na nga rugya tana sa tunga kang karsada kag pula ang sulo kang tropiko. Ginsinggitan tana kang mga drayber. Ginadalagan na ang nabilin nga pihak ka karsada. Nagkurunus ang anang ginhawa.\n\"Naiwan ikaw, Luisa? Gusto mo magpakamatay?\" wangal kang anang hunahuna.\nNagpungko tana sa bangko sa atubang kang mall. Nagpamuruypuy ang ana mga tuhod. Nagaparangramig ang bug-os na nga kalawasan. Sigi ang kuba-kuba kang anang dughan. Nagahirapit run ang oras kang andang pagkitaay. Ano ang himuon na?\nNagragingring ang silpon na. Si Changmin, ang anang bana ang nagapanawag.\n\"Yoboseyo?\" ang sabat na nga natingala. Indi ugali ni Changmin ang manawag sa udto-adlaw.\n\"Luisa! Sa diin kaw? Nanawag maistra ni Jun-jun. Ginapauli na kuno hay taas ang hilanat. Ulii anay to,\" ang hambal ni Changmin sa pihak nga linya nga sa daw nagadali. Mabatian ang mga pogpog kag sirit kang mga wilding sa paktorya nga ginaobrahan ni Changmin.\n\"Sigi,\" ang sabat ni Luisa nga nakurdam. Dalidali dya nga nagtindug kag nagtawag ka taksi pauli.\nNagataramos ang luha na samtang nagasibin kay Jun-Jun nga ginakalayo sa hilanat. Kinahanglan pa bala nga magmasakit ang ana bata para makabugtaw tana sa ana kaumangan?\nPagkagabii, nangayo tana kang pasaylo kay Kris. Ginpamaan na nga amo run to ang katapusan nga minsahi halin kana. Ginpara na dya sa listahan kang ana mga abyan.\nNakaginhawa kang masulhay si Luisa. Nagluhod sa pagpasalamat nga wara tana ginpabay-an sa tinion kang mga pagtiraw.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/disisyon.html","date":"2017-09-20T20:08:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00209.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9981090426,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9981090426445007}","num_words":498,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.349,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkadisenwebe nga Bahin\nMangurani nga pangayaw\nDuro nga mga mangurani ang halin pa sa ibang lugar agud mangayaw ka ani. Ang mga sarakyan gapasuba-pairaya nga buta kang tabig sa ibabaw ka atup. Sa kada baryo nga maagyan kang sarakyan, may mangurani nga nagapanaog. Ang kutub kang may mga paryenti sa ibang lugar, nagapangayaw ka pangani kag rudyan sanda nagadayon sa andang paryenti ukon kakilala.\nMay balon sanda ka ria nga bugas, darapli, gamay nga kaldero ukon anglit, kag maraha sanda kang andang pagkaun nga nagapangani. Masadya nga duro ang pangayaw tungud hay amo lang ka ria ang katapusan nga aranyun nga paray sa bulan kang Disyembre.\nNagaidad ako kang walo ka tuig kag nagatawas-tawas nga magpangani. Ang amun balay kamalig rudto sa uma pero may nagadayon nga nagapangani. Ginasadyahan gid takun kon may nagadayon sa balay. Kon malumbos run gani sanda, ginaluyahan ako kag nagahulog ang akun buut kananda, ginakun-an ko nga magbalik gid kamo liwan sa sunod tuig sa tag-arani. Nami tana kon rudya kamo masadya.\nMay nagadayon nga daraga kag soltero halin sa ibang lugar. Nagaani sanda kon adlawun kag kon gabii gani ginaharanahan ang mga daraga. Uso pa kauna ang harana. Nami pamatian tungud hay linung kon gabii. Nagabaslanay sanda ka kanta nga parti sa gugma. Tungud sa harana duro ang naganobyohanay kag sa urihi nag-asawahay sanda. Kapin pa kauna duro nga mga daraga wara pag-eskwela tungud hay wara ti ikasarang ang andang ginikanan, amo ria nga nagakadangat lang sanda bisan diin ka pangani.\nTapos run ang ani\nPagkatapos nga napartidahan ang tanan, ang paray nga natipon, mataas nga tumpi kang tag-iya. Ang taramnan libre sa tanan. May kaaraydan man nga mabulig sa mga tawo basta matandus lang.\nSa taramnan duro ang mabinispisyo kang publiko.\n1. Makapanagraw kang mga sala nga paray sa dugami\n2. Makapanag-a kag panalog kang haruan, pantat, dadoy, kag puyo\n3. Magdakup kang bug-ongan nga pangka\n4. Magsagyap kang tanga sa taramnan\n5. Makapaharab kang karbaw kag baka\n6. Makapanglaktud\nAng tag-iya nagakonsintrar sa anang tumpi kag ginaturugan sa anang kamalig kon gabii tungud sa paray nga wara pa mahitso. Ang paray ginapatinir ka bali tatlo ka gabii antis ilinasun para nga ang init kang paray sa tumpi makasungaw.\nBayaw-bayaw\nAng bayaw-bayaw ginapasad pagkatapos nga ang paray natumpi. May apat ria ka poste, nagapasikad ang pagpatindug nga kwadrado ang porma, malabug nga layun nga kawayan ang ginagamit. May taas nga bali lima ka pye ang antad kang bayaw-bayaw sa lupa kag ang salug kwadrado man ang sukol nga pwede ibutangan kang amakan sa idalum. Ang salug kang bayaw-bayaw ginatungtong sa anang suliras kag sintas para nga ang bayaw-bayaw indi malugho paidalum. Ang salug kang bayaw-bayaw daw mata-mata nga pino anang disenyo para makalusot ang paray, Pero, ang uhot nagapabilin sa ibabaw. Ginaguos ria kang lulu nga sukdap. Ang iba nga bayaw-bayaw may tuko para nga indi magluslos kon ilinasan. Pero kon hugut ang pagguos kang kawayan ang iba nga bayaw-bayaw wara run pagbutangi kang tuko. Ang iba may ginabutang nga atup-atup para may haron kon maglinas sanda sa adlawun.\nAng bayaw-bayaw amo ang ginalinasan kang paray. May garabayan sa tunga kang linasan nga tubub sa hawak. Ginakaptan ria ka darwa ka tawo nga nagalinas para nga makabalansi sanda kang andang lawas. Kon kapuyon man gani ka subra nga hulag, may makaptan sanda nga indi matumba. Sa atun pa ang garabayan para igabay lang, gani nga ang darwa ka kahig nagahulag saka-naog kag may pakiwu-kiwu pa. Ang linas nga obra, sobra pa ria sa ginatawag nga erobika.\nAnhun bay paglinas? Halin sa tumpi, maghakwat ka bali tatlo ka upong kag itungtong sa ibabaw kang bayaw-bayaw. Lapakun ang uhay ka paray nga dara mudmod ukon ipadahog ang kahig kag lapakun liwan sa ibabaw kang mga inuhay. Ang sangka kahig nagabaliskad kang inuhay nga ginalapakan ka sangka kahig. Ti, sa kada hulag kang imong kahig, ang mga uyas nagakaradagdag, ang kahig nga nagabulus kalapak nagagihit kag magbulus ka lapak liwan. Nagabaslanay ka lapak ang kahig nga dara mudmod kang inuhay. Ang hulag kang kahig nagadasig nga nagadasig sa paglinas. Sa sobra nga pagbara-bansuli kang inuhay ka paray, sa pira lang ka minutos ang inuhay nahimo nga uhot. Amo ka ria run pagpundo kang manoglinas, iag-agun ang uhot kag siguraduhon nga wara gid ti paray nga mabilin antis itablug.\nSa distansya kon ilantawun mo sanda nga nagalinas daw nagasaot pero wara ti musika.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/www.geringerart.com\/bios\/fernandocamorsolo.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/06\/uyas-kang-paray-ikadisenwebe-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T06:15:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00532.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997379184,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997379183769226}","num_words":737,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.326,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Itip kag Kinagot ka Pista: Sangka Rebyu\nni Stephen Louie R. Checa\nIkaapat kag Katapusan nga Bahin\nSamtang sigi amun tamud sa TV kag nagahingapos ang istorya ni Masola parti sa pikot, gulpi may nagsal-ut sa akun unto. Abaw, natinghan takun kang kamatuoran nga duro kanatun ang mas nagapili nga gub-un ang mayad nga pag-abyanay kag mayad nga pagtamdanay para lang madab-ot ang kaugalingun nga interes. Pati man kamo?\nDuro pa daad ang wara ko matirawi nga mga putahi sa lamisa kang DK garing nabatyagan ko run ang pagyayat kang akun busong kag pag-alay kang akun bag-ang ka sobra ka usang. Nagdisisyon run lang ako nga matunga kag dar-un ang akun pinggan sa kusina. Man-an ko nga kon sigihun ko pa daw lain maabutan ka busong ko kag basi mahingga pa ako sa kasilyas ka DK. Dya sangka panagupnup nga kaangay kang paglantaw ni Tya Karing kang paraabuton sa istorya ni Pagunsan nga \"Himalad.\" Makariligbus it bulbol kag makapaumpaw ang hingapusan nga pintok sa istorya ni Pagunsan. Sangka liksyon ang akun nabuul: nga indi kita dayon magpalak-palak, magpatay-patay ka ugut kag magpamasol kon indi dayon masabat ang atun mga paramangkutanun bangud ang tanan nga sabat may nagakaigo nga tyimpo kag rason. Parihas man kang atun rilasyon sa Diyos, gadali kita pirmi sabtun ang atun pangamuyo kag kon bundul ang sabat, nagahuyang dayon ang atun pagtuo. Pamaan lang nga tawhanun gid ang atun paminsarun.\nKaanggid man sa riyalisasyon ko nga dya ang gintudlo kang istorya ni Emmy Masola nga \"Swerte.\" Nga indi tanan nga namit kag gusto ta kan-un, makaun ta. Ukon indi tanan nga handa sa lamisa kang kabuhi, matirawan ta. May mga bagay, panahon, higayon ukon tawo nga bisan anhun ta ka pangita kag handum nga maangkun, kon indi gid man para kanatun, makita ta man piro indi ta gid maangkun. Ang himuon ta run lang amo ang magpadayon sa pagpalangga, pagpasalamat, pagpangita kag paghulat kang para kanatun. Nagapati ako nga tanan kita may ana gid nga nagakaangay nga tyimpo.\nSamtang bitbit ko ang akun pinggan paagto sa banggirahan, nasugalaw ko ang akun kras. Namista man tana gali sa DK. Dayon kuba-kuba ka dughan ko hay ginyuhuman na ako nga daw bata nga nakakita ka dulsi. Gulpi lang nagmalisyoso ang sulud ka pinsar ko sa pagpanumdum nga kursunada na man ko. Ay, maan, amo ra guro kon matam-an kaw ka kaun, nagaambisyoso kaw. Piro sa tuod-tuod lang, nadumduman ko lang ang manami nga istorya ni Arlene D. Nietes-Satapornvanit nga \"OMG!\" Daw nagbalik ang mimorya ko kang elementarya kag hayskul pa ako sa diin duro nga mga Mikay run man ang ginpaagyan ko kang istayl ni Orly. Kon si Orly gid man to. Ay, kanami pinsarun ang tyimpo nga uso pa ang pagpuropadara kang mga sulat. Sa tulad nga hinirasyon daw nalikupan run kang mga silpon kag tiks. Wara run ti pamatan-un nga nagasulat kon mamasyar. Nagatiks run lang.\nPagkatapos ka pagbayluhanay ka tiks, ang posible nga resulta ginsugidanun ni Arnaez-Lee sa anang mga bisita nga nagapatantan rugto sa may birha sa likod-balay ka DK. Ang istorya ni Arnaez-Lee ginatiguluhan \"Ang Pag-ampo ni Asun.\" Daw nami gid ang anang pag-istorya gani naningad-tingad man takun. Abaw, nagtubo pa gid ang akun pagpalangga sa akun nanay bangud sa istorya ni Arnaez-Lee. Naintyindihan ko bisan paano kon ano kabudlay kag kasakit para sa sangka nanay ang magbun-a kanatun kang kita ginbata. Wara lang kamaan ang raku nga mga pamatan-un karia sa tulad. Piro lain man akun, bisan ano kasakit kag bisan kapira kaw gali mangampo kon nakatiraw man kaw ka namit kag himaya, maliwan-liwan kaw gid gali, no? Sabat lang ang masabat. Suno sa istorya ni Arnaez-Lee amo ra mong.\nPagkatapos ka pagsugidanun ni Arnaez-Lee naglisinsiya run ako sa mga tagbalay ka DK nga mauli. Piro bangud nagadilam-dulot pa ang akun dila sa mga putahi nga wara ko matirawan, nangayo pa takun ka pinutos. Wara gali ti mayha sa tawo nga dalok. Piro si Tabuyan may istorya man parti sa pagpangayo – \"Ang Pangayo.\" Piro dya tana parti sa pagpangayo kang tigbabayi sa tiglalaki antis maghisugtanay nga ipakasal ang darwa nanda ka kabataan. Ang masubu lang hay ang sa pihak lang ang may gugma, ang sa pihak, wara. Nadumduman ko man ang una nga istorya ni Tabuyan parti sa kasal ni Itang. Kon wara gid man ti gugma nga nagapatunga sa magtimbang nga bahin, malugdang gid ang bapor kang rilasyon kag indi gid makadangat sa daray-ahan. Kag kon bukun puraw ang gugma kag indi kamaan maghulat, magabok lang gid ang pinatindug mo nga balay.\nWara pa ako ka gwa sa balay ka DK ginkunsinsya run takun ka istorya ni Emmy Masola nga \"Ang Pagsungon kang Adlaw,\" hay pamatyag ko daw wara man ako ti kaburusgan. Kita nyo nagpaputos pa takun. Piro nami gid ang istorya nga dya ni Masola. Sangka pagpaintyindi dya kanatun nga ang tanan nga butang nga gintuga kang Diyos rugya sa kalibutan may pulos kag nagakinahanglan kang ginatawag nga balansi. Amo ria nga may init kag uran, may gabii kag kaagahun, may awut kag hapus, may las-ay kag tam-is. Kag kon kis-a daw aram pa tatun sa Diyos kon ano himuon na kag wara gid man kita ti kaburusgan. Kita nyo man kadya ang kalibutan ta nagabisyo run kag nagaumang piro sin-o ang dapat ta basulon? Wara't iba kondi kita. Piro lain man akun, gulpi lang takun naminsar nga kinahanglan ko gid mag-uli hay may nagalapos run nga hangin sa akun buli. Sa tinanuk nga mais dya guro.\nAy, abaw, samtang gapanaog ko pagwa sa balay kang DK, nasiplatan ko ang \"Bulak ka Balunggay\" nga nagapamukad sa ugsadan kang istorya ni Geremia–Lachica. Gusto ko daad mangayo agud tulaun pag-uli ko garing namayha run ako bangud sa karakuun kang akun pinutos nga nabitbit. Gulpi ako nasubuan, piro bukut bangud nga wara ako ti dara nga balunggay pauli, kondi nadumduman ko ang mg amigo ko nga nagasarakay sa barko. Mabudlay gid man ang kabuhi sa lawud. Kapin pa kon indi kaw kamaan maglangoy pariho kanakun. Amo ria nga mayha takun magpalibri sa mga migo ko nga nagasakay sa barko kon manaog sanda hay man-an ko kabuhi karia ang ginkapital nanda. Nagaugot man ako kis-a sa mga sawa nanda nga nagapinagusto ka gasto rugya sa lupa samtang ang mga bana nanda rugto sa tunga ka lawud garut lang ang panguros.\nKag may nagpundo nga traysikul. Sa likod ako nagsakay agud makasinyas pa ako ka babay sa mga tagbalay ka DK. Nagpauli ako nga buta kang kalipay bangud nabusog gid ako kag duro pa ang akun pinutos. Kag bukut lang ria. Nabuta gid ang akun baratyagun kag hunahuna kang nagaragumu nga kamatuoran kag matam-is nga mga liksyion kag riyalisasyon kang kabuhi.\nWara pa ko ka samput sa balay nagadali run takun manabad liwan sa dason nga pista ka DK.\nTawas kamo, ha?\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/mga-itip-kag-kinagot-ka-pista-sangka-rebyu-ikaapat-kag-katapusan-nga-bahin.html","date":"2017-09-24T01:22:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00253.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991582632,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991582632064819}","num_words":1129,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.306,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkadiseotso nga Bahin\nTugday\nMasadya kon may imaw nga magtugday kang inanyan. Ang tugdayan duro nga mga amakan nga nagahumlad para itugdayan kang mga inanyan. Nagadipendi kon ano ka lapad ang aranyun kang tag-iya. Kon kaisa bali anum ka amakan ang nakahumlad. Ang tugday nagaturupad-tupad lang kon magdurungan ang mga mangurani sa pagtugday.\nAng inanyan sa sulud kang tabig nagapabuyung ang posisyon kang mga inupong. Amo man ka ria ang posisyon kang mga inupong kon ginatugday sa amakan. Ang sulud kang tabig ihakadun ang mga inupong kag itugday.\nIwanun bay pagtugday? Ang una nga inupong nga nahabwa halin sa tabig, ibutang sa amakan, magbuul liwan ka sangka upong kag idugang sa una nga rudyan run sa amakan. Ang darwa ka upong nga ria nahimo nga bahul nga inupong, amo ka ria ang pinakasalad kang tugday. Maghabwa liwan kang sangka upong kag itongtong nga nagapaikis sa ibabaw ka pinakasalad nga upong. Sampawan liwan kang sangka upong nga nagaikis hasta nga nagalibot ang inupong nga nagapatipuron lantawon.\nKinahanglan itandaan kon sa diin dampi ikaw nagtugday hay daw nagapararihas lang kon lantawun ang mga tugday kang mga tawo. Magbalik liwan rudto sa aranyun. Dugangan ang ani para nga kon duro ang inanyan nagabahul ang tugday. Kon bahul gani ang tugday duro man ang suhol nga idarhun mag-uli.\nKon kaisa may tatlo ka tabig nga naani kag maubos run ang aranyun. Ang tanan magtipon sa tugdayan. Dali lang natapos ang aranyun tungud hay nagturumpok ang mga tawo sa pag-ani. Kapin pa kon ang tag-iya maalwan magpangsuhol sa mga tawo, ginatandaan kang mga mangurani kag ginabalikan kada tuig.\nPartida sa inanyan\nNatapos run ang aranyun, nahakot run ang tanan nga inani, kag natugday sa tugdayan.\nAng tag-iya mag-umpisa ka partida sa tugday katong marapit sa binit kang turumpihan para nga hulas lang pagwaslik kang mga inupong.\nNakaabot pa ako kang pito ka isip. Anum ka upong ana ka tag-iya kag ang ikapito nga upong ana kang nag-ani. Sa urihi nagsaka ang numero sa pagparti kang inanyan sa mga tawo. Ang siyam ka bahin para sa tag-iya kag ang ikapulo amo ria ang suhol sa tawo nga nag-ani.\nAng tag-iya mag-umpisa ka partida kang inanyan. Ginauna ang sulud kang tabig ka hakad kag isipun ang inupong. Sa ana nga pag-isip, ginakaptan na ria ang inupong sa darwa ka alima nga nagagakap kag mag-isip ka: isara, darwa, tatlo, apat, lima, anum, pito. Mag-untat ria sa pag-isip tungud hay kulang. Pagkakita na kang sangka upong bilang salad ka tabig, ginapabilin na ria. Magpadayon ria ka hakwat kang inupong halin sa tugday kag ipadayon ang pag-isip nga: walo, siyam, kag ang ikapulo ginadasuk nga ginasulud sa tabig ka tag-iya kang tugday. Mag-umpisa liwan sa pag-isip kang mga inupong sa tugday hasta nga matugro ang suhol sa husto nga bahin. Ang mga inupong nga naisip run, may nagatipon kag rudto ginadara sa ginatumpihan.\nAng maalwan nga tag-iya duro ang nagayuhum sa kalipay. Pero kon ang tag-iya gani utitid, maisip kag maimot, ang mga mangurani nagapanghakruy tungud hay gamay lang ang suhol. Ang pamatyag nanda nga ginkayaba ka husto ang andang inanyan kag wara ginpartida ka mayad. May rudyan man nga ginabubo gid ang tabig nga indi makadara kang uyas. Indi gani ginakayaba ang uyas sa sulud kang tabig paagto sa amakan. May rudyan man nga kon maghakup gani kang suhol, ginawisikwisik na gid anay ang inupong antis ibutang sa sulud kang tabig. Ang nagapamartido wara gid ti luoy-luoy sa mga mangurani. Nagakasakit gid ang andang buut hay pamatyag nanda ginalutos sa andang kinabudlayan.\nAng myembro kang pamilya amo ang nagapanuhol sa mga mangurani. Malisud gid kon sangka tawo lang ang nagapamartida tungud hay sa sobra nga kuub-kuub, ang hawak nagasakit. Kon mag-isip ikaw kang inupong halin sa tabig hasta sa tugday, nagakuub gid ikaw ka ria. Kada gakap mo kang mga inupong nga ginaisip, amo man ka ria ang paghulag kang imong ulo nga nagasaka-naog kag ang imo buli nagatuwad-tuwad sa hala ka isip. Pagkatapos nga nakapanuhol sa bali pulo ka tawo, ang likod mo ka ria daw indi run ma-untay, masakit, maalay, kag makapoy. Sa atun pa wara ti mahulas nga obra sa uma.\nAng iba nga myembro kang pamilya nga mga laki ginasunod sa paghakwat kang mga inupong nga ginatumpi ang inani. Indi ria nanda pag-untatan hasta nga mahitso ang paray kag matumpi tanan. Pagkatapos nga natumpi run ang tanan nga paray ginabaruron ang amakan kag ginahantal sa mara nayon.\nAng tag-iya mintras nga nagapangsuhol sa mga tawo, ginalantaw kon sin-o ang dapat itugruan kang pabor bilang utang nga kabubut-un kag gugma sa anang tinawo nga nagbulig sa tion kang tag-orubra.\nSa amo kadya nga rason may pabor nga ginatugro sa ang mga:\n1. Paryenti nga nagabulig sa taramnan sa panahon kang tanum.\n2. Marapit sa baratyagun bangud nakabulig sa tion nga ginakinahanglan.\n3. Paryenti halin sa marayu nga lugar nga nag-ani lang gid para matugruan kang paray.\n4. Suki sa taramnan nga nag-obra sa tion kang tagtaranum.\nNakilala ria kang tag-iya nga nakabulig sa anang taramnan, gani ipaurihi ang pagsuhol kag ginasulhan lang sanda kon wara run ti tawo nga mga mangurani nga nagalantaw. Ang pagpartida ka andang inanyan wara run pag-isipa pa ang mga inupong. Ang buta nanda nga tabig ginabul-an lang ka sangka wiswis nga uhay kag magkuon nga, \"Panaw run darha ra mag-uli ang tabig mo.\" Ang paryenti nga nakilala ang anang pagbulig alisto man ria magbuta kang anang tabig nga sobra gid kadasuk, nagalaum nga itugruan tana kang pabor. Abi mo ria nga tawo, hay natugruan kang pabor, nagasiribud lang gid ka ria anang yuhum sa kalipay.\nMay rudyan man nga paryenti nga halin sa marayo nga lugar kag bukun ti mangurani pero nag-ani lang tungud hay suud ang baratyagun. Makuri ria mag-ani. Ang iba nakaani run ka tatlo ka tabig ana tana amo pa lamang mabuta ang anang tabig. Kon matapos run ang ani, pag-abot sa pagpartida ka inanyan, ipaurihi ria tana sa pagparti. Kon wara run gani ti tawo, magkuon ka ria ang tag-iya kang aranyun, \"Ibul-an lang ria kang sangka upong anang inanyan kag kun-on nga uli run to darha ang tabig mo.\" Amo ria ang pinakabulig na sa anang paryenti nga may utang nga kabubut-un.\nMay rudyan man nga nagaani, bukun ti tabig anang dara kondi ang bahul nga bakuwa. Mag-umpisa ria ka ani hasta nga mabuta anang surudlan. Dugangan na nga ani kag idasukun ka husto. Kon mabuta run gani anang surudlan, masinggit ria sa tag-iya kang aranyun nga \"Nong, iwan dya buta run ang surudlan ko?\" Ti, magkuon ang tag-iya nga \"Sige, Ontoy, darha mag-uli ang inanyan mo.\" Nagtugot nga idarhun pauli sa nag-ani tungud sa kahadluk. Ang rason nga nahadluk tungud hay wara ti katupung sa anang kalaot nga tawo. Ang obra na palugus kag ginakahadlukan. Tana misno nga nag-ani indi makadara sa anang bahul-bahul nga bakuwa, ginbul-an na kang karosa kag karosahun pauli.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/fernandoamorsolopaintings.com\/Fernando_Amorsolo_Biography_Page.htm.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/06\/uyas-kang-paray-ikadiseotso-nga-bahin.html","date":"2017-09-25T22:25:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00038.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998724461,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998724460601807}","num_words":1151,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.365,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kabugaw\nni Linda C. Arnaez-Lee\nPariho ka naandan, rugya si Basilia nagapungko sa nagaulbo nga gamot kang kabugaw sa likod kang andang iskwilahan. Maharon bangud ginasagang kang marabong nga mga dahon ang sirak kang adlaw. Bugalun nga nagatindug ang puno nga dya sa tunga kang hardin. Daw sa hari nga ginasaluduhan dya kang iba nga mga tanum.\nRugya si Basilia, saranhun nga nagapautwas kang kalain kang buut. Pirmi lang tana ginasunlog nga maraw-ay. Bukut Basilia ang panawag kana kang ana mga klasmit kondi Sorayda. Maitum kag kurukutuy dyang si Basilia. Madamul ka dya ang ana mga bibig, pirot ang mga mata kag irong nga daw naglayung nga paklang ka niyog. May karaha pa dya sa nawala nga bahin kang bagiing, nga kon lantawun mo daw tap-ing. Amo nga pirmi tana ginasunlog nga Sorayda Tap-ingun.\nWara man raad ti kaso kana nga sunlugon kon wara si Marko nagapamati. Ugaring kaina, rugto si Marko kag kaimaw pa kang ana mga klasmit nga nagasunlog kana. Naluyag tana kay Marko, piro naman-an na nga bisan magbaliskad pa ang kalibutan, rayu sa patad nga taw-an tana kang pagtamud ni Marko. Magluwas nga maaram si Marko, gwapo pa kag bata kang sangka manggaranun sa anda lugar.\nSigi ang pisngu nga ginapahiwadan na kang anang darwa ka mga palad ang mga luha kang may nag-igham sa ana likod. Nahangyus si Basilia. Ginbalikid na ang nag-igham. Sangka istudyanti nga bag-o sa anang panurukan.\n\"Ako gali si Eduardo, bag-ong saylo rugya sa inyong iskwilahan,\" nagayuhum nga pagpakilala ni Eduardo kay Basilia. Gin-untay na ang alima sa pagpangamusta.\n\"Basilia, piro tawga lang ako nga Basil,\" sabat ni Basilia kag nagapisngu nga gindawo ang alima.\nWara ginbuy-an ni Eduardo ang palad ni Basilia kag nabatyagan kang naurihi ang mahinay nga pagpisil kang laki. Ginturok tana ni Basilia sa mga mata. Nagamulalung dya kana. Ginhimutadan man ni Basilia ang kabug-usan kang lalaki. Mataas kag maambung nga tawo dyang si Eduardo. Malagtum ang kurung nga buhok. Amo man ang mga kiray nga nagakurit sa ibabaw kang huloy nga mga mata. Turuong ang irong kag mapula-pula ang mga bibig. Daw nagapanghagad pirmi kang mga haruk. Nagsanto man ang kwadrado nga pingig nga nagpadugang pa gid kang kaambung kang anang pagkalalaki.\nDaw sa napaso si Basilia sa mga turok ni Eduardo. Daw kuryinti nga naglatay dya sa anang butkun paagto sa palad nga ginakpatan gihapon ni Eduardo. Gulpi na nga ginbutung ang ana alima. Nagparamula si Basilia.\n\"Pwidi bala nga mangin kaimaw ikaw pirmi?\" ang pamangkot ni Eduardo kay Basilia. \"Ikaw ang una ko nga nakilala rugya. Indi ko pa kabisado ang lugar.\"\nNagtango lang si Basilia kag mahinhin nga nagyuhum. Daw sa nagtalang ka dya ang pitik kang anang dughan.\nUmpisa kato, wara run nagasaranhun si Basilia. Imaw na pirmi si Eduardo mamahaw sa kantin, magtuon sa laybrari kag mag-istambay sa puno kang kabugaw. Ang pagtamud na kay Marko nagsaylo kay Eduardo.\n\"Wara kaw naraw-ayan kanakun?\" ang pamangkot ni Basilia kay Eduardo samtang nagahigup kang butung kang niyog sa lata kag nagapungko sa puno kang kabugaw.\n\"Para kanakun, ikaw ang pinakagwapa,\" ang sabat ni Eduardo nga nagayuhum.\n\"Rugya sa inyo lugar pinasahi ang imo itsura. Rugto ikaw nagakabagay sa amun lugar,\" ang padayon nga hambal ni Eduardo nga sigi ang mulalung sa itsura ni Basilia.\n\"Sa diin gid bala ang inyo lugar?\" ang pamangkot ni Basilia.\n\"Rugya lang sa marapit,\" ang sabat ni Eduardo.\nKon kaisa nagatingala si Basilia sa mga hulag ni Eduardo. Gulpi lang dya nagatuhaw sa anang tupad kag sa sangka paglingat na lang nagakadura dya. Kang nagkaun sanda sa kantin kag nakadanlug si Basilia, nasalo dya ni Eduardo pati ang pinggan kag baso nga nagtabug sa alima ni Basilia. Daw sa indi magpati si Basilia sa nakita piro daw kilat pahulagun dyang si Eduardo. Maaram pa si Eduardo. Wara ti pamangkot si Basilia parti sa anda klasi nga indi na masabtan kag mapaathag.\n\"Uy, lantawa bala ninyo kon sin-o ang nagadeyt rugya?\" ang hambal ni Marko kang mag-abot, imaw ang sangka grupo kang mga istudyanti.\n\"Si Sorayda Tap-ingun kag ang anang prinsipi!\" ang sabat kang sangka istudyanti kag nagharakhak sanda tanan.\nNagtindug sanday Basilia kag Eduardo para maglikaw piro ginpatidan ni Marko ang kahig kang daraga.\nKian lang makasubsub si Basilia kon wara dayon masalo ni Eduardo. Daw lastiko nga nag-unyat ang ana mga butkun kag daw balagun nga nagkabud dya sa hawak ni Basilia. Samtang ang sangka alima nagkuga sa liug ni Marko.\n\"Malain nga tinuga! Rugto sa amun lugar, ang mga pariho kanimo ginasilutan pariho kadya!\" kag amat-amat nga nagahugut ang butkun sa liug ni Marko. Nagtiril-ak si Marko kag nagapangayo ka tabang sa ana mga imaw. Piro ang ana mga imaw naudum sa andang nasaksihan.\nNagbaylo ang itsura ni Eduardo. Nangin sangka bukay, malabug kag untay ang ana maitum kag kurung nga mga buhok. Nangin byirdi kag matarum ang anang itum kag mahuloy nga mga mata. Nagbayog ang kwadrado nga pingig kag naglusot sa ana buhok ang tarawis nga mga talinga. Nagasabwag kang kasanag ang kabug-usan nga lawas ni Eduardo.\nNalipung sanda tanan kag wara nanda masaksihan ang paghigup kang kahoy nga kabugaw kanday Eduardo kag Basilia.\nNakabugtaw si Basilia sa mga butkun ni Eduardo.\n\"Sa diin ako?\" ang pamangkot ni Basilia nga pirit ginakilala ang ana palibot.\nNakita na ang mga balagun nga nagaporma kang arko nga daw ganhaan kang sangka balay. Nagakaway ang mga bulak kang kadina di amor nga nagakabud sa arko nga balagun. Ginbutang tana kag ginpapungko ni Eduardo sa sangka malapad kag matapan nga bato. Puro mga kakahuyan ang palibot kag mabatian na ang pagsagana kang tubig halin sa busay. Mabatian na man ang huni kang tagwatiyot kag iba pa nga mga pispis nga hilway sa paglupad kag pagsaylo-saylo sa mga sanga kang kahoy.\n\"Rugya ako sa kalasangan?\" ang una nga nagsulud sa pinsar ni Basilia.\n\"Rugya kita sa ganhaan kang amun ginharian,\" ang sabat ni Eduardo. Nabasa na ka dya ang pinsar ni Basilia.\n\"Indi ako tawo pariho mo kag gindara ko ikaw rugya para maparayu sa mga tawo nga gusto maghalit kanimo,\" ang padayon nga hambal ni Eduardo.\nGulpi nadumduman ni Basilia ang natabo. Ang pag-abot kang grupo nanday Marko, ang pagpatid ni Marko kag pagsalo kana ni Eduardo, ang pagbaylo kang nawung ni Eduardo.\n\"Sangka tamawo kaw?!\" Daw indi makapati si Basilia sa ana natukiban. Piro nangin matuod ang ana mga panagupnup nga sangka tamawo si Eduardo. Indi hirimuon kang sangka normal nga tawo ang mga ginapakita ni Eduardo. Nakabatyag kang pagkabalaka kag kahadluk si Basilia.\n\"Indi ikaw magkahadluk. Palangga ko ikaw Basilia. Buhay ko run ikaw ginabantayan. Pirmi ta ikaw makita nga ngapungko sa gamot kang kabugaw, ang dulunan kang atun kalibutan. Maputli ang imo tagipuson, Basilia. Nagabanaag dya, gani indi malikawan nga makita kag matalupangdan ta ikaw. Wara ti katupung ang imo katahum, Basilia,\" ang limug ni Eduardo daw sa ilig ka busay sa pagkabugnaw pamatian. Ang ana mga mata daw nagahigop kana. Wara kahulag si Basilia kang ginhakus tana ni Eduardo.\n\"Ginahigugma ko ikaw, Basilia, kag gusto ko ikaw dar-un sa amun ginharian,\" ang buta ka baratyagun nga hani ni Eduardo kay Basilia.\n\"Palangga ko man ikaw, Eduardo, kag handa ako magtawas kanimo bisan diin mo ako dar-un,\" nagbalus ka hakus si Basilia.\nMabatyagan na ang kainit kang pagpalangga ni Eduardo kana. Ginlikup kang darwa ka palad ni Eduardo ang pungyahun ni Basilia kag buta kang pagpalangga nga ginharkan si Basilia. Nagduut ang andang mga bibig. Nagpirung ang andang mga mata. Kag sa pira ka sigundo nagduyu ang pagtuyub kang kalibutan para kananda . Pamatyagan ni Basilia nagalutaw sanda sa kahawaan samtang nagapungko sa panganod.\nPagmukra ni Basilia, lain run ang palibot. Rugya tanda ni Eduardo sa tunga kang mga kakahuyan kag ginapalibutan kang mga nasari-sari nga mga idalmunun. Nag-isol si Basilia pagkakita na ka dya. Piro rugya sa anang likod si Eduardo, daw padir dya nga nagsagang kana kag ana nga ginsandigan.\n\"Indi kaw magkahudluk. Sanda ang akun pamilya. Ang palangga ko, palangga man nanda,\" ang pasarig ni Eduardo.\nGinsara-sara ni Basilia ka lantaw ang nagapalibot kana. Pamatyagan na, ginahusgaran tana kon bala nagakaigo kag nagakabagay tana para kay Eduardo. Rugyan ang magagmay nga mga tawo nga malabug ang bungut kag tarawis ang mga talinga. Sa pinsar na, amo dya ang kama-kama nga ginatawag. Sa tupad kang kama-kama, ang tayhu, sangka kabayo ang ulo piro ang lawas tawo. Sunod ang kapri nga may ginasuyup nga tabako, kag sa likod na ang nagapatupung nga mantiw. Tupad man kang kapri ang nagalutaw sa hangin nga sangka magamay nga bayi nga may pakpak, sangka ingkantada. Ginapalibutan sanda kang mga nagalinupad nga mga ipot-ipot. Daw gintipon ni Eduardo ang tanan nga idalmunun para kana.\n\"Si Basilia, ang akun hinigugma!\" ang pagpakilala ni Eduardo.\n\"Handa kaw bala magbiya sa imong kalibutan para kay Eduardo?\" ang pasintud kang pinakamal-am nga kama-kama.\nWara ka sabat si Basilia. Tam-an ka dasig kang mga hitabo. Piro pat-ud na nga ginahigugma na si Eduardo.\n\"Basilia, palangga, rugya gid lang ikaw sa amun kalibutan. Rugya duro ang nagapalangga kanimo samtang sa imo kalibutan, ginayaguta ikaw kang imong isigkatawo,\" ang haylo ni Eduardo kana.\n\"Huud, palangga ko nga Eduardo, matawas ako kanimo bisan diin,\" ang sabat ni Basilia.\n\"Matabo lang ria kon kan-un mo dyang tapul nga kabugaw. Bunga dya kang kabugaw nga nagtubo sa dulunan kang amun kalibutan,\" ang paathag kang kama-kama kag ginadawhat na kay Basilia ang tapul nga kabugaw.\nWara ti gin-usik nga tinion si Basilia. Ana dayon nga ginkaun ang tapul nga kabugaw. Sa pagkatam-is kag pagkaduga dya. Wara ti ginbilin si Basilia, gin-ubos na ka kaun ang prutas.\nGulpi lang nga nagsanag ang palibot. Nangin bulawan ang tanan nga palibot. Rugya sanda sa sulud kang sangka bulawan nga balay, kag ang mga idalmunun nagapungko sa bulawan nga bangko nga nagapalibot kananda ni Eduardo. Ginkoronahan sanda nga darwa bilang hari kag reyna kang andang ginharian.\nSamtang sa pihak nga bahin, nakabugtaw si Marko sa kadlaw kang mga istudyanti sa palibot.\n\"Hoy! Marko, andut dyan tinyo nagturog sa puno ka kabugaw haw?\" pamangkot kang sangka istyudanti kananda.\nAng madumduman lang ni Marko, nakita nanda si Basilia nga nagapungko sa gamot kang kabugaw nga nagasaranhun kag naghapit sanda para sunlugon dya. Amo lang to ang madumduman na. Piro sa diin run si Basilia?\nPagbugtaw ka mga imaw na, daw sa nanguyus sanda pagkakita sa itsura ni Marko. Ginkapkap ni Marko ang anang uyahun. Daw sa mga kulud kang kabugaw ang mga bukol nga nagtubo sa anang uyahun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/kabugaw.html","date":"2017-09-25T22:23:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00258.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995416403,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995416402816772}","num_words":1732,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.338,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Atun Handum\nGinlubad ni Hannah Marie Asoy\nGinsulat ni Eduard V. Cepeda\nIkarwa nga Padya 2010\nKabilugan (Pagsulat kag Paglubad nga Bahin)\nAng mabakud nga nasyon nasandig sa anang katawhan, ang katawhan nga may paghiriusa, pagpalangga, kag pag-ulikid sa anang banwa. Banwa nga nagahimud-us sa kapigaduhon agud maangkun ang kauswagan kag katawhayan. Katawhan nga may paghiriugpong agud ang damgo kang tagsa-tagsa maagum. Dya tanan mapatigayon kon ang lideres kang atun banwa, probinsya, ukon nasyon may pag-ulikid kag pagdampig sa anang banwa nga pinalangga.\nSa paraabuton nga Mayo tuig 2010 nga eleksyon, kita magahiwat kang pagpiniliay halin sa pamunuan nasyonal tubtub sa pinakamanaba nga opisyales lokal. Sa dya nga pagpiniliay atun liwat masaksihan ang mga nasari-sari nga modus operandi, istilo kang atun mga pulitiko para mahaylo nanda ang atun boto. Atun liwat makit-an ang mayad nga panimuut kang mga pulitiko sa atun katawhan, kag ang pagpanghaylo sa mga tawo nga sanda ang nagakadapat ibutang sa pwesto. Ang pagpiniliay sangka kahigayunan kon sa diin atun ginapakita kag ginapabutyag ang atun katungdanan bilang sangka Antikenyo kag Pilipino. Sa dya nga hiriwatun atun makit-an ang pag-ararangay kang mga imol kag manggaranun. Kita tanan magapili kang atun mga lideres nga magatib-ong kanatun sa atun mga handum agud makatibawas sa kaimulon.\nKon atun balikan ang pira ka pinanid kang atun kasaysayan, katorse ka presidente ang nagdumara kang atun nasyon umpisa sa pag-agum natun kang kahilwayan sa mga Katsila, sa pag-abot kang mga Kano, sa pagsalakay kag pamigus kang mga Hapon, nanari-sari nga mga handum, panan-awan, kag bag-o nga paglaum para sa atun nasyon ang ginahimud-usan natun nga angkunun. Pero masobra run sa sangka gatos ka tuig ang nagligad umpisa kang kita nahilway sa pagpamigus kang mga sakun nga dumuluong, sa gihapon ginahandum natun ang kauswagan kag ginapangita ang kahilwayan.\nSa kadya nga panyimpo mahambal mo bala nga ikaw, ako, kita tanan may kahilwayan? Mahilway kaw bala sa pang-abuso, pamigus, kag pangwaslik-poder kang mga pulitiko? Mahilway kaw bala sa pagpangdaya kang magaruk nga pagdumara? Mahilway ka bala sa kagamo nga ginatuga kang pulitika? Mahilway kaw bala sa pagpili kang imo kandidato? Ukon nasilaw kaw sa malabrilyante nga sanag kag makatiringil nga lagting kang kwarta? Tubtub san-o kita magapaidalum sa gahum kang mga sakun kag mapinigusun nga pulitiko? Tubtub san-o kita masilaw sa kwarta kang pulitika? Antikenyo, tubtub san-o ikaw makabugtaw sa imo mahamuuk nga katurugon?\nAng adlaw nagabutlak sa nasidlangan, kag sa kada butlak nagapatimaan kang bag-o nga paglaum, paglaum nga kita nga katawhan makabugtaw kag makabangon sa mahamuuk nga katurugon. Antikenyo, may handum kaw bala sa imo pagbugtaw halin sa mahamuuk nga pagturog? May handum kaw bala para sa imo pinalangga nga banwa? Hala, bugtaw, bangon, sadsad, kag magsikad paagto sa kauswagan kag katawhayan!\nAng dya nga paglaum napagkit sa atun tagsa-tagsa ka hunahuna kag paminsarun, nga sa tagsa ka pag-abot kang aga may dara nga pagbag-o, panibag-o nga handum para sa atun kabuhi, banwa, probinsya, kag nasyon.\nSa paraabuton nga Mayo nga eleksyon, sa atun mga alima nasandig ang buwas-damlag kang atun banwa, probinsya, kag nasyon, kag kang paraabuton nga mga henerasyon. Kita magapili kang matimgas nga binhi, binhi kang kabuganaan, binhi nga magatugro kanatun kang sabat sa atun mga pamangkutanun, binhi nga makatugro kanatun kang bag-o nga paglaum.\nAko bilang sangka Antikenyo, wara ti dugo it dumuluong, duna nga Pilipino, nagahamdum kang pagbag-o sa kadya nga paraabuton Mayo 2010 nga eleksyon. Kita magapili kang mayad nga lideres nasyonal kag opisyales local nga may pag-ulikid sa atun mga duna nga manggad, may ikasarang sa pagdumara, mabakas sa pagdara kang kauswagan sa atun probinsya, ginapalabi ang kaaraydan kang katawhan kabaylo ang kaugalingun nga kalipayan, may prinsipyo kag may kapasidad sa pagdara kang pagbag-o, kag ilabi sa tanan, may kahadluk sa Diyos kag isigkatawo.\nIndi kita magpahaylo sa mga matam-is mga dila kag promisa kang mga pulitiko. Indi kita magpadara sa kwarta. Indi pagbaligya ang imo boto kay pareho lang ria nga ginabaligya mo ang buwas-damlag kang imo mga inapo. Iindi magpadara sa mga regalo. Butoha ang nagakaangay ibutang sa pwesto nga makadara kang kauswagan kag makatib-ong kang atun handum para sa kaaraydan kang karakuan. Pilia ang matimgas nga binhi, binhi nga magasabwag kang kabuganaan, paghinirupay, mayad nga pagsinarayo, kag mabinungahun nga Antikenyo.\nAntikenyo, bangon kita sa pagbag-o, maghimud-us kita sa kauswagan, maghirupay kita, kag maghugpong para maagum natun ang handum. Gani sa maabot nga eleksyon, binag-binagun natun ang nagakadapat, may ikasarang, kag makasabat kang atun mga pamangkutanun kag handum para sa atun probinsya.\nHandum mo! Handum ko! Handum natun tanan!\n- Katapusan -\n*Litrato: Himo ni Huong halin sa http:\/\/www.paxchristimetrodc.org\/2008\/12\/huong-a-portrait-of-the-artist-as-a-peacemaker\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/ikarwa-nga-padya-2010.html","date":"2017-09-26T14:20:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00561.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988024235,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988024234771729}","num_words":750,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.347,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkadisesyete nga Bahin\nNakalampas ang termino kang pag-ani\nAng paray nga sa husto nga puntos sa pag-ani, ang kada uhay nga makutul ka kayug nagahabug-habug tungud hay nagapanunot ang uhay kag hulas anyun. Anang kurutlan berdi pa kag hapus anihun. Ang paray nga nagauntayan duro ang usik sa wayang tungud hay ang kada uhay nagalugti kon matandug. Sa atun pa nagpasar ang edad kang aranyun. Ang paray nga nag-untayan bahul gid ria nga problema.\nMay bahin kang paray nga indi madali nga anihun ilabi run gid kon may tubig pa. May mga lugar ilabi run gid sa parti kang Sibalom paagto sa iraya kag sa sakup kang San Remigio nga ang taramnan nakatuon sa lanas ukon may lamasog. Sa atun pa, ang tubig wara paghubas. Ang buni nga tubig kalabnan may linta gid. Duro tawo wara mahadluk sa linta kag duro man ang nahadluk. Ang aranyun nga pirme may tubig daragkul ang inuhay kag kon daragkul ang uhay dali mabuta ang imong tabig. Nakapabor sa tawo nga indi mahadluk ka linta hay rudto nagaani sa tubigun kag dali lang pirme nagabuta ang tabig.\nAng sangka tawo nga nagaani kon haradlukun kang linta, mintras nga nagaani rudto lang nagabantay sa anang kahig, hay basi iduktan ka linta. Nagatipasaw kon may itum nga makita sa dagami. Ay, maan nagasaot nga wara ti musika. Karadlawan.\nMay mga tawo nga nakatuip para nga makaani sa daragkul nga inuhay rudyan sa tubigun. Nagabutang kang pusog kang kawayan nga may bikil. Amo ka ria ang itongtong sa ibabaw kang dagami kag mag-ani, basta indi lang mabasa ang kahig indi man magdukut ang linta. Ang linta madukut matuud sa kahig pero indi ria makaubos ka dugo. Madagdag lang ria kon busog run. Pero ang itsura kang linta nga itum nga may kurit nga darag sa kilid, sirigni gid lantawun. Kon mal-am run gani ang linta daw may bulbol anang lawas lantawun. Makaharadluk gid man anang itsura. Ang linta dali lang mabusog tungud nga darwa ka ria anang surupsupan, rudyan sa buli kag sa baba. Ano pa kon imo nga iutdon, nagakipot ang inutdan kag matubuan liwan kang bag-o nga buli ukon bag-o nga baba. Amo ka ria ang hambal ka mga mal-am hinungdan nga nagaduro ang linta kon imo nga iutdon.\nAng mga may edad run nga mga mangurani kon magpundo gani, panahon run ria nga magpahuway. Dayon na ka ria nga mama kang anang maram-un. Bisan wara ti igma kon kaisa basta may ginausang nga maram-un, makalahutay ria maghapon. Ang iba ka ria nagapundo gid kag maglikit ka dahon kang lumboy. May dyan man nga nagabarkada nga nagaani pero kalabanan gid nagmansigganay kag ang iba nagapaduro-duro kang inanyan.\nNag-uran sa adlaw nga nagpaani\nAng paray nabasa ka uran mintras nga nagapaani. Wara ti mahimo ang tag-iya kang aranyun kondi nga ipadayon ang pagpaani. Ang paray natugday nga basa. Ang mga tawo ginalisdan sa pag-ani tungud hay ang inuhay kang paray nabasa kag mabug-at ikargahun paagto sa tugdayan.\nNatapos ang ani kag nagpartida ang tag-iya sa inanyan kang mga tawo. Ang paray ginapadayon sa pagtumpi bisan basa tungud hay wara ti mahimo nga sayod ang panahon. Karon ang paray nagaaso sa kainit tungud hay basa kag ginausbungan kang lupa. Kon linasun ria dayon indi mayad hay nadisturbo ang init kang paray kag ang manoglinas mabudlayan tungud hay basa ang paray. Baw sobra ria ka hapdus sa kahig kon linasun nga basa kag ang paray nagadukut sa uhot. Ginapalampas pa ria sa pira ka adlaw antis linasun.\nAng panahon nagbalik sa normal kag nag-init liwan. Ang paray nga nakaagi ka basa sa tubig, ang iba nagsigir-um ang kolor. Ang paray ginalinas kag ginahagay para magmara kag ipahanginan. Ginalay-ang pagkatapos nga nasuhulan ang manoglinas. Ang normal sa paray kang makan puti anang bugas. Pero ang bugas kang paray nga nakaagi ka basa ukon nakahurum sa tubig, ang bugas nga puti nag-ilis anang kolor kag nahimo nga darag. Amo ria ang ginatawag nga \"bahay\" ukon \"nagbahay ang bugas\" hay nakaagi basa ang paray kag wara matalo sa pagpamara. Ang bahay bukun ti natural nga kolor kang bugas tungud resulta ria kang tubig nga nakahurum sa tion nga gin-ani. Hinuon maukad ang bugas nga bahay kon ikumparar sa natural nga puti. Hay amo ka ria ang produkto nga ginatago gihapon para ikonsumuhon.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* LItrato: Himo ni Paul Hilario halin sa http:\/\/fineartamerica.com\/art\/all\/philippines\/all.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/05\/uyas-kang-paray-ikadisesyete-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T06:14:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00322.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996681213,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996681213378906}","num_words":728,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gugma\nni Emmy L. Masola\nNalaya run ang mga rosas kag natunaw run ang tsokolati kang Balentayns. Nalaya kag natunaw run man bala ang inyo gintanyag ukon ginpabatyag nga paghigugma? Ginbaribadan, gindis-ayrihan ukon gintalikdan bala ang imo paghigugma kag nag-ugut ikaw? Nagsusuon ka sakit ka buut tungud ka napaslawan nga paghigugma?\nPaghinugay. Untatati ang pagpangasubu. Ang gugma nga matuod-tuod wara nagakilala kang kasakit. Wara nagabatyag kang kapait sa tunga ka pagtalikod ukon pagdis-ayri, bisan pa ka pagpasipala. Hay ang matuod-tuod nga gugma kaanggid ka pagpalangga ni Hesukristo sa katawhan: ginpas-an ang krus, ginbatas ang mga pagpasipala pati ang pagtalikod ka anang mga disipulo, gin-agwanta ang masakit nga tuslok ka bangkaw, ang dugi nga korona pati ang mga lansang nga nagbuslot ka anang mga palad kag dapa-dapa bangud sa gusto nga maluwas ang mga tawo sa mga sala. Andut gusto na nga luwasun kag tubuson sa mga sala ang katawhan? Bangud bahul ang Anang pagpalangga sa mga tawo. Indi na mabatas nga ang Ana mga pinalangga magaantos sa sakit kang kalayo sa impyerno para mabaydan ang mga sala.\nAng matuod-tuod nga nagapalangga, wara nagakilala ka mga kasaypanan kag mga diperensya kang pinalangga kag ang makita lamang amo ang kamayad kag ang pagkabilidhun kang tagipusuon. Nagpalansang si Hesukristo sa krus bangud Ana nakita nga ang Ana mga tinuga, bisan nagtalang, perpekto nga mga tinuga ka Ginoo - nahimo nga may mayad nga kabubut-un kag putli nga kasingkasing. Nakasala man ang mga tawo dara kang kagamo sa ana palibot, piro nakita ni Hesukristo nga paagi sa Anang pagpakita ka anang bahul nga pagpalangga masanagan kag mahawanan ang paminsarun kang katawhan kag mariyalisar sa pira ka adlaw ang anda bug-os nga pagkatawo kag makilala ang andang kaugalingun bilang bata ka Dyos, ang Makagagahum kang tanan. Kag sa andang pagkilala kang kaugalingun, anda maumpisahan ang pagpangabuhi kaimaw ka matuod-tuod nga Amay kag mabatyagan ang kahilwayan sa mga sala kag sa pagkapriso sa gahum kang materyal nga bagay kag mabatyagan ka bug-os ang kalipayan sa pagpangabuhi.\nAmo dya ang bunga ka putli nga paghigugma, wara nagahandum nga mang-angkun, kondi nagatugro kang kahilwayan para mahangpan ka sangka pinalangga ang kahulugan ka gugma indi man sa paagi nga gusto ka nagapalangga kondi sa paagi nga nasulat kang kapalaran para sa pinalangga.\nAng kwaresma, nagapadumdum kanatun ka madalum nga kahulugan ka paghigugma bangud si Kristo bisan ginabayaan kag ginatalikdan ka mga tawo, wara nagahubas kag nagapuas ang pagpalangga. Malaya man ang tanan nga mga rosas kag matunaw man ang tanan nga tsokolati ka Balentayns, ang pagpalangga ni Hesus kanatun preska kag mahagpok sa gihapon. Gani kon ikaw nasakitan kag nagpatubo ka dumut sa imo tagipusuon bangud sa napaslawan nga paghigugma, bukut ri-a ti gugma. Pagbugtaw kag magbangon hay basi ang matuod nga gugma wara mo pa masumalang.\nKadya nga simana santa, atun iselebrar ang matuod nga kahulugan ka gugma paagi sa pasyon ni Kristo.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2015\/04\/gugma.html","date":"2017-09-24T22:52:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00406.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9935385585,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9935385584831238}","num_words":475,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.178,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Kama-kama sa Kantulan\nni Tomas Magbanua Delgado\nSi Sinto duro nga obra ang naman-an: mangayam ka halo, mangani sa Sabiagan, mang-atas sa sapa ukon mangupras sa andang kanyugan, kon magdaludo ang suba, manungya kang orang, manglakaak sa mga dargkul nga kabatuhan sa sapa kang Kantulan agud mapakaun ang anang pamilya sa anang pinangabudlayan.\nSangka adlaw kato, malulo nga naglihog si Sinto sa anang ti-ayon. \"Abi, Teba, paggwaa ang bislig, mga taun, sungya ko, kag garawan hay managub ko to sa Igtuba, kag manungya ko dayon rugto ayon sa uro-iraya.\nNaham-ot ang asawa, nahangyus kag naburung sa ginhingyo kang bana, hay sa kalawidun run kang binulan, kapira run magdaganas ang uran dara kang mga bagyo nga nag-aragi, wara man gid tana nagapamurus-purus kon ano himuon na.\nGinpairingan tana dayon ni Teba. \"Aba, ano nga sahi kang hangin ang nagsulud sa utok mo man? Kang nagligad bulan, kuon mo salungkitaun ko si Berto hay mapahimo kaw ka bislig mo to sa taga-San Joaquin nga kilala mo. Kang nagligad semana pausagun mo pa raad si Toto sa Hamtik, pahinggaun mo pa to sa iraya ka banwa hay aga pa mapa-Sibalom kag mamaraklun kang riang mga ginapanghingyo mo?\n\"Hoy, Sinto, sa naman-an ko, wara run gawa ti gabaligya kang garawan ngara. Ilabi pa ang mga bislig ngara wara run ra gawa paggamita kang mga tawo sa baranggay nga dya. Paayawan mo pa kapasagap bata mo kang mga kagamitan mo ngara nga, kon binagbinagun, makapamana kamo manlu sa gabii.\"\nNagduhung si Lolo Sinto, sa mainit nga mga pabati ni Teba. Dayon na dya sulang kang magin-ut pa gid nga mga panugdaun.\n\"Bugu dila mo, Teba, amo ra dali lang pagtuwas-tuwas na. Ang mga mal-am kag mga ulang ta kauna, tapat gid sa andang mga panugdaun sa kapanahunan ta kadya: 'Indi kaw gid magsarig, sa imong pagkadalig, hay maskin gani ang tubig, inanay sa pag-ilig. Paghinugay kaw, daga sa linaw, ang tubig sa tinguranun sa tingadlaw pagabawiun.'\n\"Katong pag-inuran kag pagbinaha, wara man ta magutman, wara man ta magusla. May kamote kahoy, may banayan nga gapiyanpiyan. May mais, may balagun nga kamote nga gasapisapi. Indi mo ako paghikayan nga daw wara ko ti naman-an hay gapangita man ko ti pamaagi nga matibawasan natun ang gutum. Kon si Berto nga dyan lang sa atun ibabaw ang paramandayan, indi mo maagtunan, Sibalom pa ayhan nga kon indi ka pamaligya kararuton kag laswa sa tindahan, indi kaw panigana kwarta para sa imong aragtunan.\nSi Toto ta ngara anad run ra suba-usaog sa banwa. Man-an na ra nga kadyang mga binulan mahapus lang mang-atas, managub taun, kag iba pa nga pamaagi pangita it darapli hay manayanaya kag mayad tyempo. Gani nga kon sarang man lang dya himuon ang pagpanakup ka kagang likwan, kalampay, ubog, kag tughod sa aga, andut himuon pa natun dya sa gabi-i? Mahal nga daan gas kag alkohol, no?\nDaw natipungawan si Teba sa pinanghambal ni Sinto. Tampad kag id-id ang pagpaathag ni Sinto kay Teba. Naghinulsul nga nakahambal tana ka daw pangyaguta nga mga harambalun. Nakaginhawa it madalum kag pinatawhayan ang paino-ino nga nagpamati kay Sinto. Naghugnat ang maniki nga kalinung kag sa paino-ino ni Teba, indi matapos-tapos ang husayay kon wara it katuyuan nga pagahambalan. Gani sa mapinlanggaun nga limug nagbungat si Teba, \"Sinto, ti-ayon ko, dayon na harakhak kag magbaliug ka alima na sa anang bana, amo dulang dya siguro ang himuon ta. Ikaw dulang to matukad kay Berto, usisaun mo kon sarang kaw mahimuan ka bislig kang amigo mo ngato agud maman-an ta kon mabakal kita ukon manghuram ta lamang sa iba pagbalik mo. Ako takun, mausaog aga pa agud makapamaligya ako kang mga kararuton kag mga laswa hay Domingo sarum-an, sa Hamtik tienda. Pagka-Lunes ma-usaog si Toto agud makahingga tana sa iraya kang banwa kag makapamaraklun tana sa Sibalom kang mga ginpangbilin mo pagkaaga. Buul mo buut ko hambalun?\" Kag tumago lang si Sinto. Naman-an na palangga tana ka asawa na kag palangga na gid man si Teba.\nKag natigayon tong andang pinanghambalan. Nakapuropanihol man si Si Sinto samtang nagahimo padugmon (mga tinumpok nga bato sa tunga ka sapa). Sa pinsar na, dya maganyat ka duro nga likwan, ubog, tughud, kalam-pay, kag bagtis. Gintabunan na dayon ka layung nga karay ang mga tinumpok nga bato agud indi mainitan. Tantya na nga kon indi lang ang baha manglulus kang bato sa sapa, may bul-un gid tana maskin kalampay lang dyan ukon tampuka. Nasigahum na man nga kon magkaraanod ang mga padugmon kag magdalum tubig sa lib-o, may ugdok ukon sili, bislig ang itagub rugto, mahimo man tana nga manglambo. Bahul gid sarig na kapin pa nga kabulig na ang anang pamilya gani dali lang magdinarag-un tana.\nPaugsadun tuyo na nga mangladlad ka anang mga taun rugto rapit sa anang mga padugmon. Ang bislig, rugto na itangab sa idalum ka lib-o, sa dalipi nga may gikab-gikab. Pananglit gid man magbaha, tultulon na dulang ang sapa paagto sa suba manungya sa kilid ka pangpang, hay sigurado mabuta gid anang puyo-puyo ka orang.\nKon atun dya paharub-harubun, si Lolo Sinto nga dya batid run gid sa anang mga hirimuon. Ang sapa kang Kantulan gailig dya paagto sa suba ka Maslug, kon sa diin dya magadapun sa Suba kang Hamtik. Dya anang naagyan sa anang pagpanglugayawan sa palibot nga mga kabaranggayan kang Kantulan: Manaling, Pasu-Hungaw, Manana-y, Botsawa, Sabiagan Sulok, Bulutinaw, Langka, Ulay, kag Dapdapan.\nKahapunanun kag ginlantaw ni Lolo Sinto ang anang mga taragban ka taun. Gani nangali anay lima ka bilog kayus, nangluk-ad tatlo ka bilog lahin nga niyog, ginsugba na sa anang dinabukan para magpanghamut, dayon pinangihad na kag putson sa malapad nga dahon ka talus. Nag-uli anay kag pinamutang tong mga paraun sa mga taun kag bislig. Pagkakasisidmun, nagpanagub run si Lolo Sinto marapit sa anang padugmon.\nPinanilagan na anay hay basi kon may \"magbantay kag magsalakay\" sa di malatu nga tinion nga wara run ti gabantay. Dayon hinay-hinay na nga ginbayaan ang anang mga tinagban. Pagtagub na ka anang bislig sa dalum ka lib-o, rugto na gintangab sa dalipi nga may gikab-gikab.\nLapyo gid ka mayad si Lolo Sinto pag-uli na sa andang balay. Pagkatapos na iyapon, nagpahilayhilay sa kawayan nga katre. Batian na pa ang huni kang bukaw (tulakbaw), tukmo kag, tagwati. Wara na madiparahan nga naturugan run tana.\nPagkaaga, timprano pa nga ginlatas ni Lolo Sinto ang pasungsong nga aslug kang sapa paagto sa anang mga tinagban. Garing, dyanay kaw, andut nga amat-amat galubug tubig ka sapa ngadya haw? Ginlantaw ni Lolo Sinto sa unahan kag haros magtugub run ang lubug ka tubig halin to sa una nga tinagban tubtub sa anang ginatindugan. Buut mang-usisa si Lolo Sinto kon ano nga sahi ka sapat ang nagkalu kang tubig sa sapa. Sige na usoy hasta rugto pa gid sa una na nga tinagban. Nagdara dya kana kang kakulba hay sa anang pag-usoy pasaka, ang lubug kang tubig nadura. Buut hambalun rugto nagtakas ang kon sin-o man dyan, karbaw, taho man, ukon agta. Wara gid to masapwi. Si Lolo Sinto daw indi magpati. Naguba run ang adlaw na sa pagkonsumi. Naman-an na pagnakalu kag naglubug ang mga tinagban wara gid ra it suhot pagkaaga. Namuypuy siko ni Lolo Sinto. Pinangbutwa na ang anang mga taun. Maiwat ang darapli hay naghuruplaag ang mga suruhuton. Pinangtuwang-tuwang dulang ni Lolo Sinto ang anang mga taun kag bislig. Nag-uli nga luya lawas na. Mayad gid lang tabi may pirang nahut nga kalampay kag likwan. Kulang pa gani nga darapli para sa tatlo ka taho kang sangka pamilya. Namasul si Lola Teba:\n\"Te, nagsarig kaw gid kang imong pagkadalig? Hmp! Ang tubig nga lubug naga-ilig man! Nami gani to hay ginkalu. Matiriripon ang mga suruhuton. Hay kon ginhulat mo tag-irinit, duro suhot mo indi pa mag-init ulo mo.\"\nGalibug gid ulo ni Lolo Sinto. Sa bilog na nga kinabuhi amo pa lang tana inagyan ka pagpasipala sa anang gin-obra. Daw indi tana katurog ilabi pa nga nangara ruman si Teba. Daw mabaris tana, garing hay indi na makita ang anang pangontra.\nGani, hapon pa lang nagbaid run sanggut si Sinto. Namaghut sa darwa ka puno nga niyog kag manuba. Gaugtum nga nagakirimudon kag magpanumpa. \"Kon sin-o kaw man peste kaw, sagapun ta kaw kag baghutun ko liug mo. Indi mo ko pagtirawan hay patyun ta timo.\" Kag nanagub ruman si Sinto kato lagi nga hapon.\nNagatarithi kang pagkaaga, bagay nga mainandamun ang pangalihuk ni Lolo Sinto. Imbes nga mag-usoy tana ka sapa, rugto tana naniribay sa inas kang binit kang sapa, ugaring malusong lang tana kon dali dulang tana mamutwa. Rapit run tana sa una na nga burutwaun kang may makita tana nga…kama-kama!\nUnano nga pagkataho nga ang kataasun wara gani it tatlo ka dangaw halin sa ulo paagto sa anang kahig. Gapangahig ka baras sa idalum kag tubig kag nagapangrumpag kang mga bato nga padugmon. Nagmurarag mata ni Lolo Sinto. Ginpunggan na anang kaugut kag ginsaway ang unano.\n\"Indi pagdayuna rang ginapanghimo mo. Amo gali nga lubug ang sapa nga dya hay ginakalu mo kag mangrugho kang padugmon ko nga mga bato!\"\nDaw indi ka sabat ang kama-kama garing pirit nga nagtangram kag nagtikab:\n\"Ha? Indi lang ako pagsiluti. Patawad hay nagapanagadsad lang ako. Basi may bulawan ang mga baras kang sapa, kag may oroyasun sa idalum kang bato nakun makita.\"\nPumarapit si Sinto kag gintugul ang pantog kang kama-kama, kag dayon pautwas nga naghambal.\n\"Panagadsad gali, ha? Ano nga bulawan sa idalum ka mga baras, kag mga oroyasun sa idalum ka mga bato ang ginangasal mo? Halit kaw sa mga pamilya rudya kag sa mga taho nga nagapangita it pangdarapli parehas ko. Indi kaw dapat mabuhi imaw sa mga tao.\"\nDayon naghunos kang sanggut si Lolo Sinto kag gingutrab ang pantog kang kama-kama ngato. Nagtiyabaw ang kama-kama.\n\"Hangganggak! Hangganggak! Hangganggak!\" wa't patay ang anang pag-uraruy. Nagatumbo-tumbo sa tubig kag magpatigpasaw samtang si Lolo Sinto gatalang-talang, gasala-sala kon ano to ginhimo na. Kang urihi ginpakamayad na dulang nga bayaan na dulang tong lugar pati ang anang mga tagub kag bislig kag balikan na sa tuyo nga magpataruti pauli kag kon ano ang nagkaratabo, ang anang pamailya dapat una nga makamaan.\nKag ginsugid ni Lolo Sinto ang bug-os nga hitabo sa anang pamilya kag kasiringan, nakanugunan kag nasari-sari ang huna-huna kang mga nagpaparamati. Indi gid man malikawan ni Sinto ang laslas ka baba ni Teba kapin pa nga daw maduraan tana ka sapa nga parangabuhian.\nAng kama-kama wara maman-i kon napatay gid man bala ukon may nagbuul kana rugto sa may sapa, hay kang pagkasunod nga adlaw, gin-agtunan ni Sinto ang lugar kang hitabo kag wara run to ti kama-kama nga nagatumbo-tumbo nga nagauraruy kag nagapabusug sa kasakit.\nIndi mamasnga-an kon sa ano nga kabangdanan, ang pamilya ni Lolo Sinto daw ginsumpa kang mga maligno. May bes nga aga, ang balay nanda gatay-ug. May bes man nga galinog. Si Toto ang una nga naukpan ka pagtimalus kang kama-kama sa Kantulan. Ang una na nga ginbatyag, pangadlay lang man, dayon dya naglala, kag nagparangluya ang kalawasan. Sa urihi naduraan gana magkaun, nagniwang nga nagniwang nga nagpadali kang ana kamatayun.\nSi Lolo Sinto wara ga rende sa mga pangandam kang mga kaingud kag mga kumpare. Bisan pa nga nagsaylo sanda ni Teba ka burugsukan rugto ayon sa ilawud, padayon tana nga gapangita ka andang kinawara. Sa aga gapangita urobrahun agud may inogkaun, dayon mauli sa balay kon maghapon.\nSangka aga kato, naman-an man ni Sinto nga nagaguum-guum ang gal-um. Ambay kon andut manungya gid tana to ayon sa Igtuba nga dyang lugar rapit run ayon sa suba. Nakita na nga gadaludo run hay amat-amat galubug ang tubig. Abi na duro masulud nga orang sa puyo-puyo na kadya. Malawid-lawid man gawa ang anang panungya kag duro run gawa sulud kang puyo-puyo na kang matalupangdan na nagasulug run tubig sa palibot na. Nakulbaan tana. Brubhay may nagragasa. Bulos! Dara kang baha! Bumaruron si Sinto, ginlulon kang mga kahoy, siit ka kawayan, kag daragkul nga mga rurok nga gintunaan kang maligwin na nga kamatayun!\nGinpaminsar kang mga tumanduk kag kaiping nga kabaranggayan nga kon mayad lang ang ginpakita ni Sinto sa kama-kama kag wara na ginpintasan, basi tuod nga may bulawan kag oroyasun sa sapa kang Kantulan.\nSi Toto una napatay, si Sinto patay run man. Si Teba bay? Ah...ti kon buhi pa tana, siguro gaparapanampuay ria. Pero kon patay run gid man tana…sa kabuhayun run gid man abi kato nga mga dinag-on, rugya nagtapos ang atun nga istorya.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/telacrente.org\/2010\/09\/18\/sera-que-duendes-existem\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/ang-kama-kama-sa-kantulan.html","date":"2017-09-24T22:54:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00628.warc.gz","language":"krj","language_score":0.998478353,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.998478353023529}","num_words":2062,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.313,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Buktot sa Kamalig\nni Teodulfo Abella Naranjo\nNagapungko tana sa halintang kang hagdan nga tatlo ka tapak ang kataas halin sa lupa nga ginatindugan kang kamalig nga human sa kawayan kag nipa. Kawayan man ang hagdan nga ana ginapungkuan. Lantaw sa punta kang dalan nga tadlung sa agsadan kang hagdan nga ana ginapungkuan ang ginahimo na. Nalangkag run tana nga maabot ang ana ginahulat. Hapon run nga dali run lang maghinalup ang adlaw kag gutum run tana. Wara gid tana kinaun halin kaina kang ana igma nga darwa lang ka bilog nga kalampay nga sinanlag ang ana dapli. Mayad raad kon kan-un nga bugas kang paray ang gindaplian na kang kalampay pero tinig-ang nga bugas kang mais ang ana ginhamal dara usap kang kalampay. Pamatyag na indi gid pareho kanami kan-un ang tinig-ang nga bugas kang mais kaysa tinig-ang nga bugas kang paray.\nSi Casturnino dya. Ang anum ka tuig nga lalaki nga bata. Mayad raad kon amo lang dya tana. Ugaring lain tana sa normal nga lalaki nga bata. Amo gani dya nga rugya tana pirmi sa kamalig nga wara ti iba ukon kaimaw hay nahuya tana magsimpon sa iba nga kabataan nga hitso ang panglawas nga wara depekto. Ano abi hay buktot tana dya si Casturnino. Daw may bungsod kang kama-kama ang ana dughan kag likod. Bugu ang ana lawas hay daw nagkuru ang mga tul-an nga nag-agto sa ana dughan kag likod. Ti, magsipal gani si Casturnino imaw sa iba nga kabataan, kaluluoy lang tana sa pasabuyat, yaguta, kag tamay sa ana pagkabuktot. Panawag kang iba nga kabataan kay Casturnino, daw likod kuno kang bao ang ana likod. Para labi nga kadlawan, ginahimo pa nanda nga paktakun ukon palantu si Casturnino.\n\"Nagaano si Casturnino kon nagakaturog? Hay indi makakaya kang tadlung tungud nagabungsod ang ana likod?\" yagum-at kang bata nga lalaki man nga si Darwin. Ginhapuhap pa ang nagatyundu nga likod kang buktot.\n\"Syempre nagatakilid, eh…Hay indi man makahapa hay nagabuslo ang ana dughan. Ha…ha…\" dara kadlaw man nga sabat ni Bong nga hinay nga sinumbag ang butkun ni Casturnino.\n\"Sala kamo nga darwa,\" nagharakhak man nga entra ni Boboy nga nagparapit gid sa anda ginayaguta. Ginkusi dara patanga kang silang ni Casturnino. \"Di bala, Buk?\"\n\"Ano nga Buk? Indi bukbok si Casturnino. Ginaislan mo ang ana ngaran kang indi amo,\" bais ni Boboy.\n\"Indi bukbok si Casturnino ang gusto ko ikuon!\"\n\"Ti, ano?\"\n\"Ang kuon nga Buk, Buktot!\" medyo gasud ni Boboy.\n\"Ay, gali? Husto kaw gali, eh…Ti, nagaano gid si Casturnino kon nagakaturog?\" pasikto ni Bong.\n\"Kon nagakaya, nagahapa, ukon nagatakilid, indi sigurado,\" esplikar ni Darwin. \"Ang sigurado amo nga nagapirung gid si Casturnino kon nagaturog, di bala?\"\n\"A-aba, matuod gid man, no?\" kumporme ni Bong nga daw naminsar kang madalum. \"Pareho man lang natun si Casturnino nga nagapirung kon nagakaturog. Taramdan dya nga indi ta dapat mulayun si Casturnino hay pareho man kita kana nga nagapirung kon nagakaturog. Pareho kita kana nga may huya. Nasakitan kon ginpakahuy-an. Gani sorry, gid, Casturnino sa amun pagtamay kanimo…\" pautwas pa ni Bong nga ginpisil ang butkun kang buktot. Daw uloulo nga indi dya maglain ang buut.\nWara limug nga ginsabat si Casturnino. Hipus lang. Pero buhaybuhay, nakita nanda nga naghibi ang buktot. Nagapisngu. Likod kang ana palad ang pinahid sa ana luha. Nagtikang parayu.\nNagtinurukay ang nabilin nga uslitun nga mga bata. Daw nagbinasulay sa pagkahuya nanda kay Casturnino.\n\"Ano bi kamo hay pinatam-an gid ninyo si Casturnino. Buktot run ang bata, hikayan – tamayun pa ninyo…to, naghibi! Nasakitan gid! Wara kamo pasunaid. Kon kamo abi sa lugar ni Casturnino?\" pamasol ni Bong sa mga nagtamay sa buktot.\nWara bisan sara nga nagsabat kay Bong. Nakahangup – nakabatyag siguro nga nakasayup sanda kay Casturnino sa pinabutyag ni Bong. Amo siguro hay mga bata pa sanda nga wara kamaan kang resulta kang anda ginhimo nga pagtamay kang depekto kang lawas kang pareho nanda nga bata.\nHalin kato, bisan nagpakita kang pagkilala kang anda sayup nga pagmulay kang pagkabuktot ni Casturnino, wara dya makapaumpaw kang nabatyagan nga kasakit kang buktot. Nagdugang gani ang nabatyagan na nga kahuya sa ana kaugalingun. Wara run si Casturnino nagasimpon ukon nagapakigsipal sa kapareho na nga mga bata. Indi na run gusto masakitan liwan sa pagtamay kang iba nga kabataan kana. Pareho bala nga nahadlukan gid tana tamayun liwan.\nNakamaan ka dya ang nagasagod kay Casturnino nga ana tiya hay nailo run tan sa ana nanay nga napatay nga si Anesita. Rugya sa kamalig ginapatiner ang buktot kon adlawun. Ginahatud tana rugya sa kamalig kada aga kang ana tiya nga libayun kang ana nanay. Gusto man kang tiya ni Casturnino nga si Lucila nga indi pagtamayun kang iba nga kabataan ang hinablus na nga buktot. Gani ginaawatan na gid kang ana tiempo ang paghatud kay Casturnino rugya sa kamalig, sobra sangka kilometro and karayu sa anda balay. Naluoy gid tana sa ana hinablus nga daw ginapasipad-an lang kang iba. Pati gani si Tomas nga tatay ni Casturnino haros wara nagasapak sa dyanag anan bata. Rason na, buktot man kuno si Casturnino nga wara man pulos sa urihi. Usik lang kuno sagod sa bata nga buktot. Mayad pa gali sagod sa ayam kaysa bata na mismo. Daw ano ka kubus ang intiendi kang tawo. Andut may tawo nga pareho kay Tomas nga amo ang pagtratar sa ana bata? Indi bala nga iba, sa ngaran nga ana bata, katipik kang ana kusug, tul-an kag dugo, obligado tana nga palanggaun dya ano man ang kundisyon kang ana lawas. Amo dya ang iba nga mga tatay ukon ginikanan sa anda bata. Mapaanggid sa sapat si Tomas hay wara gali tana baratyagun sa ana bata bisan buktot.\nRadd bangud may depekto sa lawas si Casturnino, dapat patungdan gid dya ni Tomas kang tanan nga pagtatap sa pagpalangga. Bangud may depekto dapat buligan. Hay kinahanglan kang may depekto ang bulig. Pero baliskad agali tana si Tomas. Nagadis-ayri magbulig sa may depekto. Bata na pa nga ilo run sa nanay.\nKon Andut nagapungko rugya sa halintang kang hagdan si Casturnino kag nagalantaw sa punta kang dalan paagto rugya sa kamalig hay ginapanuruk na nga maulpot run sa dalan si Lucila nga ana tiya sa pagbuul kana hay hapon run. Rugto lang si Casturnino kon gabii sa balay nanday Lucila. Pero kon adlawun, rugya tana sa kamalig agud indi tana makasimpon sa kabataan nga nagayaguta kana. Ano hay tinubuan tana kang pobia sa mga hambal nga nagayaguta kag nagatamay kana. Nagadugang lang ang ana pagkaluoy kag kahuya sa ana kaugalingun. Kahuya nga pamatyag na, tana ang pinakawara-pulos nga bata sa kalibutan, wara may gusto mag-imaw kana luwas kay Nanay na Lucila nga libayun kang napatay na nga nanay. Si nanay na lang Lucila ang naman-an ni Casturnino nga nagapalangga kana bisan buktot tana. Pati mga bugto na nga iba nanutaran na may kalas-ay ang pagtratar kana. Wara sanda kawili mag-imaw kana.\nMaskin bata pa tana nga anum pa lang ka tuig ang edad, nagabatyag man tan kang kapung-aw sa ana pagsolo nga wara iba sa kamalig. Masami nagalantaw tana sa bintana. Nagaturuk sa marayu. Ang pagpanumdum nga gusto na man raad magsipal imaw sa iba nga kabataan pero ginayaguta kag ginatamay tana, nagasakit kang ana buut. May bes nga nagahibi tanan. Indi na mapunggan ang pagturo kang ana mga luha.\nMatak-an gani tana lantaw sa bintana nga wara nagalugpay sa ana paghibi, nagapanaog sa kamalig si Casturnino. Nagaagto sa mga kahuykahoy nga marapit sa kamalig. Nagasagap tana kang bunga kang mga kahuykahoy nga sarang na makaun. Nagaumpaw ang kasakit kang ana paghibi labi run gid kon bagnas ang bayabas nga ana ginakaun. Pati ang ana kagutum, hay indi saburuso ang ana ginapamahaw kon aga kag igma kon udtong adlaw, nagaumpaw man sa ginakaun na nga bayabas.\nNakakita kang mga mais nga burug-on run ang mga bunga, nag-agto rugya si Casturnino. Medyo marayu dya sa kamalig pero naganyat gid tana magpuksi kang bunga kang mais. Naman-an na nga panakaw ang ana ginahimo pero nangilagkilag tana anay basi may makakita kana. Nasiguro nga wara gid, apat ka bilog nga mais ang ana ginpuksi.\nDara ang nabuul nga mais, nagbalik tana sa kamalig. Nagdiretso sa palayas kang kamalig nga may dapog sa lupa. Inupakan na ang mga mais. Nagdaig kang kalayo hay may pusposro man sa binit kang dapog. May kahoy nga inoggatong kag layung nga lukay kang niyog nga inogpaamak sa idalum kang dapog. Bata pa si Casturnino pero maaram run magsungol kang kalayo nga rahaan kang kon ano. Pirit na nga ginahimo dya para makabulig sa mga hirimuon sa dapog.\nMatapos magdabadaba ang kalayo sa dapog kag baga run lang ang nabilin, binuog rugya ni Casturnino ang inupakan run nga mga mais. Kinuyaban na kang kararaw ang baga para magdugang ang kainit nga madali makaraha kang mais. Mayad hay may gamit sa kamalig nga kinahanglan sa hirimuon rugya. May lusong man gani kag hal-o nga sa lupa lang sa kilid kang kamalaig nga may palayas nga atup.\nNagahinamput tag-irigma pero pinalabi ni Casturnino kaun kang mais nga ana binuog. Mas nanamian tana magkaun ka dya kaysa balon na nga kan-un nga mais pero asin lang ang ana dapli. Pasalamat tana ka dya nga adlaw nga nakasayo tana sa kamaisan nga may bunga run nga burug-on. Nabusog tana bisan wara dapli hay nami gid man kan-un ang mais nga binuog.\nSangka adlaw, kan-un man gihapon nga mais ang balon ni Casturnino para sa ana igma rugya gihapon sa kamalig. Gutum run tana hay marapit run mag-alauna sa hapon pero wara tana gihapon makaigma. Nalas-ayan tana magkaun hay wara isapi nga dapli sa mais gihapon nga kan-un nga ana balon. Kaina pa ang paminsar na kon ano ang sarang na idapli. Napinsar na nga niyog nga butung ang pwede na idapli. May mga niyog man nga may bunga sa ubus kang bungyod nga ginatindugan kang kamalig. Pero indi tana kamaan magsaka sa niyog. Indi makasarang ang ana kagamay magsaka kag magbuul kang bunga kang niyog. Gani wara tana mahimo.\nNadumduman ni Casturnino nga may munga nga manok gali nga nagaitlog sa pugadan nga natapik sa mataas nga gwa kang dingding kang kamalig. Nalataw na kahapon nga pito ukon walo run ka bilog ang itlog sa pugadan. Nga kon bul-un na ang sangka bilog nga itlog, tanukun kag idapli, indi matandaan kang ana tiyo nga si Tay Kanor na nga bugto kang ana nanay nga napatay run. Ana ni Tay Kanor na ang munga nga nagaitlog sa pugadan. Ana man ka dya ang kamalig nga ginatiniran ni Casturnino kon adlawun.\nMay ginkuon ugaring si Tay Kanor na nga indi gid pagbul-an ang itlog sa pugadan hay pabutwan kuno kang ana tiyo. Gusto kuno ka dya nga paduruhon ang ana mga manok rugya sa kamalig. Naghuud man tana sa amo nga ginkuon kang ana tiyo.\nUgaring tungud gusto gid ni Casturnino makadapli bisan itlog lang sa kan-un nga bugas kang mais, wara na sunda ang amo nga ginkuun kang ana tiyo. Kinuot gid ni Casturnino ang sangka bilog nga itlog sa pugadan, Linaga na sa kuron sa dapog. Pagkaraha, dayon na kaun. Tungud masami nga wara dapli magkaun, pamatyag ni Casturnino nabusog gid tana bisan sangka bilog lang nga tinanuk nga itlog ang ana gindapli.\nPagkatapos na kaun, mauti nga sinigput na gid tipon ang mga pingas nga alukaba kang itlog nga ana ginkaun. Nahadluk tana nga makita ni Tay Kanor na ang pingas nga upak kang itlog hay naman-an ka dya nga may kinaun tana nga itlog. Kumkum sa ana palad ang rung-ay kang alukaba kang itlog, nag-agto si Casturnino sa gamay nga busay indi marayu sa kamalig. Binalang na ang panit kang itlog sa ginabuslugan kang tubig sa busay. Pagkatapos dalidali tana nagabalik sa kamalig. Hana mabatang sa salug kang kamalig bilang pagpatunaw kang ana kinaun langkoy turogturog hay nakabatyag tana kang katuyo, may nabatian tana nga nagapanawag.\n\"Casturnino… Casturnino… Dyan ikaw?\" Limig kang nagapanawag.\n\"A-ay, huud gid…\" sabat na nga nagbungkaras. Hana matindug. Nakilala na ang limug kang nagapanawag. \"Si Tay Kanor…\" langud na nga nagtindug. Naglaaw sa bintana.\n\"Ah, i-ikaw gali, Tay Kanor…Abi ko kon sin-o,\" hambal pa gid ni Casturnino.\nNagsaka sa kamalig ang tiyo ni Casturnino. \"Nakaigma run ikaw, Casturnino?\" pamangkot na sa buktot.\n\"A-ay…h-huud…\" daw nagtalangtalang si Casturnino.\n\"Ano dapli mo?\" pamangkot nga wara ginapaabot.\n\"A…kwan. W-wara. Asin lang…\" baribad kang pinamangkot.\nWara limug, naglantaw lang sa bintana ang tiyo. Ni wara hulag, sinyal nagbatyag kaluoy sa buktoto sa sugid nga wara gindapli sa igma.\n\"Nagin-utan ako. Marigos ako,\" muno ni Kanor. Inuba ang ana bayo nga polo. Kamiseta nga luab ang nabilin sa ana lawas.\nWara makalimug si Casturnino. Kinulbaan! Kon marigos ang ana tiyo, rugto gid dya sa gamay nga busay maagto. Basi makita ka dya ang panit kang itlog nga ana ginkaun. Maman-an nga nagkaun tana kang itlog kang ana manok. Karaan gid tan ni Kanor. Basi balbalun pa. Mayad raad kon naanod ang panit kang itlog sa ilig kang tubig halin sa busay. Pero kon may nakasanggab rugto sa mga bato sa ubus kang busay, pat-ud makita gid kang ana tiyo nga dya hay masinaw ang tubig rugto.\nSa sobra nga kakulba, nagpungko lang si Casturnino sa kawayan nga salug kang kamalig. Kabay lang nga naanod run kang tubig sa busay ang alukaba kang itlog agud indi makita ka dyang tiyo na nga pintas nga tawo.\nBinayluhan kang kahangyus ang pagpanumdum ni Casturnino kang nabatian na ang panawag.\n\"Casturnino… Casturnino…\" si Tay Kanor na nga nagbalik run. Nagapasungpasung! Tanda nga sobra ang kaugut.\nWara si Casturnino magsabat. Naman-an na nga nasapwan ang ana pagbutig.\n\"Nakita ko ang panit kang itlog rugto sa tubig nga masinaw sa ubus kang busay. Ginbul-an mo gid gali ang itlog dyan sa pugadan?\" Haros singgit ni Kanor nga nagsaka sa kamalig.\n\"Ah…W-wara takun ka buul, Tay Kanor…\"daw mahibi nga sabat ni Casturnino. Nagtangra sa ana tiyo nga daw nagabaga ang mga mata nga nagaturuk kana.\n\"Wara gali, ha…! Turukun ko abi ang itlog dyan sa pugadan!\" Nanaog, nagdiretso sa kilid kang kamalig diin nahigot ang pugadan.\nHaros makudug sa kahadluk si Casturnino. Nagtindug. Naghulat kang naman-an na, kapintas ni Kanor nga ana tiyo. Nagbalik dya sa atubang na.\n\"Ti, tinakawan mo gid gali ang itlog dyan sa pugadan! Kulang run sangka bilog! Nakun-an ko ikaw nga indi mo pagbul-an hay pabutwan ko ra andut ginbul-an mo gid? Mabutig kaw pa!\" Naghubad kang ana paha si Kanor. Binalbal kay Casturnino.\nNakatiyabaw kang kasakit ang buktot. Makaruluoy ang ana paghibi. Nanawag kay Lucila, ginakabig nga nanay na. Gusto tabangan tana ka dya.\nTatlo ka hanot kang paha ang binaton ni Casturnino. \"Sa sunod, kon ano ang ginhambal ko, tumanun mo, ha?\" Singgit kang mapintas nga Kanor.\n\"H-huud, Tay Kanor…Ano hay nagutum gid ako…W-wara ako dapli. Ti, binuul ko ang itlog kang manok mo,\" daw nagapakitluoy ang buktot.\n\"Bisan indi ikaw makakaun, indi mo gid pagbuhinan ang itlog dyan sa pugadan!\" Kag naghalin run si Kanor.\nKang nag-eskwela run si Casturnino sa primarya, rugto tana nag-uli kay tatay na nga Tomas nga nangasawa liwan hay nabalo sa ana nanay nga napatay. Kon mapintas ang tiyo na nga si Kanor, mas mapintas ang ana tatay. Nagapati kag nagaapin si Tomas sa ana bag-o nga asawa sa kon ano man nga masawayan ka dya sa ana manak nga buktot. Sangka bes, bangud bata nga may depekto sa lawas, wara tana makapati sa sugo kang ana manding. Nagsugid ang manding kay Tomas nga ana bana. Sobra ang kaugut ni Tomas sa paglalis ni Casturnino sa ana asawa. Kag dinaug kang ana sobra nga kaugut, wara kaluoy nga binitay na kang suli ang pobre nga bata na nga buktot. Indi magkaraamo ang hibi kang buktot sa habyog nga nagabitay.\nSa paglipas kang inadlaw, bisan buktot nagpakita kang kaaram si Casturnino sa eskwelahan. Nahuyog tana basa kang mga libro kag drawing. Pati Bibliya nabasa na man. Kang urihi, nakasulat tana kang mga binalaybay kag istorya sa magasin.\nPagkatapos ni Casturnino sa high school sa anda probinsya, nagpa-Manila tana. Nakaobra sa printing press. Nag-eskwela kon gabii. Fine Arts ang ana ginbuul. Inogtapos na run sa mo nga kurso, hinali nga nangasawa tana sa maestra nga naluyag kana bisan buktot. Nakabata sanda kang tatlo ka babayi. Pero pareho nga maaram ang tatlo labi run ang kamagurangnan nga si Kate. Eskolar tanan dyang mga bata nanda. Doctor of Physics ang degree nga natapos tana ni Kate. Mataas man ang kurso ang natapos kang darwa.\nSa Japan nagaobra si Kate bilang scientist. Bahul syempre ang sweldo. Sangka tuig pa lang rugto si Kate, nakapadara run kang ginpatindug nanday tatay na kang milyon nga bili kang balay sa sangka subdivision sa Cavite.\nNa-stroke tungud sa high blood ang tiyo ni Casturnino nga si Kanor. Indi gusto dya nga ipabulong kang buktot sa ospital. Nahuya ayhan sa pagbalbal na kato kang paha kay Casturnino hay kinaun ka dya ang itlog kang ana manok sa pugadan. Amo man si Tomas nga tatay ni Casturnino. Gusto man ipabulong si tatay na sa ospital sa pagmasakit ka dya pero nagpamiriphi si Tomas. Nahuya man ayhan sa pagbitay na kang suli sa dyang ana bata sa di pagtuman ka dya sa sugo kang ikarwa na nga asawa.\nAng mga bata ni Casturnino ang nagtugro kana kang mayad nga pangabuhi hay gintudluan na kang mayad sa anda pag-eskwela. Nagmasinurundon man sanda kana nga nag-antos kato sa pagsarahanun nga bata nga gutum nga buktot sa kamalig.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni ruizma halin sa http:\/\/www.deviantart.com\/art\/Quasimodo-193979929.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/ang-buktot-sa-kamalig.html","date":"2017-09-22T06:26:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00550.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996805191,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996805191040039}","num_words":2892,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.335,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Baranggay Gogo, Estancia\nAng ngaran nga Gogo naghalin sa tinaga nga \"bendunggo,\" ang mga kasudlan kang baboy. Sigon sa mga kamal-aman, kang una nga tyimpo, may namangkot nga Katsila sa manoglasa kang karni kon ano ang ngaran kang lugar. Wara makaintyindi kang pamangkot ang manoglasa nga nagsabat \"bendunggo.\" Nagtango ang Katsila kag ginliwat na ka hambal \"Goho.\" Sa pagligad kang panahon, ang \"Goho\" nangin \"Gogo.\"\nMagluwas nga bantog nga pantalan kang mga barko nga bulawan, ang Gogo sangka komunidad kang mga mangigisda nga nagatagtag kang kinahanglanun nga mga pasayan, kasag kag pakinhasun sa Estancia. Halin sa anang baybay makita ang matahum nga laragway nga naangut sa mga sugudidanun parti sa barko nga bulawan, imaw ang mga isla kang Gigantes kag Sicogon sa katungdan nga bahin kag Pilar, Capiz sa sidlangan nga bahin. Dya mga lugar nga sarang maagtunan sa sulud kang darwa hasta sa tatlo ka oras.\nRugya ang sangka popyular nga sugidanun sa Gogo:\nSi Zenaida Mosqueda, traynta i-tris anyos kag manogbaligya kang isda sa baranggay Gogo, nagsaysay nga kang Hunyo 1993 sa panahon kang pista ni San Juan nga Bautista, tatlo ka pamilya halin sa kaiping nga Calumpang ang nagsakay sa andang baruto kag naglayag paagto sa Lawisan para magrigos. Kon hunas, ang maputi kag barasun nga lugar sarang panawun tungud traynta mitro lang dya karayu sa baybay kang Gogo. Nagapataub run kato piro wara sanda mahadluk tungud ang tubig rapit sa baybay apat ka tungkad lang ang kadalumun. Piro ang tatlo ka pamilya nalunod samtang nagaagi sa Puting Bato, lugar nga may matapan nga bato angay kang malapad nga lamisa. Bisan manabaw ang tubig, ginahambal nga mariit ang lugar hay ginaistaran dya ka mga tubignun nga idalmunun. Naandan run ang pagdaga bilang pagtahod sa mga tubignun, nga may anda nga pantalan sa tumpok kang daragkul nga mga bato sa baybay kang Gogo nga ginapatihan nga sugpon kang pantalan sa Gigantes. Ginahambal nga ang mga tubignun naghalin sa Gigantes kag nagaagto sa pantalan kang Gogo kon luyag nanda magbutwa halin sa tubig.\nMay mga tyimpo man nga nagataas ang tubig kang Gogo hasta sa kinsi ka tapak kag nagaagto sa baybayun kon diin nagapamasyar ang mga taga-baranggay. Ang mga pumuluyo kang mga nauna nga tuig kang 1930, nakadumdum kang pag-awas kang tubig halin sa tupad nga sapa pagkatapos kang mabaskug nga uran. Sa mamara nga bahin kang baybayun, ang mga tawo nakadiskubri kang mga pinggan kag yahong halin sa tyimpo kang Hapon.\nKon ang tubignun may anda nga pantalan sa Gogo kag ang mga suldado nga Hapon nagadungka sa baybay kang Gogo, ang makataranhaga nga barko nga bulawan kang mga ingkanto may ana man nga durungkaan sa baybay kang Gogo. Ginatawag dya nga padir, sangka tumpok kang mga itum nga bato nga nagabatang sa baybayun, mas daragkul kag mas labug kaysa sa pantalan kang mga tubignun sa Gogo. Ang kalabanan ka dya natabunan kang tubig, gani kon hunas lang makita ang bug-os nga tumpok.\nGinatawag man dya nga Pulang-Bato kag ginahambal nga pantalan kang barko nga bulawan nga ginapanag-iyahan kang ingkanto. Kon magdungka dya, may nagahulat nga bulawan nga awto agud abatun ang mga ingkanto kag mga tawo nga ginasab-an nanda. Ginahatud kang bulawan nga awto ang mga pasahiro paagto sa bukid kang Gogo, lapos sa Pilar, Masbate kag balik ruman sa Gigantes paagi sa karsada sa idalum kang dagat nga nagaangut sa Gogo, Pilar, Gigantes kag Masbate. Kon turukun, angay lang dya kang ordinary nga barko, nga nagainggat kag nagaigpat-igpat sa kadudulman, gani ang makakita makahambal nga himo dya sa bulawan.\nKon kis-a ang mga pamilya nga nagaistar marapit sa pantalan indi makaturog sa kagahud sa pagsinadya kang mga ingakanto. Gabii kon magdungga ang barko nga bulawan kag nagapamito dya agud ianunsyo ang anang pag-abot. Batiun ang gahud kang nagasaka-panaog nga mga pasahiro sa barko nga bulawan.\nMakita rapit sa baybayun kang Gogo ang bukid nga may bista kang dagat kag mga isla nga nagapalibot sa kabanwahanan kang Estancia, Carles kag maniki nga bahin kang San Dionisio, Balasan (Iloilo) kag Capiz. Ginatawag nga \"Bukid kang Gogo,\" ginahambal nga ingkantado dya. May istorya parti sa sangka tawo nga nakadiskubri kang gas sa bukid. Kang gin-agtunan kang mga tagabanwa, wara sanda ti makita. Ginapatihan nga ginlikum dya kang tag-iya nga ingkanto hay pat-ud nga maguba ang balay na kon minahun kang mga tawo ang bukid. Napanilagan man nga nagabahul ang bukid, kag ginakuon kang mga mal-am nga gamay lang dya kauna kang bata pa sanda. Kisra ginburdos ang lugar sa kahig kang bukid para himuan kang erport piro katingalahan nga naguba ang makina, bagay nga nagdugang pa gid sa pagpati nga mariit ang lugar.\nSa putok-putukan kang bukid, may itum nga bato nga ginapatihan kang mga tumanduk nga nagaangut sa pantalan kang barko nga bulawan. Tuod gid man nga ang bato nagaatubang sa padir ukon pantalan nga mga sangka kilomitro ang antad. Parihas ang kolor kag klasi kang bato kag padir, mas gamay lang ang sa bukid kaysa sa baybayun. Ginahambal kang mga tawo nga ang bulawan nga awto nagabyahi pasaka sa bukid samtang ang barko nga bulawan nagahulat sa baybayun.\n- Sundi ang kasugpon –\nSunod: Ang Banwa ka Pilar, Capiz\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawangogo-estancia.html","date":"2017-09-25T22:18:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00054.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999781549,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997815489768982}","num_words":918,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.397,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Yuhum\nni Danny S. Tabuyan\nUna nga Bahin\nAng nagalapnag nga hitabo kadya nga mga inadlaw amo ang ginatawag kang kalabanan nga \"Pope Francis effect,\" ang inspirasyon nga naagum kang raku nga mga tawo tungud kang pagduaw ka Santo Papa sa Pilipinas kadyang nagligad nga Eniro 15-19, 2015.\nAng karisma kadyang Santo Papa tama ka makaralaton sa mga tawo nga ana masugata, makamusta, makaimaw kag bisan sa mga nakakita kanana nga nagaagi sakay sa anang Popemobile kag bisan pa gani sa mga nakakita lang kanana sa tilibisyon. Nagatugro kang bahul nga kakunyag kag nagatandug kang baratyagun, indi lamang sa mga tumuluo nga Katoliko kondi bisan pa sa mga indi Katoliko. Nagatugro dya kang indi masaysay nga baratyagun nga nagahatud kang kalipay kag paglaum sa mga tawo. May dyan nga nagturo ang andang mga luha sa kalipay sa paggkakita lamang kay Pope Francis.\nNatandug gid ang tagipusuon ka Santo Papa sa ana pagsugata sa mga pamatan-un sa Unibersidad ka Santo Tomas sa Manila nga gintambungan kang haros mga tatlo ka laksa (30,000) nga mga pamatan-un, tungud kang mga ginpaambit ka darwa ka kabataan nga nakauli sa mga karsadahun kag nag-agum ka tam-an nga kabudlayan, kapintas, paghingalit kag pag-abuso tungud kang kapobrihun, nga ana sanda ginhakus kag ginpangabay ang tanan nga magpahayag ka dugang pa nga pagkahanuklog kag pagkakabalaka.\nSi Glyzelle Palomar, 12 anyos, kag Jun Chura, 14 anyos, darwa sa mga kabataan kang karsadahun nga ginsapupo kang Simbahan.\nSi Chura, mabinatyagun nga nagkuon sa Santo Papa: \"Raku kang mga kabataan ang ginpabay-an ka andang mga ginikanan. Raku kang mga kabataan ang nagsulud sa druga kag prostitusyon.\"\nKag sa anang hambal sa Santo Papa, si Palomar nagkuon nga nagahagu-hagu ka hibi: \"Andut nga gintugutan kang Dyos nga matabo ang dya nga mga butang kanamun? Wara man ti sala ang mga kabataan ....\"\nWara lamang ginbasa ni Pope Francis ang anang ginpriparar nga harambalun sa Inglis agud nga paagi sa anang kaugalingun nga lingwahi nga Espanyol ana matugro ang anang tinagipusoonon nga hambal: \"Tana (si Glyzelle) gid lang ang nagpamangkot ka dyang pamangkutanun nga wara ti makasabat, kag wara na pa ginpahayag dya paagi sa mga tinaga kondi sa mga luha. Ang alibutod kang imo pamangkot ... haros wara ti sabat .... Lamang kon kita man makahibi nahanungud sa mga bagay nga imo ginkuon nga makadab-ot kita sa pagsabat karia nga pamangkot. Iwan haw nga ang mga kabataan nagaantus ka labi? Andut nga ang mga bata nagaantos? Kon ang tagipusuon makapamangkot sa kaugalingun kag makahibi, ti may mahangpan kita. May mga kalibutanun nga pagkaluoy nga wara ti pulos.\"\nNaghambal Si Pope Francis nga indi na masabat ang mga pamangkot ni Jun kag ni Glyzelle pero ang mga tawo sarang nga maghangup sa mga pobri kag mga ginapigus nga may pagkaluoy kag pagpalangga.\nAng anang kuon: \"Pinalangga nga mga kabataan, ang kalibutan kadya indi kamaan maghibi. Ang mga wara ginasapak nga katawhan, ang mga pinabay-an sa binit, amo ang nagahibi. Ang mga sinikway nagahibi. Piro wara natun mahangpan ka mayad ang nahanungud sa dyang mga tawo nga nagakinahanglan. Kon indi kamo magtuon kon paiwan maghibi, indi kamo magmangin mayad nga Kristyano. Magpakaisug: indi maghadluk nga maghibi. May mga riyalidad gid sa kabuhi nga makita lamang natun paagi sa mga mata nga nalimpyuhan ka atun mga luha. Ginaagda ko ang kada isara rugya sa pagpamangkot sa inyong mga kaugalingun: Nakatuon bala ako kon paiwan maghibi? Nakatuon bala ako maghibi para sa mga wara ginasapak ukon sa mga kabataan sa karsadahun nga may mga problima sa druga, ukon ang gin-abusohan nga bata? Piro masubu lang hay may mga nagahibi tungud lain tana ang andang luyag.\"\n- Sundi ang kasugpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/85\/post\/2015\/02\/yuhum-una-nga-bahin.html","date":"2017-09-24T01:35:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00055.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994035959,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994035959243774}","num_words":594,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.397,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkadisesais nga Bahin\nParay nga aranyun\nAng paray nga aranyun sa kawayangan ginadapo kang mga pispis nga maya. Ang maya sa paray pula kag itum anang pilo nga madamul anang tuktok. Kon maglupad sanda nagapanung kag nagahugpa sa paray nga aranyun. Indi ria mapunggan kon nakagamun sanda ka dapo sa paray. Daw nagagal-um lantawun kon magdungan sa paglupad. Nagapanung maghugpa kag nagapanung kon maglupad. Indi madara ka tabog tungud hay puro lang paray ang ibabaw kang kahon. Malisud magsagnoy sa kahon nga ang mga paray nagaluyloy hay dali run lang anihun. Makapagusto ang maya ka panoka kang paray kada adlaw.\nAng tag-iya kang paray nakatuip sa paghimo kang tawo-tawo nga ginabutang sa taramnan. Ang kawayan nga nagakrus kag ginpabayuan ka daan nanda nga bayo kag pantalon. Ginanami-nami gid nanda sa pagbutang nga daw tawo kon ilantawun sa marayu hay nagakalo man. Kon maghangin gani nagapalid-palid, ti nagdumdum gid ang mga maya nga may tawo nga nagatabog kananda. Sa amo karia nga paagi ang mga maya nagalapaw sa aranyun kag rudto sanda nagahapon sa paray nga wara ti tawo-tawo.\nAng tawo-tawo nga ria ginatawag sa Iningglis nga \"scare crow.\" Ginabutang ria rutdo sa taramnan sa panahon nga nagaurubasun pa lamang ang paray, tungud hay mintras nga ang paray nagadarag kag nagaabaganhan nagaumpisa run sa pagdapo ang mga maya.\nBukun lang ti maya ang nagadapo pati man ang mga pispis nga tikling, ombok, mandang, punay, ladu, salaksakan, kag togtog. Ang kalabanan ka mga pispis nga dya nagaduroy kag talagsa lang maglupad, luwas lang abi kang Salaksakan pirme tana ria nagalupad nga gasaranhun lang. Dya nga mga pispis wara pagpanung hay nagaduroy lang sanda. May rudyan pa nga klasi ka pispis nga nagadapo sa paray pero sa gabii parehas kang Bukaw. Gabii ang pagdapo kang bukaw tungud sa balabaw nga nagapanginaun ka paray kon gabii. Nakamaan ang bukaw kon sa diin idakpun ang balabaw hay masanag anang mata.\nAng mga mangurani pirme lang makabati kang huni ka pispis nga kurit. Nami gid karia pamatian nga nagakanta kang: \"tagwatit tawatit tagwatiyot, tagwatit tawatit tagwatiyot,\" ilabi run gid kon ang aranyan marapit sa puno kang kawayan rudyan gid karia nagakanta si tagwatiyot nga kurit. Kag makita mo ang lukso-lukso ni saya-saya nga pispis kag ang huni kang kikik nga nagasaranting lang gid pamatian. Sa atun pa sobra gid ka sariit ang init nga nagasinadya ang mga kapispisan.\nPagpaani\nAng tag-iya handa run sa pag-ani tungud hay ang paray bukun run ti abaganhan. Nagaagap ang tag-iya. Rudto run tana ria sa taramnan sa wara pa magbutlak ang adlaw. Pag-abot kang mga mangurani nakaplano run ria kon sa diin mag-umpisa sa pag-ani nga marayu sa anang madan. Ang mga tawo nagakubay run sa ibabaw kang kahon. Kon lantawun sa marayu daw mga subay sanda nga nagasundanay nga may mga tabig nga ginauribay. Nagabulag lang sanda sa direksyon kon may kadungan nga nagpaani sa karia nga adlaw.\nAng kada isara may gina-uribay nga tabig, kayug, samra, sadok, kalo, pulus nga tualya, katsa nga ipulus sa ulo indi gani ginahimo nga likin para itongtongngan ka tabig nga ilukdo, binagtung nga may balon para sa igma, kag kabo para isaruk ka tubig kon sa diin may bubon. May puyospuyosan nga maram-an kag maskada ang iba. Ang iba duro balon na nga dahon kang lumboy nga ginalikitan kang tabako.\nRudyan run sanda sa aranyun nagahulat lang kang sinyas nga mag-umpisa. Ang tag-iya nagahulat man sa aranyun nga magmara hay ang paray nabasa sa tun-og. Pag-abot kang alas otso sa aga, ang tag-iya nagasinyas nga \"Duksol run kamo,\" kag ginapalikaw sanda sa madan. Ang mga tawo nagakooperar tungud hay may pasunaid sa anang kapareho kag nagasunod sa mando kang tag-iya hay amo karia ang sundanun nga may madan gid halin pa kauna nga ginpasa kang mga kamal-aman sa andang kabataan.\nAnhaw nga wara pag-itugot nga mag-ani kon nabasa ka tun-og ang paray?\n1. Mahapdus ang alima sa kayug nga basa ang paray nga ianihun\n2. Mabug-at nga kargahun ang paray nga basa\n3. Nagahun-og ang paray sa tumpi kon basa ang gintugday\nAng mga tawo nagasinadya sa pag-ani, nagakalas lang ang andang kayug. Mintras nga nagaani daw ginaapahan sanda tanan, tungud hay kon duro ang inani duro man ang suhol. Kon madasig ang sangka tawo pirme lang nagawani rudto sa turugdayan. May mga madasig mag-ani, may rudyan gid karia nga nagaani nga darwa ka alima kag darwa man anang kayug. May rudyan man makuri kapin pa kon wara maanad ka ani. Samtang ang mga tawo naga-ani ang tag-iya nagabantay, ginahusisa kon sin-o gid bala nga mangurani ang duro anang sala nga inuhay. Ginapadumdum na ria nga kon mahimo sigputun ang pag-ani.\nSa pagpaani wara paglimitahi ang mga tawo nga naga-ani. Kon duro tawo nga nagaani dali lang matapos ang aranyun. Ang pag-ani daw paindisanay nagapabahul-bahul kang tugday. Kon ang aranyun wara ti dungan nga nagpaani, ang mga tawo nagatumpok sa sangka lugar, ang aranyun matapos dayon. Bali tunga sa adlaw lang nga pagpaani natapos run. Kapin pa kon nabantugan nga ang tag-iya kang aranyun nga manami magsuhol ginatumpukan kang mga tawo. Pero kon ang nagapaani wara ti tawo nga nag-agto nga mag-ani, may rason gid ria nga ginalikawan kang mga tawo. Siguro nakaagi run ang mga tawo kang indi mayad, basi ginawisik-wisik na ang inupong kag itugro kon nagapangsuhol sa tion nga nagapartida. Amo ria nga rason ang mga tawo nagakadudla. Kon mag-amo karia nga hinungdan ang aranyun nagauntayan ang uhay ka paray tungud hay nagpasar run edad ang paray.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Chan Lim halin sa http:\/\/www.chanlim.com\/htm\/frm_philippine01.htm.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/04\/uyas-kang-paray-ikadisesais-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T20:12:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00017.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998196959,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998196959495544}","num_words":922,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.363,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Amigo\nni Mirah Day A. Ballarta\nAmat-amat run nga ginakaun kang kadulum ang kasanag nga ginadara ka adlaw sa kalibutan. Mabatian ang mga nanarisari nga huni ka mga pispis nga nagahapon sa mga kakahuyan. Ang maramig nga dapya ka hangin nangin rason sa pagtindug ka bulbol ka sangka maniwang kag inosinti nga bata nga babayi, nga nagapang-idadun ka pulo ka tuig.\nSakay sa karusa nga ginaguyod kang karbaw, malinung nga ginausoy ka bata nga si Inday, imaw ka anang tatay nga si Tasyo ang aragyan pauli sa andang balay. Halin ang magtatay sa uma kon sa diin tanda nagpanglaswa kag nagpamurot ka tampuka nga inogbaligya ka nanay ni Inday sa madason nga adlaw. Maskin kapoy ang anang gamay nga lawas sa haros bilog nga adlaw nga pagsuray sa initan, malipayun gihapon ang bata nga si Inday hay may barakal run sanda ka bugas kag dapli sa andang balay.\n\"Tay, sigurado nga malipay gid ka dya si nanay hay duro ang atun dara nga laswa kag napamurot nga tampuka,\" hambal ni Inday sa anang tatay samtang nagapungko sa ibabaw kang karusa.\n\"Amo gani, Day. Mayad lang hay bukut gid tam-an ka baskug ang uran kahapon, kondi duro gawa ang atun napanglaswa kadya,\" nagayuhum-yuhum nga sabat ka anang tatay samtang ginahukas ang singkaw sa karbaw hay nakaabot run sanda sa andang balay.\n\"Pag-una run saka rugto sa balay, Day, kag magpamunlaw dayon. Lihog ko run lang bitbit ka atun mga dara nga dya kag itugro rugto kay nanay mo. Masunod lang ako pagkatapos ko ibangut ang atun karbaw,\" bilin ka anang tatay.\nMadasig nga nagsaka si Inday sa andang balay kag ginpakita sa anang nanay nga si Maria ang dara nga mga laswa kag napamurot nga tampuka.\n\"Baw, salamat sa Dyos hay duro gawa kadya ang mabaligya ko sa rum-an. Sigi, Day, panghimos kaw to anay hay tawgon ta lang ikaw kar-on magyapon kita,\" hambal ka anang nanay.\nSa bata nga idad kag lamharun nga paminsarun ni Inday, makita ang anang pagkamatandus kag pagkarisponsabli. Pagkatapos nga mabuligan ang anang mga ginikanan sa mga orubrahun sa andang panimalay, tana nagabasa ka mga libro kag ginapakita na gid ang pagkahugud sa anang pagtuon. Sa ikap-at nga grado si Inday kag nagaiskwila tana kadya sa pampubliko nga iskwilahan sa andang baryo. Indi nangin rason ang kapigaduhon ka anang pamilya para maduraan ka paglaum si Inday nga tapuson ang anang pag-iskwila, tana pa gani ka dya ang nagapanguna sa andang klasi.\nSangka adlaw, nagtawas liwan si Inday sa anang tatay sa uma. May bitbit dya nga libro sa anang tuo nga alima.\n\"Inday, andut gindara mo gid ang paborito mo nga libro nga ria rugya sa uma? Napanilagan ko nga pirmi mo gid ria ginabasa, Day,\" pamangkot ka anang tatay samtang nagapaharab kang karbaw sa idalum ka puno ka akasya.\n\"Nanamian gid abi ako, Tay, sa mga istorya nga nakasulat sa libro nga dya. Nahanungud ang mga istorya nga dya sa mga baganihan nga Pilipino nga nagsakripisyo para sa atun pungsod. Kalabanan kananda mga pobri man parihas kanatun, piro nagpursigi gid nga makatapos sa pag-iskwila para madab-ot ang andang mga handum,\" malawid nga ginsaad ni Inday sa anang tatay samtang nagaturuk sa kalangitan.\nHandum gid ka bata nga si Inday nga makatapos sa anang pag-iskwila kag mangin maistra. Gusto na gid nga magtudlo sa mga bata nga mangin maaram para makabulig sa pira ka adlaw sa pagpatin-ad ka mapag-un nga komunidad. Sa adlaw-adlaw nga tanan, pirmi na ginadara ang anang paborito nga libro sa mga lugar nga ana ginaagtunan. Maskin sa mga bata nga nagapang-idarun parihas kana, mahilig si Inday mag-istorya nahanungud sa mga bagay nga ana nabasahan.\n\"Inday, gusto mo mag-intra kanamun? Masipal daad kami ka lantay-lantay ugaring kulang kami ka sangka myimbro,\" panghagad ka sangka klasmit ni Inday samtang tana nagasarahanun nga nagapungko kag nagabasa sa purungkuan, sa idalum ka puno ka mangga sa andang iskwilahan.\n\"Sigi, kamo lang anay ang magsipal, may ginatapos pa ako dya nga turun-an,\" sabat ni Inday samtang nagakaput ka anang libro. \"Pasinsya gid,\"dugang pa ni Inday.\n\"Hay, maan tana kanimo, Inday! Pirmi lang ang libro nga rian ang imaw mo. Wara kaw man natak-an ka sagad basa karian? Taw-i man abi ka tyimpo ang kaugalingun mo nga magsipal,\" midyo nagaugtas nga hambal kang klasmit ni Inday.\n\"Kulang run lang pakaslan mo ang libro nga ria para indi kamo magbulaganay nga darwa,\" dugang pa ka anang klasmit antis maghalin sa ginapungkuan ni Inday.\nWara gid nagapaapikto si Inday sa mga ginapanghambal ka iba nga mga bata nahanungud sa katandus na magtuon. Para kana, ang pagtuon sangka pamaagi kag sangkap nga makatibawas sa andang kapigaduhon. Ang libro sangka bagay nga makabulig tugro impormasyon nahanungud sa mga bagay-bagay kag ana dya nga magamit sa anang pagpanakayun paagto sa kadarag-an.\nMadasig nga nagpanaw ang mga inadlaw, binulan kag tinuig. Si Inday nakatapos sa anang pag-iskwila ka sangka manunudlo run. Tuman gid ang kalipay nga nabatyagn ka anang pamilya, ilabi run gid ni Inday sa katumanan ka anang handum.\n\"Nay, Tay, ginapasalamatan ta gid kamo sa tanan-tanan. Indi ako mangin amo ka dya kon bukut tungud kaninyo. Nakita ko kon paano kamo nangabudlay para mataw-an ninyo ako ka mayad nga bwasdamlag. Duro-duro gid nga salamat,\" ang buta ka baratyagun nga pagpasalamat ni Inday sa anang mga ginikanan.\nSa katapusan, malipayun nga nagpangabuhi ang pamilya ni Inday. Halin kato nga tana sangka istudyanti pa lang, asta kadya nga tana sangka maistra run, ang libro nga nangin kaimaw na sa anang pagpalanakayun ang sa gihapon ana ginaamligan. Nagapati si Inday nga ang anang paborito nga libro nangin giya na sa anang pagpangabuhi kag sa anang pagdab-ot ka mayad nga bwasdamlag.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/87\/post\/2014\/12\/ang-amigo.html","date":"2017-09-24T23:06:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00418.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9978935122,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9978935122489929}","num_words":937,"character_repetition_ratio":0.066,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.344,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginabangungot nga Bugtaw\nni Linda C. Arnaez-Lee\nPira run dya ka adlaw nga puro hospital ang akun ginaduaw. Pira man ka beses ako nagbalik-balik sa hospital kon sa diin si Dadang nga akun magurang na-admit.\nKadya nga adlaw, nagduaw man ako sa akun estudyante sa Busan University Hospital. Kay Judy. Tana isara sa mga maaram kag dedikado ko nga estudyante sa Dongsa Muso. Mga sais syenta anyos, mataas, manami ang lawas kag mahilig mag-exercise. Charming dance ang tawag kang anang exercise. Kombinasyon dya kang yoga kag ballet nga saot. Sangka adlaw, samtang naga-exercise, nakadanlug tana kag nabari ang gintukod nga butkun, amo nga sa hospital tana kadya.\nNagapanagitlun ako kag nagaparamalhas kang mayami sa tagsa mabatian ko ang tinaga nga hospital ukon ano pa nga may labut sa operasyon. Nagpanumbalik sa akun paminsarun ang katre nga may riring kag ginatulod samtang nagakaya-kaya ako.\nNagasuksok ako kang bayo pang-pasyente kang ginsulud sa OR (operating room). Kang una, makita ko lang dya sa mga sine ang parti sa OR kag ang pag-opera. Pero kadya, rugya tulad ako nagasakay sa katre nga ginatulod. Pagsulod namun sa OR, ginturuk ko ang palibot. Pareho gid kang nakita ko sa sine. Duro mga apparatus sa sulud. May nagakabit pa sa kisame. Amo dya guro ang iangut kanakun, ang pinsar ko. Daw sa mga makaharadluk dya nga sapat nga nagahulat lang magtukub kanimo. Nagkuba-kuba ang akun dughan.\n\"Aahh, indyeksyunan man nanda kara ako gihapon kang pampaturog. Pagkabugtaw ko kara tapos run,\" ang ulo-ulo ko sa akun kaugalingun.\nGinsaylo nanda ako sa sangka katre, sa pinakatunga kang kwarto. Nakabayo sanda tanan ka biyerde kag naka-mask gani indi ko makita ang anda hitsura. Makilala ko lamang sanda sa limug. Ang nag-indyeksyun kanakun amo ang sangka nars nga medyo may edad run. Isara sa mga naka-gown kang biyerde amo ang limug kang akun doktor, ang direktor mismo sa hospital. Bisan mahal gawa tana ang bayad, naniguro gid si Bruce nga sampatun ang maga-opera kanakun. Ginpabarikutot nanda ako kag gintublukan kang dagum ang akun spinal cord.\nDaw ginkutot ako kang bilyunes ka bilog nga tigasaw. Pwerti ka sakit! Naghiwud ako sa kasakit! Pagkatpos kang tubluk kang bahul nga dagum, ginpatadlung nanda ako ka batang. Mabatyagan ko ang pagbinhud kang akun lawas halin sa hawak paidalum. Regional Anesthesia ang gintubluk kanakun. Ginhulat-hulat ko nga maturugan pero gamurarat gihapon ang akun mga mata.\nNaglaum ako nga indyeksyunan nanda ako kang pampaturog pero wara. Nagparapit ang tatlo ka mga laki nga naka-mask kag naka-gown kang biyerde. Umpisahan run ang operasyon.\nNakita ko ang pag-alsa nanda kang akun batiis kag pagbanyos ka betadayn. Daw paa ka baboy nga bag-ong kiskis ka dahon kapayas ang panurukan ko sa akun batiis. Ginbutangan nanda ka tabon para indi ko makita. Pero urihi run. Nakita ko run kag nagapaminsar run ako kang mga kung ano-ano nga pwedi nanda himuon. Indi ko mairo magpaminsar pa gid gani gintawag ko ang nars.\n\"Gusto ko magturog\" ang hambal ko kana.\n\"Turog kon gusto mo magturog,\" ang sabat na. Dayon na butang kang headset sa akun talinga. Yamuhat! Gangnam style ang music. Paano ako magturog hay daw masaot ako sa tukar nga dya? Gintinguhaan ko run lang nga lingawun ang akun kaugalingun samtang nagapagusto sanda ka tuhil kang akun batiis.\nHuud gali, i-operahan ako sa tuo ko nga tuhod. Nagisi ang akun meniscus. Ang daw goma bala ngara sa tunga kang atun tul-an sa tuhod. Hambal kang akun doktor in-born ko kuno nga nipis ang meniscus. Siguro man sa sobra ko nga aba kay Nene, amo nga wara masarangan kang akun tuhod ang bug-at namun nga darwa. Pagkatapos kang sangka oras, natapos gid man ang pag-opera.\n\"Titser, rugya run kita sa atubang ka kwarto ni Judy,\" ang hambal ni Cherry nga akun imaw, isara man sa akun mga estudyante sa Dongsa Muso.\nDaw masulud ako nga daw indi. Bangungot para kanakun ang lugar nga hospital. Daw malagyo ako. Nagbukas ang gawang. Nakita ko si Judy nga nagabatang sa katre nga may bendahe ang butkun. Nagapamaypay kag nagayuhum kanakun.\nRugya natapos ang akun paino-ino. Nagtikang ako pasulud sa kwarto.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2013\/08\/ginabangungot-nga-bugtaw.html","date":"2017-09-20T20:10:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00236.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996849298,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996849298477173}","num_words":675,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Huram\nni Emmy L. Masola\nIndi matapos ang adlaw nga wara na ginakuhap ang akun likod para maumpawan ang nabug-atan ko nga tagipusuon dara kang kamingaw nga nagsurup run sa akun kalawasan.\nDuro ang obra sa opisina kag kapoy gid ako pirmi. Mayad lang raad ang tanan kon sa pag-abot ko sa balay nakahanda run ang pagkaun, ugaring maabat pa ako ka akun bata nga ginabilin ko sa tupad balay para may imaw kag pag-abot namun sa balay, kag maraha pa ako ka rayapunon.\n\"Uli ta run, Macoy,\" singgit ko sa bintana ka amun ingud-balay. Amo ra adlaw-adlaw ang ginahimo ko kag dayon man dalagan ka bata pagwa.\n\"Ano ra, Tay, dara mo?\" pamangkot ni Macoy kang nakita ang pinutos nga pansit sa akun alima.\n\"Ah, rayapunon ta dya hay kapoy run ako magraha,\" sabat ko.\nGinbuksan ko ang gawang. Sa liwan, nagabarakang sa akun panurukan ang akun sawa nga nagapungko sa tumba-tumba, nagaturuk sa sagwa ka bintana kag daw may ginaistorya.\n\"Macoy, tawga run si Nanay mo, mayapon kita,\" sugo ko.\nDasig nga gindapit ni Macoy si nanay na kag ginbutung paagto sa komidor. Lima run ka tuig nga amo dya ang kahimtangan ni Nancy.\nMapagsik kag maabtik nga babayi kang nakilala ko. Dasig nga nahulog ang buut ko kana bangud napaayad na ang sakit nga akun nabatyagan kang pirit ako ginpabulag ka akun mga ginikanan sa babayi nga ginpalangga ko halin kang natubuan ako ka buut. Sa bugu nga istorya, bangud kay Nancy, nalipatan ko ang sakit kag pagkatapos kang lima ka bulan nga pagnobyohanay, nagpakasal kami. Wara ko man mabatyagan ang kalipay kag pagpalangga nga pariho sa akun nobya kauna piro kuntinto run ako sa amun pag-asawahay ni Nancy hasta nga ginbugayan kami ka bata nga lalaki.\nKang nagbahul si Macoy, nagbalik si Nancy sa pagkamaistra. Masadya ang amun pamilya bisan simpli lang ang amun pangabuhi. Piro sangka adlaw, nakabaton ka masubu nga balita si Nancy.\n\"To, napatay si Manding Soling,\" nagahiribiun nga sugid ni Nancy pag-abot ko sa balay.\nRugto nag-umpisa ang tanan. Ginnirbyos si Nancy bangud wara run tana ti masandigan nga mal-am. Si Manding Soling gid lang ang nakilala na nga ginikanan bangud napatay kuno ang ana mga tuod-tuod nga ginikanan sa sangka trahidya, istorya nga gusto ni Nancy patihan piro sa anang tagipusuon, naman-an na nga tana ginpatumbayaan ka anang mga ginikanan. Ginbatyag ni Nancy ang pagkamatay ka anang tiya hasta nga naapiktuhan ang ana pagturog, pagkaun, kag bisan pagtudlo. Nag-untat tana sa pagmaistra kag sa adlaw-adlaw nga tanan, nagaturuk run gid lang sa bintana kag may ginaistorya. Kon inogturog, mabatang sa katri kag diritso turog. Pagbugtaw sa aga, bangon kag magpungko liwat sa tumba-tumba.\nAmo nga sangka adlaw, kang daw indi ko run maagwanta ang kabug-at kang akun dughan, nakabuya ako ka sagunson nga pisngu sa akun opisina kag nagdalidali dalagan si Clarita, ang akun sikritarya, nga may bitbit nga baso ka tubig. Rugto nag-umpisa ang tanan hasta nga naandan ko run ang ana pag-atipan kag pagpalangga.\nHuram, piro yadi pa.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/huram.html","date":"2017-09-26T05:38:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00400.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9967307448,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9967307448387146}","num_words":500,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.304,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginapasalamatan kang Dungug Kinaray-a ang tanan nga nagsuporta paagi sa 15,000 Facebook Likes. Dya naagum kang DK sa sulud kang tatlo ka bulan lang! Sa tulad, sobra sa 161,000 run man nga nagduruaw sa DK website (www.dungugkinaray-a.com).\nAng FB Like halin sa mga manogbasa pinasahi nga regalo kang Karay-a nga komunidad sa DK. Patimaan dya kang tagungtung nga pagsakdag agud mapabakud ang paggamit kang pinalangga natun nga Kinaray-a.\nAng DK sangka organisasyon nga nagatuyo nga magtib-ong kang Kinaray-a paagi sa pagtipon, pagtingub, kag pagtipig kang mga sinulatan sa Kinaray-a.\nSa tanan nga bunggaitan nga mga Karay-a, duro gid nga salamat sa inyo padayon nga pagbuylog. Atun gid tana dya!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2013\/10\/dk-nakabaton-15000-fb-likes-sa-sulud-kang-tatlo-ka-bulan.html","date":"2017-09-22T13:30:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00680.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988357425,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988357424736023}","num_words":107,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.439,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Dayaun nga Tagipusuon\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKon kaisa, indi mo mapaktan ang dalagan kang hitabo sa imo kabuhi. May mga bagay nga wara sa pinsar mo, pero sa daw gintagna gid nga matabo. Nga bisan anhun mo ka likaw, manultol gid nga mag-agto kanimo. Kag dya kon kaisa umalagi lamang. Daw sa hangin nga malabay para gamuhon ang imo malinung nga paminsarun. Parehas dya kang istorya nga akun igasaysay.\nAdlaw nga Sabado. Alas diyes sa aga. Nagakasakay tana imaw sa anang Tiyay Gemma kag hinablus sa pakaisa nga si Jay kag Joy sa subway paagto sa Nampodong. Malagaw sanda sa Yongdosan Park, isara sa mga bantog nga tourist spots sa Busan, South Korea. May bakante sa tunga ayon kang purungkuan para sa tatlo ka tawo. Nagpungko sanda ni Tiyay Gemma kag ni Joy. Si Jay sa pihak nga purungkuan kag nagaatubangay sanda.\nSa tupad ni Jay ang darwa ka mga high school nga estudyante nga sige ang rangsi nga sa daw may ginayugitan. Sa tupad nanda ang sangka bayi nga mga sinkwenta anyos ang pang-edadun. Siyete ang buhok kag medyo tambuk. Ang bayi sige ang wakal sa anang kaugalingun. Nagtindug ang darwa ka mga estudyante. Nagtikludanay sanda samtang nagakadlaw kag nagabalikid sa bayi nga sa daw nayugit. Nagsaylo sanda ka purungkuan rugto sa unahan. Nangin bakante ang tupad nga purungkuan kang bayi. Sige gihapon ang ana wakal. Kon lantawun mo lang, normal dya kag indi masal-an nga may diperensya sa utok bangud malimpyo man ti lawas kag panaptun. Ginliso na ang ana panuruk. Hadluk tana makipag-istorya sa buang kag wara tana ti paruros.\nSari-sari nga eksena ang ana nakita sa mga pasahero nga nagapungko. May nagadunglay-dunglay ang ulo kag nagaralaway ka turog. May dyan nga magnobyo, mga estyudante pa, nga daw haros run magkupkupanay. May dyan nga tawo nga daw may trumpa ang baba sa pagsabat ka cellphone. May daraga nga nagapang-lipstik. May dyan nga nagabilad ka Ingles nga libro nga daw sa nagapahambog nga nagatuon kang Ingles. Kag may dyan man nga nagasipal kang game sa cellphone.\nBurubhay nagpundo ang tren. Sodaeshindong Station. Tatlo run lang ka estasyon kag Nampodong run. May nagpungko sa tupad kang umang. Darwa ka mga puti. Siguro magnobyo ukon mag-asawa hay nagaholding-hands sanda. Naka-unipormi pang-militar ang laki kag nakamaong nga pantalon kag t-shirt nga puti ang bayi. Mapino kag tadlung ang buhok kang laki. Gwapo! Daw si Brad Pitt! Pero indi kahitsura ni Angelina Jolie ang bayi. Mas marapit kadya ang ana hitsura kay Demi Moore!\nGinmulalngan na ang darwa. Sa ana pagbanta wara pa kaabot sa traynta ang anda edad. Ang bayi ang nagpungko sa tupad kang umang. Sunod ang laki nga nagpungko kag sa tupad na si Jay. Gin-istorya ka umang ang bayi nga puti. Nagyuhum lang ang bayi. Hindi man siguro ka intiendi ka Korean. Wara na man napunggan ang pagyuhum. Pagliso na sa wala, nagsug-alaway ang anda panurok kang laki nga puti. Nagayuhum dya kana. Nagduyu kang makadali ang anda mga mata. Nagturukay sanda. Daw may buut hambalun sa andang mga panuruk. Naglinagabung ang ana dughan. May sa kon ano nga nagahigup kana. Ginbawi na gulpi ang ana panuruk.\nNagbayluhanay ka tinaga si Tiyay Gemma kag ang laki parte sa umang sa anda tupad. Nabatian na man nga mga Amerikano sanda kag nadestino sa Korea. Sige ang istorya kang kano pero nagayuhum nga nagapasiplat kana. Nagkuba-kuba pa gid ang anang dughan. Namaradmadan na nga wara run ginakaptan kang kano ang alima kang anang tupad nga kana kag daw nag-antad dya. Nagliso tana sa wala. Nagpakuno-kuno tana nga naga-istorya kay Tiyay Gemma. Pero makita na sa kilid kang anang mga mata nga nagalantaw gihapon ang kano kana. Indi na maintiendihan ang ana ginabatyag. Nakunyag tana! Panulay. Tin-edyer lang ang nagabatyag kadya.\n\"May asawa run ang kano nga dya kag may bana run man ikaw!\" ang pangara kang ana pinsar sa kaugalingun. Nagdasig ang kuba-kuba kang anang dughan. Mas madasig pa sa dalagan ka tren.\n\"Ang istasyon nga dya amo ang Nampodong! Nampodong!\" ang wangal ka speaker kang tren.\nNagtindug tanda para magguwa. Una si Tiyay Gemma kag sunod ang darwa ka mga bata. Makita na sa kilid kang anang mga mata nga nagalantaw gihapon kana ang kano. Daw mabalikid tana pero ginpunggan na ang ana kaugalingun. Nagbukas ang gawang. Mabug-at ang anang mga kahig magguwa. Rugyan ang temtasyon nga magbalikid. Nabatian na ang pagsara liwat kang gawang kag paghalin kang tren. Nagbalikid tana pero buli gid lang kang tren ang ana nakita. Daw nasubuan tana. May paghinulsul nga nabatyagan nga wara tana nagbalikid kaina.\nHasta sa Yongdosan Park ginpaminsar na gihapon ang kano kag ang mga posible nga matabo kon nagbalikid tana. Ano ayhan?\n\"Excuse me! Could you take a photo of us please?\" ang hambal kang limug ka laki sa likod na ayon. Ingles ang panghambal! Nagdasig ang kuba-kuba kang anang dughan. Ginabalikid na ang limug kag daw sa nahulog ang anang dughan sa anang nakita. Ang kano sa tren!\nNahangyus tana pero ang kano nagyuhum lang kana. Ang turuk kang laki nagpanarupsup sa anang kusug. Madalum kag puno kang kahulugan.\n\"Sure,\" ang mahinay na nga sabat pero wara gihapon nagahulag para bul-un ang ginadawu nga kamera kang kano.\n\"It's you...,\" ang tikab kang kano kana.\nNagakudug ang atay nga gindawu na ang kamera. Nagplastar ang darwa, background ang Yondosan Tower. Klik! Klik! Kag sangka klik pa gid. Nagparapit ang kano kana. Gintugro na ang kamera. Nagturukay liwan sanda.\n\"Thank you!\" ang hambal ka kano.\n\"No problem,\" sabat na kag hana magtalikod para magpanaw.\n\"Wait!\"\nGinkaptan ka kano ang ana alima. May pirit ginasuok sa ana alima. Sangka kinumus nga tissue paper. Kag may nakasulat. Ginpamulsa na ang papel.\nDali-dali tana nagpanaw paagto kanday Tiyay Gemma. Daw haros madalagan tana sa ana mga tikang.\n\"My God!\" ang namitlang na.\nAno dyang natabo kana? Nagadamgo ayhan tana? Ginkusi na ang ana butkun. Nakabatyag tana kang ka sakit. Bukut dya damgo kondi matuod. Ginbalikid na ang kano. Wara run sa anda ginatindugan kaina. Naglisensya tana kay Tiyay Gemma nga maagto sa banyo. Ginbukad na ang papel. \"Ronald Brown\" ang nakasulat sa tissue paper kag may numero kang telepono sa idalum. Nakaduyu tana kang makadali. Ginlungu-lungu na ang ulo kag magginhawa kang madalum.\nGinkumus na ang papel kag gintablug sa basurahan.\nHusto run ang sangka oras nga kaumangan. Indi dapat nga madugangan pa kag indi dapat nga magkitaay pa sanda. Tama run ang kisra nga pagtalang kang pitik kang dughan.\nKon kaisa dayaun ang tagipusuon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2013\/09\/dayaun-nga-tagipusuon.html","date":"2017-09-24T01:16:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00282.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9982689023,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9982689023017883}","num_words":1073,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.004,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinahanglanun nga Pangamuyo Para sa Paghidait sa Kapuroan kag Kadagatan nga Ginasuayan kang Pilipinas kag Tsina\nO, Ginoo, Dyos nga Labing Gamhanan,\nTagtuga kang langit kag lupa,\nkang kahawaan kag mga kadagatan,\nTamda kang maluloy-on, kami nga Imo mga anak\nsa mga kapupod-an kang Pilipinas nga amon ginaulian,\nnga kadya ginatublag kang mainit nga sitwasyon sa Kasalpan nga Dagat kang Pilipinas.\nNagapangamuyo kami kanimo para sa paghidait sa ria nga bahin kang kapuroan kag kadagatan.\nNagapangamuyo kami nga ang mga pamangkutanun nahanungud kadya malubad paagi sa katarungan kag pagtahod sa kinamatarung kang katawhan.\nNagapangamuyo kami nga wara ti kahalitan nga matabo sa mga tinuga kag sa andang urolian sa kadagatan.\nNagapangamuyo kami nga ang amun mga isigka-Pilipino nga nagaapin kang amun mga kapuroan kag kadagatan mapahirayu sa mga mga kalalat-an nga duna kag kahimoan kang tawo.\nMahigugmaun nga Dyos, makataranhaga ikaw nga Tagtuga, maalwan nga Tagbugay kang mayad nga mga butang,\nIpadara ang Imo Espiritu Santo kang kaaram kag paghangup sa amun mga lideres agud anda masumbad ang dya nga kagamo nga may kaisug kag sa espiritu kang mayad nga pagsugidanunay.\nBuligi kami nga magpabilin nga mainunungon sa imo Pulong kag matinumanun sa gihapon sa imo Kabubut-un.\nGinapangayo namun dya kanimo paagi kay Kristo nga amun Ginoo.\nAmen.\nGinbadbad sa Kinaray-a ni Danny S. Tabuyan halin sa Oratio Imperata for Peace ka CBCP.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/85\/post\/2015\/07\/kinahanglanun-nga-pangamuyo-para-sa-paghidait-sa-kapuroan-kag-kadagatan.html","date":"2017-09-24T23:00:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00425.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998668432,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998668432235718}","num_words":223,"character_repetition_ratio":0.082,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.175,"stopwords_ratio":0.399,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pihak-Balay\nni Ritchie D. Pagunsan\nKaina pa ginamulalngan ni Lita ang pihak-balay nga diritso sa bintana kang anang kwarto nga nahamtang sa ikarwa nga panalgan. May pinasahi nga katahap tana nga nabatyagan. Ayhan namag-o tana sa palibot nga buhay na run wara mabisita. Bisan tuod rugya nagbahul si tatay na, tama ka manghod pa ang idad na kang kasra sanda mag-agto rugya imaw kang anang mga ginikanan agud ilubung si Lolo na Tiroy. Wara pa tana matawo kang magtaliwan si Lola na Ising. Gani tuman ka lus-aw ang mga mimorya nga natanum sa anang paminsarun parti sa lugar nga dya.\nBakanti nga loti kag tag-asan nga mga kahoy ang nagapatunga sa darwa ka balay. Bangud wara ti padir kag bukut tama ka rayu ang antad kang anang ginatindugan sa pihak-balay, sanaaw sa anang panuruk nga daan kag gabok run ang pihak-balay. Malaka ang mga pamalay rugya sa kasiringan kang tiya na gani malinung kag isot run ang mga tawo nga nagaralabay bisan taas pa ang sirak kang adlaw. Nagpasalamat tana nga nakaabot kang timprano, hay sa pamatyag na mabudlay ang magab-ihan sa dalanun rugya.\nMatalikod run raad si Lita agud padayunon ang pagpamiud kang mga bayo nga ginhaw-as na sa anang malita para isaylo sa aparador, kang hinali may nasiplatan tana nga naghulag sa pihak-balay. May nagatindug nga laki rapit sa bintana kag nagaturuk kana. Nahangyus si Lita kag daw gindakup ka ramig nga hangin hay wara na dya ginapaabot.\n\"Lita, dali pamahaw anay dya,\" tawag kang tiya na nga si Sinang halin sa kusina.\nNabugto ang pagturukay nanda kang tawo sa pihak-balay kang manawag ang tiya na. Sa liwat na nga pagliso, wara run ang tawo. Nanaog tana kag nagpungko sa lamisa nga ginakuyangan kang kombo nga saging kag irimnun nga himo sa duga kang suha.\n\"Kabay pa nga masahuan mo man rugya,\" hambal kang tiya na samtang nagapamahaw. \"Salamat sa pag-agto mo. Bahul dya nga bulig kanakun.\"\n\"Wara ti kaso, Nay Sinang,\" ang sabat ni Lita. \"Nami rugya hay malinung.\"\nKaina lang nag-abot si Lita agud imawan si Sinang, ang bugto ni tatay na nga bag-o lang naggwa sa hospital. Balo si Sinang kag wara ti imaw sa balay hay wara dya ti bata. Nangabay ang tatay ni Lita nga imawan anay ang anang tiya bisan pira lang ka simana asta nga maulian ang lawas kag makasarang run liwat sa paghimus sa sulud balay. Nagsugot man si Lita hay buhay na run gusto magbakasyon halin sa anang opisina sa Manila. Daw ginkapoy gid tana sa obra na sa bangko. Bisan sangka tuig pa lang tana naggradwar kag nag-umpisa obra, sa pamatyag na malawid run dya nga tinion. Halin kang ginkasal ang anang mga ginikanan, sa Manila run sanda nagaistar kag rugto run man tana nakatapos kang pag-iskwila.\n\"Lagaw-lagaw kaw rugto sa lagwirta agud makapahangin kaw,\" kuon ni Sinang. \"Timprano pa man. Imawa si Kambang. Nahidlaw man guro ang ayam nga dya magdayan-dayan.\"\nTungud wara man ti sarakuan sa sulud balay, naggwa si Lita agud usisaun ang lagwirta. Ginsug-alaw tana kang malapad nga hardin nga hilmunun nga wara maatipan. Ang mga bulak nagkaralaya run hay wara nabunyagan umpisa nga magmasakit si Sinang kag magbuhay sa hospital. Sa rum-an, sugudan na ka panglimpyo ang hardin hay alang-alang run kadya nga adlaw, ang nagsulud sa pinsar na.\nNagsipot turukun ang raad wayang nga lagwirta tungud sa masiuk nga lugar sa uruunhan kang hardin. Gin-agaw kang nagairidas nga mga puno kang langka, tsiko, santol, duldol kag batwan ang kasanag kang adlaw gani mahagbong kag mabugnaw ang dapya kang hangin sa parti nga dya. Nalingaw si Lita turuk sa anang palibot samtang nagasunod kay Kambang, nga hinali nagdalagan nga may ginalagas. May nakita guro dya nga kuti, ang napinsaran ni Lita. Sa sobra ka panghulung-hulung, wara na madiparahan nga nagatapak run tana sa solar kang pihak-balay. Daw may kuryinti nga nagtubluk sa anang panit gani nagpundo tana kag magdali-dali balik.\nNatingala si Lita kang matalupangdan nga wara nagasunod kana pauli si Kambang. Mga alas-kwatro pa lang sa hapon kag taas pa ang adlaw, piro tungud marabong ang mga kahoy sa palibot kang lugar, madulum kag malinung ang palibot kag ahaw sabtanay lang kang mga pispis ang mabatian.\n\"Kambang, dali, mauli run kita,\" ang panawag na sa ayam nga tulad may ginakaruskos marapit sa puno kang duldol nga haros sakup run ka solar kang pihak-balay.\nBukut taghol ang ginbalus ni Kambang kondi pagngurub. Nakita ni Lita nga nagatamwa si Kambang sa atubang kang daan nga balay nga daw may ginaturuk. Ginparapitan na dya kag dayon ginhimas ang ulo kang ayam nga daw ginaulo-uluhan. Indi na mahangpan kon ano ang ginakaugtan kang ayam nga tulad alisto manaruso. Ginsugkay kang anang panuruk ang palibot hay basi may kuti ukon balabaw nga ginaaway ang ayam.\n\"Elsa?\" ang tawag kang limug halin sa pihak-balay sa tuno nga nagapangilala.\nHinali nag-igut ang salug sa pihak-balay nga ginkahangyus kang ayam. Nagtaghol dya nga nagaisol parapit kay Lita. Nakabatyag kang kahagnup si Lita gani dalidali na nga ginbutung si Kambang parayu.\nKang nagayapon sanda, namuno ni Lita ang parti sa pihak-balay.\n\"Tinuig run nga wara ti nagaistar rugyan,\" hambal ni Sinang. \"Ambay nga wara nanda ria ginbaligya. Kanugon nagagabok lang.\"\n\"May nakita ako kaina nga tawo sa bintana,\" ang sugpon ni Lita.\n\"Basi nag-agto ang mga kabulig nga nagabantay kag nagalimpyo sa balay,\" sabat ni Sinang. \"Wara run dyan karia ti nagaistar.\"\nNadura sa pamisarun ni Lita ang natabo sa lagwirta kang magsulud tana sa kwarto agud magpriparar sa pagturog. Ginpasiplatan na ang bintana nga nagaatubang sa lagwirta. Madulum ang palibot sa gwa kag huni kang mga sirum-sirum lang ang ana mabatian. Ginturuk na man ang pihak-balay, nga tulad ginkapayan run kang kadulum. Naghagnup pa gid dya turukun.\nAntis magsaka sa katri, gintunton ni Lita ang kurtina. Ginapakamayad na nga ipabilin nga bukas ang bintana agud makasulud ang lab-as nga hangin. Ayhan dara sa kakapoy halin sa malawid nga pagbyahi, wara run mabukadan ni Lita ang libro nga ginaplano na raad basahun kang magdapat ang anang likod sa katri. Nakapirung tana kag madasig nga naduraan ka animo.\n\"Elsa ….\" ang tawag kang limug nga nagkihad kang kalinung kang kagab-ihun.\n\"Ha? Nay Sinang? Dali lang,\" ang wara sa kaugalingun nga sabat ni Lita.\nGinturuk na ang orasan sa kilid kang katri. Haros tungang-gabii run. Dalidali tana nga nagbangon nga daw natapungawan agud buksan ang tiya nga abi na nanawag kana.\nKang ginbuksan na ang gawang, wara tana ti nakita nga tawo. Ang nakita na si Kambang nga nagaingus kag nagdiritso sa sulud ka kwarto nga daw may ginalagas paagto sa bintana. Natingala si Lita. Sabad nga ayam dya, ang nagsulud sa pinsar na. Nagalangkag tana nga basi may balabaw dya nga ginalaas kag nakasulud sa kwarto na.\nMagligad ang pira ka minuto nga lahay, nag-untat ang ayam nga nagaatubang sa bintana. Piro indi dya maghalin kang ginpagwa run ni Lita sa kwarto. Nagluko si Kambang rapit sa gawang nga daw nagabantay. Nagbalik batang si Lita agud padayunon ang pagturog.\nWara pa magrapuyot ang daramguhon ni Lita kang liwat nga nangurub. Hinali nga nag-arungal si Kambang nga may ginaturuk. Samtang nagabatang sa katri, nagbaliswa si Lita kag ginpangita ang ginapatungdan kang ayam. Gamayan lang magsiyagit si Lita sa anang nakita.\nMadulum ang kwarto, piro may maniki nga sirak kang bulan sa gwa kang bintana. Sa likod kang tila nga kurtina, nakita na ang hurma kang tawo nga nagalutaw kag nagapatupung sa gwa kang bintana, piro indi kitaun ang uyahun.\nNagbungkaras si Lita sa kakulba hay abi na sudlun tana kang kawatan. Piro nadumduman na nga sa ikarwa nga panalgan ang anang kwarto. Dalidali na nga ginsindihan ang di-kuryinti nga lampara nga natungtong sa kilid kang anang katri. Nagsanag ang bilog nga kwarto.\nWara ti taho sa likod kang kurtina nga tulad padayon nga ginalupad-lupad kang maramig nga dapya kang hangin. Panurukan na lang to siguro bangud wara tana makamadmad ka husto sa pag-urangul kang ayam, ang sulud ka pinsar na. Nagbangon tana agud pagwaun ang ayam.\nNagtindug si Lita sa kilid kang katri agud isuksok ang smagul kang hinali napatay ang lampara. Gulpi man nga nag-uwang ang ayam nga makangiridlis pamatian. Nagparanindug ang buhok sa gising-gisingan ni Lita sa nabatian. Sa kahangyus wara tana makahulag dayon.\nMakita na ang ginatindugan ni Kambang hay naiwagan dya kang sirak kang bulan nga nagalapos sa bintana. Kang una indi maman-an ni Lita kon diin nagaturuk si Kambang. Piro daw tinakluban tana kang amakan kang matalupangdan nga sa anang ginatindugan nagauwang ang ayam. May nabatyagan tana nga nagaginhawa sa kilid kang anang abaga. May tawo nga nagatindug sa kilid na! Naggutuk ang anang dughan kag indi tana makahulag sa kakulba. Hinali nagparanulum ang panurukan ni Lita. Piro antis maalimunaw sa kadulum, nakita na nga may nagbukas ka gawang kag nagsulud ang kasanag sa anang kwarto.\nKaagahun run kang makabugtaw si Lita. Sa tupad na si Sinang nga nagagansilyo kag nagyuhum kana kang makita nga nagmukra dya.\n\"Masaylo ikaw kar-on sa pihak nga kwarto nga nagaatubang sa karsada,\" malulo nga hambal kang anang tiya. \"Mabudlay kon diritso ang bintana mo sa pihak-balay.\"\nGinsaysay ni Lita ang natabo ka sarang gabii kag ang makaharadluk na nga naagyan. Rugto naman-an ni Lita nga ang soltiro nga nagpanubli kang pihak-balay, buhay run napatay. Naghikog dya kang mapatay ang nobya na sa sakit nga lyukimya. Indi na dya mabaton gani nagpakamatay tana sa paglaum nga makaimaw ang kahigugma sa pihak nga kinabuhi.\n\"Sa pagkusubu nga istorya,\" hambal kang tiya na. \"May nagasugid nga nagpabilin ang kalag kang soltiro sa pihak-balay tungud padayon na nga ginapangita si Elsa.\"\nGinahaum-haum kang magtiya nga basi nasal-an si Lita kang kalag nga tana si Elsa nga nobya na. Tungud ayhan malaka ang mga daraga nga makit-an sa lugar nga dya kag namag-o ang kalag sa hinali nga pag-abot ni Lita?\nPagkaaga, nagdalikat gid si Sinang samtang ginaalay-ayan ni Lita nga maglaktud sa hardin, paagto sa nagairidas nga mga puno kang langka, tsiko, santol, duldol kag batwan asta makasamput sanda sa ugsadan kang pihak-balay agud magsindi kang kandila kag maghalad kang pangadi. Nangadi sanda para sa kapahuwayan kang kalag kang laki nga nag-unong sa anang ginapalangga kag asta tulad nagahulat kag nagapangita kana.\nSa pagbalikid ni Lita sa pihak-balay kang manogpauli run sanda, daw nagmag-an ang anang buut kag nabuhinan ang kahagnup nga nabatyagan na halin kang una na dya makita.\nKato nga gabii, antis magsaka sa katri, gintunton ni Lita ang kurtina. Indi na lang pagsirhan ang bintana sa ginsayluhan na nga kwarto agud makasulud ang lab-as nga hangin. Ginpatay na ang sulo kag magbatang nga nagatakilid kag nagaatubang sa bintana.\nWara pa tana mapirungan kang mabatyagan na nga may nagpungko sa likod nga parti kang anang ginabatangan. Nabatian na ang pagraginit kang tapi nga katri. Nagsinggit tana piro wara ti nagwa nga limug sa anang baba. Ginpirit na nga maghulag ugaring daw ginbugkus ang lawas na sa katri.\n\"Elsa ….\" ang panawag kang limug samtang nagauntay ang alima ka dya agud magkupu kana.\nAmo man ang hinali nga pag-uwang ni Kambang sa gwa kang kwarto ni Lita. Nagakaruskos dya kag nagahiwaus nga masulud sa kwarto ugaring natrangkahan ang gawang.\nSa likod kang nagalubid-lubid nga kurtina, makita ni Lita ang sirak kang bulan nga nagalapos sa anang bintana. Ang ginahulat na nga pagbukas kang gawang kag pagsulud kang kasanag sa anang kwarto parihas kabii, wara mag-abot, asta nga naglatum ang ligum nga kadulum sa anang palibot.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/pihak-balay.html","date":"2017-09-22T06:16:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00562.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997931123,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997931122779846}","num_words":1889,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Holdap\nni Ritchie D. Pagunsan\nGarut ang pasiplat ni Guada sa anang kilid, hugut ang paghakus sa bag nga ginauribay samtang nagasandig sa siminto nga posti ka hurulatan kang sarakyan. Indi na mamasnahan ang uyahun ka laki tungud madulum run ang palibot. Timprano pa man ugaring nagaguum ang kalangitan nga nagasaad nga mabunuk ang uran. Kaina pa ang waug na, piro bisan haron kang sarakyan, wara tana ti makita nga nagapadulong.\nGinakibang si Guada nga magab-ihan ka byahi pauli sa Belison. Napiritan lang tana kaina mag-agto sa Miag-ao bisan nagapamalikid sa mga saragudon nga kuti, hay nagmasakit ang anang magurang kag wara ti mahatud sa anang hinablus nga manogkolihiyo.\nGinkapkap na ang payong sa sulud ka anang bag. Hinayhinay na dya nga ginhunos paggwa, hay kon hinalian gid man kar-on, ibakol na dya sa buyon nga laki nga madamhag kana. Duro ang nagakatingala sa bag ni Guada, nga bisan muromagurang lang sa buonbuon, raku nga binagtung ang sarang madadol.\nNasiprawan na ang laki nga nagapirungpirung gid nga nagasuyup kang sigarilyo. Nangidlis ang kalawasan ni Guada bangud sa pamatyag na, tana ang kaina pa ginapanilagan ka laki. Kon mamulalngan na lang raad ang uyahun, mapakut na kon ano dya nga sahi ka tawo kag kon ano ang ginatuyo. Kon ambung lang man ang bayhun, kag hinali may yuhum nga naglitik sa anang bibig, indi man tana magpalagyo ukon makigbato. Piro kon manakaw dya, ay, tabi lang, panginmatyan na man ang anang bag. Rugya nga daan ang silpon nga ginagamit na para mag-Pisbuk.\nGulpi may nagkulas. Rapit run kana ang laki, gani gamayan lang tana magsyagit. Nagtindug tana ka tadlung, kag naggihit parayu, dara pasiplat sa anang kilid. Indi na gusto ipamaan nga nahangyus tana, hay basi mangisug pa gid ang laki kag sarusuhon tana tapat.\n\"Aguy, maiwan bay ako kon sabnitun na bag ko?\" Hinali may nagsiwil nga kahadluk sa dughan ni Guada. Nanghulunghulung dya. Rayu run ang tawo nga nagalibud ka balot kag tinanuk nga itlog, kag bisan hakadun na pa ang tilaok na ka singgit, indi run tana mabatian.\nDaw nabatyagan ka laki ang pagpangyami ni Guada. Amat-amat dya nga nagparapit kana, ang baga ka anang sigarilyo, pula nga mata ka panulay sa panuruk ni Guada.\nSa marayu, nakita na ang sulo kang nagapaagto nga sarakyan. Haros dalaganun na dya kag sugataun.\nKang marapit run sa posti ang laki, may ginkuot dya sa puyopuyo nga ginasipit. Gindakup kang kurdam si Guada, nagsalasala nga daw munga nga manusik. \"Pusil ayhan ukon kutsilyo?\" pinsar na. \"Kinahanglan maunahan ko tana.\"\nKang nakita nga may ginhunos ang laki sa puyopuyo kag ginhana ibayaw ang ginakaptan, ginlampusan ni Guada ka payong ang laki nga wara ti dugaduga. Naigo dya sa ulo, kag natumba. Ang payong nawasdak, ang tukod nagkarabari, ang takup nagkaragisi.\nWara ti barabalikid, madasig nga nagsakay si Guada kang nagpundo ang sarakyan. Wara na run madiparahi ang pagtabug kang ginakaptan ka laki, ngir-o man, nga nagayapayapa itoltog sa posti, ang balot agud buk-un kag kan-un antis magsamput ang ginapaabot nga sarakyan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/09\/holdap.html","date":"2017-09-24T22:54:13Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00644.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9971077442,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.997107744216919}","num_words":500,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.332,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Halin sa http:\/\/www.wallcoo.net\/paint\/dream\/html\/wallpaper47.html\nPangalaba ni Norman T. Darap\nSa mabuhay nga tion ako nagapangampo ka dyang distansya ka imo pagparayu pautay-utay nga ginapanas ang tanan nga laragway ka gugma sa akun dughan kag hunahuna. Sa urihi indi ko gusto masapwan imaw ka dyang kapaslawan. Kon daad antis mo ako ginbayaan gintudluan mo ako ka paghigugma nga wara ginasagap ang imo mga hakus kag haruk. Gugma nga wara nagakahidlaw sa imo maambung nga nawong kag yuhum. Kag labaw sa tanan, daad gintudluan mo ako ka paghigugma nga indi ako pag-uhawun sa imong pag-alaw-alaw kanakun padulong sa kahimayaan ka utog sa kagab-ihun.\nRamig pa ang dapya ka hangin sa aga Pay ginpirit ko run magbangon Imnan lang ka mainit nga kapi Ang akun nagaraguok nga busong Hay ikaw gahulat run, Mas nairaban sangsa kanakun, Nahidlaw sa paghapuhap ko sa imo likod Kag sa imo matunog nga inga Nga pirmi kanakun gaalaw-alaw.\nBuy-an ta kaw sa pagkalawig Kag imaw ta mapanaw sa aragyan Nga amat-amat pa lang Ginaladladan kang kasanag.\nKaptan ko ti mayad Ang pisi nga gatabid kanatun Para ikaw indi makabuhi.\nPag-abot sa wayang Paharabun ta kaw asta mabusog Kag antis kita mag-uli maagi sa turugban Kag pagustuhan ta kaw magtusmog Sa mabugnaw nga lauhan Para maghagan-hagan Ang imo kapaang nga nabatyagan.\nDaad amo man dya kahapus Ang paghigugma sa akun babaan, Buraan, parayamo nga asawa Ang wara kabudlay nga Pagpamangut kada aga Kon sa diin ang kahagugma Tawhay nga magaugyon kanimo,\nSa pag-imaw sa matag-adlaw Nga wara ti riklamo Wara ti raku nga ginapangyo Kondi ang imo sarang matugro.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/mga-handumanan-sa-sityo-nanday-lola-kag-lolo.html","date":"2017-09-26T05:43:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00192.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9950540066,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9950540065765381}","num_words":259,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.278,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Manogsulang\nni Mamerto H. Altares Jr.\nGinkay-ad\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKang una nga tyimpo, kon mag-agi ang mga tawo sa mabaw-ing, mariit ukon mapalhi nga lugar, makasug-alaw sanda kang bagat ukon aswang. Rugya matakus ang kaisug kang andang dungan. Kalabanan kananda indi makakita kang panulay ukon idalmunun nga nagapamagat kon indi sanda paghamuyan kang makakita, tawo nga ginahambal nga bukas ang ikatlo nga mata. Kon kis-a, makasalapo man sanda kang aswang nga nagapanglambat kag nagapanumog sa kadulum kang kagab-ihun.\nAntis manumog ang aswang, nagatigbaliw dya sa bahul kag itum nga ayam, nga nagaralaway kag nagasiga ang mata nga nagasurusud sa anang durumugon. Ang mga hinganiban ukon armas nga sarang ipangbato kang ordinaryo nga tawo amo ang mitsa nga himo sa bagakay, matarum nga talibung, tumbaga nga kutsilyo kag pusil nga ginabutangan ka kan-un ang punta kag ang bala himo sa saway. Ginapatihan nga amo lang dya ang mga armas nga makasamad sa aswang.\nSuno sa mga mal-am, ang masunod ang pira sa mga sikrito nga sangkap agud malus-awan ukon malubad ang gahum kang aswang:\n\n\nLana kang niyog nga ginhanda sa pito ka biyirnis\n\n\nIkog kang manok ilahas\nMalisud kag makapoy ang magdumog sa aswang bangud mapurus, madanlug kag makasirigni dya, gani ang una nga ginaguraputan amo ang ana nga buhok. Mauntat lang ang aswang kon magmura ang adlaw.\nNagaamag ang aswang sa lab-as nga lawas kag dugo kang tawo. Ginagubat na ukon kang ana mga sinakpan ang sangka panimalay bangud may nagamasakit ukon may bag-ong bun-ag nga bata. Kauna nga tyimpo, kalabanan kang mga aswang nagahulat sa sirong kang balay kag rugto nagapangaswang. Ang pamilya nga ginaaswang nagapangayo kang bulig sa manogsulang, nga ang mga pamaagi likum kag makataranhaga. Ang manogsulang maaram mamulong kang usog ukon sabid nga halit kang aswang kag kamaan man kon paano batuan ang aswang.\nAntis magdulum sa kasisidmun, nagahulat run ang manogsulang sa sirong kang balay kang ginaaswang agud maanad ang anang panuruk sa dulum. Nagadara dya kang baralbal agud ibunal sa aswang kon nagapasirong kag nagatangra run sa salug kang anang araswangun. Ang manogsulang ang nagasintinsya kon patyun na ang aswang ukon pahugun lang para madudla.\nGinasulang ukon ginasug-alaw ang aswang pagkaaga, pagkatapos kang ingkwintro sa gabii, agud utdon ang kabuhi kang aswang. Ang dugo nga nagturo sa pilas kang aswang paratandaan kon sin-o ang sundan sa mabaw-ing, mariit ukon mapalhi nga minoro nga ginaistaran kang aswang. Kon sukmaan ukon bugnuhon kang manogsulang ang aswang sa anang balay, indi dya makatamwa sa pag-istorya. Mabaribad dya nga nagbaliskad sa kahon, nahulog sa pagpananggut, nakadusmu sa palpal, sa bikil ukon ano pa nga matariwis nga butang.\nDya mga paratandaan agud magpadayon ang manogsulang sa anang hirikuton. Ang dara na nga bitas nga dagum, ihulog na sa lusong sa sirong kang balay ka aswang agud maudum. Kon maudum run ang aswang, malakbang dya kang tatlo ka halintang sa hagdanan, kag itampungon na ang guab kang pusog ukon tambara ka hagdanan. Antis tana magtalikod, ikrus na sa lupa ang tumbaga nga punyal kag magpudyot it gamay nga lupa sa krus kag itimo, dungan ang pagbudu-budu kang orasyon agud indi tana pagsindaun kag indi magdulot ang halit kang mga sinakpan kang aswang.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2014\/09\/ang-manogsulang.html","date":"2017-09-24T22:49:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00649.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997654557,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997654557228088}","num_words":526,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.38,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lumay\nni Danny S. Tabuyan\nIkaanum nga Bahin\nNagalinupok sa patag kag nagahinagung ang mga eroplano sa kahawaan, nagalinagabung kag nagatay-ug ang lupa sa pagtupa kang mga bomba. Wara si Hernando, wara ti mapasirungan si Melodina kag ang anang kabataan, wara ti sirong nga makaapin kanada sa kon ano man nga mga kalalat-an nga mahimo nga madara kang inaway. Ang sa palibot amo ang kawayanan kag kakahuyan, ang mga berde nga kahilamunan kag malambo nga mga balagun kag mga pinunsok-punsok nga mga igang. Pero ano ang mahimo kadya sa makakurugmat nga nagakaratabo? Indi dya makasagang kang han-us kang gira. Masinaaw ang langit, kag nalikupan kang sirak kang adlaw ang palibot, pero ang pamatyagan kang kada isara ginaputos kang kahadluk kag kahangawa. Si Melodina daw munga nga nagakaran-karan sa pagpugo kang mga pisu nga nagasiriyak kag nagatalang-talang sa pagkabati kang matingul nga singgit kang banog kag sa pagkakita kang ana kadya paglupad kag pagilibot-libot nga nagatuyo sa pagdagit kananda.\nNagatararamos ang luha ni Melodina nga indi na maman-an kon ano ang himuon kag kon diin maagto. Nagalabug ang anang liug kang turuk sa palibot kon diin sarang sanda makadangup nga indi maano. Nasiplatan na ang punsok kang mga igang, kag ana nadumduman nga sa likod kadya nalipdan ang bahul nga giub sa bato nga bukid, nga sa sulud kadya may maligwa nga lugar nga mas wayang pa sa salas kang balay nga bahul.\n\"Dali tipuna ang mga gamit,\" ang sugo na sa anang kabataan. \"Didto kita madangup sa giub. Didto indi kita maano, kag indi makita kang mga Hapon.\" Daw ginalagas ang anang panghambal, nga daw ginaisipan kang sigundos.\nSa sulud kang giub, may mga sirak kang adlaw nga nagalusot sa mga giha kang bato nga nagatugro kang kasanag sa sulud, nga sa adlaw indi nanda kinahanglan ang sulo. May nagailig man nga masinaw nga tubig sa bato nga nagtuga kang kalog nga ginailigan kadya sa malawig nga panahon, paagto sa sa madalum nga kawa-kawa nga sarang malanguyan, kag nagaawas dya sa sapa-sapa nga bato paagto sa gikab nga ginalahusan kang tubig nga nagaula pagwa.\nMaramig-ramig sa sulud kang bukid nga bato sa aga kag mainit-init gawa sa gabii. Manami ang andang paranaguan kag matawhay, magluwas lamang nga kon magsirum nagairinukad kag nagarulupad ang mga kulaknit kag mapangsot ang sulud kang kweba. Sa una nga mga inadlaw, ginahadlukan ang mga kabataan, kag anda ginayamo ang dapug kang lugar, pero kang urihi daw nabuywan run man nanda dya nga daw wara run lang man sa andang bungug.\nSa gabii lang sanda nagahimus kang pagkaun kag wara kon adlaw hay basi makita ang aso. Maman-an nga may nagauli rugyan kag agtunan sanda kang Hapon. Ang ginahimo nanda nga sulo sa gabii amo ang balayan kang manlut nga ginasudlan kang lana ka niyog kag ginapabiluhan kang puna, ukon kon wara, ang linubid nga burak nga ginaligpit kang kawayan ukon bato, ukon sarang man ang mga layo nga liso kang kasla nga ginatuhog ka kugong kang niyog nga daw inasal nga nagaduktanay kag ginatibsok sa lupa ukon sa tinub-an kang saging agud makatindug kon masindihan. Ang iba nga mga tawo nga nagauli sa mga uma, ginasulud nanda ang sulo nga nasindihan sa daba ukon ginatakluban kang daba agud indi makita sa marayo ang ana kadya sanag, ilabi run gid kon may mga bata kag kinahanglan ang pulawan.\nSa banwa ginsunog kang mga gerilya ang munisipyo kag ang simbahan agud wara ti mahukmungan ang mga Hapon. Bisan ang mga balay nga daragkul, pati ang balay nanday Melodina ginsunog man. Ginhibian gid dya ni Melodina sa pagkangilin kang mga handumanan kang anang mga ginikanan nga nahimo lamang tanan nga abo. Sa pagpanumdum lamang kang kahimtangan kang banwa, ang pagsaog, makaharadluk run.\nMakalipas ang pira ka adlaw, namarasmasan nanda nga nagakanas-kanas run ang andang tirig-angun. Nagsugo si Melodina kay Toning kag Natoy nga magpabanwa agud mangita kang andang mga kinahanglanun. Bisan indi tana raad malyag nga magsaog ang anang mga bata tungud kang makaharadluk nga kahimtangan didto, wara tana ti mahimo hay magutuman ang anang panimalay.\n\"Mag-andam gid kamo. Magpanilag kamo ka mayad antes kamo maghimo kang inyong mga hirimuon agud indi kamo madakup kang mga Hapon kag masal-an kamo nga mga gerilya,\" ang paandam ni Melodina sa anang mga kabataan.\n\"Huod, Nay!\" ang andang matinumanun nga sabat.\nSamtang nagapanaw parayu ang mga bata nagakutib-kutib ang mga bibig ni Melodina nga nagaginhawa kang madalum sa pag-ampo sa Ginuo nga amligan gid ang anang mga bata, kag maparayu sanda sa mga katalagman. Dayon nagsulod sa anang paminsarun ang anang bana.\n\"Kon rugya lang raad si Hernando indi raad kami mabudlayan .…\" kag sa hinali, nakamurundung tana kag nagpamangkot sa anang kaugalingun, \"Ay, ano tana natabo kay Hernando man. Andut nga wara gid tana makalusot rugya haw, bisan magbisita lang sa anang mga bata, ukon magpangamusta man lang kon paiwan run kami?\"\nBisan matuod nga wara run sanda nagatingbanay bilang mag-asawa, kag bisan may hapdus pa sa tagipusuon ni Melodina sa mga ginhimo kadya kanana, bana na gihapon si Hernando kag tatay dya kang anang mga bata, kag indi na dya mapanginwara nga may uhang pa para kay Hernando sa anang tagipusuon. Rugyan pa gihapon ang paglaum nga magabalikay sanda, bisan indi na dya pag-akuon.\nNag-abot ang tag-irigma, wara pa gihapon ang anang mga bata. Ginhambalan na si Kudyang, \"Tigan-i kang igma kanday manong mo, basi kon buhay-buhay dya run sanda.\"\nButa gid tana kang pagkahangawa nga buhay-buhayan lang nagapukwat-pukwat kag nagalabug anang liug. Ginalangkag tana tuhoy sa anang mga bata nga nagpabanwa kag wara pa makabalik kag kon paiwan run ang anang bana nga wara gid makapakita kang anang haron kananda halin pa kang naghalin tana.\nGinbuul na ang anang rosarito kag nagpungko sa bahul nga bato. Ginhagad na ang anang mga bata nga nagpurongko man sa anang palibot kag nagpangadi sanda. Kinatsila pa ang pagpangadi nanda kang Santo Rosario, ang Credo, Padre Nuestro, Ave Maria, Gloria kag Dios te Salve.\nSa tunga-tunga kang andang pagpangadi, hinali lang nagbungkalag sanda kang mabatian ang daw mga binangto nga pagbinarak kang mga lupok kang pusil nga nagahalin sa banwa ayon. Ginputos sanda kang kakugmat! Ang darwa ka intuk nga mga bata nagkurupu sa andang nanay nga daw mga pisu nga nagparanago sa pakpak kang andang inang. Ang darwa ka magurang nga bayi nga sanday Nitang kag Kudyang nagpungko nga nagdukduk sa andang nanay, samtang si Enrique, nagtuyo nga magdalagan pagwa agud raad sa pagpangusisa kon ano ang natabo, ugaring ang nanay nagmando nga magpamuslu hay delikado basi marapit lang kag basi malahusan tana kang bala. Matinumanun man dya nga nagbalik kag nagpungko marapit kananda.\nMas labi nga ginakulbaan si Melodina, kapin pa nga wara angud ang anang darwa ka mga bata. Daw nagakurunus ang anang ginhawa. Gusto na mag-inum kang mainit nga tubig ugaring indi man tanda makadabok kang kalayo hay adlawun. Basi magtub-ok ang aso kag maman-an kang kaaway nga rugyan sanda nagapanago. Indi man tana makagwa nga magpamupo kang ugbos ka bayabas hay basi magruguyon man nga magsunod ang mga bata sa gwa. Tama gid ka delikado. Mayad lang nga may nasapwan si Eking nga luy-a sa hungot nga natungtong sa bato rapit sa may dapog-dapog kag ana dya gintugro sa anang nanay. Gin-angkab na dya kag gin-usap kag ang tunga ginligsa na kag ginbanyos sa anang surok-surok. Nag-ayad-ayad gawa ang anang pamatyag hay nakatig-ab.\nKang manugtunod run ang adlaw, nag-abot nga nagahangus-hangus ang darwa, pas-an ang tag-sangka sako nga paray kag nagaparamahulay. Kang mabutang nanda ang andang ginapas-an, ginpamangkot sanda kang nagakahangawa nanda nga nanay kon ano ang natabo. Nagahapo-hapo pa nga nagpanurugidun ang darwa.\n\"Ginpamatay kang mga Hapon ang mga tawo nga nagsugat agud mag-abi-abi kananda sa tulay pasulud sa banwa,\" ang kuon ni Natoy. \"Abaw! Pagkaduro kang mga nagahamyangun. Nagabanig ang mga patay sa tulay kag nagapula ang suba kang dugo.\"\n\"Naman-an kang mga tawo sa banwa nga maabot ang mga Hapon. Agud nga indi sanda pagpintasan kang mga suldado nga Hapon nagtiripon ang mga tawo sa tulay nga dara nga mga karatula agud batunon sanda kang mainit nga pagpakig-abyan. Ugaring nabalitaan kang mga Hapon nga ginpatay ang isara nanda ka imaw nga opisyal sa pihak nga banwa. Sa kaugut nagtimalus sanda paagi sa pagpamatay kang mga tawo nga nag-alaw-alaw kananda,\" ang panaysayun ni Toning.\nNagakurudug si Melodina kag ang mga bata nga bayi sa anda nabati-an.\nNagsabat si Nitang, \"Matuod gid man gali nga mapintas ang mga Hapon!\"\n\"Bukun tana kuno mga Hapon ang nagapamintas ngan kondi mga Koreyano,\" ang sal-ut ni Natoy.\n\"Abi ko takun mabuut ang mga Koreyano, hay bati ko ginsakup man sanda kang mga Hapon,\" kuon ni Kudyang.\n\"Ang ayam bisan mabuut kon ginapintasan nagabaris man,\" ang sabat ni Toning.\nSa amo dya nga pag-istoryahanay, nagsal-ut si Melodina nga nagapamangkot, \"Ano ang balita ninyo kay Tatay nyo? Andut wara gid tana nakaduaw kaninyo dya haw, ukon mangamusta lang abi kon paiwan run kamo rugya?\"\nNagturukay lang sanday Toning kag Natoy kag magduruko hay indi sanda makaturuk sa andang Nanay. Kinulbaan pa gid si Melodina. Kon ano ruman nga mga laragway ang nagasalida sa anang paminsarun.\n\"Ano ang natabo kay Tatay nyo? Naabay tana hay didto sa mga pinamadil kang Hapon?\" ang medyo nagtaas nga tuno kang pamangkot ni Melodina.\nNalungu-lungu lang ang darwa sa pagpanginwara sa panagupnup kang andang nanay.\n\"Ti, ano, andut wara kamo pagkalimug?\" ang daw nagaugtas nga pasintud ni Melodina.\nNagauntud-untud ang magurang nga nagsabat, \"Didto kuno tana nagauli sa isara pa gid ka bayi sa Baryo Kabatwanan kag may bata kuno tana sa bayi ngan.\"\nAng kagin-ut sa sulud kang kweba tungud sa kakulang kang dapya kang hangin nga nagasulud, sa pamatyagan ni Melodina, nabayluhan kang daw buhos ka maramig nga tubig. Nagparangramig ang anang pamatyagan. Nagparamuypuy ang anang mga siko kag mga tuhod. Daw naduraan tana kang purus nga nagpungko lamang, kag mahipus nga magpaturo kang anang mga luha.\n\"Husto ang akun pamat-ud nga indi ko pagbatunon nga magbalik kanamun. Wara gid man ti bakug. Wara ti ikasarang nga manindugan agud magbag-o,\" ang matunog nga paminsarun ni Melodina, nga wara ka maramad nga ginabungat dya kang anang mga bibig pero nagadukut ang anang mga bag-ang, kag mabatian kang anang kabataan.\nAng palibot nagadulum, indi lamang tungud nga nagahinalup ang adlaw kondi tungud sa kakugmat kang mga nagakaratabo sa palibot tungud sa gira, kag dugangan pa kang kasubu tungud kang padayon nga pagluib kang bana kag tatay sa anang panimalay.\nNaghagunus ang ginatos ka mga kulaknit nga nagagirinual kag nagarulupad pagwa kang kweba. Makatiringul ang andang gahud, indi mahangpan, nagagirinumon lang. Nagpadugang pa gid dya kang kagin-ut, kagamo, kahangawa, kag kakugmat nga ginabatyag ni Melodina kag kang anang mga kabataan.\n- Sundi and kasugpon kang atun sugidanun -\n* LItrato: Himo ni Peter Holme III halin sa http:\/\/imgfave.com\/view\/1761508.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/76\/post\/2014\/05\/lumay-ikaanum-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T05:34:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00193.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999599457,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999599456787109}","num_words":1777,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.405,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Semana Santa\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nKang gamay pa ako rugto sa atun sa probinsya kang Antique, ang Semana Santa ginaangut ko sa mga prosisyon kang mga santos sa gabii, mga manami nga mga kariton nga duro bulak kag sulo, ang misa sa gabii, ang pagharuk kang kahig ni Hesus sa sulud kang salaming nga lungon (Santo Entierro), ginapahidan ang kahig kang panyo nga may agwa, ang paghulog kang mga sinsilyo pagkatapos kang ritwal, kag ang mga sinanlag nga mani kag mga bingka nga ginabaligya sa plasa kang San Jose. Amo dya ang nagakatabo kada Hwebes kag Byernes Santo.\nSa semana nga dya, kalinung kang atun banwa, kag daw wara gawa ti mga pagkaun nga preska nga baklun sa tindahan. Kalabanan mga baog kag laswa ang amun dapli. Dumduman ko ang hinanggup. Ang mga mal-am gakuon nga dapat mag-andam kami tungud wara ti Diyos sa Byernes kag Sabado hay patay si Hesus. Kon sayudon nga kon mapilas kaw sa kadya nga mga inadlaw, indi ra mag-ayad. Ukon indi gani, kon magbyahe kaw, wara ikaw ti manogbantay. Tungud patay si Hesus, indi tana kabantay kanatun.\nPag-abot kang Domingo kang Pagkabanhaw, dapat ang mga putot magtumbo agud madugangan ang kataasun. Aga pa kami gabugtaw agud makahingabot maglantaw kang \"Bitay,\" sangka paragwaun nga may kanta-kanta nga naga-istorya parte sa pag-anunsyo nga nabanhaw run si Hesus. May anghel nga ginabitay kag may iban pa nga mga anghel nga nagakanta. Ang estatwa ni Maria magparapit sa anghel nga ginabitay, kag may ginabutang ang anghel nga korona sa ulo kang estatwa. Daw amo kadya ang nakita ko pero wara ko gid naintindihan kon ano nagakaratabo tungud kaduro-duro ang mga tawo kag kabudlay makita kon ano ang ginahimo nanda sa atubang. Kon sabagay ang amun tuyo man lang kis-a amo nga lantawun kon sin-o ang anghel nga ginpili kang simbahan nga mabitay. Daw paindis-indis kag daw bugal man kang pamilya kang bata nga bayi kon tana ang mapilian.\nDuro man nga mga tinuig ang nagligad asta nga naintindihan ko kon ano gid sayudon ang Semana Santa, pati ang Domingo kang Pagkabanhaw, kag bisan pa ang Domingo de Ramos. Akun dya naintindihan kang ginpakita kanakun kang Diyos ang kamatuoran sa personal nga paagi. Naintindihan ko ang mga gin-istorya sa Bibliya kag ang rason kon andut ginadumdum natun dya nga mga hitabo kag ginaselebrar ang Domingo kang Pagkabanhaw.\nDuro nga mga bagay nga abi ko kamatuoran kang una, nga dapat islan kang \"matuod-tuod nga kamatuoran.\" Parehas abi kang ginkuon nanda nga wara ti Diyos sa kalibutan kada Byernes Santo kada tuig tungud patay tana (sa mga amo lang dya nga adlaw). Indi kita kahulag tungud nahadluk kita nga mapilas ukon maaksidente kag kon ano-ano pa nga mga rason.\nIndi lang Semana Santa, kondi dapat adlaw-adlaw, panumdumun natun ang ginhimo ni Hesus para kanatun tungud sa bahul na nga pagpalangga kanatun kag ang gusto na nga indi kita mag-antos sa atun mga sala. Paagi sa ana ginhimo, mabaton natun ang pagpatawad kag masalbar kita sa atun mga sala. Tana ang nag-ako kang akun mga sala, tungud palangga na ako kag indi na gusto nga ako ang mag-antus, kag buot na nga indi ako maparayu ka na tungud sa akun mga sala. Wara ti iban nga paagi nga madura ang akun mga sala kon indi sa ana nga pagsakripisyo para kanakun, tungud tana lang ang wara ti sala bilang Diyos.\nLuwas sa kamatayun ni Hesus, mas ginadumdum kag ginaselebrar man natun nga wara tana nagpabilin nga patay. Nabanhaw si Hesus! Napyerde na ang kamatayun! Amo dya ang atun ginaselebrar sa Domingo kang Pagkabanhaw. Nabanhaw si Hesus kag buhi tana. Asta kadya buhi tana gihapon. Daw ano bala kasadya nga maman-an ta ang kamatuoran nga dya. Nagatugro dya kang bahul nga paglaum kag kalipay.\nKabay nga indi lang kada Domingo kang Pagkabanhaw kita magselebrar kang kabuhi nga may kalipay. Kabay nga adlaw-adlaw nga nagakabuhi kita, batunon natun nga buhi si Hesus, kag may kalipay kita pirme.\nAng akun pangamuyo nga kabay nga ang kabuhi natun, nga nakamaan kang kamatuoran nga dya, magpakita nga buhi si Hesus kag gamhanan tana nga nagaobra sa atun kabuhi kag sa atun palibot. Kag sa amo dya nga paagi, ang iban nga mga tawo makamaan man kang kamatuoran nga dya nga nagatugro kang kalipay kag kahilwayan.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/bolsinger.blogs.com\/weblog\/holy_week\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2014\/04\/semana-santa1.html","date":"2017-09-25T22:25:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00074.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999659061,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999659061431885}","num_words":714,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.38,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paseo\nni Ma. Aurora Salvacion Juanitos Autojay\nSa sangka pueblo kang lugar nga ginatawag \"La Juerta de Paraiso,\" may sangka maanyag kag masinurundon nga daragita nga ginahingaranan kay Amanda. Lapsag pa lang si Amanda, ginhalad run tana ni Nanay na sa anda'ng simbahan, para magmangin alagad kang Dios sa ana'ng paghamtung.\nSanglit manami ti limug si Amanda, tana kadya ang ginpili kang anda'ng Kura nga magmangin kantura sa anda'ng parokya, kag kada Domingo, tana ang maukud gid mag-agto sa simbahan agud magkanta. Kon Sabado, tana kadya ang matandus mag-atender ka anda'ng mga katamnan nga mga laswa kag kabulakan, pati ang mga katamnan nga mga prutas sa malapad nanda nga lagwerta.\nSangka adlaw, nawili tana ka parapaseyo kudtud nalubaybay na ang banas halin sa ubus kang anda'ng bantud paagto sa baba kang kagurangan, kang hinali lang, may nabatian tana nga nagahibi nga sapat. Sangka usa gali ang nakasang-at ang ana'ng mga sungay sa nagasaranga nga balagun nga nagagapos kang puno kang lunok. Gintinguha na nga buligan nga makabuhi ang dya'ng usa sa ana'ng hinali nga pagkabihag.\nSamtang nagaduko-duko gid tana sa paglubad ka sungay ka usa sa nasab-itan na nga balagun, sa hinali lang, nagtaral-as kag naghuruni ang mga kapispisan nga nagaharapon sa puno kang mangga nga nagahapa marapit sa gihab kang bato nga ginatawag nga kweba. Hay gali, anda napanalingahan ang mahinay nga mga tapak-tapak kang mga suelas kang botas kang Prinsipe kang mga Espada nga sangka mangangayam, nga ginahingaranan kay Claudio... Wara gid maglaum si Amanda nga makakita tana sa bug-os na nga kabuhi ka sangka prinsipe, sabagay, nga ana dya gintamyaw ka mayad nga hapon. Ginsabat man tana ka prinsipe, dara ang mga matam-is na nga yuhum. 'Gasagap gali tana ka pugad ka balinsasayaw, para ibulong sa reyna hay dya ang nabughat sa ana'ng kamususwon nga santunga lamang ana'ng edad kay Amanda.\nDara gali ni Prinsipe Claudio ana'ng paborito nga kabayo nga nagasunod kana nga ginahingaranan kay Mente. Dayon kag ginpasakay ka prinsipe si Amanda para ihatud pauli sa anda. Samtang dya sanda nga darwa ang nagasakay sa kabayo nga nagaparapaseyo, dayon kag nasug-alaw nanda si Pinang kag si Doring, and darwa bala ka mga maukud nga tagbantay ni Amanda nga nagapamaan nga ginasagap run tana sa anda'ng balay para sa anda'ng mirienda. Dayon, ginpapanaw ka prinsipe ana'ng kabayo kudtud makaabot sanda sa ganhaan ka and'ang lagwerta. Nagpaseyo sanda nga darwa pasulud sa balay ni Amanda, kag amo kag magkilalahay ang prinsipe kag mga ginikanan ni Amanda.\nAntes dya magpauli si Prinsipe Claudio, samtang rudyan sanda ni Amanda rapit sa ganhaan ka lagwerta nanday Amanda, may ginkuot si Prinsipe Claudio sa natuo na nga bulsa. Sangka buon-buon gali nga sa ana'ng pagbukas, may 'gaidlak nga mga brillantitos nga natahi sa mga maniki nga cadenita nga bulawan ang makunyag nga nakita ni Amanda. May ginhani ang prinsipe kay Amanda samtang ana dya ginpasuksok sa mala-porcelana ka puti kag pino nga liug ka daragita, bilang tanda kang nahauna nanda nga pagkitaay sa baba kang kagurangan. Dayon man kinapkap ni Amanda ang ana bulsa kag gintao man sa prinsipe ang ana'ng brillantitos nga rosarito nga nahuman man sa mga ginpangsugpon-sugpon nga mga cadenita nga bulawan, nga ginregalo kana ni Padre Augusto sa ana'ng ika-doce nga kaadlawan, para sa masulhay nga pagpanglakatun ni Prinsipe Claudio, kag para man sa pag-ayad ka Mahal nga Reyna.\nLikum gali sa pagkamaan kang dyang darwa ka bag-o magkilalahay, nga dya sanda gali nasiplatan kang pinuno kang mga tulisan nga mahipus nga nagapanglusub ka mga balay kag nagapanghalit ka mga katamnan kag mga kabukidan sa anda'ng pueblo... Ginkaway ni Amanda ang ana'ng puti nga seprado kag burdado nga panyo nga ginansilyo ang ana'ng kilid, para sa pagta-o ka bendisyon sa prinsipe nga magapanglakatun.\nNakaabot gid man si Prinsipe Claudio sa anda'ng castillo nga wara maiwan ka peligro ukon novedad. Nagpasalamat ang Mahal nga Reyna sa dara na nga mayad nga balita. Ang pagkakita ka pugad kang balinsasayaw nga makapaayad kana sa ana'ng pagkabughat.\nNag-abot ang gabii, indi makaturog si Prinsipe Claudio sa pagpamensar kay Amanda, hay tana pa lang ang una-una nga bayi nga nakapapitik kang ana'ng tagipusuon. Dayon, nagplano tana nga magabalik sa lugar nanday Amanda, sa masunod nga semana, nga dara ang tantanan nga bandoriya, hay mangharana tana, kaimaw sa ana'ng mga hangaway nga haranista...\nSa masunod pa nga darwa ka adlaw, sa gihapon, padayon ang malinung kag matinawhayun nga pagpangabuhi sa La Juerta de Paraiso, suno lang sa pagkamaan ni Amanda, sanglit nga tana kag ang ana'ng mga ginikanan ang padayon 'gapangabuhi nga wara lang ti katublagan.\nNagparapaseyo liwan si Amanda sa malapad nanda nga katamnan kang tana nakasalida sa anda'ng dalaag... Dayon na kag masalu-an nga nagarulutaw run ang mga bag-ong hamtung nga tilapia kag awa, pati ang mga pasayan, sige-sige, kag wasay. Pagtamwa na sa puno kang cherisa nga buta ka bukad kag mga bunga, daw mga sunog run ang anda'ng mga dahon kag bunga. Amo man ang mga puno kang bayabas kag seregwelas. Pati mga kugon kag hilamon, daw nasirab kang tagi-ti sa udto-adlaw...\nNamensar tana, ano ayhan nga peste ang nag-atake sa anda'ng lupa? Dayon, kang pagturuk na sa nakasalpan, nakita gid ka darwa na ka mga nagamukra nga mata ang pinasahi nga figura nga daw balangaw nga nagasunog kag nagadaba-daba sa ibabaw kang dagat, nga daw nagakasunog nga balangaw. Sa pagkamatuod, ang dyang \"balangaw,\" bilog dya nga daw singsing, garing ang santunga, nagludup run sa tubig nga maadat. Dayon kag mabatian lamang ni Amanda ang paghagunghung kang paghiribiun kag pagparanambitun ka mga kamal-aman, mga lamharun, kag mga kabataan kang bug-os nga kalibutan nga nagtugub sa ana'ng mga talinga kudtud nga daw marebenta run ang ana'ng dughan sa katingil... Dayon, dumalagan tana pasulud sa anda'ng balay, kag sa tunga kang kasisidmun, dayon na nahimulalngan, sa sagwa ka anda'ng bintana, ang nagadulum nga balud nga daw tatlo ka pilo ang kataasun kang mataas nga pader, nga daw nagalambot sa mga gal-um sa kalangitan.\nDayon kag mabati-an na ang claro, kag mapag-un, bisan daw mainanay lang nga limug kang andang Kura, nga daw limug gid ni Prinsipe Claudio, nga nagapangadi kang Santo Rosario. Dayon, nadumduman ni Amanda ang pinalangga na nga tatlo ka tuig na nga hinablus nga laki, nga rudyan kananda karia nga gabii, kag dayon na dya ginparapitan kag ginkugus ka hugut, sa ana'ng kakulba, kadungan kang ana'ng hugut nga pag-ampo, nga kon mahimo, sanda ang luwasun sa nakita na nga daw sangka pinasahi nga novedad nga wara pa gid kang kalibutan makita. Indi na mapatpat ang buut hambalun kang dyang panulnganan, nga daw parehas lang kang katapusan run kang kalibutan.\nSalamat, hay gali, sangka damgo lamang to kang pagkahupa. Medyo kapoy gali si Amanda sa ana'ng pagparapaseyo karia nga kahaponanun, sa andang mga katamnan kag ginsayumat tana kang mga nakita na nga mga nagkarasunog nga mga dahon kag bunga kang anda'ng cherisa.\nSa masunod nga adlaw, nagparapaseyo liwan tana kag liwan nga ginhangad nga tultulon ang banas paagto sa baba kang kagurangan. Pero sa kadya nga higayon, nakudtan run kang kala-inan kag kalautan ang kauna preska anay nga kahanginan. Nagapaniid run gali sa likod ka mga rurok ang pinuno kang mga tulisan, sa piho nga tuyo, nga dakpun gid bilang bihag si Amanda, agud ihalad bilang sacrificio sa anda'ng diyos-diyos nga tingga nga baka...\nMayad lang hay nagapadulong man run gali ang prinsipe, kaimaw ka ana'ng mga hangaway, kondi nga imbes nga sangka harana ang kon daad mabatian halin kananda, sangka pagsagupaay rud lang kag pagralagating ka mga espada ang maaningalan ni Amanda... kudtud nasapding ang cuerdas kang tantanan nga bandoriya sa andang pag-irinaway, kondi, nanugub liwan ang paghagunghung kang daw nagakaralay nga lingganay, sa bug-os nga banwa nanday Amanda, nga nakaparangdangat sa ginharian ka prinsipe.\nDayon nagmando ang Mahal nga Hari nga magpadara ka tatlo ka hubon nga mga hangaway, para buligan ang Prinsipe hay napiho na gid nga sa katalagman ang ana'ng unico hijo.\nSi Padre Augusto man tana, nagdali-dali tipon ka ana'ng mga katekista kag mga tripulantes, agud buligan ka tapna ang nagapanglusub sa La Juerta de Paraiso paagi sa mahugut nanda nga pag-ampo kag mga pagpangamuyo...\nDayon, nagkitaay ang grupo ni Padre Augusto kag ang mga hangaway nanday Prinsipe Claudio... Con solo gali ang pinalangga nanda nga si Amanda ang gin-una ka bihag agud lusubun antes ana'ng panimalay kag bug-os nga banwa. Nagdugang kang kaisug ni Prinsipe Claudio ang mga pagpangamuyo ni Padre Augusto kag kang ana'ng grupo. Naigo kon daad, ang prinsipe, sa dughan kang matarum nga hinganiban kang pinuno kang mga tulisan, ugaring, sa ano man nga kataranhaga nga misterio, nasagang dya kang rosarito ni Amanda nga ginkulintas kang prinsipe, humalin kang pagkabaton na kadya halin sa daragita.\nSa wara magbuhay, nalusub gid man ka prinsipe ang pinuno kang mga tulisan, kag dayon nagsungka ang bilog na nga grupo, kag nabuy-an bilang bihag si Amanda. Nabugras gid sa mga liug ni Amanda ang kulintas nga tinao kana ka prinsipe, pero sa gihapon, nasagup dya ka ana'ng mga alima kag padayon na dya nga ginakumkum, timaan kang ana'ng pagkamainunungon.\nDayon, ginhakus ni Claudio ang nagakudug-kudug sa kakulba nga si Amanda, nga padayon nagaparamuypuy ang mga siko kag tuhod, nga daw sa mawad-an run ka ginhawa... Dayon kag magparapit man si Padre Augusto, kag ginhakus man ang darwa ka magkahagugma, kag dayon ginhungit si Amanda ka sampungis nga tinapay nga bilin pa kang mga hostias nga ginpanagtag sa mga nagamarasakit sa pueblo, kag dya tana dayon ang naulian sa pagkalipung.\nDaw indi masukol ang kalipay nanday Prinsipe Claudio kag Padre Augusto kag kang mga ginikanan kag kasimanwa ni Amanda sa pagpasalamat nga naluwas gid man tana sa urihi gikan sa mga mabangis, mapintas, kag mahigku nga mga alima kang tulisan, samtang nagatararamos ang anda'ng mga luha sa kalipay.\nDayon, gindara ang pinuno kang mga tulisan kag ana'ng mga katapo, sa gobernadorcillo, para sa nagakaigo nga pagrequisa kag agud mabaydan nanda sa presohan ang marautun nanda nga mga kahimuan nga amo ang pagpangdinamita ka mga isda sa kadagatan nga naglaton sa sapa kag sa dalaag nanday Amanda. Amo man ang pagpanapas ka mga kahoy sa kabukidan, agud himuon nga tabla agud ibaligya sa mga negosyante nga mga manggadan. Amo man ang pagtambak kang mga basura sa mga suba kag sapa kag ang pagpangwarawag kang mga hilo sa mga katamnan kag mga kalupaan.\nTungud garing nga nakita ni Prinsipe Claudio nga mahugut gid ang pagtuo ni Amanda, amo man sa anang dedicado kag sincero nga pagserbisyo sa simbahan, tana rud lang dya ang ginpaubaya kay Padre Augusto, kag sa masunod nga darwa pa gid ka tuig, gintaw-an kang pahanugot si Amanda nga magsulud sa convento, sa Siervas de San Antonio.\nHumalin kato nga hitabo, nagdugang pa gid ang mga devoto kang Parokya ni San Antonio, kag adlaw-adlaw run, nagatinguha gid ang mga tumuluo kang La Juerta de Paraiso nga magpangadi kang Santo Rosario.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Indianahawk1 halin sa http:\/\/indianahawk1.deviantart.com\/art\/Prince-princess-on-Horse-93656064.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/paseo.html","date":"2017-09-22T06:11:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00356.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9990985394,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999098539352417}","num_words":1804,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Amakan\nni Consolita V. Rubino\nAng amakan sangka kawayan nga ginrara kag buruladan kang tanan nga sahi ka mga uyas. Ang katumbas nga kahulugan sa Ingles amo ang \"hand-woven bamboo dryer of all kinds of grain.\" Ang amakan kon kaisa ginatawan nga \"makan.\" Nahangpan run ria nga amakan ang ginatumud.\nKon taga-uma ikaw, pirmi mo makita ang amakan nga ginabuladan kang paray sa kada panimalay, sa binit karsada ukon sa tunga kang wayang sa tion kang maadlaw. Husto gid nga ordinaryo lang ria nga gamit pero ang iba tana nga nagbahul sa syudad, wara pa makakita kang amakan.\nDyaay anang diskripsyon kang amakan. Bali apat ka bilog anang pamusod nga may kurti nga rektanggulo. Daw banig lantawun pero mabaskug kag mabug-at hakwatun ilabi run gid kon bag-ong himo tungud hay medyo lab-as pa ang sukdap. Ginalulon ang amakan pagkatapos nga gamitun kag ibutang sa taraguan agud matipigan.\nAng amakan\nAng amakan mapuslanun gid kag ginagamit para sa uyas kag sa mga lamigas para ibuladan, ihagayan, ilay-angan, ukon, isalod kang uyas.\nNaman-an mo bala kon paano ang pagrara kang amakan? Daw simple lang ra lantawun pero kinahanglan nga may abididad kag maaram ang manograra sa paglantaw kon ano kagurang ang kawayan nga itapsun para rarahun nga amakan. Kon indi makamaan magtanto sa pagtapas kang kawayan sa husto nga kagurangun, kanugon lang ra tungud sa tanak nga nagasariksik kang kawayan.\nAno ria haw ang tanak? Ang tanak insikto nga nagakaun kang kawayan. Sa may buko nagaumpisa sa pagsulud kag nagabuho ang agi. Duro nga mga tanak nagakaun kang kawayan. Amo ria nga daw may pulbos sa kawayan nga makita kag natuhok ang anang agi. Kon daan run gani ang kawayan, ginadapo man ria kang anay.\nPreparasyon sa paghimo kang amakan\nKagamitan\n1. Binangon nga tarum\n2. Maso nga pangtunton\n3. Tigib nga kawayan nga pangtunton\n4. Uway para ibudbud\nKawayan\n1. Tapas kang kawayan nga sorukdapun kag duro nga linahut\n2. Utdun ang hinutbong sa kada linahut\n3. Pihakun ang kawayan kag ibuul-an ang nakalinya ka anang bikil\n4. Liasun ang kawayan sa gagmay kag pararehas ang kalapadun\n5. Isara-sarahun sa pagpihak ang linias kag isiparar ang busong sa panit\n6. Ang surokdap nga may panit amo ang ginagamit sa pagrara\n7. Ang kada sukdap ginahilagisan para makagis kag magpino ang kilid kang sukdap\n8. Ang sukdap iluluon para magdarwa kapanid pero nagaangut ang tangkap\n9. Isipun ang mga lulo sa tag-baynti ka panid, bugkusun, kag isablay para indi maluma\n10. Ang mga pinanid kang lulo natanto nga makahusto sa kinahanglanun\n11. Handa run magrara\nAmo kadyaay ang paghimo kang makan. Magbuul kang darwa ka paris nga sukdap kag ibulagun ang tangkap hay nagaangut kadya ang busong kag anang likod. Ikaptan ang sukdap sa tunga. Ang busong ka sukdap ginatawag nga \"kaya\" kag ang likod ginatawag nga \"kulub.\" Ang kulub amo ang panit kang kawayan nga sukdap. Pagkabulag kang sukdap, ang kaya kag ang kulub nagabal-utanay nga ginatupad kag ginaligpit kang kamumuo para maumpisahan ang pagrara. Ang panit nga bahin kang sukdap amo ang malig-on kag mahunit. Kinahanglan nga ginabal-ut ang kaya pasunod sa kulub para may disinyo lantawun kag agud indi masyado mabug-at hakwatun. Gani indi puro likod nga sukdap ang ginarara. Ang busong nga parti kang sukdap mahuyang pero nagalig-un man kon may tupad nga likod ka sukdap. Natanto run ria kang manograra kon pira ka duro nga sukdap ang anang kinahanglanun.\nMag-umpisa sa apat ka nahut. Birahun ang anang tangkap agud magbulag ang sukdap. Isugdan sa pagrara nga nagabal-utanay. Nagaumpisa sa tunga sa pagrara para isaladan ang obra. Kon masaladan run gani ang ginarara, may gamay nga sukdap nga ginasuok sa ulut kang narara agud nga may pugung kag indi maggihit mintras nga ginadugangan ang ginarara.\nBinalantak ang pagrara. Ang binalantak tagdarwa ka sukdap ang hakwat nga nagabal-utanay kag ginabutang ang sangkasukdap nga irara. Kada hakwat kang darwa ka sukdap sangkapanid nga sukdap ang dugang hasta maglapad ang ginarara. Kon nagarara isal-ut gid ka mayad ang sangkasukdap para hulas nga itunton. Ginatunton para nga wara ti buho ang ulut kang sukdap nga ginrara. Importante nga ituntunon pirmi ang narara agud nga sunson ka mayad nga kon maglayung run gani ang sukdap kang amakan, indi madali malugti kag wara ti gagmay nga buho sa kinitaan kang rara.\nSa tanto nga nagabahul ang pagrara ka makan padayon ria nga ginatunton. Kon nakaabot run gani sa husto nga sukol ang amakan, gina-umpisahan run ang pagtikol sa binit. Ang posisyon kang amakan nagakulub, ti itikulan run ria mintras nga nagahapa sa ginararahan. Paghuman karia ibaliskadun ang amakan pinaagi sa pagbaruron. Karon ihumladun liwan nga sa sulud ang binarurunan paagto sa sagwa nga ang anang idalum mapaibabaw. Isugdan ang pagtikol kang binit ka amakan para mahitso kag limpyo. Kon malikup run gani ka tikol sa sagwa kag sa sulud nayon, human run ang pagrara.\nAng urihi nga bahin kang pagrara, ginabudbudun ka uway ang binit kang amakan. Ang pagbudbud may mga paagi pa ria para nga mangin pulido ang obra. Mintras nga ginapreparar ang pangbudbud, ihuruman gid anay ang uway sa tubig para nga maglum-uk kag indi malugti. Ang uway kon mahuruman kag mahilagisan nangin mahunit kag hulas imaniobra. Antis ibudbudun ang binit kang amakan, ginapapa kang maso para nga magkupus anang giding. Pagkatapos karia pwede run nga budbudun kang uway. Ang pagbudbud may dulat nga ginatisok sa binit kang amakan agud may dundahan kang gintarawisan nga uway para ibudbud. Ang ginatawag nga budbud amo ang uway ginasabud nga maikit nga may sangka diriksyon lamang. Ang budbud para ria proteksyon sa kilid kang makan para nga magbuhay ang pag-usar. Pero kon pag-abot sa pusod kang amakan ginabutangan kang disinyo ang pagbudbud agud magdamul ang proteksyon hay amo ria ang dali magisi sa tanto nga usar.\nAng amakan nagadaan sa sobra nga gamit kag kon may gisi, ginahimo nga atup-atup para may haron rudto sa tunga kang kawayangan. Pero kon ang binit kang makan nagkarahukas run ang budbud kag sobra run gid ka daan lantawun, ria nga makan gabok run, kag ginatawag nga liplip. Ano ang mapulos mo sa liplip? Ang liplip nami himuon nga ipaamak ilabi run gid sa tig-ururan. Mabudlay magpakudut kon basa ang kahoy, gani liplip gid ang kinahanglan para ipaamak.\nAng amakan mabudlay obrahun. Ang mga kalalakihan natun sa uma nga nagapangabulay bilang manograra kang amakan naayawan kang katinkatin mintras nga nagapangrara. Kapin pa gid kon pangabuhian nanda pangrara lang, ginalagas ang oras para nga duro ang matapos kag mabaligya. Ang kalabanan nanda nga sakit sa sobra nga pangrara amo ang \"hernia\" ukon bul-og. Nagaluslos ang andang tinai sa sobra nga katinkatin. Mayad ria kon mayad lang lawas makapangrara, hay amo pa ria ang bayad kang amakan nga ginrara ang ibakal kang kinahanglanun sa sulud balay. Ang pinakaimportante nga ibaklun: posporo, kerosin gas, isda nga ilada, baog, ginamus, kag asin.\nAhay, ang nagapamaligya kang amakan makaruluoy. Kauna nga tiempo wara ti duro nga sarakyan kag haros tanan nagapanaw. Sa kasanagun pa lang, nagapanaw run kag nagapamuka nga nagapas-an kang amakan kag darhun sa banwa nga ibaligya sa adlaw kang tienda. Katong mga tuig kang 1965 hasta mag 1970, ang bili kang amakan bali darwa lang ka pisos ang panid. Pobre man ang nagapamaliya kang amakan pag-abot sa banwa hay ang mga negosyante nga komprador daw gutum nga liyon. Anhaw ra? Naandan run ria hasta tulad. Kon nagaayo sa baligya kang mga pobre nga manograra, daw haros nanda pangayuon. Baw, kon ginaayo ang andang ginabakal, nagaluya ang lawas mo magpamati, hay komprahun nanda ka barato kag ibaligya ka mahal sa andang pwesto. Ang bili kang amakan bali darwa ka pesos pero iayuon ria kang komprador kang bali tunga gid. May rudyan gid nga nagapamaligya nga ginatugroan na kang bili ang anang kinabudlayan, gani mahulat gid ria sa tawo nga mabakal kang anang baligya sa husto nga kantidad para lang nga may ibakal kang anang kinahanglanun.\nAng tawo nga nagakaluoy sa anang isigkatawo, wara run pagsagi ka ayo tungud hay nakamaan kon daw ano ka budlay ang magrara kang amakan. Bulahan ang tawo nga may kaluoy sa anang isigkatawo tungud hay nagabatyag sa tawag nga kalisdanan. Makapamag-an kang baratyagun kag makayuhum man ang nagapamaligya hay may ibakal kang anang kinahanglanun.\nMay sangka daraga nga nagmal-am lang wara gid makapamana. Amo karia ang ginatawag nga laon. Naghandum man raad nga may bata tana pero wara gid ti higayon nga nakapamana sa tion kang anang pagkabatan-un. May itsura pero medyo istrikta kag wara gid ti nangahas nga nakaparapit kag magpangaluyag amo ria nga nabiyaan kang higayon. Pero malipayun tana sa anang pagkadaraga kag nagapangabuhi nga nagapamugon.\nDya nga daraga may sular nga ginapatindagan kang anang kamalig. Sangka adlaw may hinablus tana nga nagparapit.\n\"Tiya, malyag bala ikaw nga ako ang maatipan kanimo kon magmal-am run ikaw?\" ang hambal kang hinablus sa tiya.\n\"Ti, mayad gid Nene kag duro gid nga salamat,\" ang sabat kang tiya sa hinablus.\n\"Tiya, kon ako ang maatipan kanimo, ti ita-o mo kanakun ang imong lagwerta nga dya,\" ang sabat kang hinablus.\nNagsalta ang baratyagun kang tiya. \"Ay, gusto mo gali ang lupa ko? Panaw hambala ang bana mo nga ikarusahun na ang lupa ko nga dya paagto sa inyo.\"\nAng hinablus wara malipay sa sabat kang tiya, gani halin kato wara run sanda magsimayaay.\nAng daraga nga mal-am nakadangat sa edad nga 80 anyos. Nag-umpisa tana ka kabalaka sa anang kaugalingun. Nagakasubo hay paiwan run lang tana kon mag-abot ang adlaw kang anang kamal-amun.\n\"Sin-o run lang ang maatipan kanakun?\" ang panghakruy na.\nNagapamati ang anang libayun sa anang hambal nahitungud sa ginatalana nga adlaw. Damohal man nga naghambal ang anang libayun.\n\"Ti, gapangasubu gid timo, rudya ako nga bugto mo. Atendirun ta ikaw. Pobre man ako parehas kanimo pero kon ikaw gani bawian kang kinabuhi, ibarahusan ta ikaw kang liplip kag ipaanod sa suba,\" ang hambal kang libayun sa magurang.\nAbaw, paranangisun kang mal-am nga bahi.\n\"Amo gali ria hay wara takun ti bata, amuhon mo lang ako karia?\"\n\"Ay, nagapanangis gid timo nga ginalahug kaw lang gani,\" ang sabat kang anang libayun nga dali run lang man mag-80 ang edad.\"\nTi, amo to nga naulian ang buut kang anang magurang. Pero sa urihi kang nag-abot ang adlaw kang kamatayun, gin-atipan na man ka husto nga may dignidad ang anang magurang.\nTinaga halin sa istorya\nbasa - wet\nkatumbas – equivalent value\nkudut - kindle\ndamohal – teasing remark\nlaon – old maid\nliplip – fragment of old hand-woven bamboo dryer\npaamak – fire starter\nwara ti nangahas – no one dared to\nLitrato 2: Himo ni Miriam Besa halin sa http:\/\/fineartamerica.com\/featured\/woman-sifting-palay-miriam-besa.html.\nLitrato 3: Himo ni baki97 halin sa http:\/\/baki97.deviantart.com\/art\/Bamboo-Pattern-quot-Banig-quot-style-115537778.\nLitrato 4: Himo ni Raphaelle Peale halin sa http:\/\/www.1st-art-gallery.com\/Raphaelle-Peale\/Still-Liife-With-Dried-Fish.html.\nLitrato 5: Carla Graham halin sa http:\/\/www.flickr.com\/photos\/10362248@N06\/1423516602.\nLitrato 6: Halin sa http:\/\/islandscoop.blogspot.com\/2012\/11\/fun-philippines-traditional-rice-dryer.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2013\/08\/amakan.html","date":"2017-09-26T05:27:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00415.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999548912,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995489120483398}","num_words":1751,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.348,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Plaslayt\nni Emmy L. Masola\nIndi maributay ang magkal sa ginlumuy na halin sa ginkampingan ka mga Boy Scouts. Bisan daw eroplano dya kadasig magdahog paagto sa tunga ka talon, ginbirahan na ka nusnus ang anang busong sa mga ba-il kag ipakarawkaw sa mga tuod nga kahoy, daw indi gid magbahar ang init sa sulud ka anang busong. Daw gusto na run gid ibuga paggwa ang kon ano man nga ana natulun. Kang hana na iluad ang pisti, nabatyagan na ang pag-igo ka pana sa ana liug kag nagdulum ang ana palibot. Rugto gid magtagub ang ana baba sa grupo ka mga mangangayam kang tribu Bulawan, ang komyunidad nga nahamtang sa pinakarayu nga bahin ka mga kabukidan kang Poras sa diin wara ti makalab-ot nga mga tawo.\nAng mga mangangayam nag-agto sa pinakapusod ka bukid bilang pagtuman sa sugo ka andang Padi, ang gwardya ka andang pagtuo kag ginapatihan nga pinili ka andang dyos para maggahum sa tribu bangud sa anang abilidad sa pagpamulong paagi sa anang mga palad nga nagakidlab.\n\"Mga pinalangga ko, ginpatawag ko kamo rugya para ipaalinton kaninyo ang akun tanhaga nga damgo kabii sa diin may limug nga nagkuon, 'Padi ka tribu Bulawan, nag-abot run ang tion nga makaimaw nyo ako sa inyo komyunidad. Kilalaha ninyo ako paagi sa akun padayon nga pagpakita kang akun duna nga kinatubo.\" Dayon na turuk kay Bantiling. \"Ikaw!\" Nahangyus ang nagatuyayo nga si Bantiling. Alas singko pa lang sa kaagahun kang namukaw ang Padi nga magsinapol. \"Ikaw, Bantiling, ang ginbugayan kang kaisug nga wara ti makatupung sa atun tribu. Ikaw ang pinakatanda nga mangangayam gani ginatugro ko kanimo ang katungdanan sa pagsagap kang laragway kang atun Ginuo.\"\nAmo ra ang rason kon andut ginhingagaw gid nga ginsalo ni Bantiling ang nagasiga nga linuad ka magkal – ang solar plaslayt. Nabilin guro dya ka mga bata nga nagkamping kag ginlumuy ka magkal.\nNapatay ang plaslayt paglab-ot sa mga palad ni Bantiling. Ginpalibutan ka anang mga kaimaw si Bantiling samtang bitbit ang plaslayt. Ginmulalngan ang tanhaga nga butang nga nahamtang sa darwa ka palad ni Bantiling. Ginkuhit ka sara, wara naghulag. Ginkuhap ka sara kag nabandug ang paraandaran nga bahin ka plaslayt. Nagsiga! Nabutanwan ni Bantiling ang plaslayt kang ginkarapulan tana ka anang mga kaimaw kag magkurupkupanay. Pati ang kaisug ni Bantiling daw nabuhinan bangud sa pagkapinasahi ka andang nakita.\nGinhulat nanda nga mangsaruso ang plaslayt piro wara dya nagahulag. Amat-amat nga nabungkag ang andang pagkupkupanay kag amat-amat nga gindakup ni Bantiling, ang plaslayt nga daw pariho lang ka nagadakup ka manok nga ilahas. Dayon na ginkugus para indi makapalagyo. Nagsiga liwat! Amo man pagpangilat. Nabutanwan ni Bantiling ang plaslayt hay gulpi tanda tanan magluhod kag magharuk sa lupa samtang ginabayaw ang darwa ka alima. Ang kilat ang ginakabig nga dyos ka tribu Bulawanun, kag ang anda pagharuk sa lupa ang tanda ka pagtahod sa dyos nanda nga kilat. Nadumduman ni Bantiling ang plaslayt. Ginturuk, ginkaptan liwan kag nagsiga liwan.\n\"Indi gid ako magsala, amo dya ang atun ginapangita! Amo dya ang laragway ka Ginuo. Nakita nyo? Nagasiga, mainit! Amo dya ang mga paratandaan ka atun Ginuo! Dali, mauli run kita. Natuman run natun ang pagbuut ka Ginuo,\" ang mando ni Bantiling sa mga kaimaw dayon bitbit ka plaslayt. Nagsiga liwat kag amo man liwat pagpangilat. Nagluhod ruman ang tanan kag pagkatapos ka mamugu nga pangamuyo, nagbangon. Nagdali-dali ruman ang grupo nga magpanaw pauli piro sa kada pagbitbit ni Bantiling ka plaslayt, nagasiga dya kag dayon nagapangilat. \"Ang Ginuo may ginapaalinton kanatun,\" ang paathag ni Bantiling. \"Ang ana minsahi, ginapaagi na sa kon ano man dya nga akun ginakaptan.\" Nagadulum ang palibot. Luwas sa sirum run, nagagunum pa, sinyalis nga manog-abot ang uran. \"Mas mayad pa nga mapaligad run lang kita ka gabii sa kwiba ka Maw-it,\" mando ni Bantiling. Nagsunod ang mga mangangayam kay Bantiling. Pagsamput sa kwiba, ginhururay nanda ang balon nga tinanuk nga kamoti kag dayon nanda himus para magturog.\n\"Nami raad kon may iwag man gamay ang kwiba nga dya para pwidi pa kita makairistoryahanay,\" ang muno ni Bantiling dayon kaput ka plaslayt para iplastar paingud kana. Nagsiga ang plaslayt. Nagbangon ang tanan. Nagpurungko kag mag-umpisa ka istoryahanay hasta inabot ka katuyo kag naturugan nga may yuhum sa andang bayhun.\nPagkasamput ka grupo sa anda lugar, gindiritso tugro ni Bantiling ang plaslayt sa Padi. \"Mahal nga Padi,\" ang hambal ni Bantiling. \"Amun nakita dya nga tinuga sa madulum nga bahin ka talon kag nagapati kami nga amo dya ang katumanan ka imo damgo.\"\nGindawo ka Padi ang plaslayt. \"Paano mo nahambal nga amo run dya ang Ginuo nga makaimaw natun?\" Kag ginlitanya ni Bantiling ang makatiringala nga pagsabtanay ka plaslayt kag dyos nga kilat pati kon paano na gintugruan ka iwag ang kwiba kang naghingyo tana kang kasanag sa tunga kang kadulum.\nNagbahul ang mga mata ka Padi. Ginbayaw ang plaslayt kag gin-ampo sa kilat. Nagsiga liwat ang plaslayt kag dayon nangilat. Nagluhod ang tanan. \"Amo dya! Amo dya ang atun Ginuo nga kilat,\" ang singgit ka Padi. \"Nagtigbaliw ang Ginuo para unay nga makaimaw natun sa adlaw-adlaw nga tanan. Amo ria kita ka palangga ka Ginuo.\"\nSa amo nga adlaw, naghimo ka araaltar nga daw kwiba nga gamay ang mga tawo. Ginplastar nanda dya sa sintro ka mga pamalay para nga marapit sa tanan. Kon aga, ginapagwa ka Padi ang plaslayt kag itungtong sa ibabaw ka altar kag kon maggabii ukon mag-uran ana dya ginatago sa idalum ka altar. Kon may magmasakit ukon tagumatayun, ginabuul da ang plaslayt kag iingud sa nagamasakit. Sa adlaw ka Tagparahuway ginatipunan nanda dya sa pagbutlak ka adlaw. Ginabayaw ka Padi ang plaslayt, samtang ang mga tawo nagaluhod kag magharuk sa lupa. Kag kon magsiga ang plaslayt, nagasinggit ang Padi, \"Ang inyo mga pangamuyo nabatian ka dyos natun kag ana ria nga itugro. Bilang pasalamat kag pagtahod, magaluhod kita paagto kana kag magharuk.\" Nagalinya ang mga tawo nga nagaluhod paagto sa plaslayt kag dayon sarasara nga ginaharkan ang plaslayt.\nSangka gabii, nautod ang mahamuuk nga katurugon ka tanan kang nangayo tabang si Bantiling, ang anang asawa nga si Buga, pito ka bulan nga nagabusong. \"Tabangi ninyo ang sawa ko, daw mabata nga wara sa oras!\" ang tyabaw ni Bantiling nga buta kang kahadluk, tumalagsahun nga hitabo bangud sa anang bantog nga kaisug. Nagharaguyon nga nagtipon ang mga kaingud sa katri nga ginabatangan ni Buga. Ginpangunahan ang mga tawo ni Ramag nga paltira.\n\"Bantiling,\" ang masinurub-un nga bungat ni Ramag. \"Wara sa insakto nga oras ang pagwa ka bata nga dya. Dilikado ang ana sitwasyon kadya nga gabii. Kinahanglan ninyo nga pulawan hay basi indi dya maabutan ka pagbutlak ka adlaw. Kag kon mabuhi man, ari-ari dya nga bata, katitiya, bangud wara naghabok ka insakto ang ana kalawasan.\"\nGin-atubang ni Bantiling ang Padi. \"Mahal nga Padi, buligi ang bata ko.\"\nNabandug ang tagipusuon ka Padi. Nagwa dya sa hayub-hayub nanday Bantiling kag mag-agto sa altar. Ginbuul ang plaslayt kag magbalik kanday Bantiling. Gindaho na ang plaslayt kay Bantiling kag magkuon, \"Ang Ginuo gid lang ang makabulig sa bata mo, bukut ako.\"\nGinbaton ni Bantling ang plaslayt kag gin-ingud sa lapsag. Nagsiga ang plaslayt kang nabandug ni Bantiling ang paraandaran. \"Buhi ang Ginuo!\" ang singgit ka Padi. \"Itagub sa lapsag ang ana iwag. Ang Ginuo ang magabantay sa bata nga dya kadya nga kagab-ihun. Pwidi run kamo mag-uli kag magpadayon ka inyo pagturog.\"\nPagkaaga, mainandamun nga gintungtong ni Bantiling ang plaslayt sa ibabaw ka altar. Dayon na ihaw ka manok kag magkuyang, tanda ka pasalamat sa ana pagluwas sa ana bata.\n\"Makagagahum gid man ang Ginuo,\" diklarar ni Ramag paltira. \"Namula-mula ang lawas ka bata mo Bantiling. Tanda ria ka mayad nga panglawasun. Ipaduyunon mo ang pag-ampo kana sa Ginuo. Dapat, tayuyon ang pagpapulaw kaimaw ka Ginuo hasta nga magmayad ang kahimtangan ka imo bata.\"\nGinsunod ni Bantiling ang kuon ka paltira kag pito ka gabii nga ginapasigahan ka plaslayt ang lapsag. Kon aga, ana dya ginabalik sa altar kag kuyangan. Sa ikawalo nga adlaw, nagbalik ang paltira kag nagbahul ang ana mga mata sa ana nakita.\n\"Mga kaingud, bahul gid nga milagro ang ginpakita ka Ginuo kanatun. Ang bata ni Buga nga ari-ari, nagnami ang panglawasun nga daw pariho nga ginbata sa insakto nga bulan,\" ang indi maributay nga waragwag ni Ramag paltira.\n\"Makagagahum gid ang Ginuo nga buhi! Magaluhod kita kag magharuk sa Mahal nga Ginuo,\" ang mando ka Padi.\nSa liwan, naglinya ruman ang mga tawo samtang nagaluhod paagto sa plaslayt kag magharuk. Ang Padi, wara ti patay nga kimod-kimod sa himpit nga pasalamat sa andang dyos.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/plaslayt.html","date":"2017-09-20T20:09:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00038.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9926635027,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9926635026931763}","num_words":1416,"character_repetition_ratio":0.071,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.324,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pasarig kang kasakit\nni Mark Anthony Q. Orquejo\n\"Hulat-hulat lang ikaw hay sa pira ka adlaw maabot gid ang ginapangayo mo,\" hambal ni Cleo kay Caloy. Buhay run nga nagapamasyar si Caloy kay Cleo halin pa kang paglapak kang darwa sa hayskul. Wara nagapalta si Caloy sa pag-abat kay Cleo kag maghatud sa iskwilahan amo man sa pagpauli. Kon lantawun sa distansya, masal-an gid nga nobya ni Caloy si Cleo piro. Ang mga ginikanan ni Cleo amo man ang pagkaintyindi piro ang darwa lang ang nakamaaan labi run gid si Caloy nga labyaw pa sa sabaw nga wara ti panakut ang ginahulat na nga sabat halin kay Cleo. Sa gihapon gin-agwanta na dya bisan pa sa pagkalawid run kang mga tinuig hay pat-ud na nga matuod ang ginabatyag na kay Cleo.\nImaway sa iskwilahan ang darwa halin kang hayskul asta sa kolihiyo. Sa hirapit nga pagtapos nanda sa kolihiyo, namangkot liwan si Caloy kon asta diin run ang anang tsansa sa buhay na run nga ginahulat nga sabat ni Cleo. \"Ah! Ti, libayun kamusta run ang plastada kang tsansa ko kanimo, bay?\" mahinay nga pamangkot ni Caloy. Gurang si Caloy kang haros lima ka tuig amo nga libayun ang tawag na kay Cleo.\n\"Yogs! Di pa ko dyapun sigurado kadya ba! Pwidi maggradwasyun lang ta kaw paman-an?\" alang-alang nga panabat ni Cleo sa laki.\nNaintyidihan ni Caloy ang rason ni Cleo. Napinsaran na nga mas nami gid nga tapos run sanda ka iskwila kang istoryahan ang mga bagay parti sa rilasyon gani nga wara namirit si Caloy kag ginsuportahan na si Cleo. Gintinguhaan ni Caloy nga mangin normal ang pagpakigbagay na kay Cleo samatang nagahulat nga matapos ang andang pag-iskwila bisan pa nga dalum run gid ang nabatyagan na para kay Cleo. Sa gihapon, padayon nga ginaimawan ni Caloy si Cleo paagto sa iskwilahan kag sa pagpauli.\nSangka bes, sa paghatud ni Caloy kay Cleo sa andang balay nasugalaw dya kang nanay ni Cleo. \"Buh! Sa pagsirak kang adlaw itsura mo makita, ko pati pa sa pagsalup na?\" palahug nga kuon kang nanay ni Cleo kay Caloy. \"Sulud dya anay kag mag-imaw run lang kanamun magyapon tutal rapit run lang tagyarapon. Baylo ra ka paghatud-sugat mo sa daraga namun.\"\n\"Sigi, Tita, ah!\" madasig nga sabat ni Caloy. Buhay run nga kilalahay si Caloy kag ang pamilya ni Cleo amo nga wara run nagabatyag kang pagkahuya si Caloy kag sa anang pinsar, man-an nanda nga nagapamasyar tana sa andang daraga.\nManami ang istoryahanay ni Caloy sa pamilya ni Cleo. Makabig nga si Caloy daw myimbro run kang pamilya luwas run lang nga wara gihapon tana ginsabat ni Cleo nga amo gid ang anang pinakahandum.\n\"Tapos mo kolihiyo ano plano mo to?\" pamangkot kang tatay ni Cleo kay Caloy.\n\"Wara pa ko kamaan, Tito. Wara pa ko ti nakita nga aplayan nga obra mong,\" sabat ni Caloy sa padri di pamilya.\n\"Ah! Paryas kamo ni Cleo. Amo man ra ana,\" tugpo-tugpo nga sabat kang tatay ni Cleo, amo man ang riaksyon kang tanan nga myimbro kang pamilya ni Cleo. Klaro nga gusto nanda si Caloy para kay Cleo.\nSa pagtapos kang yapon, nagpasamalat si Caloy kag nag-amat-amat pauli bitbit ang manami nga ikspiryinsya sa pamilya ni Cleo. Ang sabat run lang gid ni Cleo ang anang ginahulat para makumplito ang kalipay nga ana ginahandum sa kabuhi.\nRapit rud lang ang inogtapos kang klasi kag amo man ang kasadya nga nabatyagan ni Caloy sa nahirapit nga sabat ni Cleo sa anang pagpamasyar. Sa pag-abot kang hapon, pagkatapos kang klasi ni Caloy, dali-dali dya nga nag diretso sa klasrum ni Cleo para imawan sa pagpauli. Sa anang pagpanaw, sa wara na ginaikspitar nga matabo, nakita na si Cleo nga nagapungko sa harun sa idalum kang kahoy. Sa pagkakita ni Caloy kay Cleo, nabatyagan na gid nga daw kinumus ang anang dughan. May ingud si Cleo nga iba nga laki kag ang dya nga laki nagaagbay kana kag nagaharuk sa anang uyahun. Wara gid maglaum si Caloy nga amo to ang makita na piro sa gihapon nangin positibo tana sa pagpaminsar. \"Ah! Basi barkada na lang dya ah, natural lang ra,\" paumpaw ni Caloy sa kaugalingun bisan pa indi manami ang nabatyagan na.\nGinhulat run lang ni Caloy si Cleo sa geyt kang iskwilahan sa pag-imaw kana sa pag-uli. Wara na dya ginpamangkot sa anang nakita kag nagpadayon nga daw wara lang ti natabo kag wara man nakanotar si Cleo. Normal man sa gihapon ang ginahimo ni Caloy, hatud-sugat man gihapon tana kay Cleo.\nSabado nga adlaw, nanghagad si Caloy kay Cleo nga maglagaw sa syudad. \"Sori lang gid, indi ko kadya pwidi hay may tarapuson ako nga prodyek,\" balus ni Cleo sa pang-imbitar ni Caloy.\nPositibo nga ginhangup ni Caloy ang sabat ni Cleo hay sa bagay duro gid man ang mga kinahanglanun nga obrahun sa nagahirapit nga gradwasyun. Si Caloy run lang ang nag-agto sa syudad sa paglagawlagaw. Bisan isarahanun, nalingaw man si Caloy sa paglibotlibot. Sa pag abot kang hapon, tana nag disisyon sa pag-uli. Sa anang paggwa, gulpi lang pa gid nga daw ginpuga ang anang baratyagun. Liwat nakita na si Cleo imaw ang laki nga ana man nakita sa sa idalum kang kahoy. Pinakasakit pa gid nga nakita dya ni Caloy nga nagaharkanay sa bibig samtang pasulud sa lugar kon diin rugto man si Caloy. Tuman nga kasakit ang nagbubo kay Caloy kag sa amo to nga hitabo, nangin wara ti kahulugan ang malawid na nga paghulat sa anang ginapatihan nga matuod na nga kalipay. Nagsamo ang kaugut kag kasakit nga nabatyagan ni Caloy, gusto na kumprontahun ang darwa ugaring ginpunggan na gid ang anang kaugalingun hay sa bagay wara tana ti diber nga himuon ang amo nga butang. Indi na man nobya si Cleo. Padayon sa pag-uli si Caloy bitbit ang pinakasakit nga anang gin-agum sa amo to nga adlaw. Wara tana nagpakita kay Cleo kag sa laki.\nPag-abot kang Lunis, maintyindihan nga wara nag-abat si Caloy kay Cleo sa andang balay. Natingala ang tanan pati si Cleo. Sa iskwilahan, normal nga nagpadayon ang mga hirikuton. Sa bahin ni Cleo, nag-ikspiktar tana nga pagbuhi kang klasi, abatun tana ni Caloy hay amo dya ang anang naandan. Wara si Caloy pag-abot kang hapon. Matomato isarahanun nga nag-uli si Cleo. Pagsunod nga adlaw asta Byirnis, wara ti may nag-imaw kay Cleo paagto sa iskwilahan kag sa pagpauli. Rugto nakabatyag si Cleo kang kahidlaw amo man kang kakulba nga wara na makita si Caloy.\nPag-abot kang sabado, nagbaliskad ang dalagan kang istorya. Nag-agto si Cleo sa balay ni Caloy para manghagad maglagaw sa syudad. Sa pag abot ni Cleo sa balay ni Caloy, nanawag tana kag naggwa ang nanay ni Caloy sa pag-abi-abi kana.\n\"Ay, ta, ikaw gali. Si Caloy sagap mo? May gin-agtunan tana, kaina pa nagpanaw, basi gabii run to mabalik,\" hambal kang nanay ni Caloy.\n\"Ah, sigi, Tita, mabalik run lang ko sarum-an, ah,\" sabat ni Cleo sa nanay.\nPagkabalaka ang nabatyagan ni Cleo. Rugto nagklaro ang tanan nga daad buhay na run ginsabat si Caloy. Nagdisider tana nga antis matapos ang gradwasyun, sabtun na run sa Caloy. Pagkasunod nga adlaw, nagbalik si Cleo sa balay ni Caloy piro sa gihapon wara si Caloy. Naglain ang pamatyag ni Cleo kag nagpinsar nga basi ginalikawan run tana ni Caloy. Sa anang paminsarun tana nagkuon, \"Mas mayad pa kon makitaay kami sa rum-an sa skul, sabtun ko run tana.\" Ginhulat ni Cleo ang pag abot kang Lunis para ipahatud kay Caloy ang buhay na run gusto mabatian nga tinaga halin kay Cleo.\nLunis nga adlaw. Nagaikspiktar si Cleo nga makita na si Caloy. Nagpungko sa hilamunan si Cleo sa diin madali tana makita kon ma- agi man si Caloy. Nagligad ang pira ka minutos, may nagparapit kay Cleo. Ang laki nga nakita ni Caloy nga imaw ni Cleo ang nagparapit.\n\"Uy, dya ikaw haw? Wara ta man kaw gintawag. Basi makita kita kar-on ni Caloy kag mag-away pa kamo,\" may pagtabog nga kuon ni Cleo sa laki.\n\"Nobyo mo man bala ako,\" sabat kang laki kay Cleo. \"Kon ang nagapamasyar kanimo nga si Caloy ang ginahulat mo, indi run maghulat. Lat-an na run ang tanan. Nagkitaay kami kang Sabado kag ginpamangkot na ako pormal kon ano kita kag hambal ko nobya ko ikaw,\" sabat kang laki kay Cleo.\nKang pagkabati ni Cleo sa ginhambal kang anang ginsikrito nga nobyo, nagpin-ut ang baratyagun na nga daw mahibi. Nakabatyag tana kang kaluoy kay Caloy tungud sa pagpasarig na kang malawid nga tinuig kag amo man ang paghinulsul nga urihi run ang tanan. Rugto tana gintampa kang riyalidad nga may baratyagun man tana kay Caloy piro ginpili na nga pasarigun sa wara si Caloy.\n\"Nakita kita ni Caloy sa idalum kang kahoy rugya sa skul, amo man sa syudad nga kuno ginhagad na pa kaw maglagaw piro nagbaribad kaw kana. Indi na maiksplikar ang kasakit nga ginabatyag na kadya piro wara kuno tana ti rason nga mag-ugut kanimo. Handum na ang imong kalipay,\" may pagkasubu nga saysay kang nobyo ni Cleo halin kay Caloy.\n\"Diin run tana kadya?\" nagahibi nga pamangkot ni Cleo.\n\"Kon pwidi kuno indi mo run tana pagsagapun. Maabot gid ang adlaw nga mangin mayad run ang tanan, kag tana mismo ang maparapit kanimo bilang sangka abyan, piro indi pa kadya. Sobra ka sakit ang pilas nga gintugro mo kana,\" sabat kang migo ni Cleo. \"Kon mag-abot gid man ang adlaw nga magbulaganay kita, malipay gid ako kon si Caloy ang masalo kanimo. Sa bilog ko nga kabuhi, kadya pa lang ako nakaikspiryinsya kang ginpakita ni Caloy nga bisan siguro ako mismo indi makasarang. Tuod gid ang baratyagun na para kanimo,\" may pagpaumud nga hambal kang nobyo ni Cleo. \"Kabay nga indi pa urihi ang tanan para kaninyo ni Caloy.\"\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2015\/08\/pasarig-kang-kasakit.html","date":"2017-09-26T05:35:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00200.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989647865,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.998964786529541}","num_words":1620,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.339,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Swerte\nEmmy L. Masola\nMay nagbukas ka gawang kang kapihan. Gwapo, tisoy, nami ang tindug. Dayon may nagsulud nga bayi. Gwapa … si Nina!\nGinbutung ka laki ang purungkuan. Nagpungko si Nina. Nami ang yuhum. Ginkuhap ka laki ang pino nga supat ni Nina kag ginharkan sa dahi. Ginbuul ni Nina ang alima ka laki kag ginhagkan.\n\"Pinalangga ko nga prinsisa, pungko lang ikaw dyan sa imo trono. Ako ang bahala sa mga paborito mo. Todo sirbisyo ako para kanimo,\" binalaybay ka laki kag dawa duko sa anang halangdun nga prinsisa.\nAng prinsisa, nakunyag kag nagpahabug kang matam-is nga haruk sa anang prinsipi. Nagdiritso ang laki sa barista para magbakal. Andut nga sangka irimunun kag sangka pagkaun lang ang ginabitbit na?\nPagbalik sa lamisa, nagduko liwan ang laki, kag ginsirbi ang tinapay kag irimnun nga paborito ni Nina halin kang gamay pa. Ginplastar ang darwa ka stro kag gin-umpisahan kihad ang malum-uk nga tinapay. Karot keyk. Paborito ni Nina hay kuno manamit run, masustansya pa. Kon magkaun kuno ka karot masiga ang mata mo. Tuod gid man, ang mga mata na, daw pirmi lang gasiga, pirmi buta ka kalipay bisan pa nga may mga tion sa ana kabuhi nga daw malumus tana sa mga problima.\nGinhungit kang prinsipi ang anang prinsisa kag nagbalus man hungit ang prinsisa. Tapos, dungan nanda gin-inum ang irimnun: sangka baso, darwa ka stro. Nagtabuay ang mga mata nanda. Makita sa bayhun ka prinsisa ang hugut nga pagpalangga sa anang prinsipi. Nanultol ang alima ka prinsipi sa malum-uk nga alima ka prinsisa.\nNag-untat ang pag-inum. Nagturukay ka buhay ang bayi kag laki. Turukay nga buta kang pag-angga, buta kang paghigugma, buta kang kalipay. Nag-umpisa istorya ang bayi, wara gauntat. Ang laki amo man nga pamati kag wara't untat nga harakhak. Hasta nga pariho tanda nagaruk-uk ka kadlaw kag nag-umpisa dugsing. Naglab-ot sa palhitanay ka keyk sa pungyahun. Nadaran ang bayi kag nasobrahan ka palhit ang pungyahun ka laki. Nag-untat ang karadlawun ka laki kang daw nasobrahan ang tap-ing, nagduko.\nDaw natapungawan ang bayi. Mahinay nga ginkaptan ang pungyahun ka laki kag sarasara ginharkan ang kada tap-ing nga ana ginpalhit. Nagbukad sa anang bag kag nagbuul ka tisyu. Ginpahidan ang keyk nga ginpalhit kag ginharkan liwan ang laki. Nagyuhum ang laki kag ginsabat na kang sangka malawid nga haruk. Pati ang subay, daw namayha magparapit sa darwa hay basi madisturbo.\nPiro nahangyus ang bayi kang may ginpagwa nga singsing ang laki halin sa anang bulsa. Himo sa bulawan kag may malahantak kabahul nga dyamanti nga tampuk. Ang pagkahangyus sa pungyahun ka bayi, nalumus sa indi mabakal nga kalipay. Daw adlaw nga nagasirak si Nina. Buta kang kalipay .…\n\"Pariho kang gamay pa kami nga nagasipal kang balay-balay. Si Nina ang nanay, ako ang tatay,\" ang hanihani ni Carlo sa kaugalingun, dayon gwa.\nBinayaan ni Carlo ang kapi nga wara't buhin hay nabanga ka turuk sa dugsing kang laki kag bayi – si Nina, rayna kang anang tagipusuon nga buhay na run ginasagap kag ginakahidlawan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/swerte1.html","date":"2017-09-26T05:32:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00418.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9985477924,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9985477924346924}","num_words":495,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.311,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Elvin Aytac halin sa http:\/\/www.elvinaytac.com\/en\/artwork\/watercolor\/\nPamangkot ni Mirah Day A. Ballarta\nSamtang ako nagapungko nga isarahanun Sangka pamangkutanun nagsulud sa akun paminsarun, Paano ko madab-ot ang mga bituon Nga nagatugro kasanag sa akun pagpanakayun? Duro nga mga bagay ang gusto ko maangkun Piro ano ang sarang ko nga himuon? Ako nagpangayo tabang sa Dyos nga makagagahum Kinahanglan magpakabakud kag indi maduraan paglaum. Mga bagay nga nagabutung kanakun paidalum Dapat lagpasan kag magpangita tigayon, Itanum sa hunahuna kag tagipusuon Ako palangga kang Dyos nga maluluy-on. Duro pa nga bugas ang akun makaun Bag-o ko madab-ot ang tanan nga mga handum, Piro dya tanan akun maagum Tuon, antos, mga pagsulay di ko pagsapakun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/pamangkot.html","date":"2017-09-25T22:15:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00307.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9929018021,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9929018020629883}","num_words":113,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.18,"stopwords_ratio":0.257,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Mary Ellen Golden halin sa http:\/\/www.thegoldengallery.com\/collections\/mother-s-day-gift-ideas\/products\/cardinals\nKay J, nga Gamayan Ko lang Ginpalangga I ni Elsed S. Togonon\nJ, darwa run ka simana ang nagligad Sa banta ko, kinanglan nanda maman-an Ang imong istorya. Ang atun istorya.\nMay katanhagaan ang tag-irinit Kang gulpi mo ako ginpamangkot \"Taga-diin ikaw?\" May kaisug ang kapaang Dungan sa pagbayluhanay Ka atun mga tinaga. Abril kato, kang imong gin- Dihon ang sangka sugidanun Nga akun gin-abi-abi Patas kang imong pagpadayaw Ka koliksiyon mo ka mga libro Ni Haruki Murakami.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/92\/post\/2015\/02\/kay-j-nga-gamayan-ko-lang-ginpalangga-i.html","date":"2017-09-24T01:34:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00314.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9786263108,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9786263108253479}","num_words":86,"character_repetition_ratio":0.01,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.198,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Diana Miller halin sa http:\/\/www.millerwoodcreations.com\/watercolor-landscape-paintings\/\nDungug kang Pagkakaray-a ni Jessie N. Monsale\nPagkakaray-a ang nagapanaylatay sa akun nga kalawasan Ginabug-usan na ang akun dugo, kusug kag mga kaugatan, Biskan diin man takun dar-un kang swirti ko kag kapalaran Ang dungug kang ginhalinan indi ko gid mahimo nga talikdan.\nKinaray-a, ang linggwahi ko nga ginapakamahal Namat-an kag natun-an ko halin kang mag-umpisa hambal, Indi gid takun mamayha gamitun dya biskan diin magwakal Kay manggaranun katama ang sugidanun nga sampat ipabugal.\nAng mga Karay-a kang Pilipinas bantugon biskan diin magpasimpalad Indi mabindihan ang mayad nga pinamatasan halin kasan-o asta tulad, Sa kaaram kang napili nga propisyon tama gid kapisan kag katampad Amo ra nga ang kaaraydan kang tanan padayon lang sa pagmuad.\nGinahalad ko ang akun binalaybay sa tanan nga mga Karay-a Ang bug-os nga dungug kag pagpasalamat inyo man ambita, Sa simpli ko ka dya nga minsahi kabay mabatyagan kag mabasa Ang tuman nga bugal kag kalipay kang sangka Pilipino nga Karay-a.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/100\/post\/2014\/12\/dungug-kang-pagkakaray-a.html","date":"2017-09-20T20:11:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00283.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999558866,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995588660240173}","num_words":163,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.18,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pangabuhi sa Paktorya: Ikarwa nga Bahin\nni Linda C. Arnaez-Lee\nSa padayon nga pag-imaway namun sa obra, akun natukiban nga darwa ka mga pinoy ang soltero, sangka pinay ang diborsyada kag tatlo ka Vietnamese ang wara run nagapuyo sa anda mga bana, sa rason nga nabalo, diborsyo kag nalagyo sa anda bana. Tam-an ka bahul ang antad kang andang mga idad sa anda mga bana. Amo ria ang sangka rason kon andut wara naglawid ang anda pagpuyo. Nasari-sari nga istorya sa paghigugma, paghimakas, kag pagpangabuhi. Ginahuptan lang sa tagsa ka baratyagun kaimaw ang hagung kang mga makina, nga wara nagakataka sa pagsunlog sa kada pitik kang mga inoras.\nNagsinadya kami kang nagpakaun ang kompanya sangka adlaw. Tion run dya nga makapaliwa-liwa halin sa makapoy nga obra sa bilog nga adlaw. Timprano pa kami ginbuy-an halin sa obra kag rugto kami nag-agto sa sangka restawran kang mga lab-as nga isda. Sa idalum nga panalgan puro akwaryum kag nagalangoy nga mga isda ang amun nakita. Ginpapili kami kang amun nga kan-un. Ang mga bisor ang nagdisidir kang amun order. Nagsaka kami sa ibabaw, sa ikarwa nga panalgan. Rugto ang karan-an. Nagpungko kami sa putot kag malabug nga lamisa. Wara ti bangko, sa salug lang kami nagapungko.\nPagkaligad kang pira ka minutos, nag-abot ang amun order. Tatlo nga klase ka mga isda nga ginkihad nga hilaw kag ginplastar sa planggana. Amo dya ang \"sushi\" sa tinaga kang mga Hapon kag \"hae' sa tinaga kang mga Koreano. Sa atun tana dya, kinilaw piro inunu mo pa sa sawsawan nga pirti ka kahang. Daw indi pa raad takun magkaun garing kang ginhambal nga manami kuno sa tuhod nga nagasakit, dasig man ko magpudyot ka chopstick kag kimpitun ang isda kag iduhol sa akun baba. Dayon padalundun ka sumek (ginsimbog nga soju kag mekju). Gadahog lang man gali sa akun tilaok. Wara ko gani nabatyagan ang sikag mong. Ti kondi nakatatlo takun ka baso nga sumek. Nabatyagan ko ang pag-init kang akun gising-gisingan paagto sa akun talinga. Nagbati ang sumek.\nBurubhay, nanghagad sanda nga magnorebang (karaoke). Asus! Ginsaka run tana ang lamisa kon magbirit ka kanta. Sigi man ang sinaot kang iba. Ang magnaba ang score sa 95 pagkatapos kanta, mabayad ka sangka libo ka won ($1). Mayad hay kisra lang takun nagbayad. Daw sa nalingin takun ka sumek ngato, ano pa nadura run tana akun huya. Wara ko run gani nabatian ang pira ka miskol ni Bruce. Gawaug run gali tana anang liug ka sagi hulat kanakun. Ahay, ngir-o man akun bana.\nPagkaaga mansig pamangkutanay kon paano nakauli sa amun tagsa ka mga balay.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2015\/02\/pangabuhi-sa-paktorya-ikarwa-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T06:22:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00610.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996670485,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":9,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996670484542847}","num_words":428,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.332,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Inas\nni Anna Cecilia R. Pefianco\nKung hei fat choi! Ikarwa nga bag-ong toig, ang bag-ong toig ka mga Insik, mga kalolohan ko. Sangka kahigayonan ruman nga makapamalandong sa bag-ong kabohi. Sangka kahigayonan nga makapamati para sa paraaboton piro ano bala kon linglingun ko ang akun nga mga inagihan?\nSa ginaistaran ko, doro ang mga kakahoyan, nagararapta ang mga nagahorolog nga mga dahon sa lopa. Adlaw-adlaw doro ang sirilhigun. Ang pagholog kang dahon sa kada adlaw, ang pagsaringsing kag pagbonga ka mga kahoy nagapatimaan ka mga pagbag-o sa dalagan kang kabohi. Kon kaisa nagapanilhig ako ka mga dahon kag raku ang mga painoino ang nagalagaw sa akun paminsarun. Sa lainlain nga mga doag ka mga dahon, sarisari man nga mga paminsarun ang nagalabay. Sa tunga ka nagkarataktak nga mga dahon kag birdi nga hilamon, may mga inas. Inas nga parti kang adlaw-adlaw nga pagpangabohi. Pagwa sa amun balay, may dalan paagto sa mayor nga dalan, may inas ka rowida ka sarakyan. Sa likod ka balay, may inas nga paagto sa ginabantayan ka sarakyan. Sa atobang ka amun balay, may inas nga nagapaagto sa iban pa nga mga kaingud namun nga mga kabalayan.\nSara lang ang inas nga ginaagyan namun paagto kag pahalin sa balay piro may sangka inas pa gid sa atobang ka amun balay, mas kitid. Ginapanilagan ko nga sa amun pagpaagto-pabalik sa balay, daw wara man kami nagaagi sa mas gamay nga inas. Sangka adlaw, may nagmono, \"Ay, inas tana dya goro ka mga ayam.\" Huud, mga ayam gali ang nagaagi rigto, rapit man sa inas nga amun ginaagyan nga mga tawo.\nAng mga manok ka akun Nanay nagakadora kon kaisa. Hambal ka imaw namun sa balay, \"Sawa to goro ang nagkaun sa mga tarin. Ang inas sa mga dahon, daw ginahapay lang. Lain tana kon ginaagyan ka mga kahig ka sapat.\"\nAno ang mga inas nga akun ginbilin kang mga nagligad nga mga tinoig ka akun kabohi? Inas bala nga nakapaompaw kang kabudlay ka akun isigkatawo? Inas bala nga may pag-olikid? Inas nga nakapasanag sa kadulum ka iban? Nakapasadya sa kabohi ka iban? Inas nga nagbolig paogwad ka atun katiringban? Inas ka sangka tawo nga gingamit ang ana mga ikasarang? Ano ang inas nga akun ibilin sa pira ka toig nga pagpangabohi rigya sa ibabaw kang kalibutan?\nDoro pa ang mga kahigayonan nga makahimo ako ka akun inas bisan pa sa mga tinoig nga hambalun ka horoskop kang Insik nga mabug-at ang akun swirti. Ako ang nagahimo ka akun inas, gani kon ano nga klasi ka inas ang akun ginahandum para sa paraaboton, amo dya ang akun ompisahan nga balayun … kadya run.\n- Kataposan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/anna-cecilia-r-pefianco.html","date":"2017-09-24T22:51:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00475.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9764865041,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9764865040779114, \"hil_Latn_score\": 0.014425468631088734}","num_words":436,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.326,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.988,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Abat\nni Ritchie D. Pagunsan\nNagakirimudon nga nanaog sa traysikul si Mating sa kilid kang karsada marapit sa iskwilahan kang Atabay. Wara gid tana maglaum nga mauran ka dya nga adlaw gani wara tana magdara ka payong. Daw pisu nga nagasiyak dya nga nagatihin-tihin parapit sa sarado nga tyanggi. Rugya tana mabantay kang dyip pauli sa Ilabas nga sakup kang Sibalom tungud marayu kon mag-agto pa tana sa paradahan sa Dalipe. Ano abi hay wara ti swirti nga nabriya ang sarakyan kang hinablus na nga amo raad ang maabat kana kadya nga adlaw.\nNabuyo si Mating nga mag-agto sa San Jose kada tig-irigma agud magmadyong umpisa kang magbaga sanda ka anang magurang nga laon parti sa lupa. Darwa run ka simana ang nagligad, piro nagasakit gihapon ang buut na nga ginbaligya kang magurang na ang wara pa mahururay nga lupa kang andang pamilya nga wara maglisinsya kana. Ikian lang tana malipung sa andang pagbaisay, gani ginpakamayad na nga magpaliwa-liwa sa banwa agud malipatan ang anang kaugut. Indi man makabig nga tahor si Mating bisan paramadyong. Amo lang dya ang anang dibirsyon umpisa nga magritira sa pagkamaistra.\n\"Nagasunlog man ang tyimpo nga dya,\" hambal ni Mating sa kaugalingun nga nagatangra sa langit nga natabunan kang madamul nga gal-um.\nSamtang nagahulat, nasiplatan ni Mating ang darwa ka tawo nga nagapasirong man sa tindahan sa pihak kang dalan. Magnanay guro dya, ang nagsulud sa pinsar na. Midyo madulum run bisan wara pa magbagting ang alas-sais tungud nagaguum ang kalangitan. Bataun pa ang bayi, siguro mga baynti singko anyos ang idad, piro masubu ang itsura kag marayu ang ginapaminsar. Sa anang tupad mahipus nga nagatindug ang bata nga bayi nga mga apat ka tuig ang pang-idadun. Napungos ang buhok na ka dya kag may laso-laso sa dughan kang anang bayo.\n\"Basi mas bahul pa pyirdi na ka dya kanakun sa madyong bay,\" ang nagsulud sa pinsar ni Mating samtang ginasulung ang bayi nga nagapaluya kag daw nagalapos sa kahawaan ang panuruk.\nWara magbuhay, batiun ang paghagunos kang ginapaabot nga sarakyan. Nagpundo dya sa atubang ni Mating. Madasig man nga nagdalagan ang darwa halin sa tabok kang karsada agud magsakay sa dyip.\nHalog ang sarakyan. Magluwas sa darwa nga bag-o lang saka kag sa sangka laki sa andang tupad nga nagapungko sa likod kang drayber, wara run ti iba pa nga pasahiro. Wara man ti konduktor. Malinung nga nagapungko si Mating samtang ginapaminsar ang darapliun kar-on sa iyapon.\n\"Abaw, Ontoy, hinay-hinaya man ang padalagan,\" ang singgit ni Mating kang hinali nagburhot ang sarakyan. \"Matagban ta man ka ispiritu kanimo.\"\n\"Gauran bay, Nay,\" sabat kang drayber nga midyo nakainum run. \"Budlay dya kar-on kon mabahaan ta sa dalan.\"\nGintayaan ni Mating kang matarum nga turuk ang drayber kag dayon na pangyabut sa karaptan. Ginakulbaan dya nga basi mabunggo ang ulo na ukon mag-apok sa gwa kang bintana ang anang lawas kon hinali magpundo ang sarakyan. Amo gid dya ang ginaindian na kon mag-agto sa banwa kag madulman sa pag-uli hay kalabanan sa mga drayber lingin run pag-abot kang sirum. Haras-haras kon padar-un kang sarakyan, amo nga duro ang nagakadisgrasya sa dalanun.\nAng ginapangamuyo lang ni Mating nga indi malipatan kang drayber manirbato kon magpasulud run sa barangay kang Supa. Mariit dya nga lugar. Duro nga mga sarakyan ang nadisgrasya rugya, kabangdanan kang hilaw nga kamatayun kang raku nga mga pasahiro. Isara run ka dya ang hinablus na sa pakaisa nga nagtaliwan ka sarang-tuig. Gani marayu pa lang, indi run maisip ang panguros ni Mating. Bisan pirmi na dya maagyan paagto kag pauli halin sa San Jose, ginakibang gihapon tana kada maglubas sa atubang kang bahul nga lunok nga nagatindug sa sapa sa kilid kang dalan kang Supa.\nPiro imbis nga maghinay-hinay kag manirbato kang nagaparapit run ang sarakyan sa puno kang lunok, ginpadasigan pa gid kang drayber ang dalagan. Daw nagapanuloy nga yawa, ang nagsulud sa pinsar ni Mating. Gani garut ang panguros na, kag kang indi na run maagwantahan ang kakulba, ginsinggitan na ang drayber nga manabitabi.\nUgaring urihi run ang tanan. Hinali daw ginduso ang bilog nga sarakyan paagto sa madalum nga sapa. Nagdulum ang palibot kag nawad-an kang animo si Mating.\nSa hospital run tana namadmadan kang masunod nga adlaw. Kang nagmukra tana, rugyan sa tupad na ang anang magurang nga laon. Lagilagi dya nga nag-agto sa hospital sa San Jose kang nabatian ang natabo sa ginasakyan kang libayun. Rugto nahangpan ni Mating nga bisan ano kasiri ang kaitum kang aligutgut nga ginabatyag na, sarang panasun dya kang pagpalangga kang pamilya nga sa gihapon amo ang darangpan sa tion kang kabudlay parihas ka dya. Nagtahaw ang kaugut sa dughan ni Mating, kag umpisa kato nagbalik ang mayad nga pagtamdanay nanda nga magbugto.\nSa kilid kang anang katri nagabatang kag nagaturuk kana ang bayi nga imaw na sa sarakyan kahapon. Nagyuhum dya kana kang mag-angut ang andang panuruk.\n\"Sakit lawas ko ba,\" yamo ni Mating nga ginahimas ang likod kang madumduman ang inagyan na ka sarang-adlaw. \"Kamusta imo pamatyag?\" pamangkot na sa bayi sa pihak nga katri kang magtindug ang anang magurang agud bul-an tana kang pagkaun kag irimnun.\n\"Sa kaluoy kang Dyos, wara ako matam-i,\" maluya nga sabat kang bayi nga nagpakilala sa ngaran nga Susan. \"Mga bakiras lang.\"\n\"Mayad gali. Diin run ang bata mo?\" padayon nga pamangkot ni Mating.\nWara dayon makabungat si Susan. \"Ano nga bata?\" sabat na nga nagakurinut ang dahi.\n\"Ang imaw mo bala nga bata sa sarakyan kahapon,\" sabat ni Mating. \"Baw, naluoy gid ako kana hay pwirti gid ang pangyabut na sa tupad nyo nga laki.\"\nRugto lang nasapwan ni Mating nga daraga pa kag wara ti bata si Susan. Rayu ang pinsar na kahapon tungud sa ginaatubang nga problima kang anang pamilya.\n\"Amo to guro ang ginakuon nanda nga nagapang-abat,\" ang haum-haum ni Susan.\nNatuipan ni Mating nga buhay run napatay ang bata nga nabungguan kang sarakyan kang naglaktud dya sa karsada. Duro ang nagasugid nga antis ang disgrasya, may bata nga bayi sanda nga nakita imaw sa sarakyan. Ginapatihan nga nagaistar dya sa puno kang lunok sa sapa kang Supa.\nNagpabilin nga paminsarun kay Mating ang nasaksihan ka sarang-adlaw. Indi tana makapati nga ginsipalan tana kang anang panuruk. Nabalitaan ni Mating nga buhi ang drayber kang ginsakyan nanda piro ang laki nga imaw nanda, wara mahingagaw hay rugto pa lang sa Supa, ginbawian run kang kabuhi. Nabari ang liug na kang mag-awas ang lawas sa sarakyan.\n\"Indi ayhan gin-abat to kang bata ang laki hay tana ang ginkapyutan na?\" pamangkot ni Mating sa kaugalingun.\nNagligad ang pira ka bulan. Nagasakay si Mating pauli sa Ilabas sangka hapon halin sa San Jose. May nagpapara sa unhan gani nag-untat ang dyip. Sa marayu, nakita na ang nagahulat nga mal-am nga laki imaw ang anang apo.\nHinali gindakup kang kahadluk si Mating kang mamasnahan ang nagapasaka sa dyip. Indi tana magsala nga amo dya ang bata nga imaw nanda ni Susan kang madisgrasya ang anda ginasakyan. Amo gihapon ang itsura kang bata. Napungos ang buhok na ka dya kag may laso-laso sa dughan kang anang bayo. Lapsi ang pungyahun na nga daw malawid nga wara masirakan kang adlaw. Nahangyus si Mating kang makita ang kurit kang nagmara nga dugo nga nag-ilig halin sa anang ulo.\nDaw gin-udum si Mating kang nag-atubang kana ang nagapasulud nga bata kag gulpi nagpungko sa tupad na, dayon dawhat kang anang butkun. Sa pagkaramig kang alima nga nagbuyut kana nga nagpanarupsup dya sa kadalum-daluman kang anang kusug kag nagsuyup sa bug-os nga pwirsa kang anang kalawasan. Amo dya ang urihi na nga nabatyagan, dayon nabatian na ang mabaskug nga pagtiyabaw kang mga pasahiro kang hinali daw ginduso ang sarakyan nga magliw-as sa karsada padulhog sa puno kang lunok sa sapa kang Supa.\nWara makapanguros si Mating antis magdulum ang anang palibot. Nag-abot run ang abat na.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/ang-abat.html","date":"2017-09-26T20:03:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00696.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999448061,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999944806098938}","num_words":1296,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.008,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.38,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paghinulsul\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nNakahugpa run ang eroplano kang nadumduman ni Magda nga may nalipatan tana. Daw nakanugunan gid nga wara na madumduman antis tana magpanaw. Daw ano bala nga paghinulsul ang nabatyagan na hay wara na mahimo ang dapat na nga himuon? Ginlipat-lipatan na lang abi asta nga urihi run ang tana kag kinahanglan na run magpanaw.\nDaw mabalik ang ana nga mga tikang, ugaring paano tana makabalik? Nakaabot run tana sa lain nga lugar nga marayu sa tanan. Mga pira ka banwa kag dagat ang nagapatunga sa ana ginhalinan kag sa ana gin-agtunan. Ginapinsar ni Magda kon makabalik pa tana sa ana nga ginhalinan. Mahimo na pa bala balikan ang ana nga nalipatan? Kanugon gid. Daad wara run lang tana nagkahadluk. Daad ginhimo na run lang to kang may kahigayunan pa tana. Sa kaduro kang mga \"daad amo dya, daad amo to\" sa pinsar ni Magda. Kabug-at ka ana nga baratyagun.\nMay mga hitabo sa atun kabuhi nga kaanggid sa kabuhi ni Magda. Kaanggid sa nabatyagan ni Magda. Ang paghinulsul. Ang pagkanugon. Sa mga butang ukon mga kahigayunan nga atun nalipatan ukon ginlampasan himuon. Wara natun nahimo bangud nahadluk kita ukon wara kita ti kaisug. Kon kis-a wara lang kita kamaan kon ano ukon paano ang atun himuon. Gani ginalipat-lipatan ukon wara lang natun ginasapak asta nga wara run kita ti kahigayunan ukon urihi run ang tanan. Paghinulsul ukon pagkanugon run lang ang atun mabatyagan.\nBag-ong tuig run. Pariho pa bala ang atun paminsarun kag pagginawi kang nagligad nga tuig? Ukon may ginapaabot bala kita nga mga pagbag-o agud nga sa pagtapos kang bag-o nga tuig nga dya, indi run kita makabatyag kang paghinulsul ukon pagkanugon? Himua ang dapat himuon! Indi natun pagtugruan kang kahigayunan ang atun kaugalingun nga maghinulsul sa urihi.\nKabay nga sa kadya nga bag-o nga tuig mangin maisug kita sa atun pagpangabuhi. Kag sa atun pagkaisug, kabay nga mabatyagan natun ang kahilwayan sa mga butang nga nagapugung kanatun nga magpangabuhi nga madinarag-un kag malipayun. Amo man ang kahilwayan sa mga masayud nga mga butang kag mga baratyagun, agud nga ang kabuhi natun sa kadya nga tuig may kalinung kag paglaum. Indi kita magpariho kay Magda nga may kabug-at sa ana nga baratyagun.\nKabay nga ang kalipay, kalinung kag paglaum nga atun mabatyagan, makita kang iba nga mga tawo ilabi run gid ka atun mga kaingud. Kabay nga bisan diin lang kita ibutang ka Ginuo, ang atun kabuhi makatandug kang kabuhi ka iba nga tawo, para sa kaaraydan ka tanan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2015\/01\/paghinulsul.html","date":"2017-09-26T14:37:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00639.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998669624,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998669624328613}","num_words":417,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lumay\nni Danny S. Tabuyan\nIkatlo nga Bahin\nSa baryo nga anda ginaulian ni Hernando, matapos nga ana matim-us ang mga kinan-an pagkatapos kang iyapon, nagpungko si Melodina sa gwa kang balay, sa malabug nga bangko sa idalum kang kahoy nga lanete agud magpahangin. Nagadapya-dapya ang malum-uk nga dupuy-dupuy kang hangin sa sirum kag ang kahamot kang bukad-kahoy. Ana mahaklu ang kaamyun kang bulak kag nagdara dya kang anang paminsarun pabalik sa mga handumanan kang anang kabuhi sa balay nga bahul.\nSa sulud kang sambulan naagwanta na ang sahi kang kabuhi nga iba sa anang naandan sa balay kang anang ginikanan. Didto wara tana nagapamunak kag nagapamalantsa hay may manogbunak kag manogplantsa sanda, si Sela Miraun. Wara man tana nagaraha kang pagkaun hay si Maring ang nagahimus. Kag wara man tana nagapangabudlay ka panglimpyo kang balay hay dyan man si Iska. Ang ana gid lang ginahimo amo ang magburung kang burak ukon sutla agud may hilo nga gamitun sa ana man nga pagburda kag paghabul. May teral sanda sa kwarto nga harabulan. Kon magtina man tana kang bunang, ginaagaw dya ni Maring hay nahadluk nga mapaso ang anang senyorita ukon basi mamansahan ang anang alismud kag saya.\nSi Carding Kipat nga bana ni Maring kag ang andang manog-atipan kang mga kasapatan sa uma, amo ang manogpangita kang mga inoglugum: sibukaw para sa duag nga pula, kalawag para sa dulaw, bunga kang alogbati ukon ubi para sa lila, panit kang lumboy kon morado, tagum kon asul kag itum, kag kon berde, nga amo ang pinakabudlay pangitaun, ginasamo ang asul kag dulaw. Kalabanan, kon siri ang kinahanglan nga duag, ginagamit ang mga gamot, liso, ukon panit kang kahoy, pero kon lus-aw ang kinahanaglan, ginabuul dya sa mga dahon ukon bunga. Ginagamit man ang lupa ukon lao kaangay kang karapa kag taro, nga amo man ang ginagamit sa paghimo kang kuron. Ginalaga dya ni Carding kang inoras agud mabuul na gid ang sampat nga duag.\nGinahanduraw lamang ni Melodina ang anang kabuhi nga maduagun, kaangay kang mga bunang nga ginahalay sa kalway sa likod kang andang balay. Pero daw marayu run nga matabo pa tungud kang pagpalayas kana kang anang Papa. Kon ana gani dya madumduman nagalumaw-lumaw ang anang mga mata hay nagasakit gid ang anang buut. Wara tana ti mahimo kondi batunon ang kamatuoran nga iba run ang sahi kang kabuhi ang anang nasudlan. Sa amo dya nga pagpanghanduraw, nagparapit si Hernando kag nag-ingud kana nga nagpungko sa bangko, nga daw nasat-uman na ang ginapaminsar ni Melodina. Ana nga gin-agbayan si Melodina nga nagbalikid kanana nga dayon man nagsandiay sa anang abaga. Ginlikup kang laki ang anang mga butkun sa bayi.\n\"Mapakasal kita,\" hambal ni Hernando.\nNagmurarat ang mga mata ni Melodina, nga daw indi magpati kang anang nabatian, kag dayon nagkupu sa anang kahagugma nga nagatararamos ang anang mga luha.\n\"Huud! Salamat! Salamat!\"\nMakaligad ang sangka semana, mabatian ang pagbinagting kang lingganay sa simbahan kang banwa. Ginkasal si Hernando kag si Melodina. May tabad nga ginhiwat sa baryo. Nagpatindug pa ang mga amigo kag pamilya ni Hernando kang palapala nga himo sa mga linayun nga kawayan kag sulidap agud mahandungan ang mga pagkaun kag may pasirungan ang mga manogpamunsyon. Kasadya gid kang tanan magluwas kay Melodina nga daw ginalihap ang anang tagipusuon hay wara gid ti bisan isara kang anang pamilya ang nagtambong.\nSa balay nga bahul, daw wara ti tinimok-timok. Wara ti bisan isara nga gintugtan nga magtambong kang kasal. Ang tanan nagapakuribung sa andang kwarto, hay ang tatay nagmando: \"Wara ti mag-agto sa kasal, ang bisan sin-o nga maglalis maumid kag palayasun ko man!\" Bisan ang mga bulig nahadluk man sa pagtambong hay basi malaslasan kang amo kag maduraan kang pangabuhian.\nMakaligad ang mga tinuig, nagbunga ang andang paghigugmaanay kang pira ka mga kabataan. Ang subang amo si Antonio nga ginhayuan kay Toning, si Benita nga gintawag man Nitang, si Concordia nga ginhingadlan kay Kudiang, si Donato nga amo man si Natoy, kag si Enrique nga kilala sa ngaran nga Eking. Nangin matawhay kag malipayun ang pagpangabuhi kang pamilya.\nSangka adlaw, nga wara ang anang bana, may nagbalita kay Melodina nga nagagrabe ang anang Papa. Nagtugro ruman dya kang bahul nga kasubu kag paraligban kanana. Luyag na gid raad nga makauli kag maabutan ang anang Papa agud makita bisan sa urihi run lang nga mga tinion kang anang kabuhi kag agud makapangayo kang kapatawaran. Pero buta tana kang pagkahangawa.\n\"Basi kon indi na pa gihapon ako mapatawad. Basi maglala pa gid ang anang masakit kon makita na ako kag ako pa ang mangin kabangdanan kang anang kamatayun.\" Kon ano pa nga mga bagay ang nagsurulud sa paminsarun ni Melodina.\nKang urihi gintipon na ang anang lima ka kabataan kag ginpailisan kang bayo kag magsakoy-sakoy pabanwa, samtang ana ginkungkung ang anum ka bulan nga si Eking. Si Natoy tana gin-aba ni Toning, agud mag-agto sa balay nga bahul.\nPag-abot nanda ginsug-alaw tanda kang anang libayun nga si Gertrudis nga nagatararamos ang luha kag ginapadali-dali sanda nga magsaka sa balay. Gindawo ni Melodina si Eking kay Nitang kag magdali-dali saka diretso sa kwarto kang anang mga ginikanan samtang ang mga kabataan nagaruguyon nga nagasunod kanana. Naabtan na ang anang Mama kag mga bugto nga nagalibot sa nagauyango nanda nga Papa. Nagbalikid ang anang Mama, kag kang ana namasnahan si Melodina, nagbungkaras kag ginhakus ang anang bata nga nagataragnak ang anang mga mata. Ginturuk ni Melodina ang anang Tatay kag ana nakita nga nagapirung ang ana kadya mga mata.\n\"Papa, dya run si Melodina kag anang mga bata,\" ang hambal ni Gertrudis.\nNagmukra ang Papa nanda kag sa mahinay kag sungaw nga limug naghambal, \"Melodina, bata ko, dali dar-a dya ang akun mga apo!\"\nNagparapit si Melodina nga ginaagubay ang mga bata kag ana nga ginbuul ang tuo nga alima kang anang Papa kag magbisa nga nagaaragay ang anang mga luha.\n\"Papa, patawada ako! Patawada ako!\" ang hambal ni Melodina.\n\"Ginapatawad ko run ikaw! Salamat nag-uli ikaw kanamun. Salamat,\" ang sabat kang Papa na sa nagaunta-unta nga limug. Ginsara-sara na ka pulo-pulo ang ulo kang mga bata nga nagakuon, \"Mga apo ko,\" kag bisan sugung ang anang pamatyag nagtinguha nga magyuhum nga nagalibot ang anang panurukan sa anang mga apo kag nagpadayon sa paghambal, \"Diin ang imong bana, si Hernando?\"\n\"May gin-agtunan. Wara pa kauli. Wara gani to kamaan nga rugya kami!\" ang sabat ni Melodina.\n\"Pangayui ako kang patawad kana,\" ang bungat kang anang mal-am.\nKauna, kon magpabanwa ang mga bata imaw kay nanay nanda ukon magtawas sa mga iningud, kag kon makaagi sanda sa balay nga bahul, nagalanat lang ang andang mga mata. Luyag man raad nanda magparapit ugaring nahadluk sanda nga basi indi sanda pagpasudlun, hay naman-an man nanda ang istorya.\nKadya dyan run sanda sa balay nga bahul, pero buta dya sanda kang nagasirinamo nga baratyagun: kalipay hay ginkilala kag ginabaton run sanda bilang katapo kang pamilya, nga nangin dumaray-o para kanada sa sulud kang malawig nga mga tinuig; kasubo kag kasakit hay kanipis kang higayon nga maimaw pa nanda ang andang Lolo kang lawidlawid nga tion.\nGinpatawad kag ginbaton run sanda kang andang tatay kag nanay, pero indi kang tanan nga mga bugto kag iba nga mga katiyuan kag katiyaan. Sa haya kang anang Papa, nabatayagan ni Melodina ang maramig nga pagtamud. Ginaturuk sanda kang daw may pagyam-id kag kon kis-a ang mga bata ginapatungdan kang nagaduros nga mga masluk. Ginbaton kag ginhangup lang dya ni Melodina kag ginlugpayan na lang ang anang mga bata.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/www.pinterest.com\/pin\/537969117959300600\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/76\/post\/2014\/03\/lumayikatlo-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T20:04:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00082.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999461174,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999946117401123}","num_words":1252,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.401,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Mary Ellen Golden halin sa http:\/\/www.thegoldengallery.com\/collections\/mother-s-day-gift-ideas\/products\/dunescape-gicl-e-print\nSa RoRo ni Michael O. de la Peña\nHay tungud kon magsakay sa eroplano tam-an kamahal , ginhilway ko anay ang akun damguhanun nga makalupad imaw ang malum-uk nga mga alapaap. Wara ako nahadluk magsakay sa RoRo, Bisan pa daw ginaayag ikaw nga monggo May gamay nga baratangan tuman ka gutuk May nagahinibi, may nagaubo, may nagapanukduk may mabaho nga iti kang bisaya nga manok. Sa tupad, gahud pa sa motor ka barko nga huraguk Wara ako makaturog, dyan man gihapon ang kakulba kag kakunyag sa akun pagpasimpalad. Kang una sa Ceres kag sa Dimple Star lang ako nagasakay, Tulad indi mapat-ud kon diin ako dar-un Kang akun mataas nga mga handum.\nNagsalta ang kakulba Nga nagpahaganhagan kang kakunyag Kang naghuni ang makaburungul nga ugayung kang Roro nga darwa ka adlaw nga nagpautaw-utaw. Nagapatimaan dun nga rapit run ako Sa durungkaan, sa bag-o ngapalibot. Kon sa diin ako magpasimpalad para mabuhi. Bukut it mga kahoy kag baras ang akun nakita Sa durungkaan nga akun raad ginapinsar. Ginsug-alaw ako ka mga ragkulan nga trak, Mga magahud nga dalanun, Mga gadis-uganay nga mga tawo, Mga gatangkas nga basura Kag dapya kang hangin nga mabaho, Kulang sa pagpalangga. Huud gali, Manila run dya. Wara dun ako sa Antique.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/99\/post\/2015\/02\/saroro.html","date":"2017-09-24T01:23:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00341.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9970039129,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9970039129257202}","num_words":212,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tyempo\nni Stephen Louie R. Checa\nWara ako kamaan kon paano dya nauso pero man-an kang haros kalabanan kanatun ukon pamilyar sa atun mga talinga kag mga mata ang linya nga \"kon may tyempo.\"\nNagapamaan lang dya nga kita tanan rugya sa kalibutan masaku. Nakilala ang dyang linya bangud haros tanan kita nagalagas kang oras kag higayon sa atun mga ginahimo ukon adlaw-adlaw nga pagpangabuhi – sa eskwela, opisina, panimalay, kag kumunidad. Kag basi dasig man makapanaludsud ang dyang linya ukon mga tinaga sa atun mga pinsar kag baratyagun bangud man sa nagapalibot nga sistema kang atun kabuhi sa tulad nga nalikupan kang kakulangun pirme kang tyempo kag karakuun kang obra. Basi amo man dya ang rason nga nag-uso ang \"instant coffee,\" \"instant noodles,\" \"instant rice,\" kag iba pa (may \"instant mommy\" kag \"instant baby\" pa gani mong).\nKuon kang sangka bantog nga hurubatun, \"Ang tyempo, bulawan.\" Tuod gid dya. Para kanakun labaw pa gani sa bulawan mong. Wara ti manggad ukon ano pa nga poder kag pwersa nga kalibutanun ang makabalik ukon makahiuli kang tyempo nga nagligad ukon nauyang.\nSa pihak kang pagkamarahalun kang tyempo, indi takun magsugot nga ang importante nga mga bagay sa kalibutan obrahun ta lang kon may tyempo. Pero, dapat man-an kag kilala ta kon ano ang mga bagay nga marahalun kanatun – mga bagay nga rapit sa atun mga tagipusuon kag nagalikup sa atun paminsarun. Huod mabudlay maghuray-huray kang tyempo pero indi man mabudlay magsipad-sipad kang mga bagay nga may bahul nga balor sa atun kabuhi. Duro ang mga bagay nga para kanakun nagakaangay gid taw-an kang igtalupangud indi kuon nga kon san-o lang ta may tyempo.\nDya ay ang pira ko ka panghunahuna:\nUna sa tanan, ang atun pamilya. Wara kita nabun-ag rugya sa kalibutan kon wara kita gintaw-an ka tyempo kang atun ginikanan, indi bala? Kamo run lang pasangkad kang sitwasyon sa inyong hunahuna. Ang siyam ka bulan nga pagtiner ta sa busong kang atun nanay, bukun kalit lang kondi hungud nga pagtugro kang bahul kag marahalun nga tyempo kag gugma. May aman pa gani nga pasakit kag kalisud pero gin-antos dya kang atun mga nanay agud makita nanda kita kag makita ta man ang kalibutan. Ang pagpulaw-bugtaw nanda kanatun bukun ria patyempo-tyempo lang kondi pag-antos kag pagbatas agud malikaw kita sa mga kagat kang lamok, balatian, kagutum, kag malain nga ginhawa. Pero kadya hay kita ragkul run kag kuno kalagan run, ayhan ginabaslan ta man ang amo to nga mga tyempo? Ayhan bisan sa rayu kita ukon sa pihak kang atun kasakuun, ginadumdum ta sanda pirme? Ukon basi kon may tyempo lang?\nIkarwa, ang atun mga kahagugma kag mga ginahigugma. Kuon kang iban, sa gugma, wara it dulunan, wara it ginakilala nga karayuun kag wara ti ginapinsar nga tyempo. Huod sakto ria. Nagapati ako nga ang gugma, nagaparapit kang rayu, nagapadasig kang bundul, kag nagapasugpon kang tanan nga ingka. Ayhan ang atun paghigugma parehas man kadya? Nagakalipay bala kita sa tunga kang paghulat kag nagabatas bala kita kang kasubu kang pagsarahanun bangud kang karayu? Kag ayhan bisan rayu kita sa atun mga pinalangga, ginataw-an ta gid kang panahon agud makaparapit bisan sa limug, panuruk, kag baratyagun lamang? Ukon basi bangud saku kita kag rayu, nagapabatyag kita kon san-o lang ta may tyempo? Kag sa mga amigo kag mga amiga nga nagapalangga sa tago ukon likum nga paagi, bangud sa andang mga indi maisplikar nga kahuya ukon kahadluk, ano pa ang ginahulat nyo? Andut nga nahadluk kamo kag namayha kon bug-os kag tampad man ang inyong mga nabatyagan? San-o pa kamo mapautwas ukon mapabutyag kang inyo mga baratyagun? Kon urihi run ang tanan kag wara run ti tyempo?\nAng ikatlo pero pinakaimportante, ang Diyos (ria kon nagapati kaw kana; kon wara, indi run pagpadayuna basa). Indi ko run siguro kinahanglan eksplikar kag sara-sarahun ang mga tyempo nga ginatugro kang Diyos kanatun. Halin pa kang ana gintuga ang kalibutan, ana gid ginataw-an pirme kang tyempo ang tawo. Para kanakun, ang tawo bukun aksidente, bukun ikarwa nga pinilian, kag bukun puni lang sa kalibutan. Ang tawo ang gintaw-an kang poder agud bantayan kag pauswagun, kag indi paggub-un, ang kalibutan sa insakto ukon nagakaigo nga tyempo ukon dalagan kang panahon. Pero samtang nagadalagan ang panahon, ang tawo nangin gamhanan, nangin poderoso, nangin manggadan, nangin matinaas-taasun, nangin dalok, nangin bugalun, nangin makinaugalingun, kag nangin lipatwun. Nalipatan kang tawo nga may Diyos ang kalibutan nga mas gamhanan pa kana pero ang Diyos pirme may tyempo sa pagpatawad kag pag-intindi sa tawo. Pero ang tawo, ang anang tyempo puro lang sa pagpangalipay (bisan pa nga kinahanglan ta man dya bangud bugu ang kabuhi), pag-isip kag pagpaduro ka manggad, kag pagpurupatawhay. Bilang isara sa dyang mga katawhan, kita bala may tyempo para sa atun Tagtuga? Ayhan sa atun tagsa ka pagbugtaw, may tyempo bala kita sa pagpasalamat Kana nga nagamukra pa kita? May tyempo bala kita sa pagpasalamat sa atun mga ginakaun, ginasuksok, ginapangabuhian, kag mga tawo nga nagapalangga kag nagaulikid kanatun? Bisan sangka adlaw lang sa semana nagatipon, nagadayaw, kag nagasimba man bala kita Kana? Daad bukun lang kon may tyempo kita kag daad ang atun pagpanawag kana bukun lang kada tyempo kang atun pagtiraw kag problema.\nWara ti tawo nga kulang ang tyempo kon hungdun na. Ikaw amigo kag amiga, may tyempo kaw bala?\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/37\/post\/2014\/03\/tyempo.html","date":"2017-09-20T20:06:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00319.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999214411,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999921441078186}","num_words":876,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.32,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Dungkulan\nni Jesus C. Insilada\nKaina pa ang hulat ni Manang Uray sa ana bata nga makabalik piro sa ka buhay mag-abot. Ginsugo na lang to nga mahuram ka posporo rugto sa ubus. Kaina pa ang pangita na ka posporo. Wara man to sa bakalan sa kilid ka dapog. Wara man sa bulsa ka puroy ka bana nga nasab-it sa baral ka harigi ka anda palayas. Wara man sa lamisa sa ingud ka sinamak, arasinan, kag garapon ka bitsin. Ay, mabudlay gid kon mawad-an ka posporo. Alangan man nga makiskis pa tana ka bato ukon kaging nga lawas ka bagakay. Mabudlay gid matuod dya sa bukid kon mawad-an ka posporo. Indi gid makadaha ka pagkaun. Kag sa madulum nga gabii, wara ti isindi sa mitsa kag kingki.\n\"Sika!\" Tabog na sa miyaw nga nagaluko sa kilid ka dapog. Nagtarap-ok ang abo kang naglukso ang sapat nga nagtupa sa naputok nga mga paklang kang palawan nga gururubun agud dahaun nga laun ka anda nayun.\nSa ana kaugut, gindakup na gulpi ang silhig nga nagatindug sa kilid ka pwirtahan. Wara naigo ang buli ka miyaw nga madasig nga nagsughot sa dabong ka mga banlaw.\nDayon, nagturuk tana sa ubus. Nakaptan na maangud ang bukog nag silhig. Masinggit daad tana…\n\"Liiiii…\" Tana mismo ang nagtapna ka ana kaugalingun. Indi run bagay tana magpalaoylaoy tawag kay Liklik hay daraga run. Mayha run tana sa makabati. Indi run bata-payaun ang ana bugtong nga bayi nga sakusakuun na sa pagpanawag.\nWara sa plano nga nagpanilhig tana ka anda ugsadan. Nagapaninghawak ang ana wala nga alima, ang ana tuo mapurus nga nagasilhig ka mga dahon ka babana, bayabas, kag nangka. Nagpanilhig tana dara panggabot ka bikabika, plagtiki, kag bungutbungut sa ugsadan. Bangud sa kasakuun, pira run matuod ka simana nga wara tana makapanilhig kag makapanghilamon ka anda ugsadan.\nKang nagbalik tana sa dapog, nakita na ruman tuya ang miyaw nga nagaluko ruman sa abo. Sa masami, sa dapog gid man nagaluko ang miyaw nga dya ilabi dugid kon bag-o makakaun. Wara na dulang gintabog ang sapat.\n\"Nay! Nay!\" singgit ni Liklik nga piho may igasugid sa ana nanay.\n\"O, nagahangus kaw gid haw?\" pakiana na.\n\"Uhu, lantawa bala, Nay. Nakakita ako ka pungsod ka ligbus,\" kag dayon na ginwani ang ana ginabagtung sa palda nga mga ligbus pasulud sa kararaw nga kaina ginagamit sa pagtaklub sa kapug nga kan-on kag sa hawulhawul nga nagalutaw sa langgaw nga ginpus-an ka tuman ka makahang nga katumbal.\n\"Diin mo dya, nakita, Lik?\" pahutik nga pamangkot na sa ana bata agud sanda lang nga darwa ang makabati.\n\"Rapit sa bungsod, Nay. Rapit sa mataas nga puno ka inyam sa kakugnan,\" sabat ka ana subang nga manami ang ngisi.\nGinpinsar ni Manang Uray nga agtunan ang ginahambal ni Liklik nga rapit sa bungsod, rapit sa puno ka inyam sa kakugnan. Basi, isa lang ka pungsod ka ligbus ang nakita ka ana bata. Nagalaum gid tana nga may makita pa gid. Indi lang sanda ang madaha ka dya agud idapli sa kan-un. Ibaligya na ang sobra sa anda makaun. Ginapanumdum na pirmi ang baralunon nga kwarta ka ana subang sa kada pagdulhog na ka dya sa ubus. Wara man nagariklamo si Liklik kon patus-unon na ka dagmay, kurukuton nga kagyus, ukon indi gani mauribay ka binagtung nga uhong, kurupdup, ukon sal-ing agud ihapit sa anda mga paryinti kag mga kakilala sa paradahan para sa ana paglitun sa dyip pabanwa, may balon run tana nga kwarta. Nabatian na makaisa nga naghambal si Liklik: \"Nahuya run ako, Nay.\"\nNakapanghayhay. Tuman run ka puraut ang pangabuhi sa bukid. Kon mawad-an, wara gid ti madalaganan. Angay kadya nga wara ti posporo, indi sanda makatig-ang. May turulahun man daad sanda nga sangka kararaw nga ligbus pay indi sanda makadaig.\n\"Masingkaw run ang init ka adlaw, wara pa kita makadigamo,\" muno na sa ana bata nga nagapamahid ka ana mga batiis. Mapula ang dapadapa ka ana bata. Mayad lang hay wara napanubli ka ana bata ang ana mga gutang nga nagaparanglitik pa gid gani kon ana ikuskos sa matarum nga bato.\n\"Alaw-alawun ko si Tatay, Nay,\" boluntad ni Liklik nga nagasab-it ka gingamit nga tualya sa bikil sa harigi. \"Nagsunod kana si Toto Mayuk?\" paaman na nga pamangkot.\n\"Kon wara ti klasi, daw indi to nga daan magbulag sa ana tatay,\" sabat na samtang ginahunos ang garab sa dingding nga tadtad. Tana man ka dya nagtuslok ka garab sa dingding kang nagligad nga adlaw kang nagpinangilat.\n\"Hulata dlang igma nga dya,\" panghawid na sa subang.\nNadumduman na ang ana kinagot. Nagdumdum tana nga basi ginbuul ni Toto Mayuk ang posporo sa puroy ka ana tatay agud himuon nga balay ka damang. Mahuyugon gid ang bata nga dya sa damang, sa pagpadalus-os sa banglid sakay sa paklang ka niyog, sa pagpaniro ka pispis, sa pagpatial sa init, sa pagpaharab kang karbaw, kag sa pagsunod sa ana tatay sa pag-arado.\n\"Sa diin dun ang ginsugo ko kanimo, 'Lik?\"\n\"Ay, dya gali, Nay,\" kag ginduhol kana ka daragita ang balay ka posporo nga haros nagkarabingkas dun. Upod run ang barag-idan na ka dya kag daw gabok run. Basi bala nalipatan dya sa bulsa ka puroy kag nadara pag-ubog sa tubig sa pagpatubog kang karbaw.\n\"Ahay, isa dlang ka palito ang nabilin?\" pakiana na sa ana bata.\n\"Huud, Nay. Ginpakita kanakun ni Tya Uray ang anda posporo. Duha dlang gid ka palito ang nabilin. Ginpirit na pa gani si Gargar nga pangayuon ang balay ka ana damang agud may bag-idan kita. Nagahibi pa to si Gargar paghalin ko. Hambal ni Tya Uray, mauli dlang ako hay tana dlang maulo-ulo sa ana agut,\" tadlung nga panugidun ni Liklik.\nNakaulung-ulung tana. Amo run gid dya ka puraut ang pangabuhi sa bukid? Tulad man lang dya, a, bawibawi na. Bulan gid man dya ka tigkiriwi. Maabot ang bulan ka tag-arani kag magsugung ruman ang anda inogpadarawat. Makapanindahan ruman ang ana bana it tingubtingub.\nNag-isip tana sa ana paino-ino kon pira run ka tuig ang nagligad nga wara tana makadulhog sa banwa. Kaangay mariit ang banwa nga indi dugid tana magdulhog tuya. Dumduman na pa ang bato nga balay sa ingud ka magapa nga paho. Indi. Indi na run gusto madumduman. Dya sa bukid, gusto na magpakatawhay. Palangga tana ni Digoy. Ginpabatyag kana ka bana ang pagbaton kag pagpalangga. Mabuhi tanda ka bana na sa ana katandus kag pagpanikasug nga tungdan ang ana pagkatatay. Pirit na run ginkalimtan ang mga tinuig nga nagpangalagad tana bilang timbang ka Pamilya Rinduque.\nNagakaurungan tana sa atubang ka nagadabadaba nga kalayo. Ginapaarangan run ang tinig-ang. Nagabukal run ang ginat-an nga tambo nga may lakut ginurub nga dahon ka tagabang kag pirangpanid nga sapsap nga uga ang langkay.\n\"Nay, sa banwa run ako maiskwila umpisa Hunyo nga dya,\" pahanumdum kana ni Liklik nga ginakugus kag ginahiramhiram ang bolbol ka miyaw nga ginlagas na kaina ka silhig.\n\"Ay, maan kanimo, Elisa! Wara timo narigkam karang miyaw?\"\nWara tana magsugpon sa ginmuno ka ana subang. Para kana, daw sangka pugoso nga laki ang banwa nga maagaw ka anang bata sa ana tupad. Ginpalagyo na ang bata nga dya umpisa pa katong ginadara na sa ana taguangkan. Imaw sanda nga gintalikdan ang banwa, ang balay nga bato, ang magapa nga puno ka paho nga nagaharon sa balay. Ang puno ka paho nga dya nga sa pamatyag na ginaistaran kang kapri.\n\"Pasugtan mo ako mag-iskwila sa banwa, Nay?\" sinabad ni Liklik kana nga nagdalum ang paminsarun.\nIndi na sarang baribadan ang handum ka ana subang. Maaram kag matutum dya ang ana bata. Indi na mahambal nga kana nag-irug. Wara gani tana makatapos ka ana elementarya. Kutub lang tana sa ikatlo nga grado. Ginpauntat tana ka ana nanay kag gindara sa ubus agud magserbisyo sa tawo. Si Nanay na ang nagabuul ka ana bulanan nga swildo.\nGusto na gid nga makatapos sa pagtuon ang ana mga bata. Hanggud ang ulut ka ana subang sa ana agot. Sa ikalima pa lang nga halintang si Toto Mayuk, si Liklik manoghayskul run. Pay naman-an na dyang pagbag-o sa sistima ka edukasyon. May dugang pa nga darwa ka tuig antis magkolihiyo ang ana subang. Pay dasig man lang dya. Napinsar na, daw ginahugot man ang inadlaw sa pungango ka panahon!\n\"Ha, Nay? Nagabinuringut run ang ana kahambal. Kaina pa tana nga wara nagasabat sa mga pamangkot ka ana daragita.\nHusto lang tana magtangotango. Nagharuk sa ana gawi si Liklik. Ang ana pagkusamod nabuslan ka yuhum.\nHandum gid ni Liklik nga makatapos ka ana pagtuon. Kon may swildo run kuno tana, taw-an na sanda ka matawhay nga pangabuhi. Madulhog sanda sa patag kag tuya mapatindug ka balay. Sabat na, mapabilin tanda ni tatay da, sa bukid. Tawhay kuno ang pangabuhi sa bukid, indi pariho sa patag nga nagaamat run gutuk ang mga pamalay, magahud, kag nagaamat run higku ang hangin. Sa pagkamatuod, kaangay ginsumpa na run ang patag nga indi na run pagbalikan.\n\"Dar-a dun dya ang kasirola. Ulayhon ang bahul nga balunan nga sudlan kang kan-un,\" mandar na.\nNag-abot kana dayon ang ana ginapangayo. Daw wara tana sa pinsar nga naghakid kang kan-on kag nagwani ka tinola sa kasirola. Ginsulud na ang pagkaun sa alat kag ginduhol kay Liklik. Nakapaalam run kana ang ana subang nga mahatud ka igma ka tatay nga nagatudling ka maisan sa banglid imaw ang ana libayun, daw kaangay natuawan maangud tana ka malain nga ginhawa.\nGinsunud ka ana panuruk si Liklik samtang nagalatay sa tulay nga kawayan nga nagalaktaw sa gamay nga sapa halin sa suba ka busay sa likod ka anda kamalig. Ginaisip na ang pagparayu ka ana subang. Naistorya na run dya kay Digoy. Wara man ti problima sa ana bana kon mag-uli man to si Liklik sa ana tuod nga tatay. Mal-am kag maluya run si Amo Jose. Nagahulat dulang guro dya ka pamatbat ka langit. Isa pa, palangga si Liklik ka ana mga kabugtuan sa tatay. Kon kauna, ginpinsar nanda nga manogkilkil tana nga timbang sa buhay run nabalo nanda nga tatay, tulad indi nanda sarang mahambalan si Liklik hay kadugo nanda dya kag may kinamatarung ang bata sa kon ano man nga paranubliun nga igabilin kananda.\nPasalamat tana, gin-unungan tana ka isa ka laki nga mahambal na nga pariho na nga kabos man ang tinun-an pay tama gid ka mahinangpanun. Mapinalanggaun dya nga bana kag matandus nga tatay ka sangka pamilya.\nBilog nga hapon na nga ginwili ang kaugalingun sa pagpang-utod ka inuggatong nga sanga ka agho. Nabuta run ang tarap-anan, sigi pa ana dasuk ka inuggatong. Nakita na ruman ang miyaw nga nagbalik-luko ruman sa dapog. Naugtan gid tana magturuk sa miyaw nga ginayaubyauban pa ang abo agud lukhan. Kon may dungkulan lang tana nga nagabaga ang punta, nami gid sindutan ang buli ka sapat nga dya. Wara na matabog ang miyaw hay nadumduman na, wara tana ti posporo nga gamit sa pagdaha ka anda iyapon.\nWara pa makabalik si Liklik. Pakutpakut na, nagtawas ruman to sa libayun na nga manaka kulabo, bayabas, ukon kabugaw. Napalibutan abi kang katamnan ang anda maisan.\nNagapanahup tana ka bugas kang mag-abot ang tatlo na ka pinalangga. Nagbisa kana ang mga kabataan. Ay abaw, daw bata run gid ka ati si Toto Mayuk. Maitum dugid dya sa sobra nga suray sa init.\nNagbisa man kana si Liklik. Dayon nag-agto ang darwa sa tambi kag manghugas ka alima.\n\"Wara pa takun ka digamo, Tay. Wara ko makita ang posporo,\" bugno na sa bana.\n\"Araw pa, dyan lang to kaina sa lamisa,\" sabat ka bana nga baho kang karbaw kag init ka adlaw. Sa pagkamatuod, ginakahidlawan na ang baho nga dya ka ana bana.\n\"Matig-ang duman lang ako kag mag-init ka inasal nga manok,\" pabutyag na nga ang ginapunto, madasig man lang madaha ang anda iriyapunon.\nNagparapit ang ana bana sa dapog. Naglukso ang miyaw kag nagsurosag-id sa siki ka bana. Nagapamugno ang miyaw sa bag-o abot nga amo. Ginbuul ka bana ang dungkulan nga ang punta natabunan ka abo. Ginturutayhup na dya. Buhay-buhay, nagtuok ang aso. May kalayo nga nabilin sa dungkulan.\n\"Pwidi kaw run ka tig-ang, Nay,\" balikid kana ka bana nga ginpamakut ang kalayo sa ramay kag dayon gintungtungan ka mga kagingking ka agho.\nGinbutang na ang bugas sa kaldiro. Gindara na ang kaldiro sa banggirahan agud balinunasan ang bugas. Gintungtong na ang kaldiro sa sig-ang. Basa ang ana alima. Ginpahid na dya sa ana daster. Samtang nagapamahid ka ana alima, nahikapan na ang posporo sa ana bulsa.\n\"Ay, hala!\" ginbuksan na surudlan ka posporo. Duro pa ang sulud nga palito.\n- Katapusan -\nPamaan:\nAng dya nga sugidanun wara naabay sa mga nahusgaran nga pasakup tungud urihi run dya nabaton.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/108\/post\/2015\/12\/dungkulan.html","date":"2017-09-24T01:20:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00146.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9965763092,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9965763092041016}","num_words":2086,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.306,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Panuytoy sa Pagsulat kang Kinaray-a\nni Alex C. Delos Santos\nUna nga Bahin\nIntroduksyon\nSa umpisa akuon ko nga nahaylo gid ako nga maggamit kang Ingles sa pagsulat kadya nga papel. Ugaring daw liw-as man sa akun tinutuyo. Ano pa ang pulos kang pagtuon sa Kinaray-a kon indi ko man lang magamit dya sa diskurso nga pang-akademiko? Sa panahon tulad nga ginaduso ta ang intelektwalisasyon kang Filipino bilang atun pungsodnon nga pulong, kinahanglan man nga itulod ta ang intelektwalisasyon kang mga rehiyonal nga pulong angay kang Kinaray-a nga magapanulud sa Filipino.\nGinatuyo ko sa dyang papel nga magpakita kang sadsadan para sa pagsulat kang Kinaray-a. Himuon ko diya paagi sa pag-usisa sa mga panuytoy nga nasulat kang tatlo ka lantip sa Kinaray-a, kag sa paghawan kag pagpaathag kang panan-awan sa pulong nga Kinaray-a agud nga mangin pat-ud ang pagpili kang mga nagakaangay nga mga puntos agud maghimo kang komposit kag komprehensibo nga panuytoy.\nMakaharam-ot nga may mga lay-aw nga lingwistiko ang nakatuon kag nakasulat run kang mga artikulo tuhoy sa Kinaray-a. Sa pagsagap ko lang sa internet, akun nahisaydan nga may mga pagtuon run sa Kinaray-a sa mga unibersidad sa luwas. Si Julia Bernd may papel nga \"Kinaray-a Pronouns\" kag \"Resumptive pronouns and topicality in Kinaray-a\" para sa anang masters sa lingwistiks sa Stanford University. Si Ishiyama Nabuo kang University of Tokyo nagsulat kang mabugu nga awtlayn kang grammar kang Kinaray-a base sa sugidanun nga \"Amo kag Bao.\" Sa Rice University nagtugro kang kolokyum si Amy Leuchtmann-Sexton sa \"Negation in Kinaray-a\" kag si Xiuhong Zhang sa \"The Causative in Kinaray-a.\"\nKang 1996, nakig-angut kanakun si Jason Lobel paagi sa e-mail kag nagpabulig sa paglubad kang pira ka mga tinaga sa Kinaray-a para sa anang tesis. Gintun-an ni Lobel ang mga gawi kang pira ka mga pulong sa Pilipinas, lakip ang Kinaray-a.\nSamtang, sin-o kanatun nga mga tumanduk nga taggamit kang Kinaray-a ang nakasulat run kang mga papel tuhoy sa mga lainlain nga bahin kang atun pulong? Ginatun-an kang mga lay-aw ang atun pulong ayhan sa pagpati nga ang Kinaray-a isara sa mga eksotiko nga pulong sa kalibutan, kag ayhan agud nga magamit nanda ang mga teorya, pamaagi kag panuytoy nga anda natun-an sa lingwistiks. Wara nanda ginatun-an ang atun pulong agud mapalapnag diya, kundi tungud kinahanglan nanda sa pagkompleto kang andang degree, ukon tungud sa pagpati nga ang Kinaray-a isara sa mga endangered languages ukon mga pulong nga dali run lang madura sa kalibutan gani kinahanglan ipreserba.\nPero luwas pa sa katalagman ang Kinaray-a. Suno kay Lobel may mga 1.5 milyones pa ang nagagamit kang Kinaray-a kag marayu diya sa 100,000 nga endangered level suno kay Quakenbush. Sa Antique nga mga populasyon nga rapit sa tunga ka milyon, kag sa kabilogan kang Bisayas Nakatundan nagabaskug pa gid ang mga lihuk sa pagpasanyog kang Kinaray-a. Sangka tikang run ang paggamit kang Kinaray-a sa mga diskurso pang-akademiko.\nManami man nga nahawanan run kang iban nga iskolar kag lingwistiko ang patag-turun-an kang pulong nga Kinaray-a. Pero kalabanan kananda mga lay-aw nga bukut gani tumanduk nga taggamit kang atun pulong. Ayhan tion run nga kita nga mga taggamit kang pulong ang mag-amot man sa pagpatadlung kang dalan paagto sa maathag kag mas epektibo nga pagpinulong (communication) sa Kinaray-a.\n- Sundi ang kasugpon -\n* Ang \"Panuytoy sa Pagsulat kang Kinaray-a\" nabalhag sa \"Ugsad kang Kinaray-a,\" 2007.\n*Litrato: Halin sa http:\/\/1ms.net\/the-path-of-peace-331140.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/65\/post\/2013\/12\/mga-panuytoy-sa-pagsulat-kang-kinaray-a-una-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T05:42:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00268.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9934056401,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9934056401252747}","num_words":550,"character_repetition_ratio":0.084,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.398,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ugbos ka Bayabas\nni Ritchie D. Pagunsan\nUna ko naagyan ang mabug-at nga pagtiraw kang syam ka tuig pa lang ang idad ko. Kon mahimo akun dya ipaiway, ugaring sa amun baryo sa Igbarawan, ang pagpapaltak indi malikawan ukon matalikdan kapin pa kon ang ginahandum ang pagbaton ka pamilya kag mga kasimaryo. Piro wara pa raad dya sa bungug ko, hay bata pa man ako kag duro pa ang kahigayunan. Ugaring naahat dya tungud kay Pakit, ang haso ko nga klasmeyt nga tagairaya.\n\"Wara kaw pa gali mapaltak?\" hambal na nga bahul gid ang pagkatingala samtang nagapangihi kami sa kilid ka akasya sa likod ka iskwilahan.\n\"Paltak run, eh!\" sabat ko, dayon batak ka akun puroy bisan wara pa matapos ang akun irihiun.\n\"Ti, ano tawag ka imo nga ran bay?\" padayon na. \"Putyong! Si Kadoy putyong!\"\nPalutson ko lang man raad sa pihak nga talinga ang sunlog na, hay duro man nga mga kabataan nga mas gurang pa kanakun ang masami ginalahug. Garing indi ko mabatas nga nabatian ni Inday Suping ang pagsangyaw na. Hamakun mo nga matuipan dya ka bayi nga ginaali-ali ko. Ano run lang bay hambalun na kanakun? Daw masalup takun sa kahuya.\nHinali nagbagting talinga ko. Wara ko bala ginsabnit ang rabot na nga kamisita kag ginsumbag baba na. Gamayan lang mabitas ang hingodhingod na kang gintambagan run kami. Piro, ahay, umpisa kato, daw naglas-ay ang pagtratar ni Inday Suping kanakun, bisan nabatyagan ko nga nagapirik man iwi na kon magtabo ang amun panuruk. Namayha siguro sunlugon nga wara pa nahimbisan ang nagapangiray kana.\nAmo gani nagdisidir ako lagilagi, bisan tuod may pagduhaduha, nga magpapaltak pagsira kang klasi kato. Darwa run gid man ka tuig ang ginpaligad ko tungud sa istorya ka akun mga pakaisa nga kuno sakit, kapin pa kon makamatis, bisan dasig lang man ang mga inadlaw kon isipun asta nga magpali. Ginpanindugan ko ang akun hirimuon. Piro labaw sa tanan, himuon ko agud bawiun ang taas nga pagturuk ni Inday Suping kanakun kauna, nga ginrangga ni Pakit. Ang tampuhaw, may ana gid dya kanakun sabun!\nMadasig nga nagdalagan ang mga inadlaw asta nga nag-abot ang Abril kag Simana Santa nga ginakalangkagan ko. Ginalihi ka mga mal-am nga papuasun gid anay ang kwarisma antis magpapaltak, hay kon indi, buhay magpali ang pilas. Abu, duro gid akun pangadi kag waug ka paminsar ka paraabuton nga nagralabug liug ko, gani abi ka mga barkada ko, nagpuasa gid takun kang Byirnis Santo.\nNakasugtan run ang adlaw kang pamaltak. Maisol ruman raad takun, ugaring si Inday Suping nakamaan run nga abay ako. Ano abi hay magluwas sa pyista, daw bahul nga tabad para sa mga taga-Igbarawan ang pagpapaltak ka mga kabataan. Man-an ka tanan bisan wara ti radyo nga nagawaragwag, hay ginabantayan dya ka bilog nga baryo kada tapos Simana Santa. Gani pat-ud nakalab-ot run kay Inday Suping ang balita. Kon usisaun, tana ang kabangdanan kon andut nangisug ako nga magpapaltak, hay kon ako lang, pabuyan-buyanan ko takun dya. Puro lang hingyo, nga kon indi paghungdun, sapwan lang tatun. Kag kon indi pa gid dya madayon, mahulat ruman ako sunod tuig hay nagapasulud run ang tag-ururan kag maabri run ang klasi. Piro mayad lang hay dyan si Tatay.\n\"Amo ra daw sikag lawas mo,\" pamasol ni Tatay. \"Kag turuka, kutimoy timo kumpara sa mga kaidad mo, hay wara kaw pa napaltak.\"\n\"Asus, Toribio,\" saligbat ni Lola Digna, nga nanay ni Tatay, \"kon manghikay kaw, daw dapaw panuruk mo sa bata mo ba. Anhaw kinanlan gid magpapaltak? Kang tyimpo nanday anhing Oway Bising nga to, bukun man uso ang paltak. Naga nagbarahul man nga ayadan ang mga bata.\"\n\"Ano abi, Nay, hay,\" sabat ni Tatay, \"kon pabay-an ko lang dya, parihas gid sanda ka dya dangtan ni Nilo sabun.\"\nSi Nong Nilo ang pakaisa ko nga asta kadya ginamulay sa Igbarawan nga kuno daw saging lakatan nga wara mapanitan. Hay kang ana run turno, hinali naglagyo sa kahadluk. Pinabay-an ka mga ginikanan na hay kuno sa sunod lang, asta nga nalipasan ka lima ka tag-irinit kag nalipatan run lang. Ti, hay soltiro run kondi namayha, asta nga napiritan magparayu sa pihak nga banwa kag rugto mangasawa.\nIndi mahim-us ang akun baratyagun kang gabii antis ang adlaw nga ginahulat kang tanan. Ano abi kon magdapyos ang labaha ni Tay Pingkaw kag sala ang matigpo na? Aguy, kabahul gid nga dimalas kon matabo, hay bukut dya parihas ka linagis nga kawayan nga kon mautod ukon mabari, sarang maislan kag liwan malagisan. Gani bisan disidido ako sa akun hirimuon, dalum nga katahap ang akun ginbatyag. Daw malupot takun manumdum pa lang. Ang nagpaisug lang kanakun ang paminsarun nga duro man ang mga imaw ko nga mapagurut sa rum-an, kag ang pagbalik ka mayad nga pagturuk ni Inday Suping kanakun. Sara pa, anad run nga manogpaltak si Tay Pingkaw, hay kana nagadangup ang haros tanan nga mga kabataan sa Igbarawan.\nAga pa ako nagbugtaw sunod nga adlaw kag magdiritso sa suba. Mabatian ko pa ang bilin ni Tay Pingkaw nga magparigos kag magpahurum anay agud maglum-uk ang panit kag magdasig ang pag-obra. Gani amo man akun kutawkutaw imaw ang iba nga mga kabataan, asta nga nagkudug pati lasi ko sa karamig. Piro kon haros pa lang raad, gusto ko magpaanod sa ilawud tungud sa kakulba. Amo gali dya ang pamatyag kon may kataragman kaw nga ginaatubang, nagaabot ang kahadluk kag paghinulsul sa mga kasal-anan. Nadumduman ko nga nanakaw kami ka mais sa taramnan ni Tyo Insong kag wara gid ako nakapangayo pasaylo kana. Ay, tuod man, indi nga daan mapaktan kon ano ang matabo sunod.\nTaas run ang sirak ka adlaw kang ginpangtawag kami nga magtarakas. Daw indi pa raad takun magbutwa sa akun pagsalumsalum, ugaring nagdaralagan run ang akun mga kaimaw. Bisan ginapaabot ko, bahul ang akun pagkatingala kang masat-uman ang nagadugok nga mga tawo. Kon pangayaw kaw, sarang mo masal-an nga may kasal ukon bunyag hay haros bilog nga baryo nanabad. Piro mayad lang hay puraw man mga laki ang namunsyon. Wara si Inday Suping. Pasalamat akun nga ginadilian ang mga bayi nga maglantaw hay kuno makamatis kag mabanug ang inobrahan, kag hambal ka mga mal-am, malaon ang bayi nga makakita.\nNagpirila kami pagkatakas. Ikaapat ako. Wara takun magbarabalikid pa agud isipun kon pira kami tanan, piro sa pamatyag ko labug ang pila. Bisan marayu, makita ko nga ginabaid ni Tay Pingkaw ang labaha nga garamitun. Nahanda run man ang kahoy nga darat-ulan, nga kon tawgun batakan, kag ang sang-utod nga sanga ka lumboy nga pamukpok. Daw hinali ginsuhot ka kulibra ang akun suroksurok, nagkutuy busong ko. Sa sobra ka kulba, wara ti untat ang usap ko ka ugbos ka bayabas nga inogtambal kar-on sa pilas. Pamatyag ko daw nagausap takun kang lahing nga niyog nga inoghiso sa buhok, parihas kang ginahimo ni Lola Digna antis marigos sa awang, agud kuno maghining kag mag-untay ang anang bukayun nga buhok.\nKang gintawag ang una nga bata, daw si apot dya nga nagparapit bisan daw pasi ka bahul ang lawas na, kag dayon na uba ka anang puroy. Wara magbuhay, hambal nanda indi pa kuno pwidi, balik lang sa sunod tuig. Ambay kon andut. Wara takun ti kalibutan hay saku akun pangadi.\nAng ikarwa daw kanding nga iriyawun nga daw indi magparapit. Kang makaabot, buhay luhod na hay ginapasigo gid sa darat-ulan. Dayon hinali dya nagsyagit nga nagahiribiun kang nagtabo ang sanga ka lumboy sa labaha. Sa pinsar ko, mayad pa ana tapos run.\nWara ko run matalupangdi kon ano ang natabo sa ikatlo, hay saku lagas ko ka akun pagginhawa, asta nga ginlawag run ang akun ngaran.\n\"Kadoy, ikaw run sunod,\" hambal ka nagabantay kanamun nga pakarwa man ni Tatay.\nPamatyag ko nagbiring ang akun batiis kang nagaparapit kay Tay Pingkaw. Pag-abot ko sa atubang ka batakan, ginpaluhod na ako kag ginpadugangan ang ginausap ko nga ugbos ka bayabas. Dayon ko man hamal ka bilin nga bitbit ko bisan nagapangyami run pamatyag ko.\n\"Maisip ko ka tatlo,\" hambal ni Tay Pingkaw, \"sa ikatlo ginhawa kaw ka dalum, ha?\" Nagtango lang ko, ang akun pinsar rugto kay Inday Suping. \"Sara, darwa ….\"\nMahaklu pa raad ako ugaring hinali may naglabyog. Urihi run. Nagtupa run ang sanga ka lumboy sa ikarwa pa lang nga isip. Nagtyangak ako nga daw ayam nga naligis ang ikog. Pamatyag ko nagwasaag ang kalibutan kag ang sakang ko gid ang nalukpan! Linti nga mal-am dya, siguro nagkarapingkaw butkun na ka dya sa sobra ka pamalpag, ang kirimodon ko sa akun kaugalingun. Pasapayan lang nga daw nagagama kang kawayan!\n\"Dali, iluad ang ginausap mo kag itambal,\" sugo ni Tay Pingkaw.\nHa! Ano kara iluad ko, hay sa kahangyus natulun ko tanan ang ginausap kaina? Sigput gid, bisan daw urasip, wara ti bilin. Kon wara lang nagatabid, pati dila ko siguro natulun ko. Mayad lang may nahapnig nga ugbos ka bayabas sa kilid na. Gindaho na dya kanakun kag nagpurot ka ritaso nga katsa nga ginhampul na sa pilas ko.\n\"Agto to sa suba kag mamunlaw,\" hambal na nga daw nagamando sa bag-ong gulgul nga manok.\nNagtindug ako paagto sa suba nga malipayun, bisan nagaduyugduyug, hay natapos ang tanan nga nagaginhawa pa ako, kag wara magtalang ang labaha ukon ang sanga ka lumboy.\nBisan nagaparanulum pa panuruk ko tungud sa sakit, nasiplatan ko gid ang tinuga nga nagtiklod kanakun sa dyang ahat nga higayon. Si Pakit! Baw, ang lag-it, nakapila sa likod imaw ka mga bata nga paraltakun. Nagakuub dya nga daw hinali tinubuan ka huya. Wara pa gali mapaltak ang halo nga dya! Kon wara lang ako nagabakabaka kag nagasipit ka akun puroy, dalaganun ko gid raad dya kag pawilwigun liwan sungad na. Bay-i lang, makabalus gid ko kana kadya sabun, pinsar ko. Piro pagkatapos kato, wara gid magpakita ka bayhun na ang buyon, kag kada magsumalangay kami sa dalan, nagalikaw. Namayha siguro hay bati ko inabot ka pakatalawit kang makita ang labaha ni Tay Pingkaw, kag asta kadya wara pa mapaltak.\nPiro sa pihak ka dya tanan, bahul ang pasalamat ko kay Pakit, kag kay Inday Suping, nga ginhaladan ko ka akun bag-o nga pagkatawo, hay sanda ang nagtulod kanakun nga maghamtung. Ti, kondi pag-ayad ka pilas ko pagligad ka lima ka adlaw, paayaw-ayaw takun sa baylihan kag tubaan hay kuon ni Tatay soltirito run ako. Talagasa run man ako ginapahugas ni Nanay ka pinggan. Kag ang pinakahandum ko, nagbalik ang mayad nga pagtamud kanakun ni Inday Suping.\nNadumduman ko nga nagbanug tana akun pilas kauna. Basi may bayi nga nakalingling, kuon ni Lola Digna, piro man-an ta garing ra kon sin-o ang malaon. Bisan tuod daw lasaw sa katam-is ang balus nga yuhum ni Inday Suping kada pangiray ko kana, tungud daw isda ako nga nahimbisan run kag nahasangan, bukun namun swirti nga magdayunay, hay nakapangasawa takun ka tagapihak nga baryo.\nAhay, si Inday Suping tana naglaon bisan amo to ka ambung, gani duro gid ang natingala kag nangusisa. Kadya, naman-an ko run kon andut.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/ugbos-ka-bayabas.html","date":"2017-09-26T05:30:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00485.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9982485771,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9982485771179199}","num_words":1808,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.258,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginasagap Ko Ikaw\nni Ma. Aurora Salvacion J. Autajay\nKinulbaan gid ako sa pagsulud ko sa banyo nga nagapalapaga ang kainit sa akun ulo nga daw sa mabulwat, tungud ka indi maintyindihan nga hilanat, kag ugaring ko lang namutikan ang mga pintok-pintok nga pula nga nagarapta sa akun busong. Dayon ko gintawag ang akun bayaw sa pagpangayo ka tabang. Kaimaw ka nagaisaranhun ko nga bugto nga bayi, nag-agto kami sa doktor agud magpakonsulta.\nMidyo naba gali ang akun platelet count. Ayhan, dengue run dya? Pagkagat kang kasisidmun, gindara ako ka akun libayun sa hospital. Nagasala ako kon ano run akun balatian, hay daw ginahapo ako, sabagay nga gintakdan ako ka oxygen, kag ginpaagi ako sa x-ray. Basi kuno may pneumonia ako, kuon ni Dok.\nNaminsar ako nga wara run ako ti paglaum sa kabuhi. Paano ang akun pinalangga nga mga hinablus? Paano ang akun buruhatun nga libro ka mga binalaybay? Paano ang akun obra sa kapitolyo? Paano ang simbahan nga akun ginabuligan, paagi sa pagbasa kag pagkanta? Apat run man ka dikada kag walo ka tuig ang nadangat ka akun idad, piro para kanakun, bata pa ako sa gihapon para madura sa dyang kalibutan.\nNaghulat ako sa emergency room ka order halin kay Dok, samtang ginahikot pa ka akun libayun ang kwarto nga akun pagasudlan. Gusto ko magpangamuyo, piro sa kakulba, indi ko mahimo. Blangko ang akun paminsarun, tuman ka rayu ang naapukan nga daw tinakaw ang akun dungan paagto sa lugar ka mga ingkanto kag mga tamawo. Ayhan, may nag-orasyon kanakun agud magmasakit ako. Ayhan, may nagsumpa kanakun, tuga kang kasabit kag kahikaw kontra kanakun, sa sulud ka andang kadu nga tagipusuon? Andut indi mapiho ka mga doktor kon ano ang akun ginabatyag?\nNagpaabot-abot ako nga isugidan run ako nga ang akun balatian, indi run matabangan. Gulpi lang ako nahidlaw kang kasakuun kag kagahud kang kalibutan sa sagwa ka hospital, wara sapayan ka akun pagkakapoy. Bisan ano pa ria tana ka galung kag nagasurumbali, basta sa idalum lang ako ka sirong kang kainit ka adlaw, kabuhi man ria gihapon sa akun pagkamaan.\nAng mga nagadaligdig nga mga sarakyan sa mga karsadahun, sa akun paglaktud kag paglubas, nangin sinyal tanan kanakun kang kabuhi, parihas kang pagpanalaytay ka dugo sa akun mga kaugatan nga nagatao kanakun kang kabuhi.\nSa akun mahipus nga pagpalibug, pwirti gid ka rayu ang ginparangdangatan ka akun paminsaran. Mas rayu pa sa Manila sa libayun ko nga laki, hay daw sa Amirika gid nagaparanglakaak, kay Nanay kag sa isara ko pa gid ka libayun nga laki nga nagasakay. Wara gawa tana maglagaw akun paminsaran kay Tatay kag sa amun kalibaynan nga bugto, hay rapit lang tana sanda gawa kanakun. Gusto ako magturog agud makapahuway, ugaring nahadlukan ako nga basi indi run ako makabugtaw sa masunod nga adlaw.\nNagsulud ang darwa ka mga anghil kag ang isara kananda, mataas, maputi, pirot ang mga mata, nga daw si San Miguel Arkanghil. Sanda ang mga nars nga nagbataw-bataw kanakun karia nga kagab-ihun.\nSa sobra ko nga kakulba, daw mahibi ako ka sagi pamangkot kay San Miguel, kon ayhan, naman-an na kon ano akun ginabatyag. Ukon ayhan, nga nabatian na sa akun mga doktor kon ano ang kabangdanan ka akun pagbatang. Natingala gid ako kon andut nagaparamula ang akun mga palad, mga butkun, pungyahun kag busong. Dayon na ako ginpasarig nga ginahimo man nanda ang tanan para ako mag-ayad. Ginpirit ko dayon tana nga pangayuan ka sangka pabor. Ang pabor ka anang pagpangamuyo para sa akun pag-ayad, hay nagapati gid ako nga makabulig gid tana kanakun, hay sin-o pa abi ako magasarig kag mangayo ka bulig hay marayu man run ang mga kilala ko nga iba, hay wara gani sanda makamaan nga rugyan takun sa hospital. Ginkun-an ko dayon tana, nga kon pwidi lang mahimo, matawas run lamang ako anay kana. Bisan indi ko lang anay makita akun pamilya, basta mag-ayad lang ako anay kag ugaring lang ako mag-uli sa amun, hay ginakinahanglan pa ako ka akun mga kahinablusan. Hay kon wara man lang ako ti paglaum nga magalawid pa, ti, kondi, pulawan ko run lamang ang mga rilibruhon ko nga mga binalaybay, ugaring daw indi ko gihapon matapos ria tanan sa sulud gid lamang ka tatlo ka adlaw, hay masyado pa ka raku ang mga riliwatun. Gani ginakinahanglan ko gid ang mag-ayad. Namati lang tana kanakun, kag wara tana makasabat. Wara man ako magsinuplada kana, ugaring lang nangin apurada, tungud sa kulba kag nirbyos.\nIndi ko maintyindihan kon andut nagatawas gid kana ang akun kalag. Ayhan bala, may anggid tana sa nahauna ko nga kahagugma, nga nagpanaw lang sa akun panulnganan, mga katluan run kag tatlo ka tuig ang nagligad?\nKapira na ako ginbistahan kon kamusta run ako, para man sa pagpadumdum ka mga bulong nga akun turumarun. Sa pagpamaan nga rugyan lang tana kon ako may mga kinahanglanun.\nSa akun kahadluk kag kakulba, lagat-lagat lang ang akun panawag kana, parihas abi kang pagpangayo ka doktor nga bistahan anay kon ano run ang dipirinsya sa akun mga mata, ukon utok, hay nagadurobli run ang akun panuruk. Ukon ayhan, nagadurobli kag nagarulubug tana ang akun panuruk tungud sa kakulba hay nagapaminsar ako nga nagaisarahanun run lamang ako rugya sa ibabaw kang kalibutan, tungud gani nga daw karayu lang ka tanan nga daw indi ko run maabot ukon maguraptan.\nKapira man ako magtiraw sa pagpanugid kana, sa pagpaapin-apin, ugaring indi ako makatikab. Daw haros hawidan ko tana, daw mahibi ako, daw indi lang ako gusto nga bayaan na ako. Kon wara lang abi ako ti mga higot, daw mabangon gid ako kag magtawas kana.\nSa mayad nga panwirtihun, nag-ayad gid man ako sa akun balatian sa ikan-um nga adlaw. Makayha gali kag acute bronchitis ang akun ginabatyag. Ugaring, antis pa ang tanan, nagpanginduraan run tana sa akun panulnganan.\nIndi ko malipatan ang anang pagkamahinayun nga daw bayi, pagkamabuut, pagkamapinasinsyahun kag pagkamainintyindihun. Nagapabilin gid ang ana nga mga panuruk sa akun tagipusuon, sa adlaw ka pista ka \"Nuestra Senora delos Dolores\" nga daw mga bituon nga nagakislap-kislap, sa pagpamanagbanag kang kaagahun. Ayhan, sa Ingkantadya lang ako, kon andut raku lang nga mga makataranhaga ako nga nakita. Ukon ayhan, sangka damgo gid lamang dya nga harandurawun. Piro para kanakun, matuod tana nga nagakabuhi rugya sa ibabaw kang kalibutan, kaparihas natun kag bukut sa Ingkantadya, tungud gani nga nadawu ko man kana ang antibiotic nga akun turumarun. Nagluhod pa gani tana sa pagpaandar ka nebulizer hay mapaaso ako kag nagakalimug man tana parihas natun nga tawo.\nMay gintago-tago ako nga litrato, nga akun ginsagap karia nga kasanagun, nga ginsulatan ko ka akun pagpasalamat kana. Gusto ko itugro kana, piro wara ko man matao. Ayhan, sa kahadluk ko sa akun libayun nga basi karaan na ako? Daw may nagpatunga gid kanamun nga darwa nga nagapamalabag nga indi lang nakun makita. Kon ano man ria, wara man ako ti hinalung-ung.\nPagsulud kang kaimaw na nga anghil man, nga bukut ti taas parihas kana, ginpadara ko run lamang ang akun litrato para kana. Wara ako makamaan kon nakadangat gid man sa natungdan ang tong akun ginpaabot. Sanda lang karia nga darwa ang nakamaan.\nSa pagligad ka mga inadlaw, nagapanumbalik gid si San Miguel Arkanghil sa akun paminsarun kag baratyagun. Sa gihapon, ginasangku gid ako. Wara lang ako ugaring pagpanugid bisan kay sin-o hay ginatago ko lang dya, bilang sangka sikrito. Nagapuling lang sa kahapdi ang akun mga mata sa kahildlaw kana. Ginasagap-sagap ko tana sa mga dalanun, sa mga sarakyan, sa mga nagasirimba, sa mga iskwilahan, piro wara gid ti sinyal ka anang itsura. Makita ko lang raad anang panguyahun kag mga mata nga daw malabituon, nagapati ako nga magaayad run ako sa akun pagkasangku sa tagipusuon.\nTubtub sangka adlaw, daw may naghani lang kanakun: Paano kon tana ayhan si Hesukristo nga nagpakita kanakun mismo bilang sangka nars sa akun pagbatang tungud sa balatian, para lamang magpati ako sa mataas nga gahum ka Ginuo nga labaw sa tanan nga mga orasyon kag sumpa ka tawo sa paghalit kanakun kag sa bug-os ko nga pamilya?\nAyhan, ginpakitaan gid ako ni Hesukristo sa pagkatawo lamang ka sangka nars, agud nga sa akun pag-ayad, manumbalik run ako kang bug-os Kana, paagi sa pagbalik sa simbahan nga akun midyo ginsungunan kag sa pagsarig liwan sa milagroso nga mga pagpangamuyo ka mga kaparian. Ayhan, may misyon pa Tana para kanakun, kon andut gin-ayad Na pa ako. Ayhan, ginatawag na ako sa kombinto para man magsirbisyo sa mga tawo? Ria, ang wara gid ako ti animo.\nHmmm, kon sin-o man gid man ayhan to, si San Miguel Arkanghil ko ngato, padayon ko tana nga sagapun, tungud gid lamang ka raku nga mga kabangdanan nga indi ko man maintyindihan sa sulud ka akun dughan.\nGinapanumdum ko lang nga sa kinabuhi nga dya, may mga tawo nga magalabay sa atun kabuhi, kon kaisa, sangkisra lang, piro tubtub sa katubtuban ang anda ginasala nga handumanan: ang handumanan ka hugut nga pagpangamuyo, para lamang magaayad kag mabuhi pa ako. Gani, samtang may tyimpo pa, wara ko ginapaligad ang kahigayunan nga mapakita man kananda ang akun mayad nga kabubut-un, tungud sa pagpasalamat, sa akun utang nga kabaraslan kananda, kaparihas lang ka akun pag-ayad, tungud lang sa ginpirit ko nga pinangayo nga pagpangamuyo kay San Miguel Arkanghil, ang pagtao bala kanakun ka atun Ginuo ka ikarwa nga kabuhi, paagi kananda nga nagaserbisyo sa ospital.\nAbi, pinalangga ko nga San Miguel Arkanghil, kon sa diin man ikaw kadya nga mga inadlaw, pamatii ang pangako ko kanimo nga tubtub nagakabuhi ako, padayon ko gid ikaw nga sagapun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/87\/post\/2014\/12\/ginasagap-ko-ikaw.html","date":"2017-09-25T22:20:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00365.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995248318,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995248317718506}","num_words":1576,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.287,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hibi\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nNakaagi kaw run ka hibi? Andut haw? Kasan-o ikaw urihi naghibi? Andut nagahibi ang sangka tawo? Ang paghibi bala para lang sa mga bayi, ukon pwede man ang mga laki maghibi? Ukon indi gani, ang paghibi bala para lang sa mga bata? Sa mga bingit?\nKon ako ang pamangkuton, ang hibi parti kang atun kabuhi nga indi mo man malikawan. Pwede man dya mapunggan, kag magpisngu-pisngu lang. Ugaring masakit tana ra sa dughan, mata, kag irong. Kon indi mo man pagpunggan kag pagustuhan mo lang ang lawas mo, pwede man kaw ka wawaw kang todo. Ti, amo ra siguro ang tinion nga medyo purupunggan natun ang hibi ilabi na gid kon indi natun gusto nga may makabati kag makakita.\nAng hibi sangka baratyagun nga nagapakita kang kasubu ukon kasadya. Lain-lain nga rason kon andut nagahibi kita. Kag depende man sa atun nga idad. Kang bata pa kita, may mga butang nga nagapahibi kanatun, ugaring kang kita nagbahul ukon nagmal-am run, ang mga butang nga dya indi run makapahibi kanatun. Amo dya ang mga bagay nga pangbata lamang, parehas abi kon may mag-agaw kang imo siripalun, ukon indi kaw pagpaintrahun sa sipal kang imo mga magurang ukon mga imaw sa eskwelahan. Sa atun pagmal-am, may mga parehas man kadya nga mga hitabo ugaring pangmal-an run nga mga isyu. Parehas abi kang mga pamilya nga nagaagaway kang lupa ukon erensya kang anda mga ginikanan, hikaway, takaway, kag iban pa. Makapahibi man gihapon dya siguro sa iban kon wara run sanda ti mahimo.\nAng pagpangamuyo sa Ginuo makapahibi man kanatun. Makuon ako nga ang una natun nga parapitan kon ano man ang nagakaratabo sa atun kabuhi, amo ang Ginuo. Sa kasadya kag sa kasubu, pirmi pinsarun ang Ginuo. Sa pagpasalamat, sa pagpautwas kang kabudlay, kag sa tanan-tanan nga butang, magparapit sa mahal nga Makaako. Bisan maghibi lang sa atubang kang Ginuo, sa sulud kang imo nga kwarto, ukon sa imo tagipusuon.\nDuro ang mga masubu nga hitabo nga makapahibi kanatun. Parehas abi kon nasubuan kita hay ang atun mga palangga mapanaw sa rayu nga lugar, kag mabuhayan pa nga magkitaay liwat kita. Amo dya ang pagkasubu nga may imaw mga kahidlaw. Kon sa mga bata, nagahibi sanda hay nagaamag. Parehas man ang atun kasubu kon may pinalangga kita nga nagtaliwan run sa kalibutan nga dya. Nga indi run natun makita sa adlaw-adlaw, kondi sa urihi run lang nga tinion nga magkiritaay liwat kita rugto sa langit, suno sa promisa kang Ginuo. Masami makahibi kita kon madumduman natun sanda.\nNagahibi man kita kon makabati kita kang mga istorya nga makatandug kang atun baratyagun, mga tuod-tuod nga mga hitabo, ukon bisan gani sa radyo lang nga mga drama. Ukon maglantaw kang sine kag magbasa kang libro. Tungud nga sa atun nga pagpamati, paglantaw, kag pagbasa, daw rugyan man kita sa mga sitwasyon nga atun nabatian, nakita, ukon nabasahan.\nDaw kabaliskad man nga maghibi kita kon nasadyahan kita. Ugaring nagakatabo man dya. Naagyan nyo man maghibi sa kasadya? Nga sige lang turo kang imo luha bisan sige pa imo harakhak? Amo tana dya ang hibi nga manami. Nagahibi man kita kon nalipay kita nga nagkitaay liwat kita kang atun mga pamilya kag abyan pagkatapos kang buhay-buhay nga wara nagkiritaay. Ukon ang mga relasyon nga buhay run nautod kag nagbalikay. Hibi dya kang kalipay.\nBisan sa mga kasalan gani may nagahibi man. Dya tana depende kon sin-o ang nagahibi. Mahimo nga nagahibi tungud nasadyahan, ukon nagahibi tungud nasubuan ukon nahadlukan. Kabay lang nga hibi dya kang kalipay luwas lang gid kon ginpirit lang ang ginakasal.\nAng hibi sangka pagpautwas man kang iban pa natun nga mga baratyagun. Parehas abi kon nagakutu ang imo ginhawa tungud indi kaw makapautwas paagi sa paghambal agud maintindihan ikaw kang sangka tawo. Ukon sobra gid ang imo kaugut sa sangka tawo ukon sa mga nagakaratabo sa imo palibot. Ukon sa pamatyag mo nga wara run gid ti paglaum ang imo kahimtangan. Mahibi run lang kaw. Ugaring kabay nga pagkatapos kang paghibi, masanagan ang imo pinsar kag baratyagun agud maman-an mo kon ano ang sunod nga himuon agud masulbar ang amo dya nga problema.\nMasakit ang hibi nga sa sulud lang. Nga ikaw lang ang nakamaan. Ayhan nagayuhum ukon naga-kadlaw ikaw, ugaring nagahibi ang imo taguipusuon. Amo dya nga mga baratyagun daw kabudlay tungud nga bukut lang ang baratyagun ang maapektuhan. Bisan ang mismo imo pisikal nga lawas maapektuhan kag mahimo nga magmasakit ikaw. Madalum dya nga baratyagun kag kabudlay man nga intindihun kon andut nagakatabo ang amo dya nga butang. Ang kuon kang iban dapat ipautwas gid kon ano ang imo nabatyagan. Kon mahimo nga may maistorya ikaw parti kadya, tungud kon kaisa, sa atun pag-istorya kang mga bagay ukon problema nga ginatago natun sa atun paminsarun kag taguipusuon, makabulig man sa pagtugro kanatun kang mga ideya kon paano masulbar ukon malampasan ang mga kabug-atun nga dya. Mag-andam lang kon kay sin-o ikaw mag-istorya. Kon wara gid ikaw ti masarigan nga kakilala, mahimo man nga isulat kon ano ang imo ginapinsar ukon ginabatyag. Ayhan sa imo pagsulat makahibi man ikaw. Kon sayudon nga napautwas mo man ang imo baratyagun.\nAno ang nabatyagan natun pagkatapos maghibi? May kahilwayan bala sa atun paminsarun kag taguipusuon? May bag-o bala kita nga pagturuk sa atun kabuhi ukon sitwasyon pagkatapos kang atun hibi? Ang luha nga nagailig halin sa atun mga mata daw parehas man dya kang uran nga nagatupa sa mga atup, mga tanum, mga kalupaan. Ginalimpyuhan kang uran ang ana matup-an. Pagkatapos kang uran, makita natun ang sirak kang adlaw. Nagaidlak nga daw bag-o ang mga nabasa kag nalimpyuhan kang uran.\nKabay nga amo man dya ang atun mabatyagan pagkatapos natun maghibi tungud ginpa-utwas natun ang atun baratyagun. Kabay lang nga sa atun pagpautwas, indi kita makasala ukon makahimo kang malain. Kabay nga sa atun pagpautwas, magsanag ang atun paminsarun kag makahimo kita kang tikang paagto sa mayad nga dalan, agud ang atun adlaw-adlaw nga pagpangabuhi mangin madinarag-un.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/10\/hibi.html","date":"2017-09-24T01:34:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00367.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999623299,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999962329864502}","num_words":988,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Deb Olliff halin sa https:\/\/www.etsy.com\/listing\/218772883\/aurora-watercolor-print-aurora-borealis\nTinuro ka mga Bitoon ni Ma. Aurora Salvacion J. Autajay\nAko ang nagtangra nga sa mga mata may luha Nagapanampuay, nagapamintana, Nagapadalum kang pagpamalandong Sa tinuro ka mga bitoon Nga nagtaraktak halin sa langit Nga daw sa mga luha kang kasakit.\nAyhan bala ang ginapadalman Kang wara ti pahuway ko nga paminsarun, Amo ang paghulat kag pag-angan-angan Kang pagbalik mo, akun katipan? Basi pwidi pa lang ikaw dakpun Sa dya nga tinuro ka mga bitoon?\nMga bitoon nga kon sipad-sipadun, Maaninaw nagriligad nga mga dinag-on. Kag sa tinuro ka dya nga manintuk nga handumanan, Mataud liwan bugtong nga pangako kanimo ginbuy-an. Dali run rugya kag magbalik sa akun tampaan. Kanakun mo maagum, gugma nga wara ti katubtuban.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/113\/post\/2015\/12\/tinuro-ka-mga-bitoon.html","date":"2017-09-22T06:27:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00647.warc.gz","language":"krj","language_score":0.997176826,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9971768260002136}","num_words":124,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.339,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hidlaw\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nSangka tinaga. Ugaring mabug-at. Madalum. Ang hidlaw sangka baratyagun nga nagaabot kanatun kon ang atun mga pinalangga sa kabuhi marayu kanatun. Mabatyagan man dya natun indi lang sa tawo, kondi bisan sa mga lugar, pagkaun, gamit, kag iban pa. Ugaring mas mabug-at gid nga baratyagun ang hidlaw kon para sa tawo, ilabi na gid sa atun mga bana ukon sawa, ginikanan, bata, bugto, kag iban nga myembro kang pamilya kag mga abyan nga marapit kanatun.\nMakahambal bala kita nga tanan nga tawo nakabatyag kang kahidlaw? Ukon may mga tawo ayhan nga wara gid ka batyag ka dya? Bisan minuto, inoras, inadlaw, sinimana, binulan, tinuig? Ano ang ginakahidlawan natun parti sa atun mga pinalangga? Masabat kita nga duro nga mga butang ang ginakahidlawan natun.\nMayad man ang kahidlaw tungud nagatugro kang motibo kag pag-asa sa sangka tawo. Ilabi run gid kon man-an natun nga makiritaay liwat kita sa mga sunod nga mga inadlaw ukon binulan. Mas mangin mabaskug ang paghinirupay kang mga pamilya kag mga abyan kon buhay run nga wara magkiritaay, pagkatapos magkiritaay liwat. Kag ginatinguha nga ang kada minuto kang pag-imaway masadya kag mapuslanun. Kabay nga indi lang mag-irinaway ukon baisay hay daw kanugon lang ang maniki nga oras kang pag-irimaway.\nAng masubu nga kahidlaw amo ang permanente. Ang mabatyagan natun para sa atun nga mga nagtaliwan nga mga pinalangga. Masubu kag masakit sa baratyagun nga indi run natun makita sanda kag ang andang yuhum, indi run natun mabatian ang andang limug kag kadlaw, indi run natun sanda makaptan kag makupkupan. Ang nabilin run lang ang mga memorya kang atun kabuhi imaw kananda, nga magpadumdum kanatun parti kananda, parehas abi kang mga hitabo nga nakatago sa atun tagipusuon kag pamensarun, litrato, sulat, panaptun, lugar, kag iban pa nga mga butang nga nangin parti kang kabuhi natun imaw kananda.\nDuro nga mga sinulatan, sine, kag musika ang naimpluwensyahan kang topiko kang kahidlaw. Ilabi na gid ang parti sa paghigugma. Duro nagkuun nga mas mabaskug ang kahidlaw sa mga bag-o pa lang magnobyohanay ukon bag-ong kasal, nga daw indi run gid sanda mapabulag. Kag tanan himuon nanda agud imaway sanda pirmi. May iban man nagakuon nga dapat ang kahidlaw sa imo pinalangga nagabaskug adlaw-adlaw. Nga sa kabuhayun nga kamo nag-iririmaw, mahidlaw gid kamo kon magbulagay kamo bisan inoras ukon inadlaw lang. Kamo run lang maghusga kang inyo mga baratyagun parti kadya.\nMabulong ayhan ang kahidlaw? Daw sakit man gali ang kahidlaw kon may bulong man. Sa kadya nga mga tinion, salamat sa teknolohiya, daw mabulong gawa gamay ang atun kahidlaw sa atun mga pinalangga kon marayu kita. Tungud makaistorya kita kananda kag makita natun sanda paagi sa webcamera, kag sanda man makakita kanatun. Daw parehas lang nga nagaatubangay kita personal. Lain kang una nga sulat lang gid nga buhay mag-abot, ukon mahal-mahal nga tawag sa telepono agud mabatian ang limug kag mangamusta.\nKon nahidlaw man kita sa mga pagkaun sa atun, hulas lang kon may Pinoy nga mga restawran ukon supermarket. Pwede kita ka raha kang mga pagkaun nga parehas sa atun. Ukon indi gani kon magkiritaay ang mga Pinoy, mayad man nga mga pagkaun sa atun ang anda ginaraha. Daw mabulong man ang kahidlaw natun. Kag bisan ang pag-agto sa mga tipon-tipon nga dya kag makaistorya sa mga kasimanwa makabulig man sa pagbulong kang atun kahidlaw kag masadyahan man kita.\nKuon ko gani sa umpisa nga mabug-at kag madalum ang dya nga baratyagun. Duro pa nga mga anggulo ang pwede natun maturuk parti ka dya. Kag duro man nga mga paagi ang ginahimo kang mga tawo agud malampasan, mabatuan, ukon malipatan ang amo dya nga baratyagun, agud makapadayun sa pagpangabuhi. Pero indi man gid kinahanglan nga duraun ang kahidlaw, tungud parti dya kang atun kabuhi nga nagatugro kang kahulugan kanatun. Kon kaisa kinahanglan man natun tugruan kang tiempo nga ipautwas ang atun kahidlaw sa atun pag-isahanun. Ayhan maghibi, magkadlaw, magraha, magsulat, magkanta, magturuk kang mga litrato, ukon magpaminsar kang mga masadya nga mga hitabo imaw kang atun pinalangga. Sa amo dya nga paagi mabulong man ang atun kahidlaw.\nSuno sa Dandansoy nga kanta: \"…Ugaring kon ikaw hidlawun, ang Payao imo lang lantawon.…\"\nAno ang imo nga Payao kon ikaw makabatyag kang kahidlaw?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/09\/hidlaw.html","date":"2017-09-20T20:14:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00114.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998584986,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998584985733032}","num_words":697,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"May Kalipay nga Pag-ampo\nni Teodulfo A. Naranjo\nNakita ni Francis nga nagalatay sa kahon ka parayan si Alejo. Nagauribay kang wara ti sulud nga plastik nga sako. Nagabaston ka ayhan apat ka tapak ka labug nga matanos nga sanga kang kahoy. Ginaalsa-alsa na ang ana sungkod sa ginatup-an ka ana kahig sa pagtikang. Mahinay ang pagpanaw ni Alejo, nagaandam gid nga indi mahulog sa ginalatayan na nga nagabuklod nga lupa sa wayang. Labi pa hay mal-am run si Alejo. Nagahinamput run otsinta ang idad. Ti, hilmun nga nagapanagadsad run sa pagpanaw.\nPariho sa masami ginahimo ni Alejo, naman-an ni Francis nga maagto si Alejo sa sapa sa wayang. Makutul ka mga tangkong. Isulud sa sako nga ana dara. Kag kon mabuta ang sako, pas-anun ni Alejo pauli. Bisan nagaduyugduyug run sa kamal-amun, ginapirit na nga madara ang sako ka tangkong sa anda balay bangud hay isara lang dya ka ginabul-an nanda ni Milagring, nga ana asawa, ka barakal ka pagkaun kag mga kinahanglan sa anda balay. Ginabaligya nanda ang tangkong sa may mga baboy sa anda baranggay kag sa kay kon sin-o nga gusto magtula ka tangkong.\nAng iba man nga ginahimo nanday Alejo kag Milagring sa anda pagpangabuhi halin pa kato sa anda pag-asawahay, amo ang pagpanaghaw ka mga uhay ka paray nga bilin sa mga ginaraban sa wayang kon tag-arani ka paray. Amo man ang pang-ag-ag ka mga uhot kag tahup ka upa ka paray nga ginaluad ka triser kon tag-arani. Ginasuput nanda ang napain nga mga tinggas ka paray, ginabulad, ginabayo kag ginatig-ang ang napain nga bugas.\nDaw indi mapatihan nga kuon sa modirno run kita nga tyimpo kag modirno run ang tanan sa atun pagpangabuhi, piro may dyan pa gali, apat lang ka kilomitro ang karayuun sa banwa, nga nagabayo pa ka paray nga anda ginatig-ang. Amo dya sanday Alejo kag Milagring. Daw ano kabudlay nga mga mal-am run sanda nagabayo pa ka anda ginatig-ang.\nAno hay may bata man piro sara lang sanday Alejo kag Milagring. Si Telesforo. Ugaring wara rugya si Telesforo, rugto sa Manila. Drayber kuno to ka trak nga nagapanghatud kang karga. May asawa kag kabataan man rugto. Nagapadara man kwarta kanday tatay kag nanay na piro malaka pa sa pamata kang karbaw. Ti, ano ang matao ka dya nga bulig sa ana tatay kag nanay bay?\nAng sisti hay luwas sa ana asawa, ginasugid nga nagatakmu pa kuno sa iba nga babayi si Telesforo. Ti, indi gani makasapar sa ana panimalay ang kinitaan na sa pagkadrayber, maangkla pa sa iba nga lawud nga indi sakup ka ana tiritoryo. Ano pa haros wara ti ginapadara nga kwarta kanday tatay kag nanay na. Kag ano pa gid haros bilog nga kinabuhi ka dyang ana ginikanan wara makadimdim kang ginatawag nga madawadawa nga pangabuhi.\nAng balay nanday Alejo daw kubus pa sa payag sa bungyod. Matuod may sin nga atup piro indi hitso. Pira lang ka panid. Ang kulang ginatambihan ka plastik nga trapal, pawud nga nipa kag sulidap nga dahon ka niyog. Ang dingding daw indi matalangkud kon ano. Ano abi hay sarakut: may liniak nga kawayan nga pinanambi, ritaso nga liplip, pawud nga nipa, plastik nga pinihak nga sako ka paray kag daan nga gisi nga turda nga plastik. Kawayan ang salug nga mga tatlo lang ka tapak ang kataasun halin sa lupa. May palayas lang nga atup ang anda lusong kag hal-o nga sa lupa nabutang sa kilid ka anda balay. Sa gwa lang ka anda balay sa lupa ang anda kasilyas nga wara ti basin kondi may buho lang nga ang kilid ginakatinkatinan kon mag-ariya sanda. Ano pa nagausngad sa kahurong ang makasarayo marapit sa anda balay.\nWara nagahikay si Francis hay mga may mahimo raad nga bulig para indi mag-amo ka dya ang kahimtangan nanday Alejo. Garing natingala lang tana hay sarang raad talupangdun dya ka mga opisyal sa baranggay bangud katungdanan nanda nga himuan ka solusyon kon ano ang indi makaruluyag nga kahimuan ka pumuluyo sa baranggay. Piro dya napabay-an lang bisan ang paagi sa pangabuhi nanday Alejo katong pagkatapos pa ka Gyira Mundial Dos.\nWara ginakuon nga ana ka pamanwa kakulangan nga nag-amo ka dya ang pangabuhi nanday Alejo hay kon sayasatun, anda gid ni Alejo pirsonal nga kapakok kon andut amo dya ang gwa ka anda pangabuhi sanglit wara gani nakatapos grid wan si Alejo katong una nga pagbukas kang klasi pagkapuas ka gyira kang 1945. Ano hay pinabay-an lang nanday tatay kag nanay na si Alejo, wara run ginduso sa pag-iskwila kang mag-untat dya agto sa iskwilahan. Amo ayhan hay sanda mismo nga ginikanan lunsay indi kamaan magbasa kag magsulat man kag wara ti hinalung-ung kon ano ka importanti ang kaaram nga sa pag-iskwila lang masapyod. Ti, ang gwa nga indi man kamaan magbasa kag magsulat si Alejo. Ano bay pag-aram na basa kag sulat hay kulang darwa ka bulan lang nga balikbalik ana sa iskwilahan kag nag-untat?\nBangud ka dya, kang naghamtung run nga soltiro, naggwa gid ang pagkaawut ka ulo ni Alejo: wara tana nagapang-amigo; wara nagabulig kon ano ang buruligan sa iba; nagadis-ayri kon pangabayun mag-obra bisan may suhol man; indi gusto mag-usar ka ana kabudlay para sa iba; wara nagapakig-imaw sa iba bisan kasimaryo na; wara nagaduaw sa balay ka iba bilang tanum ka mayad nga kabubut-un sa baratyagun ka iba; wara nagaugyon sa mayad nga idiya ka iba kag pirmi nagabangig bisan sa mayad nga opinyon ka iba; indi gusto magpakita nga nagadayaw sa mayad nga hinimuan ka iba; kag, kon maghambal, nagapahangup nga tana lang ang mayad sa iba bisan indi tana kamaan magbasa kag magsulat.\nKon sabagay ano gid man matuod ang sarang lauman nga mayad pariho sa kay Alejo nga duro nga butang ang indi na mahangpan tungud hay indi kamaan magbasa kag magsulat?\nPiro ang iba indi man kamaan magbasa kag magsulat ugaring mayad man nga mga tawo. Kon maghambal kag maggawi nami pa gani sa iba dyan nga di-kurso. Piro lain gid tana si Alejo. Birtuldo kag pilosopo nga indi mag-ugyon sa mayad nga katuyuan.\nKang bataun pa nga soltirito si Francis pirmi lang ginakontra ni Alejo. Labi pa hay gurang mga pito ka tuig si Alejo kay Francis, masami lang ginahikayan kag ginagasdan ni Alejo dyang may ngaran nga sangay ka Santo Papa. Ano abi hay gamay nga soltirito kato si Francis. Maniwang. Wara nagaintra sa mga sipal nga sopbol kag balibol hay maluya. Ti, ginahikayan ni Alejo hay sagad tana dya sa amo nga mga sipal bangud mapagsik kag bahul ang ana lawas.\nPiro bisan ginhikayan kag ginyaguta kato ni Alejo si Francis, sigi man gihapon nga ginamayadan tana ni Francis. Ginapaayunan pa gani ni Francis si Alejo. Gusto lang amiguhon ni Francis si Alejo hay nagarapitay lang ang anda balay kato. Ugali ni Francis nga maamiguhon hay nalipay tana nga may imaw pirmi nga kaistorya.\nUgaring kang urihi nasat-uman ni Francis nga daw ginahimo lang tana nga manogpaayon ni Alejo. Hay bisan sa paghambalanay indi gid magpasupil si Alejo bisan butig ang ana ginasugid. May batasan si Alejo nga gusto dayawun maskin indi makadarayaw ang ana ginabuhat.\nWara magbalhin ang amo nga batasan ni Alejo asta nakapangasawa tana kay Milagring nga tagabukid sa ibabaw ka datag nga anda ginaulian. Daw katingalahan gani ang pagpangasawa ni Alejo kay Milagring kag duro ang natingala sa anda baryo hay daw indi kamaan mangaluyag sa babayi dyang si Alejo piro hinali lang naman-an nga nagaasawahay run gali sanda ni Milagring.\nAng istorya amo nga bangud hay tagabukid, nang-ani ka paray dyang si Milagring sa datag nga baryo nanday Francis. Kayug nga ginakumkum sa alima ang gingamit kato sa pag-ani ka paray. Sa balay nanday Alejo nagdayon si Milagring sa pagpang-ani. Piro katingalahan nga bahul hay wara run nag-uli si Milagring sa anda baryo sa bukid kag nagpabilin run lang sa balay nanday Alejo. Ano nakasaho sa pagtratar nanday Alejo sa anda balay? Piro may lain nga nakomintar si Pabling nga kasiringan nanday Alejo.\n\"Ano hay ginlansangan siguro ni Alejo ka ana birtudan nga lansang,\" nagakadlaw nga hambal ni Pabling. \"Wara ko maaktuhi nga nagalansanganay sanda piro nakita ko sa bukas nga bintana nanday Alejo nga ginakupkupan ka dyang lalaki si babayi. Sanda lang nga darwa kato sa balay hay namyista sa pihak nga baryo ang iba nga mga tawo sa balay nanday Alejo pati ang ana tatay kag nanay. Sigurado nga kato gid nga oras natastas ang pagkababayi ni Milagring kay Alejo sa pagdugsing. Daw kutso-kutso dya ang akun piro ginatugruan ta lang intirpritasyon ang mga butang nga nagakapol sa pagporma ka sangka istorya. Ti, kondi wara run makahalin si Milagring hay naungutan ka lansang ni Alejo.\" Nagkadlaw liwan si Pabling.\nNakatalangkaw man ang iba nga mga nakabati ka panugidun ni Pabling.\nAbi ka iba sa baranggay nanday Francis, amo lang dya ang nahinambit nga pasos sa pagpangasawa ni Alejo kay Milagring. Gali hay igo mag-athag ang tanan, naggwa ang sugid nga may bana run gali dyang si Milagring sa bukid. Nag-aliwasa, nagrimpwal man kuno sa kaugut ang amo nga bana ni Milagring, piro sa paglaygay kuno ka iba, ginbaton na run lang bisan inagawan ni Alejo ka asawa. Pinabay-an lang si Milagring nga kay Alejo nagdugsing sa pangabuhi nga may kalipay nga ginadimdim.\nNagligad ang inadlaw nga padayon ang imaway nanday Alejo kag Milagring bilang mag-asawa. Asta namata sanda ka sara lang nga si Telesforo. Pinaiskwila nanda si Telesforo piro asta ikaanum lang nga grado hay ano bala ang igasto ka ginikanan nga ang ginabul-an lang kang kabuhian panaghaw ka uhay ka paray nga bilin sa ginaraban sa wayang, ag-ag ka uhot nga ginabuga ka trisir kag pangutul ka tangkong sa sapa? Mayad raad kon bisan hurnal ukon pamanday lang nagaobra man si Alejo, piro wara gid. Hay indi gani gusto mag-usar ka ana kabudlay para sa iba bisan suhulan man.\nAndut amo tana dya ang sahi ka pagkatawo ni Alejo? Ah, bangud hay indi kamaan magbasa kag magsulat, wara mapukaw ang ana utok sa pag-intyindi. Wara abi ti binasahan kondi limitado ang pag-intyindi. Daw pagginawi lang ka sapat ang nagadominar kana, bukut kaaram nga maayap lang sa mga binasahan. Sarang gani kun-on nga bahaw, igma kag yapon lang ang gusto na intyindihun kag wara run ti iba pa pariho ka mga istorya, arti kag mga kon ano pa nga makahanas ka pag-intyindi kag makapapagsik sa pagkabuhi nga may kalidad kag dignidad.\nHalin ka mga tuig 1950 nga mga bataun pa sanday Francis kag Alejo, wara gid bisan gamay lang nga uminto ang pangabuhi ka nasambit nga naurihi samtang padayon tana ang pag-iskwila kang una. Indi man makuon nga may sarang gid tana ang ginikanan ni Francis piro mabakas sanda nga mangunguma; may kaugalingun nga gamay nga lupa nga sangka iktarya; may mga karbaw, baka, baboy kag mga manok nga ginasagod; kag, may tangab sa gamay nga suba sa tunga ka mga punung nga ginabul-an nanda ka darapli pariho ka orang, pasayan, lukun, kon kis-a alimango kag kalampay kag mga isda pariho ka awa ukon bangros, gisaw, wasay, tilapia, puyo, haruan, pantat kag iba pa.\nPariho sa iba na nga kabugtuan, wara mag-untat si Francis sa pag-iskwila. Naghugud sa pagtuon. Duro nga mga libro ang nabasa ni Francis nga bisan wara naabay sa anda liksyon sa klasi, nabasa na. Duro nga mga kinabuhi ka bansagun nga mga tawo sa kalibutan, nakahimo ka taralupangdun nga mga butang nga bunga ka anda kinaaram kag nakaamot sa pagtin-ad ka pagkabuhi kang katawhan, nga nabasa man ni Francis.\nKag sa amo dya nga nahuyog si Francis sa pagbasa kag pagtuon, nakatapos gid man tana kang kurso kag nangin maistro tana sa elementarya sa banwa. Nagpakita kang kahugud sa amo nga obra asta nga nangin prinsipal tana kang urihi. Bangud nangin intirisado pa gid sa pagtuon, nagbuul tana ka masteral. Ditirminado nga dugangan pa gid ang ana kaaram, nagbuul pa gid ka doctorate degree. Nalampuwasan ni Francis dyang darwa ka mataas nga pagturun-an kag nangin superbisor tana sa mga iskwilahan. Kang nakuntinto run sa amo dya nga rangko sa pagpang-impliyo, nagritiro tana pagdangat na sa idad nga saysinta isingko.\nDuro nga mga istorya ang nabasa ni Francis. Ang mayor gid amo ang sinulatan ni Shakespeare nga gintun-an nanda sa mga liksyon sa klasi kato. Amo gani ayhan nga nangin pangkalibutan nga hambal ang Ingglis hay amo nga hambal ang gingamit ni Shakespeare sa ana mga sinulatan kag gintun-an sa mga iskwilahan pati ayhan sa iba nga nasyon sa kalibutan. Ang The Merchant of Venice, Julius Caesar, Hamlet, Othello, Macbeth, Anthony and Cleopatra kag iba pa.\nNakabasa man si Francis ka mga Arabian stories, Alladin and the Magic Lamp, The Khalif's Adventure, Ali Baba and the Forty Thieves, Scheherazade, Sindbad the Sailor kag iba pa.\nSa amo dya nga mga binasahan ni Francis, nangin mabaskug ang ana intiris sa litiratura. Nahanas tana magsulat kang may mga kaangtanan sa ana obra bilang tinawo para sa idukasyon. Kag ayhan kon indi lang tana labi nga masaku sa mga obra para sa mga iskwilahan, nangin manunulat ayhan tana para sa mga piryodiko, magasin kag mga publikasyon.\nNakatukod man ka pamilya si Francis. Maistra man ang ana asawa kag may apat sanda ka kabataan nga lunsay nakakurso man: nagasakay sa barko ang sara nga lalaki kag talagsa lang naga-uli hay marayu nga mga nasyon ang ginabyahian; ang sara nga lalaki man, engineer sa Australia, may asawa rugto kag dar-wa ka kabataan piro sigi ang padara ka kwarta sa mga ginikanan; ang sara nga babayi, nars sa London kag midyo laon run nga daraga hay may pagkapislian sa gusto na pamanahun pagkatapos makanobyo anay rugya sa Pilipinas nga ginbayaan na kang nasapwan nga nagagamit ka druga; kag, ang nakasunod tana kananda nga ginikanan amo ang agot nga babayi, nakatapos man kang kurso kag nakasaho man sa pagpanudlo sa mga kabataan nga kuon paglaum ka banwa. Tungud sa ana kaambung, daw nagakamada ka nobyo. Piro wais nga munga, maila ipingan. Ginasiguro na gid nga indi paltos nga lalaki ang ana imawun sa pangabuhi.\nKon sumahun, sa kataas ka tinun-an ni Francis sa iskwilaha kag pagpang-impliyo, lakip run ang kasulhay ka anda pangabuhi nga pariho may pinsyon sanda ka ana asawa kag lunsay man may obra ang apat nanda ka kabataan, sarang makuon nga lain ang pangabuhi nanday Francis ikumparar sa puraut nga pangabuhi nanday Alejo nga bunga ka pagkaignoranti hay wara ti tinun-an. Buut hambalun nga kon ipa-anggid sa kolor, masiri nga itum ang nalugaran nanday Alejo samtang masiri man nga puti nga bahin ang natuunan nanday Francis kag kon tambihun dyang darwa ka kolor, maathag nga makita gid ang kinalain nga dagway nga nagabanggianay.\nAyhan sa mga nakamaan, sarang mapatungud nga daw ginhungud kang kapalaran dihunon ang dyang darwa ka sitwasyon sa pangabuhi agud ipakita ang hanggud nga kinatuhay kang wara naghimurat kag ang naghimurat. Kag agud man mangin taramdan kag surundon ka tanan nga may handum ka pangabuhi nga may kalidad kag dignidad.\nAmo dya nga kon makita gani ni Francis si Alejo nga nagatamwa run sa otsinta ang idad, nagapanaghaw ka bilin nga mga uhay ka paray sa ginaraban sa wayang kag nagapanangkong sa sapa nga ginabul-an ka barakal nanda pagkaun, naluoy man si Francis kay Alejo. Piro kon madumduman na gani ang pag-ihig-ihig kana ni Alejo katong soltirito pa tana labi run gid ang pira ka bisis nga pagdis-ayri ni Alejo sa pangabay na nga matapas ka kawayan hay wara gid si Francis ti nakita nga iba nga matapas nga ana man suhulan, nagatubo ang ana kaugut kay Alejo. Para kay Francis, wara ti pulos sa kalibutan ang pariho kay Alejo. Rugya matuod sa kalibutan piro daw isla nga wara gapahilabut sa iba nga isla. Ti, ang gwa ni Alejo, nagmal-am lang wara makadimdim ka grasya nga sa adlaw-adlaw nga tanan ginawas-ag ka Dyos sa kalibutan, hay ang mga matandus lamang ang makasalo.\nAng kaugut kay Alejo wara nagahalin sa dughan ni Francis. Daw nanumpa si Francis nga bisan gamay nga pabor indi gid tana magtugro kay Alejo. Ano bala ang angay nga agumun ka tawo nga matamad kag indi kamaan makigbagay sa ana isigkatawo? Wara, indi bala? Dapat na maman-an nga tana man ang nagasilot sa ana kaugalingun.\nPiro sa sugid ni Pepito nga kasimaryo nanday Francis, daw namuypuy sa kaluoy ang siko ka dyang ritirado nga supirbisor sa mga iskwilahan. Daw naglunay ang katarum ka ana kaugut kay Alejo.\n\"Pira ka bisis nga sugid ni Milagring nga asawa ni Alejo, niyog lang kuno ang kinaun nanda ni Alejo sa anda yapon hay wara sanda ti bugas nga tig-angun,\" kuon ni Pepito. Pirmi nagasayo si Pepito marapit sa daw payag nga balay nanday Alejo hay dyan na nabangut ang ana ginasagod nga sanggol nga inogbulang.\n\"Sus, gali? Ano abi hay daw indi mag-ampo si Alejo sa iba sa ana sitwasyon. Daw panghimatyan na gid ang ana pagkapuraut,\" nagkadlaw si Francis. Pasat-um lang nga daw nagalahug. Piro daw may parti nga daw matuod ang ana ginahambal.\n\"Huud man ….\" kumpormi ni Pepito. \"Wara ta ti mahimo hay amo dya si Alejo.\" Daw wara run ti inogsugpon.\nNaghipus si Francis piro nagpadalum ka ana pinsar. Daw wara ti nakita sa idalum gani nagtangra sa ibabaw, sa langit, daw may gusto turukun sa ibabaw ka mga gal-um. Nadumduman na ang mga ginahambal ka pari sa misa: magtugro sa mga labing kubus ka pagkaun, bayo kag kon ano pa nga makabulig pamag-an sa anda sitwasyon. Amo dya ang gintudlo ka Ginuo sa mga katawhan hay may balik nga indolihinsya ang amo nga mayad nga kabubut-un. Kuon pa gani ka Ginuo, \"Himaya kag kalipay sa mga tawo nga may mayad nga kabubut-un.\"\n\"Indi, Pepito. May mahimo gid kita kay Alejo,\" hinali nga bungat ni Francis daw may nagbanaag sa ana hunahuna. \"Kon indi tana mag-ampo kanatun, kita ang maampo kana. Himuon ta dya sa adlaw ka Paskwa nga madali run lang mag-abot.\"\n\"Maampo kita kay Alejo? Ano ang buut mo hambalun, Tay Francis? Daw indi ko mahangpan,\" riklamo ni Pepito.\n\"Darhan ta ka 'pahangyus' si Alejo,\" hambal nga nagakadlaw liwan ni Francis. \"Basi mamadmadan kag magpasalamat man.\"\nAdlaw ka Paskwa. Nag-agto sanday Francis kag Pepito sa balay nanday Alejo. Nagbulig bitbit si Pepito sa kaduro ka dara ni Francis: walo ka kilo nga bugas, tunga sa kilo nga karni ka baboy, darwa ka bilog nga pan amirikano, sangka gamay nga lata ka tinapay nga biskwit, sangka dosina ka putos nga 3 in l nga kapi, sangka dosina ka putos nga nodols kag sangka kilo nga puti nga kalamay.\n\"Ana lang anay ni Tay Francis Paskwa dya kaninyo, Lolo Alejo. Sa sunod lang ang akun kon magdaug ang akun sanggol sa bulang,\" hambal ni Pepito nga nagkadlaw. \"Mayad ana ni Tay Francis hay pinsyunado pati si Nay Edilberta nga ana asawa. May obra pa tanan ang ana kabataan nga obersis ang iba. Ako tana dara lang ka habalhabal kag pamulang ang akun obra. Walo pa ang kabataan nga indi run makapaiskwila sa iba. Pwidi ikuon nga sakup run ako ni Tay Francis sa kaduro ka dyang paskwa na kaninyo. Ako man mong nagsugid kana nga makapira kamo nagyapon ka niyog lang hay wara kamo ti bugas nga tig-angun. Ti, naluoy gid si Tay Francis kaninyo. Namaraklun gid tana ka dyang ipaskwa na kaninyo agud malipay man kamo. Indi bala, Tay Francis?\" Nagkadlaw pa gid si Pepito.\n\"Amo gid, eh,\" nagkadlaw man si Francis. \"Kag malipayun gid nga Paskwa kaninyo ni Nang Milagring, Nong Alejo.\" Sa kabuhay kang nagriligad nga tyimpo, amo pa lang nakabungat ka langitnun nga harambalun si Francis kay Alejo.\n\"Ti, sigi, duro gid nga salamat kaninyo, Francis kag Pepito, sa rigalo ninyo kanamun sa Paskwa nga dya,\" tikab ni Alejo. Naglumawlumaw ang anang kalimutaw. Pat-ud, sa kalipay. \"Malipayun man nga Paskwa kaninyo. Kabay nga madugang pa gid kaninyo ang grasya ka Paskwa.\" Ginpahid na ang likod ka ana palad sa may luha na nga mga mata.\nWara ti kaaram si Alejo piro sibo man nga mga tinaga ang nabungat na sa nabaton nga mga matiryal nga bagay nga nagasimbulo ka mayad nga kabubut-un ni Francis. May tanhaga-langitnun ayhan nga indi makita nga inirhiya nga nagpaathag ka pinsar ni Alejo sa nabaton na nga paskwa? Posibli matuod hay wara ti imposibli kon gahum sa langit ang magtuytoy.\nWara tana si Milagring sa anda balay sa amo nga oras. Kuon ni Alejo rugto kuno dyang ana asawa sa sapa, nangutul ka mga tangkong nga anda ibaligya para may ibakal bisan bugas lang nga anda tig-angun sa Paskwa. Sigurado nga pag-abot ni Milagring, mapunaw dya sa kalipay nga dara ka mga Paskwa ni Francis kananda.\nManayanaya ang pungyahun ka darwa, labi run gid si Francis sa paghalin nanda sa balay nanday Alejo. Piro kon sayasatun, sarang ikuon nga nag-ampo si Francis kay Alejo sa pag-amuma na ka Paskwa sa mal-am nga dya.\nPiro may kalipay ang pag-ampo ni Francis sa kaawut ka ulo ni Alejo. Nakatanum tana ka mayad nga kabubut-un ukon gugma sa daw ginkabig na nga kaaway kauna.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/88\/post\/2015\/01\/may-kalipay-nga-pag-ampo.html","date":"2017-09-22T06:10:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00437.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9967439175,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.99674391746521}","num_words":3470,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.304,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Baso kang Paglaum\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nAng determinasyon kang atun tagipusuon indi masukol kang iba luwas lamang sa sara. Duro ang mga tion nga makahambal kita nga daw tama run, indi run kita makaagwanta. Kis-a atun mapinsaran nga indi patas ang pag-abiabi kang kabuhi hay tungud haros adlaw-adlaw ang kasakit kag pag-antos nagaimaw kanatun. Ang paglaum nga anay nagatugro kaisug kanatun nagaamat-amat dura kag kita nga mga katawhan nanglas-ay sa kabuhi nga anay buta kang kalipay.\nPero sa pihak kag tanan, ang atun tagipusuon, nagahimo kang mga pamaagi nga indi kita magliw-as sa aragyan kang kabuhi nga may buta kang kalipay kag determinasyon. Kon ang atun baso kang paglaum nahubsan run, ang atun tagipusuon padayon nagatugro kang kalipay agud indi lang kita maduraan kang paglaum.\nNangin boluntaryo nga matam-is nga panakut ang atun tagipusuon sa tion nga kita naduraan kang pang-unaw sa kasadya kang kabuhi bangud sa kapait kang mga pagtiraw nga atun nasug-alaw. Wara it tion nga ang dyang atun tagipusuon nagreklamo ukon nagtinamad sa mga pagtiraw kang panahon, rason kon andut may kaisug kita nga ginadara hasta kadya.\nAng atun tagipusuon ang pinakamapisan nga parti kang atun pagkatawo. Kon ano man ang mga kasakit ukon mga pagtiraw sa atun kabuhi, ang atun tagipusuon nagabatyag kaimaw natun kag sa anang kada pitik, pagpalangga ang mensahe nga ginapaabot na kanatun.\nSa urihi, ang paghangup magatudlo kanatun nga kon daw ano kanami nga ang tagsa-tagsa kanatun may ana nga tagipusuon nga ginaangkun. Wara it rason nga kita maduraan kang paglaum.\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.surfexcel.in\/wp-content\/uploads\/grass_with_water_drop_10669171.jpg.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2014\/02\/baso-kang-paglaum.html","date":"2017-09-25T22:21:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00378.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999508858,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999508857727051}","num_words":255,"character_repetition_ratio":0.098,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Handum ka mga Tanum\nni Jaypee M. Alonsagay\nMagahud ang huni ka busay nga nagalampus ka tubig sa daragkul nga mga bato. Ang mga kapispisan nagapataas-taas ka limug sa pagkanta samtang nagalinupad. Nagasaylo-saylo ka bulak nga hapunan ang mga alibangbang nga may manami nga duag. Ang paglagsanay ka mga kasapatan kag pagkinadlaw nagapakita kang pagkakuntinto sa kabuhi.\nAmo dya ang adlaw-adlaw nga tururukun sa ibabaw kang kalibutan. Sa amo dya nga tyimpo, wara pa matuga ang tawo. Ang Dyos may gintugro nga obligasyon sa mga tanum sa pagsagod kang kasapatan kag pag-atipan kang kalibutan. Ang mga tanum sa amo dya nga tyimpo makahambal kag sarang makapanaw kag dalagan parihas ka ordinaryo nga mga sapat. Sanda nagalibot kag nagalagaw agud magpangita ka mga kasapatan nga nagutum agud pakan-un. Ang mga tanum mas labaw nga tinuga sangsa mga kasapatan hay sanda makahambal kag makaintyindi. May oras man nga ang mga tanum nagasipal. Sanda nagalangoy-langoy sa madalum nga kasubaan kaimaw ka mga kasapatan nga nagaparigos.\nAng mga tanum wara ti kahilwayan sa pagdisisyon kag nagahulag lang basi sa anda kinaugali nga masinurundon, mapinalanggaun, mabinuligun kag maalwan. Ang anda kalipayan nagasandig sa kalipay ka tinuga nga anda ginasirbihan kag ang paghimo ka anda katungdanan. Kon malipayun ang sangka sapat nga anda ginapakaun, nagatubo man ang kalipay rugyan kananda.\nSangka adlaw ang Dyos nag-anunsyo sa kalibutan. \"Mga pinalangga ko nga mga tanum, nalipay ako hay inyo ginapanami ang gintuga ko nga kalibutan. Sa rum-an magahimo ako ka bag-o pa gid nga tinuga. Amo run dya ang mangin pinakaispisyal ko nga matuga sa kalibutan. Pagatawgon sanda nga tawo. Bangud sanda ispisyal, gusto ko nga inyo sanda palanggaun. Tatapun ninyo sanda nga labaw sangsa pagtatap ninyo sa mga kasapatan. Pakan-un ninyo sanda kang pinakamatam-is nga prutas kag pinakamasustansya nga laswa. Gusto ko man nga himuan ninyo sanda ka balay suno sa anda gusto. Himuon ninyo ang tanan agud mangin masadya kag matawhay ang anda pagpangabuhi sa kalibutan. Tugruan ko sanda ka gahum kang kahilwayan, abilidad nga makaistorya kag makaintyindi kaninyo nga mga tanum kag kaaram sa pagdumara kang kalibutan.\"\nAng malawid nga anunsyo ka Dyos nabatian sa bug-os nga kalibutan kag nagtuga dya kang kalangkag kag pamangkutanun. Ang mga tanum nagapinsar kon ano ang mangin itsura ka bag-o nga tinuga.\nNagligad ang sangka adlaw. Ang mga manok aga pa nagpamalo. Ang mga kasapatan nagakaturog pa, magluwas lang sa mga kabug kag iba pa nga mga kasapatan nga wara nagaturog kon gabii. Sa hinali lang, may sangka bataun nga niyog ang nagdalagan nga nagasinggit.\n\"Bugtaw kamo, mga amigo ko nga mga tanum. May nakita ako nga lain nga tinuga marapit sa suba. Amo run dya guro bay ang hambal ka Dyos nga tawo?\"\nHay tama ka tunog ang pagsinggit ka bataun nga niyog, duro nga mga tanum ang nagbugtaw. Nagdalidali sanda dayon dalagan paagto sa suba. Pag-abot nanda sa suba, anda nakita ang darwa ka tawo nga nagakaturog sa baras. May lawas nga parihas sa amo piro wara ti buhok ang bilog nga lawas. May nami nga pamanit. May mata, irong, baba kag talinga piro lain gawa nga kurti. Ang mga tanum nagtirindug palibot sa darwa ka tawo. Hay sanda nagagirinutuk, nagtuga dya kang kagahud nga amo man ang rason nga nakabugtaw ang darwa.\nPagmukrat ka anda mga mata, sanda nagbangon kag nagtamyaw. \"Mayad nga aga,\" ang hambal ka sangka tawo nga babayi.\nPagkabati ka mga tanum, gulpi lang sanda naghipus kag nagtururukay. Wara gid it may nagsabat magluwas sa sangka mangga nga amo man dayon ang ana pagtugro ka bunga. \"Mayad man nga aga. Dya gali tirawi ang akun bunga. Basi nagutum ikaw?\"\nGinbaton ka babayi ang darwa ka mangga kag gintugro na ang sara sa lalaki kag anda dya ginkaun. Pagkagat, pag-usang kag pagtulun, nagyuhum ang darwa ka tawo. Nagapamaan nga sanda nanamitan kag nalipay. \"Namit ba ang gintugro mo nga pagkaun. Salamat gid,\" ang hambal ka lalaki.\nPagkabati ka mga tanum, sanda nakabatyag man kang kalipay. Amo dya ang pinakauna nanda nga inagyan nga ang sangka tinuga nagpasalamat kag nagdayaw sa sangka tanum. Dayon ang iba pa nga mga tanum nagdalidali man puksi ka andang mga bunga agud itugro para matirawan ka tawo. Ang mga tanum may nanarisari nga kanamit ka prutas nga ginpakaun sa tawo.\nSa hinali lang, ang limug pa gid ka Dyos naghambal halin sa langit. \"Mayad nga aga kaninyo tanan akun mga tinuga. Mga tanum, amo run ra ang mga tawo nga bag-o ko nga gintuga. Mga tawo, amo dya ang kalibutan nga una ko gintuga sangsa kaninyo. Ginpriparar ko dya para gid kaninyo. Gusto ko magparaku kamo ka inyong linahi asta sa inyo masarangan. Kamo, kaimaw ka mga tanum, ang akun pagatugruan kang katungdanan agud mas mapanami pa gid ang kalibutan. Mga tawo, may kahilwayan kamo sa dyang kalibutan. Mga tanum padayuna ninyo ang inyo ginahimo kauna. Pakan-a ninyo ang mga sapat kag tawo. Limpyuhi ang mga kasubaan kag indi nyo pagpabay-an nga maubusan ka tubig ang mga tubudan agud may irimnun kamo. Limpyuhi ang kahanginan agud manami ang pagginhawa ka mga tinuga ilabi run gid ka mga tawo.\" Dayon ang limug ka Dyos gulpi lang nadura.\nSa adlaw-adlaw nga pagpangabuhi ka mga tinuga, sanda malipayun. Nagparaku ang mga tawo asta nakalab-ot sa linibo ka mga hinirasyon. Nagmuad sanda sa kalibutan kaimaw ka mga tanum kag kasapatan. Nagalinagsanay ang mga kabataan kaimaw ka mga bataun nga mga tanum. Ang iba nga mga kahoy padayon nga nagatuman ka anda katungdanan. Ginapakaun kag ginapabusog nanda ang mga tawo kag kasapatan. Ginahawidan ang mga bato sa binit ka suba kag ginapasinaw ang mga bubon kag tubudan. Ginapahamot kag ginalimpyuhan nanda ang hangin para sa mga tinuga. Naghimo man sanda ka balay halin sa mapag-un nanda nga mga sanga.\nPagkaligad ka linibo nga mga tinuig, nakita ka Dyos nga nagraku ang mga tawo. Nagpaminsar tana kon ano ang mangin mayad para mas mapanami pa gid kag mangin tim-us ang pagdalagan kang kalibutan. Nag-anunsyo liwat ang Dyos sa kalibutan:\n\"Mayad nga adlawun mga pinalangga ko nga mga tinuga. Ako dya ang Dyos nga nagtuga kaninyo.\" Ang limug ka Dyos wara mabatian sa malawid nga panahon. Nalipay ang iba nga mga pinakamal-am nga puno hay nabatian nanda liwat ang dyang limug. Ang mga katawhan nalipay man hay una nanda dya nabatian. Amo run dya ang ginadawat-dawat nga istorya ka andang kamal-aman.\nNagpadayon ang Dyos sa ana pag-anunsyo. \"Malipayun ako sa langit samtang nagaturuk ka akun mga tinuga nga kadya nagmuad kag nangin mabinungahun run gid. Umpisa kadya nga adlaw, ako magapili ka lider nga magadumara sa mga tinuga. Ang akun pagapiliun magahalin sa mga tawo kag pagatawgun nga hari. Tugruan ko tana kang katungdanan sa pagpanami pa gid kang kalibutan suno sa ana tuyo kag pagdumara. Sarang man tana makahino ka mga layi nga pagasundon ka mga tinuga. Ang hari ang magadumara kag magapamuno sa linibo nga mga katawhan. Ang ginapili ko nga hari, amo ang lalaki nga nagatindug rapit sa suba nga nagakaun ka bunga ka niyog.\"\nPagkabati ka dyang lalaki, daw indi tana makamaan kon ano ang ana hambalun. \"Pinalangga ko nga Dyos, ako imo pasayluha piro daw indi ko mabaton ang amo ra nga katungdanan. Ako nakalab-ot run sa makatunga ka akun nga idad. Basi indi ko masarangan ra hay may darwa pa ako ka kabataan. Paano pa ayhan kon linibo run ka tawo ang akun pagadumarahan?\" ang panghakruy ka lalaki nga nahadluk magbaton kang katungdanan.\nDayon ang Dyos naghambal pa gid. \"Lalaki, nagapati ako ka imo ikasarang. Indi ako magtugro ka amo ra nga katungdanan kon nakita ko nga wara ti kapasidad ang sangka tawo. Kaimaw mo ang mga tanum nga magabulig kanimo. Ako man padayon nga magagiya kanimo. Indi kaw lang pirmi maglipat nga mag-istorya kanakun kon ikaw nagaduha-duha sa imo mga disisyon. Bisan ano pa ang matabo, indi ta ikaw pagpabay-an.\"\nBisan nagaduha-duha ang lalaki, ginbaton na ang katungdanan nga mangin Hari. \"Pinalangga ko nga Dyos, nagasarig ako nga imawan mo ako sa akun pagdumara. Ginabaton ko dya nga katungdanan.\"\nAng Dyos nalipay sa pagbaton ka lalaki. \"Ikaw lalaki pagangaranan ko nga Aram, hay sa nakita ko sa imo pagpangabuhi nga pirmi ikaw nagagamit kang kaaram sa pagdisisyon. Pagatawgun ikaw nga Haring Aram ka mga tinuga,\" ang katapusan nga hambal ka Dyos.\nMay ginhiwat nga sangka bahul nga punsyon sa kalibutan para sa bag-o nga hari. Si Haring Aram nagsakay sa kabayo kag naglibot sa panimalay ka mga katawhan. Ang mga bulak naglinagsanay paagto sa binit ka aragyan kag nagsab-og ka mahamot nga bulak sa hari. Ang tanan malipayun sa pagtipon-tipon samtang nagakaun. Si Haring Aram naghambal ka ana pinakauna nga anunsyo.\n\"Mayad nga adlawun mga kabugtuan ko. Ako bilang una nga hari nga ginpili ka Dyos, nagakalipay nga kaimaw ko kamo sa dyang ispisyal nga adlaw. Bilang pasalamat sa grasya nga gintugro ka Dyos, gusto ko nga tugruan ka ngaran ang tagsa-tagsa. Parihas sa pagtugro ka ngaran ka Dyos kanakun, kamo hilway man sa pagtugro ka ngaran sa inyong mga kabataan. Pwidi man kamo makatugro ka ngaran sa mga kasapatan kag mga tanum nga lain sangsa ngaran ka anda linahi. Ang pagtugro ka ngaran magasimbolo nga ang kada sara nga tinuga ispisyal.\" Malawid ang una nga anunsyo ka hari para sa tanan. Natapos ang adlaw nga malipayun kag busog ang mga tinuga.\nSi Haring Aram nagpangaran man ka ana darwa ka kabataan. Ang magurang ginpangaranan na nga Baryo kag ang libayun amo si Iraya. Si Baryo sangka maaram kag mahuyugon sa mga bagay nga bag-o kag makatiringala. Si Iraya tana sangka maluluy-on kag mahuyugon magsipal kaimaw ka mga tanum kag mga kasapatan.\nNangin manami ang pagdumarahan ni Haring Aram sa malawid nga tinuig. Kang tana nakalab-ot sa pang-idadun nga nobinta anyos, ana nabatyagan nga rapit run lang ang ana kamatayun. Tana nagdisisyon nga dapat ipanubli na run ang ana trono para may magpadayon ka ana pagpamuno. Gintawag na ang tanan nga mga tinuga para sa sangka ispisyal nga anunsyo.\n\"Mayad nga adlawun mga kabugtuan ko. Ang akun ispisyal nga anunsyo kadya nga adlaw mangin katapusan ko run nga anunsyo kaninyo bilang hari.\" Ang mga tinuga natingala kag nagpamangkutanun sa isara kag isara. \"Ako nagaidad run kag nakabatyag kang pagpanghina ka akun kalawasan. Indi run ako makaobra parihas sa ginaobra ko adlaw-adlaw. Gusto ko isaylo ang dyang katungdanan nga mangin hari agud magapadayon ang gusto ka Dyos sa dyang kalibutan. Gusto ko nga ang bag-o nga hari mas makahimo pa gid ka labaw sangsa akun nahimo. Gusto ko kadya nga kamo nga mga katawhan kaimaw ka mga tanum magapili ka bag-o nga hari.\"\nAng sangka mal-am nga puno ka Lunok naghambal, \"Para kanakun, mas manami nga magahalin sa imo mga bata ang pagapiliun nga hari. Pat-ud ako nga may kaaram kag kapasidad ang imo bata nga ginpanubli kanimo, kag mangin manami tana nga pinuno sa mga tinuga.\"\nAng mga tanum kag katawhan nagsugtanay sa suhistyon ka mal-am nga Lunok piro si Haring Aram nagapalibug hay may darwa tana ka bata. Ana gindisisyunan nga mas manami nga ang mga katawhan kag mga tanum ang magapili kon sin-o sa darwa na ka mga bata ang magapanubli ka ana trono.\nIsara sa mga amigo ni Baryo ang nagparapit kag nagtugro ka suhistyon sa hari. \"Pinalangga ko nga hari, para kanakun mas mangin manami nga hari ang imo kagurangnan nga bata nga si Baryo. Tana maaram parihas kanimo kag sigurado ako nga mangin mabinungahun tana nga hari.\" Dayon ana ginsinggit it matunog ang ngaran ni Baryo. \"Baryo! Baryo! Baryo!\" ang mga katawhan kag iba nga tanum nagsunod man ka singgit ka ngaran ni Baryo. \"Baryo! Baryo! Baryo!\"\nKang ang matunog nga singgit nag-amat-amat hinay, si Nogito nga sangka bataun nga niyog nga amigo gid ni Iraya naghambal man. \"Para kanakun si Iraya may kapasidad man nga mangin mayad nga hari. Tana may maluluy-on nga tagipusuon kag paraamigo. Para maman-an kon sin-o ang gusto ka tanan, mas nami nga paagyun dya sa pagpiniliay. Kon sin-o kananda ang may pinakaraku nga magpili, tana ang masunod nga hari. Iraya! Iraya Iraya!\" Dayon nagsinggit man ang iba nga mga amigo ni Iraya. \"Iraya! Iraya! Iraya!\"\nSi Haring Aram nagapalibug gid. Gusto na ang Dyos ang magadisisyon sa amo dya nga sitwasyon. Piro ang Dyos nagbilin kana nga magadipindi sa ana disisyon ang pagpili ka bag-o nga hari. Ang ana mga kabataan puro may kapasidad. Ang mga tinuga haros nagtinunga ka suporta kay Baryo kag kay Iraya. Gani nagdisisyon tana.\n\"Magpamati ang tanan! Nakapili run ako kang mangin bag-o nga hari. Dya akun ginbasi sa limug ka mga tinuga nga rugya kadya.\"\nAng mga tinuga nagasininggit kang matunog. \"Baryo! Baryo! Baryo!\" Piro sa pihak nga parti nagasinggit man kang matunog, \"Iraya! Iraya! Iraya!\"\n\"Dali lang, maghipus anay ang tanan,\" ang pagsaway ka Hari. \"Ang bag-o nga hari amo si Baryo ….\"\nDayon nagsinggit pa gid kang matunog ang tagsakdag ni Baryo. \"Baryo! Baryo! Baryo!\"\n\"Dali lang. Wara pa matapos ang akun hambal. Maghipus anay ang tanan. Ang bag-o nga hari amo si Baryo kag si Iraya.\"\nPagkabati ka tagsakdag ni Iraya sa hambal ka hari, nagbalus man kang mas matunog nga singgit ang mga tagsakdag ni Iraya. \"Iraya! Iraya!Iraya!\"\nKang nag-untat run ang pagsiniggit ka mga katawhan kag tanum, nagpadayon ka hambal si Haring Aram. \"Bilang inyo Hari, ako magapanaog sa akun trono umpisa sa rum-an kag ang akun darwa ka mga bata nga sanday Baryo kag Iraya magabulus kanakun. Sanda pagatawgun nyo nga Haring Baryo kag Haring Iraya. Haring Baryo, ikaw ang magapamuno sa pihak nga suba sa ginabutlakan ka adlaw. Ikaw, Haring Iraya, sa pihak nga parti ka suba sa diriksyon nga ginasalupan ka adlaw. Akun nakita nga tama run ka raku ang mga tawo kag tanum. Kinahanglan nga darwa ka hari ang magadumara agud mas mapanami pa gid ang kalibutan nga gintuga ka Dyos. Mga tanum, palanggaa ninyo ang mga tinuga ka Dyos. Nagapasalamat ako kay tama kamo ka mabinuligun kag maalwan sa malawig nga tinuig nga kita nag-imaway. Kabay nga mas mangin malipayun pa gid kamo nga mga tinuga ka Dyos sa tyimpo nga wara run ako sa kalibutan.\" Malawid ang nangin anunsyo ni Haring Aram. Ang mga tinuga nagpinalakpak sa mal-am nga Hari.\nKang sunod nga adlaw, nagpungko run sa trono ang darwa ka hari. Ang pihak nga suba ginapamunuan ni Haring Baryo kag ang pihak, kang ana libayun nga si Haring Iraya. Ang darwa may nanarisari nga pamaagi agud mapanami ang anda ginharian.\nPagkaligad ka tatlo ka adlaw nga nagpanaog sa trono ang hari, napatay dya. Ang ana kamatayun nagtuga kang kasubu sa kalibutan. Ang mayad nga hari nagtaliwan nga may ginbilin nga marka sa tagipusuon ka mga tawo ilabi run gid sa darwa na ka kabataan. Ang darwa ka hari ang nagpadayon ka ana obligasyon.\nBilang proyikto ni Haring Iraya, tana nagpangayo bulig sa mga kahoy nga pagaobrahan ka magagmay piro manami nga balay ang kada pamilya. Ang sanga ka mga pinakapag-un nga kahoy ginhimo nga harigi kag ginsalugan ka nagahining-hining nga kawayan. Ang atup nahuman sa pinakanami nga dahon ka nipa. Ginmanduan na man ang mga puno nga may prutas nga magahatud ka pagkaun adlaw-adlaw sa kada panimalay. Ang mga tawo kag tanum malipayun sa ginharian ni Haring Iraya.\nSi Haring Baryo, hay tungud maaram, raku napinsaran nga bag-o. Nagpangayo tana ka bulig sa mga daragkul nga kahoy agud maghakot kag maghakwat ka daragkul nga mga bato agud himuon nga balay ka mga tawo. Mga daragkul gid nga sanga ang ana gingamit para sa iba pa nga ditalyi ka mga balay. Mas mapag-un kag bahul nga balay ang sarang na mahimo. Mas sulhay ang mga tawo nga magauli kag mas may protiksyon sa init kag uran.\nKang nakita ni Haring Baryo nga haros parihas ang mga itsura ka balay sa ana ginharian, tana nagdisisyon nga dapat ana ang pinakalain hay tana ang hari. Gani ginpatawag na ang mga kahoy.\n\"Mayad nga aga sa tanan. Gusto ko magpatindug ka bahul kag mataas nga balay nga malab-ot gid sa mga panganod. Dya pagatawgun nga palasyo. Kon mataas ang pagaulian ka hari, ana makita ang kabug-usan ka ana ginharian. Mas dali ko pa nga mapanami ang dyang kalibutan nga gintuga ka Dyos. Nagakinahanglan ako ka daragkul gid nga mga sanga para mahimo ang dyang akun ginaplano.\"\nNag-agto ang mga puno nga may pinakadaragkul nga sanga sa ginharian ni Haring Baryo kag ginpang-utod dya. Nalipay ang mga puno hay nangin malipayun man ang hari sa andang pagbulig.\nKang nakita ni Haring Baryo ang mga sanga, nakulangan dya sa kabahulun. Gani nagsugo tana nga kon pwidi nga mas bahul pa gid nga mga sanga, piro ang sangka mal-am nga puno naghambal, \"Haring Baryo, ako run ang pinakamal-am rugya kag pinakabahul. Pwidi man siguro nga ang akun bilog nga lawas amo ang iutdon para sa palasyo. May idad run man ako kag mangin malipayun ako kon ako makabulig bisan sa amo dya nga idad.\"\nRaku ang kinahanglanun ni Haring Baryo nga mga kahoy kag bato agud mapatindug ang ana ginahandum. Gani raku ang mga kahoy ang ginpang-utod. Ang mga mal-am nga puno sa anda ginharian haros naubos run, hay duro ang gingamit para sa palasyo.\nSa ginharian ni Haring Iraya makita ang ginapatindug nga palasyo ni Haring Baryo. Tana nanamian piro indi na gusto isakripisyo ang mga puno sa ana ginharian hay tama tana ka maluluy-on.\n\"Haring Iraya,\" ang hambal ka pinakamal-am nga puno sa ana ginharian. \"Pwidi man kita makahimo ka balay parihas sa pihak nga ginharian. Kami sarang man makasakripisyo ka amun puno para mangin malipayun ikaw kag ang mga tawo sa imo ginharian. Imo pa makita ang kabug-usan ka palibot.\"\nPiro si Haring Iraya wara nagsugot. \"Gusto ko man ang amo ra nga balay nga ginatawag nanda palasyo piro kuntinto run ako nga makakaun ka inyo prutas. Nalipay run ako magsaka sa mga puno kag magsipal kaimaw sa inyo mga kabataan. Ang importanti nga buhi kita kag nagakalipay. Pwidi man ako makasakay sa kabayo para maglibot sa akun ginharian.\"\nSangka adlaw, may nag-agi nga mabaskug nga uran sa kalibutan. Ang mga tanum malipayun kaimaw ka mga tawo nga nagasipal kag nagalinagsanay nga nagasuray sa uran. Kang nakaabot sanda rapit sa suba, anda nakita nga duag lao ang nagailig nga tubig. Bahul ang pagkatingala ka mga tanum kag mga tawo sa darwa ka ginharian. Ginpatawag ni Haring Baryo ang mga tanum kag ginpamangkot.\n\"Andut lubug ang tubig sa mga kasubaan? Di bala may mga tanum nga nagapasinaw rugto sa tubudan?\"\n\"Pinalangga ko nga Haring Baryo, kami ang nagapasinaw ka mga tubig kag nagahawid ka mga bato kag baras sa kasubaan. Gintinguha namun nga hawidan sa mga banglid piro kulang run kami. Indi namun masarangan pasinawun ang malapad nga suba nga kami lang,\" ang hambal ka bahul nga Lunok.\nGani nagmando si Haring Baryo nga pati ang mga bataun pa nga mga puno magbulig sa pagpasinaw ka suba kag paghawid ka mga nagaanod nga lao agud may imnun nga tubig ang mga tawo kag kasapatan. Nagsuba sa bukid pati ang mga bataun nga puno para magbulig pasinaw ka suba.\nPiro wara pa matapos ang problima nga nag-abot sa ginharian ni Haring Baryo hay pagkaligad ka pira ka mga inadlaw, ginkulang ang mga prutas kag laswa ka mga tanum. May mga tawo nga nagriklamo parti sa gutum ka anda pamilya. \"Pinalangga ko nga Hari, ang amun pamilya nagutum hay ang mga puno wara run nagatugro ka bunga para amun karan-un.\" Bukut lang sangka pamilya ang nagriklamo. Sunod-sunod ang mga panimalay nga nag-agto sa palasyo agud magpangayo ka pagkaun.\nKang nabatian sa ginharian ni Haring Iraya ang sitwasyon sa ginharian ka ana magurang, tana nagmando sa mga kahoy nga may prutas nga magtabok sa pihak nga suba para buligan ang mga pamilya nga ginagutum. Pati ang iba nga nga puno ginpabulig na man nga magpasinaw kang kasubaan.\nNagpalab-ot kang pagpasalamat si Haring Baryo sa ana libayun sa pihak nga ginharian, piro may mas bahul pa gid nga problima nga gin-atubang ang darwa ka ginharian hay pagkaligad ka pira ka simana, ang huyup ka hangin nagbaylo – huyup nga bag-o lang nabatyagan ka mga tawo kag tanum. Mabaskug kag maramig. Ang kalangitan amat-amat nga nagadulum. Nagpanago ang mga tawo sa anda mga balay sa kahadluk. Gulpi lang nag-uran kang mabaskug kag amo man ang paghuyup ka hangin. Naglubug pa gid ang tubig nga nagailig sa suba. Ang kabaskug ka hangin nagapamalid ka magagmay nga mga tanum. Para maprotiktahan ang mga tawo, ginpalibutan ka mga tanum ang anda mga ginharian. Ang mga daragkul nga puno sa ginharian ni Haring Iraya nagkaptanay ka anda mga sanga agud magluya ang nagasulud nga hangin sa ginharian hay tama dya ka baskug.\nAmo man sa ginharian ni Haring Baryo. Nagtiriripon ang mga puno para maprotiktahan ang mga tawo kag ang palasyo piro ang mga kahoy nagkarapalid. Indi sanda makasarang hay gamay gid lang ang daragkul nga mga puno. Ang dyang hitabo nagtugro ka bahul nga kakulba sa mga tinuga.\nKang masunod nga adlaw pagkatapos ka dyang hitabo, nagsaka si Haring Baryo sa ibabaw ka ana palasyo. Ang mga panimalay naguba. May mga nagkaramatay nga tawo kag napilasan. Raku nga mga kahoy ang nabarian. Naubos ang mga bunga nga karan-un ka mga tawo kag kasapatan.\nNaglibot man si Haring Iraya sa ana ginharian sakay sa anang kabayo. May mga tawo nga napatay piro mas gamay dya kon ikumpara sa ginharian ni Haring Baryo. Tana naluoy sa sitwasyon ka mga katawhan kag mga kasapatan.\nSamtang ang mga katawhan nagahinibi kag nagakasubu, may limug nga nabatian sa langit. \"Magpamati kamo akun mga tinuga. Ako amo ang Dyos nga nagtuga kaninyo kag dyang kalibutan. Ang dyang kalibutan gintuga ko nga manami kag balansi. Kumplito para sa kinahanglanun kang kada tinuga kag masadya ulian. Kamo nga mga tawo gintuga ko bilang pinakamataas sa tanan. Bahul ang akun pagsarig kaninyo nga mas mapanami pa gid dya piro wara ninyo mahimo. Umpisa kadya nga adlaw, kaninyo ko tanan ibilin ang mas mabug-at nga katungdanan sa pagkid-an ka dya. Tanan nga mga tanum magpabilin kamo sa inyo ginatindugan!\" Dayon ang kahig ka mga tanum nadura kag naghimo nga gamot. Sanda indi run makapanaw kag makadalagan.\n\"Kamo nga mga tawo kon ginagutum, kamo ang dapat magparapit sa kahoy para sakaun ang bunga. Kamo man ang dapat magpatubo ka anda mga liso para kamo may kan-un. Kon maghimo kamo ka balay kamo run ang mag-utod sa mga puno. Indi run sanda makabulig obra ka inyo balay. Ang mga tanum padayon nga magatuman ka anda katungdanan piro indi sanda makahalin sa anda ginatindugan. Indi nyo run man sanda maistorya.\"\nSi Haring Baryo nagpakitluoy sa Dyos, \"Pinalangga ko nga Dyos, patawara ako hay akun dya tanan sala. Bilang hari, ako naghandum ka mataas nga wara run nagapanilag sa palibot. Akun ginguba ang manami mo nga tinuga. Ako lang ang siluti kag indi lang pag-iabay ang mga katawhan ilabi run gid sa pihak nga ginharian.\"\n\"Dapat ninyo maman-an nga ang sala ka sara may ipikto sa tanan.\" Dayon gulpi nadura ang limug ka Dyos.\nAng sangka puno naghambal man kay Haring Iraya, \"Haring Iraya, duro gid nga salamat sa pira ka tuig nga kita nag-imaway. Kadya indi run ako kasipal kanimo. Indi run ako makahakwat kanimo para magtabok sa suba. Indi run ako makahatud ka prutas para imo pagakan-un. Piro tinguhaun ko nga magpadasig raku ka bunga para may kan-un ikaw asta sa sunod pa nga hinirasyon. Masaka kaw pirmi sa akun puno, ha? Para mabuhinan man ang akun kahidlaw parihas kang nagasipal kita. Limpyuhan gid namun ang hangin para lab-as ang inyo mahaklu. Indi namun pagpabay-an nga magmara ang mga bubon para kamo may imnun. Pasinawun namun ang mga suba para kamo makalangoy nga masadya kaimaw ka inyo pamilya. Protiktahan ko man ang iba nga mga kasapatan hay man-an ko nga palangga mo gid sanda. Raku pa ako gusto nga hambalun piro nagaawut run ang akun kalawasan. Tandaan mo gid dya. Wara ako ti iba nga handum kondi nga mangin malipayun kamo nga mga tawo. Gusto ko tugruan kamo ka matawhay nga pagpangabuhi.\" Dayon nadura ang limug ka tanum. Ang anda mga mata, talinga kag bibig nadura man.\nAng Dyos nagbilin sa mga katawhan nga indi magbalik ang mga tanum sa daan nanda nga itsura kon indi nanda paghimuan ka paagi nga mabalik ang kanamiun kang kalibutan nga parihas kauna.\nSi Haring Baryo kaimaw ka asawa na nga si Nayon kag bata nga si Banwa nagdisisyon nga mag-uli rapit sa dagat kag sa datag. Gintugruan na kang kahilwayan ang mga tawo sa ana ginharian nga mag-uli sa lugar nga gusto nanda.\nSi Haring Iraya naghibi hay gusto na pa makaimaw kag makaistorya ang mga tanum piro wara run tana ti mahimo. Tana nag-uli sa bukid rapit sa mga kasubaan. Pirmi tana nagatanum hay paagi ka dya, ana madumduman ang kalipay sa tyimpo nga kaimaw na pa ang mga tanum.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/88\/post\/2015\/01\/ang-handum-ka-mga-tanum.html","date":"2017-09-22T13:37:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00567.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9977498055,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9977498054504395}","num_words":4103,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Haruk\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nKon bulak ang tinaga nga \"haruk,\" siguro mahamot dya nga sampagita, hasmin, ukon pula nga tampuranga. Kon ambahanun, ayhan malulo nga pag-iliili kang sangka nanay sa lapsag ukon lanton nga nagapaumpaw kang kabug-at kang baratyagun. Ang haruk sangka tinaga nga nagadara ka masadya nga mga handurawan kang pagkabata paagi sa mga sugidanun nga atun nabatian ukon nabasahan. Naman-an natun ang istorya kang prinsisa nga nagturog sa malawid nga panahon kaimaw kang anang mga ginsakpan sa sangka ginharian nga ginsumpa. Napukaw lamang ang prinsisa kang ginhagkan ka prinsipi nga nabihag sa anang kaanyag. Nagbugtaw man ang bilog nga ginharian kag nalubad ang sumpa. Sa istorya man ni Snow White, ang haruk kang prinsipi labing gamhanan nga nagbanhaw sa dalagita pagkatapos nga nagkaun tana kang mansanas nga may hilo.\nSa atun pagdinaraga ukon pagsinultero, ang haruk sangka marahalun nga tanda kang pagkaluyag, pagkamag-an, ukon pagkahulog kang buut sa sangka tawo. Sa nagapalanggaanay, wara run ginamitlang pa ang tinaga nga haruk. Ginahimo, ginapatupa, ginapakamatuod gid lang. Simpli man ukon kumplikado, nabaw man ukon dalum, ang nagaharuk kag ang ginahagkan may kaangtanan, may relasyon, may mga rason. Pero kon kis-a, ang haruk sarang man nga kawatun. Ginhagkan nga wara kapangaman, gani sarang mahambal nga ginkawatan. Sa amo dya nga hitabo, ang nangawat ka haruk wara it duro nga rason kondi ang pagkaumul sa naluyagan. Kon dimalasun, matampaan pa dyang tampuhaw nga nangawat ka haruk.\nAng haruk laban ginapatuman nga may kalipay, may ginasaulog, ukon sa pagpanamyaw. May haruk man kang kasubu, kang pagpanaw ukon pagbiya. Pero may sangka haruk nga pinakabantog sa bilog nga kalibutan. Ang pagharuk ni Hudas Iskaryote kay Hesu Kristo isara ka indi malipatan nga haruk. Ang dyang haruk nagkambyo kang atun pagturuk kag paghangup sa dyang tinaga. Ang dyang haruk ginsulat, ginsugid, gintamay, ginpadalman ka pag-usisa kag padayon nga ginadumdum kada tuig sa pagselebrar kang pag-antos, pagkamatay kag pagkabanhaw kang atun Manluluwas.\nGintakda nga may magtraidor sa Manunudlo. Kon ginpasulat ang mga apostoles kang andang mga ngaran sa papel agud gabot-gabutan kon sin-o ang magtraidor sa Manunudlo, ayhan wara't maintra sa gabot-gabot. Ugaring wara ti gabot-gabot kang ngaran nga natabo kondi may dawhatanay kang kwarta nga ginbaton ni Hudas kabaylo sa pagbulig sa mga suldado nga madakpan si Hesus. Bukut katingalahan kon maugut kag mangil-ad kita kay Hudas nga traidor. Pero importante kag kinahanglan ang papel ni Hudas. Kon sa drama may karakter nga nagarepresentar kang kamayad, kinahanglan man ang karakter nga kontra pwersa. Puti kag itum. Malutaw, mangin maathag ang pagkaputi ukon pagkaitum kon itupad ang dyang darwa ka mga pwersa.\nAno ayhan ang istorya kon wara nagtraidor si Hudas? Kon wara ginpatuman ang haruk kang pagtraidor, madakup ayhan kag masilutan si Hesu Kristo? Magaantus ayhan si Hesus, mapatay, kag mabanhaw sa pagluwas kanatun tanan sa kasal-anan?\nAndut haruk ang ginpili nga sinyal? Sa kinaandan nga relasyon, ang haruk tanda kang mayad nga pagkilalahay kang nagaharuk sa ginahagkan. Si Hudas bukut lang sumulunod kondi isara sa dose ka mga pinili nga labing rapit kay Hesus. Andut wara lang nanago si Hudas sa dulum pagkatapos itudlo ukon ihambal sa mga suldado kon diin si Hesus, ano ang itsura na, ano ang duag kang ana nga bayo ukon kapa kag iban pa nga paratandaan? Magluwas sa pagpiho nga tana gid man ang Hesus nga darakpun, ang haruk nagpakita kang masuud nga relasyon ni Hudas sa Manunudlo nga ana man lang gintalikdan kag ginbaligya sa mga suldado kato nga gabii.\nSa tanan nga haruk, ang haruk sa Getsemaniya nangin madulum kag mabug-at nga simbolo ka pagkadura kang pagpalangga, ang pagbugras kang relasyon nga nagahigot sa tumuluo sa anang manunudlo. Pinakamasubu ang dyang haruk kang pagbiya ni Hudas sa mga pagtuon nga ginsaysay kang atun Ginuong Hesus nga napasad sa himpit nga pagpalangga kag pagsarig.\nRosas ang bulak kang haruk ni Hudas nga nagapakita kang katahum, gali may tunok nga makapadugo.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/thumb\/e\/ef\/Giotto_-_Scrovegni_-_-31-_-_Kiss_of_Judas.jpg\/300px-Giotto_-_Scrovegni_-_-31-_-_Kiss_of_Judas.jpg.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2014\/04\/ang-haruk1.html","date":"2017-09-22T13:36:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00571.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989941716,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9989941716194153}","num_words":650,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang mga padya sa panulatan\nSi Milagros Geremia-Lachica ang una nga manunulat sa Kinaray-a nga nakilala sa pungsod paagi sa pagdaung kang CCP Literature Grant para sa binalaybay nga Kinaray-a kang 1990. Ang anang tagdaug nga koleksyon nga \"Antique: Lupa kag baybay sa pinggan\" nagpautwas kang kapigadohon kag mga problema pangkatiringban sa probinsiya kang Antique. Ang anang binalaybay nga \"Lupa kag baybay sa pinggan\" nagalaragway indi lang kang heyograpiya kang Antique kundi pati man kang proseso kang pagpanggas tubtub sa pag-ani kang paray, kag kon paano diya magtupad sa asin sa pinggan kang pobre nga mangunguma sa Antique:\nMaarado\nMamanggas\nMag-abono\nManghilamon\nMangani\nMapahangin\nManglay-ang\nMapagaling\nMananum\nMatig-ang\nPara gid lang\nPinggan ni Nonoy\nMasudlan\nPero kan-un pa lang diya\nWara pa maabay gani\nKon paano ang pagsarok\nKang baybay\nAgud mahimo\nNga asin nga darapli\nKag sa pinggan ni Nonoy\nLiwan magakitaay\nAng lupa kag baybay.\nKang 1992, nagdaug si Alex C. Delos Santos kang pareho nga grant para sa anang koleksyon nga \"Dandansoy: Mga kanta kang pagbiya kag iban pa nga panghayhay\" nga nagasaysay kang kabuhi kang mga sakada, mamumugon kag mga layas nga Antiqueño nga nagbiya kang probinsiya sa pagpangita kang andang kaaraydan. Ang 18 ka mga binalaybay nagapautwas kang kasubu kang nagabiya kag kang binayaan. Ang \"Sulat\" isara sa mga binalaybay sa koleksiyon nga maathag nga nagapautwas kang diya nga kasubu:\nNay,\nNabuy-an ko ang imo sulat pagdawu kang kartero\nTuman gali ka bug-at bisan sampanid lamang\nAng malauring nga tinta tama ka siri\nSiguro nagtagos sa papel\nKag naghigku sa lamesa mo sa kusina\nPero sa ubus kang papel\nNaglubad ang iban nga mga tinaga\nDaw mga isla kon turukun\nGinpangita ko kon diin nayon ang Antique\nNay, indi ko run mabasa ang sulat mo\nRaku pa nga mga isla ang nagturuhaw\nNapuno run ang pahina\nKon ano man ang sugid mo parte kay Tatay\nKag akun mga libayun\nKaluy-an sanda kang Diyos\nNay, indi run ako pagsulati\nIndi run natun pagpaayawan ang kartero\nKinii ang paggamit kang tinta\nAgud indi mamantsahan ang lamesa mo sa kusina\nKag ang mga isla\nIndi ko gusto nga makita ruman.\nNagapalangga,\nAng imo anak.\nKinahanglan man mitlangun rugya nga sa umpisa ang CCP Literature Grants bukas para sa Hiligaynon kag Kinaray-a, pero umpisa kang 1993 nagbukas ang CCP kang tuhay nga kategoriya para sa Kinaray-a. Sangka patimaan lang diya nga pagkatapos kang apat lang ka tuig ginkilala kang Sentrong Pangkultura ng Pilipinas ang panulatang Kinaray-a bilang mabaskug nga limug sa patag kang pungsodnon nga panulatan. Kang 1994 si Maragtes Amante, taga-Pandan kag sangka propesor sa Unibersidad kang Pilipinas, ang nagbaton kang grant para sa sanaysay sa Kinaray-a. Isara sa mga sanaysay, \"Wanhaw ngapanglinti si Tatay\" nabalhag sa Mantala: An Anthology of Philippine Literature 3 (NCCA, 2000). Pagkasunod nga tuig, si Geremia ruman ang nakabaton kang grant para sa bugu nga dula sa Kinaray-a. Ang mga dula nga \"Ang pagkamatay ni Mr. Dela Cruz\" kag \"Umagad ni Ponso\" mga dulang karadlawan nga puno kang tinarso nga duna sa Karay-a. Ang una tuhoy sa mga pagkinarankaran kang mga tawo sa baryo pagkabati nga napatay ang prinsipal, kag ang ikarwa tuhoy sa mag-asawa nga nagahulat kang pag-abot kang andang bata nga nars nga nakapamana kang Kano. Wara pa nabalhag ang mga dula nga diya, pero ang \"Ang pagkamatay ni Mr. Dela Cruz\" ginprodyus kang Teatro San Antonio kang St. Anthony's College kang 2001.\nWara man naglawid ang CCP Literature Grants tungud sa kakulangan kang pondo kag pagbag-o kang mga proyekto kang tagdumarahan kang CCP. Pero sa bugu nga tion nagmadinarag-un diya sa pagpalapnag kang pagsulat sa mga rehiyon, sa pagsakdag kang mga nagatubo pa lang nga panulatan angay kang Kinaray-a, kag sa pagdiskubre kang mga bag-o nga manunulat.\nMagluwas sa CCP Literature Grants, may mga local man nga padya panulatan nga ginhiwat, angay kang Premyo Aujero Italia kag Bigkas Binalaybay sa Iloilo. Pero kalabanan nga mga tagdaug rugya mga manunulat sa Hiligaynon. Sa Antique, gin-umpisahan kang Paranubliun paagi sa suporta kang Antique Integrated Area Development (Aniad) ang una nga Padya Paranubliun sa Panulatan kang 1994, nga may paindis-indis sa pagsulat kang binalaybay, sinantu nga pambata, kag drama. Kang 1995, ginbuksan ang sari-sari nga kategoriya angay kang banggianay, pagdayaw, kag komposo, magluwas sa binalaybay, kag masunod nga tuig gindugangan pa kang sugidanun pambata, maragtasun nga sanaysay, kag declamation. Pagkatapos kang tatlo ka edisyon, nauntat man ang Padya Paranubliun sa Panulatan tungud sa kakulangan kang pondo, pero paagi rugya nakilala ang mga manunulat nga sanday Sammy Rubido, Remy Muescan, Jelyn Alentajan, Argie Train, Wilmer Geronimo, Randy Tacogdoy, kag Goldelino Chan. Nagbalik man sa pagsulat ang mga magurang nga manunulat angay nanday Antero Obdamen kang San Remigio, kag Asuncion Juada kag Tito Ruelo kang San Jose.\nKang 1994, ginhiwat man paagi sa pagdumara ni Deriada ang All West-Visayan Poetry Competition bilang proyekto kang NCCA. Ang mga tagdaug sa Kinaray-a amo sanday Felicia Flores (\"Pagbatiti kag pamilinbilin sa ginalauman\"), Edison Tondares (\"Mga damgo sa sungay kag tinday kag iban pa nga mga binalaybay\"), kag Alex C. Delos Santos (Mga panahon nga napagkit sa uyahun ni Mal-am Enyong\").\nMasubu nga ang mga padya panulatan angay kang mga namitlang wara nagbuhay. Importante ang mga padya sa pagtulod sa mga manunulat nga magsulat pagkay-adun ang pagsulat, tungud bisan matuod nga gamay lang ang premyo mas bahul nga insentibo ang padungug nga ginatugro para sa pagtinguha kang manunulat sa pagpamulalo kang anang kinaadman sa pagsulat.\n- Sundi ang kasugpon (\"Chapter 5: Ang mga manunulat sa Kinaray-a\") - Ikatlo nga Bahin.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/24\/post\/2013\/10\/ugsad-kang-kinaray-a-chapter-5-ikarwa-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T20:14:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00354.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9895170331,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9895170331001282}","num_words":897,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkapulo nga Bahin\nSa karon nga panyimpo mahulas run ang panguma. Halin kang ginpasad ang mga irigasyon ka tubig sa kataramnanan, bahul nga bulig sa mga mangunguma kag sa mga tawo nga nakabinipisyo. Mahulas lang kananda ang magpatubig kang tanum, kutub kang taramnan nga madab-ot kang tubig sa irigasyon. Makaprodukto sanda bali tatlo ka beses sa sangka tuig.\nAng kutub kang tanum nga paray sa takas nga indi madab-ot ka tubig kang irisgasyon kag wara ti lungasog, ginahulat lang gid sa uran. Kon san-o magtupa ang uran amo pa karia ang pagpreparar kang mga mangunguma sa lupa para matamnan. Daw ano ria kalisud?\nSa akun namitlang nga pagpatubig kag pagtapan sa banglid, ria nga sahi kang panguma nagadipendi sa uran nga ginahulat. Sa panahon kang tag-ururan ang mga tawo masaku sa pagpaobra. Ginakahunan gid para nga masuput ang tubig sa kada kinahon. Ang tubig makabulig sa pagpadunot kang mga hilamon kag makabulig sa pagparapuyot ka lao sa tion nga iligsun kag batihun ang lupa. Kon manami ang imong binati, hapus itamnan kag dali mahil-ub ka tanum.\nAng paray nga nakatanum sa banglid kag wara madab-ot kang tubig sa tion nga nagapamoging, kag kon wara run nakatupa ang uran hasta mag-ani, ang pagpamulak kang paray narangga, nag-untayan hay wara ti sulud ang mga pinasi. Amo karia ginatawag nga kagang. Ang paray nagkagang sa sobra nga init.\nAng problema nagaabot patyempo-tyempo lang\nSa tion nga nagapamukad ang paray, ginadapo kang mga insikto, nga ginatawag nga tanhangaw. Sa pagkabaho ang ihi karia nga sapat. Makahalit sa paray nga ginadapuan. Ang kutub sa naapiktuhan kang halit ka tanhangaw, nagaupahun ang paray. Ano ang hinungdan? Ang ihi kang tanhangaw ang nagpakusug ka bukad kang paray. Amo ria ang hinungdan nga ang bugas sa sulud kang pasi wara nahimo. Antis nga bugas ang makita sa sulud kang pasi, naislan ka puti nga nagahimo nga bokbok. Kon imo nga abrihan ang pasi, nagmag-an kag nahimo nga upa. Ang bukad kang paray natublag kag nagkaradagdag.\nAng panguma nag-agad lang sa tion. May tinion nga malaka ang tanhangaw kag may tinion man nga nagapanung sanda nga daw sarot. Kauna nga tyempo, katong mga tuig 1950, wara pa ti hilo nga ginabomba sa paray para sa tanhangaw. Kang antis mag-abot ang 1970, nag-uso run ang pagpanghilo sa mga tanhangaw. Ang mga gagmay nga mangunguma nagalikaw sa paggamit kang hilo tungud hay indi nanda gusto nga mahaw-an ka kemikal ang andang kuronsumuhon nga paray. Mahugut ang pagtuo kag nagalaum lang sanda sa Diyos nga magnami lang ang panubasun. Sa pihak nga bahin, kon nag-upahun gani ang andang ani kag tama gid ka minus ang panubasun, makakuun ria nga, \"Ti, iwanun mo hay pigaw kadya nga tuig. Basi pa lamang bay sa sunod tuig kon kaluy-an ta rudto lang natun bawiun.\" Sa atun pa, ginabaton ang kapyerdihan.\nParay nga urubasun\nSa tion nga ang paray nagaurobasun pa lamang, amo karia ang ginahimo nga ubas. Ang paray byerde ang kolor pati ang sangka dahon nga nakaantad sa uhay. Ang distansya kang dahon sa uhay malawhan, hay amo ria ang karaptan kang uhay para mahulas lang ianihun nga gamitan kang kayug sa pagkutul ka mga inuhay.\nAng urubasun indi pwede nga linasun. Anhaw ra? Tungud hay ang mga pinasi kang urubasun malig-on nga nagaangut sa uhot kang paray nga byerde. Mahukas lang ria sa uhot kon imo nga hamgudon kang biniklan. Nadumduman ko kauna nga ang kutsara ginamit sa paghamgod kang inani nga urubasun. Kinahanglan nga hinayhinay lang sa paghamgod hay duro ang sagun-ot. Nagapaksi ang uhot kon nasobrahan ka hamgod. Ang manoghamgod mabudlayan kon anang obra duro sagun-ot tungud hay ana ria nga ibutang sa anang palad kag itakpan sa pihak nga alima kag piripisun ang sagun-ot kang paray agud nga magkarapupo ang mga pasi halin sa sagun-ot.\nAng urubasun nga paray ginaani kag ginahamgod. Pagkatapos karia ihulasun kag ibaywun. Kada tupa ka hal-o nga ginabayo ang urubasun, nagalapad anang bugas. Amo karia ang ginatawag nga ubas, nga byerde ang kolor. Kon kaisa ang panit kang paray nagapilit sa bugas kang ubas tungud hay mainit pa gani ang hinulas dayon run pit-ol kang bayo sa lusong. Hay indi run makahulat nga magkapug anay. Mintras nga ginabayo ang ubas mahamot gid. Sa tion nga matapos ang baraywun nga ubas, nabusog run ang imong pangpanimhot. Kon matapos run ang ubas, itawgun run ang myembro kang panimalay nga magkaun hay kon magbuhay run gani, ang ubas nagatigdas.\nAng ubas manami gid nga usapun. Pati anang binlud ginaduum.\n- Sundi ang kasugpon -\n*Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/noypicollections.blogspot.com\/2011\/07\/other-paintings-and-sketches-of-fernado.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/03\/uyas-kang-paray-ikapulo-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T20:12:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00137.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995780587,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999578058719635}","num_words":753,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gugma\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nPebrero. Bulan ka paghigugma. Kada katorse nga adlaw ka bulan nga dya ginsilibrar ka raku ang Balentayns. Masami mapinsar natun nga ang gugma nga ginatumud amo ang paghigugma ka darwa ka tawo nga nagahigugma-anay: magnobyo, mag-asawa kag pati ang mga labay-labay nanda. Kag isara pa, ginakabig ang bulan ka Pebrero nga tion run ka mga nagapangaluyag nga magpa-utwas ka andang baratyagun sa anda nga naluyagan.\nUgaring sa mga nagligad nga mga tuig, tungud sa kadurohon man ang wara ti nobyo\/nobya, bana\/asawa, ukon naluyagan\/may nagapangaluyag, nauso man ang bulan kang Pebrero nga tion agud mapabutyag ang pagpalangga para sa mga ginikanan, bugto, paryente, kag abyan. Sa amo dya nga paagi, tanan pwidi ka intra kag magsinaku sa pagsilibrar ka bulan ka paghigugma ukon Balentayns. Masami ginatawag nanda ang anda nga kaugalingun nga balentong tungud wara sanda ti balentina ukon balentino.\nMay sangka grupo man ka mga katawhan nga wara nagasunod ka dya nga silibrasyon. Tungud sa anda nga paminsarun, ang pagpakita ka pagpalangga kag paghigugma dapat himuon adlaw-adlaw kag indi lamang sangka bisis kada tuig. May mga grupo man nga wara nagapang-indi nga magsilibrar ka Balentayns. Nagaintra man sanda kag nagakuon nga mas manami gani nga may adlaw man ang gugma agud nga magduro pa gid ang mga tawo nga magpaminsar parti sa paghigugma kag pagpalanggaanay.\nMay mga lugar man kag mga kultura nga indi gid magbaton nga dapat ipamalandong ang Balentayns, tungud sa anda paminsarun kag pagpati, parti dya sa rilihiyon Kristyano. Kalabanan kananda wara gid ti namasngaan parti sa Balentayns kon wara sanda nakaagto sa Amerika, Yuropa, kag iban pa nga mga mainuswagun nga pungsod. May mga nakaimaw ako kang sarang tuig nga amo ka dya ang anda paminsarun. Nagdiskusyon kami imaw ka mga abyan namun nga halin sa mga lugar nga nagapamalandong kang Balentayns. Lawid nga istoryahanay. Asta nga nasaydan ka tanan nga libri ang kada isara kanamun magpati kon ano ang ana gusto patihan tungud wara man ti sala kon magsilibrar kang Balentayns kag wara man ti sala kon indi mag-intra sa silibrasyon. Ang importanti nga indi maghimo ka malain agud lamang makasilibrar ka Pebrero katorsi.\nGinasilibrar ang bulan kag adlaw ka paghigugma agud mapaminsar natun ang atun mga pinalangga sa kabuhi, mapasalamatan tanda sa pagpalangga nanda kanatun bisan pa nga kon kaisa sa pamatyag natun indi kita angay nga palanggaun, kag magtugro ka inspirasyon sa atun mga palangga. Gani nga bisan ano pa ang himuon ka iban nga tawo nga nagakontra sa adlaw nga dya, padayon dya nga pagahiwatun kada tuig. Ugaring indi man natun paglipatan nga ang pagpakita ka atun pagpalangga kag paghigugma sa atun mga palangga sa kabuhi wara ginaorasan ukon ginapunggan.\nMas mayad pa gid gani kon aga, hapon kag gabii ipakita natun ang atun mga baratyagun paagi sa paghambal, pagkanta kag paghimo ka mga butang nga makatugro kang kalipay sa atun mga palangga sa kabuhi.\nSalamat sa inyo pag-imaw kanamun sa pagsaulog ka Dungug Kinaray-a ka Pista ka Paghigugma. Kabay nga sa tunga ka mga nagakaratabo kadya sa atun pungsod kag sa bilog nga kalibutan, magalabaw sa gihapon ang paghigugmaanay ka bilog nga katawhan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2015\/02\/gugma.html","date":"2017-09-24T01:19:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00178.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9962747693,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9962747693061829}","num_words":518,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ako kag ang Valentine's Day\nni Stephen Louie R. Checa\nMadayon gid ang Valentine's Day, kag sa amo nga adlaw magaisarahanun ako.\nKag sigurado gid ako nga sa amo man nga adlaw, isarahanun ko nga lantawun ang pagsinumbali kang pareho ko nga mga laki sa tindahan kang bulak, tsokolate kag \"stuff toy\" agud makahingagaw ka bakal kang turogro sa andang mga kahigugma ukon ginahigugma, sa tampad man ukon likum nga pamaagi.\nSigurado man ako nga isarahanun ko nga lantawun ang pagtambi-palad kang mga nagahigugmaanay samtang nagapasad kang andang mga handum kag nagahulat kang andang mga order sa sangka manami kag marahalun nga restawran ukon sa simple nga karan-an ukon burger joint sa binit karsada.\nGinapanuruk ko man ang mga yuhum kag mabatian ko run ang mahagpok nga harakhak kang magnobyo sa EBJ Freedom Park samtang isarahanun takun nga magakaun kang pisbol kag kikiam, kag mapadalundun kang fruit shake nga ang karamig nagalapos sa akun tagipusuon.\nSa paraabuton nga Pebrero katorse wara takun ti nobya nga iharkan, wara ti palad nga kum-un, wara ti butkun nga kupkupan, kag buhok nga kuhapun. Wara ako ti sabayun magsaot sa pagtukar kang sonata kang paghigugma sa nasambit nga adlaw. Kag kon mag-uran man sa amo nga adlaw, ako lang isara sa akun payong.\nPero sa pihak kang tanan, mangin malipayun ako sa gihapon sa amo nga adlaw.\nSa edad ko nga traynta anyos, duro run nga Pebrero katorse ang nag-agi sa akun kabuhi kag duro run nga Valentine's Day ang akun nasaulog kaimaw sa mga kahigugma, ginhigugma, ukon ginapalangga nga naglisensya, mga nangbiya, ginbayaan, kag nagkaradura. Duro run man nga bulak, tsokolate, kag stuff toys ang akun nabakal kag kapira run man ako mapuling ka glitter dust sa paghimo kang Valentine's card. Tamad takun kang ginabakal parehas kang ana ka Hallmark hay ang nasulat bukun ti orihinal nga dikta kang akun pinsar kag tagipusuon. Tandai nyo nga wara ti sikwawi nga tinaga sa tuod nga pagpahayag kang baratyagun.\nKapira run man ka beses nga nagguwa-sulud ako sa mga restawran imaw kang akun mga (duro run bay) kadeyt sa mga nagligad nga Valentine's Day. Nakaagi man ako nga nagkaun imaw kang akun kadeyt kang pisbol kag shake sa plasa kon alang-alang gid ang sulud ka akun bulsa hay sunod adlaw pa ang sweldo. Sa laktud nga istorya, bukun run bag-o kanakun ang ginatawag nga Valentine's Day nga dya.\nHuud, kapira run ako nagpalangga kag duro run man ang akun ginpalangga. Kapira run man ako nalipay kag naghugyaw sa Valentine's Day. Pamatyag ko gani kauna daw nagparanaog ang mga anghel halin sa langit kada ika-katorse kang Pebrero.\nPero bukun tanan nga Valentine's day sa akun kabuhi masadya. Kon kapira ako nagpalangga kag kon ano ka duro ang ginpalangga ko, amo man ria kaduro ang higayon nga ang akun tagipusoon napilas, nabuka, kag nagdugo. Pira run man ka Valentine's Day ang nag-agi sa diin bilog nga adlaw nagpamurot lang ako kang mga handum kag mga panaad namun kang akun pinalangga nga nagkarawas-ag kag nagkararumud. Naagahan lang takun ka tipon pero wara ko gid napadukut kag nabalik ang tong mgahandum kag panaad. Ginpanablug ko run lang kag ginpirit nga ipanglubung sa buho kang nagligad. Duro run man nga Valentine's Day nga isarahanun ako nga nagpanimuron kang kapay, nagkupkup sa ulunan kag naghibi. Sa mabugu nga sugid, kapira run ako napaslawan kag nasakitan samtang ang iba nagahugyaw sa adlaw kang paghigugma.\nUgaring amo gid man gali diya ang kabuhi. Bukun tanan nga Valentine's Day masadya kag bukun tanan nga pagsamput kang Pebrero katorse may kahigugma ukon kaimaw ang sangka tinuga. Ang Valentine's Day gali kaangay man lang kang iban nga adlaw parehas kang Krismas, Pista Minatay, kag Semana Santa. Sa kaadlawan mo, pwede kaw mangin mahigugmaun ukon masakitan. Kag ang ordinaryo nga adlaw, pwede gali nga mangin daw Valentine's Day kon buta kang gugma ang atun tagipusuon.\nPara kanakun, wara ti kaso kon \"single\" kag nagaisarahanun sa pag-abot kang Valentine's Day. May asawa ukon bana, nobyo ukon nobya, laon, balo ukon binayaan man ikaw, madayon gid tana ang Valentine's Day. Hay kon indi, duro gid nga mga tag-iya kang restawran, negosyante kang tsokoleyt, stuff toys kag bulak ang maugut. Lahug lang dya pero tuod. Ang gusto ko hambalun, mabuhi man ako gihapon bisan nagaisarahanun ukon wara ti kadeyt sa Valentine's Day. Tam-an ka bugu ang baynte kwatro oras kang Pebrero katorse kumparar sa pira ka adlaw, bulan, kag tuig nga nag-isarahanun ako. Kon ano ako ka sigurado nga magaturog ako nga isarahanun sa amo nga adlaw, amo man ako ka sigurado nga magabugtaw ako sa dason nga adlaw sa sangka ordinary pero buta kang paglaum nga kabuhi.\nSa paraabuton nga Pebrero katorse, tuig dos mil katorse, madayon gid ang Valentine's Day.\nMapadayon lang takun sa pagkabuhi, pagpasalamat, pagpalangga, paglaum, pagpangamuyo kag pagsaot sa pihak kang pag-isarahanun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2014\/02\/ako-kag-ang-valentines-day.html","date":"2017-09-25T22:29:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00401.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999777079,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999977707862854}","num_words":798,"character_repetition_ratio":0.078,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kirab 2016\nGinkay-ad ni: Linda C. Arnaez-Lee\nKadamulun ka libro: 136 ka panid\nLitrato sa tabon ka libro: needfulstuff\/Shutterstock.com\nGinbalhag sa: New York, USA\nHalin sa pamono ka libro:\nBogana nga Patubas sa Ikarwa nga Kirab\nni Ritchie D. Pagunsan\nGintingohaan ka Dungug Kinaray-a nga mabalhag ang ikarwa nga patubas kang kirab nga mga istorya nga halin pa sa atun kapistahan kang mga toig 2015 kag 2014. Ginpakamayad natun nga idogang dya sa panolatan kang Kinaray-a agud mas madoro ang makabasa hay kon atun osisaun, isot lang ang atun kirab nga mga istorya.\nSa ona nga koliksiyon kang Kirab, ginpaathag ko sa pamono ka libro kon andut ginhiwat natun ang pista ka mga bugu nga istorya:\n\"Kang ginabalay pa lang ang porma kag giya sa pagsolat ka mga bugu nga istorya, nasat-uman namun ang sari ka pagsolat nga ginatawag flash fiction okon dagling kuwento. Kon sa atun pa, kirab nga istorya tungud daw kirab lang dya kang kalayo nga dasig madora kag kon sa barasahun, dasig matapos. Ang dya nga istilo ka pagsolat wara ti sorondan nga soroklan hay may mga istorya nga sangka gatos, lima ka gatos, ukon sangka libo ka mga tinaga ang kamuguun piro ginakabig man gihapon nga kirab. Angay ka tradisyonal nga bugu nga istorya, ang kirab may bida, may banggianay, may sablag okon gomon, kag paglubad ka sablag okon paghusay ka gumon. Piro tungud limitado ang kadorohon ka mga tinaga sa kirab, ang iba nga mga langkay ka tradisyonal nga bugu nga istorya indi bog-os mapaotwas kag nagapabilin nga ginahaum-haum lamang. Gani ang kada manogbasa may ana nga pagtongkad sa istorya. Gindoso namun nga solatun ang kirab tungud mando namun nga tirawan ang nanarisari nga porma kag pamaagi sa pagsolat.\"\nKabay nga bisan bugu ang kada istorya nga naabay rugya sa koliksyon, makabatyag man kamo gihapon kang kasadya, kasubu, kahadluk, kag magpadayon nga magtoo nga mangin masanag ang paraaboton. Ang atun mga manonolat nalipay nga magtogro kang anda kaaram kag tyimpo agud masogid ang atun tingub nga inagihan bilang mga Karay-a bisan wara ti ginapaabot nga bayad okon pagdayaw. Sa pagsolat ka mga hitabo ka atun panahon kag hinirasyon, makabig natun sanda nga historians or manonolat ka atun maragtas. Gani bilang pagpasanyog kang pagsolat sa Kinaray-a, dabokan natun ang hunahuna nanda nga magdiskobri ka mga bag-o nga pamaagi kag porma ka pagsolat paagi sa pagbasa ka anda mga sinolatan.\nSalamat sa tanan nga mga manonolat, domaan kag bag-ohanun, nga nagatogro kabohi kag kapagrus sa panolatan kang Kinaray-a. Padayon kita!\nAng \"Hiwit\" sarang run mabakal sa Amazon.com kag mabakal man sa CAP Building, San Jose, Antique sa Disyembre 21, 2016 imaw sa paglunsad ka iba pa nga mga libro ka DK. Prisyo sa paglunsad: P500.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/balita.html","date":"2017-09-22T06:07:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00468.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9335135221,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9335135221481323, \"clu_Latn_score\": 0.04019332304596901, \"hil_Latn_score\": 0.02086721546947956}","num_words":443,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.951,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Artista\nni Mirah Day A. Ballarta\nMadasig ang paglibot ka darwa ka alima ka orasan nga nagadukut sa tuo nga alima ni Blanca. Tatlo ka madamul nga mga libro ang nagaduhung sa ana atubangan. Wara pa nahukas ang takup ka bolpen nga kaina na pa ginakaptan. Sigi gihapon sa pagmurarat ang ana mga mata nga daw mahulog dun kang lantaw ka tilibisyon sa anda sala.\n\"Hay! Andut kagwapo gid kanimo, Clarkie James! Palangga ko gid ikaw labaw sa tanan nga mga artista!\" nagatiyabaw nga daw maumang si Blanca samtang nagapungko. Wara lang sa bungug na kang nahulog ang sara ka mga libro.\n\"Hoy, Blanca Inocencia! Abi ko anay matuon kaw? Kaina kaw pa dyan sa tibihan,\" saway ka ana nanay nga naggwa halin sa kwarto.\n\"Indi magkabalaka, Nay, gamay lang man dya akun turun-an kag, sara pa, nakatuon dun man ako, ah!\" daw sa piho nga sabat ni Blanca.\nLunis kang madason nga adlaw, gani ayawan kadalidali si Blanca sa pagsulud sa ana una nga klasi. Naadlawunan tana bugtaw hay namulaw tana kang lantaw ka tibi. Nadura man sa ana paminsarun nga may iksam sanda sa amo to mismo nga adlaw.\n\"A, bahala run dya kar-on! Mas indi ako mapahamtang kon wara ko ginlantaw ang konsert ni Clarkie James my labs kagabii!\"\nNagaumpisa dun ang iksam kang mag-abot si Blanca sa anda kwarto. Amat-amat na nga ginparapitan ang ana maistro nga daw istatwa nga nagapungko sa paglantaw kang ana mga klasmit nga nagadukoduko sa pagsabat ka iksam.\n\"Mayad nga aga kanimo, Sir. Pasinsya gid hay naurihi ako,\" midyo ginakulbaan nga hambal ni Blanca.\nDaw mahibi si Blanca samtang nagasabat ka iksam. Blangko gid ang ana papil hay blangko man ang ana paminsarun. Sa sulud kang darwa ka oras, natapos gid man ang anda iksam.\n\"Oy, miga, tawas kaw? Malantaw kami kar-on ka sine ni Clarkie James sa Robinson,\" panghagad ka klasmit ni Blanca nga si Anna.\n\"Ay, abaw, syimpri! Lantu mo man nga si Clarkie James ang akun inspirasyon sa adlaw-adlaw nga tanan!\" nagayuhumyuhum nga sabat ni Blanca.\n\"Danay lang gid, di bala may inogpasa kita nga pradyik sarum-an? Amo run lang to anay unahun ta obra hay basi maduraan ta skolarship kon indi kita makapasa,\" pahanumdum ni Cathy sa darwa.\nTungud sa pagkadimat ni Blanca kay Clarkie James , nawili tana ka singgit rugto sa Robinson kag wara na naobra ang ana pradyik. Nagab-ihan dun tana kang uli kag, tungud sa kakapoy, wara na dun nabukad ang ana turon-an.\nDuro pa nga mga konsyirto ni Clarkie James ang gin-agtunan ni Blanca. Mas ginapasulabi na pa gani dya sangsa sa ana pagtuon. Bakal ka mga koliksyon, wara rudya, wara rudto ang ana gasto, makita kag makaimaw lang ang ana idolo.\nNagligad ang mga inadlaw kag manogtapos dun ka simistri. Ginpatawag ka administrasyon ang tanan nga mga iskolar kang iskwilahan, kaimaw man si Blanca.\n\"Ginakasubu ko nga ibalita kanimo Miss Inocencia nga isara kaw sa mga naduraan kang skolarship. Mga naba gid abi kalabanan ka imo grado, kag wara run kami ti mahimo hay natugruan kaw dun namun ka tsansa kang nagligad nga simistri.\"\nNagturo ang luha ni Blanca sa ana nabatian.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2015\/11\/artista.html","date":"2017-09-25T22:27:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00408.warc.gz","language":"krj","language_score":0.995629847,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9956298470497131}","num_words":521,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.276,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"OMG!\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nBag-o lang gid kabugtaw si Mikay kang may nanuktok sa mayor nga gawang. Wara anay tana naghulag. Nanilag dya kon manuktok liwat. Daw tama pa ka aga para may mabisita kananda. Sa sopa sa sala naturugan si Mikay. Kapoy pa ang lawas na ka saot sa anda JS Prom kabii. Hasta kadya gaaralay pa pingig na ka sobra kadlaw sa mga labutaw ka pinakatarso da nga barkada nga si Orly.\nNabatian na liwat ang panuktok. Naghinay-hinay tana parapit sa gawang agud linglingun sa buho kon sin-o. Sangka bata nga laki, daw mga walo ka tuig ang pang-idadun kag may ginabitbit nga rosa nga sobri.\n\"Ano to, To?\"\n\"Sulat para kay Michaela Suarez,\" sabat ka bata dara dawo ka sobri kay Mikay.\nGinturuk ni Mikay ang rosa nga sobri.\n\"Sin-o nagsugo kanimo?\" pamangkot ni Mikay sa bata. Natingala dya kon sin-o ang nagpadara kang sulat kana.\n\"Karaan na ko, Nang, kon manugid ako,\" sabat ka bata dayon dalagan paagto sa karsada.\nNami ang yuhum ni Mikay samtang ginabuksan ang mahamot nga sulat. Wara nakabutang kon kay sin-o halin. Hinay-hinay na nga ginhunos pagwa ang sangka panid nga papil nga rosa man ang kolor. Baskug ang kahamot kang papil, daw dapug kang paborito na nga agwa. Ginsinghot na pa ang papil hasta nga magpanarupsup ang kahamot sa anang irong.\nUna na ginturuk ang idalum nga bahin para maman-an kon sin-o ang nagsulat. Nakasulat lang ang \"OMG.\" Nagkurinot ang dahi na ka paminsar kon sin-o sa mga kakilala na ang may inisyal nga OMG. Daw wara tana ti madumduman. Ano abi hay daw puro hayo lang tawganay ka mga tawo sa eskwelahan da. Gin-umpisahan na ka basa ang sulat.\nDay Mikay,\nKabay nga mayad ang imo pagbugtaw bisan halin pa ikaw sa pulaw. Buhay run kita nga magbarkadahay ugaring sa kabuhayun kang atun pagkilalahay, nabudlayan ako maghambal parti sa akun tuod-tuod nga baratyagun para kanimo. Gintinguhaan ko dya nga tabunan ka mga lango-lango, ugaring daw indi ko gid maagwantahan nga taguon pa. Ang akun tagipusuon buta kang baratyagun nga gusto ko ipautwas, kag kon indi ko mahimo, daw malupok gid ang akun dughan.\nAmo nga naghimurat gid ako nga magsulat para mabuhinan ang pag-ararawas kang akun ginabatyag. Kabay nga paagi sa sulat nga dya, imo maman-an kon paano mo ako napalipay. Ang akun palibot nagasanag basta rugyan ikaw, amo nga gusto ko gid makaimaw ikaw pirmi. Ang imo mga kadlaw daw kanta ka tagwatiyot, amo nga gusto ko gid ikaw pakadlawun pirmi. Kada adlaw nga gaimaway kita ginasuput ko sa akun dughan ang mga matam-is mo nga yuhum kag wara't tupung nga pagkamaalwan.\nDuro pa ako gusto ipabutyag kanimo, Mikay, piro indi mag-igo kon isulat ko ang tanan sa papil nga dya. Amo nga ginapangamuyo ko nga kabay makabuul ako kang kapagrus para mangisug nga ihambal kanimo ang sulud kang akun tagipusuon.\nAng imo abyan kag admayrer,\nOMG\nAmo man pagbagting ka silpon ni Mikay. Ginturuk na kon sin-o ang nagatawag.\n\"Si Orly … OMG!\"\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/omg1.html","date":"2017-09-25T22:16:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00409.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9937139153,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.993713915348053}","num_words":497,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.266,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pag-uli\nni Gil S. Montinola\n\"Finally! I'm going home! – feeling awesome, happy and excited.\" Nag-post anay tana kang status sa anang Facebook antis nanaog sa taksi.\nMasobra run sa pulo ka tuig nga wara tana kauli pay wara man tana nabudlayan sa pagpangita kang bag-o nga terminal. Amo man sa gihapon ang ginauyungan kang mga bus paadto sa anda banwa halin sa dakbanwa kang Iloilo. Pagalpalun man sa gihapon ang mga bus, ginaamat-amat run lamon kang tuktuk ang lawas ka dya, indi bagay sa ana itsura ang ana pagasakyan. Tana nga seksi run ka tama, nga kitaun sa kurbada kang anang lawas sa pikit nga panaptun, sa bulto kang buli sa anang gutuk nga pantalon, kag sa anang kataasun nga gindugangan pa gid kang anang mataas nga takong.\nTanan nagaturuk kana sa pagsaka na sa bus. Nakayuhum tana kang nakita na sa nauluhan nga bahin kang drayber ang linya nga \"Basta driver, sweet lover.\" Nagbungguanay ang mga mata nanda kang drayber sa ispiho, kag nakita na nga ginpangirayan tana kang drayber. Nagbalus tana kang malum-uk nga yuhum.\n\"Nong, lihog lang ang mata ta sa dalan, ah,\" lahug nga saway kang sara ka mga pasahiro sa tupad.\nNagngisi lang ang drayber. Kang nag-umpisa run ang pagpanaw kang bus, nag-upisa man ang pagtugro kang konduktor ka tiket.\n\"Sa diin ta, Ga?\" nagayuhumyuhum nga pamangkot kang konduktor.\nDayon na man sabat. Nagsaka ang kiray kang konduktor nga daw sa nahangyus gid sa anang nabatian, kag maabtik dya nga nagsaylo sa pihak nga pasahiro.\nGinapalidpalid kang hangin ang ana nagabaludbalud nga buhok, kag nagaundag-undag man ang anang busog nga dughan sa kada agi kang bus sa batsihun nga dalan. Ginapamalhas ang tupad na nga soltiro bisan mabaskug ang dapya kang lab-as nga hangin.\nKadasig magbaylo ang ralantawun sa bintana kang bus. Nakapaminsar tana nga daw kadasig man kang tanan nga mga nagkaratabo sa anang kabuhi. Nalipay tana nga tulad makauli run gid man tana.\nKang masobra darwa ka oras ang nagligad, marapit dulang ang anda banwa. Ginbuul na sa anang bag ang kikay kit kag ginkay-ad ang anang uyahun. Nagbutang kang pulbos kag lipstick, kag ginhusay na ang buhok. Handa run tana. Rayu pa lang, kita na run ang anda balay nga nagalabaw sa tanan nga mga balay sa anda lugar. Tungud dya sa ana nga pagpangabudlay nga mapatindugan kang mayad nga iristaran ang anang mga ginikanan. Ginturuk na lang ang konduktor, dayon man kadya timbri sa drayber nga may manaog sa bangga.\nTanan nga mga pasahiro nagaturuk kang tana run ang nanaog. Ginbuligan tana kang konduktor sa ana mga dara nga daw nagadali gid. Nagburhot lang dayon ang bus kag ginbilinan tana kang yab-ok. Dalidali na nga ginbuul sa anang bag ang pula nga panyo kag nanabon. Pagtahaw kang yab-ok, nagturuk tana sa wala kag nagturuk sa tuo, kag dayon nanga ginbitbit ang bag agud magdiritso sa anda balay.\n\"Mario? Mario! Mario, hulat!\" May nagsinggitan sa likod na.\nWara tana nagbalikid ukon nagsabat, hay tulad kilala run tana bilang si Maya.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/ang-pag-uli.html","date":"2017-09-26T14:31:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00713.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998613596,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998613595962524}","num_words":500,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.428,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Luyaganay\nni Consolita V. Rubino\nAng kada tinuga may baratyagun. Natural ria sa kalibutan nga ang sultero kag daraga nagaluyaganay. Sa pagpangaluyag, ang sultero nagapahayag ka anang gugma sa daraga nga naluyagan kag ang nagabaton kang gugma amo ang daraga nga may luyag kana. Sa tulad nga tiyempo, makita natun nga ang pagpahayag kang gugma bukut lang sa sultero nagahalin kondi sa daraga man. Tungud sa gugma nga ginbaton, nakatanum ang gugma sa nahigugmaan. Amo karia ang pag-umpisa kang relasyon nga naganobyohanay ukon naganobyahanay sanda. Sa dali nga pagmitlang, nagahigugmaanay.\nAng mga sahi kang gugma:\n1. May nag-umpisa sa lamharun pa lamang ti edad kag sa una nga pagturuk nabihag sa gugma\n2. May rudyan man nga urihi run lang nakabatyag kang paghigugma hay paayaw-ayaw sa pagkadaraga ukon pagkasultero\n3. May pinunggan nga gugma tungud sa mataas ang handum sa kinabuhi nga ginadab-ot\n4. May rudyan nga pinalampas ang gugma hay nagdisider nga magsarahanun sa anang kaugalingun\n5. May tinago nga gugma tungud sa personalidad nga mahuruyaun kag wara mapabutyag ang gugma\n6. May gugma nga ubos-ubos kag dali natapos (hurubatun dya ka mga mal-am)\n7. May sampihakan nga gugma, ang nagahigugma tudo-tudo ang kabudlay pero ang nahigugmaan nagapasapayan lang\n8. Ang gugma nga matuud nagabalansi kag kinahanglan nga parehas ang sukub kang baratyagun.\nAng kada tinuga may ana gid nga kinaadman parti sa gugma nga istorya, may masubu kag may masadya. Ang ginparis nga babayi kag lalaki nga naghigugmaanay sugo ria kuno kang kapalaran kag amo karia andang suwerte, suno sa hambal kang mga mal-am.\nSa gahum kang gugma, nagpakasal ang sultero kag daraga. Sa kasal nagapirma ka kontrata nga mag-unongay gid sanda sa kada isara hasta sa katubtuban mintras nga may ginhawa.\nPangluyagay paglumbos ka giyera\nPagkatapos kang giyera halin kang 1945 hasta kang 1950s, ang pagpangluyag kang sultero sa daraga ginagamhan kang andang ginikanan. Ang mga ginikanan ginasunod sa plano, sa pahito kag sa desisyon para sa andang kabataan nga mag-asawahay.\nMay rudyan man nga nag-asawahay sa andang kagustuhan kag paghigugma. Nagpakasal sanda sa suporta kang ginikanan pero talagsahun lang gid dya nga hitabo. Ang kalabanan ginagamhan gid kang ginikanan ang andang kabataan. Sa edad pa lamang nga 15 anyos, may nagahumun run kon sin-o ang ipabana sa andang bata nga daraga.\nKon ang sultero may gusto nga magpangaluyag sa daraga nga nakursunadahan na, ihambal na ria sa anang ginikanan, para ang ginikanan ang mahambal rudto sa ginikanan kang daraga. Ang ginikanan kag ginikanan ang nagaistoryahanay.\nAng ginalantaw kang ginikanan ka daraga rudto sa pamilya kang sultero kon may kalidad sa pangabuhi, matandus, mabinuligun, may ikasarang nga igasto sa kasal. Ang ginikanan kang sultero nagalantaw man kon may manami nga ugali nga makita sa daraga. Sanda ang nagaaprobar sa mangin asawa kang andang bata nga sultero.\nPag-edad kang 17 anyos ang daraga, ihambalun kang ginikanan nga may nakagusto nga sultero kag desidido sa pagpangasawa kana. Ti, ang daraga bisan indi na gusto, indi makalikaw tungud hay amo ria ang kagustuhan ka anang ginikanan. Pagkatapos nga nahambalan run ang daraga, sanda nga ginikanan ang nagahinyo parti sa plano nga magpamalahi.\nAng pagpamalahi, tion ria kang pagtipon ka mga ginikanan kang daraga kag sultero. Rudyan run nanda ginaistoryahan kon san-o ang kasal, kinahanglanun, bisti sa kasal, punsyon kag pangabuhian kang bag-ong kasal. Pagkatapos kang pamalahi, amo run karia ang pagtawag nga nobya kag nobyo.\nKon tapos run ang paghambalanay parti sa kasal kag nagsugtanay sanda sa mga kondisyonis. Sa sulud kang tatlo ka bulan pagkatapos kang pamalahi, ang kasal ginahiwat nga may punsyon. Ang partidos kang nobyo ang magasto ka tanan sa bulig kang anang ginikanan hay tana ang nagapangasawa. Si nobya nagahulat lang kag mag-ugyon sa adlaw kang kasal.\nAng sultero nagasugot lang kon ano ang nadesisyon ka andang ginikanan. Pagkatapos kang pamalahi rudyan run ria sa balay kang nobya maserbisyo ang nobyo hasta nga ikaslun. Nagabulig ria ka bayo kang paray, sag-ub, arado, nagabulig sa pag-obra sa taramnan, gatimbang sa anang mangin ugangan. Ang tanan na nga katandus ginapakita, hay basi indi madayon ang kasal kon may reklamo ang ginikanan kang daraga. Ginalantaw man ang integridad kang nobyo kon bala sinsiro gid matuud ukon salimpapaw nga tawo.\nAng daraga nga parangasaw-un, dyan lang ria sa balay imaw sa anang nanay. Gustuhon na man nga maglikaw hay indi na pa gusto nga magpamana, pero wara ti mahimo. Nagasunod run lang nga magpakasal bilang pagtahod sa ginikanan. Sa ana nga pagkamasinurundon nagatuo nga mapasidunggan na ang anang ginikanan.\nSa oras nga ikaslun amo pa lamang karia ang nobyo makakaput sa alima kang anang nobya.\nAng bag-ong kasal magtingub anay sa ginikanan antis magpain sa andang pangabuhian. Nagadipendi man ria kon sa diin ang gusto kang mag-asawa magtiner. Ti, karon ang ginpakaslan, bisan wara ti luyag sa anang bana tungud hay nakasal run sanda, ang anang gugma amo pa lamang magtubo kag ginabaton ang kahimtangan nga may pangabuhi run tana bilang istado.\nKato anay ka 1960s may kasal sa uma\nAmo kadya ang anang istorya. May daraga nga15 anyos pa lamang, may nakagusto nga mangasawa kag ang ginikanan kang sultero nagprokurar para sa andang bata nga sultero. Ang daraga indi magsugot hay lamharun pa ang edad. Ugaring anang tatay nagtugot nga magpamana hay ginapormal. Pirmi rudyan nagapamasyar ang sultero. Sa urihi nagpagbati nga magpamalahi.\nAng tatay kang daraga nagsugot nga magpamalahi. Sa andang pagpamalahi gin-istoryahan ang mga kasugtanan.\nNaghambal ang tatay kang daraga sa atubang ka sultero, \"Ang daraga ko lamharun pa sa edad, kon desidido gid ikaw nga mapakasal, masarangan mo magbuhi kang imong pamilya?\"\n\"Huud, masarangan ko,\" sabat ka sultero.\nNagsugpon ka hambal ang tatay kang sultero, \"Ti, buligan natun sa umpisa hasta nga makatindug sanda sa andang kaugalingun.\"\nNagpadayon ka hambal ang tatay ka daraga, \"May ipatuman ako kaninyo sa mga kondisyonis nga dya. Igastuhan ninyo ang kasal, ibaklan ka bisti, kag ihawan ka baboy para ipunsyon sa adlaw kang kasal. Magtugro kamo kang lima ka sako nga paray kag may gabaw pa sambilog nga karbaw. Kon matuman ninyo ang akun pangayo, pwede nga ipakaslan ka imong sultero ang akun nga daraga.\"\nNagsugot ang partido kang sultero nga wara ti duro nga pamangkutanun.\nPagkatapos kang pamalahi, ang sultero nagserbisyo sa balay kang nobya hasta nga ginkasal. Pagkatapos nga nakasal run sanda, gindara na ang anang asawa sa andang lugar rudto sa bukid. Ang karbaw ginbilin sa puder kang ginikanan ka ana nga pinakaslan.\nIstorya kang sultero nga masupug magpangdaraga\nSa sangka lugar, may sultero nga masupug gid magpamasyar sa daraga. Duro ang mga nobya ang nakita antis nagpakasal sa napili na nga hinigugma. Sa anang pagpangabuhi nakabata ang anang asawa ka tatlo, puro gid babayi nga nagahagdanhagdan. Nagtinguha man raad nga makabata sanda kang lalaki pero puro babayi ang nahimo.\nBaw, dya nga tawo kahangawa, hay basi kuno nga kon magdaraga ang anang kabataan duro ang magpamasyar kag indi tana gusto nga mahitabo ang anang ginbuhat kang sultero pa tana. Karon, nagpinsar ka mayad kon ano manami nga ipangaran sa anang kabataan.\nKuon na, ipangaranan ko ang akun kabataan suno sa akun napili nga ngaran kag preparado ako sa akun kaugalingun kon sanda run maghamtung nga daraga. Kon may magpamasyar lantawun kon bala epiktibo dya nga ngaran.\nAng ngaran kang anang kabataan amo sanday: Magdalina, Paulina, kag Gabina.\nAng mga bata dali lang gid nagdaragkul. Nag-eskwela sa elementarya kag wara makaeskwela sa sekondarya tungud sa kapubrihun. Rudyan lang sanda sa uma nagabulig sa ginikanan. Ang mga bata na\nmay mga itsura nga nagasinandaraga. Sa wara magbuhay daw mga bulak sanda nga nagbuskag. Syempre kon sa diin gani may bulak, rudto man nagadapo ang mga buyog. Ang tatlo ka daraga kilala sa andang lugar.\nKilala ang pamilya nga dya kag indi basta-basta mabisitahan. May masupug gid nga nagpamasyar. Sangka gabii may sultero nga una gid nga nakapamasyar sa tatlo ka daraga. Ang sultero may tindug kag gwapuhon man. Tion nga nakapamasyar, ang mga daraga rudto run sa kuwarto. Pagkabati kang tatay nga may nagapanagbalay dayon na gawa kag naghambalanay sanda:\nTagbalay: Dali, sulud. Sa diin kaw maagto, Dong? Nakadalang kaw haw?\nSultero: Rudya, eh, mamasyar sa imong daraga.\nTagbalay: Sige, pungko hay itawgun ko. Magdali-na ... Pauli-na ... Gabi-na.\"\nSultero: (Pagkabati kang panawagan, dayon na tindug.) Ti, ma-uli run ko, ah.\nTagbalay: Sige, balik lang sa adlawun kon gusto mo magpamasyar.\nTatlo ka Daraga: (Pagkalumbos kang sultero nagguruwa sanda) Tatay, ano ang ginapanawag mo kanamun?\nTatay: (Nagakadlaw) Manami gid man ang mga ngaran ninyo. Nag-uli ang nagpamasyar hay gintawag ko kamo. Mayad gid. Indi ako gusto nga magpamasyar kaninyo ang mga sultero sa gabii. Ang gusto ko ipamasyaran kamo sa adlaw.\nAmbay lang kon ano ang kasaysayan kang sangka ginikanan nga dya kang tana pa ang sultero. May pagkaistrikto sa anang mga daraga. May hinungdan gid ria andut sa ano nga nangin maimon sa anang kaugalingun nga daraga.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2014\/02\/luyaganay.html","date":"2017-09-20T20:11:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00163.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999337554,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993375539779663}","num_words":1448,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pista kang mga Bugu nga Istorya\nMay mabugu kaw bala nga istorya nga luyag mo ipaambit? Sulata kag ipadara ang imo inagyan ukon pinanilagan agud mabalhag natun imaw sa pista kang mga mabugu nga mga istorya.\nUmpisa sa rum-an, mabasa ninyo rugya ang nasari-sari kag makawirili nga mga istorya nga bukas ang tema kag ang kalabugun indi maglapaw sa 500 ka tinaga.\nUpisahi run ka sulat kag ipadara sa email@example.com.\nBantayi! Atun gid dya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/06\/pista-kang-bugu-nga-sugidanun.html","date":"2017-09-24T01:28:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00421.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9974829555,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.99748295545578}","num_words":73,"character_repetition_ratio":0.096,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.37,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kahilwayan: Kinamatarung kag Katungdanan\nni Danny S. Tabuyan\nMasami nagapaminsar kita kon bala ang \"independence\" nagakahulogan nga kahilwayan. Sa pagsaulog natun kang \"Philippine Independence Day,\" ginatawag natun dya nga \"Araw ng Kalayaan\" sa Tagalog. Piro sipadsipadun natun kang mayad ang mga kahulogan ka dya.\nSuno sa Google, ang \"freedom\" ukon kahilwayan \"sangka gahum ukon kinamatarung sa paghimo, paghambal, ukon pagpaminsar suno sa luyag nga wara ti kasablagan ukon wara ti nagapugung. Wara nagapaidalum sa dumaray-o nga paggahum, ukon mapigusun nga pagdumarahan. Ang kahimtangan nga wara ginapriso ukon ginauripun.\"\nAng Merriam Webster nagakuon: \"1. Ang kalidad kag istado kang pagkahilway kaangay kang: a.)Wara ti nagapamirit ukon napamugung sa pagpili ukon sa ginahimo; b.) Kaluwasan sa pagkauripun ukon pagpamugung ukon kaluwasan sa gahum kang iba; c.) Ang sahi ukon istado nga ginapaiway ukon ginabuy-an sa mga bagay nga mabudlay.\"\nAng \"independence\" ukon pagkaugalingun, suno sa Wikipedia, \"sangka kondisyon kang sangka nasyon, pungsod ukon istado, sa diin ang anang mga pumoluyo kag katawhan, ukon ang kabahin ka dya may ana kaugalingun nga pagdumarahan kag kalabanan nagagahum sa ana kaugalingun nga teritoryo. Ang baliskad na kadya ang nagasarig kag nagasandig nga teritoryo (dependent territory). Ang pagkaugalingun wara gid man nagakahulogan nga kahilwayan.\"\nPiro ang Merriam Webster nagakuon nga ang Independence nagakahulogan \"kahilwayan sa kontrol kag suporta nga nagahalin sa gwa. Ang sitwasyon nga wara nagasarig ukon nagasandig; ang tion nga ang sangka pungsod ukon rehiyon nagaagum kang kahiwayan politikal nga wara ti nagapugung halin sa gwa.\nSa pagturuk kag pagbusiksik natun kang kahulogan kang pagkaugalingun, nagadara dya kanatun sa pagpamangkot kang atun kaugalingun kon bala, makita kanatun ukon mabatyagan natun ang matuod nga pagkaugalingun kag pagkahilway bilang sangka pungsod kag sangka katawhan.\nGinasaulog natun ang Independence Day kang Pungsod Pilipinas kada Hunyo 12, ang pagsukat kang pagdeklarar ni Emilio Aguinaldo kang pagbulag sa Espanya kang 1898. Ugaring, ang dya nga deklarasyon wara ginkilala kang Istados Unidos kang Amerika, nga sa tapos nga ana nasupil sambulan antis karia ang mga Katsila sa inaway sa Manila Bay, ana gin-angkun ang Kapuroan kang Pilipinas paagi sa Treaty of Paris nga amo man ang nagtapos kang inaway sa tunga kang Espanya kag Amerika. Sa Kasugtanan sa Paris, ginbakal kang Amerika ang Pilipinas sa Espanya sa bili nga baynte milyones dolyares ($20 millon).\nPiro umpisa kang 1946 kutub kang 1961, ginsaulog dya sa Hulyo 4, tungud kang 1946 sa amo to nga adlaw nagpirmahanay ang mga tiglawas kang Istados Unidos kang Amerika kag kang Republika kang Pilipinas kang Kasugtanan kang Pangkabilogan nga Kaangtanan (Treaty of General Relations) sa tunga kang darwa ka mga Pagdumarahan. Ang amo nga kasugtanan nagtugro kang pagkilala sa kahilwayan kag pagkaugalingun kang Republika kang Pilipinas umpisa kang Hulyo 4, 1946, kag ginbuy-an kang Amerika ang Pilipinas.\nSuno sa maragtas, \"ang Amerika nagpabilin kang raku nga mga base militar, abay ang mga daragkul nga mga base kag ang independensya gindihon kag ginpasanto suno sa kasugoan nga ginpasa kang Kongreso kang Istados Unidos.\" May raku nga mga kondisyon nga nagahuyog kang bahul sa interes kang Amerika. Halimbawa, ginaobligar nga ipasulud sa kasugoan kang Pilipinas, nga ang mga pumoluyo kag mga korporasyon kang Amerika makasulud kag makabuul ka mga mineral kag katalunan kang Pilipinas kag sa iba pa ka dya nga mga dunang manggad nga may arangay nga kinamaturung sa mga tumanduk.\nSa mga pagdiskurso sa Senate Committee on Finance, gimpamatukan dya ni Assistant Secretary of State for Economic Affairs William L. Clayton kag ana nga ginsaysay nga ang kasugoan wara nagakasanto sa ginsaad nga pagtugro kang matuod nga kahilwayan sa Pilipinas.\nAng gobyirno kang Pilipinas wara ti mahimo kondi nga batunon ang dya nga kasugtanan para sa kahilwayan, hay ang kongreso ka Amerika nagpamahug nga hawidan nanda ang pondo para sa pagpakay-ad kang mga karanggaan tuga kang Ikarwa nga Inaway Pangkalibutan, kon indi pag-aprobahan ang Bell Trade Act. Tungud kadya napiritan ang Kongreso kang Pilipinas sa pagpirma katong Hulyo 2, 1946.\nKang 1964, ginbaylohan ni Presidente Diosdado Macapagal ang pitsa kang Independence Day sa Hunyo 12 paagi sa R.A. No. 4166 kag ginhimo ang Huylo 4 nga Philippine Republic Day, nga kang urihi sa panahon ni Presidente Ferdinand Marcos, ginhimo nga Philippine-American Friendship Day.\nDuro pa gihapon hasta kadya ang indi sugot sa Hunyo 12 bilang Independence Day hay dapat kuno sa Hulyo 4. Piro kon balikan liwat natun ang mga nagkaratabo sa maragtas kag ipasanto natun sa mga kahulugan kang kahilwayan kag pagkaugalingun, daw wara man ti matuod nga kahilwayan kag pagkaugalingun para kanatun bilang pungsod kag katawhan. Una, ginbakal ang pungsod agud mangin uripun pa gid kang isara, kag kang magtugro man dya kang ginsaad na nga kahilwayan, ginlawig na man lang kag wara na man ginbuy-an.\nDaw matarum dya pamatian kag daw budlay nga batunon piro kon turukun pa gid natun ang mga nagakaratabo kadya, makita natun ang sirak nga masilaw. Bahul ang impluwinsya kang mga pungsod nga nagsakup kanatun sa atun kabuhi bilang mga Pilipino. Ang atun paminsarun, baratyagun, kag pagginawi napat-inan gid kang ana kang mga Katsila kag Kano. Dugangan pa gid kang pagsulud kang sarisari nga mga kultura nga nagalusub sa atun pungsod, kaangay kang mga Hapon, Koreyano, Insik, Bombay, kag iba pa.\nPiro kon turukun man natun kang mayad, ang amo dya nga mga riyalidad, amo man ang nagadihon kang atun manami nga rasa kag kultura bilang Pilipino, nga nagahimo kanatun nga angayan sa bansag nga Perlas kang Sidlangan. Kon sa bagay, kita nga mga Pilipino may mas bahul man gani nga impluwensya sa bilog nga kalibutan, hay bisan diin may Pinoy gid.\nAng dapat kadya nga tugroan kang atun pagtalupangud, amo nga kon paano kita mangin matuod nga hilway kag makatindug bilang sangka mabakud nga pungsod.\nSa kadurohon kang mga problima sa atun pungsod, ilabi run gid kang makangiril-ad nga paglapnag kang kagarok sa mga nagaalagad sa gobyerno, nga daw pamatyagan ka dyang mga tawo may kahilwayan sanda sa pagpanakaw sa kaban kang pungsod. Kag duro pa gid ang mga pariho kadya sa nagakalainlain nga mga pamaagi. Hay bisan gani sa mga tawo sa atun mga lokalidad, nagalapnag ang pagpang-uripun kang kagarok sa mga pagpamakal kag pagpamaligya kang boto sa panahon kang piniliay. Dya sangka bahul nga bagay nga nagapahayag nga wara ti matuod nga kahilwayan ang raku sa atun mga katawhan.\nSiguro makuon sanda nga, \"akun man tana ria diritso!\" Huud ana gid man ra diritso. Piro ana man bala naman-an nga may bahul dya nga labut kag impluwinsya sa iba? Kag indi mayad nga impluwinsya nga nagadara kang sayud nga epikto sa kumonidad kag sosyedad.\nMay bantog nga hurubatun sa Ingles nga nagakuon, \"Ang imong kahilwayan nagatapos kon sa diin nagaumpisa ang akun irong.\" Ang dulonan kang atun kahilwayan hasta lang kon sa diin nagaumpisa ang kahilwayan kang atun isigkatawo. May kinamatarung kita sa atun kahilwayan, piro may katungdanan man kita sa pagrispito sa kinamatarung kag kahilwayan kang iba. Mangin matuod lamang kita nga hilway, kon may ikasarang kita sa pagtindug kag padampig kang kinamatarung kang kada isara.\nSaulogon natun ang atun pungsodnon nga kahilwayan, indi lang sa pamagi kang politikal nga paglantaw kondi, sa atun panindugan bilang Pilipino, kag pagkarisponsabli sa kinamatarung kang atun isigkatawo.\nMalipayun nga Adlaw kang Kahilwayan sa tanan!\n- Katapusan -\nListahan ka mga gingamit sa pagpanalawsaw:\n1. https:\/\/www.google.com.ph\/webhp?sourceid=chrome-instant&rlz=1C1ASUM_enPH623PH623&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=Freedom\n2. http:\/\/www.merriam-webster.com\/dictionary\/freedom\n3. http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/Independence\n4. http:\/\/www.merriam-webster.com\/dictionary\/independence\n5. http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/History_of_the_Philippines_(1946%E2%80%9365)#Philippine_independence\n6. http:\/\/www.timeanddate.com\/holidays\/philippines\/independence-day\n7. https:\/\/nasenagun.wordpress.com\/2012\/06\/12\/araw-ng-kalayaan-isang-maiksing-kasaysayan\/\n8. http:\/\/www.gov.ph\/araw-ng-republikang-filipino-1899\/\n9. http:\/\/www.bibingka.com\/phg\/misc\/july4.htm\n10. http:\/\/malacanang.gov.ph\/7857-june-12-1898-and-the-commemoration-of-philippine-independence\/\n11. http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/Philippine_Declaration_of_Independence\n12. http:\/\/www.history.com\/this-day-in-history\/philippine-independence-declared\n13. http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/Philippines\n14. http:\/\/opmanong.ssc.hawaii.edu\/filipino\/republic.html\n15. http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/Republic_Day_%28Philippines%29\n16. http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/Treaty_of_Paris_%281898%29","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/85\/post\/2015\/06\/kahilwayan-kinamatarung-kag-katungdanan.html","date":"2017-09-24T01:28:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00421.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9987249374,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9987249374389648}","num_words":1191,"character_repetition_ratio":0.066,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Turo kang Uran sa Dagmay\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nSa tyempo kang madulum nga kalangitan, amo man ang pagturo kang uran. Turo nga nagadara kang kasubu sa kadam-an, ilabi run gid sa mga baratyagun nga ginlabo kang nagligad. Ang uran daw mga bala nga sa kada tupa sa lupa, kuriit sa itsura nagapalhit. Maluya ang kabug-usan kang lawas hay tungud sa uran, ang tagipusuon ana ginapilasan.\nAng uran pinitensya sa iba kon kabigun, hay dya nagasirbe nga ispiho kang andang masakit nga kahapon. Ang baratyagun nga ginpreso sa baul kang malawid nga tinion, sa uran nakakita kang rason nga ipakigbato ang anang kahilwayan bisan pa masakitan ang tawo nga natungdan.\nSa panglantaw kang kadam-an, ang uran gamhanan. Pero may mga butang nga indi na madutlan. Parehas lamang kang dahon kang dagmay nga bisan ano ka turo kang uran, ang pagkabasa, hapus na nga malikawan. Bala man nga makabig ang uran, ang dahon dagmay indi mapilasan.\nAng dagmay may kaisug magsuray pero ang pagkabasa kana indi makita. Ang katawhan pwedi mangin amo man kadya para kon magbalik ang sakit nga hatud kang andang kahapon, may yuhum nga igabalon.\n* Litrato himo ni Catherine K. \"Kitty\" Moore halin sa http:\/\/kittymooreart.blogspot.com\/2012\/01\/taro-and-koi-painting.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2013\/11\/turo-kang-uran-sa-dagmay.html","date":"2017-09-24T01:33:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00426.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9977502823,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9977502822875977}","num_words":198,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Talaw\nni Danny S. Tabuyan\n\"Boy, bakal anay to ka sardinas kag miswa kanday Iya Padang,\" sugo ni Nanay ni Biboy kana. \"Wara kita ti darapli sa yapon.\"\n\"Indi lang takun Nay, ay,\" baribad ni Biboy. \"Gabii run kag dulum. Hadluk takun dya. Si manong lang, ay.\"\nSi Biboy dose anyos run, masarigan sa mga orubrahun sa balay kag sa taramnan. Matandus kon suguon piro haradlukun sa dulum. Indi magturog kon patay ang sulo, amo ra nga may pulawan pirmi nga kingki nga ginasulud sa lusbot nga kaldiro kon gabii. Kon kis-a bisan mag-abot ang irihiun, indi magbangon kon wara ti imaw.\nAng andang balay paagto sa bukid nga may paranawun pa kag may kasagingan nga aragyan. Kon gabii mahagnup ang lugar kag masami ginasugid nga baragatan. Malaka lang ang mga pamalay kag pinaw-pinawun gawa ang limug kon may maggirinual sa karsada. Kalabanan, balita lamang anda pagkaaga kon may mga magkaratabo. Kon may mga girinamo sa baryo, pariho kang paglagsanay kang mga lingin kag paglabuanay, wara tanda ti nahalung-ung, bisan ang singgiyaw kang mga bayi wara gid sanda ka bati. Kang magligid ang nagahagunos nga bagon pa-Iloilo sa likuan kang mga alas dos ti kasanagun, wara sanda ka murundung. Baw-ing gid ang andang balay.\nMahilig tana ka dya, pareho kang iba nga mga bata, magpamati kang mga istorya sa radyo, ilabi run gid kada ala una sa hapon, antis sanda mag-agto sa eskwelahan. Ang mga istorya kang bantog nga manogsugidaun sa kinaray-a nga si Russel Tordesillas nahanungud sa mga tamawo. \"Ang Olayra\" kag ang \"Bimbo ang Kunol\" ang mga sugidanun nga mauti nga ginasipa-sipad ka mayad ni Russel, nga kon pamatian, nagatubluk kang panghuna-huna sa paghimo kang mga laragway nga ginahanduraw kang anang tagparamati. Tam-an dya ka rasnag nga daw nagalantaw lang kang sine kag daw kamatuoran sa iba.\nNaman-an man ni Biboy nga ang tanan nga dya bunga lamang kang paminsarun kang manogsugidanun. Piro indi mabuul ang magpati nga may rugyan gid man nga mga ispiritu sa binit-binit. Nagatugro dya kanana kang dirham.\nSangka adlaw may mga buruhaton sanday Biboy sa eskwelahan kag nagab-ihan sanda nga makauli. Buta tana kang kahangawa sa anang pag-uli hay sirum run. Wara man ti mag-iba kanana hay indi man maagyan kang anang mga klasmit pauli ang andang balay.\n\"Ano lamang dya kar-on bay kon bagatun ako kag patalangun nga indi makauli?\" pamangkot na sa anang panghuna-huna. Piro nadumduman na ang hambal kang mga mal-am nga kon patalangun tana kang bagat, ubahun na lang ang anang bayo kag baliskadun. Mayad lang hay sanag ang bulan kag masirang ni Biboy ang anang maagyan.\nKang marapit run tana sa kasagingan, nakakita tana kang bayhun nga daw kamakama nga nagabayo kang pariho sa mga dibuho sa libro. Nag-untud tana kag nagdalagan, ugaring nakasunggu tana sa puno kang bangkiling. Nagbuyug-buyug ang anang ulo, nalipatan na ang pagkadirham kag nangisug nga surungon ang kamakama agud agawun ang anang anting-anting.\nKang marapit run tana kag nakamuraud, ang ana nakita ramay nga nagasablay sa saha kang saging.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/dirham.html","date":"2017-09-24T01:33:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00426.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998096824,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998096823692322}","num_words":497,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.37,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ala-sais sa gabii sa panimalay de la Cruz, pagkatapos kang pagbagting ka lingganay ka orasyon, nangabay ruman ang mga kaapuhan ni Lola Terya ka sangka sugidanun pangbata. Amo run ka dya ang anda naandan nga ginahimo kon magtiriripon antis magyapon. Gani wara ti nahimo ang sitinta isingko anyos nga mal-am kondi ang itugro ang sangka manami nga sugidanun.\n\"Mga apo, ang atun sugidanun tulad nga gabii may tig-ulo: Si Monie Monyika kag ang mga Basura,\" ang umpisa ni Lola Terya nga nagayuhum-yuhum kag ang bayhun manayanaya. Madasig nga nagpararapit sa tumba-tumba ang anang mga kaapuhan kag magbirisa anay antis magpwisto. May nagalumpiga, may nagahapa kag may nagapasabak, ang tanan gusto gid mamati.\n\"Si Monie sangka monyika nga nagahulag sa palasyo ni Monika – ang bantog kag mabuut nga prinsisa sa Kaharian ka Kamonyikahan. Si Monie ang pinakapaborito kag pinakaali-ali nga timbang-sirbidora ka prinsisa hay tama kana ka gwapa – malabug, malagtum kag mahining ang buhok, mapula-pula ang pungyahun kag mga bibig, nagayuhum ang mga mata kag mapino ang pagkaobra. Bangud tana ang pinakapaborito nga kabulig, may koro-korona man tana, kapa kag baston. Daw prinsisa man ang pamatyag ni Monie sa kaugalingun biskan sara lang tana ka timbang-sirbidora,\" ang padayon ni Lola Terya.\nPiro kon ano kamayad si Prinsisa Monika, amo man ka raw-ay ka batasan ni Monie monyika.\n\"Monie, Monie, bugtaw run kag maghimus,\" ang pamukaw ni Madam Yeka nga mayordoma nga isara man ka monyika. \"Kamo bala ang nakatuka tulad nga manglimpyo sa palasyo. Dapat aga pa kaw mag-agto rugto.\"\n\"Hay, nami pa gani magturog, Madam Yeka. Kar-on lang bala brubhay. Luwas pa, ginatak-an gid takun magpanglimpyo ka mga basura hay sa kahigku, kapin pa gid kon ana ka iba nga rapta. Wara gani takun gapanglimpyo biskan dya sa atun iristaran, sa ana pa ka iba nga mga tawo sa palasyo? Mayad haw tanda,\" ang tuman ka hinambog kag sinuplada nga sabat ka monyika.\n\"Monie, iha, dapat naman-an mo run ang mga dapat kag indi mo dapat nga himuon kon basura ang natungdan hay mismo ang Hari kag Reyna ang nagtugro ka layi ngara. Tuman ka swirti kanimo hay palangga ikaw ka Mahal nga Prinsisa piro arampuan ang imo batasan pag-abot sa basura. San-o kaw pa magbag-o kag manuto man? Wara man takun nagkulang sa paggiya kanimo sa mayad nga pagginawi. Naga nga nagatulad timo kara haw?\" ang panghakruy ka mapisan kag mabuut nga mayordoma.\n\"Pabay-i lang bala takun, Madam Yeka. Importanti, nagaobra man takun maskin paano, indi bala? Nagapati man takun sa mga sugo ninyo,\" ang maarti na nga sabat.\nDayon ni Monie talikod sa mayordoma nga may inoghambal pa daad kana. Wara ti nahimo si Madam Yeka kag masubu nga nagwa dulang tana sa kwarto. Nagbalik pa gid ang hambog nga monyika sa pagturog kag nahamuukan gid dayon.\n\"Bastos gid ang anang batasan. Basura run gani kita, amuhon na pa kara ang pagtratar kanatun? Pabay-i lang hay may ana gid ra nga tyimpo. Wara bala tana kamaan nga sa ana batasan nagasandig kon ano ang atun mayad kag malain nga matugro sa mga tawo kag sa palibot? Indi lang ti tana ang makaambit ukon madalahig. Kag kabay pa nga makabugtaw tana dayon samtang wara pa ti bahul nga disgrasya nga matabo,\" ang kurumudon kag aningal ka mga dahon-dahon ka laswa kag panit ka prutas.\n\"Amo gid. Dapat ibutang na kita sa nagakadapat natun nga lugar pirmi,\" ang sabat ka botilya. \"Indi na dapat kita pagdarapunun. Kamo nga mga dahon-dahon kag panit para sa madunot nga surudlan kag kami ni lata, pwidi sa indi madunot ukon magamit liwan nga basurahan.\"\n\"Baw, nami gid ra sumpuun ang pagkalabaw na. Ang pagkagwapa na dapat parisan na raad kang pagkabuut. Indi tsakto ang paggamit na ka mga bugay nga gintugro kana. Tama ka balingag,\" ang nagaugtas nga sugpon ka lata.\nNagpanghulung-hulung si Monie kag nahangyus tana ka anang makita ang mga basura nga nagasirinamo sa bangi ka kusina. Tanda gali ka dya ang nagapabati-bati kana.\n\"Ah, gali? Manami, ih! Ako gali ang ginasumsuman nyo aga pa? Mga wara kamo ti pulos. Mga pisti! Amo dya ang dapat kaninyo, ay,\" kag dayon na pangsipa, panglinas, pamuong kag panggusnit ka mga lata, pinanitan, botilya, plastik kag mga papil. Nagahapo-hapo kag nagaparamula gid si Monie sa tuman nga kaugut.\n\"Sigi lang, Monie, imo lang anay ang tanan tulad, piro sa amo mo kara nga batasan, mas basura kaw sangsa kanamun. Ang Ginuo lang bahala sa mga ginapanghimo mo. Tandaan mo gid ra, Monie Monyika, makiritaay pa kita. Hahaha!\" ang yaguta kana ka mga basura.\nMamuyayaw pa daad ang monyika piro gulpi lang tana nga natapungawan kang nabatian na ang pagpanawag ni Madam Yeka. Ginapabangon kag ginapahimus run tana.\nBugana si Monie kag ang mga tinawo nga imaw na sa iristaran para sa mga kabulig sa tanan nga mga bagay nga anda kinahanglanun, gani biskan sa pagkaun wara gid ang mga tinawo ti problima. Ginbilinan nanda si Monie nga himusun ang mga panit ka saging sa babaw ka lamisa piro wara tana magpati. Nagpaliyan-liyan anay dya pagkatapos ginpanghulog ang mga panit sa idalum ka lamisa. Kang makundisyon ang kaugalingun nga magsulud run sa palasyo, dalidali nga nagtindug kag nagtikang ang monyika. Kang hinali lang nga nakabatyag si Monie nga daw ginahakwat tana.\n\"Ay, Dyos ta!\" Daw gasala man ang kalag na hay nalapakan na ang panit ka saging nga ana kaina ginhulog sa salug. Nalipat gid tana magpurot ka mga panit antis magtindug.\nNagrinungkadol kag nagkaratumba ang mga purungkuan kag ginsundan dya kang singgitan ni Monie ka, \"Araguy! Nakausdang ang buli ko!\" Nagangarawngaw tana sa kasakit. Pamatyag na nagkarahukas ang anang mga hita nga nagasugpon sa anang balikawang. Nan, amo dya ang sukot kana – ang pagkadanlug sa anda salug bangud sa ana man lang hinimuan.\nNagpadayon man sa gihapon ang monyika sa indi manami na nga paminatasan pag-abot sa mga basura. Wara gid tana nadudla sa anang pagkausdang.\nSangka Sabado, midyo mauranun ang tyimpo hay may ginbalita nga bagyo. Amo man kadya ang sorprisa nga pag-uli sa palasyo ka Hari kag Reyna halin sa malawid nga bakasyon. Gani si Prinsisa Monika naghanda kang tuman ka raku nga putahi sa pag-abi-abi kag pagsorprisa sa anang mga ginikanan.\nGinsugo ni Prinsisa Monika si Monie nga himusun ang mga basura sa kusina nga nagsururuput kag butang sa kilid nga gawang ka palasyo para maabay ka buul ka nagalibot nga trak ka basura.\n\"Ay, Prinsisa Monika, maan dulang, ah! Raing man dya ka tama. Tingbun kag saramuon ko dulang tanda sa sangka surudlan, ah,\" ang napiritan nga pati na ka sugo ka prinsisa kag pasimpli nga nagpudag-pudag. Biskan man-an na nga indi dapat pagsaramuon ang mga basura, ginlalis na gid. Wara na pa ginhigtan ang baba ka kada surudlan. Ay, sa pagkatamad, ana tanan!\nGinpangsandig ni Monie ang mga surudlan ka basura sa pader kag magdalagan pabalik sa kusina ugaring gulpi lang mag-uran ti damul-damul amo nga nabasa si Monie. Nagpadayon ti mga tatlo ka oras ang uran asta nga nag-amat-amat magbinaha run sa kanal sa kilid nga gawang ka palasyo. Ang mga surudlan ka basura natumba kag nagbukas ang bibian gani nagrinapta kag gin-anod ang mga sulud paagto sa anda kusina. Ang iba, nagsupun pa sa kanal.\n\"Monie, lantawa ang obra mo, nagrinapta ang nga basura hay wara mo ginsirado ang baba ka surudlan. Hala, ikaw kara panglimpyo liwan pagkakulpa ka tubig. Dapat risponsabli run ikaw sa pagginawi mo,\" ang mandar kana ni Prinsisa Monika nga nagapangara.\nNagpamusi-musi lang ang monyika kag daw mahibi sa kaugut sa mga basura. Nagaralain gid tana.\n\"Andaman lang ninyo nga mga basura kamo!\" ang pinsar ni Monie. Wara tana ti mahimo kondi ang manglimpyo kang nagrinapta nga mga basura.\nSa ikarwa nga kahigayunan, ginbalikan ang monyika ka mga ginpangbuhat na sa mga basura.\nNagligad pa gid ang mga inadlaw kag wara gid nagtahaw ang tuyo ni Monie nga makabalus sa mga basura. Indi gid tana mahim-us sa anang handum kag dumut nga magtimalus.\nSangka adlaw, ginsugo ni Prinsisa Monika si Monie nga magwa sa palasyo kag magpamupo ka mga bulak sa wayang. Bug-at sa anang kabubut-un hay mainit kuno kag may tarabukon pa nga magamay nga sapa antis makalab-ot sa wayang. Piro sa pihak ka dya, nagpati ang matamad nga monyika bisan nagapamurugso.\nNakalab-ot si Monie sa sapa kag daw nangidlisan gid tana sa mga nakita sa palibot. Tuman ka higku ka tubig nga nagailig kag nagarapta pa ang mga basura. Ayawan tana kahinay-hinay kag batak ka anang palda kag kapa. Kinahanglan na pa nga magpatong-patong sa mga madanlug kag lumuton nga mga bato para makatabok sa pihak nga pangpang ka sapa. Hana run tana makalampuwas sa pagtabok kang nakadanlug tana. Natumba si Monie kag nahulog sa sapa. Naigo ang anang ulo sa bato kag nalipung gid ang monyika.\n\"Bugtaw run, Monie, monyika nga basura,\" dayon harakhak ka limug nga ana nabatian.\nAmat-amat nga nagmukra si Monie kag nahangyus gid sa anang itsura. Nalubung tana sa mga basura, lao kag tubig ka sapa nga nagabukal-bukal sa kahigku. Ang anay maanyag nga monyika, tuman run karaw-ay kag kahigku. Nangin basura tana sa panurukan ka iba.\n\"Nagkita-ay run man kita monyika. Wara gid kami magsala nga magabayad ikaw sa imo nga kapintas. Tulad, ang imo bayhun kaangay run gid namun. Wara run ti may manamian kanimo biskan pa si Prinsisa Monika. Basura kaw run nga mahigku kag mabaho. Basura! Basura run timo nga pisti kag wara ti pulos.\" Padayon sa pagharakhak kag pagyaguta ang mga basura nga nagasirinaot sa kasadya.\n\"Indi takun magpati kaninyo. Nagsala kamo hay ako ang pinakapaborito nga monyika sa Kaharian kang Kamonyikahan. Biskan ano ang bayhun ko, wara ti mabag-o,\" ang pahambog man sa gihapon ni Monie.\nNagbalik run ang animo ka monyika nga nalipung kag hinay-hinay nga nagtindug para magbalik dayon sa palasyo. Nagaralagtok ang anang kalawasan piro wara sa gihapon ti pagbag-o sa anang batasan biskan nag-abot run ang adlaw nga wara na gid ginalauman nga matabo kana.\nAng biskan sin-o nga ana masugata, nagalikaw kana kag nagapanabon ka andang mga irong. Ang iba ginakadlawan tana. Tuman nga pagtamay ang anang nabatyagan nga daw makupus tana sa kahuya. Ang anay mahining kag malagtum na nga buhok nabuta ka lao kag mga lumot; nabari man ang anang koro-korona; ang ana bayhun puros lao; ang anang bayo kag kapa nabasa man kag tuman kahigku. Nagapirilit kana ang dapug nga malangsa kag maanghit. Ang anay maanyag nga monyika, isara gid lang tulad ka basura nga makasuruka.\n\"Mga suldado, naga may nagalagaw nga monyika nga basura ridya sa atun nga palasyo? Tuman kabaho kag karaw-ay kana. Andut ginapasugtan pa ra tana nga makalabay-labay. Indi bala nga may layi ang atun mahal nga Hari kag Reyna patuhoy sa pagtratar sa mga basura sa atun kaharian? Dapat kara kana ginarisaykul run. Iparayu ninyo ra sa akun atubangan. Dakpa ninyo kag ipabutang ridto sa mayor nga tarablugan ka basura,\" ang mandar ni Prinsisa Monika nga wara nakakilala sa bayhun ka paborito na nga monyika.\nKinulbaan gid si Monie sa ana nabatian. Nagakurudug sa kahadluk bangud nga idar-un tana sa mayor nga basurahan sa diin ginarisaykul ang tanan nga mga basura. Nagsala-sala dya nga nagpaathag sa prinsisa.\n\"Mahal nga Prinsisa Monika, ako dya si Monie, ang timbang-sirbidora mo. Nakadanlug ako sa sapa nga buta ka basura. Mamupo daad ako ka mga bulak sa wayang suno sa imo ginsugo kaina. Patawara ako hay ayhan sara takun sa mga wara pagsiparar ka mga basura kag pagpati sa layi ka Hari kag Reyna,\" ang pakitluoy ka monyika nga kon pwidi pa lang nagatararamus run daad ang mga luha.\n\"Monie? Ikaw gid man ra bala Monie?\" Daw indi makapati ang but-anan nga prinsisa. \"Tingala man takun nga wara kaw dayon nakabalik. Hala, pagparigos run ridto. Him-usa ang imo kaugalingun kag ang imo rapta nga dya. Raku pa kamo ti orubrahun sa sulud ka palasyo,\" ang bilin ka prinsisa kag ginpadayon ang paglibot-libot sa hardin.\nDalidali nga nagparigos ang monyika. May bahul nga paghinulsul nga nagpangako tana sa anang kaugalingun nga sa paghugas ka basura sa anang kalawasan, ang tanan nga sayud nga batasan mahugasan kag maanod man. Kag sa pagwa na sa banyo, may bag-o run nga Monie Monyika – ang timbang-sirbidora nga mapisan run magpanglimpyo ka mga basura.\n\"Gani mga apo, wara run mag-untat si Monie sa pagpasalamat nga natugruan tana ka sangka kahigayunan nga matadlung pa ang bukut mayad nga paminatasan patuhoy sa mga basura. Umpisa kato, nangin manogbantay si Monie ka layi sa basura sa Kaharian ka Kamonyikahan,\" ang paghingapos ni Lola Terya sa anang sugidanun.\n\"Lola Terya, umpisa tulad indi run man tamun magrapta ka basura biskan diin-diin,\" ang dururungan nga hambal ka anang mga apo nga nasadyahan gid sa liksyon ka sugidanun.\n\"Ti, mga apo, pagtirindug run kamo hay marayapon run kita. Indi natun pagpahulatun ang grasya ka Dyos sa lamisa,\" ang hambal ni Lola Terya nga nagayuhum-yuhum kag may bayhun nga manayanaya nga nagabalikid sa pinakaali na nga monyika sa iskaparati sa sala.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/87\/post\/2014\/12\/si-monie-monyika-kag-ang-mga-basura.html","date":"2017-09-26T05:44:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00552.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9948845506,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9948845505714417}","num_words":2137,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sikrit Mirid\nni Danny S. Tabuyan\nKang mabalo si Muroy nabilin kanana ang tatlo ka mga intuk pa nga kabataan, nga ang pinakagurang nagaidad pa lamang ka lima ka tuig kag ang agot mga santuig pa lang hay amo dya ang ginbata nga kinamatyan ka anang asawa.\nMabudlay para kay Muroy ang mag-atipan ka anang mga bata nga nagaisarahanun, ilabi pa gid nga may bata nga ginabatiti kag kinahanglan na ang mangita ka pangabuhian bilang sangka panday. Mayad lang nga rugyan ang anang nanay nga si Consing nga makasapupo ka anang mga bata. Ugaring indi sa tanan nga oras rugyan si nanay na hay nagapamaligya dya ka tabako kon sa diin may mga adlaw ka tyinda. Kon wara ti tyinda, ang ginahimo ni Consing amo ang magkay-ag kag maglimpyo ka minano kang tabako paagi sa pagpahid ka naog agud nga indi dya mag-agup-upun kag wisikan ka tubig ang mga pinanid ka tabako agud indi magkaging. Ginapilian na dya ka mga rabot agud bulagun sa mga ugat. Ang malum-uk nga pinanid ginalubid agud himuon nga maskada kag ang mga ugat ginapain kag ginatago hay duro ang nagapangayo nga ginasawsaw sa mainit nga lana ka niyog kag ipaturo sa kalunggo ukon sa lan-ag agud mapatay ang kagaw, ukon ginahuruman sa tubig agud iwisik sa mga tanum nga laswa kag bulak agud indi pagkapulan ka tigi-tigi kag ulod. Samtang nagakuti tana ka anang mga baraligya ana nga ginabataw-bataw ang mga bata.\nNapinsaran ni Muroy nga kinahanglan ka anang mga bata ang bag-o nga nanay. Gani kang ana maman-an nga may nagbakasyon nga daraga sa mga pamalay sa baybay, nagpuropamangkot tana sa mga iningud kag kang urihi ana gid dya ginpangilala.\nIndang ang anang ngaran. Ang anang lawas may manami nga kurbada kag ang tabyog ka anang balikawang kon maghayon-hayon daw hadok ka balud sa huyup ka amihan. Matandus nga bayi si Indang kag maatipanun sa anang mga hinablus kag masarigan sa nga hirikuton sa sulud ka balay. Amo dya ang nagpamakut sa pagmalyag ni Muroy sa daraga, bisan nga sa ikarwa lang nga halintang ang anang natapos sa pagtuon.\nWara magbuhay kag ginpangaluyagan ni Muroy si Indang, nga kang urihi nakadangat sa pagpamalayi. Nangatubang ang pamilya ni Indang sa pamilya ni Muroy kag anda nga ginkasugtan ang pagpakasal sa darwa nga pagahiwatun sa sunod nga pag-ugsad ka bulan.\nGinpamangkot ka tigbabayi ang nobya kon ano ang anang pangayuon para sa kasal.\n\"Gusto ko nga sikrit mirid lang,\" sabat ni Indang. \"Piro mayad gid tana nga may trahi nga labug, may banda nga magpamukaw sa kasanagun kag magsunod sa kasal halin sa balay paagto sa munisipyo kag pabalik sa balay, kag may ihaw gid nga baboy kag may litson para sa punsyon.\"\nGinbaton kag ginsabat ka tiglalaki nga pangayo ni Indang. Masadya ang \"sikrit mirid\" nanday Indang kag Muroy hay gindugokan dya kang duro nga manugpamunsyon nga daw haros bilog nga baryo.\nAng paghangup gali ni Indang ka \"secret marriage\" amo ang kasal sa sibil.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/sikrit-mirid.html","date":"2017-09-24T01:31:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00216.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9961655736,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9961655735969543}","num_words":492,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Linubngan\nni Danny S. Tabuyan\n\"Dodong, diin ka dya ang uluhan kang lubung ni lolo mo?\" ang pamangkot ni Acay nga anang tiya.\nKada tuig naandan run ni Dodong nga limpyuhan ang lubung kang anang lolo nga buhay run gid napatay bisan antis pa tana ginbata. Nagaidad run si Dodong kang mga kinsi anyos piro ang anang paminsarun daw kabos gid ikumparar sa anang pangidadun.\nSuno kay Acay, kang napatay ang anang tatay nagapanganihan sanda ni nanay na sa Negros. Sa amo to nga panahon antis pa ang gira kang tyimpo Hapon, malisud ang komunikasyon. Wara ti nalung-ung ang andang pamilya kon diin gid sanda nga bahin kang Negros.\nGinhulat-hulat man raad sanda hay basi pa lang makauli. Tungud nga wara gid ti komunikasyon namat-ud lamang ang pamilya nga ilubung bisan wara ang anang bata kag asawa. May mga huring-huring sa baryo nga nalagyo sanda hay nagsungon sa mal-am, piro kang makauli sanda matapos ang panganihan, duro gid ang hiribiun kag pamasol ni Acay hay wara gid kuno sanda ginpaman-an kag wara gid ginhulat.\nMay mga patimaan man nga ginpabatyag ang anang tatay sa amo to nga mga tinion. Nadumduman man ni Acay nga kang nagapahuway-huway sanda pagkatapos kang igma sa taramnan, may nagalibot-libot kanana nga alibangbang nga itum kag nagasaylosaylo lang kananda ni nanay na, kag nagpamangkutanay pa gani sanda ni nanay na kon sin-o bala nga himata nanda nga napatay. Wara gid sanda ti dahum-dahum nga si tatay na, hay wara man gani nagamasakit kang paghalin nanda. Piro ang to nga hitabo daw nadura lamang man sa andang paminsarun, kag nadumduman lamang run kang pag-uli nanda kag kang pagkamaan nanda nga si tatay na gali ang napatay.\nRugyan man kato ang tatay ni Dodong nga gurang ni Acay kang paglubung sa andang tatay, ugaring pagkatapos kang lubung, wara na run gindipara hay nawili tana sanda kang anang asawa ka pangginggi.\nTungud nga lupa lamang ang ginlubngan sa tatay ni Acay, kag naabutan run kang mga uran nga dara kang bagyo, nagkulpa ang bungyod kang lubung kag natubunan run kang madamul nga hilamon. Kang mag-agto sanda sa patyo agud magduaw, gintudo sanda sa puno kang bahul nga kahoy kang akasya. Wara sanda ti naabutan nga burubungyod kag wara man ti maathag nga timaan kon diin nagapaayon ang anang uluhan ukon sikwayan.\nKada tuig, antis magtagkaralag, mahugud gid si Dodong magpanglimpyo kang lubung ni lolo na. Ana gid dya ginasadol agud nga maghabok ang lupa. Kag kada tuig man, nagaliso ang uluhan kang lubung ni lolo na; may sa norti, sa sur, sa murud-an, sa kasalpan, kag kon kis-a pa alang-alang sa palundog ukon pabalabag. Si Dodong gid lang ang nakamaan.\nMatandus si Dodong magpanglimpyo kang lubung ni lolo na, hay ginpadamgo gali tana kato ni lolo na nga kon mapabay-an ang anang lubung. Nagabangon dya kag nagaduaw kanana.\nNapukan run ang kahoy nga akasya sa bagyo kag mal-am run si Dodong kag rayumahun. Indi run makaukud manadol kag manghagbas ka mga hilamon. Wara run ti pangsapwun sa linubngan kang lolo ni Dodong.\nKon magrapit ang tagkaralag, garut man ang tiyabaw ni Dodong.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2014\/11\/linubngan.html","date":"2017-09-22T06:04:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00717.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999756813,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999756813049316}","num_words":514,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.366,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Diin ang Pag-asenso?\nni Ildefonso Orquejo, Jr.\nUna nga Padya 2009\nPagsulat nga Bahin\nMapatindug ako eskwelahan! Ipasemento ko ang mga tulay kag karsada! Ipakid-an ko ang hospital! Ako ang dalan para sa kauswagan!\nPira lamang dya sa mga gasgas nga linya nga akun nabatian halin sa mga kandidato nga nagahandum magpungko sa pwesto. Sa matuod kag prangka nga istorya, darwa run ka lokal nga eleksyon ang akun naagyan. Kag sa kada eleksyon nga akun gin-agyan, sa kada sulat ko kang mga ngaran sa akun nga balota, ang akun konsinsya nagadikta kag nagapabutyag kang akun bahul nga handum para sa akun kaugalingun, para sa akun pamilya, para sa kapareho ko nga mga Antikenyo, para sa akun pinalangga nga banwa. Pero ang masubu nga kamatuoran, duro sa akun nga mga handum ang hasta sa tulad wara gid nataw-an igtalupangud. Duro sa mga ginpangako kang atun lideres ang wara natuman. Wara man gihapon natapos ang pagpakid-an kang tulay, kulang sa gihapon ang mga eskwelahan, wara man gihapon nabatian ang limug kang mga kamal-aman nga gusto kang sangka moderno nga hospital, kag labaw sa tanan indi man gihapon mabatyagan ang pag-asenso.\nKadya, manog-eleksyon liwat, daw naduraan run ako kang gana kay daw wara man gihapon pulos, kay samtang nagaginiramu sa pagbalabaganay kag pag-irinaway ang atun mga lideres, nagapamigado gihapon ang akun pamilya, nagapamigado gihapon ang akun mga kasimanwa, nagapamigado sa gihapon ang atun probinsiya. Amo ra gani, wara gid ako nagapati sa mga nagahambal nga nagauswag kag nagaasenso run ang atun probinsiya sa mga rason nga may mall kag mga negosyo run kita pareho kang Jollibee, Mang Inasal, kag Chow King. Ang iban gahambal pa gid nga gauswag kuno ang atun pangabuhi kay man duro ang mga bangko ang nagsulod sa atun probinsiya. Sabagay, may MetroBank, Allied Bank, Land Bank, PNB, BPI, BDO, kag DBP run kita. Pero wara labut sa mga mayor nga bangko nga akun ginpangmitlang, duro pa gid ang kon anu-ano nga mga bank pareho kang Card Bank, Life Bank, kag Valiant Bank ang daw sal-ang nga nag-urolhot rugya sa atun probinsiya. Ang dya nga mga magagmay nga bangko nagsulud sa atun probinsiya bangud nakita nanda ang pagpamigado kang mga pumuluyo, kag dya nangin sangka bahul nga oportunidad para kananda para mas mapabaskug ang andang negosyo nga pagpautang sa bahul nga interes.\nHuud, nagapati ako nga ang mall, mga negosyo, kag mga bangko nga sinsyales kang pag-uswag kang sangka lugar. Pero ang pamangkot, pira ka porsyento kang mga Antikenyo ang makasarang mag-shopping kag magkaun sa amo dya nga mga lugar? Sa diin gid bala mas matakus ang pag-uswag? Sa mall ayhan nga pareho kang Gaisano nga kon sa diin ang mayorya kang nagasulod husto lang magsakay-sakay sa elevator ukon sa numero kang mga pumuluyo nga nagadalhang mag-agto sa munisipyo para mangayo kang bulig pinansyal sa kada sanda may kalisud paagi sa ginatawag nanda nga Aide to Individual in Crisis ukon AICs? Ano gid ayhan ang suruklan kang pag-asenso? Ang sangka dupa nga nagalinya magbakal pagkaun sa Jollibee ukon sa daw sangka kilometro nga nagalinya para magbakal kang NFA nga bugas? Kag sa liwat, ano ang mas mabug-at nga basehan kang pag-ugwad, ang kaduruhon kang mga bangko sa atun probinsiya ukon ang kaduruhon kang atun mga kasimanwa nga nagapirung-mata nga nagautang sa 5-6 para lang mabuhi?\nSiguro may iban kaninyo ang nagapamangkot kon may mga datus ako nga magasupporta sa akun mga argumento. Pero ano gid bala ang mas mabug-at nga ebedensiya ,ang mga numero nga halin sa mga ahensiya kang gobyerno nga daw ginhimu-himo lang para may mahambal ang atun nga mga pulitiko nga may inubrahan sanda bisan sobra ka rayu sa tigi kang kamatuoran ukon ang riyalidad nga atun naagyan kag napanilagan? Pareho lang kang kaimulon kang amun pamilya nga akun naobserbaran. Man-an ko kon ano ka budlay ang mangita kang obra. Naagyan ko kon ano ka budlay ang obra kang sangka mamumugon. Obra nga sobra ka budlay kabaylo kang sweldo nga sobra kanaba kumpara sa minimum wage didya sa atun probinsya. Amo ra gani nagahandum ako kang sangka gobyerno nga magaduso kang kinamatarung namun nga mga mamumugon sa husto kag patas nga pasweldo. Nasaksihan ko ang pagbaka-baka ni Tatay sa pag-arado kang uma nga indi amun. Amo ra gani bahul gid ang paghandum ko kang sangka pagdumarahan nga makasarang makapatuman kang matuod-tuod nga repormang agraryo. Naman-an ko ang pagpaminsar ni Nanay para mapasakto ang magamay nga pinangabudlayan namun ni Tatay sa amun pang-adlaw-adlaw nga kinahanglanun. Amo ra gani kon kis-a napiritan run lang si Nanay mangutang sa bombay bisan taglumapaw sa langit ang anang saka. Amo ra gani nagahandum man ako kang sangka hunta-probinsyal nga may kaisug magpasad kang laye nga makakontrol kang interes kang mga bombay kag mga nagapautang. Nabatian ko man ang pag-uraruy ni Lolo kay ginaagwanta na lamang ang sakit nga dara kang anang balatian kay indi kami makasarang magpabulong kana sa sangka moderno nga hospital sa Iloilo. Amo ra gani daw nabuhian gid ako kang paglaum kang naman-an ko nga may plano ang atun gobyerno probinsyal nga ipakid-an kag ubrahon nga moderno ang Angel Salazar Memorial General Hospital. Ugaring daw wara man lang gihapon may natabo, pagkatapos kang malawid nga pagbinaisay, matapos ang mga pagbalabaganay, kag pag-inaway, ang hospital hasta sa tulad tarpaulin sa gihapon, kag si Lolo didto sa balay nagahimugto.\nAmo ra gani sobra gid ang pagpangamuyo ko sa Diyos nga taw-an kami kang mayad nga lawas kay sa kapigaduhon kang amun pagpangabuhi kag dugang pa ang miserable nga sitwasyon kang atun hospital, baw sobra gid nga ginadilian ang magmasakit. Amo ra gani nagahandum man ako kang sangka pagdumarahan nga nagasuportahanay sa pagsiguro kang kaaraydan kang mga Antikenyo. Nabatyagan ko man ang kagustuhan kang libayun ko nga si Nene nga makapadayon kang anang pagtuon sa kolehiyo, ugaing ang pagpaeskwela kana indi gid masarangan kang amun sangka-palad nga sweldo. Amo ra nagahandum man ako kang sangka buluthuan nga makatugro kang de kalidad nga edukasyon sa mga pamatan-un nga mga Antikenyo.\nAmo ra ang masubo nga sitwasyon kang amun pamilya. Sangka pamilya nga may singko mil kwatro sientos kag trese pesos nga kita halin sa sangka bulan namun nga paghimakas kag pagbaka-baka. Kantidad nga hambal sa report halin sa National Statistics Office makasarang magtugro kang sangka disente nga pagpangabuhi sa pamilya nga may lima ka miyembro patas kanamun. Pero andut bisan ano nga tipid ang amun himuon, nabudlayan gid kami nga dya paigu-iguon. Kay man sa amo dya kagamay nga kantidad magahalin ang garastuson namun adlaw-adlaw sa sulud balay halin sa amun pagkaun, barayad sa kuryente, kag plete paagto sa amun urobrahan. Sa amo dya nga sitwasyon, may mabilin pa ayhan kami nga pang-shopping sa ginapabugal nanda nga mall? Makatiraw pa ayhan ako kang chicken joy kag pizza kag labaw sa tanan may kwarta pa ako ayhan nga pwede ko idiposito sa bisan sara sa mga bangko sa atun nga probinsiya? Man-an ko nga indi lang kami ang nagaagi kang amo dya nga kapigaduhon, amo ra daw indi gid ako magpati sa bisan ano nga statistika halin sa mga ahensiya kang gobyerno kon kauswagan kag asenso ang atun pagaistoryahan.\nAmo ra gani ang bahul ko nga pamangkot sa tulad, Sa diin man gid bala ang pag-asenso? Mga kasimanwa, ako nagapati nga ang matuod-tuod nga pag-uswag indi makita kag matakus paagi sa mga daragkul nga mga negosyo. Ang matuod-tuod mga pag-asenso, dapat mabatyagan kang tagsa-tagsa ka pumuloyo paagi sa pagmayad kang andang pagpangabuhi. Pagmayad kang pagpangabuhi nga masukol paagi sa ikasarang kang sangka pamilya nga makapaeskwela kang andang kabataan sa kolehiyo. Pagmayad kang pagpangubuhi nga makita sa sangka pamilya nga wara nagapaminsar kon paano sanda makakaun tatlo ka besis sa sangka adlaw. Pag-uswag nga mabatyagan kang mga pumuluyo kay sanda nagauli sa sangka desente nga pagpangabuhi.\nMga kasimanwa, wara ko ginahambal nga ang pag-asenso hirikuton kag responsibilidad lamang kang atun mga lideres. Ang pagdab-ot kang matuod-tuod nga kauswagan nakasandig kanatun tanan. Gani bisan sobra run nga kapaslawan ang akun naagman bangud sa mga handum ko nga akun ginalauman nga matugruan ka kabuhi kang atun mga lideres, sa gihapon ako magagwa sa maabot nga Mayo a-diyes para magatuman kang akun kinamatarung kag responsibilidad nga magboto. Kay man-an ko nga sa pagtuman ko kang amo dya nga obligasyon, ako makabulig sa pagpasad kang sangka gobyerno probinsyal nga magakabuhi kang atun handum. Sangka gobyerno probinsyal nga magapamati indi lang sa limug kang andang pamilya, amigo kag kapartido, kondi sangka pagdumarahan nga magatugro igtalupangud sa tagsa-tagsa ka pumuluyo nga Antikenyo. Pero dya mapatigayon lamang kon kita magaboto base sa mehora, naobrahan, prinsipyo, kag panindugan kang kandidato kag indi sa popularidad, kwarta, kag utang kabaraslan. Dya magin posible lamang kon sa atun pagboto, atun pinsarun indi lamang ang atun personal nga kinahanglanun kondi tugruan natun kang bahul nga pagtamud ang interes kang atun nga banwa.\nMga kasimanwa, ang pag-asenso possible basta kita tanan nagabuligay kag nagabuyluganay. Gani sa Mayo a-diyes ikaw, ako, kita tanan, mag-ugyon agud atun matultulan ang sakto nga dalan paagto sa ginahandum natun nga pag-asenso.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Daniel Mackie halin sa http:\/\/danielmackie.wordpress.com\/2012\/10\/11\/rooster-in-various-mythologies\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/una-nga-padya-2009.html","date":"2017-09-26T20:00:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00586.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997865558,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":9,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997865557670593}","num_words":1496,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.362,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mangingilaw\nni Leonaris Dionela\nAlas-otso pa lang it aga piro nagatarabiris run ang akun balhas nga sa akun pamatyag sadsad sa kitin tungud sa sobra darwa ka oras nga tukad pasuba sa bukid kang Agutay. Ang akun tuhod galab-ot sa sulang kada tikang kag pamatyag ko daw tingga run kabug-at ang gatiriskug kag gakurudog ko nga mga batiis.\n\"Bud, sangka toro-torohan pa!\" ang may pagtaksar nga hambal ni Kael dayon na tudlo sa toro-torohan kang banglid nga turukadun pa para makalambot sa amun paagtunan. Pagsapong ko sa taruytoy kang banglid, gadulum run ang akun panan-awan sa kakapoy kag dayon ko bugwak kang gin-inom nga kapi kag biskwit nga ginkaun antis magpanaw kaina alas-singko kang aga. Ang tatlo ko nga kaimaw nga sanday Quentin, Kael kag Samuel nag-utuy-utuy kang kadlaw kang makita nanda nga gasuruka ako sa kakapoy. Samtang gadigwa-digwa ako, ginbutang ni Samuel ang ginapas-an na nga dibatiri nga lagari para magpahuway. Ginbutang ko man ang bag nga surudlan ko kang kon baralunan.\nSa akun hawak, may taklus nga binangon kag sa sulud kang akun bag may plaslayt, baralunan kang humay, sako, dyakit, kapay, midyas, Tanduay nga irimnun kag ang akun ginatago-tago nga traynta otso nga ribolbir nga ginpanubli ko sa napatay ko nga tatay. Sa akun tuo nga abaga nakasab-it ang baynti dos kalibri nga iskopita. Bag-o lang ako nagsunod sa grupo kang mga kurtidor tungud hay imaw ko sanda sa tubaan kag bag-o lang ako nakagradwar kang kurso nga Community Development sa University of the Philippines sa Miag-ao, Iloilo. Nahaylo ako magsunod sa bukid tungud gusto ko maniro it pispis ilabi run gid kang tirik kag dulungan nga duro pa sa nahanulud nga parti kang bukid it Sebaste.\nPag-abot namun sa lugar nga kurtihan it kahoy, ginpaandar ni Kael ang dibatiri nga lagari samtang si Samuel nagatakus kon diin nayon ang huyog kang kahoy kon matumba. Nagragubrub dya kag gin-umpisahan na utod ang kahoy nga lawaan nga ang kabahulun haros indi magakap kang tatlo ka tawo. Sa ubus, nagasag-ub si Quentin it tubig para maghimus kang igma samtang ako nagapamurot it banag para ilakut sa dagmay. Ang mga manoghakot, mansig run pangita it balagun para ihigot sa tablun kon magsaog pabanwa.\nNagapangurti sanda it kahoy nga ordir ni Manang Becbec para himuon nga pamasad sa balay ni Manoy Omeng sa Guinsup-an, sangka panhay nga lugar sa nabukid nga bahin kang Sebaste nga natung-an kang kaguranganan. Kon panawun, mga anum dya ka oras halin sa baryo it Abiera nga nasakup kang banwa it Sebaste. Sa likwang dya kang Bukid Agutay nga sara sa pinakamataas nga bukid sa banwa kag ang huyog na kadya sa banwa run kang Malinao, Aklan. Ang lugar nga dya indi saraywan kang tawo tungud nga rayurayu kag malisud ang dalan kag maagyan pa ang kaigangan para malab-ot ang dya nga lugar.\nTungud marayu kag malisud dya ang dalan, duro pa ang makita rugya nga daragkul nga mga kahoy. Ginhingadlan ang lugar Guinsup-an tungud sa sugid kang mga mal-am nga kato nga mga inadlaw ginaulian dya kang mga tawo kag ibidinsya kang andang pagsinirayu ang mga tanum nga niyog, butung nga kawayan kag mga kararuton parihas kang dagmay kag palawan. Sa buhay nga tinuig, ginbayaan dya kang mga nag-istar tungud may ginsupa (ginkaun) rigto nga mga tawo kang sapat nga ginatawag mangingilaw. Ginasugid nga bahul dya nga sapat nga ang itsura na daw amo kag daragkul man ang bulbol nga daw sa mga nito. Ang damul na nga bulbol kadya kuno gadanlug lang ang tarum kang binangon kon labuon. Piro madutlan man kuno dya kon handuson it tariwis nga punta kang ginunting ukon talibung. Ang mangingilaw masami nga nagapamahug kang mga tawo paagi sa pagbahoy kananda piro wara man kuno gapangaun kang tawo luwas lamang kon mayanggaw sa dugo it tawo nga kon sa diin, manglagas gid dya para mag-usap kang tawo.\nSamtang nagadap-ong si Quentin, nagparapit ako dara ang sangka supot nga banag para tiltigun ang buli piro bag-o pa ako makaparapit sa dap-ong, nagsaway si Samuel.\n\"Bud, basi magturo ang tubig it banag sa kalayo kag bahuyon ta kar-on kang mangingilaw,\" ang paandam ni Samuel.\nGani gintiltig ko ang banag marayu sa dap-ong kag marapit sa sapa para malikwan ang sabdong ni Samuel nga pinakamagurang sa mga kurtidor.\nPag-abot kang tag irigma, nagtiripon run ang mga kurtidor kag manoghakot para magkaun kang andang dara nga mga balon. Mansiganay lang dya plastar sa idalum kang kahoy kag ginausisa gid kon diin mapungko tungud hay basi may sawa nga dupong kag kahoy nga dalamo nga daw tabako kag tuman ka katul ang giruk. Pagkatapos kaun, nag-istorya si Manong Dike nga sara sa mga manoghakot.\n\"Rugya anay ako ka dya nagaagi kon manglaktud ako pa-Ibajay,\" ang magadhay na nga hambal. \"Sangka adlaw, nahapunan ko rugya pauli sa Abiera. Asus! Nakita ko tana ang sapat, dyan marapit sa busay. Daw amo ang anang itsura, tatlo gawa ka dangaw ang dughan kag gakaun it damil (lumot). Ah, wara run ko kahunos kang akun talibung kag magpaspas dalagan. Kulba tana akun nga!\" ang sugid pa nana nga nagakumpas.\nNagpadayon tana, \"Pagkamaan na nga nagdalagan ako, dayon na sunod. Garinagaak lang kahoy maagyan na kag gakarahulog ang mga bato. Ginlagas na ako hasta sa kaigangan. Paglampuwas ko kag nakaabot sa mahawan kag kagirunan, nagpundo run tana ka lagas. Piro ang kulba ko tana daw,\" ang padayon ni Manong Dike kag dayon na bugkus kang darwa ka panid nga dos por nga mga kahoy kag maglisinsya. \"Mauna ko uli. Budlay run madulman dya.\"\nAmat-amat man ang mga manoghakot bugkos kang andang tablun para isaog sa banwa.\nTungud nga santunga pa lang kang lawaan ang nahimo nga tablun, nagdisidir kami nga magpabilin bisan pa may ginaistorya nga may mangingilaw sa lugar. Ala-una pa lang sa hapon, nanapas run kami it butung kag rumbak kang pakul para himuon nga kara-kamalig kag balagun para ibugkus. Nahuman ang amun kamalig nga may atup kag salug nga linangkub nga butung nga kawayan samtang ang dingding sa darwa ka kilid kag ulunan himo sa rumbak it pakul. Sa amun sikwayan ang amun darap-ungan. Nangita man kami kang salung para himuon nga sulo kon magtakup run ang dulum. Pagkatapos namun obra kang kamalig, dayun namun baid it mga binangon namun kag maghimus it yapon.\nPag-abot kang alas-tres it hapon, amat-amat run huni kang gangis kag mga kapispisan sa talon. Sa unahan, may darapuan it dulungan sa puno kang lunok kag nagamalu dya nga daw kanding piro wara it sara kanamun ang mangisug nga bitbitun ang iskopita para maniro it dulungan. Amat-amat man nga nagtakup ang kasisidmun kaimaw ang pagdulhog kang ambon kag pagdapya kang maramig nga hangin nga nagparanindug kang amun bulbol sa butkun kag gising.\nSa pagtakup kang dulum, kag pagkatapos panyapon, mansig sindi kami kang balon nga sigarilyo. Anay nga pahuway-huway, dayon ko bukas kang Tanduay nga irimnun dayon ko panghagad.\n\"Inum ta. Daw ramig haw,\" hambal ko kag dayon magpaguwa kang plastik nga baso halin sa baralunan.\nSamtang nagainum, sigi amun istorya kang labay-labay sa atubang kang dap-ong. Siguro tungud sa kakapoy kag kaprisko kang hangin, wara ko namaradmadan nga napuyngan ako samtang nagainum pa sanda. Piro nabugtawan ko nga mahinay ako nga ginakaraskas ni Quentin.\n\"Bud, bugtaw! May sapat!\" ang mahinay nga hutik ni Quentin.\nBaga run lang ang nabilin kang ang amun dap-ong. Nabatyagan ko ang kakulba kag pagparangidlis kang akun mga balahibo. Mansig lang kami panilag kag sa karup nga sanag kang baga, makit-an ko ang akun mga kaimaw nga nagamurarag kag nagaputi ang mga mata sa kahadluk.\nSa sigi ko nga panilag, nabatian ko ang galinagatik nga daragkul nga mga bato kag garinagaak nga mga sanga it kahoy nga daw ginaluak lang kang sapat. Amat-amat ko man nga gingakap ang bag sa akun ulohan kag ginkapkap ang plaslayt kag ribolbir samtang ang akun mga kaimaw mansig man taklus kang andang mga binangon.\nSigi ang sagmuk kang sapat nga daw sa baboy kag nagabagrut pa ang mga unto. Nabatyagan namun nga nagaparapit ang sapat sa amun sikwayan. Kaput ang plaslayt sa wala nga alima kag ribolbir sa tuo, amat-amat ko man nga ginsangat ang gato kang pusil kag gintumtum sa amun sikwayan. Paglagtik kang gato, dayon ko tuyo kag pasiga kang plaslayt sa amun sikwayan. Nakita namun ang sapat nga daw amo piro daw sa tabungos ang lawas kag puno kang bulbol nga maitum kag daw nito kadaragkul. Garalaway dya kag kitaun ang mga bangkil nga, sa ginakulbaan namun nga panuruk, daw bangkil it talunon kag nagabaga ang mapula nga mga mata. Dayun ko tumtum kang pusil kag sunod-sunod nga ginpitik ang gatilyo.\nTsak! Tsak! Tsak! Wara gid ka lupok ang tatlo ka bala. Naudum ang pusil! Gulpi lang nagngurub ang sapat kag dayon alsa kang butkun nga daw sanga kag may malagba kag matarum nga mga kuko kag dayon na lamba kang amun payag-payag. Tungud sa kapagrus kang sapat, nagwasaag ang amun payag kag nagrabuab kami kag mansig lumpat kag paspas it dalagan.\nWara ko run naman-an kon diin nag-agto ang akun mga kaimaw. Sigi lang akun paspas ka dalagan kag wara ko man nabatyagan ang mga gamot kang kahoy nga akun nasandadan ukon ang kuko ko nga nabitas sa kaigangan ukon ang bakaris sa kagirunan. Kang makaantad, nagbalikid ako kag ginpitik ko liwat ang gatilyo kang pusil nga ginatumtum sa diriksyon nayon, sa akun paminsar, kang gasunod nga sapat kanakun.\nBooong! Nagadaguub ang lupok kang pusil sa tunga kang katalunan kag ginsundan kang mas makaburungul nga kalinungan.\nWara ako kamaan kon ano kalawig ang akun hukmung sa puno kang salung nga akun ginpanaguan piro tungud siguro kang tuman nga kahadluk kag kakapoy, naturugan ako. Pagmukrat ko kang akun mga mata, gasiniyagit run ang mga kapispisan kag nakabutlak run ang adlaw.\n- Katapusan -\n* LItrato 2: Halin sa http:\/\/karlshuker.blogspot.com\/2014\/05\/the-big-grey-man-of-ben-macdhui.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/mangingilaw.html","date":"2017-09-26T05:41:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00568.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999599874,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995998740196228}","num_words":1614,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Paghawan kang Bakhawan\nni Gil Salanio Montinola\nIkatlo nga Padya 2013\nSamtang nagahulat si Emma sa ana tatay kag magurang, nalingaw tana turuk sa mga ipot-ipot nga nagalinupad libot-libot sa bakhawan. Manami sa mata ang anda igpat-igpat nga nagapamag-an pa gid sa ana pamatyag. Daw mga bituon sanda nga nagpanaog halin sa langit kag naghapon sa mga dahon ka bakhaw. Sa daray-ahan nga ginatubuan ka mga bakhaw, duro katama ang mga isda, ang mga kalampay nga madasig magdinalagan kag ang nanarisari nga mga pakinhasun nga may sari-sari man nga duag nga nagabadlak sa sirak ka bulan. May nakita tana nga sulo sa lawud daw igpat ka ipot-ipot nga wara nagapatay-patay, sulo ka pump boat nga ginasakyan ka ana tatay kag magurang. Nasiruman sanda uli halin sa pihak ka isla. Ginkalangkagan ni Emma kon ano ang anda dara. Pagdungka ka pump boat, ginsumalang ni Emma ka haruk ang ana tatay.\n\"Ano rang dara nyo, Tay, ni Toto?\"\n\"Amo dya, Ne, ang sarahi nga ginatawag.\"\n\"Ay, huud, amo ra gali ang ginasugid ka klasmeyt ko nga nagalagari ka niyog! Ang gahud ka tama!\"\n\"Ha-ha-ha! Dali run sa sulud kay daw nagutum gid kami ni Toto mo sa biyahe.\" Gindapit ka ana tatay si Emma. \"Dya gali ang puto mo nga paborito.\"\n\"Yey! Salamat gid, Tay.\"\nMay sugpon pa daad nga pamangkot si Emma ugaring nagamual run puto ang ana baba.\nSangka adlaw, amo dulang ang kanguyus ni Emma sa ana nga pag-uli halin sa eskwelahan. Nakita na nga mahawan run ang atubang ka anda balay. Mga hunol nga gagmay ang pirambato nga nabilin. Ginpangtapas kang ana tatay ang mga bakhaw. Duro katama ang mga kahoy nga ginbaligya gid dayon sa banwa. Nagduro ang kwarta kang anda pamilya. Pirme manok kag indi run sinabawan ukon sinugba nga lab-as ang anda dapli. Nagbakal sanda bag-o nga TV, ginbulus sa daan nanda nga radyo. Kadasig man nga naubos ang anda kwarta pareho man sa pagkaubos kang daragkulan nga mga puno kang bakhaw. Ang mga ugat dulang ka dya ang nabilin nga nagamutwa-mutwa sa tubig nga daw mga alima nga nagapangayo tabang. Amat-amat nga nagkaradura ang mga isda, ang mga kalampay, kag ang nanarisari nga mga pakinhasun nga may sari-sari man nga duag. Wara run ti buniton ang ana magurang. Wara run ang mga igpat-igpat kang mga ipot-ipot nga ana ginabantayan kon sirum. Napatay ang kalangkag sa dughan ni Emma.\nIsara ka aga, nagdamul ang gal-um sa langit kag nagpurus ang hangin. Wara man it manog-abot nga bagyo. Gulpi lang nga nagdaragkul ang balud. Mahapus ang paghampak kang balud paadto sa anda balay. Nagaugut katama ang baybay. Ginpanglampus ang mga bangka sa bato. Nagkarawasak. Wara nanda nahandaan ang gulpiyada nga hitabo. Gintabog kag ginpalayas sanda kang daragkul nga balud. Sa dinali-dali kag sinala-sala nanda, radyo lang ang anda nabitbit.\nNaglinung ang daray-ahan kay wara run nagaugut ang dagat. Mahawan ang langit, pareho run ang duag ka dya sa dagat. May mga pispis run nga nagalinupad. Nag-amat-amat run balik ang mga tawo sa tagsa-tagsa nanda balay. Ginburuligan nanda pamurot ang mga parte kang anda balay nga nagkaraguba. Nagarulutaw sa tubig. Mayad lang nakahingagaw sanda dalagan paadto sa takas. Kon natabo, sanda man ang nagtawas sa tubig nga naglamon kag guba sa anda balay.\n\"Kon dayan lang daad ang mga bakhaw,\" kutib-kutib kang baba ni Emma.\n\"Wara daya natabo,\" sugpon ka ana Tatay nga nagatindog sa ana kilid.\nNagkaput si Emma sa butkun kang ana tatay kag maathag nanda nga ginaturuk ang pihak nga isla. Sa kahawan ka atubang kang anda balay, maathag nanda nga makita ang tabok nga isla. Ang isla nga napalibutan kang mga bakhaw. Nagatiririndug man sa gihapon ang mga balay rugto. Wara napirdi kang mapagrus nga hangin kag daragkul nga balud kay madamul kag maragbong ang bakhawan nga nagasagang sa hagunos kag pwersa ka tubig.\nSa adlaw mismo nga 'to nagtabok sa pihak nga isla ang tatay ni Emma imaw ang ana magurang nga laki. Rugto sanda sa tabok nagpamuul kang mga inugtanum nga mga bakhaw. Pagbalik nanda sa anda isla, duro katama ang anda dara nga mga hunol ka bakhaw. Ginsumalang sanda ni Emma nga masadya. Iririmaw sanda nga pamilya sa pagpananum kang mga bakhaw sa anda gwa ka balay sa binit-baybay.\nMadasig nga nagrabong ang mga bakhawan. Kadasig magdaragkul ang mga ugat nga daw mga kudal para indi dali-dali kasulud ang daragkul nga mga balud. Nakayuhum si Emma kang nakita na ang amat-amat nga pagduro kang garagmay nga mga isda. Ginhagad ni Emma ang ana nanay kag tatay kag magurang, iririmaw sanda nga nagaturuk sa nagaigpat-igpat nga mga ipot-ipot. Ang mga ipot-ipot nga nagapalibot-libot lupad nga nagakinasadya sa amat-amat rabong nga mga dahon kang bakhaw. Maabtik ang mga kalampay nga nagakararamang sa mga ugat. Ang mga nanarisari nga pakinhasun, nakakita balay sa idalum kang bakhawan. Sa pagduro kang mga isda, sigurado nga maduro run man ang buniton ka ana magurang. Nabuhi ang kalangkag sa dughan ni Emma nga gindugangan pa gid kang kalipay kag pagpalanggaanay.\n- Katapusan -\n*Litrato: Halin sa http:\/\/www.naturefoundationsxm.org\/education\/mangroves\/red_mangrove_illustration.gif.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/ikatlo-nga-padya-2013.html","date":"2017-09-22T13:24:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00633.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9978191257,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9978191256523132}","num_words":828,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.007,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.374,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Basiro\nni Consolita V. Rubino\nBas\n\"Bas\" ang pinakaugat kang mga tinaga nga ginagamit sa adlaw-adlaw nga panghambalanay. Duro nagaangut kag mabasa sa nagakalain-lain nga pulong, nagasurunod kag nahubad sa Ingles parehas kang:\nbas-a: wet it\nbasa: wet\nbasa: read\nbasbas: clean up (ginabasbas ang hilamun sa kilid kang paray nga tanum)\nbasi: might\nbasiro: retarded growth, stagnant growth\nbaso: drinking glass\nbaskug: strong\nbasnig: an implement to catch fish with many helpers\nbaston: walking cane\nbastos: rude, uneducated\nbasura: garbage; trash, waste\nbasurahan: garbage can, trash can, waste can, or waste basket\nbasurero: a person who collects the garbage\nAng kada tinaga may kaugalingun nga kahulugan. Karon magkonsintrar kita anay sa sangka tinaga nga \"basiro.\"\nBasiro\nAno ra haw ang basiro? Ang basiro sangka sahi sa paghanggud ka sangka bata nga nagkunul kag buhay naulian ang anang pagbahul. Ang ginakarga sa lawas nagsobra sa kapasidad kang anang kaugalingun. Sa atun pa, naawat ang anang pagbahul hay nasobrahan sa pagpangarga kang mabug-at kag ginkulang sa husto nga pagkaun.\nSin-o ang nagabasiro? Ang nagabasiro amo ang (1) bata nga nasobrahan sa karga kang mabug-at antis maghinupang kag (2) hayup parehas kang baka ukon karbaw nga nasobrahan ka paobra nga wara pa maghamtung kag kanding nga kulang sa hararbun nga hilamon\nAng nagabasiro amo ang mga bata nga kamagurangnan ukon ang mga bata nga pirmi ginapaobra ka karga nga sobra sa andang lawas nga purus. Anhaw ria? Ang mga bata nga namurusan ka obra nagakunul ang andang pagbahul, ilabi run gid kon kulang sa masustansya nga pagkaun. Bukun man kita ti doktor nga mag-dayagnos pero makita natun ang mihora suno sa atun nga obserbasyon. Pwera lang isaklaw kag wara ako ti ginatumud nga tawo, hay ang tinutuyo nga mapaathag kag mabuligan sa pagpapinsar ang nakulangan. Sa paagi ka dya may bag-o nga panglantaw kag paglaum sa kinabuhi.\nSangka rason pa nga ginamitlang ko dya para nga maathagan kag mahangpan kang tanan kon andut sa ano nga nahitabo nga may nagabasiro nga mga bata. Ang kutub sa mga interesado magdugang ka andang naman-an kag kon mabasahan nanda dya nga paino-ino, makabulig gid. Nagatuo ako nga malipay man sanda.\nKon ang bata sa tion ka anang paghinupang, nagakinahanglan kang bastanti sa turog kag bastanti sa husto nga pagkaun para nga kon matapos run gani sa anang paghinupang, makita natun nga nagataas, nagamaribunol, kag nagahabok ang lawas lantawun. Sa mga babayi nga bata, nagapamukas kag nagadugang guwapa nanda. Sa mga lalaki nga bata, nagadugang ang pagkaguwapo nanda kag nagahanggud pataas. Lantawa bala ang bata nga nakatapos sa anang paghinupang hay nag-ilis gid ang andang pisikal nga dagway. Pero sa pihak nga bahin, kon ang bata natapos run sa paghinupang kag wara naghanggud pataas, sa atun pa nabasiro ang anang lawas.\nAndut sa ano nga nagabasiro ang bata? Kang gamay pa ang bata, ginapatiraw sa pagpas-an kang gamay nga bayong. Ginasugo magsag-ub hasta nga maanad run ka karga. Bata pa nagaumpisa sa pangarga kang mabug-at nga lampas sa kapasidad ka anang lawas. Sa sobra ka pamuwersa kang bata, nagahunit ang anang kaugatan kag nagahugut anang kaundan. Ang pwersa nga nahunos kinahanglan ibalik ria pinaagi sa pagkaun nga masustansya, ilis sa pwersa nga nahunos hay amo ria ang nagahunul sa lawas. Kon kulang gani sa husto nga pagkaun kag sobra ang pangabudlay ka bata, amo ria ang hinungdan nga nagabasiro. May rudyan man nga nagabasiro tungud sa sakit nga ginabatyag.\nMay iba man nga sitwasyon nga ang bata kuri ang anang pagbahul, wara pagpaobraha ka andang ginikanan, husto sa masustansya nga pagkaun, kag wara pagpakargaha pero wara nagahanggud. Ang mga ginikanan gagmayun, nga kon sa atun pa bukun ria ti basiro kon tawgun. Ginatawag ria nga katitiya (\"petite\"). Surundanun nanda ria nga panglawasun, ukon kaliwat nanda nga mga katitiya. Normal ria sa andang pamilya nga mga gagmay. Bisan matuod nga mga gagmay pero hay mga mahimsug it lawas.\nAng mga hayup nagabasiro tungud may mga rason ria. Kauna nakabati ako sa mga mal-am nga nagahambal nga ang karbaw nagbasiro hay natam-an ka obra nga iki pa. Ang hayup halin ka pagkabug-ag ginatawag nga tinday. Ang tinday nga karbaw ukon tinday nga baka pirmi ria nagatinday-tinday. Amo ria ang sipal ka mga hayup, gatinday-tinday, garumba, kag gatumbo palibot sa anang inang. Ang hayup maaram man ria maglutas kang andang tinday. Sa wara pa magtoriti ukon magdumaraga ang tinday, may tag-iya kang hayup nga temprano pa ginatughan ka bahul nga uway ang irong kang tinday. Kon may tuhog sa irong ang sapat, hulas lang ipitkun sa wala ukon tuo ang hayup. Kag ginaamat-amat ka takud kang ligis ang tinday agud dali maanad ka obra. Sympre sa permiro pa lamang nga takud, nagapulok ang sapat. Pero sa tanto nga takud kang ligis, sa urihi masugot run ria nga itakdan hasta mag-aram nga iarado. Kon nangin toriti ukon dumaraga run ang karbaw kag adlaw-adlawun ka pa obra, nagakunul anang paghanggud kapin pa kon kulang ang hararbun. Kon indi run gani magbahul nahimo ria basiro. May mga karbaw nga daw toriti lang lantawun bisan nga may edad run hay nabasiro ria.\nAng bata\nSa tuod lang, ang bata ginapasipal hay amo ria ang hilig nanda para magbahul nga malipayun. Dapat lang gid nga ipasipalun sa amo ka ria nga oras kag itaw-an kang obligasyon nga obra sa panimalay suno sa anda nga masarangan. Disiplina nga may gugma ang kinahanglan kang bata. Kag ang ginikanan maaram magbalansi sa pagdumar kang bata nga indi tam-an ka hugut kag indi tam-an ka halog. Bisan sa hayup, ang tinday ginapabay-an nga magtinday-tinday ka dalagan. Nagarumba kag nagatumbo tungud hay bata pa. Indi bala ginapabay-an lang? Pero kon mag-abot sa husto ti edad, ginatughan sa irong para madumar, kon pitkun sa wala ukon sa tu-o nagasunod. Pero tandaan natun kon wara gani ti tuhog sa irong ang karbaw ukon baka, indi mo gid ria mapasunod sa husto nga diriksyon. Amo man karia sa bata. Kon ang ginikanan wara na matuhog ang kasingkasing kang anang bata kang gugma paagi sa pagdisiplina, malisud ipasundon ria nga bata. Gusto ka bata mabatian nga ginapalangga tana kag ginapaobra bilang preparasyon sa anang paghamtung nga may naman-an. Kon ang bata wara makabati kang \"palangga ko ikaw\" halin sa nanay kag tatay, nagapinsar ang bata nga ginasalikway. San-o natun ria ihambalun sa bata nga palangga sanda? Halin kang gamay pas hasta gid nga maghamtung para nga ang anang kasingkasing natuhog kang gugma. Bisan iwanun mo ria kang tikwang, mabalik gid tungud lang sa gugma sa ginikanan.\nBilang ginikanan, sa pamatyag mo nagbasiro bala ang bata mo tungud sa sobra nga pangabudlay bulig sa kauna nga tiempo? Indi ria sala natun nga ginikanan nga nagsagi ka sugo kag nagpaobra sa bata. Ang sala natun nga dapat italupangdun amo nga nasobrahan ka paobra ang bata nga labaw sa kapasidad kang anang lawas kag edad. Nagresulta kang sakit sa kabuut-un ka bata nga nagrayu ang baratyagun. Kita nga ginikanan may katungdanan nga dapat himuon. Kita ang ihemplo sa pagpaubus kag mangayo kita kang pasaylo para nga maulian ang baratyagun. Ilabi na katong bata nga namurusan ka obra. Sa amo ka ria nga paagi nga mapalampas ka bata ang andang sakit sa dughan. Mintras nga buhi pa kita buhatun natun ang pagpakig-uli sa baratyagun para may kalinung ang hunahuna nga wara ti kagha.\nSa pamatyag mo bala nagbasiro ikaw nga bata? Ginabasol mo bala ang imong ginikanan ukon sin-o man tungud hay nagbasiro ikaw sa sobra ka lisud nga naagyan? Indi pa urihi ang tanan. Ipatawarun mo kon sin-o man to ang nagsagi ka paobra kanimo. Sa atun pa, rudto ikaw run lang maglantaw sa mga binipisyo nga imo naangkun. Tungud sa imong naagyan, nahimo ikaw nga ihemplo sa iba nga mga pamatan-un. Ang kabuhi mo tulad may bunga. Indi bala nagsagad ikaw sa haros tanan nga bagay, ansyano sa pag-obra, nangin pulido, nangin mapisan, nangin masinulundon, nangin didikado sa imong proyekto, nangin malipayun tungud sa abilidad nga naman-an, kag mapasinudlun dugang sa naman-an? Ang imong malisud nga naagyan nahimo nga turungtungan sa kauswagan.\nAng bata nga wara makaagi kang pangabudlay nga pangamo ukon pamugon, nangin mataas ang panglantaw na sa anang kaugalingun. Mayad lang ra hay rudyan sa pagkabatan-un pero tandai baya nga kon pag-abot sa hamtung nga edad, kag kon mag-abot ang tion nga mangabuhi, bisan gamay nga bagay wara ti namasngaan. Indi bala malisud?\nAng kabuhi daw parehas lang nga nagamaniho kang bisiklita. Mintras nga nagahala ka sikad, rudto ikaw nagalantaw sa marayu nga imong distinasyon. May nagabisiklita nga ang mata dyan lang magsagi ka lantaw sa ginadalaganan. Indi bala ang kahadluk magatublag kanimo? Amo ria ang hinungdan nga mahulog ikaw sa imong ginasakyan, nag-awat lang ra sa imong pagbisiklita, kag buhay kaw makaabot sa imong aragtunan. Sa marayu malantaw nga imong paraabuton. Magbalansi lang ang kinahanglan kag ang panurukan rudto sa marayo. Kon sa marayo ikaw nagalantaw, makita mo kon ano ang nagabalabag sa unahan kag malikawan ang dapat likawan.\nAplikasyon sa kinabuhi\nMagpatawad kag palampasun ang naagyan nga lisud kag magpadayon sa paglaum nga makaabot sa distinasyon nga nagmadinalag-un.\nKabaryubay kang basiro:\nAri-ari, kurukutuy, katitiya, nagkunul ang pagbahul, nagdulug ang paghanggud\nMga tinaga nga ginhubad sa Ingles\nkunul: stop\npurus: energy, stregth\npamurus: to exert force\nnasobrahan: overuse\nhanggud: grow\nhusto: right\ntoriti: adolescent age of a male carabao\ndumaraga: adolescent age of a female cow or heifer\nsuno: according to, with reference to\nnamurusan: overload of work\nsaklaw: hurt feeling\nmapinasudlun: attentive\nmabinalak-un: concerned","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2013\/09\/basiro.html","date":"2017-09-26T20:08:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00593.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9983722568,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9983722567558289}","num_words":1561,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pag-abot kang Sirum\n\n\n* Litrato: Himo ni Amber Palomares halin sa http:\/\/www.coastalartpaintings.com\/.\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.pzzlr.com\/the-cosmic-number\/.\nKulapnit\n\n\nImawi ako, abyan\nSa kasisidmun kon ang mga\nKulapnit nagalupad halin\nSa mga dumaan nga balay\nNga nagapangamyun kang mga\nSarambitun kang mga daan nga luha.\nMay balaan nga kalinung\nSa andang paghakus\nSa animo kang mga gabii\nGinsumpa\nKang mga sugidanun kang yawa.\nLantawun ta ang pagkapatay\nKang kasanag sa mga kuko\nKang andang mga pakpak\nKag burubhay,\nSa atun madulum\nNga pagkahipus, bandugun\nAng andang kaaram kag pabay-an,\nNga ang andang mga bangkil\nMaggisi sa atun dughan.\nMay mga kulapnit sa imong kasing-kasing,\nMasirunub-un ang mga mata\nGinamingaw kang ugsad;\nAng andang mga pakpak\nNagakabato sa pagdamgo\nKang langit nga indi mahikap.\n*Litrato: Himo ni Kathy Robbins halin sa http:\/\/www.kathyrobbinsart.com\/contact.html.\n\n\nKay Esmeralda, Anak kang Akun mga Damgo\n* Litrato: Himo ni Roger San Miguel halin sa http:\/\/cdn.sulitstatic.com\/images\/2012\/1102\/044859242_0447575276aedc01984b8a7289b1a0c6a1b23eba1800363a2.jpg\n\n\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.wallsave.com\/wallpapers\/1440x900\/lonely\/140914\/lonely-tree-140914.jpg.\n\n\nHinugot sa Post Card\n* Litrato: Himo ni Hermes Alegre halin sa http:\/\/bicolhomepage.wordpress.com\/2010\/10\/19\/hermes-alegre-paints-the-filipina.\nKartografiya\nni Jose Edison C. Tondares\nTag-ururan sa Antiqué. Sa kilid lang kang gawang kang akun opisina sangka grupo kang mga estudyante nga nagarepaso agud mahandaan ang andang eksaminasyon ang nagkirinapul sa atubang kang sangka mapa kang Antiqué: hinali nga bugso kang mga panurukan.\nHuman sa gindunot kag pina-uga nga papel ang mapa – proyekto kang mga estudyante pira run ka tuig ang naglipas. Pira lang ka binulan ang nagligad, ang mapa daw purú nga wara pa matuipan – wara ginasapak, baku-baku kon sa diin ang mga matag-as nga mga binukid dapat nahimtang, asúl kon sa diin ang makanay nga Sulu nagasarasalya, kag lunhaw kon sa diin ang mga kapatagan nakay-ag kag ang mga kalasangan nagatubo.\nKadya, ang mga ulu-ulo langkat-langkat nga natubluk sa mapa, nahigtan kang hilo nga nagatakud sa mga magagmay nga papel nga ginmarkahan kang mga ngaran – Libertad, Sebaste, Valderrama, San Remigio, Anini-y… bisan ang mga magagmay nga minoro may mga ngaran sa tinirimbulog nga papel – Liwagao, Sibolo, Panagatan, Nogas…Sa dalum kang dyang mga ngaran nakasulat ang mga ngaran kang mga bag-ong pili nga mga alkalde kag bise-alkalde. Sa sangka kilid kang mapa, sa kanaryo nga papel nakasulat ang populasyon kang Antiqué suno sa datos kang National Statistical Coordination Board katong 2010.\nSangka estudyante ang nagsugid kon paano ginsugpon kang Bagyo Frank kang 2008 ang purú kang Hurao-hurao sa Anini-y. Nagpamati ang tanan nga haros indi makapati. Pira ka estudyante pa ang nagtudo kon sa diin tanda nga mga banwa naghalin, kag may sara nga nagpangyaguta sa alkalde nga suno kana namakal kang boto. Magahud ang mga estudyante, daw huyup kang bagyo na naga-agi sa puró.\nSa akun purungkuan, naglingi ako sa bintana, sa nagabubo nga uran, sa dapu nga nagakabit sa puno kang mangga, kag sa pirit nagapasirong nga pangka nga daw indi makamaan kon paano batunon ang nagatamsak nga uran sa anang baraghal nga panit. Wara pagmisuk ang pangka sa anang sapasapa – lunsay pagturuk. Halin sa kon sa diin ako nagapungko, tam-an ka lapad ang luyúng nga ginasukol kang duhung kang pangka sa amun sa tunga.\nNaggiho ang pangka sa anang sapasapa. Naghabok ang anang tubug kag nagkokak. May lao nga nagbuad sa anang ginapiyangkaan nga tubig.\nHalin sa akun kabinet gindawhat ko ang nakalatag nga haros marupsak nga taramdam kang Binisaya – huram halin sa sangka pari. 1971 ang petsa nga nakapagkit sa katapusan kang taramdam: tuig kang akun pagkabun-ag.\nTanhaga nga ang dyang bugu kag magamay nga tinaga nagatabu sa mga hamitan kang kabug-usan kang tanan nga may kahulugan kag ginamitlang sa Binisaya: tanan sa sangka mahuyang nga taramdan. Ang mga gisi sa mga sipad-sipad kang taramdan, ang mga tipik nga nagburulag, daw mga tiphag sa bukid. Kon sa diin ang mga gisi, pilas-pilasun ang mga tinaga, bukut bug-os. Sa diin ayhan dapat sagapun ang mga kahulugan nga nagburublag? Gintukituki ko ang mga sinipad kang taramdan. Ang huni kang mga pahina buka-buka, may anggid sa kokak kang pangka.\nAng mga estudyante sa guwa kang akun gawang nagpararanaw run. Nagtindug ako kag nagguwa agud tamdan ang mapa. Sa akun atubang ang bilog nga Antiqué. Ang mga tinubluk nga mga ngaran sa mapa mga tanghaga nga dulunan. Sampaw-sampaw nga mga dulunan, tagsa ka sampaw, ibang kalibutan nga dapat tabukon pabalik sa akun: mga lugar kang gal-um, mga duog kang maaram nga mga uwak kag tanhaga nga mga tulabong, ang kuweba kang mga palantu, ang awang nga indi makabutig, ang dagat kang mga mambubuno, ang kagulangan kang mga kahoy kang kasanag.\nSa tunga kang dyang mga kalibutan, ang mga tinaga sa dumaan nga taramdan, mga pananda sa mga dulunan. Rugya nayon ang bakulod nga akun ginhamtungan… rugto nayon nagsugod maghigugma… dyan ay naghibi… rugya nagbangon: Ang mga tinuig pabalik-balik lang: ang mga tag-irinit kag tag-ururan, kalibutan halin sa kalibutan. Panilagan ko ako ang 1971 sa taramdan nga daw marupsak, ako ang pangka nga nagabug-os kang kalapadun kang anang sapa.\nIndi mapahimtang ang akun dila. Sa akun pagduko ang nagkawas nga tinaga, mga itlog kang pangka nga tanhaga. Sa pagligad kang mga panahon tanda mapusa: ang andang mga buka-buka nga mga huni, ang andang mga pagduhung magatanda sa mga dulunan kang akun puró, ginatos ka tuig ang nagligad, ginatos ka tuig sa harum-an.\n* Litrato: Himo ni Ioana Prisacariu halin sa http:\/\/www.angeloti.info.\nAng Sapa kang Pangka\nni Jose Edison C. Tondares\nSi Jose Edison C. Tondares ginakabig nga isara sa mga pinakauna nga nagsulat sa Kinaray-a. Ang mga binalaybay ni Edison nasakup sa Ani 10 nga ginbalhag kang Sentrong Pangkultura ng Pilipinas kang Hunyo 1989.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/jose-edison-c-tondares.html","date":"2017-09-24T01:33:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00452.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9924449325,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9924449324607849}","num_words":898,"character_repetition_ratio":0.063,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.388,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Katie Berggren halin sa http:\/\/kmberggren.com\/tag\/mother-child-art\/\nNanay Ko, Maistra ni Erma Jane A. Otayde\nAno gid man bala kabudlay kabuhi kang maistra Wara pa gasirak adlaw gabantay run sa karsada Hay basi maurihi sa klasi, rayu pa bi ang distansiya \"Nay, nay, hambal ni Mam madara kami kano basura\" Sa pag-agi ka traysikel, si Nanay wara nagpara Hay ang akun luyag unahon na kaysa sa ana Amo ra ang Nanay ko, didikado nga maistra\nSa pag-abot na sa balay kon hapon Mahimus pa gid tana ka panyapon Matig-ang, manilhig, mga saprat ginapanipon Tapos kaun, tana gahugas pinggan para kami makatuon Ginawad-an oras maglantaw ka tilibisyon Hay planuhon na run ang sunod adlaw nga liksyon Amo ra ang Nanay ko, maistra kag sangka inspirasyon\nAng maistra duro bata, sa sulud balay maskin sagwa Piro andut ang oras nanda, wara gakadura? Hay ang pagtudlo nagbuut sa pagplangga Bukut lang kuon para makakwarta kag may obra Kon may klasi gani, si Nanay kis-a ko lang makita Oki lang kanakun, man-an ko nga tana sadya Nanay ko, maistra. Bilib ako kana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/103\/post\/2015\/02\/nanay-ko-maistra.html","date":"2017-09-20T20:09:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00427.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8654710054,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8654710054397583, \"cgc_Latn_score\": 0.06807631254196167, \"hil_Latn_score\": 0.030750107020139694, \"bno_Latn_score\": 0.015020648948848248}","num_words":178,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.219,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.979,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Michael David Sorensen halin sa https:\/\/www.etsy.com\/listing\/170378353\/limited-edition-watercolor-painting?ref=related-5\nAng Matahum nga Busay sa Katalunan ni Norman T. Darap\nSa akun paranawun sa katalunan Maraku it kasablagan Nga kanakun nagpangatubang May kasiuk nga makadurugi May haron nga makataralang Pay sa pagkabulag sa dalan Sa kakapoy sa kataragman Nagtuhaw ang imo limug Nga kanakun nagpanabang Sa mga nabilin nga purus Ginsundan ko ang imo pagragasa Asta akun nakita Ang kasanag sa iraya Sa punta nga parti ka mga daragkul nga bato Dyan kaw Hublas nga nagadalagan sa biak nga lupa Ang imo agsik nga ginapanggasan ka sirak ka adlaw Ang nangin brilyanti sa akun mga mata Sa sara ka pagmisuk Naglukso kaw sa makaharawa nga banglid Nagbuyung sa asul nga linaw Nga nagaparanaming sa langit Nalumay takun sa imo tumalagsahun nga katahum Dalidali ako nga nagparapit sa imo pag-ilig Nagsarok sa musika ka imo limug Dayon mo ginpun-an ang akun namarhan nga tubug Sa nagaharahara nga baratyagun Gin-uba ko ang akun bayo kag pantalon Kag magtusmog sa imo dughan Gin-anod mo ang akun kakapoy kag kamingaw Ginlingaw mo takun sa imo dara nga himaya Ginbaruron mo ang akun kalag Sa masulug nga pagragasa Padulong sa mariit nga kaidaluman ka pusod ka talon Asta nga Di run takun kabutwa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/115\/post\/2015\/11\/ang-matahum-nga-busay-sa-katalunan.html","date":"2017-09-22T06:26:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00531.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9421272278,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9421272277832031, \"hil_Latn_score\": 0.027487309649586678, \"clu_Latn_score\": 0.025194412097334862}","num_words":206,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.311,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.959,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nagahunus ang pagginhawa ni Nadet sa pagdalidali sa pagtukad sa bakulod paagto sa balay ni Mal-am Midyos, ang hangkilan nga surhana sa baryo Lapayon. Haruson na run mahakwat ang ana mga kahig sa pagtikang tungud sa kahapo nga nabatyagan. Pay indi na mahimo magpahuway bisan makadali tungud nagasamo ang kaluoy kag kakulba sa ana dughan. Nagadalagan sa paminsarun ni Nadet ang ana bugtong nga bata nga si Nene nga nagasarahanun sa anda balay.\n\"Dali lang gid, Ne, agwantaha lang anay, rapit run ko sa balay ni Mal-am Midyos,\" mitlang na sa kaugalingun samtang nagahugut ang ana pagkuum sa gamay nga pinutos nga may sulud nga luy-a kag napulo ka pisos nga sinsilyo.\nGinsumalang kang nagabanaag kag nagadugo nga paglumus ka adlaw sa kahapunanun si Nadet pag-abot na sa babaw ka bakulod. Mayad hay nakapanghawid tana sa lawas ka lumboy kang daw maduraan tana ka animo sa sobra nga kakapoy. Naglumpiga tana ka makadali sa hilamonan kag nagsandig sa lawas ka lumboy. Nagtangra tana sa kahawaan kon sa diin may nagapangibababaw pa nga kasanag sa nagapang-agaw nga kadulum. Ginbawi na ang naubos nga purus. Burubhay, daw natapungawan tana nga nagtindug kag magdalagan padulhog sa pihak nga parti ka bakulod. Bisan makaharawa sa pamatyag ni Nadet ang aragyan nga banglid, wara na run dya ginsapak kag gindalidali na sa gihapon ang pagtikang. Nagatap-ok ang yab-ok sa ana daster sa kada pagsudsud na ka daw mabitas na nga sinilas.\nPag-abot na sa patag sa ubus, nagdalidali tana sa pagtabok kag magkatinkatin sa kulod-kahon ka nagalao-lao pa nga taramnan ka paray nga man-anun gid nga bag-o lang natapos tadagun ka mga manugtanum. Sa punta ka mga kahon, may sangka wayang sa diin natukod ang kawayan nga balay ni Mal-am Midyos. Nakita na nga masaku ang mal-am sa pagsilhig ka mga laya nga dahon paagto sa dabok. Wara sa bungug nga ginpangsalakay ni Nadet ang mga pisu kag manok nga nagatiriripon sa aragyan paagto sa ginadabukan ka mal-am. Dayon nga nahangyus si Mal-am Midyos kang magkinakak ang ana mga manok kag pisu.\n\"Nay, Nay Midyos!\" matunog pay ginahapo nga tawag ni Nadet.\nNagturuk kana ang mal-am pay wara run dya natingala kon ano ang gin-agtu ni Nadet kana bisan alang-alang run ang oras.\n\"Nadet, kalma anay kag magpungko. Dali, saka anay sa balay,\" pangagda ka mal-am.\nPay ginahapo nga nag-ulung-ulung si Nadet. Gintungtong na ang ana nawala nga alima sa ana dughan dungan sa pagdawo kay Mal-am Midyos ka plastik nga kaina na pa ginakuum sa tuo nga alima. Pay wara gindawat ka mal-am ang pinutos. Naintyindihan run kang surhana kon ano kag para kay sin-o ang ginapadali ni Nadet nga ipabulong para makauli run dayon tana.\n\"Nay Midyos, lihog dali hay di run to kaagwanta si Nene sa ginabatyag na,\" nagapakitluoy nga pangabay ni Nadet.\n\"Dali ta to anay para kapungko 'kaw,\" mando kang mal-am dungan sa pag-agto sa malabug nga purungkuan nga nahimo sa kawayan kag ginsarahi nga lawas ka niyog. Nagsunod man si Nadet kag nagpungko.\n\"Itungtong sa purungkuan,\" mando kang surhana.\nDayon man nga gintungtong ni Nadet ang pinutos sa tunga nanda darwa. Ginpudyot kag ginbukad ni Mal-am Midyos ang pinutos kag ginkuot ang luy-a nga imaw ka mga sinsilyo. Una nga ginparapit ni Mal-am Midyos sa ana baba ang luy-a kag hinay nga ginhuyup. Dayon na sambit ka mahinay pay madasig nga parangadiun nga indi maintyindihan ni Nadet.\nNaanad run si Nadet sa mga orasyon ni Mal-am Midyos hay pirmi na ginapaluy-a si Nene tungud sa nagaliwatliwat kag nagabalikbalik nga ginabatyag.\nPira run lang ka bulan kag magaidad run pito ka tuig si Nene. Masobra run sa sangka tuig nga nagabalikbalik ang indi maman-an kon ano gid nga sakit ka bata. Bahul gid ang pagpati ni Nadet nga kon makalampuwas kag makaidad pito si Nene, magahaganhagan kag indi run tana magminasakit pirmi. Buhay run nga ginaplanuhan ni Nadet nga kon magpito ka tuig ang ana bata, mapaihaw gid tana ka manok kag baboy kag magahiwat ka bahul nga punsyon.\nNag-umpisa ang pagminasakit ni Nene kang magsaylo sanda nga pamilya halin sa Manila sa Baryo Lapayon, mga sobra sa darwa run ka tuig nga nagligad. Tumanduk nga taga-Lapayon si Nadet pay mabuhay nga nagpangamo sa Manila kag rugto run nakapamana.\n\"Wara pa ginauntatan ka itum nga tamawo ang bata mo,\" pagprangka ka mal-am sa mahinay nga limug.\nNagpangluya ang mga tuhod ni Nadet kag haros indi dya makasarang nga magtindug para dalaganun ang ana bata nga nagasarahanun lang sa anda balay. Nanagitlun si Nadet dungan kang kahadluk nga nagparaligbus ka ana mga bolbol. Daw gusto papatihun ni Nadet ang kaugalingun nga basi may iba pa nga rason kon andut may ginbatyag ruman ang ana bata.\n\"A, abi ko 'Nay nag-ayad run bata ko tapos kang pagpadaga namun?\" may pag-ala-ala nga pamangkot ni Nadet.\nGinatumud ni Nadet ang pagdaga nga gin-obra ni Mal-am Midyos masobra darwa run ka bulan ang nagligad. Kang nagsaylo sanda nga mag-asawa imaw ang anda bata halin sa Manila, maraku ang nagkaratabo sa anda pamilya. Nag-umpisa nga magminasakit si Nene kag kada bulan wara patay ang ana pagguwa-sulud sa hospital. Pay sa kapira ka bisis nanda nga pagpahospital, indi matumud ka mga doktor kon ano gid ang balatian ni Nene. Nagaminasakit nga wara man ti makita bisan ano nga kabangdanan. Ang mga risulta sa laboratoryo mayad ang tanan.\nAmo to nga nagdisidir si Nadet nga maparapit kay Mal-am Midyos para mabuligan ang ana bata nga mag-ayad. Kang ginlantaw ka mal-am nga surhana si Nene, gintumud na nga may nasalapay nga mga itum nga tinuga ang ana bana sa lupa nga ginpanubli ni Nadet sa ana mga anhing ginikanan. Nagbalus kuno ang ang mga tinuga kag anda gin-igo si Nene tungud bata man kuno ka mga itum nga tamawo ang indi hungud nga nasalapay kag nasakit ka bana ni Nadet.\nDayon sanda nga nag-obra ka daga sa wayang marapit sa mga ginpangsarahi nga kahoy kon sa diin kuno nasalapay kag napasilabtan ang bata ka itum nga tamawo. Nagdara sanda ka sulog nga manok nga gingurut sa liog ni Mal-am Midyos kag ginpaturo ang dugo sa palibot samtang nagapangayo kang pagpasaylo sa naobra nga halit ka tawo. Umpisa kato naghaganhagan ang pagminasakit ka bata ni Nadet kag abi na indi run magliwat ang ana ginakabalak-an.\nNagbuya ka madalum nga ginhawa si Mal-am Midyos kag ginliso ang panuruk sa malapad nga taramnan ka paray.\n\"Wara nagpati ang bana mo, Nadet. Di bla hambal ko, indi na run pagpasilabtan ang lupa nga ginaangkun ka mga tamawo?\" pagkabalaka ka mal-am nga may dara ugtas.\nNaghipus kang makadali si Nadet dayon pangalot ka dahi. \"Ti ano mayad nga himuon 'Nay.\"\nNag-atubang ang mal-am kay Nadet kag liwat nga nagbuya ka madalum nga ginhawa. \"Madaga kita liwat, pay indi run manok ang idaga ta. Kinahanglan natun ka bahul kag itum nga baboy. Kon indi pa ria pagbatunon ka itum nga tamawo, wara run takun ti mahimo pa.\"\nNaggumon ang pinsar ni Nadet. Ginapanumdum na kon diin tana makabuul ka inogdaga nga itum nga baboy. Lumus pa abi sanda sa utang.\n\"San-o natun dapat obrahun ang pagdaga, 'Nay?\" may pagkaaburido na nga pamangkot.\nGintungtong balik ni Mal-am Midyos ang luy-a sa purungkuan sa ingud ni Nadet. \"Sa pinakadasig ninyo nga masarangan. Dya luy-a, ipahid sa lawas ka bata mo kag isibit sa bayo na. Kag indi gid pagbayai nga nagasaranhun sa balay nyo.\"\nDayon man ginbuul ni Nadet ang luy-a, ginsulud sa puyopuyo kag magtindug samtang ginbilin ang sinsilyo sa purungkuan. \"Sige Nay, salamat. Mabalik gid ko dayon kon makasagap run ko ka kinahanglanun sa Daga.\"\nMasubu nga nagturuk lang kana si Mal-am Midyos kag wara it may ginsabat.\nHaros nagadalagan run si Nadet sa pag-uli, pay indi masarangan lukduhon ka ana mga kahig ang ana kulba kag kabalaka. Daw mapukros liwat ang ana pagginhawa sa liwat nga pagtukad sa bakulod.\nSa pagdulhog pabalik sa anda balay, naasnahan na sa nabilin nga kasanag ka sirum ang laktud nga aragyan. Nagtabok tana sa masiuk nga dalan lapos sa karsada kag gintultol ang kipot nga aragyan pasulud. May hungdun tana nga agtunan kag suuyon. Sa pira ka minutos nga pagpanaw, nga ginadunganan ka pagkahapo kag madalum nga pagginhawa, may nahaklu tana nga nagapanimaho. Gintiid na kon ano ang sa likod ka mga kawayan sa kilid ka dalan. Nakita na ang bahul nga matung nga may maraku nga ginasagod nga baboy. Amo ra gali ang pinakabahul nga babuyan sa bilog nanda nga baryo. Samtang nagapang-usisa si Nadet, nagturawik ang mga nairaban nga baboy sa sulud ka anda tangkal. Sa sige na nga paglibot, may nakita tana nga darwa ka itum nga baboy sa sangka parti ka matung. Dayon nga gin-istorya ni Nadet ang tawo nga nagapangdamog pay gintudo tana sa tag-iya.\nMga surosobra sa lima ka napulo ang pang-idadun ka tag-iya nga laki nga may unay nga ginasukbit nga pusil sa hawak. Ginpakigbatuan ni Nadet ang kahuya kag katahap nga nabatygan kag gintinguhaan na nga mahambal ang tag-iya. Pay ginsabat tana nga wara na ginabaligya ang ana bisaya nga baboy. Plano na dya nga parakuun hay malaka run lang kuno ang amo nga rasa ka baboy. Ugaring kabuhay maghanggud ang darwa ka mga itum nga baboy. Kon makapamata raad kag makaparaku kuno ang mga dya, pwidi na run ibaligya. Pay nagpamirit si Nadet nga kinahanglanun na gid ang sangka itum nga baboy para sa ana bata. Sa pagpamirit ni Nadet, nagtugro ang tag-iya ka bili ka sangka bisaya nga baboy. Sa pagkamahal kag indi dya masarangan ni Nadet. Nag-ayo tana kon pwidi na mautang anay pay wara gid nagpasugot ang tag-iya.\nBahul nga kapaslawan ang nabatyagan ni Nadet samtang nagapanaw halin sa matungan ka baboy. Imbis nga magbalik sa karsada, nanglaktud tana sa diritso nga aragyan sa likod nga bahin ka saragudan ka baboy. Sa punta nga parti ka lupa makita ang maninit nga suba nga ginailigan ka mga higku nga halin sa matung. Sa unahan ka suba, may utod nga taytay nga ginguba ka mabaskug nga bagyo nga nag-agi, manogdarwa run ka tuig ang nagligad. Makita pa ang mga nagkaratumba nga daragkulan nga harigi nga nagalubung kag nagasandig sa banglid pay nabugsok run ang mga bag-o nga harigi, halin sa iraya kag nagasugpon sa ilawud nga bahin ka tulay. Manogsangka tuig run kang gin-umpisahan ang konstraksyon pay nabuhayan kag wara pa matapos-tapos ang paghuman ka bag-o nga taytay.\n\"Gahulat pa guro ang taytay nga dya nga dagaan bay para mahuman,\" mitlang ni Nadet sa kaugalingun.\nNadumduman ni Nadet ang sugidanun nga pirmi na ginapamahug sa ana bata kang apat pa lang dya ka tuig. Maalibadun si Nene halin kauna nga sa Manila pa sanda. Ginanamian tana maguwa kag magtaray sa kon diin-diin kaimaw ang iban nga mga kabataan. Gani, gin-istoryahan ni Nadet si Nene nga kon magsari tana guwa kag lagaw sa karsada, maparihas tana sa mga bata nga ginpamudyot sa dalan para idaga sa kada harigi ka labuglabug nga taytay rugto sa Bisayas Nasidlangan nga nagasugpon ka Samar kag Leyte. Indi pa makaintyindi ang ana bata sa amo kato nga tyimpo pay nahadluk dya nga dakpun ka kon sin-o nga tawo kag indi run makabalik sa anda balay.\nMas mataas kag makaharawa ang banglid sa kilid ka suba ikumparar sa bakulod nga gintais ni Nadet kaina. Gakudug ang ana mga tuhod sa kataasun pay ang pagpanaog sa banglid kag pagtabok sa suba ang pinakadasig nga aragyan para makalab-ot dayon tana sa anda balay.\nGindalidali ni Nadet ang magpanaog sa banglid samtang pirit nga ginabatuan ang pagkahawa. Nagtabok tana sa suba samtang ginakurukus ang ana daster kag gin-agwanta nga mabasa ang mga nagaparang-alay run nga mga batiis.\nPagkaligad ka pira ka minutos, nakalab-ot si Nadet sa ugsadan ka anda balay. Nakita na nga nagasiga run ang sulo sa anda sala samtang bukas ang mayor nga gawang ka anda balay. Kinulbaan si Nadet hay sigurado dyan run ang ana bana kag karaan tana hay ginbayaan na ang nagamasakit nga bata. Pagsulud ni Nadet, nagdiritso dayon tana sa kwarto ni Nene. Pay mas ginkulbaan tana kang indi na makita sa kwarto ang ana bata. Gasalasala tana nga nagpakusina, pay wara rugto si Nene. Ginlibot na ang bilog nga balay pay wara na gid makita ang bata. Nagdasig ang pagkubakuba ka ana dughan.\n\"Nene, Nene!\" singgitan na samtang nagadalagan paguwa sa anda balay.\nMadulum run ang palibot kag wara kamaan si Nadet kon sa diin na sagapun ang ana bata. Nagadugang ang ana kahadluk sa pagpaminsar kon ano ang pwidi himuon ka ana bana kon makauli run dya burubhay. Ginbuul ni Nadet ang plaslayt sa anda kwarto kag mag-agto sa pinakamarapit nga balay kananda. Pamangkuton na sanday Estring kon nakita nanda si Nene. Basi bala nagmayad gawa ang pamatyag ka bata, inabot ka pagkauslitun, kag naglagaw sa mga iningud sa diin maraku ang mga bata nga kaimaw magsipal.\nSa ana paranawun, nasiplatan na ang bahul nga puno ka lunok sa tabok-dalan. Nagsamo ang kahadluk kag kakulba ni Nadet dungan sa pagpangligbus ka ana mga bolbol sa kalawasan. Nagsulud sa ana pinsar nga basi may lain nga mga tinuga nga nagbuul ukon naghagad kay Nene. Hinali nga ginwasi ni Nadet ang panuruk sa puno kag ginpadayon ang pagpanaw.\nGinsumalang ka mga lahay ka ayam si Nadet pag-abot na sa balay nanday Estring.\n\"Uy, Nadet kaina pa kang sirum kita ko bana mo dara na si Nene. Dar-un na kuno to sa hospital,\" panugidun ka bayi.\nNaghaganhagan ang pagkubakuba ka dughan ni Nadet sa ana nabatian. Mayad gali hay wara ginbuul ka mga itum nga tamawo si Nene. Pay nagasakit ang ana ulo hay sigurado nga karaan kag awayun ruman tana ka ana bana tungud binayaan na ang anda bata bisan nagamasakit.\nDalidali nga nagbalik si Nadet sa anda balay kag mag-ilis ka bayo. Nanghimus tana ka mga gamit nga darar-un sa hospital.\nSa sangka libri nga kwarto naabutan ni Nadet nga nagabatang kag nagakaturog si Nene samtang may nakatakud nga dikstros sa ana nawala nga alima. Ang ana bana nga si Glenn nagapungko sa siya nga ingud kang katri samtang ginakaptan ang natuo nga alima ni Nene.\nHinay nga ginparapitan ni Nadet ang ana bana kag bata. Pay wara pa man tana nakaparapit, ginturuk run tana it masakit ni Glenn. Turuk nga may sukma kag basol. Nag-untat si Nadet sa pagtikang kag ginlikawan ang masakit nga panuruk ka bana. Dayon nga nagtindug si Glenn kag ginkaptan ang butkun ni Nadet dara butung kana paguwa sa kwarto ka hospital. Nahangyus kag nagtururuk sa mag-asawa ang iban nga mga bantay kag mga pasyinti. Gindara si Nadet ka ana bana sa aragyan sa hospital sa diin malaka lang ang nagarulubas nga mga tawo.\n\"Naiwan timo, Nadet, man?\" singgit ka bana kana.\nNaghipus si Nadet kag ginakordam nga magsabat kay Glenn.\n\"Man-an mo gamasakit bata mo, bayaan mo?\" mas nagtunog ang limug ka ana bana.\nMay pag-ala-ala piro mahinay nga nagsabat si Nadet, \"Ginbayaan ko si Nene hay nag-agto ako kay 'Nay Midyos.\"\n\"Nag-agto kaw ruman sa mal-am nga to?\" nagapangara nga pamangkot. \"Ginpasugtan ta run kaw kan-o nga magpabulong sa mal-am nga ra. Ti lantawa, wara man nag-ayad si Nene asta tulad!\"\nBasta mga istorya parti sa mga makatalagam nga nagakaratabo, indi gid magsantuanay si Nadet kag ang ana bana. Ilonggo man si Glenn pay sa Manila tana naghanggud kag mabudlay kana ang magpati sa dumaan nga kinaaram. Wara nagapati si Glenn sa mga tamawo kag sa pagpabulong sa mga surhano. Para kana doktor kag hospital lang ang dapat parapitan kon nagamasakit ang sangka tawo. Nagpasugot lang tana sa una nga pagpadaga para kay Nene tungud sa pagpamirit ni Nadet. Ikapira run abi maguwa-sulud ang anda bata sa hospital. Indi man tana magpati nga nakasalapay tana ka tamawo sa ana pagpangsarahi kang kahoy. Para kana, mapati lang tana sa ana makita kag indi sa mga sugidanun nga may mga misteryo.\nMabuhay nga nagadrayb ka traysikul si Glenn sa Manila pay napiritan sanda nga mag-asawa nga mag-uli sa Valderrama kang napatay ang mga ginikanan ni Nadet. Wara abi it may maatipan ka lupa nga taramnan ka paray, gani nagdisisyon sanda nga tistingan ang pangabuhi sa uma. Pay bahul gid ang paghinulsul ni Glenn. Sa una nga tuig, nangin mayad pa ang anda pangabuhi tungud mayad ang patubas ka paray. Pay kang nag-umpisa nga magminasakit si Nene, naubos ang anda sinuptan. Bangud sa wara't patay nga pagpalantaw sa doktor kag pagguwa-sulud sa hospital, napiritan sanda nga iprinda ang anda taramnan pati ang lupa nga ginatindugan ka anda balay. Asta nga nalubung sanda sa utang.\n\"Ti, maano kita? Kapira ta run ginsulud si Nene dya sa hospital, pay wara man ti makita nga balatian ang mga doktor!\" gaugtas nga sabat ni Nadet sa bana.\n\"Sin-o sarigan mo? Mga surhano?\" mas gaugut nga sabat ni Glenn. \"Kon tuod ra mga ginapangwakal nyo nga tamawo, ti 'naga wara pa nag-ayad si Nene? Hay indi man bi eksperto dya mga doktor sa Antique. Kon sa Manila lang ta, buhay run raad dya naman-an kag nabulong ang ginabatyag ni Nene.\"\n\"Nag-ayad run kabay si Nene, garing wara mo gin-untatan pagsarahi ka daragkul nga mga kahoy kon diin gindagaan si Nene. Nasalapay mo liwat ang mga tamawo,\" hinay nga pagpaintyindi ni Nadet sa bana.\nMahugut nga ginkaptan ni Glenn ang darwa ka abaga ni Nadet dungan pag-uyug ka dya. \"Puro kaw tamawo! Amo ra nga wara gaayad bata ta hay ginasamuan mo kang lain-lain. Imbis mangamuyo 'kaw sa Dios, sa surhana kaw gapati!\"\nNasakitan si Nadet, indi lang sa mahugut nga pagkaput ka ana bana pay labi run gid sa pagpamasol ka dya sa ginapatihan nga ikamayad ka anda bata. Nagtururo ang mga luha ni Nadet sa nagasamo nga kasakit nga ana ginabatyag. Ginwaslik na ang mga alima ni Glenn kag mag-isol.\n\"Abi mo kanakun wara nagapangadi sa Dios haw? Tanan nga santos ginpangadian ko run! Wara it oras nga wara ko ginatawag ang Dios para buligan bata ta!\"\nMasinggit kag masabat pa daad si Glenn pay may nars nga naglubas. Nagkalma ang mag-asawa kang makadali kag nagpatunga ang kahipus.\n\"Malubung lang kita sa utang dya sa hospital. Wara run kita it inogprinda. Wara run kita it mahuraman hay man-an ka tanan nga lubung run ta sa utang. Gapakitluoy ako, dar-un ta run pauli si Nene!\" paathag na sa bana.\nWara dayon nagsabat si Glenn. Hipus tana nga nagpungko sa mga purungkuan sa kilid kan aragyan kag magtangra kay Nadet.\n\"Dar-un uli? Kag ano, agwantahun ta turuk si Nene nga gaantos?\"\n\"Indi sa amo ra. Hambal ni Nay Midyos kinahanglan natun magpadaga ka itum nga baboy para mabawi ang dungan ni Nene kag di run magbalus ang mga tamawo nga nasalapay mo.\"\n\"Dipuga nga mal-am ra. Andut ako takun ginabasul na? Din ra mga tamawo nga ginapangwakal na halin kauna?\"\n\"Ang baba mo! Sakto run! Bisan amo run lang gid dya, pinakaurihi ko nga ginaayo kanimo! Maluoy kaw man sa bata ta. Mauli run ta!\" hambal ni Nadet samtang nagahiribiun.\n\"Mauli kita kag ano, mapadaga kaw ruman? Sa diin kaw mabuul ka inoggasto mo?\"\nNaghipus kag wara nagsabat si Nadet. Nagdalum ang ana paminsarun.\nBurubhay, may nagparapit kananda nga nars kag naghambal nga nagbugtaw kag nagahibi ang anda bata. Dayon man nga nagdalagan balik ang mag-asawa sa bahul nga kwarto. Ginbukad ni Nadet ang ana gindara nga gamit kag ginpagguwa ang luy-a. Nakita dya ni Glenn kag bisan indi kumpormi, tinuruk na run lang it masakit ang pag-agud ni Nadet kang luy-a sa lawas kang anda bata. Dayon ginsibit ni Nadet ang luy-a sa bayo ni Nene. Amat-amat nga nagmag-an ang pamatyag kan anda bata kag liwat nga naturugan samtang tayuyon ang pagbantay ka mag-asawa.\nPagkadason nga adlaw, nagdisisyon si Nadet nga paguwaun sa hospital si Nene. Bisan ginaalang-alangan ang ana bana, nagpasugot run lang dya tungud wara run sanda it kwarta nga inogbayad sa hospital.\nPag-uli nanda sa Lapayon, naggrabi ang ginabatyag ni Nene. Nabudlayan si Nadet nga pakaunun ang anda bata hay pirmi lang dya nagabatyag ka sakit sa nagalainlain nga parti ka ana lawas. Wara nagatahaw ang nabatyagan ni Nene bisan ano pa nanda ka painum ka bulong.\nNagbalik kag nagpakitluoy si Nadet sa tag-iya ka babuyan nga utangun na lang anay ang baboy para madayon lagilagi ang pagpadaga para sa nagamasakit na nga bata. Pay wara tana ginpamatian ka nigosyanti.\nWara nag-untat si Nadet sa pagbalikbalik sa babuyan kag magluhod sa atubangan ka tag-iya. Pay pati ang manogbantay kag manogdamog ka mga baboy, naghambal nga indi run mag-atubang kana ang tag-iya kon ayuon na ruman nga utangun ang bisaya nga baboy.\nSangka gabii, nagbugtaw si Nadet kag Glenn tungud sa pagtiyabaw ka anda bata.\n\"Papa, Paaa! Maaa! Indi run ko kaagwanta. Sakit, sakit katama!\" singgitan ni Nene samtang gakabud sa ana tatay.\nPaghiribiun kag mahugut nga kabud run lang ang nabalus ni Glenn sa kasakit ka ana bata. Samtang si Nadet, nagatururo ang mga luha kag ginahapulas ang likod ni Nene. Daw gusto ni Nadet nga magsinggit, magmaoy tungud wara tana it mahimo para mag-untat bisan makadali lang ang kasakit ka ana bata.\nNagtindug si Nadet. \"Bantayi si Nene, may agtunan lang ko!\" hambal na sa ana bana.\nNagturuk si Glenn kana nga may pagkatingala. \"Baw, Nadet! Sa diin kaw ruman maagto? Amo run dya ginabatyag ka bata ta, mapanaw kaw pa?\"\n\"Basta, bantayi si Nene. Sa rum-an dayunon ta run ang daga!\"\n\"Naano kaw, Nadet? Amo ra sa gihapon ginapaminsar mo nga makasolbar sa ginabatyag ni Nene?\"\n\"Amo lang gid dya naman-an ko!\"\n\"Kag ano? Mabalik kaw to, amo dya oras kag liwat mapakitluoy sa tag-iya?\"\nPay wara run ginsabat ni Nadet ang ana bana. Nag-agto tana sa anda kwarto kag ginbuul ang plaslayt kag magsuksok ka sambra.\n\"Sa diin ang kalat kang karbaw natun?\" pamangkot na sa ana bana.\n\"Anuhon mo haw?\"\n\"Basta, sa diin run to ang kalat?\" nagaugtas nga sabat ni Nadet samtang nagadali sa pagpanghimus.\n\"To gasab-it sa guwa ka kusina. Diin kaw ruman maagto haw? Kay Mal-am Midyos ruman?\" may pagyaguta kag pagkaugut nga pamangkot ni Glenn.\n\"Mas mayad run dya sangsa wara takun ti obrahun. Basta sa rum-an, aga pa, dayunon natun ang daga,\" kalmado nga panghambal ni Nadet.\n\"Kon agtunan mo ruman ang mal-am, sa rum-an run lang ra! Bayaan mo ruman bata mo dya nga indi kaagwanta sa sakit!\"\n\"Sakto run, Glenn! Wara run ta ti oras para magbais ruman! Basta bantayi lang si Nene hay sa kaagahun dya run kami!\" Dayon guwa sa kwarto kag sa anda balay.\nDalidali nga nagpanaw si Nadet samtang ginalamon tana kang kadulum sa panurukan ka bana nga nagatamwa kana halin sa bintana.\nSa tunga kang kalinung ka gabii, hinali nga nagturawik kag nagkinulas ang mga baboy sa matungan marapit sa suba. Burubhay, nabugtawan ka tag-iya kag manogbantay ang pag-iriwik ka mga baboy.\n\"Takawan!\" singgit ka manogbantay samtang nagapanulo sa kadulum marapit sa mga tangkal ka baboy.\nSa pira lang ka sigundos, naglinagabung ang darwa ka lupok ka pusil nga nagpahipus sa pagrinongkadol ka mga kasapatan kag nagpatal-as ka mga sirum-sirum kag iban pa nga mga insikto.\nSa madulum nga kaagahun, nasapwan si Nadet nga nagakaya sa ubus ka banglid sa kilid ka suba samtang nagarawit ang ana dugo sa mga haragi kag bato ka wara pa nahuman nga taytay.\nPira man ka adlaw nga nawaragwag sa radio kag lokal nga telebisyon ang natabo kay Nadet. Wara malab-utan ka sangka simana, ginlubung run si Nadet. Sa kaluoy kag kahuya ka mal-am nga tag-iya ka pinakabahul nga babuyan sa Lapayon, natigayon ang daga para kay Nene.\nImaw si Glenn kag anda mga kaparyintihan, nag-agto sanda sa mga ginpangsarahi nga kahoy sa uma marapit sa taramnan. Dara ang bahul nga itum nga baboy, nagdaga si Mal-am Midyos para sa mga tamawo. Gingutran nanda sa liug ang baboy, ginpahid ang dugo sa mga puno kang kahoy, kag ginpaturo sa lupa samtang ginaorasyunan ka surhana.\nNagligad ang pira ka bulan kag nag-abot ang ikapito nga kaadlawan ni Nene. Ang ginahandum nga bahul nga punsyon ka ana anhing nanay para sa ana ikapito nga kaadlawan natuman paagi sa pagburuligay kag pag-amutay ka mga pumuluyo sa anda baryo. Nag-amot pa gid ka sangka litson ang tag-iya ka babuyan.\nSa hapon ka ana kaadlawan, imaw ang ana tatay, nag-agto si Nene sa bag-ong human nga taytay nga may dara nga sangka rosas. Hinay tana nga nagpanaw sa kilid ka taytay kag dayon nga nag-untat pag-abot nanda sa natunga nga bahin. Naggawa si Nene sa suba samtang nagakaput sa salsalun nga barandilya ka taytay. Wara it kahadluk ukon pagkahawa nga nabatyagan si Nene bisan pa mataas ang taytay. Mas nagalabaw ang kasubu kag kahidlaw sa ana dughan kag paminsarun. Burubhay, ginbuy-an ni Nene ang rosas kag ginpabay-an nga mahulog sa suba kag anudun ka tubig.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/108\/post\/2015\/11\/daga.html","date":"2017-09-22T13:35:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00659.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9969893694,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.996989369392395}","num_words":4084,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.318,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Diin ang mga Bayi?\nKon usisaun ang mga pagrebok kontra sa mga Katsila nga ginpamunuan ka mga babaylan, ginapakita ang sunod-sunod nga mga pinuno nga laki halin kay Gregorio \"Diyos\" kang 1888 paagto kay Papa Isio kang 1901 (McCoy: 1982). Sa pihak nga bahin, ang mga bayi nga babaylan wara batia magluwas kay Estrella Bangotbanwa nga indi malipatan, bukut bilang pinuno ka sangka armado nga pagrebok kundi tungud sa ana'ng tumalagsahun nga gahum bilang manogpatigayon kang ritwal. Ano ang natabo sa mga bayi, ang orihinal nga mga babaylan?\nAyhan sarang mahambal nga ang hugut nga kumpetisyon sa tunga kang reliyon Katoliko nga may laki nga pinuno kag ang tumanduk nga pagtuo ang nagpatumba sa mga bayi nga babaylan. Nagakinahanglan kang pinuno ang tumanduk nga reliyon nga sarang itupad sa pari kag ang bayi nga babaylan bukut sabat sa kinahanglan. Duro ang sumurunod ka bayi nga babaylan bilang pinuno ugaring bukut tana ti laki pareho ka pari.\nAyhan amo dya ang rason nga ginbaton ka mga tumanduk ang asog nga laki pareho ka pari pero may pangginawi kang bayi nga amo ang orihinal nga babaylan. Ginbaton ang asog bilang babaylan kutub kang nagkinahanglan liwan ang mga tumanduk kang sangka hangaway (warrior) nga pinuno. Ginapigus kato ang mga babaylan nga mabaskug sa pagpamatok nga bayaan ang anda'ng tumanduk nga reliyon kag nagaumpisa run sanda kato ka pagrebok kontra sa mga manogpigus. Magluwas sa mga pagrebok, may mga epidemya kag mga kalamidad nga nagbutang kang kabuhi ka mga tumanduk sa peligro. Tungud sa bugay na bilang manogbulong kag tumalagsahun nga gahum kag ikasarang sa pagpamuno sa inaway, ang laki nga babaylan kag bukut asog ang nagtuhaw kag nangibabaw. Gani tanan nga mga pagrebok ka mga babaylan kontra sa mga Katsila ginpamunuan ka mga laki.\nSa kar-on nga panahon, ang binabaylan nga hirikuton nagapadayon nga ginapamunuan ka mga laki. Ang mga laki nga babaylan wara run ginatawag nga asog pero padayon sanda nga nagasoksok ka malabug nga bayu kag daw palda ukon bestida kon nagapatigayon kang ritwal. Angay kang asog kauna, ang mga laki nga babaylan ayhan nagabesti nga daw bayi bilang pagkilala sa orihinal kag bayi lang nga babaylan? Ano gid haw ang sa bayi? Ria bala bangud ang bayi may matris? Bangud bala ang bayi ginadugo?\n- Sundi ang urihi nga kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato 1 kag 2: Halin sa http:\/\/www.5thvillage.me\/babaylan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/48\/post\/2013\/08\/ang-babaylan-kang-panay-ikaapat-nga-sugpon.html","date":"2017-09-26T20:08:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00620.warc.gz","language":"krj","language_score":0.941198647,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9411986470222473, \"hil_Latn_score\": 0.057079724967479706}","num_words":384,"character_repetition_ratio":0.082,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.38,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.974,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Kabuhi kang Pangayaw\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nKaluya kag kahidlaw ang masami nga nagaabi-abi sa kabuhi kang sangka pangayaw. Ang reyalidad nga marayu sa pamilya kag mga abyan nga kaimaw halin kang kabataan, nagatugro kang kapin-ut sa naluyahan nga baratyagun. Indi basta-basta ang mga pagtiraw nga ginapangatubang kang sangka pangayaw. Duro ang mga butang nga dapat paayunan kag intindihun bisan pa nga kon kis-a daw sikwawi sa anang pagpati.\nAng pagpakig-angay kang pangayaw sa ginatawag nga kultura kang iban daw sangka mapait nga bulong nga pirit ginapainum para bisan paano indi matam-an ka pagpangabudlay. Wara ti labut pa ang mga nagakalain-lain nga pagsinarayo kang mga tumanduk nga ginahimuratan intindi kang sangka pangayaw para malikawan ang gamo.\nSa paglantaw kang iban, matawhay ang kabuhi kang nagapangayaw ilabi run gid sa mga pungsod nga mauswagun. Masadya nga mga litrato lang ang makita kag mga yuhum nga daw wara lang ti problema. Ang indi nanda makita ang mga pag-antos kag pagsakripisyo nga ginabatas adlaw-adlaw. Wara nanda maintindihan nga ang pagpangayaw indi lang para maglagaw-lagaw.\nSa pihak nga bahin, swerte gid nga sa kadyang moderno nga panahon, mahulas kag madasig ang komunikasyon. Madasig bulngon ang nahidlaw nga baratyagun. Ang kamingaw nga ginabatyag nagahagan-hagan sa kada tion nga ang pamilya, amigo, kag amiga makapangamusta. Masami amo gid dya ang mga butang nga nagatugro kaisug kag kabaskug sa kabuhi kang sangka pangayaw. Nagatugro dya kang inspirasyon sa andang matag-adlaw nga hirikuton.\n*Litrato: Himo ni Van Gogh halin sa http:\/\/steeplemedia.com\/blogs\/junk_drawer\/archive\/2008\/04\/04\/mystery-painting-continued.aspx.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2014\/03\/ang-kabuhi-kang-pangayaw.html","date":"2017-09-26T20:08:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00620.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9927228093,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9927228093147278}","num_words":245,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.4,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkawalo nga Bahin\nAng paray sa kawayangan\nBulan ka Disyembre ang tag-arani ka paray nga Makan. Amo ria ang pinakaurihi kag pinakalapad nga aranyun sa sentro kang Antique.\nAng Makan mataas ang tindug, daragkul ang dugami, kag malawhan ang kurutlan. Sa tion nga aranyun run ang paray, ang dahon nga nagagakap sa uhay nagaluyloy paubus. Kon lantawun sa distansya, ang taramnan puro lang gid bunga ka paray nga nagasararama.\nAng paray nga Makan nagatindug ka bali apat ka pye (4 feet) kag ang iba nagalampas pa sa tawo kag nagadipendi sa klasi kang lupa nga ginatamnan. Ang kutub tana kang paray nga natanum sa manami nga lupa, manami man anang tubo kag nagataas. Ang paray nga mataas, kon maagyan gani ka mabaskug nga hangin, nagakarahapay tungud sa kabug-at ka anang inuhay.\nMay kabataan nga nagatawas sa andang ginikanan nga mag-ani. Rudyan sanda nagaani sa hapay para hulas lang kananda pero kon wara gani naghapay ang paray, ginahungud gid ria nga ihapayun kang kaimaw nanda nga mga mangurani. Hulas lang ang pagkutul kang uhay sa kayug hay naghapay run ang aranyun. Kinahanglan nga may nagabataw-bataw kag ipadumdumun nga isigputun gid ang pag-ani hay may mga paray nga napilpilan kang dagami sa idalum.\nSa pihak nga bahin kang aranyun, may mga paray nga nakatanum sa banglid ukon bakilid. Wara madab-ot ka tubig mintras nga nagatubo ang paray kag nahimo nga ari-ari. Ang bunga kang paray maintuk anang inuhay nga daw sangka wiswis lang. Ahay, ang iba gani wara gid nagbahul.\nNakita kang tag-iya nga minus gid ang patubas sa banglid tungud hay wara madab-ot kang tubig. Karon nagapaminsar ang mangunguma kon ano mayad nga pagabuhatun sa tubangun nga tagtaranum. Nagkuon tana nga, \"Kinahanglan itapan gid ang lupa sa sunod nga tag-orubra ka taramnan.\" Pagkatapos kang ani, ginapahuwayan gid ang lupa. Amo ria ang kinaandan kang mga tawo kauna nga tyempo.\nNag-abot ang tag-uran kag tagtaranum ruman. Ang tag-iya kang lupa nag-umpisa run ka bungkag kang lupa sa pag-arado ilabi run gid rudto sa banglid, ginapatubigan na ria kag lantawun kon sa diin gid kutub ang madab-ot kang tubig. Maghimo ria kang bag-o nga kahon para makapondo ang tubig, amo karia ang ginatawag nga sangka sinla ukon gamay nga kinahon. Ana ria nga patubigan kag lantawun kon sa diin kutub ang tapan kang lupa. Kon may mataas pa nga indi madab-ot kang tubig, ana ria nga araduhon kag ihabayun ang lupa paagto rudto sa ubus dapit. Ginahabay ria nga dara kagis ka lupa para magtapan. Ang habay nakabulig sa pagpatapan kang lupa. Ang iba nga manog-obra indi makabakal kang habay pero may ligis nga ginagamit.\nAng tubig sa kada kahon kinahanglan nagapundo. Pero kon indi magpundo ang tubig husisaon ria kang tag-iya kon ano ang hinungdan. Andut sa ano nga indi magpundo ang tubig? Nahusisaan na nga indi magpundo ang tubig tungud hay sa tion kang tag-irinit may mga kahon nga naglitik sa sobra kainit kag ang iba ginbuhuan kang balabaw. Sa atun pa, nagakinahanglan nga ipakahon para nga ang tubig indi magsurup, hay ang tubig mismo ang importanti sa pagpatubo kang paray.\nDuro ang preparasyon sa paglimpyo kang taramnan antis magtanum. Kon ang mangunguma sangka agsador lamang kang lupa, wara ti naarap-arapan ka obra. Nabudlayan tungud hay wara ti kwarta nga igasto sa pagpaobra sa taramnan. Nagaamat-amat lang ria ka obra kag sanda lang nga magpamilya ang nagabinuligay hasta nga makahil-ub ang tanun. Indi gani nagahil-uhanay sanda sa iningud.\nMay nami nga paagi ang mga mangunguma rudto sa uma. Sa andang uma nga katupad kang taramnan nga gina-obra manami nga relasyon, may paghiugyon, pagbatyaganay, kag pagbinuligay. Parehas nga pobre kag parehas nagakinahanglan sa andang isigkatawo.\nAng isara kananda magkuon ria sa anang iningud nga, \"Maghil-o kita sa pagpaarado. Iraduhan mo ako ka sangka-adlaw kag ibaslan ta man ikaw ka sangka adlaw nga pag-arado.\" Ang iningud magtangdu sa tanyag nga maghil-uhanay sanda. Sa sangka adlaw nga obra, duro ang maarado sa darwa ka tawo nga nagaobra. Sa amo karia nga bagay nagahugut ang andang relasyon kag may paghidait sa anda nga lugar.\nSa tion nga mahil-ub ka tanum ang kawayangan manami lantawun. Makita ang tubig sa kada kinahon kang paray nga ginasirakan kang adlaw kag nangin masilaw lantawun sa marayu. Kon sa distansya ikaw maglantaw kang bag-ong tanum, darag anang kolor kag nagaamat-amat ka lagtum pagkalipas kang sangka bulan nga natanum ang sabod.\nAng pailub kang mga mangunguma sa paghulat kang paray nga Makan hasta mag-ani duro gid ka raku. Bali anum gid ka bulan ang paghulat, naabay run karia ang preparasyon kang lupa, pagtanum hasta sa ani kag matim-us ang produkto nga paray.\nAng kabudlay nga nabuhos kang mga mangunguma sa pagpangabudlay indi hamak ka duro. Sa tion kang pangabudlay, minus ang konsumo nga pagkaun. Hinungdan nga ang iba nagmasakit, naglamanit, kag nagkusug ang lawas sa obrahanay. Ngir-o man. Kon ikaw nga bata nakakita ka lisud kag puraut nga kahimtangan kang pangabuhi, magabahul gid ang imong pinsar. Ang pangabuhi bukun ti amo kadya nga puro lang pag-antos. Anhon mo bay pagbutwa sa kalisud? Makapinsar kaw gid nga mag-eskwela para may aram. Basi pa lamang mas mahulas ang obra nga maabutan.\n- Sundi ang kasugpon -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/noypicollections.blogspot.com\/2011\/07\/other-paintings-and-sketches-of-fernado.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/01\/uyas-kang-paray-ikawalo-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T13:32:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00662.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998402596,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999840259552002}","num_words":861,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paralisado nga Sosyodad: Magayayung Bala Kamo?\nGinlubad ni Roselie Mendoza\nGinsulat ni Romela B. Cepeda\nHamili nga Pasidungug 2010\nKabilugan (Pagsulat kag Paglubad nga Bahin)\nSa tunga kang kabudlay kag kapigaduhon kang kabuhi, nakatigayon kita nga makaluwas sa tunga kang problema kag kapait kang kabuhi.\nAng atun probinsya, ang probinsya kang Antique, ginpaturuan kang dugo kag balhas kang atun mga kamal-aman. Ang iba kananda naghalad kang anda hamili nga kabuhi para lamang sa atun buwas-damlag. Si Evelio Javier, ang dungug kag Antique, ginpatay tungud lamang sa anang pakipagbato kang anang panindugan kag prinsipyo nga ginapangabuhian. Sangka pagpakita dya kang kaisug, kabaskug, kag kapag-un sa tunga kang delikado kag peligruso nga sitwasyon. Dya ginpakita kanatun ni Evelio Javier. Mangin sangka mapag-un dya nga pundasyon kang atun pag-usoy sa pagpanghangkat kang kabuhi. Nagakabuhi kita kadya sa tunga kang pamangkutanun, ano ayhan ang matabo kanatun kon dya tulad si anay Evelio Javier? Ayhan maugwad gid kag mabinungahun ang anang liderato. Sa anang ginpakita katong nagakabuhi tana makita gid natun ang anang potensyal bilang sangka mayad kag dedikado nga lider. Ang masubu lang gid paminsarun, ang atun mga lider sa tulad wara it ginahimo kondi mag-ginub-anay kag mag-insulto kang anda kontra partido.\nDaw sangka mabaskug nga linog nga nag-uyug sa pungsod kang Pilipinas ang natabo nga massacre sa Maguindanao. Raku nga mga inosente nga tawo ang ginpatay. May kalinung kag katawhayan bala nga nagapatunga sa kadya nga hitabo? Ang masakit pa gid, ginapaabot pa lamang ang eleksyon, nagakatarabo run dya. Ano pa gid ayhan kun tyempo eleksyon run? Sangka rason dya agud ideklara ni Pangulo Gloria Macapagal-Arroyo ang Martial Law sa Maguindanao. Nag-ani dya nga hitabo kang nasari-sari pa gid nga reaksyon kag komentar nga naghalin sa mga pamuluyo nga Pilipinhon. May dyan nga positibo kag may dyan man nga negatibo. Matarung bala dya? Didya kanatun nga mga tawo ang paghusgar.\nKatawhayan kag kalinungan sa tulad nga eleksyon ang ginahandum natun nga mga Antikenyo. Sangka importante nga bagay nga dapat ipaluntad sa tunga kang katawhan kang Antique. Pero may katawhayan bala sa pag-urugtanay kag pagyagutaanay kang atun mga opisyales? May kalinung bala sa andang indi pagsahuanay kag pag-urugyunanay? May igaugwad bala kita sa amo dya nga pagdumarahan? Masubu dya pero dapat natun nga imukra ang nagapirung natun nga mga mata nga ang probinsya tulad nagaugayong run sa pag-irinaway kang atun mga lideres. Tanda ang ginakabig natun nga mga suruguon nga dapat mabulig ka pagpasanyog kang atun banwa. Ang masakit pa gid wara nanda ginapinsar ang kaaraydanan kang kalabanan kondi ang andang kaugalingun ang anda ginauna kag ginapasulabi. Raad mamukra ang andang mga mata, mapukaw ang andang tagipusuon, kag matapungawan ang nagakaturug nanda nga paminsarun nga wara it paraagtunan ang anda kadya nga buruhatun. Ang atun partisipasyon sa kadya nga hilway nga piniliay sangka elemento nga indi dapat ipaiway.\nAng pwesto sa gobyerno bukun it paranubliun nga ipasubli sa tagsa ka masunod nga henerasyon. Wara run it tsansa ang mga bag-ong henerasyon nga magpakita kang anda nga potensyal kag ikasarang sa pagpaugwad kag atun banwa nga wara nahimo kang nag-agi nga mga opisyales. Ang kinahanglan natun kadya bukut lang ang kaaram kag kapasidad kondi integridad man kag pag-unong sa sinumpaan. Indi nagakadapat nga sipalan lang natun ang pagpili sa mga lideres nga magakaput kang ruweda kang atun gobyerno.\nAng pamangkot sa tulad nga eleksyon: Sin-o bala ang pinaka-sinsero, may determinasyon, kag dedikado sa ana nga katungdanan kon makatigayon nga tanan magdaug? Magahilway run gid bala kita nga makurong sa mga problema nga ginahimo mismo kang atun mga lideres? Raad indi run kita magpabungul-bungul, magpabulag-bulag ukon magpaapa-apa kag maghulag nga daw robot nga nagahulat lamang manduan kang anang amo. Masakit dya nga kamatuoran pero kon magaurugyon kag magburuyloganay kita sa pagbato kang problema sa kurapsyon, kabutigan, kag pagpangdaya kang atun mga lideres, kita gid siguro ang magadaug. Sangka paagi run kadya ang paraabutun nga eleksyon. Ayhan pamilyar kamo sa sikat nga hurubatun nga dya, \"Burulagay kita kag kita magadagdag; buruyluganay kita kag kita magatindug.\" Gani magparayu kita sa gamo, kag ipaluntad sa atun tunga ang kalinung kag katawhayan.\nRaad mapili natun kag masara ang mga pulitiko nga may potensyal sa pagkamayad kag sangka dedikado nga lider kang atun hamili nga banwa, ang banwa kang Antique. Bisan indi sanda makalabaw sa kadungganan ni anay Evelio Javier, raad makatupung lang man sanda.\nBilang sangka maisug kag may dignidad nga kabataan kang Antique, amun handum kag dumut ang pagbuylog sa pagtib-ong kang kalinung kag katawhayan, ilabi run gid ang wara it daya sa kadya nga paraabuton nga eleksyon. Paagi kadya malikawan natun ang gamo, kalainay kang buut, kag ilabi sa tanan, ang pagpinatyanay. Paagi kanamun nga solo nga pag-asa kang banwa, magadaug ang kalinungan batok sa kagamo kag irinaway. Gani mga mal-am kag mga kabataan, matambuk kag maniwang, bungul ukun piang, buruyluganay kita sa pagpasanyog kang atun paraabuton. Umpisahi ninyo sa inyo panimalay, komunidad, kag ilabi run gid sa atun pinalangga nga probinsya – ang probinsya kang Antique. Magbangon kita kag umpisahan natun sa tulad nga eleksyon ang pakipagbato sa pagpanghangkat kang kurapsyon. Ipakita natun kananda nga ang probinsya kang Antique sangka probinsya nga malinung, matawhay, marayu sa gamo, kabutigan, kag kurapsyon. Sa kadya nga paagi, maaguman kang masunod nga henerasyon ang atun naumpisahan kag ginpangabudlayan kang atun kamal-aman. Gani mga kaapuhan ni Sumakwel, buylog kita kag mag-urogyon sa pagdab-ot kang atun ginadamgo kag ginahandum. Ituduk sa inyo baratyagun kag paminsarun ang pag-urogyon kag pag-buruyloganay sa pagtib-ong kang talagsahun nga pagsanyog kag parabuton nga Antikenyo.\nBangon Antique! Panahon run para sa kauswagan. Tingub kita sa pagbag-o. Kinahanglan kang atun paralisado nga sosyodad ang pagyayung natun.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Katharine Sutliff halin sa http:\/\/blogs.sciencemag.org\/origins\/2009\/09\/on-the-origin-of-cooperation.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/hamili-nga-pasidungug-2010.html","date":"2017-09-25T22:12:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00262.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998418093,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":10,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998418092727661}","num_words":933,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.179,"stopwords_ratio":0.377,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pakigbato kay kamatayan\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKinulbaan ako kaina kang nagaistoryahanay kami ni Dadang, ang akun magurang nga naadmit sa hospital bangud sa sakit nga \"bato sa apdo\" (gallstone). Sige ang amun istoryahanay kang maghambal tana nga daw malipung kuno. Pamangkuton ko pa raad kon ano ang pamatyag na kang makita ko nga nagaturong ang ana mata kag nagaguwa ang suka nga may dugo sa anang baba. Nataranta ako kang pira ka segundos pero nahimo ko nga kontrulon ang akun kaugalingun. Ginpahidan ko ang baba na samtang sige ang pukaw kana, pero sige gihapon ang turong ka mata na. Nagdalagan ako pagguwa kag gintawag ang nars. Mayad lang hay tupad kang kwarto ang istasyon kang mga nars. Pagbalik ko sa kwarto imaw kang nars, nagapungko run si Dadang sa katre kag hana nga magsuka liwat. Ginhingagaw ko ang basurahan sa kilid ayon kag ginsalod. Pagkatapos kang pira ka bulwa, naumpawan gid man ang akun magurang. Ginpabatang liwan namun tana kag nagpungko ako sa anang ingud.\nNaturugan si Dang. Samtang nagapungko ako, ginpirung ko ang akun mga mata. Nagbalik sa akun panan-awan ang mga natabo baynte siyete ka bulan ang nagligad.\nRugya sa sulud kang akun taguangkan si Nene. Pito pa lang ka bulan. Daw ginabirha ang akun gusok sa kasakit. Daw ginakihap ang akun dughan sa kasakit. Pira run ka adlaw nga ginabtyag ko nga dya. Abi ko dara lang kang akun pagbusong. Pero indi run gid ako makaagwanta gani dali-dali ako nga gindara ni Bruce sa emergency room.\nDos siyentos baynte (220) ang akun blood pressure (BP) kag kinyentos diyes (510) ang akun kolesterol. Daw indi magpati ang mga intern nga mga doktor. Bag-o pa lang sanda nakasumalang kang amo ka dya kataas nga BP kag kolesterol. Si Nene nagaigud man pagguwa sa akun busong. Eclamsia ang akun balatian.\nPagkatapos kang daw wara ti katapusan nga pamangkot kang mga intern nga mga doktor (nairitar run ako), ginpapungko ako sa wheelchair kag gindara sa ICU. Ginpabatang kag gintakdan ka dextrose. Apat ka katre tanan sa sulod ka ICU. Ako sa pinakauna nga katre. Bakante ang pangarwa kag pang-apat. Mabatian ko ang pitik kang dughan ni Nene. Nagakontest dya sa tiktak kang relo sa dingding kag mas madasig sa pitik kang akun tagipusuon. Ginbutangan ako kang mask para kuno sa bata. Ginpakalma ang akun BP. Gintakdan ako ka mga aparatus nga indi ko run maintiendihan. May naga-monitor kang akun BP kag may naga monitor kang akun heart. May ginabutang sa akun busong. Sige ang hinuring huring kang mga nars kag doktor. Indi run klaro ang tanan kanakun. Basta ang naman-an ko, nga kon magguwa gid man si Nene, bisan ano oras batunon, pero indi pag-ahatun bangud delikado ang akun sitwasyon.\nWara run ginpapauli ukon ginpagguwa si Bruce. Bisan wara pa tana ka yapon, wara gintugtan nga magguwa. Mabatian ko ang paathag kang doktor nga sa kritikal kuno ako nga kondisyon. Indi ako magpasugot nga mapatay. Indi tulad. Nag-aha ako sa Diyos. Nagpangabay nga pakalawidun ang akun kabuhi para makita ko kag maatipanan si Nene.\nGinhambalan ako ka nars nga indi magkabalaka hay nagadugang dya pataas kang akun BP. Pero paano ang indi magkabalaka? Bisan amo ria ginakabalak-an ko.\nSa ikatlo nga adlaw, gindisideran nga pagaw-un run ang bata para mabulong kag mapanaba ang akun BP kag kolesterol. May kumplikasyon dya sa akun atay kag tagipusuon, ingkaso indi dya matapna sa gilayon. Gindapnan ka bulong ang akun dextrose para magkutuy ang akun busong. Siguro amo run dya ang hambal ni Nanay kauna nga makabayad lang ako kang akun utang nga kabaraslan kana kon mamata man ako kang lapsag pareho ni Nene.\n\"Nay, nagabayad run ako tulad kanimo!\"\nNagabarikutot ako sa tuman nga kasakit kon magkutuy ang akun busong. Daw kanami run gid ibun-a. Magguwa run gid si Nene. Nagatiyabaw ang doktor nga indi ako mamwersa hay basi magtalsik si Nene. Sige ang akun \"Haaa—haaa!\" para magbuhin ang akun purus.\nGinsaylo ako sa lain nga katre. Gintulod ang katre paagto sa delivery room. Wara pa kadangat, nagpuswak run ang akun panubigan. Ginhakwat pa gid nanda ako kag ginpabatang sa ginabataan nga katre. Ginpasarika ang akun darwa ka kahig. Sangka bun-a lang nagguwa run si Nene. Mayad lang nasalo lagi ka nars. Natugub ang kwarto kang hibi ni Nene. Nagturo ang akun luha. Kapin pa kang gin-anunsyo kang nars nga prinsesa ang akun bata. Si Nene. Namahid kang balhas ang doktor kag nagginhawa kang madalum. Nakalampuwas kami nga darwa ni Nene sa peligro kang pat-ud nga kamatayun.\nDali-dali nanda nga ginbutang si Nene sa incubator. Sangka kilo lang tana pero mabaskug ang pitik kang ana tagipuson.\nSamtang ginapaguwa ang inunlan, may nagabuul kang akun BP. Dos siyentos diyes (210) gihapon.\nGinbalik nanda ako sa akun katre. Ang tatlo ka katre nga akun ingud buta run ka pasyente. Kag indi ko mabatas magpamati kang anda mga ugayung kag tiyabaw. Pero ginpabakud ko ang akun buut hay basi magdugang taas ang akun BP.\nNangir-o ako sa nars. Nagasala sa kasakuon. Dawa na pa tana butangan ka stethoscope akun busong. \"Wara run ti bata,\" ang hambal ko. Nagasala-sala nga nangayo ka pasensya ang nars. Kato lang ako nakakadlaw. Nag-uyug-uyug ang akun luyat nga busong sa mahinay kag pugung ko nga pagkadlaw. Pero ang pakipagbato ko kay kamatayan nagapabilin hasta tulad sa akun paminsarun. Rugya ko nahangpan ang madalum nga baratyagun ni Nanay kag kang iban pa gid nga mga nanay. Saludo ako kaninyo tanan.\nNag-abot ang nars. Bul-an ka dugo si Dang. Rugya natapos ang akun paino-ino.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2013\/08\/pakigbato-kay-kamatayan.html","date":"2017-09-20T20:04:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00442.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997537732,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997537732124329}","num_words":908,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.298,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagpang-abiabi\nHalin sa mga Tagdumara\nSa atun pinalangga nga dumuruaw,\nDuro nga salamat sa imo nga paghapit rugya sa website kang Dungug Kinaray-a Inc. Luyag namun nga mangin mabungahun ang imo nga pagduaw kag sa imo pag-uli, kabay makadawat ikaw kang dugang nga kaaram.\nKami nagatuyo magtib-ong kang Kinaray-a paagi sa mabugnaun nga paggamit na kadya. Gintukod namun ang Dungug Kinaray-a agud pasidunggan ang atun mga manunulat kag manogpasundayag sa Kinaray-a hay sanda kadya ang nagatugro kang kabuhi sa pulong nga atun namat-an. Ginahandum namun nga mapasanyog ang paggamit kang Kinaray-a sa atun mga pagsugidanun, pagsulat, pagtuon, kag pagdumara kang negosyo kag gobyerno. Ang atun duna nga panghambal matahum, madalum, matuod, matam-is kag puno kang manggad. Nagalaum kami nga sa atun padayon nga pagpanikasug, maagum natun ang dungug bilang hamili nga lahi.\nGani imawi kami sa pagtukib kang kinaaram kag kinaadman kang atun mga kasimanwa paagi sa pagkilala kag pagdayaw kang atun pagkapinasahi, ilabi run gid ang atun paghambal kag pagsulat sa Kinaray-a.\nPara kanatun dya nga mga Karay-a, gani dali, dayon kaw!\nAng naga-abi-abi kanimo,\nMga Tagdumara\nDungug Kinaray-a Inc.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/69\/post\/2013\/07\/pagpang-abiabi.html","date":"2017-09-26T05:42:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00388.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999854207,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998542070388794}","num_words":181,"character_repetition_ratio":0.072,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.348,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagkabulag ka Gugma\nni Danny S. Tabuyan\nNagahiribiun si Manding Rosing kang masapawan na ang anang bata nga nagapangidadun ka santuig pa lamang, nga may buti ang ana nawala nga mata. Bag-o pa lang dya nag-ayad sa tipgas. Wara na lagi dya madiparahi hay nabanga tana sa anang pagpanihon kang mga kuron nga amo man ang ang ginabul-an kang anang pangabuhian. Ang anang bana nga si Iyo Badong aga pa nagahalin kag hapon run man makauli hay nagapamanday. Ginabilin lamang ang bata nga ginapalibang sa anang pito ka tuig nga magurang nga bayi.\nNagbahul si Lucio nga bulag ang anang wala nga mata. Piro ang dya nga kakulangan wara nagapugung kanana agud magkabuhi kang normal. Hay sa matuod lang, tana lang gid ang makatimbang sa anang ginikanan sa andang mga buruhatun. Tana ang nagabulig kay nanay na magdakot kang lao halin sa Taro agud gamitun sa pagdihon, ukon sa pagpangita kang nga kahoy kag pusog nga garatong kag mga uhot nga aramak sa pagpagba kang mga kuron. Tana man ang nagatimbang kay tatay na sa pagpamanday kag sa pagpanggama kang kawayan. Kon matawhay ang panahon, hay rapit man lang ang angdang balay sa baybay, mahugud man dya magpangisda hay may gamay man sanda nga baroto nga ginabugsayan magpalawud agud magladlad kag magbatak ka lambat ukon magpamunit.\nKilala si Lucio sa pagkatandus, pagkaara, kag pagkamaamigohon, kag may mayad man ti panghitsurahun kag pamayhun. Indi katingalahan kon maluyagan tana kang mga kadaragahan, bisan buti ang isara na ka mata, hay matabunan dya kang anang mayad nga panimuut. Ugaring isara lang ang nagpapitik kang anang tagipusoon.\nSi Ines nga bata nanday Tiya Uping kag Tiyo Osing, sangka maugdang nga daraga, nga yano lang ang kaambung, nga daw bulak nga kantong ukon pandanggira nga nagatubo sa baybayun. Ang mayad nga gawi nga una nauyunan gid ni Lucio sa dyang bayi amo ang anang pagkabalaynun kag pagkamaatipanun ka anang panimalay; tana run ang nagatatap kang anang tatlo ka libayun tungud hay ang anang nanay masakitun. Ang pangarwa amo ang anang pagkaparasimba, bisan pa nga lain ang simbahan nga ginasudlan ni Ines sangsa ana. Plano man ni Lucio nga kon magdayunay sanda, sundon na ang pagturuohan kang daraga.\n\"Hay kon sa bagay, daw pariho man lang ang amun mga ginapatihan lain lang man ang pagsurondan kag pira ka pagturon-an, ti basi pwidi man maistoryahan,\" ang hambal ni Lucio.\nKon magpamasyar gani si Lucio sa daraga, kis-a nagadara tana kang sangka salod nga tuba nga ginahapit na sa kanyugan, sa anang suki nga si Angi mananggiti, kag ginasiguro na nga may arurong agud indi mag-ilwak. Ginasanggaan na dya ka isda nga badok nga burog-on ukon isda nga daragdarag agud may panumsuman si Tiyo Osing kag may darapli man si Tiya Uping, hay mapida man kang anang karan-un tungud kang anang masakit, kag nagalikaw ka mga pagkaun nga makapurokaw kag makagirisab.\nMadali nga nabuul ni Lucio ang buut ni Ines kag kang anang pamilya, madali man ginbaton ang anang tuyo nga magpangasawa sa andang daraga. Nagpamalayi ang pamilya ni Lucio, kag ginpangayo kang tigbabayi nga patindugan kang balay ang karaslun agud nga may ulian sanda dayon pagkatapos kang andang kasal, malabug nga trahi sa kasal para sa nobya, tatlo ka daragkul nga baboy kag darwampulo kag lima nga manok para sa tabad, kag banda agud magdyana sa bilog nga baryo kag magsunod sa kasal, paagto sa simbahan kag pauli sa balay ka tigbabayi sa diin hiwatun ang tabad.\nBahulbahul ang kinahanglan nga kwarta agud gastuhon sa kasal, gani nga nagakinahanglan man dya kang malawig nga panahon kag dugang nga pagpaningkaras sa bahin kang tiglalaki. Wara sanda ti pinuna ka lupa nga ipataba ukon turobasan. Ang anda gid lamang lupa amo ang ginatindugan lang ka andang balay, kag indi dya nanda pwidi mabaligya.\nNagbaton si Lucio, si tatay na, ang anang mga barkada kag ang andang mga himata nga laki nga anda pakyawun ang pagpanggama kang mga kawayan nga gamitun sa punut kag ang magbuso sa punutan agud nga makatipon sanda kang kantidad nga kinahanglan para sa kasal sa mas madali nga panahon.\nWara ginabali ni Lucio ang budlay kag kapoy, hay para kanana ang kada turo kang balhas nagatib-ong kang anang kakunyag kag kalipay sa anang ginapaabot nga adlaw kang ana paghiusa sa anang hinigugma. Masadya ang ang andang pagpangabudlay nga amo ang nagapadasig ka dya.\nNagapanghagbas si Lucio kang mga siit sa paghawan ka puno kang kawayan agud mahulas ang paggama ka dya, kang hinali lang napiskan ang anang tuo nga mata kang siit. Madalum ang dulot kang siit sa anang kalimutao nga tana nalipung sa kasakit. Dalidali tana nga ginkarga sa duyan kag gindara sa hospital sa banwa piro indi run matabangan pa ang anang mata. Nadayunan tana nga nabulag kang bug-os.\nNagdulum ang tanan sa anang palibot, piro para kanana mas dulum pa gid ang anang paraabuton. Nagkararusdag ang anang mga paglaum kag handum, nag-alimunaw ang anang mga damgo. Nagkarapalong ang tanan nga mga bitoon ka anang mga handum. Ang anang kalibutan nangin ligum ang kadulum.\nNag-agto si Ines sa hospital agud sa pag-atipan kanana. Pariho lang ang andang hiribiun.\n\"Ines, palangga ko gid ikaw,\" ang hambal na kay Ines. \"Wara ako ti iba nga handum sa kabuhi ko kondi ang maimaw ikaw sa bilog ko nga kabuhi, piro wara run to tanan. Nag-alimunaw run ang tanan kanakun.\"\n\"Tumanun natun ang ginkasugtan nga kasal, palangga ko man ikaw labaw sa akun kaugalingun. Mapakasal kita, handa ako nga unongan ikaw hasta nagakabuhi kita. Madayon ang kasal bisan wara run ti mga tabad. Bisan simpli kag kitahanun lang, mapakasal kita!\"ang sabat ni Ines nga nagatararamos ang mga luha.\n\"Indi! Indi ako magsugot nga mag-antos ikaw ka sagod kanakun. Ano pa ang pulos nga mag-asawahay kita nga indi man ako makasagod sa akun pamilya?\" ang mabinatyagun nga sabat ni Lucio.\n\"Ako ang mangita ka lalang nga masagod ang atun mangin pamilya. Anad run ako nga magtatap ka akun mga libayun, masarangan ko ang magsagod kang atun mangin kabataan,\" ang dukduk ni Ines.\nPiro indi gid mabari ang pamat-ud ka laki. Naghipus lamang ang bayi hay ana nahangpan nga dara lang dya kang kasakit nga naaguman ka anang nobyo. Kag sa pinsar na patawhayan na lang anay hasta nga mag-ugdaw ang mga sakit ka lawas, baratyagun, kag paminsarun.\nNagalaum gihapon si Ines nga sa pag-ugdaw ka tanan magabalik ang kasadya kag kabuhi sa panimuut ni Lucio. Piro amat-amat man nga natunaw ang paglaum ni Ines sa pagligad ka panahon hay nagpabilin si Lucio sa anang panindugan.\nNamat-ud si Ines nga magpabilin lamang tana nga laon.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2015\/06\/pagkabulag-ka-gugma.html","date":"2017-09-25T22:20:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00268.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997739196,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997739195823669}","num_words":1087,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.378,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Baliskad\nni Consolita V. Rubino\nAnhaw nga baliskad? Baliskad nga pulong duro ti kahulugan. May rason gid ria kon andut sa ano nagbaliskad. Basi nalingkang lang, nasipyat siguro sa ana nga pagtikang. Pwera lang gid ... baliskad. Ang kabarayubay ka baliskad: balinsay, balintong, balintuwad, suli, balit-ad.\nNakabayo bala ikaw kang baliskad nga nagasakay sa jeep paagto sa tyenda? Nga ang imong bayo nga ang tubangnan sa likod kag ang likod sa tubangnan? Ginayuhuman kang nakakita. Makakuon ikaw nga, \"Baw, ara ba! Daw tanan nagayuhum gid sanda kanakun.\" Gali kato sa pag-abot na sa andang balay ang t-shirt na gali baliskad. Natalupangdan lang sa ana nga pag-uba ka anang t-shirt kag nag-ilis kabayo nga surabug.\nAnhaw nga natabo ra? Ano abi hay sa uma wara ti ispiho. Ang kutub ka anang kasakay sa Jeep mansig lang yuhum-yuhum, raad no kon may kaluoy ang tawo nga nakakita kana magkuon raad to sa sikreto nga hambal pero wara gid ti isara nga nagmuno. Ang yuhum nanda pangyugit gali to. Rudyan nakita ang matuod nga pagkatawo ka mga nakasaksi. Anhaw? Tungud hay wara gid ti isara nga nagkabalaka. Sa tuod lang ang may pagbatyag sa anang kapareho indi na ria pagpalampasun, tungud sa ana nga pasunaid. Ang nagtanum kang kaluoy makaani kang kaluoy kag pasunaid.\nAng hurubatun nagakuon, \"Kon matalang ikaw, ibaliskadun mo ang imong bayo para makatultol ikaw sa imong aragtunan.\" Sa literal nga paghangup, pwede ria nga ibaliskadun matuod ang bayo para may magbugno nga, \"Hay, baliskad bayo mo.\" Ang sabat kang nagtalang, \"Iwanun mo hay nagtalang ako mong.\" Rudyan run karia mag-umpisa ang andang istorya hasta nga matugdaan kon sa diin nga dalan mag-agi paagto sa anang aragtunan. Dya nga sitwasyon nagakatabo rudto sa uma paagto sa binukid. Tungud hay ginapanaw lang kag kon maabutan sanda kadulum, ginapahingga sa lugar nga sa diin sanda naalang-alangan. Ang paranawun kauna bali sangka adlaw kag tunga ukon tatlo ka adlaw hay wara gani ti sarakyan.\nKon sa syudad ikaw magtalang, indi run kinahanglan nga ibaliskadun ang bayo, tungud hay duro nga mga tawo nagabaliskad ka andang bayo kag ang iba nagauba ilabi run gid sa mga lalaki. Ang mayad nga buhaton mag-agto sa opisina kang pulis rudto mangayo kang direksyon, masigurado nga wara ti magpangluko tungud hay husto nga dalan ang imo nga subayon. Pananglitan kon ikaw magpamangkot sa tawo nga nasumalang sa dalan, ang kalabanan nga sabat karia, \"Ambay, wara ako makamaan.\" May dyan man nga nakamaan, pero imbes nga itudo ka anang tudlo, ang bibig ginapatarawis kag nagatudo nga \"Tuhan.\" Sa atun pa marapit kaw run lang sa imong aragtunan.\nDanay mag-istorya ako anay.\nNabaliskad Run\nMay sangka nanay nga nagapangaran kay Marina, pobre katama ang kahimtangan. Ang pangabuhian na amo ang panglabada. May bata nga babayi, bali lima ka tuig anang edad. Sanglit karia nga tama gid sanda ka pobre, ang kinitaan ni Marina, amo pa karia ginasarigan nga idarawat ka bugas. Nagauli sanda sa kamalig nga gamay kag may gamay nga hulut bilang kwarto anda nga ginaturugan.\nBisan sa diin tana magpanglabada nga pamalay ginadara na pirme si Inday Gamay. Malisud para kana tungud hay wara run ti iba nga parangitan-an, kulang sa grado kag amo lang karia nga obra ang ana nga masarangan. Mayad lang gani hay pulido nga manog-obra kag duro nakagusto ka anang inobrahan, pero may adlaw man nga indi makalaba tungud hay wara ti nagatawag kana.\nSa anang kinitaan ginapahusto na para sa pagka-un. Ang masarangan na lang mabakal amo ang laswa, ginamos, mga uga nga isda, kag talagsa lang makabakal ka lab-as nga isda ukon karne. Sa ana nga pagtipig ka anang kinitaan wara tana pagpangutang, ti mahamuuk anang katurugon hay wara ti nagatublag sa pagpanukot kana.\nSi Marina indi man makapangani hay tapos run ang tion kang panubasun. Ti, nagapanglabada lang kada adlaw para may ibul-an kang kinahanglanun sa panimalay. Luwas pa karia nga kubus ang kahimtangan, nadugangan pa ang lisud tungud ginbayaan tanda ka anang bana, hay dagil kuno mangita sa syudad ka obra. Buhay run nga nakalumbos anang bana wara makabali kag wara gid makasulat. Ang pamatyag ni Marina nga ang bana na daw sa wasay nga ginpatagbung sa tunga ka dagat. Pero sa sulud ka anang kasingkasing nagalaum lang gihapon nga magbalik ang anang hinigugma.\nAng paglaum kang bata kag anang nanay nagpugdaw sa kabuhayun. Aba, sa urihi nakabati si Marina kang hinuringhuring nga ang anang bana may ginaimaw sa anang kinabuhi rudto sa syudad. Mag-ano man si Marina kondi ginbaton na ang tanan nga kapaslawan kag padayon nga ginpabahul anang bata. Nagkuon tana sa anang kaugalingun, \"Salamat sa Diyos nga may bata ako nga ginapalangga kag wara ako nagasaranhun. Kon ang bana ko indi tana kanamun, ana run ria nga kagha. Ang matuod nga gugma wara ti piniritay, tadlungun ko ang akun dalan para sa akun bata nga si Inday Gamay. Nagatuo ako nga unongan gid ako kang akun bata, akun ria nga pabahulun kag hubugon kang akun gugma bilang nanay nga sa urihi may maaram magdumdum kanakun. Akun ria tugruan ka mayad nga edukasyon.\"\nSangka adlaw may paryenti sanda nga nag-abot halin sa mayaru nga lugar. Bahul gid ang kalipay kang mag-nanay hay may nakabisita kananda. Bisan matuod nga nagamantinir lang sanda kang uga nga ginadapli sa kan-un pero may bahul nga kasingkasing sa pag-amoma kang bisita, kapin pa nga sa kabuhayun kadya lang sanda magkitaay liwan.\nNagpalta gid si Marina sa anang obra kag gin-atinder ang anang bisita. Nagbakal tana ka isda nga malabutkun ka bahul. Mintras nga nagatig-ang, ginprito ang isda nga langkoy nga may tatlo kagihay magtimbang. Nagakalipay man ang bata nga may bisita para nga makaun kang pagkaun parehas nga gina-amoma sa bisita.\nAng ugali sa atun nga kultura nga kon may bisita gani ginapauna ka pakaun ilabi run gid kon ang karan-an masipot. Kalabanan kag kinaugalian gid ria nga paunahun anay ka pakaun ang bisita kag ang panimalay magpaurihi bilang respito kag pag-amoma. Gingalwan ka kan-un ang bisita kag itugruan kang pinirito nga isda, amo karia anang dapli kag may sangka plato nga laswa. Nag-una kaun ang bisita kag ang bata gin-insinyahan nga magdungan lang sanda ni nanay na mag-igma kon makatapos run ang bisita. Naghulat matuod si Inday Gamay, pero nagalantaw sa bisita nga nagakaun. Rudyan nagatindog sa gawang ka kwarto nga nagapalipud sa kurtina dara panago. Ginpagiha ka bata ang kurtina nga ang mata na nagaturuk rudto sa isda. Ang bata nagapanagitlun kag sa anang pinsar nagakuon nga, \"Namit raad ba ang isda nga pinirito.\" Ang bisita nagapanamit ka anang kaun ka isda nga ginadapli sa kan-un.\nAng bata nagabantay kag nagalaum nga ang sampihak nga isda ibilin gid para kana. Nakita gid ka anang darwa ka mga mata nga ginbaliskad ka bisita ang pinirito hay naubos run ang sampihak. Ang bata gulpi lang nga magsinggit nga, \"Nanay, nabaliskad run,\" dayon na dalagan sa anang nanay rudto sa kusina. Nagaturo ang luha kag maghambal ka mahinay, \"Nanay, ang isda ginaubos kang bisita hay ginbaliskad na run.\" Nasakitan ang baratyagun ka bata. Alisto ang nanay sa pagpalugpay sa bata. Nangayo ka pasaylo si Marina sa anang bata kag magkuon nga, \"Anak, magbakal ako kag magprito kang isda para gid kanimo.\" Amo to nga nauli-an ang buut ni Inday Gamay.\nKon kaisa ang pagtratar ka ginikanan sa bisita mas labaw pa sa pagpalangga kang anang kaugalingun nga pamilya. Indi bala nga nakapilas ria sa baratyagun ka bata? Anhaw nga labaw gid ang pag-amoma sa bisita sangsa pamilya?\nAn relasyon sa sulod kang panimalay amo ria ang importante. Kinahanglang gid nga talupangdun ang gamay nga diperinsya, tungud hay nagaumpisa sa gamay ang paghinanakit paagto sa bahul nga pilas sa baratyagun. Kon mag-teenager run gani ang bata hasta nga magbahul nagakumkum ka mahapdi nga pilas sa baratyagun, kon indi ria matugruan kang pagtamud. Ang ginikanan wara gid ti kalibutan nga gali sanda ang hinungdan kon andut sa ano nga ang bata nanda nagasagi ka lagaw nga daw talangtalang. Nagasungon ang bata, mayad pa nga magtiner sa balay ka andang amigo. Ang respito sa ginikanan nagapugdaw. Dugangan pa nga pirme ginakaraan. Ang bata nagaantos sa kauhaw ka gugma kang ginikanan. Sa diin bay ang gugma kang ginikanan sa bata kon magsugo gani ginakalanda. Naobserbaran nga kon pag-abot ni kumpari sadya man lawas na kag manami pamatian ang tinor kang hambal. Manami ang pag-amoma pero ang relasyon sa kabataan gani wara ti gid kataram-isan.\nPara sa mga bata, nakita bala natun ang kasaypanan kang atun ginikanan? Indi natun mabag-o ang ugali kang atun ginikanan, pero may labing mayad nga paagi. Batunon natun ang atun ginikanan kag patawadun. Ang nakita natun nga masayud nga ugali, indi run natun pag-ipuruton pa. Rudyan karia mag-umpisa ang pagbag-o ukon magsugod ka bag-o nga tradisyon nga nagasubay sa dalan nga matarung.\nPadumdum sa mga ginikanan, palanggaa ninyo ang inyong pamilya labaw sa bisita. Para nga indi magbaliskad ang paminsarun ka mga bata. Ang ginikanan gid magpa-umud kag itadlungun ang tiko nga kinaandan. Raad ang manami lang nga pamatasan ang atun puruton kag iwani sa urihing tubo.\nAng ginikanan amo ang giya kang kabataan. Ano nga ginawani ang dapat natun iwani sa atun kabataan?\nAng pagsulabi sa bisita nga mas pa sa pamilya dapat gid nga talikdan. Isalikway ang ugali nga mapasinulabihun tungud hay nagahiwa ria sa relasyon ka panimalay. Ang pamilya gid anay antis ang bisita, ukon pararihasun ang pagserbi sa bisita kag pamilya. Rugyan sa lamisa mag-umpisa ka istoryahanay parti sa relasyon kag pag-amoma mintras nga nagakaun ang tanan. Makilalahay ang pagparyentihanay kag mangin masuud ang relasyon. Kon ang bata makaagto ria nga magbisita sa anda nga lugar pagatugruan man ria kang importansya ang pagbisita. Nami gani kon may nagabisita, sa tion nga magpanglugayawan ang bata may agtunan sa ibang lugar hay suud ang relasyon nga maghimata.\nAng hurobatun nagakuon, \"Kon ano ang gintanum, amo man karia ang imo pagaanyun.\" Magpananum kita kang matimgas nga binhi para may produkto sa tubangun. Bulahan ang nakatanum hay may ginalauman nga anyun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2014\/04\/baliskad.html","date":"2017-09-26T19:53:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00630.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996023774,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996023774147034}","num_words":1647,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Okupado\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nNahapunan sanda ka hulat kay Gloria, ang real estate agent. Numiro uno kuno tana sa andang opisina suno sa mga billboard. Tanan man sanda numiro uno sa sugid. Mangin ikatlo dya nga balay nga mabisitahan ka mag-asawa nga si Tess kag Rolly. Ang balay nahamtang sa mayor nga dalan, marapit sa hospital, iskwilahan kag tindahan kang 711. May gasolinahan sa tabok. Mga darwa ka balay ang bal-ut, may opisina ka mga abogado kag sa unhan may gamay nga karan-an nga nagbaligya ka mga Subway sandwiches kag pizza. Basi magduro pa gid ang mga nigosyo rugya sa urihi.\nDarwa ka panalgan ang balay. Suno sa anunsyo sa piryodiko, tatlo ang mga kwarto sa ibabaw kag may basement. Malapad ang likod-balay nga may daan nga kudal palibot. Sa kilid ka balay may nagapadulhog nga aragyan nga bukut konkrita. May nakasulat \"Dead End\" sa gamay nga karatula nga ginlansang sa puno ka sangka bahul nga kahoy. Paagto dya sa suba sa likod. Kon aga nami siguro turukun ang suba halin sa bintana ka mga kwarto sa ibabaw. Taas ang ginatindugan ka balay. Indi man siguro malab-ot ka baha kon matabo gid man. Ang nalista nga bili natuon sa manaba nga prisyo kang andang ginatigana nga sinuptan nga pondo gani may gana gid sanda sa pag-usisa.\nMasadya piro puno ka pagpangayo ka pag-intyindi ang limug ni Gloria samtang nagapanaog sa anang awto. Putot kag maribunol ang anang panglawasun. Italyana ukon Puerto Rican siguro kag nagaarak ang baba. Naulang kuno ka sangka grabi nga aksidinti sa Route 35 amo nga naurihi. Nagpasalamat tana sa mag-asawa sa andang mapinasinsyahun nga paghulat, dayon tangra sa balay kag nagpaathag nga nagakinahanglan dya kang mauti nga pagkid-an kag pagpalangga. Kasarang-tuig lang kuno gin-islan ang atup kag mga bintana. Kon turukun sa gwa, daw indi man gid malain ang kabilugan nga itsura ka balay.\nNagsunod sanda kay Gloria paagto sa likod. May balkonahi gali ang bilog nga ibabaw kag sa idalum, may tirasa nga nagabukas paagto sa lagwirta kang likod-balay nga nagatubang sa mga kakahuyan kag suba. Manami dya kon mabuhinan ang mga sanga kang bahul nga kahoy sa kilid kag mahawanan ang kudal. Kaduro ka matahum nga mga posibilidad ang balay nga dya.\nKang nagapasulud run sanda sa likod nga gawang kang kusina, daw nagpanaog it sangka halintang ang kasadya sa limug ni Gloria kapin pa kang ginpamangkot nanda kon sarang unahun ka usisa ang basement. Nagduyu ang numiro uno nga ahinti antis magpaathag. Gin-ako na nga wara tana kapanaog. Hadlukan kuno tana nga basi marukmol ang hagdan, indi tungud sa anang kabug-atun. Maabtik na nga ginbalikid ang mag-asawa kag magpaathag nga nagadyita run tana. Suno sa pinakaurihi na nga pagpatong sa kilohan, OK pa man kuno ang kabug-atun na para sa anang kataasun.\nNaglamhu lang si Rolly nga ginsiko man dayon ni Tess nga nagasunod kay Gloria. Nagluya kag naghinay gawa ang limug ni Gloria sa pagsugid nga gabok ang hagdan kag nahadluk tana nga basi kuno may mga sawa rugto sa idalum. Sobra santuig run nga ginabaligya ang balay piro sarang run sa tatlo ka tuig nga ginbayaan kang nagligad nga tag-iya. Mal-am ang balay, sobra singkwinta anyos run.\nSipot gawa ang karan-an kag kusina. Bisan siguro sa adlawun, dulum ang karan-an hay sipot man ang bintana. Ginpasiga ni Gloria ang sulo sa hagdanan. Tindugun kag midyo sipot man ang hagdan pasaka sa ikarwa nga panalgan. Sa ibabaw, pwirtahan ka banyo ang una masamputan. Pagbukas, nakita nanda ang daw mga sikag kag tinai kang mga tubo kag kabli nga nagahabil-habil sa kilid. Wara it dobli ang dingding.\nNagbalikid si Tess kay Rolly sa paghutik, \"Ay maan, ano tana dya man, wara matapos-tapos ang pagpakid-an ukon panday-pisak ang pang-ubra.\"\n\"Tingala pa timo. Barato bay,\" sabat ni Rolly.\nDaw namayha ang limug ni Gloria nga nanigal-ut sa paghambal nga sarang man kid-anun ang mga guba ukon wara matapos kag nami man kon aram sanda mamanday. Bukut sanda it panday. Wara run sanda it gana pa nga mag-usisa ka mga kwarto pagakatapos nga nakita ang masubu ang sitwasyon kang banyo. Nanaog sanda sa sala.\nPagkakita ugaring nanda ka sala, daw nalipat sanda kang gabok nga basement, sipot nga kusina kag mga nagahabil-habil nga mga tubo sa banyo. Daw nag-igpat liwan ang kaluyag nanda sa balay nga masarangan gid kang andang pondo. Ang sala daw yuhum nga nagaabiabi kananda. Pagbukas ka mayor nga pwirtahan nga nagatubang sa mayor nga dalan, sangka maligwa nga sala ang nagatamyaw sa kon sin-o nga bag-ong abot. Ang mayor nga gawang makita nga nahuman sa dumaan nga kahoy kag may madamul nga dikolor nga kristal sa tunga sa disinyo ka sangka bahul nga bulak. Masangkad ang nagapalibot nga mga bintana.\nGinapanuruk ka mag-asawa ang pagbutang ka nigosyo nga pag-imprinta ka mga t-sirt. Ang baraydan sa balay kada bulan, santunga pagabayadan ka andang nigosyo. Ang kilid kag likod-balay sarang maparadahan kutub siguro sa tatlo ukon apat ka mga sarakyan ka mga kostumer. Indi magbuhay basi mangin sangka linya gid man ka mga opisina kag nigosyo ang kalyi. Basi mabaligya pa liwan nanda ang balay sa mataas nga prisyo kon magduro ang nigosyo nga ipatindug sa kalyi.\nSangka maligwa kag daw perpekto nga kwadrado raad ang sala. Naguba lang ang porma tungud sa kwartito sa kilid kang mga bintana nga nagatubang sa mga kakahuyan kag suba sa likod. Ang kwartito sangkad halin sa atup panaog sa salug kag sa tunga ang buruksan. Ang darwa ka malapad nga pwirta may dumaan nga mga karaptan sa pihak magtimbang, daw nagapanawag nga buksan.\nSirum run piro wara pa raad mag-alas singko. Nagaamat bugu ang inadlaw tungud nagahingapus run ang Oktubre kag indi magbuhay, winter run. Nagdugang ang kadulum sa sala tungud sa bahul nga kahoy nga nagalipud ka nabilin nga kasanag ka bag-ong salup nga adlaw. Gintirawan ni Rolly nga pasigahun ang bombilya sa sala ugaring pundido gali.\nNagduyu si Tess sa tunga ka sala. Ginapanuruk na kon diin ibutang ang istanti, ang mga nahuman nga mga baraligya kag ang mainit nga makina nga nagaplansa ka disinyo sa t-sirt. Kon gub-un nanda ang kwartito, may lugar pa para sa sangka sopa kag gamay nga parahuwayan sa binit.\nNagtikang si Tess, nagparapit sa pagbukas ka kwartito. May mga darwa pa siguro ka dupa ang antad na kag hinali lang nakabatyag tana kang karamig halin sa anang liug panaog sa anang mga abaga kag likod. Nagduyu liwan tana. Ginturuk na ang anang mga butkun. Nagaparanindug ang anang mga balahibo.\nPagtangra na, may nakita tana nga garhum nga nagatindug sa tubang ka kwartito. Sangka mal-am nga bayi! Madamul kag lampas sa batiis nga bayo-pangramig ang anang bisti. Ang anang buhok natago sa bandana nga nahigot sa anang liug piro daw yupuk ang pihak na nga ulo. Tarum ang panuruk ka mal-am kay Tess.\nDaw masinggit si Tess piro wara ti limug nga naggwa sa anang baba. Nagakamang ang kakulba sa anang tingkoy sa pagparanindug ka anang buhok. Dungan kadya, may sangka mabaskug nga minsahi nga hinali lang nagsulud sa anang panghuna-huna.\n\"Indi run magparapit. Amun dya balay. Indi namun dya pag-ibaligya.\"\nPagpisuk na, hinali lang nadura sa anang panurukan ang garhum ka mal-am ugaring may naglabay sa anang panghuna-huna. Itum, madulum nga gumon kag daw may nagabitay nga lawas. May napatay ukon may ginbitay sa sulud ka kwartito? Ginhimutadan na ang pwirtahan nga may dumaan nga mga karaptan. Nabatyagan na lang ang mabakud nga pwirsa ka pagpamalabag. Wara run tana magdiritso pa.\nSi Rolly nga nagasunod sa likod na nanguyus sa hinali nga pagliso kag pagguyod kana parayu ka anang asawa. Si Gloria nga padayon sa pagpangapkap sa dingding kon may mapisga nga buton agud may sulo, daw natingala man kang pagkambyo gulpi kang modo ka mag-asawa. Wara ti may ginhambal si Tess kay Gloria piro ginhutikan na ang anang bana.\n\"Ay, maan, Rolando, dali, mapanaw kita. May nagaistar run rugya!\"\nNatingala si Rolly nga nagaturuk lang sa anang asawa. \"Naano kaw, Maritess? Daw nakakita kaw ka bahoy nga wara't puroy haw,\" lahug ni Rolly piro wara ti mahimo hay ginakaptan ni Tess ang anang siko kag ginbutung parayu paguwa.\n\"Ay, panulay, may nakita gid ako. May mga kalag rugya nga nagabantay.\"\nDalidali man nga nagsunod kananda si Gloria nga nagapurutika. Pangitaan na lang kuno sanda kang mas mayad nga balay nga masarangan kang andang pondo. Piro kon magdisisyon sanda sa balay nga dya, mapaimaw tana sa laki sa andang opisina nga magbukas kang basement.\nNagpasalamat gid lang sanda. Ginhambalan nanda si Gloria nga naduraan sanda ka gana tungud kaduro ka kirid-anun sa balay. Barato tuod piro wara sanda it tuyo nga magtuon pa ka pamanday. Kapin pa, basi magsobra pa sa andang tigana nga kantidad ang andang gastuhon sa pagpakid-an.\nNagahana run sanda sa pagsulud sa sarakyan kang nagparapit si Gloria kag pahutik nga namangkot kon may nakita sanda. Nangusyan ang mag-asawa piro wara sanda magsabat. Nagpadayon sa pagsugid si Gloria nga kapira run ginpalista ang balay sa lain-lain nga mga ahinsya. Wara nagalawid ang makabakal tungud wara gali ka halin ang orihinal nga tag-iya. Nagapabatyag kag nagapakita kuno sanda sa mga bag-o nagbakal ka balay ukon sa mga may tuyo sa pagbakal.\nSangka ritirado nga maistro kag ang anang asawa ang orihinal nga tag-iya ka balay. Wara sanda it mga kabataan. Sugarol ang mal-am nga laki kag naubos ang anang pinsyon ka balik-balik sa pagsugal sa Atlantic City. Sa urihi, pati ang anang balay nga wara man matapos-tapos, ginkabi ka bangko. Nanginduraan lang sanda nga mag-asawa kag nasapwan run lang sa urihi ang andang mga bangkay sa sulud ka kwartito. Ang mal-am nga laki nagabitay halin sa kalat nga nahigot sa kabli nga ginsab-itan ka mga bayo kag ang mal-am nga bayi nagapungko, yupuk ang anang bagol, may martilyo sa ingud na.\nAntis sanda magburublagay, naglahug pa ang buraan nga Gloria. Amo dya kuno nga mga kliyinti nga kulba kag kahadluk gid lang ang natirawan na kag bukut komisyon.\nSa pag-isol ka sarakyan nanda pagwa sa aragyan, nasiplatan ni Tess ang haron nga nagapatupung sa kilid ka bintana sa ibabaw nga panalgan ka balay.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/okupado.html","date":"2017-09-24T01:13:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00270.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9968506098,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9968506097793579}","num_words":1667,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.343,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Kadlaw Bulong sa Lawas\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nNaghiwat ang Dungug Kinaray-a kang Pista Uruk-ukan 2015 kang nagligad nga mga simana. Duro nga mga sinulatan ang nag-ituk ka atun baratyagun agud mapakadlaw kita. Kabay nga nakatugro kang kasadya ang inyong mga ginpangbasa, kag ayhan nakatugro ka inspirasyon sa inyo nga kabuhi. Kanami lang basahun ang mga istorya ilabi run gid kon ginpadumdum kita kang kabuhi sa atun sa uma ukon sa banwa man, ang kinaragtu nga mga ginawi, ang mga pasimpalad ka atun mga kasimanwa, kag ang mga obsirbasyon sa adlaw-adlaw nga pagsinarayu.\nBuhay run man nga nabaton kang kalibutan ang kamatuoran nga ang kadlaw ang pinakamayad nga bulong para sa atun lawas. Andut haw? Ano ang nagakaratabo sa atun lawas kon nagakadlaw kita? Mayad gid ang kadlaw para sa atun nga kalawasan tungud nga nagadura ang \"stress\" kag makarilaks kita. Nagadura ang nagatiskug natun nga lawas kag baratyagun. Suno sa mga doktor, ang dya nga baratyagun nagalawig kang 45 ka minutos pagkatapos kadlaw. Nagapabaskug man dya kang atun \"immune system,\" gani nga kon pirmi kita nagakadlaw, marayu kita sa sakit.\nLuwas nga bulong ang kadlaw, daw sakit man dya nga makaralaton. Piro bukut ti lain dya nga sakit. Nakakita ukon nakabati bala ikaw ka tawo nga nagakadlaw? Ano ang imo nga riaksyon? Indi bala nga daw malatnan man ikaw kag pati ikaw makadlaw man? Kon kaisa, wara kita kamaan kon ano ang karadlawan ugaring nagakadlaw man kita. Tungud makaralaton gid man. Nakalantaw kamo kang sine nga karadlawan, ukon di gani mga bata nga nagakaradlaw sa YouTube? Tirawi nyo maglantaw kon daw pamatyag nyo naluyahan kamo ukon daw mahina ang inyo lawas.\nBisan sa mga barasahun, parihas rugya sa Dungug Kinaray-a, kag sa iba man nga mga libro kag komiks, duro nga mga karadlawan ang nagatugro man kanatun kang kalipay pagkatapos basa.\nKon kaisa sa sobra ka kadlaw nagaruluha man ukon nagasumpit ang atun ihi. Ang iban nagatangso ang anda sip-on, ukon nagahurukas ang postiso. Tungud gani nga bilog nga kalawasun natun ang nagahulag kon nagakadlaw kita. Sa iba nga lugar, may mga opisina nga nagatugro oras para sa anda mga impliyado agud magkaradlaw, tungud nagapati sanda nga ang pagkadlaw makabulig man sa anda nga pag-obra kag mangin produktibo sanda.\nPanumduma abi kon san-o ikaw urihi nga nagkadlaw nga nagautuy-utuy gid. Kadya lang? Kaina kang aga? Kahapon? Kang sarang-imana? Ukon buhay run? Kabay nga tinguhaun natun nga magkadlaw gid kada adlaw agud nga magmayad ang atun disposisyon kag kalawasan. Padayon kita mag-uruk-uk kadlaw.\nSalamat sa inyo nga pagsuporta sa Pista Uruk-ukan 2015 kag sa inyo nga pagbasa rugya. Mahimo balikbalikan ang mga sinulatan rugya sa Dungug Kinaray-a agud malingaw kamo kag magpabaskug ka lawas. Kon may mga karadlawan man kamo nga mga inagihan, mahimo man kamo ka intra rugya sa pista sa sunod nga tuig.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/ang-kadlaw-bulong-sa-lawas.html","date":"2017-09-26T05:41:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00391.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999119103,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":9,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991191029548645}","num_words":464,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"DK nakabaton 10,000 FB Likes sa sulud kang darwa ka bulan\nGinapanginbulahan kang Dungug Kinaray-a ang tanan nga mga dagyaw Karay-a sa gintugro nga suporta paagi sa 10,000 Facebook Likes. Dya naagum kang DK sa sulud kang darwa ka bulan lang! Sa tulad, may 135,000 run man nga nagduruaw sa DK website (www.dungugkinaray-a.com).\nAng FB Like nga halin sa mga manogbasa pinasahe nga regalo kang Karay-a nga komunidad sa DK. Patimaan dya kang tagungtung nga pagsakdag agud mapabakud ang paggamit kang linggwahe nga Kinaray-a.\nAng DK sangka organisasyon nga nagatuyo nga magtib-ong kang Kinaray-a paagi sa pagtipon, pagtingub, kag pagtipig kang mga sinulatan sa Kinaray-a.\nSa tanan nga bunggaitan nga mga Karay-a, duro gid nga salamat sa inyo padayon nga pagbuylog. Atun gid tana dya!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2013\/09\/dk-nakabaton-10000-fb-likes-sa-sulud-kang-darwa-ka-bulan.html","date":"2017-09-20T20:04:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00450.warc.gz","language":"krj","language_score":0.998837173,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988371729850769}","num_words":122,"character_repetition_ratio":0.073,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.426,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Halin sa http:\/\/weheartit.com\/entry\/group\/31470267\nPagtamud ni Rodalyn L. Angaray\nSi Dodong kag si Neneng suud nga mag-abyanay Halin pa kang sanda mga magagmay. Sa iskwilahan tanda pirmi ang imaway Kag sa mga urubrahun tanda gid gabuligay.\nUgaring sa paglipas kang panahon, Si Neneng kay Dodong nahulog ang baratyagun. Dayon nagbuul kang papil kag nagsulat Kang pagtamud kay Dodong nga ana ginabatyag.\nWara na mabatyagan nga si Inday gapanilag, Paghalin ni Neneng ginbuul ang sulat sa bag Gani pagtamud na kay Dodong nabuking, Amo dulang ang anang pagkangilin.\nSugod kato si Dodong wara dun gapanapak, Kay Neneng kaugut na di hamak; Sa mga sipal tana gid ang naglikaw, Ang andang pag-abyanay gulpi lang natunaw.\nBisan anhun ni Neneng kapangayo kang patawad, Kasingkasing ni Dodong daw bato ang katulad; Asta nga sanda makagradwar sa ilimintarya Wara man gihapon nagsapakanay ang darwa.\nKang mag-high school dun sanda Si Dodong sa banwa nagpaamulya Samtang si Neneng nagpabilin sa andang baryo Pirmi na masugat-an si Dodong gasakay sa motorsiklo.\nKang gakolihiyo dun sanda, si Neneng aga pa maiskwila Nagbantay sarakyan sa binit karsada. May gulpi nagpundo sa anang atubangan, Motorsiklo kag si Dodong ang gapungkuan.\nWara tana mahimo kondi ang magsakay Wara timok-timok nihoy kag nihay. Gapanagitlun kag ginatulun ang laway Ginapanilagan si Dodong nga gakuriit ang dagway.\nPira man ka bis nga nagtabuay banas nanda, Sa parkingan kang dyip rigto sa may banwa Baw wara gid magsakay hay basi madisgrasya, Abi na guro kay Neneng si Jonas ang kahalimbawa.\n\"Bahala kaw kon indi man timo magsakay, Kon maurihi kaw sa klasi wara lang ti basulay, Ipangamuyo ko dulang nga ikaw mag-ayadan,\" Hunahuna ni Neneng sa sulud kang dyip nga gadalagan.\nPagligad kang kapin disiotso anyos, Tabuan amo man ang pagsikat kang Facebook. Si Dodong nagasakay dun sa bahul nga barko, Samtang si Neneng nagaopisina sa syudad kang Iloilo.\nSara kato ka adlaw, si Neneng ang nanguyus, Sa ngaran kag hitsura nga ana nakita sa Facebook. Si Dodong nagapakig-abyan liwan kana, Butang nga wara na gid paglauma.\nKang mag-uli si Dodong para magbakasyon sa uma, Nakita na si Neneng gapanaw sa karsada. Anang gintawag kag ginpahapit sa andang balay Gin-istorya kag ginpamahawan Coke kag tinapay.\n\"Neng, atun dulang kabigun ang mga nagligad, Nga kabahin kang lamharun ta nga idad; Kay ang Dodong nga dya sa imo naatubangan, Lain dun kumpara kang una kag sa tulad.\n\"Wara kaso Dong,\" ang simpli na nga sabat Ako nagakadlaw man sa paghanduraw kang nagligad. Anhon ta bi kay mga bata iki pa kita kato nga tyimpo Tanan nga dya sabat lang kang akun pag-ampo.\nSa kadya nga tyimpo ang mag-abyan liwat nga naghirup Ang tanan nga mga klasmit nanda ang nanguyus. \"Basi bala kamo sa urihi magdayunay,\"\nPabutyag nga may sakut panunlog ni Mikay. \"Marayu ra sa tigi ang imong ginapanumdum, Kay si Dodong sa luyo kang anang nobya malipayun. Ako man imo nga duro saralikwun kag sa daw manoglaon,\"\nSabat ni Neneng sa mga klasmit kang sanda nagreunion. Gani mga abyan ko rigya ko run lang tapuson Ang akun binabaybay kay wara run sarang isugpon, Bisan wara sanday Dodong kag Neneng nagdayunay, Importante nabalik ang andang mayad nga pagtamdanay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/101\/post\/2014\/10\/pagtamud.html","date":"2017-09-20T20:02:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00456.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9891337156,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9891337156295776}","num_words":520,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.331,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pag-uli sa Myara\nni Norman T. Darap\nNagpukaw kay Mal-am Auring ang pagbusina kag pag-urulhot ka mga sarakyan sa karsada nga nagaatubang sa balay ka ana bata nga si Falconeri. Dayon tana nga nanangyus kang magsulud sa kwarto ang ana pulo ka tuig nga apo nga si Jasmine.\n\"La, bangon run! Mamahaw kita.\" Dungan sa pag-uyug sa butkun ka ana lola Auring.\nDayon nakabatyag kang kasilaw ang mal-am kang masiplatan ang banaag nga paglumus ka adlaw.\n\"Ano run oras, Ne?\" Dayon kusu ka ana mga mata.\n\"Alas-singko run, La.\" Dayon pungko sa katri kag kabud sa ana lola.\n\"Ha? Alas-singko? Naga kataas run sirak ka adlaw, timprano pa lang gali.\"\nNanangyus kag dayon nga nagyuhumyuhum si Jasmine. \"Si lola bala mong, ulianun run gid. Sirum run, La. Magabii run brubhay.\"\n\"Ha? Abi ko aga pa lang.\" Makadali nga naghipus si Auring samtang nagaturuk sa kasanag halin sa bintana. Dayon na nga ginpirit ang ana maniwang kag maluya nga lawas nga magbungkaras sa baratangan kag maggawa sa bintana. Nahimutadan na ang duag-dugo nga kasanag sa langit. Nakabatyag tana kang kapung-aw kag kahidlaw sa sityo Myara, kon diin natukod ang anda balay ka ana aning bana nga si Mauricio. Ginpirung ni Auring ang ana mga mata dungan sa paghaklu ka hangin kang kahapunanun. Sa makadali, ginhanduraw na ang anda malapad nga kaumahan sa Myara. Ang dapug ka usbong ka lupa nga nagasarambud sa hangin imaw ka mabugnaw nga ginhawa ka mga puno kag tanum.\nSa sangka bakulod natukod ang anda balay sa Myara, ang sityo nga nagapatunga sa kalupaan nga nasakup ka baranggay Ayubo ka Miag-ao kag kang baranggay Lanag Norti ka San Joaquin. Marapit run ang dyang sityo sa suba nga ginasagod ka ilig halin sa mga kabukidan nga nagatunga sa mga probinsya ka Iloilo kag Antique. Hurungdun ang dyang sityo Myara halin sa baryo Ayubo. Kinahanglan mo maglatay sa mga kahon kag magtabok sa darwa ka sapa. Dugang pa hay indi karsada ang aragyan kag tama ka lauhon kon tyimpo ka tag-ururan. Sa amo nga sityo nagdisisyon ang aning bana ni Auring nga magpatindug sanda ka balay tapos nanda magpakasal. Marayu man tuod sa mga panimalay sa baryo, pay malapad man ang kalupaan nga taramnan ka paray kag mais. Ang mga gamay nga kahunan marapit sa banglid nga midyo barasbarasun kag mayad tanuman ka rabanos. Raku man ti malapad nga hilamunan nga ginapaharaban ka mga karbaw, baka kag kanding. Sobra santunga ka sityo ang ginapanag-iyahan ni Mal-am Mauricio nga ginpanubli na sa ana tatay. Malapad ang kalupaan ka tatay ni Mal-am Mauricio. Daw haros sakupun na run ang bilog nga baranggay Ayubo ugaring walo sanda nga magburugto, gani ginpamartida man ang paranubliun nga kalupaan nga sarang matamnan wara labut ang mga banglid. Kag ang sa sityo Myara nga kalupaan ang nabuul ni Mauricio.\nIndi gid mapanas sa paminsarun ni Auring ang nawong ni Mauricio biskan pito run ka tuig ang nagligad kang mapatay dya. Dikada singkwinta kang magkilalahanay sanda ni Mauricio. Sa baylihan sa baryo Bacan, kon diin nagaistar si Auring kauna, una nga nagkitaay ang darwa. Ginparapitan tana ni Mauricio nga kato soltiro pa kag ginhagad nga magbayli sa tunga ka yab-ukon nga plasa. Maanyag nga daraga si Auring. Biskan taga-uma, mahamis kag maputi ang ana supat tungud Katsila ang ana aning lolo. Sa una nga pagpanghagad kana ni Mauricio nga magsaot, wara nagpasugot si Auring hay pangayaw ang soltiro kag wara nagpakilala ti mayad, tapos hinali lang manghagad magbayli sa tunga. Pay tatlo ka bisis tana nga ginbalikbalikan ni Mauricio sa ana ginapungkuan kada magtukar ang kanta ka paghigugma. Sa urihi, napiritan run lang gid si Auring nga baylihun ang soltiro tungud sa pagpangduso ka ana mga abyan nga babayi. Nanutisyaran na man nga indi dya harasharas kag siryoso gid nga makilala tana. Samtang nakatungtong ang ana mga palad sa abaga ni Mauricio kag ginakaptan man ka soltiro ang ana hawak, didto run nahimutadan ni Auring nga manayanaya gali ang nawong ka lalaki. Makarulumay ang ana pirot-piruton nga mga mata kon magngirit. Maraku run nga baylihan ang naagtunan ni Auring pay pamatyagan na, amo dya ang pinakamaambung nga lalaki nga ana nabayli. Samtang nagasaot, nangin matam-is ang anda pagsugidanun. Maraku ti nangin pamangkot si Mauricio kana, mga pamangkot nga daw indi mahubsan parihas sa karakuun ka mga bituon nga indi maisip katong gabii. Pagkatapos ka binayli, naglisinsya si Mauricio kon pwidi tana makapamasyar sa balay ka daraga. Nagyuhumyuhum lang si Auring sa pamangkot ka soltiro. Pagkaligad ka darwa ka adlaw, sorprisa nga nagpamasyar si Mauricio sa balay ni Auring. Sa mga una nga pagpamasyar ka soltiro, nangara ang mga bugto nga lalaki ni Auring. Pay kang naman-an nanda nga malapad ang kalupaan ka pamilya ni Mauricio sa pihak nga baryo, hinali nga nagmayad ang anda pagtrato sa soltiro kada magpamasyar dya kay Auring. Biskan disisyiti pa lang si Auring kag baynti-singko run si Mauricio, nagpasugot run ang ana mga bugto nga lalaki sa pagpangagon ka soltiro. Timprano pa napatay ang tatay ni Auring gani ang mga bugto na nga lalaki ang nagtugro ka pahanugot sa pag-imaway ka darwa. Nasadyahan man ang pamilya ni Auring hay sangka bahul nga baka kag darwa ka tinday ang gintugro ni Mauricio kananda.\nKang magpakasal ang darwa, gintugro ka tatay ni Mauricio ang ana paranubliun nga taramnan kon diin man nagpatindug si Mauricio ka bahul nga balay nga kawayan. Kang mag-istar sanda sa Myara, maraku ti nadiskubrihan si Auring parti sa pamilya ka ana bana. May surundon gali ang anda pamilya. Nagkadlaw si Auring sa posibilidad nga basi nalumay tana ni Mauricio. Sa una nga tuig nga pag-asawahay nanda, nagbusong dayon si Auring. Lalaki ang anda nangin una nga bata nga ginpangaranan nanda Diosdado. Ginbuul ni Mauricio ang ngaran sa Almanaki nga pirmi na ginabakal kada magpanindahan tana sa banwa.\nHinali nga namuragmuragan si Mal-am Auring samtang nagaturuk sa paglumus ka adlaw kang nagtukar kag nagbarukuy ang ana ubo. Dayon na takup ka sangka palad na sa ana baba. Pay wara na napunggan ang pagtil-ak kang abi na una plimas lang ka ana nagabalikbalik nga sakit nga nyumonya. Pay mas masiri pa sa nagadugo nga duag ka langit ang ana ginluad.\n\"La, ano pamatyag mo? Mahaw run ta. May dara keyk si Manang Joyce kag Manong Athan.\"\n\"Una lang to, Ne. Kar-on lang takun makaun,\" dungan sa pagtakup ka sangka alima na sa pihak nga palad. Pay wara na napunggan ang pagturo ka dugo sa salug nga nakita ka ana apo.\n\"Hala! La, dugo man ra!\" Dayon na dalagan gwa sa kwarto. \"Ma! Mama! Si Lola nagluad dugo.\"\nDalidali man nga nagdalagan ang ana bata nga si Falconeri sa kwarto. Gin-alalayan na ang mal-am kag liwat nga ginpabatang. Nagdaralagan man si Jasmine imaw ang ana darwa ka magurang sa kwarto pay ginpagwa sanda ka anda mama. Ginpahidan kag ginpainum ka bulong si Auring ka ana bata. Kag para makapahuway, wara ginpasugtan ni Falconeri nga makasinabad ang ana mga kabataan sa sulud kang kwarto.\nIkarwa si Falconeri sa pito nga mga kabataan ni Auring. Parihas sa ana mga kabugtuan, sa Almanaki man ginbuul ang ana ngaran. Nagaobra si Falconeri sa Rep. Pedro G. Trono Memorial Hospital. Marapit lang ang hospital sa banwa ka Miag-ao, gani nagauli-uli tana kada hapon. Bahul run ang ana darwa ka kabataan nga istudyanti run sa kolihiyo kag ang ana paaman nga ikatlo nga bata, sa ikalima pa lang nga grado. Mayad ang nangin pangabuhi ka mga kabataan ni Falconeri tungud nagasakay sa barko ang ana bana asta tulad. Bahul kag may garbo ang anda balay nga natukod sa banwa ka Miag-ao.\n\"Ti, Nay, mayad run gawa pamatyagan mo?\" mahinay nga pamangkot ka ana bata samtang ginatupadan tana sa pagpungko sa katri. Pay wara nagsabat si Mal-am Auring. Mahinay tana nga nagpisngupisngu nga nagapanghulas ang mga mata.\n\"Nay, dali run. Mayapon kita. Pasado alas-syiti run. Kar-on alas-otso may irimnun kaw nga bulong,\" uloulo ka ana bata.\nGin-atubang ni Mal-am Auring ang ana bata. \"Gusto ko run mag-uli sa Myara.\"\nNaghipus kang makadali si Falconeri kag nagginhawa kang madalum. \"Nay, kapira ta run dya gin-istoryahan. Indi kaw run pwidi mag-uli didto. Wara ti may maasikaso kanimo sa uma. Kag sa rum-an mabalik kita sa doktor mo, daw nagadalum run gid ang sakit mo. Nagluad kaw pa ka dugo.\"\n\"Pay pamatyagan ko, indi ako mag-ayad didya. Nahidlaw run gid ako sa balay natun sa Myara,\" malulo nga paghambal ka mal-am.\n\"Nay, paminsara anay ang pag-ayad mo,\" daw nagaugtas na nga pagpahanumdum.\nMakadali nga nagpatunga ang kalinung sa magnanay.\n\"Nering, nagdamgo ako kagabii.\"\n\"Ano nga damgo, Nay?\"\n\"Nadamguhan ko si tatay nyo.\"\n\"Nay?\"\n\"Gin-alaw-alaw na kuno ako hay mauli run kami sa Myara. Napabay-an run kuno ang mga tanum kag kasapatan ta sa uma.\"\nHinali nga nagparanindug ang bulbol ni Falconeri. \"Nay, indi run pagpalibugi ang tanum ta sa Myara. Ginapaatipan ko run to kanday Tiyoy Lando. Kag indi kaw man magutman dya kanamun biskan indi kaw magpanguma. Tanan kami nga mga kabataan mo may mayad nga obra,\" pahanumdum na sa mal-am.\n\"Pay si Tatay nyo, nasubuan gid to hay wara ako sa Myara. Kita mo ginpadamgo na ko. Ginaalaw-alaw na run ako.\"\nLiwat nga naghipus kang makadali ang ana bata. Nadudla run si Falconeri kang ginpasugtan na ang mal-am nga magtinir sa Myara imaw ang ana magurang nga si Dado kag sara nanda ka marayu nga paryinti nga si Manang Diding nga nagsirbi kabulig.\nNag-umpisa nga magmasakitun si Mal-am Auring pira ka bulan tapos mapatay ang ana bana. Kapira gid tana piritun ka ana mga kabataan nga magsunod sa banwa, indi gani sa syudad para didto run lang maistar. Pay wara gid napirit ang mal-am hay indi na gusto bayaan ang ana balay kag taramnan. Ginlingaw na ang kaugalingun sa pagbirabira obra sa taramnan biskan indi man gid kinahanglan. Magtarithi man ukon magtama kainit ka sirak ka adlaw, sigi tana bulig kang pananum ka paray kag pamanggas ka mais. Didto nagluya ang ana baga kag makapira dakpun ka trangkaso kag ubo nga natam-an run gid sa urihi tungud nga pinabay-an.\nDarwa run ka adlaw nga indi makabangon kag wara ti gana magkaun si Mal-am Auring kang nagpabanwa kag nagpanabang si Manang Diding kay Falconeri. Tungud sa kabudlay kag karayu ka anda balay sa karsada, nag-arkila pa ka apat ka lalaki si Falconeri para matuwangan ang ana nanay gamit ang bahul nga duyan kag madara sa baryo kon diin nagahulat ang ambulansya. Umpisa kato, didto run ginpauli ni Falconeri ang ana nanay sa anda balay sa banwa. Pay imbis magmayad ang ana sitwasyon, daw nagdugang ang pagluya kag pagmasakitun ka mal-am. Wara ti tuig nga wara tana ginadalagan sa hospital.\n\"Nay, sakto run ra. Kar-on ta lang dya sigihun istorya. Manyapon run ta,\" hambal ni Falconeri, dungan sa pag-alay-ay sa mal-am sa pagpatindug para mag-agto sa lamisa nga karan-an.\nImaw ang ana bata kag tatlo ka mga apo, maluya kag wara ti gana gihapon si Auring sa pagbukod ka panyapon. Irisipun ang ana mga timo biskan ginahungitan run tana ni Inday Luring, ang kabulig kag manogbantay sa balay ka ana bata nga si Falconeri.\n\"La, indi kaw kauyon ka dapli?\" pang-usisa ni Jasmine.\nNag-ulung-ulung tana. \"Wara ako ti gana magkaun, Ne. Bisan ano kan-un ko, daw wara ti sabor.\"\n\"La, pirita magkaun, mahapdi ra kar-on sa suroksurok kon gamay lang kaun mo. Raku daan ginatumar mo nga bulong,\" pahanumdum ni Jonathan, apo na nga manogradwar run sa kurso nga Nursing.\n\"Indi run, sakto ko lang ra isuka tungud sa kapait.\"\n\"Nay, amo ra gani pirita magkaun para indi mo pag-isuka ang bulong. Matakdan kaw ruman ka dikstros kon indi kaw magkaun,\" tugda ka ana bata.\n\"Ano gusto mo dapliun haw?\" pamangkot ni Jonathan.\n\"Nahidlaw run ako ka linapwan sa uma. Kamusta run to ayhan mga tinanum ko nga tarong kag latoy? Basi napabay-an run to.\"\n\"La, pirita magkaun para kon mag-ayad kaw, makabisita kaw sa Myara,\" dugang ni Jonathan.\n\"Ma, din ra ang Myara?\" pang-usisa ni Jasmine.\n\"Rayu. Didto pa ra sa bukid.\"\n\"Gusto ko ra maagtunan, Ma. Masunod ako kay Lola!\" puno kang kasadya nga hambal ni Jonathan.\nNagturuk si Joyce sa ana Mama. \"Ma, di bala pito run ka tuig nagligad kang urihi ta nga nag-agto sa Myara? Tong pagpatay ni Lolo Mauring.\"\n\"Huud. Buhay run gid man,\" wara ti purus nga sabat ni Falconeri.\n\"Ti, Ma, san-o kita maagto didto?\" pamangkot ni Jasmine. \"Nakunyag run ko manumdum nga makita ang uma nanday Lola!\"\nNagturukay si Falconeri kag ana darwa ka magurang nga kabataan.\n\"Indi pa kita dalidali nga makabista didto. Indi pa mayad ang kundisyon ni Tito Dado mo,\" paathag ni Falconeri sa ana bata.\n\"Ha, Tito Dado? Naano tana, Ma, haw?\"\n\"Basta, indi tana gusto nga ginadistorbo didto sa ana obra,\" binutig ni Falconeri sa ana agot. \"Sigi, tapusa anay ra kaun. Tama anay ra nga istorya hay asikasuhon ko pa si Lola nyo.\"\nGinturuk ni mal-am Auring ang ana bata. Turuk nga may pagsukma. \"Si Dado, ang bata ko,\" hani ka mal-am sa kaugalingun.\nSa pito nga mga kabataan ni Mal-am Auring, si Diosdado ang pinakamagurang. Ang bunga sa una nga tuig nga pagtukod nanda ni Mauricio kang paghigugmaanay sa Myara. Sa pagbahul ka anda pamilya kag pagdaragkul ka anda mga kabataan, si Dado ang nangin pinasahi sa magbururugto. Indi lang basta maisug ang ana dungan, maaram man tana. Halin pa kang gamay si Dado, malaka lang gid tana magmasakit, kag kon maghilanat man, madasig tana mag-ayad biskan indi magtumar ka bulong. Pay kang magsinoltiro si Dado nangin sobrahan ang ana pagkamaisug. Nangin parasabat tana sa ana mga ginikanan. Madasig nga mag-init ang ana ulo sa mga magagmay nga bagay. Nangin malawig kag madalum ang ana kaugut sa ana tatay. Indi na gusto nga diktahan tana sa ana mga obrahun. Pay mapisan si Dado, indi na gusto magpangayo nga wara na gin-obrahan. Pagkagradwar na sa hayskul, ginhambalan tana ni Mal-am Mauricio nga magbuul kang kurso nga Agrikultura para sa pira ka adlaw may madumara kag may maasikaso ka anda kalupaan. Pay lain ang handum ni Dado, indi na gusto magpabilin sa bukid kag mangin mangunguma. Nagbuul tana kang kurso nga Komirsyo kag kang makatapos, nag-obra tana sa sangka kumpanya kag sunod nga nadistino sa syudad ka Roxas.\nSa pagligad ka tinuig, nagtuhaw ang matuod nga kabangdanan kon naga masami indi sanda magsahuanay ka ana tatay. Bata pa lang si Dado, may ikasarang run tana nga makakita ka mga indi ordinaryo nga hitabo. Masami tana ginasabad kag ginasugidanun ka mga tinuga nga manogbantay biskan wara sa ana bungug ang amo nga katuyuan. Pay wara nalikawan ni Dado ang kurit sa ana palad. Biskan ano na ka palagyo, pirit nga ginabutung ang ana dungan sa pag-uli sa Myara kon diin nagahulat ang ana kato tagumatayun nga tatay.\nSamtang sa Roxas si Dado, biskan wara tana nagapanawag kag nagapamalita kon ano ang nagakaratabo sa ana mga ginikanan, man-an na nga nagamasakit si Mal-am Mauricio. Mapagrus ang ana panurukan. Kon kis-a, sarang na makita ang mga matabo sa marapit nga paraabuton. Kang magmasakit ang ana tatay, makapira ka bisis tana nga gintawgan kag ginpapauli ni Mal-am Auring kag ka mga kabugtuan na tungud tana gid ang ginasagap ka mal-am. Pay matigdas gid ang ana pagpang-indi sa parunubliun nga Aram. Biskan ano na kapugung, ginabutung ang ana dungan kag pira ka gabii nga wara tana ginpaturog kag ginluatan ka mga Surog nga nagahulat sa ana pagbalik. Pati sa pagkaun naduraan tana ka gana, gani napiritan tana nga magpahuway sa obra kag mag-uli sa Myara. Darwa ka adlaw ang nagligad kang makauli tana sa anda balay kag mabugtuan ka ginhawa ang anda tatay. Matapos ang lubung kag pararigos para kay aning Mal-am Mauricio, nagdisisyon si Dado nga magbalik run man sa obra sa Roxas. Pay liwatliwat kag padayon ang pagsunod kana ka mga Surog nga dapat na panubliun sa aning mal-am. Nagbuang-buang tana sa sobra nga paglikaw sa kabuhi nga dapat na angkunun. Gindara tana ka ana mga kabugtuan sa Provincial Hospital sa Pototan pay nagbalik-balik ang ana ginabatyag, gani nagdisisyon run lang si Mal-am Auring nga dar-un liwan sa Myara si Dado. Didto naghagan-hagan ang ana sitwasyon pay kon kis-a ginaabot tana sa gihapon tungud sa paglikaw na sa pagpamulong kag sa orubrahun ka sangka surhano. Kon abuton gani si Dado, nagadalagan tana sa wayang kag nagawaras samtang nagasinggitan. Kon parapitan kag pauliun gani nanda sa balay, mapurus tana nga nagapangwaslik kag nagapangtikwang. Kaagi pa nga natabug si Mal-am Auring kag Manang Diding kang ginpunggan nanda sa pagwaras si Dado. Gani kon abuton, ginapabay-an run lang nanda asta magtawhay ang ana paminsarun.\nPagkatapos nanda manyapon, ginpainum si Mal-am Auring ka bulong kag ginsibinan ni Falconeri. Dayon nga ginpaturog ang mal-am para makapahuway hay aga pa sanda mapasyudad sa rum-an para magpakunsulta.\nMga alas-dyis ti gabii kang ginlantaw ni Falconeri ang ana nanay kon nagakaturog run gid man. Natingala tana kang makita nga masaku ang mal-am sa pagpanghimus ka ana mga gamit nga ginasulud sa darwa ka bahul nga bag.\n\"Nay, ano ra ginapanghimus mo? Turog run. Rum-an sa aga, mapakonsulta kaw ruman.\"\nNagturuk tana sa ana bata nga may kalipay kag katawhay. \"Indi run kinahanglan. Mauli run man ako sa Myara.\"\n\"Nay, sa hospital kita rum-an maagto. Indi sa uma. Paayad kaw gid anay para mabisita mo si Nong Dado kag mabistahan mo to balay ta. Dali, turog run.\"\n\"Nagapang-alaw-alaw run si Tatay nyo. Ginahulat na run ako.\" Kag dayon na burukuy ka ubo kag pagpag ka ana dughan.\nGinkuhap ni Falconeri ang likod ka mal-am. \"Nay, buhay run nga patay si Tatay,\" uloulo na sa mal-am nga masaku sa paglahay tungud sa plimas sa anang baga.\nBiskan masobra run sa pito ka tuig ang nagligad, masinaw sa gihapon sa panan-awan ni Auring ang pungyahun ka ana aning bana, labi run gid ang urihi nga paghimutad kag turuk ni Mauricio kana antis dya mautdan ka ginhawa.\nDuro ang hinuringhuring sa kabangdan kang kamatayun ka mal-am. Nagapati ang ana mga kabataan nga basi komplikasyon sa atay kag bato ang kabangdanan kang kamatayun ka anda tatay, parihas sa ginhambal ka doktor. May sangka bis nga napirit nanda ang anda tatay nga magpaospital kag magpabilid sa doktor, pay biskan ang mga doktor indi makapakut kon ano gid ang balatian ka mal-am. Maraku ang nagtuhaw nga bukol sa ana kalawasan kag pirmi nga nagasinakit ang ana busong. Normal man ang ana risulta kang pagsayasat, pay kulang tana sa dugo kag sustansya nga angay lang sa mga may idad run kag nadugangan pa tungud sa kamal-amun kag sa ana pagkabatinggilan nga magsagi obra biskan karaku ka ana ginabatyag. Pay indi amo ra ang pagpati ni Mal-am Auring kag ka mga kamal-aman sa anda lugar. Hangkilan nga surhano si Mal-am Mauricio sa anda baryo. Ang Aram ana ginsubli sa ana man surhano nga tatay. Mabuhay tana nagpamulong kag naghiwat ka mga orubrahun, parihas man sa kabuhayun ka ana pagpanguma. Hambal ka sangka surhano nga ginpabulngan ka mag-asawa, si Mal-am Mauricio ang ginbalikan ka manoghiwit. May sangka bis kuno nga ginbulong ni Mal-am Mauricio ang sangka bataun nga lalaki nga natubuan ka bahul nga bukol sa likod. May napabusong kuno ang lalaki nga ana gulpi binayaan. Pay sa pagbulong na sa lalaki, si Mal-am Mauricio ang nadutlan kang pagbalus ka manoghiwit. Mas mapagrus kuno ang dungan ka manoghiwit sangsa kay Mauricio, kag sara pa, maluya run ang ana lawas tungud sa kamal-amun.\nByirnis ang adlaw kang magsigisigi kag wara run mag-untat ang pagsinakit ka busong ni Mal-am Mauricio. Nagpamirit pa ang ana mga kabataan nga dar-un tana sa hospital pay wara nagpasugot ang mal-am hay gusto na kuno mapatay sa ana mismo balay. Umpisa ka tag-irigma kang magsururuka ka raku nga dugo si Mal-am Mauricio asta nagpaanod run lang sa kamatayun. Nagtaral-as sa paglupad ang mga pispis nga nagahapon sa puno sa tupad balay ka mag-asawa kang magsiriyagit kag maghiribiun ang balo kag mga kabataan ka mal-am.\nNakabatang kag napirungan run si Mal-am Auring kang maggwa si Falconeri sa kwarto. Pira lang ka oras ang nagligad kang nagtahaw ang bulong nga ana gintumar, ginpukaw si Mal-am Auring kang liwat nga pagburukuy ka ubo. Ginpirit na nga magbangon kag mag-agto sa banyo. Liwat nga nagluad tana ka dugo pay indi lang sangka hakup parihas kaina. Nabuta ang inidoro ka ana dugo imaw ka plimas. Dayon nakabatyag tana kang kahapo kag paglingin ka ulo. Dalidali tana nga nagpanghugas kag nagpanarapo. Kag antis magbalik sa ana baratangan, ginbuul na ang rosarito nga nakasab-it sa alima ka ribulto ka Birhen Maria sa altar ka ana kwarto. Nagsigi ang pagbarukuy na ka ubo asta daw nabudlayan run tana nga magginhawa. Ginkalma na ang kaugalingun sa pagpangadi samtang ginakuum ang rosarito kag ginaduut na sa ana dughan. Sa urihi na nga ginhawa, nakabatyag tana kang matuodtuod nga katawhay.\nSa pagdulum ka ana panurukan, nabatygan na nga daw naglugdang tana sa wara makilala nga lugar. Daw nagalubas tana sa bahul kag malabug nga tamburong kang kadulum. Pag-abot na sa punta, may nakita tana nga gamay nga kasanag. Dalidali na nga ginparapitan ang amo nga kasanag. Sa ana amat-amat nga pagparapit, nagabahul nga nagabahul ang kasanag asta nga ginlamon na ang kadulum. Napuno kang kahangawa si Mal-am Auring kang makita nga sa punta kang kadulum, buta kang kasanag, ang Myara. Nahaklu na liwat ang lab-as kag mabugnaw nga hangin ka Myara nga pira na run ka tuig nga ginakahidlawan.\nDyan run si Auring sa malapad nga wayang nga tatlo lang ka kahon ang antad sa anda bahul nga balay nga kawayan. Kag sa punta ka wayang, sa kilid kang kahon, nagatindug si Mauricio, nakaputi nga pantalon kag kamisita. Sa sobra nga kalipay, dalidali nga ginparapitan ni Auring ang ana bana. Pay soltiro nga Mauricio ang ana naatubang nga nagatindug sa kilid kang kahon. Hinali nga nag-untat si Auring sa pagtikang. Nagyuhum kana si Mauricio, ngirit imaw ka pirot-piruton na nga mga mata. Gindaho ni Mauricio ang sara na ka palad kay Auring.\n\"Dali run, Aurelia. Mauli run kita.\"\nSa hana nga paglab-ot na sa palad kang kahagugma, nahimutadan ni Auring nga mahamis ang ana panit, parihas kang daraga pa tana. Ginkuhap na ang ana pungyahun kag nabatyagan na nga nagbalik ang kalum-uk kag kahamis ka ana panit.\n\"Aurelia, ta run,\" liwat nga pag-agda kang kahagugma.\nNagyuhum si Auring dungan sa pagkaput sa palad ni Mauricio.\nSa anda pagpanaw paagto sa anda balay, nga ginasanagan ka daw butlak ka adlaw, nalabyan kag nakita nanday Auring kag Mauricio ang anda bata nga si Dado, nagatindug sa sagwa ka balay marapit sa puno ka mangga. Nanangyus si Auring nga ginakulintas run ka ana bata ang mital nga kulis nga panagang ka ana tatay kag ang pula nga pulus nakahigot run sa ana ulo, ang pulus nga ginasuksok ni Mauricio sa paghiwat ka mga orubrahun.\nNagyuhum kananda ang anda bata kag ginkumpas ang sangka alima na sa pagpaalam.\nSa pagtikang kag pagsaka nanday Auring kag Mauricio sa hagdanan ka anda balay, nakabatyag si Auring kang wara ti kaangay nga katawhay kag kahilwayan samtang amat-amat sanda nga ginalamon kang makagagahum nga kasanag.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/88\/post\/2014\/11\/ang-pag-uli-sa-myara.html","date":"2017-09-25T22:21:13Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00498.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9963362813,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9963362812995911}","num_words":3811,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Sugidanun nga Kaharadlukan: Kalingawan kag Pagturun-an\nni Danny S. Tabuyan\nNagtakup ruman ang isara pa gid ka kapistahan. Kag sa kada pista nga atun ginapamunsyunan, may mga bagay gid nga atun masagamsaman kag mauyunan kag luyag natun nga balik-balikan.\nNagapamangkot ako sa akun kaugalingun, kon iwan haw nga duro gid tana ang malyag kang mga sugidanun nga kaharadlukan? Suno sa kalibutan kang sikolohiya, raku ang luyag kang pagbutyog kang adrenalin sa lawas hay nagadara dya kang iba nga pamatyagan, nga bisan nahadlukan piro wara man maiwan. Daw kaangay dya kang pagsakay sa roller coaster. Ang iba luyag lang nga magtabug ang andang mga problema paagi sa mga kalingawan nga nagaukay kang andang mga paminsarun kag baratyagun.\nKon may ginaukay, may nagaalimbukad; kon may nagaalimbukad, may nagalutaw. Nagarulutaw ang mga lagtuk nga buhay run nagrulugdang. Kuon kang sangka kilala ko kauna, patawarun ang anang mga sala hay patay run tana: \"May mga nagakuon nga indi kaw magkaun kang pagkaun nga makapurukaw hay ginapukaw ang imo mga balatian. Piro mayad gani ra nga mapukaw agud maman-an mo, kondi nga mabulong.\"\nBasi raku man kanatun ang wara lang nakamaramad kang kinahanglanun nga mapukaw ang duro nga mga bagay sa atun kaugalingun agud nga matun-an natun kon ano ang mga butang nga dapat natun tipigan kag kon ano ang kinahanglan nga bag-uhon, duraun ukon ilisan.\nAng mga istorya sa atun pista kadya, bukut kalingawan lamang ang natugro kanatun, ukon paralagyuhan kag palipasan kang oras, kondi nagtugro man dya kanatun kang mga bagay nga kinahanglan natun matalupangdan kag matun-an sa atun kabuhi bilang indibidwal kag bilang katiringban, kag ang katungdanan kag angut kang kada isara kanatun sa katiringban.\nKon atun balikan kag sipad-sipadun ang mga istorya sa Pista kang Kaharadlukan, makita natun ang duro nga mga bagay nga masami pasapayan lang ang atun pagtamud.\nSa pangbukas nga panaysayun kang kapistahan, ginsaysay kang tagsulat ang istorya kang \"Tagkaralag\" kag ang kahulugan kadya kanatun kag ang atun nagapadayon nga angut sa mga pinalangga natun nga nagkaramatay.\nSa sugidanun ni Mark Anthony Q. Orquejo nga \"Si Lolo Pelagio,\" \"Panguyang\" ni Linda C. Arnaez-Lee kag ang \"Ang Hulid\" ni Arlene D. Nietes-Satapornvanit, nagapadumdum kanatun nga ang atun mga kabugtuan nga nagkaramatay, nagapabilin nga nagaimaw gihapon kanatun kag nagapabatyag ukon nagapakita sa mga buhi ilabi run gid sa mga marapit kananda.\nAng \"Sirangan\" kag ang \"Masingki nga Kalag\" ni Danny S. Tabuyan, nagapabutyag kanatun nga ang mga kalag nagapangayo kang bulig kang mga buhi. Kag ang pagpamalikid kag pagkangilin kang kang mga kalibutanun nga manggad, nga nagapabudlay sa kalag nga makaagum kang kalinungan, nga nabasahan man natun sa \"Pihak-balay\" ni Ritchie D. Pagunsan kag sa \"Okupado\" ni Maria Milagros C. Geremia-Lachica.\nRaku ang atun naman-an sa riyalidad kang kabuhi: may mga nagakaratabo nga mabudlay ang pag-agum kang katarungan, tungud nga duro ang mga tawo nga indi natun mahimutig nga wara ti kaisug agud magpanindugan para sa katarungan, ang kabangdanan nga bisan ang mga kalag indi man maglinung kon indi maangkun ang katarungan. Mauti dya nga ginalaragway sa mga sugidanun ni Emmy L. Masola nga \"Paayaw-ayaw Saot,\" \"Mga Litra\" kag \"Hustisya\" kag ni Julbert R. Paloma nga \"Tatay.\"\nAng kahadluk sa kamatayun duna sa kada isara tungud hay kon lantawun natun, duna sa kinaugali kang kada buhi nga tinuga ang maninguha nga mabuhi kag magpadayon ang anang kabuhi, kag raad malikawan lang ang kamatayun. Amo ra nga bahul gid ang atun kahadluk kon makita natun ang mga itsura kang kamatayun kaangay kang ginalaragway sa \"Oberpas\" ni Arnaez-Lee, \"Ang Abat\" ni Pagunsan kag \"Hagad\" ni Tabuyan. Bisan gani ang mga pabutyag lang kang mga sarang matabo nagasala-sala kita nga kon mahimo lang raad mabalabagan. Dya nabasahan natun sa \"Balay\" ni Orquejo kag \"Pangasa\" ni Tabuyan, sa diin ang mga mga natungdan may pamatyagan run nga daan kang andang kaugalingun nga kamatayun.\nMay darwa ka mga makangiridlis kag makaharawat-hawat nga mga sugidanun, nga may iba nga hagyo kag sikad, ang \"Balsamar\" ni Rejie A. Talagtag, nga nagapahayon sa mga mitolohiya nga nagatudlo kanatun kang pagpaubus kag pagsakripisyo kang kaugalingun tungud sa pinalangga kag pamilya. Ang \"Saub\" ni Pagunsan nga mauti nga nagasaysay kang pagtabog kang yawa pagwa sa ginsab-an, nga nagbuul kang inspirasyon sa pagpanalawsaw sa matuod nga mga hitabo. Dya nagapamaramad kanatun nga ang gahum kang Makaako nga nagtuga kang tanan, amo sa gihapon ang madinarag-un, kag wara ti bisan ano nga gahum kang kalautan ang maglupig kag mag-uripun kanatun hay gintuga kita sa kaugalingun nga dagway kang Dyos kag ginhimo kita nga anang kaugalingun nga mga anak.\nSa pag-ukay kang atun mga pamisarun kag mga baratyagun sa dya nga kapistahan, kabay nga duro ang atun masagyap sa mga nag-alimbukad nga bagay sa atun mga kaugalingun, kag makilala pa gid natun kang labi ang atun kaugalingun kag ang atun rilasyon sa Dyos kag sa atun isigkatawo, agud nga kon mag-abot run ang tion nga magbiya kita kang dya nga kabuhi, indi kita malikupan kang kahadluk kag kahangawa sa kamatayun kang atun lawas, indi kita magburubalikid sa mga bagay nga indi kinahanglanun sa sunod nga kabuhi, kondi nga tadlungun natun ang atun pagginawi kag panurukan, kag magkakunyag kita sa paghiusa sa Dyos nga atun ginhalinan hay dyan Kanana ang wara nagakapalong nga kapawa kag ang kapupun-an kang kabuhi kag kalipay nga wara ti katapusan.\nAng tanan para sa mas bahul nga kahimayaan kang Dyos.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/kaharadlukan.html","date":"2017-09-26T20:06:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00644.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999425411,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":12,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999425411224365}","num_words":883,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Ambahanun Gid Lang\nni Elsed S. Togonon\nNatung-an kang kahipus sanday Eddie kag Mike. Bisan ang mga pader kag aragyan kang dormitoryo nagaparapanilag sa kada igut kag lagtik nga andang mabatian sa mga kwarto. Disyembre run, ugaring may kaudluy ang paghuyup kang hangin. Bakasyon run amo nga gamay gid lang ang mga tawo sa dormitoryo.\nSa anang kwarto, indi run sarang maisip ni Mike ang anang pagpamaypay, kag nayukut run ang folder nga anang ginakuyab. Kapira run tana nagabarabaliswa. Bisan pa nagadupuydupuy ang amihan, nagabantiling mangud tana ang balhas ni Mike. Alas dose run. Ginapamangkot na ang anang kaugalingun kon ano ayhan ang ginaobra kang sara sa Room 303. Darwahanun lang nga daan sanda sa ikaapat nga panalgan. May OJT pa tana sa bangko hasta rum-an, bisperas kang Paskwa. Kadya pa lang ginakarat run tana nga mag-uli sa Guimaras agud makita ang anang pamilya. Sara pa, nahadluk tana nga mag-isarahanun sa dormitory, hay kuon kang mga imaw na sa kwarto, may nagapakita kuno nga white lady sa ikaapat nga panalgan kon tungang-gabii labi run gid kon isot lang ang mga tawo.\nGinapirit ni Mike nga pirungun ang anang mga mata. Ginaagaw kang nagasarasalidhay nga mga handurawan ang anang katurugon, si Eddie. Nagbungkaras si Mike. Mahinay na nga ginlili halin sa gawang ang kwarto ni Eddie. Bukas ang sulo sa Room 303. Ginturuk ni Mike ang orasan. Kinsi minutos antis mag-ala una. Dayon tana naggwa sa anang kwarto agud magparapahangin tungud nga ginbayaan run tana kang katuyuhon.\nNabatian kang mga pader ang tikang kang sinelas ni Mike paagto sa purungkuan nga nahamtang sa punta kang aragyan. Sa pag-agi na sa Room 303, daw ginahapulas tana kang dapya nga amat-amat nga nagparanupsup sa anang kalawasan. Indi na mahangpan kon andut gulpi nagdasig ang kubakuba kang anang dughan. Daw nahadluk tana nga may simpon nga pagkalangkag. Daw patas kang baratyagun nga basi sa anang pagpanaw matuhaw ang white lady.\nNagpungko si Mike kag nagsandig sa pader. Wara na ginpasiga ang sulo kag ginpabay-an na ang anang kaugalingun nga lamunon tana kang kadulum sa anang pagpirung. Mabatian na ang anang pagginhawa. Sa tunga kang kalinung, amat-amat nga nagtukar ang sangka masubu nga ambahanun halin sa sulud kang kwarto. Pirmi na man dya mabatian kon maglubas tana sa kwarto. Sa pira na ka bulan nga pagtinir sa dormitoryo, gintinguhaan na nga kilalahun ang nagapatukar kang masubu nga ambahanun, nga sa pira na ka bisis nga nabatian, naluyagan na run. Ugaring indi na matyimpuhan, kag sara pa, namayha tana sa hambalun kang anang mga dormeyt. Amo ra nga husto gid lang tana mamati kang ambahanun kon maglubas tana sa Room 303.\nGinpasugtan ni Mike nga duyanun tana kang ambahanun. Dayon, nagbukas ang gawang. Naglusot ang iwag halin sa kwarto dungan kang pag-igut kang gawang. Nagliso si Mike. Bukut run haron ang anang makita. Si Eddie. Mahinay dya nga nagaparapit kag nagpungko ingud kana. Naggihit si Mike. Wara it mga tinaga nga nagbuhi sa andang mga baba. Ang kahipus gid lang sa tunga kang ambahanun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/sa-ambahanun-gid-lang.html","date":"2017-09-26T05:25:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00623.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998891354,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998891353607178}","num_words":496,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.399,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Si Tatay Pabling\nni Salvacion Maldecir\n\"Anak, kon tugruan ikaw kang atun Tatay sa langit kang kahigayunan nga maatubang mo tana sa pirsonal, ano ang gusto mo ipamangkot kana?\" ang pamangkot ni Tatay Pabling kanakun.\nHalin sa San Joaqin, nagpadayon ako kang akun hayskul sa syudad kang Iloilo. Sa idad nga trisi anyos, natun-an ko kon paano magpangabuhi nga nagaisaranhun kag marayu sa prisinsya kang akun pamilya. Natun-an ko man kon paano makipag-abyan sa mga tinuga nga bag-ohanun lang sa akun panurukan. Nangin mabakud kag maisug ako sa pag-atubang kang mga pagtiraw sa kabuhin.\nSa kada hapon, antis ako mag-uli sa akun ginadayunan, wara gid ako nagakalipat nga maghapit sa balay parangadian (adoration chapel). Rugya ko nakilala si Tatay Pabling nga isara sa nagabulig sa pagdumara kang balay parangadian kag nagatatap kang mga tanum sa palibot kaimaw kang anang asawa nga si Nanay Gina. Sa idad nga singkwinta anyos, maniwang kag maluya run si Tatay Pabling. Makita ko sa anang panglihuk ang wara run ti ikasarang mag-obra kang mga mabug-at nga orubrahun bisan ang pagtatap kang mga tanum sa palibot. Piro bisan sa amo nga sitwasyon, nagaikstra pa si Tatay Pabling bilang gwardya sa sangka unibersidad kon gabii. Para kana indi sablag ang kamal-amun para masakdag na ang anang pamilya bilang harigi kang anang panimalay.\nSa padayon ko nga pagbalikbalik sa balay parangadian, indi ko malikawan nga makabatyag kang kaluoy sa sitwasyon ni Tatay Pabling. Rugya ko naman-an nga may ginabatyag gali tana nga sakit kag, suno sa doktor, nakatalana run kon san-o tana madura sa kalibutan. Sakit sa bato ang risulta kang anang laboratoryo kag gintunaan man kang amat-amat nga pagkadura kang anang panuruk bangud sa komplikasyon sa sakit na nga dyabitis. Piro wara nagpakita kang kahadluk si Tatay Pabling nga maabot ang tion nga tana magabiya kag indi na run makita ang mga tawo nga nagapalangga kana. Isara run ako nga nagapalangga kana. Ginkabig ko tana nga ikarwa ko nga tatay.\nHana ko run nga sabtun ang ana pamangkot kang nakita ko ang pula nga lasga nga nagalatay sa anang kahig. Wara ako maghuna-huna nga wara na gali nabatyagan ang pagkutot kang lasga sa anang panit.\n\"Indi kaw magkabalaka, mayad man akun pamatyag,\" ang dali-dali nga hambal ni Tay Pabling kang ginhaum na nga magtuhaw ruman ang kasubu sa akun uyahun.\n\"Tay, kon tugruan gid man ako kang kahigayunan kang Makaako nga maatubang ko tana, pamangkuton ko tana kon sin-o ang nagtuga kana, antis na kita gintuga paagi sa anang wara ti katupung nga gahum, kinaadman kag gugma?\" ang akun sabat.\nDaw sa nahangyus si Tay Pabling sa akun pamangkot. Wara na ginlauman ang akun pamangkot. Bisan gani tana, indi man makasabat sa ana mismo pamangkutanun para sa Tagtuga. \"Pagabatunon ayhan ako sa Anang ginharian? Sa akun bilog nga kabuhi halos tanan nga malaot nga buruhatun akun ginhimo. May lugar ayhan para sa sangka makasasala pariho ko?\" Ginpabakud ko si Tay Pabling nga anang kalisud kag kasakit, ang anang pamilya, kag ang mga tawo sa anang palibot padayon sa pag-unong kag pagbaton kana, ang Diyos pa ayhan? Ang Ginoo magabaton sa bisan sin-o nga magbalik kana.\nAng gintalana nga bulan kang anang kamatayun nag-abot piro nalampuwasan ni Tay Pabling. Padayon dya sa pagpangabuhi kag padayon man ang amun pagkit-anay sa balay parangadian. Nagpasalamat tana kang bahul sa Ginoo sa pagtugro kang dugang nga kabuhi. Nagpasalamat man tana kanakun sa pagtugro ko kang tinion nga makaimaw ko tana sa adlaw-adlaw bisan sa maniki lang nga oras.\nMay mga inadlaw man nga indi kami makakit-anay ni Tatay Pabling. Masaku man tana sa pagtambong sa tion kang skidyul na sa pagdayalisis. Sa tagsa ka inadlaw nga nakalampuwas, indi ko man malikawan nga magpamangkot kon makit-anay pa kami gyapon nga darwa. Sa tion nga matuipan na nga masubu ang kurit kang akun nga nawong, dayon naman sugpon nga \"Huud, makit-anay pa kita sa rum-an.\"\nKinahanglan ko man batunon nga maabot ang tion nga indi ko run tana makita kag maistorya. Kinahanglan ko batunon nga ang isara kanatun magbiya kang tayuyon kag kita nga nabilin magpadayon kang atun gin-umpisahan kag maghulat kang gintalana nga tion sa pagtabok sa pihak nga kinabuhi.\nWara ko ginpaabot nga ihuksun ni Tatay Pabling ang ana kulintas nga iskapularyo sa anang liug kag gindawo kanakun.\n\"Anak, itugro ko kanimo ang kulintas nga dya hay wara run ako ti tyimpo nga magbakal kang bag-o kag ipabindisyunan. Indi ikaw magkabalaka hay ginhinyo man ni Nanay mo Gina nga kanimo ko lang ipaambit para may handumanan ikaw kanakun kag para indi mo ako malipatan. Mag-andam gid ikaw pirmi kag padayon nga mangin mabakud sa pag-atubang kang mga sablag nga imo masugata samtang nagakabuhi ikaw rugya sa kalibutan. Indi gid magkalipat sa pagtawag pirmi sa atun Ginoo hay tana lang nakamaan kag maggiya kanimo sa mayad nga dalan. Indi gid ikaw magdura kang pagtuo Kana hay bisan sa pinakamasakit nga hitabo sa atun kabuhi rugyan lang tana nga nagaunung sa kalisud nga atun nabatyagan,\" ang malawid nga laygay ni Tatay Pabling. Kag sa amo kato nga tinion nagtuduk sa akun tagipusuon ang makaralaton kag matam-is nga yuhum ni Tatay Pabling.\nWara ko dayon nakita ang nagapaagto nga si Nanay Gina hay ginlubug kang mga luha ang akun mga mata. Natalupangdan ni Nanay Gina nga sa daw naurungan ako sa akun ginatindugan gani nga ginbahul na ang ana mga tikang paagto kanakun. Urihi ko run natalupangdan kag namarasmasan nga wara run si Tatay Pabling sa akun atubangan. Nahangyus ako hay ang kulintas nga iskapularyo hugut ko man nga ginakaptan piro naman-an ko sa akun nga kaugalingun nga mismo si Tatay Pabling gid ang nagdawo kanakun nga nagapamilinbilin.\n\"Tata, rugya gali ikaw? Kang sarang simana pa ako nagalaum nga magsugat-anay ang atun nga banas. Mayad gid hay naabtan ko ikaw kadya. May ginpaalinton nga minsahi si tatay mo Pabling kanakun para kanimo. Indi run ikaw magkabalaka hay sa mayad run tana nga kahimtangan kag sa dalayon run nga magpahuway. Wara na ikaw ginpaman-an hay indi tana gusto nga masubuan ikaw. Rugyan lang tana nga nagabantay kanatun kaimaw kang mga anghil,\" ang panaysayun ni Nanay Gina.\nHugut nga ginhakus ako ni Nanay Gina agud nga maghaganhagan ang sakit nga akun nabatyagan sa amo to nga tion. Ginhambalan na ako nga indi magmaramayha sa pagparapit kang kadampig sa tion kang kalisud hay rugyan lang tana nga handa magbulig. Bahul man ang pasalamat na kanakun hay nakit-an na kon daw ano ang nga kalipay sa uyahun ni Tatay Pabling kang nag-abot ako sa anda nga kabuhi.\nUrihi ko run naman-an nga handum gid gali ni Tatay Pabling nga may bata nga babayi.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2015\/08\/si-tatay-pabling.html","date":"2017-09-24T22:46:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00646.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999366999,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999366998672485}","num_words":1096,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Katungdanan kang DK sa Literatura Pambata\nni Emmy L. Masola\nFr. Frederick Comendador, Dr. Isidoro Cruz, Prof. Judith Fresnido, Dr. Erwin Sustento, Mr. Noel de Leon, sa tanan nga nagbulig organisa kadyang importanti nga okasyon para sa Dungug Kinaray-a Inc. ukon DK, sa akun mga imaw sa DK nga sanday Ma. Felicia Flores, Anna Cecilia Pefianco, Dr. Zoilo Andrada Jr. kag Stephen Louie Checa nga nagdalikat gid magtambong, kag ilabi run gid sa mga istudyanti, mga maistra, mga manunulat, kamo tanan nga mga manogsakdag kang linggwahi kag kang mga kabataan, maayad-ayad gid nga aga kaninyo.\nKang una namun naman-an ang pagsaulog kang National Children's Books Day kang inyong unibersidad kag inyo gindapit ang DK nga mangin kabahin kadyang okasyon, nalipay gid kami bangud, nabatian man ninyo kaina sa minsahi kang amun presidente nga si Ritchie Pagunsan, nga isara sa mga handum kang amun organisasyon nga maabot ang tion nga ang kada Karay-a, amo dya ang tawag namun sa mga tawo nga nagahambal kang Kinaray-a, makabatyag kang bugal sa paggamit kang ana duna nga panghambal. Sa kaduruhon kang amun handum ang pagpatubo ka bugal sa tawo amo ang pinakamabudlay tumanun kon panumdumun. Piro, may hulas nga pamaagi.\nKadya pa lang, umpisahan run natun pamanggas kang bugal sa tagipusuon kang mga kabataan nga Karay-a halin gamay hasta sa lima ukon pito ka tuig nga pang-idadun. Basi sa mga panalawsaw, amo dya ang mga pang-idadun nga ginadihon ang atun pagkatawo. Amo dya ang isara sa mga nagtulod kanamun nga ibalhag ang \"Padya Dungug Kinaray-a 7, Antolohiya kang mga Sugidanun Pambata.\" Koliksyon pa lang dya nga pwidi basahun kang bisan sin-o kag bisan ano nga idad. Pwidi man dya gamitun sa pagtudlo ka mga maistro kag maistra, pwidi gamitun ni nanay kag tatay para sa pag-istorya kang mga sugidanun kag konsipto nga nasulat sa linggwahi nga maintyindihan ka mga bata, kag indi run kinahanglan nga ibadbadun ukon i-translate pa halin sa Kinaray-a.\nNaman-an man namun nga sarang pa gid mapanami ang libro agud mangin takus dya sa manogbasa nga hasta sa pito ka tuig nga idad. Gani ang madason nga mga libro pambata, himuon namun nga coloring-book ang istilo para malingaw pa gid ang mga kabataan kag magabalhag man kami ka mga libro nga daragkul kag maduagun ang mga litrato.\nKadya nga tuig, bugal namun ipamaan kaninyo nga magabalhag pa kami kang apat pa ka mga libro: una, \"Sa Kilid kang Banglid: Tatlo ka mga Dula sa Kinaray-a\" nga ginsulat kang isara sa mga ginakabig nga harigi kang literatura Kinaray-a, Maria Milagros Geremia-Lachica; ikarwa, \"Kirab:\nMga Istorya sa Kinaray-a sa Kinyintos ka mga Tinaga,\" koleksyon kang mga istorya nga nahimo sa kinyintos ka mga tinaga. Halin dya sa Pista kang mga Bugu nga Istorya kang DK, kag ginbadbad sa Filipino kang atun mapisan nga manunulat nga si Noel de Leon; ikatatlo, \"Hiwit\" nobela nga ginsulat kang amun presidente nga si Ritchie Pagunsan; kag ang ikaapat, ang tuigan nga antolohiya kang mapili nga mga pasakup sa Padya Dungug Kinaray-a 8. Ang Padya Dungug Kinaray-a sangka tuigan nga paindis-indis sa pagsulat sa Kinaray-a.\nSa dya nga punto, gusto ko kamo agdahun nga magpasakup sa Padya Dungug Kinaray-a 8. Ang mga katigoriya: Mamugu nga Sugidanun (Short Story), Sugidanun Pambata (Children's Story) kag Binalaybay (Poetry). Ang mga premyo sa kada katigoriya, Php10,000 sa una nga padya, Php7,000 sa ikarwa nga nga padya kag Php5,000 sa ikatatlo nga padya. Ipadara ang inyo mga pasakup sa firstname.lastname@example.org. Sa Septyembre 30, 2014 ang urihi nga adlaw sa pagsumiti kang mga pasakup. Bisitahi ang amun website sa www.dungugkinaray-a.com para sa giya, pagsurundan kag iba pa nga mga impormasyon.\nMagluwas sa mga nasambit ko nga mga hirikuton kaina, ang DK nagaumpisa run himo kang mga matiryalis para maggiya sa mga maistro kag maistra nga nagatudlo kang \"Mother Tongue\" sa iskwilahan. Nagasponsor man kami kang mga kompitisyon pambata nga angut sa Kinaray-a pariho kang tuigan nga paindis-indis sa diklamasyon, pagsugidanun, pagkanta kag pagdayaw ukon encomium sa Ugsad kang Kinaray-a nga proyikto namun kaimaw kang Department of Education, Division of Antique. Nagaorganisa pa gid kami kang mga aktibidadis, hublag kag mga hirikuton nga nagatulod sa mga bata nga Karay-a nga magsulat, magbasa kag magpasundayag sa Kinaray-a hay paagi dyan kara, madihon ang mayad nga paminatasan kag mapatubo ang pagpalangga sa Kinaray-a. Tanan nga dya nahimo kag pagahimuon paagi sa mga paghanas ukon workshops, kompitisyon, programa sa radyo, teatro, pagpasundayag sa mga kontis nga kultural, sine kag pagbalhag kang mga libro nga ginsulat kang atun mga bag-o nga manunulat sa Kinaray-a.\nAng paghanas kag kompitisyon sa pagsulat kag sari-sari nga pagpasundayag, ginahimo namun tuig-tuig, kag kon intirisado kamo, magbisita lang sa DK website kag DK Facebook Page para maman-an ninyo ang nanarisari nga mga inisyatibo nga amun ginaorganisa. Ang amun programa sa radyo mabatian sa kahanginan sa masunod nga mga binulan. Teatro kag sine ruman ang amun pagaumpisahan sa dason nga mga tinuig, kadungan dya kang pagpapag-un kang Musika Kinaray-a.\nSiguro sa kaduro kang akun ginpanghambal parti sa amun mga hirikuton, nagapamangkot kamo, \"Ti, ano gid bala ang DK?\"\nAng DK sangka pribado nga organisasyon nga nagasilibrar kang Kinaray-a nga literatura, kultura kag arti paagi sa pagtipon, pagtingub kag pagtipig ka mga importanti nga obra sa Kinaray-a hay handum namun nga, una, mangin mas malapnagun nga ginagamit ang Kinaray-a sa pagsugidanun, pagsulat, pagpasundayag kag pagtuon; ikarwa, ginakilala ang Kinaray-a bilang linggwahi nga hamtung kag may kabug-usan; kag ikatatlo, kag pinakaimportanti sa tanan, maabot ang tion nga ang kada Karay-a makabatyag kang bugal sa paggamit kang ana duna nga panghambal.\nMay mga tawo gihapon nga nagapati nga ang Kinaray-a harambalun kang mga suruguon, sakada kag imol. Amo nga duro mapanilagan natun nga mga Karay-a nga pag-abot sa syudad, ginakahuya nga maman-an nga Kinaray-a ang anda hambal. Kapin pa kon makalapak run sa Manila, naga-Tagalog run. Intyindihan man namun nga kinahanglan gid man maghambal kang kumon nga linggwahi para mag-intyindihanay, piro lain man nga ginatago kag ginakahuya natun nga maman-an kang iba nga Karay-a tatun. Andut haw namayha kita? Hay duna kanatun nga mga Pilipino ang magpinsar nga kon modirno kag pangayaw, labaw kag mas taas sangsa kanatun. Amo dya ang rason kon andut sa mga syudad, nga lugar nga sintro kang komirsyo, lain ang linggwahi sangsa mga tagabaryo kag tagabanwa. Ginbaton natun nga mga Karay-a nga kubus ang atun linggwahi kag kita nga mga nagahambal kadya, mga kubus man. Ginbaton natun nga mga Karay-a nga kubus ang atun linggwahi kag kita nga mga nagahambal kadya, mga kubus man. Amo dya nga paminsarun ang dapat bag-uhon kag islan hay kami sa DK nagapati nga ang Kinaray-a may katayog kag kadalum bilang hamtung nga panghambal, kag bukut lang harambalun kang mga sakada, suruguon kag buki, kondi kang mga maaram, maambung kag dungganun nga lahi.\nGinakuon kang iba nga Kinaray-a ang inang kang tanan nga mga linggwahi rugya sa Panay. Ang Kinaray-a sigon sa atun kasaysayan, sadsadan kuno kang nagkalain-lain nga mga linggwahi nga nagturuhaw sa Panay hay kuon nanda: Kinaray-a nga ginlaktan kang Datu nga midyo mugu ang dila, gwa na Akeanon. Kinaray-a nga ginsamuan ka midyo Intsik, gwa na Hiligaynon hasta nga nagbata sa Capiznon nga Hiligaynon. Tuod man ria ukon bukun, ang DK rugya para magtib-ong kang linggwahi nga puraw Kinaray-a, bisan lain-lain ang tono, bisan lain-lain ang mga tinaga, piro ginatawag nga Kinaray-a. Kag kon matuod gid man nga inang ang Kinaray-a kag may mga pisu dya, sigurado nga may mga matandus run man siguro nga mga kaapo-apohan kag mga urihing tubo nga pariho namun, nga gusto man magtipig kang andang linggwahi. Ang mga matandus nga Akeanon, may mga lihuk man nga nagasintro sa pagpalig-on kang Akeanon. Ang mga talintado nga mga Ilonggo, buhay run man nga nagpamanggaranun kang Hiligaynon amo nga kilala ang hambal nga dya indi lang sa bilog nga pungsod kondi pati sa bilog nga kalibutan. Manami turukun nga duro ang mga tawo nga nagatugro kang tyimpo kag kinaadman para magpasanyog ang linggwahi nga anda namat-an. Sigurado ako, kamo nga rugya kadya, nagapangita man kang inyo lugar sa pariho kadya nga mga hirikuton.\nGani, ginaagda namun kamo nga mag-imaw sa DK para magsabat kang mga panghangkat kang panahon kon sa diin ginalumus ang atun linggwahi kang pangayaw nga mga hambal. Magbuligay kita, mag-ugyon kag mag-iririmaw para pasanyugon ang atun duna nga linggwahi. Umpisahan natun sa mga kabataan hay bahul ang andang papil sa pagpaugwad kang atun linggwahi kag pagpapag-un kang atun kultura para indi mabuntol kang mga impluwinsya kang pangayaw. Para kanamun sa DK, ang mga kabataan inspirasyon namun kag tanda ang rason kon andut rugya kami nagapangisug nga mag-atubang sa hangkat kang panahon.\nDuro gid nga salamat University of San Agustin sa pagtugro ninyo kang kahigayunan nga ang Dungug Kinaray-a makilala kag mabatian.\n*******\nPamaan: Ang dya nga pamulong-pulong gintugro sa paglunsad kang libro \"Padya Dungug Kinaray-a 7: Antolohiya kang mga Sugidanun Pambata\" bilang pagsaulog kang National Children's Books Day sa Student Center, University of San Agustin, Syudad kang Iloilo, kang Hulyo 15, 2014, 9-11 sa aga.\n*Litrato: Himo ni Jose Vistan halin sa http:\/\/www.heritageartcenter.com\/2011\/01\/jose-vistan.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/69\/post\/2014\/07\/katungdanan-kang-dk-sa-literatura-pambata.html","date":"2017-09-26T05:31:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00418.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991381764,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":9,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991381764411926}","num_words":1483,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.015,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.392,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bakasyon\nni Linda C. Arnaez-Lee\nIkatlo nga Bahin: Island Hopping sa Honda Bay\nSakay sa van, masadya ang tanan. Samtang nagadalagan ang sarakyan, nagkinantahanay kami. Gin-umpisahan ni Kelly ka kanta kag ginsugpunan man ni Yully. Nagpalakpakan ang tanan. Daw sa karaoke lang. Pati ang drayber kag si Jenn nga tourist guide nagyuhum-yuhum pamati sa front seat. Gintukso nanda nga magkanta man si Kaye kag Stephen. Patad man si Stephen kang ana disco rock nga kanta. Nga daan disc jockey tana. Si Kaye tana wara gid mapirit nga magbirit. Kang akun run turno, syempre indi magpapyerdi. Kinantahan ko sanda ka Turagsoy! Ti man, sampat gid ang timplada. Samtang nagakanta ako, bak-ap ko man sanday Kaye kag Stephen kag ang mga tukap kang mga Koreana. Bisan wara nanda naintindihan ang kanta basta nanamian sanda kang tuno. Mahilig sanda nga daan magkanta kang mga masadya kag magsaot.\nPag-abot namun sa pantalan kon sa diin rugto nagahulat ang baruto nga amun sakyan, nagpinakodak liwan kami. Ginpasuksok kanamun ang life jacket antes kami magsaka sa baruto. Tam-an ka kalmado ang dagat. Daw lana sa kalinaw. Wara ti makita nga balud. Paagto kami sa Isla Starfish, ang una nga isla sa Honda Bay.\nPag-abot namun sa isla, duro nga mga turista ang nagasalum sa paglantaw ka mga isda. Ginsuksok man namun ang amun nga snorkel mask. Duro ang mga koral kag mga bato gani indi malikawan nga mapilas kami samtang nagasalum sa paglantaw kang mga isda. Nagdara kami ka tinapay para ibubod sa mga isda. Ginsirib kang mga isda ang tinapay sa akun palad. Nagpisik pa ang iban sa pagduut sa akun panit. Kadya pa lang ako nakasnorkel. Daw sa aquarium lang lantawun ang mga isda. Lain-lain ang mga duag. Sa pagkanami lantawun! Nanamian man ang mga Koreana. Daw indi pa raad sanda maghalin ugaring nagahulat ang mga isla kang Luli kag Cowrie kanamun.\nPagkatapos kang pakodak, nagbalik kami sa baruto. Paagto kami sa Isla Luli. Rugto ang manami nga languyan kag daybingan. Sa baruto pa lang, nalangkag run sanda maglangoy. Samtang nagasakay sa baruto, nagpinakodak sanda dara ang posing nga sa daw nagaintra sa Lin-ay kang Antique. Bilib man ako sa mga mal-am nga dya, wara mayha-mayha magbilad ka anda lawas. May mga korte gyapon bisan medyo kurinut run.\nPag-abot namun sa Isla ka Luli, wara kami ti gin-usikan nga tyempo. Nagpaayaw-ayaw kami ka rigos. Manami hay wara gid ti bato kag malapad ang manabaw nga bahin. Puti ang baras kag wara ti daragkul nga balud. Sa unahan may daybingan. Nagdayb si Judy, sunod sanday Hera kag Kaye. Nagsaka man si Stephen. Pero pag-abot sa ibabaw, inabot ka anang katalaw. Ginpalampas na ang pira ka mga turista nga magdayb. Ginpaisug namun tana nga maglumpat run pero wara gid. Ginsakaan tana ni Judy kag ginpaisug ang buut nga maglumpat. Nakalampuwas gid man si Stephen sa ana kahadluk. Nakalumpat gid man sa daybing bord.\nNakabatyag kami kagutum. Nagpamat-ud kami nga mag-agto sa Isla ka Cowrie. Rugto nakakontrata ang amun igma sa sangka buffet nga restawran.\nMas duro ang tawo sa Cowrie kumparar sa Starfish kag Luli. Duro ang mga turista nga puti. Antes kami maglangoy liwat, nag-igma kami anay. Duro ang mga papag nga kawayan sa palibot ka restawran. Manamit ang tanan nga pagkaun. Busog gid kami tanan. Nagpahuway kami sa papag nga kawayan samtang naga-inum ka mango kag buko shake. Wara run ka parigos ang iban, nadiretsuhan ka turog. Daw ginduyan sanda sa matawhay nga dupuy-dupuy ka hangin.\nSirum run kami nakabalik sa pension haws. Nagbakal liwat sanda ka mangga kag kapayas nga luto sa prutasan sa binit ka karsada pag-uli namun. Pagkaaga, naglain ang pamatyag ni Cherry. Siguro namag-o ang busong sa mangga kag kapayas nga ginkaun. Wara run tana nagpamahaw.\nKadya nga aga, maagto kami sa Underground River. Ang labi nga ginakalangkagan kang tanan.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2014\/03\/bakasyonikatlo-nga-bahin.html","date":"2017-09-24T01:14:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00522.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9966798425,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9966798424720764}","num_words":636,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.33,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Surukban\nni Consolita V. Rubino\nSukub, sukol, timbang.\nKon magsukub kita, ginakandos, ginasarok, ginahakup ang uyas ukon lamigas.\nKon magsukol kita, ginatakus ang kalapadun, kadamulun, kalabugun, ukon kataasun.\nKon magtimbang kita, ginausisa ang kabug-atun.\nDuro nga mga sahi kang pagsukub nga sa tulad wara run ti kuwenta ang numero sa surukban tungud hay ginapakilo ang bisan ano lang nga ginasukub sa kauna nga tyempo.\nKon atun ibalikan ang kinauna, mas interesado pa ang mga kamal-aman sa pagpamati kag pagbasa kang kinaradto nga surukban. Pero kon para sa mga urihing-tubo, istorya run lang dya ang anda nga mabatian. Manami gid raad kon napreserba to nga mga kagamitan sa pagsukub, kaparehas kang gantangan, trisyuhan nga bahul, trisyuhan nga iki, kag pulakan. Siguro ang pulakan may dyan pa tulad.\nAng mga katawhan kauna masadya nga nagasukbanay. Kon maglingit kang paray ginapaagi sa sukub. Kon pira ka sukub ang ginpalingit, amo man karia nga surukban ang gamitun sa pag-uli ka ginlingit.\nAng sangka sako nga paray, ukon mais, ginasukub sa trisyuhan kag kada sukub ginakalis.\nAno ang trisyuhan? Ang trisyuhan opisyal ria nga surukban nga gintugot kang gobyerno. Bali tatlo ka trisyo ang sulud ka sangka sako. Ang trisyuhan may medalya nga nagakabitkabit ukon marka ka gobyerno nga amo karia ang kabahulun nga legal nga ginagamit sa pagsukub.\nAng sangka sako kon mabuta kag nasukub ka husto, amo ria ginatawag nga sangka kaban. Ang produkto kang paray sa uma bali 30 ka sako. Kon natapos run ang pagsubay kang paray may mamangkot: \"Bali sang-ano ang imong patubas bay?\" Ang sabat na karia \"Ah, bali 30 kabanes.\" Sa atun pa, nakatipon tana kang limpyo nga paray nga bali 30 ka sako.\nKaban ang pagtawag sa buta nga sangka sako; kabanes ang tawag hay duro nga mga sinako.\nAng kaban ginagamit lamang sa paray ukon mais nga uyas sa nasukuban. Andut sa ano nga indi tanan nga mga uyas ukon lamigas ginagamit ang kaban? Ang produkto natun sa iba nga mga lamigas parehas kang monggo, hantak, kadyus, patani, kag tawri tama gid ka limitado ang patubas. Matuod nga nakapatubas man kita pero para lamang gid sa atun kurunsumuhon. Kon may subra man gani sa atun nga ginakunsumo, ginabaligya man kag ginasukub lang sa gantangan. Kon sobra gani ka gamay, sa litsihan lang ginasukub.\nMay trisyuhan nga bahul, kag ginatawag nga panigahan. Tatlo ka paniga ang sulud ka sangka sako.\nAng sangka paniga nagasulud kang 8 kag 1\/3 ka gantang.\nMay trisyuhan nga iki, kag nagasulud ka bali tatlo ka litsi. Bali tatlo ka trisyo ang sulud ka sangka gantang.\nAng sulud ka sangka sako bali 25 ka gantang. May iba pa nga surukban nga gintawag pulakan. Ang sangka gantang may sulud nga bali walo ka pulak kag ginatawag nga waraluhan. Ang sangka pulak bahul pa ria sa litsihan, amo ria ang ginasukub sa bugas kon magtig-ang. Ang pulakan naghalin sa paya ka niyog nga ginpino sa paglimpyo, sarama ang baba nga may buho sa pinakabuli. Kon gamitun ria nga surukban, ang sangka tudlo ginasupun sa buho para indi mag-ilig ang bugas kag indi makadanlug sa alima sa pulakan. Ang pulakan indi makatindug nga tana lang bisan sa diin nga matapan tungud hay indi sarama ang buli. Kon imo nga ibutang nga may sulud nagalingkang. Ang tawo nga naghimo karia iksperto sa pagpangita kang niyog nga husto ang sukol sa waraluhan nga surukban. Tama ka hunit. Ang surukub nga pulakan rudyan lang ra sa sulud kang lipukan nga surudlan ka bugas.\nAng gantangan may sulud nga bali siyam ka litsi. Ang surukban ginatawag nga litsihan, amo karia ang pinakagamay nga surukban sa mga uyas. Dya nga surukban nagapermanenti sa sulud kang burugasan. Ginagamit sa pagsukub kang bugas kon magtig-ang. Pero kon may iba nga binhi ukon lamigas nga isukbun, kinahanglan nga ibalik gid rudto sa burugasan para nga sa tagtirig-ang indi run magdalang-dalang kag ang oras indi mauyang sa pagpangita kang litsihan.\nSa diin naghalin ang litsihan? Amo ria ang lata kang gatas nga Liberty kondinsada ukon Milkmaid. Ginanami gid ria ka abri ang lata nga wara ti nagasarabusab nga makapilas sa bisan sin-o man makagamit kang litsihan. Nadumduman ko si Tatay nga ginapapa na gid kamayad kang martilyo para wara ti nagatuwas nga tinabasan ka lata.\nAlisto man ang mga nanay sa balay nga kon mag-umpisa run nga ginatuktukan ang lata nga litsihan, anda run ria nga ipaislan kang bag-o tungud hay kon tuktukun run gani nahadluk run sanda sa matitanus nga balatian.\nPag-abot sa tion nga nagasukbanay, may dyan gid nga maalwan. Sa anang pagsukub nga itugro, wara tana pagkalis kondi ginauyug ang surukban, ginabongbong pa kag may paaman.\nNakabaton run bala ikaw kang gugma nga wara ginkalis? Gintugro nga magsunson ang surudlan, ginabongbong kag may pa aman pa. Ria nga gugma naghalin sa kataastaasan. Kon sin-o man ang nakaangkun sa kaparehas karia nga gugma, ria nga tawo malipayun kag mapinalanggaun sa anang isigkatawo.\nBokabularyo:\nkurunsumuhon: for consumption\ngantang: ganta\ngantangan: a measure containing one ganta\nlamigas: shelled peas and beans\nlingit: anything borrowed or raised on credit, a loan\nlitsihan: a measure using a can of condensed milk\nmahunit: durable, sturdy\npaniga: containing 8 and 1\/3 gantas; known as trisyuhan (3 panigas is one sack of rice)\npulakan: a scooper made of coconut shell (8 scoops of pulakan is one ganta)\nsarabusab: rough edges, unkept\nsurukub: scooper\nsukol: measure\ntimbang: weight\ntrisyo: one-third ganta\ntrisyuhan: a measure containing one-third ganta\ntuktuk: rust\nuyas: grain of rice, corn","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2014\/02\/surukub.html","date":"2017-09-26T14:41:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00052.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9945582747,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9945582747459412}","num_words":893,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.3,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"DALI, BURULIGAY KITA!\nSa atun mga kasimanwa kag mga tagsakdag sa pagpalapnag kang Kinaray-a, nagapasalamat kami sa inyo padayon nga pagsuporta sa Dungug Kinaray-a Inc. Kon luyag ninyo magtugro ka bulig pinansyal para mapadayon natun ang mga lihuk kag proyikto nga makapasanyog sa atun duna nga linggwahi, palihog lagtika ang butonis nga \"Luyag Ko Magbulig\" rugya sa idalum.\nSa liwan, duro gid nga salamat sa mga bugay nga inyo ginpaambit. Padayon kita. Atun gid dya!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/bulig.html","date":"2017-09-22T13:41:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00718.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9754247665,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9754247665405273, \"hil_Latn_score\": 0.0235019288957119}","num_words":75,"character_repetition_ratio":0.009,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.347,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.981,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pabulag\nni Danny S. Tabuyan\n\"Ay, Eduardo, kon ano man ang tuyo mo ngan para kay Marina, lipati run lang.\" Matarum nga mga tinaga nga ginbuy-an kang nanay ni Eddie. \"Mas mayad pa nga mangsawa kaw kang may irinsya nga umang sangsa may surundon nga aswang!\"\nMaambung nga daraga si Marina, propisyonal, may ikasarang sa pangabuhi kag mabuut. Sa anang pangidadun nga traynta anyos, wara ti magpangisug nga laki ang magpangaluyag kanana. Indi tungud nga tana nagaobra sa bangko, ukon tungud may sarang, kondi tungud nga ang anang pamilya bantog nga ginakuno. Hay bisan gani ang anang mga bugto nga mga laki nakaparangasawa man piro sa marayu gid nga mga lugar, kag ang laban kanada didto run lang man sa rayu nagapangabuhi.\nSi Eddie nga anang katubo kag klasmit halin pa kang elementarya, nagasurosag-id run man raad kay Marina kang hayskul sanda, ugaring kang maman-an dya kang nanay kang laki, ginhambalan tana kang nagabarak nga mga pangara nga daw bisan ang ayam indi makairo.\nGinasugid nga ang pamilya ni Marina may saragudon nga bul-og, ang lago nga hining-hining nga mala-kugong ka bahul kag ginapatihan nga dalitan. Piro ang ginasagod tana kuno ka dya nga pamilya daw paa ka tawo ka bahul, kag ginapakaun nanda kang buhi nga manok kon magbilog ang bulan.\nTungud sa nabatyagan nga sobra nga diskriminasyon, nagtipon ang pamilya ni Marina kang pagbakasyon, kag maghinun-anun nahanungud sa andang sitwasyon. Nagkuon si Marina sa anang mga bugto,\n\"Bisan indi kanatun kondi para run lang raad sa mga kabataan kag sa andang paraabuton, agud nga indi sanda makaagum kang mga paglikaw kang mga tawo kananda nga daw hadlukan nga malatnan. Bisan magbaligya pa kita kang mga lupa, bisan magastos kag mahal, tinguhaan gid, makay-ad lang ang tanan.\"\nNagdisisyon sanda kang urihi nga mangita sanda kang manogbulong nga busalian agud mag-obra kang pabulag. Piro nahuya man sanda magsagad ka pamangkot-mangkot sa mga tawo, hay malisud man para kanada nga akuon sa iba ang andang surundon.\nSa mga puropanilag man sa mga tindahan kag mga irimnan, nakabati sanda nahanungud kay Uyong Apyong nga taga-Kadagit nga maaram kuno dya sa mga urobrahun kag pagpabulag sa mga saragudon. Ginpanawan kag ginpangita gid dya kang anang libayun nga si Arman.\nDuro ang anang naagyan nga mga lunok kag mga bita, paagto sa Kadagit. Tam-an gid kahagnup ang dalan bisan sa kaadlawun, piro kinahanglan na ang magpakabakud. Kang magkitaay sanda ni Uyong Apyong, daw nagpangalag-ag pa raad tana magbungat kang anang kinahanglan, ugaring nalatu run dya nga daan kang mal-am.\n\"Sa banta ko, parti sa surundon ang imo gin-agto rugya, ay?\" ang umpisa ni Uyong Apyong. Nagtango-tango lamang si Arman kag magduko hay daw matunaw sa kahuya. Kang makasugidanun run sanda, ginhambal ni Uyong Apyong kon ano ang kinahanglanun agud maumpisahan ang pag-obra:\n\"Sangka baka nga turiti nga bukay\nSangka baboy nga bahul nga bukay\nPito ka manok nga bukay nga puti, nga maitum ang mga kahig\nPito ka manok nga itum ang mga kahig\nSangka dosina nga itlog kang manunolad\nSanggantang nga pilit nga bugas nga puti nga ibuson\nSanggantang nga pilit nga bugas nga tapul nga ibuson\nTunga sa gantang nga pilit nga bugas nga puti nga himuon alupi\nTunga sa gantang nga pilit nga bugas nga tapul nga himuon alupi\nDarwa ka salod nga tuba kag anum ka garong nga irimnan kang tuba\nAnum ka dinubla nga tangkol\nSangka wasay\nSangka parakol\nSangka talibung\nSangka lantip\nSangka bangkaw\nSangka kutsilyo\nKalim-an ka dupa nga linubid nga uhay kag kalim-an man kadupa nga kalat nga lanot nga ginpanghuruman sa tubig nga may balagun ka manunggal kag dahon ka kusol.\nKag baynti mil pisos para sa sanag.\nPriparahun mo dya antis mag-ugsad ang bulan sa byirnis, sa sunod nga simana,\" ang litaniya ni Uyong Apyong kang binilog-bilog ka mga kinahanglanun, nga maid-id man nga ginasulat ni Arman agud wara ti malipatan. \"Kon may mahawan nga lugar sa inyo ginabalayan, didto lang kita maobra,\" ang padayon kang mal-am. \"Kag mas mayad kon may bahul nga kahoy nga dyan mismo sa lugar.\"\n\"Ay, huud, may bahul nga akasya sa likod kang balay, nga indi magakap kang lima ka tawo ang anang puno kag malapad ang amon lagwirta,\" ang sabat ni Arman.\n\"Ah, ti, mayad!\" ang sabat ni Uyong Apyong. \"Palibutan nyo kang amakan ang bilog nga lagwirta kag magkutkot dayon kamo kang buho nga nagalapad kang darwa ka mitro kag walo ka lapak ang kadalumun.\"\nNag-uli si Arman kag kaimaw sa anang mga bugto anda nga gintipon kag ginhimo ang mga kinahanglanun.\nAlas dosi sa adlawun, adlaw nga Byirnis, pagkasunod nga simana, gin-umpishan ni Uyong Apyong kag kang anang timbang ang pag-ihaw kang mga sapat. Ana nga ginhilira ang mga pagkaun nga raha sa darawa ka idas. Ang darwa ka idas nagaantad kang sangka dupa, nga sarang maagyan sa tunga. Ang mga puti nga pagkaun sa tuo kag ang mga tapul sa wala. Sunod, ang tuba sa garong, tagtatlo ka garong sa kada idas kag amo man ang ginhimo sa tubig, itlog kag dinubla. Dayon ginsugpon ang mga inihaw nga manok. Ang puti sa tuo kag ang itum sa wala. Kag ang pinihak nga mga sapat, may tagsampihak nga baka kag baboy sa kada idas.\nAng paghilira ginahimo suno sa kabahulun kang sapat, halin sa pinakaiki paagto sa pinakabahul, paagto sa buho. Ginabantayan gid dya agud indi madapuan kang langaw kag indi pagparapitan kang ayam kag mga luyaw nga mga sapat nga sarang magkaun kadya.\nDayon na kanta kang anang mga pangagda kag sau-sautan ang mga kuyang.\nAng tanan nga katapo kang panimalay nga ginabulong, wara ginatugutan nga magkaun sa bilog nga adlaw, piro sarang sanda mag-inum kang tubig. Kang maghinalup run ang adlaw, ginpanggapos kag ginpanggaid ang tanan nga katapo kang pamilya sa palibot kang puno ka akasya gamit ang linubid nga uhay kag kalat. Ginsiguro gid nga indi nanda mapalus ang gapos.\nGinplastar kang anang timbang ang mga matarum nga gamit, halin sa pinakaiki paagto sa pinakabahul. Nagpamanyos si Uyong Apyong kag ang anang timbang kang lana nga panagang.\nDayon nagbururat-un run si Uyong Apyong kang anang mga orasyon nga pamatyagan kang makabati, tana lang ang makahangup. Buhay-buhay, may mga gagmay nga mga sapat-sapat ang nagakamang paagto sa buho. Sa kada parapit kang mga sapat-sapat sa buho ginautdan dya kang mal-am kang ulo gamit ang kutsilyo ukon bangkaw, kag dayon na ginapanghulog sa buho. Sunod nagaamat ka daragkul ang mga sapat nga nagaparapit kag nagabahul man ang gamit nga ginalabo kananda.\nSamtang nagadaragkul ang mga sapat nga ginapatay, naga-amat ka hiwaus kag nagaingus ang mga ginagapos nga mga tawo sa puno-kahoy. Kang ang mga halo kag man-ug run ang nagaparapit kag ginapatay, kag talibung dun ang ginagamit, nagakubyal man kag nagatiyabaw ang mga ginagapos. Hasta nga nag-abot ang tawo-bahul nga gingamitan run kang wasay. Mas baskug ang tiyabaw kag kubyal kang pamilya nga nagatay-ug ang bilog nga akasya. Nagakubyal kag nagatiyabaw sanda tungud nga ginasab-an sanda kang ispiritu kang angdang sinagudan.\nNaghagunus ang hangin nga daw sa mapalid ang mal-am kag ang anang timbang. Nagaralaway kag nagaurulwa ang mga mata kang magpamilya. Nag-abot ang malapaa ka bahul nga bul-og nga mga tatlo ka mitro ang kalabugun.\nNaghana dya nga buntugon si Uyong Apyong, piro madasig ang mal-am nga magbangkaw kanana. Dayon ana ginhan-us ang anang talibung kag hatuk-hatukun ang bul-og kag ginpilak sa buho.\nNalambutan sanda kang kaagahun sa andang ritwal. Si Uyong Apyong kag ang anang timbang nagarigos kang dugo kang mga idalmunun. Ang magpamilya ubos ka lipung. Ginpanglimas na ang mga dugo sa anang bayo kag ginpanghungit na sa mga katapo kang magpamilya agud kuno nga indi run sanda pagbalikan kang mga idalmunun.\nWara gid magturog ang darwa. Nagbantay gid sanda hasta magbutlak ang adlaw. Dayon anda pinamukaw ang mga nagaid sa kahoy kag anda nga ginpanghubadan. Daw wara lang ti natabo kananda. Ginpangtipon nanda ang tanan nga kuyang kag ginpamilak sa buho. Ginburuligan nanda dya ka tampuk, kag dayon magpararigos sa marapit nga suba.\nNagpasalamat gid sanda kang bahul kay Uyong Apyong. Kag ginbinlan sanda nga sa sulud kang sambulan, indi gid sanda magkaun kang mga pagkaun nga ginaliwat.\nPagkasunod nga adlaw, Domingo, tingub ang bilog nga pamilya nga nagsimba kag nagpasalamat sa Diyos nga naluwas sanda sa pagkauripun kang ispiritu kang idalmunun kag kalautan. Bisan nga si Uyong Apyong ang nagbulong kanada, nagapati sanda nga natabo dya tungud nga ginbuut kang Makaako.\nAmat-amat nga nagrapta sa iningud ang nagkaratabo, kag amat-amat nga ginbaton man sanda kang mga tawo.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/pabulag.html","date":"2017-09-26T05:23:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00440.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998948574,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998948574066162}","num_words":1399,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.397,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bakasyon\nni Linda C. Arnaez-Lee\nIkaapat nga Bahin: Underground River\nAntes kami magdiretso paagto sa Underground River, naghapit anay kami sa botika para magbakal kang bulong para kay Cherry kag para sa mga ginadagat. Naghapit man kami sa tindahan ka t-shirt para magbakal ka subinir. Ugaring lawid pa gali ang hulatun kapin pa kon ginpili mo ang disenyo kag kolor kang t-shirt nga imo baklun. Nagpamat-ud kami nga ibilin lang ang order kag hapitun lang ruman pagbalik. Bangud may oras pa man, namakal dayon sanda kang iba pa nga mga subinir pareho kang bestida, tapis, kag prontong nga ginhimo halin sa linugum nga tela, pulseras, kag kulintas (nga himo sa perlas kag pakinhasun), kalo, abaniko, kag iban pa. Nakahalin kami sa souvenir shop mga alas onse run sa aga.\nLawid man ang byahe paagto sa Sabang, ang norte nga bahin kang Puerto Princesa kag kon sa diin rugto ang pantalan paagto sa Underground River. Sangka oras kag tunga ang amun byahe sa singkwenta kilometros nga karayuun halin sa Puerto Princesa. Liko-liko pa ang karsada. Daw tinai ka manok! Ano-ano na lang ang aragyan kang Antique pa-Iloilo man. Nagdugang ang lain kang amun pamatyag. Nagkarakanta pa kami sa umpisa pero wara ka salir. Naglinung kami tanan nga sa daw mga mga manok nga naaratay. Nagdurunglay ang amun mga ulo. Nagsuruka pa ang iban. Pag-abot namun sa Sabang, nagdiretso kami sa restawran nga amun igmaan. Rugto kag nakapahuway kami antes mag-igma. Wara nag-igma ang iban. Nagbatang run lang sa bangko nga kawayan. Ginpanghilot ni Stephen. Ahay karuluoy man si Toto Stephen, wala-tuo ang pisil na. Ginbawi na run lang paagi sa paghigup kang mainit nga sabaw kag paghamal kang mga manamit nga pagkaun nga nakuyang sa malabug nga lamesa kang restawran.\nAlas tres kami nakasakay sa baruto paagto sa Underground River. Mga traynta minutos man ang byahe kang baruto halin sa pantalan ka Sabang paagto rugto. Mahangin kag mabalud. Kinulbaan ang mga Koreana. Nagkanta run ang iba para mabuhinan ang kakulba nga nabatyagan.\nGinsug-alaw kami kang manami nga ralantawun pagdungka kang baruto nga amun ginsakyan. Ang puti nga baras, bukid, kag mga bato sa palibot nga nagatabo kang baybay daw sa mga larawan sa kalendaryo nga pirmi nasab-it sa dingding kang amun balay. Kanami lantawun. Nagpinakodak kami. Nalipatan ang kakulba kag nabuslan kang kalangkag ang amun nabatyagan.\nPagsamput namun sa pwertahan kang dalan pasulud, may karatula nga nakabutang \"Underground River.\" Nagpinakodak liwan kami. Nagsulud kami paagto sa cottage ukon opisina kag rugto ginrehistro ang amun mga ngaran kag kon pira kami tanan. Samtang nagahulat kami, nakita namun ang pirambilog nga kasapatan pareho kang amo kag halo.\nPagkatapos kang napulo ka minutos, nagtakang-takang kami pasulod sa dalan paagto rugto sa atubang nga bahin kang gikab kang underground river.\nDuro nga mga tawo ang nagahulat. Duro man turista nga Puti. Nakapila ang tanan. Indi pwede nga magdungan ang darwa ka baruto sa pagsulud. Pwede pa ang nagasug-alaway. Naghulat kami kang amun turno. Pareho kang iban, nagpinakodak liwan kami sa mga manami nga ralantawun kang lugar. Kang amun run turno, nalangkag kami nga may kakulba sa amun dughan.\nNagsakay kami sa baruto nga ginabugsay lang. Plaslayt lang ang sulo. Si Stephen ang ginpapungko sa una bitbit ang plaslayt. Ang manogbugsay sa pinakaurihi nga bahin nagpungko kag mismo tana ang nagapaathag kang lugar nga amun maagyan.\nSamtang nagasakay kami sa baruto, naagyan namun ang lain-lain nga porma kang stalactites, stalagmites kag apog nga mga bato. May dyan nga daw ginharian ang korte na, may dyan nga daw ligante nga mga makul, may dyan nga daw hitsura ni Hesus kag duro pa nga iba. Naagyan man namun ang duro nga mga daragkul nga kabug ukon kulapnit sa sulud kang kweba. Nagakabit sanda sa dingding kag kisami kang kweba Ang iban naglinupad kang naigo kang kasanag kang sulo. Daw sa naghagnup ang akun pamatyagan.\nApat man ka kilometro ang amun naagtunan. Indi run masudlan ang nabilin nga apat ka kilometro bangud kulangun run sa oxygen. Nagbalik kami kag nasug-alaw namun ang iban nga turista nga nagasakay man sa baruto.\nIndi mabaydan ang kalipay nga amun nabatyagan pagkatapos namun nalibot ang sulud kang Underground River. Isara dya sa pito kang makataranhaga nga lugar sa bilog nga kalibutan.\nNagbalik kami sa pantalan ka Sabang. Rugto nagahulat kanday Jenn kag ang van nga amun sakyan pabalik sa Puerto Princesa. Kar-on sa mga alas otso sa gabii ang amun lupad pabalik sa Manila. Sa rum-an, mga alas-singko sa aga magalupad liwan kami paagto sa Boracay.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2014\/03\/bakasyonikaapat-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T05:24:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00663.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9992151856,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9992151856422424}","num_words":749,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.334,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkabaynti kag Katapusan nga Bahin\nItsura kang bayaw-bayaw\nKon kaisa darwa lang ka tawo ang nagalinas nga ginasuhulan kang tag-iya. May rudyan man nga tatlo ka tawo ang nagaobra sa paglinas. Ang darwa ka tawo nagaparis nga maglinas kag ang isara nagakarga kang paray nga itungtong sa ibabaw kang bayaw-bayaw. Kon sin-o gani kapuyon tana liwan maghakwat kang mga inupong nga paray kag itungtong sa ibabaw ka bayaw-bayaw. Nagasal-ihanay sanda para nga makapahuway ang tuhod sa sobra nga linas.\nMintras nga ginalinas ang paray nagakarahulog sa idalum kang bayaw-bayaw kag nagatipon ang paray sa ginasalud nga amakan. Ang mga tawo nga nagalinas ginahatdan kang pagkaun kang tag-iya ka paray agud to nga diridiritso ang andang obra. Makapahuway lamang ang mga manoglinas sa tion kang tigkaraun.\nDipindi sa kadurohon kang paray nga ilinasun, kon kaisa nagalinas sanda ka bali darwa ka adlaw. Ang iba gabii ang andang linas tungud hay maramig-ramig ang tyimpo. Kon sa adlawun gani maglinas sobra ka init kag dali kapuyon ang nagaobra. Baw ang balhas nanda nagairilig lang kag nagatarabiris. Pagkatapos kang linas, ang manoglinas maumpisa run ka pahangin ka paray. Ihulatun nga magsulug ang dupuydupuy kang hangin kag magburay ka paray nga ginapahanginan. Para maman-an ang diriksyon kang hangin kon sa diin nagapaagto, mahimo sanda ka ria kang ilisi para may nagabuyung. Sa ria nga paagi maman-an ang diriksyon kag kabaskugun kang hangin. Ti, kar-on ang nagapahangin nagapaayon kon sa diin ang hangin naghalin kag mailis ria kang anang posisyon para pasundan ang hangin. Nagaumpisa kadulus ang hangin pagkalampas ka alas nwebe sa aga.\nGinapuga-puga nanda ka pahangin mintras nga nagadulus ang hangin kag ginakalitan ang tyimpo para nga matim-us ang paray. Pagkatapos ka pahangin kang paray ginatumpok ria sa tunga kang amakan. Handa run ria nga isubayun. Ang mga pinilinpin ginapain kag isulud sa surudlan. Ang upa lang ang nabilin sa sagwa kang amakan. Ang tag-iya kang paray mapriparar run kang mga sako nga wara ti sulud, karalis kag panigahan.\nSubay nga adlaw\nAng paray nga nagatumpok sa tunga kang amakan handa run nga isukbun. Ang pagsukub kang paray kon sang-ano ang kabilugan nga produkto nga natim-us, amo ka ria ang ginatawag nga subay. Ang subay, kon sa atun pa nga hambal, ginaisip kon pira tanan.\nAng mga kinahanglanun sa pagsubay:\n1. Trisyuhan (nagasulud ka 8 kag 1\/3 ka gantang)\n2. Karalis\n3. Mga sako nga wara it sulud (isudlan kang mga nasubay)\n4. Karusa (para sa hakot kang paray nga sinako)\n5. Lamisag nga limpyo run\nAng sangka sako nga paray ginatawag nga sangka kaban. Ang sangka kaban bali tatlo ka paniga anang sulud. Kon isukbun sa gantangan bali baynti singko ka gantang ang sulud ka sangka sako. Pananglitan may pulo ka mga sinako nga paray, ang buut hambalun amo nga pulo kabanis tanan.\nSa pagsubay ginasukub ang paray sa trisyuhan ka bali tatlo ka sukub ang sangka sako. Ginasudlan ang bakuwa kang paray kag ibubo sa sulud ka trisyuhan. Ang pagbubo diritso nga indi matandug ang trisyuhan, gani kinahanglan nga bungbong gid kag ikalisun kang kahoy nga matadlung kag bilog. Pagkatapos nga nakalis ibubo run ria sa sako, isukban liwan ka bali darwa pa ka paniga agud idugang para mahimo nga sangka sako kag dayon nga bugkus ka lulu nga sukdap ang baba ka sako.\nAng kada sako nga nabuta kang paray ginahantal ria kag isipun kon pira ka sako tanan ang kabilugan sa patubas. Ang kada napulo ka sako bali darwa ka sako ang huray kang nagalinas. Kon ang patubas bali 36 kabanis ang kabilugan, ang bali anum ka sako maagto rudto sa manoglinas. Kon pira man sanda nga nag-obra ti ihurayun ria nanda nga nagasibo sa husto nga pagbahin.\nAng tanan nga patubas nahakot run kang karosa kag ginadara sa balay kang tag-iya ka paray kag rudto ginabutang sa sulud ka anang lamisag. Ang ra nga patubas ginakonsumo lang nanda sa bilog nga tuig. Ang mangunguma wara run pagbakal kang bugas hay duro ang andang kunsumo.\nRudto sa bungyod nga gintugdayan kag ginpahanginan duro nga paray ang nagkaraasik, ang iba nga upa nasakutan kang timgas nga paray. May tawo gid ka ria nga nagaagto kag magpanahup, ginasubli ang agi kang gintumpihan kag ginataphan ang upa. Kon kaisa may sangka trisyo pa nga timgas nga paray ang mabuul.\nKon wara run ti tawo nga nagapanahup, mahugpa liwan ang panung nga mga maya sa gintumpihan kang paray. Ang ginaobra kang mga tawo ginadakup nanda ang mga pispis nga maya kag idapli. Nakatuip ang mga tawo kon anhun pagdakup. Nagahimo sanda ka pukot. Ginahumlad ang daw laya suno sa kabahulun ka lugar nga ginahugpaan. Sa oras nga ang mga maya naghugpa run, dayon nanda pitik kang pukot para mataklapan ang mga pispis. Ang kutub kang nakasulud sa pukot idakpun nanda ria tanan. Pag-abot sa andang balay ipanitan kag karnihun para may dapli sanda. Hambal nanda manamit kuno ang sabor kang maya hay matambuk tungud nga paray ang ginakaun. Ahay, kaluoy man ang mga pispis.\nAng mga pispis ngato napapas run halin kang napapas ang tanum nga makan. Madumduman ko nga ang mga maya ngato nagatugro kang katahum sa latagun. Raad natipigan to nga klasi ka pispis para nga hasta kadya makita man kang mga urihing tubo.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/uyas-kang-paray.html","date":"2017-09-22T06:25:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00611.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998921156,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998921155929565}","num_words":858,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Baranggay ka Carit-an, Patnongon, Antique\nSa daray-ahan kang baranggay Carit-an makita ang bahul nga puno kang bubog nga ginapatihan kang kadam-an nga balay ni Prinsesa Olayrah kag balay nga durungkaan kang barko nga bulawan.\nAng Carit-an ang pinakabahul kag pinakaugwad nga baranggay kang Patnongon, Antique kag kilala sa anang puno kang bubog. Kang mga tuig 1960, makita ang bubog bisan traynta i-singko kilomitro ang karayuun. Tama ka bahul ang puno nga ang lawas mahakus kang kinsi ka tawo. Ang puno kang bubog ginapatihan nga ginharian ni Prinsesa Olayrah nga nagakabuhi antis kang disiotso nga siglo (18th century). Ang patay nga sapa marapit sa puno kang bubog ginapatihan nga aragyan kang barko nga bulawan.\nRugya ang isara sa mga istorya sa Carit-an:\nSi Dionisio Otico, saysinta i-singko anyos ang idad kag retirado nga prinsipal kang sangka iskwilahan, naghambal nga sa likod kang andang balay may patay nga sapa nga nagaangut paagto sa baybay kag nagalapos sa puno kang bubog.\nSa kalawidun kang mga tinuig kang 1960, ang barko nga bulawan nabalitaan nga nagadungka marapit sa puno kang bubog nga ginapatihan nga ginharian kang mga ingkanto. Sa kahig kang puno amo ang pantalan kon diin nagadungka ang barko nga bulawan kon nagapalati ang bulan. Ang mga istorya parti sa barko nga bulawan tama ka popyular kang tyimpo kang mga Katsila kag padayon nga ginasugid bisan kadya. Ginahambal nga ginapanag-iyahan dya kang harianun nga pamilya halin sa Carit-an nga nakapamana sa harianun nga pamilya halin sa Yuropa. Ang barko nagabyahi sa maduro nga parti kang kalibutan piro pirmi nagabalik sa anang balay nga durungkaan sa Carit-an.\nAng Banwa ka Anini-y, Antique\nSunod sa baybayun nga dalan kang Dao, maagyan ang baybayun nga banwa kang Anini-y, sangka daan nga Katsila nga sityo sa Antique nga nagapabugal kang anang simbahan nga himo sa puti nga mga koralis. May darwa man dya ka maambung nga mga lugar: isla ka Nogas kag Siraan Hot Spring.\nAng isla ka Nogas kag ang Siraan Hot Spring pariho nga ginahambal nga mariit hay mayor dya nga mga syudad kang mga ingkanto.\nRugya ang isara sa mga istorya sa Anini-y:\nSi Margarito Ilangga, saysinta i-kwatro anyos ang idad kag kabulig sa Siraan Hot Spring Resort, nagasugid kang pagkakita sa barko nga bulawan. Natabo dya kang Abril 1993, kang ang mga tawo sa Siraan kag kaiping nga mga baranggay nagdinaguso sa resort para magturuk kang mistiryoso nga kasanag nga nagtuhaw sa tunga kang puno kang lunok sa resort kag Punta Nasug (mataas kag turukladun nga bukid nga may darwa ka putok-putukan), nga mga darwa hasta tatlo ka kilomitro ang karayuun. Tatlo ka sagunson nga gabii, ang panung kang mga tawo nag-arabot sa resort para saksihan ang masilaw nga kasanag nga nagasiga nga angay kang mga kristal sa dahon ka puno kang lunok. Sa sulud kang tatlo ka adlaw, nakabati man sanda sa pagpanghulog ka mga angkla.\nSi Noli Palarca, baynti syiti anyos ang idad nga surhano halin sa Anini-y, nagpamatuod nga ang barko nga bulawan sangka galyon nga himo sa bulawan. Ginapanag-iyahan dya ni Prinsesa Olayrah, sangka ingkanto nga tumanduk kang Carit-an, nga nakapamana kang harin-un nga ingkanto nga Yuropiyo. Ang tatay ni Olayrah ingkanto nga ginhingaranan Sota nga nagaistar sa Bukid kang Kanlaon, isla kang Negros. Ang barko nga bulawan pampasahiro nga sarakyan pangdagat nga nagadara kang mga kargaminto kag pasahiro paagto sa nagakalain-lain nga lugar parihas kang Yuropa kag Amerika. Ang mga ingkanto kag pinalakad nga nagasakay sa barko mga Yuropiyo, Amerikano kag sarisari nga mga rasa. Ginahambal man nga ang mga pasahiro naghalin sa lain-lain nga mga istado sa sosyudad. Ang iba nakita-an nga nagasuksok kang mga panaptun nga nag-uso kang tyimpo ni Rayna Victoria kag Elizabeth kang Ingglatira, angay ka ginasuksok kang mga harin-un nga mga tao sa diin nagainggat dya tungud sa bulawanun nga mga ribete. Ang mga trabahador nagasuksok kang ordinaryo nga mga bayo samtang ang mga tinawo kang barko nagasuksok kang puti nga yunipormi. Ang kalabanan ka mga karga amo ang mga tapi nga kahoy, lana kag mga prutas parihas kang ubas, peras (pears) kag saging.\nAng barko nga bulawan masami nga makit-an sa kadulum kang kagab-ihun. Masami nga nagatuhaw dya kon sirum, tungang-gabii ukon dalum ang kagab-ihun nga ang mga tawo nagakaturog ukon sa sulud ka andang balay.\n- Katapusan –\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/alicia-p-magos.html","date":"2017-09-24T23:02:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00691.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991406798,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991406798362732}","num_words":771,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Rosal\nni Ritchie D. Pagunsan\n\"Daaan, dya run tana,\" ang lawag ni Oway Bising pagkatapos kang malawid nga orasyon. \"Hipus kamo.\"\nHinali naglinung ang siyam ka mga tagpasakup nga nagaduruguk sa salug nga himo sa kahoy nga lawaan. Magluwas kay Oway Bising, may walo pa ka bayi kag sangka laki nga nagalumpiga palibot kana sa maligwa nga kwarto. Bilin ni Oway Bising nga siyam gid ang matambong sa pagpakig-angut nanda kay Don Benito nga tiglawas ka mga tamawo. Gani pinangguyod ni Fernanda ang tanan nga magakman na nga mga kakilala, pati mga talawit kag dasig mag-ukru sa gamay nga kinulas. Kang walo lang ang nag-abot sa takna nga oras, ginkarawkaw na ang libayun nga si Pablo kag gintukahan nga magkagod kag magbubod kang kamangyan sa tuob. Indi pagpapuasun ang aso, paandam ni Oway Bising, hay basi magtalang si Don Benito.\nSuno sa bato-bantiling nga ban-awan ni Oway Bising, tamawo ang nagapangaluyag kay Leonor, kag gindara na dya sa andang ginharian agud pangasaw-un, amo nga hasta kadya indi makita. Ginpatawag si Oway Bising nga babaylan agud bawiun ang bugtong kag daraga nga bata nanday Fernanda kag Jose.\nSirado ang bintana kag gawang, gani nagdurukdukanay ang mga tagpasakup nga daw batwan nga nagkurusug kang makita nga nagalubid-lubid ang kurtina nga daw ginahuyup ka baskug nga hangin. Naglibug ang ulo nanda kon diin dya nagalapos, kapin pa nga dulum ang kwarto. Asul nga bombilya ang gamitun, insistir ni Oway Bising, hay amo lang dya ang kolor nga masahuan ni Don Benito.\nGinhandaan ni Fernanda ang adlaw nga dya. Kay Oway Bising na gindangup ang pagsarig nga mabawi si Leonor bisan pa sipak dya sa namat-an na nga pagtuo, gani matutum na nga ginsunod ang tanan nga bilin kang babaylan.\nTatlo run ka bulan nga nadura si Leonor nga naglisinsya lang sangka hapon nga maagto sa lagwirta sa likod ka andang balay, nga suno kay Oway Bising, dulunan ka pihak nga kalibutan ka mga tamawo. Ginpasugtan ni Fernanda ang bata hay haros adlaw-adlaw dya nagasipal sa lagwirta tungud mahagbong kag duro ang mga bulak rugto. Nagaigpat gid ang mata ni Leonor kon makakita ka bukad ka rosal, sugid ka mga kabulig, kag ginaituk gid dya kon makasimhot kang daw agwa na nga kahamot.\n\"Ay, sus, sa pagkariit ka lagwirta nga ria,\" sugid ka pinakamal-am nga ingud-balay nanda. \"Ginatagaliug takun mangalihid dyan karia, kapin pa dyan sa suba nga naghubas run. Aragyan dyan ria ka mga tamawo.\"\n\"Ako kabay kauna pinaagyan man dyan,\" amot man ka sara, \"Mayad nahukas ang pasuk sa liug ko. Hambal ka doktor, goytir. Tabi ko lang.\"\nSaulado ka mga tumanduk ang ginwani-wani nga mga sugidanun halin sa andang kaulangan, kapin pa nga nagburukay run buhok nanda ka uman-uman sugid. Wara dya pagsahuta ka mag-asawa hasta nag-abot ang adlaw nga nadura si Leonor.\nNagkinaran-karan ang bilog nga balay kang ginpangita ni Jose sangka gabii nga mag-uli dya. Naandan na nga si Leonor ang pirmi nagasug-alaw kon mag-abot tana. Gani daw lahing nga niyog nga nagwasaag sa atup nga sinas ang pamuruka ni Jose kang wara ti nakasapo kon diin nagsuhot si Leonor. Abi ka mga kabulig rugto sa tupad ni nanay na nga nagagansilyo, hay amo dya ang naandan na nga himuon antis sanda magrosaryo pagbating ka orasyon.\nLagilagi ginsugo ni Jose ang tatlo ka kabulig nga puro bayi nga sindihan ang darwa ka pitromaks kag libuton ang lagwirta agud pangitaun si Leonor. Basi kuno nakasandad lang dya, naigo ang ulo sa bato kag natagban ka ispiritu. Pinanglughot nanda ang maligwin nga lagwirta piro wara sanda ti nakita magluwas sa mga rosal nga haros nagapamukadkad run. Nagparauli sanda nga nagaluyloy ang mga paku kag gumon ang mga hunahuna. Nagramig ang rayupunon kato nga gabii. Wara sanda ti gana hay nasal-ihan ang surok-surok ka pamasol sa andang kaugalingun. Sa amo dya nga tion, nagsaad si Fernanda nga himuon ang tanan para bawiun si Leonor.\nMahipus ang mga nagatambong samtang padayon nga nagasaot ang babaylan. Gulpi nakabati sanda kang pagpamugpog ka dingding piro indi nanda mapaktan kon diin nagahalin. Naghinagung sanda kag nagdiris-uganay.\nGinputos ka duag-asul nga aso halin sa tuob ang bilog nga kwarto. Hinali nga nagkudug-kudug si Oway Bising nga nagaduko. Ginbayaw na ang darwa ka alima, dayon tangra, nagaduros ang mata. Ginasab-an ka ispiritu ang babaylan. Gulpi dya nagliso kag nag-atubang kay Fernanda.\n\"Fernanda, may tion pa,\" sugod ni Oway Bising, piro anang limug ana ka laki nga daw ginahunos sa dalum ka awang. \"Kon makita mo liwat ang bata mo, sapdingun mo,\" padayon ni Oway Bising. \"Kon rayu, balangun mo ka bisan ano nga makaptan mo. Ginpatalang lang ka dya ispiritu na.\"\nNadumduman ni Fernanda nga karwa run nagpakita kana si Leonor, kag kada magpakita dya, nagapangamyun ka rosal sa palibot. Kang una nga bis, ginaturuk na nga nagapasaka si Leonor sa hagdan paagto sa anang kwarto sa ikarwa nga panalgan ka andang balay. Kang ikarwa nga bis, nakita na si Leonor nga nagapungko sa katri nga nagapamiud ka mga bayo na nga daw mapanaw. Karwa ka bisis, karwa man tana wara makahulag ukon makahambal, hasta nga nalimunaw sa panuruk na ang anang bata.\n\"May sangka higayon pa para mabawi nyo ang bata,\" padayon ni Oway Bising.\nMatikab pa raad ang babaylan ugaring hinali may namusina sa gwa. Mabaskug. Nag-abot run si Jose kag nagapanawag sa kabulig nga buksan ang salsalun nga gawang agud mapasulud na ang sarakyan sa andang sular. Gulpi nga namadmadan si Oway Bising kag nagbalik ang itum ka anang kalimutaw. Naghuruplaag ang nagatarambong kag dalidali nagtindug pagwa sa kwarto. Naman-an nanda nga kontra ni Jose ang buruhatun nga dya.\nWara maturugi si Fernanda kato nga gabii. Liwat na nga ginhandaan sa anang pinsar ang himuon ingkaso magpakita liwat kana si Leonor. Naghibi dya kang madumduman nga napamatud-an ni Oway Bising nga gindara ka tamawo si Leonor. Piro may sara pa nga kahigayunan. Ginsuksok na sa anang alima ang pulsiras nga gintugro kana ni Leonor. Sa pinsar na, mayad dya hay dasig mahuslo kag mabalang kay Leonor kon mag-abot ang tion.\nNagligad ang pira ka adlaw. Bag-o lang sanda ka yapon. Sami ka mag-asawa nga magdayan-dayan sa atubang ka andang balay pagkatonga para magpatantan. Nami hay masanag kadya ang bulan bisan bukut pa ti ugsad. Nakapanaog lang gid si Fernanda sa andang ugsadan kang nangamyun ka rosal. Hinali may garhum nga nagtuhaw sa anang panuruk.\nSi Leonor nagatindug sa kilid ka santol, nagayuhum kag may bitbit nga bulak ka rosal nga bag-ong pupo. Gindakup kang kahidlaw si Fernanda. Nagayapa-yapa. Amo run dya ang ginahulat na nga tion. Ginkapkap na ang pulsiras sa alima kag nagparapit sa bata na agud haksun.\n\"Fernanda, diin kaw?\" panawag ni Jose.\nWara sa pinsar nga nagbalikid si Fernanda kag nagsabat, \"Rugya ako.\" Pagturuk na balik, wara run si Leonor. Daw aso dya ka tuob nga napapas sa anang panuruk.\nMabaskug nga pagngurahab ang ginbuy-an ni Fernanda. Ginhunos na ang bug-os nga purus, kag gintangis ang indi matungkad nga kahidlaw sa bugtong na nga bata. Nabatyagan na sa kaidaluman ka anang kalag, nanginpadlus run ang pagsarig nga mabawi pa si Leonor.\nWara masarangi ka tagipusuon ni Fernanda ang kapaslawan. Ginbatyag na dya. Kon ano kapag-un ang pagtuo nga ginpakita ni Jose, amo man kahuyang ang lawas ni Fernanda. Nagbatang dya kag wara run magbangon ukon magkaun kang masunod nga mga inadlaw. Pagligad ka sangka simana, nasapwan ka kabulig nga wara run ti ginhawa si Fernanda.\nNagduaw ang tanan nga mga amiga ni Fernanda sa anang haya sa katapusan nga gabii antis dya ilubung. Nasaksihan nanda ang makatiringala nga hitabo nga nagtay-ug ka andang pagtuo.\nMay nagsulud nga alibangbang ligum sa pagkapula ang pakpak. Naghapon dya sa lungon ni Fernanda, kag dayon man gwa sa bintana. Kang nadura dya sa kadudulman, hinali nga may nagtablug halin sa gwa ka bulak ka rosal. Nagtupa dya sa ibabaw ka lungon ni Fernanda.\nKon si Oway Bising ang pahambalun, pamaalam dya ni Leonor sa pinalangga na nga nanay, nga nagalaum gihapon nga liwat sanda makitaay sa pihak nga kinabuhi.\n- Katapusan –","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/rosal.html","date":"2017-09-26T05:43:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00453.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9979797006,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9979797005653381}","num_words":1324,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.31,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nagbalik nga Kalag\nni Danny S. Tabuyan\nNahidlaw si Tresing kang Manila. Malawig nga mga tinuig nga nagpangalagad tana didto bilang yaya, kag nahamut-an tana kang pamilya kang anang amo. Tungud nga balo run tana kag ang anang mga bata puro run may anda kaugalingun nga pamilya kag may anda kaugalingun nga balay, nagaisarahanun run tana. Nagdisisyon tana nga magbakasyon sa Manila kang mabaton na ang imbitasyon kang anang amo.\nAgud indi tana maluyahan sa pagbyahi, gindara na ang anang apo nga bayi nga si Tintin nga nagaidad pa lang kang lima ka tuig. Ana dya ginadapit-dapit bisan diin tana magtayug.\nMatapos ang sambulan nga bakasyon nag-uli tanda kang apo na, nagsakay sa barko pa-Iloilo. Tabuan man nga nakaimaw na sakay sa barko si Pasing nga anang kasimaryo, kag mayad may makasugidanun tana samtang nagapaligad kang oras sa pagbyahi. Natabuan man nga tupadanay ang andang tiras. Pagkaduro gid lamang kang andang mga labay-labay nga naistoryahan. Pasalamat man si Tresing nga may mabilinan tana sa bata kon kinahanglan na ang magbanyo.\nKang makaabot sanda sa Iloilo, nagbulagay sanda sa pyir kag nagkuon si Pasing nga mauna lang tana hay may hapitan pa.\nPag-abot na sa andang baryo, nabalitaan ni Pasing nga may bus nga pauli sa Norti nga nahulog sa pil-as kang mabukid nga karsada kang Mating kag raku gid ang nagkaramatay. Raku man ang nagkarasunog nga mga tawo hay naglupok ang sarakyan.\nWara makauli si Tresing kag ang anang apo, kag nagapamatuod gid tana si Pasing nga kasakay na gid sa barko si Tresing kag ang bata. Nagahiribiun si Vilma, bata ni Tresing kag nanay ni Tintin, nga ginakulbaan hay sigurado gid nga nakatawas sanda didto suno sa panurogidun ni Pasing.\nDalidali ang pamilya ni Tresing nga magpanaw sa San Jose agud mangusisa sa hospital kon may nakatawas nga singurang nga bayi nga may imaw nga apo nga bayi sa sarakyan. Wara ti nakita sa mga rarong kag wara ti makasabat kang andang pamangkot.\n\"Ti, kon wara sanda nakaimaw sa mga rarong, bistahan ta abi sa morgi,\" tugda ka andang kaimaw.\nNag-urahab si Vilma nga ginahakus kag ginalugpay kang anang bana. Wara man nanda makita si Tresing kag ang bata sa morgi. Naglibot sanda sa mga puniraya sa diin ginpangdara ang iba nga mga patay nga biktima. Didto sa sangka punirarya may sunog nga mga bangkay kang singurang nga bayi kag bata nga daw pariho gid ang pangidadun kag panglawasun kay Tintin.\nIndi run nanda mamasnahan ang mga itsura. Ginhawa lamang nanda ka pahurub-hurub piro indi gid nanda makilala hay sunog gid ang bilog nga lawas kang mga bangkay. Nagatugub ang andang paranangisun sa palibot kang punirarya. Gin-angkun nanda ang mga bangkay nga anda gid ni Tresing kag Tintin. Ginpahimus nanda ang mga bangkay agud dar-un pauli sa andang balay. Samtang nagahulat sanda, may nag-abot nga mga taga-Iloilo nga nagaako man nga sanda ang tag-iya kang mga bangkay, piro nagsuay ang pamilya ni Tresing nga sigurado gid sanda nga anda ang mga minatay. Nagpaumud lamang ang mga taga-Iloilo.\nGinhaya kag ginpulawan ang darwa ka bangkay sa andang balay kang lima ka adlaw. Ginmisahan kag ginlubung sa patyo sa banwa. Ginbilasyunan kag gindisinaryuhan.\nSa ikanapulo nga adlaw pagkatapos kang pararigos, naghiwat kang tabad. Nagauyuk-uyuk gid kaun ang mga tawo, kang hinali lang natiriyabaw kag nag-araplaag sanda.\n\"Kalag! Ginakalag kita ni Tresing!\" singgit kang isara.\nNakita nanda si Tresing nga ginadapit si Tintin kag nagapaagto kananda. Nagakururudug ang iba hay nakakita kuno kang nagbalik nga kalag.\nKag naghambal pa kananda ang kuno kalag ni Tresing: \"Nagaano kamo? Naiwan kamo?\"\n\"Ay, abaw, Tresing! Abi namun napatay run ikaw,\" ang hambal si Pasing. \"Diin timo naghalin?\"\n\"Sin-o tana ang amun ginhaya kag ginlubung nga to bay?\" saligbat kang isara man ka paryinti.\nKag anda nama-an nga pag-abot sa Iloilo, nagsakay pa gid ang maglola sa barko pa-Negros.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2014\/09\/nagbalik-nga-kalag.html","date":"2017-09-24T22:55:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00693.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998573065,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998573064804077}","num_words":634,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.39,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagbayaw:\nSangka Kumperensya Nahanungud sa Sugidanon nga Epiko\nGinaagda ang tanan sa Pagbayaw, sangka kultural nga kumperensya kag pasundayag nahanungud sa Sugidanon, ang epiko kang Panay, nga pagahiwatun sa Nobyembre 14-16, 2013 sa UP Visayas, Iloilo City.\nAng dya nga kumperensya gintukod kang Balay Patawili Inc., kaimaw ang National Commission on Culture and the Arts, UPV Center for West Visayan Studies, kag Siyudad kang Iloilo. Ang kumperensya magatipon kang mga iskolar kag artista sa Iloilo, Manila, kag sagwa kang Pilipinas agud lubadun ang nagkalain-lain nga mga epiko paagi sa pagbasa kang pang-akademya kag mabugnaun nga mga sinulatan kag pagpasundayag.\nNaabay sa mga manoghambal si UP Vice President Maragtas S.V. Amante, isara sa mga taglaygay kang Dungug Kinaray-a. Isara man sa mga manogbasa si Ma. Felicia M. Flores nga Bise Presidente kang Dungug Kinaray-a.\nAng pagsulat kang Sugidanon nahimo sa sulud kang sobra 20 anyos nga panalawsaw ni Dr. Alicia P. Magos nahanungud sa adlaw-adlaw nga pagpangabuhi kang Panay Bukidnon sa Calinog, Iloilo kag Tapaz, Capiz. Si Dr. Magos isara man sa mga taglaygay kang Dungug Kinaray-a.\nAng bayad para sa rehistro P100 kada adlaw.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/52\/post\/2013\/10\/pagbayaw-sangka-kumperensya-nahanungud-sa-sugidanon-nga-epiko.html","date":"2017-09-26T05:33:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00454.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9637925625,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9637925624847412, \"ceb_Latn_score\": 0.020824642851948738}","num_words":181,"character_repetition_ratio":0.076,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.988,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagbakho ka Nanay\nni Danny S. Tabuyan\n\"Indi ninyo ako pagtawga Noemi; tawga ninyo ako Mara, hay ang Makaako nagpuno kanakun kang kapaitan.\" (Rut 1:20)\nNagaluhod si Angustia nga nagatararamos ang anang mga luha sa sulud ka simbahan, sa atubang ka bahul nga imahin ka Birhin Maria nga nagasabak ka bangkay ni Ginoong Jesus nga gintaltal sa krus, ang kopya kang imahin nga ginlukit sa marmol ni Mikael Angelo Buonarroti. Ana nga ginamulalungan ang uyahun kang nagabakho nga nanay nga daw ana lamang ginaukdum ang anang ginabatyag kag ginapirung ang mga mata hay naghubas run ang anang mga luha, samtang nagaalay-ay sa nagadunglay nga bangkay ka anang bata nga ginpatay sa pinakamapintas nga paagi.\n\"Indi ko mahantup kon paano nimo ginbatas ang imo mga kasakit, buligi ako nga makaagum man kang imo birtud agud masarangan ko ang mga pagbakho nga akun ginaagum tungud sa akun bata,\" ang mahinay nga limug, piro daw nagasinggitan nga baratyagun nga pagpangadi ni Angustia.\nBugtong nga bata ni Angustia si Agapito, kag lamharun pa dya kang bayaan sanda ka anang tatay hay nagtawas sa iba nga bayi. Nangin mabudlay ang andang pangabuhi tungud nga si Angustia lang ang nagapangita kang pangabuhian, sa pagpanglabada kag pagpamaligya ka mga karan-un. Luyag na man raad nga makatapos ang anang anang bata sa pagtuon, ugaring si Agpito buta kang ugut kaw daw narusdag ang anang paglaum tungud sa pagtalikod kananda kang anang tatay. Ang mahimo gid lang ka nanay amo ang maghangup kag magpaayon sa anang bata. Ugaring imbis nga magmayad ang sitwasyon mas nagdalum pa gid gani. Pirmi lang bauk imaw sa barkada kag pirmi lang lingin si Agpito kag kalabanan nagamaoy. Ginahatud lang tana pirmi ka anang mga barkada kalabanan kon lagub run ang gabii kag kon kis-a kasanagun run. Tungud nga wara ti obra, masami nga ginatakaw na ang kinitaan ka anang nanay kag kon sukmaun gani nagapangugut pa tana sa anang nanay.\nSa pagkaraku ka mga gabii nga ginahibian ni Angustia ang anang bata. Kag sa tam-an nga hibubun-ut, nahambal na sa anang bata, \"Kon kamaan lang ako kang bata pa ikaw nga mangin pariho man lang ikaw karia, raad wara ko lamang ikaw ginpasuso, agud nga napatay lamang ikaw sa gutum kato pa, kag wara run raad ako ti antuson pa kadya.\"\nNagapadayon lang sa pagpangamuyo si Angustia sa atubang ka Birhin kang mag-abot si Padre Francisco paagto sa kumpisyonaryo. Nagbalikid si Angustia ko may iba nga tawo sa simbahan. Kang matalupangdan na nga tana lang isara nagsunod tana sa kumpisyonanaryo, nagluhod kag magpanguros:\n\"Sa ngaran kang Tatay, kang Anak kag kang Espiritu Santo. Amen. Padri, bindisyoni ako hay nakasala ako ....\"\nDayon ana nga gin-ula ang tanan na nga mga hibubun-ut nga nagahagu-hagu ka hibi. Ginpamatian lang tana ka pari hasta nga magtirha ang huganas ka mga sakit sa anang tagipusoon. Ang mga hambal ka pari nga nagtanum sa anang paminsarun kag nagpaumpaw sa anang baratyagun, nga nagtugro kanana ka paglaum, amo ang mga hambal ni San Ambrosio kay Santa Monica: \"Wara ti turo ka luha ang mauyang sa sangka nanay nga nagpangadi para sa pagbag-o ka anang bata.\"\nNag-uli si Angustia nga nahaw-asan ang anang paminsarun kag baratyagun kag buta kang paglaum. Nabalikdan na ang nagabaligya ka mga librita ka mga nobina kag mga rosarito sa kilid ka dalan sa gwa ka simbahan, kag nakita na ang nobinario kay Santa Monica kag ana dya nga ginbakal:\n\"Ay, salamat. Bugay dya kang Ginoo agud may gamitun ako nga nobina para sa akun bata,\" ang kuon na.\nNaman-an na kang mabasa na sa kabuhi ni Santa Monica nga puno dya ka mga pag-antos tungud sa pagpalangga na sa anang bata nga si San Agustin kag ang anang pag-ampo nagbunga kang bug-os nga pagbag-o ka anang bata. Naduduman ni Angustia ang anang mga paranangisun kang mabasahan na ang mga harambalunun ka santa kang nagakasakit tana sa patuyang nga kabuhi ka anang bata: \"Kon sarang ko lang mabawi ang tanan nga mga gatas nga ginpasuso ko kanimo ....\"\nPagkasunod nga simana, kang mga nagahinalup run ang adlaw, samtang nagapauli si Angustia tapos nga naglibud ka mga karan-un, nakita na ang anang bata nga nagaikis-ikis ang anang pamanaw laktud sa karsada. Gintawag na dya, piro wara magsapak ang anang bata nga lignin. Hana nga magtikang ang nanay agud parapitan ang anang bata, gulpi lang may nagahagunus nga sarakyan nga nagaparapit kag ginbunguan si Agpito. Nakita gid ni Angustia kon paano nagtabug ang anang bata. Nagburhot ang sarakyan nga wara gid magbalikid ang draybir. Wara run ti nadumduman si Angustia kondi ang dalaganun ang anang bata.\nNagatiyabaw nga nagapangayo ka tabang kag nagapanarambitun si Angustia samtang nagalupiga sa karsada nga nagasabak ka nagaduplay nga lawas ka anang bata nga daw wara run ti kabuhi.\nMakita ni Agapito ang tanan nga nagkartabo sa anang kabuhi nga daw sini nga maathag, piro madasig nga nagaagi sa panurukan ka anang pamisarun. Nagaaliwasa tana kag nagaparamahulay ka ramig, daw makupus sa kahuya sa anang kaugalingun, nagakurudug ang bilog na nga lawas kag daw masuka hay indi na mabatas nga turukun ang mga nagkaratabo sa anang kabuhi.\nNagasala dya kag uman-uman nga nagahambal : \"Patawad, Ginoo! Patawad!\nTatlo ka adlaw kag maumpawan si Agapito. Kang makamarasmas, nangayo tana ka patawad kay nanay na kag nagsaad nga magbag-o.\n\"Kon sa bibi kaw gali kang kamatayun, ikaw ang nagahukum kang imo kaugalingun.\"\nSa pag-agi ka mga inadlaw, si Angustia nangin malipayun tungud ana nakita nga imaw sa pag-ayad ni Agapito, nakita man ang matuod nga pagbag-o kang kabuhi na kadya.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2015\/04\/pagbakho-ka-nanay.html","date":"2017-09-26T05:33:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00455.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999078095,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999078094959259}","num_words":912,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.36,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Banwa ka Nabas, Aklan\nAng Nabas nahamtang sa baybayun nga lugar kag ang anang mga baranggay may mga sugidanun parti sa barko nga bulawan. Ang barko nga bulawan nga nakit-an sa Gigantes (Iloilo) kag Pilar (Capiz), ginapatihan nga paagto sa baybayun nga mga kabanwahan kang Capiz. Halin sa Nabas, nagabyahi dya padulong sa banwa ka Pan-ay (marapit sa syudad kang Roxas) kon diin nakit-an dya sa baba kang suba sa Buntod.\nKasan-o lang nakit-an man kang mga mangingisda halin sa Boracay ang barko nga bulawan. Ginatawag \"MV Boracay,\" ginapatihan nga nagadungka dya sa lugar nga ginaistaran kang mga ingkanto sa pinakapunta nga bahin sa sur kang isla kon diin nagsaraylo ang mga ingkanto agud mangin hilway sa gahud kang mga pangayaw. Halin sa Boracay, ang barko nga bulawan nagabyahi sa iba pa nga baybayun nga baranggay kang Nabas kag bisan sa pinakarayu nga mga isla kang Caluya sa Antique kag Rombon sa isla kang Tablas.\nRugya ang sangka popyular nga sugidanun sa Nabas:\nSi Ricky Tupas, mga baynti singko anyos ang pang-idadun kag sangka gwardya halin sa Nabas, nagsugid kang hitabo kang high school tana (1984-85) kon diin ginlagas kang ikapito nga armada kang US Navy ang barko nga bulawan nga nagapaagto sa Karatong, Romblon. Nagpakita ang barko nga bulawan sa Gibon, Nabas, Aklan, piro wara dya maparapitan kang armada. Naghambal ang mga opisyalis kang US Navy nga may mga tawo sanda nga nakita nga nagsakay sa barko nga ginpanuruk nanda nga mga Pilipino nga nagasuksok kang puti nga bayo. Ginhambal man nanda nga may mga manggad kag nasari-sari nga kargaminto nga ginkarga sa barko nga bulawan, nga may ngaran \"MV Karatong.\"\nAng mga istorya parti sa barko nga bulawan buhay run ginasugid sa baybayun nga mga banwa kang Makato kag Tangalan, Aklan kon diin may mga nakit-an run antis ang gyira kang mga tinuig 1940. May nagapati man nga may barko run nga bulawan antis pa mag-abot ang mga Katsila. Nagapadayon nga popyular ang mga istorya parti sa barko nga bulawan tungud sa mga nakit-an kang mga pamatan-un kang mga tuig 1970 kag 1980.\nRugya ang isara pa gid ka istorya halin sa Makato, Aklan:\nSi Dionisio de los Reyes, otsinta i-uno and idad, nagapangisda imaw ka anang hinablus, Francisco de los Reyes, sangka adlaw kang mga tuig 1950 kang may nakita sanda nga barko nga bulawan. Nagasakay sanda sa baruto halin sa Makato paagto sa Ibajay, Aklan kang makita nanda ang bahul nga barko nga nagapadulong kananda halin sa murud-an nga mga sangka kilomitro ang karayuun. Nagapalubas sanda sa Afga, Tangalan sa lugar nga ginapatihan nga ginaistaran kang mga ingkanto kang una nanda makita ang bahul nga barko, mga alas dos sa kaagahun.\nSuno kay Dionisio, tam-an ka sanag ang bahul nga barko kag nagaidlak nga angay kang bulawan. Duro ang sulo na ka dya kag puno kang pasahiro, nga ang iba makita na marapit sa barandilya kang barko. Kang nagaparapit ang barko, nakita nanda nga pariho dya kang barko nga nagabyahi sa rota kang Aklan-Manila. Ginpaandaman tana kang hinablus na nga si Francisco nga magligkaw sanda kang diriksyon agud indi mabungguan kang barko. Kitaun ang barko kang mga pira ka minuto. Kang magbalikid sanday Dionisio kag Francisco, wara run ang barko.\n- Sundi ang kasugpon –\nSunod: Ang Isla ka Boracay, Malay, Aklan\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawannabas-aklan.html","date":"2017-09-25T22:22:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00552.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998617172,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998617172241211}","num_words":608,"character_repetition_ratio":0.078,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sanday Abe kag Batoy\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nKang una nga panahon ang pagpamasyar mas romantiko kag sinsero. Matam-is ang dapya kang hangin sa mga harana nga nagaituk sa talinga kang mga daraga. Ang mga soltero nagairidlak ang mga buhok sa pamada kag nagapangantuos kang makairingganyo nga agwa.\nSi Batoy bilang sangka pamatan-un indi inosente sa dyang mga butang. Masami sa adlaw nga may klase, si Batoy nga dya wara nagasulud sa eskwelahan. Kondi makita sa tubaan, laban-laban rugto sa balay kang daraga nga ana ginapamasyaran.\nBisan marayu ang distansya kang balay ni Batoy sa ana ginapamasyaran, daw sa wara lang dya kana. Halos kada gabii nagapamasyar tana.\nMedyo istrikto ang ginikanan kang dyang babaye, gani si Abe, ang libayun kang ginapamasyaran ni Batoy amo ang nagaispiya para indi madakpan si Batoy kag ang anang magurang. Nangin mayad nga ispiya si Abe amo gani nga kada pamasyar ni Batoy sa anang magurang, ginatugruan na dyang si Abe kang duro nga dulsi kag mga pagkaun. Pulo ka tuig ang antad ni Batoy kay Abe amo nga daw bata iki pa ang paminsarun ni Abe. Dulsi kag tinapay lang ang anang kalipayan. Nangin manami ang pagpamasyar ni Batoy sa magurang ni Abe. Kampante man si Batoy nga indi madakpan tungud nga manami magbantay si Abe.\nNag-abot ang mga inadlaw nga nag-untat ang pagpamasyar ni Batoy sa magurang ni Abe. Natingala man si Abe kag medyo nasubuan hay wara rin ti may nagatugro kana kang dulsi kag pagkaun. Ginpamangkot ni Abe ang anang magurang pero wara man ti may nabuul nga sabat. Sa pinsar ni Abe basi gin-indian ni manang na si Batoy.\nMatapos ang pira ka semana nagpakita liwat si Batoy. Nag-agto liwat si Batoy sa balay nanday Abe pero indi para mamasyar kundi para mamalaye. Imaw ang mga ginikanan ni Batoy, nag-istorya sanda kang ginikanan nanday Abe.\nRugto ginsaysay ni Batoy nga gusto na paskalan ang isara sa mga daraga kang ginikanan ni Abe. Sa pinsar ni Abe, nakasiguro tana nga si manang na ang gusto pakaslan ni Batoy. Kang nabitian na ang ngaran nga ginmitlang, nahangyus gid si Abe. Ngaran na ang nabatian na nga ginmitlang ni Batoy. Dugang pa gid kang anang pagkahangyus nga wara nakigbais ang anang mga ginikanan.\nNagsugtanay ang magpiyak nga partido. Si Abe nga nagparamuti, wara ti mahimo hay nahadluk man tana magsupak sa anang ginikanan. Sa amo man to nga mga tion, grabe ang kaugut ni Abe sa dulsi. Sa dulsi lang gali matapos ang anang pagkadaraga.\nGinpreparer ang tanan kag natabo ang kasal. Sa bata nga pang-edadun nakapamana run si Abe. Wara ti gugma ang pag-umpisa tukod kang pamilya nanda sa pamisarun ni Abe tungud hay wara man gani tana ti gusto kay Batoy pero tungud sa anang mga ginikanan natabo dya nga mga butang. Natapos ang kasal kag nagpuyo sanda sa sangka balay bilang mag-asawa.\nNahadluk si Abe sa una nga mga gabii nga nag-imaw sanda ni Batoy. Tama pa ka inosente ang anang paminsarun. Sa sobra na nga kahadluk, nagsuksok tana kang sako nga puroy para pangontra sa tuyo ni Batoy mag-abot ang gabii.\nBilang mag-asawa, pasensyoso nga naghulat si Batoy. Ginpakita na nga bisan wara ti pagpalangga si Abe kana, sinsero tana sa pagpakasal kay Abe. Nangin matandus tana nga bana.\nSa sige-sige nga dalagan kang panahon, dya nanutaran ni Abe. Rugto nag-amat-amat tubo ang anay wara sa baratyagun ni Abe kay Batoy. Nagtubo ang gugma. Ginbaton nga wara run ti kahadluk ni Abe nga bana na si Batoy.\nSa andang pag-imaway bilang mag asawa, gintugruan sanda kang nagakirinapol nga grasya. Walo ka mga kabataan ang gintugru kananda. May tatlo sanda ka mga babayi kag lima ka mga lalaki, kag ang nagsulat kadya amo ang ikapito.\nMasami kon maglabay ang dyang istorya ni Nanay sa akun paminsarun, makayuhum gid ako. Sa akun paminsarun, nagakuon ako kaisa, \"Mayad lang gid nagdayunay ang dyang darwa, kon natabuan wara daad kami nga walo rugya.\"\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni N. Miranda Jr. halin sa http:\/\/www.seasite.niu.edu\/Tagalog\/New_Intermediate_Tagalog\/Intermediate_Thematic_Lesson\/Lessons\/Pagliligawan\/Pagliligawanfs.htm.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2014\/04\/sanday-abe-kag-batoy.html","date":"2017-09-24T01:34:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00554.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999499917,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994999170303345}","num_words":662,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.343,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Petromaks\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nAthag pa sa akun paminsarun hasta kadya ang sangka butang nga nagtugro kang kasanag sa amun magamay nga balay. Kang gamay pa ako, ang amun balay nabugsok sa atubang kang malapad nga taramnan kag ginapalibutan kang kadulum sa kada kagab-ihun. Ugaring ginaiwagan man dya kang kasanag nga angay kang bulan nga wara't untat ang pag-ugsad.\nPetromaks kadya ang anang ngaran. Nagakalangkag gid ako sa pag-abot kang kagab-ihun hay masaksihan ko ruman ang makarilingaw nga kasilaw kang petromaks. Nagakabanga gid ako sa paglantaw kon paano dya ni Tatay pasigahun. Kon kaisa, nagatiriripon kami nga magburugto sa atubang kang petromaks agud mamati kang mga dumaan nga istorya nanday Nanay kag Tatay. Masami namun pamatian ang mga sugidanun parti sa aswang, gani kada tapos ka istorya, wara run kami nagagwa sa balay hay basi may nagahulat nga aswang sa gawang. Ang akun mga amigo nga nagaagto sa balay agud mamati, daw indi run man mag-uruli.\nWara namun tanto nabatyagan ang kamingaw, hay may petromaks kami nga nagatugro kang kalipay. Sa sulud kang amun magamay nga balay, mga kadlawanay kag istoryahanay ang nagsirbe nga musika sa amun pamatin-an.\nNangin kabahin kang kabuhi namun ang petromaks. Matuod dya para sa mga panimalay nga wara madangati kang kuryente parehas kanamun. Amo gani nga ang petromaks, para kanamun nga mga taga-uma, ginakabig namun nga miyembro kang amun pamilya.\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.wetcanvas.com\/forums\/showthread.php?t=545354.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2014\/01\/petromaks.html","date":"2017-09-25T22:30:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00554.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998373985,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998373985290527}","num_words":231,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kar-on Lang\nni Ara Abigail E. Ambita\nSa matawhay nga lugar ka Efeso sa tyimpo ka tag-arani, nagabirinuligay ang mga tawo kag masinadyahun nga nagakirinanta sa taramnan, ginasaulog ang bag-o ruman nga rigalo ka Ginoo, ang tyimpo ka pagpasalamat kag tyimpo ka paghalad. Madapugan ang mahamot nga minudo, tinola, kag iba pa nga mga putahi nga raha ka mga nanay, kag mabatian ang manami nga musika ka gitara nga ginatukar ka mga tatay. Rugto man ang mga kabataan nga nagasinaot kag nagasinadya.\nMaswirti gid ang banwa ka Efeso nga padayon ang pagpauran ka Ginoo ka duro nga kahigayunan sa mga tawo para mag-ugwad ang anda pangabuhi, gani bahul gid ang pasalamat kang kada isara kananda.\nPiro may sangka bata nga nagangaran Morin nga tam-an gid ka sutil.\n\"Morin! Tama run ra nga sipal dyan. Tindug run kag magtawas sa silibrasyon,\" hambal ka tatay ni Morin.\n\"Kar-on lang ko, Tay!\" hambal ni Morin.\n\"Morin! Dali dya anay kag buligi ako para matapos ko run ang mga alat nga darar-un ta sa silibrasyon\" singgit man ka nanay na.\n\"Kar-on lang, Nay!\" sabat man ni Morin.\n\"Kaina kaw pa nga kar-on, kar-on lang! Tindug run dyan kag buligi to si Nanay mo!\" pangara ka tatay na.\nGinbuligan ni Morin si nanay na nga obrahun ang mga alat nga nagakusmod kag nagatararawis ang ana bibig. Nagabalikbalik sa ana paminsarun ang tagbalay nga damang nga ana ginapaupas. Ano run lang bay kon maobra pa tana ka alat, ti indi ka praktis ka upas ang ana mga hinuptanan. Gani wara pa sangka minuto nga nakapungko tana, ginbayaan na run ang ginapaobra ka ana nanay kag nagbalik sa ana mga damang.\n\"Morin! Wara pa gani matapos to ang ginapaobra ko nagsipal kaw pa gid dyan,\" pangara ka ana nanay, nga gintablug ang tagbalay na nga mga damang.\nNagaturuturo ang luha nga nagbalik sa kusina si Morin kag ginrara ang nabilin nga mga alat, nagasulud sa ana pinsar nga daad iba run lang ang ana nanay kag tatay agud wara run ti nagasagi sugo kana, kag daad wara run lang ang silibrasyon para indi na run kinahanglan magrara ka mga alat.\nRapit run lang matapos ni Morin ang ginaobra kang may nakita tana nga damang nga nagakamang sa idalum ka dapog. Ginbayaan na ang mga alat kag ginsundan ang damang piro sa indi na malat-an nga mga hitabo, kadasig nga naglagyo ang damang paagto sa kakahuyan. Dayon man nga dalagan ni Morin asta nga madakup na ang damang, piro nakalab-ot run tana sa madulum nga lugar kag indi na makita ang ana palibot. Gintirawan na mangapkap sa kadulum piro wara tana ti makaptan. Kang ginlibot na ang ana panuruk, may nakita tana nga istranghiro nga may dara nga kingki kag nagapaagto sa diriksyon ka sapa.\n\"Manong! Manong!\" singgit na sa istranghiro piro daw wara lang tana nabatian.\nNagdalagan liwan tana para ilagsun ang istranghiro kag mangayo ka bulig pabalik sa anda lugar piro dasig man ang dalagan ka istranghiro. Sa kadulum wara na makita ang bato sa ana aragyan amo nga nakasandad tana kag nahulog sa sangka buho.\n\"Nay! Tay! Buligi nyo ko!\" singgit ni Morin piro wara ti nanay kag tatay nga nagparapit kana.\nNahulog tana sa maramig nga tubig nga daw pirit nga ginabutung ang ana mga kahig paidalum. May nakita tana nga kahoy nga ana gingamit agud maglutaw paagto sa binit. Ginkupkupan na ang ana kaugalingun nga nagakurudug sa karamigun ka palibot. Nagahuruni ang mga pangka nga daw nagakaradlaw sa indi malat-an nga istorya. Nagarapit nga nagarapit ang mga huni. Mga pangka! Nagarulumpat paagto kana. Dayon man tana naglagyo kag nanago sa likod ka dahon ka mga dagmay. Ginlibot na ang ana panuruk para mangita ka mas mataas pa gid nga lugar. Nakita na ang sangka kamalig sa ibabaw ka sangka puno. Nagaparapit liwan ang huni ka mga pangka kag gamay run lang, malab-ot run tana.\n\"Tagbalay! Tagbalay!\" singgit ni Morin, piro wara ti may nagasabat. \"Tagbalay! Tagbalay!\" singgit liwan ni Morin. Rapit run lang gid ang mga pangka.\n\"Ano to?\" gulpi may nagsabat nga laki nga limug.\n\"Tabangi nyo ko! Ginalagas ko ka mga pangka!\" singgit ni Morin.\n\"Kar-on lang, ah. Hulat lang anay dyan,\" sabat liwan ka limug.\n\"Tabang! Tabangi run ko palihog,\" ang pakitluoy liwan ni Morin.\n\"Kar-on lang gani. Gasipal pa ko damang ko!\"\nNaabutan gid si Morin ka mga pangka kag ginsulud tana sa sangka alat nga wara matapos ka rara. Gindara tana sa sangka lugar kag ginpakabit sa sangka kahoy, ginhigutan ang ana mga alima kag kahig. Wara ti tabon ang ana bibig piro indi tana makahambal.\nNagasinadya ang mga pangka hay may nadakup ruman sanda nga sutil nga bata, sangka bata nga indi kamaan magpati sa ginikanan kag mahilig gid magpabuhay antis patihun ang mga sugo. Sa kada bata nga anda madakup nagapapunsyon sanda hay may haralad sanda sa anda pinuno nga si Fanca nga mahilig gid sa mga bata. Sa sangka kumpas ka alima ni Fanca, nakahambal si Morin. Makita na ang kahadluk sa mga mata ni Morin nga mas nagpadugang pa gid sa ana kasadya.\n\"Buy-i nyo ako! Buy-i nyo ako!\" singgit ni Morin.\n\"Kag sa diin kaw bay maagto? Salamat sa imo pagkasutil hay indi run kami magutman,\" hambal ka sangka pangka.\n\"Sugid ta kamo sa Nanay kag Tatay ko!\" hambal ni Morin nga nagatararamos run ang ana mga luha.\n\"Sus, ah! Paano kaw dya agtunan ka tatay kag nanay mo? Kar-on kaw pa nanda sagapun,\" sabat liwan ka sangka pangka kag dayon man liwan sanda nagkirinadlaw.\n\"Indi! Ginasagap run nanda ako kadya!\" nagahibi nga sabat ni Morin.\n\"Ikaw gani, kar-on man nga kar-on,\" sabat man ka pangka.\nNagsulud sa paminsarun ni Morin ang paghinulsul sa wara pagtuman ka ginasugo ka ana nanay kag tatay. Ang katamad na man ang nagdara kana sa lugar nga dya kag sa nagapangaun nga mga pangka. Kon daad wara run nana ginlagas ang tagbalay nga damang kag ginpadayon lamang ang pagrara ka mga alat, siguro kadya rugto run sanda nagasinadya sa punsyon sa taramnan kag nagasipal tana kaimaw kang katubo na man nga mga bata.\nGulpi nagluhod ang mga pangka kay Fanca, kag naghambal ang sangka pangka, \"Mahal nga Fanca, taw-i kami ka pahanugot nga idakpun ang mga tawo sa baryo agud mangin masadya ang atun silibrasyon.\"\nDaw ginlibag ka bato ang dughan ni Morin sa kahadluk kag nagsinggit tana, \"Indi! Indi sanda pagdakpa! Ako run lang! Indi pag-umida sanday Nanay kag Tatay! Indi pagdakpa ang mga tawo. Ako man ang may sala. Mapati run ako pirmi sa mga sugo.\"\nPadayon ang paghinibi ni Morin asta nakabatyag tana ka tapik sa ana pungyahun. Ginbuksan na ang ana mga mata nga basa ka luha kag nakita na ang ana nanay kag tatay nga ginapukaw tana. Damgo lang gali.\nDayon na ginkupkupan ang ana nanay kag tatay kag ginsaad kananda nga mangin mabuut run tana nga bata. Ginsuhot na ang dalum ka ana kama kag ginbuul ang gintago na nga karton nga may sulud nga tagbalay nga mga damang. Ginbuy-an na sa dapog ang mga damang kag nagdiritso sa silibrasyon ka Efeso imaw ka ana nanay kag tatay.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/107\/post\/2015\/12\/kar-on-lang.html","date":"2017-09-26T14:41:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00075.warc.gz","language":"krj","language_score":0.99833709,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9983370900154114}","num_words":1178,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.318,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bagyo\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nKang nagligad nga semana naagyan namun ang pinakabaskug nga bagyo sa bilog nga kalibutan, gintawag nga Yolanda. Nag-abot ako sa Antique darwa ka adlaw antis nag-abot ang bagyo. Ginabalita run mga pira ka adlaw antis ako magbiyahe nga may baskug-baskug nga bagyo nga magaabot. Nagpangamuyo ako nga indi lang ako maabutan kang bagyo sa dalan samtang nagabiyahe.\nManami ang akun paglupad halin sa Manila paagto sa Iloilo. May amiga ako nga nakadungan sa eroplano. Nagkaun kami anay kang batchoy antis magsakay kang van paagto sa San Jose. Gutuk kag daan man gihapon ang mga van nga nagabiyahe. Masakit man sa tuhod para kanamun nga mga may edad run ang magpungko ka darwa ka oras sa sarakyan. Madulum run kag nakaabot ako sa San Jose. Wara man ti uran kag mainit ang tyempo.\nPuro lang parti sa preparasyon para sa bagyo ang malantaw sa TV kag mabatian sa radyo antis mag-abot ang bagyo. Nakalista kon ano ang dapat preparahun – flashlight, battery, radyo, kandila, posporo, pagkaun, kag tubig para sa pira ka adlaw. Samtang nagaturuk ako, napinsaran ko kon ano ang mga kulang sa balay. Gani daw mga tatlo ako ka beses mag-agto sa supermarket agud magbakal kang mga kinahanglanun. Rugto sa supermarket nakita ko nga duro-duro nga mga tawo ang nagabarakal kang mga kagamitan kag mga pagkaun agud pagpreparar sa kalamidad. Nagadinali lang ang mga tawo, pati ako. Ilabi run gid kang ikatlo ko nga pag-agto sa supermarket tungud medyo madulum run.\nMayad pa ang tyempo kang Hwebes, ang adlaw antis kang bagyo nga nag-abot kang Byernes. Pagka-Byernes kang aga, may kuryente pa kag wara pa ti uran kag hangin. Mga adlawun run nag-umpisa ang uran kag hangin, pero mahina lang gawa. Padayon ang amon paglantaw kang telebisyon agud maman-an ang balita parti sa bagyo. Nabalita nanda ang pag-abot kang bagyo sa Samar kag Leyte. Nakita namun sa telebisyon nga baskug ang uran kag hangin rugto kag taas ang baha sa Tacloban. Kinulbaan man kami kag nagpangamuyo nga kabay nga indi mag-parehas karia rugya sa amun. Ginasundan namun ang oras kang pag-abot kang mata kang bagyo sa kada banwa. Nag-umpisa nga magbaskug ang uran kag hangin sa amun mga alas nwebe sa aga. Ugaring kang mga alas dyes kang aga nagbrown-out. Gani nagsaylo kami pamati kang balita sa radyo kang cellphone.\nMagahud ang pugtak kang uran kag ang huni kang hangin. Dugangan pa kang mga nagakumpas nga mga kakahuyan, kag ang mga sinas sa ibabaw kang mga atup nga nagatuklap-tuklap kada maghuyup ang hangin. Nahadluk kami nga basi magrulupad ang mga atup kag magturupa sa mga tawo kag iban nga mga balay. Sa kaluoy kang Ginuo wara man nagkarahukas. Wara man ti mga taas nga puno nga natumba. Bilog nga adlaw nga amo dya ang sitwasyon. Pati sa sulud balay namun gauran man tungud nga nagaturo ang amun atup. Gani ginsaludan lang namun kang balde kag labador.\nMadulum tungud wara ti kuryente. Ang amun mga cellphones dali run lang maubusan kang battery. Ginbulus-bulus lang namun gamit para sa radyo kag pangtext sa mga pamilya kag mga abyan para sa mga apdeyts. Sa sulud lang kami kang balay kag magbatang kag basa samtang nagapamati kang balita. Kang pagbalita nga ang mata kang bagyo nag-abot run sa Sara, Iloilo, pagkatapos sa norte kang Antique, mga alas dos asta alas kwatro kang hapon, mabaskug gid katama ang uran, ang paghampas kang hangin, kag ang paglampus kang mga sinas sa atup kang mga balay sa iningud. Baskug man ang turo sa sulud balay gani saku man kami kang panarapo kang salug.\nKang magsirum naghuraw-huraw gawa ang uran kag hangin. Nagsindi kami kang kandila kag padayon nga nagapamati kang balita. May kandila ang akun nanay nga suno kana, ginbendisyunan kang simbahan agud gamitun kon may kalamidad. Timprano kami nagpanyapon kag nagbatang. Ginasundan pa gihapon ang balita. Nag-untat run man ang hangin kag uran. Daw nakaginhawa man kami kang madalum tungud nabatyagan namun nga nahilway run kami sa katalagman. Sa amun nakita sa telebisyon kang aga nga nag-abot ang bagyo sa Samar kag Tacloban, kinulbaan man kami nga basi magsobra man ang matabo sa amun lugar. Pasalamat kami sa Ginuo.\nMay radyo pa kag may signal ang telepono sa Smart, kag pwede pa makagamit kang internet bisan mahina lang. Ugaring wara gid signal rugto sa norte kang Antique, gani nga wara gid ti balita kon ano run to ang natabo kananda. Ang istasyunan kang radyo kag mga katawhan sa gobyerno kag mga pumuluyo nagahulat man maman-an kon ano ang nagkaratabo sa norte. Mga kaagahun kang sunod nga adlaw may balita pero gamay lang. Duro nga mga kahoy ang nagkaratumba sa dalanun paagto sa norte, kag indi maagyan. Wara pa gihapon signal gani indi makontak ang mga tawo. Nagtinguha gid nga malab-ot sanda rugto. Ang una nga balita amo nga grabe ang epekto sa Tibiao kag Barbaza, kag ang kinahanglan nanda amo ang tubig, kandila, pagkaun, kapay.\nSa mga sunod nga mga inadlaw duro run nag-arabot nga mga balita. Mga apat kag tunga man ka adlaw nga wara ti kuryente. Mainit. Wara load ang cellphone. Madulum. Naga-agto kami sa banwa agud magpa-charge kang telepono, computer, sulo. Agud makakontak sa iban, kag may sanag sa balay sa gabii. Sige ang pamati sa radyo nga nagabalita kon ano ang sitwasyon sa mga lugar sa norte nga naapektuhan. Kasubu pamatian kang mga nagkaratabo sa kada banwa nga nawaswasan gid kang mabaskug nga bagyo. Kang duro run nagguruwa nga mga impormasyon, duro man ang naghurulag agud makatipon kang mga butang nga dapat itugro sa mga naapektuhan, parehas abi kang mga pagkaun, bugas, tubig, panaptun, kag iban pa.\nKabay nga sa duro nga mga bulig, matugruan kang paglaum ang atun mga kasimanwa nga naduraan kang duro nga mga butang sa andang kabuhi, ilabi run gid ang mga napatyan kang mga pinalangga sa kabuhi kag nagub-an kang balay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/11\/bagyo.html","date":"2017-09-25T22:21:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00556.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999185801,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999185800552368}","num_words":969,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.391,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Adlaw ka mga Bayi\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nKada tuig, sa Marso 8, ginasilibrar ang Adlaw ka mga Babayi sa bilog nga kalibutan, ka mga tawo kag organisasyon nga nagahulag agud matugruan kang nagakadapat nga pagkilala kag importansya sa mga bayi sa bilog nga kalibutan. Kadya nga tuig, ang tema ka silibrasyon sa inglis amo ang \"Make It Happen.\" Kon sa Kinaray-a, kon sayudon nga tinguhaun gid nga mahimo kon ano ang gusto natun matabo.\nSa Pilipinas, bilog nga bulan ka Marso ang pagsilibrar ka importansya ka mga bayi. Ginapangunahan dya ka Philippine Commission on Women (PCW) kag duro nga mga myimbro kag mga organisasyon ang nagabuylog agud mangin importanti kag masinadyahun ang paghiwat ka Adlaw ka mga Bayi. Sa 2014 nga pagranggo ka Global Gender Gap Index (GGI), ika-9 ang Pilipinas sa 142 ka mga nasyon sa bilog nga kalibutan. Nakabuul ka iskor nga 0.7814\/1 ang Pilipinas. Ang nagapanguna sa bilog nga kalibutan amo ang Iceland nga may iskor nga 0.8594\/1, kag ang pinakakuligut amo ang nasyon ka Yemen (0.5145\/1). Ang ginabasihan ka ranggo ka GGI nga dya amo ang sitwasyon kag posisyon ka mga bayi kag laki sa kada lugar kag kon daw ano karayu ukon karapit sanda sa sara kag sara, basi sa ikonomiya, pulitika, idukasyon kag panglawasun. Makita natun nga may kulang man gihapon ang indiks nga dya ugaring mayad run dya nga una nga tikang agud makapukaw sa mga nasyon kag ilabi run gid sa mga lider sa sitwasyon parti sa bayi kag laki, kapin pa kon bukut ti pariho ang pagtratar sa isara.\nSa Adlaw ka mga Bayi, ginatugruan ka importansya ang nahimo ka mga bayi para sa pagtukod ka mga nasyon, komunidad kag panimalay. Makita man ka tanan kon daw ano katandus ang mga bayi. Indi lang mga laki ang nagapundar kag nagaobra agud mangin mayad ang atun pangabuhi. Sa atun mga balay pa lamang makita run natun nga ang atun mga nanay ang una nga nagaobra. Kalabanan sa mga obra sa balay kag sa pagpabahul ka mga bata ginaobra dya ka mga nanay, ukon mga timbang kag yaya, mga lola kag tiya. Luwas pa ka dya, ang mga nanay nagaobra man sa sagwa agud mangita kang pangabuy-an, kag magdugang sa pangita kang mga tatay. Kon sa pagpangita kang kwarta nagabuligay ang mag-asawa, dapat sa obra sa balay magbinuligay man. Sa kadya nga mga tinion, bukut run ti bag-o nga ginawi kon makita natun kis-a nga bisan ang mga bana ukon mga tatay nagaobra man sa balay, nagabantay ka anda mga bata, kag nagapanindahan. Sa amo dya nga paagi, matugruan man ka oras ang anda mga asawa nga mag-obra, magpahuway ukon maghimo ka mga butang nga makabulig sa anda nga lawas.\nAng sangka kritikal nga hitabo parti sa mga bayi rugya sa kalibutan amo ang pag-abuso kananda paagi sa pagsakit, sa pisikal man, sa baratyagun ukon sa paminsarun. Masakit kag masubu dya nga hitabo nga ang atun isigkatawo (laki ukon bayi) mismo makabatas manakit ka iban. Duro nga mga hitabo nga wara lang ginasugid tungud sa huya ukon hadluk. Ugaring indi kita dapat magkahadluk. Dapat tudluan natun ang mga tawo, halin sa bata gamay asta sa mga mal-am, nga malain ang mag-abuso kag manakit.\nGinbalita nga kalabanan ka mga nagaabuso kag mga nagapanakit nagakatabo sa sulud ka mga panimalay mismo. Mga bana nga ginasakit ukon ginaabuso ang andang mga asawa, mga ginikanan nga ginasakit ukon ginaabuso ang andang mga bata, mga laki sa panimalay nga ginaabuso ang anda mga bayi sa anda balay, ilabi run gid ang anda mga bata, apo, hinablus, pakaisa, bugto, bisan mga timbang. May mga abuso man nga nagakatabo sa atun gina-obrahan – sa opisina, sa planta, sa paktorya, sa uma, sa iskwilahan, sa tindahan, kag kon sa diin run lang. Amo dya ang sakit sa atun sosyodad. Daw kanser nga nagalapnag kon indi mauntat. Makaguba ka bwasdamlag ka tanan kon indi matapna ang sakit nga dya. Gani dapat lang nga ginatugruan dya ka atinsyon, indi lang kon Marso 8, kondi sa adlaw-adlaw, agud matudluan ang tanan nga sala ang mag-abusar ka atun isigkatawo.\nDuro pa nga mga isyu sa kalibutan parti sa bayi. Kis-a dipindi sa kultura, pagtuo kag ginawi kang kada nasyon. Ugaring indi dya dapat gamitun nga rason agud mapadayon ang paglapak kag pagtudus kang kahilwayan ka mga bayi nga malab-ot ang anda nga mga handum sa kabuhi. Indi dya dapat gamitun nga rason agud mapadayon ang pag-abuso ka mga bayi. Duro nga mga nasyon wara nagaasinso tungud wara ginatugruan kang kahigayunan ang andang mga bayi nga magtuon kag mag-obra. Wara nanda ginatugruan ang mga bayi kang kahigayunan nga makilala ang anda nga masarangan. Nabalita man nga ang mga lugar nga nagatugro importansya kag kahigayunan sa mga bayi, mas nagauswag kag mas baskug ang anda nga ikonomiya, kag nagabunga dya sa manami nga kalidad ka pangabuhi.\nKabay nga ang pagsilibrar ka Adlaw ka mga Bayi makabulig sa tanan nga mga hublag agud matugruan ka rispito kag pagkilala ka importansya ka mga bayi sa atun kalibutan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2015\/03\/adlaw-ka-mga-bayi.html","date":"2017-09-20T20:10:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00299.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9795655608,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9795655608177185, \"hil_Latn_score\": 0.02012464962899685}","num_words":822,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.384,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.989,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tagkaralag\nni Danny S. Tabuyan\n\"Kalag-kalag akun suman!\" ang masami natun nga mabatian kauna sa panahon kang tagkaralag. Sa diin ang mga bata kag bisan pa ang mga hamtung nga nagasuksok kang mga maskara kag nagapanimuron kang kapay, nagalibot sa mga pamalay nga ginapakudug ang andang limug agud sa pagpadumdum nga ang mga kalag nagapangayo kang kaluoy kang mga buhi. Ginatugruan sanda kang mga matam-is nga mga pagkaun nga tumanduk, kaangay kang suman, ibos, but-ong, kalamay-hati, bukayo, paduya, palutaw kag iba pa nga mga pagkaun nga masami himo sa bugas nga pilit, kalamay nga pula ukon muskobado, gata ukon lana kag latik kang niyog.\nAng dya nga mga pagpagsurundan naghalin sa mga buruhatun nga Kristyano, nga amo ang pagpangamuyo para sa mga kalag sa purgatoryo. Ang mga nagapangalag nagapangayo sa mga tawo kang amot nga pilak ukon limos agud ihalad sa pagpamisa para sa mga kalag, nga amo ang andang pagkaun, ang kinahanglanun para sa andang kaluwasan.\nMay iba pa gid nga buruhatun nga ginahimo sa tigkaralag kaangay kang \"ligando\" ukon pagpangalag nga nagapamuul kang mga gamit, parihas kang mga bayo nga ginabulad sa kalway, mga sapat nga ginabangut ukon ang mga manok kag idik sa sa kurungan, ukon bunga kang mga tanum, sa bispiras kang pista minatay. Ginabitay dya pagkaaga sa mga kudal kang balay kang nagbuul ukon ginapakita dya sa plasa agud ipagawad sa tag-iya. Nadihon ang dya nga mga hirikuton tungud kang pagpati kang atun mga kamal-aman nga kon ang mga kalag magduaw sa andang pamilya may nagakadura nga bagay, nga nagapabatyag kang andang pagduaw.\nUgaring may dyan man nga ginaabusaran run ang amo nga mga pagsurundan, kaangay kang pagtakaw kang hagdan kang balay nga nagarisulta sa kahalitan tungud sa pakahulog kang tagbalay pagnaug na pagkaaga; ukon pagtakaw kang kanding kag ibangut sa lingganay kang simbahan, libagun ang sapat agud mahangyus kag magkubyal, nga mangin kabangdanan kang pagbagting ka lingganay nga nagatublag sa pagturog kang mga pumoluyo. Ginahimo nanda dya agud magpakadlaw nga amo raad man ang isara ka mga katuyoan sa pagtugro kang kalipay sa panahon kang pagsaulog, ugaring nagadura run ang espiritu kang pagdumdum sa mga kalag kang nagkaramatay hay imbis nga makabulig nagadara pa kang kahalitan.\nKabahin man kang atun naandan nga ginahimo, amo ang patiripon kang pamilya sa pagduaw, paglimpyo, pagpaminta kag pagpuni kang mga linubngan kang atun mga pinalangga nga nagkaramatay. Kaimaw sa paghalad natun kang atun mga pagpangamuyo, nagahalad kita kang mga bulak kag nagasindi kang mga kandila. Dya ginahimo natun hay nagapati kita nga nagapadayon ang atun kaangtanan sa atun mga pinalangga bisan nga sanda sa pihak run nga kabuhi.\nDuro pa ang atun mga pagsurundan angut sa kalag-kalag, ugaring amat-amat run dya nga napabay-an kag nalipatan tungud kang madasig nga pagbag-o kang kalibutan. Nagakadura ang aton mga pag-aliali kang mga dumaan nga mga pag-inugali. Ang mapinangamuyuon nga pagduaw sa atun mga minatay nabayluhan kang magahud nga pagtiriripon nga sa masami ginaimawan kang matunog kag magansal nga mga sonata, pag-inum kang makarilingin nga irimnun kag nga pagsipal kang baraha kag madyong ukon pagsugal sa ibabaw kang pantyon, nga imbis nga malipay ang mga kalag hay ginaduaw, daw nagataral-as tungud nagalungan.\nMay mga bag-o nga lihuk sa iba nga bahin kang pungsod nga nga ginapangunahan man kang mga katapo kang Simbahan Katoliko, kag amat-amat run man nga naga pahangup kanatun, ang parti sa paghiwat kang dya nga kapistahan paagi sa paggamit kang mga pagbayo nga pariho sa mga mga santos. Ang katuyuan indi ang pagguba ukon pagdura kang daan nga pagsurundan kondi sa pagpanami pa gid kadya hay indi ang kahadluk ang ginadara kondi ang mga mayad kag huwaran nga pagginawi nga ginapakita kang kabuhi kang nga balaan nga mga tawo nga nagkaramatay run.\nAng pagturuohan nga Kristyano nagatudlo nahanungud sa padayon nga paghiusa kang mga buhi kag kang mga minatay bilang isara ka Simbahan. Ang Simbahan nga madinarag-un nga amo ang mga Santos sa langit nga nagaampo sa atubangan kang Makaako para sa mga buhi; ang Simbahan nga nagaantus nga amo ang mga kalag sa purgatoryo nga nagapangayo kang pag-ampo kag pagbulig kang mga buhi; kag ang Simbahan nga nagapanaw, amo kita nga nagakabuhi kag nagapanaw sa dyang kalibutan.\nAng kaangtanan kang mga buhi sa mga minatay, bukun ti mabudlay hangpun para kanatun, hay wara dya nagarayu sa mga pagpati kang atun mga kamal-aman bisan wara pa mag-abot ang Kristyanismo sa Pilipinas, kag nangin parti run dya kang atun adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Ginadumdum natun ang atun mga minatay hay man-an natun ang kamatuoran nga bisan ang kamatayun indi makautod kang atun rilasyon kananda.\nSa pagdumdum natun kang mga minatay mapaangid man natun sa atun mga pinalangga nga mga buhi nga nagauli ukon nagapangabudlay sa marayu nga mga lugar sa diin sarang kita maka pakig-angut kananda sa nanarisari nga mga pamaagi agud magpangamustahanay, mag-ambitanay kang mga kalipay kag kasubu kag magsakdaganay kag magtugruanay kang kabakud kag kaisug. Ginahimo natun dya para sa atun mga minatay paagi sa atun pagpangamuyo kag pagsakripisyo para kananda.\n\"Ang pagpangamuyo para sa mga minatay, sangka pamaagi natun sa pagpahayag kang mga birtudes kang pagtuo, paglaum kag paghigugma. Ang atun pagtuo nagakuon kanatun nga ang kon ano lamang ang himpit ang makasulud kang bug-os sa langit. Ginakun-an kita kang atun paglaum nga ang Dyos magabugay kang paagi para sa mga minatay nga ana ginahandum nga mahimpit sanda, kag ang atun pagpalangga sa atun mga kabugtoan nga nagkaramatay, nagatulod kanatun sa pagpangadi para kananda. Ang atun pagkabalaka para sa mga minatay, indi lamang nagabulig kananda kondi nagabulig man kanatun. Nagatubo kita sa paghigugma; ang atun bugkus kang pagtiringbanay imaw kang mga Santos ginapabakud; kag nagaagum kita kang kaisug kag kabakud para sa atun pagpanaw paagto sa himaya.\nSobra kita ka marahalun sa panurukan kang Makaako, nga mas mahal pa kita bisan sa pinakapuraw nga bulawan. Ang bulawan ginapapuraw agud mangin mas manami kag mas marahalun. Amo man ang mga kalag kang atun mga pinalangga sa purgatoryo, kinahanglan man nanda nga papurawun. Ginabuyuk kita kang Dyos paagto kanana, ginahublasan nana kita kang tanan nga nagasablag kang atun pahiusa kanana, ginapriparar nana kita sa pagtingub kanana sa wara ti katapusan nga himaya. Nagapaabot man kita kang adlaw nga mangin kaangay kita kanana kag makita man tana kang tampad kag hayag sa atun panurukan.\" (Ginbadbad sa Kinaray-a halin sa \"The Anawim Way\" 29th-34th Week in Ordinary Time. Cycle A year 2. p. 84.)\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/tagkaralag.html","date":"2017-09-26T20:07:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00700.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999904633,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999904632568359}","num_words":1051,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.425,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hapnig\nni Consolita V. Rubino\nAng tinaga nga \"hapnig\" ginagamit sa panimalay ilabi run gid sa pangbabayi nga orubrahun. Pagkatapos mapunpon ang linabhan, ipiudun kag ihapnig dya antis ibutang sa anang surudlan. Kang una nga tyempo, ang mga bayo nga nalabhan run, ginapiud kag mahipid nga ginahapnig. Ginabutang ang nahapnig run sa malapad nga katsa kag ginabugkus ang anang apat ka tangkap. Amo ria ang ginatawag nga binagtung. Kon ang mga bayo wara mahapnig kag dayon ibagtungun, bangkag katama kag gamay lang ang pinutsan kang binagtung.\nAng istorya sa paghapnig kang tabako\nAng hapnig ginagamit man ria sa tabako nga nauga run. Paano ginahapnig ang sangkamano nga tabako? Ang sangkamano nga tabako bali 30 ka panid kang uga nga dahon.\nAng paghapnig ginaobra sa salug. Ang alima kag kahig nagaabay ka obra. Ikaptan ang sampanid nga tabako sa ugat, ipiudun ti hamis halin sa sentro nga ugat, kag itadlungon palangkoy sa ubus. Pagkatapos ihamis ang sampanid, ibutang dya sa salug, kag iligpitun kang kamumoo ang tangkap na para indi magihit. Ang sunod nga pinanid kaptan sa ugat kag itungtong pa gid ang sunod nga pinanid nga nagatupad ang ugat rudto sa salug nga ginaligpit kang kamumoo. Kada pinanid ipasunod hasta mahapnig tanan, mintras nga nagaubos ang pinanid ka hapnig, ginalapak ang tabako para nga indi magburublag. Ang tabako maragkut, gani sa tanto mo nga lapak nagadukut. Kon tapos run ang paghapnig, hinayhinayun nga itakup para nga indi magbungkag ang hapnig. Ibalansi ang pihak kag pihak ka sangka mano, kag bariun ang tinuhogan. Iligpitun ang tangkap kang tinuhogan, kag ihipidun ang kinitaan kang minano. Para nga indi mabungkag, ibugkusan ria kang opis nga bali tatlo ka bugkus. Isara sa ibabaw marapit sa tinuhogan, sa tunga ka minano, kag sa ubus marapit sa tangkap. Bahul ang binugkusan sa ibabaw kag gamay tana sa idalum. Ang tabako nga sangkamano puro lang gid ria ugat lantawun hay ang dahon natago sa sulud kang minano.\nAng pamaagi kang paghitso kang tabako, maduro nga lapak ang maagyan halin sa paghapnig hasta nga mahimo nga sangka pardo. Duro nga pilpil para nga magkupus, kag ginabutang lang dyan sa binit kang balay nga nakahipid kag ginahagay para nga indi maggup-upon. Tabako man lang ria, bay-i lang kon ginasakaan kang manok kag ityan ilabi run gid kon wara ti tawo sa sulud kang balay, kag kon gabii, ginadugsingan kang mga giting ang ginpardo nga tabako. Amo ria nga wara gid takun ganahi mag-intra ka panabako. Ginaantungan ako kag dya makalipung bisan nga panapugan lang. Naayawan gid takun kang panghapnig kag histo kang tabako nga ria. Pero ang nabuul ko nga leksyon amo nga nangin hipid ako sa pag-obra kag nagmabinuligun. Nagsagad man ako maghapnig kang tabako.\nHusto nga paggamit: Ang hapnig ginagamit lamang sa mga malum-uk nga bagay, parehas kang bayo ukon tabako.\nHalimbawa: Ang mga bayo sa sulud kang aparador nakahapnig. Mahipid lantawun.\nKabaragubay: hapnigun, maghapnig, naghapnig, ginhapnig, kahapnig, ipahapnig, manoghapnig, harapnigun, nakahapnig, parahapnig, hurohapnig, iharahapnig, harahapnigun, panghapnigun, hapnigunun\nKabaliskadan: bukun ti hapnig, indi hapnig, nagaburosangsang, laghit, rapta","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2013\/07\/hapnig.html","date":"2017-09-24T22:59:12Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00716.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9980480075,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9980480074882507}","num_words":499,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.363,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Joanna West halin sa https:\/\/www.etsy.com\/shop\/SparkleDoodles?ref=l2-shopheader-name\nSalamat ni Dreamrose B. Petinglay\nSalamat Sa pagpamati Naman-an ko Bisan wara kaw Gasabat Nabatian mo ako. Wara Kaw gid nagariklamo Sa bisan ano Nga hambalun ko Masinggit man Ukon Maghani sa Talinga mo Bisan sangka Tinaga Wara gid ko Ti may nabatian Kanimo. Piro Salamat gid Hay tanan nga Nagasipal sa akun Paminsarun Mapautwas ko Kanimo.\nHimo ni Eleanor cox halin sa http:\/\/www.eleanorcox.com\/online_gallery\/tropical_coastal.html\nAsin sa Baybay ni Dreamrose B. Petinglay\nDali Takas run Mahapdi run sa panit Ang sirak ka adlaw Kag ang balud Daragkul run man. Wara mo gid haw Mabatyagan Ang sakit Kon ilampus Ikaw ka balud Sa daray-ahan? Ukon Pirit mo lang Nga ipanagitlun Ang hapdus ka asin Kag init ka singkal Ka adlaw sa imo Kalawasan. Kon imo pa madumduman Ginsaysay mo kato Sa gisiun nga papil Ang pagturo ka Uran Sa hayubhayub Nga payag Nga imo ginaistaran Saksi pa ang Tinta nga imo Gingamit Sa pagpautwas Ka imo panghakruy. Abi ko Tapos run to. Daw indi ako Makapati. San-o pa timo Matakas sa paglangoy Mas mapait pa Sa baybay ka Taringting Ang imo ginalanguyan Siguro Sa imo pagsalum Nagalaum Gid ikaw Nga sa imo pagbutwa Indi mo run Mabatyagan ang hapdi Ka asin Nga nagaparupsup Sa imo kalawasan Kag indi run man Magpait ang baybay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/asin-sa-baybay.html","date":"2017-09-24T01:25:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00580.warc.gz","language":"krj","language_score":0.7843373418,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.7843373417854309, \"hil_Latn_score\": 0.18176484107971191, \"cgc_Latn_score\": 0.012803996913135052}","num_words":218,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.261,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.984,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kaw\nni Consolita V. Rubino\nAng nagahambal amo ria ang nagaangkun nga \"Ako.\"\nAng sangka tawo nga imo kaatubang mintras nagahambalanay kamo amo ria \"Ikaw\" kag dya ikarwa nga personal nga kon sayudon sa Ingles \"You.\"\n\"Kaw\" ang ginamitlang kon ginapabugu ang tinaga nga \"Ikaw.\" Halimbawa, \"Sa diin kaw maagto?\"\nAng \"kaw\" importante nga hambal sa Kinaray-a kag ginasugponan kang mga letra nga nagatugro kang nagakalain-lain nga mga kahulogan. Sa atun pa, ang \"kaw\" amo ang pinakaugat kag may nagasugpon nga letra para mahimo ang sangka tinaga nga iba ang kahulogan kaparehas kang:\nkawa: bahul nga rahaan nga ang kurti daw karwagan pero madalum kag indi pwede ihakwatun ka sangkatawo lang tungud sa anang kabahulun\nkawad-un: wara gid ti sarang ibul-an\nkawayan: tanum nga may buko kag ang sipil na amo ang ginahimo nga tambo antes mangin kawayan kag ang pinakapuno ginatawag nga pusog\nkawas: nagasobra sa surudlan ukon nagapaninguha nga maggwa\nkaway: gabitay ukon nasablay sa kalway\nkawil-kawil: ang sangka butang nga nagabitay-bitay\nkawing: ang aksyon kang hayup nga nagasampaw ang lalaki sa babayi para magduro sanda\nkaw-it: iangut ukon isab-it\nkawit: amo dya ang ginagamit kang mananggite nga surudlan kang tuba kon sanda mananggut\nkawkaw: ginhilabtan ang sangka butang nga wara ti permiso kang tag-iya\nkawo: higot kang gamit para mabitbit ukon higot para may makaptan\nkawti: ginagamit sa pagpanakaw kang kuti kang dapli\nkawsa: gintuna-tuna-an, ginpasibangdan, ukon ginaakusar\nSa iban nga tinaga, ang \"kaw\" ginabutang sa tangkap (ukon katapusan) kang tinaga nga parehas kang:\nbangkaw: matarawis nga may darwa kasarait sa tangkap\nbukaw: ang pispis nga gabii lang ang lupad na kag nagaturog kon adlawun\nbukaw-bukaw: isda nga pula kag bahul anang bata\nburolakaw: sangka bituon makita sa akto nga gadagdag halin sa langit\nkarawkaw: gulpyada nga pagpamukaw\nkakaw: ang kahoy nga anang bunga ginahimo nga tsokolate\nhikaw: ang pagpatalang para nga indi magdinarag-un\nhukaw: insikto nga nagasulud sa lamigas kang monggo, tawri, hantak, kag mais nga nag-alang-alang anang pagmara, kag nagakaun kang mata kang binhi\nlikaw: wara pagsubay sa husto nga dalan\npingkaw: ang butkun nga napingkaw nakaagi kang balda kag bukun run ti tadlung lantawun ukon wara run sa husto nga posisyon\nparangawkaw: kon ang sangkatawo indi preparado sa anang kaugalingun sa gulpyada nga panghitabo sa tunga kang katurugon indi run makapinsar, gindakup kang kahadluk kag nagapanublag sa anang imaw\nparangawkaw: nagapanakaw pirmi bisan diin lang mintras may kahigayunan, indi masarigan nagapamuul ukon nagapahilabut kang bukun ti ana\npakaw: karaptan\npukaw: ginpabugtaw sa anang katurugon\nsingkaw: ang kahoy nga nagakurba ginabutang sa liug nga nagatugro pwersa sa pagkarga kag ginatwag sa Ingles nga \"yoke\"\ntakaw: pagbuul kang bagay nga wara ginapanag-iyahan sa patago nga paagi ukon sa langtad nga paagi nga wara maman-i kang tag-iya\ntikaw-tikaw: nagahulag pa man nga kon sayudon nga buhi pa\ntukaw: nagapanilag kag nagabantay ilabi run gid kon tion nga malinung\npangawokawo: nagaobra nga may dara pahuway ukon sa Ingles \"light work with relaxation\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2013\/07\/kaw.html","date":"2017-09-26T05:39:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00704.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998424053,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998424053192139}","num_words":484,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.347,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginaagda kang Dungug Kinaray-a ang tanan nga mga manunulat sa Kinaray-a nga ipasakup ang inyo mga sinulatan. Ginabaton natun ang tanan nga sahi kang Kinaray-a. Handum kang Dungug Kinaray-a nga tipunon, tingbun, kag tipigan ang tanan nga mga sinulatan sa Kinaray-a para sa paraabuton nga mga henerasyon agud anda dya magamit sa pagtukib, pagtuon, kag pagdumara. Ginalauman namun nga magatugro dya kang kabaskug sa atun mga manunulat kag manogpasundayag agud padayon nga gamitun kag ipabugal ang Kinaray-a. Ipadara ang inyo mga obra sa email@example.com ukon rugya sa website. Basaha ang Mga Pagsurundan sa Pagsumite. (Litrato: Halin sa http:\/\/writingsavedmylife.blogspot.com)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/52\/post\/2013\/07\/pangagda-sa-manunulat-kinaray-a.html","date":"2017-09-26T14:38:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00109.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9954875112,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9954875111579895}","num_words":98,"character_repetition_ratio":0.095,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.418,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nadayon Gid ang Valentine's Day\nni Maria Milagros C.Geremia-Lachica\nBag-o lang natapos ang petsa katorse sa bulan kang Pebrero, petsa nga ginkakunyagan gid kang kalabanan kag ginsikway man kang iban. May dyan nga nagahambal nga kontra sa andang ginapatihan ang pagselebrar kang Valentine's Day. Tungud sa ano? Halin kuno dya sa sangka madulum, maitum, kag pagano nga selebrasyon kang sinauna nga mga panahon sa Roma. Ang dumaan nga kapistahan kang Lupercalia nagadaga kang ayam kag kanding, kag nagapanghanot sa mga bayi agud kuno magmangin mabinungahun. (Pero kon usisaun gid man, haros tanan ka mga selebrasyon natun kar-on nga ginapatihan sibilisado ukon Kristyano, may mga ugat sa sinauna, dumaan, kag pagano nga mga pagsinarayo. Gingamit lang liwan, ginripake ukon ginbutangan kang bag-o nga panan-awan kag gingiyahan sa direksyon nga sarang mabaton kang bag-o nga siglo.)\nMay santo gid man nga si San Valentino nga ginhanot, ginbato, kag sa urihi, ginpugutan ka ulo. Pari si Valentino katong panahon ni Emperador Claudius kang ginapigus ang mga Kristyano. Kato nga panahon, gindilian ang pagpakasal ukon pagpangasawa ka mga pamatan-un, kapin pa kang mga suldado. Mahina kuno sa pag-away ang may asawa nga suldado hay laban nagapamalikid sa asawa kag pamilya. Patago nga ginpatigayon ni Padre Valentino ang pagkasal sa mga Kristyano nga magkahagugma hasta nga gindakup tana, ginpreso, kag sa urihi, gin-martir.\nLumpat kita sa tuig 1929. Sa Chicago, madugo ang petsa katorse kang ginpangmasaker ang pito ka mga miyembro kang kriminal nga grupo nga ginpamunuan ni George Clarence \"Bugs\" Moran, ang karibal kang gangster nga si Alphonse Gabriel \"Scarface Al\" Capone. Gintawag nga \"Saint Valentine's Day Massacre,\" ang adlaw nagmarka kang pagburaw ni Al Capone ka tanan nga mga kriminal nga aktibidades sa siyudad kang Chicago. Bisan wara mapamatud-an, ginalantaw nga si Al Capone ang nagpadihot kang pagmasaker kag gindeklarar nga \"Public Enemy No.1\" kang Chicago. Nadakpan kag ginpreso sa Alcatraz Island si Al Capone sa urihi sa sala nga \"tax-evasion.\"\nPero bisan pa nga daw madugo ang kasaysayan kang adlaw nga dya, bantog gid gihapon ang pagsaulog kang Valentine's Day. Kaduro man gihapon ang nagapati sa pagselebrar kang ginatawag nga paghigugma ukon ang baratyagun kang pagpalangga sa natungdan nga kapihak kang dughan. Sa kapitalista nga kalibutan, ang selebrasyon, (angay kang Paskwa kag Tagkaralag) sangka bahul nga kahigayunan komersyal. Tindahan espesyal. Ang kutub ka mga nagapati kag mabaskug nga nagasaulog kang Valentine's Day nangin \"target consumers\" kang nagkalain-lain nga mga produkto nga nagapatigayon kang simbolo kang paghigugma. Sa amo dya nga adlaw nangin maaka ang pagpautwas kang gugma sa materyal, sarang makita, makaptan, kag matirawan nga mga bagay.\nKang Pebrero 5, ginlunsar kang Dungug Kinaray-a Inc. (DK) ang \"Sulat Halin sa Tagipusuon\" kag nagbalhag sa sulud kang sangka semana kang mga sinulatan nga naangut sa Valentine's Day. Tatlo ka mga panaysayun, lima ka mga sugidanun kag darwa ka mga binalabay ang ginbalhag kang DK kang nagligad nga mga inadlaw. Mauti ang pagpatpat ni Consolita V. Rubino sa anang panaysayun, \"Luyaganay,\" nga naglista kang walo ka sahi kang gugma. Kon nabasa mo ang tanan nga mga sinulatan, maman-an mo siguro kon ano nga sahi kang paghigugma ang ginatumud nanday Linda C. Arnaez-Lee kag Emmy L. Masola. Tag-darwa ka istorya and ginpaambit nanday Lee kag Masola nga nagasunod kang melodramatic nga pormat: ma-emosyon kag makatarandug-baratyagun (\"Isla Asul\" kag \"Sa Pagtunod ka Adlaw\").\nAng pagkiritaay kag pag-ukay liwan ka mga handurawan kang kahapon isara ka bantog nga tema sa \"Sa Pagligad kang mga Inadlaw\" ni Arnaez-Lee nga ayhan naagyan kang kalabanan nga mga nagbasa suno sa kaduruhon kang mga komentar sa website.\nPinasahi ang \"Suba\" ni Masola sa pagsulat kang sa gihapon ginahipsan nga tema, ang baratyagun kang sangka laki sa kapareho na nga laki nga nagdangat sa sangka trahedya. Ang masubu nga dinangatan kang natungdan nga sahi kang relasyon padayon nga ginaatubang kar-on kang atun sosyedad.\nSa pihak kang masubu nga tema, ang \"Kalamay nga Pula\" ni Ritchie D. Pagunsan sangka masadya nga paglantaw sa atun kultura nga ayhan nagapati pa sa lumay. Masadya ang mga pagpaanggid ukon metapora nga gingamit nga nagapakita kang pagkasampatun kang manunulat sa pagpili ka mga kumbinasyon kang mga tinaga.\nAng panaysayun, \"Gugma ang Kabangdanan\" ni Mark Anthony Q. Orquejo bugu lang pero nagapadumdum kanatun kang atun kapasidad kag katungdanan sa pagpalangga tungud halin ria tanan sa labing gamhanan nga Hari kang Gugma.\nAng binalaybay, \"Kay Esmeralda, Anak kang Akun mga Damgo\" ni Jose Edison C. Tondares nagapadumdum kanatun kang pagpalangga kang sangka nanay sa anang bata. Mabaskug ang paggamit ni Tondares kang mga pagpaanggid nga naangut sa lupa, timaan nga mangunguma ang pamilya kang lapsag nga si Esmeralda. Sa pagkatahum nga mga linya: \"Pamatii, anak, ang mga tadag\/kang karbaw sa akun dughan\/agud to sa imong paghamtung\/imo malubad ang gahum\/kang ginkaisahan ta sa lupa.\" Ang damgo bala kang nanay amo nga magpadayon ang lapsag sa urihi sa pag-obra sa uma ukon makapanginpadlus kag malubad na ang gahum kang lupa?\nSa mga nagaisaranhun ukon wara it kaimaw sa pagsaro sa pinggan kang paghigugma, ang petsa katorse bukut pula sa andang kalendaryo. Petsa lang ria, nangin katorse bangud nagasunod sa trese kag ginasundan kang kinse. Ti, ano gid? Subu pero ti buhi, gani padayon. Mabasa dya sa panaysayun, \"Ako kag ang Valentine's Day\" ni Stephen Louie R. Checa nga nagdeklarar nga madayon gid ang selebrasyon kang Valentine's Day bisan wara tana it kaimaw. Ang dyang kasubu, nangin maaslum pa gid sa akun binalaybay, \"Istorya kang Samlagi,\" nga nagapatpat kang relasyon nga indi katakud kang pagrayuanay.\nMay mga nagaselebrar man ka mga inadlaw pagkatapos kang Valentine's Day. Amo dya ang adlaw nga may bahul nga \"sale\" ang mga tsokolate kag basi, pati siguro mga alahas nga diyamante. Ibaligya run sa kinaandan nga bili ukon sa mas naba pa gid, basi sa singkwenta porsyento nga diskwento kon duro pa ang nabilin sa estante.\nSa pagkamatuod, ang kapistahan kang paghigugma wara it petsa. Kon malyag timo magselebrar adlaw-adlaw, sa baynte-kwatro oras, wara it nagapugung. Ang importante amo nga ginapabutyag mo ang imo ginahuptan nga baratyagun kag nagahangpanay kamo nga may pareho nga ginabatyag.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2014\/02\/nadayon-gid-ang-valentines-day.html","date":"2017-09-24T01:21:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00373.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9983726144,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9983726143836975}","num_words":997,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.368,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bulag kon Bulag\nni Danny S. Tabuyan\nMatandus nga tawo si Peping kag konsehal sa baryo, nagaalagad nga boluntaryo kag wara ti ginabaton nga bayad ukon suhol. Tuman run kanana ang kilalahun ang anang pagpangalagad kag kalipay na ang magbulig sa anang isigkatawo. Tarahudon si Peping, piro may pagkatarso.\nMay buti ang tuo nga mata ni Peping, kag indi dya makakita. Tungud ka dya ginabansagan tana nga si Peping Bulag, piro wara nana dya ginapakasayud hay ginaako na gid man ang anang kasawayan, kag para kanana bukun dya sablag agud mangin normal ang anang pagkabuhi.\nAng andang pangabuhian imaw kang anang asawa amo ang pagpanguma kang andang sangka puna nga lupa nga parayan. May kaingud balay sanda nga mag-asawa nga sanday Enting kag Lupita nga mga manogbaligya kang mga laswahun kag matandus man nga mga tawo. Mayad gid ang rilasyon kang pamilya ni Enting sa pamilya ni Peping.\nSangka adlaw, nagsuay ang mag-asawa nga Enting kag Lupita. Tam-an gid ka init ang anda nga pagsabtanay nga naglambot sanda sa pagsinggitanay nga nakatawag kang igtalupangud kang andang iningud.\nNabatian man dya ni Peping, piro daw wara man sa anang bungug hay kuon na duna man tana sa mag-asawa ang magsuay. Ugaring, namarasmasan na nga daw bukun run ti kinaandan ang andang pagsabtanay, daw ka silik gid kang yaok ni Lupita kag nagatunog man ang limug ka laki. Nagalinagabung run ang dingding kang andang balay.\nNagparapit si Peping sa balay kang nagainaway nga mag-asawa kag magpuropanilag.\nTuga kang mainit nga pasinuay, naghambal ang nagahiribiun nga si Lupita, \"Kon amo man lang ikaw karia, mabulagay lamang kita!\"\nKag nagsabat man si Enting, \"Ti, bulag, eh, kon bulag!\"\nNagsaligbat man tana si Peping sa yawyawanay kang mag-asawa kag masinggitan, \"Wanhaw kon bulag kamo ang nagapakaun hay?!\"\nNagturukay lamang ang mag-asawa kag mag-uruk-uk sanda nga darwa ka kadlaw.\nWara matabo ang andang pagbulagay.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/bulag-kon-bulag.html","date":"2017-09-26T05:39:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00496.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998478889,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998478889465332}","num_words":309,"character_repetition_ratio":0.066,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.388,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Yuhum\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nKabati man kamo kang hambal nga, \"Kamahal man ang yuhum kang bata ukon tawo nga dya.\"? Ano kuno kon sayudon dya? Wanhaw ginabaydan ang yuhum? Tagpira gid ang yuhum haw?\nMasami natun maku-on nga \"kamahal gid kang yuhum\" kon sobra pa sa malaka magyuhum ang sangka tawo. Andut importante gid nga magyuhum ukon yuhuman ikaw? Suno sa panalawsaw (research) nga kon magyuhum kita ang mga kemikals ukon hormones sa atun lawas naga-guruwa agud magtugro kanatun kang nami nga pamatyag. Manami kuno dya sa lawas ang mga kemikals nga ginahimo kang lawas natun kada magyuhum. Mas nami pa gid kon magkadlaw kita. Makabulig dya kanatun nga magmayad ang atun paminsar kag ang atun modo. Ang isara pa nga resulta amo nga daw nagabataun ang atun hitsura kon parayuhum ukon parakadlaw kita.\nNami man kuno nga kada bugtaw natun sa aga, ang una natun himuon amo ang magyuhum. Syempre abay run ang pagpasalamat sa mahal nga Makaako nga ginbantayan na kita sa atun pagturog kag gintugruan na kita kang bag-o nga adlaw. Ang pagpasalamat nagatugro man kang mayad nga pamatyag kag ang resulta amo nga makayuhum kita.\nKon may madumduman gani kita nga mga manami nga mga hitabo sa atun kabuhi, nga ayhan nagapakilig kanatun, di bala makayuhum man kita? Bisan nagapanaw kita nga nagaisaranhun sa dalan, sa kuwarto, sa tinda, ukon nagasakay sa dyip, kon may madumduman gani kita, hindi gid natun mapunggan ang magyuhum. Kon may makakita kanatun nga nagayuhum kita nga nagaisaranhun, basi kon ano ang anda ginapinsar. Nga ayhan basi nagbuang kita. Pero sigurado ako nga kon kis-a may makita kita nga nagayuhum, daw malatnan man kita kang anda nga yuhum, kag makayuhum man kita, indi bala?\nUgali natun magyuhum bisan kay sin-o lang basta may masugata kita. Amo dya ang tudlo kanatun halin kang gamay pa kita. Bisan indi natun kilala, kag ginayuhuman kita, mayuhum man kita pabalik. Daw kasadya lang. Pero may iban nga kultura nga hindi nanda ginawi ang magyuhum bisan kay sin-o lang. Bisan gani kakilala run nanda daw kamahal pa kang anda yuhum. Daw makaruluoy lang sanda kon lantawun. Kis-a ako rugya nagayuhum kananda pero wara sanda nagabalus yuhum. Mas dugang pa ang yuhum ko kon makita ko sanda nga nagakusamud. Ayhan indi siguro makaralatun ang akun yuhum.\nSa mga tawo nga daw kamahal gid kang anda yuhum, pira gid ayhan ang bili kang yuhum nanda? Ano ang makapayuhum kananda? Basi wara pa sanda nakabatyag kang paghigugma nga himpit amo ra nga daw wara ti rason nga magyuhum. Ukon wara ti inspirasyon sa anda kabuhi, ukon daw kabug-at gid ang anda problema nga ginapas-an. Hangpun run lang natun sanda. Pero kabay nga pinsarun nanda kon ano ang dapat pasalamatan sa anda kabuhi agud makayuhum man sanda. Ang sara pa nga makabulig amo ang mag-imaw sa mga tawo nga masinadyahun, ukon mag-agto sa mga lugar nga makatugro bulig sa isigkatawo agud mabatyagan man nanda ang kasadya.\nDuro pa nga mga paagi agud makayuhum kita. Tungud man-an natun nga wara ti malain kon magyuhum, kag makabulig pa gani sa atun kalawasan, tinguhaun natun nga makayuhum kita adlaw-adlaw. Ayhan maglantaw kita kang sine nga karadlawan, mamati ukon magbasa kang mga karadlawan nga istorya, ukon magpaminsar kang mga karadlawan kag masadya nga mga hitabo sa atun kabuhi. Ang tanan nga dya suno sa desisyon kang kada tawo. Ang yuhum imo mismo personal nga desisyon kon himuon mo ukon indi.\nBukut mahal ang yuhum. Wara ti bili kon sa piso ukon dolyar. Ang tuod-tuod nga yuhum indi mabakal kang kuwarta. Pero mas bahul ang balor na kadya kon makatugro kang mayad nga kalawasan kag makapasadya sa sangka tawo kag sa atun kalibutan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/08\/yuhum.html","date":"2017-09-25T22:12:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00382.warc.gz","language":"krj","language_score":0.99995327,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999532699584961}","num_words":609,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.312,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paano Tatapun ang Nagaulianun\nni Gil S. Montinola\nDaw ulianun run ang atun kalibutan. Indi run maintindihan ang ana nga ginapanghimo. Pareho dulang ka dya: kon bulan kang tag-ururan, nagatagiti ang init; kag kon bulan duman kang tag-irinit, nagabundak ang uran, kon kaisa gani gabinagyo pa. Paano dulang kon magnyebe (snow)? Amo pa gid ran ang kurulbaan.\nWara pa isara ka dangaw ang kataasun kang adlaw sa sidlangan, pero tama run ka init ang sirak ka dya. Timprano pa, ginaubos run ka init ang imo pwersa. Manami lang pirmi magpabugnaw sa huyup kang hangin sa idalum ka kahoy, ran kon may bilin pa nga mga maragbong nga puno nga pwede mapasirungan.\nGamay lang nga tinuro ka uran, nagabinaha run. Ano man abi ang manghawid kang tubig-uran kon ang atun kabukidan kalbo pa sa ulo kang mga mal-am? Ang mga ugat daad kang mga daragkul nga kahoy ang mahawid ugaring wara run. Naubos sanda tapas. Gani sa paglum-uk ka lupa, sigurado nga matiphag man ang lupa.\nSa binit duman tana kang baybay, gulpyada lang nga nagalulon ang daragkul nga balud. Nagaugut ka tama nga daw indi na gusto buslan kang mga nagaturubo nga mga panimalay ang mga bakhawan. Ginadalahig pa ang mga baruto kang mga mangingisda nga amo lang ang nagabulig sa anda pangitan-an.\nAng bagyo nagapanguyus run tulad. Indi run basta-basta. Pareho kay Yolanda, seryoso tana sa pagpangguba kag pagpanghawan. Gindara na pa tinlo hasta ang kaluluoy nga mga pumuluyo.\nMasunson duman tulad ang linog. Ginatay-ug bala kita para makabugtaw sa mga nagakaratabo do karon? Basi kon padayon lang kita sa pagturog nga nagadaramguhanun?\nBalikan ta kang una ang hambal kang mga mal-am: sa mga agi kang karbaw, may isda ikaw nga pwede sabawan. Tulad tana, nagaamat-amat run dura ang mga isda tungud sa mga hilo. Kang una, ginaimnan ang mga bubon. Tulad tana, sin-o ang mainum kon man-an mo nga ang mga hilo nga ginasab-og sa taramnanan kag komersyal nga abono ang nagapanalupsup sa atun tuburan?\nTulad, wara run nagapanghagbas, kondi nagapahapos dulang pauran kang herbicide para magpatay kang mga hilamon sa dalan ukon kahon sa taramnanan. Wara guro sanda kamaan nga indi lang hilamon ang anda ginapatay. Diin run mangitlog ang mga kurit kon wara run it kugon? Diin run maobra balay ang mga damang nga nagapangaun kang mga sapat-sapat nga peste sa taramnanan?\nKon ang atun kamal-aman nga ulianun ginasapupo kag ginabatiti, tion man siguro nga atun balikdun kag sapupuhon ang nagaulianun natun nga kalibutan.\nAno pa gid ang atun mabulig obra sa nagaulianun natun nga kalibutan? Ano pa gid ang inyo napanilagan nga daw indi run nagakaangay nga nagakatabo sa atun palibot?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/66\/post\/2014\/01\/paano-tatapun-ang-nagaulianun.html","date":"2017-09-24T01:32:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00599.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996424913,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996424913406372}","num_words":436,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lagaw\nni Consolita V. Rubino\nAno nga lagaw man? Anhaw nga maglagaw gid? Syempre maglagaw sa kaaraydan. May hurubatun nagakuon nga, \"Paglagaw para may isulud ikaw sa kararaw.\" Sa diin bay maglagaw? Bisan sa diin lang pwede makalagaw hay kabahul kang atun kalibutan nga sarang lagawan.\nAng paminsarun lang ang nagapaiki kang atun kalibutan kag ang ambisyon lang ang kulang sa kinabuhi. Sa amo ka ria nga rason nagapasipot kang atun palibot kag magkuon nga, \"Wara man takun ti sarang nga lagawan.\"\nAng disposisyon sa kabuhi amo ang nagapalapad kang atun kalibutan nga ginasarayuhan. Ang pagtinguha sa pagdab-ot kang handum amo ang hinungdan nga nagalagaw gid ang tawo. Ang paglagaw may mga binipisyo gid nga mabuul. Makatugro kang kalipay kag ang handum sa tagipusuon maangkun. Bisan may edad run ang tawo pwede gihapon maglagaw nga dara ang pagpaliwa-liwa sa anang paminsarun. Ang lagaw sangka ehersisyo para sa ikahimsug ka lawas.\nMay tawo bala nga wara gid makalagaw? Ay, ti, daw wara bay. Ang tanan nakaagi gid ka lagaw. Bisan gani ang manok dayon nanda lukso halin sa ginhinapunan kag maglagaw bisan nga girumgirum pa lamang. Manok lang ria wara gahambal pero may mga sinyales sa anang kapareho nga manok nga aga pa sanda maglagaw mangahig, magpangita kang turok-on hasta mabusog ang botsi. May katandus bala kita nga parehas kang manok? Ang manok wara ti bodiga nga ginatipunan kang turok-on pero may ginatandaan kag ginabalikan kon sa diin may abunansya nga ginatuk-an.\nBasihan ta ang naobserbahan sa uma parti sa manok:\n1. Ang manok nga luyaw, marayo ang ginalagawan, malipayun sanda nga nagapangita kang turok-on. Nagapamalo ang sulog, nagapangakak ang munga. Sa oras kang kaudtuhon gapahuway sa maharon. Pagkahapon-hapon nagapanuka liwan dara sipal-sipal, pero sa pag-abot kang kasirumun dayon nanda uli sa balay nga nagaginahud kag nagahimat-un sa lugar nga andang harapunan. Sapat lang man ria ang mga manok pero may paborito nga pirmi ginahapunan. Anhaw nga nagtadung kag naghimat-un ang manok nga dya? Ang agalun amo ang may disiplina nga wara na pagbubodi ang mga manok kon aga, amo ria nga aga pa lamang rudto run sanda sa marayu. Ang iba nga manok nagasunod sa nagaarado kang maraisan.\nKon ipaanggid sa panimalay, may disiplina. Ang bata nga ginahubog sa urobrahun nagahimat-un kag naghandum nga mag-ugwad kaparehas kang manok nga kon mag-uli man gani pirmi busog. Ang pagpaluyaw rudyan ang pagsarig, gugma, kag paglaum nga magmayad.\n2. Ang manok nga luyaw pero dyan lang nagalibot-libot sa ugsadan kang balay kag indi makaparayu hay nagahulat kang burobod. Nakamaan sanda nga ginabubodan pirmi kada aga. Kon ang bubod nanda gani kulang hay duro sanda nga nagaaragaway, ang kutub kang mga gagmay nagasiriyak. Indi run sanda makalagaw sa marayu hay nagahulat lang ka burobod. Sin-o ang nagpaanad karia? Ang andang agalun. Dyan lang ra sa balay nagatangra, magpamurot ka mga kan-un nga nagakarahulog sa salug. Indi run ria makalagaw sa marayu hay may hulas nga turok-on nga naman-an. Ang iba nga manok wara ti respeto, ginabusbos ang sako nga may paray kag mag-iti sa sulud kang balay. Kon magturog pa timo nga adlawun run, tadagun kaw kang manok kag i-ityan ang baratangan mo.\nKon ipaanggid sa panimalay, sobra ang pamalangga. Amo karia ang kahalimbawaan kang bata nga pirmi lang ginataw-an ka anang gusto nga wara pagpaobraha. Kon wara run gani ti magtugro kana, daw manok nga nagapangbusbos kang sako nga may paray. Nagasarig kag wara run ti handum nga magparayu pa. Nangin problema kang ginikanan hay bisan may edad run, nagatangra lang gihapon nga matugruan. Sin-o bay ang may kasaypanan? Amo dya ang bunga kang gugma nga wara ti disiplina. Ang panurukan na sa kadya lang nga adlaw kag wara na makita ang sa rum-an nga bahul ria nga problema. Mayad lang kon buhi lang gihapon sanday nanay kag tatay. Sa tion nga sanda wara run, si pinalangga amo ang makaluluoy.\n3. Ang manok nga ginakurong wara ti malagawan hay may nagbukot kananda. Ang mga manok nga ginakurong nagasarig sa andang pagkaun sa bubod ka andang agalun. Kon indi ginakurong ginahigtan sa kahig para nga indi makalagaw.\nKon ipaanggid sa panimalay, sobra gid ang kaimon kag kaistrikto kang ginikanan. Ginapasunod sa andang gusto. Bisan bahul ang handum ka bata, wara ti maagtunan hay ang pinsar ka sangka bata ginahigtan nga indi mag-agto sa marayu. Kalipay kang ginikanan nga rudya lang anang bata bisan wara ti nahimo hasta magmal-am. Manami bala dya?\n4. Ang munga nga may mga boto, kon gagmay pa anang mga pisu dyan lang sa marapit sa balay nagalagaw, para may proteksyon nga indi madagit kang dapay anang pisu. Ang dapay alisto nga magdagit sa tion nga ang munga nakadihar sa pagbantay. Amo karia nga pirmi na ginaluuban kag ginatun-an sa pagpanuka anang mga buto hay gagmay pa.\nKon ipaanggid sa panimalay, ang nanay maaram magprotekta sa anang lapsag hasta nga magkatin-ud ang bata sa anang kaugalingun. Rudyan tana nagaluub sa anang kabataaan, magsuporta kutub sa ana nga masarangan.\nAng nakita natun sa sitwasyon kang manok may mabuul gid kita nga pagturon-an. Ang atun panimalay nga kon may katandus kaparehas kang manok nga luyaw wara ti nagauli nga gutum kondi pirmi lang busog. Mas maniwang pa gani ang mga manok nga nagasarig lang sa bubod hay matamad run maglagaw sa marayu, kag kon imo ria nga ihawun puro lang lanit-lanit.\nSa apat ka mga obserbasyon nga atun nasambit, sa diin bala ikaw nakatupa nga sitwasyon? Mintras nga may ginhawa, bahul pa ang paglaum nga mag-improbar ang atun kaugalingun. Kinahanglan gid nga maghulag, maglagaw parehas kang manok nga kon makauli pirmi lang busog.\nAng lagaw duna sa kada tinuga kang Diyos. Nagadepende ria sa tinutuyo kag sa kada tinuga. Kita nga nagakabuhi sa kalibutan may kahigayunan sa paglagaw, tungud hay buhi kita kag kinahanglan gid nga maghulag. Sa tuod lang, sa paggawa mo sa imong balay kag magpanawpanaw, magpanglaswa, magpanghilamon, magpangahoy, kag magpanumbalay katumbas run ria sa lagaw.\nAng paglagaw bahin ria sa kabuhi. May lagaw nga may kasadya, kalipay, kasakit, kabudlay, kag pag-antos. Kita tanan gintugruan kang kaaram kag panghunahuna sa pagbalansi sa tanan nga bagay. Ang kada tawo may abilidad sa pag-obra kag nagakalain-lain nga talento ang natuipan. Bata pa lamang ang bata ginapaanad run ka anang ginikanan, aga pa ginapabangon nga mag-obra, mag-umpisa sa tig-ang, raha ka pagkaun para sa tanan, magdamog kang baboy, mag-agto sa taramnan, may magbantay ka karbaw, may maglawig kang baka. Nakagwa ikaw sa imong balay? Ginakonsidirar run ria nga lagaw.\nSa tanan may kahigayunan sa paglagaw, indi bala?\n1. Sa wara pa matawo ang bata nakalagaw run tungud sa nanay pirmi nagalagaw mintras nga nagabusong.\n2. Ang lapsag nga bata nakalagaw run hay ginadara ka anang nanay bisan sa diin maagto.\n3. Ang bata halin sa pagkamang hasta nga makatikang nagapanaw kag nagalagaw sa sulud ka balay.\nAng bata nagbahul nga may handum sa kabuhi, nagalagaw kag magparayu para magtuon, nadab-ot na ang anang hamdum. Ang iba nag-ugwadan nga may kulokasyon, may ranggo, ang iba nagnegosyo. Andut sa ano? Tungud hay may gintuman kag gindab-ot ang handum.\nDanay pa ma-istorya ako anay.\nMay sangka bata ka pobre naglagaw, nagtinguha nga magtuon rudto sa marayu nga self-supporting. Sa urihi nakatapos sa pagtuon bunga kang anang tinguha kag nakaobra, nakatipon kang kwarta nga ana nga ginahandum. Nag-uli kag nagpatindug kang negosyo sa lugar nga anang natawhan. Nagpatindug kang karan-an, tumud sa pamahaw nga pagserbisyo sa publiko. Ang anang karan-an manami ang reputasyon sa mga tawo nga nagakaun kada aga. Baw duro gid karaku pirmi ang mga kustomer nga nagaagto. Karon, ang tag-iya nagapahimo kang palayas sa sagwa kang restawran kag magbutang ka mga lamesa kag mga bangko. Ang gusto magpahangin-hangi mintras nga nagapamahaw rudto sa sagwa nga lamesa. Sa wara magbuhay ang tag-iya kang restawran nag-ugwad.\nAng restawran nga dya sa binit kang karsada kag rudto sa likod nayon may uma. Rudyan sa uma nga ria may mga hinuptanan nga mga hayop ang nagaistar. May manok, may baboy, bebe, kag pabo. Syempre ang mga sapat kon makagwa sa lagwerta nagalagaw. Sa uma ang mga sapat nga dya nagaamiguhay man sanda kon pirmi sanda nagaimaway.\nSangka adlaw, ang manok kag ang baboy naglagaw.\n\"Dali Manok maglagaw kita,\" kuon ni Baboy.\nDayon nanda sundanay nga maglagaw. Panaw sanda nga panaw hasta nga nakaabot sa binit kang karsada. Rudto sanda nag-agi sa pihak kang karsada sa atubangan kang restawran.\n\"Dalia Manok nga panaw,\" hambal ni Baboy.\nDayon dalidali ni Manok nga magtupad kay baboy.\n\"Nakita mo ria?\"\n\"Ano ria haw, Baboy?\" sabat ni Manok.\n\"Ang mga tawo nagadugok kakaun rudyan kada aga sa restawran,\" hambal ni Baboy.\n\"Ti, ano karon bay?\" sabat ni Manok.\n\"Masubu gid hay ang pagkaun nga ginaserbi amo ang \"Bacon and Egg,\" hambal ni Baboy.\n\"Huud man ang itlog namun nga mga manok wara gid ti nahimo hay ginasunod nanda kabuul kag rahaun,\" sabat ni Manok.\n\"Mayad gani tana inyo hay itlog lang, amun tana nga mga baboy kabuhi gid namun ang ginabuul nanda tungud hay indi nanda mabuul ang bacon kon indi nanda kami pag-ihawun,\" hambal ni Baboy.\n\"Parehas lang kita Baboy,\" ang sabat ni Manok. \"Indi man kami makalikaw hay kon maghimo sanda kang fried chicken, ihawun man nanda kami nga kapareho ninyo.\"\n\"Iwanun mo ra hay amo tana karia ang atun papel sa kinabuhi,\" sabat ni Baboy. \"Ang mahimo natun nga mintras nga buhi pa kita, magpangalipay tatun kag kon mahimo mag-unongay kita nga darwa.\"\nDayon ni Baboy kag Manok balik sa andang lugar kag nagpasakup sa andang agalun.\nSuno sa istorya nga dya, ang kabuhi ang importante kag ang relasyon. Kon ang hayup maaram magpangalipay kag mag-unongay, amo man kita. Tugruan natun ka bili ang kabuhi kaparehas kang mag-abyan nga sanday Manok kag Baboy. Magpadayon ka lagaw sa pagtuip ka mga bagay nga makatugro kang kaaram nga nagabunga kang kalinungan.\nBokabularyo:\nbubod: chicken feed\nkahigayunan: opportunity\ndagit: to pounce, clutch, or grab\nginapaanad: to get accustomed to\nlagaw: to wander about, move around, journey, travel, adventure\nhapon: to roost, perch, rest for the night\nhinuptanan: domestic animals like chicken\nnagadugok: swarm\niki: small\nkaaraydan: goodness, anything profitable or advantageous\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2014\/03\/lagaw.html","date":"2017-09-24T01:31:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00382.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996496439,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996496438980103}","num_words":1661,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.326,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Kalibutan kang Manunulat, ang Manogbasa Pangayaw nga Turista\n(Mga panghuna-huna sa bag-o lang natapos nga paindis-indis kang Dungug Kinaray-a)\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nUna sa tanan, sangka mainit nga pagpamalakpak sa mga tagpasakup kang bag-o lang natapos nga Padya Dungug Kinaray-a 7 (2013) paindis-indis sa pagsulat kang sugidanun pambata nga ginsakdag kang Dungug Kinaray-a (DK). Ginapanginbulahan ko ang tatlo ka napilian nga mga tagdaug. Nalipay gid ako nga may 18 ka mga manunulat halin sa Antique kag Iloilo nga nagsapak kag nagtugro kang andang tyempo sa pagpaambit kang andang ikasarang sa pagdihon kang sugidanun sa Kinaray-a. Kabay pa magpadayon kamo tanan sa pagsulat sa Kinaray-a.\nNagsugot ako sa pangabay ka Presidente kang DK, Ritchie Pagunsan, nga mangin isara sa tatlo ka mga manoghusgar ka mga pasakup. Ugaring kang pagkuon na nga ako gali ang puno nga manoghusgar, ay, sus ta, bahul nga responsibilidad. Ginpadara kanamun nga mga manoghusgar ang email files kang 18 ka mga pasakup. Wara ti ngaran ukon marka nga nagapakilala ka mga manunulat, kag sa listahan, ginpasunod ang mga tig-ulo ka kada istorya suno sa alpabeta. Antis ko buksan ang mga files, akun ginbasa liwan ang mga pagsurundan nga nabalhag sa website ka DK.\nGin-umpisahan ko ka basa ang mga sugidanun nga nagaumpisa sa \"A.\" Pagkatapos ka tatlo ka mga istorya, ginturuk ko ang listahan. May kinsi pa ka mga istorya nga nabilin. Angay ka bata nga ginbuy-an sa tinapayan nga may nagairidas nga sari-sari nga mga tinapay, naglumpat-lumpat ako sa pagbukas kag pagbasa ka mga pasakup. Gani halin sa \"A\" naglumpat ako sa \"S\" balik sa \"B\" kag lumpat ruman sa \"P\" hasta nga naubos ko gid man ka basa tanan.\nSa pagluto ka mga karan-unun nga nagausar kang ginaling nga pilit, malyag kita nga sararama kag pino ang ginaling. Gani nagausar kita ka arayagan. Daw angay man kadya ang proseso nga akun gingamit sa paghusgar ka mga pasakup. Sa una ko nga pagbasa ka tanan nga mga pasakup, may mga istorya nga nagdakup dayon kang akun interes. Akun dya gintimbulugan, tanda nga nakasulud ang sugidanun sa akun una nga pag-ayag. Ang wara makasulud, akun ginmarkahan ka tadlung nga linya nga gamay sa kilid. Wanhaw may ginbutangan ako ka timbulog kag ang iban linya lang? Ano ang ginbasihan ko sa pag-ayag ukon pagpain kag pagpili?\nAng pagbukad kag pag-umpisa basa ka sangka istorya angay lang nga nag-umpisa man sa pagpasimpalad ang manogbasa sa kalibutan kang manunulat. Ako nga manogbasa sangka pangayaw ukon bag-uhanun sa kalibutan nga ginhimo kang manunulat. Ang manunulat gid lang ang nakamaan, nakakilala kag nakatultol kadya'ng anang kalibutan. Kon mayad ang pagbalay na ka istorya, ako nga manogbasa indi magtalang, mahapus ang akun paghangup, kag makaabot gid hasta sa kon diin ako dar-un ka anang istorya. Importante man nga maganyat ukon mahaylo ako kang manunulat nga magpadayon sa akun pagpasimpalad sa anang kalibutan. Paano ako mahaylo?\nAng labing una, amo ang pagpili na ka topiko. Ang ginpili nga topiko bala masarangan nga tapuson ukon mapabutyag sa sangka bugu nga istorya? Basi ang topiko tam-an ka lapad ang ginsakpan kag kinahanglan ang pormat kang nobelita ukon nobela agud takus nga mapabutayag kang manunulat ang anang ideya.\nAng ikarwa, amo ang pagpresentar kang mayor nga mga tinawo ukon karakter. May mga pagbag-o ukon pagbalhin bala ang karakter ukon nagpabilin nga daw tadlung lang nga linya halin sa umpisa ka istorya? Importante bala ang kada isara ka mga tinawo sa pagpadalagan kang istorya? Andut ginhingadlan ang iban nga mga karakter nga wara man sanda ti labut gid sa mayor nga mga hitabo?\nAng ikatlo, amo ang kabilugan nga tono ka istorya. Nagpasadya bala dya? Nagpahibi? Nagpapanguy-ab? Nagpakadlaw? Kon ang reaksyon ukon pagbatyag kang manogbasa liw-as katam-an sa \"mapa\" nga ginhimo kang manunulat, basi nagtalang ang turista nga manogbasa tungud bukut mayad ang direksyon nga gintugro kang manunulat.\nTungud kinahanglan magpili kami ka tatlo ka mga tagdaug, gin-ayag ko pa gid liwan ang akun mga ginmarkahan ka timbulog. Sa ikarwa nga pag-ayag, pino pa gid ang arayagan nga akun gingamit. Ginbasa ko liwan ang taramdan (criteria) kag ginpaagyan ko pa gid liwan ka basa ang akun gintimbulugan. Makagaranyat bala nga basahun kang kabataan ang istorya? May liksyon ayhan nga mapurot para sa nagaedad pito hasta dose anyos nga mga kabataan? Paano ginbalay ang kabilugan nga istorya ukon ginpasunod ang mga hitabo? Mahangpan ayhan ka mga kabataan ang mga tinaga nga gingamit? Paano ang kabilugan nga pagsulat? Mauti bala ang manunulat sa pagrebyu ukon pag-edit ka anang ginpasakup? Ginmarkahan ko liwan ka mas bahul nga timbulog ang akun napilian antis magbutang kang numiro nga katumbas, grado, ukon score suno sa taramdan. Ang mga grado kang kada isara ka mga manoghusgar gintingub kag ginsuma ka presidente ka DK hasta nga natapos gid man kag napilian ang mga tagdaug.\nAno ang masunod para sa mga manunulat pagkatapos kang paindis-indis? Ginalauman namun sa DK nga magpadayon ka sulat sa Kinaray-a ang tanan nga mga nagpasakup, nagdaug man ukon wara. Ang pagsulat, angay kang iban man nga mga hirikuton, nagakinahanglan kang padayon, liwan-liwan nga paghimo, kag bukut sawsaw-tiraw lamang. Indi kita mangin mayad nga mga manunulat sa kisra, karwa, ukon katlo lang nga pagtiraw ka sulat. Importante gid ang pagbasa ka sinulatan kang iban kag ang pagtambong sa mga seryoso nga pagdiskusyon ka mga sinulatan, pareho abi sa mga workshops.\nPero sangka paandam. Makagagahum ang pagsulat. Mahimo gamhan na ang imo mga kagab-ihun ukon mga kaagahun, ang imo mga Sabado it hapon ukon Biyernes it gabii, bisan ang imo linaga nga mongo ukon raguok kang busong sa kagutum. Makagagahum gid ang pagsulat. Gani sa mga manunulat, ihanda ang inyo kaugalingun. Ang kalibutan kang pagsulat masyado ka lapad, warat dulonan, kag duro ang mga manogbasa nga pangayaw, nagahulat kang pagpang-agda sa sangka makawiwili nga biyahe.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2013\/10\/sa-kalibutan-kang-manunulat-ang-manogbasa-pangayaw-nga-turista.html","date":"2017-09-26T14:41:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00128.warc.gz","language":"krj","language_score":0.987082541,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9870825409889221, \"hil_Latn_score\": 0.012518777512013912}","num_words":950,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.34,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinyintos\nni Geneco R. Mabasa\nDarwa ka sanggatos, apat ka singkwinta, apat ka baynti, kag apat ka lima. Amo dya ang sulud kang bulsa ni Lito samtang nagapanaw tana paagto sa anang orobrahan sa kaagahun kang Lunis.\nSa anang aragyan may sangka karindirya. Samtang aga pa man, nagkaun anay tana kang anang pamahaw hay wara tana kahimus kagaina sa andang balay, piro hana na nga pagsulud sa karindirya, may sangka bata nga nagparapit kana nga nagahumlad ang alima nga daw nagapangayo. Wara gintugruan ni Lito piro ana dya ginpatawas sa sulud kag nagpungko sanda sa sangka lamisa. Tatlo ka kan-un, darwa ka nilaga nga itlog, sangka sirbi nga tapa, darwa ka saging, sangka kapi, kag sangka tsokolati. Sanggatos ang ana nagastos para sa andang pamahaw kaimaw ang sangka bata nga bag-o na lang nakilala. Pagkatapos pamahaw, nagpasalamat ang bata kag nagdiritso si Lito sa anang aragtunan.\nSa unahan naagihan na ang sangka mal-am nga nagapamaligya kang prutas kag bulak. Naghapit tana kag nagbakal. Apat ka singkwita ang ana gintao kag dungan hambal nga, \"Tagua lang, Nay, ang sobra.\" Nagyuhum ang mal-am kag nagpasalamat, kag si Lito nagpadayon sa anang pagpanaw.\nSa anang dalanun naagyan na ang simbahan nga bukas ang gawang. Nagsulud tana kag naghalad kang bulak nga ana ginbakal kagaina sa idalum kang ribulto ni Birhen Maria kag sa anang paggwa, nagkuot tana sa anang bulsa kag ginhulog ang apat ka lima sa kahon kang donasyon nga nahamtang sa gawang ka simbahan kag tana nagpadayon pa gid sa anang paraadtunan.\nSamtang nagapanaw tana sa kilid kang mataas nga istruktura, gulpi nga may nagbasya kana kang tubig halin sa ibabaw kag ana dya gintangara kag nakita nga may iriligan gali ka tubig. Sa anang kilid may sangka tanum nga rapit run lang mapatay, gani ana dya ginsaylo sa lugar nga insakto gid nga ginailigan kang tubig para masalo kang tanum, kag nagpadayon pa gid tana sa anang pagpanaw.\nSa iskinita nga pauilud sa anang ginaobrahan nakita na ang magnanay nga nagaluhod, gisi-gisiun ang bayo, wara nahusay ang andang mga buhok kag daw nagutum dun. Nagkuot tana sa anang bulsa, ginbutang ang apat ka baynti sa alima kang bata kag magdiritso sa anang ginaobrahan.\nSa gawang, may nagabantay nga gwardya. Ana dya ginbugno, \"Mayad nga aga kanimo, Nong,\" dayon tao kang prutas nga ginbakal na kagaina. \"Tao mo kar-on sa mga bata mo, Nong, pag-uli mo.\" Nagpasalamat ang gwardya, kag si Lito nagdiritso sa anang lamisa nga nagyuhum hay ana ginpaminsar ang tanan nagkaratabo sang aga ka Lunis.\nSa anang pagkapkap kang anang bulsa, ana nadakpan ang sanggatos nga nabilin. Ana dya ginpilo kag ginpainsakto sa buho kang kahon nga nakapatong sa anang lamisa nga may nakasulat, \"Para sa birtdi ni Nanay.\"\nNatapos ang aga kag ang kinyintos naubos, piro si Lito may kasadya sa gihapon sa anang itsura hay para kanana ang kwarta, kwarta lang. Ang pinakabahul nga primyo nga mabaton sa kabuhi kang sangka taho, amo ang yuhum, pasalamat, kag kasadya kang iba nga taho nga ana ginbuligan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/kinyintos.html","date":"2017-09-24T01:34:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00391.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997449517,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997449517250061}","num_words":500,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.366,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Masingki nga Kalag\nni Danny S. Tabuyan\n\"Ano bala ang maagum kang sangka tawo kon maangkun na ang bilog nga kalibutan, pero madura na man lang ang anang kalag?\" (Mateo 16:26)\nAng mga tinaga kang Ebanghelyo nga nagaragingring gihapon sa paminsarun ni Armando halin kang mabatian na dya kang pagsimba na pa kang Domingo. Tana ang manog-atipan kang bahul-bahul nga balay halin kang mapatay ang anang tatay nga amo kauna ang gintugyanan kang manggaranun nga tag-iya nga laon nga si anhing Mauricio, nga ginapanag-iyahan run kadya kang anang marayu nga hinablus nga nagauli run man kadya sa Canada.\nNagapamatuod si Armando kag ang iba pa nga mga nagaobra sa balay ni Mauricio, nga makaharadluk ang dya nga balay. May mabatian sanda nga ugayung kag kalas kang kadina nga ginaguyod kag kon kis-a daw may nagapanglampus, kag may nagasugid nga nakakita sanda kang murto nga may kadina ang anang kahig nga nagalibot ilabi run gid kon gabii. Kag ginapatihan kang kalabanan nga ang nagamurto amo si anhing Mauricio.\nSi Mauricio nagbahul nga ilo kag nagauli lamang sa nga himata nga nagsapupo kanana. Ang anang mga ginikanan nagkaramatay kang tyimpo gira. Masami nga nagadamguhanun tana kang kabuhi nga bugana kag manggadan. Ang anang handum nga mangin manggaranun ang nagtulod kanana nga magpaningkaras kag makatapos kang pagtuon. Matandus kag maaram dyang si Mauricio, amo ra nga bisan pa nga mangamuhan lang tana kag mag-iskwila sa gabii ana dya nga ginpadayon.\nDuro nga mga kabudlayan ang anang nasug-alaw, pagkaraku kang mga pagtuya-tuya ang anang ginbatas, piro wara nana dya pagbaliha kag kuon na lang sa anang kaugalingun, \"Malampuwasan ko man dya kag mabaliskad man ang paya!\" kag magyuhum–yuhum samtang ana ginapahidan kang anang daan kag gisiun nga bayo ang anang nagatagaktak nga mga balhas.\nGinahanduraw na nga nagauli tana sa daw palasyo nga balay kag nagasuksok kang minangaranun nga mga bayo: mahipid nga amirikana nga may tirno nga pantalon nga seda kag malapad nga korbata, nagahininghining ang anang panit nga sapatos nga tarawis ang anang punta, kag buta kang mga nagaburyambud nga daragkul nga mga kulintas nga bulawan sa anang mga liug kag mga singsing nga brilyanti nga nakagakarapol sa anang mga tudlo, nagapanguyab kang madamul nga pungpong kang papilun nga kwarta kag nagangisi sa pagpaidlak kang isnubong nga mga bansil; nagapungko sa malatrono nga purungkuan nga nagadikwatruhan samtang ginasirbihan kang duro nga mga suruguon.\nNautod lamang ang anang daramguhanun sa kabugtawun kang gintawag kang anang amo ang anang igtalupangud hay raku pa ang paras-anun nga mga sinako kang mga bugas kag arina nga ipasulud sa bodiga. Mayad lang hay ang anang amo nga insik mabuut kag maluluy-on, kag nahangpan na ang sitwasyon ni Mauricio.\nMatapos nana ang anang hayskul, nagpadayon tana sa kolihiyo sa pagbuul kang kurso nga komirsyo, agud kuno nga kon magnigosyanti tana madasig gid ang pagsaka kang manggad kag dasig man tana magmanggaranun. Sa ana nga paghugud, nakatapos gid man tana sa anang pag-iskwila. Nag-umpisa tana kang anang pagnigosyo paagi sa mga pag-alsada kang mga baraligya. Ginsarigan man tana kang anang mga kakilala nga mga nigosyanti nga hala lang pautang kanana tubtub nga mag-uswag ang anang nigosyo kag nabaydan na ang anang mga inutangan.\nTungud nga nagbahul tana sa lisud nga pangabuhi, bisan nga kwartahan run tana, nagabigong gawa ang singko kag makaguwa sa anang bulsa. Nangin sobra ka utitid bisan sa mga intuk nga mga butang. Ana gid nga ginapamurot ang bisan pinasi kang paray nga mahulog sa salug. Wara ti bisan ano nga dapat mauyang. Wara ti lugar kanana ang pagkabuhaha kag ang pagpatuyang. Rugyan gihapon ang indi mapalong nga handum nana sa kabuhi – ang mangin tam-an ka manggaranun.\nManggaranun run si Mauricio. Nakapatindug run tana kang bahul-bahul nga mansyon nga may duro nga mga suruguon. Ugaring kulang angud sa anang pamatyagan kag kinahanglan na nga dugangan pa gid. Nangin wara run tana ti kaburusgan.\nAng mga tawo luyag man raad magpangayo kang anang bulig ugaring para kanana wara tana ti matugro hay kulang gid ang anang natipon. Ginbuhos na ang anang kaugalingun sa pagtipon kang dugang pa gid nga manggad nga indi na run makita kag mabatyagan ang kinahanglanun kang anang isigkatawo kag ang anang katungdanan kananda. Nalipatan na run bisan ang pagpangasawa kag ang pagpasad kang anang kaugalingun nga pamilya. Ang anang manggad kag ang anang ambisyon nangin anang asawa, diyos kag agalun. Imbis nga tana ang magdumara kang dya nga mga bugay nga ana naagum, ang nagaguwa nga tana nangin uripun run kadya.\nAng bahul nga kalalat-an nag-abot sa kabuhi ni Mauricio. Sa tam-an nga pagpangabudlay, masami nga napabay-an na ang anang kaugalingun, ang kabangdanan kang anang pagmasakit, nga kang urihi gindakup kang pulmonya nga amo lamang ang nagguyod kanana sa anang kamatayun. Napatay tana nga wara pa makalambot sa santunga ka siglo ang anang idad kag nagapamalikid pa sa anang manggad nga wara ti ginbilinan.\nNadumduman ruman ni Armando ang mga hambal kang Santos nga Kasulatan nga nagakuon:\n\"Kag makakuon run ako sa akun kauglingun: Migo, may bastanti run ikaw nga pagkabutang nga natigana para sa duro nga tinuig. Magpatawhay ikaw, magkaun kag magpangalipay.\nPero ang Dios nagkuon kanana, buyon! Kadya nga gabii bawiun kanimo ang imong kabuhi. Kag sin-o ang makapulos kang imo gintigana para sa imo kaugalingun?\" (Lukas 12:19-20)\nAng kwarto ni Mauricio amo pirmi ang ginahalinan kang makangiridlis nga mga tunog kang pag-ugayung kag pagpanghakruy, kang kalas kang ginaguyod nga kadina kag kon kis-a daw ginalapdus sa salug. Sa kada mag-abot ang gabii, nagparangligbus ang mga bulbol kang mga nagatatap kang balay, nga nagapurundahay sanda ka uli pag-abot kang hapon. Wara ti nagatinir sa balay nga bahul kon gabii, piro wara man ti nagapangahas nga magsulud sa balay hay ginasugid nga masingki ang murto nga tag-iya kang balay kag nagapamintas dya sa mga dumaray-o nga nagasulud sa balay.\nSangka gabii nagbangon si Arman hay may nabatian nga daw nagatiyabaw halin sa balay nga bahul. Gin-agtunan na dya. Kang makasaka tana sa balkon sa tuyo nga magpanilag, hinali lang naghuyup ang mabaskug kag maramig nga dapya kang hangin nga nagbukas kang gawang, kag nagpakita kanana ang malapsi nga tawo nga nagatindug sa anang atubang nga nagasuksok kang amirikana nga buta kang mga alahas.\n\"Si Mauricio!\" ang singgit kang anang paminsarun nga wara ti tinaga nga nagaguwa sa anang baba samtang nagalinagumba ang sulud kang anang dughan.\nMadalagan raad si Armando ugaring, indi na mahakwat ang anang mga kahig hay ang anang mga tuhod nagakurudug sa kahadluk. Gin-udum tana sa anang tinindugan.\nNaghambal ang kalag kanana, nga ang limug daw nagahalin sa tadyaw. \"Indi ikaw magkahadluk, kilala ko ikaw. Kag ikaw ang makabulig kanakun sa akun sitwasyon agud nga makaluwas ako sa nagagapos kanakun nga kadina.\"\nNagsinyas ang kalag kag magtalikod, nga nagatimaan nga magsunod si Armando kanana. Nagsunod man si Armando kag nag-agto sanda sa kwarto ni Mauricio. Wara gid makaagi nga ginbuksan ang dya nga kwarto hay nahadluk sanda sa masingki nga murto kang tag-iya. Kang pagtupad nanda sa gawang kang kwarto nagbukas lang dya kang ana kaugalingun. Bahul dya nga kwarto nga buta kang marahalun nga mga gamit. Maman-an gid nga buhay wara mabuksi ang amo nga hulut hay buta dya kang mga lawa kag yab-ok.\nKang makasulud sanda sa kwarto, gulpi lang nga naghuyup ang hangin kag nag-igut kag naglagabung ang mabug-at nga takud kag nagsira ang gawang. Nagasala si Armando sa kahadluk. Indi na maman-an kon ano ang anang himuon, daw matumbo kag magdalagan nga indi makahalin. Piro nagkuon liwat ang kalag nga indi tana magkahadluk. Gintudo kang kalag ang kama, naghulag dya pabinit, kag nakita ni Armando ang sangka taraguan nga may kandado nga di numiro. Naghulag lang man dya kang ana nga amat-amat nga daw ginhungud nga hinayun agud makita ang kombinasyon kang numiro. Kang magbukas dya, nakita ang pagkaduro nga kwarta, alahas kag papilis.\n\"Ginatugyan ko dya kanimo agud ikaw ang magdumara,\" ang hambal kang kalag. \"Gamitun mo ang kwarta agud sa pagpamisa para sa kaluwasan kang akun kalag. Maagto kanimo ang akon abugado agud sa pagsaylo sa imo ngaran kang akun mga pagkabutang kag sa paghimo kang pundasyon para sa mga imol nga mga kabataan nga mga maaram agud mapatapos sa pagtuon kag sa pagbulig sa mga ilo nga mga kabataan kag sa mga nagakinahanglan. Ini gid ikaw magdinalok kag magkangilin sa mga matiryal nga mga manggad hay basi kanimo magsaylo ang akun gapos nga kadina.\"\nNagbungkalag si Armando hay nagasirak run gali sa anang uyahun ang nagabutlak nga adlaw. Nagadamgo lang gali tana. Piro daw matuod gid ang anang mga nakita kag nabatian. Nagbangon tan kag maghimos, kag pagkatapos kang pamahaw nag-agto sa pag-usisa kang bahul nga balay. Ang mayor nga gawang nga nakasirado ginbuksan na, kag kang makasulud tana nakita na nga nakabukas ang kwarto ni Mauricio, nga nagtabid ang yabi sa kandaduhan. Nagparapit tana kag magsid-ing, kag nakita na ang tanan nga ana nakita sa damgo. Nagsulud tana nga nagalingas-lingas hay basi magpakita ang kalag. Dayon gingihit na ang kama kag nakita na ang taraguan kag nasaulo na pa ang kombinasyon nga numiro kang kandado. Ginbuksan na dya kag nakita na ang tanan nga ana man nakita sa damgo. Matuod ang anang mga nakita kag nabatian. Ginsirahan na ang taraguan kag ginbalik ang kama kag kandaduhan kang kwarto kang tana makagwa.\nSa ana nga pagpamalandong sa mga nagakaratabo, nagsulud kana nga mga ginahambal kang Ginuo sa Ebanghelyo:\n\"Gani nagakuon ako kaninyo, gamita ninyo ang kalibutanun nga manggad sa pagpangamigo, agud nga kon maubos run dya, pagabatunon kamo sa mga urulian nga wara ti katapusan.\" (Lukas 16:9)\nNaga-igma gid si Armando kang mag-abot ang abugado ni Mauricio, kag nagsugidanun sanda. Kag ginhambalan tana nga tana run ang tag-iya kang balay kag manogdumara kang manggad ni Mauricio imaw kang pagtugro kanana kang legal nga mga dukominto nga pirmado run man kang marayu nga hinablus ni Mauricio nga pumuluyo run kang Canada.\nMakaagi ang mga tinuig, nahimo ni Armando ang mga ginpangayo kang kalag. Nagpakita liwat si Mauricio kay Armando sa damgo. Wara run dya ti ginasuksok nga mga alahas, piro nagasirak tana kang masilaw kag nagayuhum kang malipayun. Nagpasalamat tana kay Armando kag ana nga gin-alsa ang kadina kag magpangiray kag ana dya ginhulog sa lupa.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/masingki-nga-kalag.html","date":"2017-09-22T06:25:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00676.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999831915,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999831914901733}","num_words":1681,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.447,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Harana\nni Danny S. Tabuyan\nSa panahon nga wara pa ang mga bag-o nga teknolohiya, angay kang telebisyon kag silpon, nauso pa ang pagharana kang mga soltiro sa mga bisita nga daraga. Higayon dya para kananda agud nga makapangilala sanda.\nKada Hwebes ang tyinda sa banwa. Myerkules pa lang, duro ang nagahalin sa mga iraya nga kabaryohanan nga nagadulhog nga nagasusuon, nagabakintol, kag nagabakwag kang andang mga produkto halin sa uma, nga baraligya sa sunod nga adlaw. Masami nagadayon sanda sa mga balay kang andang mga himata kag kakilala.\nAng balay ni Manding Petring isara sa mga darayunan. Bahul ang andang balay nga himo sa kawayan kag nipa nga ang anang atup madamul nga kugon. Maligwa ugaring mataas dya nga may pito ka halintang nga hagdan nga nagaangut sa andang maaliwanay nga balkon nga himo man sa kawayan ang anang salug kag mga birha nga nagalusot-lusot ang maramig nga dupuy-dupuy kang hangin, nga nagahalin sa baybay nga matanghaw lang sa pihak kang karsada. Ang sirong kang balay may siklat hay ginataguan kang mga kahoy nga garatong kag kang tinadyaw nga ginamus, piro ang sa balkon bukas nga makita ang anang mga harigi kag sulay nga pusog.\nMay nag-abot nga mga bisita halin sa iraya, kag may maambung nga daraga nga nagtawas. Ilum piro mapino ti pamanit dyang daraga nga malabug kag malagtum ang buhok nga ana ginsalapid kag nagaulway sa anang darwa ka abaga.\nNatuipan kang mga soltiro nga may bisita nga daraga si Manding Petring. Nagharagaday sanda agud magpangharana. Imbis nga tatlo ukon apat lang sanda ang mangharana, kang naman-an kang iba, nagruguyon man sada nga magtawas. Nagaguban ang napulo ka mga soltiro paagto sa haranahan dara ang andang gitara.\nBag-o lang katapos ang mga bisita ni Manding Petring ka yapon, kag nagapanghimos sanda kang andang kinan-an, kang mabatian nanda ang kuting-kuting kang gitara kag may bilog nga mga limug kang mga laki nga nagakanta nga nagpapuas kang kalinung kang kagab-ihun. Naglaaw ang tagbalay sa bintana nga ginatukod-tukod, kag nakita na ang panung kang mga laki nga nakailis nga daw maagto sa baylihan.\n\"Mayad nga gabii Manding,\" ang matinahudon nanda nga tamyaw sa tagbalay.\n\"Mayad man nga gabii. Dali saka kamo,\" maabi-abihun nga baton kananda.\nNagsaraka sanda tanan kag nagpuronsok sa balkon. Ginpaatubang kananda ang daraga kag nagpakilalahay. Piro indi run makagwa sa balkon ang daraga hay gutuk run. Rugyan lamang tana nangatubang sa gawang. Gin-amoma sanda kang darwa ka daragkul nga sinipi kang luto nga saging nga pungo, nga anda gintungtong sa bangkito nga kahoy kag ginbutang sa tunga kang nagagirinutuk nga mga manogharana.\n\"Pasensya lang kamo, amo lang gid dya ang masarangan namun nga maamoma kaninyo,\" ang kuon kang daraga.\nSa hinali lang nagraginit, dayon nagpugaas, kag may nagsiringiyaw!\nNagdalagan si Petring kag ang iba pa nga mga tawo sa sulud kang balay kag ang mga iningud nga nahangyus.\n\"Ay, bayni ko takun!\" ang nabungat kang natalangkaw nga daraga.\nNarugho ang balkon, kag dara ang mga manogharana. Ang mga saging nag-arapok sa karsada.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/06\/harana.html","date":"2017-09-26T05:42:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00517.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996142983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996142983436584}","num_words":497,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.406,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Daigun\nni Consolita V. Rubino\nPaskwa sa Uma\nKauna nga tyimpo, sa bulan ka Disyimbri, tagraramig kag tag-arani ka paray nga makan. Ang mga mangurani halin sa ibang banwa nagabiyahi sa pagpangayaw ka ani. Ang mga sarakyan buta ka mga tawo, may mga tabig sa ibabaw, bungbong ang atup ka sarakyan kon lantawun nga nagapasuba sa iraya.\nAng tanan nagasinadya hay malapad ang aranyun sa wayang. Bali, sa ikarwa kag ikatlo nga simana ka Disyimbri nagahimasang gid ang aranyun. Ang mga tawo nagahimakas sa pag-ani para may suhol.\nKon may daraga nga mangurani ginaharanahan kon gabii. Ang nagapangharana duro karia ang imaw na kag nagapakilala sanda sa tagbalay kang ginaharanahan. Kon nakilal-an run gani sanda, ang daraga ginapadungaw sa bintana nga may sulo, nagapamati ria ka minsahi kang kanta nga harana sa binisaya kag ginabaslan na ka kanta. Pagkatapos karia, makuon ang tagbalay nga, \"Dali sulud kamo.\" Tanan sanda masulud kag masabtanay ang sultiro kag daraga ka kanta. Masadya pamatian ang ginakanta parti sa gugma, sa pagdayaw sa katahum kag kaanyag. Manami pamatian kapin pa kon nami ang limug ka nagakanta. Paagi sa harana rudyan nagaumpisa ang sultiro sa pagpangaluyag. Amo ria nga ang gugma nasapwan sa pangpangani kag may inanyan dara inspirasyon.\nAng mga pumuluyo sa baryo may mga proyikto nga ihimuon ugaring wara sanda ti kwarta nga sarang mabul-an. Ti, amo ria, nga nagaorganisar sanda sa pagpanaigun bisan nga ang iba kananda bukun ti nami sa panglimug magkanta, piro nagaintra sa pag-insayo para duro sanda nga magpanaigun. Sa tion kang kasirumun nagaalisto run ang mga manogpanaigun para duro nga mga pamalay ang andang makantahan. Kon sa diin gani ang duro tawo nga may nagadayon nga mangurani rudto sanda nagapanaigun. Masadya hay ang mga tawo nagakunyag sa pagpamati kang kanta parti sa Paskwa.\nSa mga daigun nga kanta kalabanan Ingglis ang ginakanta nanda kag malaka lang ang binisaya. Pagkatapos nanda nga kanta may nagatugro ka bahul nga kantidad, may iba nga gamay lang kag may rudyan nga wara gid ti ginatugro. Nahangpan man ria ka tanan tungud hay malisud matuod ang pangabuhi. Sa pagpanaigun duro masuput nanda kag sobra sa andang ginalauman nga kantidad.\nAng ani nagahingapos sa ikatatlo ka simana sa Disyimbri. Sa amo dya nga tion, masubu gid ang akun pamatyag tungud hay ang mga mangurani nagauli run sa andang lugar kag rudto sanda nagapamaskwa sa andang pamilya.\nPaskwa sa iskwilahan\nKauna kang nagaiskwila pa ako sa primary, nadumduman ko ang amun nahimo sa pagsaulog ka Paskwa sa iskwilahan. May paindis-indis sa paghimo ka bituon nga kawayan kag ginahapinan ria ka papil de hapon. Karon, ang pinakamanami nga bituon ginabitay sa bintana para ang tanan makakita. Baw, masaku gid ang mga iskwila kag ang kada hulut nga ginaklasihan may kahoy para sa Paskwa. Ang iba ginadikorahan kang karakadina nga papil kag may sari-sari nga kolor, nga ginapasabud halin sa ibabaw asta sa idalum. Dugang pa ang mga nagabitay-bitay nga mga dikorasyon.\nSa amun nga klasi may proyikto kami sa tugda ka amun maistra nga ang kahoy sa Paskwa himuon nga pinasahi nga may snow. Anhun bay paghimo ka snow? Ang amun maistra may ginbakal perla nga habon, puti anang kolor, butangan ka gamay nga tubig ang labador kag ilughud ang habon sa alima hasta nga magbukal. Kami tanan nagabulig ka lughud ka habon, pino ang bukal ka habon tungud hay marapuyot ka tama. Kon magduro run gani ang bukal ginapalhit sa sanga kang kahoy. Ginahinay-hinay ang pagpalhit para indi magkaradagdag. Pahidan ang kahoy ka bukal halin sa ibabaw nga sanga hasta sa idalum. Nasadyahan kami tanan sa paghimo ka snow kuno sa krismas tri. Ang tanan gaamlig nga indi masalapay ang napalhit run, may nagapabukal kahabon, may nagapahid kag rudyan ang maistra nga nagagiya kanamun. Pagkatapos nga nalikup run ang kahoy ka bukal ka habon, biyaan lang ria hasta nga magmara lang ti ana kag indi gid pagtandugon.\nPagkasunod nga adlaw, nagbalik run kami sa klasi. Ang una namun nga ginlantaw amo ang snow nga bukal ka habon sa kahoy. Nakita namun nga ang kutub ka manipis nga bukal midyo natunaw piro ang madamul nga bukal nga ginpahid daw snow gid man kon lantawun kag nagadukut gid sa kahoy. Nalipay kami nga bisan indi matuod nga snow, nahimo namun pinaagi sa bukal ka habon.\nAntis magbakasyon ang mga iskwila, ang kada klasi may bayluhanay ka rigalo. Naghambal ang amun maistra nga, \"Magdara ka rigalo hay magbayluhanay kamo.\" Sanglit karia nga ang pangabuhi rudto sa uma malisud kag maiwat ang kwarta, ti mansig dara bisan ano lang para nga makaabay sa pagbayluhanay ka rigalo. Nagdara takun ka tinanuk nga kamoti. Tion run sa pagbayluhanay, gintipon namun ang tanan nga mga rigalo kag naggabot-gabot kami ka ngaran. Ang akun nagabot nga ngaran nakatuon sa pinutos nga may darwa ka panid nga \"Everlasting Cookie.\" Nakita ko man nga may nakagabot ka akun rigalo nga nakaputos sa dahon ka saging nga hinalub. Iba tana nagdara ka saging nga tinanuk nga nakaputos sa dahon.\nAng iskwilahan naghiwat ka paragwaun nga ginaaman ka mga manunudlo sa pagsaulog ka Paskwa. May nagakanta kag may drama. Sa drama may nagapapil kay Hosep, Maria, Bakiro kang Karnero kag Anghil. Duro nga mga ginikanan kag mga pumuluyo ang nagtambong sa programa ka Paskwa. Nasadyahan gid ang tanan.\nKasadya ka Paskwa tungud hay natawo ang atun Ginuo kag manluluwas nga si Hesukristo. Tana ang tinubdan kang kalipay, kalinung kag kapawa. Malipayun ang tanan sa pagsaulog ka Paskwa.\nMalipayun nga Paskwa kag madinarag-un nga Bag-ong Tuig sa tanan!\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2014\/12\/daigun.html","date":"2017-09-22T06:22:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00678.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9937695861,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9937695860862732}","num_words":910,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.322,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bulig\nni Consolita V. Rubino\nIkarwa nga Sipi\n6. Rikondal – dya nga saging ang pinakapaborito kang tanan, hay matam-is kag ginadapli sa kan-un kon wara ti dapli nga paaliwansan. Pero kon bagnas pa lamang sobra ka aplud kag kinahanglan nga ipalanungun anay antes ikan-un. Dya nga saging kon ibaligya mabakal sa tyendahan. Kon maaglug ang bunga, pati anang dahul maaplud, bisan ang karbaw indi makaharab sa anang dahon. Amo karia anang proteksyon kang mga saha kag dahon. Ang puso kang rikondal ginatula man kang iba pero hay sobra ka aplud kag bukun ti paborito nga ginahimo nga laswa.\n7. Misteryosa – saging nga ordinaryo, wara pagsapaka gawa kang mga tawo. Nakapukaw ria kang balatian ilabi run gid kon hapo ang sakit mo. Hambal ka mga mal-am dya nga saging makariligab kang balatian hay naprobar run kon sobra ang imong kaun kang misteryosa masakitan kaw kang busong. Maaplud man dya nga saging nga ikan-un kon bagnas pa lamang kag kon sobra ka lanung pagkatam-is nga saging. Kon imo dya nga ibaligya, daw haros lang nga pangayuon. Nag-usik kaw lang kang kabudlay tungud sa kabug-at nga idarhun sa banwa. Sa sobra ka duro indi ma sasa ka kaun, kag mayad run lang nga idamog sa baboy. Ang tinub-an kang saging nga dya, ginahimo man nga suro sa adlaw kang tabad. Ang suro amo ria ang disposable plate.\n8. Pakul ukon Lisuhan – Ang saging nga pakul puro lang liso kon panitan. Sobra ka tam-is pero wara kaw ti makaun. Dya nga saging para lang sa pispis. Manami lang dya nga iubadun. Kon imo nga lantawun daw puno kang Nonoo nga tanum. Maman-an mo lang nga pakul kon magpamunga, tungud hay gagmay anang binilog, kag kon imo kan-un puro lang gid liso sa sulud na. Ginaharab kang karbaw anang saha kag anang ugbos. Nami tulaun anang puso.\n9. Saging nga Lanot kon sa englis ginatawaga nga Abaca – daw Rikondal anang dahon pero medyo marigwis. Ang Lanot ariari ria kon lantawun pero natural nga wara pagtaas. Anang tinub-an ginabul-an kang busong kag pamarahun, ginatawag nga upis. Ginatipon ang upis kag kon duro run gani, ginahimo nga kalat. Mahunit anang upis, manami himuon nga burugkus. Wara dya pagharba kang karbaw tungud sa sobra ka aplud. Dya nga tanum nagabunga man pero sobra ka gamay tungud hay ana tinub-an amo ang mapuslanun bukun ti anang bunga.\n10. Saging-saging – nagatubo ria nga daw hilamon, nagabuhi bisan sa diin, kag daw saging kon lantawun, nagapamuso man nga daw saging pero tama ka gamay nga pwede himuon bilang dekorasyon. Nalipat ako, ambay lang kon bala ginaharab dya kang karbaw anang dahon. Wara ko matalupangdi tungud hay indi man dya importante nga saging.\nPagtanum\nAnhun ang pagpalapnag kang saging? Ang saging nagapanaha. Amo karia ang ginabuul kag itanum, sa indi magbuhay mabahul ria nga nagapanaha liwan. Kon nakatanum ikaw ka sangka saha nga wara pa ikaw ti amo karia nga klase ka saging, ginatawag nga \"ayap.\" Nakaayap ka saging. Ti kon duro tanum mo nga saging, amo karia ginatawag nga may kasagingan ikaw.\nMga bunga kag mga binulig\nAng bulig nga tinaga naghalin sa saging. Ang saging nagabunga pinaagi sa sangka puso. Ang puso nagabuskag ka amat-amat. Amo ra ang anang bulak kag mahimo nga sangka bulig nga bunga kang saging. Ang sangka sipi pabulag run ra sa pungango halin sa sangka bulig. Ang sangka bulig nagaangut sa lawas kang saging. Kinahanglan nga itapsun para mabitbit ang sangka bulig.\nSa kadurohon nga saging, ano ang paborito mo?\nAng saging duro ti tamanyo kag ang sabor wara nagapareho, may tam-is, may aplud, kag may rabu-rabo. Pero sa kada saging, nagapuso kag nagapamunga. Magapati bala ikaw nga may laki nga saging? Kuon kang mga mal-am may saging nga laki. Paano mo maman-an? Nagaguwa man anang puso karia nga saging pero wara ti bunga. Nagbuskag anang bulak kag nagkarahulog ang kada pinanid kang puso kag may bunga nga makita pero indi mahimo hasta nga ang puso gaamat-amat ka gamay nga nagatunton. Talagsahun lang ang laki nga saging.\nMay saging man nga nagapuso kag may bunga pero sangka sipi ukon darwa kasipi nga gagmay tungud hay nagtubo nga ari-ari. Ang saging kon nasubrahan ka buul anang dahon, nasubrahan ka harab kang karbaw anang ugbos mintras nga nagatubo, kag kon ginaupakan pirme anang saha nga upisun, amo ria hinungdan nga nagaari-ari ang saging. Pero kon ang saging ginahunol kag gina-alima ka husto, makita mo ria nga daragkul anang bunga kag duro anang sinipi.\nSa simple nga panghuna-huna, ikumparar natun ang saging sa tawo nga nagatanum kang saging.\nKumparasyon:\nAng saging duro ana nga klase, may kolor nga morado. Ang tawo duro ti rasa, may kolor nga itum.\nKon ang saging may puso. Ang tawo may kasingkasing.\nKon ang saging may binulig. Ang tawo maaram man magbulig.\nKon ipakiras-an ang saging halin sa saha hasta nga magtaas nagahimo nga ari-ari. Kon ipakiras-an ang bata halin pa sa gamay hasta sa anang pagbahul, nahimo man nga ari-ari.\nKon kihapan ang puso kang saging ang taguk nagaturo. Kon masakitan ang kasingkasing, ang luha sa mga mata nagaturo.\nKaron atun nga isumahun sa kabilugan nga kumparasyon kang saging kag tawo. Pareho nga buhi, pero ang tawo may baratyagun kag may gahum sa pagtanum kang saging nga ipalapnag para sa atun konsumo.\nKanami lang gid ka tanum nga saging, may kaanggid sa tawo nga nagatanum. Ang kaaram rudya kanatun sa pagtuip kang duro pa nga maman-an natun parti sa saging. Kon atun gid dya nga iid-idun nga tanum, ang tanan nga bahin kang saging wara gid ti usik kag ang tanan mapuslanun.\nIkalipay kag iapresyar natun ang prutas nga saging, amo ria ang tinubdan kang ginatawag nga \"potassium\" kag iba pa nga mga bitamina sa lawas nga atun maangkun. Dugang ria sa ikahimsug kang atun kalawasan.\nAng puso nga dya may ginapaanggid sa itsura nga nagakusmod kag nagakusamud. Ang hurubatun kang kamal-aman nagaku-on nga, \"Baw, buringut gid. Lantawa bala ang itsura mo daw kinumus nga puso.\" Madalum dya ihangpun nga hurubaton, pero amo lang karia nga paagi ang pagsabdung kang kamal-aman para makatalupangud ang bata para mag-untat ang pagkusmod. Sa atun pa ang pagkusmod nakaguba ka modo, nakadagta kag nakapabug-at sa hunahuna. Kinahanglan nga talupangdun para nga makayuhum agud magmarikaya ang itsura kag anang kaimaw nakalipay kana.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2013\/12\/bulig-ikarwa-nga-sipi.html","date":"2017-09-22T06:25:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00681.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998076558,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998076558113098}","num_words":1031,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.336,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ilibitor\nni Ritchie D. Pagunsan\nAga pa nagapadogpadog run si Carmina paagto sa bilding ka anang opisina. Nagadali dya, daw may ginalagas. Mayad nga aga pa agud maligwa ang pagsakay sa ilibitor, baribad na kaina kay nanay na, nga daan Lunes kadya nga adlaw. Piro likum sa tanan, si Daniel ang ginadalian na.\nBisan kang Byernes na lang urihi naimaw sa ilibitor si Daniel, pamatyag na ang nagligad nga mga inadlaw daw malawig nga tinuig. Ka sarang-Martes lang sanda kadya una nagsumalangay, gani wara tana maghuna-huna sa ilibitor na masapwan ang kalipay nga buhay run ginasagap.\nAlas nwebe ang umpisa kang anang obra, piro timprano tana nagsulud kang sarang-Martes tungud may miting sanda. Wara ti tawo hay aga pa. Darwa lang sanda ni Trining, laon nanda nga sekretarya, ang nagsakay sa ilibitor.\nKang hana run magtakup ang ilibitor, may alima nga hinali nagpugung. Nagkusmod si Carmina. Amo dya ang ginaindian na, kapin pa ang nagadalagan kag nagapamirit magsakay bisan gutuk run. Ginakabalaka na nga basi magpalya dya sa kabug-atun. Tamad tana maghagdan.\nNagsulud ang laki. Daw hinali naggutuk ang sulud kang ginasakyan hay may ginauribay dya nga bag. Nagdukdukanay sanda. Nagaugtas dya kon gutuk hay madapugan na ang ingud, kapin pa nga kalabanan sa nagaobra rugya daw kargador ang itsura kag pangginawi.\nPiro danay kaw, ang muno na sa anang kaugalingun, daw pinasahi ang sara nga dya. Hamot, bag-ong takas. Sa pamatyag na Ivory ang ginamit kadya nga habon. Kag hipid ang panaptun na. Kon wara lang si Trining, daw maduha-duha tana nga basi sala ang nasudlan na nga bilding hay wara tana maanad sa amo dya nga postura. \"Daniel Martinez\" ang nasiplatan na nga ngaran nga nagakabit sa bulsa.\nIndi na mahangpan ang kainit nga nabatyagan kaina kang nagdut-anay ang andang butkun ni Daniel. Dungan sanda nagtangra, nagtabo ang panuruk, kag nagbayluhanay kang matam-is nga yuhum. Hinali lang naglaktaw ka sangka pitik ang dughan na.\nSarang bala mahulog ang buut kang darwa ka tinuga sa una nga pagsapding kang andang panit?\nNaglupad ang paminsarun ni Carmina kag nag-umpisa magdamguhanun nga imaw na si Mr. Ivory, ang tawag na kay Daniel. Nautod lang dya kang nagbagting ang ilibitor. Si Daniel, naggwa sa ikapito nga panalgan. Kon wara lang nagapadalung kana si Trining, daw sundon na dya kag pangilalahun.\nNaliwat pa pira ka bisis ang pag-imaway nanda ni Mr. Ivory sa ilibitor. Pirmi gaduko piro kon wara gani nagaturuk si Carmina, nagamulalung kana. Indi man kapangisug ang daraga hay rugyan si Trining nga nagadulot ang mata. Hasta run lang sanda sa dut-anay kang butkun bisan ligwa.\nAmo dya ang kabangdanan kon andut ginakarat tana nga magsamput ang Lunes.\nWara pa mag-alas syete, gani naghulat tana bisan pira run ka bisis nagbukas-sira ang ilibitor kag nakalumbos run si Trining. Kang wara magtuhaw ang anang ginahulat pag-abot kang alas otso, nagsaka si Carmina kag nangisug sagapun si Daniel.\n\"Mam, last day ni Sir kang Byernes,\" sabat kang gwardya nga pinamangkutan na. \"Maabat to sa miga na sa Canada agud magpakasal.\"\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/06\/ilibitor.html","date":"2017-09-26T14:32:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00150.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989243746,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9989243745803833}","num_words":498,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.313,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pangka\nni Mirah Day A. Ballarta\nAmat-amat run nga ginakaun kang kadulum ang kasanag nga ginadara kang adlaw sa kalibutan. Mabatian ang mga nanarisari nga huni kang mga sapat nga nagaistar sa maniki nga kalasangan, nga makita sa sulud kang iskwilahan sa lugar nanday Ontoy.\n\"Ontoy, naghambal si Lola nga indi kuno kita sagad lagaw sa rudya nga parti kang iskwilahan. Duro ang nagakuon nga mariit ang lugar nga dya,\" paandam kang anang klasmit nga si Dodong nga ana ginahagad sa pagpangita kang damang.\n\"Daw sa manol kaw! Tawas lang bala anay dya, hay dali ta lang man buhay,\" nagaugtas nga sabat kang sarawayun nga si Ontoy.\nWara ti nahimo si Dodong kondi imawan si Ontoy. Samtang nagapasulud sanda sa kalasangan, daw sa harasharas si Ontoy sa pagpamuklas kang mga siit sa andang aragyan. Wara man dya ti labut sa mga sapat nga ana malapakan. Burubhay, ana nakita ang klasi kang damang nga ana ginasagap.\nMadasig nga ginbuklas ni Ontoy ang siit kon sa diin nahamtang ang balay kang damang. Madakup na run daad dya kon wara ti nagsabad nga pangka, nga naglukso sa ginapwistuhan kang dyang damang, nga nagin rason para makalagyo dya. Tungud sa kaugtas ni Ontoy, gindakup na ang pangka kag gintablug sintro sa bato sa ingud kang kawayan. Narupsak gid ang lawas kang dyang pangka kag nagtaralsik ang anang dugo.\n\"Dasiga, Ontoy, mauli run kita! Ako ang ginakulbaan sa ginhimo mo,\" nagakabalaka nga hambal ni Dodong samtang ginausoy nanda ang dalan pagwa sa maniki nga kalasangan.\nPag-abot kang gabii kang amo to nga adlaw, nagpungko si Ontoy sa andang balkonahi samtang masaku sa pagpaupas kang anang mga damang. Wara na mabatyagan ang madasig nga pagpanaw kang oras. Timprano pa nagturog ang anang mga ginikanan kag tana lamang ang nabilin nga bugtaw. Sa hinali lang may nabatian tana nga nagkulas sa anang ingud ayon. Nagkuyampad tana paadto sa anang kwarto kag ginsarado na ang gawang. Hana run tana magbatang kang hinali lang may naglukso kag nagdukut nga pangka sa anang kahig. Nagtumbotumbo tana para mahukas dya, kag kang ana dya mahukas, madasig tana nga nagbatang kag nagpanimuron kang kapay. Nagparanindug ang bolbol ni Ontoy bangud sa natabo. Naduraan tana kang animo samtang masaku sa paghuni ang mga pangka sa palibot kang andang balay.\nTaas run ang sirak kang adlaw kag ang kada grupo kang mga tawo nga nagabulig masaku sa pagbuul kang mga dahondahon para ibanyos kag itambal sa nagasikrutuy nga si Ontoy. Makatiringala nga naghabok kadya ang anang busong nga daw kaangay kang pangka.\nGinhingagaw dara si Ontoy sa ospital piro sa sulud kang ambulansya nagasinggitan dya.\n\"Maluoy kamo! Indi ninyo ako pagdar-a. Indi ko gusto magtawas!\" ang pakitluoy ni Ontoy nga daw may ginaturuk nga mga tinuga sa anang palibot nga indi makita.\nWara dun nakaabot sa ospital ang ginhawa ni Ontoy. Ang hambal kang sangka surhano, ang pangka nga ana napatay sa kalasangan amo ang prinsipi kang mga ingkanto. Tungud sa kasubu kang hari kag reyna, anda ginbulus si Ontoy sa napatay nga prinsipi.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/pangka.html","date":"2017-09-22T13:24:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00033.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998654127,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998654127120972}","num_words":501,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.405,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lumay\nni Danny S. Tabuyan\nIkasyam kag Katapusan nga Bahin\nSa San Rafael, nagahirapit run sa simbahan ang kubay kang mga nagkumpanyar sa lubung ni Hernando. Wara ti banda, wara ti sonata mahipus kag masinulub-un ang prosisyon. Nagalingas si Benita, nga ginatupadan man ni Manding Sola. Pariho sanda nga nagabayo kang itum kag nagapanimuron kang manto nga itum kag malapad. Wara angud si Nanay na kag ang anang mga bugto. May nag-abot kag naghani-hani kanana nga indi gid makaabot ang anang pamilya hay may opinsiba ang mga Hapon sa andang banwa. Nagawawaw si Benita, indi na mapunggan ang anang kaugalingun nga magbakhu sa pagpanumdum nga tana gid lang sa pamilya ang makatambong sa lubung kang andang Tatay.\nKang magsulud run sanda sa gawang kang simbahan, nag-untud ang mga manogyayong kang lungon nga nagailungan. Indi sanda makasulud, daw may nagapugung. Gintirawan liwat nanda kag amo man ang natabo. Sa pangatlo nga bis, gintirawan ruman nanda. Nakasulud sanda piro hinali lang nga daw may naglupok. Nagtiriyabaw ang mga bayi. Dumdum kang mga nagkumpanyar nga binomba run sanda kang hapon. Piro wara man ti Hapon, kag wara man ti nag-agi nga eroplano. Hay dungan sa pagsulud kang lungon, natigpo ang darwa ka mga binditahan nga anghel nga marmol sa gawang kang simbahan. Nagkarautod dya sa hawak. Nawas-ag ang atup kang simbahan sa gawang ayon. Nagaparangligbus ang bulbul kang mga nakasaksi.\nTam-an ka baskug ang gahum kang kadudulman nga nagatawas kay Hernando. Amo dya ang ginapatihan kang mga tawo, tungud kang anang pagkabaylan, tungud kang anang paggamit kang mga anting-anting kag mga gahum kang mga idalmunun. Piro napamatud-an nga mas mabaskug pa gihapon ang gahum kang kapawa kag kang Langit. Ang kaluoy kag ang grasya kang Diyos nagapangibabaw sa gihapon.\nMatapos ang pagpangamuyo kag pagbindisyon ni Padre Angelo, nangin tayuyon ang prosisyon paagto sa patyo. Didto ayon sa pusod kang patyo sa idalum kang puno kang niyog ginlubung si Hernando. Gindali-dali ang paglubung hay may nagduhol kang balita nga marapit run sa San Rafael ang mga Hapon. Si Benita lang sa anang pamilya ang nakamaan kon diin ang anang linubngan.\nPagkasunod nga adlaw, tagpararigos. Manami kag masanag ang panahon, masinaw ang tubig sa suba halin sa busay. Si Benita, si Manding Sola kag ang mga suud nga himata kag mga iningud nagasusuon kang mga binagtung kang mga lagu agud anda bunakan sa suba kang Baganas. Si Manding Sola, tungud hay tana amo ang pinakamal-am kang pamilya sa mga nag-imaw, tana ang una nga nagtusmaw sa suba agud magpaanod kang mga gamit nga ginbugtuan kang ginhawa ni Hernando: ang banig, kapay kag ulunan kag ang anang mga bayo nga kinamatyan, pati ang hungot nga may sulud nga pagkaun bilang pabalon, agud kuno suno sa mga mal-am, indi magbalik-balik ang anang kalag. Dayon ana ginawaswas sa tubig ang mga pabyon kag mga kurtina nga puti nga gingamit sa harayaan. Paghuman kang dyang kinahanglan nga hirikuton, nagasunod run ang iba nga nagatusmog sa tubig agud magpararigos kag magpamunak.\nSamtang ang iba nagasaku sa andang mga burunakan kag sa pagparigos, ang iba nagakirinaun kag nagairinum nga daw nagapiknik lang. Matapos nga mapamunpon ang mga binulad, nagparauli ang mga nagpararigos, agud mag-igma sa balay kang namatyan.\nSi Benita hungud nga nagpabilin anay sa suba. Ana ginbukad ang pinutos nga ginbilin kanana kang anang tatay. Nakita na nga ang pinutos gali amo ang librita kang mga orasyon kag mga anting-anting ni Hernando. Ginbilin kanana ang mga gamit sa tuyo nga tana ang magpadayon kang pagpamulong ni Tatay na. Piro nadumduman ni Nitang ang mga nagkaratabo sa pagkamatay kag paglubong ni Tatay na. Indi tana luyag nga makig-angut sa mga idalmunun kag mga ispiritu sa binit-binit. Namat-ud tana nga talikdan ang paranubliun sa pagpamulong kag pamaylan. Ginpahabug na sa mabaskug nga sulug kang tubig ang pinutos.\n\"Patawara ako, Tay, piro indi ako magsugot kag indi ko mabaton nga ang bisan sin-o nga katapo kang atun panimalay mapasakup sa gahum kang mga idalmunun kag mga ispiritu kang kadulum. Paalam!\"\nBahul gid ang kasakit nga ginbatyag ni Melodina sa pagkamatay ni Hernando. Ang wara na pagtambong kang lubung kang anang bana nagdugang pa gid kang anang kasakit kag kapung-aw. Nabilin kanana ang pito ka mga kabataan, nga ang tatlo magagmay pa.\nNagligad ang mga tinuig. Nag-abot ang mga Kano agud sa pagbawi kang pungsod sa alima kang mga Hapon. Natapos ang Ikarwa nga Inaway Pangkalibutanun, naghalin kag nagparauli ang mga Hapon sa andang lugar. Kalabanan kang mga pumuluyo, nagsaraug kag nagparauli man sa andang mga binalayan sa banwa kag mga karsadahun. Nagtawhay kag nangin malinung ang katawhan.\nGintinguhaan ni Melodina nga tatapun kag sagudon ang anang mga kabataan nga nagaisarahanun. Puraut gid kang pangabuhi. Ang tagsa ka panimalay nagapaningkaras sa pagbangon. Nagapamurot kang kon ano ang nabilin sa andang mga pagkabutang nga nagkarawatak tungud kang inaway. Agud masagod ang anang panimalay, ana nga ginpangprinda ang andang lupa sa banwa kag mag-agwanta sa uma, sa diin tanda makapananum kag makasagod kang mga kasapatan, agud may mabul-an kang pang-adlaw-adlaw nga pagkaun.\nSi Antonio nangin pulis kag nakapangasawa sa pihak nga banwa, ang anang mga kabataan mga maaram nga nakaagum sanda kang libri nga pag-iskwila kag nakatapos sa sangka bahul nga unibersidad sa Manila. Si Benita ginpamana na ang girilya nga ana nakilala kang tyimpo-gira kag gindara tana kang anang bana sa andang lugar kag nangin madinarag-un sa pagpanguma. Si Concordia nakapamana kang opisyal nga suldado kag gindara tana ka dya sa andang lugar sa Capiz. Kang nangin ayadan ang anang pangabuhi ginpamuul na kag ginpangdara ang anang Nanay kag mga libayun sa lugar kang anang bana. Kang urihi didto lamang sanda nagtinir kang mga lima ka tuig kag didto run nag-iskwela ang anang mga libayun. Hay nakadawadawa run sa pangabuhi ang mga kabataan ni Melodina, nagdisisyon sanda nga gawadun ang andang lupa nga ginbalayan sa baryo kag didto sanda nagbugsok kang balay nga kawayan agud may ulian.\nAng balay nga bahul sa banwa nga ginapanag-iyahan kang pamilya ni Melodina, wara run hay ginsunog kang mga girilya kang pag-abot kang gira. Ang makita lamang amo ang nabilin nga mga nagkararumpag kag lumuton nga mga padir nga himo sa bato nga serial kag ginatabunan run kang mga balagun kang kadina-di-amor. Nangin masiuk run ang dya nga lugar.\nAng dya nga lupa kag balay napatungud sa subang nga bugto nga laki nanday Melodina. Tungud wara run man ang bugto nga dya kag ang anang asawa kag kabataan lamang ang nabilin, indi run sanda makasarang magpatindug pa kang balay nga bato, ukon bisan magpahawan man lang kang amo nga sular. Kang maman-an kang mga bata ni Melodina nga ginabaligya ang amo nga lupa, naghisugot sanda nga magburugto nga baklun dya. Kang anda run mabakal ang loti, anda ginapahawanan sa tuyo raad nga patindugan liwat kang pariho gid ka balay nga Kinatsila kang andang lolo, ugaring tam-an ka bahul ang garastuhon kon amo dya ang andang himuon. Kang urihi nagdisiyon lamang sanda nga patindugan dya kang lain nga disinyo piro gamitun nanda ang mga nabilin nga mga bato kag padir kang daan nga balay.\nKang mahuman, nangin matahum dya nga balay tungud nga kombinasyon dya kang Kinatsila kag Kinano nga disinyo. Madamul nga bato nga mga padir ang sa idalum kag ang ikarwa nga panalgan himo sa mga yakal nga kahoy. Ang atup himo run sa madamul nga mga sinas. May daragkul nga mga bintana nga may birha nga himo sa lapyad nga salsalun nga gina ikis-ikis, nga kon turukun ang kabilugan nagahimo dya kang mga porma nga dyamanti. May tirasa dya sa nga ginadikurahan kang mga bato nga balustir.\nSi Donato nangin inhinyiro kag nakapangasawa sa Capiz sa lugar kang anang bayaw nga suldado kag rugto lamang sanda nag-uli kang anang asawa kag mga kabataan. Si Enrique nakatapos kang komirsyo kag nakapangasawa kang maistra nga tagaanda man kag may bahul sanda nga pwisto sa tindahan kang banwa. Si Feudor nagin kapitan sa barko nga nagabyahi sa bilog nga kalibutan kag nakapangasawa kang mistisahun nga daraga nga nagaobra sa bangko kag didto sanda nag-uli sa banwa kang anang asawa.Si Georgina, ang agot, nakatapos kang pagkanars, kag nagaobra sa pribado nga hospital sa Iloilo, kag ana napamana ang sangka ispisyalista nga doktor sa amo nga hospital, kag didto lamang sanda nag-uli sa syudad.\nKada may daragkul nga okasyon kag kon mga bakasyon, nagauli gid ang mga kabataan kag mga apo ni Melodina sa balay nga bahul agud makatiripon sanda kag magrapitanay ang magparakaisa.\nSa panuigun nga kawaluhan ka tuig, si Melodina mabaskug pa. Sa pihak kang mga kurinut nga mga panit, makita gihapon ang anang pagkamistisa: ang anang tanus nga mga batiis kag maralabug nga mga tudlo nga masami ginkaimahan kang anang mga apo nga daraga. Malabug gihapon ang anang buhok nga laban run uban sangsa itum, nga pirmi na ginapungos kag ginahimo nga bola-bola nga nagatungko sa anang alipudwan kag ginapintalan kang anang ali-ali nga kara nga may tipay. Ang anang maputi piro yukut run nga pungyahun ginpugtakan run kang duro nga mga pikas.\nMahilig manghawuhawu si Melodina, kabangdanan nga baskug gihapon ang anang lawas kag matarum pa ang anang paminsarun. Ang isara kang anang mga kalingawan amo ang magpanursi kang mga bayo samtang nagapungko sa siya nga tumba-tumba sa tirasa. Mahilig man tana mag-istorya ilabi run gid kang mga sugidanun kang ana kauna yaya nga si Pilar.\nNag-arabot ang anang mga bata kag mga apo hay bakasyon. Sa kinaandan, kada tapos igma ginakaraykay tana kang anang mga apo nga nagatiriripon palibot kana agud magpamati kang anang mga sugidanun.\n\"Lola, wara man kaw nagapangimon hay duro ti mga sawa-sawa Lolo?\" ang pamangkot kang isara sa mga apo nga nagakarapol kanana, nga nagapungko sa tumba-tumba nga siya samtang nagasursi kang bayo.\n\"Andut nga mangimon gid takun kan haw? Hay sabaw man lang anda, balik man tana kanakun ang pataw,\" ang sabat ni Melodina.\nNatapos ang bakasyon, nagbalik ang anang mga bata sa andang mga obra kag ang mga apo sa pag-iskwila.\nMagligad ang mga binulan, nagapaabot ruman si Melodina sa pagtiripon liwat kang anang pamilya. Nangita ruman tana kang mga bagay nga ana mahimo para kanada. Nakita na ang mga liso kang kakaw. Nadumduman na nga kang nagligad nga mga inadlaw naglibot-libot tana sa likod kang balay kag nakita na ang puno kang kakaw nga nagamuriskil kang bunga, ana dya nga ginpadugos kay Pilo nga andang timbang sa taramnan, kag ginpabulad ang mga sulud kadya. Ginsanlag ni Melodina ang mga kakaw agud ipagaling kag himuon nga mga tabliya para sa mga apo, hay ginakakunyagan gid kang mga apo ang ginahimo na nga tsukolati.\nTana gid ang nagpangalima nga magpang-upak kang mga sinanlag nga kakaw. Matapos nga ana dya mapanitan, daw nanamitan gid tana nga magduum kadya kag ginparisan na dya kang kalamay nga bilog. Nawili gid tana ka usap kadya nga wara na run mamarasmasi nga nakakaon tana kang mga sanghakup nga kakaw. Nagsulud tana sa anang kwarto kag magbatang-batang hay sa pamatyagan na ginkapoy gid tana.\nKang tag-rigma run, gintawag tana ni Kudyang agud mag-igma, piro wara tana pagsabat. Ginsudlan tana kang anang bata sa kwarto agud pukawun hay dumdum na nga naturugan lang. Nakita na si Nanay na nga nagabatang sa anang katri kag nagatakup ang anang darwa ka alima sa anang dughan. Malagday nga ginatawag ni Concordia si Melodina, piro wara gihapon dya nagasabat. Giparapitan kag tay-ugun hay basi namuukan lang ka turog. Wara gid. Ginbutang na ang anang alima sa irong ni Nanay na, wara tana ti nabatyagan nga ginhawa. Ginpulsuhan na sa liug. Wara run ti nagapitik. Ginkupkupan ni Kudyang si Nanay na kag mag-urahab. Patay run si Melodina.\nGinbuksan kang anang bata anang mga alima nga nagatakup sa anang dughan. Dyan ana nakita ang rosarito kag ang ginatago-tago ni Melodina sa malawig nga mga tinuig: ang kaog run nga mangay.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/lumay.html","date":"2017-09-22T06:13:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00697.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998723269,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998723268508911}","num_words":1946,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.439,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Rimo\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKasisidmun sa baryo Kasagingan. Dungan kang pagsiriyak kang mga pisu sa idalum balay kag paggsindi ka kingki ni Magdi, amo man gulpi magsalapo ang sakit kang anang busong. Sa tagsa abuton dya ka sakit, daw ginakihap ang ana sulok-sulok. Pamatyag na ginait-it ang atay na kag daw ginalabugay ang ana mga kasudlan. Nagapurula ka dya ang ana mga mata kag daw nagatiskug ang mga buhok sa anang gising-gisingan. Pamatyagan na gusto na mangdumog kang tawo.\nAng hambal ni Mal-am Nining nga surwano nga ana ginpabulngan, may rimo kuno sa anang busong. May pugad kang pispis sa anang busong nga kon indi mabuul, mangin pisu dya. Kon maglupad run ang amo nga pispis mangin aswang tana. Sangka mal-am nga laki kuno ang naglanggaw kana paagi sa pagturo kang laway sa ana talinga kang nagakaturog tana.\nSingkwenta anyos kag sangka laon dyang si Magdi. Pinakagurang kag bugtong nga bayi sa lima sanda nga magburugto. Isara lang ang nakapangasawa kananda, si Magno, ang dason kana kag ang maisug magsupak kang anang mga gusto. Ang tatlo na ka mga libayun nga sanday Minyo, Merto kag Maing puro man laon. Kag tana ang ginabasol kang mga libayun na kon andut nagralaon sanda.\nPara kana, ang mga babayi nga maputi kag malabug ti buhok, mga aswang. Gani sa tagsa nga makanobya kang amo dya nga sahi kang babayi ang mga bugto na, ginapamalabagan dya ni Magdi. Hasta nga nag-idad sanda kag naglas-ay ang tuyo nga pagpangasawa.\nNagbarikutot si Magdi sa papag nga kawayan samtang nagaugayung sa sobra ka sakit nga ana nabatyagan.\n\"Ay, paghikog run lang!\" ang hambal ni Maing nga anda agot. Bag-o lang dya nagsamput halin sa durog kag naabutan na nga nagauraruy si Magdi sa kasakit. \"Kaysa mahuy-an pa kami kag ang imo mga kahinablusan!\" ang dugang nga hambal ni Maing.\nNagturo ang luha ni Magdi. Indi ayhan, silot run dya kana? Balos sa ana pagpakanaba kag pagmulay kauna sa mga bahi nga may lain ti ginhawa?\nNangayo si Mal-am Nining kang puro bukay nga manok nga may bukay man nga kahig para gamitun sa pagpaobra agud mabuul ang rimo sa anang busong. Ginpihak ang manok kag gintambal sa busong na. Daw ginahunos ang anang ginhawa samtang nagapangadi si Mal-am Nining. Burubhay nag-init ang ana pamatyag sa anang sulok-sulok. Ginapamahulay tana kang balhas. Kang matapos ang pangadi ni Mal-am Nining, daw naghaw-as ang ana pamatyag.\nGinhukas ang tambal. Kang ginbukad ang sulud kang pinihak nga manok, nakita ni Magdi ang sangka sapat nga daw taka kag daw boto man ka pispis ang itsura.\n\"Amo run dya ang pispis nga nagasuyup kang imo kasudlan. Kon matubuan dya kang kuyus kag maglupad sa imong busong, amo run to kag mangin hamtung ikaw nga aswang,\" ang paathag ni Mal-am Nining kana.\nNagparangligbus ang bulbol ni Magdi sa paglantaw sa patay nga sapat. Nagtaramus ang anang luha sa pagpasalamat kay Mal-am Nining nga nahukas ang rimo sa anang busong.\nNatuipan na sa urihi nga ang mal-am nga laki nga naghalit kana, tatay kang sangka bahi nga nangin nobya kauna ni Maing.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/rimo.html","date":"2017-09-22T13:37:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00035.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996614456,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996614456176758}","num_words":510,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.367,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Damgo ang Nagpukaw\nni Romela Berbedel Cepeda\nMalapalasyo nga balay, nagakanang-kanang nga mga sarakyan, malapad nga kalupaan. Tanan dya nagasimbolo kang mahamungaya nga pangabuhi ni Zed Torres, trese-anyos nga bata. Si Zed bata kang pinakamanggaranun kag pinakamaimpluwensiya nga pamilya sa anda probinsya. Bisan manggaranun, kilala sa andang probinsya ang anang ginikanan nga maluluy-on kag may baratyagun sa mga nawad-an. Tungud isarahanun nga bata, ginasunod ang tanan na nga gusto kang anang ginikanan. Bisan sala run, ginapaayunan kag ginapasundan gihapon tana kang anang nanay kag tatay. Wara magtuman, nahuman sa pagkataho ni Zed ang pag-inugali nga indi sampat sa pagkamayad kang anang ginikanan. Nagbahul si Zed nga wara it respeto sa mga kamal-aman, matapobre, bastos, kag pintas sa taho man ukon sapat.\nSangka aga, ginhatud si Zed sa eskwelahan kang anang tatay gamit ang bag-o nanda nga sarakyan. Nagpanaog ang anang tatay para magbakal kang tinapay nga inugtugro sa mga bata nga nagapanglimos. Samtang nagahulat, may nagparapit nga nagapanglimos nga bata kay Zed. Gusnit ang bayo kag rismu ang hitsura na ka dya. Nagahambuy ang bata sa sarakyan samtang ang anang alima ginaduhol na kay Zed nga nagapungko rapit sa bintana. Kang makita ni Zed nga mahigku ang bata, ginsinggitan na dya nga magparayu hay basi mahigkuan ang bag-o nanda nga sarakyan. Wara pa nakuntento, ginpanaugan ni Zed ang bata kag gintikwang. Natumba sa danaw ang makaruluoy nga bata. Kang makita ni Zed nga buta kang lao ang panaptun kang bata, ana pa dya nga ginkadlawan. Nagahangus-hangus parapit ang tatay ni Zed kag ginbuligan patindog ang nagahiribiun nga bata. Nangayo kang pasensiya ang tatay ni Zed sa lauhon nga bata kag gintugruan ang bata kang kwarta kag tinapay nga anang ginbakal sa tindahan. Samtang si Zed ginpaandaman kang anang tatay nga indi run pagliwanun ang anang gin-obra pero nagyambi lang ang bata kag nagkurumudon. Nagaulung-ulung lamang ang tatay na sa bahul nga kasubu kang ana nareyalisar nga nagbahul nga sungayan ang anang isarahanun nga bata.\nSa eskwelahan, wara ruman nagsulud si Zed sa anang klase kag nagtambay lamang sa kantina kang eskwelahan imaw ang ana mga amigo. Nagtindug si Zed para magbanyo. Samtang nagapanaw, daw sa piho lang nga nagapindot-pindot pa dya kang anang Ipad. Tungod wara nagalantaw sa aragyan, nakabunggo tana sa sangka estudyante man nga nagapanaw nga nagaduko. Nahulog ang Ipad ni Zed. Nagburuslo gid ang anang mga mata, ginbuyayaw kag ginpahuy-an na ang estudyante. Ginsuyaan kag gin-insulto na ang bata halin sa manilo-nilo nga uniporme hasta sa naganganga na nga sapatos. Wara it pugung-pugung nga mga harambalanun nga bisan ayam indi makakaun ang gintablug ni Zed sa bata nga nagatirigmak run ang luha sa mga mata. Nagdalagan ang bata paggwa sa kantina samtang ginatakpan ang anang uyahun sa bahul nga kahuya sa mga nakasaksi sa pagtamay ni Zed kana. Wara man lang ginpaminsar ni Zed nga ang natabo ana man sala kag ginyaguta pa ang miserable nga kahimtangan sa pagpangabuhi kang pobre nga bata.\nDomingo.\nNagsimba ang bilog nga pamilya ni Zed. Sa sulud kang simbahan ang anang ginikanan, samtang tana nagalagaw-lagaw lang kag nagasipal-sipal sagwa kang simbahan. May nagparapit kana nga maluya nga mal-am, may tungkod dya kag duro ang mga ginabitbit sa magtimbang nga alima. Nagapakitluoy dya nga nagapangayo ka bulig kay Zed hakwat kang ana dararhun para indi run mag-intra magbalik-balik sa pagtabok kag pagbitbit kang anang mabug-at nga dararhun sa pihak karsada. Nabudlayan dya bangud maluya run kag nagakurudug ang anang tuhod kon hinali mamuwersa. Imbis nga buligan ni Zed ang mal-am, nagkadlaw tana nga nagahurungag pa ang irong. Ginpadiwalan na ang mal-am kag ginbasol na pa ang kamal-amun kang lola, rason nga indi na madara ang ana dararhun. Ginhambalan na pa ang mal-am nga mag-agwanta hakwat kang mabug-at na nga dara bangud nungka nga magbulig tana. Nagduhung lamang kana nga nagalantaw ang mal-am. Bahul ang ana kahanguyus sa nasaksihan nga malain nga pinamatasan kang isarahanun nga bata kang mga Torres. Kilala kang mal-am ang ginikanan kang bata, wara it makatupung kananda sa pagkabut-anan kag pagkamayad. Wara dya maglaum nga sa tama pa kabata nga edad, kamaan run mamuyayaw kag mang-insulto ang bata kang mga Torres. Nag-ulung-ulung lamang ang mal-am nga ginmatu-matuhan saylo ang ana dararhun sa pihak karsada. Nagalantaw lang si Zed kag nagakadlaw-kadlaw kang makita na nga nabudlayan gid ang mal-am. Wara gid maluoy si Zed sa nakita nga nagakiang-kiang ron ang mal-am.\nSa ikatlo nga balik, wara matalupangdan kang lola ang nagahagunus nga sarakyan. Nabungguan gid ang mal-am kag naghamyangun sa karsada. Naghuruplaag ang mga ginabitbit nga prutas kang lola. Makita gid halin sa pwesto ni Zed ang pag-ilig kang dugo halin sa ulo kang mal-am. Nagasala-sala nga nagpanaog ang drayber kang sarakyan para madara sa ospital ang ana nabungguan. Samtang si Zed nagkurudug sa nakita nga duguon nga aksidente. Nagdalagan dya pasulud sa simbahan. Nagahipus-hipus lang dya nga naghakus sa anang nanay, bagay nga wara na mahimo halin kauna. Pag-abot sa andang balay, si Zed nga tama ka usbadun nga bata naghipus, rason para magtingala ang ana ginikanan. Dire-diretso dya nga nagsaka sa ana kwarto. Nagbatang ang bata sa kama kag pirit nga ginapanginwara ang dikta ka konsensya nga tana may sala man sa natabo sa makaruluoy nga mal-am. Naturugan ni Zed ang amo dya nga paminsarun.\nNakabugtaw si Zed kang ana mabatyagan nga may nagakamang sa ana kahig. Dasig ang anang pagbangon kang makita nga tana gali ang nagakamang ngato. Nagmurarat ang mata kang bata kang matalupangdan nga nagabatang tana sa mahigku nga salug kag sa anang pagtangra, nagdugang bahul kang mata na kang makita na nga ang atup human sa gintapal nga mga karton. Dulum katama kag baskug ang uran pero nagpangisug gwa si Zed para malantaw kag mapangilala ang palibot. Nagtarangisun ang bata kang mabistahan nga ang anang gingwaan, sangka miserable nga balay-balay nga human sa mga sipak-sipak kang kawayan kag gintapal nga mga karton. Sa tunga kang kadulum, makita gihapon nga ang balay-balay nagatindug sa ingud kang suba nga nagapamaho tungod sa nagaralapaw nga basura. Wara run ang kumportable nga kama ni Zed, ang maramig nga kwarto ukon ang ana koleksyon kang mga marahalun nga siripalun. Bangud isarahanun lamang, nagakurudug sa tuman nga kahadluk nga nagsulud sa balay-balay si Zed. Nagpanimuku dya sa kilid samtang nagapisngu-pisngu kag nagatururo ang luha kag sip-on. Wara labut pa sa anang nabatyagan nga kahadluk ang nagaraguok na nga busong. Pirit nga ginpirung ni Zed ang ana mga mata sa paglaum nga sa ana pagbugtaw, mabalik ang tanan nga bagay sa orihinal nga sitwasyon.\nBahul ang pagkadismaya ni Zed kang anang pagbugtaw, amo gihapon ang anang nakita: mahigku nga salug, karton nga atup kag mabaho nga palibot. Wara gid it mahimo kondi magmusi-musi nga naghimus si Zed para pangitaun ang anda balay. Ginpanaw na halin sa balay-balay paagto sa mayor nga karsada. Gutum ron gid pero wara tana it mahimo kondi magpadayon sa pagpanaw. Hasta makasamput tana sa mismo nga tinapayan kon sa diin nagapondo pirmi ang ana tatay para magbakal kang tinapay para sa manogpalimos nga mga kabataan. Nagsanag ang anang mga mata sa tuman nga kalipay kang ana makita ang kotse nanda nga nakaparada sa iksakto nga lugar kang paghatud kana kang ana tatay sa eskwelahan.\nHana run tana nga magparapit sa sarakyan pero nagpundo tana kang makita na nga may nagapungko sa masami na nga pwesto sa sarakyan. Ang nagapungko sa front seat ang mismo nga manogpalimos nga bata nga ana gintiklud kato. Kang makita na nga nagakaun ang bata, nag-andar liwat ang ana kagutum nga ana lang gin-agwanta halin pa ka gabii. Nagparapit tana kag gin-ay-ay ang anang alima sa bata. Nagbalikid ang bata kana kag matam-is nga nagyuhum. May gindab-ot dya sa unahan kang sarakyan, sangka plastik nga buta kang tinapay kag ginduhol kana. Daw sa hangul-hangul nga dayon na ginhamal ang tinapay. iksakto man kag nag-abot ang ana tatay, ginharkan na ang bata sa sulud kang sarakyan kag sa bahul nga kahangyus ni Zed, gintawag ang manogpalimos nga bata kang ana tatay nga ana kaugalingon nga bata. Makita sa mata kang ana tatay ang kalipay kag pagpabugal sa ginakilala nga bata bangud sa nasaksihan nga pagkamaluluoy-on na kay Zed. Nagbalikid ang tatay ni Zed kana, nagkuot sa bulsa kag gintugruan tana kang sinsilyo. Naglumaw-lumaw ang mga mata ni Zed kang ana mareyalisar nga wara tana makilala kang ana kaugalingun nga tatay. Nagbaliskad ang sitwasyon, tana run kadya ang makaruluoy nga manogpalimos. Nagdugang pa gid ang kabug-at kang nabatyagan ni Zed kang ana madumduman ang gin-obra na sa manogpakalimos, wara it kaluoy nga gintamay kag gintikwang na dya samtang gin-ubos tugro kang manogpakalimos ang tanan na nga ginakaun nga tinapay kana. Rayu run ang sarakyan pero ginalagas gihapun ni Zed kang lantaw ang anda kotse.\nNagalupad ang paminsarun ni Zed nga nagdiretso sa simbahan. Rigto, nakita na ang ana nanay sa iksakto nga lugar kon sa diin nagparapit kana ang mal-am nga nagpangayo bulig sa paghakwat kang ana dararhun. Dali-dali tana nga nagparapit sa paglaum nga basi sa hinali ang ana nanay ang mismo makakilala kana. Pero kang rapit ron tana, amo man ang pagtindug kang ana nanay nga kapareho kang mal-am, duro man ang ginabitbit. Nagakuba-kuba ang tagipusuon ni Zed, nagbalik kana ang eksena kon sa diin nasaksihan na nga nabungguan ang makaruluoy nga mal-am. Hana ron ang nanay ni Zed nga magtabok sa karsada kang gindalagan dya ni Zed kag gin-engganyo nga ana dya buligan. Dayon man pasugot kang anang nanay nga sa kadimalasun wara gid makakilala kay Zed. Kang makatabuk run, amo pa lang kag nagtawhay ang baratyagun ni Zed. Ihambal run raad ni Zed sa ana nanay ang katingalahan nga natabo kana kang iksakto man nga nag-abot ang tatay na kag ang manogpakalimos nga bata. Dayon hakus kang bata sa ana nanay. Daw ginkumus ang tagipusuon ni Zed bangud halin kauna wara labut ang aksidente kang nabungguan nga mal-am, wara gid tana makahakus sa ana nanay. Hana nga makuot sa bulsa ang nanay ni Zed pero ana dya ginpunggan sa alima, ginharkan sa uyahun kag nagpanaw pasulud sa simbahan nga may bahul nga kasubu. Wara it lugar run para kana sa anang kaugalingun nga pamilya.\nSa sulud kang simbahan, nagatararamus ang luha ni Zed samtang nagalantaw sa imahe ni Hesukristo. Tama man kabata ang anang edad, ang ana mga inagyan ang naghurma kang ana bag-o nga pagkataho. Bahul ang anang paghinulsul sa tanan na nga kasal-anan: ang pagtamay sa mga nalisdan, ang indi na pagrespeto sa kamal-aman, kag ang urihi nga pag-reyalisar kang importansya kang ana ginikanan. Ginpangabay na sa Makaako nga kon matabu nga indi tana makabalik sa poder kang anang ginikanan, raad palanggaun sanda kang ginakilala nanda nga bata. Pagkatapos na pangamuyo, nagadararapun run ang luha kag sip-on ni Zed. Bangud nakapuy gid ang anang lawas kag paminsarun, wara magbuhay kag naturugan tana sa bangko.\nNakabugtaw si Zed kang ana nabatyagan nga may nagharuk kana sa uyahun. Mapait nga nagyuhum si Zed tungud imposible matabo ang ginapanan-aw na nga nanay na ang nagharuk kana. Amat-amat nga ginmukrat ni Zed ang ana mga mata, nagahandum nga raad maglawid pa ang pagmag-an kang ana baratyagun bangud sa haruk nga to. Nagmurarat ang ana nagapirung pa nga mata kang matalupangdan nga nagabatang tana sa kama, sa anang kaugalingun mismo nga kwarto. Kulang pa ang kalipay kang nagdaug sa lotto sa kalipay nga nabatyagan ni Zed kang pagmukra na kang ana mata kag makita ang ana nanay nga nagaturuk kana. Wara it makatupung pa gid sa kalipay nga nabatyagan ni Zed kang makita na sa likod kang nanay na ang ana tatay. Dayon na bangon kag hakus sa nahangyus na nga mga ginikanan.\n\"Nak, nagaugayung ikaw, gani ginpukaw kaw namun ni tatay mo. Ano ang natabo kanimo pagkatapos ta simba man? Andut nga ka hipos kanimo?\"ang pamangkot kang ana nanay.\n\"Pinasahi ang mga natabo kanakun, nanay, tatay. May bisitahun ako sa rum-an sa ospital nay, tay. Pwede ninyo bala ako maimawan? Kag pangako ko kaninyo, mabag-o run gid ako. Patawad, nay, tay.\"\nLapad pa ang ngisi ni Zed kaysa sa ngisi ni McDonald. Naman-an ni Zed nga indi pa urihi ang tanan para kana. May tyempo pa para bag-uhon na ang indi manami na nga pag-inugali. Nagapasalamat gid si Zed sa damgo nga nagpukaw kana para magbugtaw run kag bayaan ang ana mga kasal-anan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/mga-pasakup-2013.html","date":"2017-09-25T22:22:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00641.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999326468,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999326467514038}","num_words":2031,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.386,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Chapter 5: Ang mga manunulat sa Kinaray-a\nSangka adlaw kang 1988, sangka drop-out sa Unibersidad kang Pilipinas ang nagbisita sa anang propesor sa literatura. Ang simple nga pagduaw natapos sa sangka pagpang-agda para sa worksyap kang Sumakwelan sa National Arts Center sa Bukid Makiling, Laguna. Sa amo nga worksyap natanum ang mga binhi kang panulatang Kinaray-a.\nAng pagbun-ag kang Tabig\nNagdungan sa worksyap kang Sumakwelan sanday Milagros Geremia kang Sibalom, nga nagaobra bilang manaliksik sa Visayas Studies Program kang UPV kag si Alex C. Delos Santos nga estudyante pa lang sa St. Anthony's College. Bilang darwa ka Karay-a sa tunga kang mga Ilonggo, nabugtawan nanda ang andang kakulangan sa pagpautwas kang kaugalingun bisan sa andang namat-an nga pulong. Rugto sanda nagpamat-ud nga mag-umpisa sa pagsulat sa Kinaray-a.\nSa pagtulod man ni Propesor Leoncio Deriada, nga anay tiglawas sa komite para sa sining panulatan sa CCP, nag-aplay si Delos Santos kang venue kag workshop grant sa CCP para sa masunod nga tuig. Tungud wara pa it grupo kang mga manunulat kauna sa Antique, gindara ni Delos Santos, sa bulig kang anang mga abyan, ang ngaran kang Homes, sangka grupo pangmusika nga nagakanta sa misa sa parokya kang San Jose. Sa bugu nga istorya, nagdaug ang Homes kang grant.\nMayo 1989 kang ginhiwat kang Homes ang una nga Kinaray-a Language and Literature Seminar sa SAC Grade School sa bulig kang lima ka libo ka pesos nga ayuda halin sa CCP. Nangin dinapit nga bisita ang mga manunulat nga sanday Santiago Mulato kang Iloilo kag Ernesto Nietes kang Antique. Pirambilog lang ang nagtambong, kag indi run kinahanglan mitlangun pa rugya kon sin-o tungud wara bisan sara kananda ang nagseryoso sa pagsulat, magluwas kay John Iremil Teodoro nga estudyante pa lang sa hayskul.\nAng venue grant nagtugro kang kahigayonan para sa mga manunulat nga maghiwat kang worksyap sa National Arts Center. Gintalana diya kang Septembre 1989. Sa liwan, pirambilog lang ang nangita kang lalang agud makatambong sa paghanas sa Bukid Makiling: sanday Delos Santos kag Moi Magbanua, nga pareho nga nagaobra run sa Manila, si Geremia, si Felicia Flores nga nagatudlo sa St. Anthony's College, kag sanday Edison Tondares, Gerry Antoy, kag Leah Pagunsan nga mga estudyante pa sa St. Anthony's College. Tungud wara man nakatawas si Deriada nga nangin masaku sa anang mga obligasyon sa UPV, si Delos Santos kag Geremia ang namuno sa mga sesyon, nga gintawag nanda nga \"gus-abanay\" tungud ang kada sara may higayon sa pagkakritiko sa kada binalaybay nga nahuman kang kada sara. Daw nagasanto gid ang tinaga nga \"gus-ab\" sa paglaragway kang proseso kang worksyap, tungud para makagus-ab kinahanglan may tarum nga mga bangkil kag kuko agud makabasa kang madalum kag mangin maaram nga kritiko.\nSa sangka semana nga tener kang mga lamharun nga manunulat sa National Arts Center, duro nga mga damgo para sa panulatang Kinaray-a ang nahuman kang grupo. Rugya nabun-ag ang Tabig Hubon Manunulat Antique. Tabig ang ginpili nga ngaran sa handum nga may surudlan kang mga bulawan nga ani kang panulatan sa Kinaray-a. Tinutuyo kang Tabig ang pagpalapnag kang pagsulat sa Kinaray-a.\nAng pagbun-ag kang Tabig nangin paratandaan kang mabaskug dagaya nga panahon kang pagsulat sa Kinaray-a. ang mga lamharun nga manunulat nagayapa-yapa tungud sa bag-o nga limug nga naangkun. Pagbalik sa Antique, ginpadayon nanda ang mga gus-abanay kag nagrekrut pa kang bag-o nga mga miyembro. Nagpangita sanda kang sari-sari nga paagi sa pagpalapnag kang andang mga sinulatan. Tungud kalabanan mga staff man, gingamit nanda ang The Anthonian sa pagbalhag kang mga binalaybay, nagpasundayag kang mga poetry exhibit, kag naghiwat kang mga pagbasa sa publiko.\nIndi gid malipatan ang pinakauna nga poetry exhibit kang Tabig, ang \"Sangka hakup nga Antique,\" sa Audio-visual Room kang St. Anthony's College kang Mayo 17-18, 1990. Indi lamang diya nangin tion sa pagpasalamat sa dagaya nga ani pagkatapos kang haros sangka tuig, kundi pasalamat man sa kadarag-an ni Milagros Geremia nga bag-o lang nagdaug kang CCP Literature Grant para sa binalaybay sa Kinaray-a. Amo diya ang pinakauna nga pungsodnon nga pagkilala para sa panulatang Kinaray-a. Nasundan lang diya kang 1992 kang si Delos Santos liwan ang nagdaug kang amo nga bugal.\nKang Disyembre 30, 1992 ginhiwat kang Tabig ang sangka publiko nga pagbasa sa Bistro Alberto sa Carretas St. Gintambongan diya kang mga drayber kang traysikel, mga istambay, kag mga propesyunal man nga suki kang irimnan. Rugto sa amo nga okasyon sanday Geremia kag Delos Santos, Dreamrose Barcebal, Felicia Flores, Milagros Geremia, Ritchie Pagunsan, Glen Mas, kag Edison Tondares. Antes natapos ang gabii, nahuman kang mga manunulat ang sangka binalaybay nga andang gintawag \"Halad kang mga bag-ong babaylan sa bag-ong dag-on\":\n\"O gamhanan nga Bulalakaw\nGinaamba namun ikaw\nGinasamba it dinag-on\nGintamud mo, gin-ulikid.\"\nDyang amun pangabuhi\nHalin Enero tubtub Disyembre:\nNagbusong si Carlo\/Diane,\nNagbuswang ang kabutigan.\nNagguwa ang comfort women\nAng Pepsi nga ang 349\nBumaliskad ang tansan,\nDuro ang nawad-an.\nKang gutum kag tagbarangag ginsundan\nNagsabat ang eleksyon: Ramos ang botohon.\nSi Robin Padilla indi magpalupu,\nPACCman ni Erap wara't nasulpu.\nSi Rosa Mistica nagpahilabut man,\nSi Satur Ocampo gintaw-an it kahilwayan.\nPero padayon kita nga preso it kadulum\nTungud kang power crisi nga naagum.\nBinangungot si Fr. Boy Torre\nAng Binirayan hupa nga nag-agi,\nPero may paglaum pa ang banwa\nNabugtawan ni Tehankee\nDouble life nga sentensya.\nKang 1993, samtang ginaumpisahan pa lang ni Norma Javellana ang pagtukod sa Paranubliun Antique, ang mga miyembro kang Tabig ang una nga nagsuporta. Tinutuyo kang Paranubliun ang magtugro it gahum sa mga katawhan nga maangkun ang tayuyon nga pag-uswag paagi sa paggamit kang sining kag kultura. Ang Paranubliun ang nangin umbrella organization kang tanan nga grupong kultural sa Antique, lakip ang Tabig, Apo ni Sumakwel, kag iban pa.\nSa tulad, nagbinaragba run ang mga myembro kang Tabig. Nagrinapta run tungud sa sari-sari nga mga personalidad kag tinutuyo. Sa baylo kadya raku run nga mga lamharun nga manunulat ang nabuligan, may mga libro run sa Kinaray-a, kag indi run malikum nga bahul kag mataas run ang gintubo kang mga binhi nga ginsabwag kang Tabig. Nalab-ot run ang tinutuyo kang Tabig, gani tion run nga ibilin diya agud nga magpadayon ang mga miyembro-manunulat sa paglatas kang iban pa nga patag ukon pagsabwag kang iban pa nga binhi.\n- Sundi ang kasugpon (\"Chapter 5: Ang mga manunulat sa Kinaray-a\") - Ikarwa nga Bahin.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/24\/post\/2013\/10\/ugsad-kang-kinaray-a-chapter-5-una-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T20:08:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00003.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9926356673,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9926356673240662}","num_words":1027,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.366,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pangupras sa Banglid\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nSa tyempo nga nagakarapol run ang mga bunga kang niyog sa kabanglidan marapit sa amun balay, amo ang tyempo para kanamun sa pagpangupras. Ako kag ang akun mga amigo nagasinaku man sa pagbaid kang binangon, ruluk-ad, kag wasay. Nagakalangkag gid kami nga makita ang mga binarayubay nga nagakarapol sa kada puno kang niyog. Nagakahulugan lamang dya nga bahul ang amun ginansyahun.\nSa adlaw nga Sabado kon san-o wara kami ti klase, aga pa kami nagatukad paagto sa bukid para umpisahan ang pagpangupras. Sa amun pagtukad, nagadara kami kang pistil kag mga kutsara para sa mga butung nga amun masapwan nga amun ginapamahaw.\nIndi mahulas ang pagpangupras sa bukid, ilabi run gid kon nakaplastar dya sa banglid. Mabudlay ang magsaka sa niyog kag sa kada barayubay nga mahulog, sarasara dya namun nga ginapamurot. Ang iba masami indi run makita hay nagariligid sa banglid kag kon sa diin lang gaturupa. Bakiras kag mga kagat kang lasga ang masami nga baylo kang mga binarayubay nga lahin sa kada puno nga amun ginasaka.\nKon maubos run namun ka pamuul ang mga lahin, ginatumpok namun dya kag ginaamat-amat wasay nga daw nagabis-ak kang kahoy. Ang iba nga imaw namun, nagasinaku man sa pagpangluk-ad kag kaun kang buha kang niyog. Makarilingaw ang obra hay wara ti patay ang amun kadlawanay kag istoryahanay. Ang amun mga bayo nga limpyo antis magtukad, daw sa mga trapo run tungud kang mga mantsa kag balhas. Wara ti sapayan ang kakapoy hay kaimaw ang mga amigo. Sa kahapunanun kon matapos run ang pagpangluk-ad, amat-amat kami nagadulhog sa kabanglidan pauli sa balay kag magpahuway. Makapoy kag masakit ang kalawasan hay ang pagsaka sa niyog indi lahug-lahug. Pero sa mga sinako nga amun dara nga buta kang kupras, ang pagparanakit kang kalawasan kag kakapoy daw sa wara lang sa bungug namun.\nSa masunod nga aga, ginabulad namun ang amun kinuprasan sa initan. Ginaladlad namun ang mga makan sa ginaraban nga taramnan kag sarasara ginapakaya ang mga linuk-adan. Swerte gid kon nagatagiti ang init hay madasig magmara ang binulad. Pero kaisa ang tyempo kamaan gid manunlog. Kon sa san-o nakaplastar run ang tanan, amo man ang pagpusdak na kang uran. Imbes nga gamay run lang daad ang obra, ang uran nagapadugang pa kang buruhatun. Pero bisan ano pa ang matabo ang amun kupras mamara man sa gihapon.\nAng pagbaligya kang kupras amo ang isara sa pinakanami nga adlaw para kanamun nga mag-amiguhay. Gani ginapili gid namun ang manogbakal nga mataas magtugro ka presyo. Ang kantidad nga amun mabuul sa kupras, ginahururay namun nga patas kag dayon diretso sa tyangge kag magpakabusog. Ang kinitaan namun wara namun ginaubos para sa amun kaugalingun lang. Sa amun pag-uli sa balay, ang tagsa-tagsa kanamun may bitbit nga plastik nga may pagkaun. Kag kon may bilin pa ang kwarta, dya ginabakal kang beer ni tatay kag tuba ni nanay.\n* LItrato: Himo ni Emily Miller halin sa http:\/\/www.kauaiwatercolors.com\/watercolor-detail.php?watercolor_id=200.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2014\/03\/pangupras-sa-banglid.html","date":"2017-09-26T20:08:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00020.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997403026,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997403025627136}","num_words":486,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.381,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hupa\nni Elainne Kaye Echivare\n\"Sara, darwa, tatlo! Mama!\" singgit ko piro wara ti limug nga nagagwa sa baba ko. \"Sara, darwa, tatlo! Mama, bugtaw!\" Panilagan ko sa utok ko lang ako nagasinggit hay daw ginabangut ang dila ko.\nIkarwa run dya nga gabii nga ginahupa ako, piro kadya nga bis tana mas kaharadlukan. Kaina nabugtawan ko nga indi ako makahulag. Daw ginhigutan ako sa katri kag ang lawas ko tadlung nga daw patay sa sulud ka lungon.\nNakita ko may bayi nga nagapalipud sa kurtina. Amat-amat dya nagaparapit kanakun piro daw nagalutaw lang sa hangin, kag ang anang alima daw ginadaho na kanakun. Daw nagapanghagad. Ginaparamalhas ako. Batyagan ko ang basa kang balhas sa bilog ko nga lawas. Nagpirung ako kag nangadi.\n\"Tatay namun nga dyan ikaw sa mga langit ….\" ang sugod ko nga pangadi piro indi ko matapos hay daw may nagahani kanakun. \"Tatay namun nga dyan ikaw sa mga langit, pagdayawun ang ngaran mo .…\"\nNagabato ang pinsar ko nga matapos ang pangadi piro daw may nagapugung kanakun nga indi pagtapuson. Gulpi lang naglutaw ako sa hangin. Paglantaw ko sa katri nakita ko ang lawas ko, angay nga daw patay. Nagbalikid ako sa gawang. Nakita ko liwat ang bayi nga nagalutaw nga nagapanghagad nga magtawas ako kana.\n\"Ginuo, ibalik ako sa lawas ko. Indi ko pa gusto mapatay,\" liwat ko nga pangadi sa akun pinsar.\nGulpi lang daw ginhigup ako pabalik sa akun lawas. Nakamukra ako. Batyagan ko ang nagatarabiris ko nga balhas. Ginahimuratan ko nga ihulag ang sangka tudlo ko.\n\"Sara, darwa, tatlo!\" isip ko liwat sa pinsar ko. Gulpi nakahulag ang sangka tudlo ko. Dayon ko takilid kag magsinggit, \"Mama!\"\nMay nagaguwa run nga limug kag todo dya bangud siguro sa kahadluk ko. Nabatyagan ko nga nagsulud si Mama sa kwarto piro wara na ginbuksan ang sulo. Ginpukaw na ako.\n\"Naano kaw?\" ang pamangkot ni Mama. \"Gatarabiris ang balhas mo. Dali, agto ta sa pihak nga kwarto kag mag-ilis hay tam-an ka basa likod mo. Daw nagrigos kaw ka balhas.\"\n\"Ma, ginhupa ako,\" ang sabat ko. Pamatyagan ko ginkapoy gid ako.\nRugto ako nag-ingud kay Mama sa pihak nga kwarto hay kami lang darwa sa balay kang matabo dya. Antis ako maturugan liwat, nadumduman ko nga may bisita kami kauna nga nakamuno nga bukut lang kami ang nagauli sa balay. May iba pa nga indi namun makita piro mga buut man kuno kag bukut pintas. Ang bayi nga nakita ko kaina nga nagalutaw anggid sa bayi nga masami ko masiplatan sa kasilyas sa likod ka balay kapin pa kon gabii. Ang hambal nanda mag-asawa kuno ang nagaistar sa likod namun nga mga idalmunun.\nPiro ang masami lang magpakita kanakun amo ang bayi nga angay sa ginahambal nanda nga \"white lady\" piro wara ako gapati nga amo ria ang tawag kana. Kon ano man tana nga sahi ka idalmunun, daad indi lang mamintas, ang nagsulud sa pinsar ko. Nagginhawa ako kang madalum kag nangadi liwat antis ako magpirung kag maturugan.\nPagkaaga hambal ni Mama ihalinun ko ang pwisto ka katri ko. Indi kuno manami nga ang ulo ko gatuon sa bintana kag ang kahig sa gawang. Amo kuno ria ang pwisto ka patay kon ginahaya sa balay. Nagparanglibos ang bulbol ko pagkabati ko ka dya. Nag-istorya man ang darwa ko ka bugto nga nakaagi man sanda hupa sa kwarto ko.\nUmpisa kato wara run ako pagturog sa akun kwarto nga nagaisarahanun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/hupa.html","date":"2017-09-20T20:07:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00622.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9941509366,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9941509366035461}","num_words":565,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.255,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Isla ka Boracay, Malay, Aklan\nAng mga tumanduk nga mangingisda sa isla ka Boracay nagapati nga tuod ang barko nga bulawan.\n\"Kang buhi pa ang akun Lolo kag Nanay, nakita nanda ang barko nga bulawan, rugya nagalapos sa Yapak nga ginabul-an kang mga puka nga shell, paagto rugto sa Punta Nasug, dyan sa Buruanga,\" hambal kang isara sa mga mangingisda.\nBisan wara ti pantalan sa Yapak sa pinakapunta nga sur ka Boracay, ang mga mangingisda nagainsistir nga ang barko nga bulawan nagadungka sa daragkul nga bato marapit sa baybay. Ginahambal nanda nga ang barko nagahalin sa Karatong, ang lugar sa Tablas nga ginapatihan nga mariit.\nAmo dya ang pagralagway kang isara sa mga nakabati kang istorya: \"… barko nga bulawan, bahul nga bapor nga masilaw, nagakintab. Nakita kang Lolo ko nga masanag ang lawas kang barko.\"\nAng mga tinawo kang barko ginlaragway man nga parihas kang mga tawo. Ugaring, nagapati sanda nga ang barko nga may ngaran \"MS Boracay\" ginapanag-iyahan kang ingkanto nga taga-Karatong. Nagadungka ang barko sa baybayun nga bukid kang Gidion, Nabas, Aklan kag nagabyahi paagto sa Istados Unidos ka Amerika.\nDya ang sangka istorya sa Gidion, Nabas:\nSi Tiyu Dikoy, sitinta i-tris anyos ang idad, sangka mangingisda kag surhano nga panday, nagpamatuod sa ginpangsugid kang iba nahanungud sa barko nga bulawan sa Nabas. Nagapati tana nga ang nagtaliwan na nga asawa ginsugat kang barko nga bulawan kag ginhimo nga pinalakad, nga kon sayudon gindara dya sa kalibutan kang mga ingkanto kang mapatay tana kag kon diin nagapadayon tana nga nagakabuhi. Sarang man makapakita ang asawa na kon gustuhon na. Sa pagkamatuod, nagpakita dya sa sangka himata na. Piro sa tion nga matabo dya, ang ginapakitaan kang pinalakad nagakalipat nga napatay run ang pinalakad. Kang magtaliwan ang asawa ni Tiyu Dikoy kang tuig 1986, nakita na ang barko nga bulawan nga nag-abot sa takna kang pagkamatay kang anang asawa. Ginmuno kang asawa na nga malarga ang barko imaw sa anang kamatayun. Nagainggat ang barko sa bulawanun na nga kolor kag nagpadulong dya sa Karatong, Tablas sa isla ka Romblon.\nSuno kay Francisco Sacapaño, sitinta i-tris anyos ang idad kag mangingisda nga taga-sitio Mangayad, Balabag, masami ginatabok kang barko nga bulawan ang tubig kang Karatong, Romblon kag dayon nagadiritso dya sa Naasud sa Buruanga, Aklan. Sa baranggay Balabag nagakadura ang barko, gani ginapatihan nanda nga ang lugar nga dya isara sa mga durungkaan kang barko nga bulawan.\nKalabanan matabuan nga makita ang barko nga bulawan kon tungang-gabii ukon kasanagun nga nagapalawud ang mga mangingisda. Ang Naasud sa Boracay ginhambal nga sintro kang mga hirikuton kang mga ingkanto. Ang Manoc-manoc amo ang pantalan kang barko nga bulawan nga \"MV Boracay.\"\nAng istorya ni Francisco Sacapaño ginpamatud-an kang sangka bataun nga mangingisda, nga naglaragway sa barko nga nakita na nga tama ka bahul, nagaidlak nga barko nga bulawan.\n- Sundi ang kasugpon –\nSunod: Ang Banwa ka Dao, Antique\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawanboracay-malay-aklan.html","date":"2017-09-26T14:43:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00183.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9990820885,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999082088470459}","num_words":543,"character_repetition_ratio":0.093,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.37,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ugsad kang Kinaray-a: Chapter 5 (Ikatlo kag Urihi nga Bahin)\nMga bag-o nga limug sa Kinaray-a\nAng mga bag-ong manunulat nahanas sa pagsulat sa mga pahayagang pang-eskwelahan. Sa Antique, makitaan kang kinaadman sanday Danilo Nabua, Cor Marie Villojan, Genevieve Arnaez, Francisco Javier III, Carlo Tamba, Liwayway Ambong, Stephen Checa kag Nestor Cancan Jr. nga may mga binalaybay nga nabalhag sa The Anthonian kag Hiraya Magasin. Sa Iloilo si Eman Lerona nga taga-Alimodian matandus man sa pagsulat kag sa pagpasakup sa mga paindis-indis angay kang Bigkas Binalaybay.\nDiyang mga lamharun nga manunulat nakatuon run sa inagihan kang henerasyon nga nauna kananda. Nabaton run nanda ang panghangkat nga mangin limug kang andang panahon, kag ang kinahanglanun sa paggamit kang andang namat-an nga pulong. Nakatambong run sanda kang mga paghanas kag may paradarhan run kang andang mga sinulatan sa mga dyornal panultan, magasin, kag iban pa nga pamantalaan. Halimbawa, si Villojan nakatambong run kang mga pungsodnon nga worksyap sa Iligan National Writers Workshop (2000) kag sa UP Writers Workshop sa Davao (2001). Sanday Tamba, Checa, kag Ambong nakatambong run kang rehiyonal nga paghanas sa University of San Agustin, kag si Javier nagtapos kang AB English sa Central Philippine University.\nAng mga dyornal panulatan kag antolohiya, mga padya panulatan, kag mga paghanas sa pagsulat nagatugro sa mga masunod nga henerasyon kang manunulat sa Kinaray-a kang mga taraksan kag surundan kang mayad nga pagsulat. Kinahanglan diya sa padayon nga pagsagod kag pagbatiti kang mga manunulat sa Kinaray-a.\nAng pagtubo kang panulatang Kinaray-a natigayon tungud sa mga lihuk nga gin-umpisahan ni Leoncio Deriada bilang tiglawas kang komite sa panulatan kang CCP kag NCCA, ni Santiago Mulato nga nagsulat kang sanaysay tuhoy sa Kinaray-a kag nagpabugtaw sa mga manunulat nga Kinaray-a agud batonon ang panghangkat kananda, kag kang Tabig Hubon Manunulat Antique kag Paranubliun Antique nga naghawan kang dalan para sa mga manunulat. Ang pagbalik sa Kinaray-a sangka pagpanginpadlos sa gapos-kolonyal nga nagadumili sa Karay-a sa pag-uswag. Nabawi run kang Karay-a ang anang dila kag limug paagi sa pagsulat kang mga binalaybay, sugidanun, kag drama sa pulong nga anang namat-an. Lantawun ta kon tuman rugya agud mahukas ang anang mga gapos kag makalupad agud malab-ot na ang ugsad nga nagahulat kana.\nEpilogo: Ang pagsanga kang panulatang Kinaray-a\nAng panulatang Kinaray-a nagsanga pa gid sa musika kag teatro. Tungud sa pagkilala kang mga manunulat nga Kinaray-a, ang mga musiko nag-umpisa man sa paggamit kang Kinaray-a sa pagsulat kang andang mga musika. Nangin bahul nga bulig ang paghiwat kang paindis-indis sa pagpili kang provincial theme song kang 1997, tungud raku ang mga musiko nga napiritan nga magsulat kang kanta sa Kinaray-a. May mga musiko man angay ni Sammy Rubido nga nakahanas sa pagsulat kang binalaybay, gani nangin mahulas ang paglaktud halin sa pagsulat kang liriko kang kanta kag paghimo kang musika.\nGinpauso kang Paranubliun Antique ang OKM ukon original Kinaray-a music, kag agud mapalapnag diya ginsugdan ang OKM Awards kang 2003. Angay kang Padya Paranubliun sa Panulatan, nangin paagi ang OKM Awards sa pagtulod sa mga lokal nga musiko nga magsulat kang mga kanta sa Kinaray-a. Labi sa tanan, ang pagprodyus kang CD kang OKM nangin tanda man sa iban nga komposer sa paghimo kang kaugalingun nga CD. Gani sa tulad, ang mga lokal nga musiko angay nanday Dante Beriong, Sammy Rubido, Noel Alamis, Mark Quintela, Edmund Infante, kag Katz Amerila may mga CD run kang andang mga kanta. Sa pagkamatuod, nalampasan pa kang mga musiko ang mga manunulat tungud paagi sa teknolohiya nangin mas mahapus kag madasig ang pagprodyus kang CD sangsa magsulat kang libro. Mas mahapus man ang pagpalapnag kang musika tungud may mga lokal nga estasyon kang radyo nga bukas sa pagpatokar kadya kag may malapad run nga tagparamati. Sa tulad mabatian sa Antique ang OKM indi lamang sa radyo, kundi pati sa mga baylehan, kag mga kabalayan. Sa pagkamatuod, mas duro pa ang nagabakal kang CD sangsa mga libro kang binalaybay kag sugidanun sa Kinaray-a.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/24\/post\/2013\/11\/ugsad-kang-kinaray-a-chapter-5-ikatlo-kag-urihi-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T13:41:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00066.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9938809872,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9938809871673584}","num_words":646,"character_repetition_ratio":0.074,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Andi Cubi halin sa http:\/\/www.charliesartgallery.com\/exhibits\/baliktanaw\/photos\/\nPagbatiti ni Nanay ni Jessie N. Monsale\nSa akun pagtubo sa busong ni Nanay Akun mabatyagan ang pagpalangga na nga tuod Hay tanan nga mayad ana gid ginpabatyag.\nBiskan pa nabudlayan tana sa pagpanamkun Sigi lang basta sa mayad lang kuno takun Gani si Tatay sa tupad na pirmi nagabantay.\nGinmabdus na takun sa sulud ka syam ka bulan Kag samtang ginabusong, bug-os takun gin-atipan Biskan bukun tana kumportabli hay ako mabug-at.\nGin-una ako ni Nanay, ginrisgo ang kaugalingun nga kabuhi Pagkakita kanakun may tuman nga kalipay nga dayon naghibi Hay hambal ni Tatay sunod gid kuno takun kana.\nGinbatiti ako ni Nanay halin kang ako anang gintawo Nagpulaw-bugtaw, nagpasuso, indi gid maisip anang mga ginsakripisyo Hay tuman ang pagpalangga na, tanan ka dya kalipay na tana.\nGinadayaw ko gid si Nanay, ang akun bituon, iwag, suporta kag giya Sa kon ano man ang akun nadangtan tulad, kabaraslan ko gid kana katama Sa pira ka adlaw ako liwan ang mabatiti kay Nanay bilang pagpasalamat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/100\/post\/2015\/01\/pagbatiti-ni-nanay.html","date":"2017-09-22T13:41:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00068.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9955053329,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9955053329467773}","num_words":171,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.222,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Siete Palabras\nni Emmy L. Masola\nKadya nga Kwaresma, samtang kita nagapamalandong, imawi ninyo ako sa pagbinag-binag kang mga tinaga ni Hesus nga angut sa moderno nga pagpangabuhi.\n1. \"Tay, patawada tanda hay wara tanda makahangup kang andang ginahimo.\"\nPagpatawad ang una nga ginbungat ni Hesus. Pagtugro kang hamili nga pagpatawad sa mga tawo nga naglalis, nagtugro kang kasakit, nagyaguta, nanglibak kag nagpaantos kana. Makuon kita nga madali kay Hesus ang magpatawad kag manghingyo sa Diyos Amay nga patawadun ang mga nakasala bangud sa anang kaayad kag putli nga tagipusuon, pero kita tawo lang nga nasakitan kag nabudlayan magpatawad. Huud, tawo kita, pero indi bala ang Diyos nagpakatawo para maintindihan natun ang bug-os nga kahulugan kang mangin \"bata kang Diyos.\" Ginatawag kita kang Diyos nga ana mga bata. Indi bala kon ano ang puno, amo man ang bunga? Kita man dapat pareho ka atun Diyos Amay, makamaan magpatawad kag magpasaylo sa mga nakasala kanatun hay paagi sa tampad nga pagpatawad, matirawan natun ang kahilwayan kang pagpangabuhi nga wara ti dugi nga nagadulot sa atun tagipusuon.\n2. \"Ginapasintud ko, kadya, matawas ikaw kanakun sa Paraiso.\"\nPagsarig sa Ginuo. Sa tunga kang atun pagkalipat sa ispirituhanun nga obligasyon kag pagkalipat sa Ginuo, nagaabot gid ang tyempo nga matawag kita Kana. Nadumduman ko ang istorya ka sangka mangunguma sa Leyte. Pira run ka dekada nga wara tana nagasimba kag nagapangamuyo pero kang nabalita ang pag-abot kang pinakamapagrus nga bagyo nga gintawag nga Yolanda, hugut sa tagipusuon nga nangamuyo tana nga luwasun gid ang ginasagod na nga mga hayup hay amo gid lang to ang ana pangabuhian, kag kon magkaramatay ang mga hinuptanan, wara run tanda ti pagabul-an kang andang adlaw-adlaw nga karan-un kag garastuhon. Sa kon ano nga milagro, ang tanan nga mga iningud na nahaw-as ang mga hinuptanan kag nalimpyo ang kaumahan pero ana, naguba lang ang mga toril kag pugadan pero buhi ang ginasagod nga mga sapat. Amo dya ang kongkreto nga ehemplo kang pagtuo ukon pagsarig sa gahum kang Makaako. Huud, nagalipat kita pero importante nga indi dapat madura ang atun pagtuo sa gahum ka Ginuo.\n3. \"Babayi, dya ang imo bata. Bata, dya ang imo Nanay.\"\nPagkananay kag pagkabata - darwa ka relasyon nga gintugruan ni Hesus kang importansya sa anang ikatatlo nga bungat. Pagkananay, kang tana naghambal, \"Babayi, dya ang imo bata\"; kag pagkabata, \"Bata, dya ang imo nanay.\" Sa kadya nga panyempo sa diin haros tanan nalumay ka ginatawag nga social media pareho ka Facebook kag Twitter, kag mga nanari-sari nga electronic gadgets, ginagamhan run ang atun kabuhi kang mga hitabo kag mga bagay nga dya asta nga nalipatan natun ang pinakaimportante nga bahin kang pagpangabuhi: relasyon. Kita nga mga babayi nadara kang ginatawag nga feminism ukon pagkilala sa kinamatarung kang kababainhan nga nagbayaw kang anang panindugan para itupung sa mga kalalakihan. Sa atun pagkalingaw sa dyang kinamatarung, nalipat run kita kang atun kinalain sa mga lalaki kag napabay-an natun ang mga katungdanan, nga bangud sa atun pagkababayi, kita lang ang may ikasarang magtugro: ang pagka-nanay. Indi kita kinahanglan nga mabusong kag magbata para mapakita kag mapabatyag ang atun pagkananay hay kita nga mga babayi, ginbun-ag nga may pagkamabinalak-un, maatipanun, kag malum-uk ang tagipusuon. Kita gintugyan nga mag-amuma kang katawhan para malinung, masadya, kag nagahirupay ang tanan. Pero bangud sa kinamatarung nga atun namat-an sa moderno nga panahon, atun napabay-an ang matuod-tuod nga pagkatawo kag nabuslan kang maisug nga paminsarun kag awut nga tagipusuon asta nga atun nalipatan ang atun katungdanan bilang nanay kang atun komunidad kag kasiringan.\nAng pagkabata sa kadya nga panahon naduraan run man kang matimgas nga kahulugan hay haros tanan kanatun nga mga bata, kapin pa ang mga urihing tubo, duna manumdum nga obligasyon kang atun ginikanan kag kamal-aman nga buhiun kita kag aturgarun ang atun mga kinahanglanun pero kita tatun, wara nagapanumdum nga bilang bata, may mga katungdanan man kita sa atun mga ginikanan kag kamal-aman. Panumdumun natun nga ang pangabuhi nagatimbanganay, nagabinuliganay, kag nagaulikidanay ang magpamilya. Ang pagpalangga kag pagbatiti kang atun mga ginikanan kanatun bayluhan man natun kang nagakaigo nga pagpalangga kag pagbatiti.\n4. \"Diyos ko, Diyos ko, andut ginpabay-an mo ako?\"\nPag-antos ni Hesus para kanatun. Amo dya ang mga tinaga nga nagapadumdum kanatun kon paano kita ginluwas ni Hesu Kristo sa mga sala nga atun ginhimo para indi natun maaguman ang kasakit nga ana gin-agyan sa krus. Pero ano ang ginhimo ta? Ginpili pa gihapon natun ang magpakasala, liwan-liwan nga pagpakasala kag kon kis-a Ginuo pa ang ginabasol ta.\nSa normal natun nga pagpangabuhi, may mga tawo nga nagaantos kag nagasakripisyo man para kanatun pero indi ta matugruan kang nagakaigo nga pagtalupangud para mapasalamatan ukon mabalusan. Kalabanan kon matawhay lang ang tanan, daw wara lang sa bungug ta ang mga grasya nga nabaton ta. Mabatyagan natun ang kulang sa atun pangabuhi kon madura run dya kanatun.\nBulahan kita hay may nagluwas kanatun sa atun mga sala, tion run para tugruan natun ka importansya ang bugay nga gintugro kanatun paagi sa pagtinguha nga maglikaw sa pagpakasala hay ang kada sala nga ginahimo natun, anggid dya sa tarum kang bangkaw nga nagdulot sa kilid ni Hesus kag nagpaagay ka anang dugo.\n5. \"Ginauhaw ako.\"\nPagkauhaw, indi lamang sa tubig kondi sa pag-ulikid kag pagpalangga kang katawhan. Kadya nga panyempo, sa karakuun kang atun pangkalibutanun nga hirikuton sami kita nagakalipat sa Ginuo. Nabanga pa kita ka Facebook kag igo murahun, tungang-gabii run kag wara run kita ti tyempo sa pagpangamuyo ukon pagkilala man lang kang Anang presensya bangud gindakup run kita kang katuyo. Sa kada adlaw amo dya ang dalagan kang atun aktibidades. Wara man ang Ginuo nagaobliga kanatun nga tugruan tana ka atensyon pero ang Anang pagkauhaw sa atun pag-ulikid magaresulta man sa atun pagkauhaw sa Ana hamili nga gugma hay indi ta matalupangdan nga amat-amat nga nagarayu ang atun baratyagun kana. Sa Ana pagkauhaw, doble ang atun mabatyagan nga kauhaw.\n6. \"Tapos run.\"\nHalin sa pag-antos, pagpangayo kang pasaylo, pagluwas kang makasasala, kag pagsakripisyo, ginbatas kag ginhimo ni Hesus para mabug-os ang misteryo kang kabuhi. Natapos run gid man ang tanan kag tion run para mag-umpisa ang matinung nga pagpangabuhi kang katawhan. Sa kada katapusan, may masanag nga bwasdamlag. Sa pagtunod ka adlaw, may sidlangan nga ginabutlakan.\nGani sa atun man nga pagpangabuhi, dapat gid lamang nga kaimaw kang mga pag-antos kag sakripisyo, magtuon man kita magpatawad kag mangayo ka pasaylo para bug-os ang pagbag-o kang atun pangabuhi kag pagsinarayo. Ilubung natun sa pagtunod ka adlaw ang mga sakit ka buut kag kaugut agud sa pagbutlak ka adlaw sa sidlangan, mag-an ang atun baratyagun kag bukas ang atun tagipusuon sa pag-abi-abi kang bag-o nga kabuhi nga buta kang kahilwayan kag kalipay.\n7. \"Tay, ginasarig ko kanimo ang akun kalag.\"\nDungan kang pagtapos kang tanan, ginsarig ni Hesus ang Anang kalag sa Diyos. Tanda kang pagtingub kang anang tawhanun nga persona kag Anang pagka-Diyos asta nga tana nagkayab sa langit. Pareho kay Hesu Kristo, kita man dapat magatugro kang bug-os natun nga kabuhi sa Ginuo, indi lang sa pagpari, pagmadre, ukon pagserbisyo sa simbahan kondi sa atun adlaw-adlaw nga pagpangabuhi sa diin ang kada buhat natun nagasentro sa pagbayaw kang ngaran kang atun Diyos Amay paagi sa pagpakita kang atun pagpalangga kag pagkabalaka sa atun palibot, kasiringan, kag isigkatawo.\n***\nIndi man natun kinahanglan mapatay para mabilang nga ginatugyan natun ang atun ispiritu sa Diyos hay igo run man ang kamayadun kag pagkamasinurundon natun sa pagbuut ka Diyos sa atun adlaw-adlaw nga pagpangabuhi para makabig natun nga gintugyan man natun kana ang atun kalag. Ang resulta, kada tikang, kada ideya, kada tinaga tanan ginaangut natun sa Mahal nga Ginuo. Hay sa urihi ang tanan nga kasakit nagatapos man kag nagaumpisa ang kalipay nga wara ti katapusan.\nSa pagtakup kang Kwaresma, dungan kita tanan sa pagpangamuyo nga matuman sa kalibutan ang tanan nga pagbuut kang Ginuo para sa langit. Magbinuligay kita para mabatak ang sara kag sara paagto sa tadlung nga dalan sa diin nagabantay ang atun Ginuo kag nagakunyag sa atun nga pagbag-o. Amen.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/2.bp.blogspot.com\/-lSdvBKLJAqc\/T2XrXt3OYQI\/AAAAAAAAMes\/1KbdxSj6ouc\/s640\/crucifixion.jpg.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2014\/04\/siete-palabras.html","date":"2017-09-25T22:08:40Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00459.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999902606,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999902606010437}","num_words":1320,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Andi Cubi halin sa http:\/\/www.charliesartgallery.com\/exhibits\/baliktanaw\/photos\/\nPagbatiti ni Nanay ni Jessie N. Monsale\nSa akun pagtubo sa busong ni Nanay Akun mabatyagan ang pagpalangga na nga tuod Hay tanan nga mayad ana gid ginpabatyag.\nBiskan pa nabudlayan tana sa pagpanamkun Sigi lang basta sa mayad lang kuno takun Gani si Tatay sa tupad na pirmi nagabantay.\nGinmabdus na takun sa sulud ka syam ka bulan Kag samtang ginabusong, bug-os takun gin-atipan Biskan bukun tana kumportabli hay ako mabug-at.\nGin-una ako ni Nanay, ginrisgo ang kaugalingun nga kabuhi Pagkakita kanakun may tuman nga kalipay nga dayon naghibi Hay hambal ni Tatay sunod gid kuno takun kana.\nGinbatiti ako ni Nanay halin kang ako anang gintawo Nagpulaw-bugtaw, nagpasuso, indi gid maisip anang mga ginsakripisyo Hay tuman ang pagpalangga na, tanan ka dya kalipay na tana.\nGinadayaw ko gid si Nanay, ang akun bituon, iwag, suporta kag giya Sa kon ano man ang akun nadangtan tulad, kabaraslan ko gid kana katama Sa pira ka adlaw ako liwan ang mabatiti kay Nanay bilang pagpasalamat.\nHimo ni Diana Miller halin sa http:\/\/www.millerwoodcreations.com\/watercolor-landscape-paintings\/\nDungug kang Pagkakaray-a ni Jessie N. Monsale\nPagkakaray-a ang nagapanaylatay sa akun nga kalawasan Ginabug-usan na ang akun dugo, kusug kag mga kaugatan, Biskan diin man takun dar-un kang swirti ko kag kapalaran Ang dungug kang ginhalinan indi ko gid mahimo nga talikdan.\nKinaray-a, ang linggwahi ko nga ginapakamahal Namat-an kag natun-an ko halin kang mag-umpisa hambal, Indi gid takun mamayha gamitun dya biskan diin magwakal Kay manggaranun katama ang sugidanun nga sampat ipabugal.\nAng mga Karay-a kang Pilipinas bantugon biskan diin magpasimpalad Indi mabindihan ang mayad nga pinamatasan halin kasan-o asta tulad, Sa kaaram kang napili nga propisyon tama gid kapisan kag katampad Amo ra nga ang kaaraydan kang tanan padayon lang sa pagmuad.\nGinahalad ko ang akun binalaybay sa tanan nga mga Karay-a Ang bug-os nga dungug kag pagpasalamat inyo man ambita, Sa simpli ko ka dya nga minsahi kabay mabatyagan kag mabasa Ang tuman nga bugal kag kalipay kang sangka Pilipino nga Karay-a.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/mga-pili-nga-binalaybay-halad-sa-dungug-kinaray-a-8-2014.html","date":"2017-09-25T22:19:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00679.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988453984,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988453984260559}","num_words":334,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.184,"stopwords_ratio":0.278,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Handum\nTsapter 1\nDya ruman ako sa babaw ka puno ka twitis. Gaharahablay sa sanga samtang gapaayaw-ayaw turuk kay Patring nga nagapanahup ka bugas. Ingud balay namun si Patring, klasmit ko, kag pinakagwapa sa tanan nga mga bayi sa klase. Ang ana tagahawak nga buhok, daw kugon nga ginahuyup ka hangin kon maglinggi-linggi tana ka panahup. Kanami gid turukun kon wahigun na ang ana buhok kag isukbit sa ana talinga para mamulalngan na kamayad ang pasi sa kararaw. Haaay ... Patring! San-o ko ayhan masagamsaman ang kalum-uk kang imo buhok? San-o mo ayhan ako mayuhuman kag tawgun ang akun ngaran ....\n\"Badong! Badong! Dyan kaw ruman gapaamulya sa twitis. Gabok bay ria. Mahulog kaw gani kag mabari ... ay, tawgun timo sabun nga Badong Buktot! Amo bay ra natabo kay Tibo Buktot!\"\nSi Nanay. Ginautod na gid pirmi ang panamguhanun ko. Dayon na kara sugpon nga si Tibo Buktot, nahulog sa bugto't-tai sobra nga palagyo kag panago kay Nanay na, hay tamad maglawig ka karbaw.\n\"Ti, mirisi na, sa sobra na katamad maglawig ka karbaw, kadya karbaw na run lang makauyon mag-imaw kana.\"\nMga lapot-lapot tana kis-a komentar ni Nanay nga dya. Nanaog lamang ako hay nabatian ni Patring ang pagsyagit ni Nanay kag dayon na tangra sa twitis. Mayad lang abtik ko magkabit nga daw amo kag manginpadlus, kondi sa lupa run takun kang magtangra si Patring. Ay, praktisado dya run! Mayad lang pa gid hay rabong kasla sa kudal. Bisan magkuub si Patring, di na ko makita. Aguy, madakpan abi takun ni Patring nga gaparapasiplat kana, makupus gid guro ako sa kahuya. Basi maugut pa kanakun kag indi na run ko pag-istoryahun kon magdungan kami panaw sa kahon paagto sa eskwelahan.\nMayha gid bay takun kay Patring hay kada turuk ko ka itsura na, daw gaparang-init tana akun gising-gisingan. Ambay ano tana dya nga pamatyag akun.\nDumduman ko kang grid wan kami. Adlaw-adlaw ko gid ra ginadunganan si Patring paagto sa eskwelahan. Ginatiid ko ra anay kwarto na hay kitaun sa buho ka dingding namun nga ginkutkot ko para magbahul. Memoryado ko run ra hulag na: suksok ka bayo, mamulbos, manghusay, mabuul ka bag kag magpanaw. Kon paagto run gani ra sa burutangan ka bag na, madalagan run ko panaog para paggwa na sa anda kudal, gapanaw takun run sa unahan na. Kis-a daw mabarambud tana akun batiis samtang gapanaw hay gaparaniskug takun maminsar nga gaturuk si Patring kanakun! Ay, maan lang kadya. Ginasusul ko gid nga maunahan tana gihapon hay amo lang dya paagi nga matalupangdan na ako.\nTaga Mao-it tana ra kanday Patring. Mga tatlo ka bukid ang karayuun sa sitio namun. Nagsaylo lang ra tanda rugya hay para rapit gawa panawun na paagto sa eskwelahan.\n\"Bahul gid tana handum ko para sa bata ko ngara,\" ang muno ni Nanay na kay Nanay ko samtang gapanghilamon tanda sa kilid ka kudal. \"Amo nga bisan magrayuay kami ni Tatay na, batasun ko, makaeskwela lang si Patring.\"\nParatuon si Patring. Kada gabii, ginapasigahan gid ra ka pitromaks ni Lolo na para sanag kon magtuon. Kang wara pa kaabot si Patring kanamun, daw mabaribad raad takun kay Nanay nga indi lang ako mag-eskwela hay mabantay lang takun ka karbaw. Ginakapoy takun manumdum nga Lunis hasta Byernes, manglaktud takun sa kahon bitbit ang notbuk kag lapis. Tapos pag-abot sa eskwelahan, mapungko kag mamati sa mistra. Abaw, sa kalawid-lawid kuno ka klase kuon ni Pato. Kis-a kuno ginapatu tana ka stik ka mistra hay garalaway tana ka turog. Kon si Pato gani nga daw isda papulawun gakaturugan, ako pa ayhan nga daw mantika magturog. Aguy, dan, basi mahuraguk gid takun ka turog!\nPero dasig nga nagbaylo ang pinsar ko kang nakita ko si Patring.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Liston Morris halin sa http:\/\/listonssketchbook.blogspot.com\/2011\/04\/boy-in-tree.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/61\/post\/2013\/10\/handum-tsapter-1.html","date":"2017-09-22T13:31:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00080.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9889947176,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9889947175979614}","num_words":623,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.212,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagdayaw ni Mali kag Pipo Sa Bulan\nni Cor Marie Villojan Abando\nSi Mali sangka bata nga kuti nga nagaistar sa sangka abandonado nga kamalig. Puti kag may batik-batik nga itum ang kolor ni Mali. Sangka adlaw, nabilin si Mali sa andang kamalig samtang ang anang nanay nagpangita kang pagkaun para kananda darwa. Bilin kang nanay indi lang anay magsagi lagaw kay ang mga askal nagaistambay sa andang kalye. Kapin pa may sangka mal-am nga babayi nga ayam nga indi malat-an kon kaisa ang pinsar tungud kang anang pagkaulianun.\nSangka adlaw, may sangka bata man nga kuti nga nakalabay sa andang kamalig. Tarangkisun dya kag nagahibi samtang nagapanawag sa anang nanay. Nagasipal si Mali kang anang ikog kang natamwa na sa andang gawang ang kuti nga bata nga nagahiribiun ka sagap kang anang inang.\nGinpamangkot ni Mali kon andut tana nagahibi. Hambal kang bata nakabulag tana sa anang inang kag nagtalang samtang nagalagaw tanda sa kasagingan. Naluoy si Mali gani ginpadayon na sa andang kamalig ang kuti nga raku gid higku sa anang bulbol sa sobra ka pangsuhot-suhot ka pangita kang anang inang.\n\"Ako gali si Pipo,\" hambal kang nagtalang nga kuti. \"Salamat gid sa pagpadayon mo kanakun rudya sa inyong balay. Gusto ko run nga makita ang akun Nanay amo ra nga naglibot-libot ako rudya sa inyo nga lugar. Sigurado ako nga nagakabalaka run tana kanakun garing indi gid ako ka tultol kang amun balay.\n\"Ako tana si Mali,\" pagpakilala ni Mali. \"Mayad bay wara ikaw ka sugalaw kang mga tambay nga mga ayam rudya sa amun kalye? Tulad pa abi ang anda kara tagralagaw. Luwas kara kananda, may sangka ulianun nga ayam rudya nga galibot-libot. Luleng ang anang ngaran.\"\n\"Tuod ikaw? Aguy, paano run lang dya bay? Paano ko run lang makita si Nanay ko? Nagutum run daan ako kag nagadulum pa ang uran,\" ang panangis gihapon ni Pipo.\n\"Indi ikaw magkabalaka. Makita mo gid si nanay mo,\" ulo-ulo ni Mali kay Pipo.\n\"Imna anay dyang gatas para maulian ikaw. Lantawa bala sa ispiho hud ang imong itsura. Tarangkisun kag nagaparanglapsi run ikaw.\"\nNakatinir si Pipo sa kamalig nanday Mali kang darwa ka adlaw kang naulian gid man ang lawas kang nagtalang nga kuti. Nasadyahan man ang inang ni Mali hay karilingaw si Pipo. Kag samtang tana nagapangita kang andang pagkaun, ang anang nagaisaranhun nga bata may imaw run magsipal kag maglagsanay.\nNagpamaan liwan ang nanay nga mangita tana kang pagkaun. Kinanlan timprano pa ang pagpangita na para makatipon kang maraku hay tatlo run tanda ang makaun.\nNabilin si Mali kag Pipo nga nagataguay. Hala libot nga libot ang darwa sa sulud kang kamalig. Lab-utanay kang ikog kang kada isara. Sa sulud kang pulo ka isip, ang raku nadab-ot nga ikog gamit bisan diin sa darwa kang atubangan nga mga alima amo ang madaug. Ang pirdi amo ang mabantay sa sanga kang mangga hasta mag-abot ang inang ni Mali.\nTungud nga gurang si Mali kay Pipo, napirdi gid ang gamay nga kuti, nga dayon nga nagsaka sa puno kang mangga agud maghulat nga mag-abot ang inang ni Mali. Si Mali nagaluko sa andang gawang samtang nagaistorya kag bantay kay Pipo.\n\"Daad ba makita ko run man ang akun Nanay bisan halin lang rudya sa ginaduyuan ko,\" hambal ni Pipo nga nadumduman liwan ang nanay na.\n\"Makita ta gid ria si nanay mo. Lantawa bala, dali run lang ang gabii. Hambal kang lola ko kauna kanakun, kun tikaun mo ang bulan sa tatlo kang nagasundanay nga gabii kag imo haladan kang mga binalaybay, ang imong ginapangayo nga handum matuman gid,\" ang sugid ni Mali.\n\"Tuod ikaw, Mali?\" nagbahul gid ang mga mata ni Pipo sa kalangkag tungud sa istorya nga nabatian. Kon sayudon may tsansa gid nga makita na ang anang inang. \"Sige, raku man ang akun mga binalaybay nga gintudlo ni Nanay ko.\"\n\"Ti, sige, kar-on sa gabii, umpisahan natun ang pagpabati kang atun mga binalaybay sa pagtika kang bulan. Mayad ra hay raku gali ang imo naman-an. Kabay pa nga masadyahan ang bulan kag mawili kanatun darwa.\"\nNag-abot ang gabii kag kanami gid ang tamwa kang bulan sa lupa. Dayon sa pamatyag ni Mali kag Pipo tanda ang rason andut nakatika ang bulan bisan ang mga gal-um nagatiriripon samtang ang mga bituon nagaamat-amat panago. Ang darwa nagsaka gid sa puno kang mangga para makapwesto ka mayad kag maumpisahan ang una nga gabii nga pagdayaw sa bulan.\nMali: Bulan, bulan, salamat sa imong pagduaw\nTulad nga gabii amun ginahalad mga binalaybay kang pagdayaw\nPangayo kang bata gamay ang pag-abot kang nanay nga ginahandum\nImo lang daad tugutan antis ikaw magpalipud sa imong pwertahan.\nPipo: Bulan, bulan, ang akun Nanay gapangayo kang tabang\nKay nagtalang ang dyang kuti nga gamay sa kasagingan\nKon daad ang dyang maniki ang limug imong maintindihan\nPati ang pagpanangis kang anang ginikanan.\nPagkatapos kang una nga paghalad nanday Mali kag Pipo kang andang mga binalaybay sa mahal nga bulan, may nagharakhak sa andang likod.\n\"Ay, abaw, daw sa mga buang nga mga bataa, ay. Sin-o ang inyo ginatangra kag ginaistorya sa langit? Ang bulan nga butigun?\" hambal kang daw nayugit nga Iyay Luleng samtang nagaharakhak sa nasaksihan nga ginhimo kang darwa ka mga bata nga kuti.\n\"Andut haw, Iyay Luleng?\" nahangyus gid si Mali, pero kalma nga ginpamangkot ang ulianun nga mal-am.\n\"Loko-loko ang bulan nga ria, ginbutigan na ako. Wara gid nanugid kon diin gindara kang akun agalun ang akun mga pinalangga nga mga totoy. Ti, nagtiyabaw ako. Tatlo ka nagasurundanay nga gabii. Wara na gid gintugot ang akun ginpangabay kana,\" todo panangis nga nagaistorya sa darwa ka kuting kang nadumduman ang natabo sa anang mga totoy.\n\"Ti, basi nagparamungul ang mga talinga kang bulan kang imong mga tiyabaw, Iyay?\" sugpon ni Pipo sa andang pag-istoryahanay sa mal-am nga ayam.\n\"Paano magparamungul ang bulan, aber? Lantawa kon ano ka rayu ang distansya ka lupa sa langit? Basta, butigun ang bulan nga ria, butigun gid!\" dayon nagdalagan parayu samtang nagahiribiun ang pobre nga nanay.\n\"Ahay, ah,\" nanghayhay run lang si Pipo kag daw maduraan paglaum tungud sa gin-istorya kang mal-am.\n\"Pipo, indi ikaw magkabalaka. Indi kita magpati-pati kay Iyay Luleng. Padayunon ta ang atun ritwal kang pagpangabay sa mahal nga bulan. Dapat sa ikarwa nga gabii, mas makaturublag ang atun mensahe. Indi ikaw magkahadluk, may balus gid nga mayad ang tanan,\" ang pagpabaskug ni Mali sa abyan.\nNag-abot ang ikarwa nga gabii. Mas nangin preparado si Pipo. Ginapaminsar na gid ka mayad kag ginpanumdum kon paano magbinalaybay si nanay na. Gindugangan na pa ang pagsarig sa mahal nga bulan nga sa pagkatapos kang ikatlo nga orasyon, magakitaay run tanda kang anang pinalangga nga nanay nga ana run ginakahidlawan.\n\"Dali run, Pipo. Umpisahan ta run ang ikarwa nga bahin kang atun pagpangaluyag sa bulan. Ipangabay ta gid ka mayad nga matuman ang atun ginapangayo.\"\nMali: Bulan, bulan, kami liwan kanimo nagatangra\nTikaa ang mga dughan nga nagaluha-luha\nMga kuti man kami nga garagmay\nDaad imo pamatian ang amun mga pangabay.\nPipo: Bulan, bulan, ang dyang sapata kanimo nagapangayo kang tabang\nPatultula ang inang sa anang gin-agyan\nKay dyang anang bata tuman ang pagkalangkag\nSa pinalangga nga inang nga nagbulag.\nSa ikatlo nga gabii, tuman ang pagkulba ni Pipo. Ugaring hugut sa gihapon ang anang pagsarig nga pagkatapos kang ikatlo nga gabii, makit-anay run gid tanda kang anang inang. Nabatyagan man ni Pipo ang pagsuporta kang abyan nga si Mali, gani nga wara gid tana nagaduha-duha bisan pa mabaskug ang pagpangrangga ni Iyay Luleng sa mahal nga bulan.\n\"Pipo, tulad run nga gabii ang katapusan kang atun orasyon. Bisan pa ginkontra ni Iyay Luleng ang atun ginahimo, kabay pa mangin mapalarun kita sa atun hugut nga pagpangabay sa mahal nga bulan.\"\n\"Kabay pa, Mali. Kag duro gid nga salamat kanimo.\"\nNagdara si Pipo kang mga bulak kang santan kag tinapay para ipanguyang sa mahal nga bulan. Ginbutang sa puno kang mangga antis mag-umpisa ang katapusan nga orasyon.\nMali: Bulan, bulan, ang imong maalwan nga dughan\nNagasirak sa akun dughan\nAng amun katapusan nga pagpangabay\nDaad kadya matuman.\nPipo: (Samtang nagapirung kag nagaluhod sa ingud kang puno)\nBulan, bulan, nagapakitluoy ang dyang dughan\nKabay nga imong nabatian ang mga tinaga nga namitlang\nMakita ang nanay kag kami magaimaway sa liwan\nHasta sa katapusan.\n\"Ay, abaw, wara gid naumpawan ang mga loko-loko nga dya!\" ang hambal ni Iyay Luleng kang naagyan liwan ang darwa nga nagaorasyon sa puno kang mangga.\n\"Indi ikaw magkabalaka, Pipo, indi lang man-an, ang mahal nga bulan, magatuman run kang imong ginapangabay. Indi lang gid ria magbuhay, maimaw mo run man si nanay nimo.\" ang pagpanigurado ni Mali sa abyan.\nBurubhay, nag-abot ang nanay ni Mali. May imaw nga sangka babayi nga kuti. Kang nakita ni Pipo kon sin-o ang anda nga bag-o nga bisita, gulpi lang tana nagtumbo kag magsinggit nga, \"Nanay ko, Nanay ko! Salamat gid sa Diyos kay nasapwan mo ako! Indi run gid ako magbulag pa kanimo!\"\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Jurgen Scholz halin sa http:\/\/pictify.com\/396145\/two-kittens-by-jurgen-scholz.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/ang-pagdayaw-ni-mali-kag-pipo-sa-bulan.html","date":"2017-09-26T14:26:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00202.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991649389,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991649389266968}","num_words":1487,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.33,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Suli nga Pagginawi\nni Linda C. Arnaez-Lee\nPagkatapos kang klase ko sa Dongsa Muso ka sarang-Miyerkules, dali-dali ako nanghimus para magbakal kang libro sa sangka English bookstore. Mga kwarenta y singko minutos dya halin sa Saha Station kon magsubway. Wara ako nag-elevator. Ginpakamayad ko nga maghagdan agud mauruuntay ko man ang akun mga batiis nga daw nagbarikuson sa sobra ka tindug samtang nagatudlo ako kang pira ka oras.\nSamtang nagapanaog, ki-an lang ako mabungguan kang sangka ajumma (middle-aged woman) sa hagdan. Nasulat sa hagdan nga sa tuo pirmi maagi. Pero andut dyang ajumma sa wala tana nagsaka? Ano pa kian lang kami magsampukanay. Nalipatan na ayhan ukon suli dalagan kang utok na tulad nga adlaw. Pero para kanakun nga sangka Pilipina, ang suli nga pagginawi kang mga tawo rugya sa Korea bukut run katingalahan. Daw naanad run man ako manilag. Siguro makadlaw kamo sa isugid ko kaninyo nga inagyan ko.\n\"Kakao Talk\" limug kang bata ang nagapamaan kon may mensahe ako sa Kakao Talk. Ginlubad ko ang yabi, ㄹ (riyul) ang ana pattern kag ginbasa ang mensahe.\n\"Teacher, I see you. Bus ride me. I surprised you. I happy very,\" halin kay Yully ang mensahe.\nTi man-an nyo run kon paano magbinaliskad ang grammar ni Yully? Indi lang grammar ni Yully ang nagabinaliskad rugya, pati ang pira ka mga paminsarun kag pagginawi kang mga tawo.\nPareho abi kang pagpakaun ni Omoni sa bata ko kang tinanuk nga kamote kang gintubul dya sangka adlaw. Nag-agaway kami ka pinggan ni Omoni hay indi takun magpasugot nga pakan-un na kang tinanuk nga kamote ang akun agot. Amo man pagbambu kang irong kang akun subang. Dali-dali na dya nga ginpaduko kag ginpislit ang irong. Nag-ngurabang takun kang nakita ko dya kag dali-dali ko tana ginpatanga kag gintambalan ka ramig nga sibin sa dahi. Maangal pa raad ang mal-am garing nag-untat man ang dugo. Nagkumod-kumod run lang nga kon dya kuno sa Korea dapat sundon ang andang pagginawi.\nNasundan pa gid dya nga hitabo kang bag-o pa lang ako rugya nga nagtudlo. Sige ang akun pakuray ka tsek kang papel kag workbook kang akun estudyante kang hinali lang \"Sonsengnim! Wae thulyeoyo?\" (\"Titser, andut ginmarkahan mo dya nga sala haw?\") Amo dya ang reklamo kang akun estudyante kang makita ang mga tsek sa anang papel. Insakto man kuno ang sabat na. Tampuhaw! Baliskad gali tana anda rugya. Ang timbulog kananda amo ang insakto kag ang tsek amo ang sala. Sa atun tana kon makita ang timbulog sa imo papel sunlugon kaw pa kang klasmeyt mo nga \"itlog dapli mo hay bul-og score mo.\" Rugya tana perfect score ria.\nKon sa Pilipinas masaku kita kang gintawag nga mother tongue-based language, rugya masaku man ang mga bata magtuon kang Ingles. May plano pa ang gobyerno nga himuon ang Ingles bilang lenggwahe sa pagtudlo sa tanan nga subjects magluwas sa Hanguk-eo (Korean language). Ano pa nagagastos ang mga ginikanan kang milyones para lang mag-aram ang mga bata nanda sa Ingles.\nBaliskad gid sa atun. Sin-o ayhan ang husto kadya? Sanda ukon kita?\nAy, danay kaw! Daw naglampas run ako sa akun paranaugan haw. Hasta lang rugya hay basi magsuli man ang akun utok sa pagtultol kang dalan nga paraagtunan.\n* Litrato 2: Ginbuul kang tagsulat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2013\/07\/suli-nga-pagginawi.html","date":"2017-09-20T20:11:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00643.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996908903,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996908903121948}","num_words":534,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.294,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Mary Ellen Golden halin sa http:\/\/www.thegoldengallery.com\/collections\/mother-s-day-gift-ideas\/products\/cardinals\nKay J, nga Gamayan Ko lang Ginpalangga I ni Elsed S. Togonon\nJ, darwa run ka simana ang nagligad Sa banta ko, kinanglan nanda maman-an Ang imong istorya. Ang atun istorya.\nMay katanhagaan ang tag-irinit Kang gulpi mo ako ginpamangkot \"Taga-diin ikaw?\" May kaisug ang kapaang Dungan sa pagbayluhanay Ka atun mga tinaga. Abril kato, kang imong gin- Dihon ang sangka sugidanun Nga akun gin-abi-abi Patas kang imong pagpadayaw Ka koliksiyon mo ka mga libro Ni Haruki Murakami.\nHImo ni marisss-shonen-ai halin sa http:\/\/marisss-shonen-ai.deviantart.com\/art\/girl-face-practicing-watercolor-317633561\nAlyssum ni Elsed S. Togonon\nDarayawun kaw nga gintunaan bulak nga maamyun Sa pagbuskag ka imo bokol, nagkunup ang iwag sa kalibutan. Duag rosal, kanaryo ang imo sipad nga daw mga ipot-ipot Sa lunhaw nga kagurangan ilahas sa mariit nga kabukidan. Ang imong dahon daw alima ka diwata ka taliambong Handa magbulong sa tagipusuon ka layaw nga naudum.\nMalum-uk nga karaptan ang maniwang mo nga paklang Daw yuhum ka sangka lin-ay sa soltiro nga naluyagan. Mabilin lang dya bala nga sangka gintunaan Ang imong kaambung nga sa handurawan ko Gid lang mahimo higugmaun?","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/kay-j.html","date":"2017-09-22T13:33:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00085.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9126812816,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9126812815666199, \"hil_Latn_score\": 0.049408938735723495, \"ceb_Latn_score\": 0.019707947969436646}","num_words":185,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.238,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.976,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Janet Weightreed halin sa https:\/\/jcrhumming.wordpress.com\/tag\/httpwww-janetweightreed-co-uk\/\nAng Sonata kang Kagab-ihun ni Ma. Aurora Salvacion J. Autajay\nAng sonata ka paghigugma sa uyahun kang kagab-ihun Daw turo ka uran nga tumapik sa tagipusuon. Kadya, nagahininghining nga daw mga brilyanti, Sa kahoy nga mangga, nga kauna, atun nga krismas tri Ang kada igpat daw mga bitoon Daw kubakuba nga ginatago nga baratyagun.\nGinapamatian kag ginaturukturuk ko lang ikaw Akun hinigugma bisan pa man masyado kaw ka rayu. Daw hanihani lang ka mga gagmay nga balud sa dagat Nga kanakun, pirmi lang nagapanukma. Ginapamangkot sa kada ginutlu ka panahon: Ako ayhan padayon nagahigugma bisan napaslaw sa handum?\nNagakahidlaw nga mga yuhum sa akun mga mata; Daw parihas lang ka ispiho nga nagatubangnay kita Sa kalipay man ukon sa tuman nga kasubu Kang sarang masakitan nga mga baratyagun Rugya ako sa gihapon nga kanimo mapaangga, Makaimaw kaw lang sa wara ti katapusan nga pag-atipan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/113\/post\/2015\/11\/ang-sonata-kang-kagab-ihun.html","date":"2017-09-20T19:59:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00429.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9454982281,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9454982280731201, \"hil_Latn_score\": 0.05003528296947479}","num_words":151,"character_repetition_ratio":0.021,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.183,"stopwords_ratio":0.285,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lumay\nni Danny S. Tabuyan\nIkapito nga Bahin\nAng gabii sobra ka lawid daw wara ti katapusan. Ang kadulum tam-an ka dagta. Ginakihad lang kang harumiraw nga sanag kang daw nagapiraw nga sulo nga himo sa manlut kag lana kang niyog kag ginatakluban kang lusbot nga daba. Bisan sa mga giha kang bato sa kweba wara ti nagalusot nga sirak hay ligum dulum, wara ti bulan. Indi magdapo ang katuyo kay Melodina. Mas luyag na nga maturugan, mas tapat pa gani nga nagadura ang anang tuyo. Indi man tana dali-dali nga makabaliswa hay may hulid nga mga bata. Ginapatay na lamang ang mga inoras paagi sa pagkuyab sa mga bata agud nga indi pagbahulayun sa anda pagturog sa magin-ut nga kweba.\nSi Melodina gintung-an kang darwa na ka gagmay nga mga bata sa isara sa tatlo ka mga papag nga ginabutang sa gabii agud may turugan. Ang isara ka papag ginabatangan kang tatlo ka mga laki, ang isara ana ka darwa ka mga bayi. Sa aga ginabuol ang darwa kadya kag ginapasandig sa kilid kang kweba agud bukun ti sambul kon maghulag kag mag-obra. Ginabilin ang sambilog agud may mabutangan kang mga pagkaun kon tagkaraun.\nAng pagpanumdum sa kaluiban kang anang bana amo ang una nga nagaluntad sa anang ginapaminsar kag sa mga nagatublag kanana, pero kang urihi ana namaradmadan nga mas bahul ang paraligban nahanungud sa anang mga kabataan.\n\"Ano bala ang matabo sa mga bata sa kadya nga kahimtangan? Indi man kami makapanguma ukon makasagud kang mga sapat tungud mabudlay ang magkalihuk? Diin kami sunod mabuul kang pagkaun? Makaagwanta ayhan ang mga bata kang saging lamang kag mga kararuton? Sa pag-abot kang tinguranun ano ang amun puruton?\"\nIndi na masabat ang anang mga pamangkutanun, kag dya nagadugang kang tabog kang anang tuyo. Luyag na raad maggwa agud magpaliwa-liwa kag magpahangin sa gwa kang kweba, ugaring ginahadlukan man tana hay basi kon ano pa ang masalapay na sa gwa, basi may may mga man-ug ukon ano pa nga mga sapat ang anang masumalang sa dulum. Bisan amo run ra ang anang idad kag pito run ang anang kabataan, nagaagi agud sa anang paminsarun ang nahanungud sa mga idalmunun nga ginaistorya kauna kananda kang andang mga timbang, labi run gid kang anang yaya nga si Pilar nga taga- Igdurar-og.\nKanami gid tana si Pilar maglaragway sa anang istorya kang mga tamawo, tawo bahul, kama-kama, mantyo, mangingilaw, murokpok, dawan, uko, aswang, agta, bawa, maranhig, kag kon ano pa nga mga tinuga nga karadlukan. Nahadluk gid tana kag namat-ud lamang nga magpamunung sa baratangan kag hulatun ang pamanagbanag agud nga mamasnahan na ang anang palibot. Ginpirung na lamang ang anang mga mata agud wara ti makita kag aga run kang tana maturugan.\nNaburaw si Melodina, naunahan pa tana kang mga bata nga magbangon. Gusto na pa raad magligid-ligid agud makabawi ka turog ugaring nagalusot run ang sirak kang adlaw sa mga giha kang bato sa murud-an ayon.\nSi Toning ang nagapanglughot kang banglid sa pagpangita kang mga kararuton: pakha, banayan, ubi, sap-ang (magagmay kag bilog-bilog nga mga ubi), baong ukon burot (puti nga mga sahi kang ubi), tari (ubi nga lila ang panit pero puti ang sulud), sago, kamote-kahoy, kag kayos, agud makasapi-sapi sa andang adlaw-adlaw nga pagkaun. Ang kayos makahirilo nga kararuton, pero manamit kan-un kon maaman kang mayad. Ginalidgid dya nga kaangay kang tambo, pero ginahimo dya sa nagailig nga tubig. Matapos nga malidgid ginasulud dya sa sako kag huruman sa nagailig nga tubig kang darwa ukon tatlo ka adlaw, kag ginaukay adlaw-adlaw dyan mismo sa tubig. Kon may nagatiripon run nga mga orang kag mga isda sa palibot kang sako, timaan dya nga wara run kadya ang anang hilo. Ginabulad dya agud indi marangga kag ginatigana sa tagpuraut. Ginaraha dya paagi sa paglaga sa gata ukon ginasanlag sa lana kang niyog. Makirikid-ul nga maragkut kon usangun kag daw ginkalo-kalo nga kan-un nga kanamit lang bangalun.\nAng darwa ka bayi nagapangita man tana kang mga laswahun nga anda sarang mabuul sa palibot agud anda malapwahan: mga dahon kang siriritan, tigabang, anunang, agukhok, lupo-lupo, labog, kulitis, sudo-sudo, pasaw kag ugbos ka kamote kahoy, kag labnog. Kon kis-a ilabi run gid sa tag-ururan, nagapanambo sanda.\nSanday Natoy kag Eking nag-agto ruman sa sapa, sa gwa kang kweba agud sa pagpanalog kang mga isda. Kabugana gihapon kang mga isda sa sapa: ubog, tughud, dalupingan, malay, lawag (tughud nga daragkul ang himbis), gisaw, bulan-bulan, dadoy ukon haruan, puyo, pantat, tilapia, sigi-sigi ukon bagtis, tamasak, sili, kag ugdok. May dyan man nga mga orang, patuyaw, tukad-tukad, karitot kag biraho (pasayan nga puti), kalampay, katang, kag kagang. Kon raku ang andang mabuul sa sapa, anda dya nga ginapakas kag ginabulad agud sarang matago kag may kurut-on sa tinguranun. Bugana man ang mga pakinhasun sa tubig nga puraw: tibo-tibo, awis, igi, kuol, tampuka, kag tingadlaw. Ang tagimtim wara nanda ginapamurot hay luwas nga mapait dya duro ang anang mga tunuk sa alukaba.\nSa adlaw lang sanda nagapanipon kang mga pagkaun kag sa masami sa gabii lang sanda nagaraha, magluwas sa mga panahon nga wara ang mga Hapon sa banwa.\nMay nag-abot nga darwa ka mga laki kag nakigsugidanun kay Toning. Nakita dya kang anang mga bugto nga bayi. Anda namasnahan nga ang mga laki amo ang mga taga-baryo Salong nga mga katapo kang mga gerilya. Gintawag ni Kudyang si nanay na nga dali-dali man nga naggwa sa mga kabatohan nga naglipud kang gawang kang kweba. Pagkakita ni Toning kay nanay na, nagparapit tana imaw kang darwa ka tawo nga anang mga bisita kag ginsugidanun nanda si Melodina.\n\"Ano? Si Antonio hagadun ninyo nga mag-imaw sa mga gerilya? Araguy ba!\" ang daw nagasala-sala nga hambal ni Melodina. \"Bata pa ria tana, diseotso anyos pa lang dya! Kag abaw sin-o lamang bay ang mag-apin kanamun dya? Tana man lang ang masarigan namun rugya hay wara kabay dya ang andang tatay. Kag tama man bay ka makatalagam hay basi makilala kami kang mga Hapon kag maman-an nga may katapo kang amun pamily nga nagaimaw kaninyo, basi ubuson nanda kami ka pamatay! Araguy makaharadluk!\" ang padayon nga paathag ni Melodina nga nagakurudug.\n\"Manding,\" ang sabat kang isara ka mga bisita, \"kinahanglan gani natun ang mga manogdampig kang atun banwa batok sa mga kaaway. Ti, sin-o lamang bay ang maghimo kadya kon ang tanan magpamaribad?\"\nMasabat pa raad si Melodina agud sa pagpamalabag pero nagsal-ut sa sugidanun si Toning, \"Binag-binagun ko anay kon matawas ako ukon indi, hay daw kabudlay ang inyo ginapangabay.\"\n\"Ah, ti, sige balikan lang namun ikaw sa harum-an,\" ang pasugot kang isara kanada dayon naglisensya nga mapanaw.\nSa sulud kang kweba nga anda ginaulian, nagahiribiun si Melodina nga ginapunsukan kang mga kabataan nga nagalugpay kanana.\n\"Ay, abaw, ano run nga kapalaran ang akun nadangatan nga dya? Pati ang akun subang maparayu pa kanakun nga amo man lamang ang akun sararigan. Abaw, Ginuo nga Makaako sa nga tanan, tabangi man ako sa akun kahimtangan,\" ang anang panarambitun. Nagsulud sa anang paminsarun ang mga sugidanun nga natabo sa banwa kang San Ignacio.\nMay pari nga misyonero nga ginpatay kang mga Hapon hay nagprotesta tana hay ginhimo kang mga Hapon nga baylihan ang simbahan. Gindakup nanda ang pari sa bakwitan sa bukid kag ginganoy paagto sa banwa kag ginpriso kang pira ka adlaw nga wara ti pagkaun kag tubig. Suno sa mga tawo, ginpakutkot tana kang anang rulubngan kag ginbadil nga nagaluhod, kag pagkahulog na sa buho nga nagahapa, gintampukan kang lupa kag bayaan nga nagalabaw pa ang anang mga kahig sa lupa.\nMay magtatay nga gerilya nga nadakpan kang mga Hapon sa andang paranaguan kag ginpaantus anay sanda antis pamatyun. Ang bata nagtiyabaw nga daw baka, hay ginpanitan nga buhi kang mga Hapon, samtang nagaturuk ang tatay nga wara ti mahimo hay ginagapos kag ginatayaan kang mga bayoneta. Kang mapatay run ang bata, anda man ginpaantus ang tatay agud ananay ang pagkamatay kag anda ginpugutan kang ulo sa urihi.\nNagdugang pa gid ang kahadluk ni Melodina sa pagpanumdum kang dya nga mga hitabo.\nGintawag na si Toning kag ginsugo, \"Antonio, dali, imawa si Donato kag mag-agto kamo didto kay tatay ninyo kag didto kamo maglisensya kon tugtan nana ikaw nga mag-intra sa mga gerilya.\"\nNagdiretso sanda sa Baryo Kabatwanan. Ginpangita nanda ang andang tatay, pero ginsugidan sanda nga wara tana rugto hay didto run tana nagauli sa Baryo Baganas nga sakup kang San Rafael. Namat-ud lamang ang magbugto nga mag-uli sa iraya hay sobra karayu ang San Rafael kon agtunan pa nanda. Delikado ang dalan hay pat-ud gid nga masiruman sanda kag makalambot didto.\nNagahaum-haum si Melodina nga si Hernado may isara ruman ka sawa-sawa sa Baryo Baganas. Imbes nga maumpawan tana sa problema nga raad nabuhinan kon si Hernando ang nagdesisyon nahanungud kay Toning kag ang pagkagerilya.\nDaw buli ka kuron sa kaitum ang langit sa nabagatnan. Magal-umun ang gabii kag tam-an ka gin-ut. Daw mabundak gid ang madamul nga uran. Ang kilat nagaidlab, nagasirinumbali, kag nagabinarak kaimaw kang paglinagabung kang mga daguub nga daw mga bomba nga nagalinupok sa pagtupa sa lupa.\n- Sundi and kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo Anita Magsaysay halin sa http:\/\/www.pinterest.com\/pin\/423831014904925198\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/76\/post\/2014\/06\/lumayikapito-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T14:22:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00208.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999074936,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999074935913086}","num_words":1507,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.37,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Padayon nga Pag-ugsad kang Kinaray-a\nni Alex C. Delos Santos\nKang ginasugudan pa lang namun ang lihuk sa pagpasanyog kang Kinaray-a kang mga tuig 1988, ginadamgo lang namun nga raad ginatudlo man ang Kinaray-a sa mga eskwelahan. May 25 ka tuig man ang nagligad kag nakaagum kang katumanan ang amun damgo. Sa tulad nakapanulud run ang pagtudlo kang Kinaray-a sa mga eskwelahan paagi sa mother-tongue based multi-lingual education ukon MTB-MLE.\nKang nagatuon pa lang ako kang akun master's degree mga napulo ka tuig ang nagligad, isara sa una nga mga papel nga akun ginsumite sa kurso amo ang pagtudlo kang Kinaray-a bilang parti kang kurikulum. Duro ang akun nabasahan nga mga panalawsaw nga nagaduso nga mas epektibo ang pagtuon kon nasugudan ang pagpanudlo sa pulong nga namat-an. Ginagamit ang pagpanudlo sa pulong nga namat-an sa mga pungsod nga ginakabig nga pinakamauswagun, angay kang Korea, Finland, Tsina, Hapon, Aleman, kag Pranses.\nBisan rugya sa Pilipinas, napamatud-an run ang pagkamapuslanun kang pagpanudlo sa pulong nga namat-an halin pa kang mga tinuig kang 1930. Indi maapathag kon paano napunggan kang atun burukrasya ang pagpatuman kang mga rekomendasyon sa atun sistema pang-edukasyon. Ayhan ginhungud kang atun pamunuan nga lumsun anay kita sa kolonyal nga edukasyon – sistema nga naghatud sa kahimtangan kang atun pungsod sa tulad.\nPero may paglaum pa tungud sa ikarwa run nga tuig kang pagpanudlo sa pulong nga namat-an. Kang sarang tuig, nangin bahin ako sa pag-edit kang workbook sa Kinaray-a para sa una nga halintang sa Sibalom – sangka proyekto nga ginsuporta kang Ayala Foundation. Kadya nga tuig kang pagbutho opisyal nga ginsugodan ang paggamit kang Kinaray-a, suno sa pagpasugot kang Departmento kang Edukasyon. Isara ako sa nangin konsultant kang grupo kang mga manunudlo nga nagpresentar kang ortograpiya kang Kinaray-a sa pungsodnon nga komite.\nAng St. Anthony's College, sa pagpanguna kang bag-o nga pinuno kang Research, Planning & Development Office nga si Edison Tondares, isara sa nangin kaimaw sa pagtib-ong kang panulatan sa Kinaray-a, nagapanguna sa pagbalay kang taramdan kang Kinaray-a. Isara sa bunga kang amun mga miting amo ang paghimo kang glosari angut sa gramatika kang Kinaray-a.\nAmo diya ang pira ka mga tinaga nga amun nahisugtan nga gamitun:\nMga sahi kang pahayag (Types of sentences):\nPahayag – generally, declarative sentence\nPahayag nga pamangkot – interrogative sentence\nPahayag nga pasugo – imperative sentence\nPahayag nga pakunyag – exclamatory\nMga bahin kang pamulongan (Parts of speech):\nPangaran – Noun\nPanal-i – Pronoun\nPanghulag – Verb\nPangsari – Adjective\nPanul-id – Adverb\nPangsugpon – Conjunction\nPangtuaw – Interjection\nPanghamtang – Preposition\nPaagi sa paghimo kang glosari, mangin mas madali ang pagsulat kang mga panuytoy sa gramatika para sa pagtuon kang Kinaray-a. Ang draft kang taramdan nga diya ginpresentar kang hubon manaliksik sa Kinaray-a Language Conference nga nagbukas kang 7th Karay-a Arts Festival kang 25 Oktubre 2013.\nNagsugod kita sa pagsulat kang mga binalaybay, sugidanun, drama, kanta sa Kinaray-a. Sa tulad atun run ginatul-id ang mga pamaagi sa pagsulat. Buut hambalun kadya nga atun run ginausoy ang dalan paagto sa matuod nga intelektwalisasyon kang atun pulong. Kruhay!\n* Litrato: Halin sa http:\/\/redthanet.blogspot.com\/2013\/10\/6-full-moon-wallpaper.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/24\/post\/2013\/11\/ang-padayon-nga-pag-ugsad-kang-kinaray-a.html","date":"2017-09-24T22:50:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00049.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9866927862,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9866927862167358, \"ceb_Latn_score\": 0.01153024286031723}","num_words":490,"character_repetition_ratio":0.074,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.361,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kalipay kang Pagkiritaay\nni Linda C. Arnaez-Lee\nMasadya ang pagkinupkupanay kag pagkamustahanay namun kang magkiritaay kami ka akun anay mga istudyanti sa Dongsa Muso, sa sangka Japanese restawran kahapon sa atubangan kang Tangni subway station kang nagligad nga Enero 11, 2015.\nHuud gali, pagkabalik ko halin sa Pilipinas kang nagligad nga dag-on, nag-untat run ako sa pagtudlo sa Dongsa Muso kag nag-obra sa sangka paktorya ka mga sarakyan. Kinahanglan ko ang istabli nga obra para sa sangka proyikto nga amun ginkasugtan ni Bruce nga akun bana. Plano namun nga antis magtakup ang tuig 2014, makabakal kami ka balay kag si Omoni kaimaw namun nga magpangabuhi. Ang pagtudlo kang Ingglis bilang part-time nga maistra indi makasustinir sa amo nga plano.\nNag-aplay man ako bilang full-time nga maistra piro masubu nga ang una nanda nga ginpamangkot amo ang lugar kon sa diin ako naghalin kag kon pira run ang akun idad. Lampas run ako sa anda kalindaryo, gani nagpamat-ud ako nga mag-obra sa sangka paktorya bisan pa nga mabudlay kag malawid ang oras. Ang importanti, istabli ang ginakita kag may mga binipisyo pa nga ginatugro. Antis tuod magtakup ang tuig 2014, nakabakal kami ka balay kag kaimaw liwan namun si Omoni sa pagpangabuhi. Napahamtang ang akun baratyagun bisan nga ang akun lawas pirmi kapoy sa pag-obra.\nSangka tuig ang nagligad kang naglagaw sa Pilipinas ang akun anay mga istudyanti kag sangka tuig man ang nagligad nga wara ko natandug ang Kimchiland. Sangka tuig ang nagligad, piro kon mag-istorya sanda ka anda mga inagyan daw kahapon lang natabo. Indi nanda malipatan ang Pilipinas kapin pa gid ang Boracay kon sa diin nakasakay sanda sa baruto kag nasaksihan nanda ang pagsalup ka adlaw sa kadagatan nga nagpapula ka duag ka tubig. Indi man nanda malipatan ang Underground River sa Palawan, ang snorkeling kag ang pagdayb. Indi nanda malipatan nga naglubyok ang diving board kang si Stephen run ang nagpatong. Indi nanda malipatan ang manamit kag barato nga mangga. Ang tanan nagustuhan nanda sa Pilipinas magluwas sa kan-un nga malupad kuno kon huyupun ka hangin. Ragkut abi ang anda kan-un rugya. Kon kaisa, ginahungud nga samuan ka pilit para nga kon kimpitun ka chopsticks indi mahulog. Namag-o siguro sanda sa kan-un ka Pilipinas, piro, ti, kutsara man tana ang ginagamit sa atun, gani may rason man nga rupsak ang kan-un. Nagtango-tango lang sanda sa akun nga paathag.\nIndi masagang ang masadya nga pagbinayluhanay ka mga istorya parti sa anda mga inagyan sa Pilipinas, lakip run dyan karia ang mga wara paghangpanay kag pagbinaisay nga nagpadalum pa gid ang amun pagkilalahay sa tagsa-tagsa.\nNaistoryahan man ang parti sa akun libro nga Ang Asawa ni Minho. Nag-araramot sanda bisan pa nga tapos run kag ginakaptan run nanda ang kopya. Naglumaw-lumaw man ang akun mata sa pagdawo ka nagakalas-kalas pa nga pinanid ka manon (10,000 won bills). Dayon nanda papirma kang andang kopya hay basi kuno magsikat ako sa urihi kag maayawan sanda ka pila para sa akun pirma. Wara ko mapunggan ang magharakhak. Bisan bukut run ako ang anda maistra nalipay ako nga ginatamud gyapon nanda ako nga anda manunudlo. Songsengnim, Hanguk Mal ka maistra, ang tawag nanda kanakun.\nNagtakup ang masadya nga pagkiritaay sa sangka plano nga magbalik liwan sa Pilipinas sa masunod nga Enero 2016.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2015\/01\/kalipay-kang-pagkiritaay.html","date":"2017-09-22T13:41:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00091.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9940512776,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9940512776374817}","num_words":534,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.315,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Yanggaw\nni Ritchie D. Pagunsan\nPinasahi ang kalinung kang dyang kahapunanun. Wara tana ti mabatyagan nga huyup kang hangin ukon huni kang pispis bisan nagapungko run tana rapit sa bintana sa ikarwa nga panalgan kang andang balay. Ang mahinay nga pagbaisay lang kang anang mga ginikanan sa idalum ang mabatian na. Sa pinsar ni Miloy, ayhan nagaugyon ang panahon sa kahimtangan kang anang magurang. Amo dya siguro ang ginatawag nanda nga kalinung antis mag-abot ang buhawi.\nGinpahidan na ang balhas sa dahi ni Tiryong. Daw kalabira run dya sa kaniwang hay masulud run sa darwa ka bulan nga nagapanuka. Bisan ano ka pamirit ni Tatay na nga magtinir sa hospital, ginpapauli sanda kaina ka aga, hay kuon kang mga doktor wara run sanda ti mahimo. Usik lang kuno ang kwarta sa pagpabulong nga indi man matultol ang kabangdanan kang sakit. Nabatian ni Miloy ang huring-huring kang mga nars nga mas mayad pa sa balay run lang hulatun kang pamilya ang paghimugto kang ginhawa ni Tiryong. Ang mga tinaga nga ginbuy-an kang mga nars, daw mga dagum nga pinanubluk sa dughan ka soltirito. Ano abi hay si Tiryong lang ang solo na nga bugto.\nHinali may nagdakup kang panuruk ni Miloy. Sa kilid kang samlagi rapit sa andang kudal, may mal-am nga bayi nga nagapatupung kag puraw itum ang suksok nga bayo. Indi na mahay-uman ang bayhun tungud may tabon nga bilo ka dya ang ulo na. Nagatangra dya kag nagaturuk kana nga daw may ginahulat. Ginsundan na ka turuk kang nagpanaw ang bayi paagto sa andang balay.\n\"Basi amo dya ang ginpaabat nanda nga manogbulong,\" muno ni Miloy sa kaugalingun.\nNapanilagan na nga nag-untat ang pagsuay kang anang mga ginikanan sa balkonahi. Tungud siguro nag-abot run ang ginahulat nanda. Nautod ang painoino na kang mabatian nga nag-ugayung si Tiryong. Ginbalikid na dya. Daw may ginausang ang bugto na nga nagapirung. Basi ginadaman, ang pinsar na. Kag dayon na parapit sa katri agud trapuhan ang liug ka dya nga basa ka balhas. Wara maghulag si Tiryong. Daw latoy dya nga nagkusug.\n\"Miloy, dali imawi ako,\" ang hambal ni Nanay na nga hinali nagsulud sa kwarto. \"Abatun ta ang surhano.\" Dayon ka dya balikid sa nagasunod nga kabulig, \"Taling, ikaw anay bantay dya kay Tiryong.\"\nNatingala tana piro wara run dya namangkot. Nasaksihan na kon paano ginbungkag kang pagpalangga ni Nanay na ang pagpamalabag kang anang Tatay nga wara nagapati sa binabaylan nga kaaram. Sa panilag na, nagpasupil run si Tatay na, nagpadlus ang paglaum nga maayad pa si Tiryong. Bukut parihas kang pamilya ni Tatay na, ang mga kamal-aman ni Nanay na madalum nga nagapati sa gahum kang mga manogbulong, bisan kalabanan man kananda makabig nga parasimba nga mga Katoliko.\n\"Lusit, kon tion run gid man nga bawiun si Tiryong,\" hambal ni Tatay na, \"dapat batunon natun ria nga pagbuut kang Diyos.\"\n\"Naiwan timo, Tomas?\" balus ni Nanay na. \"Andut indi mo makita nga bukut dya pagbuut kang Diyos, nga himo dya kang kadu ti ginhawa? Kon indi ikaw mag-abat kay Tay Agring, kami ang maagto kana.\"\nBisan nagahingalup run ang adlaw, nagdisisyon si Nanay na nga maarkila kang traysikul agud abatun ang surhano sa Budbudan, baranggay nga sakup kang banwa ka Hamtic. Kon si Tatay na lang ang pasundan, indi na run pagpaabat si Tay Agring hay kuno marayu kag surudlun sa kanyugan ang balay kang surhano. Kag bangud haros sirum run, pat-ud maabtan sanda ka dulum sa dalan sa andang pag-uli.\nGinlagas kang panuruk ni Miloy ang nabilin nga duag-kabugaw nga sirak kang adlaw kang maglabay sanda sa tulay kang Malandog. Gani indi run mamasnahan ang uyahun kang mga tawo sa kadulum kang mag-abot sanda sa balay ni Tay Agring. Mas nagdulum ang kasiringan tungud sa mga matag-as nga niyog nga nagairidas sa palibot.\nWara pa kauli ang surhano halin sa taramnan gani ginpaabat pa dya kang sawa na. Masami dulum run kon mag-uli si Tay Agring tungud nagapangita pa dya kang mga dahon-dahon nga tarambal ukon kahoy-kahoy nga saramo sa anang lanahan agud ipamanyos sa may sakit. Sa anang pagpamati, natuipan ni Miloy nga kilala nga manogbulong si Tay Agring bisan sa pihak nga mga banwa. Duro run ka dya ang napaayad na nga mga sabid sa binit-binit kag halit kang barang kag hiwit.\n\"Namyista lang man sanda kato sa Tibiao,\" ang sugid ni Nanay na sa sawa kang surhano samtang nagahulat sanda. \"Pag-uli na, nagyamo run nga sakit busong na.\"\nKang mag-abot si Tay Agring, nanamyaw lang dya kang mayad nga gabii piro wara mamangkot kon andut may mga bisita sanda. Naanad run abi nga pirmi may mga tawo nga nagaagto sa balay nanda bisan tungang-gabii. Bukut likum kana ang andang tuyo. Nagdiritso dya sa gamay na nga altar kon diin natungtong ang manyika nga himo sa kahoy, nga wara ti mata, irong ukon baba piro kitaun nga dagway kang tawo ang hurma na. Malinung na dya nga ginmulalngan nga daw may ginapamatian.\n\"Dilikado ang kahimtangan kang bata mo,\" ang waragwag ni Tay Agring. \"Basi indi dya maagahan.\"\nNagtangra si Miloy. Mabatian na ang pagrusdak kang tagipusuon ni Nanay na sa nabatian.\nKalabanan sa mga nagapabulong, ginadara kag ginapatinir kang surhano sa kamalig sa likod kang andang balay. Kapin pa ang mga halin sa rayu nga mga kabanwahanan, hay mabudlay kag magasto ang magpaagto-pabalik. Piro tungud nga wara maimaw si Tiryong, ginpahimus ni Tay Agring sa anang sawa ang mga gamit na. Matawas tana sa San Jose bisan duro pa ang burulngon na kadya nga gabii. Mas kinahanglan ni Tiryong ang bulig na.\nBisiklita ang ginagamit ni Tay Agring sa pagbyahi. Ginbangut na dya sa atup kang traysikul kag magpungko sa likod kang sarakyan, bitbit ang buri nga libon nga surudlan na kang anang kasangkapan sa pagpamulong.\nMadulum run ang dalan kang mag-umpisa sanda pabalik sa San Jose. Wara ti gal-um ang langit, piro tungud lati ang bulan, latum sa kadulum ang palibot. Ang siga gid lang kang sulo halin sa traysikul ang nagaiwag sa dalan. Malinung ang tanan nga daw nagapaminagbinag sa sarang madangtan kang dya nga kagab-ihun.\nHinali nag-untat ang motor kang traysikul. Nagtuyub ang rida. Napatay ang sulo ka sarakyan kag ginlumuy kang kadulum ang palibot. Madimdiman ni Miloy ang kahagnup. Ginpaandar liwat kang draybir ang sarakyan. Pira gawa ka sikad antis nag-andar liwan ang motor. Ugaring wara pa magsangka kilomitro ang gindalagan nanda, hinali ruman nga napatay ang makina kag sulo kang sarakyan.\nSa amo dya nga tion, nanaog si Tay Agring kag naghambal nga mabisiklita run lang tana. Natuipan ni Miloy sa urihi nga indi gali kadara ang sarakyan sa mga imaw ni Tay Agring nga mga idalmunun tungud sa karakuun nanda. Nagsunod si Tay Agring sa traysikul nga nagabisiklita.\nNakaabot sanda sa San Jose antis mag-alas nwibi. Rayu pa, nasiplatan run ni Miloy nga may nagagawa sa kwarto sa idalum. Bayhun kang mal-am nga bayi nga nakita na kaina. Naglibug ang ulo na hay abi na amo dya kaina ang manogbulong nga ginpaabat ni Nanay na. Ginbalikid ni Miloy si Tay Agring para manugid, piro nagtango lang dya kana nga nagayuhum.\n\"Indi kaw magkahadluk,\" ang hambal kana kang surhano.\nNaabtan nanda nga bugtaw run si Tiryong, piro nagabarikutot dya sa sobra ka panuka. Sa kilid na nagapungko ang andang Tatay kag si Taling nga nagakaput kang kutsara agud maghungit kay Tiryong kang linugaw.\nNagkumpas si Tay Agring nga mapabinit sanda kag hawanan ang palibot kang katri. Nakita kaina ni Miloy kon paano nagpabinit si Tay Agring agud palubsun ang mga imaw na sa hagdanan kang nagapasaka sanda. Siguro amo man sanda ka dya ang ginpaparapit na sa katri agud usisaun si Tiryong.\nHinali may nag-igham sa idalum. Nagturukay lang sanda tanan, piro daw wara lang dya sa bungug ni Tay Agring. Nagpadabok dya kang turuob kang nag-umpisa mag-orasyon.\n\"Bayi ang nagahingabot sa bata nyo,\" muno ni Tay Agring. \"Patay-luyag dya ugaring wara ginasapak, amo ra tuyo na nga yanggawun run lang.\"\nNagbuul si Tay Agring kang luy-a kag ginhuypan dya. Dayon na lab-ot kang ulo ni Tiryong, kag ginkrusan ang alimpuduhan kag ang magtimbang nga gising-gisingan kag pulso sa alima. Kang magdapat ang luy-a sa surok-surok ni Tiryong, hinali dya nga nagtiyabaw nga daw ginabuno. Naggirinual ang mga nagaturuk samtang padayon ang kibot-kibot kang bibig ni Tay Agring.\n\"Lusit, dali, bunuta nyo dya,\" ang sugo ni Tay Agring. Nagtindug tana agud padayunon ang orasyon samtang nagalibot sa katri.\nNagparapit si Lusit kag ginkaptan ang luy-a. Kita gid ni Miloy ang amat-amat nga paggitib kang itum nga bagay nga nagkabud sa luy-a hasta nga nangin hayag sa anang panuruk nga buhok gali dya. Daw ginabudlayan si Nanay na sa paggabot kang buhok hay nagabato dya kag madasig nga nagasarupsup liwat. Darwa run ka alima ni Nanay na ang nagaguraput.\n\"Taling, buligi ko,\" singgit ka anang Nanay.\n\"Indi nyo pagbuy-i,\" mandar ni Tay Agring. \"Mabudlayan kita kar-on dakup liwan kon makasalup ria.\"\nNagpalipud si Miloy kay Tatay na kang mabatian ang kurukutuk sa bintana. Indi na mapaktan kon ano nga sahi kang pispis ang nagahulat sa gwa kang bintana. Halin sa anang ginatindugan, nakita ni Miloy ang garhum kang bahul nga sapat nga ang pakpak daw bintana man kalapad. Dalaganun raad ni Tatay na ang bintana agud sirhan ugaring madasig nga nagparapit si Tay Agring samtang nagapanambitun kang orasyon. Ginhuypan na ka tatlo ka bisis ang luy-a kag ginpahabug sa gwa kang bintana.\nMabaskug nga tiyangak ang ginbalus halin sa gwa. Nagkurudug si Miloy sa kahadluk. Sa pamatyag na daw bangkaw nga nagdulot sa saha kang saging ang sangkihad nga luy-a nga gintablug kang surhano. Naglupad parayu ang garhum nga nagangurahab.\n\"Sa rum-an maman-an nyo kon sin-o ang nag-aswang,\" hambal ni Tay Agring.\nSa kabuhayun nga paggabutay, nahuslo gid man sa lawas ni Tiryong ang buhok. Ligum ang pagkaitum kag tunga sa dupa ang kalabugun.\n\"Sunuga ang buhok,\" mando ni Tay Agring. \"Isimbog sa tubig ang abo na kag ipainum kay Tiryong.\"\nSamtang ginainum dya ni Tiryong, ginpaathag kang surhano nga ang buhok, kon wara magabot, matigbaylo sa pisu bilang sugod kang pagkayanggaw ni Tiryong. Lain-lain ang pamaagi kang pagyanggaw, piro ang pagkabuhi kang pisu sa sulud ka lawas ka sangka tawo, sinyalis nga rapit run ang katumanan kang anang pagkaaswang.\nMayad run kuno si Tiryong piro may ginbilin nga lanahan si Tay Agring antis mag-uli. Panagang hay ginaamag kang mga kadu ti ginhawa ang may sakit, kapin pa ang tagumatayun. Daw luto nga langka dya sa panimaho nanda. Namuno man ni Tay Agring ang nakita ni Miloy nga mal-am nga bayi kag ang ang nabatian nanda nga nag-igham kaina. Amo to ang nagaaswang kay Tiryong. Gani ginpaandaman sanda kang surhano nga pulawan si Tiryong hasta magmura ang adlaw.\nPagkaaga, ginpukaw si Miloy kang mabaskug nga panangis ni Sabel nga nagaarkila sa ingud-balay nanda. Napatay kuno si lola na sa Tibiao, kuon ni Taling. Wara maman-i ang rason piro may samad dya sa dughan.\nKag rugto nadumduman ni Miloy nga si Sabel ang naghagad kay Tiryong nga mamista sa balay nanda sa Tibiao.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/yanggaw.html","date":"2017-09-24T01:32:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00698.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997066259,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997066259384155}","num_words":1821,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.338,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tayhu\nni Linda C. Arnaez-Lee\nSigi ang kamang ni Idok sa idalum kang marabong nga mga tampuranga nga nagasirbi kudal kang andang balay. Sa unahan kang kudal nga tampuranga amo ang ana taramnan kang mga tarong kag kamatis. Madulum ang bahin kang ana ginahukmungan gani indi tana makita nga nagatiid. Rugya na hulatun ang pagtuhaw kang sapat nga nagtadag kang anang mga tanum. Dali run lang daad mamukad ang ana mga tarong kag kamatis kon wara dya ginhalitan. Kon sin-o man nga tampuhaw ang nagpaluyaw kang andang baka kon gabii, madakpan na gid dya kar-on sa indi magbuhay.\nPiro baka gid ayhan ang nagtadag? Ang hambal ni Estring nga ana asawa may naghiri-hiri kuno nga kabayo kang sarang gabii sa ubus kang andang balay. Daw naigo kuno kang kalayo pagtablug na kang abo kang tana nanglimpyo kang andang dapog. Batasan run dya ni Estring nga sa tagsa manglimpyo, ginatipon na ang abo kag ginaula sa ubos kang andang balay. Masiuk kag mahagnup ang ubus kang andang balay. Gani bisan magpangahoy, wara gid nangisug magtiraw si Estring.\nKon kabayo gid man ang naigo kang abo, kay sin-o kabayo? Bisan anhun na ka panumdum, wara ti may nagaayap kang kabayo sa anda baryo. Basi pamatin-an lang to ni Estring? Piro indi .... May parti kang anang pinsar nga nagapamatok.\nKabii, mahamuuk ang ana katurugon kang ginpukaw tana ni Estring.\n\"Idok, bugtaw bala,\" ang pukaw ni Estring kana sa mahinay nga limug. \"May sapat sa idalum kang balay kag daw nagadilap kang asin sa kararaw,\" ang hambal ni Estring nga daw haros nagahani lang kay Idok.\nNanilag sanda nga darwa. Daw nagadilap matuod kang asin sa kararaw ang anda nabatian. Dayon nagpusnga ang sapat. Daw kabayo.\nDali-dali nagbangon si Idok. Ginkapkap ang binangon sa uluhan. Nag-untat ang pagdilap. Naglinung. Daw sa nabatyagan kang sapat ang pagbangon ni Idok. Hinay-hinay nga nanaog si Idok sa hagdan para maggwa. Wara pa ka pa bukas kang gawang, nagdalagan run ang sapat parayu.\nPagkaaga, nakita na ang agi kang sapat sa lupa. Daw agi ka kabayo, daw ana man ka baka.\nMay nagkulas sa unahan. Ginpirit ni Idok nga punggan ang ginhawa na para indi tana mabatyagan dyan sa idalum ka tampuranga. Masanag ang bulan, gani makita na kon may magparapit sa ana mga tanum. Gulpi lang naghuyup ang hangin. Naanod ang mga panganod kag nalipdan ang bulan. Gulpi nga nagdulum ang palibot. May nabatian si Idok nga mga lapak-lapak nga nagaparapit sa ana ginahukmungan. Nagdasig ang kuba-kuba kang anang dughan. Madakpan na run gid man ang naghalit sa ana mga tanum. Sa pagmura liwan kang bulan halin sa mga panganod, amo man ang pag-agi kang kabayo sa ana atubangan. Daw naudum si Idok sa ana nakita. Sangka kabayo nga ang sang-utod tawo. Daw indi makapati si Idok sa ana nakita. Ang nagatadag kang ana mga tanum, sangka tayhu!\nHalin sa ana ginahukmungan, mga lima ka dupa ang karayuun kang tayhu. Makita na ang bayhun kang sapat halin sa sanag kang bulan. Sangka laki ang utod nga lawas kang kabayo. Kag sigi ang tadag na sa mga tanum nga daw ginaumul sa kaugut.\nNalipatan ni Idok ang ana kahadluk sa sapat, pagkatapos na makita nga nagkaratumba kag nagkarabari ang ana mga tanum. Dawa na gindalagan kag ginsakyan ang tayhu. Nagtumbo-tumbo ang sapat kang nagtupa si Idok sa anang likod. Piro hugut ang pangyaput ni Idok. Nagdalagan kang madasig ang tayhu paagto sa ubus kang andang balay. Sigi gihapon ang pangyaput ni Idok. Nagsuhot sanda sa mga kasiukan paagto sa bahul nga lunok. Nagduyu ang tayhu pag-abot sa atubang kang lunok. Wara gid magbuhi ka kapyut si Idok.\n\"Kon indi mo pag-untatan ang pagpanghalit kang akun mga tanum, sa rum-an sa aga tapsun ko dyang lunok nga ginaulian mo!\" ang pamahug ni Idok sa tayhu.\nNaghiri-hiri lang ang tayhu kag gulpi nanginduraan. Nahulog si Idok kag nagtupa sa bahul nga gamot kang lunok.\n\"Hoy, Idok! Andut dyan timo nagturog sa idalum ka tampuranga haw?\" ang pamangkot ni Estring sa ana bana. \"Wara takun katurog kabii ka sagi hulat kanimo!\" ang may pagsungon nga pamasol ni Estring.\nGulpi nagbangon si Idok. Ginlantaw na ang ana mga tanum. Marabong kag malagtum nga nagatindug ang mga tarong kag kamatis. Wara ti agi kang tadag.\nNaghinayhinay si Idok uli sa balay nanda nga nagalibug ang ulo. Mabatyagan na pa ang sakit kang anang hawak nga nagtupa sa gamot kang lunok. Nagasunod kana si Estring nga natingala sa giho kang anang bana. Pagsamput nanda sa hagdan, ginlantaw ni Idok ang ubus kang andang balay.\nMarabong ang mga kahoy piro nasiplatan ni Idok ang mga agi kang kabayo nga nagapaagto sa lunok.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/tayhu.html","date":"2017-09-24T01:23:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00701.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9971423149,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9971423149108887}","num_words":768,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.34,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Gaba\nni Danny S. Tabuyan\nAng kauna nga kinabatasan sa pagsaulog ka Pista kang Kristo nga Hari amo ang pagprosisyon kang Santisimo palibot sa banwa. Tungud nga sangkidit lang ang mga Katoliko kauna, ginayaguta sanda kang mga katapo ka bag-o nga sikta.\n\"Rugya run ang atas,\" ang kuon ka mga nagayaguta.\nGinatawag nga atas tungud ginapaangid nanda ang bugu nga prosisyon ka mga Katoliko sa idas ka mga bato sa atas ka isda sa suba. Samtang nagaprosisyon ang mga tumuloo, kag ang pari nagadara ka biril nga may Santisimo, may sangka tawo, nga ginahingadlan kay Miguel, nga nagasuksok ka mga tubo ukon gagmay nga mga kararaw nga gintuhog na ka uhay kag ginsuksok nana nga daw sa iskapularyo.\nKang maglubas ang prosisyon, nagluhod tana sa binit ka dalan kag ginpulpog na ka anang inumul ang kararaw sa anang dughan kag ginpalagapok samtang nagahambal ka matunog sa pagyaguta.\n\"Santo, Santo, Santo, Dyos kang mga Katoliko!\"\nPadayon lang ang prosisyon kag wara dya ginsapak ka mga tumuloo.\nAng sinauna nga paagi sa pagpangasin amo ang pagtipon ka daragkul nga mga kahoy, nga ginasunog kag ginapabaga. Kon maubos run ang baga, ang bahul nga tinumpok kang kahoy ginasaribo ka tubig-dagat agud ang anang sira tipunon kag ibutang sa tagakan, buboan liwat ka tubig-dagat kag ang ana kadya tuma buladun ukon rahaun agud mahimo nga asin.\nBulan ka Disyimbri, maramig ang panahon. May nagapang-asin sa baybay. Madulum ang karimlagun. Si Miguel nag-agto sa baybay nga nagapangunup kang kapay hay maramig ang hangin. Nagparapit tana sa pagpainit-init sa tutod kag magpakigsugidanun sa manogpangasin. Kang maubos run ka baga ang mga kahoy, ang tag-iya nagtindug bitbit ang bayong nga kawayan.\n\"Bayaan ta anay ikaw hay masag-ub lang ako ka tubig-dagat agud isaribo sa dap-ong,\" hambal ka tag-iya.\nPagbalik ka tag-iya ka dap-ong, nakita na si Miguel nga nagakisaykisay sa tunga kang kalayo kag nagapangayo ka tabang. Tungud nga wara man ti iba nga tawo sa palibot, ginsaribo na ka anang dara nga tubig-dagat ang kalayo kag nagdalagan sa pagpangayo ka bulig ka mga tawo sa marapit nga mga pamalay. Pag-abot ka mga manogtabang naghimo sanda ka salagunting nga kawayan agud sipitun si Miguel pagwa sa tutod kag gintungtong nanda sa ginhanig nga dahon ka saging. Swirti lang nga wara tana mapatay sa kalayo.\nMalawig nga panahon ang anang pagpaayad. Kag suno sa mga nakakita kanana, nagabayo lang tana ka sarap kag daw yawa ang anang itsura. Ang sa pihak nga bahin ka anang bibig nagatabo sa anang mata kag ang sa pihak nga kiray nagsaka sa anang dahi kag ang anang talinga tarawis kaangay ka litson. Indi tana makatindug kag kon magpanaw nagapungko lang hay indi na mauntay ang anang mga tuhod hay naunay, kag amo man ang anang mga butkun kag siko.\nKang ginpamangkot tana kon ano ang natabo, iwan haw nga didto run tana sa kalayo, nagsabat si Miguel, \"Daw may pwirsa nga indi makita nga naghakwat kanakun kag nagtablug kanakun sa tutod.\"\nUmpisa kato wara run ti nagyaguta pa nga mga katapo ka bag-o nga sikta sa mga Katoliko hay nagapati sanda nga ang natabo kay Miguel sangka gaba.\n- Katapusan –\nPamaan:\nAng sugidanun nga dya bahin ka Maragtas kang mga Katoliko sa Guisijan, Laua-an, Antique nga ginsulat ka akun Lola. Ang mga pahina nga ginsulatan ka dya nga istorya nadura, kabangdanan nga nagpangita ako sa mga mal-am nga akun naabutan (piro nagkaramatay run sanda) agud akun mapamangkutan kag mabalay liwan ukon ma-reconstruct ang sugidanun suno sa ginsugid ka akun napamangkutan kag sa akun nabatian kauna kay Lola.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2015\/01\/ang-gaba.html","date":"2017-09-25T22:20:12Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00485.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9980027676,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9980027675628662}","num_words":585,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.368,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Banwa ka Dao, Antique\nAng barko nga bulawan kang mga ingkanto bantog sa mga sugidanun kang mangingisda nga komyunidad sa Dao kag Anini-y, mga banwa kang Antique. Ginalaragway ang barko nga angay kang Katsila nga galyon ukon sarakyan pangdagat nga nagakarga kang kalamay nga napaagto-pabalik sa Negros kag Panay. Ang pinakakilala nga durungkaan amo ang Punta Hagdan, ang turukladun nga bukid sa pinakapunta nga sur sa Antique. Katatlo ka bisis run dya ginpawas-ag agud himuan kang karsada.\nAng Punta Hagdan, nga mga apat ka kilomitro ang karayuun sa poblasyon, ginapatung-an kang mga baranggay Igdalaguit kag Tagimtim (kadya Pacencia), kag buhay run ginahambal nga sangka importanti nga syudad kang mga tamawo. Namuno dya nanday Blair kag Robertson sa andang ginsulat nga The Philippine Islands (1413-1893) bilang lugar nga ginaistaran kang mga ingkanto. Maduro ang mga disgrasya sa Punta Hagdan kon wara nagapanirbato ang mga drayber agud ipamaan ang andang paglubas. Ang mga balay kang mga ingkanto nagkaraguba tungud sa nagapaagto nga mga sarakyan kag tungud ka dya nagakarasamad ang mga drayber sa pagtimalus kang mga ingkanto. Sa likod kang turukladun nga Punta Hagdan ang kantilado nga baybay – ginapatihan nga pwirti ka riit. Mga pira ka mitro halin sa sipot nga dalan paagto sa Punta Hagdan, sa wala nga bahin kon maghalin sa poblasyon, amo ang magamay nga tuburan nga wara ginahubsan kang tubig bisan sa tag-irinit. Rugya nagasulud ang ingkantado nga mga barko. Ang barko nagapamito kang mga alas nwibi sa gabii agud ianunsyo ang anang pag-abot kag duro sa mga taga-baryo ang nakabati kang huni kang kadina kag paggirinual kang mga tawo nga nagapanaog sa barko.\nRugya ang isara sa mga istorya:\nSi Nerecina, mga saysinta i-singko anyos ang idad, retirada nga maistra kag nagaistar sa baranggay Igdalaguit, may kilala nga sangka laki nga pirmi nagaagi sa Ginub-an, lugar nga ginpawas-ag agud palapadun ang dalan. Sa pihak nga bahin ka dya amo ang turo-turo, ang magamay nga tuburan kang nagailig nga tubig. Haros kada alas onsi sa gabii, ang laki nga dya makabati kang huni kang angkla nga ginahulog. Masundan dya kang pagtuhaw kang barko nga bulawan sa diriksyon kang turo-turo nga tuburan. Madiskarga ang barko kang mga pasahiro kag indi magbuhay mabatian na ang paghinagung kang mga awto nga nagaabat sa mga indi makita nga pasahiro. Nabalita man kang iba nga mga tawo ang mga istorya nga anggid kadya.\nSa pihak nga bahin kang sapa amo ang dagat nga mga dosi mitro ang kadalumun. Ang bilog nga baybay marapit sa Punta Hagdan hasta sa kaiping nga Igdalaguit, ginakabig nga delikado kag mariit nga lugar. May sangka pamatan-un kauna ang ginsabnit kang syukoy sa atubang mismo kang mga imaw na kag gindara sa kalibutan kang mga ingkanto bilang pinalakad.\nRugya pa gid ang sangka istorya:\nSi Leoncio, bata nga disisyiti anyos ang idad nga taga-Igdalanguit-Diclum, nagsuksok kang bag-o na nga puroy para mangisda imaw ang mga migo na. Kada sara kananda nagsakay sa sibid-sibidan, sangka gamay nga baruto nga ginagamit sa pagpamunit. Mga sangka kilomitro lang ang andang nadangat kag makita pa nanda ang isara kag isara sa andang mga baruto. Nabanga sanda sa pagpamunit kag wara nanda matalupangdan ang pagdalagan kang tyimpo. Kang ang mga imaw ni Leoncio nagturuk sa palibot, nakita nanda ang anang sibid-sibidan nga nagalutaw piro wara ti sulud kag si Leoncio indi run makit-an. Indi sanda magpati nga nalunod si Leoncio hay man-an nanda nga sagad dya maglangoy. Wara gid makit-an kang mga manogsalum ang lawas ni Leoncio.\nAng dyang mga hitabo parti sa barko nga bulawan kag ang pagkaradura kang mga tawo, ginpamatud-an kang mga anggid nga istorya sa baybayun nga baranggay kang Dao, mga kwarinta i-singko kilomitro ang karayuun sa poblasyon. Nagakabuhi ang mga tawo rugya sa pagpangisda gamit ang pukot sa mga bulan nga tag-irinit kag gauruho ang mga isda. Nagapanguma man sanda sa maniki nga patag rapit sa baybay, piro ang mga pumuluyo nga naglunsad kang Igdanlog kag Arobo lunsay mga mangingisda, kag ang pinakamal-am amo si Lolo Oste, otsinta i-nwibi anyos ang idad.\nAmo dya ang ana istorya parti sa barko nga bulawan:\nGinahaya sa baryo si Guadulupe, ang syam ka tuig nga bugto ni Oste nga napatay kang mga alas kwatro sa hapon kang Agosto 1939. Maduro nga mga tawo ang nagdaraw sa andang balay. Kang mga alas sais sa sirum, nakabati ang mga tawo kang busina halin sa baybay. Nagdaralagan sanda paggwa hay abi nanda may barko nga nahimaras. Natingala sanda kang nakita nanda ang bahul nga barko nga bulawan nga may ngaran \"MV Carit-an.\" Ang iba kananda nakaparapit kag nakakaput pa sa barko. Nagabanaag ang barko dara kang kasanag kang anang mga sulo. Makita ang mga pasahiro sa sulud piro darwa lang ang nanaog kag nag-ubog sa tubig paagto sa daray-ahan. Naghulat sanda ka maniki nga tion kag brubhay nakita nga nagsaka liwat imaw ang sangka bata nga bayi. Dayon nakita nanda nga nagpalawud ang barko nga bulawan.\nAng pagtuhaw kang barko nagsanto gid sa pagkamatay ni Guadalupe. Ginapatihan nga nag-abot ang barko para abatun tana antis ilubung. Nagapati ang mga tawo nga gindara tana kang mga ingkanto sa andang ginharian sa Mindoro bilang pinalakad. Ginapatihan man nga ang barko nga bulawan nga dya amo man ang barko nga nagabyahi halin sa Punta Nasug paagto sa Siraan Hot Spring kag isla ka Nogas, paagto sa Punta Hagdan kag balik sa Carit-an sa Patnongon, Antique.\n- Sundi ang urihi nga kasugpon –\nSunod: Ang Baranggay Carit-an, Patnongon kag Banwa ka Anini-y, Antique\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawandao-antique.html","date":"2017-09-25T22:27:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00487.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997295737,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999729573726654}","num_words":969,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.404,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Jim halin sa http:\/\/www.jims-watercolor-gallery.com\/watercolor-landscapes.html\nNangasubu ang mga Bulak ni Michael O. de la Peña\nIndi ako makaturog. Baliswa nga baliswa, May makaya, mabika Kakulba nagapanalupsup sa kusug ko nga mapanaw sa Manila. Rum-an, bayaan ko dun ang balay Si nanay, si tatay kag ang Mga nagapamuyayaw sa kasiringan Mga kabulakan ko sa hardin nga nagapanaguntun. Patas kang bata nga nagapangasubu, Hay bayaan kang anda ginikanan Nga nagtanum sanda sa lupa. Nagkipot, nagduko kag naluo Ang anda matahum nga mga bulak. Ginhuyup ka maramig nga hangin, Ang pasaylo, pangako kag pasarig Nga ako magabalik, magabunyag sa Anda liwat pagkatapos ko makapanaguntun Sa malapad nga lupa sa Manila.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/99\/post\/2014\/12\/nangasubuangmgabulak.html","date":"2017-09-24T23:00:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00065.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8561775684,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.856177568435669, \"hil_Latn_score\": 0.1118641123175621, \"ceb_Latn_score\": 0.013113405555486679, \"clu_Latn_score\": 0.012511186301708221}","num_words":108,"character_repetition_ratio":0.028,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.315,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.967,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nPamaan: Ang inyo mabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).\nPauna nga Hambal\nKabahin kang paminsarun ka mga Filipino ang mga sugidanun nga bukut tawhanun ang mga karaktir nga nagalaragway. Ang mga istorya ka ingkwintro kang tawo kag tamawo ginapasa-pasa sa kada hinirasyon. Sa dya nga panalawsaw, ginasaysay ang mga istorya parti sa barko nga bulawan sa isla kang Panay agud matukib ang anang kahulugan para sa mga taga-isla. Ginapakita ang mga hitabo sa kada banwa agud matugruan ka pangkasaysayan nga kontiksto ang mga istorya. Ang mga sugidanun nagapakita ka barko nga bulawan bilang sarakyan ka mga nagtaliwan, sarakyan ka mga buhi sa andang pagpaliwa-liwa kag sarakyan sa paghatud kang mga kargaminto, nga nagaanggid sa inagyan kang mga tawo sa andang nasaksihan.\nAng Banwa ka Miag-ao\nAng tinaga nga Miag-ao ginbuul sa tinaga nga \"Miago,\" nga nagatumud sa mga tanum nga bugana sa lugar kang mag-abot ang una nga mga Katsila. Ang kauna nga kaguranganan, kadya nahawanan run agud tugruan ka dalan ang pag-uswag ka banwa.\nSa paglunsad ka kampus kang Unibersidad kang Pilipinas sa Bisayas sa Miag-ao, ang ginatuyo nga komunidad nangin sintro ka pagturun-an. Ugaring nagapabilin ang kinauna nga pagpati sa animistik nga sistima [Editor: Dya nga sistima nagatuo sa mas labaw nga gahum nga nagabalay kag nagatugro kabuhi sa matiryal nga kalibutan)], kag mas natalupangdan dya kang gintukod ang mga bilding ka UP Miag-ao.\nMay mga istorya nga ang bilog nga UP Miag-ao kag ang poblasyon ka Miag-ao, syudad ka mga ingkanto nga may organisado nga komirsyo, durungkaan ka barko, simintado nga karsada kag tindahan. Ang kahoy nga bubog sa likod ka munisipyo ka Miag-ao kag ang kahoy nga samlagi sa tunga ka UP Miag-ao oberpas [Editor: Amo dya ang tulay sa ibabaw kang karsada nga nagatakud sa magtimbang nga banglid] kag sapa, bantog nga durungkaan ka barko nga bulawan nga ginhingaranan \"Prinsisa kang Miag-ao,\" kag ginapatihan nga ginapanag-iyahan ka sangka ingkanto nga ang nigosyo amo ang magpadara ka baraligya nga isda sa gwa kang pungsod kag ang magpadara man ka baraklun pabalik sa Miag-ao.\nKang mga nauna nga tuig kang 1980, gintuyo nga ipatapas ang bahul nga puno ka samlagi marapit sa sapa nga nagaagi sa UP Miag-ao agud makahimo ka oberpas. Piro bisan ano nga pahito, wara ti burdos nga makapatumba sa puno. Sa pagpamirit nga tumbahun ang samlagi, narangga ang makinarya kag darwa ka trabahador ang napatay sa indi mahangpan nga kabangdanan. Gani nagdisisyon ang tagdumarahan kang UP Miag-ao nga sayluhon ang oberpas sa lain nga lugar, kabangdanan nga naluwas ang puno ka samlagi.\nMaaka sa mga tumanduk ang mga makataranhaga nga sugidanun. Duro sa mga istudyanti ka UP Miag-ao ang nakabatyag sa mga indi makita nga idalmunun, nakabati ka busina, nakakita ka kama-kama kag naduraan ka mga pagkabutang. Ang mga impliyado ka UP Miag-ao nakabati man kang mga makatiringala nga tunog halin sa bilding kang administrasyon.\nAgud maumpawan ang mga nahadluk, naghiwat ka \"bugay,\" sangka dumaan nga ritwal agud baklun ang lugar, kag nagsaulog kang ingrandi nga silibrasyon sa laygay ka miyor kang banwa. Piro ang mga istorya ka mga idalmunun bukut bag-o sa pamatin-an ka mga tumanduk nga nakamaan nga sa pira ka hinirasyon nga nagligad, mariit ang lugar gani ginadilian kag dapat paobrahan antis gamitun.\n- Sundi ang kasugpon -\nSunod: Ang Banwa ka Dumangas","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawan-miag-ao1.html","date":"2017-09-20T19:57:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00454.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9445804358,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9445804357528687, \"hil_Latn_score\": 0.05063789337873459}","num_words":599,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.366,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.987,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Si Barsikok kag ang Anang Anghel dela Gwardya\nni Crystal Rose San Juan Espinosa\nMay sangka lublub nga lugar nga ginhingadlan nga Baryo Malinung. Ang baryo nga dya tama gid ka tawhay. Wara gid ti gamo, wara gid it mabatian nga gasinggitanay, ukon tsismis nga pirmi ginahalinan kang away.\nSi Manding Erlinda kag Tay Junior, buhay dun nga gatingub bilang mag-asawa pero hasta tulad wara pa tanda gihapon ti bata kag raku run nga manoghilot kag kon anu-ano pa nga ritwal kag inalbularyo ang anda ginpangtestingan ugaring bisan sara wara gid ti nag-epekto. Pero wara gid tanda pagwad-i kang pagsarig, kag padayon sa gihapon nga nagapangamuyo ang mag-asawa sa Diyos.\n\"Diyos ko, pagagrasyahe man kami kang bata. Amun gid tana tatapun kag pagapalanggaun. Tuguti lang kami nga magkabata!\" ang hugut sa tagipusuon nga anda pangamuyo.\nLipud kananda, may isara gali ka anghel nga nakabati sa andang pangamuyo. Dali-dali dya naglupad pabalik sa langit para paman-an ang Diyos parti sa pangamuyo kang mag-asawa. Ginpamatian kang Diyos ang pangamuyo kang mag-asawa, pinaagi sa paghingyo man kang anghel. Kag gintagna kang Diyos ang anghel nga manog-ubay kag manogbantay sa bata halin sa anang pagkataho hasta tana dya maglab-ot sa edad nga pito ka tuig.\nSobra gid ang kalipay kang mag-asawa kang andang naman-an nga nagabusong run si Manding Erlinda. Daw indi maeksplikar ang kalipay nga nabatyagan ni Manding Erlinda. Pagligad kang siyam ka bulan, nagbun-ag tana kang sangka bata nga laki. Nalipay man ang anghel kang makita na ang anang pagabantayan nga bata, nga manami ang panglawasun kag mapagsik man. Ginhingaranan nanda dya nga Barsikok. Madasig nga nagligad ang mga inadlaw, kag madasig man ang pagbahul kang bata.\nIsara ka adlaw, mintras nagapaturog si Manding Erlinda sa anang bata, sugo man kang kakapoy kag kabudlay ka raku nga obra sa sulud ka balay, naturugan man tana kang pagkamuuk-muuk gid. Ang bata nga si Barsikok gali nagbugtaw run kag wara na dya mabatyagan. Nagkamang-kamang si Barsikok sa ana pa lang edad nga apat ka bulan kag hinali lang nga nahulog sa katre. Kag natipungawan si Manding Erlinda sa lagpok nga nabatian. Sobra gid ang anang kakulba kang makit-an nga wara run si Barsikok sa tupad na. Gulpi nga nagbangon si Manding Erlinda kag nakita ang anang bata nga nagakaya sa salug nga semento.\n\"Ohh…! Abaw, Diyos ko, ang akun bata! \" ang nasambit lang ni Manding Erlinda, dayon hakwat kay Barsikok.\nNagahiribiun sa kakulba si Manding Erlinda nga ginhakwat ang anang bata. Nakulbaan gid tana nga basi nalampus ang ulo kag nagkadiperensya sa pagkahulog na si Barsikok ukon nabarian dya. Dungan sa paghakwat ni Manding Erlinda kay Barsikok, amo man ang paghibi kang bata. May nakit-an si Manding Erlinda nga kolor puti nga bulbol sa tupad kang ginhulugan ni Barsikok. Ana dya ginmulalungan kag nakit-an na nga daw indi ordinaryo nga klase kang bulbol.\n\"Tama man dya ka bahul agud mangin bulbol kang manok? Pagatipunon ko dya bala kag pagataguon. Basi ana dya ka Anghel de la Gwardya kang akun bata. Indi man pwede sa manok hay indi man makasulud hay sarado ang gawang. Ginsalo bala tana kang anang Anghel dela Gwardya para indi tana masamadan? Andut nga urihi ron si Barsikok maghibi? Ah, taguon ko dya kag ipakita ko kag i-istorya kana magbahul tana!\" ang pagpaino-ino ni Manding Erlinda.\nMadasig nga nagligad ang lima ka tuig. Hanggud run ang bata nga ginhingaranan nanda nga Barsikok.\nMabuut kag masinadyahun nga klase kang bata si Barsikok. Pagkatapos na uli halin sa eskwelahan, mahilig tana pirmi magsipal sa taramnanan kag didto tana manakup kang mga tumbak-tumbak, tibakla, kag maglagas-lagas ka mga alibangbang nga galupad-lupad lang sa palibot. Mahilig man si Barsikok magsaka sa mga kahoy, ilabi run gid sa bayabas para magpamuksi kang bunga ka dya. Ugaring haros pirmi kada uli na sa andang balay raku tana ti bakiras kag pilas hay pirmi tana gakadagpa sa anang pagdalagan.\nPero isara ka adlaw, natabuan nga bag-o tapos uran gani madanlug ang mga sanga kang bayabas. Sa pagsaka ni Barsikok, gulpyada tana nga nakadapyos kag wara gid tana nakapangaman. Nahulog tana kag wara gid gin-ekspektar nga mabari ang anang kahig.\nSa rason nga marayu ang andang lugar sa banwa, indi lagi madara sa ospital si Barsikok gani ginpahilot lamang dun dya. Ugaring tama gid ang samad nga bari sa tul-an kang kahig ni Barsikok. Ang manoghilot indi gid makasarang magpaayad kag gintinir pa kang anang ginikanan si Barikok sa andang balay kang darwa ka adlaw antis gindara sa ospital sa banwa. Pero naghambal ang doktor nga ind run mauli ang bari ni Barsikok hay wara lagi madara sa ospital. Hasta san-o run nga piang si Barsikok. Indi dun tana makadalagan-dalagan pa para manakup ka mga tibakla kag tumbak-tumbak, kapin pa ang maglagas-lagas sa alibangbang kag magsaka-saka sa mga puno kang kahoy. Ang mga butang nga nahimo ni Barsikok, mabudlay run kana ang maghimo kadya. Gani amo lamang ang kaluya kang bata. Indi run mag-eskwela si Barsikok bisan ano nga pirit kang anang ginikanan kag maestro. Kag ang masinadyahun nga si Barsikok, nagmaluyahun run nga bata halin kato.\nAng mga bunga kang bayabas nga luto nagakahulog run lamang sa lupa, kag maluya dya nga ginalantaw run lamang ni Barsikok. Ang mga tumbak-tumbak kag alibangbang nga kato ginalagas na, kadya makita na lamang kon magtamwa tana sa bintana.\nIsara ka gabii, mintras nagabatang si Barsikok, gin-istoryahan tana ni Nanay na parti sa puti nga bulbol nga nakita sa anang ginhulugan katong apat pa lamang tana ka bulan ang edad.\n\"Anak, abi nimo kang gamay mo, nahulog ikaw sa katri pero wara gid ikaw masamadan hay siguro ginsalo ikaw kang imong Guadian Angel. Didya pa gihapon ang bulbol nga ebidensiya gintago ko gid agud ipakita kanimo.\" Kag ginbuul ni Manding Erlinda ang gamay nga karton nga ginsudlan na kang bulbol kag ana ginpakita kay Barsikok. Pero indi magpati si Barsikok nga may Guardian Angel tana.\n\"Kon tuod gid nga may Guardian Angel ako, dapat sa paghulog ko sa bayabas, ginsalo na ruman ako. Indi pa ako daad piang kadya,\" ang may hibubun-ut nga sabat ni Barsikok sa anang nanay.\nLipud sa pagkamaan kang tanan, nagapaluya man ang Anghel dela Gwardya ni Barsikok sa nabatian. Mintras nga indi magpati si Barsikok sa Guardian Angel, indi makabalik sa langit ang anghel patas sa gintagna kana kang Diyos nga magabalik tana sa langit paglab-ot ni Barsikok sa edad nga pito ka tuig. Kay sa edad ni Barsikok nga pito ka tuig, mabuka ang itlog nga nagaputos kang bag-o nga kuyos kang anghel kag amo dya ang anang gamitun sa paglupad pabalik sa langit.\n\"Pero bahul gid ang problema ko. Paano ako makabalik sa langit hay indi magpati si Barsikok nga tuod ako?\" ang maluya nga pagpaino-ino kang Anghel dela Gwardya ni Barsikok, hay kon indi tana makabalik sa langit sa tagna nga oras matunaw tana. Kag nahadluk gid ang anghel sa matabo kon magapabilin si Barsikok nga indi magpati. Tatlo dun lamang ka adlaw kag birthday run ni Barsikok.\nPagkaaga, mintras nga nagabatang-batang si Barsikok sa duyan nga nabitay sa idalum kang mangga kag nagapahuway-huway, nag-istorya ang anang nanay kag tatay.\n\"Marapit run lang magpito ka tuig ang atun bata, Junior. Gusto ko daad nga bisan gamay lang nga handa preparahan ta man tana agud nga malipay man tana. Naluoy gid ako kana. Umpisa nga napiang tana, nangin maluyahun run tana kag pirmi lang madalum ang paminsarun!\"\n\"Pwede man da, Erlinda, kag imbitarun natun ang anang mga klasmet kang nagaeskwela pa tana! Sigurado nga masadyahan gid si Barsikok natun, Erlinda.\" ang may kalipay nga pagpadayon ni Tay Junior.\nGinkasugtan kang mag-asawa nga isugid kay Barsikok ang andang plano. \"Bars, anak, naplanuhan namun ni tatay mo nga pagahandaan ikaw namun sa maabot mo nga birthday sa ikapito mo ka tuig. Kag pagaimbitarun natun ang imo mga klasmet kato nga nagaeskwela pa ikaw?\"\n\"Namian man ikaw, To, sa plano namun ni Nanay mo?'' ang may kaudyak nga pamangkot ni Tay Junior kay Barsikok.\n\"Huh! Ano pa ra ang pulos kang paghanda nyo ngara bay? Indi run ako malipay pa bisan ano pa nga handa ang ipreparar nyo,\" ang buta kang paghibubun-ut nga sabat ni Barsikok.\n\"Amo gani da, anak, nga paga-imbetarun natun ang imo mga klasmet agud makaimaw mo liwat ang imo mga amigo. Indi nga magpinangasubu kaw lang dyan kag magsagi ka tamwa sa bintana. Naluoy kami ni tatay mo magsagi lantaw kanimo,\" ang kuon ni Nanay Erlinda.\n\"Amo da gani, Nay, nga indi ako gusto! Indi ko gusto nga kaluoyan nyo ako kag kang mga amigo ko, hay masubuan lang ako sa gihapon nga makita tanda gasipal kag nagalagsanay mintras ako bisan anhon ko ka gusto nga mag-imaw kananda magsipal indi ko mahimo kay man piang ako kag wara run tsansa pa nga makapanaw pa ako. Indi man lang ako makahalin dya sa napungkuan ko!\" nagatararamos ang luha mintras ginahambal ang hibubun-ot.\nMaluya nga gapamati lang ang anghel sa panugidun ni Barsikok. Nawad-an run kang pagsarig ang anang ginabantayan. Pati ang anghel nagakaapektuhan nga kon basi indi run gid magtubo ang pakpak na kag indi run tana makalupad pa pabalik sa langit.\nIsara ka hapon, matawhay ang tyempo kag sa bintana ruman si Barsikok nagatamwa. Nagdesisyon ang anghel nga magpakita kana.\nNahangyus gid si Barsikok sa gulpi lang nga may nabatian tana nga nagahambal. Sa pagkanami-nami kang limug sa pamatin-an kag daw nagakanta. Sa pagbalikid ni Barsikok, nakita na ang anang Anghel de la Gwardya!\n\"Huh! Sin-o kaw? Ano kaw nga klase kang taho?\"\n\"Barsikok, ako dya ang imong Anghel de la Gwardya. Indi kaw magkahadluk!\"\n\"Anghel de la Gwardya!?\" ang indi makapati nga pamangkot ni Barsikok.\n\"Huud. Ako ang ginpadara kang Diyos Amay sa langit nga magabantay kanimo,\" ang sabat kang anghel.\n\"Matuod gid man gali ang kuon ni Nanay nga may ginpadara ang Diyos nga anghel halin sa langit para magabantay kanakun. Pero, kon matuod kaw nga anghel nga manogbantay ko, andut nga gintugutan mo nga mahulog ako sa bayabas nga ginhalinan kang akun pagkapiang? Ano kaw klase nga manogbantay? Ginpabay-an mo ako. Wara kaw kamaan kon ano kasakit kag kasubu ang nagligad nga darwa ka tuig nga didya lang ko sa bintana kag nagalantaw lang sa mga tumbak-tumbak kag tibakla nga gusto ko dakpun? Kon ano ko ka gusto nga magdalagan-dalagan kag magrigos sa uran. Kon ano ko ka gusto nga magsaka sa bayabas kag magkaun kang anang bunga. Kon tuod kaw nga Anghel dela Gwardya ko, daad ginsalo mo ako sa paghulog ko sa bayabas kondi wara ako mapiang!\" ang panambitun ni Barsikok nga nagatarangisun kag puno kang hibubun-ut sa anang Anghel dela Gwardya.\nPero wara na gid madiparahanan nga ang pakpak kang anang Anghel dela Gwardya sa nawala bari gali.\n\"Barsikok, pasensyaha ako kun wara ko ikaw masalo kang paghulog mo sa bayabas. Kita mo man siguro nga bari ang pakpak ko sa nawala, gani pasensyaha gid ako!\"\nAmo palang kang makita ni Barsikok nga bari gali ang pakpak kang anang Anghel dela Gwardya. Kag nadumduman na ang bulbol nga gintago ni nanay na. Dali-dali nga ginbuul kag ginpakita ni Barsikok sa anang anghel de la Gwardya.\n\"Ang bulbol nga dya nakita ni Nanay sa tupad ko kang apat pa lang ako ka bulan nga nataho, kang magkamang ako kag nahulog sa katre. Ang pagpati ni Nanay nga ana kuno dya ka Anghel dela Gwardya ko! Imo gid man bla dya?\" ang maid-id nga pamangkot ni Barsikok.\n\"Huud. Akun gid man ria nga mga kuyos nga da,\" ang sabat kang anghel. \"Nabari ang pakpak ko kang pagsalo ko kanimo. Amo da kon andut wara ko ikaw masalo kang paghulog mo sa bayabas hay mahinay run ang paghulag ko kag indi dun ako makalupad kang mayad. Kag nagakasubo gid ako kang imong nadangtan nga napiang ikaw. Pasensyaha gid ako!\" ang may kaluoy kag maluya nga pagpamatuod kang anghel.\n\"Tatlo run lang ka adlaw kag mapito ka tuig kaw run, Barsikok. Gusto hambalun nga may tsansa pa nga magtubo liwat ang kuyos ko kun magpati kaw lang nga may anghel nga ginpadara ang Diyos para magabantay kanimo umpisa sa pagkataho mo hasta nga mag-edad ikaw ka pito ka tuig. Kag kon matabo da, may tsansa gid nga makalupad ako kag makabalik sa langit. Pero mahimo lang da, kon hugut sa tagipusuon mo ang pagpati nga may gintagna ang Diyos sa kada taho nga anghel para magabantay kananda,\" ang dugang pa gid nga paglaygay kag paathag kang anghel.\n\"Bahala kaw. Indi ako magpati nga matuod kaw kag ginpadara kaw kang Diyos nga para magaubay kag magabantay kanakun. Kag kon matuod kaw nga anghel, may gahum ikaw nga makabalik sa langit para makaimaw mo ang Diyos,\" ang maawut nga pagpangontra ni Barsikok.\n\"Duro gid nga salamat, Barsikok, kon amo gid da ang imo kagustuhan. Pero indi ko ikaw mapirit sa amo lang da kadali. Ang itlog nga nasudlan kang akun bag-o nga mga kuyos kisra lang gid mabuka sa sulud kang kada pito ka tuig. Kag ang imong bug-os sa tagipusuon nga pagpati kanakun amo lang gid ang yabi nga makabuka kang itlog. Kon indi kadya mabuka, magahulat ruman ako kang dugang nga pito pa gid ka tuig. Kon indi pa gid… matunaw ako,\" ang pagpatpat kang anghel kay Barsikok, dayon gulpi lang dya nadura.\nIndi maintindihan ni Barsikok ang anang ginabatayag. Naluoy man tana sa anghel nga anang naistorya pero nagapangibabaw gid ang anang pagsunggod nga wara tana mabuligan kang anang Anghel dela Gwardya sa anang pagkahulog. Ginbutang ni Barsikok ang mga kuyos kang anghel sa anang dughan kag ginpirit nga magpati nga mabuligan na ang anang Anghel dela Gwardya nga makabalik sa langit bisan pa piang tana. Kag dya paagi sa anang hugut kag matuod-tuod nga pagpati nga may Anghel dela Gwardya gid man. Pero para kana daw mabug-at gid himuon.\nIkatatlo run nga adlaw. Nag-abot run ang adlaw kang pagkataho ni Barsikok, kag amo man dya ang adlaw kang pagbuka kang itlog kang kuyos kang anghel. Mintras nga nagasinadya ang tanan sa pagkinan-anay, patago nga ginsipit ni Barsikok ang anang tungkod kag magsaka sa anang kwarto. Ginbuul na ang bulbol kang anghel sa idalum kang anang ulunan kag ginduut dya sa anang dughan, dungan kang pagpangamuyo nga kabay pa mabuka run ang itlog nga nagatabon sa kuyos kang anang Anghel dela Gwardya agud makabalik run dya sa langit. Nagaturo ang luha ni Barsikok sa pagpasalamat sa Diyos nga ang kada bata gali gintugruan na gid kang andang Anghel dela Gwardya nga magabantay pirmi kananda.\nMintras nga nagapangmuyo si Barsikok, gulpi lang nga nagsanag ang palibot kag ang mga kuyos kang anghel gulpi lang man nga nagturubo. Daw kirab lang kang kamera ang kasanag nga nag-agi, kag likum sa tanan masadya nga naglupad ang Anghel Dela Gwardya ni Barsikok pabalik sa langit. Masinadyahun dya hay ang bata nga anang ginbantayan hugut gid nga nagapati nga may anghel gid man nga ginpadara ang Diyos sa pagbantay sa kada isara sa mga kabataan didya sa lupa.\nNatapos ang kasadyahan sa birthday ni Barsikok kag naubos run parauli ang anang mga bisita, pero naluyahan gid tana sa matuod nga natabo. Wara run magpakita kana ang anang Anghel dela Gwardya. Gusto na gid raad maman-an kon nagtubo gid man bala ang mga kuyos kang anghel ukon wara. Indi gani, masugid man lang kana kang anghel kon nabuka gid man ang itlog ukon wara. Ugaring, naturugan lang si Barsikok wara gid ti anghel nga nag-abot. Sa damgo, nagkit-anay kuno si Barsikok kag ang anang Anghel dela Gwardya, kag gintugro kang anghel ang buka nga itlog kay Barsikok.\nPagmukra ni Barsikok kang anang mga mata, nakit-an na ang masilaw nga taho nga puro puti ang suksok nga nagatindug sa kilid kang anang katre kag nagayuhum. Gulpi lang nga nagbangon si Barsikok kag ginmulalungan ang nagatindog.\n\"Guardian Angel ko!\" ang buta kang kalipay nga nasambit ni Barsikok. \"Nagadamgo pa haw ako?\"\n\"Bugtaw run ikaw, Barsikok. Kabii kaw pa nagdamgo. Aga run kadya,\" ang masadya nga sabat kang Anghel dela Gwardya ni Barsikok.\nSa kasadya ni Barsikok, gulpi lang tana nagtindug kag magkupkup sa anang Anghel dela Gwardya. Gindapit kang anghel si Barsikok kag nagdlagan tanda pagwa sa balay kag magdiretso sa taramnan kag didto ginpalibutan si Barsikok kang mga alibangbang, tumbak-tumbak, kag tibakla, amo man kang iba pa gid nga mga kasapatan. Dayon ang anghel amat-amat nga naglupad pabalik sa langit, kag si Barsikok masinadyahun nga nagbabay sa anghel.\nIndi maintindihan nanday Tay Junior kag Manding Erlinda ang andang himuon kang nakita nga makapanaw run si Barsikok kag bukut run tana piang. Nagadalagan si Barsikok paagto sa anang nanay kag tatay kag nagkupkupanay tanda nga tatlo.\n\"Barsikok, anak, palangga kaw gid namun.\"\n\"Palangga ko man kamo, Nay, Tay!\"\nKag nagpangamuyo kang pagpasalamat ang magpamilya. Napamatud-an nanda nga ang kamayad kang sangka taho, may kamayad man nga kabaylo.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.angelsarenearus.com\/blog\/topics\/prayers\/ ni Linda F. Torres.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/si-barsikok-kag-ang-anang-anghel-dela-gwardya.html","date":"2017-09-26T14:43:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00235.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996320009,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996320009231567}","num_words":2787,"character_repetition_ratio":0.083,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Parigos\nni Danny S. Tabuyan\nAga kang pararigos tapos kang lubung ni Lola Taling, nagamuringaw lang ang itsura ka mga bata hay sanda ang nasumukan ka pamuring kang gabii nga ria hay sanda ang mga paraturog. Nagatingala sanda pagbugtaw nga nagauruk-ukan ang mga singgurang ka kadlaw nga nagaturuk kananda. Kang mamulalungan nanda ang itsura kang andang kapariho nga mga bata nagtalangkaw man sanda hay namarasmasan nanda nga buta sanda kang mga tap-ing.\n\"Hala! Pagbukaras run kamo kag manghimus hay mapanaw run kita sa suba ka Dalanas! Tipuna nyo run ang mga burnakan kag pamagtunga, hay buhay-buhay malarga run kita,\" ang sugo ni Manding Maring, ang subang nga bata ni Lola Taling.\nGinpatawag na dayon si Lolo Mente, ang agot nga bugto ni Lola Taling, piro amo ang pinakamal-am nga nabilin sa pamilya.\n\"Ay, Tay, \" ang ang kuon na sa mal-am kang mag-abot dya, \"daw wara timo nagasaku haw, indi timo magtawas hay?\"\n\"Daw indi lang siguro ako, hay daw ginakurum ako, kamo lamang parigos,\" ang malagday nga sabat ni Lolo Mente.\n\"Ay, sus, ah! Ti sin-o lamang bay ang mauna nga maglusong sa suba agud magpaanod kang mga gamit ni Nanay?\" ang pasintud ni Maring.\n\"Ikaw lamang run, eh, ikaw man ang gurang nga bata,\" ang sabat kang mal-am.\nMapainumudun lamang nga naghipus si Maring. Nagpanaw ang bagon sakay ang mga mapararigos sa Dalanas. Ang mga nabilin amo ang mga nagahimus kang irigmaun kang mga nagpararigos.\nNagagirinual lang ang mga bata kang mag-abot ang bagon kang mga nagharalin sa suba. Ang mga hamtung mansigbakwag kang andang mga binagtung kang mga binunakan. Nakaplastar dun ang mga pagkaun sa labug nga lamisa sa sirong kang balay. Tungud bukun gid ti ligwa ang lugar, ang mga reserba nga pagkaun kag mga irimnun ginbutang sa ibabaw nga bahin kang balay sa kawayan nga salug.\nNagsirbi sanda ka pinapple juice nga may simbog nga Ginebra para sa mga hamtung. Natirawan dya ni Lolo Mente kag nadimat. Nangita tana kon diin pa makabuul kang amo to nga irimnun. Ang tanan nagasurbaku lang kag ang mal-am nagasagad ka uman-uman kag irimnun. Kag ginhambalan tana kang isara sa anang mga apo nga maghulat lang hay indi sanda ka arapal hay raku ang andang mga bisita, piro indi gid maurhat ang mal-am.\nNagsugo si Manding Maring sa sangka bata nga bul-un ang dugang nga mga kutsara kag tinidor sa aparador sa ibabaw. Kag nagdalagan man ang matinumanun nga bata. Nasalapay na kang pagbukas na kang aparador ang bahul nga pistil kang irimnun kag natumba dya kag naula.\nSa hinali lang nagtiyabaw si Lolo Mente sa pagkahangyus, \"Ay, tabi! Indi abi kamo pagpamurugso! Sangka baso lang ang akun ginapangayo, sangka baldi gid inyong itugro?!\"\nNagbaralikid ang mga tawo nga nagairigma kag nagmurarat ang andang mga mata sa nakita.\nSi Lolo Mente ang narigos kang irimnun nga nabuhos!\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/parigos.html","date":"2017-09-22T13:25:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00123.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998928308,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998928308486938}","num_words":468,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.368,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nakurong Bala Kita kang Atun Ginpanubli?\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nKang ginpagwa ang sine nga \"Jurassic Park,\" makakurunyag nga makaharadluk man ang konsepto nga pagbuhi liwan kang mga kasapatan ka sinauna kag ang anda'ng pagmuad tungud sa sangka turo ka dugo nga napreserbar sa lamok nga nagkagat kananda kato. Makakurunyag bangud nabuhi ang sapat kang sinauna nga makita lang sa mga drawing sa libro. Makaharadluk man tungud nagapatimaan dya ka ikasarang kang siyensya sa pagpahilabut sa obra kang Makaako. Sa sine, ang natunga-tunga nga bahin sangka makawiwili nga pagpaathag kang masiuk nga konsepto kang genetics. Ano ang genetics?\nHalin sa dumaan nga tinaga \"genesis,\" ang \"origin\" ukon ginhalinan, ang genetics nagatuon ka mga sahi kang pangginawi nga atun ginpanubli sa atun mga ginikanan. Nagalantaw dya bukut lamang sa makita sa guwa ukon pisikal (pang-uyahun, kataasun, duag ka buhok ukon mata, kag iban pa) kondi nagasakup ka pinakaugat kang atun ginpanubli, ang \"genes\" nga amo ang pinakabinhi kang kabuhi nga atun gindarawat halin sa atun mga kamal-aman.\nNatawo kita nga nag-ayap kang santunga nga binhi kang kabuhi halin sa atun tatay kag santunga halin sa atun nanay. Kada isara kananda naghalin man sa tagsantunga nga gin-amot kang anda'ng mga ginikanan. Gani bunga kita kang pagsinimbuganay ka mga tagsantunga halin pa sa atun mga kaapuyan. Pero bisan pa pira ka beses nga mga pagsinimbuganay, pinasahi ang hurmahan kang tagsa-tagsa natun nga pagkatawo. Ang dya'ng pagkapinasahi labaw pa sa ngaran nga ginpagkit sa atun dahi tungud sa atun DNA, ang pinakaugat kang atun genes nga nagadikta kang atun pagkatawo.\nKon ipaanggid sa panguma, ang genetics daw binhi man, may timgas kag may pasi pero ang patubas ukon produkto nagasandig sa sahi kang binhi. Amo nga kon kaaram ang pagahambalan, may mga natawo nga henyo, may dyan nga saktuhan lang kag may dyan nga kulang. Sa kar-on, mabaskug nga linya kang pagtuon ang genetics sa siyensya kag medisina. Sa medisina, nagapati ang mga manalawsaw nga kalabanan ka mga balatian natun kar-on napagkit run sa atun genes ukon nasulat run sa binhi nga atun ginpanubli.\nGinalantaw kadya ang bahul nga papel kang genetics sa mga balatian. Ang pagtuon kadya ginapatihan nga makabulig sa paghangup kag pagpadapat kang nagakaigo nga pagbulong. Sa amo nga mga pagtuon, nasapwan nga may mga rasa kang katawhan nga ginalantaw nga \"susceptible\" ukon laban maduktan kang sangka sahi ka balatian kag may dyan man nga \"resistant\" ukon sarang makabato. Sa pag-usisa kag paghimo ka mga pamaagi sa laboratoryo, sarang malikawan ang pagtuhaw kang nasambit nga balatian sa mga kabataan kang nagamasakit. Nagapatigayon sanda kar-on ka ginatawag nga \"genetic testing\" agud lantawon kon bala ang imo balatian rugyan run nga daan sa imo genes kag kon amo gid man, ano ka taas ang porsyento kang risgo nga magbalatian man ikaw parehas ka ginabatyag ukon ginkamatay ka imo nanay, tatay, lola, kag lolo.\nSa amo dya nga linya kang istorya, sarang natun makuon nga daw angay lang nga nakurong kita kang binhi nga atun ginpanubli. Kag sa amo man dya nga linya nga kinahanglan kag padayon gid ang pagpanikasug nga tun-an ang dya'ng binhi kang kabuhi agud makapangaman ukon malikawan ang pareho nga pagbalatian kang atun mga kabataan kag kaapuhan.\nPero makuon man ang iban nga mga mangin-aramun nga bukut genes lang ang sarandigan kang atun pangginawi ukon pagkahimtang. Ang atun palibot amo kuno ang nagadikta kang atun pagkatawo. Kon ipaanggid natun liwan sa panguma, bisan ano kanami ka binhi mo kon dimalasun ka bagyo ukon sobra ka lawid nga init, wara gid ikaw it paabuton nga aranyun. Kis-a, ang binhi daw indi gid man primera klase pero tungud mauti ang pagsagod kag gin-abonohan, tanhaga lang man nga mayad ang tubo kag nami ang ani.\nSang-ano gid bala ang gin-amot kang atun ginpanubli nga genes kag kang atun palibot sa atun nadangatan nga pagkahimtang ukon kapalaran? May nagakuon nga wara't iba kondi kita mismo ang nagadikta kang atun kapalaran tungud nga kita ang nagapili kag nagadesisyon. Ugaring tungud sa ano nga nahuman natun ang atun mga ginpili ukon mga desisyon? Ria bala bunga lang ka mga sitwasyon sa atun palibot? Tuman nga pagtuon ukon pagkakulang man sa edukasyon? Ukon nagdesisyon kita tungud may ginpanubli kita nga mga pangginawi ukon character traits, halin sa atun mga ginikanan?\nMalikawan bala natun ang natalana run kang binhi nga atun ginapanubli? Ayhan ang atun ginahimo nga mga pagtuon ukon pag-andam makabulig sa atun paghangup kag pagbalanse kang atun kabuhi. Amo siguro nga manami man kon maman-an mo ang kasaysayan kang imo pamilya kag makapanultol ikaw kon sin-o ang imo mga apoy kag kaparyentihan. Mahibi lang timo kon tungud sa ano nga indi ikaw pagsugtan mamana ka tagapihak-bukid, hay gali si lolo na lolo mo man nga nagsungon kauna kag naglayas, ano pa magpakaisa gali tinyo.\nAng atun lang siguro mahimo amo nga kon mayad ang atun pinanubli, atun ria pasalamatan, tipigan, kag ipaambit.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2013\/08\/nakurong-bala-kita-kang-atun-ginpanubli.html","date":"2017-09-26T14:42:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00028.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997305274,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997305274009705}","num_words":807,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.344,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lumay\nni Danny S. Tabuyan\nIkalima nga Bahin\nMasanag ang bulan hay paugsadun pa lang. Ang mga bituon nagairinggat sa masinaaw nga kalangitan. Nagalahos ang sirak kang bulan sa mga sanga kag dahon kang magapa nga mangga. Mabatyagan ni Melodina ang malum-uk nga dupuy-dupuy kang hangin nga nagadapya-dapya sa anang uyahun kag mga butkun. Ginaturuk na ang anang mga bata nga nagakaturog sa kamalig. Nagahurulid lang sanda imaw kang mga binagtung nga ginahal-id didto ayon sa harigi sa pusod kang payag. Sa kilid may palayas nga gintaud-taud ni Toning agud mangin hirimsan. Ang kalayo sa dapog-dapog, nga ana ginhimo agud masin-adan kang tinig-ang, kag maganggangan kang mga binulad nga isda nga anda gindapli sa iyapon, napalong run hay paros ang mga kahoy nga gingatong ni Nitang. Wara tana makapangahoy kang mga narug hay sirum run kag pat-ud gid nga gutum kag kapoy run ang anang mga libayun sa kalawig kag karayu kang andang ginpanaw.\nAng huni kang dugwak sa sapa kag bukaw sa talon daw kalibagun sa anang pamatin-an. Daw mga panulay nga nagasuog kang anang ginabatyag nga sakit kang buut, samtang ana ginabalikan kag ginabinag-binag ang mga nagkaratabo kaina sa andang balay. Pamatyagan na daw kanami lang raad nga magpahalay-halay sa papag sa idalum kang mangga agud ana malipatan ang kapait kag kahapdi nga rugyan nagaalimbukad sa anang dughan. Ginahandum na nga raad ang dupuy-dupuy kang hangin magpahawan man kag magpasulhay kang anang baratyagun kag paminsarun.\n\"Diin kutud ang malambutan kang akun pagpahanunot kag pagbatas sa mga sayup nga ana padayon kag uman-uman nga ginahimo?\" ang pamangkot na sa anang kaugalingun. \"Kon magbalik kami kanana, maagwantahan ko pa bala ukon kang mga bata ang sunod nga han-us nga mahimo matabo kon indi tana magbag-o kang anang batasan?\"\nTungud kang kakapoy sa lawas, sa paminsarun, kag sa baratyagun, nagbatang-batang tana sa papag kag napirungan, kag wara run makasaylo imaw sa anang mga bata sa kamalig.\nNagabutlak run ang adlaw sa murod-an kag makamarasmas si Melodina. Nakabugtaw tana tungud kang kinulas kang anang daragkul run nga mga kabataan nagamansiganay kang andang mga ginahimo. Nakita na ang anang darwa ka gagmay nga mga bata nga nagaturog angud, kag nagpayuhum-yuhum dya kanana, hay ang kahig ni Georgina nagatangday sa baba ni Feodor. Ana dya ginparapitan kag ginpanadlung ang andang pamatang, ugaring nagbugtaw ang libayun kag dayon nagkupu sa anang nanay kag magpagaga. Ginpahidan kang nanay ang marka kang laway sa bagiing kang bata kag ang mga mira nga nagmara sa anang mga mata.\n\"Ay, abaw, ang akun bata nga dya nakaayap tana kang pagkamira-un ni Sela,\" ang ulit na. Kag ana ginsugponan dya sa pagpaumpaw kang kaugalingon, \"Hay, salamat. Bisan sa lisud, mahagan-hagan ang sakit kon may bata-iki, makakadlaw ta man!\" Kag dayon na dalodalo sa bata.\nNakayuhum man si Nitang nga nagasaku sa hirimsan, kag si Kudiang nga nagapaniripon kang mga sanga-sanga kang payhud kag agho nga garatong.\nNaglaga kang luy-a si Nitang agud mainit-initan ang andang nagaramig nga surok-surok kag nagtanuk kang pakha nga anda ginpangali sa banglid kag saging nga pungo nga aga pa gintuba kang andang magurang para sa andang pamahaw.\nSi Toning, pagkatapos nanda pamahaw, nagdurup kang lagis kag kiskis kang darwa ka kawayan nga may taglima ka lawas ang labug, nga aga na pa gingama, agud himuon nga mga bayong nga pangsag-ub sa sapa. Ang darwa pa ka mga laki didto man tana sa sapa. Si Eking nagabubon-bubon agud may burul-an kang irimnan kag ang magurang nga si Natoy nagapanalog kang darapli sa sapa.\nKang makatakas ang darwa halin sa sapa nagabitbit sanda kang tagdarwa ka mga binaluk-an kang niyog nga buta kang andang mga ginpanalugan: ang mga daragkul nga mga piguk , dalupingan, kag ubog, kag may abay pa nga mga patuyaw kag kalampay.\nPagkakita ni Kudiang kang andang mga dara, nakunyag gid tana. \"Araguy! kadaragkul kang mga isda, kag mga tambukan pa!\"\nGintugro dya kang darwa sa andang Manang Nitang, nga amo ang nagraha para sa igma. Ginpamarhan na ang mga isda sa dahon kang sudo-sudo bilang paaslum kag ginsanlag na ang mga kalampay kag patuyaw.\n\"Manang, ano abi kon bug-on lang ang mga kalampay kag mga patuyaw? Wara gid takun katiraw kan nga binuog,\" ang tugda ni Kudyang sa anang magurang.\n\"Ay, abaw! Concordia, indi kaw gid magmitir kan!\" ang paandam ni Nitang sa libayun. \"Malyag kaw nga maangol?\"\n\"Andut haw?\" ang pangusisa kang libayun.\n\"Abaw! Kita mo ra si Celso Tingig? Dan! Hay, tam-an ra ka ritubado, mabuog gid kang orang. Ti, ano tabo kanana? Gintampong kang tawo-bahul kag ginlabag anang ulo! Indi kuno kaagwanta ang mga idalmunun kang hugum kang sunog nga kalampay kag orang, amo ra nga nagaugut sanda.\"\n\"Ay, amo gali nga ginaandaman mo gid kaina nga mag-awas ang bukal kang kalampay kag patuyaw,\" ang pagmarasmas ni Kudyang.\nAng igma ginkuyang sa papag nga amo man ang ginturugan kabii ni Melodina. Ang magapa nga mga sanga kag dahon kang mangga amo ang nagatugro kananda kang mahagbong nga sirong sa nagatagiti nga init sa udto adlaw. Ginasabak ni Melodina ang kamusoswun sa panulong kang papag kag ginahungit kang pagkaun. Si Feodor nagalupiga ingud kanana sa papag nga may ana man kaugalingun nga tulahan kag nagamato-mato sa pagbangal. Ang iba nga mga bata mansig pangita kang mapungkuan, bitbit ang andang karan-an.\n\"Mayad lang nga duro pa isda sa sapa,\" ang hambal ni Eking. \"Daw wara tana nagaubos ang isda. Diin tana nagaharalin dya man?\"\n\"Kuon ni Maestro Mente,\" sabat ni Toning, \"sa baybay dya sanda nagahalin.\"\n\"Abu! Rayu run tana kadya sa baybay, kadangat pa sanda rugya?\" pamangkot ni Eking.\n\"Huud, eh!\" ang sabat kang magurang, kag dayon nag-umpisa saysay. \"Ang mga piguk, malay, kag ubog, nagabuhi sanda kan sa tab-ang nga tubig, ugaring kon magbihud run sanda nagasaog sanda palawud agud nga didto sanda magbuto sa dagat. Ang minilyon nanda nga buto, amo ang ginatawag natun nga tabyus. Ang tabyus kon sa dagat pa maputi ang duag, pero kon makaparapit run sanda sa baba kang suba ukon sapa, kon sa diin anda run mabatyagan ang tab-ang nga tubig, nagaamat-amat run sanda ka kambang. Ang mga tabyus nagaitum kon rugyan run gid sanda sa puraw tab-ang nga tubig. Magatukad sanda hasta sa kon diin ang pinakapuno kang suba ukon sapa.\"\n\"Abaw gali ra?\" ang sal-ut ni Kudyang. \"Daw ano pa gid gali raad ka raku kang mga isda nga dya sa suba kon wara lang ginasahid? Hamakun mo nga mga minakan ang ginapaligid nga buul kadya kon tagtarabyus!\"\n\"Huud! Husto ikaw,\" ang pagsaysay ni Toning sa anang libayun. \"Amo ra gani dapat nga indi kita magpataka lang ka pamuul kang mga tabyus hay basi maubusan kita kang mga mayad nga mga isda sa tab-ang, kag dapat nga indi pagdakpun ang mga nagabihud nga isda ilabi run gid kinahanglan ang pagpaiway sa pagpang-atas sa suba sa mga panahon nga nagasaog ang mga isda agud nga makabalik sanda sa dagat sa pagbuto.\"\n\"Ti, manong pwede man ra bug-on ang tabyus?\" ang raad lango-lango nga pamangkot ni Kudyang.\n\"Huud, eh! Pwede gani ra asalun!\" sabat ni Toning nga nagayuhum-yuhum.\n\"Ha? Paiwan bay ra, hay tam-an ra sanda ka intuk?\" kuon kang natingala libayun.\n\"Putson mo, eh, ka dahon kang saging kag tuumun sa baga,\" ang mapinalangaun nga panaysayun kang magurang. \"Kon luyag mo ang inasal nga tabyus, putson mo man ka dahon kang palapad kag ligpitun kang kawayan kag igang-gang sa baga parehas kang paggaang kang daragkul nga isda.\"\nNag-uli si Hernando sa andang balay. Natalupangdan na nga sirado ang mga bintana kag ang gawang. Malinung, wara ti timok-timok, daw wara ti tawo. Abi na nga naburaw ka turog ang anang pamilya kag naadlawunan ka bugtaw. Nagsaka tana kag namarasmasan na nga wara gali matrankahan ang gawang. Gintulod na dya pabukas kag magsulud. Wara gid ti tawo.\n\"Diin run tana sanda kato mag-agto man?\" ang pamangkot na sa anang paminsarun.\nNagahaum-haum tana nga basi ginbayaan run tana kang anang asawa kag kabataan. Nagpungko run lamang tana sa bangko kag maghapuhap kang anang ulo. Wara na run madumdumi nga buksan pa ang bintana. Ang kadulum kang sirado nga balay nagasamo sa kadulum nga ana ginabatyag. Wara tana kamaan kon diin na sagapun ang anang pamilya kag kon paano na sanda pabalikun sa andang balay. Kon ano ang anang pag-umpisa liwat.\nMay nakasugid kanana nga nakita na ang mga bata didto marapit sa Kapalhian, sa iraya kang buy-an ni Pedong Katsila, sa pihak kang sapa nga marapit sa mga igang nga nagapunsok-punsok nga daw mga kalunggo. Naman-an na man dya nga lugar hay naagyan na run dya kang anang pagpanglughot agud magpangalap sa mga giub sa Bukid nga Bato. Ginapatihan nga ang dya nga bukid, palhi, hay wara ti kon ano nga kahoy ang nagatubo sa bukid kondi puros lang mga lunok, bita, kag tabuyug. Amo dya ang nagapasulug kang tubod kang mga tuburan nga nagasagod kang bugana kag masinaw nga tubig sa sapa nga bisan sa mga tingadlaw wara gid naganinit ang anang ilig. Sakup pa dya kang kalupaan nga ginapanag-iyahan kang pamilya ni Melodina, pero napabay-an kang magmasakit kag mapatay ang andang tinawo nga si Masoy Turko, nga ginapatihan nga ginpalakad kang bayi nga tamaho nga patay-patay gid kanana hay bisan ilum lang pero may tindug kag gwapo.\nLikum kay Hernando kag sa mga bugto ni Melodina, gintugro kang anang Mama ang papeles kang lupa sa Kapalhian matapos ang pararigos sa pagkamatay kang anang Papa.\nNamat-ud si Hernando nga agtunan kag abatun ang anang panimalay, mangayo kang patawad, kag mag-umpisa sanda liwat. Kang manogsuba run tana sa iraya, nasugata na ang anang pakaisa nga si Jovito. Ginhambalan tana nga may nag-abot nga mga suldado nga Hapon sa Panay.\n\"Amo ra gani ginapabakwit ang mga pumuluyo sa gwa kang banwa,\" kuon ni Jovito, \"kag marayu sa mga karsadahun, hay nagapaagto run sanda kanatun. Tam-an kuno ka pintas ang mga Hapon ngan. Wara ti kaluoy!\"\nKag nabalikdan ni Hernando ang mga tawo nga nagasirinaku. May nagapas-an kang mga binagtung, mga baul, kag mga libon. May nagaguyod kang karbaw nga may karusa nga buta kang mga karga, may nagadinaralagan nga daw indi maintyindihan kon ano ang andang himuon ukon diin maagto. Nagasirinumbali lang ang tanan kag ginalikupan kang kahadluk kag kahangawa nga hayag nga makita sa andang mga uyahun.\nNagdiretso tana nga magsuba sa iraya agud pangitaun ang anang pamilya, indi run sa tuyo nga pauliun sanda kondi agud paman-an kang mga nagakaratabo sa patag kag paandaman kang magaabot nga mga peligro kang gira.\nNagapahunay-hunay ang anang asawa kag kabataan sa idalum kang mangga hay bag-o lang ka panim-us kang inigmaan kang mag-abot tana nga nagaparamahulay, tungud kang init sa malawid nga pagpanaw kag tungud kang kahangawa kon bala batunon tana kag sapakun kang anang pamilya. Indi na maman-an ko ano ang anang umpisa nga hamabalun. Pamatyagan na daw nagakuru anang dila kag nagamara ang anang tubug.\nSi Natoy, pagkakita na sa anang tatay, dumalagan sa likod ayon kang anang nanay nga daw mapasalipud hay dyan angud ang anang kahadluk sa natabo kahapon sa andang balay. Ang iba nga mga bata nagparapit kag magbisa sa andang tatay, pati ang darwa ka intuk nga ginakungkung kang mga gurang. Naga-ukru pa raad si Natoy nga magparapit kag magbisa ugaring gintulud tana ni nanay na kag ginsugo nga magbisa. Amat-amat nga nagparapit kag may pangalag-ag nga gin-untay na ang anang alima sa pagbisa kay tatay na. Ginturuk tana ni tatay na nga daw may ginapaabot, kag dayon gintugro ang anang alima kag nagpabisa.\nNagparapit si Hernando kay Melodina kag ang mga bata nagsaraylo sa kamalig agud tugruan kang higayon ang andang mga mal-am sa pagsugidanun. Nangayo kang patawad si Hernando, pero daw wara sa bungug ni Melodina. May kahipus nga nagpatunga kanada. Kang urihi, si Melodina ang nag-utod kang kahipus.\n\"Patawad?\" ang sabat na. \"Makasarang ako magpatawad. Pero ikaw bala makasarang magpatawad kag magbag-o kang tunlos kang imo gawi kag magbiya sa imong bisyo?\"\n\"Matinguha gid, eh, ako,\" ang pakitluoy ni Hernando. \"Pero indi lang bala ako paggulpiha dayon. Sa amat-amat, eh, maninguha gid ako nga magbag-o.\"\nNagkadlaw kang hilaw si Melodina. \"Gusto mo hambalun nga tugruan ko ikaw kang higayon nga magluib pa gid kag pakahuy-an ruman kami? Ti kon amo ra ang tuyo mo, pahunay-hunay kaw lang anay, hulatun ko lang nga makadesisyon kaw kang tadlung, kag mabayaan mo gid ang bisyo mo. Hay kon gasungaw man lang sa irong mo ang imo saad mga magbag-o kaw, indi takun magrisgo liwat. Bahala tana run ang kabataan kon batunon nanda ikaw ukon indi, anda run tana desisyon ra.\"\n\"Ti, maano run lang bay kamo kon kamo run lang?\" ang pamangkot ni Hernando nga may pagkabalaka.\n\"Daragkul run ang kabataan, bahala run tamon kang amun kaugalingon.\" ang sabat ni Melodina. Kag sa anang paminsarun nagakuon, \"Pwede namun maumhan ang lupa nga dya kag tuman dya agud nga mabuhi kami.\"\n\"Ti, kon amo ra,\" sabat ni Hernando, \"Indi mo lang, eh, pagdid-an ang mga bulig nga akun matugro kanimo kag sa kabataan. Katungdanan ko bay ra gihapon.\"\n\"Bahala timo dyan!\" ang paiste-iste nga sabat ni Melodina.\n\"Bisan mag-iwan,\" ang padayon ni Hernando, \"kamo gihapon ang akun pamilya.\"\nMay natago nga kalipay kag paglaum nga nagtubo sa baratyagun ni Melodina, pero wara na dya ginpakita kay Hernando. Ginhambalan na dayon ang anang asawa nahananungud sa gira nga nag-abot sa pungsod. Kag anda gintawag ang mga kabataan kag ginsaysay kananda ang kahimtangan kang pungsod kag ang nagakaratabo sa banwa, kag ginhamabalan sanda nga magpabilin lang sa iraya hasta nga magtawhay run sa patag.\nAng kahapunanun ginalikupan kang kapula kang kasalpan. Nagadugang dya kang kakugmat kang baratyagun kag paminsarun. Ang mga kabukidan sa palibot nagapula man sa sirak kang nagatunod nga adlaw. Ang mga kabataan napun-an kang kahangawa kag kahadluk, kag ilabi pa, tungud bag-o para kananda ang ginatawag nga gira. Buta sanda kang duro nga mga paramangkutanun nga indi lagi masabat kag wara pa ti makasabat. Nagaagum sanda kadya kang gamo sa sulud kang panimalay nga wara pa mahitso, kag nagaatubang sanda kang mas bahul nga kinagamo nga indi pa gid maathag kananda kon ano ang kahulugan kag kon ano ang madangatan.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Wong Shui Loong halin sa http:\/\/www.asiawatercolors.com\/index.php?showimage=30.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/76\/post\/2014\/04\/lumay-ikalima-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T19:58:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00470.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999213219,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999213218688965}","num_words":2342,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ka Mazzy Blue Studios halin sa http:\/\/www.whenigrowupcoach.com\/2012\/06\/06\/start-up-dont-break-up\/\nHay man Ako Nagapalangga ni Gil S. Montinola\nButa ang imong bag, ako takun nagadara ka bug-at ka baratyagun. Bayaan mo run ako. Tanan gindara mo sa imo nga pagpanaw.\nSamtang nagahulat kita ka iroplano nga madara kanimo parayu kanakun, madasig pa sa mga kahig nga nagadinali-dali ang kubakuba ka akun dughan.\nMapanaw run ako, hambal mo.\nHaruk ang akun ginsabat kag ikaw dayon ang nagpanaw.\nWara run ako nagbalikid. Ginbitbit mo ang tanan kag dar-un ko pag-uli ang kasubu. Ginatamad ang akun kahig sa pagpanaw. Wara ko run nabatian kag nakit-an ang pagrayu ka iroplano hay ginburon ka luha ang akun panurukan. Hulatun ko ikaw, palangga.\nHimo ni Skip Allen halin sa http:\/\/www.wolfbanestudio.com\/blog\/?p=53\nKon Akun Balikan ni Gil S. Montinola\nKang mga bata pa kami ka akun mga pakaisahan, nagatipon kami sa taramnan kon masanag ang bulan. Nagasipal kami. Sa kagahud namun, indi run batiun ang mga sirumsirum hay nalunod ang anda kanta sa amun kadlaw kag harakhak. Ginasul-an kami ka bulan kag mga bituon. Amo dya ka una. Tulad, wara run sanda. Tulad nga sanag ang bulan, rugto sanda sa iba nga pungsod nagapalunod sa kasanag ka syudad. Indi ko run sanda malab-ot para sanda duman ang magbantay. Indi ko run mabatian ang anda mga kadlaw kag harakhak. Pariho ayhan ang sanag ka bulan kag igpat ka bituon rugto sa kon diin man sanda tulad? Tulad nga sanag ang bulan dumduman ko ang tanan asta ang mga bangag sa taramnan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/kita-mangunguma.html","date":"2017-09-22T06:25:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00011.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9992461205,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9992461204528809}","num_words":250,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.268,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Lima ka Baganihan\nni Charibel P. De Pedro\nHanna, amo ria ang ginpapangaran kanakun ni nanay. Ang amun balay dyan sa ibabaw nga bahin ka bukid ka Sibalom. Halin kang ginbata ako, wara ko gid makita ang akun tatay. Nagpalagyo tana kang ginabusong pa lang ako ni nanay hay siguro nahadluk sa ana mga risponsibilidad.\n\"Inday, si Tatay mo nagpanaw hay mangita tana obra,\" pirmi nga kuon kanakun ni nanay.\n\"Nugay, Nay, ah, man-an ko man nga nalagyo tana.\"\nGinpabahul ako ni nanay kaimaw ang kakahuyan. Ang una nga nakita ko amo ang mga birdi, marabong kag mataas nga mga kahoy, madinuagun kag nagasipal sa hangin nga mga bulak kag mga kasapatan. Tungud wara kami ti kwarta, wara ako nakaiskwila. Isara pa, marayu ang amun iskwilahan, kinahanglan mo pa magpanaw ka lima ka kilomitro.\nAng amun propyidad amo ang gamay nga lupa nga bukut pa kami sigurado kon amun gid man. May gamay kami nga taramnan ka paray. Sa likod ka balay, may gamay kami nga lupa nga ginatamnan ka mga laswa. May gamay man kami nga lugar para sa mga pato, manok kag baboy nga haros nadag-an tanan ni nanay sa pabunot-bunot sa banwa. Bukut bahul nga amun balay. Nagaistar kami sa magamay nga kamalig halin sa kawayan kag mga kahoy. Wara man kami ti mga pagkabutang sa sulud ka balay. Nagaraha kami usar ang dapog.\nAng amun maani nga mga produkto, ginadara ni nanay sa banwa para ibaligya. Aga pa tana nga mapanaw pa banwa kag gabii run makabalik. Ako lang sara ang nagabantay ka balay. Kon kaisa nagauli si nanay nga duro ang dara, kon kaisa wara man kon maiwat gid ang baklanay.\n\"Hanna! Hanna! Bugtaw anay kag managap kang kahoy nga inogpaamak,\" sugo ni nanay.\nDalidali ako nga nagpanghilam-os kag nagpanaw sa kakahuyan. Nadura ang akun katuyo kang may nabatian ako nga sangka matunog nga huni. Kon indi ako magsala, huni gid to ka sarahi. Ginsagap ko ang ginahalinan ka huni kag nakita ko ang sangka grupo ka mga tawo nga nagapang-utod ka mga kahoy. Naman-an ko dya nga ginadilian piro wara ako ti kaisug para sawayun sanda. May kaugut ako nga nabatyagan. Nakita ko man ang mga kasapatan patas ka baboy-talunon, mga pispis, mga ayam, man-ug kag mga kuti nga nasulud sa hawla. Kang nakita ko nga naghalin sanda para mamahaw, nagdalidali ako nga gin-agtunan ang mga hawla. Ginbuksan ko dya kag ginbuy-an ang mga kasapatan nga anda nadakpan. Nagdalagan ako dayon kag ginhatud kay nanay ang mga kahoy para sa ana ginaraha.\n\"Nay, nakita ko ang mga tawo na gapang-utod tanda ka mga kahoy kag gapanakup ka mga amigo ko nga mga sapat,\" sugid ko kay nanay.\n\"Huh! Bay-i lang hay isugid ko sanda sa DENR magpamunisipyo ako,\" sabat ni nanay.\n\"Piro, Nay, ginbuy-an ko ang mga amigo ko nga mga sapat halin sa hawla.\"\n\"Dyos Miyo! Indi mo run ra pagliwatun, Hanna, ha? Paano kon nadakpan kaw nanda?\"\n\"Indi ria matabo, Nay! Ako ang riyna kang kakahuyan!\"ang hambal ko kay nanay.\nGinbutang ni nanay ang manamit nga pinakbet sa lamisa. Nagsulud si nanay sa kwarto hay may ginbuul siguro.\n\"Nay, kaun ta run! Gutom run ako!\"ang tawag ko.\nGulpi lang nga naggwa si nanay sa kwarto nga may rigalo sa ana alima.\n\"Malipayun nga kaadlawan, Hanna!\" ang tamyaw ni nanay samtang ginaduhol ang rigalo kanakun. Ikalima ka tuig ko gali nga kaadlawan ka adlaw nga kato. Nalipat gid takun. Piro bisan duro ang ginapaminsar ni nanay wara gid tana nalipat ka akun nga kaadlawan. Kang sarang tuig, ang rigalo na kanakun sangka paris ka sandal. Tulad, wara ko pa mapakti kay naputos ka pula nga papil.\n\"Hay ispisyal mo tulad nga adlaw, bisan ginakulang kita sa kwarta, nagtigana gid ako nga makabakal ka rigalo para kanimo,\"ang hambal ni nanay kanakun.\nGinbuksan ko ang rigalo kag nalipay gid ako kang nakita ko ang maduagun nga bistida nga may nakatahi nga mga disinyo ka tagipusuon.\n\"Salamat gid, Nay!\" Ginkupkupan kag ginharkan ko si nanay sa tuman nga kalipay.\n\"Palangga ta gid ikaw, Hanna. Himuon ko ang tanan para kanimo. Ikaw ang akun nga manggad. Pasayluha ako kon indi ko matugro kanimo ang mga butang nga dapat ginatugro sa sangka bata,\" nagahibi nga kuon ni nanay.\n\"Wala ti problima, Nay, nahangpan ko ang tanan,\"ang sabat ko.\nNag-imaw kami kaun ni nanay kang ginraha na nga pinakbet. Pagkatapos ginhagad na ako nga mapanaw sa taramnan para buligan tana magtanum ka mga liso ka ripolyo. Nalipdan ka mga panganod ang adlaw, gani midyo basa ang lupa kato. Si nanay ang nagbuho ka lupa kag ako tana ang naghulog ka mga liso sa mga buho.\n\"Hanna, ako ang mangunguma, ikaw ang akon pitsay. Himuon ko ang tanan nga masarangan para magtubo kaw ka mayad,\" kuon ni nanay kanakun samtang nagakutkot ka lupa.\nPagkatapos namun tanum ka pitsay, nag-agto kami sa ginatamnan ni nanay ka mga tarong. Nakita na ang mga hilamon nga nagatubo marapit sa mga tarong. Gintawag na ako.\n\"Hanna, bilang nanay mo, himuon ko ang tanan para protiktahan ikaw. Ako ang imo baganihan! Parihas ka dyang mga hilamon, indi ko gusto nga may malain nga matabo kanimo tungud ka iba nga mga tawo,\" hambal ni nanay.\nBisan nagahingalup run ang adlaw, nagbisita pa si nanay sa ana nga mga tanum. Nagpanaw kami sa likod ka balay kon diin nagakabud ang mga amargoso. Digto kag gintudlo ni nanay ang sangka butang nga hasta tulad indi ko malipatan.\n\"Patas ka mga amargoso, ang kabuhi bukut tanan matam-is, may mapait man, piro sa kada mapait nga mga sitwasyon, may matun-an kita,\" kuon ni nanay.\nNatapos ang amun paglibot-libot kag pagtuon sa amun nga taramnan. Madasig nga nag-abot ang mapait nga sitwasyon. Kang nagbugtaw ako, matudo ang uran kag mapagrus ang hangin. Nabatian ko ang mga tiyabaw ka mga kasapatan sa kakahuyan.\nNakita ko na si nanay sa sagwa ka balay. Ginpangbuul na ang amun mga kasapatan para indi sanda mauranan. Pagkatapos, ginpamuksi na man ang mga laswa hay kanugon lang kuno kon madara ka hangin kag kang wara ti untat nga bubo ka uran.\n\"Nay, sulud run. Dilikado dyan sa sagwa,\"ang tawag ko.\n\"Dyan kaw lang! Bul-un ko lang ang mga laswa hay maanod lang dya,\" sabat ni nanay.\nAng mabaskug nga Bagyong Yolanda ang nagguba ka duro nga mga propyidad sa amun nga banwa kag pati man ang amun nga taramnan. Mayad lang hay dyan kami sa ibabaw ka bukid kag wara sa dalum. Gin-anod ka nagahagunos nga baha ang duro nga mga balay sa takas. Sa bulig ka mga kahoy, wara ang amun balay nadara ka hangin. Piro, nagutman kami ni nanay, wara kami ti may mahimo kondi ang maghulat ka bulig halin sa banwa.\nSa ikap-at nga adlaw, kang pagbugtaw ko, nakita ko si nanay nga nagapanimuron. Ginhikap ko tana kag mataas ang ana nga hilanat. Nagakudug dun tana. Wara ako idiya kon paano si nanay buligan. Indi ko si nanay madara sa sintro hay sigi pa ang waswas ka bagyo. Nagraha ako ka lugaw. Ginhungitan ko si nanay. Wara kami ti bulong sa balay. Bisan gusto ko pa nga dar-un si nanay sa banwa, imposibli manaog sa bukid.\nIndi ko masarangan nga makita si nanay nga nagakudug sa hilanat. Gin-alalayan ko tana nga magbatang sa kariton nga ginagamit na kon magbaligya ka mga laswa sa banwa. Piro indi ako makasarang magbutung. Wara run ti purus si nanay kag indi na mamukra ang ana mga mata. Ginhigot ko ang amun tatlo ka mga ayam kag ang akun nga lawas sa kariton gamit ang higot nga abaka. Ginputos ko si nanay para indi tana mabasa ka uran. Kaimaw ka mga ayam, ginbutung namun ang kariton.\n\"Papa Jesus, buligi kami,\"pangabay ko sa langit.\nSa hinali lang nagdalagan halin sa kakahuyan ang amigo ko nga baboy talunon. Ginhigot ko man tana sa kariton para makabulig kanamun butung. Naabutan kami ka sangka oras kag tunga. Indi namun masarangan nga butungun ang kariton. Nagahapo-hapo run ang mga imaw ko nga ayam kag baboy talunon.\n\"Marapit run lang kita, salamat gid sa inyo nga bulig,\" ang hambal ko sa akun mga abyan.\nTungud sa kakapoy natumba ako sa lupa. Ang urihi ko nga nabatian amo ang matunog nga uwang ka tatlo ko ka ayam kag ang iwik ka amigo ko nga baboy talunon. Pagbugtaw ko, akun naman-an nga nakita gali kami ka Philippine Red Cross kang nabatian nanda ang tiyabaw ka mga imaw ko nga mga sapat.\nGindara nanda kami sa pinakamarapit nga sintro. Ginbulong nanda si nanay kag gintugruan man kami ka makaun kag mainum. Malipayun ako hay nahimo ko nga salbarun si nanay sa bulig ka akun mga amigo nga mga ayam kag baboy talunon. Nagrapta sa bilog nga banwa ang akun pinasahi nga istorya. Ginpasidunggan kami ka midalya tungud sa amun ginpakita nga kaisug sa tunga kang kataragman.\nImaw ang tatlo ka ayam kag ang baboy talunon, napyirdi namun si Yolanda.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/87\/post\/2014\/12\/ang-lima-ka-baganihan.html","date":"2017-09-24T22:45:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00097.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9958959222,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9958959221839905}","num_words":1473,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.291,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Maranhig\nni Danny S. Tabuyan\n\"Juanito, Toy! Dali naw!\" ang tawag ni Uway Silang sa anang baynti anyos nga apo nga ana ginsugo nga mag-agto sa banwa kang San Luis, hay mamakal kang lanot kag kalat. \"Mamaybay kaw kon rapit kaw run sa patyo ka banwa, indi kaw manglihid sa patyo hay makataragam, may nagapamahoy dyan kan.\"\n\"Iwanhaw, Uway? Kon bahuyon ako bahuyon ko man, eh!\" ang lango-lango nga sabat ni Juanito sa anang uway kag nagkaradlawun hay daw nayubit man sa anang sabat.\n\"Pagtadung, Juanito!\" ang saway kang mal-am nga nagadalung ang anang mata. \"Magpamati kaw agud nga kon makaatubang kaw kang kataragman, kamaan kaw kon ano ang himuon mo.\"\n\"Huud, Uway!\" ang malagday nga sabat ni Juanito nga daw sa namayha man sa anang kaugalingun. Ginpahidan na ang anang nagailig nga balhas sa anang bagiing kang suol ka anang bayo nga puna samtang ang anang mga mata daw nagapasurip agud sa pagtamud sa ginahambal kang anang uway nga nagapatpat kang anang mga dapat himuon.\nGinasugid nga sa banwa kang San Luis may pamilya nga ang andang surundon amo ang pagkamaranhig. Sa kahuya ka dyang pamilya, tungud hay manggaranun kag dungganun sa banwa, nga mabansagan nga sanda kag ang andang kaliwat, mga maranhig, ginbaydan nanda kang mahal ang andang bulig nga tagairaya agud amo ang magbaton kag magpangako kang andang surundon halin sa nagahimugto nanda nga mal-am. Ang pagkamaranhig nagsaylo sa andang timbang kag sa anang panimalay.\nSuno sa sugidanun kang mga mal-am, ang mga maranhig amo ang mga patay nga nagabangon tungud nga ang andang mga patay nga lawas ginagamhan kang mga kadu nga ispiritu. Sa tion kang paghaya nagakatabo nga ang patay nga may surundon nga maranhig, nagahulag ang mga bahin kang anang lawas, kaangay kang ulo, alima ukon kahig, kag kon kis-a nagabangon-bangon ang patay kag nagalawit ang anang malabug nga dila. Tungud kadya, ang tag-iya kang minatay nagaaman kang itum nga tila nga ginatabon sa nagahulag nga bahin ukon sa bilog nga lawas kang patay agud magmuslu dya.\nKauna kang wara pa mauso ang punirarya kag ang pagbalsamar kang mga patay, sangka gabii lang ang paghaya. Ang patay ginahaya sa katri ukon sa banig sa salug sa diin tana napatay nga ginatabunan kang moskitiro, hay ginahulat pa nga mahuman ang anang lungon nga ginapulawan ka himo sa bilog nga gabii. Ginabugkusan kang panyo ukon tila nga puti ang sulang kag ginabugkus sa alipudwan agud indi magnganga ang baba kang patay kag ginasungsungan kag burak ang irong agud indi pagsudlan kang sapat-sapat pariho kang langaw.\nSa paglubung ang lungon ginatungtong sa liyaliya nga ginapas-an kang apat ka tawo. May taklub ang lungon piro wara ti pintal.\nKang may gindara nga patay nga ginayayungan sa liyaliya agud ilubung sa patyo, nahangyus ang mga nagakumpanyar kang gulpi lang nahulog ang takup kang lungon kag dayon nagbangon ang patay kag nagpungko sa anang lungon nga ginayayungan. Sa kahadluk kang mga tawo nagpugaas sanda palagyo, ginbuy-an kang mga manogyayong ang liyaliya kag nahulog ang lungon, natabug ang patay. Kang anda balikdun ang naula nga lungon, anda nakita nga ang patay nagapungko run kag nagaulway ang anang dila kag nagahakad ang anang mga kalimutaw.\nDalidali ang mga laki kang pamilya nga nagparapit kag gintabunan nanda dya kang tila nga itum kag gin-untay ang patay kag ginsulud liwat sa lungon kag ginbugkusan kang uhay dayon ginguro sa kutkot kag gintampukan.\nMakalipas ang pira ka oras, sa indi mahangpan nga hitabo, nakaguwa ang maranhig sa ginalubngan nga lupa. Kag sa sulud kang mga inadlaw, nagapungko lang dya sa gawang kang patyo kag nagapanglagas kang mga nagaagi.\nMataas ang taub kang dagat kag madapul ang magpanaw sa baras kang baybay, gani ginpasulabi lamang ni Juanito nga mag-agi sa karsada nga nagaalihid sa patyo. Kang nagrapit run tana sa patyo, ginsug-alaw tana kang marapug nga hangin nga daw dapug kang nagadunot nga bang-aw. Nagapusnga kag nagapanupra si Juanito sa anang nadapgan kag ginatabunan na ang anang irong, kang may nabatian tana nga nagakulas. Kang magbalikid tana sa gawang kang patyo, ana nakita ang nagaparapit nga maranhig.\nNagdalagan si Juanito paagto sa baybay hay kuon ni Uway Silang, \"Hadlukan ang maranhig sa tubig hay kon mabasa dya nagahimo nga ulod.\"\nHala man dalagan ana ni Juanito, ugaring naglagas man kanana ang maranhig. Gin-ubos na ang anang ikasarang sa pagpadasig kang anang dalagan, piro daw wara nagarayu ang nagasunod nga maranhig. Sa ano man nga kadimalasan nga nagsangit pa sa balagun kang ragayray ang anang kahig, nakadagpa tana kag tungud kadya, nadab-ot tana kang maranhig.\nDayon dakup kang maranhig kanana, kag amo man ana nga panginpadlus. Indi na run maman-an kon ano ang himuon na hay hugut gid ang kapyut kang maranhig kag mapurus dya. Daw masuka run si Juanito sa kabaho kadya kang dakpun kang maranhig ang anang liug kag kug-un. Nagapaminsar run si Juanito nga basi mapatay run tana. Nag-irihi dya sa kahadluk kag nabasa ang maranhig.\nPamatyagan ni Juanito, daw nagaugan ang kapyut kanana. Nagaamat-amat ka rusdag ang lawas kang maranhig kag nagahimo dya nga tumpok kang mga ulod. Ginsipa na ang punsok kang mga ulod agud mawas-ag kag magrapta. Ugaring ang mga ulod madasig nga nagtipon liwat agud mahimo liwat nga maranhig. Nagdalagan si Juanito sa dalay-ahan. Naglagas gihapon ang maranhig. Pagdakup kang maranhig kanana, dayon na tiklod kadya sa nagapusa nga balud sa dalay-ahan, kag nahimo liwat nga mga ulod. Dalidali si Juanito kayaba kang baras agud makahimo kang bubon-bubon kag dayon kakahun ang mga ulod pasulod sa buho nga buta kang tubig agud indi lagi makabalik sa pagkamaranhig.\nMapalagyo run raad si Juanito, kang makapkapan na ang pusporo sa bulsa kang anang pantalon. Mayad lang hay wara dya tanto mabasa. Gintipon na ang mga nagkaging run nga dagsa nga rurok nga mga lukay kag ana dya nga gintutdan. Kang nagadabadaba run ang kalayo ana nga ginhakad ang mga ulod kag gintagbung sa tutod. Wara gid tana maghalin kon wara mag-abo ang mga ulod.\nNagsugbo tana sa dagat agud mabuul ang baho kang maranhig sa anang lawas.\nKang makauli tana, ginsagap ni Uway Silang ang mga lanot kag kalat nga ginpabakal kanana.\n\"Wara ako ka diritso, Uway, hay gin-ulang ako ka maranhig. Mayad gani nga wara na ako mapyirdi,\" ang sabat ni Juanito.\n\"Hay, bat-ulan kaw!\" ang hambal ni Uway kanana.\nSa baybay, ang abo kang tinutdan nagramig kag amat-amat nga ginahuyup kang hangin. Amat-amat man nga nagaguruwa ang mga nagadihok-dihok sa abo ….\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/maranhig.html","date":"2017-09-26T05:44:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00641.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999256134,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999256134033203}","num_words":1062,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.408,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gahum ka Paghigugma\nni Danny S. Tabuyan\n\"Pwe! Indi gid takun mamana sa tabi nga taas kag rayu nga bukid ngan!\" ang panaad ni Rosela sa anang kaugalingun nga may pagpanupra kag pagpangyambi, sa anang pagbalikid nga nagatangra sa bukid nga ana ginhalinan samtang nagadulhog pabanwa.\nBag-o nga maistra si Rosela nga nadistino sa Santiago, ang baryo sa binukid ka Laua-an nga kang amo to nga tyimpo kang mga dikada sitinta kag otsinta, wara pa ti karsada kondi banas lamang nga ginatultol sa suba ka Paningayan ang sarang nga maagyan sa pagsuba paagto didto paagi sa pagsakoysakoy ka mga tatlo ka oras kag mga sang-oras lang kon may sakyan nga kabayo.\nBukun gid ti maambung turukun si Rosela. Magluwas nga siri ti pamanit, manokmanukon ang anang mata, dapa ti irong kag bilog anang uyahun. Matarum lang garing ti dila kag matinaastaasun, hay naghalin sa pamilya nga midyo may sarang kag impluwinsya sa banwa. Baliskad gid tana sa anang mga bugto nga bayi, nga mga maputi kag maambung piro mga ara, mabuut kag malulo maghambal.\n\"Rosela,\" kuon ni nanay na, \"hawidan mo gid ang imong dila ngan! Andam kaw gid kang mga ginahambal mo, kag mayadan mo ang mga tawo rugto sa iraya hay ikaw lang bay isara rugto kag kis-a, kon mataboan, ikaw lang ang isara ang nagapanaw nga nagasuba kag nagasaog. Hay kon indi mauyonan kang tawo ang imo batasan basi hingabuton ikaw kag lambatan sa dalan.\"\nNaman-an ni nanay na nga may mga nagasarayo rugto nga mga ribildi kag masami rugto man nagatinir, kag magluwas pa karia, may mga tawo nga kutus, kag dali madugsan, amo ra nga ginapaandaman na gid ang anang bata nga maistra hay kilala na ang gawi ka dya.\nPiro nagarason gid si Rosela, \"Indi man tana ra man! Hadlukan tana mga tagairaya ngan sa maistra!\"\n\"Huod, tuod ra! Kon mayad kaw rispituhon nanda ikaw, piro kon indi run mairohan gawi mo, hingabuton gid timo!\" ang paatahag kang nanay na.\nSa tuod lang nagasabatsabat lang si Rosela sa ginasaway ni nanay na piro sa sulud kang anang baratyagun, ginahadlukan man tana. Dugangan pa abi kang anang mga amiga nga nagakuon kanana nga hilig gid ka mga laki nga tagairaya ang maistra, hay dyakpat kuno agud nga makabotwa sa kapurautun. Amo ra nga kang ginlahug tana kang mga imaw nga mga maistra, kang nagdulhog sanda pabanwa, nga ano abi kon may mangluyag kanana kag mahawidan tana sa iraya, nagkuon gid tana:\n\"Pwe! Indi gid takun mamana sa tabi nga taas kag rayu nga bukid ngan!\" nga may pagpanupra kag pagpangyambi pa, sa anang pagbalikid nga nagatangra sa bukid nga ana ginhalinan.\nSi Pidoy, tumanduk sa baryo nga ginatudloan ni Rosela, bisan nga elementarya lang ang natapos kag may ilum ti pamanit kag kurung ang anang kupu nga buhok, may tindug man kag maarikaya ang uyahun kag may bigoti pa nga nagpadugang sa anang makagaranyat nga yuhum. Manami dya magpamayo-bayo tungud bag-o lang kauli halin sa Manila sa diin tana nagtinir kag nag-obra bilang piyon sa kompanya nga nagapatindug kang mga daragkul nga mga bilding, nga nagpadugang pa gid kang anang pagkangurusgan.\nMartis ti gabii, samtang nagaaman run nga magturog, nakabati si Rosela kang nagakutingkuting nga gitara kag may nagakanta nga mga laki.\n\"Mam, may nagapangharana!\" kuon kang bayi nga tagbalay sa ginadayunan ka maistra.\nNag-uplok si Rosela kag nagpanimuron kang kapay, nagakurudug hay amo pa lang gid tana nga ginharanahan. Indi gid raad tana maggwa, ugaring nagpangabay gid ang tagbalay nga atubangun na lang hay basi mainsultohan kag manggamo ang mga manogharana. Napiritan ang daraga magbangon kag maggawa. Nagpangatubang man tana kang mapasaka run ang mga sultiro.\nNagpakilala ang bag-o kauli nga si Pidoy kag gintan-ay na ang anang alima sa pagpangumusta sa daraga. Gindawo na man dya ka anang nagparangramig nga alima. Nagtabo ang andang mga mata, kag nagbatyag kang indi mahangpan nga pagmayha ang daraga.\nWara makaturog ang maistra kang gabii nga ria, nagakubakuba ang anang dughan kag nagapabilin ang hitsura ni Pidoy sa anang paminsarun kag ana ginahanduraw ang mga matam-is nga yuhum kang sultiro kanana kag ana ginapanalinga ang daw Victor Wood na nga limug nga ginaimawan kang tunog kang anang gitara. Naman-an na nga naluyag lagi tana kay Pidoy sa pagkakita na pa lang ka dya.\nSunod nga mga inadlaw, saku run ang pamasyar ni Pidoy kay Rosela kag saku man ang hatudhatud na run kon Byirnis nga magsaog sa banwa kag kon Lunis, aga pa nagaalaw-alaw sa krusing ka Lugta. May manogpas-an run si Rosela kang anang mga gamit.\nKang ginpamangkot kang mga maistra si Rosela kon may rilasyon run sanda ni Pidoy, durup ana nga panginwara hay mayha kun-on nga gindilapan na ang anang dupra.\nAntis magsira ang klasi kang amo to nga tuig, batiun ang rinungkadol kang mga kaldiro paagto sa balay nanday Rosela hay nagpamalahi run sanday Pidoy.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2015\/02\/gahum-ka-paghigugma.html","date":"2017-09-25T22:29:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00521.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994297028,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994297027587891}","num_words":803,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.015,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.38,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ka Mazzy Blue Studios halin sa http:\/\/www.whenigrowupcoach.com\/2012\/06\/06\/start-up-dont-break-up\/\nHay man Ako Nagapalangga ni Gil S. Montinola\nButa ang imong bag, ako takun nagadara ka bug-at ka baratyagun. Bayaan mo run ako. Tanan gindara mo sa imo nga pagpanaw.\nSamtang nagahulat kita ka iroplano nga madara kanimo parayu kanakun, madasig pa sa mga kahig nga nagadinali-dali ang kubakuba ka akun dughan.\nMapanaw run ako, hambal mo.\nHaruk ang akun ginsabat kag ikaw dayon ang nagpanaw.\nWara run ako nagbalikid. Ginbitbit mo ang tanan kag dar-un ko pag-uli ang kasubu. Ginatamad ang akun kahig sa pagpanaw. Wara ko run nabatian kag nakit-an ang pagrayu ka iroplano hay ginburon ka luha ang akun panurukan. Hulatun ko ikaw, palangga.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/94\/post\/2015\/01\/hay-man-ako-nagapalangga.html","date":"2017-09-24T22:56:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00099.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991381764,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991381764411926}","num_words":115,"character_repetition_ratio":0.021,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.213,"stopwords_ratio":0.235,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tatay\nni Linda C. Arnaez-Lee\nAdlaw kang mga tatay kadya. Adlaw kang pagpasalamat sa ginakilala nga harigi kang panimalay. Masaku ang pamilya ni Jinsu. Magwa sanda para magkaun sa restawran sa syudad kang Los Angeles. Nakailis run sanda tanan, ginahulat lamang si David halin sa kampo.\nOnse anyos si Jinsu Lee. Ang tatay na sangka Koreano kag ang nanay sangka Pilipina, si Michelle. Sangka tuig pa lang sanda rugya nagaistar sa Los Angeles, amo man ka lawid kang ginkasal ang nanay na kay David Williams, ang tatay ni Nene Sheila nga ana libayun.\nIndi na maintyindihan ang nagkaratabo. Ang nadumduman na katong darwa ka tuig ang nagligad, nag-away si tatay kag nanay na, kang ginpamangkot na ang anang nanay parti sa anang libayun. Bag-o lang sanda nakabalik halin sa bakasyon sa Pilipinas. Natingala tana kon andut ginbilin si Nene Sheila sa Pilipinas kag sanda lang nga darwa ang nagbalik sa Korea. Nadumduman na ang pagbudlo kang mga mata ni nanay na kag ang pagpanginwara nga wara kuno ti Nene Sheila nga libayun tana. Nadumduman na man ang pagpin-ut ka dughan ni tatay na nga ginbangdan kang gulpi nga kamatayun.\nSa manghod nga pinsar, indi matahi ni Jinsu ang mga nagakaratabo sa anang kabuhi. Pat-ud na nga libayon na si Nene Sheila. Nakita na ang pag-atipan ni nanay na kang sa Pilipinas sanda. Pero andut ginpanginwara na dya?\nPagkatapos kang lubung, nangin klaro kana ang tanan kang nag-uli sanda sa Pilipinas, kag nagpakasal si nanay na sa tatay ni Nene Sheila, sangka itum nga Kano. Ginhitso ang andang mga papeles, lakip ang pag-adap kana.\nSangka US Army si David nga nadestino sa Seoul kang magkilalahay sanda ni Michelle sa sangka Pinoy restawran nga ana ginaobrahan. Nagluyagay sanda, kag sa pira ka gabii nga pagtabuay nanda sa sangka hotel, nahuman si Nene Sheila. Likum kay Daewoo nga ana bana, rugto sa Pilipinas ginbata si Nene Sheila. Ang rason ni Michelle sa malawig nga pagtinir amo ang pag-atipan sa nagamasakit na nga tatay.\nTulad, tatlo run ka tuig si Nene Sheila kag nagabahul dya nga kaanggid ang itsura ni nanay na pero ang panit sa tatay nagsunod. Si Jinsu, maputi kag pirot ang mga mata, gani wara ti may nagduha-duha nga si Daewoo ang tatay.\nNagsulud si Jinsu sa kwarto para mamangkot kon ano oras sanda mahalin. Naabutan na nga nagaistorya si nanay na sa Skype.\n\"Indi kaw magkabalaka. Mas mayad ang amun sitwasyon rugya kaysa sa Korea. Kag palangga na man ang imo bata.\"\nAmo dya ang nabatian nga mga tinaga ni Jinsu kay Michelle. Nagbalikid si Michelle kang mabatyagan ang pagsulud ni Jinsu.\n\"Oh, Jinsu, si Tito Raul mo,\" ang hambal ni Michelle nga ginatumud amo ang kaistorya sa skrin.\nWara ka hulag si Jinsu sa ana ginatindugan. Ang ana nakita, sangka pamilyar nga itsura, pirot nga mga mata kag maputi nga pamanit pareho kana. Daw pinihak sanda nga bunga.\n\"Tatay … Raul .…\"\nWara mapunggan ang pagturo kang luha sa mga nagapamangkot nga mga mata ni Jinsu.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/06\/tatay.html","date":"2017-09-26T19:48:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00099.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9992446899,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9992446899414062}","num_words":496,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.321,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Mary Ellen Golden halin sa http:\/\/www.thegoldengallery.com\/collections\/mother-s-day-gift-ideas\/products\/lightfilled\nPangabay ni Maria Victoria C. Solis\nPangabay ko raad Huksun mo lang Imong singsing Kada mag-agto kita rugto sa Grand; Ukon mag-agto kita sa River Queen; Ukon sa Amigo, Kapin pa gid kon magpahangin-hangin Kita sa Esplanade Kag magdapitay sa SM.\nUgaring hay kon huksun mo Kit-anun gihapon ang pud-is Sa imong parasingsingan. Daw ahaw bala nga pulo ka tuig Nga wara't hukas-hukas .…\nNamayha gid abi ako Hay wara tana ang paris Ka imong singsing Rugya sa akun tudlo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/97\/post\/2015\/02\/pangabay.html","date":"2017-09-22T13:26:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00140.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9699983001,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.969998300075531}","num_words":87,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.195,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Alibangbang nga Wara ti Pakpak\nni Edison Mallorca Otañes\nUna nga Padya 2013\nSa bulan kang tagburuskag kang mga kabulakan, ang bilog nga ginharian kang mga alibangbang, imbes magsinadya, nagakasubu sa pagtaliwan kang anda mabuut nga reyna. Sa likod kang kasubu, si Elaya, nga sangka prinsesa, likum nga nagakalipay tungud sa mabugu nga tinion, tana run ang pagakoronahan nga manogpanubli kang trono kag ang mangin bag-o nga reyna kang mga alibangbang.\nNag-abot ang adlaw kang pagtiriripon kang tanan nga alibangbang agud makita ang bag-o nga reyna. Suksok ang korona nga dyamante kag ang pakpak nga gabadlak sa kaputi, si Reyna Elaya naghugpa sa ana trono. Ang tanan nagdayaw kag nagluhod sa katahum kang reyna kag ang tanan nagtanyag kang anda dara nga regalo para sa bag-o nga reyna. Si Reyna Elaya naghambal kang ana pinakauna nga kasuguan.\n''Ang adlaw kang akun pagpungko bilang reyna, mangin adlaw kang kasadyahan. Ang tanan nga alibangbang akun ginaagda sa pagtambong kada tuig agud magtugro kang anda pinakanami nga regalo. Ang dya nga mando pagasundon kang tanan umpisa kadya tubtub sa katapusan.''\nPagkaligad kang sangka tuig, nagtiriripon liwat ang tanan nga alibangbang dara ang pinakabilidhun nanda nga halad para kay Reyna Elaya. Ang palibot kang trono daw mabuta kang mga nagatumpok nga regalo nga may sari-sari nga kolor, korti, kag kabahulun. Ang pinakabahul gid ang ana una nga ginbuksan. Pagkakita kang sulud na kadya nga mga prutas, laswa, kag mga pagkaun para sa mga alibangbang, dayon na ginsugo ang ana suldado.\n\"Bul-a dya sa atubang ko kag idamog sa mga ulod kag subay.\"\n\"Matuman, mahal nga reyna,\" ang sabat man kang ana ginsugo.\nPadayon na nga ginbuksan ang tanan nga regalo tubtub nga ang pinakagamay run lang ang nabilin. Ginbuksan na dya kag nag-igpat sa ana atubangan ang mga brilyante nga nagakaangay gid sa ana korona kag pakpak. Gulpi na dya ginpahabug kag naghambal.\n\"Wara ako ti nakita nga regalo nga nagpasadya kanakun.''\nSa adlaw kang kasadyahan, ang tanan nag-uli nga may kasubu.\nSa pagligad pa gid kang sangka tuig, ang tanan naghalad sa reyna, kag ang reyna nagpili kang pinakagamay nga regalo. Ana dya ginbuksan kag nagkusmud kang ana nakita ang sangka buhi nga gutok kang pinakahamot nga bulak.\n\"Suldado, tutdi ang regalo nga dya.\"\nPaglipas kang mga inoras, naubos na run bukas ang tanan tubtub nga ang nabilin run lang ang pinakabahul nga regalo nga may duag nga pula kag korti-tagipusuon. Ginbuksan na dya ugaring wara tana ti nakita nga sulud magluwas sa sangka mahamot nga papel nga may nakasulat nga mensahe, \"Mahal nga Reyna Elaya, ang amun regalo indi masukol, indi mabakal, kag indi makita ugaring imo mabatyagan. Amo dya kabahul ang amun pagpalangga kanimo.''\nImbes malipay, ginkumus ni Reyna Elaya ang papel. \"Wara ako ti nakita nga regalo nga nagpasadya kanakun.''\nNangin paraligban kang tanan kon ano gid ang makapalipay sa anda reyna. Sa adlaw kang kasadyahan, ang tanan nag-uli nga may pagkahangawa.\nSa ikatlo nga tuig, tanda nagtiriripon liwat, dara ang anda mga regalo. Ang reyna una nagpili kang pinakanipis nga regalo. Pagbukas na, tana nahangyus sa ana nakita. Nagsampok sa ana panurukan ang ana maambung nga itsura kag ang ana pakpak nga gainggat sa kaputi. Ang regalo nga ispiho ana ginlampus kag nagwas-ag dya sa ana palibot.\n\"Mga suldado, tipuna ang tanan nga mga regalo kag paanuda ninyo sa suba. Nadura run ang gana ko hay wara ako ti nakita nga regalo nga nagpasadya kanakun.\" Tungud sa ana pagkadismaya, dayon nagmando ang reyna. ''Ang alibangbang nga indi makatugro kang regalo nga makapasadya kanakun, akun pagasilutan.''\nHala, ano gid ayhan ang makapasadya kay Reyna Elaya? Sa adlaw kang kasadyahan, nag-uli ang tanan nga may kahadluk.\nPagligad pa gid kang sangka tuig, ang reyna wara run nagbukas kang mga regalo. Ginlibot na ang bilog nga sinakpan kag sara-sara nga ginhimutadan ang mga nagtambong sa adlaw kang kasadyahan. Abaw, didto na nakita ang nagpamudlat kang ana mga mata kag nagpatumbo kang ana tagipusuon – ang mga pakpak nga daw balangaw ang duag. Wara na napunggan ang ana pagkaima gani dayon tana nagmando.\n''Umpisa sa adlaw nga dya, ang tanan nga ginapanag-iyahan kang mga alibangbang, mangin ana run kang reyna. Gusto ko ihalad ninyo kanakun ang inyo pakpak!\"\nSa kahadluk kang tanan, tanda amat-amat nagrulupad parayu kag nagpanago. Ang reyna sa ana kaugut, nagmandar sa mga suruguon na nga bul-un kag taguon ang mga nektar kang mga bulak kag mga dahon nga pagkaun kang tanan nga alibangbang.\nSa pagligad kang mga inadlaw, nagutman run ang bilog nga ginharian magluwas sa reyna. Tungud sa kapintas ni Reyna Elaya, nagpakita kana si Rosa Mistikantada, ang diwata kang mga kabulakan.\n\"Kanimo run ang tanan nga grasya kang Diyos ugaring wara ikaw gihapon nakuntento,\" ang hambal kang diwata. \"Imbes magpasalamat, nangin sangka dalok ikaw nga alibangbang. Tungud sa imo sayud nga batasan, ikaw akun pagatugruan kang leksyon.\"\nSa sangka kumpas kang diwata, nahimo nga mahigku nga itum ang pakpak kang reyna. Antis madura, nagbilin pa tana nga, \"Malubad lang ang sumpa kon may sangka alibangbang ang may kabubut-un nga magtugro kang ana pakpak kanimo.\"\nAng natabo sa reyna ginkahadluk gid kang tanan. Pero ang reyna, imbes mahadluk, mas nagdugang run gid ang ana kapintas. Ginmanduan na ang ana sangka panung nga suldado nga libuton ang bilog nga ginharian agud pangitaun kag bul-un ang mga duag-balangaw nga pakpak. Ugaring sa kada suksok na kang pakpak nga ana gin-agaw, nagabaylo dya sa kolor nga itum. Abaw, ang tanan nga duag-balangaw nangin mahigku kag maitum nga pakpak! Parehas kang gadaba-daba nga kalayo, nagbahul run gid ang kaugut kag kapintas kang reyna tubtub nga ang tanan na nga sinakpan nagpalagyo kana. Tungud wara run ti gusto mag-imaw kag mag-alagad kana, wara run man ti makaun ang reyna kang mga alibangbang.\nNag-abot ang tyempo tag-ururan, kag nagutman gid si Reyna Elaya. Pero may sangka alibangbang nga nagparapit kag nagtugro kana kang pagkaun – si Hiyas, ang alibangbang nga wara kahalin tungud gin-agawan na kang pakpak. Gin-alagadan na ang reyna bisan wara run tana ti ikasarang maglupad. Daw indi makapati ang reyna nga maluoy pa kana ang ana gindalukan kag ginpintasan. Sangka hitabo nga wara na gid ginhuna-huna kag labaw nga nagtandug kang ana matigdas nga baratyagun.\nNagpadayon ang tag-ururan kag ginguba kang bagyo ang anda palasyo. Sa anda pagpangita kang lugar nga mapasirungan, ginpalid kang hangin si Hiyas, kag nahulog dya sa dalum kang kahoy. Indi magbuhay, madab-ot run kang baha si Hiyas.\n\"Tabang! Tabang! Palihog tabangi ako, Reyna Elaya,\" ang pakitluoy kang alibangbang nga wara ti pakpak. Sa sitwasyon ni Hiyas, nagtubo ang kaluoy sa dughan kang reyna. Gusto na daad buligan si Hiyas ugaring tama gid kabaskug ang hangin. Sa kaluoy kag kabalaka nga nabatyagan, nalipatan na ang ana kahisa sa mga alibangbang, kag nadumduman na si Rosa Mistikantada.\n\"Mahal nga diwata, palihog pamatii ang ang akun pangabay. Nagahinulsul gid ako sa akun ginhimo sa akun mga kaliwat. Para makabawi sa akun mga kasaypanan, handa ako magtugro kang tanan nga akun para kananda. Gani kabubut-un ko nga ibaylo ang akun pakpak para sa kabuhi kang sangka alibangbang nga gin-agawan ko kang pakpak.\"\nDayon man ginpamatian kang diwata ang pagpakitluoy kang reyna. Nadura ang ana pakpak kag nagsaylo kay Hiyas. Sa anda pag-unungay kag pagbuliganay, nakaluwas tanda sa halit kang bagyo. Tungud sa ginhimo ni Reyna Elaya, amat-amat nagbalik ang tanan sa malinung kag masadya nga umpisa, magluwas sa sangka bagay – ang ana nga pakpak. Bisan tana sangka alibangbang nga wara run ti pakpak, tana ginkilala, gintaha, kag ginpalangga bilang reyna kang mga alibangbang. Kag amo dya ang nagtugro kana kang matuud-tuod nga kalipay.\nNangin kuntento run si Reyna Elaya sa kon ano ang rugyan kana pero natublag gid ang ana pinsar kang gulpi lang nagsakit ang ana likod kag may nagtubo nga bukol nga nagaparamula. Lipud sa ana pagkamaan, ang bilog nga ginharian nagpangayo sa diwata nga tugruan ang anda pinalangga nga reyna kang duag-balangaw nga pakpak.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni lillyZ halin sa http:\/\/www.fanpop.com\/clubs\/butterflies\/images\/9482003\/title\/beautiful-butterflies-wallpaper.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/una-nga-padya-2013.html","date":"2017-09-26T14:43:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00273.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999314547,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999314546585083}","num_words":1312,"character_repetition_ratio":0.075,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.381,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gugma ang Kabangdanan\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nIsara sa mga pinakanami nga bahin kang atun kabuhi sa dyang kalibutan amo ang mahulog sa ginatawag nga gugma. Indi makatiringala sa sangka tawo nga nagahigugma ang pagbugtaw sa aga nga una pa sa adlaw kag pagpulaw sa gabii nga nagaparumba sa bulan.\nAng maimaw ang tawo nga ginapitik kang atun dughan makabig nga isara sa mga nagatugro kolor sa atun kabuhi kag inspirasyon sa adlaw-adlaw natun nga mga buruhatun. Indi matapos ang adlaw nga indi mag-uran kang sampatun nga mga tinaga ang sara kag sara. Ang matam-is nga mga yuhum kang mga nobyo kag nobya daw angay lang kang tubig nga nagailig halin sa wara paghubas nga tubudan. Ang pagdapitay kang alima samtang nagapanaw kag pag-imaway samtang nagalantaw sa pagsalup kang adlaw sa kahapunanun, makabig nga timaan kang gugma. Ang liwat-liwat nga pagkabuhi adlaw-adlaw bukut rason para matak-an sanda sa paglantaw sa itsura kang isara kag isara.\nSa pihak nga bahin, indi gid malikawan ang mga pagbais kag pagsungon. Pero rugya nagagwa ang matuod nga intensyon kang atun tagipusuon. Ang pag-angga sa nagasungon nga ginapalangga isara sa dapat ipadayon natun hay amo dya ang nagasirbe nga manog-ituk kang nagakusmod nga baratyagun.\nSa pagbaisay, ang pagpaumud amo ang nagatugro kasanagan nga kita may ginaamligan kag ginapakamarahalun nga mas labaw pa sa atun bugal. Makamaan kita magpakanaba sa ngaran kang gugma nga atun ginapanindugan.\nAng bulan kang mga tagipusuon bulan man kang paghunahuna nga kita may bahul nga katungdanan sa pagpalangga parehas sa pagpalangga kanatun. May bahul kita nga kapasidad sa pagpakita kang gugma hay kita naghalin sa hari mismo nga tubudan kang matuod kag puraw nga gugma.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2014\/02\/gugma-ang-kabangdanan.html","date":"2017-09-26T14:38:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00065.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998586178,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998586177825928}","num_words":275,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.177,"stopwords_ratio":0.411,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagbakwit\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nNagdagun-dagun si Pistang pasulud sa simbahan, ang gamay nga botilya nga naputos kang silopin ana nga ginakumkum. Byirnis kadya kag aga pa gid tana nagbugtaw. Mayad hay wara pa kaabot ang mga manogsimba sa kaagahun nga misa. May sindi ang kandila sa altar. Naglingas-lingas tana hay basi dyan si Iking sakristan ukon si Padre Lauro man. Linung ang simbahan. Nagluhod tana rapit sa marmol nga burutangan kang agwa bindita kag nanguros.\n\"Abaw, Ginuo, patawara ako kon daw nagapangawti ako kang agwa bindita nga dya. Pinakaurihi ko run dya nga sag-ub,\" pangamuyo ni Pistang. Nagtindug tana sa pagtum-uy kang dara na nga botilya sa tubig kang marmol nga yahong. Dalidali na nga gintakpan ang botilya, ginputos kang silopin kag ginkumkum liwan kag magluhod nga nagakutib-kutib.\n\"Patawad liwan, Ginuo. Sarum-an gid lang ako masimba kon matapos ko ang akun hirikuton.\"\nMay nagsabat sa likod. \"Ang Ginuo nagapatawad gid pirmi.\"\n\"Ay, karbaw ka pari! Ano man takun man … si Padre gali,\" nanguyus si Pistang nga nagbungkaras ka tindug, hugut ang kumkum na sa botilya.\n\"Mayad nga aga, Padre Lauro,\" tamyaw ni Pistang. \"Kabay pa wara na ako makita nga nagabuul kang agwa bindita. Ano tabi hambal na kara bay …\" muno ni Pistang sa anang hunahuna.\n\"Mayad man nga aga, Pistang. Ano gid ang hirikuton mo nga indi ikaw magsimba? Rugya run ikaw kag aga pa.\"\n\"Ay, maan, Padre, nalipat ako nga ginsun-ad ko gali ang pinamarhan ko nga bilong-bilong antis magpanaw. Mayad kon makapanimaho si Digol, maan lang. Masunog tabi pati koron.\" Daw nagapiritla run si Pistang ka butig sa bukayun nga pari nga nagasunod kana nga nagahangus pagwa sa simbahan.\n\"Ay, ti, wara pa man gani ti tawo. Balik lang kon makahingagaw ikaw. Indi pa man dayon ako mag-umpisa,\" paaman ka pari antis magsulud liwan sa simbahan.\nNagdagun-dagun si Pistang pauli nga nagapaminsar ka mga nagkaratabo. Manogdarwa pa lang sanda ka tuig sa Balabag. Napiritan sanda sa pag-uli sa probinsya kang nagsarado ang talyir nga ginaobrahan ni Digol sa Manila. May gamay nga sinuptan sanda ni Digol kag nagdisisyon magpatindug kang tyanggi sa Balabag.\nMayad pa man ang daan nga balay nanday Digol nga may darwa ka panalgan. Ang idalum may bahul nga lugar para sa tindahan nanda. Ang indi lang mauyonan ni Pistang amo ang bahul nga puno kang samlagi sa likod.\nSa pagkabahul dya nga kahoy kag wara gid kaagi ka pamunga. Kuon ka iba laki kuno. Ang puno may ragkul nga mga gamot nga angay kang mga kahig nga nagasarika sa dulonan kang loti nanday Digol kag kang kaingud nanda kato nga si anhing Mal-am Pacing.\nKang buhi pa ang mga ginikanan ni Digol, ipatapas raad ni tatay na ang samlagi hay wara ti timbang nga magbuhay ka istar kananda. Hadlukan sanda magtablug kang ramo rugto sa likod hay daw may nagaturuk kuno kananda.\n\"Ay, nga sa pagkahagnup! Ipatapas!\" sugo ni Pistang kay Digol.\nUgaring namalabag kag may dara nga pagpaandam si Mal-am Pacing. Dumaan ria nga kahoy kuno kag nagapamuhi run kato pa kang nagsaylo sanday Mal-am Pacing sa Balabag kang tyimpo Hapon. Sa mga kakahuyan sa Balabag, ang dyang samlagi kuno ang pinakataas sa tanan.\n\"Indi gid magmitir nga tapsun ang samlagi. May nagaistar dyan,\" hutik ni Digol kay Pistang sa pagsumbad kang hambal ni Mal-am Pacing. Dayon man dapal ka hinay ni Pistang kay Digol kag mag-umpisa ka wakal.\n\"Ay, maan Digol, mapati man timo ka kuon ni Nay Pacing nga to. Mga anay ra ang nagaistar. Lantawa bala hay bahul ang gahok sa puno na. Mahulat pa ikaw nga mabagyuhan ra kag mapukan? Marusdak gid balay mo kon hinalian. Ay, pahirayu, basi matumbahan pa si Jun-jun ta.\"\nSaku ang walwal na kay Digol nga masami wara run pagsabat kondi magliso gid lang kang bolyum kang radyo agud malumus ang limug ni Pistang sa mga Hot Panawagan.\nSa Manila nagdinaraga si Pistang kag bukut mapinatihun sa mga istorya kang mga idalmunun. Ang labi nga ginakulbaan si Pistang amo ang masaku nga pagbarabagyo. Ginatangra na pirmi ang bahul nga puno kang samlagi. Basi kisrahun lang ra ka habagat, malaksam gid siguro ang bilog nga balay kon mapukan gid man ang kahoy.\n\"Ipatapas ta gid lang ang samlagi, Gol. Balay ta kag pangabuy-an ang dilikado hinali nga mapukan ra,\" muno ni Pistang sangka gabii antis sanda magturog.\nNagsugid si Jun-jun nga may nakita sanda kang mga imaw na kang nanglighot sanda ka damang sa lagwirta kang kaingud nga likod balay. Itum nga pispis piro daw manok man kuno nga nagahukmung sa puno kang samlagi. Kang nagtindug dya, ang kahig na daw angay kang tulabong piro nagawilwig kuno ang toktok na kadya. Nagdaralagan sanda pauli kang nagsinggit si Bingka nga bawa kuno. Wara pa man ti nakita si Pistang nga kon ano piro kon kis-a gid man, nagabatyag tana kang kahagnup sa kusina, kapin pa kon hapon. Timprano pa nagaabot ang kadulum sa kusina.\n\"Nakahambal run ako kara kay Roming garing indi tana mangako. Si Tay Enon gid lang kuno ang makasarang magtapas ka ra,\" sabat ni Digol.\nGinpatawag nanda si Tay Enon. Tana lang gid ang maaram magtapas ka mga lunok kag mga talisay nga kuno ginaulian kang mga idalmunun.\n\"Pangakuan ko, Ne Pistang, ang pagtapas ka samlagi. Ugaring, kinahanglan ikaw nga tagbalay kag nanay kang pamilya ang mag-obra ka pagpanghanda,\" paathag ni Tay Enon.\n\"Agtunan mo ang puno ka samlagi kag pangabayun mo sanda nga maghalin, magsaylo kang balay tungud nga ipaguba mo ang andang balay hay dilikado para kaninyo nga magpamilya. Magpakitluoy ikaw, dayon wisikan mo kang agwa bindita ang puno. Tatlo ka wisik. Himuon mo dya nga wara ti lang-at kada kaagahun sa pito ka Martis kag Byirnis.\"\nDaw indi raad si Pistang maghimo ka ginapaobra ka na ni Tay Enon, kapin pa ang patago na nga pagbuul kang agwa bindita sa simbahan. Laban makabati gid tana ka makahang-kahang halin kay Padre Lauro. Ugaring nagpaandam si Tay Enon nga indi tana magtapas kang kahoy kon kulang ang pagpanghanda.\n\"Kabuhi ko ang akun ginataya, Ne Pistang. Ginpaagyan run ako karia kauna. Duro nga inagsap kang talisay ang akun ginluad. Gamayan lang ako mapatay. Ang nagsuhol kanakun nga tagbalay wara gid kaluwas. Wara ti madura kanimo kon sundon mo lang ang sakto nga pagpanghanda.\"\nIkapito nga Byirnis kadya nga aga. Nagahangus si Pistang pagsamput sa likod balay nanda. Daw indi kalusot ang sirak ka adlaw sa likod balay sa karabong kang mga sanga kag dahon kang samlagi. Sa kadyang urihi nga paglisinsya ni Pistang, amo pa lang kag nakabatyag tana kang kahadluk.\n\"Mga amiga, amigo, ginakasubu ko gid nga pahalinun ko kamo piro hay gabok run ang puno kang samlagi kag dilikado ang amun balay. Palihog lang gid kon mahimo, saylo run kamo sa iban nga lugar. Indi kami malyag nga mahalitan man kamo kon mag-abot si Tay Enon sa pagtapas kang puno sa rum-an.\"\nGinwiskan ni Pistang ka agwa bindita ang puno. Nagahana tana magtalikod pabalik sa balay kang may naagyan ang anang panuruk. May haron! Bahul kag taas nga nagapatupung sa kilid kang puno. Nagparanindug ang anang balahibo kapin pa kang nagdapya ang maramig nga dupuy kang hangin. Daw madalagan kag magsiyagit si Pistang ugaring ginhambalan tana ni Tay Enon nga kon ano man ang anang makita, indi gid magpadara sa kahadluk. Nagsararampaw ang mitlang ni Pistang ka mga santos kag angheles nga daw lak-angun na ang pira pa ka dupa nga antad kang likod balay paagto sa ugsadan kang kusina.\nByirnis ti sirum, nag-abot si Tay Enon imaw ang darwa na ka mga kabulig nga nagdara kang mga kasangkapan sa pagpukan kang kahoy. Sa kusina kuno sanda mahingga hay may mga pagpanghanda man sanda nga himuon. Nagbilin ang mal-am nga kon ano man ang mabatian nanda kara nga gabii, indi gid sanda magsindi ka sulo ukon magwa sa balay.\nPagkatungang-gabii, nabugtawan ni Pistang nga may nagadaguldol. Daw may ginaguyod kag nagasinumbali lang, nagarinagusrus kag nagalinagapok. Ginpukaw na si Digol nga dayon kapkap kang armas na nga yabi-tubo sa kilid kang andang katri. Abi nanda may nagbungkal kang andang tindahan. Ugaring ang gahud rugto sa likod balay ayon, rapit sa samlagi. Ginkablit ni Pistang si Digol sa pagbatang liwan kag pagturog.\nPagkaaga, Sabado. Aga pa naghimus si Pistang sa pagsimba. Nadayon gid man ang pagtapas ni Tay Enon kang samlagi. Nagbalik pa sanda pagkasunod nga adlaw sa pagtinlo kang likod-balay nga nagtawhay kag nagsanag. Nagpatindug dayon si Digol ka balay-balay kang mga manok nga nagapangitlog agud may dugang sanda nga baraligya.\nMga sambulan ang nagligad pagkatapos nga gintapas ang samlagi. Sangka adlaw, nakita lang ni Pistang ang akasya sa bakanti nga loti sa tabok kang andang kaingud. Ang gamay nga akasya daw hinali lang nga nagrabong, sa pagkalunhaw kang anang mga dahon kag ang mga sanga daw masadya nga nagagapa sa pagdab-ot kag pagsipal sa adlaw.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/ang-pagbakwit.html","date":"2017-09-24T23:04:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00141.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9987484813,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9987484812736511}","num_words":1459,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.308,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"San Jose, Antique - Ang Department of Interior and Local Government (DILG) nagaliwan-liwan sa pagpadumdum sa mga opisyales kang mga kabaranggayan nga magapabilin nga non-partisan ukon wara't ginadampigan nga partido ilabi run gid sa nagahirapit nga Barangay kag Sangguniang Kabataan (SK) nga eleksyon.\nSi Raymund Palanog, Cluster Head kang DILG, nagapanawagan sa mga botante sa maabot nga Oktubre 28, 2013 nga likawan ang pamulitika kag sundon ang laye nga nagakuon nga ang paraabuton nga eleksyon wara ti mga partido.\nGinapadumdum man ang mga pumuluyo sa mga kabarangayan nga kilalahun gid nanda kamayad ang pagabotohon nga kandidato kag piliun gid ang may ikasarang ukon kapasidad nga magpangalagad ka mayad.\nAng DILG magabantay man sa mga opisyales nga nakaserbe run ka tatlo ka termino bangud nga indi run ria sanda pwede makalansar sa maabot nga eleksyon kang kabaranggayan. Ang kopya kang imbentaryo para rugya magahalin sa Commission on Elections agud anda masiguro ang mga ngaran kang magapadalagan nga mga kandidato sa maabot nga Oktubre 15-17, 2013.\nAng probinsiya kang Antique may 590 ka posisyon para sa Punong Barangay ukon Kapitan kag 4,170 para sa Barangay Kagawad. Amo man dya ang kaduruhon kang posisyon para sa SK.\nSa pihak nga bahin, nagapanawagan man si Palanog sa mga katapo kang SK nga piliun gid nanda kamayad ang andang mga lideres – lideres nga makatindug kag makapakigbato para sa kaaraydan kang mga pamatan-un kag indi ang mga nagapapili bangud sa pira ka mga pulitiko. Ang pagpili kang SK naangut sa Local Government Code halin sa Barangay Council asta sa probinsyal nga lebel agud nga mataw-an ka igtalupangud kag mapamatian ang limug kang mga kabataan.\nMay angut man sa dyang balita, duro ka mga pumuluyo sa mga kabaranggayan ang nagakabalaka nga magapangibabaw sa gihapon ang pamilya kang kandidato bilang rason sa pagpili kumparar sa mas nagakaigo kag may kapasidad nga kandidato sa baranggay. Amo man dya sa mga kabataan nga ginagamit lamang kang pira ka mga pulitiko para sa andang mga personal nga interes.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2013\/08\/barangay-sk-eleksyon-pagahiwatun-sa-1028.html","date":"2017-09-20T20:09:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00525.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9931737781,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9931737780570984}","num_words":320,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.419,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pangayo\nni Danny S. Tabuyan\nMistisuhon si Manolito, malabug ti panglawasun kag ngurusgan. Bisan bata lang kang mangunguma kag tana mismo nagbahul sa pagpanguma, hayag sa anang bayhun kag panglihuk ang rasa nga katsilan-un.\nAng anang lola kadya bata kang gwardya sibil sa binukot nga daraga sa iraya. Ugaring kang binaligya kang mga Katsila ang Pilipinas sa mga Kano, ang suldado nga nobyo naabay sa mga pinauli sa Espanya. Piro may binilin dya nga malapad nga puna kang lupa nga parangumhan kag banglid nga buta kang mga niyog kag kawayan, bilang sabat sa pinangayo ka ginikanan kang binukot. Gani dara gihapon ni Manolito ang apilyido kang anang lolo nga Espanyol.\nSa pihak nga may ikasarang sa pangabuhi, makita kanana ang pagkabuut, pagkatandus kag pagkamatinahudon, kag sa anang idad nga napulo kag walo ka tuig, duro nga mga daraga ang may ginahuput nga pagkaluyag kanana. Piro isara lang ang nagpapitik kang anang dughan.\nSi Violeta, sangka maambung kag maugdang nga daraga, nga ang anang pamilya tama gid ka rilihiyosa. Napulo kag anum pa lang ang anang panuigun, piro ang anang kaanyag mapaangid kang mga pamatan-un sa sangka bantog nga artista sa andang panahon nga si Tita Duran. Sa anang matam-is nga yuhum kag huloy nga mga mata kag balud nga mga miruk, dugangan pa kang anang malabug kag kurung nga buhuk kag manipis nga hawak tagataga, ay, sus! Wara gid ti kinalis kay Tita Duran.\nLuyag ni Manolito nga pangaluyagan si Violeta, ugaring suno sa hinuringhuring sobra kaimon kang anang tatay. Bisan sa pagsimba, abaw, gwardyado pa kang darwa ka laon nga mga tiya nga rayu pa daw manungay run ang andang mga kiray. Nagalibug gid tana kon ano ang pagparapit na sa daraga. Ano pa, ginapabati-batian tana pirmi kang anang mga amigo: \"Ang mata nagalanat piro ang lawas indi ka dangat.\"\nKang daw indi na run gid mabatas, nagparapit tana sa anang ginikanan kag nagbungat kang anang baratyagun kag tuyo nga mangasawa.\nBisan nga wara pa sanda magnobyahanay kang lin-ay, ang mga ginikanan ni Manolito nag-agto sa balay nanday Violeta agud magpabagti. Tungud hay tarahudon man ang pamilya kang laki, ginbaton sanda kang tigbabayi kag ginhisugtan nga magbalik sanda agud nga kagunon. Bisan nga wara na maatubang ang daraga, daw malipung sa kalipay ang soltiro.\nSa tion kang pagkagon, ang tigbabayi may ginapangayo sa tiglalaki. Ang nanay nangayo nga patindugan kang balay ang paraabuton nga mag-asawa. Gin-umpisahan dayon pagkaaga ang pagpatindug kang balay. Ang balay himo lang sa kawayan kag kugon, piro may tatlo dya ka kwarto, may kusina, salas kag may balkon pa.\nNahuman ang balay kag ginakunyag run si Manolito nga magpamalahi. Kang mag-atubangay run ang tiglalaki kag tigbabayi, naghambal ang daraga nga kon mahimo, ipaiway anay ang kasal hay luyag na nga makatapos kang pagkamaistra.\nWara ti mahimo si Manolito kondi ang magpasugot kag maghulat. Nag-ugdaw ang anang kakunyag, natak-an kang hulat, nagpa-Mindanaw kag nagpangasawa kang iba.\nNangin maistra si Violeta, nakakita kang mala-Pancho Magalona.\nAng balay naggabok kag amat-amat nga narusdag.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/ang-pangayo.html","date":"2017-09-26T05:33:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00695.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9990383387,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9990383386611938}","num_words":497,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.39,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang mga Bariri sa Sayal ni Lola Dodoy\nni Michael Q. Orquejo\nUna nga Padya 2008\nSirum. Nagpangalihid kami kang akun magurang sa kawayanan. Wara kami nag-agi sa inas. Andut abi nasiruman gid kami. Wara't mabatian kondi ang huni kang mga pangka kag sirum-sirum pero nagaurualigmat man kami gihapon. Basa run ang akun nga sayal kang tun-og halin sa mga dahon kang lampuyang kag nagakulas-kulas dya kada magbag-id sa akun hita. Nahangyus ako kang nagkanta si Manang.\n\"La la la … La la la … La la la … La la la ….\"\n\"Nang, hipus run ay. Mabatian kita kar-on.\"\n\"La la la ….\"\n\"Ssshh … Nang … Nang … hipus run, Nang, ay.\" Natirawan ko ang pait ko nga luha, mainit nga nagailig halin sa akun mga mata.\n\"La la la … La la la ….\"\nNagdirham-dirham ang akun pagginhawa. Urihi run lang kag nabatyagan ko nga may nag-ilig nga kon ano nga labaab sa akun hita. Dali-dali ako nga nagdalagan paagto sa pinakarabong nga lampuyang. Ginbutung ko si Manang Carmilina nga daw wara sa anang kaugalingun.\n\"Nang, hipus. Mabatian kita kar-on.\" Nagkudug ang limug ko nga daw indi katusngaw. Puro hangin ang nagagwa sa akun baba.\n\"Aguy, ano to haw? Sabad kanimo, nagakanta ako p'ro.\"\n\"Hipus, Nang, may Hapon … may Hapon.\" Daw nagahani ako sa akun buli. Indi gihapon ako katusngaw.\n\"Diin? Diin?\"\n\"Ssshh ....\"\nNaglinung. Huni lang liwat kang pangka kag sirum-sirum ang amun mabatian. Nagkatin-katin kami nga nagaduko ni Manang Carmilina sa kalampuyangan. Madapugan ko pa ang mga lampuyang kag usbong kang lupa nga daw pangsot. Nagkurudug ang akun mga tuhod kag nagparangramig ang akun mga alima. Basa ang akun sayal nga pula kang tun-og kag ihi. Si Manang Carmilina nagkatin-katin man kag nagkapyut nga daw lulid sa lampuyang. Ginbusalan ko ang anang baba kang palad ko nga lauhon. Mainit ang luha nga nag-araragay halin sa anang mga mata. Ginkuhap-kuhap ko ang anang likod kang wala ko nga alima. Pait run ang akun mata kang luha kag balhas. Nagpirung ako kang mahugut. Nagpangamuyo ako. Naghulat. Nagnabaw-nabaw ang akun pagginhawa. Daw gusto ko magbatang kag magturog pero ginpanumdum ko si Manang Carmilina, si Nanay, si Tatay, kag ang akun nga mga bugto.\nNakita ko ang amun karbaw nga nagapangharab kang berde nga hilamon sa taramnan kag ang mataas nga mga niyog sa banglid nga nagapangayo kang uran sa asul nga langit. Daw gusto ko mag-uli kag magdalagan sa wayang. Wara ako ti labut bisan mabuta kang bariri ang akun nga sayal. Gusto ko lang magdalagan padusdos sa banglid nga daw nagalupad sa hangin.\nGinkagat ko ang akun bibig, pirit nga nagbalik sa kalampuyangan. Ginbuksan ko ang akun mga mata, wara run gawa ang pait. Sanaaw ang palibot hay nagmura ang bulan sa likod kang gal-um. Ginturuk ko si Manang Carmilina. Mara run ang lao sa anang pungyahun. Nagapirung tana nga nagakururiit. Nanglinga-linga ako sa palibot. Malinung luwas sa huni kang mga sapat-sapat. Amo run lang ang akun nga kulba kang naglagatik ang kawayan kag nagkulas ang anang mga dahon sa dapya kang hangin. Gin-angan-angan ko nga may matuslok kang bayoneta sa likod namun ni Manang Carmilina. Wara. Nagginhawa ako kang madalum.\nAko si Rosalina. Dodoy kon tawgun kang iba. Ikalima ako sa walo nga bata ni Florentina kag Avaristo. Ginbata ako katong Enero 26, 1925. Balo ako ni Florentino kag may anum ka mga bata. Si Tatay ko naghalin sa kabaryuhan nga rapit sa Lakadun sa Sibalom. Si Nanay tana sa rayu pa nga lugar kang Negros naghalin. Mangunguma si Tatay kag nagapurupanahi man tana si Nanay. Rudya run ako nagbahul kag gintubuan kang buut sa Lagdo, banwa kang Sibalom. Indi takun kamaan magbasa kag magsulat hay wara gid takun kaagi kalapak sa eskwelahan sa banwa. Tama gid abi karayu. Daw tuod ako kon magsaot kag libagun ako kon magkanta. Kang daraga pa, kis-a lang gid takun nagalagaw kag kon may imbitasyon lang nga may bayle sa Lakadun. Ginapirit pa gani ako ni Tatay kon kis-a hay ginatamad takun magkudaw sa mga baylehan. Mas gusto ko pa nga suguon mang-arado kag mangayug kaysa sa magtaris sa mga baylehan. Balaynun kabay ako katama.\nLinung ang amun pangabuhi sa Lagdo. May karbaw ako nga ginasagod kag gintudluan ako ni Nanay manahi. Normal ang tanan kag masulhay ang amun pagpangabuhi hasta sa mag-abot ako sa edad nga kinse anyos. Rugto nag-umpisa ang kalbaryo sa amun kabuhi. Amo gid to nga tuig kang nag-abot ang mga Hapon.\nNagaarado gid kato si Tatay sa taramnan kang hinali tana gindakup kang mga suldado nga pirot ang mata. Nasal-an tana nga opisyal kang baryo hay kuno, limpyo ang anang supat. Tatlo ka adlaw nanda tana ginpriso sa banwa. Gintudtud ang anang mga kahig kag ginlapak-lapak ang mga tudlo na sa alima. Ginpauli nanda si Tatay nga daw indi run kaginhawa, buta ka lanug ang anang lawas, gabanug ang anang pungyahun, kag dunot ang tanan na nga kuko sa kahig kag alima. Wara maabuti kang sangka semana pagkatapos tana ginbuy-an, napatay si Tatay.\nDaw gintakluban kami kang langit. Si Manang Carmilina nadura sa mayad na nga paminsarun. Pirmi lang tana galantaw sa marayu. Ako, si Nanay, kag ang akun mga bugto nagatirik-tirik nga daw manok nga ginutran kang liug kon makabati kang lupok. Sapat-sapatun ti ugali ang mga pirot nga soldado.\nNagamantinir lang kami usap kang kamote kag upa hay ginpamatay nanda ang amun mga kasapatan. Indi kami makagarab sa aga kang mararuon run nga paray, ano pa daw mga aswang tamun nga nagapanakaw manghamrus kang paray kon gabii sa taramnan nga amun man ginpangabudlayan. Daw sobra pa sa takaw sa syudad ang amun nga sitwasyon. Nagaturog kami sa basa nga kamalig kag nagadalagan-dalagan nga daw umang sa sobra nga panago sa mga sapat-sapatun nga mga Hapon. Duro man ang andang ginpanglugus kag ginpamatay nga wara ti kabangdanan.\nDaraga pa gihapon ako katong naghalin ang mga Hapon. Wara ako kamaan kon andut pero nagpasalamat ako sa Ginuo. Sa pinsar ko basi gingabaan sanda ukon indi gani natak-an run lang sanda ka panglugus kag pamatay kabangdanan nga naghalin run lang sanda sa banwa. Nadura man sanda sa amun banwa pero nagbilin sanda kang mapait nga marka nga biskan ako mag-ulianun indi ko gihapon malipatan. Daw bariri sanda nga nagpilit sa akun sayal nga dayon ko ginpamuul ugaring ang katul nagapabilin gihapon.\nNagakatin-katin kami gihapon ni Manang Carmilina, nagapalipud sa mga lampuyang. Nagahulat nga dakpun kang mga pirot nga soldado. Wara ti may nagtuslok kang bayoneta sa amun likod. Nagkamang kami parayu sa kalampuyangan bisan may mga siit, parayu sa ginhalinan kang singgit. Mabatian ko pa ang dasig kag manabaw nga pagginhawa ni Manang. Nagpalipud kami kag nagpahuway sa likod kang nahantal nga pusog rapit sa kawayanan. Nagahulat nga may mabadil run kanamun.\nGintipon ko ang nabilin ko nga kaisug kag nagtamwa halin sa amun ginapanaguan. Sanag run ang bulan kag indi kami pwede kapasayang-sayang hay makita gid kami kang mga sapat-sapatun nga mga Hapon. Gintaas ko gawa ang akun ulo para makita ang palibot. Linung. Luwas sa paos nga huni kang mga sirum-sirum kag pangka, ang hagung lang kang lamok sa akun talinga ang nagagisi sa kalinung kang palibot.\nNaghagan-hagan ang pagkudug kang akun mga tuhod. Nagbalik ako sa pagpungko sa likod kang mga nahantal nga pusog. Si Manang Carmilina nagasandig kag ginapiphi na ang lao nga nagdurukut sa anang mga tuhod. Nagsandig man ako ingud kana. Kadya ko lang nabatyagan ang sakit kang mga bakiras kag tuslok kang siit sa akun mga butkun. Pangsot ang akun sayal kag maragkut ang bilog ko nga lawas. Ang dapya kang maramig nga hangin nga nagapalagatik kang mga layon kang kawayan kag nagapakulas kang mga dahon kang lampuyang ang nagtugro kanakun kang paglaum nga makita ko pa ang pagbutlak kang adlaw sa rum-an. Gintangra ko ang bulan. Kasanag ang akun nakita.\n- Katapusan -\nPaalinton: Ang dya nga sugidanun ginkay-ad ni Jose Edison C. Tondares.\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.wetcanvas.com\/forums\/showthread.php?t=427435.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/una-nga-padya-2008.html","date":"2017-09-22T06:20:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00075.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993857741,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993857741355896}","num_words":1294,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.338,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kadina nga Sulat\nni Danny S. Tabuyan\nMasami nagapadara kita ka mga sulat, tiks kag e-mail kon may mga minsahi kita nga luyag ipaabot sa atun mga pinalangga, himata kag mga kakilala, ilabi run gid nahanungud sa nigosyo ukon pagpangita ka pangabuhian.\nSa mga daragkul ukon gagmay nga mga okasyon sa kabuhi ukon mga panahon ka paskwa ka pagkatawo kag pagkabanhaw, adlaw ka mga tagipusoon, sa kaadlawan, kasal, bunyag, pagpanginbulahan sa mga kadarag-an kag mga malipayun nga mga hitabo sa atun kabuhi, bisan sa mga tion kang kasakit kag kasubu kaangay kang pagmasakit kag kon may namatyan, nagapadara kita ka mga minsahi.\nAng pinakakatuyuan ka atun mga minsahi sa amo nga okasyon, amo ang pagpamaan nga rugyan kita nagaimaw kananda, nagapakig-ambit sa andang mga kadarag-an kag kasadyahan, nagaimaw sa andang kasubu kag kasakit. Ang pagtugro kananda kang mayad nga baratyagun kag inspirasyon amo ang rason kang pagpadara natun ka minsahi.\nSa duro nga bisis nakabaton kita kang nagakalainlain nga mga minsahi nga nagatugro kanatun ka rason sa paglaum, kag pagkalipay, kang kaisug kag kabakud, kang kakunyag kag pagpadayon.\nPiro may dyan man nga daw ginapasaka kaw lang sa kapayas kag tapsun ang puno. Tugruan kaw ka mayad nga baratyagun kag hinali lang kutlun kag buslan ka pamahug nga nagatugro kang kahadluk kag kahangawa. Kalabanan nagagamit ka ngaran ka bantog nga mga tawo agud nga mas madali sanda mapatihan. Dya makita natun sa mga kadina nga sulat (chain letter).\nSuno sa Wikipedia: \"Ang kalabanan nga kadina nga sulat ginakatapuan ka mga minsahi nga nagatuyo sa paghaylo kang ginapadar-an nga maghimo ka duro nga kopya ka mga sulat kag ipadara dya sa mas raku pa gid nga makabaton. Sa riyalidad, ang kadina isara gid ka piramidi (pyramid) kang madasig nga paglapanag ka minsahi kag nagakatunaw lang man ka ana. Ang kalabanan nga pamaagi nga ginagamit sa dyang kadina ka mga sulat nagaabay ka mga istorya nga nagamanipular ka baratyagun, ang gulpi nga pagmanggaranun paagi sa mga padano nga piramidi kag ang paggamit ka mga disparatis agud sa pagpahadluk sa mga nagabaton, nga kon bugtoon nanda ang kadina kag indi pagtumanun ang ginasugo ka sulat, anda agumun ang kadimalasan, ang pag-antos sa lawas ukon ang kamatayun. Ang mga kadina nga sulat nag-umpisa matuod nga sulat nga ginabaton sa mga koriyo. Kadya, ang kadina nga sulat, kalabanan bukun run ti aktwal nga mga sulat. Ginapadara run ang mga dya paagi sa mga minsahi ka e-mail, mga ginapadukut sa mga social network sites, kag sa mga minsahi sa tiks.\"\nAng isara sa mga halimbawa kadya ang nabaton ko kang una nga mga inadlaw ka dya nga tuig 2015 nga nagahambal:\n\"Pasa mo ha … tugruan ikaw kang Dios 900 ka milyon nga mga anghil agud mag-atipan kanimo. Makabaton ikaw kang manami nga balita sa sulud kang napulo ka minutos. Gintirawan ko tuod bala. Kuon kang pari sa simbahan ni San Jose, swirti kuno ang makabasa kadya, amo ra nga ginapasahan ko man ikaw. Kon tumanun mo dya, masolbar ang imong problima kag sarum-an dayon dyan ang mayad nga balita. Piro kon indi mo dya pag-ipasa, raku nga mga problima ang magaabot kanimo. Palihog, isakripisyo gid, indi mo pagparaun dya hasta nga mapasa mo sa 25 ka mga pinalangga mo sa kabuhi, mga abyan kag mga kilala.\"\nDaw ano kanami ka pamatyagan nga sa bag-ong tuig makabaton ta ka mga mayad nga bagay kag manami nga balita, ka mayad nga panimuot, ka masadya nga panamyaw, ka paglaum nga masolbar ang mga problima sa kabuhi kag manami nga mga hambalunun ka mga paghandum nga mayad ang atun madangtan.\nUgaring hay ginsugpunan pa ka mga pamahug. Ang iba pa kadya mas sayud hay nagakuon nga may naputo sa nigosyo, nagmasakit, naaksidinti kag napatay hay wara na ginsapak ukon ginpara na. Daw ano ang pagragas ka mga dahun ka paglaum kag kalipay kang nagabaton; daw ano nga mga katublagan ang nag-ukay ka anang paghidait kag kalinung sa paminsarun kag baratyagun. Siguro ang nagbaton makuon, \"Raad wara ko lamang ginbuksan ukon ginbasa ang minsahi.\" Mangusul tana nga ginbasa nana ang minsahi hay naguba ang anang adlaw.\nPiro nahangpan man natun nga ang tuyo ka atun mga pinalangga kag mga abyan nga magpadara kanatun amo nga mahilway man sanda raad sa mga kadu nga sarang maagum nanda kon indi nanda pagpasa ang sulat. Ugaring daw sa wara ginapanumdum kang nagapasa nga mahimo man nga amo man dya ang mangin baratyagun kang ginapasahan na. Daw ano ka raku nga mga tawo ang malatnan kang madasig nga paglapnag kang kagaw kang kahadluk kag kahangawa tungud ka sayup nga mga pagpati nga nagatulod kang manogpasa sa pagpadayon kang kadina ka mga sulat.\nKon kis-a nagapaminsar man ako, kon bala ang mga nagapasa ka amo dya nga mga minsahi, makinaugalingun. Hay kon bukun sanda makinaugalingun, madumduman nanda nga ang andang nabatyagan kag nahangaw-an, maagum man ka andang ginapadar-an. Ukon basi abi, magtuod ang ginakuon ka sulat kag madimalas, madisgrasya, mamasakit ukon mapatay ang andang pinalangga ukon abyan nga magabaton kon indi sanda magtuman. Ano kabay ang andang ginapinsar kan, \"Bisan maguba man ang kalibutan indi lang takun masangtan\"?\nNagapati kita nga wara ti mayad nga nagahalin sa sayud kag wara man ti sayud nga nagahalin sa mayad. Kon may mayad kita nga panimuut indi kita makasarang maghimo ka sayud, kondi ang atun lang masarangan nga himuon amo ang mayad kag nagakadapat. Indi man natun luyag nga masangtan ang atun mga pinalangga ka kon ano man nga kabudlayan ukon mga pag-antos nga atun ginaaguman. Mas pasulabihun pa natun nga saluon ang tanan nga budlay kag sakit sangsa mabudlayan kag masakitan ang atun mga pinalangga kag mga abyan.\nAng Dyos mayad kag gintuga na ang tanan nga mayad. Wara ti sayud nga nagahalin kanana. Amo ra nga ang ginkuon ko sa nagpasa kanakun ka sulat:\n\"Nagapati man timo ka chain letter nga dya? Kon nagahalin dya sa Dyos wara run ti kinahanglan ka pagpamahug pa. Ang kahadluk nagahalin sa yawa. Sagad ang yawa maghimo ka mga bagay nga abi mo balaan, piro pamaagi na lang dya sa pagpatalang. Ang grasya kang Dyos, kinabubut-un kag maalwan na nga ginatugro kananatun bisan nga wara pa natun ginapangayo kag bisan wara natun ginapangabudlayan. Hay naman-an na ang atun kinahanglan labaw pa sangsa atun naman-an. Ang pagpati sa chain letter sangka sahi kang idolatry. Hay kon nagapati kita kadya, ginaduhaduhaan natun ang kaayad kang Dyos. Magsarig sa kaayad kag kaalwan kang Dyos kag sa anang padayon nga pagtatap.\"\nAng kadina ka sulat sangka kabutigan, hay dya nagatuyo sa pagpatalang kag paghalit sa mga ginapadar-an. Masami nagadara man kang karanggaan sa mga tawo kag kon kis-a man sa mga dukominto ilabi run gid sa mga dukiminto sa kompyutir paagi sa pagkuon nga dapat paraun hay dya bayros. May dyan man karia nga pagpangtunto agud magpadara kang kwarta kag mga pirsonal nga mga impormasyon.\nAno ang dapat natun himuon agud indi kita mabiktima ka dya nga mga kabutigan?\n1. Kon makabaton ikaw kag naman-an mo nga pangtunto, indi pagbuksi.\n2. Kon mabasa mo, indi magpadaradara, ginainto kaw lang karia.\n3. Indi gid magpati, bukun tuod ang ginakuon na karia.\n4. Indi maghadluk, indi kaw mapatay ukon mahalitan kon indi mo pagsunod ang ginasugo karia. Wara ti sayud nga matabo kanimo ukon sa imo pamilya tungud ka dya.\n5. Indi run pag-ipadara sa iba agud indi run magrapta pa.\n6. Paraa, kumusa kag ipilak.\n7. Kon kilala mo ang nagpadara hambala nga bukun ti mayad ang pagpadara ka wara ti pulos nga mga minsahi agud magpamahug lamang, kag bukun ti karadlawan ang anang ginahimo.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/85\/post\/2015\/01\/kadina-nga-sulat1.html","date":"2017-09-20T20:10:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00539.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997230172,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997230172157288}","num_words":1240,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.352,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Chuseok\nni Linda C. Arnaez-Lee\nSangka semana antes ang Septyembre 18, nangayo run si Omoni (nanay) kang budget para sa Chuseok. Ang Chuseok amo ang Thanksgiving Day ukon Harvest Festival sa Korea. Tatlo ka adlaw nga bakasyon kag pagsaulog sa bilog nga nasyon kang Korea.\nGintaw-an ko si Omoni kang 300,000 won ($300) halin sa bonus ni Bruce nga bana ko para ipamakal kang isda, prutas, kag mga laswa. Dapat antes ang Chuseok, nakapamakal run hay sigurado sarado run ang mga tindahan sa amo nga adlaw.\nSa una nga adlaw, magaabot ang tanan nga miyembro kang pamilya (magluwas sa bayi nga bata nga nakapamana hay rugto ria tana maagto sa pamilya kang anang bana). Mahimus kag magraha kang mga pagkaun pareho kang ginpausbungan (steamed) nga isda, tangsokuk (beaf soup), mga laswa, songpyeon (traditional rice cake), kag thuigim ukon pinirito nga kamote ukon lukos para sa miryenda. Kon kaisa, ginabakal run lang sa tindahan ang songpyeon hay mabudlay kag mauti ang paghimo.\nSa ikarwa nga adlaw, amo ang mismo ang adlaw kang selebrasyon kon sa diin antes magkaun, nagahiwat anay ang pamilya kang Chesa- sangka ritwal nga paghalad kang pagkaun sa mga patay. Naghalin dya sa tradisyon kang Buddhism gani wara nagahiwat kang Chesa ang mga Kristyano kapin pa ang mga Presbyterian. Isara run dyan kara ang amun pamilya.\nSsa ikarwa nga adlaw, pagkatapos kang pamahaw, mauli ang mga manugang (daughter-in-law) sa anda probinsya. Si Hyeongnim (manang) una pa lang nga adlaw nag-uli run. Nahadluk ka trapiko kon sa sunod pa nga adlaw mapanaw.\nSa ikatlo nga adlaw, amo ang pagbalik ruman kang mga nag-uruli sa anda probinsya. Para sa mga wara nag-uli kag wara it ulian pareho ko, naghagaday kami ni Bruce nga maglagaw. Plano namun ilagaw ang mga bata sa Taejongdae, sangka bantog nga tourist spot sa Busan, South Korea, kon sa diin makita mo ang sangka isla kang Japan kon maghunas ang tubig sa dagat. Wara kami kaabot sa amun destinasyon bangud sa sobra nga trapiko. Nagaigud lang mga sarakyan. Nagbalik kami para maglantaw ka sine sa Nampodong. Pero wara hingan, ubos run ang purungkuan para sa amo nga adlaw. Nagdesisyon run lang kami nga magkaun sa Pastahan antes mag-uli.\nMakapoy man ang tatlo ka adlaw nga Chuseok ilabi run gid sa mga nagasunod gid ka dyang tradisyon. Kapin pa sa mga naga-Chesa kag sa mga nagauli pa gid sa anda probinsya. Siguro mabudlay kag makapoy ria para kananda. Pero para kanakun bilang pangayaw nga manugang, Kristyano, kag wara it probinsya nga ulian, sangka matawhay nga pagsaulog ang dyang tatlo ka adlaw nga pahuway. Pahuway halin sa matag-adlaw nga ritwal kang pagpangabuhi.\n2. * Litrato: Halin sa http:\/\/www.theholidayspot.com\/thanksgiving\/around_the_world\/images\/chu-suk.jpg","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2013\/10\/chuseok.html","date":"2017-09-26T20:01:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00159.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991061687,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991061687469482}","num_words":435,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bakasyon\nni Linda C. Arnaez-Lee\nIkalima kag Katapusan nga Bahin: Boracay\nGuyod ang maleta kag uribay ang bag, nangita kami kang amun sarang maistambayan sa airport. Nagsugtanay kami nga indi maghotel bangud aga pa sa rum-an ang amun flight pa-Boracay. Nag-istambay kami sa sangka café sa unahan ka arrival area. Para patinirun kami kang malawid, nag-order kami kang kape kag sandwich bisan wara pa kami nagutum. Kami lang nag-ukupar kang lugar. Nagpangabay lamang kami sa manager nga kon pwede matinir kami hasta ala-una sa kasanagun.\nPagkaala-una, nagsaka kami sa ibabaw para magtsek-in pa-Boracay. Gamay ang eroplano gani pulo lang ka kilo ang pwede ma tsek-in. Nagbayad kami para sa sobra kang amun dara.\nPag-abot namun sa airport kang Caticlan, naga-uran. Nagkabalaka kami tanan. Basi indi madayon ang amun island hopping kon mag-amo kadya ang tyempo. Pero hambal ni Anne, ang tourist guide nga nag-alaw-alaw kanamun, madura lang man kuno ria kar-on paglampas kang alas nwebe sa aga. Daw sa ginlabo sa bato ang hambal ni Anne, pagkalampas alas nwebe nag-untat ang uran. Kang amo nga tyempo rugto run kami nagasakay sa baruto paagto sa Boracay.\nSa Zone 1 kami nagdayon. Duro nga mga turista ang amun nasug-alaw kag nakita. Daw pyesta lang sa karakuun kang tawo. Pagkatapos kami nakaplastar kang amun dara, nagdesisyon kami nga magpahuway anay kag sa rum-an run lang ma-island hopping. Nagpatawag kami kang manogmasahe sa hotel nga amun ginadayunan. Kanami magbatang sa malum-uk nga kama nga ginamasahe ang bug-os nga kalawasan. Nahamuukan kami ka turog. Pagbugtaw namun sirum run. Wara run kami kaigma, nadiretsuhan kami ka turog. Naghimus kami para magyapon sa sangka buffet nga restawran sa unahan ka hotel nga amun ginaistaran.\nKalabanan nga ginkaun kang mga Koreana seafoods. Wara sanda ti problema sa dapli. Ang wara nanda nauyunan amo ang kan-un. Baskug kag daw mapalid kuno kang hangin kon huyupun. Naanad sanda sa kan-un nga maragkut sa Korea. Wara nanda matulupangdi kon andut. Ria bangud nga ang anda ginagamit chopsticks gani kinahanglan nga maragkut ang kan-un. Rugya sa Pilipinas, kutsara ang ginagamit gani pabor man nga rupsak ang kan-un.\nNagpabilin sanda nga mga Koreana sa binit ka baybay nga nagapungko sa bangko kang restawran. Gusto nanda mag-istoryahanay nga tanda lang. Nag-una kami uli nga apat. Ako, si Stephen, Kaye, kag Anne. Sa sobra ko nga kakapoy, gusto ko run lang maghaplak sa katre. Sanday Stephen, Anne, kag kaye, nagrigos pa sa baybay katong gabii.\nPagkaaga, tapos pamahaw, naghagaday kami nga maglibot sa isla. Bangud mabalud, nagsakay sa multikab.\nTatlo ka tourist spot ang amun gin-agtunan. Nanamian sanda kang ralantawun. Kanami kang dagat. Puti ang baras kag malapad ang manabaw nga bahin. Bukut kantilado gani nami rigusan. Nag-alok-alok ang iban samtang ang iban nagpabilin sa binit kag magpinakodak sa manami nga view kang dagat. Pagkaburubhay nanawag si Anne nga maagto kami sa Puka Beach. Rugto duro ang mga baraklun nga pangsubinir.\nNagsakay liwan kami sa multikab paagto sa Puka Beach. Duro ang mga gagmay nga tindahan kang mga bayo kag subinir nga himo sa pakinhasun. Namakal kami antes mag-igma.\nKanamit kang mga dapli sa restawran nga amun gin-igmaan sa Puka Beach. Binuog nga baboy, tinola nga manok nga may lakut nga kapayas kag dahon ka katumbal, binuog nga isda nga may sawsawan nga sinamak, kalamares, kag iban pa. Prutas kag softdrink ang ginpadalundun kanamun. Busog gid ang tanan. Nagbalik kami sa hotel nga amun ginadayunan.\nPagkahapon-hapon, nag-sailing sanda sakay sa baruto. Tabuan gid nga nagahinalup ang adlaw, gani ang sirak na nagpapula kang tubig kag gal-um sa langit. Nagnganga ang mga baba nanda sa pagdayaw kang katahum nga anda nakita. Dya tanan akun lamang nabatian kananda. Nangusul ako kon andut nagpabilin ako sa hotel.\nKatapusan namun nga gabii sa Boracay. Sa rum-an sa aga, mapanaw kami pa-Antique. Bangud sa kakapoy bilog nga adlaw, timprano pa nagturog ang iban kag ang iban nagpamasahe liwan. Kami nga apat, ako, Stephen, Kaye, kag Anne nagwa para maglagaw. Naghapit kami kag magpungko sa sangka diskohan. Nag-order si Stephen kang beer. Nagsaot sanda ni Anne, kami ni Kaye naglantaw lang. Pagkatapos kang pira ka botelya nga lab-ok, naghinay-hinay kami pauli sa hotel. Naagyan pa gid namun ang nagasilapid kang buhok. Nagpasilapid ako. Butang nga ginkaimahan kang mga Koreana pagkaaga.\nSakay sa darwa ka van paagto sa Antique, naghapit kami sa Tibiao fish spa. Samtang nagadalagan ang sarakyan, naagyan namun ang mga pamalay nga naguba kang bagyo nga Yolanda. Naluoy ang mga Koreana sa anda nakita. Nadumduman nanda kon andut ako nangolekta kang mga relief goods kato.\nPag-abot namun sa fish spa, nasugpunan ang topiko parte sa bagyo. Nga ang andang nakita, amo ang nabilin kang bagyo nga Yolanda. Gamay lamang ang mga isda kag daw ginpabay-an ang amo nga spa. Ginpaathag kang tag-iya nga nagaplano sanda nga magsaylo kang lugar.\nNagpungko kami tanan sa spa. Nakabatyag kami kang katawhay samtang nagabatang sa banig kag ang amun mga kahig nagakaway sa tubig. Ang iban nakalaman sa sirib kag kitkit kang mga magagmay nga isda. Pagkatapos kang sangka oras, nagtakas kami para mag-igma sa balay kang sangka kakilala kang akun magurang. Nagsakay kami liwan sa van pag-agto rugto.Tatlo lang ka minutos nakaabot dayon kami. Nakaplastar run ang pagkaun sa malabug nga lamesa. Solb ang igma antes kami magsakay liwan paagto sa San Jose.\nGinhapit ko sa sanda sa hotel antes ako mag-uli sa balay. Nagahulat run si Nene. Sangka semana nga ginbilin ko sanda kay Dadang nga akun magurang. Pagkaabot ko, nagturo ang akun luha sa paghakus kag pagharuk sa akun mga bata. Nahidlaw gid ako kananda. Amo dya ang kabaylo kang akun sangka semana nga lagaw sa Palawan kag Boracay. Ang mahamulag sa akun mga bata.\nPagkaalas kwatro sa hapon, ginhulat ko sanda sa SAC, para maglagaw kami rugto. Tabuan nga PRISSA Meet. May mga booth sa palibot. Wara kami maglawid sa SAC, nagdiretso kami sa Gaisano para mamakal. Nagpabakal si Kelly kang chopsticks nga kahoy para kuno iregalo na sa anang bayaw, kag si Azalea nagapabakal kang ointment para sa ana pilas sa batiis. Pag-abot namun sa Gaisano, buko juice nga nasulod sa plastic nga botelya ang anda ginbakal. Wara run nabakal ang tuyo hay kulang run sa oras, manog-alas sais run. Nagdiretso kami sa balay para magyapon.\nGinpakilala ko sanda sa akun mga kabugtuan. Nalipay man sanda nga nagkilalahay. Pagkatapos yapon, ginpahatud ko sanda kay Kaye. Sa rum-an sa aga ang anda byahe pa Iloilo-Manila pabalik sa Busan.\nKon ano man ang anda baratyagun sa amun nga lagaw sa Palawan kag Boracay, maman-an ko pagkatapos kang akun sangka bulan nga bakasyon rugya sa Pilipinas.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2014\/03\/bakasyonikalima-kag-katapusan-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T13:41:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00201.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9981051087,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9981051087379456}","num_words":1085,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Simana Santa\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nKada tuig ang Simbahan Kristyano may ginahiwat nga silibrasyon nga importanti sa atun nga pagtuo: ang Simana Santa. Kadya nga tuig, ang Simana Santa ginahiwat halin sa Marso 29 para sa Domingo de Ramos, asta sa Abril 5, ang Domingo kang Pagkabanhaw.\nMakuon ang iba nga, \"Abu, andut sangka simana gid haw? Lawig-lawig man ra ba nga kahiwatan?\"\nAndut nga may Simana Santa? Ano dya kon sayudon? Andut nga importanti gid dya nga pagpamalandong?\nMabasahan natun sa Bibliya ang mga nagkaratabo mga sobra darwa run ka libo ka tuig ang nagligad, sa mga libro nanday Mateo (26-28), Marcos (14-16), Lucas (22-24) kag Juan (12-20). Amo dya ang atun ginapinsar kag ginapamalandungan kada Simana Santa. Parti dya sa urihi nga mga inadlaw sa kabuhi ni Ginoong Hesukristo rugya sa kalibutan. Sa mga inadlaw nga dya, ang plano kang Ginoo para sa kahilwayan kang mga katawhan sa andang mga sala natuman. Ang plano kang paghilway sa atun mga sala halin pa kang una sa pagsala kang atun mga una nga mga ginikanan, si Adan kag si Eba.\nAng atun mga sala ang nagapugung kanatun nga magparapit sa Ginoo kag makabaton kang grasya nga langitnun. Tungud sagrado ang Ginoo kag indi makaturuk sa sala, bahul dya nga bagay tungud nautod ang atun rilasyon sa Ginoo. Kamatayun kang atun ispirito kag wara kita ti paglaum nga makabalik sa mayad nga grasya kag kabuhi nga wara ti katapusan sa langit, kon diin tanan mayad kag masadya. Impyerno ang atun agtunan, kon diin puro pag-antus ang mabatyagan tungud sa init kang kalayo.\nGani, agud nga mabalik ang atun rilasyun tungud sa bahul na nga pagpalangga kanatun, ang Ginoo mismo nagtugro kang paagi. Kita nga makasasala wara gid ti mahimo agud madura ang atun mga sala. Ang wara lang gid ti sala amo ang makapanas kang mga sala kang katawhan. Sa gahum kang Ginoo nga naghimo kanatun, tana lang ang may paagi nga mahilway kita sa atun mga sala. Gani si Hesukristo nag-abot sa kalibutan halin sa langit agud magtugro kang aragyan kag paagi nga magbalik ang mga tawo sa Dyos. Si Hesukristo nga Ginoo gid lamang ang makahilway kanatun sa atun mga sala, tungud tana lang ang wara ti sala.\nPaagi sa ana nga pagsakripisyo kang ana nga kabuhi, sa kalbaryo kag sa paglansang sa krus, tana ang nag-ako kang atun mga sala, imbis nga kita ang mag-antos kag padayon nga mautod ang rilasyon sa Ginoo. Sa ana nga pagkamatay sa krus, ginpas-an na ang tanan nga mga sala kang mga tawo sa kalibutan. Bisan natabo dya sobra darwa run ka libo ka tuig ang nagligad, abay ang tanan nga mga tawo halin kato asta kadya, kag amo man sa mga sunod nga mga tinuig. Asta sa tinion nga plano ni Hesukristo nga magbalik rugya sa kalibutan agud mapatindug ang ana nga ginharian.\nMahimo na dya tungud tana Ginoo nga gamhanan. Kag tungud gamhaman, wara tana nagpabilin nga patay. Pagkatapos kang tatlo ka adlaw nga dya natabo, si Hesukristo nabanhaw! Daw ano bala nga milagro sa mata kang mga tawo? Ang ginawi kang Ginoo lain sa ginawi natun, amo ra kis-a indi natun mahangpan kon ano ang nagakaratabo nga langitnun. Kinahanglan natun ang pagtuo, agud mabaton natun ang dya nga kamatuoran. Nagatugro dya kang paglaum kanatun, kang kabuhi nga langitnun.\nSa kadya nga Simana Santa, atun paminsarun kag pamalandungun ang mga hitabo nga dya. Labaw pa dya sa tanan nga mga kaaram nga atun naman-an rugya sa kalibutan. Labaw pa dya sa tanan nga mga manggad nga mahimo natun maagum. Indi masolbar ang atun mga sala sa pag-intra-intra lang sa mga prusisyon kag pabitay-bitay. Tungud parti tana dya sa langitnun nga pagpangabuhi nga makaapikto kang atun lawas kag ispiritu sa sunod nga kabuhi nga wara run kita rugya sa kalibutan. Gani mas importanti tana dya sangsa tanan nga mga butang nga kalibutanun. Kada sara kanatun may ana nga paminsarun kag disisyon sa pagpili kon diin tana gusto mag-agto pagkatapos kang kabuhi rugya sa kalibutan.\nAno ang imo piliun?\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2015\/03\/simana-santa.html","date":"2017-09-25T22:32:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00593.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999865294,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999865293502808}","num_words":663,"character_repetition_ratio":0.072,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Banwa ka Pilar, Capiz\nAng Pilar ang pinakaurihi nga banwa sa murud-an nga bahin kang Capiz. Ginakabig dya nga pinakaingkantado nga banwa sa probinsya tungud duro rugya ang makatiringala nga nagakaratabo. Para sa mga pangayaw, ang Pilar malinung nga banwa kag lugar kang mga mabuut nga tawo nga ang pangabuhian amo ang pagpanguma kag pagpangisda.\nPiro imaw sa komyunidad kang Pilar ang mga kwiba nga kilala ka mga turista kag ginapatihan nga ginharian kang mga ingkanto. Makit-an sa idalum kang magamay nga mga bukid ang kwiba kag masudlan dya paagi sa anum ka aragyan nga nagaararangut. Lain-lain ang kabahulun kang sulud ka kwiba, may magagmay, may daw simbahan kabahul.\nKauna nga tyimpo, may nadiskubrihan nga mga kuron nga may kinudlis nga disinyo sa sulud kang mga kwiba, nga nagpahaum-haum sa mga iskolar nga ang mga kwiba nga dya rulubngan kang patay kang nauna nga mga Filipino.\nBantog ang Pilar sa mga istorya kang barko nga bulawan, hay duro sa mga tumanduk ang nagakuon nga nakakita kadya kang mga tyimpo antis ang ikarwa nga gyira pangkalibutanun. May sangka popyular nga istorya nga nagasugid kang barko nga bulawan nga ginsundan kang Coast Guard piro hinali dya nadura kang nagapasulud sa baybay kang Pilar. Ang barko nga bulawan may ngaran nga nasulat \"Don Braulio Patricio,\" ngaran kang isara sa pinakamanggaranun nga tawo sa Pilar. Nagainggat ang barko nga angay ka bulawan kon turukun sa marayu, piro wara ti nakamaan kon ano ang sulud nga karga ka dya. Pagkaligad kang mga tinuig, ginpamangkot ang mga inapo ni Don Braulio parti sa barko. Daw pasapayan lang kananda ang dya nga istorya kag naghambal nga ang ngaran kang andang lolo gingamit lang kang mga ingkanto nga nagaistar sa kwiba.\nRugya ang sangka popyular nga sugidanun sa Pilar:\nSi Jose Balgos, mga singkwintahun ang idad kag nagaistar sa Pilar marapit sa baybay nga nagaatubang sa dagat kang Visayas, nagpamatuod nga may mga ingkanto gid man sa andang lugar. Tana mismo nakakita kang darwa ka maanyag nga mga bayi nga gulpi lang nanginduraan kang ginparapitan na. Pagkaligad kang pira ka adlaw, nakabati tana kang istorya parti sa darwa ka bayi nga ingkanto nga nagapangita kang baul nga bulawan nga may mga ulo kang buaya nga himo man sa bulawan nga gintakaw kuno kananda. Ginapatihan nga ginbaligya kang nagtakaw ang baul sa sangka Amerikano kag gindara dya sa Amerika. Nag-agto ang darwa ka ingkanto sa Amerika sakay sa barko nga bulawan agud ibul-un ang baul. Gusto kuno raad baklun kang Amerikano ang barko nga bulawan piro indi masarangan ang anang bili.\nMay darwa ka bantay nga iroplano ang barko nga bulawan kang Pilar, kag duro ang nakasaksi nga masami nagalupad dya sa babaw kang mga kwiba kang Pilar pagkatapos kang ikarwa nga gyira pangkalibutanun.\nDuro nga mga tawo ang nagkaradura tungud sa prisinsya kang barko nga bulawan kag kang mga ingkanto sa Pilar. Kon magustuhan kang mga ingkanto ang sangka tawo, parihas kang maanyag nga si Norly halin sa NIPSC (Northern Polytechnic State College, Estancia, Iloilo), himuon dya nga pinalakad (halin sa tinaga nga \"lakad\" ukon paagto sa pihak nga kalibutan) kag itigbaliw ang anang lawas sa tinub-an ka saging ukon ano man nga bagay piro sa ordinaryo nga panuruk daw amo man gihapon nga tawo. Ang tuod nga tawo maagto sa kalibutan kang mga ingkanto kag mabilin gid lang ang anang pisikal nga lawas.\nAng iba nangin tagapagpatunga (medium), mga tawo nga may kinaadman makig-angut sa pihak nga kalibutan parihas kang masunod nga istorya.\nSi Tiya Pining, sangka mirka, tawo nga maaram mamulong, kag nagaistar sa ubus kang kwiba kang Pilar nga ginapatihan nga syudad kang mga ingkanto. Ginakuon na nga ang bata na nga bayi nga napatay sa minor pa nga idad, ginpalakad kag ginbuul kang mga ingkanto. Bilang mirka, ginagamit tana nga tagapagpatunga kang napatay na nga bata agud ipahatud ang mga minsahi halin sa mga ingkanto.\nAng gahum ni Tiya Pining sa pagpamulong naghalin sa mga ingkanto nga nagaistar sa mga kwiba. Kon kis-a, ginaimbitar tana nga magbisita sa ingkantado nga ginharian. Rugto na nakita ang barko nga bulawan \"Don Braulio Patricio,\" ngaran ka tawo nga pinalakad man hay ginbuul dya kang mga ingkanto kang mapatay. Ginasugid ni Tiya Pining nga ang sulud kang barko nga bulawan mga produkto kag manami nga mga manggad kang mga ingkanto.\nUgaring bukut lang \"Don Braulio Patricio\" ang barko nga bulawan sa ingkantado nga kalibutan. Maduro man ang mga rasa nga nagasakay sa barko – mga Yuropiyo, Amerikano, piro kalabanan mga Hapon nga makilala tungud sa pirot nanda nga mata kag puti nga pamanit. May mga Pilipino man. Tanan nga nagasakay sa \"Don Braulio Patricio\" maputi ang pamanit kag ginakabig nga mayad nga ispiritu. Ang mga ituman, nga ginakuon nga kadu ti ginhawa, may lain tana sanda nga ginharian.\nNagalibot ang barko nga bulawan halin sa Amerika paagto sa Yuropa kag iba pa nga mga durungkaan sa kalibutan antis magbalik sa anang balay nga durungkaan sa Pilar, nga nagalapos halin sa Las Islas de Gigantes (nakumpirma man dya nga istorya sa Barko nga Bulawan sa Estancia.)\nMay sapa nga nagaangut sa kwiba kag suba. Ginawani kang suba ang anang tubig sa baybay nga mga lima ka kilomitro ang karayuun. Ang nanay mismo ni Tiya Pining, nga may taramnan kang tangkong sa lugar, masami makabati ka huni kang mabaskug nga balud kag kang nagabagrong nga makina halin sa sapa piro wara dya ti makit-an.\n- Sundi ang kasugpon –\nSunod: Ang Banwa ka Nabas, Aklan\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawanpilar-capiz.html","date":"2017-09-22T06:12:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00097.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997709394,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997709393501282}","num_words":971,"character_repetition_ratio":0.079,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.401,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nasikagan nga Damgo\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nDuro nga mga pagkaun kag marahalun nga mga irimnun ang nakabutang sa sangka malabug nga lamisa sa atubang ni Pagal.\nSi Pagal sangka hangaway nga nagpirde sa sangka kapre nga lawid run nagahalit sa mga pagkabutang kang hari ilabi run gid sa anang mga bulawan. Bilang pagpasalamat sa kaisug nga ginpakita ni Pagal, ginhimo tana nga kapitan kang mga suldado kang hari kag kana ginsarig ang bug-os nga manggad kang ginharian.\nSa sangka pagmisuk, gulpi nangin matawhay ang kabuhi ni Pagal. Ang tanan na nga kinahanglan lagi-lagi ginatugro kag ang pagtahod kang mga pumuluyo wara ti kabudlay nga nabuul ni Pagal. Ginkilala tana nga isara sa mga pinakaimportante nga personalidad, pangarwa lang sa hari. Kag sa amo dya nga balita, gindumtan tana kang reyna kag gusto tana ipapatay.\nPira ka adlaw ang nagligad, ang ginharian ginsalakay kang mga pirata. Pero antis sanda makasulud sa salsalun nga pwerta kang palasyo, pirang nahut run lang ang nabilin kananda. Si Pagal, bilang kapitan kang mga suldado, nag pahimo gali kang maduro nga mga tigalbong sa palibot kang palasyo. Gamay lang ang nausik sa mga baslay kang pana ka mga suldado hay kalabanan sa mga pirata nahulog sa tigalbong.\nNagdugang pa gid ang pagbilib kang hari kay Pagal kag gintugruan tana kang titulo nga prinsipe kang palasyo hay ang hari wara ti kabataan. Nagdugang run gid ang bukal kang dugo kang reyna kay Pagal. Halos adlaw-adlaw ginasumpa na si Pagal nga mapatay.\nBilang prinsipe, nangin mabinuligun si Pagal sa obligasyon kang hari sa mga katawhan sa ana ginharian. Nagin mayad kag mabuut si Pagal sa mga tawo kag bilang balus ginpalangga gid tana kang mga tawo. Sangka bes, nakita kang reyna si Pagal nga nagaimaw sa hari libot-libot sa palasyo. Sa anang pinsar, indi na dali-dali mapatay si Pagal hay tungud maabtik dya manilag. Gani sa huna-huna kang reyna, ang hari run lang ang anang patyun paagi sa hilo, hay kon sa oras nga matabo ang ginaplano na, nakasigurado tana nga si Pagal ang pagahan-an.\nGinplastar kamayad kang reyna ang anang plano. Nagpahiwat kang punsyon ang reyna para sa hari. Duro ang mga bisita ang gin-imbitar sa nagkalian-lain nga ginharian. Kang nag-umpisa ang okasyon, ginlihog kang reyna si Pagal nga darhan kang pagkaun kag paborito nga irimnun ang hari sa anang lamesa. Bilang pagtaha sa reyna, ginsunod dya ni Pagal nga may yuhum.\nGindara ni Pagal ang pagkaun sa hari kag naghambal, \"Mahal nga hari, ang dyang pagkaun naghalin sa mahal nga reyna. Sa pagdawo ko kadya, may nabatyagan ako nga kaugut halin sa reyna, bukut tungud kanimo kondi kanakun. Nagakahadluk ako nga basi sa pagkaun mo kadya may kun ano nga matabo kanimo. Makasiguro ako kang mayad mo nga kahimtangan kon islan ko dya nga pagkaun.\"\n\"Indi run kinahanglan,\" hambal kang hari. \"Tawga ang reyna nga mag-agto rugya kag imawan na ako sa pagkaun kang dyang mga pagkaun.\"\nAng reyna napiritan nga mag-imaw kaun sa hari para mapakita nga inosente tana, pero antis sanda magkaun ang hari may ginhimo nga anunsyo.\n\"Ang kadyang gabii,\" ang umpisa kang hari, \"ang urihi nga gabii para kanamun. Kon ano man ang matabo kadya, sa masunod nga adlaw, ang gahum ko bilang hari ninyo ginatugro ko kay Pagal. Nagapati ako nga ang dyang kaharian mas mangin mabaskug pa sa duro pa nga mga tinuig.\"\nKag dayon ang hari nagkaun kag nag-inum kaimaw kang reyna. Napatay sanda sa atubang kang andang mga katawhan. Sa pag-abot kang aga, gintugruan nanda kang katumanan ang mando kang hari parti kay Pagal. Naghiwat sanda kang seremonya sa pagkorona kay Pagal bilang bag-o nga hari.\nKang hana run nga itungtong ang korona sa ulo ni Pagal, gulpi lang naglinug. Gulpyada lang si Pagal natapungawan. Gin-uyug gali ni nanay na ang anang katre hay adlawun run kag si Pagal wara pa kahimus para sa pamahaw kag urihi run tana sa klase. Nautod ang pantasya nga damgo ni Pagal.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.rottentomatoes.com\/quiz\/the-thomas-crown-affair-quiz\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2014\/06\/nasikagan-nga-damgo1.html","date":"2017-09-24T01:24:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00607.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998919964,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999891996383667}","num_words":657,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.377,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Deb Olliff halin sa https:\/\/www.etsy.com\/listing\/218772883\/aurora-watercolor-print-aurora-borealis\nTinuro ka mga Bitoon ni Ma. Aurora Salvacion J. Autajay\nAko ang nagtangra nga sa mga mata may luha Nagapanampuay, nagapamintana, Nagapadalum kang pagpamalandong Sa tinuro ka mga bitoon Nga nagtaraktak halin sa langit Nga daw sa mga luha kang kasakit.\nAyhan bala ang ginapadalman Kang wara ti pahuway ko nga paminsarun, Amo ang paghulat kag pag-angan-angan Kang pagbalik mo, akun katipan? Basi pwidi pa lang ikaw dakpun Sa dya nga tinuro ka mga bitoon?\nMga bitoon nga kon sipad-sipadun, Maaninaw nagriligad nga mga dinag-on. Kag sa tinuro ka dya nga manintuk nga handumanan, Mataud liwan bugtong nga pangako kanimo ginbuy-an. Dali run rugya kag magbalik sa akun tampaan. Kanakun mo maagum, gugma nga wara ti katubtuban.\nHimo ni Janet Weightreed halin sa https:\/\/jcrhumming.wordpress.com\/tag\/httpwww-janetweightreed-co-uk\/\nAng Sonata kang Kagab-ihun ni Ma. Aurora Salvacion J. Autajay\nAng sonata ka paghigugma sa uyahun kang kagab-ihun Daw turo ka uran nga tumapik sa tagipusuon. Kadya, nagahininghining nga daw mga brilyanti, Sa kahoy nga mangga, nga kauna, atun nga krismas tri Ang kada igpat daw mga bitoon Daw kubakuba nga ginatago nga baratyagun.\nGinapamatian kag ginaturukturuk ko lang ikaw Akun hinigugma bisan pa man masyado kaw ka rayu. Daw hanihani lang ka mga gagmay nga balud sa dagat Nga kanakun, pirmi lang nagapanukma. Ginapamangkot sa kada ginutlu ka panahon: Ako ayhan padayon nagahigugma bisan napaslaw sa handum?\nNagakahidlaw nga mga yuhum sa akun mga mata; Daw parihas lang ka ispiho nga nagatubangnay kita Sa kalipay man ukon sa tuman nga kasubu Kang sarang masakitan nga mga baratyagun Rugya ako sa gihapon nga kanimo mapaangga, Makaimaw kaw lang sa wara ti katapusan nga pag-atipan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/mga-pakpak-ka-anghil.html","date":"2017-09-22T06:08:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00108.warc.gz","language":"krj","language_score":0.989636302,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9896363019943237}","num_words":275,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.309,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Mary Ellen Golden halin sa http:\/\/www.thegoldengallery.com\/collections\/mother-s-day-gift-ideas\/products\/dunescape-gicl-e-print\nSa RoRo ni Michael O. de la Peña\nHay tungud kon magsakay sa eroplano tam-an kamahal , ginhilway ko anay ang akun damguhanun nga makalupad imaw ang malum-uk nga mga alapaap. Wara ako nahadluk magsakay sa RoRo, Bisan pa daw ginaayag ikaw nga monggo May gamay nga baratangan tuman ka gutuk May nagahinibi, may nagaubo, may nagapanukduk may mabaho nga iti kang bisaya nga manok. Sa tupad, gahud pa sa motor ka barko nga huraguk Wara ako makaturog, dyan man gihapon ang kakulba kag kakunyag sa akun pagpasimpalad. Kang una sa Ceres kag sa Dimple Star lang ako nagasakay, Tulad indi mapat-ud kon diin ako dar-un Kang akun mataas nga mga handum.\nNagsalta ang kakulba Nga nagpahaganhagan kang kakunyag Kang naghuni ang makaburungul nga ugayung kang Roro nga darwa ka adlaw nga nagpautaw-utaw. Nagapatimaan dun nga rapit run ako Sa durungkaan, sa bag-o ngapalibot. Kon sa diin ako magpasimpalad para mabuhi. Bukut it mga kahoy kag baras ang akun nakita Sa durungkaan nga akun raad ginapinsar. Ginsug-alaw ako ka mga ragkulan nga trak, Mga magahud nga dalanun, Mga gadis-uganay nga mga tawo, Mga gatangkas nga basura Kag dapya kang hangin nga mabaho, Kulang sa pagpalangga. Huud gali, Manila run dya. Wara dun ako sa Antique.\nHimo ni Dalia Geguziene halin sa http:\/\/www.rubylane.com\/item\/715430-dg0257\/Peaceful-rural-landscape-scene-watercolor-painting\nMga Pabalon ni Michael O. de la Peña\nNasira run kang hugut ang karton kang bandi nga kasoy kag mananam nga mani. Naputos run man kag nakay-ad ang mga pinanid kang uga,imaw sa binulad nga lukos nga nagkaging sa init, sa binit kang baybay kang Anini-y. Darwa ka sipi nga sab-a, ang nagpatigdas ka akun nga malita. Nagsugod panimahu ang manamit nga adobo nga baboy ni nanay. Dya ang akun mangin dapli sa barko. Nagpaindis-indis ilig ang mga luha ni nanay sa ana nga uyahun. Naghugut ang kupkup ni tatay kanakun Bisan wara run sanda, dara ko sa gihapon Ang anda pinalangga nga mga pabalon.\nHimo ni Jim halin sa http:\/\/www.jims-watercolor-gallery.com\/watercolor-landscapes.html\nNangasubu ang mga Bulak ni Michael O. de la Peña\nIndi ako makaturog. Baliswa nga baliswa, May makaya, mabika Kakulba nagapanalupsup sa kusug ko nga mapanaw sa Manila. Rum-an, bayaan ko dun ang balay Si nanay, si tatay kag ang Mga nagapamuyayaw sa kasiringan Mga kabulakan ko sa hardin nga nagapanaguntun. Patas kang bata nga nagapangasubu, Hay bayaan kang anda ginikanan Nga nagtanum sanda sa lupa. Nagkipot, nagduko kag naluo Ang anda matahum nga mga bulak. Ginhuyup ka maramig nga hangin, Ang pasaylo, pangako kag pasarig Nga ako magabalik, magabunyag sa Anda liwat pagkatapos ko makapanaguntun Sa malapad nga lupa sa Manila.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/kon-magpa-manila-ang-karay-a.html","date":"2017-09-22T06:17:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00117.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9913811684,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9913811683654785}","num_words":432,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.331,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Yuhum\nni Danny S. Tabuyan\nIkarwa nga Bahin\nAng sangka istudyanti ka abogasiya sa University of Santo Tomas nga i Leandro Santos II, nagsambit kang kon paiwan ang madasig nga pag-ugwad kang tiknolohiya nangin sablag sa mga pamatan-un. Nagpamangkot tana, \"Paano kami makahigugma kang matuod sa tunga kadyang mga kasablagan?\"\n\"Ang inyo impormasyon nagasulud sa inyo tagipusuon kag inyo dya ibutang sa buhat nga nagasirinanto ang inyo ginapinsar, ginabatyag kag ginahimo. Batyaga ang imo ginapinsar kag batyaga ang imo ginahimo. Himua ang imo ginapinsar kag ang imo ginabatyag nga nagasirinanto,\" ang sabat ka Santo Papa.\nGindayaw ka Santo Papa si Rikki Macolor, sangka inhinyiro, tungud ka anang pagbulig sa mga nabiktima ka bagyo Yolanda paagi sa ana naimbinto nga sulo nga solar. Piro ana ginpangabay si Rikki kag ang tagsa ka pamatan-un nga Pilipino, nga magtuon kon paano ang magbaton nga may pagkamapainubusun kag maibanghilisar kang mga kubus.\n\"Makamaan kamo magtugro, piro wara pa kamo makatuon kon paiwan ang pagbaton. May kulang pa kaninyo, ang mangin pobri. Amo pa dya ang kulang kaninyo. Magtuon kamo nga magpakilimos,\" ang hambal ka Santo Papa. \"Ang matuod nga paghigugma amo ang maghigugma kag ang magtugot nga higugmaun. Amo ria nga tama ka budlay ang maglambot sa himpit nga gugma ka Dyos. Ang gugma nagasorprisa, hay dya nagabukas kang pagbayluhanay kang maghigugma kag ang higugmaun. Ang Dyos nagahulat kanatun agud sorprisahun kita.\"\nGintakup ka Santo Papa ang anang minsahi sa mga pamatan-un sa pagkuon, \"Ang inyo riyalidad mas important sangsa mga papil nga dya! Mas matuod kamo sangsa mga idiya!\"\nPara sa mga taga-Tacloban sa Leyte, ang pagduaw ka Santo Papa sangka bahul nga grasya nga nagapaumpaw ka andang kasakit kag kasubu tungud ka mga trahidya nga nag-agi kananda dara ka mga duna nga kalamidad. Ang pagkadura kang mga katapo ka andang pamilya, mga balay, mga pagkabutang kag mga pangabuhian, mga rason nga makapadura ka andang kalipay kag paglaum. Piro sa pihak kadya nga tanan may kaisug sa pagtinguha agud makabangon. Piro ang bisan ano nga bagay nga nagaumpisa sa wara, nagaumpisa sa puno, ang pamatyagan daw nagaigod ang pag-uswag. Daw kabug-at gid ka tanan kag kaapgut nga batunon ang mga hitabo. Asta kadya, matapos ang sobra santuig run nga pagdalasa ka bagyo Yolanda, ang mga biktima wara pa angud makabangon. Piro ang pagduaw ka Santo Papa nakatugro kang kabaskug kananda nga daw bitamina nga ginatughong sa lawas ka tawo nga nagaduplay, daw dikstros nga ginatayhon sa nagamasakit.\nAng mga tinaga ka Santo Papa nagpanarupsup sa mga nagaparamati.\n\"Duro gid kaninyo ang naduraan ka tanan. Indi ako kamaan kon ano ang makuon kaninyo. Piro sigurado gid nga naman-an na (Jesus) kon ano ang ikuon kaninyo! Karaku kaninyo ang naduraan kang mga katapo ka inyo mga panimalay. Ang maghipus gid lang ang akon mahimo; imawan ko kamo kang mahipus sa akun tagipusoon ....\"\nBugu gid lang ang tyimpo kang pagpabilin ka Santo Papa nga imaw sa mga taga-Tacloban, tungud kang bukun ti mayad nga panahon. Piro tungud kang anang pagsuray kang mabasakug (signal number two) nga bagyo Amang, agud lamang makaimaw kananda kag kang anang pagpauran imaw kanada, sangka bahul gid nga bagay para sa mga tawo.:\n\"Nabatyagan ko nga kinahanglan ko mag-agto rugya. Rugya run ako agud mag-imaw kaninyo,\" ang kuon na. Ginpadalum pa gid ang paglugpay sa mga tawo kang naghambal ang Santo Papa kananda. \"Tana (si Jesus) amo ang Ginuo, makasarang maghibi imaw kanatun. Tana Ginuo nga makasarang magpanaw imaw kanatun.\"\nKag suno pa gid sa Santo Papa, si Jesus nagauna pirmi sa kada isara kanatun. Ana naagyan ang tanan nga mga inagman, una sangsa kanatun. \"Si Jesus ginlansang sa krus kag halin rugyan wara nana kita ginapabay-an. Ana naagman ang tanan nga mga kalalat-an nga atun naaguman.\"\nAna pa gid nga ginsaysay nga si Jesus nangin isara sa kada isara kag nagasiguro sa kada tawo kang anang pag-imaw. \"Si Jesus dyan sa krus kag gani makasarang maghangup kang kahuyang ka mga tawo. Si Jesus bilang mataas nga pari makasarang magpakig-ambit sa atun mga kahuyang, kag gintirawan na man ang tanan nga paagi magluwas sa sala.\"\nNagatararamos ang luha kang mga tawo nga nagpamati kang anang sirmon sa tunga kang madamul nga uran kag mabaskug nga hangin. Ana man ginpasiguro sa tanan nga nagatambong ang Mahal nga Birhin kag nagapabilin man pirmi imaw sa anang mga bata.\n\"Sa tupad kang krus ang Nanay. Kaangay kita kadyang bata nga iki nga rugyan sa tion nga indi run natun mahangpan ang bisan ano. Ang atun gid lang mahimo amo ang magkuon 'Nay,' pariho kang ginakuon ka sangka bata sa anang Nanay.\"\nNagtugro pa gid tana kang minsahi kang paglaum.\n\"Nagahalin dya sa akun tagipusuon. Palihog kilalaha nga si Jesus indi gid magpabaya kaninyo. Ang gahum ka gugma ni Jesus kanatun, kag kang krus, nagapadayon kanatun. Magpadayon kita. Pirmi magpadayon.\"\n- Sundi ang kasugpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/85\/post\/2015\/02\/yuhum-ikarwa-nga-bahin.html","date":"2017-09-24T01:30:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00622.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996573925,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999657392501831}","num_words":797,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.361,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Simana Santa: Kadarag-an ka Dyosnon nga Gugma\nni Danny S. Tabuyan\n\"Abaw grabi nga init ba! Daw Simana Santa!\" ang kalabanan nga hurubatun sa mga tion nga nagabatyag kita kang kasingkal ka init sa panahon. Hay kalabanan masingkal kag nagabiti ang init sa Simana Santa, nga nagakaging ang palibot hay nasunog ka sirak ka adlaw, nga makuon natun nga amo gid dya ang putokputokan ka tag-irinit.\nSa mga pungsod sa Kasalpan nga bahin ka Kalibutan, kaangay sa Amerika kag Europa, manami kag maaliwanay ang panahon hay tig-urosbong ka mga tanum kag tigburukad ka mga bulak, tigpurugad ka mga pispis kag tigparamata ka mga sapat. Bag-o lang natapos ang tigraramig ang panahon nga ang mga tanum kag ang kalabanan ka mga kasapatan nagatururog kang madalum. Ang mga kahoy daw mga patay hay wara ti dahon ang andang mga sanga; ang mga kasapatan nga mga luyaw nagatiriskug sa karamig nga daw mga patay. Piro sa panahon ka tig-urosbong nagabalik ang andang kabuhi kag kapagsik.\nAng dyang darwa ka baliskad nga mga panahon ka darwa ka bahin ka kalibutan nagapahayag kang kamatuodan sa kahulugan ka Simana Santa. Ang kahulugan man kang Simana Santa nagatudo man kanatun sa riyalidad kang atun tagsa ka kabuhi. Ang tigraramig nagatugro sa kalibutan ka paglaum sa tig-urosbong kag ang tag-irinit nagatudo kanatun sa paglaum nga ang tag-uroran nagahirapit run.\nAng dya nga panahon nagapahayag indi lamang nga ginasulog natun ang pag-antus kang atun Ginuo, kundi nga atun ginasulog ang Misteryo Paskwal – ang misteryo kang kasakit, kamatayon kag pagkabanhaw kang atun Ginuo nga si Jesukristo nga amo man ang ginatawag nga Mistiryo kang Kaluwasan.\nGinasaulog natun tuig-tuig ang Mistiryo Paskwal indi bilang sangka hitabo sa marayu nga panahon ka maragtas, kundi sa paghimo kang hitabo, darwa ka libo ka tuig nga nagligad, nga mangin atun pirsonal nga inagman sa kadya kang atun panahon. Kaugalingun natun nga pagpakig-ambit sa mga kasakit nga gin-antus ni Kristo kag kaugalingon man nga pagpakig- ambit sa himaya kang anang pagkabanhaw.\nAng Simana Santa wara nagatapos sa kahapdi kang pag-antus ukon sa kadulum kang rulubngan kundi nagapadayon sa kasanag kang kadarag-an, nga amo ang himaya ka Anang Pagkabanhaw, nga amo man ang atun pagkabanhaw. Ang Dyos nagpakatawo agud nga mapahayag Nana ang kabuganaan kang anang gugma kanatun. Ginpili Na nga mag-antus agud ana agumun ang mga silot nga para raad kanatun tungud sa atun mga sala, kag mapatay, agud kita makaagum kang kabuhi nga wara ti katapusan.\nAng mga tion kang kasakit kang Ginoo amo man ang mga tion kang kadarag-an ka Anang gugma kanatun. Ang mistiryo kang kaluwasan amo man ang mistiryo ka gugma ka Dyos sa katawhan. Kon turukun kang kalibutan daw puro lang kapyirdihan kag kapaslawan kang Anang gugma ang nagakaratabo. Piro dyan mismo sa pagpaumud kag pagkasakit, ginapahayag kang Ginoo ang katumanan ka anang gugma. Tungud sa kabahul ka anang gugma, gin-ula na ang anang kaugalingun, bisan pa ang anang dyosnon nga pagkagamhanan agud lamang mapabutyag kag mapabatyag na nga anang wara ti kahurubsan nga gugma sa katawhan. Dyan pa lang sa anang pagbaton ka mga pagsikway kag pagyaguta, mga han-us kag mga tampa, pagpas-an kag paglansang kanana sa krus, nangin madinarag-un run ang anang gugma kag gintugroan na kang kahimpitan ang dya nga kadarag-an sa himaya ka anang pagkabanhaw.\nAno man ka singkal kang kainit kag katam-an kang karamig nga nagaabot as atun kabuhi, may rason kita nga magpadayon sa palaum sa kasulhay kang tag-uroran kag tag-urosbong, hay ang gugma ka Dios kanatun nangin madinarag-un sa wara ti katapusan. Ang Ginoo nabanhaw kang mahimayaun tungud sa kada isara kanatun!\nMagkalipay kag magkasadya! Aleluya! Hay ang Ginoo nabanhaw! Aleluya!\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2015\/04\/simana-santa-kadarag-an-ka-dyosnon-nga-gugma.html","date":"2017-09-24T01:27:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00623.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997995496,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":12,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997995495796204}","num_words":599,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.379,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bagat\nni Ritchie D. Pagunsan\nGindali-dali na pamunpon ang mga libro nga gatarangkas sa tupad na nga purungkuan. Sirum run kang matapos na ang removal exam sa Economics 101. Darwa lang sanda ang nabilin sa kwarto imaw ang anda maestro, nga nagahagunos paggwa pagkadaho kang anda mga papel agud maghingabot kang alas-sais nga dyip pabalik sa Iloilo. Naggwa run man ang ana klasmet nga rugyan lang sa banwa kang Miag-ao nagatinir, samtang tana manogpauli man sa dormitoryo sa sulud kang campus nga ginaistaran na.\nMalinung ang burubukidun nga palibot kang UP Miag-ao. Kahapon lang nag-umpisa ang semestral break nga gin-isol hasta sa katapusan kang Oktubre bangud sa nagligad nga bagyo. Kadya man nga adlaw raad ang plano na nga mag-uli sa Patnongon nga sakup kang Antique hay tagkaralag run sa sarang rum-an, pero tama run ka ubul tungud sa skidyul kang exam. Daw ginakutu-kutu gid tana manumdum nga nabilin tana tungud sa subject nga daw wara man ti angut sa pangabuhi na.\nWara na matalupangdi nga madulum run ang palibot kang manaog tana sa CAS bilding. Wara run man ti makita nga mga estudyante, nga kon may klase, nagapanung kag magahud. Mabatian na ang huni kang mga sirum-sirum. Kadya na pa lang maagyan ang mag-uli nga nagaisarahanun pabalik sa dormitoryo. May mga bes nga magab-ihan tana sa pag-uli pero grupo sanda, gani sa kadya nga tion daragkul ang mga tikang na hay marayu pa ang paranawun kag daw mahagnup ang kagab-ihun.\nPagkalampuwas na sa puno kang samlagi pagliko sa wala, hinali may nanihol sa likod na. Matinung pero madasig lang. Nagbalikid tana. Madulum. Wara tana ti makita. Medyo ramig run ang dupuy-dupuy kang hangin. Siguro huyup lang kang hangin. Pero ginpanilagan na ang mga lawug nga puno sa binit kang karsada nga malinung nga nagatirindug. Wara ti timuk-timok ang mga dahon nanda kadya.\nSari-sari nga mga laragway ang nagsulud sa pinsar na samtang madasig nga nagpadayon sa pagpanaw. Duro ang mga sugidanun nga nabatian na nga may nagapangbagat sa aragyan nga dya, kapin pa rugyan ayon sa may kamunsil sa unahan. Manami lang mag-istorya kang mga bagat kag karadlukan kon duro kamo. Masadya ang magpahugay, ugaring mabudlay gali kon nagaisarahanun. Daw kahagnup kang tanan. Madumduman na pa ang istorya ni Jun kauna nga may nasumalang tana nga ayam nga hasta sa dughan na ang kataasun.\n\"Aguy, maiwan bay ako kon lambatan ako rugyan ayon sa kamunsil?\" ang may kabalaka nga pamangkot na sa kaugalingun. Maluming abi tana nga babayi kag mahinay magdalagan. May mga libro pa nga dara. Siguro malipung gid tana. Daw naghugut ang dughan na samtang nagaparapit tana sa kamunsil. \"Linti nga kamunsil dya! Dapat kauna pa dya ginpatapas.\"\nKag nadumduman na nga buhay run dya ginpaburdos kang administrasyon kang UP ugaring nagapalya pirmi ang makina kon tyempo run nga ipatumba ang kamunsil. Wara run man ti may mangisug magtandug kang wasay hay duro run man ang nagkaramatay nga mga obrero kang gintuyo dya tapsun. Gani nangampo run lang ang mga administrador kag pinabay-an dya nga magkabuhi rugya sa madulum nga dalanun. Madulum ang lugar nga dya tungud wara man nagakabuhay ang mga bombilya sa posti hay ginalibag kang mga estudyante nga gusto mag-itukay kag magpalipud sa dulum.\nKang pira run lang ka dupa ang karayuun na sa kamunsil, may nakita tana nga nagtabok paagto sa kamunsil.\n\"Yawa, amo run dya guro hambal nanda nga bagat!\" daw nagasala ang pinsar na kon mapadayon ukon mabalik. Daw mapugto ang ginhawa na samtang nagbiriring ang batiis sa pamirit nga magdasig ang mga tikang. May nagkulas. Tama ka siri ang kadulum gani bisan garhum wara gid tana ti makita. Pero sa kadulum may naglutaw nga darwa ka nagabaga nga mga mata sa idalum kang kamunsil.\n\"Ay, Ginuo ko! Bisan liwanun ko pa katatlo ang Econ 101 nga ria, indi lang pagpakita kanakun ang bagat!\" ang pangamuyo na nga daw nawad-an kang hangin sa kakulba. Nagpirung lang dya kag hinali nagkuripad. Wara ti baribalikid nga nagdalagan. Sa bilog na nga kabuhi, kadya nga lang natuipan ang ana abilidad sa pagdalagan. Daw ayam-umang nga gintutdan ang buli nga nagburhot dya.\nSa ana pamatyag, malawig kag marayu ang gindalagan na. Pagmukra na, daw ginpusdakan tana ka sangka sako nga mais sa ana nakit-an. May bayi nga nagatindug sa atubang na nga may bitbit nga kandila!\n\"Araguy, tayhu! Diyos ko, tabangi ako!\" ang tiyabaw na nga daw naghugak ang limug sa kahadluk.\n\"Kadya kaw lang haw?\" ang nabatian na nga pamangkot halin sa nagabitbit kang kandila.\n\"Ay, Tiyay Kurit! Ikaw gali ra? Gaiwan kaw dyan?\" ang sabat na nga daw namadmadan kang mabatian ang limug kang manogbantay sa dormitoryo.\n\"Huud, dya ay gapakuno-kuno nga tayhu,\" ang panggasud ni Tiyay Kurit. \"Dya ay hud, imo run lang dya ang kandila hay mauli run takun.\" Dayon daho kana kang ispirma ni Tiyay Kurit. \"Brown out ruman. Kaina pa akun hulat kaninyo ni Elsa. Darwa lang kamo dya maturog, nagpagabii pa kamo.\"\nSugidan na pa raad kang ana inagyan sa kamunsil si Tiyay Kurit ugaring nagakusmod nga nagdagun-dagon ang manogbantay paggwa. Nabatian na pa ang lagbung kang gawang kag ang pagklik kang trangkahan. Daw indi tana makapati sa pagkadasig kang hitabo. Ginpamahulay tana ka dalagan kag wara na run matalupangdi kon diin nagtarabug ang mga libro nga ginahakus na kaina. Wara ti kaso, ang importante nakasulud tana sa dormitoryo nga buhi. Daw nagmag-an ang pamatyag na bisan tuod nga ginalagas na pa ang pagginhawa, kapin pa kang nadumduman na nga imaw na ang roommate nga si Elsa kadya nga gabii.\nSa ikarwa nga panalgan kang bilding ang kwarto nanda ni Elsa. Tuman ka linung ang bilog nga dormitoryo kag ginlatum dya kang kadulum, magluwas sa maiwagan kang kandila nga bitbit na. Tatlo ka semana pa lang nagpuas ang bagyo gani wara pa makid-an ang mga linya nga nagkarautod.\nMadasig na nga ginsaka ang hagdan. Ang anda kwarto sa pinakapunta sa nakatungdan nga bahin kang bilding. Bisan sa sulud run tana kag marayu sa puno kang kamunsil, daw ginakarat dya nga raad rugto run tana sa sulud kang kwarto hay madulum ang bilog nga palibot. Malinung ang tanan. Wara ti hangin. Pero daw may napamahuan tana nga asupre.\nMabatian na ang kada tikang gani ginsudsod na pa gid ang sapatos agud maggahud dya. Daw nagbuhin gawa ang kahadluk na. Kang mga pulo ka dupa run lang ang karayuun na sa anang kwarto, hinali may nabatian man tana nga may nagsudsod man kang smagul sa likod na. May nagasunod kana! Nagtindug ang bilog nga bulbol sa lawas na.\n\"Nay!\" ang nahambal na nga sungaw ang limug. Daw ginlupad na ang pulo ka dupa hay wara lang maman-i, ginakaptan na run ang doorknob kang kwarto nanda. Ginduso na dya kag gintrangkahan dayon.\nMadulum ang sulud kang kwarto. Bisan nagahangus, mapanimahuan na nga rugya sa kwarto nanda naghalin ang baho kang asupre. Hinay-hinay na nga gintungtong ang kandila sa lamisita rapit sa katri na. Si Elsa nagabarikutot nga nagapanimuron sa pihak nga katri. Naghulag dya gamay kang mabatian nga may nagsulud.\n\"Abaw, turog run si Elsa. Ginkapoy siguro sa Chemistry exam na kaina,\" ang nagsulud sa pinsar na.\nAmo gid man ria ang sami himuon ni Elsa. Pagkatapos kang exam, maturog dayon. Ano abi hay mahilig magpulaw.\n\"Els, nakayapon kaw run?\" ang pamangkot na kay Elsa samtang nagapangsapo kang biskwit sa aparador. Wara ti ininit nga tubig para sa Nissin Noodle hay wara ti kuryente. \"Indi kaw gid magpati sa natabo kanakun kaina.\"\n\"Hmmm ….\" ang sabat ni Elsa.\n\"Daw may sunog, no?\" ang pamangkot na. \"Napanimahuan mo man? Pero wara man ti kuryente.\" Sa pinsar na lang, basi isara dya sa mga kemikal nga ginamit kaina ni Elsa sa Chemistry.\n\"Hmmm ….\" ang daw ugayung liwat nga sabat ni Elsa.\nSa gwa madulum gihapon kag wara pa nagmura ang bulan. Nabatyagan na nga nagliso si Elsa gani ginbalikid na dya agud istoryahun parti sa inagyan kaina kang nagapauli tana. Nagabarikutot man gihapon nga nagapanimuron si Elsa pero kitaun kadya ang buol na hay daw nagkabos ang pagtabon kang kapay. Hinali nagkiriring ang silpon na. Ginbalikid kag ginparapitan na ang nagsiga nga silpon sa lamisita. Ginturuk na kon sin-o ang nagapanawag.\nSi Elsa! Daw wara sa pinsar nga ginpindot na ang silpon agud sabtun.\n\"Bing, buksi ko anay dya sa idalum!\" ang hambal kang limug sa pihak nga linya. \"Gintrangakahan run ni Tiyay Kurit ang gawang.\"\nWara tana makahulag ukon makasabat. Nagabuyung ang pinsar na kon si Elsa gid man ang nagahambal sa telepono. Kag sin-o tana ang nagabatang dyan nga ria? Wara tana ti kahigayunan nga magpaminsar pa hay hinali nabatyagan na nga nagbangon run ang imaw na sa kwarto. Batiun ang pagraginit kang katri nga tapi. Sa kilid kang anang panurukan, kitaun ang puti nga kapay nga kar-on daw ginapalid-palid bisan wara ti hangin.\n\"Hello? Bing, si Elsa dya. Dyan kaw pa? Hello?\" ang pamangkot ni Elsa sa pihak nga linya.\nNagtalingi tana agud turukun ang pihak nga katri. Kag rugto na nakita ang bahi nga nagapungko sa kilid kang katri ni Elsa nga natabunan kang kapay nga puti. Madulum gani indi gawa kitaun ang kabilugan nga dagway na kadya, pero makita na nga amat-amat nagaus-os ang kapay. Una na nga nakita ang ulo kag buhok kang bahi. Nagagakuub dya kang una na nga mamulalngan, pero gulpi dya nagtangra kag nagkadlaw kana, kag nagahana matindug paagto kana.\n\"Murto ….\" ang urihi na nga nasinggit.\nKag sa amo dya nga tion sa pamatyag na naghubas ang tanan nga hangin sa kwarto. Hinali nga nagdulum ang tanan sa ana panurukan. Nabutanwan na ang telepono. Sa sobra ka kulba, natapi na ang kandila. Ginbuslan kang kadulum ang bilog nga kwarto.\nNakabugtaw tana sa pagpamukaw ni Elsa. Si Tiyay Kurit rugyan man sa kilid na. Mayad lang hay nagbalik si Tiyay Kurit sa dormitoryo tungud nga nalipatan na ang ginbakal nga raha nga rayapunon. Nabatian nanda ang pagtiyabaw na gani dali-dali tanda nga nagsaka paagto sa kwarto. Naabtan nanda tana nga nagahamyangan sa salug nga nagapanimuron.\nSuno kay Tiyay Kurit, pira ka besis run dya nga natabo. Duro ang mga istorya nga kon rapit run lang ang tagkaralag, nagapakita ang murto kang sangka estudyante nga naghikog sa kwarto nga dya sa wara maman-i nga rason.\nAng parti tana sa bagat, naanad run ang mga tumanduk rugya halin pa kauna. Mariit kag baragatan gid man ang dalan kon diin nagatindug ang puno kang kamunsil.\nMaduro pa ang ginpangsugid ni Tiyay Kurit parti sa campus kag dormitoryo sa UP Miag-ao. Gani kang masunod nga semester, ginpakamayad nanda ni Elsa nga magsaylo kang boarding house sa banwa mismo. Wara run man tana nagpakaisug nga magpanaw nga nagaisarahanun sa campus kon kabii, kapin pa gid kon sem break kag rapit run lang ang tagkaralag.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2013\/10\/sem-break.html","date":"2017-09-22T13:36:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00245.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997445941,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997445940971375}","num_words":1772,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hagad\nni Danny S. Tabuyan\nMasaku si Aldo sa anang nigosyo nga sa masami nalipatan na run ang anang pagkaun. Buhay-buhay lang ginatawag tana kang anang asawa nga magkaun, piro ginahuud na lang pirmi hasta nga mawili run lamang kag malipatan. Pirmi lang nagapasar ang anang pagkaun.\nSangka adlaw, wara makaagto si Aldo sa anang pwisto hay nagsakit ang anang busong. Gintumartumaran na lang kang mga bulong nga pangsakit busong, ugaring daw wara man nagaayad, nagabutod lang ang anang busong kag nagasagad run ka taas ang ang prisyon kang anang dugo. Naglambot run dya sa tatlo ka adlaw. Gintambal-tambalan nanda kang mga dahon-dahon nga nagpadugang pa gani kang kurunus kang anang ginhawa kag nagparanuka run. Nagdisisyon lamang ang anang asawa nga magpatawag kang ambulansya agud magpahospital sanda.\nNagadalagan kang madasig ang ambulansya, nagaigpat-igpat ang anang pula, asul kag puti nga mga sulo kag nagauwang ang anang sirina. Nagakuba-kuba ang dughan ni Aldo nga nagabatang sa sa uruntayan sa sulud kang sarakyan kag pamatyagan na, ang nagabutyog nga dalagan kang ambulansya daw sa mahinay gihapon kag daw kabuhay mag-abot sa San Jose.\n\"Pira run ayhan ka tawo ang napatay sa baratangan kang sarakyan nga dya?\" ang nagasulud sa anang paminsarun.\nNadugangan pa gid kang hadluk nga nagapanirbyos ang anang ginabatyag nga gina-urhat tana nga makaabot sa hospital. Nagasagad tana ka yamo sa anang asawa. Piro ginapakalma lang tana ni Marina. Mayad lang bisan nga ginakulbaan man si Marina, nagapabilin tana nga tawhay kag mabakud para sa anang bana.\nPag-abot nanda sa hospital kang probinsya, gindiritso lagi si Aldo sa hulut kang emerhensya. Gindapatan lagi tana kang doktor kang bulong agud maghagan-hagan ang sakit kang busong kag magnaog ang prisyon kang anang dugo. Naghambal ang doktor nga magpabilin lang anay tana sa hospital hay duro pa ang mga laboratoryo ang kinahanglan agud maman-an gid ang anang masakit kag mapanilagan pa ang anang sitwasyon.\nBuhay ang anang duyu sa sa hulut kang emerhensya hay nagahulat kang bakanti nga kwarto nga pribado hay ang mga kumon nga kwarto nga may bayad buta, kag ang mga kwarto nga libri buta man. Bisan sa mga aragyan, nagaidas ang mga pasyinti nga nagariligid sa pilok-pilok nga mga katri.\nSwirti lang nga pagkasirum, may nabakanti nga pribado nga kwarto kag nakasaylo sanday Aldo. Nag-ayad-ayad gawa ang anang pamatyag kag naturugan. Piro kang magtunga ang gabii, daw nagabatyag sanda kang kahagnup kang kwarto nga daw may iba nga rugyan sa kwarto nga indi nanda makita. Mas labi nga mabatyagan dya ni Marina hay tana ang nagapulaw kag nagabantay. Piro wara nana kadya pagmunuha kay Aldo hay basi kon indi ruman dya makaturog. Masaku lang ang anang pagpangadi kang Santo Rosaryo bisan pa nga dya tana nagapatuyayo.\nMay nagsulud nga mal-am nga laki nga mga sitintahun ang idad, nga makita gid sa anang kataasun kag bayhun ang pagkamistiso. Ginpamuksan na ang mga kabinit sa kwarto hay nagapangita kuno kang anang mga gamit. Kang makita na ang bag kang mga gamit nanday Aldo, ginhunos na dya. Dalidali nga nagtindug si Marina.\n\"Indi tana ra pagbul-a hay amun tana ria mga gamit,\" hambal ni Marina. \"Wara run tana ti sulud ang kabinit ngan kang pagsulud namun rugya!\"\nPiro nagpamirit gid ang mal-am nga bul-un gid ang bag, gani gin-agaw dya ni Marina. Sobra ka purus kang mal-am nga nagpamwirsa gid si Marina nga agawun ang gamit.\nNabugtawan ni Aldo nga nagaigung si Marina sa siya nga hilay-hilay nga ana ginhimo nga baratangan, kag ana dya nga ginpukaw.\n\"Naiwan ikaw?\" ang pamangkot ni Aldo.\n\"Wara, ah. Nakapoy lang siguro ako, nga nagaparanamgo takun,\" ang sabat ni Marina.\n\"Abi ko takun kon naiwan run timo,\" kuon ni Aldo.\nWara run magsabat si Marina kag wara na man ginsugid kay Aldo ang anang nakita sa damgo, hay wara na man mahangpi ang kahulugan ka dya, kag basi indi ruman maturugan ang anang bana. Si Marina wara gid maturugi hasta mag-aga. Nagasigi lamang tana pangadi.\nPagkahapon kang masunod nga adlaw, wara makaabot ang mga hinablus ni Aldo nga magbulus ka bantay sa hospital. Kinahanglan nga maggwa gid si Marina hay may gintugro ang doktor nga resita nga kinahanglan gid nga baklun lagi hay gamitun gid dayon kag may bul-un nga risulta kang laboratoryo.\nMga alas tres run sa hapon, nagapatuyayo si Aldo. Nagaagaw-agaw ang anang pagturog kag ang anang pagbugtaw. Ana masirang ang laki nga mal-am nga mistisuhon ang anang bayhun nga nagaatubang kanana kag naghambal nga daw may determinasyon kag daw sa dalum-lupa nagahalin ang anang limug:\n\"Matawas ikaw kanakun! Dar-un ko ikaw!\"\n\"Indi takun! Sin-o bay timo, wara takun kakilala kanimo! Indi takun magtawas!\" ang sabat ni Aldo.\nNagbukas ang gawang kag nagsulud ang nars agud magbista kang prisyon kang pasyinti. Nakamarasmas si Aldo kag nadura sa anang panurukan ang tawo. Nagakuba-kuba ang anang dughan, nagtaas ruman ang anang prisyon.\nPag-abot ni Marina, nagsugid si Aldo kang natabo nga daw kaathag gid para kanana. Ana nga ginsaysay ang itsura kang tawo, kag ginkompirmar man dya ni Marina suno sa ana nakita sa damgo nga nagsanto gid ang andang paglaragway. Ginsugidan nanda ang nars nga nagapangalagad kato nga hapon. Nagsugid ang nars nga ang ginbuslan nanda nga pasyinti komatos kag mga haros sambulan nga nagtinir sa kwarto kag amo sa amo man ang kinamatyan. Nagsanto man ang paglaragway nanda sa tawo sa ginasugid kang nars.\nPaglumbos kang nars, naghambal si Marina sa kalag bisan wara nana makita kato nga tion: \"Magpanaw timo lang. Indi kaw manghagad hay wara man tamun ti labut kanimo. Wara man tatun nagakilalahay. Bukun man dya tana imo kwarto, kag kami man nagabayad man lang kang tinir namun dya. Magpanaw lang ikaw kag indi magsagad ka burobalikid.\"\nNagpangadi dayon sanda nga darwa kang Santo Rosaryo para sa kalinungan kang kalag katong tawo.\nPati ang mga nars sa istasyonan kato nga dipartaminto ginhadlukan man kang maglapnag ang istorya. Nagpangayo si Marina nga magsaylo sanda kang kwarto. Piro wara run ti iba pa nga bakanti nga pribado nga kwarto. Ginpasulabi run lamang nanda nga mag-agwanta sa magutuk nga kumon nga kwarto kang hospital sangsa maligwa kag pribato nga kwarto nga may nagapanghagad nga murto.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/hagad.html","date":"2017-09-24T22:49:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00210.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998772144,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998772144317627}","num_words":1012,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.402,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Si Inday Gurisnay Marayu anda balay Mahilig magkiaykiay Sa binit ka baybay.\nSi Inday Gurisnay Nagapanaw indi makapangusay Ang ayam ni Manding Tisay, nagabanghul kag naaglahay Nagaugtas gid sa gumon nga buhok ni Inday Gurisay.\nGani naglagyo si Inday sa suba sa Iraya Nag-umbak sa linaw kag nagkapakapa Nagsalum, nagpaharurot paidalum, kag nagpahurumhurum Pagtakas na ginkapulan ka mga igi kag yangkas ang buhok na nga gumon.\nSa kasubu naglingawlingaw si Inday sa puno ka lumboy Ralantawan na sa ibabaw nga buta ka turing sa tuyungtuyong nayon Hala takras, hala kapyut, hala lapgus sa sanga nga nagpurungi Kag hinali lang nagragamak, napaksi ang sanga ka lumboy nga iki.\nBahul gid ang kakulba ni Inday sa ana pagkahulog Naghagunus paidalum ang sanga ka lumboy nga turing nga mabilogbilog Nagsagap ka sanga nga masarigan kapyutan Mayad lang hay nakasab-it ang ana buhok sa tarawis nga kawayan.\nNagpalakpak todo kag nagtumbo sa kalipay si Inday Abi na katapusan na run kag indi tana makauli sa anda balay Tana nakunyag gid kag nagsugid ka ana adbintyur Bilang pasalamat nag-ihaw ka tarin nga manok si tatay na Satur.\nMadasig nga nagligad ang inadlaw, tinuig,kag panahon Nagdaraga run si Inday piro gurisnay gihapon Tamad maghusay ka ana buhok nga nagasangyad sa idalum Sigput ka ana buhok ang tanan nga yab-ok sa dalan kag bariri sa kahon.\nAy, Nonoy kag Inday, sugidan ko ikaw Si Inday mahuyogon sa uso kag tama ka dayaw Ugaring wara ti pasinsya sa paghusay ka ana buhok Sagyap ka ana buhok ang mga raroramo kag dahondahon sa look.\nSi Inday kon gabii indi gid makaturog kag pirmi ginahilas Burobaliswa, liso rugto, liso rugya kag nagatarabiris ang balhas Nagapangalot hay nagakaratul ang ana lawas Hay ang ana buhok tama ka sagapra kag nagakirinalas.\nAy, araguy ba bahul nga balita sa Binisaya Ang ayam nagngurub kag nanglaas kay Inday nga taga-takas Gani nagtakras tana sa puno kang kapayas Sakam gid ba ka ayam ang ana buol kag midyas.\nUmpisa kato si Inday Gurisnay Pirmi run nagapangusay Nagarigos pirmi kag limpyo ana lawas Abi mo nagbuut man ang ayam nga nagapanglaas.\nAng itsura ni Inday nag-ambung kag nagnayanaya Gani duro nga mga soltiro ang namasyar sa balay nanda Matinlo pirmi, mahamot kag baskug ang karisma Duro an ang nagadayaw kag nabihag sa ana pagkagwapa.\nSa pihak ka tanan si Inday naghimurat gid tana Nangin matandus sa mga obra sa balay kag uma Tana nagaiskwila ka mayad hasta kolihiyo pa Naggradwar, nag-accountant, kag kadya sa bangko run nagaobra.\nGani nagpatindug si Inday ka bahul nga balay Para sa ana pamilya kag pinalangga nga Nanay kag Tatay Ginpaiskwila na ang ana mga kabugtuan Nakalampuwas tanda sa kapigaduhon kag nangin huwaran.\nAy,abaw! Baskug gid nga balita sa Radyo nga Pinitla Napamana ni Inday ang gwapo nga bata ni Manding Tisay Ang ayam nga kato nagangurub kag nangpanglaas Nangin malipayun run kag nakakita man ka nobya rugto sa takas.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/66\/post\/2015\/11\/si-inday-gurisnay.html","date":"2017-09-22T13:29:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00034.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9682634473,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9682634472846985, \"hil_Latn_score\": 0.0230121910572052}","num_words":479,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.18,"stopwords_ratio":0.299,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.986,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Itip kag Kinagot ka Pista: Sangka Rebyu\nni Stephen Louie R. Checa\nIkatlo nga Bahin\nWara pa ko ka tunga kang nag-abot ang \"Tinanuk nga Mais\" halin kay Emmy Masola. Nagbaralikid ang tanan sa kahamot. Dali-dali ko nga gintulun ang ginausang ko bisan bilog pa sa paghingamo nga makaabot kag makabuul kang tinanuk nga mais. Indi ko man dayon pagkan-un piro ginpanigurado ko gid nga may pamahawun ako pagsamput kang kahapunanun kapin pa nga nagauran-uran. Samtang sigi akun basa ka sugidanun ni Masola daw nadura mga kinaun ko hay daw nagbinaisay man tana ang akun kasudlan. Rugya ko man nariyalisar ang importansya kang tanan nga tinuga kang Diyos – nga tanan may bahul nga katungdanan agud magmayad ang tuyub kang kalibutan, bisan daw buli kag iriputan pa panuruk ka iban kanimo.\nSamtang sigi ang amun pagkirinaun, naglabay sa tubang ka lamisa si Pagunsan nga may ginabitbit nga \"Regalo.\" Mansig turukay ang mga imaw ko nga nagakirinaun nga daw nagapuropalantu sa andang paminsarun kon ano ang sulud ka regalo kag kon sa diin naghalin. Ginbuksan dya ni Pagunsan kag nagtambad sa amun atubang ang sangka bahul nga pinutos kang imported nga mga dulsi kag tsokolate halin sa New York. Abaw namit gid nga pangyam-is. Daw bata ako nga hangul-hangul kag hadluk agawan. Gulpi ko ginbutang ang pinggan ko kag maghakup. Nabuta gid ang akun bulsa. Daw tagiposuon ko nga nabuta man kang kasubu kang natapos ko ang anang sugidanun – sugidanun nga nagapakita kang mga sakrispisyo nga ginahimo kang mga nagahigugma sa diin, kon nagahigugma kita, sarangan ta ipaiway ang mga kalibutanun nga bagay nga nagapalipay kanatun agud lamang malipay ang atun palangga. Pati kaw man?\nSamtang saku ako ka usang kang pirti ka namit nga mga handa ka DK, gulpi lang takun nanagitlun kang nasiplatan ko sa pihak balay ang nagapurong nga lansones nga tanum man ni Pagunsan nga sa sulud kang anang sugidanun \"Kudal nga Kawayan.\" Nagdugang gutum ko kag nagralaway gid ako pagkita ko. Samtang ginamulalngan ko ang anang istorya nga sigi panagitlun, nariyalisar ko nga wara't mayad gid nga matugro ang urihi nga pagpatawad kag paghinulsul, nga bisan magbaha pa ang atun mga luha indi ta mabalik ang mga nagligad kag ang kabuhi buta kang sorprisa – kis-a matam-is nga daw lansones nga luto, kis-a aplud. Piro bisan ano pa katam-is ang lansones kon may kudal kag kon patay run ang nagpanamkun, wara't pulos. Ti sigiha nyo pa pangudal. Hulata nyo pa nga mga ulod kag kulapnit lang ang makapulos.\nSamtang nagakirinaun kami, gindarhan kami ni Arnaez- Lee kang nagaaso-aso nga kapi. Amo pa lang to ang pagpangapi ko nga sigi igma. Ano abi hay daw budlay gid indian ang kahamot kang anang kapi nga nasulud sa anang sugidanun nga \"Disisyon.\" Ti, gindisiyunan ko gid nga higpun dayon. Abaw, sa sobra ko ka kakunyag daw napaso ang akun tangun. Budlay gid man kon ginaapahan kaw sa kabuhi nga kon ano gani pamatyag ta nga daw namit, dayon ta higup, dayon ta hamal kag indi kita makamadmad kon ndi kita madunlan. Kaangay ka sugidanun ni Arnaez-Lee, kis-a kinahanglan ta man madunlan kag mapaso sa atun kadalukon ukon sobra nga paghingamo kang kalibutanun nga mga bagay kag pagsulay agud makamadmad kita. Hmmm, kis-a nagapaminsar ako nga nami guro antis kita maghimo kang mga bagay sa kabuhi ta, unahun ta ang paghinulsul, no?\nAmbay sa ano nga kadimalasun nga daw gulpi lang takun ginkuga pagkabasa ko kang sugidanun ni Masola nga \"Singsing ni Nanay.\" Pamatyag ko ginkuga man ako ni Leonora sa sobra ko ka dinalok parihas kang pagkuga na kay Virginia nga sakun kag dalok-dalok. Mayad lang buta pa ka tubig ang pitsil. Dayon ko tayon ka tubig sa baso kag maglab-ok. Abaw kinulbaan man takun ba.\nPiro ang tong kakulba nabayluhan kang paghidait kang gintirawan ko ang ginhimus ni Geremia-Lachica nga \"Kinaadman.\" Pagkatapos ko tulun kang anang sugidanun nga dya daw nagkanay man ang pagdaguok kang akun busong. Tuod gid man gali nga ang paghidait makaralaton bisan sa pagsugidanun lamang. Nalatnan gid takun. Gusto ko man mangin dalan kang paghidait parihas ni San Francisco de Assisi sa istorya ni Geremia-Lachica. Kag tuod gid ang hambal kang mga kaulangan ta nga ang kinaadman kag kaaram, manggad nga indi matakaw ukon marumpag bisan ni sin-o man. Bisan sin-o pa nga presidente ukon senador. Ahay nadumduman ko ruman si Janet Lim-Napoles kag sanday \"pogi,\" \"seksi\" kag \"tanda\" hay.\nPiro lain man akun, samtang nagakaun, ginpaandar ni Masola, sara sa mga tagbalay ka DK, ang TV hay suno kana nakaskidyul nga pagwaun sa amo nga oras ang teleserye nga tana ang tagsulat kag ginatig-uluhan \"Pikot.\" Ay, abaw, nawili gid kami ka lantaw. Mas nami pa sa istorya kang \"The Legal Wife' kang ABS-CBN ang ana pagsaysay. Samtang ginasundan namun ang istorya ni Masola, duro sa mga bisita ang nagaparanghulog ang pungyahun. Gali timo, amo man ang nagakaratabo kananda. Abi ko gani kauna, dapli lang kag bayi ang ginaagawan, laki man gali. Kauna gusto ko man nga agawan ka mga bayi patas kay Danilo. Piro bangud sa sugidanun ni Masola nagbag-o pinsar ko. Salamat Emmy.\n- Sundi ang kasugpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/mga-itip-kag-kinagot-ka-pista-sangka-rebyu-ikatlo-nga-bahin.html","date":"2017-09-24T23:03:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00213.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9980497956,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.998049795627594}","num_words":843,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.293,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kilat\nni Emmy L. Masola\nTarum ang kurit ka gasagunson nga kilat. Makatiringil ang malawid nga pagragaak. Ang uran daw siit nga nagasaribo kay Caridad, nga nagadupahan sa tunga ka wayang kag nagasinggitan ka Latin nga parangadiun. Ang anang luha nga buta kang kaugut, nagadapun sa uran.\nPagkatapos ka orasyon nga Latin, nagsyagit pa gid, \"Magabayad kaw ka mahal, Marcial! Ginasumpa ko sa agalun ko nga kilat!\"\nDaraga si Caridad. Bugtong nga bata kag nagbahul sa pagpagusto ka mga ginikanan, ilabi run gid ka anang tatay, ang amo-amo nga obersis sa baryo Kidlaban. Tanan nga gusto nabuul na luwas lang sa sangka importante nga tawo sa ana kabuhi: si Marcial – pangayaw nga maistro sa Primarya nga Eskwelahan kang Kidlaban. Tanda man lang darwa ang imaway pirmi hay ang prinsipal, darwa ka eskwelahan ang ginakaptan kag sa pihak nga eskwelahan nagaunay hay kulang ang manunudlo rugto.\nMabuut nga tawo si Marcial, amo nga una pa lang kita ni Caridad kana, nagustuhan na dayon. Dugang pa, manamit dya magraha. Ginasakup na pirmi si Caridad sa igma kag dungan tanda magkaun. Rugto nag-umpisa nga mahulog ang buut ni Caridad. Kon Sabado nagapanglatas tanda ka mga kabukidan ukon nagapahangin-hangin sa suba. Kon Domingo imaw tanda magsimba. Maatipanun si Marcial kay Caridad amo nga wara ti pugung-pugung nga ginpabutyag kang maistra ang ana baratyagun kay Marcial, sangka hapon nga nagapahangin-hangin tanda sa binit ka suba.\n\"Hahaha! Ginabalik ko lang ang mga manami mo nga ginapakita, Caridad. Pero bukut buut hambalun, may baratyagun ako para kanimo,\" ang makatingalahan nga sabat ni Marcial. \"Ako? Mamalyag kanimo nga taga-putuk-putukan ka bukid?\" padayon na nga may pagyaguta.\nDaw tinakluban ka langit si Caridad. Ang maramig nga dupuy ka hangin daw kalayo nga nagasudlib kang anang liug pasaka sa talinga. Wara tana maanad nga ginadis-ayrihan, labaw sa tanan, ginakadlawan kag ginayaguta.\nWara kamaan si Caridad kon paano tana nakalab-ot sa balay kang lola na. Nagatururagay ang mga luha nga dumiritso sa kwarto nga mayor, ginbuksan ang baul, kag ginbaluskay ang itum nga libro hasta makita ang ginasagap nga orasyon. Wara ti purupaminsar, gin-umpisahan na insigida ang ritwal.\nBrubhay, amat-amat nga nagdulum ang masanaaw nga langit. Nagtipon ang itum nga gal-um kag nagbunuk ang uran. Nag-umpisa magdaguub hasta nga nagarut ang pangilat. Nagdalagan si Caridad paagto sa tunga ka taramnanan kag padayon nga ginsambit ang Latin nga orasyon. Ginliwat-liwat hasta nga mag-isug ang langit. Nagarimpwal. Nagaragamak. Nagaaragay nga wara ti untat ang mabaskug nga uran.\nSi Marcial nagbungkaras sa bato nga ana ginapungkuan kag malipayun nga nagpanaw pauli. Wara na mabatyagan ang tarum ka uran kag ang ugut ka langit hay ang paminsarun nagakunyag, nagahugyaw.\n\"Daw ano katam-is ang pagtimalus? Manong Doroy, kon diin kaw man kadya gusto ko ipamaan nga ang pagkatampalasan ni Caridad nabalik run kana. Ang mga tinaga nga nagpapin-ut kang imo tagipusuon kag nagtigbas kang imo kabuhi, amo man nga mga tinaga ang gintubluk ko sa anang dughan.\"\nDayon man turasuk ka pinakaisug nga kilat, nagkamang sa uran kag nagkapol sa lawas ni Marcial.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/06\/kilat.html","date":"2017-09-25T22:28:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00641.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9887660146,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9887660145759583}","num_words":498,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.323,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Awang sa Anunang\nni Danny S. Tabuyan\nNagaisarahanun lang ang puno nga kahoy kang anunang sa tunga kang mga kakawayanan nga marapit sa dumaan nga awang ni Uyong Julian. Bahul kag mal-am run gid dya nga puno, piro marabong ang mga dahon nga nangin laswahan dya kang mga panimalay sa palibot, hay manamit ang ana ka dya ugbos nga ilangkay sa linapwahan kag linaga nga monggo. Amo ra nga gintawag ang lugar nga Anunang.\nAng awang ni Uyong Julian may bugana nga tubig hay mabaskug ang tuburan nga bisan sa putok-putokan kang tag-irinit wara dya nagahubas. Sa tag-uroran, nagaarawas ang ana ka dya masinaw gihapon nga tubig sa anang tagabalikawang nga tuong, kag indi run kinahanglan pa nga magtimba agud magsarok kang tubig, kondi nga kanduson lamang kang kabo ukon hungot agud isulud sa bayong. Ang dya nga awing, irimnan, sarag-uban, parigusan kag pamonakan kang bilog nga baryo.\nAng sapa nga nagailig halin sa awang kang anunang, wara man nagamara kag raku ang mga isda, orang kag mga tibotibo nga nagabuhi rugyan. Ang gikatingalahan kang mga nagaagto sa awang, piro hadlukan sanda magmuno, amo nga may mga orang nga pula nga daw mga raha piro buhi kag nagalangoy pariho man kang iba nga orang, kag may mga ubog nga bukun ti naandan ang andang duag, kondi mga kambang kaangay kang pagkakambang kang mga ayam. Ginakakunyagan dya kang mga bata nga dakpun, piro nagapangara ang mga mal-am hay kuno may mga tag-iya tana ka mga dya nga indi makita kag basi mag-ugut kon bul-un ang andang sinagudan.\nPiro nanamian ang mga bata magsipal rugyan kag magbubon-bubon marapit sa awang, hay mabaskug ang nagabuay nga mga bungan-bungan kag daw ginakahamut-an man kang mga intuk nga mga orang nga pula nga langoy-langoyan. May makita man nga mga halo nga may aritos nga nagalagaw-lagaw lang dyan sa palibot kag may man-ug nga daw butkun ka bata ka bahul nga nagalibot-libot pirmi ukon nagatungtong lang sa bibi kang awing. Kon matabuan, nagatabo ang anang ulo kag ikog sa ibabaw kang awang, piro mabuut dya hay wara man ti nagamuno ukon nagatabog ka dya sa mga nagasag-ub, kag nagahalin lang man kang ana kon magduro run ang tawo.\nSuno sa mga mal-am, mariit ang Anunang, ginulian dya kang mga idalmunun. Ginpaandaman gid ang mga bag-ohanun nga nagaagto sa awang nga manabi-tabi gid kag magbugkus kang dahon kang badyang, timaan kang pagpanginahod, agud indi pagbugnohon kang mga tamawo.\nHay kuno, kang ang daraga nga si Loling nag-agto sa awang nga nagparigos kag magpamonak, piro wara na ginsunod ang hambal kang anang mal-am, ginsidaan kang bulalakaw. Ginahimo tana kang urihi nga arangayan kang mga mal-am para sa mga bat-ulan nga mga kabataan,\n\"Sulnga ninyo si Loling hay wara magpati, ti ano ang natabo kanana? Ginsindaan tana kang bulalakaw. Naglibot-libot kanana ang bola nga kalayo nga nanaug halin sa kawayan. Pag-uli na, nakasapong lang ang pagsaka na sa hagdan kang andang balay kag mag-uy-uy. Wara run kabay to maumpawi, kag nadayunan lamang.\"\nGinpatihan nga si Loling ginpalakad kang mga tamawo nga taga-Anunang. Duro man kang mga bata nga nagkaramatay sa baryo nga gindat-ul nanda sa mga tamawo sa Anunang hay kuno wara nagatiskug ang andang bangkay, nga pwidi matiko ang andang mga butkun. Raku man kang mga siruhano ang nagapatungud sa mga tamawo sa Anunang kang mga masakit kag mga sabid nga ginabatyag kang mga tawo, kaangay kang mga pasuk kag mga apok.\nKang mag-abot ang mga tinuig nga uso run ang mga bumba kang tubig pariho kang pitsil kag dyitmatik, ang iskwilahan nga rugyan lang sa pihak kang kudal, nagpatakud kang tubo angut sa awang sa Anunang, para sa bumba nga pitsil. Kag amo dya ang ginasag-uban kang mga manunudlo kag mga kabataan, ilabi run gid hay naguba run ang ginpatindug kang gobyirno nga artesian well sa marayu nga pusod kang iskwilahan. May riktangulo nga tuong nga may sangka mitro ang kalapadun, sangka mitro kag tunga ang kalabugun kag sangka lapak ang kadalumun, nga ginhimo angut sa bumba agud nga ang mga bata nga nagapamunyag kang mga tanum kag nagapanghugas, magsandok lamang rugyan kang tubig.\nSi Mam Sayong, sangka maistra kang siyensya sa elementarya, bukun ti mapinatihun sa mga rilihiyanun, tungud hay indi dya masaysay kang siyensya. Kuon na, \"Wara ti kamatuoran ria hay wara man ti pamatuod. Mga disparatis lamang ria.\"\nMarayu pa gawa ang paranawun ni Mam Sayong halin sa anang balay paagto sa iskwilahan, kag wara pa ti mga sarakyan, kabangdanan nga aga pa pirmi tana nga nagaagto sa iskwilahan kag kalabanan una pa tana sa dyanitor nga amo man ang ginatulinan kang yabi. Amo ra nga naanad man Si Tyo Adong nga aga pa mag-agto sa iskwilahan agud pag-abot ni Mam Sayong, bukas run ang ganhaan nga himo sa tubo nga salsalun kag daragkul nga alambri pariho kang mga kudal nga nagalibot sa bilog nga iskwilahan.\nSangka adlaw, suno sa kinaandan, wara pa ka magsirak ang adlaw sa murud-an, rugyan run sa iskwilahan si Mam Sayong. Tungud hay wara pa ang mga kabataan, kag hay ana run man nabuywan, nagsag-ub tana sa bumba nga pitsil agud makapamunyag kang anang mga bulak kag tanum sa sayans-gardin.\nWara ti sulud ang tuong hay nahukas gali ang sungsung nga lapat, gani nga gintungtong na ang baldi sa sulud kang tuong agud isalud sa bumba. Samtang nagabumba tana, nasiplatan na nga daw may bagay nga puti sa anang baldi. Ginput-an na ang pagbumba kag sulngun. Kag sa anang katingala, may tumalagsahun nga isda nga nagalangoy-langoy sa baldi. Piro, napat-ud na nga wara ti sulud ang baldi pagdara na. Ginhugasan na pa dya antis ginsalod sa bumba. Naman-an na nga sa bumba gid naghalin ang isda.\nMatahum ang isda nga nagaingat nga daw pilak, bilogbilog nga daw bunga ka saragwilas ka bahul, nga ang mata daw mata kang pangka nga gintungtong sa anang magtimbang nga pingig. Nagawadik-wadik dya nga daw nagapahambog kang anang silingsiling kag daw burak nga ikog.\nGindara dya ni Mam Sayong sa anang sayans-rom kag ginsulud sa bahul nga garapon nga may tubig kag ana pa nga ginpabugal sa anang mga iskwila kag mga kaimaw nga manunodlo.\n\"Sa bilog ko nga kabuhi kadya pa lang gid ako nakakita ka dya nga sahi kang isda,\" ang kuon na.\nPagkagabii, ginpukaw tana kang igut kang gawang nga kawayan. Tungud hay ang dyang maistra laon kag nagaisarahanun sa anang kwarto, nag-aligmat tana kag nagbangon. Pagbukas kang gawang kang anang kwarto, nakita na sa arumiraw nga kasanag kang kingki nga nasulud sa utod nga lata kang mantika, ang tawo-bahul nga nagsulud. Sa kahaluk nagsinggit tana, piro wara ti limug nga nagaguwa sa anang baba. Luyag na nga magtindug agud makapalagyo, piro indi tana makahulag. Nagasala ang anang paminsarun ko ano ang anang himuon.\nNagparapit ang tawo-bahul. Mga walo ka lapak ang anang kataasun kag daw mga lima ukon anum ka dangaw ang lapad kang anang abaga. Ang anang mga butkun kag mga batiis daw pilo sa kabahulun kang ana ka daragkul nga tawo. Nagabaga ang anang mga mata, nagabagrut ang anang bag-ang kag nagapusnga nga daw karbaw.\nGindakup na si Sayong sa liug kag naghambal kana nga ang limug daw daguub nga nagahalin sa sulud kang tadyaw nga nagakuon, \"Sa diin ang akun hinuptanan. Andut nga ginbuul mo!\"\nNagasabat si Sayong sa ana lamang paminsarun, piro mabasahan dya kang tawo-bahul, \"Ano nga hinupatanan ang ginakuon mo?\"\n\"Ang akun isda nga pilak!\" ang sabat kang tawo-bahul.\n\"Didto sa iskwilahan, balik ko kanimo sarum-an. Pasinsyaha lang ako. Wara ako kamaan nga may tag-iya gali sa isda nga to,\" ang nagakurudug nga sabat ni Sayong.\nDayon naghalog ang pagkaput kang idalmunun sa anang liug. Hay ginbuy-an dya kang tawo-bahul, nakaginhwa si Sayong kang madalum kag malawig. Naggwa ang tawo-bahul sa kwarto kag nanginduraan. Nakabugtaw si Sayong, naabutan na pa ang anang hangus.\n\"Salamat sa Dyos!\" kuon na. \"Damgo lang gali.\"\nPiro nabatyagan na pa ang sakit nga daw lanug sa anang liug. Daw tuod nga natabo. Wara run tana ka turog hasta mag-aga sa pagpamisar kang natabo.\nPagbalik na sa iskwilahan, dalidali na nga ginbitbit ang garapon nga may isda kag dar-un sa bumba. Dayon na nga gin-ula ang garapon sa tuong nga gabang kang tubig nga masinaw. Nakita na kon daw ano ang pagwadik-wadik kang isda nga pilak. Daw ano ang anang pagkangilin nga buy-an dya, piro nahadluk gid tana kang anang naaguman kang gabii nga ria sa anang damgo.\nGinasunod na gid kang anang panurukan ang isda nga naglangoy-langoy, sa pagkatahum, sa pagkagaranyat! Kanugon! Kang magsalum ang isda sa sadsadan kang tuong, hinali lang dya nga nag-alimunaw sa anang panurukan.\nPagkaduro kang mga katanhagaan kang Awang sa Anunang!\nKang mapatay ang kahoy kang anunang, nagmara ang mga bungan-bungan sa palibot. Wara run man ang mga katingalahan, piro dyan gihapon ang awang ni Uyong Julian.\nRaad wara lang nadura ang mga katanhagaan, hay malapad ang ginlaksam nga bahin kang lupa ni Uyong Julian. Pati pa ang awang, gin-agaw kang kaingud nga garban, sa anang mga kaliwatan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/awang-sa-anunang.html","date":"2017-09-20T20:02:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00606.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999701977,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999701976776123}","num_words":1485,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.418,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tuyo\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nTanan kita nakabatyag kang katuyo. Ang tuyo sara sa mga butang nga puwede mangin abyan ukon kaaway. Ano ang imo napinsaran parti sa tuyo? Kabay indi kamo tuyhon samtang ginabasa ninyo dya.\nAbyan natun si Tuyo kon sa oras nga gusto run natun magturog kag mag-abot tana. Ang tuyo pasalamatan natun hay indi run kita magsagi balikwas sa katre samtang nagahulat kang katurugon. Daw ano bala ka budlay kon sa oras kang inogturog wara pa timo natuyo? Inyo man dya naagyan siguro? Ano bay ang ginahimo ninyo kon wara pa nag-abot si Tuyo?\nNabatian run natun ang hurubatun sa Ingles nga kon nabudlayan ikaw maturugan, dapat maisip ikaw kang mga karnero sa imo pinsar agud matuyo ikaw. Ginahimo man ninyo dya? Ako gintirawan ko man dya. Ugaring wara man ako gintuyo tungud nga ginpinsar ko ang mga karnero nga nagarulumpat sa kudal. Ti, paano ako matuyo hay kada lumpat nanda mas gadugang pa gani ang akun pagka-alerto. Hay basi maigo ta bala haw!\nTi, ano masami ang atun himuon para mag-abot run si Tuyo? Kon kaisa abutan kita mga inoras asta nga maglampas run tunga ka gabii, ukon asta kasanagun run kag mabatian natun ang tokturuok kang mga manok. Bugtaw pa kita gihapon. Kada sara kanatun may ana nga ginahimo agud tuyhon. Ang akun ginahimo amo ang magbasa kang akun nga libro ukon papel nga teknikal. Nagapamati man ako kang mga kanta nga indi magahud. Ukon ako mismo ang makanta. Sigurado matuyo gid ako. Kon nobela gani ang akun makaptan, sigurado gid nga mapulaw ako hay gusto ko tapuson, bisan maglab-ot pa kasanagun basta lang matapos.\nKaaway natun si Tuyo kon sa oras nga kinahanglan natun nga bugtaw kita tapos maabot tana. Kontra ko gid si Tuyo kon gusto ko nga maglantaw kang tv ukon nagapamati kang lektyur ukon sermon, ukon mag-obra sa atubang kang kompyuter, tapos maabot man tana. Daw ano bala ka budlay nga punggan ang tuyo? Ang imo nga mata kabug-at gid, kag daw masarado run gid. Sagi ang atun panguy-ab. Daw kahuruya gani sa naga-lektyur kon makita nanda nga nagapanguy-ab ang nagapamati. Inyo man dya naagyan siguro? Ano bay ang ginahimo ninyo kon mag-abot si Tuyo sa indi dapat nga oras?\nKape. Amo kuno dya ang makabulig agud madura ang tuyo. Ugaring kon kaisa daw wara ti epekto. Nahimo man ninyo kagtun ang inyo dila ukon kudton ang inyo butkun agud indi mag-atake si Tuyo? Kon may menthol nga baranyos parehas kang white flower ukon inhaler, puwede man dya gamitun. Epektibo man ayhan? Kon sa opisina, mahimo man nga magtindog kag magpanaw-panaw sa sagwa agud madura ang tuyo.\nKon bastante ang atun turog sa gabii, mga pito asta walo ka oras sa mga bataun pa, kag mga -pito oras sa medyo may edad run, siguro indi kita matuyo sa adlawun. Kon bastante ang atun aktibidades sa adlawun, pagkagabii, maturugan gid kita. Suno sa mga sinulatan, kon gabii run, indi magkaun kang mga bug-at sa busong agud nga indi maistorbo ang atun sistema sa lawas. Mag-inom kang mainit nga irimnun parehas abi kang gatas, tsokolate, kag tsa nga wara ti caffeine, parehas kang chamomile nga tsa.\nTi, kabay nga indi kita magkaproblema parti sa tuyo. Kon gintuyo kamo samtang ginabasa ninyo dya, sa sunod nga tiyempo nga indi kamo katurog, basaha lang ninyo liwat dya para matuyo kamo, kag kabay nga magmuuk ang inyo nga turog pagkatapos basa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/08\/tuyo.html","date":"2017-09-22T13:38:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00265.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995324612,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995324611663818}","num_words":566,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.007,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.299,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gahud\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nNaagyan nyo run nga ginkaraan kamo kang inyong ginikanan, iningud ukon librarian tungud ka gahud kaninyo? Pira ka beses natabo dya? Ukon indi gani, ikaw mismo nagpangara sa mga tawo nga magahud? Masayud gid man ang magsagi ginahud kon indi dapat magginahud. Duro nga mga tinion nga ang gahud indi manami. Nga bisan may nakasulat run nga indi maggahud sige pa gihapon ang mga tawo ginahud. May mga tinion man nga manami ang gahud. Pero kalabanan gid nga indi dya manami, amo gani gintawag nga gahud. Negatibo ang ana nga konotasyon kadya.\nIndi manami ang gahud tungud ginaistorbo ang atun kalinung, ilabi na gid kon kinahanglan natun kang kalinung tungud may ginapaminsar kita, parehas abi kon may ginaobra kita nga kinahanglan kang konsentrasyon ukon pokus (bukut hokus-pokus). Ugaring ano ang himuon natun kon may gahud sa palibot? Kon kaisa wara gid kita ti mahimo. Parehas abi sa imaw ko rugya sa kuwarto kang mga estudyante (tawag namun PhD study room). Kagahud nga daw wara gasapak nga may iban nga tawo sa kuwarto nga kinahanglan kang kalinung tungud nagasulat ukon nagabasa ukon nagaanalisar kang data. Wara ti kaso kon mag-inistorya nga indi tama ka todo ukon hani-hani lang. Ugaring ang ana ginahimo, tungud nagapamati sa ana nga headphone, ginasundan na man ka kanta nga daw uwang kang ayam ukon ingaw kang kuti. Ukon indi gani magchat sa computer kag magsagi harakhak. Ginpangabay man namun nga hinayan ang gahud na ugaring daw sa wara lang kabati. Batuan mo na lang sa pagpamati man kang musika sa headphone, ugaring kon kaisa makapoy man ang atun talinga sa pagpamati kang mga huni bisan musika pa. Bilog nga adlaw nga may headphone daw indi man manami sa atun talinga, ilabi na gid sa amun nga mga bukut run ti mga tin-edyer. Kinahanglan man natun kang kalinung gid agud nga duro nga mga ideya ang magsulud sa atun paminsarun. Daw nami magdara kang radyo rugya kag patukarun ko man bala. Lantawun ta kon ano himuon na. Ugaring hay indi takun magpanaog sa ana nga halintang hay daw parehas run lang karia kami kon matabo.\nAng madumduman ko rugto sa atun, masami magahud ang barangay kon may mga bayle-bayle, ukon sanag ang bulan kag duro ang mga tawo nga nagasipal kang lantay-lantay kag kon ano-ano pa sa dalan. Nami man dya nga gahud kon temprano pa ang gabii. Daw kasadya lang pamatian. Ugaring kon tagtururog run kag sige pa tana ang anda gahud, daw kasabad run man. Kon kaisa, katurog run ang tanan pagkatapos sa tungang-gabii may mag-agi sa karsada nga lingin nga nagasinggit inaway! Amo pa dya ang isara nga istorbo kon gusto mo magturog kag may magahud sa imo palibot. Daw budlay dya tana mapauntat, kondi agwantahun run lang ukon tabunan ang talinga kang ulunan ukon algodon. Bisan ang imaw natun sa balay makaistorbo man kon gusto mo magturog kag sanda tana bugtaw pa kag aktibo pa ang ginahud ukon ang telebisyon tama ka tunog. Dya tana puwede natun maistorya ka mayad nga hinayun gamay ang anda gahud.\nAng manami nga gahud amo ang makapasadya kanatun. Kon kaisa ginapangita man natun dya kon tama man kalinung kag indi natun kinahanglan magpaminsar ukon magtuon. Parehas abi sa akun ginaistaran nga tama kalinung, ginapangita ko man ang gahud ukon huni kang sarakyan, harakhak ukon istorya kang mga tawo, musika sa radyo, kag iban pa. Masami ginahimo ko nga magguwa kag magpanaw-panaw sa banwa. Malingaw man kon makakita kang mga tawo, makabati kang mga istorya, kadlaw, kag busina kang sarakyan. Kag bilog man nga gabii nga nagaandar ang radyo sa istasyon nga nami ang mga kanta nga ginapatukar.\nAmo dya ang akun naagihan sa kadya nga mga inadlaw. Kon san-o kinahanglan ko ang konsentrasyon sa akun ginahimo, amo man ang pag-abot kang istorbo nga wara ti pulos.\nKon kaisa may nagaabot sa atun kabuhi nga indi natun magustuhan. May mga tawo nga indi natun masahuan. Ti, paano natun dya atubangun? Ako, sa kadya nga mga inadlaw, saku ang akun pangamuyo sa Ginuo nga tugruan ako kang pasensya sa mga tawo ukon mga sitwasyon parehas kadya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/09\/gahud.html","date":"2017-09-26T14:42:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00388.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999599457,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999599456787109}","num_words":682,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.333,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Singsing ni Nanay\nni Emmy L. Masola\n\"Nay, magpakalinung kaw run,\" ang masubu nga hambal ni Leonora samtang ginasuok sa pantyon ang lungon ni Nanay na.\nBugtong nga bata ni Don Vicente nga hasyindiro si Leonora. Tungud sa mga bisyo, naubos ang mga pinanubli na hay napyirdi sa sugal kag nawaldas sa mga kirida na. Ang hasyinda nga nabilin, kulang pa sa anang mga garastuhan. Si Clara nga anang sawa kag nanay ni Leonor, napatay sa kunsumisyon. Wara pa malubung si Clara, nag-istar run sa mansyon si Virginia, ang pinakaambisyosa sa tanan na nga mga kirida.\nSa idad nga disiotso, hamtung run nga daraga si Leonor. Ginkasubu gid kang nagtaliwan na nga nanay nga wara tana matugruan ka nagakaigo nga punsyon para sa anang ikadisiotso nga kaadlawan.\n\"Wara gid ako ti matugro kanimo, Noring, kondi ang dya nga singsing nga ginpanubli kanakun ka imong lola nga si Donya Nemencia. Ginpanubli na pa ria sa mga ulang na. Amligi gid ria,\" ang maluya nga bilin ni Clara.\nBahul ang bulawan nga singsing, may tampuk dya nga kwadrado kag byirdi nga emerald nga bahul pa sa liso ka kadyus. Nagabadlak sa sirak ka adlaw ang bato.\nAng mga alahas ni Leonora halin kang gamay na amat-amat nga nagkaradura umpisa nga nag-istar si Virginia sa mansyon. Kang ginsukmaan na si Virginia parti sa mga alahas, kapid nga huyap ang ginsumalang kana kang anang Tatay.\n\"Kwidaw kaw manghana kag magbutang-butang ka istorya parti kay Binyang, ha? Basi nalipat kaw, tana run ang rayna sa panimalay nga dya!\" ang nagalagabung nga paandam ni Vicente kay Leonora.\n\"Itik, sakto run ria. Pabay-i lang hay wara na lang siguro maintyindihan ang ana mga ginpanghambal,\" bungat ni Virginia samtang ginapunggan si Vicente piro ginturuk si Leonora nga nagayuhum kag may pagyaguta.\nUmpisa kato, wara run ginhukas-hukas ni Leonora ang singsing sa anang tuo nga parasingsingan. Sakit pirmi ang turuk ni Virginia sa singsing kapin pa kang may mga tawo nga nag-agto sa mansyon kag may dara nga mga papeles.\n\"Eksakto traynta diyas, Vicente, Virginia. Kon indi ninyo mabaydan dya, bawiun namun ang mansyon,\" hambal kang tawo nga nakakurbata.\nMakaligad ang sangka bulan, tanhaga nga nabalik ang mansyon piro nagpangasubu ang mga tawo sa hasyenda hay nasapwan nga patay run si Leonora. May agi kang mga pagkuga sa liug, kag ang huring-huring kang tanan, naguraptan kang mga itum nga ingkanto sa kasagingan.\n\"Magsinadya ikaw, Virginia. Natuman gid man ang imo handum nga malinung ang pagpangabuhi mo bilang rayna kang mansyon,\" ang daw sa umang nga istorya ni Virginia sa kaugalingun.\nSa tunga kang ana pagpangalipay, may nanuktok sa gawang kang anang kwarto.\n\"Sabad nga nagasinadya pa gani ako kang akun swirti,\" kurumudon ni Virginia samtang ginabuksan ang gawang. Sa anang pagbukas, nagtambad sa ana panuruk ang babayi nga may bitbit nga kandilabra, utod ang tuo nga parasingsingan.\nPagkasunod nga adlaw, nabantog sa lugar nga nagasupug ang mga itum nga ingkanto sa kasagingan, hay pati si Virginia nasapwan nga patay kag may mga agi kang pagkuga.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/ang-singsing-ni-nanay.html","date":"2017-09-26T19:59:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00228.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9969764352,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9969764351844788}","num_words":498,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.371,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pangasa\nni Danny S. Tabuyan\n\"Naga-iwan kaw nagapangasa?\" ang masami nga atun mabatian sa mga singgurang kon maghambal kita nahanungud sa kamatayun ukon magmuno kang mga bagay nga angut sa kamatayun. Halimbawa abi kon ang sangka mal-am maghambal nga mapahimo run tana kang anang pantyon ukon magpatahi kang anang panglubung nga bayo, ukon nagapamilinbilin, ginasabat lagi kang nagapamati ukon kang katapo kang anang pamilya, \"Ay, nagaiwan timo, nagapangasa? Ay, patawarun, iparayu!\"\nGinakabig natun ang pangasa nga sangka pagtagna nga ginapabutyag sa iba kang kaugalingun nga kamatayun. Piro sa mga urihing-tubo, dya nangin ordinaryo run lamang nga bururat-un, ilabi run gid kon daw karadlawan ukon wara nagakasanto ukon rayu sa tigi ang mga ginangasal kang anang kasugidanun, ukon kang tawo nga ginatumud kang nagasugidanun. Pangasa!\nWalo pa lamang ka tuig ang idad ni Didoy kag sa ikarwa pa lamang nga halintang sa elementarya. Maaram, parangamigo kag bukun ti parangaway, masinadyahun nga bata kag tama ka buda si Didoy. Mauti kag matandus sa anang mga orubrahun, matinahudon sa mga magurang kag mabinuligun sa mga mal-am.\nMay libayun si Didoy, ang anum pa lang ka tuig nga si Onyok. Nagmasakit si Onyok kang pulmonya kag wara masapar kang gindara tana sa doktor. Napatay si Onyok sa lamharun nga idad.\nAng mga paryinti kag mga iningud nagasaraku ka panglimpyo kang balay hay maabot ang patay. Sa salas kang andang balay nga kawayan kag nipa nga may pito ka halintang nga hagdan, may ginbutang nga kurtina nga puti kag may ginbutang pa nga langit-langit nga himo man sa puti nga kapay. Ginpunihan dya kang maduagun nga mga bulak-bulak nga himo sa papil di hapon sa palibot kag mga intuk nga ribon nga ginapamugtak-pugtak sa bilog nga kortina.\nGinbutang ang lungon sa tunga kang napunihan nga kurtina. Ginbul-an dya kang takup agud makita kang mga nagadaraw (hay wara pa kato mauso ang lungon nga may salaming sa ibabaw). Ang mga bayi nagalupiga sa salug nga kawayan nga nagapanangkol kag nagahimo kang mga bulak nga papil nga itabid sa kugong kang niyog kag itubluk sa inutod nga tinub-an kang saging kag ipalibot sa lungon.\nSa idalum, sa puno kang istar-apul, marapit sa tuong kang bumba nga pitsil, nagaturumpok ang mga bata kaimaw ni Didoy. Nagapamati sanda sa sugidnun nga \"Marcelino Pan y Vino\" nga ginatugruan kabuhi kang mauti kag manami nga pagsaysay kang madre, nga nagahulat kang oras sa pagpangadi. Nagadungango gid ang mga bata nga daw nagapamati kang drama sa radyo ukon nagalantaw kang sine.\nKang matapos ang istorya nagsaka ang madre agud magpangadi, imaw sa pamilya kag mga nagadaraw, para sa minatay. Nagtawas man si Didoy kag nagbuylog sa pagpangadi. Samtang nagapangadi, ang panurukan ni Didoy nagalibot sa dingding nga may kurtina kag mga puni. Nagakunyag gid tana sa pagturuk ka dya nga makita sa pagkarikaya kang anang uyahun. Pagkatapos kang pangadi, nagparapit tana sa mga pamatan-un nga nagatiripon kag magsugpon man sa andang sugidanun.\n\"Nami gali kon mapatay gi? Masadya, duro ang tawo, raku ang nagaduaw kag nami ang mga puni kang balay, tapos may punsyon pa adlaw-adlaw. Sadya man siguro bay kon ako man mapatay,\" ang inosinti nga hambal ni Didoy.\nWara gid ti nagsablag ukon nagsaway sa anang mga ginpanghambal.\nMatapos ang lubung ni Onyok, mga anum ka bulan ang nakalampas, nag-uli si Didoy halin sa iskwilahan nga nagaparamuti kag taas ang hilanat. Gindara tana sa doktor kag naman-an nga may impiksyon tana sa dugo kag malala run ang anang sitwasyon.\nSa andang balay nakaplastar run ang mga kurtina nga napunihan. Ginplastar ang lungon sa tunga kag ginpalibutan kang mga bulak nga papil nga sari-sari ang mga duag. Ginhukas ang takup kag makita ang maarikaya nga uyahun ni Didoy nga daw nalipay gid sa anang ginahayaan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/11\/pangasa.html","date":"2017-09-20T20:15:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00621.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998748302,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998748302459717}","num_words":615,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.411,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Barko nga Bulawan\nni Dr. Alicia P. Magos\nGinbadbad sa Kinaray-a\nni Ritchie D. Pagunsan\nAng Banwa ka Estancia\nBukut ti athag kon diin naghalin ang ngaran kang banwa ka Estancia. Ang kalabanan nga ginapatihan, ginbuul ang Estancia sa tinaga nga \"estan\" ukon \"estar\" nga kon sayudon balay ukon tinir. Sa Kinatsila, rantsuhan ka dya ang litiral na nga kahulugan. Sarang man dya magtumud sa malapad nga kalupaan nga ginbakal ni Don Felipe Aguilar, sangka Katsila, halin sa Punta Bacay sa Dumangas, Iloilo tubtub sa Tuangtuangan, Balila Kambangate sa tunga kang Ibajay Kalibo, Aklan.\nNahamtang sa poblasyon kang Estancia ang Northern Iloilo Polytechnic State College (NIPSC), kon diin maduro sa mga bata sa kaiping nga isla ang nagaagto para mag-iskwila. Ugaring duro ang nakamaan nga mariit dya nga lugar kag maduro nga mga istudyanti ang ginsab-an kang mga ispiritu nga ginapatihan mga ingkanto. Kalabanan sa mga nakaagi nga ginsab-an nagahambal nga nakasakay sanda sa barko nga bulawan.\nNagaatubang ang NIPSC sa dagat kag mga isla, gani hulas makita ang paglayag kang barko nga bulawan. Bisan nag-ugwad run ang poblasyon, mabatyagan gihapon ang kahagnup sa tunga kang nagairigpat nga mga sulo kang mga baruto nga nagapangisda kon mag-abot ang kasisidmun kag nagaisarahanun sa lugar nga ginakuno nga ginaistaran kang mga ingkanto.\nRugya ang sangka popyular nga sugidanun sa Estancia:\nSi Norly katorsi anyos kag second year high school nga istudyanti sa NIPSC. Ginhatud tana sangka gabii kag ginhambalan nga magpahuway hay nalipung dya kaina ka aga. Pagkaligad kang tatlo ka adlaw, nag-iskwila si Norly. Kang rugto run tana sa sulud ka klasrom, napanilagan na ang sangka mataas kag maambung nga laki nga nagapungko sa tupad na, piro naman-an na nga bukut na klasmit. Nalipung liwat tana kag gindara sa doktor. Sa panilag kang mga nakasaksi ginaingkanto si Norly, gani ginpangadian nanda dya kag gindara sa Parish Catholic Church. Samtang ginasab-an, nag-umpisa si Norly nga maghambal sa lain nga linggwahi kag magngurub. Pirmi tana nagasinggit, \"Indi nyo ako pagdar-a. Indi ako magtawas,\" nga ginapatungud kay Eric, ang maambung nga laki nga nagpungko sa tupad na sa iskwilahan.\nGinapatihan nga si Eric bata kang hari kag reyna sa kalibutan kang mga ingkanto. Nagasugot ang mga ginikanan ni Eric kay Norly, sangka mestiza, nga mangin asawa kang bata nanda bisan nagapangindi si Norly tungud nga lain ang kalibutan ni Eric. Bisan gintanyagan nga islan kang bulawan nga balay ang andang kamalig nga himo sa nipa, gindis-ayrihan dya ni Norly kag kang anang mga ginikanan. Kang maulian si Norly, ginsugid na nga nagduaw tana sa sangka palasyo. Piro bangud nga ginainsistir na nga indi tana magbaton kay Eric, gingapos ang alima na kang bulawan nga kadina, ginkastigo tana kag ginpriso sa sangka bulawan nga hawla kag gindara sa baybay kang Gogo, baranggay sa Estancia nga mga syin ka mitro ang karayuun sa balay nanday Norly, lugar nga ginapatihan nga iristaran kang kang mga ingkanto.\nGinahaum-haum nga ang barko nga bulawan sangka pribado nga sarakyan kag mas bahul sa \"Prinsisa Cotabato,\" isara sa mga barko sa Estancia nga nagahatud kang mga kargaminto kag pasahiro. Nagpadayon ang barko sa Pilar, Capiz kag rugto liwat-liwat nga ginsilutan kag ginlatigo kang bulawan nga kadina si Norly. Dayon nagdiritso sanda sa Las Islas de Gigantes, sangka isla nga mga darwa ka oras kon magsakay sa di motor nga baruto halin sa Pilar, Capiz hasta sa Estancia, Iloilo. Amo dya ang ginakabig nga syudad ka mga ingkanto kag rugto ginpapanaog si Norly agud magkaun sa palasyo. Ang tanan sa sulud kang palasyo, pati ang mga purungkuan kag lamisa, puros himo sa bulawan. Rugto, liwat nga ginhaylo tana nga pakaslan ni Eric piro nangindi tana nga naghambal, \"Indi ako magbaylo kang akun lawas. Anhun ko ang bulawan hay indi kita magsugtanay.\"\nNatabo dya kang Agosto 1993, gin-anunsyo sa radyo kang pira ka simana kag nangin popyular nga topiko ka mga tagparamati sa kahinginan. Tatlo pa ka mga istudyanti halin sa NIPSC ang nakaagi kang parihas ka dya kag gindara man sa barko nga bulawan nga nagdungka sa pantalan rapit sa iskwilahan. Sa kada tion nga malipung si Norly, nagakalipung man ang tatlo ka mga istudyanti, bisan sa lain sanda nga mga kwarto sa iskwilahan. Wara nagaparihas ang bisis nga ginasab-an ang mga istudyanti, piro napanilagan nga nagakatabo dya kada lima ka bulan.\nNadumduman ni Norly nga nagsakay tana sa barko, piro indi na madumduman ang ngaran. Nagkaun tana rugto kang mansanas, itlog kag kan-un nga tapul ang kolor (ang pagkaun ka puti nga kan-un nagapatimaan nga mangin kabahin kang kalibutan kang mga ingkanto ang nagkaun). Ang mga ingkanto nga nakita na, mga maputi ang pamanit kag turuong ang mga irong kag nagakurba paibabaw ang andang mga mata. Wara tana gawa ti madumduman parti sa iba nga mga pasahiro. Indi na man madumduman kon nakit-an na ang mga istudyanti nga imaw na sa iskwilahan bisan nagasugid sanda nga nagsakay man sanda sa barko nga bulawan paagto sa Pilar kag Las Islas de Gigantes. Piro samtang ginasab-an ang mga istudyanti, nabatian nga naghambal, \"Rugyan run ang barko nga bulawan. Maabat ra kanamun.\"\nNagadalagan sa darwa ka oras ang pagkalipung nanday Norly kag kang tatlo ka bayi, piro ang andang pagtinir sa kalibutan ka mga ingkanto kon pinsarun inadlaw ukon binulan tungud sa kaduruhon kang byahi kag kang mga nagkaratabo. Ang byahi, halimbawa, halin sa Gogo, Estancia paagto sa Pilar, Capiz dayon sa Las Islas de Gigantes kag sa Calumpang, Masbate kag pabalik, nagakalab-ot kang pira ka adlaw ukon simana. Inadlaw kon sa kalibutan ka tawo, piro darwa lang ka oras mahimo ang tanan sa kalibutan ka ingkanto.\nNangin hilway si Norly sa pagpangaluyag ni Eric kang nag-fourth year high school tana.\n- Sundi ang kasugpon –\nSunod: Ang Baranggay Gogo, Estancia\nPamaan: Ang inyo nabasahan pinili kag pinaksi nga sugidanun sa sangka panalawsaw, \"Binisaya nga Kinabuhi, Visayan Life, Visayas Maritime Anthropological Studies II, 1993-1995,\" nga ginsulat ni Prof. Alicia P. Magos, Ph.D., ginkay-ad nanday Iwao Ushijima kag Cynthia Neri Zayas, kag ginbalhag ka CSSP Publications, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines (1996).","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/83\/post\/2014\/09\/barko-nga-bulawanestancia.html","date":"2017-09-24T22:53:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00239.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9982683063,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9982683062553406}","num_words":997,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.348,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tatay\nni Julbert R. Paloma\nAga pa ako nagbugtaw kag nangayo kay Tatay ka barayad para sa final exams. Midyo gapanggasud ako maghambal kana hay mapila pa gid ako sa kahira nga sa pagkalawid ang linya. Imbis nga mangara si Tatay kanakun hay nagtukar pa gid ang pagkasuplada ko, nagyuhum tana nga nagkupkup kanakun samtang ginatugro kanakun ang kwarta. Daw may nagbag-o kay Tatay. Di lang ako sigurado kon ano, piro daw may lain gid kana sa kadya nga adlaw. Ako si Ketchina, makatatay ako. Tana ang akun idolo kag numiro uno nga tagasuporta.\nSi Tatay sangka news photographer sa sangka lokal nga waragwagan dya sa amun nga lugar. Gusto ko daad magbuul ka kurso nga potograpiya piro indi magpasugot si Tatay. Dilikado kuno ang obra ka sangka mangingiyot (potograpo). Ano kara ang dilikado hay ipinduton mo lang man ria? Amo dya pirmi ang ginapamangkot ko kay Tatay. Pirmi ko ginahuram ang ana nga kamira kon may tsansa kag nagabuul ako kang duro-duro nga selfie. Nami ang kamira ni Tatay, DSLR. Si Tatay run siguro ang pinakasiryoso nga potograpo nga nakilala ko. Maprinsipyo nga tawo kag may didikasyon sa ana nga obra.\nSamtang gasakay si Tatay sa motor, suksok ang ana nga puti nga polo, nagataghol si Kekz nga ayam ni Tatay nga tubo pa ka libayun ko nga walo ka tuig, si Bikbik. Daw indi gusto ni Kekz mapanaw si Tatay. Sadya si Tatay nga naglisinsya kanamun. Samtang ginalantaw ko si Tatay, daw may gasugo kanakun nga punggan tana piro wara ko run nahambal hay rayu run tana. Indi gid madura kanakun nga maminsar, andut daw may lain kadya nga adlaw kay Tatay? Gindura ko lang ang nagadalagan sa paminsarun ko samtang nagapaagto sa iskwilahan.\nNatapos ko gid man ang pagbayad kang akun nga twisyon. Nag-uli ako sa balay nga makapoy ang lawas piro si Tatay sa gihapon ang sulud kang akun paminsarun . Naturugan ako sa kwarto ni Nanay kag Tatay. Nagbugtaw ako hay daw may nagakuhit nga ramig nga alima sa akun kahig. Pagmukra kang akun mga mata, daw may tawo nga nagalantaw kanakun nga nagasinyas ka ana nga alima nga daw nagalisinsya nga mapanaw run. Abi ko si Nanay hay bukut klaro ang itsura piro nagtirindug ang akun bulbol kang nakita ko si Nanay nga nagabarikutot sa ingud ko.Wara ko run ginpukaw pa si Nanay kag manugid hay basi indi tana magpati. Pagkakita ko ka rilo, alas dos run ti kaagahun.\nNakabatyag ako ka gutum kag nag-agto ako sa kusina. Nakita ko si Tatay nga nagapangapi piro wara ko lang tana gin-istorbo hay may ginalantaw tana sa ana nga kamira. Nagbalik ako sa kwarto piro si Keks nagataghol kag ginalantaw ang kwarto ni Tatay.\n\"Keks, to si Tatay sa kusina, agtuni to,\"ang tabog ko kay Keks.\nPagkaaga, nagbugtaw ako sa kagahud kang mga tawo sa palibot. May nagahibi, may nagasinggit kag may nagahampak sa dingding. Pagbukas ko kang kwarto, may mga pulis nga nagaimbistiga. Gulpi lang nalipung si Nanay ka ginhambal ka sangka imaw ni Tatay sa obra nga ginbadil si Tatay sa ulo ka sangka indi makilal-an nga tawo alas dos sa kasanagun kaina samtang nagapauli tanda halin sa obra. Ginkuyaban ko si Nanay nga daw indi makapati sa ana nga nabatian. Daw nagadamgo lang ako. Kita ko pa si Tatay kaina, andut kadya nahambal tanda nga patay run? Nadumduman ko ang nagkaput sa akun kahig nga nagalisinsya nga mapanaw. Si Tatay bala to? Nagturo ang luha sa akun mga mata. Tingala ako nga daw may iba gid kay Tatay. Amo gali dya ang matabo kana. Gin-isugan ko lang nga mag-agto sa morgi para bul-un ang motor kag ang mga gamit ni Tatay. Gatubod ang luha ko samtang ginaturuk ang kamira ni Tatay nga buta ka dugo. Ginakupkupan na kuno dya bisan sa ana urihi nga ginhawa. Palangga gid ni Tatay ang ana obra. Hay ana nga obra lang ang ginasarigan namun ka tanan-tanan.\nSa una nga gabii nga haya ni Tatay, may nagsulud nga alibangbang nga naghapon sa babaw kang lungon. Buhay dya maghalin. Hambal ni Nanay ispiritu kuno ni Tatay nga nagabantay kanamun. May mga nabatian kami nga may nagalapak-lapak paagto sa banyo. Alas dos sa kasanagun samtang gapangihi si Bikbik, gulpi tana nagsinggit hay may nagkuhit kuno kana. Abi ko lahug-lahug na lang piro nagakudug sa kahadluk ang bata. Pirmi gid man ginadugsing ni Tatay si Bikbik. Siguro gusto lang ni Tatay ipamaan nga ginabantayan na kami.\nSa urihi nga gabii ka haya, ginalantaw ko gid ang itsura ni Tatay sa lungon kag nakita ko nga daw gaturo ang ana nga luha. Nahadluk ako kag nagtingala. Piro nagdaug gihapon ang pagpalangga ko kay Tatay. Ginpabuksan ko ang lungon kag gintrapuhan ang luha sa mata ni Tatay. Siguro nagakabalaka gid si Tatay kanamun. Man-an na nga wara ti obra si Nanay kag tana lang ang ginasarigan ka pamilya.\nAdlaw ka lubung, ginbuul ko ang kamira ni Tatay sa kwarto. Sa urihi nga tinion, gusto ko bul-an si Tatay kang laragway. Sa simbahan, daw may tawo sa likod ko nga nagalantaw. Samtang nagakasubu ang tanan, nakita ko ang sangka pamilyar nga tawo. Daw si Tatay gid ang nakita ko kaina pa sa ingud ni Keks. Piro hambal ko sa kaugalingun ko basi sa sobra ka kasubu ukon ipikto lang dya ka sobra nga pulaw. Ginkaptan ko ang kamira kag ginbul-an ko ka mga laragway ang mga tawo nga nagaunong gid kanamun.\nPaagto sa patyo, samtang ginabul-an ko ka mga laragway kanday Nanay kag mga bugto ni Tatay, gulpi lang nagdulum ang lente ka kamira. Daw may nag- agi nga tawo. Paglantaw ko kon sin-o ang nag-agi, wara man ti may nagalipud sa kamira. Kang bul-an ko pa gid kang laragway ang pamilya ni Tatay, may naglipud pa gid sa kamira. Kang lantawun ko, si Tatay ang nagagwa sa kamira nga nagahibi. Gin-untat ko ang pagbuul ka laragway kag ginsulud run namun si Tatay sa ana nga pantyon.\nPag-uli sa balay, indi gid madura sa akun paminsarun ang akun nakita sa kamira ni Tatay. Andut daw sakit gid ang hibi ni Tatay? Naluoy bala tana sa amun nga sitwasyon? Naturugan run lan ako kapaminsar kon ano ang matabo kanamun hay wara run si Tatay.\nTagpararigos kang pamilya, aga pa kami nagbugtaw kag nag-agto sa baybay imaw kang mga bugto ni Tatay. Dara ko ang kamira ni Tatay, ginbul-an ko kang laragway ang anang mga kabugtuan. May gatabon sa lente kang kamira ni Tatay. Wara ko lang ginpakita nga daw nakulbaan ako. Samtang nagaistorya kami ni Bikbik ka mga masadya nga nagkaratabo nga buhi pa si Tatay, nasiplatan ko si Nanay nga daw nagaduhung kag nagalantaw sa rayu.\nGinaimawan tana ni Tito Rudine, bugto ni Tatay nga halin sa Amerika. Daw ka siryoso gid kang andang ginaistoryahan. Kang bul-an ko ka laragway sanday Nanay kag Tito Rudine, nakita ko si Tatay sa kamira, nagahibi kag nagapangayo ka hustisya. Galibug ang akun ulo andut sa kada buul ko ka laragway sa mga kabugtuan ni Tatay, nagadulum ang lente ka kamira kag nagapakita si Tatay. Ginhipsan ko lang ang mga paramangkutanun sa akun nga paminsarun. Ano bala ang koniksyon ka pamilya ni Tatay sa ana nga pagtaliwan? May naman-an bala si Nanay sa natabo kay Tatay?\nSa ikasyam nga adlaw nga nalubung si Tatay, nagdamgo ako nga ginaagaw ni Tatay ang kamira kanakun. Tama ka purus si Tatay nga ginabutung ang kamira. Gapula ang ana mga mata samtang ginakuga na ako nga daw maduraan ako ako ka ginhawa. Nangayo ako ka bulig kay Nanay piro wara tana kabati. Nagahibi ako samtang nagapakitluoy nga untatun na run ang ana nga ginahimo. Nagbugtaw ako ka mga karos ni Keks sa akun nga likod. Nanguros ako kag nangamuyo sa malain nga damgo nga akun nalampuwasan. Ano ang gusto ni Tatay nga ipabatyag kanakun? Andut daw gusto na ako patyun?\nNanaog ako sa kusina para mag-inum ka tubig kag nakita ko si Nanay nga ginaistorya si Tito Rudine. Nabatian ko nga daw gabais tanda. Naghinay-hinay ako panago sa likod ka gawang para maklaruhan ko ang anda nga diskusyon.\n\"Wara ko nahungud nga patyun si Rudy! Tana ang nag-umpisa ka gamo. Wara ako nagriklamo nga tana ginpakaslan mo piro buhay run kita magnobyohanay. Hay magbugto kami kag sa sobra ko ka pagpalangga kanimo nagparayu ako bisan daw manginmatay ako sa sobra ka sakit. Gin-agwanta ko ang mag-obra sa Amerika. Man-an ni Rudy nga ako ang tatay ni Ketchina. Piro ginpakaslan na ikaw sa gihapon. Tana ang nang-agaw. Bukut ako. Nagsururuput run siguro ang akun nga ugut hay bisan daw-on na lang ang pangbayad sa iskwilahan ka akun nga bata, di na pagbatunon. Nag-agaway kami ka pusil kag natiro ko tana. Maluoy kaw, Fe. Indi ako pag-isugid sa kapulisan.\"\nDaw indi ako makapati sa akun nga nabatian. Nagamwan ako ka sitwasyon. Naghibi sa akun nga nabatian. Indi ko mabaton kon andut malab-ot sa amo ka dya ang tanan. Nagbaralik sa akun hunahuna kon ano ako ka palangga ni Tatay. Sa mga miting nga si Tatay ang nagatabong, sa mga aramutan sa iskwilahan kag sa mga indi maisip nga pag-intyindi na sa akun nga ugali kon kaisa.\nNaghinay-hinay ako sulud sa akun kwarto. Nakita ko ang kamira ni Tatay. Ginkupkupan ko samtang ginalantaw ang mga laragway nga buul ni Tatay. Gulpi ako nangusyan nga may mga buul si Tatay ka mga laragway ni Tito Rudine nga nagaagto sa balay kon kasanagun kag istoryahun si Nanay. May mga laragway man nga nagaharkanay si Nanay kag si Tito Rudine. Kon sayudon, man-an ni Tatay nga ginatunto tana ka anang bugto kag ni Nanay? Ugut ang akun nabatyagan kanday Nanay kag Tito Rudine.\nSi Tito Rudine ang tuod ko nga tatay kag ginpatay na si Tatay, ang tawo nga nagpabahul kanakun kang mayad kag may kahadluk sa Dyos. Wara ko gid nabatyagan nga iba ako nga tawo. Amo gali ang rason nga kada bul-an ko ka laragway ang pamilya ni Tatay, nagadulum ang lente. Man-an bala ka pamilya ni Tatay ang tanan? Mabatas ko bala nga ipapriso ang tuod ko nga tatay? Ukon patihun ko ang ginadikta ka akun hunahuna nga ipapriso ang nagpatay kay Tatay. Nagamwan ako maminsar, gulpi lang nag-agto si Kekz kanakun kag ginbutung na ang akun nga sinilas paagto sa kwarto ni Bikbik. Kita ko si Tatay nagalantaw kanakun nga nagahibi.\nSa rum-an sa aga, isugid ko sa pulis ang tanan nga akun nabatian. Sa amo kadya nga paagi, matugruan ko si Tatay ka hustisya.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/tatay.html","date":"2017-09-26T19:54:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00244.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9967885613,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9967885613441467}","num_words":1731,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.293,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Balay\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nMasadya nga nagaistoryahanay ang darwa ka mag-amiguhay nga sanday Ikat kag Tibor samtang nagasakay sa marka bao nga sarakyan paagto sa suba para mamunit. Sa andang pagbyahi, nakalabay sanda sa malapad nga taramnan.\n\"Pre, nakabakal kaw run kang bag-o mo nga balay?\" siryoso nga pamangkot ni Ikat kay Tibor.\nNatingala si Tibor sa pamangkot kang amigo. \"Wara takun ti plano magbakal kang bag-o nga balay, Pre. Mal-am run ta, indi ko run ra mapuslan kon magbakal ako kag sara pa wara ko ti inogbakal,\" sabat ni Tibor sa amigo.\n\"Kinanlan mo gid magbakal, Pre, samtang aga pa para makapili kaw. Nakabakal run gani takun,\" pamirit nga hambal ni Ikat kay Turib. \"Bakanti pa ang sa ingud kang balay nga ginbakal ko, amo run lang to bakla para ingud lang ta.\"\nNatingala gid si Tibor kag wara ka intyindi sa ginapanghambal kang amigo. \"Ano ginawakal mo, Pre, man. Daw kanami man to kang balay mo andut nagbakal kaw pa gid haw?\"\nNagyuhum lang si Ikat. \"Ah, basta gusto ko magbakal mong. Gusto mo baklun ko ang balay nga ingud sa ginbakal ko para kanimo?\"\nSa wara ti duro nga paminsar, nagsugot si Tibor sa ginhambal ni Ikat piro sa anang hunahuna, lahuglahug lang dya nga ginahambal kang amigo kag ana lang dya ginapasugtan. Nakaaabot man gid sanda sa suba kag nagparapamunit asta maghapon.\n\"Hay, kanami lang kang kabuhi bisan mal-am run ta, ge?\" gulpi nga hambal ni Ikat samtang nagahulat sanda nga may madawi nga isda. \"May oras man gihapon kita maglingaw-lingaw. Indi kataraka lantaw-lantawun ang palibot ilabi run gid ang dyang suba. Dumduman ko pa kauna kang wara pa ti kurinut ang mga itsura ta, wara kita gadiritso sa iskwilahan. Pirmi kita rugya gatambay kag ikian lang kita wara ka gradwit.\"\nNatingala gid si Tibor sa ginapangwakal ni Ikat. Sa buhay nanda nga pag-amiguhay, amo to ang pinakauna nga wara na maintyindiahan kang klaro ang ginapanghambal kang amigo.\n\"Tsk, tsk, nalingaw man ka pamati ang mga isda sa istorya mo, Pre, ba. Wara run sanda ti plano magpadawi, mamati run lang sanda kanimo,\" palahug nga sabat ni Tibor sa amigo. \"Ano natabo kanimo, Pre, man? Di kaw angayan magdrama. Wara sa itsura mo,\" dugang ni Tibor kag dayon kadlaw sa amigo nga ginbaslan man kang kadlaw ni Ikat.\nNalingaw ang darwa sa pagpamunit bisan wara ti bitbit nga dawi sa andang pag-uli. Ginhatud ni Ikat si Tibor sa andang balay.\n\"Pre, bilin ko lang anay ang bunit ko kanimo,\" kuon ni Ikat. \"Hapitun ko lang sa sunod simana ta nga skidyul sa pamunit.\"\n\"Sigi, Pre. Sa sunod di kaw magdrama para makadawi ta,\" nagakadlaw nga hambal ni Tibor sa amigo.\nNagpadayon sa byahi si Ikat pauli sa anang balay. Bitbit ang bunit ni Ikat, nagsulud si Tibor sa anang balay nga may pagkatingala gihapon sa mga ginpanghambal kang amigo.\nPagkasunod nga adlaw, balik sa normal nga hirikutun si Tibor. Timpla ka kapi, pungko sa anang umba-umba nga bangko kag magbasa kang balita. Nagaisarahanun lang si Tibor sa anang balay. Masami ang nagapadura kang anang kamingaw amo ang maimaw na ang anang amigo nga si Ikat. Ana napinsaran nga bisitahun ang amigo para paman-an na kon ano ang plano sa masunod nga bulan hay rapit rud lang ang anang kaadlawan. Gusto na imbitarun si Ikat sa anang balay kag ang anang mga kabataan kag kaapuhan.\nNag-agto si Tibor sa balay kang amigo. Ang mga kabataan kag kaapuhan ni Ikat nakakilala gid kay Tibor. Ginakabig nanda si Tibor nga myimbro kang andang pamilya. Si Tibor ang andang pangarwa nga tatay kag lolo. Samtang marapit run si Tibor sa geyt kang balay ni Ikat, may nagsug-alaw kana nga sara sa mga bata ni Ikat. Nagdalagan dya parapit kay Tibor nga nagahibi.\n\"Wara run si Tatay, Tay Tibor,\" hambal kang bata ni Ikat kay Tibor.\nDaw tinampa nga wara kamaan ang nabatyagan ni Tibor. Wara gid tana mag-ikspiktar nga amo dya ang matabo sa amigo. Wara gid ka limug si Tibor piro nagailig ang luha sa anang mga mata. Ana amat-amat naintyindihan ang ginapangwakal kang amigo samtang rugto sanda sa suba kag nagsakit gid ang anang baratyagun hay wara man lang tana ti ginhimo para sa amigo.\nGindapit tana kang bata ni Ikat pasulud sa andang balay kag ginpapungko. Daw natagban ka ispiritu ang itsura ni Tibor kag makita kana nga indi na mabaton ang natabo sa amigo. Ang mga kabataan kag kaapuhan ni Ikat sarasara nga nagparapit sa andang ginakabig nga tatay kag lolo sa pagbisa kag pagharuk nga may kasubu. Wara sa balay ang bangkay ni Ikat hay gindiritso dya sa punirarya. Nagtinir si Tibor para hulatun ang pag-abot kang amigo. Samtang tana nagapungko, ang isara sa mga kabataan ni Ikat nagdawo kang sobri kay Tibor. Sulat ang nakasulod sa sobri. Ginbuksan dya ni Tibor kag ginbasa. Ang sulat nagakuon:\n\"Pre, sa pira ka adlaw basi indi run ako kaimaw kanimo mamunit ukon maglagaw man. Ikaw lang bahala sa bunit ko, ah, biribisita kaw man dya sa balay para may tatay kag lolo man gihapon ang mga bata kag apo ko. Pasinya lang kon nag-una ako kanimo piro man-an kaw maabot man imo oras amo gani ginbakal ko ang bakanti nga pantyon ingud sa akun. Amo run pa gid to ang bag-o ta nga balay kag amo dya ang rigalo ko sa nagahirapit mo nga kaadlawn. Indi kaw magdali sunod kanakun. Imawi anay ang pamilya ko. Salamat.\"\nIkat\nNagdugang ang turo kang luha ni Tibor sa sulat kang amigo. Sa anang tagipusuon, nagpromisa tana nga sundon ang bilin ni Ikat. Amo man rugto na naintyindihan ang parti sa pagbakal kang balay. Pantyon gali ang buut hambalun ni Ikat kag ginbaklan na gid man si Tibor ingud kana.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/balay.html","date":"2017-09-22T13:42:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00286.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999309659,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993096590042114}","num_words":952,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.33,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Engkantada sa Estaka\nni Jessie M. Valenzuela\nTyimpo hapon.\nAbril kwatro, mil nwibi syintos kuwarinta idos. Nagakinaran-karan ang mga tawo sa Sityo Iraya, ilabi run gid si Seo. Sa una nga hitabo, nabatian ka mga tawo ang wara it untat nga pagbagting ka lingganay sa simbahan – simbolo nga may ginapaabot nga kalamidad ukon girinamo sa banwa. Bitbit ang anda nga tabungos nga ginasuptan na ka anang mga gamit, nagasararamo ang luha kag sip-on ni Seo samtang nagadalagan paagto sa may Sangay. Pira run abi kaadlaw nga hinuring-huring sa tindahan nga may mga ragkul nga baruto nga nagadungka sa pantalan ka Irong-irong nga may sakay nga mga mapintas nga suldado nga mga wara it may ginapili nga sakitun – bata man ukon mal-am, bayi man ukon laki, kag imol man ukon manggaranun.\nMga alas tris pa lang to kang kaagahun kag midyo nagalupad pa ang kalibutan ka soltiro sa sobra na nga kakulba. Wara it duha-duha nga nagbungkaras kag ginpangbakwit ang mga gamit na nga pinutos sa katsa, sinulud sa tabungos kag ginlukdo agud lang makahalin run tana lagi-lagi. Bisan nagakahigan lang kag wara pa it suksok nga bayo, padayon man gihapon tana sa pagdagun-dagun sa kadulumun ka rumlagun. Wara na ginpaminsar ang kakapoy kag kabug-at ka anang bitbit samtang ginalingaw na ang kaugalingan sa katunga kang kahadluk – kahadluk sa pwidi nga matabo sa pagsurong ka mga tampalasan nga Sakang kag sa mga nabatian na nga mga istorya kang kamal-aman sa lugar nga ana ginapaagtunan.\n\"Ginuo, ikaw run lang ang bahala kanakun!\" ang nasambit na samtang nagatangra sa mga bituon sa langit nga nagaugyon sa nabatyagan ka sangka tinuga nga wara it diriksyon sa tunga ka taramnanan. Nagatirik pa ang kalimutaw kag sa kadalumun pa ka anang damgo abi ang pobri kang nabatian na ang bagting nga nagtulod kanana agud magsala-sala.\n\"Pssst … psssst … pssst ….\"\nNautod ang pagtika-tika ni Seo sa dalum ka puno ka lumboy kag naglingling sa anang likod kon may nagasunod kanana. Halin abi kang pagsuroy-suroy na kaina, wara man tana it may nabatyagan nga kadungan na nga nanglatas sa mga kahon kag turugban agud lang makaparayo kag makapanago.\nGani, ginpirit na nga ipunggan ang pagginhawa kag ginpanilagan ang palibot. Sa anang pinsar, wara man ti tawo.\n\"Sino ayhan ang nanitsit kanakun man?\" pahani-hani na nga pamangkot sa anang kaugalingun. Gulpi na nadumduman ang gin-istorya ni Iyoy Maning parti sa mga tawo-tawo nga nagauli kuno sa lumboy. Didto amat-amat nabatyagan ni Seo ang pagparanindug ka anang mga bulbol, maluwas pa sa maramig nga pagdapya ka hangin sa anang talinga. Daw sa may nagahuyup sa anang likod, piro wara man nagasaot ang mga dahon kang kahoy sa anang palibot.\nSa hinali, may nabatian tana nga nagkulas didto dapit sa banglid. Gulpi nga naurungan si Seo kang nahimutadan na ang ana nga nakita. Indi na maman-an kon naudum lang bala tana ukon nagtaas ang anang prisyon tungud sa pagkanguyus sa anang nadiskubrihan.\nPiro wara nagpadaug ang soltiro sa kahadluk. Bisan nagakudug-kudug kag nagaparamalhas ka maramig, hinay-hinay tana nga nagparapit agud maman-an kon ano gid man bala ang nagakabit-kabit sa puno ka lumboy sa kilid ka banglid.\nSa pag-ulbo ka anang ulo halin sa pagpanago sa bahul nga bato sa anang ginapalipdan, gulpi may nagkapot sa anang alima. Kang anang ginmulalngan, sobra ka puti kag nabatyagan na gid nga pwirti ka ramig.\nNagtiyabaw si Seo. Daw sa urang nga nagpisik-pisik tungud sa nirbyos dungan siyagit nga \"Bahoy!\" Tungud sa kakulba, nagpudyot tana ka puga kag ginlibag ang madulum nga parti ka banglid kon sa diin naghalin ang mistiryoso nga alima.\nPiro daw wara lang matapos ang sangka minutos, may nagkulas liwat sa anang likod. Sa amo to nga sitwasyon, nagdisisyon run tana nga magdalagan – magparayu sa amo to nga lugar kon sa diin daw mas madali pa tana mabugtuan ka ginhawa sa ana nga naingkwintro nga wara it kasiguraduhan kumpara sa sakit nga ana mabatyagan kon madakpan ka mga Hapon. Daw daug na pa ang ayam nga baris nga nautdan ka ikog sa pagpalagyo.\nKang gulpi lang, nakabati tana ka lagabung.\nDidto amat-amat nga nagdulum ang anang panurukan. Piro ana nabatyagan nga may nagguyod kag naghakwat ka anang lawas antis maduraan ka animo si Seo.\n\"Ti, nami man sa imo pamatyag?\" pamangkot ka sangka malulo nga limug nga nagpukaw sa malawid nga kadamguhon ni Seo. Pirit na ginapangita kon sa diin nagahalin ang limug nga ana nabatian piro daw sa kabug-at gid ka anang mata. Gani sa liwat, nagbalik dun lang sa mahamuuk nga katurugon ang pobri.\nNagligad ang mga inoras, inadlaw kag binulan piro wara run makita si Seo.\nNangin sulud ka balita ang mistiryoso nga pagkadura ka bata nanday Amado kag Masing sa bilog nga baryo. Raku ang nakanugunan tungud tama ka risponsabli kag masarigan tana sa mga orubrahun sa balay kag pwirti pa kabuut nga bata kag abyan. Ginpaminsar ka mga kasimanwa na nga basi siguro nadakpan tana ka mga Hapon, gin-utod-utod ang lawas na nga daw tinapas lang nga kahoy kag gintablug sa awang ukon ginpaanod sa suba.\nSangka gabii, matapos ang pira ka mga binulan, si Ontoy nagpamanlu sa Suok imaw ang anang ingud-balay nga si Panggoy. Samtang gapanulo, may nakita sanda nga maputi nga bayi nga nagapanglaba sa sapa. Makatiringalahan gid hay dis-oras run kang kagab-ihun piro daw wara lang sa bungug ka daraga nga magsarahanun sa amo ria nga lugar. Sa andang pamatyag, basi bag-uhanun, bakasyunista ukon taga-pihak lang nga baryo ang maambung nga bayi nga pira lang ka mitro ang rayu sa andang ginatindugan.\nTungud sa manaya-naya na nga pungyahun kag makawirili nga dagway, nadisisyunan ka darwa nga sundon ang daw anghil nga tinuga kon sa diin bala nagauli. Nagaplano dun abi tanda nga pangaluyagan ang daraga tungud sa anang makarilingaw nga itsura agud may ipahambog man tanda sa andang mga ginikanan. Ginbaisan pa gid ka mag-amigo kon sin-o kananda ayhan ang magdaug kag makabuul ka anang matam-is nga paghigugma.\nBangud nagakusu pa ang daraga ka anang ralabhan, nawili ang darwa ka diskusyon. Kang sa andang pagbalikid, wara run ang bayi sa anang ginapwistuhan.\n\"Pre, diin run si gwapa man?\" ang pamangkot ni Panggoy.\n\"Ambay gani, migo, ah! Gulpi lang tana gani nadura haw?\" sabat man ni Ontoy nga nagapangalot ka anang ulo tungud indi makapati nga ginpalagyuhan ukon ginpanaguan tanda ka bayi. Sa pinsar nanda, kanugon gid kon makadapyus pa sa andang mga palad ang kahigayunan nga makaamiga ka sangka gwapa.\nGani nagdagun-dagun tanda paagto sa kilid ka suba agud turukun kon basi nakadalin-as lang ang daraga kag natumba nga mangin rason agud hinali lang nga nadura tana sa andang panurukan. Piro sa andang pagparapit kag pagturuk, wara biskan haron ukon patimaan nga may tawo rugto mismo sa ginapwistuhan kaina ka daraga.\nPiro sa amo dya nga hitabo, kapariho ka inagyan ni Seo, nabatyagan man nanda ang pagparanindug ka andang mga bulbol sa bilog nga lawas pati man ang pagkatingala kon tuod gid man bala nga may tawo didto sa sapa kaina. Didto pa gid nadugangan ang pagpalibug kag paglingin ka ulo ka mag-amigo hay naurungan tanda sa anda nga nadiskubrihan. Ang andang ginatindugan wara man it tubig ukon suba kondi sangka banglid. Banglid nga nagaangut sa ginahambal nanda nga mariit nga lugar nga ginatawag Estaka.\nTungud pursigido kag disidido gid ang mag-amigo nga pangilalahun ang daraga, napaminsaran ka darwa ka soltiro nga magtukad sa banglid hay basi didto lang nag-agto sa ibabaw ka Estaka ang bayi. Gani pagkatapos lang ka pira ka mga minutos, nakaabot run gid man sanda sa ibabaw. Didto nanda napamatud-an kon ano gid man gali ang itsura ka Estaka.\nSuno sa mga kamal-aman, wara it may nagauli sa Estaka ukon may maisug nga mag-agto hay raku kuno ang nagamarasakit kag nagakaramatay hay ginabugnuhan ka mga malain nga ginhawa. Piro indi makapati sanday Panggoy kag Ontoy hay pwirti kanami ka lugar. Sa andang ginatindugan, makita nanda ang katawhayun ka baybay nga ginapasanagan ka sirak ka bulan sa Sur kag sa Norti nga bahin tana. Didto ang mga birdi nga kahoy nga ginsindihan ka mga ipot-ipot sa kagab-ihun nga gahurma kang kurbada kang kabukidan kag nagasaysay kang kanamiun ka manggad ka palibot.\nKang gulpi lang may nagbutung sa alima ni Ontoy.\n\"Tabangi ako!\" pakitluoy ka haros paos nga limug nga nagahalin sa puno ka lumboy. Bisan bukut talawit ang mag-amigo, sa amo to nga kadulumun kang gabii, gulpi nagtubo ang kahadluk sa andang pinsar, ilabi run gid kay Ontoy nga sa amo to nga mga inoras nagapanginpadlos sa alima nga pwirti ka hugut ang pagkakaput kanana. Mayad lang gani hay abtik si Panggoy, nga biskan nagakuba-kuba ang dughan, ginsuluan na ang kahoy gamit ang bitbit na nga plaslayt paagto sa bahin ka alima nga nagapangarabot sa ana nga abyan. Naurungan si Panggoy hay napasirangan ka anang sulo ang buho sa kahoy nga daw may nagahulag sa sulud, luwas pa sa utod nga parti ka alima sa andang atubangan. Indi maman-an ka mag-amigo kon madalagan bala, malumpat sa banglid ukon magkupkupanay run lang kag maghulat ka dason nga matabo. Sa sulud ka andang mga huna-huna amo ang paghinulsul kon andut nakalab-ot pa sanda sa amo ria nga lugar nga ang andang tuyo man lang mangita ka damang.\nPiro sa ikarwa nga bisis, may nabatian liwat sanda nga limug. Didto run nauna nga magdalagan si Panggoy, wara ti barabalikid bisan lantu nana nga nabilin pa ang suud na nga amigo sa tunga ka piligro. Bangud nagakurudug run sa kahadluk si Ontoy hay ginbayaan tana nga nagasarahanun, ginpirit na nga manginpadlus gid kag magpalagyo halin sa anang ginatindugan. Piro mas hugut ang kaput ka alima kag sa amo to nga parti, may sangka tinuga nga ginsuka halin sa kahoy.\nNatumba si Ontoy kag naduraan ka animo.\nNakamaradmad dun lang ang bata nga nagabatang sa anang katri sa andang balay. \"Dyos ko, salamat kag damgo lang ang tanan!\" ang nasambit na dungan panguros kag tangra sa langit. Piro hinali lang may nabatian liwat tana.\n\"Mayad hay naulian kaw run man gali,\" hambal ka limug nga nagahalin sa anang likod. Daw kilala na gid ang limug kag pagkabalikid na, daw kahoy nga nagtiskug si Ontoy.\n\"Nong? Nong Seo …?\" nagahiribiun nga mitlang ka libayun nga indi pa makapati sa anang nakita. \"Buhi kaw, Nong? Indi ko bala pagpahadluka,\" dugang na pa nga sambit. Ginaparamalhas nga nagaparangramig run ang soltiro.\n\"Huud, ako dya kag buhi pa ako. Kon indi tungud kanimo, ambay kon makabalik pa ako sa kalibutan,\" panugidun nga hambal ni Seo kag nagparapit sa libayun na dungan hakus ka hugut.\nDidto gin-umpisahan ka istorya ni Seo sa libayun kon paano tana nakalab-ot sa sulud kang kahoy ka lumboy.\n\"Ang daraga nga nakita nyo kag ang bayi nga nagauli sa Estaka sara lang. Tana ang engkantada nga manogbantay ka Estaka sa mga abusador nga tawo nga nagahalit sa atun palangga nga kalibutan. Bangud may naobra ako nga sala, gusto na ako mangin kabaylo sa pagkadura kang kahilwayan kag pagtuga kang kahadluk sa ana mga kapariho nga tinuga rugto.\"\"\n\"Ano ginhimo mo, Nong, haw?\" inosinti nga pamangkot ni Ontoy.\n\"Natandug ko abi ang anda nga panimalay. Nagkaingin abi ako kag ginsunog ang mga kahoy sa Estaka, kon sa diin nakapugsok ang anda nga kaharian, agud may mabaligya ako nga uring. Gali kato, tungud sa akun gin-obra, nadistorbo ko ang matawhay nga pagsinarayo ka mga abyan ta nga indi natun makita kag naguba ko ang kanamiun ka manggad nga ginrigalo kanatun ka atun Makaako,\" ang malawid nga sabat ni Seo.\nPagkatapos ka anda nga mga naagyan, nagdalum pa gid ang rilasyon ka magbugto paagi sa pagpabalik-balik agto kada Sabado sa Estaka – indi para makita nanda liwat ang gwapa nga engkantada, kondi para magtanum kag magbantay kontra sa kaingin kag iligal nga pag-utod ka mga kahoy nga magadampig sa anda nga lugar halin sa baha kag iba pa nga kalamidad nga magarisulta ka malain kon indi nanda pag-umpisahan ang pagpalapnag ka husto nga pagtatap sa palibot.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/87\/post\/2014\/12\/ang-engkantada-sa-estaka.html","date":"2017-09-25T22:24:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00676.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9926194549,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9926194548606873}","num_words":1968,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.33,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Saub\nni Ritchie D. Pagunsan\n\n\nPaandam: Ang sugidanun nga inyo mabasahan may mga tinaga ukon laragway kang pagkabaris kag pagkapintas nga indi angay para sa mga bata nga minor sa idad, kag nagakinahanglan kang pagtuytoy kang ginikanan. Ang mga iksina nga naabay sa istorya gindihon halin sa mga matuod nga hitabo, kag ang ritwal kang iksorsismo bunga kang panalawsaw kang manunulat, nga imaw sa anang mga nabasahan kag pinanilagan, ginbalay agud mahuman ang dyang sugidanun. May nagapati nga indi dapat pagbungatun ang ngaran kang yawa nga namuno rugya sa istorya.\nMay nagaturo nga tubig. Tatlo ka gapasunod nga turo. Mauntat kag dayon maliwan.\nIndi na matumud kon diin nagahalin ang huni nga daw ginasalod ka baldi nga gabang ang sulud. Nagapirung tana nga ginatultol sa anang pinsar ang ginahalinan ka huni. Ayhan wara na mahugut ka sarado ang gripo sa banggirahan ukon sa banyo kaina antis magturog. Piro rapit sa tupad na ang huni ka turo kag marayu ang banyo sa anang ginabatangan. Ang kusina sa gwa man ka andang kwarto. Nagpadayon tana sa pagpanilag. Pira run ka gabii nga ginapukaw tana ka huni nga dya, gani gusto na tukibun kon diin dya nagahalin.\nNadumduman na si Angelo, ang lima ka tuig na nga bata. Nagatuyub dya sa katri kon magturog gani natingala tana nga malinung kag wara nagahulag ang bata. Ginkapkap na ang ginabatangan sa anang tupad. Ligwa. Ulunan kag kapay lang ang anang nahiraman. Daw natapungawan si Laura. Dalidali na nga ginhunos ang plaslayt sa anang uluhan kag ginpasigahan ang anang tupad. Wara si Angelo. Basi nangihi lang, ang nagsulud sa pinsar na, piro natingala tana nga wara na mabatyagan ang pagbangon ka bata. Init pa ang ginabatangan ni Angelo, kon sayudon bag-o lang tana nagbangon. Man-an na nga haradlukun si Angelo. Siguro indi run ka hulat ka anang irihiun. Dulum ang palibot kag kingki lang nga natungtong sa salug ang nagaiwag sa bilog nga hulut. Wara ti kuryinti sa ginaarkilahan nanda nga kwarto.\n\"Angelo?\" ang tawag na sa bata. \"Angelo, diin kaw?\" Nagtunog ang limug na nga may lagub kang kahadluk.\nIndi magpati si Laura nga madura sa sulud ka gamay nga kwarto nga dya si Angelo. Maano man abi sa dulum ang bata, masipal, bais na sa anang kaugalingun? Pasado run alas-tris sa kaagahun kang ginturuk na ang rilo nga natungtong sa lamisita sa kilid kang katri.\nNagtindug tana agud pangitaun ang bata sa banyo. Basa ang salug kang magdapat ang kahig na. Ginplaslaytan na ang salug. May hurma kang kahig nga nagapaagto kag nagaparayu sa katri. Kang ginsukol na ang hurma, mas bahul sa kahig na. Mas run gid nga bukut ana ni Angelo dya, ang paniguro na. Amat-amat nga nagparangligbos ang bulbol sa butkun kag gising-gisingan ni Laura kang mapinsaran nga daw lain run ang dalagan ka hitabo.\nBisan nagalinagumba ang dughan, nagpadayon si Laura suksok ka smagul agud sagapun si Angelo. Basa pa ang mga tapak, kon amo bag-o lang nag-abot kag naghalin ang tag-iya kang mga kahig. Ginsundan na dya asta nga nag-untat sa atubang kang daan nga aparador nga ginasudlan na kang mga bayo. Nagduyu tana kag ginhimutadan ang bahul nga ispiho nga nagadukut sa gawang ka aparador. Indi man siguro mahimo nga nagsulud dya sa aparador, ang haumhaum na. Gindakup kang katalaw si Laura nga buksan ang aparador hay nahadluk tana sa ana makit-an, gani nag-amat-amat tana liw-as paagto sa banyo.\nKang hana run tana magliso, hinali may nabatian tana nga limug nga daw nagahani-hani. Limug ni Angelo kag sangka hamtung nga laki nga nagahalin sa sulud ka aparador. Nagpundo tana kag manilag. Indi tana magsala nga si Angelo ang nagahambal kag may ginaistorya hay mabatian na man ang mga limug bisan indi na mahangpan ang ginahambal. Wara magbuhay, naghipus ang nagahambalanay nga daw nakabatyag nga ginapanilagan sanda. Gulpi nga nagliso si Laura kag daw wara sa pinsar nga ginbuklas ang magtimbang nga gawang ka aparador.\n\"Angelo, ikaw ra?\" pamangkot ni Laura samtang ginapasigahan ka plaslayt ang sulud ka aparador. \"Gaiwan kaw dyan.\" Kitaun ang kahig ni Angelo nga nagakatin-katin kag ang ulo natabunan ka mga lagbug nga bayo nga nabitay sa hanger. Wara magsabat ang bata. \"Dali, gwa dyan,\" ang hagad na sa bata.\nKang wara gihapon maghulag ukon magsabat si Angelo, ginwahig na ang mga nakasablay na nga mga bayo. Wara makapangaman si Laura sa anang nakita. Si Angelo nagakatin-katin nga nagapaduros, nagtuhaw ang puraw itum sa anang kalimutaw. Hinali dya nga nagturuk kana nga nagabagrut ang mga unto nga daw wara sa kaugalingun na.\nNagsinggit si Laura sa tuman nga kadluk. Indi na maman-an kon madalagan, piro sa anang pinsar indi na mahimo nga bayaan ang bata. Bisan nahadluk dya, gindab-ot na si Angelo agud pagwaun sa aparador. Gintapi ka bata ang anang alima kag gindupraan na dya sa uyahun kag magkadlaw. Lain run nga limug ang nagagwa sa baba ni Angelo. Daw ginahunos dya sa madalum kag marayu nga lugar. Pira ka minuto nga nagatindug si Laura sa atubang ka aparador nga indi maman-an ang himuon.\nHinali nga nagrilinupad paggwa ang mga gamit sa sulud ka aparador, kag kang mahaw-as tanan, gulpi dya nga nagsarado. Nagtay-ug nga daw ginaayag ang aparador nga daw ginalunod ang hiribiuni ka bata nga natrangkahan sa sulud. Nagsinggit liwat kang mabaskug si Laura.\n\"Laura, naiwan kamo dyan?\" ang pamangkot sa gwa kang nagapanuktok. \"Buksi ang gawang!\"\nSi Tiya Gusta, ang tag-iya kang kwarto nga ginaarkilahan nanda. Rugto tana sa ikarwa ka panalgan ka balay nagaistar. Nagaisarahanun dya nga nagapangabuhi tungud laon kag wara ti mga hinablus nga mauyunan imawun sa balay. Madasig nga nagtindug si Laura agud buksan ang gawang.\n\"Naano kaw?\" pamangkot ni Tiya Gusta nga nagabitbit ka mitsa kag dos por dos nga baratiha. \"Abi ko ginsudlan kamo ka tawo rugya.\"\n\"Si Angelo,\" ang sabat ni Laura nga nagahiribiun samtang ginatudo ang sarado nga aparador.\nWara ti makita nga kurit kang pagkatingala sa bayhun ni Tiya Gusta. Ayhan anad ang mal-am sa mga nagakaratabo sa anang balay, ang pinsar ni Laura. Ginparapitan ni Tiya Gusta ang aparador kag hinay-hinay dya nga ginbuksan.\nNagatiskug nga nagatindug si Angelo sa sulud ka aparador, ang lawas na daw ginapuga. Nagsiyagit dya nga nagapanipa sa dingding ka aparador, kag kitaun nga nasakitan dya hay nagakuriit ang uyahun.\nWara mabandug kang kahadluk si Tiya Gusta. Nanguros dya kag nagkutib-kutib ka parangadiun. Dayon na dawhat ka ulo ni Angelo, nga tulad padayon sa gihapon ka hiwud kag warus. Brubhay, nagkalma ang bata. Madasig nga gindalagan ni Laura ang nagadunglay nga bata kag ginhakwat paagto sa katri.\nWara maturugi si Laura sa pagpulaw kay Angelo asta mag-aga. Tulad na nadumduman ang mga nagakaratabo nga pinabay-an na lang hay indi na mahangpan. Nagaragingring pa sa anang pamatian ang hambal ni Tiya Gusta nga ginasab-an ka yawa si Angelo. Duro nga mga paratandaan ang napanilagan na nga makapatuod sa ginhambal ni Tiya Gusta. Kapira run man dya gintulod ka mal-am nga ipatawgan ka pari, garing pirmi may sablag asta malipatan na run lang.\nNagligad ang darwa ka simana nga liwat-liwat ang nagakatabo kada gabii. Nagniwang ang bata hay ginasuka ang pagkaun kag wara nagaturog. May tatlo man ka madalum nga mga karos sa busong kag dughan si Angelo nga wara pag-ayad. Nagapabilin dya nga lab-as bisan ano ka bulong. Kon kaisa mabugtawan na nga matigda nga nagahambal si Angelo ka linggwahi nga indi na maintyindihan kag kalabanan nagakatabo mga alas tris sa kaagahun. Masami man mabatian ni Laura ang mga panuktok ka tatlo ka bisis sa gawang nga kon buksan, wara ti tawo. Padayon man ang tigtatlo ka mga turo nga mabatian na kada gabii. Sa urihi matuipan ni Laura nga ang numiro nga tris, amo ang numiro ka Santisima Trinidad, kag rugya ginapakita ka mga yawa ang pagyaguta sa gahum nga anda ginlalis kag gintalikdan.\nNagmasakit si Angelo kag nag-umpisa batang, piro padayon nga nagalisik ang mga mata kag nagabura ang baba na nga kon maghambal puraw dinamak nga mga tinaga ang nagaawas, kag maathag nga indi angay sa manghod na nga idad. May mga tion man nga matawhay ang kwarto kag ang mahinay nga hibi lang ni Angelo ang mabatian. Masakit ang hiribiun ka bata kon pamatian, daw nagapanangis nga nagapangayo ka bulig. Tayuyon man ang patumar ni nanay na ka bulong nga ginrisita ka doktor nga nagakuon posibli nga sikolohikal ang ginabatyag ka bata tungud wara na pa mabaton ang timprano nga pagkamatay ni tatay na.\nWara mangisug magparapit si Laura sa pari kon wara na masaksihan ang natabo ka sarang-gabii.\nBugtaw pa si Laura hay ginatapos ang pagpamutos ka mga karan-unun nga ginabaligya na sa mga iskwilahan kada aga. Amo dya ang ginasarigan na ka anda adlaw-adlaw nga kinahanglanun. Rugya man ginabuul ang barakal ka bulong ni Angelo. Sa amo dya nga mga inoras, turog run ang bata, piro hinali nga nagsinggit si Angelo. Ginparapitan na kag ginpasanagan ka ginapulawan nga kingki ang bata nga tulad nagalampiga sa sikwayan kang katri. Nagahibi dya nga daw nasakitan.\n\"Naiwan kaw, Angelo?\" pamangkot ni Laura nga natingala.\nWara magsabat ang bata piro makita na nga may ginakaptan dya nga lapis kag ang anang butkun puno ka dugo. Ginbuno ni Angelo ang anang kaugalingun nga butkun. Indi na mapunggan nga sakitun ang anang kaugalingun. Nasaksihan ni Laura kon paano liwat-liwat nga ginpakal ka bata ang anang alima kag kahig hasta nautod ang lapis. Rugto nagpati si Laura nga ginasab-an ka yawa si Angelo, kag nagpamat-ud dya nga mangayo ka bulig sa simbahan pagkasunod nga adlaw.\nBuhay run nga naglas-ay ang baratyagun ni Laura sa anang pagtuo bangud sa kabudlay nga ginaagyan. Wara tana ti mga kahimata ukon abyan nga darangpan sa lugar nga dya nga gindar-an kana ka anang bana. Ginakabig tana nga pangayaw. Gani kang timprano pa tana mabalo, nabudlayan si Laura hay wara tana ti naman-an nga obra kag may bata pa nga saragudon. Mayad lang nagpasugot si Tiya Gusta, ang tiya ka anang bana nga napatay ka sarang tuig, kang mag-ayo tana nga maarkila sa anang balay. Bisan makaharadluk dya hay madulum kag daan run, gin-agwanta na hay mayad gid nga may atup sanda nga mapasirungan kon gabii. Kon may kwarta lang tana, buhay na run gusto maghalin sa balay nga dya.\nBisan nga wara run ti tuyo si Laura nga magtapak liwat sa sulud ka simbahan, ginpirit na ang kaugalingun nga mangayo ka bulig sa pari. Aga pa tana nagsimba kag nag-istorya sa andang kura paroko. Masami nga ginabilin ni Laura si Angelo sa balay nga nagaisarahanun, kapin pa kon maghatud tana ka baraligya sa aga kag kon manindahan sa adlawun. Mabuut nga bata si Angelo, wara ti gamo kag nagasipal lang man bisan tana lang sara. Kon kaisa ang bata sa andang-ingud balay nga kaidad na man ang maabtan na nga imaw ni Angelo sa pagsipal.\nKang matapos na masaysay sa pari ang inagyan nanda nga magnanay ka mga nagligad nga mga simana, naghambal ang pari nga dapat ipaturuk anay sa doktor ang bata hay basi midikal ukon sikolohikal ang ginabatyag. Ginpaathag ka pari nga indi magdaso-daso ang simbahan nga magsugot sa iksorsismo ukon ritwal sa pagpabulag kag pagtabog sa nagasaub nga yawa sa lawas ka tawo.\n\"Padri,\" ang pagpakitluoy ni Laura kay Padri Sito nga kura paruko ka andang simbahan, \"nadara ko run sa mga doktor ang akun bata. Wara run kami ti inogbayad. Kag sa akun panilag sa sulud ka darwa ka simana, lain ang ginabatyag ni Angelo.\"\nNaghipus ang pari nga daw ginatantya ang ginahambal ka bayi. Nabatyagan na ang kabug-at nga ginapas-an ni Laura. Malawid pa nga nagsugidanun ang darwa.\n\"Nagakinahanglan kang pahanugot ka obispo ang paghimo kang iksorsismo,\" ang hambal ka pari. \"Agtunan ko tana kar-on kag istoryahun. Baliki ako sa rum-an mga amo man dya oras sa aga.\"\nPagsunod nga adlaw, nalipay si Laura kang naman-an nga nagpasugot ang obispo sa ginapangayo na nga iksorsismo kag si Padri Sito ang ginpili nga maghikot ka dya.\n\"Maagto ako kar-on kaninyo tapos igma,\" ang hambal ka pari.\nNagpasalamat si Laura kag nagdalidali uli agud maghimus ka andang kwarto. Nagapanilhig tana samtang si Angelo nagasipal ka tarak-tarak sa kilid ka bintana. Bisan aga, madulum ang sulud kang kwarto tungud sa mga puno kang langka nga nagasagang ka sanag ka adlaw nga magsulud sa kwarto. Ginbugkus na ang kurtina agud magsurusanag ang palibot.\n\"Maagto kar-on rugya ang pari,\" ang hanihani ni Angelo nga daw may ginaistorya.\nNagbalikid si Laura nga natingala. \"Angelo, sin-o ginaistorya mo?\" pamangkot ni Laura.\nWara magsabat ang bata kag padayon nga nagasipal. Bukut tumalagsahun nga nagahambal nga nagaisarahanun si Angelo umpisa nga magsaylo sanda rugya sa kwarto. Abi ni Laura normal dya sa bata, piro tungud sa nagakaratabo, indi tana mapahamtang. Wara na man kaina mamuno kay Angelo nga maagto tana sa simbahan kag wara ti nakamaan nga maagto ang pari kar-on sa hapon.\nManog-ala una sa hapon kang mag-abot si Padri Sito. Rugyan man si Tiya Gusta. Sa pagsulud ka pari sa kwarto, hinali nag-untat ka sipal si Angelo kag nagtarum ang panuruk na, nga kon makadulot lang, pat-ud nga matigbas ang ulo ka pari.\n\"Akun,\" ang wara ti paandam nga hambal ni Angelo nga hinali nagtindug sa pagkalumpagi kag nagbahul ang limug, \"akun ang kalag ka bata!\"\nBisan nahangyus sanda sa ginbuy-an nga hambalanun ka bata, wara ti may nagsabat. Nagpadismular ang tanan nga wara sanda ti nabatian. Sa sugo ni Padri Sito, ginpabatang ni Laura si Angelo kag ginbangut ka tila ang mga alima kag kahig ka bata. Ginpaathag kana nga ang ritwal nga pagahimuon makapatublag sa yawa nga nagasaub kay Angelo kag mahimo nga mangin mabaris ukon mapintas dya kag sarang makasakit sa anang kaugalingun ukon sa iba nga tawo.\n\"Sa ngaran kang Tatay, kang Anak kag kang Ispiritu Santo,\"umpisa ni Padri Sito samtang nagapanguros.\nNagasutana ang pari ka puti kag nagasablay sa anang abaga kag nagatunton sa anang dughan ang lila nga estola. Ginkrusan na man si Angelo, imaw sanday Laura, Tiya Gusta kag ang kabulig na nga bataun nga pari. Dayon ginwisikan na sanda tanan ka bindita. Hinali nagsiyagit ang limug sa lawas ni Angelo. Daw ginbasyahan dya ka nagaindakal nga tubig kag napaso ang anang panit sa pagdapat ka bindita. Nagluhod si Laura kang magluhod ang pari kag naglitanya ka mga santo.\n\"Ginuo, maluoy kaw kanamun,\" ang hambal ka pari.\n\"Ginuo, maluoy kaw kanamun,\" ang dururungan nga sabat ka nagatambong sa una nga litanya ka pari.\nNagkadlaw kang matagsing ang nagasaub kay Angelo, piro wara dya ginsapak ni Padri Sito nga nagpadayon sa anang litanya. Malawig kag maduro nga mga ngaran ka santo ang ginpanglawag ka pari samtang nagakubyal ang yawa nga nagapangyaguta kag nagapamuyayaw. Nagatuyub ang kalimutaw na samtang nagabarangisi. Kang matapos ang malawig nga barasahun nga Litanya ka mga Santo, nagpadayon ang pari sa pagpangadi, dayon nagpundo dya kag nagmando.\n\"Ginasugo ko ikaw, kadu nga ispiritu,\" ang umpisa ka pari, \"kon sin-o kaw man, imaw ka tanan mo nga mga sinakpan nga tulad nagasaub sa dyang alagad ka Dyos, isugid kanakun ang ngaran mo kag ang adlaw kag oras kang imo paghalin.\"\nNagharakhak ang yawa nga daw nayugit sa anang nabatian. Nagpadayon ang sabtanany kang pagpanagadi sa pagpanguna ni Padri Sito, gani wara nanda ginpaabot ang nagahagunos nga baso nga natungtong sa lamisita sa kilid kang katri. Nakita ni Laura kon paano nagwasaag dya kang magdapat sa dahi kang kabulig nga pari. Ikian lang dya natumba kag nagduyug-duyug ang panuruk na. Nahangyus si Laura kapin pa kang makita na nga may nagailig nga dugo halin sa dahi kang kabulig nga pari. Dalidali tana nga nagparapit agud magbulig. Ginpapungko na dya sa bangko samtang madasig nga ginlimpyuhan ang pilas kag ginpulusan ka puti nga panyo. Makadali nga nag-untat si Padri Sito agud panilagan ang nagakaratabo, piro wara dya maghalin sa anang ginatindugan. Wara magbuhay, nagbalik si Laura sa tupad ni Angelo. Nagakaradlawun ang yawa sa nasaksihan nga hitabo.\nKang masat-uman nga rayu sa kataragman ang kabulig nga pari, nga tulad nagatinguha magtindug, nagpadayon si Padri Sito sa pagpangamuyo.\n\"Sin-o ikaw kag san-o ikaw mahalin?\" ang liwat nga pamangkot ka pari.\n\"Belial,\" ang sabat ka limug nga hinali nagsiryoso.\n\"San-o ikaw mahalin sa lawas ka bata nga dya?\" ang padayon nga pamangkot ka pari.\n\"Indi ako maghalin. Akun ang kalag ka bata. Akun! Indi mo ako mapahalin.\" Nagawarus ang yawa nga nagabagrut ang mga unto.\nNanguros liwat ang pari kag ginkrusan na man si Angelo, kag dayon gin-untay na kag gintandug ang punta ka anang estola sa liug ka bata. Gintungtong na ang anang tuo nga alima sa ulo ni Angelo kag nagpadayon sa pagpangadi.\n\"Turuka ang krus ka Ginuo,\" ang hambal ka pari. \"Parayu, kadu nga ispiritu.\"\nNagkisikisi si Angelo nga daw ginakumbulsyon kag nagaturong ang mga mata. Indi maman-an ni Laura ang himuon. Nagahibi dya samtang ginakaptan ang tuo nga alima ka anang bata. Si Tiya Gusta nagakaput sa wala nga kahig sa sikwayan. Kitaun ang kahadluk sa mga mata ni Laura, kapin pa kang hinali nga nagriningkadol ang katri kag nagtay-ug dya nga daw ginaayag kang pulo ka tawo. Nagasinggitan nga nagapamuyayaw ang yawa nga daw nasat-uman ang masunod nga himuon ka pari.\nHinali nga nagdulum ang palibot, ang mga kandila nga nagatindug sa gamay nga altar ginhuypan kag nagkaramatay. Padayon nga nagatay-ug ang katri kag nagkarabugto ang mga higot nga nagabangut sa mga alima kag kahig ni Angelo. Amat-amat nga naglutaw sa hangin ang bata nga nagauntay ang anang lawas kag butkun. Daw mapukros ang pagginhawa ni Laura sa nakaratabo nga kadya na lang nasaksihan sa bilog na nga kinabuhi. Kon may magsugid kana kang amo dya nga hitabo, pati tana siguro indi magpati.\n\"Ginatabog ko ikaw, Belial,\" ang sugo ka pari sa mabaskug kag hugut nga limug, \"imaw sa tanan nga mga yawan-un nga gahum kang kaaway, sa ngaran kang amun Ginuo nga si Hesu Kristo. Halin! Parayu ikaw sa dyang anak kang Dyos kag indi run magbalik asta san-o. Parayu, sa ngaran kang Tatay, kang Anak kag kang Ispiritu Santo.\"\nMatagsing kag makangiridlis nga pagsiyagit ang nagbuta sa bilog nga kwarto. Nagasinggitan ang yawa sa kasakit, ang limug na daw ana ka sangka tinuga nga ginagurut ang kusug ukon ginapanitan nga buhi.\nHinali nga nadagdag sa katri ang lawas ni Angelo. Sa amo dya nga tion, nagbutwa ang ispiritu ni Angelo nga nagahiribiun. Sa anang lawas makita ang mga lanug sa butkun kag batiis kag mga kamras kang matarum nga kuko sa anang dughan kag likod. Daw ginlampus ang lawas ni Angelo. Madasig dya nga gin-alay-ay ni Laura kag ginpatadlung ang pagbatang sa katri.\n\"Natapos run, \" ang hambal ni Padri Sito nga nagapamahid kang balhas sa anang dahi. \"Pagdayaw sa Dyos.\"\nNaghim-us ang baratyagun kag paminsarun ni Laura sa nabatian. Indi na pagpabay-an si Angelo nga nagaisarahanun, ang bilin kaina ni Padri Sito antis maghalin ang darwa ka pari. Bangud masami wara ti imaw, naganyat ang bata sa pagpangamigo kang malain nga ispiritu. Nabinagbinag ni Laura nga si Angelo ang manggad nga dapat na tipigan.\nDalum run ang kagab-ihun kang madinarag-un nga nabawi si Angelo. Malawig kag makapoy ang ginhiwat nga iksorsismo, gani mahamuuk ang pagturog ni Laura kato nga gabii. Wara run ang huni kang nagaturo nga tubig. Bisan dulum ang kagab-ihun kag kingki lang nga natungtong sa tunga ka kwarto ang nagaiwag sa hulut, masanag kag mamag-an ang hunahuna ni Laura.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/saub.html","date":"2017-09-22T06:26:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00196.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988702536,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9988702535629272}","num_words":3190,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.353,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Panimad-un sa Paglubung ka Inunlan\nMa. Felicia M. Flores\n\"Pagbata ko kanimo,\" umpisa ni Nanay samtang gainahingutwan na ako sangka adlaw, \"ginlubung ang imo inunlan sa dalum ka banggirahan. Sa ginailigan gid ka tubig, para nga mangin mabugnaw ang imo timpiraminto. Bukun ti masingki ukon irinitun ang imong ulo. Gin-imaw rugto ang lapis kag papel para nga magabahul ikaw nga maaram.\"\nMadumduman ko pa ang bahul nga pagkatingala kag ginapanuruk ang paghumlad kang akun mga mata, dungan balikid kay Nanay kag magturuk kana pasaliding, samtang ginahingutwan na ako kang magpamangkot ako, \"Tuod kaw, Nay?\"\nAmo dya sami namun obrahun kon tapos igma. Maghingutwanay hasta nga maturugan ako.\n\"Turog gid kaw kon tapos igma para magtaas kaw,\" dugang na pa.\nAmo dya mga linya na kon wara nagasirmon parti sa akun mga sala kag pagkasarawayun ukon matak-an tana ka liwat-liwat kang parti sa ana inagyan. Kapira ka bisis na ginasaysay ang paglubung kang akun inunlan, amo nga haros napagkit gid sa akun paminsarun hasta nga nangin kabahin kag sandigan dya kang pagkilala ko sa akun kaugalingun.\nPiro daw naghuyang ang pagpati ko sa nasambit nga panimad-un hay kang elementarya ako, Grade 4 hasta Grade 6 lang takun nakasaka sa intablado kag nasibtan ka ribon.\n\"Akay, andut nagapangasubu ikaw haw?\" pamangkot ni Nanay pag-abot ko sangka hapon.\n\"Ti, hay may ribon kuno ako sa gradwasyon namun garing indi ako masibtan hay wara takun ka amot inogbakal ka ribon,\" maluya ko nga sabat kay Nanay.\n\"Indi lang pagpangasubu. Ipadarawat ko ra sarum-an ang nabilin ta nga kunsumo para may inogbayad kita sa ribon mo,\" pang-uloulo ni Nanay kanakun.\nBahul gid akun pasalamat kato hay nakasaka ako sa intablado kag natakdan ka ribon sa amun gradwasyon. Pag-abot ko sa high school, nakasulud man raad ako sa Star Section garing kon bukut ako kuligot, sigunda ako sa pinakanaba ang grado sa klasi. Pag-abot ko sa kolihiyo, nakasulud ako sa pampubliko nga unibersidad. Nakalibri ako sa baraydan kag nataw-an ka balon nga kwarta kada bulan sa sulud kang apat ka tuig.\nUgaring nagdugang ako tatlo ka tuig antis nakatapos sa kolihiyo. Abu, daw tatlo man ba ka tuig akun hulat nga matuman ang panimad-un. Lawid bantay ko piro wara gid magsalir. Kalima ka bisis ko ginbuul ang Statistics kag katatlo ang Chemistry. Ano pa gayuhum ako kis-a, hay siguro nipis ang papil kag dupol ang lapis nga ginlubung imaw sa inunlan.\nPiro nagbaylo man ang akun paminsarun, hay kon ang huyog sa pagbasa ang maangut sa panimad-un, makahambal ako nga nagsalir gid man.\n\"Ako una!\" singgitan ko nga nagahangus-hangus dara dakup ka Hiligaynon, ang bantog nga magasin kauna.\n\"Abaw, sobra kaw pa sa bitik maglak-ang ba kon kita mo ang Hiligaynon,\" sabat ka gurang ko nga bayi.\nGrade 2 nag-umpisa ang pagkahilig ko sa pagbasa. Nagapalumbaanay kami ka magurang ko nga bayi mag-uli sa balay kun Hwibis ti hapon agud magbasa ka Hiligaynon. Dya kadya duro ang nabalhag nga mga bugu nga istorya kag nobela. Puros lang gid Hiligaynon garing ang nakasulat tungud wara ti manunulat kato nga nagasulat sa Kinaray-a bisan Karay-a pa sanda. Kauna wara ginabaton ang sinulatan nga Kinaray-a. Sa pag-umpisa ko basa ka Hiligaynon nga magasin, naglambo ang akun paminsarun kag nangin masangkad ang imahinasyon nga tuga kang mga tinaga.\nPaglapak ko sa Grade 3, nabasa ko ang mga sinulatan sa libro nga Prose and Poetry. Amo dya ang nagdugang pabaskug kang akun pagkaluyag sa pagbasa. Nabuksan ang akun paminsarun sa katahum kang kalibutan paagi sa mga pinanid kang libro hasta nga naghilig man ako magsulat. Nangin sadsadan ang akun pagkahilig sa mga tinaga para makabuul kang scholarship agud magtuon pa gid sa iban nga pungsod. Sa tulad, rapit run lang kag matapos ko run ang akun doctorate degree.\nMakahambal ako kadya nga ang panimad-un nga paglubung kang binataan imaw ang papil kag lapis nagatugro kang lain nga kaaram. Wara sa grado ukon sa kaduruhon ka ribon nga masibit kanakun kondi sa kalapad kang paghangup sa mga nagakaratabo sa kalibutan kag pagkasagad mag-atubang kang mga panghangkat sa kabuhi nga buta kang pagtuo, imaw ka paghimo kang mga tikang para sa kaaraydan ka tanan. Amo dya nga kaaram ang akun natun-an paagi sa pagbasa nga akun man napalab-ot sa iban nga tawo paagi sa pagsulat.\nKon dya nga panimad-un makapatubo kang kaluyag sa mga kabataan agud magbasa, palapnagun natun ang dyang panimad-un.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Nestor Leynes halin sa http:\/\/en.wikipedia.org\/wiki\/Nestor_Leynes.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/26\/post\/2014\/07\/panimad-un-sa-paglubung-ka-inunlan.html","date":"2017-09-26T20:00:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00277.warc.gz","language":"krj","language_score":0.997718811,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9977188110351562}","num_words":724,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.282,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Si Hudas\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nSa istorya kang Bibliya, may kaugut ako nga ginabatyag para kay Hudas Eskaryote. Tungud kana napatay si Hesus. Daw kwarta ang paglantaw ko kay Hudas sa pagbaligya na kay Hesus kag ginakabig ko nga bukut takus tana nga mangin isara sa mga apostoles ni Hesus.\nAng pamangkot ko sa akun kaugalingun amo nga andut abi maugut ako kay Hudas nga sa pagkamatuod nangin bahul ang anang parte sa kaluwasan kang katawhan. Tungud kana natuman ang mga ginsaad kang propeta nga matabo kay Hesus, kag kang napatay si Hesus nakaangkun kita kang kaluwasan.\nAno gid bala ka lain si Hudas? Husto bala nga kondinarun ang anang pagkatawo kag ang anang ngaran?\nSa kada Semana Santa, atun ginapamalandong ang pasyon ni Hesus. Amo man dya ang tion nga ginakondinar natun si Hudas paagi sa pagsunog kana sa atubang kang publiko nga nangin tradisyon run man natun. Si Hudas ginabitay kag ginatutdan asta mangin abo kag ang kwarta sa anang puyo-puyo ginaaragawan kang mga tawo. Nagapakita nga kita may pagkasakun man sa kwarta.\nNangin kostumbre run natun nga ang mga tawo nga atun ginakabig nga traidor, ginatawag natun nga Hudas. Ang Hudas nga ngaran sa kadyang moderno nga panahon nagasimbolo kang makasasala. Sa kaduruhon, daw amo lang ra ang pinaka papel ni Hudas. Wara ti kamayad nga makita kay Hudas.\nPero kon atun gid pinsarun, ang tion kang Semana Sanda tion man daad sa pagpasalamat kay Hudas bisan pa nga indi natun mabaton ang anang ginhimo kay Hesus. Sa anang pagbaligya kay Hesus, nabakal ang atun kaluwasan. Si Hudas ang gintugruan kang amo dya nga papel para matuman ang dapat matabo kay Hesus.\nMabag-o ayhan ang atun paglantaw kon sa iba nga apostoles gintakna ang pagbaligya kay Hesus?\nAndut wara tana natun ginakaugtan ang ginhimo ni Pedro? Ginpanginwara na si Hesus. Ang iba man nga mga apostoles wara nakipagbato para kay Hesus. Natabo dya tanan hay amo dya ang nasaad nga matabo, kag amo man ang kay Hudas. Pero tana gid ang nasintruhan kang pagkundinar tubtub sa kadya nga moderno nga panahon.\nMay kinamatarung gid bala kita sa pagkondinar kay Hudas?\nKon atun paminsarun kag padalman, ang tagsa-tagsa ka mga apostoles may mga mayad nga binuhatan kag importante nga papel, amo gani nga sanda ang ginpili sa kaduruhon nga gusto mangin apostoles ni Hesus. Si Hudas indi aksidente nga ginpili ni Hesus. Ginpili tana agud mangin parte kang kaluwasan nga ginatigana kang Diyos para kanatun paagi kay Hesus.\nSa dyang Semana Santa, magpasalamat kita sa kaluwasan nga ginregalo kanatun kang Diyos paagi kay Hesus. Amo man daad sa nangin papel ni Hudas sa dyang kaluwasan nga atun naangkun.\nTanan kita nagakasala parehas ni Hudas kag tanan kita may mga papel sa dyang kalibutan nga sa piyak kang atun pagkamakasasala, may mayad gid nga madulot sa atun isigkatawo kag sa kadam-an.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.coinreplicas.com\/shop-ancient-coins\/judean-biblical-coins.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2014\/04\/si-hudas.html","date":"2017-09-26T14:38:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00222.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997523427,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997523427009583}","num_words":479,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.357,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Katarzyna Kmiecik halin sa https:\/\/www.etsy.com\/search?q=landscape%20in%20watercolor\nKataragman ang Pagdihon ka Binalaybay kag Sugidanun ni Elsed S. Togonon\nKataragman ang pagdihon ka binalaybay kag sugidanun Nga nakurit sa agi kang kadulum kag kang kamingaw Kon ang pagluad ka tinta kag ang pagsaot ka mga tinaga Sa hawan nga papil nagapabilin nga balsi kang kalinung. Sa tunga ka pagtangis ka mga talinghaga, Wara ti liwan nga pagpangabay ka imo pagdipara Hay indi kabatas ang dya nga surulatan sa pagsalod Ka luha nga nagaturo sa akun mga mata. Sin-o ang makabati ka daghub ka mga sugidanun? Sin-o ang makakita ka maamyun nga haron Ka mga binalaybay nga ginahanduraw Ka akun kasingkasing, ginakauhawan ka akun kalag? Kaigo ayhan ang mga tinaga sa pagbalay ka mga hitabo Nga may kahilabtanan sa imo pagpanglugayawan? Imawan mo ayhan ako sa akun pagpanglugayawan, Sa pagsiud ka mga talinghaga nga nagasarasalidhay Sa balud kang kataragman nga nagapahug kanakun, Nagasabya kanakun, nagapugung kanakun sa pagpautwas Kang kaugut, kaluya, kalipay, kamingaw, gugma, kahapdi Paglaum, pagbuhi, kaimon ukon kahadluk? Pamatian mo bala ang kalinung ka ispasyo Sa tunga kang kada tinaga nga akun ginasulat? Sarangan mo bala lumpatun ang kadalum ka talinghaga Nga nagaibwal sa kainit ka bubon ka akun Mga dilambong kag mga sugidanun? Sangka kataragman ang pagdihon ka binalaybay Sangka paghangkat, pagbato sa pihak kang kasaypanan Pagtinguha nga mabuhi sa tunga kang kalibutan Nga ginakunupan kang pagpakuno-kuno Kag hapaw nga kalipayan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/109\/post\/2015\/12\/kataragman-ang-pagdihon-ka-binalaybay-kag-sugidanun.html","date":"2017-09-26T14:26:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00442.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9955182076,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9955182075500488}","num_words":232,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.177,"stopwords_ratio":0.302,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagtibsok ka Krus\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nKadya nga panahon kang Kwaresma, nadumduman ko kang ginpagwa kang History Channel ang \"The Bible,\" sangka binag-o kag mayad nga produksyon kag interpretasyon kang pinakabantog nga istorya sa bilog nga kalibutan. Magamo, madugo ang kasaysayan kang katawhan, kag wara it mas madugo pa sangsa kasaysayan kang sangka relihiyon nga napasad sa pagpalangga kag pagpaubus. Amo dya ang sangka bahul nga kontradiksyon nga mabudlay hangpun halin kauna hasta kadya.\nKon atun balikan ang atun kasaysayan, ang atun mga isla nasapwan kang 1521 kang magdungka si Magellan kag nagtibsok kang bandera sa pagsakup kang mga isla sa ngaran kang gamhanan nga ginharian kang Espanya. Naglipas ang mga baynti anyos pa kag opisyal nga gintugro ni Villalobos ang ngaran \"Pilipinas\" sa pagpasidungug sa Kristyano nga hari, Philip II kang Espanya. Nag-abot kag nagpasad ang mga Katsila kang andang pagginahum dara ang krus nga nahimo man nga espada bangud sa mabaskug nga pagpamatok ka mga tumanduk.\nNatural gid lang nga may pagpamatok, may inaway, may pinatyanay. Ang tumanduk nagadepensa ka anang balay, teritoryo, isla. Duna sa tawo ang pagpangapin kang kaugalingun, kapin pa kon nakapusta ang anang kabuhi kag kabuhi kang anang mga pinalangga. Kag sin-o timo nga bag-ong dungka ang magkuon kanakun nga sala ukon malain ang akun ginatuohan? Ang akun ginatuohan naangut sa timgas nga ani kag bugana nga patubas kang akun uma. Ang uma amo ang nagabuhi kanakun kag sa akun mga pinalangga. Ang amun ginapatihan nga mga hirikuton halin pa sa apoy kang amun mga kaapuyan. Gani indi maghambal ang mga pangayaw nga mayad gid ang andang pamaagi hay bag-o lang tanda nakalapak rugya sa amun.\nMay rason man ang pangayaw. Una sa tanan, indi man ikaw mangayaw kon wara ikaw it ikasarang. Kon pigado ikaw sa kusug ukon armas, andut abi nga magpadaso-daso timo ka pangayaw kag pangsakup sa iban? Isug ang pangayaw bangud naman-an na nga mas labaw tana ukon superyor sa ginatuyo na nga sakupun. Dara man ka pangayaw ang anang naman-an halin sa anang kalibutan nga ginaturuk kag ginapatihan na nga mas abanse. Bangud sa mataas na nga pagturuk sa anang kaugalingun, ang pangayaw nagalantaw sa pagkakulang-aram kang tumanduk gani hapus sakupun ukon himuon nga mga sumulunod. Agud mangin mapuslanun nga mga sinakpan, dapat tudluan dyang mga tumanduk kang mas taas nga kinaaram-pangayaw. Kon duro ang sakup, duro man ang mga sumulunod ukon tumuluo kag mas mangin mabakud ang ginharian. Sa panahon nga nagainagaway kang gahum ang mga ginharian, importante ang pagpalapad ka teritoryo kag sinakpan.\nPula ang kasaysayan tungud sa dugo nga nag-agay halin sa pihak magtimbang bangud lamang sa pagtuo. Ang dugo nahugasan sa tubig kang pagpabunyag ka mga tumanduk kag pagbaton sa bag-o nga pagtudlo ka mga pangayaw. Natibsok gid man ang krus sa panghunahuna kang mga tumanduk, sa ingud kang bahul nga puno kang kahoy kang kinaradto nga pagtuo kag kaaram.\nIndi mabasol ang buang-buang nga nagpinta ka duag-panit sa porselana nga santos halin sa Europa nga patrona ka sangka banwa. Bukut mayad ang paminsarun na, hambal ka iban, pero sa akun lang may mas dalum nga pamangkot sa ulo kang kuno umang: Paano dyang pangayaw nangin patrona kang banwa nga bisan sa pamanit rayu gid sa ana ka tumanduk? Basi ayhan kinahanglan nga \"magpaka-tumanduk\" man ang pangayaw agud bug-os ang pagbaton kang tumanduk?\nNangin Kristyano ang kalabanan sa Pilipinas bangud ginsakup kang sangka gamhanan nga Kristyano nga ginharian. Sa kato nga panahon kag sitwasyon, darwa gid lang ka bagay ang sarang mapilian kang atun mga mal-am: kamatayun sa pagdampig kang kinaandan nanda nga pagturuohan ukon kabuhi sa pagsunod sa ginatuohan kang nagakaput ka espada. Sa liwan, ang pagsalbar kang kaugalingun amo ang daug. Sa amo dya nga linya kang istorya nga makahambal ako nga wara kita it labut sa pagpili kang atun relihiyon bangud ginbunyagan kita kag ginpabahul sa relihiyon nga ginsunod kang atun mga ginikanan halin man sa andang mga mal-am. Indi kita makapili kang atun ginsubli. Natanum kag nagtubo ang pagtuo nga Kristyano pero ang kahoy kang kinaradto nga pagtuo wara gid malukat. Hasta kar-on, padayon nga makita, mabatyagan, kag nagapabilin ang dyang kinaradto kag tumanduk nga mga pagpati.\nSa atun pabahul kag pagkabuhi sa kalibutan, atun nabatian kag natun-an ang kaduro-duro nga mga relihiyon nga nagatawag kang Makaako sa nanarisari nga ngaran. Hilway ang katawhan sa pagpili, amo nga ang iban nagasaylo, nagapadayon sa pagpangita kang mas makaangut kag makasabat sa andang espiritwal nga kinahanglanun. Sa kadya nga panahon, wara run it gamhanan nga ginharian nga nagakaput kang espada sa pagpasad kang relihiyon. Padayunon mo bala ang imo ginsubli? Imo pili, imo desisyon, imo kabuhi. Kon ano man ang imo pagkabuhi bilang tumuluo, ang Ginuo gid lang karia ang makahusga. Wara ako nagapakamayad ukon nagapakamalain kang kon ano nga relihiyon.\nAng pinakaimportante gid lang amo ang tagsa-tagsa natun nga pagkahimpit sa atun pagtuo.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Carlos V. Francisco halin sa http:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/en\/thumb\/6\/68\/Carlos_V_Francisco_First_Mass_in_the_Philippines.png\/300px-Carlos_V_Francisco_First_Mass_in_the_Philippines.png.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2014\/04\/pagtibsok-ka-krus.html","date":"2017-09-26T14:44:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00443.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996109605,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999610960483551}","num_words":812,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.371,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Rapit Gid Lang Ako Mauli\nni Elsed S. Togonon\nGinabarukuy ka ubo si Mike kang nagapila agud magbakal ka tiket sa LRT. Ginatakpan na kang panyo ang anang baba piro indi na run gid mapunggan. Bisan ang mga tawo nagatinuruk kana hay dasig ang pagsaka-panaog kang anang abaga dungan kang anang hapo. Mahinay ang hulag kang linya nga haros kadangat run sa hagdanan kang LRT North Avenue Station. Amo dya ang kalabanan nga masugata kon nagadinagusu ang mga tawo kon tag-uruli sa hapon. Amo dya ang adlaw-adlaw nga ginaatubang ni Mike kon mag-uli tana sa Las Piñas halin sa anang obra bilang editorial assistant kang sangka balay-balhagan (publishing house) sa Quezon City. Kag tulad, mas nabudlayan tana tungud sa anang ubo nga sobra sangka simana na run ginaantos.\nKang nagasakay run sa tren paagto sa Vito Cruz, ginpanilagan ni Mike ang mga bituon sa langit kag ang ugsad sa gwa. Sa salaming nga bintana kang tren, hilmunun man ang anang kapoy nga aninaw. Nagginhawa tana kang madalum kag ginpirung ang anang mga mata. Sa anang pagdahumdahum, liwat na nga nabatian ang balud sa baybayun kang Casay kag ang pagsinggitan kang mga manogpanahid nga nagabutung kang lambat agud makaayap kang pirambilog nga dawi kang mga manogpanagat. Namuragmuragan si Mike sa pag-uyug kang anang silpon. Nakabaton tana kang minsahi halin sa anang nanay. \"To, san-o ikaw mauli?\" Ginbasa na lang dya kag wara ginbalusan. Liwat tana nga nag-ubo kag gintabunan na kang panyo ang anang baba. Nakabatyag tana kang ramig nga nagpakudug sa anang kalawasan.\nTungud sa trapik, mga alas onsi run nakaabot sa balay si Mike. Nagparamuypuy tana kang gin-abrihan na ang gawang. Sa anang pagsulud, pira pa lang ka lak-ang, gulpi lang nga daw may nagtiklod kana kag hinali tana nga natumba. Wara na pa nabuksan ang sulo amo nga sa tunga kang dulum, pakamang na nga ginsagap ang anang nebulizer. Amat-amat tana nga nagpungha. Sa paghaklu na kang bulong, nagsuput tana kang kapagrus agud magtindug kag pasigahun ang sulo. Daw naghaganhagan ang anang hapo. Nagpungko tana sa salug kag gin-abrihan ang bag. Ginpagwa na ang sobri kag ginbuul ang sangka sulat. Mahipus na dya nga ginbasa kag nag-ulungulung. Ginbalik na ang sulat sa sobri kag maluya nga nagsulud sa anang kwarto. Wara run tana kailis hay ginkunupan tana kang tuman nga katuyo. Piro bisan daw mapirung run ang anang mata, gintublag mangud tana kang natabo sa kadya nga adlaw. Sa anang painoino mabatian na ang pamuyayaw kang anang amo. Gintinguhaan na pamatian ang ambahanun kang balud ugaring mga tarum kang tinaga ang anang mabatian.\n\"You're fired.\"\nGinlantaw na ang kisami kag liwat nga nagdahumdahum kang mga bituon kag ugsad. Liwat tana nga nagginhawa kang madalum. Buhay na nga ginpangita sa anang paminsarun ang mga kurbada kang karsada kag mga rabong nga kakahuyan sa anang pinalangga nga banwa. Sa darwa na ka tuig nga pagtinir sa Manila, liwat na dya nga ginkalangkagan nga makita.\nGinbuul ni Mike ang silpon kang nagbalus sa anang nanay.\n\"Ma, rapit gid lang ako mauli.\"\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/rapit-gid-lang-ako-mauli.html","date":"2017-09-26T14:30:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00446.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998683929,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998683929443359}","num_words":501,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.427,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Takong\nni Linda C. Arnaez-Lee\nWara pa kapamalo ang manok, bugtaw run si Ladyo kag nakailis run para magdulhog sa banwa. Nakasuksok dya ka long-slib nga itum nga may disinyo nga mga ulin nga lain-lain ang mga duag. Nakatak-in ang ana pantalon nga layang ang sidsid nga kon magpanaw nagataplik-taplik. Bilbutom kuno dya nga sahi kang pantalon hambal ni kumpari na Warling. Ginparisan na dya ka paha nga may istinlis nga bakul.\nDayon na pahid kang pamada sa anang buhok. Pariho kang sidsid kang anang pantalon, nakabuklis man ang naatubang nga bahin kang ana buhok. Gintabon na ang malabug nga bangs sa nagahining-hining na nga agtang. Gindugangan na pa gid pahid kang pamada para maghining pa gid dya kag indi maguba ang ana piluka kon huyupun ka hangin.\nSa rum-an, bunyag kang bata ni Warling kag isara tana ka mamaninoy, gani kinahanglan na magdulhog sa banwa para magbakal ka takong nga sapatos. Kanugon kang ana postura kon magsmagul lang tana, nga daan sa rum-an duro kuno nga pangayaw nga mga daraga ang mamunsyon halin sa pihak nga baryo. Basi pa lang bay makaluy-an man si Ladyo kag makahingagaw ka last trip. Kwarinta anyos run dya kag wara pa ti asawa. Basi pa lang sa rum-an, malain run ang ana kapalaran.\nTaga-Lambayagan dyang si Ladyo, sangka marayu nga baryo nga sakup kang banwa kang Sibalom. Bangud sa karayuun, malaka pa sa pamata ka karbaw kon magdulhog dya. Kon indi lang bangud sa takong nga isuksok na para sa rum-an, tamadan raad tana manglatas ka bukidan kag kasubaan. Piro ti hay parangasaw-un na ang nakataya, batasun na ang karayuun ka banwa.\nPag-abot na sa banwa, nangulung-ngulung si Ladyo. Bahul run gid ang ginlain ka banwa. Pira run katuig ang nagligad katong urihi na nga pagdulhog sa banwa. Kaduro kang mga sarakyan, nagasirinambuli lang, daw hadluk tana maglaktud sa karsada. Mayad lang, natabuan na ang sangka hubon kang mga istudyanti nga malaktud man, nanagil-ut tana para magdungan sa paglaktud.\nPag-abot na sa baraligyaan ka sapatos, dayon na lantaw kang mga sapatos nga nakadisplay sa istanti. Nagparapit ang tindira.\n\"Ano imo baklun, Tyoy? Pili lang,\" ang hambal ka bataun pa nga tindira. Mga kinsi anyos lang ti pang-idadun.\n\"Tagpira takong mo nga dya, Ni?\" ang pamangkot ni Ladyo sa tindira.\n\"May prisyo dyan ra, Tyoy. Lantawa lang,\" ang sabat ka tindira dayon talikod para abibarun ruman ang nagapasulud nga manugbakal.\nGinlantaw ni Ladyo sa idalum ka sapatos, may prisyo tuod. Sangka libo!\n\"Abu! Mahal gali!\" ang kumod ni Ladyo nga tana lang makabati.\nGinsukol na dya kag igo gid kana. Nasiplatan na ang sangka paris pa gid ka takong sa tupad kang ginbul-an na. Pariho ang disinyo piro mas bahul dya sa una na nga ginsukol. Ginlantaw na ang prisyo, pariho lang, sangka libo.\n\"Andut pariho lang tana ka dya bili na nga mas bahul tana dya sa isara? Kondi ang bahul gid lang baklun ko,\" ang yuhumyuhum nga hambal ni Ladyo sa anang kaugalingun.\nAna nga ginpili ang bahul nga sapatos sa pinsar nga mas nakaganar tana bangud bahul dya. Ginsuksok na dya dayon para kuno tirno sa anang bayo. Bangud halog ang sapatos kana, kada tikang na, nagakalong-kalong dya sa ana kahig. Wara dya ginsapak ni Ladyo. Para kana gwapo ang ana porma kag sa rum-an sigurado gid nga may makatalupangud kana. Kadya pa lang hanasun na run ang kaugalingun sa pagsuksok kang takong.\nKang nagapauli run tana, naagyan na sa binit ka karsada ang sangka baraligyaan ka yilo (ice). Nagnganga gid ang baba ni Ladyo sa pagdayaw.\n\"Pinasahi nga baidan! Sa pagkaputi!\" ang pinsar ni Ladyo. Wara na dya ginhambal ka matunog hay basi hambalun tana nga manol hay bag-o lang nakakita kang amo dya nga klasi ka baidan.\nNagbakal tana. Natingala kon andut ginbutangan ka labhang ang baidan sa sulud ka gamay nga sako.\nKang nagapatukad run si Ladyo sa bukid, gin-uba na ang ana takong bangud nabudlayan tana magtukad nga nagakadul-kadul ang ana takong. Wara pa magsangdupa ang ana pinanawan, nakasandad si Ladyo sa bato kag nasungi gid ang ana kuko sa kamumuo. Nagdugo dya.\n\"Baw! Mayad lang nauba ko ang takong ko ba! Kon wara, takong ko raad ang napad-it. Kamahal pa nga daan dya,\" ang wangal nga pasalamat ni Ladyo hay naluwas ang takong na.\nNakaabot gid man tana sa ana balay. Piro lapaw sa tuhod ang karukus kang ana bilbutom nga pantalon kag ang long-slib nasablay run sa anang abaga. Dalidali na nga ginbutang sa baul ang ana puti nga baidan. Budlay run basi matuipan kag takawun. Ang takong, ana nga ginsulud sa aparador imaw kang ana ginaali-ali nga mga gamit. Nalangkag run tana para sa rum-an.\nPagkaaga, dalidali nga nagbangon si Ladyo, kag ginbuksan ang baul. Plano na nga itugro kay kumpari na Warling bilang pasalamat sa pagtugro ka higayon nga makita ang ana parangasaw-un. Piro sa kahangyus ni Ladyo, gamayan lang natakpan ka baul ang ana alismad. Abi na ginalahugan lang tana kang ana panuruk, piro wara run ang ginaali ali na nga baidan.\n\"Ay, kalinti nga mga takawan! Wara run dya ang baidan ko! Gintakaw kang mga panulay ngato,\" ang pamuyayaw ni Ladyo. \"Gintakaw run gani nanda ang baidan ko, gin-ihian pa nanda ang baul ko!\" dugang na nga wangal kang makita nga basa ang baul na.\nWara nadayon si Ladyo ka pamunsyon hay indi masuksukan ka takong ang ana nadusli nga kuko kag wara run man tana ti inogpadayaw nga baidan kay Warling.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/ang-takong.html","date":"2017-09-22T13:37:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00327.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9979667664,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9979667663574219}","num_words":903,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.324,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bata kang Taramnan\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nAng lugar nga akun ginbahulan nakaplastar sa kilid kang malapad nga parayan kag kabukidan, kon sa diin giruk kag dapaw ang masami nga kaimaw ko. Ang amun karsada daw disyerto kon aga sa atubang kang nagadaba-daba nga adlaw. Ang irigasyon kag kasapaan, ginahimo namun nga turugban sa bulan kang tag-ururan, kaimaw kang mga karbaw. Sa tag-arani kang paray, ang mga kanding kag baka nagakalipay hay ang taramnan sa makadali mangin anda nga balay.\nKon ang mga kasapatan nagakalipay, ano pa ayhan kami nga mga kabataan kang taraman. Sipal sa aga nga manami ang puroy, kag mag-uli nga may lusbot run sa hapon. Ang guripat ni Nanay kag balbal ni Tatay ginakahadlukan ko. Pero sa gihapon indi ko maindian nga padudusan ang paklang kang niyog, kaimaw kang mga tap-ingun pero malipayun nga mga kabataan. Amo dya ang kamatuoran kang uma nga amun ginbahulan.\nBugal kag dungug namun nga kami pagatawgun, \"Mga bata kang taramnan.\"\n*Litrato: HImo ni Ysa Gernale halin sa http:\/\/villageartgallery.biz\/artists\/ysa-gernale","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/63\/post\/2013\/12\/bata-kang-taramnan.html","date":"2017-09-26T05:31:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00058.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999755919,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997559189796448}","num_words":169,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.367,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Madinarag-un nga Semana Santa 2014\nni Emmy L. Masola\nMabinungahun kag makahulugan ang paghiwat kang Dungug Kinaray-a (DK) kang Semana Santa 2014. Mabinungahun bangud duro ang nagbisita kang atun website tungud nakamaan tanda temprano pa nga may pista ka mga istorya kag painoino sa DK angut sa pagsaulog natun nga mga Kristiyano kang Semana Santa. Kabay nabuksan ang paminsarun kang mga bisita sa mga lainlain nga pagturuk kag paghangup ka dyang sagrado nga semana. Makahulugan pa gid ang atun pista tungud napatpat kang atun mga manunulat ang matuod-tuod nga kahulugan kang mga tradisyon, pagpati, hurubatun, hirikuton, kag ilabi run gid ang gin-umpisahan kadya tanan.\nNaplastar ka husto ang atun paminsarun sa nanari-sari nga pagsaulog kang Kwaresma paagi sa pagsaysay ni Arlene D. Nietes-Satapornvanit sa \"Semana Santa\" kang ana personal nga eksperyensya sa banwa nga ginhalinan kag anang paghangup kang tanan, halin kang gamay pa tana kag kadya nga may edad run. Importante nga punto nga ana ginsaysay ang pagpati nga wara ti Diyos kon Byernes Santo. Angay ni Santa Klaws nga bukut tuod, wara ti kamatuoran sa dyang balingag nga pagpati. Ginabalikan lang natun ang istorya kang pagkamatay ni Hesus pero indi buut hambalun tuig-tuig tana nagakapatay.\nNagsadya pa gid ang pista kang naguruwa ang mga tema ka istorya nga sami natun mabatian sa amo dya nga panyempo - karadlukan, misteryoso, milagroso, penitensya, kag paghinulsul - paagi sa mga istorya ni Linda C. Arnaez-Lee nga \"Ang Balay sa Likuan\" kag \"Panaad.\"\nNapunsukan ka harigi ang atun ginbalay nga pista sa Semana Santa kang naggwa ang \"Pagtibsok ka Krus\" ni Maria Milagros C. Geremia-Lachica hay amo dya ang nagtudlo kanatun sa pinakagamot kang atun pagsaulog. Napaintyende na kanatun ang gin-umpisahan kang Kristiyanismo kag ang importansya kang pagtuo sa Ginuo nga amo dapat ang mangibabaw sangsa relihiyon kag ispiritwalismo.\nKag syempre, indi makumpleto ang mga makarilingaw nga istorya sa Semana Santa kon wara si Hudas nga sentro kang \"Ang Haruk\" ni Geremia-Lachica kag \"Si Hudas\" ni Mark Anthony Q. Orquejo. Nakaagaw gid ka akun atensyon ang pagpahangup ni Orquejo kang papel ni Hudas nga liw-as sa persona kang pagkatraidor nga atun naandan. Nagpadumdum dya kanakun kang kontrobersyal nga libro ni Jess Stearn kag Taylor Caldwell nga \"I, Judas\" sa diin naistorya nanda nga kang tyempo ni Hudas ang traynta ka pilak sangka padya para sa mga saksi nga nagapamatuod kang mga akusasyon. Ginbaton kuno ni Hudas ang amo nga padya bilang pagpapag-un kang anang mga testamento tuhoy sa mga kinaadman ni Hesus hay, bilang disipulo, ana personal nga nasaksihan ang mga milagro nga napanghimo ni Hesus. Indi kinahanglan ni Hudas ang kwarta hay pinakamanggaranun tana sa tanan nga mga apostoles. Tungud sa anang panaksihun kag pag-alinton kang mga matuod-tuod nga istorya parti sa ana Amo, nabatian kang raku ang wara ti tupung nga gahum ni Hesus nga taga-Nazareth gani natublag kag nahadluk ang mga poderoso nga tawo sa gobyerno kag gindali-dali nga ilansang si Hesus sa krus. Ang paghikog ni Hudas dara kang paghinulsul, indi tungud nga ginluiban na ang ana pinalangga nga Agalun kondi ang pagbaliskad ka mga hitabu sa diin, imbes nga maman-an ka tanan nga si Hesus gid man ang Diyos bangud sa anang napakita nga gahum, anda dya ginpaantos kag ginpatay, mga kasakit nga dapat wara matabo kon wara na ginsaysay ang tanan.\nNangin maduagun ang atun pista kang ginpaanggid ni Stephen Louie R. Checa sa \"Pasyon\" kag \"Sa Likod kang Karo ni Hesus Nazareno\" ang himpit nga pagpalangga sa kahagugma kag ang kasakit nga gintuga kang pagbiya. Kon atun gid binag-binagun, ang gugma gid man daw Pasyon ni Hesu Kristo nga bisan ano nga pagtamay, pagbiya, kag kasakit handa batunon para sa pinalangga, pareho gid sa pagpalangga ka Diyos sa katawhan. Ang binalaybay ni Checa sangka pagpahunumdum kanatun nga ang Pasyon simbolo kang putli nga gugma kag bug-os nga pagpalangga sa diin sa tunga kang kapaslawan, nagalaum gihapon ang nagapalangga nga mabanhaw kag magkayab ang kahagugma.\nKulang man ang panakut sa pista kang Semana Santa kon wara ang \"Siete Palabras.\" Amo nga nagtinguha man ako magbahin kang akun painoino tuhoy sa pinakaimportante nga mga nabungat ni Hesus samtang nalansang tana sa krus. Ang akun interpretasyon bunga kang akun reyalisasyon sa akun kaugalingun, mga kasaypanan ko bilang babayi, bata, kag tawo kag mga kinahanglan ko bag-uhon bilang bata kang Makagagahum kang tanan.\nSyempre, sa mga sagrado nga adlaw halin Hwebes Santo hasta Adlaw kang Pagkabanhaw, nag-imaw ang DK sa tanan nga mga Kristiyano sa pagpamalandong.\nGinpili ka DK nga tawgun nga Pista ang Semana Santa, liw-as sa naandan natun nga pagpati nga ang pista ginasaulog para magpangalipay kag magkasadya hay ang Kwaresma tion kang pagpangasubu kag pagpamalandong bangud napatay ang Diyos. Napamatud-an kang atun mga istorya kag painoino nga ang Semana Santa buta kang istorya kang pagkamadinarag-un kag pagpamatuod nga si Hesus ang Gamhanan nga Diyos. Indi bala dya mga rason para kita magasaulog kang kapistahan, magselebrar nga may kakunyag kag mangalipay para sa atun kahilwayan sa mga sala kag kalalat-an? Gani, padayunon ta ang selebrasyon kang atun kahilwayan paagi sa masadya nga pagpangabuhi nga gintugro kanatun ni Hesus paagi sa anang pagpalansang sa krus.\n- Katapusan -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/www.fbckaty.org\/resurrection-sunday-schedule\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2014\/04\/madinarag-un-nga-semana-santa-2014.html","date":"2017-09-26T19:48:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00099.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999612391,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996123909950256}","num_words":848,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.184,"stopwords_ratio":0.369,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Santikanay kang Kultura\nni Linda C. Arnaez-Lee\nGinsug-alaw ako kang nagatagiti nga init pagguwa ko halin sa Pusan subway station. Nagkontratahay kami kang akun amiga, si Manang Lucy, nga makitaay sa Lotteria, ang ala-Mcdonald kag Jollibee kang Korea. Bag-o lang tana nakauli halin sa sangka bulan na nga bakasyon sa Pilipinas kag dara na ang ginpabakal ko nga Calumet para sa akun purutuhon.\nPaglaktud ko pa lang sa karsada nakita ko run tana sa salaming nga dingding ka Lotteria nga nagapungko kag nagapamaypay kanakun. Dyan lang sa atubang ka karsada ang Lotteria. Pag-abot ko, nakaorder run tana ka Coke kag french fries. Dayon na bukad kang ana mga dara. Gintaw-an na ako ka sangka putos nga pinakas nga hambal na ginhimo mismo kang anang magurang sa Pilipinas. Gindawu na man kanakun ang sangka putos nga dried mango kag Calumet nga akun ginpabakal.\n\"Hoy, man-an mo bala nga naglayas si Grace kag nagtawas sa kabit na nga Pinoy?\" hambal kang sangka pinay sa pihak nga lamisa. Bataun pa dya kag ang ginsuksok sangka t-shirt nga nagadukut sa lawas kag short nga maong nga haros daw magguwa run ang igot-igutan. Uso kadya ria sa Korea! Apat sanda nga nagapungko kag samtang sige usang kang french fries, sige man ang istorya.\n\"Hay kon ako man, amo man ra himuon ko. Sa pagkakuripot abi ni Korikong kag mahina pa sa kama!\" ang hambal kang tupad na nga gatararawis ang bibig sa paghambal kag may dara pa nga panguhit.\n\"Kilala ko ra si Grace,\" ang hambal ni Manang Lucy. \"Dyan ria gaobra sa Pinoy Bar kag may tatlo ka bata. Umpisa nga nagpart-time diyan, nakakita ka Pinoy nga nagaobra sa paktorya,\" ang paathag pa gid ni Manang Lucy.\n\"Ti kondi disgrasya ang guwa na. Kaluluoy man tana to ang mga bata nga ginbayaan na,\" dugang pa gid ni Manang Lucy.\nPaano abi, laban sa mga Pinay nga nakapamana ka Koreano, ginakumparar nanda pirmi ang sitwasyon sa Pilipinas kag sa Korea.\nSa Pilipinas ginapangaluyagan ukon ginasirbihan (adored) ang mga bayi. Kon sa tiempo pa kauna ni Apoy kag ni Uway, antes mag-asawahay, manag-ub anay ka tubig kag mamis-ak ka kahoy si Ontoy sa sulod ka sangka semana antes sabtun ni Acay ang ginatanyag nga paghigugma. Sa Korea, naghalin sanda sa panahon kang mga hari (monarchy) nga kon sa diin ang bata nga laki ginapakabili ukon ginapakahamili sa tanan. Ang bata nga laki amo ang manubli kang trono bilang hari. Ang bata nga laki amo ang ginapadara sa inaway ukon giyera sa pagdampig ukon pagsakup kang sangka teritoryo. Ang bata man nga laki amo ang nagapadayon kang lahi kang sangka pamilya. Gani ang mga laki bisan ano ka imol sa anda panimalay, ginakabig nga hari. Ginasirbihan. Ti, mareklamo si Pinay nga bisan manghugas ka pinggan indi makamaan si Koreano. Man-an mo nga hari, pahugasun mo ka pinggan? Lain tana sa Pilipinas. Halin sa panindahan, pagraha, panghugas ka pinggan hasta sa panglaba kag paglibang ka bata ginahimo tanan ni Pinoy. Romantiko pa si Pinoy. Makita ang ebidensya sa sine kang Pinoy kag Korea.\nKon magsungon si Pinay, dayon layas sa balay. Gahulat-hulat nga abatun ni Koreano. Pero daw indi gid ria matabo hay para kananda, kon aram ikaw maghalin dapat aram man ikaw mag-uli. Indi tanda mag-alaw-alaw kanimo.\nKon magpatunga si nanay, mahambal si Pinay, \"Sin-o piliun mo? Ako ukon si nanay mo?\" Amo dya dayon mga hurubatun natun kon gusto natun taksun ang paghigugma ni Nonoy. Pero kwidaw kaw, indi ria magsalir rugya sa Korea. Para kananda pwedi maislan ang asawa pero ang nanay hindi. Sa bugu nga istorya, amo ria kadalum ang relasyon kang sangka nanay kag bata nga laki rugya.\nTi, kon wara dya naintiendihan ni Pinay, ano bay ang guwa na? Laban-laban diborsyo, indi gani layasan na si Koreano. Dar-un ang bata sa Pilipinas kag indi run magbalik sa Korea.\nAmo dya nga sahi ka istorya pirmi ko mabatian kapin pa gid kon rugya ako pirmi sa Texas Road.\nTanan nga sahi ka istorya rugya mabatian sa bisan diin lang nga hilit hilit kang Texas Road, sangka karsada sa Pusan station kon sa diin nagakurubay ang mga restawran, bar, kag night club. Rugya man pirmi nagapaamulya ang mga OFW kon wara ti obra kag ang mga Navy nga Ruso kag Kano. Amo man ang mga obersis nga mga Pilipino sa tagsa pagdungka ka barko. Anu-ano na lang pista kon magdungan ang day-off sa paktorya kag ang pagdungka ka mga barko. Temprano pa nagaparada run ang mga bayi nga kuno mga GRO.\n\"Ti, Manang Lucy, mauna kami kaninyo!\" ang hambal kang bahi nga nakamaong kaina, dayon tindug kag butung kang short paidalum. Sagi suksok ka short kag butung-butungun, sa pinsar ko.\nGinhatud ko sanda kang akun panuruk hasta sa gawang. Pagkatapos, naglisensya man ako nga mag-uli hay duro ang nagahulat sa balay. Hari man si Bruce sa amun balay, ako gihapon ang alas!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2013\/09\/santikanay-kang-kultura.html","date":"2017-09-22T06:24:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00237.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9984856248,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9984856247901917}","num_words":808,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.306,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Trahidya ni Jonell Estillore\nni Elsed S. Togonon\nKadya nga gabii, napatay si Jonell Estillore.\nKaina, sa sulud pa lang ka traysikul, indi run tana mapahamtang. Sa pag-undag kang sarakyan, nagsamo ang anang kalangkag kag kakulba hay may tabuon tana nga katsat na sa Grindr, nga naistorya na pira run ka simana: si Raul.\nSuno sa GPS sa anang silpon nga kaina na pa ginasundan, rapit run tana sa kalyi nga tabuan nanda.\n\"May oras kaw pa nga mag-atras, Jon,\" kontra kang anang painoino. Una na dya nga bisis makigkita sa sangka istranghiro nga nakilala na lang sa sangka dating app tungud naluyahan kag wara ti istoryahun sa anang balay hay sa Iloilo ang anang pamilya. Gin-asoy na ang kitid kag dulum nga iskinita pagnaog sa traysikul. Nagapanimaho ang kalog kag may nagarinapta nga mga upos kang sigarilyo sa dalan. Mabatian na man ang pag-iwik kang mga baboy nga daw ginalugus sa indi marayu nga tangkal.\nLiwat na ginteks si Raul nga paagto run tana. Burubhay, sa atubang run tana kang gawang kang balay nga ginhambal kang anang katsat. Hana na nga panuktok, nabatian na ang limug sa anang painoino. \"May tsansa kaw pa nga maglagyo.\" Garing urihi run, kag gulpi tana nanguyus kang nakita na nga lain ang itsura ni Raul sa profile picture na sa Grindr. Nagdugang ang kulba na.\nDulum ang balay. Pira ka minutos tana nga naurungan kag sa indi na mahangpan nga rason nagsunod tana sa ginhambal ni Raul nga masulud. Dasig ang kuba kang anang dughan kag naghugut ang kaput na sa wiskey nga anang dara.\n\"Dali lang, may tawgan ako sa gwa,\" hambal na kag dayon talikod. Piro gulpi lang tana ginhawidan ni Raul sa may butkun. Nabuy-an na ang botilya kag nabuong dya. Sa anang pagtinguha nga makahawad sa hawid ni Raul, natalupangdan na ang nagabaga nga mata kang laki bisan dulum. Ginguyud tana rapit sa tokador. Pagbuul ni Raul kang kutsilyo, nakapangita tana kang tsansa nga makapalagyo. Piro sa pagdalagan na, nabatyagan na nga may nagdat-ul nga tarum nga bagay sa anang gusok.\nIndi lang si Raul ang sa sulud kang balay. Sa pagburon kang anang panuruk, darwa ka nagangisi nga mga dagway ang anang namasnahan.\nKang naumpawan, nakabatyag tana kang paranakit kag hapdi sa anang kalawasan. Linung ang balay kag wara run sanday Raul. Wara run man ang anang kahita kag silpon. Maluya tana nga nagsuksok kang anang bayo kag shorts. Sa sulud kang taxi, ginpunggan na ang anang pagluha hay basi makita tana kang drayber. Luyag na nga maghapit sa istasyon kang pulis piro nakunupan tana kang huya kag basi indi sanda magpati sa natabo kana.\nPaglab-ot sa balay, ginlumus na ang anang kaugalingun sa karamig kang tubig kag ginludgudan ang bilog na nga lawas. Buhay tana nakatapos.\nSa atubang kang ispiho ginhimutadan na ang anang hublas nga lawas. Ginkupkupan na dya. Duro nga daad ang nagsalidhay sa anang pinsar. Sa anang pagbatang, ginkapayan na ang kaugalingun kang paghinulsul. Sa anang pag-isaranhun, ginbaton na ang anang kamatayun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/09\/ang-trahidya-ni-jonell-estillore.html","date":"2017-09-26T05:44:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00084.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999325037,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993250370025635}","num_words":500,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Solitaryo\nni Emmy L. Masola\nKaina pa bilad ni Erning ka baraha, wara gihapon ti nagaguruwa sa mga ginahulat na, otso nga pakang, nwibi nga balunggay .…\n\"Ay, gakibulun run alismad ko ka pinta ka baraha nga dya, wara gid gaguruwa mga ginahulat ko,\" ang kimod na dayon pasiplat sa sa kilid ka simbahan nga tambi lang ka balay na sa diin makita ang mga kabataan nga naga-Bible study imaw ka andang manunudlo nga si Rosing Laon.\nMan-an nyo run man ra kon andut Rosing Laon tawag kana. Syimpri, tungud laon. Piro dyang si Erning, laon man. Aga hapon solitaryo ang obra na sa balkonahi nga nagatamwa sa kilid ka simbahan. Indi malikawan nga makaparapasiplat man si Rosing sa balkonahi.\nAmo sanda ka dya kang gagmay pa hasta nga nagsinoltiro kag nagsindaraga kag nag-iriintra si Erning sa Single's for Christ para maimaw-imaw na si Rosing. Daw nakapoy man guro ka tamwa kay Rosing kon Domingo, halin sa andang balkonahi. Bangud sa sami nga pag-imaw-imaw, nagrapitay man ang andang buut hasta nga nakatapos sanda kang kolehiyo kag nagamaistra si Rosing sa iskwilahan sa andang baryo samtang si Erning, pagkatapos ka kurso nga agrikultura, ginpadayon ang pagdumara ka andang malapad nga taramnan kag punungan.\nKang hayskul pa lang tanda, naggirigitara dyang si Erning sa choir ka simbahan para lang makaimaw na si Rosing. Haros tanan nga pista, wara tanda pariho gapalta. Pirmi tanda bitbit ka pari, sakristan kag tatlo ka kantura nga mga maramal-am run. Si Erning lang kag si Rosing ang mga pamatan-un.\n\"Abaw, Toy, daw maragkut gid haw parapasiplat mo kay Rosing,\" ang singgitan ni Uway Diling samtang nagahuyab ang traysikul paagto sa Igpanolong. Mamisa rugto ang pari sa bispiras.\nNabatyagan gid ni Erning ang pagparang-init ka anang pungyahun sa kahuya hay man-an na nga nabatian ni Rosing ang panunlog ka mal-am. Tatlo tanda nagapungko sa atubangan nga parti ka traysikul: si Uway Diling sa sulud, si Erning sa sagwa kag si Rosing ang ginpapungko sa gamay nga purungkuan hay tana lang ang makainsakto.\n\"Sus, daw kamatis ba uyahun mo. Mayha timo kara nga kita-kita lang man dya,\" padayon pa ni Uway Diling nga daw wara ti plano mag-untat. Todo pa abi maghambal hay ginatinguhaan na lapawan ang gahud ka tambutso ka traysikul.\nSi Rosing, wara gid nagliso. Ang ulo na, diritso sa dalan ang turuk kag nagapakuno-kuno nga wara ka bati. Amo dya pirmi ang anda sitwasyon, kaluluoy lang sa sunlog ka mga kantura pati ka mga pamatan-un nga imaw nanda sa choir.\n\"Erning, manogradwar run kamo wara kaw pa gihapon ka pabutyag ka baratyagun mo kay Rosing?\" pamangkot ka amigo na nga si Roming. \"Daw nagahulat lang man ra nga magbungat kaw.\"\nTuruk gid lang ang ginsabat ni Erning. Indi na mahambal nga daw indi gid tana kamaan kon paano na ihambal kay Rosing ang anang ginabatyag. Naghugud lang tana sa pag-iskwila hay gusto na nga may ikasarang run tana nga isagod kay Rosing antis tana maghambal ka anang tuyo nga pangasaw-un ang daraga.\nKang ikatatlo nga tuig ka pagkapatay ka anang tatay, nakabatyag si Erning kang kasubu kag rugto natubuan tana kang kaisug para hangduun ang alima ni Rosing sa mga ginikanan.\n\"Saktuhan gid dya, Sabado ang Valentine's Day kag wara ti klasi si Rosing,\" pinsar ni Erning. \"Mayad guro, mabakal ko ka sangka dosina nga rosas sa banwa kag agtunan ko sa balay da. Malisinsya ako sa anang mga ginikanan nga dar-un ko si Rosing mamahaw sa banwa.\"\nHwibis pa lang, naplantsa run ang bayo ni Erning. Byirnis ti gabii, daw gusto na hunuson ang adlaw para magbutlak. Plano na nga agtunan si Rosing mga tapos igma. Daw wara matandug ang anang sinamo sa igma. Bisan kapi lang ang ginpamahaw na bangud daw nagasur-ab ang anang surok-surok sa kulba, wara gihapon tana ginagutum. Alas-dosi imidya pa lang, nag-ilis run dya kag magbakal ka rosas sa banwa.\n\"Yudi, mayad pa kaw, Pre, ba, may balentina,\" sunlog ni Roming kana kang nakita na ang bitbit na nga rosas.\n\"Abaw,Toy, nangisug kaw gid man?\" ang bugno ni Uway Diling kana kang nakita si Erning pagwa sa andang balay. Toka ka mga nanay manglimpyo ka simbahan kato nga hapon.\n\"Bantog run dya kar-on mong sa tanan nga mga nanay,\" kimod ni Erning. \"Ano abi hay sa kaduruhon ka masug-alaw ko, si Uway Diling gid tana ang nakita ko.\"\n\"Mayad nga hapon, Akay Rosing. Happy Valentine's Day. Dya ang rosas, rigalo ko kanimo. Pwidi ayhan maistorya ang mga ginikanan mo?\" Amo dya kuno ang anang hambalun, pagbukas ni Rosing ka gawang.\nGinliwat-liwat na dya hasta makalab-ot sa ugsadan kanday Rosing.\nNagaparanghulas ang anang mga alima sa kakulba. Nagabasa ang pungango ka bulak nga pamatyag na, bisan siguro darwa pa ka simana nga kaptan na ang bulak, indi gid malaya. Kaina pa ana brubhay-kuot ka panyo sa bulsa para pahidan ang alima dayon ulayhon sa anang dahi nga daw buta man ka mala-mais nga balhas.\nPagsamput na sa gawang ka balay day Rosing, nabatyagan na nga daw malinung dya. Wara gid ti nagahambal ukon nagatimuk-timuk. Nagginhawa dya ka madalum kag dayon panuktok.\nWara ti nagbukas. Ginliwat na. Wara gihapon.\n\"Ay, maan lang, daw mabugto run tana ginhawa ko dya sa kulba, wara mo pa timo ginabuksan,\" pinsar na. Nagginhawa ruman dya ka madalum kag ginliwan ang pagpanuktok. Nabatian na ang mga lapak-lapak sa likod ka gawang.\n\"Dya run. Si Rosing run dya,\" bungat na nga nagayuhum-yuhum kag daw indi makahulat nga makita na ang babayi nga baynti singko ka tuig na ginhandaan para mangin angay tana nga bana para sa daraga.\nNagbukas ang gawang. Nahangyus si Rosing sa anang nakita. Si Erning. May dara nga bulak. Wara makahulag ang daraga sa sulud kang pira ka mga gutlu. Dayon na nadumduman nga nagasaranhun tana sa balay kag ginbilinan gid kang ana mga ginikanan nga indi basta basta magpasulud ka mga tawo kon wara tanda. Daw haros pa lang gusto man raad ni Rosing haksun sa kalipay si Erning kag ipasudlun sa andang balay para makaimaw ang soltiro kag makaistorya, ugaring nahadluk dya manumdum hay nagasaranhun lang tana.\nWara na matalupangdi ang ana ginhimo. Man-an na nga wara't nihay-nihoy ginsirado na ang gawang, gintrangkahan kag dayon dalagan sa anang kwarto kag magbatang sa katri. Nagaduhungan si Rosing samtang nagaturuk sa kisami. Nagahangus pa dya sa hapo kag kulba nga nagdapun. Blangko ang pinsar. Wara na gid gin-ikspiktar nga maabot gid ang tion nga buhay na run ginahulat – ang atubangun tana ni Erning kag hangduon ang anang paghigugma.\nSi Erning daw ginlihap ka nagapugati nga labaha ang korason. Indi tana makapati nga ginturuk lang tana ni Rosing kag ginalampusan ka gawang. Nabatian na pa ang pagdalagan ka daraga parayu. Nangluya ang mga alima ni Erning. Daw mabutanwan na ang bitbit nga bulak. Daw amat-amat galunay ang anang tuhod kag haruson tana makatakud magpanaw.\nBlangko ang pinsar samtang nagapanaw pauli. Bitbit gihapon ang rosas, dumiritso dya sa simbahan kag ginbutang na ang bulak sa atubang ni Birhen Maria.\nNaghiripus ang mga nanay nga nagapanglimpyo ka simbahan. Ginturuk si Erning kag maghanihani.\nPagkatapos butang ka bulak sa santos, naghinayhinay pauli si Erning. Kato nga Domingo, ang pinakauna nga Domingo nga wara tana magsimba. Duro pa nga mga Domingo ang nagligad piro umpisa kato, ang pinakarapit na nga distansya sa simbahan amo kon nagapungko tana sa balkonahi para magsolitaryo.\nNagpasiplat liwat si Rosing Laon sa balkonahi. Ginbaslan dya ka malawid nga pagturuk ni Erning. Naglitik ang bibig ni Rosing kag nagtugro ka matam-is nga yuhum. Wara nakahulag si Erning, sigi ang turuk kay Rosing samtang ginasagap sa dughan ang gugma nga nalimunaw. Wara gid madara ang baratyagun ni Erning. Indi gid mapali ka mga matam-is nga yuhum ni Rosing ang anang tagipusuon nga asta kadya mabatyagan na pa ang kalab-as ka pilas.\n\"Patawara ako, Rosing. Sa kada sipal ko ka solitaryo rugya sa balkonahi, ginatinguhaan ko gid nga mapali ang pilas nga imo ginkurit sa akun tagipusuon piro sa kada tangra mo kanakun, imbis nga mag-ayad, daw ginakutkot pa ang akun pilas. Traynta anyos run ang nagligad piro lab-as pa sa akun paminsarun ang masakit mo nga ginhimo kanakun.\" Pinsar ni Erning samtang sigi padason ka baraha halin sa Alas paagto sa Hari. \"Ikaw kauna ang akun alas, Rosing, piro bangud sa imo ginhimo, natabunan ikaw parayu kanakun. Kag ako rugya, madinarag-un nga nagasaranhun. Hari ka akun kalibutan, hari ka akun baratyagun.\"\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2015\/02\/solitaryo.html","date":"2017-09-22T13:36:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00365.warc.gz","language":"krj","language_score":0.994579196,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9945791959762573}","num_words":1384,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Halin sa http:\/\/www.coe.int\nLuyag mo bala nga tugdaan ang ginsulat mo? Ipadara sa Dungug Kinaray-a Parandayan ang imo sinulatan hay tun-an, pat-udun, tukiun, kag usisaun dya kang amun busalian nga mga manunulat agud ilabi pa gid nga mapanami. Wara dya ti bayad kag ginahimo kang Dungug Kinaray-a angut sa ana tinutuyo nga pabaskugun ang padayon nga paggamit kang Kinaray-a. Gani umpisahi run ang pagsulat kag insigida ipada sa Dungug Kinaray-a Parandayan. Ipadara ang inyo mga obra sa firstname.lastname@example.org ukon rugya sa website. Mabasa rugya ang Mga Pagsurundan sa Pagsumite.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/52\/post\/2013\/07\/dk-parandayan-nahuman.html","date":"2017-09-26T05:43:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00093.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997098446,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997098445892334}","num_words":89,"character_repetition_ratio":0.099,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.36,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pait nga Kusi\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nSa pinakauna nga bis sa kabuhi ni Asis, nabatyagan na ang matuod nga kahulugan kang ginatawag kang kaduruhan nga gugma. Kang una, ana dya ginakadlawan kag indi na bug-os maintindihan. Kang nag-abot si Hilda sa anang kabuhi ang tanan nagbag-o asta ang anang panglantaw sa tinaga nga gugma.\nNahulog gid ang buut ni Asis sa personalidad ni Hilda. Mabuut kag masinadyahun ang dyang babayi, amo gani nga duro ang nagahandum nga mangin kahagugma si Hilda, piro si Asis ang nangin maswirti sa matam-is nga huud kang dyang daraga.\nSa una nanda nga tuig, nangin manami ang istorya kang andang gugma. May mga away nga natabo, mga pagsungon kag pagpangimon sa sara kag sara piro wara dya nangin rason nga mangin mitsa kang andang pagbulaganay. Ang gabii bukut sablag para kananda hay kada minuto ang dyang darwa indi mag-untat sa pagtawganay.\nSa dalagan kang mga tinuig, nangin sigurado si Asis nga sa pira ka adlaw, si Hilda ang mangin tatay kang mga kabataann na. Wara run tana ti plano nga buy-an pa ang dyang daraga. Masami sa andang pag-imaway, anda ginaistoryahan ang andang mga plano sa kabuhi bilang mag-asawa. Pira ka bilog nga mga kabataan, ano ang mga ipangaran kag ang itsura kang balay. Sa bata pa nga pangidadun, nakaplastar run ang tanan.\nManami ang plastar kang tanan nga andang ginplano piro gulpi lang naguba sa sangka pagpisuk kang mata.\n\"Sa dalagan kang mga tion, nagaamat amat dura ang nabatyagn ko kanimo,\" paathag ni Hilda kay Asis. \"Gusto ko nga untatun run ang aton rilasyon.\"\nSa tubang ni Hilda, nagturo ang luha ni Asis. Tama ka sakit ang anang nabatyagan nga indi na maiksplikar kag indi na maman-an ang himuon. Sa pinakauna nga kasaysayan kang kabuhi ni Asis, si Hilda ang nagpaturo kang anang luha. Kon ano kasadya nga nangin sanda, dobli ang sakit nga anang nabatayagan kang ginahambal niHilda nga untatun run ang andang rilasyon.\nPagkatapos kang masakit nga adlaw ngato, patay nga nagakabuhi si Asis. Ang anay manami nga yuhum kag masadya nga itsura gulpi lang nadura. Nadura ang kahulugan kang kabuhi hay mismo ang anang ginakabig nga kabuhi amo man ang nagpatay kana. Nanimag-o ang mga nakakilala kay Asis. Ang anay parawakal nanda nga barkada nangin apa kag maluya ang itsura.\nSa masakit nga sitwasyon ni Asis, ginpirit na nga mabalik ang kauna nga kaugalingun. Ginbutang na ang anang bug-os nga atinsyon sa mga butang nga makabulig kana lipat kay Hilda. Ginsaku na ang anang kaugalingun sa paglagaw sa mga lugar nga bag-o para kana kag ginlikawan ang mga lugar nga anay kang sanda pa ni Hilda pirmi nanda ginaagtunan. Ang tanan nga mga gamit nga gintugro ni Hilda kana, ana man ginpamalik tanan. Piro sa piyak kang tanan nga paghimakas na nga malipatan si Hilda, sa kada gabii nga nagaabot, mabatyagan na gihapon ang sakit kag kaluya nga wara run si Hilda kana kag masami tana nagahibi.\nNagdugang pagid ang sakit nga nabatyagan ni Asis kang nabalitaan na nga may migo nga bag-o si Hilda ilabi run gid kang ana dya mismo nakita. Nagsugalaway sanda sangka adlaw samtang pauli si Asis nga nag-agi sa lugar nga wara na ginapaabot nga rugto man gali si Hilda kag ang anang migo nagapungko. Sa pagkakita ni Asis, plano na pa daad maglikaw piro nakita tana ni Hilda. Ginapatay na ang kon ano man nga nabatyagan na kag nagyuhum kay Hilda kag sa anang migo samtang naglabay. Paglumbos ni Asis, daw ginpangtuslok kang pagkaduro nga dagum ang anang tagipusuon. Gusto na maghibi kang todo todo piro naubos run ang anang mga luha sa kada gabii nga ginhibian na.\nSa amo to nga hitabo, nangin klaro kay Asis nga ang posibilidad nga magbalikanay pa sanda ni Hilda indi run matabo. Indi na mabaton ang amo to nga riyalisayon piro wara tana ti mahimo. Pirit na nga gintulun ang mapait nga kamatuodan nga tana kag si Hilda bukun para sa sara kag sara.\nGin-amat-amat ni Asis kundisyon kang anang paminsarun nga ang mga butang nga nagakaratabo kana, masadya man ukon masakit, may nagakaigo nga rason kon andut nagakaratabo dya. Sa kada adlaw nga nagapanaw, amo dya ang anang ginapangyabtan.\nNatapos ang pira ka bulan, nag-amat-amat ang pagkabanhaw ni Asis. Nagbalik ang anay masinadyahun na nga itsura kag ang mga yuhum na nga anay nadura. Ang anang baratyagun para kay Hilda wara napanas piro ana dya ginakabig nga inspirasyon nga magpursigi sa pag-aprisyar sa kabuhi nga buta kang matam-is kag mapait nga mga ikspiryinsya. Nangin bag-o nga tawo si Asis pagkatapos kang mga tinuig nga nagligad. Nangin mas mapinalanggaun kag masinadyahun sa pihak kang mapait na nga nagligad.\nPara kay Asis, utang na kay Hilda ang kon ano man tana kadya. Ang anang kasakit nga naagman tungud sa gugma nangin manami nga liksyon sa anang pagpadayon sa kabuhi. Sakit man ang anang naagyan, nangin pat-ud si Asis nga sa pira ka adlaw, may magaabot gid sa pagtahi kang tagipusuon na nga nagisi.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2015\/02\/pait-nga-kusi.html","date":"2017-09-22T06:23:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00041.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995142221,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995142221450806}","num_words":827,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sulat Halin sa Tagipusuon\nGinaagda kamo tanan nga magpadara kang mga istorya parti sa inyo mga inagyan nga may kaangtanan sa parabuton nga pagsaulog natun kang adlaw kang mga tagipusuon. Mahimo man nga istorya dya nga inyo nabatian ukon pinanilagan.\nMabalhag ang DK sa Pebrero 7-15, 2014 kang mga sinulatan nga makatarandug kang baratyagun ukon makapapitik kang dughan. Bisan mugu ukon labug basta nasulat sa Kinaray-a, pwede gid ipagwaun.\nAng mapilian nga pinakanami nga istorya, magabaton kang espesyal nga premyo.\nUpisahi run ka sulat kag ipadara sa email@example.com.\nDali, sulat run!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/71\/post\/2014\/02\/sulat-halin-sa-tagipusuon.html","date":"2017-09-22T06:10:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00047.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9973174334,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9973174333572388}","num_words":89,"character_repetition_ratio":0.021,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.393,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkaonse nga Bahin\nRulubkun\nMintras nga gagurang ang paray nagaamat-amat ka bug-at kag nagatungli ang uhay tungud sa katimgas. Sa punto kang paray nga nakalampas sa urubasun, amo ang ginatawag nga rulubkun hay ang abaga kang uhay urubasun pa kag medyo gurang ang tangkap kang uhay. Amo karia ang ginahimo nga himugo ukon linubuk. Ginaani, ginakagud, ginahulas, kag gnabayo ang paray nga rulubkun. Ang bugas kang rulubkun ginatawag nga limbuk. Ang bugas kang limbuk ginbukbok kag ginalakutan ka kinagod nga niyog sa punto kang palanggituan ukon barandihun kag dugangan ka nagakaigo nga kalamay para lang nga magtaratam-is. Ginabayo ria hasta nga magkaraput ang mga panakut nga niyog kag kalamay. Kon magkararaput run gani sa sobra nga bayo, amo karia ang ginatawag nga himugo. Sa atun pa, ang himugo pwede run hiwaun kag ikuyang sa myembro kang pamilya. Ang himugo ginatawag nga bahibahi. Amo dya ang ginakahidlawan nga karan-unun sa uma.\nAng paray nga nakalampas sa punto kang rulubkun, nagagurang ang mga inuhay halin sa anang abaga hasta sa tangkap. Nami gid karia anang pagtungli kag nagabuyok-buyok kon hangin-hanginan sa kawayangan. Nanamian gid takun karia maglantaw kang nagabuyok-buyok gid ang kada uhay kang paray sa taramnan. Nagaananay kailis anang kolor nga nagadarag hasta run gid nga maggurang ang paray. Ang paray nga indi maani sa husto nga oras nagauntayan. Nasobrahan kang gurang ang inuhay kag magkarapupo run ria kon matandug tungud hay nagpasar sa termino.\nMalain ang Panahon\nMay panahon nga indi malikawan tungud nag-abot ang masayud nga tyempo. May bes nga bali darwa run lang ka semana kag magpaani, ahay naabutan kang madamul nga uran kag mabaskug nga hangin nga daw bagyo. Ang paray nga dali run lang anihun nagharaplak kag ang iba nga uhay nagsawsaw sa tubig kag napilpilan. Makita nga naghapay ang paray sa direksyon ka hangin nga nagsunod sa buyung kag ang porma daw sa aripuros anang binuyungan. Ang iba nga paray nagharaplak sa sangka direksyon lamang.\nAng paray nga nagharaplak, nagapabilin nga nagahaplak. Pero may rudyan man nga makita ang iba nagbangon raad pero indi makaalsa tungud sa kabug-at nga inuhay. Mintras nga ginaangan-angan sa pagpaani kag nagapagurang kang paray, ang iba naulian katong tukub sa ibabaw, pero ang kutub tana kang nagakatupa sa tubig nahuruman nga nakasawsaw kag nagtubuanan. Ang kutub tana kang inuhay nga napilpilan sa idalum nayon kang dagami, nadunot kag indi run mapuslan. Amo ria ang kapyerdihan nga nagaabot nga wara paglaumi kang mangunguma.\nPero sa pihak nga bahin, nagakalipay ang tag-iya nga nag-abot ang ani. Ginabawi sa anang painoino nga kalabanan nga mga tuig nga nagligad manami ang panubasun kag talagsahun lang man mag-abot ang masayud nga tyempo. Ginabaton bisan sang-ano lang ang madangat kag maagum nanda, bilang bunga kang kinabudlayan kag amo karia ang ginapasalamatan.\nMarimasa nga uhay\nAng paray mintras nga ginasirakan kang adlaw nagagurang anang inuhay. Ang kutub kang nakaagi sa binit kang aranyun, nagakalipay sa katahum ka latagun. Sa yano nga panglantaw sa latagun kang mga kaparayan, puro lang gid uhay ang makita nga wara ti dahon. Bisan ang sangnahut nga dahon sa ubus kang karaptan ka uhay, nagaluyloy para hulas lang nga ianihun kang kayug.\nAng tawo nga makaagi sa binit kang aranyanun, nagakalipay nga maglantaw kang wayang nga puro gid paray nga darag run, ilabi run gid nga dali run lang ianihun. May mga kahon nga nagaulut sa tanum kag amo karia ang latayan kang tanan. Bisan bakilid gani ang lupa, ang mga kinahon nagahagdan hagdan pasaka nga puraw lang gid paray nga aranyun.\nAng iba nga paray nagluyloy sa tunga kang kahon sa kada magtimbang. Ang kahon mismo natakpan kag daw haros nga indi kitaun. Ang sin-o man nga tawo ukon tag-iya kang paray nga mag-agi sa ibabaw kang kahon, kinahanglan nga maghinay-hinay sa pagpanaw para indi mag-arasik ang paray halin sa inuhay nga nagasawsaw sa ibabaw kang kahon.\nAng mga inuhay nagatungli paidalum tungud sa kabug-atun. Andut haw nga mabug-at? Mabug-at tungud nga matagbung ang bugas sa anang katimgasun kag matibsol nga bugas ang sulud ka kada pasi.\nAng mangunguma nakamaan kang anang patubas kon bala dagaya kag madinarag-un. Sa wara pa magpaani ginalantaw ang tindug kang paray mintras nga nagapagurang kang anang aranyun. Sa paghusisa, ana ria nga hakwatun ang sangka uhay kag itungtong na sa anang palad kag lantawun halin sa abaga hasta sa tangkap. Ginaturuk kag ginahusisa ang sangka uhay kon bali pira ka porsyento ang upa. Kon ang upa uno porsyento lang man, ang pinilinpin bali darwa ka porsyento kag ang nobenta isyete porsyento ang timgas.\nAng tag-iya kang aranyun nga mintras nga ginatungtong ang sangka-uhay sa palad, nagahambal nga, \"Kanami gid hay marimasa. Matagbung ang pisada ka paray hay matimgas. Ang akun panubasun sa kadya nga tuig marimasa kag dagaya. Salamat sa Diyos nga nagbugay kanakun kang manami nga panahon.\"\n- Sundi ang kasugpon -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/noypicollections.blogspot.com\/2011\/07\/other-paintings-and-sketches-of-fernado.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/03\/uyas-kang-paray-ikaonse-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T06:03:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00048.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999715507,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997155070304871}","num_words":806,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.395,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Bingka sa Plasa\nni Linda C. Arnaez-Lee\nRugyan si Itik nagapatupung sa puno ka mahogani kag nagawaug ang liug nga nagalantaw sa nagaaso-aso nga bingkahan sa plasa ka Sibalom. Nagapaputi ka masluk na piro bukut bingka ang ginahulat na. Nagalusot ang panuruk na sa aso kang bingka nga ginadabukan ka binaluk-an kang niyog.\nByirnis Santo kadya nga adlaw, kag buta ka mga tawo ang plasa ka Sibalom. Ang karsada buta man ka mga tawo nga maprusisyon imaw ang mga santos nga ginaparada sakay sa karo. Piro bukut mga santos ang gin-agto ni Itik rugya sa banwa kondi si Diding nga ana klasmit nga nagauli sa pihak nga baryo kag buhay na run ginapurupasiplatan. Huruy-un abi si Itik nga dya. Maambung man raad nga pagkalalaki garing daw sa hurungitun ka iti. Pwirti ka huruy-un.\nNabatian na nga maagto sa banwa si Diding para magsimba kag magpamalandong sa pagkamatay ni Hesukristo. Nabatian na man nga paborito gid ni Diding nga baklun ang bingka sa plasa kada Simana Santa. Gani nagpasimpalad tana mag-agto sa plasa rapit ayon sa bingkahan para makita na si Diding.\nDuro run ang nagbakal kang bingka piro wara na gid makita bisan haron ni Diding. Indi ayhan rugyan si Diding sa mga nagaprusisyon sa karsada? Wara naghalin si Itik sa ana ginatindugan. Ginlibot kang anang panuruk ang kabilugan ka plasa. Bisan tuod nagauwang run ang mga trumpa sa darwa ka mga simbahan nga nagaatubangay, piro ang mga tawo sa plasa sigi gyapon ang paagto-pabalik. May dyan nga mga bata nga nagalagsanay, may nagakirinaun kag may mga tawo nga nagatirinumpok kag nagaistorya.\nBurubhay, nagsanag ang uyahun ni Itik kang nakita na si Itok, Andoy kag Muray nga nagapaagto sa bingkahan. Mga migo na kag klasmeyt si Itok kag Andoy. Si Muray, libayun ni Diding. Piro sa diin tana si Diding? Naglapad man ang ngirit ni Itok kang makita si Itik nga nagapatupung sa puno ka mahogani.\n\"Hoy! Itik, dyan kaw gali?\" ang pamangkot ni Itok nga nagapaagto kana. Si Andoy kag Muray, naghapit sa bingkahan. \"Kaina kaw pa dya?\" ang padayon nga pamangkot ni Itok.\n\"Bag-o pa lang man,\" ang sabat ni Itik nga sa daw may gusto ipamangkot kay Itok.\nDaw nasat-uman ni Itok ang gusto na ipamangkot.\n\"Ah, si Diding? Rugto pa nagsunod sa prusisyon. Nag-una lang kami dya para magbakal ka bingka nga ginapangayo na.\"\nNagmara ang tilaok ni Itik kang nabatian ang ngaran ni Diding. Nagpanagitlun kag daw sa nakalab-ok ka tuba ang huni kang anang tubug. Ginturuk tana ni Itok nga nagabarangisi.\n\"Kursunada mo si Diding, no?\" ang pasintud ni Itok kana.\nNagnguri-nguri lang si Itik kag nagparapit kanday Andoy kag Muray nga nagahulat kang bingka. Nagprisintar si Itik nga tana ang mabayad. Ginpulihan nanda ka sunlog si Itik hasta nagparamula dya sa kamayha.\nGinhulat nanda matapos ang prusisyon. Si Diding, wara gyapon kaabot. Ang kuon ni Muray mahulat lang kuno sanda sa atubang ka bingkahan. Daw sa bingka nga ginatuob sa kainit ang pamatyagan ni Itik. Nagadulum run ang palibot kag naman-an na nga sa indi magbuhay maabot run si Diding. Makitaay run sanda. Gintangra ni Itik ang langit. Isot lang ang mga bituon. Nakita na ang anang kaugalingun sa lati nga bulan nga nagapurupalipud sa maitum nga gal-um. Gusto na man magpalipud sa dulum sa pag-abot ni Diding.\n\"Ayawan kamo kahulat?\" ang limug ni Diding sa likod.\nTanan sanda nagbalikid kay Diding. Nagkuba-kuba ang dughan ni Itik . Naurungan sanda kang nakita nga may imaw si Diding. Si Nistor, ang bag-o nga istudyanti nga halin sa Bacolod kag kaingud balay nanday Diding.\nDaw ginlansang si Itik sa anang ginatindugan, wara kahulag. Wara na ginlauman nga may imaw si Diding. Pamatyagan na nakainum tana ka apdo sa pagkapait kang ana ginabatyag. Kang maghagaday run sanda mag-uli, wara nagtawas si Itik sa traysikul nga ginsakyan nanday Diding. Nagkabit dya sa dyip nga nag-agi, bitbit ang bingka nga nagramig run sa itum nga puyo.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2015\/04\/ang-bingka-sa-plasa.html","date":"2017-09-25T22:29:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00011.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9892663956,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9892663955688477}","num_words":649,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.344,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lumay\nni Danny S. Tabuyan\nIkaapat nga Bahin\nPagkatapos kang lubung kang anang Papa, naglisensya si Melodina sa anang Mama nga mauli sa andang balay sa baryo imaw sa anang mga kabataan kag bana. Nagapangahawid pa raad ang anang Mama, pero kinahanglan nga mag-uli run sanda sa anda kaugalingun nga balay.\nNangin matawhay ang andang pagpangabuhi sa baryo kag amat-amat nga nag-uliay ang relasyon kang panimalay nanday Melodina kag Hernando kag kang anang pamilya kag mga himata sa banwa. Ama-amat nga nagmayad ang andang pagtamdanay.\nNagapamunak si Melodina sa masinaw nga sapa nga nagailig halin sa maanyag nga busay sa unahan, sa bukid ayon, nga nagapugati ang anang pag-ula sa tunga kang marabong kag berde nga talon kag dugang pa nga ginapaanyag kang langit nga masinaaw. Makita kag mabatyagan na ang kalinung kang kabuhi nga lain sang sa ana gin-aguman sa umpisa kang andang pag-asawahay ni Hernando. Kaangay dya kang punung-punung sa sapa nga malinaw, marapit lang sa anang ginapamunakan nga sarang nana matanghaw. Nawili tana ka turuk kang maintuk nga mga isda kag mga orang nga nagalangoy-langoy kag nagalinagsanay, nga daw wara ti makaharaw sa andang pagpangalipay. Ana gid ginput-an ang anang pagpangusu kang ang burunakan kag magsagad ka dungango sa mga isda nga daw mga bata nga nagasipal kang tubig-tubig sa sirak kang bulan.\nSa hinali lang nagsulud ang sili sa pagtukub kang mga isda. Nagtublag dya kang kalinaw kang tubig kag nagbuay ang mga lagtuk kag naglubug ang malaban-awan nga tubig. Daw nag-ugtas si Melodina nga naawat ang anang ginakawilihan, pero ana lang dya ginapanilagan. Nagsinaw liwat ang tubig kag nagbalik ruman ang mga isda, kag panilagan lang, nagbalik ruman ang sabad nga sili. Nagpurot si Melodina kang bato kag ginpasil ang sili pero wara na dya maigo. Nanginduraan ang sili sa linaw.\n\"Yadi nga linung kag sadya ang pangabuhi kang mga isda, sabadan na pa,\" ang kumod na.\nNagbalikid tana hay may nabatian tana nga nagparapit, si Tecla Tingad. Ginabansagan tana kadya nga tingad hay tam-an ka dasig maningad-tingad. Kaabtik magdarawat kang sugidanun kag iduhol sa kay bisan sin-o nga ana masug-alaw.\n\"Atun-atun lang dya. Indi kaw gid manugid sa iba hay ikaw lang gid ang ginasugidan ko kadya.\" Amo dya ang ana kalabanan nga mga pangbukas nga mga bururat-un. Pero pag-abot na sa sunod nga tawo, amo man angud ang anang ginakuon antes magsugid kang kutso-kutso nga ana ginaduhol.\n\"Melodina! Melodina! Ay, kaina pa ang sagap ko kanimo, dya man lamang gali ikaw!\" ang singgiyaw ni Tecla nga nagahangus-hangus.\n\"Iwan haw ra?\" ang sabat man dayon ni Melodina.\nDayon ni Tecla purot kang hungot, ginsarok na dya sa masinaw nga bubo-bubon, ana dya ginlino-linuan, kag ginlabyag ang tubig sa kabatuhan. Dayon nagsandok liwat kag mag-ub-ub sa hungot agud maunaw-unawan ang pagmara kang anang tubug. Nagalagpok gid ang anang puwak samtang nagapanagitlun.\n\"Araguy! Abi mo,\" ang padayon ni Tecla, nga nagahingapos kang anang pagtulun, \"pero atun-atun lang dya. Indi kaw gid manugid sa iba hay ikaw lang gid ang ginasugidan ko kadya.\"\n\"Maan tana kanimo, Tecla. Tamad takun manalod ka istorya kang kabuhi ka iba.\"\n\"Pero bukun tana dya nahanungud sa iba, kundi kay Hernando nga imo bana.\"\nNagmurarat ang mga mata ni Melodina, nga daw ginkinulbaan dayon.\nNagsulud sa anang paminsarun nga basi kon ano ang natabo sa anang bana.\n\"Iwan haw? Diin ang akun bana? Ano ang natabo kay Hernando?\" ang mga pamangkot nga ana nabungat nga buta kang pagkahangawa.\n\"Di anay bala,\" sal-ut ni Tecla. \"Si Lupita bala nga bata ni Meling–Cente nga taga pihak-suba nasapwan nga nagabusyad!\" Nagamurodlo ang mga mata kag nagatarawis ang sungad ni Tecla nga nagpadayon sa pagsugid. \"Kag abi mo, suno sa hinuring-huring,\" ang sugpon na nga daw may tuno kang pagyaguta, \"ang tag-iya kuno amo si Hernando nga imo pinalangga nga bana. Kag, ay, abaw, raku run gali karia kamaan nga nagakita-kita sanda kang masami didto sa kanyugan rapit sa gibuangan!\"\nDaw nagakaratunaw ang mga purus ni Melodina, nagaparamuypuy ang anang mga siko kag mga tuhod. Daw pamatyagan na nagaaramig ang palibot bisan nga mainit ang sirak kang adlaw. Nagasulud sa paminsarun na ang pamangkutanun, \"Tuod gid bala dya? Mahimo gid bala dya kanakun kang akun bana?\" Sa indi na masaysay nga baratyagun, wara na run mamarasmasan nga nagaagay ang anang mga luha. Si Tecla daw singgarong nga nagatihin-tihin parayu agud manginduraan sa kakahuyan.\nNag-uli si Melodina nga daw nagalutaw ang anang paminsarun. Ana ginalukdo ang labador nga buta kang mga binunakan nga wara pa mabunlawan kang mayad. Ginbilin na ang anang dara sa sirong kang balay nga daw wara lang sa anang buut. Nagsaka sa andang balay kag magdiretso sa andang kwarto kag magsagad ka nguynguy.\nNabatian dya kang anang mga kabataan, nga dayon man nagdurugok sa sulod kang anang kwarto nga nagsagad ka pamangkot kon ano ang natabo. Pero wara gid tana ti ginahambal kondi nagaulung-ulung lang kag magpanarapo kang anang mga luha.\nPagkasirum, nagapula ang kasalpan sa pagtunud kang adlaw. Si Nitang sa kusina, mahipus nga nagahimus kang andang rayapunon, si Toning nagapasaka sa tambi nga pas-an ang bayong kang tubig nga ana ginsag-ub kag ana ginbuta ang darwa ka tadyaw. Ang tatlo nanda ka libayun nagakarapol sa andang nagapirisnguon nga Nanay.\nNag-abot si Hernando, nga daw namag-o sa kalinung kang balay. Ginsug-alaw tana ni Nitang kag ni Toning nga nagbirisa. Nagpamangkot tana sa mga bata kon diin ang andang Nanay kag mga libayun kag gintudo tana sa kwarto. Nagsulud tana kag ginsug-alaw kang kahipus. Dayon nagpamangkot tana kon ano ang natabo, pero daw nagasugidanun lang tana sa dingding hay wara tana ginasabat kang anang asawa. Daw naman-an run ni Hernando nga nabatian run kang anang asawa ang balita kag daw ginlikupan tana kang ramig. Ginpagwa na ang mga bata sa kwarto kag nagsugidanun sanda kang sandahanun lang. Ana gin-ako kay Melodina ang kamatuoran nga tana ang tatay kang ginabusong ni Lupita nga taga pihak-suba. Nagakurunus ang ginhawa ni Melodina, daw indi na mabaton ang gin-ako kang anang bana. Sa sobra nga kaugut ana nga ginbungbung ang dughan kang anang bana nga nagapabagung lang bisan sa mga tampa kag mga guramus nga ana lang ginabaton. Ang mga bata nagatiripon sa kusina nga nagapanilag samtang mahipus nga nagahiribiun sa mga nagakaratabo sa andang mga ginikanan.\nNagbalik sa paminsarun ni Melodina ang malakristal nga tubig sa punung-punung sa sapa kag ang intuk nga mga isda. Ang kalinung kag kalipay kang andang panimalay, gintublag kag gin-ukay kang panulay nga sili kang tawhanun nga kahuyang kang anang bana.\nPira man ka adlaw kag maumpawan si Melodina sa anang sakit kang buut. Makaligad ang pira ka mga binulan daw nagbalik ang kalinung sa andang panimalay.\nNadugangan pa kang darwa ang andang kabataan: si Feodor nga ang anang ngaran ginhuwad kay Dr. Feodor Jagor, ang Aleman nga siyentista kag biyahedor nga nagsulat kang nahanugud sa \"Pagbiyahe sa Pilipinas\" nga kang urihi nangin amigo ni Dr. Jose Rizal. Kag si Georgina nga ang anang ngaran ginbuul sa sangka Amerikana nga maestra nga imaw sa guban kang mga manunodlo nga Tomasita nga ginpadara kang gobyerno kang Amerika agud magpanudlo sa Pilipinas kag nadestino kag rugyan run lamang man nagmal-an sa andang banwa.\nSa tunga kang kaaliwanay kang andang kabuhi, hinali ruman nga nagbalik ang sarot nga sili nga nagpabuay ruman kang lagtuk kang sakit ka buut kag nagtublag ruman kang ginaali-ali nga kalinung sa panimalay. Naliwat ang amo pa gid nga sala kang anang bana, indi lang kisra, indi lang karwa, ukon katlo, kondi kap-at, kag duro pa gid. Nalibaynan pa ang kay Lupita.\nDaw ginakumus ang baratyagun ni Melodina sa kada maman-an na ang liwat-liwat nga pagluib kang anang bana.\n\"Amo run bala dya ang akun krus, ukon gaba run bala dya tungud kang paglalis ko sa akun mga mal-am?\" ang tago nga panghakruy ni Melodina.\nKag ang masakit pa gid kag ang daw indi na mabaton kag amo man kang anang mga kabataan, nga maman-an nga si Gertrudis ginpabusong man ni Hernando.\nNagaluhod-luhod si Gertrudis kag nagahiribiun sa anang magurang sa pagpangayo kang patawad.\n\"Manang, wara ako ti mahimo, ginhamuyan na lang ako kag daw lipung run ako nga nagasunod-sunod kanana,\" ang panurugidun ni Gertrudis kay Melodina.\n\"Ginlumay na ikaw?\" ang pamangkot ni Melodina nga nagaalsa ang tuno kang anang limug.\n\"Ambay gani Manang kon lumay gid man ria. Indi ko ka hantup,\" ang sabat kang libayun.\nNagadagon-dagon nga nag-abot ang lakin-un nanda nga bugto nga si Rosario, ang libayun nga sunod kay Melodina kag amo man ang ginsundan ni Gertrudis. Ana naabutan kag nabatian ang sugidanun kang darwa, kag dayon nagsugpon nga may pagsupok nga nagakuon:\n\"Hooo! Pati timo kan, ano nga lumay man?! Ginpaagyan na man ako kang dimonyo ngan, ugaring ginbakli ko anang alima kag itiklud, ti man! Sikangkang man haw! Wara man gali ka uman-uman. Saramahun na pa kita? Bayai lamang ang buyon ngan. Ay, daw kanami pungkuyun!\"\nNakabot dyang sayud nga balita sa pamilya ni Melodina. Ginkasakit gid dya kang bahul kang andang Mama nga nangin kabangdanan kang anang pagmasakit. Bahul gid ang lapdus kang kahuy-anan kanana nga nagtam-an gid tana ka luya kag indi run gid ka mutmut, kag amo run lamang to ang nangin kabangdanan kang pagpukros kang anang hurangus.\nLuyag raad ni Melodina nga mag-uli sa balay nga bahul imaw sa anang mga kabataan agud nga maglalaw sa pagkamatay kang anang Mama, pero gindumilian tanda kang anang mga bugto kag mga paryente bisan nga magdaraw lang raad, hay sanda ang ginadat-ulan kang kamatayun kang mal-am. Pati si Gertrudis wara man ginbaton. Tungud kang mga sayud nga kahimuan ni Hernando, naumid ang mga inosente. Ginsikway liwat si Melodina kang anang pamilya. Ginsikway man ang anang kabataan kag amo man si Gertrudis kag ang anang bata.\nTungud kang natabo ginbatyag gid dya kang andang mga kabataan, nga ang pamatan-un run nga si Natoy wara gid makapugung kang anang baratyagun kag ana nga ginsukmaan ang anang Tatay. Nangin matudus ang andang pagsabtanay kag nag-abot ang punto nga nagparanginit ang talinga ni Natoy kag nasumbag na ang anang Tatay kag nagkaya-kaya dya.\nKag sa kaugut ni Hernando, ana nga ginmaldisyon ang anang bata. \"Bisan magkaramang ikaw ka panghimud-us, wara gid ti mayad nga maabutan ang imo pangabuhi!\"\nNagdalagan si Melodina kay Hernando agud magpakitluoy nga bawiun na raad ang anang sumpa:\n\"Maluoy kaw, bawia ang sumpa, bata mo ria! Ang bisan ano man nga madangatan kang anang kabuhi darhun gid angud kang imo konsensya. Abaw, Hernando, bawia man, maluoy kaw!\" ang pakitluoy ni Melodina.\nPero maawut ang tagipusuon ni Hernando sa kaugut tungud kang ginhimo kang anang bata kanana.\n\"Ang akun nabuy-an indi ko run sarang mabawi!\" ang matigdas nga sabat ni Hernando sa anang asawa.\nNagakurudug si Melodina kag nagatararamos ang anang mga luha nga nagsabat, \"Ako kag ang mga bata nagpatawad kag nagbaton kanimo bisan nga liwat-liwat mo kami ginluiban kag ginpahuy-an. Pati libayun ko gintingkaw mo pa! Kadya ginsikway kami kang akun pamilya tungud kang imo kahimuan. Wara gid ikaw ti kaluoy agud makapatawad man lang kang imo kaugalingun nga dugo? Ano ikaw nga sahi kang tawo? Amo run gid ra ka bat-ulan kang imo baratyagun? Ginasab-an run bala ikaw kang dimonyo? Nalatum run hay ang tagipusuon mo kang mga kadu nga dara kang imong mga ginapatihan nga mga pinangalap kag anting-anting?\"\nGinturuk lang ni Hernando ang anang asawa nga naganguynguy kag magtalikod parayu.\nGintawag ni Melodina ang anang mga bata kag nagpanghimos sanda kang andang mga gamit. Sa arumiraw nga sanag kang sirum, nagpanaog sanda sa balay kag magpanaw agud magparayu.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Halin sa http:\/\/jonathan2rivers.blogspot.com\/2013\/07\/arturo-b-rotor-my-favorite-filipino.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/76\/post\/2014\/03\/lumayikaapat-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T20:01:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00159.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999318123,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999931812286377}","num_words":1909,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.008,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.395,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Iroplano nga Papil\nni Salvacion S. Maldecir\nNagagirinual sa sulud kang kwarto ka amun iskwilahan. Una nga mga inadlaw ka Iniro kag bag-o lang nagbukas liwan ang klasi. Daw sa kaangay lang ka nagabuskag nga rosas ang manayanaya namun nga uyahun hay nagayapayapa gid kami nga magkiritaay ka amun mga klasmit kag abyan.\nIlabi run gid si Boyet, ang paraligoy namun nga klasmit nga gulpi naganyat mag-iskwila umpisa kang may bag-o kami nga klasmit kag akun amiga nga si Lorena. Nag-amigahay kami ni Lorena bangud rapitay ang amun balay kag pirmi kami nagadungan mag-agto sa iskwilahan.\nNagakanangkanang gid ang mga mata ni Boyet pagkakita na ka mala-dyosa nga yuhum ni Lorena. Kon paminsarun lang, daw sa masilaw man ang daraga sa nagadulot kag malawid nga turuk ni Boyet. Isug lang dya si Boyet sa turuk, ugaring apa. Pirmi lang nalumus sa anang pagkamarayhaun. Ano pa, bisan daw malukso run kalimutaw na ka turuk kay Lorena, wara gihapon ti hinaputan.\n\"Mabuganaun nga bag-ong tuig kaninyo nga tanan!\" panamyaw kang bag-ong abot namun nga maistra.\n\"Kanimo man, Mam!\" dururungan namun nga sabat.\n\"Kamusta ang inyo bakasyon? Wara kamo maayawan ka panglugayawan?\" pamangkot ni Mam nga wara man naghulat ka sabat. \"Sa rum-an may importanti ako nga aragtunan gani bilinan ko lang kamo ka orobrahun. Kopyaha nyo ang akun nga pagasulatun sa blakbord para amo dya sa rum-an ang obrahun nyo.\"\nBisan nagaturuk ako sa amun maistra, indi gid malikawan nga matalupangdan ko si Boyet nga saku sa pagbilid ka papil. Ginaburubaliswa na ang papil dayon hana nga masulat piro wara nagakadayon tapos mag-ulung-ulung ka anang ulo. Brubhay nagyuhum kag dayon na sulat tapos ginpiudpiud ang papil kag ginpalupad paagto kay Lorena. Iroplano gali nga papil ginhimo na, nga sa kadimalasun ginhuyup ka hangin paagto sa amun maistra. Dawa gindakup ni Mam ang iroplano nga papil, ginbilad kag ginbasa sa bilog nga klasi.\n\"Palangga ko gid ikaw!\"\n\"Sin-o kaninyo ang nangisug nga maghimo kadya?\" pamangkot ni Mam nga nagahurungag ang irong sa kaugut. \"Kon sin-o kaw man nga matandus kag maaram nga wara mo ginbutang ang imo ngaran, andam kaw lang kon maman-an ko. May ginapaobra kaninyo, mga anoano tana inyo ginakuti dyan,\" malawid nga litanya ka amun maistra.\nGinturuk si Boyet ka mga klasmit namun nga nagapungko sa likod na kag wara ti patay man nga sikul kana ka anang ingud nga daw nagapangyaguta.\nLikum sa tanan, si Boyet gali daw ginasalapid run ang tinai sa kakulba kag kahuya. Kon haros pa lang, daw manago dya sa anang bayo kag manginduraan. Amo nga bisan kaina lang daw nagabutlak nga adlaw ang anang itsura, gulpi dya nga daw tinakluban kang kadulum. Dalidali dya nga naggwa. Mayad lang gani hay wara run nang-usisa liwat ang amun maistra kag iba nga mga klasmit.\nUmpisa kato, nagligoy ruman si Boyet. Kag kon sa sulud ka iskwilahan, wara run nagpamugno bisan kay sin-o. Pirmi dya nagasaranhun kag nagakuub. Wara gid nakabawi si Boyet sa kahuya nga ana nabatyagan. Hasta nga naghamtung, wara run nakapangasawa si Boyet.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/iroplano-nga-papil.html","date":"2017-09-24T01:27:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00017.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9989371896,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.99893718957901}","num_words":500,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.314,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Halin sa http:\/\/www.wallcoo.net\/paint\/dream\/html\/wallpaper47.html\nPangalaba ni Norman T. Darap\nSa mabuhay nga tion ako nagapangampo ka dyang distansya ka imo pagparayu pautay-utay nga ginapanas ang tanan nga laragway ka gugma sa akun dughan kag hunahuna. Sa urihi indi ko gusto masapwan imaw ka dyang kapaslawan. Kon daad antis mo ako ginbayaan gintudluan mo ako ka paghigugma nga wara ginasagap ang imo mga hakus kag haruk. Gugma nga wara nagakahidlaw sa imo maambung nga nawong kag yuhum. Kag labaw sa tanan, daad gintudluan mo ako ka paghigugma nga indi ako pag-uhawun sa imong pag-alaw-alaw kanakun padulong sa kahimayaan ka utog sa kagab-ihun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/95\/post\/2015\/01\/pangalaba.html","date":"2017-09-24T23:05:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00183.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9311547875,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9311547875404358, \"hil_Latn_score\": 0.06817882508039474}","num_words":100,"character_repetition_ratio":0.075,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.25,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.951,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Solusyon\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nIkarwa ko nga tuig kato sa kolehiyo kag may sangka boardmate kami nga manogtapos run kang ana'ng kurso. Haros kada aga makita namun tana nga daw nagasaot samtang nagahulat ka turno na sa banyo. Yoga nga ehersisyo kuno para maghapus ang pagpamus-on. Nagkirinadlaw lang kami kag nagsaot-saot man imaw ka na bisan wara man tamun it nasambit nga problema. Kon kis-a, makita namun tana nga nagalumpiga sa ana'ng katre, nagapiyung ang mata, naga-\"meditate.\" Ang meditasyon daw angay man ka pagpangamuyo ukon pagbutang kang kaugalingun sa mahipus kag matawhay nga paminsarun. Pero imbes nga magluhod, ang nagapatigayon kang meditasyon masami nagapungko, ang ana'ng mga alima nagauntay sa ana'ng kilid, ang ana'ng mga palad nagakaya, ang kamumuo nagatabo sa natunga nga tudlo. Ginaturuk namun nga daw sa kabudlay gid kang ana'ng paglumpiga. Ang kahig nga wala nagatungtong sa ana'ng tuo nga paa kag ang tuo nga kahig nagatungtong man sa wala nga paa.\nSa yoga, amo dya ang ginatawag nanda nga \"lotus position,\" paathag na kanamun nga natingala. Ang lotus bulak kang water lily, nagahumlad sa pagtangra sa kalangitan kag nagasunod sa pag-ilig kang sapa pero indi maanod tungud ang anang gamot mapag-un nga nagaangut sa lupa. Angay kuno kang lotus, ang yoga espiritwal nga eksperyensya, nagapasunod sa ilig kang mga enerhiya kang kalibutan pero nahigot sa pisikal nga mga hirikuton. Gintiraw-tirawan man namun ang pagpungko angay ka ginaobra na nga lotus pero budlay kon bag-ohanun timo kag delikado kon piritun mo. \"Half-lotus\" lang ang amun masarangan kag ang \"full lotus\" nga anang ginahimo nagakinahanglan kang malawid nga pagpraktis.\nNapukaw ang amun luyag sa mga ehersiyo. Mapinasensyahun tana nga nagpaathag kanamun nga ang yoga bukut lang ehersisyo kundi sangka pamaagi sa pagpangabuhi. Ang pag-ehersisyo bukut para lang sa pisikal nga ikamayad kang lawas kondi pagbutang sa balanse kang paminsarun ukon panghunahuna. Kaduro kang amun nga pamangkot kag gintaw-an na kami ka sangka manipis nga barasahun parte sa yoga. Sangka adlaw, ginhagad na kami nga magbisita sa yoga center agud makilala namun ang manunudlo. Ginpaathagan na kami nga importante ang giya kang sangka manunudlo kon magpatigayon gid man ka mga ehersisyo sa yoga kag labi run gid sa meditasyon.\nNanguyus kami pag-abot sa yoga center nga duro gali ang mga miyembro kag ang manunudlo sangka Amerikana. Sa amun pagtubang sa maistra, ginsara-sara na kami ka istorya kag gintaw-an kang amun sikreto nga ngaran ukon \"mantra.\" Ang mantra liwan-liwan nga ginakumod dungan sa pagpasulud kag pagpaguwa kang ginhawa nga nagabulig sa pagparelaks kang lawas sa meditasyon. Ang meditasyon sangka ehersisyo para sa utok, ang pagpurga kang paminsarun sa pagpagwa ka negatibo agud mapasulud ang positibo. Ang pagpatigayon kang meditasyon sangka paghanas sa pokus ukon konsentrasyon. Urihi run lang kag naathagan namun nga ang pagtugru kang mantra patimaan nga ginbaton kami kang manunudlo bilang bag-o nga mga miyembro.\nNag-umpisa kami ka pagsunod ka mga ehersisyo, meditasyon kag ang paghagan-hagan kag paglikaw, kon masarangan, sa pagkaun kang karne. Vegetarian diet ukon puraw ralaswahun raad ang ginarekomendar nga kaunun pero indi kami makalikaw sa isda kag itlog. Sa akun obserbasyon daw mag-an gid man ang pamatyag kang lawas kon wara pagkaun ka karne. Nangin interesado gid takun parte sa yoga kag meditasyon tungud nga daw mas dasig ang akun pagpasulud kang akun mga turon-an sa eskwelahan. Ang akun interes nagdara kanakun sa pagpang-ukay sa library kag nasapwan ko ang apat ka manipis nga mga libro parte sa Zen Buddhism. Gin-ubos ko ka huram tanan kag ginbasa.\nSadya ang mga sabat. May naghambal nga bul-an ka lipak kag sutsuton ang pato, butungun ang ulo kag amat-amatun pagwa pero basi malitik ukon mabuka ang botelya. May naghambal nga daigan ang botelya kag basi magbahul gawa ang baba ka botelya kag makaguwa man ang pato, ugaring ti basi tostado run. Kaduro kang mga solusyon nga nahimo man nga karadlawan.\nNagayuhum takun sa binit. Amo gid dya ang nabasahan ko sa libro nga ginhuram ko sa library. Nanilag lang ako kag sa urihi nagbayaw kang akun alima. Kuon ka maistra, ti ano man tana ang imo solusyon? Ang akun sabat: ra run ang pato ay, nakagwa run! Nagtukap kang anang alima ang maistra, husto kuno ang akun sabat! Naghipus ang tanan. Nagpadayon ang maistra sa paghambal. Nahangpan ko gid kuno ang pagkagamhanan kang panghunahuna sangsa materyal nga bagay.\nWara gid ako manugid nga nabasahan ko man lang ang sabat kag indi tungud nga napinsaran ko lang. Paglipas ka mga inadlaw nga nalipay kag naghabok gid ang akun pamatyag, ang akun konsensya indi mapahamtang. Sala ko bala ang magpatigayon kang pagpanalawsaw sa mga bagay nga gusto ko matukiban ukon maman-an? Wara man ti may nagapugung sa pag-ukay kag pagbasa ka mga topiko nga atun gusto tukibun. Ugaring pamatyag ko nga nagdaya ako, ilabi run gid sa mabuut nga maistra.\nGani sangka adlaw, nangabay ako sa maistra kon pwede ko tana maistorya. Kang darwahanun run lang kami, ginbalik ko ang lecture na parte sa pato. Ginsugid ko ang matuod. Nabasahan ko ang solusyon kag bukut tungud nga nadakup ko gid ang punto kang ana'ng lecture. Nagharakhak lang ang Kana pero nalipay gid kuno tana kato nga may nakamaan maminsar. Pero mas nalipay pa gid tana nga nangin tampad ako sa pagsugid ka na bisan urihi run. Ginpamangkot na ako dayon kon ano ang akun ginpangbasa kag sin-o ang mga manunulat. Nangin masadya ang amun pagdiskusyon nga darwa.\nGamhanan pa gid man ang pagbasa tungud may katungdanan kita sa pagsagod kang atun paminsarun.\n- Katapusan -\n* Litrato 2: Himo kang tagsulat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2014\/02\/ang-solusyon.html","date":"2017-09-26T05:44:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00161.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9980197549,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9980197548866272}","num_words":911,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Sobra nga Panit\nni Linda C. Arnaez-Lee\nHinayhinay ang mga tikang, daw sa nagatiid kang umbok nga pispis si Mayang samtang nagapalipud sa puno kang marabong nga madri di kakaw nga nagasirbi kudal sa balay nanday Mayok. Aragyan paagto sa balay nanday Mayang ang inas sa tupad ka madri di kakaw. Halin tana sa awang kag bitbit ang darwa ka galon nga tubig kang mabatian na ang limug ni Mayok.\n\"Ano kuno to? Sobra nga panit?\" pamangkot ni Mayang sa kaugalingun. Ginparapit na pa gid ang ana talinga sa puno ka madri di kakaw. Indi na mahangpan kon andut nagakubakuba gid ang dughan na pagkabati kang sobra nga panit. Intirisado gid tana maman-an kon ano pa ang sunod nga ihambal ni Mayok.\n\"Huud, Nay! Andut tana may sobra nga panit nga nagtubo sa akun lawas?\"\n\"Ay, amo gid man ria, Yok, hay nagasinoltiro ikaw. Maagyan mo gid man ria,\" sabat ni Tiyay Minda nga nagapanahup kang bugas sa sagwa kang andang kusina.\n\"Piro, Nay, ginasunlog run ako kang akun mga amigo sa iskwilahan. Ano mayad ka dya himuon man? Uhud, lantawa bala.\"\nNagmara ang tilaok kag nagbuslo ang mga mata ni Mayang pagkabati kang hambal ni Mayok. Gusto na man makita ang sobra nga panit. Ginwahig na ang mga sanga kang madri di kakaw nga nagalipud sa anang atubang. Nakita na ang nagatalikod nga si Mayok nga daw hana magluslos kang anang puroy.\nSusmarya! Kian lang nagtyabaw si Mayang sa nakita. Mayad lang hay natapnan na ang anang baba. Daw sa kikik nga gulpi gintakluban ang limug na. Nagbalikid si Mayok sa nahamtangan na. Sa sobra nga kahadluk madakpan, nagkarailwak ang tubig sa galon sa sobra nga dalagan ni Mayang pauli.\nPagkasunod nga adlaw, daw indi ka turuk si Mayang kay Mayok kang nag-abtanay sanda sa dalan paagto sa iskwilahan. May likum nga pagtamud si Mayang kay Mayok. Nanamian gid tana magturuk sa mata kag bibig ka soltirito. Daw sa nagapanghagad. Piro kon tana gani turukun ni Mayok daw matunaw sa kahuya. Sa idad nga dosi anyos, nagpitik run ang birik ni Mayang.\n\"Yang, may agtunan kaw kar-on pagkatapos buhi?\" pamangkot ni Mayok kang nasat-uman na nga mahipus si Mayang kag daw sa hungud nga nagapaurihi. Nagduyu kang makadali si Mayok para hulatun si Mayang.\n\"Anhaw?\" sabat ni Mayang kang magdungan run sanda panaw.\n\"Basi pwidi mo ako imawan kar-on rugto sa banglid? Gusto ko lang huksun ang sobra nga panit nga nagtubo sa akun ….\"\n\"Ay! Indi ako pwidi, may sugo si Nanay!\" dasig nga sabat ni Mayang.\nKag dayon na dalagan pasulud sa iskwilahan. Kinulbaan tana sa nabatian. Andut ginhagad pa tana ni Mayok? Nakita ayhan tana kahapon sa puno kang madri di kakaw?\nPagkabuhi, likum nga ginsunod ni Mayang si Mayok paagto sa banglid sa unahan kang andang balay. Nalipdan kang mga kugon si Mayok nga nagapungko sa nagaulbo nga gamot kang kasoy. Hinayhinay nga nagparapit si Mayang.\nWara gid katalupangud si Mayok hay sigi ang pauyut-uyut na ka tuhog ka bariri sa anang kalunggo.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/ang-sobra-nga-panit.html","date":"2017-09-25T22:22:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00041.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9938406348,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9938406348228455}","num_words":499,"character_repetition_ratio":0.066,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.309,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"DK Pista kang Kaharadlukan\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nKang nagligad nga mga inadlaw, ang Dungug Kinaray-a (DK) nagsaulog kang tagkaralag paagi sa pagpagwa ka mga istorya nga may kaharadlukan nga tema. Matuod, nangin angay gid man ka pista ang handa nga mga istorya. Ginapanginbulahan ko ang mga manunulat nga nagpaambit kang andang panghunahuna, inagihan, kag ikasarang sa pagbalay kang mga sugidanun nga nagpukaw kang imahinasyon kang kadulum kag kahadluk.\nAng kahadluk isara lamang sa kaduro nga mga baratyagun nga atun maagyan samtang kita nagakabuhi. Angay kang mga baratyagun kang kasubu, kalipay, kakunyag, kag kaugut, ang kahadluk nagakatabo tungud may ginhalinan ukon may rason. Ang atun pagbatyag isara ka reaksyon sa hitabo, gani may gintunaan ukon ginhalinan. Matuod man nga hitabo ukon himo-himo lang, ang atun utok nagaandar sa pagproseso. Ayhan nabasa man ninyo sa \"Hadluk\" ni Arlene D. Nietes-Satapornvanit ang anang pagpatpat kon ano ang hadluk kag ang sabat sa nga ginakahadlukan agud makapadayon kita kang atun mga hirikuton kag katuyuan sa kabuhi.\nBulahan kita nga mga katawhan nga gintuga kang Makaako nga may paminsarun sa pagproseso kang nanarisari nga mga baratyagun. Ang pagpamati ka drama sa radyo, pagbasa, kag paglantaw ka sine daw angay man kang matuod nga eksperyensya. Pero nakamaan kita nga bukut ria it kamatuoran, nga ang atun ginabatyag gintuga kang artipisyal nga mga hitabo nga ginbalay kag gintukod kang batid nga mga manunulat, dramatista, ukon artista nga hungud nagatuyo magpukaw kang nasambit nga reaksyon sa manogbasa ukon manoglantaw. Gani bisan kaharadlukan, nakunyag kita, dapun ang pagparanindug kang mga balahibo nga may dara nga pagbangirit ukon pagkadlaw, tungud nga mayad ang pagbalay ka istorya.\nIsara ako sa mga nasadyahan ukon nanamian magbasa kag magturuk ka mga sine nga kaharadlukan, basta parti lang sa mga maligno ukon mga indi makita nga mga tinuga kang kadudulman. Sa balay, suki ako ka kaharadlukan nga mga sine sa Netflix kag FEARnet. Nagatipon ako ka mga libro ni Anne Rice pagkatapos ko basahun ang \"The Witching Hour.\" Para kanakun, mas kaharadlukan na dya nga obra sangsa bantog na nga mga bampira nga serye. Kasadya lang magbatyag kang kahadluk kon naman-an mo nga bunga man lang ka imahinasyon kang kampyon nga manunulat.\nKadyang nagligad nga semana, agud masaburan ko gid it husto ang mga sugidanun sa DK, ginhulat ko nga basahun ang kalabanan sa gabii kang malinung run ang balay.\nSamtang nagabasa kang \"Duaw\" ni Linda C. Arnaez-Lee, nga nagpadumdum kanakun kang anggid nga mga istorya, indi ko mapunggan ang pagpasiplat sa sarado nga gawang kang amun balay. Pero nanguyus ako kag nagtalangkaw kang nagsal-ut sa urihi ang nangayo ka arapan-apanun nga tangkong pagkatapos nga nagpakita ang murto.\nSa \"Mal-am Barang\" ni Emmy L. Masola, mayad lang may ingud ako nga bino nga pula kag nakalab-ok run kang nag-umpisa ako ka basa. Ay, nga sa pagkapanulay gid tana ang gakamang sa kisame nga bayi!\nPero nagsala lang ako gamay kang ginbukad ko sa opisina ang \"Bagat\" ni Ritchie D. Pagunsan. Sa basement ang amun opisina kag kon pasado run gani alas singko sa hapon, daw angay lang ang kalinung sa patyo kon bukut Pista Minatay. Pagsaka ko sa hagdan nga mauli run, wara ko mapunggan ang pagbalikid man sa akun likod. Siste nga bagat.\nPero sa \"Villa Dolorosa,\" mahambal ko nga naigo gid ni Ritchie ang ugat kang kaharadlukan sa karakter kang bata nga ginhagad, kag ayhan ginsudlan kang napabay-an, nasubuan, kag nangin malain nga espiritu.\nBilang suki nga kustomer kang kaharadlukan nga istorya, may pagdayaw kag pagpabugal nga mahambal ko nga may ikasarang run gid ang Kinaray-a sa pagpabutyag ka dya nga klase kang panulatan, kag ria tungud sa sagad natun nga mga manunulat. Nagbahul kita sa tradisyon kang pahambal nga mga sugidanun. Kaharadlukan man ukon bukun, kalabanan atun nabatian antis kita magturog kon gabii. Kon kaharadlukan gid man, masadya ang atun pagdukdukanay kon nagahurulid sa malapad nga banig kag ang pagpanimuron kang kapay ukon pagpiyung kang atun mga mata hasta nga malipat gid lang kita kag maturugan. Ayhan ang pag-istorya ka mga kaharadlukan sangka paagi kang atun mga mal-am kato agud magpiyung kita kag maturugan. Ang iban siguro tapat indi maturugan kag kon mapiyungan gid man, basi abuton kang daman, hupa, ukon bangungot.\nPero ang bahul gid nga bangungot amo nga kon wara run kita it mabatian nga mga istorya sa atun namat-an nga pulong tungud wara run natun ginausar. Gani padayon nga nagapang-agda ang DK sa tanan nga nagapalangga kang Kinaray-a: Dali kamo, dagyawan ta ang pagsulat kang atun mga sugidanun kag panghunahuna sa papel ukon sa ano man nga bag-o nga mga pamaagi. Kon bukut kita it manunulat, dagyaw kita sa pagbasa.\nMakuon ang iban, ano ang mayad sa pagsulat ukon pagbasa sa Kinaray-a hay Iningles ang laban ginagamit sa kar-on nga panahon? Mayad gid nga nakatuon kita kang Iningles kag iban pa nga mga hambal sa nagkalain-lain nga pamusod kang kalibutan. Ang atun pagkasampat sa iban nga hambal importante nga yabi sa pagbukas kang baul kang kalibutan. Pero bisan diin kita padpadun, bisan pira pa ka baul ang atun run nabuksan, ang atun namat-an nga pulong amo man gihapon ang mayor gid nga yabi sa atun panghunahuna. Bisan nangin sampatun kita sa iban nga pulong, ang namat-an natun nga Kinaray-a indi gid madura tungud sa pagkadalum kang anang gamot. Malusot gid ria sa atun pinsar, manigal-ut sa nangin pangayaw natun nga dila, kag matika kanatun sa atun mga damgo.\nAng akun labi nga ginakahadlukan amo nga kon madura ang Kinaray-a tungud wara run ginausar.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2013\/11\/rebyu-dk-pista-kang-kaharadlukan-2013.html","date":"2017-09-22T13:39:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00241.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993638396,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993638396263123}","num_words":908,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Skip Allen halin sa http:\/\/www.wolfbanestudio.com\/blog\/?p=53\nKon Akun Balikan ni Gil S. Montinola\nKang mga bata pa kami ka akun mga pakaisahan, nagatipon kami sa taramnan kon masanag ang bulan. Nagasipal kami. Sa kagahud namun, indi run batiun ang mga sirumsirum hay nalunod ang anda kanta sa amun kadlaw kag harakhak. Ginasul-an kami ka bulan kag mga bituon. Amo dya ka una. Tulad, wara run sanda. Tulad nga sanag ang bulan, rugto sanda sa iba nga pungsod nagapalunod sa kasanag ka syudad. Indi ko run sanda malab-ot para sanda duman ang magbantay. Indi ko run mabatian ang anda mga kadlaw kag harakhak. Pariho ayhan ang sanag ka bulan kag igpat ka bituon rugto sa kon diin man sanda tulad? Tulad nga sanag ang bulan dumduman ko ang tanan asta ang mga bangag sa taramnan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/94\/post\/2014\/12\/kon-akun-balikan.html","date":"2017-09-24T01:29:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00061.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991181493,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991181492805481}","num_words":135,"character_repetition_ratio":0.075,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagkilala ka Sangka Supug nga Kaaway\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nTanan kita nagalaum kag nagapangamuyo kang mayad nga lawas para sa atun kaugalingun kag sa atun pamilya. Masubu ang magbalatian ugaring isara ria sa mga hitabo kang pangabuhi nga indi natun mapalagyuhan. Nagaandam kita sa pagpili kang atun mga ginakaun kag ginainum ugaring kaduro ang mga rason kon andut nagadapo ang mga balatian. Sa pagdapo kang balatian nga indi masarangan kang mga tambal ukon bulong nga atun mabakal nga wara't reseta, nagadalagan kita sa duktor.\nBukut takun ti duktor ukon nars ugaring napadpad ako rugya sa America sa sangka obra nga nagapanalawsaw parte sa balatian nga kanser. Sa akun obra bilang clinical research coordinator, ginakinahanglan ang akun pagtambong sa mga Tumor Board ukon Tumor Conferences nga ginapatigayon kang Cancer Center kang ospital. Kada semana, natalana run kon ano nga kanser kang nagkalain-lain nga parte kang lawas ang pagadiskusyunan, halin sa kanser ka utok kag panaog. Ang ginatuyo kang komitiba sa kanser amo ang pagtipon ka mga espesyalista agud tun-an, diskusyunan kag pangitaan kon ano ang labing mayad nga paagi sa pagbulong kang pasyente.\nRequired ukon ginapatuman ni Boss, ang akun medical director, nga magtambong ako sa mga tumor board. Sa umpisa, daw angay lang man takun ka agba nga nagapungko sa binit ukon langaw nga nagahapon sa dingding kag manilag kon sin-o nga mga duktor ang nagapresentar kag kon ano ang anda'ng papel sa pag-atipan kang pasyente. Sa darayon ko nga pagtambong, akun nakita ang importansya kang dya'ng pagtiriripon kag pagdiskusyon kang balatian nga ginabatyag ka pasyente. Angay kang sangka basketball team, ang kada espesyalista may ana nga linya ukon buruhatun pero ang tagsa-tagsa kananda nagakinahanglan kang kada isara bangud nagairinangut ang anda'ng ginahimo nga pagbulong. Sa anda'ng pagtingub, ginalauman nga mabaskug kag epektibo ang anda'ng pagpakig-away sa dya'ng masupug nga balatian.\nSa kada tumor conference, magluwas sa mga residente, mga nars kag imaw ko sa research, amo dya ang mga nagatambong nga mga espesyalista: ang Radiologist nga nagabuul ka espesyal nga negatibo nga litrato kang lawas ukon scan sa pagturuk kon may bukol ukon tumor kag kon sa diin ayon nagaangut; ang Surgeon ukon manughiwa ka tumor nga nagaturuk kang mga scan kang radiologist sa pag-usisa kon bala masarangan hiwaun ang tumor; ang Pathologist nga nagamulalung sa microscope sa pagkilala kon ano nga sahi kag grado ka tumor ang ginhiwa kang surgeon, kon bala bastante ang margins ukon palibot ka tumor kag wara't nabilin; ang Oncologist nga nagahulat kang resulta kang pathologist agud makadesisyon kon ano ang nagakaigu kag mas epektibo nga bulong ukon kumbinasyon ka mga bulong nga gamitun sa chemotherapy; ang Radiation Oncologist nga nagahulat kon bala kinahanglanun ang espesyal nga sirak kang ana'ng insrumento nga makatunaw kang tumor, ang Genetics Counselor nga nagapang-usisa nahanungud sa kasaysayan kang kanser nga balatian kang pamilya agud marekomendar na ang nagakaigu nga genetic tests kon kinahanglanun kag ang Nurse Navigator nga amo ang senyora manugpatigayon nga nagabulig sa pagpahangup sa pasyente kag sa ana'ng pamilya ka mga proseso kag ginapalano nga pagbulong kang balatian. Kon kinahanglan, nagaabot man kis-a ang Plastic Surgeon sa pagdugang tugda kag pag-amot kang ana'ng abilidad agud mangin rapit sa normal kon turukun ang gin-operahan nga pasyente.\nMakawiwili ang mga diskusyon kag ang pagbayluhanay ka mga ideya. Mabatian ang pagpautwas ka mga duktor kang anda'ng mga pag-ugtas parte sa mga ritubada ukon ritubado nga mga pasyente nga padayon sa pagpanigarilyo bisan pa nga daw nagairigpat-igpat lang ang gagmay nga mga tumor sa CT scan kang baga nanda. Ginpabutyag man ang mga hibubun-ut kang kalabanan nga duktor sa pagkakuri ka mga health insurance companies nga magpasugot sa mga ginaplano nanda nga pagbulong. Makayuhum man ako kis-a sa panalagsa nga paglutaw ka mga personalidad, kapin pa kon ang bataun nga mga duktor magtugda ka tam-an ka bag-o nga mga pamaagi kag daw wara pa mapamatud-an sa eksperyensya kang dumaan nga mga duktor. Pero ang pinakamayor sa diskusyon amo gid gihapon ang pasyente kag ang mga pamangkot: pira edad na, masarangan ayhan ka lawas na ang pagpadapat ka masupug nga mga droga ukon ang malawid nga operasyon, may pamilya ayhan nga sarang mag-atipan ka na. Kon kis-a, may mga kaso man nga wara sanda naga-rekomendar ka bulong ukon operasyon kundi mahugud lang nga pagbantay ukon surveillance kang tumor ukon balatian pinaagi sa mga scan kag testing sa dugo. Kaduro lang nga mga bagay ang ginalantaw sa kabilugan nga nagaapekto sa mga desisyon kag plano nga pagbulong kang pasyente.\nSa sige-sige ko nga pagtambong kag sa dugang man nga pagbasa, ang daw tungang-gabii nga mga tinaga nga akun nabatian daw amat-amat nga akun naintiendihan. Akun man nahangpan kon daw ano gid ka supug dya'ng balatian nga kanser amo nga bukut katingalahan nga kinahanglan ang sangka guban nga manugbulong. Hasta kar-on padayon man ang pagpanalawsaw ka mga maaram sa siyensya kag ang pagtuon ka nagkalain-lain nga mga bulong kag mga pamaagi sa pagpakig-away sa dya'ng balatian. Ang ginalantaw nanda kadya amo nga indi dapat pagsaramahun ang pagbulong ka mga nagabalatian sa kanser. Dapat tun-an ang kada kaso kag kada pasyente tungud pinasahi ang genetic makeup ukon binhi kang kabuhi nga pinanubli kang kada isara. Gani ang bulong nga nangin epektibo kag nagpamayad sa sangka pasyente basi indi mag-epekto sa sunod nga pasyente bangud pinasahi ang kada isara kanatun.\nDumduman ko kauna ang paghutik-hutik, ang pagpanabon ka mga baba kon nagaistorya parte sa pasyente ukon tawo nga na-diagnose ukon naman-an run nga may kanser nga balatian. Ginahinay ang limug, ginatirawan nga itago nga daw mabuhinan ukon mapunggan gid abi ang pagkasupug kadya'ng balatian kon indi paghambalun ang ngaran. Ang pagmitlang kang balatian nga kanser daw angay man nga ginmitlang mo run ang katapusan kang kabuhi, ang kawara it paglaum. Pero indi maasi-asi ang kapag-un kang buut kang tawo nga padayon sa pagpakigbato sa balatian kag sa pag-ampo sa Makaako sa anda'ng paghimakas nga mabuhi. Sa kadya nga panahon, wara run ginahipsan ang kanser nga balatian kundi ginakilala, ginatun-an, ginahimuan ka mga programa kag mga parada kag labi sa tanan, ginahingadlan.\nKon suud mo kuno nga kilala ang kaaway, laban may tsansa gid ikaw nga magdaug.\nSa may gana magbasa sa dugang nga pagkilala sa dya'ng balatian, akun gina-rekomendar ang libro, \"Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer\" nga ginsulat ni Siddhartha Mukherjee kag nakabaton kang 2011 Pulitzer Prize sa kategoriya nga General Nonfiction.)","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2013\/07\/pagkilala-ka-sangka-supug-nga-kaaway.html","date":"2017-09-26T14:36:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00582.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9692929983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9692929983139038, \"hil_Latn_score\": 0.03023221343755722}","num_words":1052,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.178,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.979,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Unus\nni Linda C. Arnaez-Lee\nNagadulum ang kalibutan. Nagapamahug ang mga gal-um nga mapusdak ang uran. Kaangay sa ginabatyag ni Juwon nga ginapangdulman, wara ti kasanag nga makita bangud natabunan kang nagaaragay nga luha ang ana mga mata. Magamo ang anang pinsar nga gindugangan kang gahud kang mga sarakyan nga nag-untat sa tulay nga ana ginatindugan. Wara ti may nagasapak. Wara ti may nakakita nga dyan run tana nagatindug sa tibi kang oberpas. Wara tana ti pulos. Kubus ang ana ikasarang. Amo ria nga ginbayaan tana ni Lisa nga ana asawa kag ginbaylo sa sangka Pilipino nga trabahador sa pabrika. Wara run ti rason nga mabuhi pa tana, gani gusto na tapuson ang tanan.\nNakilala na si Lisa paagi sa sangka ahinsya nga nagapatigayon kang pangayaw nga parangasaw-un. Nagbayad tana kang tunga sa milyon ka pisos sa ahinsya para matigayon ang anang pagpangasawa. Sungi si Juwon piro bangud nga manami ang pagtahi, indi hilmunun kon indi lang tana maghambal. Naman-an na nga isara dya ka rason kon andut nagpangalag-ag si Lisa kon batunon tana ukon indi kang nagkitaay sanda sa pirsonal sa Manila. Piro bangud sa pagpasarig kang masulhay nga pagpangabuhi sa Korea, nagpasugot si Lisa.\nSa una nga mga tinuig kang anda pagpuyo, nangin kuntinto si Lisa kay Juwon. Ginbugayan sanda kang darwa ka mga bata, laki kag bayi. Wara run ti pangayuon pa si Lisa kag Juwon. Natuman ang andang handum nga makatukod kang sangka malipayun nga pamilya. Asta nga nag-abot ang unus sa anda kabuhi.\nNagpigado ang kompanya nga ginaobrahan ni Juwon kag nagbuhin sanda kang mga trabahador. Isara si Juwon sa mga dimalas nga napahalin, gani nagpamat-ud dya nga magsaylo sa Pusan sa lugar kang anang mga ginikanan.\nSa Pusan, wara ti pirmaninti nga obra si Juwon. Mabudlay ang andang pagsinarayo. Indi na run matao kay Lisa ang kasulhay kang kabuhi nga ana ginpromisa kato. Nag-umpisa run ka riklamo si Lisa asta nga wara run dya napunggan ni Juwon nga mag-obra sa sangka bar sa istasyunan kang Pusan. Rugya na nakilala si Edmund, sangka OFW. Gwapo si Edmund, manami ang panglawasun kag matam-is ti dila, gani nahulog ang buut na kay Edmund asta nga maagahan pirmi kauli si Lisa sa anda balay. Rugto sa bar nagaturog kaimaw si Edmund.\n\"Itao ang kahilwayan ko. Indi run ako malipayun sa luyo mo,\" ang urihi nga tinaga ni Lisa antis dya maghalin sa anda balay. Wara napunggan kang anang pakitluoy ang pagbiya ni Lisa. Bisan ang mga hibi kang mga bata, wara nakapapugung kay Lisa.\nDungan kang pagtupa kang madamul nga uran, amo man ang pagtupa kang lawas ni Juwon sa karsada sa idalum ka tulay. Nagkinarankaran ang mga tawo. Nagbaha kang dugo sa bahin nga natup-an kang nagrugmuk nga lawas. Nagpundo ang mga sarakyan. Nagasirinamo lang. Burubhay mabatian ang sirin kang ambulansya.\nNabutanwan ni Lisa ang baso nga ana ginakaptan. Dungan kang pag-ako ni Edmund nga may pamilya dya sa Pilipinas kag indi tana mapakaslan, amo man ang paggwa kang laragway ni Juwon sa balita sa TV.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2015\/08\/unus.html","date":"2017-09-25T22:30:12Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00074.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999021292,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999021291732788}","num_words":500,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.374,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Piso sa Plasa kang Molo\nni Salvacion Maldecir\nKanami gid kang istoryahanay namun ni Celia nga abyan ko samtang nagapanaw kami pauli sa dalanun ka plasa kang Molo sa syudad kang Iloilo. Hinali may sangka bata nga laki nga nagparapit kag naghando ka anang palad. Sa akun panuruk, mga pito ka tuig kadya ang ana idad.\n\"Manang, ako gali si Onyok. Pwidi ako ka pangayo ka piso? Ibakal ko lang daad ka pagkaun hay wara pa ako ka igma,\" ang pangayo ka bata kanamun.\nNagturukay kami ni Celia.\n\"Wara kami dya ti piso. Mapanaw lang gani kami pauli bisan ano kainit hay wara kami ti piriliti,\" ang sabat ni Celia kay Onyok.\nGindaragkul namun ang amun mga tikang sa pagpanaw. Amo man nga lagas ni Onyok kanamun nga sigi gid ang pamirit nga tugruan kang piso.\n\"Manang, sigi run piso lang. Gutum run gid ako.\"\nGulpi lang nagpundo sa pagtikang si Celia. Gamayan lang raad makasubsub si Onyok.\n\"Indi kaw gid mag-untat? Nakita mo ra ang pulis nga nagatindug sa pihak kang karsada? Tiyo ko ra! Ti, gusto mo ipadakup ta kaw kana? Indi kaw run kauli sa balay nyo ….\"\nWara pa ka tapos hambal si Celia, nagkuyampad run sa pagdalagan si Onyok hasta nga nadura tana sa amun panurukan.\nKang masunod nga adlaw, nagtuhaw liwat si Onyok agud mangayo kang piso. Sa ikarwa nga ingkwintro, wara run kami ti nasiplatan nga pulis sa pihak kang karsada. Gani nagpangisug si Onyok kag pursigido run gid nga makabaton ka piso.\n\"Miga, dasiga nga panaw hay mangita ta pa ka mga bata nga idugang sa atun darapliun pag-uli ta sa balay. Ginagutum run gid takun,\" ang pabati-bati nga pamahug ni Celia. Dayon na balikid kay Onyok kag hana nga dakpun.\nNaluoy ako sa itsura ni Onyok nga nagasala-sala, indi na maman-an kon diin ayon masirit ka dalagan sa sobra ka hadluk. Umpisa kato wara run namun tana makita sa plasa.\nPagkasunod nga mga inadlaw, si Lolo ruman ang amun nasug-alaw sa plasa ka Molo nga nagapangayo man kang piso. Maniwang ang panglawasun kag mahinay magkalihuk si Lolo nga siguro mga sitinta anyos ang pang-idadun. May dara tana nga bahul nga payong, pariho kang ginagamit ka mga nagabaligya ka pisbol sa kilid kang dalan. Ginlambatan na kami nga nagadupa-dupa gamit ang bahul nga payong. Daw pariho lang bala kon nagasipal kita kang lantay-lantay kauna kon magmura ang bulan sa kagab-ihun.\n\"Mga gwapa, may piso kamo dyan? Tugrui nyo man ako, ay, para sa akun apo!\" ang pakitluoy ni Lolo kanamun.\nNahangyus ako kay Celia nga gulpi lang nagdalagan paaagto sa pihak nga dalan nga wara naghambal. Ti, ako run lang ang nag-istorya kay Lolo. Sa amo to nga tion wara gid ako ti bisan ano nga pagkaun nga pwidi ko mapaambit kana. Indi ko man gusto nga kwarta ang itugro. Ginpaathag ko kay Lolo nga wara ako ti piso. Nagyuhum-yuhum ako kang nabatian ko ang sabat na kanakun.\n\"Sigi lang, ah. Gwapa kaw man gihapon.\"\nNatingala ako nga bisan sa amo na ra nga sitwasyon, nahimo na pa mangdayaw. Matawhay ako nga nakalubas. Ang pagkamainubusun ni Lolo nagtugro kanakun kang dugang nga kaaram kon paano maghulat kang bugay nga igatugro para kanakun.\nWara ko napunggan ang pagharakhrak kang naabtan ko ang akun abyan nga nagapungko sa bangko nga haros indi makatusngaw sa sobra nga kahapuon halin sa pagdalagan.\n\"Miga, naiwan timo man?\" ang pamangkot ko kay Celia. \"Naga nga ginsilutan mo ang kaugalingun mo sa pagdalagan haw?\"\n\"Ay, abaw, Miga! Wara timo kato nahadlukan nga nagdupa-dupa gid tana si Lolo para lang mangayo ka piso? Abi ko takun mangbakol tana kon indi mo pag-itugro ang ginapangayo na.\" ang sabat ni Celia kanakun.\n\"Ay, sus! Wara mong! Wara man namirit si Lolo kag ginpalubas na man ako sa aragyan. Sa sunod, tugruan gid lang natun tana kang pagkaun,\" ang suhistyon ko.\nNag-abot ang tion nga nasug-alaw ko liwat si Lolo. Natingala ako nga bisan nakita na run ako, wara tana nagtindug sa anang ginapungkuan nga bangko. Ang bahul nga payong nga pirmi na bitbit nabutang sa anang kilid. Masubu ang anang bayhun.\nTabuan man nga nakabakal ako kang monggo insimada kag C2 nga irimnun nga may sabor kang mansanas. Pamahawun ko raad samtang nagasakay sa sarakyan pauli halin sa iskwilahan. Gintugro ko dya kay Lolo. Malagday na nga ginbaton kanakun ang pagkaun kag nagpasalamat.\n\"Salamat gid, gwapa,\" ang sabat ni Lolo. \"Paborito gid dya raad kang apo ko ang C2.\" Nagalumaw-lumaw ang mga mata na.\nKag rugto ko naman-an nga apo gali ni Lolo si Onyok. Nga wara run namun makita ang bata hay nagmasakit dya kag napatay bangud sa kagutum. Ilo run sa mga ginikanan si Onyok gani si Lolo ang nagsapupo kana.\nMabug-at ang akun buut nga nagtalikod. Ano ayhan kon tanan kami nga ginparapitan, nagtugro kay Onyok kang piso nga ginapangayo na kang buhi pa tana?\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/72\/post\/2014\/07\/piso-sa-plasa-kang-molo.html","date":"2017-09-26T05:22:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00200.warc.gz","language":"krj","language_score":0.99951756,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999517560005188}","num_words":806,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.309,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagpanginsapo ka Nabilin nga mga Damgo\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\n\"Ay, abaw, Mundo! Daw ginasulud ako sa pasok, Mundo!\"\nAmo dya kuno kauna ang paranangisun kang amun apoy, si Oway Takya nga asawa ni Oway Mundo. Imposible nga sitwasyon ang pagsulud ka tawo sa pasok. Tuman ka tayog dya nga sugid, sangka \"exaggeration\" agud ipabatyag ang pisikal kag sikolohikal nga pagkapiut, pagkadulum, kag pagkawara it paglaum kag sarang malisuan. Daw amo siguro dya ang pamatyag kang atun mga kasimanwa nga ginwaswasan kang pinakamabaskug nga bagyo kang siglo.\nDiin natun pangitaun ang mga tinaga nga makapahagan-hagan kang baratyagun kag paminsarun ka mga namatyan, nailo, nagutman, nauhaw, naramigan kag nawad-an kang parangabuy-an? Ayhan wara it tinaga nga makasangkol sa pagpapabutyag kang kasubu, kapin pa kon may kabuhi nga nadura. Mas kulang pa gid ang mga tinaga nga sarang makapabutyag kang atun pagpakig-unong. Pero bisan pa, nagatinguha, nagalaum gid lang kita nga ang atun mga tinaga, paagi sa sulat man ukon hambal makabulig bisan maniki.\nPara kanakun rugya sa marayu nga nagaturuk lang sa telebisyon ukon nagabasa kang mga balita, mabudlay ang pagsulat, ang pag-ukay ka mga tinaga sa pagtahi ka mga sugid. Samtang rugto sa akun isla, amat-amat nga ginahuman ang sangka malapad, tinambi-tambi nga kapay kang mga istorya: mga istorya kang kahadluk kag pagkalampuwas, pag-ampo sa Makaako kag paghulat sa bulig, pagkadura kag pagpangita kag pagkiritaay ka mga myembro kang pamilya, kaisug kag pag-ugyon kang mga nagtabang, kaurugut kag kahuruya nga mga istorya kang pagpangibabaw kang personal nga ambisyon kang iban nga mga politiko, mga sugid kang pagbayad kang utang nga kabaraslan sa mga nalisdan, pag-ulikid sa isigkatawo nga wara nagaturuk sa partido, reliyon, ukon rasa. Sa pagkaduro nga mga istorya.\nAng kalabanan ka mga sugidanun una ginpautwas sa baba tungud amo dya ang labing madasig nga paagi. Ang \"oral narratives\" amo ang una nga nadokumento kag ginwaragwag sa mga radyo kag telebisyon. Tungud sa teknolohiya kang komunikasyon, napadasig man ang paggwa ka mga \"e-narratives\" pinaagi sa mga panawagan, pagsaysay kang sitwasyon, mga litrato, kag mga video sa Facebook. Ang dyang una nga mga pagpautwas nagbantala sa kalibutan kang pagkinahanglan kang bulig agud makasugpon sa kabuhi kang mga naapektuhan. Nagbaha ang mga litrato kag mga pag-anunsyo ka mga paagi kon paano ipadara ang mga bulig hasta nga sa urihi, nagtupa gid man ang bulig kag nagapadayon pa.\nPero ka duro pa gid nga mga sugid ang ginahuptan lamang sa dughan kag paminsarun. Magapabilin dya nga sangka mabug-at nga paras-anun kang maluya run nga baratyagun. Gani kinahanglan gid man ang pagpautwas, ang pagsugid kang mga istorya agud mabuhinan ang ginalukdo kang dughan.\nNaumpisahan run dya kang atun mga kaabyanan kag mga kasimanwa nga atun man nabasahan kag nakita sa mga ginapabutyag sa Facebook . Makuon basi ang iban: ay, ti, bukun takun ti manunulat ukon journalist. Wara nagakinahanglan kang lagting ukon kilala nga manunulat ang atun mga kasimanwa nga nalisdan agud may magdokumento kang andang istorya. Ang importante amo nga mapabutyag kag mabuhinan ang ginalukdo nanda nga kalisud, may nakasaksi, may namati, kag may naghimurat pagkit ka mga tinaga, mga litrato, ukon mga video. Amo dya ang gahum kang teknolohiya kar-on, ang madasig nga pagpalapnag kang istorya nga makapukaw kag makaresulta sa ginakinahanglan nga aksyon ukon hublag.\nNawasdak, ginlupad, gin-anod kang bagyo ang mga handum. Pero may kabuhi pa nga nabilin gani may bahul nga rason sa pagbangon, pagpasalamat sa Makaako, kag sa pag-umpisa liwan. Malisud pero padayon ang pagpang-ukay kag pagpanginsapo kang nabilin nga mga damgo.\nSa atun padayon nga pagtambi-tambi kag pagtahi kang kapay kang mga sugidanun, kabay atun mabatyagan kag mapadangat man ang kainit kang pag-ulikid sa atun mga kasimanwa kag isigkatawo. Kabay makabulig kita sa bisan ano nga paagi sa pagtambal ka mga lagub sa tagipusuon. Sa atun ginapaabot nga pagsaulog kang pagkatawo kang atun Ginuo, kabay kita makapaambit kang grasya ka paghigugma kag kalinung.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2013\/12\/pagpanginsapo-ka-nabilin-nga-mga-damgo.html","date":"2017-09-26T20:02:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00227.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994406104,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999440610408783}","num_words":637,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.183,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nni Consolita V. Rubino\nUna nga Bahin\nAng hurubatun ka mga kamal-aman nagakuon, \"Hay may gintanum, gani sa urihi may pagaanihun.\"\nHalin sa kauna nga panahon hasta sa tulad, may mga tawo nga nagapanguma rudyan sa datag kag may nagapanguma rudto sa ibabaw ukon sa ubus kang bukid. Nagadepende kon sa diin gusto kang mga tawo mag-istar kag mangabuhi paagi sa panguma. Kon ang uma marayu sa karsada, ang kada balay may lusong gid nga ginabaywan para may bugas nga tirig-angun. Ang iba nga nagapanguma nga wara ti karbaw pero may lusong, mabuhi run tungud hay maaram magkaingin kag magpamanggas. Bisan iki lang matuod ang patubas, makaagum gid sanda kang andang produkto kag preska nga bunga kang andang kinabudlayan. Nagaserbisyo sanda paagi sa pagpamugon sa andang kapareho nga tawo.\nAng mga nagapanguma sa datag may kahapusan, ilabi run gid kon marapit ang andang uma sa karsada. Katong dekada '60, nag-uso run ang arosira nga galingan kang paray. Nagapagaling ang kutub kang may inogbayad sa arosira. Amo ria nga kon may nakapamulad kang paray nga burugasun, dayon nanda nga dalagan sa galingan agud indi run magbayo. Ria nga bugas ginapreparar para ikonsumo sa pagpaobra ka taramnan. Pero may mga tawo nga indi gusto magbayad sa galingan, gani sanda mismo ang mabayo hay yadi pa ang kwarta nga isuhol sa pagpagaling. Ibakal run lang kang dapli. Kalabanan nagabayo gid, kag ginpasulabi ang pagbayo tungud hay maiwat pangitaun ang kwarta.\nSa pagkaduro kang mangunguma sa atun, ordinaryo nga mga tawo kag ang iba wara ti grado. Pero may kaaram sa pag-intyende sa tanan nga pahito sa ginatawag nga panguma suno sa andang obserbasyon kag pagsunod sa tudlo ka andang ginikanan. Nanotisyahan natun nga ang kakusug kag kabakud lamang ang ginasarigan nanda sa pagpangabudlay. May mga tawo nga bukun ti mangunguma pero maaram manguma tungud hay nabuhi sanda sa pagpamugon para may isuporta sa andang pamilya.\nNaman-an kang tanan nga ang numero uno sa pagtimbang kag pwersa kang mangunguma amo ang karbaw nga ginaarado, ligis, suyod, karusa, guyod, kag hakot kang mga karga.\nIsambitun ko rudya ang tanan nga pamaagi kang panguma sa atun, umpisa sa kaingin sa bangtud, pamanggas sa banglid, kag tanum sa datag nga taramnan. Ang urihi nga tanum nagadepende lang kon san-o mag-uran hay ria nga uma indi madab-ot kang irigasyon. Ang mga mangunguma may kaaram sa pagpahito nga mangin epektibo ang panguma, ilabi run gid sa pagtanum kang paray. Mag-umpisa sa binhi.\nPreparasyon sa binhi:\n1. Lantawun ria kang mangunguma kon sa diin dapit nami ang bahin kang aranyun nga paray.\n2. Tandaan ria para birinhiun. Kon kaisa ginapabilin ria hasta gid nga maggurang ka husto.\n3. Nagadepende sa panghunahuna kang tag-iya, pero kon manami ang tiyempo ginaani ang birinhiun.\n4. Tuhayun ang pag-ani, limpyuhan, kag puro gid matimgas ang binhi.\n5. Ibulad nga nagatigingting sa kauga kag tim-usun para indi malakayan kang iba nga paray.\n- Sundi ang kasugpon -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/palaisip.blogspot.com\/2013_07_01_archive.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2013\/12\/uyas-kang-paray-una-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T14:43:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00393.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997248054,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999724805355072}","num_words":485,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.344,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Adlaw ka mga Manunudlo\nni Jesus C. Insilada\nBug-os nga kalibutan ang nagsaulog ka dyang tuigan nga Adlaw ka mga Manunudlo nga natuon kada ika-5 kang Oktobri. Dya nga kahiwatan ginapatuman kang UNESCO agud pasidunggan ang mga manunudlo sa anda indi matupungan nga mga kabudlayan kag pagpanikasug sa pagtuman ka anda katungdanan bilang kabahin ka dyang ginakabig nga \"propisyon kang mga propisyon.\"\nKadya lang, may sangka iskwilahan nga nag-imbitar kanakun agud maghambal sa anda World Teachers' Day Celebration. Agud madabukan ko ang andang paglaum, ano pa abi ang mas mayad nga mapaambit ko sa mga manunudlo kag mga istudyanti kondi ang akun kasaysayan bilang manunudlo.\nNaggradwar ako kang 2000 sa kurso nga Bachelor of Science in Industrial Education sa Calinog Agricultural and Industrial College, tulad West Visayas State University – Calinog Campus. Matapos nga makagradwar, nagtudlo ako dayon bilang volunteer teacher sa Alcarde Gustilo Memorial National High School sa Alibunan, Calinog, Iloilo. Sangka libo kag lima ka gatos pisos ang akun ginbatun bilang allowance kada bulan. Makaligad ang darwa ka tuig, nakabuul ako kang aytem bilang Local School Board teacher kag nagbaton run kang bulanan nga swildo. Kang 2005, sa kaluoy kang Mahal nga Dyos, nakabuul ako kang nasyonal nga aytem. Baw kang una, daw tinuro kang uran sa tag-irinit ang pag-abot kang aytem. Maiwat mabakantihan ang mga iskwilahan hay wara man ti nagaritiro. Maswirti lang gid ako nga nakasalud kang grasya bisan pa wara ti maninoy nga politiko kag wara ti ginasarigan sa ibabaw. Pasalamat ako sa pagsarig kang amun prinsipal nga naghambal nga ang angay ko nga maabilidad kag didikado nga manunudlo kanugon gid kon buy-an pa. Daw naglapad ang akun talinga. Ginhimo na gid ang tanan agud makasulud ako bilang unay nga maistro nga naabay sa nasyonal nga plantilya.\nWara lang naman-an, nakatudlo run ako sa sulud kang masobra sangka dikada. Nagabaralik ang amun mga produkto nga may mga obra run. Indi masukub ang amun kalipay nga mga manunudlo samtang nagapamati sa anda mga istroya kang kadarag-an. Kaangay dya nga nagaani kami kang bunga kang amun mga kabudlayan, mga sakripisyo, kag mga pagpaninguha. Isara sa ginapaabot nga kahiwatan ang Alumni Homecoming nga ginapatigayon kada darwa ka tuig. Ginalangkag kami sa pagbalik kang mga naggradwar sa amun iskwilahan, indi lang bangud may matugro sanda nga rigalo nga ginbakal pa sa luwas kang pungsod kon diin ang kadam-an tuya run nagaobra, kondi mas labaw nga kalipay ang matugro kang anda pagpasalamat kag pagbalikid sa anda ginhalinan nga kon sanda pa ang pahambalun, wara nanda nalambot ang anda istado sa kabuhi kon indi bangud sa anda mga manunudlo.\nMadasig matuod ang dalagan kang panahon. Nakaimaw run gani namun ang amun anay mga istudyanti nga pariho run namun nga manunudlo. Ginalahug gani namun sanda. Hambal namun, \"Ti mayad hay dya run kamo, buligan nyo run kami ugtas.\" Lahug man lang, a. Hay sa pagkamatuod, insa maugtas gid ang maistro kag maistra? May masugpon nga, \"Kon kaisa, indi gid maibitar.\" Nagaugtas ang manunudlo hay ti, may pasilabut sa mga bata, may pag-ulikid, may pagpalangga.\nWara sa handum ko kang una nga magmaistro. Ugaring hay ti kabos sa pangita ang akun mga ginikanan. Ang ikaapat ko nga magurang halin sa subang ang nag-abaga sa pagpatapos kanakun nga bisan ano nga kurso, importanti makatapos ako, makaobra, kag syimpri pa, makaswildo. Ang masarangan na lang amo nga patun-an ako sa kolihiyo sa amun banwa. Syam kami nga magburugto. Ako ang pinakauna nga nakatapos kang apat ka tuig nga kurso.\nHambal kang magurang ko, kinahanglan ko gid nga makatapos kang pagtuon kag makaobra. Hay agud kon may obra run ako, ako duman ang mapatuon sa akun libayun. Wara ko man tana ginpaslaw. Ako duman ang nagsagal-i kana sa pagpatuon kang akun kalibaynan. Nalipatan ko dun ang plano ko kang una nga kon makaswildo ako, maiskwila ako liwan sa gusto ko nga kurso. Handum ko gid kato nga kon indi architecture, creative writing ang bul-un ko. Wara run ako makabuul kang ikarwa nga kurso. Nagpadayon ako kang akun master's degree kag doctorate degree sa educational management. Napinsar ko, wara man ako nangin arkitekto, nakabulig man ako pasad kang mga handum kang duro nga mga tawo. Wara man ako nagpakasagad sa creative writing, bisan paano, nagasulat man ako tulad. Ayhan, ang mangin sangka manunudlo gid ang gintagna nga propisyon para kanakun.\nTulad ka dya, prinsipal run ako sa Wenceslao S. Grio National High School sa Puyas, Cabatuan, Iloilo. Sa bag-o ko nga katungdanan kag sa bag-o nga iskwilahan, nagapabilin ang tinutuyo nga matugro sa mga pamatan-un ang sahi kang edukasyon nga nagakaangay nanda mabaton.\nSunod nga adlaw matapos ang imbitasyon ko bilang manoghambal sa anda Teachers' Day Celebration sa Caninguan National High School sa Lambunao, Iloilo, naghiwat kami kang amun Teachers' Day sa Wenceslao S. Grio National High School. Ginapangunahan dya kang mga opisyalis kang Supreme Student Government. Simpli lang ang amun programa. Wara ti gasto. Indi namun gusto nga maggasto sanda ti hanggud. Ang mabuhin nga pundo yadi pa sa ginapaabot nga mga proyikto kag mga kahiwatan. Hanggud run ang amun kalipay nga makabalay sanda kang mga binalaybay nga igahalad kanamun. May mga nagkanta. Indi marahalun kanamun kon libagun. Ang mas ginapamatian kag ginabatyag namun ang anda katampad. Nagakanta sanda bangud sa nagaawas-awas nanda nga pagpasalamat. May mga bata nga nagduhol kang anda mga rigalo. Mga gagmay nga mga bagay. Mabudlay mapangindian ang anda ginatugro bangud nakita namun ang anda katampad kag kalipay nga makabalus sa kaayad kang anda mga maistro kag mga maistra sa magagmay nga mga butang kag pamaagi. May pira ka mga bata nga nagaturuk lang. May nagahanihani nga daad may matao man sanda. Ugaring wara pa sanda kuno ti kwarta. May nakabungat nga ipalagas lang ang anda rigalo. Bisan urihi dun, mapalagas sanda. Ay, ahay, nadumduman ko ang sitwasyon ko kang una. Hanggud man daad ang kalag ko nga may matugro sa mga maistro kag maistra sa anda kaadlawan ukon sa tion kang Paskwa. Kang una, wara pa ti silibrasyon nga Teachers' Day. Ugaring hay kabos gid sa kwarta, makuntinto dulang ako sa pagturuk sa mga klasmeyt nga may ginaduhol kanday Mam kag Sir.\nNakadayaw ako sa sabat kang sangka maistra ko. Indi run kuno magpagamo pa nga magpalagas kang rigalo. Mas pasulabihun kag mas igakalipay kuno ka mga Manunudlo ang balus nga kaayad paagi sa pagtutum sa pagtoon, ang paghimakas nga makatapos, kag sa urihi, makabulig sa pagsirbisyo sa banwa nga pinalangga sa bisan ano man nga propisyon nga napili. \"Pay it forward.\" Darayawun dyang prinsipyo ni Mam. Saludo ako kana.\nMatuod gid. Indi natun matuptupan tugro kang rigalo ang tanan natun nga mga manunudlo. Nahuya ako bangud wara gid ako ti natao sa akun nangin mga manunudlo. Pay ti, man-an ko run ang isabat nanda kon magpangayo ako kang pasinsya nga wara gid ako dara sa pagbalik sa akun gintapusan nga mga iskwilahan: \"Pay it forward.\" Indi lang paagi sa pagtugro kang matiryal nga bagay ang paagi agud mapabutyag ang hanggud nga pagbalikid kag pagpasalamat. Wara man ti problima kon makadawadawa.\nSa tulad, indi man paagi sa matiryal nga mga butang, rigalo ko sa akun mga manunudlo ang pagdaug ko sa The Many Faces of the Teacher kang 2013 kag ang pagkapili kanakun bilang isara sa napulo ka Metrobank Outstanding Teachers kang 2014. Rigalo ko man kanday Mam kag Sir ang tatlo ko ka nadag-an sa Palanca. Bangud kananda, nadiskubri ko ang kinaadman ko sa pagsulat. Kaangay sanda kang manogbunyag kato nga wara pagkataka sa pagbobo kang anda panahon kag pagpaambit kang anda naman-an agud mag-ayadan ako sa patag nga dya.\nKon makadawadawa, basi may matugro man ako nga rigalo kananda. Pay kadya, ang matugro ko lang anay amo ang nagaawas-awas ko nga pagpasalamat kananda nga nangin manunudlo ko sa elementarya, high school, kolihiyo, kag post-graduate. Salamat sa tanan ko nga mga manunodlo, buhi man ukon tuya dun sa pihak nga kinabuhi. Salamat gid!\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/106\/post\/2015\/10\/adlaw-ka-mga-manunudlo.html","date":"2017-09-26T05:37:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00213.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993355274,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999335527420044}","num_words":1299,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.323,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Katanhagaan kang Talisay nga Tiko\nni Danny S. Tabuyan\nNagahangus-hangus si Didoy nga nagaparamuti nga ginasug-alaw ni Nanay na.\n\"Naiwan kaw nga nagaparamuti kaw haw?\" pamangkot ni Nanay na nga ginkulbaan man.\n\"Nagdalagan ako, hay ako lang sara nga nag-agi sa talisay nga tiko. Basi kon bagatun ako,\" ang nagahapo-hapo nga sabat ni Didoy.\n\"Ay, nga bata dya! Ginapanirbyos mo ako kar-on, ah!\" ang nagtaas ang tuno nga pagsaway kang anang Nanay.\nAng talisay nga tiko amo ang tatlo ka nagasig-ang nga mga mal-am nga kahoy nga talisay nga nagtubo sa magtimbang nga kilid kang karsada nga ang anda ka dya daragkul nga mga sanga, nagatarabo sa ibabaw nga nagahimo kang arko nga atup nga nagapaharon kang dalan kag ginaimawan kang malawig nga kubay kang pinuno nga kawayan nga nagairigut sa huyup kang hangin nga nagdugang man paramig kag pahagnup kang lugar.\nPagkaduro lang kang mga sugidanun nahanungud sa talisay nga tiko, nga daw buhi pa sa mga paminsarun kang mga kamal-aman. Ginapatihan nga dya sangka mansyon kang mga tamawo.\nMaambung nga Mga Daraga\nSi Marlon sangka soltiro nga syudadnun, nga nagaiskwila sa sangka bahul nga unibirsidad sa Manila. Nakilala na ang magbugto nga maabung nga mga daraga nga sanday Liza kag Laura Borja, nga mga istudyanti man kang amo nga unibirsidad kag parihas ang kurso nga anda ginabuul – komirsyo. Haros adlaw-adlaw nagakitaay sanda sa sa iskwilahan, kag nagaimaw pa gani sanda kon kis-a sa kantina kon tagparamahaw. Kang urihi, nangin mag-abyan sanda nga tatlo.\nNatingala lang si Marlon kon wanhaw nga kapinasahi kang kaambung kadyang darwa. Makinis kag maputi ang andang mga panit daw mga puto kalum-uk kon sulngun. Ang andang mga pungyahun mga bayug kag may maralabug nga buhok nga nagalambot sa andang balikawang kag nagahining sa kalagtum. Ugaring wara ti makita nga kalog-kalog sa tunga kang andang irong kag baba, kag wara man ti makita nga kurinut sa andang mga siko kag sa mga kasukasuan kang andang mga tudlo.\nBulan kang Marso, manogtapos ang klasi kag nagpaalam ang magbugto kay Marlon nga mauli sanda sa andang probinsya. Ginpangayo kang laki kon diin ang andang ginaulian, kag anda man nga gintugruan: Sityo Aring, Guisijan, Laua-an, Antique.\n\"Indi kaw magtalang kan! Kami lang ang may bahul nga balay nga may pinta nga puti kag gawang nga salsalun sa ria nga lugar,\" bilin ka magbugto.\nPagkasunod nga bulan, Abril. Nagsunod si Marlon. Nakita na ang bahul kag makagaranyad nga kanamiun kang Mansyon Borja. Gin-abiabi gid tana kang mayad kang magbugto. Natingala gid tana kang duro nga mga bagay sa mansyon. Sa amo to nga panahon, sa mga syudad lamang may kuryinti, piro ang mansyon sa probinsya nagabanaag sa kasanag. Nalipay gid tana kang mayad sa anang bugu nga bakasyon. Ginhatud pa tana kang andang kotsi sa pyir sa Iloilo kang pag-uli na sa Manila.\nKang may makilala tana nga taga-Guisijan nga nagaobra sa Manila, nakunyag gid tana magsugid kang anang bakasyon. Piro indi makapati ang nakilala na hay naman-an na nga wara ti mansyon sa Aring kondi kawayanan lamang kag mga puung-puung nga ginakabudan kang mga balagun kang bunul kag balagay, kag mga pinuno kang bariw kag pandan sa baybayun, kag daragkul nga mga puno kang talisay nga tiko.\nAng Trak kang Kok\nMay nagpara kang bagon kang Kok sa atubang kang sangka bahul nga mansyon nga buta kang mga bandiritas. May bahul nga punsyon kag pista nga ginasaulog kag may sonata. May nagpara.\n\"Akuparun namun ang tanan nga karga ninyo nga Kok. Piro wara kami ti basiyo. Kon pwidi pahuram nyo lang anay kanamun, balikan lang ninyo ang mga botilya pagkasunod nga adlaw,\" hambal ka nagpara.\nNagpasugot ang mga ahinti kang Kok. Ginbaydan ang tanan nga mga karga nga ginpanaog kag nag-uli sanda nga malipayun hay naubos lagi ang andang baraligya.\nPagbalik nanda sunod nga adlaw, wara sanda ti nakita nga mansyon, kondi ang mataas nga mga patong-patong kang mga kinahon nga botilya nga basiyo sa idalum kang talisay nga tiko.\nAng Matam-is nga Iba\nNagakaran-karan ang bilog nga baryo hay nadura si Gingging, ang lima ka tuig nga bata nga bayi. Wara ti nakamaan kon diin nag-agto. Hasta nga nagab-ihan sanda ka sagap bitbit ang mga hasag, piro wara gid nanda makita. Nagapinsar sanda nga basi nabulakwit kang awto-libon ukon awto-bitin. Wara ka turog ang pamilya. Ang anang nanay hasta mag-aga naghiribiun.\nAga-aga pa, wara pa kamura ang adlaw sa murod-an, ginpadayon run nanda ang pagpangita. Nasapwan nanda ang bata nga nagapungko sa tuyong-tuyong nga sanga kang talisay nga tiko nga nagauntay sa ibabaw kang karsada. Nagatabyug-tabyug ang anang mga kahig nga nagapungko sa sanga nga wara gid ti timaan kang kahadluk kag nagabitbit kang bunga kang iba nga daw abokado ka bahul.\nGindar-an nanda kang labug nga hagdan agud sakaun kag bul-un ang bata. Nagtawas man dayon ang bata panaog sa kahoy bitbit gihapon ang iba.\n\"Ging, diin timo naghalin man?\" ang andang pamangkot sa bata.\n\"Ginhagad ako ka mga miga ko maagto sa andang balay,\" ang sabat ni Gingging.\n\"Diin haw ang balay ka mga amiga mo?\" ang andang pamangkot.\n\"Didto ay sa balay nga bahul-bahul nga puti anang pinta,\" ang sabat ni Gingging.\n\"Ti, nag-iwan kaw rugto bay?\" ang pasunod nga pamangkot.\n\"Aguy, sadya-sadya tana didto. Sipal lang tamun. Duro anda duyan-duyan, umba-umba kag padudos. Kun-an da gani ako nga didto lamang takun mauli. Ahmm! Naghibi takun, sagap ko si Nanay. Dason gintaw-an da ako duro nga dulsi. Tapos nagkaun tamun kang ragkul nga iba, aguy, tam-is-tam-is tana! Dyaay hud tirawi nyo bala,\" ang sabat kang bata nga nagatan-ay kang bahul nga iba.\nKag kang andang matirawan, namatud-an nga matam-is gid man kag wara ti kaaslum pariho kang ordinaryo nga iba.\nGintipon nanda ang mga liso kag gintanum. Nagtubo man ang mga liso ugaring gin-ungad kang baboy.\nDaigun\nNagaramig run ang dupuy-dupuy kang hangin sa kasanagun kag makita run ang mga parol sa mga bintana kag ang mga nagainggat kag nagakanag-kanang nga mga puni sa mga balay. Nagaumpisa run ang pagringkadol kang mga lingganay sa simbahan sa kasanagun sa pagpamukaw sa mga tawo nga magsimba sa siyam ka adlaw nga pag-aman para sa Paskwa kang Pagkatawo. Mabatian run ang masadya nga mga ambahanun kang Paskwa.\nNagharagaday ang mga pamatan-un nga laki nga madaigun sanda palibot sa Guisijan. Kang matuptupan nanda ka panganta ang mga pamalay, namat-ud sanda pagkasunod nga gabii nga maagto sa Lindero kag Cadajug agud didto man magdaigun. Bilog nga gabii ang andang panganta, kag kasanagun run sanda makauli. Sa anda nga pag-uli, nag-agi sanda sa talisay nga tiko. Buta dya kang mga ipot-ipot nga daw mga bituon nga naglikup kang andang sanag sa bilog nga kahoy.\nSa kon ano man tana nga tinampuhaw ang anda nadumduman, nga nagpundo sanda sa tupad kang kahoy nga ginapatihan nga mariit. Nagkanta sanda kang mga pangdaigun.\nKang nagatunga-tunga run ang andang kanta, may natalupangdan sanda nga may ginatunton nga sako nga buta kang sulud, halin sa sanga kang talisay nga tiko. Hinali sanda nga nagpugaas kag nagkuruyapad ka dalagan nga wara ti burubalikid. Sa sobra nga kahadluk wara run nanda namaradmadan ang karayu kang andang dinalagan. Pamatyagan nanda nga daw pira lang ka lakbang ang Aring kag ang plasa. Mansig run lamang sanda pungko sa plasa nga nagaharangus sa kahapuon.\n(Sa kadya nga panahon, wara run ang talisay nga tiko, wara run ang mga puung-puung, wara run ang mga balagun kang bunul kag balagay, wara run ang mga pinuno kang pandan kag bariw. Ang mahagnup nga lugar nakabkab run kang dagat. Ang rugyan kar-on amo ang simintado nga bolibard kag baybay nga parigusan kag piriknikan.)\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/mga-katanhagaan-kang-talisay-nga-tiko.html","date":"2017-09-22T06:03:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00374.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999958396,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999583959579468}","num_words":1251,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.4,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hadluk\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nAno gid ang ginakahadlukan mo sa imo nga kabuhi? Tanan bala nga mga tawo may ginakahadlukan? Ukon may dyan nga mga maisug gid nga bisan ano matabo sa kabuhi kag sa kalibutan, wara gid tanda nahadlukan? Kang gamay pa ako duro man ang akun ginakahadlukan. Talawit man gani ako kang una bisan sa mga wara ti pulos nga mga bagay. Ayhan ang kahadluk nga nabatyagan ko tungud man sa mga pamahug kag mga pahadluk-hadluk kang atun mga kamal-aman. Duro nga mga butang ang nagatugro kanatun kang kahadluk. Isara run dyan karia ang mga ginaistorya kanatun kada tyempo kang tagkaralag ukon Pista Minatay.\nHalin sa istorya kang mga kamal-aman natun kag mga imaw sa balay, hasta sa mga peryodiko, komiks, kag libro nga atun nabasahan, sa mga istorya sa radyo nga atun ginapamatian, kag sa mga sine nga ginalantaw natun sa sinehan kag sa telebisyon, duro nga kaharadluk nga mga istorya parti sa mga patay kag mga kalag nga nagabalik sa kalibutan, nagabisita sa mga pinalangga ukon sa mga kontra, sa duro lang nga mga rason.\nNaga man nga sa kaduruhon kang mga tinuig nga nagakurudug man kami kada Pista Minatay tungud sa kahadluk sa mga kalag, ukon kada uwang kang ayam kang ik-ik kang mga pispis, hasta kadya, wara pa gid man kami ti may nakita nga kalag. Porbida porsanto. Kang una, kada Pista Minatay wara ti may magturog nga tana lang isara sa kama ukon sa kwarto. Bisan sa salug run lang kami magdukdukanay, basta mag-irimaway lang kami turog tungud sa kahadluk. Ang imahinasyon tama gid kabaskug kag kung anu-ano run lang ang atun napinsaran.\nMay mga tinion rugto sa balay sa San Jose nga nagaturog run kami kag gulpi lang may mabatian ukon mabatyagan. Mabugtaw kang mga tungang gab-i. Mga kapira man ka besis nga nagbugtaw ako tungud may nabatian ako nga kulas-kulas. Ano ayhan to? Nagapangramig ang akun lawas kag nagakuba-kuba ang akun dughan. Nahadlukan ako magmukra kang akun mata. Nagapamati lang ako kong ano ang mga huni nga akun mabatian. Madulum kag kalinung. Batian ko ang huraguk kang akun mga bugto sa akun ingud.\nBurubhay may nabatian ako nga daw nagtindug ang akun bulbol. Ting-ting-tong! Ting-ting-tong! Tatlo ka nota kang gitara. Do-re-mi. Sin-o bay ang mag-tukar kang gitara nga nagakabit sa dingding sa sala? Nagpamati ako basi magliwat. Wara run nagliwat. Kung anu-ano run ang nagsulud sa akun pinsar. Kay sin-o kalag ayhan to ang nagtukar kang nota sa gitara? Kulbaan man ako magpinsar nga may kalag nga nagalibot sa amon nga balay. Daw hindi run ako katurog ugaring ginpirit ko gid ang lawas ko magturug hay nahadluk ako basi may mabatian pa gid. Pagkaaga ginturuk ko ang gitara sa dingding. Rugyan pa man kag daw wara man natandug. Ginsugid ko sa akun mga ginikanan kag mga bugto. Wara kuno sanda kabati. Basi kuno balabaw to nga nag-agi sa gitara. Ukon basi kalag man. Dugang hadluk ko.\nPagkasunod nga gabii, kang nagapreparar ako magbatang, nadumduman ko liwat ang gitara. Basi bala mabatian ko liwat kon magbugtaw ako sa tunga kang gabii. Daw nahadlukan man ako magpaminsar. Kuon ko sa lawas ko nga indi lang ako daad magbugtaw sa tungang-gab-i agud nga indi ko mabatian kon magtukar liwat. Ugaring nagbugtaw liwat ako. Kag naghulat kung mabatian ko liwat. Wara run. Pero may nabatian ako nga mga kulas-kulas sa kisame. Mga balabaw nag nagalagsanay sa sulud kang kisame. Gani basi mga balabaw gid man ang nag-agi sa gitara amo to nga naghuni ang mga kwerdas. Amo lang ra ang ginkuon ko sa lawas ko agud nga madura ang akun kahadluk.\nKon kis-a sa gabii, may mabatian man kami nga nagalapak-lapak sa sagwa. Tawo nga nagapanaw-panaw. Kang may damisag kami sa likod, saku man dalagan kag ul-ol kang mga ayam nga nagagwardya sa balay. Dya tana nga hadluk daw matuod tungud tuod nga tawo ang masugata nimo sa sagwa. Nabatian pa gani namun ang huni kang kadena kag kandado nga nagasarado kang gawang kang damisag. Kang kisra man paglantaw namun sa bintana sa kusina, may makita man kami nga tawo nga nagapungko sa sagwa nga nagasigarilyo. Ano ayhan ang ginahimo? Makaharadluk ang amo kadya tungud nga tuod-tuod gid nga tawo. Gani nagakuun ang iban nga wara sanda nahadluk sa kalag kondi sa tuod-tuod nga tawo nga makahimo kag malain sa ana isigkatawo.\nDaw kanabaw lang nga kahadluk ang akun gin-istorya. Kang gamay pa ako kato. Hadluk sa mga bagay tungud sa imahinasyon nga ayhan matuod ukon iindi. Kalabanan nga kahadluk nagahalin lang man sa atun paminsarun tungud man sa kung anu-ano ang ginapasulud natun.\nNag-abot ang tinion sa akun kabuhi nga kalabanan kang akun ginakahadlukan nadura man lang. Kang nakaintindi run ako kang mga bagay-bagay sa kalibutan kag sa kabuhi, ang mga labay-labay nga mga butang nga ginakahadlukan ko kang gamay pa ako, indi run makapahug kanakun. Ayhan naging maisug run ako tungud may mas bahul kag mas importante nga mga bagay sa kabuhi nga dapat atubangun nga kinahanglan kang kabaskug.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2013\/10\/hadluk.html","date":"2017-09-22T06:09:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00377.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998500347,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998500347137451}","num_words":833,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.365,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tapul nga Malita\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nGindalidali ni Onya ka pang-it ang nagaparangdukut nga inasal nga manok kag ginhamal ang nabilin nga kan-un sa ana kutsara, dayon padalundunan ka Coke.\n\"Mam, rice pa more, mam,\" ang daw panulay nga limug kang waitress nga nagalibot sa mga lamisa, dara ang surudlan kang mainit kag hamot nga kan-un.\n\"Ay, salamat lang, Ne, may ginadalian ako,\" sabat ni Onya dara tindug sa pag-uribay ka ana bag kag guyod ka sangka gamay nga tapul nga malita nga may ariring.\nKinahanglan makahingabot tana sakay sa aircon nga Ceres. Mga ala una ra nagaagi sa San Jose. Ti igu gid ra, matabok gid lang tana kag magbantay sa waiting shed. Alas kwatro pa man ang program nanda ugaring mayad tana nga timprano pa ang abot na sa banwa. Masakay pa nga daan tana liwan sa traysikul paagto sa Barangay Kadlum.\n\"Kabay pa bukut tam-an ka gutuk agud makapungku man ako,\" pinsar ni Onya nga nagawaug ang liug dara ang pamaypay sa nagaparapit nga bus.\n\"Dalidalian ta lang, saka palihog \" sagda ka konduktor sa mga imaw man ni Onya nga pasahiro. Dalidali ang konduktor nga nanaog sa pagbitbit ka tapul nga malita ni Onya.\n\"Ibutang ta lang dya sa idalum ka bus --\" nautod ang hambal ka konduktor sa pagsaligbat ni Onya.\n\"Ay, indi, rugya lang ra sa ingud ko,\" kag ginbitin ni Onya ang ana malita pasaka sa bus nga ginasunod man ka konduktor nga nagapangalot ka ana ulo.\n\"Diritso lang kita sa likod, sa tagdarwahan,\" kag ginbuligan ka konduktor nga makapungko si Onya. Ang tapul nga malita ginpabatang ka konduktor kag gindasuk sa idalum ka siya. Pagpungko ni Onya, ana man dya nga ginbutung dayon kag patindugun sa ana atubang.\n\"Mabudlay bay ra sa pamungko mo,\" bugno ka ingud na nga nagapungko rapit sa bintana.\nAmo kag nagbalikid si Onya sa pagsapak sa ana ingud. Ay, abaw, kon may itsura ang amu, rayu gid dya sa amu. Gwapo nga pagkalaki, midyo mainsik-insik ang mata kag kanami magyuhum. Puti ang ginasoksok na nga t-shirt nga daw nahitad sa kasangkad ka ana dughan, buta gid ka ana pagkalaki. Daw hinali lang dinakup kang kahuya nga may lakut nga kakunyag si Onya.\n\"Ay, OK lang, makahulag man kahig ko, a,\" sabat na. Ginbutang na ang ana ginauribay nga bag sa ibabaw ka malita kag gindukut ang ana likod sa sarandigan ka siya. Naggihit man ang ingud na sa paghuray bisan maniki lang kang mapiut nanda nga hurulagan.\n\"Gusto mo, baylohanay kita? Ikaw lang dya sa bintana kag ako dyan sa aragyan,\" ang mahinay nga hambal ka gwapo. Bukut dya binatilyo kondi sangka laki nga may pinanilagan run sa kalibutan. Basi kaidad na pa dya. Hinali lang daw kinuritan ka init ang suroksurok ni Onya.\n\"Ay, OK lang ako, salamat gid,\" sabat ni Onya nga namayha sa pagtampad. Gindara na run lang sa pag-ukay ka ana bag kag gamay nga surudlan kang tissue. Namahid tana ka ana balhas nga sa ana pinsar naghulas run sa ana dahi kag liug. Mara man ang tissue nga ana ginkumus kag gindasuk sa ana bag.\n\"Mayad gani ba, naabutan ko dya ang aircon,\" ang daw indi mapahamtang nga muno ni Onya.\n\"Gusto mo lisuon ko paagto kanimo ang guruwaan ka hangin,\" hana magtindug ang laki dara dab-ot sa ibabaw.\n\"OK lang ako, thank you gid,\" sabat ni Onya.\n\"Ay, nga sa pagkahangag mo, Sofronia, puros lang OK naman-an mo nga isabat,\" kusi ni Onya sa ana pinsar. Gin-alsa ni Onya ang ana alima agud punggan ang ingud na. Wara sa hungud nga nagtangday ang ana palad sa butkun ka laki nga nagyuhum kag nagpungko gid lang.\n\"Hesus nga ginlansang sa krus, ay, abaw, magaras ang kurung nga mga balahibo nga nagakamang sa butkun kang tupad ko nga dya, ipahirayu,\" paranambitun ni Onya sa ana pinsar.\nNaggihit kag naghulag sanda sa paghuray liwan kang kasipot nga gintugro kang siya para sa darwa ka pasahiro. Nagkurit liwan ang init sa suroksurok ni Onya. Ginhakus na gid lang ang ana gamay nga bag sa ana dughan kag ginsandig ang ana ulo sa likod ka purongkuan.\nPadayon ang hagung kang bus nga madasig sa pagpanag-iya ka simintado nga dalan. Naghulag ang ana ingud. Naturogan run dya. Ginpasiplatan ni Onya kag nakita na ang balud nga miruk ka laki. Ginpiyung man ni Onya ang ana mga mata piro nagamurarat ang ana pinsar kag baratyagun. Ano ayhan ginhimo ka ingud na nga dya kabii nga daw lapyu gid?\nNagginhawa ka dalum si Onya kag nahaklu na gid ang mintol nga dapug ka ana ingud nga ginlaktan ka daw usbong ka lupa pagkatapos ka uran sa lawid nga tingadlaw.\n\"Sisti nga Coke, nadura tuyo ko,\" pinsar ni Onya. Samtang nagapiyung tana, ginapanuruk na ang ana natuo nga pagkalum-uk nga nagaduut sa nawala nga pagkabakud ka ingud na. Ang tuo kag mapino na nga butkun nagaduut sa magaras nga wala nga butkun ka laki.\n\"Amo ra hay natam-an timo ka basa ka mga nobela kauna, lantawa ra. Dumdum mo nobela pa dya,\" sugyot ni Onya sa ana pinsar.\nAng kainit sa ana suroksurok naglatay panaog sa ana natuo nga paa nga nagahulid sa nawala nga paa kang ingud na nga naputos ka madamul nga maong. Ang maong, ang ana manipis nga bestida kag half-slip gid lang amo ang mga hapin nga nagaulut sa anda mga paa.\nNagadugang ang kapaang nga nabatyagan na kag ginapanuruk na ang pagdabadaba kang manipis na nga bayu kag seda nga half-slip nga regalo ni Mercy nga ana hinablus. Ginhulag ni Onya ang ana kahig kag natandug ka ana tuhod ang tapul nga malita.\nSi Mercy bata ka ana magurang nga napatay. Ginbuligan na dya ka gasto kag paiskwila hasta makatapos ka HRM kag maswirti nga nakaobra sa hotel sa Singapore. Ang tapul nga malita ginpadara ni Mercy sa ana tiya nga may sulud nga mga garamitun padayaw ka daraga, malum-uk nga mga pangsulud-panaptun, pahamot kag bestida nga may terno nga sapatos. Tanan para sa labing tarahudon nga pinuno ka Kadlum Barangay High School.\n\"Rapit run lang kita sa banwa, bayad nyo\" singgit ka konduktor. Nagbungkarag si Onya. Nagbugtaw man ang laki sa ingud na kag magyuhum.\n\"Ay, si Mam Delmundo! Good afternoon, Mam! Kitaay lang kita kar-on sa graduation,\" tamyaw ka sangka pamatan-un nga bayi nga nagatindug run sa paghanda nga manaog.\n\"Baw, nami kaw gali nga ingud, Mam. Muuk akun turog ba,\" yuhum ka laki kana.\nNagtango-tango lang si Onya kag magyuhum, dara pamahid ka balhas nga naghulas gid man sa ana dahi kag sa ibabaw ka ana bibig.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/taposan.html","date":"2017-09-26T19:58:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00241.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9843955636,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9843955636024475, \"hil_Latn_score\": 0.010320558212697506}","num_words":1086,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.296,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkatlo nga Bahin\nKaingin sa bangtud\nKauna nga tiyempo, ang mangunguma sa bukid may pamaagi sa pagpanguma nga ginatawag nga kaingin. Anhaw nga kaingin? Tungud hay premiro gid ria sa paglimpyo kag pagbungkal kang lupa. Ang tinutuyo nga ipanggasan kang paray antes mag-abot ang uran. Sa pira-pira ka tuig nga nag-agi amo pa lamang gid karia ang pagkabungkal kang lupa. Ang bukid ginapanag-iyahan kang gobyerno. Kon sin-o ang nauna nga nagkaingin karia nga lugar, ginaangkun na nga tana ang tag-iya kag tana ang nagaprodukto paagi sa pagkaingin. Idiklarar na ria nga tana ang tag-iya hasta nga mabutangan kang papeles nga tana ang tag-iya.\nAng bangtud rudto ria luhub-luhud sa ibabaw kang bukid nga ginatubuan kang kahoy. Ang iba rudto dapit sa ulut kang darwa ka bukid nga nag-angtanay sanda, gani nagaporma ang lublub. Ang iba nagakaingin sa puno gid ka bukid. Raku nga kahoy kag hilamon ang nagatubo pero ang mga tawo nga nagauma rudyan, ginatapas kag ginapapas ang mga kahoy. Amo karia ang ginatawag nga ginakaingin ang lupa.\nPagkatapos nga nahawanan ang lupa, anda ria itutdan ang kutub sa anda nga nalimpyuhan. Ginaluk-ad ang mga tuod kang kahoy nga tinapsan kon magahus nanda. Pero kon indi maluk-ad ginabilin lang. Mintras nga may makita sanda nga mga gamot-gamot ginakali ria kag limpyuhan. Tungud sa tindugun ang bangtud, indi maarado hay maligid ang karbaw. Ti, mano-mano lang gid ang obra kag ang pwersa ang ginasarigan. Ang kahoy nga andang natapas ginatipon nga garatong kag ginahimo nga uring kag dungkulan.\nNalimpyuhan run ang ang bangtud ukon banglid. Handa run ang lupa nga ipanggasan. Bahul gid ang pagtuo kang tawo nga nagakaingin sa uma kag mahambal nga mangin manami gid ang tindug kang paray sa bangtud nga dya tungud hay bag-o lang ang lupa nga nabungkal kag itamnan, gani matambuk gid ang tanum.\nAng mangunguma may tagad nga ginagamit sa pagpamanggas. Kahoy ria nga sangka dupa kalabug nga malabutkun ka bahul, medyo gamay ang punta, kag bahul sa pinaka-idalum nga bahin. May korti ukon bahad nga lapad kag medyo patapyas, matarawis sa tangkap.\nSa wara pa mag-uran sa premiro nga semana kang Mayo, nagapanggas run kang paray sa kaingin. Ang lupa maawut, gani ginatagad anay kag ipanggas ang binhi. Anhun bay ang paggamit sa tagad? Ginatisuk ria sa lupa nga medyo hilay kag itadlungun nga ginakaptan ang tagad nga tadlung. Mintras nga ginakaptan ang tagad, makita ang agi sa likod nga may buho. Amo run karia ang pagbutang kang binhi antes gabuton ang tagad. Siguraduhon nga ang binhi makasulud sa likod kang tagad para nga wara ti mausik nga binhi, tapos ikahigan kang lupa sa pagtampuk ka binhi kag lapakun.\nMagtagad liwan ka bali sangka dangaw ang distansya kag ipanggas ang binhi. Ang pagpanggas nakalinya nga halin sa wala paagto sa tuo. Umpisahan sa ibabaw hasta makadangat sa pinakaubus nga bahin kang bangtud. Ipadayon ang pagtagad kag pagpanggas hasta nga mahil-ub ang kaingin. Itamnan ria kang mga dagmay sa palibot kang panggas kag mga kamote kahoy, ube, kag iba pa nga laswa nga maproduktohan nanda sa bilog nga tuig. Sa adlaw nga nakakali sanda kang bahul nga ubi, makuon ria nga, \"Halin dya mong rudto sa amun nga kaingin.\" Ang kaingin indi lamang sa paray nga panggas kondi pati ang mga tanum nga nagakabagay sa amo karia nga lupa kag lugar nga magahimasang.\nAng kaingin nga dya ang hinungdan kon andut nagakaratiphag ang bukid sa atun lugar hay natandug ang porma kang lupa nga ginatubuan kang kahoy. Karon nga naumpisahan kang kali ang bangtud, nagaamat-amat ria ka tapan ang kutub kang matamnan, hay pirmi ginabungkal, nagausmud kag kon mauranan ang lupa nagatiphag hay wara ti gamot kang kahoy nga nagapugung sa lupa. Ang lupa nga natiphag, ginaanod kang tubig kag nagahimo nga lay-un. Rugto sa ubus kang tiniphagan, matanum ang mga tawo hay gintapan kang lay-un. Amo ria nga ang mga kahoy malaka run lang rudto sa bukid kag wara run sanda ti depensa sa ginatawag nga \"landslide.\"\nPag-abot kang uran, ang paray nagabuhi kag nagalagtum tungud hay premiro nga panggas sa lupa nga birhen. Pag-abot kang tagtaranum sa bulan kang Hulyo, ang panggas sa bangtud nagakabsugan. Sa atun pa, nagahana run nga magpamulak kag magpamunga. Sanglit karia nga nauna tana ginpanggas, mauna man ria nga anihun. Sa bulan kang tagrutum sa Agosto, sa ikatatlo nga semana, ang kutub nga may mga panggas sa kaingin, una nga makaani kag makakaun kang bag-o nga patubas.\nSa bulan kang Agosto, tag-ururan kag laka lang magsirak ang adlaw. Sa atun pa, mas duro ang uran sangsa init. Mayad tana kato sa uma nga may kaingin, may ginaani nga paray. Ang ginaani amo ang kayug kag ginakugod nanda ria. Ang kugod amo ang paghulas kang paray sa anang uhay. Ang paray nga naghukas sa uhay, amo karia ang ginatawag nga uhot. Ang paray ginataphan ria kag hulasun sa hurulasan. Mintras ria nga ginahulas, nagapisik ang buti kag duro ang mahimo nga butibuti. Kon ang paray nauga run paagi sa hulas, ipakapugun para nga magramig ang paray nga hinulas. Anhaw nga ginapakapug? Tungud hay kon init pa gani kag imo nga bayuhon ang iba nga bugas, nagalapad kag mahimo nga ubas. Ang iba nagadugmuk kag duro anang binlud sa tion nga isisigun ang bugas.\n- Sundi ang kasugpon -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/palaisip.blogspot.com\/2013_07_01_archive.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2013\/12\/uyas-kang-paray-ikatlo-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T05:36:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00001.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998699427,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998699426651001}","num_words":880,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.397,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Regalo\nni Ritchie D. Pagunsan\nBisan nagabatyag kang pagkangilin nga ginbaligya na ang gitara, nagayuhum si Ramon sa ginabitbit nga regalo para sa asawa. Pat-ud na nga malipay si Elena sa ikapulo nga pagsukat kang andang kasal.\nPuraut ang pangabuhi sa bukid. Ginakini ang tanan. Naman-an ni Ramon nga nabudlayan ang asawa magpasigo kang maniki na nga kinitaan sa pag-agsa ka taramnan kang anang tiyo. Amo dya ang kabangdanan nga sa sulud kang syam ka tuig nga pag-asawahay nanda, wara tana ti regalo nga natao kay Elena. Piro bukut likum kay Ramon nga may sangka butang nga ginaimahan ang asawa bisan wara dya nagasugid kana.\nGani kadya nga tuig naghimakas gid si Ramon nga itao ang ginahandum kang asawa. Gusto na ipabatyag ang anang pagpalangga hay nangin malipayun tana sa tinuig nga imaw si Elena. Bisan wara sanda ginbugayan ka bata, maduro ang pagtakus nga imaw nanda nalampuwasan.\nTurog pa si Elena kang maghalin tana kaina kang kasanagun. Tapuson na kuno ka timprano ang ginaobra nga kahon sa uma. Piro sa tuod lang, indi na malyag makita tana ni Elena nga dara na ang gitara nga ibaligya. Mangusisa pa dya.\nSoltiro pa tana kang ginsubli na ang gitara nga dya kay tatay na. Tungud daan run, nabugto kadya ang sangka kwirdas na kang sarang-tuig. Wara dya dayon maislan hay sa Manila pa baraklun ang irilis gani may kamahalun.\nNaghamtung si Ramon nga imaw ang gitara. Amo man dya ang ginkuting-kuting na kang gabii nga nangharana kay Elena. Nangin saksi dya sa malipayun na nga pagpangasawa. Para kay Ramon, kabahin ang dyang gitara kang anang kabuhi. Gani mabug-at ang buut na kang ginabaligya dya kaina sa banwa agud mabakal ang ginaali-ali na nga regalo para sa asawa.\nBuhay run panilag ni Ramon nga nagalanat ang mata ni Elena sa istanti kang alahas sa banwa. Kada dulhog nanda kon adlaw kang tyinda sa Bugasong, indi mahimo nga indi maghapit si Elena sa baraka agud maglantaw kadya. Natuipan na dya sangka bis kang naglisensya si Elena nga may bidlun, piro kang buhay magbalik, ginsundan na dya agud abatun. Rugto na nakita ang kakunyag kang asawa sa bulawanun nga sukbit. Anyuan gid sa kulintas ni Elena nga tugro kang tiya na sa anang pagdibo. Kalabanan sa nakakita nagadayaw sa katahum kang kulintas.\nSirum run kang mag-abot sa andang balay si Ramon. Ginakarat dya nga ipakita ang dara sa asawa. Kang matapos ang yapon, lagilagi nga ginhumlad ni Ramon ang alima nga kaina pa nakuum. Sa anang palad natungtong ang nagainggat nga sukbit sa kulintas.\nNahangyus si Elena, nagayapa-yapa nga gindawhat ang buhay run ginahandum. Piro hinali mahinay dya nga nagnguynguy, buta kang hibubun-ut. Gin-ako na nga wara run ang kulintas. Ginbaligya na ka sarang-bulan agud ibakal kang regalo para sa anang pinalangga nga bana.\nMalawig ang kalinung nga naglabay. Ginbusikad ni Ramon ang naputos sa papel nga gindawo kana ni Elena. Daw ginkudot ang anang dughan. Hinali may nagbukad nga luha sa anang mata kang nakita ang regalo.\nKwirdas kang gitara.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/regalo.html","date":"2017-09-24T22:47:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00465.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994918704,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994918704032898}","num_words":498,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ragiwriw ka Pagsarig\nni Abraham M. Checa\n\"Unyok, pag-uli anay rugya kag imna ang imo gatas! Isuksok dayon ang imo puroy, kag indi sagi ka taris. Pabay-i lang ang karbaw.\"\nAmo dya ang matagsing nga limug ni Kapitana Doria nga nagatawag sa ana apo nga lima ka tuig ang idad. Tama gid man kasabad kag ulibadun ang anang apo hay bisan indi kasarang maglawig ka anda karbaw, tana gid kuno ang mapaharab. Gani imbis nga tana maguyod, nagakaradusmu sa yudyod ka anda karbaw nga matsura. Indi man kasaho magsuksok ka puroy hay ginakalaman kuno, sambit ka ana lola. Sangka bis gani nga ginwigit na ang anang puroy, nakita lang ka ana lola nga nagkaragisi hay gingus-ab gali ka baboy nga luyaw. May nagapirilit pa nga daw urasip ka niyog sa nabilin nga tila. Siguro bag-o lang kaun ang baboy hay kon kahapunanun lang sanda ginapakaun nga ginalawag paagi sa baragtingan nga pasok kang kawayan.\nAmo dya ang tururukun nga akun nabugtawan sangka aga nga rugya kami sa magamay nga komyunidad agud ipatuman ang sangka proyikto nga mapasad ka darwa ka kwarto nga iskwilahan rugya sa nabukid nga bahin ka atun probinsya. Kap-atan kag pito ka mga adlaw ang gintalana kanamun ka Departamento ka Edukasyon asta matapos hay kinahanglan gid ka mga kabataan.\nBag-o kami makadab-ot, tuman ka lawid ang amun pagbyahi halin sa banwa ka San Jose asta sa lugar nga masarangan malab-ot ka pangpasahiro nga sarakyan. Haros apat ka oras kang magpundo ang sarakyan kag kami, kaimaw ka amun mangin giya, nagpahuway anay kag nagkaun hay tag-irigma run. Priparasyon dayon para sa malawid nga pagsagnoy paagto sa misyon.\nManog ala-una kang nag-umpisa kami panaw, mansig pas-an ka mga gamit pangkonstraksyon pati pirsonal nga kagamitan. Sa aragyan pa lang, duro ang agi ka mga halit nga gintuga kang nagligad nga bagyo. Mga natiphag nga mga pangpang ka suba kag banglid, mga balay nga bisan simintado nagsirko. Mga daragkul nga mga kahoy nga nagkarapukan kag nagabinalabag sa amun dalan. Pwirti ka siuk nga raad gintugruan ka atinsyon ka atun tagdumarahan gamit ang mga modirno nga mga makinarya pariho ka makatiringil kag nagaingaw nga mga lagari.\nSigi kami panaw, tukad-dulhog asta makalampuwas kag malambot sa lugar nga midyo matapan. Wara pa kami makatunga-tunga sa amun nga pagsagnoy sa amun aragtunan, nagpahuway anay kami sa naagyan namun nga baranggay. Ginpus-ang ko ang akun kargada nga haros baynti-singko ka kilo. Nagpanarapo ako kang nagatarabiris ko nga balhas, nagliad-liad agud mauntay ko ang daw nagkuru nga mga ugat. Wara magbuhay, gin-ay-ay kanakun ang sangka bol nga tuba nga akun gindaho, nga luwas nga libri, tam-an gid ang akun kauhaw kag wara ko pa maman-i ang paraabuton namun nga pagaagtunan. Pira lang ka lab-ok, naubos ko ang sulud ka garapon. Nagapanilap pa ako ka akun bibig hay basi may dyan pa nga pasagunson, piro naubos run hay ang akun mga imaw, pariho kanakun, uhaw man.\nNagsinyas run ang amun mga lider nga mapadayon run kami panaw hay basi madulman kami sa dalan. Ano gid bala karayu ang amun aragtunan? Pamangkot ko dya sa akun kaugalingun hay hambal na wara pa magtunga ang amun pinanawan. Dyos ko, kag Dyos namun tanan, san-o pa kami makalambot sa amun aragtunan? Nagaagaway run ang sanag kag dulum, andut nga pwirti gid haw karayu ang amun orubrahan? Amo dya ang pahaplit ko nga mga pamangkot nga wara ti nagsabat.\nPadayon ang amun pagpanaw, ako gid pirmi sa urihi hay garut ang akun nga duyu. Tungud siguro sa dikta man ka akun idad nga sobra run sa nagalupok nga kwarinta. Nadugangan pa gid kang nagaipikto nga birtud ka sangka bol nga tuba nga akun ginpislong sa akun tubug, nagkuri ang akun paglagas sa akun mga imaw hay pamatyag ko, nagatakol-takol ang akun mga batiis kag tuhod. Haros tanan nga santos sa langit ang akun ginlawag, piro wara gid ka bulig hay tatlo ang akun tikang pasaka, isara ang atras sa akun pagtuklad. Nadugangan pa dya ka sabad nga kabayo nga nagbalabag sa akun aragyan. Indi ako makaintyindi kon manungay ukon mangagat tana hay nagatindi ang ana bulbol sa liug, nagapusnga kag ang mga kahig nagapangaykay sa lupa nga mabwilo kag maarangka kanakun. Nagabangirit pa dya nga daw sa malahay kag mangagat pariho kang nag-umang nga ayam. Rugto ko nabatyagan ang dugang nga pagkudug ka akun dughan kag tuhod kag nagpundo ako anay sa paghulat ka matabang. Nag-abot ang mga baranggay tanod nga maalaw-alaw kanamun, labi run gid kanakun nga ginabahulay it maramig nga balhas tungud sa kabayo nga imbis nga manipa ukon mangagat, daw manungay bisan bukun tana ti karbaw.\nHaros mga tatlo pa ka kilomitro ang distansya ka lugar nga amun aragtunan kang ginbuul ni Ruben Gamay ang akun mga kargada. Nagmag-an ang akun kalawasan tungud wara run ako it ginapas-an kag tualya lang ang akun ginhawidan.\nSi Ruben Gamay ang akun nangin salbabida. Tana pa ang nagtabog sa kabayo nga pwirti magpusnga. Bisan putot, maskulado tana kag may aman pa nga turoturo sa ana lubut. Hanas run gid man sa pag-usoy sa mga dalan. Imbis nga pas-anun na sa ana abaga ang akun dara, ginsablay na ang higot sa ana nga dahi para kuno balansi ang bug-at ka ginadara kag makabato tana sa tukad-dulhog. Naagyan namun ang mga taramnan kag mga kipot nga dalan nga bisan sa damgo wara ko pa maagtunan. Naagyan man namun ang mga paray nga may bunga piro manaba kag gamay lang ang mga inuhay tungud wara ka tiraw ka abono; kag mga mais nga ginkumpay lamang hay wara ti sulud ang bunga. Mga kabayo kag karbaw lang ang malipay. Nagapangagaw pa ang mga baka kag kanding nga nagairinag ang mga gusok. Nasug-alaw man namun ang itum nga baboy nga ginasundan ka ana mga idik nga nagatumba-tumba sa banglid. Ginpaluyaw ka tag-iya hay basi wara it daramog. Naluoy ako magturuk sa amo dya nga kahimtangan. Kon ako lang daad ang may ikasarang magbulig, piro pariho ka akun mga imaw, puraot man ako, amo gani nga nag-intra ako sa konstraksyon agud may itabang ako sa akun pamilya kag sa akun kaugalingun nga kinahanglanun.\nBahul gid ang akun pagpasalamat kay Ruben Gamay pagkalambot namun sa distinasyon. Magluwas nga myimbro tana ka baranggay tanod, libayun tana ni Kapitana kag tana ang gintugyanan nga mag-abat kanamun kag magtimbang sa amun mga ginadara hay paglaum kuno kami para matuman ang proyikto nga buhay run nanda ginahandum.\nSirum run kang mag-abot kami sa sintro ka baranggay. Nagpahuway-huway anay kami samtang nagapungko sa bangko nga bato, nagahigup ka gintimpla nga kapi barako. Naglantaw ako sa akun palibot kag nagdayaw gid ako sa akun nasaksihan nga kabuganaan ka tubig nga ginapaagwasa lang halin sa plastik nga tubo nga naangut sa bato-bantiling kag nagatugro nga wara ti untat kag wara ti dagta. Rugya ang mga katawhan nagasag-ub para sa matag-adlaw nanda nga garamitun.\nBisan agaw-dulum run, duro nga mga katawhan ang nag-agto kon sa diin kami nagatipon sa amun darayunan nga balay. Lainlain nga baratyagun ang akun nakita sa anda mga itsura. May dyan nga daw natingala kag may dyan nga daw naurungan pagkakita kanamun nga mga pangayaw. Sangka mal-am nga laki nga puti ang buhok ang nagparapit kanakun nga nagakadlaw kag nangamusta. Ginhimas na ang akun pungyahun pati ang pirot ko nga mga mata. Naghambal tana nga nakita na run kuno ako sa ana paglantaw ka sini sa Sibalom, lima run ka tuig ang nagligad. Lantu ko kon ano ang ana buut hambalun kag nagsabat ako nga, \"Bukut takun ti artista nga karatista, Tay. May kaitsura lang. Sara ako sa mga panday nga maobra ka iskwilahan para sa inyo mga kabataan kag kaapuhan nga kon mahuman, tanan kamo malipay.\"\n\"Yapon run,\" hambal ka manoghimus.\nNagtiriripon kami nga grupo agud magkaun. Ang dapli namun ginisa nga sardinas nga amun man dara, ginpislitan ka apat ka bilog nga kutikot kag ginpitikan ka isot nga asin. Tungud pwirti gid ang amun kapoy kag gutum, wara kami ka batyag kang kakahang, kag kon parti kanakun, duro man ang akun lumuy kag kayaba. Pagkatapos yapon nakapanihol ako it sungaw! Ginpautwas ko ang akun kakapoy paagi sa pag-untay ka akun lawas kag naghanda sa pagturog. Priparasyon dayon sa sunod nga adlaw nga magaumpisa ang obra.\nAga pa, nabatian ko run ang singgitan ni Kapitana sa apo nga sarawayun kag indi kasaho magpuroy. Nakayuhum ako sa pagpamati samtang nagahigup ka mainit nga kapi. Amo man ang amat-amat nga pag-abot ka mga pumuluyo sa amun ginadayunan. Kada isara may ginabitbit ukon ginapas-an nga nanarisari nga kararuton pati ang ugbos ka balagun nga alupidan nga pangsal-i sa bunga ka batwan. May rugto pa nga binulad nga kayos, nga kon indi ikaw kamaan maghimus, indi magpadasodaso, hay malingin ang ulo ka makakaun. Piro kon hanas ang madigamo, sigurado nga manamit pa sa kalokalo nga bihon.\nSa mga nag-aragto may sangka pinasahi nga bayi nga nagparapit kanakun. Nagayuhum nga nagasinyasan nga daw may gusto ihambal kanakun. Sa akun pagburobanta ang ana idad katluan kag lima, may lawas nga may kurbada, sa ana talinga may nagakabit nga aritos nga daw ana ni Kleopatra ugaring may bahul nga bukol sa ana liug. Indi tana makabati kag makahambal. Tawgun ko tana nga Auring hay bisan tana gani wara kamaan ka ana ngaran, bisan isinggit ko pa sa ana talinga. May bitbit tana nga darwa ka sipi nga saging sab-a kag gin-ay-ay na kanakun kag akun dya nga gindawo. Sa ana mga sinyas naman-an ko nga si Tay Bukay gali ang nagsugo nga ako gid kuno ang ana tugruan. Naman-an namun nga ginmitingan gali ka mga opisyalis kag mga pumuluyo nga hatdan kami ka mga ralaswahun agud makapiyan-piyan sa adlaw-adlaw namun nga pagtinir, agud indi kami magastusan hay maiwat gid man ang dapli sa dya nga lugar. Ako man, may nadumduman kag dayon ko pangita sa akun mga dara ka mga binhi ka nanarisari nga laswa. Amo dya ang mga binhi nga pinanagtag kato kang isara nga nagpadalagan senador nga ang ana ngaran may huni nga kiso kag kaldiro. Ginpanugro ko man kananda ang dya nga mga liso kag una gid si Ruben Bahul, sunod si Ruben Gamay, nga nagbaton. Ang darwa nga Ruben magbayaw kag malapad kuno ang anda taramnan nga bantud.\nPagkapamahaw, nag-umpisa run kami ka obra ka iskwilahan. Manami ang lugar hay naplastar dya sa malapad nga banglid, piro bastanti man ang tubig nga sarang namun magamit sa pagmiskla ka siminto. Nalibutan ang lugar ka nanarisari nga mga kahoy piro mahawan sa tunga nga parti. Rugto ang tinumpok nga mga baras kag graba nga ang mga pumuluyo mismo ang naghakot halin sa pangpang ka suba gamit ang bakag kag basiyo nga sako. Ginasukub dya kada lata ka mantika kag ibaydan suno sa lista. Tuwang-tuwang ang ginausar ka mga laki. Ang mas purus kag maskulado amo tana ang pinakaduro nga tinumpok. Si Ruben Bahul nga may turoturo man ang ana lubut ang may pinakaduro nga nakwarta hay hanas tana sa pagpas-an ka mabug-at. Mahal pa ang ginbayad sa hakot sangsa bili ka baras kag graba sa baraligyaan.\nMas abansi gid man tana ang may ginahuptan nga kabayo hay makasarang magkarga it darwa asta tatlo ka sako. Rugto ko run nakita ang kabayo nga nagapusnga kang nagapaagto pa lang ako sa dya nga baranggay. Basa ang ana lawas kag nagabukal ang ana laway sa kabudlay. Sa ana magtimbang nga kilid nagaid ang tag-sangka sako nga siminto. May gisi pa ang isara kag may sungsung nga hilamon tungud nakasagaid sa matarum nga bato.\nMabakas man ang mga mal-am kag mga kabataan sa pagpangyadi. Panahon run kuno liwan nga masudlan ang anda nga mga bulsa. Baynti pisos ang suhol sa kada lata, gani ang mga manintuk nga kabataan nagabitbit ka silopin kag gamay nga lata agud idugang sa tinumpok ka anda lola. Kon akun turukun, daw ako ang nakapuyan, piro makita sa anda mga hulag kag pisuk ka anda mga mata nga wara ti sinyalis kang kakapoy. Ginpamangkot ko ang sangka bata kon anhun na ang anang kwarta.\n\"Ibakal ko dulsi nga Tam-Tam,\" nagakadlaw nga sabat na. Nagpadiwal pa dya kanakun.\nSigi tana ang amun obra, padayon man ang hakutay kag sukbanay. Pag-abot ka Sabado ang baydanay, ang tanan nagakalipay. May tinawo ang kontratista nga nagadara ka isuhol sa mga manoghakot abay man ang inogswildo kanamun. Sa adlaw ka Dominggo, nagapahuway anay kami ka obra. Nagatigana gid kami ka tyimpo sa paglagaw-lagaw palibot sa baranggay agud mangilala sa mga katawhan bisan lang sa itsura. Kaimaw kang nangin suud ko nga amigo nga si Ruben Gamay, nag-agto kami sa nagapinunsok nga mga kabalayan. Nagpundo kami sa balay ka anda Sikritaryo kag rugto naabutan namun tana nga nagalasa ka darapli sa igma. Abi ko manok, piro mga pispis gali nga ana gintiro ka pusil di bomba. May nakahawla pa nga bag-o lang natubuan ka kuyus nga daw agila ang itsura.\nMay sangka bata nga laki nga syam ka tuig ang idad nga nagasag-ub ka tubig ang nagyuhum kanakun. Ginpamangkot ko tana kon ano run ang ana nga grado. Wara tana nagsabat, ginturuk lang ang tikab ka akun bibig kag si Sikritaryo ang nagsabat nga apa kag bungul ang bata na nga si Tikboy. Ang magurang na nga bayi nga nagaidad dosi kag nagapatuyub ka galingan nga bato nga pangrupsak ka mais, apa kag bungul man kag pariho sanda darwa nga wara pag-iskwila.\n\"Kanugon sanda,\" hambal ko sa akun kaugalingun.\nSa tambi nga balay gali nagaistar si Tay Bukay, ang mal-am nga nagdapulay ka akun nga uyahun. Gintawag na ako nga mahapit anay kag ginpakilala na ako sa ana mga kabataan. Rugto gali si Auring, ang bayi nga bahul anang aritos kag may bukol sa liug. Ang ana magurang nga apa kag bungul man ginhimuslan ka sangka laki, ginbinlan ka sangka bata nga bayi, kag sa bahul nga disgrasya kag kadimalasun, ang bata nanda apa man. Ginbato-bato ni Tay Bukay ka istorya kanakun nga duro rugya sa anda lugar ang mga apa kag bungul nga bisan sa ana mga kadugo pa lang, duro run. Bata na man ang asawa ni Sikritaryo nga wara ti dipirinsya, piro kay Tikboy kag sa magurang nga bayi nag-agto. Lima gid sanda nga mga apo ni Tay Bukay ang may dipirinsiya.\n\"Kapinasahi nga kapalaran,\" ang natikab ko sa akun hunahuna. Nanugid kanakun ang ana asawa nga sa pag-isip na, bali napulo kag walo gid sa anda baranggay ang may amo nga dipirinsya kag ang iba may aman pa nga bukol sa liug hay basi kulang sa bitamina. Wara pa ti kasiguraduhan kon mabuhinan sanda, basi madugangan pa.\n\"Indi lang, Tay, pagpangasubu, hay kon ako papiliun, mas nami gani ang inyo sitwasyon hay ang inyo balay pirmi gid malinung kag matawhay.\" Nagkadlaw si Tay Bukay it malas-ay dungan panampuay.\nNamangkot ako kon may nagatukad man nga mga manogbulong sa anda lugar agud lantawun dya nga mga problima. Malaka kuno kag sa panahon lang kang kampanya, hay narayuan sanda. Kag kon mangayo ka bulong, kalabanan para lang sa sakit ulo. Nasiplatan ko ang bilog nga rilo sa dingding nga wara pag-andar, may litrato kang nagayuhum nga bayi kag ang anda alkaldi nga nakapamana ka akun man kasimanwa.\nDuro pa raad ang amun pagaistoryahan ugaring basi mawili kami kag maatrasar sa amun aragtunan. Kag nawili gid man hay nakasukad run si Auring ka tinig-ang nga may sakut nga sadsadan. May ginat-an nga dagmay kag orang nga malabug ang mga kagat ang ginlangkay. Ginhawidan kami nga darwa ni Ruben ka ana tatay kag ni Auring nga garut ang pamaypay ka darwa na ka alima nga nagahambal ka puro lang, \"Ah, ah, ah!\" Wara kami nakadis-ayri sa tawag ka grasya.\nNagtukad pa gid kami ni Ruben Gamay paagto sa anda balay pagkatapos namun patantan sa gin-igma namun nga dagmay. Rugto ko run nakita ang daw paraiso nga lugar nga nahamtangan ka balay ni Ruben. Tam-an ka duro ang ginahuptan na nga mga kanding kag baka. Ginapaluyaw lang sa malapad nga buruy-an, bastanti ang hilamon kag bastanti ang masinaw nga tubig para sa mga kasapatan. Wara gid man ti nangisug nga manakaw tungud nalibutan ka kudal nga nahuman sa bagakay. May paltik pa nga di dosi nga amo ang andang ginagamit sa pagbantay kaimaw ang ana soltiro nga bata. Nagtigis tana ka tuba kag naglab-ok ako. Rugto ko liwan nadumduman ang akun pag-antos tukad kang nagapaagto pa lang kami ka amun grupo amo nga midyo gin-inanay ko run lang ang pag-inum. Ginhatud pa gid ako ni Ruben sa amun darayunan hay maobra liwan kami sa sunod nga adlaw.\nBalik obra ruman para sa ginakasakuan nga iskwilahan. Padayon ang hakutay ka matiryalis, linagapok ka martilyo kag huni ka lagari. May nagasamo ka siminto, may nagaobra ka kabilya kag may nagasintada para sa dingding. Amo dya ang mga tururukun sa adlaw-adlaw samtang padayon man ang pag-iskwila ka mga kabataan sa nagaturo kag madali run lang maguba nga iskwilahan. Rugya ka dya nagamaistra ang bayi nga taga-Sibalom kag sa tinuig na nga pagsirbisyo, nakapamana ka bata ni Kapitana nga amo ang nagaabat kag hatud kana sa lugar ka sarakyan. Basi sa sigi-sigi nga abat kag hatud, nahulog ang baratyagun nanda sa kada isara. Napulo ka tuig ang gurang na sa lalaki kag nakabata sanda ka darwa ka bilog: si Nenet nga sa ikarwa nga grado kag si Onyok nga sarawayun. Natingala gani ako sa hambal ni nanay na nga ako kuno ang gusto ni Nenet nga masibit ka ana ribon kon magsaka tana sa intablado sa adlaw ka sira-klasi. Naurungan ako hay andut haw nga ako pa hay may tatay man dya.\n\"Daw alang-alang gid ba, Mam. Tapos run sigurado ang iskwilahan sa amo to nga adlaw kag nakauli run kami.\" Nagyuhum lang si Mam. Ano abi hay pirmi ko si Nenet ginatugruan ka karan-unun sa kada agi na nga maiskwila kag ginabaklan kon makadungan kami sa tyanggi nga ang mga baligya ginapakabit lang sa bintana. Dulsi lang man kag mani ang ana ginatudlo. Ginbul-an ko ka bitsin, nag-ulung-ulung hay indi pa tana kuno kamaan magraha ka linapwahan. Nangako ako kana nga ako ang masibit ka ana ribon agud indi lang maduraan ka paglaum ang bata.\nKatluan run ka adlaw ang amun pag-obra kag haros gamay dun lang ang mga orubrahun. May atup run nga sinas, napalitadahan run ang mga dingding kag pag-un run ang mga salug nga simintado. Nagalinagumba run ang mga kabataan sa oras kang kahapunanun kag ang mga pamatan-un nga nagaistambay sa oras kang kagab-ihun. Wara tana rugya sa baranggay ti kuryinti hay maputo ang Anteco sa posti kag sa linya pa lang hay rapit run tana dya nga baranggay sa banwa ka Leon, Iloilo. Mayad tana ang may sarang makabakal ka batirya ka sarakyan hay makapakarga sa gin-indonar nga \"solar\" sa andang baranggay. Bisan kiraw ang siga ka gamay nga plurisin, makita ang pasi sa bugas antis magtig-ang.\nBahul gid ang nadura sa akun lawas hay bisan wara ako nagmasakit, ang akun haron nagniwang. Tatlo gid ka buho sa akun paha ang nag-abansi. Puraot ang amun pagdapli, unay ang uga nga sapsap kag hawul-hawul sa adlaw-adlaw. Maswirti kon may nagmaniya nga baka ukon nahulog sa pil-as. Nagaamutay kami nga grupo para makatiraw kami kang karni bisan kulabos sa panakut. Barato tana rugya ang kanding. Nagbakal man kami bisan ang darwa namun ka imaw indi kauyon. Ang luwag, kaldiro, pinggan, kutsara, anda tana ginapain hay tungud indi kauyon. Nagmantinir sanda ka wara ti apdo nga asin kag sapsap sa apat ka adlaw, samtang nagagus-ab tamun ka gintapa nga paa ka kanding. Kon kis-a manok man nga bisaya. Dayaun tana dya nga klasi ka dapli. Mayad tana kon atay kag batikulon ukon mananam nga iwi ang mapislong sa pinggan ko hay nami ang akun yuhum. Piro kon liug gani ukon gusok, malain ang akun pamatyag hay ang akun mga unto pira dun lang kabilog, ang iba mga utod kag kon magkadlaw ako midyo makini.\nPirwisyo man kis-a ang sapat nga nagapangutot sa amun lawas. Nagadura ang iba namun nga mga kaimawan sa oras ka obra hay rugto gali sanda nagapakuribung sa likod nga parti ka iskwilahan kag nagalugit sa pisti nga tungaw. Kon diin pa mabudlay kaluton, rugto pa nagakutot. Mantinir tamun ka uga kag linapwahan, anda tana lab-as nga itlog kag tarong. Bisan sa amun pagturog, disturbo man. May hulid ako sa papag nga baratangan. Abi ko nagamasahi sa ana nga manoy hay todo ang uyug. Ginsiko ko kag pamangkuton kon nagaano. Sabat na indi kuno katurog hay may tungaw sa ana pusod kag itlog. Bisan manok gani nga amun ginaihaw may agi kang kagat sa pakpak kag sa tuhod. Nagaindakal nga ininit ang sabat kag ginatablug namun ang samad, basi may nagapabilin pa. Bisan ang mga bata nga mga magagmay pa, basta maglagaw sa mga kahilamunan, ginahalitan man kag nagatiriyabaw nga itudsun ukun sunugon sa kalayo kang kingki ang nagkutot sa anda pusod. Basta tyimpo ka tag-irinit, nagatuhaw dya nga mga pisti kag tumalagsahun hay sa kaduro nga baranggay ang inobrahan namun ka iskwilahan, rugya lang tamun kasapo ka amo dya nga insikto. Ang akun solusyon, asupri nga ginsamo sa lana it niyog. Amo dya ang akun ginapalhit sa akun lawas agud indi sanda magpilit.\nDaw ginahunos lang ang mga inadlaw sa amun pagtinir. Obra kami umpisa Lunis asta Sabado, kag kon Dominggo nagalagaw kami. Balay ni Tay Bukay kag ni Sikritaryo lang man ang amun istambayan. Kon kaisa nagatagay kami ka Tanduay, para lang malugpayan ang amun kapoy kag mabulong ang kaluya nga amun nabatyagan hay rayu kami sa kadatagan; nagakanta-kanta, kag nagaistorya kang karadlawan nga pati mga apa kag bungul sa amun palibot nagakadlaw man bisan wara makamarasmas ka amun ginarangsi. Nagakadlaw kag nagapalakpak pa si Auring bisan wara kaintyindi. Sa ulut ka amun pagtagay, ginatugruan ko man tana ka amun ginasumsuman nga inasinan nga mani kag sinanlag nga mais. Sa pihak ka ana sitwasyon may maniki nga pagkalipay ako nga nakita sa ana nga uyahun.\nNatapos ang amun obra lima pa ka adlaw antis ang adlaw nga natalana. Darwa pa ka simana kag sira-klasi run, piro indi run ako makapalawid para sa ginpangako ko kay Nenet nga ako ang masibit ka ana ribon. Tana ang nagapanguna sa anda klasi, hay luwas nga maaram gid man, nanay na pa ang anda maistra.\nTyimpo run ka pagpaalam. Naglagaw-lagaw kami nga grupo sa kada pamalay kag nagbilin nga andaman gid ang bag-o nga iskwilahan. Nag-agto man ako sa balay ni Tay Bukay kag naglisinsya nga mauli run kami sa sunod nga adlaw. Ginhakus na ako kag ginharkan sa magtimbang nga uyahun nga daw bata na ako sa ana pamatyagan. Rugto man si Auring kag ang ana manang. Nagarara sanda ka baraligya nga banig piro anda anay gin-untatan. Naurungan si Auring pagkakita na kang kumpas ka akun alima nga nagatudo sa diriksyon ka San Jose. Nagparapit sanda kanakun, abay ang ana magurang, kag ginkaptan nanda ako nga daw nagapangamusta hay naintyindihan nanda nga indi run kami magkiritaay liwan. Nakita ko man si Auring nga daw may ipaathag hay may luha sa ana mga mata. Bisan apa kag bungul sanda may baratyagun kag kamaan man maghigugma.\nRugto man sanday Sikritaryo, anang asawa nga bugto ni Auring kag nanay ni Tikboy – ang bata nga bisan pasi ka paray ginahimo nga buntis agud bul-un ang bukay nga buhok sa akun ulo kon nagapahalay-halay ako sa anda balay. Mabuul lang ako ka puti nga papil kag itudlo ang akun alipudwan, intyindihan dayon ni Tikboy. Ginatugruan ko tana ka suhol piro indi magbaton. Haros tanan nakamaan ka adlaw kang pagpaalam namun sa baranggay. Nag-ihaw pa kang kanding si Ruben Gamay para sa amun panyapon. Ako ang naggarong ka sangka lapad nga langgaw agud indi run makatusngaw ang kanding.\nPag-uli namun sa balay ni Ruben Gamay, mansigputos kami ka amun mga binagtung abay ang mga pabalon. May baraidan pa ako nga bato nga nagabug-at ka darwa ka kilo. Si Ruben Gamay man gihapon ang mapas-an, sigurado.\nDungan sa pagpamalo ka ilahas nga amun pirmi mabatian sa marayu, naghanda run kami ka amun mga dara pauli samtang nagainum kang kapi nga barako. Imaw namun si Kapitana, mga baranggay tanod kag mga istudyanti nga nagaiskwila sa San Jose. Nagasararamo lang ang amun mga istorya sa dalan samtang nagapadulhog kami. Si Ruben Gamay talagsa lang nagasugpon hay tana ang nagapas-an ka akun mga gamit kag binagtung, imaw man ang ana gintugro nga baidan.\n\"Paalam run,\" ang sambit ko sa akun kaugalingun. \"Sa baranggay nga buta kang katawhayan kag kalinung hay duro ang indi makasinggit kag indi makabati. Kabay nga sa pihak ka inyo kasimpli sa pagpangabuhi, may natigana sa gihapon nga paglaum.\"\nSa dalanun, akun naagyan ang mga pinuno ka okra nga gintugro ko kay Ruben Bahul. Sa sobra kap-atan ka adlaw nga amun pagtinir, sigi run ang pamulak kag duro run ang mga bunga ka okra. Patimaan sa sangka hurubatun nga kon may gintanum, may aranyun.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/88\/post\/2014\/11\/ragiwriw-ka-pagsarig.html","date":"2017-09-22T06:15:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00172.warc.gz","language":"krj","language_score":0.998352766,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9983527660369873}","num_words":4105,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.314,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bakasyon\nni Linda C. Arnaez-Lee\nUna nga Bahin\nGinhawa ko lang ka udot kay Bruce para magtawas sa bakasyon imaw kang mga bata sa Pilipinas. Kon tana lang pasugtan, daw malaka pa sa pamata ka karbaw kag makauli kami. Mayad hay may rason ang amun pag-uli. Karaslun ang akun pinakakamagurang nga hinablus kag tanan nga miyempro kang pamilya mauli man, gani nagsugot gid man sa uruhi sa kondisyon nga mauna tana balik sa Korea. Hulyo pa lang nagbakal run kami ka tiket para makabarato. Mayad hay may promo.\nDisyembre 25, 2013 ang amun uli pa Pilipinas. Adlaw gid kang Paskwa. Wara run tamun ka tambong kang Krismas party sa simbahan. Alang-alang run sa oras. Sa eroplano run lang kami namaskwa.\nPag-abot namun sa airport rugto kami nagduyu sa sangka restawran antes kami nagsaka sa departure area. Pagkaalas dos sa kasanagun nagtsek-in kami kang amun mga bagahe. Alas kwatro ang amun lupad paagto sa Iloilo. Pag-abot namun sa Iloilo pasado alas singko pa lang sa aga.\nWara ti kinalis sa kinaandan ang airport. Magahud ang mga drayber ka taxi sa pag-agaway kang pasahero. Nagabutungay ang mga porter kang mga dara bisan ginahambalan mo pa nga may abat kami. Daw maugtas kaw run sa pagpanilag. Mayad lang ginsug-alaw kami kang manayanaya nga nawung ni Neneng, Mimi, kag Kaye sa sagwa kang airport. Pagkatapos kang kupkupanay kag harkanay, naglarga kami paagto sa Antique.\nDisyembre 28 ang kasal. Nangin masaku ang mga inadlaw sa paghanda. Kami ni Nene nangin masaku man sa paglagsanay saka sa ibabaw ka sofa, saka sa lamesa, kag saka sa hagdan kang ikarwa nga panalgan kang balay. Si Bruce ginpabay-an ko nga makipagsimpon imaw ang akun pamilya.\nNinang ako sa kasal kag si Nene, flower girl. Manogbitbit man kang singsing kag libro sanday Jake kag Jason, ang akun darwa ka mga bugoy. Si Bruce istambay lang, manogtulod kang stroller ni Nene ingkaso magbisyo gid man.\nNatapos ang kasal kag ginpaabot liwan ang bag-ong tuig.\nMasadya kag masaku ang tanan. Duro ang ginbakal namun nga mga palupok. Duro man ginhanda nga mga pagkauon. Pag-abot kang alas dose sa tungang gabii, nagrinagaak lang ang mga palupok sa palibot. Nagpalupok man kami, ambay kon ano ngaran kang mga palupok ngato. Basta kon sindihan mo, nagasirit paibabaw kag rugto malupok. May dya man nga nagaporma lang lain-lain nga mga korte kag nagasabwag kang lain-lain nga mga duag. Daw mga bulak nga kalayo. Si Dadang indi pa kuntento, nagbuul ka labador kag ginpatik. Daw libagun pa gani ang huni. Si Karlo, ang akun hinablus, nagpaandar kang anang motorsiklo. Kag ang mga bata nagturotot kag nagsindi kang pasirit. Masadya ang tanan kapin pa ang mga Koreano hay wara nanda dya naagyan sa Korea. Nagtiraw man magsindi ang mga Koreano. Abaw! Wara gid tana nahadluk si Bruce magsindi. Daw gasindi lang kang kingki. Si Manong Seongyon tana (bana ni Nenet) pagkatapos sindi dayon na dalagan kag magkuub. Karadlaw kami tanan maglantaw kana. Pagkaaga, nag-uli kami sa Pantao, rugto sa balay ni Tatay sa uma.\nGusto gid nanda sa Pantao kapin pa kang mga bata. Malapad ang sular kang balay, ano pa pagusto sanda ka lumbayag. Pagkatapos igma, nagsipal kami ka kliber-kliber, butungay kalat, kag parumbaanay nga nagasuksok kang sako. Nasadyahan gid ang tanan. Ako kag si Nene manog-isip kag manoghusgar kon sin-o daug.\nPagkasunod nga adlaw, Enero dos, nagbalik kami sa San Jose. Mahimus pa kang mga darar-un hay mauna balik si Bruce sa Korea.\nEnero tres, adlaw kang pagbalik ni Bruce kaimaw na si Hyeongbo (Manong), ang bana ni Dang. Ginhatud namun sanda sa Manila. Amo man to nga adlaw maabot ang akun mga estudyante halin sa Pusan. Malagaw kami sa Palawan kag Boracay. Imaw ko maghatud si Kaye nga akun hinablus kag Stephen nga akun abyan.\nKang makasulud run sanda para magpila sa immigration, nanaog kami nga tatlo sa arrival area. Rugto kami nag-istambay sa sangka café sa airport. Daw sa mga pisu kami nga nagasiburo sa karamig kang aircon.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato 2: Ginapanag-iyahan kang tagsulat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2014\/02\/bakasyon-una-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T05:25:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00230.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9978839159,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9978839159011841}","num_words":662,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Deriada Ginpasidunggan ka 2015 Gawad CCP\nni Emmy L. Masola\nGinatamyaw ka Dungug Kinaray-a (DK) si Dr. Leoncio P. Deriada para sa anang 2015 Gawad CCP para sa Sining nga gintugro kang Cultural Center of the Philippines kang Siptyimbri 17, 2015, bilang pagkilala sa anang bilidhun nga nahimuan kag naamot sa patag ka arti kag kultura ka Pilipino. Kaimaw ni Deriada nga nakabaton ka pagkilala sanday Nora Aunor, Armida Siguion-Reyna, kag Tony Mabesa.\nGinpamatud-an ang kalidad kang amot ni Deriada paagi sa maduro kag dungganun nga mga padya kag pagkilala ka anang abilidad sa pagsulat sa Ingglis, Pilipino, kag Hiligaynon. Imaw run man ka dya ang anang indi matupungan nga bugay sa pagparabong ka litiratura sa Bisayas Nakatungdan, kon sa diin wara ti kakapoy na nga gindihon kag gintuytuyan ang mga urihing-tubo nga manunulat sa Kinaray-a, Hiligaynon, kag Aklanon.\nSa tulad, ang dyang mga manunulat, nakabaton run man ka mga padya kag pagkilala ka andang mga sinulatan. Isara ka dya si Ritchie D. Pagunsan, prisidinti ka DK, nga nakabaton ka padya halin sa Carlos Palanca Memorial Awards for Literature.\nPagpanginbulahan kanimo, Sir Leo. Duro gid nga salamat sa imo padayon nga pagsuporta sa DK kag sa Kinaray-a. Bugal kaw namun nga mga Karay-a!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2015\/09\/deriada-ginpasidunggan-ka-2015-gawad-ccp.html","date":"2017-09-22T13:42:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00294.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8636205792,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8636205792427063, \"hil_Latn_score\": 0.12434378266334534}","num_words":199,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.322,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.941,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Tayhu kag ang Suam\nni Linda C. Arnaez-Lee\nSa sangka magamay kag masiuk nga lugar nga ginapalibutan kang mga kakahuyan kag kalasangan, may sangka tayhu nga nagauli. Ginakahadlukan dya kang tanan.\nSa kada paglati ka bulan, nagagwa dya para mamahug sa mga kabalayan. Sa anang paghirihiri kag pagtadag ka mga ugsadan ka mga pamalay, ang mga tawo nagakudug sa tuman nga kahadluk. Wara ti may mangahas nga maglagaw sa kagab-ihun ilabi run gid kon lati ang bulan.\nSangka gabii, kang madulum ang palibot kag ang lati nga bulan natabunan kang madamul nga gal-um, naggwa liwan ang tayhu para mamahug. Halin sa lunok nga ana ginaistaran, nag-agto tana sa mga pamalay. Malinung ang palibot, wara ti tinimuktimuk, kang gulpi lang may nabatian tana nga hibi ka bata halin sa sangka payag.\nNagpanghulunghulung ang tayhu kag hinayhinay nga nagtikang parapit sa payag. Kang hana na linglingun ang payag, gulpi lang may nabatian tana nga limug ka sangka babayi.\n\"Hipus! May kapri sa gwa!\"\nWara naghipus ang bata. Padayon dya sa paghibi. Wara nahadluk sa pahug ka nanay.\n\"Hipus! May aswang sa gwa! Bul-un na ikaw kar-on kag kan-un!\"\nWara gihapon naghipus ang bata. Gindugangan na pa gani ang tiyabaw.\nNatingala ang tayhu nga wara nahadluk ang bata.\n\"Ano ayhan itsura na ka dya?Wara nahadluk sa kapri kag aswang!\" Nadugangan ang katingala ka tayhu. Nagtindug dya kag liwan naglingling sa bintana. Sigi gihapon ang hibi ka bata.\n\"Dya run ang tayhu! Dyan run sa dalum-bintana!\" hambal ka nanay. Nahangyus ang tayhu sa anang nabatian, kinulbaan, nagparamuypuy, kag nagparanglapsi nga naglup-og sa lupa.\n\"Paano na naman-an nga rugya ako?\" ang pamangkot ka tayhu sa anang kaugalingun.\nNagginhawa kang madalum ang tayhu kag dayon naglingling liwan sa bintana. Sigi gihapon ang hibi kang bata. Wara gihapon ti patimaan nga nahadluk dya. Wara pa ti nasumalang ang tayhu nga tinuga nga wara nahadluk kana. Tanan sa kalibutan nahadluk kana nga bisan sangka mitlang lang kang anang ngaran nagapakudug sa makabati. Nagkabalaka ang tayhu.\nLiwan naghambal ang nanay, \"Paghipus run! Dya ay run hud suam!\"\nLagilagi nag-untat ang hibi kang bata. Daw ginhurupay. Gulpi lang naglinung. Bisan ginhawa wara ti mabatian ukon mabatyagan. Natingala ang tayhu kon ano nga sahi ka tinuga dyang suam. Kinulbaan ang tayhu.\n\"Labanlaban mas gamhanan, mas mapurus, kag mas kaharadlukan ang suam nga dya kaysa kanakun!\"\nGulpi lang may nagpusdak nga mabug-at sa anang likod. Gindumdum ka tayhu nga wara run ti iba nga nagtupa sa anang likod kondi ang suam. Nagtaririt ka dalagan palagyo ang tayhu. Kalampano gid kon madakpan tana kang kaharadlukan nga suam.\nAng wara maman-an ka tayhu nga ang nagtupa sa anang likod amo tana ang sangka takawan nga naglumpat halin sa atup ka balay. Nasal-an ka takawan nga baka ang tayhu. Bisan ang takawan daw mapatay man sa tuman nga kahadluk kang namarasmasan na nga ang anang ginasakyan bukut baka kondi sangka tayhu.\nNagdalagan kag nagtumpilak ang tayhu agud maliw-as kag mahulog ang kaharadlukan nga suam halin sa anang likod. Ay, hugut man ang kapyut ka takawan sa likod ka tayhu. Hadluk tana mahulog hay nama-an na nga oras tana mahulog, lapaklapakun gid tana nga buhi ka tayhu hasta madunot.\nDalagan, tumbo, kag waslik ang ginhimo ka tayhu para makabuhi ang suam sa anang likod pananglit daw taka dya nga nagadukut sa anang likod. Bilog nga gabii ang taris ka darwa nga lunsay daw mapukros ang ginhawa sa kahadluk mapatay. Sigi ang andang libot sa bilog nga kalasangan tubtub naabtan sanda kang kasanagun.\nMayad lang hay ang takawan, may nakita nga nagbuyok nga sanga kang kahoy. Amo to ang anang ginkamras kag ginkabitan. Nanago ang takawan sa mga sanga kang kahoy.\n\"Hay, salamat, nakaluwas gid man ako sa tayhu!\"\nAng tayhu tana nakaginhawa man kang masulhay.\n\"Baw! Salamat gid hay nakaluwas ako! Sobra gid man gali ka makaharadluk nga tinuga ang suam nga dya!\"\nDayon karipas ka tayhu pauli sa lunok nga anang ginaistaran. Umpisa kato, wara run maguruguwa ang tayhu agud mamahug sa paglati ka bulan.\n- Katapusan -\n* Ginlikwat sa tumanduk nga istorya nga Koreano \"The Tiger and the Dried Persimmons\" halin sa www.pitara.com.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/104\/post\/2015\/06\/ang-tayhu-kag-ang-suam.html","date":"2017-09-25T22:17:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00112.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9992920756,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9992920756340027}","num_words":678,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.353,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Barbara Fox halin sa http:\/\/www.artinstructionblog.com\/watercolor-rose-painting-tutorial-step-by-step\nAng Rosas kag ang Paghigugma ni Norman T. Darap\nAng paghigugma Daw pagsagod ka Rosas Indi mo pwidi dalidaliun Kinahanglan Malawid nga pasinsya Kinahanglan Adlaw-adlaw nga bunyagan Sa kaagahun man ukon sa sirum Magsag-a kaw ka duro nga tubig sa bubon Butaa ang surudlan nga galon Kag ang mga Rosas sa ugsadan Ahuga it masunson Hay sa kabuhayun ang imo kapisan Mabalusan ka daragkul nga butkun Nga sa soltiro maambung turukun.\nTuuya it mayad ang pagpamunyag Para malab-ot ka tubig Mga pinakadalum nga gamot Para imo matandug Ana baratyagun nga namarhan Kon kis-a mas mayad Nga kalihun mo ang lupa Sa palibot ka tanum nga Rosas Para makaparanupsup ang tubig Kag ang pagbahul magadasig\nKon kis-a Kinahanglan ka distansya Para makaginhawa kag may kahidlaw nga mapatunga\nHambal pa gid ka mga mal-am Makigsugidanun sa mga tanum Hay kuno mangin madasig Ang anda pagbahul Parihas man sa mga matam-is nga tinaga halin sa soltiro Nga ka sangka daraga ginapangita\nSa urihi Sa wara untat nga pagpanikasug Sa mabuhay nga paghinulat kag pasinsya Magapamukad ang Rosas Magapamuskad ka tampad nga paghigugma Pagakuhapun mo bilang soltiro Kag angkunun una na nga mga duga.\nHimo ni Michael David Sorensen halin sa https:\/\/www.etsy.com\/listing\/170378353\/limited-edition-watercolor-painting?ref=related-5\nAng Matahum nga Busay sa Katalunan ni Norman T. Darap\nSa akun paranawun sa katalunan Maraku it kasablagan Nga kanakun nagpangatubang May kasiuk nga makadurugi May haron nga makataralang Pay sa pagkabulag sa dalan Sa kakapoy sa kataragman Nagtuhaw ang imo limug Nga kanakun nagpanabang Sa mga nabilin nga purus Ginsundan ko ang imo pagragasa Asta akun nakita Ang kasanag sa iraya Sa punta nga parti ka mga daragkul nga bato Dyan kaw Hublas nga nagadalagan sa biak nga lupa Ang imo agsik nga ginapanggasan ka sirak ka adlaw Ang nangin brilyanti sa akun mga mata Sa sara ka pagmisuk Naglukso kaw sa makaharawa nga banglid Nagbuyung sa asul nga linaw Nga nagaparanaming sa langit Nalumay takun sa imo tumalagsahun nga katahum Dalidali ako nga nagparapit sa imo pag-ilig Nagsarok sa musika ka imo limug Dayon mo ginpun-an ang akun namarhan nga tubug Sa nagaharahara nga baratyagun Gin-uba ko ang akun bayo kag pantalon Kag magtusmog sa imo dughan Gin-anod mo ang akun kakapoy kag kamingaw Ginlingaw mo takun sa imo dara nga himaya Ginbaruron mo ang akun kalag Sa masulug nga pagragasa Padulong sa mariit nga kaidaluman ka pusod ka talon Asta nga Di run takun kabutwa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/paghigugmaanay-ka-langit-kag-lupa.html","date":"2017-09-26T19:59:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00256.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9161672592,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9161672592163086, \"hil_Latn_score\": 0.0727807953953743}","num_words":403,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.178,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.962,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Santirmo\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKauna kang gamay pa kami, pagkatapos yapon mapungko kami tanan sa katri nga kawayan, kag mamati kang istorya ni Tatay. Isara sa ana mga istorya amo ang parti sa santirmo.\nHambal ni Tatay, ang santirmo kalag kang tawo nga nagatuhaw sa porma kang kalayo. Kag nagaulhot dya sa mga lugar kon diin ginpatay ang sangka tawo ukon lugar nga namatyan bangud sa aksidente ukon sakit nga kamatayun. Kon kis-a, ang santirmo nagagwa agud mamahug ukon magpaalinton kang mensahe sa mga ginapakitaan na.\nAng akun tiyo kauna, pirmi nakakita kang santirmo sa tambi kang andang balay. Daw kalayo dya halin sa pabilo kang kingki. Ginadakup na dya kag ginakumus! Hambal na pa, indi kuno mainit, kondi maramig dya nga daw bangkay.\nDugang pa gid ni Tatay, kang nagligad nga giyera pangkalibutanun, duro nga mga tawo ang ginpamatay kang mga Hapon kag ginpaanod ang mga lawas sa suba. Tatlo ka adlaw pagkatapos kang hitabo, nagaigpat-igpat kag nagaturu-tumbo lang kuno ang mga santirmo sa suba. Nadura lang man sanda pagkalipas kang mga inadlaw.\nAng masunod ko nga istorya sangka matuod nga hitabo parti sa santirmo nga nabatian ko halin sa mga istorya ni Tatay. Ang ngaran kang mga karater ginpang-islan.\nKasanagun pa lang, rugya run si Osting sa bantud sa pagligis kang anang maraisan. Kinahanglan antis magmura ang adlaw handa run ang lupa para panggasan. Lapad man gawa ang dyang ginapanguma ni Osting nga gina-agsa na halin sa mga Opao sa Ilabas. Darwa ka sako nga lamigas ang binhi na.\nUgsad ang bulan gani masanag kag makita ni Osting ang ana ginaligis bisan wara ti sulo. Kang nagasakay run si Osting sa likod kang karbaw na, may nakita tana nga malainumul nga kalayo nga nagaparapit sa ana ligis. Daw baga nga kalayo kag ang duag, nagaagaw-agaw nga asul kag pula. Ginpabay-an lang ni Osting. Sige ang ana ligis. Pagbalikid na, dyan run sa ligis na nagatumbo-tumbo ang kalayo. Kinulbaan si Osting! Indi ayhan amo dya ang santirmo nga ginatawag nanda? Nagpanaog si Osting sa karbaw.\n\"Hulat dyan hay tuktukun ta kaw!\" ang pamahug ni Osting. Pero sige gihapon ang turutumbo kang santirmo sa ligis. Ginhunos na ang anang talibung. Ginparapitan na ang santirmo kag ginlabo! Nagrapta ang kalayo sa ligis kag nadura.\nNagsakay liwan si Osting sa karbaw. Nagpadayon sa pagligis. Pira pa lang ka dupa ang panaw ka karbaw, pagbalikid na dyan ruman ang santirmo sa anang ligis. Nagaturutumbo kag nagdoble pa gid ang kabahulun na ka dya. Nagdugang ang kuba-kuba ka dughan ni Osting. Ginpanaugan na liwan kag ginlabo ang santirmo. Gintuktuk na ka labo sa anang ligis nga daw ginaumul-umul! Nagkararupsak ang kalayo, pero nagduro pa gid antis nadura. Nagsakay liwan si Osting sa anang karbaw. Pero wara pa ka panaw ang karbaw, dyan liwan ang santirmo nagbalik kag daw marakalo run kabahul.\n\"Ah, nga yawa! Abi mo mapahug mo ako? Hulata ko pa gid dyan,\" ang paisug-isug ni Osting. Pero sa tuod lang, nagakudug run ang tuhod na sa kahadluk.\nKang hana manaog si Osting sa likod kang anang karbaw, dyan run ang santirmo sa buli ayon kang karbaw. Madasig nga nagpanaog si Osting kag ginpauranan ka labo ang santirmo. Nagrarapta ang kalayo, pero liwat nga nagduro pa gid dya antis nadura.\n\"Kasabad nga linti! Gadali ta pro,\" ang kurumudon na samtang nagasakay liwan sa likod kang anang karbaw.\nGinbutung na ang kalat kag ginsikadan ang karbaw para magpanaw. Hinali nagtumbo ang karbaw nga sa daw nahadlukan. Pagbalikid na, kalabera run ang nagakabit sa ikog kang anang karbaw kag hana tana nga dab-uton!\n\"Kalaberaaaaa!\" ang tiyabaw ni Osting.\nSa sobra na nga kulba, naglumpat dya sa karbaw kag nagdalagan nga wara ti barabalikid. Ginpangrumbo na lang ang mga kudal nga kawayan nga ana naagyan. Nagkarabitas kag nagkarabilin ang ana smagul pero wara na ginsapak. Ginpanglumpat na lang ang kanalitas, kag bisan kapira nahulog sa kahon sige gihapon ang dalagan pauli.\nPagkaaga, natingala ang manogpanggas nga wara pa naligis ni Osting ang maraisan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2013\/10\/santirmo.html","date":"2017-09-25T22:32:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00113.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9981418252,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9981418251991272}","num_words":659,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Itip kag Kinagot ka Pista: Sangka Rebyu\nni Stephen Louie R. Checa\nIkarwa nga Bahin\nSa pihak nga bahin, sangka namit pa gid nga putahi ang ginbitbit ni Arnaez-Lee paagto kanakun. Rayu pa lang gusto ko run galwun ang anang istorya nga \"Panaguay.\" Kang gamay ko, magluwas sa balay-balay kag badilanay kang pusil-pusil nga human sa paklang ka saging, amo gid dya ang sara sa mga paborito ko nga sipal. Kapira takun makalapak ka iti gani kadya sa sobra ka panago sa mga likod ka pugadan kag dalum-balay. Garing imbis nga magkadlaw ako, daw mas naluyahan pa ako maminsar nga sa tulad, daw wara run ti mga bata nga nagasipal kang panaguay, kondi mga daraga kag soltiro run ang nagapanaguay, kag ang iban, mga bana nga nagapanago sa andang mga asawa. Kis-a ang masubu pa kon magharabok busong nanda. Ginpabusong kuno ka tamawo ukon kama-kama. Ay, maan lang kay Malu.\nGamayan lang ako madunlan pagkita ko kang sangka putahi nga ginraha ni Arnaez-Lee nga \"Ang Daraw.\" Ay, abaw, nagkadlaw takun sa indi oras piro -nagpundo ako, nag-inum ka tubig kag naminsar. Duro pa gid man kanatun ang ipokrito. Nga bisan anhun ta ka pangamuyo, nagapangibabaw sa gihapon ang atun mga kahadluk kag kalibutanun nga mga paminsarun. Ang iban kanatun matuod nga may sarig sa Diyos piro daw mas bahul pa ang pagpati sa maranhig.\nBangud nga bulan kang Hulyo, gulpi nagbunuk ang uran kag nagpangilat. Gulpi man nagdinagusu sa sulud ang mga imaw ko nga nagapamista. Piro ang iban nga gutum gid wara sa kilag nanda. Piro nagpundo gid takun ka usang kang nasagamsaman ko ang kaaslum kang pagtimalus sa istorya ni Emmy L. Masola sa \"Kilat.\" Abaw, daw naigo man ka kilat ang akun tagipusuon sa ginhambal ni Marcial kay Caridad, piro kang natapos ko basa ang anang istorya nadumduman ko si Ginuong Hesukristo kag ang anang mga tinaga, \"Himua sa imong isigkatawo ang luyag mo himuon kang isigkatawo mo kanimo.\" Piro wara tana nagkuon nga magtimalusay kita kondi magpalangganay nga wara nagahulat kang balus.\nGulpi lang takun nangita ka ginat-an nga tambo nga may langkay nga bagungon pagbasa ko ka istorya ni Masola nga \"Ang Usa kag ang Tibo-tibo.\" Sangka istorya dya nga daw pambata piro angay man sa mga mal-am nga hambog kag hilig magpakanaba kang andang isigkatawo. Andam kamo basi sangka tibo-tibo lang ang makapapukros kang inyong ginhawa.\nNayugit ako kang sabor ka istorya ni Danny S. Tabuyan. Sampat gid sa pagpamunsyon ang istorya piro masubu pinsarun ang nadangtan ni Itang sa anang istorya nga \"Ang kasal ni Itang.\" Ang dya nga istorya sangka maaslum nga kamatuoran sa diin duro gihapon sa tulad ang mga ginikanan nga daw saging lang nga ginabaylo sa sangka bol nga tuba ang andang bata kag bisan nga hilaw pa pirit nga ginakalburo. Ti, ngir-o man ang bata nga ginapirit. Ang istorya ni Tabuyan nagatudlo kanatun nga ang gugma indi pwede mapirit bisan pa kapira kaw magpapunsyon.\nManamit kag kid-ul ang saging nga gin-amoma ni Tabuyan sa anang mga bisita sa \"Harana.\" Ambay kon uso pa ria kadya nga tyimpo sa tunga kang silpon kag pisbok. Kag ang kabudlay kang soltiro nga nagapamasyar sa naluyagan na nga daraga nasaburan ko gid sa dyang istorya. Hamak timo kara, agwantahun mo mamasyar sa kagab-ihun, magkanta bisan libagun kag manukduk imaw sa imong mga karibal asta nga magkarahulog kamo sa nagrugho nga balkon. Piro kon sabagay ang gugma kang matahum kag mabuut nga daraga labaw pa sa tam-is kag kid-ul nga saging.\n- Sundi ang kasugpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/07\/mga-itip-kag-kinagot-ka-pista-sangka-rebyu-ikarwa-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T05:39:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00016.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9960617423,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9960617423057556}","num_words":582,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.332,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkapito nga Bahin\nAng paghulat kang ani\nMahil-ub ang taramnan sa bulan kang Hulyo. Pero ang panggas sa kaingin nagakabsugan run. Nagahana run nga magpamulak ang paray kag nagadara kang bunga. Maamat-amat run ra kang gurang hasta sa puspuson sa Agosto.\nAng Agosto ang pinakahuga nga bulan. Ang kutud tana kang mangunguma nga wara ti panggas, mahulat gid kon san-o tana makapatubas. Pero kon may aranyun nga panggas, nagabulig ka ani para nga may suhol. Kag paagi karia makakaun man kang bag-ong ani. Ang sa ubus nayon nga mga mangunguma, wara ti panggas gani mahulat gid sanda sa andang paray nga gintanum.\nAng bulan gid kang Agosto amo ang taghuruga kang mga mangunguma rudto sa bukid, hay wara ti bugas nga ibul-an. Ang kutub nga may ibul-an kang kayos, nagapangayo sanda para isal-i sa kan-un. Malingin man ikaw kang kayos nga ria kon indi kaw makamaan mag-obra kang kayos. Pirmi lang nagauran kag nagabagyo, huga ang laswa, kag wara ti kararuton nga ube, kamote, ukon kamote nga kahoy. Maiwat ang saging tungud hay pirmi lang nagauran. Kon kaisa ang saging nga pungo, bisan badbad pa anang bunga ginatuba kag tangkun. Ginatawag nga badbad tungud hay kon iutdun mo ang saging nga gintanuk may buho sa tunga. Sa atun pa, ang saging wara pa magkipot anang sulud, pwerte ria ka las-ay kag asin lang idapli mo hasta lang nga makaun. Mayad tana ria sangsa magutum ang tanan nga wara ti sarang nga ikan-un. Wara man ti mais hay tag-ururan. Pinakapuraut ria nga bulan ang Agosto rudto sa uma.\nDaw ano kalisud ang pagpangabudlay kang mangunguma antes makatig-ang. Duro nga balhas sa pagpangabudlay. Uran kag init ang ginsuray. Ti, amo ria nga daw maano ang mga ginikanan sa pagpadumdum sa kabataan nga, \"Maluoy man kamo sa grasya, indi ninyo pag-usiki hay duro ang kabudlay ko karia antes makatig-ang kita.\"\nPag-abot sa bulan kang Septyembre, may mga ani hay ang iba nakatanum kang dumali. Mentras nga nagaani, ang iba nga paray amo pa lamang nagakabsugan. Ang paray nga lubang nga sa bulan kang Nobyembre pa anang ani.\nSa bulan kang Oktubre ang ani kang paray nga Kalubad rudto sa parti Norte. Ang mga tawo nagapangayaw sa pag-ani rudto hay nauna sanda ka paani. Ang mga tawo nagadugok sa pagpangani kon sa diin may aranyun.\nSa bulan kang Nobyembre, ang ani kang Lubang bukun gid ti lapad. Ti kon sin-o lang ang may tanum nga Lubang amo lang ang makapaani.\nSa bulan kang Disyembre ang bahul nga ani. Haros sa bilog nga Antique, nagaani kang paray nga Makan.\n- Sundi ang kasugpon -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/palaisip.blogspot.com\/2013_07_01_archive.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/01\/uyas-kang-paray-ikapito-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T20:06:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00079.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999308586,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999308586120605}","num_words":438,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lumay\nni Danny S. Tabuyan\nUna nga Bahin\n\"Lola, wara man kaw nagapangimon nga duro ti mga sawa-sawa si Lolo?\" ang pamangkot kang isara sa mga apo nga nagakarapol kay Melodina, nga nagapungko sa tumba-tumba nga siya samtang nagasursi kang bayo.\n\"Andut nga mangimon gid takun kan haw?\" ang sabat ni Melodina. \"Sabaw lang man anda. Balik man tana kanakun ang pataw!\"\nMestisa Katsila si Melodina. Ang tatay na, bata kang prayle sa sangka daraga nga Bisaya. Lantyog dya nga bayi, maputi nga nagabanaag sa kaambung hay bayug ti uyahun kag nagapulagang ang anang bagiing. Malabug kag malagtum ang buhok na nga nagaulway panaog sa anang balikawang. Ang anang mga batiis kag mga butkun, mga tanos kag mapino nga daw mga rabanos. Malagbug kag matadlung ang mga tudlo na nga daw mga kandila.\nAmo dya ang kabangdanan kon andut raku nga mga soltero sa andang banwa kag sa palibot nga mga kabanwahan ang luyag gid magpamasyar kanana kang daraga pa tana. Matahum nga babayi si Melodina.\nSi Hernando isara sa mga pinakamasupug nga manogpangaluyag ni Melodina. Ugaring si Melodina wara ti luyag kanana. Ano abi hay ahaw lang tana nga tagabaryo. Pero bukut likum sa kadam-an nga si Hernando sangka bantog nga manogpangalap. Kilala man dya nga manogbulong sa anda lugar. Gani amo man dya ang rason nga wara man ti luyag bisan ang pamilya ni Melodina. Para kananda, si Hernando sangka babaylan. Nagakalambot dya sa marayu kag masiuk nga mga lugar sa pagpanglughut kang mga kweba, gikab, giab, kag buho agud mangalap kang mga anting-anting kag kinaadman nga magamit na sa pagpamulong.\nMay sangka bes nga nakasulud tana sa kweba nga may pagkaraku kag pagkanamit nga mga pagkaun nga ginakuyang sa malabug nga lamesa. May darwa ka sahi kang kan-un nga ginkuyang sa lamesa. Ang una, tapul nga daw makagaranyat gid turukun. Ang ikarwa, puti ugaring daw mga ulod nga nagadihok-dihok. Wara na ginkaun ang tapul hay kuno indi tana makauli kon amo dya ang kan-un na.\nNaagyan na man makasulud sa sangka gikab nga ang tanan nga butang nagalutaw sa hangin. Gusto na dab-uton ang krusipiho nga bulawan. Ugaring sa kada na dab-ot, nagapisik dya kag indi na madakup. Kang urihi may nakita tana nga nagalutaw nga bata-bata nga bato. Dali-dali na dya nga gintumbo kag gindakup. Gintipigan na gid dya hay amo dya kuno ang nagatugro kanana kang gahum sa pagpamulong.\nTalagsa lang sa santuig nagaparigos si Hernando. Kon Biyernes Santo lang. Magluwas kadya, nagapanarapo lang tana agud kuno nga indi magpusaw ang anang panimad-un.\nSangka adlaw, kang nagtahaw run ang kainit sa hapon, nag-ilis si Hernando. Nagsuksok dya kang anang barong hay maagto sa balay nga bahul agud mamasyar kay Melodina. Naman-an na gid nga wara ti luyag si Melodina kanana pero pursigido gid tana nga pangasaw-un dya.\nKang didto run tana sa balay nga bahul, ginpasaka man tana kag ginpadayon pero gin-atubang kang mara-gana. Hilmunun ang malas-ay nga pagbaton kana. Ginpapungko si Hernando sa siya nga kahoy nga ang giding kang sarandigan mauti nga ginlukitan kang mga madahon nga bulak, kag may mapino nga law-it nga uhay. Nagaturuk si Hernando kay Melodina, nga nagapungko atubang kana, nga nagasuksok kang kimona nga bordada kag saya nga yano nga malabug kag nagalambot sa anang kitin.\nSa pihak nayon kang lamesita, nga mauti man nga ginlukitan kang desinyo nga terno sa mga siya, may natungtong nga burobandihado nga buta kang mahining nga mga pakinhasun bilang dekorasyon. Daw nagabalikid si Melodina sa bintana ayon samtang nagapanguyab kang anang pamaypay nga bordado kang maduagun nga mga bulak. Wara nagatampad sa anang bisita.\nNag-umpisa si Hernando sa pagbungat kang anang baratyagun nga buhay run nahuput. Pero ang anang mga tinaga daw nag-urumpok lang sa pamatin-an ni Melodina. Daw nagapabungul lang dya. Kang urihi nga manoglisensya run si Hernando nga mauli, ang mangay nga wara ti sulud, hinali nga naghulag kang kinaugalingun. Nagkamang dya sa lamesita, kag dayon nahulog sa salug.\nNakita dya ni Melodina. Ugaring daw gin-udum tana kag wara makahulag. Wara dya makatikab kang anang baba. Nakita na liwat nga nagkamang ang mangay kag nagsaka sa anang saya tubtub nga nakalambot dya sa anang sabak.\nKang makapanaog run si Hernando, naghinay-hinay si Melodina nga magsid-ing sa bintana nga nagapalipud sa kurtina. Ginsunod na katuruk si Hernando nga nagaparayu, hasta nga naalimunaw dya sa anang panurukan.\nPagkagabii, wara maturugi si Melodina. Ginapanuruk na lang pirme ang bayhun ni Hernando. Nagaburubaliswa tana sa anang baratangan nga daw indi matim-us. Nagasabtanay run ka pamalo ang mga sanggol sa likod kang andang balay kang napirungan tana.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Juan Luna halin sa http:\/\/www.seasite.niu.edu\/Tagalog\/love.htm.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/76\/post\/2014\/02\/lumay-una-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T20:14:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00080.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998569489,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998569488525391}","num_words":766,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.413,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Asawa ni Minho\nGinsulat ni: Linda C. Arnaez-Lee\nKadamulun ka libro: 150 ka panid\nDibuho sa tabon ka libro: Mary Rose Adelle Pacificar\nGinbalhag sa: Quezon City, Philippines\n\"Ang Asawa ni Minho\" ang pinakauna nga libro ni Linda C. Arnaez-Lee, isara sa mga katapo ka Hubon ka mga Tagdumara (Board of Trustees) ka Dungug Kinaray-a Inc., kag nagaimaw ka mga binalaybay, panaysayun kag mamugu nga mga sugidanun. Dya nga mga sinulatanan ni Arnaez-Lee una nga ginbalhag sa DK wibsayt sa ispasyo ka anang painoino nga Kimchiland, kag kalabananan nagapakita ka anang mga inagyan sa pagpanglugayawun sa iba nga lugar kag ang anang pagpamana kag pagtukod ka pamilya sa Korea.\nBahul nga amot sa pagpaugwad ka literatura Kinaray-a ang una nga libro ni Linda C. Arnaez-Lee. Sa anang mga binalaybay, panaysayun kag sugidanun mabatian ang katigda kag kahagpok ka linggwahi nga puraw, tam-is kag tuduk sa tagipusuon. Mabatyagan ang kapagrus ka anang limug bilang sangka babayi kag Karay-a nga wara nagalipud-lipud, wara nagaisti-isti kag wara pag-ukru sa tunga kang kahidlaw, kasubu ukon kalipay. Malinung kon basahun ang anang mga tinaga piro, angay kang tarum ka binangon, nagakihad, nagapilas kag nagapukaw ka baratyagun. Kadarag-an dya ka mga Karay-a!\nRitchie D. Pagunsan, Manunulat\nPresidente, Dungug Kinaray-a Inc.\nImportante nga libro dya sa panulatan nga Kinaray-a tungud si Linda Arnaez Lee indi lang sangka babaye, kundi labi sa tanan sangka Antikenya. Ang mga sanaysay nagatugro kang panan-awan kang sangka Antikenya nga nahamulag sa anang lupa, maisug nga nagapanguyaput sa anang naandan nga pagsinarayo samtang ginabaton ang liwan kag bag-o nga kultura kang anang bana. Rugya natun makita ang kapag-un kang duna nga pamatasan kang Antikenyo sa global nga kahimtangan. Magapalapnag diya indi lamang kang panan-awan kundi kang limug nga Karay-a.\nAlex C Delos Santos\nAwtor kang Ugsad kang Kinaray-a","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2014\/12\/ang-asawa-ni-minho.html","date":"2017-09-26T05:36:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00241.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9967175722,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9967175722122192}","num_words":295,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.325,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lipat\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nAno kuno ang bulong sa lipat?\nHalin kang una man-an natun ang sabat kadya. Wara lang ako kamaan kon ang mga kabataan tulad nakabati man kang amo dya nga pamangkutanon kag ang ana sabat.\nGuripat. Amo dya kuno ang bulong sa lipat. Tuod ayhan dya? Ukon amo lang dya ang sabat tungud anggid ang huni kang urihi nga kunla (syllable) kang lipat kag guripat? Ano nga bahin kang lawas ang ginaguripat? Natirawan nyo run guripatun ang lipatwun? Ano ang resulta?\nKada sara kanatun nakaagi man nga malipat. Kon kaisa may ginpanaad kita, ukon may mga katungdanan, kag wara natun dya nahimo hay nalipatan natun. Ano ayhan ang kabangdanan? Husto bala magbaribad nga \"Ay, nalipat ako mong!\" Mapinsar ayhan ang propesor, superbisor, amigo\/amiga, ginikanan, bana\/asawa, kag kon sin-o pa, nga guripatun kita agud mabulong ang pagkalipatwun?\nKung kaisa ginahimo man natun dya nga rason sa mga impormal nga mga bagay. Ilabi run gid kon sa atun nga paminsarun daw indi gid importante. Ugaring kon nakapromisa kita sa sangka tawo, daw indi manami nga lipatan run lang natun ang atun ginsaad nga himuon.\nPero magaabot gid man ang tiyempo nga malipat kita. Duro man ang mga kabangdanan kadya, parehas abi kon tama kaduro ang atun ginaasikaso. Kag kon indi kita mayad magplano kang atun hulag kada adlaw, ilabi run kon wara ginasulat ang dapat himuon, sigurado gid nga may malipatan kita. Ang iban nagasarig sa anda nga memorya. Ugaring nagaabot man ang tion nga nagapalya ang atun memorya tungud sa sobra run ang paggamit kadya, ukon duro run nga mga tinuig ang paggamit. Kon sayudon nagamal-an run kita.\nAyhan sa mga rason nga dya indi run epektibo ang guripat. Magtinguha run lang kita nga pabaskugun ang atun memorya ukon kay-adun ang atun adlaw-adlaw nga pagginawi agud iindi kita magkalipat. Duro nga mga paagi para mahimo natun dya. Kag duro man ang mga instrumento ang pwede natun magamit. Ang pinakahapus amo ang magdara pirmi kang gamay nga notepad kag bolpen ukon lapis. Ugaring kis-a bisan ang amo dya nga pagkabutang malipatan man. Uso run man kadya ang magtype kang memo ukon notes sa cell phone kag sa computer. Puwede man dya dunganun ang darwa. Gani pirmi gid isulat kon sa diin kita mas nahulasan. Bisan ang sangka tawo nga nagapabugal nga baskug ang memorya, maabot gid ang tinion nga may malipatan gid. Mayad lang kon indi importante nga bagay. Kag ilabi run gid indi pagkalipatan ang atun mismo mga itsura kag ang itsura kang atun mga pinalangga!\nPero ang pinakamasakit amo ang nagapalipat-lipat lang. Ang hungud nga lipat. Amo dya ang daw budlay bulngon. Parehas abi sa mga tawo rugya nga mga imaw ko sa unibersidad nga sakit run nanda ang pagkalipatwun. Indi sa mga bagay nga dapat himuon, kondi nga nalipat sanda nga kilalahay kami. Ugali run nanda siguro nga kon wara sanda ti kinahanglan, wara nanda ikaw makilala. Kon wara ikaw ti pulos kananda, gakalipat sanda nga kilalahay gali kamo. Ang amo dya nga sakit indi mabulong kang guripat. Gani lipatan run lang natun ang amo dya nga sahi kang mga tawo.\nAmo dya ang una nga bahin kang akun blog nga ginatig-uluhan \"Ispiho kang Kabuhi.\" Parti dya sa mga pamangkot nga nagaabot sa atun paminsarun halin sa mga nakita natun sa atun palibot. Kabay nga sa pagtamud sa atun kaugalingun kag sa pagpa-ino-ino, masabat man natun ang atun mga pamangkot kag makabulig sa paghangup kang lain-lain nga mga hitabo sa atun kabuhi.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/08\/bulong-sa-lipat.html","date":"2017-09-25T22:20:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00125.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999623299,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999962329864502}","num_words":577,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.39,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Sugidanun sa Tagkaralag\nGinaagda kamo tanan nga magpadara kang mga istorya parti sa inyo mga inagyan nga may kaangtanan sa parabuton nga pagsaulog natun kang Pista Minatay. Mahimo man nga istorya dya nga inyo nabatian ukon pinanilagan.\nUmpisa sa Martes hasta sa Sabado 2013, mabalhag ang DK kang mga sinulatan nga makaharadluk, makangiridlis, kag makatiringala. Bisan mugu ukon labug basta nasulat sa Kinaray-a, pwede gid ipagwaun.\nAng mapilian nga pinakanami nga istorya, magabaton kang espesyal nga premyo.\nUpisahi run ka sulat kag ipadara sa firstname.lastname@example.org.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2013\/10\/mga-sugidanun-sa-tagkaralag.html","date":"2017-09-26T20:02:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00269.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9888629913,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9888629913330078}","num_words":85,"character_repetition_ratio":0.019,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.179,"stopwords_ratio":0.388,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.982,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kalayo sa Uran\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKaina pa ang burobaliswa ni Akay, indi tana makaturog. Daw indi tana mapahamtang nga rugya tana maturog sa andang balay nga wara naglisinsya sa anang lola. Amo dya masami ginahimo na kon magsungon tana sa anang tiya nga laon.\nRugto tana nagbahul sa pudir kang anang lola. Walo sanda nga magburugto kag ikalima tana nga bata. Gin-ayo tana ni lola na nga tanda ang magpabahul kag magpatuon kana. Ginakabig nga si lola na ang nagsagup kana kang bag-o tana ginbun-ag kag nasal-an nga patay kon wara makita ni lola na ang paghulag kang anang kamalingkingan.\nGinlantaw na ang rilo sa dingding. Mag-alas syiti sa gabii. Gulpi tana nagbangon kag maglisinsya kay nanay na nga mauli sa takas, sa balay ni lola na.\nIndi pa raad magpasugot si Nanay na hay gabii run kag nagauran piro wara gid nahawidan si Akay. Nagsindi tana kang sangka bugkus nga lipak para himuon nga sulo. Bitbit ang payong, ginsuray na ang madamul nga uran nga may kakugmat sa nagapangurub kag nagakirab nga langit.\nDasig ang ana mga tikang sa paglatay sa mga kinahon. Nakalabasot pa tana sa buhangan. Piro sigi gihapon ang ana pagdagun-dagun. Pamatyagan na may nagasunod kana. Ginbalikid na piro wara man tana ti nakita. Gindurupan na ka panaw. Nagkaratabug ang mga manwit kag pangka nga nagalambat sa anang aragyan.\nNakalampuwas gid man tana sa taramnanan kag nagahinamput sa kanyugan. Maagyan na ang kanyugan antis tana makaabot sa andang balay. Gulpi lang tana nagduyu. May nakita tana nga kalayo sa unahan. Natingala tana kon andut may kalayo nga baskug ang uran. Kang marapit run tana sa kalayo, nangin maathag dya sa anang panurukan. Daw malainumol dya kabahul kag ang duag nagaagaw-agaw nga asul kag pula. Daw kalayo sa pabilo kang kingki. Ginlubsan na ang kalayo nga nagakuba-kuba ang dughan. Wara na mauyunan ang dalagan kang anang pinsar.\n\"Santirmo! Amo run dya ang ginahambal nanda nga santirmo,\" ang daw suog nga pahug kang anang pinsar.\nNagdasig pa gid ang ana mga tikang. Nagaparumba dya sa pitik ka anang dughan. May nagasunod gid kana. Ginbalikid na. Dyan sa anang likod nagatumbo-tumbo ang malainumol nga kalayo.\nSa sobra na nga kahadluk, tinablug na ang payong kag magkuyampad ka dalagan. Kian pa tana makadanlug kang nalapakan na ang tai kang karbaw. Sa pagkadimalas, nabitas pa ang anang smagul, piro sigi gihapon ang anang dalagan hasta nakalab-ot tana sa andang balay.\nPagsamput na sa hagdan, indi run tana makatusngaw sa sobra nga kahapuon. Gintindakan na run lang ang gawang para magbukas. Piro may pintal ang gawang, indi magbukas.\n\"Sin-o ra?\" ang pamangkot kang anang tiya.\n\"Ako dya!\" ang libagun nga sabat ni Akay.\nGinbuksan kang anang tiya ang gawang. Nahangyus pagkakita kana nga basa kag buta ka lao. Gin-istorya na ang parti sa santirmo. Ginkaraan tana ni lola na. Ginbasol kon andut nag-uli pa tana nga gabii run.\nSugod kato, nagpromisa si Akay nga indi run gid magliwat.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/kalayo-sa-uran.html","date":"2017-09-22T13:40:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00527.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9977183342,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.997718334197998}","num_words":489,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.374,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Panuktok\nni Bagani G. Aranieva\n\"Loida, naog run dya, basi maurihi kita sa pangadi sa haya,\" panawag ni nanay na halin sa sala. \"Kaina pa gahulat si tatay mo sa balkonahi. Basi mag-ugut to kon indi pa ta magpanaw.\"\n\"Huud, Nay, manaog run ko,\" sabat ni Loida.\nGindasigan na ang pagbutonis kang anang bistida, dayon na dakup kang anang buhok kag mahipid nga ginpungos. Ginsuksok na ang aritos kag ang tirno nga kulintas nga may sukbit nga puti nga pirlas nga daw singko ka bahul. Rigalo dya ka mga ginikanan na sa anang ikadisisais nga kaadlawan, sangka bulan pa lang ang nagligad. Ginturuk na liwat ang anang uyahun sa ispiho nga may gamay nga mik-ap kag pulbos nga mas nagpaanyag pa gid ka anang pagkamistisa. Si Loida ang agot sa tatlo nga magburugto kag nagasarahanun nga bata nga bayi nanday Nong Pedring kag Manding Herminia. Ang darwa na ka bugto parihas nga may pamilya run kag may anda run man nga mga balay.\nMaagto sanda kadya nga gabii sa haya ka maninoy na. Nagdali-dali panaog si Loida, nagyuhum kag nagbisa sa mga ginikanan. Dungan sanda nagpanaw paagto sa balay ka minatay, mga apat ka kalyi ang karayuun halin sa balay nanda.\n\"Mari Violeta, magpakabaskug kaw,\" hambal ni Nong Pedring sa nabalo nga asawa kang suud na nga amigo. Nanamyaw man dya sa mga bata kag kahimata kang nagtaliwan nga nakapalibot sa haya. Ginkaptan na sa alima ang kumari kag gindawo ang sangka sobri nga may sulud kang amot nanda. Nagkupu si nanay na kay Manding Violeta, nga wara ti untat ang paghibi. Nangamusta man si Loida sa mga bata kang maninoy na.\n\"Gulpyada ang pagkapatay ni kumpari mo. Kahapon lang masadya pa kami nga nagaistoryahanay. Wara man ti ginbatyag ukon ginyamo nga sakit. Wara ko gani maglaum amo run to gali ang urihi nga higayon nga makita ko nga buhi ang bana ko,\" hambal ni Manding Violeta nga dayon nagnguynguy kang mabaskug, nga ginsabayan man ka paghibi ka bilog nga pamilya kag iba pa nga mga kahimata nanda nga nagaduaw.\n\"Hagan-hagana ang baratayagun mo kumari, basi kon ano ang matabo kanimo,\" paandam ni Manding Herminia samtang ginapuhap na ang likod ka kumari.\nNagturuk sa lungon ang mga ginikanan ni Loida kag magpungko. Halin pa kang bata tana, haradlukun run si Loida magturuk sa patay. Indi raad tana magduaw sa haya garing hadluk tana maglalis sa sugo kang mga ginikanan nga magtawas kag magtugro kang pagtahod sa napatay. Mabuut kag matinumanun nga bata si Loida piro sa kadya nga tion indi na masarangan nga magtamud sa bangkay ka maninoy na.\nNagpungko tana sa siya marapit sa balkon ka sala, nagahulung-hulung sa mga ginikanan na kag sa pamilya kang napatay nga masaku nga nagaistoryahanay. Masanag ang kabilugan ka balay. Ginapalibutan ang karamilo nga kolor nga lungon kang mga kandilabra nga puno kang sulo, may nagatindug nga mga kandila sa punta magtimbang kag korona kang bulak nga lainlain man ang kolor. May nakasab-it nga murado nga kurtina kag, sa tunga ka dya, may nagatindug nga bahul nga krus. Sa pagkasubu kang bilog nga palibot. May pirang-nahut nga mga tawo ang nagsulud kag nagaturuk sa patay. Ang iba tana nga mga nagaduaw sa sala, saku man sa pag-istorya sa mga iningud nanda kag amo man ang mga tawo sa gwa nga nagagirinahud sa pagsabtanay. Sa pinsar ni Loida, wara man sanda mag-agto ka dya para magbuylog sa pagpangasubu kang pamilya kondi ang magpulaw ka sugal ka madyong kag sipal ka baraha ukon mangusisa sa nagakaratabo.\n\"Loida, kaina pa kamo nag-abot?\" pamangkot kang amiga na nga naghapit man sa haya.\n\"Ay, Susan, kamusta run?\" sabat ni Loida. Nahangyus tana sa panamyaw ni Susan piro masadya na dya nga ginsabat. \"Bag-o lang kami ka abot. Pungko dya anay hay gusto ko gid mabatian ang mga natabo sa kabuhi mo.\" Hayag ang kakunyag sa amiga nga imaw na nagbahul kag imaw na magsipal kauna kang gagmay pa sanda. Nagsaylo run sa banwa ang bilog nga pamilya ni Susan, kag umpisa kang naghayskul sanda, talagsa run lang sanda nagakitaay.\n\"Susan, may sala kaw kanakun. Wara kaw mag-agto sa kaadlawan ko,\" lahug ni Loida nga may simbog nga pagsungon sa amiga.\n\"Baw, pasinsya kaw gid, Loida. May iksam kami kato sa iskwilahan. Sara pa, indi ako mahatud ni Papang. Nagsaku abi tana sa nigosyo sa banwa. Pasinsya lang gid, ha?\" paumpaw ni Susan samtang ginakaptan ang sangka alima ni Loida.\n\"Baw, ikaw bala, wara ti kaso. Ginasunlog ta lang kaw. Kanugon wara mo makita ang manami ko nga trahi nga duag-rosa nga himo ni Nanay,\" hambal ni Loida nga mahinhin nga nagakadlaw kag ginatakpan pa ang bibig kang panyo.\nAmo man ang paglabay kang nagasirbi kang pagkaun sa haya. \"Mayad nga gabii kaninyo. Dyaay, buul kamo anay kang mainit nga kapi kag biskwit,\" agda kang sirbidora samtang padayon nga nagapanagtag sa iba pa nga mga bisita nga nagapungko sa sala.\nNapanilagan ni Loida ang nagahani-hani nga pag-istoryahanay kang mga mal-am sa kilid kang sala.\n\"Loida, maagto gid ako sa sunod mo nga kaadlawan. Promisa ko ra kanimo,\" hambal ni Susan, nga nagakaput ka sangka tasa kang kapi kag ginasawsawan ka biskwit.\n\"Kadya pa lang nagapasalamat run ako kanimo, palangga ko nga amiga,\" may yuhum sa limug ni Loida. \"Susan, daw kanami gid ka ginaistoryahan ka mga mal-am nga ra sa kilid,\" mahinay nga hambal ni Loida sa amiga. Nagainggat ang mga mata na nga nagahulat sa sabat ni Susan.\n\"Ay, huud, nabatian ko kaina si Lola Iska nga nagasugid parti sa mga istorya sa baryo ta. Kon may mapatay kuno sa atun baryo, masami tatlo dya nga sunod-sunod. Halin pa kuno kauna nga bata pa tana, amo dya ang nagakatabo kag namat-an run dya nga mga huring-huring kang mga tumanduk nga mal-am rugya. Di bala ka sarang-simana lang napatay si Tya Meding nga sastri nga taga-iraya? Tapos, kadya nga simana ruman amo dya ang imo maninoy ? Ang katingalahan, puros hinali ang pagkamatay nanda,\" mahinay nga hambal ni Susan.\n\"Susmaryusip, Ginuo ko,\" ang nahambal ni Loida nga nanguros ka tatlo ka bisis. \"Tuod bala ria, Susan? Kon sayudon, may masunod pa gid?\" Nagaparangligbos ang pamatyag ni Loida sa ginhambal ka amiga. \"Daw indi ko mabatas nga mapatay ang isara sa akun pamilya.\" Daw maturo run ang luha na sa nabatyagan. Palangga na ang bilog na nga pamilya, kapin pa si tatay na. Nagaturuk tana sa marayu nga ginapaminsar dya.\n\"Uy, Loida, manhaw naghipus kaw? Indi kaw magpalibug ka ria. Hambal-hambal lang ra nanda. Man-an mo man rugya sa atun, duro ang dumaan nga mga sugid. Piro dya pa gid ang sugpon kang makatiringala nga isorya ni Lola Iska. Kon nagakaratabo dya sa lugar natun nga wara ti kabangdanan ukon gulpyada ang mga pagkamatay, posibli nga may nagduaw kuno sa balay kang napatay!\" hambal ni Susan nga daw may imaw nga kulba sa limug na. Sa pinsar na, mayad nga sa banwa run sanda nagauli.\n\"Ano man timo, Susan, hinaya lang ang limug mo. Ano man tana nga rugya pa tatun nag-istoryahanay parti ka dya nga mga butang. Basi magbangon si Maninoy kag karaan na kita,\" saway ni Loida para untatun ni Susan ang pamahug kana.\nBukut amo dya ang una nga tion nga nabatian ni Loida ang amo dya nga mga sugidanun. Wara gihapon mag-untat sugid si Susan kana.\n\"Man-an mo, hambal ni Lola Iska, ang nagaduaw sa mga balay bukut mga tawo ukon nagtalang lang nga mga ispiritu. Kon magduaw sanda kag manuktok sa balay ninyo, indi nyo gid pagbuksan. Hay kon buksan nyo, may mapatay sa pamilya nyo pagkaaga. Dya pa, wara ti orasyon, anting-anting ukon panaming ang makapugung sa dara nanda nga signos kon mabuksan ang gawang hinali nga manuktok sanda,\" ang sagunson nga hambal ni Susan.\nNagdugang pa gid si Susan, \"Kauna kuno nga tyimpo, nagabutang ang mga taga-atun kang puti nga krus sa gawang kang mga balay nanda para indi pag-agtunan kang mga nagaduaw nga ispiritu. Piro bisan ginahimo nanda dya, padayon gihapon ang pagpanuktok. Kalabanan alang-alang sa gabii sanda nagapanuktok,\" pagtakup ni Susan kang anang sugidanun.\nNasimhutan ni Loida ang aso kang kandila kag hamot kang bulak samtang nagaistoryahanay sanda. Nagapalibug kag ginakulbaan gihapon si Loida parti sa mga istorya nga nabatian na sa anang amiga.\nNag-umpisa kag natapos gid man ang pagpangadi. Nabatian ni Loida ang paglisinsya kang mga ginikanan na kay Manding Violeta gani naglisinsya run man tana sa mga bata na ka dya. Nagbisa liwat tana sa maninay na kag naghapit liwat sa lungon kang maninoy na. Ginhakus na ang amiga nga si Susan kag naglisinsya man nga mapanaw run sanda. Antis sanda maggwa, ginsulat nanda ang andang mga ngaran sa listahan kang mga nagduaw sa sirbisyo kang Punirarya Dela Paz.\nGabii run sanda nakauli sa balay nanda. Wara dayon maturugi si Loida ka gabii nga to. Ginapirit na panasun ang mga istorya ni Susan suno kay Lola Iska. Nagrosaryo tana kag nangadi ka hugut. Ginpirit na nga lipatan ang tanan. Ginpirung na ang mga mata kag burubhay naturugan gid man.\nNagligad ang mga inadlaw kag nagbalik liwat sa kinaandan nga buruhatun ang mga ginikanan na. Natapos ang tatlo ka gabii nga pulaw sa haya ka maninoy na. Sa mga masunod nga gabii, wara run tana magtawas hasta nga malubung ang patay.\nSangka hapon nga nagauran.\n\"Loida, buksi anay ang gawang. May nagapanuktok,\" panawag ni nanay na kay Loida.\nSagunson ang panuktok. Nagaturuk lang si Loida halin sa komidor nga daw wara ti nabatian. Wara ti untat ang panuktok sa gawang. Nagahangus si nanay na halin sa kusina para buksan ang gawang.\n\"Abaw, Loida, kabungul kanimo. Wara mo mabatii ang panawag ni tatay mo? Kaina pa ana panuktok kag panawag,\" sukma ni Manding Herminia sa bata na.\n\"Herminia, manhaw buhay mo buksan ang gawang?\" mahinay nga pamangkot ka tatay na. \"Kaina pa akun panuktok. Baskug pa abi ang uran, naambihan ako dyan sa gwa,\" Dalidali nga ginpahidan ni nanay na ang ulo kag pungyahun ni tatay na.\n\"Baw, Pedring, ilis to ka bayo mo dayon. Basi mapulmunya kaw,\" hambal ni nanay na.\nNagbisa dayon si Loida kay tatay na.\n\"Pasinsya kaw lang, Tay, wara ko mabatii ang panuktok kag panawag mo. May ginatapos lang ko nga proyikto sa iskwilahan kag wara ko gid madiparahan ang pagpanawag mo,\" sagunson nga paathag ni Loida sa anang tatay.\nGintugruan ni Loida si tatay na kang mainit nga taho. Ginbul-an na man ang smagul kag ginkid-an ang pagbalik kang sapatos nga panit sa kilid ka kahon sa kwarto kang anang mga ginikanan nga nahamtang sa una nga panalgan ka andang balay.\n\"Salamat sa taho, iha. Kinanlan nga mainitan ang sulok-sulok ko tungud sa ramig,\" hambal ni tatay na kay Loida.\nGindab-ot ni tatay na kana ang sangka putos kang luto nga mga mangga nga dara na para sa anang magnanay. Nalipay si Loida kag ginbuul na dya hay amo gid dya ang uyon na. Ginhakus na ang anang tatay.\n\"Salamat, Tay. Bay-i lang kon makaobra run ako, baklan ko kamo ni Nanay ka kampo ka manggahan para indi run kaw magbakal pa ka mangga. Mamuksi run lang ta ni Nanay kag nanday Manong,\" padayaw nga hambal ni Loida.\n\"Baw, ang bata nga dya, nami ra. Kadasig gid man kang panahon kag ang agot ko hamtung run nga daraga,\" hambal ni tatay na. Masadya nga ginsabak na si Loida kag ginpisil ang irong ka dya nga masami na man himuon kang bata pa dya.\n\"Baw, husto run ra, Pedring, Loida. Nakahanda run ang yapon. Dali run kamo, makaun run kita,\" panawag ni nanay na kananda.\n\"Pedring, tirawi ang ginraha nga tinola nga manok ni Loida. Ay, sus, sa pagkanamit kapin pa kadya nga tag-ururan. Sagad magraha si Loida, nagsunod gid kanimo,\" hambal ka nanay na.\nNasadyahan si Loida sa pagdayaw ni nanay na. Ginhiwa na ang mga mangga kag ginkuyang sa lamisa.\n\"Baw, mayad gali hay gutum run ako. Ang gwapa kag mabuut ko nga bata, baw, ginrahaan na gid ako kang paborito ko nga dapli.\" Yuhum ang ginbayad ka tatay na sa sorprisa ni Loida.\nMasadya sanda nga nagyapon. Nagbayluhanay sanda ka mga istorya kag nakunyag nga magsugidanun sa kada sara. Pagkatapos yapon, ginbuligan ni Loida si nanay na nga maghimus kang andang kinan-an.\nGabii run piro bugtaw gihapon si Loida. Ginpirit na nga tapuson ang proyikto sa iskwilahan. Nag-untat run ang pag-uran kag matawhay run man ang huyup kang hangin sa gwa. Huni run lang kang mga pangka kag suksuk ang mabatian. Saku tana sa ginaobra kang may nabatian tana nga daw may nagapanuktok sa gawang. Tatlo ka tuktok.\nWara na dya ginsapak kag nagpadayon tana sa paghimo kang anang ginaobra. May nanuktok liwat sa mayor nga gawang sa dalum kang balay.\n\"Aguy, basi si Tatay to. Wara guro mabatian ni Nanay. Basi magsungon to nga indi dayon mabuksan ang gawang,\" hambal ni Loida sa kaugalingun nga nagdali-dali nga nanaog kag nag-agto sa sala. Gapaminsar tana nga basi nasirhan ka gawang si tatay na kang maggwa dya. Naanad abi si tatay na nga magpahunay-hunay sa balkonahi antis magturog.\nTatlo ka tuktok liwat ang nabatian ni Loida halin sa gawang sa sala. Nagliwat ang panuktok kang tatlo pa gid ka bisis nga sagunson. Malinung ang palibot. Dalidali na nga ginbuksan ang gawang kag nakita na sa anang atubang ang tatlo ka tawo nga nagasuksok kang itum nga domino. May mga takurong ang andang ulo kag indi kitaun ang mga uyahun. Porma ka bayi ang sa tunga ka tatlo kag angay kana ang anang ginasuksok samtang darwa ka mal-am nga mga tag-asan ang nagapatunga kana. Malinung lang sanda nga nagaturuk kay Loida. Dayon, hinayhinay sanda nga nagtalikod kana kag nagpanaw parayu hasta nga nadura sanda sa kadulum kang kagab-ihun.\n\"Tay, Nay,\" singgit ni Loida sa nakita. Dalidali na nga ginsirado ang gawang.\nNagahagunos man nga nagadalagan ang mga ginikanan ni Loida agud tabangan tana.\nWara ti untat ang hiribiun ni Loida sa kahadluk. Ginpirit na nga ilaragway kananda ang ana nakit-an. Nagauta-uta nga ginsaysay na ang nabatian nga pagpanuktok kag ang mga tinuga nga nagpakita kana. Ginkup-an tana ni tatay na kag gin-ulo-ulohan.\n\"Loida, panurukan mo lang to tanan. Turuka bala wara ti tawo sa gwa. Indi run maghibi,\" hambal ni tatay na.\nGindawhatan ni nanay na si Loida ka sangka baso nga tubig agud magkalma ang anang pamatyag.\n\"Inum anay ka tubig. Indi kaw dapat magbukas kang gawang kon alang-alang run sa kagab-ihun. Nanagbalay sanda haw?\" pang-usisa ni nanay na. Wara ti nabatian nga nanuktok ang mga ginikanan na.\n\"Piro, Nay, tuod ang nakita ko. Abi ko si Tatay to gani buksan ko,\" hambal na kag liwat nga naghibi kag kadya nagpakitluoy nga sa kwarto kang mga ginikanan na maturog.\nNagpatunga tana sa andang ginabatangan nga katri. Ginakuhap ni nanay na ang anang dahi kag mapinalanggaun nga ginahusay kang mga tudlo na ang malabug nga buhok ni Loida. Pirit tana nga ginapaturog. Kon kis-a, nagahibi man gihapon si Loida nga daw bata. Mahinay nga ginakantahan tana ni nanay na nga matam-is ang limug para makaturog tana. Amo dya ang gusto na kag pirmi ginahimo ni nanay na kang bata pa tana kag kon nagapaangga tana. Man-an na nga wara ti kataragman nga maabot kana sa tunga kang anang mga ginikanan.\n\"Sa ngaran kang Tatay, kang Anak kag kang Ispiritu Santo,\" pangadi nanda sa pagpanguna ni tatay na.\n\"Amin,\" ang mahilway nga sabat ni Loida.\nNagsulud ang sirak kang adlaw halin sa bintana kag nag-igo dya sa pungyahun ni Loida. Matawhay nga ginapalid ka hangin ang nasab-it nga kurtina. Gulpi tana nagbangon. Sa pamatyag na buhay tana nga naturugan kag naadlawunan sa pagbugtaw. Wara sa kilid na ang anang tatay kag nanay. Nadumduman na nga maurihi tana sa klasi. Piro naglibug ang ulo na kon wanhaw wara tana ginpukaw. Dalidali tana nga nagtindug.\nBatiun ang mabaskug nga taghol ka ayam sa gwa kang balay. Ginlingling na ang bintana. Saku ang mga tawo nga nagasugidanun. Natingala si Loida kon manhaw duro ang tawo sa hardin nanda. Halin sa marayu, nakita na ang mga laki nga may ginabitbit. Ginapirit na nga magturuk kag mangusisa. Nakita na ang uyahun ka darwa na ka bugto kag imaw ang iba pa nga may ginatuwang-tuwangan nga puti nga kahon. Nagauna ang darwa na ka mga magurang sa linya kang mga laki nga nagaparapit sa balay nanda. Nahangyus tana kang makita nga ang ginatuwangan nanda nga puti nga kahon sangka lungon gali. Galibug ang ulo na sa nagakaratabo. Indi na bug-os mahangpan.\n\"May napatay bala sa mga iningud namun? Piro manhaw paagto dya sa amun balay?\" pamangkot na sa kaugalingun.\nDalidali tana nga naggwa sa kwarto kag gintawag na sanday tatay kag nanay na. Wara ti nagsabat. Nakita na ang sala nga wara ti mga pagkabutang sa tunga. Nakahilira sa binit ang mga purungkuan. Sa kilid kang kwarto, nakita na ang mga kandila nga may sindi sa altar nga ginapangadian nanda kada orasyon. Daw mahibi run tana sa nasaksihan. Indi na mahangpan ang tanan. Mabaskug nga paghibi ang nabatian na halin sa balkon ka andang balay. Nagapanangis ang anang nanay.\nNaghiribiun tana hay man-an na bukut dya ti mayad nga signos. Nakita na ang madasig nga pagsulud sa balay nanda kang puti nga lungon nga bitbit kang mga laki. Imaw ka dya ang mga kandilabra kag korona kang mga bulak. Ginsang-at man nanda ang pula nga kurtina kag pilak nga krus sa tunga ka sala. Nag-os-os tana pungko sa kilid kang altar nga rapit sa kwarto sa sobra nga pagpangluya sa nasaksihan. Indi run tana makasarang magtindug kag daw malipung tana sa mga hitabo sa anang palibot.\nGinaasikaso kang mga laki ang haya, nakasulat nga ang sirbisyo halin sa Punirarya Dela Paz. Indi tana makapati kon andut wara man lang tana ginpukaw kang anang mga ginikanan para ipamaan ang mga nagakaratabo.\nNagabuyung ang ulo ni Loida sa sobra nga kasubu sa mga nakit-an. Bisan nahadluk kag wara run ti pwirsa, ginpirit na nga magtindug para maman-an kon sin-o ang napatay nanda nga kahimata. Dalidali tana nga nagparapit kag naglingling sa salaming ka lungon. Hinayhinay tana nga naglaaw kag nakita na ang duag-rosa nga trahi nga pamilyar kana. Naglibug ang ulo na kang makita ang kulintas nga may sukbit nga puti nga pirlas nga daw singko ka bahul nga natungtong sa dughan kang nagabatang. Indi tana pwidi magsala sa ginaturuk nga uyahun kang nagabatang nga bayi sa sulud kang lungon. Ana dya nga itsura.\nBatiun ang mabaskug nga paghibi halin sa likod na sa anang ginatindugan sa atubang kang lungon. Nabatian na ang hiribiun ni nanay na nga nagapanangis, mga panangis ka darwa na ka bugto kag mga paryinti, kag kang suud na nga amiga nga si Susan. Nagatindug si tatay na sa kilid ni nanay kag tulad nagapautwas kang anang kasubu.\n\"Loida, palangga ko nga bata, manhaw ginbayaan mo kami?\" panangis ni tatay na, ang anang mga luha nagapaunahay sa pagtaktak.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/panuktok.html","date":"2017-09-24T01:24:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00127.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993884563,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993884563446045}","num_words":3119,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.003,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.338,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Dugang Sa Tyempo (DST)\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nKang nagligad nga Domingo, garut ang panguy-ab kang mga nakahingagaw bugtaw para sa alas-otso nga misa. Alas syete pa lang raad kon basihan ang standard time ugaring nag-umpisa run ang Daylight Saving Time (DST). Daw natapungawan ang mga katawhan nga ahat nagbangon halin sa pagbarikutot tungud maramig kag medyo dulum pa.\nSuno sa kalendaryo rugya sa Amerika, sa Marso 20 pa kuno ang una nga adlaw kang spring. Kon nakapamala ikaw ka snow haros kada semana kang nagligad nga darwa ka bulan, bukut katingalahan kon nagadali run ikaw nga mag-init ang kalibutan. Ugaring sa tuman nga kalangkag para sa paarabuton nga tag-irinit, malipat ikaw nga may baraydan gali kag ang nagapanukot amo ang inoras ukon tyempo.\nKon nakatyempo ikaw hapit rugya sa DK kang sarang adlaw, ayhan nabasahan mo ang mga panghunahuna ni Stephen Louie R. Checa parti sa tyempo kag ang pagkakulang ka dya pirmi sa atun pagpangabuhi. Ang dyang ginaturuk nga pagkakulang tungud siguro sa kasakuun kang mga buruhatun, sangka reyalidad nga ginkapitalan, ginbaligya, kag ginginansyahan. Halin sa pagkaun paagto sa mga kagamitan, hasta sa mga serbisyo, ang tanan naangut sa tema nga nagapatigayon kang pagpahapus ukon pagpadasig agud malagas ang pagdalagan kag pagkadura kang hamili nga ginutlu kang tyempo.\nAno ayhan kato ang tawo kang wara na pa masapwan ang kalayo? Ginapanuruk ko ang pagtangra na sa adlaw, ang pagpanilag na sa anang palibot. Ang anang mga hirikuton nasandig halin sa pagbutlak, sa paghingudto kag sa pagtunod ka adlaw. Kon may kasanag, may maobra. Pagsamput ka dulum, untat ang hirikuton kag pahuway ang lawas. Simpli ang pangabuhi. Kang nasapwan na ang kalayo, daw angay lang nga nasugpunan ang anang adlawun. Imbes nga ipahuway na run raad hay nagsalup run ang adlaw, nasapwan na nga sarang na gali himuon dayon ang raad hirikuton na para sa sunod pa nga aga. Ayhan rugya nag-umpisa ang saku. Ginapanuruk ko man ang kasaku kang mga tawo kato kang una nga ginpasiga ni Tesla kag Edison ang mga bombilya sa mga panimalay nga naanad sa kandila kag lampara nga lana.\nNagkulang bala ang atun tyempo tungud nagsaku kita? Masabat bala kang DST ang dyang pagkakulang kang tyempo, kapin pa sa panahon kang summer nga mas lawid ang kasanag sangsa kadulum? Ang sangka oras nga pag-abanse ka relo ginapatigayon agud nga may kasanag pa ang sirum. Kon panahon kang summer, ang alas syete sa gabii may kasanag kang alas singko sa hapon. Gani ang mga plasa, mall, kag boardwalk buta kang katawhan nga nagapamasyar, nagakinaun, nagagasto. Buhi ang ekonomiya sa dugang nga kasanag. Masaku.\nAng tyempo ukon panahon indi natun makaptan. Pero ang orasan ukon relo nga nagarepresentar kang tyempo sarang natun makaptan, mapaabanse, ukon mapaisol. Sarang man natun mapahuni it baskug sa pagpukaw kanatun. Kon nagaugut kita, sarang man natun nga itablug dya. Ayhan ang nag-imbento kang relo nakapinsar nga himuan na gid ka paagi agud ang tyempo may lawas nga makaptan, makita, kag sarang matadtad sa segundos, minutos, kag inoras. Gani makahambal ako nga may gahum pa gid man kita sa tyempo tungud sarang dya mahuray-huray.\nSa pagkamatuod, ang tyempo bukut kulang. Ang tyempo nagapabilin man sa gihapon nga may baynte-kwatro oras ang kada adlaw, standard man ukon DST. Ang atun pagbatyag kang pagkakabos sa tyempo bunga kang kapigaw kang atun desisyon sa paghuray kang atun dapat sakuan. Ang kasaku, angay kang tyempo, sarang man natun gamhan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/22\/post\/2014\/03\/dugang-sa-tyempo-dst.html","date":"2017-09-25T22:30:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00133.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9973883629,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9973883628845215}","num_words":565,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.324,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Saragudon\nni Danny S. Tabuyan\nNagadinalagan ang mga bata nga nagapaagto sa balay ni Uyong Kadlos, nga rayu pa nagasiringgitan run.\n\"Uyong! Uyong Kadlos, rugya kami run!\"\nSi Uyong Kadlos nagaisarahanun sa anang kamalig. Wara run tana ti asawa hay nabalo pira run ka tuig ang naglipas. Wara run man ang apat na ka mga kabataan nga puro run may pamilya kag may anda run man kaugalingun nga balay sa lugar kang andang mga asawa kag bana.\nNagakakunyag gid si Uyong Kadlos kon tagbarakasyon hay ang mga bata nagruguyon paagto kanana nga mamati kang anang mga sugidanun. Kon kis-a nagakasunog man ang anang sinin-ad hay nawili ka istorya sa nagadungango nga mga kabataan nga daw mga buto kang pispis nga nagapatugon nga naghulat kang anang mga istorya.\n\"Uyong,\" kuon ni Titoy, \"ang mga aswang ngan may mga saragudon gid man haw?\"\n\"Basi ikaw tana duro mong saragudon dyan sa imong busong!\" sabat man ni Eboy, kag nagharakhak ang tanan nga mga bata.\n\"Maan nimo bukun takun ti bitusun pariho kanimo,\" ang nagakadlaw nga sabat ni Titoy.\nNag-igham si Uyong Kadlos, kag naghiripus ang mga bata hay timaan run dya nga maumpisa run ang sugidanun. Nagbukad anay si Uyong kang anang maram-an. Ginhumlad na ang darwa ka panid nga buyo kag palhitan kang apog kag tungtungan kang bunga, dayon na ginlikit kag usangun kag nag-umpisa ka anang istorya.\n\"Ang magsagud kang mga hayup, sangka naandan nga bahin kang kabuhi kang kada rasa, kultura kag katawhan, hay timaan dya para sa kalabanan kang pagkamapinalanggaun, pagkamabinalak-un kag pagkamalulo kag bisan pa ang pagkamainabyanun.\n\"Piro may mga bagay man sa nagakalin-lain nga kultura kag mga istorya nga ang saragudon ukon hinuptanan nagapahayag kang mga nigatibo nga mga bagay nga masami nagasulud sa mga rilihiyanun ukon disparatis.\n\"Sa atun kultura, sa sugidanun kang atun mga mal-am, ang may mga saragudon amo ang mga tawo nga may kadu-ti-ginhawa, ginakuno, ukon aswang. Ang pagkasupug kang mga ginasugid nga aswang nasandig sa kon ano nga sahi kang hayup ang andang saragudon. Mas baris ang hayup mas supug ang ginasab-an. Tungud suno sa mga mal-am, ang ispiritu kang inayupan amo ang nagasaub sa nagasagod.\n\"Ang kalabanan mga nagalupad nga mga sapat kaangay kang mga pispis, uwak, sal-ing, salaksakan, dugwak, pating, kokok, galansiyang kag may dyan man nga manok, bukay ukon itum.\n\"May dyan man nga nagakamang kag nagadahog nga mga sapat kaangay kang halo, buaya, bul-og kag man-ug.\n\"Ang mas ginakahadlukan bisan pa kang mga may mga sinagudan nga mga sapat, amo ang mga nagasagod kang sigbin, tayhu, bawa, uko, mangingilaw kag agta. Ang dyang mga hinuptanan tumalagsahun nga makita tungud nagatugadlum, kag nagapakita lamang sa andang mga agalun kag sa mga sirangan.\"\n\"Uyong, istoryahi kami ay kang parti sa agta. Ano tana ra haw?\" ang sal-ut ni Titoy.\n\"Ang agta,\" umpisa ni Uyong Kadlos, \"sangka tinuga nga idalmunun. Ginatawag nga agta hay maitum nga daw buli kang kuron ang panit, kag putot nga mga apat lang ka lapak ang kataasun, piro ang mga batiis kag butkun daw binaruron ka amakan ka daragkul, ang abaga mga apat ka dangaw ang lapad, kag ang buhok kuritut gid kag kupu nga daw alambri nga saway ka baskug. Mabuut dya nga tinuga ugaring may pagkahikawun, nga ang anang kalibutan amo lang ang anang panimalay kag mga suud nga abyan. Ginakahadlukan kag ginatahod gid dya kang iba nga mga sinagudan, hay ginakabig nanda nga amo dya ang andang hari-hari.\n\"Si Ulang Miroy kag ang anang asawa nga si Ulang Intang nagauli sa baw-ing nga lugar nga anda gid lamang balay ang nabugsok sa tunga kang mga kawayanan kag kakahuyan. May mga bata man sanda nga anum ka bilog, piro ang tatlo nagparangasawa run kag may anda kaugalingun nga mga balay sa baryo, kag ang andang mga imaw lamang amo ang tatlo ka laon, si Paking kag ang darwa ka bayi nga sanday Posak kag Mayang. May ikasarang ang dyang panimalay. May malapad sanda nga mga parayan kag mga katubuhan kag buy-an kang mga baka.\n\"Ang katingalahan lamang para sa mga nakasarayo sa andang suok nga may kawa nga nagasin-ad sa sig-ang nga bato sa likod kang andang balay. Ang iba nagakuon nga mga aswang siguro ra sanda kag ginagamit nanda ang kawa kon mag-ihaw kang tawo, dugangan pa nga kon mataboan makita nanda nga nagabahag lang si Ulang Miroy. Piro ang iba nagasuay man nga bukun hay wara man kuno ti malangsa sa andang palibot nga sangka timaan kang pagkaaswang.\n\"Wara gid ti hinalung-ung ang mga tawo nga may ginahimsan sanda kang kinawa nga pagkaun, hay may sinagudan sanda nga mga agta – sangka panimalay kang tatlo ka agta.\n\"Ang tatay nga agta, ginahingadlan kay Wakanda, ang anang asawa si Waday-waday kag si Lipudipo ang andang bata. Wara sanda ka dya ukon ang andang agalun nagapamintas kang tawo. Piro nagapati ang panimalay ni Ulang Miroy nga amo dya ang nagapamanggad kananda.\n\"Ang agot nga bata nanday Ulang Miroy kag Ulang Intang nakapangasawa kang sangka sirangan nga si Barbara. Maisug dya nga bayi, kag ginasugid nga raku run nga mga aswang, wakwak, tanggal kag bisan tawo-bahul kag mangingilaw ang anang napatay. Ang sirangan makakita kag makabati kang mga tinuga nga indi makita kag mabatian kang normal nga panurukan kag pamatin-an kang tawo.\n\"Si Barbara may ginatago nga bangkaw kag talibung nga ginahanda na para sa pagpakig-away sa mga aswang kag idalmunun. Ginatago na gid dya nga indi makaptan ni bisan sin-o hay, suno kanana, makilas ang mga dya hay nabasa run kang dugo kang mga kaaway nga sakup kang kadudulman.\n\"Nama-an ni Barabara nga may mga hinuptanan ang pamilya kang anang bana hay nakita na man ang mga dya kang pira ka bisis, ugaring wara na pa maatubang ang bisan isara kananda.\n\"Sangka adlaw, nagduaw ang bata ni Barbara nga si Belinda, nga nagapangidaun kang pito ka tuig, sa balay ni Ulang Miroy, nga anang Lolo sa Suok. Sa gwa kang balay may duyan nga uway nga ginabangut sa mga puno kang banaba kag lumboy. Amo dya ang pinakaluyag ni Belinda nga sipalan, hay nagakakunyag gid tana sa paghabug-habug kang duyan, nga kalabanan kon kapoy run dyan lamang maturugan. Si Belinda may iraw nga mga mata, kag madali nga masilawan. Kon may mutadan dya nagadugang pa gid ang pirung kang anang mga mata. Suno sa mga mal-am ang mga iraw ang ginakahamut-an kang mga nagauli sa tugadlum kag luyag nanda nga pakitaan.\n\"Si Paking ang laki nga laon nga bata ni Ulang Miroy nahamuut gid kay Belinda nga anang hinablus hay tama dya ka buraan. Ana dya nga ginapagustuhan kang bisan ano nga ginapangayo. Kag luyag na nga may kasipal raad ang bata kon mag-agto rugyan kananda.\n'Pangga, gusto mo nga may kasipal kaw?' hambal ni Paking.\n'Huud, eh, Tiyoy!' sabat ni Belinda.\n'Dali bala may ipakilala ako kanimo,' dugang ni Paking.\n'Sin-o ra haw?' pamangkot kang bata.\n'Si Lipudipo,' sabat kang Tiyo, kag dayon hamoy sa anang hinablus.\n\"Dayon nakita kang bata ang agta nga si Lipudipo nga nagaparapit. Nagtiyabaw ang bata sa kahadluk. Tungud ka dya nanginduraan ang agta.\n\"Luyag kang pamilya nga mapakilala kag maparapit si Barbara kag anang mga bata sa mga agta, sa tuyo nga sanda ang makapanubli sa pagsagod ka dya.\n\"Sangka gabii, nakabugtaw si Barbara hay nakabati kang daw mga pugsang kang mabug-at nga mga tikang. Dalidali tana bangon kag itaklus ang talibung nga may tagub kag bitbitun ang bangkaw kag pangitaun kon diin nagahalin ang mga pugsang. Nag-agto tana sa kusina kag ana nakita si Wakanda nga nagabarangisi kag nagaparapit kanana. Sa kahadluk nga lusubun tana kang agta, ana dya nga ginbangkaw kag naigo ang agta sa dughan kag natumba. Dalidali nga nagsulud si Waday-waday agud magtabang raad sa anang bana nga natumba, ugaring sa dumdum ni Barbara nga mangapin dya sa anang bana kag kumugun tana, ana dya ginlabo ka talibung kag natigpas ang ulo kang bayi nga agta kag natumba man sa salug. Nagasunod si Lipudipo, piro kang makita na ang natabo sa anang ginikanan, nagdalagan dya pagwa sa pagpalagyo.\n\"Nagsindi si Barbara kang mitsa agud masanagan ang palibot. Nagahamyangun ang daragkul nga bangkay kang mga agta. Nagabalanaw ang andang dugo sa pinatigdas nga salug nga lupa kang kusina.\n\"Natapungawan ang bana ni Barbara sa mga tirikadol nga ana nabatian, kag madasig nga nagwa sa kwarto. Nakita na nga masanag sa kusina kag nagdiritso tana rugto kag ana nakita ang duguon kag patay nga mga agta. Nagmurarat ang anang mga mata sa nakita.\n'Andut nga ginpamatay mo tana sanda ka dya haw?!' sukma kang asawa kay Barbara, mataas piro ginakuum ang limug.\n'Ay, ti lusubun nanda ako mong!' sabat ni Barbara.\n'Ano nga lusubun man?' sabat kang bana. 'Indi nanda ikaw pwidi nga halitan hay asawa ko ikaw, kag agalun nanda ako. Luyag lang raad nanda kan nga makig-amiga kanimo, piro pinatay mo timo! Diin si Lipudipo?'\n'Nagpalagyo!' sabat ni Barbara.\n\"Dayon gabot ni Barbara kang bangkaw sa dughan ni Wakanda kag gintum-uy ang anang alima sa nagabalanaw nga dugo kang mga agta kag dayon ginpaturo sa anang baba kag hana nga ihungit sa anang bana ugaring naglikaw ang laki.\n'Ano tana imo ngan?' ang pamangkot ka asawa nga natingala.\n'Agud indi kita pagbalikan kag timalusan,' sabat ni Barbara.\n\"Nagdali-dali si Barbara nga magsulud sa kwarto, nagasunod kanana ang anang bana. Dayon ginpanghungit ni Barbara kang dugo ang anang nagaturog nga mga bata. Ginbalikd na ang bana kag sinyasan nga magpahungit man kang dugo, kag nagpasugot lamang tana sa anang asawa.\n\"Nagbalik sanda sa kusina. Wara run nanda makita ang mga bangkay, piro ang balanaw kang dugo rugyan gihapon. Nanghugas lang si Barbara kag mag-ilis kang bayo agud madura ang langsa kang dugo kag nagbalik sanda agud magturog. Piro indi run sanda makaturog kag naabutan sanda kang pamalo kang manok gani nagbangon lamang sanda kag magsugidanun hasta nga magbanagbanag ang murud-an. Ginbuul ni Barbara ang bangkaw kag talibung agud hugasan kag taguon.\n\"Kang magbutlak ang adlaw, amat-amat nga nagaalimunaw ang balanaw kang dugo sa salug nga daw wara ti natabo. Ang mga kabataan wara ti hinalung-ung. Ginbuul ni Barabra ang anang inuba nga bayo nga buta kang dugo kag ginlabhan.\n\"Pagkasunod nga mga inadlaw, ang mga ugangan kag mga bayaw ni Barbara wara run pagbugno kanana. Puno sanda kang kaugut nga luyag gid raad nanda magbalus kanana piro wara sanda ti mahimo, indi lang tungud nga katapo tana run kang pamilya, kondi tungud daw may gahum nga nagapugung kananda sa paghimo ka dya kanana.\"\n\"Ti, Uyong, diin run tana si Lipudipo?\" pamangkot ni Eboy.\n\"Rugyan pa gihapon, eh, nga ginasagud kang anang agalun,\" sabat ni Uyong Kadlos.\n\"Ti, Uyong, kilala mo man kon sin-o agalun ni Lipudipo?\" ang pasintud ni Titoy.\nNagturuk lamang kag magyuhum sa mga bata si Uyong Kadlos.\nKang makauli run ang mga bata, nag-agto sa likod kang balay si Uyong Kadlos kag magbatang-batang sa duyan sa idalum kang banaba kag lumboy.\n\"Ay, mga bata! Wara gid ti hinalung-ung nga ako ang bana ni Barbara,\" kuon ni Uyong Kadlos sa kaugalingun nga nagayuhum-yuhum.\nNapirungan tana sa duyan. Kang nabatyagan na nga may nagaduyan kanana, nagmukra tana kag nakita na ang agta nga nagabarangisi nga ang puti lang kang anang mata kag unto ang makita.\n\"Lipudipo, ikaw gali? Salamat! Duyana lang anay ako.\"\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/saragudon.html","date":"2017-09-20T19:58:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00094.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998652935,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998652935028076}","num_words":1861,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.389,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ugut\nArlene D. Nietes-Satapornvanit\n\"Nag-ugut gid ako kana hay ginsugid na ang sikrito namun sa iba!\"\n\"Kaurugut gid ang dispatsadora, tama kabuhay maghulag!\"\n\"Ay, kagahud kang amun iningud! Indi ako katurog. Kaurugut gid!\"\nUgut. Sangka baratyagun nga kilala ka tanan. May tawo ayhan nga wara nagaugut? Daw kaduro lang ang mga bagay nga pwidi mangin rason nga mag-ugut kita.\nSa dalan, gaugtanay ang mga drayber. Sa iroplano, may mga pasahiro nga nagairinaway. Bisan sa internet, makapagusto lang ang kada sara ka sulat ka anda nga kaugut kag pamuyayaw, ilabi run gid kontra sa mga tawo, sa mga sitwasyon sa kabuhi, sa gobyerno, kag iba pa.\nAdlaw-adlaw daw nagadugang ang kaugut ka mga tawo sa kalibutan. Nagaugut man ayhan kita sa atun mismo nga lawas?\nIndi tanan nga ugut malain. Suno sa sangka Kristiyano nga manunudlo, may apat ka klasi ka ugut, nga akun sipad-sipadun.\nUna, ang gulpi nga ugut. Sa amo dya nga sitwasyon, mag-andam gid kita ka atun hambalun. Bukut ti mayad nga lagi-lagi mag-ugut kita kag magpinsar dayon kon ano ang sitwasyon kon wara kita ti ibidinsya. Kon nagaugut ikaw, pamangkuta ang imo kaugalingun kon bahul gid bala dya nga bagay.\nMay nagkuon nga sa kada minuto nga kita gaugut, mabuhinan man ka sangka minuto ang atun kalipay. Ang mga bunga ka atun kaugut amo ang alta prisyon, ulser, mara nga baba, dasig nga kuba-kuba ka dughan kag mahimo nga magparayu ang atun pamilya kag mga amigo kag amiga.\nKon ginakutu gid ikaw sa kaugut, kinahanglan mo gid magpakalma, magginhawa kang madalum, ukon mag-agto sa lugar nga marayu sa ginakaugtan mo agud makabatyag kang kahilwayan. Suno gani kay Santiago sa bibliya, dapat nga indi kita lagi magsabat ukon magwakal kondi magpamati anay kag indi dayon mag-ugut. Mag-untat kita sa pagpinsar nga \"parti dya tanan kanakun,\" kag magpinsar nga \"ano bala ang ginabatyag ka iba?\"\nIkarwa, ang makasasala nga ugut. Naghambal si Hesukristo nga bisan sin-o nga nagaugut sa ana nga isigkatawo, magapanabat sa hukmanan. Makasasala ang ugut kon may tinago kita nga kaugut ukon nagaugut tungud gusto natun magtimalus. Ang budlay sa amo dya nga ugut ang makahimo ka mga bagay pariho abi kang pagpanakit asta nga mapatay kang nagaugut ang ginaugtan na.\nAno ang sikrito agud madura ang amo ka dya nga kaugut? Magpatawad.\nIkatlo, ang padayon nga ugut. Ginaimbitar kuno natun ang dimonyo sa atun nga kabuhi kon indi natun masulbar ang atun kaugut, ilabi run gid ang kaugut tungud wara ti mag-ako ka anda nga sala, ukon wara ti may magpalupu kag una nga magpasinsya. Pariho abi ka mag-asawa nga wara nagpatawaday asta maturugan run lang. Pariho man sa pag-amigahay ukon pag-amiguhay, sa mga magburugto kag sa magparyintihanay.\nIkaapat, ang santuhanun nga ka-ugut. Si Hesukristo nag-ugut man sa mga tawo nga awut ang mga ulo. Kinahanglan natun kang santuhanun nga kaugut kontra sa pagpangawat, pagpatay, malain nga mga ginahimo ka mga tawo sa anda nga isigkatawo kag iba pa nga mga indi manami nga mga butang sa kabuhi natun.\nMakita natun nga indi tanan nga kaugut malain. Ugaring bisan pa sa mayad nga kaugut, tinguhaun natun nga indi man kita magkasala sa atun pagpautwas kang santuhanun nga kaugut. Mangamuyo kita sa Makagagahum nga buligan kita agud nga indi kita magsagi ugtas kag magsagi ugut, bisan sa gamay nga mga butang.\nGani, kabay nga kamaan run kita magpugung kang atun mga baratyagun sa sunod nga matintar kita nga maglupok ang atun butsi sa kaugut. Ano bala ang imo mabatyagan pagkatapos ka dya kon may masugata ikaw nga daw kaurugut nga tawo ukon sitwasyun?\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2015\/01\/ugut.html","date":"2017-09-22T06:21:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00198.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9986855388,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9986855387687683}","num_words":588,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.338,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Andut Ginligaw si Madalig Kamalig\nni Jesus C. Insilada\nIkarwa nga Padya\nMabug-at ang baratyagun ni Madalig Kamalig samtang ginahakwat kang mapurus nga mga manogligaw. Indi na mapunggan nga magkinusamud kag magkinurisung. Andut kinahanglan pa tana nga ligawun?\nMabatian na ang hinuringhuring kang mga kawayan nga anda maagyan.\n\"Manami run daad ang plastar ni Madalig Kamalig,\" muno ni Butung Dalusan.\n\"Nagatungtong tana sa alimpudwan ka bungyod. Tana ang rayna ka malaka nga pamalay dya sa Sityo Tuyung,\" sugpon ni Kawayan-Buntiraw.\n\"Nagaatubang tana sa sidlangan. May dara dya nga swirti. Tana ang una nga ginaulit kang kaagahun, gani bilog nga adlaw ang ana pagyuhum,\" saligbat ni Bulu.\n\"Andut kinahanglan pa ikaw nga ligawun?\" nagaranug nga pamangkot nanda tanan.\n\"Salamat.\" Amo dya nga tinaga ang ana nabungat. Wara tana ti matugro nga sabat. \"Salamat,\" sulit na pa. \"Kang nagtalang dya sa Sityo Tuyung si Bagyo Yolanda, wara ako ginpabay-an ka mga puno kang kawayan sa bungyod. Ginputos nanda ako ka anda mga layon, mga siit, kag mga dahon gani wara ako natindakan ka bagyo panaog sa bungyod.\n\"Paalam!\" durungan nga singgit ka mga puno kang kawayan nga dugang nga nagpabug-at ka ana baratyagun.\nNagpadayon panaw ang mga manogligaw. Nalubsan nanda ang malapad nga kasagingan. Nalubsan pa gid nanda ang kakugnan. Dason, nadangat nanda ang kamanggahan.\n\"Mapundo ta anay,\" singgit ni Tatay Igaw dayon tagub ka ana binangon. Nagapanggahit tana ka matag-as nga mga hilamon, mga tigbaw, kag magagmay nga kahoy sa binit ka dalan, agud mahulas ang pagtikang ka mga manogligaw.\nGinpatindug ka mga manogligaw si Madalig Kamalig sa ingud ka magapa nga puno ka mangga.\n\"Diin nanda ikaw dar-un, Madalig Kamalig?\" hani kana ni Daragku Mangga sa maaslum nga tono ka ana limug.\n\"Wara ako kamaan. Rugto basi sa patag,\" sabat na nga ginturuk ang mga manogligaw nga nagapinungko sa nagaurulbo nga mga gamot ka mangga. Sa anda pagpahuway, nagpamahaw sanda ka ibos kag naghigup ka mainit nga taho. Si Ditas Laon nga libayun ka nagapaligaw ang naghanda ka dyang pamahaw ka mga manogligaw.\n\"Ikaw gid pirmi ang ginatangra ko rugto sa bungyod. Sa sobra ko nga tangra kag sa paghandum nga matupungan ang kataas ka imo nahamtangan, ako run ang pinakamataas nga mangga dya sa kilid ka dalan. Masubu lang ugaring nga bakanti run tulad ang alimpudwan ka bungyod. Wara run ikaw rugto nga pirmi lang nagayuhum turukun. Nasubuan gid ako sa imo pagbiya,\" pautwas ni Daragku Mangga kang ana kasubu.\n\"Kon nasakitan ang binayaan, mas masakit para sa nagabiya,\" sabat ni Madalig Kamalig. \"Mas masakit para kanakun nga nabilin sa alimpudwan ka bungyod ang akun palayas. Indi ko run makita liwan ang nabilin nga darapugan. Nagawawaw kaina kang bayaan ko ang akun tambi. Nagalangut daad ang kalag ka kurungan ka mga manok nga magsunod ugaring indi pwidi.\"\nHusto lang mag-ulung-ulung si Daragku Mangga.\n\"Paalam,\" singgit ni Madalig Kamalig.\n\"Paalam. Indi kaw gid namun malipatan.\" Ginkumpas ni Daragku Mangga ang ana mga sanga sa hangin sa pagpaalam.\nGinhakwat tana liwan kang mapurus nga kalalakihan. Sa pira ka bisis nga tukad-dulhog sa mga bungyod, sa indi maisip nga pagliko sa mga dalanun, kag sa indi maibitar nga pag-atras-abanti, nagakiwi run tana. Nagayambi nga nagakurisung tana kon turukun.\nNag-urulung-ulung ang mga puno ka niyog nga maagyan. Nagapamangkutanay sanda kon andut kinahanglan pa ligawun si Madalig Kamalig. Kang tuya pa tana sa alimpudwan ka bungyod, sa pagkadalig ka ralantawun sa ana palibot. Sa ana likudan, nagabundak ang mataas nga busay. Sa nawala nga bahin, makita ang malapad nga kanyugan. Sa natuo ruman, makita ang nagapamiraho nga kamaisan. Sa ubus, malagtum sa pagtubo ang kaparayan.\nNagpadayon ang pagligaw kay Madalig Kamalig asta naagyan nanda ang mal-am nga puno ka apitong sa pangpang ka suba.\n\"Mahangpan ko kon andut kinahanglan ligawun ang balay halin sa manaba nga pangpang ka suba paagto sa pukatod sa oras kang pagbaha. Mahangpan ko kon andut halinun ang kamalig halin sa nagakatiphag run nga kaingin paagto sa bag-ong pundar nga kaingin. Mahangpan ko kon andut ligawun ang balay parayu sa nagagutuk nga katiringban dara ang plano nga makasagod kang kahayupan. Pay dya nga pagligaw kay Madalig Kamalig, indi ko mahangpan,\" kumod ni Mal-am Apitong nga nagatubo sa mataas nga pangpang samtang ginaturuk si Madalig Kamalig nga ginapatabok kang mapurus nga mga manogligaw.\nIndi maisip ni Madalig Kamalig kon makapira run sanda magtabok sa suba. Indi na man maisip kon makapira na pamangkuton ang kaugalingun kon andut kinahanglan pa tana nga ligawun. Mangilala ruman tana kang dyan sa ana palibot. Indi tana makasaho mag-ingud sa bag-o nga mga balay. Daw indi tana makaginhawa sa tunga ka nagaginutuk nga mga pamalay. Sara pa, namayha tana mag-ingud sa mga balay nga human sa bato kag may atup nga sinas. Piho gid, indi run tana ang rayna ka mga balay sa lugar nga pagadar-an kana.\n\"Rapit run lang kita,\" singgit ni Tatay Igaw nga samtang nagaikit nga nagaikit ang mga pamalay, mas nagapagsik nga nagapagsik.\nKatapusan nanda nga pahuway sa ingud ka hurulatan-pasirungan sa dulunan ka Sityo Takasan kag Sityo Patag.\n\"Sa diin pa kamo naghalin? Sa diin kamo maagto?\" kapid nga pamangkot ni Sirung Hurulatan nga sa tono ka ana pamangkot, wara na ginapaabot nga ang sangka kamalig ligawun halin sa bukid padulhog sa patag. Sa ana pinsar, indi run uso ang kamalig dya sa Sityo Patag. Uso run dya ang balay nga simintado kag may atup nga sinas. Kon sabagay, pinsar na, uso lang dya para sa mga makasarang. Paano tana ang mga imol nga wara pa inogpatindug ka hanggud kag mapag-un nga balay?\n\"Sa Sityo Tuyung kami naghalin. Wara ako kamaan kon sa diin nanda ako dar-un,\" kapid man nga sabat ni Madalig Kamalig nga tulad nasaw-ahan run tawgun nga madalig.\n\"Sigi, diritso. Kabay sa pagadar-an kanimo, masapwan mo ang sabat andut kinahanglan ikaw nga dar-un rugto,\" paghingapus ni Sirung Hurulatan nga mas matam-is ang pag-abiabi sa bag-ong panaog nga mga nagasakay sa barko nga taga-Sityo Patag.\nGinbalikid ni Madalig Kamalig sanday Nonoy Roy kag Toto Dan nga nagasakay sa karosa nga ginaguyod kang karbaw nga si Bakiya. Ang ginapungkuan nanda mga sako ka bugas kag napupo nga mais. Sa kilid kang karosa, nagakabit ang nahigtan nga mga manok. Amo lang dya ang madara nanda nga mga hayup. Nabilin sa Sityo Tuyung ang anda mga baboy, mga kanding, kag mga baka. Naghandum tana nga makasakay kag makaobra man sa barko sanday Nonoy Roy kag Toto Dan agud sa anda pag-uli halin sa lawud, indi lang si Sirung Hurulatan ang matam-is nga mag-abiabi kananda kondi ang bilog nga Sityo Patag. Handum na man lang dya para sa darwa ka bata. Sanda gihapon ang masunod kon ano ang anda handum sa kabuhi. Bisan ang anda nagtaliwan nga si Nanay Pansay wara ti nabungat kon ano ang gusto nga propisyon para sa mga bata. Basta ang marahalun, suno sa anda Nanay Pansay, makatapos sanda sa anda pagtuon kag mangin mapuslanun sanda nga katapo kang katiringban sa urihi. Andut nahangpan dya ka ana mga bata nga kang ana bayaan, apat ka tuig pa lang ang subang kag darwa pa lang ka tuig ang agot?\nNasubuan si Madalig Kamalig kang nadumduman na nga nag-untat sa pagtuon si Nonoy Roy. Tama abi ka rayu ka iskwilahan halin sa Sityo Tuyung. Makatalagam kana magpanaw nga isahanun, kapin pa kon maabtan ka gabii sa dalan. Nakulbaan gid si Tatay Igaw kon maabtan tana ka baha sa suba.\nSa likuan, namangkot si Madalig Kamalig sa posti ka sulo kon may ano sa unhan, andut magahud kag masadya ang tanan.\n\"Amo ria ang sintro ka Sityo Patag,\" sabat ni Maanyag Kasanag nga duro ang mga bugto nga nagairidas sa kilid ka dalan.\nNagtangotango si Madalig Kamalig. Napinsar na nga basi gusto ni Igaw nga dya sa patag maistar hay dya ang tanan nga kasulhay. May kuryinti dya tana. Marapit sa plasa. May mabaklan nga tinda. Marapit sa simbahan. May hospital nga madalaganan sa tion ka ital-ital sa ikamayad-lawas.\n\"Dya run kita,\" singgit ni Tatay Igaw nga ang ana matam-is nga yuhum wara pagtahaw.\nNakabatyag tana kang kaimon kang nadumduman na nga basi gusto ka ana balo nga agalun nga dya maistar sa patag agud makakita ka bag-o nga asawa. Saksi tana kon daw ano kabudlay nga magtindug nga tatay kag nanay sa darwa ka bata. Indi na pa mapat-ud kon amo gid man dya ang rason andut kinahanglan gid tana nga ligawun.\nAmat-amat tana nga ginbutang sa lupa kang mapurus nga mga manogligaw. Ginbugsok tana sa purupukatud nga baralayan. Indi tama ka taas ang ana nahamtangan. Indi tama ka sangkad ang ugsadan. Indi na malikawan nga ikumparar ang ana ginhalinan nga lugar sa bag-o na nga ginaplastaran. Ano ang rason andut kinahanglan tana ligawun dya sa patag?\n\"Malipayun nga pag-abot,\" malulo nga bugno kana ni Dungganun Buruthuan.\n\"Salamat sa imo matam-is nga pag-abiabi. Ako si Madalig Kamalig. Nagaistar kanakun ang sangka balo nga tatay nga may darwa ka bata nga lunsay laki,\" pakilala na sa ana kaugalingun.\n\"Ginakalipay ko gid nga sa pagbukas ka klasi, may darwa ruman nga madugang sa kabataan nga ginatudluan dya agud mag-aram, mangin mayad ang pagbinatasan, kag agud ang anda handum sa kabuhi matuman.\" Nagaawas-awas ang kalipay ni Dungganun Buruthuan sa pagpanugid.\n\"Ay, amo dya gali ang hanggud nga rasun andut kinahanglan ako nga ligawun halin sa Sityo Tuyung padulhog dya sa Sityo Patag. Mayad hay indi run mabudlayan sa pagtukad-dulhog si Nonoy Roy. Indi run tana magpalta ukon mag-untat sa pag-iskwila. Imaw run sanda ka ana libayun maiskwila hay manogtapak run sa una nga halintang si Toto Dan.\" Indi maghuraw ang pagyuhum ni Madalig Kamalig sa ana natukiban.\n\"Darayawun ang anda tatay nga ginabaylo ang pangabuhian sa Sityo Tuyung para sa pagtuon ka ana mga bata,\" malipayun nga tambing ni Dungganun Buruthuan.\nMatapos mapatindug sa bag-o nga baralayan si Madalig Kamalig, nagkirinaun run ang mapurus nga mga manogligaw. Kaangay may silibrasyon sa kamalig. Mahamot ang kan-un nga gindaplian ka tinola nga manok nga minunggohan kag inubadan.\nMakita sanday Nonoy Roy, Toto Dan, kag Tatay Igaw nga nagalaaw sa maligwa nga bintana. Ginabukad ka magurang ang ana libro nga ginatamdan ka libayun. Ginapugo sanda ka anda tatay sa masangkad na nga mga butkun.\nSa panuruk ni Dungganun Buruthuan, mas nagdalig pa gid ang bag-ong ligaw nga kamalig nga nagbalik ang tama ka tam-is nga yuhum.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/107\/post\/2015\/11\/andut-ginligaw-si-madalig-kamalig.html","date":"2017-09-26T05:40:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00256.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9908335209,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9908335208892822}","num_words":1700,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.319,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Dalia Geguziene halin sa http:\/\/www.rubylane.com\/item\/715430-dg0257\/Peaceful-rural-landscape-scene-watercolor-painting\nMga Pabalon ni Michael O. de la Peña\nNasira run kang hugut ang karton kang bandi nga kasoy kag mananam nga mani. Naputos run man kag nakay-ad ang mga pinanid kang uga,imaw sa binulad nga lukos nga nagkaging sa init, sa binit kang baybay kang Anini-y. Darwa ka sipi nga sab-a, ang nagpatigdas ka akun nga malita. Nagsugod panimahu ang manamit nga adobo nga baboy ni nanay. Dya ang akun mangin dapli sa barko. Nagpaindis-indis ilig ang mga luha ni nanay sa ana nga uyahun. Naghugut ang kupkup ni tatay kanakun Bisan wara run sanda, dara ko sa gihapon Ang anda pinalangga nga mga pabalon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/99\/post\/2015\/01\/mgapabalon.html","date":"2017-09-25T22:22:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00136.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9796944857,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9796944856643677, \"ceb_Latn_score\": 0.013638957403600216}","num_words":112,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.375,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bidang\nni Danny S. Tabuyan\nNagalinagapok ang daw sonata nga tunog ka tiral sa balkon nga kawayan ka balay ni Ikang. Ana nga ginahabul ang mga pino kag pinili nga lanot halin sa ginkigi kag ginbalbal ka anang bana nga si Osing agud maglum-uk. Ginakalitan na ang paghuman ka bidang nga ana inogpandong kag inogkunup nga inogsangga na sa anang kimono nga sinamay kag duag lila nga may borda nga morado kag patadyong nga naga-inggat sa kaitum hay linugum sa tagum kag gin-amidolan ka baskug kag binalbal, agud isuksok nana kon magsimba tana sa Simana Santa.\nSi Osing, simpli lang nga manogkigi ka lanot kag manoghimo ka kalat kag ginabaligya sa banwa. Si Ikang manoghabul ka patadyong kag sinamay nga ginakumpra man kang mga tagabanwa nga mga manogbolanti ka mga tila. Pariho sanda nga yano lang ang pagkabuhi. Bisan sa andang kapobrihun wara sanda nagalikaw ukon nagakumod kon may nagaparapit kananda sa pagpangayo ka bulig. May mayad sanda ti panimuut kag may bunayag nga kaalwan, nga bisan ang pagkaon nga anda run lang itimo, anda pa itugro kon may magpangayo. Bisan ang andang mga himata kag mga kilala, nagamuno kananda nahanungud sa andang tam-an nga pagkaalwan.\n\"Ano lamang run bay ang mabilin kaninyo hay bisan ang sangkidit nga rugyan kaninyo ginatugro nyo pa sa iba?\"\nNagayuhum-yuhum lang ang mag-asawa nga nagasabat, \"Pabay-i lang, hay mas bahul ang kinahanglan nanda sangsa kanamun.\"\nWara sanda ti bata, amo ra nga ang iba nagakuon, \"Mayad lang nga wara kamo ti bata, hay kon may dyan mabudlayan gid kamo, hay malaghap tinyo para sa inyo mga kinahanglanun.\"\n\"Amo ria gani siguro nga wara kami gintugroan ka mga bata agud mahulas kanamun ang magbulig sa mga nagakinahanglan kag agud indi kami magpanumdum kang amun kaugalingun. Kag tanhaga man, wara man kami magutuman, ukon namarhan ang amun burugasan,\" ang malulo nga sabat ni Ikang.\nMapainubusun man nga nagsabat ni Osing. \"Kag wara man kami ginatak-an magbulig hay wara man bay ginatak-an ang Ginoo magtugro kanamun. Ti, aragyan man lang kami ka mga bugay ka Dyos para kananda.\"\nAng nagatulud ka dyang mag-asawa sa andang mayad nga mga buhat kag panimuut amo ang andang madalum nga kaangtanan sa Dyos. Tungud sa pagkamapinangamuyuon nanda nagapanarupsup ang grasya ka Dyos sa andang kabuhi. Daw haros ang tanan nanda nga ginahimo nagapahayag kang kaayad kag kabalaka ka Makaako.\nByirnis Santo, mga alas dos sa hapon, nagadalidali ang mag-asawa nga nagpanaw pabanwa hay mahingabot ka silibrasyon sa simbahan nga magaumpisa sa alas tris. Suksok ni Osing ang anang sinamay nga barong. Si Ikang suksok na ang anang ginpriparar nga patayong nga binalbal kag kimona nga lila, kag ana ginapandong ang bidang nga ana ginhabul.\nKang nakaabot sanda sa baba ka banwa marapit sa mga kanipaan, anda nakita ang tawo nga nagabulidbulid sa binit kang karsada. Dumdum nanda nga lingin lang nga indi run makadara ka anang lawas. Anda nga ginparapitan kag ginbistahan, kag anda nasapwan nga pilasun gali ang tawo kag nagarigos ka anang dugo, nga basi ginbanggaan ka mga lingin kag ginbayaan nga lipung. Maaslug ang dugo nga nagailig halin sa pilas ka anang ulo. Dalidali kag wara ti pangalag-ag nga ginpiud ni Ikang ang anang aliali nga bidang kag ginbugkus dya sa ulo kang tawo. Ginbilin na si Osing nga agud magbantay sa tawo kag nagdiritso tana sa banwa agud magpangayo ka tabang.\nGinhatud nanda ang tawo sa hospital kag anda ginpat-ud nga mayad run ang kahimtangan ka dya antis sanda magpanaw. Gin-uli ka doktor kay Ikang ang bidang nga ginbugkus sa ulo ka tawo. Ginbaruron na lang dya hay nabulit ka dugo, sa tuyo nga bunakan na kon makauli sanda. Madiritso raad sanda sa simbahan piro wara run nanda maabutan ang silibrasyon kag nagasug-alaw run sanda sa prusisyon. Nagahinugon gid sanda nga wara sanda makaabot kang tuigan nga kahiwatan ka Pagkasakit kag Pagkamatay ka Ginoo. Nagtawas lamang sanda sa prusisyon.\nNagpundo ang prusisyon sa ikaanum nga kapiya. Mabatian ang nagapanguna ka pangadi:\n\"Ikan-um nga istasyon. Si Veronica nagapahid ka oyahun ni Jesus.\"\n\"Nagasimba kag nagapasalamat kami kanimo, O, Jesus!\"\nKag nagsabat ang mga tawo, \"Hay tungud sa Imo krus gintubus mo ang kalibutan.\"\nNakita ni Ikang ang larawan sa sulud ka kapiya kag ana ginpamalandungan. Nahangpan ni Ikang nga iki lang ang ginhimo ni Veronica nga pagpahid ka balhas kag dugo sa oyahun ni Kristo, piro bahul ang balus ka anang gugma, nga ginpatapik ka Ginoo ang anang itsura sa panyo ni Veronica.\nKang makauli sanda, makalit raad si Ikang nga bunakan ang bidang, ugaring kang ana dya ginhumlad, nagmurarat ang anang mga mata sa anang nakita kag gintawag na man si Osing kag ginpakita ang bidang. Ang bulit ka dugo nagporma sa laragway ni Kristo.\nAng Ginoo naghambal sa andang tagipusoon, \"Kamo ang akun Veronica, ang akun matuod nga mga laragway.\"\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/77\/post\/2015\/03\/bidang.html","date":"2017-09-22T13:41:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00321.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9987894893,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9987894892692566}","num_words":795,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.342,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Taglaygay ka DK \"Kampeon ng Wika 2014\"\nni Emmy L. Masola\nBugal kang Dungug Kinaray-a Inc. (DK) nga darwa sa anang mga taglaygay ang ginkilala nga Kampeon ng Wika 2014. Sanday Dr. Alicia P. Magos kag Dr. Leoncio P. Deriada gintugruan kang Komisyon sa Wikang Filipino kang pagpasidungug angut sa paghiwat kang Buwan ng Wika 2014 sa Unibersidad kang Pilipinas sa Bisayas, syudad kang Iloilo kang Agosto 7, 2014.\nSi Magos ginpasidunggan bangud sa anang makaharangyus piro makagaranyat nga pagpang-usisa parti sa mga epiko kag mga alamat kang Panay; sa anang mauti nga pagtuon kang pagsinarayo kang mga nagaisot nga linahi kang mga Binukot kag Maaram; kag, sa anang pagtuip liwat kag pagsulat kang mga epiko nga mabatian lamang sa mga silibrasyon pariho kang Alayaw, Balanakom, Sinagnaya, kag Tikun Kadlom. Gindayaw ang anang katandus sa pagtipon kang mga itnograpiya halin sa Antique kag Iloilo kag ang anang pagtugro kang kapawa kag inspirasyon sa iba nga mga Pilipino para magtinguha nga ibayaw ang mga tumanduk kag kilalahun ang pungsudnon nga kultura. Ginbilang si Alicia P. Magos nga huruwadan sa anang mga ginhikot nga naghangkat sa mga pariho nga Pilipino nga padayunon nga balikan ang kultura, kasaysayan kag literatura para maintyindihan ang atun pinalangga nga pungsod.\nGinpasidunggan si Deriada bangud sa anang pagkaiditor kang mga barasahun nga pangliteratura pariho kang mga kontimporaniyo nga panaysayun, Binalaybay kag dula sa Hiligaynon, Aklanon, Kinaray-a, Ingglis kag Filipino nga halin sa Bisayas Nakatundan, imaw ang pagpakilala na sa tanan kang mga bag-uhanun nga mga manunulat nga anad sa dyang mga duna nga pulong. Gindayaw man ang anang pagkamatandus sa pagsulat kang mga makahulugan nga mga panaysayun nga ginhimo na nga instruminto sa anang mga ginapamunuan nga mga organisasyon nga pangliteratura. Nabalhag sa mga bantog nga magasin kag mga dyornal, ang ana ngaran kag mga sinulatan nalikwat sa linggwahi kang nagakalain-lain nga mga pungsod. Indi maisip ang mga pasidungug kag pagpabugal nga ana run nabaton nga angay gid sa sangka inanak kang arte.\nAng pagpakilala kanday Dr. Alicia P. Magos kag Dr. Leoncio P. Deriada, ginbadbad ni Emmy L. Masola sa Kinaray-a halin sa:\nhttp:\/\/kwf.gov.ph\/kampeon-ng-wika-2014-alicia-p-magos\/\nhttp:\/\/kwf.gov.ph\/kampeon-ng-wika-2014-leoncio-p-deriada\/","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2014\/09\/mga-taglaygay-ka-dk-ginkilala-kampeon-ng-wika-2014.html","date":"2017-09-25T22:12:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00141.warc.gz","language":"krj","language_score":0.977499187,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9774991869926453}","num_words":345,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.435,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.986,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bulig\nni Consolita V. Rubino\nUna nga Sipi\nAng bulig ginabaton kang sangka tawo nga nagtugro ka bulig halin sa anang kasingkasing. Ginatawag nga maluloy-on kag mabinuligun sa ana nga kapareho. Ang hurma kang kasingkasing daw sa puso lantawun.\nAng bulig nga tinaga nag-umpisa sa puso. Sin-o ang may puso? Indi bala ang saging lang ang may puso. Ang puso amo ria bulak kang saging. Sa pagbuskad ka bulak, nagaamat-amat ka alsa nga nagaukab ang barahos kang puso nga may dara nga bunga, kag nagasugpon sa anang bulak. Sa atun pa, ang bunga kang saging may sinipi. Kon maubos run ka buskad ang pinanid kang puso, makita nga nagaantad sa anang bunga nga nagatunton pagamay. Kag ang binilog kang gagmay nga saging, may layung nga bulak sa anang tangkap, maamat-amat lang ria ka hipu mintras nga nagagurang ang bunga ka saging.\nKon manghod pa lamang, ang saging kupus ukon kulyapid lantawun. Nagatibsol ria mintras nga nagagurang, pero madali ang pagtibsol kon ihipuon ang puso. Ang paghipo kang puso lisud man hay nagadipende kon ano kataas ang saging. Gamitan ria ka kuruhit nga bagat, malabug nga madab-ot ang puso. Maayawan kaw man ka duldog kang puso kon ang bagat indi tarawis ang tangkap. Amligan sa pagkuhit para nga indi marangga ang binilog kang sanging sa anang binulig.\nHulatan ang saging nga maggurang antes itub-un. Ang pagtuba kang saging duro ti paagi kag ang pinakaimportante nga maamligan ang bunga nga indi marupsak kon magtupa sa lupa. Mabug-at ria ang sangka bulig nga saging. Ang sangka bulig kon kis-a bali walo ukon pulo ka sipi kag may siyam ka bilog nga saging sa sangka sipi. Pero may rudyan man nga gamay lang ang sangka bulig kag gamay man ang binilog kang saging sa anang sinipi.\nKon ang saging natuba run, indi ria madara kon sobra ka bahul ang sangka bulig. Ginapatindug kag ginasipi. Isipiun halin sa premiro nga sipi hasta sa pinakadalum. Hulas run ria nga hakuton. Ang saging nagakinahanglan kang tion sa pagluto nga natural. Ihagay lang dyan sa sulud kang baskit maluto lang ria ka ana. May dyan man nga mga tawo nga indi makahulat sa pagluto kang saging, ilabi run gid kon ginaplanuhan nga ibaligya sa tyenda. Ang himuon para dali magluto ang saging, ibakid sa sulud kang bakuwa.\nPaano bay ang pagbakid? Ang bakid sangka paagi ria nga magpaluto kang saging nga dungan para mabaligya. Darwa ka klase ang pagbakid kang saging.\nAlistuhon ang kagamitan. Magtapas kang mga paklang nga dahon kang saging, magtipon kang dahon ka payhod. Ihanda ang sinipi nga saging nga barakidun. Pili lang kon sa diin ang hulas nga obrahun:\n1. Bakid sa bakuwa. Ihanig ang paklang kang saging palibot sa sulud kang bahul nga bakuwa. Ang paghanig kang dahon ginasampaw ria nga daw abaniko sa sangka direksyon lamang palibot sa sulud kang bakuwa. Ibutang ang apat ka sinipi nga saging kag ihamrusan ka dahon kang payhod nga ginsal-ut sa sinipi kag pati anang kilid kang bakuwa. Dugangan kang saging ka bali lima ka sipi kag sal-utan liwan ka dahon kang payhod. Magdugang liwan kang saging bali apat ka sipi kag tampukan ka dahon kang payhod. Saraduhon ang saging ka dahon nga ginhanig, siguraduhon nga indi magsungaw. Ipilpilan kang mabug-at sa ibabaw kang bakuwa para indi mag-alsa ang paklang kang saging nga amo nagaputos sa binakid.\n2. Bakid sa buho. Nagadipende sa kadurohon nga saging nga ibakidun. Itantuon kon ano ka bahul nga buho ang ikaruton. Magkarot kang lupa nga daw sangka bakuwa ang kadalumun. Ihanig ang dahon nga nagaanib-anib palibot sa buho. Butangan kang sinipi nga saging kag hamrusan ka dahon kang payhod. Dugangan ka saging kag dahon ka payhod. Parehas man nga nagabakid sa bakuwa. Pagkatapos karia isaraduhon ang saging nga natabunan ka dahon, kag sunod itampukan kang lupa bali sangka dapal ka damul para indi magsungaw ang binakid nga saging. Ibakid ria rudyan ka bali tatlo ka adlaw kag ibuksan ang saging. Pagbukas mo karia manami hay dungan sanda nga maluto.\nRaku nga klase kang mga saging. Ilistahun ta pero dugangi lang ninyo kon wara maabay ang iba.\nLista ka ngaran kang mga saging:\n1. Aranibal – ginatawag ka iba nga Senyorita. Manaba nga saging kag parabunga. Gagmay ria nga sobra ka tam-is kag manipis ang anang panit kag dali lang malanug anang bunga kon lanung run.\n2. Igod, Guyod, kag Hamutan – amo ria ang wara pagtaas, kag malabug ang anang binilog. Pwede madab-ot kag bahul anang binulig. Kalabanan makita dya sa lagwerta kang pamalay rudto sa banwa.\n3. Manghudan – pwede ria kan-un bisan daw manghod lantawun. Daw nagaanggid sanda kang Igod.\n4. Morado – amo ria ang tapul kolor na halin sa puno hasta sa dahon kag anang bunga. Amo dya nga saging ang sobra gid ka siri anang kolor kon manghod pa lamang anang bunga. Anang bunga daw bilog-bilog nga Rikondal.\n5. Nonoo, Pungo, kag Sab-a – sangka klase ukon ngaran sanda tanan. Ginatanuk kag ginabanana cue. May palantu ria nga, \"Ang puno na kawayan sa tunga na saging kag sugpon na kawayan.\" Malatu mo ria? Indi bala manami ang banana cue? Ang saging nga dya kag anang benepisyo.\na. Ang banana cue - isara dya nga ginakahidlawan\nb. Ginaamag kang karbaw nga iharbun ang dahon ka gamay ang saha kag ang ugbos ginapasuupan na ka harab nga nagabaruron\nc. Ang ugbos nga nagabaruron ka pungo, amo ang ginapanambal kon may hilanat\nd. Ang dahon malapad kag ralagpad man anang ramay, ginabalunan kang kan-un sa eskwelahan. Amo ria ang amun nga \"disposable wrapper,\" mas healthy pa hay organic\ne. Ginaubad kag ginalangkayan kang manok\nf. Ginatula ang puso\ng. Ginahimo nga suro anang tinub-an (disposable plate)\nh. Anang dahon nga lab-as ginahalub kag ginatum-an kang makul, ginamus kag kurupdup.\ni. Ang tinub-an ginapadunot para tubuan kang makul. Ang tinub-an ginagamit nga arurong sa tanum nga tabako, kamatis, kag tarong kon sa tion kang maadlaw.\nPaborito nga dahon kag ginapadara sa ibang nasyon tungud ang mga Pilipino nagrinapta sa bilog nga kalibutan. Pati ang dahon kang saging nakadangat sa abroad nga \"frozen\" kag ginabaligya sa Asian food store, ang bili tag $4.99 sa darwa ka pilo nga dahon.\n- Sundi ang ikarwa kag urihi nga sugpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2013\/12\/bulig-una-nga-sipi.html","date":"2017-09-26T19:57:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00508.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9976899028,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9976899027824402}","num_words":1012,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.328,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkaanum nga Bahin\nAng sabodan\nAng sabod kon kaisa ginasabod sa may banglid. Manami ria gabuton tungud hay mapapungko ikaw sa lupa ukon maglupiga nga nagagabot. Kada gabot ginapatap-ok ang lupa nga nagatapik sa gamot kang sabod. Itipunon ang kada sangka gamul nga sabod nga natak-upan kang lupa. Kon magduro run gani ang gingabot nga makaayaw sa sangka gakap ka darwa ka alima, ibugkusun run ria kang darwa ka nahut nga kugon. Ginapaspasan ria ka gabot ang sabod para nga may ibugkusun. Kada binugkusan nga sabod, ginatumpok kang tagpulo ka bugkus. Ang myembro kang panimalay nagabulig ka gabot para nga duro nga sabod ang matanum. Ginaburuligan kang tanum hasta nga mahil-ub ang taramnan.\nTungud sa kapobrehun, ang myembro kang panimalay nagabulig ka obra sa kutub nga masarangan kang mga kabataan. Masaku gid ria kag kinahanglan matanum dayon ang sabod tungud hay nagabahul ang edad. Indi mayad nga itanum ang sabod kon mag-udyanan. Ukon magpasar sa anang edad. Ang nanay kag tatay nagaantos sa paghimakas nga mahil-ub ang taramnan. Kag wara pa ti bastanti nga pagkaun pero kargado sa obra sa taramnan. Amo ria nga nagasakit ang andang buut kon mausik ang kan-un.\nAng tanum\nAng taramnan nabati run kag ang sabod nagakubay run sa ibabaw kang kahon kag ang iba natablug run ang mga binugkos rudto sa tunga kang taramnan. Tungud sa lisud nga pangabuhi indi makasarang magsuhol sa mga manuranum hay wara ti bul-an kang kwarta. Sa atun pa, ang nanay kag tatay ang nagaobra sa taramnan kag kon may kabataan nagabuling man sa pagtanum.\nAng tanum daw sa hulas lang nga obrahun. Ang sangka bugkus nga sabod ginabahin sa ginamul kag itagtag ria sa taramnan nga pagatamnan. Mag-umpisa sa binit kang kahon paatras. Darwa ka alima ang ginausar sa pagtanum. Suno sa ayon kang tawo kon wala bala ukon tuo. Ang nagatanum kon ang ana ayon sa tuo, anang tuo amo karia ang nagaugduk kang sabod. Pero ang anang wala nga alima amo ang nagakaput kang sangka gamul nga sabod. Pwede man nga ang wala magtanum kag ang tuo amo ang nagakaput kang sangka gamul nga sabod. May rudyan man nga tawo nagatanum kang wala kag tuo nga alima.\nAmo kadya ang pagtanum. Ang tuo nga alima nagaposisyon kang pudyot (ang kamumuo, turudo kag katung-anan nga tudlo nagatipon). Ang wala nga alima amo ang nagakaput kang sangka gamul nga sabod. Pero nagahanda man ria nga magtugro kang sabod kon ang tuo nga alima magbuul kang sangka urugduk. Nagadaw-anay sanda. Ang posisyon kang alima nga tuo, nagakaput kang sabod nga iugduk. Kag sa akto nga iugduk sa lao ang sabod nga tatlo ka nahut, bali darwa lang ka tudlo ang nagalubung sa lao sa pagtanum ukon ugduk kang sabod kag igunton ang darwa ka tudlo. Ang sabod nagapabilin nga nakatanum sa lao. Sa atun pa, ang kamumuo bulig lang ka kaput pero ang katun-anan kag turudlo amo gid karia ang nagatibsok palubong kang puno kang sabod. Ang pag-ugduk, kinahanglan ang tudlo tadlung nga magtindug ang sabod. Puksiun ria kang alima nga tuo ang sangka ugduk nga sabod, bali apat ukon tatlo nga nahut nga halin sa wala nga alima, kag iugduk sa lao nga ginatamnan. Ang manogtanum nagadara kang bali anum ka ugduk nga linya. Nagaugduk ria halin sa wala paagto sa tuo. Nagadistansya ang kada ugduk kang bali tunga sa dangaw ang antad ukon sangka barangit. Amo ria ka ikit ang tanum.\nNatapos run ang anum ka ugduk, ti mag-atras kang gamay nga tikang kag mag-igduk liwan ka bali anum nga nagasunod sa una nga linya. Kada ubos kang sabod nga ginakaptan mahakup liwan kang sangka gamul mintras nga nagakuub. Nagaugduk kag nagaatras. Halin ria sa puno kang kahon hasta sa tangkap.\nSa kada ugduk, amo man karia nga hulag kang ulo nga nagakuub. Kon lantawun mo sa marayu ang mga tawo nga nagatanum, daw nagahumba-humba. Kon bag-uhanun lang ikaw nga nagatanum, pamatyag mo ang imo hawak daw mabari. Ang kadasigun kang tanum nagaimprobar tungud hay gusto mo matapos run ang pagkuub-kuub kon mahil-ub ang tanum sa karia nga adlaw.\nAng nagatanum sobra gid ka kapoy ang pagkuub-kuub. Sa premiro nga tanum, maikit kag sa urihi nagalaka tungud hay kapoy kaw run. Karon isinggitan kaw sa nakakita kang agi mo nga, \"Ikita tanum mo, nagalaka run ang ugduk mo.\" Ikaw nga kapoy run nga nakabati nagalain ang buut mo tungud hay ginhawa mo lang ka kuub kuub para mahil-ubun tapos isinggitan kaw pa. Indi man pwede iawayan pa ang pagtanum hay kinahanglan nga mahil-ub ang tanum tungud hay ang oras ang ginalagas. Andut sa ano? Kon magbuhay ang binati nga taranman nagatigdas kag masakit ria sa tudlo iugduk ang sabod. Amo ria ang sangka rason nga nagakalit tungud hay ang sabod nagabahul ang edad kag ang iba nga nagabot run madunot rudto sa anang binugkusan kag mag-awut nga ikusiun kag iugduk kon magkaput anang gamot sa binugkusan. Kapin pa kon manami ang tiyempo, wara ti uran ang binati nga taramnan nagabagtik kag masakit ria sa tudlo nga itanum. Kon magtupa man ang madamul nga uran, ang sabod malumos sa tubig kag mabudlay sa tawo nga nagatanum.\nAng ginatawag nga tanum kang paray mahulas nga makapoy, imo uran kag init. Ang kalipay kang mangunguma ang makita nga nahil-ub ang taramnan kang tanum.\nPagkalipas kang sangka bulan ang paray nga natanum nagalagtum, nagataas, kag ginasunod ria ka patubig.\nAng paray nga gintanum nagadepende sa binhi kon ano nga klase. Ang binhi kang lubang halin sa pagtanum hasta mag-ani bali lima ka bulan. Sa Nobyembre karia anang ani. Nagsabod sa Hunyo kag nagtanum sa Hulyo. Ang kutub tana kang may panggas nga dumali, sa bulan kang Septyembre nagaani run sanda kang bag-o nga paray.\n- Sundi ang kasugpon -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/www.astro.phy.ulaval.ca\/staff\/hugo\/art_e_paysage.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/01\/uyas-kang-paray-ikaanum-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T14:24:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00670.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998268485,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998268485069275}","num_words":957,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.004,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.363,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Salamat sa Uran\nni Mark Anthony Q. Orquejo\nNanutaran ni Inya ang ana kagurangnan nga bata nga si Irasto nga nagapaningkulong samtang nagalantaw sa mga turo kang uran nga nagailig sa anda langkub nga kawayan nga atup. Kahapunanun kag mahinay ang pusdak kang uran nga wara ginasabadan ka hangin. Mabatian gid ang pagtamsak kang kada turo sa anda atup, sa lupa kag sa mga dahon kang kahoy. Nasimbugan kang kasubu ang palibot hay ang balay nanday Irasto wara it kaiping nga mga panimalay nga bisan paano may iriistoryahun daad samtang nagabubo ang uran. May payag man raad sa pihak nga banglid ugaring wara man ti nagaistar. Inoras pa ang maubos antis madab-ot ang panimalay ka anda kasimaryo.\n\"Ano ginaduhung mo, To? Daw dalum gid ginapaminsar mo haw?\" pamangkot ka Nanay ni Irasto samtang nagabutang ka pinggan nga may tinanuk nga saging sa ingud ka bata nga soltiro. \"Indi sagad ka duhung, ay. Basi matam-an kaw,\" paaman ka nanay nga may dara kadlaw.\n\"Ano ang rugyan sa uran, Nay, man? Andut nga nagabatyag gid ako pirmi kang kasubu kada tupa na sa lupa? Daw may gusto ako obrahun nga indi ko maintyindihan kon ano. Mas mayad pa ang mga pispis, bisan nagasuray sa uran indi mo makitaan kang kasubu, ako takun nga nagapasirong amo ang daw nabasa kag naramigan,\" madalum nga pamangkot ni Irasto sa nanay. Baynti anyos run si Irasto kag sa kabuhayun nga panilag nanda ka uran, kadya na lang napamangkot ra? Daw ginakulbaan si Inya. Nabatyagan na nga indi magbuhay, maparayu run ang subang na kana.\n\"Ahh … man-an mo, To, grasya nga makabig natun ang uran. Nagatugro dya kabuhi sa mga tanum kag mga kasapatan, gani indi kaw dapat magkasubu, dapat magkalipay ikaw hay uran ang nagapalipay kananda,\" mabugu nga sabat ka Nanay ni Irasto samtang nagatuon ang panurukan sa mga turo ka uran sa sagwa ka anda balay.\nNaghari ang kalinung. Piro nautod dya kang gintawag ang anda igtalupangud ka saging nga midyo malawid nga wara nasapak tungud sa madalum nga paminsarun ka magnanay. Kang naghinay ang pusdak ka uran, amo man kag nagguruwa ang mga libayun ni Irasto nga bag-o lang nagburugtaw halin sa mahamuuk nga katurugon sa kahapunanun kag tanda pa ang nauna magkaun ka saging. Apat ka bilog ang mga libayun ni Irasto kag sanda ang nagatugro ka yuhum sa anda kamagurangnan. Para kay Irasto, ang ana mga kabugtuan ang ana malapad nga payong kontra sa basa kang kasubu nga dara kang uran.\nPagkadason nga adlaw, madulum man sa gihapon ang kalangitan kag sa ano man nga oras, dya magatugro liwat kang kasubu kay Irasto. Paubos run ang konsumo ka pamilya sa masunod nga mga adlaw gani ginlihog si Irasto ni Nanay na nga mag-agto sa banwa para mamakal kang anda pagkaun kag mga kinahanglanun sa panimalay. Si Irasto bilang kamagurangnan, may bahul nga risponsibilidad sa pamilya kapin pa nga wara run sanda ti tatay. Pagpamaligya ka laswa ang obra ka nanay ni Irasto, kag kon ano man ang indi madab-utan ka kwarta sa pagpamaligya, si Irasto ang obligado nga magadugang para indi magutman ang bilog nga pamilya.\nNagsaog sa banwa si Irasto para mamakal ka anda mga kinahanglanun sa balay. Marayu ang distansya ka balay nanday Irasto sa banwa. Haros tatlo ka oras nga pagpanaw kag wara it sarakayan nga makasulud paagto sa anda lugar.\nSa pihak kang kadulum kang kalangitan, nagpanaw si Irasto nga wara man lang it dara nga payong luwas lamang sa taklus na nga talibung kag sako nga surudlan ka baraklun na sa banwa. Sigi panaw, sigi man ang patay-siga ka kilat sa langit kadungan man ka nagasagunson nga pagpanaguub. Matapos ang haros sangka oras nga pagpanaw, gulpi nagbubo ang mabaskug nga uran. Nagdalidali si Irasto magtigbas ka dahon-saging nga ana naagyan para himuon nga payong. Mabaskug ang uran kag may dara nga hangin amo nga madasig nga nagisi ang ana payong nga dahon-saging. Ginpakamayad na nga magpasirong sa sangka karakamalig sa binit kang karsada. Ginhulat ni Irasto nga maghuraw ang uran para makapadayon sa pagsaog paagto sa banwa. Samtang nagapasirong, nabatyagan na ruman nga amat-amat tana nga ginakupkupan kang kasubu. Nanumbalik ang indi mahangpan nga baratyagun nga nagatuhaw lang kon mag-uran. Sa ana paminsarun, ang pagbubo ka uran amo ang pagturo ka mga luha ka mga nagasaranhun nga nagahirinibi sa kalangitan kag ang anda mga kasubu, mabatyagan na.\nNautod ang ana pangasubu kang may nakita tana nga nagapayongan paagto sa ana ginapasirungan. Nagpabinit si Irasto para tugruan ka lugar ang tawo. Kang nakipot ang payong, nahangyus si Irasto hay bayi gali ang imaw na sa kamalig.\n\"Ay! Mayad nga adlaw, kaina kaw pa dya?\" bugno ka bayi. Sa pinakauna nga bis sa kabuhi ni Irasto kag sa pihak kang paglikup kana kang kasubu tungud sa uran, nakabatyag tana kang bag-o nga baratyagun: ang mahinay nga kusi kang kasadya kag ang madasig nga pagpitik kang ana dughan. \"Ako gali si Hilda. Ano tana imo ngaran?\" Dugang nga pamangkot ka bayi.\n\"A, Irasto gali. Bag-o lang gawa man ako nagpasirong. Diin timo paagto?\" mahinay kag may pagkamayha nga sabat ni Irasto sa bayi dayon sugpon ka pamangkot para maumpisahan ang pag-istoryahanay.\n\"Pauli ako sa amun, may ginbistahan lang ako rugya.\"\n\"Taga diin kaw haw?\"\n\"Taga banwa.\"\nPagkabati ni Irasto nga taga banwa si Hilda, dugang nga nagdasig ang kubakuba ka ana dughan sa posibilidad nga pwidi maglawid ang anda pag-imaway. Sa pihak ka ginabatyag nga kahuya, nangisug si Irasto nga istoryahun pa gid ang daraga.\n\"Pariho ta gali aragtunan. Paagto man ako tulad sa banwa garing rugya ako naabutan ka uran kag wara ako ti dara nga payong,\" umpisa ka soltiro.\n\"Nanutaran ko man gani,\" sabat ka bayi nga naga yuhum. \"Kon gusto mo imaw run lang ta hay may payong man ako.\"\nDaw nagmag-an ang dughan ni Irasto hay naumpawan ka pagkamaabi-abihun ka bayi. Napara run ang tanan nga kasubu nga dara ka uran kana. Kapin pa kang ginapayungan na ang daraga samtang nagapanaw tanda paagto sa banwa sa tunga ka nagabunuk nga uran. Wara sa bungug ni Irasto ang uran. Nagapangibabaw ang kasadya dara ka anda pag-istoryahanay, harakhak, kag usbong ka lawas nga indi mapyirdi kang karamig nga dara ka tyimpo. Pati ang pagkamayha nanda darwa sa isara kag isara, daw aso nga ginhuyup parayu ka hangin nga amihan. Nalingaw gid ang daraga sa mga istorya ni Irasto parti sa pangabuhi sa uma kag nagustuhan na ang pirsonalidad ka soltiro. Sa ana paglantaw, si Irasto matinahuron nga laki kag makamaan magpakadlaw bisan sa ana simpli nga mga istorya.\nKang marapit run ang banwa, amo man ang pag-untat ka uran kag pag sirak ka adlaw. Ang darwa, nagturukay lang kag nagyuhumanay sa isara kag isara. Sa mamugu nanda nga pag imaway, nangin marapit ang anda buut nga mabilang mo nga tinuig run tanda nga nagkilalahay.\n\"Ay, salamat, nakaabot gid man kita sa banwa,\" hambal ni Hilda nga dirikta ang turuk sa mga mata ni Irasto.\n\"Gani,\" sabat ni Irasto nga daw naluyahan. \"Ti, duro gid nga salamat sa pagpasiub mo kanakun sa payong mo. Madiritso run takun sa tyinda,\" sugpon na pa nga daw indi gusto magbiya.\n\"Ti, sigi, a,\" hambal ni Hilda nga wara man ti inogtikang.\nPagkatapos ka pira ka gutlu nga turukay, nagbulaganay gid man ang darwa. Naluyahan sa andang pagrayuay piro may mga yuhum sa anda mga pungyahun dara ka manami nga ikspiryinsya.\nSa bahin ni Irasto, pinasahi nga kalipay ang ana nabatyagan. Dobli sa kalipay nga natugro ka ana mga libayun kag bilog nga pamilya. Gusto na liwatun ang mga hitabo amo nga nadumduman na nga sa kalawidun ka anda pag-istoryahanay, wara na gid mapamangkot ang daraga kon diin ang ana balay sa banwa. Nagdalidali tana balik hay basi pa lang raad maabutan na pa si Hilda. Ugaring, pag-abot na sa lugar kon sa diin tanda nagbulaganay, wara run ang daraga. Ginturuk na pa ang pinakarayu nga madangatan ka ana mga mata, gin-usisa ang tanan nga diriksyon nga pwidi pagadiritsuhan ni Hilda, ugaring wara na gid makita ang daraga. Namuypuy ang abaga ni Irasto. Ang tsansa nga pwidi na pa makita liwat si Hilda indi run matabo pa. Nagdiritso tana sa tindahan nga nalikupan ka pagkakanugon bangud wara na bug-os mabuul ang impormansyon nga ana kinahanglanun agud makaimaw liwat ang daraga.\nNabuhinan gawa ang ana kaluya kang nagsaku tana pamakal para sa anda konsumo. Kang nabakal na run ang tanan nga mga kinahanglanun kag naghana tana mauli, gulpi lang pa gid nga nagbubo ang uran. Wara ti sobra nga kwarta si Irasto para ibakal ka payong kag sa ana paglantaw sa kalangitan, tam-an ka dulum ang mga gal-um nagasaad nga mabuhayan ang pag-untat ka uran. Ginpakamayad ni Irasto nga hulatun ang paghuraw ka uran. Nag-agto tana sa lugar kon sa diin tanda nagbulaganay ni Hilda kag rugto tana nagpungko kag maghulat. Pira ka minutos ang makaligad, may gulpi nanguhit sa ana likod. Pagbalikid na, si Hilda! Naglumpat ang tagipusuon ni Irasto sa kakunyag. Wara run ti nabungat pa.\n\"Nagdamul liwan ang uran amo nga nagbalik ako kag gindar-an ta ikaw ka payong hay basi indi ikaw makauli kon hulatun mo pa nga mag-untat,\" ang nagayuhumyuhum nga hambal ni Hilda.\nBahul gid ang pasalamat ni Irasto hay nakita na liwan si Hilda. \"Salamat gid hay nadumduman mo ako nga balikan. Dasig gid abi panaw mo mong. Ginbalikan ta kaw dya kaina garing bisan haron mo, wara ko run makita. May ipamangkot pa raad ako kanimo,\" sabat ni Irasto.\n\"Ti, dya run ako, ano run to ang inogpamangkot mo?\"\n\"Kon diin, e, ang balay nyo para nga tultulan ko kon diin mahuram ka payong.\"\n\"Sus, a. Man-an ko man nga kinahanglan mo. Amo gani nga ginhatdan ta kaw dya. Piro kon gusto mo gid matultulan, pwidi man hay rapit lang rugya ang balay. Rugto run lang ikaw hulat nga maghuraw ang uran,\" panghagad ni Hilda. Daw matumbo run gid sa kalipay si Irasto.\n\"Indi ayhan kahuruya sa mga imaw mo sa balay?\" pamangkot ni Irasto nga daw kinulbaan.\n\"Insakto gid dya nga tyimpo hay rugto si Tatay kadya. Bilin na lang man kanakun, indi gid magpasaka sa balay ka bisan sin-o nga laki myintras wara tana.\"\nSa pangarwa nga bis, si Irasto nagbitbit pa gid ka matam-is nga yuhum kag kasadya sa pihak ka nagabunuk nga uran.\nNabanga pa gid ang darwa ka istoryahanay samtang nagapanaw paagto sa balay kanday Hilda.\n\"Nanamian kaw man ka uran?\" pamangkot ni Hilda. Turuk lang ang una nga ginsabat ni Irasto kay Linda ugaring pagkatapos ka pira ka gutlu, napabutyag na gid man ang ana matuodtuod nga nabatyagan kon nagauran.\n\"Ambay gani, a, wara ako kamaan. Kauna kada uran grabi gid ang kasubu nga ginabatyag ko, piro kadya nga adlaw bahul nga kalipay ang akun nabatyagan, umpisa kang pagpasirong mo sa kamalig, asta kadya.\" Namula ang pungyahun ni Hilda.\n\"Ay, rugya run ang amun balay,\" utod na sa daw sikwawi nanda nga sitwasyon. Indi makamaan si Hilda kon ano ang ana isugpon hay pariho tanda nga ginpalipay ka uran piro indi tana makamaan kon paano na ipautwas ang ana man matuodtuod nga nabatyagan.\nMasubu ang itsura ka Nanay kag Tatay ni Hilda kang naabutan nanda. Piro naggitib ang yuhum kang nakita nanda nga may bisita ang anda bata.\n\"Tay, Nay, si Irasto gali. Tagatakas. Tana kadya kaina imaw ko kang magdulhog ako hay pariho kami nga nagpasirong sa kamalig kang magdamul ang uran.\"\nNagbisa si Irasto sa mga ginikanan ni Hilda.\n\"Diin kamo ayon sa takas, To?\" pamangkot ka Tatay ni Hilda.\n\"Rugto tamun, Iyoy, sa una nga banglid pagkatapos ka ikarwa nga sapa.\"\nNagyuhum si Hilda sa sabat ni Irasto.\n\"Ti, nakalab-ot ikaw sa pihak nga banglid kara?\" dugang nga pamangkot ka Tatay ni Hilda.\n\"Huud, 'Yoy, e. Dyan ako kara nagaagi paagto sa iskwilahan kauna. Kadya gani may payag dyan ra nga wara man ti nagaistar.\"\n\"Kamusta pangabuhian rugto bay? Mayad man?\"\n\"Huud, Yoy. Nami lupa sa lugar nga ra. Basta matandus lang, bastanti gid ang patubas para sa pagkaun kag igasto sa iba nga mga kinahanglanun.\"\nNabuslan kang kalipay ang kaina masinurub-un nga bayhun ka mga ginikanan ni Hilda. Burubhay, naghuraw run ang uran.\n\"Ti, Hilda, Iyoy, Iyay, maamat-amat anay takun hay rayu pa akun turukladun,\" lisinsya ni Irasto. Daw indi pa raad dya maghalin hay uyon na makaimaw si Hilda ugaring basi maduluman tana sa dalan.\n\"Sigi, To. Indi kaw run namun pagpunggan hay basi magab-ihan kaw sa dalan kar-on,\" sabat ka Nanay ni Hilda. Ginhatud ni Hilda si Irasto asta sa guwa ka anda balay.\n\"Mag-andam ikaw, Irasto. Indi lang ikaw magmayha magbisita dya kanamun kon makapabanwa kaw liwan, a.\"\n\"Mabalik gid man ako hay iuli ko kabay ang payong mo?\" sabat man ni Irasto dara pangiray nga nagpahabal ruman ka uyahun ni Hilda.\nPagkaligad ka darwa ka simana, daw ginakarat run si Irasto nga magpabanwa ugaring, wara pa mag-ano-ano ang konsumo nanda.\n\"Ano nga adlaw-adlaw mo timo ginatika ang bakag nga ria?\" pamangkot ka Nanay ni Irasto hay wara ti untat ana nga bista ka taraguan ka anda konsumo.\n\"Ginabistahan ko lang kon may garamitun pa kita.\"\n\"Paghinugay, To, a. Ano gid tuod haw ang imo rason nga daw nagadali timo kadya nga maubos kunsumo ta? Kauna kulang run lang madyikun mo ang sulud ka bakag para magduro kag maglawid pa,\" pamangkot ka nanay na nga daw nagapanunlog.\nYuhum gid lang ang ginsabat ni Irasto. Sa yuhum pa lang ka bata, nahangpan ni Inya ang matuodtuod nga rason.\n\"Mahulat pa timo kon san-o kaw manindahan kon kinahanglan mo run iuli ang payong?\"\nNaglibug ang ulo ni Irasto kon paano naman-an ni Nanay na ang parti sa payong. Mamangkot run raad dya ugaring nagahangus nga nag-abot ang ana mga libayun. May nagadukut nga kalipay sa anda mga pungyahun.\n\"Nay, Nong, ang kamalig sa pihak banglid, ginahimo nga bahul nga balay. May kaingud run kita nga rapit,\" balita ka sangka libayun. \"Raad may mga kabataan man tanda nga pwidi namun imawun magsipal ba.\" Nasadyahan gid ang bilog nga pamilya sa anda naman-an.\n\"Bistahi to abi, To, basi may daragyawan,\" sugo ka Nanay ni Irasto kana.\nSukbit ang talibung, gintultol ni Irasto ang inas paagto sa kamalig sa pihak banglid. Paglab-ot na sa tuyong, nakita na nga sangka mal-am nga laki gid lang ang nagapang-alima sa paghimo ka balay. Ang bayi nga daw asawa, nagadaig sa dapog nga wara ti dingding. May daraga dya nga bata nga masaku nga nagapanilhig. Kang rapit run tana, daw namay-uman na ang itsura ka magpamilya kag nagsulud sa ana pinsar ang pamangkot ka Tatay ni Hilda parti sa payag nga ria. Haros indi tana magpati, piro nagadasig ang ana tikang, kadungan sa kadasig ka pitik ka ana tagipusuon. Gusto na maman-an kon matuod ang ana panagupnup.\n\"Kabay pa nga insakto lang ang akun ginapanumdum. Abaw, kon amo dya tuod ang matabo, indi run ako manumdum pa. Amo gid dya guro ang kuon nanda nga daw uran lang nga gaturo,\" pinsar ni Irasto samtang nagapadogpadog pa gid sa sobra ka dali nga makalab-ot sa ana aragtunan.\nNagarapit run ang daraga nga bata kag sa panghulag pa lang, nagdugang run ang kubakuba ka dughan ni Irasto. Indi tana makapati ka ana panwirtihun. Pagtamwa ka bayi para tamyawun ang nagapaagto nga bisita, haros nag-untat ka sangka pitik ang dughan ni Irasto kang ang nagsug-alaw kana, matam-is nga yuhum ni Hilda.\n\"Mayad nga aga, Hilda, Iyoy, Iyay,\" panamyaw ni Irasto sa pamilya. \"May daragyawan dyan?\"\nManami ang yuhum ni Hilda kay Irasto samtang ginahulat nga magsabat ang sanday tatay kag nanay na.\n\"Kon wara kaw ti awat sa adlaw nga dya, daw manami man, e, kon dagyawan mo kami dya,\" sabat ka Tatay ni Hilda nga bahul ang kalipay.\n\"Nagsirado ang panadirya nga ginaobrahan ni Tatay sa banwa amo nga rugya namun napinsaran mag-istar,\" paathag ni Hilda. \"Nadumduman mo kang una kita nagkitaay? Nag-agto ako kato sa iskwilahan dyan sa unahan hay nabaton ako nga rugyan mamaistra. Maumpisa run ako sa dason bulan amo nga nagdisidir man si Tatay nga tapuson dayon ang balay nga dya.\"\n\"Ti, mayad gali, e, hay indi ko run kinahanglan mag-agto sa banwa,\" sabat ni Irasto.\n\"Ha?\" natingala si Hilda ka sabat ka soltiro.\n\"Para iuli, e, ang payong mo,\" sabat ni Irasto nga nagpahabal ka pungyahun ni Hilda. Ginkadlaw lamang ka darwa ang anda nabatyagan. Kadlaw nga madalum bangud buta dya kang kakunyag samtang pariho nanda nga ginaturuk ang paraabuton nga kaimaw ang isara kag isara.\nAntis matapos ang balay kanday Hilda, namalayi ang pamilya ni Irasto.\n\"Ay, balayi, mabuhayan gali matapos balay namun nga dya, e, hay kinahanglan dya sugpunan kag butangan ka bahul nga balkonahi para sipalan ka atun mga apo,\" hambal ka tatay ni Hilda.\nNagtukapan ang mga libayun ni Irasto pagkabati nga may mga apo nga maabot. Wara mapunggan ka sangka libayun ang mamangkot, \"San-o ra bay, Nay, maabot ang inyo apo?\"\n\"Ay, pamangkuta lang si Manong mo,\" sabat ka Nanay ni Irasto dayon karadlaw ka tanan.\n- Katapusan -\nPamaan:\nAng dya nga sugidanun wara naabay sa mga nahusgaran nga pasakup tungud urihi run dya nabaton.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/108\/post\/2015\/12\/salamat-sa-uran.html","date":"2017-09-22T06:26:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00430.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9978615046,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9978615045547485}","num_words":2820,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.283,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Panglab-as\nni Ritchie D. Pagunsan\nAntis magbagting ang alas sais sa hapon, nagadaig run si Selmo ka turuob nga sinamo kang pinang-utod-utod nga lipak, bulbol ka manok, kinihad nga kamangyan kag sarakut nga dahon-dahon. Sa indi maman-an nga rason, nagapanuka si Pilar, ang sawa na nga nagabusong kang tatlo ka bulan, kag nagayamo nga ginalabugay ang anang surok-surok kon mag-abot ang sirum. Nagalibug ang ulo ni Selmo sa kahimtangan ka anang sawa.\nNag-umpisa ang ginabatyag ni Pilar kang magbakal dya ka ginapanamkunan nga sinakol nga ginalibud ni Tya Ida. Naubos run ka laud ni Pilar ang sangka tado nga sinakol, piro nagpundo gid si Tya Ida kang matuipan na nga nagabusong dya. Madumduman ni Selmo nga nagasiga ang kalimutaw ni Tya Ida sa kakunyag nga nagahimas-himas kang busong ni Pilar.\nPagkagat ka sirum kato nga adlaw, wara ti paandam nga daw kinumus ang surok-surok ni Pilar. Halin kato hasta tulad wara mag-untat ang pagpanuka ka anang sawa. Mas tanda pa sa bagting kang lingganay kon magsamput ang pagdigwa ni Pilar kada hapon, wara ti palta. Amo nga nagkupus ang uyahun na, nagwang-isun bangud kabos ang turog kag sustansya sa lawas. Nagsulud sa hunahuna ni Selmo, basi dara lang dya kang pagpanamkun ni Pilar.\nPiro kon si Manding Ising nga ingud-balay nanda ang patungkadun kang nagakaratabo, lain ang ginapasibangdan na. Wara ti dugaduga dya kon pahambalun nga ang nagahalit kay Pilar kag ang itum nga ayam nga nagpatay ka mga kanding na, sara lang.\n\"Hamakun mo,\" umpisa ni Manding Ising, \"sa pagkaniwang ka mga kanding nga to piro, abaw, pinanghiwa ka karos ang andang mga busong, dayon pinanguot kag pinamuklas ang andang kasudlan. Haw-as tanan, tul-an lang bilin.\"\nSi Tya Ida nga manogsinakol, aswang. Amo dya ang panghana ni Manding Ising.\n\"Nangayo ko kara kauna kana ka tubig,\" dugang ni Manding Ising, \"kang maghapit ako sa andang balay halin sa iraya. Ay, sus, ano baribad na kanakun? 'Buong ang banga namun.' Kon atun pa, indi na gusto magpainum hay basi makayanggaw.\"\nKang maglapus dya nga istorya sa baryo Aracay nagkinagubut ang mga tumanduk. Duro ang nakakita sa itum nga ayam nga nagapang-ataki ka mga hinuptan nanda nga sapat. Nanumpa si Manding Ising nga tana mismo nakakita ka ayam nga itum nga tagahawak na ang kataasun nga nagapang-alihid, kang gabii nga nagkaramatay ang anang mga kanding. Nagapanamog tana kato ka ayam kang mabatian na ang pagpangurub, nga kang gintultol na ang ginhalinan, darwa ka nagabaga nga mata ang anang nasapwan. Mayad lang abtik tana maghuyab pasulud sa anang balay, hay kon naalang-alangan, basi sapwan lang nga gindumog ukon gintaban dya ka itum nga ayam.\n\"Baw, nagkarapungil lang bangkil ko,\" dugang ni Manding Ising, \"wara takun ka salapo ka amo dya. Kadya pa lang, umpisa nga mag-abot kanday Ida nga ria.\"\nManiwang kag hipusun si Tya Ida. Gaparanalum ang mata na ka dya sa pulaw ka himo ka sinakol nga ginalibud na sa Aracay kag, kon Dominggo, ginabaligya na sa banwa. Mabakas dya, kapin hay tana lang man ang ginasarigan ka bana na nga si Tyo Gusting nga masakitun kag indi kaisrot magtindug. Nagaigod lang dya halin kang mapilpilan ka traktura ang batiis na kang nagapananum pa sa Cabariwan. Wara sanda ti bata hay baw-as si Tya Ida.\nNagsaylo ang mag-asawa rugya sa Aracay kang magtaliwan ang tiya nga laon ni Tya Ida ka sarang-tuig. Kananda ginpasubli ang sangka puna nga taramnan ka paray kag ang lupa nga ginatindugan ka andang balay. Sa Cabariwan sanda kauna nagaistar, mga tatlo ka oras ang karayuun sa Aracay, hay tagarugto ang pamilya ni Tyo Gusting.\n\"Ti, kamusta run pamatyag ni Pilar?\" pangusisa ni Manding Ising samtang nagapanilhig sangka aga.\n\"Amo gihapon,\" sabat ni Selmo. \"Umpisa alas sais, manuka, dungan sa mga kutuk-kutuk nga mahinay piro batiun gihapon.\"\n\"Ay, sus\" saligbat ni Manding Ising, \"amo bay ra kuon nanda nga kon hinay pamati mo, rapit. Piro kon tunog, rayu.\"\nWara run magsabat si Selmo, ang ginapaminsar ang sawa nga nagaparangluya. Basi mahar-asan si Pilar tungud sa nagakaratabo, amo dya ang ginakahadlukan na, hay saku ang burobugtaw na kon makabati kang gamay nga kinulas.\nDarwa ka panalgan ang balay nanda nga himo sa kawayan kag pawud. Ang salug ka dya kawayan man, kag ang idalum tigdas nga lupa. Ang dalum ka kwarto nga ginaturugan nanda, taraguan ka mga binis-ak nga kahoy kag wara dya ti kudal.\n\"Baw, Selmo,\" hanihani ni Manding Ising, \"kon maisug kaw, basi matapna mo ang nagahalit kay Pilar.\"\nHinali nga nagduyu si Selmo kag nagsinyas dya kay Manding Ising nga magpadayon. Nagakiriwi ang baba ni Manding Ising sa anang panugidun. Indi makapati si Selmo sa nabatian, piro sa pinsar na, wara man ti sayud kon tirawan na. Tim-us sa hunahuna na nga himuon dayon kar-on sa gabii ang ginsugyot ni Manding Ising.\nPagkatapos igma, lagilagi naghanda si Selmo. Ginbaid na ang talibung nga pirmi ginataklus. Amo dya ang ginagamit na sa pagtigbas ka mga ilahas nga hilamon agud hawanan ang taramnan. Kapira run man dya nadagaan ka dugo ka mga man-ug nga nasug-alaw na sa bukid kon mangahoy. Kon tana lang ang pasugtan, ihulid na ang talibung kon magturog, kapin pa sa kadya nga panyimpo nga ginaaswang ang sawa na. Si Pilar lang ang nagapamalabag hay basi tana ang malabuan kon magdaman ang bana.\nNagsaka man si Selmo ka tatlo ka lahing nga niyog agud himuon nga lana. Ginpili na ang bunga nga nagaatubang sa murud-an hay kuon ni Manding Ising mas baskug ang birtud ka bunga nga una masirakan ka adlaw. Sangka bungbong nga garapon ang nahimo na nga lana.\nDuro ang kaun ni Selmo kang igma. Daw maagto dya sa gira sa kadaragkul ka hamal na ka kan-un kag lab-ok ka tubig. Kitaun nga nagapriparar dya sa matabo kar-on sa gabii.\nWara run magpamaan si Selmo kay Pilar hay basi dakpun ka hadluk ang sawa kag mabalahuba ang ginatuyo na himuon. Hinali lang tana nadura pagsamput kang alas tres sa hapon imaw ang binaid nga talibung kag ang sangka garapon nga lana. Si Pilar tana nagahuray-ad man gihapon sa pagpamawi ka purus halin sa pira ka gabii nga pamulaw kag panuka. Wara dya ti hinalung-ung nga rugyan si Selmo sa dalum-balay nanda.\nAmo dya ang bilin ni Manding Ising kana nga antis mag-alas tres sa hapon, nakapwisto run tana nga may tabon nga panyo ang mata agud indi maabtan kang pagtakup ka dulum. Dya para makita na ang hayup ukon tawo nga tagadulum nga nagaduaw kay Pilar. Kang makapwisto, wara run maghurohulag si Selmo. Nangadi dya, nangayo tabang sa mga santos kag angheles sa anang himuon kadya nga gabii.\nKang mabatian na ang pagpamugo ni Manding Ising kang anang mga manok sa andang pugadan, nag-amat-amat ka hulag si Selmo. Man-an na rapit run lang dya mag-orasyon. Sa amo dya nga tyimpo sa andang lugar, ligum run sa kadulum ang palibot pag-abot kang alas singko. Gin-uba ni Selmo ang ginasuksok nga bayo, puroy kag brip. Naghublas hay amo dya ang bilin kana. Ginbuksan na ang garapon ka lana kag namanyos ka bilog nga lawas, halin sa punta ka anang buhok hasta sa punta ka anang mga tingayun kag dapa-dapa. Kang makatapos, ginhukas na ang tabon nga panyo sa mata dayon nanilag. Bisan isug nga tawo, nagakuba-kuba ang dughan ni Selmo hay indi na mapaktan kon ano ang anang ginahulat.\nMagluwas sa sanag ka kingki sa ibabaw ka balay nga ginsindihan ni Pilar, puraw garhum ang makita ni Selmo sa palibot. Sa kilid ka balay, makita na ang andang ayam nga si Polding nga maisug nga nagaronda, kag wara makatalupangud ukon makapanimaho kana.\nHinali nagtaghol si Polding. Maabtik dya nga ayam, hay bisan gamay lang nga kulas nga lain sa anang pamatian, indi mahimo nga indi dya maglahay. Madulum piro makita ni Selmo ang nagapadulong nga itum nga baboy paagto kana sa idalum ka balay. Ginalagas dya ka ngurub ni Polding. Kang makasuhot dya sa idalum ka balay, hinali dya nga nagtigbaliw sa tawo. Nahangyus si Selmo sa anang nasaksihan.\n\"Kaina kaw pa dya?\" ang diritso nga pamangkot kana kang bag-ong abot nga wara run magturuk kana, nagalingling run dya sa giha ka salug nga kawayan. Abi na aswang man si Selmo.\nNaglaghung lang si Selmo bilang paghuud, nahadluk nga makilala ang limug na. Mabatyagan ni Selmo ang kahadluk nga daw kuryinti nga naglatay sa bilog na nga lawas. Tuod ang hambal ni Manding Ising, may nagaaswang kay Pilar. Amo nga indi nanda makita hay rugya gali sa kadudulman ka dalum-balay nanda nagahukmung.\nGinhumatadan ni Selmo ang imaw na. Nagauba man dya kag nagakanang-kanang sa lana ang bilog nga lawas. Malangsa ang dapug na, daw sinamo nga dunot nga hasang ka isda kag tai ka karbaw. Gin-agwanta ni Selmo ang baho kag nagpadayon pakuno-kuno nga ang nagabusong man ang anang tuyo.\nNanilag si Selmo sa ginahimo ka aswang. Nakita na kon paano dya nagtangra kag naglabug ang dila nga naglusot sa giha ka salug paibabaw. Rugya nag-umpisa ang pagpanuka ni Pilar.\nHinali nga nabandug ang kaugut sa dughan ni Selmo sa anang nakita. Amo gali dya ang ginahimo ka aswang sa anang sawa kada gabii. Gulpi na gindakup ang malabug nga dila kag hana nga habluton kag utdon. Ugaring wara na pa maguraputan, nagkuru dya pabalik sa baba ka aswang. Gin-atubang tana ka aswang nga nagabalingaso ang mata. Gintapi ka aswang ang anang alima kag gindakup ang butkun agud wakliun kag bariun. Sa pagkapurus ka aswang. Nagsiyagit si Selmo sa kasakit. Madasig tana nga nakapanginpadlus tungud sa kadanlug ka anang butkun.\nNagkaran-karan si Pilar sa ibabaw kang mabatian ang siyagit ni Selmo kag ang pagriningkadol sa dalum-balay. Wara man ti untat ang taghol ni Polding.\nKang makabuhi si Selmo, ginsumbag na ang aswang sa ulo kag gindamhagan dara pilpil ka liug na. Sa pagkadanlug ka lawas na nga indi maguraputan, daw tubig lang nga nagadahog sa dahon ka dagmay. Parihas sanda nga nanghapulas ka lana, gani bisan ano nga dakpanay, indi magakpan ang kada sara.\nMalawig ang dumugay ka darwa, nga daw wara ti paagtunan, hasta nakapkapan ni Selmo ang talibung nga ginpabinit na kaina. Gindakup na dya kag ginhunos sa anang tagub, ang anang bag-ong baid nga katarum nagainggat sa sirak ka kingki sa giha ka salug. Kang hana dakpun ka aswang ang liug na agud kug-un, hinali na nga ginhayaw kag ginhandos ang talibung. Maabtik nga naglikaw ang aswang, piro nabatyagan ni Selmo nga nagdulot ang tarum ka talibung sa lawas ka aswang. Wara na lang maman-i kon diin ayon ang naigo.\nGulpi nagpisik kag nagtiyabaw ang aswang, dayon na sapo kang kilid nga may nagasagawak. Napilasan ni Selmo ang aswang! Man-an na nga dalum ang dulot ka anang talibung, hay rugto na ginpaupok ang kaugut kag kakulba sa halit nga ginabatyag ka anang sawa.\nNagluya ang panghulag kang aswang, kag hinali nagtigbaliw dya sa itum nga baboy, kag nagdalagan pagwa sa dalum-balay paagto sa marabong nga mga tanum. Ginlagas dya ka taghol ni Polding hasta nga nadura sa kadulum kang kagab-ihun.\nKang masunod nga adlaw, naghapit si Selmo sa balay nanday Tya Ida agud magbakal ka sinakol. Piro gusto na usisaun ang natabo sa mal-am nga bayi. Si Pilar nakabangon kag nagapanaw-panaw run nga daw ginhuypan lang ang ginabatyag.\nWara maabti ni Selmo si Tya Ida. Kuon kang kaingud nga aga pa kaina maghalin ang mag-asawa pauli sa Cabariwan. Grabi ang sakit ni Tyo Gusting, sa Cabariwan anay sanda mapaamulya agud rapit sa mga himata ka bana na nga makabulig kananda. Nag-akupar sanda ka sarakyan nga nag-abat kaina. Si Tyo Gusting ginyayungan hay daw wara dya ti animo.\nNatuipan ni Selmo nga si Tyo Gusting ang aswang. Kon matabo, ang bati na, si Tya Ida ang masalo ka surundon ka anang bana. Pabay-i lang, sabat ka mga kasimaryo ni Selmo, ang importanti wara run sa andang baryo ang mag-asawa.\nNangin matawhay liwan ang pagpangabuhi sa Aracay kang maghalin kanday Tya Ida kag Tyo Gusting. Nagduro kag nagtarambuk ang mga kanding ni Manding Ising. Umpisa man kato, ginkudalan ni Selmo ang dalum-balay nanda kag ginlimpyuhan dya. Nagmayad ang pamatyag ni Pilar kag nagbalik ang kabaskug ka anang lawas.\nPagligad kang pira pa ka bulan, mahilway nga nagbata si Pilar ka lapsag nga laki. Kag ang makangiridlis nanda nga inagyan, naalimunaw sa kakunyag sa pag-abot ka bag-o nga katapo ka andang pamilya.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/panglab-as.html","date":"2017-09-20T20:01:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00112.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9980090261,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9980090260505676}","num_words":2030,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.314,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkalima nga Bahin\nAng pagpanggas\nAng preparasyon sa lupa suno sa panahon. Umpisa sa bulan ka Abril, nagaamat amat run kaarado sa banglid.\n1. Ibungkagun ang lupa: Amo ria ang una nga pag-arado.\n2. Iligisun ang gin-arado: Ang ligis nagapapusa kang dinagay kag nagabuul kang gamo.\n3. Ihilamunan ang linigis: Ipamul-an kang mga ramo ang ginligis hasta maghawan.\n4. Ibaliskadun ang lupa: Amo ria ang ikarwa nga pag-arado kag ipamul-an kang hilamun.\n5. Iligisun liwan: Para magrupay ang lupa kag mabuul ang mga gamot kang himlamun.\n6. Ibaliskadun liwan ang lupa: Sa ikatatlo nga arado, amo ria ang pagpasungaw kang lupa nga magpabilin nga habok kag maghulas. Ang tun-og nagapahulas kang lupa. Ginatanto ang panahon nga magpanggas sa premiro semana kang Mayo.\n7. Iligisun ang lupa para magrupay ka mayad kag araduhon nga ikit ang linya kang gin-arado. Mintras nga may nagaarado may nagasunod nga manogpanggas.\nAng panggas nga saplid\nAng manogpanggas may paranggasan nga nakawaklus sa hawak nga ginasudlan kang binhi. Sa una nga linya kang gin-arado, mahulog ria kang sangka pudyot nga binhi sa lupa nga medyo buray. Siguro may pulo ka pasi ang sangka pudyot para nga indi maggutuk ang paray kon magpamuhi. Pagkatapos na hulog, ang sangka pudyot isaplidan kang kahig ka gamay nga lupa agud itabon sa binhi kag ilapakun ria. Magbutang liwan kang sangka pudyot nga binhi, saplidan liwan kang gamay nga lupa, kag lapakun ruman. Ang distansya bali sangka dangaw ang kada lapak. Anhaw nga ginalapak? Amo karia ang pagtabon kang binhi para indi pagtuk-on kang manok ukon pispis. Mintras nga may nagaarado, nagasunod ang manogpanggas sa lupa para nga mahitso ang pagpamanggas sa karia nga tion. Kon makatapos ang manog-arado ka arado kang paranggasan, magbulig ria ka pamanggas hasta nga matapos. Kalabanan ang mag-asawa nagabinuligay sa pagpanggas. Aga pa sanda nagaumpisa para nga pag-abot kang siriit kang kaudtuhon, nagapahuway sanda nga darwa nga nagaigma rudto sa andang kamalig.\nAng banglid nga may panggas ginatipigan nga indi matadag kang baka ukon karbaw. Pag-abot kang premiro nga uran ang panggas nabuhi run kag nagatubo kang husto ang paray. Nami ria nga lantawun nga nagalinya. Ang banglid napanggasan run.\nSa tion nga maani ang ginpanggas halin sa bangtud ukon sa ubus nga panggas, ang kalabanan sa mangunguma kon premiro pa lang gani nga ani kang paray, ana ria nga hulasun, ibaywun para makatig-ang kang bag-o. Tradisyon ria rudto sa bukid. Nagaihaw kang manok sa pagpasalamat sa grasya nga nakaani kang bunga ka anang kinabudlayan. Sa anang pagpasalamat, nagapanguyang kag may paranambitun sa mga kalag. Mahimo ria kang tuos rudto sa taramnan ka anang paray kag may magparanambitun.\nAng pagtanum kang paray sa taramnan nga nagadepende sa uran\nSa bulan pa lamang kang Abril, maarado run sa banglid ukon sa datag ang mangunguma agud ipreparar ang anang sabodan. Ibungkagun kag ibaliskadun ang lupa, iligsun kag hilamunan. Ibaliskadun liwan kag iligsun para nga magrupay ang mga bail kag ang mga puga nagkarapusa. Sa premiro nga uran sa Mayo, isabwagan ria kang binhi nga naglahin sa sag-ub. Ginatanto ria nga ang pagsabwag kang binhi kinahanglan nga bali sangka bulan lang ang edad kang sabod antes itamun sa taramnan.\nSa wara pa mag-uran, maawut araduhon ang lupa. Kinahanglan nga maghulat sa uran para hapus ang lupa. Ang mga mangunguma kinahanglan nga abtik sa paghikot kang andang taramnan. Amo kadya ang anda ginahimo:\n1. Bungkagun ang lupa. Amo ria ang una nga pag-arado.\n2. Pagkatapos kang sangka semana, araduhon liwan ang ginbungkag nga lupa para mabaliskad.\n3. Iligsun para mabuul ang mga hilamon kag ang iba malubung sa lao.\n4. Magkahon para nga ang tubig magpundo kon mag-uran kang damul para madunot ang hilamon.\n5. Ibasbasan ang kahon para wara ti sapat nga magpanago kon limpyo ang kahon.\n6. Araduhon liwan ang lupa, pahubsan ka tubig, kag ibatihun.\nMintras nga ginahanda ang taramnan nga itamnan, may nagagabot kang sabod para may itanum pagkatapos kang ligis.\n- Sundi ang kasugpon -\n* Litrato: Himo ni Lance Weisser halin sa http:\/\/weisserwatercolours.com\/tag\/carabao\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/01\/uyas-kang-paray-ikalima-nga-bahin.html","date":"2017-09-20T20:14:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00114.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996683598,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996683597564697}","num_words":646,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.353,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Kasal ni Itang\nni Danny S. Tabuyan\n\"Sa diin si Itang?\" ang pamangkot kang nagatalang-talang nga nanay ni Itang. \"Maumpisa run ang punsyon!\"\nSi Itang dose anyos pa lamang kang ginkagon run tana sa kinse anyos nga si Basyo. Wara pa kadya makamaan si Itang. Ginhambalan lang tana ni nanay na sangka adlaw.\n\"Indi kaw run maglagaw. Mag-ilis kaw kag magpanghusay hay may maabot nga bisita sa balay kar-on buhay-buhay.\"\nWara lang hingan, nag-abot ang mga bisita. Si Basyo kag ang anang pamilya. Wara gid ti hinalung-ung ang dalagita nga ang nag-abot mamalayi. Nagsugtanay ang andang mga ginikanan nga ikaslun sanda sa masunod nga Sabado. Ginpadali-dali ang modesta nga magtahi kang trahe.\nPagkasunod nga mga inadlaw nagadag-us ang palibot nga batiun sa bilog nga banwa ang mga hal-o kag lusong nga nagabayo kang paray para sa punsyon. May nagatakud kang palapala nga pasirungan kang mga manogpamunsyon. Byernes, sa bisperas kang kasal, nagasirinumbali ang mga manoghimus kag nagairilwak ang mga bayong kang mga manogsag-ub. Nagainurawik ang mga baboy nga ginaihaw, kag nagalinagapok ang mga tapalan kag mga lantip sa paglasa kang mga karne.\nPagkaaga makita si Itang nga nagabayo kang maputi kag malabug nga trahe nga bordada, may saar nga nagtungko sa anang ulo nga nagasirang kag nagatabon sa anang uyahun, kag ang ana kadya rawit sa likod ginaguyod sa kalabug. Nagakasadya kag nagaugyak gid si Itang sa anang ginasuksok kag ana dya ginasipal-sipal, ugaring ginapadalngan dya kang magurang na nga laon, timaan nga maghulag tana kang maugdang.\nKang didto run sanda sa simbahan nga nagatindug sa atubang kang altar kag ni Padre Domingo, ang pari nagpangusisa sa mga karasalun kag una nga na ginpamangkot ang bayi.\n\"Rita, buut bala ikaw mamana kay Gervacio nga rugya kadya sa imong tupad?\"\nWara ginapaabot ni bisan sin-o nga nagatambong ang sabat ni Itang, \"Indi takun, Padre. Indi pa takun mamana. Wara takun ti luyag kanana kan.\"\n\"Indi madayon ang kasal,\" hambal kang pari sa mga tumalambong. \"Magparauli kamo sa inyo mga balay.\"\nNaghirinagung ang mga tawo kag nagparauli. Duro ang pagpangayo ka pasensya ka pamilya kang bayi sa pamilya kang laki. Ginpakaun lamang sa mga tawo ang punsyon.\nGin-alungay kang anang nanay si Itang nga pamanahun na lamang si Basyo, ugaring indi gid ang dalagita. Ginsaadan kang duro nga mga bagay nga makagaranyat para sa sangka bayi pareho kang mga alahas kag manami nga mga bayo, piro indi gid madara si Itang. Kang urihi gindara nanda sa pamahug nga kon indi tana magpakasal, utdan tana ni tatay na kang paa. Sa kahadluk nagpasugot lamang tana nga magpakasal.\nPagkasunod nga semana, nagbalik sanda sa pari agud padayunon ang kasal. Kang magpamangkot liwat ang pari wara magsabat si Itang. May nagkudot kang anang kilid kag likod nga magsabat kang huud. Nadayon ang kasal kag masadya nga nag-agto ang mga tawo sa punsyonan.\nKang handa run ang punsyon, wara ang nobya. Nagkaran-karan ang tanan sa pagsagap. Gali gin-uba ni Itang ang anang trahe kag nag-ilis kang pangbalay, kag nagpanakwas kang bayabas.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/79\/post\/2014\/06\/ang-kasal-ni-itang.html","date":"2017-09-25T22:11:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818693459.95\/warc\/CC-MAIN-20170925220350-20170926000350-00155.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997995496,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997995495796204}","num_words":497,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.414,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Paskwa\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\nDisyembre run. Man-an natun kon ano sayudon dya sa kalabanan kanatun. Sa Pilipinas, Septyembre pa lang, nag-umpisa run kita paminsar parti kadya. Ang pagselebrar kang Paskwa, ukon Krismas. Kuon gani nanda nga sa Pilipinas kuno ang pinakalawig nga selebrasyon kang Paskwa. Tuod gid man dya tungud pag-abot kang bulan nga may \"ber,\" daw medyo ramig run gawa kag mabatian run natun ang mga kanta nga pangpaskwa sa radyo. Kag nagaumpisa run kita ka pamutang kang mga dekorasyon sa sulud balay, sa mga dingding, gawang, kag bintana. Sa sagwa, ang mga opisina kag baraligyaan, pati run karsada, may mga dekorasyon man.\nAno ang imo napinsaran sa amo dya nga mga binulan? Sa ordinaryo lang nga panyimpo, daw kaduro lang ang aton mapinsaran parti sa Paskwa. Ang mga kabataan nagakakunyag tungud duro ang anda mabaton nga mga regalo kag wara ti klase. Sa iban, ilabi run gid ang mga ginikanan, nagapaminsar man kang garastuhon. Ugaring kon may mga hitabo abi parehas kang nagligad nga bulan nga may bagyo, ukon may iban pa nga mga kalamidad, makapaminsar kita nga daw masubu ang atun Paskwa sa amo nga tuig. Sakto bala dya nga paminsarun?\nNagakuon sanda nga ang Paskwa tyempo kang pagsinadya. Ugaring may nagabatyag man kang kasubu bisan Paskwa. Pwede ayhan mabatyagan nga dungan ang kasadya kag kasubu?\nMatuod nga ang Paskwa tyempo kang pagkasinadya. Sa mga may pagtuo nga Kristohanun, nagasinadya kita tungud ginaselebrar natun ang pag-abot ni Hesu Kristo sa kalibutan bilang atun Manluluwas sa atun mga sala. Gani nga tana ang rason kon andut nagaselebrar kita kang Paskwa. Ang kasadya nga atun nabatyagan pwede natun mapautwas sa duro nga paagi - sa pagkanta, pagbasa kang pulong sa Bibliya, sa pagtiriripon kaimaw sa atun pamilya kag mga abyan, sa pagtugro kang mga pagkaun ukon regalo sa mga pigado, kag duro pa nga mga paagi.\nSa pihak nga bahin, mabatyagan man natun kon kaisa ang kasubu sa tunga kang pagsinadya. Ilabi run gid kon indi kumpleto ang pamilya. Ang mga ginikanan nga gusto makita ang tanan nanda nga mga kabataan, pati mga kaapuhan, makabatyag kang kasubu kon bukut kumpleto ang tanan. Parehas man kon sa marayu nga lugar ang mga pinalangga, halimbawa ang bana ukon asawa ukon mga bata, kag indi sanda makauli. Ukon indi gani, nagtaliwan run ang anda pinalangga kag ginadumdum ang mga nagligad nga pagselebrar kang Paskwa. May pagkahidlaw. May nagahibi.\nSa mga marayu sa anda pamilya, sa mga nagaisarahanun, parehas abi kanakun, mabatyagan man natun ang kasubu tungud nagaisarahanun lang kita. Ayhan sa lugar kita nga wara gid nagaselebrar kang Paskwa. Samtang nagakasubu, mabatyagan man natun ang kasadya kon makita natun ang mga pamilya sa atun palibot nga nagasinadya. Atun madumduman ang atun mga pinalangga sa Pilipinas nga nagatiriripon. Ang pagpamati kang mga kanta parti sa Paskwa makapukaw kang mga baratyagun nga kon kaisa makapahibi man kanatun.\nHindi natun paglipatan kon ano ang rason kang pagselebrar kang Paskwa. Bisan diin kita, nagaisarahanun man ukon kaimaw kang atun pamilya kag mga abyan, bisan nagakasubu kita ukon nagasinadya, bisan ano ang atun sitwasyon. Pinsarun natun nga ang Paskwa tion kang pagselebrar kang atun pagpasalamat tungud palangga kita kang Ginuo, kag ginhilway na kita sa atun nga mga sala. Ang kamatuoran nga dya ang makapakanta sa atun taguipusuon nga may pasalamat, kag makabatyag kita kang kahilwayan, paglaum, kag kalipay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/49\/post\/2013\/12\/paskwa.html","date":"2017-09-22T13:42:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00566.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997186065,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997186064720154}","num_words":552,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ayam Umang\nni Linda C. Arnaez-Lee\nKon ano kadasig ang mga tikang ni Bella, doble kadasig kadya ang pitik kang anang dughan. Ginakulbaan tana maglubas sa talyer kada aga sa paghatud na kay Nonoy sa krusing para mag-iskwila. Pat-ud, rugyan liwan si Rowell nagatambay sa talyer. Hinablus dya ni Tyoy Roman nga tag-iya ka talyer kag sangka simana pa lang nga nag-abot halin sa Saudi Arabia.\nNatalupangdan ni Bella nga sa kada pag-agi nanda ni Nonoy nagaturuk si Rowell kana. Piro kon sug-alawun na gani ang mga turuk, makuub dya ukon maliso kag ilikaw ang panuruk. Kon wara run tana nagaturuk, mabatyagan na ang liwan nga pagturuk ni Rowell kana.\n\"Tita Bells, sin-o ginalantaw mo sa talyer?\" pamangkot ni Nonoy nga hinablus na samtang nagahulat sanda ka sarakyan sa krusing.\n\"Ha? Wara mong!\" ang butig na. Piro sa pagkamatuod nagawaug ang liug na sa paglantaw sa talyer. Natingala tana kon andut wara si Rowell. Nakabatyag tana kang kasubu. Wara si Rowell kadya nga aga.\nPaglumbos ka sarakyan nga ginsakyan ni Nonoy, nagpamat-ud si Bella nga magdiritso sa tindahan sa unahan. Mamakal lamang tana kang darapliun para sa igma. Lab-as pa ang mga isda kon aga.\nWara pa magpulo ka dupa ang pinanawan ni Bella, gulpi nagpundo dya. Masug-alaw na si Rowell sa dalan. Mga darwa lang ka dupa ang anda antad. Naglinagsanay ang mga balabaw sa dughan ni Bella. Nagpundo man si Rowell sa pagpanaw kang makita si Bella. Gulpi nagmara ang ana tilaok kag nagbugu ang ana dila. Gusto na managitlun kag maghambal piro nagnganga lang ang ana baba. Pariho sanda nga indi kamaan kon ano ang himuon. Daw mga gin-udum nga wara kahulag sa anda tinundugan.\nGulpi lang nagkinaran-karan ang mga tawo sa palibot.\n\"Ayam umang! Ayam umang! Dali palagyo kamo!\" singgitan ka mga tawo.\nPagliso ni Rowell, nakita na ang madasig nga pagdalagan kang ayam nga nagalaway paagto kay Bella. Wara run ti gin-uyang nga tinion si Rowell, dinalagan na si Bella kag ginbutung dalagan pabalik sa talyer.\nPareho sanda nga nagahangus-hangus nga nagpalipud sa kilid kang talyer. Ginkub-an ni Rowell si Bella. Haros nagadut-anay ang anda mga pungyahun. Mabatyagan nanda ang nagalinagumba nga pagpitik kang andang mga dughan. Gintulod ni Bella si Rowell parayu piro ginkup-an pa gid dya ni Rowell.\n\"Shhh! Indi maghulag!\" ang mahinay nga hambal ni Rowell.Mabatyagan na ang mainit nga ginahawa ni Rowell. Gintangra na dya kag nagsug-alaway ang anda mga panuruk. Amat-amat nga nagaparapit ang nawung ni Rowell. Wara tana ka hulag kang magduut ang malum-uk nga mga bibig ni Rowell sa ana mga bibig. Nagparanginit ang bug-os na nga lawas. Ginbarambud na ang ana mga butkun sa liug ni Rowell kag naghugut man ang paghakus ni Rowell kana. Nabatyagan na ang paghulag kang mga bibig ni Rowell. Daw sa ginasuyup ka dya ang ana mga bibig. Gintulod na parayu si Rowell kang ginkulang tana kang ginhawa.\n\"Wara run ang ayam umang,\" mahinay na nga hambal.\nNagyuhum si Rowell kag gindapit si Bella pagwa sa kilid kang talyer.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/kirab.html","date":"2017-09-20T20:13:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818687447.54\/warc\/CC-MAIN-20170920194628-20170920214628-00128.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9963828325,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9963828325271606}","num_words":498,"character_repetition_ratio":0.063,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.321,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Bakasyon\nni Linda C. Arnaez-Lee\nIkarwa nga Bahin: Lagaw sa Palawan\nGindawu kanakun ni Stephen ang kartolina nga may printa nga \"Welcome Judy and company.\" Man si Judy ang mangulo kananda nga siyam. Anad run dya sa byahe kag pinakasagad kananda mag-Ingles. Mataas, seksi, kag pasyonista dyang si Judy. Sais syenta anyos run ang edad pero indi mo makita sa itsura na.\nNanukduk man kami sa mga tawo nga nagahulat sa gwa kang arrival area. Rugto gid kami sa unahan nagplastar para makita namun dayon ang pag-abot nanda. Mga sangka oras man gawa ang hulat namun. Pasado run ala-una sa kasanagun kang maggwa si Judy nga ginaguyod ang maleta.\nSiyam sanda nag-abot halin sa Pusan: sanday Judy, Azalea, Yully, Kelly, Audrey, Hera, Rose, Cherry, kag Sylvia. Amo dya ang mga Ingles nanda nga ngaran. Ginpanghimuan ko sanda. Kabudlay abi magsaulo kag magmitlang kang mga orig nanda nga ngaran. Daw naga-tongue twister timo. Halin sa sais syenta hasta sitenta anyos ang mga edad nanda. Pero mapagsik gihapon bangud mayad sanda magsagod kang andang mga lawas.\nPagkatapos kang pira ka oras nga pahuway sa hotel, naglupad kami paagto sa Palawan kang mga alas otso kinse sa aga. Pasado alas nuwebe kami maghugpa sa Puerto Princesa, ang banwa kag pinakasentro kang Palawan. Nagdiretso kami sa pensyon haws nga amun istaran. Rugto kami maturog sa sulod ka tatlo ka adlaw nga tiner namun sa Palawan.\nBangud kapoy tanan sa byahe, sa una nga adlaw ginapakamayad namun nga maglagaw anay sa syudad. Pagkatapos namun igma sa Seafront, sangka restawran sa binit ka baybay, nagsakay kami sa van paagto sa Baywalk. Nagapurutika lang ka iningles ang tourist guide nga amun imaw. Bata pa dya pero anad run kag saulado na ang mga detalye kang lugar nga amun ginaagtunan. Sa baywalk, nakita namun ang mga daw higante ka daragkul nga mga krismas tri nga puro himo halin sa plastik nga botelya kang softdrink kag ang iban himo sa newspaper. Kon gabii mas nami kuno lantawun ang Baywalk bangud sa mga ipot-ipot nga nagalinupad nga nagpadugang kang kaambung kang kagab-ihun ilabi run gid sa mga naganobyahanay. Pero bangud kulang kami sa oras, wara namun masaburan ang dya nga ralantawun. Nagdiretso kami sa Plaza Cuartel. Nagaatubang dya sa dagat. Rugya sa idalum ka lupa ginpangsunog ang indi magkubus-sobra sa mga siyento singkwenta nga mga suldado nga mga Kano nga bihag kang mga Hapon katong tiyempo giyera. Nasulat sa saway nga monyumento ang mga ngaran kang onse nga nakaluwas paagi sa paglangoy sa dagat paagto sa Iwahig. Pagkatapos kang pakodak nagbalik kami sakay sa van diretso sa Crocodile Farm.\nLabug ang pila sa Crocodile Farm. Indi basta-basta makasulud kon indi magpamati anay kang mga paandam. Nakita namun ang tul-an kang pinakamal-am nga buaya. Nakita man namun ang halin sa pinakabata ukon pinakagamay nga buaya hasta sa pinakamal-am ukon pinakabahul. Naglatay kami sa tulay para malantaw kamayad ang mga buaya nga nagalantaw kanamun sa anda mga kurong sa idalum. May naglahug pa nga, \"Dya gali duro senador!\" Nagkaradlaw ang mga nakabati. Nagpakodak man kami nga ginakaptan ang sangka bata nga buaya. Daw hadluk pa raad magkaput ang iban pero kang mag-klik run ang kamera, nagkuhit man.\nPagkatapos sa Crocodile Farm, nagdiretso kami sa Mitra's Ranch kag Baker's Hill. Malapad kag barabanglidun ang Mitra's Ranch. Kag kon magtungtong ikaw sa ibabaw ka banglid, makita mo sa idalum ang kalapadan kang ranso. Matawhay kag mahangin-hangin sa naibabaw nga bahin, butang nga duro ang nagaagto kag magpuropungko. Pagkatapos kang pira ka pakodak, nagdulhog kami sa Baker's Hill. Rugto namun nakita ang hopia nga may lain-lain nga sabor. Duro man mga turista ang nagabakal kag nagapinakodak. Nadumduman ko ang Antique. Kon raad ginataw-an man kang pagtalupangud ang turismo, duro man ang lugar sa atun nga pwede mapabugal.\nNaghapit kami sa souvenir shop kag sa prutasan antes kami mag-uli sa pensyon haws. Nagbakal si Cherry kang aritos nga perlas kag si Kelly kag Hera nagbakal ka lima ka kilo nga mangga. Pag-abot sa pensyon haws, amo to gin-udakan nanda. Pagkagabii tapos yapon, ginmasahe sanda ni Stephen. May abilidad man gali si Toto Stephen maghilot. Nagatagaktak ang balhas nga nagahilot samtang sige ang istorya. Kaluyag lang kang mga pirot-mata nga dya nga mahasa ang anda Ingles. Pagkatapos ka masahe, mahamuuk ang anda turog para pa gid sa masunod nga lagaw sa rum-an, ang island hopping sa Honda Bay.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/29\/post\/2014\/03\/bakasyon-ikarwa-nga-bahin.html","date":"2017-09-26T14:36:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00702.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9976147413,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9976147413253784}","num_words":727,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.329,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hustisya\nni Emmy L. Masola\n\n\nPaandam: Ang sugidanun nga inyo mabasahan may mga tinaga ukon laragway kang pagkabaris kag pagkapintas nga indi angay para sa mga bata nga minor sa idad, kag nagakinahanglan kang pagtuytoy kang ginikanan.\nKasaranghapon lang nagsakay sa lansa ang asawa ni Abdul imaw kang anang bata para rugto run maistar sa Sabah. Mayad rugto hay mangin malinung ang andang pangabuhi kag sigurado nga mahamungaya bangud sa pulo ka milyon ka pisos nga bayad kang senador para \"tim-usun\" si Diego, ang mayor nga tistigo sa kaso. Rugto run lang nanda hulatun si Abdul nga nag-ampo sa pamilya nga magritiro run.\nGinabati-bati nga ang hambalun ni Diego kadya amo ang panaksihun nga makapamatuod kang mga akusasyon kay Senador Lucas kag magasintinsya kana kang reclusion perpetua ukon pimaninti nga pagkapriso. Gani, alas sais pa lang sa aga, handa run ang tanan: yunipormi ni Abdul bilang gwardya ni Diego para kar-on sa anang pagtistigo sa Sandiganbayan; ang drayber kag sarakyan nga pagasakyan na pagkatapos na himuon ang krimen; kag, ang Beretta nga may silencer kag kargado sa RIP (Radically Invasive Projectile) nga bala sa diin daw bulak dya nga mabuskag sa sulud ka lawas kang biktima kag ang anang syam ka tariwis nga mga kamoy manghamros kang mga kasudlan kag tinai kag haw-asun. Gin-imbinto dya para depensa sa kaugalingun ilabi run ka mga babayi nga nagasaranhun sa balay para nga indi run makahulag kag maglagas pa ang kontra. Daw indi run maributay si Abdul nga magamit ka dya kapin pa kang nakita na kon paano nagwasaag ang sandiya kang ginpraktisan na ang Beretta. Nagakatul ang anang alima para pitkun ang gatilyo kag makita ang pag-uraroy ni Diego sa kangutngut nga dara kang pagdulot kang syam ka kamoy kang bala sa sulud ka anang lawas.\n\"Ginkun-an ta gid ikaw, Diego, nga indi pagpadayunon ang imo tuyo nga pagtistigo hay pwidi pa ikaw makabaton kang milyonis nga padya kag makapangabuhi kang malinung sa sagwa kang wara't pulos nga pungsod nga dya,\" namuno ni Abdul sa kaugalingun samtang nagakiwi ang yuhum sa bibig.\nNag-abot run si Diego suksok ang bullet-proof vest nga naba ang kalidad kag sarangan tukhon kang bala nga RIP. Antis pa magdinagusu ang mga katapo ka midya, malinung nga nahimo ni Abdul ang plano kag daw aso dya nga nadura sa panurukan kang tanan.\nGulpi lang nagsyagit kag naghiwud si Diego kang nabatyagan na nga daw may nagkusnit sa anang korason, sa busong kag sa anang sintido. Haros dururungan ang mga hitabo hasta nga nagdulum ang anang palibot.\nSi Senador Lucas, nagpadayon nga nagapaturog-turog samtang nalipay sa anang nabatian nga balita. Wara run ang bahul nga halit sa ana bwasdamlag. Matawhay na run nga malampuwasan ang tanan nga mga pagtiraw nga ana ginaatubang. Daw gusto na magkadlaw bangud sa sobra nga kahilwayan kag kalipay piro kinahanglan na anay magpadismular. Sa kakapoy kag pulaw kang nagligad nga gabii dara kang kahadluk sa kon ano matabo sa madason nga adlaw nga magatistigo si Diego, sirum pa lang naturugan run ang senador kang tapos mabalita ang pagpatay kay Diego. Piro nagbugtaw tana kang mga tungang-gabii bangud nakabatyag kang paghirab kang busong.\n\"Wara pa gali ako ka yapon,\" bungat na sa kaugalingun kag nagbangon paagto sa lamisa nga may nakahanda nga pagkaun. Nagahana tana maghungit kang una nga timo kang nabatyagan na nga may nagpungko sa anang atubangan. Nagakuriit ang itsura piro ang mga mata nagadulot sa senador. Nasiplatan kang senador nga wasak ang anang bagol kag dughan! Naurungan ang senador sa anang nakita. Ang nagarapta nga mga dugo kag kusug sa bayo kang tawo nagpadigwa kang senador kag nagpadura kang anang gana nga magyapon. Sa kahadluk sa nakita, dayon dya dumalagan kag magbatang sa anang katri. Piro ana mabatian ang lapak-lapak nga nagasunod kana. Kang dawa na balikdun, nadura ang tawo.\n\"Natubuan run ako ayhan ka nirbyos? Ano bla to ang nakita ko, tuod ukon dara lang kang akun konsyinsya?\" pamangkutanun kang senador sa kaugalingun. Amo man pagtuhaw liwat kang pariho nga tawo.\n\"Si Diego, buhi! Paano kaw nakasulud rugya? Paano ikaw nabuhi nga wasak run ang imo lawas?\" sigi nga pamangkot kang senador samtang nagaatras parayu sa laki nga nagahanda ang alima magdakup sa anang liug.\nGinpasigahan kang gwardya ka plaslayt ang kwarto kang senador pagkatapos nga nabatian ang mga rinongkadol kag daw hani na nga pagsinggit. Nakita na ang senador nga nagakumpasan buta kang kahadluk ang pungyahun.\n\"Senador, naano ikaw, Ser?\"\n\"Buligi ako dya. Dali, ikug-un na ako!\"\nDaw indi makapati ang gwardya sa ana nakita, ang kauna maisug nga senador nagatihin-tihin kag nagalibot-libot sa kwarto nga daw may ginapalagyuhan kag daw ginalagas piro wara man ti imaw sa kwarto.\n\"Tsk, tsk … bisan ano kaw gid man ka isug kon konsyinsya mo ang mangisug, wara gid kaw ti padaug,\" pinsar ka gwardya samtang ginapindot ang numiro kang warden para isugid ang ana nakita.\n\"Pabay-i lang dyan kon nag-umang run ang senador nga ra. Basta wara lang nagapanghalit, patawhayi lang. Basahan run man ra ka sintinsya sa rum-an,\" ang sabat ka warden sa pihak nga linya.\nWara ti tinurugan piro nagbangon ang senador hay kinahanglan na mag-ilis. Amo run dya ang urihi na nga pagpakita sa Sandiganbayan kag pagabasahan run tana kang sintinsya.\nNagsulud ang Puno nga Hukum kang Sandiganbayan. Nagmulalung sa sangka tawo nga nagapungko sa nawala nga bahin kang mga purungkuan. Gin-usug kang Puno nga Hukum ang mga mata na.\n\"Sakto gid man bala ang nakita ko?\" pamangkot na sa kaugalingun. Ginturuk na ang palibot, wara ti nakakita kang ana nakita. Ginkay-ad na ang antyohos. Ang kang una duguan nga laki sa ana panurukan, nagklaro: wasak gali ang bagol kag dughan samtang ang mga tinai kag kasudlan nagasaramihay nga nagawatay. Naglingin ang ulo kang Puno nga Hukum sa ana nakita piro kinahanglan na nga tapuson ang pagbasa kang anang disiyon. Kilala na ang bayhun, ang ginpatay nga tistigo – si Diego.\nBuhay antis mabasa kang hukum ang sintinsya. Daw maabswilto ang senador kon pamatian bangud sa kakulangan kang ebidinsya nga nagapamatuod kang ana mga sala piro naga-untat ang Puno nga Hukum sa pagbasa hay nagadulot ang mga mata ni Diego kag nagahana nga magtindug. Daw maparapit.\nSi Senador Lucas, manami ang yuhum samtang nagapamati.\n\"Sa kanami kang batayagun nga sa pira ka oras, mangin hilway run ako,\" ang pinsar kang senador.\nGindasig basa ka Puno nga Hukum ang sintinsya. Sigi gihapon ang turuk ni Diego kag kang nagarapit nga nagarapit, man-anun gid nga indi na mauyunan ang ginabasa. Ginhulat na ang sintinsya. Ginakulbaan run ang Puno nga Hukum, daw gaparanulum run gid ang anang panuruk. Ginpirit na nga budu-buduhun ang ginsulat nga disiyon hasta nakalab-ot sa: \"Guilty! Nga may nagakaigo nga kapinahan nga amo ang reclusion perpetua ukon pirmaninti nga pagkapriso.\"\nNahangyus ang tanan. Ang yuhum sa bayhun kang senador gulpi nga nadura. Ang ana pamilya sa likod nagahiribiun piro si Diego nagyuhum sa Puno nga Hukum dayon talikod pagwa.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/11\/hustisya.html","date":"2017-09-22T06:19:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00464.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996330738,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996330738067627}","num_words":1140,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.368,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Premyo kang Pagpangabudlay\nni Arnold Zulueta Sastrado\nSa sangka maligwin nga lugar, walo ka kilometro ang karayuun sa sentro kang banwa, nahamtang ang balay nanday Lola Tasya kag Lolo Polding kaimaw ang siyam nanda ka mga kabataan nga nagatururupung kag nagaikit-ikit ang antad. Napulo kag pito ang edad ni Lola Tasya, samtang napulo kag anum si Lolo Polding kang mag-asawahay sanda. Sa pihak nga bukut sanda kasado, sa gihapon mahimpit, mahirup, nagaintindihanay, nagahigugmaanay, kag may paghidait ang tagsa-tagsa. Ang pagmaskada amo lang gid ang nagaisarahanun nga bisyo ni Lolo Polding samtang ang pagmama ang kay Lola Tasya.\nMahiligun magduyan-duyan ang mag-asawa sa oras nga bakante sanda. Ang duyan nabugkus sa kahoy nga agho kag santol marapit sa balkon kang magpamilya.\nHalos adlaw-adlaw, nagalibud kang laswa kaimaw kang luto nga saging rikondal kag sab-a si Lola Tasya. Kon sang-isa may alupi, sinakol, kag bandi pa. Tatlo ka baranggay ang ginalatas ka dya agud lang masagudan ang mga kabataan kag mabuligan ang bana na nga sangka mangunguma. Maluwas sa pag-atipan kang marapit sa darwa ka hektarya nga uma, si Lolo Polding nagapanagod man kang mga kasapatan nga ginalakipan kang baka, kanding, kag karbaw.\nSa lagwerta kang mag-asawa, nalibutan kang mga laswahun nga amo ang burul-an ni Lola Tasya ka anang ginalibud. Makita man ang lima ka metro kwadrado nga punung nga ginabuy-an kang tilapia, magluwas sa mga manok kag mga pato nga andang ginasagod.\nSa sangka eskwelahan, nagdururungan ang lima ka mga kabataan sa pag-eskwela, si Balbino, Patricia, Sofia, Roman, kag Gregorio. Aga kag hapon anda ginalaktud ang darwa ka bukid kag sangka suba paagi sa pagpanaw kang lima ka kilometro. Sa oras kang kada reses, iririmaw sanda paagi sa paghururay kang napulo ka pesos agud lang matuptupan ang kada isara. Pagbagting kang lingganay kada alas onse y medya, dungan liwan ang dyang lima sa pagbukad kang andang balon nga naputos sa lab-as nga dahon kang saging kag mag-igma. Kon sang-isa hawul-hawul, pinakas, kag may bes man nga pinamarhan ukon pinirito nga isda ang dapli.\nAmbi ninyo mga kabataan, ang andang kalisud kag kapigaduhon indi nangin upang sa andang pag-eskwela. Sa pihak kang andang panghakruy, amo pa ang nagtulod kananda nga mangin matutum sa pagtuon. Ang dyang panghangkat kang panahon nagserbe inspirasyon baynte kwatro oras.\nDaw sa aso lang nga lumabay ang nagligad. Nalampuwasan kang mga kabataan ang kalbaryo kang andang kabuhi.\nTanan sanda nagmadinarag-un, nakagradwar sa elementarya, kag sekondarya nga nagapanguna sa klase.\nNagatararamus ang mga luha ni Lola Tasya kag Lolo Polding samtang nagatakud kang medalya kag ribon nanday Balbino, Patricia, Sofia, Ramon, kag Gregorio bisan nanghuram lang sanda kang nagahining-hining nga sapatos kag marahalun nga panaptun agud lang makasaka sa entablado sa oras kang gradwasyon.\nNakagradwar matuod ang lima sa nasari-nasari nga kurso nga andang napili. Sangka adlaw, nag-abot ang pagtiraw sa andang pamilya. Si Lola Tasya, samtang nagalibud kang masami na nga baraligya, udto adlaw natumba tana kag sa amo nga insidente nagsururuka kang dugo, nagutkan, kag amo ang gintunaan kang gilayon na nga kamatayun. Daw mabuang ang mga kabataan kang makita si Lola Tasya nga nahamyang nga mayami run nga bangkay.\nMga kabataan, pagkatapos kang tatlo ka siyam nga bilasyon, pamulaw, pangadi, kag burdon, nagbalik si Balbino sa barko, si Patricia sa Malaysia bilang surugu-on sa balay, si Sofia manedyer kang bangko sa syudad, si Roman sangka nars sa Hongkong, kag si Gregorio sangka bantog nga abogado nga nagapanabang sa Manila. Anda ginbilin ang apat ka mga bugto kag si Lolo Polding. Ang nabilin nanda nga mga bugto nga sanday Susana, Concepcion, Eusebio, kag Vicente, ginburuligan kang lima agud lang makaeskwela kag makaagum kang edukasyon parehas kang andang nadangtan. Daw damgo lang nga ginpagkit sa sangka bantiling nga bato ang nagligad nga panahon. Resulta kang pagpanikasug kag dedikasyon kang apat, nangin mabinungahon ang tanan. Tagsa-tagsa kananda may natapos nga kurso kag malipayun man sa padayon nga pag-usoy kang kabuhi.\nSangka adlaw, anum ka adlaw antis ang Biyernes Santo, paagi sa sangka hinun-anun nagdesisyon ang magbururugto nga maghiwat kang family reunion kag dya hiwatun sa una nga adlaw kang Mayo.\nAng kada isara nag-amot kang kwarta, tagsa-tagsa may responsibilidad, kag harus ang tanan ginpadarhan kang imbitasyon. Tatlo ka adlaw antis ang natalana nga petsa, handa run ang tanan sa pagselebrar kang pinasahe kang bongga nga okasyon kag ginakabig nga ginakalangkagan kang tanan.\nSi Lolo Polding, sa pihak kang regular nga allotment nga ginapadara kang mga kabataan, sa gihapon wara tana pag-untat sa pag-asikaso kang uma bangud, suno kana, tana naluyahan kon magtiner sa balay gid lamang.\nPetsa 28 ka Abril kato kang ginapuga-puga arado kag ligis ni Lolo Polding ang nabilin nga sangka puna agud pag-abot ka adlaw kang andang pagtiriripon, nasab-ugan run ang amo nga taram-nan kang darwa ka sako nga hinuruman kag ginpatubo nga paray ni Lolo Polding.\nMasingkal gid ang sirak ni Haring adlaw kag baynte porsyento kang urubrahun ni Lolo Polding ang nabilin antis dya matapos. Ensakto alas dos kang hapon kang amat-amat nga naglingin ang ulo ni Lolo Polding. Nagasinggit kang, \"Tabang kamo. Tabang kamo!\" pero marayu ang pamalay kon sa diin indi mabatian ang pagpangayo na kang bulig.\nAlas dos run pasado kang maghalin si Myrna, hinablus kag timbang nanday Lolo Polding sa andang balay agud maghatud kang igma sa taramnan. Nagapungha-pungha si Lolo Polding, nagaparamuti, naduraan kang wisyo, samtang ginalay-ay ni Myrna pero indi na madara hakwatun agud darhun sa pinakarapit nga karsada kag idiretso sa ospital.\nBangud sa katunog ka singgit ni Myrna kang, \"Maluoy kamo, buligi nyo ako,\" maswerte hay dya nabatian kang nagasurugal sa sangka payag-payag sa idalum kang mangga. Nagdaralagan ang mga sugarol agud tabangan si Myrna, ilabi run gid ang kabuhi kang ginaidolo kang mga mangunguma.\nNakadangat matuod sa ospital si Lolo Polding pero dya nabawian kang huram nga kabuhi. Ang tanan nagtarangisun, nagadururungan sa pagsinggit kag naghibi, \"Wara run si Lolo Polding, ang palangga kang tanan.\"\nDaw tinakluban kang langit ang siyam ka mga kabataan nanday Lolo Polding kag Lola Tasya. Nagalungu-lungo kag ginabasol ang kapalaran kag ang mapait nga pagtiraw nga andang naabutan. Sukat pa lang nga nalubung si Lolo Tasya.\nAng ginapaabot nga pagtiriripon kang pamilya indi sa pagpangalipay kondi pagsinalu-salo sa pagbantay sa bangkay ni Lolo Polding, ang pundasyon kang pamilya.\nMga kabataan, bangud kang hinali nga pagkadura ni Lolo Polding, ginpaiway kag ginkanselar ang family reunion kag ginpasidunggan paagi sa baganihan nga paglubung ang tatay kang pamilya.\nKon nag-antus ang mag-asawa dya tanda kang andang pagpalangga sa andang mga kabataan. Kag dya wara nanda baliha kon ano man ang premyo nga nagahulat sa pihak kang kabudlay kag pag-antus bangud wara ti sangka ginikanan nga makabatas pabay-an kag pasipalahan ang puturo kang mga kabataan.\nSi Patricia, DH sa Malaysia, nagpursigi paagi sa pagpatindug sa atubang kang andang balay kang \"Lola Tasya Department Store.\" Ang andang uma ginbaylo sa sangka \"Lolo Polding Demonstration Farm.\"\nNagtukod ang siyam ka mga kabataan kang foundation nga nagabulig pinansyal sa mga manoglibud laswa kag pagkaun kag mangunguma nga parehas ni Lolo Polding kag Lola Tasya.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Nenet Galang-Pereña halin sa http:\/\/imageshack.us\/a\/img593\/8104\/ent4b.jpg.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/ang-premyo-kang-pagpangabudlay.html","date":"2017-09-22T06:22:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00250.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9990743995,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999074399471283}","num_words":1167,"character_repetition_ratio":0.063,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.348,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Himo ni Katarzyna Kmiecik halin sa https:\/\/www.etsy.com\/search?q=landscape%20in%20watercolor\nKataragman ang Pagdihon ka Binalaybay kag Sugidanun ni Elsed S. Togonon\nKataragman ang pagdihon ka binalaybay kag sugidanun Nga nakurit sa agi kang kadulum kag kang kamingaw Kon ang pagluad ka tinta kag ang pagsaot ka mga tinaga Sa hawan nga papil nagapabilin nga balsi kang kalinung. Sa tunga ka pagtangis ka mga talinghaga, Wara ti liwan nga pagpangabay ka imo pagdipara Hay indi kabatas ang dya nga surulatan sa pagsalod Ka luha nga nagaturo sa akun mga mata. Sin-o ang makabati ka daghub ka mga sugidanun? Sin-o ang makakita ka maamyun nga haron Ka mga binalaybay nga ginahanduraw Ka akun kasingkasing, ginakauhawan ka akun kalag? Kaigo ayhan ang mga tinaga sa pagbalay ka mga hitabo Nga may kahilabtanan sa imo pagpanglugayawan? Imawan mo ayhan ako sa akun pagpanglugayawan, Sa pagsiud ka mga talinghaga nga nagasarasalidhay Sa balud kang kataragman nga nagapahug kanakun, Nagasabya kanakun, nagapugung kanakun sa pagpautwas Kang kaugut, kaluya, kalipay, kamingaw, gugma, kahapdi Paglaum, pagbuhi, kaimon ukon kahadluk? Pamatian mo bala ang kalinung ka ispasyo Sa tunga kang kada tinaga nga akun ginasulat? Sarangan mo bala lumpatun ang kadalum ka talinghaga Nga nagaibwal sa kainit ka bubon ka akun Mga dilambong kag mga sugidanun? Sangka kataragman ang pagdihon ka binalaybay Sangka paghangkat, pagbato sa pihak kang kasaypanan Pagtinguha nga mabuhi sa tunga kang kalibutan Nga ginakunupan kang pagpakuno-kuno Kag hapaw nga kalipayan.\nKon nagapanaw ako sa karsadahun ka Rosario Ginakunupan kang kaluya ang akun batiis Sa pag-asoy ka aragyan pauli sa balay Sa nagakalit nga pagsalup ka adlaw. Buta ka yab-ok kag aso nga akun Ginhak-un ang nagakamingaw ko nga Kasingkasing sa ana pagtinguha Nga makabati ka maamyun nga kanta Ukon dapya ka priska nga hangin.\nUgaring sa diin?\nIndi man ka parapit ang balud sa daray-ahan Sa akun pagpanamguhanun sa gabii. Amo man ang lambat nga nagasiud sa akun Kahidlaw nga liwan makalapak Sa mga dakaldakal kag baras Kag magtusmog ka akun batiis Sa kada hunas kag taub ka baybay. Sa akun pagbugtaw nagapin-ut Ang akun dughan sa pagsug-alaw Kang pagsirak ka adlaw kag liwan Nga pagdagundagun sa mga karsadahun Ka Rosario kag Antipolo.\nRugya sa tunga ka mga pagkinarankaran Ginatawag ako kang pagsabya ka balud Kang pagpanihol ka hangin sa mga kugon Nga nagasaot sa mga banglid ka Punta Nasog. Hay rugto, rugto gid lang makapahuway Ang lapyo ko nga kalag kag kasingkasing.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/taning.html","date":"2017-09-26T20:08:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00332.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9963688254,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9963688254356384}","num_words":395,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.18,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binhi\nni Consolita V. Rubino\nUna nga Bahin\nAng may hilig magtanum-tanum nagapanilag sa anang palibot. Kon may makita nga manami kag marimasa nga bunga ka prutas, manami nga bulak, kag manami nga laswahun, nagaayap gid ria ka anang birinhiun ukon taramnun. Ang liso nga nagahalin sa bunga ka tanum amo ang binhi. Ang binhi duro nga klasi kag nagasarisari ang kurti sa mga binutil ka liso nga matimgas kag matibsol.\nMga klasi ka binhi\nMga bunga ka tanum nga ginabul-an ka binhi nga may nagakalain-lain nga pagtawag.\n1. Bunga nga ginapagurang kag ginapalayo: mais, hantak, latoy, monggo, patani, tawri, kadyus, balagay ukon kalamusun, tikamas, singkwa, patola kag iba pa. Pagkatapos nga ginpalayo ilamigasun, iugahun nga ginabulad ka husto para indi pagkan-un ka hukaw ang mata ka binhi. Itaguon ria nga binhi nga may pagtipig hasta sa adlaw nga isabod ukon ipanggas sa tion ka tagparanggas.\n2. Bunga nga ginapalahin: niyog, buri, kag bunga ka bunga.\n3. Bunga nga ginapaluto: kurbasa, sandiya, milon, timon, tibyayong, amargoso ukon sampaliya, tarong, kalubay kag iba pa.\n4. Bunga nga ginapalanung: kamatis, star apol, kamansi, langka, abukado, lumboy, santol, bayabas, saragawilas, mangga, sirali, bugnay, batwan, kamunsil, kapayas, batilis, iba, samlagi kag iba pa. Ang kamunsil kon malanung pinasahi tana nga nagabukaka. Kon indi ria maipo ukon makuhit sa tion nga nagabukaka, ang pispis maabtik magtuka kag ang mga liso nagakarahulog sa lupa.\nAng tinutuyo sa pagpagurang, pagpalayo, pagpalahin, pagpaluto, kag pagpalanung ka bunga ka mga tanum nga dya para nga ang binhi mangin matimgas nga ibinhiun. Hay kon matimgas gani ang binhi, sa tion nga itanum sa lupa, dali magtubo kag kon mabuhi gani indi dayon malanta. Ang kutub ka binhi nga nagakahulog sa lupa nagapaminhi kon indi matuka ka pispis. Matubo lang ria ti ana sa tion nga tagsiribol ka mga tanum kag mga hilamon.\nAng pagpalapnag ka binhi\nNagalapnag ang tanum paagi sa binhi. Kada binhi may pamaagi sa pagpriparar ka mga liso kag may pamaagi sa pagpatubo. Amo kadya ang mga pamaagi:\n1. Niyog – ginapatubuanan\nAng niyog nga layo nga ginatawag nga lahin, pwidi run nga ibinhiun suno sa disisyon ka manogtanum, kag ginapatubo gid anay antis itanum sa lupa. Andut nga ginapatubo gid anay antis itanum ang niyog? Ang rason, agud masigurado gid nga ang niyog mabuhi. Hay kon itanum nga wara pa gid magtubuanan, ang mata ka niyog nagaluo kon indi pa gid makatubo. Sa mga pamalay nga marapit sa baybayun may mga binhi ka niyog nga ginatumpok. Sa tion ka tag-irinit, ang mga niyog gintumpok sa idalum ka banggirahan nga pirmi ginaulaan ka tubig. Amo ria ang prosiso ka binhi ka niyog para magtubuanan. Sa pagtubo ka niyog nagalusot ang dahon kag nagaamat-amat lusot anang gamot halin sa sulud ka anang tapas. Kon makagamot kag malabug run anang tubo, itanum ria sa lugar nga ginplanuhan nga itamnan. Duro ti klasi ang mga niyog: igod, morado kag makapuno.\n2. Mani – anang sulud ginapagurang\nAmo dya nga tanum nagabukad kag wara nagapamunga kondi nagapanulud. Ang mani ginapungpong anang puno kag ginagabot sa tion nga anang sulud gurang run nga sa husto ti idad. Indi ria pagpasubrahan sa panahon tungud hay nagatubuanan ang sulud ka mani sa lupa. Kinahanglan nga habok ang lupa nga ginatamnan, hay kon indi gani habok sa tion nga gabuton, ang sulud ka mani nagapabilin sa lupa. Ginatipigan karia anang binhi kag ginapamara gid ka husto nga nagakalas kon ukayun kag amo run karia pagtapgi ka binhi. Dya nga binhi ginpanggas sa mabarasbaras nga klasi ka lupa para magduro anang sulud kag hulas gabuton.\n3. Prutas – gatubo lang ang liso ti ana: abukado, santol, kamunsil, lumboy, mangga, batwan, dalanghita, kasoy kag iba pa.\nSa tanan nga prutas, kasoy ang napili ko sambitun tungud hay pinasahi hay sa sagwa anang liso ka anang bunga. Ang kasoy hulas nga patubuon, indi run kinahanglan tipigan ang binhi antis itanum sa lupa. Kon ang bunga ka kasoy mahulog sa lupa kag indi makita, nagatubo lang ria ka ana. Kon malyag ikaw magtanum, mangita lang ikaw ka gutok kag isayluhon sa lugar nga gusto mo itamnan.\n4. Bulak – kamantigi\nAng iba nga gusto ka manami nga bulak, nagaayap ka binhi pinaagi sa liso. May dyan man nga madali itanum kag madali mabuhi. Ang bulak ka kamantigi manami lantawun hay pagkatapos ka pamulak ang bunga na, nagahimo kag magagurang hasta malayo. Dya nga bulak nagapamulak pirmi ilabi run gid sa tag-irinit. Ang bunga ka kamantigi sa oras nga maggurang kag malayo, kon tandugun, nagabuka lang ti ana, kag nagarapta anang liso nga daw sinabwag kon indi mo masalod. Hulas ria ayapun tungud hay duro anang liso sa sangka bunga.\n5. Laswahun – tagabang\nAng tagabang sangka laswa nga nagatubo bisan diin lang sa lagwirta, sulud ka sular kag kaumahan. Ang iba ginatawag nanda ang tagabang nga tigabang ukon tugabang. Ang tagabang daw kamantigi man nga pagkatapos na nga magbulak, nagahimo ang bunga, kag kon manami ang init, dali lang magurang kag maglayo anang binhi. Sa puntos nga ang bunga ka tagabang nagalayo itum run ang kolor, kon tandugun sa panahon nga nagasiriit ang init, pagkaput pa lamang nagapisik run kag nagasabwag ang mga binhi sa palibot ka anang puno. Sa tion ka tag-ururan, ang mga binhi ngato nagabuhi liwan ilis sa bahul nga puno ka tagabang nga ginapanglaswahan. Kon wara ikaw nakabuul ka binhi, sa tion nga nagturubo ang mga gutok, manggabot kaw lang kag isaylo sa lugar nga gusto mo itamnan.\n6. Kamatis – tanum sa tag-irinit\nAng kada liso ka binhi kang kamatis may tubig. Ang liso kang kamatis madanlug kag dali mausik. Anhun mo bay pagtipon ka liso kang kamatis hay madanlug? Kon matipon mo man gani nagaanod ang iba sa tubig. May sangka tawo nga ang bunga kang kamatis ana nga ginpadunot para magmara tanan ang mga liso para makabuul ka binhi. Ang hambal ko kana, \"Bukun bay ti epiktibo nga paagi kag bukun ti mayad ang risulta nga ipadunuton ang kamatis para lang nga magmara ang binhi. Sa tion nga ginapadunot ang bilog nga kamatis ang iba nga liso nagarangga. Ang agop-op amo ang makapadunot sa mata ka binhi.\" Ginbuligan ko tana sa paghalit ka binhi kang kamatis. Tungud nga rudyan tana sa Amerika, wara ti lapat kondi, gani sa paper towel na ginhalit para magmara kag limpyo ang binhi kang kamatis.\n- Sundi ang kasugpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/36\/post\/2014\/11\/binhiuna-nga-bahin.html","date":"2017-09-24T22:55:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00333.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9823431373,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9823431372642517, \"hil_Latn_score\": 0.016031676903367043}","num_words":1035,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.3,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.991,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa Pagtubu kang Tahud\nni Maria Milagros C. Geremia-Lachica\nNagakatinkatin tana kag nagalingling sa kawayan nga siklat marapit sa karsada. Nasiguro na nga indi tana makita ni kon sin-o man nga maagi tungud sa marabong nga mga dahon kang tampuranga. Nagkuub pa gid tana kang nabatian na ang lagatik kang mataas nga takon kang sapatos sa makitid nga semento nga aragyan.\n\"Dyan run tana,\" hani ni Isoy sa anang kaugalingun samtang nagaparapit pa gid ang lagatik kang takon.\nHarus punggan ni Isoy ang anang pagginhawa kang makita na ang mabilogbilog nga lawas kang bayi nga daw sa ginhiwa-hiwa sa duro nga bahin kag sarisari nga porma tungud sa pagtabon-tabon kang mga dahon. Ang bayi nagasuksuk kang bayu nga duag rosas kag makasirilaw sa panuruk. Ang anang hawak nakortihan kang sangka maitum kag daw daan run nga paha. Nagapilit sa anang lawas ang bayu kag ang hugut na nga paha nagapakita kang dugang nga katibsol sa anang balikawang. Si Mina.\nDaw harus tandugun ni Isoy ang maputi kag matibsol nga mga paa nga ginapabugal kang bugu nga palda ni Mina. Madasig ang tikang ni Mina pauli sa balay nanda sa unhan. Sa kada na ka tikang makita ang paghabyog kang anang balikawang.\nNakabatyag kang kainit si Isoy kag ginpamalhas tana. Indi na maintyendihan ang anang kaugalingun. Nasimhutan na ang usbong kang anang lawas. Ginlingling na liwan ang nagaparayu kag daw nagapamaypay nga balikawang ni Mina.\n\"Narcisooo!\" Nanguyus si Isoy sa pagsinggit kang anang tiya. \"Narciso, dalia hay wara run ako ti tubig.\"\n\"Dyan run, 'Ding.\" Dalidali nga nagtindug si Isoy kag ginhakwat ang plastik nga galonan nga ana ginsag-uban kaina antes mag-agi si Mina.\nBugtu ka nanay ni Isoy si Susing. Tana ang nagpabahul kay Isoy halin kang lapsag pa dya nga ginbilin ni Citas, ang libayun ni Susing nga nagtawas sa Kano rugto sa Olongapo.\nLaon si Susing – indi tungud sa gusto na kundi siguro hay badlit gid man kang anang palad. Pero kon si Isoy pa ang pahambalun, \"Bulag kag bungul lang siguro nga laki ang makasarang kay Manding Susing.\"\n\"Hoy, Narciso, diin ruman 'kaw nga buhu nagsuhut, ha?\"\n\"Wara, 'Ding, a,\" sabat ni Isoy kag ginbutang ang galonan marapit sa tadyaw sa kilid kang andang banggerahan. \"Ano abi hay kalawig kang pila sa bomba.\"\n\"Wara gali ha? Kita ko ikaw kaina kang mag-agi si Mina. Hoy, panumduma ang imong iloy, ang imo ginhalinan. 'Baw, kulang lang nga isugpon ko ang akun ginhawa para mabuhi 'kaw kag matudluan kang mayad. Abi ang mga manok to ang atendera ay.\" Daw gahapu-hapu ang tugda ni Manding na Susing nga dayon nagtalikud paagto sa dapog.\nWara ti huruhambal si Isoy nga nag-agto sa andang likud-balay. Daw harus masaulo na run ang pinanghambal kaina kang anang tiya. Namayha tana nga nakita gali ni Manding na ang anang paglingling kay Mina. Naugut man tana hay ginhambal gid dya kang anang tiya kaina, dayon daw gaindakal ang kaugut na kadya, kapin pa gid sa nanay ni Isoy.\n\"Mayad pa kamo,\" hani ni Isoy nga daw may pagkahisa sa ginahuptan nanda nga mga manok. Gindab-ut na ang sangka munga nga nagapangitlog pirmi kag ginsipit. Ginhimas-himas na ang mapino nga balahibo sa liug paidalum sa hita kag marapit sa iritlogan. May pinasahi nga nabatyagan si Isoy sa paghimas-himas sa munga.\nLima man lang kabilog ang andang mga manok. Tatlo ang nagapangitlog, isara ang nagahilumhum kag isara ang sulog. Nagakawili pirmi si Isoy sa pagturuk kang andang pagtuka ka ginaling nga mais kag binlud, ang andang pag-inum sa gin-utod nga plastik nga litrohan kang Caltex kag ang daw makatiringala nga pagguwa kang mga itlog. Kag ginakawilihan na gid ang pagbantay ka ginahimu kang sambilog nga sulog sa mga munga. Namutikan na ang pag-amat-amat tubu kang tahud ka andang sulog. Nagapasulud tana sa ika-onse anyos kato kang naman-an na ang kinatuhay kang sulog sa munga paagi sa tahud.\nNadumduman na ang pagsaysay kato ni Mal-am Berning nga manugkalamay-hati sa bisita na nga daraga nga nagbakasyon halin sa Manila. Luwas sa paghimu kang ginasagap nga espesyal nga kalamay-hati, may isara pa gid ka kalingawan si Mal-am Berning kag ria amo ang paghuput kang mga manok nga burulang. Masag-ub daad kato si Isoy ugaring duro pa ang nauna kana. Gani rugto tana nagpungko sa idalum kang datilis marapit sa kilid-balay ni Mal-am Berning. Rugto gali si Mal-am Berning nagasikungkung kag nagahimas-himas kang anang pulahan kuno nga ilahas nga ginbaylo kang Ati sa mga ugis na nga pantalon. Nabatian ni Isoy nga interesado gid ang Tagala nga bisita kag nakapamangkut pa dya tuhoy sa malabug nga daw sipil sa kahig kang sulog. \"Akay, ang sulog indi lubos nga sulog kon wara ang daw sipil nga dya,\" pabutyag ni Mal-am Berning samtang ginapakita na ang kahig kang sulog. \"Sa tahud ginatakud ang bulang.\" Halin kato, ginaturuk pirmi ni Isoy ang tahud kang tanan nga sulog nga ana makita.\nHarus kada aga nagabisita si Isoy sa mga munga. Ang tatlo ka nagapangitlog may mga pugadan nga nahuman sa malaka nga pagrara kang manipis nga mga samay kang kawayan. Ginhimuan na man kang burutangan nga poste kang kawayan ang mga alat nga pugadan. Sa oras kang pagpangitlog kang mga munga, dyan si Isoy nga nagalibut-libut sa pugadan sa pagtaratangra sa nagakatabu sa munga. Namutikan na ang pagsala-sala kang munga kon manugguwa run ang itlog, ang gamay nga pagliki kang ulo kag ang pagkablangko nga himutad kang mga mata ka dya nga daw nagaluha-luha sa kada malaka na nga pagpisuk. Daw naluoy si Isoy sa mga munga pero padayon ang ana pagpanilag kananda kada aga. Indi na maintyendihan pero may pinasahi tana nga kalipay nga mabatyagan sa pagturuk na sa nagaamat-amat guwa nga itlog.\n\"Hoy, Narciso, dalia run! Makaun 'ta,\" singgit liwan ni Manding Susing. \"Dalia hay may agtonan pa kami ni Pila.\"\n\"Diin kamo maagto haw?\" pamangkut ni Isoy nga nagahangus paagto sa andang banggerahan sa pagpanghugas kang anang mga alima.\n\"Mangompra kami kar-on kang mga laswa para ibaligya sarum-an. 'Baw, mayad lang hay buut man dya si Pila. Amo dya nga bata ang daw nami pangasaw-un sa urihi. Man, bakas.\"\nSi Pila imaw ni Susing sa puwesto sa tindahan kon adlaw nga Martes, ang adlaw kang tyenda sa andang sitio. Indi gid man maraw-ay si Pila kag kon ikumparar sa bulak wara pa gid dya makabuskag. Sa panuruk ni Isoy, bata pa gid si Pila bisan pa nga patas lang sanda sa edad nga trese anyos. Klasmeyt sanda kauna sa Grade One kag bangud magkaingud lang ang andang balay, pirmi sanda nagaimaw paagto sa eskwelahan. Ginasunlog sanda kato ugaring para kay Isoy, si Pila sangka klasmeyt lang nga nagauli dyan sa pihak nga balay. Indi maintyendihan ni Isoy kon andut daw wara gid tana ti gana kay Pila, maski man lang manglingling kana. Mahapus gani himuon ang pagpanglingling hay dyan lang sa pihak balay. Lain gid si Mina.\nHipuson si Isoy. Dya siguro bangud kang anang pagpakaubus pirmi sa pagkababaan ni Manding na Susing. Wara tana ti barkada sa andang sitio hay istrikta gid si Manding na Susing. Kon haros pa lang, gusto ni Susing nga ang tanan nga oras ni Isoy sa obra lang. Maniwang it panglawasun si Isoy kag indi gid man taas. Gani daw bata man gihapon ang pagkabig kana kang kalabanan nga ginakasubu gid ni Isoy. Kutub Grade Four lang tana hay nabudlayan run gid si Manding na Susing kang andang pangabuhi nga ginasarig lang sa pagbaligya kang laswa kag yangkut-yangkut nga mga butang kon Martes.\nHalin kang matubuan kang buut si Isoy, nabatian na pirmi ang mga kumud kag buyayaw kang anang tiya, kapin pa kon may pangayuon nga baraklun ukon aramutan kang nagaeskwela pa tana. \"'Baw, ano liwan ra nga aramutan? Ang gaga mo nga nanay ang may sala ka dya tanan. Daw ayam lang nga nagbilin kang anang totoy – mayad pa gani ang ayam hay nagapasuso pa. Pero si nanay mo, wara gani kadumdum magpadara bisan sangka lata lang nga Liberty.\" Saulado run dya ni Isoy kag nasum-udan run daad tana ugaring wara tana ti mahimu kundi maghipus run lang.\nKang makapanaw run ang anang tiya, nakabatyag kang tuman nga kalinung si Isoy. Ana ang bilog nga hapon. Pagkatapus na hugas kang pinggan, nag-agto tana sa kuwarto kang anang tiya. Isara man lang dya nga kuwarto kang balay bangud si Isoy sa papag kang anda gamay nga sala nagaturog kon gabii. Nagluhud si Isoy kag gindab-ut ang sangka karton sa idalum kang papag nga ginaturogan ni Manding na. Ginbuksan na dya kag ginbaluskay ang nahantal nga daan nga mga peryodiko kag magasin. \"Seksi nga mga bayi,\" hutik ni Isoy samtang madasig ang anang pagbaluskay kang pinanid kang magasin. Daw masaulo run ni Isoy ang mga pangurba kang lawas ka mga modelo kang bayu-pamparigos.\nNasalapuan ni Isoy ang karton kang ginsugu tana kato ni Susing nga mangita kang inugputus ka uga nga ginpakyaw nanda sa taga-Estancia. Likum kay Susing, ginabalik-balikan gali ni Isoy ang mga magasin kon nagaisaranhun lang tana sa balay. Marayu ang panilagan ni Isoy kon ikumparar sa mga kaedad na tungud talagsa man lang tana makapabanwa hay tana pirmi ang ginabilin sa andang balay. Talagsahun man ang ana paglantaw kang sini hay wara run pag-uso ang pagpaguwa kang sini nga libre parehas kauna. May telebisyon run tuod pero mayha man tana magsaka sa balay kang iban. Kag isara pa, ginpaandaman gid tana kang anang tiya nahanungud sa pagpanumbalay para makalantaw lang kang telebisyon.\nGani ang karton sa idalum kang papag ni Manding na Susing daw nangin \"balaan\" nga butang para kay Isoy. Lubos nga ginaangkun ni Isoy ang dya nga \"pagkabalaan\" bangud tana lang ang nakamaan ka dya kag ana dya ginabalik-balikan bangud sa pinasahi nga kalipay nga ana mabatyagan kag ginahandum – pinasahi nga kalipay nga madangat man kon kis-a sa paghimas kag paglantaw sa mga munga. Dya tanan kutub nakita na si Mina.\nKar-on ginabaluskay na ang mga magasin kag ginahimutadan ang mga bayi sa litrato – mas guapa pa sanda kay Mina kag makita na pa gani ang iban nga bahin kang anda kalawasan nga wara na pa makita kay Mina, pero lain gid si Mina. Indi mahangpan ni Isoy kon andut wara run ang pinasahi nga kalipay nga ana nabatyagan kato sa kada pagbisita na sa karton. Daw nagluya ang lawas ni Isoy samtang ginahipid na pabalik ang mga magasin pasulud sa karton.\nNagguwa si Isoy kag nagpanilag. Wara gid ti tawo sa karsada. Nabatian na ang matunog nga hambal sa radio. Drama ang ginapamatian pirmi nanday Manding Bidang kag daw bungul tana kon makapatukar. Human run sa ulo ni Isoy kon ano ang ana pagahimuon.\nGin-agtunan na ang andang mga manok sa likud-balay. \"Magpakabuut kamo kadya hay may misyon ako,\" ang mahinay nga hambal ni Isoy samtang ginatrangkahan na ang gamay nga kudal nga nagalibut sa likud ka balay nanda. Naglusut dayon tana sa kawayanan sa kilid kang andang lote. Nagalingas-lingas tana pero madasig ang ana tikang.\nSi Mina ang anang ginapaminsar. Naman-an na nga kon mga alas tres sa hapon, nagaagto si Mina sa bomba sa pagsag-ub kang anang inugparigos. Matawhay ang bomba kon hapon. Ang nakapanglaba sa aga nagahulat run lang kang pagmara kang andang hinalay kag nagapahuway pa sanda sa amo ka dya nga mga inoras.\nNagkuub si Isoy sa kamunsilan nga ginalatagan pirmi kang mga nagapanglaba kag nagpangalihid pa gid tana sa hinantal nga kahoy ni Mal-am Tonyo, ang andang kapitan del baryo. Nakita ni Isoy nga buta run ang surudlan ni Mina kag nagahakwat run dya kang balde paagto sa andang balay. Nagpahimuyung lang si Isoy.\nMay mga kanipaan sa likud-balay nanday Mina hay may gamay nga sapa. Marapit sa kanipaan ang anda burubanyo nga nahuman parehas man kang kalabanan sa andang sitio. Masami nga sako lang ang dingding ukon karton kag malaka nga sulidap. Kalabanan wara ti atup kag ang iban wara gid gani ti banyo.\nHalin sa kamunsilan, nagpangalihid si Isoy paagto sa likud ka balay nanday Mina kag rugto tana nagpuesto sa kanipaan marapit sa banyo. Nanguyus kag daw kinulbaan tana kang nabatian na ang paghirihi ni Mina sa nagasunlug nga limug kang sangka laki. \"Si Kardo Balo gali,\" sa hunahuna ni Isoy. Nakita na nga si Kardo run ang nagahakwat kang inugparigos ni Mina. Pamatyag ni Isoy daw wara dayon makapitik ang anang dughan kang ginpasugtan ni Mina si Kardo nga magsulud imaw kana sa banyo. Samtang nagapanilag tana sa darwa sa sulud kang banyo, nabatyagan ni Isoy ang pagparanginit kang anang kalawasan. Basa ang naidalum nga bahin kang anang lawas sa pagkuong sa kanipaan pero ang anang naibabaw nagapamalhas.\nGabii. Malinung ang palibut pero si Isoy wara gihapon maturugan. Masaku ang pagpitik kang sintas sa anang hunahuna, daw may pagsunlog nga nagabalik-balik ang mga hitabu kang hapon nga ra. Daw indi makapati si Isoy. Si Mina … kag si Kardo. Daw ginapanuruk pa ni Isoy si Mina nga nagsuksuk kaina kang aga ka anang masilaw kag duag rosas nga bayu. Makasirilaw nga rosas tuod – kag nabatyagan ni Isoy ang amat-amat nga pagpangalapkap kang anang kaugut.\nTuman kalawig kang gabii para kay Isoy. Nagbangon tana. Ginbaliskad na ang anang nagaisaranhun nga ulonan kag nagbatang liwat. Ginpiyung na ang anang mga mata kag gintangday na ang sangka butkun sa anang dahi. Si Kardo kag si Mina … Ang munga. Ginwaslik ni Isoy ang anang alima nga daw gusto na man daad iwaslik ang sa anang hunahuna. Ang anang kaugut indi lang kay Mina natuon kundi pati man sa anang kaugalingun. Ang munga … Pinamalhas si Isoy. Nakabatyag tana kang kahuya kag pagkangil-ad sa anang kaugalingun. Naglisu tana kag magbarikutot. Kaagahun run kag maturogan tana.\nKaagahun. Adlaw kang tyenda gani dulum-dulum pa kag nagbangon si Susing. Nagakaturog pa si Isoy sa anang papag. Nagsindi kang kingki si Susing kag ginbuksan ang pwertahan kang andang kusina. Dumiretso tana sa dapog kag nagdaig kang kalayo para makapabukal kang tubig nga inugtimpla na sa kape. Dayon, gin-agtunan na ang mga munga sa pag-usisa kon may nakaitlog run.\nAng darwa may dyan run pero ang isara daw nagapaluya. Gindab-ut na dya kag ginhikap ang iritlogan kon may paraabuton pa nga itlog. Pero nanguyus tana. May dugu.\n\"Narcisooo! Abaw, Isoooy! Ang munga ta …\"\n- Katapusan -\n* Ang \"Sa Pagtubu kang Tahud\" nabalhag sa Ani 19 (Kinaray-a) kang Coordinating Center for Literature of the Cultural Center of the Philippines. Dya ginlikwat sa Ingles ni Glenn Sevilla Mas \"Rite of Passage,\" nga nagdaug kang ikatlo nga padya sa English Full-Length Play, 2004 Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature. I-klick ang butones sa idalum para basahun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/sa-pagtubu-kang-tahud.html","date":"2017-09-22T06:20:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00471.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993886948,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993886947631836}","num_words":2397,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagkadura kang Uko kag Mangilaw\nni Jaypee Maglantay Alonsagay\nNagapisik-pisik pa ang orang samtang ginakaptan kang linabug nga mga tudlo kang Uko. Ang Uko nagutum gid sa sobra apat ka oras na nga pangita kang karan-un.\n\"Haros wara run gid it makita nga orang ba sa suba. Gin-ubos run gid kang mga tawo,\" hambal kang gutum nga Uko.\nMadulum ang gab-i. Puro bituon ang makita kay wara it bulan nga nagasanag. Amo dya nga mga panyimpo nga ang Uko hala panglatas sa kasubaan agud makakita kang orang kag umang-umang nga paborito na gid kan-un.\nNagangirit-ngirit gid ang Uko kay nabusog. Samtang tana nagapurupungko sa lumuton kag bahul nga bato, may gulpi lang nga naglagabong nga nahulog sa pil-as rapit sa ana likod. Nagtumbo kag nagtalikod ang Uko sa kakulba. Sangka Mangilaw gali ang nahulog sa pil-as.\nAmat-amat nga nagparapit ang Uko kag nagpamangkot, \"Ay, naiwan timo?\"\n\"Nagapalagyo ako sa mga tawo. May ginabit-bit sanda nga musika. Man-an mo man ako nga indi ko gusto makabati kang musika,\" sabat kang nahadluk nga Mangilaw.\nAng Uko nagpaminsar it madalum sa anang nabatian. \"Wara kaw man it may naobserbahan sa mga tawo sa kadya nga tyempo?\" pamangkot kang nagakurisung nga Uko sa Mangilaw.\nAng Mangilaw nagpaminsar man kang anang isabat. \"Ano haw ang parte sa kadya nga mga tawo?\" balik nga pamangkot kang Mangilaw sa Uko.\n\"Kita nga mga pinasahi nga tinuga, amat-amat nga nagakapapas kag ginapatay kang mga tawo. Maabot gid ang tyempo nga kita Madura sa kalibutan kag dungan man nga madura bisan sa paminsarun it tawo,\" malawig nga sabat kang Uko.\nNagpinsar pa gid it madalum ang Mangilaw sa ginhambal kang Uko. Daw indi na mabaton pero tuod gid man nga amo dya ang laban gid nga matabo kananda.\nAng mangilaw nagpungko sa bahul nga bato rapit sa ginapungkuan kang Uko kag naghambal, \"siguro tuod gid man nga ginaamat-amat kita pamatay kang mga tawo. Ako wara it tsansa nga ipakita ang akun pagkagamhanan kay raku kang gin-imbento ang mga tawo pangontra kanakun. Ang mga tawo sa bukid kadya pirmi run nagabitbit kang masilaw nga kasanag nga ginatawag nanda plaslayt. Mahilig man sanda magdara kang musika. Bisan diin ginadara nanda ang kwadrado nga bagay kag amo man ang pagsunod kang musika bisan diin sanda mag-adto. Raku pa ang mga gin-imbento ang mga tawo nga pangontra kanakun. Indi ako makaparapit para sanda akon kan-un. Hadluk ako sa kasanag kag musika. Mapatay gid ako sa kagutum.\"\nAng Uko nagliungan pagkabati na kang malawid nga sugid it Mangilaw. \"Tama kaw gid,\" sabat kang Uko. \"Ako amo man. Ginaubos kang mga tawo ang akon karan-un sa suba. Indi run ako makadakup kang raku nga orang parehas kauna. Ang mga tawo kadya raku imbensyon sa pagsikup kang isda, orang, kag kalampay. Ako mawad-ad gid it pagkaun sa sunod kag mapatay,\" sugpon kang Uko.\nAng Mangilaw naluyahan sa anang nabatian. Parehas lang ang anda experyensya kag posible nga pareho man ang anda maabtan nga amo ang pagkadura sa kalibutan indi lamang kamatayun kang lawas kondi pati run kamatayun sa paminsarun kang mga tawo.\nNaghambal ang Mangilaw, \"Tama kaw gid. Kami nga mga Mangilaw gamay gid lang sa talon. Kamo nga mga Uko gamay gid lang man. Parehas ta lang gaamat-amat kapapas. Pero sigurado gid ako nga mas mauna kamo ubos. Kami mas magalawid sa kalibutan kaysa kaninyo. Mas kilala kami kang mga tawo halin pa kauna hasta kadya.\"\n\"Oops, dali lang,\" gulpi nga sabat kang Uko nga nagataas ang limug. \"Sakto kag mapatihan ang una mo nga mga ginpangsugid pero daw indi run mapatihan sa punta haw? Mas kilala kami kang mga tawo halin pa kauna hasta kadya. Kami ginagutum pero may makita pa kami nga umang-umang sa binit-binit. Kamo wara gid ti makaun nga tawo kay indi kamo makaparapit sa kahadluk,\" sugpon pa kang Uko.\nAng Mangilaw medyo nagkurisung kag naghambal, \"Matuod nga kami nahadluk magparapit sa tawo kadya pero tinuig man kami bag-o magutum. Kamo? Kilala ayhan kamo kang bag-o nga henerasyon? Nagkaramatay run ang mga tawo nga nagapati kaninyo. Kami nga mga Mangilaw bantog ilabi run gid dya sa banwa kang Libertad. Kilala kami nga nagauli sa bukid kag ginakahadlukan kang mga tawo sa dulom,\" ang balos man kang Mangilaw sa Uko.\nAng indi magpalupig nga Uko naghambal pa gid, \"Ano gid haw ang ginapabugal nyo nga mga Mangilaw? Ang inyo nawong parehas lang man sa Amo. Bulbulon ang bilog nga lawas kag may panit nga parehas sa karbaw. Bisan kamo mataas nga nagadab-ot sa sobra baynte ka tapak, kamo pa ang nahadluk sa tawo kadya bisan sanda ang inyo pagkaun. Kon kamo magdalagan kag magsinggit halin sa iraya, indi run kamo mabatian kang tawo kay mas gahud pa gid kadya sa mga panimalay nanda. Kon kamo mapatay, nagatunaw lang kag wara ti may ginabilin nga tanda kang inyong lawas. Kamo madura nga mas una pa gid kanamun.\"\nAng Mangilaw nagbalus man, \"Ti, kamo nga mga Uko, ano gid ang inyo ginapabugal? Ang inyo tuhod nga nagalabaw sa ulo kon kamo magpungko? Ang inyo bibig nga nagatabon sa inyong itsura kon kamo magngirit? Kon kamo mapatay nagatunaw man nga parehas kanamun. Bukut kamo gamhanan nga dumdumun gid kang tawo. Kami nga mga Mangilaw ginakahadlukan kag bangud kadya kami madumduman kag indi gid malipatan bisan pa sa paminsarun kang mga tawo.\"\nNagainit ang pataas-taas sugid kang Uko kag Mangilaw. Wara nanda matalupangdi ang oras kag ang marapit nga pagbutlak kang adlaw. Sa hinali, gulpi lang nga may nagmalo nga manok, klaro kag matunog nga pagmalo kay tama ka linung ang lugar. Tanda nga ang pagsublang kang kaagahun marapit run lang. Nag-untat sa pagbaisanay ang darwa.\n\"Ti ano bay dya? Padayunon ta lang ang pag-istoryahanay ta sa rum-an. Rapit run lang ang pagbutlak kang adlaw. Gabinais pa kita nga parehas ta lang man nga amat-amat nga nagadura sa kalibutan pati run sa paminsarun kang mga tawo. Ang mga kabataan kadya nawili run sa bisyo, sipal, kag moderno nga teknolohiya. Wara run sanda gatugro tyempo sa pagpamati kang istorya kang andang kamal-aman parti kanaton. Mangin malipay ako kon may magsulat parti kanatun paagi sa libro. Agud nga sa oras nga madura kita sa kalibutan, kita madumduman bisan sa mga panulatun lang kag barasahun. Ako naima sa mga aswang kay hasta tulad buhi sanda sa paminsarun kang tawo. Raku nga mga sulat kag istorya nahanungud kananda,\" hambal pa kang naluyahan nga Uko.\n\"Sige, kitaay ta lang sa rum-an kag isugid ko pa ang istorya kag eksperyensya ni Tatay kag Lolo parte sa pag-engkwentro nanda sa mga tawo. Hagadun ko man ang mga migo ko nga Mantiw kag ang Tayho agud imaway ta dya sa rum-an mag-istoryahanay,\" panapos nga hambal kang Mangilaw bag-o sanda magbulaganay kang Uko agud makapanago sa talon.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni Romeo Tanghal Sr. halin sa http:\/\/sarilingatinkomiks.blogspot.com\/2006\/07\/si-chicoy-at-ang-mga-maligno.html.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/ang-pagkadura-kang-uko-kag-mangilaw.html","date":"2017-09-26T14:39:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00496.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996712208,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999671220779419}","num_words":1123,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.004,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.399,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tyanak\nni Bagani G. Aranieva\nMabaskug nga paglagtik ka makinilya ang mabatian halin sa kwarto ni Minardo. Sa pagkadasig nga daw indi mabuy-an kag daw ginalagas ang mga idiya nga surulatun sa papil. Manunulat tana kag amo dya ang nagtulod kana nga mag-agto rugya sa probinsya agud mangita ka inspirasyon kag mag-umpisa liwat ka sulat ka bag-o na nga nobila.\nKahapon pa tana nag-abot halin sa Manila. Bisan bag-o pa lang tana sa lugar nga dya, mamag-an ang pamatyag na sa magamay kag malinung nga minoro. Dumaan ang disinyo ka darwa ka panalgan nga balay. Himo sa tisa ang dingding ka idalum kag kahoy ang ibabaw ka balay. Ginpanami dya ka mga maid-id nga korta nga kahoy nga nagaadorno sa kisami kag malagpad nga mga kapis nga bintana. Daw ginbalik tana sa kinaragto nga tyimpo. Limpyo ang bilog nga balay nga husto lang ang kabahulun kag natim-us ang mga antigo nga kagamitan. Ginapalibutan ang balay ka matahum nga hardin kag matawhay nga kasiringan. Rayuaanay ang kabalayan rugya, gani malinung kag angay gid sa pagsulat. Sa pinsar na, nami dya nga kahigayunan, gani bahul ang pasalamat na sa amigo nga nagpamaan kana parti sa balay nga barakasyunan nga dya.\nSi Manding Guring ang tagdumara ka balay. Bahul ang pag-ulikid na kag ginatugro na ang nagakaigo nga pagtalupangud sa anang urobrahun nga tatapun ang balay kag ang mga propridad nga sakup ka dya. Kasra kada simana ang agto na, piro umpisa kadya, adlaw-adlaw ang pagduaw na hay amo dya ang ginkasugtan nanda ni Minardo. Kon wara ti mga bisita kag kon timprano na matapos ang nga hirimsun sa balay, gadali dya nga sirhan agud makauli dayon sa anang pamilya sa pihak nga minoro.\n\"Minardo … Minardo, yapon run! Bilog kaw run dyan nga adlaw, wara kaw pa ka igma ukon pamahaw man lang. Wara timo ginagutum, Toto?\" ang gaarak nga pamangkot ni Manding Guring sa anang bisita, samtang mahinay nga ginatuktok ang gawang ka kwarto. Indi na raad gusto tublagun si Minardo sa ginahimo na garing hay mauli run tana.\n\"Sigi, Manding Guring, ako run lang bahala. Manaog lang ako kar-on para magyapon. Tapuson ko lang dya,\" matinahudon nga sabat ni Minardo nga nagapadayon patik ka makinilya.\n\"Sigi, Toto, mapanaw run ako. Ginahulat run ako sa balay, basi pangitaun nanda ako. Isara pa, indi ko man gusto maabtan ka dulum sa dalan. May kinanlan kaw pa antis ako magpanaw?\" nagadali ang limug ni Manding Guring.\n\"Ah, wara run. Salamat liwat sa bulig mo. Kitaay lang kita sa rum-an sa aga,\" sabat ni Minardo. Wara na run mabuksi ang gawang kang maglisinsya ang mal-am. Halin sa bintana, makita na sa idalum si Manding Guring nga nagaparayu, pag-un kag pat-ud bisan pa nagahabyog-habyog ang pamanaw na. Midyo nagaduko run dya dara ka anang kamal-amun. Antis makalab-ot sa gawang pagwa sa hardin, nagbalikid pa dya kag magtangra kay Minardo, dayon kumpas ka alima na bilang pamaalam.\nDulum ang sala kang manaog si Minardo sa anang kwarto. Ginbuksan na ang sulo dayon untay ka butkun kag lungi ka liug sa sobra ka kapoy. Ginturuk na ang rilo nga nasab-it sa dingding, kag rugto na natalupangdan nga dalum run gali ang gabii, nabanga tana sa pagsulat kag wara kamarasmas nga madasig nga nagdalagan ang mga inoras. Nag-agto tana sa lamisa kag nagpungko. Ramig run ang dapli nga pinirito nga isda, sinabawan nga laswa kag sangka yahong nga kan-un. May sari-sari nga mga prutas nga nakuyang sa lamisa.\nSamtang nagakaun, padayon tana sa paghimo ka mga istorya sa anang paminsarun. Wara na ginsapak ang bombilya sa kusina nga nagpatay-patay tungud sa kadaanun. Daw kanta ang huni ka mga sirum-sirum sa anang pamatian-an kag ang huyup ka hangin nga nagalapos halin sa banggirahan, nagapanarutsot sa anang kalawasan. Ginhatud ka dupuy ka hangin ang hamot ka mga bag-ong utod nga hilamon sa kawayangan sa likod ka balay. Amat-amat mabatian na ang hibi ka lapsag sa marapit, nga nagatunog samtang nagabuhay.\n\"Ay, sus, paano dya bay? Raad mauntat run ang paghibi ka bata agud indi ako maistorbo sa pagsulat kar-on,\" kumod na sa kaugalingun. Daw nabatian ka bata ang ginhambal na, naglinung ang palibot. Nagtindug tana kag nagbalik sa kwarto pagkatapos mahimus ang kinan-an.\nTak … tak … tak … ang sabtanay ka makinilya sa padayon nga paghuman ni Minardo ka anang nobila. Mas ganado kag gusto na gamitun ang makinilya hay mas nagailig lang ang pagsulat na ka istorya. Patik-patik lang ka makinilya ang mabatian sa kagab-ihun.\nHinali may nagbulus nga hibi ka bata, nga daw nakabugtaw sa gahud ka makinilya. Mga hibi nga nagapakitluoy kag nagapanangis nga kungkungun tana, kupkupan kag paturugon. Mga hibi nga nahidlaw sa pagpalangga kag pag-atipan ka sangka nanay.\n\"Abaw, gutum run ang bata. Andut nga wara ginpatiti? Ukon basi irislan ang lampin, amo guro ra nga ginaramig. Ano ka klasi nga mga ginikanan ra? Karuluoy man ang bata, basi suhuton ka hangin ang busong na sa sobra ka hibi. Abaw, kaina pa ang hibianay na kadya,\" kurumudon na sa kaugalingun nga naistorbo sa pagsulat. Piro padayon na man nga ginapaminsar ang paghibi ka bata. Indi na mapadayon ang pagsulat hay puros hibi ka bata ang mabatian na. Wara na mapunggan ang kaugalingun nga magtindug kag maglaaw sa bintana ka anang kwarto para turukun ang mga iningud, piro puro igpat-igpat ka mga sulo sa marayu nga balay lang ang makita na. Daw muuk man ang katurugon ka mga kaingud. Halin sa likod ka balay ang mahinay nga hibi ka bata, gani nagdali-dali tana panaog agud mangusisa.\nMadulum ang palibot, magluwas sa maniki nga iwag halin sa bilog nga bulan, gani ginpirit na laawun ang giha ka bintana sa kusina. Marabong ang mga puno nga nagatindug sa kilid ka balay nga nagdugang sa kadulum. Ginaturuk na ang kakahuyan sa gwa sa likod ka balay. Rugto nagahalin ang hibi ka bata, nga pirit na ginahimutadan kon basi may rapit nga balay, piro ligum sa dulum ang palibot. Mahinay nga mga hibi ang nagabutung kana para agtunan dya sa gwa. Ginkuot na ang laytir sa bulsa ka anang pantalon nga maong kag nagdisisyon nga maggwa sa balay para rugto mangusisa.\nHinay-hinay na nga gin-agtunan ang likod ka balay. Kitaun ang tim-us nga paghapnig ka mga binis-ak nga kahoy sa kilid kag mga abo sa lupa halin sa ginsunog nga hilamon kag basura sa likod ayon. Nadumduman na nga halin dya sa pagpanghawan kahapon ni Manding Guring. Gin-amligan na ang pagtikang paagto sa mga kakahuyan. Pira ka bis run nga nagpatay-siga ang laytir nga ginhimo na nga sulo. Sa hunahuna na, wara na gid madumdumi magdara ka flashlight ukon mangayo man lang kaina ka kandila kay Manding Guring.\nNagatindug run tana kadya sa idalum ka mal-m nga puno ka tsiko nga rapit lang sa balay nga ginatiniran na. Ginhimutadan na ang palibot nga daw ginakulbaan. Kaburungul ang kalinung. Wara run man tana ti mabatian nga hibi ka bata. Basi napaturog run ka nanay na, nagsulud sa pinsar na. Hinali nakabati tana kang mabaskug nga tiringkadol kag madasig nga mga karuskos halin sa kusina. Sa pagkahangyus, nabutanwan na ang laytir, kag gamayan lang mapaso ka kalayo ang mga tudlo na. Wara na run mapurot dya sa pagdali-dali dalagan sa kadudulman agud makabalik sa balay.\nGinbasol na ang kaugalingun kon wanhaw kinanlan na pa maggwa sa balay nga gabii run. Sa haumhaum na, daw ginbutung tana ka hibi ka bata nga magwa sa balay. Dalidali na nga ginsirado ang gawang sa kusina kag ginpirit buksan ang sulo. Nadayunan run nga napundir ang bombilya nga kaina nagahimugto pa lang. Madulum ang kabilugan ka kusina hasta sa balkonahi. Nagginhawa ka madalum si Minardo para madura ang kubakuba sa dughan na. Saku ang tulon na hay nagmara ang tilaok sa sobra ka dasig nga pagginhawa. Ang kasanag halin sa bulan nagalapos run kadya sa surudlan rapit sa karan-an. Ginkapkap na ang palibot paagto sa sulud hasta nga naanad ang anang panuruk sa dulum. Nagsandok tana ka tubig sa banga kag sagunson nga naglab-ok agud madura ang uhaw nga dara kang kakapoy kag kahadluk. Nasanaaw na ang gamay nga kasanag halin sa bukas nga gawang ka kwarto na sa ibabaw nga nagkamang paagto sa hagdanan. Malinung. Namati tana.\nTak … puung ang huni halin sa ibabaw. Tak … tak … puung ang huni ka mital nga mga litra ka makinilya.\nMay kalangkag nga gintangra na ang babaw ka balay. Naglibug ang ulo na sa nabatian. Nagginhawa tana ka madalum kag nangisug nga magsaka. Hugut ang pagkaput na sa balustri ka hagdanan agud tuytuyan ang kaugalingun sa kadulum. Sa pagkahugut ka anang pagkapyut, indi tungud nga nahadluk tana nga mahulog, kondi nagaparangluya ang tuhod na sa kada tikang pasaka sa halintang ka hagdanan. Sangka manunulat tana kag pagsik ang imahinasyon. Basi ginasipalan lang tana ka anang paminsarun ukon pamatin-an na lang ang nabatian. Naglinung liwat.\nTak … tak … tak … mahinay piro bilog run ang huni ka makinilya halin sa anang kwarto. Nagpamukad ang mga balhas na sa dahi kag gising-gisingan. Hinay-hinay na nga nalab-ot ang atubang ka kwarto, kon diin nagahalin ang kasanag ka sulo. Ginbuksan na ang gawang nga buta ka pagkatingala kag pagkadirham.\nSa una na nga pagturuk, daw may buhi nga butang nga nagahulag sa likod ka purungkuan. Mapanimahuan na ang kalangsa nga nagatugub sa bilog nga kwarto, daw baho ka dunot nga hasang ka isda, malang-ig, kasuruka. Maragkut ang balhas sa bilog nga lawas ni Minardo. Daw malupok ang dughan na sa kakulba. Padayon ang paghulag ka tinuga sa purungkuan.\nWara magbuhay, nakita na ang magagmay nga mga butkun kag magagmay nga mga alima nga may tarawis nga mga kuko halin sa likod ka purungkuan nga pirit nagalab-ot sa mga litra ka makinilya. Puros hirikhik, hangus kag ugayung ang mabatian halin rugya.\nHinali nga naglumpat sa lamisa ang gamay nga tinuga, sangka makaharadluk nga bata. Naglumpat-lumpat ang bata ka panulay sa babaw ka makinilya nga nagpapatik-patik ka dya, kag daw nasadyahan dya sa huni ka bag-o na nga siripalun. Naputos kang maragkut nga likido nga daw sip-on ang lapsi na nga lawas. Halin sa anang buntod nga busong kag nagaulbo nga pusod, nagsiwil ang ginabitbit na nga inunlan nga buta ka dugo. Kitaun ang mapula na nga mga mata kag matarum nga mga unto. Nagaturo ang laway kag daw ayam-umang nga nagasipal kag nagasaot-saot sa babaw ka makinilya. Naglumpat-lumpat dya, dayon nagbalikid kay Minardo.\nKinulbaan si Minardo sa nasaksihan. Daw mabulwat ang mga mata na kag natiringkarag ang mga buhok sa anang kalawasan sa tuman nga kahadluk. Wara ti limug nga nagagwa sa kada singgit na. Daw ginlansang tana sa ginatindugan kag urihin run para magdalagan. Tarum ang panuruk ka tyanak kay Minardo kag nagahana dya nga maglumpat sa atubang na. Baskug nga lagpok. Dayon nagdulum ang tanan para kay Minardo.\nTaas run ang adlaw. Mabatian ang huni ka mga pispis sa sanga ka mga kahoy. Makita sa dalan ang mga mangunguma nga nagapauli, nga ginabutung ang mga karbaw nanda halin sa taramnan. Ang mga maduagaun nga alibangbang nagaharapon kag nagasaylo-saylo sa mga mahamot nga kabulakan sa hardin ka balay nga bakasyunan. Kaina pa ka aga natapos ang pagpanilhig ni Manding Guring. Padayon man gihapon ang pagpanghimus na sa mga urobrahun sa sulud kag gwa ka balay. Nalimpyo na run ang dalum nga panalgan kag ang kusina. Malinung gihapon sa babaw kag bukas pa ang sulo sa kwarto ni Minardo. Wara ti mabatian nga patik halin sa makinilya, kag daw nagapahuway dya sa kakapoy halin sa pagpamulaw.\nNagsaka si Manding Guring sa babaw ka balay. Wara nagduha-duha ang mal-am nga maabtan nga bukas ang gawang ka kwarto. Diritso tana sa sulud nga daw wara gapaminsar kon rugyan pa ang anang bisita. Wara nanuktok ukon nanawag. Dayon lang nag-umpisa pilo kang kapay kag hipid kang katri kag mga ulunan. Ginlimpyuhan na ang mga bintana kag lamisita. Gintadlung ang siya at ginkuskos kag ginlampaso ang salug. Gintrapuhan na man ang makinilya. Ginbuksan ang tukador nga buta ka lainlain nga pagkabutang parihas ka gitara, radyo kag mga daan nga siripalun. Ginhakwat na ang makinilya kag ginsulud dya sa tukador.\nGinbuul na sa sulud ka tukador ang gamay nga baol. Ginbuksan na dya kag ginmulalngan ang dumaan nga mga butang nga nagpadumdum kana ka anang inagyan. Ginpagwa na ang sangka litrato. Nag-us-os tana sa kilid ka katri samtang ginahimutadan ang laragway ka sangka laki, si Senyor Ronaldo, kag ang anang sawa nga mga amo na kauna. Disiotso anyos tana kang mag-umpisa pangamo sa balay nga dya. May natabo kananda ni Senyor Ronaldo, ang una na nga ginhigugma. Tungud sa ginsaad nga pagpalangga, nahulog ang anang buut kag nagsarig ka hugut sa Senyor hasta nga nagbusong tana. Palangga na si Senyor Ronaldo, ang anang kabuhi kag kalipay. Namunga ang pagpalanggaanay nanda, piro kang ginsugid na dya, nasal-ihan ang mga paangga ka dumut kag kaugut. Wara kamaan ang Senyora nga ginpahalin tana ni Senyor Ronaldo sa andang balay para itago ang sala nga nahimo nanda. Ginbayaan tana sa kasabu kag pag-isarahanun, kabangdanan nga nahar-asan tana.\nWara ti katupung ang anang panangis tungud ang bata nga to ang nabilin nga handumanan na kay Senyor Ronaldo. Likum na nga ginsulud sa garapon ang tatlo ka bulan nga bunga ka andang pagpalanggaanay kag ginlubung dya sa dalum ka puno ka tsiko sa likod ka balay nga dya. Wara mabunyagan ukon mabindisyunan ang bata antis ginlubung. Kang mapatay ang mag-asawa, kana ginpasubli ang balay nga dya bilang bayad kag hugas ka sala nga nahimo ni Senyor Ronaldo kana.\nDuro nga mga luha ang gin-ula ni Manding Guring sa anang nadumduman. Ginpahidan na ka anang kurinot nga alima ang anang mga mata kag maamligun nga ginbalik ang laragway sa baol. Ginkandado na ang tukador. Ginpamunpon na ang nagahapnig nga papil sa babaw ka lamisa, ginpatay ang sulo kag ginsarado ang gawang ka kwarto.\nMasulhay ang uyahun ni Manding Guring samtang nagaturuk sa tunga ka hardin sa likod ka balay. Ginkaun ka kalayo ang mga pagkabutang nga tinutdan na. Nag-untat run man ang mga baga sa pagsunog ka pantalon nga maong, kag abo run lang ang nabilin nga daw mga apa nga saksi. Nahimo na run ang anang katungdanan. Antis tana magpanaw, nagpuksi tana ka bulak sa hardin kag nag-agto sa likod ka balay. Ginbutang na ang bag-ong puksi nga bulak sa dalum ka puno ka tsiko samtang nagaili-ili nga daw nagapaturog ka bata.\nTimprano mauli kadya nga hapon si Manding Guring. Mahinay ang anang mga tikang samtang nagahabyog-habyog ang anang pamanaw paagto sa atubang ka balay nga bakasyunan. Malinung ang bilog nga palibot. Nagayuhum na nga gintrangkahan ang gawang. Handa run tana liwat sa pag-abot ka masunod nga bisita.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/80\/post\/2014\/08\/tyanak.html","date":"2017-09-26T05:39:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818695066.99\/warc\/CC-MAIN-20170926051558-20170926071558-00096.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9885616302,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9885616302490234}","num_words":2409,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.34,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sirangan\nni Danny S. Tabuyan\n\"Araguy, kon ako takun pakitaan kang mga kalag kag mga idalmunun ngan daw, mataritit gid takun ka dalagan nga dasig pa sa sumpit ka kwitis ay!\" kuon ni Senyang nga nagasugidanun kay Susana.\nSi Susana nagayuhum-yuhum lang sa mga ginakuon kang anang amiga tuhoy sa anang mga kinaadman nga makakita kang mga kalag, ispiritu kag mga idalmunum.\nKang mga apat pa lang ka tuig ang idad ni Susana, napanilagan run ni Masay nga anang nanay nga may ginasugidanun ang anang bata nga indi makita, kag may mga ngaran nga ginasambit ang bata. Napinsaran na nga basi ginsurong ang anang bata kang mga kama-kama ukon kang mga tamawo. Marapit pa abi ang andang balay sa bahul nga puno kang durar-og, ang puno nga daw higanti nga labnog nga ang anang mga gamot daragkul kag maralapad, nga daw kanami lang hukmungan kag magparamig-ramig kon tag-irinit, piro ang anang dahon kaangay kang dahon kang dapdap, ugaring mas malambo tana ang ana kadya lunhay nga mga dahon kag nagamuriskil gid kon mamunga. Daw nagalagsanay sanda kang niyog sa kalantyugon. Kaangay kang mga lunok kag bita, ginapatihan man dya nga baralayan kang mga tamawo tungud kang kahagbong kang anang sirong kag kang mga tuburan kang tubig nga ginapaaslug kadya. Nahangawa si Masay nga basi hagadun kang mga idalmunun si Susana kag indi run makabalik.\n\"Ave Maria Purissima, sin peccado consivida! Jesus, Maria kag Josef! Abaw iparayu ang akun bata sa mga kalautan kag sa mga maligno!\" ang pangadi ni Masay.\nDali-dali na nga bulakwit kang anang bata kag dar-un sa kusina. Nagpuksi kang sangka pungis nga luy-a sa banggirahan kag bul-un ang turubuk sa anang obit nga ana man ginsibit sa luy-a kag gintabid sa bayo ni Susana, agud kuno maparayu ang kon ano man nga mga ispiritu sa binit-binit.\nNagbahul si Susana nga naanad nga may makita nga kon ano nga mga ispiritu sa bisan diin kag bisan san-o nga tion, nga daw pariho lang nga nagsugata tana kang mga buhi. Nagdihon dya kang anang panimuut nga wara run nagakahadluk sa anang mga makita. Ana natun-an sa mga sugidanun kang mga mal-am nga tana sangka sirangan. Ang pagkasirangan, sangka pinasahi nga bugay sa sangka tawo, nga ana makita kag mabatian ang mga tinuga nga indi makita kag mabatian kang normal nga panurukan kag pamatin-an kang tawo.\nKang nagpabilin tana sa iskwilahan nga ana ginaobrahan bilang maistra, agud magsapar ka dikorar kang anang kwarto, sa pagpriparar kang pagduaw kang mga supirbisor sa sunod nga simana, may nabatyagan tana nga nagaparapit. Dumdum na nga kaimaw na lang nga maistra nga nagbalik hay basi may nalipatan. Nagaamat run kato kadulum hay mga pasado alas singko run sa hapon. Nagdapya ang maramig nga hangin nga pamatyagan na nagaparanindug ang anang mga bulbol. Pagbalikid na nga midyo pasipraw sa kilid, ana nakita ang sangka bayi nga daw mga singkwintahun ang idad. Daw kilala na man piro indi tana sigurado. Piro naman-an na nga dya tana sangka ispiritu, hay ang anang pamanaw daw wara nagatikang kondi daw nagasakay sa huyup kang hangin kag daw nagahayaw ang anang mga kahig sa salug. Ang anang bayo daw unipormi kang mga maistra kang tana nagaiskwila pa sa ilimintarya – puti nga blusa nga ginasangaan kang lunhay nga sayal nga pariho ka siri sa lagirang nga dahon kang saging, kag nagakipot sa batiis ayon, nga nabordahan sa atubang kang bulak nga may lima ka sipad, sangka bukol nga nagatabid sa sanga kag ginatimbangan kang sampanid nga dahon; kag nagasuksok kang libon nga sapatos nga panit nga duag itum, kag antyuhos nga itum ang balayan nga nagapatarawis ang magtimbang nga kilid nga ginapugtakan kang daw mga brilyanti nga malabinlud kaintuk.\n\"Buligi ako,\" ang malulo nga hambal kang bayi nga daw nagahalin sa idalum kang lupa.\n\"Sin-o ikaw, kag ano ang akun mabulig kanimo?\" ang pamangkot ni Senyang.\n\"Ako si Miss Matilda Galvez, ang imo kauna maistra sa Science and Health,\" ang sabat kang bayi.\nNapatay kang hinali si Miss Galvez kang gin-ataki tana sa tagipusuon, kag nasapwan lamang nga nagahuray-an nga wara run ti hurangus sa salug kang laboratoryo. Sa hayskul run kato si Susana. Ang hulut nga ginatudloan ni Susana nagatambi lang sa laboratoryo nga kinamatyan kato ni Miss Galvez, nga kadya salug lamang ang nabilin hay ginrumpag kato kang mabaskug nga bagyo pira katuig run ang nag-agi.\n\"Sa malawig nga mga tinuig nagaantos ang akun kalag sa purgatoryo tungud kang akun mga sala nga wara pa mapatawad antis ako mapatay. Gintugutan ako kang Makaako nga magpakita kanimo agud makapangayo kang imo bulig nga mapadali ang paglimpyo kang akun kalag agud makapalangit lagi ako,\" ang hambal kang kalag. Maukud nga maistra si Miss Galvez, mapinalanggaun sa anang mga iskwila, mabinalak-un sa anang mga iningud kag reliyosa.\n\"May purgatoryo gid man haw?\" ang pamangkot ni Susana.\n\"Huud! Matuod ang purgatory,\" sabat kang kalag. \" Matuod dya, pariho ka tuod kang langit kag kang impyirno. Gintuga kang Makaako ang purgatoryo agud magpahayag kang anang wara ti katapusan nga gugma, kaluoy kag pagpatawad. Bisan ang kamatayun indi makatugro kang dulunan sa anang kaluoy. Rugyan ginalimpyuhan ang kalag agud mangin takus dya sa pagsulud sa langit. Ang bisan ano nga atun hinimuan ginadara natun bisan diin kita maagto. Ang mga ginahimo natun nga mga kadu, bisan ano ka iki ukon ka kidit, indi mahimo nga dar-un sa langit. Amo ra nga ang kalag kang tawo ginalimpyuhan gid sa purgatoryo agud mangin puraw nga takus kang langit. Ang purgatoryo kabahin run kang langit. Ang tanan nga rugyan sa purgatoryo sigurado nga mapalangit run gid, ugaring, nagaantos kag nagaugayung ang kalag hay buhay nana makita ang himaya kang Dios tungud kang kinahanglanun nga tion sa paglimpyo. Kon ginapanghiwara ang purgatoryo, ginapanghiwara man ang wara ti kahurubsan nga gugma, kaluoy kag pagpatawad kang Dios.\"\nMahugud nga namati si Susana.\n\"Nadumduman mo, may dyanitor kauna rugya sa iskwilahan nga si Silong?\" pamangkot kang kalag kay Susana, nga nagtango-tango man, timaan nga ana nadumduman.\n\"Ginpahalin to kang supirbisor,\" ang padayon kang kalag, \"tungud nga ginbutang-butangan tana kang sangka maistra kang sala nga wara nana mahimo. Nawad-an tana kang pangabuhian kag nagutuman ang anang pamilya, kag wara tana ti nabaton nga binipisyo sa haros baynti anyos na nga panirbihan sa gobyerno.\"\n\"Ikaw ang maistra ngato?\" ang pamangkot ni Susana.\n\"Bukun!\" ang sabat kang kalag.\n\"Ay, ti ano tana imo labut kato nga rugyan ikaw timo nagaantos sa purgatoryo?\" pasunod ni Susana.\n\"Nakamaan ako, nga wara ti sala si Silong, ugaring wara ako magpasilabut hay nahadluk ako nga maumid. Dumdum ko nga kon magpabungul-bungul lang ako kag magpabulag-bulag, mangin tayuyon kag malinung ang akun pagpangabuhi. Ang akun sala amo nga wara ako manindugan sa kon ano ang kamatuoran. Ginpasulabi ko ang magbutig paagi sa paghipus, imbis nga dampigan ko ang ginadaug-daug,\" sabat kang kalag.\n\"Hesus nga matam-is! Daw ano pa gid bay kabahul ang sarabtun kang nagbutang-butang kag kang nagpanaksihun kang butig? Sa nadumduman ko, ikawalo dya sa napulo ka sugo kang Dios, 'Indi ikaw magbutang-butang sa imo isigkatawo, kag indi kaw magbutig,'\" hambal ni Susana.\n\"Huud!\" hangdu kang kalag, \"ang isara kang mga nagpanaksi, sobra gid ang pag-antos na sa purgatoryo kag ang iba buhi pa piro ginatublag kang andang konsyinsya, piro nagapabat-ol kang andang mga tagipusoon, kag tungud kang bugal, hay nahadluk sanda magbaton kang andang sala. Ang bisan ano nga utang nga wara mabaydan sa dyang kalibutan, baydan gid kang malawid nga tinuig kang pag-antos sa purgatoryo.\"\n\"Indi bala ang Dyos matarung, andut nga malawid gid ang pag-antos kang nakasala?\" pamangkot ni Susana.\n\"Ang Dyos matuod nga matarung, kag ang anang katarungan ginabasi na sa anang bugana nga gugma kag kaluoy. Ang kada sala kang tawo, takus kang silot sa impyirno. Piro tungud kang katarungan kang Dyos, luyag na nga malimpyuhan ang kalag kang tawo, pariho nga ang bulawan ginapapuraw sa kalayo kang orno.\"\n\"Ti, kon amo ra, paano ako makabulig kanimo, hay dyan run timo sa pihak nga kabuhi?\"ang pasintud ni Susana.\nNagsabat ang kalag, \"Bisan rugya run tamun sa pihak nga kabuhi, may angut gihapon kami kaninyo nga nagakabuhi pa sa kalibutan, pariho man kang angut kanatun kang balaan nga mga kalag sa langit. Kaangay nga kamo nga mga buhi nagpangayo kang pangamuyo kang isara kag isara, kami man nagapangayo kang inyo pangamuyo, kag sarang man kamo magpangayo kanamun nga mga nagaantos sa purgatoryo, kang amun pagpangamuyo, kag amo man sa mga madinarag-un sa langit. Ang inyo mga pagsakripisyo, buhat kang gugma kag kaluoy, pagpangamuyo kag paghalad kang Santos nga Misa, makapadali kang amun kahilwayan sa dyang tam-an nga pag-antos.\"\n\"Ang sa impyirno tana bay, pwidi pa ra sanda pangadian ukon pangayoan kang pangamuyo?\" padayon nga pamangkot ni Susana.\n\"Indi run,\" sabat kang kalag, \"hay ang sa impyirno wara run ti kaluwasan pa, kag nakondinar run sanda sa wara ti katapusan nga pag-antos sa wara nagakapalong nga kalayo kag wara nagakapatay nga mga ulod, hay anda ginpili ang magtalikod sa Dyos. Gusto nanda mapatay agud matapos ang andang pag-antos, piro indi sanda mapatay.\"\n\"Ay, amo gali ra? Ti, ano ang akun dapat himuon agud mahilway ikaw sa imo mga sala?\" kuon ni Susana.\nNagsabat ang kalag, \"Ang sakripisyo ni Kristo gid lang ang makaluwas kanakun. Ang Santos nga Misa amo gid ang pinakasakripisyo nga ana ginahalad para sa kaluwasan. Amo dya ang pinakamataas nga pagpangamuyo, hay tana mismo ang nagahalad ka dyang sakripisyo kang gugma. Kon mahimo, magpa-Misa ikaw para sa akun kalag sa masunod nga napulo ka adlaw, kag kon matuman dya magapakita liwat ako, agud sa pagpamatuod kang akon ginasugid kanimo.\"\nDayon nag-alimunaw ang kalag sa panurukan ni Susana.\nNagtublag gid dya sa baratyagun kag paminsarun ni Susana nga wara tana makaturog sa pagpaminsar sa bilog nga gabii. Tungud ka dya, aga-aga pa, bisan nagaduyug-duyug pa hay kulang sa tinurugan, nag-agto tana sa simbahan kag magpamisa sa para sa kaluwasan kang kalag ni Miss Galvez. Ginhimo na dya sa sulud kang napulo ka adlaw suno sa ginapangabay kanana kang kalag.\nSa adlaw-adlaw nga nagaagto tana sa sa simbahan kag sa iskwilahan, duro ang anang maagyan kag masugata nga mga tawo nga masinulub-ub ang mga hitsura kag ang mga mata daw nagapakitluoy, piro wara ti mga tinaga nga ginabungat. Naman-an kag nahangpan na nga dya sanda mga kalag nga nagaantos kag nagapangayo kang anang bulig.\n\"Raad ang tanan sirangan man agud nga anda man makita agud mabuligan ang dyang makaruluoy nga mga kalag,\" ang muno ni Susan sa anang kaugalingun.\nSa iskwilahan, nakalabay si Mrs. Barquez sa kwarto-klasihan ni Susan. Si Mrs. Barquez maistra man kauna ni Susan sa ilimintary kag manugritiro run. Balo run dya tana kag wara ti bata. Kauna kang bataun pa dya marikaya ang anang uyahun, may mayad ti panimuut, piro kadya nga may idad run tam-an ka buringut, kag daw pirmi lang problimado. Nasiplatan tana ni Susan nga nagtamyaw man dayon sa singurang nga maistra. Naghapit si Mrs. Barquez kag nagsugidanun tanda hasta nga nalambutan kang istorya ang nahanungud sa makaruluoy nga nadangatan ni Silong kag kang anang pamilya.\n\"Araguy patawarun lamang ako,\" kuon ni Mrs. Barquez. \"Kada makita ko ang sitwasyon ni Silong kag kang anang mga bata nga wara ka tapos ka andang pagtuon, ginatublag gid takun.\"\n\"Wanhaw ria?\" pamangkot ni Susan.\nNagsabat si Mrs. Barquez nga midyo hani-hani, \"Abaw patawarun lang ako, isara bay ako sa mga nagpanaksi kontra kanana nga nadutlan gid tana sa kaso. Indi raad takun hay man-an ko nga bukun ti tuod, ugaring hay ginpirit gid ako ni Mam Cortes nga amun supirbisor kag nahadluk ako hay basi kon likdayan na ako, baskug nga daan sa gobirnador. Ti adlaw-adlaw daw ginasakitan takun kon makita ko sanda kag ang andang makaruluoy nga sitwasyon sa kabuhi. Kadya nga mal-am run ako kag manogritiro, daw ginaputos ako pirmi kang huya nga ginlipatan ko ang akun dignidad bilang tawo kag bilang manunudlo nga ginatangra kang mga tawo sa komunidad, tungud kang akun pagpanaksihun sa kabutigan imbis nga manindugan ako sa kamatuoran kag katarungan. Indi ako kamaan ko ano ang pagkay-ad ka dya sa wara pa ako magbiya kang kalibutan nga dya.\"\n\"Mam,\" kuon ni Susan, \"mamayad siguro kon makaagto ikaw kay Fr. Francis, kag ikompisar mo dya kanana agud mapatawad ang imo mga sala, kag tumanun mo ang tanan nga ginalaygay na nga himuon mo.\"\nLunis pagkasunod nga simana, nasumalang ni Susan si Mrs. Barquez, nagbalik ang anang kapagsik kag kag pagkanaya-naya sa anang pungyahun. Ginsugidan na si Susan nga nakatigayon gid man tana nga nakakompisar ka Byirnis kay Fr. Francis, kag ana gid nga ginpasalamatan si Susan sa ana nga gintugda.\nMatapos ang napulo ka adlaw nga pamisa sa kalag ni Miss Galvez, nagasaku si Susan kang anang lesson plan nga nahapunan tana sa anang kwarto-klasihan kag nabayaan run kang iba nga mga manunudlo. Gulpi lang may nabayagan tana nga dapya kang hangin nga may dara nga kahamot kang bulak nga daw kadya na pa lang nadapgan. Dayon gintawag ang anang igtalupangud kang masilaw nga kasanag, kag ana nakita ang babayi nga nagayuhum kanana, si Miss Matilda Galvez.\nAng masilaw nga kalag naghambal kay Susan, \"Natapos run ang panahon kang paglimpyo kanakun sa akun mga sala. Nagpakita ako kanimo agud magpasalamat sa imo bahul nga bulig kanakun kag sa pagtuman kang akun ginsaad nga pagpamatuod kang akun ginpanugid kanimo. May purgatoryo kag ang mga buhi makabulig gid sa pagpadali kang pagpalangit kang mga kalag nga nagaantos. Kadya nga may lawas run ako nga mahimayaun, makapadayon ako sa pag-ampo sa Makaako para kanimo kag sa iba pa nga nagakinahanglan. Bukun dya ang katapusan natun nga pagkitaay hay mabalik ako kag magdara kang dugang nga mayad nga balita.\" Nagabanaag ang yuhum ni Matilda nga nagpaalam kay Susan.\nMatapos ang sambulan, nabatian ni Susan ang bagting kang lingganay sa simbahan, agoniyas para sa tagumatayun. Pag-abot sa iskwilahan nabalitaan nga napatay si Mrs. Barquez. Kang magdaraw ang mga manunudlo sa haya ni Mrs. Barquez, natalupangdan nanda nga may hayag nga yuhum nga makita sa uyahun kang napatay.\nKang malubung si Mrs. Barquez, nagpakita liwat ang kalag ni Miss Galvez kay Susan, kadya imaw na run si Mrs. Barquez. Parihas sanda nga nagasirak sa kasilaw kag nagayuhum nga nagapasalamat kay Susan.\nNaghambal si Miss Galvez, \"Tungud kang imo pagkasirangan imo kami nabuligan. Gamita man dya agud makabulig sa duro pa gid nga mga kalag, kag sa mga buhi nga maghinulsul kag magbag-o kang andang kabuhi samtang rugya pa sa kalibutan.\"\nNagsabat si Mrs. Barquez, \"Palihog sugidi man si Mam Cortes nahanungud ka dya, agud indi tana mahulog sa impyirno ukon mag-antos sa purgatoryo.\"\nMakaligad ang mga binulan, nakaagi si Susan sa balay ni Mrs. Barquez, nagapinsar tana, \"Kanugon ang dya nga balay basi maggabok lamang dya kon wara ti mag-atipan. Kay sin-o na bala dya ginpapanubli bay?\"\nDayon may nagtamyaw kanana, dumdum na may kalag ruman nga nagparapit kanana. Gali kang balikdun na, si Silong. Kag ana dya nga ginsugidanun.\n\"Diin kaw maagto Tyo Silong?\" umpisa ni Susan.\n\"Rugya lang. Rugya run bay kami nagauli sa balay ni Mrs. Barquez.\"\nNagkurinut ang dahi ni Susan hay indi na mahantup ang luyag hambalun ni Silong.\nNagpadayon si Silong sa paghambal, \"Antis mapatay si Mrs. Barquez ginpahimuan na kang papilis sa anang abogado nga ang dyang loti kag balay, ibilin kanakun kag sa akun pamilya pati ang sampuna nga lupa nga parayan para sa amun pangabuhian.\"\n\"Ti, kamusta run ang imong mga kabataan?\" pamangkot ni Susan.\n\"Nagairiskwila run sanda nga apat sa hayskul agud nga makapadayon sanda sa kolihiyo,\" hambal ni Silong.\n\"Ay, ti mayad gali hay makaiskwila run sanda. Ana pa ra ni Mrs. Barquez nga binilin?\" pasintud ni Susan.\n\"Bukun!\" sabat ni Silong, \"Gin-agtunan kami rugya ni Mam Cortes. Nagpangayo tana kang patawad kag nagpatawaday kami. Dayon nagkuon tana nga patapuson ko mga bata sa hayskul hay tana run ang bahala sa andang pagkolihiyo. Kag bisan pa nga kon mapatay tana nga wara pa makatapos ang mga bata, ginpasiguro na ang papain kang pundo para gid sa andang pagtuon,\" ang malipayun nga panugidun ni Silong.\nNagpanaw si Susan nga daw nagalutaw sa alipuup sa kalipay sa anang naman-an. Wara gid tana magpaabot nga magbag-o si Mam Cortes, hay kang pagsugidanun nanda daw kabudlay gid konbinsirun nga daw indi gid mabandug ang anang bugal. Nagpasalamat gid si Susan sa grasya nga ginbuhos kang Dyos kay Mam Cortes.\nNadumduman ni Susan ang magtipon kang grupo agud magdibosyon para sa mga kalag sa purgatoryo. Kag pirmi makakita tana kang mga masanag nga mga kalag nga nagaparapit kanana agud sa pagpasalamat.\nNaghambal si Senyang, \"Ti wara gid takun ginapakitaan haw?\"\n\"Hay basi kon magkuyapad kaw ukon basi malipung sa kahadluk!\" ang nagayuhum-yuhum nga sabat ni Susan.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2014\/10\/sirangan.html","date":"2017-09-22T06:12:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688671.43\/warc\/CC-MAIN-20170922055805-20170922075805-00260.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999309778,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999309778213501}","num_words":2751,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.371,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"35,000 run ang FB Likes ka DK\nAng Facebook Likes kang Dungug Kinaray-a nakalab-ot run sa 35,000 sa sulud kang sangka tuig!\nSalamat sa atun mga manogbasa kag tagsakdag kang atun hirikuton agud mapalapnag ang paggamit kang atun pinalangga nga linggwahe. Duro man nga salamat sa atun matutum nga mga manunulat nga wara ti untat sa pagbuhat kang mga sugidanun nga nagapadalum kag nagapatayog kang atun paminsarun.\nAng Dungug Kinaray-a Inc. sangka organisasyon nga nagatuyo nga magtib-ong kang Kinaray-a paagi sa pagtipon, pagtingub, kag pagtipig kang Kinaray-a nga literatura, kultura, kag arte.\nMasadya nga pagpanamyaw halin sa tagdumarahan kang Dungug Kinaray-a Inc.\nPadayon kita. Atun gid tana dya nga mga Karay-a!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/53\/post\/2014\/07\/35000-run-ang-fb-likes-ka-dk.html","date":"2017-09-24T01:33:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818689823.92\/warc\/CC-MAIN-20170924010628-20170924030628-00197.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999399185,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999399185180664}","num_words":109,"character_repetition_ratio":0.098,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.413,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sabat sa Hadluk\nni Arlene D. Nietes-Satapornvanit\n(Mabasa rugya ang una nga bahin kang Hadluk. Kag amo dya ang kasugpon kang atun sugidanun.)\nKang nagligad nga mga inadlaw duro ang atun nabasahan rugya sa website kang Dungug Kinaray-a nga mga kaharadlukan. Masami amo gid dya ang ginahimo natun kada tagkaralag. Suno sa iba, wara nagabanhaw ang mga patay kondi ang anda mga kalag ang nagaguruwa halin sa lupa, langit, ukon impyerno depende sa nagaistorya. Ano tana ang inyo reaksyon sa mga ginbasa nyo rugya nga mga kaharadlukan? Nahadlukan man kamo? Nagtirindug ayhan ang bulbol nyo samtang nagabasa kamo? Nakaturog kamo ukon wara? Masami kon nahadlukan kita, mapirung run lang kita. Kuno abi, kon wara kita ti makita, ti wara man ti mahadlukan. Ang iban gani nagairihi sa kahadluk. Ang iban nagasinggit. Pero may dyan man nga sa sobra nga ka hadluk, indi run ka hambal ukon indi run ka hulag.\nDumduman nyo man kang tyempo nga wara pa ti kuryente sa atun? Nagasugidanun kita kon kaisa sa madulum nga palibot tungud wara ti sulo. Kon may sulo man, nagagamit kita kang kandila, kingki, ukon petromaks. Amo ra nga kon nagaagi kita sa patyo ukon sa mga lugar nga kuon nanda mariit, daw nagadali-dali man kita panaw para malampasan natun. Aka ang baligyaanay kang gas para sa mga mitsa. Pati ang kandila, kag ilabi run gid kon tagkaralag, duro kandila ang ginasindihan. Rugto sa patyo, sa simbahan, kag sa altar sa mga balay-balay. May mga nagapangadi para sa kalag kang mga nagtaliwan. May mga pagkaun, ilabi run gid ang suman, ibos, kag bingka nga ginabutang sa kilid kang altar para panguyang. Pagkaaga, makita kis-a nga wara run ang mga pagkaun, ukon duro run subay. Kang gamay pa ako, gapati gid ako nga ang kalag kang mga kamal-aman namun amo ang nagkaun kang mga panguyang. Duro tana nga kuti kag balabaw siguro ang nabusog.\nMay sangka gabii, malinung, kag tanan kami rugyan run sa sulud balay. Tapos run kami kang panyapon. Brubhay may naglagpok sa atup. Daw bahul nga bagay nga naghugpa. Kag nagkulas-kulas. Gulpi nagsinggit si tatay nga, \"Sin-o ra? Dali dya kag magpakita kaw!\" Nag-untat ang kulas-kulas. Tanan kami daw indi ka hulag sa kakulba kag kahadluk. Nagkuon sanda nga sa mga amo dya nga tyempo dapat pabaskug-baskug kang dungan. Ano ayhan ang amun himuon kon tuod gid man nga nagpakita ang naghugpa nga to? Ano ayhan ang itsura? Nadura lang man to ugaring hay daw nahadlukan run tamun magsaka sa ibabaw kag magturog sa kwarto.\nMay sangka bes man nga ang akun libayun nagturog timprano pa sa gabii. Kami tana sa dalum sa sala. Brubhay may nabatian kami halin sa kwarto. Ang libayun ko nga katurog nagasinggit nga, \"Bahul-bahul! Bahul-bahul!\" Dasig kami nga nagdaralagan pasaka agud pukawun tana hay abi namun nagadamgo kag nagadaman. Pag-abot namun sa kwarto, bugtaw man tana kag nagatudo sa bintana nga bukas. May nakita kuno tana nga bayi nga nakaputi, labug ang itum nga buhok, kag nagalutaw sa mga kahoy. Nagtirindug man amun bulbol magpamati. Wara man kami ti may nakita.\nDuro man ang mga istorya sa dormitoryo sa akun unibersidad. Daw haros tanan nga mga dormitoryo makuon natun nga may nagaistar nga mga ispiritu. Tungud mga daan nga bilding kag kabahul kag kalinung kon wara ti tawo. Rugto sa amun dormitoryo, may basement. Ang kwarto ko tana sa ibabaw. Pero duro ang mga amiga ko sa basement kag may mga nagabaligya rugto kang paborito namun nga mga pagkaun, gani pirmi ako nagaagto rugto. Ugaring may sangka klasmeyt kami nga nag-istorya nga kang una kuno ang basement kang amun dorm, prisuhan kang tyempo gyera. Daw ginhadlukan run tamun mag-agto rugto. Ilabi run gid kang gin-istorya na nga may sangka estudyante kuno nga pirmi may makita nga pari nga Espanyol, nga nagapangayo kana kang bulig. Nagapakitluoy gid kuno ang pari. Abaw dugang ang hadluk namun. Bisan rugto kami sa ibabaw nagaturog, rugyan ang amun kahadluk, kag ang amun imahinasyon mabaskug magpinsar kon ano to itsura kang pari kada magturuk kami sa bintana ukon mag-agto sa banyo.\nLuwas sa mga kalag nga nagarilibot, duro man ang iban nga mga ispiritu nga mga pwersa kang kadulum nga nagakalit agud makahalit ukon makapahug sa mga katawhan. Duro nagapamangkot kon tuod dya. Dapat gid bala sanda kahadlukan? Ano gid ang anda mahimo sa mga tawo nga buhi rugya sa kalibutan?\nNagapati takun nga luwas sa pisikal nga makita natun rugya sa kalibutan, may dyan man nga kalibutan ang mga ispiritu. Mabasahan dya natun sa Bibliya, kag sa iban pa nga mga dumaan nga mga libro nga ginsulat kang mga maaram. Nabasahan bala ninyo nga ang kalibutan kang una nga panahon manami kag mayad, nga ginhimo dya kang Ginuo nga wara ti malain? May mga anghel sa kalangitan nga imaw kang Ginuo. Nagapati sanda sa Ginuo kon ano ang sugo kananda, kag ilabi run gid, mga mayad sanda nga ispiritu. Ugaring sa tunga kang kamayad, may nagsulud nga malain. Ang sara sa mga lideres kang mga anghel nagrebelde sa Ginuo tungud sa ima kag bugal. Napinsar na nga dapat tana man may gahum parehas sa Ginuo, gani rugyan ang kontra kag ugut sa ana nga tagipusuon. Kag duro nga mga anghel ang ana naganyat nga magpamatok sa Ginuo. Gani nga ginpahalin sanda sa kalangitan kag rugya sanda sa atun kalibutan gintapok. Amo dya sanda ang nagalibot-libot tulad sa atun kalibutan agud magpahug, magpahadluk, kag magluib kang mga tawo. May gahum man sanda agud maghimo kang mga butang nga bukut natural, agud nga patihan sanda kag dayawun. Ang anda tuyo amo nga iparayu kita sa atun pagtuo sa Ginuo, kag magsunod kananda rugto sa impyerno. Nabasahan ko nga sarangan nanda nga huwadun ang nasari-sari nga dagway, porma, limug, kag dapug kang mga tawo nga buhi ukon bisan mga tawo nga patay run. Ang tawo nga nagtaliwan, indi run pwede magbalik sa kalibutan kang mga buhi. Ti, sin-o to bay ang makita kang iban nga kuon nanda kalag kang anda kakilala?\nKang naman-an ko dya nga kamatuoran, daw nahilway ako sa akun kahadluk. Nabatyagan ko ang kalinung, kag kabaskug sa akun paminsarun kag ispiritu. Matuod gid man nga ang kahadluk makapugung kanatun agud kita mangin hilway kag malinung. Kon may kahadluk kita tungud sa ginhimo kang mga ispiritu nga dya, daw indi kita ka ugwad sa atun kabuhi. Ugaring kon man-an natun ang kamatuoran nga sanda nasupil run kang Ginuo kag sigurado run ang anda kapyerdihan, indi run kita dapat magkahadluk. Kon ang Ginuo rugyan sa atun kabuhi, ilabi run gid sa atun tagipusuon, wara kita dapat kahadlukan, tungud man-an natun nga imaw natun ang pinakagamhanan, pinakamaaram, kag pinakamabaskug sa tanan. Kag wara ti kon ano nga makapabulag kanatun sa gugma kang Ginuo.\nGani sa sunod nga may mabatyagan kita nga kahadluk, pinsarun natun ang Ginuo, kag mag-ampo kita nga tugruan na kita kang kabaskug nga malampasan ang kahadluk nga atun ginabatyag. Mangamuyo kita nga mangin hilway ang atun pangabuhi sa adlaw-adlaw, agud wara ti kahadluk nga magpugung kanatun sa paglab-ot kang atun mga handum rugya sa kalibutan.\n- Katapusan -\n* Litrato sa Facebook Page: Halin sa http:\/\/lightonthepage.com\/tree-faith\/.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/62\/post\/2013\/11\/sabat-sa-hadluk.html","date":"2017-09-24T22:57:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818690228.57\/warc\/CC-MAIN-20170924224054-20170925004054-00561.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999939203,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999939203262329}","num_words":1174,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Dungganun nga Manunudlo\nni Jesus C. Insilada\nKadya lang, isara ako sa lima nga gin-imbitar agud magpakigbahin ka amun mga inagihan kag mga panghunahuna bilang Metrobank Foundation's Outstanding Teachers sa mga bag-ohan nga mga manunudlo sa ginhiwat nga Teacher Induction Program karang Oktobri 16-18, 2015 sa Sarabia Manor Hotel, Syudad Iloilo.\nSarasara kami nga ginpahambal tuhoy sa amun mga inagihan, mga kabudlayan, kag mga pagpanikasug kon insa napasidunggan kami nga lima ka Metrobank Foundation paagi sa anda tuigan nga Search for Outstanding Teachers (\"SOT\").\nPang-apat ako nga naghambal kanamun nga lima. Ginsugid ko nga una ako nga nagpasakup sa SOT kang 2013. Wara ako ginpalad nga mapilian bilang isara sa walo nga magaatubang sa mga hurado para sa pinal kag katapusan nga intirbyo.\nKang 2013, nag-intra man ako sa \"The Many Faces of the Teacher\" ka Bato Balani Foundation. Dya ako napilian bilang isara sa apat nga ginpasidunggan. Ginpinsar ko nga ayhan luyag ka Ginuo nga ipahatpahat lang ang pagtugro kanakun ka grasya. Duro nga mga inagihan ang indi ko malipatan. Nabutang kami nga apat sa panghapin ka darwa ka nagapanguna nga mga magasin sa pungsod. Sa adlaw ka pasidungug, si Tito Boy Abunda ang nag-intirbyo kanamun sa talk show nga pormat ka programa. May duro pa gid nga mga kahiwatan diin kami imbitado nga apat nga honorees ka The Many Faces of the Teacher 2013.\nNag-intra ako liwat sa Metrobank SOT kang 2014. Bag-o run ang amun prinsipal gani tana run ang nagpirma ka akun pormas sa nominasyon. Nagtaliwan run ang amun anay prinsipal nga samtang nagagrabi tana sa hospital, nagahambal tana sa ana manogbantay nga masunod gid tana sa awardingsa Manila. Nadumduman na ang hambal ko kana nga pananglitan magdaug ako, masunod gid tana sa Manila. Ahay, wara na run masaksihan ang ikarwa ko nga pagpasimpalad. Wara run tana pay mabatyagan ko gihapon ang ana pag-ubay. Ayhan, tuya man tana gani nagadapitdapit kanakun sa gab-i ka pasidungug. Napinsar ko, indi lang mga buhi ang nagapangamuyo para kanakun kondi bisan ang mga pinalangga nga tuya run sa pihak nga kinabuhi. Kang 2010, nagtaliwan ang akun magurang nga amo ang nagpaiskwila kanakun humalin hayskul asta kolihiyo. Kon wara ayhan tana nagtindug bilang akun tagsakdag, ayhan wara ako makatapus ka akun pag-iskwila. Kag 2013, nagtaliwan ang akun hinablus nga sa ikatatlo pa lang nga halintang sa hayskul. Antis ako naglupad pa-Manila para sa pinal nga intirbyo, naghapit ako sa rulubngan ka akun magurang kag hinablus agud hingyuon ang anda pag-ubay kanakun. Naghapit man ako sa rulubngan ka akun anay prinsipal.\nGinpaambit ko sa bag-ohan nga mga manunodlo nga sa kada hirikutun ukon pagpasimpalad, marahalun gid nga nagapangamuyo. Nakabulig kanakun ang mga pangamuyo ka akun pamilya, ka akun mga istudyanti, kaimaw nga mga manunudlo, kag mga amigo-amiga. Nabatyagan ko nga kaimaw ko sanda sa akun pagpasimpalad. Ginateks ko sanda ka nagakaratabu sa Metrobank Plaza - Makati diin ginahiwat ang makakurulba nga panguna nga intirbyo, pagpakita-tudlo, kag ang pinal nga intirbyo sa magkatuhay nga mga pitsa. Sa tion ka amun pinal nga intirbyo diin walo kami nga pagapilian ka apat nga masulud sa napulo nga pagapasidunggan, nagabarak ang teks ko kananda nga buligan nanda ako pangamuyo nga indi ako pagkulbaan kag masabat ko ti tadlung kag tampad ang mga pamangkot ka hanggud nga mga katapo ka lupon tagpamangkot-tagpamatbat. Sugid nanda, wara sanda untat sa pagpangamuyo. May nagsindi pa kang kandila sa tion tuya ako sa atubang ka mga hurado nga ginpangunahan ni Sen. Cynthia Villar kaubay ang ana co-chair nga si Supreme Court Associate Justice Arturo Brion. Kaimaw man nanda sanday Pasig City Rep. Roman Romulo, CHED chairperson Patricia Licuanan, Cagayan de Oro City Mayor Oscar Moreno, kag Australian Ambassador H.E. William Tweddell. Bangud sa tingub nga pagpangamuyo, nasabat ko ang mga pamangkot nga daw sa wara man ako ginbudlayan. Mugut kag diritso ang akun nangin sabat sa kada ka pamangkot. Wara man ako ginbudlayan sa pagsabat bisan sa mga pamangkot ka Australian ambassador.\nBintaha kanakun nga pinakaurihi ako nga gintawag agud pagaintirbyohon. Nakatapos run ako pangamuyo kag nakondisyon ko gid ang akun kaugalingun nga indi ako pagkulbaan. Matapos sabat ang anda mga pamangkot, may nabilin pa ako nga darwa ka minutos. Wara run sanda inogpamangkot. Gintao nanda ng nabilin nga tinion kanakun agud maghambal ka gusto ko ipaabot kananda. Wara dugaduga nga ginpabutyag ko nga gusto ko gid magdaug. Gusto ko pamatud-an nga duro ang manami nga mga manunudlo nga nadistino sa kaumahan kag kabukiran nga nagahulat nga madiskubri kag mapasidunggan. Sa anda mga kabudlayan, sa matag-adlaw nga paglatas ka malawig nga paranawun, sa anda pagkamapinapamaagihun, kag pagkaabilidadan, angay kag dapat gid sanda nga pasidunggan.\nGinklaro ko sa bataun nga mga manunudlo nga wara lang sanda nagatudlo ka mayad hay may ginapaabot sanda nga pagkilala ukon pasidungug. Bilang bag-ohan nga mga manunudlo, may pagpanghangkat nga pamatud-an ang ikasarang sa duro lang nga mga patag. Marahalun nga mabuul nanda ang pagsarig ka mga tawo sa ibabaw nanda. Kon suguon gani, wara sanda dapat nga isabat kondi \"huud\" kag ukon magtangotango bilang pagbaton kang ginapasa kananda nga mga katungdanan. Kon taw-an gani kang katungdanan, ginlahug ko sanda nga maghulat pa ka paaman nga katungdanan bangud sa masami, amo gid man dya ang nagakatabo. Dya bangud hanggud ang ginapaabot halin kananda nga mga bag-ohanun sa pagtudlo.\nMatapos nga kami nga lima nakahambal sa podyum, nagpungko run kami sa sopa para magsabat ka mga pamangkot halin sa mga tagparamati. Ikarwa ako ginpamangkot. Nalipay ako nga nabatian ko kananda nga nahangkat gid sanda bangud sa akun ginpaambit. Nagapati ako nga duro kananda ang mapasidunggan bangud sa anda ikasarang sa pag-abot ka nagakaigo nga panahon. Gusto ko gid hingyuon ang mga nagatudlo sa kabukiran kag kaumahan nga magtudlo ti mayad kag ipakita ang ikasarang nga magpasakup man sa Metrobank Foundation's SOT indi lang bangud sa bahul nga primyo, kondi duro nga mga oportunidad ang magaabot kananda kag mas labi pa gid nanda nga matungdan ang anda katungdanan bilang manunudlo. Dugang pa, duro run nga ayuda kag bulig ang anda mabaton halin sa mga ahinsya, pribado man ukon ana ka gobyirno.\nKon akun balikan ang pag-intra ko kag pagdaug sa Metrobank SOT, daw sa indi mangud ako makapati. Kami nga lima nga dinapit nga mga bisista sa Teacher Induction Program makahambal gid nga nag-agi kami sa buho ka dagum bangud sa maid-id nga pagpili sa mga nagakaangay nga pasidunggan. Sa amun pag-inistorya nga lima samtang kami nagapanyapon, nahambal namun nga indi lang ang ikasarang sa pagtudlo ang ginalantaw sa pagpili ka \"outstanding teachers,\" kondi mas ginalantaw ang kontribusyon sa iskwilahan kag komunidad, kag syimpri pa, ang pagbinatasan. Indi lipud kanamun nga bag-o idiklarar ang napulo ka mga tagdaug, may nagaagto sa tagsa ka lugar kafinalist agud lantawun ang ana rilasyon sa ana mga istudyanti, mga kaimaw nga manunudlo, sa mga tawo sa komuidad, kag mga talapuanan diin katapo tana. May otomatik nga pagdiskwalipikar safinalist nga may indi mayad nga rekord sa ana iskwilahan kag sa ana katiringban. Marahalun nga nagapabilin tana nga mapinaubusun. Ang isara ka mayad nga manunudlo, bisan may napamatud-an run kag may duro run ti nabaton nga mga pasidungug, wara nagahanggud ang ulo kag nagapabilin nga bukas ang kaisipan nga tana may dapat pa pagatun-an kag pagapanamiun sa ana kaugalingun.\nNapinsar ko, may hanggud nga rason insa nagdaug ako sa Metrobank SOT. Magluwas abi nga may kantidad ako nga nabaton nga ang hanggud nga bahin ginpamayad sa kautangan, nagapahanumdum dya ang pasidungug kanakun nga indi ko pagpabay-an ang akun obra, nga sa kada adlaw, dyan ang pagpanikasug nga mas himuon pa gid ti mas mayad ang mga hirikutun nga kabahin ka akun katungdanan. Kadya, wara run ako nagatudlo bangud tagdumara run ako ka sangka iskwilahan. Nagbag-o man ang kinatubo ka akun trabaho, nagapabilin nga nagapanguna ko nga prayoridad nga ang mga manunudlo makatudlo ti mayad sa kwarto-klasihan.\nTapus run ako sa gintao nga kahigayunan ka Ginuo bilang manunudlo sa kwarto-klasihan, piro nagapabilin ang akun pagpalangga sa pagtudlo. Sa mga tion nga wara ang isara ko ka miestro ukon maistra, ako ang nagatudlo ka anda klase. Amo dya ang isara ko ka katungdanan magluwas nga ako run ang taggiya nanda kag anda manogbulig agud mas makatudlo sa mas ipiktibo nga paagi.\nNagapanginbulahan ako sa nakaimaw ko nga Metrobank SOT awardees sa ginhiwat nga Division of Iloilo Teacher Induction Program --- Ma'am Shirly Jusayan (2001); Ma'am Cynthia Bangero (2007); Sir Zoilo Pinongcos (2009); Sir Rejie Palmos (2015). Nagapati gid ako nga duro pa nga mga Ilonggo nga manunodlo ang mapasidunggan ilabi run gid ang halin sa Dibisyon ka Iloilo.\nSamtang nagahulat kami ka taksi ni Sir Rejie Palmos, may naistorya kami nga mga manunudlo nga bag-ong gwa sa Kalantiao Hall bangud tapos run ang programa. Nag-ingud sanda kanamun sa pagpalitrato. Hambal nanda, daw indi gid nanda malambot nga makabuul man sanda ka pasidungug nga nabuul namun. Ginhambal ko kananda nga kon indi man sanda paladun nga makabuul ka pasidungug bilang manunudlo, wara nagakahulogan nga indi sanda angay pagatawgun \"outstanding teachers.\" Ang marahalun, nahimo nanda ang tanan nga pagpanikasug agud makatudlo ti mayad, duro nga kabuhi ang anda natadlung kag nabag-o, duro nga mga damgo ang nabuligan nanda pasad, kag duro nga kabuhi ang anda napabag-o. Ginsulit ko ang tima nga may dara hanggud nga pagpanghangkat kananda kag kanamun tanan: \"21st Century Teachers: Meeting Standards and Exceeding Expectations.\" Indi tanan nga manunudlo mapasidungga bilang \"outstanding teachers\" piro kon sanda nagapanikasug nga malambot ang ralambuton kag malampasan pa ang ginapaabot sa anda pagtudlo, angay gid sanda tawgun nga \"dungganun nga mga manunudlo\" ka dya nga siglo. Nagyuhum-yuhum sanda nga daw ginabaton ang amun pagpanghangkat dara kumpas ka anda alima sa pagpaalam bangud nag-abot run ang gintawag namun nga taksi.\nNagsulud run kami ni Sir Rejie sa taksi piro wara pa nagtahaw ang amun yuhum kaangay ka wara pagtahaw namun nga paglaum nga indi gid kita mahubsan ka bataun, maukud, kag maabilidad nga mga manunudlo.\n- Katapusan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/106\/post\/2015\/10\/dungganun-nga-manunudlo1.html","date":"2017-09-26T14:42:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696182.97\/warc\/CC-MAIN-20170926141625-20170926161625-00512.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9928086996,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9928086996078491}","num_words":1621,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Alibangbang nga Wara ti Pakpak\nni Edison Mallorca Otañes\nSa bulan kang tagburuskag kang mga kabulakan, ang bilog nga ginharian kang mga alibangbang, imbes magsinadya, nagakasubu sa pagtaliwan kang anda mabuut nga reyna. Sa likod kang kasubu, si Elaya, nga sangka prinsesa, likum nga nagakalipay tungud sa mabugu nga tinion, tana run ang pagakoronahan nga manogpanubli kang trono bilang bag-o nga reyna kang mga alibangbang.\nNag-abot ang adlaw kang pagtiriripon kang tanan nga mga alibangbang agud makita ang bag-o nga reyna. Suksok ang korona nga dyamante kag ang pakpak nga gabadlak sa kaputi, si Reyna Elaya naghugpa sa ana trono. Ang tanan nagdayaw kag nagluhod sa katahum kang reyna kag ang tanan nagtanyag kang anda dara nga regalo para sa bag-o nga reyna. Si Reyna Elaya naghambal kang ana pinakauna nga kasuguan.\n''Ang adlaw kang akun pagpungko bilang reyna, mangin adlaw kang kasadyahan. Ang tanan nga alibangbang akun ginaagda sa pagtambong kada tuig agud magtugro kang anda pinakanami nga regalo. Ang dya nga mando pagasundon kang tanan umpisa kadya tubtub sa katapusan.''\nPagkaligad kang sangka tuig, nagtipon liwat ang tanan nga mga alibangbang dara ang pinakabilidhun nanda nga halad para kay Reyna Elaya. Pagkatapos nga sara-sara na nabuksan ang mga regalo, dayon tana naghambal, ''Wara ako ti nakita nga regalo nga nagpasadya kanakun.'' Sa adlaw kang kasadyahan, ang tanan nag-uli nga may kasubu.\nSa paligad pa gid kang sangka tuig, ang tanan naghalad sa reyna, kag ang reyna sa liwat naghambal, ''Wara ako ti nakita nga regalo nga nagpasadya kanakun.'' Gani, nangin paraligban kang tanan kon ano gid ang makapalipay sa anda reyna. Sa adlaw kang kasadyahan, ang tanan nag-uli nga may pagkahangawa.\nSa ikatlo nga tuig, tanda nagtipon liwat, kag liwat naghambal ang reyna, \"Wara ako ti nakita nga regalo nga nagpasadya kanakun.\" Tungud sa ana pagkadismaya, dayon nagmando ang reyna, ''Ang alibangbang nga indi makatugro kang regalo nga makapasadya kanakun, akun pagasilutan.'' Hala, ano gid ayhan ang makapasadya kay Reyna Elaya? Sa adlaw kang kasadyahan, nag-uli ang tanan nga may kahadluk.\nPagligad pa gid kang sangka tuig, ang reyna wara gihapon nalipay sa pinakanami nga regalo. Gani ginlibot na ang bilog nga sinakpan nga nagtambong sa adlaw kang kasadyahan kag rigto na nakita ang nagpamudlat kang ana mga mata kag nagpatumbo kang ana tagipusuon – ang mga pakpak nga daw balangaw ang duag. Wara na napunggan ang ana pagkaima gani dayon na ginmando, ''Umpisa sa adlaw nga dya, ang tanan nga ginapanag-iyahan kang mga alibangbang mangin ana run kang reyna. Gusto ko ihalad ninyo kanakun ang inyo pakpak!\"\nSa kahadluk kang tanan, tanda amat-amat nagrulupad parayu kag nagpanago. Ang reyna, sa ana kaugut, nagmandar sa ana mga suruguon nga bul-un kag taguon ang mga nektar kang mga bulak kag mga dahon nga pagkaun kang tanan nga mga alibangbang. Sa pagligad kang mga inadlaw, nagutman run ang bilog nga ginharian magluwas sa reyna.\nTungud sa kapintas ni Reyna Elaya, nagpakita kana si Rosa Mistikantada, ang diwata kang mga kabulakan. Kag tana naghambal, \"Kanimo run ang tanan nga grasya kang Diyos, garing wara ikaw gihapon nakuntento. Imbes magpasalamat, nangin sangka dalok ikaw nga alibangbang. Tungud sa imo sayud nga batasan, pagatugruan ko ikaw kang leksyon.\" Sa sangka kumpas kang diwata, nahimo nga mahigku nga itum ang pakpak kang reyna. Antis madura, nagbilin pa tana nga, \"Malubad lang ang sumpa kon may sangka alibangbang ang may kabubut-un nga magtugro kang ana pakpak kanimo.\"\nAng natabo sa reyna ginkahadluk gid kang tanan. Ang reyna, imbes mahadluk, mas nagdugang run gid ang ana kapintas. Ginmanduan na ang ana sangka panung nga suldado nga libuton ang bilog nga ginharian agud pangitaun kag bul-un ang mga duag-balangaw nga pakpak. Garing sa kada suksok na kang pakpak nga ana gin-agaw, nagabaylo dya sa itum. Abaw, ang tanan nga duag-balangaw nangin mahigku kag maitum nga pakpak! Parehas kang gadaba-daba nga kalayo, nagbahul run gid ang kaugut kag kapintas kang reyna tubtub nga ang tanan na nga sinakpan nagpalagyo kana. Tungud wara run ti gusto mag-imaw kag mag-unong kana, wara run man ti makaun ang reyna kang mga alibangbang.\nNag-abot ang tyempo tag-ururan, kag nagutman gid si Reyna Elaya. Pero may sangka alibangbang nga nagparapit kag nagtugro kana kang pagkaun – si Hiyas, ang alibangbang nga wara ka halin tungud gin-agawan na kang pakpak. Ginsirbihan na ang reyna bisan wara run tana ti ikasarang maglupad. Daw indi makapati ang reyna nga maluoy pa kana ang ana gindalukan kag ginpintasan. Sangka hitabo nga wara na gid ginhuna-huna kag bug-os gid nga nagtandug kang ana matigdas nga baratyagun.\nNagpadayon ang tag-ururan kag ginguba kang bagyo ang anda palasyo. Ang wara ti pakpak nga alibangbang, sa anda pagpangita kang lugar nga mapasirungan, ginpalid kang hangin kag nahulog sa dalum kang kahoy. Indi magbuhay, madab-ot run kang baha si Hiyas.\n\"Tabang! Tabang!... Palihog tabangi ako, Reyna Elaya,\" ang pakitluoy kang alibangbang nga wara ti pakpak. Sa sitwasyon ni Hiyas, nagtubo ang kaluoy sa dughan kang reyna. Gusto na daad buligan si Hiyas garing tama gid kabaskug ang hangin. Sa kaluoy kag kabalaka nga nabatyagan, nalipatan na ang ana kahisa sa mga alibangbang, kag nadumduman na si Rosa Mistikantada.\n\"Mahal nga engkantada, palihog pamatii ang ang akun pangabay. Nagahinulsul gid ako sa akun ginhimo sa akun mga kaliwat. Para makabawi sa akun mga kasaypanan, handa ako magtugro kang tanan nga akun para kananda. Gani kabubut-un ko nga ibaylo ang akun pakpak para sa kabuhi kang sangka alibangbang nga gin-agawan ko kang pakpak.\"\nDayon man ginpamatian kang diwata ang pagpakitluoy kang reyna. Nadura ang ana pakpak kag nagsaylo sa alibangbang nga wara ti pakpak. Sa anda pag-unungay kag pagbuliganay, nakaluwas tanda sa halit kang bagyo.\nTungud sa ginhimo ni Reyna Elaya, amat- amat nagbalik ang tanan sa malinung kag masadya nga umpisa, magluwas sa sangka bagay – ang ana nga pakpak. Bisan tana run sangka alibangbang nga wara ti pakpak, tana ginkilala, gintaha, kag ginpalangga bilang reyna kang mga alibangbang. Kag amo dya ang nagtugro kana kang tuod-tuod nga kalipay.\nNangin kuntento run si Reyna Elaya sa kun ano ang rugyan kana pero natublag gid ang ana pinsar kang gulpi lang nagsakit ang ana likod kag may nagtubo nga bukol nga nagaparamula. Lipud sa ana naman-an, ang bilog nga ginharian nagpangayo sa diwata nga tugruan ang anda reyna kang balangaw nga pakpak.\n- Katapusan -\n* Litrato: Himo ni lillyZ halin sa http:\/\/www.fanpop.com\/clubs\/butterflies\/images\/9482003\/title\/beautiful-butterflies-wallpaper.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/60\/post\/2013\/10\/alibangbang-nga-wara-ti-pakpak.html","date":"2017-09-26T20:04:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818696681.94\/warc\/CC-MAIN-20170926193955-20170926213955-00570.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999951005,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999510049819946}","num_words":1043,"character_repetition_ratio":0.08,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"HOBON KA MGA TAGDOMARA\nBOARD OF TRUSTEES\nRitchie D. Pagunsan, CPA, CGMA, MBA\nSi Ritchie D. Pagunsan ang nagbalay kag nagtukod kang Dungug Kinaray-a. Sa ana pagpanguna, nakahimo dya kang mga buruhatun nga nagpasanyog kag nagpasidungug kang Kinaray-a. Tana tagsakdag kang mga lihuk nga nagatuyo magpaugwad kang pinsar kang mga Karay-a. Nangin una nga presidente tana kang Dungug Kinaray-a kang tuig 2006-2008. Isara sa mga nagsugod kang Antiqueno Foundation International, Inc., si Ritchie nangin presidente kag chairman kang foundation nga nagatuyo bulig sa ana mga kasimanwa. Nagtapos sa University of the Philippines kang B.S. in Accountancy (cum laude), gintukod na ang teatro U.P. Intermedius kang tana estudyante sa U.P., kon diin nangin aktibo tana nga direktor kang mga dula nga Kinaray-a. Nabaton na ang Master in Business Administration halin sa Asian Institute of Management (Dean's List) kag natapos na ang MBA Exchange Program sa Tuck School of Business at Dartmouth, New Hampshire, USA. Si Ritchie sangka CPA kag Certified Global Management Accountant kag miyembro kang American Institute of Certified Public Accountants. Tana nagapuyo sa New York, USA.\nMaria Milagros C. Geremia-Lachica, BA Comp. Lit.\nSi Maria Milagros \"Nenen\" C. Geremia-Lachica ginakabig nga isara sa mga harigi kang panulatan sa Kinaray-a tungud sa madinuagun na nga pagsulat kang mga sugidanun, binalaybay, kag dula. Nagapati si Nenen nga ang katumanan kang kabuhi kang tawo nasandig sa tatlo ka bagay kag isara amo ang pagsulat ka libro. Kang 1989, natugruan si Nenen kang Literature Grant sa Pagsulat kang Binalaybay sa Kinaray-a halin sa Cultural Center of the Philippines (CCP), sangka bugal bilang una nga manunulat sa kontemporaryo nga Kinaray-a nga natugruan kang nasyonal nga pagpasidungug. Ang ana mga dula napasundayag run sa nasari-sari nga teatro. Kang 1991, liwan tana natugruan kang literature grant kang CCP sa pagsulat kang one-act play sa Kinaray-a. \"Ang Pagsulat…bayi\" ang anang una nga libro kang mga binalaybay sa Kinaray-a nga ginbalhag kang University of San Agustin Press, Iloilo City kang 2006 bilang parte kang padya. Si Nenen nakatapos kang B.A. Comparative Literature sa University of the Philippines kag kadya nagapuyo sa New Jersey, USA kaimaw ang ana pamilya.\nLinda C. Arnaez-Lee, BS Ed.\nSi Linda C. Arnaez-Lee malig-on nga alagad kang panulat Kinaray-a. Ang mga sinulatan na nga binalaybay, panaysayun, sugidanun kag komedya natuhay sa ana paghanduraw kang ana pagbahul. Sa ana pagpasimpalad, nakita na ang paraman-un sa Korea, bagay nga nagtugro katumanan sa handum kang anang tagipusuon. Ang \"Pilipin Ajumma\" ginsulat na agud isaysay ang kabuhi na bilang asawa sa pangayaw nga lugar, nga kun masami masubu pero masadya man. Tana nangin presidente kang Dungug Kinaray-a kang tuig 2009-2011. Nakatapos kang Bachelor of Secondary Education (Math) sa St. Anthony's College, si Linda nakatudlo sa SAC High School kag Caluya National High School. Nakabaton tana diploma kang TESOL (Teaching English to Speakers of Other Languages) halin sa International House, Toronto, Canada kag nangin coordinator kag direktor kang HanFil Cultural Group kag IEAK Cultural Group (International English Association in Korea). Nakapasundayag tana kang paragwaun kultural sa mga syudad sa Korea. Si Linda nagapuyo sa Busan, Korea kaimaw ang ana bana kag tatlo ka bata.\nArlene D. Nietes-Satapornvanit, M. Sc., Ph.D.\nSi Arlene D. Nietes-Satapornvanit isara sa mga kilala nga manogsuporta kang kultura nga Kinaray-a kag isara sa mga nagbulig pasad kang Dungug Kinaray-a. Nangin katapo man tana kang Board of Directors kang Kinaray-a.com. Si Arlene nagasulat kang mga binalaybay, panaysayun, kag sugidanun sa Kinaray-a kag Ingles. Sa sobra baynte anyos, nagpakahanas tana sa pagpanalawsaw sa paghunol kag pagsagup kang isda (aquaculture) bilang Extension Officer kang Bureau of Fisheries and Aquatic Resources sa Iloilo, Researcher sa Asian Institute of Technology sa Thailand, kag manogtudlo sa akademya. Ang pagkabatid ni Arlene nagpaagum kana kang kadungganan kang tatlo ka beses sa paindis-indis pangkalibutan nga gintugro kang nasari-nasari nga mga grupo. Nagtapos si Arlene kang Bachelor of Science in Fisheries (major in Business Management) sa University of the Philippines kag Master of Science in Aquaculture sa Asian Institute of Technology sa Thailand. Sa kar-on padayon nga nagapakaaram si Arlene sa pagtuon bilang doktor sa pilosopiya sa University of Stirling, Scotland.\nMa. Felicia M. Flores, M. Ed\nSi Ma. Felicia M. Flores nangin Ford Foundation Degree Fellow nga nakadawat kang Master in Education in Curriculum Studies halin sa University of Hawaii sa Manoa, USA. Isara tana sa mga nagpasad kang Paranubliun-Antique, sangka pribado nga organisasyon nga nagatuyo pabuhiun kag tipigan ang Kinaray-a nga arte kag kultura. Si Felicia isara man sa mga orihinal nga nagsakdag sa pagbun-ag kang Dungug Kinaray-a. Tagsulat tana kang maduro nga mga binalaybay, panaysayun, kag liriko sa kanta, kag aktibo nga manog-usisa kang mga paranublium Kinaray-a. Sinulat na ang \"Sa Kaaram: Literasi sa mga Ati\" nga nabalhag sa \"Maaram: Studies on Antique (2003).\" Miyembro tana kang The Global Education Conference Network nga nagaangut kang mga manunudlo sa bug-os nga kalibutan. Bilang manogtudlo kang Pagturun-an Sosyodad, si Felicia nagahingamo nga magtukib kang mga pamaagi agud mangin kawiliwili ang pagtuon kang kasaysayan kag mangin mapuslanun dya sa pangabuhi kang mga estudyante. Sa kar-on, si Felicia padayon nga nagatudlo samtang nagapakaaram sa pagkadoktor sa pilospiya. Tana nagapuyo sa San Jose, Antique.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-43","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/tagdomara.html","date":"2017-10-23T09:57:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-43\/segments\/1508187825889.47\/warc\/CC-MAIN-20171023092524-20171023112341-00045.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9456652403,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9456652402877808, \"ceb_Latn_score\": 0.038693588227033615}","num_words":842,"character_repetition_ratio":0.063,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.331,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.978,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Baol ni Inday\nOna nga bahin\nKamaan bala kamo nga may baol sa sangka balay sa San Jose nga naghalin sa America? Pira run ka toig ang nagligad kang nagpaoli si Inday halin rogto. Lima ka toig nga nag-obra sa sangka ospital sa Manila bilang nars kang nakabaton tana kang kahigayonan nga makapanaw sa America agud mag-obra man sa sangka ospital kang toig 1958. Pagkatapos ka darwa lang ka toig, nagdisidir si Inday nga mag-oli sa Pilipinas tungud ang ana nobyo gosto run magpakasal kana.\nBilang priparasyon sa ana nga pag-oli, nagbakal si Inday ka baol kon sa diin ginbutang na ang ana mga gamit kag ang mga pinamakal na, parihas abi ka mga towalya, hapin kang kama, ponda, kortina, sapatos, bayo, pantalon, jakit, kag kon ano-ano pa nga kagamitan sa balay kag para sa ana nga pamilya kag nobyo. Gin-abay na man ang mga libro kag mga magasin tungud mahoyogon man tana magbasabasa. Kag ilabi run gid ang mga solat halin sa ana nobyo nga sa darwa ka toig nga nagligad, tama kadoro.\nBarko ang ana ginsakyan kag may mga imaw man tana nga mga nars, gani masadya ang anda pagbyahi sa kadagatan. Doro ang mga nagkaratabo sa barko sa tatlo ka polo ka adlaw nga pagpanakayun. Para kay Inday nga manog-darwa ka polo kag walo ang idad kag daraga pa ogaring may nobyo nga nagahulat sa Pilipinas, daw haganhagan lang ang ana nga pagsinadya sa barko. Nagaolikid tana sa ana nga nobyo nga nagahulat sa ana nga pagdongka sa Manila.\nAna pa madumduman ang orihi nga solat nga nabaton na halin sa ana nobyo kang nagligad lang nga simana. Klaro gid sa ana paminsarun ang mga tinaga nga nahidlaw run gid ang ana nobyo kag gosto na nga magpakasal run sanda. Nakulbaan tana kang ana nabasa nga ang mga ginikanan kag mga bogto ka ana nobyo nag-ompisa run ka paghikot para sa anda nga kasal. Ginpamangkot na ang ana lawas kon handa run bala tana nga magpakasal.\nSa ana nga pagpainoino, nakapongko tana sa ibabaw ka ana nga baol nga nabutang marapit sa gawang ka anda ginatorogan sa barko. Mayad man ang baol nga dya tungud nahimo sa salsalun, gani nga mapag-un ka tama. Napinsaran ni Inday nga mayad gid ginbakal na dya tungud maosar na gid ka bohay-bohay. Wara sa pinsar ni Inday nga ang baol nga nabakal na may pagkapinasahi. Ang baol nga dya may abilidad nga magpaminsar, makakita, makabatyag, kag makabati. Ogaring indi lang makahambal kag makaholag.\nNagapamuyung lang ang baol sa binit ogaring nagapanilag man sa nagakaratabo sa palibot na. Nabatyagan ka baol ang pagpongko ni Inday kag nakita na nga daw kadalum gid ka ana ginapinsar. Abaw kon makahambal lang ang baol, sigoro doro run ang ana mga ginpamangkot.\n\"Ano ayhan ang problima ka akun nga tag-iya?\" pinsar ka baol. \"Daw kabug-at gid ang ana nga painoino ba. Basi bala nag-away sanda ka nobyo na, kag nagadohadoha magpakasal kana. Ilabi run gid tungud may sangka mistisohon nga nagaparapit kay Inday sa barko nga dya kag daw may gosto man kana. Ogaring daw wara lang sa kalag na tungud gani nga nagaolikid sa ana nga nobyo nga nagahulat sa Pilipinas.\"\nDaw nagahawathawat man ang baol sa ana ginapinsar kang may nagpanoktok sa gawang.\nNagtindog si Inday kag ginboksan na ang gawang. Gosto makita ka baol kon sin-o ang nagpanoktok ogaring indi tana makaliso. Sin-o ayhan ang sa gawang?\nAmo dya ang baol ni Inday. Pinasahi. Sa doro ka mga tinoig nga rugyan ang baol kay Inday, doro ang ana nga nakita sa panimalay na. Lainlain nga mga inagyan kompara sa mga nakita na rogto sa America. Rugyan tana kang nagasinadya ang pamilya ni Inday, kag rugyan man tana kang nagapangasubu, nagahinibi, naga-irinaway, nagahirupay. Kon makahambal lang si baol, doro gid sigoro ang ana ma-istorya parti sa pangabohi kag sa nagakaratabo sa balay ni Inday.\n- Sondi ang kasogpon -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-43","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/ang-baol-ni-inday.html","date":"2017-10-23T09:58:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-43\/segments\/1508187825889.47\/warc\/CC-MAIN-20171023092524-20171023112524-00662.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9828745127,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9828745126724243, \"clu_Latn_score\": 0.013725847005844116}","num_words":643,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.987,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SERYE\nRugya ninyo mabasahan ang mas malabug nga mga sugidanun. Imawi ninyo ang atun mga Karay-a nga manunulat sa pagsugpon-sugpon nanda kang mga makawiwili, makaharadluk, makaurugtas, kag masadya nga mga istorya. Kon kamo may inagyan sa kabuhi ukon istorya nga bunga kang inyong paminsarun nga gusto ninyo ipaambit, ipadara kanamun ang inyo sugidanun agud maasoy natun rugya.\n* Litrato: Himo ni Karen Winters halin sa http:\/\/www.karenwinters.com.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-43","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/siryi.html","date":"2017-10-23T09:58:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-43\/segments\/1508187825889.47\/warc\/CC-MAIN-20171023092524-20171023112524-00317.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9986791611,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9986791610717773}","num_words":65,"character_repetition_ratio":0.005,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.184,"stopwords_ratio":0.292,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Togalpo nga Primyo\nni Cornelio V. Ysulat, Jr.\nNagalinopok lang ang mga kwitis, libintador, kag trayangolo sa palibot hay dali run lang paskwa. Galinagabung man mga kawayan nga kanyon sa ingud ka balay namun. Bangud hay rapit lang sa kodal ka amun balay, mabatian anay mapurus nga paghuyup sa boho kang kanyon antis higupun ang hangin kang kalayo ka mitsa nga ginasindi antis maglopok. Kon kaisa togalpo ang lopok nga koon ka mga nagatiriripon daw ingaw lang kang koti. Gosto man daad namun sa balay nga magpalopok kang kanyon nga kawayan piro indi magsogot ang mga ginikanan namun nga istrikto hay nali kami malokpan. Ti gapanilag lang kami sa nagalinopok sa palibot.\nMga tatlo ka adlaw antis paskwa, sa tunga ka amun kaima, si Bodoy, ang bata ka amun bolig nagkoon nga sa biris-akan kang kahoy sa likod, may kawayan to nga bilog kag sarang mahimo kanyon-kanyon. Nagdaralagan kami sa likod piro may pagtihin man hay nali maman-an ka amun ginikanan, kara gid masonod! Nadogangan ang amun kakunyag kang makita namun nga indi kadangat sa sangka dupa ang kalabugun kang kawayan. Nami hay gamay lang kag mag-an hakwatun kag indi kamii dali madakpan sa amun kalokohan! Dali-dali nga ginboroligan namun nga bohoan kag dugkalun ang mga boko kang kawayan. Abaw, sadya gid kami. Wara namun matalopangdi, sirum run gali. Bohay-bohay, gintawag run kami mayapon. Gintapok anay namun ang amun \"mini kanyon\" agud kotihun ruman tapos yapon.\nPagkakaun, sarasara kami balik it hinayhinay sa gintapokan ka amun siripalun. Dulum run gid. Nagkoon si Bodoy nga darhun namun sa sulud kang kosina, sa dalonghan nayon agud kon makita gid man kami, pwidi madasuk sa mga kahoy sa dalum dapog kag matalangan nga garatong. Nami ang sohistyon, kag wara borobhay, nahuman ang kanyon. Gaas run lang kolang. Sadya gid kami tubtub nanawag run amun nanay nga masaka run hay tagtororog run.\nNagsaraka sanda tanan nga mga imaw ko. Nagpabirtoldo takun kag nagpamiyomiyo. Napaminsaran ko, palokpon ko ang kanyon bisan ako lang. Ginplastar ko rapit sa dalonghan. Binoboan ko ka gaas. Borobhay ginhuypan. Nagbotok-botok gid ako kahuyup. Koon nanda, kon doro gani huyup mas todo lopok! Ginplano nga sobliban ko kang kalayo ang boho bisan pa gapangalag-ag ako hay nali mangusyan ang tanan sa lopok. Midyo gakudug lima ko nga amat-amat parapit sa bag-o lang ginhuypan nga boho kang kanyon.\n\"Pffftt...!\" honi ka paghonos ka hangin sa kalayo nga ginsindi. Imbis ka lopok, nag-ibwal ang kalayo sa boho, nalambot oyahun ko kag nangusyan ako. Kang natalopangdan ko, nasirab run gali kiray kag miruk ko!\nNamaho ang nairab nga bohok.\nPagkakita nanda kanakun sa babaw balay, nagkaradlaw sanda tanan. Koon kang tatay ko, \"Amo ra ang primyo ka bata nga bungul!\"\n- Kataposan -","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-43","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/cornelio-v-ysulat-jr.html","date":"2017-10-23T09:59:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-43\/segments\/1508187825889.47\/warc\/CC-MAIN-20171023092524-20171023112524-00367.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9915331602,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9915331602096558}","num_words":448,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.268,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ni JOHN IREMIL TEODORO\nSAMTANG ginasëlëng ko ang mga sarakyan nga nagaaragi sa Taft Avenue kag ang mga tren nga nagapundo sa Vito Cruz Station sa ibabaw, ang Maybato ang ginapanëmdëm ko. Bëkën ang Maybato kadya kundi ang Maybato kato kang bata pa ako.\nNagapamahaw ako sa McDonalds sa ingëd kang La Salle. Tëngëd hay Domingo kag pasado pa lamang alas-otso sa aga, isut gawa ang tawo. Kon weekdays kag bisan asta Sabado, alas-siyete pa lamang sa aga nagagirinëtëk kag nagagirinual rën ang mga tawo. Wara ako manamian sa mga karan-an nga duro tawo kag gahëd. Sangka sumpa dya kon rëgya ikaw sa Manila. Amo ria nga talagsa lang takën nagaagto sa mga mall. Mas gusto ko magpakuribëng sa akën condo rëgya sa Taft ukon sa kuwarto ko sa balay rugto sa Pasig.\nPero kaina, daw ginatamad ako magraha kang pamahaw. Wara abi ako nag-uli kadya sa Pasig hay ginbëël rën ni Sunshine ang mga ralabhan ko kagabii. May rali abi kar-on sa hapon sa EDSA Shrine kag basi matrapik ako. Aragyan dya pauli sa amën sa Rosario. Tëngëd kinahanglan ko magbakal kang mga bulong ko nga pang-maintenance sa Mercury Drug sa kilid kang St. Benilde, napanëmdëm ko nga magtabok rën lang pa-McDo pagkatapos para rugto mamahaw. Tutal Domingo man kag siguro isut ang mga tawo. Nahidlaw rën man ako sa longganisa kang McDo.\nRakë gid man mga bakante nga lamesa pagsëlëd ko. Sangka tawo lang ang nauna kanakën sa counter. Ang lamesa nga nagaatubang sa Taft ang ginpili ko. Kag amo to, nadëmdëman ko ang Maybato kang kabataan ko.\nNamit ang longganisa kang McDo. Bëkën lang garing healthy kon adlaw-adlawon. Namit ang garlic rice. Mayad hay napënggan ko ang akën kaugalingën nga mag-order kang sangka extra. Trying hard ang Katáw nga magniwang. Nadëmdëman ko ang kalukalo ni Nanay Dang-Dang, asawa kang pakaisa ni Tatay nga si Tatay Pidi nga ang balay sa binit-baybay.\nKasra rugto ako sa balay nanda kag gusto ko magkaën kang kalukalo. May bahaw pa sa kaldero nanda sa dapog pero wara it mantika. Tëngëd hay gusto ko gid kang kalukalo, ginkalukalo ni Nanay Dang-Dang ang bahaw kag ginwiriwiskan lang kang tubig kag asin hay wara it sëlëd ang lapád nanda nga ginabëtangan kang mantika.\nNalipat rën ako kon ano ang dapli. Siguro binuog nga hawol-hawol ukon pinamarhan nga tamban. Ukon basi pinaksiw man nga sigisigi nga kontra ko gid kon amo dya ang dapli sa balay. Pero kon sa balay ako nanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi, daw namit man dya gali idapli.\nSamtang ginasëlëng ko ang Taft Avenue kadya nga Domingo ti aga, klaro ang laragway kang dapog nanday Nanay Dang-Dang sa akën paminsárën. Makita ko pa ang kuron sa kilid nga buta kang asin, pati ang natumpok nga abo sa kilid. Daw masimhutan ko pa ang bag-ong bis-ak nga paklang nga garatong nga nahantal sa itaas kang dapog. Mabatian ko ang hëyëp kang hangin halin sa dagat sa mga dahon kang tag-asan nga niyog sa palibot. Kag ang balëd sa baybay, daw nagalinagabëng. Siguro nagaburubagyo kang hapon nga to kang ginparaha ko si Nanay Dang-Dang kang kalukalo bisan wara it mantika.\nMatapos ako magpamahaw, napensaran ko nga sëlngën kon rëgyan rën ang tawo nga nagabaligya kang bayabas sa binit kang kudal kang Rizal Stadium. Mëgë lang dya nga paranawon halin sa McDo. Rugto gid man tana. Buta ang anang kariton kang daragkël nga mga bayabas nga ang kalagtëm daw nagakanang-kanang.\nAng tag-P60 ang ginpili ko. Bag-o kuno abot dya. Mas bahël dya kaysa akën inëmël. Darwa ang ginbakal ko. Ginpamangkot ko ang laki kon diin pa naghalin ang mga bayabas na. Sa Cagayan de Oro kuno. Rayë ba. Mas rayë pa kaysa Antique.\nNagbëg-at ang itëm ko nga tote bag. Hinay-hinay lang ako sa pagpanaw pabalik sa condo. Naagyan ko liwan ang McDo. Bag-o ang entrance kang La Salle sa South Gate. Siyempre sarado.\nNagakanang-kanang kadya nga aga ang kaputi kang maambëëng nga La Salle Hall. Ang dumaan nga building kang La Salle ng nalista sa sangka libro kang sanglibo nga mga pinakamaambëng nga building sa bilog nga kalibutan. Kon Lunes kag Miyerkoles, nagaklase ko rëgyan.\nKon sa Maybato lang ako kadya, nagapanaw-panaw siguro ako sa bibian kang baybay. Kang gamay pa ako, mga amo dya oras nagatakas si Tatay Pidi imaw ang iban pa nga mga mangingisda sa Maybato. Man-an mo kon duro sanda dawi hay namit gid ang ngirit ni Tatay Pidi bisan rayë pa. Makauli ako nga may bitbit nga tinuhog kang mapulapula nga bukáw-bukáw.\nKadya garing, nagagirinëtëk rën ang mga balay sa kaniyugan kang Maybato. Pira rën ka tuig nga nagtaliwan sanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi. Darwa rën ka tuig ang nagligad kang urihi ako makarigos sa baybay rugto. Daw lang-ëg rën ang tubig kag nagalatab sa panit kang dagat ang gasolina kag lana halin sa mga daragkel nga pumpboat nga pangisda. Nangatël ako kag nagtakas dayon.\nMasëbë man daad. Pero nalipay man ako gihapon nga sa mga Domingo ti aga pareho kadya rëgya sa Taft Avenue, mahimu ko man gihapon balikan sa akën kasingkasing ang Maybato kang akën matam-is nga kahapon.\n[Nobyembre 5, 2017\nTore kang Katáw]\nANG BUBON NGA SIRA-AN\nTubudan sa Igkabagti kang Minuro Eke, Sira-an kun tawgun\nSa ingud mal-am nga mangga kag puno ka lunok sa takas' naayun\nNagatugro`kang landung sa mga tawo kon ano ang himuon\nLugar nga bugay kang Ginoo buhay run nga katuigun.\nAmo ang lugar nga mariit sa baryo kang Cato-ogan\nMay mga nahitabo nga katingalahan budlay ma intiendihan\nNagasinugdanay nga mga tawo pero andut inde makit-an\nKon ma tiempuhan, pabay-an lang, basi ang dungan masab-an.\nMay dadoy galangoy sa idalum wara pag bahol ang lawas na\nAng orang mga pula daw sinigang ginlaktan kang laswa\nMay sili pa gani pero talagsahun mo lang makita\nWara it naga bugno budlay run magka sabid ka pa.\nTubod' nga nagailig daw asopre ang sungaw kun dap'gan\nAlabaab nga tubig manami marigus kapin pa kon nagauran\nPuwde man imnun amo lang garing marupait kun lab-ukon\nMay naga pangayaw rigus hay kuno ang tubig may bulong.\nNangin saksi gid tana kang amon pagkabata asta magkakalagun\nHay amo ang sentro nga lugar sa pagsagud kang mga hayup namon\nGinapara-imnan, kag sa ingud turugban karbaw kun mainit dun\nGapalibot nga buri kag kahoy, mga sinagud sa sirong ginakug-ong.\nAng mga babaye sa palibut gatumpok ang mga ralabhan nanda\nKun may marigus saruk lang kag mag buhos sa rayo gawa\nAngud inde ma piskan ang binunlawan kang gapanglaba\nMag-inum karbaw kag baka haw-as anay basi manungay pa.\nSa fiesta kag ponsyon inihaw nga baboy kag baka sa bubon limpyuhan\nTubig ginakarusa ibuta sa tadyaw panghimus kun may okasyun\nKag ang pangbunyag ka mga tanum sa hardin para inde malayung\nManggad sa bubon hanggud ang kapuslanan nga naagum.\nTaga-Minuro Eke may duro gid nga nahimuslan sa bubon\nHalin kato any asta tulad, sa tion kang kabudlay kag mahimayaon\nEngkantado nga lugar, nangin tulay sa pag-uswag permi hinumdumon\nPinasahe` nga tubudan nangin parte kang kabuhi natun.\n[30 Hunyo 2017]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-47","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/languages\/kinaray-a\/","date":"2017-11-22T11:20:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-47\/segments\/1510934806569.66\/warc\/CC-MAIN-20171122103526-20171122123526-00365.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9972939491,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9972939491271973}","num_words":1157,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.31,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ni JOHN IREMIL TEODORO\nSAMTANG ginasëlëng ko ang mga sarakyan nga nagaaragi sa Taft Avenue kag ang mga tren nga nagapundo sa Vito Cruz Station sa ibabaw, ang Maybato ang ginapanëmdëm ko. Bëkën ang Maybato kadya kundi ang Maybato kato kang bata pa ako.\nNagapamahaw ako sa McDonalds sa ingëd kang La Salle. Tëngëd hay Domingo kag pasado pa lamang alas-otso sa aga, isut gawa ang tawo. Kon weekdays kag bisan asta Sabado, alas-siyete pa lamang sa aga nagagirinëtëk kag nagagirinual rën ang mga tawo. Wara ako manamian sa mga karan-an nga duro tawo kag gahëd. Sangka sumpa dya kon rëgya ikaw sa Manila. Amo ria nga talagsa lang takën nagaagto sa mga mall. Mas gusto ko magpakuribëng sa akën condo rëgya sa Taft ukon sa kuwarto ko sa balay rugto sa Pasig.\nPero kaina, daw ginatamad ako magraha kang pamahaw. Wara abi ako nag-uli kadya sa Pasig hay ginbëël rën ni Sunshine ang mga ralabhan ko kagabii. May rali abi kar-on sa hapon sa EDSA Shrine kag basi matrapik ako. Aragyan dya pauli sa amën sa Rosario. Tëngëd kinahanglan ko magbakal kang mga bulong ko nga pang-maintenance sa Mercury Drug sa kilid kang St. Benilde, napanëmdëm ko nga magtabok rën lang pa-McDo pagkatapos para rugto mamahaw. Tutal Domingo man kag siguro isut ang mga tawo. Nahidlaw rën man ako sa longganisa kang McDo.\nRakë gid man mga bakante nga lamesa pagsëlëd ko. Sangka tawo lang ang nauna kanakën sa counter. Ang lamesa nga nagaatubang sa Taft ang ginpili ko. Kag amo to, nadëmdëman ko ang Maybato kang kabataan ko.\nNamit ang longganisa kang McDo. Bëkën lang garing healthy kon adlaw-adlawon. Namit ang garlic rice. Mayad hay napënggan ko ang akën kaugalingën nga mag-order kang sangka extra. Trying hard ang Katáw nga magniwang. Nadëmdëman ko ang kalukalo ni Nanay Dang-Dang, asawa kang pakaisa ni Tatay nga si Tatay Pidi nga ang balay sa binit-baybay.\nKasra rugto ako sa balay nanda kag gusto ko magkaën kang kalukalo. May bahaw pa sa kaldero nanda sa dapog pero wara it mantika. Tëngëd hay gusto ko gid kang kalukalo, ginkalukalo ni Nanay Dang-Dang ang bahaw kag ginwiriwiskan lang kang tubig kag asin hay wara it sëlëd ang lapád nanda nga ginabëtangan kang mantika.\nNalipat rën ako kon ano ang dapli. Siguro binuog nga hawol-hawol ukon pinamarhan nga tamban. Ukon basi pinaksiw man nga sigisigi nga kontra ko gid kon amo dya ang dapli sa balay. Pero kon sa balay ako nanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi, daw namit man dya gali idapli.\nSamtang ginasëlëng ko ang Taft Avenue kadya nga Domingo ti aga, klaro ang laragway kang dapog nanday Nanay Dang-Dang sa akën paminsárën. Makita ko pa ang kuron sa kilid nga buta kang asin, pati ang natumpok nga abo sa kilid. Daw masimhutan ko pa ang bag-ong bis-ak nga paklang nga garatong nga nahantal sa itaas kang dapog. Mabatian ko ang hëyëp kang hangin halin sa dagat sa mga dahon kang tag-asan nga niyog sa palibot. Kag ang balëd sa baybay, daw nagalinagabëng. Siguro nagaburubagyo kang hapon nga to kang ginparaha ko si Nanay Dang-Dang kang kalukalo bisan wara it mantika.\nMatapos ako magpamahaw, napensaran ko nga sëlngën kon rëgyan rën ang tawo nga nagabaligya kang bayabas sa binit kang kudal kang Rizal Stadium. Mëgë lang dya nga paranawon halin sa McDo. Rugto gid man tana. Buta ang anang kariton kang daragkël nga mga bayabas nga ang kalagtëm daw nagakanang-kanang.\nAng tag-P60 ang ginpili ko. Bag-o kuno abot dya. Mas bahël dya kaysa akën inëmël. Darwa ang ginbakal ko. Ginpamangkot ko ang laki kon diin pa naghalin ang mga bayabas na. Sa Cagayan de Oro kuno. Rayë ba. Mas rayë pa kaysa Antique.\nNagbëg-at ang itëm ko nga tote bag. Hinay-hinay lang ako sa pagpanaw pabalik sa condo. Naagyan ko liwan ang McDo. Bag-o ang entrance kang La Salle sa South Gate. Siyempre sarado.\nNagakanang-kanang kadya nga aga ang kaputi kang maambëëng nga La Salle Hall. Ang dumaan nga building kang La Salle ng nalista sa sangka libro kang sanglibo nga mga pinakamaambëng nga building sa bilog nga kalibutan. Kon Lunes kag Miyerkoles, nagaklase ko rëgyan.\nKon sa Maybato lang ako kadya, nagapanaw-panaw siguro ako sa bibian kang baybay. Kang gamay pa ako, mga amo dya oras nagatakas si Tatay Pidi imaw ang iban pa nga mga mangingisda sa Maybato. Man-an mo kon duro sanda dawi hay namit gid ang ngirit ni Tatay Pidi bisan rayë pa. Makauli ako nga may bitbit nga tinuhog kang mapulapula nga bukáw-bukáw.\nKadya garing, nagagirinëtëk rën ang mga balay sa kaniyugan kang Maybato. Pira rën ka tuig nga nagtaliwan sanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi. Darwa rën ka tuig ang nagligad kang urihi ako makarigos sa baybay rugto. Daw lang-ëg rën ang tubig kag nagalatab sa panit kang dagat ang gasolina kag lana halin sa mga daragkel nga pumpboat nga pangisda. Nangatël ako kag nagtakas dayon.\nMasëbë man daad. Pero nalipay man ako gihapon nga sa mga Domingo ti aga pareho kadya rëgya sa Taft Avenue, mahimu ko man gihapon balikan sa akën kasingkasing ang Maybato kang akën matam-is nga kahapon.\n[Nobyembre 5, 2017\nTore kang Katáw]\nPAGSËLËD ko sa courtyard kang Franz Kafka Museum ang una ko nakita amo ang estatwa sa tënga kang darwa ka láki nga nagapangihi. May pira ka mga tawo nga nagasëlëng kadya kag nagakirinadlaw. May sangka dalagita nga puti nga game nga nagposing sa tënga kang darwa ka laki.\nKalbo ang darwa ka laki. Siguro nahëman sa bronse pero ang bilog nanda nga lawas may mga linya-linya nga ang epekto sa mata daw hologram sanda. Nagahulag ang andang hawak asta hita. Nagasaka-panaog man ang andang kinatawo nga daw bahël nga Swiss knife nga may nagasumpit nga ihi. Ang ginatindëgan nanda nabaw nga pond nga may masinaw nga tubig.\nWara sanda nagayëhëm. Ginasëlëng nanda sa mata ang sara kag sara. Nagapataasay kang ihi? Amo bala dya ang Kafka humor? Nagkadlaw ako sa akën kaugalingën. Ginpiktyuran ko sanda gamit ang iPad ko kag cheappanggels nga digital camera nga violet. Excited rën ako magsëlëd sa museo. Nalipat ako nga sëlngën ang tig-ulo kang estatwa nga to kag kon sin-o ang eskultor.\nHi-tech ang Franz Kafka Museum. Nagagamit kang mga sulo, sound, kag video sa pag-istorya kang kabuhi kadyang manunulat kang Praga, kag sa pagpatiraw kang anang mga sinulatan. Dëlëm kag itëm ang mga dingding kag kortina sa sëlëd. Daw nagasëlëd ikaw sa utok ni Kafka.\nSa kolehiyo pa ako sa University of San Agustin kang mabasa ko ang The Metamorphosis. Mëgë dya nga nobela parti sa sangka láki, si Gregor Samsa (Indi ko malipatan ang ngaran na), nga pagbugtaw na sangka aga higante rën tana nga tánga. Dalming. Pagkatapos ko basa kadya, sunod ko nga ginhëram ang mas damël na nga nobela nga The Castle. Maan, indi ko maintiyendihan kag wara ko gintapos basa. Kag wara rën ako nagbasa pa liwan kang mga sinulatan na.\nGinbata si Kafka sa Praga kang 1883 nga kato sentro kang Bohemia nga sakëp kang Austro-Hungarian Empire. Kadya ang Praga ang kapital kang Czech Republic. Sa siyudad nga dya tana nagbahël, nag-eskuwela, nag-obra, kag nagsulat. Tëngëd darwa ka gabii lang kami rugto kag may sangka adlaw lang ako nga maglibot, ginpangako ko sa akën kaugalingën nga bisan ang museo na lang nga dya ang agtunan ko okey rën ako. Amo ria pag-check in namën sa hotel, nangayo dayon ako kang mapa kag ginpangita kon sa diin ayon ang museo. Medyo rayë sa amën hotel pero puwede panawon.\nAntes pa ang kami magbiyahe, ginbaydan rën ni Jonas ang city tour namën nga apat. Bëkët man abi tana pamilyar sa Praga kag indi tana kamaan kang lengguwahe. Ti imaway kami nga apat sa city tour. Kang magpondo ang tourist coaster namën sa Prague Castle kag nanaog kami mamasyar kag magpapiktyur, gintsek ko ang mapa. Daw rugto lang sa idalëm gawa ang museo sa Dalan Cihelná. Medyo rayë pero makita ko ang sikat nga Charles Bridge kag suno sa mapa rapit ang museo sa tulay nga dya. Ginaburubanta ko nga mga sangka oras nga panaw. Mayad hay panaog man hay sa ibabaw kang bukid ang kastilyo.\nKang makita ko ang lapad nga hagdanan panaog sa direksiyon kang Charles Bridge, naglisensiya ako kanday Mimi kag Jonas nga indi rën ako magtawas sa city tour. Mapanaw lang ako kag pangitaën ko ang Franz Kafka Museum. Dayon man sanda nagpasugot. Nag-amag si Juliet kanakën. Pero ginhambalan namën nga indi puwede tana magtawas hay mapanaw lang ako pauli sa hotel kag rayë.\nMedyo dalëm gid man ang hagdan nga ginapanaugan ko halin sa plasa kang kastilyo. Tëngëd pasado alas-dose rën, nangita anay ako kang restawran nga kan-an ko. Siyempre ang ginpili ko, restawran nga isut lang ang tawo. Nagkaën ako kang spaghetti Bolognese sa sangka Italian restaurant. Guwapo daad ang tatlo ka waiter garing wara sanda nagayëhëm. Nadiskubre ko later nga wara gid man gali nagayëhëm ang mga waiter kag waitress sa Praga. Bisan sa restawran kang hotel namën, wara man nagarëyëhëm ang nagasirbe kanamën. Amo dya siguro ang idea nanda kang mangin pormal kag respectful sa mga kustomer.\nHalin sa restawran, pira man gawa ka mga dumaan nga kalye ang gin-agyan ko. May sangka parke pa ako nga naagyan nga rakë mga kahoy kag bulak. May mga bench nga puwede pungkuan. Isut lang ang mga tawo. Kon wara ko lang ginapangita ang museo ni Kafka, nami daad mag-istambay anay rugto. Pira pa ka kalye ang ginbaktas ko antes ko makita ang litrato ni Kafka sa rayë. Nagdalidali ako agto kag rugto gid man ang ginasagap ko nga museo.\nAbaw, lima gid tana ka libro ang ginabakal ko sa Franz Kafka Museum Shop. Siyempre may imaw pa dya nga t-shirt kag tote bag. Maan dyan. Pero wara ako naluoy sa akën debit card. Bahala rën kon mamulubi ako. Maagwanta dapli ka asin e pagbalik sa Manila!\nSiyempre nagbakal gid ako kang The Metamorphosis and Other Stories (Oxford University Press, 2009). Mabakal ko man dya tuod sa Manila pero mayad tana ria nga rëgya ko gid ginbakal sa Praga. May tatlo man ka gagmay nga hardbound nga ginbalhag kang Twisted Spoon Press: Contemplation (una kuno nga libro ni Kafka. Dalming. Natapos ko basa kang nagabiyahe kami halin sa Praga paagto sa Krakow.), A Hunger Artist, kag A Country Doctor. Ang panglima, Letters to Milena. Nami ang mga sulat nga dya hay very human si Kafka rëgya. Sa kadalëm kag kadëlëm abi kang mga estorya na, daw may pag-dark angel ang dating na. Siyempre mga translation lang dya tanan hay sa Aleman nagsulat si Kafka.\nMga darwa man ako ka oras sa sëlëd kang museo. Pagguwa ko, may nakita ako nga gamay nga plasa nga may mga purungkuan nga naharunan kang magapa nga mga kahoy. Dapat maági gid ako sa Charles Bridge patabok sa Old Town. Kunsabagay, amo gid man dya ang pinakarapit nga tulay. Pero napanëmdëm ko, timprano pa man. Kag alas-diyes pa nagasalëp ang adlaw. Indi ko kinahanglan magdali uli sa hotel.\nNagpungko ako sa sangka bench nga kahoy sa gamay nga plasa kag ginbasa ko ang libro kang mga sulat ni Kafka. Kag na-in love dayon ako kana. Magluwas nga guwapo tana sa darwa ka litrato na sa sagwa kang museo.\nKang makabatyag ako gëtëm, nagsëlëd ako sa sangka gamay nga coffee shop sa tabok-karsada nga ang ngaran Bakeshop: Little Bakery. Gusto ko mangape kag magkaën kang tinapay ukon keyk para may energy ako magpanaw. Guwapo kag bëët ang puti nga laki nga bantay. Kamaan mag-English. May mga keyk kag tinapay sa kristal nga estante. Sa sangka gamay nga lamesa, may macaroons. Nag-order ako kang kapi kag darwa ka macaroons—pink kag green. Namit!\nHalin sa kapihan nga to gintultol ko ang dalan paagto sa Charles Bridge. Pero antes ako makalab-ot sa dumaan nga tulay, naghapit anay ako sa sangka gamay nga estudyo kang sangka pintor kag nagbakal kang ref magnet kang Praga nga ang disenyo halin sa isara sa mga peynting rugto. May ginsëdlan man ako nga bookstore nga nakapangaran kay William Shakespeare nga puro libro sa Ingles lang ang baligya. Nakabakal ako rugto kang sangka libro ni Wisława Szymborska hay ang sunod namën nga destinasyon—Kraków, Poland.\nMedyo patuklad ang karsada pabalik sa hotel namën. Pasado rën ala-siyete ti gabii. Sakit rën ang akën mga kahig ka panaw. Alas-dose pa lang kang udto-adlaw, nagapanaw rën ako nga nagapanaw sa palibot kang Praga. Daw wara man ako nakabatyag kang kakapoy hay nami ang mga makita—mga dumaan nga byilding, mga bulak, mga madëagën nga baligya, mga guwapo nga laki nga iba-iba ang korte kag kolor.\nSara pa, bisan mainit ang sirak kang adlaw, bugnaw ang hëyëp kang hangin kag ramig sa pamatyag kon sa haron ako nagapanaw. Amo ria bisan nga nagatalang ako hay nagasararanga lang ang mga dalan, daw sa wara lang kanakën. Wara gid ako ginapamalhas kang bongga.\nPero tatlo pa ka karsada ang laktëdën antes ko makaabot sa hotel. Darwa gid ba ako ka beses nagpahuway sa binit-karsada. Mayad hay may mga bangku man. Nagpungko pa gani ako kag nagpanigarilyo kang sangka stik sa lapad nga bisagra kang bintana kang sangka bangko. Mayad hay sanag pa ang sirak kang adlaw. Pero laka rën e ang mga nagaagi nga sarakyan kag mga tawo.\nDaw malup-og rën gid ako pagtuktok ko sa amën kuwarto. Si Juliet ang nagbukas. \"John! Nakëlbaan kami ambi namën nadura ikaw!\" hambal na nga nasadyahan gid nga makita ako. \"Nag-itëm ikaw kag nagniwang,\" hambal na.\n\"Siyempre, Be kaina pa akong kang alas-dose nagapanaw,\" sabat ko.\nMatapos ako makapahuway gamay, ginpakita ko kanday Mimi kag Jonas ang mga piktyur ko. \"Be, sëlnga bala may ginpikyuran ako nga darwa ka laki nga nagapangihi,\" hambal ko kay Juliet.\n\"Ha? Andët ginpiktyuran mo? Bawal ria rëgya sa Europe!\" hambal na dayon parapit kag sëlëng sa iPad ko. \"Ay, mga estatwa man lang gali,\" kuon na kag dayon kadlaw.\n\"Kuya, shower ikaw anay antes magturog. Basa ikaw kang balhas,\" hambal ni Mimi.\nMëëk ang turog ko kang gabii nga to. Pero pagkaaga pagbugtaw ko, nagasakit rën ang akën nawala nga tuhod kag batiis. Nabëdlayan ako magsaka kag magnaog sa hagdan.\n[27 Hulyo 2016 Miyerkoles\nLenhovda, Sweden]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-47","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/kuon-kang-kataw\/","date":"2017-11-22T11:19:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-47\/segments\/1510934806569.66\/warc\/CC-MAIN-20171122103526-20171122123526-00789.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9972555637,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":23,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9972555637359619}","num_words":2333,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.31,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Domingo Ti Aga sa Taft Avenue ni John Iremil Teodoro\nNi JOHN IREMIL TEODORO\nSAMTANG ginasëlëng ko ang mga sarakyan nga nagaaragi sa Taft Avenue kag ang mga tren nga nagapundo sa Vito Cruz Station sa ibabaw, ang Maybato ang ginapanëmdëm ko. Bëkën ang Maybato kadya kundi ang Maybato kato kang bata pa ako.\nNagapamahaw ako sa McDonalds sa ingëd kang La Salle. Tëngëd hay Domingo kag pasado pa lamang alas-otso sa aga, isut gawa ang tawo. Kon weekdays kag bisan asta Sabado, alas-siyete pa lamang sa aga nagagirinëtëk kag nagagirinual rën ang mga tawo. Wara ako manamian sa mga karan-an nga duro tawo kag gahëd. Sangka sumpa dya kon rëgya ikaw sa Manila. Amo ria nga talagsa lang takën nagaagto sa mga mall. Mas gusto ko magpakuribëng sa akën condo rëgya sa Taft ukon sa kuwarto ko sa balay rugto sa Pasig.\nPero kaina, daw ginatamad ako magraha kang pamahaw. Wara abi ako nag-uli kadya sa Pasig hay ginbëël rën ni Sunshine ang mga ralabhan ko kagabii. May rali abi kar-on sa hapon sa EDSA Shrine kag basi matrapik ako. Aragyan dya pauli sa amën sa Rosario. Tëngëd kinahanglan ko magbakal kang mga bulong ko nga pang-maintenance sa Mercury Drug sa kilid kang St. Benilde, napanëmdëm ko nga magtabok rën lang pa-McDo pagkatapos para rugto mamahaw. Tutal Domingo man kag siguro isut ang mga tawo. Nahidlaw rën man ako sa longganisa kang McDo.\nRakë gid man mga bakante nga lamesa pagsëlëd ko. Sangka tawo lang ang nauna kanakën sa counter. Ang lamesa nga nagaatubang sa Taft ang ginpili ko. Kag amo to, nadëmdëman ko ang Maybato kang kabataan ko.\nNamit ang longganisa kang McDo. Bëkën lang garing healthy kon adlaw-adlawon. Namit ang garlic rice. Mayad hay napënggan ko ang akën kaugalingën nga mag-order kang sangka extra. Trying hard ang Katáw nga magniwang. Nadëmdëman ko ang kalukalo ni Nanay Dang-Dang, asawa kang pakaisa ni Tatay nga si Tatay Pidi nga ang balay sa binit-baybay.\nKasra rugto ako sa balay nanda kag gusto ko magkaën kang kalukalo. May bahaw pa sa kaldero nanda sa dapog pero wara it mantika. Tëngëd hay gusto ko gid kang kalukalo, ginkalukalo ni Nanay Dang-Dang ang bahaw kag ginwiriwiskan lang kang tubig kag asin hay wara it sëlëd ang lapád nanda nga ginabëtangan kang mantika.\nNalipat rën ako kon ano ang dapli. Siguro binuog nga hawol-hawol ukon pinamarhan nga tamban. Ukon basi pinaksiw man nga sigisigi nga kontra ko gid kon amo dya ang dapli sa balay. Pero kon sa balay ako nanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi, daw namit man dya gali idapli.\nSamtang ginasëlëng ko ang Taft Avenue kadya nga Domingo ti aga, klaro ang laragway kang dapog nanday Nanay Dang-Dang sa akën paminsárën. Makita ko pa ang kuron sa kilid nga buta kang asin, pati ang natumpok nga abo sa kilid. Daw masimhutan ko pa ang bag-ong bis-ak nga paklang nga garatong nga nahantal sa itaas kang dapog. Mabatian ko ang hëyëp kang hangin halin sa dagat sa mga dahon kang tag-asan nga niyog sa palibot. Kag ang balëd sa baybay, daw nagalinagabëng. Siguro nagaburubagyo kang hapon nga to kang ginparaha ko si Nanay Dang-Dang kang kalukalo bisan wara it mantika.\nMatapos ako magpamahaw, napensaran ko nga sëlngën kon rëgyan rën ang tawo nga nagabaligya kang bayabas sa binit kang kudal kang Rizal Stadium. Mëgë lang dya nga paranawon halin sa McDo. Rugto gid man tana. Buta ang anang kariton kang daragkël nga mga bayabas nga ang kalagtëm daw nagakanang-kanang.\nAng tag-P60 ang ginpili ko. Bag-o kuno abot dya. Mas bahël dya kaysa akën inëmël. Darwa ang ginbakal ko. Ginpamangkot ko ang laki kon diin pa naghalin ang mga bayabas na. Sa Cagayan de Oro kuno. Rayë ba. Mas rayë pa kaysa Antique.\nNagbëg-at ang itëm ko nga tote bag. Hinay-hinay lang ako sa pagpanaw pabalik sa condo. Naagyan ko liwan ang McDo. Bag-o ang entrance kang La Salle sa South Gate. Siyempre sarado.\nNagakanang-kanang kadya nga aga ang kaputi kang maambëëng nga La Salle Hall. Ang dumaan nga building kang La Salle ng nalista sa sangka libro kang sanglibo nga mga pinakamaambëng nga building sa bilog nga kalibutan. Kon Lunes kag Miyerkoles, nagaklase ko rëgyan.\nKon sa Maybato lang ako kadya, nagapanaw-panaw siguro ako sa bibian kang baybay. Kang gamay pa ako, mga amo dya oras nagatakas si Tatay Pidi imaw ang iban pa nga mga mangingisda sa Maybato. Man-an mo kon duro sanda dawi hay namit gid ang ngirit ni Tatay Pidi bisan rayë pa. Makauli ako nga may bitbit nga tinuhog kang mapulapula nga bukáw-bukáw.\nKadya garing, nagagirinëtëk rën ang mga balay sa kaniyugan kang Maybato. Pira rën ka tuig nga nagtaliwan sanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi. Darwa rën ka tuig ang nagligad kang urihi ako makarigos sa baybay rugto. Daw lang-ëg rën ang tubig kag nagalatab sa panit kang dagat ang gasolina kag lana halin sa mga daragkel nga pumpboat nga pangisda. Nangatël ako kag nagtakas dayon.\nMasëbë man daad. Pero nalipay man ako gihapon nga sa mga Domingo ti aga pareho kadya rëgya sa Taft Avenue, mahimu ko man gihapon balikan sa akën kasingkasing ang Maybato kang akën matam-is nga kahapon.\n[Nobyembre 5, 2017\nTore kang Katáw]","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-47","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2017\/11\/05\/domingo-ti-aga-sa-taft-avenue-ni-john-iremil-teodoro\/","date":"2017-11-18T08:37:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-47\/segments\/1510934804680.40\/warc\/CC-MAIN-20171118075712-20171118095712-00599.warc.gz","language":"krj","language_score":0.996900022,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":44,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9969000220298767}","num_words":858,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Unli-rice ni Mang Juana\nni Joseph Cezar Murillo Galedo\nTanan kita nagahandum nga makita ang tawo nga gintuga kang Ginoo para kanatun. Kalabanan nga dya destiny ukon tadhana. Amo man dya ang handum ni Juana. May mga adlaw nga nagalupad ang paminsarun ni Juana ka panumdum kon san-o na ayhan makilala ang ana nga one true love. Kanami kang yuhum-yuhum ni Juana kung ana mapinsaran ang pagkaptanay kang anda alima, ang pagduktanay nanda kang andang mga pungyahun, ang andang paglantaw sa mata kang sara kag sara.\n\"Juan! Sunog dun ang pinirito mo! Sin-o bay karia ang mabakal kang sunog? Maan lang ah, aga kaw pa nagatanga-tanga dyan. Abi unaha anay ang mga gina ubra mo imbis nga kung anu-ano ang ga sulud sa paminsarum mo.\"\n\"Nay, Juana, Jua-na.\"\nIndi dun bag-o kay Juana nga aga pa makaraan ni nanay na kay aga pa pirme natulala samtang nagaraha kang dapli nga inugbaligya nanda sa karinderya sa tubang kang balay da. Mayad man kay sa tubang kang eskwelahan ang anda nga karinderya, pirme raku ang nagabakal kapin pa kung tag-irigma. Luwas sa namit nga raha ni Juana nga sara sa mga rason nga nagabalik-balik gid ang mga kustomer kag suki, pirme ginalingaw ni Juana ang mga nagabarakal amu ria nga tama gid ka gahud ang andang puwesto kay nagalabaw gid ang kadlaw kang mga tawo.\nMga alas singko palang sa kaagahun naga-agtu si Juana sa tindahan kag mamakal kang mga rekado nga ana kinahanglanun sa mga irahaun nga mga putahe sa karinderya. Ginahungud man nana nga mag-agi pirme sa tubang kang balay kanday John Paul kay sa amo man dya nga oras naga-rigos si John Paul sa bumba sa tubang kang andang balay. Aga pa makita ni Juana ang gina-handum na nga lawas ni John Paul, puwera dun lang kung Sabado kag Dominggo. Si nanay pirme ni Juana ang nagapanindahan kung Sabado kag Dominggo kay ginatamad si Juana mag bugtaw nga tama ka aga kag wara lang man ti madangtan. Pero kung nalian gani nga madakpan ni John Paul nga ginatiid-tiid tana ni Juana samtang garigos, dayon na man sagi ka tubang sa ginatindugan ni Juana kag magpawala nga daw wara lang tana kamaan nga rugyan si Juana nagasagi ka panago. May sangka beses nga nag santuanay ang andang mga mata. Lawid ang andang mulalungay kag daw ginahigup kang karilibog nga lantaw ni John Paul ang malumanay nga tagipusuon ni Juana. Amo man ang sunod kang mata ni Juana samtang ginahimas-himas ni John Paul ang anang liug, panaug sa anang dughan, panaug sa maskulado nga busong hasta sa anang—\n\"Araguy!\"\n\"Hoy! Ano oras dun dya? Abi pag panaw dun to sa tindahan. Durupi!\"\nSa pagka-dimalas ni Juana. Imbis nga ang ginaasam-asam na nga laswa ang makita aga pa, ang tsinelas tana ni nanay na ang nagsugalaw kana. Pagkabalik ni Juana halin sa tinda, bira-bira dayon ka panghimus kang rarahaun kay tama gid ka saku. Wara lang kamaan ang nanay na nga amu ra pirme tulala ang anang bata samtang nagaraha hay si John Paul lang ang pirme sa sulud kang paminsarun na. Pirme na ginahulat nga mag-abot si John Paul kay suki man tana sa karinderya. Kada mag-abot gani si John Paul gina agaw na gid kay nanay na ang luwag kay gusto na nga tana gid ang ma galo para kay John Paul. Dayun man ang yuhum ni John Paul kay Juana nga amu man ang nagapapula kang pungyahun ni Juana.\nAbril dun kag amo man ang pagtapos kang klase kang mga estudyante. Aga pa sa gihapon nagabugtaw si Juana para manindahan pero ginaagwanta na lamang bisan hindi na makita si John Paul nga nagarigos sa tubang kang anda nga balay. Medyo luya dun man tana mag atupag sa mga nagabakal sa karinderya kay husto sa mga traysikol drayber lamang ang naga-igma kananda kay wara dun ti klase.\nUso sa mga agi ang pag-ilis kang ngaran kapin pa kon gabi-i. Makabati kita kang \"Kristof sa aga, Kristine sa gabi-i\", ukon \"Carl sa aga, Carla sa gabi-i\". Pareho man ka dya ang sitwasyon ni Juana. Naga-iba ang persona ni Juana kag naga-iba man ang panurukan kang tawo kana. Kang nag umpisa ang bakasyon, medyo naghina ang benta kang karinderya nanday Juana amo ria nga nagpangita si Juana kang iba nga pamaagi nga makabulig ka pangita kang kuwarta para sa pang adlaw-adlaw nanda nga garastuson. Sara sa mga ginasudlan ni Juana ay ang Miss Gay Pageant sa anda nga barangay, kon kis-a bisan sa pihak nga mga kabarangayan gina-agtunan gid ni Juana para lang makapangita kang kuwarta kag makabulig kay nanay na.\nNag-intra si Juana sa Miss Gay sa anda nga barangay nga may pagsarig nga anang madag-an ang una nga padya. Nagbaka-baka si Juana kag gintugro na ang tanan nana nga ikasarang garing ikatlo nga padya lang ang ana nga nadag-an. Pero pagnaog na sa entablado wara ti bahid kang kapirdehan and hitsura ni Juana kay nagbulus ang hindi matago nga yuhum kang ana nakita si John Paul nga nagsugalaw kana sa anang pagpanaog.\n\"Guwapa-guwapa kaw ba, Juana.\"\nNagtatak ang amo dya nga mga tinaga sa paminsarun na Juana. Dayon ginkaptan ni John Paul ang mga alima ni Juana. Hindi makapati si Juana nga nagatabo ang mga eksena nga ginadamgo lang nana kang san-o. Sa tubang na dun ang ginahandum na nga laki, ang laki nga sulud kang anang mga pantasya sa kagab-ihun, ang laki nga wara pag paturog kana ka paminsar, kadya sa atubangan na run. Hindi makapati si Juana sa mga nagakratabo kay bukut lang ti amo to nga gab-i natabo kundi pirme dun rugyan si John Paul nga nag suporta kay Juana kada mag-intra tana sa mga Miss Gay pageants sa iba nga kabarangayan. Hindi man mauli ni Juana ang una ng padya, kampyon man tana sa gihapon sa mga nadag-an na nga korona kada mag butwa ang bulan sa langit.\nSa sigi-sige nga imaway ni Juana kag John Paul, nag-abot man sa punto nga nangluyag si John Paul kay Juana. Siyempre, kay buhay dun dya nga handum ni Juana, wara na dun gin pabuhay kag dayon na nga ginsabat si John Paul. Kada gabi-i sanda nagalagaw-lagaw sa taramnanan nga nagakaptanay ang mga alima. May tion nga bilog ang bulan sa kalangitan kag naghuyup ang maramig nga hangin, dungan kang paghapay kang mga paray ang pagdunglay kang andang kalawasan. Kanami kang pagkupu-kupu kang darwa samtang nagalantaw sa malapad nga kalangitan nga buta kang gaigpat-igpat nga mga diamante. Si Juana nagabatang sa dughan ni John Paul kag ang alima ni John Paul nagahikap sa pungyahun ni Juana. Hindi masukol ang kalipayan nga nabatyagan ni Juana sa mga kagab-ihun ngato.\nPag-abot kang darwa ka bulan, amat-amat dun nga nabatyagan ni Juana ang pag-iba kang ugali ni John Paul. Nag-umpisa dun tana ka panigarilyo kag kis-a lamang tana nagareply sa mga text ni Juana. Pirme lamang pangayo nga pangayo kang kuwarta kay Juana nga pangsustento kang ana nga bisyo. Pirit lang nga gin agwanta ni Juana asta sa nagbalik ang daan nga ugali ni John Paul. Ginasuyo run nana si Juana, pirme run liwan sanda nagapanaw-panaw sa taramnanan, mayad dun ang relasyon nanda darwa, wara dun man pag sagi ka pangayo si John Paul.\nPagkatapos kang sangka bulan, talagsa dun lang ang pagkiritaay nanda pero gin-intindi lang ni Juana kay may klase dun si John Paul sa amo dya nga mga tiyempo. Kon suwertehun, nagakitaay sanda hasta sa tatlo ka beses kada semana, pero kalabanan sangka beses lang sa sangka semana.\nSangka adlaw aga pa nanindahan si Juana kag nag-agi ruman tana sa tubang kang balay day John Paul. Siyempre nakita na ang anang pinalangga nga nagarigos kag nami ang yuhum-yuhum kang darwa pagkitaay nanda, kinilig ruman si Juana pero nagamadali sa pagpanaw kay nali malibagan ruman ni nanay na. Pagpauli na halin sa tindahan, nakita na si John Paul nga nakaangkas sa motor pero antis pa tana makaparapit nagpanaw dun ang motor imaw si John Paul. Pagkagabi-i gin text ni Juana si John Paul kon sin-o ang imaw na kaina kang aga. Nag reply si John Paul nga klasmeyt na sa eskwelahan kag gin-abat lang tana. Pagkabasa ay dayon man nakaginhawa kamayad si Juana. Umpisa sadto wara dun nagsagi ka duda si Juana kay John Paul, hasta sa sangka adlaw samtang nagapanaw si Juana paagto sa tindahan, nakita na ang pareho nga motor nga nakita na kang una nga nag-abat kay John Paul. Naka-garahe sa tubang kang balay nanday John Paul ang motor pero nagtingala gid si Juana kang wara na nakita si John Paul nga nagarigos sa sagwa kang andang balay. Nagpadayon lang si Juana sa pagpanaw paagto sa tindahan kag gindura na lang sa paminsarun ang anang nakita. Pag-abot kang gabi-i kang pareho nga adlaw, maagto daad si Juana sa balay nanday John Paul pero nakita na ruman ang motor nga gina-angkasan pirme ni John Paul. Kang tana nagaparapit, may nag guwa nga darwa ka tawo, sara labug ang buhok kag may bahul nga dughan, ang sara si John Paul kay nakilala ni Juana ang limug. Dulum sa tubang kang balay nanday John Paul amu ria nga wara na nakilala kung sin-o ang imaw kang ana pinalangga. Nagsakay sa motor ang darwa kag nag butyog paagto sa kadudulman kag nag amat-amat dura, dungan sa pagdura kang pagsarig ni Juana kay John Paul. Pagkasunod nga adlaw, aga pa nanindahan si Juana kag ana pagid nakit-an ang motor sa sagwa kang balay nanday John Paul pero wara pagid si John Paul nagarigos sa sagwa. Nagdali-dali si Juana ka pamakal kang ana nga mga rekado kag nagbalik dayon kay tuyo na nga maabutan ang darwa antis mag-agto sa eskwelahan. Sakto-sakto gid kay pag-abot ni Juana sa tubang kang balay nanday John Paul manug guwa palang ang darwa. Naga isturyahanay ang darwa kag nahangyus tana sa ana nabatian. Ang abi nana nga babayi, agi gali, kag pareho pa sanda nga naghalin sa sulud kang balay nanday John Paul. Nangramig ang mga alima ni Juana kag naglimnan ang anang pamatyag. Ginpalumbos na lang ang darwa kag nagdali-dali himus sa andang karinderya nga daw wara lang tana ti nakit-an nga malain. Nagalumaw-lumaw ang mga mata ni Juana samtang gina-gwanta na lang ang sakit nga anang nabatyagan sa kadadalman kang anang tagipusuon.\nPagkagabi-i nagdesisyon si Juana nga prangkahun si John Paul sa anang malain nga ginbuhat. Ginsanto na gid sa pag-abot kang darwa ang anang pag-agto sa balay nanday John Paul. Pagkakita ni John Paul kana daw sa wara lang, ginlantaw na lang si Juana nga nagatindug samtang nagakudug sa kaugut. Nami pa ang yuhum-yuhum na samtang ginaagbay-agbayan na ang agi sa anang tupad nga mas nagpabukal pa kang dugo ni Juana.\n\"John Paul! Gin-into mo lang ako! Abi ko ako ang palangga mo, abi ko ako lang? Pero ginpaiputan mo lang ako sa ulo. Abi ko kung saku kaw sa eskwelahan ninyo amu ria nga wara kaw dun pagpakita kanakun, pero bukut gali! Wara kaw dun pagpakita kanakun kay saku kaw dun jan sa agi ngaria! Ginpasimba mo ako nga wara it bagting! Gintugro ko ang tanan nga ginpangayo mo pero kulang sa gihapon! Gintugro ko ang tagipusuon ko pero ginsipalan mo lang! Gin-gamit mo lang ako, kag ako man nga daw sa anga, nagpagamit man. Nagsala gid ako nga ginbalewala ko ang mga duda ko kanimo. Damul kaw it pungyahun para palibut-libuton mo ako sa alima mo! Tuod ang pagpalangga ko kanimo pero sipal lang dya gali para kanimo. Amo dya ang tandaan mo, tanan nga inagyan ta ikuris ko sa tubig kay amo ra ang nagakaangay sa mga parehas kanimo nga lapad mata!\"\nNagdalagan pauli si Juana nga nagahiribiun pero nagkirinadlaw lang ang darwa nga daw sa wara lang ti natabo. Rugto nabugtwan si Juana nga sara lang tana sa mga koleksyon ni John Paul. Wara tana ginseryoso pareho kang pagtrato kang mga laki sa halos tanan nga mga agi. Ginkuwaratahan, ginhuthutan, gin-into, ginsipalan. Kadya lat-an dun ni Juana nga bisan ano pa ang himuon na, hindi gid tana pagpalanggaun ni John Paul. Nagpabulag-bulagan, nag-usik kang tiyempo kag kuwarta. Kadya lat-an na dun nga una lang nami ang mga laki, nami sanda kung may kinahanglan, nami sanda kung may pabor, kag nami sanda kung may plano sanda nga intuon ikaw.\nSobra tatlo ka adlaw nga nagahirbiun mag gabi-i si Juana. Sakit-sakit batunon nga nagpakita tana kang matuod nga paghigugma, pero sa sala nga tawo pa nag-agto. Pero sa pagturo kang luha ni Juana, amo man ang pag-ilig kang sakit kang buut kag tagipusuon nga ginkim-kim ni Juana. Pag-abot kang sunod nga adlaw aga pa nanidahan si Juana kag wara gid nagbalikid bisan rugyan nga nagarigos si John Paul. Pagkabalik sa karinderya ay nagdali-dali tana ka himus kang mga rarahaun sa kadya nga adlaw. Pag-abot kang tag-irigma dali-dali na nga gin-agaw ang luwag sa anang nanay, indi kay rugyan dun si John Paul, kundi tungud sa anang luyag nga pasadyahun ang mga nagaigma sa andang karinderya.\nNaga-amat-amat ka balik si John Paul kay Juana pero wara dun sa paminsarun ni Juana ang balikdun pa ang natapos dun. Dara-dara dun kadya ni Juana ang pilas sa anang tagipusuon nga tanda kang anang inagyan, kag tanda para kay Juana nga hindi pag isarig ang anang tagipusuon sa kay bisan sin-o lang nga laki. Si Juana kang una nga tugro lang nga tugro, kadya ay si Juana nga risgada mag-abot sa gugma.\nWara man ginsarado ni Juana ang anang tagipusuon sa paghigugma sanglit tawo man tana nga nagabatyag kung gina-kuhit ang anang baratyagun. Pero, lat-an dun ni Juana ang dapat na nga himuon, lat-an na dun nga hindi gid magpa-into sa mga lalaki.\nMas ginpili ni Juana nga pasadyahun ang mga suki sa andang karinderya. Kon kis-a naga-agi man si John Paul sa anang paminsarun, pero indi man magbuhay kag madura, pero wara gidman kita kamaan kung bag-o dun ang sulud kang dughan nana ukon si John Paul man sa gihapon.\n_____________\nSi Joseph Cezar Murillo Galedo taga-Belison, Antique kag BA Literature-History major sa UP in the Visayas sa Miag-ao, Iloilo.\nNI EARLY SOL GADONG\nAmo dya ang akun sugidanun kang kamatayon nga baylo sa gintugru nga kabuhi.\nMadugay run nahamutikan sa amun puongpuong, sa lenggwahe kang edukado kag lenggwahe kang mga indio, ang indi mapanginwala nga gahum ni Inday Sion, sampat nga manugbulung. Nagasugidanun tana sa mga espiritu kag ginatugru nanda ang ana ginapangayu. Daw komersyo sa tunga kang darwa nga kalibutan. Baylo sa uran ang dugo kang tatlo ka munga. Para naman sa kainit, ang darwa ka dusina nanda nga mga itlog. Para magmayad ang lapsag nga gamasakit, kinanglan ihawon ang tinday. Maaram ang manugbulung kag kamaan tana kang lenggwahe nga indi masayran kang edukado man ukon indio.\nSa madugay ko run nga pagpaminsar sa akun sarahanon nga pagpanaw sa tunga kang bag-o garab nga mga parayan paadtu sa bukana kang kagurangan, ginpaligban ko man kun ano ang sukton kanakun ni Inday Sion baylo kang akun ginapangayu. Itugru ko ang bisan ano para lang masudlan ang akun taguangkan. Madugay dun ginatak-an si Miguel sa pag-abot kang dyunyor nga paalamun na sa pagdumara kang hacienda.\nSa akun pag-abot sa payag ni Inday Sion nga yara sa dalum kang puno kang pahu, dayon niya ako ginsug-alaw kag ginhakus. Makit-an sa ana mapinalanggaun nga nawong ang kahidlaw. Ginkurong na ang akun mga alima sa ana mga alima. Nagtalang ang akun panuluk sa aparador ka mga botelya nga nasudlan kang linainlain nga pagkabutang nga nagalutaw sa malapuyot nga likido. Mga ugat kang indi masayran nga mga tanum kag mga bahin kang lawas kang linainlain nga mga kasapatan. Nagpalanupsop sa akun mga tudlo ang karamig kang ana matinul-anun nga karawkaw. Buot ko pa lang umpisahan ang akun inughambal kang magtugda ang maaram nga mal-am.\n\"Nagkari ka! Ginasugat mo run bala ako, Isabel?\"\nMadasig lang ang akun pagkatingala. Indi ka'to ang nahauna nga tion nga nasal-an takun bilang akun nagtaliwan nga abwela. Masami ginakuon kang mga tawo nga kaangay ang amon mga mata nga may duag kang lutak. Mahinay ang akun nangin pagsabat.\n\"Inday Sion, ako dya. Si Belinda. Apo takun ni Isabel. Kinanglan ko ang imo bulig. Kinanglan ko magbun-ag kang sara ka lapsag.\"\nNapuno kang pagtingala ang mga mata ni Inday Sion. Daw may ginapangita tana sa akun guya. Daw ginahulat na nga hambalon ko nga nagalangolango lang ako kag ako gid man si Isabel.\n\"Inday Sion, bantog sa bilog nga banwa ang imo gahum. Maruoy kaw, buligi ako.\"\nGintalikdan na ako kag gin-atubang ang aparador kang mga botelya. \"Mangayo kang kabaylo ang mga espiritu. Man-an mo ra.\"\n\"Huod. Huod, man-an ko. Itugru ko ang bisan ano pa man.\"\n\"Kabuhi ang ihalad baylo sa kabuhi nga itugru.\"\nWara takun kang labot kun bisan pira ka dusina nga munga, nayon, ukon tinday ang kinanglan ihalad. \"Huod, naintindihan ko.\"\n\"Kabuhi kang tawo, palangga, baylo sa kabuhi kang lapsag.\"\nNakibot takun sa ginkuon ni Inday Sion. \"Kabuhi kang tawo?\"\n\"Kabuhi lang nga ginhalad nga bukal sa buot ang makabaylo sa kabuhi nga imo ginapangayo,\" kuon na.\nGinpatung-an tamun kang kahipus. Gin-atubang ako ni Inday Sion. \"Magpanaw kaw run. Nakamaan run ang mga espiritu. Kun may yara na sang tinuga nga bukal nga magtao kang ana kabuhi baylo sa kabuhi nga mapuyo sa imo taguangkan, itugro nanda ang imo ginapangayo.\"\nNagpanaw takun nga may ginalukdo nga paminsaron. Naghapit takun sa simbahan kang plaza kag nangamuyo nga may kapagrus nga du'kar-on ko lang nabatyagan. Sa pagsaka kang bulan sa langit, ginhalad ko kay Miguel ang akun lawas kag sa mga espiritu ang akun panaad. Man-an ko nga nabatian nanda ang akun panawagan hay sa sunod nga pagsab-og kang mga binhi sa duta, nabatyagan ko man ang pagtubo kang binhi sa akun taguangkan.\nSampat ang kalipay ni Miguel kang naman-an na ang parte sa akun pagbusong. Ginpabugal na sa tanan nga may Miguelito na nga mabulos kana sa takda nga tion sa pagdumara kang hacienda. Napuno ang akun kabuhi kang kalipay kag kapung-aw sa mga sumunod nga inadlaw. Kalipay kang ginapaabut nga kabuhi kag kapung-aw kang akun isuku.\nWara dun takun makabalik kay Inday Sion. Ginpahalung takun ni Miguel kag wara dun tana gapasugut nga magpanaw takun. Madasig lang ang pagdalagan kang mga inadlaw. Nag-abot ang tion nga pareho ko ginapaabut kag ginakulbaan. Mainuranun ka'to nga gabii kang una ko nabatyagan ang pagsiri kang sakit nga nagdalagan sa akun kasudlan. Ginpatawag ni Miguel ang paltera kag sa wara madugay, ginataw-an na run takun kang mga butang nga dapat ko buhatun. Sa tunga kang paglatay sa bug-os ko nga lawas kang kasakit, nadumduman ko ang ginhambal ni Inday Sion.\n\"Kabuhi kang tawo, baylo sa kabuhi kang lapsag.\"\nNadumduman ko man ang gintug-an ko sa mga espiritu. Ang paghalad ko kang akun kabuhi kabaylo kang kabuhi nga itugru nanda kanakun. Gamit ang tanan nga kakusog nga akun mabakhay, ginbun-a ko ang bunga kang akun panaad. Ulihi ko nga nabatian ang gurahab nga daw ambahanun sa akun durunggan kag ang pagsinggit ni Miguel sa kalipay — lalaki! lalaki! — bag-o ako ginlumus kang mahilway nga kadulman.\nNatingala ako sa pagmuklat ko kang akun mga mata kag sa pagtamud sa lapsag nga yara sa akun luyo. Buhi ako. Wara gin-gawad kang mga espiritu ang anda ginpangayo. May pag-andam takun sa paghakus kang akun anak, ang akun Miguelito. Naghutik ako kang pangamuyo kang pagpasalamat sa langit. Kang amo ka'to nga tion nagsulod si Miguel sa amon hulot. Malapad ang ana pagyuhum kag mabatyagan ko ang ana kalipay.\n\"Kumusta run ya imo pamatyag, pangga? Malawig kaw nga nagturog.\"\n\"Mayad man, Miguel,\" nabudlayan pa takun sa paghambal.\n\"Kagwapo gid sa akun dyunyor. Pareho gid tamun kagwapo.\"\nDayun ginkarga ni Miguel ang lapsag kag mabatyagan ko gid ang ana pagbugal. Pay wara dya katupong sa kalipay nga akun ginabatyag. Sa likod kang akun paminsaron, nadumduman ko si Inday Sion kag ginpangako ko sa akun kaugalingun nga adtunan ko tana kun mabaskug run takun. Napiyungan takun kag madulum run kang ako makabugtaw. Nakit-an ko nga nagailis si Miguel. Ang amun Miguelito naputos sa lampin kag mahilway nga nagaturog.\n\"Bugtaw kaw run gali, pangga,\" kuon kanakun kang akun bana.\n\"Nagpanaw kaw?\"\n\"Huod, pangga. Gikan takun sa kompanyar. Nagtaliwan ang bantog nga manugbulong kang banwa. Nakit-an tana nga nagabatang sa ana katre nga may ara botelya kang hilu sa ana luyo. Ayhan sa kaburon kang ana panuluk, wara na nasayran nga hilu gali ato. Nasapwan tana kang mag-iloy nga mapahilot tani kang bali.\"\nNagparangramig ang akun pamatyag. Nadumduman ko ang malulo nga nawong ni Inday Sion, kag ang kundisyon kang akun ginpangayo. Sunod nga nakit-an ko si Miguel nga may ginbuol nga sangka panid kang madinuagun nga tela.\n\"Turuka, ga, nakita dya sa mga panapton ni Inday Sion kag gintao kanakun kang kapitan. Ginpinta nga laragway dya kang duha ka hamtong nga mga babaye. Si Inday Sion gid dya ang sara. Kag turuka dya ho, daw ikaw gid ang imaw na.\"\nGinpaatubang kanakun ni Miguel ang laragway kag nagturuk kanakun ang bataun nga nawong ni Inday Sion, kag ang mga mata kang imaw na nga kaangay ang duag kang lutak. Nagpadayon si Miguel. \"Nadumduman ko ang ginsugid mo kanakun. Ang imo abuela nga si Isabel. Kun wara tana nagtaliwan sa pagbun-ag sa imo amay, pareho du'gid sanda pang-edaron ni Inday Sion. Tana gid guru dya.\"\nNagakaptanay kang alima ang darwa ka pamatan-on sa laragway samtang nagasandig sanda sa sangka puno kang pahu. May maramig nga dapya kang hangin nga nagsulod sa amon hulot kag dayon naghibi ang lapsag nga kang sara ka gab-i ko lang ginbun-ag.\nNagturo ang akun luha. Nagbangon takun kag ginkarga si Miguelito. Gindara ko tana parapit sa akun nga dughan kag mahinay nga ginhuruhabyug asta tana maturugan.\nTAPOS\n__________________Tumandok ako kang syudad kang Iloilo pay nagdaku ako nga mationtion nga makapamati sa Kinaray-a kang Tapaz,Capiz kun diin gikan ang akun nagtaliwan nga amay. Ginsundan man ako kang Kinaray-a sa akun pag-eskwela kag pag-imaw sa akun mga abyan. Ginakumpisar ko nga pangayaw ako sa lengwahe nga dya pay padayon ako nga gahimakas agud matun-an ang manamit nga Kinaray-a.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-51","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/padya-kinaray-a\/sugidanun\/","date":"2017-12-15T15:53:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-51\/segments\/1512948575124.51\/warc\/CC-MAIN-20171215153355-20171215175355-00468.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997398257,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":10,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997398257255554}","num_words":3642,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.326,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Unli-rice ni Mang Juana\" ni Joseph Galedo\nUnli-rice ni Mang Juana\nni Joseph Cezar Murillo Galedo\nTanan kita nagahandum nga makita ang tawo nga gintuga kang Ginoo para kanatun. Kalabanan nga dya destiny ukon tadhana. Amo man dya ang handum ni Juana. May mga adlaw nga nagalupad ang paminsarun ni Juana ka panumdum kon san-o na ayhan makilala ang ana nga one true love. Kanami kang yuhum-yuhum ni Juana kung ana mapinsaran ang pagkaptanay kang anda alima, ang pagduktanay nanda kang andang mga pungyahun, ang andang paglantaw sa mata kang sara kag sara.\n\"Juan! Sunog dun ang pinirito mo! Sin-o bay karia ang mabakal kang sunog? Maan lang ah, aga kaw pa nagatanga-tanga dyan. Abi unaha anay ang mga gina ubra mo imbis nga kung anu-ano ang ga sulud sa paminsarum mo.\"\n\"Nay, Juana, Jua-na.\"\nIndi dun bag-o kay Juana nga aga pa makaraan ni nanay na kay aga pa pirme natulala samtang nagaraha kang dapli nga inugbaligya nanda sa karinderya sa tubang kang balay da. Mayad man kay sa tubang kang eskwelahan ang anda nga karinderya, pirme raku ang nagabakal kapin pa kung tag-irigma. Luwas sa namit nga raha ni Juana nga sara sa mga rason nga nagabalik-balik gid ang mga kustomer kag suki, pirme ginalingaw ni Juana ang mga nagabarakal amu ria nga tama gid ka gahud ang andang puwesto kay nagalabaw gid ang kadlaw kang mga tawo.\nMga alas singko palang sa kaagahun naga-agtu si Juana sa tindahan kag mamakal kang mga rekado nga ana kinahanglanun sa mga irahaun nga mga putahe sa karinderya. Ginahungud man nana nga mag-agi pirme sa tubang kang balay kanday John Paul kay sa amo man dya nga oras naga-rigos si John Paul sa bumba sa tubang kang andang balay. Aga pa makita ni Juana ang gina-handum na nga lawas ni John Paul, puwera dun lang kung Sabado kag Dominggo. Si nanay pirme ni Juana ang nagapanindahan kung Sabado kag Dominggo kay ginatamad si Juana mag bugtaw nga tama ka aga kag wara lang man ti madangtan. Pero kung nalian gani nga madakpan ni John Paul nga ginatiid-tiid tana ni Juana samtang garigos, dayon na man sagi ka tubang sa ginatindugan ni Juana kag magpawala nga daw wara lang tana kamaan nga rugyan si Juana nagasagi ka panago. May sangka beses nga nag santuanay ang andang mga mata. Lawid ang andang mulalungay kag daw ginahigup kang karilibog nga lantaw ni John Paul ang malumanay nga tagipusuon ni Juana. Amo man ang sunod kang mata ni Juana samtang ginahimas-himas ni John Paul ang anang liug, panaug sa anang dughan, panaug sa maskulado nga busong hasta sa anang—\n\"Araguy!\"\n\"Hoy! Ano oras dun dya? Abi pag panaw dun to sa tindahan. Durupi!\"\nSa pagka-dimalas ni Juana. Imbis nga ang ginaasam-asam na nga laswa ang makita aga pa, ang tsinelas tana ni nanay na ang nagsugalaw kana. Pagkabalik ni Juana halin sa tinda, bira-bira dayon ka panghimus kang rarahaun kay tama gid ka saku. Wara lang kamaan ang nanay na nga amu ra pirme tulala ang anang bata samtang nagaraha hay si John Paul lang ang pirme sa sulud kang paminsarun na. Pirme na ginahulat nga mag-abot si John Paul kay suki man tana sa karinderya. Kada mag-abot gani si John Paul gina agaw na gid kay nanay na ang luwag kay gusto na nga tana gid ang ma galo para kay John Paul. Dayun man ang yuhum ni John Paul kay Juana nga amu man ang nagapapula kang pungyahun ni Juana.\nAbril dun kag amo man ang pagtapos kang klase kang mga estudyante. Aga pa sa gihapon nagabugtaw si Juana para manindahan pero ginaagwanta na lamang bisan hindi na makita si John Paul nga nagarigos sa tubang kang anda nga balay. Medyo luya dun man tana mag atupag sa mga nagabakal sa karinderya kay husto sa mga traysikol drayber lamang ang naga-igma kananda kay wara dun ti klase.\nUso sa mga agi ang pag-ilis kang ngaran kapin pa kon gabi-i. Makabati kita kang \"Kristof sa aga, Kristine sa gabi-i\", ukon \"Carl sa aga, Carla sa gabi-i\". Pareho man ka dya ang sitwasyon ni Juana. Naga-iba ang persona ni Juana kag naga-iba man ang panurukan kang tawo kana. Kang nag umpisa ang bakasyon, medyo naghina ang benta kang karinderya nanday Juana amo ria nga nagpangita si Juana kang iba nga pamaagi nga makabulig ka pangita kang kuwarta para sa pang adlaw-adlaw nanda nga garastuson. Sara sa mga ginasudlan ni Juana ay ang Miss Gay Pageant sa anda nga barangay, kon kis-a bisan sa pihak nga mga kabarangayan gina-agtunan gid ni Juana para lang makapangita kang kuwarta kag makabulig kay nanay na.\nNag-intra si Juana sa Miss Gay sa anda nga barangay nga may pagsarig nga anang madag-an ang una nga padya. Nagbaka-baka si Juana kag gintugro na ang tanan nana nga ikasarang garing ikatlo nga padya lang ang ana nga nadag-an. Pero pagnaog na sa entablado wara ti bahid kang kapirdehan and hitsura ni Juana kay nagbulus ang hindi matago nga yuhum kang ana nakita si John Paul nga nagsugalaw kana sa anang pagpanaog.\n\"Guwapa-guwapa kaw ba, Juana.\"\nNagtatak ang amo dya nga mga tinaga sa paminsarun na Juana. Dayon ginkaptan ni John Paul ang mga alima ni Juana. Hindi makapati si Juana nga nagatabo ang mga eksena nga ginadamgo lang nana kang san-o. Sa tubang na dun ang ginahandum na nga laki, ang laki nga sulud kang anang mga pantasya sa kagab-ihun, ang laki nga wara pag paturog kana ka paminsar, kadya sa atubangan na run. Hindi makapati si Juana sa mga nagakratabo kay bukut lang ti amo to nga gab-i natabo kundi pirme dun rugyan si John Paul nga nag suporta kay Juana kada mag-intra tana sa mga Miss Gay pageants sa iba nga kabarangayan. Hindi man mauli ni Juana ang una ng padya, kampyon man tana sa gihapon sa mga nadag-an na nga korona kada mag butwa ang bulan sa langit.\nSa sigi-sige nga imaway ni Juana kag John Paul, nag-abot man sa punto nga nangluyag si John Paul kay Juana. Siyempre, kay buhay dun dya nga handum ni Juana, wara na dun gin pabuhay kag dayon na nga ginsabat si John Paul. Kada gabi-i sanda nagalagaw-lagaw sa taramnanan nga nagakaptanay ang mga alima. May tion nga bilog ang bulan sa kalangitan kag naghuyup ang maramig nga hangin, dungan kang paghapay kang mga paray ang pagdunglay kang andang kalawasan. Kanami kang pagkupu-kupu kang darwa samtang nagalantaw sa malapad nga kalangitan nga buta kang gaigpat-igpat nga mga diamante. Si Juana nagabatang sa dughan ni John Paul kag ang alima ni John Paul nagahikap sa pungyahun ni Juana. Hindi masukol ang kalipayan nga nabatyagan ni Juana sa mga kagab-ihun ngato.\nPag-abot kang darwa ka bulan, amat-amat dun nga nabatyagan ni Juana ang pag-iba kang ugali ni John Paul. Nag-umpisa dun tana ka panigarilyo kag kis-a lamang tana nagareply sa mga text ni Juana. Pirme lamang pangayo nga pangayo kang kuwarta kay Juana nga pangsustento kang ana nga bisyo. Pirit lang nga gin agwanta ni Juana asta sa nagbalik ang daan nga ugali ni John Paul. Ginasuyo run nana si Juana, pirme run liwan sanda nagapanaw-panaw sa taramnanan, mayad dun ang relasyon nanda darwa, wara dun man pag sagi ka pangayo si John Paul.\nPagkatapos kang sangka bulan, talagsa dun lang ang pagkiritaay nanda pero gin-intindi lang ni Juana kay may klase dun si John Paul sa amo dya nga mga tiyempo. Kon suwertehun, nagakitaay sanda hasta sa tatlo ka beses kada semana, pero kalabanan sangka beses lang sa sangka semana.\nSangka adlaw aga pa nanindahan si Juana kag nag-agi ruman tana sa tubang kang balay day John Paul. Siyempre nakita na ang anang pinalangga nga nagarigos kag nami ang yuhum-yuhum kang darwa pagkitaay nanda, kinilig ruman si Juana pero nagamadali sa pagpanaw kay nali malibagan ruman ni nanay na. Pagpauli na halin sa tindahan, nakita na si John Paul nga nakaangkas sa motor pero antis pa tana makaparapit nagpanaw dun ang motor imaw si John Paul. Pagkagabi-i gin text ni Juana si John Paul kon sin-o ang imaw na kaina kang aga. Nag reply si John Paul nga klasmeyt na sa eskwelahan kag gin-abat lang tana. Pagkabasa ay dayon man nakaginhawa kamayad si Juana. Umpisa sadto wara dun nagsagi ka duda si Juana kay John Paul, hasta sa sangka adlaw samtang nagapanaw si Juana paagto sa tindahan, nakita na ang pareho nga motor nga nakita na kang una nga nag-abat kay John Paul. Naka-garahe sa tubang kang balay nanday John Paul ang motor pero nagtingala gid si Juana kang wara na nakita si John Paul nga nagarigos sa sagwa kang andang balay. Nagpadayon lang si Juana sa pagpanaw paagto sa tindahan kag gindura na lang sa paminsarun ang anang nakita. Pag-abot kang gabi-i kang pareho nga adlaw, maagto daad si Juana sa balay nanday John Paul pero nakita na ruman ang motor nga gina-angkasan pirme ni John Paul. Kang tana nagaparapit, may nag guwa nga darwa ka tawo, sara labug ang buhok kag may bahul nga dughan, ang sara si John Paul kay nakilala ni Juana ang limug. Dulum sa tubang kang balay nanday John Paul amu ria nga wara na nakilala kung sin-o ang imaw kang ana pinalangga. Nagsakay sa motor ang darwa kag nag butyog paagto sa kadudulman kag nag amat-amat dura, dungan sa pagdura kang pagsarig ni Juana kay John Paul. Pagkasunod nga adlaw, aga pa nanindahan si Juana kag ana pagid nakit-an ang motor sa sagwa kang balay nanday John Paul pero wara pagid si John Paul nagarigos sa sagwa. Nagdali-dali si Juana ka pamakal kang ana nga mga rekado kag nagbalik dayon kay tuyo na nga maabutan ang darwa antis mag-agto sa eskwelahan. Sakto-sakto gid kay pag-abot ni Juana sa tubang kang balay nanday John Paul manug guwa palang ang darwa. Naga isturyahanay ang darwa kag nahangyus tana sa ana nabatian. Ang abi nana nga babayi, agi gali, kag pareho pa sanda nga naghalin sa sulud kang balay nanday John Paul. Nangramig ang mga alima ni Juana kag naglimnan ang anang pamatyag. Ginpalumbos na lang ang darwa kag nagdali-dali himus sa andang karinderya nga daw wara lang tana ti nakit-an nga malain. Nagalumaw-lumaw ang mga mata ni Juana samtang gina-gwanta na lang ang sakit nga anang nabatyagan sa kadadalman kang anang tagipusuon.\nPagkagabi-i nagdesisyon si Juana nga prangkahun si John Paul sa anang malain nga ginbuhat. Ginsanto na gid sa pag-abot kang darwa ang anang pag-agto sa balay nanday John Paul. Pagkakita ni John Paul kana daw sa wara lang, ginlantaw na lang si Juana nga nagatindug samtang nagakudug sa kaugut. Nami pa ang yuhum-yuhum na samtang ginaagbay-agbayan na ang agi sa anang tupad nga mas nagpabukal pa kang dugo ni Juana.\n\"John Paul! Gin-into mo lang ako! Abi ko ako ang palangga mo, abi ko ako lang? Pero ginpaiputan mo lang ako sa ulo. Abi ko kung saku kaw sa eskwelahan ninyo amu ria nga wara kaw dun pagpakita kanakun, pero bukut gali! Wara kaw dun pagpakita kanakun kay saku kaw dun jan sa agi ngaria! Ginpasimba mo ako nga wara it bagting! Gintugro ko ang tanan nga ginpangayo mo pero kulang sa gihapon! Gintugro ko ang tagipusuon ko pero ginsipalan mo lang! Gin-gamit mo lang ako, kag ako man nga daw sa anga, nagpagamit man. Nagsala gid ako nga ginbalewala ko ang mga duda ko kanimo. Damul kaw it pungyahun para palibut-libuton mo ako sa alima mo! Tuod ang pagpalangga ko kanimo pero sipal lang dya gali para kanimo. Amo dya ang tandaan mo, tanan nga inagyan ta ikuris ko sa tubig kay amo ra ang nagakaangay sa mga parehas kanimo nga lapad mata!\"\nNagdalagan pauli si Juana nga nagahiribiun pero nagkirinadlaw lang ang darwa nga daw sa wara lang ti natabo. Rugto nabugtwan si Juana nga sara lang tana sa mga koleksyon ni John Paul. Wara tana ginseryoso pareho kang pagtrato kang mga laki sa halos tanan nga mga agi. Ginkuwaratahan, ginhuthutan, gin-into, ginsipalan. Kadya lat-an dun ni Juana nga bisan ano pa ang himuon na, hindi gid tana pagpalanggaun ni John Paul. Nagpabulag-bulagan, nag-usik kang tiyempo kag kuwarta. Kadya lat-an na dun nga una lang nami ang mga laki, nami sanda kung may kinahanglan, nami sanda kung may pabor, kag nami sanda kung may plano sanda nga intuon ikaw.\nSobra tatlo ka adlaw nga nagahirbiun mag gabi-i si Juana. Sakit-sakit batunon nga nagpakita tana kang matuod nga paghigugma, pero sa sala nga tawo pa nag-agto. Pero sa pagturo kang luha ni Juana, amo man ang pag-ilig kang sakit kang buut kag tagipusuon nga ginkim-kim ni Juana. Pag-abot kang sunod nga adlaw aga pa nanidahan si Juana kag wara gid nagbalikid bisan rugyan nga nagarigos si John Paul. Pagkabalik sa karinderya ay nagdali-dali tana ka himus kang mga rarahaun sa kadya nga adlaw. Pag-abot kang tag-irigma dali-dali na nga gin-agaw ang luwag sa anang nanay, indi kay rugyan dun si John Paul, kundi tungud sa anang luyag nga pasadyahun ang mga nagaigma sa andang karinderya.\nNaga-amat-amat ka balik si John Paul kay Juana pero wara dun sa paminsarun ni Juana ang balikdun pa ang natapos dun. Dara-dara dun kadya ni Juana ang pilas sa anang tagipusuon nga tanda kang anang inagyan, kag tanda para kay Juana nga hindi pag isarig ang anang tagipusuon sa kay bisan sin-o lang nga laki. Si Juana kang una nga tugro lang nga tugro, kadya ay si Juana nga risgada mag-abot sa gugma.\nWara man ginsarado ni Juana ang anang tagipusuon sa paghigugma sanglit tawo man tana nga nagabatyag kung gina-kuhit ang anang baratyagun. Pero, lat-an dun ni Juana ang dapat na nga himuon, lat-an na dun nga hindi gid magpa-into sa mga lalaki.\nMas ginpili ni Juana nga pasadyahun ang mga suki sa andang karinderya. Kon kis-a naga-agi man si John Paul sa anang paminsarun, pero indi man magbuhay kag madura, pero wara gidman kita kamaan kung bag-o dun ang sulud kang dughan nana ukon si John Paul man sa gihapon.\n_____________\nSi Joseph Cezar Murillo Galedo taga-Belison, Antique kag BA Literature-History major sa UP in the Visayas sa Miag-ao, Iloilo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-51","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2017\/11\/24\/unli-rice-ni-mang-juana-ni-joseph-galedo\/","date":"2017-12-17T11:35:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-51\/segments\/1512948595858.79\/warc\/CC-MAIN-20171217113308-20171217135308-00152.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994840026,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":62,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994840025901794}","num_words":2330,"character_repetition_ratio":0.076,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.313,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ni JOHN IREMIL TEODORO\nSAMTANG ginasëlëng ko ang mga sarakyan nga nagaaragi sa Taft Avenue kag ang mga tren nga nagapundo sa Vito Cruz Station sa ibabaw, ang Maybato ang ginapanëmdëm ko. Bëkën ang Maybato kadya kundi ang Maybato kato kang bata pa ako.\nNagapamahaw ako sa McDonalds sa ingëd kang La Salle. Tëngëd hay Domingo kag pasado pa lamang alas-otso sa aga, isut gawa ang tawo. Kon weekdays kag bisan asta Sabado, alas-siyete pa lamang sa aga nagagirinëtëk kag nagagirinual rën ang mga tawo. Wara ako manamian sa mga karan-an nga duro tawo kag gahëd. Sangka sumpa dya kon rëgya ikaw sa Manila. Amo ria nga talagsa lang takën nagaagto sa mga mall. Mas gusto ko magpakuribëng sa akën condo rëgya sa Taft ukon sa kuwarto ko sa balay rugto sa Pasig.\nPero kaina, daw ginatamad ako magraha kang pamahaw. Wara abi ako nag-uli kadya sa Pasig hay ginbëël rën ni Sunshine ang mga ralabhan ko kagabii. May rali abi kar-on sa hapon sa EDSA Shrine kag basi matrapik ako. Aragyan dya pauli sa amën sa Rosario. Tëngëd kinahanglan ko magbakal kang mga bulong ko nga pang-maintenance sa Mercury Drug sa kilid kang St. Benilde, napanëmdëm ko nga magtabok rën lang pa-McDo pagkatapos para rugto mamahaw. Tutal Domingo man kag siguro isut ang mga tawo. Nahidlaw rën man ako sa longganisa kang McDo.\nRakë gid man mga bakante nga lamesa pagsëlëd ko. Sangka tawo lang ang nauna kanakën sa counter. Ang lamesa nga nagaatubang sa Taft ang ginpili ko. Kag amo to, nadëmdëman ko ang Maybato kang kabataan ko.\nNamit ang longganisa kang McDo. Bëkën lang garing healthy kon adlaw-adlawon. Namit ang garlic rice. Mayad hay napënggan ko ang akën kaugalingën nga mag-order kang sangka extra. Trying hard ang Katáw nga magniwang. Nadëmdëman ko ang kalukalo ni Nanay Dang-Dang, asawa kang pakaisa ni Tatay nga si Tatay Pidi nga ang balay sa binit-baybay.\nKasra rugto ako sa balay nanda kag gusto ko magkaën kang kalukalo. May bahaw pa sa kaldero nanda sa dapog pero wara it mantika. Tëngëd hay gusto ko gid kang kalukalo, ginkalukalo ni Nanay Dang-Dang ang bahaw kag ginwiriwiskan lang kang tubig kag asin hay wara it sëlëd ang lapád nanda nga ginabëtangan kang mantika.\nNalipat rën ako kon ano ang dapli. Siguro binuog nga hawol-hawol ukon pinamarhan nga tamban. Ukon basi pinaksiw man nga sigisigi nga kontra ko gid kon amo dya ang dapli sa balay. Pero kon sa balay ako nanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi, daw namit man dya gali idapli.\nSamtang ginasëlëng ko ang Taft Avenue kadya nga Domingo ti aga, klaro ang laragway kang dapog nanday Nanay Dang-Dang sa akën paminsárën. Makita ko pa ang kuron sa kilid nga buta kang asin, pati ang natumpok nga abo sa kilid. Daw masimhutan ko pa ang bag-ong bis-ak nga paklang nga garatong nga nahantal sa itaas kang dapog. Mabatian ko ang hëyëp kang hangin halin sa dagat sa mga dahon kang tag-asan nga niyog sa palibot. Kag ang balëd sa baybay, daw nagalinagabëng. Siguro nagaburubagyo kang hapon nga to kang ginparaha ko si Nanay Dang-Dang kang kalukalo bisan wara it mantika.\nMatapos ako magpamahaw, napensaran ko nga sëlngën kon rëgyan rën ang tawo nga nagabaligya kang bayabas sa binit kang kudal kang Rizal Stadium. Mëgë lang dya nga paranawon halin sa McDo. Rugto gid man tana. Buta ang anang kariton kang daragkël nga mga bayabas nga ang kalagtëm daw nagakanang-kanang.\nAng tag-P60 ang ginpili ko. Bag-o kuno abot dya. Mas bahël dya kaysa akën inëmël. Darwa ang ginbakal ko. Ginpamangkot ko ang laki kon diin pa naghalin ang mga bayabas na. Sa Cagayan de Oro kuno. Rayë ba. Mas rayë pa kaysa Antique.\nNagbëg-at ang itëm ko nga tote bag. Hinay-hinay lang ako sa pagpanaw pabalik sa condo. Naagyan ko liwan ang McDo. Bag-o ang entrance kang La Salle sa South Gate. Siyempre sarado.\nNagakanang-kanang kadya nga aga ang kaputi kang maambëëng nga La Salle Hall. Ang dumaan nga building kang La Salle ng nalista sa sangka libro kang sanglibo nga mga pinakamaambëng nga building sa bilog nga kalibutan. Kon Lunes kag Miyerkoles, nagaklase ko rëgyan.\nKon sa Maybato lang ako kadya, nagapanaw-panaw siguro ako sa bibian kang baybay. Kang gamay pa ako, mga amo dya oras nagatakas si Tatay Pidi imaw ang iban pa nga mga mangingisda sa Maybato. Man-an mo kon duro sanda dawi hay namit gid ang ngirit ni Tatay Pidi bisan rayë pa. Makauli ako nga may bitbit nga tinuhog kang mapulapula nga bukáw-bukáw.\nKadya garing, nagagirinëtëk rën ang mga balay sa kaniyugan kang Maybato. Pira rën ka tuig nga nagtaliwan sanday Nanay Dang-Dang kag Tatay Pidi. Darwa rën ka tuig ang nagligad kang urihi ako makarigos sa baybay rugto. Daw lang-ëg rën ang tubig kag nagalatab sa panit kang dagat ang gasolina kag lana halin sa mga daragkel nga pumpboat nga pangisda. Nangatël ako kag nagtakas dayon.\nMasëbë man daad. Pero nalipay man ako gihapon nga sa mga Domingo ti aga pareho kadya rëgya sa Taft Avenue, mahimu ko man gihapon balikan sa akën kasingkasing ang Maybato kang akën matam-is nga kahapon.\n[Nobyembre 5, 2017\nTore kang Katáw]\nSa malawid nga panahon, ang pagpasensya ko sa paghulat ka tama nga oras kag tiempo, natuman gid man. Sa kagustuhan man gid kang atun mayad kag mahigugmaun nga Dios, nabaton ko ang regalo na nga buhay ko run ginahulat.\nBiyente tres anyos man gid ang nagligad nga ako nabarian ka pakpak nga indi makalupad. Bisan damguhon ko pa nga maabot indi gid matabo. Apang sa gihapon wara ako naduraan ka paglaum. Duro nga tinuig kag duro nga mga pinalangga sa kabuhi ang pumanaw run sa pihak nga kinabuhi halin pa sa Lola, Tatay, mga tiyo kag tiya, mga manong, mga amigo, amiga kag mga kakilala kapamilya indi ko na makita nga buhi pa. Mabudlay kay sa marayu ako kag mabudlay gid ang sitwasyon ko. Ang nakakilala kanakun kag nakabasa kang akun mga istorya rugya sa Balay Sugidanun inyo ako maintiendihan kon andut nga indi ako makauli sa Antique.\nUna ko gid nga paglupad liwan kang Mayo 17, 2016 pa-California\nManugtapos sa kolehiyo ang akun agut nga si Matthew. Abril pa lang, masaku ang bisita ko sa mga doctor ko agod matugroan ka papel nga makabiyahe ako. Salamat sa Ginuo, nakalupad gid man ako kaimaw ang akun pangarwa nga bata nga si Louie. Abi ko gani indi man madayon kay nakagat akun kahig kang akun kuti nga si Lex kag gindara ako sa emergency care gid.\nPero nadayon ang akon pagpanaw bisan masakit ang natuo nga kahig. May bandahi kag gakiang-kiang pa pero may baston nga gindara ingkaso akun kinahanglanon. Masadya, malawid nga paglupad kag ma-stressful ang pagbiyahe halin sa Portland jetport, Maine paagto sa Laguna Beach, California. May lay over pa sa Newark bag-o pa-John Wayne Sta Ana. Medyo indi mayad ang pamatyag ko pag-abot rugto sa airport. Nagsakay kami sa taxi paagto sa ginaistaran kang akon agot sa Laguna Beach. Sa dalanun pa lang, gin-video ko ang amun pagsakay. Makita ko ang mga kalbo nga mga bukid. Ang nagkaiba kay naghalin kami sa Pine tree State; ang amun mga bukid puro green ang kakahoyan.\nMasadya gid nga nakita ko sanda nga tatlo: sanday Chelsea, Matthew kag Cygni. Malipayon gid kami nga nakaabot. Nagpahuway anay kami hasta hala istoryahanay kag nagguwa para magkaun kag maglagaw sa Irvine, CA.\nLagaw sa Irvine, California\nAbaw, kanami lang nga lantawon sa malapad nga mall kag iba iba ang mga bilding kag duro masarisari nga mga tawo. Hala picture-picture lang gid opisyo ko bisan nga daw indi run mayad ang akun pamatyag; daw masuka, gatuyob pa akun ulo, mahinay kag kuri ang akun pagpanaw nga gasunod sa tatlo. \"Okey lang ako,\" sabat ko kananda sa pamangkot kon kamusta ako.\nSa Wood Ranch, Irvine Spectrum kami nagkaun. Ay abaw, bag-o magkaun indi gid mayad pamatyag ko. Daw masuka run gid ako. Nagdalagan ko lagi sa restroom; pira pa ka beses ako gani paagtu pabalik. Nagpangayo ako ka mainit nga tubig kag tsaa nga imnon ko pagkatapos nakakaun. Nagmayad gawa pamatyag ko pagkatapos suka.\nNaglagaw anay kami nga apat kag manami lang lantawon kon gabii kay masanag man ang palibot. Ok run ako bisan nga may jet lag pa bag-o magbalik sa apartment sa Laguna Beach. Masadya nga nakasipal man gid ako liwan kay Cygne, ang pispis nga nakabakasyon man gid sa Maine.\nMayo 18 hasta Mayo 29, 2016 sa Laguna Beach, CA\nMasako ang akun agut kag ang amiga na sa mga aktibidades kang eskuwelahan. Kang mga masunod nga adlaw, nagpa-Irvine kami sa Honda car dealer. Salamat, wara it problema ang akun agut, nakabakal kang kotse na nga indi run kinahanglan nga mag-cosign pa ako pareho kauna kang sa Maine pa tana. Manami anang credit history kag score, may graduation award pa, kag halin sa gina-obrahan na may dokumento kang suweldo kag pagkatapos ka anang graduation, maumpisa pa tana obra sa Blizzard Entertainment Company!\nMalipayon kami. Sakay sa kotse ni agut, nag-agtu kami liwan sa Irvine Spectrum. Pagsunod nga adlaw, sa Laguna Beach. Naglagaw kami sa mga tourist spots. Kag Pkang masunod pa gid nga adlaw, sa Los Angeles pa-Anaheim, rugtu sa Disneyland para magkiritaay ka pamilya ni Chelsea, ang pamilya Dostert nga naghalin pa sa Oregon.\nMasadya nga nagkilalahay kag nag-irimaway kami. Ay abaw, sobra gid ako, hala imaw ako magsakay sa mga fun rides parehas ka Thunder Mountain, Hyper Space Mountain, Splash mountain, kag iba pa. Pagsunod pa gid nga nga adlaw, nag-attend kami sa eskwelahan kang Senior Art Show presentation. Nakilala ko, na-handshake ang Presidente ka LCAD kag may letrato pa kami kaimaw na. Kanami lang batyagun nga ginakilala kag gintugruan man dungog kay ako ang nanay ni Matthew. Ginakalipay gid ka eskuwelahan ang mga accomplishment ka mga estudyante. Nagdaug si Matthew sa Blizzard student art contest.\nBisan makapoy ang akun lawas, masadya gid ako. Ilabi na kaimaw kadya ang pamilya ni Chelsea kag rugya pa sa art show. Pagkatapos kang art show, nagpa-Irvine Spectrum kami. Hasta magbulaganay sa mga Dostert.\nPagsunod nga adlaw, Mayo 22, graduation nanday agut kag Chelsea. Kanami lang lantawon nga naka-gown sanda. Nakapa-letrato ako kaimaw ang Presidente nga si Jonathan Burke. Halin sa umpisa, kalipay ang akun nabatyagan sa paglantaw sa programa hasta makita ko ang akun agut nga nagsaka sa stage sa pagbaton ka anang award kag diploma.\nDuro man ang nagapanginbulahan man gid kanakun.\nKang matapos ang seremonya, nag-selebrar kami kaimaw kang pamilya Dostert. Masadya lang gid kag amo man ang katapusan nanun nga pag-imaway kay kang masunod nga adlaw, mabalik run man sanda sa Oregon.\nDuro gid nga salamat sa atun Mahal nga Dios sad yang padayon nga grasya kanakun kag sa akun pamilya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-51","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/kinaray-a-panaysayun\/","date":"2017-12-17T12:00:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-51\/segments\/1512948595858.79\/warc\/CC-MAIN-20171217113308-20171217135308-00512.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9932841063,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9932841062545776}","num_words":1762,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.31,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gusto mo magbasa kang dya nga artikulo sa %%?\nSonata sa Kristiyano nga Pagsimba\nDownload ka manami nga mga audio recordings kang Kristiyano nga mga kanta agud gamitun sa pagdayaw kag pagsimba kay Jehova nga Dios. May mabuul nga vocal, orchestral kag instrumental nga sonata.\nSori. Ang dya nga online content indi available sa dya nga lenggwahe.\nMay sulud run para sa dya nga lenggwahe sa sunod-sunod nga mga pahina:","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-51","url":"https:\/\/www.jw.org\/krj\/mga-publikasyon\/music-songs\/","date":"2017-12-17T01:22:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-51\/segments\/1512948592202.83\/warc\/CC-MAIN-20171217000422-20171217022422-00330.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9924103022,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9924103021621704}","num_words":69,"character_repetition_ratio":0.094,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.449,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gusto mo magbasa kang dya nga artikulo sa %%?\nMa-download run ang atun mga nabase sa Biblia nga mga magasin sa sobra 150 ka mga lenggwahe. The Watchtower nagapakita kang importansya kag kasanagan ka mga tagna sa Biblia nga nagakaratabo sa kalibutan. Ginapa-umpawan na kadya ang mga tawo kang mayad nga balita ka Ginhari-an kang Dios kag gapabaskug ka pagtu-o kay Jesu-Cristo. Ginapakita kang Awake! kon paano tubangnun ang mga libug kadya kag magtukud kang pagsarig sa saad ka Tagtuga ang malinung kag sigurado bag-o nga kalibutan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-05","url":"https:\/\/www.jw.org\/krj\/mga-publikasyon\/mga-magasin\/","date":"2018-01-17T08:09:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-05\/segments\/1516084886830.8\/warc\/CC-MAIN-20180117063030-20180117083030-00092.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999431372,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999431371688843}","num_words":85,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.412,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Biblia gatugro kang mga sabat sa importante nga mga pamangkot ka minilyon nga mga tawo sa bilog nga kalibutan. Gusto mo man magtuon?\nSa bilog nga lupa kilala ang mga Saksi ni Jehova sa andang kahiməsan sa libre nga pagtuon sa biblia. Tirawi kon paano dya makabulig kanimo\nTirawi nga magsələd para maman-an mo.\nMagbuul kang libre nga mga leksyon sa Biblia sa oras kag lugar nga matawhay kanimo.\nFind out where we meet and how we worship.","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-09","url":"https:\/\/www.jw.org\/krj\/jehovahs-witnesses\/","date":"2018-02-22T05:36:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-09\/segments\/1518891814002.69\/warc\/CC-MAIN-20180222041853-20180222061853-00716.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8176679611,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8176679611206055, \"hil_Latn_score\": 0.17231819033622742}","num_words":79,"character_repetition_ratio":0.028,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.367,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.963,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"balaysugidanun.com\nNakalupad Liwan Ako! ni Elma Ayson-McKeown - Balay Sugidanun\nSa malawid nga panahon, ang pagpasensya ko sa paghulat ka tama nga oras kag tiempo, natuman gid man. Sa kagustuhan man gid kang atun mayad kag mahigugmaun nga Dios, nabaton ko ang regalo na nga buhay ko run ginahulat. Biyente tres anyos man gid ang nagligad nga ako nabarian ka pakpak nga indi makalupad. Bisan …\nPost to Tumblr","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-22","url":"https:\/\/www.tumblr.com\/widgets\/share\/tool\/preview?shareSource=legacy&canonicalUrl=&url=https%3A%2F%2Fbalaysugidanun.com%2F2016%2F11%2F17%2Fnakalupad-liwan-ako-ni-elma-ayson-mckeown%2F&title=Nakalupad+Liwan+Ako%21+ni+Elma+Ayson-McKeown","date":"2018-05-21T16:23:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-22\/segments\/1526794864461.53\/warc\/CC-MAIN-20180521161639-20180521181639-00070.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9561579227,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.956157922744751, \"hil_Latn_score\": 0.04104907438158989}","num_words":67,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.343,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.968,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang sara pa gid nga naka-pasaku kanakun amo ang pagpreparar kang byahe paagto sa Europa. Kinahanglan kang Schengen visa. Duro mga kinahanglanun nga mga papeles. Tungod ang agto ko rugto bukut ti opisyal kungdi lagaw lang, kag daw mga pira gawa ka banwa ang agtunan, kinahanglan ko planuhon kamayad. Kung mag-attend lang kang meeting sa sangka lugar, hulas lang hay ang kinahanglan lang nanda amo ang invitation letter halin sa organizer kag ang imo hotel reservation. Pero hay ang agto ko rugto malagaw, dapat may kompleto gid nga itinerary. Ang una ko nga plano, bisitahun ko ang mga amiga ko rugto sa lain-lain nga syudad. Ugaring hay tungod man sa oras kag sa budget nahimo na lang nga tatlo ka banwa ang akun agtunan. Ang mga imaw ko tana hindi run nanda kinahanglan ang visa magsulud sa Europe.\nDuro gid ang akun ma-hidlawan rugya sa Thailand kung rugto run ako sa UK. Man-an ta man nga lain rugto ang pagpangabuhi kag pagsinarayo kang mga tawo. Ilabi na gid sa banwa nga agtunan ko, daw malaka sa wara gid ang Pinoy nga masugata mo. Halin sa tyempo, sa pagkaun, sa interaksyon kang mga tawo, sa simbahan, kung sa diin-diin lang kag kung ano-ano lang, lain gid rugto. Mayad lang kung imaw mo ang imo pamilya, ukon duro kamo nga mga kasimanwa nga naga-iririmaw, daw hagan-hagan gawa ang mabatyagan mo nga kahidlaw.\nUgaring amo gid ra ang pangabuhi. Ang kada minuto nga atun ma-eksperyensyahan sa kadya nga mga inoras, may balor sa atun pangabuhi, ilabi na gid sa mga sunod nga mga tuig. Ayhan makapinsar kita kung kaisa nga, \"Ano man dya akun ginahimo man? Andut rugya ako sa marayu? Naga-uyang lang ako kang akun tyempo kag kabuhi rugya.\" Ugaring makita natun sa sunod nga mga tinuig nga parte gle to kang atun kabuhi nga gina-pabaskug kang Ginoo ang atun kaugalingon, agud nga maging mas mabaskug kag mas mapag-un pa gid kita sa mga lain-lain nga butang nga atun masalampuwa sa sunod nga bahin kang atun kabuhi.\nGani nga hindi run ako magsagi reklamo…kag magpadayun nga mag-pasalamat sa Ginoo, bisan diin man ako sa kalibutan maagto. Tungud man-an ko man nga rugyan ang Ginoo pirme imaw kanakun, bisan naga-sinaku, ukon naga-pahuway lang … sa kada oras.\nHalos tanan nakama-an nga may eleksyon sa Pilipinas kang Lunes, May 13. Duro nga mga kampanyahanay kag baklanay boto kag suya-ay kag kung ano-ano pa. Sa amun rugya sa sagwa Pilipinas may ginatawag nga Overseas Absentee Voting ukon OAV. Ang mga balita mabasa namun sa website kang embassy kag sa comelec man sa Pilipinas. Rugya sa Thailand pirme namun ginacheck ang website kang embassy kang Pilipinas. Rugto nabutang ang mga anunsyo parte sa OAV. May links man sa Comelec website. Nakabaton kami kang electoral mail, kag sa sulod may lista kang mga kandidato para sa pagkasenador kag mga party list, ang balota para isulat ang mga ngaran kang amun botohon, selyo para masarado ang balota, kag ang sobre nga gamitun sa pagpadara kang balota sa embassy.\nTungod sa sagwa kami kang Pilipinas, kalabanan kang impormasyon nagahalin sa pagbasa sa internet kang lain-lain nga media, parehas abi kang websites kag blogs kang mga radyo, tv, newspaper, mga organisasyon kag mismo kang mga kandidato. Luwas sa mga websites nga dya, masaku man ang mga posting sa mga social networking sites parehas abi kang facebook kag twitter. Masadya man magbasa kang mga nagakaratabo sa atun. Pero kis-a daw kasubu man kag may dyan man nga daw kaurugot. Hay sa kaduro-duro lang nga mga istoryahanay. Ang pinoy mahilig gid magsagi himo istorya ukon mga lango-lango pa kung kaisa.\nEpektibo bala ang kampanyahanay paagi sa internet?\nRugto mismo sa atun nga lugar, masaku man ang kampanyahanay kag saka-ay balay para magbakal boto (kuno). Tungod wara ako rugto hindi ko maistorya kung ano gid ang nagakaratabo, pero duro man ang naga-istorya. May iban nagareklamo nga aga pa kuno gahud run ang kampanyahanay paagi sa mga naga-libot-libot nga mga sarakyan nga may kanta parte sa kandidato. Daw parehas man gle kang una, may orihinal nga komposisyon kag may dyan nga ginhuram ang music kag himo-an lang kang lyrics nga nagasanto sa kandidato. May mga kanta nga makairitar sa atun nga talinga kag kataraka man pamati-an. Mayad lang kung manami ang music na kag lyrics.\nEpektibo bala ang kampanyahanay paagi sa paglibot-libot nga may musika?\nDuro pa nga mga paagi siguro ang ginhimo kang mga naglansar para ma-pama-an sa mga katawhan nga botohon sanda. May mga maalwan (kuno) nga nagatugro kang mga kinahanglanon kang mga tawo, pero sa tuud-tuud lang, parehas lang man dya nga ginbakal nanda ang boto, pero \"in kind\" lang. May dyan man nga deretso gid tugro kang kuarta. Makuun ang iban nga, \"Sige, batuna lang pero pagusto timo sin-o botohon mo.\" Ang budlay kung ang kandidato magbalos kung man-an na nga wara mo timo ginboto tana. Budlay man hay sa sobra ka gasto kang kandidato, dapat magdaug gid \"by hook or by crook\" para nga kung sa puesto run gani, te mangurakot para mabaydan ang gingasto na sa pagdalagan.\nEpektibo bala ang kampanyahanay paagi sa pagbakal kang boto (kag pahugay)?\nMay mga kandidato nga wara run gapinsar kung ano ang ethics kag moralidad kang paglansar kag pagdalagan para sa sangka puesto. Kung incumbent sa puesto daw kung puede lang ilansang ukon isemento ang buli da sa puesto para hindi run mahukas kag sanda run lang ang magpungko asta mapatay. Wara run sanda nagapinsar nga ayhan may mas mayad pa kananda nga puede magpungko sa puesto para sa ika-ugwad kang banwa. Ang iban wara gid nagapinsar nga kung wara naga-ugwad ang lugar nga anda ginaserbihan, ukon ang mga tawo nagapanghakruy run sa kabudlay kang pag-pangabuhi, siguro may sala sa andang pagpadalagan kang andang opisina. Ukon di gani, dapat makonsensya man sanda kag pinsarun andut naga-antos ang mga katawhan sa andang lugar. Kung mayad ang pangabuhi sin-o bala magreklamo? Kung may naga-reklamo, dapat pamati-an hay kunsayuron may mga butang nga hindi mayad kag dapat usisa-on kung ano ang hindi mayad. Ang nasa puesto kang gobyerno may obligasyon (kag gahum) nga makahimo kang mayad, ukon mapabag-o ang sitwasyon. Ugaring kalabanan daw sa wara lang kananda ang pag-antos kang mga tawo nga anda mismo dapat serbihan. Gusto tana nanda sanda pa serbihan. Gusto nanda nga busog sanda pirme pero ang mga katawhan magutman. Gusto nanda nga bulsa nanda buta pirme, kag hindi magtugro kang bulig sa naga-antos kung wara ti benepisyo para kananda.\nAng tawo sa serbisyo publiko hindi dapat magpinsar kang ikamayad kang kaugalingon lamang, kungdi dapat pinsarun ang ikamayad kang bilog nga banwa kag katawhan nga ana ginaserbihan.\nSa nagligad nga eleksyon, sin-o nagdaraug? Paano sanda nagkampanya? Ano ang pinaka-epektibo nga pangngampanya? Paano kita nagpili kang atun ginboto? Mahambal bala natun nga maaram run ang mga botantes kadya? Ukon amo man gihapon?\nParehas man bala gihapon nga \"kuarta lang ang katapat kang mga taga-Antique\"?","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/thailand\/","date":"2018-06-24T22:11:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-26\/segments\/1529267867095.70\/warc\/CC-MAIN-20180624215228-20180624235228-00168.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997869134,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999786913394928}","num_words":1140,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gamay pa kag nailo sa ginikanan si Ason — ang ngaran nga gintugro kana pag-abot na sa balay. Nakita tana ni tatay sa kamalig ridto sa taramanan nga nagahibi nga nagaisarahanon. Ginasagap na ang anang nanay nga indi na run makita. Gindara tana ni tatay sa balay agud sagudon kag pabahulon. Kun napabay-an rudto sa kamalig sa tunga kang taramnan, pat-ud nga napatay gid tana dayon sa kagat kang mga pulahan kag daragkul nga subay.\nTam-an ka bingit si Ason. Gusto na nga permi tana ginakaptan kag ginakungkong. Dali lang tana matarugan kun man-an na nga mainit nga palad kang tawo ang nagahikap kana kag indi ang sangka panid nga naog lang. Umpisa kang pagpapurot kana ni tatay, wara run tana ti gana magkaon. Gusto na lang magturog kag maghibi kang tingil tingil. Kis-a nami du lang takluban kang tela para mapatay kag mag untat run ang anang sakripisyo. Kun dar-on namun tana sa gwa, amo man ana sunod sunod sa ayam hay abit na amo dya ang anang nanay. Husto lang tana singhalan kang ayam. Nagahibi lang tana liwat kang tingil tingil. Karuluoy lang si Ason, gamay pa dya katama para mangabuhi nga naga isarahanon.\nKahapon, napatay run si Ason. Kaluoy lang ang anang sitwasyon. Nagabatang dya sa naog, dunglay ang anang ulo, nagakipot ang anang mga mata kag tigdas ang anang lawas. Ginkagat tana kang mga subay nga pula. Wara gid tana nagbuhay sa kalibutan kag wara na gid makita kun ano kanami ang mga taramnan. Kun ano dya ka berde kun Agosto kag kun ano ang pag-ingat na kadya nga daw mga bulawan kung tag-arani kun Enero. Kaluoy lang si Ason, wara na madapgan ang mahamot nga lao kun Hunyo.\nKaluoy man si Ason, wara gid tana makasipal sipal sa mga tinumpok kang inutod kun taggararab sa baryo. Wara gid tana ka saylo-saylo sa mga puno kang kasoy kag bugnay nga pirme may bunga kun tag-irinit. Wara na gid nabatian ang kalas kang tubig sa sapa kada tapos bagyo kag ang huni kang traktora nga naga-ukhal kang mga nagakudol-kudol nga lao kun tagtaranum.\nGintablog namun ang lawas ni Ason sa taramnan agud bisan paano, mangin sara tana sa lugar nga anang ginbayaan dayon. Kaluoy lang tana hay napatay tana dayon. Pero kun pinsaron, mayad run man ra gani hay indi run tana magbahol para lang gulgulan kang liog kag ilangkay sa kapayas kag balunggay imaw kang tanglad para ipadlli sa mga manuggarab kun Marso.\nRest in peace, Ason.\n( 411 words)\nKaina pa nagasunod-sunod kana ang sales lady sa men shoes section. Wara natak-an magngirit-ngirit ang baye nga nagalipstick kang siri nga pula kag nagastocking kang lus-aw nga brown, naka pencil skirt, may taas nga takong kag may pwerte kadamul nga mek-up.\n\"Thirty percent off na na sir, may small size man na,\" hambal kang sales lady samtang ginalantaw na ang display kang high-cut Chuck Taylor shoes sa estante.\nPirit nga ngirit ang ginbalos na sa sales lady. Ginlantaw na ang presyo.\n\"Ay abaw, dipuga kag gabang! Mahal pa dya sa idik,\" pinsar na.\nTag-darwa ka libo pero hay mil kinyentos lang ang dara na nga kwarta. Buhinan pa kang pamasahe na sa Ceres, barakal kang Mister Donut nga pasalubong kag igma na sa food court, indi gid kaayaw magbakal kang chucks nga original. Bisan may 3-day sale pa tulad sa SM. Kulang ang kwarta nga gintugro kana ni Didang para makapagusto shopping sa syudad. Buhay na run gusto magpa-Iloilo para makalagaw kag makaparamig ramig sa SM. Amo nga kahapon daw haros harkan na si Didang kang tugruan tana kang mil kinyentos pagkatapos ma-deal kag mabaligya ang tatlo ka baboy nga ginpasagod kana. Pero huyhoy ang anang abaga nga naghalin sa Converse display section.\nGinsundan na ka lantaw ang laki nga naka polo shirt kang stripe nga itum kag puti. Nakashorts dya kang tattered stone-washed nga maong kag nagasapatos kang peke kag bag-ong laba nga chucks.\n\"Taga-baryo dya,\" kuon na sa anang kaugalingon.\nNasat-uman na ang panghuyhoy kang abaga kang laki kang makita na ang presyo kang high-cut Chuck Taylor. Thirty percent off run to gani pero hay daw bug-at gihapon sa bulsa. Sabagay, ma-lima run tana ka bulan nga nagabantay kang mga sapatos sa department store sa SM sa Mandurriao pero maskin kistra wara tana nagbakal kang mga sikat nga de-tatak nga sapatos. Hay kun isipun, kulang pa ang sweldo na sa kinsenas para makabakal kang sangka pares kang orig.\nGinkid-an na sa estante ang display kang high-cut Chuck Taylor All Star.\n\"Thirty percent off na na sir, may small size man na,\" kuon na sa bag-ong abot nga laki, naka-gel ang buhok kag naka gray polo-shirt nga may burda nga green nga buaya sa dughan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/mike-orquejo\/","date":"2018-06-24T22:26:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-26\/segments\/1529267867095.70\/warc\/CC-MAIN-20180624215228-20180624235228-00355.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993299246,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9993299245834351}","num_words":777,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"balaysugidanun.com\nAng Bubon nga Sira-an ni Efren Ysulat\nANG BUBON NGA SIRA-AN Tubudan sa Igkabagti kang Minuro Eke, Sira-an kun tawgun Sa ingud mal-am nga mangga kag puno ka lunok sa takas' naayun Nagatugro`kang landung sa mga tawo kon ano ang himuon Lu…\nPost to Tumblr","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-26","url":"https:\/\/www.tumblr.com\/widgets\/share\/tool\/preview?shareSource=legacy&canonicalUrl=&url=https%3A%2F%2Fbalaysugidanun.com%2F2017%2F07%2F04%2Fang-bubon-nga-sira-an-ni-efren-ysulat%2F&title=Ang+Bubon+nga+Sira-an+ni+Efren+Ysulat","date":"2018-06-24T22:26:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-26\/segments\/1529267867095.70\/warc\/CC-MAIN-20180624215228-20180624235228-00276.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9585139751,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9585139751434326, \"hil_Latn_score\": 0.027732931077480316}","num_words":46,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.304,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SAN JOSE, Antique, Hunyo 13 (PIA) – – Ang Probinsya kang Antique nagapakigbuylog sa iba pa nga komunidad sa aton pungsod sa pag selebrar 'Environment Month' nga nabase sa Presidential Proclamation No. 237 series of 1998 sa tema nga \"Beat Plastic Pollution\".\nBilang suporta sa amo nga seleberasyon, ang Provincial Board of Antique nagpasar man ka sangka ordinansa nga naga deklarar kang katapusan nga Biernes sa bulan kang Hunyo kada tuig nga Pista kang Kagubatan kag nagapanawagan sa tuigan nga pagpananun kang kahoy sa mga 'major watershed areas' sa mga kalbo run nga bukid kag paghiwat kang kampanya sa pagprotektar kang aton palibot.\nSa meeting kasan-o gid lamang nga ginhiwat kang Municipal Environment and Natural Resources Officers (MENRO) nga ginpatigayon nanday ENRO Vivian T. Marfil, ang kada munisipyo nagsugot nga maghiwat kang pagpanglimpyo sa mga suba, sapa, kanal kag binit baybayon bilang kabahin sa selebrasyon kang Environment Month.\n\"Ang mga pomoloyo ginahinyu sa pag-entra sa pagpanglimpyo para madugangan pa gid ang anda pag-intinde kang anda responsibilidad sa pagdumara kang andang basura. Ang pagpamatok sa paggamit kang plastik dapat maga umpisa sa panimalay, hambal ni Barillo.\nPara sa Pista kang Kagubatan, may pagahiwaton nga pagpananum kang kahoy sa Barangay Aningalan, San Remigio sa Hunyo 29 nga pangunahan kang ENRO kag mga empleyado kang gobierno probinsyal, ang mga ahensya kang gobyerno gina imbitar man sa pag entra.\nSa pihak nga bahin si Provincial Environment and Natural Resources Officer Andres Untal ka DENR kaimaw sanday Community Environment and Natural Resources Officer Louie Laud kag Cynthia Blancia kang Belison kag Culasi nagtambong sa amo nga miting kang mga MENRO sapagpa-alinton kang mga programa kag serbisyo ng ginapatuman kang DENR.\nHambal ni Untal ang pagbuligay kang DENR kag mga MENRO makapasanyog sa pagpatuman kang mga layi nga naga protektar sa aton palibot. Gani may masunod pa nga mga paghinun-anon nga pagahimu-on para mapa-alinton pa gid kananda ang mga importante nga layi nga ginapatuman kaimaw ang mga lokal nga pamunu-an. (JSC\/PSM\/PIA Antique)\nSource: PIA Feed","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-30","url":"http:\/\/worldnews.ph\/kinaray-a-news-antique-maga-selebrar-kang-environment-month-pista-kang-kagubatan\/","date":"2018-07-19T11:58:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-30\/segments\/1531676590866.65\/warc\/CC-MAIN-20180719105750-20180719125750-00081.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8712353706,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8712353706359863, \"hil_Latn_score\": 0.0678473487496376, \"ceb_Latn_score\": 0.05182456225156784}","num_words":323,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.956,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Palong,\" Mabugu nga Istorya ni Fonzy Samillano\n\"Palong\" ni Fonzy Samillano\nGinhakwat ni Palong ang tuwang-tuwang nga galonan kang tubig kag ginlaktud ang taramnan nga gintunga kang tikô nga kahon. Nakug-ung run ang baka, napaharunan run man ang karbaw. Sa pinsar na nagalagsanay ang kalangkag kag kalipay samtang nabati-an na ang mga harihi ka mga bayi nga nagasuba pauli halin sa banwa. Martes nga adlaw. Kasanagun pa nagdulhog si Vacion sa banwa agud magbakal kang lamayo kag baog, kag agud manglingit ka barakal kang abono kay Auring.\n\"Adlawun run dya. Wara pa gihapon si Nanay mo,\" mahinay nga kimod ni Palong sa anang magurang nga bata nga nagakuris sa dingding nga plywood.\nWara nagpalibak, ginsug-alaw ni Alisto kang magahud nga banghol si Vacion nga nagahangus pasaka sa apat ka halintang nga hagdan.\n\"Gha, napatay si Manding Auring kagabi-e. Nahayblad.\"\nDaw kilat nga hinali nagkuris sa langit ang balita nga nabati-an ni Palong. Gindungaw na ang taramnan sa birha nga my bintana. Sa sirak kang adlaw, daw malapad dya nga linaw nga bag-ong tinughungan kang baha. Ang mga dahon kang paray nagadunglay, nalumos sa katambukon kang hilamon.\nGinsulat dya ni Fonzy Samillano, tumandok kang Laua-an, Antique. Tana sangka propesyunal nga manunudlo sa University of Antique kag nagapadayon sa pag-engganyo sa anang mga estudyante nga magsulat kang binalaybay sa Kinaray-a.","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2018\/08\/04\/palong-mabugu-nga-istorya-ni-fonzy-samillano\/?preview=true&iframe=true","date":"2018-08-16T13:49:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-34\/segments\/1534221211000.35\/warc\/CC-MAIN-20180816132758-20180816152758-00569.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9962719083,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":56,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9962719082832336}","num_words":218,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.362,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) PGMA nagmando kang madali nga pagta-o ka benepisyo kag insurance kang mga pamilya nga apektado kang bagyo\nManila (12 October) -- Si President Gloria Macapagal-Arroyo nagmando sa National Insurance Corporation (NIC) sa pagpatigayon kang madali nga pagbayad kang insurance kang mga biktima kang nagligad nga Bagyo Ondoy kag Pepeng nga nagbilin kang kahalitan sa mga tawo kag mga propyedad sa pungsod.\nSi Presidente Arroyo nakipaghinun-anon kay Commissioner Eduardo Malinis kang NIC kag Secretary Agnes Devanadera agud mapasiguro nga ang mga biktima kang bagyo maka-agum kang andang benepisyo halin sa insurance companies.\nSi Devanadera gin mandu-an man kang Presidente sa pagtuga kang task force nga magabulig sa problema legal nga pwede magtuhaw sa pag-asikaso kang mga benepisyo.\nSuno kay Malinis ang mga insurance companies nagsugot sa pag kooperar sa gobyerno agud mapadali ang pagta-o ka benepisyo.\nSi Commisioner Malinis naghambal pa gid nga ang Philippine Insurers and Reinsurers Association (PIRA) nagbanta nga may kabilogan P11 bilyon nga kandidad kang propyedad kag P1 bilyon kang Motor Insurance ang ginapa-abot iga-sumite nga danyos ka mga biktima.\nSuno sa layi, ang mga insurance companies my 30 ka adlaw agud patigayunon ang pagta-o ka benepisyo umpisa sa adlaw nga mapakita kang biktima ang pamatuod kang pagdura ukon pagrangga kang anang propyeda. Matapos ang 30 ka adlaw may sarabton na ang mga insurance companies, hambal ni Secretary Devanadera.\nUna, magsumiter ka insurance claim sa kompanya kag itaw-an ka kopya ang NIC kag ikarwa, magsumti direkta sa NIC kang andang papeles kag ang NIC amo ang magtug-ro mismo sa kompanya kang insurance Sa dya nga pama-agi mapasiguro ang madasig nga paghulag kang mga papeles agud mata-o ang benepisyo sa mga biktima.\nAng himu-on ka mga biktima amo ang pagbu-ol kang police report kun sa diin nagapamatu-od nga ang anda lugar nasakupan kang kalamidad kag ang amo nga propyedad narangga. Ang biktima pwede man magdara kang litrato kang narangga nga proyedad. (PSM\/PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-39","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&rp=1&fi=p091012.htm&no=9&date=","date":"2018-09-19T07:11:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-39\/segments\/1537267155942.15\/warc\/CC-MAIN-20180919063526-20180919083526-00402.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9136430025,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9136430025100708, \"ceb_Latn_score\": 0.053927432745695114, \"hil_Latn_score\": 0.019566860049962997}","num_words":314,"character_repetition_ratio":0.078,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.953,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pebrero, bulan kang Gugma. Nagaparapit run ang Pebrero 14, ang kaadlawan ni St. Valentine, adlaw man ka taguipusuon. Indi ko malikawan balikan ang akon inagyan sa gugma. Naks!Pero ang indi ko gid malipatan ang gugma syempre ka akon esposo nga halin kato asta kadya wara gabag-o, daw nagadugang lang. He-he. Kun sumahon total ang pag-imaway namon, dose run katuig. Huod may mga pagtiraw pero malampasan tungod nga wara gadura ang gugma kag paglaum sa isara kag isara. Mas nagadugang pa gani kon may malampuwasan nga pagtiraw.\nWara ti perpekto amo nga may depirensya gid ang isara kag isara. Pero kon kamaan man kamo magdara daw sa kanami man nga kis-a may ginaupasan kag pagkatapos mas nagatam-is ang pagtamdanay. Wara man ti nami pangabuhi nga wara ti pagtiraw. Spice of life by ria. Mas nagabaskug ang relasyon sa mga pagtiraw basta pirme lang ibutang ang Mahal nga Makaako sa aton tunga.\nMahambal ko nga wara galubad ang gugma namon hay halin kang magnobyohanay kami asta kadya, wara gid ti nagbag-o sa pgtrato namon sa isara kag isara. Amo lang ra, mas nag-sweet kami kadya. Ilabi run gid kang naoperahan ako kadya lang. Mas napamatud-an namon ang tuod nga pagpalangga, kapin pa ka akon bana, nga tana lang ang kusug kag sandigan ko hay dya kami sa marayu nga lugar. Bisan iwanan namon, asta sa phone calls kag chat lang mahimo namon sa amon pamilya kag mga abyan. Wara na gid ako ginapabay-an bisan nga naga-obra pa tana karia. Wara gahalin sa balay kon indi na masigurado nga nakainom run ako bulong kag nabulong run ang pilas ko sa operasyon. Mas nagadugang ang gugma ko man ba sa adlaw- adlaw nga pag-atipan na kanakon (luwas nga bahul run gid anang nagastos).\nIn-love gid. He-he. Kis-a indi ko malikawan magmangkot sa kaugalingon kon ano gid ang nahimo ko nga mayad nga ginaregaluhan ako ka Mahal nga Dios ka but-anan kag mapinalanggaon nga bana. Dya sangka mayad gid nga butang nga ginakalipay ko kag ginapasalamat.\nByernes, Enero 11, naghalin kami sa Singapore kun diin kami gaistar kadya. Matenir kami hasta Enero 14, ang petsa ka amun anibersaryo. Halin sa Singapore, nagbyahe kami ka darwa ka oras kag tunga sakay kang Myanmar Airlines. Mayad man ang byahe bukot dapol. Alas sais sa gabii kami nag-abot sa Suvarnabhumi Airport, Bangkok. Pagkatapos bul-on ang bagahe ginsagap namun ang gahulat kanamun nga tawo ka travel agency nga mahatud kanamun sa hotel. Samtang sa byahe paagto sa hotel, daw napukaw ang kahidlaw ko sa Pilipinas hay may pagkaparehas ang anda mga overpass, gasaramihay man ang mga alambre ka kuryente kag sobra nga trapik amun inagyan.\nSabado, Enero 12, gin-abat kami ka amun tour guide mga alas otso sa aga para sa tunga ka adlaw nga libot\/tour sa syudad ka Bangkok. Una namun gin-agtunan ang Buddhist Temple. Kanami ka anda templo, ang pagdisenyo gintugruan gid ka oras kag budget. Mga kinse minutos lang amun nga libot rugto pero nasadyahan ako hay duro kita ko nga mga Pinoy nga mga turista man. Pagkatapos ka lagaw sa templo nagpahatud kami sa Terminal 21, bag-ong mall dya sa Bangkok nga pinasahi gid sa tanan hay kada floor may tema: ang simbolo ka mga pungsod parehas kang Japan, London, Rome, Istanbul. Nami lang mglibot-libot. Rugya gani kami nawili lang ka bana ko. Luwas nga maramig duro pa karan-an. Pagkatapos igma, ginsagap namun ang Siam Paragon. Sakay sa andang sky train nakalambot gid man kami didto. Duro tawo gali hay may Children's Day nga ginahiwat sa sagwa na. Ang Siam Paragon mall man dya ka mga branded goods sa Bangkok. Mahal garing amo wara ako ka shopping. Tapos libot libot (window shopping) kaon kami kang iyapon sa Siam Centre. Gintirawan namon ang ginapabugal nanda nga Pad Thai. Pansit dya nga ibang klase hay lapad tana garing pwerti ka kahang ba. Turo mn luha kag sip-on namun sa kakahang pero namit.\nDomingo, Enero 13, tungod wara kami ti nakita nga simbahan Katoliko para magsimba, nag-agto na lang kami sa Chatuchak Market nanda nga ginatawag. Kada Sabado kag Domingo lang nagabukas ang mga tindahan rugya amo nga ginatawag weekend market. Mga sobra 2 ka libo nga mga tindahan dya. Ayawan man kami libot pangita ka pasalubong hay pwerti ka bahul kag mainit pa. Mga 6 ka oras man libot namun hasta makumpleto ang dapat baklon. Daw mautod run kahig ko sa kapoy. Hasta nagpahuway na lang kami gamay kag nag-inom ka niyog nanda kag magbalik sa hotel. Sa sobra nga kapoy nagapangayo gid kahig namun ka massage. Mayad lang kilala ang mga Thai sa pinakanami magmasahe, amo wara gid namun pinalampas ang tsansa nga magtiraw ka Thai massage. Baw daw nabuhi liwan kami pagkatapos.\nLunes, Enero 14, nagbalik run kami sa Singapore. Duro pa ang wara namun maagtunan kag malagawan hay tama gid kagamay ang tyempo. Pero mayad gid nga nakita namun ang Bangkok. Mas advanced sa teknolohiya ang Singapore pero daw naima man ako nga mas limpyo tana anda karsada kaysa Manila. Bisan diin lang, makita mo pa ang larawan ka anda Hari, nga anda gid ginarespeto kag ginakuon nga nagahugpong sa mga Thai. Amo nga ano nga napensaran ko man nga sangka templo man ang pag-asawahay kag nagapasalamat gid ako nga sa sulod kang pito ka tuig, kag sigurado ako sa duro pa nga maabot, imaw gihapon kami nga mag-asawa. Mabalik gid kami sa Bangkok kag malagaw pa sa duro kag iba nga lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-43","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/guest-bloggers\/ging-badz\/page\/2\/","date":"2018-10-18T01:40:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-43\/segments\/1539583511365.50\/warc\/CC-MAIN-20181018001031-20181018022531-00306.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9892688394,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9892688393592834}","num_words":890,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.293,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"San Pedro, San Jose, Antique: Nasaksihan ko sa unang pagkakataon nitong gabi ng Sabado de Gloria, Marso 31, ang tinaguriang \"Hudas, Hudas.\" Masasabing ito ang pagganti ng publiko sa pagtataksil ni Hudas kay Hesus. Nagsisimula ito sa pagbitay sa effigy ni Hudas. Sunod, ang paligsahan sa pag-iyak; pagkakataon ng sinuman sa odyens na magpahayag ng saloobin ukol kay Hudas. Sa aking nasaksihan, sinalihan ito ng limang miyembro ng komunidad at panunumbat sa pagtataksil ni Hudas kay Hesus ang pangunahing monologo. Pagkatapos, ang highlight ng gabi, ang pagsusunog; isang mensahe na huwag tularan: huwag maging Hudas.\nAyon sa mga residente, nagsimula ang tradisyong ito noon pang 1925 sa pasimuno ng Aglipayan Church. Sila hanggang ngayon ang organizer nito at suportado ng simbahang Katoliko, ng komunidad, at lokal na gobyerno.\nMaliban sa elemento ng \"spectacle\" at dimensyong didactic, na maaaring pangunahing faktor sa pagpapatuloy nito at pagiging popular sa komunidad kaya rin binibisita, nakita ko na kapag mapaghandaan pa ang mga naratibo ng sumasali sa paligsahan sa pag-iyak, isa itong epektibong platform sa pag-uugnay ng relasyong Hesus-Hudas sa malawakang sosyo-politikal na mga isyu sa bayan at bansa.\nSalamat sa pamilya Fabila sa akomodasyon sa akin.\nKang nagligad nga semana nagpamalandung kita kang semana santa. Kag kang Domingo nagselebrar kita kang adlaw kang pagkabanhaw. Rugya sa Thailand ang mga Kristyano lang ang nagapamalandung kadya. Tungud gamay lang ang mga simbahan, daw indi man mabatyagan nga semana santa rugya. Ang pagpamalandung indi man lang sa sagwa makita, kundi mas importante ang sa sulud. Sa taguipusuon. Sa pamensarun. Sa panghulag. Ang pagpamensar kang ginhimo kang atun Ginoong HesuKristo agud nga kita makabalik ka na. Ang pagpasalamat sa ana nga ginhimo agud masalbar kita sa atun mga sala, nga kita indi mag-antus tungud sa atun mga sala, nga tana mismo ang nagbatun kang pagbasul kang atun mga sala, kag tana ang ginsilutan imbes nga kita. Daw ano ka grabe ang gin-antus ni Ginoong Hesu Kristo para matugruan kita kang kahilwayan sa sala kag sa kamatayan nga espiritwal, tungud lamang nga palangga na kita, kag hindi na gid gusto nga mag-separar kita kana tungud sa atun mga kasal-anan. Kag bahul man ang atun pasalamat kag kasadya hay nabanhaw tana. Gamhanan ang Ginoo! Ang kamatayan hindi makapugong kana. Gani nagakalipay kita sa bag-o nga kabuhi nga gintugro na kanatun, sa tanan nga nagapati kag nagabaton sa anang ginhimo para kanatun!\nRugto sa amun simbahan sa campus, nagselebrar kami kang Easter ukon adlaw kang pagkabanhaw. Nagtiriripon kami aga pa kag nagpamahaw bilang sangka pamilya. Mansig dara kang pagkaun, prutas kag irimnon. Kasadya lang mag-iririmaw. May mga pira kabilog nga mga kakilala halin sa abroad nga nag-arabot. Kungdi masadya ang reunion. Sa Easter service pagkatapos pamahaw, masadya man nga nagkanta kami nga nagadeklarar kang pagkabanhaw ni Kristo. Nabusog ang amun taguipusuon sa wali kang pastor nga nagpadumdum nga ang pagkabanhaw ni Kristo pinasahi dya sa Kristyanidad nga relihiyon. Tungud sa pagkabanhaw kag sa bag-o nga kabuhi, kita nga nagatuo dapat magpangabuhi bilang mga pumuluyo kang bag-o nga kaharian. Ang atun pangabuhi, pagsinarayo kag ugali dapat bag-o man kag lain sa daan nga kabuhi.\nNag-umpisa ang bag-o nga semana nga may bag-o nga pag-asa. Bisan ako mismo nakita ko nga ang mga mabug-at kag mabudlay nga bagay sa akun research kag kabuhi kagamay lang kompara sa gahum kang Ginoo. Gani nga indi ako dapat magkabalaka. Padayunon ko ang akun pagsarig kag pagpangabuhi imaw kay Ginoong Hesu Kristo hay man-an ko nga mag dinalag-un ako hay rugyan tana nga imaw ko sa akun pagbyahe sa kinabuhi, adlaw-adlaw.\nKabay nga ang inyo man nga natun-an kag na eksperyensyahan kang nagligad nga semana santa nagtugro man kang kabaskug sa inyo nga pagtu-o sa Ginoong Hesu Kristo, kag sa pagpadayun sa kabuhi nga Kristohanun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2018-47","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/semana-santa\/","date":"2018-11-15T04:53:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2018-47\/segments\/1542039742483.3\/warc\/CC-MAIN-20181115033911-20181115055911-00198.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9532291889,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9532291889190674, \"hil_Latn_score\": 0.01841336488723755}","num_words":617,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.297,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.976,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 12\nAng Paraanggidan nahanungud sa mga Agsador\n1Naghambal si Jesus sa mga tawo paagi sa mga paraanggidan, \"May sangka tawo nagtanum kang ubas sa anang uma. Ginkudalan na dya palibot kag nagkutkot tana kang buho para purugaan kang ubas. Nagpatindug man tana kang mataas nga barantayan. Pagkatapos, ginpaagsa na ang anang ubasan kag nagpanaw sa iba nga lugar. 2Kang pag-abot kang tag-arani kang ubas, nagpadara tana kang anang surugoon sa mga agsador sa pagbuul kang anang huray sa patubas. 3Pero gindakup kang mga agsador ang surugoon kag ginbakol nanda dya kag ginpabalik nga wara gid ti dara. 4Dayon nagsugo liwan ang tag-iya kang lain nga surugoon. Ginlampusan dya kang mga agsador sa ulo kag ginpakahuy-an. 5Nagsugo pa gid tana kang sangka surugoon pero ginpatay nanda dya. Amo man dya ang natabo sa iba pa gid nga mga surugoon nga anang ginpadara. Ang iba ginpamakol nanda kag ang iba tana ginpamatay. 6Isara run lang ang nabilin nga sarang na mapadara; ang anang pinalangga nga bata. Kang urihi, ginpadara na ang anang bata kananda. Nagkuon tana sa anang kaugalingun, 'Tahaun gid nanda ang akun bata!' 7Pero nagmunohay ang mga agsador, 'Dyaay ang manunubli! Dali, patyun natun tana agud to nga mangin atun run ang anang paranubliun!' 8Gani gindakup nanda dya kag ginpatay, kag gintablug sa gwa kang ubasan.\n9\"Kar-on, ano bay ang himoon kang tag-iya kang ubasan? Agtonan na kag pamatyun ang mga agsador kag ipaagsa na sa iba ang anang ubasan. 10Wara bala ninyo mabasa ang bahin kang kasulatan nga dya?\n'Ang bato nga wara maluyagi kang mga manughimo kang balay,\namo pa ang nangin pinakapamusod nga bato.\n11Ang Ginoo ang naghimo ka dya\nkag tama gid dya ka makatiringala!'\"\n12Gintinguhaan kang mga pangulo kang mga Judio nga dakpun si Jesus tungud hay naman-an nanda nga sanda ang ginatumud sa paraanggidan nga dya. Pero nahadluk sanda sa mga tawo gani ginbayaan nanda tana kag maghalin.\nAng Pamangkot nahanungud sa Pagbayad kang Buwis\n13May mga Fariseo kag mga sumuronod ni Herodes nga ginpaagto nanda kay Jesus agud dakup-dakupun tana paagi sa anang mga hambal. 14Nagparapit sanda kana kag nagkuon, \"Maestro, naman-an namun nga nagahambal ikaw kang matuod kag wara ikaw nagapadara-dara sa tawo tungud hay wara ikaw ti pinilian. Kag ginatudlo mo kon ano ang kabubut-un kang Dios sa tawo. Kar-on, ginatugot bala kang Kasugoan ang magbayad kang buwis sa Emperador kang Roma, ukon wara? 15Dapat bala nga magbayad kita ukon indi?\"\nPero naman-an ni Jesus nga nagapakuno-kuno lang sanda, gani nagkuon tana kananda, \"Andut haw nga ginadakup-dakup ninyo ako? Taw-i ninyo ako kang sangka kwarta nga pilak, kag turukun ko.\"\n16Gintugroan nanda tana. Kag ginpamangkot sanda ni Jesus, \"Kay sin-o itsura kag ngaran ang nabutang rugya?\"\nNagkuon sanda kana, \"Ana kang Emperador!\"\n17Gani nagkuon si Jesus kananda, \"Itugro ninyo sa Emperador ang para sa Emperador kag itugro ninyo sa Dios ang para sa Dios.\" Kag natingala gid sanda kana.\nAng Pamangkot nahanungud sa Pagkabanhaw\n18May mga Saduceo nga nag-agto kay Jesus. Sanda ka dya wara nagapati nga may pagkabanhaw. Namangkot sanda kay Jesus, 19\"Maestro, nagsulat si Moises para kanatun nga, 'Kon mapatay ang sangka tawo kag mabilin ang anang asawa nga wara sanda ti bata, kinahanglan nga pangasaw-un kang bugto kang napatay ang balo agud to nga makapamata sanda para sa napatay.' 20May pito ka magburugto nga laki. Nangasawa ang kagurangnan kag napatay nga wara ti bata. 21Ginpangasawa kang ikarwa nga bugto ang balo, kag napatay man dya nga wara sanda ti bata. Amo man ria ang natabo sa ikatlo nga bugto. 22Tanan sanda nga pito nagpangasawa sa bayi kag napatay nga wara sanda ti bata. Kang urihi run, napatay man ang bayi. 23Kar-on, sa adlaw nga ang mga patay banhawun, sa kay sin-o tana asawa tungud hay sanda nga pito nakapangasawa kana?\"\n24Nagkuon si Jesus kananda, \"Nagsayup gid kamo tungud hay wara kamo nakamaan kang ginakuon sa kasulatan ukon kang gahum kang Dios. 25Tungud hay kon banhawun run gani ang mga patay, indi run sanda ka dya mag-arasawahay; mangin pareho run sanda kang mga anghel sa langit. 26Kar-on, kon parte ruman tana sa pagkabanhaw kang mga patay, wara ninyo haw mabasahi sa libro ni Moises sa mga dinalan nahanungud sa nagadaba-daba nga purongpong? Nasulat rugto nga naghambal ang Dios kay Moises, 'Ako ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, kag ang Dios ni Jacob.' 27Bukun tana ti Dios kang mga patay kundi kang mga buhi. Gani, sayup gid kamo.\"\nAng Labing Importante nga Sugo\n28May sangka manunudlo kang kasugoan rugto nga nakabati kang andang pagbinaisay. Natalupangdan na nga mayad ang pagsabat ni Jesus kananda. Gani nagparapit tana kay Jesus kag namangkot, \"Ano bala nga sugo ang labing importante sa tanan?\" 29Nagsabat si Jesus, \"Amo dyaay ang labing importante nga sugo, 'Pamati, Israel, ang Ginoo nga atun Dios, tana gid lang ang Ginoo; 30higugmaun mo ang Ginoo nga imo Dios sa bug-os nimo nga tagipusoon, sa bug-os nimo nga kalag, sa bug-os nimo nga panghuna-huna kag sa bug-os nimo nga ikasarang.' 31Ang ikarwa amo dyaay, 'Higugmaun mo ang imo isigka-tawo pareho kang imo paghigugma sa imong kaugalingun.' Wara run ti iba pa nga sugo nga makalabaw sa darwa nga dya.\"\n32Nagsabat ang manunudlo kang kasugoan, \"Igsakto ikaw, Maestro. Matuod gid ang imong ginkuon nga isara lang ang Dios kag wara run gid ti iba magluwas kana. 33Kag higugmaun tana sa bug-os nga tagipusoon, sa bug-os nga panghuna-huna kag sa bug-os nga ikasarang. Kag higugmaun man kang tawo ang anang isigka-tawo pareho kang anang paghigugma sa anang kaugalingun. Dya tanan labing importante sangsa paghalad kang mga sinunog nga sapat kag kang iba pa nga mga haralad sa Dios.\"\n34Nakita ni Jesus nga maaram tana magsabat, gani ginkun-an na dya, \"Marapit run ikaw nga magpasakup sa paghari kang Dios.\"\nPagkatapos ka dya wara run ti nangahas nga magpamangkot kay Jesus.\nAng Pamangkot nahanungud sa Mesias\n35Samtang nagapanudlo si Jesus sa templo, namangkot tana, \"Paano makakuon ang mga manunudlo kang Kasugoan nga ang Mesias kaliwat ni David? 36Si David mismo nagkuon paagi sa pagtuytoy kang Balaan nga Ispirito,\n'Ang Ginoo nagkuon sa akun Ginoo,\nPungko ikaw sa akun tuo nayon\nhasta nga mapyerde ko ang imong mga kaaway.'\n37Si David mismo nagtawag kana nga Ginoo, gani paano bay nga nangin kaliwat tana ni David?\" Malipayun nga nagpamati kana ang tama ka duro nga mga tawo.\nNagpaandam si Jesus Batok sa mga Manunudlo kang Kasugoan\n38Sa anang pagpanudlo nagkuon si Jesus, \"Mag-andam kamo sa mga manunudlo kang kasugoan. Nanamian sanda ka dya maglagaw-lagaw nga nagabayo kang malabug, kag bugnohon nga may pagtahod kang mga tawo sa tindahan. 39Gusto gid nanda magpungko sa mga importante nga purongkoan sa mga sinagoga kag sa mga purongkoan sa tabadan nga gintigana para sa mga dungganun nga tawo. 40Ginapamuul nanda ang mga pagkabutang kang mga bayi nga balo kag ginatabon-tabonan lang nanda ang andang mga malain nga ginahimo kang mga malawid nga pagpangamuyo. Mas tama gid ka budlay nga silot ang andang maaguman.\"\nAng Halad kang Bayi nga Balo\n41Nagpungko si Jesus sa atubang kang burutangan kang kwarta sa templo. Ginaturuk na ang raku nga mga tawo nga nagahulog kang andang kwarta sa burutangan. Raku nga mga manggaranun ang naghurulog kang daragkul nga kantidad. 42Dayon may nag-abot nga sangka imol nga bayi nga balo kag naghulog kang darwa ka metal nga sinsilyo nga nagatumbas kang gamay nga kwarta. 43Gintawag ni Jesus ang anang mga disipulo kag nagkuon kananda, \"Sugidan ko kamo nga mas bahul pa ang ginhulog kang imol nga bayi nga dya sangsa tanan nga naghulog kang kwarta. 44Tungud hay ang iba nga to naghulog kang sobra sa andang manggad pero ang bayi tana nga dya bisan sa anang kaimolon gintugro na ang anang tanan, nga amo run lang ang nabilin nga anang pangabuhian.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/12","date":"2019-01-18T22:55:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660818.25\/warc\/CC-MAIN-20190118213433-20190118235433-00292.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000088215,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000088214874268}","num_words":1276,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.425,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 10:28\n28Nagkuon si Pedro kananda, \"Kamo mismo nakamaan nga kami nga mga Judio ginadumilian kang amun relihiyon nga magpakig-angut ukon magbisita sa mga bukun ti Judio. Pero ginpakita kang Dios kanakun nga indi ko dapat pagkabigun ang bisan sin-o nga tawo nga mahigku ukon indi dapat pagpakig-angutan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/10\/28","date":"2019-01-23T05:09:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583897417.81\/warc\/CC-MAIN-20190123044447-20190123070447-00295.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999403954,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999403953552246}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.34,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 3\nAng Pagpangwali ni Juan nga Manugbawtiso\n1Nag-abot ang tion nga si Juan nga Manugbawtiso nagpangwali sa naligwin nga logar kang Judea nga nagakuon, 2\"Maghinulsul kamo kag talikdan ninyo ang inyong mga sala, hay ang ginharian kang langit marapit run lang mag-abot.\" 3Si Juan nga dya amo ang ginatumud ni propeta Isaias kang magkuon tana,\n\"Rugto sa kamingawan may nagahambal kang matunog gid nga nagakuon;\nIaman ninyo ang dalan kang Ginoo\ntadlungan ninyo ang anang mga pagaagyan.\"\n4Dya si Juan nagasuksok kang panaptun nga nahuman sa bulbol kang sapat nga kamelyo kag may wagkus nga panit sa anang hawak. Ang ana kadya nga pagkaun mga apan kag dugus. 5Duro nga mga tawo nga halin pa sa Jerusalem kag sa tanan nga lugar nga sakup kang probinsya kang Judea kag sa tanan nga mga lugar nga marapit sa suba kang Jordan ang nag-aragto kana. 6Gintoad nanda sa Dios ang andang mga kasal-anan, kag ginbawtisohan sanda ni Juan sa suba kang Jordan.\n7Pero kang makita ni Juan nga duro nga mga Fariseo kag mga Saduceo ang nag-aragto kana sa pagpabawtiso, ginkun-an na sanda, \"Mga kaliwat kamo kang mga sawa! Sin-o ang nagkuon kaninyo nga makapalagyo kamo sa silot kang Dios nga magaabot? 8Ipakita ninyo sa inyo kabuhi nga naghinulsul kamo kag nagbiya run sa inyo nga mga kasal-anan. 9Indi kamo magsarig nga indi kamo pagsilotan hay kuon ninyo mga linahi kamo ni Abraham. Sugidan ko kamo: bisan ang mga bato nga dya sarang kang Dios himuon nga mga linahi ni Abraham. 10Bisan gani kadya ang wasay nahanda run nga itapas sa kahoy. Ang kada kahoy nga wara nagapamunga kang mayad pagatapsun kag itablug sa kalayo.\"\n11Kag nagkuon pa gid kananda si Juan, \"Ginabawtisohan ko kamo sa tubig tanda kang inyong paghinulsul kag pagtalikod sa inyong mga kasal-anan. Pero may magaabot nga labaw pa gid sangsa kanakun, nga bisan pa gani sa pagbitbit kang ana mga sandalyas bukun ako ti takus. Pagabawtisohan na kamo kang Balaan nga Ispirito kag kalayo. 12Pagapainun na ang mga tawo nga mayad sa mga malain, pareho kang nagatahup tana kang lamigas nga ginapain na ang timgas sa upa. Ang timgas kadya ginatipon na kag taguon sa kamarin, kag ang upa tana ginatablug sa kalayo nga sa diin wara ti katapusan ang anang pagdaba-daba.\"\nAng Pagbawtiso kay Jesus\n13Sa amo man to nga mga inadlaw, nag-abot si Jesus halin sa Galilea kag nag-agto kay Juan sa suba kang Jordan sa pagpabawtiso. 14Indi raad gusto ni Juan nga magbawtiso kay Jesus. Nagkuon si Juan, \"Andut haw nga ako ang magabawtiso kanimo? Ikaw raad tana ang dapat magbawtiso kanakun!\" 15Pero nagsabat si Jesus kana, \"Sa kadya nga tion himoa ang nagakadapat himuon, agud to nga matuman natun ang kabubut-un kang Dios.\" Gani nga nagpasugot si Juan. 16Pagkatapos nga mabawtisohan si Jesus nagtakas tana sa tubig. Dayon nagbukas ang langit kag nakita na ang Balaan nga Ispirito nga nagakunsag nga daw pating kag nagtungtong kana. 17Kag may nabatian nga limug halin sa langit nga nagakuon, \"Amo dya ang akun hinigugma nga Anak nga akun gid nahamut-an.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/3","date":"2019-01-20T18:47:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583730728.68\/warc\/CC-MAIN-20190120184253-20190120210253-00215.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000007987,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000079870224}","num_words":504,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.431,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 12:33\n33Ang himoon ninyo, ibaligya ninyo ang inyo mga pagkabutang kag ang bayad na ka dya ipanugro ninyo sa mga imol. Maghimo kamo kang puyo-puyo nga wara nagakadaan, kag suptun ninyo ang inyo manggad rugto sa langit nga sa diin indi mabuhinan tungud hay wara ti takawan nga makaparapit ukon tanak nga makarangga ka dya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/12\/33","date":"2019-01-17T16:41:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659056.44\/warc\/CC-MAIN-20190117163938-20190117185938-00257.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000048876,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000048875808716}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.382,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 5:32\n32Pero nagakuon ako kaninyo, ang bisan sin-o nga magabulag sa anang asawa nga wara lang man nagapanginlaki, tana mismo ang mangin kabangdanan nga makasala ang anang asawa kang pagpanginlaki kon magpamana dya liwan. Kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sa bayi nga ginbulagan kang anang bana nakasala man kang pagpanginbayi.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/5\/32","date":"2019-01-22T06:28:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583829665.84\/warc\/CC-MAIN-20190122054634-20190122080634-00341.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999992013,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999920129776001}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.105,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.189,"stopwords_ratio":0.451,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 19:23\n23Ang mga suldado tana, pagkatapos nanda ka lansang kay Jesus sa kros, ginbuul nanda ang anang mga bayo kag ginhuray nanda dya sa apat ka parte - sangka parte sa kada isara kananda. Ginbuul man nanda ang anang pangsulud nga bayo; dya wara ti sinugponan hay nahabul nga bilog halin sa ibabaw hasta sa sidsid.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/19\/23","date":"2019-01-16T13:04:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657470.23\/warc\/CC-MAIN-20190116113941-20190116135941-00227.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999960661,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999960660934448}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.217,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 2\nAng Pagkatawo ni Jesus\n1Katong mga panag-on nga si Agusto amo ang emperador, nagpapanaog tana kang mando nga ang tanan nga mga pumuloyo nga nasakpan kang Roma magparehistro. 2Amo dya ang una nga pagpangrehistro, kag ginhimo dya kang si Quirinio amo ang gobernador kang Siria. 3Gani ang tanan nga mga tawo nag-aragto sa andang kaugalingun nga banwa sa pagparehistro.\n4Si Jose, halin sa Nazaret nga banwa kang Galilea, nagtukad sa Judea, rugto sa sangka banwa nga ginatawag Betlehem nga sa diin natawo si Haring David, tungud hay si Jose nga dya linahi man ni David. 5Nag-agto tana rugto agud magparehistro imaw ni Maria nga natangdu run nga pagakaslun kana. Sa amo to nga tion, nagabusong si Maria. 6Kag kang rugto sanda sa Betlehem, nag-abot ang tion nga si Maria magabata run. 7Nagbata tana kang anang panganay nga laki. Ginbarahosan na dya ka lampin kag ginbutang sa pasungan, tungud hay wara run ti lugar para kananda sa balay nga darayonan.\nAng mga Anghel Nagpakita sa mga Manugbantay kang Karnero\n8Sa amo man to nga lugar may mga manugbantay kang karnero sa kapatagan nga nagapamulaw bantay kang andang mga panung. 9Dayon may sangka anghel kang Ginoo nga nagpakita kananda, kag ang makasirilaw nga kasidlak kang Ginoo nagsanag sa andang palibot, kag hinadlukan gid sanda ka mayad. 10Pero naghambal kananda ang anghel, \"Indi kamo magkahadluk! May mayad ako nga balita nga isugid kaninyo nga amo ang magatugro kang tuman nga kalipay sa tanan nga mga katawhan. 11Sa amo gid dya nga adlaw rugto sa Betlehem nga banwa ni David natawo ang inyo Manluluwas, tana ang Cristo nga Ginoo. 12Amo dya ang paratandaan ninyo: makita ninyo ang sangka bata nga nabarahosan ka lampin nga nabutang sa pasungan.\"\n13Sa hinali, nag-imaw kana ang duro pa gid karaku nga mga anghel nga naghalin sa langit. Nagadayaw sanda sa Dios, nga nagakuon,\n14\"Padunggan ang Dios rugto sa kahitaasan!\nKag rugya sa lupa ang kalinung maaguman kang mga tawo nga anang nahamut-an!\"\n15Pagkahalin kang mga anghel kananda nga nagbalik sa langit, ang mga manugbantay tana kang karnero nagkinun-anay, \"Dali maagto kita sa Betlehem kag sulngun ang hitabo nga dya nga ginpamaan kanatun kang Ginoo!\"\n16Gani nagdali-dali sanda nga maghalin, kag nakita nanda si Maria kag si Jose kag ang lapsag nga nabutang sa pasungan. 17Kang makita nanda ang lapsag, ginsugid nanda ang ginkuon kananda kang anghel nahanungud sa lapsag. 18Ang tanan nga nakabati kang mga ginpanugid kang mga manugbantay kang karnero natingala gid. 19Pero ang mga butang nga dya gintipigan ni Maria sa anang tagipusoon kag ana gid ginapaino-ino. 20Nagbalik sa andang mga panung ang mga manugbantay kang karnero nga nagapadungug kag nagadayaw sa Dios tungud sa tanan nga butang nga anda nabatian kag nakita nga suno gid sa ginsugid kananda kang anghel.\nAng Bata Ginpangaranan nga Jesus\n21Kang ikawalo run nga adlaw ginsirkom ang bata kag ginpangaranan nga Jesus. Amo dya ang ngaran nga ginkuon kang anghel nga ipangaran kana kang wara pa tana ginpanamkun.\nAng Pagdara kay Jesus sa Templo\n22Kang mag-abot ang adlaw nga himoon run nanday Jose kag Maria ang turumanun nga nabutang sa Kasugoan ni Moises tuhoy sa seremonya kang pagpakatinlo, gindara nanda ang bata sa Jerusalem para nga ipaatubang sa Ginoo, 23hay amo dya ang nasulat sa Kasugoan kang Ginoo, \"Ang kada panganay nga laki mangin ana kang Ginoo.\" 24Nagtugro man sanda kang andang haralad nga sangka paris nga salampati ukon darwa ka palabugsayan nga pating, tungud hay amo ria ang ginakuon sa Kasugoan kang Ginoo.\n25May sangka tawo rugto kato nga nagauli sa Jerusalem nga ginahingaranan kay Simeon. Matarung dya nga tawo kag diosnon, kag nagahulat tana kang tion nga ang nasyon nga Israel hilwayun kang Dios. Ginagamhan tana kang Balaan nga Ispirito, 26kag ginpahayag kana kang Balaan nga Ispirito nga indi tana mapatay hasta nga makita na ang Mesias nga ginsaad kang Ginoo. 27Gintuytoyan tana kang Balaan nga Ispirito nga mag-agto sa Templo. Kag kang gindara kang mga ginikanan ang bata nga si Jesus sa Templo para himoon kana ang ginakuon sa Kasugoan, 28ginbuul ni Simeon ang bata kag kungkungun kag nagdayaw tana sa Dios, kag nagkuon:\n29\"Kar-on, Ginoo, natuman mo run ang imo ginsaad.\nAko nga imo surugoon papahuwayun mo run ka malinung.\n30Tungud hay nakita ko run mismo ang Manluluwas\n31nga imo gintigana nga makita kang tanan nga katawhan.\n32Tana kadya sulo nga magatugro kang kasanagan sa mga panghuna-huna kang mga bukun ti Judio,\nkag magadara kang kadungganan sa imo katawhan nga mga Israelenhun.\"\n33Natingala gid ang tatay kag nanay kang bata tungud sa mga ginpanghambal nga dya ni Simeon nahanungud sa bata. 34Ginbindisyonan sanda ni Simeon kag nagkuon tana kay Maria nga nanay kang bata, \"Ang bata nga dya gintangdu kang Dios agud paagi kana raku nga mga Israelenhun ang magaparayu sa Dios, pero raku man ang magaparapit sa Dios. Paratandaan tana halin sa Dios nga pagapakalainun kang mga katawhan, 35agud maman-an ang ginalikman kang mga tawo sa andang mga panghuna-huna. Kag ikaw, Maria, tungud sa bata nga dya, magakalisud ikaw nga daw ginapilas kang matarum nga espada ang imo tagipusoon.\"\n36Kar-on may sangka bayi nga propeta rugto nga ang anang ngaran si Ana. Bata tana ni Fanuel nga naghalin sa tribo ni Aser. Si Ana nga dya mal-am run gid katama. Pito lang ka tuig ang pag-imaway nanda ka anang bana 37kag nabalo tana. Kar-on, nagapang-edadun run tana kang kawaloan kag apat ka tuig. Wara gid tana paghalin-halin sa Templo, ang obra na lang amo nga adlaw kag gabii nagasimba tana sa Dios, nagapuasa kag nagapangamuyo. 38Kag sa amo man to nga oras nagparapit tana kanday Maria kag nagpasalamat sa Dios kag naghambal tana nahanungud sa bata sa tanan nga nagahulat kang tion nga hilwayun kang Dios ang Jerusalem.\nAng Pagbalik sa Nazaret\n39Kang matuman run nanday Jose kag Maria ang tanan nga ginapahimo kang Kasugoan kang Ginoo, nagbalik sanda sa Galilea, rugto sa Nazaret nga amo ang banwa nga anda natawhan. 40Nagbahul ang bata kag nangin mapagrus, tama gid ka maaram kag ginabugayan gid tana kang Dios.\nAng Bata nga si Jesus Nagpabilin sa Templo\n41Kada tuig ang ginikanan ni Jesus nagaagto sa Jerusalem para sa Pista kang Paglampuwas. 42Kang nagapang-edadun run si Jesus kang napulo'g darwa, nag-agto sanda rugto hay amo dya ang andang kinabatasan. 43Pagkatapos kang Pista, nag-uli sanda, pero ang bata tana nga si Jesus nagpabilin sa Jerusalem. Wara dya maman-i kang anang mga ginikanan. 44Abi nanda kon nagaimaw man tana sa andang mga kaibahan, gani nagpadayon lang sanda ka panaw sa bilog nga adlaw. Kang matalupangdan nanda wara tana gali nagaimaw sa andang mga kaibahan, dayon nanda sagap kana sa andang mga himata kag mga kakilala. 45Kag kang wara nanda tana makita nagbalik sanda sa Jerusalem nga sige man angud ang anda nga sagap kana. 46Ikatlo run nga adlaw kag makita nanda tana sa Templo nga nagapungko imaw sa mga manunudlo kang Kasugoan nga nagapamati kananda kag nagapamangkot man. 47Ang tanan nga nakabati kana daw indi makapati sa ana nga kaaramun sa pagsabat. 48Kang makita tana kang anang ginikanan, natingala gid sanda, kag ang anang nanay nagkuon kana, \"Anak, andut haw nga ginhimo mo dya kanamun? Nagakabalaka kag naayawan gid kami ni Tatay mo ka sagap kanimo!\"\n49Nagsabat si Jesus kananda, \"Andut haw nga ginsagap ninyo ako? Wara bala kamo kamaan nga kinahanglan rugya ako sa balay kang akun Amay?\"\n50Ugaring wara nanda mahangpi ang gusto hambalun kang ginkuon ni Jesus.\n51Nag-imaw si Jesus kananda nga nag-uli sa Nazaret, kag matinumanun tana kananda. Ang tanan nga mga butang nga dya gintipigan ni Maria sa anang tagipusoon. 52Kag naghanggud pa gid si Jesus sa lawas kag sa kinaaram. Padayon tana nga ginakahamut-an kang Dios kag kang mga tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/2","date":"2019-01-17T12:35:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658981.19\/warc\/CC-MAIN-20190117123059-20190117145059-00549.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000081062,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000081062316895}","num_words":1267,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.003,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.448,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 4\nAng Pagsulay kay Jesus\n1Naghalin si Jesus sa Jordan nga nagamhan kang Balaan nga Ispirito, kag gindara tana kang Ispirito sa kamingawan 2nga sa diin ginsulay tana kang Yawa sa sulud kang kap-atan ka adlaw. Wara gid tana magkaun sa sulud kang amo to nga mga tinion, gani pagkatapos kato, gin-gutum tana.\n3Dayon nagkuon kana ang Yawa, \"Kon ikaw ang Anak kang Dios, abi mandoi dyang bato agud mangin tinapay.\"\n4Nagsabat si Jesus, \"Nasulat sa kasulatan, 'Ang tawo indi lamang sa pagkaun mabuhi.'\"\n5Dayon gindara tana kang Yawa sa mataas nga lugar kag sa sangka pisuk ginpakita kang Yawa kana ang tanan nga mga ginharian sa kalibutan. 6Kag nagkuon ang Yawa kana, \"Itugro ko kanimo ang tanan nga gahum sa pagdumara kananda kag ang manggad nanda kadya, tungud hay ang tanan nga dya natugyan run kanakun kag sarang ko matao sa bisan kay sin-o nga akun gusto itaw-an. 7Gani, ang tanan nga dya mangin imo kon magsimba ikaw kanakun.\"\n8Pero nagsabat si Jesus, \"Nasulat sa Kasulatan, 'Simbahun mo ang Ginoo nga imo Dios kag tana gid lang ang imo alagadun.'\"\n9Dayon gindara pa gid si Jesus kang Yawa sa Jerusalem kag ginpatindug sa pinakamataas nga bahin kang Templo. Nagkuon ang Yawa kana, \"Kon ikaw ang Anak kang Dios, abi paglumpat halin rugya ka dya. 10Tungud hay nasulat sa Kasulatan nga, 'Sugoon kang Dios ang anang mga anghel nga bantayan ikaw.' 11Kag, 'Pagasapnayun nanda ikaw sa andang mga alima agud indi makasagaid ang imo mga kahig sa mga bato.'\"\n12Pero nagsabat si Jesus kana, \"Nasulat sa Kasulatan, 'Indi mo pagsulayun ang Ginoo nga imo Dios.'\"\n13Kang matapos sulayun kang Yawa si Jesus, ana anay dya nga ginbayaan.\nNag-umpisa si Jesus kang Anang Buruhatun sa Galilea\n14Pagkatapos kato, nagbalik si Jesus sa Galilea nga nagamhan kang Balaan nga Ispirito. Kag ang balita nahanungud kana naglapnag sa bilog nga lugar. 15Nagpanudlo tana sa mga Sinagoga, kag gindayaw tana kang tanan.\nAng mga taga-Nazaret wara Magbaton Kana\n16Dayon nag-agto si Jesus sa Nazaret nga sa diin rugto tana nagbahul. Pareho kang ana naandan, nag-agto tana sa Sinagoga sa Adlaw nga Inugpahuway. Nagtindug tana sa pagbasa kang Kasulatan, 17kag gindawu kana ang libro ni Propeta Isaias. Ginbilad na dya kag nakita na ang bahin nga sa diin amo dya ang nasulat:\n18\"Ang Ispirito kang Ginoo rugya kanakun,\ntungud nga ako ang anang ginpili nga magwali kang mga mayad nga balita sa mga imol.\nGinsugo na ako nga ibantala sa mga bihag ang anda nga kahilwayan,\nkag sa mga bulag nga sanda makakita run.\nGinsugo man ako nga luwasun ang mga tawo nga ginapigus.\n19Kag ginsugo man ako nga ibantala nga amo run dya ang tion nga pagaluwasun kang Ginoo ang ana katawhan.\"\n20Pagkatapos nga mabasa ni Jesus ang kasulatan, ginbaruron na dya kag gin-uli sa manugbulig, kag nagpungko tana. Ang tanan nga mga tawo sa sinagoga nagtururuk kana, 21kag nagkuon tana kananda, \"Dya nga bahin kang Kasulatan nga inyo nabatian natuman gid kadya nga adlaw.\"\n22Nanamian gid sanda kana kag natingala sanda sa mga manami nga ana ginapanghambal. Nagkuon sanda, \"Indi bala nga bata ria ni Jose?\"\n23Naghambal si Jesus kananda, \"Naman-an ko nga sambitun gid ninyo kanakun ang hurubatun nga nagakuon, 'Doktor, abi, bulnga anay ang imong kaugalingun.' Kag ayhan makuon man kamo kanakun nga, 'Abi himoa man rugya sa imo kaugalingun nga banwa ang amun nabatian nga imo mga ginpanghimo rugto sa Capernaum.'\" 24Nagkuon pa gid si Jesus, \"Sugidan ko kamo, ang propeta wara ginabaton sa ana mismo kaugalingun nga banwa. 25Pamati kamo, matuod ria nga kang tion pa anay ni Propeta Elias tatlo kag tunga ka tuig nga wara gid mag-uran. Tuman gid nga kagutum ang nag-abot sa bilog nga lugar, kag raku nga mga bayi nga balo sa Israel ang nagakinahanglan kang bulig, 26pero wara ginsugo kang Dios si Elias nga magbulig sa bisan kay sin-o kananda, kundi nga ginsugo tana sa sangka balo nga bayi nga nagauli sa Zarepta nga sakup kang tiritoryo kang Sidon. 27Amo man ria ang natabo sa tion anay ni Propeta Eliseo. Raku ang mga aruon kato sa Israel, pero wara gid ti bisan isara kananda nga gin-ayad magluwas lang kay Naaman nga taga-Siria.\"\n28Kar-on, nag-ugut gid ang mga tawo sa Sinagoga pagkabati nanda kadya. 29Nagtirindug sanda kag ginpagwa si Jesus sa banwa. Gindara nanda tana sa ibabaw kang bakulod nga sa diin nahamtang ang andang banwa, agud nga itiklod nanda tana sa pil-as. 30Pero nag-agi lang si Jesus sa tunga nanda kag magpanaw.\nAng Tawo nga Ginsudlan kang Demonyo\n31Nag-agto si Jesus sa banwa kang Capernaum nga sakup kang Galilea, kag rugto nagpanudlo tana sa mga tawo sa Adlaw nga Inugpahuway. 32Natingala sanda tanan sa anang mga pagpanudlo tungud hay may awtoridad tana kon maghambal. 33Rugto sa sinagoga may tawo nga ginsudlan kang demonyo. Nagasinggitan tana nga nagakuon, 34\"Jesus nga taga-Nazaret, ano ang labut mo kanamun? Nag-agto bala ikaw rugya sa pagpapas kanamun? Kilala ko ikaw, ikaw ang Balaan nga ginpadara kang Dios!\"\n35Ginsabdung ni Jesus ang demonyo, \"Paghipus dyan, kag magwa sa tawo nga ria!\" Dayon ginlampus kang demonyo ang tawo sa atubang kang mga katawhan kag nagwa tana nga wara man maiwan ang tawo.\n36Natingala gid ang mga tawo kag nagkinun-anay sanda, \"Ano tana nga mga tinaga dya man? May awtoridad kag gahum tana sa pagmando sa mga demonyo nga magwa kag nagatuman sanda kana!\" 37Kag ang balita nahanungud kay Jesus naglapnag sa bisan diin nga lugar sa palibot.\nNagpang-ayad si Jesus kang Duro nga mga Masakitun\n38Pagkatapos kato, naghalin si Jesus sa sinagoga kag nag-agto sa balay ni Simon. Nataboan nga ang ugangan nga bayi ni Simon nagamasakit kag taas ang anang hilanat. Gani ginpangabay nanda si Jesus nga aydun tana. 39Nagparapit kag nagtindug si Jesus sa kilid kag ginmandoan ang hilanat nga maghalin. Nadura ang hilanat kang bayi kag lagi-lagi nagbangon tana kag ginsirbihan na sanda.\n40Pagkasirum, ang tanan nga mga may amigo nga nagamasakit kang mga nagkalain-lain nga mga balatian gindara nanda kay Jesus. Gintandug ni Jesus kang anang alima ang kada isara kananda kag gin-ayad sanda tanan. 41Naggurowa man ang mga demonyo sa duro nga mga tawo nga nagasinggitan, \"Ikaw ang Anak kang Dios!\"\nGinpangsabdung sanda ni Jesus kag wara na gintugotan nga maghambal, tungud hay naman-an nanda nga tana amo ang Cristo.\nNagpangwali si Jesus sa mga Sinagoga\n42Pagkaaga, nagwa si Jesus sa banwa kag nag-agto sa sangka mamingaw nga lugar. Ginsagap tana kang mga tawo kag kang makita nanda tana, ginpangabay nanda tana nga indi anay magpanaw. 43Pero nagsabat tana kananda, \"Kinahanglan iwali ko man sa iba nga banwa ang Mayad nga Balita nahanungud sa paghari kang Dios tungud nga amo ria ang tinutuyo kang Dios kanakun.\"\n44Gani nagpangwali si Jesus sa mga sinagoga sa bilog nga Judea.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/4","date":"2019-01-24T00:31:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584431529.98\/warc\/CC-MAIN-20190123234228-20190124020228-00551.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000061989,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000061988830566}","num_words":1112,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.426,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 12:42\n42Sa adlaw kang paghukum ang reyna kang Seba magatindug sa pag-akusar kaninyo. Tungud hay tana gani nga naghalin pa sa marayu nga lugar, nag-agto sa pagpamati sa ginapanudlo kang maaram nga Hari nga si Solomon. Kadya tana, kaimaw run gid ninyo ang labaw sangsa kay Solomon.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/12\/42","date":"2019-01-16T14:26:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657510.42\/warc\/CC-MAIN-20190116134421-20190116160421-00592.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000078678,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000078678131104}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.217,"stopwords_ratio":0.404,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 2:26\n26Nagsulud tana sa balay kang Dios katong si Abiatar amo ang Pinakamataas nga Pari, kag ginkaun ni David ang tinapay nga nahalad sa Dios. Suno sa atun kasugoan, ang mga pari lang ang sarang makakaun kang tinapay nga to, pero ginkaun tana to ni David kag ginapanugroan na man ang anang mga tinawo.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/2\/26","date":"2019-01-22T19:34:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583867214.54\/warc\/CC-MAIN-20190122182019-20190122204019-00388.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999454021,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999454021453857}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.463,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 10:38\n38Kag nakamaan man kamo nahanungud kay Jesus nga taga-Nazaret nga gintaw-an kang Dios kang Balaan nga Ispirito kag gahum. Tungud hay ang Dios kaimaw na, nagpang-agto tana sa nagkalain-lain nga mga lugar nga nagahimo kang mayad sa katawhan kag nagapang-ayad kang mga tawo nga nasab-an kang yawa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/10\/38","date":"2019-01-18T22:08:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660818.25\/warc\/CC-MAIN-20190118213433-20190118235433-00326.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000009656,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000096559524536}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.013,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.521,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 15:2\n2Pero ginpamatukan dya nanday Pablo kag Bernabe kag sobra gid ang pagpakigbais nanda sa mga tawo nga to. Gani napamat-udan nga paagtonon sa Jerusalem sanday Pablo kag Bernabe kag ang iba pa gid nga mga tumuluo agud magpakighinun-anun sa mga apostoles kag sa mga kamal-aman nahanungud sa butang nga dya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/15\/2","date":"2019-01-16T12:36:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657470.23\/warc\/CC-MAIN-20190116113941-20190116135941-00246.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9991925359,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9991925358772278}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.11,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.49,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 14:3\n3Nagpabilin pa gid kang malawid sanday Pablo kag Bernabe sa Iconio nga nagahambal nga may kaisug nahanungud sa Ginoo. Ginpamatud-an kang Ginoo nga matuod ang andang ginapanudlo nahanungud sa anang bugay paagi sa gahum nga gintugro kananda sa paghimo kang mga milagro kag mga katingalahan nga mga butang.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/14\/3","date":"2019-01-21T19:55:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583807724.75\/warc\/CC-MAIN-20190121193154-20190121215154-00566.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000075102,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000075101852417}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.179,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 5:36\n36Kauna may sangka tawo anay nga nagtuhaw nga ginahingaranan kay Teudas nga nagapabugal nga daw si sin-o gid tana. Mga apat ka gatos nga mga tawo ang nagpasakup kana. Pero ginpatay tana kag ang anang mga sinakpan nagrinapta kag nangin wara lang man ti pulos ang andang gin-umpisahan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/5\/36","date":"2019-01-21T13:40:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583792784.64\/warc\/CC-MAIN-20190121131658-20190121153658-00492.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998549223,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998549222946167}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.449,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 10:46\nGin-ayad ni Jesus ang Bulag nga si Bartimeo\n46Kar-on, nakaabot sanda sa Jerico, kag kang nagapagwa run si Jesus sa syudad nga to imaw kang anang mga disipulo kag kang tama ka duro nga mga tawo, may sangka bulag rugto nga nagapungko kag nagapakilimos sa binit kang dalan. Tana ka dya si Bartimeo nga bata ni Timeo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/10\/46","date":"2019-01-17T21:00:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00015.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.032,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.221,"stopwords_ratio":0.448,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 14\nSi Jesus amo ang Dalan Paagto sa Amay\n1Nagkuon si Jesus kananda, \"Indi kamo magpalibug. Magtoo kamo sa Dios, kag magtoo man kamo kanakun. 2Rugto sa balay kang akun Amay raku ang mga iristaran. Kon bukun dya ti matuod indi ko dya pag-isugid kaninyo. Magaagto ako rugto para maghanda kang lugar para kaninyo. 3Kag kon makahanda run gani ako kang lugar para kaninyo, magabalik ako rugya kag ibul-un ko kamo para mag-imaw kanakun, agud to nga bisan diin ako rugto man kamo. 4Naman-an man ninyo ang dalan paagto sa akun pagaagtonan.\"\n5Nagkuon si Tomas kana, \"Ginoo, wara tamun kamaan kon sa diin ikaw maagto, paano bay namun maman-an ang dalan paagto rugto?\"\n6Nagsabat si Jesus, \"Ako amo ang dalan, ang kamatuoran, kag ang kabuhi. Wara ti bisan sin-o nga makaagto sa Amay kon indi paagi kanakun. 7Kon nakilala ninyo ako kilala run man ninyo ang Amay. Umpisa kadya nakilala run ninyo tana kag nakita run man.\"\n8Nagkuon si Felipe, \"Ginoo, ipakita kanamun ang Amay, kag tuman run ria para kanamun.\"\n9Nagsabat si Jesus, \"Ay Felipe, buhay run ang akun pagpakig-imaw kaninyo, pero hasta tulad wara mo pa gihapon ako makilala? Ang bisan sin-o nga nakakita kanakun, nakakita run man sa Amay. Andut haw nga makuon pa ikaw nga ipakita ko kaninyo ang Amay? 10Wara ikaw haw nagapati nga ako may suud nga kaangtanan sa Amay kag ang Amay may suud nga kaangtanan man kanakun? Ang mga pulong nga akun ginapanghambal kaninyo bukun sa akun kaugalingun naghalin. Ang Amay nga rugya kanakun amo ang nagahimo kang anang hirikoton. 11Magpati kamo kanakun kon magkuon ako nga ako may kaangtanan sa Amay kag ang Amay may kaangtanan man kanakun. Ukon indi, magpati kamo kanakun tungud kang mga makatiringala nga buhat mismo nga inyo nakita. 12Sugidan ko kamo: ang nagatoo kanakun magahimo man kang mga butang nga akun ginapanghimo. Kag mas pa gani ang anang pagahimoon tungud nga mabalik run ako sa Amay. 13Kag ang bisan ano nga inyo pangayoon sa akun ngaran, pagahimoon ko, agud to nga ang Amay mapadunggan paagi sa Anak. 14Kon mangayo kamo kang bisan ano sa akun ngaran, himoon ko gid ang inyo ginapangayo.\"\nAng Balaan nga Ispirito nga Ginsaad ni Jesus\n15Nagkuon pa gid si Jesus, \"Kon ginahigugma ninyo ako, pagatumanun ninyo ang akun mga sugo. 16Kag magapangayo ako sa Amay, kag pagataw-an na kamo kang isara pa gid nga Manugbulig nga magapabilin rugyan kaninyo hasta sa wara ti katapusan. 17Amo dya ang Balaan nga Ispirito nga magatudlo kaninyo kang kamatuoran. Ang mga tawo sa kalibutan nga dya indi makabaton kana tungud hay indi nanda dya makita ukon makilala. Pero kamo tana, kilala ninyo tana tungud nga nagaistar tana kag rugyan mismo kaninyo.\n18\"Indi ko gid kamo pagbayaan nga daw mga ilo kamo. Magabalik ako kaninyo. 19Indi run lang buhay kag indi run ako makita kang mga tawo rugya sa kalibutan nga wara makakilala sa Dios. Pero kamo, makita ninyo ako. Kag tungud nga ako buhi, kamo magakabuhi man. 20Sa pag-abot kang adlaw nga to, maman-an run gid ninyo nga ako may suud nga kaangtanan sa Amay kag kamo may suud nga kaangtanan kanakun, kag ako may suud man kaangtanan kaninyo. 21Ang tawo nga nakabaton kag nagatuman kang akun mga sugo amo tana ang nagahigugma kanakun. Ang nagahigugma kanakun, pagahigugmaun man kang akun Amay. Higugmaun ko man tana kag ipahayag ko ang akun kaugalingun kana.\"\n22Si Judas tana (bukun dya ti si Judas Iscariote) nagkuon, \"Ginoo, andut nga kanamun lang ikaw magapahayag kang imong kaugalingun, kag bukun ti sa mga tawo sa kalibutan?\"\n23Nagsabat si Jesus, \"Ang bisan sin-o nga nagahigugma kanakun magatuman kang akun mga ginapanudlo. Higugmaun tana kang akun Amay, kag kami kang akun Amay magasulud kag magaistar kana. 24Pero ang tawo tana nga wara nagahigugma kanakun wara man nagatuman kang akun mga ginapanudlo. Ang mga pulong nga inyo nabatian nga akun ginapanudlo bukun ti sa akun kaugalingun naghalin kundi sa Amay nga amo ang nagpadara kanakun.\"\n25\"Tanan nga dya ginsugid ko run kaninyo samtang ako kaimaw pa ninyo. 26Pero ang Manugbulig nga amo ang Balaan nga Ispirito nga igapadara kang Amay kaninyo sa akun ngaran, tana ang magatudlo kaninyo kang tanan nga butang kag magapahanumdum kaninyo kang tanan nakun nga ginkuon kaninyo. 27Ginataw-an ko kamo kang kalinung. Ang kalinung nga rugya kanakun mismo amo ang igatao ko kaninyo. Ang dya nga kalinung bukun ti pareho kang ginatao kang mga tawo rugya sa kalibutan. Indi kamo magpalibug ukon magkahadluk. 28Nabatian run ninyo ako nga nagkuon nga 'magahalin ako pero magabalik man ako kaninyo.' Kon ginahigugma ninyo ako, magakalipay kamo raad nga ako magabalik sa Amay tungud nga labaw tana sangsa kanakun. 29Kar-on ginasugid ko dya tanan kaninyo sa wara pa matabo, agud to nga kon matabo run dya gani magatoo kamo kanakun. 30Indi ko run pagpalawidun ang akun paghambal kaninyo, hay nagaabot run si Satanas nga amo ang nagagahum sa kalibutan nga dya. Wara tana ti gahum kanakun, 31pero kinahanglan gid nga maman-an kang katawhan sa kalibutan nga ako nagahigugma sa Amay, gani nga ginatuman ko ang tanan na nga ginasugo kanakun. Dali kamo run! Panaw ta!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/14","date":"2019-01-23T11:01:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584331733.89\/warc\/CC-MAIN-20190123105843-20190123131843-00296.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":842,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 16:4\n4 Ang mga tawo sa kadya nga panag-on tama gid malaot kag nagtalikod sanda sa Dios. Nagapangayo kamo nga pakitaan ko kamo kang milagro, pero wara ti igapakita kaninyo magluwas lang sa makatiringala nga natabo kay Propeta Jonas.\"\nAmo to kag nagpanaw tana kag ginbayaan na sanda.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/16\/4","date":"2019-01-21T08:11:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583763839.28\/warc\/CC-MAIN-20190121070334-20190121092334-00422.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997847676,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997847676277161}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.426,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 1\nAng Pagpangwali ni Juan nga Manugbawtiso\n1Amo dya ang Mayad nga Balita nahanungud kay Jesu-Cristo nga Anak kang Dios. 2Nag-umpisa dya katong matuman ang ginsulat ni propeta Isaias:\n\"Kuon kang Dios, 'Ipadara ko una kanimo ang akun manugbalita sa pag-aman kang imong aragyan.'\n3May nagasinggit rugto sa naligwin nga lugar,\n'Iaman ninyo ang dalan kang Ginoo,\nkag tadlunga ninyo ang anang mga pagaagyan.'\"\n4Gani nag-abot si Juan rugto sa naligwin nga lugar nga nagapangbawtiso kag nagapangwali, \"Maghirinulsul kamo kag magbiriya sa inyong mga sala kag magpabawtiso agud to nga patawarun kamo sa inyo mga sala.\" 5Duro-duro gid nga mga tawo halin sa probinsya kang Judea kag sa Jerusalem ang nag-aragto kay Juan. Ginpangtuad nanda ang andang mga kasal-anan kag ginbawtisohan sanda ni Juan sa suba kang Jordan.\n6Ang panaptun ni Juan nahuman sa bulbol kang sapat nga kamelyo kag may wagkus nga panit sa anang hawak. Ang anang ginakaun apan kag dugus nga naghalin sa talon. 7Ginabantala na sa mga tawo, \"May magaabot sunod kanakun nga mas gamhanan pa kanakun. Bukun ako ti takus bisan sa paghubad lang kang higot kang anang sandalyas. 8Ginabawtisohan ko kamo sa tubig, pero pagabawtisohan na kamo sa Balaan nga Ispirito.\"\nAng Pagbawtiso kag Pagsulay kay Jesus\n9Kang mga tinion man nga to, nag-abot si Jesus halin sa banwa kang Nazaret nga sakup kang probinsya kang Galilea, kag ginbawtisohan tana ni Juan sa suba kang Jordan. 10Kang nakatakas run si Jesus sa suba, nakita na nga nagabukas ang langit kag nagkunsad kana nga daw pating ang Balaan nga Ispirito. 11Kag may limug nga nabatian halin sa langit nga nagakuon, \"Ikaw ang akun hinigugma nga Anak, nga akun gid nahamut-an.\"\n12Lagi-lagi ginpaagto si Jesus kang Balaan nga Ispirito sa kamingawan 13nga sa diin rugto tana kang kap-atan ka adlaw nga ginasulay ni Satanas. May mga sapat man rugto nga talonon, kag gin-atipan tana kang mga anghel.\nGintawag ni Jesus ang Apat ka Mangingisda\n14Kar-on, kang ginpriso si Juan, nag-agto si Jesus sa Galilea nga nagapangwali kang mayad nga balita nga naghalin sa Dios. 15Nagkuon tana, \"Nag-abot run ang nagakaigo nga tion kag nagahirapit run ang paghari kang Dios. Maghirinulsul kamo sa inyong mga sala kag magpati sa Mayad nga Balita.\"\n16Samtang nagapanaw si Jesus sa binit kang Linaw kang Galilea, nakita na ang magbugto nga sanday Simon kag Andres nga nagaladlad kang pukot tungud hay mga mangingisda sanda ka dya. 17Ginkun-an sanda ni Jesus, \"Sunod kamo kanakun kag tudloan ko kamo nga magpangdara kang mga tawo nga magasunod kanakun.\"+ 18Lagi-lagi ginbayaan nanda ang andang mga pukot kag magsunod kana.\n19Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagpanaw kag sa uruunahan may nakita pa gid tana nga magbugto nga sanday Santiago kag Juan nga mga bata ni Zebedeo. Sa andang baruto sanda ka dya nga nagapamuna kang andang pukot. 20Pagkakita kananda ni Jesus, gintawag na dayon sanda; ginbayaan nanda ang andang tatay nga si Zebedeo sa baruto imaw kang mga tawo nga andang ginasuholan, kag magsunod kay Jesus.\nAng Tawo nga Nasab-an kang Malaot nga Ispirito\n21Nag-agto sanday Jesus sa banwa kang Capernaum. Pag-abot kang Adlaw nga Inugpahuway, nag-agto si Jesus sa sinagoga kag nagpanudlo sa mga tawo. 22Natingala gid ang mga tawo sa anang pagpanudlo, tungud hay nagapanudlo tana nga may awtoridad, kag bukun ti pareho kang mga manunudlo kang kasugoan.\n23Sa hinali lang, may nagsulud sa sinagoga nga sangka laki nga nasab-an kang malaot nga ispirito 24kag nagsinggit, \"Jesus nga taga-Nazaret! Ano ang labut mo kanamun? Nag-abot bala ikaw rugya sa pagpapas kanamun? Kilala ko ikaw! Ikaw ang Balaan nga ginpadara kang Dios!\"\n25Pero ginmandoan ni Jesus ang malaot nga ispirito, \"Hipus dyan! Gwa sa tawo nga ria!\"\n26Ginpakudug kang malaot nga ispirito ang tawo, kag nagsinggit kang matunog kag naggwa sa tawo. 27Natingala gid ka mayad ang tanan nga mga tawo. Gani nga nagmunohay sanda, \"Ano bala dya? Bag-o bala dya nga sahi kang pagturon-an? May awtoridad tana sa pagmando bisan sa mga malaot kag nagatuman man sanda kana.\"\n28Gani ang balita nahanungud kay Jesus madasig nga naglapnag sa bilog nga Galilea.\nGinpang-ayad ni Jesus ang Duro nga mga Tawo\n29Naghalin lagi sanday Jesus sa sinagoga kag nag-agto sa balay nanday Simon kag Andres. Imaw man nanda sanday Santiago kag Juan. 30Kang tion man nga to ang ugangan nga bayi ni Simon nagabatang hay ginahilanat dya. Kag kang pag-abot dayon ni Jesus, ginsugid nanda dya kana. 31Gani ginparapitan dya ni Jesus kag ginkaptan sa alima kag pabangonon. Nadura ang anang hilanat kag nagsirbe tana kananda.\n32Pagkasirum, pagkatunod kang adlaw, ginpangdara kang mga tawo kay Jesus ang tanan nga mga masakitun kag ang mga nasab-an kang malaot nga ispirito. 33Ang haros tanan nga mga pumuloyo kang banwa nagtiriripon sa atubang kang balay. 34Ginpang-ayad ni Jesus ang duro nga mga tawo nga nagabatyag kang nagkalain-lain nga mga balatian, kag ginpanabog na man ang duro nga mga demonyo. Wara na ginatugotan nga makahambal ang mga demonyo kang bisan ano tungud hay kilala nanda kon sin-o gid tana.\nNagpangwali si Jesus sa Galilea\n35Pagkaaga, dulum-dulum pa, nagbangon run si Jesus kag maggwa sa balay. Nag-agto tana sa kamingawan kag rugto magpangamuyo. 36Kag ginpangita tana ni Simon kag kang anang mga kaibahan. 37Kang makita nanda si Jesus, nagkuon sanda, \"Ang tanan nga mga tawo nagapangita kanimo.\"\n38Pero nagsabat si Jesus, \"Kinahanglan nga maagto man kita sa iba nga mga kaingud nga banwa, agud to nga makapangwali man ako rugto, tungud hay amo ria ang katuyoan nga nag-abot ako rugya.\" 39Gani ginlibot na ang bilog nga Galilea nga nagapangwali sa mga sinagoga kag nagapanabog kang mga demonyo.\nGin-ayad ni Jesus ang Sangka Aruon\n40Kar-on, may sangka aruon nga nagparapit kay Jesus. Nagluhod dya kag nagpakitluoy kana nga nagakuon, \"Kon gustohon mo, sarang mo ako maayad kag himoon nga limpyo suno sa kasugoan.\"\n41Nangir-o gid si Jesus kana. Dayon gindawhat na dya kag tandugun, kag nagkuon, \"Huud, gusto ko gid; ayad run!\" 42Kato lagi, nadura ang aru kang tawo, kag nag-ayad run tana. 43Ginpaandaman gid tana ka mayad ni Jesus kag ginpapanaw lagi. 44Nagkuon si Jesus kana, \"Sigurohon mo gid nga indi ikaw magpanugid sa bisan kay sin-o nahanungud sa butang nga dya, pero ang himoon mo agto ikaw sa pari kag magpaturuk kana. Dayon maghalad ikaw kang haralad nga suno sa kasugoan ni Moises para mapamatud-an mo sa mga tawo nga nag-ayad run ikaw.\"\n45Pero ang tawo nagpanaw kag ginpanugid-sugid ang natabo kana, hasta nga maglapnag ang balita nga dya. Tungud ka dya, indi run mahimo nga makasulud kang hayag si Jesus sa banwa. Gani rugto run lang tana nagtiner sa kamingawan, kag nag-aragto kana ang mga tawo nga nagharalin sa mga nagkalain-lain nga mga lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/1","date":"2019-01-16T02:07:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583656577.40\/warc\/CC-MAIN-20190116011131-20190116033131-00462.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000005722,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000057220458984}","num_words":1096,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.411,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 5:18\n18Tungud sa ginhambal nga dya nga Jesus, nagdugang pa gid ang pagtinguha kang mga pangulo kang mga Judio nga patyun tana tungud nga para kananda wara na lang ginlapas ang kasugoan nahanungud sa Adlaw nga Inugpahuway, kundi nga ginatawag na pa ang Dios nga anang kaugalingun nga Amay, nga kon sayudon nagapakigtupung tana sa Dios.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/5\/18","date":"2019-01-16T12:09:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657470.23\/warc\/CC-MAIN-20190116113941-20190116135941-00262.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000036955,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000003695487976}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.482,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 10:1\nAng Paraanggidan nahanungud sa Manugbantay kang Karnero\n1Nag-istorya si Jesus kang paraanggidan. Kuon na, \"Sugidan ko kamo: ang tawo nga nagasulud sa toril kang mga karnero pero wara tana nagaagi sa pwertahan na kadya, kundi nga nagatakras tana sa lain nga aragyan, ria nga tawo takawan kag bandido.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/10\/1","date":"2019-01-24T10:41:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584520525.90\/warc\/CC-MAIN-20190124100934-20190124122934-00390.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999999404,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999994039535522}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.013,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.449,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 12:10\n10Ginlubsan nanda ang primero nga grupo kang mga gwardya, kag amo man ang Ikarwa, kag nag-abot sanda sa salsalun nga pwertahan nga aragyan paagto sa syudad. Nagbukas lang dya kang ana para kananda, kag naggwa sanda. Nagpanaw sanda sa sangka kalye, kag hinali lang nga ginbayaan kang anghel si Pedro.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/12\/10","date":"2019-01-24T03:58:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584518983.95\/warc\/CC-MAIN-20190124035411-20190124061411-00318.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.026,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.412,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 8:31\nNaghambal si Jesus nahanungud sa anang Kamatayun\n31Dayon nagpanudlo si Jesus kananda nga ang Anak kang Tawo kinahanglan nga mag-agum kang duro nga mga pag-antos, pagasikwayun tana kang mga kamal-aman kag kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga manunudlo kang Kasugoan. Pagapatyun tana pero pagkatapos kang tatlo ka adlaw mabanhaw tana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/8\/31","date":"2019-01-23T23:51:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584431529.98\/warc\/CC-MAIN-20190123234228-20190124020228-00600.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.491,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Tampuhaw dyang cellphone:\nnagakudug ang limug sa mga letra\nnga nagabalita kang paghugpa kang katalagman\ndara kang hangin halin sa Japan, radiation ang ngaran,\ntuga kang pag-meltdown kang nuclear plant\npagkatapos kang linog, kang tsunami, kang pagliso-alsa-\nkupus kang kalibutan.\nGapa-abot run ang kamatayon!\nNagdali-dali ako sa paghanda, sa pagpauli.\nGinsarado ko ang mga bintana kag gawang,\nginhulat ang imo pag-abot sa kahipus.\nRugya, sa dyang damgo kang pagkabuhi kaimaw mo,\nnga sangka paghulat kag paglaum, pagbiya kag pagpaubaya\nsa pagpabilin ukon paghalin,\ngintay-ug ako kang napat-ud: palangga ko gid man gali ikaw.\nKag rugya ako nagapahimuyong sa balay\nnga buhay run natun rulubngan antes pa mabalita\ndyang pag-abot kang katapusan kang kalibutan.\nImaw kita kadya nagkutkot, hasta kita makapuyan,\nkag husto lang run gid man ang dalum na kadya\npara malantaw natun sa pagpahuway\nnga marayu sa isara kag isara.\nHulugan ko dya kang sinipad kang bulak: humut, duag, katam-is,\nantes pa mag-abot ang linog, ang tsunami, ang radiation\nantes pa magmahal ang gasolina, maduktan kang asik\nkang giyera kang Libya kang Bahrain kang Saudi Arabia\nang atun isla kag magkinala-kala ang tanan kag matampukan\ndyang atun rulubngan\nkag mag-abot ikaw\nkag indi run natun makita\nbangud sa karsada run nagahamyangan ang mga bagol kag tul-an.\nSwerte natun: naunahan natun ang atun kamatayon.\nKag sa tunga kadyang paghulat,\nnapat-ud ko\nnga palangga ko gid man gali ikaw.\nAmo nga namati ako kang balita, namati kang musika,\nnagbasa kang libro, nagsulat kadyang binalaybay,\nhasta nagdulum ang akun panurukan sa kalinung\nkag indi ko run makita sa pensar ang atun rulubngan\npati ang imo nawong, ang imo lawas; ang adlaw kag bulan\nnga gindpudyot ko ang tampuhaw nga cellphone\nkag gintawgan ikaw: \"Kamusta, sa diin 'kaw run?\nMay radiation nga maabot, mag-igo sa atun tutunlan,\nUli run, dali-a\" nga daw parehas lang\nnga may mga sinipad gid man ka bulak sa akun mga palad;\nkalum-uk nga naga-abi-abi kag nagapanghamut kang kaluwasan.\n—Ephesians 6:1-4\nSa akun naeksperyensiyahan bilang isara ka bata kang akun Tatay kag Nanay, ang anda nga pagtudlo kanakun akun man ginatudlo sa akun kabataan. Isara na gid ang pagrespeto sa tanan ilabi na gid sa ginikanan. Ang hambal nga \"Indi magsabat sa ginikanan\" kag \"Uhod kag Indi lang ang isabat.\" Tama nga pagtudlo bisan pa nga may irason ikaw maghipos ikaw lamang kay wara ti gamo pa kag indi makumus ang imo baba ukon indi ikaw masinggitan. Ang tatlo ko ka mga bata akun man gid gintudloan sanda nga magrespeto sa ginikanan halin kang bata pa sanda. Tungud nga kag kapin pa magagmay sanda kang ako lamang ang nagaisarahanun bilang Tatay kag Nanay nanda sa pang-edadun nanda katu nga 11, 8, kag 4. Salamat sa akun mga ginikanan nga natanum ang sugo kang Dios sa akun tagipusuon kag ginapaambit man ang sugo sa akun mismo kabataan kag sa iba pa nga kabataan, amigo, amiga kang akun kabataan kag sa mga bata nga akun ginbantayan ilabi na gid kadya sa kay Wyatt Eco Blier.\nAng pagrespeto ang isara sa pito ka virtues nga dapat natun ikabuhi parehas kang pagpatawad, pagpalangga,kag pagpakamaayo. Kon matun-an dya kang bata samtang gamay pa, budlay gid madura bisan bahul dun. Malisud ang mangin ginikanan gani tugruan gid natun ka pagtahud ang mga ginikanan. Husto gid ang akun mga ginikanan sa dyang pagtudlo.\nKinahanglan man gid ang mga ginikanan ang mangin ehemplo kadya para madali sa mga bata ang pagsunod.\nKon ginarespeto mo ang imo ginikanan, makita dya kang imo kabataan kag ikaw man respetuhon nanda bilang ginikanan. Kon ang imo pamilya wara nagasunod sa tradisyon sa pagrespeto sa ginikanan, ikaw ang mag-umpisa para sa masunod kag duru pa nga henerasyon. Mapalarun gid ang imong pamilya kon mahimo mo dya.\nAng akun pangamuyo: Amay, tuguti ako maumpisahan ang pagrespeto Kanimo nga akun Amay sa langit. Salamat sa ginikanan nga Imo gintugru kanakun. Salamat sa regalo kag pagtudlo gindulot sa akun kabuhi paagi kananda. Tudloan mo ako sa pagpatawad sa ginkulang bisan sa pagpangamuyo nga ang akun mga kabataan kag ang iba makapatawad man. Buligi kami nga makita ang mga ginikanan nga magarespeto man sa anda mga kabataan kag giyahan nga makatugru man encourage kag pagpasalamat kananda, sa amun Ginuo Jesus, Amen.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/padya-kinaray-a\/page\/2\/","date":"2019-01-21T02:16:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583745010.63\/warc\/CC-MAIN-20190121005305-20190121031305-00361.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999328852,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999328851699829}","num_words":691,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 6\nAng Pagpili kang Pito ka Manugbulig\n1Sa mga inadlaw nga to, nga ang kadurohon kang mga gintuton-an nagadugang, ang mga Judio nga nagahambal kang Griego nagkurumodon kontra sa mga tumanduk nga mga Judio hay ang mga balo nga bayi sa anda nga grupo wara matatapi sa pagtugro kang rasyon kada adlaw. 2Gani ginpatawag kang napulo'g darwa ka mga apostoles ang tanan nga mga gintuton-an kag nagkuon, \"Bukun ti igsakto nga pabay-an namun ang pagpangwali kang Pulong kang Dios para lang matatapan namun ang pagpanagtag kang rasyon. 3Gani mga kabugtoan, pili kamo kang pito ka laki kaninyo nga kilala nga mga mayad, kag nagamhan kang Balaan nga Ispirito kag mangin-aramun. Sanda ka dya amo ang amun tugyanan kang buruhatun nga dya. 4Kag kami tamun, gamitun namun ang bug-os namun nga tion sa pagpangamuyo kag pagpangwali kang pulong kang Dios.\"\n5Naluyagan kang bug-os nga katiringban ang ginhambal kang mga apostoles. Gani ginpili nanda si Esteban; tana kadya marig-un ti pagtoo kag nagamhan kang Balaan nga Ispirito, amo man sanday Felipe, Procoro, Nicanor, Timon, Parmenas, kag si Nicolas nga taga-Antioquia. Tana ka dya bukun ti Judio nga nadara sa relihiyon kang mga Judio. 6Sanda ka dya ginprisentar kang bug-os nga katiringban sa mga apostoles, nga amo ang nagpangamuyo kag nagtungtong kang andang alima kananda.\n7Ang Pulong kang Dios naglapnag pa gid, kag nagduro pa gid ang mga gintuton-an sa Jerusalem, kag tama man ka duro nga mga kaparian ang nagtoroo.\nAng Pagdakup kay Esteban\n8Si Esteban, nga ginabugayan ka mayad kag ginatugroan kang Dios kang tuman nga gahum, naghimo kang daragkul nga mga milagro kag mga katingalahan nga mga butang sa katawhan. 9Pero may mga tawo nga nag-upang kana nga halin sa mga katapo kang sinagoga nga ginatawag Mga Hinilway. Ang mga katapo na ka dya mga Judio nga taga-Cirene kag taga-Alejandria. Sanda kadya kag ang iba pa gid nga mga Judio nga taga-probinsya kang Cilicia kag Asia nagpakigbais kay Esteban. 10Pero ang Balaan nga Ispirito nagtao kay Esteban kang kaaram nga kon maghambal tana indi gid sanda makadaug kana. 11Gani, likum nga ginsutsot nanda ang pira ka mga tawo nga magkuon, \"Nabatian namun tana nga naghambal kang malain kontra kay Moises kag sa Dios!\" 12Kag ginpaugut nanda ang katawhan kag ang mga kamal-aman kag ang mga manunudlo kang Kasugoan. Gindakup nanda si Esteban kag ginpaatubang sa konseho. 13Dayon nagbuul sanda kang pira ka tawo nga maghambal kang butig kontra kay Esteban. Nagkuon sanda, \"Ang tawo nga dya wara nagauntat sa paghambal kang malain kontra sa balaan nga templo kag sa Kasugoan ni Moises. 14Tungud hay nabatian namun tana nga nagkuon nga gub-un kang Jesus nga dya nga taga-Nazaret ang templo kag islan ang mga kinabatasan nga ginpapanubli ni Moises kanatun!\" 15Ang tanan nga nagapurungko rugto sa konseho nagturuk gid ka mayad kay Esteban kag nakita nanda nga ang anang pungyahun daw pareho kang pungyahun kang anghel.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/6","date":"2019-01-19T08:12:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662863.53\/warc\/CC-MAIN-20190119074836-20190119100836-00167.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":475,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.446,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 27\nSi Jesus Gindara kay Pilato\n1Aga pa gid kang masunod nga adlaw, nagsapol ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga kamal-aman kang mga Judio kon ano ang anda himuon para ipapatay si Jesus. 2Gin-gapos nanda tana kag gindara kag gintugyan kay Pilato nga gobernador.\nAng Kamatayun ni Judas\n3Kar-on, kang naman-an kang traidor nga si Judas, nga ginsentensyahan run si Jesus kang kamatayun, nangusul tana kag ginbalik na ang 30 ka bilog nga pilak sa mga pangulo kang mga kaparian kag sa mga kamal-aman kang mga Judio. 4Nagkuon tana, \"Nakasala ako tungud hay ginloiban ko ang tawo nga wara ti sala.\" Nagsabat sanda, \"Ti, ano ang labut namun, imo tana ria problema!\"\n5Ginpilak ni Judas ang kwarta sa sulud kang templo. Dayon nagpanaw tana kag nagbitay kang anang kaugalingun.\n6Ginpamurot kang mga pangulo kang kaparian ang kwarta kag nagkuon, \"Dya nga kwarta gin-gamit bilang bayad sa kabuhi kang tawo, kag supak sa atun kasugoan nga ibutang dya sa taragoan kang kwarta kang templo.\" 7Kag nagsugtanay sanda nga ang kwarta nga to itaba nanda kang lupa kang manug-koron agud himuon nga rulubngan kang mga dumaray-o. 8Amo ria nga hasta kadya ang lupa nga to gintawag nga \"Lupa kang Dugo.\"\n9Gani nga natuman ang ginkuon ni Propeta Jeremias, \"Ginbuul nanda ang 30 ka bilog nga pilak nga ginkasugtan kang mga katawhan kang Israel nga bili para kana, 10kag gintaba nanda dya kang lupa kang manug-koron. Amo dya ang ginkuon kang Ginoo kanakun.\"\nGinpamangkot ni Pilato si Jesus\n11Kar-on, ginpaatubang si Jesus kay Pilato nga gobernador kag ginpamangkot na si Jesus, \"Ikaw bala ang hari kang mga Judio?\"\nKag nagsabat si Jesus, \"Ginkuon mo run.\" 12Pero wara tana magsabat sa mga akusasyon kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga kamal-aman kang mga Judio.\n13Amo to kag ginkun-an tana ni Pilato, \"Wara mo haw mabatii ang andang mga akusasyon batok kanimo?\"\n14Pero wara gid magsabat si Jesus bisan sangka tinaga lang, gani natingala gid ang gobernador.\nGinsentensyahan si Jesus kang Kamatayun\n15Kar-on, kada Pista kang Paglampowas kinabatasan kang gobernador nga maghilway kang sangka priso nga ginapangayo kang mga tawo. 16Sa amo man to nga tion may sangka bantog nga priso nga ginahingaranan kay Jesus Barabas.+ 17Gani kang nagtiripon run ang mga tawo, namangkot si Pilato kananda, \"Sin-o ang gusto ninyo nga ihilwayun ko, si Jesus Barabas ukon si Jesus nga ginatawag Cristo?\" 18Naman-an ni Pilato nga gintugyan nanda kana si Jesus tungud hay nahisa sanda.\n19Samtang nagapungko si Pilato sa purungkoan kang hukum, nagpadara kana kang mensahe ang anang asawa nga nagakuon, \"Indi paghilabti ang tawo nga ria; wara tana ti sala. Kabii, natublag gid ako kang akun damgo nahanungud kana.\"\n20Ang mga pangulo kang mga kaparian kag ang mga kamal-aman kang mga Judio tana, ginasutsot nanda ang mga tawo nga si Barabas ang anda pangayuon nga ihilwayun, kag si Jesus tana ipapatay. 21Ginpamangkot sanda liwan ni Pilato, \"Sin-o bala kananda nga darwa ang gusto ninyo nga akun ihilwayun?\"\nNagsabat sanda, \"Si Barabas!\"\n22Namangkot kananda si Pilato, \"Ti, ano tana bay ang akun himuon kay Jesus nga ginatawag Cristo?\"\nNagsabat sanda, \"Ilansang tana sa kros!\"\n23Pero namangkot si Pilato, \"Andut haw? Ano haw ang nahimo na nga sala?\" Pero gintudohan pa gid gani nanda ka singgit, \"Ilansang tana sa kros!\"\n24Kang makita ni Pilato nga wara run tana ti sarang mahimo, kag basi maggirinamo pa ang mga tawo, nagpabuul tana kang tubig kag manghugas kang anang alima sa atubang kang mga tawo kag nagkuon, \"Wara ako ti sarabtun sa kamatayun kang tawo nga ria. Inyo tana ria sarabtun!\"\n25Nagsabat ang tanan nga mga tawo, \"Kami kag ang amun mga kabataan ang magapanabat kang anang kamatayun!\"\n26Amo to kag ginhilway ni Pilato si Barabas para kananda. Si Jesus tana ginpahanot na kag gintugyan sa mga suldado agud ilansang sa kros.\nGinyagota kang mga Suldado si Jesus\n27Kar-on, gindara kang mga suldado kang gobernador si Jesus sa palasyo, kag gintiponan tana kang sangka batalyon+ nga mga suldado. 28Gin-ubahan nanda tana, kag ginpasuksokan kang kapa nga kolor granati. 29Dayon naghimo sanda kang koro-korona nga puro tunuk kag ginbutang dya sa ulo ni Jesus, kag ginpakaput nanda sa anang tuo nga alima ang surusungkod, kag nagluhod-luhod sanda sa atubang na kag ginyagota nanda tana nga nagakuon, \"Dayawun ikaw nga Hari kang mga Judio!\" 30Gindupraan nanda tana kag ginbuul ang anang ginakaptan nga surusungkod kag ginpakdol dya sa anang ulo. 31Pagkatapos nanda ka yagota kana, gin-uba nanda ang kapa kag ginpasuksok nanda liwan kana ang anang bayo. Dayon gindara nanda tana sa sagwa agud ilansang sa kros.\nGinlansang si Jesus sa Kros\n32Kar-on kang nagapagwa sanda sa syudad, may nasug-alaw sanda nga sangka tawo nga taga-Cirene nga ginahingaranan kay Simon. Ginpirit tana kang mga suldado nga magpas-an kang kros ni Jesus. 33Pagkaabot nanda sa lugar nga ginatawag Golgota (nga kon sayudon Logar kang Bagol), 34gintugroan nanda si Jesus kang bino nga nasimbogan kang apdo, pero kang madimdiman na dya, wara na dya gin-inum.\n35Ginlansang nanda tana sa kros, kag ginhururay nanda ang anang bayo paagi sa paggabot-gabot. 36Pagkatapos nagpungko sanda kag ginbantayan tana. 37Sa anang ulohan nayon gintapik nanda ang karatula nga nasulat rugto ang andang akusasyon kontra kana, nga nagakuon, \"Dya si Jesus, ang Hari kang mga Judio.\" 38May darwa ka takawan nga ginlansang man rugto imaw kay Jesus, ang isara sa anang tuo nayon, kag ang isara tana sa anang wala.\n39Ang mga tawo tana nga nagaaragi rugto nagaulung-ulung kang anda mga ulo kag nagyagota kana nga nagakuon, 40\"Indi bala nga pagagub-un mo ang templo, kag sa sulud lang kang tatlo ka adlaw patindugun mo dya liwan? Luwasa ang imo kaugalingun! Kon ikaw ang Anak kang Dios, panaog dyan sa kros!\"\n41Ginyagota man tana kang mga pangulo kang kaparian, kang mga manunudlo kang kasugoan kag kang mga kamal-aman kang mga Judio. Kuon nanda, 42\"Ginluwas na ang iba, pero ang kaugalingun na tana indi na maluwas! Indi bala nga tana ang Hari kang Israel? Kon magpanaog tana kadya sa kros, matuo kami kana! 43Nagasarig tana sa Dios kag nagakuon nga tana ang Anak kang Dios! Ti, turukun ta kon gusto kang Dios nga iluwasun tana!\" 44Bisan ang mga takawan nga ginlansang imaw kay Jesus amo man karia ang pagyagota nanda kana.\nAng Pagkamatay ni Jesus\n45Umpisa kang udto adlaw hasta mag-alas tres ti hapon nagdulum ang bilog nga kalibutan. 46Kang mga alas tres run ti hapon nagsinggit si Jesus sa mabaskug nga limug, \"Eli, Eli, lema sabactani?\" nga buut hambalun, \"Dios ko, Dios ko, andut haw nga ginpabay-an mo ako?\" 47Nabatian dya kang iba nga mga nagatirindug rugto kag nagkuon sanda, \"Ginatawag na si Elias!\" 48Lagi-lagi ang isara kananda nagdalagan kag nagbuul kang espongha. Gintusmog na dya sa maaslum nga bino, kag ginbutang sa punta kang sanga kang kahoy kag gintunghol dya sa ba-ba ni Jesus para ipainum kana. 49Pero ang iba tana nagkuon, \"Dali lang, turukun ta kon maabot si Elias para luwasun tana!\"\n50Nagsinggit liwan si Jesus kang mabaskug kag nabugto ang anang ginhawa.\n51Sa amo gid to nga tion, ang kurtina sa templo napihak sa tunga, halin sa ibabaw paidalum. Naglinog kag nagkarabuka ang mga bato; 52ang mga rulubngan nagburokas, kag duro nga mga katawhan kang Dios nga nagkaramatay kauna ang nabuhi liwan. 53Naggurowa sanda sa rulubngan, kag kang pagkabanhaw ni Jesus nag-agto sanda sa Balaan nga Syudad kag duro nga mga tawo ang nakakita kananda.\n54Ang kapitan kag ang anang mga suldado nga nagabantay kay Jesus, kang mabatyagan nanda ang linog kag nakita ang tanan nga nagkaratabo, hinadlukan gid sanda kag nagkuon, \"Matuod gid man nga tana Anak kang Dios!\"\n55Duro man nga mga bayi rugto sa uruonahan ang nagalantaw. Sanda kadya nagsunod kay Jesus halin pa sa Galilea kag nagbulig kana. 56Abay run kananda sanday Maria Magdalena, si Maria nga nanay nanday Santiago kag Jose, kag ang nanay kang mga bata ni Zebedeo.\nAng Paglubung kay Jesus\n57Kang sirum run, nag-abot ang sangka tawo nga manggaranun nga taga-Arimatea. Ang ngaran na kadya amo si Jose kag sangka sumurunod man ni Jesus. 58Nag-agto tana kay Pilato kag ana ginpangayo ang bangkay ni Jesus. Dayon nagmando si Pilato nga itugro dya kana. 59Gani ginbuul man ni Jose ang bangkay kag ginbarahosan kang bag-o nga tela nga lino. 60Kag ginbutang na dya sa anang kaugalingun nga rulubngan, nga bag-o lang gin-giab sa bato. Dayon ginpaligid na ang bahul nga bato sa pwertahan kang rulubngan kag pagkatapos kato nagpanaw tana. 61Si Maria Magdalena kag ang sangka Maria pa gid rugto man nga nagapungko nga nagaatubang sa rulubngan.\nAng Gwardya sa Rulubngan\n62Kang masunod nga adlaw kato, nga bali amo run ang Adlaw nga Inugpahuway, nag-agto kay Pilato ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga Fariseo. 63Nagkuon sanda, \"Sir, nadumduman namun nga kang buhi pa ang impostor nga to nagkuon tana nga mabanhaw tana pagkaligad kang tatlo ka adlaw. 64Gani mayad gid nga pabantayan mo ka mayad ang anang rulubngan hasta sa ikatlo nga adlaw. Basi bala haw nga maagto ang anang mga disipulo kag takawun ang anang bangkay kag magpanugid sanda sa mga tawo nga nabanhaw tana. Kon matabo dya, ang pagpangluko nanda nga dya mas sobra pa sangsa una.\"s\n65Nagkuon si Pilato kananda, \"Sige, dara kamo kang gwardya! Panaw kamo, kag pabantayi ninyo ka mayad ang rulubngan.\" 66Amo to kag nagpanaw sanda kag ginsilyohan nanda ang bato nga nagatakup sa rulubngan, kag pagkatapos ginpabantayan dya sa mga gwardya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/27","date":"2019-01-22T22:34:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583875448.71\/warc\/CC-MAIN-20190122223011-20190123005011-00289.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000072718,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000072717666626}","num_words":1544,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.414,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 10:13\nAng mga Banwa nga Wara Magbaton kay Jesus\n13\"Makaluluoy gid kamo nga mga taga-Corazin! Makaluluoy man kamo nga mga taga-Betsaida! Tungud hay kon ang mga milagro nga ginpanghimo rugyan kaninyo, ginhimo rugto sa syudad kang Tiro kag Sidon, buhay run daad sanda nagbayo kang sako kag nagbutang kang abo sa andang mga ulo, patimaan kang andang paghinulsul.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/10\/13","date":"2019-01-18T02:59:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659677.17\/warc\/CC-MAIN-20190118025529-20190118051529-00133.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.431,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 15\nGinpaatubang si Jesus kay Pilato\n1Aga pa gid kang masunod nga adlaw, nagsinapol ang mga pangulo kang kaparian imaw kang mga kamal-aman kag mga manunudlo kang Kasugoan kag kang tanan nga mga katapo kang Konseho. Gin-gapos nanda si Jesus kag gindara kag gintugyan kay Pilato. 2Ginpamangkot tana ni Pilato, \"Ikaw bala ang hari kang mga Judio?\"\nNagsabat si Jesus, \"Ginhambal mo run.\"\n3Gin-akusar kang mga pangulo kang kaparian si Jesus kang duro nga mga butang. 4Gani ginpamangkot liwan tana ni Pilato, \"Wara gid bala ikaw ti isabat kananda? Nabatian mo kon ano ka duro ang andang akusasyon batok kanimo.\"\n5Pero wara run magsabat si Jesus, gani natingala gid si Pilato.\nGinpamatbatan si Jesus kang Kamatayun\n6Kar-on, kada pista kang paglampuwas kinabatasan ni Pilato nga maghilway kang sangka priso nga ginapangayo kang mga tawo. 7May sangka priso rugto nga ginahingaranan kay Barabas. Tana ka dya napriso imaw kang mga rebelde nga nakapatay kang magpakigbato sanda sa gobyerno. 8Nag-abot ang duro nga mga tawo kag ginpangayo nanda kay Pilato nga himoon para kananda ang anang kinabatasan nga ginahimo. 9Ginpamangkot sanda ni Pilato, \"Gusto bala ninyo nga hilwayun ko para kaninyo ang Hari kang mga Judio?\" 10Tungud hay nasat-uman na nga gintugyan kana kang mga pangulo kang kaparian si Jesus tungud sa kahisa.\n11Pero ginsudyot kang mga pangulo kang kaparian ang mga tawo nga si Barabas ang pangayoon nga hilwayun para kananda. 12Nagkuon liwan si Pilato kananda, \"Ano bay ang akun himoon sa tawo nga ginatawag ninyo nga Hari kang mga Judio?\"\n13Nagsinggit sanda, \"Ilansang tana sa kros!\"\n14Nagkuon si Pilato kananda, \"Andut haw? Ano gid haw nga sala ang nahimo na?\"\nPero gintudohan pa gid nanda ka singgit, \"Ilansang tana sa kros!\"\n15Tungud hay gusto ni Pilato nga malipay ang mga tawo, gani ginhilway na si Barabas para kananda. Si Jesus tana, ginpahanot na kag gintugyan kananda agud ilansang sa kros.\nGinyaguta si Jesus kang mga Suldado\n16Gindara kang mga suldado si Jesus sa sulud kang palasyo kang gobernador, nga ginatawag pretoryo, kag gintipon nanda ang bilog nga batalyon kang mga suldado. 17Ginkunupan nanda tana kang kunup nga kolor granate kag naghimo sanda kang koro-korona nga puro tunuk kag ginbutang dya sa anang ulo. 18Dayon ginasaludohan nanda tana nga nagakuon, \"Dayawun ikaw nga Hari kang mga Judio!\" 19Ginapakdol nanda tana sa ulo kang surusungkod, ginadupraan kag ginaluhod-luhodan nga nagapakuno-kuno nga ginasimba nanda tana. 20Pagkatapos nanda ka yaguta kana, gin-uba nanda ang kunup nga granate kag ginpasuksok nanda liwan kana ang anang bayo. Dayon gindara nanda sa gwa agud ilansang sa kros.\nAng Paglansang kay Jesus sa Kros\n21Sa dalanun nasug-alaw nanda ang sangka tawo nga ginahingaranan kay Simon nga nagapasulud sa syudad halin sa uma. Tana ka dya taga-Cirene kag tatay ni Alejandro kag Rufo. Ginpirit tana kang mga suldado nga magpas-an kang kros ni Jesus. 22Gindara nanda si Jesus sa lugar nga ginatawag Golgota (nga kon sayudon, Lugar kang Bagol). 23Gintugroan nanda tana kang bino nga nasimbugan kang mira pero wara na dya gin-inum. 24Dayon, ginlansang nanda tana sa kros kag ginhururay ang anang bayo kag naggabot-gabot sanda para maman-an kon ano nga parte ang mabuul kang kada isara kananda. 25Alas-nwebe ti aga kang ginlansang nanda si Jesus sa kros. 26Nasulat sa ibabaw nayon kang kros ang andang akusasyon batok kana, \"Ang Hari kang mga Judio.\" 27May darwa man ka kriminal nga andang ginlansang rugto imaw kay Jesus, ang isara sa anang tuo nayon kag ang isara tana sa anang wala. 28Gani natuman ang ginakuon sa Kasulatan nga, \"Ginkabig tana nga isara man sa mga kriminal.\"+\n29Ang mga nagaaragi rugto nagaulung-ulung kang anda mga ulo nga nagayaguta kana, \"Gub-un mo gali ang templo kag patindugun dya sa sulud kang tatlo ka adlaw! 30Panaog dyan sa kros kag luwasa ang imong kaugalingun.\"\n31Ginyaguta man tana kang mga pangulo kang kaparian imaw kang mga manunudlo kang Kasugoan nga nagakinun-anay, \"Ginluwas na ang iba pero indi na maluwas ang anang kaugalingun. 32Turukun ta nga magpanaog kadya sa kros ang Cristo nga hari kang Israel, agud to nga mapati kita kana.\"\nAng darwa nga ginlansang imaw kay Jesus nagpasipala man kana.\nAng Pagkamatay ni Jesus\n33Pagkaudto-adlaw, nagdulum ang bilog kalibutan hasta mag-alas tres sa hapon. 34Pagka alas-tres ti hapon, nagsinggit si Jesus sa mabaskug nga limug, \"Eloi, Eloi, lema sabactani?\" nga kon sayudon, \"Dios ko, Dios ko, andut haw nga ginpabay-an mo ako?\"\n35Kang mabatian dya kang mga nagatirindug rugto, nagkuon sanda, \"Pamatii ninyo, ginatawag na si Elias.\" 36May sangka tawo nga nagdalagan kag nagtusmaw kang espongha sa langgaw kag ginbutang dya sa punta kang sanga kang kahoy kag gintunghol sa ba-ba ni Jesus kag magkuon, \"Turukun ta kon maabot gid man si Elias sa pagbuul kana sa kros.\"\n37Nagsinggit kang matunog si Jesus kag nabugto ang anang ginhawa.\n38Ang kurtina sa templo napihak sa tunga, halin sa ibabaw paidalum. 39Ang kapitan kang mga suldado nga nagatindug sa atubang ni Jesus, kang makita na kon paano nabugto ang ginhawa ni Jesus, nagkuon tana, \"Matuod gid man nga ang tawo nga dya Anak kang Dios!\"\n40May mga bayi man sa uruunahan nga nagaturuk kang nagakaratabo nga dya. Ang iba kananda amo sanday Salome, Maria Magdalena kag si Maria nga nanay nanday Santiago nga bataun kag Jose. 41Sanda ka dya nagsunod kay Jesus kag nag-alagad kana kang rugto pa tana sa Galilea. May iba pa gid nga mga bayi rugto nga nag-imaw kay Jesus paagto Jerusalem.\nAng Paglubung kay Jesus\n42Pagkagabii, tungud hay adlaw to kang pag-aman ukon bisperas kang Adlaw nga Inugpahuway, 43si Jose nga taga-Arimatea nga sangka dungganun nga katapo kang konseho, nga nagahulat man nga mag-abot ang adlaw nga maghari ang Dios, nangisug nga magparapit kay Pilato kag ginpangayo ang bangkay ni Jesus. 44Natingala gid si Pilato kang mabatian na nga patay run si Jesus. Gani ginpatawag na ang kapitan kag ginpamangkot kon patay run gid man si Jesus. 45Pagkamaan ni Pilato sa kapitan nga patay run gid man si Jesus, nagpasugot tana nga ibul-un ni Jose ang bangkay ni Jesus. 46Nagbakal si Jose kang tela nga lino kag gintaltal ang bangkay ni Jesus sa kros. Ginputos na dya kang tela nga lino kag ginbutang sa rulubngan nga gin-giab sa bato; dayon nagpaligid tana kang bato nga magatakup sa pwertahan kang rulubngan. 47Nakita nanday Maria Magdalena kag ni Maria nga nanay ni Jose kon sa diin ginlubung si Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/15","date":"2019-01-16T11:44:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657470.23\/warc\/CC-MAIN-20190116113941-20190116135941-00295.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000071526,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000007152557373}","num_words":1046,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 5\nAng Pagpili ni Jesus kang Anang Nauna nga mga Disipulo\n1Sangka adlaw nagaturutindug si Jesus sa binit kang linaw kang Genesaret. Ang mga tawo tana nagadinus-uganay sa pagparapit kana agud magpamati kang pulong kang Dios nga ana ginawali. 2May nakita tana nga darwa ka mga baruto sa binit kang linaw nga ang mga mangingisda na kadya nakapanaog run kag nagahugas kang andang mga pukot. 3Nagsakay si Jesus sa isara sa dya nga mga baruto nga ana ni Simon, kag ginpangabay na si Simon nga itulod na dya parayu-rayu gawa sa binit ka baybay. Dayon nagpungko tana sa baruto kag nagpanudlo sa mga tawo.\n4Pagkatapos na ka hambal sa mga tawo, nagkuon tana kay Simon, \"Abi, ipalawud mo pa gid ang baruto kag iladlad ninyo ang inyo mga pukot agud makabuul kamo kang isda.\"\n5Nagsabat si Simon, \"Ay abaw, Agalun, bilog nga gabii gid kami nga nagpamukot pero wara gid kami ti nabuul. Pero hay amo ria ang kuon nimo, ti sige eh, iladlad ko ang mga pukot.\" 6Kag ginladlad nanda ang mga pukot kag duro gid karaku nga isda ang anda nga nabuul nga daw sa masi-si run gid ang andang mga pukot. 7Gani nagsinyas sanda sa anda mga kaibahan sa pihak nga baruto nga mag-agto kag buligan sanda. Nag-agto sanda kag ginbuta nanda ka isda ang darwa ka baruto hasta nga daw sa malunod run dya. 8Kang makita ni Simon Pedro ang natabo nga dya, nagluhod tana sa atubang ni Jesus kag nagkuon, \"Ginoo, parayu kanakun tungud hay makasasala ako nga tawo!\"\n9Daw indi makapati si Simon kag ang tanan na nga mga kaibahan sa karakuun kang isda nga anda nabuul, 10kag amo man ang mga anang imaw nga sanday Santiago kag Juan nga mga kabataan ni Zebedeo. Pagkatapos karia, nagkuon si Jesus kay Simon, \"Indi ikaw magkahadluk. Umpisa kadya magapangdara run ikaw kang mga tawo nga magsunod kanakun.\"\n11Ginpatakas nanda ang mga baruto sa baybayun kag ginbayaan nanda ang tanan kag nagsunod sanda kay Jesus.\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Aruon\n12Sangka bes, kang rugto si Jesus sa sangka banwa, may tawo nga naputos gid ang anang lawas ka aru. Kang makita na si Jesus, naghapa tana sa atubang ni Jesus kag nagpakitluoy, \"Ginoo, kon gustohon mo, sarang mo ako mapaayad kag himoon nga limpyo suno sa kasugoan.\"\n13Dayon gindawhat kag gintandug ni Jesus ang masakitun kag nagkuon, \"Huud, gusto ko. Sige, maayad run ikaw!\" Kag lagi-lagi nag-ayad ang tawo nga aruon. 14Ginbilinan tana ni Jesus, \"Indi mo dya pag-ipanugid-sugid bisan kay sin-o, kundi ang himoon mo, agto ikaw sa pari kag magpasulung kana. Dayon maghalad ikaw kang haralad suno sa ginasugo ni Moises bilang pamatuod sa tanan nga naayad run ikaw.\"\n15Pero ang balita nahanungud kay Jesus mas pa gid nga naglapnag, gani pinanung nga mga tawo ang nag-arabot sa pagpamati kana, kag agud magpaayad sa andang mga balatian. 16Pero si Jesus nagaagto sa mga naligwin nga lugar sa pagpangamuyo.\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Paralitiko\n17Sangka adlaw nga nagapanudlo si Jesus, may mga Fariseo kag mga manunudlo kang Kasugoan nga nagapurungko rugto nga nagharalin pa sa mga kabanwahanan kang Galilea kag Judea kag sa Jerusalem. Ang gahum kang Ginoo sa pagpang-ayad kang mga masakitun rugyan kay Jesus. 18Burubuhay may nag-arabot nga mga tawo nga nagayayong kang sangka paralitiko sa anang baratangan. Ginatinguhaan raad nanda nga pasudlun dya sa balay kag dar-un sa atubang ni Jesus. 19Ugaring sa kadurohon kang mga tawo wara gid sanda ti maagyan pasulud. Ang ginhimo nanda, ginyayongan nanda ang paralitiko pasaka sa atup. Dayon gin-ukaban nanda ang atup nga tisa kag gintunton nanda ang masakitun sa ana baratangan sa tunga kang mga tawo sa atubang mismo ni Jesus. 20Kang makita ni Jesus ang andang pagtoo, ginkun-an na ang tawo nga masakitun, \"Amigo, ang imong mga sala ginpatawad run!\"\n21Ang mga manunudlo kang Kasugoan kag ang mga Fariseo nag-umpisa ka muno sa andang kaugalingun nga nagakuon, \"Sin-o bala ang tawo nga dya nga nagapasipala sa Dios? Dios lang kabay kag wara run ti bisan sin-o pa ang makapatawad kang sala?\"\n22Nasat-uman ni Jesus kon ano ang anda nga ginapinsar, gani nagkuon tana kananda, \"Andut haw nga nagapaminsar kamo kang amo ria? 23Sa diin bala ang mas mahapus? Ang magkuon ako nga, 'Ginpatawad run ang imo mga sala,' ukon magkuon ako nga, 'Bangon dyan kag magpanaw?' 24Kar-on pamatud-an ko kaninyo nga ang Anak kang Tawo may gahum rugya sa lupa sa pagpatawad kang sala.\" Dayon ginkun-an na ang paralitiko, \"Ginakun-an ko ikaw, bangon dyan, dar-a ang imong baratangan kag mag-uli sa inyo balay!\"\n25Lagi-lagi nagbangon ang tawo nga nakita gid kang tanan. Gindara na ang anang baratangan kag nag-uli nga nagadayaw sa Dios. 26Natingala gid sanda tanan, kag gindayaw nanda ang Dios, nga nagabatyag kang kahadluk nga nagakuon, \"Daw ano nga katingalahan nga butang ang atun nakita sa kadya nga adlaw!\"\nAng Pagpili ni Jesus kay Levi\n27Pagkatapos ka dya, nagwa si Jesus kag nakita na ang sangka manugsukot kang buwis nga ang anang ngaran ka dya si Levi, nga nagapungko sa lugar kang ginabaydan kang buwis. Ginkun-an tana ni Jesus, \"Sunod ikaw kanakun.\" 28Nagtindug si Levi kag ginbayaan na ang tanan kag nagsunod kay Jesus.\n29Nagpatabad si Levi sa anang balay para kay Jesus, kag raku nga mga manugsukot kang buwis kag iba pa gid nga mga tawo ang nag-imaw kananda sa pagkaun sa lamesa. 30Kar-on, ang mga Fariseo kag ang mga manunudlo kang Kasugoan nga mga kaimaw man nanda, nagkurumodon sa mga disipulo ni Jesus, \"Andut haw nga nagapakig-imaw kamo kaun kag inum sa mga manugsukot kang buwis kag sa iba pa nga mga tawo nga makasasala?\"\n31Ginsabat sanda ni Jesus, \"Ang tawo nga mayad ti lawas wara nagakinahanglan kang doktor kundi ang tawo lamang nga nagamasakit. 32Wara ako mag-abot agud itawgun ang mga matarung nga tawo, kundi ang mga makasasala nga maghirinulsul sanda.\"\nAng Pamangkot nahanungud sa Pagpuasa\n33May mga tawo nga nagkuon kay Jesus, \"Ang mga disipulo ni Juan nga Manugbawtiso masami nagapuasa kag nagapangamuyo, kag amo man ang ana kang mga Fariseo. Pero ang imo tana nagakaun kag nagainum.\"\n34Nagsabat si Jesus kananda, \"Mahimo mo ayhan nga indi pagpakan-un ang mga bisita sa kasal samtang kaimaw pa nanda ang nobyo? Indi gid. 35Pero magaabot ang adlaw nga ibul-un kananda ang nobyo, kag sa amo nga tion indi mahimo nga indi sanda magpuasa.\"\n36Nagsugid si Jesus kananda kang paanggid. Kuon na, \"Wara ti nagagisi halin sa ana bag-o nga bayo agud nga ilunub sa daan nga bayo. Tungud hay kon himoon na dya, gin-gisi na run ang bag-o nga bayo kag labut pa, ang ginlunub nga to nga naghalin sa bag-o nga bayo indi man mag-angay sa daan nga bayo. 37Kag wara man ti nagabutang kang bag-o nga bino sa daan nga surudlan nga panit. Tungud hay kon himoon na dya mabusdik ang surudlan kag mauyang ang bino, kag ang surudlan indi run mapuslan. 38Sa baylo, ang bag-o nga bino kinahanglan isulud sa bag-o man nga surudlan nga panit. 39Kag wara man ti nagainum kang daan nga bino ang mangita kang bag-o nga bino, tungud hay kuon na, 'Mas manamit tana ang daan nga bino.'\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/5","date":"2019-01-17T07:48:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658844.27\/warc\/CC-MAIN-20190117062012-20190117084012-00552.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000023842,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000002384185791}","num_words":1178,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 13\nSi Bernabe kag si Saulo Ginpili kag Ginpapanaw\n1Rugto tana sa iglesia sa Antioquia, may mga propeta kag mga manunudlo nga amo sanday Bernabe, Simeon nga gintawag nga Negro, Lucio nga taga-Cirene, Saulo, kag si Manaen nga ginpabahul imaw ni Herodes+ nga gobernador. 2Samtang nagasimba sanda sa Ginoo kag nagapuasa, naghambal ang Balaan nga Ispirito, \"Paina ninyo si Bernabe kag si Saulo para kanakun. Ginpili ko sanda para sa hirikoton nga akun gintigana kananda.\"\n3Dayon, pagkatapos nanda ka puasa kag pangamuyo, gintungtong nanda ang andang mga alima kay Bernabe kag Saulo, kag ginpapanaw sanda.\nSi Bernabe kag Saulo sa Cipro\n4Si Bernabe kag si Saulo nga ginsugo kang Balaan nga Ispirito, nag-agto sa Seleucia. Halin rugto nagpanakayun sanda paagto sa Cipro. 5Pagkaabot nanda sa Salamina, ginpangwali nanda ang pulong kang Dios sa mga sinagoga kang mga Judio. Kaimaw nanda si Juan Marcos bilang manugbulig nanda.\n6Ginlibot nanda ang bilog nga isla hasta nga makadangat sanda sa Pafos. May nakita sanda rugto nga sangka madyikero nga ginahingaranan kay Bar-Jesus. Sangka Judio tana ka dya nga nagapakuno-kuno nga propeta kang Dios. 7Amigo tana kang gobernador nga si Sergio Paulo nga sangka maaram nga tawo. Ginpatawag kang gobernador nga dya si Bernabe kag si Saulo tungud hay gusto na mabatian ang Pulong kang Dios. 8Pero ginbalabagan sanda ni Elimas nga madyikero (amo dya ang anang ngaran sa Griego). Gintinguhaan na nga punggan ang gobernador agud indi magtoo. 9Si Saulo tana nga ginatawag man nga Pablo, nagamhan kang Balaan nga Ispirito. Ginturuk na kang tampad ang madyikero 10kag ginkun-an, \"Ikaw nga bata kang yawa! Kaaway ikaw kang tanan nga matarung. Rugyan kanimo ang tanan nga pagkadayaun kag pagpangloko. Indi gid ikaw haw magpuut sa pagpatiko kang kamatuoran nahanungud sa Ginoo? 11Kar-on, silotan ikaw kang Ginoo. Mabulag ikaw kang pira ka adlaw kag indi mo makita ang sirak kang adlaw.\" Lagi-lagi kato nagdulum ang anang panuruk, kag indi run gid tana makakita. Nagpangapkap tana nga nagasagap kang magadapit kana. 12Kang makita kang gobernador ang natabo nga dya, nagtoo tana tungud hay natingala gid tana sa mga ginapanudlo nahanungud sa Ginoo.\nSanday Pablo sa Antioquia nga sakup kang Pisidia\n13Kar-on, halin sa Pafos, si Pablo kag ang anang mga kaimaw nagpanakayun hasta sa Perga nga sakup kang Panfilia. Ginbayaan sanda rugto ni Juan Marcos kag nagbalik tana sa Jerusalem. 14Halin sa Perga, nagpadayon sanda kag nag-abot sa Antioquia nga sakup kang Pisidia. Kang Adlaw nga Inugpahuway nag-agto sanda sa sinagoga kag nagpungko rugto. 15Pagkatapos nga mabasa ang pira ka bahin kang Kasugoan ni Moises kag mga sinulat kang mga propeta, ang mga manugdumara kang sinagoga nagpasugo kanday Pablo nga nagakuon, \"Mga kabugtoan, kon may inughambal kamo sa katawhan para sa kaaraydan nanda, hambal lang kamo.\" 16Gani, nagtindug si Pablo kag nagsenyas, kag nagkuon:\n\"Mga kapareho ko nga mga Israelenhun, kag kaninyo man nga mga bukun ti Judio nga nagasimba sa Dios, pamatii ninyo ako. 17Ang Dios natun nga mga Israelenhun amo ang nagpili kang atun mga kaulangan, kag ginpauswag na samtang mga pangayaw sanda sa Ehipto, kag paagi sa anang wara ti tupung nga gahum ginpagwa na sanda sa Ehipto. 18Sa sulud kang mga kap-atan ka tuig, ginbatas na sanda rugto sa kamingawan. 19Pagkatapos nga ginpierde na ang pito ka nasyon sa Canaan, gintugro na ang andang mga lupa sa atun mga kaulangan bilang anda run gid 20sa sulud kang mga 450 ka tuig.\"\nPagkatapos ka dya, gintugroan sanda kang Dios kang mga manughukum nga amo ang magadumara kananda hasta sa tion ni Samuel nga propeta. 21Dayon nagpangayo sanda nga taw-an sanda kang hari, kag ang gintugro kananda amo si Saulo nga bata ni Kis nga naghalin sa tribo ni Benjamin. Naghari si Saulo kananda sa sulud kang 40 ka tuig. 22Kang ginbuul kang Dios si Saulo bilang andang hari, si David amo ang anang ginbulus. Amo dya ang ginkuon kang Dios nahanungud kay David, \"Nakita ko nga si David nga bata ni Jesse amo gid ang tawo nga akun nahamut-an. Magatuman tana kang tanan nakun nga kabubut-un.\" 23Kag sa linahi ni David nga dya maghalin si Jesus nga amo ang Manluluwas kang Israel nga ginsaad kang Dios. 24Sa wara pa tana mag-abot, nagpangwali run nga daan si Juan sa tanan nga mga Israelenhun nga maghinulsul sanda kag magpabawtiso. 25Kang nagahingapos run ang hirikoton ni Juan, nagkuon tana sa katawhan, \"Sin-o ako para kaninyo? Bukun ti ako ang Cristo nga inyo ginapaabot. Pero magaabot tana sunod kanakun; indi ako takus sa paghubad kang higot kang anang sandalyas.\"\n26Nagpadayon pa gid si Pablo, \"Mga kabugtoan, kamo nga mga linahi man ni Abraham, kag kamo nga mga bukun ti Judio nga nagasimba sa Dios, kanatun ginpamaan ang mensahe nga dya nahanungud sa kaluwasan. 27Ang mga katawhan sa Jerusalem kag ang andang mga manugdumara wara makakilala nga si Jesus amo ang Manluluwas kag wara man nanda mahangpi ang mga sinulat kang mga propeta nga ginabasa kada Adlaw nga Inugpahuway. Pero gintuman nanda ang mga gintagna kang mga propeta kang ginsentensyahan nanda tana kang kamatayun. 28Bisan pa nga wara sanda ti nakita nga kabangdanan nga dapat tana sentensyahan kang kamatayun, ginpangayo pa gihapon nanda kay Pilato nga ipapatay tana. 29Pagkatapos nga mahimo nanda kana ang tanan nga nasulat sa Kasulatan nahanungud kana, ginbuul nanda ang anang lawas sa kros kag ginlubung. 30Pero ginbanhaw tana kang Dios, 31kag sa sulud kang duro nga mga inadlaw nagpakita tana sa mga tawo nga nag-imaw kana kato anay kang mag-agto tana sa Jerusalem halin sa Galilea. Sanda run ka dya ang nagapamatuod nahanungud kana sa mga Israelenhun. 32Kag rugya kami nga nagasugid kaninyo kang Mayad nga Balita, nga ang ginsaad kato anay kang Dios sa atun mga kaulangan 33gintuman na run kanatun nga andang mga linahi paagi sa pagbanhaw kay Jesus. Pareho kang nasulat sa ikarwa nga Salmo:\n'Ikaw ang akun Anak,\nkadya nga adlaw nangin Amay mo ako.'\n34Kon parte sa pagbanhaw kang Dios kana kag indi run madunot ang anang lawas, amo dya ang ginkuon kang Dios,\n'Itugro ko kaninyo ang balaan kag masarigan gid ninyo nga pagpakamayad\nnga akun ginsaad kay David kato anay.'\n35\"Kag ginakuon man sa isara pa gid nga bahin kang Kasulatan,\n'Indi mo pag-itugot nga madunot ang lawas kang imo Balaan nga Surugoon.'\n36\"Si David tana, kang buhi pa tana, gintuman na ang ginapahimo kang Dios kana. Pagkatapos napatay tana kag ginlubung sa rulubngan kang anang mga kamal-aman kag nadunot ang anang lawas. 37Pero si Jesus tana nga ginbanhaw kang Dios, wara gid madunot ang anang lawas. 38Gani mga kabugtoan, dapat ninyo maman-an nga paagi kay Jesus ginawali run kaninyo kadya nga ang Dios nagapatawad kang mga sala. 39Kag ang bisan sin-o nga nagatoo kana sarang mapatawad sa tanan na nga kasal-anan, nga sa pagtuman kang Kasugoan ni Moises indi kamo mapatawad. 40Gani, mag-andam kamo agud nga indi matabo kaninyo ang ginhambal kang mga propeta: 41'Pamati kamo nga mga nagayaguta. Magkatingala kamo kag magkaramatay!\nTungud hay may pagahimoon ako sa inyo nga panahon;\nnga indi gid ninyo pagpatihan bisan pa nga may magpaathag ka dya kaninyo!'\"\n42Kang nagapagwa run sa sinagoga sanday Pablo kag Bernabe, ginpangabay sanda kang mga tawo nga magbalik sa madason nga Adlaw nga Inugpahuway kag maghambal liwan kang nahanungud sa mga butang nga dya. 43Pagkaburublaganay kang mga tawo, duro nga mga Judio kag mga bukun ti Judio nga nadara sa relihiyon kang mga Judio ang nagsurunod kanday Pablo kag Bernabe. Ginhambalan sanda nanday Pablo kag ginhangkat nga magpadayon nga nagasarig sa bugay kang Dios.\n44Pagkasunod nga Adlaw nga Inugpahuway, haros ang tanan nga mga pumuluyo sa syudad nag-agto sa sinagoga sa pagpamati ka pulong kang Ginoo. 45Pero kang makita kang mga Judio ang duro nga mga tawo, nahisa gid sanda ka mayad kag ginsupak nanda ang mga ginapanghambal ni Pablo kag gin-insultohan nanda tana. 46Pero si Pablo kag si Bernabe may kaisug nga naghambal, \"Nagakadapat lang nga ang pulong kang Dios iwali primero kaninyo. Pero tungud gani nga ginsikway ninyo dya kag ginakabig ninyo ang inyo kaugalingun nga indi takus sa pagbaton kang kabuhi nga wara ti katapusan, kar-on, sa mga bukun ti Judio kami magaagto. 47Tungud hay amo dya ang sugo kang Ginoo kanamun, kang magkuon tana,\n'Ginhimo ko ikaw nga pareho kang sulo nga magatugro kang kasanag sa mga bukun ti Judio,\nagud paagi kanimo ang bug-os nga kalibutan maluwas.'\"\n48Kang mabatian dya kang mga bukun ti Judio, nalipay gid sanda kag gindayaw ang pulong kang Ginoo; kag ang tanan nga ginpili run nga daan nga makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan nagtoroo.\n49Kag ang pulong kang Ginoo naglapnag sa bisan diin nga sakup kang lugar nga to. 50Pero ang mga Judio tana, ginsudyot nanda ang mga halangdun nga mga bayi nga nagasimba sa Dios kag ang dungganun nga mga laki sa syudad. Ginhingabot nanda sanday Pablo kag Bernabe kag gintabog pagwa sa andang lugar. 51Gani gintatak kang darwa ka apostoles ang yab-ok sa andang mga kahig kontra sa mga tawo nga ria kag nag-agto sanda sa Iconio. 52Ang mga sumurunod tana sa Antioquia nalipay gid ka mayad kag ginagamhan kang Balaan nga Ispirito.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/13","date":"2019-01-22T19:40:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583867214.54\/warc\/CC-MAIN-20190122182019-20190122204019-00593.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000085831,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000085830688477}","num_words":1493,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 18:9\n9Kag kon ang imo mata amo ang mangin kabangdanan kang imong pagpakasala, lokita dya kag ipilak! Mas mayad pa nga isara lang ang imong mata pero makaagum ikaw kang kabuhi nga wara ti katapusan sangsa darwa ang imong mata pero idap-ong lang man ikaw sa kalayo sa impyerno.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/18\/9","date":"2019-01-17T08:05:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658844.27\/warc\/CC-MAIN-20190117062012-20190117084012-00429.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998848438,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999884843826294}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.092,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 6:16\nAng Panudlo nahanungud sa Pagpuasa\n16Nagkuon pa gid si Jesus, \"Kon nagapuasa gani kamo, indi ninyo pagpasubua ang inyong itsora pareho kang ginahimo kang mga hipokrito. Nagalagaw sanda nga wara nakapanghilam-os kag wara nakapanghusay agud to nga maman-an kang tanan nga nagapuasa sanda. Sa pagkamatuod lang tana, ginakuon ko kaninyo nga nabaton nanda run ang andang padya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/6\/16","date":"2019-01-16T20:03:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657867.24\/warc\/CC-MAIN-20190116195543-20190116221543-00634.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000072718,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000072717666626}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.362,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 6:35\n35Pero kamo tana, palanggaa ninyo ang inyo mga kaaway kag maghimo kamo kang mayad kananda. Magpahuram kamo kag indi magpaabot kang bayad. Kon amo dya ang inyo himoon, bahul nga padya ang inyo mabaton kag nagapakita nga kamo mga anak kang Dios nga Labing Mataas, tungud hay tana mayad sa tanan nga tawo - sa mga di-mapinasalamatun kag sa mga malaot.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/6\/35","date":"2019-01-20T08:33:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583705091.62\/warc\/CC-MAIN-20190120082608-20190120104608-00520.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000089407,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000089406967163}","num_words":61,"character_repetition_ratio":0.031,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.508,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 20:20\n20Gani naghulat sanda kang nagakaigo nga kahigayonan. Nagpadara sanda kang mga tawo nga magpanilag kana, nga magapakuno-kuno nga matuod-tuod ang andang tuyo. Nagalaum sanda nga madakpan si Jesus paagi sa anang ginapanghambal agud to nga may rason sanda nga itugyan tana sa gahum kag awtoridad kang gobernador.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/20\/20","date":"2019-01-21T17:37:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583804001.73\/warc\/CC-MAIN-20190121172846-20190121194846-00162.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000064373,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000064373016357}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.032,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 27:24\n24Kang makita ni Pilato nga wara run tana ti sarang mahimo, kag basi maggirinamo pa ang mga tawo, nagpabuul tana kang tubig kag manghugas kang anang alima sa atubang kang mga tawo kag nagkuon, \"Wara ako ti sarabtun sa kamatayun kang tawo nga ria. Inyo tana ria sarabtun!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/27\/24","date":"2019-01-17T17:04:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659056.44\/warc\/CC-MAIN-20190117163938-20190117185938-00368.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000088215,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000088214874268}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.022,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.223,"stopwords_ratio":0.51,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 23:14\n14Makaluluoy man kamo nga mga manunudlo kang kasugoan kag mga Fariseo! Kamo nga mga hipokrito! Ginapamuul ninyo ang mga pagkabutang kang mga bayi nga balo kag ginatabon-tabonan lang ninyo ang inyo mga hinimoan kang mga malawid nga pagpangamuyo! Tungud kadya tama gid kabudlay nga silot ang inyo maaguman.]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/23\/14","date":"2019-01-21T12:16:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583792338.50\/warc\/CC-MAIN-20190121111139-20190121133139-00213.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999649525,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999649524688721}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.49,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 12\nPamangkot Nahanungud sa Adlaw nga Inugpahuway\n1Sangka Adlaw kato nga Inugpahuway, nakaagi sanday Jesus sa katrigohan. Ang anang mga disipulo nagutum, gani nga nagpangutul sanda kang mga uhay kang trigo kag magkinaun. 2Pagkakita kadya kang mga Fariseo nagkuon sanda kay Jesus, \"Turuka ang ginahimo kang imo mga disipulo, Adlaw kadya nga Inugpahuway gani supak ria sa atun kasugoan ang anda ginahimo.\"\n3Nagsabat kananda si Jesus, \"Wara gid ninyo haw mabasahi sa kasulatan kon ano ang ginhimo kato anay ni David kag kang anang mga tinawo kang gin-gutum sanda? 4Nagsulud tana sa balay kang Dios kag ginkaun imaw kang anang mga tinawo ang tinapay rugto nga nahalad sa Dios bisan pa nga supak dya sa kasugoan, tungud nga ang mga pari lang ang ginatugotan nga magkaun kang tinapay nga to. 5* Kag wara man bala ninyo mabasahi sa kasugoan ni Moises nga ang mga pari mismo sa templo nagasupak man sa kasugoan nahanungud sa Adlaw nga Inugpahuway, pero wara sanda nakasala? 6Sugidan ko kamo, may rugya nga labaw pa sangsa templo. 7Kag kon naintiendihan ninyo daad ang ginakuon sa kasulatan nga, 'Bukun ti ang inyo mga halad ang akun gusto, kundi ang inyo kaluoy sa isara kag isara', kundi nga wara raad ninyo ginahusgaran ang mga tawo nga wara ti sala. 8Tungud hay ang Anak kang Tawo amo ang may gahum sa Adlaw nga Inugpahuway.\"\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Kimay\n9Naghalin si Jesus rugto, kag nag-agto sa sinagoga. 10May sangka tawo rugto nga kimay ang sambangi na nga alima. May mga tawo man rugto nga nagapangita kang paagi agud to nga maakusar nanda si Jesus. Gani ginpamangkot nanda tana, \"Ginatugot bala kang kasugoan ang pagpang-ayad kang mga masakitun sa Adlaw nga Inugpahuway?\"\n11Nagsabat si Jesus kananda, \"Abi kon may karnero kamo nga nahulog sa buho sa Adlaw nga Inugpahuway, indi ayhan ninyo pagbul-un ria? 12Mas importante pa tana ang tawo sangsa karnero. Gani nga ginatugot kang kasugoan ang pagbulig sa atun isigka tawo sa Adlaw nga Inugpahuway.\" 13Amo to kag nagkuon tana sa tawo nga may kimay nga alima, \"Untaya ang imo alima!\"\nGin-untay man kang tawo nga to ang anang alima, kag nag-ayad dya, kag nangin pareho run kang sa pihak na nga alima. 14Dayon naggurowa ang mga Fariseo kag nagplano sanda kon paano nanda patyun si Jesus.\nAng Pinili nga Alagad kang Dios\n15Pero naman-an ni Jesus ang andang plano, gani naghalin tana sa lugar nga to. Duro nga mga tawo ang nagsurunod kana kag ginpang-ayad na ang tanan nga mga masakitun, 16kag ginpaandaman na sanda nga indi magpanugid sa iba nahanungud kana. 17Ginhimo na dya agud to nga matuman ang ginkuon kang Dios paagi kay propeta Isaias:\n18* \"Amo dya ang akun alagad, nga akun gid pinili,\npalangga ko gid tana, kag nahamuut gid ako kana.\nPagamhun ko kana ang akun Ispirito,\nkag ipahayag na sa tanan nga mga tawo ang akun paghukum.\n19Indi tana magpakigbais ukon magsinggit,\nukon maghambal kang matunog sa tunga kang dalan.\n20Indi na pagbariun ang nabuyok run nga kugon,\nkag indi na man pagpalungon ang daw mapatay run nga sulo.\nIndi tana mag-untat hasta nga ang katarungan magdaug,\n21kag ang tanan nga mga tawo kana magalaum.\"\nSi Jesus kag si Beelzebul\n22Kar-on, may gindara kay Jesus nga sangka tawo nga bulag kag apa hay ginagamhan dya kang demonyo. Gin-ayad ni Jesus ang tawo kag lagi-lagi makahambal run tana kadya kag makakita run. 23Ang mga tawo rugto natingala gid sa ginhimo ni Jesus, kag nagkuon sanda, \"Tana run ayhan ang kaliwat ni Haring David?\"\n24* Pagkabati kang mga Fariseo karia, nagkuon sanda, \"Ang pangulo kang demonyo nga si Beelzebul amo ang nagtugro kana kang gahum agud matabog na ang mga demonyo.\"\n25Pero naman-an ni Jesus ang andang mga ginahuna-huna, gani nga nagkuon tana kananda, \"Kon ang sangka pungsod magbinahin-bahin kag mag-irinaway, dya nga pungsod indi magbuhay kag mapukan. Kag kon ang sangka banwa ukon panimalay magbinahin-bahin kag mag-irinaway, magaburublag man sanda. 26Gani nga kon ang mga sinakpan ni Satanas magbinahin-bahin kag mag-irinaway, ang anang ginharian indi magbuhay kag mapukan. 27Nagahambal kamo nga nagapanabog ako kang mga demonyo tungud nga si Beelzebul amo ang nagtugro kanakun kang gahum. Ti sin-o tana bay ang nagtugro kang gahum sa inyo mga sumurunod sa pagpanabog kang mga demonyo? Sanda run gid mismo ang magapamatuod nga sayup gid kamo! 28Ang Ispirito kang Dios amo ang nagatugro kanakun kang gahum sa pagpanabog kang mga demonyo, kag dya nagapamatuod lang nga magahari run ang Dios kaninyo.\"\n29Kag naghambal pa gid si Jesus, \"Wara ti bisan sin-o nga basta lang magsulud sa balay kang sangka mapurus nga tawo kag ipamul-un ang mga pagkabutang na kadya kon indi na anay pag-igapuson ang tagbalay nga to. Kag kon mahimo na run gani dya, amo run to ang pagpamuul na kang tanan nga pagkabutang sa balay nga to.\n30\"Ang bisan sin-o nga wara nagadampig kanakun nagakontra kanakun, kag ang wara nagabulig kanakun sa pagpanipon, nagaparapta lang dya. 31Gani sugidan ko kamo: mapatawad ang mga tawo sa bisan ano nanda nga sala kag pagpasipala batok sa Dios. Pero ang bisan sin-o tana nga magpasipala sa Balaan nga Ispirito indi pagpatawarun. 32Kag ang bisan sin-o nga maghambal kang malain batok sa Anak kang Tawo sarang pa mapatawad. Pero ang bisan sin-o tana nga maghambal kang malain batok sa Balaan nga Ispirito indi mapatawad sa dya nga panahon kag hasta san-o.\nAng Kahoy kag ang Anang Bunga\n33\"Kon ang sangka kahoy nami, nami man ang bunga na kadya; kag kon ang sangka kahoy sayud, sayud man ang ana nga bunga. Tungud nga ang kahoy makilala paagi sa anang bunga. 34Mga sawa kamo! Paano bay kamo makahambal kang mga mayad nga butang hay mga malaot kamo. Tungud nga kon ano ang rugyan sa tagipusuon kang tawo amo man ang nagagwa sa ana nga ba-ba. 35Ang tawo nga mayad nagahimo kang mga mayad nga butang tungud nga mayad man ang sulud kang anang tagipusuon. Pero ang tawo tana nga malaot, mga malaot man nga mga butang ang ana ginahimo tungud nga malaot man ang sulud kang anang tagipusuon.\n36\"Sugidan ko kamo, sa adlaw kang paghukum ang kada isara magapanabat kang anang ginpanghambal nga wara ti pulos. 37Tungud hay ang imo ginpanghambal amo ang pagagamitun sa paghusgar kanimo kon pagasilotan ikaw ukon indi.\"\nNagpangayo ang mga Tawo kang Milagro\n38Kar-on may mga manunudlo kang kasugoan kag mga Fariseo nga nagkuon kay Jesus, \"Maestro, pakitai kami kang sangka milagro.\"\n39Nagsabat si Jesus kananda, \"Ang mga tawo sa kadya nga panag-on tama gid ka malaot kag nagtalikod sanda sa Dios. Nagapangayo kamo nga pakitaan ko kamo kang milagro, pero wara ti igapakita kaninyo magluwas lang sa pareho kang makatiringala nga natabo kay Propeta Jonas. 40Kon paano nga si Jonas tatlo ka adlaw kag tatlo ka gabii sa busong kang bahul-bahul nga isda, amo man ria ang matabo sa Anak kang Tawo nga magapabilin sa rulubngan kang tatlo ka adlaw kag tatlo ka gabii. 41Sa adlaw kang paghukum ang mga taga-Ninive magatindug sa pag-akusar kaninyo. Tungud hay kato anay kang mabatian kang taga-Ninive ang mga ginpangwali ni Jonas naghinulsul sanda sa anda mga kasal-anan. Kadya tana, kaimaw run gid ninyo ang labaw sangsa kay Jonas. 42Sa adlaw kang paghukum ang reyna kang Seba magatindug sa pag-akusar kaninyo. Tungud hay tana gani nga naghalin pa sa marayu nga lugar, nag-agto sa pagpamati sa ginapanudlo kang maaram nga Hari nga si Solomon. Kadya tana, kaimaw run gid ninyo ang labaw sangsa kay Solomon.\"\nAng Pagbalik kang Malaot nga Ispirito\n43Nagpadayon si Jesus sa paghambal kananda, \"Kon ang malaot nga ispirito maggwa sa tawo, nagalagaw-lagaw dya sa mara nga lugar sa pagpangita kang ana maistaran. Kon wara tana ti may makita, 44makuon tana sa ana kaugalingun, 'Mabalik run lang ako sa balay nga akun ginaistaran anay.' Sa ana nga pagbalik makita na dya nga wara ti may nagaistar, limpyo kag hipid. 45Gani mapanaw tana kadya kag magdara pa gid kang pito ka mga ispirito nga mas malain pa sangsa kana. Magasulud sanda kag mag-istar rugto. Gani ang mangin kahimtangan kang tawo nga to mas sobra pa gid sangsa kauna. Amo man dya ang matabo sa mga malain nga tawo sa kadya nga panag-on.\"\nAng Nanay kag mga Bugto ni Jesus\n46Samtang nagahambal pa si Jesus sa mga tawo, nag-abot ang ana nanay kag ana mga bugto. Nagahulat sanda sa sagwa kag gusto raad nanda nga magpakig-istorya kana. [ 47May sangka tawo nga nagkuon kana, \"Ang imo nanay kag mga bugto nagahulat kanimo rugto sa sagwa. Gusto raad nanda magpakig-istorya kanimo.\" ]\n48Nagsabat si Jesus, \"Naman-an mo bala kon sin-o ang akun nanay kag kon sin-o ang akun mga bugto?\" 49Dayon gintudo na ang ana mga disipulo, \"Dya sanda amo ang akun nanay kag mga bugto! 50Tungud hay ang bisan sin-o nga nagahimo kang kabubut-un kang akun Amay sa langit amo dya ang akun bugto nga laki, bugto nga bayi kag nanay.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/12","date":"2019-01-18T10:20:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660020.5\/warc\/CC-MAIN-20190118090507-20190118112507-00253.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000094175,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000094175338745}","num_words":1462,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.001,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.419,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 23:15\n15\"Makaluluoy man kamo nga mga manunudlo kang kasugoan kag mga Fariseo! Kamo nga mga hipokrito! Ginalibot ninyo ang bilog nga kalibutan sa paghaylo kang bisan sangka tawo lang nga bukun ti Judio nga magsunod sa inyo relihiyon. Kag kon mahaylo run ninyo gani, ginahimo ninyo tana nga sobra pa kaninyo nga nagakabagay itablug sa impyerno.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/23\/15","date":"2019-01-19T07:53:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662863.53\/warc\/CC-MAIN-20190119074836-20190119100836-00214.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999631643,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999631643295288}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.018,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 1:44\n44Nagkuon si Jesus kana, \"Sigurohon mo gid nga indi ikaw magpanugid sa bisan kay sin-o nahanungud sa butang nga dya, pero ang himoon mo agto ikaw sa pari kag magpaturuk kana. Dayon maghalad ikaw kang haralad nga suno sa kasugoan ni Moises para mapamatud-an mo sa mga tawo nga nag-ayad run ikaw.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/1\/44","date":"2019-01-24T08:13:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584519757.94\/warc\/CC-MAIN-20190124080411-20190124102411-00097.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000085831,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000085830688477}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.221,"stopwords_ratio":0.34,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 6\nAng Panudlo nahanungud sa Pagbulig sa Iba nga Tawo\n1Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagpanudlo kananda, \"Mag-andam kamo sa inyo pagkarelihiyoso nga bukun ti pakita-kita lang sa mga tawo. Tungud hay kon nagapakita-kita lang kamo, wara gid kamo ti padya nga mabaton halin sa inyo Amay sa langit.\n2\"Gani, kon nagatugro kamo kang limos, indi ninyo dya pagpanugid-sugid sa bisan kay sin-o, pareho kang ginahimo kang mga hipokrito sa mga sinagoga kag sa mga dalan agud makita kang mga tawo ang andang ginahimo para dayawun sanda. Pero sa pagkamatuod lang tana, ginakuon ko kaninyo nga nabaton nanda run ang andang padya. 3Pero kamo tana, kon nagatugro kamo kang limos, indi ninyo gid pagpamaan bisan sa pinakasuud ninyo nga amigo, 4agud to wara ti may makamaan kang inyong ginahimo. Kag ang inyo Amay nga nakakita kang inyo ginahimo sa sikrito amo ang magapadya kaninyo.\nAng Panudlo Nahanungud sa Pagpangamuyo\n5\"Kag kon magpangamuyo gani kamo, indi kamo magsunod sa mga ginahimo kang mga tawo nga hipokrito. Tungud hay kon magpangamuyo sanda gusto gid nanda magtindug sa mga sinagoga kag sa mga pamusod kang karsada agud to nga makita sanda kang mga tawo. Pero sa pagkamatuod lang tana, ginakuon ko kaninyo nga nabaton nanda run ang andang padya. 6Pero kon magpangamuyo gani kamo, magsulud kamo sa inyo kwarto kag magpanirado. Rugto kamo magpangamuyo sa inyo Amay nga indi makita. Kag pagapadyaan kamo kang inyo Amay sa langit nga nakakita kang inyo ginahimo sa sikrito.\n7\"Kag kon nagapangamuyo kamo, indi kamo magsagad liwan-liwan kang mga tinaga nga wara lang man ti pulos, pareho kang ginahimo kang mga tawo nga wara nakakilala sa Dios. Amo ria ang andang ginahimo tungud hay nagapinsar sanda nga pamatian sanda tungud hay lawid ang andang pangamuyo. 8Gani indi ninyo pagsunda ang andang ginahimo hay naman-an run kang inyo Amay ang inyo nga mga kinahanglanun sa wara pa kamo makapangayo kana. 9Kon magpangamuyo gani kamo, amo dyaay:\nAmay namun nga rugyan sa langit,\nkabay nga pakabalaanun ang imo Ngaran,\n10kabay nga mag-abot run ang tion kang imo paghari,\nkabay nga matuman ang imong pagbuut rugya sa lupa pareho nga ginatuman rugyan sa langit.\n11Tugroi kami kang pagkaun nga amun kinahanglan sa kadya nga adlaw.\n12Patawara kami kang amun mga sala, pareho nga ginapatawad namun ang mga nakasala kanamun.\n13Kag indi nimo pag-itugot nga madaug kami kang mga pagsulay,\nkundi luwasun mo kami sa Malaot. [Ikaw gid lang ang Hari sa tanan, ikaw ang pinakagamhanan, kag kanimo ang tanan nga kahimayaan hasta sa wara ti katapusan. Amen.]\n14\"Kinahanglan gid man nga patawarun ninyo ang mga nakasala kaninyo, tungud hay kon patawarun ninyo pagapatawarun man kamo kang inyo Amay nga rugto sa langit. 15Pero kon wara ninyo ginapatawad ang iba sa andang mga sala, indi man kamo pagpatawarun kang inyo Amay.\"\nAng Panudlo nahanungud sa Pagpuasa\n16Nagkuon pa gid si Jesus, \"Kon nagapuasa gani kamo, indi ninyo pagpasubua ang inyong itsora pareho kang ginahimo kang mga hipokrito. Nagalagaw sanda nga wara nakapanghilam-os kag wara nakapanghusay agud to nga maman-an kang tanan nga nagapuasa sanda. Sa pagkamatuod lang tana, ginakuon ko kaninyo nga nabaton nanda run ang andang padya. 17Pero kon magpuasa gani ikaw, magpanghilam-os ikaw kag magpanghusay, 18agud to nga wara ti may makamaan nga nagapuasa ikaw, luwas lang sa imo Amay nga indi makita. Kag tana nga nakakita kang imo nga ginahimo sa sikrito, amo ang magapadya kanimo.\nManggad sa Langit\n19\"Indi kamo magsuput kang manggad para sa inyo kaugalingun rugya sa kalibutan, nga sa diin ranggaun lang man kang mga tanak kag kang tuktuk, ukon sudlun kang takawan ang inyo balay kag takawun dya. 20Sa baylo, magsuput kamo kang manggad rugto sa langit, nga amo ang inyo nga mayad nga buhat, hay rugto sa langit wara ti tanak kag tuktuk nga magarangga karia, kag wara ti takawan nga makasulud para magpanakaw. 21Tungud hay kon sa diin ang inyo manggad rugto man ang inyo panghuna-huna.\"\nAng Mata amo ang Sulo kang Lawas\n22\"Ang mata amo ang sulo kang lawas. Gani kon masanag ang imo panuruk, masanagan man ang bug-os nimo nga lawas. 23Pero kon dulum ang imo panuruk, madulman man ang bug-os nimo nga lawas. Gani kon ang kasanag nga rugyan kanimo dulum gali, daw ano ayhan kadulum ang imo kahimtangan!\"\nAng Dios ukon ang Manggad?\n24\"Wara ti tawo nga makaalagad kang dungan sa darwa ka agalun, hay ang matabo karia kaugtan na ang isara kag palanggaun na ang isara, ukon alagadun na kang husto ang isara kag ang isara tana tamayun na. Indi ninyo maalagad kang dungan ang Dios kag ang manggad.\n25\"Amo gani nga nagakuon ako kaninyo nga indi kamo magsagad ka palibug sa inyo pagpangabuhi; kon ano ang inyo ikan-un ukon imnun kag kon ano ang inyo isuksok para sa inyo lawas. Indi bala nga mas importante ang kabuhi sangsa pagkaun, kag ang lawas sangsa bayo? 26Turuka bala ninyo ang mga pispis nga nagalupad-lupad. Wara sanda nagatanum kag wara man sanda nagaani, kag wara man sanda nagasuput sa kamarin, pero ang inyo Amay sa langit nagapakaun kananda. Indi bala nga mas importante pa kamo sangsa mga pispis? 27Sin-o haw kaninyo ang makadugang kang anang kabuhi kang bisan gamay lang paagi sa anang pagpalibug?\n28\"Kag andut abi nga nagapalibug pa kamo sa inyo suruksukon? Turuka bala ninyo kon paano nagatubo ang mga bulak sa latagun. Wara sanda nagapangabudlay ukon nagahimo kang andang bayo. 29Pero ginakuon ko kaninyo, bisan pa si Solomon nga bantog kag tama ka manggaranun nga hari, wara gid makabayo kang pareho kang katahum kang bisan isara lang sa mga bulak nga dya. 30Kon ginapatahum kang Dios ang mga hilamon nga rugyan sa latagun nga buhi kadya kag sa sunod nga mga adlaw idap-ong lang man sa darapogan, kamo pa ayhan ang indi na pagpabayoan? Mga gamay kamo ti pagtuo! 31Gani indi kamo magpalibug kag magkuon, 'Ano bay ang atun ikan-un kadya?' ukon 'Ano bay ang atun imnun?' ukon maghambal pa gid kamo, 'Ano bay ang atun isuksukon?' 32Tungud hay amo ria ang ginapaligban kang mga tawo nga wara makakilala sa Dios. Ang Amay ninyo sa langit nakamaan run tana nga kinahanglan ninyo ang ria nga mga butang. 33Ang inyo tana himuon, labi kag labaw sa tanan magpasakup kamo sa pagginahum kang Dios kag sa pagtuman kang anang kabubut-un, kag itugro na gid ang tanan ninyo nga mga kinahanglanun. 34Gani indi kamo magpalibug kang inyo mga kinahanglanun para sa rum-an, tungud hay ang rum-an may ana man kaugalingun nga paraligban. Indi ninyo run kinahanglan nga dugangan pa ang mga paraligban nga nagaabot sa kada adlaw.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/6","date":"2019-01-19T09:05:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662863.53\/warc\/CC-MAIN-20190119074836-20190119100836-00218.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000094175,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000094175338745}","num_words":1080,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.021,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.392,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 14\nSa Iconio\n1Amo man ka dya ang natabo sa Iconio. Nag-agto sa sinagoga kang mga Judio sanday Pablo kag Bernabe, kag nagpangwali sanda sa paagi nga duro gid nga mga Judio kag mga bukun ti Judio ang nagtoo. 2Pero ang mga Judio tana nga indi magtoo, ginsudyot nanda ang mga bukun ti Judio kag ginsulsolan nga kaugtan nanda ang mga tumuluo. 3Nagpabilin pa gid kang malawid sanday Pablo kag Bernabe sa Iconio nga nagahambal nga may kaisug nahanungud sa Ginoo. Ginpamatud-an kang Ginoo nga matuod ang andang ginapanudlo nahanungud sa anang bugay paagi sa gahum nga gintugro kananda sa paghimo kang mga milagro kag mga katingalahan nga mga butang. 4Ang mga katawhan sa syudad nahuray sa darwa. Ang iba kananda nagsunod sa mga Judio, kag ang iba tana nagsunod sa mga apostoles.\n5Kar-on, ang mga bukun ti Judio kag ang mga Judio, imaw kang andang mga pangulo, nagbuko nga sakitun kag batwun ang darwa nga dya. 6Pero kang maman-an nanda dya, nagpalagyo sanda kag mag-agto sa Listra kag Derbe nga mga syudad kang Licaonia, kag sa mga lugar sa palibot. 7Kag ginwali nanda rugto ang Mayad nga Balita.\nSa Listra kag Derbe\n8Rugto sa Listra may sangka tawo nga lupog halin pa kang anang pagkatawo, kag wara gid makapanaw. 9Nagapungko tana rugto nga nagapamati kay Pablo nga nagahambal. Nakita ni Pablo nga nagatoo tana nga maayad tana, gani ginturuk na dya ka mayad 10kag ginkun-an sa matunog nga limug, \"Tindug kang matadlung!\" Nagtumbo ang tawo kag nagpanaw-panaw. 11Kang makita kang karak-an ang ginhimo nga dya ni Pablo, nagsinggit sanda sa hambal nga Licaonianhun nga nagakuon, \"Nanaog kanatun ang mga dios sa dagway kang tawo!\"\n12Gintawag nanda si Bernabe nga Zeus, kag si Pablo tana gintawag nanda nga Hermes, tungud hay tana ang manughambal. 13Ang templo ni Zeus rugyan lang sa gwa kang syudad, kar-on, ang anang pari nagdara kang mga toro nga baka kag mga kulintas nga bulak sa pwertahan kang syudad sa tuyo nga tana kag ang mga tawo magahalad sa mga apostoles.\n14Pero kang mabatian dya nanday Bernabe kag Pablo, gin-gisi nanda ang andang mga bayo kag nagdalagan sa tunga kang karak-an nga nagasinggitan, 15\"Mga amigo, andut nga ginahimo ninyo dya? Mga tawo lang man kami nga pareho ninyo. Rugya kami agud magsugid kaninyo kang Mayad nga Balita, agud to nga magbiriya kamo sa mga butang nga wara ti pulos nga dya, kag magparapit sa Dios nga buhi, nga amo ang nagtuga kang langit, kag kang lupa, kag kang dagat, kag kang tanan nga mga butang nga rugyan kananda. 16Katong una nga mga panag-on, ginpabay-an kang Dios ang tanan nga mga tawo nga maghimo kang bisan ano nga luyag nanda. 17Wara ti sapayan karia, ang Dios wara gid mag-untat sa pagpamatuod kang anang kaugaligun paagi sa paghimo kang mayad, pareho kang pagtugro na kaninyo kang uran kag mayad nga patubas sa nagakaigo nga tyempo, kag ginatugroan na kamo kang bugana nga pagkaun kag tuman nga kalipay.\" 18Bisan amo pa ka dya ang ginhambal kang mga apostoles, nabudlayan gihapon sanda sa pagpugung sa mga tawo nga maghalad para kananda.\n19Kar-on, may mga Judio nga nag-arabot halin sa Antioquia nga sakup kang Pisidia kag halin sa Iconio. Nahaylo nanda ang mga tawo sa Listra nga magdampig kananda, dayon ginbato nanda si Pablo kag gin-guyod pagwa sa syudad tungud hay abi nanda patay run tana. 20Pero kang ginlibotan tana kang mga tumuluo, nagtindug tana kag nagbalik sa syudad. Kang masunod nga adlaw, nag-agto sanda ni Bernabe sa Derbe.\nAng Pagbalik nanday Pablo sa Antioquia nga sakup kang Siria\n21Ginwali nanday Pablo kag Bernabe ang Mayad nga Balita rugto, kag duro gid ang andang nadara nga mangin sumurunod. Dayon, nagbalik sanda sa Listra, kag sa Iconio, kag sa Antioquia nga sakup kang Pisidia. 22Ginparig-un nanda ang mga gintuton-an kag ginalaygayan nga magpabilin nga mapag-un ang andang pagtoo, kag ginkun-an, \"Kinahanglan gid nga mag-agi kita kang duro nga mga kabudlayan sa atun pagpasakup sa pagginahum kang Dios.\" 23Sa kada iglesia, nagpili sanday Pablo kang mga kamal-aman nga amo ang magadumara. Nagapangamuyo sanda kag nagapuasa, kag ginatugyan nanda ang mga manugdumara sa Ginoo nga andang gintoohan.\n24Pagkatapos nga maagtunan nanda ang mga lugar nga sakup kang Pisidia, nag-abot sanda sa Panfilia. 25Ginwali nanda ang pulong kang Dios sa Perga kag pagkatapos nagdulhog sanda sa Atalia. 26Halin rugto nagpanakayun sanda pabalik sa Antioquia, ang lugar nga sa diin gintugyan sanda sa Dios nga tipigan sanda sa hirikoton nga natapos run nanda ka dya.\n27Pag-abot nanda sa Antioquia, gintipon nanda ang tanan nga mga katapo kang iglesia kag ginsugid ang tanan nga mga ginhimo kang Dios paagi kananda, kag kon paano gintugroan kang Dios ang mga bukun ti Judio kang kahigayonan nga magtoo. 28Kag nagpabilin pa gid sanda ka malawid rugto imaw sa mga tumuluo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/14","date":"2019-01-21T13:23:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583792784.64\/warc\/CC-MAIN-20190121131658-20190121153658-00594.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":790,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.458,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 1:33\n33Wara ko tana makilala kang primero, pero ang Dios nga amo ang nagsugo kanakun sa pagpangbawtiso sa tubig nagkuon nga daan kanakun nga, 'ang tawo nga imo makita nga sa diin magakunsad kag magapabilin kana ang Balaan Ispirito, amo dya tana ang magapangbawtiso sa mga tawo kang Balaan nga Ispirito.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/1\/33","date":"2019-01-20T06:27:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583700734.43\/warc\/CC-MAIN-20190120062400-20190120084400-00195.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000009656,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000096559524536}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.549,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 21:18\n18Sugidan ko ikaw: kang bataun pa ikaw, ikaw mismo ang nagasuksok kang imong bayo kag mag-agto sa bisan diin mo gusto. Pero magmal-am run gani ikaw, iuntayun mo ang imong mga butkun kag lain run ang magapasuksok kanimo kang bayo kag magadara kanimo sa lugar nga indi mo gusto agtonan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/21\/18","date":"2019-01-20T22:04:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583739170.35\/warc\/CC-MAIN-20190120204649-20190120230649-00594.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999990344,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999903440475464}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.063,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.223,"stopwords_ratio":0.294,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 6:37\nNahanungud sa Paghusgar sa Iba\n37\"Indi ninyo paghusgaran ang inyo isigka-tawo, agud to nga indi man kamo paghusgaran kang Dios. Indi kamo magkuon nga ang sangka tawo dapat nga silotan agud to nga ang Dios indi man magkuon nga kamo sirilotan. Patawara ninyo ang mga nakasala kaninyo agud to nga patawarun man kamo kang Dios.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/6\/37","date":"2019-01-20T14:54:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583722261.60\/warc\/CC-MAIN-20190120143527-20190120165527-00522.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.117,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.464,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 5\nSi Ananias kag si Safira\n1Pero may sangka tawo rugto nga ginahingaranan kay Ananias imaw kang anang asawa nga si Safira nga nagbaligya kang sangka puna kang andang propedad. 2Ginhawidan ni Ananias ang iba nga bayad ka dya, kag naman-an man kang anang asawa, kag ang nabilin amo lang ang gintugyan na sa mga apostoles. 3Pero nagkuon si Pedro kana, \"Ananias, andut haw nga ginpabay-an mo lang si Satanas nga gamhan ang imong panghuna-huna nga magbutig ikaw sa Balaan nga Ispirito paagi sa paghawid kang bahin kang bayad kang imong lupa? 4Kang wara pa nimo mabaligya, indi bala nga imo man dya nga daan? Kag kang mabaligya mo run dya, ikaw man kabay ang may kinamatarung kon iwanun mo ang bayad? Andut haw nga nakapinsar ikaw nga maghimo kang amo dya? Wara ikaw nagbutig sa tawo kundi sa Dios!\" 5Pagkabati ni Ananias ka dya, natumba tana nga patay. Kag hinadlukan gid ang tanan nga nakabati kang hitabo nga dya. 6Dayon, ang mga pamatan-un nga laki nagparapit kag ginbarahosan ang bangkay ni Ananias kag gindara sa gwa kag ginlubung.\n7Pagkaligad kang mga tatlo ka oras nagsulud si Safira nga anang asawa nga wara nakamaan kon ano ang natabo. 8Nagkuon si Pedro kana, \"Sugidi ako, amo gid bala dya ang bayad kang lupa nga inyo ginbaligya?\"\nNagsabat tana, \"Huud, amo ria ang bayad.\"\n9Kag nagkuon si Pedro kana, \"Andut haw nga nagsugtanay kamo nga mag-asawa nga tirawan ang Ispirito kang Ginoo? Sulnga, dyan run sa gawang ang mga laki nga naglubung kang imong bana, kag ikaw run ang isunod nanda.\" 10Kag lagi-lagi natumba si Safira nga patay sa atubang ni Pedro. Pagsulud kang mga pamatan-un nga laki nakita nanda nga patay run dya. Gindara nanda ang anang bangkay sa gwa kag ginlubung sa ingud kang anang bana. 11Hinadlukan gid ka mayad ang bug-os nga iglesia kag ang tanan nga nakabati kang hitabo nga dya.\nMga Milagro kag Katingalahan\n12Duro nga mga milagro kag mga katingalahan ang nahimo kang mga apostoles sa katawhan. Tanan nga mga tumuluo nagatiripon sa lugar nga ginatawag Balkon ni Solomon. 13Ang mga tawo nga bukun pa ti tumuluo wara gid magpangahas nga mag-intra kananda, wara ti sapayan nga bahul gid ang pagtahod nanda sa mga tumuluo. 14Pero nagaduro pa gid ang mga kalalakin-an kag kababainhan nga nagtoroo sa Ginoo, kag ginadugang sa andang grupo. 15Gani ginadara kang mga tawo ang andang mga masakitun sa mga karsada kag ginapamutang sa mga baratangan kag sa mga banig agud nga pag-agi ni Pedro, bisan maharonan na lang ang iba ka dya kananda. 16Nagtiripon man ang tama ka duro nga mga tawo nga nagharalin pa sa mga kabanwahanan sa palibot kang Jerusalem nga nagadara kang andang mga masakitun kag mga nasab-an kang malaot nga ispirito, kag nag-arayad sanda tanan.\nAng mga Apostoles Ginhingabot\n17Kar-on, ang Pinakamataas nga Pari kag ang tanan nga anang mga kaimaw nga katapo kang sekta kang mga Saduceo nahisa gid ka mayad sa mga apostoles. Gani ang ginhimo nanda, 18ginpadakup nanda ang mga apostoles kag ginluput sa prisohan. 19Pero pagkagabii ginbuksan kang anghel kang Ginoo ang mga gawang kang prisohan kag ginpagwa sanda. Nagkuon dya kananda, 20\"Agto kamo sa templo kag isugid sa mga katawhan ang nahanungud sa bag-o nga sahi kang Kabuhi nga dya.\" 21Pagkabati nanda ka dya, nagsulud sanda sa templo pagkakasanagun kag nagpanudlo sa mga tawo.\nSa pihak tana nga bahin, nag-abot ang Pinakamataas nga Pari kag anang mga kaibahan, kag ginpatawag nanda ang tanan nga katapo kang konseho kag mga kamal-aman. Dayon nagpasugo sanda sa prisohan nga ibul-un ang mga apostoles kag ipaatubang kananda. 22Pero pag-abot kang mga ginsugo sa prisohan wara run rugto ang mga apostoles, gani nagbalik run lang sanda kag ginsugid dya sa konseho. 23Kuon nanda, \"Pag-abot namun rugto hugut man ang pagkasarado kang mga gawang kag ang mga gwardya rugto man sa mga gawang nagatirindug, pero pagbukas namun, wara kami ti nakita nga tawo sa sulud!\" 24Kang mabatian dya kang kapitan kang mga gwardya sa templo kag kang mga pangulo kang kaparian, naburung sanda kag naminsar kon ano pa gid ang mangin resulta na ka dya. 25Dayon may sangka tawo nga nag-abot kag nagkuon, \"Ang mga laki nga inyo ginpriso, nagapanudlo sa mga tawo rugto sa templo!\" 26Amo to kag ang kapitan, imaw kang anang mga tinawo nag-agto sa templo kag ginbuul ang mga apostoles, pero wara nanda ginpaagi sa pwersa ang pagdara kananda tungud hay nahadluk sanda nga batohon kang mga tawo.\n27Kag gindara nanda ang mga apostoles kag ginpaatubang sa konseho. Gin-usisa sanda kang Pinakamataas nga Pari, 28nga nagakuon, \"Ginpaandaman gid namun kamo ka mayad nga indi magpanudlo sa ngaran kang tawo nga to. Pero gintugub run ninyo ang bilog nga Jerusalem kang mga ginapanudlo ninyo, kag gusto pa ninyo nga ipapanabat kanamun ang kamatayun kang tawo nga to!\"\n29Nagsabat si Pedro kag ang iba pa nga mga apostoles, \"Ang Dios ang dapat namun tumanun kag indi ang tawo. 30Ang Dios kang atun mga kaulangan amo ang nagbanhaw kay Jesus nga inyo ginpapatay paagi sa paglansang kana sa kros. 31Ginbayaw tana kang Dios sa anang tuo nga alima bilang Pangulo kag Manluluwas, sa pagtugro sa mga Israelenhun kang kahigayonan nga maghinulsul agud mapatawad ang andang mga sala. 32Kami makapamatuod sa mga butang nga dya, kag amo man ang Balaan nga Ispirito, nga gintao kang Dios sa mga nagatuman kana.\"\n33Kang mabatian dya kang mga katapo kang konseho, nagbalingaso ang andang kaugut kag gusto run nanda nga ipapatay ang mga apostoles. 34Pero nagtindug ang sangka Fariseo nga katapo kang konseho nga ginahingaranan kay Gamaliel. Manunudlo tana kang Kasugoan kag ginataha kang tanan nga tawo. Nagsugo tana nga pagaw-un anay ang mga apostoles. 35Pagkatapos nagkuon tana sa konseho, \"Mga kasimanwa ko nga mga Israelenhun, mag-andam kamo sa ginatuyo ninyo nga himoon sa mga tawo nga dya. 36Kauna may sangka tawo anay nga nagtuhaw nga ginahingaranan kay Teudas nga nagapabugal nga daw si sin-o gid tana. Mga apat ka gatos nga mga tawo ang nagpasakup kana. Pero ginpatay tana kag ang anang mga sinakpan nagrinapta kag nangin wara lang man ti pulos ang andang gin-umpisahan. 37Pagkatapos ka dya, si Judas ruman nga Galileanhun ang nagtuhaw kang panahon kang pagpangrehistro kang katawhan. Nakadara man tana kang mga tawo nga magsunod kana, pero ginpatay man tana kag ang tanan nga anang mga sinakpan nagrinapta lang man. 38Gani, kadya tana ginakun-an ko kamo nga indi ninyo paghilabti ang mga tawo nga dya. Pabay-i lang ninyo sanda. Tungud hay kon ang plano ukon tinutuyo nanda nga dya ana lang kang tawo, indi dya magmadinarag-un. 39Pero kon ana dya kang Dios, indi ninyo sanda madaug. Masapwan lang ninyo ang inyo kaugalingun nga nagabato sa Dios.\"\nNagpati man ang konseho sa ginhambal ni Gamaliel. 40Ginpatawag nanda liwan ang mga apostoles nga magsulud kag ginpahanot. Dayon ginkun-an nga indi run magliwan ka hambal sa ngaran ni Jesus, kag pagkatapos ginbuy-an sanda. 41Naghalin ang mga apostoles sa konseho nga nagakalipay tungud hay ginkabig kang Dios sanda nga takus nga mag-antos kang kahuruy-anan tungud lang sa ngaran ni Jesus. 42Kada adlaw nagaagto sanda sa templo kag sa mga kabalayan nga nagapadayon sa pagpanudlo kag pagpangwali kang Mayad nga Balita nahanungud kay Jesus nga amo ang Cristo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/5","date":"2019-01-19T01:47:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583661083.46\/warc\/CC-MAIN-20190119014031-20190119040031-00166.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000090599,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000090599060059}","num_words":1187,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.461,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 6:9\n9Pero may mga tawo nga nag-upang kana nga halin sa mga katapo kang sinagoga nga ginatawag Mga Hinilway. Ang mga katapo na ka dya mga Judio nga taga-Cirene kag taga-Alejandria. Sanda kadya kag ang iba pa gid nga mga Judio nga taga-probinsya kang Cilicia kag Asia nagpakigbais kay Esteban.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/6\/9","date":"2019-01-16T00:23:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583656530.8\/warc\/CC-MAIN-20190115225438-20190116011438-00209.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996695518,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996695518493652}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.103,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.46,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 3\nAng Tawo nga Kimay ang anang Alima\n1Sangka bes, nagbalik si Jesus sa sinagoga kag may tawo rugto nga kimay ang sambangi na nga alima. 2May mga tawo rugto nga nagapangita gid kang paagi nga maakusar nanda si Jesus, gani ginapanilagan gid nanda tana kon aydun na ang tawo nga kimay ang alima sa Adlaw nga Inugpahuway. 3Ginkun-an ni Jesus ang tawo nga kimay, \"Dali, parapit rugya sa unahan.\" 4Dayon ginpamangkot ni Jesus ang mga tawo, \"Ano bala ang ginatugot kang atun Kasugoan nga himoon sa Adlaw nga Inugpahuway? Ang magbulig bala ukon ang maghalit? Ang magluwas bala kang kabuhi ukon ang magpatay?\"\nPero wara gid sanda maglimug. 5Ginturuk ni Jesus nga may kaugut ang tanan nga mga tawo sa palibot pero nagkasubu man tana tungud kang andang pagkaawut ti ulo. Dayon nagkuon tana sa tawo nga kimay, \"Untaya ang imong alima!\" Gin-untay man kang tawo ang anang alima, kag nag-ayad dya. 6Dayon nagharalin ang mga Fariseo sa sinagoga kag magpakigsapol lagi sa mga sumuronod ni Herodes, kag nagplano sanda kon paano nanda patyun si Jesus.\nAng Duro gid nga mga Tawo sa Binit kang Linaw\n7Kar-on, nag-agto si Jesus imaw kang anang mga disipulo sa Linaw kang Galilea. Kag tama ka duro nga mga tawo ang nagsurunod kana. Nagharalin sanda sa Galilea, sa Judea, 8sa Jerusalem, sa Idumea, kag sa nasidlangan nga bahin kang Jordan, kag sa palibot kang Tiro kag Sidon. Sanda tanan nag-aragto kay Jesus tungud hay nabatian nanda ang tanan nga anang mga ginapanghimo. 9Tungud sa kadurohon kang mga tawo, nagsugo si Jesus sa anang mga disipulo nga mag-aman kang baruto para kana agud to nga indi tana pagdukdukan kang mga tawo. 10Duro nga mga tawo ang anang ginpang-ayad gani nga ang mga masakitun nagapanagil-ut gid para nga makatandug kana. 11Kada makita tana kang mga tawo nga nasab-an kang malaot nga ispirito, nagaharapa sanda ka dya sa anang atubang kag nagasinggit, \"Ikaw ang Anak kang Dios!\"\n12Ginmandoan sanda ni Jesus nga indi gid maghambal kon sin-o tana.\nNagpili si Jesus kang Napulo'g darwa ka mga Apostoles\n13Dayon nagtukad si Jesus sa barabakulod kag gintawag na ang mga tawo nga anang gusto itawgun, kag nagparapit sanda kana. 14Nagpili tana kang napulo'g darwa ka mga tawo kag gintawag na nga mga apostoles kag gintangduan na nga mag-imaw kana kag para sugoon nga magpangwali, 15kag gintaw-an na man sanda kang awtoridad sa pagtabog kang mga demonyo.\n16Amo dya ang napulo'g darwa nga anang ginpili: si Simon nga ginhingaranan ni Jesus nga Pedro; 17si Santiago kag ang anang bugto nga si Juan, nga mga kabataan ni Zebedeo (Ginhingaranan man sanda ni Jesus nga Boanerges, nga kon sayudon, \"mga Bata kang daguub\"); 18si Andres, si Felipe, si Bartolome, si Mateo, si Tomas, si Santiago nga bata ni Alfeo, si Tadeo, si Simon nga mapinalanggaun sa anang nasyon, 19kag si Judas Iscariote nga amo ang nagluib kay Jesus.\nSi Jesus kag si Beelzebul\n20Pagkatapos kato nag-uli si Jesus. Kag tama ka duro ruman nga mga tawo ang nagtiripon kana nga bisan gani sanda kang anang mga disipulo wara run ti tion nga magkaun. 21Kang mabatian kang anang panimalay nga ang mga tawo nagakuon, \"Nagaumang tana\", gin-agtonan nanda tana agud ibul-un.\n22Kag ang mga manunudlo kang Kasugoan nga naghalin sa Jerusalem nagkuon, \"Nasab-an tana ni Beelzebul nga pangulo kang mga demonyo. Kag amo dya ang nagatao kana kang gahum sa pagpanabog kang mga demonyo.\"\n23Gani gintawag sanda ni Jesus kag ginhambalan paagi sa mga paraanggidan, \"Ano bay ang pagtabog ni Satanas sa anang kaugalingun? 24Pareho abi sa sangka ginharian, kon ang mga sinakpan na ka dya magbinahin-bahin, ang ginharian nga ria indi run magpadayon. 25Amo man ria sa sangka panimalay, kon magbinahin-bahin man sanda ka dya, ang ria nga panimalay indi man magpadayon. 26Gani kon kontrahun ni Satanas ang anang kaugalingun kag magbinahin-bahin ang anang mga sinakpan, ang anang ginharian indi magpadayon kundi nga maguba dya.\n27\"Wara man ti bisan sin-o nga makasulud sa balay kang sangka mapagrus nga tawo kag pamul-un ang pagkabutang na ka dya, kon indi na anay paggaposon ang tagbalay nga to. Kag kon nagapos na run gani dya, sarang na run masaid ka pamuul ang tanan nga pagkabutang sa balay nga to.\n28\"Sugidan ko kamo, ang tawo sarang mapatawad sa bisan ano na nga sala, kag sa bisan ano nga pagpasipala nga anang mahambal. 29Pero ang bisan sin-o nga magpasipala sa Balaan nga Ispirito indi gid pagpatawarun, tungud hay nakahimo tana kang sala nga indi mapatawad hasta san-o.\" 30Ginhambal dya ni Jesus tungud hay may nagakuon nga ginagamhan tana kang malaot nga ispirito.\nAng Nanay kag mga Bugto ni Jesus\n31Kar-on, nag-abot ang nanay kag mga bugto nga laki ni Jesus. Nagatindug sanda sa gwa kang balay kag ginpatawag nanda si Jesus. 32Duro nga mga tawo ang nagapurungko sa palibot ni Jesus. Nagkuon sanda kana, \"Rugyan sa gwa ang imong nanay kag mga bugto nga nagapangita kanimo.\"\n33Nagsabat si Jesus, \"Sin-o gid bala ang akun nanay kag mga bugto?\" 34Dayon ginturuk na ang mga tawo nga nagapurungko sa anang palibot kag magkuon, \"Amo dya sanda ang akun nanay kag mga bugto. 35Tungud hay ang bisan sin-o nga nagahimo kang kabubut-un kang Dios amo ang akun bugto nga laki, bugto nga bayi kag nanay.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/3","date":"2019-01-16T17:58:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657557.2\/warc\/CC-MAIN-20190116175238-20190116201238-00464.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000052452,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000052452087402}","num_words":866,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.442,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 20\nAng Pamangkot nahanungud sa Awtoridad ni Jesus\n1Sangka adlaw, samtang nagapanudlo si Jesus sa mga tawo rugto sa Templo kag nagawali kang Mayad nga Balita, nagparapit kana ang mga pangulo kang kaparian, kag ang mga manunudlo kang Kasugoan, kag ang mga kamal-aman. 2Nagkuon sanda kana, \"Sugidi kami kon ano ang imong awtoridad sa paghimo kang mga butang nga dya, kag sin-o ang nagtugro kanimo kang awtoridad nga ria?\"\n3Ginsabat sanda ni Jesus, \"May pamangkot man ako kaninyo. Sugidi ninyo ako: 4sa diin maghalin ang awtoridad ni Juan sa pagpangbawtiso? Sa Dios bala ukon sa tawo?\"\n5Amo to kag nag-istoryahanay sanda nga nagakuon, \"Kon magkuon kita nga sa Dios maghalin, makuon tana kanatun, 'Ti, andut nga wara kamo magpati kana?' 6Pero kon magkuon man kita nga sa tawo maghalin, ibatwun kita kang tanan nga mga tawo tungud hay ginakilala nanda nga si Juan sangka propeta.\" 7Gani, nagsabat sanda, \"Wara kami kamaan kon diin maghalin ang anang awtoridad.\"\n8Nagkuon si Jesus kananda, \"Indi ko man pag-isugid kaninyo kon ano ang akun awtoridad sa paghimo kang dya nga mga butang.\"\nAng Paraanggidan nahanungud sa mga Agsador\n9Nag-istorya liwan si Jesus sa mga tawo kang dya nga paraanggidan, \"May sangka tawo nga nagpananum kang ubas sa anang uma, kag ginpaagsa na dya, kag nagpanaw tana sa marayu nga lugar nga sa diin nagbuhay tana. 10Kang pag-abot kang tag-arani kang ubas, ginpaagto na ang anang surugoon sa mga agsador para magbuul kang anang huray. Pero ginbakol kang mga agsador ang surugoon nga dya kag ginpabalik nga wara gid ti dara. 11Nagsugo ruman tana kang isara pa gid ka surugoon. Ginbakol man kang mga agsador ang surugoon nga dya kag ginpakahuy-an, kag ginpabalik nga wara man ti dara. 12Nagsugo pa gid tana kang ikatlo nga surugoon. Ginsakit nanda tana ka mayad kag gintabog. 13Dayon, ang tag-iya nagkuon sa anang kaugalingun, 'Ano run lang bay ang akun himoon kadya? Mayad siguro ang akun pinalangga nga bata ang akun isuguon, basi tahudon nanda tana.' 14Pero kang makita kang mga agsador ang bata, naghambalanay sanda, 'Dyaay run ang manunubli! Patyun natun tana para mabuul natun ang anang paranubliun!' 15Gani gindara nanda tana sa gwa kang ubasan kag ginpatay.\n\"Ano kar-on ang himoon kang tag-iya kang ubasan sa mga agsador? 16Agtonan na sanda kag ipamatyun, kag ang ubasan ipaagsa na run lang sa iba.\"\nPagkabati ka dya kang mga tawo nagkuon sanda, \"Kabay pa nga indi dya matabo!\"\n17Dayon ginturuk sanda ni Jesus kag ginpamangkot, \"Kar-on, ano ang kahulogan kang ginakuon sa Kasulatan nga,\n'Ang bato nga wara maluyagi kang mga manughimo kang balay\namo pa ang nangin pinakapamusod nga bato?'\n18Ang kada isara nga mahulog sa bato nga dya marupsak gid, kag ang mahulogan na ka dya makarapusa gid nga daw binukbok.\"\nAng Pamangkot nahanungud sa Pagbayad kang Buwis\n19Ang mga manunudlo kang kasugoan kag ang mga pangulo kang kaparian nagtinguha gid nga idakpun si Jesus sa amo gid to nga tion tungud hay nasat-uman nanda nga sanda ang ginatumud ni Jesus sa paraanggidan nga dya, ugaring hay nahadluk sanda sa mga tawo. 20Gani naghulat sanda kang nagakaigo nga kahigayonan. Nagpadara sanda kang mga tawo nga magpanilag kana, nga magapakuno-kuno nga matuod-tuod ang andang tuyo. Nagalaum sanda nga madakpan si Jesus paagi sa anang ginapanghambal agud to nga may rason sanda nga itugyan tana sa gahum kag awtoridad kang gobernador. 21Namangkot ang mga ginsugo nga dya kay Jesus, \"Maestro, naman-an namun nga husto ang imong ginapanghambal kag ginapanudlo, kag wara ikaw ti pinilian, kag nagatudlo ikaw kang kamatuoran nahanungud sa kabubut-un kang Dios. 22Ginatugot bala kang kasugoan ang magbayad kang buwis sa Emperador kang Roma, ukon wara?\"\n23Pero nasat-uman ni Jesus ang andang tuyo nga mangloko, gani nagkuon tana kananda, 24\"Abi, pakitai ninyo ako kang sangka kwarta nga pilak. Kay sin-o itsura kag ngaran ang nakabutang rugya?\"\nNagsabat sanda, \"Ana kang emperador!\"\n25Nagkuon si Jesus kananda, \"Kon amo, itugro ninyo sa emperador ang para sa emperador, kag itugro ninyo sa Dios ang para sa Dios!\"\n26Kag wara gid sanda makadakup kana sa atubang kang karak-an sa anang mga ginpanghambal, naghipus run lang sanda nga natingala sa anang mga sabat.\nAng Pamangkot nahanungud sa Pagkabanhaw\n27Kar-on, may mga Saduceo nga nagparapit kay Jesus. Sanda ka dya ang mga tawo nga wara nagapati nga may pagkabanhaw. Namangkot sanda kay Jesus 28nga nagakuon, \"Maestro, nagsulat si Moises para kanatun sa kasugoan nga kon ang sangka laki nga may asawa mapatay nga wara ti kabataan, ang balo kinahanglan ipangasaw-un kang bugto nga laki agud to nga magpamata sanda para sa napatay. 29May pito ka mga magburugto nga laki. Ang magurang nagpangasawa kag napatay nga wara ti bata. 30Kar-on, ang balo ginpangasawa kang nagasunod nga bugto nga laki. Pero napatay man dya. 31Amo man ang natabo sa ikatlo nga bugto nga laki, hasta nga sanda tanan nga pito nga magburugto nakapangasawa sa amo nga bayi kag nagkaramatay nga wara gid makapamata. 32Kang urihi, napatay man ang bayi. 33Kar-on, sa adlaw nga ang mga patay banhawun, kay sin-o tana nga asawa, tungud hay sanda tanan nga pito nakapangasawa kana?\"\n34Ginsabat sanda ni Jesus, \"Ang mga katawhan sa kadya nga panag-on nagaarasawahay. 35Pero ang mga katawhan tana nga ginakabig nga takus banhawun kag magkabuhi sa paraaboton nga panahon, wara run nagaarasawahay. 36Tungud hay kaangay run sanda kang mga anghel kag indi run sanda mapatay. Mga kabataan run sanda kang Dios tungud hay ginbanhaw run sanda. 37Ginpamatud-an ni Moises nga ang mga patay ginabanhaw. Sa bahin kang kasulatan nahanungud sa nagadaba-daba nga purongpong gintawag na ang Ginoo nga Dios ni Abraham, Dios ni Isaac, kag Dios ni Jacob. 38Kon sayudon, Dios tana kang mga buhi kag bukun ti kang mga patay. Tungud sa anang panuruk ang tanan buhi.\"\n39Ang iba sa mga manunudlo kang kasugoan rugto nagkuon, \"Maestro, igsakto ang imong sabat!\" 40Kag wara run ti nangahas nga magpamangkot kana liwan kang bisan ano.\nAng Pamangkot nahanungud sa Mesias\n41Kar-on, namangkot si Jesus kananda, \"Andut nga ginakuon kang mga tawo nga ang Cristo kaliwat ni David? 42Tungud hay si David mismo nagkuon sa libro kang mga Salmo, nga,\n'Ang Ginoo nagkuon sa akun Ginoo,\nPungko ikaw sa akun tuo nayon\n43Hasta nga mapyerde ko ang imong mga kaaway.'\n44Gintawag tana ni David nga Ginoo, paano nga nangin kaliwat tana ni David?\"\nNagpaandam si Jesus kontra sa mga Manunudlo kang Kasugoan\n45Samtang nagapamati ang tanan nga mga tawo, nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, 46\"Mag-andam kamo sa mga manunudlo kang Kasugoan, nga nanamian gid maglagaw-lagaw nga nagabayo kang malabug, kag sa mga tindahan gusto gid nanda nga tahudon sanda kang mga tawo, kag gusto gid nanda magpungko sa importante nga purongkoan sa mga sinagoga, kag sa mga tabadan gusto gid nanda nga magpungko sa mga purongkoan nga gintigana para sa mga dungganun nga mga tawo. 47Ginapamuul nanda ang mga pagkabutang kang mga bayi nga balo kag ginatabon-tabonan lang nanda ang andang mga hinimoan kang mga malawid nga pagpangamuyo. Mas tama gid ka budlay nga silot ang andang maaguman.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/20","date":"2019-01-24T04:25:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584518983.95\/warc\/CC-MAIN-20190124035411-20190124061411-00427.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000088215,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000088214874268}","num_words":1152,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 9:12\n12Kang maghinunod run ang adlaw, ang napulo'g darwa ka mga apostoles nagparapit kay Jesus kag nagkuon, \"Papanawa run ang mga tawo agud makaagto sanda sa mga kabaryohanan kag sa mga kaumahan rugya sa palibot kag makakita sanda kang pagkaun kag lugar nga anda mahinggaan, tungud hay rugya kita sa kamingawan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/9\/12","date":"2019-01-20T07:28:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583700734.43\/warc\/CC-MAIN-20190120062400-20190120084400-00228.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999974966,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999974966049194}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.412,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 17:11\n11Kag kar-on magahalin run ako sa kalibutan, kag magabalik run ako kanimo. Pero sanda magapabilin pa sa kalibutan. Amay, Balaan gid ikaw. Amligi sanda paagi sa gahum kang imo ngaran nga imo gintao kanakun, agud to nga mangin isara man sanda pareho nga ikaw kag ako isara.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/17\/11","date":"2019-01-18T03:10:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659677.17\/warc\/CC-MAIN-20190118025529-20190118051529-00132.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999969244,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999692440032959}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.029,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.223,"stopwords_ratio":0.292,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 7\nAng Paghusgar sa Iba\n1\"Indi ninyo paghusgaran ang inyo isigka-tawo, agud to nga indi man kamo paghusgaran kang Dios. 2Tungud hay kon paano ang paghusgar ninyo sa iba nga tawo amo man karia ang paghusgar kang Dios kaninyo, kag ang taraksan nga inyo gin-gamit sa paghusgar sa iba amo man ang pagagamitun kang Dios kaninyo. 3Ginamulalungan mo gid haw ang gamay nga puling sa mata kang imo isigka tawo, pero wara tana nimo ginasapak ang troso nga rugyan sa imo mata? 4Paano ikaw makakuon sa imong isigka-tawo, 'Bul-un ko ang imo nga puling,' kon sa imo mismo nga mata may troso? 5Mga hipokrito! Bul-a anay ang troso nga rugyan sa imo mata, agud to nga makakita ikaw ka mayad kag mabuul mo ang puling sa mata kang imo isigka tawo.\n6\"Indi ninyo pag-itugro sa mga ayam ang mga butang nga para sa Dios, tungud hay basi balikdun nanda kamo kag ikadtun. Kag indi ninyo pag-ipilak ang inyo mga perlas sa mga baboy tungud hay basi lapak-lapakun lang nanda ria.\"\nMagpangayo, Magpangita, kag Magpanuktok\n7Magpangayo kamo sa Dios kag mabaton ninyo ang inyo ginapangayo. Magpangita kamo kag makita ninyo ang inyo ginapangita. Magpanuktok kamo kag pagabuksan ang gawang para kaninyo. 8Tungud hay ang bisan sin-o nga nagapangayo makabaton, kag ang bisan sin-o nga nagapangita makakita, kag ang bisan sin-o nga nagapanuktok pagabuksan ang gawang para kana. 9Kamo nga mga ginikanan, kon magpangayo bala kang pagkaun ang inyo mga bata tugroan ayhan ninyo kang bato? 10Ukon, kon magpangayo sanda kang isda tugroan bala ninyo kang sawa? 11Ti, kon kamo gani nga mga malaot, kamaan magtugro kang mga mayad nga butang sa inyo mga bata, ano pa gid ayhan ang inyo Amay sa langit! Itugro na gid ang mga mayad nga butang sa mga nagapangayo kana.\n12\"Gani, himoa ninyo sa inyo isigka-tawo ang gusto ninyo nga himuon nanda kaninyo. Amo dya ang kahulogan kang ginatudlo sa Kasugoan ni Moises kag kang mga sinulat kang mga propeta.\"\nAng Masipot kag ang Wayang nga Pwertahan\n13\"Magsulud kamo sa sipot nga pwertahan, tungud hay ang wayang nga pwertahan kag ang malapad nga dalan nagapaagto sa impyerno, kag duro ang nagaaragi dyan karia. 14Pero ang pwertahan kag dalan nga nagapaagto sa kabuhi nga wara ti katapusan masipot kag mabudlay, kag gamay lang ang nakamaan kang amo nga dalan.\"\nAng Kahoy Makilala sa anang Bunga\n15\"Mag-andam kamo sa mga tawo nga nagapakuno-kuno nga mga propeta. Ria nga mga tawo kon turukun daw mga mabuut pareho kang karnero, pero ang matuod tana karia daw pareho sanda kang mga lobo nga mapintas. 16Makilala ninyo sanda paagi sa andang mga buhat. Pareho bala sa mga tanum, nagapamunga haw kang ubas ang sapinit, ukon ang mga talungon kang higera? 17Ang kahoy nga mayad nagapamunga kang mayad. Pero ang kahoy tana nga sayud, sayud man ang anang bunga. 18Ang mayad nga kahoy indi makapamunga kang sayud nga bunga, kag ang sayud nga kahoy indi makapamunga kang mayad nga bunga. 19Ang kahoy nga wara nagapamunga kang mayad nga bunga ginatapas kag ginatablug sa kalayo. 20Amo gani nga ang mga tawo nga nagapakuno-kuno nga mga propeta, makilala ninyo paagi sa andang mga buhat.\"\nWara Ako Makakilala Kaninyo\n21\"Bukun ti tanan nga mga tawo nga nagapanawag kanakun nga, 'Ginoo, Ginoo namun,' ang makapasakup sa ginharian kang langit, kundi ang mga tawo lang nga nagatuman sa kabubut-un kang akun Amay sa langit. 22Sa adlaw kang paghukum duro ang magakuon kanakun, 'Ginoo, Ginoo namun, paagi sa imo ngaran nagpangwali kami kang imo pulong, nagapanabog man kami kang mga demonyo paagi sa imo ngaran, kag naghimo kang duro nga mga katingalahan nga mga butang paagi sa imo ngaran.' 23Pero amo dyaay ang isabat ko kananda, 'Wara ako makakilala kaninyo. Parayu kamo kanakun, kamo nga nagahimo kang kalaotan!'\"\nAng Darwa ka Tawo nga Nagpatindug kang Balay\n24\"Gani, ang bisan sin-o nga nagapamati kag nagatuman kang akun mga ginapanudlo nga dya, pareho tana kang tawo nga maaram nga nagpatindug kang anang balay nga ang pundasyon bato. 25Nagbunuk ang uran, nagbaha ang suba, kag nagwaswas ang mabaskug nga hangin sa balay, pero ang balay wara gid maiwan, tungud hay ginpatindug dya nga ang pundasyon na bato. 26Pero ang tawo tana nga nakabati kang akun mga ginpanudlo, ogaring wara na pagtumana, pareho tana kang tawo nga mango nga nagpatindug kang anang balay sa baras. 27Nagbunuk ang uran, nagbaha ang suba, kag nagwaswas ang mabaskug nga hangin sa balay, narumpag dya kag sobra gid ang pagkawasdak na kadya.\"\nAng Awtoridad ni Jesus\n28Pagkatapos hambal ni Jesus kang dya nga mga butang sa mga tawo, natingala gid sanda sa anang pagpanudlo, 29tungud hay nagpanudlo tana nga may awtoridad, kag bukun ti pareho kang mga manunudlo kang Kasugoan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/7","date":"2019-01-16T22:02:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657907.79\/warc\/CC-MAIN-20190116215800-20190117001800-00219.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":773,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.013,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.428,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 3:12\n12Pagapainun na ang mga tawo nga mayad sa mga malain, pareho kang nagatahup tana kang lamigas nga ginapain na ang timgas sa upa. Ang timgas kadya ginatipon na kag taguon sa kamarin, kag ang upa tana ginatablug sa kalayo nga sa diin wara ti katapusan ang anang pagdaba-daba.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/3\/12","date":"2019-01-22T16:20:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583857993.67\/warc\/CC-MAIN-20190122161345-20190122183345-00217.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999423027,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999423027038574}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.007,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.49,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 5:17\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Paralitiko\n17Sangka adlaw nga nagapanudlo si Jesus, may mga Fariseo kag mga manunudlo kang Kasugoan nga nagapurungko rugto nga nagharalin pa sa mga kabanwahanan kang Galilea kag Judea kag sa Jerusalem. Ang gahum kang Ginoo sa pagpang-ayad kang mga masakitun rugyan kay Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/5\/17","date":"2019-01-19T18:17:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583680452.20\/warc\/CC-MAIN-20190119180834-20190119202834-00109.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000081062,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000081062316895}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.44,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 23\nGinpaatubang si Jesus kay Pilato\n1Dayon nagtindug ang bilog nga katapo kang konseho kag gindara nanda si Jesus kag ginpaatubang kay Pilato. 2Rugto nag-umpisa sanda ka akusar kana nga nagakuon, \"Nadakpan namun ang tawo nga dya nga ginahaylo na ang amun mga kasimanwa nga magpakigbato kontra sa gobyerno, kag ginadili na ang pagbayad kang buwis sa emperador kang Roma, kag ginakuon na nga tana amo ang Cristo, nga sangka hari!\"\n3Ginpamangkot tana ni Pilato, \"Ikaw bala ang hari kang mga Judio?\"\nNagsabat si Jesus, \"Ginhambal mo run!\"\n4Gani nagkuon si Pilato sa mga pangulo kang kaparian kag sa mga tawo rugto, \"Wara ako ti nakita nga sala sa tawo nga dya.\" 5Pero nagpamirit pa gid sanda nga nagakuon, \"Paagi sa anang mga ginapanudlo ginahaylo na ang mga tawo sa bilog nga Judea nga manggamo. Nag-umpisa tana sa Galilea kag kar-on nakalambot run rugya!\"\nGinpaatubang si Jesus kay Herodes\n6Kang mabatian dya ni Pilato, nagpamangkot tana kananda kon si Jesus taga-Galilea. 7Kag kang naman-an na nga naghalin si Jesus sa lugar nga nasakpan kang pagdumarahan ni Herodes, ginpadara na si Jesus kay Herodes nga sa amo man to nga tion rugto sa Jerusalem. 8Nalipay gid si Herodes pagkakita na kay Jesus, tungud hay nabatian na run ang nahanungud kana, kag buhay run gid ang anang handum nga makita si Jesus. Nagalaum si Herodes nga makita na nga maghimo si Jesus kang mga milagro. 9Gani ginpamangkot ni Herodes si Jesus kang duro nga mga pamangkot, pero wara gid magsabat si Jesus. 10Ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga manunudlo kang Kasugoan nagtirindug kag gin-akusar nanda si Jesus kang tam-an ka bug-at nga mga akusasyon. 11Ginmulay kag ginyaguta ni Herodes kag kang anang mga suldado si Jesus; dayon ginpasuksokan nanda tana kang manami nga panaptun kag ginpadara pabalik kay Pilato. 12Sa amo gid to nga adlaw si Pilato kag si Herodes nag-amigohay, tungud hay kato anay kontrahanay sanda nga darwa.\nGinsintensyahan si Jesus kang Kamatayun\n13Dayon ginpatawag ni Pilato ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga manugdumara kag ang mga katawhan. 14Kag nagkuon tana kananda, \"Gindara ninyo dya nga tawo kanakun tungud hay kuon ninyo ginapatalang na ang katawhan. Gin-usisa nakun tana sa atubangan ninyo mismo, kag wara gid ako ti nakita nga sala bisan isara sa inyo mga akusasyon kontra kana. 15Amo man si Herodes, wara gid tana ti nakita nga sala sa tawo nga dya, tungud hay ginpabalik na tana rugya kanatun. Ang tawo nga dya wara ti sala nga nahimo agud nga sintensyahan kang kamatayun. 16Ipahanot nakun tana kag pagkatapos hilwayun.\" [17Kada pista kinahanglan gid nga maghilway si Pilato kang sangka priso para sa katawhan.] 18Pero ang katawhan nagasinggitan, \"Patyun tana! Si Barabas amo ang imo hilwayun para kanamun!\" (19Si Barabas nga dya napriso tungud sa sala nga pagpakigbato kontra sa gobyerno nga ginhimo na sa syudad kag tungud man sa sala nga pagpatay.)\n20Gusto tana ni Pilato nga buy-an si Jesus, gani naghambal tana liwan sa mga tawo. 21Pero nagsinggitan sanda, \"Ilansang tana sa kros! Ilansang tana sa kros!\"\n22Sa ikatlo nga bes nagkuon si Pilato kananda, \"Wanhaw? Ano ang nahimo na nga sala? Wara man ako ti nakita nga sala kana nga nagakadapat tana ipatyun. Ipahanot lang nakun tana, kag pagkatapos buy-an.\"\n23Pero tudo pa gid ang andang singgit nga nagapamirit nga ilansang si Jesus sa kros. Kag sa urihi nagdaug gid man ang andang ginasinggitan. 24Gani nagpapanaog si Pilato kang anang pamatbat nga anda ginapangayo. 25Ginbuy-an na ang tawo nga andang ginapangayo nga napriso tungud sa sala nga pagpakigbato kontra sa gobyerno kag pagpatay. Pero si Jesus tana gintugyan na kananda agud to nga himoon nanda ang andang gusto himoon kana.\nGinlansang si Jesus sa Kros\n26Kar-on, gindara nanda si Jesus pagwa sa syudad, kag nasug-alaw nanda ang sangka tawo nga naghalin sa uma nga nagapasulud sa syudad nga ginahingaranan kay Simon nga taga-Cirene. Ginhawidan nanda tana kag gintungtong ang kros sa anang abaga kag papas-an kana nga nagasunod kay Jesus.\n27Tama gid ka duro nga mga tawo ang nagsurunod kay Jesus. Imaw man ang mga kababainhan nga nagaparanangisun kag nagaparanambutin tungud kana. 28Pero ginbalikid sanda ni Jesus kag ginkun-an, \"Kamo nga mga bayi nga taga-Jerusalem, indi kamo maghibi para kanakun. Ang inyo kaugalingun kag inyo mga kabataan ang inyo hibian. 29Tungud hay magaabot ang adlaw nga magakuon ang mga tawo, 'Bulahan ang mga bayi nga indi makapamata, kag ang mga wara gid makapamata, kag ang wara makapasuso.' 30Sa amo man to nga mga adlaw magakuon ang mga tawo sa mga bukid nga, 'Tiphagi kami!' kag magakuon sa mga bakulod nga, 'Taboni kami!' 31Tungud hay kon amo dya ang anda ginahimo kanakun nga wara ti sala, sobra pa gid ang himoon nanda sa tawo nga may sala.\"\n32May darwa man ka tawo nga mga kriminal nga gindara nanda agud patyun imaw ni Jesus. 33Kang pag-abot nanda sa lugar nga ginatawag \"Bagol\" rugto nanda tana ginlansang sa kros, kag amo man ang darwa ka kriminal, ang isara sa tuo nayon ni Jesus kag ang isara tana sa anang wala. [34Naghambal si Jesus, \"Amay, patawara sanda hay wara sanda kamaan kang andang ginahimo!\" ]\nAng mga suldado tana naggabot-gabot sa paghururay kang anang mga bayo. 35Ang mga tawo rugto nagatirindug lang kag nagalantaw samtang ginayaguta si Jesus kang mga pangulo kang mga Judio, nga nagakuon, \"Ginluwas na ang iba; luwasun na man ang anang kaugalingun kon tana amo ang Cristo, ang pinili kang Dios!\"\n36Ginyaguta man si Jesus kang mga suldado. Nagparapit sanda kana kag gintungholan nanda tana kang langgaw, 37nga nagakuon, \"Luwasa ang imo kaugalingun kon ikaw ang hari kang mga Judio!\"\n38Sa may ulohan nayon ni Jesus may nasulat nga mga pulong, \"Amo dya ang Hari kang mga Judio.\"\n39Ang isara sa mga kriminal nga nalansang man sa kros, gin-insultohan na si Jesus, \"Indi bala ikaw ang Cristo? Luwasa ang imo kaugalingun kag pati kami!\"\n40Pero ginsabdung tana kang isara nga kriminal nga nagakuon, \"Wara bala ikaw mahadluk sa Dios? Ginasilotan man ikaw pareho kana. 41Kita nga darwa nagakadapat lang nga silotan tungud sa atun mga ginhimo, pero ang tawo tana nga dya wara makahimo kang sala!\"\n42Kag nagkuon tana kay Jesus, \"Jesus, dumduma man ako kon maghari run ikaw!\"\n43Nagsabat si Jesus kana, \"Sugidan ko ikaw, kadya lagi nga adlaw mangin kaimaw nakun ikaw sa Paraiso!\"\nAng Pagkapatay ni Jesus\n44Kang mga udto adlaw run, nagdulum ang bug-os nga lugar hasta sa alas tres ti hapon, 45tungud hay nag-untat sa pagsirak ang adlaw kag ang kurtina kang templo napihak sa darwa. 46Dayon nagsinggit si Jesus sa matunog nga limug, \"Amay, sa imo mga alima ginatugyan ko ang akun ispirito!\" Pagkatapos nga makuon na dya nabugto ang anang ginhawa.\n47Kar-on kang makita kang kapitan kang mga suldado ang natabo nga dya, nagdayaw tana sa Dios kag nagkuon, \"Matuod gid nga matarung ang tawo nga dya!\"\n48Ang mga katawhan nga nagtiriripon para maglantaw kang dya nga hitabo, kang makita nanda dya, nagparauli sanda nga nagapamukpok kang andang dughan. 49Pero ang tanan nga mga nakakilala kay Jesus kag ang mga bayi nga nagtawas kana halin pa sa Galilea, nagatirindug rugto sa unahan sa pagturuk kang mga nagakaratabo nga dya.\nAng Paglubung kay Jesus\n50Kar-on, may sangka tawo rugto nga ginahingaranan kay Jose nga taga-Arimatea nga sangka banwa kang mga Judio. Mayad tana kag tarahudon nga tawo kag sangka katapo kang konseho, 51pero wara tana nagpasugot sa andang plano kag ginhimo nga pagpatay kay Jesus. Kag nagahulat tana ka dya kang tion nga magahari ang Dios. 52Ang ginhimo ni Jose, nag-agto tana kay Pilato kag ginpangayo na nga ibul-un ang bangkay ni Jesus sa kros. 53Gintaltal na ang bangkay kag ginputos kang tela nga lino kag ginsulud sa rulubngan nga gin-giab sa bato. Ang rulubngan nga dya wara pa gid malubngi. 54Byernes kato nga adlaw kag burubuhay karia, Adlaw run nga Inugpahuway.\n55Ang mga kababainhan nga nagtarawas anay kay Jesus halin pa sa Galilea, nagsunod man kay Jose kag nakita nanda ang rulubngan kag kon paano ang pagbutang kang anang bangkay rugto. 56Dayon nagparauli sanda kag naghanda kang mga pahamot kag inughaplas sa lawas ni Jesus.\nPag-abot kang Adlaw nga Inugpahuway, nagpahuway sanda, suno sa ginakuon sa Kasugoan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/23","date":"2019-01-16T12:28:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657470.23\/warc\/CC-MAIN-20190116113941-20190116135941-00430.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000070333,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000070333480835}","num_words":1350,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.426,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 5:30\nAng Pagpamatuod nahanungud kay Jesus\n30Nagpadayon pa gid sa paghambal si Jesus, \"Kon sa akun kaugalingun lang tana, wara ako ti sarang mahimo. Ang akun nga paghukum suno gid lang sa ginakuon kanakun kang akun Amay, gani nga akun nga paghukum matarung, tungud nga bukun ang akun kaugalingun nga luyag ang akun ginahimo kundi ang luyag kang akun Amay nga nagpadara kanakun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/5\/30","date":"2019-01-19T08:55:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662863.53\/warc\/CC-MAIN-20190119074836-20190119100836-00316.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000065565,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000065565109253}","num_words":63,"character_repetition_ratio":0.097,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.333,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 15:4\n4Magpabilin kamo nga suud ang inyo kaangtanan kanakun, kag ako magapabilin man nga suud ang akun kaangtanan kaninyo. Hay ang sanga indi makapamunga sa anang kaugalingun lang kon wara dya naangut sa puno. Kamo amo man karia. Indi man kamo makapamunga kon wara nagapabilin nga suud ang inyo kaangtanan kanakun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/15\/4","date":"2019-01-17T21:42:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00078.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999796152,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999796152114868}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.139,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.412,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 5:4\n4Kang wara pa nimo mabaligya, indi bala nga imo man dya nga daan? Kag kang mabaligya mo run dya, ikaw man kabay ang may kinamatarung kon iwanun mo ang bayad? Andut haw nga nakapinsar ikaw nga maghimo kang amo dya? Wara ikaw nagbutig sa tawo kundi sa Dios!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/5\/4","date":"2019-01-18T21:58:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660818.25\/warc\/CC-MAIN-20190118213433-20190118235433-00523.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.008,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.222,"stopwords_ratio":0.469,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 3:13\n13Ang Dios ni Abraham, ni Isaac, kag ni Jacob—ang Dios kang atun mga kamal-aman amo ang nagpadungug sa anang surugoon nga si Jesus. Tana kadya amo ang inyo nga gintugyan sa mga may awtoridad, kag ginsikway ninyo sa atubang ni Pilato bisan pa nga nakapamat-ud run si Pilato nga hilwayun tana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/3\/13","date":"2019-01-18T10:13:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660020.5\/warc\/CC-MAIN-20190118090507-20190118112507-00365.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999953866,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999538660049438}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.481,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 11\nAng Pagsulud ni Jesus sa Jerusalem\n1Kang nagahinamput run sanday Jesus sa Jerusalem marapit sa mga banwa kang Betfage kag Betania, rugto sa Bukid kang mga Olibo, ginsugo ni Jesus ang darwa na ka mga disipulo 2nga nagakuon, \"Agto kamo sa sunod nga baryo. Pag-abot ninyo rugto, may makita kamo nga sangka tinday nga asno nga nabangut kag wara pa gid masakyi. Hubadi ninyo dya kag dar-un rugya. 3Kon may mamangkot gani kaninyo kon andut nga ginahimo ninyo ria, sabtun ninyo nga, 'Kinahanglan dya kang Ginoo kag ibalik na man dayon.'\"\n4Gani nagpanaw sanda kag nakita nanda sa dalan ang sangka tinday nga asno nga nabangut sa pwertahan kang sangka balay, kag ginhubadan nanda dya. 5Ang mga tawo rugto nga nagatirindug namangkot kananda, \"Andut nga ginahubadan ninyo ang tinday nga ria?\"\n6Nagsabat sanda suno sa ginkuon ni Jesus kananda, kag ginpabay-an sanda nga maghalin. 7Gindara nanda ang tinday nga asno kay Jesus kag ginhapinan nanda kang andang mga kunup ang likod na ka dya kag nagsakay si Jesus rugya ka dya. 8Duro nga mga tawo ang naghurumlad kang andang mga kunup sa dalan, samtang ang iba tana nagpanapas kang mga marabong nga sanga sa kaumahan kag ginpangladlad sa dalan. 9Ang mga tawo nga nagauna kay Jesus kag ang mga nagasurunod kana nagasiringgit, \"Hosanna! Pakamayadun ang nagaabot nga ginpadara kang Ginoo! 10Pakamayadun ang magaabot nga ginharian kang atun ulang nga si David. Dayawun ang Dios sa kalangitan!\"\n11Nagsulud si Jesus sa Jerusalem kag nag-agto tana sa templo kag nagpanghulung-hulung sa palibot. Tungud hay sirum run, naggwa si Jesus kag nag-agto sa Betania imaw kang napulo'g darwa ka mga disipulo.\nGinsumpa ni Jesus ang Kahoy nga Higera\n12Pagkadason nga adlaw, samtang nagapabalik sanday Jesus halin sa Betania, nakabatyag tana kang gutum. 13May nakita tana sa unahan nga kahoy nga higera nga marabong ang anang mga dahon. Gin-agtonan na dya kag turukun kon may bunga. Pero kang maparapitan na run dya, nasapwan na nga puro lang man dya dahon tungud hay bukun pa ti tagburunga kang higera. 14Gani ginkun-an na ang kahoy nga higera, \"Halin kadya wara run gid ti may magkaun kang imong bunga.\"\nAng ginkuon na nga dya nabatian kang anang mga disipulo.\nNag-agto si Jesus sa Templo\n15Pagkaabot nanda sa Jerusalem, nagsulud si Jesus sa templo kag ginpanabog na ang mga nagapamaligya kag nagapamakal. Ginpamaliskad na ang mga lamesa kang mga manugbaylo kang kwarta kag ang mga purongkoan kang mga manugbaligya kang pating. 16Gindumilian na ang bisan sin-o nga magdara kang bisan ano nga mag-agi sa templo. 17Gintudloan na ang mga tawo, \"Indi bala nga nasulat sa kasulatan nga nagkuon ang Dios 'Ang akun balay pagatawgun nga balay-parangamuyoan para sa tanan nga mga katawhan halin sa nagkalain-lain nga mga nasyon?' Pero ginhimo ninyo dya nga paranagoan kang mga takawan.\"\n18Nabatian dya kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga manunudlo kang Kasugoan. Gani, nagpangita sanda kang paagi nga mapatay si Jesus. Nahadluk sanda kana tungud hay ang tanan nga mga tawo nanamian gid sa anang mga ginapanudlo.\n19Pagkasirum, naggwa sanday Jesus sa syudad.\nAng Pagturon-an Halin sa Kahoy nga Higera\n20Pagkaaga, samtang nagapanaw sanda sa dalanun, nakita nanda ang kahoy nga higera nga laya run hasta gid sa anang mga gamot. 21Nadumduman ni Pedro ang natabo kag nagkuon tana kay Jesus, \"Maestro, turuka bala, ang kahoy nga higera nga imo ginsumpa laya run!\"\n22Nagkuon si Jesus kananda, \"Magtoo kamo sa Dios! 23Sugidan ko kamo, ang bisan sin-o nga magkuon sa bukid nga dya nga maghalin kag magsaylo sa dagat, kag wara nagapangduha-duha sa anang tagipusoon kundi nagatuo nga ang anang ginkuon matabo gid, matuman gid dya. 24Gani ginakuon ko kaninyo nga kon mangamuyo gani kamo sa pagpangayo kang bisan ano nga butang, magtuo kamo nga inyo run dya nabaton kag maangkun gid ninyo dya. 25Sa tion nagapangamuyo kamo, kon may ginalainan kamo kang buut patawara anay ninyo tana agud to nga ang inyo Amay sa langit magapatawad man kaninyo sa inyo mga kasal-anan. 26Pero kon indi gani kamo magpatawad sa iba, indi man kamo pagpatawarun kang inyo Amay sa langit.\"+\nAng Pamangkot nahanungud sa Awtoridad ni Jesus\n27Nag-abot ruman sanday Jesus sa Jerusalem kag kang nagapanaw tana sa templo, ginparapitan tana kang mga pangulo kang kaparian, mga manunudlo kang Kasugoan kag kang mga kamal-aman. 28Ginpamangkot nanda si Jesus, \"Ano ang imo awtoridad sa pagpanghimo kang dya nga mga butang? Kag sin-o ang nagtugro kanimo kang awtoridad sa paghimo ka dya?\"\n29Nagkuon si Jesus kananda, \"May pamangkot man ako kaninyo; sabta ninyo ako, kag isugid ko kaninyo kon ano ang akun awtoridad sa paghimo kang dya nga mga butang. 30Sugidi ninyo ako, sa diin naghalin ang awtoridad ni Juan sa pagpangbawtiso, sa Dios bala ukon sa tawo?\"\n31Kag nagbinaisay sanda nga nagakuon, \"Kon magkuon kita nga sa Dios maghalin, makuon tana nga, 'Andut nga wara kamo magpati kana?' 32Pero kon magkuon kita nga 'Sa tawo maghalin…'\" (Nahadluk sanda sa mga tawo tungud hay ginakilala kang mga tawo nga si Juan matuod nga propeta.) 33Gani nagsabat sanda kay Jesus, \"Wara tamun kamaan.\"\nKag ginkun-an man sanda ni Jesus, \"Indi ko man pag-isugid kaninyo kon ano ang akun awtoridad sa paghimo kang dya nga mga butang.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/11","date":"2019-01-15T23:31:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583656530.8\/warc\/CC-MAIN-20190115225438-20190116011438-00291.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000094175,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000094175338745}","num_words":854,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.009,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.416,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 8:28\n28Gani nga nagkuon si Jesus kananda, \"Sa tion nga ang Anak kang Tawo ibayawun run ninyo, amo to kag maman-an ninyo nga kon ano ang akun ginsugid amo gid ria ako. Kag maman-an man ninyo nga wara ako nagahambal sa akun lang kaugalingun nga awtoridad kundi nga kon ano ang ginatudlo kanakun kang akun Amay amo lang ang akun ginahambal.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/8\/28","date":"2019-01-20T23:38:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583743003.91\/warc\/CC-MAIN-20190120224955-20190121010942-00066.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":61,"character_repetition_ratio":0.102,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.41,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 12\nGinbu-boan ni Maria kang Agwa ang Kahig ni Jesus\n1Anum ka adlaw antes ang Pista, nag-abot si Jesus sa Betania, ang lugar nga ginaistaran ni Lazaro, ang tawo nga anang ginbuhi liwan. 2Kag rugto naghimus sanda kang rayaponon para kay Jesus. Si Marta ang nagasirbe, kag si Lazaro tana isara sa mga nagakaun kaimaw ni Jesus sa lamisa. 3Si Maria tana nagbuul kang tama gid ka marahalun nga agwa nga puro nardo+ nga ang anang karakuun kadya mga tunga sa litro. Pagkatapos ginbu-bo na dya sa kahig ni Jesus, kag gintrapohan kang anang buhok. Gintugub ka hamot kang agwa ang bilog nga balay. 4Si Judas Iscariote nga isara man sa mga disipulo ni Jesus (nga amo ang magatraidor kana sa urihi), nagkuon, 5\"Andut haw nga wara run lang ginbaligya ang agwa nga dya sa bili nga 300 ka kwarta nga pilak kag ang bayad ipanagtag sa mga pobre?\" 6Ginhambal na dya indi kuon nga nagakabalaka tana sa mga pobre, kundi tungud nga takawan tana. Si Judas nga dya ang nagakaput kang surudlan kang andang kwarta, kag pirme na dya ginabul-an.\n7Nagsabat si Jesus, \"Pabay-i lang tana! Pabay-i tana nga itigana dya sa akun lubung. 8Ang mga imol kaimaw ninyo pirme. Pero ako tana, maabot ang tion nga indi run ninyo makaimaw.\"\nAng Plano nga Patyun si Lazaro\n9Kar-on, kang nabalitaan kang duro-duro nga mga Judio nga si Jesus rugto sa Betania, nag-aragto sanda rugto. Indi lang tungud kay Jesus kundi nga gusto man nanda makita si Lazaro nga anang ginbuhi liwan halin sa minatay. 10Amo to kag nagplano ang mga pangulo kang kaparian nga pati si Lazaro patyun man nanda 11hay tungud kana raku nga mga Judio ang nagbiriya kananda kag nagtoroo kay Jesus.\nAng Pagsulud ni Jesus sa Jerusalem\n12Kang masunod nga adlaw, nabatian kang duro-duro nga mga tawo nga nag-aragto sa Pista nga si Jesus nagapaabot run sa Jerusalem. 13Ang ginhimo nanda, nagpamuul sanda kang mga dahon kang palma kag naggurowa sa syudad sa pagsug-alaw kay Jesus. Nagasininggitan sanda nga nagakuon,\n\"Dayawun ta ang Dios!\"+\nPakamayadun ang nagaabot nga ginpadara kang Ginoo;\nPakamayadun kang Dios ang Hari kang Israel!\n14Nakakita si Jesus kang sangka tinday nga asno, kag nagsakay tana rugya kadya. Amo gid dya ang ginatumud kang ginakuon sa Kasulatan nga,\n15\"Indi kamo magkahadluk,\nKamo nga mga taga-Sion;\nAng inyo nga hari nagaabot run\nnga nagasakay sa tinday nga asno!\"\n16Sa mga tinion nga to wara mahangpi kang mga disipulo ang kahulogan kang mga nagakaratabo nga to. Pero kang si Jesus nabanhaw run kag ginhimaya, amo to kag nadumduman nanda nga ang nagkaratabo nga dya nasulat run sa Kasulatan parte kana, kag amo dya ang ginhimo kang mga tawo kana.\n17Duro nga mga tawo ang nakakita katong itawgun ni Jesus si Lazaro sa rulubngan kag ginbuhi na liwan dya halin sa minatay kag dya sanda ang nagsige ka panugid kang andang nakita nga to. 18Gani nga raku gid nga mga tawo ang nagsug-alaw kay Jesus, hay nabatian nanda nga naghimo tana kang dya nga milagro. 19Amo to kag ang mga Fariseo nagkinun-anay, \"Ti, kita ninyo, wara gid tatun ti may mahimo. Sulnga lang bala ninyo, ang tanan nga tawo nagasurunod run kana!\"\nMay mga Griego nga Gusto Makigkita kay Jesus\n20Kar-on, ang iba sa mga nagturukad sa Jerusalem para magsimba katong Pista, mga Griego. 21Nagparapit sanda kay Felipe nga taga-Betsaida sa Galilea. Kag nagkuon ang mga Griego kana, \"Sir, gusto namun raad makigkita kay Jesus.\" 22Ginsugid dya ni Felipe kay Andres. Kag sanda nga darwa nag-agto kag magsugid kay Jesus.\n23Nagsabat si Jesus kananda, \"Nag-abot run ang tion nga ang Anak kang Tawo pagahimayaun. 24Sugidan ko kamo: ang sangka binhi kang trigo, kon indi magtupa sa lupa kag mapatay, mapabilin lang dya nga sangka binhi gihapon. Pero kon ang dya nga binhi mapatay, magapamunga dya kang duro-duro. 25Ang tawo nga ginapalabi na gid ka mayad ang anang kabuhi, maduraan tana ka dya. Pero ang tawo tana nga wara nagapasulabi kang anang kabuhi sa kalibutan nga dya, amo tana ang makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan. 26Ang bisan sin-o nga malyag mag-alagad kanakun kinahanglan magsunod tana kanakun, kag kon sa diin ako rugto man ang akun alagad. Ang nagaalagad kanakun pagapadunggan kang akun Amay.\"\nNaghambal si Jesus Nahanungud sa Anang Kamatayun\n27Nagkuon pa gid si Jesus, \"Kar-on, natublag gid ang akun baratyagun. Ano bay? mahambal bala ako nga, 'Amay, luwasa ako sa mga pag-antos nga akun pagaatubangun'? Indi ako makakuon karia, hay amo gid ria ang kabangdanan kang akun pag-abot rugya.\" 28Pagkatapos nagkuon tana, \"Amay, padunggi ang imong ngaran.\"\nDayon may limug nga naghambal halin sa langit nga nagakuon,\n\"Ginpadunggan ko run,\nkag pagapadunggan ko pa gid liwan.\"\n29Nabatian dya kang mga tawo nga nagatirindug rugto kato, kag nagkuon sanda, \"Nagpangdaguub!\" Ang iba tana nagkuon, \"May nagpakighambal kana nga anghel!\"\n30Nagkuon si Jesus, \"Ang limug nga to naghambal para sa inyo kaaraydan kag bukun para kanakun. 31Kadya run ang tion nga pagahukman kang Dios ang mga katawhan sa kalibutan. Kag kadya man ang tion nga mapyerde si Satanas nga amo ang nagagahum sa kalibutan nga dya. 32Ako takun, kon ibayawun run gani ako halin sa lupa, ipaparapitun ko ang tanan nga tawo kanakun.\" 33Ginhambal dya ni Jesus agud ipamaan kon ano nga sahi kang kamatayun ang anang pagaagumun.\n34Nagsabat ang mga tawo, \"Suno sa amun Kasugoan, ang Cristo indi mapatay hasta san-o. Andut haw nga nagakuon ikaw nga ang Anak kang Tawo kinahanglan nga ibayawun? Sin-o dya haw ang Anak kang Tawo nga dya nga imo ginatumud?\"\n35Nagsabat si Jesus kananda, \"Indi run lang magbuhay kag madura ang kasanag kaninyo. Magtoo kamo sa sulo samtang rugyan pa kaninyo ang kasanag, agud to nga indi kamo maabotan kang kadulum. Ang tawo nga nagapanaw sa kadulum indi tana kamaan kon sa diin tana nagapaagto. 36Gani magtoo kamo sa sulo samtang rugya pa dya kaninyo agud to nga mangin mga tawo kamo nga nasanagan run.\"\nAng mga Tawo wara gihapon Magtoo\nPagkahambal ni Jesus kadya, ginbayaan na sanda kag wara run magpakita. 37Bisan pa nga nakita run kang mga Judio ang tanan nga mga milagro nga ginhimo ni Jesus wara gihapon sanda magtoo kana. 38Natabo dya agud matuman ang ginkuon anay ni propeta Isaias sa anang sinulat nga,\n\"Ginoo, sin-o lang gid ayhan ang nagpati sa amun nga mensahe,\nKag kay sin-o ginpahayag kang Ginoo ang anang gahum?\"\n39Indi sanda makatoo hay pareho kang ginkuon man anay ni Isaias,\n40\"Ginbulag sanda kang Dios\nkag ginsarado na ang andang mga panghuna-huna\nagud to nga ang andang mga mata indi makakita\nkag ang andang mga paminsarun indi makahangup,\nkag kuon kang Dios, indi man sanda magliso kanakun para nga ayadun ko sanda.\"\n41Ginkuon dya ni Isaias tungud hay nakita na run nga daan ang pagkagamhanan ni Jesus, kag naghambal man tana nahanungud kay Jesus. 42Wara ti sapayan karia, bisan sa mga manugdumara kang mga Judio raku kananda ang nagtoroo kay Jesus. Pero wara nanda ginapanugid ang andang pagtoo tungud hay nahadluk sanda nga isikwayun kang mga Fariseo sa andang sinagoga. 43Hay mas ginapasulabi nanda nga dayawun sanda kang mga tawo sangsa dayawun sanda kang Dios.\nNag-abot si Jesus sa Pagluwas kang Kalibutan\n44Dayon naghambal si Jesus ka tunog nga nagakuon, \"Ang tawo nga nagatoo kanakun bukun lang ti ako ang anang ginatoohan kundi nagatoo man tana sa nagpadara kanakun. 45Kag ang nakakita kanakun nakakita run man sa nagpadara kanakun. 46Nag-abot ako rugya sa kalibutan para magtugro kang kasanag sa mga tawo agud to nga ang bisan sin-o nga magatoo kanakun indi run magpabilin sa kadulum. 47Ang tawo nga nakabati run kang akun mga ginpanghambal pero wara na dya pagtumana, bukun ti ako ang magahusgar kana, hay wara ako mag-abot rugya sa kalibutan agud nga manghusgar sa katawhan, kundi para nga iluwasun ko sanda. 48May magahusgar tana sa tawo nga wara nagabaton kanakun kag wara nagapati sa akun mga ginpanghambal. Ang mga pulong nga akun ginpanghambal amo ang magahusgar kana nga silotan tana sa urihi nga adlaw. 49Tungud nga wara ako naghambal sa akun lang kaugalingun nga awtoridad; ang akun Amay nga amo ang nagpadara kanakun amo tana ang nagsugo kanakun kon ano ang akun dapat ihambalun 50Kag nakamaan ako nga ang anang sugo nagatugro kang kabuhi nga wara ti katapusan. Kon ano ang akun ginakuon amo ria ang ginsugo kanakun kang Amay nga akun ikuon.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/12","date":"2019-01-20T06:31:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583700734.43\/warc\/CC-MAIN-20190120062400-20190120084400-00294.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":1373,"character_repetition_ratio":0.047,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.414,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 2:14\nNaghambal si Pedro sa Katawhan\n14Amo to kag nagtindug si Pedro, imaw kang napulo'g isara ka apostoles kag sa matunog nga limug naghambal sa katawhan, \"Mga kapareho ko nga mga Judio, kag kamo tanan nga nagauroli sa Jerusalem, pamati kamo hay isugid ko kaninyo ang buut hambalun kang nagakaratabo nga dya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/2\/14","date":"2019-01-22T14:58:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583857913.57\/warc\/CC-MAIN-20190122140606-20190122162606-00015.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999747276,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999747276306152}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.423,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 6:27\n27Indi kamo magpangabudlay para sa pagkaun nga nagakapan-us. Magpangabudlay kamo para sa pagkaun nga wara nagakapan-us kag nagatugro kang kabuhi nga wara ti katapusan. Amo dya nga pagkaun ang igatugro kaninyo kang Anak kang Tawo, tungud nga gintugroan tana kang Dios nga Amay kang awtoridad sa paghimo kadya.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/6\/27","date":"2019-01-21T21:40:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583814455.32\/warc\/CC-MAIN-20190121213506-20190121235340-00003.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.106,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.51,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 7:24\nAng Pagtoo kang Sangka Bayi\n24Halin rugto nag-agto si Jesus sa lugar nga sakup kang Tiro kag Sidon. Nagdayon tana sa sangka balay rugto kag indi tana malyag nga maman-an kang bisan sin-o nga rugyan tana, pero indi na gid dya matago sa mga tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/7\/24","date":"2019-01-17T21:48:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00221.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":46,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.227,"stopwords_ratio":0.435,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 15:21\nAng Paglansang kay Jesus sa Kros\n21Sa dalanun nasug-alaw nanda ang sangka tawo nga ginahingaranan kay Simon nga nagapasulud sa syudad halin sa uma. Tana ka dya taga-Cirene kag tatay ni Alejandro kag Rufo. Ginpirit tana kang mga suldado nga magpas-an kang kros ni Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/15\/21","date":"2019-01-17T10:36:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658928.22\/warc\/CC-MAIN-20190117102635-20190117124635-00423.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999959469,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999959468841553}","num_words":46,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.391,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 10\nAng Pag-agto ni Pedro kay Cornelio\n1Rugto sa Cesarea, may sangka tawo nga ginahingaranan kay Cornelio. Tana kadya sangka kapitan kang batalyon kang mga suldado Romanhun nga ginatawag Batalyon Italyano. 2Tana ka dya diosnon, kag ang anang bug-os nga panimalay nagasimba sa Dios. Pirme tana nagatugro kang bulig sa mga imol nga tawo kag pirme man tana nagapangamuyo sa Dios. 3Sangka adlaw, kang mga alas tres ti hapon, nakita na kang maathag sa anang paranan-awun ang anghel kang Dios nga nag-abot kag naghambal kana, \"Cornelio!\"\n4Sa anang kahadluk, ginturuk na ka mayad ang anghel kag nagsabat, \"Ano raad, Ginoo?\"\nNagkuon ang anghel kana, \"Nahamuut ang Dios sa imong mga pangamuyo kag pagbulig sa mga imol, kag wara na gid ikaw nalipatan. 5Gani kar-on, magsugo ikaw kang pira ka mga laki nga mag-agto sa Jope kag ipaabat ang sangka tawo nga ginahingaranan kay Simon nga ginatawag man Pedro. 6Nagadayon tana kay si Simon nga manuglugum kang panit ka sapat, nga ang balay na ka dya sa binit kang baybay.\" 7Pagkahalin kang anghel nga nagpakighambal kana, nagtawag tana kang darwa na ka bulig kag sangka suldado nga diosnon nga isara sa mga nagaalagad kana. 8Ginsugid na kananda ang tanan nga natabo, kag pagkatapos ginpapanaw na sanda sa Jope.\n9Pagkasunod nga adlaw, samtang nagapanaw sanda kag nagahinamput sa Jope, si Pedro tana nagsaka sa tapan nga atup agud magpangamuyo; mga udto adlaw kato. 10Gin-gutum tana kag gusto na raad magkaun. Samtang ginahimus ang pagkaun, may nakita tana nga paranan-awun. 11Nakita na nga nagbukas ang langit kag may butang nga nagapapanaog nga daw sangka malapad nga kapay nga ginahigtan sa apat ka pamusod kag ginatunton sa lupa. 12Nabutang rugto ang tanan nga sahi kang sapat, pareho kang mga sapat nga nagaparanaw, mga nagakaramang, kag mga pispis. 13Dayon, may nabatian tana nga limug nga nagkuon kana, \"Tindug Pedro, ihaw kag magkaun!\"\n14Pero nagsabat si Pedro, \"Indi gid mahimo, Ginoo! Wara pa gid ako makakaun kang bisan ano nga suno sa amun relihiyon indi dapat kan-un ukon mahigku.\"\n15Ang limug nga to naghambal liwan kay Pedro sa ikarwa nga bes nga nagakuon, \"Indi pagkabiga nga mahigku ang bisan ano nga butang nga ginlimpyohan run kang Dios.\" 16Tatlo gid dya ka beses natabo kag ang bagay nga to ginbatak lagi pabalik sa langit.\n17Samtang nagapalibug pa si Pedro kon ano ang buut hambalun kang paranan-awun nga to, ang mga tawo tana nga ginsugo ni Cornelio, sa anda nga pagpuropamangkot, nakita nanda ang balay ni Simon kag nagatindug sanda sa pwertahan kang kudal. 18Nagpanawag sanda kag namangkot kon may nagadayon rugto nga tawo nga ginahingaranan kay Simon nga ginatawag man nga Pedro.\n19Samtang ginapaino-ino pa gid ni Pedro ang nahanungud sa paranan-awun nga to, ang Balaan nga Ispirito nagkuon kana, \"May tatlo ka laki nga nagasagap kanimo. 20Panaog rugto, kag indi magpangalag-ag magtawas kananda tungud hay ako ang nagsugo kananda.\" 21Gani nagpanaog si Pedro kag nagkuon sa mga tawo, \"Ako ang inyo ginapangita. Ano raad haw ang kinahanglan ninyo?\"\n22Nagsabat sanda, \"Ginsugo kami rugya ni Kapitan Cornelio. Mayad tana nga tawo kag nagasimba sa Dios, kag ginatahod kang tanan nga mga Judio. Ginkun-an tana kang anghel kang Dios nga ipaabat ikaw nga mag-agto sa anang balay, agud to nga makabati tana kon ano ang imo ihambal.\" 23Dayon gin-agda sanda ni Pedro nga magsulud sa balay kag rugto na sanda ginpaturog kang gabii nga to.\nPagkaaga, naghimus si Pedro kag nagtawas kananda. Ang iba nga mga tumuluo nga taga-Jope nag-imaw man kana. 24Pagkasunod pa gid nga adlaw, nag-abot sanda sa Cesarea. Ginapaabot sanda ni Cornelio, imaw kang anang mga himata kag kang anang suud nga mga amigo nga ana ginpang-agda. 25Kang manugsulud run si Pedro sa balay, ginsug-alaw tana ni Cornelio kag nagluhod sa anang atubang sa pagsimba kana. 26Pero ginpatindug tana ni Pedro kag ginkun-an, \"Tindug, tungud hay tawo lang man ako.\" 27Padayon si Pedro nga nagaistorya kay Cornelio samtang nagapasulud sanda sa balay, kag nakita na ang duro nga mga tawo nga nagtiripon. 28Nagkuon si Pedro kananda, \"Kamo mismo nakamaan nga kami nga mga Judio ginadumilian kang amun relihiyon nga magpakig-angut ukon magbisita sa mga bukun ti Judio. Pero ginpakita kang Dios kanakun nga indi ko dapat pagkabigun ang bisan sin-o nga tawo nga mahigku ukon indi dapat pagpakig-angutan. 29Gani nga kang ginpaabat mo ako, nag-abot ako nga wara run ti pamaribad. Kar-on gusto ko maman-an kon andut nga ginpaabat mo ako.\"\n30Nagsabat si Cornelio, \"Apat run ka adlaw kadya, amo man kadya nga oras, mga alas tres ti hapon; nagapangamuyo ako sa balay kag gulpi lang nga may sangka laki nga nagtindug sa akun atubang nga nagasuksok ka bayo nga makasirilaw 31kag nagkuon kanakun, 'Cornelio, ginpamatian kang Dios ang imong pangamuyo kag nakita na ang imong pagbulig sa mga imol. 32Gani, magsugo ikaw kang pira ka tawo sa Jope kag ipaabat ang sangka tawo nga ginahingaranan kay Simon nga ginatawag man Pedro. Nagadayon tana ka dya sa balay ni Simon nga manuglugum kang panit ka sapat, nga nagaistar sa binit kang baybay.' 33Amo ria nga ginpaabat ko ikaw lagi kag mayad man nga nagtawas ikaw. Kar-on, rugya kami tanan sa presensya kang Dios, nagahulat sa pagpamati kang tanan nga ginkuon kang Ginoo kanimo nga imo ihambal kanamun.\"\nAng Pagpamulong-pulong ni Pedro\n34Dayon nag-umpisa si Pedro sa paghambal, \"Kadya nasiguro ko run nga matuod gid man nga ang Dios wara ti may ginapasulabi. 35Ang bisan sin-o nga nagakahaduk kana kag nagahimo kang mayad, ginabaton na bisan ano pa ang andang lahi. 36Nakamaan man kamo kang mensahe kang Dios para sa mga katawhan kang Israel nga nagapahayag kang Mayad nga Balita nga ang tawo makapasag-uli run kana paagi kay Jesu-Cristo nga amo ang Ginoo kang tanan. 37Nakamaan man kamo kon ano ang natabo anay sa bilog nga probinsya kang Judea. Nag-umpisa dya sa banwa kang Galilea pagkatapos nga magpangwali si Juan nahanungud sa pagbawtiso. 38Kag nakamaan man kamo nahanungud kay Jesus nga taga-Nazaret nga gintaw-an kang Dios kang Balaan nga Ispirito kag gahum. Tungud hay ang Dios kaimaw na, nagpang-agto tana sa nagkalain-lain nga mga lugar nga nagahimo kang mayad sa katawhan kag nagapang-ayad kang mga tawo nga nasab-an kang yawa. 39Kami mismo nakakita gid kang tanan nga anang hinimoan sa mga lugar kang mga Judio kag amo man sa Jerusalem. Pagkatapos ginpatay nanda tana paagi sa paglansang kana sa kros. 40Pero ginbanhaw tana kang Dios sa ikatlo nga adlaw, kag ginpakita tana kanamun. 41Bukun ti tanan nga tawo ang nakakita kana, kundi kami lang nga ginpili run nga daan kang Dios bilang manugpamatuod. Nagpakig-imaw kami kana sa pagkaun kag pag-inum sa tapos nga mabanhaw tana. 42Ginsugo na kami nga magpangwali sa mga katawhan, kag sa pagpamatuod nga tana amo ang gintangdu kang Dios nga maghusgar sa tanan nga mga tawo, buhi man ukon patay. 43Ang tanan nga mga propeta nagpamatuod man nahanungud kana, nga ang sin-o man nga magatoo kana pagapatawarun ang andang mga sala paagi sa anang ngaran.\"\nAng mga Bukun ti Judio Nagbaton kang Balaan nga Ispirito\n44Samtang nagahambal pa si Pedro nagkunsad ang Balaan nga Ispirito sa tanan nga nagapamati sa anang mensahe. 45Natingala gid ang mga tumuluo nga mga Judio nga nagtarawas kay Pedro, tungud hay nakita nanda nga gintugro man kang Dios ang Balaan nga Ispirito sa mga bukun ti Judio. 46Tungud hay nabatian nanda nga ang mga tawo nga dya nagharambal kang lain nga sahi kang mga linggwahe kag nagadayaw sa Dios. Nagkuon si Pedro, 47\"Dya nga mga tawo pareho run man kanatun nga nakabaton kang Balaan nga Ispirito. Sin-o pa ang makapugung nga bawtisohan sanda sa tubig?\" 48Gani nagsugo tana nga bawtisohan sanda sa ngaran ni Jesu-Cristo. Dayon ginpangabay nanda si Pedro nga magpabilin anay kananda kang pira ka adlaw.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/10","date":"2019-01-17T23:31:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659417.14\/warc\/CC-MAIN-20190117224929-20190118010929-00590.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000059605,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000059604644775}","num_words":1271,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.013,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 2:12\n12Dayon man bangon kang paralitiko kag dali-dali nga gindara na ang anang baratangan kag maghalin sa tunga kang tanan nga mga tawo. Natingala gid ang tanan nga nakakita ka dya, kag gindayaw nanda ang Dios nga nagakuon, \"Wara pa gid kami ti nakita nga pareho kang natabo nga dya!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/2\/12","date":"2019-01-19T09:17:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662863.53\/warc\/CC-MAIN-20190119074836-20190119100836-00353.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000053644,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000053644180298}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.52,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 12:27\n27Turuka bala ninyo kon paano nagatubo ang mga bulak sa latagun. Wara sanda nagaobra ukon nagahimo kang andang bayo. Pero sugidan ko kamo nga bisan pa si Solomon, sa anang pagkatam-an ka manggaranun, wara gid makabayo kang pareho kang katahum kang bisan isara sa mga bulak nga dya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/12\/27","date":"2019-01-21T11:44:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583792338.50\/warc\/CC-MAIN-20190121111139-20190121133139-00230.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.014,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.388,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 5\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Paralitiko\n1Pagkatapos kang mga hitabo nga to, nagtukad si Jesus sa Jerusalem para sa Pista kang mga Judio. 2Kar-on, rugto sa Jerusalem, sa Pwertahan kang mga Karnero, may tubig nga pararigosan nga ginatawag sa hambal nga Hebreo nga Betesda. + Dya nga pararigosan napalibotan kang lima ka parasirongan. 3Sa mga parasirongan nga dya raku gid nga mga masakitun ang nagabaratang - mga bulag, mga piang kag mga paralitiko. [Nagahulat sanda nga maghulag ang tubig 4hay kon kaisa kuno may anghel kang Ginoo nga nagapanaog kag ginatandug na ang tubig. Ang una nga makalusong sa tubig pagkatapos nga labugayun dya kang anghel nagaayad kuno bisan ano man ang anang balatian.] 5Kar-on, may sangka tawo rugto kato nga katloan run kag walo ka tuig nga nagamasakit. 6Kang nakita tana ni Jesus nga nagabatang rugto kag naman-an na nga buhay run tana rugto, nagkuon si Jesus kana, \"Gusto mo bala nga mag-ayad sa imong masakit?\" 7Nagsabat ang tawo, \"Sir, wara bay ti may magabutang kanakun sa tubig pagkatapos nga matandug dya? Nagatinguha pa lang gani ako sa pagpanaog, ginaunahan run ako kang iba.\" 8Dayon nagkuon si Jesus kana, \"Bangon, dar-a ang imong banig kag magpanaw.\" 9Lagi-lagi kato nag-ayad ang tawo. Gindara na ang anang banig kag nagpanaw.\nNatabo dya sa Adlaw nga Inugpahuway. 10Gani ang mga pangulo kang mga Judio nagkuon sa tawo nga naayad, \"Adlaw kabay kadya nga Inugpahuway? Gani supak sa Kasugoan nga magdara ikaw kang imong banig.\"\n11Nagsabat tana kananda, \"Ang tawo nga nag-ayad kanakun amo ang nagkuon nga dar-un ko ang akun banig kag magpanaw.\"\n12Gani nagpamangkot sanda kana, \"Sin-o to nga tawo ang nagkuon kanimo nga himoon mo ria?\"\n13Pero ang tawo nga gin-ayad nga dya wara nakamaan kon sin-o ang nag-ayad kana, tungud nga wara na run makita si Jesus sa kadurohon kang mga tawo rugto.\n14Kang urihi run kato nakita ni Jesus sa templo ang tawo nga anang gin-ayad, kag nagkuon tana sa tawo, \"Ti, mayad run ikaw kadya. Gani indi run ikaw magpakasala hay basi mas malain pa gid ang matabo kanimo.\" 15Dayon nagpanaw ang tawo kag nagsugid sa mga pangulo kang mga Judio nga si Jesus amo ang nag-ayad kana. 16Kag tungud nga nagapanghimo si Jesus kadyang mga butang sa Adlaw nga Inugpahuway, amo to nga ginhingabot tana kang mga pangulo kang mga Judio. 17Pero nagkuon si Jesus kananda, \"Ang akun Amay nagapadayon sa anang hirikoton hasta tulad, gani ako kinahanglan man nga magpadayon sa akun hirikoton.\" 18Tungud sa ginhambal nga dya nga Jesus, nagdugang pa gid ang pagtinguha kang mga pangulo kang mga Judio nga patyun tana tungud nga para kananda wara na lang ginlapas ang kasugoan nahanungud sa Adlaw nga Inugpahuway, kundi nga ginatawag na pa ang Dios nga anang kaugalingun nga Amay, nga kon sayudon nagapakigtupung tana sa Dios.\nAng Awtoridad kang Anak kang Dios\n19Amo to kag nagsabat si Jesus sa mga pangulo kang mga Judio, \"Sugidan ko kamo, ang Anak wara gid ti may mahimo kon sa ana kaugalingun lang. Kon ano ang makita kang Anak nga ginahimo kang Amay amo man ang anang ginahimo. Gani ang ginahimo kang Amay amo man ang ginahimo kang Anak. 20Tungud nga ang Amay nagahigugma gid sa Anak, kag ginapakita na sa Anak ang tanan na nga ginahimo. Sobra pa gid gani sa mga butang nga dya ang ana nga igapakita sa Anak agud to nga matingala kamo 21Kon ang Amay nagabanhaw kang patay kag ginataw-an na sanda kadya kang kabuhi, ang Anak nagatugro man kang kabuhi sa bisan sin-o nga luyag na tugroan. 22Luwas pa dyan karia, ang Amay wara nagahusgar sa bisan kay sin-o, kundi nga gintugyan na sa Anak ang bug-os nga awtoridad sa paghusgar, 23agud to nga padunggan man ang Anak kang tanan nga mga tawo pareho kang pagpadungug nanda sa Amay. Ang bisan sin-o nga wara nagapadungug sa Anak, wara man nagapadungug sa Amay nga nagpadara kana. 24Sugidan ko kamo: Ang bisan sin-o nga nagatuman sa akun nga ginakuon kag nagatoo sa Dios nga amo ang nagpadara kanakun rugya, makaangkun tana kang kabuhi nga wara ti katapusan. Indi run tana paghukman, tungud nga wara run tana nagapaagto sa kamatayun kundi sa kabuhi nga wara ti katapusan. 25Sugidan ko pa gid kamo: magaabot ang tion, kag sa pagkamatuod nag-abot run gani dya, nga ang mga tawo nga patay makabati kang limug kang Anak kang Dios kag ang bisan sin-o nga nagatuman makaagum kang kabuhi nga wara ti katapusan. 26Ang Amay amo ang nagatugro kang kabuhi, kag ang Anak gintugroan na man kang gahum sa pagtugro kang kabuhi. 27Ang Anak gintugroan na man kang awtoridad sa paghusgar tungud nga tana ang Anak kang Tawo. 28Indi kamo matingala sa mga butang nga ria, hay magaabot ang tion nga ang tanan nga mga patay sa andang rulubngan makabati kang anang limug 29kag magabarangon sanda kadya. Ang mga nakahimo kang mayad mabanhaw kag magakabuhi, pero ang to tana nga nakahimo kang malain mabanhaw man para silotan.\"\nAng Pagpamatuod nahanungud kay Jesus\n30Nagpadayon pa gid sa paghambal si Jesus, \"Kon sa akun kaugalingun lang tana, wara ako ti sarang mahimo. Ang akun nga paghukum suno gid lang sa ginakuon kanakun kang akun Amay, gani nga akun nga paghukum matarung, tungud nga bukun ang akun kaugalingun nga luyag ang akun ginahimo kundi ang luyag kang akun Amay nga nagpadara kanakun. 31Kon ako magsugid ako nahanungud sa akun kaugalingun, ang akun ginasugid indi mabaton nga matuod. 32Pero may dyan nga nagasugid nahanungud kanakun kag naman-an ko nga ang anang ginakuon parte kanakun matuod. 33Nagsugo kamo kang mga tawo para magpamangkot kay Juan nahanungud kanakun. Kag ginsugid ni Juan kon ano ang matuod. 34Pero bukun ti kuon nga kinahanglan ko ang pagpamatuod kang tawo nahanungud kanakun, kundi nga ginkuon ko lang dya agud to nga basi pa lang nga maluwas man kamo. 35Dya si Juan daw kaangay kang sulo nga nagasiga kag nagaiwag, kag sa mabugu nga tinion nagkalipay kamo sa kasanag nga anang gintao sa inyo nga panghuna-huna.\n36\"Pero may nagasugid pa gid nahanungud kanakun nga labi pa sa ginasugid ni Juan. Amo dyaay: ang akun mga ginapanghimo nga gintugyan kanakun kang Amay nga akun taposon ang nagapamatuod nga ako ginpadara kang akun Amay. 37Kag ang Amay mismo nga amo ang nagpadara kanakun rugya nagapamatuod man nahanungud kanakun. Pero wara kamo makabati kang anang limug ukon nakakita kon ano ang anang itsura. 38Kag wara man nagapabilin ang anang mga Pulong sa inyo mga tagipusoon tungud nga wara kamo nagapati kanakun nga anang ginpadara. 39Ginaton-an gid ninyo kamayad ang Kasulatan hay nagpinsar kamo nga paagi kadya makaangkun kamo kang kabuhi nga wara ti katapusan. Ang Kasulatan nga dya mismo ang nagapamatuod nahanungud kanakun, 40pero indi kamo gusto magparapit kanakun agud to nga makaangkun kamo kang kabuhi nga wara ti katapusan.\"\n41Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal nga nagakuon, \"Wara takun nagatinguha nga dayawun ako kang mga tawo. 42Pero nakilala ko gid kamo. Naman-an ko nga sa inyo tagipusoon wara gid ti paghigugma sa Dios. 43Nag-abot ako rugya sa kalibutan nga may awtoridad nga naghalin sa akun Amay, pero indi ninyo ako pagbatonon. Pero kon may tawo gani nga mag-abot nga sa ana lang kaugalingun nga awtoridad, ginabaton man ninyo tana. 44Paano bay kamo makatoo kanakun, hay ang inyo tana nga ginapangita amo nga dayawun kamo kang inyo nga isigka-tawo, kag wara kamo nagatinguha nga ang Dios amo ang magdayaw kaninyo?\n45\"Indi kamo magpaminsar nga ako ang magaakusar kaninyo sa akun Amay. Si Moises tana nga amo ang inyo ginasarigan, amo ang magaakusar kaninyo sa akun Amay. 46Kon matuod nga nagapati kamo kay Moises, magapati man kamo kanakun hay nagsulat tana nahanungud kanakun. 47Pero tungud gani nga wara kamo nagapati sa anang ginkuon sa anang mga sinulat, ano pa bay karia ang pagpati ninyo sa akun ginakuon?\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/5","date":"2019-01-20T14:08:16Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583716358.66\/warc\/CC-MAIN-20190120123138-20190120145138-00400.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":1285,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.43,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 1:8\n8Pero pag-abot kang Balaan nga Ispirito kaninyo, makabaton kamo kang gahum, kag magapanugid kamo sa katawhan nahanungud kanakun, indi lang rugya sa syudad kang Jerusalem kundi sa bug-os man nga probinsya kang Judea kag sa Samaria kag hasta pa gid sa tanan nga duuk kang kalibutan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/1\/8","date":"2019-01-21T23:45:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583822341.72\/warc\/CC-MAIN-20190121233709-20190122015709-00523.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.426,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 7\nAng Pamulong-pulong ni Esteban\n1Ginpamangkot si Esteban kang Pinakamataas nga Pari, \"Matuod bala ang tanan nga ria?\"\n2Nagsabat si Esteban, \"Mga kabugtoan kag mga ginikanan, pamatii ninyo ako. Ang mahimayaun nga Dios nagpakita sa atun ulang nga si Abraham kang rugto pa tana nagaistar sa Mesopotamia, antes tana magsaylo sa Haran. 3Nagkuon kana ang Dios, 'Maghalin ikaw sa lugar nga dya kag bayai ang imong mga himata, kag mag-agto ikaw sa lugar nga akun itudo kanimo.' 4Amo to kag naghalin si Abraham sa lugar kang mga Caldeo kag nag-istar sa Haran. Kang napatay ang anang tatay, ginpasaylo tana kang Dios sa lugar nga dya nga amo run ang inyo ginaistaran kadya. 5Wara tana gintugroan kang Dios bisan sandapal nga lupa nga makuon na nga ana. Pero nagsaad ang Dios nga itugro dya kana nga mangin ana kag kang anang mga linahi, bisan pa kato nga tinion wara pa tana ti bata. 6Amo dya ang ginkuon kang Dios kana, 'Ang imo mga linahi magaistar sa iba nga pungsod, kag pagahimoon sanda nga mga uripun kag pagapaantoson sa sulud kang 400 ka tuig. 7Pero pagasilotan ko ang pungsod nga magauripun kananda, kag pagkatapos, magahalin sanda sa lugar nga to kag magasimba sanda kanakun sa lugar nga dya.' 8Naghimo ang Dios kang kasugtanan kay Abraham, kag ang tanda kang kasugtanan nga dya amo ang pagsirkom. Gani, kang may bata run si Abraham nga amo si Isaac, ginsirkom na dya sa ikawalo nga adlaw sa tapos dya mabata. Amo man to ang ginhimo ni Isaac sa anang bata nga si Jacob, kag amo man ang ginhimo ni Jacob sa anang napulo'g darwa ka mga kabataan nga atun mga kaulangan.\n9\"Ang atun mga kaulangan nga to nahisa sa andang bugto nga si Jose. Gani ginbaligya nanda tana bilang uripun sa Ehipto. Pero ang Dios nagaimaw gid kana 10kag ginhilway tana sa tanan na nga mga kabudlayan. Gintaw-an tana kang Dios kang mayad nga panimuut kag kaaram sa atubang ni Faraon nga hari kang Ehipto. Kag ginhimo tana ni Faraon bilang manugdumara kang bilog nga Ehipto kag kang anang bug-os nga panimalay. 11Kar-on, nag-abot ang taggurutum sa bilog nga Ehipto kag sa Canaan, nga nagdara kang tuman nga kabudlayan. Ang atun mga kaulangan wara gid ti mabul-an kang pagkaun. 12Kang pagkabati ni Jacob nga may pagkaun sa Ehipto, ginsugo na rugto ang anang kabataan nga atun mga kaulangan. Amo dya amo ang una nanda nga pag-agto sa Ehipto. 13Sa ikarwa nanda nga pag-agto, nagpakilala kananda si Jose nga anda bugto, kag nakilal-an man ni Faraon ang panimalay ni Jose. 14Dayon ginpaabat ni Jose si Jacob nga anang tatay kag ang anang bug-os nga panimalay; kapitoan kag lima sanda tanan. 15Amo to kag nag-agto si Jacob sa Ehipto. Rugto tana napatay kag amo man ang atun mga kaulangan. 16Gindara ang andang mga lawas pabalik sa Sikem. Rugto sanda ginlubung sa rulubngan nga ginbakal anay ni Abraham sa mga kabataan ni Hamor.\n17\"Kang marapit run lang ang tion nga tumanun kang Dios ang anang ginsaad kay Abraham, tama run gid ka duro ang linahi kang atun mga kaulangan sa Ehipto. 18Kang urihi, lain run ang hari nga naggahum sa Ehipto, nga wara makakilala kay Jose. 19Gindayaan na ang atun mga kasimanwa kag nangin mapintas tana sa atun mga kaulangan. Ginpirit na sanda nga itapok ang andang mga lapsag agud to nga magkaramatay. 20Sa amo man to nga tion, natawo si Moises, sangka lapsag nga nahamut-an kang Dios. Sa sulud kang tatlo ka bulan ginbatiti tana kang anang panimalay. 21Kang gintapok tana kang anang mga ginikanan, ginbuul tana kang bayi nga bata ni Faraon kag ginpabahul kag ginkabig nga ana kaugalingun nga bata. 22Ang tanan nga kinaaram kang taga-Ehipto gintudlo kay Moises, gani nangin sampatun tana, indi lamang sa paghambal kundi sa buhat man.\"\n23\"Kang magpang-edadun run tana kang kap-atan ka tuig, napinsaran na nga magbisita sa anang mga kapareho nga Israelenhun. 24Nakita na ang isara kananda nga ginasakit kang sangka Ehiptohanun, gani nga gin-apinan na dya kag ginpatay na ang Ehiptohanun bilang pagtimalus. 25Abi na nga mahangpan kang anang mga kapareho nga Israelenhun nga tana amo ang pagagamitun kang Dios sa paghilway kananda, pero wara nanda dya mahangpi. 26Kang masunod nga adlaw, may nakita tana nga darwa ka Israelenhun nga nagaaway. Pasag-uliun na raad sanda nga nagakuon, 'Mga amigo, pareho lang man kamo nga mga Israelenhun, andut nga nagaaway kamo?' 27Pero gintiklod si Moises kang isara nga amo ang nagaaway sa isara kag ginkun-an, 'Sin-o ang naghimo kanimo nga magdumara kag maghukum kanamun? 28Patyun mo man bala ako pareho kang imong ginhimo sa Ehiptohanun kahapon?' 29Pagkabati ni Moises ka dya nagpalagyo tana paagto sa Madian. Nagpangasawa tana rugto kag nangin tatay kang darwa ka bata nga laki.\n30\"Pagkaligad kang kap-atan ka tuig, nagpakita kay Moises ang sangka anghel sa nagadaba-daba nga purongpong, rugto sa kamingawan marapit sa Bukid kang Sinai. 31Natingala gid tana sa anang nakita. Kang ginaparapitan na run dya agud himutadan ka mayad, nabatian na ang limug kang Ginoo: 32'Ako ang Dios kang imong mga kaulangan, ang Dios ni Abraham, Isaac, kag Jacob.' Nagkurudug si Moises sa kahadluk kag wara run ti kaisug sa pagturuk. 33Nagkuon ang Ginoo kana, 'Huksa ang imo sandalyas tungud hay ang lugar nga dya nga imo ginatindugan balaan. 34Nakita ko gid ang sobra nga pagpigus sa akun mga katawhan sa Ehipto, kag nabatian ko man ang anda nga pag-ugayung. Amo ria nga nag-abot ako sa paghilway kananda. Dali, sugoon ko ikaw nga mag-agto sa Ehipto.'\n35\"Si Moises nga dya nga anda ginsikway kang magkuon sanda, 'Sin-o ang naghimo kanimo nga magdumara kag maghukum kanamun?' Tana man ang ginsugo kang Dios nga mangin manugdumara kag manughilway paagi sa pagbulig kang anghel nga nagpakita kana sa purongpong. 36Tana ang nagpangulo kananda paggwa sa Ehipto. Naghimo tana kang mga milagro kag katingalahan nga mga butang sa Ehipto, kag sa Dagat nga Pula, kag sa kamingawan sa sulud kang 40 ka tuig. 37Si Moises man nga dya ang naghambal sa mga katawhan kang Israel, 'Ang Dios magapili para kaninyo kang sangka propeta nga rugyan mismo kaninyo magahalin, pareho kang ginhimo na kanakun.' 38Si Moises nga dya ang kaimaw kang katiringban kang Israel sa kamingawan, kag kang anghel nga nagpakighambal kana sa bukid kang Sinai, kag imaw man kang atun kaulangan. Tana ang nagbaton kang mga buhi nga Pulong kang Dios agud ipaalinton kanatun.\n39\"Pero ang atun mga kaulangan indi gid magtuman kana. Ginsikway nanda tana, kag ang anda tana nga handum amo ang magbalik sa Ehipto. 40Nagkuon sanda kay Aaron, 'Himoi kami kang mga dios-dios nga amo ang magapanguna kanamun. Tungud hay kon parte tana kay Moises nga to nga nagdara kanamun paggwa sa Ehipto, wara kami kamaan kon naiwan run tana.' 41Amo run to ang tion nga naghimo sanda kang ribulto sa dagway kang tinday nga baka. Ginhaladan nanda dya kang inihaw nga mga sapat, kag nagsinadya sanda sa pagpadungug kang andang kaugalingun nga inobrahan. 42Gani gintalikdan sanda kang Dios kag ginpabay-an run lang nga magsimba sa mga butang sa kahawaan. Amo gid dya ang nasulat sa libro kang mga propeta nga nagakuon,\n'Kamo nga mga Israelenhun, bukun ti para kanakun ang ginhalad ninyo nga mga gin-ihaw nga sapat,\nrugto sa kamingawan sa sulud kang kap-atan ka tuig.\n43Ginadara-dara ninyo ang torda kang inyo dios-dios nga si Moloc\nkag ang bituon nga imahen kang inyo dios-dios nga si Refan.\nAng mga rebulto nga dya ginhimo ninyo agud simbahun.\nGani tabugon ko kamo hasta sa pihak pa gid kang Babilonia.'\n44\"Kang rugto pa sa kamingawan ang atun mga kaulangan may torda sanda nga rugyan ang presensya kang Dios. Ang torda nga dya ginhimo suno sa ginsugo kang Dios kay Moises, kag suno man sa surondan nga ginpakita kana. 45Kang urihi, ginpanubli dya kang andang mga kabataan, kag gindara nanda dya kang si Josue amo run ang nagapangulo kananda samtang ginabuul nanda ang mga kalupaan kang mga nasyon nga ginapanabog kang Dios. Ang torda nga dya nagpabilin rugto hasta sa tion ni David. 46Nahamut-an gid kang Dios si David. Ginpangayo na nga tugotan tana nga magpatindug kang balay para sa Dios ni Jacob. 47Pero si Solomon amo ang nagpatindug kang balay para sa Dios.\n48\"Ugaring ang Labing Mataas nga Dios wara nagaistar sa mga balay nga hinimoan kang tawo. Pareho kang ginkuon anay kang Dios paagi sa anang propeta,\n49'Ang langit amo ang akun trono,\nkag ang lupa turongtongan kang akun mga kahig.\nGani ano nga klase ka balay ang inyo patindugun para kanakun?\nUkon sa diin ako magapahuway?\n50Ako kabay ang naghimo kang tanan nga mga butang nga dya?'\n51\"Mga awut gid kamo ti ulo. Pareho gid kamo kang mga tawo nga wara nakakilala sa Dios. Indi gid kamo magpati kag wara kamo nagapamati sa anang mga Pulong. Pirme lang ninyo ginabatoan ang Balaan nga Ispirito. Kon ano ang ginhimo kang inyo mga kaulangan, amo man ang inyo ginahimo. 52Sin-o lang bala nga propeta kauna nga wara ginhingabot kang inyo mga kaulangan? Ginpatay man gani nanda ang mga nagpanagna nahanungud kang pag-abot kang Matarung nga Surugoon kang Dios, nga inyo man tulad gintraidoran kag ginpatay. 53Kamo ang nagbaton kang Kasugoan kang Dios nga gintao paagi sa mga anghel, pero wara man ninyo dya pagtumana.\"\nAng Pagbato kay Esteban\n54Pagkabati ka dya kang mga katapo kang konseho nagkurudug sanda sa tuman nga kaugut kana. 55Pero si Esteban nga nagamhan kang Balaan nga Ispirito, nagtangra sa langit kag nakita na ang himaya kang Dios nga nagasidlak kag nakita na man si Jesus nga nagatindug sa tuo kang Dios. 56Nagkuon si Esteban, \"Turuka ninyo! Makita ko nga bukas ang langit kag ang Anak kang Tawo nagatindug sa tuo kang Dios!\"\n57Gintakpan nanda ang andang mga talinga kag magsinggit kang matunog kag nagdinagusu sanda tanan paagto kay Esteban. 58Dayon gin-guyod nanda tana pagwa sa syudad kag rugto ginpurolihan ka libag ka bato. Ang mga testigo kontra kana ginbilin nanda ang andang panaptun sa sangka pamatan-un nga ginahingaranan kay Saul. 59Samtang ginabato nanda si Esteban, nagpangamuyo tana sa Ginoo nga nagakuon, \"Ginoong Jesus, batona ang akun ispirito!\" 60Dayon nagluhod tana kag nagsinggit kang matunog, \"Ginoo, indi sanda pagsukta kang sala nanda nga dya!\" Sa tapos nga mahambal na dya, napatay tana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/7","date":"2019-01-19T19:07:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583680452.20\/warc\/CC-MAIN-20190119180834-20190119202834-00168.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":1680,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.451,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 23:16\n16\"Makaluluoy man kamo nga mga bulag nga manugtuytoy! Gintudlo ninyo nga kon ang tawo magpanumpa nga ginagamit na nga saksi ang templo, indi kinahanglan nga tumanun na ang anang ginsaad nga to. Pero kon magpanumpa tana nga ginagamit na nga saksi ang bulawan nga rugyan sa templo, kinahanglan nga tumanun na ang anang ginsumpa.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/23\/16","date":"2019-01-23T03:08:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583884996.76\/warc\/CC-MAIN-20190123023710-20190123045710-00215.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9952321649,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9952321648597717}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.097,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.436,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.996,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 21:32\n32Tungud hay nag-abot kaninyo si Juan nga Manugbawtiso para tudloan kamo kang paagi para mangin matarung pero wara kamo magpati kana. Ang mga manugsukot tana kang buwis kag ang mga bayi nga nagabaligya kang anda dungug amo ang nagpati kana. Bisan pa nga nakita run ninyo dya, wara man angud kamo maghinulsul kag magpati kana.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/21\/32","date":"2019-01-18T03:08:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659677.17\/warc\/CC-MAIN-20190118025529-20190118051529-00211.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 5:21\n21Pagkabati nanda ka dya, nagsulud sanda sa templo pagkakasanagun kag nagpanudlo sa mga tawo.\nSa pihak tana nga bahin, nag-abot ang Pinakamataas nga Pari kag anang mga kaibahan, kag ginpatawag nanda ang tanan nga katapo kang konseho kag mga kamal-aman. Dayon nagpasugo sanda sa prisohan nga ibul-un ang mga apostoles kag ipaatubang kananda.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/5\/21","date":"2019-01-19T14:38:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583668324.55\/warc\/CC-MAIN-20190119135934-20190119161934-00456.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997746348,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997746348381042}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.463,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 1:45\n45Pero ang tawo nagpanaw kag ginpanugid-sugid ang natabo kana, hasta nga maglapnag ang balita nga dya. Tungud ka dya, indi run mahimo nga makasulud kang hayag si Jesus sa banwa. Gani rugto run lang tana nagtiner sa kamingawan, kag nag-aragto kana ang mga tawo nga nagharalin sa mga nagkalain-lain nga mga lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/1\/45","date":"2019-01-23T19:48:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584350539.86\/warc\/CC-MAIN-20190123193004-20190123215004-00098.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000085831,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000085830688477}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.491,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"balaysugidanun.com\nPinaka-una nga Libro sa Kinaray-a kang Balay Sugidanun & ni Early Sol A. Gadong\n\"Kick-ass dyang istorya ni Early Sol Gadong, isara sa mga kilala nga manunulat natun sa rehiyun nga maestra kang Math sa UP-High School sa Iloilo. Kanami kang ilustrasyon ni Mark Lawrence And…\nPost to Tumblr","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"https:\/\/www.tumblr.com\/widgets\/share\/tool\/preview?shareSource=legacy&canonicalUrl=&url=https%3A%2F%2Fbalaysugidanun.com%2F2014%2F11%2F26%2Fpinaka-una-nga-libro-sa-kinaray-a-kang-balay-sugidanun-ni-early-sol-a-gadong%2F&title=Pinaka-una+nga+Libro+sa+Kinaray-a+kang+Balay+Sugidanun+%26+ni+Early+Sol+A.+Gadong","date":"2019-01-21T02:20:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583745010.63\/warc\/CC-MAIN-20190121005305-20190121031305-00460.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8124650717,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8124650716781616, \"ceb_Latn_score\": 0.11871737986803055, \"hnn_Latn_score\": 0.02447620965540409, \"cgc_Latn_score\": 0.016286514699459076, \"fil_Latn_score\": 0.01567886397242546}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.245,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.951,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 9:35\nNaluoy si Jesus sa mga Tawo\n35Naglibot si Jesus sa tanan nga mga kabanwahanan kag mga kabaryohanan. Nagpanudlo tana sa mga sinagoga, kag nagpangwali kang Mayad nga Balita nahanungud sa paghari kang Dios, kag nagpang-ayad kang mga tawo nga may nagkalain-lain nga mga masakit kag balatian.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/9\/35","date":"2019-01-17T11:21:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658928.22\/warc\/CC-MAIN-20190117102635-20190117124635-00468.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999905467,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999054670333862}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.574,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 5:24\n24Sugidan ko kamo: Ang bisan sin-o nga nagatuman sa akun nga ginakuon kag nagatoo sa Dios nga amo ang nagpadara kanakun rugya, makaangkun tana kang kabuhi nga wara ti katapusan. Indi run tana paghukman, tungud nga wara run tana nagapaagto sa kamatayun kundi sa kabuhi nga wara ti katapusan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/5\/24","date":"2019-01-17T21:32:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00289.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000009656,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000096559524536}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.113,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.5,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 15:29\n29Pero nagsabat tana sa anang tatay, 'Sulnga bala, sa sulud kang malawid nga mga tinuig nagpangalagad ako kanimo. Wara gid ako maglapas kang imo mga sugo. Pero wara gid ikaw ti gintugro kanakun bisan sangka tinday lang kang kanding agud nga magsinadya kami kang akun mga amigo!","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/15\/29","date":"2019-01-21T15:53:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583795042.29\/warc\/CC-MAIN-20190121152218-20190121174218-00005.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000085831,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000085830688477}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 10\nAng Paraanggidan nahanungud sa Manugbantay kang Karnero\n1Nag-istorya si Jesus kang paraanggidan. Kuon na, \"Sugidan ko kamo: ang tawo nga nagasulud sa toril kang mga karnero pero wara tana nagaagi sa pwertahan na kadya, kundi nga nagatakras tana sa lain nga aragyan, ria nga tawo takawan kag bandido. 2Ang tawo tana nga nagaagi sa pwertahan kang toril amo ang manugbantay kang karnero. 3Ginapasulud tana kang bantay kang pwertahan; ang mga karnero nagapamati sa anang limug. Ginatawag na ang mga karnero sa andang mga ngaran kag ginatuytoyan na sanda pagwa sa toril. 4Kon mapagwa na run ang tanan na nga mga karnero, nagauna tana kananda sa pagpanaw kag nagasunod sanda kana tungud nga kilala nanda ang anang limug. 5Ang mga karnero indi gid magsunod sa tawo nga wara nanda makilala. Magaparalagyo sanda kana tungud nga indi nanda makilala ang anang limug.\"\n6Gin-istorya kananda ni Jesus ang paraanggidan nga dya pero wara nanda mahangpi kon ano gid ang buut na ipahangup kananda.\nGinpaanggid ni Jesus ang Anang Kaugalingun sa sangka Mayad nga Manugbantay kang Karnero\n7Gani nga nagkuon ruman si Jesus, \"Sugidan ko kamo: ako ang pwertahan nga ginaagyan kang mga karnero. 8Ang mga nag-abot una kanakun mga takawan kag bandido. Pero wara magsapak kananda ang mga karnero. 9Ako amo ang pwertahan. Ang bisan sin-o nga nagaagi kanakun maluwas. Pagusto tana sa pagsulud kag sa paggwa kag makakita tana kang anang hararban. 10Ang takawan tana nagaabot para lang magpanakaw, magpatay kag magpangguba. Ako tana nag-abot agud to nga paagi kanakun makaangkun sanda kang kabuhi kag maaguman nanda ang mabinungahun nga pagkabuhi.\n11\"Ako ang mayad nga manugbantay kang karnero. Ang mayad nga manugbantay handa magtaya kang anang kabuhi para sa mga karnero. 12Ang tawo tana nga ginasuholan lang nga magbantay, ginabayaan na ang mga karnero kag magpalagyo kon makita na nga may lubo nga nagaabot hay bukun tana ti manugbantay kag bukun ti tana ang nagapanag-iya kang mga karnero. Gani ang mga karnero pagatukbun kang lubo kag magahirinuplaag sanda kadya. 13Ang tawo nga dya magapalagyo tungud nga tana ginasuholan lang kag wara tana nagakabalaka sa mga karnero. 14Ako ang mayad nga manugbantay kang karnero. Kilala ko ang akun mga karnero kag kilala man nanda ako, 15pareho nga ako kilala kang akun Amay kag tana kilala ko man. Kag handa ako nga itaya ang akun kabuhi para sa akun mga karnero. 16May iba pa ako nga mga karnero nga wara rugya sa toril nga dya. Kinahanglan man nga dar-un ko sanda rugya kag sanda magapamati kang akun limug. Kag mangin isara run lang sanda ka panung nga may isara ka manugbantay.\n17\"Ginahigugma ako kang akun Amay tungud nga ginahalad ko ang akun nga kabuhi agud to nga angkunun dya liwan. 18Wara ti may makabuul kang akun kabuhi, kundi nga ginatao ko dya kang bulontad. May gahum ako sa pagtao kang akun kabuhi, kag may gahum man ako sa pagbawi kadya. Amo dya ang sugo kanakun kang akun Amay.\"\n19Tungud sa mga ginpanghambal nga dya ni Jesus, nagbinahin-bahin ruman ang mga Judio. 20Duro kananda ang nagkuon, \"Nasudlan tana kang panulay kag nagaumang. Andut sagad kamo ka pamati kana?\"\n21Pero ang iba tana nagkuon, \"Ang tawo nga nasudlan kang panulay indi makahambal kang pareho karia. Kag isara pa, ang panulay indi makaayad kang tawo nga bulag.\"\nAng mga Judio Wara Magtoo kay Jesus\n22Kar-on, nag-abot ang tion nga ang mga Judio nagasaulog sa Jerusalem kang andang Pista nahanungud sa Paghalad kang Templo. Tagraramig run kato, 23kag si Jesus nagapanaw-panaw sa Balkon ni Solomon rugto sa templo. 24Sa wara lang gid magbuhay kato, may mga Judio nga nagpalibot kana kag nagkuon sanda, \"Hasta san-o bay ang imo pagpahawat-hawat kanamun? Kon ikaw amo ang Cristo, sugidi kami kang maathag.\"\n25Nagsabat si Jesus, \"Ginsugidan ko run kamo, ugaring wara kamo nagapati. Ang mga milagro nga akun ginpanghimo paagi sa awtoridad kang akun Amay amo ang nagapamatuod nahanungud kanakun. 26Pero wara gid man kamo nagapati, tungud nga bukun kamo ti akun mga karnero. 27Ang akun mga karnero nagapamati kanakun. Kilala ko sanda kag nagasunod sanda kanakun. 28Ginatugroan ko sanda kang kabuhi nga wara ti katapusan kag sanda kadya indi gid mapatay. Wara ti bisan sin-o nga makaagaw kananda sa akun alima. 29Ang akun Amay gamhanan sa tanan, tana ang nagtugyan kananda kanakun.+ Wara ti bisan sin-o nga makaagaw kananda sa alima kang akun Amay. 30Ako kag ang akun Amay isara gid lamang.\"\n31Pagkabati kang mga pangulo kang mga Judio sa ginhambal ni Jesus nga to, namurot sanda kang mga bato agud batwun tana. 32Dayon nagkuon si Jesus kananda, \"Naghimo ako kang duro nga mga mayad nga buhat kag nakita ninyo dya. Ginpahimo dya kanakun kang akun Amay. Diin bay sa akun nga mga ginbuhat ang kabangdanan nga batwun ninyo ako?\"\n33Nagsabat sanda, \"Bukun ti sa mga mayad nimo nga buhat nga batwun ikaw namun, kundi sa kabangdanan nga ginainsultohan nimo ang Dios tungud nga ikaw tawo lang pero ginakabig mo ang imo kaugalingun nga Dios.\"\n34Nagkuon si Jesus kananda, \"Nasulat kabay sa inyo Kasugoan nga ang Dios naghambal sa mga tawo nga sanda mga dios? 35Kar-on, kon sanda nga mga gintugyanan kang pulong kang Dios gintawag na nga mga dios—kag ang kasulatan indi pwede baliwaraun— 36ako takun ginpili kang Amay mismo kag ginpadara rugya sa kalibutan. Andut haw nga pasibangdan ninyo ako nga ginainsultohan ko ang Dios hay nagkuon ako nga ako anang Anak? 37Kon wara ako nagahimo kang hirikoton kang Dios, indi kamo magpati kanakun! 38Pero kon ako nagahimo kang hirikoton kang Dios, bisan pa nga indi kamo magpati kanakun mismo, patihi lang ninyo ang akun mga ginapanghimo agud to nga maman-an gid ninyo kamayad nga ang Amay rugya kanakun, kag ako rugyan kana.\"\n39Tungud sa ginhambal nga to ni Jesus gintinguhaan ruman nanda tana nga idakpun, pero nakalikaw tana kananda.\n40Naghalin tana kag nagtabok liwan sa suba kang Jordan, rugto sa lugar nga sa diin si Juan nagpangbawtiso kato anay. Kag nagtiner si Jesus rugto. 41Duro nga mga tawo ang nag-aragto kana. Nagkuon sanda, \"Wara maghimo kang makatiringala nga buhat si Juan, pero ang tanan nga anang ginpanghambal nahanungud sa tawo nga dya puros matuod.\" 42Kag duro nga mga tawo sa lugar nga to ang nagtoroo kay Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/10","date":"2019-01-24T08:32:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584519757.94\/warc\/CC-MAIN-20190124080411-20190124102411-00292.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000090599,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000090599060059}","num_words":1021,"character_repetition_ratio":0.066,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.401,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 13\nNaghambal si Jesus nahanungud sa Pagkaguba kang Templo\n1Samtang nagapagwa si Jesus sa templo, ang isara sa anang mga disipulo nagkuon kana, \"Turuka bala Maestro, tama gid ka nami gid kang mga bato kag ka daragkul kang mga balay!\"\n2Nagsabat si Jesus kana, \"Nakita mo ang daragkul nga mga balay nga dya? Wara gid ti bisan sangka bato nga mabilin nga nagasampaw sa isara; marumpag gid dya tanan.\"\nMga Kalisdanan kag Paghingabot\n3Kang nagapungko si Jesus sa pagpanudlo rugto sa Bukid kang mga Olibo nga sa diin lantawun ang templo, nagparapit kana sanday Pedro, Santiago, Juan kag Andres kag nagpamangkot nga sandahanun lang, 4\"Sugidi kami, san-o bala dya matabo kag ano bala ang mga paratandaan nga matuman run ang tanan nga dya?\"\n5Nagkuon si Jesus kananda, \"Mag-andam kamo nga indi kamo mapatalang ni bisan sin-o. 6Duro nga mga tawo ang magaturohaw nga magapakuno-kuno nga sanda amo ang Cristo kag duro ang mapatalang. 7Kon makabati gani kamo kang mga ginahud kang gyera kag kang mga balita nga may gyera sa marayu, indi kamo magkahadluk. Ang mga butang nga dya kinahanglan nga matabo gid, pero bukun pa ti amo ria ang katapusan kang tanan. 8Tungud hay magairinaway ang mga nasyon kag amo man ang mga ginharian. May mga linog sa nagkalain-lain nga lugar kag magaabot ang taggurutum. Pero dya umpisa pa lang nga daw pareho kang una nga pagpakutuy kang manugbata.\n9\"Kamo mismo mag-andam man tungud hay pagadakpun kamo kag itugyan sa mga hukmanan. Pagahanoton kamo sa mga sinagoga, kag pagapaatubangun kamo sa mga gobernador kag sa mga hari tungud kanakun agud to nga magapanaksi kamo kananda. 10Kag kinahanglan nga mawali gid anay ang Mayad nga Balita sa tanan nga mga nasyon. 11Kag kon dakpun gani nanda kamo kag dar-un sa hukmanan, indi kamo magpalibug kon ano ang inyo ihambal. Kon mag-abot ang tion nga to ihambal ninyo kon ano ang ginatugro kaninyo, tungud hay bukun kamo ang nagahambal kundi ang Balaan nga Ispirito. 12May mga tawo nga magatugyan kang andang bugto para patyun, kag may mga tatay nga magahimo man ka dya sa andang mga kabataan, kag may mga kabataan nga magabato sa andang mga ginikanan kag ipapatay nanda dya. 13Kaugtan kamo kang tanan tungud kanakun pero ang bisan sin-o tana nga magapadayon nga mapag-un hasta sa katapusan amo tana ang maluwas.\"\nAng Makakurugmat nga Butang\n14\"Kon makita run gani ninyo ang makangiril-ad nga butang nga nagatindug sa indi na dapat tindugan (sa mga nagabasa ka dya, intiendiha gid ninyo ang inyo ginabasa), dapat ang mga tawo rugyan sa Judea magparalagyo run sa kabukidan. 15Ang bisan sin-o nga rugto sa tapan nga atup kang anang balay, indi run magpanaog sa pagsulud sa anang balay para magbuul kang bisan ano. 16Kag ang bisan sin-o nga rugto sa uma, indi run dapat mag-uli sa pagbuul kang anang kunup. 17Makaluluoy sa amo ria nga mga inadlaw ang mga nagabusong kag ang mga nagapatiti. 18Ipangamuyo ninyo sa Dios nga indi dya matabo sa tagraramig. 19Tungud hay sa amo to nga mga inadlaw tama gid ka budlay ang mga kapipit-an nga magaabot nga wara pa maagumi kang mga tawo halin kang pagtuga kang Dios kang kalibutan hasta kadya kag wara run ti may matabo nga pareho karia sa paraaboton. 20Kag kon wara ginpabugu kang Ginoo ang tion nga ria wara gid ti tawo nga mabilin. Pero tungud gid lang sa anang mga pinili, ginpabugu na ang tion nga ria.\n21\"Gani kon may magkuon kaninyo nga 'Dya run ang Cristo' ukon 'Rugto tana' indi kamo magpati. 22Tungud hay may magaturohaw nga mga bukun ti matuod nga Cristo, kag mga nagapakuno-kuno nga propeta. Magahimo sanda kang mga milagro kag mga makatiringala nga mga butang sa katuyoan nga patalangun, kon mahimo pa lang, bisan ang mga pinili kang Dios. 23Gani mag-andam kamo. Ginsugid ko run kaninyo ang tanan nga mga butang samtang wara pa dya matabo.\"\nAng Pag-abot kang Anak kang Tawo\n24\"Sa mga inadlaw nga to, pagkatapos kang mga kapipit-an, ang adlaw magadulum, kag ang bulan indi run magsanag. 25Ang mga bituon magakarahulog halin sa langit kag ang mga butang sa kahawaan pagauyugun. 26Kag dayon makita kang mga tawo ang Anak kang Tawo nga nagaabot nga ginadara kang panganod; tuman gid ang anang gahum kag pagkamahimayaun. 27Dayon sugoon na ang anang mga anghel nga tiponon ang anang mga pinili halin sa tanan nga bahin kang kalibutan.\"\nAng Kahoy nga Higera\n28\"Magtuon kamo halin sa kahoy nga higera. Kon nagapanglumbay run gani dya, maman-an ninyo nga dali run lang ang tag-irinit. 29Sa amo man nga bagay, kon makita gani ninyo nga nagakaratabo run ang mga butang nga dya, maman-an ninyo nga dali run lang tana mag-abot kag nagahinamput run. 30Sugidan ko kamo, magakaratabo ang tanan nga mga butang nga dya sa wara pa mapatay ang mga tawo sa dya nga panag-on. 31Madura ang langit kag ang lupa, pero ang akun mga pulong magapabilin hasta san-o.\nWara ti Nakamaan kang Adlaw ukon Oras\n32\"Wara gid ti bisan sin-o nga nakamaan kon ano nga adlaw ukon oras dya magakaratabo, bisan ang mga anghel sa langit ukon ang Anak; ang Amay gid lang ang nakamaan. 33Mag-andam kamo kag magbantay tungud hay wara kamo makamaan kon san-o magaabot ang tion nga ria. 34Daw pareho dya kang sangka tawo nga nagpanaw sa marayu. Ginbayaan na ang anang balay kag gintugyan sa anang mga surugoon nga ang kada isara kananda may anang orobrahun. Ginbilinan na man ang manugbantay kang pwertahan nga magbantay gid. 35Gani magbantay gid kamo tungud hay wara kamo kamaan kon san-o magabalik ang agalun kang balay, kon sa kasisidmun ukon sa tungang gabii ukon sa tagparamalo kang sulog ukon sa kasanagun man. 36Basi hinali lang mag-abot tana, kag masapwan na kamo nga nagakaraturog. 37Ang ginakuon ko kaninyo, ginakuon ko man sa tanan: Magbantay gid kamo.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/13","date":"2019-01-17T20:57:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00293.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000007987,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000079870224}","num_words":954,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.457,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 8:28\nGin-ayad ni Jesus ang darwa ka Tawo nga Ginasab-an kang mga Demonyo\n28Pagtabok nanda sa pihak kang linaw, rugto sa lugar nga sakup kang Gadara, ginsug-alaw si Jesus kang darwa ka tawo nga naghalin sa mga rulubngan. Ang darwa nga dya ginasab-an kang mga demonyo. Mapintas sanda kamayad, gani nga wara gid ti may nagapangahas nga mag-agi rugto.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/8\/28","date":"2019-01-24T01:58:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584445118.99\/warc\/CC-MAIN-20190124014810-20190124040810-00089.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":59,"character_repetition_ratio":0.081,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.215,"stopwords_ratio":0.424,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 16\nGinpangayoan si Jesus kang Milagro\n1May mga Fariseo kag mga Saduceo nga nag-aragto kay Jesus agud tirawan tana. Ginpangayoan nanda tana kang milagro sa pagpamatuod nga ginpadara tana kang Dios. 2Pero nagsabat si Jesus kananda, \"Kon nagatunod gani ang adlaw, nagakuon kamo nga, 'Mayad ang tiempo sa rum-an hay mapula ang langit.' 3Kag sa kasanagun ruman tana, nagakuon kamo, 'Mauran kadya hay mapula ang langit kag garagal-umun.' Maman-an ninyo ang tiempo paagi sa pagturuk sa langit, pero andut haw nga indi ninyo maman-an ang buut hambalun kang mga nagakaratabo sa kadya nga panag-on.+ 4* Ang mga tawo sa kadya nga panag-on tama gid malaot kag nagtalikod sanda sa Dios. Nagapangayo kamo nga pakitaan ko kamo kang milagro, pero wara ti igapakita kaninyo magluwas lang sa makatiringala nga natabo kay Propeta Jonas.\"\nAmo to kag nagpanaw tana kag ginbayaan na sanda.\nAng Tapay kang mga Fariseo kag mga Saduceo\n5Kang nakatabok run ang mga disipulo sa pihak kang linaw, nalipat sanda magdara kang tinapay. 6Nagkuon si Jesus kananda, \"Mag-andam gid kamo sa tapay kang mga Fariseo kag mga Saduceo.\"\n7Pagkabati kang mga disipulo kato, nag-inistoryahanay sanda, \"Ginhambal na to tungud hay wara kita makadara kang tinapay.\"\n8Naman-an ni Jesus kon ano ang anda ginaistoryahan, gani namangkot tana kananda, \"Andut haw nga ginaistoryahan ninyo nga wara kamo makadara kang tinapay? Mga gamay kamo ti pagtuo! 9Wara pa gid bala kamo makahangup? Nalipatan ninyo run haw ang pagpakaun ko kang lima ka tinapay sa lima ka libo ka laki? Pira ka alat nga buta ang sobra nga inyo natipon kato? 10Amo man sa pito ka tinapay nga ginpakaun ko sa apat ka libo, pira ka alat nga buta ang sobra nga inyo natipon kato? 11Andut haw nga wara ninyo mahangpi nga bukun ti tinapay ang akun buut hambalun? Pero kar-on, mag-andam kamo sa tapay kang mga Fariseo kag mga Saduceo.\"\n12Amo to kag nahangpan nanda nga ginpaandaman sanda gali, indi sa tapay nga ginagamit sa tinapay kundi sa mga ginapanudlo kang mga Fariseo kag mga Saduceo.\nAng Ginpahayag ni Pedro nahanungud kay Jesus\n13Kar-on, kang pag-abot ni Jesus sa lugar nga sakup kang Cesarea Filipos, ginpamangkot na ang anang mga disipulo, \"Para sa mga tawo, sin-o bala ang Anak kang Tawo?\"\n14Nagsabat sanda, \"Ang kuon kang iba si Juan nga Manugbawtiso. Ang iba tana nagakuon nga si Elias. May iba man nga nagakuon nga si Jeremias. Kag ang iba pa gid nagakuon nga isara sa mga propeta.\"\n15Ginpamangkot sanda ni Jesus, \"Ti, para kaninyo tana bay, sin-o ako?\"\n16Nagsabat si Simon Pedro, \"Ikaw amo ang Cristo, ang Anak kang Dios nga buhi.\"\n17Nagkuon si Jesus kana, \"Bulahan ikaw, Simon nga bata ni Jonas! Tungud hay bukun ti tawo ang nagpahayag kang kamatuoran nga dya kanimo, kundi ang akun Amay sa langit. 18Kag kar-on, ihambal ko kanimo: ikaw si Pedro.+ Kag sa dya nga bato pagatukudon ko ang akun iglesia nga bisan ang gahum kang kamatayun indi makadaug kadya. 19Kanimo ko itugro ang yabi sa ginharian kang langit. Ang bisan ano nga indi mo pag-itugot rugya sa lupa, indi man pag-itugot kang Dios sa langit, kag ang bisan ano nga itugot nimo rugya sa lupa, itugot man kang Dios sa langit.\"\n20Dayon ginpaandaman gid kamayad ni Jesus ang ana mga disipulo nga indi pagpanugid sa bisan kay sin-o nga tana amo ang Cristo.\nNaghambal si Jesus nahanungud sa anang Pag-antos kag Kamatayun\n21Umpisa kato ginasugid run ni Jesus kang maathag sa anang mga disipulo nga kinahanglan maagto tana sa Jerusalem kag magbatas kang tuman nga pag-antos sa alima kang mga kamal-aman kang mga Judio, mga pangulo kang kaparian, kag mga manunudlo kang kasugoan. Ipapatay nanda tana, pero sa ikatlo nga adlaw pagabanhawun tana!\n22Pagkabati kato ni Pedro ginkaptan na si Jesus kag gindara sa oro-onhan kag ginsabdung, \"Ginoo, kabay nga indi ria pag-itugot kang Dios! Indi gid ria matabo kanimo.\"\n23Nag-atubang si Jesus kana kag ginkun-an, \"Parayu kanakun, Satanas! Ginasablagan mo lang ako, tungud hay ang imong mga panghuna-huna nga ria bukun ti sa Dios maghalin kundi ana ria kang tawo.\"\n24Dayon nagkuon si Jesus sa ana mga disipulo, \"Ang bisan sin-o nga gusto magsunod kanakun kinahanglan nga indi na pagpasulabihun ang anang kaugalingun, kag magpas-an kang anang kros kag magsunod kanakun. 25Ang bisan sin-o nga nagatipig kang anang kabuhi, maduraan kadya. Pero ang bisan sin-o tana nga handa nga magdura kang anang kabuhi tungud kanakun, amo tana ang makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan. 26Hay ano gid bala ang mabuul kang sangka tawo kon maangkun na ang bilog nga kalibutan pero maduraan man tana kang kabuhi? Ano bay ang sarang na ibaylo agud nga maangkun na liwan ang anang kabuhi? 27Tungud hay ang Anak kang Tawo magabalik rugya sa kalibutan nga nagasidlak sa himaya kang anang Amay, kag kaimaw na ang anang mga anghel, kag tana magatugro kang balus sa kada isara suno sa andang hinimoan. 28Sugidan ko kamo, may iba rugya kaninyo nga indi mapatay hasta nga makita nanda ang Anak kang Tawo nga magabalik rugya bilang Hari.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/16","date":"2019-01-16T16:18:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657555.87\/warc\/CC-MAIN-20190116154927-20190116180927-00257.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":827,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.394,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 13:44\nAng Paraanggidan nahanungud sa Manggad nga Nalubung\n44Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal kananda, \"Ang ginharian kang langit pareho kang manggad nga nalubung sa uma. Nasapwan dya kang sangka tawo kag ang ginhimo na gintampukan na dya liwan. Sa anang kalipay, nag-uli tana kag ginbaligya ang tanan na nga pagkabutang kag ginbakal ang uma nga to.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/13\/44","date":"2019-01-17T21:41:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00305.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999988079,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999988079071045}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.017,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.448,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 6:2\n2\"Gani, kon nagatugro kamo kang limos, indi ninyo dya pagpanugid-sugid sa bisan kay sin-o, pareho kang ginahimo kang mga hipokrito sa mga sinagoga kag sa mga dalan agud makita kang mga tawo ang andang ginahimo para dayawun sanda. Pero sa pagkamatuod lang tana, ginakuon ko kaninyo nga nabaton nanda run ang andang padya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/6\/2","date":"2019-01-17T20:53:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00189.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000094175,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000094175338745}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.389,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 6:49\n49Pero ang tawo tana nga nagapamati kang akun mga pulong, pero wara na dya pagtumana, pareho lang tana kang tawo nga nagpatindug kang balay sa lupa nga wara na butangi kang pundasyon. Dayon ginlalas dya kang baha kag lagi-lagi narumpag kag sobra gid ang pagkawasdak na ka dya!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/6\/49","date":"2019-01-18T16:48:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660175.18\/warc\/CC-MAIN-20190118151716-20190118173716-00555.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.49,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 19\nSi Pablo sa Efeso\n1Samtang rugto si Apolos sa Corinto, si Pablo tana nagpanaw kag mag-agi sa barabakulodon nga bahin kang probinsya hasta nga makadangat tana sa Efeso, kag rugto may nakita tana nga mga disipulo. 2Ginpamangkot sanda ni Pablo, \"Katong magtoo kamo sa Ginoo, nabaton bala ninyo ang Balaan nga Ispirito?\"\nNagsabat sanda, \"Wara. Wara gani kami ka bati nga may Balaan nga Ispirito gali.\"\n3Ginpamangkot sanda ni Pablo, \"Kon amo, sa ano nga sahi ka bawtiso kamo ginbawtisohan?\"\nNagsabat sanda, \"Sa bawtiso nga gintudlo ni Juan.\"\n4Nagkuon si Pablo, \"Ang pagbawtiso ni Juan para lang sa mga tawo nga naghinulsul, kag ginkun-an na man ang mga Israelenhun nga magtoo sa magaabot sunod kana, nga wara ti liwan kundi si Jesus.\"\n5Pagkabati nanda ka dya, ginbawtisohan sanda sa ngaran ni Ginoong Jesus. 6Gintungtong ni Pablo ang anang alima kananda; dayon nagkunsad kananda ang Balaan nga Ispirito kag naghambal sanda kang lain nga sahi kang mga linggwahe kag nagpahayag kang mensahe kang Dios. 7Mga napulo'g darwa sanda tanan ka mga laki.\n8Sa sulud kang tatlo ka bulan nagpadayon si Pablo sa pag-agto sa sinagoga kag may kaisug tana nga naghambal sa katawhan. Nagpakigdiskusyon tana kananda kag gintinguhaan na gid nga mapapati sanda nahanungud sa pagginahum kang Dios. 9Pero ang iba kananda mga awut gid ti ulo kag indi magpati, kag sa atubang kang katawhan ginpakamalain nanda ang nahanungud sa pagsunod sa Dalan kang Ginoo. Gani naghalin si Pablo kananda, kag gin-imaw na ang mga disipulo. Kada adlaw nagapakigdiskusyon tana sa mga tawo nga nagaaragto sa eskwelahan ni Tirano. 10Nagpadayon dya sa sulud kang darwa ka tuig, gani ang tanan nga mga Judio kag mga Griego nga nagaistar sa probinsya kang Asia, nakabati kang Pulong kang Ginoo.\nAng Kabataan ni Esceva\n11Ang Dios naghimo kang mga pinasahi nga mga milagro paagi kay Pablo. 12Bisan mga panyo ukon tampi nga anang gin-gamit ginadara kag ipadapat sa mga masakitun, kag nagaarayad sanda kag nagagurowa man ang mga malaot nga ispirito halin sa mga tawo nga ginsab-an. 13May mga Judio rugto nga nagapanglugayawan kag nagapanabog kang mga malaot nga ispirito. Gintirawan nanda nga mitlangun ang ngaran ni Ginoong Jesus sa pagpanabog ka mga malaot nga ispirito. Nagkuon sanda, \"Sa ngaran ni Jesus nga ginawali ni Pablo, ginamandoan ko kamo nga maggurowa!\" 14Amo dya ang ginahimo kang pito ka mga kabataan nga laki ni Esceva nga pinakamataas nga pari kang mga Judio.\n15Pero ginsabat sanda kang malaot nga ispirito, \"Kilala ko si Jesus kag kilala ko man si Pablo. Pero kamo tana, sin-o tinyo?\"\n16Dayon, gindamhagan kang tawo nga nasab-an kang malaot nga ispirito ang mga bata ni Esceva, kag tungud kang kapurus na ka dya nadaug na sanda tanan. Gani nagparalagyo sanda pagwa sa balay nga wara ti mga bayo kag puros pilasun. 17Ang natabo nga dya nabalahuba sa tanan nga mga Judio kag mga Griego nga nagaistar sa Efeso, kag hinadlukan gid sanda ka mayad, kag napasidunggan pa gid ang ngaran ni Ginoong Jesus. 18Duro nga mga tumuluo ang nag-ako kag nagtuad kang malain nanda nga ginhimo kato anay. 19Duro nga mga madyikero ang nagdara kang andang mga libro parte sa madyik kag gintipon nanda dya kag ginsunog sa atubang kang katawhan. Gin-isip nanda ang bili kang amo nga mga libro kag nakalambot sa mga 50,000 ka pilak.+ 20Gani ang pulong kang Dios naglapnag pa gid kag nagduro ang mga nagtoroo kay Cristo.\nAng Kinagamo sa Efeso\n21Pagkatapos kang mga hitabo nga dya, nagpamat-ud si Pablo nga mag-agto sa Jerusalem nga maagi sa Macedonia kag Acaya. Nagkuon tana, \"Pagkatapos nga makaagto ako sa Jerusalem, kinahanglan nga maagto man ako sa Roma.\" 22Gani ginpauna na sa Macedonia ang darwa nga nagabulig kana nga amo sanday Timoteo kag Erasto, kag ana tana nagpabilin pa kang pira ka adlaw sa probinsya kang Asia.\n23Kang mga tinion man nga to, may bahul nga kinagamo nga natabo nga may kaangtanan sa Dalan kang Ginoo. 24May sangka platero nga ginahingaranan kay Demetrio, nga nagapanghimo kang pilak nga mga garagmay nga templo kang andang diosa nga si Artemisa, kag dya nagtugro kang bahul nga kita sa anang mga tinawo. 25Gintipon na ang anang mga tinawo kag ang iba pa nga mga platero, kag nagkuon tana kananda, \"Mga amigo, nakamaan kamo nga ang atun pag-uswag nagahalin sa parangitan-an nga dya. 26Nakita ninyo man kag nabatian kon ano ang ginahimo kang Pablo nga ria. Nagakuon tana nga ang mga dios nga ginhimo kang tawo bukun ti matuod nga dios, kag duro ang anang nahaylo kag napapati indi lang rugya sa Efeso kundi haros sa bilog nga probinsya kang Asia. 27Gani may katalagman nga ang atun parangitan-an nga dya pakalainun. Kag labut pa, ang templo kang atun diosa nga si Artemisa mangin wara ti pulos kag indi run tana pagpadunggan bilang diosa—tana nga ginsimba kang tanan sa bilog nga Asia kag sa bilog nga kalibutan.\"\n28Pagkabati nanda ka dya, nag-ugut gid sanda ka mayad kag nagsinggitan, \"Gamhanan si Artemisa nga diosa kang taga-Efeso!\" 29Gani nagkinagamo ang mga tawo sa syudad. Gindakup nanda si Gayo kag Aristarco nga taga-Macedonia nga mga kaimaw ni Pablo sa anang pagpanglakatun, kag gin-guyod paagto sa teatro. 30Gusto raad ni Pablo nga mag-agto sa mga tawo, pero ginpunggan tana kang mga tumuluo. 31Ang anang mga amigo nga mga opisyales kang probinsya nagpasugo man kana nga nagapangabay nga kon mahimo indi gid tana magpakita rugto sa teatro. 32Ang mga tawo tana nga nagtiriripon indi run maghiribati tungud hay lain ang ginasinggit kang iba, kag ang iba tana lain man. Kalabanan kananda wara gani makamaan kon andut nagtiriripon sanda. 33Ang iba sa mga tawo rugto naghuna-huna nga si Alejandro amo ang kabangdanan kang kinagamo tungud hay tana ang gintulod kang mga Judio sa atubang kang katawhan. Nagsenyas tana nga maghipus ang mga tawo tungud hay gusto na nga magpaathag. 34Pero kang matalupangdan nanda nga Judio tana, nagdurungan sanda tanan singgit sa sulud kang darwa ka oras kang amo dyaay, \"Gamhanan si Artemisa nga diosa kang mga taga-Efeso!\"\n35Kang urihi, napahipus gid man sanda kang opisyal kang syudad. Nagkuon tana kananda, \"Mga kabugtoan ko nga taga-Efeso, tanan nga tawo nakamaan nga ang mga taga-Efeso amo ang manugtatap kang templo kang gamhanan nga si Artemisa, kag kang sagrado nga bato nga nahulog halin sa langit. 36Wara ti may makapanginwara kang butang nga dya, gani dapat magpatawhay kamo kag indi magpadaso-daso. 37Gindara ninyo rugya ang mga laki nga dya nga wara man gani magpanakaw sa templo ukon maghambal kang malain batok sa atun diosa. 38Gani, kon si Demetrio kag ang anang mga kaibahan nga mga platero may akusasyon batok sa bisan kay sin-o, may mga manughukum kita kag bukas ang korte kada adlaw; rugto sanda mag-akusahanay. 39Pero kon may iba pa gid kamo nga reklamo, pagahusayun ria sa pagtiripon kang mga pumuluyo suno sa kasugoan. 40Kon parte sa natabo kadya nga adlaw, may katalagman nga iakusar kita sa pagpanggamo, kag wara gid kita ti rason nga isugid tungud kang kinagamo nga dya.\" 41Pagkahambal kang opisyal ka dya, ginpapauli na ang mga tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/19","date":"2019-01-19T20:18:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583681597.51\/warc\/CC-MAIN-20190119201117-20190119223117-00599.warc.gz","language":"krj","language_score":1.00000453,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000004529953003}","num_words":1158,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.433,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 6:1\nAng Pagpili kang Pito ka Manugbulig\n1Sa mga inadlaw nga to, nga ang kadurohon kang mga gintuton-an nagadugang, ang mga Judio nga nagahambal kang Griego nagkurumodon kontra sa mga tumanduk nga mga Judio hay ang mga balo nga bayi sa anda nga grupo wara matatapi sa pagtugro kang rasyon kada adlaw.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/6\/1","date":"2019-01-20T16:50:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583728901.52\/warc\/CC-MAIN-20190120163942-20190120185942-00201.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997753501,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997753500938416}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.013,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.481,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 19\nSi Jesus kag si Zaqueo\n1Nagsulud si Jesus sa banwa kang Jerico kag nagapanaw tana rugto. 2May sangka tawo rugto nga ginahingaranan kay Zaqueo. Pangulo tana ka dya kang mga manugsukot kang buwis, kag manggaranun tana. 3Nagatinguha raad tana nga magsulung kon sin-o gid si Jesus, pero indi tana makakita tungud sa kadurohon kang mga tawo kag labut pa putot tana. 4Gani nagdalagan tana kag mag-una kag magsaka sa kahoy nga sicamoro agud to nga makita na si Jesus tungud hay rugto sa dalan nga to tana maagi. 5Kang rugto run si Jesus sa amo nga lugar, nagtangra tana kag naghambal kay Zaqueo, \"Zaqueo, panaog dyan lagi tungud hay kadya nga adlaw rugto ako madayon sa imo balay!\"\n6Nagdali-dali man nga nagpanaog si Zaqueo kag malipayun gid tana nga ginbaton si Jesus. 7Kang makita dya kang mga tawo, nagkurumodon sanda, \"Nagdayon tana sa balay kang tawo nga makasasala.\"\n8Nagtindug si Zaqueo kag nagkuon sa Ginoo, \"Ginoo, ang katunga kang akun mga pagkabutang ipanugro ko sa mga imol, kag kon may gindayaan ako, baydan ko kang apat ka pilo.\"\n9Nagkuon si Jesus kay Zaqueo, \"Kadya gid nga adlaw ginluwas kang Dios ang panimalay nga dya, tungud hay ang tawo nga dya kaliwat man ni Abraham. 10Tungud hay ang Anak kang Tawo nag-abot agud pangitaun kag iluwasun ang mga nadura tungud kang sala.\"\nAng Paraanggidan nahanungud sa Kwarta nga Ginpatikang kang mga Surugoon\n11Samtang nagapamati ang mga tawo ka dya, nagpadayon si Jesus kag gin-istoryahan na sanda kang sangka paraanggidan. Ginhimo na dya tungud hay nagahinamput run sanda sa Jerusalem kag nagapinsar ang mga tawo nga madali run lang maghari ang Dios. 12Gani nagkuon tana kananda, \"May sangka dungganun nga tawo nga nag-agto sa marayu nga lugar para himoon tana rugto nga hari, kag dayon karia mabalik man tana. 13Sa wara pa tana makapanaw, gintawag na ang anang napulo ka surugoon kag gintugroan kang tag sangka bulawan nga kwarta kag ginkun-an, 'Patikanga ninyo dya hasta sa akun pagbalik.' 14Pero ang anang mga kasimanwa nagaugut kana, gani pagkahalin na, nagpasugo sanda kang mga tawo agud magkuon, 'Indi kami gusto nga tana ang magahari kanamun.'\n15\"Pero ang dungganun nga tawo nga dya ginhimo man angud nga hari, kag nagbalik tana sa ana nga banwa. Ginpatawag na ang anang mga surugoon nga ginpanugroan na kang kwarta agud to nga maman-an na kon pira ang anda nga naginansya. 16Ang una nga nag-abot nagkuon kana, 'Agalun, nakaginansya takun kang napulo ka pilo sa kwarta nga imo gintugro kanakun.' 17Nagkuon ang anang agalun kana, 'Nami gid, mayad gid ikaw nga surugoon! Tungud nga masarigan ikaw sa mga garagmay nga butang, ipadumarahun ko ikaw kang napulo ka mga banwa.' 18Ang ikarwa tana nga surugoon nag-abot man kag nagkuon, 'Agalun, nakaginansya takun kang lima ka pilo sa kwarta nga imo gintugro kanakun.' 19Nagkuon ang agalun kana, 'Ikaw tana, ipadumarahun ko kang lima ka mga banwa.' 20Ang isara pa gid tana nga surugoon nag-abot man kag nagkuon, 'Agalun, dyaay ang imo kwarta. Ginputos ko ria sa panyo kag gintago! 21Nahadluk ako kanimo tungud hay istrikto ikaw nga tawo. Ginabuul nimo ang bukun ti imo kag ginaani nimo ang bukun ti imo pinanggasan!' 22Nagsabat ang agalun, 'Malain gid ikaw nga surugoon! Husgaran ko ikaw suno sa imong ginhambal nga ria. Naman-an mo gali nga istrikto ako nga tawo; ginabuul ko ang bukun ti akun, kag ginaani ko ang bukun ti akun sinab-ogan. 23Andut haw nga wara nimo ginbutang sa bangko ang akun kwarta agud to nga pagbalik ko mabuul ko ang akun kwarta nga may saka?' 24Dayon nagkuon ang agalun sa mga tawo nga nagatirindug rugto, 'Sige, bul-a ninyo kana ang kwarta kag itugro sa tawo nga nakaginansya kang napulo ka pilo!' 25Pero nagsabat sanda kana, 'Agalun, may ana run tana nga napulo ka bulawan nga kwarta!' 26Nagkuon ang agalun, 'Sugidan ko kamo, ang tawo nga may ana run nga ginaangkun pagatugroan pa gid. Pero ang tawo tana nga wara ti ginaangkun, pagabul-un pa gani kana ang bisan gamay nga rugyan kana. 27Kon parte tana sa akun mga kaaway nga to nga indi gusto nga mangin hari nanda ako, dar-a ninyo sanda rugya kag pamatyun sa akun atubangan!'\"\nAng Pagsulud ni Jesus sa Jerusalem\n28Pagkatapos ni Jesus kuon ka dya, nag-una tana panaw paagto sa Jerusalem. 29Kang nagahinamput run tana sa may Betfage kag Betania, rugto sa may bukid nga ginatawag Bukid kang mga Olibo, nagsugo tana kang darwa sa anang mga disipulo nga mag-una kana, 30nagkuon tana kananda, \"Agto kamo sa sunod nga baryo. Sa pagsulud ninyo rugto, may makita kamo nga sangka tinday kang asno nga nahigtan nga wara pa gid masakyi, hubadi ninyo kag dar-un rugya. 31Kon may mamangkot gani kaninyo, 'Andut nga ginahubadan ninyo ria?' kun-an ninyo nga, 'Kinahanglan dya kang Ginoo.'\"\n32Nagpanaw ang darwa ka ginsugo, kag kon ano ang ginkuon ni Jesus kananda amo gid ang andang nakita. 33Kang ginahubadan run nanda ang tinday kang asno, ginpamangkot sanda kang mga tag-iya, \"Andut nga ginahubadan ninyo ria?\"\n34Nagsabat sanda, \"Kinahanglan dya kang Ginoo.\" 35Kag gindara nanda dya kay Jesus. Ginhapinan nanda ang likod na ka dya kang andang mga kunup kag ginpasakay rugya si Jesus. 36Samtang nagasakay tana, ginpanghumlad kang mga tawo ang andang mga kunup sa dalan.\n37Kar-on, kang nagahinamput run tana sa may kunsadan kang Bukid kang Mga Olibo, ang tanan nga anang mga sumuronod nagkinasadya kag nagadayaw sa Dios sa matunog nga limug, tungud kang tanan nga makatiringala nga butang nga andang nakita. 38Kuon nanda, \"Pakamayadun ang hari nga nagaabot sa ngaran kang Ginoo! Paghidait sa langit kag himaya sa Dios!\"\n39Halin sa karak-an may mga Fariseo nga naghambal kay Jesus, \"Maestro, sawaya ang imong mga sumuronod!\"\n40Nagsabat si Jesus, \"Sugidan ko kamo, kon maghipus sanda, ang mga bato nga dya amo ang magasinggit.\"\nGinhibian ni Jesus ang Jerusalem\n41Kang marapit run gid si Jesus sa Jerusalem kag makita na ang syudad, ginhibian na dya, 42nga nagakuon, \"Kon naman-an mo lang raad tulad kadya kon ano ang paagi nga makaangkun ikaw kang kalinung! Pero kadya indi mo dya makita! 43Tungud hay magaabot ang adlaw nga palibotan ikaw kang kuta kang imong kaaway, kibunon nanda ikaw kag bisan diin ikaw mag-agi indi gid ikaw makalusot. 44Papasun gid nanda ikaw kag ang tanan nimo nga katawhan nga rugyan sa sulud nimo, kag wara gid ti mabilin nga bato nga nagasampawanay, tungud hay wara mo gintalupangud ang tion nga luwasun ikaw kang Dios!\"\nSi Jesus Nagsulud sa Templo\n45Pag-abot nanda sa Jerusalem, nagsulud si Jesus sa Templo kag ginpanabog ang mga manugbaligya rugto. 46Ginkun-an na sanda, \"Ginakuon sa kasulatan, 'Ang akun balay mangin balay-parangamuyoan,' pero ginhimo ninyo dya nga paranagoan kang mga takawan!\"\n47Kada adlaw nagapanudlo si Jesus sa Templo. Ang mga pangulo kang mga kaparian, kag ang mga manunudlo kang Kasugoan, kag ang mga manugdumara kang mga katawhan nagatinguha gid sa pagpatay kana. 48Pero wara gid sanda ti may makita nga kahigayonan sa pagpatay kana tungud hay ang mga tawo nanamian gid mamati kang anang mga pulong.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/19","date":"2019-01-20T07:34:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583700734.43\/warc\/CC-MAIN-20190120062400-20190120084400-00405.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000089407,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":9,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000089406967163}","num_words":1152,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.393,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 17:23\n23buut hambalun nga ako may suud nga kaangtanan kananda, kag ikaw may suud nga kaangtanan kanakun. Kabay pa nga mangin isara run lang gid sanda agud to nga maman-an kang kalibutan nga dya nga nagakontra sa Dios nga ikaw ang nagpadara kanakun, kag ginahigugma mo ang mga sumuronod pareho kang paghigugma mo kanakun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/17\/23","date":"2019-01-21T15:28:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583795042.29\/warc\/CC-MAIN-20190121152218-20190121174218-00165.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000016689,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000016689300537}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.108,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.37,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 13:34\n34\"Kamo nga mga taga-Jerusalem ginapamatay ninyo ang mga propeta kag ginapangbato ninyo ang mga ginpadara kang Dios kaninyo. Makapira ka beses nga ginhandum ko nga tiponon kamo kag atipanun pareho kang munga nga nagatipon kang anang mga pisu sa idalum kang anang pakpak, pero indi kamo gusto!","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/13\/34","date":"2019-01-17T01:24:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658662.31\/warc\/CC-MAIN-20190117000104-20190117022104-00609.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999783039,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999783039093018}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.479,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 16\n1\"Ginsugid ko dya tanan kaninyo agud to nga indi madura ang inyo nga pagsarig kanakun. 2Pagasikwayun nanda kamo sa mga sinagoga. Luwas dyan karia, magaabot ang tion nga ang magapatay kaninyo magahuna-huna nga nagaalagad tana sa Dios. 3Himoon nanda dya tungud hay wara nanda makilala ang Amay ukon ako. 4Ginsugid ko run dya kaninyo agud to nga sa pag-abot kang tion nga himoon nanda dya kaninyo madumduman ninyo nga ginpaandaman ko run kamo.\"\nAng Hirikoton kang Balaan nga Ispirito\n\"Wara nakun dya ginsugid kaninyo sa umpisa pa lang hay kaimaw pa ninyo ako. 5Kar-on tana magabalik run ako sa nagpadara kanakun. Pero wara ti bisan isara kaninyo nga nagpamangkot kanakun kon sa diin ako maagto. 6Anay hay ginsugid ko dya kaninyo, nagpangasubu gid kamo. 7Pero ginasugid ko kaninyo ang matuod: ang akun nga paghalin para sa inyo kaaraydan, hay kon indi ako maghalin indi man mag-abot kaninyo ang Manugbulig. Pero kon maghalin ako ipadara ko tana kaninyo. 8Sa anang pag-abot ipamatud-an na sa mga katawhan sa kalibutan nga sayup ang andang pagpati nahanungud sa sala, nahanungud sa pagkamatarung, kag nahanungud sa paghukum kang Dios. 9Sayup sanda sa andang ginapatihan nahanungud sa sala tungud nga wara sanda nagatoo kanakun. 10Sayup man sanda nahanungud sa pagkamatarung tungud hay magabalik ako sa Amay kag indi run ninyo ako makita. 11Kag kon parte sa paghukum kang Dios, sayup man sanda tungud hay ang nagagahum sa kalibutan nga dya nahukman run nga pagasilotan.\n12\"Duro pa daad ang akun igasugid kaninyo, pero indi pa ninyo dya mahangpan sa tulad. 13Kon mag-abot run gani ang Ispirito nga amo ang nagapahayag kang kamatuoran, tuytoyan na kamo para mahangpan ninyo ang tanan nga kamatuoran. Indi tana maghambal sa ana lang kaugalingun nga awtoridad, kundi nga kon ano ang anang mabatian amo lang ang anang igahambal. Isugid na kaninyo ang mga matabo sa paraaboton. 14Pagapadunggan na ako hay ang ana ipahayag kaninyo kanakun magahalin. 15Ang tanan nga ana kang Amay akun, amo ria gani nga nagkuon ako nga ang igapahayag kaninyo kang Balaan nga Ispirito kanakun magahalin.\"\nAng Kasubu Mangin Kasadya\n16\"Indi run lang buhay kag indi run ninyo ako makita. Pagkatapos, sa indi magbuhay makita ruman ninyo ako.\"\n17Ang iba sa mga disipulo nagkinun-anay, \"Ano bay ang buut hambalun kang anang ginakuon nga indi run lang buhay kag indi run natun tana makita, kag pagkatapos, sa indi magbuhay makita ruman natun tana, kag nagkuon pa gid tana nga 'tungud nga magabalik ako sa akun Amay?'\" 18Nagsige sanda ka pamangkotanay, \"Ano ang buut hambalun kang anang ginakuon nga indi run lang buhay man? Indi natun mahangpan ang anang ginakuon haw!\"\n19Nasat-uman ni Jesus nga gusto nanda mamangkot kana, gani nga nagkuon tana kananda, \"Nagapinamangkotanay kamo kon ano ang buut hambalun kang akun ginakuon nga indi run lang buhay kag indi run ninyo ako makita kag pagkatapos, sa indi magbuhay makita ruman ninyo ako? 20Sugidan ko kamo: magaparanangisun kamo kag magapangasubu samtang ang katawhan sa kalibutan magakalipay. Magakasubu kamo pero ang kasubu ninyo nga ria mabaylohan kang kalipay. 21Pareho bala kang bayi nga manugbata. Nagabatyag tana kang kasakit hay nag-abot run ang tion kang anang pag-antos. Pero kon makabata run gani tana malipatan na ang anang pagpasakit tungud sa anang kalipay nga may sangka bata nga natawo sa kalibutan. 22Amo man ria kaninyo: tulad kadya nagakasubu kamo. Pero makitaay kita liwan kag sa amo to nga tion magakalipay gid kamo kag wara gid ti bisan sin-o nga makaagaw kang inyo kalipay. 23Sa amo to nga tion indi run kamo magpamangkot kanakun kang bisan ano. Sugidan ko kamo: bisan ano ang inyo nga pangayoon sa Amay sa akun ngaran, igatugro na ria kaninyo. 24Hasta tulad wara pa kamo makapangayo kang bisan ano sa akun ngaran. Pangayo bala kamo kag mabaton ninyo ang inyo ginapangayo, agud to nga ang inyo kalipay mangin bug-os run gid.\"\nGindaug run ni Jesus ang Kalibutan\n25\"Ang mga butang nga dya ginsugid ko run kaninyo paagi sa mga paraanggidan. Pero magaabot ang tion nga indi run gid ako maggamit kang mga paraanggidan kundi nga ihambal ko run kaninyo kang maathag ang nahanungud sa Amay. 26Pag-abot kang amo to nga tion magapangayo kamo sa akun ngaran. Wara ako nagakuon kaninyo nga ako ang magapangayo sa Amay para kaninyo; 27hay ang Amay mismo nagahigugma kaninyo, tungud nga kamo nagahigugma man kanakun kag nagapati nga ako sa Dios naghalin. 28Sa Amay ako maghalin kag nag-abot rugya sa kalibutan. Kar-on magahalin run ako sa kalibutan kag magabalik sa Amay.\"\n29Dayon nagkuon ang anang mga disipulo, \"Kar-on, maathag run ang imo nga ginakuon kag wara ikaw nagagamit kang paanggid! 30Naman-an run namun kadya nga ikaw nakamaan kang tanan nga butang kag bisan indi ikaw pagpamangkoton naman-an mo run ang ginapinsar ni bisan sin-o. Tungud kadya nagatoo run gid kami nga ikaw sa Dios maghalin.\"\n31Nagsabat si Jesus, \"Ti, kadya nagatoo run kamo? 32Pamatii bala ninyo, magaabot ang tion; sa pagkamatuod, nag-abot run gani, nga kamo magaburublag. Kada isara kaninyo magauli sa inyo mga balay, kag bayaan ninyo ako nga nagaisarahanun. Pero wara gid ako nagaisarahanun, tungud nga kaimaw ko ang Amay. 33Ginsugid ko dya kaninyo agud to nga paagi sa inyo suud nga kaangtanan kanakun makaagum kamo kang kalinung. Rugya sa kalibutan nagaagi kamo kang mga pag-antos. Pero magpakarig-un kamo, hay gindaug ko run kalibutan nga kontra sa Dios!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/16","date":"2019-01-18T04:07:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659677.17\/warc\/CC-MAIN-20190118025529-20190118051529-00298.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000009656,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000096559524536}","num_words":877,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.007,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.364,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 16:13\n13Kon mag-abot run gani ang Ispirito nga amo ang nagapahayag kang kamatuoran, tuytoyan na kamo para mahangpan ninyo ang tanan nga kamatuoran. Indi tana maghambal sa ana lang kaugalingun nga awtoridad, kundi nga kon ano ang anang mabatian amo lang ang anang igahambal. Isugid na kaninyo ang mga matabo sa paraaboton.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/16\/13","date":"2019-01-17T11:16:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658928.22\/warc\/CC-MAIN-20190117102635-20190117124635-00423.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999402761,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999402761459351}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.032,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.404,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 6\nWara Ginbaton si Jesus sa Nazaret\n1Dayon naghalin si Jesus sa lugar nga to imaw kang anang mga disipulo kag nag-uli sa anang kaugalingun nga banwa. 2Pag-abot kang Adlaw nga Inugpahuway, nagpanudlo tana sa sinagoga. Duro nga mga tawo ang natingala gid kang mabatian nanda tana. Nagkuon sanda, \"Sa diin na ginpamuul ang tanan nga mga ginapanghambal na nga ria? Ano nga klase kang kaaram ang gintao kana? Paano tana makahimo kang mga milagro? 3Indi bala nga ahaw panday lang man ria nga bata ni Maria? Indi bala nga bugto tana nanday Santiago, Jose, Judas kag Simon? Rugya man kabay nagauli ang anang mga bugto nga bayi?\" Gani nga wara ginbaton si Jesus kang mga tawo. 4Ginkun-an sanda ni Jesus, \"Ang propeta ginatahod bisan diin magluwas lang sa anang kaugalingun nga banwa kag kang anang mga himata kag pamilya.\"\n5Gani nga wara tana makahimo kang mga milagro rugto magluwas lang sa pag-ayad kang pira ka bilog nga mga masakitun paagi sa pagtungtong kang anang alima kananda. 6Natingala gid si Jesus tungud hay wara sanda ti pagtoo kana.\nGinsugo ni Jesus ang Napulo'g darwa ka mga Disipulo\nAmo to kag nag-agto si Jesus sa palibot nga mga baryo kag magpanudlo sa mga tawo. 7Dayon, gintipon na ang napulo'g darwa ka mga disipulo kag ginpapanaw nga tag darwa-darwa. Gintugroan na sanda kang gahum sa pagpanabog kang mga malaot nga ispirito. 8Ginbilinan na sanda, \"Indi kamo magdara kang bisan ano sa inyo nga pagpanaw magluwas lang sa baston; indi man kamo magbalon kang pagkaun ukon puyo-puyo ukon kwarta. 9Magsuksok kamo kang sandalyas pero indi kamo magdara kang inyong irislan nga bayo.\" 10Ginkun-an na pa gid sanda, \"Kon sa diin nga balay kamo batonon, rugyan kamo tiner hasta nga maghalin kamo sa lugar nga ria. 11Kon may mga lugar nga indi magbaton kaninyo kag indi magpamati kaninyo, tataka ninyo ang yab-ok sa inyo mga kahig sa inyong paghalin, bilang patimaan nga wara run kamo ti sarabtun kananda.\"\n12Gani nagpanaw sanda kag nagpangwali nga ang mga tawo kinahanglan maghinulsul sa andang mga sala. 13Duro nga mga demonyo ang andang ginpanabog kag ginpanghaplasan nanda kang lana ang mga nagamarasakit nga mga tawo kag ginpang-ayad sanda.\nAng Pagpatay kay Juan nga Manugbawtiso\n14Kar-on, nabatian ni Haring Herodes ang tanan nga dya, tungud hay ang ngaran ni Jesus nabantog run. May mga nagkuon, \"Nabanhaw si Juan nga Manugbawtiso, gani nga may gahum tana sa paghimo kang mga milagro.\" 15Pero may iba man tana nga nagakuon, \"Si Elias tana ria!\"\nKag may iba pa gid nga nagakuon, \"Propeta tana nga pareho kang mga propeta kauna.\"\n16Kang mabatian dya ni Herodes, nagkuon tana, \"Si Juan nga Manugbawtiso ria nga ginpapugotan ko, pero nabanhaw!\" 17Tungud hay si Herodes nga dya amo ang nagpadakup kay Juan, kag nagpagapos kag nagpapriso kana. Ginhimo dya ni Herodes tungud kay Herodias nga ana ginpangasawa bisan pa nga asawa dya kang anang bugto nga si Felipe. 18Pirme nagakuon si Juan kay Herodes, \"Bukun ti husto nga agawun nimo ang asawa kang imong bugto!\"\n19Gani gindumtan gid ni Herodias si Juan kag gusto na raad nga ipapatay dya, ugaring indi na mahimo 20tungud hay nahadluk si Herodes kay Juan hay naman-an na nga si Juan matarung kag balaan gani nga ginpabantayan na gid dya agud indi maiwan. Nanamian gid si Herodes nga magpamati kay Juan bisan pa nga natublag tana magpamati kana.\n21Pero nag-abot gid man ang kahigayonan nga ginahulat ni Herodias. Kaadlawan kato ni Herodes, kag nagpatabad tana para sa tanan nga mga matag-as nga opisyales kang gobyerno, kag sa mga opisyales kang suldado kag sa mga bantog nga mga tawo sa Galilea. 22Kang magsulud ang bata ni Herodias nga daraga kag magsaot, nanamian gid si Herodes kag ang anang mga dinapit nga bisita. Gani nagkuon si Herodes sa daraga, \"Pangayo ikaw kanakun kang bisan ano nga gusto nimo kag itao ko kanimo.\" 23Dayon nagsaad si Herodes kana, \"Itao ko kanimo ang bisan ano nga imo pangayoon, bisan pa ang katunga kang akun ginharian.\"\n24Gani naggwa ang daraga kag namangkot sa anang nanay, \"Ano bay ang pangayoon ko?\"\nNagsabat ang anang nanay, \"Ang ulo ni Juan nga Manugbawtiso!\" 25Lagi-lagi nagdali-dali balik kay Herodes ang daraga kag nagkuon, \"Gusto ko nga itao mo kadya lagi kanakun ang ulo ni Juan nga Manugbawtiso nga nakabutang sa bandihado.\" 26Nasubuan gid ka mayad si Herodes pero indi na run mabaribadan ang daraga tungud kang anang mga ginsaad sa atubang kang mga bisita. 27Lagi-lagi ginsugo ni Herodes ang sangka suldado nga idar-un kana ang ulo ni Juan. Gani nag-agto ang suldado sa prisohan kag ginpugotan si Juan. 28Dayon, nagbalik ang suldado nga dara ang ulo ni Juan nga nabutang sa bandihado kag gintao na dya sa daraga, kag gintao man dya kang daraga sa anang nanay. 29Kang mabatian dya kang mga disipulo ni Juan, nag-agto sanda rugto kag ginbuul ang anang bangkay kag ginlubung.\nGinpakaun ni Jesus ang Lima ka Libo nga mga Tawo\n30Nagbaralik ang mga apostoles nga ginsugo ni Jesus. Ginsugid nanda kana ang tanan nanda nga mga ginhimo kag ginpanudlo. 31Tungud nga duro ang mga tawo nga nagaarabot-abot kag nagaharalin sa lugar nga sa diin rugto sanday Jesus, nga haros wara run sanda ti tyempo magkaun. Gani nagkuon tana sa anang mga disipulo, \"Dali, maagto kita sa kamingawan nga kitahanun lang kag magpahuway-huway kang makadali.\" 32Gani naghalin sanda rugto sakay sa baruto nga sandahanun lang kag nag-agto sa mamingaw nga lugar.\n33Pero duro nga mga tawo ang nakakita kang paghalin nanda kag nakilala sanda. Gani nagdinalagan ang mga tawo halin sa andang mga kabanwahanan paagto sa lugar nga pagaagtonan nanday Jesus. Kag una pa gani sanda kaabot rugto. 34Kang pagtakas ni Jesus nakita na ang tama ka duro nga mga tawo kag naluoy gid tana kananda, tungud hay daw pareho lang sanda kang mga karnero nga wara ti manugbantay. Amo to kag nag-umpisa tana sa pagpanudlo kananda kang duro nga mga butang. 35Kang nagahinalup run ang adlaw, nagparapit kana ang anang mga disipulo kag nagkuon, \"Sirum run gid dya kag mamingaw dya nga lugar. 36Papanawa run ang mga tawo agud to nga makaagto sanda sa mga marapit nga uma kag sa mga baryo para makabakal kang bisan ano nga anda makaun.\"\n37Pero nagsabat si Jesus, \"Kamo mismo ang magtugro kananda kang andang makaun.\"\nNagpamangkot sanda kana, \"Mapanaw bala kami kag magbakal kang pagkaun nga nagabili kang darwa ka gatos ka kwarta nga pilak para ipakaun kananda?\"\n38Ginpamangkot sanda ni Jesus, \"Ano ka duro ang dara ninyo nga tinapay? Abi, usisaa ninyo.\"\nKang mausisa run nanda, nagkuon sanda kay Jesus, \"Lima ka bilog nga tinapay kag darwa ka bilog nga isda.\"\n39Dayon ginsugo ni Jesus sanda tanan nga magpurungko kang grupo-grupo sa hilamon. 40Gani nagpirinungko ang mga tawo nga nagagrupo-grupo. May rugyan nga tag-sanggatos kag may rugyan man nga tagkalim-an. 41Ginbuul ni Jesus ang lima ka tinapay kag ang darwa ka bilog nga isda kag nagtangra tana sa langit agud magpasalamat sa Dios, kag ginpamihak-pihak na ang tinapay kag ginpanugro sa anang mga disipulo agud nga ipanagtag sa mga tawo. Ginhururay na man ang darwa ka bilog nga isda kananda tanan. 42Nakakaun sanda tanan kag nagkarabusog. 43Kang tiponon kang mga disipulo ang nabilin nga mga ginpamihak-pihak nga tinapay kag isda, napulo'g darwa pa ka alat ang andang nabuta. 44Ang kadurohon kang mga laki nga nakakaun lima ka libo.\nNagpanaw si Jesus sa Ibabaw kang Tubig\n45Lagi-lagi ginsugo ni Jesus ang anang mga disipulo nga magsakay sa baruto kag mag-una sa tabok kang linaw, rugto sa Betsaida, samtang ginapapauli na ang mga tawo. 46Kang makahalin run sanda, nagtukad si Jesus sa bakulod para magpangamuyo. 47Pagkagabii, ang baruto rugto run sa tunga kang linaw, samtang si Jesus tana rugto sa takas nga nagaisaranhun. 48Nalantawan na nga nalisdan gid ang anang mga disipulo sa pagbugsay kang baruto tungud hay pasug-alaw kananda ang hangin. Kang nagakasanagun run, nag-abat si Jesus kananda nga nagapanaw sa tubig. Lubsan na lang raad sanda, 49ugaring kang makita nanda tana nga nagapanaw sa tubig, abi nanda nga bagat dya. Gani nagsiringgit sanda, \"Bagat!\" 50Tungud hay sanda tanan nakakita kana kag gindakup sanda kang tuman nga kahadluk.\nPero ginkun-an lagi sanda ni Jesus, \"Magpakabakud kamo. Ako dya. Indi kamo magkahadluk.\" 51Dayon nagsakay si Jesus sa baruto kag nag-imaw kananda, kag nagkanay ang hangin. Natingala gid sanda ka mayad 52tungud hay wara nanda mahangpi ang kahulogan kang pagpamuad ni Jesus kang mga tinapay; nadulman pa ang andang mga panghuna-huna.\nGin-ayad ni Jesus ang mga Masakitun sa Genesaret\n53Pagkatabok nanda sa linaw, sa Genesaret sanda nagdungka kag rugto nanda gin-gaid ang andang baruto. 54Pagkatakas nanda, nakilala dayon kang mga tawo si Jesus. 55Gani nagdinalagan ang mga tawo sa bilog nga rehiyon kag ginadara nanda ang mga masakitun sa andang baratangan sa bisan diin nga lugar nga mabatian nanda nga rugto si Jesus. 56Kag bisan diin mag-agto si Jesus, sa mga baryo, sa mga syudad, ukon sa mga uma man, ginadara nanda ang mga masakitun sa mga tindahan, kag nagapakitluoy sanda kana nga patandugun ang mga masakitun bisan sa sidsid lang kang anang bayo. Kag ang tanan nga nakatandug ka dya nag-arayad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/6","date":"2019-01-21T12:42:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583792338.50\/warc\/CC-MAIN-20190121111139-20190121133139-00467.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999999404,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999994039535522}","num_words":1501,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.391,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 21\nAng Halad kang Bayi nga Balo\n1Kang paglantaw ni Jesus nakita na ang mga manggaranun nga nagabutang kang andang mga halad sa burutangan kang kwarta sa templo. 2Nakita na man ang sangka imol nga bayi nga balo nga nagabutang kang darwa ka metal nga sinsilyo. 3Nagkuon si Jesus, \"Sugidan ko kamo, ang bayi nga balo nga imol nga dya nagbutang kang sobra sangsa kananda tanan! 4Tungud hay tanan sanda nagbutang halin sa sobra kang andang manggad, pero ang bayi tana nga ria bisan pa nga imol tana, gintao na pa ang kwarta nga amo lang ang makabuhi kana.\"\nNaghambal si Jesus nahanungud sa Pagkaguba kang Templo\n5Ang iba sa mga disipulo nagmuno kon daw ano kanami ang Templo nga nahuman sa mga manami nga mga bato kag napunihan kang manami nga mga butang nga ginhalad sa Dios. Nagkuon si Jesus, 6\"Kon nahanungud sa mga butang nga dya nga inyo makita sa tulad, magaabot ang tion nga wara gid ti mabilin rugya bisan sangka bato nga nagasampaw sa isara. Marumpag gid dya tanan!\"\nMga Kalisdanan kag Paghingabot\n7Ginpamangkot nanda si Jesus, \"Maestro, san-o bay dya mabato? Kag ano ang paratandaan nga marapit run lang dya matabo?\"\n8Nagsabat si Jesus, \"Mag-andam kamo nga indi kamo mapatalang. Tungud hay duro nga mga tawo ang magaturohaw kag magapakuno-kuno nga sanda amo ako, kag magakuon, 'Ako amo tana' kag 'Amo run dya ang katapusan nga tion!' Pero indi gid kamo magsunod kananda. 9Kon may mabatian kamo gyera kag kinagamo, indi kamo magkahadluk. Ang dya nga mga butang kinahanglan nga matabo anay, pero wara dya nagakahulogan nga amo run ria ang katapusan kang tanan.\"\n10Kag nagkuon tana kananda, \"Magairinaway ang mga nasyon kag amo man ang mga ginharian. 11Magaabot man ang tama ka baskug nga mga linog, gutum kag nanari-sari nga mga balatian sa nagkalain-lain nga mga lugar. May magatuhaw nga makakurugmat kag daragkul nga paratandaan nga makita sa kalangitan. 12Pero sa wara pa magkaratabo ang tanan nga dya, pagadakpun kamo kag pagahingaboton. Pagadar-un kamo sa mga sinagoga kag ipapriso. Paatubangun kamo sa mga hari kag sa mga gobernador tungud kanakun. 13Amo run dya ang inyo kahigayonan nga makapanugid kamo nahanungud kanakun. 14Ibutang gid ninyo sa inyo panghuna-huna nga indi kamo magpalibug kon paano kamo magsabat, 15tungud hay tugroan ko kamo kang inyo inughambal kag kaaram agud to nga wara ti bisan isara sa inyo mga kaaway ang makasabat ukon makasupok kaninyo. 16Pagatraidoran kamo kang inyong mga ginikanan, mga kabugtoan, mga himata, kag mga kaabyanan, kag ang iba kaninyo pagapatyun. 17Kaugtan kamo kang tanan nga mga tawo tungud kanakun. 18Pero wara gid ti may madura kaninyo bisan isara sa inyong mga buhok. 19Magpakarig-un kamo, kag maluwas ninyo ang inyo kaugalingun.\"\nNaghambal si Jesus nahanungud sa Pagkaguba kang Jerusalem\n20\"Kon makita run gani ninyo nga nalibutan run kang mga sudado ang Jerusalem, maman-an ninyo nga sa indi magbuhay pagagub-un run dya. 21Gani ang mga katawhan sa Judea magparalagyo run sa kabukidan, ang sa sulud kang syudad magparalagyo man, kag ang rugto tana sa mga kaumahan indi run mag-uyang ka tyempo sa pagsulud sa syudad. 22Tungud hay amo run dya ang, 'Adlaw kang Pagsilot,' nga amo ang katumanan kang ginakuon sa Kasulatan. 23Sa amo to nga mga inadlaw makaluluoy gid ang nagabusong kag mga nagapatiti. Tungud hay tuman gid ang kalisud nga maaguman kang lugar nga dya, kag ang kasingkal kang Dios maaguman gid kang mga katawhan nga dya. 24Ang iba pagapatyun paagi sa espada, kag ang iba tana pagabihagun kag dar-un sa tanan nga mga nasyon. Ang Jerusalem pagagub-un kang mga bukun ti Judio hasta sa adlaw nga matapos ang andang pagginahum.\"\nAng Pag-abot kang Anak kang Tawo\n25\"May mga makatiringala nga paratandaan nga matabo sa adlaw, sa bulan kag sa mga bituon. Rugya tana sa lupa, ang mga nasyon magabatyag kang tuman nga kahadluk tungud sa kagahud kag hinagunus kang daragkul nga mga balud sa dagat. 26Magakapunaw ang mga tawo sa kahadluk sa pagpaminsar kon ano pa gid ang matabo sa kalibutan, tungud hay ang mga butang dyan sa kahawaan pagauyugun. 27Kag dayon makita nanda ang Anak kang Tawo nga nagaabot nga ginadara kang panganod, gamhanan tana kag tuman gid ang anang pagkamahimayaun. 28Kon ang ria nga mga butang mag-umpisa run nga magkaratabo, magkalipay kamo kag magbantay tungud hay marapit run lang kamo nga hilwayun.\"\nAng Kahoy nga Higera\n29Nag-istorya si Jesus kang dya nga paraanggidan, \"Turuka bala ninyo ang kahoy nga higera kag ang iba pa gid nga mga kahoy. 30Kon magpanglumbay run gani dya, maman-an ninyo nga dali run lang ang tag-irinit. 31Sa amo man nga bagay, kon makita ninyo gani nga nagakaratabo run ang mga butang nga dya, maman-an man ninyo nga marapit run lang ang paghari kang Dios.\n32\"Sugidan ko kamo, magakaratabo dya tanan nga mga butang sa wara pa mapatay ang mga tawo sa dya nga panag-on. 33Madura ang langit kag ang lupa, pero ang akun mga pulong magapabilin hasta san-o.\"\nMagbantay Kamo\n34\"Mag-andam kamo nga indi kamo mawili sa pagpatuyang kag sa pagpalingin kag sa pagpalibug kang inyo pagpangabuhi, tungud hay basi gulpi lang mag-abot ang adlaw nga ria kaninyo, nga daw siud. 35Tungud hay maabot dya sa tanan nga mga tawo rugya sa kalibutan. 36Gani, magpangaman kamo kag magpangamuyo nga maagum ninyo ang kabaskug nga malampuwasan ninyo ang tanan nga mga butang nga dya nga magakaratabo, kag makapangatubang kamo sa Anak kang Tawo.\"\n37Kada adlaw nagapanudlo si Jesus sa Templo, pero kon maggabii nagagwa tana kag mag-agto sa Bukid kang mga Olibo, kag bilog nga gabii tana rugto. 38Kag ang tanan nga mga tawo aga pa nga nagaagto sa templo sa pagpamati kana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/21","date":"2019-01-18T04:10:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659677.17\/warc\/CC-MAIN-20190118025529-20190118051529-00428.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000082254,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008225440979}","num_words":925,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.474,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 8\nGinpakaun ni Jesus ang Apat ka Libo nga mga Tawo\n1Sa amo man to nga mga inadlaw tama ruman ka duro nga mga tawo ang nagtiriripon. Kang nawad-an run kang pagkaun ang mga tawo, gintawag ni Jesus ang anang mga disipulo nga magparapit kana kag nagkuon, 2\"Nangir-o gid takun sa mga tawo nga dya tungud hay tatlo run ka adlaw nga nagsagad sanda ka imaw kanakun, kag kar-on wara run sanda ti makaun. 3Ti kon pauliun ko sanda nga wara ti sulud ang andang busong, magakaralipung sanda sa dalanun tungud hay ang iba kananda ka dya rayu pa ang andang ginhalinan.\"\n4Nagsabat ang anang mga disipulo, \"Sa diin bay kita mabuul kang pagkaun rugya sa kayanakan para ipakaun sa mga tawo nga dya?\"\n5Namangkot si Jesus kananda, \"Pira ka bilog ang inyo tinapay dyan?\"\nNagsabat nanda, \"Pito!\"\n6Ginsugo ni Jesus ang mga tawo nga magpurungko sa lupa, kag ginbuul na ang pito ka bilog nga tinapay. Nagpasalamat tana sa Dios, dayon ginpamihak-pihak na dya kag gintugro sa anang mga disipulo para ipanagtag sa mga tawo. Ginhimo man nanda dya. 7May pirambilog man sanda nga mga magagmay nga isda. Ginpasalamatan na man dya kag nagsugo nga ipanagtag dya sa mga tawo. 8Nakakaun sanda tanan kag nagkarabusog. Ginpanipon kang mga disipulo ang nabilin nga ginpamihak-pihak kag pito ka mga alat nga buta ang andang natipon. 9Mga apat ka libo ka mga tawo ang nagkaun. 10Pagkatapos kato, ginpapanaw ni Jesus ang mga tawo, kag lagi-lagi nagsakay tana sa baruto imaw kang anang mga disipulo kag mag-agto sa lugar nga ginatawag Dalmanuta.\nNagpangayo kang Milagro ang mga Fariseo\n11May mga Fariseo nga nag-aragto kay Jesus kag nagpakigbais kana. Gusto gid nanda nga tirawan si Jesus, gani nga nagpangayo sanda nga maghimo tana kang milagro sa pagpamatuod nga sa Dios tana maghalin. 12Nagpanghayhay si Jesus kag nagkuon, \"Andut nga ang mga tawo sa kadya nga panag-on nagapangita kang milagro? Sa pagkamatuod, sugidan ko kamo, indi gid pagpakitaan kang milagro ang henerasyon nga dya.\"\n13Ginbayaan sanda ni Jesus kag nagsakay sa baruto kag magtabok sa pihak kang linaw.\nAng Tapay kang mga Fariseo kag ni Herodes\n14Kar-on, ang mga disipulo ni Jesus nalipat magdara kang tinapay kag sambilog lang ang dara nanda sa baruto. 15Ginpaandaman sanda ni Jesus, \"Mag-andam gid kamo sa tapay kang mga Fariseo kag sa tapay ni Herodes.\"\n16Naghambalanay ang mga disipulo, \"Ginhambal na ria tungud hay wara kita ti dara nga tinapay!\"\n17Naman-an ni Jesus ang andang ginahambalan gani nga ginpamangkot na sanda, \"Andut nga ginahambalan ninyo nga wara kamo ti dara nga tinapay? Wara pa gihapon haw kamo makamaan ukon makaintiende? Kulang pa gihapon haw ang inyo paghangup? 18May mga mata man kabay kamo, andut haw nga indi kamo makakita? Kag may mga talinga man kabay kamo, ti andut haw nga indi kamo makabati? Nalipat run kamo haw? 19Kang ginpamihak-pihak ko ang lima ka bilog nga tinapay para sa lima ka libo, pira pa haw ka alat nga buta kang sobra nga ginpamihak-pihak nga pagkaun ang natipon ninyo?\"\nNagsabat sanda, \"Napulo'g darwa!\"\n20\"Kag kang ginpamihak-pihak ko ang pito ka bilog nga tinapay para sa apat ka libo, pira pa ka alat nga buta kang sobra nga ginpamihak-pihak nga pagkaun ang natipon?\"\nKuon nanda, \"Pito!\" 21Gani ginpamangkot sanda ni Jesus, \"Ti, andut sa ano haw nga indi pa angud kamo makahangup?\"\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Bulag sa Betsaida\n22Nagdungka sanday Jesus sa Betsaida. May mga tawo nga nagdara kana kang sangka bulag kag nagpakitluoy sanda kana nga itandugun na ang bulag nga dya. 23Gindapit ni Jesus ang bulag kag tuytoyan paggwa sa baryo. Gindupraan na ang mga mata kang bulag kag gintungtongan na dya kang anang alima, kag ginpamangkot, \"Ti, may makita kaw run?\"\n24Naglantaw ang tawo kag magsabat, \"Huud, makita ko ang mga tawo pero daw pareho sanda kang mga kahoy nga nagaparanaw.\"\n25Ginbutang liwan ni Jesus ang anang alima sa mga mata kang bulag nga dya. Kag nagmulalung gid tana ka mayad kag nagbalik ang anang panuruk kag makita na run gid ka athag ang tanan. 26Ginpauli tana ni Jesus kag ginkun-an, \"Indi kaw run magbalik rugto sa baryo!\"\nAng Ginpabutyag ni Pedro nahanungud kay Jesus\n27Nag-agto si Jesus kag ang anang mga disipulo sa mga kabaryohanan kang Cesarea Filipos. Sa dalanun, ginpamangkot ni Jesus ang anang mga disipulo, \"Abi, sugidi ninyo ako, para sa mga tawo sin-o ako?\" 28Nagsabat sanda, \"May mga nagakuon nga ikaw si Juan nga Manugbawtiso. Ang iba ruman tana nagakuon nga ikaw si Elias. Kag ang iba pa gid tana nagakuon nga isara ikaw sa mga propeta.\" 29Ginpamangkot sanda ni Jesus, \"Para tana kaninyo, sin-o ako?\"\nNagsabat si Pedro, \"Ikaw amo ang Cristo!\"\n30Dayon ginmandoan sanda ni Jesus, \"Indi gid ninyo pagpanugid sa bisan kay sin-o ang nahanungud kanakun!\"\nNaghambal si Jesus nahanungud sa anang Kamatayun\n31Dayon nagpanudlo si Jesus kananda nga ang Anak kang Tawo kinahanglan nga mag-agum kang duro nga mga pag-antos, pagasikwayun tana kang mga kamal-aman kag kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga manunudlo kang Kasugoan. Pagapatyun tana pero pagkatapos kang tatlo ka adlaw mabanhaw tana. 32Maathag gid ang paghambal ni Jesus ka dya kananda. Gani gindara tana ni Pedro sa uruunahan kag ginsabdung. 33Pero nagbalikid si Jesus kag ginturuk na ang iba nga mga disipulo kag ginsabdung si Pedro, \"Parayu ikaw kanakun, Satanas! Ang imong panghuna-huna bukun ti sa Dios maghalin kundi sa tawo!\"\n34Dayon, gintawag ni Jesus ang mga tawo imaw kang anang mga disipulo kag nagkuon, \"Ang bisan sin-o nga gusto magsunod kanakun kinahanglan nga indi na pagpasulabihun ang anang kaugalingun, kag magpas-an kang anang kros kag magsunod kanakun. 35Tungud hay ang bisan sin-o nga nagatipig kang anang kabuhi, maduraan ka dya. Pero ang bisan sin-o tana nga magdura kang anang kabuhi tungud kanakun kag sa Mayad nga Balita amo ang makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan. 36Tungud hay ano gid bala ang pulos kon maangkun kang tawo ang bilog nga kalibutan pero maduraan tana kang kabuhi? 37Ano ang mabaylo kang tawo agud nga maangkun na liwan ang anang kabuhi? Wara gid. 38Gani, ang bisan sin-o nga magakahuya kanakun kag kang akun mga pulong sa mga tawo nga nagtalikod sa Dios kag malaot sa kadya nga panag-on, ikahuya man tana kang Anak kang Tawo sa anang pagbalik nga may himaya kang anang Amay imaw kang balaan nga mga anghel.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/8","date":"2019-01-17T04:37:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658702.9\/warc\/CC-MAIN-20190117041621-20190117063621-00469.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000085831,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000085830688477}","num_words":1046,"character_repetition_ratio":0.076,"word_repetition_ratio":0.006,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.414,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 6:22\nGinsagap si Jesus kang mga Tawo\n22Kang masunod nga adlaw kato, ang mga tawo rugto man gihapon sa tabok kang linaw. Natalupangdan nanda nga sangka baruto lang ang rugto kato, kag naman-an man nanda nga si Jesus wara magsakay rugto imaw kang anang mga disipulo, kundi nga sandahanun lang tana ang naghalin.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/6\/22","date":"2019-01-19T21:18:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583681597.51\/warc\/CC-MAIN-20190119201117-20190119223117-00638.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.472,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 13:46\n46Pero si Pablo kag si Bernabe may kaisug nga naghambal, \"Nagakadapat lang nga ang pulong kang Dios iwali primero kaninyo. Pero tungud gani nga ginsikway ninyo dya kag ginakabig ninyo ang inyo kaugalingun nga indi takus sa pagbaton kang kabuhi nga wara ti katapusan, kar-on, sa mga bukun ti Judio kami magaagto.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/13\/46","date":"2019-01-19T07:20:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662690.13\/warc\/CC-MAIN-20190119054606-20190119080606-00128.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 9:18\nAng Patay nga Bata nga Bayi kag ang Bayi nga Nagtandug kay Jesus\n18Samtang nagahambal pa si Jesus, nag-abot ang sangka manugdumara kang sinagoga. Nagluhod dya sa atubang ni Jesus kag nagkuon, \"Ang akun bata nga bayi bag-o gid lang napatay, pero kon agtonan mo tana kag itungtong ang imong alima kana, mabuhi tana liwan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/9\/18","date":"2019-01-23T08:57:12Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584328678.85\/warc\/CC-MAIN-20190123085337-20190123111337-00409.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999972582,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999972581863403}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.218,"stopwords_ratio":0.339,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 11:42\n42\"Makaluluoy gid kamo nga mga Fariseo! Ginatugro ninyo ang inyong ikanapulo nga bahin kang mga laswa, pareho kang herbabuena kag ruda kag iba pa gid nga mga laswa, pero wara ninyo ginataw-an kang kabilyanan ang pagkabig sa mga tawo nga wara ti ginapasulabi kag ang paghigugma sa Dios. Daad ginahimo ninyo dya nga wara man ninyo ginapatumbayaan ang iba nga mga bagay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/11\/42","date":"2019-01-19T14:14:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583668324.55\/warc\/CC-MAIN-20190119135934-20190119161934-00576.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000069141,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000006914138794}","num_words":63,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.524,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 3:27\n27\"Wara man ti bisan sin-o nga makasulud sa balay kang sangka mapagrus nga tawo kag pamul-un ang pagkabutang na ka dya, kon indi na anay paggaposon ang tagbalay nga to. Kag kon nagapos na run gani dya, sarang na run masaid ka pamuul ang tanan nga pagkabutang sa balay nga to.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/3\/27","date":"2019-01-18T00:55:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659654.11\/warc\/CC-MAIN-20190118005216-20190118031216-00100.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993726611,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999372661113739}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.226,"stopwords_ratio":0.385,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 7:42\n42Gani gintalikdan sanda kang Dios kag ginpabay-an run lang nga magsimba sa mga butang sa kahawaan. Amo gid dya ang nasulat sa libro kang mga propeta nga nagakuon,\n'Kamo nga mga Israelenhun, bukun ti para kanakun ang ginhalad ninyo nga mga gin-ihaw nga sapat,\nrugto sa kamingawan sa sulud kang kap-atan ka tuig.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/7\/42","date":"2019-01-23T23:18:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584415432.83\/warc\/CC-MAIN-20190123213748-20190123235748-00581.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.481,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 1:17\n17Magauna tana sa Ginoo nga may Ispirito kag gahum nga pareho kang ana ni propeta Elias. Pagapanumbalikun na ang paghiripathaay kang mga tatay kag mga kabataan, kag ang mga tawo nga malalisun pabalikun na man sa matarung nga pagbinatasan, agud to sa pag-aman kang mga tawo sa pag-abot kang Ginoo.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/1\/17","date":"2019-01-16T11:49:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657470.23\/warc\/CC-MAIN-20190116113941-20190116135941-00625.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000021458,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000002145767212}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.49,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 6\nSi Jesus Nagpakaun kang Lima ka Libo ka mga Tawo\n1Pagkaligad kang mga inadlaw, nagtabok si Jesus sa pihak nga bahin kang Linaw kang Galilea. Dya ginatawag man nga Linaw kang Tiberias. 2Kag duro gid nga mga tawo ang nagsurunod kana tungud kang makatiringala nga mga milagro nga andang nakita nga ginhimo ni Jesus sa anang pagpang-ayad kang mga masakitun. 3Dayon nagtukad si Jesus sa sangka bakulod kag nagpungko tana rugto imaw kang anang mga disipulo. 4Dali run lang kag Pista kang Paglampuwas.\n5Nagpanghulung-hulung si Jesus kag nakita na nga duro gid nga mga tawo ang nagaarabot paagto kana. Amo to kag namangkot tana kay Felipe, \"Sa diin bay kita makabakal kang pagkaun agud makakaun ang mga tawo nga dya?\" 6Ginpamangkot na dya agud to nga tirawan si Felipe kon ano abi ang isabat na kadya, hay si Jesus tana nakamaan run kon ano ang anang himoon. 7Nagsabat si Felipe, \"Abu! Sa kadurohon kang mga tawo nga dya, bisan taw-an sanda kadya kang gamay lang nga pagkaun, ang 200 ka kwarta nga pilak kulang pa nga ibakal kang andang pagkaun.\" 8Ang isara tana sa mga disipulo ni Jesus nga si Andres nga bugto ni Simon Pedro nagkuon, 9\"May gamay nga bata nga laki rugya nga may dara nga lima ka bilog nga tinapay kag darwa ka bilog nga isda. Pero sang-ano gid ria sa kadurohon kang mga tawo man?\" 10Pero nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, \"Abi, papungkoa ninyo ang mga tawo nga ria.\" Kag tungud nga hilamonon rugto kato nga lugar, gani nga nagpurungko man ang mga tawo. Mga lima ka libo ang mga laki rugto. 11Amo to kag ginbuul ni Jesus ang tinapay, kag pagkatapos nga magpasalamat tana sa Dios, ginpanagtag dya sa mga tawo nga nagapurungko rugto. Amo man kadya ang ginhimo na sa isda. Ang tanan nakapagusto ka kaun. 12Kag kang nabusog run ang mga tawo, nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, \"Abi, tipona ninyo ang mga nabilin agud to nga wara ti may mausik.\" 13Gani nga gintipon man nanda dya kag napulo'g darwa ka alat ang nabuta kang andang natipon nga halin sa 5 ka tinapay nga ginkaun kang mga tawo.\n14Kang makita kang mga tawo ang katingalahan nga natabo nga dya, nagkuon sanda, \"Amo run gid dya ang Propeta nga manug-abot sa kalibutan!\" 15Nasat-uman ni Jesus nga tuyo nanda nga ibul-un tana kang pirit agud himoon nga hari. Gani ang ginhimo na, naghalin tana liwan kag nagtukad sa bakulod nga nagaisarahanun lang.\nNagpanaw Si Jesus sa Ibabaw kang Dagat\n16Kang sirum run, ang anang mga disipulo nagdulhog paagto sa linaw 17kag nagsakay sa sangka baruto kag nagtabok pa-Capernaum. Gabii run kato kag si Jesus wara pa gihapon makaimaw kananda. 18Samtang nagatabok sanda, nagdulus ang hangin kag nagdaragkul ang balud. 19Pagkaantad nanda ka mga lima ukon anum ka kilometro, nakita nanda si Jesus nga nagapanaw sa tubig nga nagapaagto sa andang baruto, kag kinulbaan gid sanda kamayad. 20Pero nagkuon si Jesus kananda, \"Ako dya; indi kamo magkahadluk.\" 21Malipayun sanda nga nagpasakay kana sa baruto, kag lagi-lagi kato nag-abot sanda sa andang aragtonan.\nGinsagap si Jesus kang mga Tawo\n22Kang masunod nga adlaw kato, ang mga tawo rugto man gihapon sa tabok kang linaw. Natalupangdan nanda nga sangka baruto lang ang rugto kato, kag naman-an man nanda nga si Jesus wara magsakay rugto imaw kang anang mga disipulo, kundi nga sandahanun lang tana ang naghalin. 23May mga baruto man nga naghalin sa Tiberias nga nagdungka marapit sa lugar nga sa diin ginpakaun kang tinapay ang mga tawo pagkatapos nga mapasalamatan dya kang Ginoo. 24Gani kang naman-an kang mga tawo nga dya nga si Jesus kag ang anang mga disipulo wara run rugto, nagsarakay sanda sa mga baruto kag mag-agto sa Capernaum para sagapun si Jesus.\nSi Jesus amo ang Pagkaun nga Nagatugro kang Kabuhi\n25Kang makita kang mga tawo si Jesus rugto sa tabok kang linaw, nagkuon sanda kana, \"Maestro, kasan-o pa ikaw nag-abot rugya?\" 26Nagsabat si Jesus, \"Sugidan ko kamo: ginasagap ninyo ako indi tungud kang makatiringala nga buhat nga inyo nakita, kundi tungud nga ginpakaun ko kamo kang tinapay kag nabusog. 27Indi kamo magpangabudlay para sa pagkaun nga nagakapan-us. Magpangabudlay kamo para sa pagkaun nga wara nagakapan-us kag nagatugro kang kabuhi nga wara ti katapusan. Amo dya nga pagkaun ang igatugro kaninyo kang Anak kang Tawo, tungud nga gintugroan tana kang Dios nga Amay kang awtoridad sa paghimo kadya.\"\n28Dayon namangkot sanda kana, \"Ano bay ang amun himoon para nga masunod namun ang ginapahimo kang Dios?\" 29Nagsabat si Jesus, \"Amo dyaay ang luyag kang Dios nga inyo himoon: magtoo kamo sa ana nga ginpadara rugya.\"\n30Nagkuon ruman ang mga tawo kana, \"Ano bay nga katingalahan nga buhat ang imo nga igapakita kanamun agud to nga magtoo kami kanimo? Ano bay ang imo himoon? 31Ang atun mga kaulangan kato anay nagkaun kang mana kang sanda nagapanglakatun sa may kayanakan. Amo man dya ang nasulat sa Kasulatan nga, 'Gintaw-an na sanda kang pagkaun nga naghalin sa langit.'\"\n32Nagkuon si Jesus kananda, \"Sugidan ko kamo kang matuod: bukun ti si Moises ang nagtao kaninyo kang pagkaun nga naghalin sa langit. Ang akun tana Amay amo ang nagatao kaninyo kang matuod nga pagkaun nga naghalin sa langit. 33Tungud nga ang pagkaun nga ginatao kang Dios wara ti iba kundi ang nagpanaog rugya halin sa langit, kag nagatugro kang kabuhi nga wara ti katapusan sa mga katawhan sa kalibutan.\"\n34Amo to kag nagkuon ang mga tawo kana, \"Sir, taw-i man ay kami pirme kang pagkaun nga dya.\"\n35Nagsabat si Jesus kananda, \"Ako amo ang pagkaun nga nagatugro kang kabuhi. Ang bisan sin-o nga nagaparapit kanakun indi run gid paggutumun, kag ang bisan sin-o nga nagatoo kanakun indi run gid pag-uhawun. 36Pero pareho kang ginkuon ko kaninyo kato anay, bisan nakita run ninyo ako pero wara kamo sa gihapon nagatoo kanakun. 37Ang tanan nga tawo nga ginatugyan kanakun kang akun Amay magaparapit kanakun, kag indi gid nakun pagsikwayun ang bisan sin-o nga nagaparapit kanakun. 38Tungud nga wara ako nanaog rugya halin sa langit para tumanun ang akun kaugalingun lang nga kabubut-un, kundi agud nga himoon ang kabubut-un kang akun Amay nga amo ang nagpadara kanakun. 39Kag ang kabubut-un kang akun Amay nga nagpadara kanakun amo dyaay: nga indi ko pagpabay-an nga madura ang bisan isara nga anang gintugyan kanakun, kundi nga pagabanhawun ko sanda tanan sa urihi nga adlaw. 40Tungud nga ang kabubut-un kang akun Amay amo nga ang bisan sin-o nga nagakilala sa Anak kag nagatoo kana makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan, kag pagabanhawun ko sanda sa urihi nga adlaw.\"\n41Kar-on, ang mga Judio nag-umpisa ka kirimodon parte kay Jesus tungud sa anang ginkuon nga tana ang pagkaun nga naghalin sa langit. 42Nagkuon sanda nga, \"Si Jesus kabay dya nga bata ni Jose? Kilala man bay natun ang tatay kag nanay na kadya? Andut haw nagakuon tana nga sa langit tana naghalin?\" 43Nagsabat si Jesus kananda, \"Indi kamo magsagad kirimodon dyan. 44Wara ti bisan sin-o nga makaparapit kanakun luwas lang kon ipaparapitun tana kang akun Amay nga amo ang nagpadara kanakun rugya, kag akun tana banhawun sa urihi nga adlaw. 45Nagkuon kabay ang mga propeta sa andang mga sinulat nga, 'Ang tanan nga tawo pagatudloan kang Dios?' Gani nga ang tanan nga nagapamati sa ginatudlo kang akun Amay kag nagatuon kana magaparapit kanakun. 46Wara ako nagakuon nga may tawo nga nakakita sa Amay. Tungud nga wara ti iba nga nakakita sa Amay magluwas lang kana nga naghalin sa Dios. 47Sugidan ko kamo: ang bisan sin-o nga nagatoo kanakun may kabuhi nga wara ti katapusan. 48Ako amo ang pagkaun nga nagatao kang kabuhi. 49Matuod nga ang inyo mga kaulangan kato anay nagkaun kang mana rugto sa may kayanakan, pero nagkaramatay man sanda sa gihapon. 50Rugya kar-on ang pagkaun nga halin sa langit; ang sin-o man nga magkaun kang pagkaun nga dya indi tana mapatay. 51Ako amo ang pagkaun nga nagatugro kang kabuhi; ako naghalin sa langit. Ang bisan sin-o nga magakaun kadya nga pagkaun magakabuhi sa wara ti katapusan. Tungud nga ang pagkaun nga dya amo ang akun lawas mismo nga akun igatao para sa mga katawhan sa kalibutan agud makaangkun sanda kang kabuhi nga wara ti katapusan.\"\n52Amo to kag nagbirinaisay ang mga Judio nga nagakuon, \"Paano bay ang pagtugro kang tawo nga dya kanatun kang anang lawas para ikan-un ta?\"\n53Nagkuon si Jesus kananda, \"Sugidan ko kamo: kon indi ninyo pagkan-un ang lawas kang Anak kang Tawo kag imnun ang anang dugo indi kamo makaangkun kang kabuhi. 54Ang bisan sin-o nga magakaun kang akun lawas kag magainum kang akun dugo may kabuhi tana nga wara ti katapusan, kag sa urihi nga adlaw akun sanda nga ibanhawun. 55Tungud nga ang akun lawas amo gid ang matuod nga pagkaun kag ang akun dugo amo gid ang matuod nga irimnun. 56Ang bisan sin-o nga nagakaun kang akun lawas kag nagainum kang akun dugo nagapabilin ang anang kaangtanan kanakun kag nagapabilin man ang akun kaangtanan kana. 57Buhi ang Amay nga nagpadara kanakun, kag tungud kana nagakabuhi ako. Amo man karia ang tawo nga nagakaun kanakun, magakabuhi man tana tungud kanakun. 58Amo dya ang pagkaun nga naghalin sa langit. Bukun dya ti pareho kang pagkaun nga ginkaun kang inyo nga mga kaulangan kato anay nga nagkaramatay man sanda sa gihapon. Ang nagakaun tana kang pagkaun nga dya magakabuhi sa wara ti katapusan.\" 59Ginhambal dya tanan ni Jesus kang nagapanudlo tana sa sinagoga rugto sa syudad kang Capernaum.\nAng mga Pulong nga Nagatugro kang Kabuhi nga Wara ti Katapusan\n60Pagkabati kang anang mga disipulo sa mga ginpanghambal na nga dya, raku kananda ang nagkuon, \"Kabudlay man tana intiendihun ang mga ginapanudlo na nga dya man. Sin-o abi bay ang sarang makabatas sa pagpamati kadya?\" 61Naman-an ni Jesus nga nagakirimodon ang anang mga disipulo tungud sa anang mga ginpanghambal, gani nga nagkuon tana, \"Naglain bala ang inyo buut tungud kang akun ginpanghambal nga dya? 62Ano pa gid ayhan ang inyo mabatyagan kon makita ninyo ang Anak kang Tawo nga nagakayab pabalik sa lugar nga anang ginhalinan. 63Ang Balaan nga Ispirito amo ang nagatugro kang kabuhi; ang lawas tana wara ti may mahimo. Ang pulong nga akun ginhambal kaninyo halin sa Ispirito nga nagatugro kang kabuhi. 64Ogaring ang iba kaninyo wara nagapati kanakun.\" Ginkuon dya ni Jesus hay naman-an na nga daan kon sin-o ang wara nagatoo kana kag kon sin-o ang magaluib kana. 65Kag nagkuon pa gid tana, \"Amo ria nga nagkuon ako kaninyo nga wara ti may makaparapit kanakun kon indi pag-itugot kang Amay nga makaparapit tana kanakun.\" 66Umpisa kato, duro sa anang mga sumuronod ang nagbiya kag wara run gid magsurunod kana.\n67Kag ginpamangkot ni Jesus ang anang napulo'g darwa ka mga disipulo, \"Kamo bala gusto man magbiya kanakun?\"\n68Nagsabat si Simon Pedro, \"Ginoo, kay sin-o pa bay kami maagto hay rugyan kanimo ang mga pulong nga nagatugro kang kabuhi nga wara ti katapusan? 69Nagatoo kami kag nakamaan nga ikaw ang Balaan nga ginpadara kang Dios!\"\n70Dayon nagkuon si Jesus, \"Ako kabay ang nagpili kaninyo nga napulo'g darwa? Pero ang isara kaninyo dyan yawa!\" 71(Ang ginatumud ni Jesus amo si Judas nga bata ni Simon Iscariote. Si Judas nga dya bisan pa nga isara tana sa napulo'g darwa ka mga disipulo, tana amo ang magaluib kay Jesus.)","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/6","date":"2019-01-17T20:55:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659340.1\/warc\/CC-MAIN-20190117204652-20190117230652-00401.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":10,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":1857,"character_repetition_ratio":0.082,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 13:22\n22Ang binhi ruman tana nga nagtupa sa ginatuboan kang mga sapinit pareho kang tawo nga nakabati kang mensahe. Ogaring ang anang panghuna-huna natuon gid lang sa mga paraligban sa pagpangabuhi kag sa paghanggab sa manggad, kag amo dya ang nagdaug kang mensahe nga rugyan run sa anang tagipusuon gani wara gid dya makapamunga.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/13\/22","date":"2019-01-19T13:04:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583667907.49\/warc\/CC-MAIN-20190119115530-20190119141530-00241.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999976158,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999997615814209}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.024,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.574,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 24\nGintagna ni Jesus nga Maguba ang Templo\n1Naggwa si Jesus sa templo kag samtang nagapanaw tana nagparapit kana ang anang mga disipulo kag gintudo nanda kana ang mga kabalayan sa templo. 2Nagkuon si Jesus kananda, \"Nakita ninyo dya tanan? Sugidan ko kamo: magakararumpag dya tanan kag wara gid ti may mabilin nga mga bato nga nagasarampawanay.\"\nMga Kagamo kag mga Paghingabot\n3Samtang nagapungko si Jesus sa pagpanudlo rugto sa bukid kang mga Olibo, nagparapit kana ang anang mga disipulo nga sandahanun lang. Nagkuon sanda, \"Sugidi kami kon san-o matabo ang mga butang nga imo ginhambal? Kag ano bala ang mga paratandaan nga ikaw dali run lang magbalik rugya kag kon san-o ang katapusan kang kalibutan?\"\n4Nagsabat si Jesus kananda, \"Mag-andam kamo nga indi kamo mapatalang ni bisan sin-o! 5Tungud hay duro nga mga tawo ang magaturohaw kag magapakuno-kuno nga sanda amo ako kag magakuon, 'Ako amo ang Cristo,' kag duro ang andang mapatalang. 6Makabati kamo kang mga gyera kag mga balita nga may mga gyera sa nagkalain-lain nga logar. Pero indi kamo magkahadluk. Matabo gid ang mga butang nga dya, pero bukun pa ti amo ria ang katapusan kang tanan. 7Tungud hay magairinaway ang mga nasyon kag amo man ang mga ginharian. Magaabot ang kagutum kag linog sa nagkalain-lain nga mga lugar. 8Dya tanan umpisa pa lang kang mga kabudlayan nga magaabot nga daw pareho kang pagpasakit kang sangka bayi nga manugbata.\"\n9\"Sa amo to nga mga inadlaw pagadakpun kamo kag itugyan sa mga tawo agud silotan kag pamatyun. Pagadumtan kamo kang tanan nga mga tawo tungud kanakun. 10Duro ang magatalikod sa andang pagtuo kag magatraidor sanda sa isara kag isara, kag magadumtanay sanda. 11Duro man ang magaturoaw nga mga nagapakuno-kuno nga propeta kag duro ang andang mapatalang. 12Magaluntad ang kalaotan, gani nga ang gugma kang duro nga mga tawo magatahaw. 13Pero ang bisan sin-o tana nga magapadayon nga mapag-un sa anang pagtuo hasta sa katapusan, maluwas. 14Kag ang Mayad nga Balita nga dya nahanungud sa paghari kang Dios igawali sa bilog nga kalibutan agud to nga ang tanan nga mga tawo makabati; amo run to kag magaabot ang katapusan kang kalibutan.\"\nAng Makangiril-ad nga Butang\n15\"Gani, kon makita ninyo nga nagatindug sa balaan nga lugar ang makangiril-ad nga butang nga ginkuon kang propeta nga si Daniel kauna (sa mga nagabasa kadya, intiendiha gid ninyo ang inyo ginabasa), 16ang mga tawo nga rugyan sa Judea dapat magpalagyo sa kabukidan. 17Ang tawo tana nga nataboan nga rugyan sa tapan nga atup kang anang balay, indi run dapat nga magpanaog sa pagbuul kang anang pagkabutang. 18Ang tawo nga mataboan nga rugto sa anang uma indi run dapat mag-uli sa pagbuul kang anang kunup. 19Sa amo to nga mga inadlaw makaluluoy gid ang mga nagabusong kag ang mga nagapatiti. 20Magpangamuyo kamo nga ang inyo pagpalagyo indi matuon sa tagraramig ukon sa Adlaw kang Inugpahuway. 21Tungud hay sa tion nga ria, tuman gid kabudlay ang mga kalalat-an nga wara pa gid maaguman kang mga tawo halin kang pagtuga kang kalibutan hasta kadya, kag wara run ti may matabo nga pareho karia sa paraabuton. 22Pero ginpabugu run kang Dios ang tion nga ria, tungud hay kon wara na ginhimo ria, wara gid ti tawo nga mabilin. Pero tungud gid lang sa anang mga pinili, pabuguun kang Dios ang tion nga ria.\n23\"Gani kon may magkuon kaninyo, 'Dya run ang Cristo!' ukon 'Rugto tana!' indi kamo magpati. 24Tungud hay may magaturohaw nga mga bukun ti matuod nga Cristo kag mga nagapakuno-kuno nga propeta. Magahimo sanda kang mga milagro kag mga makatiringala nga mga butang sa katuyoan nga patalangun, kon mahimo pa lang bisan ang mga pinili kang Dios. 25Tandai gid ninyo dya! Ginasugid ko run nga daan kaninyo ang dya nga mga butang sa wara pa matabo.\n26\"Gani nga kon may magkuon kaninyo, 'Rugto tana sa kamingawan,' indi kamo mag-agto rugto; ukon magkuon pa gid sanda, 'Dyan tana sa sulud,' indi gid kamo magpati. 27Tungud hay ang pag-abot kang Anak kang Tawo, mangin pareho sa kirab kang kilat nga makita halin sa sidlangan hasta sa kasalpan.\"\n28\"May hurubatun nga nagakuon, 'Kon sa diin ang patay nga lawas, rugto man nagatiripon ang mga pispis nga buwitre.'\"\nAng Pagbalik kang Anak kang Tawo\n29\"Lagi-lagi, pagkatapos kang mga kalalat-an sa tion nga ria, ang adlaw magadulum, ang bulan indi run magsanag, kag ang mga bituon sa langit magakarahulog. Ang mga butang dyan sa kahawaan pagauyugun. 30Dayon magatuhaw sa langit ang tanda kang pag-abot kang Anak kang Tawo, kag ang tanan nga mga tawo sa kalibutan magahibi. Makita nanda ang Anak kang Tawo nga nagaabot nga ginadara kang panganod, gamhanan tana kag tuman gid ang anang pagkamahimayaun. 31Sa mabaskug nga paghuni kang trumpeta, pagasuguon na ang anang mga anghel nga mag-agto sa tanan nga bahin kang kalibutan kag pagatiponon nanda ang mga pinili nga katawhan sa bug-os nga kalibutan.\"\nAng Kahoy nga Higera\n32\"Turuka ninyo ang kahoy nga higera kag hangpa ninyo kon ano ang inyo maton-an dyan karia. Kon nagapanglumbay run gani dya, maman-an ninyo nga dali run lang ang tag-irinit. 33Sa amo man nga bagay, kon makita ninyo nga nagakaratabo run dya tanan nga mga butang, maman-an ninyo nga dali run lang tana mag-abot, kag tama run gid dya karapit. 34Sugidan ko kamo, magakaratabo dya tanan nga mga butang sa wara pa mapatay ang mga tawo sa dya nga panag-on. 35Madura ang langit kag ang lupa, pero ang akun mga pulong magapabilin hasta san-o.\"\nWara gid ti may Nakamaan kon san-o Magabalik ang Anak kang Tawo\n36\"Wara gid ti may nakamaan kon ano nga adlaw ukon oras magakaratabo ang tanan nga dya, bisan ang mga anghel sa langit ukon ang Anak, kundi ang Amay gid lang. 37Ang pag-abot kang Anak kang Tawo mangin pareho sa panag-on ni Noe. 38Tungud hay sa wara pa mag-abot ang anaw ang mga tawo nagapinagusto lang ka kaun, ka inum, kag pangasawa, hasta sa adlaw nga si Noe nagsulud sa arka. 39Wara gid sanda ti hinalung-ung kon ano ang matabo hasta nga nag-abot ang anaw kag nagkaralumus sanda tanan. Pareho man kadya ang matabo sa pag-abot kang Anak kang Tawo. 40Sa ria nga mga tinion, kon may darwa ka laki nga nagaobra sa uma; ang isara pagabul-un kag ang isara tana mabilin. 41Kon may darwa ka bayi nga nagagaling; ang isara pagabul-un, ang isara tana mabilin. 42Gani magbantay kamo, tungud hay wara kamo kamaan kon san-o magaabot ang inyo Ginoo. 43Tandai ninyo dyaay: kon naman-an kang tagbalay kon ano oras sa gabii magaabot ang takawan, magapulaw gid tana sa pagbantay agud to nga indi makasulud ang takawan sa anang balay. 44Gani dapat nga handa kamo pirme, tungud hay ang Anak kang Tawo magaabot sa oras nga wara ninyo ginapaabot.\"\nAng Masarigan kag ang Bukun ti Masarigan nga Surugoon\n45\"Ang masarigan kag maaram nga surugoon amo ang ginatugyanan kang anang agalun nga magdumara sa anang kaimaw nga mga surugoon. Tana ang nagatugro kananda kang andang pagkaun sa nagakaigo nga tion. 46Bulahan ang surugoon nga to, kon sa pagbalik kang anang agalun makita tana nga nagahimo kang mga buruhatun nga gintugyan kana. 47Sugidan ko kamo nga, ipadumara kana kang anang agalun ang tanan na kadya nga mga pagkabutang. 48Pero kon malain ang surugoon nga to, magahambal tana sa anang kaugalingun, 'Buhay pa man magbalik ang akun agalun,' 49kag pamintasan na ang anang kaimaw nga mga surugoon kag magaimaw tana kaun kag inum sa mga paralingin. 50Magaabot ang anang agalun sa adlaw nga wara na ginapaabot kag sa oras nga wara na maman-an. 51Sobra gid nga silot ang anang pagaagumun. Ibutang tana sa lugar nga imaw kang mga tawo nga hipokrito, rugto magahinibi sanda kag magabinagrut ang andang mga unto.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/24","date":"2019-01-16T11:01:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657151.48\/warc\/CC-MAIN-20190116093643-20190116115643-00286.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000007987,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000079870224}","num_words":1265,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.456,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 28\nAng Pagkabanhaw ni Jesus\n1Pagkatapos kang Adlaw nga Inugpahuway, aga-aga pa gid kang nahauna nga adlaw kang semana, si Maria Magdalena kag ang sangka Maria pa gid, nagpanaw para lantawun ang rulubngan. 2Golpi lang nga naglinog kang mabaskug; tungud hay may anghel kang Ginoo nga nagkunsad halin sa langit. Ginpaligid na ang bato nga nagatakup sa rulubngan kag ginpungkoan na dya. 3Ang anang dagway makasirilaw nga pareho kang kilat, kag ang anang bayo tama gid kaputi. 4Nagkurudug sa kahadluk ang mga gwardya kag nagkaratumba sanda nga daw mga patay. 5Nagkuon ang anghel sa mga bayi, \"Indi kamo magkahadluk. Naman-an ko nga ginapangita ninyo si Jesus nga ginlansang sa kros. 6Wara tana rugya. Ginbanhaw tana, pareho kang anang ginkuon. Dali kamo rugya kag sulnga ninyo ang lugar nga ginhamyangan kana. 7Panaw kamo lagi, kag sugidan ang anang mga disipulo nga nabanhaw tana kag magauna kaninyo sa Galilea. Rugto ninyo tana makita! Indi gid ninyo paglipati ang ginkuon ko kaninyo.\" 8Gani nagdali-dali sanda nga naghalin sa rulubngan. Nagabatyag sanda kang tuman nga kahadluk pero nagakalipay man, kag nagdalagan sanda agud sugidan ang anang mga disipulo.\n9Golpi lang nga ginsug-alaw sanda ni Jesus nga nagakuon, \"Magkalipay kamo!\" Dayon nagparapit sanda kana kag ginkupkupan ang anang kahig kag ginsimba nanda tana. 10Nagkuon si Jesus kananda, \"Indi kamo magkahadluk. Panaw kamo kag sugidi ninyo ang akun mga kabugtoan nga mag-agto sanda sa Galilea kag rugto nanda ako makita.\"\nAng Balita kang mga Gwardya\n11Samtang ang mga bayi nagapaagto sa mga disipulo, ang iba nga mga gwardya nag-agto sa syudad kag nagpanugid sa mga pangulo kang kaparian kang tanan nga mga natabo. 12Amo to kag nagsinapol ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga kamal-aman kang mga Judio. Kag naghisugot sanda nga tugroan kang bahul nga kantidad ang mga suldado, 13kag ginkun-an sanda, \"Ipanugid ninyo nga ang anang mga disipulo nag-abot kang kagab-ihun kag gintakaw ang anang bangkay samtang nagakaturog kamo. 14Kag kon mabatian man dya kang gobernador, kami lang ang maaram mag-istorya kana, kag indi run kamo magpalibug.\" 15Ginbaton kang mga gwardya ang kwarta kag ginhimo nanda kon ano ang ginkuon kananda. Halin kato hasta kadya amo ria ang istorya nga ginapanugid kang mga Judio.\nNagpakita si Jesus sa anang mga Disipulo\n16Kar-on, ang napulo'g isara ka mga disipulo nag-agto sa Galilea rugto sa bakulod nga sa diin ginkuon ni Jesus nga mag-agto sanda. 17Kang makita nanda si Jesus, ginsimba nanda tana, bisan pa nga ang iba kananda nagapangduha-duha. 18Nagparapit si Jesus kananda kag nagkuon. \"Ang tanan nga awtoridad sa langit kag sa lupa gintugro run kanakun. 19Gani, panaw kamo kag himoa ninyo nga akun sumurunod ang tanan nga mga tawo sa kalibutan. Bawtisohi ninyo sanda sa ngaran kang Amay, kang Anak kag kang Balaan nga Ispirito, 20kag tudlo-i ninyo sanda nga magtuman kang tanan nga ginsugo ko kaninyo. Dumduma gid ninyo nga kaimaw ninyo ako pirme hasta sa katapusan kang kalibutan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/28","date":"2019-01-16T10:13:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657151.48\/warc\/CC-MAIN-20190116093643-20190116115643-00290.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":478,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.416,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 19:26\n26Nakita ninyo man kag nabatian kon ano ang ginahimo kang Pablo nga ria. Nagakuon tana nga ang mga dios nga ginhimo kang tawo bukun ti matuod nga dios, kag duro ang anang nahaylo kag napapati indi lang rugya sa Efeso kundi haros sa bilog nga probinsya kang Asia.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/19\/26","date":"2019-01-23T19:41:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584350539.86\/warc\/CC-MAIN-20190123193004-20190123215004-00252.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.007,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.469,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 14\nAng Pagpatay kay Juan nga Manugbawtiso\n1Sa amo to nga mga inadlaw, nabatian ni Herodes nga manugdumara kang Galilea ang balita nahanungud kay Jesus. 2Gani nagkuon tana sa anang mga opisyal, \"Tana amo gid si Juan nga Manugbawtiso nga nabuhi liwan. Amo ria nga may gahum tana sa paghimo kang mga milagro.\"\n3Ginkuon dya ni Herodes tungud hay kato anay tana ang nagpadakup kay Juan nga Manugbawtiso, kag ana dya ginpapriso. Ginhimo na dya tungud kay Herodias nga asawa kang anang bugto nga si Felipe. 4Tungud hay makapira ka beses nga ginkun-an ni Juan si Herodes, \"Supak sa kasugoan nga pangasaw-un mo si Herodias.\" 5Gusto raad nga ipapatay ni Herodes si Juan, ogaring nahadluk tana sa mga tawo tungud hay ginakabig nanda si Juan nga sangka propeta.\n6Kang pag-abot kang kaadlawan ni Herodes, ang bata nga bayi ni Herodias nagsaot sa atubang kang mga dinapit nga bisita kag nalipay gid ka mayad si Herodes. 7Amo to kag nagsaad si Herodes nga itugro na ang bisan ano nga pangayuon na kadya.\n8Gintudloan tana kang anang nanay kon ano ang anang pangayuon, gani nagkuon dya sa hari, \"Itugro kanakun kadya dayon ang ulo ni Juan nga Manugbawtiso nga nakabutang sa bandihado.\"\n9Pagkabati kato kang Hari nasubuan gid tana. Pero tungud kang anang promisa nga nabatian kang anang mga bisita, nagmando tana nga itugro kana ang anang ginapangayo. 10Amo to kag ginpapugotan na si Juan sa prisohan. 11Gindara ang ulo ni Juan nga nabutang sa bandihado kag gintugro sa bayi, kag gintugro na man dya sa anang nanay. 12Nag-abot ang mga disipulo ni Juan, kag ginbuul nanda ang anang bangkay kag ginlubung. Pagkatapos, nag-agto sanda kay Jesus kag ginsugid nanda ang natabo.\nGinpakaun ni Jesus ang Lima ka libo nga mga Tawo\n13Kang nabatian ni Jesus ang natabo kay Juan, naghalin tana rugto kag nagsakay sa baruto, kag nag-agto sa mamingaw nga lugar nga nagaisarahanun. Pero kang naman-an dya kang mga tawo, nagsunod sanda kana nga nagapanaw lang halin sa andang mga kabanwahanan. 14Pagdungka ni Jesus sa daray-ahan nakita na ang tama gid ka duro nga mga tawo. Nangir-o tana kananda kag ginpang-ayad na ang andang mga ginadara nga mga nagamarasakit.\n15Kang nagahinalup run ang adlaw, nagparapit kana ang anang mga disipulo kag nagkuon, \"Sirum run kag mamingaw pa dya nga lugar. Papanawa run ang mga tawo agud to nga makabakal sanda kang andang pagkaun dyan sa mga baryo.\"\n16Pero nagsabat si Jesus kananda, \"Indi kinahanglan nga magpanaw pa sanda. Kamo ang magtugro kananda kang andang makaun.\"\n17Nagsabat sanda, \"Lima gid lang kabilog nga tinapay kag darwa ka isda ang rugya.\"\n18Nagkuon si Jesus kananda, \"Abi dar-a ninyo rugya kanakun.\" 19Dayon ginkun-an na ang mga tawo nga magpurungko sa kahilamonan. Ginbuul na ang lima ka tinapay kag ang darwa ka isda; nagtangra tana sa langit kag magpasalamat sa Dios. Dayon ginpamihak-pihak na ang tinapay kag ginpanugro sa anang mga disipulo, kag ginpanagtag dya kang mga disipulo sa mga tawo. 20Nakakaun sanda tanan kag nagkarabusog. Pagkatapos kato, ginpanipon kang mga disipulo ang mga nabilin kag napulo'g darwa ka alat nga buta ang andang natipon. 21Mga lima ka libo nga laki ang nakakaun wara ti labut ang mga bayi kag mga bata.\nNagpanaw si Jesus sa Tubig\n22Lagi-lagi, ginsugo ni Jesus ang anang mga disipulo nga magsarakay sa baruto kag mag-una rugto sa tabok kang linaw samtang ginapahalin na ang mga tawo. 23Kang mapahalin na run ang mga tawo, nagtukad si Jesus sa barabakulod nga nagaisarahanun agud magpangamuyo. Kang gabii run, rugto man gihapon tana nga nagaisarahanun. 24Sa amo man to nga mga tinion ang baruto rugto run sa lawud nga ginaburobalinsay kang balud tungud hay pasurong dya sa hangin.\n25Kang kasanagun run nag-agto kananda si Jesus nga nagapanaw sa tubig. 26Pagkakita kang mga disipulo kana nga nagapanaw sa tubig gindakup sanda kang kahadluk kag nagsiringgit sanda, \"Bagat!\"\n27Pero ginkun-an lagi sanda ni Jesus, \"Magpakabakud kamo! Ako dya; indi kamo magkahadluk!\"\n28Dayon naghambal si Pedro, \"Ginoo, kon ikaw gid man ria, paagtona ako rugyan kanimo nga nagapanaw sa tubig.\" 29Nagkuon si Jesus kana, \"Sige agto dya!\" Gani nagpanaog si Pedro sa baruto kag nagpanaw sa tubig paagto kay Jesus. 30Pero kang mabatyagan ni Pedro nga mabaskug ang hangin, hinadlukan tana kag amat-amat nga naglugdang, kag nagsinggit tana, \"Ginoo, tabangi ako!\"\n31Gindawhat dayon tana ni Jesus kag ginkaptan sa alima kag nagkuon, \"Kagamay kang imong pagtuo! Andut haw nga nagpangduha-duha ikaw?\"\n32Nagsakay sanda nga darwa sa baruto kag nagkanay ang hangin. 33Kag ang mga disipulo nga rugyan sa baruto nagsimba kana nga nagakuon, \"Matuod gid nga ikaw ang Anak kang Dios!\"\nGinpang-ayad ni Jesus ang mga Masakitun sa Genesaret\n34Pagkatabok nanda sa linaw, sa lugar nga Genesaret sanda nagdungka. 35Nakilala si Jesus kang mga tawo rugto, gani ginpamalita nanda sa mga lugar sa palibot nga rugyan tana, kag ginpangdara nanda kana ang tanan nga mga nagamarasakit. 36Nagpakitluoy sanda kay Jesus nga ipatandugun na ang mga masakitun bisan sa sidsid lang kang anang kunup. Kag ang tanan nga nakatandug kadya nag-arayad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/14","date":"2019-01-21T16:18:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583795042.29\/warc\/CC-MAIN-20190121152218-20190121174218-00255.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000046492,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000046491622925}","num_words":825,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 11:21\n21Nagkuon tana, \"Makaluluoy gid kamo nga mga taga Corazin! Makaluluoy man kamo nga mga taga Betsaida! Tungud hay kon ang mga milagro nga ginpanghimo rugyan kaninyo, ginhimo rugto sa syudad kang Tiro kag Sidon, buhay run daad sanda nagbayo kang sako kag nagbutang kang abo sa andang ulo, patimaan nga sanda naghinulsul sa andang mga sala.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/11\/21","date":"2019-01-22T21:12:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583874494.65\/warc\/CC-MAIN-20190122202547-20190122224547-00178.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":57,"character_repetition_ratio":0.088,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.404,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 12:1\nAng Paraanggidan nahanungud sa mga Agsador\n1Naghambal si Jesus sa mga tawo paagi sa mga paraanggidan, \"May sangka tawo nagtanum kang ubas sa anang uma. Ginkudalan na dya palibot kag nagkutkot tana kang buho para purugaan kang ubas. Nagpatindug man tana kang mataas nga barantayan. Pagkatapos, ginpaagsa na ang anang ubasan kag nagpanaw sa iba nga lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/12\/1","date":"2019-01-21T16:58:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583795042.29\/warc\/CC-MAIN-20190121152218-20190121174218-00262.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999049902,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999904990196228}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.028,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.466,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 8:13\n13Ang batohon nga lupa nga gintup-an kang binhi amo ang mga tawo nga nakabati man kang pulong kang Dios kag ginbaton nanda dya nga may kalipay. Pero wara dya manggamot sa andang tagipusoon. Agi lang ang andang pagpati, tungud hay pag-abot kang mga pagsulay dayon lang man nanda talikod.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/8\/13","date":"2019-01-15T23:46:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583656530.8\/warc\/CC-MAIN-20190115225438-20190116011438-00518.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.46,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 12\nPaandam Batok sa Pagkahipokrito\n1Kar-on, samtang nagadinus-uganay ang linibo nga mga tawo hasta nga nagalinapakay run sanda, nagkuon anay si Jesus sa anang mga disipulo, \"Mag-andam kamo sa tapay kang mga Fariseo, nga amo ang pagkahipokrito. 2Tungud hay wara ti tinago nga indi mapahayag, kag wara ti sekreto nga indi maman-an sa urihi. 3Gani, kon ano ang ginhambal ninyo sa dulum, mabatian sa adlawun, kag kon ano ang ginahani-hani ninyo sa sarado nga hulut igapahayag sa mga katawhan.\"\nSin-o ang Dapat Kahadlukan\n4\"Sugidan ko kamo, mga amigo, indi kamo magkahadluk sa mga nagapatay kang lawas, pero pagkatapos karia wara run sanda ti sarang mahimo. 5Ipamaan ko kaninyo kon sin-o ang inyo dapat kahadlukan: kahadluki ninyo ang Dios, nga sa tapos mapatay na ang lawas, may gahum pa tana sa pagtagbung kang kalag sa impyerno. Ginakun-an ko kamo, kahadluki ninyo tana.\n6\"Indi bala nga ang lima ka bilog nga pispis nga maya mabakal sa darwa ka pesetas? Pero bisan amo pa karia, bisan isara kananda wara gid ginapabay-an kang Dios. 7Bisan ang inyo buhok naman-an na kon pira ka bilog. Gani indi kamo magkahadluk. Mas marahalun pa kamo sangsa duro nga mga maya?\"\nAng Pagpakilala kag ang Panginwara kay Cristo\n8\"Sugidan ko kamo, ang sin-o man nga nagasugid nga tana nagatoo kanakun sa atubang kang mga katawhan, pagakilalahun man tana kang Anak kang Tawo sa atubang kang mga anghel kang Dios. 9Pero ang sin-o man nga nagapanginwara kanakun sa atubang kang mga katawhan, ipanginwara man tana sa atubang kang mga anghel kang Dios.\n10\"Ang bisan sin-o nga maghambal kang malain kontra sa Anak kang Tawo, sarang pa mapatawad. Pero ang sin-o man nga magpasipala sa Balaan nga Ispirito indi run gid mapatawad.\n11\"Kon dar-un nanda gani kamo sa mga sinagoga, ukon sa mga manugdumara kag sa mga may awtoridad, indi kamo magpalibug kon paano ukon ano ang inyo isabat, ukon ano ang inyo ihambal, 12tungud hay ang Balaan nga Ispirito amo ang magatudlo kaninyo sa amo gid to nga tion kon ano ang inyo dapat ihambal.\"\nAng Paraanggidan Nahanungud sa Manggaranun nga Buang-buang\n13Halin sa karak-an may sangka tawo nga nagkuon kay Jesus, \"Maestro, hambali ang akun bugto nga laki nga ihurayan na man ako kang amun paranubliun!\"\n14Nagsabat si Jesus, \"Amigo, sin-o ang nagkuon nga ako ang mapatunga kaninyo nga darwa ukon maghuray kang inyo pagkabutang?\" 15Kag nagkuon si Jesus kananda tanan, \"Mag-andam kamo nga indi kamo magdinalok sa bisan ano nga butang sa kalibutan. Tungud hay ang kabuhi kang tawo wara nasandig sa kadurohon kang manggad nga ana naangkun.\"\n16Dayon nagsugid si Jesus kang dya nga paraanggidan: \"May sangka manggaranun nga ang anang lupa nagpatubas kang bugana. 17Kag nagkuon tana sa anang kaugalingun, 'Ano ang himoon ko hay wara run ako ti mabutangan kang akun patubas?' 18Dayon nagkuon tana, 'A, amo gali dya ang akun himoon: igub-un ko ang akun mga kamarin, kag dayon mapatindug ako kang mas daragkul pa gid kag rugto ko ipamutang ang tanan nakun nga mga patubas kag iba pa nakun nga mga pagkabutang! 19Dayon makuon ako sa akun kaugalingun, duro run nga mga butang ang imong natipon para sa mga tinuig nga magaabot. Kar-on, mapatawhay run lang ikaw kag magpagusto kaun, inum, kag magpangalipay!' 20Pero nagkuon ang Dios kana, 'Buang-buang! Kadya gid nga gabii bawian ikaw kang kabuhi! Kag sin-o kar-on ang mapulos kang mga butang nga imo gintigana para sa imo kaugalingun?'\" 21Gintapos ni Jesus ang paraanggidan nga nagakuon, \"Amo dya ang matabo sa tawo nga nagatipon kang manggad para sa anang kaugalingun, pero imol man sa panuruk kang Dios.\"\nAng Pagsarig sa Dios\n22Dayon nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, \"Gani, nagakuon ako kaninyo, indi kamo magsagad palibug sa inyo pagpangabuhi, kon ano ang inyo kan-un, ukon ano ang inyo isuksok para sa inyo lawas. 23Tungud hay ang kabuhi mas importante pa sangsa pagkaun, kag ang lawas mas importante pa sangsa panaptun. 24Turuka lang bala ninyo ang mga uwak, wara sanda nagatanum ukon nagaani, wara man sanda ti kamalig ukon mga kamarin pero ginapakaun sanda kang Dios. Indi bala nga mas importante pa kamo sangsa mga pispis? 25Wara gid ti bisan sin-o kaninyo nga makadugang kang anang kabuhi paagi sa anang pagpalibug. 26Indi gani ninyo masarangan himoon ang mga gamay nga mga butang nga ria, andut nga ginapaligban pa tana ninyo ang iba nga mga butang? 27Turuka bala ninyo kon paano nagatubo ang mga bulak sa latagun. Wara sanda nagaobra ukon nagahimo kang andang bayo. Pero sugidan ko kamo nga bisan pa si Solomon, sa anang pagkatam-an ka manggaranun, wara gid makabayo kang pareho kang katahum kang bisan isara sa mga bulak nga dya. 28Kon ginapatahum kang Dios ang mga hilamon nga rugyan sa latagun nga buhi kadya, kag sa masunod nga adlaw idap-ong lang man sa darapogan, kamo pa ayhan ang indi na pagpabayoan? Mga gamay kamo ti pagtoo!\n29\"Gani, indi kamo magsagad palibug kon ano ang inyo ikan-un kag kon ano ang inyo imnun. 30Tungud hay amo gid lang dya ang ginapaligban kang mga tawo nga wara makakilala sa Dios. Pero kamo tinyo, naman-an gid kang inyo Amay nga kinahanglan ninyo ang dya nga mga butang. 31Ang himoon ninyo, magpasakup kamo sa pagginahum kang Dios, kag ang tanan nga mga butang nga dya itugro na kaninyo.\"\nAng Manggad sa Langit\n32\"Indi kamo magkahadluk bisan pira lang kamo ka bilog. Tungud hay nahamuut ang inyo Amay nga maghari kamo imaw kana. 33Ang himoon ninyo, ibaligya ninyo ang inyo mga pagkabutang kag ang bayad na ka dya ipanugro ninyo sa mga imol. Maghimo kamo kang puyo-puyo nga wara nagakadaan, kag suptun ninyo ang inyo manggad rugto sa langit nga sa diin indi mabuhinan tungud hay wara ti takawan nga makaparapit ukon tanak nga makarangga ka dya. 34Tungud hay kon sa diin ang inyo manggad rugto man ang inyo panghuna-huna.\"\nAng Nagabantay nga mga Surugoon\n35\"Maghanda kamo kag sindihan ninyo ang inyo mga sulo, 36pareho kang mga tawo nga nagahulat sa andang agalun nga mag-uli halin sa tabad kang kasal, agud to nga handa lagi sanda sa pagbukas kang pwertahan kon mag-abot run tana kag manuktok. 37Bulahan ang mga surugoon nga maabotan kang andang agalun nga nakabugtaw kag handa. Sugidan ko kamo, magaaman ang agalun nga dya kag magasirbe kananda kang pagkaun sa lamesa. 38Bulahan ang mga surugoon nga maabotan kang anda agalun nga handa sanda bisan mag-uli pa tana kang tunga gabii ukon kasanagun. 39Tandai ninyo dyaay: kon naman-an kang tagbalay, kon ano oras maabot ang takawan, magabantay gid tana agud to nga indi makasulud ang takawan sa anang balay. 40Kamo man kinahanglan nga maghanda, tungud hay ang Anak kang Tawo magaabot sa oras nga wara ninyo ginapaabot.\"\nAng Masarigan ukon ang Indi Masarigan nga Surugoon\n41Naghambal si Pedro, \"Ginoo, para lang bala kanamun ang dya nga paraanggidan, ukon para man sa tanan?\" 42Nagsabat ang Ginoo, \"Sin-o bala ang masarigan kag maaram nga surugoon? Indi bala tana ang ginatugyanan kang anang agalun sa pagdumara kang anang panimalay kag sa pagpanagtag kang pagkaun sa iba nga mga surugoon sa nagakaigo nga tion? 43Bulahan ang surugoon nga ria kon pag-abot kang anang agalun masapwan tana nga nagahimo kang hirikoton nga gintugyan kana. 44Sugidan ko kamo, ipadumara kana kang anang agalun ang tanan na ka dya nga mga pagkabutang. 45Pero kon ang surugoon nga ria magkuon sa anang kaugalingun nga, 'Buhay pa man magbalik ang akun agalun,' kag pamintasan na ang iba nga mga surugoon nga laki kag bayi, kag magsagi run tana ka kaun, inum, kag palingin. 46Dayon, magaabot ang anang agalun sa adlaw nga wara na ginapaabot kag sa oras nga wara na maman-an. Ang himoon kang anang agalun, pagasilotan gid tana ka mayad kag idapun sa mga indi masarigan.\n47\"Ang surugoon tana nga nakamaan kon ano ang luyag kang anang agalun pero wara maghanda ukon maghimo ka dya, pagahanoton gid tana ka mayad. 48Pero ang surugoon tana nga wara nakamaan kang luyag kang anang agalun kag naghimo kang butang nga nagakadapat tana nga hanoton, magabaton kang pira lang ka hanot. Tungud hay ang tawo tana nga gintugyanan kang duro nga mga butang, duro man ang ginapaabot nga himoon na. Kag ang tawo tana nga mas duro pa gid ang gintugyan kana, mas duro man ang ginapaabot kana.\"\nSi Jesus ang Kabangdanan kang Pagbinahin-bahin\n49\"Nag-agto ako rugya sa kalibutan sa pagdara kang kalayo, kag daad nagasadlab run dya! 50May arantoson ako nga pagaagumun, kag indi gid ako mapahamtang hasta nga wara pa dya matabo. 51Indi kamo magpinsar nga nag-abot ako rugya sa kalibutan agud magdara kang kalinung. Sugidan ko kamo, bukun ti kalinung ang akun ginadara kundi pagbinahin-bahin. 52Umpisa kadya ang panimalay nga may lima ka bilog nga katapo magabinahin-bahin: ang tatlo batok sa darwa, kag ang darwa batok sa tatlo. 53Ang tatay mangin kaaway kang anang bata nga laki, kag ang bata nga laki mangin kaaway kang anang tatay. Ang nanay mangin kaaway kang anang bata nga bayi, kag ang bata nga bayi mangin kaaway sa ana nanay. Ang ugangan nga bayi mangin kaaway kang anang umagad nga bayi, kag ang umagad nga bayi mangin kaaway kang anang ugangan nga bayi.\"\nAng Pagpanilag kang Tyempo\n54Nagkuon si Jesus sa mga katawhan, \"Kon makita gani ninyo ang damul nga gal-um sa kasalpan, makuon dayon kamo, 'Magauran tulad' kag nagauran man. 55Kon mabatyagan gani ninyo nga maghuyup ang hangin nga habagat, makuon kamo, 'Magasingkal kadya ang init,' kag amo gid man ang nagakatabo. 56Mga hipokrito! Kamaan kamo maglatu kang tyempo pinaagi sa pagturuk kang langit kag lupa, pero andut haw nga indi kamo kamaan kang buut hambalun kang nagakaratabo sa kadya nga mga panag-on?\"\nMakighusay sa Inyo Kaaway\n57\"Andut bala nga indi kamo makamaan magdesisyon kon ano ang mayad? 58Kon may tawo nga mag-akusar kanimo sa hukmanan, himoa gid ang tanan nga magpakighusay kana sa wara pa kamo makaabot rugto. Tungud hay basi itugyan na ikaw sa huwis kag itugyan ikaw kang huwis sa gwardya kag isulud ikaw sa prisohan. 59Sugidan ko ikaw, indi gid ikaw makagwa sa prisohan hasta nga maubos mo ka bayad ang tanan nimo nga pina.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/12","date":"2019-01-23T04:11:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583884996.76\/warc\/CC-MAIN-20190123023710-20190123045710-00398.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":1658,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 9:2\nAng Pagbaylo kang Dagway ni Jesus\n2Pagkaligad kang anum ka adlaw, gin-imaw ni Jesus sanday Pedro kag ang magbugto nga si Santiago kag Juan kag nagtukad sanda sa sangka mataas nga bukid nga sandahanun lang. Samtang nagaturuk sanda kay Jesus, nakita nanda nga nagbaylo ang anang dagway.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/9\/2","date":"2019-01-20T01:41:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583688396.58\/warc\/CC-MAIN-20190120001524-20190120023524-00441.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999110699,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999110698699951}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.312,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 7\nSi Jesus kag ang Anang mga Bugto\n1Pagkatapos kang mga hitabo nga to, nagpang-agto si Jesus sa mga banwa kang Galilea. Indi tana gusto mag-agto sa Judea hay ang mga pangulo kang mga Judio rugto nagatinguha nga patyun tana. 2Kang nagahinamput run ang Pista kang mga Judio nga ginatawag Pista kang mga Torda, 3nagkuon kana ang anang mga libayun nga laki, \"Panaw bala rugto sa Judea agud to nga makita kang imong mga sumuronod ang mga butang nga imo ginapanghimo. 4Ang tawo nga nagatinguha nga mangin bantog, wara na ginatago ang anang ginapanghimo. Hay nagahimo run lang man ikaw kang mga milagro nga dya, ipakilala mo run lang ang imo kaugalingun sa tanan.\" 5(Tungud hay bisan gani ang anang libayun nga laki wara nagapati kana.)\n6Gani nga nagkuon si Jesus kananda, \"Inyo tana bisan ano oras pwede kamo ka himo kon ano gusto ninyo himoon, pero akun tana bukun pa dya ang igsakto nga tion nga himoon ko ang akun dapat himoon. 7Ang mga tawo sa kalibutan indi makadumut kaninyo, pero ako tana ginadumtan nanda hay ginapahayag ko kananda nga ang andang mga ginapanghimo mga malaot. 8Sige, kamo lang to agto sa Pista. Indi takun mag-agto sa Pista nga dya hay wara pa gid mag-abot ang akun tion.\" 9Pagkahambal kadya ni Jesus, nagpabilin tana sa Galilea.\nNag-agto si Jesus sa Pista\n10Pero kang malumbos run ang anang mga libayun nga laki paagto sa Pista, nag-agto man si Jesus rugto, pero sa likum lang kag wara tana magpakita sa mga tawo. 11Rugto sa Pista, nagasagap ang mga pangulo kang mga Judio kay Jesus. Nagaparapamangkot sanda kadya kon sa diin tana run.\n12Raku sa mga tawo ang nagahinuring-huring nahanungud kana. Ang iba nagakuon nga, \"Mayad tana nga tawo!\" Ang iba tana nagakuon man nga, \"Bukun ria ti matuod. Ginapatalang na lang ang mga tawo!\" 13Pero wara gid ti may naghambal ka tampad nahanungud kana, hay nahadluk sanda sa andang mga pangulo.\n14Kang naglambot run sa tunga-tunga ang paghiwat kang Pista nag-agto si Jesus sa templo kag nagpanudlo. 15Ang mga pangulo kang mga Judio natingala gid. Nagkuon sanda kadya nga, \"Paano nangin mainaramun ang tawo nga dya man nga wara gani makaeskwela?\" 16Nagsabat si Jesus kananda, \"Ang akun ginapanudlo bukun ti kanakun maghalin kundi sa Dios nga amo ang nagpadara kanakun. 17Kon ang sangka tawo gusto nga maghimo kang kabubut-un kang Dios, maman-an na kadya kon ang akun ginapanudlo sa Dios maghalin ukon akun-akun lang. 18Ang tawo nga nagapanudlo kang ana-ana lang, gusto lang nga mapadunggan ang anang kaugalingun. Pero ang tawo tana nga gusto nga mapadunggan ang nagpadara kana, dya nga tawo nagahambal kang matuod gid kag bukun ti butigun. 19Indi bala nga gintugro ni Moises kaninyo ang Kasugoan? Pero wara ti bisan isara kaninyo nga nagatuman kang Kasugoan. Ti, andut haw nga gusto ninyo ako ipatyun?\"\n20Nagsabat ang mga tawo, \"Nasudlan ikaw kang yawa ay! Sin-o haw ang nagatinguha nga magpatay kanimo?\"\n21Nagsabat si Jesus kananda, \"Naghimo ako kang sangka milagro, kag tanan kamo natingala. 22Pero pinsara bala ninyo dyaay: gintudloan kamo ni Moises nga isirkomon ninyo ang inyo nga mga bata nga laki. (Pero sa pagkamatuod karia bukun si Moises ang una nga nagtudlo kang dya nga turumanun, kundi ang inyo mga kaulangan kato anay.) Tungud sa gintudlo nga to ni Moises, ginasirkom ninyo ang inyo mga bata nga laki bisan sa Adlaw nga Inugpahuway. 23Kar-on, kon ang bata ginasirkom ninyo bisan pa sa Adlaw nga Inugpahuway agud nga indi malapas ang Kasugoan ni Moises, andut sa ano nga nagaugut kamo kanakun hay gin-ayad ko sa Adlaw nga Inugpahuway ang bug-os nga lawas kang tawo nga masakitun? 24Indi kamo magsagad husgar suno sa makita ninyo lang, kundi nga maghusgar kamo sa matarung nga paagi.\"\nSi Jesus run ayhan ang Cristo?\n25Sa amo to nga tion, ang iba tana nga mga tawo sa Jerusalem nagkuon, \"Indi bala nga amo dya ang tawo nga ginatinguhaan nanda nga patyun? 26Pero dya man tana, nagahambal sa atubangan kang mga katawhan, pero wara man ti may nagahambal batok kana. Naman-an run ayhan kang atun mga pangulo nga tana amo ang Cristo? 27Ogaring kon ang Cristo tana mag-abot, wara ti may nakamaan kon sa diin tana maghalin. Pero ang tawo tana nga dya, naman-an natun kon sa diin tana maghalin.\"\n28Si Jesus tana, nagapanudlo gihapon sa templo Naghambal tana kang matunog nga nagakuon, \"Nakilala matuod ninyo ako, kag naman-an man ninyo kon sa diin ako maghalin. Wara ako mag-abot rugya sa akun lang kaugalingun nga awtoridad. Ang nagpadara kanakun rugya masarigan gid. Wara kamo makakilala kana. 29Pero ako nakakilala kana, hay kana ako maghalin kag tana amo ang nagpadara kanakun.\"\n30Tungud sa ginhambal na nga to, gintinguhaan nanda tana nga idakpun pero wara gid ti bisan isara nga nangahas, tungud hay wara pa mag-abot ang anang tion. 31Bisan amo pa karia ang natabo, duro gihapon sa mga tawo ang nagtoo kana. Nagkuon sanda, \"Kon mag-abot ang Cristo, sobra pa gid ayhan nga mga milagro ang anang pagahimoon sangsa ginahimo kang tawo nga dya?\"\nMay mga Gwardya nga Ginsugo sa Pagdakup kay Jesus\n32Kar-on, nabatian kang mga Fariseo ang mga hinuring-huring nga dya kang mga tawo parte kay Jesus. Gani sanda kag imaw kang mga pangulo kang kaparian nagsugo kang mga gwardya kang templo sa pagdakup kay Jesus. 33Nagkuon si Jesus, \"Gamay run lang nga tinion ang akun pagpakig-imaw kaninyo, kag pagkatapos karia mabalik run ako sa nagpadara kanakun. 34Pagasagapun ninyo ako, pero indi ninyo ako makita, kag kon sa diin man ako indi kamo makaagto.\"\n35Ang mga pangulo tana kang mga Judio nagpinamangkotanay, \"Sa diin bala maagto ang tawo nga dya nga indi run natun tana makita? Maagto tana ayhan sa syudad kang mga bukun ti Judio nga sa diin may mga Judio nga nagairistar kag rugto manudlo sa mga bukun ti Judio? 36Ano bay ang buut na hambalaun kang nagkuon tana nga, 'pagasagapun ninyo ako pero indi ninyo ako makita,' kag nagkuon pa gid tana nga, 'kon sa diin man ako indi kamo makaagto.'\"\nAng Tubig nga Nagatugro kang Kabuhi\n37Katong nag-abot run ang katapusan kag pinakaimportante nga adlaw kang Pista, nagtindug si Jesus kag naghambal sa matunog nga limug nga nagakuon, \"Ang bisan sin-o kaninyo nga ginauhaw, magparapit tana kanakun kag mag-inum. 38Ang bisan sin-o nga nagatoo kanakun, suno sa ginakuon sa Kasulatan, halin sa anang kabuhi magailig ang nagasaragahay nga tubig nga nagatugro kang kabuhi.\" 39Ang ginatumud ni Jesus sa ginkuon na nga dya amo ang Balaan nga Ispirito nga mabaton kang mga nagatoo kana. Sa mga tinion nga to wara pa matugro kananda ang Balaan nga Ispirito tungud hay wara pa si Jesus mabayaw kag mahimaya.\nWara Nagsirinanto ang Pagpati kang mga Tawo nahanungud kay Jesus\n40Kang mabatian kang iba nga mga tawo sa karak-an ang ginkuon nga dya ni Jesus, nagkuon sanda nga, \"Amo run gid dya ang Propeta!\"\n41Ang iba tana nagkuon man nga, \"Tana amo run gid ang Cristo!\"\nPero ang iba tana nagkuon man, \"Sa Galilea haw magahalin ang Cristo? 42Ginakuon kabay sa Kasulatan nga ang Cristo magahalin sa linahi ni Haring David, kag tana ibataun sa banwa kang Betlehem nga amo man ang lugar ni Haring David?\" 43Gani nga wara nagsirinanto ang pagpati kang mga tawo tungud kay Jesus. 44Ang iba kananda gusto nga idakpun tana, pero wara gid ti bisan isara kananda nga nagtandug kana.\nAng mga Pangulo kang mga Judio wara Magtoo kay Jesus\n45Kar-on, nagbalik ang mga gwardya kang templo sa mga pangulo kang kaparian kag mga Fariseo. Ginpamangkot nanda kadya ang mga gwardya, \"Andut haw nga wara ninyo tana dar-a rugya?\"\n46Nagsabat ang mga gwardya, \"Kadya pa lang gid kami nakabati kang tawo nga amo karia ka nami maghambal!\"\n47Nagkuon ang mga Fariseo nga, \"Hasta bala kamo nainto na man? 48May naman-an kamo nga atun mga pangulo ukon kanamun nga mga Fariseo nga nagtoo kana haw? 49Kon parte tana sa mga tawo nga nagadurugok kana, wara sanda ti hinalung-ung nahanungud sa Kasugoan ni Moises. Pakamalaoton gid sanda kang Dios!\"\n50Isara sa mga pangulo amo si Nicodemo. Tana kadya amo ang nagpakigkita kay Jesus kato anay. Naghambal tana nga, 51\"Wara kabay nagatugot ang atun Kasugoan nga ang sangka tawo husgaran nga silotan nga wara pa tana maimbistigar kag maman-an kon ano gid ang anang ginahimo?\"\n52Nagkuon sanda kay Nicodemo, \"Daw sa taga-Galilea man ikaw e! Usisaa bala sa Kasulatan kon indi mo masapwan rugto nga wara ti propeta nga taga Galilea.\" 53[Pagkatapos kato, ang kada isara kananda nagparauli sa andang mga balay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/7","date":"2019-01-18T20:06:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660529.12\/warc\/CC-MAIN-20190118193139-20190118215139-00402.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":1399,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.42,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 17:12\n12Kang ako kaimaw pa nanda, gin-amligan ko sanda paagi sa gahum kang imo ngaran nga imong gintugro kanakun. Ginbantayan ko sanda kag wara ti bisan isara kananda nga nadura luwas lang sa isara nga to nga natalana run nga pagalaglagun, agud to nga matuman ang ginakuon sa kasulatan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/17\/12","date":"2019-01-19T00:33:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660877.4\/warc\/CC-MAIN-20190118233719-20190119015719-00133.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999685287,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999685287475586}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.021,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.306,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 15:32\nGinpakaun ni Jesus ang Apat ka Libo nga mga Tawo\n32Gintawag ni Jesus ang anang mga disipulo kag nagkuon, \"Nangir-o gid ako sa mga tawo nga dya hay tatlo ka adlaw run sanda nga nagaimaw kanakun kag wara run sanda ti makaun. Indi ako gusto nga mag-uroli sanda nga wara makakaun hay basi bala kon magkaralipung sanda sa dalan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/15\/32","date":"2019-01-24T09:04:13Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584519757.94\/warc\/CC-MAIN-20190124080411-20190124102411-00334.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999935627,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999935626983643}","num_words":60,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.22,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 18\nAng Pagdakup kay Jesus\n1Pagkatapos ni Jesus ka pangamuyo kadya, nagpanaw tana imaw kang anang mga disipulo kag nagtabok sa sapa kang Kedron. May hardin rugto kato kag si Jesus nagsulud rugto imaw kang anang mga disipulo.\n2Kar-on, si Judas nga amo ang nagaluib kay Jesus nakamaan man kang lugar nga to hay si Jesus kag ang anang mga disipulo masami magtiripon rugto kato. 3Amo to kag nag-agto si Judas sa hardin nga may dara nga sangka hubun kang mga suldado nga Romanhun imaw kang mga gwardya sa templo nga ginpadara kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga Fariseo. Sanda kadya may dara nga mga mitsa, mga lampara kag mga armas.\n4Naman-an nga daan ni Jesus ang tanan nga mahanabo kana, gani ginsug-alaw na sanda kag nagpamangkot, \"Sin-o ang inyo ginasagap?\"\n5Nagsabat sanda, \"Si Jesus nga taga-Nazaret.\"\nNagkuon si Jesus, \"Ako amo tana.\"\nSi Judas nga amo ang nagluib kana rugto man nga nagatindug imaw nanda. 6Kang pagkakuon ni Jesus, \"Ako amo tana,\" nag-irisol sanda kag nagkaratumba sa lupa.\n7Nagpamangkot ruman si Jesus kananda, \"Sin-o ang inyo ginasagap?\"\nNagsabat sanda, \"Si Jesus nga taga-Nazaret.\"\n8Kag nagkuon si Jesus kananda, \"Nagkuon bay ako kaninyo nga ako amo tana? Kar-on, kon ako amo ang inyo ginasagap, pabay-i ninyo ang akun mga kaibahan nga dya nga makahalin.\" 9Sa natabo nga dya natuman ang anang ginkuon anay nga, \"Wara ako ti may gindura bisan isara sa mga tawo nga imo gintugyan kanakun.\"\n10Si Simon Pedro tana may dara nga espada. Gin-gabot na dya kag ginlabo ang surugoon kang pinakamataas nga pari, kag nautas ang tuo nga talinga na kadya. Ang ngaran kang surugoon nga dya si Malco.\n11Ginkun-an ni Jesus si Pedro, \"Itagub ang imong espada! Abi mo haw nga indi ko pag-antoson ang mga ginapaantos kanakun kang Amay?\"\nGinpaatubang si Jesus kay Anas\n12Dason karia, ang hubun kang mga suldado nga Romanhun, imaw kang andang kapitan kag kang mga gwardya sa templo, gindakup nanda si Jesus kag gin-gapos. 13Gindara nanda tana una kay Anas nga ugangan ni Caifas. Si Caifas nga dya amo ang pinakamataas nga pari kang amo to nga tuig. 14Si Caifas man nga dya ang nagkuon sa mga Judio nga mas mayad nga may sangka tawo nga mapatay para sa mga katawhan.\nGinpanginwara ni Pedro si Jesus\n15Si Simon Pedro kag ang isara pa gid ka disipulo nagasunod kay Jesus. Ang disipulo nga dya kilala kang pinakamataas nga pari, gani nga nagsulud tana imaw kay Jesus hasta gid sa may lagwerta kang palasyo kang pinakamataas nga pari. 16Pero si Pedro tana, rugto sa gwa sa may pwertahan. Ang ginhimo kang disipulo nga kilala kang pinakamataas nga pari, naggwa dya kag ginhambalan na ang bayi nga nagabantay sa may pwertahan, kag pagkatapos gindara kang disipulo nga dya si Pedro pasulud.\n17Ang bayi nga dya sa may pwertahan nagkuon kay Pedro, \"Indi bala nga isara man ikaw sa mga disipulo kang tawo nga to?\"\nNagsabat si Pedro, \"Bukun mong!\"\n18Maramig kato, gani ang mga surugoon kag ang mga gwardya sa templo nagdabok kang kalayo kag nagtindug sa palibot na kadya agud magpainit-init. Si Pedro tana nag-imaw man kananda nga nagatindug kag magpainit-init.\nSi Jesus Gin-usisa kang Pinakamataas nga Pari\n19Sa pihak tana nga bahin, si Jesus gin-usisa kang pinakamataas nga pari nahanungud sa anang mga disipulo kag sa anang mga ginapanudlo.\n20Nagsabat si Jesus, \"Naghambal ako kang hayag sa mga katawhan. Pirme ako nagapanudlo sa mga sinagoga kag sa templo nga sa diin nagatiripon ang mga Judio. Wara ako ti may ginhambal sa likum. 21Ti, andut haw nga ako tana ang imo ginausisa? Pamangkota ang mga tawo nga nakabati kanakun kon ano ang akun ginhambal hay naman-an gid tana nanda kon ano ang akun ginkuon.\"\n22Pagkahambal ni Jesus kadya, ginhuyapan tana kang isara sa mga gwardya nga nagatindug marapit kana, kag nagkuon dya, \"Amo ria ikaw haw magsabat sa pinakamataas nga pari?\"\n23Nagsabat si Jesus, \"Kon naghambal ako kang sayup, isugid abi. Pero kon matuod, andut haw nga ginhuyapan mo ako?\" 24Pagkatapos kato, si Jesus nga nagapos sa gihapon ginpadara ni Anas kay Caifas nga amo ang pinakamataas nga pari.\nGinpanginwara ruman ni Pedro Si Jesus\n25Si Simon Pedro tana nagatindug pa gihapon rugto kag nagapainit-init. Ginpamangkot tana kang iba rugto, \"Indi bala nga isara ikaw sa anang mga disipulo?\" Ginpanginwara ruman dya ni Pedro nga nagakuon, \"Bukun a.\"\n26Ang isara sa mga surugoon kang pinakamataas nga pari nga himata kang tawo nga ang anang talinga gin-utas ni Pedro, namangkot kana, \"Hindi bala nga nakita ko ikaw nga kaimaw na rugto sa may hardin?\" 27Ginpanginwara ruman dya ni Pedro. Kag amo man to ang pagpamalo kang manok.\nGindara si Jesus kay Pilato\n28Halin sa balay ni Caifas gindara nanda si Jesus paagto sa palasyo kang Romanhun nga gobernador. Kasanagun run kato. Ang mga Judio wara magsulud sa palasyo hay indi sanda gusto nga mangin higku suno sa andang pagsurondan, kag agud to nga makakaun sanda kang yapon sa Pista kang Paglampuwas. 29Gani si Pilato nga gobernador amo ang naggwa kananda kag namangkot, \"Ano ang inyo akusasyon sa tawo nga dya?\"\n30Nagsabat sanda, \"Kon wara tana maghimo kang sala indi namun tana pagdar-un rugya kanimo.\"\n31Nagkuon si Pilato kananda, \"Dar-a ninyo tana kag kamo mismo ang maghusgar kana suno sa inyo kaugalingun nga kasugoan!\"\nNagkuon ang mga Judio, \"Wara kami ti gahum nga sentensyahan kang kamatayun ang bisan sin-o.\" 32Natabo dya agud matuman ang ginkuon anay ni Jesus parte sa kon ano nga sahi kang kamatayun ang anang pagaagumun.\n33Nagbalik si Pilato sa sulud kang palasyo. Ginpatawag na si Jesus kag ginpamangkot dya, \"Ikaw bala ang hari kang mga Judio?\"\n34Nagsabat si Jesus, \"Imo bala ria kaugalingun nga pamangkot ukon may nagsugid kanimo nahanungud kanakun?\"\n35Nagsabat si Pilato, \"Ano ako, Judio? Ang imong mga kasimanwa kag ang mga pangulo kang inyo kaparian amo ang nagtugyan kanimo rugya kanakun. Ano haw ang imong ginhimo?\"\n36Nagkuon si Jesus, \"Ang akun gahum bilang hari bukun ti sa kalibutan nga dya. Hay kon ang akun gahum bilang hari rugya sa kalibutan nga dya, ang akun mga sumuronod magapakig-away agud to nga indi ako matugyan sa mga Judio. Pero bukun ti sa kalibutan nga dya ang akun gahum bilang hari.\"\n37Nagkuon si Pilato, \"Kon amo, hari gid man gali ikaw eh!\"\nNagsabat si Jesus, \"Igsakto ikaw sa imo ginkuon nga ako hari. Amo ria ang kabangdanan nga ako natawo kag nag-abot rugya sa kalibutan agud to nga magsugid nahanungud sa kamatuoran. Ang tanan nga gusto makamaan kang kamatuoran nagapamati kanakun.\"\n38Nagpamangkot si Pilato, \"Ano haw ang kamatuoran?\"\nGinsentensyahan si Jesus kang Kamatayun\nPagkahambal ni Pilato kadya, naggwa ruman tana sa pag-atubang sa mga Judio kag nagkuon kananda, \"Wara ako ti may makita nga sala kana. 39Pero kamo nga mga Judio may kinabatasan nga nagapangayo kanakun nga maghilway ako kang sangka priso sa adlaw kang Pista kang Paglampuwas. Gusto bala ninyo nga hilwayun ko para kaninyo ang inyo hari?\"\n40Nagsabat ang mga tawo nga nagasinggitan, \"Bukun! Bukun ti tana kundi si Barabas amo ang imo hilwayun!\" Si Barabas nga dya sangka rebelde.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/18","date":"2019-01-19T12:45:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583667907.49\/warc\/CC-MAIN-20190119115530-20190119141530-00300.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000088215,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000088214874268}","num_words":1165,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.387,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 23:26\nGinlansang si Jesus sa Kros\n26Kar-on, gindara nanda si Jesus pagwa sa syudad, kag nasug-alaw nanda ang sangka tawo nga naghalin sa uma nga nagapasulud sa syudad nga ginahingaranan kay Simon nga taga-Cirene. Ginhawidan nanda tana kag gintungtong ang kros sa anang abaga kag papas-an kana nga nagasunod kay Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/23\/26","date":"2019-01-19T08:50:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662863.53\/warc\/CC-MAIN-20190119074836-20190119100836-00581.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999720633,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997206330299377}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.019,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.392,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 7:44\n44Dayon nagbalikid si Jesus sa bayi kag nagkuon kay Simon, \"Nakita mo ang bayi nga dya? Pagsulud ko kaina sa imong balay, wara ikaw magtugro kanakun kang tubig nga ipanghugas sa akun mga kahig, pero ang bayi tana nga dya, ginhugasan na kang anang mga luha ang akun mga kahig, kag gintrapohan na kang anang buhok.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/7\/44","date":"2019-01-20T11:47:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583705737.21\/warc\/CC-MAIN-20190120102853-20190120124853-00261.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":57,"character_repetition_ratio":0.108,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.22,"stopwords_ratio":0.421,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 11:31\n31Sa adlaw kang paghukum, ang reyna kang Seba magatindug sa pag-akusar sa mga tawo sa kadya nga panag-on. Tungud hay tana gani nga naghalin pa sa marayu nga lugar, nag-agto sa pagpamati sa ginapanudlo kang maaram nga si Solomon. Kadya tana, kaimaw run gid ninyo ang labaw pa sangsa kay Solomon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/11\/31","date":"2019-01-16T00:18:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583656530.8\/warc\/CC-MAIN-20190115225438-20190116011438-00544.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000078678,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000078678131104}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.222,"stopwords_ratio":0.442,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 7\nAng Gintudlo kang mga Kamal-aman\n1Kar-on may mga Fariseo kag mga manunudlo kang Kasugoan nga nagharalin pa sa Jerusalem ang nagtiripon kay Jesus. 2Napanilagan nanda nga ang iba sa mga disipulo ni Jesus nagakaun nga wara makapanghugas kang andang alima suno sa paagi nga gintudlo kang mga Fariseo. 3(Tungud hay ang mga Fariseo, kag ang tanan nga mga Judio wara nagakaun kon wara makapanghugas kang andang alima nga suno sa gintudlo kang andang mga kamal-aman. 4Kag kon mag-abot sanda halin sa tindahan wara sanda pagkaun kon indi nanda mahugasan ang andang lawas.+ Duro pa gid nga mga turumanun ang andang ginasunod pareho kang husto nga paghugas kang mga tasa, kuron, kag mga surudlan nga saway.+ )\n5Gani ginpamangkot kang mga Fariseo kag mga manunudlo kang Kasugoan si Jesus, \"Andut haw nga ang imo mga disipulo wara pagtuman kang mga turumanun nga gintudlo kang atun mga kamal-aman? Nagakirinaun lang sanda nga wara makapanghugas kang andang mga alima.\" 6Nagsabat si Jesus, \"Husto gid man ang ginkuon ni propeta Isaias nahanungud kaninyo nga mga hipokrito. Pareho kang anang ginsulat, Kuon kang Dios,\n'Ang mga katawhan nga dya nagapadungug kanakun sa andang mga pulong\npero ang andang mga tagipusoon marayu gid kanakun.\n7Wara ti pulos ang pagsimba nanda kanakun,\ntungud hay ginatudlo nanda ang pagturon-an nga ginhimo kang tawo\nnga kuno kanakun maghalin.'\"\n8Nagkuon pa gid si Jesus, \"Ginpatumbayaan ninyo ang mga Kasugoan kang Dios, kag ginsunod ninyo ang mga turumanun nga ginhimo kang tawo.\"\n9Padayon pa gid si Jesus sa pagkuon, \"Nami gid kamo maghimo kang mga padihut sa pagsikway kang kasugoan kang Dios agud to nga matuman ninyo ang inyo turumanun. 10Pareho kang ginsugo ni Moises, 'Tahoda ninyo ang inyo tatay kag nanay' kag, 'ang bisan sin-o nga magpasipala sa anang tatay ukon nanay kinahanglan nga mapatay.' 11Pero ang ginatudlo tana ninyo amo nga kon ang sangka tawo may burolig sa anang tatay ukon nanay, pero kon magkuon tana nga, 'Korban dya' (kon sayudon, ana run dya kang Dios) 12indi run tana kinahanglan nga magbulig sa anang tatay ukon nanay. 13Sa paghimo ninyo ka dya, ginabalewara ninyo ang pulong kang Dios, paagi sa pagpasulabi ninyo kang mga turumanun nga inyo ginapaalinton sa mga tawo. Kag duro pa gid nga mga butang nga pareho ka dya ang inyo ginahimo.\"\nAng mga Butang nga Nagadagta sa Tawo\n14Ginpanawag ruman ni Jesus ang mga tawo nga magparapit kana kag magkuon kananda, \"Pamati kamo tanan kanakun, kag hangpa ninyo dya: 15bukun ti ang ginakaun kang tawo ang makadagta kana, kundi ang nagagwa kana. 16Kamo nga mga nagaparamati, intiendiha ninyo ka mayad ang inyo nabatian.\"+\n17Kang ginbayaan ni Jesus ang mga tawo kag nagsulud sa balay, ginpamangkot tana kang anang mga disipulo nahanungud sa paraanggidan nga dya. 18Nagsabat tana kananda, \"Pareho man bala kamo kang iba nga wara ti panghangup? Wara bala kamo kamaan nga ang bisan ano nga ginakaun kang tawo indi makadagta kana? 19Tungud hay wara dya nagasulud sa anang tagipusoon kundi sa anang busong kag nagagwa lang man sa anang lawas.\" (Sa paghambal na ka dya, ginakabig ni Jesus nga ang tanan nga mga pagkaun pwede ikan-un.)\n20Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagkuon, \"Ang nagagwa sa tawo amo ang nagadagta kana. 21Tungud hay sa tagipusoon kang tawo nagahalin ang mga malain nga panghuna-huna nga amo ang nagatulod sa paghimo kang mga malain nga mga butang pareho kang pagpakighilawas, pagpanakaw, pagpatay, pagpanginbayi ukon pagpanginlaki, 22pagkahanggab, pagkamalaot, pagpangdaya, paghimo kang mga mahigku nga buhat, pagkahisa, paghambal kang malain batok sa iba, pagpahambog kag pagbinuang. 23Ang tanan nga mga malaot nga mga butang nga dya nagahalin sa tagipusoon kang tawo kag amo ang nagadagta kana.\"\nAng Pagtoo kang Sangka Bayi\n24Halin rugto nag-agto si Jesus sa lugar nga sakup kang Tiro kag Sidon.+ Nagdayon tana sa sangka balay rugto kag indi tana malyag nga maman-an kang bisan sin-o nga rugyan tana, pero indi na gid dya matago sa mga tawo. 25May sangka bayi rugto nga ang anang bata nga bayi nasab-an kang malaot nga ispirito. Pagkabati na nahanungud kay Jesus, nag-agto tana dayon kag nagharapaun sa kahig nayon ni Jesus. 26Ang bayi nga dya bukun ti Judio nga natawo sa Fenicia nga sakup kang Siria. Nagpakitluoy tana kay Jesus nga tabogon ang malaot nga ispirito paggwa sa anang bata. 27Pero nagsabat si Jesus, \"Kinahanglan nga unahun anay ka pakaun ang mga kabataan.+ Tungud hay bukun ti mayad ria nga bul-un ang pagkaun kang mga bata kag itablug sa mga ayam.\"\n28Pero nagsabat ang bayi, \"Huud, Ginoo, pero bisan gani ang mga ayam sa idalum kang lamesa nagakaun man kang uyang nga pagkaun kang mga kabataan.\"\n29Gani nagkuon si Jesus kana, \"Tungud kang sabat mo nga dya, makauli run ikaw. Naggwa run ang malaot nga ispirito sa imong bata.\"\n30Nag-uli ang bayi kag nakita na ang anang bata nga nagabatang sa katre kag ang malaot nga ispirito naggwa run.\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Bungul kag Apa\n31Dayon, naghalin si Jesus sa mga lugar nga sakup kang Tiro kag nag-agi tana sa Sidon kag sa mga lugar nga sakup kang Decapolis paagto sa Linaw kang Galilea. 32May mga tawo nga nagdara kana kang sangka tawo nga bungul kag pukol maghambal kag nagpakitluoy sanda kay Jesus nga tungtongan na dya kang anang alima. 33Gani gindara ni Jesus ang tawo nga dya parayu sa karak-an nga sandahanun lang. Ginbutang na ang anang mga tudlo sa talinga kang tawo nga dya kag nagdupra tana kag ginpalhit ang anang dura sa dila kang tawo. 34Nagtangra si Jesus sa langit, nanghayhay kag nagkuon kana, \"Effata,\" nga kon sayudon, \"Magbukas kaw!\"\n35Lagi-lagi nag-anting ang paramatin-an kang tawo nga dya kag nabuul ang anang pagkapukol kag maathag run tana maghambal. 36Dayon, ginmandoan sanda ni Jesus nga indi gid nanda dya pagpanugid bisan kay sin-o. Pero kon diin pa nga gindumilian sanda, tapat pa gani nga ginpanugid nanda dya. 37Kag ang tanan nga mga nakabati ka dya natingala gid ka mayad nga nagakuon, \"Mayad gid ang tanan nga anang mga ginpanghimo. Maayad na bisan ang bungul kag mapahambal na ang apa!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/7","date":"2019-01-20T00:21:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583688396.58\/warc\/CC-MAIN-20190120001524-20190120023524-00468.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":997,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.445,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 14:1\nAng Humun sa Pagpatay kay Jesus\n1Darwa run lang ka adlaw kag amo run ang Pista kang Paglampuwas kag kang Tinapay nga Wara ti Tapay. Ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga manunudlo kang Kasugoan nagapangita kang padihut sa pagpadakup kay Jesus sa tago kag sa pagpapatay kana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/14\/1","date":"2019-01-19T19:23:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583680452.20\/warc\/CC-MAIN-20190119180834-20190119202834-00264.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000076294,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000076293945312}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.007,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.48,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 6:5\nAng Panudlo Nahanungud sa Pagpangamuyo\n5\"Kag kon magpangamuyo gani kamo, indi kamo magsunod sa mga ginahimo kang mga tawo nga hipokrito. Tungud hay kon magpangamuyo sanda gusto gid nanda magtindug sa mga sinagoga kag sa mga pamusod kang karsada agud to nga makita sanda kang mga tawo. Pero sa pagkamatuod lang tana, ginakuon ko kaninyo nga nabaton nanda run ang andang padya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/6\/5","date":"2019-01-22T08:29:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583831770.96\/warc\/CC-MAIN-20190122074945-20190122100945-00192.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":63,"character_repetition_ratio":0.08,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 9\nGinsugo ni Jesus ang Napulo'g Darwa ka mga Disipulo\n1Gintipon ni Jesus ang napulo'g darwa ka mga disipulo kag gintugroan kang gahum kag awtoridad sa pagpanabog kang tanan nga mga demonyo kag sa pag-ayad kang mga balatian. 2Ginsugo na sanda nga magpanaw para magpangwali kang nahanungud sa paghari kang Dios kag magpang-ayad kang mga masakitun. 3Ginkun-an na sanda, \"Indi kamo magbalon kang bisan ano sa inyo nga pagpanaw: bisan baston, ukon puyo-puyo, ukon pagkaun, ukon kwarta, kag bisan gani irislan nga bayo. 4Kon sa diin nga balay kamo batonon, sa amo man nga balay kamo magtiner hasta sa tion nga maghalin kamo sa amo nga banwa. 5Kon may mga tawo nga indi magbaton kaninyo, tataka ninyo ang yab-ok sa inyong mga kahig sa inyong paghalin, bilang patimaan nga wara run kamo ti sarabtun kananda.\"\n6Nagpanaw ang mga disipulo kag naglibot sa tanan nga mga kabaryohanan nga nagawali kang Mayad nga Balita kag nagapang-ayad kang mga nagamarasakit sa tanan nga mga lugar.\nNaglibug ang Ulo ni Herodes\n7Si Herodes nga amo ang manugdumara kang Galilea, nakabati kang tanan nga nagakaratabo nga dya. Naglibug gid ang anang ulo tungud hay may iba nga nagakuon nga kuno nabuhi liwan si Juan nga Manugbawtiso! 8May iba man tana nga nagakuon nga si Elias kuno nagpakita, kag may iba pa gid tana nga nagakuon nga nabuhi liwan ang isara sa mga propeta katong una. 9Nagkuon si Herodes, \"Ginpautdan ko run kang ulo si Juan, pero sin-o tana dya nga tawo nga raku ang akun nabatian nahanungud kana?\" Kag ginatinguhaan na gid nga makita si Jesus.\nGinpakaun ni Jesus ang Lima ka libo nga mga Tawo\n10Pagkabalik kang mga apostoles nga ginsugo ni Jesus, ginsugid nanda kana ang tanan nanda nga mga hinimoan. Gindara sanda ni Jesus kag nag-agto sanda sa banwa nga ginatawag Betsaida nga sandahanun lang. 11Pagkamaan kang raku nga mga tawo, nagsurunod sanda kana. Ginbaton sanda ni Jesus kag naghambal tana kananda nahanungud sa paghari kang Dios. Ginpang-ayad na man ang mga nagakinahanglan nga ayadun.\n12Kang maghinunod run ang adlaw, ang napulo'g darwa ka mga apostoles nagparapit kay Jesus kag nagkuon, \"Papanawa run ang mga tawo agud makaagto sanda sa mga kabaryohanan kag sa mga kaumahan rugya sa palibot kag makakita sanda kang pagkaun kag lugar nga anda mahinggaan, tungud hay rugya kita sa kamingawan.\"\n13Pero nagkuon si Jesus kananda, \"Kamo mismo ang magtugro kananda kang andang makaun!\"\nNagsabat sanda, \"Ang atun pagkaun lima lang ka bilog nga tinapay kag darwa ka bilog nga isda. Indi dya makahusto, magluwas lang kon magpanaw kami kag magbakal kang pagkaun para sa tanan nga mga tawo nga dya!\" 14(Mga lima ka libo ka mga laki ang rugto kato.)\nNagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, \"Abi, papungkoa ninyo ang mga tawo sa grupo nga mga tagkalim-an.\"\n15Ginsunod man nanda ang sugo ni Jesus kag ginpapungko sanda tanan. 16Ginbuul ni Jesus ang lima ka bilog nga tinapay kag ang darwa ka isda, kag nagtangra sa langit kag ginpasalamatan na dya sa Dios. Pagkatapos, ginpamihak-pihak na dya kag ginpanugro sa mga disipulo agud ipanagtag nanda sa mga tawo. 17Nakakaun sanda tanan kag nagkarabusog. Kang paniponon run kang mga disipulo ang nabilin nga ginpamihak-pihak, napulo'g darwa pa ka alat ang nabuta.\nAng Pagpabutyag ni Pedro nahanungud kay Jesus\n18Sangka tion nga nagaisarahanun si Jesus nga nagapangamuyo, ang ana nga mga disipulo rugyan man. Ginpamangkot na sanda, \"Kon para sa mga tawo, sin-o kuno ako?\"\n19Nagsabat sanda, \"May nagakuon nga ikaw kuno si Juan nga Manugbawtiso, ang iba nagakuon nga ikaw kuno si Elias. Ang iba nagakuon man nga ikaw kuno isara sa mga propeta kato anay nga nabuhi liwan.\"\n20Namangkot si Jesus kananda, \"Kon para tana kaninyo, sin-o ako?\"\nNagsabat si Pedro, \"Ikaw ang Cristo nga ginpadara kang Dios!\"\nNaghambal si Jesus nahanungud sa Anang Pag-antos\n21Pero ginpaandaman gid sanda ka mayad ni Jesus nga indi gid nanda pag-ipanugid bisan kay sin-o ang nahanungud kana. 22Kag nagkuon pa gid si Jesus kananda, \"Ang Anak kang Tawo kinahanglan nga mag-agum kang duro nga mga pag-antos, kag sikwayun kang mga kamal-aman kag kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga manunudlo kang Kasugoan. Pagapatyun tana pero sa ikatlo nga adlaw pagabanhawun.\"\n23Dayon nagkuon tana kananda tanan, \"Ang bisan sin-o nga malyag magsunod kanakun, kinahanglan nga indi na run pagpasulabihun ang anang kaugalingun kag magpas-an tana kang anang kros adlaw-adlaw, kag magsunod kanakun. 24Ang bisan sin-o nga nagatipig kang anang kabuhi maduraan ka dya, kag ang bisan sin-o tana nga handa maduraan kang kabuhi tungud kanakun, amo tana ang makaangkun ka dya. 25Tungud hay ano gid bala ang mabuul kang sangka tawo kon maangkun na ang bilog nga kalibutan pero maduraan tana kang kabuhi? 26Gani ang bisan sin-o man nga magkahuya kanakun kag kang akun mga pulong, ikahuya man tana kang Anak kang Tawo sa anang pagbalik nga may himaya, dara man ang himaya kang Dios nga Amay kag kang balaan nga mga anghel. 27Sugidan ko kamo: may iba rugya kaninyo nga indi mapatay hasta nga makita na ang paghari kang Dios.\"\nAng Pagbaylo kang Dagway ni Jesus\n28Mga walo ka adlaw matapos ginhambal ni Jesus ang mga butang nga dya, gindara na sanday Pedro, Juan kag Santiago, kag nagtukad sanda sa bakulod agud magpangamuyo. 29Samtang nagapangamuyo tana, nagbaylo ang dagway kang anang pungyahun kag ang anang bayo nagbanaag sa kaputi. 30Hinali lang may darwa ka tawo nga nagapakig-istorya kana. Dya amo sanday Moises kag Elias 31nga nagpakita sa andang langitnun nga himaya. Nagpakighambal sanda kay Jesus nahanungud sa anang kamatayun nga magahanabo sa Jerusalem. 32Si Pedro tana kag ang anang mga kaibahan nahamuukan gid ka turog. Kang makabugtaw sanda nakita nanda ang himaya ni Jesus kag ang darwa ka tawo nga kaimaw na nga nagatindug. 33Kang nagaparayu run ang darwa ka tawo kay Jesus, nagkuon si Pedro kay Jesus, \"Ginoo, mayad gid hay rugya kita. Mapatindug kami kang tatlo ka karakamalig. Ang isara para kanimo, ang isara para kay Moises kag ang isara pa gid tana para kay Elias.\" (Ginkuon dya ni Pedro hay wara tana kamaan kon ano ang anang ihambal.)\n34Samtang nagahambal pa si Pedro, may panganod nga nag-abot kag ginlikupan sanda ka dya. Ginhadlukan gid sanda samtang ginalikupan sanda kang panganod. 35May limug halin sa panganod nga naghambal, \"Amo dya ang akun Anak nga akun ginpili; pamatii ninyo tana!\"\n36Pagpuut kang limug, nakita nanda nga nagaisarahanun run lang si Jesus. Pero ang tanan nga dya ginhipsan lang kang mga disipulo, kag kato nga tinion wara gid nanda ginpanugid bisan kay sin-o ang andang nakita.\nGin-ayad ni Jesus ang Bata nga Ginsudlan kang Malaot nga Ispirito\n37Kang masunod nga adlaw, nagdulhog sanda halin sa bukid kag raku nga mga tawo ang nag-alaw-alaw kay Jesus. 38Halin sa karak-an, may tawo nga nagsinggit nga nagakuon, \"Maestro! Nagapakitluoy ako kanimo, sulnga anay ang akun bata nga laki, bugtong ko gid lang dya nga bata! 39May ispirito nga sagad ka tublag kana, kon dakpun gani tana ka dya, gulpi lang tana magsiyagit, kag nagakurudug tana hasta nga magburora ang anang ba-ba. Ginasagi na ka sakit ang akun bata kag haros indi na pagbuy-an! 40Nagpakitluoy run ako sa imong mga disipulo nga pagaw-un nanda dya, pero indi sanda makasarang!\"\n41Nagsabat si Jesus, \"Kamo nga mga tawo sa kadya nga panag-on, mga wara kamo ti pagtoo kag balingag! Hasta san-o pa ayhan ako magapakig-imaw kaninyo kag magaagwanta kaninyo? Dar-a rugya ang imong bata.\"\n42Bisan pa gani nga nagaparapit ang bata kay Jesus ginalampus dya kang demonyo sa lupa kag ginapakudug. Ginmandoan ni Jesus ang malaot nga ispirito nga magwa sa bata, kag gin-ayad na ang bata kag ginbalik sa anang tatay. 43Ang tanan nga mga tawo rugto daw indi makapati sa andang nakita nga pagkagamhanan kang Dios.\nNaghambal Liwan si Jesus nahanungud sa Anang Kamatayun\nKar-on, samtang ang mga tawo natingala pa gihapon sa tanan nga mga hinimoan ni Jesus, nagkuon tana sa anang mga disipulo, 44\"Indi gid ninyo paglipati ang akun igasugid kaninyo: ang Anak kang Tawo pagatugyan sa gahum kang mga tawo.\" 45Ugaring wara nanda dya mahangpi, tungud hay ginlikum kananda ang kahulogan agud nga indi nanda dya mahangpan. Nahadluk man sanda nga magpamangkot kana nahanungud sa butang nga dya.\nSin-o gid ang Labaw sa tanan\n46Sangka bes, nagbinaisay ang mga disipulo kon sin-o gid kananda ang labaw sa tanan. 47Pero naman-an ni Jesus kon ano ang andang ginapinsar, gani nagbuul tana kang sangka bata kag ginpatindug na dya sa anang kilid. 48Dayon nagkuon tana kananda, \"Ang sin-o man nga magabaton sa bata nga dya tungud kanakun nagabaton man kanakun, kag ang nagabaton kanakun nagabaton man sa nagpadara kanakun; tungud hay kon sin-o kaninyo ang pinakakubus sa tanan, tana amo ang labaw sa tanan.\"\nAng wara Nagakontra kaninyo amo Ang Kadampig ninyo\n49Naghambal si Juan, \"Ginoo, may nakita kami nga tawo nga nagapanabog kang mga demonyo kag ginagamit na ang imong ngaran. Pero gintapna namun tana tungud hay bukun tana ti kaimaw natun.\"\n50Nagsabat si Jesus kana, \"Indi tana pagtapnaa, tungud hay ang tawo nga wara nagakontra kaninyo, nagadampig kaninyo.\"\nWara Ginbaton si Jesus sa sangka Baryo sa Samaria\n51Kang nagahinamput run ang mga inadlaw nga pagadar-un si Jesus sa langit, nagpamat-ud tana nga magpanaw paagto sa Jerusalem. 52Gani nagsugo tana kang mga tawo nga mag-una kana. Nagpanaw sanda ka dya kag nag-agto sa sangka baryo kang Samaria agud nga iaman ang tanan nga kinahanglanun sa anang pag-abot. 53Pero ang mga tawo rugto indi magbaton kana tungud hay naman-an nanda nga sa Jerusalem tana maagto. 54Kang naman-an dya kang mga disipulo nga sanday Santiago kag Juan, nagkuon sanda kay Jesus, \"Ginoo, gusto mo bala nga mangayo kami kang kalayo sa langit agud to nga papasun sanda?\"+\n55Pero ginbalikid sanda ni Jesus kag ginsabdung.+ 56Kag nagpanaw run lang sanda paagto sa iba nga baryo.\nAng mga mangin Disipulo ni Jesus\n57Samtang nagapanaw sanda, may sangka tawo nga nagkuon kay Jesus, \"Masunod ako kanimo bisan diin ikaw mag-agto!\"\n58Nagkuon si Jesus kana, \"Ang mga singgarong may mga buho nga ginaistaran kag ang mga pispis may mga pugad, pero ang Anak kang Tawo wara gid ti balay nga ana mapahuwayan.\"\n59Nagkuon pa gid tana sa isara, \"Sunod ikaw kanakun!\"\nUgaring ang tawo nga dya nagsabat, \"Ginoo, tugoti anay ako nga mag-uli sa balay sa paglubung kang akun tatay.\"\n60Nagsabat si Jesus kana, \"Pabay-i ang mga patay nga maglubung kang andang mga patay. Pero ikaw timo, panaw kag ibantala ang nahanungud sa paghari kang Dios!\"\n61May isara pa gid nga nagkuon kay Jesus, \"Ginoo, masunod ako kanimo, pero tugoti anay ako nga mag-uli kag maglisensya sa akun panimalay.\"\n62Ginsabat tana ni Jesus, \"Ang tawo nga nagaarado kag sagi lang man ka balikid indi takus sa pagpasakup sa paghari kang Dios.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/9","date":"2019-01-20T07:26:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583700734.43\/warc\/CC-MAIN-20190120062400-20190120084400-00556.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000084639,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008463859558}","num_words":1764,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.394,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 3:29\n29Pareho bala kon may kasal. Ang nobya para lang sa nobyo. Ang amigo kang nobyo rugyan lang nga nagatindug kag nagpamati, kag nagakasadya tana kon mabatian na nga maghambal ang nobyo. Amo man karia nga kasadya ang akun nabatyagan; tuman gid ang akun kasadya hay makita ko ang mga tawo nagaparapit kay Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/3\/29","date":"2019-01-22T21:03:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583874494.65\/warc\/CC-MAIN-20190122202547-20190122224547-00232.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994853139,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994853138923645}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.352,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 16\nNag-imaw si Timoteo kay Pablo kag Silas\n1Nag-agto man si Pablo sa Derbe kag sa Listra, nga sa diin may sangka tumuluo nga ginahingaranan kay Timoteo. Ang nanay na kadya sangka tumuluo nga Judio, pero ang tatay na tana Griego. 2Ang mga tumuluo sa Listra kag sa Iconio nagakuon nga si Timoteo nga dya mayad nga tawo. 3Gusto ni Pablo nga imawun si Timoteo, gani ginsirkom na dya tungud kang mga Judio sa mga lugar nga dya, kag nakamaan man sanda nga Griego ang tatay ni Timoteo. 4Sa kada syudad nga anda ginaagtonan, ginapaalinton nanda sa mga tumuluo ang mga ginkasugtan kang mga apostoles kag mga kamal-aman rugto sa Jerusalem, kag ginkun-an nga tumanun gid nanda dya. 5Gani nagrig-un pa gid ang pagtoo kang mga tumuluo, kag nagaduro pa gid sanda kada adlaw.\nAng Tawo nga taga-Macedonia sa Paranan-awun ni Pablo\n6Nag-agto sanda sa mga lugar nga sakup kang Frigia kag Galacia tungud hay wara sanda tugoti kang Balaan nga Ispirito nga magpangwali sa probinsya kang Asia. 7Pag-abot nanda sa dulonan kang Misia gintinguhaan nanda nga mag-agto sa probinsya kang Bitinia, pero wara sanda tugoti kang Ispirito ni Jesus. 8Gani naglubas lang sanda sa Misia kag nagdulhog sa Troas. 9Kang gabii nga ria, nakita ni Pablo sa anang paranan-awun ang sangka tawo nga taga-Macedonia nga nagatindug kag nagapangabay kana nga nagakuon, \"Agto ikaw rugya sa Macedonia kag tabangi kami!\" 10Pagkakita na kang paranan-awun nga to, naghimus kami lagi agud mag-agto sa Macedonia, tungud hay nasiguro namun nga ginapaagto kami kang Dios agud iwali ang Mayad nga Balita rugto kananda.\nNagtoo si Lydia nga taga-Filipos\n11Halin sa Troas nagpanakayun kami diretso sa Samotracia, kag kang masunod nga adlaw nagpadayon kami sa Neapolis. 12Halin rugto nagpanaw kami paagto sa Filipos nga amo ang nagapanguna nga syudad sa distrito nga to kang Macedonia kag sakup kang pagginahum kang Roma. Nagpabilin kami sa syudad nga dya kang pira ka adlaw. 13Pag-abot kang Adlaw nga Inugpahuway, naggwa kami sa syudad kag nag-agto sa binit kang suba nga sa pagbanta namun may lugar nga parangamuyoan kang mga Judio. Nagpungko kami kag nagpakig-istorya sa mga kababainhan nga nagtiriripon rugto. 14Ang isara sa mga nagapamati kanamun amo si Lydia nga taga-Tiatira. Manugbaligya tana ka dya kang tela nga granati, kag nagasimba man tana sa Dios. Ginbuksan kang Ginoo ang anang tagipusoon agud magpati tana sa mga ginapanghambal ni Pablo. 15Pagkatapos nga nabawtisohan tana kag ang bilog na nga panimalay, gin-agda na kami nga nagakuon, \"Kon nagapati kamo nga nagtoo matuod ako sa Ginoo, rugto kamo sa balay magdayon.\" Kag nagpasugot kami sa anang pang-agda.\nGinpriso si Pablo kag si Silas\n16Sangka adlaw, kang nagapaagto kami sa lugar nga parangamuyoan, nasug-alaw namun ang sangka dalagita nga surugoon nga nasab-an kang malaot nga ispirito, gani nga makalatu tana kang paraaboton. Makapangwarta kang bahul ang anang mga agalun tungud kang anang pagpanglatu. 17Nagasunod-sunod tana kanamun kag nagasinggitan, \"Ang mga tawo nga dya surugoon kang Labing Mataas nga Dios; ginapahayag nanda kaninyo kon paano kamo maluwas!\" 18Ginhimo na dya sa duro nga mga inadlaw. Kang urihi natak-an run si Pablo, gani gin-atubang na ang dalagita kag ginhambalan ang malaot nga ispirito, \"Sa ngaran ni Jesu-Cristo, ginamandoan ko ikaw nga maggwa sa dalagita nga ria!\" Kag kato lagi, naggwa ang malaot nga ispirito sa lawas kang dalagita. 19Kang maman-an kang anang mga agalun nga wara run sanda ti paglaum nga makapangwarta pa, gindakup nanda si Pablo kag si Silas kag gin-guyod hasta sa may tindahan kag ginpaatubang sa mga may awtoridad. 20Ginpaatubang sanda sa mga opisyales nga Romanhun kag nagkuon, \"Ang mga laki nga dya mga Judio. Nagadara sanda kang gamo sa atun nga syudad. 21Nagapanudlo sanda kang mga pagbinatasan nga kontra sa atun kasugoan, kag bilang mga Romanhun indi nagakadapat nga patihan natun ukon sundon!\" 22Ang mga katawhan nagpuroli man sa pagsakit kay Pablo kag Silas.\nGinpabuklas kang mga opisyales ang mga bayo nanday Pablo kag Silas hasta nga magisi dya kag dayon ginpahanot sanda. 23Pagkatapos nga nahanot sanda ka mayad, ginpriso sanda, kag ang manugbantay kang prisohan ginmandoan nga gwardyahan gid sanda ka mayad. 24Pagkabati kang manugbantay kang mando nga dya, ginbutang na sanday Pablo sa sulud gid nga selda kang prisohan, kag ginpandugan ang andang mga kahig.\n25Kang mga tungang-gabii run, sanday Pablo kag Silas nagapangamuyo kag nagakanta nga nagadayaw sa Dios, kag ang iba nga mga priso nagapamati kananda. 26Hinali lang nga naglinog kang mabaskug kag ang prisohan nag-uyug hasta sa anang pundasyon. Lagi-lagi nagburokas ang tanan nga mga gawang kag nagkarahukas ang mga kadena kang tanan nga mga priso. 27Nakabugtaw ang bantay kag pagkakita na nga bukas ang mga gawang, gin-gabot na ang anang espada agud manginmatay run daad tungud hay abi na nakapalagyo run ang mga priso. 28Pero nagsinggit si Pablo, \"Indi kaw magpanginmatay! Rugya kami tanan!\"\n29Nangayo kang sulo ang manugbantay kag dali-dali nga nagsulud, kag nagakurudug sa kahadluk nga nagluhod sa atubang nanday Pablo kag Silas. 30Dayon gindara na sanday Pablo sa gwa kang prisohan kag namangkot, \"Mga sir, ano ang akun dapat himoon agud maluwas ako?\"\n31Nagsabat sanda, \"Magtoo ikaw kay Ginoong Jesus kag maluwas ikaw, kag pati ang imo panimalay.\" 32Ginsugid nanda kana ang Pulong kang Ginoo kag sa tanan nga rugyan sa anang balay. 33Kang amo gid to nga oras kang kagab-ihun gindara na sanday Pablo kag ginhugasan ang andang mga pilas. Ginbawtisohan tana lagi kag amo man ang anang bilog nga panimalay. 34Pagkatapos, gindara na sanday Pablo kag Silas sa anang balay kag ginpahimsan kang pagkaun. Tana kag ang anang bilog nga panimalay nalipay gid ka mayad tungud hay nagatoo run sanda kadya sa Dios.\n35Pagkaaga, ang mga opisyales nga Romanhun nagsugo kang mga pulis nga buy-an run sanday Pablo.\n36Ang mga butang nga dya ginsugid kang manugbantay kanday Pablo kag Silas. Nagkuon tana, \"Nagpasugo ang mga opisyales nga buy-an run kamo. Gani makagwa run kamo kag kabay nga mayad lang ang inyo nga pagpanaw.\"\n37Pero nagkuon si Pablo sa mga pulis, \"Ginpahanot nanda kami sa atubang kang katawhan nga wara kami maimbistigar, bisan pa nga mga Romanhun man kami, dayon ginpapriso pa nanda kami. Kar-on gusto pa nanda nga buy-an kami nga wara ti makamaan. Indi ria mahimo! Sanda mismo ang mag-agto rugya kag magdara kanamun pagwa.\"\n38Ang mga ginkuon nanda nga dya, ginsugid man kang mga pulis sa mga opisyales nga Romanhun, kag pagkamaan nanda nga mga Romanhun sanday Pablo kag Silas, hinadlukan gid sanda. 39Gani nag-agto sanda sa prisohan kag nangayo kang pasaylo kanday Pablo, kag gin-imawan sanda pagwa sa prisohan kag ginpangabay nga maghalin sa syudad. 40Pagkagwa nanday Pablo kag Silas sa prisohan, nagderetso sanda sa balay ni Lydia. Nagpakigkita sanda rugto sa mga tumuluo, kag ginlaygayan nga magpakarig-un sa andang pagtoo. Dayon naghalin sanda.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/16","date":"2019-01-17T05:46:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658702.9\/warc\/CC-MAIN-20190117041621-20190117063621-00596.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999974966,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999974966049194}","num_words":1109,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.411,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 23:34\n34Gani, magapadara ako kaninyo kang mga propeta kag maaram nga mga tawo kag mga manunudlo kang kasugoan. Ang iba kananda pagapamatyun ninyo kag ang iba tana igalansang ninyo sa kros. Kag ang iba pa gid tana pagahanuton ninyo sa inyong mga sinagoga. Kag bisan diin nga mga lugar sanda magpalagyo pagalagsun ninyo sanda.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/23\/34","date":"2019-01-17T15:54:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658988.30\/warc\/CC-MAIN-20190117143601-20190117165601-00275.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000041723,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000041723251343}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.025,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.426,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 10\nAng Napulo'g Darwa ka Apostoles\n1Gintawag ni Jesus ang napulo'g darwa na ka mga disipulo kag gintugroan na sanda kang awtoridad sa pagtabog kang mga malaot nga ispirito, kag sa pag-ayad kang bisan ano nga klase kang masakit kag balatian. 2Amo dyaay ang mga ngaran kang napulo'g darwa ka mga apostoles: una, si Simon (nga ginatawag Pedro), si Andres nga anang bugto, ang darwa ka mga bata ni Zebedeo nga sanday Santiago kag Juan, 3si Felipe kag si Bartolome, si Tomas kag si Mateo (nga manugsukot kang buwis), si Santiago nga bata ni Alfeo, kag si Tadeo, 4si Simon (nga mapinalanggaun sa anang nasyon), kag si Judas Iscariote nga amo ang nagtraidor kay Jesus.\nAng Buruhatun kang Napulo'g Darwa\n5Ang napulo'g darwa ka mga apostoles nga dya ginpapanaw ni Jesus kag ginbilinan nga, \"Indi kamo mag-agto sa lugar kang mga bukun ti Judio ukon sa banwa kang mga Samaritanhun, 6sa baylo agto kamo sa mga katawhan kang Israel, tungud hay kaangay sanda kang mga karnero nga nagtalang. 7Panaw kamo kag iwali kananda nga, 'Marapit run lang mag-abot ang ginharian kang langit. 8Ayada ninyo ang mga nagamarasakit, buhia ninyo ang mga patay, ang mga aruon ayada man ninyo, kag taboga ninyo ang mga demonyo. Nakabaton kamo nga wara ti bayad, gani magtugro man kamo nga indi magpabayad. 9Indi kamo magbalon kang bulawan, ukon pilak, ukon saway nga kwarta sa inyo nga bulsa. 10Indi man kamo magdara kang bag, ukon irislan nga bayo, ukon sandalyas, ukon sungkod. Tungud hay ang manugpangabudlay nagakabagay lang nga tugroan kang anang mga kinahanglanun.\n11\"Mag-abot gani kamo sa sangka banwa ukon baryo, magpangita kamo kang tawo nga maalwan sa pagbaton kaninyo, kag magtiner kamo rugto hasta nga maghalin kamo sa ria nga lugar. 12Pagsulud ninyo sa balay, kun-on ninyo ang mga tawo, 'Kabay nga pakamayadun kamo kang Dios.' 13Kon abi-abihun kamo kang ria nga panimalay, pakamayadun sanda karia kang Dios, pero kon indi, bawia ninyo ang inyo ginhambal kananda. 14Kon may panimalay ukon banwa nga indi gid magbaton kaninyo ukon indi magpamati kang inyo ginakuon, halin kamo sa ria nga lugar, kag tataka ninyo ang yab-ok sa inyo kahig. 15Sugidan ko kamo, sa adlaw kang paghukum ang silot nga anda maaguman mas sobra pa sa silot nga maaguman kang mga taga-Sodoma kag mga taga-Gomora.\"\nAng Paraabuton nga mga Paghingabot\n16\"Pamatii ninyo dyaay! Kamo ginapaagto ko sa mga tawo nga mapintas, pareho kang mga karnero sa tunga kang mga lobo. Gani mangin maaram kamo pareho kang mga sawa, kag malulo pareho kang mga pating. 17Mag-andam kamo, hay may mga tawo nga magadakup kaninyo kag magadara kaninyo sa hukmanan; kag pagahanuton nanda kamo sa andang mga sinagoga. 18Tungud kanakun pagadar-un nanda kamo kag pagapaatubangun sa mga gobernador kag mga hari, kag rugto magasugid kamo kang Mayad nga Balita kananda kag sa mga bukun ti Judio. 19Kon ginausisa run nanda kamo, indi kamo magpalibug kon ano ang inyo ihambal, ukon paano ninyo ihambal. Tungud hay sa pag-abot kang tion nga ria, pagatudloan kamo kon ano ang inyo ihambal. 20Tungud hay ang inyo igahambal indi kaninyo magahalin, kundi ang Ispirito kang inyo Amay amo ang magahambal paagi kaninyo.\n21\"May mga tawo nga magaloib sa anda mga bugto para ipapatay. May mga tatay nga amo man ria ang andang himuon sa andang mga bata. Kag may mga bata nga magakontra sa andang mga ginikanan, kag ipapatay nanda sanda. 22Kaugtan kamo kang tanan nga tawo tungud kanakun. Pero ang bisan sin-o tana nga magapadayon nga mapag-un hasta sa katapusan amo tana ang maluwas. 23Kon hingaboton kamo kang mga tawo sa sangka banwa, magpalagyo kamo paagto sa sangka banwa. Sugidan ko kamo, indi ninyo matapos ang inyo mga buruhatun sa tanan nga mga banwa kang Israel kag ang Anak kang Tawo magabalik.\n24* \"Wara ti istudyante nga labaw pa sa anang maestro, kag wara ti oripun nga labaw pa sa anang agalun. 25Gani tuman run sa istudyante nga mangin pareho sa anang maestro, kag sa oripun nga mangin pareho sa anang agalun. Kon ang nagapangulo sa panimalay ginatawag nanda nga Beelzebul, ano pa gid ayhan kalain ang andang itawag sa anang mga sumurunod.\"\nAng Dapat Kahadlukan\n26\"Gani indi kamo magkahadluk sa mga tawo. Tungud hay wara ti tinago nga indi makita, kag wara ti sekreto nga indi maman-an. 27Ang mga butang nga akun ginasugid kaninyo kon kitahanun lang, isugid ninyo sa tanan. Kag ang mga butang nga akun ginahani-hani kaninyo, ibantala ninyo sa mga tawo. 28Indi kamo magkahadluk sa mga tawo nga nagapatay kang lawas pero indi makapatay kang kalag. Ang Dios amo ang dapat ninyo kahadlukan, tungud nga tana gid lang ang makalaglag kang lawas kag kang kalag sa impyerno. 29Indi bala nga barato lang ang pispis nga maya? Pero wara ti bisan isara kananda ang mahulog sa lupa kon indi pag-itugot kang inyo Amay. 30Kon parte tana kaninyo, bisan pa gani ang inyo buhok naisip na run dya tanan. 31Gani indi kamo magkahadluk, tungud hay labing bilidhun pa kamo sangsa duro nga mga maya.\"\nAng Pagkilala kay Cristo\n32\"Ang bisan sin-o nga nagasugid sa atubang kang duro nga mga tawo nga tana nagatuo kanakun, pagakilalahun ko man tana sa atubang kang akun Amay sa langit. 33Pero ang bisan sin-o tana nga nagapanginwara nga nagatuo tana kanakun sa atubang kang duro nga mga tawo, ipangiwara ko man sa atubang kang akun Amay sa langit.\"\nAng mga Panimalay Magairinaway Tungud kay Cristo\n34\"Indi kamo magpinsar nga nag-abot ako rugya sa kalibutan agud magdara kang kalinung. Wara ako mag-abot rugya agud magdara kang kalinung, kundi nga pag-irinaway. 35Nag-agto ako rugya agud nga ang mga bata nga laki magakontra sa andang mga tatay, ang mga bata nga bayi magakontra sa andang mga nanay, kag amo man sa mga manugang nga bayi magakontra man sa andang ogangan nga bayi. 36Ang mangin kontra kang sangka tawo amo mismo ang katapo kang ana kaugalingun nga panimalay.\n37\"Ang bisan sin-o nga nagapalangga kang anang tatay ukon kang anang nanay labaw pa sangsa kanakun indi takus para mangin akun disipulo. Kag ang bisan sin-o nga nagapalangga kang anang bata nga laki ukon bayi labaw pa sangsa kanakun indi takus para mangin akun disipulo. 38Ang bisan sin-o nga indi magpas-an kang anang kros kag magsunod kanakun indi takus para mangin akun disipulo. 39Ang tawo nga ginatipigan na ang anang kabuhi, maduraan tana kadya. Pero ang tawo tana nga wara nagatipig kang anang kabuhi tungud kanakun, amo ang makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan.\nAng mga Padya\n40\"Ang bisan sin-o nga nagabaton kaninyo nagabaton man kanakun. Kag ang nagabaton kanakun nagabaton man sa nagpadara kanakun. 41Ang bisan sin-o nga nagabaton kang propeta kang Dios tungud hay tana sangka propeta kang Dios, magabaton kang padya nga para sa propeta. Kag ang nagabaton kang matarung nga tawo tungud hay tana sangka matarung nga tawo, magabaton kang padya nga para sa matarung nga tawo. 42Kag ang bisan sin-o nga magatugro kang bisan sangka baso lang nga tubig sa isara sa akun mga kubus nga sumurunod tungud hay tana akun sumurunod, ginasiguro ko gid kaninyo nga ria nga tawo magabaton gid kang padya.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/10","date":"2019-01-17T02:10:58Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658681.7\/warc\/CC-MAIN-20190117020806-20190117042806-00251.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000089407,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000089406967163}","num_words":1167,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.421,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 6:51\n51Ako amo ang pagkaun nga nagatugro kang kabuhi; ako naghalin sa langit. Ang bisan sin-o nga magakaun kadya nga pagkaun magakabuhi sa wara ti katapusan. Tungud nga ang pagkaun nga dya amo ang akun lawas mismo nga akun igatao para sa mga katawhan sa kalibutan agud makaangkun sanda kang kabuhi nga wara ti katapusan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/6\/51","date":"2019-01-18T02:17:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659654.11\/warc\/CC-MAIN-20190118005216-20190118031216-00090.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.107,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.418,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 9:21\n21Ang tanan nga nakabati kana natingala gid kag nagkuon, \"Indi bala nga amo man dya nga tawo ang nagpamatay sa Jerusalem kang mga nagapanawag sa ngaran ni Jesus? Kag amo man gani nga nag-agto tana rugya sa rason nga dar-un sanda nga nakagapos kag paatubangun sa mga pangulo kang kaparian.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/9\/21","date":"2019-01-20T06:58:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583700734.43\/warc\/CC-MAIN-20190120062400-20190120084400-00580.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.529,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 6:38\n38Magpanugro kamo sa iba agud to nga ang Dios magatugro man kaninyo. Ang inyo nga mabaton indi lang nga ginsukub ka mayad, kundi gin-uyug kag gindasuk kag nagaarawas pa sa surukban antes ibu-bo sa inyo nga surudlan. Tungud hay kon ano ang pagtugro ninyo sa iba amo man ang pagtugro kang Dios kaninyo.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/6\/38","date":"2019-01-23T15:43:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584334618.80\/warc\/CC-MAIN-20190123151455-20190123173455-00523.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999879599,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999879598617554}","num_words":54,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.215,"stopwords_ratio":0.389,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 10:1\nNagtudlo si Jesus nahanungud sa Pagbulagay\n1Pagkatapos karia, naghalin si Jesus sa lugar nga to kag mag-agto sa mga lugar nga sakup kang Judea kag sa tabok kang suba kang Jordan. Tama ruman ka duro nga mga tawo ang nagtiripon kana kag ginpanudloan na sanda suno sa anang kinaandan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/10\/1","date":"2019-01-20T04:25:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583700012.70\/warc\/CC-MAIN-20190120042010-20190120064010-00260.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.028,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.42,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 24\nAng Pagkabanhaw\n1Aga-aga pa gid kang primero nga adlaw kang semana, ang mga bayi nag-agto sa rulubngan nga nagadara kang andang ginhanda nga mga pahamot. 2Pag-abot nanda rugto, nakita nanda nga ginpaligid run ang bato nga gintakup sa gawang kang rulubngan. 3Pero kang pagsulud nanda, wara nanda makita ang bangkay ni Ginoong Jesus. 4Samtang natingala sanda nahanungud sa mga butang nga dya, hinali lang nga may nagtindug nga darwa ka laki sa ingud nanda, nga nagabayo kang makasirilaw. 5Gindakup sanda kang kahadluk kag nagkuub run lang sanda. Naghambal ang darwa ka laki kananda, \"Andut nga ginapangita ninyo ang buhi rugya sa mga patay? 6Wara tana rugya. Nabanhaw tana run! Panumduma ninyo ang anang ginkuon kaninyo kang rugto pa tana sa Galilea, 7nga ang Anak kang Tawo kinahanglan itugyan sa alima kang mga tawo nga makasasala, igalansang nanda tana sa kros, pero sa ikatlo nga adlaw mabanhaw tana.\"\n8Kag nadumduman kang mga bayi ang mga ginpanghambal ni Jesus. 9Pagkapauli nanda halin sa rulubngan ginsugid nanda ang tanan nga mga butang nga dya sa napulo'g isara ka mga disipulo kag sa iba pa nga mga kaimaw nanda. 10Ang mga kababainhan nga to amo sanday Maria Magdalena, Juana kag Maria nga nanay ni Santiago. Sanda ka dya kag ang iba pa nga mga kababainhan amo ang nagpanugid kang mga butang nga dya sa mga apostoles. 11Pero abi kang mga apostoles nga lango-lango lang ang mga ginapanghambal kang mga bayi, gani nga wara sanda magpati. 12Pero si Pedro tana nagtindug kag magdalagan paagto sa rulubngan. Pag-abot na rugto, nagkuub tana kag naglingling kag wara tana ti iba nga nakita magluwas lang sa panaptun nga lino. Gani nag-uli tana nga natingala kon ano ang natabo.+\nAng Darwa nga nagapanaw Paagto sa Emaus\n13Sa amo gid to nga adlaw, ang darwa sa mga disipulo ni Jesus nagapanaw paagto sa baryo nga ginatawag Emaus - mga napulo'g isara ka kilometro ang karayuun na ka dya sa Jerusalem. 14Nagaistoryahanay sanda ka dya nga darwa nahanungud sa tanan nga mga butang nga nagkaratabo. 15Samtang nagaistoryahanay sanda, si Jesus mismo nagparapit kag nag-imaw kananda sa pagpanaw. 16Nakita man nanda tana, pero wara nanda tana makilala. 17Ginpamangkot sanda ni Jesus, \"Ano bala ang ginaistoryahan ninyo nga darwa samtang nagapanaw kamo?\"\nNagduyu sanda nga masinurub-un ang andang pungyahun. 18Ang isara kananda nga ginahingaranan kay Cleopas nagkuon kay Jesus, \"Daw ikaw lang bay siguro ang dumaray-o rugya sa Jerusalem nga wara makamaan kang mga nagkaratabo sa kadya nga mga inadlaw.\"\n19Namangkot liwan si Jesus, \"Nahanungud sa ano nga mga butang?\"\nNagsabat ang darwa, \"Ang mga natabo nahanungud kay Jesus nga taga-Nazaret, nga sangka propeta nga gamhanan sa pulong kag sa buhat, sa atubang kang Dios kag sa tawo. 20Gintugyan tana kang amun mga pangulo kang kaparian kag kang mga manugdumara agud sintensyahan kang kamatayun kag ginlansang nanda tana sa kros. 21Nagalaum daad kami nga tana amo ang magahilway sa Israel. Magluwas pa dyan karia, amo run dya ang ikatlo nga adlaw halin nga natabo ang mga butang nga dya. 22Kag natingala pa gid kami sa ginkuon kang mga bayi nga imaw namun. Tungud hay aga pa gid nga nag-agto sanda sa rulubngan, 23pero wara nanda makita ang bangkay ni Jesus. Kag nagpauli sanda nga nagakuon nga may mga anghel kuno sanda nga nakita nga nagkuon kananda nga buhi si Jesus. 24Ang iba sa amun mga kaibahan nag-agto man sa rulubngan, kag kon ano ang ginsugid kang mga bayi amo man ang andang nakita, pero wara nanda makita si Jesus rugto.\"\n25Pagkatapos, nagkuon si Jesus kananda, \"Mga mango kamo! Andut nga indi lagi kamo magpati sa mga ginkuon kang mga propeta! 26Indi bala nga kinahanglan mag-antos anay ang Cristo kang dya nga mga butang antes na maangkun ang anang himaya?\" 27Kag ginpaathag ni Jesus kananda ang tanan nga ginakuon sa Kasulatan nahanungud sa anang kaugalingun, umpisa sa mga libro nga sinulat ni Moises hasta sa tanan nga mga sinulat kang mga propeta.\n28Kang nagahinamput run sanda sa baryo nga anda pagaagtonan, nagpakita si Jesus nga daw sa magapadayon lang tana sa pagpanaw. 29Pero ginhawidan nanda tana nga nagakuon, \"Imaw run lang ikaw kanamun, tungud hay sirum run, kag burubuhay gabii run.\" Gani nagdayon tana sa balay imaw kananda. 30Kang kaimaw nanda tana sa lamesa, nagbuul tana kang tinapay kag nagpasalamat sa Dios, kag dayon ginpamihak-pihak na dya kag gintugro kananda. 31Amo to kag nakamaradmad sanda kag nakilala nanda tana, pero nadura tana sa andang panuruk. 32Nagkinun-anay sanda nga darwa, \"Amo gali to nga kanami kang atun pamatyag samtang nagapakighambal tana kanatun sa may dalanun kag nagapaathag kang kasulatan kanatun!\"\n33Nagtindug sanda dayon kag nagpanaw pabalik sa Jerusalem. Naabotan nanda rugto ang napulo'g isara ka mga disipulo nga nagatiriripon kag ang iba pa gid nanda nga mga kaibahan 34nga nagakuon, \"Matuod gid nga nabanhaw ang Ginoo! Nagpakita tana kay Simon!\"\n35Dayon ginsugid man kang darwa nga dya ang natabo kananda sa may dalanun, kag kon paano nga nakilala nanda si Jesus paagi sa pagpamihak-pihak na kang tinapay.\nNagpakita si Jesus sa Anang mga Disipulo\n36Samtang nagahambal pa sanda nahanungud ka dya, hinali lang nga nagtindug si Jesus sa tunga nanda kag nagkuon kananda, \"Ang kalinung mangin rugyan kaninyo!\"+\n37Nangusyan sanda kag nahadluk tungud hay abi nanda murto ang anda nga nakita. 38Pero nagkuon tana kananda, \"Andut bala nga natublag kamo, kag andut nga nagapangduha-duha kamo? 39Sulnga ninyo ang akun mga alima kag mga kahig; ako gid dya! Hikapa ninyo ako kag maman-an ninyo, tungud hay ang murto tana wara ti kusug kag tul-an, akun tana may kusug kag tul-an takun nga makita ninyo.\"\n40Pagkakuon na ka dya ginpakita na kananda ang anang mga alima kag kahig.+ 41Indi gihapon sanda makapati tungud sa andang kalipay kag katingala. Dayon nagpamangkot si Jesus kananda, \"May pagkaun kamo rugya?\" 42Gintugroan nanda tana kang sinugba nga isda. 43Ginbuul na dya kag ginkaun samtang nagasulung sanda kana.\n44Dayon nagkuon tana kananda, \"Amo run dya nga mga butang ang akun ginkuon kaninyo katong kaimaw pa ninyo ako, nga ang tanan nga nasulat nahanungud kanakun sa kasugoan ni Moises kag sa mga sinulat kang mga propeta, kag sa mga Salmo kinahanglan nga matuman gid.\"\n45Dayon, ginbuksan ni Jesus ang andang panghuna-huna agud to nga mahangpan nanda ang kasulatan. 46Nagkuon tana kananda, \"Amo dyaay ang ginakuon sa Kasulatan: ang Cristo kinahanglan nga mag-antos kag sa ikatlo nga adlaw mabanhaw halin sa mga minatay. 47Paagi sa anang ngaran, ang paghinulsul kag ang pagpatawad kang sala kinahanglan iwali sa tanan nga nasyon, umpisa sa Jerusalem. 48Kamo amo ang mga manugpamatuod sa mga butang nga dya. 49Ako mismo ang magapadara kaninyo kang ginsaad kang akun Amay. Pero indi anay kamo maghalin rugya sa Jerusalem, hasta nga maaaguman ninyo ang gahum nga magahalin sa langit.\"\nGindara si Jesus sa Langit\n50Pagkatapos ka dya, gindara na sanda sa gwa kang syudad hasta sa may Betania, kag ginbayaw na ang anang mga alima kag ginbindisyonan na sanda. 51Samtang ginabindisyonan na sanda, nagpahamulag tana kananda kag gindara tana palangit. 52Dayon ginsimba nanda tana, kag nagbalik sanda sa Jerusalem nga tuman ang andang kalipay, 53kag pirme gid sanda sa Templo nga nagadayaw sa Dios.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/24","date":"2019-01-20T16:43:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583728901.52\/warc\/CC-MAIN-20190120163942-20190120185942-00431.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000077486,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000077486038208}","num_words":1172,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.406,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 3\nAng Pagpangwali ni Juan nga Manugbawtiso\n1Sa ikanapulo kag lima ka tuig nga pagdumara ni Tiberius bilang emperador, si Ponsio Pilato amo ang gobernador kang Judea, si Herodes tana amo ang nagadumara kang Galilea, kag ang anang bugto nga si Felipe amo ang nagadumara sa mga nasakpan kang Iturea kag Traconite, kag si Lisanias amo ang nagadumara kang Abilinia. 2Ang pinakamataas tana nga mga pari amo sanday Anas kag Caifas. Sa amo man dya nga tion, rugto sa naligwin nga lugar, si Juan nga bata ni Zacarias nakabaton kang mensahe halin sa Dios. 3Gani naglibot si Juan sa tanan nga lugar nga nasakpan kang Suba kang Jordan. Nagapangwali tana nga nagakuon, \"Maghirinulsul kamo kag magbiriya sa inyo mga sala kag magpabawtiso agud patawarun kamo sa inyo mga sala!\" 4Amo dya ang katumanan kang ginsulat anay ni Propeta Isaias nga,\n\"May sangka tawo nga nagahambal sa matunog nga limug rugto sa kamingawan.\n'Iaman ninyo ang dalan kang Ginoo;\ntadlunga ninyo ang anang mga pagaagyan.\n5Tampukan ang kada lugar nga manaba,\nkag tapanun ang kada bakulod kag kabukidan,\ntadlungun ang mga tiko-tiko nga dalan,\nkag panamiun ang mga batsihun nga aragyan.\n6Kag makita kang tanan nga mga katawhan ang pagluwas nga pagahimoon kang Dios.'\"\n7Ginkun-an ni Juan ang tama ka duro nga mga tawo nga nag-aragto kana sa pagpabawtiso, \"Mga sawa kamo! Sin-o ang nagpamaan kaninyo nga makapalagyo kamo sa silot kang Dios nga magaabot? 8Kon matuod nga naghinulsul kamo sa inyo mga sala, maghimo kamo kang mga butang nga makapamatuod nga naghinulsul kamo, kag indi kamo magkuon sa inyo kaugalingun nga mga linahi kamo ni Abraham. Tungud hay sugidan ko kamo, sarang himoon kang Dios ang mga bato nga dya nga mangin linahi ni Abraham. 9Bisan gani kadya ang wasay nahanda run nga itapas sa kahoy; ang kada kahoy nga wara nagapamunga kang mayad pagatapsun kag itablug sa kalayo.\"\n10Nagpamangkot ang mga tawo kana, \"Ti, ano bay ang amun himoon?\"\n11Nagsabat tana, \"Kon sin-o kaninyo ang may darwa ka panid nga bayo, kinahanglan itugro na ang isara sa tawo nga wara ti ginasuksok, kag kon sin-o man ang may pagkaun, paambitun na man ang iba.\"\n12May mga manugsukot man kang buwis nga nag-agto kay Juan para magpabawtiso. Nagpamangkot sanda kana, \"Maestro, ano ang amun himoon?\"\n13Nagsabat si Juan kananda, \"Indi kamo magsukot kang sobra sa inyo surokton.\" 14May mga suldado man nga nagpamangkot kana, \"Ti, kami tamun bay, ano tana ang amun himoon?\"\nNagsabat si Juan kananda, \"Indi kamo magbuul kang kwarta kang iba paagi sa pirit ukon magbutang-butang kang sala sa bisan kay sin-o. Magkuntinto lang kamo sa ginasweldo kaninyo.\"\n15Ang mga tawo nakabatyag kang makaharawat-hawat nga paglaum. Ginhaum-haum nanda nga si Juan amo run ang Cristo nga anda ginapaabot. 16Ginkun-an sanda tanan ni Juan, \"Ginabawtisohan ko kamo sa tubig, pero may magaabot nga labaw pa gid kanakun, nga bisan pa gani ang paghubad kang higot kang anang sandalyas bukun ako ti takus. Pagabawtisohan na kamo kang Balaan nga Ispirito kag kalayo. 17Pagabulagun na ang mga tawo nga mayad sa mga malain, pareho kang nagatahup tana kang lamigas nga ginapain na ang timgas sa upa. Ang timgas pagatipunon na sa kamarin, kag ang upa tana itablug na sa kalayo nga wara ti katapusan ang ana nga pagdaba-daba.\"\n18Sa nagkalain-lain nga paagi gintudloan ni Juan ang mga tawo kag ginwali na man kananda ang Mayad nga Balita. 19Pero ginsabdung ni Juan si Herodes nga gobernador tungud kang anang relasyon kay Herodias nga ana bayaw, kag tungud man sa iba pa nga mga malain nga ana ginahimo. 20Kag naghimo pa gid si Herodes ka mas malain nga butang nga amo ang pagpapriso kay Juan.\nAng Pagbawtiso kay Jesus\n21Pagkatapos nga mabawtisohan ang tanan nga mga tawo, si Jesus ginbawtisohan man. Samtang nagapangamuyo tana, nagbukas ang langit, 22kag nagkunsad kag nagtungtong kana ang Balaan nga Ispirito sa dagway kang pating. Kag may limug nga naghalin sa langit nga nagakuon, \"Ikaw ang akun hinigugma nga Anak; nahamuut gid ako kanimo.\"\nAng Lista kang mga Kamal-aman ni Jesus\n23Nagapang-edadun si Jesus kang mga katloan ka tuig kag mag-umpisa tana kang anang buruhatun. Ang pagkamaan kang mga tawo bata tana ni Jose nga bata ni Eli. 24Si Eli bata ni Matat, si Matat bata ni Levi, si Levi bata ni Melqui, si Melqui bata ni Janai, si Janai bata ni Jose, 25si Jose bata ni Matatias, si Matatias bata ni Amos, si Amos bata ni Nahum, si Nahum bata ni Esli, si Esli bata ni Nagai, 26si Nagai bata ni Maat, si Maat bata ni Matatias, si Matatias bata ni Semei, si Semei bata ni Jose, si Jose bata ni Joda, 27si Joda bata ni Joanan, si Joanan bata ni Resa, si Resa bata ni Zorobabel, si Zorobabel bata ni Salatiel, si Salatiel bata ni Neri, 28si Neri bata ni Melqui, si Melqui bata ni Adi, si Adi bata ni Cosam, si Cosam bata ni Elmadam, si Elmadam bata ni Er, 29si Er bata ni Josue, si Josue bata ni Eliezer, si Eliezer bata ni Jorim, si Jorim bata ni Matat, si Matat bata ni Levi, 30si Levi bata ni Simeon, Simeon bata ni Juda, si Juda bata ni Jose, si Jose bata ni Jonam, si Jonam bata ni Eliaquim, 31si Eliaquim bata ni Melea, si Melea bata ni Mena, si Mena bata ni Matata, si Matata bata ni Natan, si Natan bata ni David, 32si David bata ni Jesse, si Jesse bata ni Obed, si Obed bata ni Boaz, si Boaz bata ni Salmon, si Salmon bata ni Naason, 33si Naason bata ni Aminadab, si Aminadab bata ni Admin, si Admin bata ni Arni, si Arni bata ni Ezron, si Ezron bata ni Fares, si Fares bata ni Juda, 34si Juda bata ni Jacob, si Jacob bata ni Isaac, si Isaac bata ni Abraham, si Abraham bata ni Tera, si Tera bata ni Nahor, 35si Nahor bata ni Serug, si Serug bata ni Reu, si Reu bata ni Peleg, si Peleg bata ni Eber, si Eber bata ni Sela, 36si Sela bata ni Cainan, si Cainan bata ni Arfaxad, si Arfaxad bata ni Sem, si Sem bata ni Noe, si Noe bata ni Lamec, 37si Lamec bata ni Metusela, si Metusela bata ni Enoc, si Enoc bata ni Jared, si Jared bata ni Mahalaleel, si Mahalaleel bata ni Cainan, 38si Cainan bata ni Enos, si Enos bata ni Set, si Set bata ni Adam, kag si Adam bata kang Dios.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/3","date":"2019-01-23T15:31:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584334618.80\/warc\/CC-MAIN-20190123151455-20190123173455-00550.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999814034,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999814033508301}","num_words":1066,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.006,"special_characters_ratio":0.221,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 8:29\n29Ginkuon na dya tungud nga ginmandoan run ni Jesus ang demonyo nga magwa sa tawo. Pira run ka beses halin pa kang una nga ginagamhan tana ka dya, bisan bantayan tana ka dya ka mayad kag gapuson kang kadena ang anang alima kag kahig, mabugto na man angud ang kadena, kag ginaguyod tana kang demonyo sa kamingawan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/8\/29","date":"2019-01-20T00:52:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583688396.58\/warc\/CC-MAIN-20190120001524-20190120023524-00555.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000009656,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000096559524536}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.213,"stopwords_ratio":0.431,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 15\nAng Pagsinapol sa Jerusalem\n1Kar-on, may mga tawo nga naghalin sa Judea nga nag-abot sa Antioquia, kag nagapanudlo sa mga tumuluo nga nagakuon, \"Indi kamo maluwas kon wara kamo nasirkom suno sa ginakuon sa Kasugoan ni Moises.\" 2Pero ginpamatukan dya nanday Pablo kag Bernabe kag sobra gid ang pagpakigbais nanda sa mga tawo nga to. Gani napamat-udan nga paagtonon sa Jerusalem sanday Pablo kag Bernabe kag ang iba pa gid nga mga tumuluo agud magpakighinun-anun sa mga apostoles kag sa mga kamal-aman nahanungud sa butang nga dya.\n3Ginpapanaw sanda kang iglesia, kag pag-agi nanda sa Fenicia kag Samaria, ginsugid nanda rugto nga ang mga bukun ti Judio nagtoroo sa Dios, kag nagtugro dya kang tuman nga kalipay sa iglesia. 4Kang pag-abot nanda sa Jerusalem, gin-abi-abi sanda kang iglesia kag kang mga apostoles kag kang mga kamal-aman. Kag ginsugid nanday Pablo ang tanan nga ginhimo kang Dios paagi kananda. 5Pero ang iba nga mga tumuluo nga katapo kang grupo kang mga Fariseo nagtindug kag nagkuon, \"Kinahanglan nga sirkomon ang mga bukun ti Judio kag kun-an nga magtuman sa Kasugoan ni Moises!\"\n6Nagsapol ang mga apostoles kag ang mga kamal-aman sa paghinun-anun nahanungud sa bagay nga dya. 7Pagkatapos kang malawid nga paghinon-anun, nagtindug si Pedro kag naghambal kananda, \"Mga kabugtoan, nakamaan kamo nga kato anay ako ang ginpili kang Dios sa kanatun tanan nga magwali kang Mayad nga Balita sa mga bukun ti Judio agud to nga makabati sanda kag magtoo. 8Ang Dios nga nakamaan kang tagipusoon kang tawo ang nagpamatuod nga ang mga bukun ti Judio ginbaton na man paagi sa pagtugro kananda kang Balaan nga Ispirito pareho kang ginhimo na kanatun kauna. 9Wara tana ti pinasulabi kanatun nga mga Judio kag sa mga bukun ti Judio, tungud hay ginlimpyohan na man ang andang tagipusoon paagi sa andang pagtoo. 10Kar-on, andut nga gusto pa ninyo tirawan ang Dios paagi sa pagtugro kang mga mabug-at nga turumanun sa mga sumurunod nga ang atun mga kaulangan gani ukon kita wara man makasarang sa pagtuman? 11Pero nagapati kita nga paagi sa bugay kang atun Ginoong Jesus maluwas kita, kag amo man sanda nga mga bukun ti Judio.\"\n12Naghipus ang bilog nga kasapulanan kag namati kanday Bernabe kag Pablo nga nagapanaysayun kang mga milagro kag iba pa nga mga katingalahan nga ginhimo kang Dios paagi kananda sa tunga kang mga bukun ti Judio. 13Pagkatapos nanda ka panaysayun, naghambal si Santiago, \"Mga kabugtoan ko, pamati kamo kanakun. 14Ginsaysay kanatun ni Simon ang una nga pagpakita kang Dios kang anang pagkabalaka sa mga bukun ti Judio paagi sa pagpili halin kananda kang mga tawo nga mangin ana. 15Nagsanto gid dya sa ginkuon kang mga propeta kauna. Pareho kang nasulat sa kasulatan,\n16'Pagkatapos ka dya magabalik ako,\nKag ibalayun ko liwan ang ginaharian ni David nga narumpag.\nIpatindugun ko dya liwan halin sa anang pagkaguba,\nkag papag-unun.\n17Agud to nga ang iba nga mga nasyon magapangita sa Ginoo,\nkag ang tanan nga mga bukun ti Judio nga ginpili ko nga mangin akun katawhan.\n18Amo ria ang ginkuon kang Ginoo, nga amo man ang nagpamaan kang mga butang nga dya halin pa kauna.'\"\n19\"Gani amo dyaay ang akun nga panghuna-huna: indi run natun pagpalisdan ang mga bukun ti Judio nga nagaparapit sa Dios. 20Sa baylo, sulatan natun sanda nga indi sanda magkaun kang bisan ano nga ginhalad sa mga dios-dios, kag indi man sanda magpakighilawas, kag indi man sanda magkaun kang kusug ka sapat nga ginpatay nga wara mapaturo ang anang dugo, kag indi man sanda magkaun kang dugo. 21Tungud hay kauna pa nga daan ang kasugoan ni Moises ginabasa run sa sinagoga kada Adlaw nga Inugpahuway, kag ginawali sa kada syudad.\"\nAng Sulat nga Ginpadara sa mga Tumuluo nga mga Bukun ti Judio\n22Gani nagpamat-ud ang mga apostoles kag ang mga kamal-aman kag ang bilog nga iglesia nga magapili kang mga laki sa andang grupo nga paagtonon sa Antioquia kaimaw nanday Pablo kag Bernabe. Ginpili nanda si Judas nga ginatawag man Barsabas kag si Silas, sanda ka dya amo ang nagapangulo sa andang katiringban. 23Amo dya ang ginakuon sa sulat nga andang ginpadara:\n\"Kami nga mga apostoles, kag mga kamal-aman nga mga kabugtoan ninyo, nagapangamusta kaninyo nga mga tumuluo nga mga bukun ti Judio rugyan sa Antioquia, Siria, kag Cilicia. 24Nabalitaan namun nga may pira ka mga tawo nga naghalin rugya kanamun nga nagtublag kaninyo nga nagpalibug kang inyo paminsarun tungud kang andang mga sayup nga ginapanudlo kaninyo, pero wara namun sanda karia ginsugo. 25Gani ginkasugtan namun tanan nga magpili kang mga tawo kag ipadara rugyan kaninyo imaw kang atun pinalangga nga sanday Bernabe kag Pablo. 26Sanda ka dya nagtaya kang andang kabuhi tungud gid lang sa pagpangalagad sa atun Ginoong Jesu-Cristo. 27Gani ginpadara namun kaninyo sanday Judas kag Silas; sanda gid mismo ang magasugid kaninyo nahanungud kang mga butang nga amun ginkuon kaninyo sa sulat. 28Ginpakamayad namun kag kang Balaan nga Ispirito nga indi run kamo pagpalisdan pa, magluwas lang sa mga butang nga dya nga dapat gid ninyo tumanun: 29indi kamo magkaun kang bisan ano nga ginhalad sa mga dios-dios; indi man kamo magkaun kang dugo kag kang kusug ka sapat nga ginpatay nga wara mapaturo ang anang dugo; kag indi man kamo magpakighilawas. Mayad gid dya kaninyo kon likawan ninyo ang mga bagay nga dya. Hasta run lang rugya.\"\n30Ginpapanaw ang mga ginsugo nga to kag nag-agto sanda sa Antioquia. Pag-abot nanda rugto gintipon nanda ang tanan nga mga tumuluo kag gintugro kananda ang sulat. 31Pagkabasa nanda kato, nalipay gid sanda sa mga ginakuon sa sulat nga nagaparig-un kananda. 32Sanday Judas kag Silas nga mga propeta man, nagpakigsugidanun kang malawid kananda para parig-unun ang andang baratyagun kag pabakudun ang andang pagtoo. 33Pagkatapos nga nakatiner sanda rugto kang mabugu nga tinion, ang mga tumuluo rugto nagpangamuyo kananda nga mangin mayad lang ang andang pagpanaw pabalik sa mga nagsugo kananda. [ 34Pero si Silas tana nagpamat-ud nga magpabilin rugto.]\n35Sanday Pablo kag Bernabe tana nagpabilin pa gid sa Antioquia. Sanda kag imaw kang duro pa gid nga mga tumuluo nagpanudlo kag nagpangwali kang Pulong kang Ginoo.\nNagbulagay si Pablo kag si Bernabe\n36Pagkaligad kang pira ka adlaw, nagkuon si Pablo kay Bernabe, \"Balikan natun kag bisitahan ang mga tumuluo sa kada syudad nga ginwalihan natun kang Pulong kang Ginoo. Sulngun ta kon paiwan sanda run.\" 37Ang gusto tana ni Bernabe imawun nanda si Juan Marcos. 38Pero para kay Pablo tana, bukun ti mayad nga imawun nanda si Juan Marcos nga nagbiya kananda sa Panfilia kag wara run nagpadayon sa pagbulig kananda sa hirikoton. 39Sobra gid ang pagsuayay nanday Pablo kag Bernabe, gani nagbulagay run lang sanda. Gin-imaw ni Bernabe si Juan Marcos kag nagpanakayun sanda paagto sa Cipro. 40Si Pablo tana, ginpili na si Silas kag naghalin pagkatapos nga gintugyan sanda kang mga tumuluo sa Ginoo nga tipigan sanda. 41Ginpang-agtonan na ang mga lugar kang Siria kag Cilicia kag ginparig-un na ang pagtoo kang mga tumuluo sa mga iglesia.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/15","date":"2019-01-23T09:40:05Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584328678.85\/warc\/CC-MAIN-20190123085337-20190123111337-00595.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000075102,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000075101852417}","num_words":1142,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.011,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.418,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 17\nSi Pablo kag Silas sa Tesalonica\n1Nag-agi sanday Pablo kag Silas sa Anfipolis kag Apolonia, hasta nga makadangat sanda sa Tesalonica nga sa diin may sinagoga kang mga Judio. 2Pareho kang naandan ni Pablo, nag-agto tana sa sinagoga kag sa sulud kang tatlo ka Adlaw nga Inugpahuway nagpakigdiskusyon tana sa mga tawo nga ginabasehan na ang Kasulatan. 3Ginapaathag na kag ginapamatud-an kananda nga si Cristo kinahanglan gid nga mag-antos kag mabanhaw. Nagkuon tana, \"Si Jesus nga dya nga akun ginasugid kaninyo, amo ang Cristo.\" 4Ang iba kang mga Judio nagpati kag nagsunod kanday Pablo kag Silas, amo man ang tama ka duro nga mga Griego nga nagasimba sa Dios kag duro nga mga halangdun nga kababainhan.\n5Pero nahisa kananda ang mga Judio, gani gintipon nanda ang mga tawo nga tunto sa mga karsada, kag kang duro run sanda, gin-gamo nanda ang bilog nga syudad. Ginsurong nanda ang balay ni Jason sa pagsagap kanday Pablo kag Silas, agud ipaatubangun sa katawhan. 6Kang wara nanda makita sanday Pablo kag Silas, gin-guyod nanda si Jason kag ang iba nga mga tumuluo kag ginpaatubang sa mga opisyales kang syudad, kag nagkuon sanda nga nagasinggitan, \"Nagadara kang gamo ang mga tawo nga dya bisan diin sanda mag-agto, kag kar-on rugya run sanda. 7Kag ginpadayon pa sanda ni Jason sa anang balay. Ginalapas nanda tanan ang mga kasugoan kang emperador, tungud hay nagakuon sanda nga may iba pa nga hari nga ginahingaranan kay Jesus!\" 8Pagkabati ka dya kang katawhan kag kang mga opisyales kang syudad, naggirinamo sanda. 9Antes nanda buy-an sanday Jason kag ang anang mga kaibahan, ginpabayad anay sanda kang piyansa.\nSanday Pablo sa Berea\n10Pagkagabii ka to, ginpapanaw kang mga tumuluo sanday Pablo kag Silas paagto sa Berea. Pag-abot nanda rugto, nag-agto sanda sa sinagoga kang mga Judio. 11Ang mga Judio tana rugto sa Berea mas masangkad ti paminsarun sangsa mga taga-Tesalonica. Ginbaton nanda ang pulong kang Dios nga may kakunyag, kag kada adlaw ginatun-an nanda ang kasulatan agud usisaun kon bala matuod ang mga ginapanudlo nanday Pablo. 12Duro nga mga Judio ang nagtoroo, kag amo man ang duro nga mga halangdun nga kababainhan nga Griego kag amo man ang duro nga mga kalalakin-an nga Griego. 13Pero kang maman-an kang mga Judio sa Tesalonica nga ginapanudlo man ni Pablo ang pulong kang Dios sa Berea, nag-agto man sanda rugto kag ginpaugut ang mga tawo kag ginsudyot nga manggamo. 14Lagi-lagi ginpapanaw kang mga tumuluo si Pablo paagto sa binit kang baybay. Pero si Silas tana kag si Timoteo nagpabilin sa Berea. 15Ang mga tawo nga naghatud kay Pablo nag-imaw kana hasta sa Atenas. Pagkatapos, nagbalik sanda sa Berea nga dara ang bilin ni Pablo para kanday Silas kag Timoteo nga kon mahimo magsunod lagi kana.\nSi Pablo sa Atenas\n16Samtang nagahulat si Pablo sa Atenas kanday Silas kag Timoteo, natublag gid ang anang baratyagun kang makita na nga duro ang mga dios-dios sa syudad. 17Gani nagpakigdiskusyon tana rugto sa sinagoga sa mga Judio kag sa mga bukun ti Judio nga nagasimba sa Dios, kag kada adlaw nagapakigdiskusyon man tana sa bisan kay sin-o nga nagaagto sa tindahan. 18Ang iba sa mga manunudlo nga ginatawag Epicureo kag Estoico nagpakigdebate kay Pablo. Ang iba kananda nagkuon, \"Ano tana ang ginapangwakal kang hadakan nga ria?\"\nMay nagkuon man, \"Daw lain tana nga dios ang ginapanudlo na karia.\" Nagkuon sanda ka dya tungud hay si Pablo nagatudlo kananda kang nahanungud kay Jesus kag kang pagkabanhaw. 19Gani gindara nanda si Pablo kag ginpaatubang sa andang konseho nga ginatawag Areopago. Nagkuon sanda, \"Pwede bala namun maman-an kon ano ang bag-o nga pagturon-an nga imo ginatudlo nga dya? 20Ang iba sa imo mga ginapanudlo lain sangsa amun naman-an, gani gusto namun maman-an ang kahulogan na kadya.\" 21(Tungud hay ang tanan nga mga taga-Atenas kag mga pangayaw nga nagaistar rugto, wara ti iba nga ginaobra kundi istoryahan ang mga butang nga bag-o para kananda.)\n22Gani, nagtindug si Pablo sa atubang kang konseho kang Areopago kag naghambal, \"Kamo nga mga taga-Atenas, nakita ko nga sa bisan ano nga paagi tama gid kamo ka relihiyoso. 23Tungud nga sa akun nga paglagaw-lagaw sa inyo nga syudad kag sa akun pagsulung kang mga lugar nga inyo ginasimbahan, nakita ko ang sangka altar nga amo dya ang nakasulat: 'Para sa Dios nga wara makilala.' Gani kar-on, ang ginasimba ninyo nga dya bisan wara ninyo makilala, amo ang akun ibantala kaninyo. 24Ang Dios nga naghimo kang kalibutan kag kang tanan nga butang nga rugyan karia, amo ang Ginoo kang langit kag kang lupa. Wara tana nagaistar sa templo nga ginhimo kang tawo. 25Wara man tana nagakinahanglan nga serbihan kang tawo nga daw nagakinahanglan tana kang bisan ano, tungud hay tana mismo ang nagatugro kang kabuhi sa tawo kag kang ginhawa kag kang tanan nga mga butang. 26Halin sa sangka tawo naghimo tana kang tanan nga lahi kang tawo, kag ginpaistar sa tanan nga lugar kang kalibutan. Tana mismo ang nagpat-ud kang andang tion, kag kang dulonan kang lugar nga andang pagaistaran. 27Ginhimo dya kang Dios agud nga ang mga tawo magasagap kana, kag sa anda nga pagpangarapkap kana basi pa lang nga makita nanda tana. Sa pagkamatuod, ang Dios bukun gid man ti marayu sa kada isara kanatun. 28Pareho kang ginkuon kang sangka tawo, 'Tungud kana buhi kita kag nagahulag kag nagakabuhi.' Amo man ria ang kuon kang iba sa inyong manugbinalaybay, 'Mga kabataan na man kita.' 29Sanglit mga kabataan kita kang Dios, indi kita dapat maminsar nga tana pareho kang rebulto nga bulawan ukon pilak ukon bato nga ginhimo kang tawo paagi sa anang imahinasyon kag pagkasampatun sa pagpanilsil. 30Katong una nga mga panahon ginpabay-an lang anay kang Dios nga wara tana ginkilala kang mga tawo. Pero kadya tana, ginasugo na ang tanan nga tawo sa bisan diin nga lugar nga maghinulsul. 31Tungud hay ginpat-ud run kang Dios ang adlaw nga hukman na kang matarung ang mga tawo sa kalibutan paagi sa tawo nga anang pinili. Ginpamatud-an na dya sa tanan paagi sa pagbanhaw kang amo nga tawo.\"\n32Pagkabati nanda kang ginhambal ni Pablo nahanungud sa pagkabanhaw kang mga patay, ginyaguta tana kang iba, pero ang iba tana nagkuon, \"Gusto namun ikaw mabatian liwan nahanungud sa mga butang nga dya.\" 33Amo to kag naghalin si Pablo kananda. 34Pero may pira ka mga tawo nga nagsunod kana kag nagtoo kay Jesus. Ang isara kananda ka dya amo si Dionisio nga katapo kang konseho kang Areopago; kag may sangka bayi man nga ginahingaranan kay Damaris, kag may iba pa gid.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/17","date":"2019-01-21T05:25:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583763149.45\/warc\/CC-MAIN-20190121050026-20190121072026-00597.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":1071,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.44,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 24:3\nMga Kagamo kag mga Paghingabot\n3Samtang nagapungko si Jesus sa pagpanudlo rugto sa bukid kang mga Olibo, nagparapit kana ang anang mga disipulo nga sandahanun lang. Nagkuon sanda, \"Sugidi kami kon san-o matabo ang mga butang nga imo ginhambal? Kag ano bala ang mga paratandaan nga ikaw dali run lang magbalik rugya kag kon san-o ang katapusan kang kalibutan?\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/24\/3","date":"2019-01-19T16:09:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583671342.16\/warc\/CC-MAIN-20190119160425-20190119182425-00130.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999724627,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999724626541138}","num_words":60,"character_repetition_ratio":0.011,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 18\nSin-o gid Bala ang Labaw sa Tanan?\n1Sa amo to nga tion nagparapit kay Jesus ang ana mga disipulo kag nagpamangkot, \"Sin-o gid bala ang labaw sa tanan nga mga nasakup sa ginharian kang langit?\"\n2Nagtawag si Jesus kang sangka bata kag ginpatindug sa tunga nanda. 3Dayon nagkuon tana, \"Sugidan ko kamo, kon indi ninyo pagbag-uhon ang inyo panghuna-huna kag mangin pareho kang dya nga bata, indi gid kamo makaimaw sa mga tawo nga makapasakup sa ginharian kang langit. 4Ang sin-o man nga mapainubusun pareho kang bata nga dya, amo tana ang labaw sa tanan nga mga nasakup sa ginharian kang langit. 5Ang sin-o man nga tungud kanakun magabaton kang bata nga pareho kadya, nagabaton man kanakun.\"\nAng mga Pagsulay\n6\"Ang bisan sin-o nga mangin kabangdanan nga makasala ang isara sa mga kabataan nga dya, mas mayad pa nga ipamatohan ang anang liug kang bahul nga garalingan nga bato kag itagbung tana sa tunga kang dagat. 7Makaluluoy ang mga tawo rugya sa kalibutan tungud kang pagsulay nga makasala sanda. Indi gid malikawan nga ang mga pagsulay magaabot. Pero makaluluoy gid ang tawo nga amo ang mangin kabangdanan kang pagpakasala kang ana isigka-tawo.\n8\"Gani kon ang imo alima ukon kahig amo ang mangin kabangdanan kang imong pagpakasala, utda dya kag ipilak. Mas mayad pa nga utod ang imo alima ukon kahig pero makaagum ikaw kang kabuhi nga wara ti katapusan sangsa darwa ang imong alima ukon kahig pero idap-ong lang man ikaw sa kalayo nga wara nagakapalung. 9Kag kon ang imo mata amo ang mangin kabangdanan kang imong pagpakasala, lokita dya kag ipilak! Mas mayad pa nga isara lang ang imong mata pero makaagum ikaw kang kabuhi nga wara ti katapusan sangsa darwa ang imong mata pero idap-ong lang man ikaw sa kalayo sa impyerno.\"\nAng Paraanggidan nahanungud sa Karnero nga Nadura\n10Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagkuon, \"Mag-andam kamo nga indi ninyo pagtamayun ang bisan isara sa mga bata nga dya. Sugidan ko kamo, rugto sa langit, ang mga anghel nga nagabantay kananda rugyan pirme sa atubang kang akun Amay sa Langit. [ 11Tungud hay ang Anak kang Tawo nag-abot rugya sa kalibutan agud luwasun ang mga nadura tungud sa sala.]\n12\"Ano sa banta ninyo ang himuon kang sangka tawo nga may sanggatos ka mga karnero kag nadura ang isara kadya? Indi na ayhan pagbayaan ang kasyaman kag syam nga nagaharab rugto sa bakulod kag sagapun ang isara nga nadura nga to? 13Kag kon makita na run gani dya sugidan ko kamo nga mas bahul gid nga kalipay ang ana mabatyagan tungud sa isara nga dya sangsa kasyaman kag syam nga wara nadura. 14Amo man ria ang inyo Amay sa Langit, indi tana gusto nga malaglag ang bisan isara sa mga bata nga dya.\"\nKon Nakasala ang imo Isigka-tumuluo\n15Nagpadayon pa gid si Jesus, \"Kar-on kon ang imo isigka-tumuluo nakasala kanimo, agtonan mo tana kag istoryahun nga kamohanun lang parte sa anang sala. Kon magpamati tana kanimo, napanombalik mo ang mayad ninyo nga pagtamdanay. 16Pero kon indi tana magpamati kanimo, mag-imaw ikaw kang isara ukon darwa pa gid agud to nga, 'Ang kada butang nga inyo pagahambalan mapamatod-an kang darwa ukon tatlo ka mga saksi.' 17Kag kon indi pa gid tana magpamati kananda, isugid dya sa katiringban. Kon indi pa gid tana magpamati sa katiringban, kabiga tana nga pareho kang tawo nga wara nakakilala sa Dios ukon manugsukot kang buwis.\"\nAng Wara Ginatugotan kag ang Ginatugotan\n18Sugidan ko kamo: ang bisan ano nga indi ninyo pag-itugot rugya sa lupa, indi man pag-itugot kang Dios sa langit. Kag ang bisan ano nga itugot ninyo rugya sa lupa, itugot man ria kang Dios sa langit.\n19\"Kag sugidan ko pa gid kamo: kon ang darwa kaninyo rugya sa lupa maghisugot parte sa bisan ano nga inyo pangayuon sa pangamuyo, himuon dya kaninyo kang akun Amay sa langit. 20Tungud hay kon diin ang darwa ukon tatlo nga nagatipon tungud kanakun, kaimaw nanda ako.\"\nAng Paraangidan nahanungud sa Surugoon nga Indi Kamaan Magpatawad\n21Nagparapit si Pedro kay Jesus kag nagpamangkot, \"Ginoo, makapira ka beses ko gid bala patawarun ang akun isigka-tumuluo nga pirme lang nagahimo kang sala kanakun? Hasta bala sa pito ka beses?\"\n22Nagsabat si Jesus kana, \"Wara ako magkuon nga pito ka beses, kundi pito ka pilo kang kapitoan.+ 23Tungud hay ang ginharian kang langit pareho kang sangka hari nga nagpamat-ud nga sukton ang utang kang anang mga surugoon. 24Kang nagaumpisa run tana kapanukot, may gindara kana nga sangka surugoon nga ang anang utang minilyon. 25Tungud nga indi dya makabayad kang ana utang, nagmando ang hari nga ibaligya tana pati ang ana asawa, kag ang ana mga bata, kag tanan na nga mga pagkabutang para ibayad sa ana utang. 26Nagluhod ang surugoon sa atubang kang hari kag nagpakitluoy nga nagakuon, 'Tugroi lang ako anay ka tion, hay ibaydan ko gid ikaw kang tanan ko nga utang!' 27Naluoy ang hari kana, gani wara run tana ginpabayad kang anang utang kag ginpapauli lamang.\n28\"Pero kang nagapauli run ang surugoon nga to, nasug-alaw na ang anang isigka-surugoon nga may utang man kana nga bali pira lang ka gatos. Gindakup na dya kag ginkuga kag ginkun-an nga, 'Baydi ang utang mo kanakun!' 29Nagluhod dya kag nagpakitluoy kana nga nagakuon, 'Tugroi lang ako anay ka tion, hay ibaydan ko gid ikaw!' 30Pero wara gid tana nagpasugot. Sa baylo ginpapriso na gid dya hasta nga mabaydan na ang anang utang. 31Kang makita kang iba pa gid nga mga surugoon ang natabo nga dya, naglain gid ang andang buut. Dayon nag-agto sanda sa hari kag ginsugid ang tanan nga natabo. 32Amo to kag ginpatawag kang hari ang surugoon nga to kag ginkun-an dya nga, 'Ikaw, sobra kaw gid kalain! Wara ko run kabay ikaw ginpabayad kang imo utang kanakun tungud hay nagpakitluoy ikaw? 33Indi bala dapat nga maluoy ikaw sa imo isigka-surugoon, pareho kang akun pagkaluoy kanimo?' 34Sa kaugut kang hari kana, ginpapriso na ang surugoon nga dya kag ginpasilotan hasta nga mabaydan na ang tanan na nga utang.\"\n35Kag nagkuon si Jesus kananda, \"Amo man dya ang himuon kaninyo kang akun Amay sa langit kon indi ninyo pagpatawarun ang inyo isigka-tawo kang bug-os sa inyo tagipusuon.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/18","date":"2019-01-18T23:45:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660877.4\/warc\/CC-MAIN-20190118233719-20190119015719-00259.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000090599,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000090599060059}","num_words":1018,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.02,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.392,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 14:3\nGinbu-boan si Jesus kang Agwa\n3Samtang rugto si Jesus sa Betania, sa balay ni Simon nga aruon, kag kang nagakaun tana, may sangka bayi nga nagparapit kana nga nagadara kang surudlan nga alabastro nga buta kang agwa nga puro nardo, kag tama gid dya ka mahal. Ginbuka na ang surudlan kag ginbu-bo ang agwa sa ulo ni Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/14\/3","date":"2019-01-19T00:56:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660877.4\/warc\/CC-MAIN-20190118233719-20190119015719-00266.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":59,"character_repetition_ratio":0.031,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.217,"stopwords_ratio":0.39,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 12:45\n45Gani mapanaw tana kadya kag magdara pa gid kang pito ka mga ispirito nga mas malain pa sangsa kana. Magasulud sanda kag mag-istar rugto. Gani ang mangin kahimtangan kang tawo nga to mas sobra pa gid sangsa kauna. Amo man dya ang matabo sa mga malain nga tawo sa kadya nga panag-on.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/12\/45","date":"2019-01-22T04:49:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583826240.93\/warc\/CC-MAIN-20190122034213-20190122060213-00595.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.014,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.226,"stopwords_ratio":0.415,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 14:13\nGinpakaun ni Jesus ang Lima ka libo nga mga Tawo\n13Kang nabatian ni Jesus ang natabo kay Juan, naghalin tana rugto kag nagsakay sa baruto, kag nag-agto sa mamingaw nga lugar nga nagaisarahanun. Pero kang naman-an dya kang mga tawo, nagsunod sanda kana nga nagapanaw lang halin sa andang mga kabanwahanan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/14\/13","date":"2019-01-16T16:24:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657555.87\/warc\/CC-MAIN-20190116154927-20190116180927-00562.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.404,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 23:23\n23\"Makaluluoy man kamo nga mga manunudlo kang kasugoan kag mga Fariseo! Kamo nga mga hipokrito! Ginatugro ninyo ang inyong ikanapulo nga bahin kang mga laswa pareho kang herbabuena, anis, kag komino pero ginapasapayan lang ninyo ang labing importante nga ginatudlo kang kasugoan nga pareho kang pagkabig sa mga tawo nga wara ti ginapasulabi, ang pagkamaluluy-on kag ang mangin matinuohon sa Dios. Kinahanglan nga himuon ninyo dya nga wara man ninyo ginapatumbayaan ang iba nga bagay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/23\/23","date":"2019-01-24T06:25:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584519382.88\/warc\/CC-MAIN-20190124055924-20190124081924-00243.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999452829,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999452829360962}","num_words":76,"character_repetition_ratio":0.086,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.5,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 15:22\nAng Sulat nga Ginpadara sa mga Tumuluo nga mga Bukun ti Judio\n22Gani nagpamat-ud ang mga apostoles kag ang mga kamal-aman kag ang bilog nga iglesia nga magapili kang mga laki sa andang grupo nga paagtonon sa Antioquia kaimaw nanday Pablo kag Bernabe. Ginpili nanda si Judas nga ginatawag man Barsabas kag si Silas, sanda ka dya amo ang nagapangulo sa andang katiringban.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/15\/22","date":"2019-01-20T14:42:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583722261.60\/warc\/CC-MAIN-20190120143527-20190120165527-00124.warc.gz","language":"krj","language_score":0.99797225,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9979722499847412}","num_words":64,"character_repetition_ratio":0.011,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.469,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 9\nAng Pagkilala ni Saulo sa Ginoo\n1Sa pihak nga bahin, si Saulo tana, wara gid ti untat ang anang pamahug nga pamatyun ang mga sumurunod kang Ginoo. Nag-agto tana sa Pinakamataas nga Pari 2kag nagpangayo kang mga sulat nga magapakilala kana sa mga sinagoga sa Damasco. Agud to nga kon may makita tana nga mga sumurunod kang Dalan kang Ginoo, laki man ukon bayi, panggapuson na sanda kag dar-un sa Jerusalem.\n3Samtang nagapaagto tana kag nagahinamput sa Damasco, gulpi lang nga may nagkirab nga kasanag sa anang palibot nga naghalin sa langit. 4Nahulog tana sa lupa kag may nabatian tana nga limug nga nagkuon kana, \"Saulo, Saulo, andut nga ginahingabot mo gid ako?\"\n5Nagsabat si Saulo, \"Sin-o ikaw, Ginoo?\"\nNagkuon ang limug, \"Ako si Jesus nga amo ang imo ginahingabot. 6Kar-on, tindug kag magsulud sa syudad kag rugto ikaw pagasugidan kon ano ang imo dapat himoon.\"\n7Ang mga kaimaw tana ni Saulo sa anang pagpanglakatun nagtirindug lang nga naurongan. Nabatian man nanda ang limug, pero wara sanda ti may nakita nga tawo. 8Nagtindug si Saulo kag pagmukra na, indi run tana makakita. Gani gindapit run lang nanda tana kag tuytoyan pasulud sa Damasco. 9Sa sulud kang tatlo ka adlaw indi gid tana makakita, kag wara man tana magkaun ukon mag-inum kang bisan ano.\n10Kar-on, rugto sa Damasco, may sangka sumurunod nga ginahingaranan kay Ananias. Sa paranan-awun naghambal ang Ginoo kana, \"Ananias!\"\nNagsabat tana, \"Ano daad, Ginoo?\"\n11Nagkuon ang Ginoo kana, \"Mag-agto ikaw sa dalan nga ginatawag Matadlung, kag rugto sa balay ni Judas pamangkot ikaw parte sa tawo nga taga-Tarso nga ginahingaranan kay Saulo. Nagapangamuyo tana tulad kadya, 12sa paranan-awun may nakita tana nga tawo nga ginahingaranan kay Ananias, nga nagsulud kag nagtungtong kang anang alima kana para makakita tana liwan.\"\n13Nagsabat si Ananias, \"Pero Ginoo, raku ang nagsugid kanakun parte sa tawo nga dya, nga ginapabudlayan na gid ka mayad ang mga nagatoroo kanimo sa Jerusalem. 14Amo gani nga nag-abot tana rugya sa Damasco nga may awtoridad nga naghalin sa mga pangulo kang kaparian agud panggapuson ang tanan nga nagapanawag sa imong ngaran.\"\n15Pero nagkuon ang Ginoo kana, \"Panaw to, tungud hay ang tawo nga dya ginpili ko agud nga paagi kana mapakilala ko ang akun ngaran sa mga bukun ti Judio kag sa mga hari kag sa mga Israelenhun. 16Kag ipakita ko kana kon ano nga pag-antos ang anang pagaagumun tungud gid lang kang kanakun.\"\n17Gani nagpanaw si Ananias kag mag-agto sa balay nga ginadayonan ni Saulo. Pagsulud na, gintungtongan na kang anang alima si Saulo kag nagkuon, \"Saulo, bugto ko, ginpaagto ako ni Ginoong Jesus rugya kanimo. Tana amo ang nagpakita kanimo sa dalanun kang nagapaagto ikaw rugya. Ginsugo na ako kanimo agud to nga makakita ikaw liwan kag magamhan kang Balaan nga Ispirito.\" 18Kag kato lagi nagkaradagdag halin sa mga mata ni Saulo ang daw mga himbis, kag makakita run tana liwan. Dayon, nagtindug tana kag nagpabawtiso. 19Nagkaun tana kag nagbalik ang anang kabaskug.\nSi Saulo Nagpangwali sa Damasco\nNagpakig-imaw tana kang mga pira ka adlaw sa mga sumurunod rugto sa Damasco. 20Nagpangwali tana dayon sa mga sinagoga nga si Jesus ang Anak kang Dios.\n21Ang tanan nga nakabati kana natingala gid kag nagkuon, \"Indi bala nga amo man dya nga tawo ang nagpamatay sa Jerusalem kang mga nagapanawag sa ngaran ni Jesus? Kag amo man gani nga nag-agto tana rugya sa rason nga dar-un sanda nga nakagapos kag paatubangun sa mga pangulo kang kaparian.\"\n22Si Saulo tana, mas nangin gamhanan pa gid ang anang pagpangwali, kag ang anang mga pagpamatuod nga si Jesus amo ang Cristo indi gid mahimutig gani ang mga Judio nga nagauli sa Damasco indi makasabat kana.\n23Pagkaligad kang duro nga mga inadlaw, naghumun ang mga Judio nga ipatyun nanda si Saulo. 24Pero may nakasugid kana kang humun nanda nga dya. Adlaw kag gabii nagabantay ang mga Judio sa pwertahan kang syudad agud pag-agi na ka dya patyun nanda tana. 25Pero sangka gabii, ginbuul si Saulo kang anang mga sumurunod kag ginbutang sa sangka kaing, dayon gintunton nanda dya paagi sa rulotsan sa pader.\nSi Saulo sa Jerusalem\n26Kar-on, nag-agto si Saulo sa Jerusalem, kag gintinguhaan na nga magpakig-imaw sa mga disipulo rugto. Pero nahadluk sanda tanan kana tungud hay indi sanda magpati nga sangka sumurunod run man tana. 27Pero gindara tana ni Bernabe sa mga apostoles kag ginsaysay kananda kon paano nagpakita ang Ginoo kay Saulo sa dalanun kag nagpakighambal kana, kag kon paano nagpangwali si Saulo nga may kaisug sa ngaran ni Jesus sa Damasco. 28Gani, nagpakig-imaw tana kananda bisan diin sanda mag-agto sa Jerusalem, kag may kaisug tana nga nagapangwali sa ngaran kang Ginoo. 29Nagpakighambal tana kag nagpakigbais sa mga Judio nga nagahambal kang Griego, pero gintinguhaan nanda tana nga patyun. 30Kang maman-an dya kang mga tumuluo, gindara nanda tana sa Cesarea kag ginpapanaw pa Tarso.\n31Gani, ang iglesia sa bilog nga Judea, kag Galilea, kag Samaria nakaagum kang kalinung; nagrig-un pa gid ang andang pagtoo. Tungud nga may kahadluk sanda sa Ginoo kag tungud sa bulig kang Balaan nga Ispirito, nagdugang pa gid ang andang kadurohon.\nSi Pedro sa Lida kag sa Jope\n32Kar-on, si Pedro ruman tana, nagapang-agto sa nagkalain-lain nga mga lugar. Sangka bes, nagbisita tana sa mga tumuluo nga nagauli sa Lida. 33Rugto nakilala na ang tawo nga ginahingaranan kay Eneas. Walo run dya ka tuig nga nagasagad lang ka batang tungud hay paralitiko tana. 34Nagkuon si Pedro kana, \"Eneas, ginaayad ikaw ni Jesu-Cristo. Gani, bangon dyan kag himsun ang imong ginabatangan.\" Kag lagi-lagi kato nagbangon si Eneas. 35Pagkatapos kato, nakita tana kang tanan nga taga-Lida kag taga-Saron, kag nagtoroo man sanda sa Ginoo.\n36Rugto tana sa Jope, may sangka tumuluo man nga bayi nga ginahingaranan kay Tabita. (Ang ngaran na sa hambal nga Griego, Dorcas, nga kon sayudon, usa.) Tana ka dya, puro mayad ang anang ginahimo, kag mabinuligun tana sa mga imol. 37Kang tinion nga to, nagmasakit tana kag napatay. Ang anang bangkay ginsibinan nanda kag ginhaya sa ibabaw nga kwarto. 38Ang Jope indi gid man rayu sa Lida. Gani, pagkabati kang mga sumurunod sa Jope nga rugto si Pedro sa Lida, nagsugo sanda kang darwa ka laki nga mag-agto kana agud pangabayun nga mag-agto tana lagi kananda rugto sa Jope. 39Naghimus lagi si Pedro kag nagtawas kananda. Pag-abot na rugto, gindara nanda tana sa ibabaw nga kwarto. Ginlibotan tana kang mga bayi nga balo nga nagahiribi kag ginapakita kana ang mga bayo kag mga kunup nga tinahian ni Dorcas kang buhi pa tana. 40Ginpagwa sanda tanan ni Pedro. Dayon, nagluhod tana kag nangamuyo, kag nag-atubang tana sa bangkay kag nagkuon, \"Tabita, bangon ikaw!\" Nagmukra si Tabita kag pagkakita na kay Pedro nagpungko tana sa anang ginabatangan. 41Ginkaptan tana ni Pedro sa anang alima kag ginbuligan sa pagtindug. Dayon, ginpanawag ni Pedro ang mga tumuluo kag ang mga bayi nga balo kag ginpakita na si Tabita kananda nga buhi run. 42Ang natabo nga dya nabalahuba sa bilog nga Jope, kag duro ang nagtoroo sa Ginoo. 43Nagtiner si Pedro kang malawid nga mga inadlaw sa Jope, kag rugto tana nagdayon kay Simon nga manuglugum kang panit ka sapat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/9","date":"2019-01-21T19:37:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583807724.75\/warc\/CC-MAIN-20190121193154-20190121215154-00170.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999796152,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999796152114868}","num_words":1175,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.402,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 12:29\n29Kag naghambal pa gid si Jesus, \"Wara ti bisan sin-o nga basta lang magsulud sa balay kang sangka mapurus nga tawo kag ipamul-un ang mga pagkabutang na kadya kon indi na anay pag-igapuson ang tagbalay nga to. Kag kon mahimo na run gani dya, amo run to ang pagpamuul na kang tanan nga pagkabutang sa balay nga to.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/12\/29","date":"2019-01-21T21:39:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583814455.32\/warc\/CC-MAIN-20190121213506-20190121235506-00537.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999829531,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999829530715942}","num_words":59,"character_repetition_ratio":0.07,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.228,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 2:9-10\n9-10Pagkatapos hambal kananda kang hari nagpanaw sanda. Kang nagapanaw run sanda nakita liwan nanda ang bituon nga amo man ang andang nakita sa sidlangan. Kag nalipay gid sanda kamayad! Gin-giyahan sanda kang amo nga bituon hasta nga nakalambot sanda sa lugar nga sa diin rugto ang bata. 11Kang pagsulud nanda sa balay, nakita nanda ang bata kag si Maria nga anang nanay. Nagluhod sanda sa pagsimba sa bata. Ginbuksan nanda ang andang mga regalo nga bulawan, insenso kag mahamot nga lana nga ginatawag mira, kag anda dya nga ginhalad sa bata.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/2\/9-10","date":"2019-01-18T05:28:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659890.6\/warc\/CC-MAIN-20190118045835-20190118071835-00076.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998495579,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998495578765869}","num_words":92,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.413,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 23:2\n2Rugto nag-umpisa sanda ka akusar kana nga nagakuon, \"Nadakpan namun ang tawo nga dya nga ginahaylo na ang amun mga kasimanwa nga magpakigbato kontra sa gobyerno, kag ginadili na ang pagbayad kang buwis sa emperador kang Roma, kag ginakuon na nga tana amo ang Cristo, nga sangka hari!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/23\/2","date":"2019-01-17T03:26:56Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658681.7\/warc\/CC-MAIN-20190117020806-20190117042806-00273.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000076294,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000076293945312}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.007,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 2:22\n22Nagpadayon pa gid si Pedro sa paghambal, \"Mga kapareho ko nga mga Israelenhun, pamatii ninyo ako! Si Jesus nga taga-Nazaret sangka tawo nga ginsugo kang Dios, kag dya ginpamatud-an na kaninyo paagi sa mga milagro, mga katingalahan kag mga paratandaan nga ana ginhimo paagi kay Jesus. Kamo mismo nakamaan man kadya hay rugya gid dya natabo kaninyo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/2\/22","date":"2019-01-19T05:11:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662124.0\/warc\/CC-MAIN-20190119034320-20190119060320-00044.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999953508,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999953508377075}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.414,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 14\nAng Humun sa Pagpatay kay Jesus\n1Darwa run lang ka adlaw kag amo run ang Pista kang Paglampuwas kag kang Tinapay nga Wara ti Tapay. Ang mga pangulo kang kaparian kag ang mga manunudlo kang Kasugoan nagapangita kang padihut sa pagpadakup kay Jesus sa tago kag sa pagpapatay kana. 2Nagkuon sanda, \"Indi natun dya paghimoon sa adlaw kang pista hay basi maggirinamo ang mga tawo.\"\nGinbu-boan si Jesus kang Agwa\n3Samtang rugto si Jesus sa Betania, sa balay ni Simon nga aruon, kag kang nagakaun tana, may sangka bayi nga nagparapit kana nga nagadara kang surudlan nga alabastro nga buta kang agwa nga puro nardo, kag tama gid dya ka mahal. Ginbuka na ang surudlan kag ginbu-bo ang agwa sa ulo ni Jesus. 4Ang iba nga mga tawo rugto nag-ugut kag nagmunohay, \"Andut nga gin-uyangan lang ang agwa nga ria? 5Mabaligya pa raad dya kang sobra sa tatlo ka gatos ka kwarta nga pilak, kag ang bayad ipanugro sa mga imol!\" Kag ginkaraan nanda ang bayi.\n6Pero ginhambalan sanda ni Jesus, \"Pabay-i lang ninyo tana; indi ninyo tana pagpahilabti. Mayad ang anang ginhimo nga dya kanakun. 7Kaimaw ninyo pirme ang mga imol kag bisan ano oras sarang ninyo sanda mabuligan kon gustohon ninyo. Pero ako tana indi ninyo kaimaw pirme. 8Ginhimo na ang anang masarangan; ginbu-boan na kang agwa ang akun lawas sa pag-aman sa akun lubung. 9Sugidan ko kamo, bisan diin sa bug-os nga kalibutan iwali ang mayad nga balita, ang anang ginhimo nga dya isambitun man bilang pagdumdum kana.\"\nNagpasugot si Judas nga Luiban si Jesus\n10Si Judas Iscariote tana nga isara sa napulo'g darwa ka mga disipulo, nag-agto sa mga pangulo kang kaparian agud itugyan si Jesus kananda. 11Kang mabatian nanda dya, nalipay gid sanda kag ginsaadan nanda tana nga tugroan kang kwarta. Gani, umpisa kato, nangita si Judas kang kahigayonan sa pagluib kay Jesus.\nNagyapon si Jesus sa Pista kang Paglampuwas\n12Sa nahauna nga adlaw kang Pista kang Tinapay nga wara ti Tapay nga amo ang adlaw nga ginaihaw ang tinday nga karnero para sa Pista kang Paglampuwas, ang mga disipulo nagpamangkot kay Jesus, \"Sa diin mo gusto nga ihanda namun para kanimo ang pagkaun para sa Pista kang Paglampuwas?\"\n13Dayon ginsugo ni Jesus ang darwa sa anang mga disipulo kag ginkun-an, \"Agto kamo sa syudad kag sug-alawun kamo kang sangka laki nga nagadara kang sangka tibud nga may tubig. Sundon ninyo tana, 14kag kon sa diin nga balay tana magsulud, hambalan ninyo ang tagbalay, 'Nagapamangkot ang Maestro kon sa diin nga kwarto tana kag ang anang mga disipulo magakaun sa Pista kang Paglampuwas.' 15Kag ipakita na kaninyo ang sangka bahul nga kwarto sa ibabaw nga naaman run nga daan kag nasangkapan run. Rugto kamo maghimus para kanatun.\"\n16Nagpanaw ang mga disipulo kag mag-agto sa syudad kag nakita nanda ang tanan suno sa ginkuon kananda ni Jesus. Kag naghimus sanda rugto kang pagkaun para sa Pista kang Paglampuwas.\n17Pagkagabii, nag-abot si Jesus imaw kang anang napulo'g darwa ka mga disipulo. 18Kang nagakaraun run sanda sa lamesa, nagkuon si Jesus, \"Sugidan ko kamo, nga ang isara kaninyo magaluib kanakun, tana nga nagakaun imaw kanakun.\"\n19Nasubuan gid ang mga disipulo kag kada isara kananda nagpamangkot kana, \"Ako bala, Ginoo?\"\n20Nagsabat si Jesus, \"Isara kaninyo nga napulo'g darwa kag kaimaw ko nga nagasawsaw kang tinapay sa yahong. 21Tungud hay ang Anak kang Tawo mapatay suno sa nasulat run nga daan. Pero makaluluoy gid ang madangatan kang tawo nga magaluib sa Anak kang Tawo. Mayad pa nga wara run lang tana matawo sa kalibutan.\"\nAng Balaan nga Panyapon\n22Samtang nagakaun sanda, nagbuul si Jesus kang tinapay kag nagpangamuyo sa pagpasalamat. Ginpamihak-pihak na dya kag ginpanugro kananda kag magkuon, \"Batona ninyo; amo dya ang akun lawas.\"\n23Dayon nagbuul tana kang kupa kag nagpangamuyo sa pagpasalamat, kag gintugro kananda, kag tanan sanda nag-inum rugto. 24Nagkuon si Jesus kananda, \"Amo dya ang akun dugo nga nagaparig-un kang kasugtanan kang Dios; ang akun dugo nga gin-ula para sa duro nga mga tawo para sa kapatawaran kang mga kasal-anan. 25Sugidan ko kamo, indi run ako liwan mag-inum kang bino nga halin sa ubas hasta sa adlaw nga mag-inum ako kang bag-o nga bino sa tion kang paghari kang Dios.\"\n26Pagkatapos nanda ka kanta kang pagdayaw, naggwa sanda kag mag-agto sa Bukid kang mga Olibo.\nGintagna ni Jesus ang Pagpanginwara ni Pedro\n27Nagkuon si Jesus kananda, \"Tanan kamo magaparalagyo kag magabiya kanakun, tungud hay nagkuon ang Dios sa kasulatan, 'Pagapatyun ko ang manugbantay, kag magaharaplaag ang mga karnero.' 28Pero pagkatapos nga banhawun ako, magauna ako kaninyo rugto sa Galilea.\"\n29Nagkuon si Pedro, \"Bisan magbiya sanda tanan kanimo, ako tana indi gid.\"\n30Nagkuon si Jesus kana, \"Sugidan ko ikaw, kadya nga gabii antes makapamalo ang sulog kang darwa ka beses, tatlo ka beses mo ako nga ipanginwara.\"\n31Pero nagpamirit gid si Pedro, \"Bisan mapatay pa ako kaimaw nimo indi ko gid ikaw pag-ipanginwara.\" Kag amo man dya ang ginhambal kang tanan.\nNagpangamuyo si Jesus sa Getsemane\n32Nag-abot sanda sa lugar nga ginatawag Getsemane. Nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, \"Pungko kamo rugya samtang nagapangamuyo ako.\" 33Gin-imaw na sanday Pedro, Santiago kag Juan, kag natublag gid tana ka mayad kag nagbatyag kang tuman nga kasubu. 34Nagkuon tana kananda, \"Daw mapatay ako sa sobra nga kasubu. Pabilin lang kamo rugya kag magbantay.\"\n35Nag-agto si Jesus sa uruunhan nayon kag nagharapaun sa lupa kag magpangamuyo nga kon sarang pa lang mahimo mapaiway ang tion kang pag-antos nga anang ginapaabot. 36Nangamuyo tana, \"Amay, Amay ko, mahimo nimo ang tanan nga butang. Ipaiway kanakun ang pag-antos nga dya, pero bukun ti akun kabubut-un ang matuman kundi ang imo.\"\n37Ginbalikan na ang tatlo ka mga disipulo kag nakita na sanda nga nagakaraturog. Ginkun-an na si Pedro, \"Simon, nagakaturog bala ikaw? Indi kaw gid haw makapulaw bisan sangka oras lang? 38Magpulaw kamo kag magpangamuyo agud to nga indi kamo masulay. Buut man ninyo ang maghimo kang mayad pero ang inyo lawas maluya.\"\n39Naghalin ruman si Jesus kag nangamuyo kang amo man angud nga mga tinaga. 40Ginbalikan na liwan ang anang mga disipulo kag nakita na sanda nga nagakaturog tungud hay tam-an gid sanda ka tuyo. Kag indi sanda kamaan kon ano ang andang isabat kana.\n41Kang ikatlo na nga pagbalik kananda, nagkuon tana, \"Nagakaturog kag nagapahuway pa angud kamo? Husto run ria! Nag-abot run ang tion nga ang Anak kang Tawo igatugyan sa alima kang mga tawo nga makasasala. 42Bangon kamo, mapanaw kita. Rugya run ang tawo nga magaluib kanakun.\"\nAng Pagdakup kay Jesus\n43Samtang nagahambal pa si Jesus, lagi-lagi nag-abot si Judas nga isara sa napulo'g darwa ka mga disipulo. Imaw na ang duro nga mga tawo nga nagadara kang mga espada kag ralampus. Ginpadara sanda ka dya kang mga pangulo kang kaparian, kang mga manunudlo kang Kasugoan kag kang mga kamal-aman. 44Nagkuon run nga daan kananda ang traidor, \"Ang tawo nga akun iharkan, amo tana. Dakpun ninyo tana kag dar-un kag gwardyahan gid ka mayad.\"\n45Gani nga kang pag-abot ni Judas, ginparapitan na lagi si Jesus kag magkuon, \"Maestro!\" kag dara haruk kana. 46Dayon gindakup nanda si Jesus kag ginsiguro nga indi makapalagyo. 47Pero may isara rugto nga nagatindug nga naghunos kang anang espada kag ginlabo ang surugoon kang pinakamataas nga pari kag nautas gid ang talinga na ka dya. 48Nagkuon si Jesus kananda, \"Buyung ako haw nga kinahanglan pa nga magdara kamo kang mga espada kag ralampus sa pagdakup kanakun? 49Adlaw-adlaw nagapanudlo ako sa templo kag rugto man kamo, kag wara man ninyo ako pagdakpa. Pero kinahanglan nga matuman ang ginakuon sa Kasulatan.\"\n50Dayon ginbayaan si Jesus kang tanan nga mga disipulo kag nagparalagyo sanda.\n51May sangka pamatan-un nga laki nga nagasunod kay Jesus. Nagatampi lang tana kang tela nga lino kag gindakup man nanda tana ka dya 52pero nakapanginpadlos tana kag nabilin ang anang ginatampi kag nagdalagan tana nga hublas.\nSi Jesus sa Atubang kang Konseho\n53Gindara nanda si Jesus sa balay kang Pinakamataas nga Pari nga sa diin nagtiripon ang tanan nga mga pangulo kang kaparian, ang mga kamal-aman kag ang mga manunudlo kang Kasugoan. 54Si Pedro tana, nagasunod kana pero rayu ang anang antad, kag nagsulud man tana sa lagwerta kang balay kang Pinakamataas nga Pari. Rugto nagapungko tana kaimaw kang mga gwardya nga nagpainit-init marapit sa kalayo. 55Kar-on, ang mga pangulo kang kaparian kag ang bilog nga katapo kang Konseho nagtinguha gid sa pagpangita kang mga ebidensya batok kay Jesus agud nga mapapatay tana. Pero wara gid sanda ti makita. 56Duro ang nagpanaksi kang bukun ti matuod batok kay Jesus pero wara man nagasirinanto ang andang mga ginasugid.\n57May mga nagtirindug kag nagpanaksi kang bukun ti matuod batok kana nga nagakuon, 58\"Nabatian namun tana nga naghambal nga igub-un na ang templo nga dya nga ginhimo kang tawo kag sa sulud kang tatlo ka adlaw mapatindug tana kang lain nga bukun ti hinimoan kang tawo.\" 59Pero bisan amo pa kato wara man angud pagsirinanto ang andang mga ginasugid.\n60Nagtindug ang Pinakamataas nga Pari sa tunga nanda kag namangkot kay Jesus, \"Wara gid bala ikaw ti isabat sa mga akusasyon nanda kontra kanimo?\"\n61Pero wara gid maglimug si Jesus kag wara gid magsabat. Ginpamangkot liwan tana kang Pinakamataas nga Pari, \"Ikaw gid bala ang Cristo nga Anak kang darayawun nga Dios?\"\n62Nagsabat si Jesus, \"Huud, kag makita ninyo ang Anak kang Tawo nga nagapungko sa tuo nayon kang makagagahum nga Dios, kag makita man ninyo nga nagaabot nga ginadara kang panganod.\"\n63Gin-gisi kang Pinakamataas nga Pari ang anang bayo kag nagkuon, \"Indi run natun kinahanglan kang mga testigo! 64Nabatian run man ninyo ang anang pagpasipala sa Dios. Ano ang inyo desisyon?\"\nKag ginpamatbatan nanda tana kang kamatayun.\n65Gindupraan tana kang iba, ginpuyungan, kag ginsumbag kag ginkun-an, \"Lat-a kon sin-o ang nagsumbag kanimo?\" Ginbuul tana kang mga gwardya kag ginsagi ka tampa.\nGinpanginwara ni Pedro si Jesus\n66Si Pedro tana rugto angud sa idalum, sa lagwerta kang balay kang mag-abot ang isara sa mga surugoon nga bayi kang Pinakamataas nga Pari. 67Kang makita na si Pedro nga nagapainit-init marapit sa kalayo, ginturuk na dya kag nagkuon, \"Kaimaw man ikaw ni Jesus nga taga-Nazaret.\"\n68Pero ginpanginwara dya ni Pedro, \"Wara takun kamaan kag wara ako ka hangup kang ginakuon mo nga ria.\" Kag nagpanaw tana paggwa sa pwertahan. Amo man to ang pagpamalo kang sulog.+\n69Nakita tana rugto kang surugoon nga bayi kag ginliwan na ang anang ginkuon nga ria sa mga nagatirindug rugto, \"Ang tawo nga dya isara man kananda!\" 70Pero ginpanginwara ruman dya ni Pedro.\nWara magbuhay, ang mga nagatirindug rugto nagkuon ruman kay Pedro, \"Sigurado gid nga isara ikaw kananda tungud hay Galileanhun man ikaw.\"\n71Pero nagsabat si Pedro, \"Bisan silotan pa ako kang Dios, matuod gid ang akun ginakuon kaninyo. Wara gid ako ka kilala kang tawo nga ginakuon ninyo nga ria.\"\n72Lagi-lagi kato, nagpamalo ang sulog sa ikarwa nga bes. Kag nadumduman ni Pedro ang ginkuon ni Jesus kana nga, \"Antes ang ikarwa nga pagpamalo kang sulog, ipanginwara mo ako kang makatlo ka bes.\" Kag naghiribiun si Pedro.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/14","date":"2019-01-22T02:37:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583823140.78\/warc\/CC-MAIN-20190122013923-20190122035923-00294.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000088215,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000088214874268}","num_words":1814,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.401,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 6:17\nNagpanudlo si Jesus kag Nagpang-ayad\n17Nagdulhog si Jesus imaw kang ana nga mga apostoles, kag nagtindug tana sa may patag. Tama ka duro ang anang mga disipulo rugto kag duro man ang tawo nga nagharalin pa sa bilog nga Judea, kag sa Jerusalem, kag sa syudad kang Tiro kag Sidon nga nahamtang marapit sa baybay. Nag-agto sanda rugto para nga magpamati kay Jesus kag para ayadun sa andang mga masakit.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/6\/17","date":"2019-01-22T14:35:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583857913.57\/warc\/CC-MAIN-20190122140606-20190122162606-00460.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000033379,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000033378601074}","num_words":71,"character_repetition_ratio":0.015,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.437,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 13:27\n27Ang mga katawhan sa Jerusalem kag ang andang mga manugdumara wara makakilala nga si Jesus amo ang Manluluwas kag wara man nanda mahangpi ang mga sinulat kang mga propeta nga ginabasa kada Adlaw nga Inugpahuway. Pero gintuman nanda ang mga gintagna kang mga propeta kang ginsentensyahan nanda tana kang kamatayun.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/13\/27","date":"2019-01-17T00:10:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658662.31\/warc\/CC-MAIN-20190117000104-20190117022104-00067.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000082254,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008225440979}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.529,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 1\nPamuno\n1Halangdun nga Teofilo,\nDuro run nga mga tawo ang nagtinguha nga magsulat kang bug-os nga istorya nahanungud sa mga butang nga nagkaratabo rugya kanamun. 2Ginsulat nanda ang mga ginpanugid kanamun kang mga tawo nga nakasaksi gid kang mga nagkaratabo halin kang pag-umpisa na kadya, kag sanda man ang nagbantala kang dya nga balita. 3Gani, halangdun nga Teofilo, tungud nga akun man nausisaan kang maid-id ang tanan nga mga butang nga dya halin sa ana ginsugodan, ginpakamayad ko man nga isulat dya kang paaragisud para kanimo. 4Sa amo dya nga paagi imo maman-an ang bug-os nga kamatuoran nahanungud sa mga butang nga gintudlo run kanimo.\nGinpamaan ang Pagkatawo ni Juan nga Manugbawtiso\n5Katong tyempo nga si Herodes amo ang hari kang Judea, may sangka pari anay rugto nga ginahingaranan kay Zacarias, kag tana ka dya isara sa mga pari sa hubun ni Abias. Si Zacarias may asawa nga ginahingaranan kay Elisabet, nga sa linahi man ni Aaron maghalin. 6Sanda nga mag-asawa pareho nga nagakabuhi ka matarung sa panuruk kang Dios. Ginatuman nanda kang maid-id ang tanan nga mga sugo kag iba pa nga mga ginapatuman kang Ginoo. 7Ugaring wara sanda ti bata tungud nga si Elisabet baw-as kag luwas pa dyan karia, mal-am run sanda nga darwa.\n8Kar-on, samtang nagahimo tana kang anang hirikoton bilang pari, kang ang andang hubun amo ang nagapangalagad sa templo, 9kang maggabot-gabot sanda nga suno sa kinabatasan kang mga kaparian, tana ang natuonan nga magsulud sa templo kang Ginoo kag magsunog kang insinso sa altar. 10Samtang ginasunog ang insinso, sa gwa tana duro ka raku nga mga tawo ang nagaparangamuyo. 11Sa hinali, may nagpakita kana nga sangka anghel kang Ginoo nga nagatindug sa tuo nayon kang altar nga ginasunogan kang insinso. 12Kang makita ni Zacarias ang anghel, naurongan tana kag gindakup kang kahadluk. 13Pero nagkuon kana ang anghel, \"Zacarias, indi ikaw magkahadluk. Ginsabat run kang Dios ang imo pangamuyo, si Elisabet nga imo asawa magabata kang sangka laki, kag pagahingaranan nimo tana kay Juan. 14Magakalipay ikaw kag magakasadya, kag duro ang magakalipay sa tion nga tana matawo. 15Tungud hay mangin dungganun tana sa panuruk kang Ginoo. Indi tana mag-inum kang bino ukon bisan ano nga makarilingin nga irimnun. Bisan gani nga wara pa tana matawo nagamhan run tana kang Balaan nga Ispirito. 16Duro nga mga Israelenhun ang ana pagapabalikun sa anda nga pagtoo sa Ginoo nga anda Dios. 17Magauna tana sa Ginoo nga may Ispirito kag gahum nga pareho kang ana ni propeta Elias. Pagapanumbalikun na ang paghiripathaay kang mga tatay kag mga kabataan, kag ang mga tawo nga malalisun pabalikun na man sa matarung nga pagbinatasan, agud to sa pag-aman kang mga tawo sa pag-abot kang Ginoo.\"\n18Pero nagkuon si Zacarias sa anghel, \"Ano bay ang pagkamaan ko kon matuod ang ginahambal mo hay mal-am run ako kag ang akun asawa amo man?\"\n19Nagsabat ang anghel, \"Ako si Gabriel nga nagaalagad sa prisensya kang Dios, kag ginsugo na ako sa paghambal kag pagsugid kanimo kang mayad nga balita nga dya. 20Kar-on, tungud hay wara ikaw magpati sa akun ginpanugid kanimo, magaapa ikaw hasta sa adlaw nga matuman dya, tungud nga ang akun ginpanugid nga dya kanimo matuman gid sa pag-abot kang gintalana nga tion.\"\n21Rugto tana sa gwa, ang mga tawo naghinulat kay Zacarias, kag natingala sanda kon andut nga buhay tana sa sulud kang templo. 22Paggwa na, indi run tana makahambal sa mga tawo, kag nasat-uman nanda nga may nakita tana nga paranan-awun sa sulud kang templo. Kag tungud nga indi run tana makamitlang, nagsenyas run lang tana sa mga tawo.\n23Pagkatapos kang tion kang anang pagpangalagad sa Templo, nag-uli tana sa andang balay. 24Magpira ka adlaw, nagbusong si Elisabet nga anang asawa kag sa sulud kang lima ka bulan wara gid tana maggwa sa balay. 25Nagkuon si Elisabet sa anang kaugalingun, \"Ginbuligan run ako kang Ginoo kag sa dya nga paagi ginbuul na ang akun kahuruy-anan sa mga tawo!\"\nAng Pagkatawo ni Jesus Ginpamaan\n26Kang anum run ka bulan ang pagbusong ni Elisabet, ginsugo kang Dios ang anghel nga si Gabriel nga mag-agto sa Nazaret nga sangka banwa sa Galilea, 27sa sangka ulay nga ginahingaranan kay Maria. Dya si Maria natangdu run nga pagakaslun kay Jose nga isara sa mga kaliwat ni Haring David. 28Ang anghel nag-agto kay Maria kag nagkuon, \"Magkalipay ikaw! Ang Ginoo nagaimaw kanimo, kag ginakahamut-an na ikaw!\"\n29Natublag gid si Maria sa ginhambal kang anghel kag ana nga ginpaminsar kon ano gid ang gusto hambalun ka dya. 30Dayon nagkuon ang anghel kana, \"Maria indi ikaw magkahadluk. Ang Dios nahamuut kanimo. 31Pamati. Magabusong ikaw kag magabata kang sangka lapsag nga laki, kag imo tana pagahingaranan kay Jesus. 32Mangin dungganun tana kag pagatawgun nga Anak kang Dios nga Labing Mataas. Pagahimoon tana kang Ginoong Dios nga hari pareho ni David nga ana ulang. 33Magahari tana kang nasyon nga Israel hasta san-o kag ang anang ginharian magapadayon sa wara ti katapusan.\"\n34Nagkuon si Maria sa anghel, \"Paano bay dya matabo hay ako sangka ulay nga daraga?\"\n35Nagsabat ang anghel, \"Ang Balaan nga Ispirito magapanaog rugya kanimo kag pagalikupan ikaw kang gahum kang Labing Mataas nga Dios. Gani ang bata nga imo igabataun, balaan kag pagatawgun nga Anak kang Dios. 36Bisan gani ang imo himata nga si Elisabet nga ginakuon nga indi makapamata nagabusong run kadya kang anum ka bulan, bisan pa nga mal-am tana run. 37Tungud hay sa Dios tana, wara ti bisan ano nga butang nga indi na mahimo.\"\n38Kag nagsabat si Maria, \"Surugoon lang ako kang Ginoo. Kabay pa nga matuman dya kanakun, suno sa imo ginhambal.\" Kag dayon naghalin ang anghel.\nGinduaw ni Maria si Elisabet\n39Sa wara magbuhay naghimus si Maria kag nagdali-dali sa pag-agto sa sangka banwa sa barabakulodon nga parte kang Judea. 40Nagdiretso tana sa balay ni Zacarias. Pag-abot na rugto, gintamyaw na si Elisabet. 41Kang mabatian ni Elisabet ang pagtamyaw ni Maria, nagkibo ang bata sa busong ni Elisabet kag gin-gamhan tana kang Balaan nga Ispirito. 42Dayon naghambal tana sa mabaskug nga limug, \"Bulahan ikaw sa tanan nga mga bayi, kag amo man ang lapsag nga imo igabataun. 43Daw ano dya nga kadungganan nga duawun ako ka nanay kang akun Ginoo! 44Tungud hay kang pagkabati ko kang imo nga pagtamyaw, ang bata sa akun busong nagkibo sa kalipay. 45Bulahan gid ikaw tungud hay nagpati ikaw nga ang ginpamaan kang Ginoo kanimo matuman gid!\"\nAng Pagdayaw ni Maria sa Dios\n46Nagkuon si Maria,\n\"Nagadayaw gid ako sa Ginoo,\n47Kag nagakalipay ang akun tagipusoon tungud kang Dios nga akun Manluluwas.\n48Tungud hay gindumdum na ako nga anang kubus nga surugoon.\nHalin kadya ang tanan nga tawo magakuon nga bulahan ako\n49tungud kang dungganun nga mga butang nga ginhimo kanakun kang Makagagahum nga Dios.\nBalaan ang ana nga ngaran!\n50Sa mga nagasurondanay nga henerasyon ginkaluy-an na ang mga tawo nga nagakahadluk kana.\n51Paagi sa ana mga hinimoan ginpakita na ang anang pagkagamhanan.\nAng mga tawo nga matinaas-taasun sa anda paminsarun ana nga ginpaharaplaag.\n52Ginpahalin na ang gamhanan nga mga hari sa andang mga trono.\nKag ang mga kubus tana ana nga ginbayaw.\n53Ginbusog na kang mayad nga mga butang ang mga gutum.\nKag ang mga manggaranun tana ginpalayas na nga wara gid ti bisan ano nga dara.\n54Gintuman na ang anang ginsaad sa atun mga kaulangan,\nkag nag-abot tana sa pagbulig kang anang pinili nga nasyon nga Israel.\n55Wara na nalipatan nga kaluy-an si Abraham\nkag ang anang mga linahi sa wara ti katapusan!\"\n56Nagpabilin si Maria kanday Elisabet kang mga tatlo ka bulan kag mag-uli sa andang balay.\nAng Pagkabata kay Juan nga Manugbawtiso\n57Nag-abot ang tion nga magabata run si Elisabet, kag nagbata tana kang sangka lapsag nga laki. 58Nabalitaan kang anang mga iningud kag mga himata kon daw ano ka makatiringala nga kaluoy ang ginhimo kang Ginoo kana, gani nagkinasadya sanda imaw kana.\n59Kang walo run ka adlaw ang bata, nag-abot sanda sa pagsirkom kana. Pangaranan raad nanda dya nga Zacarias pareho kang ngaran kang anang tatay. 60Ugaring nagkuon ang anang nanay, \"Bukun ti Zacarias ang ipangaran kana kundi Juan!\"\n61Nagkuon sanda kana, \"Pero wara man kamo ti paryente nga amo karia ang ngaran na!\" 62Dayon nagsenyas sanda sa tatay kang bata agud pamangkoton kon ano ang gusto na nga ipangaran sa bata.\n63Kag nangayo si Zacarias kang surulatan, kag nagsulat, \"Ang ngaran na karia si Juan.\" Kag natingala sanda tanan. 64Kag lagi-lagi nakahambal liwan si Zacarias, kag nag-umpisa tana sa pagdayaw sa Dios. 65Hinadlukan gid ang andang mga iningud, kag bisan sa diin nga hilit-hilit kang barabakulodon nga lugar kang Judea, ang natabo nga dya amo run lang ang ginaistoryahan kang tanan. 66Ang tanan nga nakabati kang dya nga mga butang nagbinag-binag kag namangkot sa andang kaugalingun, \"Mangin ano ayhan ang bata nga dya kon magbahul?\" Tungud hay makita gid nga ang gahum kang Ginoo rugyan kana.\nAng Panagna ni Zacarias\n67Si Zacarias nga tatay ni Juan gin-gamhan kang Balaan nga Ispirito kag nagpanagna:\n68\"Dayawun natun ang Ginoong Dios\nkang Israel!\nNag-abot tana kag\nginhilway ang anang katawhan.\n69Nagtugro tana kang\ngamhanan nga Manluluwas para kanatun\nnga linahi kang ana\nsurugoon nga si David.\n70Pareho kang anang ginsaad paagi sa anang mga balaan nga propeta kauna,\n71nga hilwayun na kita sa atun mga kaaway,\nkag sa gahum kang tanan nga nagadumut kanatun.\n72Nagkuon tana nga kaluy-an na ang atun mga kaulangan\nkag tumanun na ang anang balaan nga kasugtanan.\n73Nagsumpa tana sa atun ulang nga si Abraham,\n74nga hilwayun na kita sa atun mga kaaway,\nagud to nga makapangalagad kita kana\nnga wara ti ginakahadlukan,\n75kag mangin balaan kita kag\nmatarung sa anang panuruk\nsamtang nagakabuhi kita.\n76\"Kag ikaw tana, anak, pagatawgun ikaw\nnga propeta kang Dios nga Labing Mataas.\nTungud hay magaabot ikaw una sa Ginoo\nsa paghanda kang anang mga aragyan.\n77Magapamaan ikaw sa anang mga katawhan nga maluwas sanda\npaagi sa pagpatawad kang Dios kang\nandang mga kasal-anan,\n78tungud kang pagkamaluloy-on kag pagkamahigugmaun kang atun Dios.\nAng pagluwas nga ana pagahimoon pareho\nkang nagabutlak nga adlaw nga nagasirak kanatun halin sa langit,\n79agud nga magtugro kang kasanag sa mga\ntawo nga rugyan sa madulum nga haron\nkang kamatayun tungud kang sala.\nMagatuytoy man dya kanatun agud to nga\nmakaagum kita kang kalinungan.\"\n80Kar-on, ang bata nga si Juan nagbahul kag naghamtung sa anang ispiritohanun nga pagkabuhi. Nagtiner tana sa kamingawan hasta sa adlaw nga magpahayag tana sa mga katawhan kang Israel.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/1","date":"2019-01-16T10:57:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657151.48\/warc\/CC-MAIN-20190116093643-20190116115643-00548.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000072718,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000072717666626}","num_words":1712,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.427,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 18:10\nAng Paraanggidan nahanungud sa Karnero nga Nadura\n10Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagkuon, \"Mag-andam kamo nga indi ninyo pagtamayun ang bisan isara sa mga bata nga dya. Sugidan ko kamo, rugto sa langit, ang mga anghel nga nagabantay kananda rugyan pirme sa atubang kang akun Amay sa Langit. [","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/18\/10","date":"2019-01-24T11:38:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584520525.90\/warc\/CC-MAIN-20190124100934-20190124122934-00043.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000001192,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000001192092896}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.42,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 8\nAng Bayi nga Nadakpan nga Nagapakighilawas\n1Pero si Jesus tana nag-agto sa Bukid kang mga Olibo. 2Kang masunod nga adlaw, aga-aga pa gid nga nagbalik si Jesus sa templo. Kag rugto gintiriponan tana kang duro gid karaku nga mga tawo. Gani nagpungko tana kag nagpanudlo kananda. 3Sa wara lang gid magbuhay nag-abot ang mga manunudlo kang Kasugoan kag ang mga Fariseo. May ginadara sanda nga sangka bayi nga nadakpan nga nagapakighilawas. Ginpatindug nanda tana kadya sa tunga kang mga katawhan 4kag nagkuon sanda kay Jesus, \"Maestro, ang dya nga bayi nadakpan sa akto nga nagapakighilawas. 5Suno kabay sa Kasugoan naghambal si Moises nga ang amo dya nga sahi kang bayi dapat batwun hasta nga mapatay? Ano kar-on bay ang imo makuon?\" 6Ginpamangkot nanda si Jesus kang amo dya agud to nga tirawan tana kon ano ang anang isabat para nga may basehan sanda sa pag-akusar kana. Pero ang ginhimo tana ni Jesus, nagduko tana kag nagsulat sa lupa paagi sa anang tudlo. 7Sa sige nanda ka pamangkot kana, nagtungkaaw tana kag nagkuon kananda, \"Kon sin-o kaninyo ang wara ti sala, amo tana ang una nga magpakug kang bato sa bayi nga dya.\" 8Kag dayon nagduko ruman si Jesus kag nagsulat sa lupa. 9Kang pagkabati nanda sa ginkuon nga dya ni Jesus, sara-sara sanda nga nagharalin umpisa sa mga mal-am, hasta nga si Jesus run lang ang nabilin kag ang bayi nga nagatindug man angud rugto. 10Nagtungkaaw si Jesus kag nagkuon sa bayi, \"Inday, sa diin sanda run? Wara bala ti bisan isara kananda nga naghusgar kanimo?\"\n11Nagsabat ang bayi, \"Wara gid bisan isara, Sir.\"\nKag nagkuon si Jesus kana, \"Bisan ako wara man nagahusgar kanimo. Panaw run to kag indi run gid ikaw magpakasala liwan.\"]\nSi Jesus amo ang Kasanag kang Kalibutan\n12Naghambal liwan si Jesus sa mga tawo. Kuon na, \"Ako amo ang sulo sa kalibutan. Ang bisan sin-o nga nagasunod kanakun indi run gid magkabuhi sa kadulum kundi makaangkun tana kang kasanag nga nagatao kang kabuhi.\"\n13Nagkuon ang mga Fariseo kana, \"Ikaw lang man ang nagapamatuod nahanungud sa imong kaugalingun, gani nga ang imo ginapanghambal indi mapatihan.\"\n14Nagsabat si Jesus, \"Bisan ako ang nagapamatuod nahanungud sa akun kaugalingun ang akun ginapanghambal matuod gid, tungud nga nakamaan ako kon sa diin ako maghalin kag kon sa diin ako magapaagto. Pero kamo tinyo, wara kamo nakamaan kon sa diin ako naghalin ukon diin ako mapaagto. 15Ang inyo nga paghusgar suno gid lang sa kon ano ang inyo nga pamaagi bilang mga tawo. Ako tana wara nagahusgar sa bisan kay sin-o. 16Pero kon maghusgar gid man ako matarung ang akun paghusgar, tungud nga bukun lang ti ako ang nagahusgar, kundi nga kaimaw ko ang akun Amay nga amo ang nagpadara kanakun rugya. 17Sa inyo kabay Kasugoan nasulat rugto nga kon nagasinanto ang pamatuod kang darwa ka tawo ang andang ginasugid matuod gid? 18Ako nagapamatuod nahanungud sa akun kaugalingun, kag ang isara pa gid nga nagapamatuod nahanungud kanakun amo ang akun Amay nga nagpadara kanakun.\"\n19Ginpamangkot kang mga Fariseo si Jesus, \"Sa diin haw ang imong Amay?\"\nNagsabat si Jesus, \"Wara ninyo ako nakilala ukon ang akun Amay. Kon nakilala ninyo ako nakilala man ninyo raad ang akun Amay.\" 20Ginpanghambal dya tanan ni Jesus kang nagapanudlo tana sa templo, rugto nayon sa ginatagoan kang kwarta. Pero wara gid ti may nagdakup kana tungud hay wara pa mag-abot ang anang tion.\nGinsugid ni Jesus ang Nahanungud sa Anang Kamatayun\n21Nagkuon ruman si Jesus kananda, \"Magahalin ako kag pagasagapun ninyo ako, pero magakaramatay kamo nga wara mapatawad ang inyo nga mga kasal-anan. Kag indi kamo makaagto sa akun pagaagtonan.\"\n22Dayon nagkuon ang mga pangulo kang mga Judio, \"Mapakamatay tana ayhan hay nagkuon tana nga indi kita makaagto sa anang pagaagtonan?\"\n23Nagkuon pa gid si Jesus kananda, \"Kamo taga-rugya sa idalum; ako takun taga-rugto sa ibabaw. Kamo taga-rugya sa kalibutan, pero ako bukun ti taga-rugya sa kalibutan nga dya. 24Amo ria gani nga nagkuon ako kaninyo nga magakaramatay kamo nga wara mapatawad ang inyo nga mga kasal-anan. Kon indi kamo magtoo nga 'Ako amo gid ria Ako' magakaramatay gid kamo nga wara mapatawad ang inyo nga mga kasal-anan.\"\n25Ginpamangkot nanda tana, \"Sin-o gid ikaw haw?\"\nNagsabat si Jesus, \"Kon ano ang ginsugid ko kaninyo halin pa kang umpisa amo gid ria ako. 26Duro raad ang akun mahambal nahanungud kaninyo kag duro man ang akun ihusgar kaninyo. Pero ang nagpadara kanakun masarigan gid, kag kon ano ang akun nabatian kana, amo man ang akun ginasugid sa mga katawhan sa kalibutan.\"\n27Wara makahangup ang mga nagaparamati nga ang ginahambal ni Jesus amo ang nahanungud sa Amay. 28Gani nga nagkuon si Jesus kananda, \"Sa tion nga ang Anak kang Tawo ibayawun run ninyo, amo to kag maman-an ninyo nga kon ano ang akun ginsugid amo gid ria ako. Kag maman-an man ninyo nga wara ako nagahambal sa akun lang kaugalingun nga awtoridad kundi nga kon ano ang ginatudlo kanakun kang akun Amay amo lang ang akun ginahambal. 29Ang nagpadara kanakun rugya kaimaw ko pirme, kag wara na gid ako pagbayai tungud nga sa tanan nga tion ginahimo ko ang bisan ano nga makapahamuut kana.\" 30Kang ginahambal dya ni Jesus raku nga mga tawo ang nagtoo kana.\nAng Kamatuoran amo ang Magahilway sa mga Tawo\n31Nagkuon si Jesus sa mga Judio nga nagtoo kana, \"Kon padayon kamo nga magtuman sa akun ginapanudlo matuod gid nga mga disipulo ko kamo, 32kag maman-an ninyo kon ano ang kamatuoran kag paagi sa dya nga kamatuoran mahilway kamo.\"\n33Nagsabat sanda kana, \"Mga kaliwat kami ni Abraham, kag wara gid kami nangin uripun ni bisan sin-o. Andut haw nga naghambal ikaw timo nga mahilway kami?\"\n34Nagsabat si Jesus kananda, \"Sugidan ko kamo kang matuod: ang bisan sin-o nga nagapakasala uripun tana kang sala. 35Pareho bala kang uripun sa sangka panimalay, tana kadya bukun ti permanente sa dya nga panimalay. Pero ang bata tana kang tagbalay permanente sa dya nga panimalay. 36Kar-on, kon ang Anak amo ang magahilway kaninyo, kundi nga matuod run gid tana nga hilway kamo! 37Nakamaan ako nga mga kaliwat kamo ni Abraham. Pero ginatinguhaan pa gid ninyo ako nga ipatyun, tungud hay indi kamo gusto magbaton kang akun mga ginapanudlo. 38Ginasugid ko kaninyo kon ano ang ginpakita kanakun kang Amay. Kamo tana, kon ano ang ginakuon kang inyo tatay amo man ang inyo ginahimo.\"\n39Nagsabat sanda, \"Si Abraham amo ang amun ulang.\"\nNagkuon si Jesus kananda, \"Kon matuod nga mga kaliwat kamo ni Abraham, pagahimoon man ninyo raad ang mga ginpanghimo na kato anay. 40Pero kar-on, ginatinguhaan ninyo ako nga ipatyun - ako nga nagsugid lang man kaninyo kang kamatuoran nga akun nabatian sa Dios. Wara naghimo si Abraham kang ginahimo ninyo nga ria. 41Inyo tana, kon ano ang ginahimo kang inyo nga tatay amo man ang inyo ginahimo.\"\nNagsabat ang mga Judio, \"Bukun tamun ti bata sa luwas! Ang Dios mismo amo gid lang ang amun Tatay.\"\n42Nagkuon si Jesus kananda, \"Kon matuod nga ang Dios amo ang inyo Tatay, pagahigugmaun ninyo ako hay kana ako maghalin, kag tulad rugya run ako. Wara ako mag-abot rugya sa akun lang kaugalingun nga kabubut-un, kundi nga tana ang nagpadara kanakun. 43Andut sa ano nga indi kamo makahangup kang akun ginapanghambal? Hay tungud nga indi kamo makaagwanta sa pagpamati ka akun mga pulong. 44Kamo, ang inyo nga tatay amo ang Yawa. Kag kon ano ang gusto kang inyo tatay amo man ang inyo gusto nga himoon. Manugpatay tana nga daan halin pa kang una. Wara tana ti labut sa kamatuoran, hay wara gid ti kamatuoran nga masapwan kana. Ang tanan nga ginapanghambal na puro lang binutig. Amo gid ria ang anang kinaugali hay butigun tana kag tana ang ginahalinan kang tanan nga kabutigan. 45Ako tana nagasugid kaninyo kang kamatuoran, amo ria nga wara kamo nagapati kanakun. 46Sin-o abi kaninyo ang makapamatuod nga ako nakasala? Kar-on bisan pa nga nagahambal ako kang matuod, andut haw nga indi kamo magpati kanakun? 47Ang tawo nga ana kang Dios nagapamati sa ginahambal kang Dios. Ang kabangdanan nga wara kamo nagapamati sa anang ginapanghambal amo nga bukun kamo ti ana.\"\nSi Jesus kag si Abraham\n48Nagsabat ang mga Judio kana, \"Husto gid man kami sa pagkuon nga ikaw Samaritanhun kag nasab-an kang panulay!\"\n49Nagkuon si Jesus, \"Wara takun nasudlan kang panulay. Ginapadunggan ko lang ang akun Amay, pero kamo, ginainsultohan ninyo ako. 50Wara takun nagahandum nga mapadunggan ako. Pero may dyan nga nagahandum nga mapadunggan ako kang mga tawo. Kag tana ang nagahusga. 51Sugidan ko kamo: ang bisan sin-o nga nagatuman kang akun ginahambal indi run gid tana makaagum kang kamatayun.\"\n52Dayon nagkuon ang mga Judio kay Jesus, \"Kar-on napat-ud run gid namun nga nasab-an ikaw kang panulay. Indi bala nga si Abraham napatay, kag amo man ang mga propeta? Pero kar-on tana nagakuon ikaw nga ang bisan sin-o nga nagatuman kang imong mga ginahambal indi run gid makaagum kang kamatayun. 53Labaw pa ikaw haw sangsa amun ulang nga si Abraham? Tana gani napatay, kag ang mga propeta amo man. Sin-o run gid timo haw?\"\n54Nagsabat si Jesus, \"Kon ako lang ang magpadungug kang akun kaugalingun, wara ti pulos ang dungug ko nga ria. Ang akun Amay nga ginakilala ninyo nga inyo Dios, amo tana ang nagapadungug kanakun. 55Bisan wara ninyo tana nakilala, ako takun kilala ko tana. Kon magkuon ako nga wara nakun tana nakilala magagwa nga butigun ako pareho kaninyo. Pero kilala ko gid tana kag ginatuman ko ang anang mga pulong. 56Ang inyo ulang nga si Abraham nalipay ka mayad kang naman-an na nga ako magaabot rugya sa kalibutan. Nakita na gid man kag nasadyahan gid tana.\"\n57Nagkuon ang mga Judio kana, \"Wara pa gani magsingkwenta ang edad mo, nakita mo run si Abraham?\"\n58Nagsabat si Jesus, \"Sugidan ko kamo: wara pa matawo si Abraham dya run ako nga daan.\"\n59Amo to kag namurot sanda ka mga bato para batwun si Jesus. Pero si Jesus nagpanago kag maghalin sa templo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/8","date":"2019-01-19T12:55:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583667907.49\/warc\/CC-MAIN-20190119115530-20190119141530-00403.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000009656,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000096559524536}","num_words":1635,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.001,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.403,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 6:41\n41Ginbuul ni Jesus ang lima ka tinapay kag ang darwa ka bilog nga isda kag nagtangra tana sa langit agud magpasalamat sa Dios, kag ginpamihak-pihak na ang tinapay kag ginpanugro sa anang mga disipulo agud nga ipanagtag sa mga tawo. Ginhururay na man ang darwa ka bilog nga isda kananda tanan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/6\/41","date":"2019-01-16T09:45:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657151.48\/warc\/CC-MAIN-20190116093643-20190116115643-00569.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9832779765,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9832779765129089, \"clu_Latn_score\": 0.015798473730683327}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.108,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.423,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.983,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 15:29\n29indi kamo magkaun kang bisan ano nga ginhalad sa mga dios-dios; indi man kamo magkaun kang dugo kag kang kusug ka sapat nga ginpatay nga wara mapaturo ang anang dugo; kag indi man kamo magpakighilawas. Mayad gid dya kaninyo kon likawan ninyo ang mga bagay nga dya. Hasta run lang rugya.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/15\/29","date":"2019-01-24T01:02:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584431529.98\/warc\/CC-MAIN-20190123234228-20190124020228-00131.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.108,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.481,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 16\nAng Pagkabanhaw ni Jesus\n1Pagkatapos kang Adlaw nga Inugpahuway, nagbakal kang pahamot sanday Maria Magdalena, Maria nga nanay ni Santiago, kag si Salome agud ihaplas sa bangkay ni Jesus. 2Aga-aga pa gid kang nahauna nga adlaw kang semana, pagbutlak kang adlaw, nag-agto sanda sa rulubngan. 3Sa dalanun, nagapamangkotanay sanda kon sin-o ang magapaligid para kananda kang bato nga nagatakup sa gawang kang rulubngan. 4Kang paglantaw nanda, nakita nanda nga napaligid run ang bato; tama gid dya ka bahul. 5Pagsulud nanda sa rulubngan may nakita sanda nga pamatan-un nga laki nga nagapungko sa tuo nayon nga nagasuksok kang bayo nga puti, kag hinadlukan gid sanda.\n6Nagkuon ang laki kananda, \"Indi kamo magkatingala! Ginapangita ninyo si Jesus nga taga-Nazaret nga ginlansang sa kros; nabanhaw run tana, wara tana rugya. Turuka ninyo ang ginhamyangan kana. 7Pero, panaw kamo kag isugid ninyo sa anang mga disipulo kag kay Pedro nga magauna si Jesus kaninyo sa Galilea. Makita ninyo tana rugto pareho kang anang ginkuon kaninyo.\"\n8Gani naggwa ang mga bayi nga dya sa rulubngan kag nagparalagyo. Nagakurudug sanda sa kahadluk kag natingala gid. Wara gid sanda ti ginsugidan tungud hay hinadlukan gid sanda.\nNagpakita si Jesus kay Maria Magdalena\n[ 9Pagkabanhaw ni Jesus, aga pa gid kang nahauna nga adlaw kang semana, nagpakita tana una kay Maria Magdalena nga nasab-an anay kang pito ka demonyo pero gintabog dya ni Jesus. 10Nagpanaw si Maria kag ginsugid na ang anang nakita sa mga kaimaw anay ni Jesus; nagapangasubu sanda kag nagaparanangisun. 11Pero kang mabatian nanda nga buhi si Jesus kag nakita pa ni Maria, wara gid sanda magpati.\nNagpakita si Jesus sa Darwa ka mga Sumurunod\n12Pagkatapos ka dya, nagpakita man si Jesus sa lain nga dagway sa darwa ka mga sumuronod samtang nagapanaw sanda paagto sa uma. 13Nagbalik sanda kag ginsugidan ang iba nanda nga mga kaimaw pero wara man sanda magpati kananda.\nNagpakita si Jesus sa Napulo'g isara ka mga Disipulo\n14Kang urihi, nagpakita si Jesus sa napulo'g isara ka mga disipulo mismo samtang nagakaraun sanda. Ginkaraan na sanda tungud nga wara sanda magpati kag tungud nga mga awut sanda ti ulo. Tungud hay wara gid sanda magpati sa mga ginpanugid kang mga nakakita kana pagkatapos nga nabanhaw tana. 15Nagkuon si Jesus kananda, \"Panaw kamo sa bug-os nga kalibutan kag iwali ang mayad nga balita sa tanan nga mga tawo. 16Ang bisan sin-o nga magatuo kag magapabawtiso maluwas. Pero ang bisan sin-o nga indi magtuo pagasintensyahan kang kamatayun. 17Kag amo dya ang mga paratandaan nga makita sa mga tawo nga magatuo kanakun: paagi sa akun ngaran magapanabog sanda kang mga demonyo; magahambal sanda sa nagkalain-lain nga linggwahe nga wara nanda maton-i; 18magapurot sanda kang mga sawa ukon makainum kang hilo, pero indi sanda maiwan; magatungtong sanda kang andang alima sa mga nagamarasakit kag magaarayad dya.\"\nGindara si Jesus Palangit\n19Pagkatapos nga nakapakighambal si Ginoong Jesus sa anang mga sumuronod, gindara tana palangit kag nagpungko sa tuo kang Dios. 20Nagpanaw ang mga sumuronod kag nagpangwali sa bisan diin nga lugar. Nagpanghikot ang Ginoo paagi kananda kag ginpamatud-an na ang andang ginapangwali paagi sa mga milagro nga nagakatabo.+ ]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/16","date":"2019-01-20T21:23:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583739170.35\/warc\/CC-MAIN-20190120204649-20190120230649-00296.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000020266,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000020265579224}","num_words":512,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.379,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 6:1\nAng Panudlo nahanungud sa Pagbulig sa Iba nga Tawo\n1Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagpanudlo kananda, \"Mag-andam kamo sa inyo pagkarelihiyoso nga bukun ti pakita-kita lang sa mga tawo. Tungud hay kon nagapakita-kita lang kamo, wara gid kamo ti padya nga mabaton halin sa inyo Amay sa langit.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/6\/1","date":"2019-01-19T10:50:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662893.38\/warc\/CC-MAIN-20190119095153-20190119121153-00188.warc.gz","language":"krj","language_score":0.998513937,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.99851393699646}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.42,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 11\nAng Panaysayun ni Pedro sa Iglesia sa Jerusalem\n1Kar-on, ang mga apostoles kag ang iba pa gid nga mga tumuluo sa bilog nga Judea, nakabati nga ang mga bukun ti Judio nagbaton man kang Pulong kang Dios. 2Gani kang magtukad si Pedro sa Jerusalem, ginsukmaan tana kang mga tumuluo nga mga Judio. Nagkuon sanda kana, 3\"Andut nga nag-agto ikaw sa balay kang mga bukun ti Judio kag nagpakig-imaw kaun kananda?\" 4Amo to kag ginsaysay ni Pedro kananda ang tanan nga natabo halin sa umpisa.\n5Nagkuon tana, \"Kang rugto ako sa Jope, sangka tion nga nagapangamuyo ako, may nakita ako nga paranan-awun. May nakita ako nga sangka butang nga daw sangka malapad nga kapay nga ginahigtan sa apat ka pamusod nga ginatunton halin sa langit, kag sa atubang ko gid nagtupa. 6Ginmulalungan ko gid dya kag nakita ko rugto ang nagkalain-lain nga sahi kang mga sapat, ang mga nagaparanaw kag ang mga mapintas nga sapat, ang mga nagakaramang, kag ang mga pispis. 7Dayon, may nabatian ako nga limug nga nagkuon kanakun, 'Tindug Pedro, ihaw kag magkaun.' 8Pero nagsabat ako, 'Indi gid mahimo, Ginoo! Wara pa gid ako makakaun kang bisan ano nga suno sa amun relihiyon indi dapat kan-un ukon ginadumilian.' 9Kag sa ikarwa nga bes naghambal ruman ang limug nga to nga naghalin sa langit, 'Indi pagkabiga nga mahigku ang bisan ano nga butang nga ginlimpyohan run kang Dios.' 10Tatlo gid dya ka beses natabo kag pagkatapos, ang bagay nga to ginbatak pabalik sa langit. 11Kang amo man to nga tion nag-abot sa balay nga akun gindayonan ang tatlo ka laki nga ginpaagto kanakun nga naghalin sa Cesarea. 12Nagkuon man kanakun ang Balaan nga Ispirito nga magtawas ako kananda kag indi magpangalag-ag. Nag-imaw man kanakun ang anum ka mga isigka-tumuluo nga dya, kag nagsulud kami sa balay kang tawo nga si Cornelio. 13Ginsaysay na kanamun nga nakakita tana kang anghel nga nagatindug sa sulud kang anang balay, kag nagkuon dya kana, 'Pasugo ikaw sa Jope kag ipaabat ang tawo nga ginahingaranan kay Simon Pedro. 14Magahambal tana kanimo kang mga pulong nga amo ang mangin paraagyan nga ikaw kag ang bug-os mo nga panimalay maluwas.' 15Nagaumpisa pa lang ako sa paghambal, kang ang Balaan nga Ispirito nagkunsad run kananda pareho kang pagkunsad na ka dya kanatun kauna. 16Kag nadumduman ko ang ginkuon anay kang Ginoo nga, 'Si Juan nagbawtiso sa tubig, pero kamo pagabawtisohan sa Balaan nga Ispirito.' 17Kar-on kon ang Dios nagtugro sa mga bukun ti Judio kang pareho nga regalo nga anang gintugro kanatun kang kita magtoo kay Ginoong Jesu-Cristo, sin-o gid takun nga magapamalabag sa pagbuut kang Dios?\"\n18Kang mabatian dya kang mga tumuluo nga mga Judio, nagpuut sanda ka sukma kana kag nagdayaw sa Dios nga nagakuon, \"Kon amo, ang Dios nagatugro run man sa mga bukun ti Judio kang kahigayonan sa paghinulsul agud to nga makaangkun man sanda kang kabuhi nga wara ti katapusan!\"\nAng Iglesia sa Antioquia\n19Kar-on, ang mga tumuluo nga nagrinaplaag tungud kang paghingabot nga natabo katong ginpatay si Esteban, nakadangat hasta sa Fenicia, Cipro kag Antioquia nga nagapanugid kang mensahe nahanungud kay Cristo pero sa mga Judio lang. 20Pero ang iba kananda nga mga taga-Cipro kag taga-Cirene, nag-agto sa Antioquia kag nagpanugid man sa mga bukun ti Judio+ , nga nagawali kananda kang Mayad nga Balita nahanungud kay Ginoong Jesus. 21Ang Ginoo nagtao kananda kang gahum, kag duro gid nga mga tawo ang nagtoroo kag nagsunod sa Ginoo.\n22Ang natabo nga dya nabalitaan kang iglesia sa Jerusalem, gani ginpaagto nanda si Bernabe sa Antioquia. 23Kang pag-abot na rugto kag nakita na kon daw ano ka mayad ang Ginoo sa mga tawo rugto nalipay gid tana. Ginlaygayan na sanda tanan nga magmatutum kag tuduk sa tagipusoon ang pagsunod sa Ginoo. 24Si Bernabe nga dya mayad nga tawo. Nagamhan tana kang Balaan nga Ispirito kag marig-un ti pagtoo, gani duro gid nga mga tawo ang anang nadara nga magtoo sa Ginoo.\n25Dayon nag-agto si Bernabe sa Tarso agud pangitaun si Saulo. 26Kang makita na dya gindara na dya sa Antioquia, kag sa bilog nga tuig nagpakig-imaw sanda sa mga katapo kang iglesia kag nagpanudlo sa duro gid nga mga tawo. Rugya sa Antioquia una nga gintawag nga Cristohanun ang mga disipulo.\n27Kang mga inadlaw man nga to, may mga propeta nga nagdurulhog sa Antioquia halin sa Jerusalem. 28Ang isara kananda ginahingaranan kay Agabo. Nagtindug tana kag paagi sa gahum kang Balaan nga Ispirito nagpanagna nga magaabot ang sobra nga kagutum sa bilog nga kalibutan. (Natabo dya katong si Claudio amo ang emperador.) 29Gani ang mga gintuton-an nagpamat-ud nga suno sa masarangan kang kada isara kananda magapadara ka bulig sa mga isigka-tumuluo nga nagaistar sa Judea. 30Amo gid dya ang andang ginhimo kag ginpadara nanda ang andang bulig sa mga kamal-aman sa iglesia paagi kanday Bernabe kag Saulo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/11","date":"2019-01-18T14:50:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660139.37\/warc\/CC-MAIN-20190118131222-20190118153222-00591.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000064373,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000064373016357}","num_words":793,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.431,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 18:28\nGindara si Jesus kay Pilato\n28Halin sa balay ni Caifas gindara nanda si Jesus paagto sa palasyo kang Romanhun nga gobernador. Kasanagun run kato. Ang mga Judio wara magsulud sa palasyo hay indi sanda gusto nga mangin higku suno sa andang pagsurondan, kag agud to nga makakaun sanda kang yapon sa Pista kang Paglampuwas.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/18\/28","date":"2019-01-19T18:44:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583680452.20\/warc\/CC-MAIN-20190119180834-20190119202834-00521.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999983311,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999983310699463}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.031,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 13:6\nAng Paraanggidan nahanungud sa Higera nga Wara Pagpamunga\n6Dayon nag-istorya si Jesus kananda kang dya nga paraanggidan: \"May sangka tawo nga may tanum nga higera sa anang urubasan. Sangka bes, gin-agtonan na kag ginbisitahan dya nga higera kon may bunga, pero wara gid tana ti nakita.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/13\/6","date":"2019-01-21T16:46:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583795042.29\/warc\/CC-MAIN-20190121152218-20190121174218-00566.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000030994,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000030994415283}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.035,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.404,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 2\nAng Kasal sa banwa kang Cana\n1Pagkaligad kang darwa ka adlaw, may ginhiwat nga kasal sa banwa kang Cana, sa probinsya kang Galilea. Rugto kato ang nanay ni Jesus. 2Si Jesus kag ang anang mga disipulo gin-agda man sa kasal. 3Kag natabo nga naubos ang bino. Dayon nagkuon ang nanay ni Jesus kana, \"Naubosan sanda kang bino.\"\n4Nagsabat si Jesus, \"Indi mo run kinahanglan nga hambalan pa ako kang akun dapat himoon. Wara pa bay mag-abot ang akun tion?\"\n5Dayon nagkuon ang nanay ni Jesus sa mga surugoon, \"Himoa lang ninyo ang bisan ano nga anang ikuon.\"\n6Ang mga Judio may pagsurondan sa andang relihiyon parte sa paghugas kang alima kag kahig, gani nga may nabutang rugto kato nga anum ka tadyaw nga bato kag ang kada tadyaw sarang masudlan kang darwa ka napulo hasta tatlo ka napulo ka galon nga tubig.\n7Nagkuon si Jesus sa mga surugoon, \"Abi, butaa ninyo ka tubig ang mga tadyaw nga dya.\" Kag anda dya nga ginbuta hasta sa may bibig.\n8Dayon nagkuon pa gid si Jesus kananda, \"Kar-on, sarok kamo kag dar-un sa manugdumara kang punsyon.\" Kag ginhimo nanda dya. 9Gintirawan kang manugdumara kang punsyon ang tubig nga nangin bino run. Wara tana kamaan kon diin dya maghalin (pero ang mga surugoon tana nga nagsarok nakamaan). Amo to kag gintawag kang manugdumara ang nobyo 10kag nagkuon tana, \"Ang naman-an ko, ang manamit nga bino amo ang una nga ginapagwa kag ginapainum sa mga dinapit nga bisita, kag kon duro run gani ang andang nainum, amo run to ang pagpagwa kang ordinaryo nga klase ka bino. Pero ikaw tana, hasta kadya may ginapagwa pa ikaw nga manamit nga bino.\"\n11Amo dya ang primero gid nga milagro nga ginhimo ni Jesus. Natabo dya sa banwa kang Cana sa Galilea. Sa ginhimo na nga dya, ginpahayag na ang anang pagkagamhanan, kag ang anang mga disipulo nagtoroo kana.\n12Pagkatapos ka dya, nagdulhog si Jesus sa Capernaum, imaw kang anang nanay kag mga bugto kag kang anang mga disipulo. Kag nagtiner sanda rugto kang may pira ka adlaw.\nSi Jesus Nag-agto sa Templo\n13Pira run lang ka adlaw kag Pista run kang Paglampuwas gani nagtukad si Jesus sa syudad kang Jerusalem. 14Kang pag-agto na sa may templo, naabotan na rugto ang mga tawo nga nagabaligya kang mga baka, mga karnero, kag mga pating, kag rugto man ang mga nagapangbaylo kang kwarta sa andang mga pwesto. 15Ang ginhimo ni Jesus, nagbuul tana kang lubid kag ginhimo nga haranot, kag gintabog na sanda tanan, pati ang mga karnero kag mga baka. Ginpangwas-ag na ang mga kwarta kang mga manugbaylo kang kwarta kag ginpamaliskad ang andang mga lamesa. 16Dayon nagkuon tana sa mga nagabaligya kang mga pating, \"Pamul-a ninyo dya tanan! Indi ninyo paghimoon nga baraligyaan ang balay kang akun Amay!\"\n17Nadumduman kang anang mga disipulo ang ginakuon sa kasulatan nga, \"Ang akun tuman nga pagkabalaka sa imong balay amo ang magapatay kanakun.\"\n18Dayon nagkuon kana ang mga pangulo kang mga Judio, \"Ano haw nga katingalahan ang imo mapakita kanamun bilang paratandaan nga may poder ikaw sa paghimo ka dya?\" 19Nagsabat si Jesus kananda, \"Gub-a ninyo ang templo nga dya kag tukodon ko liwan sa sulud kang tatlo ka adlaw!\" 20Nagsabat ang mga Judio, \"Araw-araw ta man ka imo nga ria! Gintukod ang dya nga templo sa sulud kang kap-atan kag anum ka tuig; kar-on tukodon mo liwan mo sa sulud lang kang tatlo ka adlaw!\" 21Pero ang templo tana nga ginatumud ni Jesus amo ang anang lawas. 22Gani nga kang mabanhaw tana halin sa mga minatay nadumduman kang anang mga disipulo ang ginkuon na nga dya. Kag nagtoo sanda sa ginkuon sa Kasulatan kag sa mga ginkuon nga to ni Jesus.\nNaman-an ni Jesus ang Kinaugali kang tawo\n23Kang si Jesus rugto sa Jerusalem katong Pista kang Paglampuwas, raku nga mga tawo ang nagtoroo kana tungud kang mga milagro nga andang nakita nga anang ginpanghimo. 24Pero wara na ginbutang ang anang pagsarig kananda, tungud nga kilala na ang tanan nga tawo. 25Wara run ti kinahanglan nga may magsugid pa kana parte sa tawo tungud hay tana mismo nakamaan gid kon ano ang sa sulud kang andang tagipusoon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/2","date":"2019-01-22T01:51:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583823140.78\/warc\/CC-MAIN-20190122013923-20190122035923-00397.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":688,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.417,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 3\nSi Jesus kag si Nicodemo\n1Kar-on, may sangka tawo rugto kato nga ginahingaranan kay Nicodemo. Dya tana katapo kang grupo kang mga Fariseo, kag isara man sa mga nagapangulo sa mga Judio. 2Sangka gabii kato, nag-agto tana kay Jesus kag nagkuon, \"Maestro, nakamaan kami nga ikaw manunudlo nga ginpadara kang Dios, tungud nga wara ti bisan sin-o ang sarang makahimo kang mga makatiringala nga mga butang nga imo ginapanghimo luwas lang kon rugyan kana ang Dios.\"\n3Nagsabat si Jesus, \"Sugidan ko ikaw: ang sangka tawo makaagum lang kang paghari kana kang Dios kon tana matawo liwan.\"\n4Nagkuon si Nicodemo kana, \"Paano bay matawo liwan ang sangka tawo kon mal-am run tana? Makabalik pa tana haw sa busong kang anang nanay kag ibataun liwan?\"\n5Nagsabat si Jesus kana, \"Sugidan ko ikaw: ang sangka tawo makaagum lang kang paghari kana kang Dios kon tana matawo paagi sa tubig kag sa gahum kang Balaan nga Ispirito. 6Ang ginabata paagi sa tawo may tawhanun nga kabuhi, kag ang ginabata paagi sa gahum kang Balaan nga Ispirito may ispiritohanun nga kabuhi. 7Indi ikaw magkatingala sa akun ginkuon nga 'kamo kinahanglan nga matawo liwan.' 8Pareho bala kang hangin, nagahuyup dya sa bisan diin na gusto maghuyup. Mabatian mo ang huni na kadya, pero wara mo maman-i kon sa diin dya maghalin ukon sa diin nagapaagto. Amo man karia ang nagakatabo sa tawo nga natawo paagi sa gahum kang Balaan nga Ispirito.\"\n9Namangkot si Nicodemo, \"Paano ria matabo bay?\"\n10Nagkuon si Jesus kana, \"Sangka manunudlo ikaw kang mga Israelenhun, pero andut nga wara ikaw makahangup kang mga butang nga dya? 11Sugidan ko ikaw: nagahambal kami parte sa mga butang nga amun naman-an, kag kon ano ang amun nakita amo dya ang amun ginasugid, pero bisan amo pa karia wara kamo sa gihapon nagapati kang amun ginasugid. 12Ginasugidan ko kamo kang nahanungud sa mga butang nga rugya sa kalibutan pero wara kamo nagapati, paano pa kamo bay makapati kon isugidan ko kamo kang mga butang nga langitnun? 13Wara ti bisan sin-o nga nakasaka sa langit luwas lang sa Anak kang Tawo nga nanaog halin sa langit. 14Pareho nga ginbayaw ni Moises ang saway nga sawa rugto sa kayanakan kato anay, ang Anak kang Tawo kinahanglan man nga bayawun 15agud to nga ang bisan sin-o nga nagatoo kana makaagum kang kabuhi nga wara ti katapusan.\n16\"Tungud nga ginhigugma gid ka mayad kang Dios ang katawhan sa kalibutan, gani nga ginpadara na ang anang bugtong nga Anak agud to nga ang bisan sin-o nga magatoo kana indi pagsilotan kang kamatayun kundi nga makaagum kang kabuhi nga wara ti katapusan. 17Hay ang Dios wara magpadara kang ana nga Anak sa kalibutan para husgaran nga silotan ang mga katawhan kundi nga paagi sa anang Anak luwasun na ang mga katawhan sa kalibutan. 18Ang bisan sin-o nga nagatoo sa Anak kang Dios indi run paghusgaran nga silotan. Pero ang bisan sin-o nga wara nagatoo nahusgaran run nga silotan tungud nga wara tana nagatoo sa bugtong nga Anak kang Dios. 19Amo dyaay ang rason nga pagasilotan sanda: nag-abot ang kasanag rugya sa kalibutan, pero mas naluyagan pa kang mga katawhan ang kadulum sangsa kasanag tungud nga malaot ang andang mga ginahimo. 20Ang bisan sin-o nga nagahimo kang malaot nagakaugut sa kasanag, kag nagalikaw dya sa kasanag tungud sa anang kahadluk nga makita ang mga malaot nga anang ginapanghimo. 21Pero ang bisan sin-o tana nga nagahimo kang suno sa kamatuoran wara nagapangalag-ag magparapit sa kasanag agud to nga makita ka athag nga ang mayad na nga ginabuhat nahimo na suno gid sa naluyagan kang Dios.\"\nSi Jesus kag si Juan nga Manugbawtiso\n22Pagkatapos kang mga hitabo nga to, si Jesus kag ang anang mga disipulo nag-agto sa probinsya kang Judea. Mga pira ka semana nga nagpabilin tana rugto imaw nanda kag nagpangbawtiso kang mga tawo. 23Si Juan tana, nagapangbawtiso man rugto sa may Enon nga marapit sa Salim tungud hay duro ang tubig rugto. Nagasurunod-sunod nga nagaaragto ang mga tawo kana agud to nga magpabawtiso. 24Sa amo dya nga mga tinion wara pa mapriso si Juan. 25Kar-on, ang iba nga mga disipulo ni Juan nagpakigbais sa sangka Judio nahanungud sa pagsurondan sa andang relihiyon parte sa paghugas. 26Ang mga disipulo ni Juan nag-agto kana kag nagkuon, \"Maestro, may tawo anay kabay rugto sa pihak kang Jordan nga ginhambal mo pa gani kanamun ang parte kana? Nagapangbawtiso bala tana kadya, kag haros ang tanan nga tawo nagaaragto kana!\"\n27Nagsabat si Juan, \"Pabay-i lang ninyo tana. Wara ti bisan sin-o nga makaangkun kang bisan ano nga butang kon indi dya pag-itugro kang Dios kana. 28Kamo mismo makapamatuod nga naghambal ako nga bukun ti ako ang Cristo. Ginsugo lang ako kang Dios nga mag-abot una para magpamaan nga tana magaabot. 29Pareho bala kon may kasal. Ang nobya para lang sa nobyo. Ang amigo kang nobyo rugyan lang nga nagatindug kag nagpamati, kag nagakasadya tana kon mabatian na nga maghambal ang nobyo. Amo man karia nga kasadya ang akun nabatyagan; tuman gid ang akun kasadya hay makita ko ang mga tawo nagaparapit kay Jesus. 30Kinahanglan nga mas makilala tana nga labing importante, kag ako tana dapat nga malipatan run.\"\nTana nga halin sa Langit\n31Tana nga halin sa langit amo ang gamhanan sa tanan. Kag ang sa kalibutan halin kalibutanun, kag ang anang mga ginapanghambal parte lang sa mga butang nga rugya sa kalibutan. Gani nga ang naghalin sa langit mas labaw sa tanan. 32Nagapamatuod tana parte sa mga butang nga ana nakita kag nabatian, pero wara ti may nagapati sa anang ginpanghambal. 33Ang nagapati sa anang mga ginakuon nagapamatuod nga ang mga ginapanghambal kang Dios matuod gid. 34Hay tana nga ginpadara kang Dios nagahambal kon ano ang ginahambal kang Dios, tungud nga gintugro kang Dios kana ang Balaan nga Ispirito kang bug-os. 35Ginahigugma kang Amay ang anang Anak, kag ana nga gintugyan sa Anak ang tanan nga butang. 36Ang bisan sin-o nga nagatoo sa Anak makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan. Pero ang wara tana nagatuman sa Anak indi makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan, kundi nga nagapabilin kana ang kaugut kang Dios.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/3","date":"2019-01-24T06:38:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584519382.88\/warc\/CC-MAIN-20190124055924-20190124081924-00398.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":1008,"character_repetition_ratio":0.066,"word_repetition_ratio":0.014,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.424,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 9:9\nGintawag ni Jesus si Mateo\n9Naghalin si Jesus sa lugar nga to, kag samtang nagapanaw tana, may nakita tana nga sangka manugsukot kang buwis nga ang anang ngaran si Mateo nga nagapungko sa may ginabaydan kang buwis. Nagkuon si Jesus kana, \"Dali, sunod ikaw kanakun.\"\nNagtindug si Mateo kag nagsunod kay Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/9\/9","date":"2019-01-23T13:10:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584332824.92\/warc\/CC-MAIN-20190123130602-20190123152602-00519.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999831915,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999831914901733}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.032,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.358,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 2\nAng Pag-abot kang Balaan nga Ispirito\n1Kang mag-abot ang adlaw nga ginatawag Pentecostes, ang tanan nga mga tumuluo nagatiriripon sa sangka lugar. 2Kag hinali lang may ginahud halin sa langit nga daw mabaskug nga hangin nga nagabagrong, kag gintugban na kadya ang bilog nga balay sa diin nagapurungko sanda. 3Dayon may nakita sanda nga daw mga dila nga kalayo kag nagrinapta dya kag nagtungtong sa kada isara kananda rugto. 4Kag gin-gamhan sanda tanan kang Balaan nga Ispirito kag nagharambal sa lain-lain nga mga linggwahe suno sa ginapahambal kananda kang Ispirito.\n5Rugto kato sa may syudad kang Jerusalem may nagairistar nga mga Judio nga diosnon nga nagharalin sa tanan nga kapungsodan kang kalibutan. 6Pagkabati nanda kang ginahud nga dya, nagdinurugok ang raku nga mga tawo. Natingala sanda tungud hay kada isara kananda nakabati nga ang ana kaugalingun nga hambal ginahambal kang mga tumuluo rugto kato. 7Sa sobra nanda nga katingala, nagkuon sanda, \"Mga taga-Galilea kabay ang tanan nga mga nagaharambal nga dya? 8Ti, andut nga ang kada isara kanatun, mabatian natun tanan nga nagaharambal sanda sa atun mismo kaugalingun nga linggwahe? 9Ang iba kanatun taga-Partia, taga-Media, kag taga-Elam! Ang iba tana mga taga-Mesopotamia, taga-Judea kag taga-Capadocia. Ang iba ruman tana taga-Punto kag taga-Asia. 10May mga taga-Frigia, taga-Panfilia, kag taga-Ehipto man, kag ang iba nagharalin sa mga lugar nga nasakpan kang Libya, nga marapit sa Cirene. May dyan man nga nagharalin pa sa Roma: 11mga Judio kag mga bukun ti Judio nga nadara sa relihiyon kang mga Judio. Kag ang iba pa gid kanatun mga taga-Creta kag taga-Arabia. Pero mabatian natun tanan nga nagaharambal sanda sa atun mismo kaugalingun nga linggwahe kang nahanungud sa mga makatiringala nga hinimoan kang Dios!\" 12Sa sobra nanda nga katingala nga daw indi sanda makapati, nagpamangkotanay sanda, \"Ano ang buut hambalun kadya man?\"\n13Pero ang iba tana, ginyaguta nanda ang mga tumuluo nga nagkuon, \"Mga lingin ang mga tawo nga ria!\"\nNaghambal si Pedro sa Katawhan\n14Amo to kag nagtindug si Pedro, imaw kang napulo'g isara ka apostoles kag sa matunog nga limug naghambal sa katawhan, \"Mga kapareho ko nga mga Judio, kag kamo tanan nga nagauroli sa Jerusalem, pamati kamo hay isugid ko kaninyo ang buut hambalun kang nagakaratabo nga dya. 15Bukun ti lingin ang mga tawo nga dya nga pareho kang pagdumdum ninyo, tungud hay alas nwebe pa lang dya ti aga. 16Ang hitabo nga dya amo run ang gintagna kato anay kang propeta nga si Joel, nga nagakuon,\n17Nagkuon ang Dios,\n'Sa urihi nga mga inadlaw\namo dya ang akun himoon:\nitao ko ang akun Ispirito\nsa tanan nga tawo.\nDayon, ang inyo kabataan nga\nlaki kag bayi magasugid\nkang mensahe kang Dios.\nAng inyo mga pamatan-un nga\nlaki makakita kang mga\nparanan-awun,\nKag ang inyo mga mal-am nga\nmga laki magadamgo.\n18Sa amo man to nga mga\ninadlaw itao ko ang akun\nIspirito sa akun mga\nsurugoon nga laki kag bayi.\nKag magasugid man sanda kang\nmensahe kang Dios.\n19Magapakita ako kang milagro sa langit,\nKag magapakita ako kang mga katingalahan rugya sa lupa\npareho kang dugo, kalayo kag aso nga nagatub-ok.\n20Ang adlaw magadulum kag\nang bulan magapula nga daw dugo.\nDya mahanabo sa wara pa\nmag-abot ang indi matupungan\nkag mahimayaun nga adlaw\nnga ang Ginoong\nDios magahukum.\n21Kag ang bisan sin-o nga magapanawag sa Ginoo maluwas.'\"\n22Nagpadayon pa gid si Pedro sa paghambal, \"Mga kapareho ko nga mga Israelenhun, pamatii ninyo ako! Si Jesus nga taga-Nazaret sangka tawo nga ginsugo kang Dios, kag dya ginpamatud-an na kaninyo paagi sa mga milagro, mga katingalahan kag mga paratandaan nga ana ginhimo paagi kay Jesus. Kamo mismo nakamaan man kadya hay rugya gid dya natabo kaninyo. 23Naman-an run nga daan kang Dios katong una pa gid nga si Jesus igatugyan kaninyo hay amo man nga daan ria ang plano kang Dios. Ginpalansang ninyo tana sa kros kag ginpapatay sa mga tawo nga makasasala. 24Pero ginbanhaw tana kang Dios kag ginhilway halin sa gahum kang kamatayun, tungud hay bisan pa ang kamatayun indi sarang makapugung kana. 25Tungud nga nagkuon anay si David nahanungud kay Jesus nga,\n'Nakita ko nga ang Ginoo\nnagaimaw pirme kanakun\nkag tungud nga wara tana\nnagabiya kanakun,\nindi gid ako maano.\n26Amo ria nga nagakalipay\ngid ang akun tagipusoon,\nkag masinadyahun ako nga\nnagadayaw sa Dios.\nKag magataliwan ako\nnga nagapabilin ang akun paglaum.\n27Tungud hay indi mo pagpabay-an ang akun\nkalag sa lugar kang mga patay,+\nkag indi man ikaw magtugot\nnga madunot ang lawas kang imong balaan nga surugoon.\n28Ginpamaan mo kanakun ang mga dalan paagto sa kabuhi,\nkag ang imong presensya magatugro kanakun kang tuman nga kalipay.'\"\n29\"Mga kabugtoan, makahambal ako kaninyo nga may kasigurohan nahanungud sa atun ulang nga si David, nga tana napatay kag ginlubung kag ang ginlubngan kana rugyan hasta sa kadya nga mga inadlaw. 30Si David sangka propeta, kag naman-an na nga ang Dios nagsaad kana. Nagsumpa ang Dios nga ang isara sa mga linahi ni David magapanubli kang anang ginharian. 31Ginapanuruk nga daan ni David ang matabo gani naghambal tana nahanungud kang pagkabanhaw ni Cristo katong nagkuon tana,\n'Wara tana ginpabay-an sa lugar kang mga patay,\nkag wara madunot ang ana nga lawas.'\n32Si Jesus nga dya ginbanhaw kang Dios kag kami tanan mga manugpamatuod ka dya. 33Kang ginbayaw tana sa tuo kang Dios, kag nabaton na halin sa Dios nga anang Amay ang ginsaad nga Balaan nga Ispirito, gintugro na man dya kanamun pareho kang inyo nakita kag nabatian tulad kadya. 34Wara magpalangit si David, pero amo dya ang kuon na,\n'Ang Ginoong Dios nagkuon sa\nakun nga Ginoo,\nRugya ikaw pungko sa akun tuo.\n35Hasta nga paampoon ko\nkanimo ang imo nga mga kaaway.'\"\n36Kag nagpadayon pa gid si Pedro sa paghambal, \"Gani, kinahanglan nga maman-an kang tanan nga mga Israelenhun nga ang Jesus nga dya nga inyo ginlansang sa kros ginhimo kang Dios nga Ginoo kag Cristo!\"\n37Kang mabatian kang katawhan ang mga ginpanghambal nga dya ni Pedro, natandug gid ang anda baratyagun, kag nagkuon sanda kana kag sa iba pa nga mga apostoles, \"Ti, mga kabugtoan, ano bay kadya ang amun himoon?\"\n38Nagsabat si Pedro, \"Maghinulsul kamo kang inyo mga sala kag magpabawtiso sa ngaran ni Jesu-Cristo, agud nga ang Dios magapatawad kaninyo kag inyo mabaton ang anang regalo nga amo ang Balaan nga Ispirito. 39Tungud hay ang ginsaad nga dya kang Dios para gid kaninyo kag sa inyo mga kabataan, kag para sa tanan nga rugto sa marayu—dya para gid sa tanan nga ginaagda kang atun Ginoong Dios nga magaparapit kana.\"\n40Raku pa gid ang ginkuon ni Pedro sa pagpamatuod kang ana mga ginpanghambal. Kag ginpanghangkat na sanda nga nagakuon, \"Luwasa ninyo ang inyo kaugalingun sa silot nga magaabot sa mga tawo sa kadya nga panag-on nga nagahimo kang malaot.\" 41Amo to kag ang mga nagtoo sa ginpanghambal ni Pedro ginpangbawtisohan, kag sa amo gid to nga adlaw mga tatlo ka libo ka tawo ang nadugang sa anda nga grupo. 42Nagmaukud sanda sa pagtuon kang mga ginapanudlo kang mga apostoles, sa pagpakig-imaw sa kapareho nanda nga tumuluo kay Cristo, sa pagpamihak-pihak kang tinapay kag sa pagpangamuyo.\nAng Pagkabuhi kang mga Tumuluo\n43Duro nga mga milagro kag mga katingalahan nga butang ang ginapanghimo kang Dios paagi sa mga apostoles, gani ang katawhan may toman nga pagtahod sa Dios. 44Nagairimaway ang tanan nga tumuluo kag nagapaambitanay sanda tanan kang andang mga pagkabutang. 45Ginabaligya nanda ang anda mga propedad kag mga pagkabutang kag ang bayad ka dya ginahururay nanda sa tanan, suno sa kinahanglan kang tagsa-tagsa. 46Adlaw-adlaw nagatiripon sanda sa templo, kag nagakaraun sanda kang tingub sa andang mga balay. Malipayun kag maalwan ang andang mga tagipusoon nga nagaambitanay sa pagkaun. 47Nagadayaw sanda sa Dios kag nahamut-an kang tanan nga tawo. Kag kada adlaw ginadugang kang Ginoo sa andang grupo ang mga nagakaraluwas.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/2","date":"2019-01-23T11:28:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584331733.89\/warc\/CC-MAIN-20190123105843-20190123131843-00163.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000084639,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008463859558}","num_words":1284,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.444,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 15\nAng Ginpanudlo kang mga Kamal-aman\n1Kar-on, may mga Fariseo kag mga manunudlo kang kasugoan nga nagharalin sa Jerusalem ang nag-agto kay Jesus kag nagpamangkot, 2\"Andut haw nga ang imong mga disipulo wara pagtuman kang mga pagsurondan nga gintudlo kang atun mga kamal-aman? Sanda kadya nagakirinaun lang nga wara anay pagpanghugas kang andang mga alima.\"\n3Ginsabat sanda ni Jesus, \"Andut haw nga ginalapas man ninyo ang sugo kang Dios para lang matuman ang inyo nga mga pagsurondan? 4Indi bala nga nagsugo ang Dios nga, 'Tahudon mo ang imo tatay kag nanay,' kag 'Ang bisan sin-o nga maghambal kang malaot sa anang tatay ukon nanay, dapat mapatay?' 5Pero ang inyo tana ginatudlo amo nga kon ang sangka tawo gani may sarang nga ibulig sa anang tatay ukon nanay, pero kon magkuon tana nga, 'Ginpain ko run dya para sa Dios,' indi run tana kinahanglan nga magbulig sa anang tatay ukon nanay. 6Sa paghimo ninyo karia, ginhimo ninyo nga wara ti pulos ang sugo kang Dios para lang matuman ang inyo mga pagsurondan. 7Mga hipokrito kamo! Husto gid man ang ginkuon kang Dios paagi kay Propeta Isaias nahanungud kaninyo,\n8'Ang mga tawo nga dya nagapadungug kanakun paagi gid lang sa andang mga ginapanghambal,\npero wara gid sanda ti baratyagun para kanakun.\n9Ang andang pagsimba kanakun wara ti kapuslanan,\ntungud hay ginatudlo nanda ang pagturon-an nga ginhimo-himo lang kang tawo nga kuno kanakun maghalin.'\"\nAng mga Butang nga Nagadagta sa Tawo\n10Gintawag ni Jesus ang mga tawo nga magparapit kana kag ginkun-an, \"Pamati kamo kag hangpa ninyo dyaay: 11Bukun ti ang ginakaun kang tawo ang makadagta kana, kundi kon ano ang nagagwa sa anang ba-ba; amo ria ang makadagta kana.\"\n12Dayon nagparapit kana ang anang mga disipulo kag nagkuon, \"Naman-an mo bala nga naglain ang buut kang mga Fariseo sa ginpanghambal nimo?\"\n13Nagsabat si Jesus paagi sa paanggid, \"Ang kada tanum nga wara gintanum kang akun Amay sa langit pagagabuton. 14Pabay-i lang ninyo sanda. Mga bulag sanda karia nga manugtuytoy. Kag kon ang sangka bulag magtuytoy sa sangka bulag man, pareho sanda karia nga mahulog sa buho.\"\n15Naghambal si Pedro kana, \"Abi, ipaathag kanamun ang paraanggidan nga ria.\"\n16Nagkuon si Jesus kananda, \"Wara man bala ninyo mahangpi? 17Wara haw kamo kamaan nga ang bisan ano nga nagasulud sa ba-ba nagadiretso dya sa busong kag nagagwa lang man sa lawas? 18Pero ang nagagwa tana sa ba-ba nagahalin sa tagipusuon, kag amo dya ang nagadagta sa tawo. 19Tungud hay sa tagipusuon kang tawo nagahalin ang mga malain nga panghuna-huna nga amo ang nagatulod sa paghimo kang mga malain nga mga butang pareho kang pagpatay, pagpanginbayi ukon pagpanginlaki, pagpakighilawas, pagpanakaw, pagtistigo kang butig, kag paghambal kang makaguba ka dungug kang iba. 20Amo dya nga mga butang ang nagadagta sa tawo. Pero indi tana makadagta kana ang magkaun nga wara makapanghugas kang alima.\"\nAng Pagtuo kang Bayi nga Taga-Canaan\n21Naghalin si Jesus rugto kag nag-agto sa lugar nga marapit sa probinsya kang Tiro kag Sidon. 22Kar-on, may sangka bayi nga taga-Canaan nga nagaistar rugto ang nagparapit kay Jesus kag nagpakitluoy nga nagakuon, \"Ginoo, kaliwat ni David, maluoy ikaw kanakun! Ang akun bata nga bayi ginasab-an kang demonyo kag sobra gid ang ana nga pag-antos.\"\n23Pero wara gid magsabat si Jesus kana. Ang anang mga disipulo nagparapit kana kag nagpangabay nga nagakuon, \"Pahalina tana run, kaina pa ang ana sunod-sunod kanatun kag kagahud kana.\"\n24Nagsabat si Jesus, \"Ginpadara ako rugya para lang sa mga katawhan kang Israel nga kaangay kang mga karnero nga nagtalang.\"\n25Pero ang bayi nagparapit pa gid kana kag nagluhod sa atubang na nga nagakuon, \"Ginoo, buligi man ako ay!\"\n26Nagsabat si Jesus kana, \"Bukun ti mayad nga ibul-un ang pagkaun kang mga bata kag itablug sa mga ayam.\"\n27Nagsabat ang bayi, \"Matuod ria, Ginoo, ogaring bisan gani ang mga ayam nagakaun man kang mga uyang nga pagkaun nga nagakarahulog sa lamesa kang andang agalun.\"\n28Dayon nagkuon si Jesus kana, \"Inday, kabahul kang imo pagtuo! Matuman ang imo ginapangayo.\" Kag sa amo gid to nga tion nag-ayad ang anang bata.\nDuro nga mga Tawo ang Ginpang-ayad ni Jesus\n29Naghalin rugto si Jesus kag nagpanaw sa binit kang linaw kang Galilea. Dayon nagtukad tana sa bakulod kag nagpungko para magtudlo. 30Duro gid nga mga tawo ang nag-aragto kana nga nagadara kang mga piang, bulag, pingkaw, apa, kag duro pa gid nga mga masakitun. Ginpangbutang nanda ang mga masakitun sa may atubang ni Jesus kag ginpang-ayad na sanda. 31Daw indi gid makapati ang mga tawo kang nakita nanda nga ang mga apa makahambal run, ang mga pingkaw naayad run, ang mga piang makapanaw run kag ang mga bulag makakita run; kag gindayaw nanda ang Dios kang Israel.\nGinpakaun ni Jesus ang Apat ka Libo nga mga Tawo\n32Gintawag ni Jesus ang anang mga disipulo kag nagkuon, \"Nangir-o gid ako sa mga tawo nga dya hay tatlo ka adlaw run sanda nga nagaimaw kanakun kag wara run sanda ti makaun. Indi ako gusto nga mag-uroli sanda nga wara makakaun hay basi bala kon magkaralipung sanda sa dalan.\"\n33Namangkot ang mga disipulo kana, \"Sa diin bay kita makabuul kang pagkaun rugya sa disyerto para sa amo dya kaduro nga mga tawo?\" 34Ginpamangkot sanda ni Jesus, \"Pira ka bilog ang inyo tinapay dyan?\" Nagsabat sanda, \"Pito ka tinapay kag pirambilog nga magagmay nga isda.\"\n35Amo to kag ginkun-an ni Jesus ang mga tawo nga magpurungko sa lupa. 36Dayon ginbuul na ang pito ka bilog nga tinapay kag ang mga isda kag nagpasalamat sa Dios. Pagkatapos ginpamihak-pihak na dya kag itugro sa anang mga disipulo kag dya ginpanagtag nanda sa mga tawo. 37Nakakaun sanda tanan kag nagkarabusog. Kag kang panipunon kang mga disipulo ang mga nabilin, pito ka alat nga buta ang andang natipon. 38Apat ka libo nga mga laki ang nakakaun wara ti labut ang mga bayi kag mga bata.\n39Pagkatapos kato ginpapauli ni Jesus ang mga tawo. Nagsakay tana sa baruto kag nag-agto sa lugar kang Magadan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/15","date":"2019-01-19T09:55:13Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662893.38\/warc\/CC-MAIN-20190119095153-20190119121153-00256.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000084639,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008463859558}","num_words":978,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.423,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 11:18\n18Kang mabatian dya kang mga tumuluo nga mga Judio, nagpuut sanda ka sukma kana kag nagdayaw sa Dios nga nagakuon, \"Kon amo, ang Dios nagatugro run man sa mga bukun ti Judio kang kahigayonan sa paghinulsul agud to nga makaangkun man sanda kang kabuhi nga wara ti katapusan!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/11\/18","date":"2019-01-23T03:37:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583884996.76\/warc\/CC-MAIN-20190123023710-20190123045710-00615.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.49,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 12:16\n16Sa mga tinion nga to wara mahangpi kang mga disipulo ang kahulogan kang mga nagakaratabo nga to. Pero kang si Jesus nabanhaw run kag ginhimaya, amo to kag nadumduman nanda nga ang nagkaratabo nga dya nasulat run sa Kasulatan parte kana, kag amo dya ang ginhimo kang mga tawo kana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/12\/16","date":"2019-01-16T07:41:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657097.39\/warc\/CC-MAIN-20190116073323-20190116095323-00302.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.569,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 12\nAng mga Tumuluo Ginhingabot pa gid\n1Kang amo man dya nga mga tinion, ang iba nga mga katapo kang iglesia ginhingabot ni Haring Herodes.+ 2Ginpapatay na paagi sa espada si Santiago nga bugto ni Juan. 3Kang makita ni Herodes nga nalipay ang mga Judio sa anang ginhimo, ginpadakup na man si Pedro. (Natabo dya katong Pista kang Tinapay nga Wara ti Tapay.) 4Pagkatapos nga mapadakup na si Pedro, ginpapriso na dya kag gintugyan para gwardyahan kang apat ka hubun kang mga suldado nga kada hubun may apat ka suldado. Ang tuyo ni Herodes, pagapaatubangun na sa mga katawhan si Pedro pagkaligad kang Pista kang Paglampuwas. 5Gani si Pedro ginabantayan sa prisohan; pero ang mga katapo kang iglesia nagapangamuyo gid sa Dios kang hugut sa andang tagipusoon para kana.\nGinhilway si Pedro kang Anghel\n6Kang gabii antes paatubangun ni Herodes si Pedro sa katawhan, nagakaturog tana sa tunga kang darwa ka suldado. Nagapos tana kang darwa ka kadena kag may mga gwardya man nga nagabantay sa pwertahan kang prisohan. 7Hinali lang nga may nagtuhaw nga anghel kang Ginoo kag nagsanag ang sulud kang selda. Gintapik kang anghel sa kilid si Pedro kag pukawun nga nagakuon, \"Dali, bangon!\" Lagi-lagi kato, nagkarahukas ang mga kadena sa alima ni Pedro. 8Nagkuon pa gid ang anghel kana, \"Iwagkus ang imong paha kag isuksok ang imo sandalyas.\" Ginhimo man dya ni Pedro kag nagkuon pa gid ang anghel kana, \"Isuksok ang imong kunup kag magsunod kanakun.\" 9Nagsunod si Pedro sa anghel paggwa sa prisohan. Pero wara tana kamaan nga ang ginahimo kang anghel matuod. Abi na nga nakakita lang tana kang paranan-awun. 10Ginlubsan nanda ang primero nga grupo kang mga gwardya, kag amo man ang Ikarwa, kag nag-abot sanda sa salsalun nga pwertahan nga aragyan paagto sa syudad. Nagbukas lang dya kang ana para kananda, kag naggwa sanda. Nagpanaw sanda sa sangka kalye, kag hinali lang nga ginbayaan kang anghel si Pedro.\n11Dayon nakamaradmad si Pedro sa natabo kana, kag nagkuon, \"Kadya nasiguro ko run gid nga ang Ginoo nagsugo kang anang anghel, kag naghilway kanakun sa gahum ni Herodes kag sa tanan nga ginapaabot kang mga Judio nga matabo kanakun.\"\n12Kang matalupangdan dya ni Pedro, nag-agto tana sa balay ni Maria nga nanay ni Juan nga ginatawag man nga Marcos, nga sa diin duro nga mga tawo ang nagtiripon kag nagapangamuyo. 13Nanuktok si Pedro sa gwa nga pwertahan, kag ang surugoon nga si Roda naggwa sa paglantaw kon sin-o dya. 14Nakilala na ang limug ni Pedro kag sa sobra na nga kakunyag, nagdalagan tana pabalik sa sulud nga wara na mabuksan ang pwertahan, kag nagkuon kananda nga si Pedro rugto sa gwa nagatindug. 15Nagkuon sanda kana, \"Umang-umang kaw!\" Pero nagpamirit tana nga si Pedro gid to. Kag nagkuon sanda, \"Anang anghel ria!\"\n16Pero si Pedro tana sige ang anang panuktok, kag kang buksan nanda ang pwertahan nakita nanda tana kag natingala gid sanda. 17Ginsenyasan na sanda nga maghipus kag dayon ginsaysay na kananda kon ano ang ginhimo kang Ginoo sa pagpagwa kana sa prisohan. Kag nagkuon pa gid tana kananda, \"Isugid ninyo dya kay Santiago kag sa iba pa nga mga isigka-tumuluo.\" Pagkatapos, naghalin tana kag mag-agto sa lain nga lugar.\n18Pagkaaga, sobra gid ang pagkinaran-karan kang mga gwardya tungud hay indi nanda maman-an kon ano ang natabo kay Pedro. 19Nagsugo si Herodes nga sagapun tana pero wara gid nanda tana makita. Gani ginpaimbistigar na ang mga gwardya kag pagkatapos nagsugo tana nga pamatyun sanda. Dayon, naghalin tana sa Judea kag mag-agto sa Cesarea kag rugto tana nagtiner.\nAng Pagkapatay ni Herodes\n20Kar-on, sobra gid ang kaugut ni Herodes sa mga taga-Tiro kag taga-Sidon. Gani nagbuylog sanda sa pagpakigkita kana. Primero ginhaylo nanda si Blasto nga mayordomo kang hari agud magbulig kananda. Dayon, nag-agto sanda kay Herodes agud magpakigsag-uli kana, tungud hay sa lugar kang hari nagabuul kang pagkaun ang andang pungsod.\n21Pag-abot kang gintalana nga adlaw, nagsuksok si Herodes kang anang harianun nga bayo, kag nagpungko sa anang trono kag nagpamulong-pulong sa katawhan. 22Naghinugyaw ang mga tawo, \"Bukun ti tawo ang nagahambal nga ria, kundi dios!\" 23Lagi-lagi gintugroan kang anghel kang Ginoo si Herodes kang balatian tungud hay wara na ginpadunggan ang Dios. Gin-uk-uk tana kang ulod kag napatay.\n24Pero ang pulong kang Dios padayon pa gid nga naglapnag kag nagduro pa gid ang mga nagtoroo.\n25Sa pihak tana nga bahin, natapos run nanday Bernabe kag Saulo ang andang hirikoton. Nagbalik sanda halin sa Jerusalem nga dara si Juan nga ginatawag man Marcos.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/12","date":"2019-01-16T03:41:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583656665.34\/warc\/CC-MAIN-20190116031807-20190116053807-00592.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000081062,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000081062316895}","num_words":740,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.403,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 18:18\nAng Pagbalik ni Pablo sa Antioquia\n18Nagbuhay pa gid si Pablo sa Corinto kang pira ka adlaw. Pagkatapos, naglisensya tana sa mga tumuluo nga mapanaw tana, kag nag-agto tana sa Siria imaw nanday Priscila kag Aquila. Antes tana magpanakayun, nagpagunting anay tana kang anang buhok sa Cencrea tungud hay natuman na run ang anang panaad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/18\/18","date":"2019-01-22T08:28:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583831770.96\/warc\/CC-MAIN-20190122074945-20190122100945-00512.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998886585,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998886585235596}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.018,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.411,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 2:34\n34Ginbindisyonan sanda ni Simeon kag nagkuon tana kay Maria nga nanay kang bata, \"Ang bata nga dya gintangdu kang Dios agud paagi kana raku nga mga Israelenhun ang magaparayu sa Dios, pero raku man ang magaparapit sa Dios. Paratandaan tana halin sa Dios nga pagapakalainun kang mga katawhan,","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/2\/34","date":"2019-01-23T00:40:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583879117.74\/warc\/CC-MAIN-20190123003356-20190123025356-00395.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000035763,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000035762786865}","num_words":49,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.49,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 13\nMaghinulsul kang Inyo mga Sala\n1Sa amo man to nga mga tinion, may mga tawo nga nag-aragto kay Jesus kag nagsugid kana nahanungud sa mga taga-Galilea nga ginpapatay ni Pilato samtang nagahalad sanda kang mga sapat nga haralad sa Dios. 2Nagsabat si Jesus kananda, \"Abi bala ninyo nga ang mga taga-Galilea nga dya mas makasasala sangsa iba nga mga taga-Galilea tungud hay amo to ang natabo kananda? 3Sugidan ko kamo, bukun ti amo karia, kon indi kamo maghirinulsul kang inyo mga sala, tanan kamo magakaramatay man pareho kananda. 4Pareho man anay ria kang napulo'g walo ka mga tawo sa Siloe nga nagkaramatay katong matumbahan sanda kang tore. Abi ninyo natabo to kananda hay sobra gid sanda ka makasasala sangsa iba nga mga taga-Jerusalem? 5Sugidan ko kamo, bukun ti amo karia, kon indi kamo maghirinulsul kang inyo mga sala magakaramatay man kamo pareho kananda.\"\nAng Paraanggidan nahanungud sa Higera nga Wara Pagpamunga\n6Dayon nag-istorya si Jesus kananda kang dya nga paraanggidan: \"May sangka tawo nga may tanum nga higera sa anang urubasan. Sangka bes, gin-agtonan na kag ginbisitahan dya nga higera kon may bunga, pero wara gid tana ti nakita. 7Gani nagkuon tana sa hardinero, 'Sulnga bala, ikatlo run nakun ka tuig dya nga balik-balik rugya nga nagasulung kon may bunga ang dya nga higera, pero wara gid ako ti nakita. Pukana run lang gani dya! Kanugon lang ang lupa nga ginasagad na ka usar!' 8Pero nagsabat ang hardinero, 'Agalun, pabay-i lang anay kadya nga tuig, hay kutkoton ko ang anang palibot kag ibutangan kang abuno. 9Kon mamunga gani dya sa sunod nga tuig, ti kundi nga mayad. Pero kon indi gani mamunga, amo run to ang pagpukan ta!'\"\nGin-ayad ni Jesus ang Buktot nga Bayi sa Adlaw nga Inugpahuway\n10Sangka Adlaw nga Inugpahuway, nagapanudlo si Jesus sa sinagoga. 11May sangka bayi rugto nga buhay run nga ginagamhan kang malaot nga ispirito, nga amo ang nagpabalatian kana sa sulud kang napulo'g walo ka tuig. Buktot tana kag indi na gid matadlung ang anang lawas. 12Kang makita tana ni Jesus, gintawag na dya nga magparapit kana, kag ginkun-an, \"Inday, hilway run ikaw sa imong balatian!\" 13Dayon gintungtong ni Jesus ang anang alima sa bayi kag lagi-lagi nagtadlung ang anang lawas, kag gindayaw na ang Dios.\n14Ang pangulo tana kang sinagoga nag-ugut tungud nga nagpang-ayad si Jesus sa Adlaw nga Inugpahuway. Gani naghambal tana sa mga tawo, \"Sa sangka semana may anum ka adlaw nga makaobra kita; sa amo ria nga mga adlaw kamo mag-agto rugya sa pagpabulong, bukun ti sa Adlaw nga Inugpahuway!\"\n15Pero ginsabat tana kang Ginoo, \"Mga hipokrito kamo! Bisan sin-o kabay kaninyo ginabuy-an ninyo sa turil ang inyo mga baka ukon mga asno sa Adlaw nga Inugpahuway kag dar-un sanda sa irimnan? 16May sangka bayi rugya nga kaliwat ni Abraham nga sa sulud run kang napulo'g walo ka tuig nga ginagapos ni Satanas. Indi bala nagakadapat lang nga hilwayun tana sa gahum ni Satanas bisan sa Adlaw nga Inugpahuway?\" 17Sa ginhambal nga dya ni Jesus, ang mga nagakontra kana nahuy-an gid, kag ang mga tawo tana nagkinalipay tungud sa tanan na nga mga makatiringala nga hinimoan.\nAng Paraanggidan nahanungud sa Liso kang Mustasa\n18Dayon nagpamangkot si Jesus, \"Ano ang kaangay kang Ginharian kang Dios? Sa ano natun dya mapaanggid? 19Daw pareho dya kang liso kang mustasa nga ginpanggas kang tawo sa anang uma, kag nagtubo dya kag nagbahul hasta nga nangin kahoy, kag ang mga pispis namugad sa anang mga sanga.\"\nAng Paraanggidan nahanungud sa Tapay\n20Nag-istorya ruman si Jesus, \"Sa diin ko mapaanggid ang Ginharian kang Dios? 21Pareho dya kang tapay nga ginsamo kang sangka bayi sa tatlo ka sukub+ nga harina hasta nga ang bug-os nga ginmasa nga harina maghabok.\"\nAng Masipot nga Pwertahan\n22Samtang nagapaagto si Jesus sa syudad kang Jerusalem, nagapanudlo tana sa mga kabaryohanan kag kabanwahanan nga anang maagyan. 23May sangka tawo nga nagpamangkot kana, \"Ginoo, gamay lang ayhan nga mga tawo ang maluwas?\"\nNagkuon si Jesus kananda, 24\"Tinguhai gid ninyo nga makasulud sa masipot nga pwertahan. Tungud hay sugidan ko kamo, duro nga mga tawo ang magatinguha sa pagsulud pero indi sanda makasulud. 25Tungud hay sa tion nga ang tagbalay magtindug kag magpanirado kang pwertahan, kamo tinyo rugto lang sa gwa magapanuktok kag magakuon, 'Sir, pasudla man kami!' Magasabat tana kaninyo, 'Wara takun kamaan kon taga-diin tinyo!' 26Kag magasabat man kamo, 'Irimaw anay kita kato nga nagakaun kag nagainum, kag nagpanudlo pa gani ikaw sa amun banwa.' 27Pero magasabat ruman tana kaninyo, 'Wara gid takun kamaan kon taga-diin tinyo. Haralin kamo rugya, kamo nga ang inyo ginahimo puro kalaotan!' 28Magaparanangisun kamo kag magabinagrut ang inyong mga unto, kon makita ninyo sanday Abraham, Isaac, Jacob, kag ang tanan nga mga propeta rugto sa ginharian kang Dios, kag kamo tinyo wara ginpasulud. 29May mga tawo man rugto nga magaharalin sa tanan nga bahin kang kalibutan, kag magapungko sanda sa pagkaun sa tabad rugto sa ginharian kang Dios. 30Dumduma ninyo dya, ang mga tawo nga kubus sa tulad mangin dungganun sa urihi, kag ang mga dungganun sa tulad mangin kubus sa urihi.\"\nAng Paghigugma ni Jesus sa Syudad kang Jerusalem\n31Sa amo gid to nga tion, may mga Fariseo nga nagparapit kay Jesus kag nagkuon, \"Kinahanglan nga maghalin gid ikaw rugya kag mag-agto sa iba nga lugar tungud hay gusto ikaw patyun ni Herodes.\"\n32Pero nagsabat si Jesus kananda, \"Panaw kamo kag hambalan ninyo ang singgarong nga ria, 'Padayon ako nga magapanabog kang mga demonyo kag magapamulong kang mga masakitun hasta sa adlaw nga matapos ko ang akun hirikoton. 33Pero kinahanglan gid nga padayonon ko ang akun nga pagpanaw hasta nga makadangat ako sa Jerusalem, tungud hay bukun ti angay nga ang sangka propeta mapatay sa iba nga lugar kundi nga sa Jerusalem gid.'\n34\"Kamo nga mga taga-Jerusalem ginapamatay ninyo ang mga propeta kag ginapangbato ninyo ang mga ginpadara kang Dios kaninyo. Makapira ka beses nga ginhandum ko nga tiponon kamo kag atipanun pareho kang munga nga nagatipon kang anang mga pisu sa idalum kang anang pakpak, pero indi kamo gusto! 35Gani kar-on, ginpatumbayaan run kang Dios ang inyo templo. Kag sugidan ko kamo, nga indi run gid ninyo ako makita liwan hasta nga mag-abot ang adlaw nga magakuon kamo, 'Pakamayadun ang nagaabot nga ginpadara kang Ginoo.'\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/13","date":"2019-01-16T14:10:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657510.42\/warc\/CC-MAIN-20190116134421-20190116160421-00399.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000081062,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000081062316895}","num_words":1032,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.012,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.402,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 1\n1Halangdun nga Teofilo,\nSa una nga libro nga akun ginsulat, ginsaysay ko ang nahanungud sa tanan nga mga butang nga ginpanghimo kag ginpanudlo ni Jesus, halin kang pag-umpisa na kang anang hirikoton 2hasta sa adlaw nga gindara tana palangit. Sa wara pa tana gindara palangit, paagi sa Balaan nga Ispirito ginbinlan na kang mga sugo ang anang pinili nga mga apostoles. 3Sa tapos nga mapatay tana, nagpakita tana kananda sa raku nga mga beses sa sulud kang 40 ka adlaw. Ginpamatud-an na kananda sa paagi nga indi gid mapanginwara nga tana buhi, kag naghambal tana kananda kang nahanungud sa pagginahum kang Dios. 4Samtang nagairirimaw sanda, ginbinlan na sanda nga nagakuon, \"Indi anay kamo maghalin sa Jerusalem. Hulatun ninyo ang akun ginkuon kaninyo nga ginsaad kang akun Amay nga igatao kaninyo. 5Si Juan nagbawtiso kang mga katawhan sa tubig, pero pira run lang ka adlaw kag pagabawtisohan run kamo sa Balaan nga Ispirito.\"\nAng Pagpalangit ni Jesus\n6Kang mag-iririmaw si Jesus kag ang anang mga apostoles, ginpamangkot nanda tana, \"Ginoo, kadya run haw nimo ipatindugun liwan ang Ginharian kang Israel?\"\n7Nagsabat si Jesus kananda, \"Ang akun Amay amo ang nagpat-ud kang mga panahon kag mga tinion sa ana kaugalingun nga gahum, kag indi ninyo dya kinahanglan nga maman-an! 8Pero pag-abot kang Balaan nga Ispirito kaninyo, makabaton kamo kang gahum, kag magapanugid kamo sa katawhan nahanungud kanakun, indi lang rugya sa syudad kang Jerusalem kundi sa bug-os man nga probinsya kang Judea kag sa Samaria kag hasta pa gid sa tanan nga duuk kang kalibutan.\" 9Pagkahambal ni Jesus ka dya, samtang nagaturuk sanda, nakita nanda nga gindara tana pa langit, kag ginlikupan tana kang panganod kag nadura sa andang panuruk.\n10Nalansang pa angud ang panuruk kang mga apostoles sa langit samtang nagaparayu si Jesus kananda kag hinali lang may nagtindug sa ingud nanda nga darwa ka laki nga nagasuksok ka puti. 11Nagkuon dya kananda, \"Kamo nga mga Galileanhun, andut haw nga nagatirindug kamo dyan kag nagatangra sa langit? Ang Jesus nga dya nga ginbuul kaninyo kag gindara palangit magabalik man. Kon ano ang nakita ninyo nga pagpalangit na amo man karia ang ana nga pagbalik.\"\nAng Tal-us ni Judas\n12Pagkatapos kato, ang mga apostoles nagbalik sa syudad kang Jerusalem halin sa bukid kang Mga Olibo nga ginabanta nga sangka kilometro ang karayuun halin sa Jerusalem. 13Pag-abot nanda rugto, nagsaka sanda sa ibabaw nga kwarto nga anda ginadayonan. Sanda kadya amo sanday, Pedro, Juan, Santiago, Andres, Felipe kag Tomas, si Bartolomeo kag Mateo, si Santiago nga bata ni Alfeo, si Simon nga isganan, kag si Judas nga bata ni Santiago. 14Tanan sanda masami nga nagatingub sa pagpangamuyo kaimaw kang mga kababainhan kag si Maria nga nanay ni Jesus kag ang mga laki nga bugto ni Jesus.\n15Pagkaligad kang pira ka adlaw, may mga 120 ka mga tumuluo ang nagtiriripon. Nagtindug si Pedro sa tunga nanda kag naghambal, 16\"Mga kabugtoan, kinahanglan gid nga matuman ang ginakuon sa Kasulatan nga ginhambal kang Balaan nga Ispirito katong una paagi kay David nahanungud kay Judas, nga amo ang naggiya sa mga nagdakup kay Jesus. 17Imaw man anay natun tana kag may bahin man sa atun hirikoton.\"\n18(Si Judas nga dya nakabaton kang kwarta tungud sa kadu na nga hinimoan, kag gintaba na ka lupa sa diin nahulog tana pabaliskad. Nawasdak kadya ang anang lawas kag nag-aragay ang tanan na nga dinaut. 19Ang natabo nga dya nabalahuba sa tanan nga mga taga-Jerusalem, gani sa kaugalingun nanda nga hambal ang lupa nga to gintawag nanda nga Akeldama, nga kon sayudon \"Lupa kang Dugo.\")\n20\"Tungud hay nasulat sa libro kang mga Salmo, nga\n'Pabay-an run lang ang anang balay\nkag indi run dya pagpaistaran bisan kay sin-o.'\nKag nasulat pa gid nga,\n'Itao run lang sa iba ang anang hirikoton.'\n21\"Gani ang isara sa atun mga kaibahan sa bug-os nga panahon nga kita anay nagpakig-imaw pa kay Ginoong Jesus, 22umpisa kang mga inadlaw nga magpangbawtiso si Juan hasta sa adlaw nga si Jesus ginbuul kanatun palangit, kinahanglan nga mangin kaimaw natun sa pagpanugid nahanungud sa pagkabanhaw ni Ginoong Jesus.\"\n23Gani nagpili sanda kang darwa ka laki, nga amo sanday Jose nga ginahingaranan man kay Barsabas (kag ginatawag man Justo), kag si Matias. 24Dayon nangamuyo sanda, \"Ginoo, naman-an mo ang tagipusoon kang tanan nga tawo. Ipahayag kanamun kadya kon sin-o sa darwa nga dya ang imo napilian 25nga magbulus nga mag-alagad bilang apostol nga ginbayaan ni Judas, kag kadya rugto run tana sa lugar nga amo gid ang angay kana.\" 26Pagkatapos nanda ka pangamuyo, naggabot-gabot sanda kag ang ngaran nga anda nagabotan amo ang kay Matias, gani gindugang nanda tana sa napulo'g isara ka mga apostoles.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/1","date":"2019-01-22T05:54:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583829665.84\/warc\/CC-MAIN-20190122054634-20190122080634-00162.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000034571,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":9,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000003457069397}","num_words":764,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.397,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 14:19\n19Dayon ginkun-an na ang mga tawo nga magpurungko sa kahilamonan. Ginbuul na ang lima ka tinapay kag ang darwa ka isda; nagtangra tana sa langit kag magpasalamat sa Dios. Dayon ginpamihak-pihak na ang tinapay kag ginpanugro sa anang mga disipulo, kag ginpanagtag dya kang mga disipulo sa mga tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/14\/19","date":"2019-01-19T06:53:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583662690.13\/warc\/CC-MAIN-20190119054606-20190119080606-00568.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9993774295,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999377429485321}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.087,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.5,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 2:11\n11mga Judio kag mga bukun ti Judio nga nadara sa relihiyon kang mga Judio. Kag ang iba pa gid kanatun mga taga-Creta kag taga-Arabia. Pero mabatian natun tanan nga nagaharambal sanda sa atun mismo kaugalingun nga linggwahe kang nahanungud sa mga makatiringala nga hinimoan kang Dios!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/2\/11","date":"2019-01-18T21:57:01Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660818.25\/warc\/CC-MAIN-20190118213433-20190118235433-00012.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999645948,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999645948410034}","num_words":47,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.447,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 15\nGinpaanggid ni Jesus ang Anang Kaugalingun sa Puno kang Ubas\n1Naghambal pa gid si Jesus, \"Ako amo ang matuod nga puno kang ubas, kag ang akun Amay tana amo ang manugtatap. 2Ang kada sanga nakun nga wara nagapamunga ginatapas na. Kag ang kada sanga tana nga nagapamunga ginahawanan na agud to nga magpamunga pa gid kang duro. 3Kamo ginlimpyohan run paagi sa mga pulong nga akun ginhambal kaninyo. 4Magpabilin kamo nga suud ang inyo kaangtanan kanakun, kag ako magapabilin man nga suud ang akun kaangtanan kaninyo. Hay ang sanga indi makapamunga sa anang kaugalingun lang kon wara dya naangut sa puno. Kamo amo man karia. Indi man kamo makapamunga kon wara nagapabilin nga suud ang inyo kaangtanan kanakun.\n5\"Ako amo ang puno kang ubas, kag kamo tana ang mga sanga. Ang sin-o man nga nagapabilin nga suud ang anang kaangtanan kanakun, kag ako amo man kana, magapamunga tana kang duro-duro gid, hay luwas kanakun wara kamo ti sarang mahimo. 6Ang bisan sin-o nga wara nagapabilin nga suud ang anang kaangtanan kanakun daw pareho kang sanga nga gintablug kag nagakalayung. Dya nga sanga ginatipon kag ginapilak sa kalayo kag ginasunog. 7Kon magapabilin kamo nga suud ang inyo kaangtanan kanakun, kag ang akun mga pulong nagapabilin man sa inyo nga mga tagipusoon, pangayo kamo kang bisan ano nga gusto ninyo kag inyo dya nga mabaton. 8Ang akun Amay ginapadunggan paagi sa inyo nga pagkabuhi nga nagabunga kang duro-duro, kag paagi dyan karia mapamatud-an nga kamo mga disipulo nakun. 9Kon paano nga ako ginhigugma kang Amay, kamo man ginhigugma ko. Magpabilin kamo sa akun paghigugma. 10Kon nagatuman kamo kang akun mga sugo magapabilin kamo sa akun gugma pareho kanakun nga nagtuman ako sa sugo kang akun Amay kag nagapabilin sa anang paghigugma kanakun. 11Ginsugid ko kaninyo ang mga butang nga dya agud to nga maaguman ninyo ang akun kalipay kag mangin bug-os gid ang inyo kalipay. 12Amo dyaay ang akun sugo kaninyo, nga maghigugmaanay kamo pareho kang akun paghigugma kaninyo. 13Wara ti paghigugma nga makalabaw pa sa paghigugma kang sangka tawo nga magatugro kang anang kabuhi para sa anang mga amigo. 14Kag kamo mga amigo nakun kon nagatuman kamo kang akun mga sugo kaninyo. 15Wara ko run kamo ginatawag nga mga surugoon, tungud nga ang surugoon wara nakamaan kon ano ang ginahimo kang anang agalun. Sa baylo, ginatawag ko run kamo nga mga amigo, hay ang tanan nga ginsugid kang akun Amay kanakun ginpamaan ko man kaninyo. 16Bukun ti kamo ang nagpili kanakun, kundi nga ako amo ang nagpili kaninyo, kag ginpili ko kamo nga magkabuhi nga nagapamunga kang bunga nga magapabilin hasta san-o. Kon amo dya ang inyo himoon, itugro kang Amay ang bisan ano nga pangayoon ninyo sa akun ngaran. 17Gani amo dya ang akun sugo kaninyo, nga maghigugmaanay gid kamo.\"\nPagadumtan Kamo kang Kalibutan nga Nagakontra sa Dios\n18Naghambal pa gid si Jesus, \"Kon ang kalibutan nga dya nga nagakontra sa Dios nagadumut kaninyo, panumdumun ninyo nga ako ang una na nga gindumtan. 19Kon kamo bahin kang kalibutan nga dya nga nagakontra sa Dios pagapalanggaun na kamo hay kamo mga kaimaw na. Pero tungud nga bukun kamo ti bahin kang kalibutan nga dya hay ginpili ko run kamo halin kana, amo ria nga ginadumtan na kamo. 20Panumduma ninyo ang ginkuon ko anay kaninyo nga wara ti surugoon nga labaw pa sangsa anang agalun. Gani nga kon ginhingabot ako kang kalibutan nga nagakontra sa Dios, kamo man pagahingaboton nanda. Kon nagtuman sanda kang akun mga ginpanudlo, tumanun man nanda ang inyo nga igatudlo. 21Amo dya ang himoon nanda kaninyo tungud kang inyo kaangtanan kanakun hay sanda kadya wara makakilala sa Amay nga amo ang nagpadara kanakun. 22Kon wara ako mag-abot kag maghambal kananda, wara raad sanda ti sarabtun sa andang kasal-anan, pero kadya wara run gid sanda ti may ibaribad sa andang mga kasal-anan. 23Ang tawo nga nagadumut kanakun, nagadumut man sa akun Amay. 24Kon wara ako maghimo sa tunga nanda kang mga katingalahan nga indi mahimo ni bisan sin-o, wara raad sanda ti sarabtun sa andang mga kasal-anan. Kar-on hay nakita nanda dya nga mga butang, gindumtan nanda ako sa gihapon kag ang akun Amay. 25Sa ginhimo nanda nga dya natuman ang ginakuon sa andang kasulatan nga, 'Gindumtan nanda ako nga wara ti kabangdanan.'\"\n26Naghambal pa gid si Jesus sa anang mga disipulo, \"Magapadara ako kaninyo kang Manugbulig nga magahalin sa Amay. Tana amo ang Ispirito nga nagatudlo kang kamatuoran, kag tana kadya sa Amay magahalin. Sa anang pag-abot, magapamatuod tana nahanungud kanakun. 27Kag kamo magapamatuod man nahanungud kanakun, tungud nga sa umpisa pa lang kaimaw ko run kamo.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/15","date":"2019-01-21T13:44:28Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583792784.64\/warc\/CC-MAIN-20190121131658-20190121153658-00297.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":760,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.432,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 3:11\n11Kag nagkuon pa gid kananda si Juan, \"Ginabawtisohan ko kamo sa tubig tanda kang inyong paghinulsul kag pagtalikod sa inyong mga kasal-anan. Pero may magaabot nga labaw pa gid sangsa kanakun, nga bisan pa gani sa pagbitbit kang ana mga sandalyas bukun ako ti takus. Pagabawtisohan na kamo kang Balaan nga Ispirito kag kalayo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/3\/11","date":"2019-01-18T11:12:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660070.15\/warc\/CC-MAIN-20190118110804-20190118132804-00216.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999789,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999788999557495}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.018,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 19:38\nAng Paglubung kay Jesus\n38Pagkatapos kadya, si Jose nga taga-Arimatea nag-agto kay Pilato kag gin-ayo na nga ibul-un ang bangkay ni Jesus. Si Jose nga dya sumuronod man ni Jesus pero sa likum lang, hay nahadluk tana sa mga pangulo kang mga Judio. Gintugotan tana ni Pilato, gani nag-agto tana rugto kag ginbuul ang bangkay ni Jesus.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/19\/38","date":"2019-01-22T13:32:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583850393.61\/warc\/CC-MAIN-20190122120040-20190122142040-00263.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000081062,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000081062316895}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.102,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.222,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 16:14\nNagpakita si Jesus sa Napulo'g isara ka mga Disipulo\n14Kang urihi, nagpakita si Jesus sa napulo'g isara ka mga disipulo mismo samtang nagakaraun sanda. Ginkaraan na sanda tungud nga wara sanda magpati kag tungud nga mga awut sanda ti ulo. Tungud hay wara gid sanda magpati sa mga ginpanugid kang mga nakakita kana pagkatapos nga nabanhaw tana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/16\/14","date":"2019-01-24T05:01:12Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584518983.95\/warc\/CC-MAIN-20190124035411-20190124061411-00106.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999885559,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999885559082031}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.098,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 13:1\nNaghugas si Jesus kang Kahig kang anang mga Disipulo\n1Kar-on, bisperas run kang Pista kang Paglampuwas. Naman-an ni Jesus nga nag-abot run ang tion nga tana magataliwan sa dya nga kalibutan kag magabalik sa Amay. Halin kauna ginhigugma na gid ang anang mga sumuronod rugya sa kalibutan kag ginhigugma na gid sanda hasta sa katapusan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/13\/1","date":"2019-01-16T12:32:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583657470.23\/warc\/CC-MAIN-20190116113941-20190116135941-00073.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.102,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.464,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 16\nAng Dayaun nga Manugdumara\n1Nag-istorya si Jesus sa anang mga disipulo, \"May sangka tawo nga manggaranun nga may surugoon nga amo ang nagadumara kang anang mga pagkabutang. May nakamuno sa manggaranun nga dya nga ginausikan lang ka anang manugdumara ang anang mga pagkabutang. 2Gani ginpatawag na ang manugdumara nga dya kag ginkun-an, 'Ano dya ang akun nabatian nahanungud kanimo? Abi, taw-i ako kang lista kang imo pagdumara kang akun mga pagkabutang, tungud hay umpisa ka dya bukun run ikaw ti akun manugdumara.' 3Nagkuon ang manugdumara sa anang kaugalingun, 'Maiwan run lang ako kadya tungud hay pahalinun run ako kang akun amo sa akun katungdanan? Indi man ako kasarang magpangalog, kag mayha man ako magpakilimos. 4Naman-an ko run gali kon ano ang akun himoon, agud to nga kon wara run ako ti obra may mga amigo man angud ako nga mabaton kanakun sa andang mga balay!' 5Gani ang ginhimo na, ginpatawag na ang tanan nga tawo nga may mga utang sa anang amo. Nagkuon tana sa nahauna, 'Sang ano ang utang mo sa akun amo?' 6Nagsabat ang tawo, 'Walo ka gatos ka galon nga lana kang olibo.' Dayon nagkuon kana ang manugdumara, 'Dyaay ang lista kang imong utang; pungkoi dya kag himoa nga apat ka gatos.' 7Dayon nagkuon man tana sa isara, 'Ikaw tana, pira ang imong utang sa akun amo?' Nagsabat ang tawo, 'Sangka gatos ka sako nga trigo.' Dayon, nagkuon kana ang manugdumara, 'Dyaay ang lista kang imong utang, himoa run lang nga walo ka napulo.' 8Kag ang dayaun nga manugdumara nga dya gindayaw kang anang amo tungud sa anang kaabtik sa pagpahito. Sa dya nga kalibutan ang mga tawo nga wara nagatuo sa Dios mas abtik pa magpahito sangsa mga tawo nga nagatuo sa Dios.\"\n9Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal, \"Gamita ninyo ang kalibutanun nga manggad sa pagpakig-amigo, agud to nga kon indi run dya magamit, pagabatonon kamo sa iristaran nga wara ti katapusan. 10Ang bisan sin-o nga masarigan sa garagmay nga mga butang, masarigan man sa daragkul; kag ang bisan sin-o nga nagadaya sa garagmay nga mga butang, nagadaya man sa daragkul nga mga butang. 11Kon indi kamo masarigan sa pagkaput kang manggad rugya sa kalibutan, sin-o pa ang magasarig sa pagpakaput kaninyo kang matuod-tuod nga manggad? 12Kag kon indi kamo masarigan sa mga butang nga ginpakaput lang kaninyo kang iba, sin-o pa ang magatugro kaninyo kang mga butang nga mangin inyo run gid!\"\n13\"Wara ti surugoon nga makaalagad sa darwa ka agalun, tungud hay ang matabo karia kaugtan na ang isara kag palanggaun na ang isara, ukon alagadun na kang husto ang isara kag ang isara tana tamayun na. Indi ninyo maalagad kang dungan ang Dios kag ang manggad.\"\nAng Iba pa nga mga Pinanghambal ni Jesus\n14Kang mabatian ang tanan nga dya kang mga Fariseo nga tama ka makigkwarta, ginyaw-yaw nanda si Jesus. 15Ginkun-an sanda ni Jesus, \"Kamo gid ang nagapakita-kita sa mga tawo nga matarung gid kamo, pero naman-an kang Dios ang sulud kang inyong tagipusoon. Ang ano man nga ginaali-ali kang mga tawo, ginakangil-adan kang Dios.\"\n16\"Ang Kasugoan ni Moises kag ang sinulat kang mga propeta ginabantala hasta sa tion ni Juan nga Manugbawtiso. Umpisa sa tion nga ria ang Mayad nga Balita nahanungud sa Paghari kang Dios amo run ang ginapanudlo kag ang kada isara nagapamirit nga magpasakup rugya ka dya. 17Pero mahapus pa nga madura ang langit kag ang lupa sangsa mangin wara ti pulos ang bisan pinakagamay nga pintok kang Kasugoan.\n18\"Ang sin-o man nga magabulag sa anang asawa kag magpangasawa liwan, nakasala kang pagpanginbayi, kag ang laki nga magpangasawa kang sangka bayi nga ginbulagan kang anang bana, nakasala man kang pagpanginbayi.\"\nSi Lazaro kag ang Manggaranun nga Tawo\n19\"May sangka manggaranun nga nagasuksok kang marahalun nga panaptun kag nagapagusto ka kaun adlaw-adlaw. 20Sa pwertahan kang anang balay may ginabutang nga imol nga tawo nga ginahingaranan kay Lazaro, nga ang lawas na ka dya naputos kang katul. 21Si Lazaro nga dya nagahandum nga makakaun kang mga uyang halin sa lamesa kang manggaranun. Luwas pa dyan karia, ginaparapitan tana kang mga ayam kag ginadilapan ang anang mga katul. 22Napatay ang tawo nga imol kag gindara kang mga anghel sa ingud ni Abraham. Napatay man ang tawo nga manggaranun kag ginlubung. 23Rugto tana sa lugar kang mga patay nga nagaantos kag kang pagtangra na nakita na sa marayu si Abraham, kag si Lazaro sa ingud na ka dya. 24Gani nagpanawag tana, 'Amay nga Abraham, maluoy man ikaw kanakun kag sugoa si Lazaro nga itum-uy ang punta kang anang tudlo sa tubig kag ipaturoan ang akun dila tungud hay sobra gid ang akun pag-antos rugya sa kalayo nga dya!' 25Pero nagsabat si Abraham, 'Panumduma, anak, nga katong buhi pa ikaw naangkun mo run ang tanan nga mga mayad nga butang, kag ang kay Lazaro tana puros lang mga malain. Kadya tana, tana ang nagakalipay rugya kag ikaw timo nagaantos rugyan. 26Luwas pa dyan karia, sa ulut natun may kadadalman nga ang bisan sin-o rugya nga malyag mag-agto rugyan indi makatabok, ukon ang bisan sin-o rugyan nga gusto mag-agto rugya indi man makatabok.' 27Nagsabat ang manggaranun nga tawo, 'Kon amo karia, Amay, nagapangabay ako nga kon mahimo ipaagtonon mo si Lazaro rugto sa balay kang akun tatay, 28tungud hay may lima pa ako ka mga bugto nga laki rugto. Kun-on mo tana nga paandaman na sanda agud to nga indi man sanda makaagto rugya sa lugar nga puro lang pag-antos.' 29Pero nagkuon si Abraham kana, 'Rugto man kananda ang kasugoan ni Moises kag ang mga sinulat kang mga propeta. Pabay-i sanda nga magpamati rugyan karia.' 30Nagkuon ang manggaranun, 'Kulang pa to, Amay nga Abraham. Pero kon may sangka tawo nga napatay kag mabuhi liwan kag mag-agto rugto kananda magahinulsul gid sanda kang anda mga sala.' 31Pero nagkuon si Abraham kana, 'Indi gani sanda mamati sa ginakuon sa kasugoan ni Moises kag sa mga sinulat kang mga propeta, indi man sanda magpati bisan sa patay pa nga mabuhi liwan.'\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/16","date":"2019-01-21T20:22:33Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583807724.75\/warc\/CC-MAIN-20190121193154-20190121215154-00402.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":987,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.004,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.414,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 3:8\n8Pareho bala kang hangin, nagahuyup dya sa bisan diin na gusto maghuyup. Mabatian mo ang huni na kadya, pero wara mo maman-i kon sa diin dya maghalin ukon sa diin nagapaagto. Amo man karia ang nagakatabo sa tawo nga natawo paagi sa gahum kang Balaan nga Ispirito.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/3\/8","date":"2019-01-23T11:44:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584331733.89\/warc\/CC-MAIN-20190123105843-20190123131843-00119.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.023,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.216,"stopwords_ratio":0.354,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 8:44\n44Kamo, ang inyo nga tatay amo ang Yawa. Kag kon ano ang gusto kang inyo tatay amo man ang inyo gusto nga himoon. Manugpatay tana nga daan halin pa kang una. Wara tana ti labut sa kamatuoran, hay wara gid ti kamatuoran nga masapwan kana. Ang tanan nga ginapanghambal na puro lang binutig. Amo gid ria ang anang kinaugali hay butigun tana kag tana ang ginahalinan kang tanan nga kabutigan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/8\/44","date":"2019-01-24T04:03:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584518983.95\/warc\/CC-MAIN-20190124035411-20190124061411-00124.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":71,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.465,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 21:33\nAng Paraanggidan nahanungud sa mga Agsador\n33Nagpadayon pa gid si Jesus sa paghambal kananda, \"Pamatii pa gid ninyo ang sangka paraanggidan nga dya. May sangka tawo nga nagtanum kang ubas sa anang uma. Ginkudalan na dya palibot kag nagkutkot kang buho para purugaan kang ubas. Nagpatindug man tana kang mataas nga barantayan. Pagkatapos, ginpaagsa na ang anang taramnan, kag nagpanaw sa iba nga lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/21\/33","date":"2019-01-20T03:12:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583690495.59\/warc\/CC-MAIN-20190120021730-20190120043730-00212.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999994874,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999948740005493}","num_words":65,"character_repetition_ratio":0.025,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.431,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 16:21\nNaghambal si Jesus nahanungud sa anang Pag-antos kag Kamatayun\n21Umpisa kato ginasugid run ni Jesus kang maathag sa anang mga disipulo nga kinahanglan maagto tana sa Jerusalem kag magbatas kang tuman nga pag-antos sa alima kang mga kamal-aman kang mga Judio, mga pangulo kang kaparian, kag mga manunudlo kang kasugoan. Ipapatay nanda tana, pero sa ikatlo nga adlaw pagabanhawun tana!","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/16\/21","date":"2019-01-20T13:22:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583716358.66\/warc\/CC-MAIN-20190120123138-20190120145138-00013.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000071526,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000007152557373}","num_words":61,"character_repetition_ratio":0.016,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.475,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 19:31\nGinbuno ang Kilid ni Jesus\n31Byernes kato kag ang masunod nga adlaw amo run ang pinasahi nga Adlaw nga Inugpahuway. Tungud nga ang mga Judio indi gusto nga mabilin sa kros sa Adlaw nga Inugpahuway ang mga lawas kang mga ginlansang, gani ginpangabay nanda kay Pilato nga ipabalbag ang mga batiis kang mga tawo nga ginlansang sa kros, kag ibul-un ang andang mga bangkay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/19\/31","date":"2019-01-23T11:10:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584331733.89\/warc\/CC-MAIN-20190123105843-20190123131843-00256.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995182753,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995182752609253}","num_words":65,"character_repetition_ratio":0.097,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.477,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 17\nNagpangamuyo si Jesus para sa Anang Kaugalingun\n1Pagkatapos ni Jesus ka hambal kadya, nagtangra tana sa langit kag nagkuon, \"Amay, nag-abot run ang tion. Ipakita mo kon daw ano kagamhanan nga imo Anak, agud to nga ipakita man kang Anak kon daw ano ikaw kagamhanan. 2Tungud nga gintaw-an mo tana kang awtoridad sa paggahum sa tanan nga tawo, agud to nga magtugro kang kabuhi nga wara ti katapusan sa tanan nga mga tawo nga imo gintugyan kana. 3Kag ang kabuhi nga wara ti katapusan amo dyaay: ang kilalahun nanda ikaw nga amo gid lang ang matuod nga Dios, kag kilalahun man nanda si Jesu-Cristo nga imo ginpadara. 4Ginpakita ko run rugya sa lupa kon daw ano ikaw ka gamhanan paagi sa pagtapos kang hirikoton nga imo gintugyan kanakun. 5Kadya Amay, ipakita kon daw ano ako kagamhanan sa imo prisensya - ang gahum nga akun anay kang ako kaimaw pa nimo sa wara pa matuga ang kalibutan.\n6\"Ginpakilala ko kon sin-o gid ikaw sa mga tawo nga imong gintao kanakun halin sa kalibutan. Imo sanda kadya, kag gintugro mo sanda kanakun kag nagtuman sanda kang imo pulong. 7Kar-on, naman-an run nanda nga ang tanan nga imong gintao kanakun kanimo gid maghalin. 8Ang mga mensahe nga imong gintao kanakun ginpaalinton ko man kananda, kag ginbaton nanda dya. Naman-an nanda nga matuod gid nga ako rugyan kanimo maghalin, kag nagapati sanda nga ikaw ang nagpadara kanakun rugya. 9Nagapangamuyo ako para kananda. Wara ako nagapangamuyo para sa kalibutan nga nagakontra sa Dios kundi para sa mga tawo nga imong gintao kanakun, hay imo sanda kadya. 10Ang tanan nga akun imo, kag ang tanan nga imo akun man, kag paagi kananda nakita ang akun pagkagamhanan. 11Kag kar-on magahalin run ako sa kalibutan, kag magabalik run ako kanimo. Pero sanda magapabilin pa sa kalibutan. Amay, Balaan gid ikaw. Amligi sanda paagi sa gahum kang imo ngaran nga imo gintao kanakun, agud to nga mangin isara man sanda pareho nga ikaw kag ako isara. 12Kang ako kaimaw pa nanda, gin-amligan ko sanda paagi sa gahum kang imo ngaran nga imong gintugro kanakun. Ginbantayan ko sanda kag wara ti bisan isara kananda nga nadura luwas lang sa isara nga to nga natalana run nga pagalaglagun, agud to nga matuman ang ginakuon sa kasulatan. 13Kag kar-on tana, magabalik run ako kanimo. Ginasugid ko ang mga butang nga dya samtang rugya pa ako sa kalibutan agud to nga maaguman man nanda kang bug-os ang kalipay nga akun naaguman. 14Ginpaalinton ko run kananda ang imong mensahe kag nagdumut kananda ang kalibutan nga nagakontra sa Dios, tungud hay bukun sanda ti ana kang ria nga kalibutan pareho man kanakun nga bukun ti ana kang ria nga kalibutan. 15Wara ako nagapangamuyo nga ibul-un mo sanda sa kalibutan nga ria nga nagakontra sa Dios, kundi nga amligan mo sanda sa yawa. 16Bukun sanda ti ana kang ria nga kalibutan nga nagakontra sa Dios pareho man kanakun nga bukun ti ana kang ria nga kalibutan. 17Paagi sa kamatuoran ipain mo para sa imong tinutuyo ang mga tawo nga nagatoo kanakun. Ang imong Pulong amo ang kamatuoran. 18Kon paano nga ginpadara nimo ako sa kalibutan nga nagakontra sa Dios, sanda man ginapadara ko nga magpanudlo sa mga katawhan sa kalibutan nga dya. 19Para gid lang kananda gintugyan ko ang akun kaugalingun para sa imong tinutuyo, agud to nga sanda man magatugyan kang bug-os para sa imong tinutuyo.\n20\"Bukun lang para sa mga tawo nga dya ako nagapangamuyo, kundi para man sa mga magatoo kanakun paagi sa mensahe nga ginapanugid kang mga tawo nga dya. 21Ginapangamuyo ko nga sanda tanan mangin isara lang, pareho nga ikaw, Amay, kag ako may kaangtanan sa isara kag isara. Kabay pa nga sanda man mangin suud ang andang kaangtanan kanatun agud to ang katawhan sa kalibutan magapati nga ikaw ang nagpadara kanakun rugya. 22Ginpakita ko kon daw ano sanda kagamhanan pareho kang pagpakita nimo kon daw ano ako kagamhanan, agud to nga sanda man mangin isara lang pareho natun nga isara lang: 23buut hambalun nga ako may suud nga kaangtanan kananda, kag ikaw may suud nga kaangtanan kanakun. Kabay pa nga mangin isara run lang gid sanda agud to nga maman-an kang kalibutan nga dya nga nagakontra sa Dios nga ikaw ang nagpadara kanakun, kag ginahigugma mo ang mga sumuronod pareho kang paghigugma mo kanakun.\n24\"Amay, gusto ko nga ang mga tawo nga imo gintugyan kanakun makaimaw ko kon sa diin man ako agud to nga makita nanda ang akun pagkagamhanan. Dya nga gahum gintao mo kanakun hay ginhigugma mo ako sa wara pa matuga ang kalibutan.\n25\"Amay, matarung gid ikaw. Bisan nga ang katawhan sa kalibutan wara makakilala kanimo, ako tana kilala ko ikaw kag ang mga tawo nga dya nga nagtoo kanakun nakamaan nga ikaw ang nagpadara kanakun. 26Ginpakilala ko run kananda kon sin-o ikaw, kag ipakilala ko pa gid ikaw, agud to nga makahigugma man sanda sa iba nga pareho kang paghigugma mo kanakun, kag agud to nga ako mismo magapabilin nga suud ang akun kaangtanan kananda.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/17","date":"2019-01-20T08:34:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583705091.62\/warc\/CC-MAIN-20190120082608-20190120104608-00299.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000064373,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000064373016357}","num_words":829,"character_repetition_ratio":0.084,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.352,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 21:23\n23Tungud sa ginhambal nga dya ni Jesus nabalahuba sa mga sumuronod ni Jesus nga ang disipulo nga dya indi mapatay. Pero si Jesus wara magkuon nga indi dya mapatay, kundi nga kuon na tana, \"Kon gusto ko nga buhi pa tana hasta sa pagbalik nakun rugya, ano tana ang ginakabalak-an mo?\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/21\/23","date":"2019-01-17T03:52:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658681.7\/warc\/CC-MAIN-20190117020806-20190117042806-00620.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.014,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.229,"stopwords_ratio":0.385,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 20:19\nAng Pamangkot nahanungud sa Pagbayad kang Buwis\n19Ang mga manunudlo kang kasugoan kag ang mga pangulo kang kaparian nagtinguha gid nga idakpun si Jesus sa amo gid to nga tion tungud hay nasat-uman nanda nga sanda ang ginatumud ni Jesus sa paraanggidan nga dya, ugaring hay nahadluk sanda sa mga tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/20\/19","date":"2019-01-19T21:03:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583681597.51\/warc\/CC-MAIN-20190119201117-20190119223117-00140.warc.gz","language":"krj","language_score":1.000009656,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000096559524536}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.02,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.481,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 2\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Paralitiko\n1Pagkatapos kang pira ka adlaw, nagbalik si Jesus sa Capernaum. Kag naglapnag ang balita nga rugyan run tana sa anang balay. 2Gani duro gid nga mga tawo ang nagtiripon kag wara run gid ti lugar nga nabilin bisan pa sa atubang kang gawang. Nagawali si Jesus kananda kang Mayad nga Balita, 3kang mag-abot ang apat ka mga tawo nga may ginayayungan nga sangka paralitiko. 4Pero tungud gani kang kadurohon kang mga tawo, indi nanda mapaparapit ang paralitiko kay Jesus. Gani nga gin-ukaban nanda ang atup sa ibabaw nayon ni Jesus. Kag kang maluhotan run ang atup, gintunton nanda ang paralitiko nga nagabatang sa anang baratangan. 5Kang makita ni Jesus ang kahugut kang andang pagtoo, ginkun-an na ang paralitiko, \"Anak, ginapatawad run ang imong mga sala.\"\n6Kar-on, may mga manunudlo kang kasugoan nga nagapurungko rugto kag nagapanghuna-huna sa andang kaugalingun, 7\"Andut haw nga nagahambal tana kang pareho karia? Ginapasipalahan na ang Dios! Ang Dios gid lang kabay ang sarang makapatawad kang mga sala?\"\n8Naman-an lagi ni Jesus ang andang mga ginapanghuna-huna sa andang kaugalingun. Gani nagkuon tana kananda, \"Andut haw nga nagapanghuna-huna kamo kang amo karia? 9Indi bala nga mas hulas, ang magkuon sa paralitiko nga dya nga, 'Napatawad run ang imong mga sala' sangsa magkuon nga, 'Bangon ikaw, darha ang imong baratangan kag magpanaw?' 10Pero pamatud-an ko kaninyo nga ang Anak kang Tawo may awtoridad sa kalibutan sa pagpatawad kang mga sala.\" Dayon, ginkun-an na ang paralitiko, 11\"Ginakun-an ko ikaw, bangon, darha ang imong baratangan kag mag-uli!\"\n12Dayon man bangon kang paralitiko kag dali-dali nga gindara na ang anang baratangan kag maghalin sa tunga kang tanan nga mga tawo. Natingala gid ang tanan nga nakakita ka dya, kag gindayaw nanda ang Dios nga nagakuon, \"Wara pa gid kami ti nakita nga pareho kang natabo nga dya!\"\nAng Pagtawag ni Jesus kay Levi\n13Nagbalik liwan si Jesus sa binit kang Linaw kang Galilea, kag duro nga mga tawo ang nag-arabot kag magtiripon kana kag gintudloan na sanda. 14Pagkatapos kato, kang nagapanaw tana, nakita na ang sangka manugsukot kang buwis nga ginahingaranan kay Levi nga bata ni Alfeo. Nagapungko tana ka dya sa may ginabaydan kang buwis. Ginkun-an tana ni Jesus, \"Dali, sunod ikaw kanakun!\" Amo to kag nagtindug man si Levi kag magsunod kana.\n15Samtang nagakaun si Jesus sa balay ni Levi, duro nga mga manugsukot kang buwis kag mga makasasala ang nagakaun imaw kana kag sa anang mga disipulo, tungud hay duro sanda ka dya nga nagsurunod kana. 16May mga manunudlo kang kasugoan nga mga Fariseo ang nakakita nga nagadungan si Jesus sa pagkaun imaw sa mga manugsukot kang buwis kag sa mga makasasala. Gani nga ginpamangkot kang mga manunudlo kang kasugoan ang mga disipulo ni Jesus, \"Andut haw nga nagadungan tana magkaun sa mga tawo nga ria?\"\n17Pagkabati ka dya ni Jesus, nagsabat tana, \"Ang mga tawo nga wara ti balatian wara man nagakinahanglan kang doktor, kundi ang mga nagamarasakit lang. Wara ako mag-agto rugya sa pagtawag kang mga matarung nga mga tawo, kundi kang mga makasasala.\"\nAng Pamangkot nahanungud sa Pagpuasa\n18Sangka bes, ang mga disipulo ni Juan nga Manugbawtiso kag ang mga Fariseo nagapuasa. May mga tawo nga nagparapit kay Jesus kag namangkot kana, \"Andut nga nagapuasa tana ang mga disipulo ni Juan nga Manugbawtiso kag ang mga disipulo kang mga Fariseo, pero ang imo tana mga disipulo wara haw pagpuasa?\"\n19Nagsabat si Jesus kananda, \"Mahimo bala nga magpuasa ang mga bisita sa kasal samtang kaimaw pa nanda ang nobyo? Indi gid! Samtang kaimaw pa nanda ang nobyo, indi nanda mahimo ria. 20Pero magaabot ang adlaw nga ang nobyo pagabul-un kananda, kag amo run to ang tion kang andang pagpuasa.\n21\"Kag wara ti bisan sin-o nga nagagamit kang bag-o nga tela agud ilunub sa daan nga bayo. Tungud hay kon himoon na dya, ang bag-o nga lunub nga dya magakuru kag gisiun na ang daan nga bayo nga ginlumban kag tapat pa gid gani nga magabahul ang gisi. 22Wara man ti bisan sin-o nga nagabutang kang bag-o nga bino sa daan nga surudlan nga panit. Tungud hay kon himoon na dya, busdikun kang bag-o nga bino ang daan nga surudlan nga panit, kag maula ang bino kag ang daan nga surudlan nga panit indi run man mapuslan. Ang bag-o nga bino angay lang nga ibutang sa bag-o nga surudlan nga panit.\"\nAng Pamangkot nahanungud sa Adlaw nga Inugpahuway\n23Sangka Adlaw nga Inugpahuway, samtang nagaagi sanday Jesus sa katrigohan, ang anang mga disipulo nagpangutul kang mga inuhay. 24Gani ginkun-an kang mga Fariseo si Jesus, \"Turuka bala, supak sa atun Kasugoan ang ginahimo kang imo mga disipulo tungud hay Adlaw kadya nga Inugpahuway!\"\n25Pero nagsabat si Jesus, \"Wara gid bala ninyo mabasahi kon ano ang ginhimo ni David kato anay kang sanda kang anang mga tinawo gin-gutum gid kag nagakinahanglan kang pagkaun? 26Nagsulud tana sa balay kang Dios katong si Abiatar amo ang Pinakamataas nga Pari, kag ginkaun ni David ang tinapay nga nahalad sa Dios. Suno sa atun kasugoan, ang mga pari lang ang sarang makakaun kang tinapay nga to, pero ginkaun tana to ni David kag ginapanugroan na man ang anang mga tinawo.\"\n27Kag nagkuon pa gid si Jesus, \"Ang Adlaw nga Inugpahuway ginhimo para sa kaaraydan kang tawo, bukun ti nga ang tawo ang gintuga para sa pagtuman kang pagsurondan kang Adlaw nga Inugpahuway. 28Gani ang Adlaw nga Inugpahuway sa idalum kang gahum kang Anak kang Tawo.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/2","date":"2019-01-23T02:08:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583879117.74\/warc\/CC-MAIN-20190123003356-20190123025356-00463.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000089407,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000089406967163}","num_words":899,"character_repetition_ratio":0.063,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.429,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 8:35\n35Naggurowa ang mga tawo agud turukun kon ano ang natabo kag nag-agto sanda kay Jesus kag nasapwan nanda ang tawo nga ginsudlan anay kang demonyo nga nagapungko sa may kahig nayon ni Jesus. Nagasuksok run tana kang bayo kag mayad run ang anang paminsarun. Kag hinadlukan gid sanda tanan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/8\/35","date":"2019-01-21T16:22:04Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583795042.29\/warc\/CC-MAIN-20190121152218-20190121174218-00582.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999991655,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999991655349731}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.42,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 7:22\n22Pero pinsara bala ninyo dyaay: gintudloan kamo ni Moises nga isirkomon ninyo ang inyo nga mga bata nga laki. (Pero sa pagkamatuod karia bukun si Moises ang una nga nagtudlo kang dya nga turumanun, kundi ang inyo mga kaulangan kato anay.) Tungud sa gintudlo nga to ni Moises, ginasirkom ninyo ang inyo mga bata nga laki bisan sa Adlaw nga Inugpahuway.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/7\/22","date":"2019-01-17T08:08:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583658844.27\/warc\/CC-MAIN-20190117062012-20190117084012-00349.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999979496,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999794960021973}","num_words":62,"character_repetition_ratio":0.105,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.21,"stopwords_ratio":0.355,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 4:21\n21Nagpadayon si Jesus sa pagpanaw kag sa uruonhan nakita na pa gid ang darwa ka magbugto nga sanday Santiago kag Juan nga mga bata ni Zebedeo. Rugto sanda sa andang baruto nga nagapamuna kang andang pukot imaw kang andang tatay nga si Zebedeo. Gintawag sanda kadya ni Jesus nga magsunod kana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/4\/21","date":"2019-01-22T08:55:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583831770.96\/warc\/CC-MAIN-20190122074945-20190122100945-00598.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999849796,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999849796295166}","num_words":52,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 3:12\n12Kang makita dya ni Pedro, ginkun-an na sanda, \"Mga kapareho ko nga mga Israelenhun, andut haw nga natingala gid kamo kadya, kag andut haw nga ginaturuk gid ninyo kami nga daw sa kami ang nagpapanaw sa tawo nga dya paagi sa amun kaugalingun nga gahum ukon pagkadiosnon?","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/3\/12","date":"2019-01-21T14:17:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583792784.64\/warc\/CC-MAIN-20190121131658-20190121153658-00364.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000042915,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000042915344238}","num_words":48,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.417,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 20:19\nNagpakita si Jesus sa mga Disipulo\n19Pagkagabii kang nahauna nga adlaw nga ria kang semana, nagtiripon ang mga disipulo. Napintalan ang mga pwertahan kang lugar nga andang ginatiponan hay nahadluk sanda sa mga pangulo kang mga Judio. Dayon nag-abot si Jesus kag nagtindug sa andang tunga. Nagkuon tana kananda, \"Ang kalinung mangin rugyan kaninyo!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/20\/19","date":"2019-01-17T23:56:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659417.14\/warc\/CC-MAIN-20190117224929-20190118010929-00244.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000042915,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000042915344238}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.011,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.4,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 4\nSi Pedro kag si Juan sa Atubang kang Konseho\n1Nagahambal pa sa katawhan si Pedro kag si Juan kang parapitan sanda kang mga pari, kag kang kapitan kang mga gwardya sa templo kag kang mga Saduceo. 2Naugut sanda tungud hay ang darwa ka apostoles nga dya nagapanudlo sa katawhan nga si Jesus nabanhaw, kag dya nagapamatuod nga ang mga patay mabanhaw. 3Gani gindakup nanda ang darwa kag ginsulud sa prisohan hasta sa masunod nga adlaw tungud hay sirum run kato. 4Pero raku sa mga nakabati kang Pulong kang Dios ang nagtoroo; kag ang kadurohon nanda nagdangat sa mga lima ka libo.\n5Pagkasunod nga adlaw, nagtiripon sa Jerusalem ang mga manugdumara kang mga Judio, ang mga kamal-aman, kag ang mga manunudlo kang Kasugoan. 6Kaimaw man nanda si Anas nga amo ang Pinakamataas nga Pari, kag rugto man si Caifas, si Juan, si Alejandro, kag ang iba pa nga katapo kang panimalay kang Pinakamataas nga pari. 7Ginpaatubang nanda si Pedro kag si Juan kananda kag ginpamangkot, \"Kay sin-o gahum kag ngaran ang inyo gin-gamit sa paghimo kang butang nga dya?\"\n8Si Pedro nga nagamhan kang Balaan nga Ispirito nagsabat kananda, \"Kamo nga mga manugdumara kang katawhan kag mga kamal-aman, 9tungud ginausisa ninyo kami tulad nahanungud sa mayad nga buhat nga ginhimo sa tawo nga lupog nga dya, kag kon sa ano nga paagi nga naayad tana kadya, 10dapat ninyo tanan maman-an kag kang tanan nga mga Israelenhun, nga ang tawo nga dya nga nagatindug sa inyo tunga naayad tungud sa gahum kang ngaran ni Jesu-Cristo nga taga-Nazaret nga inyo ginpalansang sa kros pero ginbanhaw kang Dios. 11Tana amo\n'Ang bato nga wara ninyo maluyagi, kamo nga mga manughimo kang balay,\namo pa ang nangin pamusod nga bato.'\n12\"Magluwas kay Jesus wara run ti bisan sin-o nga makaluwas kanatun sa sala. Tungud nga sa bug-os nga kalibutan, ang ngaran gid lang ni Jesus ang gintao kang Dios, agud paagi ka dya maluwas kita.\"\n13Natingala gid ang mga katapo kang konseho kang makita nanda ang kaisug ni Pedro kag ni Juan sa pagsabat, kag matalupangdan nanda nga sanda ka dya mga ultimo lang man nga tawo kag wara ti tinun-an. Kag naman-an nanda nga kaimaw anay sanda ni Jesus. 14Pero kang makita nanda ang tawo nga naayad nga nagatindug sa tupad nanday Pedro kag Juan, wara run sanda ti makuon kontra kananda. 15Gani ginpagwa anay nanda ang darwa halin sa lugar nga ginatiponan kang konseho, kag naghinon-anun sanda, 16nga nagakuon, \"Ano ang himoon natun sa darwa nga dya tulad karia nga nabalahuba run sa bilog nga syudad kang Jerusalem ang makatiringala nga milagro nga nahimo paagi kananda kag indi man natun dya mapanginwara? 17Pero amo dyaay ang himoon ta agud nga ang bagay nga dya indi run gid magrapta sa mga katawhan: ipaandaman ta sanda nga indi run magliwan ka hambal bisan kay sin-o nahanungud sa ngaran nga dya.\"\n18Amo to kag gintawag nanda si Pedro kag si Juan nga magbalik sa sulud kag ginkun-an nga indi run gid maghambal ukon magpanudlo sa ngaran ni Jesus. 19Pero nagsabat si Pedro kag si Juan kananda, \"Kamo mismo ang maghusgar kon igsakto bala sa panuruk kang Dios ang magsunod kami kaninyo ukon kana. 20Tungud hay indi gid mahimo nga indi kami maghambal kang nahanungud sa amun nakita kag nabatian.\" 21Ginpaandaman pa gid sanda ka mayad kang konseho antes buy-an. Wara sanda ti makita nga paagi nga silotan ang darwa nga dya tungud hay ang tanan nga mga tawo nagadayaw sa Dios tungud kang natabo. 22Tungud hay ang tawo nga naayad nga dya sa makatiringala nga paagi nagapang-edadun run kang kapin sa kap-atan ka tuig.\nAng mga Tumuluo Nagpangamuyo sa Dios\n23Kang mabuy-an run sanday Pedro kag Juan, nagbalik sanda sa andang mga kaimaw, kag ginsugid nanda ang ginpanghambal kang mga pangulo kang kaparian kag kang mga kamal-aman. 24Pagkabati nanda ka dya, naghugpong sanda sa pagpangamuyo sa Dios nga nagakuon, \"Ginoo nga makagagahum sa tanan, ikaw ang nagtuga kang langit, lupa kag dagat, kag kang tanan nga rugyan kananda! 25Sa paggiya kang Balaan nga Ispirito, naghambal ikaw paagi kay David nga imong surugoon nga amun ulang, kang magkuon tana,\n'Andut haw nga nagabalingaso ang kaugut\nkang mga bukun ti Judio;\nKag nagahumun ang mga tawo kang mga\nbutang nga wara ti pulos?\n26Ang mga hari sa lupa\nnagaharanda sa pagpakig-away,\nkag ang mga manugdumara\nnagtiripon sa pagpakigbato sa\nGinoo kag sa anang Pinili.'+\n27Amo gid ria ang natabo, sa dya nga syudad nagtipon sanday Herodes kag Poncio Pilato imaw kang mga bukun ti Judio kag kang bilog nga katawhan kang Israel agud kontrahun si Jesus nga imong Balaan nga Surugoon nga imong Pinili. 28Ginhimo nanda ang mga butang nga imo ginplano kag ginbuut kauna pa nga daan nga dapat matabo. 29Kar-on, Ginoo, talupangda ang andang pagpamahug kanamun. Buligan mo kami nga imong mga surugoon nga makahambal kang imong pulong nga may tuman nga kaisug. 30Ipakita ang imong gahum sa pagpang-ayad kag itugot nga makahimo kami kang mga milagro kag katingalahan nga mga butang paagi sa ngaran kang imong Balaan nga Surugoon nga si Jesus.\"\n31Pagkatapos nanda ka pangamuyo, nag-uyug ang lugar nga andang ginatiponan. Gin-gamhan sanda tanan kang Balaan nga Ispirito kag nagharambal kang pulong kang Dios nga may kaisug.\nAng mga Tumuluo Nag-ambitanay kang andang mga Pagkabutang\n32Nagasinantoanay ang panghuna-huna kag baratyagun kang mga tumuluo. Wara ti bisan isara nga nagaangkun kang bisan ano nga pagkabutang nga ginakabig na nga ana, kundi nga ginapaambit nanda dya sa iba. 33May tuman nga gahum ang mga apostoles sa pagpamatuod kang nahanungud sa pagkabanhaw ni Ginoong Jesus, kag ginpasagahay kang Dios ang anang bugay kananda tanan. 34Wara ti may nalisdan bisan isara kananda, tungud hay ang may mga lupa ukon mga balay, ginabaligya nanda dya kag ang bayad na ka dya ginadara nanda 35kag itugyan sa mga apostoles. Dayon, ang kwarta ginapanagtag suno sa kinahanglan kang kada isara.\n36Amo ria ang ginhimo ni Jose nga taga-Cipro, nga sangka Levita, nga ginatawag man kang mga apostoles nga Bernabe (nga kon sayudon, manugparig-un kang baratyagun). 37Ginbaligya na ang anang uma, kag ang bayad na kadya gindara na kag gintugyan sa mga apostoles.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/4","date":"2019-01-17T18:08:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659056.44\/warc\/CC-MAIN-20190117163938-20190117185938-00165.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000094175,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000094175338745}","num_words":1012,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.436,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 8\n1Nagpasugot man si Saulo sa pagpatay kay Esteban.\nGinhingabot ni Saulo ang Iglesia\nKang amo gid to nga adlaw, tuman gid ang paghingabot sa iglesia sa Jerusalem. Ang tanan nga mga tumuluo, magluwas sa mga apostoles, nagraplaag sa mga probinsya kang Judea kag Samaria. 2Si Esteban tana, ginlubung kang mga tawo nga nagahigugma sa Dios kag ginhibian gid nanda tana ka mayad.\n3Pero si Saulo tana, nagahimurat gid nga laglagun ang iglesia. Nagapang-agto tana sa mga kabalayan kag ginapangguyod ang mga laki kag mga bayi kag isulud sa prisohan.\nAng Mayad nga Balita Ginwali sa Samaria\n4Ang mga tumuluo tana nga nagraplaag nga to nakalambot sa bisan diin nga lugar nga nagapangwali ka Pulong kang Dios. 5Nag-agto Felipe sa syudad kang Samaria kag rugto nagpanugid sa katawhan nahanungud kay Cristo. 6Kang mabatian kang duro nga mga tawo kag makita ang mga milagro nga ginapanghimo ni Felipe, nagpamati pa gid sanda kamayad sa anang ginapanghambal. 7Ang mga malaot nga ispirito nagasinggitan nga nagagwa halin sa mga tawo nga andang ginasab-an; kag duro man nga mga paralitiko kag mga piang ang nag-arayad. 8Gani bahul gid ang kalipay kang mga katawhan sa syudad nga to.\n9May sangka tawo rugto nga ginahingaranan kay Simon, nga buhay na run nga ginapadayaw ang mga taga-Samaria kang anang madyik. Ginapabugal na nga tana sangka tawo nga pinasahi, 10kag ginapamatian gid tana ka mayad kang tanan nga taga-Samaria, kubus man ukon dungganun. Kuon nanda, \"Ang tawo nga dya amo ang gahum kang Dios nga ginatawag 'Bahul nga Gahum.'\" 11Lawid run nga tion nga ginapadayaw ni Simon ang mga tawo paagi sa anang madyik, gani nga nagapamati gid sanda ka mayad kana. 12Pero kang magtoo sanda katong ginwali ni Felipe ang Mayad nga Balita nahanungud sa pagginahum kang Dios kag kay Jesu-Cristo, ginbawtisohan sanda—mga laki kag mga bayi. 13Pati si Simon nagtoo man kag ginbawtisohan. Pagkatapos kato, nagsagad run tana ka imaw kay Felipe, kag natingala gid tana kang makita na ang mga katingalahan kag mga milagro nga nagakaratabo.\n14Kang mabalitaan kang mga apostoles sa Jerusalem nga ginbaton kang mga taga-Samaria ang Pulong kang Dios, ginpaagto nanda sanday Pedro kag Juan rugto. 15Kang pag-abot nanda rugto, nagpangamuyo sanda para sa mga tumuluo nga mabaton nanda ang Balaan nga Ispirito. 16Tungud hay kang amo to nga tion wara pa magkunsad ang Balaan nga Ispirito bisan kay sin-o kananda. Ginbawtisohan pa lang sanda sa ngaran ni Ginoong Jesus. 17Dayon gintungtong nanday Pedro kag Juan ang andang mga alima sa mga tumuluo kag nabaton nanda ang Balaan nga Ispirito.\n18Kar-on, kang nakita ni Simon nga madyikero nga ang Balaan nga Ispirito gali ginatugro paagi sa pagtungtong kang alima kang mga apostoles, gin-alay-ayan na sanda kang kwarta 19kag nagkuon, \"Tugroi man ninyo ako ay kang gahum nga dya, agud to nga ang bisan sin-o nga tungtongan ko kang akun alima, makabaton kang Balaan nga Ispirito.\"\n20Pero ginsabat tana ni Pedro, \"Kabay nga malaglag ikaw kaimaw kang imong kwarta sa impyerno, tungud hay naghuna-huna ikaw nga mabakal mo kang kwarta ang abilidad nga ginatugro kang Dios! 21Wara gid ikaw ti labut ukon bahin sa buruhatun nga dya, tungud hay bukun ti matarung ang imong panghuna-huna sa panuruk kang Dios! 22Hinulsuli ang malain nimo nga tuyo nga dya, kag magpangamuyo ikaw sa Ginoo nga kabay pa daad nga patawarun na ikaw sa malain nimo nga panghuna-huna. 23Tungud hay nakita ko nga tama gid ikaw ka mahisaun kag nagapos kang sala.\"\n24Nagsabat si Simon, \"Pangamuyo kamo sa Ginoo para kanakun nga ang bisan ano sa inyo ginpanghambal indi matabo kanakun.\"\n25Kar-on, pagkatapos nga makapamatuod sanda nahanungud sa Ginoo kag makapanugid kang anang pulong, nagbalik sanda sa Jerusalem, nga nagapangwali kang Mayad nga Balita sa mga kabaryohanan kang Samaria.\nSi Felipe kag ang Opisyal nga taga-Etiopia\n26Sangka adlaw, may sangka anghel kang Ginoo nga nagkuon kay Felipe, \"Panaw ikaw kag mag-agto sa bagatnan, sa dalan nga nagapadulhog halin sa Jerusalem paagto sa Gaza.\" (Ang dalan nga dya wara run ginaagyan.) 27Gani nagpanaw tana kag nag-agto rugto. Sa dalan nga to, may sangka tawo nga mataas ang anang katungdanan sa Etiopia. Tana ka dya amo ang ginasarigan kang tanan nga manggad kang Kandake ukon rayna kang Etiopia. Nag-agto tana ka dya sa Jerusalem agud magsimba, 28kag tulad nagapauli run nga nagasakay sa anang karwahe kag nagabasa kang libro nga sinulat ni Propeta Isaias. 29Nagkuon ang Balaan nga Ispirito kay Felipe, \"Parapit ikaw rugto kag magdungan sa karwahe.\" 30Gani nagdalagan si Felipe parapit sa karwahe kag nabatian na ang tawo nga nagabasa kang libro nga sinulat ni Propeta Isaias. Ginpamangkot na dya, \"Naintiendihan mo bala ang imong ginabasa?\" 31Nagsabat ang opisyal, \"Paano ko bay dya maintiendihan kon wara ti may magpaathag kanakun?\" Dayon gin-agda na si Felipe nga magsakay sa karwahe kag magtupad kana. 32Amo dyaay ang bahin kang kasulatan nga anang ginabasa:\n\"Pareho kang karnero nga ginadara sa irihawan,\nUkon pareho kang tinday kang karnero nga nagahipus lang kon ginaguntingan ang anang bulbol,\nwara gid tana nagalimug.\n33Ginpakahuy-an tana kag bukun ti\nmatarung ang paghusgar kana;\nKag wara gid ti may makasugid nahanungud sa anang mga linahi,\ntungud hay gin-utas run ang anang kabuhi rugya sa lupa.\"\n34Namangkot ang opisyal kay Felipe, \"Sugidi ako kon sin-o ang ginatumud kang propeta nga dya. Ana bala kaugalingun ukon lain nga tawo?\" 35Dayon ginsaysay ni Felipe sa opisyal nga dya ang Mayad nga Balita nahanungud kay Jesus umpisa sa bahin kang Kasulatan nga dya. 36Samtang nagapadayon sanda sa andang dalanun, may naagyan sanda nga lugar nga may tubig, kag nagkuon ang opisyal, \"May tubig dyaay! Ano pa ang nagapugung agud bawtisohan ako?\"\n37[Nagsabat si Felipe, \"Pwede run ikaw mabawtisohan kon nagatoo ikaw kay Jesus kang tuduk sa imong tagipusoon.\"\nNagkuon ang opisyal, \"Huud, nagatoo ako nga si Jesu-Cristo amo ang anak kang Dios.\"]\n38Nagsugo ang opisyal nga papundohon ang karwahe, kag naglusong sanda nga darwa ni Felipe sa tubig kag ginbawtisohan tana ni Felipe. 39Kang makatakas run sanda, hinali lang nga ginbuul si Felipe kang Ispirito kang Ginoo, kag wara run tana makita liwan kang opisyal, gani nagdiretso run lang tana sa anang dalanun nga malipayun. 40Si Felipe tana, nasapwan na nga rugto run tana sa Azoto. Kag halin rugto nagpangwali tana kang Mayad nga Balita sa tanan nga kabanwahanan nga ana maagyan hasta nga makalambot tana sa Cesarea.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/8","date":"2019-01-17T18:02:40Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659056.44\/warc\/CC-MAIN-20190117163938-20190117185938-00169.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000075102,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000075101852417}","num_words":1039,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.415,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 19:11\nAng Paraanggidan nahanungud sa Kwarta nga Ginpatikang kang mga Surugoon\n11Samtang nagapamati ang mga tawo ka dya, nagpadayon si Jesus kag gin-istoryahan na sanda kang sangka paraanggidan. Ginhimo na dya tungud hay nagahinamput run sanda sa Jerusalem kag nagapinsar ang mga tawo nga madali run lang maghari ang Dios.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/19\/11","date":"2019-01-19T15:17:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583668324.55\/warc\/CC-MAIN-20190119135934-20190119161934-00090.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000081062,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000081062316895}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.46,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 5:45\n45Himoa ninyo ria agud to nga mangin takus kamo nga pagatawgun nga anak kang inyo Amay sa langit. Tungud hay pareho na nga ginapasirak ang adlaw sa mga malain kag sa mga mayad nga mga tawo, kag parareho man lang nga ginatugroan na kang uran ang mga matarung kag ang mga bukun ti matarung.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/5\/45","date":"2019-01-23T17:29:50Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547584336901.97\/warc\/CC-MAIN-20190123172047-20190123194047-00375.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0}","num_words":55,"character_repetition_ratio":0.007,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.455,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 4\nAng Pagsulay kay Jesus\n1Pagkatapos nga si Jesus nabawtisohan, gin-gamhan tana kang Balaan nga Ispirito kag gindara sa kamingawan para sulayun kang Yawa. 2Rugto, wara gid si Jesus magkaun sa sulud kang kap-atan ka adlaw kag kap-atan ka gabii kag gin-gutum gid tana. 3Nag-abot ang Yawa kag nagkuon kay Jesus, \"Kon ikaw ang Anak kang Dios, abi mandoi dyang mga bato nga mangin tinapay.\"\n4Pero nagsabat si Jesus, \"Nasulat sa kasulatan, 'Ang tawo indi lamang sa pagkaun mabuhi kundi sa kada pulong nga ginahambal kang Dios.'\" 5Pagkatapos kato, gindara tana kang Yawa sa Jerusalem nga amo ang Balaan nga syudad, kag ginpatindug sa pinakamataas nga bahin kang Templo. 6Nagkuon ang Yawa kana, \"Kon matuod nga ikaw ang Anak kang Dios, abi paglumpat halin rugya kadya. Hay nasulat sa kasulatan, 'Suguon kang Dios ang anang mga anghel nga amligan ikaw; pagasapnayun nanda ikaw agud to nga bisan ang imong kahig indi makabunggu sa bato.'\" 7Nagsabat si Jesus kana, \"Nasulat man sa kasulatan, 'Indi mo pagsulayun ang Ginoo nga imo Dios.'\" 8Dayon gindara pa gid kang Yawa si Jesus sa tama gid ka taas nga bukid kag ginpakita kana ang tanan nga mga ginharian sa kalibutan kag ang andang mga kagamhanan. 9Kag nagkuon ang Yawa kana, \"Itugro ko kanimo ang tanan nga dya kon magaluhod ikaw kag simbahun ako.\" 10Nagsabat si Jesus, \"Parayu kanakun, Satanas! Hay nasulat sa kasulatan, 'Simbahun mo ang Ginoo nga imo Dios kag tana gid lang ang imo alagadun!'\"\n11Amo to kag ginbayaan tana kang Yawa. Nag-abot ang mga anghel kag nag-atipan kana.\nNag-umpisa si Jesus kang Anang Buruhatun sa Galilea\n12Kar-on, kang mabatian ni Jesus nga napriso si Juan nga Manugbawtiso, nagbalik tana sa probinsya kang Galilea. 13Nag-abot tana sa banwa kang Nazaret pero wara tana magtiner rugto, kundi rugto tana nagtiner sa banwa kang Capernaum. Ang banwa nga dya, makita sa binit kang linaw kang Galilea nga sakup kang teritoryo kang Zabulon kag Neftali. 14Natabo dya agud matuman ang ginkuon ni propeta Isaias:\n15\"Ang teritoryo kang Zabulon kag teritoryo kang Neftali,\nsa binit kang baybayun kag sa pihak kang suba kang Jordan,\nsa lugar nga ginatawag Galilea nga ginaulian man kang mga bukun ti Judio!\n16Ang mga tawo rugyan nga nadulman kang sala\nnakakita kang tuman nga kasanag.\nAng kasanag nga dya nagapamanagbanag sa mga tawo nga nagakahadluk sa kamatayun tungud kang sala.\"\n17Halin kato, nag-umpisa ka pangwali si Jesus nga nagakuon, \"Hinulsuli ninyo kag talikdan ang inyong mga kasal-anan, hay ang ginharian kang langit marapit run lang mag-abot.\"\nAng Pagtawag ni Jesus sa Apat ka Mangingisda\n18Kang nagapanaw si Jesus sa binit kang linaw kang Galilea, nakita na ang darwa ka magbugto nga mangingisda. Dya amo sanday Simon nga ginatawag Pedro kag si Andres nga anang bugto. Nagaladlad sanda kadya kang pukot sa linaw. 19Nagkuon si Jesus kananda, \"Dali, sunod kamo kanakun hay tudloan ko kamo nga magpangdara kang mga tawo nga magsunod kanakun.\" 20Lagi-lagi ginbayaan nanda ang andang mga pukot kag magsunod kana.\n21Nagpadayon si Jesus sa pagpanaw kag sa uruonhan nakita na pa gid ang darwa ka magbugto nga sanday Santiago kag Juan nga mga bata ni Zebedeo. Rugto sanda sa andang baruto nga nagapamuna kang andang pukot imaw kang andang tatay nga si Zebedeo. Gintawag sanda kadya ni Jesus nga magsunod kana. 22Kag lagi-lagi kato, ginbayaan nanda ang andang baruto kag ang andang tatay kag nagsunod sanda kay Jesus.\nSi Jesus Nagpanudlo, Nagpangwali, kag Nagpang-ayad\n23Ginlibot ni Jesus ang bilog nga probinsya kang Galilea, nga nagapanudlo sa mga sinagoga. Nagpangwali tana kang Mayad nga Balita nahanungud sa pagginahum kang Dios, kag nagpang-ayad kang tanan nga sahi kang masakit kag balatian kang mga tawo. 24Kag ang balita nahanungud kay Jesus naglapnag sa bilog nga Siria gani ginpangdara nanda kana ang tanan nga mga masakitun, kag ang mga nagaantos sa nagkalain-lain nga mga balatian, ang mga ginagamhan kang mga demonyo, ang mga kuyapun kag ang mga paralitiko. Ginpang-ayad sanda kadya ni Jesus. 25Tungud karia, duro nga mga tawo ang nagsurunod kana nga nagharalin pa sa Galilea, sa Decapolis, sa Jerusalem, sa Judea kag sa lugar sa pihak kang Jordan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/4","date":"2019-01-23T05:07:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583897417.81\/warc\/CC-MAIN-20190123044447-20190123070447-00216.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000077486,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000077486038208}","num_words":676,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.416,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 5\nAng Wali ni Jesus sa Bakulod\n1Kang nakita ni Jesus ang duro nga mga tawo, nagtukad tana sa bakulod kag nagpungko rugto. Nagparapit kana ang ana nga mga disipulo 2kag nag-umpisa tana kadya sa pagpanudlo kananda nga nagakuon:\n3\"Bulahan ang mga nagakilala nga wara sanda ti may mahimo kon wara ang Dios,\nhay sanda kadya ang mapasakup sa ginharian kang langit!\n4Bulahan ang mga nagapangasubu,\nhay pagalipayun sanda kang Dios!\n5Bulahan ang mga mapainubusun,\nhay sanda kadya ang makabaton kang ginsaad kang Dios!\n6Bulahan ang mga may bahul nga handum nga mangin matarung sa panuruk kang Dios,\nhay itugro kang Dios kananda ang andang ginahandum!\n7Bulahan ang mga maluloy-on,\nhay pagakaloy-an man sanda kang Dios!\n8Bulahan ang mga may putli ti tagipusuon,\nhay makita nanda ang Dios!\n9Bulahan ang mga tawo nga nagapangita kang pamaagi nga mangin malinung ang tanan,\nhay sanda pagatawgun kang Dios nga anang mga kabataan!\n10Bulahan ang mga ginahingabot tungud kang andang pagsunod sa kabubut-un kang Dios,\nhay sanda kadya ang mapasakup sa ginharian kang langit!\n11\"Bulahan kamo kon insultohan kamo kang mga tawo kag hingaboton kag butang-butangan kang istorya nga malain kag bukun ti matuod tungud kang inyo pagsunod kanakun. 12Amo man kabay ria nga paghingabot ang naaguman kang mga propeta kato anay? Gani, magkalipay kamo kag magsinadya, tungud hay bahul nga padya ang ginaaman kaninyo kang Dios rugto sa langit.\nAsin kag Kasanag\n13\"Kamo daw pareho kang asin nga kinahanglanun gid kang mga tawo. Pero kon ang asin maduraan run gani kang ana nga kapait, indi run gid dya mapapait liwan. Indi run dya mapuslan gani ginapilak run lang sa gwa kag lapakun kang mga tawo.\"\n14\"Kamo daw pareho kang sulo nga nagasanag sa mga tawo nga indi mahimo nga indi makita pareho kang syudad nga napatindug sa ibabaw kang bakulod. 15Wara ti may nagasindi kang sulo kag ana man lang dya nga takluban, kundi nga ginabutang na dya sa turungtongan agud to nga masanagan ang tanan nga rugyan sa sulud kang balay. 16Gani, kinahanglan nga ipasigahun ninyo ang inyong sulo sa mga tawo agud to nga makita nanda ang inyo mayad nga mga binuhatan kag madayaw nanda ang inyo Amay sa langit.\"\nAng Panudlo nahanungud sa Kasugoan\n17\"Indi kamo magpinsar nga nag-abot ako para himuon nga wara ti pulos ang Kasugoan ni Moises kag ang mga sinulat kang mga propeta. Wara ako mag-abot para himuon nga wara ti pulos ang mga ria kundi agud matuman ria tanan. 18Tandai gid ninyo dya. Madura man ang langit kag ang lupa, wara gid ti bisan sangka letra ukon pinakagamay nga pintok kang Kasugoan kang Dios ang mangin wara ti pulos hasta nga matuman dya tanan. 19Gani ang bisan sin-o man nga nagalapas kang pinakagamay nga bahin kang mga Kasugoan nga dya, kag nagatudlo sa iba sa paglapas man kadya, ria nga tawo amo ang mangin pinakanaba sa ginharian kang langit. Pero ang nagatuman tana sa kasugoan kag nagatudlo sa iba sa pagtuman karia, tana ang kabigun nga dungganun sa ginharian kang langit. 20Sugidan ko kamo, sarang lang kamo mapasakup sa ginharian kang langit kon ang inyo pagtuman sa kabubut-un kang Dios labaw pa sa pagtuman kang mga manunudlo kang Kasugoan kag kang mga Fariseo.\nAng Panudlo nahanungud sa Kaugut\n21\"Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, 'Indi ikaw magpatay kang tawo, hay ang bisan sin-o man nga makapatay magapanabat sa hukmanan.' 22Pero kar-on nagakuon ako kaninyo, ang bisan sin-o nga nagaugut sa ana nga isigka-tawo magapanabat sa hukmanan, kag ang bisan sin-o nga nagapakalain sa ana nga isigka-tawo sa pagkuon kana, 'Hoy, wara timo ti pulos' pagadar-un sa pinakamataas nga hukmanan. Kag ang bisan sin-o nga nagakuon sa anang isigka-tawo, 'Omang kaw' sirilotan tana sa impyerno. 23Gani kon magdara ikaw kang imo nga haralad sa Dios sa altar kag nadumduman mo nga ang imo gali nga isigka-tawo naglain ang anang buut kanimo, 24ibayai anay ang imo nga haralad sa atubangan kang altar kag magpakighusay sa imo isigka-tawo kag magbalik kag ihalad ang imo nga haralad sa Dios.\n25\"Kon may tawo nga mag-akusar kanimo, magpakighusay ikaw kana sa wara pa kamo makaabot sa hukmanan. Tungud hay kon rugto run gani kamo basi kon itugyan na ikaw sa howis kag itugyan ikaw kang howis sa gwardya kag isulud ikaw sa prisohan. 26Ginakuon ko kanimo, sigurado gid nga magapabilin ikaw sa sulud kang prisohan hasta nga maubos mo ka bayad ang tanan nimo nga pina.\nAng Panudlo nahanungud sa Pagpakighilawas\n27\"Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an pa gid, 'Indi kamo magpakighilawas.' 28Pero nagakuon ako kaninyo, ang bisan sin-o nga nagaturuk sa bayi nga may pagkaibug nakasala tana kang pagpakighilawas sa anang panghuna-huna. 29Gani kon ang tuo nimo nga mata amo ang kabangdanan kang imong pagpakasala lokita ria kag itablug. Mas mayad pa nga madura ang sangka bahin kang imong lawas sangsa mag-antos ang bilog nimo nga lawas sa impyerno. 30Kag kon ang tuo nimo nga alima amo ang kabangdanan kang imong pagpakasala utda ria kag itablug. Mas mayad pa nga madura ang sangka bahin kang imo lawas sangsa mag-antos ang bilog nimo nga lawas sa impyerno.\nAng Panudlo nahanungud sa Pagbulagay kang Mag-asawa\n31\"Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an man, 'Ang laki nga magabulag sa anang asawa, dapat magtugro sa anang asawa kang kasulatan kang pagbulaganay.' 32Pero nagakuon ako kaninyo, ang bisan sin-o nga magabulag sa anang asawa nga wara lang man nagapanginlaki, tana mismo ang mangin kabangdanan nga makasala ang anang asawa kang pagpanginlaki kon magpamana dya liwan. Kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sa bayi nga ginbulagan kang anang bana nakasala man kang pagpanginbayi.\nAng Pagpanudlo nahanungud sa Panumpa\n33\"Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagpanudlo, 'Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, Indi mo paggub-un ang imong ginsumpaan, kundi tumanun mo gid ang imong ginsumpa sa Ginoo.' 34Pero ginakuon ko kaninyo, kon magsaad gani kamo indi gid kamo magpanumpa. Indi gid kamo magpanumpa nga ginagamit ninyo nga saksi ang langit, hay amo ria ang trono kang Dios, 35ukon magpanumpa nga ginagamit ninyo nga saksi ang lupa, hay amo dya ang turungtongan kang anang mga kahig, ukon magpanumpa nga ginagamit ninyo nga saksi ang Jerusalem, hay amo ria ang syudad kang gamhanan nga Hari. 36Indi man ikaw magpanumpa nga ginagamit nimo nga saksi ang imo ulo, hay bisan sangka nahut kang imong buhok indi mo mapaputi ukon mapaitum. 37Magkuon lang kamo nga 'Huud' kon ang buut ninyo hambalun 'huud' kag 'Indi' kon ang buut ninyo hambalun 'indi'; ang bisan ano pa nga idugang ninyo dyan karia nagahalin run sa Malaot.\nAng Panudlo nahanungud sa Pagtimalus\n38\"Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, 'Kon ginlokat mo ang mata kang imong isigka-tawo pagalukatun man ang imo mata, kag kon ginbingaw mo ang unto kang imong isigka-tawo pagabingawun man ang imong unto.' 39Pero amo tana dyaay ang akun ikuon kaninyo, indi kamo magbato sa mga tawo nga nagahimo kang malain kaninyo. Kon tampaun gani ikaw sa imong sampihak nga bagiing, itaya mo man ang sampihak. 40Kon may magdemanda kanimo sa tuyo nga bul-un na ang imong bayo, itugro mo man kana pati ang imong kunup. 41Kon may magpirit kanimo nga pas-anun ang anang karga sa karayuun nga sangka kilometro, pas-ana ria kang darwa ka kilometro. 42Kon may magpangayo kanimo tugroi tana, kag kon may maghuram kanimo pahurama.\nAng Paghigugma sa mga Kaaway\n43\"Naman-an ninyo nga ang atun mga kaulangan kauna ginkun-an, 'Palanggaa ang imo mga abyan kag kaugti ang imo mga kaaway.' 44Pero nagakuon ako kaninyo, palanggaa ang inyo kaaway kag pangamuyoi ninyo ang mga nagahingabot kaninyo. 45Himoa ninyo ria agud to nga mangin takus kamo nga pagatawgun nga anak kang inyo Amay sa langit. Tungud hay pareho na nga ginapasirak ang adlaw sa mga malain kag sa mga mayad nga mga tawo, kag parareho man lang nga ginatugroan na kang uran ang mga matarung kag ang mga bukun ti matarung. 46Kon ang ginahigugma ninyo amo man lang ang mga tawo nga nagahigugma man kaninyo, ti, ano bay nga padya ang mabuul ninyo halin sa Dios? Bisan gani kabay ang mga manugsukot kang buwis nagahimo man karia? 47Kag kon ang ginabugno ninyo ang inyo man lang mga abyan, ti, ano gid bay karia ang kinalain na sa ginahimo kang iba? Bisan gani ang mga tawo nga wara nakakilala sa Dios nagahimo man karia. 48Gani, kamo tana, kinahanglan nga mangin himpit pareho kang inyo Amay sa langit.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/5","date":"2019-01-18T22:24:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660818.25\/warc\/CC-MAIN-20190118213433-20190118235433-00217.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000090599,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000090599060059}","num_words":1389,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.01,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.407,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 8\nAng mga Bayi nga Nag-irimaw kay Jesus\n1Wara magbuhay, naglibot si Jesus sa mga kabanwahanan kag kabaryohanan nga nagawali kang Mayad nga Balita nahanungud sa Paghari kang Dios. Ang napulo'g darwa ka mga disipulo nagtawas man kana 2kag may iba man nga mga kababainhan nga ginhilway ni Jesus sa mga malaot nga ispirito kag gin-ayad sa andang mga balatian: si Maria nga kilala man nga Maria Magdalena, nga nasudlan anay ka pito ka mga demonyo, pero ginpagwa sanda ni Jesus; 3si Juana nga asawa ni Cusa nga amo ang mayordomo sa palasyo ni Herodes; si Susana, kag ang iba pa gid nga mga kababainhan. Sanda ka dya amo ang nagtatap kay Jesus kag sa anang mga disipulo halin sa andang kaugalingun nga mga pagkabutang.\nAng Paraanggidan nahanungud sa Manugsab-og\n4Padayon nga nagatiriripon ang mga tawo kay Jesus nga nagharalin pa sa nagkalain-lain nga mga kabanwahanan. Kang duro run ang mga tawo nga nagtiriripon, nag-istorya si Jesus kananda kang paanggid nga dya:\n5\"May mangunguma nga nagsab-og kang binhi sa ana uma. Kar-on, kang nagasab-og run tana kang binhi, ang iba kadya nagtupa sa may aragyan. Ginlapakan dya kang mga tawo kag gintuka kang mga pispis. 6Ang iba nga binhi nagtupa sa batohon nga lupa. Nagtubo man dya pero nauga lang man tungud nga mara ang lupa. 7Kag ang iba tana nga binhi nagtupa sa ginatuboan kang sapinit, kag nagtubo man dungan sa sapinit, pero ginlumus dya kang sapinit kag napatay. 8Pero may iba man nga mga binhi nga nagtupa sa manami nga lupa. Nagtubo dya kag nagpang-uhay kang pilo.\"\nPagkatapos, nagkuon si Jesus, \"Kamo nga nagaparamati, intiendiha ninyo ka mayad ang inyo nabatian!\"\nAng Katuyoan kang Paraanggidan\n9Dayon namangkot kay Jesus ang anang mga disipulo kon ano ang kahulogan kang dya nga paraanggidan. 10Kag nagsabat si Jesus, \"Kamo ang ginapaman-an kang mga kamatuoran nahanungud sa paghari kang Dios. Pero ang iba tana kinahanglan nga sugidan paagi sa mga paraanggidan, agud to nga bisan magturuk sanda, indi man angud sanda makakita, kag bisan magpamati sanda, indi man angud sanda makahangup.\"\nGinpaathag ni Jesus ang Paraanggidan\n11\"Amo dyaay nga kahulogan kang paraanggidan: ang binhi amo ang pulong kang Dios. 12Ang aragyan nga gintup-an kang binhi amo ang mga tawo nga nakabati kang pulong kang Dios, pero nag-abot ang Yawa kag gin-agaw ang pulong nga dya sa andang mga tagipusoon agud to nga indi sanda magtuo kag maluwas. 13Ang batohon nga lupa nga gintup-an kang binhi amo ang mga tawo nga nakabati man kang pulong kang Dios kag ginbaton nanda dya nga may kalipay. Pero wara dya manggamot sa andang tagipusoon. Agi lang ang andang pagpati, tungud hay pag-abot kang mga pagsulay dayon lang man nanda talikod. 14Ang lupa nga may sapinit nga gintup-an kang binhi amo ang mga tawo nga nakabati. Ang pulong nga anda nabatian gindaug kang mga problema, kag kang andang handum sa pagmanggad, kag kang mga kalipayan rugya sa kalibutan, gani wara maluto ang andang bunga. 15Ang nami tana nga lupa nga gintup-an kang binhi amo ang mga tawo nga nakabati kang pulong kang Dios kag ginbaton nanda dya kang hugut sa andang tagipusoon kag gintuman. Gani sa andang kaukud namunga dya sa andang kabuhi.\"\nAng Sulo nga Gintakluban\n16\"Wara ti nagasindi kang sulo kag takluban dya ukon ibutang sa idalum kang katre, kundi ginatungtong dya sa anang burutangan agud masanagan ang mga tawo nga magasulud sa balay. 17Wara ti ginatago nga indi maman-an, kag wara ti likum nga indi maluntad kag mabuyagyag.\n18\"Gani, mag-amlig kamo sa inyong pagpamati, tungud hay ang tawo nga may ana run nga ginaangkun pagatugroan pa gid kang duro. Pero ang tawo tana nga wara ti may ginaangkun, pagabul-un pa gani kana ang ginakabig na nga ana.\"\nAng Nanay kag mga Libayun ni Jesus\n19Kar-on, nag-agto kay Jesus ang anang nanay kag mga libayun nga laki, pero wara sanda makaparapit kana tungud sa kadurohon kang mga tawo. 20May nagkuon kay Jesus, \"Ang imong Nanay kag ang imong mga bugto rugto nagatindug sa gwa kag gusto nanda magsalongkita kanimo.\"\n21Pero nagkuon si Jesus kananda, \"Ang akun nanay kag mga kabugtoan amo ang mga nagapamati sa pulong kang Dios kag nagatuman ka dya.\"\nGinpapuut ni Jesus ang Bagyo\n22Sangka adlaw nagsakay si Jesus sa baruto imaw kang anang mga disipulo. Nagkuon tana kananda, \"Dali, matabok kita rugto sa pihak kang linaw.\" Gani nagpanakayun sanda. 23Samtang nagapanakayun sanda, naturogan si Jesus. Burubuhay, nagbaskug ang hangin sa linaw kag amat-amat nga nabuta ka tubig ang baruto kag tam-an run gid ka makataragam ang anda nga kahimtangan. 24Dayon ginparapitan nanda si Jesus kag ginpukaw, \"Maestro, Maestro! Malunod run kita!\"\nNagbugtaw si Jesus kag nagtindug. Ginmandoan na ang hangin kag ang daragkul nga mga balud nga magpuut. Nagpuut ang bagyo kag naglinung ang tanan. 25Dayon nagkuon si Jesus kananda, \"Diin run ang inyong pagtoo?\"\nNatingala gid sanda kag nahadluk, kag nagkinun-anay, \"Ano tana nga klase ka tawo dya man! Ginamandoaan na ang hangin kag mga balud kag nagapati sanda kana!\"\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Ginsudlan kang Demonyo\n26Kar-on, nagdungka sanda sa lugar kang mga Gerasanhun, nga nahamtang sa tabok kang Galilea. 27Pagtakas ni Jesus, ginsug-alaw tana kang sangka tawo nga nagauli sa amo ria nga banwa. Ang tawo nga dya ginsudlan kang mga demonyo, gani buhay run nga wara tana nagasuksok kang bayo kag wara run nagauli sa balay kundi sa mga lungib nga rulubngan. 28Kang makita na si Jesus, nagsiyagit tana kag naghapa sa atubang ni Jesus kag nagsinggit, \"Jesus nga Anak kang Dios nga Labing Mataas! Ano gid bala ang tuyo mo kanakun? Nagapakitluoy ako kanimo nga indi ako pagsakita!\" 29Ginkuon na dya tungud nga ginmandoan run ni Jesus ang demonyo nga magwa sa tawo. Pira run ka beses halin pa kang una nga ginagamhan tana ka dya, bisan bantayan tana ka dya ka mayad kag gapuson kang kadena ang anang alima kag kahig, mabugto na man angud ang kadena, kag ginaguyod tana kang demonyo sa kamingawan.\n30Ginpamangkot tana ni Jesus, \"Sin-o ngaran mo?\"\nNagsabat ang tawo, \"Ang akun ngaran linibo,\" tungud hay duro matuod nga mga demonyo ang nagsurulud kana. 31Ang mga demonyo nagpakitluoy kay Jesus nga indi lang sanda pagmandoan nga mag-agto sa kadadalman.\n32Kar-on, rugto sa may marapit nga bakulod, may panung kang mga baboy ang nagapanginaun. Ang mga demonyo nagpakitluoy kay Jesus nga pasudlun lang sanda sa lawas kang mga baboy nga to, kag gintugotan sanda ni Jesus, 33gani ang mga demonyo nagwa sa tawo kag nagsurulud sa mga baboy. Ang bilog nga panung kang mga baboy nagdinalagan sa pil-as kag nagkarahulog sa linaw kag nagkaralumus.\n34Kang makita kang mga manugsagod kang mga baboy ang natabo nga dya, nagdinalagan sanda kag ginsugid nanda dya sa mga tawo sa banwa kag sa mga kaumahan. 35Naggurowa ang mga tawo agud turukun kon ano ang natabo kag nag-agto sanda kay Jesus kag nasapwan nanda ang tawo nga ginsudlan anay kang demonyo nga nagapungko sa may kahig nayon ni Jesus. Nagasuksok run tana kang bayo kag mayad run ang anang paminsarun. Kag hinadlukan gid sanda tanan. 36Ang mga nakakita kadya nga hitabo amo man ang nagpanugid sa mga tawo kon paano naayad ang tawo nga nasudlan anay kang demonyo. 37Dayon, ang tanan nga mga tawo sa bilog nga lugar kang Gergesa nagpangabay kay Jesus nga maghalin tana rugto, tungud hay nahadluk gid sanda ka mayad. Gani nagsakay si Jesus sa baruto kag maghalin. 38Kar-on, ang tawo tana nga ginsudlan anay kang mga demonyo, nagpakitluoy kay Jesus, \"Patawsa ako kanimo.\"\nPero wara tana ginpatawas ni Jesus kundi nga ginpapanaw tana kag ginkun-an, 39\"Uli to sa inyo balay kag ipanugid kon ano ang ginhimo kang Dios kanimo.\"\nGani naglibot ang tawo sa bilog nga banwa nga nagapanugid kon ano ang ginhimo ni Jesus kana.\nAng Bata nga bayi ni Jairo kag ang Bayi nga Nagtandug kang Bayo ni Jesus\n40Pagbalik ni Jesus sa pihak nga bahin kang linaw, gin-abi-abi tana kang duro nga mga tawo, tungud hay tanan sanda nagahurulat kana. 41Burubuhay may sangka tawo nga nag-abot nga ginahingaranan kay Jairo. Tana ka dya sangka opisyal sa sinagoga rugto. Nagluhod tana sa atubang ni Jesus nga nagapakitluoy nga raad maagto si Jesus sa anang balay 42tungud nga tagumatayun ang anang bugtong nga bata nga bayi. Nagapang-edadun dya kang napulo'g darwa ka tuig.\nKang nagapanaw run si Jesus paagto sa balay ni Jairo, nagadinus-uganay ang mga tawo sa anang palibot. 43May sangka bayi rugto nga sa sulud kang napulo'g darwa ka tuig wara gid pagpuut ang anang pagdugo. Naubos lang ang anang mga pagkabutang sa pagpabulong, pero wara gid ti nakaayad kana. 44Nagparapit tana sa may likod nayon ni Jesus kag gintandug na ang sidsid kang bayo ni Jesus, kag lagi-lagi nagpuut ang anang pagdugo. 45Dayon namangkot si Jesus, \"Sin-o ang nagtandug kanakun?\" Tanan nga tawo rugto nagsabat nga wara tanda magtandug. Dayon nagkuon si Pedro, \"Maestro, duro nga mga tawo ang nagapalibot kag nagadinagusu kanimo.\"\n46Pero nagkuon si Jesus, \"Pero may dyan gid nga nagtandug kanakun tungud hay nabatyagan ko nga may gahum nga naggwa kanakun!\" 47Kar-on, naman-an kang bayi nga indi tana makalikaw sa anang ginhimo, gani nagparapit tana nga nagakurudug kag nagluhod sa atubang ni Jesus. Kag rugto sa tunga kang tanan ginsugidan na si Jesus kon andut gintandug na dya kag kon paano tana nag-ayad lagi. 48Nagkuon si Jesus kana, \"Inday, ang imo pagtoo amo ang nag-ayad kanimo. Kar-on, panaw run nga may kalinung.\"\n49Samtang nagahambal pa si Jesus, may tawo nga nag-abot halin sa balay kang opisyal nga si Jairo, kag ginkun-an na si Jairo nga indi na run lang pagdistorbohon ang Maestro hay patay run ang anang bata.\n50Pero nabatian dya ni Jesus kag nagkuon tana kay Jairo, \"Indi ikaw magkahadluk; magtuo lang ikaw, kag ang imo bata maayad.\"\n51Pag-abot ni Jesus sa balay ni Jairo, wara tana ti iba nga gintugotan nga magsulud imaw kana magluwas lang kanday Pedro, Juan kag Santiago kag ang mga ginikanan kang bata. 52Tanan nga tawo rugto nagaparanangisun kag nagaparanambitun tungud sa bata. Nagkuon si Jesus kananda, \"Indi kamo maghirinibi. Bukun ti patay ang bata; nagakaturog lang.\"\n53Ginkadlawan lang nanda si Jesus, tungud hay naman-an gid nanda nga patay run ang bata. 54Ginkaptan na ang bata sa alima kag gintawag, \"Inday, magbangon kaw!\" 55Nagbalik ang ginhawa kang bata kag lagi-lagi nagbangon dya. Dayon ginsugo sanda ni Jesus nga tugroan ang bata kang pagkaun. 56Natingala gid ang mga ginikanan kang bata. Pero ginbilinan sanda ni Jesus nga indi gid nanda pag-ipanugid bisan kay sin-o ang natabo nga dya.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/8","date":"2019-01-22T02:17:15Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583823140.78\/warc\/CC-MAIN-20190122013923-20190122035923-00555.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":1730,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.009,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.421,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 4:1\nAng Paraanggidan nahanungud sa Manugsab-og\n1Kar-on, nag-umpisa ruman ka panudlo si Jesus sa binit kang Linaw kang Galilea. Tama gid ka duro ang mga katawhan nga nagtiripon palibot kana, gani nga nagsakay tana sa baruto nga rugto sa tubig kag magpungko. Ang mga tawo tana rugto sa daray-ahan nagatirindug.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/4\/1","date":"2019-01-21T17:43:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583804001.73\/warc\/CC-MAIN-20190121172846-20190121194846-00115.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999961853,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999961853027344}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.013,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.42,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 3\nGin-ayad ang Lupog nga Tawo\n1Sangka adlaw, alas tres ti hapon nga amo ang oras nga inugpangamuyo, nag-agto si Pedro kag si Juan sa templo. 2Kar-on, sa gawang kang templo nga ginatawag \"Manami nga Gawang\" may sangka tawo nga lupog halin pa kang ana pagkatawo. Kada adlaw ginadara tana kag ginabutang sa gawang nga dya agud magpakilimos sa mga tawo nga nagasurulud sa templo. 3Pagkakita na kay Pedro kag Juan nga nagapasulud sa templo, dayon na nga pakilimos kananda. 4Ginturuk tana kang tampad ni Pedro kag ni Juan kag nagkuon si Pedro kana, \"Turuk rugya kanamun!\" 5Nagturuk man tana kananda nga nagapaabot-abot nga may mabaton tana kananda. 6Dayon nagkuon si Pedro kana, \"Wara gid ako ti kwarta, pero itugro ko kanimo kon ano ang rugya kanakun. Sa ngaran ni Jesu-Cristo nga taga-Nazaret, tindug kag magpanaw!\" 7Amo to kag ginkaptan ni Pedro ang tawo nga lupog sa tuo na nga alima kag patindugun, kag lagi-lagi kato nagbaskug ang anang kahig kag buko-buko. 8Nagtumbo tana kag nagtindug kag magpanaw-panaw. Dayon, nagtawas tana kanday Pedro nga nagsulud sa templo nga nagapanaw kag nagatumbo-tumbo nga nagadayaw sa Dios. 9Nakita tana kang tanan nga mga tawo rugto nga nagapanaw kag nagadayaw sa Dios. 10Kang matalupangdan nanda nga tana amo ang manugpakilimos nga nagapungko anay sa Manami nga Gawang kang templo, natingala gid sanda kag daw indi makapati sa natabo nga dya kana.\n11Samtang nagadapit-dapit ang tawo kay Pedro kag Juan rugto sa lugar nga ginatawag Balkon ni Solomon, ang tanan nga mga tawo, sa sobra nanda nga katingala, nagdinalagan parapit kananda. 12Kang makita dya ni Pedro, ginkun-an na sanda, \"Mga kapareho ko nga mga Israelenhun, andut haw nga natingala gid kamo kadya, kag andut haw nga ginaturuk gid ninyo kami nga daw sa kami ang nagpapanaw sa tawo nga dya paagi sa amun kaugalingun nga gahum ukon pagkadiosnon? 13Ang Dios ni Abraham, ni Isaac, kag ni Jacob—ang Dios kang atun mga kamal-aman amo ang nagpadungug sa anang surugoon nga si Jesus. Tana kadya amo ang inyo nga gintugyan sa mga may awtoridad, kag ginsikway ninyo sa atubang ni Pilato bisan pa nga nakapamat-ud run si Pilato nga hilwayun tana. 14Si Jesus balaan kag matarung, pero ginsikway ninyo tana, kag sa baylo ginpangayo ninyo nga hilwayun ang manugpatay. 15Ginpatay ninyo ang Ginahalinan kang kabuhi, pero ginbanhaw tana kang Dios kag kami makapamatuod ka dya. 16Tungud sa gahum kang ngaran ni Jesus nakaagum kang kabaskug ang tawo nga dya nga inyo nakita kag nakilala. Ang pagtoo paagi kay Jesus amo ang nag-ayad kana kang bug-os, pareho kang inyo makita sa tulad.\n17\"Kar-on, mga kabugtoan, naman-an ko nga kamo kag ang inyo mga manugdumara wara kamaan kang inyo ginhimo. 18Ginpamaan nga daan kato anay kang Dios paagi sa tanan nga mga propeta nga ang anang Cristo kinahanglan nga mag-antos. Gintuman na dya paagi sa natabo nga dya. 19Gani kar-on, maghinulsul kamo kang inyo mga sala kag magparapit sa Dios agud patawarun na kamo sa inyo mga sala, 20agud to nga makaagum kamo kang katawhayan nga magahalin sa Ginoo. Kag ipadara na kaninyo si Jesus nga amo ang Cristo nga ana ginpili nga daan para kaninyo. 21Kinahanglan magpabilin anay tana sa langit hasta sa tion nga bag-ohon kang Dios ang tanan nga mga butang, tungud hay amo gid ria ang anang ginkuon paagi sa anang balaan nga mga propeta katong una pa gid. 22Pareho kang ginkuon ni Moises,\n'Ang Ginoo nga inyo Dios\nmagapili para kaninyo kang\nsangka propeta nga\nrugyan mismo kaninyo magahalin,\npareho kang ginhimo na kanakun.\nKinahanglan pamatian ninyo\nang tanan nga anang\nihambal kaninyo.\n23Ang bisan sin-o nga\nindi magpamati sa\npropeta nga ria pagapainun sa\nkatawhan kang Dios kag\npagalaglagun.'\n24\"Ang tanan nga mga propeta nga may mensahe halin sa Dios, umpisa kay Samuel kag sa mga propeta nga nagasurunod kana, sanda tanan nagpanagna man kang nagakaratabo sa kadya nga mga inadlaw. 25Ang mga ginsaad kang Dios paagi sa anang mga propeta para gid kaninyo kag naabay kamo sa kasugtanan kang Dios kag kang inyo mga kaulangan. Tungud hay nagkuon tana kay Abraham, 'Paagi sa imo mga linahi, pakamayadun ko ang tanan nga mga tawo sa kalibutan.' 26Amo ria nga nagpili ang Dios kang anang surugoon kag ginpadara una kaninyo agud pakamayadun na kamo paagi sa pagpaliso kang kada isara kaninyo sa malaot ninyo nga mga ginahimo.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/3","date":"2019-01-20T19:43:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583730728.68\/warc\/CC-MAIN-20190120184253-20190120210253-00164.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000087023,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000087022781372}","num_words":714,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.436,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 18:2\n2Rugto nakilala na ang sangka Judio nga si Aquila nga natawo sa Ponto, nga wara pa lang buhay nga nag-abot sa Corinto halin sa Italia imaw kang anang asawa nga si Priscila tungud hay ang emperador nga si Claudio nagpapanaog kang sugo nga ang tanan nga mga Judio magharalin sa Roma. Nagpakigkita si Pablo sa mag-asawa nga dya","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/18\/2","date":"2019-01-19T23:37:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583684033.26\/warc\/CC-MAIN-20190119221320-20190120003320-00569.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999830723,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999830722808838}","num_words":59,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.458,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 7:8\n8Naghimo ang Dios kang kasugtanan kay Abraham, kag ang tanda kang kasugtanan nga dya amo ang pagsirkom. Gani, kang may bata run si Abraham nga amo si Isaac, ginsirkom na dya sa ikawalo nga adlaw sa tapos dya mabata. Amo man to ang ginhimo ni Isaac sa anang bata nga si Jacob, kag amo man ang ginhimo ni Jacob sa anang napulo'g darwa ka mga kabataan nga atun mga kaulangan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/7\/8","date":"2019-01-18T18:25:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660258.36\/warc\/CC-MAIN-20190118172438-20190118194438-00529.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000097752,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000097751617432}","num_words":71,"character_repetition_ratio":0.085,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.215,"stopwords_ratio":0.521,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 12:48\n48Pero ang surugoon tana nga wara nakamaan kang luyag kang anang agalun kag naghimo kang butang nga nagakadapat tana nga hanoton, magabaton kang pira lang ka hanot. Tungud hay ang tawo tana nga gintugyanan kang duro nga mga butang, duro man ang ginapaabot nga himoon na. Kag ang tawo tana nga mas duro pa gid ang gintugyan kana, mas duro man ang ginapaabot kana.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/12\/48","date":"2019-01-18T00:21:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583659417.14\/warc\/CC-MAIN-20190117224929-20190118010929-00293.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000100136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000100135803223}","num_words":65,"character_repetition_ratio":0.104,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.492,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 10:32\nSa Ikatlo nga Bes Naghambal si Jesus nahanungud sa Anang Kamatayun\n32Sa dalanun sanday Jesus patukad sa Jerusalem, kag nagauna si Jesus sa anang mga disipulo. Natingala sanda, kag ang iba tana nga mga nagasurunod nahadluk. Gintipon ruman ni Jesus ang anang mga disipulo kag naghambal tana kananda nahanungud sa anang ginapaabot nga matabo kana.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/10\/32","date":"2019-01-19T00:34:23Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660877.4\/warc\/CC-MAIN-20190118233719-20190119015719-00620.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994370937,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9994370937347412}","num_words":56,"character_repetition_ratio":0.103,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.446,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Marcos 5\nGin-ayad ni Jesus ang Tawo nga Nasab-an kang Malaot nga Ispirito\n1Nag-abot si Jesus kag ang anang mga disipulo sa tabok kang Linaw kang Galilea sa lugar kang mga Gerasanhun.+ 2Pagkapanaog ni Jesus sa baruto, ginsug-alaw tana kang sangka tawo nga naghalin sa rulubngan. Ang tawo nga dya nasab-an kang malaot nga ispirito. 3Nagaistar tana ka dya sa rulubngan. Wara run gid ti bisan sin-o nga makagapos kana bisan pa nga kadenahan. 4Pira run ka beses nga ginagapos tana sa anang alima kag kahig, pero ginabugras na lang ang mga kadena kag ginapang-irintuk ang mga salsalun sa anang kahig. Tama gid tana ka purus nga wara ti bisan sin-o nga makadaug kana. 5Adlaw kag gabii, nagalagaw tana sa rulubngan kag sa kabukidan nga nagasagad ka tiyabaw, kag ginapilasan na ang anang lawas kang mga bato.\n6Kang makita na si Jesus sa marayu, nagdalagan tana kag magluhod sa atubang ni Jesus, 7kag nagsinggit kang matunog, \"Jesus nga Anak kang Dios nga Labing Mataas, ano gid bala ang tuyo mo kanakun? Nagapakitluoy ako kanimo sa ngaran kang Dios, indi ako pagpaantosa!\" 8Ginkuon na dya tungud hay ginamandoan run tana ni Jesus, \"Malaot nga ispirito, gwa dyan sa tawo nga ria!\"\n9Ginpamangkot tana ni Jesus, \"Sin-o ngaran mo?\"\nNagsabat tana, \"Linibo, tungud hay raku kami!\" 10Nagsige gid tana ka pakitluoy ka mayad kay Jesus nga indi na sanda pag-tabogon pagwa sa lugar nga ria.\n11Kar-on, may panung kang mga baboy rugto sa bakulod nga nagapanginaun. 12Nagpakitluoy kay Jesus ang mga malaot nga ispirito, \"Paagtona kami sa mga baboy; kananda mo run lang kami pasudlun.\" 13Gintugotan sanda ni Jesus, kag naggurowa sanda sa tawo kag magsaraylo sa mga baboy. Amo to kag ang bilog nga panung kang baboy nga mga darwa ka libo, nagharaguyon padulhog sa pil-as kag nagkarahulog sa linaw kag nagkaralumus.\n14Ang mga manugsagod tana kang baboy nagparalagyo kag ginpanugid ang natabo nga dya sa banwa kag sa kaumahan. Gani nag-aragto ang mga tawo agud turukun kon ano gid ang natabo. 15Kang mag-agto sanda kay Jesus, nakita nanda ang tawo nga nasab-an anay kang duro nga mga malaot nga ispirito. Nagapungko dya nga may bayo run kag igsakto run ang paminsarun; kag hinadlukan gid sanda. 16Ang mga tawo tana nga nakasaksi kang hitabo nga to nagpanugid sa mga nag-arabot kon ano ang natabo sa tawo nga nasab-an anay kang malaot nga ispirito kag sa mga baboy. 17Gani ginsige nanda ka pangabay si Jesus nga maghalin sa andang banwa.\n18Kang manugsakay run si Jesus sa baruto, ang tawo nga nasab-an anay kang malaot nga ispirito nagpangabay kana, \"Patawsa ako kanimo!\" 19Pero wara tana gintugotan ni Jesus, kundi nga ginkun-an na dya, \"Uli lang to sa inyo kag isugid sa imong panimalay kag abyan kon paano ikaw ginbuligan kang Ginoo kag kon daw ano ang anang kaluoy kanimo.\"\n20Kag nagpanaw ang tawo kag ginpanugid na sa Decapolis ang nahanungud sa ginhimo ni Jesus kana. Kag natingala gid ang tanan nga nakabati kana.\nAng Bata nga Bayi ni Jairo kag ang Bayi nga Nagtandug kang Bayo ni Jesus\n21Pagbalik ruman ni Jesus sa tabok kang linaw, tama ruman ka duro nga mga katawhan nga nagtiripon kana samtang rugto tana sa binit kang linaw. 22Dayon nag-abot si Jairo nga sangka opisyal kang sinagoga. Pagkakita na kay Jesus, nagharapaun tana sa kahig nayon ni Jesus 23kag nagpakitluoy kana nga nagakuon, \"Tagumatayun ang akun bata nga dalagita. Agtoni anay tana kag tungtongan kang imong alima agud to nga mag-ayad tana kag mabuhi pa!\"\n24Nagtawas kana si Jesus.\nTama man ka duro nga mga tawo ang nagsurunod kana kag nagadinus-uganay sa anang palibot. 25May sangka bayi man rugto nga ginadugo sa sulud kang napulo'g darwa ka tuig. 26Tam-an gid ang anang pag-antos bisan pa nga nagpabulong run man tana sa duro nga mga doktor hasta nga naubos na run ka gasto ang anang kwarta pero wara man angud ti alibyo, tapat pa gani nga naglala dya. 27Nakabati tana kang nahanungud kay Jesus, gani nga nagpanagil-ut gid tana sa karak-an kag mag-agto sa likod nayon ni Jesus kag gintandug ang bayo na ka dya, 28tungud hay nagkuon tana sa anang kaugalingun, \"Kon matandug ko lang bisan ang anang bayo, maayad gid ako.\"\n29Nagpuut lagi ang anang pagdugo kag nabatyagan na sa anang lawas nga naayad run tana sa anang balatian. 30Nabatyagan ni Jesus nga may gahum nga naggwa kana, gani nagbalikid tana dayon sa karak-an kag namangkot, \"Sin-o ang nagtandug kang akun bayo?\"\n31Nagsabat ang anang mga disipulo, \"Nakita mo run nga nagadinagusu ang mga tawo kanimo, andut nga mamangkot pa ikaw kon sin-o ang nagtandug kang imong bayo?\"\n32Pero nagpanghulung-hulung si Jesus sa palibot agud turukun kon sin-o gid ang naghimo ka dya. 33Ang bayi tana, kang matalupangdan na ang natabo kana, nagkurudug tana sa kahadluk nga nagparapit kay Jesus. Nagharapaun tana sa kahig nayon ni Jesus kag magsugid kang bug-os nga kamatuoran. 34Kag nagkuon si Jesus kana, \"Inday, ang imong pagtoo amo ang nag-ayad kanimo. Panaw nga may kalinung, naayad run gid ikaw!\"\n35Samtang nagahambal pa ka dya si Jesus, may mga nag-arabot nga halin sa balay ni Jairo nga nagkuon, \"Patay run ang imong bata. Indi run pagdistorboha ang Maestro.\" 36Pero wara magsapak si Jesus sa andang ginkuon nga dya kundi naghambal tana kay Jairo, \"Indi ikaw magkahadluk, magtuo lang ikaw.\" 37Wara tana ti gintugotan nga magtawas kana magluwas kanday Pedro, Santiago kag Juan nga bugto ni Santiago.\n38Kar-on pag-abot nanda sa balay nanday Jairo, nakita ni Jesus nga nagagirinoal ang mga tawo; nagahirinibi sanda kag nagaparanangisun. 39Pagsulud na, nagkuon tana kananda, \"Andut haw nga nagagirinoal kamo kag nagahirinibi? Bukun ti patay ang bata; nagakaturog lang.\"\n40Pero ang mga tawo tana, ginkadlawan lang nanda si Jesus. Gani ginpagwa na sanda tanan kag gindara na ang tatay kag nanay kang bata imaw kang anang tatlo ka mga disipulo kag nagsulud sanda sa kwarto nga sa diin nahamyang ang bata. 41Ginkaptan ni Jesus ang bata sa alima kag ginkun-an nga, \"Talitha koum!\" nga kon sayudon, \"Inday, ginakun-an ko ikaw, magbangon kaw!\"\n42Lagi-lagi nagbangon ang bata kag magpanaw-panaw (tana ka dya nagapang-edadun kang napulo'g darwa ka tuig). Natingala gid sanda ka mayad sa natabo nga dya. 43Pero gindumilian gid sanda ni Jesus nga indi pagpanugid sa bisan kay sin-o ang natabo nga dya. Kag ginkun-an na sanda nga ipakan-un ang bata.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Mark\/5","date":"2019-01-18T12:06:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660070.15\/warc\/CC-MAIN-20190118110804-20190118132804-00466.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999963045,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999963045120239}","num_words":1042,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.002,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.393,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 2:16\nAng Pagpamatay kang mga Kabataan nga Laki\n16Si Herodes tana, kang naman-an na nga ginloko tana kang mga mangin-aramun, nag-ugut gid tana kamayad. Nagmando tana nga pamatyun ang tanan nga mga bata nga laki sa banwa kang Betlehem kag sa mga iningud nga lugar—mga bata nga nagapangedadun kang darwa ka tuig panaba, suno sa tion nga naman-an na halin sa mga mangin-aramun kon kasan-o nagtuhaw ang bituon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/2\/16","date":"2019-01-21T19:39:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583807724.75\/warc\/CC-MAIN-20190121193154-20190121215154-00510.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000084639,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008463859558}","num_words":68,"character_repetition_ratio":0.09,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.471,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 6\nAng Pamangkot nahanungud sa Adlaw nga Inugpahuway\n1Sangka Adlaw nga Inugpahuway, samtang si Jesus kag ang anang mga disipulo nagaagi sa taramnan kang trigo, ang anang mga disipulo nagpangutul kang bunga na ka dya kag ginpiripis sa andang mga alima kag magkinaun. 2Pero ang iba tana sa mga Fariseo nagkuon, \"Andut haw nga ginahimo ninyo ang ginadumilian kang atun Kasugoan nga himoon sa Adlaw nga Inugpahuway?\"\n3Ginsabat sanda ni Jesus, \"Wara bala ninyo mabasahi ang ginhimo anay ni David kang tana kag ang anang mga kaibahan gin-gutum? 4Nagsulud tana sa balay kang Dios. Dayon ginbuul na kag ginkaun ang tinapay nga ginhalad sa Dios kag ginpanugroan na man ang anang mga kaibahan, wara ti sapayan nga ang Kasugoan nagadumili sa pagkaun ka dya, magluwas lamang sa mga pari.\"\n5Nagkuon si Jesus kananda, \"Ang Anak kang Tawo amo ang may gahum sa Adlaw nga Inugpahuway.\"\nAng Tawo nga Kimay\n6Sangka Adlaw ruman nga Inugpahuway, nag-agto si Jesus sa sinagoga kag nagpanudlo. May sangka tawo rugto nga kimay ang tuo na nga alima. 7Kar-on, may mga manunudlo kang Kasugoan kag mga Fariseo nga nagabantay ka maid-id kon bala mang-ayad si Jesus sa Adlaw nga Inugpahuway agud to nga may rason sanda sa pag-akusar kana. 8Pero naman-an ni Jesus ang andang ginapinsar. Gani nagkuon tana sa tawo nga kimay, \"Tindug ikaw dyan kag mag-agto rugya sa unahan.\" Nagtindug ang tawo kag nag-agto sa unahan. 9Dayon nagkuon si Jesus kananda, \"May ipamangkot ako kaninyo: ano ang ginatugot kang atun Kasugoan nga himoon sa Adlaw nga Inugpahuway? Ang magbulig bala ukon ang maghalit? Ang magluwas bala kang kabuhi ukon magpatay?\" 10Dayon ginturuk na sanda tanan sa anang palibot kag nagkuon tana sa tawo nga kimay, \"Untaya ang imong alima.\" Gin-untay man kang tawo ang anang alima kag nag-ayad dya.\n11Tungud kadya naugut gid sanda ka mayad kag nagsapol kon ano ang andang himoon kay Jesus.\nNagpili si Jesus kang Napulo'g Darwa ka mga Apostoles\n12Sa amo to nga tinion nagtukad si Jesus sa bakulod agud magpangamuyo, kag bilog gid nga gabii ang ana nga pagpangamuyo sa Dios. 13Pagkaaga, ginpanawag na ang anang mga disipulo kag halin kananda nagpili tana kang napulo'g darwa kag gintawag na sanda nga mga apostoles. 14Sanda kadya amo sanday Simon (nga ana man ginhingaranan Pedro) kag ang bugto ni Pedro nga si Andres; si Santiago kag si Juan, si Felipe kag si Bartolome, 15si Mateo kag si Tomas, si Santiago nga bata ni Alfeo kag si Simon (nga mapinalanggaun sa anang nasyon), 16si Judas nga bata ni Santiago, kag si Judas Iscariote nga amo ang nangin traidor.\nNagpanudlo si Jesus kag Nagpang-ayad\n17Nagdulhog si Jesus imaw kang ana nga mga apostoles, kag nagtindug tana sa may patag. Tama ka duro ang anang mga disipulo rugto kag duro man ang tawo nga nagharalin pa sa bilog nga Judea, kag sa Jerusalem, kag sa syudad kang Tiro kag Sidon nga nahamtang marapit sa baybay. Nag-agto sanda rugto para nga magpamati kay Jesus kag para ayadun sa andang mga masakit. 18Gin-ayad na man ang mga tawo nga ginatublag kang mga malaot nga ispirito. 19Ang tanan nga tawo rugto nagatinguha nga makatandug kay Jesus tungud nga may gahum nga nagagwa kana kag nagapaayad kananda tanan.\nKalipay kag Kasubu\n20Dayon ginturuk ni Jesus ang ana nga mga disipulo kag nagkuon tana kananda,\n\"Bulahan kamo nga mga imol,\ntungud hay kamo ang pagagamhan kang Dios.\n21Bulahan kamo nga ginagutum sa tulad,\ntungud nga pagabusgon kamo.\nBulahan kamo nga nagaparanangisun sa tulad, tungud nga magakadlaw kamo sa kalipay.\n22\"Bulahan kamo kon kaugtan kamo kang mga tawo kag sikwayun, kag yagutaun, kag pakalainun tungud kang inyo pagsunod sa Anak kang Tawo. 23Sa tion nga himoon nanda dya kaninyo, magkalipay kamo kag magsinadya, tungud hay bahul ang padya nga ginaaman kaninyo rugto sa langit. Amo man gani karia ang ginhimo kang anda mga kaulangan sa mga propeta katong una.\n24Pero makaluluoy kamo nga mga manggaranun sa tulad,\ntungud nga naaguman run ninyo ang mahulas nga pagpangabuhi.\n25Makaluluoy kamo nga mga busog sa tulad,\ntungud nga pagagutumun kamo.\nMakaluluoy kamo nga nagakinadlaw sa tulad,\ntungud nga magakasubu kamo kag magaparanangisun.\n26\"Makaluluoy lang kamo, kon dayawun kamo kang tanan nga mga tawo tungud nga amo man ria ang ginhimo kang mga kaulangan nanda sa mga nagpakuno-kuno nga mga propeta.\"\nAng Pagpalangga sa Kaaway\n27Nagkuon pa gid si Jesus, \"Kamo nga nagaparamati kanakun, amo dyaay ang akun ikuon kaninyo: palanggaa ninyo ang inyo mga kaaway kag maghimo kamo kang mayad sa mga tawo nga nagadumut kaninyo. 28Pangayoa ninyo sa Dios nga kaluy-an ang mga tawo nga nagapasipala kaninyo, kag ipangamuyoi ninyo ang mga tawo nga nagapigus kaninyo. 29Kon tampaun ikaw sa sampihak nimo nga bagiing, itaya mo man ang sampihak. Kon ang imo kunup bul-un kanimo, itugro mo man pati ang imong bayo. 30Tugroi ang bisan sin-o nga nagapangayo kanimo, kag indi run pagbawia ang bisan ano nga imo pagkabutang nga ginbuul kanimo. 31Himoa ninyo sa inyo isigka-tawo ang gusto ninyo nga himoon man nanda kaninyo.\"\n32\"Kon ang inyo ginapalangga amo lamang ang mga tawo nga nagapalangga man kaninyo, ano pa nga balus ang paabuton ninyo? Tungud hay bisan gani ang mga tawo nga makasasala nagapalangga man sa mga nagapalangga kananda! 33Kag kon nagahimo kamo kang mayad sa mga tawo nga nagahimo man kang mayad kaninyo, ano pa nga balus ang paabuton ninyo? Tungud hay bisan gani ang mga tawo nga makasasala nagahimo man kadya! 34Kag kon nagapahuram lang kamo sa mga tawo nga makasarang man magbayad, ano pa nga balus ang paabuton ninyo? Bisan gani ang mga makasasala nagapahuram man sa pareho nanda nga makasasala nga nagapaabot nga baydan kang amo man nga bili. 35Pero kamo tana, palanggaa ninyo ang inyo mga kaaway kag maghimo kamo kang mayad kananda. Magpahuram kamo kag indi magpaabot kang bayad. Kon amo dya ang inyo himoon, bahul nga padya ang inyo mabaton kag nagapakita nga kamo mga anak kang Dios nga Labing Mataas, tungud hay tana mayad sa tanan nga tawo - sa mga di-mapinasalamatun kag sa mga malaot. 36Mangin maluloy-on kamo pareho kang inyo Amay nga maluloy-on.\"\nNahanungud sa Paghusgar sa Iba\n37\"Indi ninyo paghusgaran ang inyo isigka-tawo, agud to nga indi man kamo paghusgaran kang Dios. Indi kamo magkuon nga ang sangka tawo dapat nga silotan agud to nga ang Dios indi man magkuon nga kamo sirilotan. Patawara ninyo ang mga nakasala kaninyo agud to nga patawarun man kamo kang Dios. 38Magpanugro kamo sa iba agud to nga ang Dios magatugro man kaninyo. Ang inyo nga mabaton indi lang nga ginsukub ka mayad, kundi gin-uyug kag gindasuk kag nagaarawas pa sa surukban antes ibu-bo sa inyo nga surudlan. Tungud hay kon ano ang pagtugro ninyo sa iba amo man ang pagtugro kang Dios kaninyo.\"\n39Naghambal kananda si Jesus kang dya nga paraanggidan: \"Ang sangka tawo nga bulag indi makadapit kang pareho na nga bulag. Tungud hay kon himoon na dya pareho sanda nga mahulog sa kalog. 40Wara ti estudyante nga labaw pa sa anang maestro. Pero kon ang estudyante makatapos run kang ana nga pagtuon, mangin pareho run man tana kang ana maestro.\n41\"Ginamulalungan mo gid haw ang gamay nga puling sa mata kang imo isigka-tawo, pero wara tana nimo ginasapak ang troso nga rugyan sa imo mata? 42Paano ikaw makakuon sa imong isigka-tawo nga, 'Amigo, bul-un ko ang imo nga puling,' kon indi gani nimo makita ang troso nga rugyan sa imong mata? Mga hipokrito! Bul-anay ang troso nga rugyan sa imo mata, agud to nga makakita ikaw ka mayad kag mabuul mo ang puling sa mata kang imo isigka-tawo.\nAng Kahoy kag ang Anang Bunga\n43\"Ang mayad nga kahoy wara nagapamunga kang sayud nga bunga, kag ang sayud nga kahoy wara man nagapamunga kang mayad nga bunga. 44Ang kada kahoy makilala mo paagi sa anang bunga. Wara kamo nagapamu-po kang higera sa talongon kag wara man kamo nagapamu-po ka bunga kang ubas sa sapinit. 45Amo man ria sa tawo. Ang tawo nga mayad nagahimo kang mayad nga mga butang tungud hay mayad man nga mga butang ang rugyan sa ana nga tagipusoon. Samtang ang malaot tana nga tawo malaot nga mga butang ang ana ginahimo, tungud hay malaot man nga mga butang ang rugyan sa ana nga tagipusoon. Tungud hay kon ano ang rugyan sa tagipusoon kang tawo amo man ang nagagwa sa anang ba-ba.\"\nAng Darwa ka Tawo nga Nagpatindug kang Balay\n46\"Andut nga ginatawag ninyo ako nga 'Ginoo' pero wara man kamo pagtuman kang akun ginakuon kaninyo? 47Ipakita ko kaninyo kon ano nga klase ka tawo ang sin-o man nga nagaparapit kanakun kag nagapamati sa akun mga pulong kag ana dya ginatuman. 48Pareho tana kang tawo nga nagkutkot kang madalum kag nagpatindug kang anang balay sa pundasyon nga bato. Nag-abot ang baha, kag nag-arawas ang suba, kag ginlalas ang amo nga balay, pero wara gid dya matay-ug tungud hay mapag-un gid ang pagpatindug ka dya. 49Pero ang tawo tana nga nagapamati kang akun mga pulong, pero wara na dya pagtumana, pareho lang tana kang tawo nga nagpatindug kang balay sa lupa nga wara na butangi kang pundasyon. Dayon ginlalas dya kang baha kag lagi-lagi narumpag kag sobra gid ang pagkawasdak na ka dya!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/6","date":"2019-01-23T00:36:54Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583879117.74\/warc\/CC-MAIN-20190123003356-20190123025356-00553.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000090599,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000090599060059}","num_words":1513,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.015,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.448,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 1\nAng Pulong Nagpakatawo\n1Sa umpisa, kang wara pa matuga ang tanan, ang Pulong dyan run nga daan. Ang Pulong nga dya kaimaw kang Dios, kag ang Pulong Dios. 2Sa umpisa ang Pulong nga dya kaimaw run nga daan kang Dios. 3Paagi kana gintuga kang Dios ang tanan. Kon wara tana wara gid ti bisan ano nga tinuga nga natuga. 4Tana kadya amo ang ginhalinan kang kabuhi, kag ang kabuhi nga dya amo ang nagatugro kang kasanagan sa mga katawhan. 5Ang kasanag nga dya nagasanag sa kadulum, kag ang kadulum wara gid makadaug sa kasanag.\n6May ginpadara ang Dios nga sangka tawo; ang ngaran na kadya amo si Juan. 7Tana kadya nag-abot para magsugid sa mga katawhan nahanungud sa kasanag, agud to nga paagi sa anang pagsugid ang tanan nga tawo magatoo. 8Bukun ti si Juan ang kasanag. Nag-abot tana para magsugid nahanungud sa kasanag. 9Dya amo ang matuod nga kasanag nga nagatugro kang kasanagan sa tanan mga katawhan kag nagaabot run sa kalibutan.\n10Nag-abot tana sa kalibutan, kag bisan pa nga ang kalibutan gintuga paagi kana, ang mga katawhan sa kalibutan wara makakilala kana. 11Nag-abot tana sa anang kaugalingun nga lugar, pero ang anang mga kasimanwa wara magbaton kana. 12Pero ang mga nagbaraton tana kana, sanda nga mga nagtoroo kana, gintaw-an na kang kinamatarung nga mangin kabataan kang Dios. 13Nangin kabataan sanda kadya kang Dios, indi sa kinaandan nga pamaagi ukon sa tawhanun nga pagbuut, kundi suno gid lang sa pagbuut kang Dios.\n14Ang Pulong nangin tawo kag nag-istar kaimaw natun. Wara gid ti nakulang sa anang pagkamaalwan, kag tana ang nagapahayag kang bug-os nga kamatuoran nahanungud sa Dios. Nakita namun ang anang pagkagamhanan—ang anang pagkagamhanan bilang Bugtong nga Anak kang Amay.\n15Si Juan nagsugid nahanungud sa Pulong. Naghambal tana ka tunog gid, \"Tana kadya ang akun ginatumud kang maghambal ako nga, 'Ang tawo nga nagasunod kanakun mas gamhanan sangsa kanakun tungud nga wara pa ako matawo dyan run tana nga daan.'\"\n16Tama gid kabugana kang anang kaluoy gani nga kita tanan wara gid ti untat ang atun pagbaton kang anang bugay nga ginapasagahay kanatun. 17Ang kasugoan gintugro kang Dios paagi kay Moises kauna; pero paagi kay Jesu-Cristo ginpakita kang Dios kon daw ano tana ka maalwan kag ginpahayag na man ang kamatuoran nahanungud sa anang kauagalingun. 18Wara gid ti bisan sin-o nga nakakita sa Dios. Pero ang Bugtong nga Anak kang Dios nga ginahigugma na gid kamayad kag tana mismo Dios man amo ang nagpahayag kanatun nahanungud sa Dios.\nAng Mensahe ni Juan nga Manugbawtiso\n19Kar-on, amo dya ang ginsugid ni Juan kang ang mga pangulo kang mga Judio sa Jerusalem magsugo kang mga pari kag mga Levita nga mag-agto kana agud pamangkoton kon sin-o gid tana. 20Wara gid mangalag-ag si Juan sa pagsabat kananda, kundi nga ginsugid na kon ano ang matuod. Ginhambal na kananda nga, \"Bukun ti ako ang Cristo.\"+ 21Namangkot ruman sanda kana, \"Ti, kon amo, sin-o bay ikaw? Ikaw bala si Elias?\"\nNagsabat si Juan, \"Bukun takun si Elias.\"\n\"Ah ti siguro ikaw ang propeta nga amun ginapaabot ay.\"\nKag nagsabat ruman si Juan, \"Bukun!\"\n22Kang urihi nagkuon sanda kana, \"Sin-o gid ikaw bay? Sugidi abi kami agud to nga may isabat kami sa mga nagsugo kanamun. Ano ang imo mahambal parte sa imong kaugalingun?\" 23Ginsabat sanda ni Juan kang mga tinaga nga ginhambal ni Isaias kauna,\n\"Ako ang nagasinggitan sa may kamingawan nga nagakuon sa katawhan,\n'tadlunga ninyo ang dalan nga pagaagyan kang Ginoo.'\"\n24Ang mga tawo nga dya nga ginsugo kang mga Fariseo, 25nagpamangkot pa gid kay Juan, \"Ti, kon bukun ikaw ang Cristo ukon si Elias kag bukun man ikaw ang propeta, andut nga nagapangbawtiso ikaw haw?\" 26Nagsabat si Juan kananda, \"Ako nagapangbawtiso sa tubig. Pero dyan sa inyo tunga may sangka tawo nga wara ninyo makilala. 27Amo dya tana ang magasunod kanakun nga bisan pa gani ang paghubad kang higot kang anang sandalyas indi ako takus.\" 28Dya tanan natabo sa Betania, rugto sa pihak kang suba kang Jordan nga sa diin si Juan nagapangbawtiso.\nAng Karnero kang Dios\n29Kang masunod nga adlaw nakita ni Juan si Jesus nga nagapaagto kana. Nagkuon tana kadya, \"Sulnga ninyo, dyaay ang karnero kang Dios nga nagabuul kang kasal-anan kang mga katawhan sa kalibutan. 30Amo dya tana ang akun ginatumud kang maghambal ako nga, 'May sangka tawo nga nagasunod kanakun nga mas gamhanan sangsa kanakun tungud nga wara pa ako matawo dyan run tana nga daan.' 31Ako mismo wara makakilala kana. Amo ria nga nagapangbawtiso ako sa tubig agud to nga sa amo dya nga paagi mapahayag tana sa mga Israelenhun.\"\n32Kag ginsugid ni Juan ang anang nakita, \"Nakita ko ang Balaan nga Ispirito nga nagkunsad nga daw pating halin sa langit kag nagtiner kana. 33Wara ko tana makilala kang primero, pero ang Dios nga amo ang nagsugo kanakun sa pagpangbawtiso sa tubig nagkuon nga daan kanakun nga, 'ang tawo nga imo makita nga sa diin magakunsad kag magapabilin kana ang Balaan Ispirito, amo dya tana ang magapangbawtiso sa mga tawo kang Balaan nga Ispirito. 34Nakita ko gid dya kag nagasugid ako nga tana ang Anak kang Dios.'\"\nAng Una nga mga Disipulo ni Jesus\n35Kang masunod nga adlaw kato, rugyan ruman si Juan imaw kang darwa na ka mga disipulo. 36Kang makita na si Jesus nga nagalubas, nagkuon si Juan, \"Dyaay ang karnero kang Dios!\" 37Kang mabatian tana kang darwa na ka disipulo nga naghambal kang amo dya, nagsunod sanda kay Jesus. 38Nagbalikid si Jesus kag nakita na nga nagasunod sanda kana. Nagkuon tana kananda, \"Maiwan raad kamo?\"\nNagsabat sanda, \"Rabbi, sa diin ikaw nagaistar?\" (Ang gusto hambalun kang tinaga nga Rabi, \"Maestro.\") 39Nagkuon si Jesus, \"Dali bala kamo, kag makita ninyo.\"\nAmo to kag nagtawas sanda kana kag nakita nanda ang anang ginaistaran, kag nag-imaw sanda kana kang adlaw nga to. Mga alas kwatro run to ti hapon. 40Si Andres nga bugto ni Simon Pedro isara sa darwa nga nakabati sa ginhambal ni Juan kag nagsunod kay Jesus. 41Ang una nga ginhimo ni Andres ginsagap na ang anang bugto nga si Simon, kag kang nakita na si Simon nagkuon tana kadya, \"Nakita run namun ang Mesias!\" (Ang gusto hambalun kang tinaga nga dya Cristo.) 42Amo to kag gindara ni Andres si Simon kay Jesus. Ginturuk ni Jesus si Simon kag nagkuon, \"Ikaw si Simon nga bata ni Juan. Pagatawgun run ikaw kadya nga Cefas.\" (Ang ngaran nga Cefas pareho man kang Pedro, nga kon sayudon bato.)\nGintawag ni Jesus si Felipe kag Natanael\n43Kang masunod nga adlaw, nagpamat-ud si Jesus nga mag-agto sa probinsya kang Galilea. Nakita na rugto si Felipe kag ginkun-an na dya, \"Sunod kanakun.\" 44Si Felipe nga dya pareho man nanday Andres kag Pedro nga taga-Betsaida. 45Kang makita ni Felipe si Natanael ginkun-an na dya nga, \"Nakita namun ang tawo nga amo ang ginatumud ni Moises sa anang sinulatan sa Kasugoan, kag amo man ang ginatumud kang mga propeta sa andang mga sinulat. Tana amo si Jesus nga taga-Nazaret, nga bata ni Jose!\"\n46Nagsabat si Natanael, \"May mayad bala haw nga magahalin sa banwa kang Nazaret?\"\nKag nagkuon si Felipe kana, \"Dali bala kag sulnga.\"\n47Kang makita ni Jesus si Natanael nga nagapaagto kana, nagkuon tana nahanungud kay Natanael, \"Dyaay ang matuod-tuod nga Israelenhun nga wara gid pagpangloko!\"\n48Nagkuon si Natanael kay Jesus, \"Paano mo ako nakilala man?\"\nNagsabat si Jesus kana, \"Antes ikaw itawgun ni Felipe, nakita ko run ikaw rugto sa may idalum kang kahoy nga higera.\"\n49Kag nagkuon si Natanael, \"Maestro, ikaw ang Anak kang Dios! Ikaw ang Hari kang Israel!\"\n50Nagkuon si Jesus kana, \"Nagtoo ikaw tungud nga nagkuon ako kanimo nga nakita ko ikaw rugto sa may idalum kang kahoy nga higera. Mas makatiringala pa gid nga mga butang sangsa dya ang imo makita.\" 51Kag nagkuon pa gid si Jesus kananda, \"Sugidan ko kamo: makita ninyo nga magabukas ang langit kag makita man ninyo ang mga anghel kang Dios nga nagasaka-panaog sa Anak kang Tawo!\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/1","date":"2019-01-20T08:29:18Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583705091.62\/warc\/CC-MAIN-20190120082608-20190120104608-00396.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":1310,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.009,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.422,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Lucas 11\nNagtudlo si Jesus nahanungud sa Pangamuyo\n1Sangka tion, nagapangamuyo si Jesus sa sangka lugar. Pagkatapos na pangamuyo, ang isara sa ana mga disipulo nagkuon kana, \"Ginoo, tudloi man kami magpangamuyo, pareho nga ginatudloan ni Juan ang anang mga disipulo.\" 2Nagkuon si Jesus kananda, \"Kon magpangamuyo gani kamo, amo dyaay ang inyo ikuon:\n'Amay, kabay nga pakabalaanun ang imo ngaran,\nkabay nga mag-abot run ang tion kang imo paghari;\n3Tugroi kami kang amun pagkaun sa kada adlaw;\n4patawara kami kang amun mga sala\ntungud hay ginapatawad man namun ang tanan nga mga nakasala kanamun.\nKag indi nimo pag-itugot nga sulayun kami.'\"\n5Dayon nagkuon si Jesus sa anang mga disipulo, \"Halimbawa, may amigo ikaw, kag sa tungang gabii nag-agto ikaw sa ana balay kag nagkuon, 'Abi amigo, pahurama anay ako dyan kang tatlo ka panid nga tinapay, 6tungud hay may amigo ako nga nagapanglakatun nga nakahapit sa balay kag wara gid ako ti mapakaun kana!' 7Ang amigo mo tana magasabat rugto sa sulud, 'Indi run ako pagtublaga! Natrangkahan run ang pwertahan kag kami kang akun mga kabataan nagabaratang run. Indi run ako makabangon kag magtugro kanimo ka bisan ano!' 8Sugidan ko kamo, kon indi man tana magbangon sa pagtugro kanimo kang bisan ano sa rason nga amigohay kamo, magabangon run lang gid tana kag tugroan ikaw kang tanan mo nga kinahanglan tungud nga wara ikaw magmayha ka sagad pangayo kana. 9Gani ginakun-an ko kamo, magpangayo kamo kag mabaton ninyo ang inyo ginapangayo; magpangita kamo kag makita ninyo ang inyo ginapangita; magpanuktok kamo kag pagabuksan kaninyo ang gawang. 10Tungud hay ang kada isara nga nagapangayo magabaton, ang nagapangita makakita, kag ang nagapanuktok pagabuksan kana ang gawang. 11Kamo nga mga tatay, kon mangayo kang isda ang inyo bata, tugroan bala ninyo tana kang sawa? 12Ukon, kon mangayo tana kang itlog, tugroan bala ninyo tana ka iwi-iwi? 13Kon kamo gani nga mga malaot kamaan magtugro kang mayad nga mga butang sa inyo mga kabataan, sobra pa gid ang inyo Amay sa langit, itugro na ang Balaan nga Ispirito sa mga nagapangayo ka dya kana.\"\nSi Jesus kag si Beelzebul\n14Sangka bes, ginatabog ni Jesus ang demonyo nga nagpaapa sa sangka tawo. Pagkagwa na ka dya, ang tawo nga to makahambal run. Kag ang mga tawo rugto daw indi makapati sa anda nga nakita. 15Pero ang iba tana nga mga tawo nagkuon, \"Nagatabog tana ka dya kang mga demonyo paagi sa gahum ni Beelzebul nga amo ang pangulo kang mga demonyo.\"\n16Ang iba tana nga mga tawo rugto gusto nanda itirawan si Jesus, gani ginkun-an nanda tana nga maghimo kang milagro sa pagpamatuod nga tana ginpadara kang Dios. 17Pero naman-an ni Jesus ang anda mga ginapinsar gani nagkuon tana kananda, \"Kon ang sangka ginharian magbinahin-bahin kag mag-irinaway, dya nga ginharian indi magbuhay kag mapukan. Kag kon ang sangka panimalay magbinahin-bahin man, magaburublag man sanda ka dya. 18Gani kon ang mga sinakpan ni Satanas magbihanin-bahin, indi magbuhay kag mapukan ang anang ginharian. Nagakuon kamo nga nagapanabog ako kang mga demonyo paagi sa gahum ni Beelzebul. 19Kon nagapanabog ako kang mga demonyo paagi sa anang gahum, sin-o tana ang nagtugro kang gahum sa inyo mga sumuronod nga magpanabog kang mga demonyo? Sanda gid tana mismo ang magapamatuod nga sayup kamo! 20Pero kon paagi sa gahum kang Dios nagapanabog ako kang mga demonyo, dya nagapamatuod nga ang paghari kang Dios nag-abot run kaninyo.\"\n21\"Kon ang mapurus nga tawo kumpleto ang anang armas sa pagbantay kang anang balay, marayu sa katalagman ang anang pagkabutang. 22Pero kon salakayun tana kag pyerdehun kang tawo nga mas mapurus sangsa kana, pagabul-un kana ang anang armas nga ginasarigan kag ipanagtag ang mga pagkabutang nga gin-agaw kana.\"\n23\"Ang wara nagadampig kanakun kontra kanakun, kag ang wara nagabulig kanakun sa pagpanipon, nagaparapta lang.\"\nAng Pagbalik kang Malaot nga Ispirito\n24\"Kon ang malaot nga ispirito maggwa sa tawo, nagalagaw-lagaw dya sa mara nga lugar sa pagpangita kang ana mapahuwayan. Kar-on, kon wara tana ti makita, makuon tana sa ana kaugalingun, 'Mabalik run lang ako sa balay nga akun ginaistaran anay.' 25Sa ana nga pagbalik makita na dya nga limpyo kag hipid. 26Gani, mapanaw tana kag magdara pa gid kang pito ka mga ispirito nga mas malaot pa sangsa kana. Magasulud sanda kag magaistar rugto. Gani ang kahimtangan kang tawo nga dya mas sobra pa gid sangsa kauna.\"\nAng Matuod nga Kalipay\n27Samtang nagahambal pa si Jesus, may sangka bayi sa tunga kang karak-an nga naghambal sa matunog nga limug, nga nagakuon, \"Daw ano ka bulahan ang bayi nga nagbata kag nagbatiti kanimo!\"\n28Pero nagsabat si Jesus, \"Huud, pero bulahan pa gid ang nagapamati kang pulong kang Dios kag nagatuman kadya!\"\nNagapangayo ang mga Tawo kang Milagro\n29Kang nagaduro run ang mga tawo, nagkuon si Jesus, \"Ang mga tawo sa kadya nga panag-on tama gid ka malaot. Nagapangayo sanda nga pakitaan kang milagro, pero wara ti igapakita kananda magluwas lang sa makatiringala nga natabo kay Jonas kauna. 30Tungud nga ang natabo kauna kay Jonas nangin paratandaan sa mga taga-Ninive, sa amo man ang Anak kang Tawo mangin paratandaan sa mga tawo sa kadya nga mga panag-on. 31Sa adlaw kang paghukum, ang reyna kang Seba magatindug sa pag-akusar sa mga tawo sa kadya nga panag-on. Tungud hay tana gani nga naghalin pa sa marayu nga lugar, nag-agto sa pagpamati sa ginapanudlo kang maaram nga si Solomon. Kadya tana, kaimaw run gid ninyo ang labaw pa sangsa kay Solomon. 32Sa adlaw kang paghukum, ang mga taga-Ninive magatindug sa pag-akusar kaninyo, tungud hay kato anay kang mabatian nanda ang mga ginpangwali ni Jonas, naghinulsul sanda sa anda mga kasal-anan. Kadya tana, kaimaw run gid ninyo ang labaw pa sangsa kay Jonas.\"\nAng Sulo kang Lawas\n33\"Wara ti may nagasindi kang sulo kag dayon tagoon ukon takluban lang man dya. Kundi nga ginabutang na dya sa turungtongan agud to nga ang mga nagasulud sa balay masanagan. 34Ang imong mata amo ang sulo kang imong lawas. Gani kon masanag ang imong panuruk masanagan man ang bug-os nimo nga lawas. Pero kon dulum ang imong panuruk, madulman man ang imong bug-os nga lawas. 35Gani siguroha ninyo nga ang kasanag nga rugyan kaninyo bukun ti kadulum. 36Gani nga kon ang bug-os nimo nga lawas napuno kang kasanag kag wara gid ti kadulum, masanagan gid dya kang bug-os, daw pareho lang nga ginaiwagan ikaw kang kasanag kang sulo.\"\nGinpakamalaot ni Jesus ang mga Fariseo kag ang mga Manunudlo kang Kasugoan\n37Pagkatapos hambal ni Jesus, may sangka Fariseo nga nag-agda kana nga magkaun sa anang balay. Nagtawas man si Jesus para magkaun rugto. 38Natingala ang Fariseo kang makita na nga wara nanghugas si Jesus kang anang alima antes magkaun. 39Dayon nagkuon ang Ginoo kana, \"Kamo tinyo nga mga Fariseo, ginahugasan ninyo ang sagwa kang inyo tasa kag likod kang pinggan pero ang sa sulud ninyo buta kang pagpamintaha kang kalainan. 40Mga buang kamo! Ang Dios kabay nga amo ang naghimo kang lawas amo man ang naghimo kang panghuna-huna? 41Pero magtugro kamo sa mga imol halin sa inyo baratyagun, kag ang tanan nga mga butang mangin limpyo para kaninyo.\"\n42\"Makaluluoy gid kamo nga mga Fariseo! Ginatugro ninyo ang inyong ikanapulo nga bahin kang mga laswa, pareho kang herbabuena kag ruda kag iba pa gid nga mga laswa, pero wara ninyo ginataw-an kang kabilyanan ang pagkabig sa mga tawo nga wara ti ginapasulabi kag ang paghigugma sa Dios. Daad ginahimo ninyo dya nga wara man ninyo ginapatumbayaan ang iba nga mga bagay.\n43\"Makaluluoy kamo nga mga Fariseo! Gusto gid ninyo nga magpungko sa mga importante nga purongkoan sa sinagoga kag gusto man ninyo nga tahudon kamo sa mga tindahan. 44Makaluluoy gid kamo! Pareho kamo kang mga rulubngan nga wara ti tanda nga ginalapak-lapakan lang kang mga tawo, tungud nga wara sanda kamaan.\"\n45Kar-on, ang isara sa mga manunudlo kang Kasugoan rugto nagkuon kana, \"Maestro sa ginapanghambal nimo nga ria, ginainsultohan mo man kami!\"\n46Nagsabat si Jesus, \"Makaluluoy man kamo nga mga manunudlo kang Kasugoan! Ginatugroan ninyo ang mga tawo kang mga mabudlay nga turumanun kag ipapas-an kananda, pero kamo mismo wara nagabulig bisan gamay lang para nga masarangan dya idar-un kang mga tawo. 47Makaluluoy gid kamo, tungud hay ginapahimoan ninyo kang rulubngan ang mga propeta nga ginpamatay kang inyo mga kaulangan! 48Sa ginhimo ninyo nga ria, nagapamatuod lang nga nagapasugot kamo sa mga hinimoan kang inyo mga kaulangan; sanda ang nagpamatay kang mga propeta, kag kamo tana amo ang nagpahimo kang andang mga rulubngan. 49Tungud karia, ang Dios sa anang kaaram nagkuon, 'Magapadara ako kananda kang mga propeta kag mga apostoles, nga ang iba pagapatyun nanda kag ang iba pagahingaboton nanda!' 50Gani, ang mga tawo sa kadya nga panag-on amo ang magapanabat sa kamatayun kang tanan nga mga propeta nga ginpamatay katong una, halin pa kang pagtuga kang kalibutan 51umpisa sa kamatayun ni Abel hasta sa kay Zacarias nga ginpatay sa tunga kang altar kag kang Templo. Ginakuon ko kaninyo, nga ang mga tawo sa kadya nga panag-on amo ang magapanabat sa tanan nga dya.\n52\"Makaluluoy kamo nga mga manunudlo kang Kasugoan! Ginabalabagan ninyo ang mga tawo sa paghangup kang kamatuoran. Indi run nga daan kamo magsunod sa kamatuoran, ginabalabagan pa ninyo ang iba nga gusto magsunod.\"\n53Pagkahalin ni Jesus rugto kato, ang manunudlo kang Kasugoan kag ang mga Fariseo nag-umpisa ka ugut kang sobra gid kana, kag ginapamangkot nanda tana kang duro nga mga butang, 54sa tuyo nga dakpun tana sa anang mga ginapanghambal.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Luke\/11","date":"2019-01-16T01:56:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583656577.40\/warc\/CC-MAIN-20190116011131-20190116033131-00397.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000091791,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":9,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000091791152954}","num_words":1547,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.426,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 18\nSi Pablo sa Corinto\n1Pagkatapos ka dya, naghalin si Pablo sa Atenas kag nag-agto sa Corinto. 2Rugto nakilala na ang sangka Judio nga si Aquila nga natawo sa Ponto, nga wara pa lang buhay nga nag-abot sa Corinto halin sa Italia imaw kang anang asawa nga si Priscila tungud hay ang emperador nga si Claudio nagpapanaog kang sugo nga ang tanan nga mga Judio magharalin sa Roma. Nagpakigkita si Pablo sa mag-asawa nga dya 3kag rugto tana nagdayon kananda kag nag-irimaw sanda sa pag-obra tungud hay pareho ang andang parangitan-an nga manughimo kang torda nga panit ka sapat. 4Kada Adlaw nga Inugpahuway nagaagto tana sa sinagoga kag nagapakigdiskusyon sa mga Judio kag sa mga Griego; ginatinguhaan na nga madara sanda sa pagtoo.\n5Kang pag-abot nanday Silas kag Timoteo halin sa Macedonia, wara ti iba nga ginaobra si Pablo kundi ang magpangwali kag magpamatuod sa mga Judio nga si Jesus amo gid ang Cristo. 6Pero kang ginkontra nanda tana kag ginpasipalahan, gintuk-ap na ang anang bayo kag nagkuon, \"Kon silotan kamo kang Dios, wara run takun ti sarabtun kaninyo. Umpisa kadya sa mga bukun ti Judio ako manudlo!\" 7Naghalin tana sa sinagoga kag nagdayon sa balay ni Ticio Justo. Tana ka dya bukun ti Judio pero nagasimba sa Dios kag ang anang balay sa ingud lang kang sinagoga. 8Si Crispo nga manugdumara kang sinagoga, nagtoo sa Ginoo imaw kang anang bilog nga panimalay. Kag duro pa gid nga mga taga-Corinto nga nakabati kang mensahe ang nagtoroo kag ginbawtisohan.\n9Sangka gabii, naghambal ang Ginoo kay Pablo sa paranan-awun, \"Indi kaw magkahadluk. Magpadayon lang ikaw sa pagpanudlo kag indi mag-untat, 10tungud hay kaimaw mo ako. Wara ti bisan sin-o nga makaparapit sa paghalit kanimo tungud hay duro ang mga tawo nga nagatoo kanakun sa syudad nga dya.\" 11Gani nagtiner rugto si Pablo kang sangka tuig kag tunga nga nagapanudlo kananda kang pulong kang Dios.\n12Pero kang si Gallio run ang nangin gobernador kang Acaya, nagtingub ang mga Judio kag gindakup nanda si Pablo kag ginpaatubang sa hukmanan. 13Nagkuon sanda, \"Ang tawo nga dya nagapanghaylo kang mga tawo sa pagsimba sa Dios sa paagi nga kontra sa kasugoan!\"\n14Magahambal run raad si Pablo, kang magkuon si Gallio sa mga Judio, \"Kon ang inyo reklamo nahanungud sa malain nga hinimoan ukon mabug-at nga kasal-anan, mamati pa raad ako kaninyo nga mga Judio. 15Pero tungud gani nga ang inyo ginasuayan nahanungud sa mga pulong kag sa mga ngaran, kag sa inyo kaugalingun nga kasugoan, kamo mismo ang maghusay karia. Indi ako gusto nga maghusgar kang mga butang nga ria!\" 16Kag ginpagwa na sanda sa hukmanan. 17Dayon, gindakup nanda si Sostenes nga manugdumara kang sinagoga, kag ginbakol sa atubang kang hukmanan, pero wara gid dya ginsapak ni Gallio.\nAng Pagbalik ni Pablo sa Antioquia\n18Nagbuhay pa gid si Pablo sa Corinto kang pira ka adlaw. Pagkatapos, naglisensya tana sa mga tumuluo nga mapanaw tana, kag nag-agto tana sa Siria imaw nanday Priscila kag Aquila. Antes tana magpanakayun, nagpagunting anay tana kang anang buhok sa Cencrea tungud hay natuman na run ang anang panaad. 19Pag-abot nanda sa Efeso, ginbilin ni Pablo sanday Priscila kag Aquila kag ana tana nag-agto sa sinagoga kag nagpakigdiskusyon sa mga Judio. 20Ginhawidan nanda raad tana nga magpabilin anay kananda kang malawid nga tinion, pero wara tana magpasugot. 21Pero kang inugpanaw na run, nagkuon tana kananda, \"Kon kabubut-un kang Dios, magabalik ako rugya kaninyo.\" Kag nagpanakayun tana halin sa Efeso.\n22Pag-abot na sa Cesarea, nag-agto tana sa Jerusalem kag ginpangamusta ang mga tumuluo rugto, kag pagkatapos nag-agto tana sa Antioquia. 23Kang makatiner tana rugto kang mabugu nga tinion, naghalin tana kag nagpang-agto sa mga lugar nga sakup kang Galacia kag Frigia kag ginaparig-un na ang mga tumuluo.\nSi Apolos sa Efeso kag sa Corinto\n24Kar-on, may sangka Judio nga taga-Alejandria nga nag-abot sa Efeso nga ang ngaran na ka dya amo si Apolos. Mayad tana nga manughambal kag duro ang anang naman-an sa Kasulatan. 25Natudloan tana nahanungud sa pagsunod sa Dalan kang Ginoo. Tama gid tana ka maukud sa pagpanudlo kag igsakto man ang anang ginapanudlo nahanungud kay Jesus. Ugaring ang naman-an na lang amo ang bawtiso nga ginpanudlo ni Juan kato anay. 26May kaisug tana nga naghambal sa sinagoga. Kang mabatian tana nanday Priscila kag Aquila, gindara nanda tana sa andang balay kag ginpaathag pa gid kana ka mayad ang nahanungud sa pagsunod sa Dios. 27Katong si Apolos nagpamat-ud nga mag-agto sa Acaya, ginpabakud kang mga tumuluo ang anang baratyagun. Nagsulat sanda sa mga tumuluo sa Acaya nga batonon nanda tana. Pag-abot na rugto, bahul gid ang anang nabulig sa mga tawo nga paagi sa bugay kang Dios nagtoroo, 28tungud hay paagi sa anang mapag-un nga mga rason gindaug na ang mga Judio sa andang pagdiskusyon sa atubang kang mga tawo, kag halin sa Kasulatan ginpamatud-an na nga si Jesus amo ang Cristo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/18","date":"2019-01-22T02:48:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583823140.78\/warc\/CC-MAIN-20190122013923-20190122035923-00598.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000067949,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000067949295044}","num_words":801,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.433,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Juan 4\nSi Jesus kag ang Bayi nga taga-Samaria\n1Kar-on, nabatian kang mga Fariseo nga mas raku ang nadara ni Jesus nga mangin anang disipulo kag ginabawtisohan sangsa kay Juan, 2bisan pa nga sa pagkamatuod karia, bukun tana si Jesus gid ang nagapangbawtiso kundi ang anang mga disipulo. 3Kang naman-an dya ni Jesus, naghalin tana sa Judea kag nagbalik liwan sa Galilea.\n4Sa pag-agto na sa Galilea kinahanglan gid nga mag-agi tana sa probinsya kang Samaria. 5Kang nagaagi run tana sa Samaria, nag-abot tana sa sangka banwa nga ginatawag Sicar. Ang Sicar nga dya marapit sa sangka puna nga lupa nga gintugro kato anay ni Jacob sa anang bata nga si Jose. 6Rugto man sa Sicar ang bubon ni Jacob, kag tungud nga nalapyo gid si Jesus sa ana nga pagpanglakatun, nagpungko tana sa may kilid kang bubon. Mga udto adlaw run kato.\n7Burubuhay, may sangka bayi nga Samaritanhun nga nag-abot para magsag-ub. Nagkuon si Jesus kana, \"Pwede mo ako itaw-an kang tubig nga akun mainum?\" 8(Ang anang mga disipulo kato nagpanaw sa syudad para magbakal ka pagkaun.)\n9Nagsabat ang bayi, \"Judio kabay ikaw kag ako takun bayi nga Samaritanhun, andut haw nga nagapangayo ikaw kanakun kang tubig para imnun?\" (Ginkuon na dya tungud nga ang mga Judio wara nagapakig-impon sa mga Samaritanhun.)\n10Nagkuon si Jesus kana, \"Kon naman-an mo lang raad kon ano ang ginatugro kang Dios nga wara ti bayad kag kon sin-o ang nagapangayo kanimo kang tubig, ikaw pa raad ang magapangayo kana kag pagataw-an na ikaw kang tubig nga nagatugro kang kabuhi.\"\n11Nagkuon ang bayi, \"Sir, ano bay pagbuul mo ka tubig hay wara ikaw ti timba kag dalum pa ang bubon? Sa diin bay ikaw mabuul kang tubig nga dya nga nagatugro kang kabuhi? 12Labaw pa bala ikaw sangsa atun ulang nga si Jacob nga amo ang nagtugro kanamun kang bubon nga dya? Tana mismo kag anang mga kabataan rugya nagsag-ub kang andang gin-inum. Rugya man sanda nagbuul kang tubig para sa andang mga kasapatan.\"\n13Nagsabat si Jesus, \"Ang bisan sin-o nga magainum kang tubig nga dya pagauhawun liwan, 14pero ang bisan sin-o tana nga magainum kang tubig nga akun igatugro kana, indi run gid pag-ohawun tungud nga ang tubig nga akun igatugro kana mangin pareho kang tubodan sa anang kabuhi nga magatugro kang kabuhi nga wara ti katapusan.\"\n15Nagkuon ang bayi kay Jesus, \"Sir, tugroi man ay ako kang tubig nga imo ginatumud nga dya, agud to nga indi run gid ako pag-ohawun liwan, kag indi run man ako magsagad balik rugya sa pagsag-ub.\"\n16Nagkuon si Jesus kana, \"Panaw kag itawgun ang imo bana, kag magbalik dayon rugya.\"\n17Nagsabat ang bayi, \"Wara takun ti bana!\"\nNagkuon si Jesus kana, \"Husto ikaw sa paghambal mo nga wara ikaw ti bana. 18Hay ang matuod karia, may lima anay ikaw ka bana. Kag ang laki nga imo ginaimaw kadya bukun man ti imo bana. Matuod gid man ang imo ginkuon.\"\n19Nagkuon ruman ang bayi, \"Sir, sa banta ko sangka propeta ikaw! 20Ang amun mga kaulangan rugya anay sa bukid nga dya nagsimba sa Dios. Pero inyo tana nga mga Judio, nagakuon kamo nga sa Jerusalem dapat magsimba sa Dios ang mga tawo.\"\n21Dayon nagkuon si Jesus sa bayi, \"Magpati ikaw sa akun igakuon, Inday: magaabot ang tion nga indi sa bukid nga dya ukon sa syudad kang Jerusalem kamo magasimba sa Dios nga Amay. 22Kamo nga mga Samaritanhun nagasimba pero wara ninyo makilala kon sin-o ang inyo ginasimba. Kami tamun nga mga Judio nakakilala kon sin-o ang amun ginasimba, hay sa mga Judio maghalin ang kaluwasan. 23Magaabot ang tion, kag nag-abot run kadya, nga ang mga matuod nga manugsimba sa Dios nga Amay magasimba kana sa ispirito kag sa kamatuoran. Amo dya nga sahi kang pagsimba ang naluyagan kang Amay. 24Ang Dios, Ispirito gani ang mga nagasimba kana kinahanglan magsimba kana sa ispirito kag sa kamatuoran.\"\n25Nagkuon ang bayi, \"Nakamaan ako nga magaabot ang Mesias nga ginatawag Cristo. Kon mag-abot tana, isugid na kanatun ang tanan nga mga butang.\"\n26Nagsabat si Jesus, \"Ako ria; ako nga nagapakig-istorya kanimo kadya.\"\n27Sa amo man to nga mga tinion, nag-abot ang mga disipulo ni Jesus. Natingala sanda kang makita nanda tana nga nagapakigsugidanun sa sangka bayi. Pero wara gid ti bisan isara kananda nga namangkot nga, \"Ano haw ang imo kinahanglan?\" ukon, \"Andut haw nga nagapakig-istorya ikaw sa bayi nga dya?\"\n28Dayon, ang bayi tana, ginbilin na ang anang tibud kag nagbalik sa banwa kag nagkuon sa mga tawo rugto nga, 29\"Dali bala kamo, sulnga ninyo ang tawo nga nagsugid kanakun kang tanan ko nga mga ginhimo! Tana run ayhan ang Cristo?\" 30Amo to kag naggurowa ang mga tawo sa banwa kag nag-agto kay Jesus.\n31Sa pihak tana nga bahin, ginahambalan kang mga disipulo si Jesus nga magkaun. Kuon nanda, \"Sige, Maestro, kaun run.\"\n32Pero nagkuon si Jesus kananda, \"May pagkaun ako nga wara gid ninyo maman-i.\"\n33Amo to kag nagpamangkotanay ang mga disipulo. Kuon nanda, \"May nagdara haw kang pagkaun para kana?\"\n34Si Jesus nagkuon kananda, \"Ang ginatumud ko nga akun pagkaun amo ang akun pagtuman sa kabubut-un kang nagpadara kanakun, kag ang pagtapos kang hirikoton nga anang gintugyan kanakun. 35Indi bala may ginahambal kamo nga, 'Apat run lang ka bulan kag tag-arani run.' Pero amo dyaay ang ikuon ko kaninyo: turuka bala ninyo ang kaumahan. Aranyun run ang mga paray. + 36Bisan gani kar-on, ang inyong halimbawa pareho kang mga mangarani nga nagabaton run kang andang suhol kag nagatipon kang patubas nga nagatugro kang kabuhi nga wara ti katapusan. Amo gani nga ang manugpanggas kag ang manug-ani pareho nga magakalipay. 37Gani nga matuod gid man ang hurubatun nga nagakuon, 'Lain ang nagtanum, lain man ang nagaani.' 38Kamo pareho kang mga manug-ani nga akun ginsugo nga anihun ang bunga kang tanum nga bukun ti kamo ang nagpangabudlay. Lain nga tawo ang nagpangabudlay, pero kamo ang nagpulos kang bunga kang andang ginpangabudlayan.\"\n39Duro nga mga Samaritanhun sa amo to nga banwa ang nagtoo kay Jesus tungud sa ginhambal kang bayi parte kana nga kuon na, \"Ginsugid na kanakun ang tanan ko nga mga hinimoan.\" 40Amo to nga kang mag-agto ang mga Samaritanhun kay Jesus, ginpangabay nanda tana nga magtiner anay kananda, kag nagtiner si Jesus kananda kang darwa ka adlaw. 41Kag tungud kang anang mga ginpanudlo, duro pa gid nga mga Samaritanhun ang nagtoo kana. 42Nagkuon sanda kadya sa bayi, \"Kar-on nagtoo kami kana indi tungud kang imong ginhambal kanamun kundi tungud nga kami gid mismo ang nakabati kana. Kag naman-an run namun nga tana amo gid ang Manluluwas kang mga katawhan sa kalibutan.\"\nGin-ayad ni Jesus ang Bata kang sangka Opisyal\n43Pagkatapos kang darwa ka adlaw nga tiner ni Jesus rugto sa Samaria, nagpanaw tana paagto sa Galilea. 44Tana mismo naghambal nga ang sangka propeta wara ginakilala bilang propeta sa anang kaugalingun nga banwa. 45Kang pag-abot na sa Galilea, gin-abi-abi tana kang mga tawo rugto, tungud nga ang dya nga mga tawo nag-agto man sa Jerusalem katong Pista kang Paglampuwas kauna kag nakita nanda ang tanan nga mga ginpanghimo ni Jesus rugto.\n46Kar-on, nag-agto ruman si Jesus sa Cana sa probinsya kang Galilea, nga sa diin ang tubig ginhimo na nga bino. Kag rugya kadya may sangka opisyal nga ang anang bata nga laki nagamasakit rugto sa Capernaum. 47Kang pagkabati kang opisyal nga dya nga si Jesus nag-abot sa Galilea halin sa Judea, nag-agto tana kay Jesus kag ginpangabay na dya nga mag-agto sa Capernaum agud ayadun ang anang bata nga laki hay sa amo to nga mga tinion tagumatayun run dya.\n48Nagkuon si Jesus kana, \"Indi gid kamo tinyo haw magtoo kon indi kamo makakita kang mga katingalahan nga nagakaratabo kag mga milagro?\"\n49Nagkuon ang opisyal, \"Ginoo, tawas anay kanakun rugto samtang buhi pa ang akun bata.\" 50Nagsabat si Jesus, \"Uli run to, ang imo nga bata maayad.\"\nNagpati ang tawo sa ginkuon ni Jesus kag nagpanaw tana. 51Samtang sa dalanun pa lang tana, ginsug-alaw run tana kang anang mga surugoon kag ginkun-an nga magaayad ang anang bata. 52Ginpamangkot na sanda kon ano oras nag-umpisa nga mag-ayad ang anang bata, kag nagkuon ang mga surugoon kana, \"Kahapon mga ala una ti hapon nadura ang anang hilanat.\" 53Kag nadumduman kang opisyal nga amo gid to nga oras nagkuon si Jesus nga ang anang bata magaayad. Gani tana kag ang bug-os na nga panimalay nagtoo kay Jesus. 54Amo dya ang ikarwa nga milagro nga ginhimo ni Jesus sa Galilea kang nagbalik tana rugto halin sa Judea.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/John\/4","date":"2019-01-22T13:10:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583850393.61\/warc\/CC-MAIN-20190122120040-20190122142040-00399.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":1394,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.214,"stopwords_ratio":0.408,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mateo 5:19\n19Gani ang bisan sin-o man nga nagalapas kang pinakagamay nga bahin kang mga Kasugoan nga dya, kag nagatudlo sa iba sa paglapas man kadya, ria nga tawo amo ang mangin pinakanaba sa ginharian kang langit. Pero ang nagatuman tana sa kasugoan kag nagatudlo sa iba sa pagtuman karia, tana ang kabigun nga dungganun sa ginharian kang langit.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-04","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Matt\/5\/19","date":"2019-01-18T21:41:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-04\/segments\/1547583660818.25\/warc\/CC-MAIN-20190118213433-20190118235433-00286.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":58,"character_repetition_ratio":0.101,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.517,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Binuhatan 20\nSi Pablo sa Macedonia kag Grecia\n1Kang matapos run ang kinagamo, ginpatawag ni Pablo ang mga tumuluo kag ginparig-un ang andang baratyagun. Dayon naglisensya tana nga mahalin kag mag-agto sa Macedonia. 2Nagpang-agto tana sa mga lugar rugto kag gintudloan na ang mga tumuluo agud magrig-un ang andang baratyagun. Pagkatapos, nag-abot tana sa Grecia 3nga sa diin nagtiner tana kang tatlo ka bulan. Tungud nga ang mga Judio naghumun batok kana katong inugpanakayun na run paagto sa Siria, nagpamat-ud run lang tana nga mag-agi sa Macedonia sa anang pagbalik. 4Ang mga nag-imaw kana amo sanday Sopater nga taga-Berea, nga bata ni Pirro; kag si Aristarco kag Segundo nga mga taga-Tesalonica, si Gayo nga taga-Derbe, si Tiquico kag si Trofimus nga taga-Asia, kag si Timoteo. 5Ang mga laki nga dya nag-una kanamun sa Troas, kag rugto nanda kami ginhulat. 6Nagpanakayun kami halin sa Filipos pagkalampuwas kang Pista kang Tinapay nga wara ti Tapay, kag pagkaligad kang lima ka adlaw naabotan namun ang mga laki nga nag-una kanamun sa Troas kag nagtiner kami rugto kang pito ka adlaw.\nAng Urihi nga pagbisita ni Pablo sa Troas\n7Pag-abot kang una nga adlaw kang semana, nagtiringub kami sa paghiwat kang pagpamihak-pihak kang tinapay. Naghambal si Pablo sa mga tawo kag tungud nga pagkaaga kato mapanaw run tana, ginpadayon na lang ang anang paghambal hasta magtunga-gabii. 8Duro ang mga sulo sa ibabaw nga kwarto nga amun ginatiponan. 9May sangka pamatan-un rugto nga si Eutico, nga nagapungko sa may bintana. Samtang nagapadayon si Pablo sa paghambal, si Eutico tana gintuyayo hasta nga nahamuukan dya kag nahulog sa lupa halin sa ikatlo nga panalgan kang balay. Kang bulutbuton nanda tana, patay run. 10Nanaog si Pablo kag ginhap-an na dya kag ginhakus, kag nagkuon, \"Indi kamo magpakulba; buhi tana.\" 11Dayon nagsaka liwan si Pablo kag namihak-pihak kang tinapay kag nagkaun. Nagpakig-istorya pa gid tana kang malawid kananda hasta mag-aga, kag pagkatapos naghalin tana. 12Ang pamatan-un tana gindara kang mga tawo pauli nga buhi kag nalipay gid sanda ka mayad.\nHalin sa Troas Nag-agto si Pablo sa Mileto\n13Kami tana nga mga kaimaw ni Pablo, nag-una sa barko kag maghalin paagto sa Asos, agud nga rugto namun tana pasakyun, tungud hay amo dya ang gusto na nga himoon namun hay ana tana mapanaw lang. 14Kang magtaboay kami sa Asos, ginpasakay namun tana kag nagdiretso sa Mitilene. 15Nagpanakayun kami halin sa Mitilene kag pagkadason nga adlaw nag-abot kami sa Quios. Pagkadason pa gid nga adlaw, nag-abot kami sa Samos kag pagkadason pa gid nga adlaw nakadangat kami sa Mileto. 16Nagpamat-ud si Pablo nga indi run lang maghapit sa Efeso agud to nga indi tana maawat sa Asia, hay nagadali tana nga kon mahimo pa lang makadangat tana sa Jerusalem sa adlaw kang Pentecostes.\nAng Pamilinbilin ni Pablo sa mga Kamal-aman sa Efeso\n17Rugto sa Mileto, nagpasugo si Pablo sa mga kamal-aman sa iglesia sa Efeso nga kon mahimo magpakigkita sanda kana. 18Pag-abot nanda, nagkuon si Pablo kananda, \"Naman-an ninyo kon daw ano ang akun pagginawi sa tanan nga tion nga kaimaw ninyo ako, umpisa kang pag-abot ko rugya sa Asia. 19Nagpangalagad ako sa Ginoo nga may tuman nga pagpaubus kag nagahiribiun sa pag-atubang kang mga pagtiraw tungud kang mga humun kang mga Judio. 20Naman-an man ninyo nga wara gid ako magpangalag-ag sa akun pagpahayag kaninyo kang bisan ano nga para sa inyo kaaraydan kag sa pagtudlo kaninyo sa karak-an kag sa inyong mga balay. 21Ginpaandaman ko gid ka mayad ang mga Judio kag ang mga bukun ti Judio nga maghinulsul kang anda mga sala kag magdangup sa Dios kag magtoo kay Ginoong Jesus. 22Kag kar-on, sa akun pagtuman sa sugo kang Balaan nga Ispirito, maagto ako sa Jerusalem nga wara makamaan kon ano ang nagahulat kanakun rugto. 23Ang naman-an ko lang tana nga sa kada banwa nga akun ginaagtonan, ginapamaan kanakun kang Balaan nga Ispirito nga pagaprisohon ako kag pagapaantoson. 24Pero kon kanakun lang tana, ginakabig ko ang akun kabuhi nga wara ti bili, para lamang nga matuman ko ang hirikoton kag matapos ang katungdanan nga gintugyan kanakun ni Ginoong Jesus, nga amo ang pagsugid kang Mayad nga Balita nahanungud sa bugay kang Dios.\n25\"Kag kar-on, tanan kamo nga akun ginpang-agtonan kag ginwalihan nahanungud sa pagginahum kang Dios, naman-an ko nga bisan isara kaninyo indi run gid makakita kanakun liwan. 26Gani ginakun-an ko kamo sa kadya gid nga adlaw nga kon may rugyan kaninyo nga silotan kang Dios, wara run ako ti sarabtun. 27Tungud hay wara gid ako magpangalag-ag sa pagpamaan kaninyo kang bug-os nga kabubut-un kang Dios. 28Amligi gid ninyo ang inyo kaugalingun kag amo man ang tanan nga mga tumuluo nga ang andang halimbawa panung kang karnero nga gintugyan kaninyo kang Balaan nga Ispirito nga inyo pagabantayan. Bilang manugbantay atipana ninyo ang iglesia kang Dios nga ana naangkun paagi sa dugo kang anang kaugalingun nga Anak. 29Naman-an ko nga sa akun paghalin, may mga tawo nga daw pareho kang mapintas nga lobo ang magasulud sa inyong katiringban kag wara ti kaluoy nga magpanghalit kaninyo. 30Bisan pa gani sa inyo mismo katiringban may mga tawo nga magatuhaw kag magasugid kang butig agud to nga madara nanda ang mga gintuton-an nga magsunod kananda. 31Gani mag-andam kamo kag indi ninyo paglipatan nga sa sulud kang tatlo ka tuig, adlaw kag gabii gintudloan ko kamo nga nagahiribiun ako.\n32\"Kag kar-on ginatugyan ko kamo sa Dios kag sa anang pulong nga nagasaysay kang anang bugay nga amo ang magapabakud kaninyo kag magatugro kaninyo kang pagpakamayad nga anang gintigana para sa tanan nga anang ginpain nga mangin anang mga katawhan. 33Wara gid ako naghanggab kang kwarta ukon panaptun ni bisan sin-o kaninyo. 34Kamo mismo nakamaan nga nagpangabudlay ako agud to nga mahimon-an ang akun mga kinahanglanun kag amo man ang kinahanglanun kang akun mga kaimaw. 35Sa tanan nga butang ginpakita ko kaninyo nga paagi sa amo dya nga pagpangabudlay dapat natun buligan ang mga maluya. Panumdumun natun ang ginkuon anay ni Ginoong Jesus, 'Mas bulahan ang tawo nga nagatugro sangsa nagabaton.'\"\n36Pagkatapos hambal ni Pablo ka dya nagluhod tana kag nangamuyo imaw kananda. 37Naghiribi sanda tanan kag ginhakus nanda si Pablo kag ginharkan. 38Nasubuan gid sanda ka mayad tungud sa anang ginkuon nga indi run gid nanda tana makita liwan. Pagkatapos, ginhatud nanda tana sa barko.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-09","url":"http:\/\/bibles.org\/krj-KRJ\/Acts\/20\/","date":"2019-02-17T01:46:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-09\/segments\/1550247481428.19\/warc\/CC-MAIN-20190217010854-20190217032854-00226.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000067949,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000067949295044}","num_words":1032,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.409,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) PGMA nagkuon nga ang edukasyon importante sa mga kabataan\nManila (16 March) -- Si Presidente Gloria Macapagal-Arroyo nagkuon nga ang edukasyon importante gid sa mga kabataan tungod sanda nangin tulay kang mga nagliligad paagto sa para-abuton.\nSa anang mensahe sa mga estudyante, maestro\/maestra kag opisyales kang Froilan Lopez Technical and Vocational School sa Camarines Norte ang Presidente naghambal nga ang edukasyon sangka mapag-on nga pondasyon para makakita kang mga oportunidad agud maabot ang mayad nga pangabuhi.\nAng mga kabataan amo ang para-abuton kang nasyon, sangka rason nga rako ang mga programa para sa andang kaaraydan.\nSi Presidente Arroyo nag hambal man kang prayoridad kang anang administrayon para sa kauswagan kang aton nasyon parehas kang pagpanami kang ekonomiya sa mga rehiyon, pagpadayun kang tatlo ka mayor nga program para maabot ang tayuyon nga pag-uswag. Ang dya nga programa amo ang Edukasyon, Ekonomiya kag Environment (pag andam kang palibot) kag pagtao kang importansya sa mga kinahanglanun kang mga kabataan agud madihun sanda nga magin mayad nga lideres kang aton pungsod sa para-abuton.\nSi Presidente Arroyo nagsugid kang anang gintuga nga Presidential Task Force on Education nga gin pangunahan ni Fr. Bienvenido Nebres agud mag usisa kang systema kang edukasyon sa aton pungsod.\nSI PGMA naglaum nga sa pagtao kang mayad nga edukasyon sa mga kabataan sanda mangin instrumento sa pag-uswag kang pungsod Pilipinas. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-18","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&fi=p100316.htm&no=67","date":"2019-04-20T14:20:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-18\/segments\/1555578529839.0\/warc\/CC-MAIN-20190420140859-20190420162859-00306.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9792625308,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9792625308036804, \"ceb_Latn_score\": 0.016290973871946335}","num_words":224,"character_repetition_ratio":0.084,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.175,"stopwords_ratio":0.384,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Sa ubos lang ang balay nanda ni Wyatt, ang bata nga akun ginabantayan. Bisan dulum run ang hapon nagpanaw kami ni Manang ko para magbisita sa pamilya Blier. Dara man namun ang ana nga iturugro kananda halin sa Hawaii. Masadya gid kay pagsulod namun wara kami ka panuktok sa gawang kay amo ria ako kon mag-agtu sa balay nanda. Si Wyatt ang una namun nga nakita kag sadya nga nagkupkop sa Auntie Sally na. Tungod nga man-an run nanda nga maabot ang Manang ko, s'yempre gahulat man gid makilala tana.\nOras nga ginpakilala si Manang Sally sa kay Paul, Lori, Ilea kag baby Duane kag may mga dara si Manang Sally para kananda. Tabuan man nga rugyan gali si Heath nga magurang ni Ilea halin sa New Hampshire. Kasadya lang gid nga nagkilalahay ang akun Manang Sally kag mga kaingud balay ko nga sanda amo akun dalaganan kag sanda akun adopted family rugya sa Andrews Rd.\nPagbalik namun sa balay may dara man kami nga gintugro ni Lori para matirawan ni Manang ang ginhimo na nga pickled beets, spaghetti sauce kag apple sauce. Salamat gid kay Lori kay natirawan kag nagustohan man gid ni Manang ko Sally.\nPanaw-palibot sa Balay paagto sa Andrews Farm\nSa 50+ ang temperature. Gasirak ang adlaw kag mahangin. Nagpanaw-panaw kami sa guwa kang balay. Fall sweater lang ang ginbayo namun ni Manang Sally pero pagguwa na sa balay naramigan run tana, gani ginpadugangan na ang bayo na kang jacket. Bundle up gid bala haw kay indi naanad sa ramig. Naglibot anay kami sa balay, sa kalupaan ko, kag nagpanaw kami sa Andrews Rd.\nThis slideshow requires JavaScript.\nNaghapit kami sa rulubngan ni Papa Felix Hamel kag Duane Hamel sa pihak lang ka dalan. Akun ginpakilala kananda si Manang Sally para sa pagrespeto sa napatay. Gin-istorya man gid namun sanda. Kuon ko \"Papa kag Duane, gakalipay gid ako nga rugya run si Manang Sally sa pagbisita kanatun halin sa Hawaii. Sobra 22 ka tuig wara kami nagkitaay.\"\nPagkatapos nagpanaw kami paubos agto sa Pond kag sa Bicentennial Farm kang Andrews. Wara man it tawo kundi mga sapat. Nagtour kami ni Manang sa palibot hasta nakaabot si Chris nga gadara kang tractor kag may karga nga logs. Akun man ginpakilala si Manang ko kay Chris. Abaw nabuhayan man gid kami sa pag-istoryahanay. Salamat man gid nga nakilala man ni Chris ang magurang ko. Sa pagpamatuod, nagpamangkot si Chris sin-o ang magurangnan kanamun nga darwa? S'yempre si Manang Sally pero tana ang Baby! Kadlaw kami nga tatlo kay ako gurang man gid kay Chris pero daw bata man gid ako sa tanan rugya sa amun kalye kag indi man makita sa akun itsura.\nAgto-pamakal sa Walmart kag BestBuy sa Auburn\nAga pa kami nagbugtaw para mag-exercise si Manang samtang gapreparar ka pamahawun. May nabilin pa ako nga lobster sa freezer. Amo pa rian ang nabilin nga gindara ka akun hinablos nga si Meldred Bacani kag bana na nga si Noel kang una nga pag-agto rugya kag kitaay namun sa personal. Naghimo man ako ka puto para may ipamahaw imaw ka lobster. Pagkatapos nagplano kami nga mapanaw-lagaw sa Twin City LA (Lewiston Auburn) kami nga tatlo. Si Manang Sally ang driver kag may GPS navigator nga si Louie, ako tana ang prinsesa nga gasakay lamang. Sa Walmart kami nagpundo sa pagpamakal. Duro lang ang ginasagap nga baraklun nga wara sa listahan. Ang kon ano pa makita ni Manang Sally nga kinahanglanun ko sa sulod balay: mga rugs, shampoo, mga panggamit panglimpyo sa kusina kag kasilyas kag iba pa nga mga bagay. Gusto na pa gani ako baklan ka bag-o nga lampara pero kuon ko indi na lang hay gusto ko ang daan kag magamit pa. Isara pa may drawing rian ni agot nga gusto ko. Indi ko man gusto magasto ka bahul hay bahul run anang nagastos paagto lang rugya sa Maine ilabi na gid may rental car pa. Ok lang kuon na, gusto na mabuligan ako samtang rugya tana. Salamat gid nga may Manang ako kaimaw namun ni Louie.\nSunod naghapit kami sa BestBuy. Para tana kay hinablos na gusto baklan kon ano gustohan ni Louie bilang late birthday regalo na kana. Hala libot man kami kag magturuk-turuk kon ano ang makita kag magustohan samtang si Louie naga-shop kang ana nagustohan. Pero mahal man kag indi parehas sa ana run na online shopping; wara sa store ang ana nagustuhan. Gani nagtawag si Manang Sally sa bana na kag nahambal sugid kon mahimo nga tana ang mabakal sa Amazon. Gintugro ang model # kag ngaran ka monitor screen nga gusto ni Louie kag dya ana gin-check kag lagi nakita kag gin-order na para kay Louie. Free shipping pa gali kag mabaton sa Lunes nga adlaw. Naghambalanay man gid si Louie kag Tiyo Lee na kag magpasalamat. Pagkatapos nagbalik kami pauli sa balay. Tungod nga indi maka-drive sa dulom si Manang Sally, wara kami maglagaw pa kon diin kay ang alas tres it hapon madulom run. Trenta minutos ang dalagan kang kotse pauli sa balay.\nGabi-i Pag-abot Ka Bisita sa Balay nga Pakaisa Namun\nGabi-i run nag-abot ang amun pakaisa nga si Lilibeth Puedan McKeown, imaw ang bana na nga si Pete. Masadya nga nagkit-anay liwan ang Manang Sally ko kag si inday Lilibeth kay man bata pa katu kang urihi nga nagkitaay. 5 ka tuig kang flower girl na sa kasal kag pagbakasyon halin sa Japan teenager pa lang si Inday. Si Pete ang bana, una pa lang sanda ni Manang Sally nga nagkitaay kag nakilala sa personal. Nami lang nga istoryahanay kag nagtawag kami kay Nanay sa Antique para maistorya man ni Inday ang Mama na sa telepono. Malawid ang pag-istoryahanay namun nga tatlo sa telepono. Bisan nga kang una nga gabii- rugya si Manang Sally nagtawag man gid kay Nanay. Nasadyahan man gid si Nanay nga nagkitaay run liwan kami nga darwa ni Manang Baby. Amo man si Inday, nga nalipay man gid maistorya ang mga ginikanan na. Kanami lang isipun kag batyagun nga nag-irimaway ruman kami nga magpakaisa. S'yempre, nagpalitrato kami nga magpamilya imaw ni Pete. Kag naplano run nga sa maabot nga Sabado may Early Thanksgiving Day family gathering sa Turner. Gabi-i pa lang, nagbake run kami ka macadamia nuts cookies para darhun sa pagtiripon.\nEarly Thanksgiving Day kang Pamilya McKeown\nAlas onse umpisa ang pagtiriripon. Gani aga pa man kami naghalin sa balay kay ang distansya halin sa Wales pa Turner indi magkulang sobra sa sangka oras. Si Manang Sally ang driver liwan kag GPS navigator si Louie. Pagdalagan ka kotse, nadumduman na kon nadara ang cookies. Kuon ko wara. Sa Allen Pond Rd run kami kag nagbalik sa balay. Ay te, pag-abot namun sa Turner rugyan run ang Tiyo Henry kag Tiya Annie (bugto ka akun ugangan nga si James nga napatay kang 1986 pa). Ginpakilala ko si Manang Sally kananda, sa mga in-laws ko, pero wara ang ugangan ko nga si Mama Pat kay indi makaagto hay may sakit sa lawas.\nNagaraha ako lumpia kag si Manang Sally ang gaistorya kananda. Mayad kag nasadyahan gid nga nakilala na ang akun mga in-laws. Pagtapos namun kaun ka igma nag-istoryahanay hasta na lang dali na lang magdulum. Pagbalik pauli kaimaw sanda Tiyo Henry kag Tiya Annie kami naghapit sa balay kang akun brother in-law nga si Paul. Naglibot anay kami sulod sa balay kag sa lupa nga kakahoyan nga nalibutan man ka tubig suba kang Androscoggin. Nasadyahan gid si Manang Sally ko nga nakalagaw kag nakapalitrato kaimaw sanda. Ang hinablos ko lang nga si Kate (Doktor sa emergency hospital) ang wara nakaimaw kay sa obra tana. Si Sarah (Maestra sa Math) lang ang nakita kag nakilala ni Manang Sally. Maramig kag mahangin run kag gadulum hinay-hinay kami nga gasundanay maghalin sa lugar ni Paul kag Tish sa Turner Center Bridge.\nPag-uli namun halin sa Turner, nagbisita kami sa akun kaingud na sanda Veronica Herrick kag Najeeb kag sa darwa nga kapid si Ava kag O'lyvia. Gindarhan man ni Manang Sally ka pasalubong halin sa Hawaii. Nasadyahan man gid nga nagkilalahay ang akun Manang kag kaingud ko kag nagpaletrato kami kaimaw sanda. Pagkatapos nag-agto paubos sa balay ni Wyatt may dara kami nga cookies kag cake para kana. Pero wara si Wyatt sa balay. Ay,te, ang lolo kag lola lamang ang gintugroan ka goodies. Istoryahanay anay kay man gabii run gid kag ako sobra kapoy gani nagpaalam na lang kami kananda. Sa sunod liwan.\nAdlaw 25 Oktubre – Pag-agto sa Westbrook kag South Portland\nAga pa kami ni Manang Sally nagbugtaw kag nagpamahaw. Bag-o pamahaw exercise anay. Amo ria ang ginahimo adlaw-adlaw sa agahun pagbugtaw habang rugya tana kaimaw ko. Pagready namun nagdrive pa Turner para maimaw namun si inday Lilibeth pa Westbrook kag South Portland para man makilala na man ang amun darwa ka hinablos kag pakaisa. Sa Westbrook kami maagtu anay kag hapitun si Kristel Shane Ayson Murphy sa apartment na.\nTungod nga wara pa kami kaagto sa lugar na, g-arely lang kami sa GPS kag si Inday Lilibeth ang navigator, ako ang prinsesa gasakay lamang. Masadya, nalito gid kami kang sa marapit na ang adres ginsagap ang numero kang balay indi makita, nalampasan run kag nagbalik kami amo man gihapon indi makita ang numero. Gintawgan namun si Kristel para mabantayan na kami kag makita namun tana. Ay salamat, sa urihi nakita namun ang numero kag sa sulod pa gali ang apartment nga bilding. Nakita namun si Kristel kag ginsundan sa parking lot. Nasadyahan kami nga apat nga nagkitaay ang magkapamilya kag nagkilalahay rugya sa Westbrook, ME. Nagpalitrato kami nga apat pagkatapos nagsulod anay sa balay na kag rugto ginpakita ang sulod apartment na kag s'yempre palitrato liwan kami nga apat.\nTapos.\nAng akun pinalangga nga Manang Sally Haywood mabisita sa Maine! Daw ano kasadya ang akun nabatyagan. Adlaw-adlaw nagakalangkag ako sa akun Manang nga wara ko nakita buhay-buhay run. Kang Septeyembre lang, nagbisita man rugya si Manang Ebonia B. Seraspe kanakun. Bisan pira lang ka adlaw, nasadyahan gid ako. Gani nalipay gid ako halin kang adlaw nga akun naman-an nga ang akun Manang Sally may ticket run; handa kag sigurado man gid makapanaw bisita rugya kanakun.\nHalin pa kang 1993-94 – Kami sa Hawaii\nSiguro indi kamo magpati nga sa malawid nga panahon wara kami nagkitaay. Bisan pa nga sa Hawaii lang tana kag ako rugya sa Maine. Kang 1988 pa magagmay ang akun darwa ka bata kang kami nakabakasyon. Halin katu wara kami nakabakasyon sa Pilipinas. Sa Hawaii kami nag-istar kaimaw ang Tatay, Nanay, ang Manang ko kag pamilya na kang tuig 1993-1994. Halin katu kang nagsaylo kami rugya sa Maine wara na kami nagkitaay liwan. Duro ang mga pinalangga sa kabuhi nga nagpanaw run sa pihak nga kinabuhi kag wara ako nakapauli. Pero bisan pa nga wara kami gairimaway, kami man gid gapadayon tawganay sa telepono kag sa pagsulat wara kami gakalipat. Padayon ang amun komunikasyon ilabi na gid nga may Facebook.\nKang 21 Oktubre 2015 – Ang Pag-alaw-alaw kay Manang Sally\nSalamat sa pag-atipan kag pagpakamaayo kang atun Mahal nga Ginuo, ang plano ni Manang ko Baby natuman man gid. Tana nag-abot rugya sa Portland, Maine Jetport (PWM) kag amun naalaw-alaw sa PWM sa bulig man ni Joe Turcotte nga amigo kang akun agut nga bata nga si Matthew.\nSa amun pag-alaw-alaw, kaimaw ko ang akun pangarwa nga bata nga si Louie, kag si Joe Turcotte ang amun private driver. Tungod nga marayu pa ang Wales sa South Portland maaga pa kami nagbugtaw kag naghalin sa balay. Ang arrival kang Jetblue Airways halin sa JFK New York ay 12:50pm. May oras pa kami nga tatlo nagpamahaw igma sa Five Guys Restaurant nga marapit lang sa airport.\nPagkatapos kaun, nagbalik kami ni Louie sa airport. Sakto gid nga nagland run ang Jetblue. Pagsulod sa bilding, deretso kami ni Louie sa escalator. Wara run it nagapanaog nga mga pasahero. Nagkuon si Louie, \"Mama, let's go in the baggage area to check Auntie Sally there.\" Nagsabat ako nga tana lang magcheck, pabilin lang ako basi wara pa kapanaog ang mga pasahero. Nagkuon kanakun nga indi na makilala ang tiya Sally na. Pagkabalikid ko nakita ko gid si Manang Baby nga gatalikod samtang gaistorya sa Americana. \"Sis,\" tawag ko. Nakilala ko gid akun Manang bisan likod na lang nakita ko man-an ko run nga tana.\nNagkupkopanay kami, naghiribion man gid ang akun Manang Baby sa kalipay. S'yempre masadya man gid kami nga nagpaletrato sa Welcome to Portland. Nalipay man gid si Joe nga ginpakilala ko kay Manang Sally. Gapasalamat man gid ang akun Manang kay Joe sa pag-imaw alaw-alaw. Ginbutang namon ang bagahe sa kotse ni Joe kag nagpanaw kami ni Manang Sally kag Louie sa Rental Car hay may reserba run tana kag ibul-on na lang sa opisina ka Hertz. Ginbuol namon ang yabi kag tatlo kami nagpaletrato pa kaimaw ang amun bag-o nga nakilala sa airport. Masadya gid nga ginsakyan kag gindrive ni Manang ang Toyota nga puti parehas man ka kotse ni Joe nga Toyota pero pula. Nag-irimaw kami kag nagsakay ako sa kay Joe kag si Louie sa kay Auntie Sally na bisan nga may GPS mayad nga may ginasundan nga kotse kag may imaw nga navigator nga hinablos na.\nPag-abot sa Wales sa Balay Ko\nWelcome sa balay ko Manang Sally! Pagsulod sa balay ang tatlo ko ka mga kuti nga sanday Bob, Egypt kag Lex gahulat man gid. Kasadya nga dayon bukas kang maleta kag may mga pasalubong para kanamun nga tanan. May mga tsokolate, kape, cookies, dulce, mga Hawaiian t-shirt kag iban pa. Gintugruan man si Joe para gid kana kag sa pamilya. Bisan nga kapoy si Manang Sally wara man gid katurog hala sige lang istorya kanamun. Nag-agto sanday Louie kag Joe sa KFC para sa amun pagpanyapon. Mayad man kay off man ni Joe sa obra na gani may time gid mag-stay anay sa balay kag mag-istoryahanay. Darayawon kag salamat sa Ginuo nga ang tanan mayad: nakaabot si Manang Sally luwas sa katalagman. Rugya sa Maine nakaimaw namun tana sa sulod ka darwa ka semana.\n(PAGAPADAYUNON)","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-18","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/panan-awan-sa-adlaw\/page\/2\/","date":"2019-04-19T07:14:48Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-18\/segments\/1555578527148.46\/warc\/CC-MAIN-20190419061412-20190419083412-00533.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9937492609,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9937492609024048}","num_words":2318,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.303,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) PGMA nagmando sa DBM pagpangita kang pondo sa pagpasaka kang sueldo ka mga empleyado kang gobyerno\nManila (16 March) -- Si Presidente Gloria Macapagal-Arroyo nagmando sa Department of Budget and Management sa pag preparar sa tayuyun nga pag implementar kang Salary Standardization Law.\nAng Presidente naghambal sa DBM nga pasiguraduhun nga may insakto nga pondo sa masunod nga pagpasaka kang mga sueldo kang maestro\/maestra kag iba pa nga empleyado kang gobyerno. Dya gin-anunsyo ni Presidente Arroyo sa anang pagbisita sa Camarines Norte.\nAng Salary Standardization Law suno sa Presidente sangka pamaagi para mapasaka ang istado kang pangbuhi kang mga empleyado kang gobyerno parehas man kang mga nagaobra sa pribado nga sektor.\nAng nasyonal nga panguluhan naga implementar kang Salary Standardization Law sa apat ka tuig halin kang 2009, samtang ang mga lokal nga pang gobyerno nag umpisa kang Enero 2010.\nAng dya nga lihuk kang Arroyo Administration gindayaw kang Civil Service Commission. Kang 2009 may ginpa-in nga pondo ang General Appropriations Act nga P19 bilyon para sa una nga pag pata-as kang sueldo kang mga empleado sa gobyerno nasyonal.\nMagluwas kang pagpamayad kang estado kang pangabuhi kang empleyado kang gobyerno, ginalauman man nga ang dya nga lihuk makadugang kang katandus kag determinasyon kang dya nga mga empleyado.\nSi Presidente Arroyo nag dugang hambal nga tana nag porma kang Presidential Task Force on Education sa pag usisa kang mayad kang systema sa Edukasyon kag maghimo kang rekomendasyon para ma endorser sa masunod nga administrasyon. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-18","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&fi=p100316.htm&no=66","date":"2019-04-19T14:57:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-18\/segments\/1555578527839.19\/warc\/CC-MAIN-20190419141228-20190419163228-00305.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8576345444,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8576345443725586, \"ceb_Latn_score\": 0.13697823882102966}","num_words":243,"character_repetition_ratio":0.088,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.96,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) PIA DG Fabia naghambal kang importante nga hirimu-on kang mga Information Officers\nSan Jose, Antique (6 December) -- Si Atty Jose Fabia, Director General kang Philippine Information Agency naghambal nga ang mga manugbalita kang mga ahensya kang gobyerno (Information Officer) may importante nga hirikuton sa pag uswag kang pungsod.\nSa anang paghambal sa ginatos nga mga manugbalita kang gobyerno sa syudad kang Iloilo, ginkuon ni Atty Fabia nga ang mga Information Officers amo ang manugpaathag kang mga programa kang gobyerno sa mga kabaryuhan kag syudad agud dya ma intiendihan kang mga katawhan.\nTungud sa abanse nga teknolohiya sa komunikasyon, ginhambal ni Atty Fabia nga kinahanglan ang mga tawo magpartisipar sa panggobyerno paagi sa pag padab-ot sa mga ahensya kang anda mga baratyagun ilabi na gid kun ang mga proyekto nakabulig sa andang barangay ukon wara.\nAng mga manugbalita kang gobyerno ginahangkat sa paggamit kang sistema kang byurukrasiya nga mangin instrumento sa pag-uswag agud ang mga Pilipino magpabugal kag magpalangga kang pungsod Pilipinas.\nAgud mapasanyog pa gid ang pag-obra kang mga manugbalita kang mga lokal nga pamunu-an, ginhambal ni Atty. Ma Janet C. Mesa, Regional Director kang Philippine Information Agency sa Rehiyon 6 nga ang Department of Interior and Local Government nagpanaug na ka panugyan sa mga gobernador kag mayor kang syudad kag kabanwahanan sa pag designar kang andang Information Officer. (PIA\/psm) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-18","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&fi=p101206.htm&no=89","date":"2019-04-26T08:01:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-18\/segments\/1555578762045.99\/warc\/CC-MAIN-20190426073513-20190426095513-00273.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9858980775,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9858980774879456, \"ceb_Latn_score\": 0.01002953015267849}","num_words":222,"character_repetition_ratio":0.099,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.175,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) Ang opisina kang Ombudsman nagpanguna sa Oplan Red Plate\nSan Jose, Antique (7 December) -- Ang opisina kang Ombudsman sa Visayas nagpanguna sa ginhiwat nga Oplan Red Plate sa Rehiyon 6.\nKang Sabado ang grupo naghiwat kang pagpangusisa sa Probinsya kang Antique kun sa diin may masobra sa 10 ka mga sarakyan kang gobyerno ang nakita nga naga biyahe sa mayor nga dalanun kang probinsya.\nAng mga kalabanan nga paglapas kang pagsurundan sa paggamit kang sarakyan kang gobyerno amo ang masunod, nagabyahe nga wara ti plaka, wara ti trip ticket, wara ma bag-o ang rehistro, wara ti lisensya ang driver kag iba nga mga sarakyan wara ti nasulat nga dya ginapanag-iyahan kang gobyerno.\nAng mga imbestigador sa opisina kang Ombudsman nagpa-athag nga ang Oplan Red Plate ginahiwat agud mapama-an sa mga katawhan nga ang sarakyan kang gobyerno hindi dapat gamiton sa personal nga byahe kang pinuno kang ahensya ukon anang mga empleyado.\nAng sarakyan kang gobyerno dapat sakyan lamang kang otorisado nga pasahero.\nAng publiko gina hagad sa pagpama-an sa opisina kang Ombudsman kang anang nasaksihan nga hindi opisyal nga paggamit kang sarakyan sa amo dya nga numero # 09178898662.\nMagluwas sa Opisina kang Ombudsman ang Oplan Red Plate gina katapu-an kang mga representate ka Philippine National Police, Land Transportation Office, Commission on Audit kag Philippine Infromation Agency. (PIA\/psm) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-18","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&fi=p101207.htm&no=98","date":"2019-04-21T04:12:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-18\/segments\/1555578530176.6\/warc\/CC-MAIN-20190421040427-20190421061352-00032.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9755001068,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9755001068115234, \"ceb_Latn_score\": 0.01933966763317585}","num_words":217,"character_repetition_ratio":0.112,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.988,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) DENR maga-patuman kang P1.5B reforestation project\nSan Jose, Antique (23 February) -- Ang Department of Environment and Natural Resources nagaplano sa pagpatuman kang P1.5 Bilyon nga proyekto sa reforestation kag agro-forestry para mataw-an ka orobrahan ang mga katawhan suno sa emergeny employment program ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo.\nSi Secretary Lito Atienza kang DENR naghambal nga sa madali nga panahon paga umpisahan ang amo nga proyekto. Ang amo nga pundo, hambal ni Secretary Atienza igabayad sa mga katawhan ilabi na gid ang mga naga uli sa kabukidan nga gintugyanan sa pagpananum kag partisipar sa amo nga proyekto.\nAng dya nga proyekto, magatao sa pobre nga komunidad kang parangitan-an para mapakigbatu-an ang kaimulon sa tunga kang krisis sa ekonomiya kag makabulig pa sa pagmentenar kang aton palibot.\nPaagi sa Upland Development Program, ang DENR nagala-um sa pag patanum sa 49,318 hektarya nga kabukidan kag 2,000 hektarya nga mangroves.\nAng DENR paagi sa dya nga proyekto naga plano sa pagtanum kang masobra 20 milyones kang nagapamunga kag torso nga kahoy.\nAng mga manugtanum nga naga partisipar sa amo nga proyekto pwede man makapananum kang iba pa nga taram-num para makadugang kang kinitaan. Ugaring si Atienza nag panugyan nga ang lugar nga pagatam-nan dapat hindi makadugang kang pag kalbo kang kabukidan.\nSi Atienza nag dugang pa gid nga ang dya nga proyekto igapatuman sa mga pobre nga probinsya nga may kakulangan ang pagkaun. Ang mga katawhan nga maga obra ginakabig nga kaimaw kang amo nga ahensya sa pag bantay kang palibot. (PIA Antique) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-22","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&fi=p090223.htm&no=26","date":"2019-05-20T12:46:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-22\/segments\/1558232255944.3\/warc\/CC-MAIN-20190520121941-20190520143941-00330.warc.gz","language":"krj","language_score":0.855956912,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8559569120407104, \"ceb_Latn_score\": 0.07511056959629059, \"hil_Latn_score\": 0.06398135423660278}","num_words":248,"character_repetition_ratio":0.072,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.395,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.941,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) PGMA naghamabal nga ang pagsabat sa kinahanglanun kang pagbag-o sa klima dapat himu-on\nManila (25 May) -- Si Presidente Gloria Macapagal-Arroyo naghambal nga ang kauswagan kag pagnami kang ekonomiya dapat may kaimaw nga pag protektar kang palibot.\nSa anang mensahe sa Lions Club 61st Multiple District Convention naghambal ang Pangulo nga ang pagsabat sa mga knahanglanun kang kalibutanun nga pagbag-o kang klima dapat gid nga himuon tungod nga ang pungsod Pilipinas nahamtang sa lugar nga mauna ma-apektohan ka mga kalamidad dara kang dya nga klima.\nAng pungsod Pilipinas suno sa Presidente gamay gid lamang ang gina amot sa mga carbon emission nga gintuna-an kang pagbalhin kang klima ugaring ang Pilipinas madali agyan kang kalamidad ilabi na gid ang bagyo nga tuga kadyang carbon emissions.\nSi Presidente Arroyo naghambal nga ang mga katawhan may moral nga obligasyon sa masunod nga henerasyon nga dapat gid protektahan ang palibot agud mahagan-hagan ang epekto kang pagbalhin kang klima nga dara kang pag-abusar kag pagpatumbaya kang katawhan.\nAmo dya ang rason kang programa kang Presidente nga BEAT THE ODDS. Kaimaw kang pagprotektar kang palibot ang pag tinguha nga mabuhinan ang kaimulon.\nKaimaw kang manami nga ekonomiya, suno sa Presidente ang pagmayad kang palibot rason nga ang anang administrayon nakahimo kang mga layi parehas kang Biofuels Act, Renewable Energy Act kag ang pagtukod kang Climate Change Commission. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-26","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&fi=p100525.htm&no=24","date":"2019-06-18T20:45:12Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-26\/segments\/1560627998817.58\/warc\/CC-MAIN-20190618203528-20190618225528-00003.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9217090607,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9217090606689453, \"ceb_Latn_score\": 0.07342220097780228}","num_words":224,"character_repetition_ratio":0.069,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.175,"stopwords_ratio":0.397,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.967,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nagadali ron gid ako mag-uli. Amo diya ang baratyagon nga nabatyagan ko kang sangka adlaw nga naghalin ako panapas tubo. Alas singko kato kang kahapunanon. Manugsalop ron ang adlaw kag maramig ang dapya kang hangin nga nagpamara kang akon balhas samtang nagapanglaktod ako sa taramnan pauli sa amon balay. Nagaragok-uk ron ang akon busong sa kagutom. Daw wara gid nagbuhay ang puwersa nga nabatyagan ko halin kang nagkaon ako kang pira ka bilog nga kamote kaina kang igma. Tapos ruman ang sangka adlaw. Mabalik pa kami sarum-an agud to nga matapos namun panghakot ang amon tinapas nga tubo para madara tanan sa galingan kag maraha ang kalamay nga amon parte-partehon kag ibaligya. Pira ayhan akon huray?\nPagtabok ko sa suba paagto sa amon balay, nakita ko dayon si nanay nga nagapanit kang langka. Daw haros wara pa ko nakalambot sa ugsaran ginsinggitan ko dayon si nanay kon ano ana nga ginaraha. Ang sabat na malaga kuno tana ka langka nga laktan kang baog kag batwan. Ti hambal ko, \"Ay wara gid ti lakot nga karne?\" Nagyuhom lang si nanay kag mag-ay-ay kang ana lima, dayon sabat, \"Ti, ambi diya barakal mo, ay!\" Nagkadlaw lamang ako kag ginbuol ko ang kutsilyo sa anang alima kag magkuon nga \"Ako lamang mapadayon panit ka langka hay basi indi mo 'ko kar-on pagtaw-an kang imo espesyal nga rinaha.\"\nSamtang nagahulat ako nga maraha ang linaga ni nanay nga langka, nag-agto ako sa likod balay. Ginbuol ko ang binangon nga nakasuksok sa dingding. Dayon nagbuka ako kang sambuo nga niyog nga layo. Gintadtad ko ang sulod kang niyog kag ginbubod sa mga piso nga dayon nagdirinalagan parapit kanakon kag nag-irinagaw kang tinadtad nga niyog nga ginasabwag ko sa lupa. Ang iba nagsarampok pa kag nagturusikanay.\nAng amon balay kun kis-a ginatawag kang iba nga payag ukon kamalig nga parahuwayan hay daw indi gid man angay makabig nga balay ilistaran. Ang anang kabahulon daw mga haros lima ka dupa lamang palibot. Ang anang atop nipa nga pawod kag ang dingding tinadtad nga kawayan. May gamay nga hagdan nga may tatlo ka lintang pasaka sa amon turugan. Ang salog kawayan man parehas sa kalabanan ka mga balay diya sa amon barangay. Apang bisan ang amon balay magamay lang kag larawan gid kang kaimulon, bukas ang amon pwertahan sa bisan sin-o nga mga abyan nga gusto magsulod kag mangape, kag mag-istorya kang anda nga mga eksperyensya sa pangabuhi.\nDumduman ko pa man ang sartin nga may mga mantsa ron kang tagok ka takway o kun ano pa nga mga laswa nga nangin dapli namon. Anom kami nga magburugto nga nagsararo sa mga sartin ngato. Pati ang amon tasa sartin man. Wara kami ti scotchbright nga panghugas ka pinggan. Ang amon ginagamit ka una bunot kang niyog nga ginahabunan kang Mr. Clean.\nSa koron kami nagaraha kang amon dapli kag ang amon gatong amo ang lipak nga kahoy nga ginapamurot namon sa bangtod ukon indi gani gina bis-ak kon may mga kahoy nga mapukan kang bagyo. Gani nga ang amon kaldero pirte ron ka itom sa sagwa tungod sa aso kang kahoy nga gatong. Ang amon banggerahan kawayan man. Kon manghugas gani diretso lang sa kalog dayon ginasireb kang pato kon may mga mumho nga mahulog sa hinugasan.\nAnad kami tanan magkaon nga naga-alima lang hay pirambilog lang ang amon kutsara kag tinidor. Ginatigana lamang kon may bisita ang iba nga mga pinggan kag kubyertos. Kunsabagay, manami gid man mag-alima kon magkaon bisan pa ang dapli sinabawan. Pamuroton lang ang kan-on kag higupon ang sabaw halin sa sartin.\nDuro pa gid nga mga eksperyensiya ang akon naagyan sa amon balay sa pagriligad kang mga tinuig. Ugaring nag-abot gid sa tion nga kinahanglan magbiya sa balay. Una naghalin ang darwa ko ka libayon nga baye agud to nga magpasimpalad kag mangita ka obra sa Manila. Kag nagsunod man ako kag ang darwa ko pa gid ka libayon nga mga laki. Asta nga sanday nanay kag tatay kag ang amon agot ron lang ang nabilin. Asta nga nabalitaan ron lang namon nga ang amon lugar ginbagyo kag gamay lang maanod ka baha ang amon balay. Paghubas kang tubig, naglihay ron pero gatindog man gihapon. Kag nagdesisyon lamang ang ginikanan ko nga magsaylo liwat sa iba nga lugar.\nAno ron ayhan ang itsura kang amon balay? Ambay lang kun may poste pa nga nagatindog ukon ginkaon ron kang anay tanan? Didto pa ayhan ang niyog nga igod rapit sa amon durunghan? Ang papag kag bangko nga kawayan didto pa ayhan? Ang taytay nga kawayan nga ginalatayan namon tabok sa kanipaan gabok ron siguro kag basi naislan ron ka bag-o.\nTrese anyos ron ang nagligad kang urihi nga nagbiya ako sa amon lugar. Indi maman-an kon san-o ako makabalik. Lima ka tuig pa ayhan? Napulo? Baynte? Sa pagkamatuod, wara gid ako kamaan. Gusto ko man daad makita bisan ang gintukudan man lamang kang amon hayub-hayub nga amo ang nag-sapupo kanamon sa tag-uran, tag-init, kag tag-ramig. Nahidlaw ron gid ako sa balay nga nangin saksi kang pagpalangga kang amon ginikanan kanamon nga magburugto.\nMauli gid ako pira ka adlaw sa amon balay.\n(Refleksyon pagkatapos maturuk ang Purok 7 ni Carlo Obispo sa Cinemalaya 9) Nagbahul ako sa banwa kang Belison. Kag patas kang kalabanan siguro nga medyo kubos gawa pero masadya ang pagpangabuhi sa probinsya, natirawan ko man ang mag-obra sa taramnan (ang mga hulas lang gawa nga para sa mga bata) patas kang pagpamurot kang golden kuhol, pagbulig sa paghilamon, paggarab, paglay-ang. Kapoy pero sadya. Kapin pa kon mag-igma sa tupad kang taramnan tapos kang obra, kundi gani, manglingling kon may bagnas ron ang paraman-an nga bisaya nga bayabas. Sadyahan takun magsaka kag magus-ab kang matamis nga bagong puknit nga bayabas samtang nagapungko sa sanga kag magturok sa paganod-anod kang mga gal-um.\nKag ang sara sa mga ginakalangkagan nga okasyon kang kalabanan amo ang Community Fair kag ang Fiesta. Hay sa kada amo dya nga okasyon may parada, perya, Ferris Wheel kag caterpillar ride sa plaza kag dugang pa amo ang mga pa-contest: Lin-ay, dumog, pasundayag sa kanta kag saut ukon disco-derby nga ginapaguwa kada gabii. Ti, kinahanglan, masag-ub kaw lagi timprano pa – butaun ang banga nga irimnan kag banga nga panggamit sa mga hurugasan sa kusina, mamubod manok kag magtig-ang agud makayapon kag makalagaw-lagaw sa plaza. Kon may extra nga sinsilyo, mabalon para makatablug kang bayntsingko sa perya (nakada-ug takun kato kang mga Pewee kag Cheeze-it) kag makabakal kang sinanlag nga mani, pop corn, kundi gani burak-burak.\nAmo dya ang typical nga kasadyahan sa amon banwa, kag siguro, patas man sa ibang banwa – simple. Kag nasadyahan ako nga ang amo dya kasadyahan – fiesta, perya, pangabuhi sa uma, nangin parte kang akon pagkabata. Kag nasalaming ko ang kasadyahan nga dya kang naturok ko ang pelikula nga Purok 7.\nAng Purok 7, entry sa New Breed Category (mga baguhanon nga director) sa Cinemalaya 9. Parte sa darwa ka bata – sangka 14 anyos nga bahi nga si Diana kag ang libayon na nga laki nga daw 6 or 7 ka tuig nga si Julian. Nagbulagay ang andang nanay kag tatay, nakapangasawa kang iba ang andang tatay kag nag-obra sa abroad ang andang nanay. Kag sa andang karakamalig nga balay, sa pinaka-ubus kang Purok 7, rayu sa iba nga mga panimalay kag rapit sa mga taramnanan sanda nga darwa naga-uli. Ang masubu lang garing, inugbitay ang andang nanay sa China tungud nadakpan dya nga may illegal drugs.\nSa umpisa, napakita nga may ilang sa tunga kanday Diana kag Julian kag sa andang tatay kag sa bag-o na nga sawa. Nabatyagan ko dyang ilang, ang \"awkwardness\" nga sa pagpadayon nga pagpadayon kang istorya, amat-amat dya nga nadura nga daw sa wara lang maman-an patas kang pagdura kang tun-og sa mga dahon kon aga sa taramnan sa sirak kang adlaw. Kag amo dya ang nami nga nakita ko nga nabuol kang pelikula. Kag dugang pa ang tayuyon nga pag-arte kang mga artista, tanan, sagad.\nRelatable ang pagtawas nanday Diana kag ang mga imaw na nga bata sa pagpamuknit kang mais kag kon anu-ano nga obra para makakwarta. Sa amun, luwas sa paggapas, kag pagpuknit, kag upak, may dara pa bulad hasta kukot kang mais. Kukot samtang gaturok TV, kukot samtang gapahuway-huway kag nagamati kang programa ni T'yay Evelyn sa transistor radio. Amo man ang pagpamunit nanda kang pangka agud ibaligya kag pagdapli kang pan-apan. Nakatawas man bay takun mamanlu kang pangka nga bug-ungan kag magmaduyan sa suba para may idapli. Idugang pa ang pagpanagap kang makol dara pagpangahoy para may panggatong. Kag manglaswa kang tangkong para may idamog sa baboy kag ang sobra, ibaligya agud may dugang balon sa eskwela.\nKag labaw sa tanan, ang pagpakita kang pelikula sa minimalist nga paagi kon ano ang simple nga kasadyahan kang kabataan – ni Diana kag ni Julian, sa probinsya. Ang pagdinaraga ni Diana kag ang pagmalyag na kay Jeremy. Ang pag-entra sa mga sipal. Nga sa sa pihak kang kabudlay kang kabuhi, nagangita gihapon kang paagi para maski paano, mabawi sa mga simple nga kasadyahan. Ang pagsulod nanda sa Horror House kag magsinggit sa hadluk kag kasadya samtang wara nanda naman-an nga nabalita gali nga nabigo ang gobyerno nga isalbar ang andang nanay – subo. Pero sige, singgit lang, rakhak, sipal, hay patas kang pagkabata, talagsa lang man ra. Sa Purok 7. Sa Belison.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/belison\/","date":"2019-06-24T14:23:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-26\/segments\/1560627999539.60\/warc\/CC-MAIN-20190624130856-20190624152856-00509.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9886181355,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9886181354522705}","num_words":1533,"character_repetition_ratio":0.037,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.993,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mahambal ko nga ang akun paghamtung bilang manunulat nasandig sa mga gintun-an, nabasahan kag gindiskusyunan sa eskwelahan. Bukut duna sa atun kultura dya'ng mga parasandigan nga laban nagasunod kang mga modelo kang panulatan sa Ingles. Pero bisan pa, bangud pinakatul-an ukon basic nga mga konsepto, akun man dya gingamit nga barasehan sa pagsulat ka mga binalaybay, istorya, panaysayun kag iban pa sa tumanduk nga pulong. Pero indi madura ang pagpamangkot: may atun man ayhan nga mga tradisyon kag parasandigan nga matawag natun duna ukon tumanduk sa atun kultura?\nSa akun pag-umpisa kato sulat kang binalaybay sa Kinaray-a, akun nasapwan nga may pinanubli gid man kita nga duna nga mga pagsurondan sa atun pagbalay ka mga tinaga. Sa atun kultura laban ang hambal kag urihi run lang ang pagsulat, gani ang dya'ng duna nga mga parasandigan naghalin sa atun oral traditions ukon mga harambalun nga kang atun mga mal-am pareho kang mga paktakun, luwa, kag mga sipal kang pagsunloganay kang kita mga bata-gamay pa.\nPagsunloganay\nWara natun dya nataw-an ka seryoso nga paglantaw pero dya'ng mga sipal sa hambal ayhan amo ang isara sa mga barasehan kang atun pagbinalaybay. Bukut mayad nga pamatasan ang pagsunlog kapin pa sa mga may diperensya sa kalawasan ugaring masami gid dya nga nagakatabo sa kabataan, pareho abi ka pagsunlog sa abyan ta nga may pal-ak:\nAno nagasiling, espeho sa dingding\nano nagabadlak, ulo ni Kulas pal-ak.\nUkon ang pagsunlog sa dayaun ta nga imaw sa pityaw nga si Jose:\nJose, Jose kamansi, latay-latay sa buri\nNahulog sa awang, sinalu ka aswang\nSipal dya tuod sa baba pero para sa bata, manami pamatian ang paghambal ka gasinantu (rhyme) nga mga tinaga, dara tukap-tukap ka mga alima, pagtumbo-tumbo ukon paglumpat-lumpat. Ang mga naka-workshop ukon nakatuon kang pagsulat abtik sa paghambal nga ang binalaybay bukut lamang sa pagpasunod kang nagasinantuanay nga mga tinaga. Matuod, pero sa sangka sipal kang pagsunlog nga d'ya napakita ang duna nga paghangup kang sangka importante nga konsepto: ang pagpili ka mga tinaga nga ginbalay agud ipabutyag ang sangka bugu pero kumpleto nga istorya ukon hitabo.\nSarang man singgitan lang si Kulas nga \"pal-akun\" ukon diretsuhon ka hambal nga \"abaw, ang pal-ak mo kitaun gid.\" Pero ang pagpili kang espiho nga nagasiling nagapatimaan nga ang nagasunlog kamaan kang konsepto kang pagpaanggid(metaphor). Sa kaso ni Jose, laban bukun man ti kamansi ang apelyido na ugaring nami ang pagsantu. Wara man ginpalatay si Jose sa kawayan ukon niyog kag tungud nagaugut ang nagasunlog, ginhulog na gid sa awang kag ginpasalu pa sa aswang.\nMakuon kita, ti raad tanan nga bata nagabinalaybay run kadya e. Matuod, bukut tanan nangin manunulat ugaring gusto ko lang balikan, ukayun kag ipakita nga sa atun kultura may rugyan gid man nga duna nga mga parasandigan ukon barasehan kon andut nahulog ang atun buut kag panghunahuna sa pagsulat ka binalaybay sa tumanduk nga hambal.\nPaktakun\nApat ang kahig kon aga,\nkon hapon darwa\nKon gabii, tatlo,\nano abi, pakta\nHalin sa Norte hasta sa Sur kang Antique, akun nabatian dya'ng paktakun nga nagapakita kang tawo kag ang ana'ng pagtubo halin sa pagkabata nga nagakamang hasta sa pagkamal-am nga nagasungkod. Akun dya masumalang liwan sa literature class, ang bantog nga \"riddle of the Sphinx\" nga napakut ni Haring Oedipus sa trahedya nga sinulat ni Sophocles.\nSa akun ikaapat nga tuig sa UP Visayas, maswerte kami nga nangin maestra namun si Chancellor Dionisia A. Rola sa klase nga Literary Research Writing. Nataw-an kami ka pinasahi nga eksperyensya sa pagtalupangud, pagtipon kag pagtuon nahanungud sa folklore kang isla Panay. Ginpamangkot kami kato ni Prof. Rola kon diin kami naghalin nga mga banwa ukon parte kang Panay. Ang mga magkasimanwa ginbutang na sa sangka grupo. Tatlo kami nga mga taga-Antique sa grupo nga gin-imawan kang taga-Silay kag taga-Jaro. May grupo nga nagtipon ka mga sugidanun parte sa aswang pero ang amun ginpili amo ang mga paktakun nga nangin undergraduate thesis kang amun grupo.\nAng mga paktakun sarang makuon nga pinakaathag nga patimaan kang pagkasampatun natun sa pagkilala kang mga bagay sa atun palibot, halin sa parte ka lawas, paagto sa mga gamit sa sulud-balay kag hasta sa mga tanum kag kasapatan kag kalangitan. Nagausar ang mga paktakun kang pagpasantu ka mga tinaga kag mga paraanggidan nga ginbalay sa darwa tubtub apat ka linya ka mga tinaga. Kaduro ka mga paktakun nga ang paraanggidan amo ang mga parte ka lawas. Daw indi mabatas nga mitlangun sa publiko ugaring ginabaton sa mga okasyon pareho kang bilasyon tungud sa porma nga paktakun (\"paktakun license\"?) kag ginahimo nga karadlawan.\nKon pirmi ginagamit ukon kinahanglanun gid sa sulud ka balay, laban may paktakun parte sa amo ra nga bagay. Pareho abi ka tarayhup nga may paktakun nga nagahinambit kang parte ka lawas ni tatay mo nga nagaligid-ligid kuno sa abo. Ginagamit ang tarayhup sa adlaw-adlaw nga tanan sa paghuyup kang kalayo agud magkudut sa kahoy kag madaigan ang ginaluto sa dapog. Kadya nga paniyempo, indi run basi kakilala ang mga bata ka tarayhup bangud gas, electric ukon propane ang gatong nga ginausar sa pagluto. Ayhan nadura run sa bokabularyo kang mga kabataan kar-on ang tarayhup kag basi pati man ang dapog bangud wara run ginagamit sa sulud-balay. Tungud wara't kapuslanan, amat-amat nga mawad-an man dya ka lugar sa kultural nga ihibalo ukon consciousness kang mga tumanduk. Pareho man ang kaso kang kayug nga naduraan kang papel sa pag-ani tungud garab run ang ginagamit.\nSa sobra sangka tuig nga pagtipon kag pagtuon ka mga paktakun kang Antique, mahambal ko nga amo dya ang isara sa atun mga duna'ng manggad, sangka tuburan nga sarang sag-uban ka inspirasyon ka mga mamalaybay kag manunulat. Makita ang kaaram kang atun mga mal-am sa paktakun ka gang pag-usar nanda kang anda'ng mga mata kag utok sa pag-obserbar kag pagbalay ka mga tinaga. Bilang sangka sipal, ang paktakun nagapanghangkat sa ikasarang kang utok kang nagapapakut kag manugpakut.\nWara ako naglakut kang mga luwa rugya bangud gamay lang ang akun nadumduman kag ang akun nahawidan daw mayha man ako magbutang rugya hay basi karaan ako ka Tagbalay. Pero ang akun matugda sa mga manunulat kang Kinaray-a amo nga may ginpanubli kita nga surundan sa panulatan kag ria halin sa baba kang atun mga mal-am. Kon indi natun pag-ukayun, tun-an kag sulatun, basi malipatan man ang dya'ng mga pinanubli hasta nga madura run lang gid. Daw mangin angay man ria nga may bingaw ukon ungab ang atun paghangup kang atun kaugalingun.\nNi JESUS C. INSILADA, Ed.D.Isa ka dosena ka tuig dun ako nga nagatudlo (kon idugang ang duha ka tuig nga nag-volunteer teacher ako) dya sa isa ka hayskol sa kitin ka Mt. Dila-Dila, sa malinong nga baryo ka Alibunan, sa malinong nga banwa ka Calinog, Iloilo.\nIkaduha ko dya nga tuig nga nagatudlo ka English VII ka K to 12 nga desinyo sa kayang ka Basic Education Curriculum. Ang nahauna nga leksyon sa First Quarter may tig-ulo nga: Valuing Our Elders' Wisdom. Sa panugod pa lang ka mga dapat tun-an sa amo dya nga asignatura, interesante dun katama, indi lang para kanakun, kundi mas dugid sa akon mga tumoruon sandig sa anda partisipasyon kag kapagsik sa pagbahinay kag pagtalakay ka mga hurobaton sa anda Learner's Package kag sa mga hurobaton man nga anda nasalod sa baba ka anda kamal-aman.\nMay mga hurobaton halin sa nagkalainlain nga pamusod ka aton pungsod nga nasulat sa nagkalainlain nga pulong. Siempre pa, ang amon kalipayan kag kahulasan nagasagahay sa pagtalakay ka nagaragumo (daw sinanlag nga mais) nga hurobaton sa Kinaray-a. Nagapakilala dya nga ang MTBLE ginaintegrar sa pagtudlo ka mga asignatura sa hayskol bisan sa English nga sang-una, may Speak English Policy nga istrikto nga ginapatuman sa mga manunodlo samtang nagalatag\/nagaladlad ka leksyon.\nMahambal ko gid, manggaranon ang kinaugali kag dilambong ka aton mga kamal-aman nga anda dun nadihon bag-o pa man kita ginsakop ka mga Katsila. Manggad naton dya bilang isa ka katilingban. Daw tubig sa bubon nga nagaalimbukad kag nagasagahay. Waay kahurobsan. Ginasalamin ka aton mga hurobaton ang aton mga kinaaton. Daw pag-atubang sa masinaw nga tubig. Makita ta ang aton bayhon kag nawong. Nagatighaw dya ka aton kauhaw sa pagpangita ka aton tunay nga ginhalinan kag pagkatawo.\n\"Ang indi magbalikid sa ana ginhalinan,\n\"Indi makalab-ot sa ana padulongan.\"\nKarang ginpamangkot ako (bilang kabahin ka paraagyan sa pagpili ka outstanding teachers sa bug-os Filipinas) kon ano ang akon mapabugal tuhoy sa mga kabataan sa uma kon ikumparar sa mga bata sa siyudad, dayon ko nga ginsabat ang anda mayad nga pagbinatasan. Matuod gid, may mga bata pa dya tana nga nagahulat sa gate agod magbuol ka bag ni Ma'am ukon mabug-at nga dara ni Sir. Nagadungok kag nagagoodmorning sa anda masumalang nga manunodlo kag mga bisita. Indi man tama ka taas ang amon NAT results, mapabugal ko gid ang amon mga kabataan dya sa uma.\n\"Mas labi pa sa bulawan,\nAng mayad nga pagbinatasan.\"\nIsa pa gid ka hurobaton tuhoy sa mayad nga pagbinatasan matigda nga nagahambal:\n\"Anhon ang kaaram,\nKon daramhak sa pagbinatasan.\"\nIndi manigar, haros tanan ka amon mga bumolutho, imol. Kalabanan ka anda mga ginikanan, mga mamumugon ukon enkargador (hay waay ti kaugalingon nga lupa nga matalauma), manogsaging (kumprador ka saging nga ginabaligya sa Dakbanwa Iloilo), ukon indi gani, nagapangamo ang nanay sa banwa kag siyudad kag ang tatay, kartap (karga-tapas ka tubo) ang obra.\nPirme ko nga ginapahanumdom kananda, katandos lang gid ang sabat sa makasulom-od nga kaimulon. Bakas lang, Nonoy. Kaskas pa, Inday. Magpanikasog. Magpanagod ka manok agod may maihaw kag may itlog nga mabaligya. Magpananom ka saging. Kon mamunga gani, dar-i ako ka isa ukon duha ka sipi. Kon ugtan kaw, dar-i ako isa ka bulig. Baklon ko kanimo. Ibayad mo dya sa imo mga baraydan sa eskwelahan. Ibakal mo ka bag-o nga uniporme langkoy ang nagahininghining nga sapatos nga wara mahadlok sa lao. Amo dya ang akon masami nga dinalan kananda. Ginatikwang ko sanda (nga naramigan) halin sa pangpang ka suba. Agod mapiritan sanda maglukso. Kag magpanikasog sa paglangoy agod makalab-ot sa pihak nga pangpang, marapit sa katumanan ka anda mga handom.\nNakita ko ang paglaom sa anda mga mata. Ang dya nga hurobaton nagadara ka kapagsik kag bitamina sa anda lawas kag buot agod magpadayon ka sikad. Kalabanan ka mga laki ko nga tumoruon, nagasideline sa pagbiyahe traysikad kada Sabado kag Dominggo.\n\"Ang kabuhi daw karito nga nagabuyong:\nPaidalom-paibabaw, paibabaw-paidalom.\"\nWara ako nagakataka sa pagsulitsolit. Makatibawas gid kita. Pareho man lang kita nga sa adlaw-adlaw nga tanan, nagapanglaghap ka aton mga kinawara. Amo gid dya ang kabuhi. May tion nga may kasadya, may kasubo man. Kon kaisa bugana, kon kaisa ginakulang. Kon kaisa nagakadlaw, kon kaisa, nagatangis.\n\"Ang kasadya kag kasubo,\nKon indi kapid, magbugto.\"\nKatandos lang gid ang aton puhonan. Agod mabuhi kag indi magutman.\n\"Sa tawo nga waay nagamara ang alismod,\nWaay ginakulang sa urosangon ka hingodhingod.\"\nMagpananom gid. Hambal ka mga mal-am, waay man kuno nagadugo ang lupa. Ti, tanom\/tisuk\/tibsok lang ka sanga ka balunggay kag balingahoy; sabwag ka lamigas ka tagabang, tarong, kag lunga; mahulas man lang itanom kag pabuhion ang kamote kag tangkong. Sa kahon ka taramnanan, padayon ang pagtubo ka lupo. Sa wayang, duro nga kulitis ang makutol. Sa banglid, may labog nga nagatubo, kapayas nga maipu. Sa pangpang ka suba, may uhong, ligbos, kag mayamaya nga masapwan.\n\"Ang nagapanagap, may makit-an;\nAng nagapakuribong, magutman.\"\nNan, amo gid dya ang gusto ko hambalon, ginasulitsolit ko nga dagilon. Hay ang matamad waay gid ti mayad nga dangtan.\n\"Ang matamad nga tawo,\nWaay nagaasenso.\"\nIndi mag-igu ang sangka-oras sa amon ginahambalan. Daw tuboran ang amon mga baba diin nagailig ang mga ideya kag mga duromdumon. Ang akon mga tumoruon, kada isa may balon pirme nga hurobaton nga ana nabatian sa anda kamal-aman. Manamit ang mga hurobaton. Nagapilit sa pensar kag sa tagipusuon. Daw suman, daw ibos, daw kalamayhati.\nGinalangkag gid ako sa pagtipon ka duro nga mga hurobaton nga ginhuwad ka akon mga tumuruon nga anda man ginsalod sa daw busay nga baba ka anda kamal-aman nga merko\/merka, busalian\/babaylan, siruhano\/siruhana ukon ordinaryo nga mga tinuga nga nagapula ang baba ka minama kag maskada, tadlong man ang likod ukon nagapamaston, itom man ukon bukay dun ang buhok.\nNagaalimbukad kag nagasagahay ang mga hurobaton sa mabinalaybayon kag madalom nga pakahulogan. Amo dya ayhan ang isa sa pinakauna nga poetic form nga pirme ginadangal ka mga tawo kato, halimbawa abi kon nagapamanggas ukon nagapangani.\n\"Ang lamigas nga ginpanggas,\nMamunga ka handom.\"\nNahangpan ka aton kamal-aman ang kamarahalon ka paghulat, ka husto nga paghimo ka mga tikang; May paghangop sanda nga ang tanan indi mabuol sa padali kag pagpakahulas.\nKon gusto malambot ang bunga sa tuyong,\nAng kahoy indi pagtapson.\nGusto ko ipahanumdom kananda nga sa pag-eskwela (bilang halimbawa), nagakinahanglan nga mag-umpisa sa puno, sa una nga tikang, sa pag-antos, sa pagpanikasog, asta malambot ang tuyong\/punta\/dungkaan nga amo ang katumanan ka anda mga handom. Hambal ko, waay ti maestro kag maestra nga nagturog lang, pagbugtaw na, may lisensya dun tana sa pagtudlo, nagasuksok dun tana ka uniporme, kag nagaatubang sa mga bata. Waay ti engineer, seaman, mananabang, ukon doktor nga waay naglatas sa banas ka pagpangabudlay kag paghimakas bag-o nalambot kon ano man sanda dukaron.\nMatapos ang amo dya nga turon-an, isa lang ka requirement ang ginpangayu ko sa akon mga tumoruon. Linghod pa sanda ka tama agod magdihon ka anda kaugalingon nga hurobaton. Indi isyu kanakon kon masulat dya nanda sa Kinaray-a bisan pa nga English ang amon asignatura. Obra dun da tana ka translator ang pagligwat sa urihi. Ang marahalon, makadihon sanda ka anda kaugalingon nga hurobaton, panganay nga nagailig-sagahay sa anda baratyagon.\n\"Where dya i-write, Sir?\"\n\"When dya i-pass, Sir?\"\nHat-on tanda mag-Ingles. Pay maintindihan ko. Nagayuhom ako sa pagsabat nga anda padayunon nga sulaton\/ligwaton sa tagipusuon. Ipasa nanda dya sa anda kabataan, kag sa anda kaapuhan, kon lutu\/tanang dun ang anda paghangop sa mga kamatuoran ka kabuhi kag pagkabuhi.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-26","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/hurobaton\/","date":"2019-06-17T03:30:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-26\/segments\/1560627998369.29\/warc\/CC-MAIN-20190617022938-20190617044938-00197.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9444825649,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9444825649261475, \"hil_Latn_score\": 0.0541999377310276}","num_words":2289,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.32,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.978,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) Programa ni PGMA nga Strong Republic ipasundayag sa Adlaw kang Kahilwayan\nManila (27 May) -- Ang ika 112 nga tuig nga selebrasyon kang Adlaw kang Kahilwayan sa Hunyo 12 maga pasundayag kang mga programa kang administrasyon ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo.\nSa naglipas nga darwa ka tuig, ang selebrasyon sa adlaw kang kahilwayan nasentro sa mga programa kag proyekto kag wara ginahimo ang parada. Dya suno kay Ludovico Badoy, Executive Director kang National Historical Institute nga amo ang gin designar nga magapanguna sa pag selebrar kang Independence Day sa kadya nga tuig.\nSa kadya nga tuig may pagahiwatun man nga civic military parade sa Rizal Park Grandstand ukon Luneta sa Manila.\nDya magapasundayag kang mga float kang pulo ka mayor nga programa kang administrasyon ni Presidente Arroyo. Ang ika onse nga float magapakita kang mga baganihan sa kadya nga panahon nga nangin madinarag-un sa anang trabaho ukon pangabuhi ridya sa Pilipinas ukon iba nga pungsod.\nAng selebrasyon sa Adlaw kang Kahilwayan paga-umpisahan sa Mayo 28 sa syudad kang Cavite bilang pagdumdum kang naha-una nga pag alsa kang bandera kang Pilipinas ni Emilio Aguinaldo sa Teatro Caviteno katong 1898.\nAng bandera kang Pilipinas durungan nga paga hayawon sa bilog nga pungsod sa Mayo 28 alas otso sa aga. Ang NHI magapasiguro nga ang bandera kang Pilipinas ginapakita sa mayor nga karsadahun kang banwa.\nSi Badoy naga hinyu sa tanan nga sektor publiko man ukon pribado sa pag pakita kang aton bandera sa andang mga opisina ukon kabalayan.\nSa Hunyo 12 si Presidente Gloria Macapagal Arroyo ang maga panguna sa sangka flag raising ceremony nga pagahiwatun man sa tanan nga banwa, syudad kag probinsya sa pungsod.\nAng grande nga parada pagahimu-on sa hapon kang Hunyo 12 nga pagasundan kang fireworks display. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-26","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&fi=p100527.htm&no=37","date":"2019-06-19T09:29:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-26\/segments\/1560627998943.53\/warc\/CC-MAIN-20190619083757-20190619105757-00487.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9272247553,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9272247552871704, \"ceb_Latn_score\": 0.06371881812810898}","num_words":284,"character_repetition_ratio":0.067,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.37,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.988,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SIYUDAD KANG SAN JOSE, NUEVA ECIJA. Naimbitahan ako kang manunulat nga si Wilfredo Pascual, awtor kang Kilometer Zero, nga mangin panelist sa 3rd Nueva Ecija Personal Essay Writing Workshop kang Peb. 28-Marso 3. Organiko sa desinyo kang writing workshop ang pagkilala man kang lugar.\nIsara sa mga aktibidad ang pagbisita sa sementeryo kag irigasyon. Naimaw ako sa grupo nga nag-agto sa irigasyon. Parayan ang amon gintup-an. Rugya sa diin may mga eksena sa klasiko nga pelikula nga \"Tinimbang Ka Ngunit Kulang\" kang kilala nga direktor, si Lino Brocka, nga tumandok man kang dyang lugar.\nFirst time ko makalapak rugya sa Nueva Ecija, kilala nga \"rice bowl\" kang Pilipinas. Luwas kanday Brocka kag Pascual, duro pa ang naghalin rugya nga mga kilala nga tawo sa patag kang pagsulat. Parehas nanday anhing Lazaro Francisco kag Rogelio Sicat.\nPay dyang malapad nga parayan ang hapulas sa akon dughan samtang ginakurum ako kang duro nga mga pemensarun kag baratyagon nga indi ko pa lubus mapautwas. Parehas kang bangag – ang kamara kang lupa kag nagabitak-bitak nga parayan; ang kaiwat kang tubig; ang kamahal kang bugas kag presyo kang baraklun samtang kabarato kang paray; ang bag-o nga Rice Tarrification Law nga laban lamang makapalapad kang kinatuhay kang mga maysarang kag imol.\nSa makita ninyo sa litrato, may mga naglupad nga pispis sa akon paglaaw sa parayan halin sa karsada. Kon daad sarang makasunod sa andang paglupad-lupad. Daad gid, may mga kahoy pa sanda nga mahapunan sa kabukidan kang Sierra Madre.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/antique\/","date":"2019-07-24T09:32:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-30\/segments\/1563195532251.99\/warc\/CC-MAIN-20190724082321-20190724104321-00112.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9841836691,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":44,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.984183669090271}","num_words":243,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Isara sa mga nahamut-an ko gid kang urihi ko nga pag uli sa amon banwa pira ka tuig ron ang nagriligad amo ang pag-ukay kang mga dumaan nga retrato sa baul ni nanay. Naglumpiga gid ako sa salog kag magsipad-sipad kang mga retrato nga black and white, ang iba brown ang color (o kun sa lengguwahe ka mga manugkodak amo ang ginatawag nga \"sepia\"). Ang natungdan nga mga retrato daw mga daan nga papel lamang kun turokon. May pinasahi nga dapug, budlay i-muwestra o kun hubadon sa tinaga apang kun nakakita kamo kang daan nga papel nga nagbuhay sa baul, lanto niyo gid kun ano ang akon ginatumod. Ang iba sa kadiya nga mga retrato gisi ron samtang ang iba may mga litik nga nagakurit sa mga laragway nga naimprinta sa papel. Buot sayudon, daan ron kag daw wara ti bili o kun kahulugan.\nApang sa mga nakakilala kang mga tawo o kun lugar nga ginarepresentar kang amo nga mga laragway, ang daan nga mga retrato bukon lamang papel kag imprenta nga daw igo lamang inugtablog sa binit o kun sunugon sa dalunghan. Ang daan nga mga retrato daw bagay kang time machine nga hinali nagatugro kang kabuhi sa mga baratyagon kag eksperyensya kang nagligad. May mga baratyagon kang kalipay, kasubo, kaugot, kaham-ot, kahidlaw, kahisa, kaimon, pagdayaw, pagkamayha, kag duro pa gid nga imaw kang nostalgia. Kun ang paghigugma halimbawa kang baratyagon, diya pwede man nga mapadumdom paagi sa mga retrato. Kag ang labi nga importante sa tanan, diya nga mga baratyagon nga nagabalik paagi sa mga daan nga laragway indi peke o kun damgo lamang kundi matuod-tuod gid.\nAng sangka tawo nga may kaangtanan sa retrato nga ana ginalantaw mahimo nga makabatyag sa liwat kang ekspreyensya nga ginabalik kang amo nga retrato. Sa banta ko may paathag ang diya nga phenomenon sa patag kang sikolohiya. Apang sa akon nga opinyon mayad pa nga mas magpabilin ang eksperyensya bilang lab-as, preska nga wara pa mahubad kang siyensiya agud to nga daw mas puro kag matinlo.\nSamtang ginabukad ko ang mga daan nga retrato, nag ingod pungko si nanay kanakon kag ana ginpakilala ang mga tawo sa retrato. Gin-estorya na man kanakon kun sa diin ginbuol ang retrato, ano ang okasyon kag kun sin-o ngaran kang mga tawo nga imaw na. May mga retrato sanda kang mga daraga pa sanda kag soltero ni Tatay kaimaw kang anda nga mga barkada. Ang kalabanan nga ginasuksok nanda amo ang pantalon nga ginatawag bell bottom. Dayon bisyo si Nanay kag magkuon nga kun mag-agi gani ang mga laki nga nagasuksok kang bell bottom nga delargo hay nagatap-ok ang yab-on. May pinasahi man nga korte ang andang bulog o kun peluka.\nLuwas sa mga pamayo o kun pamiste kauna, naobserbaran ko nga wara gawa ti iba nga posing ang mga tawo kun magpakodak kato anay. Kalabanan sa mga laki may sigarilyo sa baba kag tiso lang kun magtindog o kun magpungko. Kag talagsa lang gid sa malaka ikaw makakita kang daan nga retrato nga may nagangirit. Haros tanan pormal nga nagaturok sa kamera kag kun kis-a gani daw haros nagadumot pa nga matarom kun magturok.\nLain tana sa kadya nga panahon nga uso ron ang sari-sari nga mga posing kun magpakodak. Kalabanan nga posing may \"V\" sign o kun nagabayaw kang darwa ka tudlo sa alima nga daw nagapakita kang number two. Nauso man ang ginatawag nga selfie o kun ang pagbuol kang retrato sa imo nga kaugalingon, dayon patarawis kang imo nga bibig nga amo ang ginakuon roman nanda nga duck face. May diyan man nga iba nga nagapahabok kang anda pungyahon nga amo ang ginatawag nga puffer face.Ang iba kadya mahilig man mag jump shot o kun magpabuol kang retrato samtang nagatumbo nga daw nagalutaw sa hangin. Masami may mga malyag man magpakodak nga nagapalibat-libat, nagapadiwal kang dila o kun nagapakiwi kang anda bibig nga amo ang ginatawag nanda nga wacky shots.\nSari-sari ang rason kun tungod sa ano nga malyag ang kada sara kanaton magparetrato. Bisan ano pa ang tawag, pa-piktyur, pabuol ka retrato, o kun pakodak. Bisan ano pa ang gamit sa pagbuol ka retrato selpon man, digital camera, ipad, manuwal nga may film, o kun polaroid nga insigida naga-imprenta kang imo piktyur. Bisan ano pa ang pormas, printed, gina-post sa Facebook, Instagram, Flickr o kun ano pa nga social media websites. Sa pihak kang kaduro nga mga pamaagi, ang retrato naga preserbar kang tiyempo nga lumalabay nga mahimo indi ron maliwat. Gani indi kaw magmayha kun malyag kaw magpakodak. Ipautwas ang ginabatyag, dayon posing kag magngirit hay para manami turokon ang imo nga profile pic.\nTi, dali, mapa-kodak kita.\nNagadali ron gid ako mag-uli. Amo diya ang baratyagon nga nabatyagan ko kang sangka adlaw nga naghalin ako panapas tubo. Alas singko kato kang kahapunanon. Manugsalop ron ang adlaw kag maramig ang dapya kang hangin nga nagpamara kang akon balhas samtang nagapanglaktod ako sa taramnan pauli sa amon balay. Nagaragok-uk ron ang akon busong sa kagutom. Daw wara gid nagbuhay ang puwersa nga nabatyagan ko halin kang nagkaon ako kang pira ka bilog nga kamote kaina kang igma. Tapos ruman ang sangka adlaw. Mabalik pa kami sarum-an agud to nga matapos namun panghakot ang amon tinapas nga tubo para madara tanan sa galingan kag maraha ang kalamay nga amon parte-partehon kag ibaligya. Pira ayhan akon huray?\nPagtabok ko sa suba paagto sa amon balay, nakita ko dayon si nanay nga nagapanit kang langka. Daw haros wara pa ko nakalambot sa ugsaran ginsinggitan ko dayon si nanay kon ano ana nga ginaraha. Ang sabat na malaga kuno tana ka langka nga laktan kang baog kag batwan. Ti hambal ko, \"Ay wara gid ti lakot nga karne?\" Nagyuhom lang si nanay kag mag-ay-ay kang ana lima, dayon sabat, \"Ti, ambi diya barakal mo, ay!\" Nagkadlaw lamang ako kag ginbuol ko ang kutsilyo sa anang alima kag magkuon nga \"Ako lamang mapadayon panit ka langka hay basi indi mo 'ko kar-on pagtaw-an kang imo espesyal nga rinaha.\"\nSamtang nagahulat ako nga maraha ang linaga ni nanay nga langka, nag-agto ako sa likod balay. Ginbuol ko ang binangon nga nakasuksok sa dingding. Dayon nagbuka ako kang sambuo nga niyog nga layo. Gintadtad ko ang sulod kang niyog kag ginbubod sa mga piso nga dayon nagdirinalagan parapit kanakon kag nag-irinagaw kang tinadtad nga niyog nga ginasabwag ko sa lupa. Ang iba nagsarampok pa kag nagturusikanay.\nAng amon balay kun kis-a ginatawag kang iba nga payag ukon kamalig nga parahuwayan hay daw indi gid man angay makabig nga balay ilistaran. Ang anang kabahulon daw mga haros lima ka dupa lamang palibot. Ang anang atop nipa nga pawod kag ang dingding tinadtad nga kawayan. May gamay nga hagdan nga may tatlo ka lintang pasaka sa amon turugan. Ang salog kawayan man parehas sa kalabanan ka mga balay diya sa amon barangay. Apang bisan ang amon balay magamay lang kag larawan gid kang kaimulon, bukas ang amon pwertahan sa bisan sin-o nga mga abyan nga gusto magsulod kag mangape, kag mag-istorya kang anda nga mga eksperyensya sa pangabuhi.\nDumduman ko pa man ang sartin nga may mga mantsa ron kang tagok ka takway o kun ano pa nga mga laswa nga nangin dapli namon. Anom kami nga magburugto nga nagsararo sa mga sartin ngato. Pati ang amon tasa sartin man. Wara kami ti scotchbright nga panghugas ka pinggan. Ang amon ginagamit ka una bunot kang niyog nga ginahabunan kang Mr. Clean.\nSa koron kami nagaraha kang amon dapli kag ang amon gatong amo ang lipak nga kahoy nga ginapamurot namon sa bangtod ukon indi gani gina bis-ak kon may mga kahoy nga mapukan kang bagyo. Gani nga ang amon kaldero pirte ron ka itom sa sagwa tungod sa aso kang kahoy nga gatong. Ang amon banggerahan kawayan man. Kon manghugas gani diretso lang sa kalog dayon ginasireb kang pato kon may mga mumho nga mahulog sa hinugasan.\nAnad kami tanan magkaon nga naga-alima lang hay pirambilog lang ang amon kutsara kag tinidor. Ginatigana lamang kon may bisita ang iba nga mga pinggan kag kubyertos. Kunsabagay, manami gid man mag-alima kon magkaon bisan pa ang dapli sinabawan. Pamuroton lang ang kan-on kag higupon ang sabaw halin sa sartin.\nDuro pa gid nga mga eksperyensiya ang akon naagyan sa amon balay sa pagriligad kang mga tinuig. Ugaring nag-abot gid sa tion nga kinahanglan magbiya sa balay. Una naghalin ang darwa ko ka libayon nga baye agud to nga magpasimpalad kag mangita ka obra sa Manila. Kag nagsunod man ako kag ang darwa ko pa gid ka libayon nga mga laki. Asta nga sanday nanay kag tatay kag ang amon agot ron lang ang nabilin. Asta nga nabalitaan ron lang namon nga ang amon lugar ginbagyo kag gamay lang maanod ka baha ang amon balay. Paghubas kang tubig, naglihay ron pero gatindog man gihapon. Kag nagdesisyon lamang ang ginikanan ko nga magsaylo liwat sa iba nga lugar.\nAno ron ayhan ang itsura kang amon balay? Ambay lang kun may poste pa nga nagatindog ukon ginkaon ron kang anay tanan? Didto pa ayhan ang niyog nga igod rapit sa amon durunghan? Ang papag kag bangko nga kawayan didto pa ayhan? Ang taytay nga kawayan nga ginalatayan namon tabok sa kanipaan gabok ron siguro kag basi naislan ron ka bag-o.\nTrese anyos ron ang nagligad kang urihi nga nagbiya ako sa amon lugar. Indi maman-an kon san-o ako makabalik. Lima ka tuig pa ayhan? Napulo? Baynte? Sa pagkamatuod, wara gid ako kamaan. Gusto ko man daad makita bisan ang gintukudan man lamang kang amon hayub-hayub nga amo ang nag-sapupo kanamon sa tag-uran, tag-init, kag tag-ramig. Nahidlaw ron gid ako sa balay nga nangin saksi kang pagpalangga kang amon ginikanan kanamon nga magburugto.\nMauli gid ako pira ka adlaw sa amon balay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-30","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/balay-sugidanun\/guest-bloggers\/jo-padulla-guest-bloggers\/page\/2\/","date":"2019-07-20T03:59:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-30\/segments\/1563195526408.59\/warc\/CC-MAIN-20190720024812-20190720050812-00360.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9776509404,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9776509404182434, \"hil_Latn_score\": 0.0186153594404459}","num_words":1617,"character_repetition_ratio":0.042,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.986,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Wp\/krj\/Samlagi\nAng samlagi (Tamarindus indica) lang ang spisyis sa dyenos nga Tamarindus sa pamilya kang Fabaceae. Tropikal dya nga kahoy nga tomanduk kang nasidlangan nga Aprika abay run ang mga bahin kang Madagaskar. Gapamohi run man dya sa halos tanan nga bahin kang tropikal nga Asya kag amo man sa Latin-Amerika kag Karibyanes.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-35","url":"https:\/\/incubator.wikimedia.org\/wiki\/Wp\/krj\/Samlagi","date":"2019-08-25T18:43:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-35\/segments\/1566027330786.8\/warc\/CC-MAIN-20190825173827-20190825195827-00145.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9972391725,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9972391724586487}","num_words":53,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.509,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hello ayam, ano ang imo nga breed? Ang imo nga locally produced nga gatong nga gina pa sompit mo sa puno kang kahoy indi di a makodtan kang kalayo, ti indi dia ma usar sa air base kang duenas,capiz kag dumangas. Isopta dulang ran sa bayong.Magnetic,gravitational, kag static tana ang principio kang pagpalupad tana kang amon nga technology.\nBasi doro tana imo connection sa panggoberno sa Cabatuan abi kon pwede solpota man si sir Maroma nga umpisahan da ang mayad nga mga proyekto ilabi rogid ang infrastructure sa Cabatuan, kag medyo dasig dasigon man nanda para ini mag paralagyo ang swerte sa Cabatuan kon diin pa nga mga banwa.Kon pwede pokaw pokawa man ninyo ang aton gwapito nga mayor kag ana vice kang anda ginatawag nga responsibilidad.Borobhay tama ron ka halayhay ang mga karsada paagto sa bulan kag sa iba nga planeta ang sa Cabatuan tana pirmi lang gina paukal ang bato kag ligison.Sa may plano nga nakita ko kang pagpa-obra kadyang bag-o nga airport kang 1960 pa dia napasemento ang highway halin sa Tabucan asta sa San Miguel pero diin ron ayhan ato gin pang tobol kag gin pang buragwit kang mga garok kag mga matakaw sa politiko.\nTi basi palang nga kamo nga mga lanobo sa politiko ang maka bulig salbar para sa kaaraydan kang aton nga mga inapo sa paaraboton nga mga tinuig.Hay tulad kadya kamo ang ginatawag nga role model para sa pag asenso kang aton banwa nga Cabatuan.Ti kami nga mga mal-am gusto gid mag pamati kang inyo matinahuron kag mauswagon nga sabat.\nBata okon nonoy untati anay ka soso ikaw kang imo beberon kag pamati,,, maski mal-am ron kami pay kon nakamaan okon naka intindi ikaw kang ginatawag nga hearing aid maski ipiton mo pa ang otot mo mabatian ko pa.Ti abi kon waay ikaw kamaan kon ano ginangasal mo barabasa man ikaw kang potos kang ice boko dyan sa pirtahan kang tienda basi makamaan kaw pa kang mayad nga pinamatasan kon amo ran kulang kanimo.Abi pamati ikaw sa ginahambal kang ginikanan mo kanimo kang mayad nga pinamatasan.Maskin diin pa ikaw nga talon kang kalibotan basi natipongawan lang kaw hay naka tapak ikaw kang tae dyan sa lugar ngaran.Okon nalipat lang ikaw nga ang ginatoros mo sa Cabatuan pinolpog nga luy-a kag pola nga kalamay.\nAno abi nga paagi ang pag asenso imo okon ang banwa ninyo kag sa tanan nga miembro kang pamilya mo nga naga istar sa Cabatuan kon poro malang ginago ang solod kang otok kang nagaderebati sa Cabatuan. Tama ka rako^ ang mga maaram sa Cabatuan pay waay ron ti gana kag indi ron makasal-ot mag sagi ka debati sa mga minango nga idea digiya.Ti kon mahimo indi pag dugangi ang populasyon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-35","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/49\/lopez-jaena-airport-inyo-matugda?page=2","date":"2019-08-18T11:20:31Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-35\/segments\/1566027313803.9\/warc\/CC-MAIN-20190818104019-20190818130019-00425.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9950097799,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9950097799301147}","num_words":451,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.31,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"I don't have any plans of going back and writing me a line at the Cabatuan website but i like to read some of the intersting topic that i dont even know wether it is going to work out or not.\nThe old guy here is right. I wish old people like us could bring the tradition of the past.With the advent of the 20th century life on earth has gotten worse. I could not even understand the songs of the new generation wether they are doing a recitation or talking and i could not even tell if they're singin.I believed that majority of the older generation had a better morale and the best education so far.Kids in the Philippines nowadays would like to pretend and imitate the western world without even realising or dont even have the brain to think that we asians and americans is very imposible to be alike.I have children and grand children and they better listen and at least show a little respect to thier elders ,and as far as i know they do.\nIt is just very embarassing to see that new generation lacks the capability to do as such.That's why my good word for our youngin's is please at least remember your GMRC taught to you by your dear parents.Think and judge about the time when you all have one of yours later.And these advices are always true if anybody understood what i am talking about.It is just better to hear someone telling \"you are so d**n smart\" rather than\" you are so dumb stupid\"\nAno pag inagurahan kag pangaran kang airport ngaran maski dyan pa ran sa ugsadan kang monsipyo hay maski tungaw kag iri igham kang mayor kang Cabatuan waay man ta giya gani ti nabatian.Mayad daad kon loan ran hay may ginansya ro man ang iban karan.Maski bag-o lang natapos eleksyon waay man angod ti asenso ang Cabatuan hay poro malang uyaya^ ang mga naga sirikongkong dyan sa monsipio.Ano pa nga klase kang encouragement halin sa mga Cabatuananon ang ginahulat kang monsipio man.Ang bulak sa plaza indi ta man di-a ma harab kag ang sagi kang paukal kang karsada halin sa Tabucan asta sa San miguel naga dugang kang polusyon kag garot sa pomoloyo.\nTi maski ano pa itugda kang taga Cabatuan kon pira dulang ka adlaw na taba^ ron gali kang San Miguel kag Santa Barbara ang ginatawag ta nga Cabatuan.\nmayad pa ang ATI, may naman-an pa. Ang mga lideres kang banwa ta , kuon kang iba mga RESPONSABLE kag MANGA MAARAM kuno, waay waay gid ah. hahahahaha ;D\nSa aton mga taga manogdumala sang gobierno sa Cabatuan, abi pamati man kamo sang mga suggestions kang mga ATI, AYAM, kag mga CONCERN CITIZEN diri sa Politics Update. Ini nga mga suggestions indi pra gob-on ang inyo pagdumalahan kundi para ini sa kaaraydan kang banwa sang Cabatuan. Abi unaha man ninyo ka pa cemento ukon espalto ang karsada dyan halin sa Tabucan hasta sa Manguna. Sabat ni HOOSIER sa akon:\nHOOSIER Guest Re: Cabatuan - Politics Update « Reply #20 on May 17, 2007, 10:13am »\n\"amo ran kung mayad hinimuan mo sa banwa mo sigurado daog ka gid sa mga kasimanwa mo kay man buol mo ang pagsarig nanda kag pagpati nanda sa pagdumara kang banwang Cabatuan, ang kwarta kang banwa waay ginausikan, kundi sa mga mapuslanon nga mga proyekto ginabutang...mayad nga panimuot sa mga tawo kag mapisan nga suluguon kang banwa gina ubayan gid pirme basta mayad ang ginaobra nga pagserbisyo sa banwa ta, MABUHAY KA MAYOR RAMON C. YEE kag VICE MAYOR RONILO O. CASPE !!!\"\nAng akon lang matugda: Patay na ang mga kalolohan ta amo man gihapon ang dalan dyan halin sa Tabucan paagto^ sa Manguna. Sagi lang kamo ka wakal nga RESPOSABLE KAMO waay man kamo ginhimoan sa karsada dyan. Ti, diin na \"ang kuwarta sang banwa waay ginausikan\". Diin na ang \"mapuslanon nga mga proyekto ginabutang\" nga inyo ginawakal kay ang karsada dyan sa Tabucan paagto^ sa Manguna kung mag uran lapotyak man gihapon. Abi himoa nyo ang inyo ginahambal kag indi lang kamo sagi kawakal.\nAyam kabuhay ron akon basa kag istambay giya sa website kang Cabatuan halin pa kang una sa website nga gina mentinar ni Mr Nereo Lujan pay amo palang ako naka hanga^ kag naka bati kang aramon kag mapag-on nga sabat sa nagaderibati giya.Nag mal-am ron takon sa kalibotan kag indi ko roman dya maposlan kon sakali palang may mapondar ang gintawag nga mga lider sa Cabatuan sa bag-o nga generasyon kon ano ang para sa kauswagan kang banwa., imbis naga paatras tana ang direksyon kang Cabatuan.Daw doro tana ang lipong kanaton nga waay kamaan kang nagahiritabo,pareho kang ginapaabot ta nga gutom kag polosyon pagkatapos natampokan kang airport ang taramnan kang paray sa latagon kag kon waay ti naman-an kon ano ang alternativo na ka dya ti piho kag sigurado amo gid ran maabtan kang Cabatuan.Doro ang criminal.\nTi samtang waay pa maglala^ dya ang indi ta gusto magkaratabo^ ginapalihog ta it hanggod ang aton nga mga lideres dyan sa banwa mag-umpisa kay Mayor, nga indi mag uyang kang tiempo na mag ta-u kang igtalopangod para mag tindog ang Cabatuan sa mapag-on nga fondasyon kag development.Kon pamangkoton ta ang kalabanan ? Ano ang major achievement kang municipal mayor kag anda nga kabineti sa nagligad nga term na abi??? Indi ta man di a makoon ang airport hay ana tana kang iba di-a tarakawan.Daw doro man ga reklamo kang property damage kang gina sagi pa-okal lang nga okal kang baras kag bato halin sa Tabucan asta sa consolacion.\nIndi man kita ayhan bulag kag bongol sa iban nga naga post giya sa website kang Cabatuan.com.Ang iban ka dya gi simple lang ang mga tinaga na pero tama ka hanggod ang meaning na nga gina pirit pa ang mga taga Cabatuan kang hungit sa kutsara ang parti dulang ka taga Cabatuan mag-usang kag mag tolon.Ti kon may gamay pa nga aram nga nabilin kon mahimo e botang ta man dya sa responsibilidad.\nAng mga matood nga impression kang mga westerner giya nga ginapalosot ko lang sa pihak ko nga talinga nga ang politiko sa Pilipinas ginahimo malang nga katasan kag source of income, hay waay gani sanda kamaan kon ano ang definition kang anda nga position sa goberno.Sa oras kang kampanyahanay gina memorize malang di-a ang mga matam-is nga tinaga^. Ti kabay lang nga ang sitwasyon tana sa Cabatuan lain kag ang anda nga mga lideres pagahimoon da sa anda kotob kang ikasarang nga magbangon kag mag uswag ang bilog nga banwa paagi halimbawa sa mayad nga mga investment,proyekto kag infrastructure.Bokon lang ti bolak kag paminta kang kalboro sa plaza ang iskoheron kondi ang mga proyekto nga productive kag hanggod ang omento, Numero uno gid ran ang espaltado nga karsada halin sa Tabucan asta sa Manguna o sa San Miguel hay daw amo man ran dyan ang pirmi gina silaw kang mga imported nga mga negosyante okon imbistor.\nTi mga ginoong kag mga ginang dyan sa munsepyo mag maradmad anay kamo.\nAber pamati kaw kang laygay kang senior citizen. Marayo ron mag sagi ka bakwit to sa iloilo giya dulang takon sa Cabatuan ma istambay hay basi kon doro tana kano^ nga mag istar dyan halin sa Tabucan asta sa Manguna, huray ta nga darwa kon may itao sanda nga tong.Suhestyon ikaw digiya kang mayad nga paaraboton kang Cabatuan para makatipongawan ang nagatororog nga mga lider kono sa monsepyo.\nATI, ang aton nga dya suhestsyon lang. depende ran ka nanda kung mamati sanda ukon indi. problema lang kay ang isip nanda kanaton nga nagatao suhestyon gya mga kontra partido ukon kontra kita sa anda administrasyon. waay da ginaisip nga ang mga suhestyon kang mga tawo diri pra man sa kaaraydan da. hamak mo, kond mayad lang sanda, dumdomon gid sanda kang banwa bisan waay ron sanda sa kalibutan nga dya. kag basi pa lang patindogan pa sanda ka estatwa dyan sa plaza. pero kon indi gani, somsoman gid gwa da. kag kon may somsoman, raku ro man dyan may hangover kay libre somsoman.\nsa aton mga lideres sang banwa, abi pamatii man ninyo ang mga suhestyon diri. indi lng kamo sagi agto sa mga fiesta dyan sa barrio, magwali kang mga agrot nyo kag mag pabusdig kang busong nyo. abi tumana man nyo ang gin waldati nyo sa mga tawo kadtong eleksion.\nabi nyo kay ATI kag AYAM lng kami waay kami ti aram. baw ah. dumdomon nyo nga waay pa matawo ang mga kalolohan nyo, dyan ron ang ATI kay AYAM naga libot-libot sa banwa kang Cabatuan.\nkong ang problema nyo nakop-an sang tuko^ ang inyo mga mata kag talinga, waay problema ran. patuwadi lang sa ATI ayos dayon. kag kung medyo mahinay kamo maghulag, waay man ran problema. palagas lang kmo sa AYAM BUANG. silawon ta kung di kamo magkaradagma ka dalagan.\nkabay pa mabuksan ang inyo mga mata kag talinga agud madasig asensyo kang banwa ta.\nDoro man dya ka awot debati kang mga taga Cabatuan hay daw mabudlay pa insindihon ang natungdan ka dyang mga tapiko.Pay basi pa man lang nga dyan ron si sir Victor may advice man kag basi palang matigayon kon si sir ang magplastar kang plano kang pag pabangon kang Cabatuan.Sa tulad kadya nga generation kinahanglan gid nga maabtik, maaram,kagmadasig gid mag patikang ang lider kang banwa ta kag ang ana nga mga miembro sa pag plano kang mga hanggod nga mga income generating project indi nga poro lang arkabala kang patola kag alogbati ang income kang Cabatuan.\nSa sigi nga dugang kang papolasyon kang banwa naga iripiit ang tawo kag poro mainit ang ulo nga husto lang mag paisog isog kon waay ron ti poroton kag e butang sa ba^ba^ da. Pero kon ang aton nga mga lideres sa Cabatuan mag obra kang anda responsibilidad (ahead of the game) pirmi mangin establi kag matawhay ang pangabuhi sa Cabatuan.Ti anhon lang kang isa ka tawo okon anhon lang ka amot nga amot ang poro aramotan nga naga-agto malang sa bolsa kang iban kon waay manlang ti gaman tana ang mga lider sa Cabatuan kondi waay gid tana ti abutan ang Cabatuan.Poro lang padayaw nga naga borot malang ana bosong.\nKag kon mag lala^ ang sitwasyon sa Cabatuan indi ta dya ma kompara sa iban nga mga nasyon o logar kag ma bolong hay tama tana ka doro ang maisog sa Cabatuan demodo pirmi ang kabuhi gina taya^ maski sa gamay lang nga argyomento ilabi ro gid karon ang gina tawag nga pang holdap,panakaw kag panonto.\nKon may concern ikaw parte sa banwa kang Cabatuan kag sa tawo sa monsipio e deretso ang imo idea tuya kananda, indi mo ron pag paagi sa diskasyones kang tawo giya nga mayad, ano timo waay ti naman-an nga mayad para makapabangon kang Cabatuan.Tuya ikaw pakadlaw kag tuya e pa bati ang imo baho^ sa mga bdungol pa sa halo sa monsepyo.Sagi timo ka pakadlaw giya nga bokon man timo ti karadlawan kadton kang ayam ingit mo maumpawan ikaw.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-35","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/49\/lopez-jaena-airport-inyo-matugda?page=3","date":"2019-08-19T10:17:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-35\/segments\/1566027314721.74\/warc\/CC-MAIN-20190819093231-20190819115231-00426.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9747411013,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9747411012649536}","num_words":1824,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.262,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.977,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Post by Cabatuananon on May 25, 2007 1:17:02 GMT -5\nano tana diya? ;D\n\"He also called me manol (greenhorn) and told me to go home to Cabatuan. He should be careful with what he is saying. He should remember that the soon-to-open New Iloilo Airport is in Cabatuan. He might have to board ships in going to Manila for Cabatuananons wouldn't take his insults sitting down,\" the fiery lady legislator said.\nPost by taga banwa on May 26, 2007 19:12:17 GMT -5\nmayad nga adlaw sa tanan! ma kambio kita topiko. para sa aton mga bag-o nga na pili-an nga mga Municipal Officials, CONGRATULATIONS !!!\nkabay nga kalimtan nyo ron ang politiko kay tapos ro man ang election, kag mag focus para sa kauswagan kang aton pinalangga nga CABATUAN.\nang mga pumuloyo, naga pangabay kag mangin malipayon gid kon maka himo kamo kang mga resolutions to invite & convince investors to come & invest their business in Cabatuan. ilabi na guid nga ang airport ma operate ron sa sunod nga bulan (June), the ball is in our hands (Cabatuananons). indi kita mag sugot nga ma agaw pa dya kanaton.\nang isa pa nga mangin turning point kang aton banwa, kon matigayon ang access road from Cabatuan point to the airport. in this way this could as well convince businessmen to invest their business here in Cabatuan. so, we challenge you (Municipal Officials) nga mag paninguha gid para matigayon dya tanan nga mga damgo kang aton mga kasimanwas.\nPost by TAGA RIZAL ILAWOD on May 29, 2007 10:58:29 GMT -5\nMayad nga adlaw lang dyan kanaton sa Cabatuan,\nkabay pa nga ubayan ti mayad nga isip ang mga politiko para maka paminsar kang mayad nga mga ikauswag kang banwa.Sa nabasahan ko sa iban nga website(explore iloilo.com) ang kalabanan waay makamaan kang landing okon latagon sa Cabatuan, naga hambal nga ang airport sa sta barbara.Ti kon kita nga taga Cabatuan mag easy go lucky lang pirmi kag mag sagi nganga lang nga nganga sa idalom kang bayabas, indi gid matabo nga mahulog lang ang bayabas sa baba ta kadya.\nAng akon mahambal nga ang lideres kang banwa umpisa sa mayor asta sa anda nga mga kabinite mag borobugtaw ron kag asikasohon ang problema kang pomoloyo kag banwa. Sa tulad nga sitwasyon kang Cabatuan basi palang nga waay makatalopangod ang aton nga mayor kang ginatawag nga frontline kang Cabatuan para sa hanngod nga mga investment. Ang mga barangay nga Tiring,Tabucan,Pamol-ogan,Gaub,Duyan duyan,Manguna kag ang mga sunod nga mga Barrio kadya spacious katama kag tama ka attractive sa mga investor (i knew a few foreigner that owns a piece of property in these areas)Ti kon may development kag mayad nga idea ang politiko dyan sa monsipio ang ispalto okon semento nga karsada halin sa Tabucan asta sa Manguna bastante kag tama ka hanngod nga factor nga makapabangon kang income kang Cabatuan.Pero kon magpabongolbongol lang tana ang taga Cabatuan ti mamantiner lang tana kita kadya kang tora kang iban kag bali iristaran kang mga criminal ang Cabatuanl.\nPost by taga bangga on Jun 8, 2007 19:35:36 GMT -5\nmayad nga aga sa tanan !\nsa na man-an kang tanan, ang Iloilo International Airport paga inagurahan ron sa June 13 (kabay nga indi ron dya ma postpone pa) kag suno sa mga ATO officials, right on the following day ma umpisa ron dayon ang mga commercial flights. cgurado excited gid ang tanan nga makita kag ma batia-an ang ginahod kag binagrong kang mga eroplano giya kanaton. pay indi amo dya ang bantayan ta, kundi ang mga tawo dyan sa municipio nga dapat mag hulag ron kag maghimo kang mga tikang o paagi nga makapa tin-ad kang aton banwa.\nsa Sta. Barbara, sa pag umpisa kang airport may byahe ron ang jeep from Sta. Barbara plaza to the airport. dapat amo man ran daad giya kanaton or ang tricycle taw-an ti permit or franchise nga maka byahe dyan from plaza to airport giya ma agi sa bangga Tiring. in this way maka bulig dya ta-o income sa aton mga kasimanwa.....o ano kanimo Mayor?...pero dapat kay-adon man ang kalsada dyan.\nTAPOS dun eleksyon?te maano ta?...ano guid mayad?ano mahimo da?...waay gd.ano ang nag bag o?waay gd. sa makita ko...bato pinta na kalboro mangud!....ang gym...daw balay ka pating!...ang plaza..masal-an nga paadto sa kadagmayan..daw ka kugnan...maan kung ga ano ang opisyal ta.mayad man ran ah..may development man..kaysa waay.ano ma tugda ta?....may website ang cabatuan..waay man sulod.tapos ang logo ka cabatuan...karbaw makita mo...daw kahuruya dba?waay gd dating!....CABATUAN BUGTAW!...ga sumat palang kamo...abi niyo duro dun ang na ubra nyo!...BASTA BUGTAW KAMO..PARA MAKITA NYO KUNG ANO PA DAPAT BAG-OHON....SALAMAT.\nTi amo gid dya ang gina koon ko halin pa kang una.Ang Cabatuan tana waay gid ti paaraboton hay ang tanan nga mga tura kag pan-os ron kang iban nga banwa amo pa ang gina torok torok nga indi pa gani sigurado kon anda himoon.Kon indi tana lokpan ang aton nga mga tawo sa monsepyo waay tanda naga gereho waay ti mga polos sagi lang ka pakandidato asta may borol-an kang anda nga irigmaon.Gina hungit pa pirmi kag waay ti labot ang palasik nanda.\nAng aton tana nga mga lederes sa Cabatuan nanamian lang nga tawgon nga mayor o vice o konsehal agto kaw sa pista namon para maka higop kaw kang sabaw.Ti maan tana kaninyo kon magparareho kadya ka estopedo ang mga nagasirikongkong dyan sa munsepyo sapwan lang kamo.\nDaw may nabasahan man ako giya kang nagriligad nga mga posting giya nga may talpolano nga matam-is gid ang ana pagdayaw kang tawo sa monsipyo hay waay gid kono ti nag pangontra sa kay yee.Ti sa akon lang nga sabat kadya kana nga basi ang mga tawo nga may aram kag intelehente mahuy-an ma lang kon si yee ma lang ang kasompong na sa politiko hay [edited by moderator].dugangan pa kang mga konsehales nga indi gani kamaan mag barasa.Ang iban gani kang konsihal ngaran dyan nag iri-intra sa politiko nga inoripon kang Cabatuan para may inogdogang capital da sa madyong kag mag ara-arte.\nTi ang ma suhestyon ko takon giya nga gabay pa may matarong tarong, may aram, may plano sa kabuhi kag utwas kang banwa,may proweba sa anda nga responsibilidad bilang alagad kang Cabatuananon, kag may mission kag vision para sa ana nga banwa para ma iliminar dya ang ang indi maposlan nga mga naga sirikongkong dyan sa monsipio.\nIndi maabotan pira ka tuig ang banwa kang Sta barbara kag San Miguel bota kang infrastucture,matinlo kag mahipid nga espaltado nga karsada,rako kag dragkol nga mga investor kag negosyo ang Cabatuan tana doro squatter nga naga payagpayag kag doro holdaper kag matakaw.\nPost by MAOY TAGA LATAGON on Jun 9, 2007 18:44:32 GMT -5\nANG MAYAD KA DIA PANGITA KAMO KANG REPRESENTANTE NYO NGA MAG IMPRINTA KA DIA NGA MGA MAPOSLANON NGA DEBATI NYO SA INTERNET KAG ITOK-AP SA MATA KANG TAWO TO SA MONSIPIO HAY MASAKO TANA SI YEE KAG SI VICE [edited by moderator] .....HAY KON MAGBOHAY NGA AMO KA DIA ANG PROBLIMA KANG CABATUAN DAYAWON ASTA DIIN NGA ANG MGA CABATUANANON TANA PORO LANG MINANGO^.\nDORO KARAKO ANG NAGA PAHANGINHANGIN NGA NEGOSYO SA CABATUAN ILABI ROGID RAPIT SA AIRPORT PAY WAAY MAN TI MAYAD NGA AKSYON ANG INYO NGA MAYOR, TI ANO MAY MGA OTOK MAN SANDA KARAN KON WARA?\nPost by taga Calayo on Jun 9, 2007 18:56:14 GMT -5\nti hood gid sa tanan,,,, kadya nga tiempo tag ororan mangsag-a kag manalog gani takon kang taroy kag pantat halin sa bangga tabucan asta sa mangguna calayo hay gin bati roman kang grader kag ligis ang karsada.kon magtig-irinit ro man karon nagabohawe ang yab-ok. may pasalamatan man daad kita kadya kon antes ta mapatay sa asma kag anos kon mapa ispalto kang banwa ang karsada nga ran.\nSir Victor Maroma ti basi ikaw palang maka tao kang mayad nga mga advice dyan sa tawo sa monsepyo abir boligi man ang imo nga mga kasimanwa paagi sa pag lecture mo kananda ka ran sa kinaray-a, indi mo pag ininglison hay tapos ron ang kampanyahanay.\n\"ANG KARSADA HALIN SA TABUCAN LAPOS SA SAN MIGUEL\"\nKang panahon ni Marcos may programa si imelda nga green revolution,kang kinsi anyos nga nag ligad may programa ang dept. of health nga pangtanum kang balonggay SA KILID KANG KARSADA. ti sa tulad ka dya hay si sir victor sa konsehal mang tanum kita kadya kang tarong kag saging sa kilid karsada hay waay man taton sa hi-tech nga cilization.\nHOOSIER, ikaw gid ang naga pahabok kang kayoting nga ulo ni amon yee kag ni ronilo caspe indi man sanda maposlan ka ran.kon-i sanda to nga nosnosan da kang kalboro ang pono ka paho sa tubang kang monsipio para may obrahon sanda indi nga sagi lang sanda kang [edited by moderator] gini oyangan da ang senentimos nga arkabala kang alogbati kag kadyos sa tinda.\nMayor Yee okon Vice Ronilo Caspe abi sapula ninyo si kagawad Perla Zulueta nga buligan nanda kamo kang proyekto nga gina pangabay kang mga kasimanwa ta sa Cabatuan.Kon sa bagay si kagawad Zulueta taga Cabatuan man ran ti basi mabuligan nanda kamo karan hasta nga ma paispalto ang karsada halin sa Tabucan paagto sa manguna lang.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/129\/cabatuan-politics-update?page=4","date":"2019-09-23T05:36:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514576047.85\/warc\/CC-MAIN-20190923043830-20190923065830-00101.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9370891452,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9370891451835632, \"hil_Latn_score\": 0.02880849316716194, \"ceb_Latn_score\": 0.016197890043258667}","num_words":1492,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.277,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.983,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"kon tingobon ta ka basa ang mga posting sa forum nga dya daw isa man lang gid ang ponta riya kang mga Cabatuananon nga amo ang pag-asenso kang banwa ta para malikawan ang gutom,unemployment kag crime.Ang linya nga gina sulat ni ayam,senior citizen,taga banwa kag iban pa nga serioso sa anda nga tapico para sa ikamayad kang banwa mayad gid daad kon maka lab-ot sa igtalopangod kang aton mga lideres sa monsipio.Hay ti san-o pa tana mahulag ang Cabatuan antes mag agto pa sa indi mayad nga sitwasyon ang tanan.\nAng pag develop kang infrastucture sa Cabatuan(specifically ang karsada nga naga konectar kang san miguel kag Cabatuan)strategic kag tama ka hanggod ang potential na kon investment kag commerce ang pagahambalan.Itao ta pa sa iban nga banwa ang hanggod nga income kon ang cabatuananon mismo maka pondar kang anda mayad nga income kag para sa banwa.Ang mga na displaced sa lupa nanda sa latagon ang iban gani waay pa maobos baydan kag waay ron sanda ti obrahon nga parayan.Ti kon mahimorat-an daad kang mayor kang Cabatuan nga ma develop ang dyang mga proyekto mabuhinan ang poverty kag crime rate,kag gutom sa Cabatuan.Nag pa obra dulang ako gani kang de dose hay ang isa ko kang pamilya biktima ron kang akyat bahay kang nagriligad lang nga binolan.May teenager nga ginsugo kuno ni talpolano nga bol-on na ang TV kag ang radyo na.Dugangan pa gid kang bodolbodol gang nga amo gid ran ang ginatigan-an kang bogakhang.\nTi sa mamogot nga istorya maabot ang adlaw nga kon waay tana ti development ang Cabatuan mangin reservoir taton kang tanan nga klase kang kriminal kag isa kanaton mangin biktima ka dyang mga problima.Isa gid takon ka pomoloyo nga naga pangabay sa pinasahi nga mayor kang Cabatuan nga magdidikar gid sa mga proyekto nga dya para ng matigayon sa gilayon antes matabo^ ang mga amo dya nga problema nga tama kadasig magrapta.\ndaw mayad ran ang imo nga suhestion. pabay-i lang kay padara ko kag address kay sir victor. kay man kung sa iba basi pang-uli pa nanda sulat ko. mahal pa man ang toilet paper. hopefully actionan ni sir victor ini na mga suhestions nga ginsulat diri sa forum. kon indi nia actionan lagson gid tana kang ayam buang.\nikaw mag andam kuring kay kung basi himoon ikaw nga siopao sang intsik dyan sa banwa.nagatulo pa naman laway nanda karan kon ang sulod sang sipao ay kuring. ti andam lang ta nga duha eh. pero di ka magkahadlok, basi pa lang kung makatiraw sanda kang kuring kag ayam mag bag-o isip nanda. patilawon ta kuring... ano pigaw. basta kaayohan sang banwa... hala bira.\nmaskin ano pa ka duro nga laswa ang ibaligya sa tinda tarong,kamatis,tagabang,balonggay, hantak okon luy-a bokon man gihapon ti bastanti makabulig ang arkabala para makabulig sa pomoloyo sa aton barrio kag banwa proweba nga matood gid dya indi kita makaduhaduha kon ang lider kang aton banwa indi mag gawa sa forum nga dya para ma saydan kag ma asikaso ang reponsibilidad nanda hay ang depression kag inimol nga problema sa aton pinalangga nga banwa buhay ron nag umpisa.\nAng bag-o nga airport manami gid nga monohon kag silawon hay ti bag-o pa sa tulad ka dya kag waay ti gatobo^ nga cogon maskin ano lang nga banwa sa anda lugar anda gina angkon sta barbara,san miguel,iloilo asta pati oton kag leon Ang aton banwa tana indi bation maskin ang airport dyan pa sa latagon nga may eroplano matunog ang bagrong hay daw waay man ti output ang pinallanga nga lideres naton parte sa mga mayad giya nga diskosyon\nhustu dya tapos ron matood ang eleksyon kag pangkampanya Ang mga tawo gya nakotoy ron kang tawag nga politika nga waay kwenta Pay ang pinakaimportante tulad nga mag abansi ang aton banwa para malikawan ang ano man nga klase ka problema Poverty,criminal,drug addict,unemployment amo ang mangin resulta Sa bag-o nga airport sa ibabaw kang taramnan doro nadoraan kang obra Ti aber san-o pa taton mag mato mato ka dya\nAng investor,torista,korean,insik,americano okon hapon Naga agto-istar-negosyo malang sa mga lugar nga matinlo^,safety,matawhay,matahum kag mapinalanggaon Ang Cabatuan amo ang corazon ka dya kon e tamdan kang goberno kag lideres naton ang infrastructure project kag ang costruction---ang resulta,..ang pomoloyo may obra,may inogbakal kang habon,baringon,pantalon, arayapunon kag ang banwa waay ti duro nga irintindihon\nTi ang karsada halin sa tabucan asta sa mangguna amo dya ang frontline para sa ikauswag kang banwa Taw-an gid kang prayoridad nga ma ispalto o ma concreta sa labing mas maaga para indi ron magralayas ang mersyo,investor sa iban nga planeta. Ti ang amon tanan nga gina tugda giya,. nga....Mayor palihog,......pleee..ease....Aton ron dya Pakiusap ikaw sa mataas nga mga politika para matigayon dya Ikaw ang mangin hero kag pinakapallanga kag bilog nga banwa.\nindi mo lang pag e delete kon ano man ang imo gin imprinta para maskin ipaamak pa ran nanda to guilty man angod sanda karan kon indi sanda maka basa, maskin isa lang karan kang mata nga nagamokrat ni mayor mag basa ma enjoy gid ka ran tana.Ma miss nanda ang kalipayan giya kon indi tanda ka maan mag basa kang kinaray-a nga dragkol litra na.\nsibuyas\nti lobada ron dya ang binalaybay ni kamatis,kihadi ron dan kang bombay kag pitkan kang asin kag binoog nga ginamos para makahigop ta kang sabaw ka linagpang?? taroy,bangros,siopao,?kuti????ayam???\nti mayad hay waay mo ron gin irog ngaran ko giya sa super forum kang Cabatuan,hay sa sobra ko kang tuwad tuwad ka kadlaw giya indi kaw sagi sunod sa gina tuwadan ko hay maasohan ikaw kang tambotso loyatyat ron nga daan ang gin orab ko nga halo kag banayan.\nkabay gid nga mabasahan nanda ang mga koro koro sa forum dya nga, para mahimo ron kang mga opisyales ang dapat nga makapamayad sa banwa kag makabulig sa parangabuhian subon kang mga pumuluyo sa kaumhan kag sa banwa.\nkabay nga aksyunan niyo dya, para indi ron magkarambola mga tawo giya, para makakadlaw kag masinadyahon lng kita pirme sa forum nga nagabasa kang mga binalaybay nanda..di bala?\nkay kon way giyapon mehora, ayti asta sano tinio mangram os pirme kang mga suhestiyon dya...abi imuklat ron ang mga mata kag mag obra..\npara sa mga kasimanwa ko tunay nga Cabatuananon mga lin-ay,sultero,sultera,gwapa,kag gwapohon mga maaram nga mga ginang kag ginoong ilabi ron gid kay vice ronilo kag mayor ramon basi mamook pa ang inyo katurogon bugtaw ron kamo sa inyo nga daramguhanon meetingi ninyo dyan ni sir victor nga ang uswag kang banwa kang mayad nga solosyon para indi taton sagi ka tangra sa iban nga banwa hay waay taton ti paarabuton\nAko may parayan man nga natabunan kang airport sa latagon wara pa nanda gani maimpasan kabayad takon hay siguro buhay ron kang iba na igit kag napamos-on waay lang ta kamaan kon sin-o nga dyan sa posisyon kato nakalamon ti tulad ang antos daw indi kapin kag bokon pira nga daan ka bilog ang akon parakan-on maskin magbyahi trisikad halin sa kaagahon asta sa hapon pira gid ka pisos kulang gihapon\nAng karsada halin sa tabucan asta sa manguna sobra pa sa turogban kang karbaw ka lao kon tinguranon maskin kapon indi kaagwanta mag dagon dagon hay dragkol nga bato naga nagarinapta kag tama ka batsihon tama ka huroya sa mga kaingod nga kabanwahanon\nKon tag-irinit gani ang bangag kag bato nagarilitik hay hala sigi nga ud ud kang grader kag ligis nga paltik ang yab-ok nagalolon sobra pa sa agi kang sariksik pati hapon nagakomod sa mga apelyido nga insik hay kono lintik nga insik mabakas magpalasik indi sanda makapti kon ano ka garapal ang pinoy-pinay nga politiks\nTi isipan nyo dya ti mayad nga tiknik para ang karsada ngaran maispalto o ma concrete para dayawon sa urihi nga ang Cabatuan sa idalom kang inyo administrasyon nga number one-- very beautiful and very neat\nang naman-an ko na insik dyan apelyido na sa Cabatuan amo man lang ang mayor ta, ti boot mo hambalon buhay ron inyo nga panaw panaw ni ayam dyan sa tubang kang monsipio daw waay man angod ti gana si insik mag appear giya sa forum para makatalopangod kang anda nga mga responsibilidad.Abi dugangi nyo kang guisantes ang inyo nga panakot sa \"cats tail\" basi mauyonan da pa kamo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/129\/cabatuan-politics-update?page=6","date":"2019-09-23T05:43:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514576047.85\/warc\/CC-MAIN-20190923043830-20190923065830-00103.warc.gz","language":"krj","language_score":0.976585567,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9765855669975281, \"hil_Latn_score\": 0.014562143012881279}","num_words":1368,"character_repetition_ratio":0.034,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.29,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.98,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) DOJ magapadara dugang nga tawo sa pagbantay ka presyo kang naga-panguna nga baraklon\nManila (13 October) -- Ang gobyerno magadugang padara kang National Bureau of Investigation (NBI) sa pagbantay kang mga presyo kang importante nga pagkaon kag kinahanglanon sa lugar nga apektado kang bagyo Ondoy kag Pepeng kag magadakop kang mga establisemento nga naga supak sa Price Control Law.\nSi Secretary Agnes Devanadera kang Department of Justice (DOJ) naghambal nga ang mga ahente kang NBI sa National Capital Region lamang ginpabantay ka presyo ugaring kadya ipadara man sanda sa norte nga bahin kang Luzon agud mapasiguro nga ang presyo kang importante nga pagkaon kag kinahanglanon magapabilin nga normal ukon hindi magta-as.\nSi Devanadera naghambal pa gid nga ang gobyerno nakadakop na ka may 60 ka mga tindahan nga nag supak sa layi kag ginahanda na ang kaso sa mga establisemento nga padayon magapamentaha ukon magapamatok sa layi.\nKang ginpamangkot sa presyo kang laswa, si Sec. Devanadera nagsabat nga ang presyo kang laswa nabase sa karaku-on na kadya kag sa kinahanglanun kang tawo. Tungod nga ang probinsya kang Benguet kag iba pa nga probinsya sa Luzon nahalitan kang bagyo Pepeng ang presyo kag karaku-on kang laswa sa tindahan pwede ma-apektohan.\nSi Press Secretary Cerge Remonde nagkuon nga ang Departamemento kang Agrikultura sa idalum ka pagdumara ni Secretary Arthur Yap naga pangita na ka pama-agi agud mataw-an ka solusyon ang dya problema.\nSi Presidente Gloria Macapagal-Arroyo nagmando na sa Department of Public Works and Highways sa pagpanguna si Secretary Hermogenes Ebdane nga himu-on ang tanan nga pama-agi agud ang mga narangga nga karsada pwede na ma-agyan liwat.\nAng mga ahente kang gobyerno naga bantay na sa mga pwede magpamintaha sa dya nga sitwasyon kag ang DOJ nagapasiguro nga anda ipatuman ang pinalidad suno sa layi.\nSi Secretary Remonde nagahinyo sa publiko sa pagbulig bantay sa presyo kang importante nga pagkaon kag kinahanglanon sa anda komunidad kag i-report sa Department of Trade and Industry kag DOJ ang dya nga pagpamintaha. (PSM\/PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&fi=p091013.htm&no=62","date":"2019-09-23T09:47:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514576345.90\/warc\/CC-MAIN-20190923084859-20190923110859-00097.warc.gz","language":"krj","language_score":0.925919652,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9259196519851685, \"ceb_Latn_score\": 0.04673069715499878, \"hil_Latn_score\": 0.023461809381842613}","num_words":329,"character_repetition_ratio":0.07,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.178,"stopwords_ratio":0.362,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.976,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"sibuyas ano gid imo sagi kananda kapakaskas ikaw bala padalagan kandidato para doro imo cash basi pirdi man ikaw angod ni meyor hay doro ron ana nga pinanngas ti oyang lang kaw ka laway mo kag sakit kang imo lawas\nSB TUVILLA, abi appear don ikaw giya haydoro interesado mag question kag ikaw mag answer hay daw ikaw man ang representante kang Cabatuan. Basi may mag donate roman kang isa ka sako nga white rabbit kag lubid lobid kag botongbotong.\nBaw ang karsada sa duyanduyan kag mangguna pwede makapanalog kang turagsoy kag baringon nga pantat ba. Abi kon sin-o ayhan mayad nga lederes kang banwa metingi nyo ron di-a kang san miguel nga banwa kag pa e ispalto para basi doro pa nga negosyante dyan maka bulig sa income kang Cabatuan.\nang akon lang matugda sa aton nga mayor nga imbis hala tampok nga tampok kang bato sa karsada halin sa tabucan asta sa manguna daw waay gid ti mayad nga rason a. Hay man kon insa? Sa sigi nga ab ab kang karsada ang kudal obos naga karatumba kag sa sigi nga pison okon ligis, isa ron ka dosina nga tiles ang gin patches ko sa salog Kalabanan kang digding kang balay nga semento naga relitik. Naga sarakit likod ko ka sagi ka doko kag tama ka oyang kang kwarta. Ti abi mga toto kag mga nonoy himorat-i nyo dulang di-a abi kag ipa ispalto di-a ang karsada nga halin sa tabucan kag san miguel. Maski linyahan nyo dulang kang kalboro kon waay ron kamo it barakal kang pintura. Palihog i unaha nyo anay di-a nga proyekto hay doro maka polos kag makabulig sa tawo kag isa di-a ka proyekto nga marapit sa inyo bag-o nga airport hanggod ang ma bulig na sa banwa.\nBasi kon may tiempo kamo mag basa kang iban nga parti ka dyang Cabatuan forum daw may foriegner man dyan gani nga naga panilag kon ano ka esmarte ang tawo sa cabatuan para sa anda nga progreso.Di-a ang Tsansa sa pag asenso naga parapit ron kaninyo.Ti bokon man kamo ayhan ti bulag kag bugnol kag kon may mga aram man kamo abi kay-ada nyo ang responsibilidad nyo para maypagtaha man ang iban nga tawo para sa kanaton nga taga cabatuan.\nsa laygay ni lola o ni lolo pamatii bala ninyo ang mal-am nga experiensyado Hay man-an da tanda kon ano ang futuro Maskin kang gamay pa kamo nga waay ti dilargo Sa pangabudlay nanda halin pa kang waay kamo matawo Bastante ron nga leksyon para sundon ninyo\nKon mayor ikaw kang Cabatuan kinahanglan ikaw naga himakas pareho bala kang mayor monfort sa dumangas hay maski patay ron pay ang hinimoa-an na indi asta san-o mapanas Para ang cabatuan man makautwas kag mangin debuenas\nman-an mo kamatis? ga bilib gid ko kanimo sa deklamasyon gani kag binalaybay, ikaw pirmi ang numero uno pay ti anohon ta diya? hay pareho kita waay sa puwesto siguro kung ikaw ron mayor, matuman gid rang imo mga proyekto\nPost by taga cosolacionmanguna on May 10, 2007 13:50:22 GMT -5\ncon sin-o daad matadong tadong nga lideres sa politiko abi boligi man ninyo kami nga mga pomoloyo para ma ispalto man ang karsada giya kanamom.Hanngod gid daad day-a nga bulig para s abanwa kang cabatuan kag san miguel\nTi ano gid ang akon pagkabalaka nga ang mangin mayor sin-o Ang asenso kang Cabatuan mahinay pa sa bitokon nga ba-o Maski e higtan nyo pa si super mayad nga talpolano sa monsipyo Para sa asenso kang banwa mag maniho Daw waay man angod ti apot apot ang abtan kang banwa asta san-o.\nKon si Mayor yee man angod ang mayor kang banwa nga gwapo Basi pa manlang maka pinsar kang mayad kag bag-o nga plano Para ang karsada halin sa tabucan lapos sa san miguel e pa espalto. Imbis nga sagi tampok kang dragkol nga bato nga mala ulo\nHay duro ang investor nga interesado mag negosyo Kon mayad ang dalan sa pag tuhaw kang airport nga bag-o Hay sa mga asawa,bana,amigo kang mga tawo nga nasakpan ka dyang baryo. Rako ang foriegner kag laban americano\nTi san-o pa ta kadya makabugtaw kag mag mato mato Kon doro ang foreigner nga intersado mag negosyo kon indi taton kamaan mag develope kag mag attract ka dyang mga ivestor kag mga tawo Piho sa iban nga banwa tanda maagto. Yadi pa daad ang buwis para sa Cabatuan makaagto.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/129\/cabatuan-politics-update","date":"2019-09-22T20:55:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514575674.3\/warc\/CC-MAIN-20190922201055-20190922223055-00528.warc.gz","language":"krj","language_score":0.986869216,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.986869215965271}","num_words":730,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.266,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.991,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) PGMA nagmando bulig sa mangunguma para mapasiguro bastante nga pagkaon\nManila (6 September) -- Si Presidente Gloria Macapagal-Arroyo nagmando sa mga ahensya kang gobyerno sa pagta-o ka bulig sa mga mangunguma nga naapektohan kang bagyo Ondoy kag Peping agud mapasiguro ang bastante nga pagkaon sa masunod nga mga binulan.\nSi Deputy Spokesperson Anthony Golez nagkuon nga ang mga narangga sa kaumahan nakadangat na sa P5.5 bilyones kag dya madugangan pa kun mag abot ang mga report halin sa iba nga rehiyon.\nGinku-on pa gid ni Golez nga ang Departamento kang Agrikultura sa idalom kang pagpamuno ni Secretary Arthur Yap nagapasiguro sa mga mangunguma nga may bastante nga tinago nga produkto pang agrikultura para sa bilog nga tuig. Mabatyagan pa ang epekto kang bagyo Ondoy kag Pepeng sa masunod nga tuig.\nSi Golez naghambal pa gid nga si Secretary Arthur Yap magabakal kang bugas sa iba nga pungsod sa madali nga panahon agud masabtan ang mga kinahanglanun kang katawhan.\nSi Secretary Peter Favila kang Department of Trade and Industry nagpasiguro man sa mga katawhan nga wara ti problema sa paghimo kang mga pagkaon kag iba pa nga mga kinhanglanun sa pungsod nga ginabaligya sa mga tindahan.\nSi Golez nagpangabay sa mga pribado nga sektor sa pagpahuram kang andang mga trak para sa madali nga paghatod kang produkto sa mga supermarket kag mga tindahan. Ginapasiguro ni Golez nga wara ti kakulangan ka pagkaun sa pungsod.\nAng DTI ginmandu-an man kang Pangulo sa pagbantay kang presyo kang mga mayor nga kinahanglanun agud malikawan ang pagpamintaha kang iba nga mga negosyante kag ang madakpan nga nagasupak sa dya nga mando pagapinahan kang di magsobra sa P2 milyon kag 15 ka tuig nga pagka-preso. (PSM\/PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&fi=p091006.htm&no=48","date":"2019-09-23T20:12:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514578201.99\/warc\/CC-MAIN-20190923193125-20190923215125-00429.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9455635548,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.945563554763794, \"ceb_Latn_score\": 0.029650770127773285, \"hil_Latn_score\": 0.02179074101150036}","num_words":281,"character_repetition_ratio":0.055,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.409,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.979,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Post by taga sta barbara on Jan 9, 2010 0:40:42 GMT -5\nrefugee,mayad lang nga adlaw kanimo,mas damol akon bukay kanimo tamad ko mag suay kanimo palawiga dulang isip mo kag imo nga naman-an parti pangabuhi kag e share sa inyo nga website sa cabatuan. para makabulig kaw sa inyon nga sosyodad. Sa mga taga cabatuan ang ang akon nga nabalitaan nga kandidato kang inyo mayor kang banwa ninyo si Bob Maroma kag si Hypti Correa.Waay takon kamaan kon sin-o ang mga konsehales may gabay lang ang maaros aros man hay doro karako tana pamilya ko sa cabatuan.\nMayad nga adlaw kaninyo mga kasimanwa ko. Nadiskubre ko ang forum nga dya, ti ma entra man ko. Tinuom ang gina sugid kang banwa ta nga namit gid tirawan kang nakapasyar kanaton. Gani ako tana kuon ko amo ang mayor nga ingediente kang tinuom kundi si neytibmanok takon. Sige baylohanay taton panghunahuna kag mga ideya ah. Salamat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/129\/cabatuan-politics-update?page=18","date":"2019-09-17T15:04:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514573080.8\/warc\/CC-MAIN-20190917141045-20190917163045-00278.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9906765819,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9906765818595886}","num_words":151,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.209,"stopwords_ratio":0.298,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) WWF nagdayaw kay PGMA sa mga hinimu-an tuhoy sa Climate Change\nManila (21 October) -- Ang World Wide Fund for Nature (WWF) sangka internasyonal nga organisasyon nga nagatuyo sa pag-untat kang mga kahalitan sa palibot nagdayaw kay Presidente Gloria-Macapagal-Arroyo sa mga hirikuton nga ginhimo agud matawag ang atensyon kang katawhan tuhoy sa pagbag-o kang klima (climate change) kag ang epekto na kadya sa palibot.\nSa pakipag-kita ni Director General James P. Leape kang WWF International kay Presidente Arroyo, ginhambal na nga ang bagyo Ondoy kag Pepeng sangka karahadluk nga patima-an kang mga kahalitan nga mahimo madara kang pagbalhin kang klima sa Pilipinas kag sa bilog nga kalibutan.\nGinhambal ni Leape nga si Presidente Arroyo naga-implementar na kang mga polisiya kag inisyatibo agud mapasangkad ang naman-an kang katawhan sa isyu kang pagbalhin kang klima. Gindayaw man ni Leape ang stratehiya kang Pangulo sa pag partisipar kang mga pribado nga sektor sa Coral Triangle Initiatives.\nAng gobyerno kang Pilipinas nakipag-angut sa Conservation International kag WWF sa pagdihon kang mga proyekto para amligan ang kadagatan.\nAng Coral Triangle sangka grupo kang mga nasyon kun sa diin ang mga katubigan nangin uruli-an kang 75 porsyento kang mga organismo sa kalibutan. Ang dya nga mga nasyon amo ang Indonesia, Papua New Guinea, Pilipinas, Solomon Islands, kag Timor Leste.\nSi Presidente Arroyo nagpirma kang Coral Triangle Initiatives imaw kang mga Pangulo kang nasyon sa Asya Pacifico agud masabtan ang mga problema sa kadagatan kag mga isla sa palibot kang rehiyon kang Coral Triangle. (PSM\/PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&fi=p091021.htm&no=26","date":"2019-09-18T17:50:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514573323.60\/warc\/CC-MAIN-20190918172932-20190918194932-00006.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8587067723,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8587067723274231, \"ceb_Latn_score\": 0.12272176891565323}","num_words":249,"character_repetition_ratio":0.072,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.181,"stopwords_ratio":0.369,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.966,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Post by bakiro ni tay olay on May 15, 2007 22:24:43 GMT -5\nTi kabay lang daad sa mga nag daraog nga dya sa politiko kang Cabatuan, nga ang mga proyekto bokon lang ti pangtanom kang bulak kag alogbati sa agsadan okon kontes kang saot kag mis gay sa plasa kondi mag isip isip man daad kang hanggod kag maposlanon nga proyekto para makabolig sa pomoloyo kag sa banwa.\nHalimbawa: doro ang interesado nga imbestor kag mga negosyante nga ma paispalto ang karsada halin sa tabucan asta sa san miguel kag may linya kang telipono para marapit kag aksisabol sa airport, maan kon sin-o ayhan ka dya ang mataas ti aram nga makapatigayon kadya nga proyekto.\nSIR VICTOR... CONGRATULATION........ kay ara kana dyan kabay pa nga mag asensyo na gid ang banwa ta. abi tudloi manga imaw mo dyan nga konsehal magsabat sang \"INDI\" (NO) kag indi lng pirme \"OO\" (YES) sa mga maisog nga mga tao dyan. ang manga pomoloyo sang banwa nagasalig gid nga hanggod sa imo. indi lang patahom sang plaza ang imo himuon kundi ang maayo nga kahimtangan kang mga pomoloyo sang banwa. maluoy man kamo sa mga pobre dyan sa banwa.\namo ran kung mayad hinimuan mo sa banwa mo sigurado daog ka gid sa mga kasimanwa mo kay man buol mo ang pagsarig nanda kag pagpati nanda sa pagdumara kang banwang Cabatuan, ang kwarta kang banwa waay ginausikan, kundi sa mga mapuslanon nga mga proyekto ginabutang...mayad nga panimuot sa mga tawo kag mapisan nga suluguon kang banwa gina ubayan gid pirme basta mayad ang ginaobra nga pagserbisyo sa banwa ta, MABUHAY KA MAYOR RAMON C. YEE kag VICE MAYOR RONILO O. CASPE !!!\nTi kabay man daad kon may tinindogan ang ginapanghambal kang politika dya kanaton sa Cabatuan.Sa tulad ka dya daad dapat ron nga silawon kang aton lideres kang banwa ang kauswagan kang banwa umpisa sa pagtuhaw ka dyang airport sa latagon. Waay ron ti parayan sa latagon, ti kabay pa nga makita ninyo ang mayad nga paraagyan sa pagkabig kang mga inbestor sapag invest sa banwa kang Cabatuan.Para hanggod ang mabulig sa pomoloyo kang Cabatuankag mangin mauswagon.\nBiti biti- ti diin abi ka dya ma ka paminsar ang mga lideres sa banwa kang Cabatuan hay ti ang tanan nga naga porongko^ dyan sa monsipio sa karimonat nanda daw waay man di-a sanda it eksperesnya kon ano ang pag kinabuhi dyan sa landing. Ti husto gid ikaw, hay ang matabo kon waay ti mahimo ang banwa kang Cabatuan tora gid lang kang sta barbara ang anda nga agomon Ilabi ron gid hay sa likod tana naka igo^ ang cabatuan.Pay kon may matino^ nga naga plano para sa kaaraydan kang Cabatuan may kasolbaran pa di-a pay kon way malang sa kalag ang Cabatuan guwa na daw kasilyas dulang nga antipolo type pa.\nKon may makamaan daad mag hikoti okon mag promoter toya sa mataas taas nga pang ginoberno abi halimbawa sa Iloilo okon to sa Manila doro nga mga project okon infrastructure ang maka pabangon kag maka pa asenso it hanggod para sa Cabatuan.Kag isa pa matood di-a nga tanan nga pantakaway harapharapan pa giya mo lang makita sa side kang cabatuan.\nAng isa pa gid kang ehemplo nga ang Tawo tana sa Cabatuan laban sa wakal nga wakal waay ti expansion ang ginaisip.Daw doro man dya nabasa ko nga mga foriegner goro di-a pay ti daw waay man ti mayad nga responso sa mga taga Cabatuananon nga naga halin.\nano dya ma minaoy dlang tana ka dya ang mga taga Cabatuan.\nAbi mga lideres sa municipal kang banwa cabatuan taw-i man ninyo ran ti igtalopangod kon ano ang naga kadapat indi lang dyan sa mosipyo kag sa atubang na nga plasa ang sagi nyo ka kotikot. Indi nyo pag uyangi ang kwarta kang Cabatuan sagi paukal kang bato sa karsada halin sa tabucan asta sa manguna.Hay duro ang poroton kang mga balong kag haboy sa atop kang balay rodto.\nI pa ispalto nyo bala hay amo man lang dyan ran nga lugar ang nabilin kag frontline para sa negosyo. Hanngod ang kitaon ninyo sa buwis kay sa mag mantiner kamo kangpisos pisos sa VAT kang dahon kag kamoti.\nang problema kung maunpawan pa. ang hangover nanda sa gastos sa eleksion daw grabe gid. how can they help the poor and the needy kay sila mismo in need na kay ubos na kuwarta nanda ka gasto sa eleksion. know what... when you are poor and needy you have the tendency to become greedy. how could they serve the needy when now they are hungry for money after the election their pocket is empty. ti, paano lang ka dya ang manga projecto kag kauswagan kang pomuloyo. LUSBOT NA...BUSLOT PA..... BULSA DA!!!!!!","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-39","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/129\/cabatuan-politics-update?page=2","date":"2019-09-23T03:35:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-39\/segments\/1568514575860.37\/warc\/CC-MAIN-20190923022706-20190923044706-00099.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9867181778,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9867181777954102}","num_words":781,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.291,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.99,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) DOH nagpangabay sa school administrators kag estudyante sa pag-andam sa Influenza A\nSan Jose, Antique (3 June) -- Ang Departamento sa Ikaayong Lawas nagpangabay sa mga school administrators sa padayun nga pagpang-andam kag mag implementar kang mga pamaagi sa pag pugong kang pagrapta ka Influenza A sa mga estudyante.\nSa pag umpisa kang klase, si Secretary Francisco Duque III kag Jesli Lapus naglunsad kang Oplan Balik Eskwela para mapasiguro ang kahanda-an kang mga eskwelahan sa pagpugong kang Influenza A (H1N1) sa mga estudyante.\nSi Secretary Duque nag-tao ka mga panugyan sa mga opisyales kang eskwelahan tuhoy sa School Reponse Level System kang Influenza A (H1N1)kag mga basehan sa pag suspende kang klase kun may na tapikan kang amo nga trangkaso.\nBase sa rekomendasyon kang DOH kag lokal nga pag binag-binag kang sitwasyon ang school administrator pwede maka suspende kang klase kun may isara ukon sobra pa nga konpirmado nga natapikan kang Influenza A (H1N1).\nSamtang kun may masobra sa lima ka konpirmado nga natapikan kang amo nga sakit pwede mag deklarar ang DepEd, TESDA kag CHED nga magsarado ka eskwelahan sa lugar nga naapektohan.\nSamtang ang DOH nag report kang dugang pa nga lima ka kaso kang Influenza A (H1N1) kag may kabilogan na nga 21 sa pungsod.\nHalin katong May 1 ang DOH nagkarekord kang 315 tanan ka mga kaso kang trangkaso nga gin obserbahan, 21 kadya ang konpirmdo nga Influenza A (H1N1) kag ang 262 gin deklarar nga negatibo kag 32 pa ang ginaobserbahan ka dya.\nAng pinakaurihi nga report kang World Health Organization katong May 29 nagpakita kang kabilugan nga 15,510 ka Influenza A (H1N1) sa bilog nga kalibutan nga may 99 ka patay sa 53 ka mga pungsod. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-43","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&fi=p090603.htm&no=23","date":"2019-10-18T15:04:10Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-43\/segments\/1570986682998.59\/warc\/CC-MAIN-20191018131050-20191018154550-00526.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8796953559,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8796953558921814, \"ceb_Latn_score\": 0.09747960418462753, \"hil_Latn_score\": 0.01107296533882618}","num_words":275,"character_repetition_ratio":0.092,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.335,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.962,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) Pilipinas naga selebrar kang World Environment Day\nSan Jose, Antique (8 June) -- \"Your planet needs you. Unite to combat Climate Change!\" (Kinhanglan ikaw kang kalibutan, mabuligay para ma batu-an ukon mahagan-hagan ang pagbalhin kang klima).\nAng mga nasambit nga mga tinaga, amo ang tema kang kadya nga tuig nga pag selebrar kang \"World Environment Day\" kun sa diin dya gin lunsad sa Marikina nga gin pangunahan ni Presidente Gloria Macapagal-Arroyo.\nSi Secretary Heherson Alvarez, Presidential Adviser on Global Warming and Climate Change naghambal nga ang tema kang selebrasyon kang World Environment Month kadya nga bulan nagapama-an kang madali nga pag halong ukon pagsalbar kang palibot nga gina halinan kang pagkaon, tubig kag kakahuyan sa pamahug kag nagakatabu na nga pagbalhin kang klima.\nGinpahayag man ni Sec Alvarez nga ang kalibutan sa delikado na nga sitwasyon tungod kang sobra nga kainit kag mabaskog nga bagyo, kag sara sa pinaka apektado kadya amo ang aton pungsod. Si Alvarez nagpanawagan sa tanan sa pagbulig salbar kang aton kalibutan.\nSuno sa mga panalawsaw, may posibilidad nga ma rangga ang kalibutan kun indi ang mga tawo mag binuligay sa pag untat kang polusyon nga nagarangga kang aton kahawa-an.\nSa dyang paghiwat kang Pangkalibutanun nga Adlaw kang Palibot, ginhagad ang tanan sa paghimo kang mga aktibidades sa dya nga kahiwatan parehas kang, pagbisekleta, pulong-pulong sa pag manehar kang basura kag demonstrasyon sa recycling, pagtanum kang kahoy, medical mission kag iban pa. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-43","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&fi=p090608.htm&no=48","date":"2019-10-22T01:47:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-43\/segments\/1570987795403.76\/warc\/CC-MAIN-20191022004128-20191022031628-00230.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9577326179,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":4,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.957732617855072, \"ceb_Latn_score\": 0.02916894108057022}","num_words":239,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.184,"stopwords_ratio":0.335,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.989,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) Lokal nga panguluhan ginapanugyan sa pagdesinyo ka sistema sa padayun nga pagdonar ka dugo\nSan Jose, Antique (9 June) -- Ang mga lokal nga panguluhan ginapanugyan kang Philippine National Red Cross (PNRC) sa paghimu kang sistema sa regular nga pagdonar kang dugo para mapasiguro ang bastante nga suplay kadya kun kinahanglanun sa mga hospital.\nAng dya nga panawagan ginhimu ni Esther Buenaventura bilang Administrator kang PNRC sa probinsya sa meeting kang mga barangay kapitan kun sa diin tana nagtambong sa pag kompanya sa boluntaryo nga pagdonar kang dugo.\nSi Buenaventura nagpahayag pa gid kang pagkakinahanglanun kang nga komunidad kag lokal nga panguluhan sa pag tipun kang raku nga dugo ilabi na gid kadya nga panahon nga naga raku ang nagakinahanglan tungod sa sakit nga dengue kag iban nga balatian tuga kang pagbalhin kang klima.\nKun may kinahanglan nga dugo ang pasyente gina panugyan ni Buenaventura nga magdara kang donor para malikawan ang buhay nga pagpangita ka dugo kag masalbar ang kabuhi.\nSamtang, si Secretary Francisco Duque sa pag selebrar kang World Blood Donor Day sa Hunyo 14 naga panawagan sa tanan sa padayun nga pag donar ka dugo bilang hamili nga regalo sa pag-ayad kang nagamasakit kag masalbar ang kabuhi.\nSi Sec. Duque nag dugang sa paghambal nga kun ang tawo magdonar kang dugo, wara dya nagabuhin kang dugo sa anang lawas, kundi dya mabayluhan kang bag o kag preska nga dugo.\nSuno sa record kang DOH National Voluntary Blood Services Program, may kabilogan nga 510,495 ka bag kang dugo ang na koleta katong 2006 nga kun sa diin 72% kadya boluntad nga gin donar kag 28% mga donasyon man nga gin ilis sa nagamit nga mga dugo. Kang nagligad nga tuig 85% kang mga dugo nga na kolekta boluntaryo nga gin donar kang mga tawo.\nAng kadyang selebrasyon kang World Blood Donor Day may tema nga \"100% Voluntary Blood Donation\" para mataw-an kang pagkilala kag mapasalamatan ang mga donor kang dugo sa tumalagsahun nga hinumu-an bilang sugpon kang kabuhi kag maka panghagad pa gid kang raku nga donor.\nAng World Health Organization naga panguna man sa dya nga lihuk sa pagpakita sa bilog nga kalibutan nga ang pagdonar kang dugo maka salbar kang milyon nga kabuhi kang mga katawhan. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-43","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&fi=p090609.htm&no=67","date":"2019-10-15T18:38:09Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-43\/segments\/1570986660231.30\/warc\/CC-MAIN-20191015182235-20191015205735-00020.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9933892488,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9933892488479614}","num_words":366,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.383,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Post by taga Duyan Duyan CAB on Jul 5, 2007 9:54:30 GMT -5\nMayor Ramon Yee kag Vice Ronilo Caspe kun-i man kami kon ano aton tulad kadya nga swerte ang bulak sa plasa indi man ran mapirdi kon waay mahilamoni ang responsibilidad ninyo e focus any digi sa may karsada sa tabucan asta sa mangguna dampi hingagawa ninyo ka asikaso para indi mag ralayas ang swerte investor,torista,bisita giya naga silaw kang investment pirmi buksi ron ninyo ang inyo mata kag ulo hay tama gid ka importante antes ang aton banwa asta san-o pirmi lang nagapangamote\nBaw pito gid gali kabilog ang inyo nga konsehal siguro ang sweldo da kadya tama gid ka mahal kada agto ko sa monsipio pirmi ko kita sanda tanan ga tikal ti ano ang anda kadya function luwas sa kotsokotso kag wakal sigi nga osik ang kwarta ka banwa sa puro lang ramoskal\nSa term nga dya si victor maroma gid una sa lista ti daw si sir victor gid ang may mataas nga degree kananda giya abi paman-i man kami kon ano imo plataforma tipona ang mga miembro,mayor kag vice hambali nyo ron dya para ang pagkilala kang tawo kaninyo bokon ti lipong nga tanga\ncoloma,villalobos,pancrudo,caballero,amoroso,galindo description kang resume sa idalom kang litrato tama ka duro nga kon basahon mo sa inningles daw ga lango lango waay lang ta makamaan kon naka insindi sanda kadya mismo lumang tugtugin ro man di-a para lang maka pwesto\nang isa kang bana kang pinay nga americano naga sapol kanakon nga gusto sa duyanduyan manegosyo ugaring gusto nanda ang lugar limpyo kag karsada espalto ti koon ko dar-a to ang imo damgo kay mayor sa monsipio basi kon magtubo aram na kon makahambalanay kamo\nPost by taga pamulogan on Jul 5, 2007 11:45:34 GMT -5\nano pa ang ginahulat kang lideres kang aton banwa eroplano sa landing nagalagomba bota^ kang bisita kag torista torista,bisita,negosyo tanan kadya may arkabala kon mag silaw sanda kang cross sa pamul-ogan nga timpo katsila may kano^ man naga pamangkot kon baligya ko lupa^ ko kana ang una nga pamangkot kon san-a ma espalto ang karsada sabat ko nga maan ka dya ang mayor sa banwa pamangkota kon waay man lang ti sabat para mag ayad ang banwa tamnan ko dulang kang patola kag iban pa nga laswa para mag mantinir sa pesetas kag salapi nga VAT kag arkabala sanda\ncabatuan.com ginabasa sa bug-os kalibutan tanan nga banwa sa pilipinas cabanatuan asta isla ka basilan europe, america,soviet basta may karay-a ang ginahambalan tanan nakamaan kon ano ang aton kahuruy-anan kang nagapadalagan kang aton banwa nga waay kamaan hay maskin ano lang nga suhestyon kag plano gina offeran man kon ano pa ang gina hulat da kadya tama gid ka bat-olan\nmga benefesyo para sa Cabatuan nga nagataralang tuya sa iba nga banwa naga aragto kag naga patikang aton ron daad ran kon ang aton lederes nakamaan maghampang maskin daw ano ka barot ang politico kag indi mahangpan duro ang solosyon magsolbar kong ang otok kang lideres sa Cabatuan nagaobra lang.\nang akon tana giya nga matugda ang karsada ngaran halin sa tabucan asta sa mangguna good luck kon may schedule kamo nga na talanha kon waay man bahala ka mo da\nPost by taga tabucan on Jul 5, 2007 13:34:44 GMT -5\nGiya sa Tabucan problema pareho lang Ang lao sa karsada kon magtinguran Sabudan ko dulang kag tanuman Para may garabon ang akon kabataan Sa latagon nadura akon nga taramnan\nDaad ang gin semento nanda nga karsada Halin giya sa Tabucan asta sa mangguna Imbis nga gin laktod nanda halin sa Airport asta sa bangga Ti amo ran ang description nga panakaw ang obra kang politika\nTi mayor kag vice indi ron kamo sagi ka peripisli^ Kon mapaispalto nyo ang karsada nga dya nga tama ka kiwi^ Tabucan asta malang sa mangguna para kamo makakini^ May mga dragkol nga negosyo kag investment nga mabuhi^ Sigurado sa arkabala gid kamo makabawi^\nMasin inyo pa ngaran kang karsada para onto nyo nagapugati ka nguri^nguri^\nPost by TAGA TINIOAN on Jul 5, 2007 14:00:44 GMT -5\nkon ma espalto nyo ang karsada manguna-tabucan mogot dulang nga lao ang amon ma panawan waay problema okey basta matigayon lang kag kon may mga investment nga naka linya ron dyan sa dalan makakita ron kami kang amon amo nga orobrahan\ntulad gutom ang amon nga padulongan ang taramnan ko nga sang kosi sa landing anda gin tabunan kolang gani ang anda bayad sa akon nga parangaboy-an ti palihog gid mayor inyo man kami nga boligan kag ma espalto nyo ang karsada manguna-tabucan para kon may obra kami sa tunga^kang manguna tabucan hanggod gid nga bolig inyo kami ginhatagan para may e plete man si toto kag inday agto sa eskwilahan\nbay-i lang tana ang iban giya nga manami binalay bay da,indi pag e gob-a ang modo kang mga maaram giya,hay puro dya tama gid ka matood nga hitabo sa Cabatuan.Kon waay timo ti naman-an kipota bibig mo para indi magturo laway sa tunga kang bingaw mo. hisa lang kaw hay indi timo ka isrot magsulat,giya roman timo naga pashowing hay waay ti nagasapak kanimo halin pa kauna nga forum ni toto Nereo.\ntama ka gid lomboy.. ini nga mga tawo di dapat sapakon. kung gusto mo lagson ko kag kagton buli na. ;D. waay gid gamaan ang mga tao dyan sa munisipyo parti sini nga forum? daw sa butig ba! naga pabungol-bungol kag naga pabulag-bulag lang sanda ka dya. they are on denial. amo ina kung waay ka hinimoan. you are always on denial. na printa ko na tanan giya sa forum. padala ko ini sa kay sir victor. silawon ta lang kung ano mahinmo ni sir ka dya. \"ora pro nobis\" lang kita anay.\nang obra ni taga taga pang goba^ kang idea kang iban gi nga mayad, abi kong gosto mo nga my attention man ikaw nga ma bool sa mga kasimanwa mo pagtadonga ang gina panghambal mo, indi gani sulat ikaw man timo kang imo binalaybay kon kamaan ikaw indi ron pag tudlo-i iban hay man-an da man karan kon ano gina hambal na,idugang dulang sa imo nga inogsulat giya para maglawiglawig man gawa ang basahon ta halin kanimo.\nSi ayam waay ron dia ti bitik kag bitok hay kada 3 ka bulan gani ana kara nga pa check up sa ana nga dr okon vet. antes mag hampang kang ana nga x-box kag playstation.Kag ang ana gani karan nga gina tsibog \"kibbles and Bits\",Beneful\", kag Ol Roy\" ti imo gani ayam dyan sa inyo gina tangra^ na buli mo kon naga sikongkong ikaw sa ibabaw kang garama-an.\nkuring, bokon takon ti odong a waay gani takon kamaan kon diin ran ang cebu.Ti naga kaon man timo kang mga stetsayd nga cat food pareho ni ayam.Daad bokon lang ti pareho kang gina kaon kang ayam ni taga taga nga naga karaholog bala sa garamaan nga halin kay tagataga. Ungka kon himoon nanda ikaw nga soreso okon siopao naga ropait sabor mo.Hay kon kis-a ang naga karahulog ngaran sa garamaan may apid dia nga tubig nga yellow color na.\nhay... banwa. bisan diin ka lang maagto sa bilog nga kalibotan may tao gid nga ang obra. taga-taga... ay ...tanga-tanga gali. kon may yellow color diri sa grupo abi palihog lang hambili ang mga red carpet people sa munisipyo parti sini nga forum. kon seryoso sanda para sa banwa mamati sanda daad kang mga suggestions kang mga tao giya. buhay ron taghol ko giya waay gid sanda makabati. basi ginahanglan nanda hearing aid, order ta eh. raku^ lata ka gatas nga darigold dyan. paano na lang banwa ka dya kay ang naka bati^ naga pa bongol-bongol kag ang makakita, naga pa bulag-bulag.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-43","url":"http:\/\/iloilo.proboards.com\/thread\/129\/cabatuan-politics-update?page=7","date":"2019-10-17T16:06:42Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-43\/segments\/1570986675409.61\/warc\/CC-MAIN-20191017145741-20191017173241-00104.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9593800902,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9593800902366638, \"hil_Latn_score\": 0.026564689353108406}","num_words":1267,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.227,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.969,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hiligaynon News: (Kinaray-a) BSP: Ekonomiya kang Pilipinas mapag-un sa pihak kang pangkalibutanun nga krisis\nSan Jose, Antique (18 June) -- Ang Bangko Sentral ka Pilipinas (BSP) nag anunsyo nga ang ekonomiya kang pungsod nagapabilin nga mapag-un sa pihak kang pangkalibutanun nga krisis.\nSi Governor Amando Tetangco, Jr. kang BSP nagapati nga ang ekonomiya kang Pilipinas makalam-puwas sa panghangkat kang pangkalibutanun nga krisis kag padayun nga maga mayad sa kadya nga tuig.\nAng gobyerno nagapanan-aw kang positibo nga pagtaas kang ekonomiya ugaring medyo manaba lang dya kun ikomparar sa nagligad nga tuig.\nAng mga ginapadara nga kuarta kang mga Overseas Contract Workers (OFW) nagtaas kag dya nagkita kang 1.4 ka milyon ka dolyar, hambal ni BSP Deputy Governor Diwa Gunigundo.\nSuno sa mga ekonomista, ang ekonomiya nagsaka kang .4 porsyento gid lamang manaba komaparar sa 3.9 porsyento kang sarang tuig matapos magnaba ang domestic consumption kag nagbuhin man ang pagpamakal ukon nagnaba ang paggasto kang mga tawo ilabi na gid ang pamilya kang OFW sa pihak kang mataas nga remittance halin sa iba nga pungsod.\nAng mga ekonomista nagpabutyag nga ang pungsudnon nga ekonomiya magapabilin nga positibo, ugaring labi nga ma apektohan kang krisis amo ang sektor kang consumption kag investments.\nSi Gunigundo naghambal nga ang mayor nga hirikuton kang BSP amo ang pag pabilin nga mapag-un kang inflation targeting kang pungsod.\nAng inflation kun sa diin nagabase ang pagtaas kang presyo kang mga baraklon padayun naganaba kag katong Mayo nag rehistro sa 3.3 ka porsyento manaba komparar sa 12.5 porsyento katong Agusto kang nagligad nga tuig. (PIA) [top]","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-43","url":"http:\/\/archives.pia.gov.ph\/?m=12&sec=reader&fi=p090618.htm&no=17","date":"2019-10-19T23:41:03Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-43\/segments\/1570986700435.69\/warc\/CC-MAIN-20191019214624-20191020002124-00055.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9820008874,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9820008873939514, \"ceb_Latn_score\": 0.015355787239968777}","num_words":251,"character_repetition_ratio":0.073,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.378,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Mga Daan nga Istruktura sa Bugasong\nAng mga daan nga mga istruktura (buildings) sa banwa kang Bugasong kon sa diin ang iba ginpasad maghalin pa kang tyempo Espanyol o tyempo Katsila (Spanish time). Sa kadya nga tyempo, atun pa makita ang pira ka mga kabahin kang dya nga mga istruktura sa atun banwa, isara ron ang kampanaryo kag ang parte ka kumbento.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-51","url":"http:\/\/www.oldbugasongonline.n.nu\/mga-daan-nga-istruktura-sa-bugasong","date":"2019-12-11T05:40:38Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-51\/segments\/1575540529955.67\/warc\/CC-MAIN-20191211045724-20191211073724-00246.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9906851649,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9906851649284363}","num_words":62,"character_repetition_ratio":0.085,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.387,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Wp\/krj\/Moskobado\nSangka sahi kang kalamay ang moskobado. May baskug dya nga sabor kang lasaw. Kilala man dya bilang Barbados sugar okon moist sugar. Siri nga kapi-kapi ang ana nga kolor, kag mas sapra kag mas ragkut dya kompara sa iban nga kalamay. Indi pareho kang iban nga brown sugar nga himo sa repinado nga may lasaw, ang sabor kang moskobado halin gid sa tobo kon sa diin dya ginhimo. Makasarang dya bisan sa taas nga temperatora kag bohay dya maguba kon tagoon. Sarang man dya ilakut sa sari-sari nga irimnun. Kauna, amo dya sa sara sa mga pinakabahul nga export kang Pilipinas, labi run kang mga tinoig nga 1800.\nMga kapariho na nga kalamay ang Jaggery, Demerara, kag Turbinado.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-51","url":"https:\/\/incubator.wikimedia.org\/wiki\/Wp\/krj\/Moskobado","date":"2019-12-07T22:54:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-51\/segments\/1575540502120.37\/warc\/CC-MAIN-20191207210620-20191207234620-00378.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997758269,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9997758269309998}","num_words":118,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.424,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"balaysugidanun.com\nHomilya ni Pope Francis sa Misa sa Tacloban sa Kinaray-a\n\"Kag ingud na sa krus anang Nanay. Parehas kita kang gamay nga bata sa mga tion kun san-o buta kita kang kasakit kag indi run makahangup kang bisan ano. Ang mahimo lamang natun amo ang magkap…\nPost to Tumblr","id":"","dump":"CC-MAIN-2020-10","url":"https:\/\/www.tumblr.com\/widgets\/share\/tool\/preview?shareSource=legacy&canonicalUrl=&url=https%3A%2F%2Fbalaysugidanun.com%2F2015%2F01%2F20%2Fhomilya-ni-pope-francis-sa-misa-sa-tacloban-sa-kinaray-a%2F&title=Homilya+ni+Pope+Francis+sa+Misa+sa+Tacloban+sa+Kinaray-a","date":"2020-02-27T10:22:20Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2020-10\/segments\/1581875146681.47\/warc\/CC-MAIN-20200227094720-20200227124720-00448.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9984772801,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9984772801399231}","num_words":50,"character_repetition_ratio":0.015,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.34,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Dugang nga trenta y dos ka mga sacada ang nakabaton kang bulig pinansyal nga ga balor Php10,000.00 galin sa gobierno probinsyal kang Antique.Sa mensahe ni Governor Rhodora Cadiao, gusto na buligan ang mga sacada tungod nga ana na man-an kung ano ka budlay ang magpagpanakada.\"Ang dya nga Php 10,000 itugro ko kaninyo, gusto ko ma man-an ninyo nga ang kwarta nga dya ana ka mga Antiqueño, nangin instrumento lang ako para dya nga bulig mapalab-ot sa mga naga kinahanglanun–patas kaninyo nga mga sacada\", dugang ni Gov. Cadiao.Ang dya nga kantidad pagagamiton ka mga sacada para magpundar ka anda nga pangabuhi-an kag para sanda makatibawas sa kapigaduhon ilabi nagid sa kadya nga panyempo. \"Gapasalamat gid ako kay Gov. kay sa pulo ko ka tuig nga pagpanakada kadya lang takon ka tiraw ka ayuda nga galin sa gobierno,kung wara tana nagpanikasug para kami mabuligan siguro wara kami ka baton kang dya nga kantidad. May pambakal run ako ka baboy, alagaan ko kag ibaligya ang bilin ibakal ko kang kawayan, ipakid-an ko ka amon balay kay gabok run\", panugidon ni Juanrito Cervera, sacada nga taga Catunggan II, Sibalom.Sa piyak nga bahin, ginhinyo ni Governor Cadiao ang mga sacada nga magpa-accredit gid sa Department of Labor and Employment (DOLE) kong sanda may tuyo pa nga magbalik sa pagpanakada.\"Dapat magpa-accredit kamo sa DOLE, hay kung may mga ayuda ang gobierno , hindi kamo ma duraan ka ayuda , hay rugto run ngaran nyo sa DOLE naka register run kamo. Ang I.D. ngara proteksyon nyo inkaso may matabo kaninyo sa ibang lugar, kag amo ra serbi nga giya namon para sagapon kamo kag buligan. Amo ra ginapangabay ko nga buol kamo ka I.D sa DOLE or PSWDO or Sacada Desk para hindi kamo pag-abusuhon nga mga sacada\", dugang ni Gov. Cadiao.Samtang, suno kay Mr. Randy Ardeño Sacada Desk, kutod ka mga sacada nga hindi maka parehistro hindi makabalik sa Negros para magpanakada. Suno man kana, nga makipag-angut lang ang mga sacada sa anda kadya nga mga milling supervisors para ma asikaso ang anda nga pagparehistro sa DOLE kag pag buol ka I.D. sa probinsya.Sa Huwebes, People's Day sa norte nga bahin kang probinsya may trenta y singko ka mga sacada ang makabaton pagid kang dya nga bulig pinansyal galin sa gobierno, dya suno kay Mr. Ardeño.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-04","url":"https:\/\/antique.gov.ph\/32-ka-mga-sacada-nakabaton-bulig-pinansyal-galin-sa-gobierno-probinsyal\/","date":"2021-01-19T05:36:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-04\/segments\/1610703517966.39\/warc\/CC-MAIN-20210119042046-20210119072046-00622.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9694396257,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9694396257400513, \"hil_Latn_score\": 0.02257479541003704}","num_words":377,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.279,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.975,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinaray-a News: Legarda nagdara kang raku nga proyekto sa Antique\nSAN JOSE, Antique, Enero 18 (PIA) - - Si House Deputy Speaker kag Antique Lone District Representative Loren Legarda naghambal kang mga proyekto nga ana ginpatigayon sa Antique kasan-o gid lamang sa sangka paghinun-anun sa programa kang Philippine Information Agency.\nAng pagta-o kang importansya sa dunang manggad kag palibot, pagduso kang programa sa \"arts and culture\" kabahin kang programa ni Legarda\npara sa tayuyon nga pag-uswag kang Antique.\nAna ginhambal nga may pundo run nga napertinesir sa pagpatukod kang eskwelahan nga Antique High School for the Arts, ugaring tungod sa\nCOVID ang pondo gingamit anay para sa mga programa may relasyon sa COVID-19 pero tana nagala-um nga dya mapondohan kadya nga 2021.\nAna man ginhambal ang bill tuhoy sa pagdeklalar kang northern Antique bilang 'protected seascape and landscape' nga makita sa mga banwa kang\nLibertad, Pandan, Sebaste, Culasi, and Tibiao bilang 'eco-tourism zone' agud mapasiguro ang responsible kag mahinalungon nga paggamit kang dunang manggad.\nAna man ginhambal ang padayon nga suporta sa mga magagmay nga negosyante, mangunguma, mangingisda kag iba pa nga sektor paagi sa mga\nprogram kang DSWD, DOLE kag DTI.\nPadayon man ang suporta sa mga mangunguma, mangingisda paagi sa pagta-o kananda kang mga kagamitan nga maka pasanyog kang andang kita.\nPadayunon man ang TUPAD (Tulong Panghanapbuhay sa Disadvantage Workers) kag pangabuhi-an nga ginta-o man kang nagligad nga tuig para\nnga mabuligan ang raku nga mga katawhan sa tunga kang pandemya.\nAng pundo para sa ika-ayong lawas padayon man kag may mga proyekto man para sa magpanami kang mga hospital nga may mga bag-o nga idepisyo kag kagamitan.\nSige man ang implementasyon kang Aid to Individual in Crisis Situation or AICS nga ginpatuman man kang nagligad nga tuig kang nakabulig sa\nraku nga pamilya nga masabtan ang andang kinahanglanon sa pihak kang pigado nga pangabuhi.\nMay manami run man nga transportasyon sa pagbukas kang Antique-Manila nga byahe kang eroplano kag RORO bus halin sa Culasi- Caluya- Mindoro kag pabalik.\nHambal ni Legarda ang katumanan kang raku nga mga bulig natabo lamang sa kadya nga pagdumarahan.\nTana nalipay gid nga nagamit na ang anang 18 ka tuig nga experyensya sa Senado para makadara kang raku nga proyekto sa Antique. (JBG\/PSM\/PIA- Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-10","url":"https:\/\/www.bignewsnetwork.com\/news\/267570032\/kinaray-a--legarda-nagdara-kang-raku-nga-proyekto-sa-antique","date":"2021-02-25T16:41:22Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-10\/segments\/1614178351374.10\/warc\/CC-MAIN-20210225153633-20210225183633-00567.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9826049805,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.98260498046875}","num_words":367,"character_repetition_ratio":0.05,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.379,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"KALIBO, Aklan—Nagapadayun ro imbestigasyon it kapulisan sa pagbaril sa sangka eaeaki samtang nga naga-ihi sa Brgy. Loctuga, Libacao.\nNakilaea ro biktima nga si Reon Inggo, 22-anyos ag residente it nasambit nga lugar.\nGindaea raya sa ospital bangud sa tama it bala sa anang butkon.\nBase sa report, nag-agto imaw sa lamay it anang gumankon, apang kat gintag-ihi hay nag-agto raya sa madueum nga portion agud nga mag-ihi.\nSamtang, nakatalikod hay nakabati raya it eupok it baril nga ginapatihan nga halin sa pugakhang ag pagkatapos hay nataeupangdan kara ro naga-ilig nga dugo sa anang butkon.\nNagapabilin nga blangko sa biktima kon sin-o ro nagbaril kana bangud nga madueum ro lugar.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-10","url":"https:\/\/www.bomboradyo.com\/kalibo\/sangka-eaeaki-ginbaril-samtang-naga-ihi\/","date":"2021-03-01T13:51:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-10\/segments\/1614178362513.50\/warc\/CC-MAIN-20210301121225-20210301151225-00025.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9107506275,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9107506275177002, \"hil_Latn_score\": 0.04020966589450836, \"bno_Latn_score\": 0.03891775384545326}","num_words":109,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.239,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.924,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"PARA SA IMPORMASYON KANG TANAN:\nAng Local Government Unit kang Valderrama nagapasanag nga sa kadya nga tiyempo, WARA IT KONFIRMADO NGA POSITIBO NGA KASO KANG COVID-19 SA BANWA KANG VALDERRAMA.\nNaman-an kang Gobyerno Munisipal nga may mga katawhan nga nagapalapnag kang SALA NGA BALITA nahanugod sa gin-alegar nga positibo nga kaso kang Covid-19 sa aton banwa. Wara kita nagatolerar sa pagpalapnag kang sala nga impormasyon nga nagatuga kang kakugmat kag pagsalangisag kang aton mga katawhan.\nPara sa kasayuran kang tanan, sa kadya nga petsa, Hulyo 7, 2020, may 43 kita ka mga pasyente nga ginbaton kag gintatap sa Valderrama Ligtas Covid Center.\nTravel PUMs – 35 (3 OFWs, 32 LSIs)\nContact PUMs – 7\nProbable – 1\nAng specimen halin sa aton Probable kag Contact PUMs nabuol run kadya kang Swab Team halin sa Integrated Provincial Health Office (IPHO) kag ginahulat pa ang resulta sa sulod kang 5-7 ka adlaw.\nANG OPISYAL NGA PAGPAMAAN MAGAHALIN GID SA LGU KAG SA IPHO. Gani indi kita magkabalaka kag magkahadlok tungod lamang sa balita kang mga tawo nga wara it sampaton nga ihibalo nahanugod sa matuod nga sitwasyon.\nAgud mauntat ang pagpalapnag kang sala nga impormasyon kag sala nga paghusgar, ang LGU sa kadya nga tiyempo nagapasar kang ordinansa nga magatugro kang penalidad sa dya nga sahi kang mga hirikuton.\nMangin mabinantayon kita kang aton mga ginahimo kag ginahambal nga makatuga kang kahalitan, kahuruy-anan, pagpagpamigos kag makapanaba kang reputasyon kang aton mga kasimanwa nga suspetsado, probable ukon pagahusisaon pa, kag kompirmado nga may kaso kang Covid-19, mga health workers, kag mga frontliners.\nMagpadayon kita sa pagtuman sa mga pagsulundan kang minimum public health standards nga ginmando kang Department of Health pareho kang pagsuksok kang facemasks, social distancing, kag paghugas kang alima.\nIririmaw kita tanan sa pagpakigbato kontra sa Covid-19 paagto kaaraydan bilang sangka banwa.\nMary Joyce Monterona Roquero\nMunicipal Mayor","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-10","url":"http:\/\/valderramaantique.gov.ph\/covid-19-updates\/","date":"2021-02-24T20:54:25Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-10\/segments\/1614178347321.0\/warc\/CC-MAIN-20210224194337-20210224224337-00510.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9856714606,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9856714606285095}","num_words":295,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SAN JOSE, Antique, Abril 21 (PIA) - Gindayaw ka mga opisyales kang probinsya kang Antique ang mga frontline workers tungod sa andang dedikasyon sa obra ilabi na gid nga ang probinsya kag bilog nga kalibutan may gina-atubang nga krisis.\nSi House Deputy Speaker kag Representante kang Antique Loren Legarda naghambal kang anang pag-apresyar sa katutum kang mga doktor, nars kag tanan nga empleyado kang Angel Salazar Memorial General Hospital (ASMGH), iba pa nga hospital sa probinsya , klinika kag tanan nga pasilidad sa ika-ayong lawas tungod importante ang anda serbisyo sa ti-un kang pandemya.\nAna man gindayaw ang mga naga mentinar kang katawhay kag kalinong kag tanan nga nagta-o kang serbisyo sa mga katawhan.\nSamtang si Governor Rhodora Cadiao nagapasalamat man sa mga frontline workers nga wara nagbiya kang andang obra bisan pa sa mga kabudlayan nga anda gina-atubang, gani ana ginpasamatan ang andang serbisyo.\nSa pihak nga bahin, si Legarda nagahingyu sa tanan sa pagbuligay kag suportahan ang lihuk kang gobyerno. Ana man ginpahayag ang anang\nsuporta sa mga inisyatibo kang gobyerno probinsyal.\nAna man ginpabutyag ang suporta sa administrasyon ni Presidente Duterte paagi sa pagpa-athag kang mga programa kag lihuk kang gobyerno\nnga mataw-an kang suporta ang mga katawhan lakip na ang pagpanagtag kang bakuna.\nSa bahin kang gobyerno probinsyal, si Cadiao naghambal nga konpirmado run ang alokasyon nga P100 Milyon lakip ridya kadya ang mga amot halin\nsa mga banwa tungod sanda nag-alokar man sanda sa andang mga katawhan. (JBG\/psm\/PIA-Antique)\n--","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-21","url":"https:\/\/construction.industriesnews.net\/news\/268870178\/kinaray-a--serbisyo-kang-frontline-workers-sa-antique-gindayaw","date":"2021-05-10T22:30:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-21\/segments\/1620243989749.3\/warc\/CC-MAIN-20210510204511-20210510234511-00445.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9881570935,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9881570935249329}","num_words":240,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.183,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.992,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinaray-a News: LMP magapadayon suporta sa mga naga-uli nga LSIs, OFWs\nSAN JOSE, Antique, Agosto 3 (PIA) – – Nagpasalig ang League of Municipalities (LMP) sa Antique sang padayon nga naga suporta sa mga naga-uli nga Antiqueños sa tunga kang paghangkat ka pandemya nga COVID-19.\nSi LMP President Mayor Mary Jean Nicopior-Te ka Libertad nagadayaw sa suporta nga ginatao kang mga alkalde sa anda nasakupan nga Locally Stranded Individuals (LSIs) kag returning overseas Filipino workers (OFWs) bisan pa nga nagabuhin ang andang pondo.\nAna man ginhambal nga sa tunga kang kabudlay, wara gid sanda nakapoy agud mapasigurado nga protektado ang anda nasakupan kontra sa COVID-19.\nKang Hulyo 30, ang Antique ang may pinakaraku nga numero kang LSI sa rehiyon 6 nga may 8,107 lakip na ang mga sakada nga halin sa isla kang Negros kag 935 ka mga OFWs.\nAng Hatid Tulong nga programa kang gobyerno nasyonal nakapatigayon man nga magpauli kang 71 ka mga LSIs kag sanda dya gindara sa andang mga banwa bilang pagsunod sa proseso kang 'quarantine.\"\nKang nagligad nga bulan kang Hunyo kag Hulyo linibo ka mga Antiqueño halin sa Luzon ang nauna nga nakauli paagi sa programa nga \"Libre Uli Antique\" nanday Governor Rhodora Cadiao kag Deputy Speaker\/Antique Lone District representative Loren Legarda.\nGinpasalamatan man ni Cadiao ang mga lideres kang banwa nga wara gid ginakakapoy sa pagprotektar kang andang nasakupan.\nAna ginhalbal liwan ang padayon nga suporta kang gobyerno probinsyal sa lihuk kang mga kabanwahan.\nGin-anunsyo na man ang pagabot kang 'wing van' nga ginbakal kang probinsya para magbulig sa pagdeliver kang mga bulong kag suplay medikal sa mga banwa.\nGinpanugyan gid ni Cadiao nga ang tanan nga naga-uli dapat magsunod sa patakaran nga ginapatuman kang IATF para malikawan ang pagduro kang COVID-19.\nSi DILG Provincial Director Cheryl P. Tacda nagpadumdum man sa tanan nga naga-uli nga magbuol kang sulat nga may koordinasyon sanda sa mga banwa antes sanda mag-uli para sa tayuyon nga pagproseso kang andang kinahanglanon. (JBG\/psm\/PIA-Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-25","url":"https:\/\/kuwaderno.com\/2021\/kinaray-a-news-lmp-magapadayon-suporta-sa-mga-naga-uli-nga-lsis-ofws\/","date":"2021-06-17T08:35:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-25\/segments\/1623487629632.54\/warc\/CC-MAIN-20210617072023-20210617102023-00111.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9908928275,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9908928275108337}","num_words":317,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.366,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Si Maria Milagros \"Nenen\" Geremia-Lachica tumanduk ka Sibalom, Antique, gradweyt kang BA Comparative Literature sa University of the Philippines in the Visayas (UPV), Iloilo City kag malawid nga nag-obra bilang research associate sa Center for West Visayan Studies kang UPV. Kang 1989, natugruan tana kang Cultural Center of the Philippines (CCP) kang Literature Grant sa Pagsulat kang Binalaybay sa Kinaray-a kag tana ang makuon nga una nga manunulat sa kontemporaryo nga Kinaray-a nga natugruan kang nasyonal nga pagpasidungug. Nagasulat man tana kang play kag napaguwa dya sa duro nga mga tion kag kang 1991, liwan tana natugruan kang Literature Grant kang CCP sa pagsulat kang one-act Play sa Kinaray-a. Kang 1996, nagbaton tana kang UPV Chancellor's Award for Most Outstanding Employee in Research, Extension and Professional Staff. Ang Pagsulat…bayi ang anang una nga libro kang mga binalaybay sa Kinaray-a. Ginbalhag kang University of San Agustin Press, Iloilo City kang 2006 bilang parte kang padya – ang San Agustin Writers Grant nga ana nabaton kang 2005. Kaimaw ka ana'ng pamilya, nagaistar tana kadya sa New Jersey, USA kag nagabulig patigayon ka proyekto sa pancreatic cancer bilang research coordinator ka sangka hospital.\nLitrato: Bradley Beach, Thanksgiving 2012\nUna sa tanan, nagapasalamat ako kay Pangga Gen sa pagtukod na kadya'ng Balay Sugidanun nga nagtingub kang atun mga limug, damgo kag mga paminsarun bisan pa nga nagrinapta run kita sa bilog nga kalibutan.\nKang kita namutos kang atun binagtung parayu sa atun banwa, ayhan wara kita makatalupangud nga ang labaw sa tanan nga handumanan nga atun nadara amo ang atun namat-an nga hambal. Mahimo magpud-is ang litrato, magisi ang mga sulat, madura ang kulintas pero ang hambal nga namat-an nagapabilin sa dughan kag panghuna-huna. Malipatan lang siguro natun ang iban nga mga tinaga amo nga mayad gid may Balay kita nga ginatipunan, ginapasirungan, ginapahuwayan kag turon-an. Ang mga tinaga nga ayhan buhay run wara natun mamitlang liwan mabasahan natun rugya sa Balay Sugidanun.\nAndut abi nga magsulat pa sa Kinaray-a? Ano ang pulos karia sa kalibutan kar-on nga harus tanan nagausar ka Ininglis sa komunikasyon, siyensya kag teknolohiya? Bilang tumanduk ka sangka kultura nga may dumaan nga paranubliun, nagapati ako nga katungdanan kang tagsa kanatun ang pag-amlig kag pagpadayon kang atun ginpanubli. Kauna kabudlay paminsarun ang kalapad, karayu kag kabahulun kang kalibutan amo nga nagbiyahe ka binulan ukon tinuig antes malab-ot ni Magellan kag masapwan ang mga isla nga ginpangaranan Pilipinas. Kar-on nga panahon, sa pagkahapus lang mag-agto sa kon diin nga manyaok. Ang karayuun ukon distansya sangka numiro nga daw nalikupan ka aso – metros, kilometros, maan lang a. Pero mas hapus hangpun ang pagsukol ka distansya sa minutos ukon inoras. Amo run ria ka hapus kag kadasig ang tanan kar-on kag amo man ria kadasig ang pagsulud kang nanari-sari nga mga bagay nga makapalipat kanatun kang atun ginhalinan.\nBuku't malain ang pagtuon kang iban nga kultura, ang pagpaambit kag pagpakigbagay sa atun palibot kon sa diin man kita mapadpad. Wara ti malain ang pagsunod kang mga buruhatun kang iban nga kultura, ang pagtugru kang pagtahud sa anda'ng kinalain kanatun kag ang pagdayaw kang kanami. Pero katungdanan natun ang pagbukas ka atun mga baul, ang pagbasluskay ka mga tinipigan nga mga istorya, ang pagsugid sa atun mga kabataan kag kaapuhan kon ano kag diin ang anda'ng ginhalinan. Katungdanan natun ang padumdum kang atun ginhalinan. Kabay nga padayon nga mabakud ang kalat nga nagahigot kanatun tanan, ang Kinaray-a nga hambal kag kultura nga atun nadarawat halin sa atun mga mal-am.\nAng dya'ng blog ginpangaranan ko nga \"Bag-ong Bahit,\" angay ka nagaaso-aso nga bag-ong sukad nga kan-un sa ibabaw ka lamisa, imaw ka nagaaso-aso man nga sangka yahong nga sinabawan nga bantalaan ukon ano man nga dapli. Bag-ong bahit bangud ang tema ukon topiko bag-o ko lang napinsaran, nabatian kag mahimo nga nagakatabo pa gihapon sa palibot. Mahimo nga maestorya man ako ka natabo kauna nga tiempo ukon ka sarang hapon, basi magbutang man ka mga litrato, mga arte kurit-kurit (ang akun gali logo ginhimo ko sa Microsoft Paint) kag kon ano pa nga makapukaw ka akun luyag isulat ukon ibutang rugya.\nKon sa kusina, nanari-sari ang atun ginaraha kag tungud duro kita sa panimalay, nanari-sari man ang mga panabor ukon panglasa. Basi kis-a masobrahan ka aslum ang sinabawan ukon tam-an man ka kahang nga makapainit ka talinga. Sarang man nga magkulang it sangka pitik nga asin ukon makuon ang iban nga kulang ka ginamus. Sa makaoyon ukon sa indi man, ang mapasarig ko gid lang nga ang akun ipaambit rugya sa Balay Sugidanun tanan bag-ong bahit halin sa karaha kang akun panghuna-huna.\nGani ginaagda ko kamo sa paghapit rugya sa Balay Sugidanun, sa pagpungko kag sa pagbukas kang tinakluban sa lamisa. Basi matabuan man ninyo kis-a nga wara ako it raha, kabay indi kamo madudla. May ginatigana gid pirmi sa mga nagahapit ang atun maalwan nga tagbalay.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/01\/30\/bag-ong-bahit\/","date":"2021-07-23T21:44:55Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046150067.51\/warc\/CC-MAIN-20210723210216-20210724000216-00237.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9988902211,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":6,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.998890221118927}","num_words":795,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.327,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kang bata pa ako, abi ko masubo ang istorya kang akon kabuhi. Binaya-an kang nanay, pinabay-an kang tatay. Mayad lang ginsapupo kang sangka tatay nga may bulawanon nga tagipusuon kag ginbaton kang sangka nanay nga saku sa pag-atipan kang anang anum ka mga bata. Pero kang natapos ko ang kolehiyo kag nag-umpisa obra sa sangka estasyon kang telebisyon sa Iloilo, nakita ko ang nagkalain-lain nga mga miserable nga sitwasyon. Nagahibi ang dughan ko kon makakita ako kang mga bata nga nagapakilimos sa dalan. Masami ginasita ko ang mga nanay kag tatay nga ginagamit ang mga bata sa pagpangayo kang kwarta sa mga estranghero. Daw ginapihak ang dughan ko sa tagsa ka raid sa mga pula nga balay ilabi na gid kon may mga menor de edad nga mga babaye nga nalamon kang prostitusyon. Ang iba naghalin pa sa marayu nga probinsya. Ang rason, kinahanglan mag-obra para makabulig sa pamilya. Ang iba nagdumdom nga mang-empleyo pag-abot sa syudad. Malas Lang, bugaw gali ang nasug-alaw.\nProstitusyon, human trafficking, isara sa pinakabahul nga problema sa bilog nga kalibutan. Masami mga bata ang biktima ukon madali mabiktima. Bangud ayhan inosente pa ang mga paminsaron? Daw sa indi ako mag pati sa istorya kang sangka Africano. Nagbahol sa poder kang anang ginkilala nga mga ginikanan sa Europa. Matawhay ang pangabuhi bangud may sarang ang pamilya. Kang nagtaliwan ang nanay, ginpahalin tana kang tatay Kay kuno indi na matuod nga bata. Ginbakal lang sa Africa kag gindara sa Europa. Gingamit kang anang adoptive nga tatay para makapangasawa kang taga Europa kag makapanubli kang manggad kang asawa. Ang pobre nga bata sa masulod kang malawig nga tuig, wara nakama-an kang matuod nga istorya kang anang kabuhi. Sa diin kag kay sin-o tana naghalin? Daw sa kaangay lang nga gintakaw kana ang anang kaugalingon nga personalidad. Nagbalik sa Africa agud tultulon ang anang ginhalinan.\nNasubuan gid ako magpamati ugaring nabinagbinag ko nga maswerte gali ako. Bisan nga nagbahul ako nga wara na kilala ang nanay, wara gintago kang akon adoptive nga tatay kon sin-o ako. Ginsuportahan pa ako sa pagpangita kang ginhalinan ko.\nGinapanumdom ko ang mga kabataan nga biktima kang human trafficking kag prostitusyon. Pira ayhan kananda ang nakama-an kang andang matuod nga istorya? Pira ayhan kananda ang nagahandum nga balikan ang andang mga matuod nga pamilya? Base sa UN.Gift,ginabanta nga may 1.2 million nga mga bata ang biktima kang human trafficking sa kada tuig. May pinakamataas nga kaso sa bahin kang Asya kag Pasipiko. Masami nga pamangkot kang mga tawo, san-o ayhan matapos ang amo nga problema? Nabinagbinag ko nga samtang may kaimulon tuga kang nagahanggud nga populasyon, samtang may mga ginikanan nga wara it untat ka pamata bisan wara it ikasarang, samtang may mga bata nga indi maatipan kay raku ang mga libayon, samtang may mga ginikanan nga wara nakama-an kang andang matuod- tuod nga responsibilad, padayon lang nga magalala ang problema sa human trafficking.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/22\/bata-bata-naga-ikaw-nadura\/","date":"2021-07-30T16:18:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046153971.20\/warc\/CC-MAIN-20210730154005-20210730184005-00545.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9982947707,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":15,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9982947707176208}","num_words":479,"character_repetition_ratio":0.06,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.186,"stopwords_ratio":0.367,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Timpla lang kamo kang inyo Milo. Darwa ka kutsara lang ha? Diya ay kalamay nga maskubado\" hambal ni Nanay. Si Tatay nagatindog sa may gawang nagahigop kang anang Milo samtang nagapanigarilyo. Nagasako ron ang linupok sa sagwa. Batiun ron gid kag todo-todo pa gid. Ginbuol ko ang bahol-bahol gid nga tasa kag ginbutangan ka darwa ka kutsara nga Milo. Gindugangan ko dayon ka sangka kutsara nga kalamay kag gintirawan. Kulang pa tam-is na.\n\"Pagsulod sa Revel Grove village, daw piyesta gid man ang pamatyagan. Ang diperensiya lang, daw matuod gid nga nagbalik ako sa panahon nga sa sine ko lang makita -- mga eksena sa mga pelikula nga Braveheart, The First Knight, Joan of Arc, King Arthur, Merlin..ahh..kag duro pa gid nga iba nga indi ko madumduman. Paborito ko gid maglantaw kang mga pelikula nga medieval ages ang tema. Pati ang mga tawo nga bisita sa village, nakapamiste man suno sa tema kang festival. Nadugangan pa gid ang akon kalipay kang nakita ko ang bandera kang aton pungsod Pilipinas sa sangka balay nga naga-display kang mga costumes!\"\nLuwas sa mga pamayo o kun pamiste kauna, naobserbaran ko nga wara gawa ti iba nga posing ang mga tawo kun magpakodak kato anay. Kalabanan sa mga laki may sigarilyo sa baba kag tiso lang kun magtindog o kun magpungko. Kag talagsa lang gid sa malaka ikaw makakita kang daan nga retrato nga may nagangirit. Haros tanan pormal nga nagaturok sa kamera kag kun kis-a gani daw haros nagadumot pa nga matarom kun magturok.\n\"Pagtabok ko sa suba paagto sa amon balay, nakita ko dayon si nanay nga nagapanit kang langka. Daw haros wara pa ko nakalambot sa ugsaran ginsinggitan ko dayon si nanay kon ano ana nga ginaraha. Ang sabat na malaga kuno tana ka langka nga laktan kang baog kag batwan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/jo-padulla\/","date":"2021-07-23T23:14:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046150067.51\/warc\/CC-MAIN-20210723210216-20210724000216-00184.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9588483572,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9588483572006226, \"hil_Latn_score\": 0.02435864321887493}","num_words":299,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.314,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.983,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kang nagligad nga semana, darwa man ka probinsya ang akun gin-agtunan para sa akun research. Ang una amo ang probinsya kang Prachinburi, sa sangka farm nga naga-produkto kang semilya kang tilapia. May gina-negosyar kami nga research kaimaw sa tag-iya kang hatchery nga dya. Amo dya ang nagapanguna nga hatchery kang semilya kang tilapia sa bilog nga Thailand, kag basi sa bilog man nga kalibutan. Tungod ang semilya gina-export man nanda sa iban nga lugar sa Asya, Africa, America kag Europa. Buhay ko run dya nga kilala ang mag-asawa nga nagpatindug kang hatchery – ang bana British kag ang asawa Thai. Mga mayad man sanda nga mga tawo, maalwan kag masadya nga imaw. Nag-umpisa sanda sa gamay lang kag kadya nagbahul run ang negosyo kag naka-rehistro run bilang sangka kompanya.\nMga darwa ka oras ang byahe halin sa Bangkok paagto sa lugar nga dya sa sagwa kang banwa kang Prachinburi, ginatawag nga Bansang. May apartment sanda sa Bansang para sa mga nagabisita sa farm. Tungud bukut syudad ang lugar nga dya duro gawa mga bagay nga daw indi komportable sa apartment. Bare basics lang bale. Duro pa tanga kag iban nga insekto sa sulud kang kuarto. Gani nga sagi ako spray kada balik ko sa kuarto kag maglagsanay sa tanga para lang nga makaturog ako kamayad nga wara ti kahadluk nga kagtun nanda ako. Wara man ti kurtina ang kuarto gani nga nagbakal ako kang bahul nga tuwalya sa tinda para matabunan ko ang bintana sa likod. Ang bahul nga bintana sa atubang gintabunan ko kang kapay. Ang kunsuelo lang nga may aircon sa kuarto pero wara ko man gingamit asta mag-aga hay maramig, kag wara ako ti kapay. Sangka kalbaryo man ang kama hay tama ka tigdas! Kag ang ulunan tama ka nipis! Gani ginbutang ko ang akun bag nga may mga libro sa idalom kang ulunan. Tungud sa kakapoy kada adlaw, bukut man ti problema ang katuyo kag pagturog.\nMga apat ka adlaw ako rugto, imaw kang PhD supervisor ko nga British kag ang sangka consultant nga Dutch nga eksperto sa aeration. Gin-istoryahan namun ang sangka on-farm trial nga amun himuon parte sa pagprodukto kang tilapia nga wara ti lao nga sabor ukon dapug (off-flavour), para puede ma-export sa iban nga lugar. Importante nga wara ti off-flavour ang isda. Luwas sa obra nga dya, nagbisita man kami sa darwa ka tilapia farms para i-testing ang akun nga questionnaires sa pagahimuon ko nga survey parte sa pagbag-o kang pagpadalagan kang anda pagprodukto kang tilapia.\nPagkatapos kang apat ka adlaw, nagpanaw kami paagto sa Surat Thani. Sa south kang Thailand tana dya nga probinsya gani nagsakay kami sa eroplano. Gabii ang byahe kag na-delay pa kang mga sangka oras. Maramig rugto sa domestic airport, mayad lang may dara ako nga jumper ukon sweater pero maramig man gihapon. Ang tuyo kang pag-agto namun rugto amo ang magpartisipar sa Shrimp Fair kag mag-bisita sa mga shrimp farms para man pagtesting kang akun questionnaires.\nImaway man kami ni Key nga bana ko magbyahe, tungud tana ang Principal Investigator kang amun project kag gin-imbitar man tana magpresentar rugto sa seminar. Sa hotel kami nagtener, kun sa diin wara run ti lagsanay kang tanga, kag mas komportable ang kuarto syempre. Darwa ka adlaw ang shrimp fair nga dya, may mga seminars kag exhibits kang mga negosyante kag kompanya nga nagabaligya kang mga kinahanglanon para magprodukto kang pasayan\/lukon. Nag-interview man kami kang akun Thai assistant sa mga tawo nga nag-aratend. Sa mga una nga interviews, gintrain ko tana, kag sa mga masunod tana run lang. Kundi libre ako maglibot-libot attend ka seminar kag lantaw exhibits kag mag-networking. Luwas kari-a may tyempo man ako magpa-foot massage hay tama gid ka-alay ang akun kahig.\nNaglagaw man ako sa binit kang suba marapit lang sa hotel, kun sa diin duro nagabaligya kang mga pagkaun para sa mga nagalagaw-lagaw sa binit kang suba. Ang sunod nga darwa ka adlaw nag-agto kami sa mga shrimp farms. Bisan gamay ukon bahul nga farms, milyones nga kuarta ang gina-istoryahan tungud nga ang pasayan\/lukon bahul kag marahalun dya nga produkto pang export. Gani nga naga-andam gid sanda nga maka-produkto nga mayad hay tama ka-mahal ang anda investment.\nSa darwa nga probinsya nga dya natirawan ko ang lain-lain nga mga pagkaun. Nag-enjoy gid takun sa mga pagkaun nga dya, hay mga manamit gid, kag preska ang mga isda, pasayan, laswa. Nag-enjoy man ka-kaun ang mga foreigners nga imaw namun. Ginaistoryahan man nanda nga wara-wara gid ang anda mga pagkaun kun i-komparar sa sabor kang mga pagkaun rugya. Ugaring sa mga bag-o lang katiraw kang Thai food, dapat mag-andam sa ka-kahang kang pagkaun kun wara naanad sa kahang! Sa mga sunod nga mga semana, mabalik liwat ako sa mga lugar nga dya para sa akun nga research.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/03\/05\/obra-sa-probinsya\/","date":"2021-07-27T01:32:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046152168.38\/warc\/CC-MAIN-20210727010203-20210727040203-00596.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998962879,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":35,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998962879180908}","num_words":789,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.384,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinaray-a News: Mga drayber gin-abisohan tuhoy sa pagpataas kang pamasahe\nSAN JOSE, Antique, Hunyo 11 (PIA6) — Ginhinyo ang mga drayber kang traysikol kag iban pa nga pampubliko nga mga sarakyan rugya sa probinsya kang Antique nga indi magpanukot kang masobra nga pamasahe sa mga pasahero.\nSa sangka press conference, ginklaro ni Gov. Rhodora Cadiao nga wara ti may gin-isyu nga pagsulundan ang Land Transportation Office (LTO) angot sa pagpatigayon kang temporary nga fare adjustment.\nGinpahayag man ni Gov. Cadiao nga ginpasugtan run ang mga transportasyon sa pag-byahe apang bukon tana dya rason agud mang-abuso kang mga pasahero paagi sa pagpataas kang plete.\nNangin isyu sa kar-on ang pagtaas kang pamasahe ka mga traysikol kag PUVs tungod sa limitado nga seating capacity kadya nga modified general community quarantine.\nNag-abiso man sya nga mahimo nga madugangan ang passenger loading capacity kun mapahalog run ang travel restrictions sa masunod nga panahon sandig sa pagsurundan kang Inter-Agency Task Force (IATF).\nSuno sa Executive Order 65, ginpahanugutan dun ang pagsulod kang mga PUVs sa provincial borders apang ini ang maga-obserbar kang precautionary health measures kaangay kang physical distancing kag pagsuksok kang face mask.\nSamtang, indi naman maglapaw sa 50 porsyento ang seating capacity kang mga van, jeepney kag bus, wara labot kang drayber kag konduktor.\nSa pihak nga bahin, indi dapat magsobra sa tatlo ka pasahero ang mga traysikol kag kinahanglan may rugyan kang transparent barriers.\nSuno pa gid sa EO 65, magapabilin sa gihapon ang rate kang pamasahe sandig sa gin-aprobahan nga fare matrix apisar kang limitado nga passenger seating capacity. (JSC\/LML\/PIA6 Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/kuwaderno.com\/2021\/kinaray-a-news-mga-drayber-gin-abisohan-tuhoy-sa-pagpataas-kang-pamasahe\/","date":"2021-08-03T20:35:34Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046154471.78\/warc\/CC-MAIN-20210803191307-20210803221307-00048.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9825683832,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9825683832168579}","num_words":255,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.183,"stopwords_ratio":0.349,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.989,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang mga coronavirus sangka pamilya kang mga virus nga nagatugro kang nanarisari nga mga sakit, maghalin sa ordinaryo nga pag-ubo asta sa mas seryoso nga mga impeksiyon parehas kang Middle East Respiratory Syndrome-related Coronavirus (MERS-CoV) kag Severe Acute Respiratory Syndrom-related Coronavirus (SARS-CoV). Ang coronavirus mahimu man nga halinan kang nanarisari nga sakit sa mga sapat sa uma kag mga ginahëptan nga mga sapat sa balay.\nCOVID-19 FAQS\nLast updated: 7 March 2020\nFilipino | English | Ilokano | Kapampangan | Sebwano | Waray | Meranaw | Kinaray-a | Pangasinan | Bikol | Hiligaynon\nAno dya ang mga coronavirus?\nAno dya ang novel coronavirus?\nAng novel coronavirus (2019-nCoV) sangka bag-o nga sahi kang coronavirus nga wara pa makit-an sa mga tawo. Ang 2019-nCoV nagatugro kang malala nga pulmonya sa duro nga mga kaso sa China kag nagrapta rën sa iban nga mga pungsod kag mga siyudad.\nKatong nagligad nga Pebrero 12, 2020, ang World Health Organization nagpahayag nga ang dyang bag-o nga sakit opisyal nga pagatawgon nga Coronavirus Disease 19 ukon COVID-19.\nSa diin naghalin ang COVID-19?\nKatong nagligad nga Disyembre 31, 2019, ang nagaduro nga kaso kang pulmonya nga wara pa naman-an ang gintunaan nabalita sa Wuhan, China. Ang pagmarasakit naman-an sa urihi nga tëngëd gali sa coronavirus, sangka bag-o nga sahi kang coronavirus nga wara pa makita sa mga tawo.\nAno ang mga sintoma kag posible nga mga kumplikasyon kang impeksiyon kang coronavirus?\nAng masami nga mga sintoma kang impeksiyon kang coronavirus amo ang daw trangkaso kag hapu, hilanat, ubo, ginahapu-hapu, kag kabëdlay sa pagginhawa. Sa mga malala nga kaso, puwede dya halinan kang pulmonya, grabe nga sakit sa bagâ, malalâ nga sakit sa bato, kag pati pagkapatay.\nPaano makalaton ang COVID-19?\nKang Enero 24, 2020, ang World Health Organization nagkumpirma ang paglaton nga tawo sa tawo sa Siyudad Wuha, China. Ugaring wara pa it bastante nga mga impormasyon agëd mangin sigurado tuhoy sa kabaskëg kang paglaton nga tawo sa tawo, sa klinikal nga bayhën kang sakit nga dya, kag kon ano ang ginahalinan kang pagduro kadya.\nAng mga eksperto sa ikaayong lawas ginpaspasan ang andang mga pagpanalawsaw sa ginhalinan kang virus kag kon paano dya nagarapta. Nadiskubre nanda ang nga virus nga dya laín sa SARS kag MERS, pero ginatun-an pa ang pagkamakaralatun kag pagkamapanghalit kadya.\nMay bulong bala sa COVID-19?\nWara it direkta nga bulong para sa bisan ano nga coronavirus abáy rën ang COVID-19. Pero, duro sa mga sintoma mahimu bulngon depende sa kondisyon kang lawas kang pasyente. Ang pag-atipan sa lawas kang pasyente nga may impeksiyon mahimu man himuon pareho kang pagpanaba kang hilanat.\nAno ang mahimu kang publiko agëd mapënggan ang pagrapta kang COVID-19?\nAng DOH nagapanugyan kang mga masunod:\na. Pirme hugasan kamayad ang mga alima\nb. Kid-anën ang pag-ubo\ni. Magdara pirme kang panyo\/tisyu\nii. Tabunan kang panyo\/tisyu ang bâbâ kag irong (mahimu man itabon ang manggas kang bayu ukon ang sëlëd kang siko kon mag-ubo ukon manghatsing)\niii. Magparayë sa iban nga tawo kon mag-ubo\niv. Indi magdupra kon sa diin-diin\nv. Itablëg ka mayad ang gingamit nga tisyu\nvi. Hugasan gid pirma ang mga alima pagkatapos mangatsing ukon mag-ubo\nvii. Maggamit kang alkohol\/sanitizer\nc. Likawan ang magkapët kang mga ilahas nga sapat ukon mga sapat sa uma\nd. Siguraduhon nga ang pagkaën naraha kang husto\ne. Himua ang mayad kag limpiyo nga pagsinarayu agëd mapabaskëg ang resistensiya kag ikaayong lawas\nAno ang himuon kang mga hospital nga may mga pasyente nga ginaimbestigahan (PUI – Persons Under Investiation) para sa COVID-19?\nAng gindesignar nga infection control committee (ICC) kang hospital ang responsable sa maghimu kang panguna nga imbestigasyon sa mga pasyente. Kon ang pasyente klasipikado rën nga PUI, kinahanglan na rën nga i-quarantine ukon painën.\nKinahanglan dya ipamaan dayon kang ICC sa DOH Regional Epidemiological and Surveillance Units (RESU), nga amo ang mapamaan sa DOH Epidemiology Bureau.\nAng hospital nga may mga PUI magapadara man kang nakolekta nga mga specimen (swab sa tangën kag irong) sa Research Institute of Tropical Medicine (RITM) para sa screening.\nGinahingyu kang DOH sa mga nagaobra sa hospital nga mangin tanda kag magpangaman, kag mag-andam gid kon nagaatubang sa pasyente nga malalâ ang impeksiyon sa bagâ, kapin pa gid sa mga pasyente nga naghalin sa China.\nSa kabilugan, kinahanglan ang mga hospital kag iban pa nga mga pasilidad pang-ikaayong lawas pasanyugon ang pagkontrol nanda kang mga impeksiyon, kapin pa gid sa andang mga emergency room.\nSin-o ang kinahanglan imbestigahan kag i-test dayon para sa impeksiyon kang COVID-19?\nAng mga masunod kinahanglan dayon imbestigahan kag i-test para sa COVID-19:\n1) Ang tawo nga may malalâ nga impeksiyon sa bagâ ukon SARI (severe acute respiratory infection), hilanat kag ubo, kag may sara sa mga nagsunod:\na. Nagbiyahe ukon nag-estar sa Wuhan sa sëlëd kang 10-14 ka adlaw antes nagpakita kang mga sintoma;\nb. Ang nagaobra sa sa hospital ukon klinika nga may pasyente nga may SARI, sa diin man tana nagaestar, nagbiyahe man ukon wara.\n2) Ang tawo nga may malalâ nga impeksiyon sa bagâ kag may bisan sara lamang kang mga masunod nga basehan sa sëlëd kang 14 ka adlaw antes magmasakit:\na. Nakaparapit sa kumpirmado ukon posible nga positibo sa COVID-19;\nb. Nakabisita ukon nakaobra sa tindahan kang mga buhi nga sapat sa Wuhan; kag\nc. Nag-obra ukon nag-agto sa sangka pasilidad pang-ikaayong lawas nga may mga pasyente kang COVID-19.\nAno ang himuon mo kon nagbiyahe ikaw bag-o lang sa Wuhan, China kag nagabatyag kang mga sintoma kang COVID-19?\nAng mga pasyente, kapin pa gid ang nagbiyahe halin sa China, nga may sintoma kang hilanat kag pag-ubo kinahanglan nga magpakonsulta dayon sa hospital.\nAno ang himuon mo kon daw may trangkaso ikaw pero wara nakabiyahe bag-o lang sa China ukon wara makaparapit sa tawo nga nakabiyahe bag-o lang sa China?\nKon mag-amo dya, indi kinahanglan nga magpa-test para sa COVID-19. Magkonsulta sa pinakamarapit nga klinika kon sa pamatyag mo kinahanglan gid.\nMay mga pagdumili sa pagbiyahe bala nga dapat sundon?\nHëëd. Umpisa kang Pebrero 2, 2020, gin-aprobahan ni Presidente Rodrigo R. Duterte ang temporaryo nga pagdumili kang pagsëlëd kang bisan sin-o nga tawo (magluwas sa mga Filipino ukon may permanent resident visa nga gin-isyu kang Filipinas) nga direkta nga maghalin sa China kag sa mga Special Administrative Regions kadya pareho kang Hong Kong kag Macau.\nAng mga magbiyahe pagguwa kang pungsod ginahambalan nga likawan ang mga lugar nga may mga kaso kang COVID-19. Ang mga biyahero ginahambalan nga magsunod sa mga pagsurundan sa pang-ikaayong lawas kang mga pungsod nga andang agtunan; tun-an kon sa diin ang pinakarapit nga hospital kag makigbalita gid pirme para sa mga bag-o nga impormasyon nahanëngëd sa COVID-19.\nAng mga Overseas Filipino sa mga pungsod nga may kumpirmado nga mga kaso kang COVID-19 tugutan bala nga mag-uli rëgya kanatën?\nHëëd, tugutan sanda. Atipanën sanda kang DOH kon mag-uli sanda. Sa andang pagbalik, atipanën sanda sa sangka pasilidad pang-ikaayong lawas agëd ma-monitor sanda kag mabulong kon kinahanglan pag-abot nanda sa sëlëd kang 14 ka adlaw. Kon ikaw may hilanat kag\/ukon ubo sa imong pag-abot, ipamaan dya dayon sa quarantine officer nga naga-duty sa airport ukon pantalan.\nSa diin makabëël ang publiko kang impormasyon nahanëngëd sa COVID-19?\nAng publiko makabëël kang impormasyon nahanëngëd sa COVID-19 sa mga opisyal nga paalinton kang DOH, amo man sa andang website, mga opisyal nga social media account pareho kang Facebook. Mag-andam sa mga fake news ukon indi matuod nga mga balita nga nagarapta online. Usisaa gid pirme ang ginabël-an ninyo ang impormasyon.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/doh.gov.ph\/COVID-19\/FAQs-Kinaray-a","date":"2021-08-04T00:01:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046154486.47\/warc\/CC-MAIN-20210803222541-20210804012541-00342.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9708329439,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9708329439163208, \"hil_Latn_score\": 0.021930793300271034}","num_words":1207,"character_repetition_ratio":0.061,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.381,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.987,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Nakapayuhom kanakun dya nga kanta ni Lionel Richie, ang \"Hello\". Hay man amo dya ang kanta nga una ko nabatian sa isara ka estranghero. Kag tana akon ginpamana, nangin tatay ka tatlo ko ka mga bata. James Joseph McKeown ang ngaran na. Sa amo nga kanta nabuol na ang akun natago nga gugma.\n\"Hello\" ukon \"Kamusta\" ang una na nga hambal kanakun kag magyuhom kang ginpakilala tana kanakun. Ang amun mga alima nagkaptanay sa pagpangamustahanay. Kuon ko kana \"pasensiyaha lang hay maramig akun nga alima pero mainit ang akun tagipusuon\" kag magyuhom nga may kakulba. Sa isip ko, \"Ako bala ang ginasagap mo ukon ako bala ang ginahulat mo?\"\nAy, ang gugma rugyan sa hangin! Matuod bala dya? Ikaw man, may kanta bala para sa imong paghigugma? Kada isara kanatun may mga kanta gid nga nagustuhan nga may kahulugan sa atun kabuhi. Indi gid malipatan hasta ikaw nagakabuhi. May kanta nga pagdayaw sa atun Dios, may kanta nga makatugro ka yuhom, makapahibi, makapasubo, makapasadya, makapasaot kag kon ano pa.\n\"Hello\" ang ginkanta na kang una gid kami nga naglagaw sakay sa bullet train halin sa Atsugi pa Yokohama sa Japan. Buhay run. Nagapanaw-panaw kami sa maraku nga mga tawo sa syudad kang Yokohama. Basta lang nga nagkaput tana sa akun alima kag mag-umpisa kanta. Ay sus timo, dugang pangramig ka akun mga alima. Pati lawas ko daw nagkudug. Pero pagturuk ko tana kana, may kasadya anang nawong. Sa isip ko, ano nagapangharana kanakun? Pagkatapos na kanta, ay man ti, akun man ginsabat sa pagkanta. Ang kanta gid eh ni Elvis Presley nga \"I Can't Help Falling In Love with You\".\nPagkatapos kanta ko wara man gid ti iba pa nga ginhimo kundi magturukay kag magyuhumay kami nga darwa. Basta sige lang amun pagpanaw-panaw nga wara naman-an nga gakaptanay run gali amun mga alima nga padayon ang istorya hasta nagpundo sa atubang ka Shakey's Pizza. Nagsulod kami kag nag-order kag naghulat. Kang oras run magkaun, nagpangamuyo anay kami kag nagustohan ko pa hay tana pa gani ang nanguna mag-bless ka amun pagasaluhan nga supreme peperoni pizza. Isara lang ka hiwa akun nakaun kato hay nabusog ako lagi. Pagkatapos nagsakay kami sa train pabalik sa Atsugi kag naghapit sa records store para magbakal ka kanta nga nagustohan na, ang ana ka Creedence Clearwater Revival Songs. Sa amun pagbalik sa balay ni Manang Sally, ginpamatian namon imaw ni manang kag pamilya na. Malipayon ang tanan sa pagpamati kang mga kanta kag kang amun istorya.\nMay isara pa ako nga kanta nga indi malipatan, ang \"True Love.\"Ginkanta ko dya kato sa pagtipon-tipon sa Saint Anthony's College ukon SAC sa San Jose, Antique. Bag-ohan ako sa amon nga kolehiyo kag wara pa gid ako ti nakilala tungod sa akun pagsaylo ka eskuwelahan halin sa Maynila. Pero kang nakakanta na ako bilang tagtindog nga estudyante kang Departmento ka Commerce, nasadyahan man gid kato si Father Dioso kag Dean Elvira Pefianco kag ang iban pa nga nagtipon. Wara man ako nagmayha-mayha. Gusto ko lang man kato nga matindugan ang departamento hay sa pira ka beses palibot-libot ang paghambal nga kon sin-o sa Commerce ang mapasundayag. Amo nga naisip ko nga oportunidad ko run dya nga mapakita ang talento ko. Halin kato sa SAC, duro ang nagapangilala kanakun. Wara man ko kamaan nga mabatian gali kang bilog nga Antique ang pagkanta ko paagi sa istasyon kang radyo nga DYKA. Naman-an ko na lang pag-uli ko sa Patnongon. Gin-alaw-alaw nanda ako sa sarakyan dara bulig duhol ka akun saklay panaug para mahulas akun pagpanaw. Masinadyahun sa pagsugid ang akun Tatay kag Nanay kag iba pa nga nabatian ang ngaran ko kag pagkanta ko. Sa amo nga kanta may chorus nga \" I love you, You love me, we vowed our love eternally, don't you know love, it is the shadow of the love, God has for you,…..and don't you know love, the true love comes from God\".\nBulan nga Pebrero, may adlaw kang gugma nga ginasaulog. Masaku ang tanan sa pagsagap pamakal ka mga iregalo sa andang mga pinalangga. Ikaw bala may rugyan? Sa mga inadlaw nga dya naisip mo bala kon ano nga klase ka gugma ang imo ginabatyag kag ginakinahanglan sa kabuhi? Mismo ikaw lang ang makasabat kadya.\nMay gugma para sa atun Dios nga nagapalangga kanatun. May gugma para sa atun mga ginikanan, sa mga kabugtuan, kapamilya, para sa atun mga amigo kag amiga. May gugma nga para sa imo kapihak ka tagipusuon kag sa imo mga kabataan. Kon kanakun lang, tungud nga sa marayu ako kag indi ako makabiyahe nga sobra kalawid nga mga inoras kag kon wara ti imaw sa pagbiyahe kag kon wara ti milyones nga pangbulsa panggastos indi gid mahimo nga makadangat pa ako. Ang akun ginakalangkagan gid pirme amo ang gugma kang akun mga ginikanan, mga kabugtoan kag mga palangga sa kabuhi imaw run dyan kara ang mga kauna nga nakilala kag ang mga bag-o ko nga nakilala, kag mga kapamilya. Hay nahidlaw run gid ako katama kananda ukon kaninyo nga tanan tanan.\nSa malawig nga tinuig nga wara ako nakauli bakasyon sa atun probinsiya sa Antique sa Pilipinas. Akun lamang ginadara sa pangamuyo nga ang atun Dios magapadayon sa pagpakamaayo kag mahandaan na ang adlaw nga sa Ana pagbuot matuman para kanakun ang adlaw nga ang akun handum matuman kag maagum. Sa kadya, mapasensiyahun na lang ako sa paghulat nga sa mayad nga lawas magakitaay kita ukon kami tanan nga magpamilya. Basi pa lang bay sa adlaw gid kang Gugma! Akun man ginakahidlawan ang akun darwa ka mga bata, ang magurang kag agut nga sa iba man nga lugar sanda darwa naga-eskuela sa kolehiyo. Ang isara sa Illinois kag ang isara sa California. Sa pangamuyo na lang ang akun gugma kananda kag nagapabilin sanda nga marapit kanakun. Kalipay ko lang nga sa mayad nga lawas sanda kag ang Dios na lang magpadayon atipan kananda nga darwa. Salamat na lang nga may Facebook, Yahoo, kag telepono nga sangka pindut lang ka tudlo makapadara ka mensahe kag makatugro kasadya nga maman-an lagi nga mayad ang anda mga lawas kag ang pag-eskuwela nanda. Salamat sa Ginoo sa pagpadayon atipan kananda kag kanamun.\nMagpadayon na lang kita sa pagsarig kag sa pagtuo sa atun Dios nga gamhanan kag tag-iya kang atun mga huram nga kabuhi. Ang DIOS GUGMA. Daw hangin nga indi makita pero rugyan sa atun palibot. Kon madura, mapatay kita. Amo ka importante kag marahalon. Gani padayon lang kita sa paghigugma sa tagsa-tagsa, kag sa Dios labaw sa tanan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/15\/may-gugma-sa-hangin-sangka-kanta\/","date":"2021-07-27T03:04:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046152168.38\/warc\/CC-MAIN-20210727010203-20210727040203-00665.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9984302521,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":58,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9984302520751953}","num_words":1076,"character_repetition_ratio":0.032,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.314,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Koleksyon ka lima ka panaysayon ni John Iremil Teodoro. Ano ang tangkig? Ano, kag andut, ang \"memorya bilang tangkig\" kana? Disenyo dyang zine ni Louise Lopez. Ang logo kang Sirena Books ni Manix Abrera. Email para sa kopya.\nSa malawid nga panahon, ang pagpasensya ko sa paghulat ka tama nga oras kag tiempo, natuman gid man. Sa kagustuhan man gid kang atun mayad kag mahigugmaun nga Dios, nabaton ko ang regalo na nga buhay ko run ginahulat. Biyente tres anyos man gid ang nagligad nga ako nabarian ka pakpak nga indi makalupad. Bisan…\n\"Ginbata si Kafka sa Praga kang 1883 nga kato sentro kang Bohemia nga sakëp kang Austro-Hungarian Empire. Kadya ang Praga ang kapital kang Czech Republic. Sa siyudad nga dya tana nagbahël, nag-eskuwela, nag-obra, kag nagsulat. Tëngëd darwa ka gabii lang kami rugto kag may sangka adlaw lang ako nga maglibot, ginpangako ko sa akën kaugalingën nga bisan ang museo na lang nga dya ang agtunan ko okey rën ako. Amo ria pag-check in namën sa hotel, nangayo dayon ako kang mapa kag ginpangita kon sa diin ayon ang museo. Medyo rayë sa amën hotel pero puwede panawon.\"\n\"Kang ginpamëtang ni Margarita ang mga irimnën kag karan-ën sa lamesa, mas nangin Jane Austen rën gid ang eksena: gamay nga termos nga may disenyo kang peras nga buta kang maisëg nga kape, darwa ka bandehado nga metal nga nahapinan kang napkin nga may mga rosas kag buta kang tatlo ka klase kang cake kag cookies, kag gamay nga pilak nga sërëdlan kang sugar cubes kag gamay nga porselana nga pitsel nga may sëlëd nga fresh milk hay naghambal si Mimi nga nagagamit ako kang gatas kag kalamay sa akën kape. Black coffee abí ang uso sa Sweden. Sangka pitsel nga flower saft tana ang para kay Juliet.\"\n\"Nagaamat-amat run lala ang guba kang balanse. Wara run ang natural nga proseso. Pareho dun karun, duro run katama nga mga peste nga sapat-sapat ang nagaturuhaw. Nagapangpeste sa mga patubas. Diin run ang tumbak-tumbak nga makaun sa mga sapat-sapat? Diin run ang mga damang nga makaun sa mga waya-waya? Diin run ang mga man-og nga makaun sa mga balabaw? \"","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-31","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/dayon-kamo-archive\/archive-padya-kinaray-a-2011-2012\/archive-panaysayun\/","date":"2021-07-23T23:17:57Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-31\/segments\/1627046150067.51\/warc\/CC-MAIN-20210723210216-20210724000216-00205.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9990757108,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999075710773468}","num_words":356,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.368,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Makilala mo ang tawo sa pamangkot na kanimo angay nga ginahusgahan natun ang tawo sa andang sabat. Kag ano nga sa dyang bahin, nakita ko ang kanding sa unahan. Dag-un na ako sa suray. Nagausang pa kang bulak, abaw, ang lirio nga nagapamulak kadyang Oktubre! Kamahal kadya sa syudad nga ulian ko. Hasta magduro ang pasahero, nabuta ang terminal, kag wara gihapon ang bus. Indi run kami kilalahay. \"\n\"Ang Paskwa amo ang imo presensya, Kainit kang butkon kag mga abaga, Hay bisan ga-video chat, wara't hakus, wara't haruk, Wara gihapon tamun kauyon ka emoji kag emoticon.\"\n\"May pisù nga nagpisik sa akun dughan,\/kag nagkamang ang kalam\/ kang pula nga lasga.\nNagakanta Ako kang Paglaum ni Genevieve L. Asenjo Bisan sa mito kang mga Griyego ginpangayo ni Pygmalion kay Venus nga buhiun anang estatwa para mangin asawa. Sa sugidanun kang akun kamal-aman, nagtigbaylo si Nagmalitong Yawa kay Buyong Sunmasakay agud masagup sa Kuweba kang Tarangban si Humadapnon na nga nagtinampuhaw. Andut abi kabuaangan ang magsarig sa…\n\"Bangod nahadluk kita sa tanan nga nagapilas bisan pa indi tarawis kag ang paghigugma ginahagad natun parapit...\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-39","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/binalaybay-poetry-in-kinaray-a\/","date":"2021-09-22T05:31:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-39\/segments\/1631780057329.74\/warc\/CC-MAIN-20210922041825-20210922071825-00095.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9994583726,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999458372592926}","num_words":182,"character_repetition_ratio":0.018,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.308,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Why do you want to come to America?\" Pamangkot kang Immigration Officer kanamun kadya. Rugyan man ang TSA, ang Customs, ang U.S. Consul sa Manila. Si Annie nga naghalin sa Ireland, kadya monumento; sangka istorya nga ginapadunggan.\n\"Nagatindug pa ang Twin Towers sa New York kato kang namasyar kami sa Ellis Island kag Liberty Park. Naghulat kami sa malawid kag nagaliko-liko nga linya agud makasulud kag makasaka sa bantog nga estatwa nga obra maestra kang eskultor nga si Bartholdi. Isara ka pinasahi nga eksperyensya ang pagsaka sa dya'ng simbolo kag icon kang sangka gamhanan nga pungsod. Nagsulat ako kato kang darwa ka binalaybay nga akun ginapaambit rugya kaimaw man kang akun orihinal nga illustration. \"","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-39","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/ellis-island\/","date":"2021-09-21T21:09:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-39\/segments\/1631780057227.73\/warc\/CC-MAIN-20210921191451-20210921221451-00380.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9986213446,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9986213445663452}","num_words":114,"character_repetition_ratio":0.006,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.188,"stopwords_ratio":0.316,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SEPTEMBER 30, 2019\nHindi Ruman mabakal kang kwarta ang kalipay kang mga katawhan nga nag batun kang Kinse (15) kang Karbaw nga paga tugro kag sagudun kang atun mga kubos nga mga Kasimanwa gani ang diyang nga programa bunga kang mayad nga pagdumara kang atun Pinalangga nga THE ICON OF CHANGE Mayor Mar Canja Mission Jr. ang diyang nga programa amo ang Draft Animal under Special Agricultural Area of Development (SAAD)\ngani wara run ti baka kag karbaw nga maga duradura kay ang pangobyerno sa banwa tampad limpyo kag may prinsipyo, ang para sa taho i tugro sa taho.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-39","url":"https:\/\/sanremigioantique.com\/the-icon-of-change-mayor-mar-canja-mission-jr\/","date":"2021-09-20T08:01:02Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-39\/segments\/1631780057033.33\/warc\/CC-MAIN-20210920070754-20210920100754-00104.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9984181523,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9984181523323059}","num_words":96,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.344,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pagpati ni tatay na, wara nagbuy-anay sanday Boboy kag Josh. Wara mong kuno nagrayuanay ang andang lawas. Pareho sanda nakita sa gibungan nga ginatubuan kang mga bakhaw sa pihak nga parte kang dagat, rapit sa karsada, rugto sa taytay. Rugto sa ukab kang daragkul nga mga bato. Mayad kuno hay nakita lagi kag wara naayawan ang search and rescue team.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-39","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/dayon-kamo-archive\/archive-sample-works\/archive-sugidanun-kuwento\/","date":"2021-09-21T03:05:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-39\/segments\/1631780057131.88\/warc\/CC-MAIN-20210921011047-20210921041047-00331.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9998170733,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":7,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9998170733451843}","num_words":60,"character_repetition_ratio":0.0,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.333,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"October 3, 2019\nBahol gid ang Pagpasalamat kang Kapitanes kang Barangay Alegria kag Rizal nga kung sa diin matugruan ruman kang sulusyon ang andang Problema sa Dalan tungod sa pakig angut ni Mayor Mar Mission Jr sa Regional Staff kang Kalahi gani bug us gid ang supurta kang banwa para sa kaaraydan kang tagsa ka San Remigionhon, maga abot ang tyempo nga ang tagsa ka lugar sa banwa kang San Remigio maabot run kang sarakyan.\nPara sa padayun nga pagbag-o kag sa pag tukod kang bag ong San Remigio.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-39","url":"https:\/\/sanremigioantique.com\/this-is-it-nasuli-vilvar-bridge-project-to-commence-construction-this-month\/","date":"2021-09-20T07:34:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-39\/segments\/1631780057033.33\/warc\/CC-MAIN-20210920070754-20210920100754-00455.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9908835888,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":8,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9908835887908936}","num_words":87,"character_repetition_ratio":0.043,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.345,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Senadora Loren \"Inday \" Legarda, nga buhay run promotar nga dapat may rugyan gid nga cultural mapping sa kada gobyerno lokal, nagdara kang dyang hirikuton rugya sa ana pinalangga nga probinsiya –Antique.\nSuno sa UNESCO, ang cultural mapping ukon ang heritage mapping, sangka proseso kang pagkilala kang mga duna kag mga pinanubli nga kultura nga tayuyon ginaobra ukon ginapatihan pa kang mga pumuluyo sa sangka lugar, nga may tinutuyo nga dya tipigan kag tayuyon nga obrahun ukon patihan.Read More","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-43","url":"https:\/\/www.lorenlegarda.com.ph\/2018\/12\/page\/4\/?category=news","date":"2021-10-25T11:30:00Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-43\/segments\/1634323587659.72\/warc\/CC-MAIN-20211025092203-20211025122203-00355.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9992062449,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9992062449455261}","num_words":78,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.177,"stopwords_ratio":0.346,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Masadya ang London kag hindi bastante ang sangka adlaw kang tunga para malibot ang syudad. Kabay makabalik liwat ako rugto kag maagtunan ko ang mga lugar nga wara ko naagtunan sa kadya nga pagbisita.\"\n\"Rugya ginsulat ni JK Rowling ang mga libro parte kay Harry Potter, sa sangka kapihan. Rugya man nagbahul si Sean Connery nga kilala natun bilang James Bond. Rugya man ang setting kang libro kag sine nga \"One Day\" nga ginpangunahan ni Anne Hathaway.\"\n\"Ang syudad kang Stirling sa central Scotland duro ang mga dumaan nga mga istraktyur. Mga historical pa ilabi na gid parte sa mga away-away kang mga kaharian kag iban pa.\"\n\"Amo dya ang una nga adlaw kang amun adbentyur. Bantayi nyo sa sunod nga mga semana hay akun i-istorya ang amun paglagaw sa iban pa nga lugar.\"\nKapira run ako ga-agto-agto rugya sa Scotland pero wara pa gid ako katiraw istar rugya sa mga bulan kang Hunyo kag Hulyo. Kadya pa lang nga tuig ma-tirawan ko ang anda nga summer. Ang pinakarason nga wara gid ako kaagto rugya sa summer hay tungod nga tyempo kang bakasyon kang tanan sa unibersidad kag sa…","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-43","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/jigsz-ns\/page\/2\/","date":"2021-10-19T21:57:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-43\/segments\/1634323585281.35\/warc\/CC-MAIN-20211019202148-20211019232148-00145.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999283552,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.99992835521698}","num_words":189,"character_repetition_ratio":0.038,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.376,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"May isara ka beses nga ako nakalantaw sa bintana ka kusina, nakita ko ang ayam nga si Sheba nga ginbunggoan ka truck. Nakasiyaggit ako todo kag nagdalagan pagguwa agtunan ang ayam natupa sa akun nga apple trees rapit sa diin katu nagpundo man gid ang nagbangga sa ayam kag akun nahambal ang tawo. Nagdalagan ako sa pihak balay. Nakita ko si Papa Felix naga-mow kang hilamon sa yard back.\"\n\"Kang nadab-ot ko ang pinakataas nga bahin kang karsada, nakita ko ang pantalan ka Tabaco mga pulo ka kilometro ang karayuon. Kadarag-an! Ginbutong ako kang durulhugon nga karsada.\"\n\"Samtang tana naga-arado, nagapungko ako sa kahon sa paghulat kang anang paglabay, ginabantayan ang daw may kuryenti na nga mga panurok kag mga pagpangiray. Ang anang kakapoy ginapahidan kang matam-is ko nga mga yuhum. Ang kananam kang pagpalangga wara namun ginalipatan nga ipabatyag sa kada isara. Ilabi run gid sa tion kang paghalin kag pag-abot sa balay, ako ana ginapangita. Matam-is nga mga haruk kang pagpalanga ang ana permi ginapakita.\"\n\"Sangka maisug nga desisyon ang akun ginhimo. Nag-uli ako sa amun. Nabilin si Caloy nga sa amun kasugtanan nga magasunod lang kon okey run ang tanan. Gusto ko run gid makita ang akun hinablos nga ginakahidlawan kag makaun ang handum ko nga garangan. \"\nPero ano gid bala ang relasyon namon ni Caloy? Amo dya ang masami ko nga pamangkot sa kaugalingun ko. Wara ako ti matandaan nga ginpangaluyagan na ako ukon ginhambalan kang\" I Love You\" nga ginsabat ko man. Pero ang naman-an ko nga ang ginahimo na sobra pa sa tatlo ka tinaga nga pwede ihambal kang atun baba. Parehas abi kang amun pagparigus sa suba, nga kuno palawid lawid ginhawa sa idalum ka tubig. \"Pero sa idalum gali sikreto na ako nga ginasalum. Ang ana pagbatas sa pagsaka sa pinapha kang niyog para lang ana ako mabul-an kang pasablayon, ang pag-antos ka pas-an kang bugas kag saging nga akun balunon, ang pag-angkas kanakun sa likod kang baka ukon karbaw kon kami manglawig sa kahapunanon, kag duro pa nga mga bagay nga amo ra ang nagapabatyag kang anang paghigugma kanakun.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-43","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/category\/dayon-kamo-archive\/archive-padya-kinaray-a-2011-2012\/archive-panaysayun\/page\/2\/","date":"2021-10-19T22:33:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-43\/segments\/1634323585281.35\/warc\/CC-MAIN-20211019202148-20211019232148-00672.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9997399449,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999739944934845}","num_words":348,"character_repetition_ratio":0.031,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.351,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Sa sobra sangka tuig nga pagtipon kag pagtuon ka mga paktakun kang Antique, mahambal ko nga amo dya ang isara sa atun mga duna'ng manggad, sangka tuburan nga sarang sag-uban ka inspirasyon ka mga mamalaybay kag manunulat. Makita ang kaaram kang atun mga mal-am sa paktakun ka gang pag-usar nanda kang anda'ng mga mata kag utok sa pag-obserbar kag pagbalay ka mga tinaga.\"\nHat-on tanda mag-Ingles. Pay maintindihan ko. Nagayuhom ako sa pagsabat nga anda padayunon nga sulaton\/ligwaton sa tagipusuon. Ipasa nanda dya sa anda kabataan, kag sa anda kaapuhan, kon lutu\/tanang dun ang anda paghangop sa mga kamatuoran ka kabuhi kag pagkabuhi.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-49","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/hurobaton\/","date":"2021-12-07T20:40:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-49\/segments\/1637964363418.83\/warc\/CC-MAIN-20211207201422-20211207231422-00357.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9995468855,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":5,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9995468854904175}","num_words":103,"character_repetition_ratio":0.029,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.195,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Wara dya it kahulugan. Indi kinahanglan may kahulugan ang tanan nga butang kag hitabo. Sanag lamang dyang sirak kang adlaw. Pero andut kun kaisa, nagapakuno-kuno nga may iba pa nga pulos. Nagaiwag, daw bituon nga may integridad bangud may istorya nga naggiya anang kasanag sa Tatlo ka Hari. Daw pareho lang nga makapatubo dya kang tanum, hasta maglambu kag manaringsing kag manghumut kang bulak.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-49","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/pearl-of-the-orientdiscover-old-philippines\/","date":"2021-12-07T11:56:17Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-49\/segments\/1637964363376.49\/warc\/CC-MAIN-20211207105847-20211207135847-00424.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996879101,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999687910079956}","num_words":64,"character_repetition_ratio":0.01,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.281,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Legarda: PAL May Direct Flights sa Antique Umpisa sa Disyembre 16November 15, 2018\nGin-anunsyar kadya gid nga adlaw ni Senador Loren Legarda nga ang Philippine Airlines (PAL), ang nagapanguna nga airlines sa nasyon, may rugyan run nga direct flights sa Antique umpisa sa Disyembre 16, 2018.\nAng biyahe kang eroplano kang PAL kada Domingo kag Martes, halin sa Clark Airport 6:00 sa aga kag maabot rugya sa San Jose, Antique 7:20 sa aga. Ang balik nga lupad halin sa Antique 7:40 sa aga kag maabot sa Clark 9:00 sa aga.\nGinhambal man ni Legarda nga ang pagbukas kang airport makabulig promotar kang lokal nga turismo kag makabulig man sa lokal nga ekonomiya.\n\"Ang direct flights sa San Jose indi lang para sa ikamayad kang mga Antiqueño kundi pati man kang mga turista. Kun maman-an lang kang katawhan nga may rugyan run kita nga direct flights paagto sa Antique, dya makaganyak gid kananda kun ano gid bala may rugyan sa probinsiya. Dya sangka bahul nga opotunidad para ipromotar ang atun ecotourism,\" hambal ni Legarda.\nAng senador nagtugro kang pondo para sa pagpalabug kag pag-improbar kang airport sa San Jose kag nagapakig-angut gid sa mga ahensiya kang gobyerno para masegurado nga matapos dya sa gintalana nga petsa.\n\"Duro ang potensiyal kang Antique para mag-uswag. Gusto natun paugwadun ang probinsiya paagi sa pagmintenar ka mayad kang atun dunang manggad, pagpromotar kang atun ecotourism, kag pagpreserbar kang atun pinanubli nga kultura. Amo dya ang gusto madiskobre kang mga tawo sa probinsiya kun sa diin nagakitaay ang bukid kag baybay,\" panapos ni Legarda.","id":"","dump":"CC-MAIN-2021-49","url":"https:\/\/www.lorenlegarda.com.ph\/legarda-pal-may-direct-flights-sa-antique-umpisa-sa-disyembre-16\/","date":"2021-11-29T14:26:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2021-49\/segments\/1637964358774.44\/warc\/CC-MAIN-20211129134323-20211129164323-00573.warc.gz","language":"krj","language_score":0.998288393,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9982883930206299}","num_words":250,"character_repetition_ratio":0.064,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.372,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"|Posted by home.tibiao on August 22, 2011 at 10:25 PM|\nBy: Rex Omalde\nSa atun pagsaulog sa bulan kang pulong (buwan ng wka) nga gina hiwat kada bulan kang agosto, atun ginapanginbulahan ang atun nabugtawan,nasaksihan kag natun-an nga harambalunon kun sa diin ginatawag kinaray-a.Sangka marahalun nga butang para sa sangka pungsod ang mag palangga kag magulikid sa andang duna nga pulong nga nangin bahin kang andang pagsinarayuumpisa pa sa kapanahunan kang andang mga kamalaman. Nangin mabinungahun kag padayun nga ginapalapnag pinaagi sa pag usar sa adlaw adlaw nga paginistoryahanay, paghinun-anun ukon sa pagpaalintun kun anu man nga buot hambalun.\nBilang sangka Antikenyo kag tumandok gid nga karay-a,ginakalipay ko nga makabulig palapnag bisan sa gamay lang nga butang. Ako nagapati nga kun sarang lang man nga makilala ang pulong nga Karay-a sa bilog kalibutan, andut indi ta pag himuon?\nAndut nga ang iban namayha mag hambal kang Kinaray-a?Ginakahuya bala natun ang atun presensya? Ginakahuya bala natun ang kaugalingon ta? Ginakahuya bala natun nga naba ang panurukan kang iban nga tawo kanatun kun Karay-a ukon Tagalog ang hambal ta?\nSangka problema sa kalabanan kang Pilipino ang pag asig-asig kang duna nanda nga harambalunon. Ihalimbawa natun ang mga pamilya nga medyo nakauruuswag gamay ilabi na gid sa bahin kang Metro Manila kun sa diin ang andang mga kabataan ginahanas sa pag gamit kang English sa pagistorya sa inadlaw adlaw nga tanan kag nangin parte run kang andang kultura bilang sangka mataas nga klase kang pagistorya kun ikaw naga hambal sa English. Nanginpirilian run lang kananda ang Tagalog kun gusto nanda itun-an ukon indi.\nSa nagligad nga mga inadlaw, may sangka kolumnista sa sangka bantog nga peryodiko nasyunal ang nagwaragwag sa ana mismo nga kolumn sa pangulong dinalan Language, learning,identity, privilege sa diin nangin kagaw sa patag kang internet tungod maduro nga tagbumalasa ang nag kontra sa anang opinion.Sa dya nga kolumn, ana gindayaw kag ginpasidunggan ang English samtang ana ginpakanaba ang Tagalog\/Filipino bilang sangka harambalunon lamang kang mga tawo sa kalye.\nSuno sa dya nga kolumnista, ..learning Filipino stemmed from practicality. \"It was the language of the streets: it was how you spoke to the tindera when you went to the tindahan,what you used to tell your katulong that you had an utos, and how you texted manong when you needed sundo na.\n\"Though the writer learned to grasp Filipino as the \"language of identity,\" he maintains that it is not \"the language of the learned.\" He ended his column by describing that Filipino \"is neither the language of the classroom and the laboratory, nor the language of the boardroom, the court room, or the operating room. It is not the language of privilege.\"\nAna pa gindugang nga, Only recently have I begun to graspFilipino as the language of identity: the language of emotion, experience, and even of learning. And with this comes the realization that I do, in fact, smell worse than a malansang isda. My own language is foreign to me: I speak, think, read and write primarily in English.\nKag ana gintapos sa paghambal nga, So I have my education to thank for making English my mother language.\nWara man sa pag taksar kag wara natun ginahambal nga sala tana tungod kinamatarung kang kada isara ang magpili kun anu ang gusto na nga harambalunon, pero masakit lang sa atun pamatian nga bilang sangka Filipino, atun ginapanaog ang lebel kang atun kaugalingon nga harambalun nga kun buot dapat atun pa nga dayawon.\nSa amu to nga pahayag, nagbalik sa akun huna-huna nga may nabilin gali gihapon sa atun kultura nga mantsa kang colonial mentality nga pagbinatasan. Pagbinatasan nga bunga kang paghimulos kang mga pangayaw sa kaugalingon natun nga pungsod kag dya nagapamatuod nga ang gakinang-kinang natun nga pag-inugali, nabuslan kang sangka maanghit nga butang kun sa diin atun ginalupig kag ginalapak ang atun mismo kaugalingon.\nGina abi-abi natun ang English bilang sangka kinahanglanun nga pulong tungod amu dya ang masami nga hambal kun kita nagahinun-anun sa mga taga ibang nasyun kag bilang international language, atun dya ginakilala bilang sangka mapuros nga gamit-komunikasyun pero indi lang man dapat natun ipakita nga kita nagapaka-uripon sa amu dya nga pulong.\nAndut ang iban nga nasyun may bugal mag gamit kang andang kaugalingun nga harambalunon, pero kita nga Filipino daw pamatyag natun mangu kita kun indi kita kamaan mag hambal kang English? Sangka bahul nga sala sa atun paminsarun ang pagpati nga kun kamaan maghambal kang English maaram run. Akun ihalimbawa ang akun nabatian kaina sa sarakyan. Hambal kang imaw ko nga pasahero, hndi ko iboboto yang si Ma…kasi bobo yan, hndimarunong mag English.\nDya naga kahulugan lang nga ang pagka intindi natun kang\"maaram\" amu nga kun makamaan maghambal kang English. Masubo batyagun nga amudya ang atun pagpati. Kalimnan pamatian sa sangka propesyunal ang maghambal sang parehas katu nga tinaga kapin pa nga ang gina istoryahan sangka topiko-political.\nAnu gid ang problema kun indi kita sagad mag English? Ang iban kanatun makamaan lang gamay mag English daw abi mo kun sin-o run nga aput.Pamatyagan na labaw run tana sa iban kay sagad mag English. Parehas lamang sa nakilala ko nga mahilig magtamay sa mga Koreano, Intsik kag Hapon tungod daw bang-a kuno istoryahun kay indi kamaan mag English. Diyos ko po! Andut amu kita kadya nga mga Filipino? Andut mas ginapabugal natun nga kamaan kita mag English?\nHambal kang ka-chat ko nga Hapon sa chatroom, who cares if we are not good in English? We love and speak our own language. We are rich compared to English-speaking people. Anu ang gusto na hambalun? Indi bala nga nagapatunay lang nga mas gina paboran nanda ang kaugalingun nanda nga hambal?\nAng problema kanatun, padayun kita nga nagapauripon sa English. Ginhimu natun kapital para itukod ang atun identidad bilang sangka English-Speaking country sa Asya. Daw sa karadlawan nga bukon man kita Amerikano pero gapaningkamot gid nga kilalahon bilang sangka English-speakingcountry. Nalipatan natun nga ang kaaram makit-an sa patag kang economiya,medisina, teknolohiya, syensya, agrikultura, math, kag iban pa nga patag kang disiplina kag wara it labot ang English sa kinaaram kang sangka tawo.\nDya sangka panghangkat sa atun mga kabugtu-an nga kun mahimo atun man tugruan balor ang atun kaugalingon. Atun isulod sa ulo nga Filipino kita kag bukon English-speaking people. Pinsarun natun ang kaaram bukon sa paghambal kang English kundi ang matuod nga kinaaram nga bugay kang Diyos kanatun. Anu pa nga nagahiwat kita kang buwan ng wika? Dapat natun palanggaon, ipabugal kag tugruan importansya ang Filipino nga pulong.\nKaray-a ikaw, karay-a ako, dali kita karay-ahun ta!","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-21","url":"https:\/\/yhetz03.webs.com\/apps\/blog\/show\/8190469-ang-ragamak-kang-karay-a","date":"2022-05-22T23:18:24Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-21\/segments\/1652662550298.31\/warc\/CC-MAIN-20220522220714-20220523010714-00518.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9962417483,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9962417483329773}","num_words":1076,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.185,"stopwords_ratio":0.245,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Sulat ni Pablo sa Mga Taga-Filipos\n1\n1 Ako si Pablo nga nagasulat kaninyo, kami ni Timoteo nga mga alagad ni Cristo Jesus,\nnagaabi-abi kaninyo tanan nga mga katawhan kang Dios nga may kaangtanan kay Cristo Jesus rugyan sa Filipos, kag amo man sa mga manugdumara kang iglesia kag sa mga diakono.\n2 Kabay nga bugayan kamo kag itaw-an kang kalinung kang Dios nga atun Amay kag ni Ginoong Jesu-Cristo.\nAng Pagpasalamat kag Pagpangamuyo ni Pablo\n3 Nagapasalamat gid ako sa Dios sa kada tion nga madumduman ko kamo. 4 Kag sa kada tion nga magpangamuyo ako para kaninyo tanan, nagapangamuyo gid ako nga may kalipay, 5 tungud kang pagpakig-ambit ninyo kanakun sa pagpalapnag kang Mayad nga Balita halin pa katong una gid nga adlaw nga kamo nagturuo hasta tulad kadya. 6 Kag napat-ud ko gid nga ang Dios nga amo ang nag-umpisa ka pagpanghikot sa inyo mga kabuhi agud nga makahimo kamo kang mayad nga butang nga dya amo man ang magapadayon sa paghimpit ka dya tubtub sa Adlaw nga magbalik liwan si Cristo Jesus. 7 Nagakabagay lang nga magbatyag ako kang pareho ka dya para kaninyo tungud hay marapit gid kamo sa akun tagipusoon. Tungud hay tanan kamo kaambit nakun sa hirikoton nga dya nga gintugro kang Dios kanakun, bisan kadya nga rugya ako sa prisohan kag amo man kang hilway pa ako sa pagpangapin kag sa pagpamatuod kang Mayad nga Balita. 8 Ang Dios ang makapamatuod kon daw ano ang akun kahidlaw kaninyo tanan. Ginahigugma ko gid kamo pareho man kang paghigugma ni Ginoong Jesus kaninyo.\n9 Kag ang akun pangamuyo amo nga magdugang pa gid ang inyo paghigugma sa isara kag isara kag amo man ang kaaram kag ang paghangup, 10 agud to nga sarang kamo makapili kon ano ang pinakamayad ninyo nga himoon. Gani nga mangin putli kamo kag wara ti kasawayan tubtub sa adlaw nga magbalik si Cristo Jesus. 11 Kag ang inyo kabuhi magapamunga kang mayad nga buhat nga mahimo lamang paagi sa gahum ni Jesu-Cristo para sa kadayawan kag kahimayaan kang Dios.\nSi Cristo amo ang Kabuhi\n12 Kar-on, mga kabugtoan, gusto ko nga maman-an ninyo nga ang mga butang nga nagkaratabo kanakun nakabulig pa gid gani sa pagpalapnag kang Mayad nga Balita. 13 Tungud ka dya, ang tanan nga mga gwardya sa palasyo kag ang iba man nga mga tawo rugya nakamaan run nga napriso ako tungud nga alagad ako ni Cristo. 14 Kag ang pagpriso kanakun nga dya nakatugro sa kalabanan nga mga Cristohanun kang dugang nga pagsarig sa Ginoo kag nangin mas maisug run sanda kadya sa pagwali kang Pulong kang Dios nga wara gid ti kahadluk.\n15 May dyan matuod nga nagawali nahanungud kay Cristo nga dara lamang kang andang kahisa kag pagpaindis-indis pero may dyan man tana nga nagawali nahanungud kana nga may mayad nga tinutuyo. 16 Ginahimo nanda dya tungud sa andang gugma tungud hay naman-an nanda nga ang Dios amo ang nagtugro kanakun kang katungdanan sa pagpamatuod kang Mayad nga Balita. 17 Pero ang mga mahisa nga to tana bukun ti tampad sa andang pagpangwali kang nahanungud kay Cristo kundi nga ginahimo nanda dya tungud kang andang maiyaiyahun nga tinutuyo. Nagahuna-huna sanda nga paagi ka dya, madugangan nanda ang akun mga pag-antos samtang rugya ako sa prisohan.\n18 Wara ti kaso tana ria para kanakun, basta mawali lang si Cristo sa husto ukon bisan sa sayup nga mga tinutuyo. Kag tungud ka ria nagakalipay ako. 19 Kag magapadayon ako sa pagkalipay tungud hay naman-an ko gid nga paagi sa inyo nga pangamuyo kag sa bulig man kang Ispirito ni Jesu-Cristo, ang tanan nga dya nga nagkaratabo kanakun magaresulta kang akun kahilwayan sa pagkapriso. 20 Bahul gid ang akun handum kag paglaum nga mahimo ko ang akun katungdanan sa Ginoo agud to nga indi gid takun mahuy-an kundi sa tanan nga tion, ilabi run gid kadya, magmaisug ako agud nga mapadunggan ko si Cristo sa akun bug-os nga kaugalingun bisan mabuhi ako ukon mapatay man. 21 Tungud hay nagakabuhi ako para lamang sa pag-alagad kay Cristo kag kon mapatay ako mas mayad ria para kanakun. 22 Pero kon sa akun pagkabuhi, makahimo pa ako kang mayad nga mga butang paagi sa akun nga pag-alagad, indi run takun kamaan kon ano ang akun piliun. 23 Tungud hay nabutang takun sa tunga-tunga. Gusto ko run raad nga magtaliwan sa ka dya nga kinabuhi kag magpakig-imaw kay Cristo hay amo ria ang mas mayad. 24 Ugaring tungud gid lang kaninyo kinahanglanun gid nga mabuhi pa ako. 25 Gani, napat-ud ko nga magapabilin pa ako nga buhi kag magapadayon man sa pag-alagad kaninyo tanan agud to nga magtubo pa gid ang inyong pagtoo kag madugangan pa gid ang inyo kalipay samtang nagatoo kamo. 26 Agud to nga tungud kanakun may rason pa gid kamo sa pagdayaw kay Jesu-Cristo.\n27 Kar-on, ang importante amo nga magginawi kamo suno sa ginakuon sa Mayad nga Balita nahanungud kay Cristo, agud to nga bisan makabisita man ako kaninyo ukon indi, mabatian ko nga marig-un kamo sa sangka tinutuyo nga may isara lang ka baratyagun kag panumduman kag nagapanikasug kang tingub para sa pagtoo nga nabasi sa Mayad nga Balita. 28 Indi kamo magkahadluk sa inyo mga kaaway kundi magmaisug kamo pirme. Mangin sangka maathag dya nga tanda para kananda nga pagalaglagun sanda kang Dios. Pero kamo tana, pagaluwasun na. 29 Tungud hay gintugroan run kamo kang Dios kang kahigayunan tungud gid lang kay Cristo, indi lang nga magtoo kamo kana kundi nga mag-antos man para kana. 30 Kag kar-on, kaimaw ko run kamo sa pag-antos kang mga kabudlayan. Amo man dya nga mga kabudlayan ang inyo nakita kanakun katong una. Kag pareho kang inyo nabatian, amo man dya angud nga mga kabudlayan ang akun ginaantos hasta tulad.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/PHP01.htm","date":"2022-07-05T01:25:53Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104506762.79\/warc\/CC-MAIN-20220704232527-20220705022527-00582.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":923,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.2,"stopwords_ratio":0.393,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Ikarwa nga Sulat ni Pablo sa mga Taga-Corinto\n1\n1 Ako si Pablo nga nangin apostol ni Cristo Jesus suno sa kabubut-un kang Dios, kag si Timoteo nga atun bugto kay Cristo,\nnagapangamusta kaninyo nga iglesia kang Dios rugyan sa Corinto, kag sa tanan nga katawhan kang Dios sa bug-os nga probinsya kang Acaya.\n2 Kabay nga bugayan kamo kag itaw-an kang kalinung kang Dios nga atun Amay kag ni Ginoong Jesu-Cristo.\nPagpasalamat sa Dios\n3 Darayawun gid ang Dios kag Amay kang atun Ginoong Jesu-Cristo. Maluloy-on tana nga Amay, kag Dios nga amo ang ginahalinan kang tanan nga paglipay. 4 Ginalipay na kita sa tanan natun nga kabudlayan, agud to nga malipay man natun ang iba sa andang mga kabudlayan paagi sa kalipay nga atun nabaton halin kana. 5 Tungud hay naaguman man namun ang duro nga mga pag-antos ni Cristo, sa amo man naaguman namun ang tuman nga kalipay nga halin kay Cristo. 6 Kon nagaantos kami, dya para sa inyo kalipay kag kaluwasan. Kag kon ginalipay kami, dya para sa inyo kalipay agud to nga mabatas ninyo ang mga pag-antos nga inyo ginaagum pareho kang kanamun. 7 Gani ang amun paglaum kaninyo indi gid matiung, tungud hay naman-an namun nga kon paano nga kaimaw namun kamo sa amun pag-antos, sa amo man kaimaw man namun kamo sa amun kalipay.\n8 Mga kabugtoan, gusto namun nga maman-an ninyo ang amun mga inagihan nga kalisud sa probinsya kang Asya. Ang mga pag-antos nga amun inagihan tama gid ka budlay kag haros indi namun masarangan, kag naduraaan run kami kang paglaum nga mabuhi pa. 9 Abi namun nag-abot run ang amun katapusan. Pero natabo gali to agud to nga indi kami magsarig sa amun kaugalingun kundi sa Dios nga amo ang nagabanhaw kang mga patay. 10 Ginluwas na kami sa pat-ud nga kamatayun kag pagaluwasun na pa gid kami. Nagalaum gid kami kana nga padayon na kami nga pagaluwasun. 11 Buligan man ninyo kami paagi sa inyo pangamuyo agud to nga duro ang magapasalamat para kanamun tungud kang pagpakamayad nga amun nabaton bilang sabat sa duro nga mga pangamuyo.\nAng Pagbag-o ni Pablo kang Anang Plano\n12 Gani amo dyaay ang amun ginapabugal: ang amun konsensya nagapamatuod nga nagkabuhi kami nga tampad kag sinsero sa atubang kang tanan nga mga tawo, kag ilabi run gid kaninyo. Nahimo namun dya paagi sa bugay kang Dios kag indi sa kalibutanun nga kaaram. 13 Wara kami nagasulat kaninyo kang indi ninyo mabasa kag maintiendihan. Nagalaum ako nga mahangpan ninyo kami kang bug-os, 14 bisan pa nga wara pa gid ninyo kami mahangpan kang bug-os. Sa adlaw nga mag-abot si Ginoong Jesus mapabugal ninyo kami kag kamo man mapabugal namun.\n15 Tungud sa bahul nakun nga pagsarig, nagplano ako anay nga magbisita una rugyan kaninyo agud to nga doble nga pagpakamayad ang inyo maagum. 16 Nagplano ako nga mag-agi rugyan kaninyo sa akun pag-agto sa Macedonia, kag sa pagabalik ko halin rugto maagi ako liwan rugyan agud to nga mabuligan ninyo ako sa akun pag-agto sa Judea. 17 Kar-on, kon amo dya ang akun plano nagakahulogan bala dya nga indi masarigan ang akun ginahambal? Kon maghimo ako kang plano nagabag-o bag-o ayhan dya pareho kang ginahimo kang mga tawo sa kalibutan nga nagakuon nga \"Huud\" pero burubuhay \"Indi?\" 18 Pareho nga ang Dios masarigan, ang amun pulong kaninyo bukun ti \"Huud\" kag \"Indi.\" 19 Tungud hay si Jesu-Cristo nga Anak kang Dios, nga ginawali namun nanday Silas kag ni Timoteo kaninyo, bukun ti \"Huud\" kag \"Indi,\" sa baylo, masarigan gid tana sa anang ginpanghambal. 20 Tana ang katumanan kang tanan nga ginpromisa kang Dios. Paagi kana makahambal kita kang \"Amen,\" para sa kahimayaan kang Dios. 21 Ang Dios amo ang nagparig-un kanatun paagi sa atun kaangtanan kay Cristo, kag tana man ang nagpili kanatun. 22 Ginselyohan na kita kag ginbutang na ang anang Ispirito sa atun tagipusoon bilang pasiguro kanatun.\n23 Ang Dios ang akun manugpamatuod, nga wara ako mag-agto rugyan sa Corinto tungud gani nga indi ko gusto nga masakitan kamo. 24 Indi kami gusto nga pangunahan kamo sa inyo pagtoo, tungud hay marig-un run ang inyo pagtoo, gusto lang namun nga buligan kamo agud mangin malipayun kamo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/2CO01.htm","date":"2022-07-05T19:37:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104597905.85\/warc\/CC-MAIN-20220705174927-20220705204927-00556.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000077486,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000077486038208}","num_words":671,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.208,"stopwords_ratio":0.385,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Pagpahayag kay Juan\n1\n1 Amo dya ang ginpahayag ni Jesu-Cristo nga gintugro kana kang Dios nga ipahayag na sa anang mga surugoon kon ano ang magakaratabo sa indi run lang magbuhay. Ginpamaan na dya sa anang surugoon nga si Juan paagi sa pagpadara kang anang anghel. 2 Si Juan nga dya nagsugid kang tanan nga ana nakita—nga amo ang nahanungud sa pulong kang Dios kag ang mga ginpahayag ni Jesu-Cristo. 3 Bulahan ang nagabasa kang libro nga dya, kag bulahan man ang mga nagaparamati sa mga tagna na ka dya kag nagatuman sa mga nasulat rugya ka dya, tungud hay indi run lang gid buhay kag matuman ang tanan nga dya.\nPagpangamusta sa Pito ka Iglesia\n4 Ako si Juan nagasulat kaninyo dyan sa pito ka mga iglesia sa probinsya kang Asya:\nKabay nga ang bugay kag ang kalinung maaguman ninyo halin sa Dios—ang Dios nga kon ano tana kadya, amo man tana kauna, kag amo man tana angud sa paraaboton—kag halin sa pito ka mga Ispirito nga rugyan sa atubang kang anang trono, 5 kag halin pa gid kay Jesu-Cristo, ang masarigan nga manugpamatuod. Tana ang una nga nabanhaw halin sa mga minatay, kag tana ang may gahum sa tanan nga mga hari sa kalibutan.\nGinahigugma na kita, kag paagi sa anang dugo, ginhilway na kita sa atun nga mga kasal-anan 6 kag ginhimo na kita nga sangka pinili nga katawhan nga anang ginaharian para mag-alagad bilang pari sa anang Dios kag Amay. Si Jesu-Cristo ang darayawun kag makagagahum sa wara ti katapusan. Amen.\n7 Tandaan ninyo: magaabot tana nga ginadara kang mga panganod, kag makita tana kang tanan nga mga tawo, pati run ang mga nagbuno kana. Kag tungud kana ang tanan nga mga tawo sa kalibutan magaparanangisun. Amo gid ria ang matabo! Amen.\n8 \"Ako amo ang Alpa kag ang Omega,\" kuon kang Ginoong Dios nga makagagahum sa tanan. Kon ano tana tulad kadya, amo man tana kauna, kag amo man angud tana sa paraaboton.\nNagpakita si Cristo kay Juan\n9 Ako si Juan nga inyo bugto, nga tungud sa atun pagtoo kay Jesus, pareho man ninyo nga nagaantos, kag ginagamhan kang Dios, kag nagabatas kang mga kabudlayan. Gindara ako bilang priso sa isla kang Patmos tungud kang akun pagpangwali kang pulong kang Dios kag kang pagpamatuod ni Jesus. 10 Adlaw kato kang Ginoo, kag gin-gamhan ako kang Ispirito kang Dios. Dayon may nabatian ako sa akun likod nayon nga mabaskug nga limug nga daw huni kang trumpeta 11 nga nagakuon, \"Isulat kon ano ang imo makita kag ipadara sa pito ka mga Iglesia: sa Efeso, Smirna, Pergamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia kag sa Laodicea.\"\n12 Dayon, nagliso ako agud lantawun kon sin-o ang nagapakighambal kanakun, kag nakita ko ang pito ka bulawan nga turungtongan kang lampara. 13 Sa tunga kang mga turungtongan kang lampara nga dya, may dyan nga daw pareho kang Tawo. Nagabayo dya kang kunup nga nagalambot hasta sa anang kahig, kag sa anang dughan may wagkus nga bulawan. 14 Ang anang buhok tama gid ka puti kag ang anang mata nagasadlab nga daw kalayo. 15 Ang anang mga kahig nagaidlak nga pareho kang saway nga gintunaw sa kalayo kag ginpahining. Ang anang limug daw pareho kang daganas kang busay. 16 May ginakaptan tana nga pito ka bituon sa anang tuo nga alima, kag sa anang ba-ba may nagagwa nga matarum nga espada nga darwa ang surab. Ang anang pungyahun tama gid ka makasirilaw pareho kang adlaw kon udto-adlaw.\n17 Pagkakita ko kana, natumba ako sa anang kahig nayon nga daw patay. Dayon gintungtong na ang anang tuo nga alima kanakun kag nagkuon, \"Indi ikaw magkahadluk! Ako ang umpisa kag ang katapusan, 18 kag ang nagakabuhi. Napatay ako, pero lantawa, buhi ako hasta sa wara ti katapusan. Ako ang may gahum sa kamatayun kag sa lugar kang mga patay.* 1:18 sa Griego: Hades 19 Gani, isulat mo ang mga butang nga imo makita, ang mga butang nga nagakaratabo sa tulad kag ang magakaratabo pa sa paraaboton. 20 Dyaay ang likum nga kahulogan kang pito ka bituon nga imo makita nga akun ginakaptan sa akun tuo nga alima, kag ang pito ka bulawan nga turungtongan kang lampara: ang pito ka bituon amo ang mga anghel kang pito ka Iglesia, kag ang pito ka bulawan nga turungtongan kang lampara amo ang pito ka Iglesia.\"\n*1:18 1:18 sa Griego: Hades","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/REV01.htm","date":"2022-06-27T02:25:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656103324665.17\/warc\/CC-MAIN-20220627012807-20220627042807-00433.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000070333,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000070333480835}","num_words":700,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.212,"stopwords_ratio":0.443,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Sulat ni Santiago\n1\n1 Ako si Santiago nga surugoon kang Dios kag ni Ginoong Jesu-Cristo amo ang nagasulat ka dya.\nNagapangamusta ako kaninyo nga mga kabataan kang Dios nga nagrinapta sa bilog nga kalibutan.\nAng Pagtoo kag ang Kaaram\n2 Mga kabugtoan, magkalipay kamo kon makaagi kamo kang nanuhay-tuhay nga mga pagtiraw, 3 tungud hay kamaan kamo nga sa tapos nga malampuwasan ninyo ang mga pagtiraw sa inyo pagtoo, nakatuon kamo nga magbatas. 4 Gani dapat magpadayon kamo sa pagbatas agud to nga mangin hamtung run gid kamo kag wara ti kasawayan, kag wara run gid ti nakulang kaninyo. 5 Kar-on, kon may rugyan kaninyo nga kulang ang anang kaaram, magpangayo tana sa Dios kag pagataw-an tana, tungud hay ang Dios maalwan sa pagtugro kag wara ti aligutgut kon nagatao. 6 Pero magpangayo tana nga may pagtoo, kag wara nagapangduha-duha. Tungud hay ang tawo nga nagapangduha-duha daw pareho lang kang balud nga nagasunod-sunod kon sa diin huyupun kang hangin. 7 Ang tawo nga amo karia indi magpaabot nga ang Ginoo magatugro kana kang bisan ano nga ana ginapangayo, 8 tungud hay nagabaylo-baylo ang anang paminsarun, kag wara ti kapat-udan ang tanan na nga ginahimo.\nAng Imol kag ang Manggaranun\n9 Ang imol nga atun isigka-tumuluo dapat magkalipay hay ginbayaw tana kang Dios. 10 Kag ang manggaranun tana nga atun isigka-tumuluo, magkalipay man kon ginpakanaba kang Dios hay sa urihi magataliwan lang man tana pareho kang bulak nga nagakalayung. 11 Tungud hay kon nagatagi-ti gani ang sirak kang adlaw nagakalayung ang hilamon; ang bulak na ka dya nagakarataktak, kag nagadura ang anang katahum. Amo man sa tawo nga manggaranun mapatay tana samtang nagasinaku sa anang pagpangabuhi.\nAng Pagtiraw kag ang Pagsulay\n12 Bulahan ang tawo nga nagabatas kang mga pagtiraw, hay kon indi tana matiung sa anang pagtoo mabaton na ang padya nga amo ang kabuhi nga ginsaad kang Dios sa mga nagahigugma kana. 13 Kon masulay ikaw, indi ikaw magkuon nga ang Dios ang nagsulay kanimo, tungud hay ang Dios indi masulay kag wara man tana pagsulay sa bisan kay sin-o. 14 Ugaring ang kada tawo ginasulay kon ginabuyok kag madaug tana kang anang malain nga handum. 15 Kag kon pasundan na run gani ang anang malain nga handum, amo run ria ang anang pagpakasala. Kag sa padayon na nga pagpakasala, ang resulta na ka dya kamatayun.\n16 Mga pinalangga ko nga mga kabugtoan, indi ninyo pagpatalanga ang inyo kaugalingun. 17 Kada butang nga mayad kag himpit sa langit maghalin kag gintugro dya kang Amay nga amo ang nagatao kang kasanag, kag wara gid tana nagabalhin ukon nagapakita kang bisan gamay nga pagbag-o. 18 Sa anang kaugalingun nga pagbuut ginhimo na kita nga anang mga kabataan paagi sa pulong nga amo ang kamatuoran, agud to nga sa anang mga tinuga kita ang mangin pinasulabi sa tanan.\nAng Pagpamati kag ang Pagtuman\n19 Mga pinalangga ko nga mga kabugtoan, tandai ninyo dyaay: kinahanglan mangin maabtik kamo sa pagpamati, kag indi kamo magpadaso-daso sa paghambal, kag indi kamo mag-ugut dayon. 20 Tungud hay ang tawo nga nagaugut indi makahimo kang mayad nga tinutuyo kang Dios. 21 Gani talikdan ninyo ang tanan nga mahigku nga mga buhat kag ang mga malaot ninyo nga pagginawi. Magmapainubusun kamo sa pagbaton kang pulong kang Dios nga rugyan sa inyo tagipusoon, nga amo ang sarang makaluwas kaninyo.\n22 Indi lang nga magpamati kamo sa pulong kang Dios kundi tumanun ninyo dya. Hay kon sagad lang kamo ka pamati kag wara man kamo pagtuman, ginainto lang ninyo ang inyo mga kaugalingun. 23 Ang bisan sin-o nga nagapamati lang ka pulong kang Dios kag wara pagtuman ka dya, daw pareho lang kang tawo nga nagpangespiho. 24 Ginturuk na ang anang itsura kag magpanaw, kag nalipatan na man dayon kon daw ano ang anang itsura. 25 Pero ang tawo nga nagausisa ka mayad kang kasugoan nga wara ti kapin kag kulang, kag nagatugro kang kahilwayan, kag padayon na dya nga ginatuman, kag wara lang tana nagapamati kag nagakalipat kundi ginahimo na gid dya, pagapakamayadun tana sa anang ginahimo.\n26 Kon may rugyan nga nagakuon nga relihiyoso tana, pero indi na mapunggan ang anang kaugalingun sa paghambal kang kadu, ginainto na lang ang anang kaugalingun kag wara ti pulos ang anang relihiyon. 27 Sa panuruk tana kang Dios nga Amay, ang matuod-tuod gid tana kag husto nga pagkarelihyoso amo dyaay: mabinuligun sa mga ilo kag sa mga balo sa andang kalisdanan, kag nagaandam kang anang kaugalingun sa mga kadu nga mga butang sa kalibutan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/JAS01.htm","date":"2022-06-30T22:37:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656103915196.47\/warc\/CC-MAIN-20220630213820-20220701003820-00458.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000082254,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008225440979}","num_words":717,"character_repetition_ratio":0.065,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.467,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Ikarwa nga Sulat ni Pablo kay Timoteo\n1\n1 Ako si Pablo nga apostol ni Cristo Jesus tungud hay amo dya ang kabubut-un kang Dios agud to nga ipanudlo ko ang nahanungud sa kabuhi nga anang ginsaad nga maangkun natun paagi sa atun kaangtanan kay Cristo Jesus.\n2 Nagasulat ako kanimo Timoteo, ikaw nga ginakabig ko nga akun pinalangga nga bata. Kabay nga bugayan ikaw, kaluy-an kag itaw-an kang kalinung kang Dios nga Amay kag ni Cristo Jesus nga atun Ginoo.\nAng Pagpasalamat sa Dios kag mga Pagpahanumdum kay Timoteo\n3 Nagapasalamat ako sa Dios nga akun ginaalagad nga limpyo ang akun konsensya pareho kang ginhimo kang akun mga kaulangan. Nagapasalamat ako kana samtang ginadumdum ko ikaw pirme sa akun pangamuyo adlaw kag gabii. 4 Madumduman ko gani ang imo nga paghibi, gusto ko run gid nga makita ikaw agud to nga malipay gid ako kamayad. 5 * 1:5 Binuhatan 16:1 Indi ko gid malipatan ang imo sinsero nga pagtoo, pareho kang pagtoo kang imo lola nga si Loida kag kang imo nanay nga si Eunice nga una nagtuo sangsa kanimo, kag nasiguro ko nga rugyan man kanimo ang pagtoo nga ria. 6 Amo gani ria nga gusto ko ipadumdum kanimo nga magmatandus ikaw sa paggamit kang abilidad nga gintugro kang Dios kanimo kang gintungtong ko ang akun mga alima kanimo. 7 Tungud hay ang Balaan nga Ispirito nga gintugro kang Dios kanatun wara nagatugro kang katalaw. Kundi nagatugro dya kang kabakud, paghigugma sa isigka-tawo kag pagpugung sa atun kaugalingun.\n8 Gani indi mo pag-ikahuya ang pagpanugid sa iba nahanungud sa atun Ginoo. Kag indi mo man ako pag-ikahuya, ako nga napriso tungud kana. Kundi, makig-ambit man ikaw sa mga pag-antos para sa Mayad nga Balita samtang nagasarig ikaw sa gahum kang Dios. 9 Tana amo ang nagluwas kag nagtawag kanatun agud to nga magkabuhi kita kang balaan. Ginhimo na dya indi tungud sa atun hinimoan kundi tungud lang gid sa anang kaugalingun nga tinutuyo kag sa anang bugay nga gintugro kanatun sa wara pa mag-umpisa ang tanan paagi sa atun kaangtanan kay Cristo Jesus. 10 Pero kar-on ginpahayag run dya kanatun paagi sa pag-abot ni Cristo Jesus nga atun Manluluwas. Gin-guba na ang gahum kang kamatayun kag paagi sa Mayad nga Balita ginpahayag na kanatun ang kabuhi nga dayon.\n11 Ang Mayad nga Balita nga dya amo ang kabangdanan nga ginhimo ako kang Dios nga manugwali, apostol kag manunudlo. 12 Kag amo ria nga nagaantos ako kang amo ka dya. Pero wara ko ria ginakahuya, tungud hay kilala ko kon sin-o ang akun ginasarigan, kag nasiguro ko gid nga makasarang tana sa pagtipig kang akun gintugyan kana* 1:12 ukon, anang gintugyan kanakun hasta sa adlaw kang paghukum. 13 Himoon mo nga surondan ang igsakto nga pagturon-an nga imo nabatian kanakun kag magpadayon ikaw sa pagtuo sa Dios kag sa paghigugma sa imo isigka-tawo tungud kang atun kaangtanan kay Cristo Jesus. 14 Paagi sa bulig kang Balaan nga Ispirito nga nagaistar kanatun, tipigi ang mayad nga mga bagay nga dya nga gintugyan kanimo.\n15 Naman-an mo nga ginbayaan ako kang haros tanan nga mga tumuluo sa probinsya kang Asia, abay run sanday Figelo kag Hermogenes. 16 Pero si Onesiforo tana, kabay pa nga kaluy-an gid kang Dios ang anang panimalay hay permi na ginapabaskug ang akun baratyagun. Wara na ako ginakahuya bisan napriso ako. 17 Kang pag-abot na lagi sa Roma, ginsagap na gid ako hasta nga nakita na ako. 18 Kabay pa nga kaluy-an tana kang Ginoo kon mag-abot run ang adlaw kang paghukum. Naman-an mo man kon daw ano ang pagbulig na kanakun kang rugyan pa ako sa Efeso.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/2TI01.htm","date":"2022-07-04T21:33:29Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104496688.78\/warc\/CC-MAIN-20220704202455-20220704232455-00789.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000082254,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000008225440979}","num_words":579,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SAN JOSE, Antique (PIA) - - Ginapanawagan kang Antique Provincial Office ang tanan nga mga katawhan nga magpanglimpyo para malikawan ang pagrapta kang dengue sa probinsya.\nGinapanugyan ni Provincial Health Officer I Dr. Leoncio Abiera, nga ang pagpanglimpyo kang kada panimalay kang andang sular, sangka importante nga lihuk agud matabog ang makaharalit nga lamuk nga nagatuga kang dengue.\nSuno man kay PHO Information Officer Irene Duldocco, may kabilogan run nga 313 ka kaso kang dengue ang nalista rugya sa Antique kag may tatlo run ka napatay basi dya sa anda rekord halin kang Enero 1 hasta Mayo 14, 2022.\nGinpanugyan ni Abiera nga ang kada balay kinahanglan dapat magpanglimpyo ka lugar nga nga ginabalayan kang lamok.\nAng numero kang kaso kang dengue kadya nga tuig, 54 porsyento nga mataas kun dya i-komparar sa mga kaso nga nalista kang nagligad nga tuig sa pareho nga panahon nga may kabilogan lamang nga 203.\nAng banwa kang Sibalom ang may rekord nga pinakamataas nga kaso kang dengue nga nagadangat gid sa 80 ka mga kaso.\nAng PHO, kaimaw ang mga Municipal Health Office, kag mga opisyales sa barangay, naghiwat kang dengue vector surveillance kag paglibot sa mga kabarangay para magpa-athag kun paano malikawan ang dengue. (JBG\/PSM\/PIA-Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/pia.gov.ph\/news\/2022\/05\/20\/pho-nagapanawagan-sa-tanan-nga-magpanglimpyo-kontra-dengue","date":"2022-07-04T03:57:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104293758.72\/warc\/CC-MAIN-20220704015700-20220704045700-00264.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9969331622,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9969331622123718}","num_words":194,"character_repetition_ratio":0.075,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.356,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Ikatlo nga Sulat ni Juan\n1\n1 Ako nga mal-am,\nnagapangamusta kanimo, Gayo nga akun suud nga amigo kag ginahigugma kang tuduk sa akun tagipusoon.\n2 Gayo nga amigo ko, ginapangamuyo ko nga kabay mayad gid ang imong lawas kag ang imong kahimtangan rugyan, kag kabay nga mangin pareho man dya kang imong pag-ugwad sa ispiritohanun nga pagkabuhi. 3 Nalipay gid ako ka mayad kang pag-abot rugya kang pira natun ka mga isigka-tumuluo kag nagsugid nga nagakabuhi ikaw kang igsakto nga suno sa luyag kang Dios. Kag matuod gid man nga amo gid dya ang imo ginahimo. 4 Wara run gid ti may makatao pa kanakun kang sobra nga kalipay sangsa mabatian ko nga ang mga ginakabig ko nga mga kabataan nagakabuhi kang igsakto nga suno sa luyag kang Dios.\nGindayaw si Gayo\n5 Hinigugma ko nga amigo, ang imo nga pagbulig sa atun mga isigka-tumuluo bisan pa nga indi mo sanda makilala, nagapakita nga matutum gid ikaw nga sumuronod ni Cristo. 6 Nagsugid sanda sa mga tumuluo rugya nahanungud sa imong paghigugma nga ginpakita kananda. Kon mahimo, buligan mo pa gid sanda sa pagpadayon kang andang paranawun sa pamaagi nga mahamuut gid ang Dios. 7 Tungud hay dya sanda nagapanaw tungud lang gid kay Cristo, kag wara gid sanda nagabaton kang bulig nga halin sa indi tumuluo. 8 Gani kita nga mga tumuluo ang dapat gid nga magbulig sa mga tawo nga pareho kananda agud nga makapakigbahin man kita kananda sa pagpalapnag kang kamatuoran nahanungud kay Cristo.\n9 Ginsulatan ko kato anay ang mga tumuluo rugyan, pero si Diotrefes nga gusto-gusto gid magpanguna dyan kaninyo indi magsapak kang akun ginapanudlo. 10 Sa pag-abot ko rugyan ibuyagyag ko gid sa mga tumuluo dyan ang tanan na nga hinimoan, tungud nga sobra kasayud ang ana mga ginapanghambal nahanungud kanamun. Bukun lang ti amo ria, indi na man pagbatonon ang atun mga isigka-tumuluo kay Cristo nga makahapit rugyan. Kag ginapunggan na man ang gusto magbaton kag ginapahalin na sanda ka dya sa iglesia.\n11 Pinalangga ko nga amigo, indi pagsunda ang malain nga buhat, kundi sunda tana kon ano ang mayad. Ang nagahimo kang mayad nagapakita nga tana sakup kang Dios, pero ang nagahimo kang malain nagapatimaan nga wara tana makakilala sa Dios.\n12 Sulnga bala tana si Demetrio. Ang tanan nagasugid nga mayad tana nga tawo, kag makita gid man nga nagakabuhi tana kang suno sa naluyagan kang Dios. Kami man mismo nagapamatuod nga mayad tana nga tawo, kag naman-an mo man nga matuod gid ang amun ginasugid.\n13 Duro pa raad ang akun isugid kanimo, pero indi ko run lang dya pagsulatun. 14 Nagasarig gid ako nga makit-anay kita sa indi magbuhay kag makaistoryahanay kita nga darwa.\n15 Kabay pa nga maaguman nimo ang kalinung.\nAng imo mga amigo rugya nagapangamusta kanimo. Ikamusta mo gid ako sa kada isara natun nga amigo dyan.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/3JN01.htm","date":"2022-06-26T23:28:39Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656103322581.16\/warc\/CC-MAIN-20220626222503-20220627012503-00517.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":458,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.4,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Sulat ni Pablo sa Mga Taga-Efeso\n1\nAng Pag-abi-abi\n1 Ako si Pablo nga apostol ni Cristo Jesus suno sa kabubut-un kang Dios,\nnagapangamusta kaninyo nga mga katawhan kang Dios* 1:1 sa Ingles; saints rugyan sa Efeso, kamo nga mga matutum sa inyo pagtoo kay Cristo Jesus. 2 Kabay nga bugayan kamo kag itaw-an kang kalinung kang Dios nga atun Amay kag ni Ginoong Jesu-Cristo.\nMga Ispiritohanun nga Pagpakamaayo\n3 Darayawun gid ang Dios kag Amay kang atun Ginoong Jesu-Cristo. Ginbugayan na kita kang tanan nga ispiritohanun nga pagpakamayad halin sa langit tungud kang atun suud nga kaangtanan kay Cristo, 4 tungud hay ginpili na run kita nga daan tungud kang atun suud nga kaangtanan kay Cristo bisan sa wara pa matuga ang kalibutan, agud nga kita mangin balaan kag wara ti kasawayan sa anang panuruk.\nTungud kang anang paghigugma kanatun 5 ginpat-ud na run nga daan nga kita mangin anang mga kabataan paagi kay Jesu-Cristo. Amo gid dya ang nahamut-an nga himoon kang Dios kag anang kabubut-un 6 para nga dayawun ta tana tungud kang anang makatiringala nga bugay nga gintugro kanatun nga wara ti bayad tungud kang atun suud nga kaangtanan sa anang hinigugma nga Anak. 7 Tungud sa anang Anak kag paagi sa dugo† 1:7 dugo ukon; kamatayun na kadya gintubos kita kang Dios, nga ang buut hambalun ginpatawad ang atun mga kasal-anan. Daw ano kabugana ang bugay kang Dios 8 nga anang ginpasagahay kanatun! Gintugroan na kita kang tuman nga kaaram kag paghangup, 9 kag ginpamaan na kanatun ang anang plano, nga kauna wara na gid ginpahayag, nga ana pagahimoon paagi kay Cristo suno sa anang katuyoan. 10 Kag ang anang plano amo nga sa pag-abot kang gintalana nga panahon, tingbun na ang tanan nga mga butang sa langit kag sa lupa kag ipasakup sa pagdumarahan ni Cristo.\n11 Ang tanan nga mga butang ginhimo kang Dios suno sa anang katuyoan kag kabubut-un, gani nga ginpat-ud na run nga daan nga himoon kami nga manunubli tungud kang amun suud nga kaangtanan kay Cristo 12 agud to nga dayawun tana sa anang pagkagamhanan paagi kanamun nga amo ang una nga nagsarig kay Cristo. 13 Kag kamo man, kang pagkabati ninyo kang pulong nahanungud sa kamatuoran nga amo ang mayad nga balita nahanungud sa inyong kaluwasan, nagtoo kamo kay Cristo kag may kaangtanan run kamo kana. Gani nga gintugro kaninyo kang Dios ang Balaan nga Ispirito nga anang ginsaad bilang tanda nga kamo ana run. 14 Ang Balaan nga Ispirito amo ang kasigurohan nga mabaton natun ang tanan nga ginsaad kang Dios hasta nga mangin bug-os run gid ang kaluwasan kang anang mga katawhan. Tungud ka dya pagadayawun tana sa anang pagkagamhanan.\nAng Pangamuyo ni Pablo\n15 Amo ria gani nga kang pagkabati ko nga kamo nagtoo kay Jesus nga atun Ginoo kag nagapalangga kamo sa tanan nga mga katawhan kang Dios, 16 wara gid ako nag-untat sa pagpasalamat sa Dios para kaninyo kag ginasambit ko kamo sa akun mga pagpangamuyo. 17 Ginapangayo ko sa makagagahum nga Amay nga amo ang Dios kang atun Ginoong Jesu-Cristo nga paagi sa anang Balaan nga Ispirito tugroan na kamo kang kaaram kag ipahayag kaninyo ang kamatuoran, agud to nga mas makilala pa gid ninyo tana kamayad. 18 Ginapangayo ko man nga masanagan pa gid ang inyong panghuna-huna agud to nga maman-an ninyo kon ano gid bala ang inyo ginalauman nga ana gintigana kang pagtawag na kaninyo, kag kon daw ano ka bugana kag kanami ang anang mga ipasubli sa ana nga mga katawhan. 19 Kag ginapangayo ko man nga inyo mabatyagan ang makatiringala kag wara ti tupung nga gahum kang Dios nga nagapanghikot kanatun nga mga nagtoroo. Ang wara ti tupung nga gahum na nga dya amo man ang ana gin-gamit 20 sa pagbanhaw kay Cristo halin sa mga minatay kag sa pagpapungko kana sa anang tuo nayon‡ 1:20 ukon, pagtugro kana kang pinakataas nga katungdanan sa may kalangitan. 21 Gani nga si Cristo ang labing mataas sa tanan nga mga nagapangulo, may awtoridad, nagagahum, nagahari kag sa bisan ano pa man ang katungdanan nanda kadya makagagahum nga indi lamang sa kadya nga panag-on kundi amo man sa paraaboton. 22 Kag ginpasakup kang Dios ang tanan nga butang sa pagdumarahan ni Cristo kag ginhimo tana nga pangulo kang tanan nga butang para sa kaaraydan kang Iglesia, 23 nga amo ang anang lawas. Kita nga mga tumuluo amo ang nagabug-os sa lawas ni Cristo, kag tana amo man ang nagahimono sa tanan-tanan nga butang.\n*1:1 1:1 sa Ingles; saints\n†1:7 1:7 dugo ukon; kamatayun\n‡1:20 1:20 ukon, pagtugro kana kang pinakataas nga katungdanan","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/EPH01.htm","date":"2022-07-06T09:33:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104669950.91\/warc\/CC-MAIN-20220706090857-20220706120857-00331.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000023842,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000002384185791}","num_words":730,"character_repetition_ratio":0.066,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.449,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Ikarwa nga Sulat ni Pablo sa Mga Taga-Tesalonica\n1\n1 Ako si Pablo kaimaw sanday Silas * 1:1 Silas, sa Griego: Silvanus kag Timoteo nagasulat kaninyo nga mga tumuluo dyan sa may Tesalonica nga ana kang Dios nga atun Amay kag ni Ginoong Jesu-Cristo.\n2 Kabay nga bugayan kamo kag itaw-an kang paghidait kang Dios nga Amay kag kang atun Ginoo nga si Jesu-Cristo.\nAng Dios Matarung Maghukum\n3 Mga kabugtoan, dapat gid nga magpasalamat kami pirme sa Dios tungud kaninyo. Nagakabagay gid nga himoon namun dya hay ang inyo pagtoo labi pa gid nga nagatubo kag nagadugang man ang inyo nga pagpalanggaanay. 4 Tungud karia, ginapabugal gid namun kamo sa iba nga mga kasimbahanan kang Dios. Ginasugid namun kananda nga bisan ginahingabot kamo kag nagaantos kang mga kalisud, ginabatas lang gid ninyo dya kag nagapadayon lang kamo sa pagsarig sa Dios.\n5 Dya tanan nagapamatuod lang nga ang Dios matarung maghukum, tungud nga ang inyo mga pag-antos nagapamatuod nga takus kamo sa pag-imaw sa mga katawhan nga anang pagaharian, hay ti, amo man kabay dya ang kabangdanan kon andut nga nag-antos kamo? 6 Ang mga tawo nga to nga nagapaantos kaninyo ipaantoson man kang Dios, hay matarung kabay tana? 7 Kag kamo tana nga nagaantos kadya ana nga itaw-an kang katawhayan, kag kami amo man. Ihimoon na dya sa tion nga magpahayag si Ginoong Jesus halin sa langit imaw kang anang gamhanan nga mga anghel, kag may kalayo nga nagadaba-daba sa andang palibot. 8 Pagasilotan na ang mga tawo nga wara magkilala sa Dios kag ang mga wara magpati kang Mayad nga Balita nahanungud kay Ginoong Jesus. 9 Bilang silot kananda kadya, magaantos sanda kang wara ti katapusan nga kalaglagan.† 1:9 sa Griegopagkaguba Mahamulag sanda kadya sa prisensya kang Ginoo kag indi run gid nanda makita ang anang mahimayaun nga gahum. 10 Matabo dya sa adlaw nga si Jesu-Cristo magbalik para pagapadunggan kang anang mga pinili‡ 1:10 ukon balaan nga katawhan kag sa amo man nga tion ang mga nagtoroo kana magakatingala tungud kang anang pagkagamhanan. Kag kamo mangin kaimaw man nanda tungud nga nagtoo kamo sa mensahe nga amun gintudlo kaninyo.\n11 Amo gani ria nga pirme gid namun kamo ginapangamuyoan: nga kabay kabigun na kamo nga takus sa anang pagpili kaninyo, kag paagi sa anang gahum tumanun na ang tanan nga mayad nga gusto ninyo himoon kag ang tanan nga inyo ginahimo tungud kang inyo pagtoo. 12 Ginapangamuyo namun dya agud to mapadunggan si Ginoong Jesus paagi sa inyo kabuhi kag kamo pagadayawun man tungud kang anang ginhimo kaninyo. Tanan dya mahimo tungud sa bugay kang atun Dios kag ni Ginoong Jesu-Cristo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/2TH01.htm","date":"2022-06-27T02:38:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656103324665.17\/warc\/CC-MAIN-20220627012807-20220627042807-00756.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000076294,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000076293945312}","num_words":419,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.461,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Una nga Sulat ni Pablo kay Timoteo\n1\n1 Ako si Pablo nga apostol ni Cristo Jesus tungud sa sugo kang Dios nga atun Manluluwas kag ni Cristo Jesus nga amo ang ginahalinan kang atun paglaum. 2 Nagasulat ako kanimo, Timoteo, ikaw nga ginakabig ko nga matuod gid nga akun bata tungud kang pagtoo kay Cristo.\nKabay nga bugayan ikaw, kaluy-an kag itaw-an kang kalinung kang Dios nga atun Amay kag ni Cristo Jesus nga atun Ginoo.\nPagpaandam nahanungud sa mga Manugpatalang\n3 Pareho kang akun ginkuon anay kanimo katong manughalin run ako paagto sa Macedonia, pabilin ikaw rugyan sa Efeso agud to nga ang mga tawo rugyan nga nagapanudlo kang lain sangsa igsakto nga pagturon-an mahambalan mo nga mag-untat. 4 Kun-on mo sanda nga indi mag-usik ka andang tion sa mga istorya nga ginhimo-himo lang kang tawo, kag sa pag-usoy kang indi matapos-tapos nga lista kang mga kaulangan kang mga tawo. Tungud hay ang dya nga mga butang amo ang ginahalinan kang mga pagbinaisay kag indi makabulig sa mga tawo nga magkabuhi suno sa katuyoan kang Dios nga maman-an lang nanda kon sanda nagatoo kana. 5 Ang katuyoan kang ria nga sugo amo nga ang tanan nga mga tumuluo magpalanggaanay kang pagpalangga nga halin sa putli nga tagipusoon, limpyo nga konsensya kag sinsero nga pagtoo. 6 Ang iba rugyan nagparayu run sa mga pagturon-an nga dya, kag sa baylo nagapakigdiskusyon sanda nga wara lang man ti pulos. 7 Gusto man raad nanda nga mangin manunudlo kang kasugoan, pero wara gani nanda mahangpi kon ano ang andang ginapanghambal ukon ginapamirit nanda nga ginapanudlo.\n8 Naman-an ta kabay nga ang Kasugoan mayad basta gamitun lang sa husto nga pamaagi? 9 Kag dumdumun natun nga ang kasugoan wara gintugro para sa mga matarung nga tawo, kundi para dya sa mga malinapasun kag mga di-matinomanun, sa mga nagakontra sa Dios kag sa mga nagapakasala, sa mga wara nagasapak sa mga butang nga parte sa Dios kag sa mga wara ti pagtahod sa Dios, sa mga nagapatay kang andang tatay kag nagapatay kang andang nanay, sa mga nagapatay kang andang isigka-tawo. 10 Para man dya sa mga nagapakighilawas, sa mga nagapakigrelasyon sa pareho nanda nga laki ukon pareho nanda nga bayi, sa mga nagapang-kidnap, sa mga butigun, sa mga tawo nga nagapanumpa pero wara nagasugid kang matuod, kag sa bisan ano nga nagakontra sa husto nga pagturon-an. 11 Ang dya nga pagturon-an nasandig sa Mayad nga Balita nga naghalin sa mahimayaun kag darayawun nga Dios, kag dya gintugyan na kanakun para ipanudlo sa mga tawo.\nSalamat sa Dios sa Anang Kaluoy\n12 Nagapasalamat ako kay Cristo Jesus nga atun Ginoo nga nagabulig kanakun nga masarangan ko ang pagpangalagad kana. Nagapasalamat ako kana hay ginkabig na ako nga masarigan gani nga ginpili na ako nga mag-alagad kana, 13 bisan pa matuod nga kauna nagahambal ako kang malain kontra kana, ginhingabot ko kag ginpakahuy-an tana. Pero ginkaluy-an ako kang Ginoo, tungud hay kato anay wara ako kamaan nga sala gali ang akun ginahimo hay wara pa ako nagatoo. 14 Ginpasagahay kanakun kang Ginoo ang anang bugay kag ginbuligan na ako nga magtoo kag maghigugma tungud lang kang atun kaangtanan kay Cristo Jesus. 15 Ang purulongon nga dya masarigan gid nga matuod kag dapat nga patihan: \"nag-abot si Cristo Jesus rugya sa kalibutan agud luwasun ang mga makasasala.\" Kag sa tanan nga mga makasasala ako gid ang pinakamalaot. 16 Amo ria ang kabangdanan kon andut nga ginkaluy-an ako kang Dios, agud to nga paagi kanakun, ako nga pinakamalaot sa tanan, mapakita ni Cristo Jesus nga bisan ano ka makasasala ang tawo sarang na mapatawad. Kag ang ginhimo na nga dya mangin halimbawa sa iba nga magatoo kana kag makaangkun kang kabuhi nga wara ti katapusan. 17 Ang Dios amo gid lang ang Hari sa wara ti katapusan. Wara tana ti kamatayun kag indi makita kang tawo; magluwas kana wara run ti iba nga Dios. Atun tana padunggan kag himayaun sa wara ti katapusan. Amen.\n18 Timoteo, ikaw nga ginakabig ko nga akun bata, amo dyaay ang akun ginabilin kanimo nga dapat nimo himoon. Kag dya suno gid sa mga ginpanagna kato anay parte kanimo, agud to nga paagi sa pagsunod mo kadya makapakigbato ikaw kang husto, 19 kag magpadayon lang gid ikaw sa pagtoo kag siguradohon mo nga pirme limpyo ang imo konsensya. May mga tawo nga wara magsunod sa ginakuon kang andang konsensya, gani nga wara run sanda nagtuo kay Cristo, 20 abay run dyan karia sanday Himeneo kag Alejandro. Gintugyan ko run sanda kay Satanas. Amo dya ang andang silot agud maman-an nanda nga bukun ti mayad ang maghambal kang malain kontra sa Dios.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/1TI01.htm","date":"2022-07-02T23:38:59Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104205534.63\/warc\/CC-MAIN-20220702222819-20220703012819-00052.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000076294,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000076293945312}","num_words":749,"character_repetition_ratio":0.058,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.418,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Ikarwa nga Sulat ni Pedro\n1\n1 Ako si Simon Pedro nga surugoon kag apostol ni Jesu-Cristo,\nNagasulat kaninyo nga tungud kang pagkamatarung kang atun Dios kag Manluluwas nga si Jesu-Cristo nakaagum kamo kang pagtoo nga bilidhun nga pareho man kang amun pagtoo. 2 Kabay nga magdugang pa gid ang inyo ginaagum nga bugay kag kalinung nga halin sa Dios, tungud kang inyo nga pagkilala kana kag kay Jesus nga atun Ginoo.\nAng Pagpili Kanatun kang Dios\n3 Paagi sa gahum kang Dios gintugroan na kita kang tanan natun nga kinahanglanun sa atun nga kabuhi kag sa pagsunod sa anang kabubut-un. Nahimo dya agud to nga makapakig-ambit kita sa anang pagkamahimayaun kag pagkamayad. 4 Paagi dyan karia ang Dios may ginsaad kanatun nga bilidhun kag tama gid kanami, agud to nga paagi rugya karia makalikaw kamo sa mga kairigbun nga rugya sa kalibutan nga makaguba kaninyo, kag makapakig-ambit kamo kang anang diosnon nga kinaugali. 5 Sa amo gid ria nga rason, tinguhaan gid ninyo kamayad nga indi lang kuon nga nagatoo kamo, kundi dugangan ninyo dya kang paghimo kang mayad, kag indi lang nga nagahimo kamo kang mayad, kundi nga dugangan ninyo dya kang kaaram, 6 kag indi lang nga may kaaram kamo, kundi nga dugangan pa gid ninyo dya kang pagpugung kang inyo kaugalingun, kag indi lang nga may pagpugung kamo kang inyo kaugalingun, kundi nga dugangan pa gid ninyo dya kang pagkamabinatasun kang mga pagtiraw, kag indi lang nga mabinatasun kamo sa mga pagtiraw, kundi nga dugangan pa gid ninyo dya kang paggawi nga diosnon; 7 kag indi lang nga nagagawi kamo kang diosnon, kundi nga dugangan pa gid ninyo dya kang pagpalangga sa inyo isigka-tumuluo, kag indi lang nga may pagpalangga kamo sa inyo isigka-tumuluo, kundi nga dugangan man ninyo dya kang paghigugma sa inyo isigka-tawo. 8 Hay kon ang ria nga mga pagbinatasan rugyan kaninyo kag nagatubo, ang matabo karia mangin mapuslanun gid kag mabinungahun ang inyong pagkilala sa atun Ginoong Jesu-Cristo. 9 Pero kon may rugyan kaninyo nga wara ti amo ria nga mga pagbinatasan sa anang kabuhi, daw pareho lang tana kang bulag; indi tana makakita kang mga butang sa rayu. Nalipatan na nga ginlimpyohan run tana kang Dios sa anang mga kasal-anan kauna.\n10 Gani, mga kabugtoan, tinguhaan gid ninyo ka mayad nga mapakita ninyo sa inyong kabuhi nga mga tinawag kag pinili kamo kang Dios, hay kon himoon ninyo ria wara gid ti rason nga magtalikod kamo kana. 11 Kag dayon, bug-os kamo nga pagabatunon kang Dios sa pagsulud sa lugar nga ang nagahari sa wara ti katapusan amo si Jesu-Cristo nga atun Ginoo kag Manluluwas.\n12 Gani, bisan pa nga naman-an run ninyo ria nga mga butang kag marig-un run ang inyo pagpati sa kamatuoran nga inyo natun-an, gusto ko gihapon nga padumdumun kamo pirme kang nahanungud dyan karia. 13 Sa banta ko, nagakabagay lang nga ipadumdum ko kaninyo ang ria nga mga butang samtang buhi pa ako, 14 hay naman-an ko nga sa indi run lang magbuhay magataliwan run ako, pareho sa ginpamaan kang atun Ginoong Jesu-Cristo kanakun. 15 Gani himoon ko gid ang tanan nga pamaagi agud to nga kon magtaliwan run gani ako sa dya nga kalibutan madumduman ninyo sa gihapon ang dya nga mga butang.\n16 Ang ginpahayag namun kaninyo nahanungud sa pagkagamhanan kang atun Ginoong Jesu-Cristo kag ang anang pag-abot, wara namun ginbasi sa mga istorya nga ginhimo-himo lang kang mga tawo nga sagad magpatu-patu kang mga istorya, kundi nga kami mismo nakakita gid kang anang pagkamahimayaun. 17 * 1:17 Mateo 17:1-8; Marcos 9:2-8; Lucas 9:28-36 Tungud hay rugto gid kami kang padunggan kag himayaun tana kang Dios nga Amay. Ang Dios nga makagagahum sa tanan naghambal, \"Amo dya ang akun hinigugma nga Anak, nga ginakahamut-an ko gid kamayad.\" 18 Kami mismo nakabati kang limug nga ria nga naghalin sa langit hay kaimaw kami ni Cristo rugto sa balaan nga bukid.\n19 Tungud karia mas nasiguro pa gid natun nga ang mga ginpanagna kang mga propeta kauna masarigan gid nga matuod. Mayad gid nga itaw-an ninyo dya kang bahul nga pagtamud, hay daw pareho dya kang sulo nga nagasanag sa kadulum hasta sa pagbanag-banag kang adlaw kag kabugwasun* 1:19 sa Griego, bituon sa kaagahun nga magaiwag sa inyong mga tagipusoon. 20 Labaw sa tanan, dapat gid ninyo maman-an nga wara ti bisan sin-o nga makapaathag kang mga sinulat kang mga propeta paagi lang sa ana kaugalingun nga paghangup. 21 Tungud hay wara gid ti tagna nga naghalin sa paminsarun lang kang tawo, kundi nga sa Dios gid dya naghalin kag ginhambal kang mga tawo nga ginatuytoyan kang Balaan nga Ispirito.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/2PE01.htm","date":"2022-07-06T10:06:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104669950.91\/warc\/CC-MAIN-20220706090857-20220706120857-00565.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000098944,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000098943710327}","num_words":737,"character_repetition_ratio":0.08,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.437,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Una nga Sulat ni Pablo sa Mga Taga-Tesalonica\n1\n1 Ako si Pablo, kaimaw sanday Silas * 1:1 Silas, sa Griego: Silvanus kag Timoteo, nagasulat kaninyo nga mga tumuluo rugyan sa Tesalonica nga ana kang Dios nga atun Amay kag ni Ginoong Jesu-Cristo.\nKabay nga bugayan kamo kag itaw-an kang Dios kang paghidait.\nAng Pagpasalamat ni Pablo tungud sa pagtoo kang mga taga-Tesalonica\n2 Nagapasalamat kami pirme sa Dios tungud kaninyo tanan, kag ginasambit gid namun kamo sa amun mga pangamuyo. 3 Sa amun pagpangamuyo sa Dios nga Amay, padayon namun nga ginadumdum ang mayad ninyo nga ginahimo bilang bunga kang inyo nga pagtoo, kag ang inyo pagpangabudlay sa pagbulig sa iba tungud kang inyo paghigugma kananda, kag madumduman man namun nga bisan may mga kalisud kamo ginaagwanta lang ninyo dya tungud hay nagalaum kamo nga si Jesu-Cristo nga atun Ginoo magabalik.\n4 Mga kabugtoan namun nga hinigugma kang Dios, nagapasalamat kami kana tungud naman-an gid namun nga ginpili na kamo nga mangin anang mga katawhan. 5 Hay kang ginwali namun ang Mayad nga Balita kaninyo, wara lang kami maghambal kang mga tinaga kundi may gahum dya tungud kang pagpanghikot kang Balaan nga Ispirito kanatun, kag nagapati gid kami nga ang mga ginpanudlo namun kaninyo amo ang kamatuoran. Nakamaan man kamo kon ano ang amun pagginawi kang dyan pa kami kaninyo, kag ginhimo namun to para gid lang sa inyo kaaraydan. 6 Kami kag ang Ginoo nangin ihimplo kaninyo. Hay, wara ti sapayan nga ginhingabot kamo ka mayad, sa gihapon ginbaton ninyo ang mensahe nga may tuman nga kalipay nga naghalin sa Balaan nga Ispirito. 7 Gani nga kamo man nangin ihimplo sa tanan nga mga tumuluo sa mga lugar kang Macedonia kag Acaya. 8 Hay kaninyo naghalin ang Mensahe kang Ginoo hasta nga makalambot kag maglapnag dya sa mga taga-Macedonia kag taga-Acaya kag luwas pa karia, nabatian man kang mga katawhan bisan sa diin nga lugar nga kamo nagtoroo sa Dios, gani nga indi run namun kinahanglan nga isugid pa dya. 9 Hay sanda run gid mismo kadya ang nagsugid kon ano ang inyo pagbaton kanamun kang pag-agto namun dyan. Ginasugid man nanda nga nagbiya run kamo sa mga dios-dios kag nagtoo sa Dios para nga kamo makaalagad kana nga amo ang buhi kag matuod nga Dios, 10 kag para man maghulat sa anang Anak nga magabalik halin sa langit. Dya amo si Jesus nga anang ginbanhaw sa mga minatay kag nagaluwas kanatun sa magaabot nga kasingkal kang Dios.\n*1:1 1:1 Silas, sa Griego: Silvanus","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/1TH01.htm","date":"2022-06-29T22:23:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656103645173.39\/warc\/CC-MAIN-20220629211420-20220630001420-00371.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000064373,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000064373016357}","num_words":402,"character_repetition_ratio":0.045,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.198,"stopwords_ratio":0.435,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Sulat ni Pablo kay Filemon\n1\n1 Ako si Pablo nga napriso tungud kay Cristo Jesus ang nagasulat ka dya, kaimaw si Timoteo nga bugto natun kay Cristo.\nAng sulat nga dya para kanimo, Filemon, nga amun pinalangga nga amigo kag pareho man namun nga nagaalagad sa Ginoo, 2 kag para man sa amun bugto kay Cristo nga si Apia, kag kay Arquipo nga pareho man namun nga nagapakigbato para sa kamatuoran, kag para man sa iglesia nga nagatiripon rugyan sa imong balay sa pagsimba sa Dios.\n3 Kabay nga bugayan kamo kag itaw-an kang kalinung kang Dios nga atun Amay kag ni Ginoong Jesu-Cristo.\nAng Pagpalangga kag Pagtoo ni Filemon\n4 Kada ako magpangamuyo ginasambit ko ikaw kag nagapasalamat ako pirme sa akun Dios, 5 tungud hay nabatian ko nga mapinalanggaun gid ikaw sa mga katawhan kang Dios kag marig-un ang imong pagtoo kay Ginoong Jesus. 6 Ginapangamuyo ko nga paagi sa pag-ambitanay ninyo kang inyong pagtoo magabunga dya kang paghangup kang tanan nga pagpakamayad nga atun naaguman tungud kang atun kaangtanan kay Cristo. 7 Bugto ko, nalipay gid ako ka mayad kag nagrig-un pa gid ang akun baratyagun tungud sa imong pagpalangga, tungud hay paagi kanimo nasadyahan gid ang mga katawhan kang Dios.\nAng Pangabay ni Pablo kay Filemon nahanungud kay Onesimo\n8 Kar-on, bisan pa nga may kaisug ako magmando kanimo kon ano ang imo dapat himoon tungud sa atun kaangtanan kay Cristo, 9 pero tungud gid lang sa akun pagpalangga kanimo, magapangabay run lang ako—ako si Pablo nga kadya mal-am run kag napriso tungud kay Cristo Jesus. 10 Nagapangbay ako kanimo nahanungud kay Onesimo. Tana ka dya ginakabig ko nga akun bata tungud nga rugya sa prisohan nadara ko tana sa pagtoo kay Cristo. 11 Kauna indi mo tana mapuslan, pero kadya tana darwa run kita ang makapulos kana.\n12 Kadya ginapabalik ko run tana rugyan kanimo, palangga ko gid tana ka mayad. 13 Gusto ko man raad nga rugya run lang tana kanakun agud to nga imbis nga ikaw, tana run lang ang mabulig kanakun samtang napriso ako rugya tungud kang Mayad nga Balita. 14 Pero indi ko gusto nga maghimo kang bisan ano nga wara ti pahanugot halin kanimo, agud to nga ang imong pagbulig imo gid pagbuut kag bukun ti kuon nga ginpirit ikaw.\n15 Amo ria siguro nga nahamulag tana kanimo sa wara lang buhay agud to nga sa pagbalik na kanimo indi run gid kamo magbulagay hasta san-o, 16 kag bukun run tana ti uripun kundi sobra pa sa uripun tungud hay pinalangga run tana nga bugto kay Cristo. Palangga ko gid tana, pero sobra pa gid tana ang imong pagpalangga kana tungud hay bukun mo lang tana ti uripun kundi bugto mo pa sa Ginoo.\n17 Gani kon ginakabig mo ako nga kaimaw sa pag-alagad sa Ginoo, batona tana pareho kang pagbaton mo kanakun. 18 Kar-on, kon nakahimo gid man tana kang malain kanimo ukon nakautang man ipanabat lang ria kanakun. 19 Ako si Pablo ang nagasulat kadya: ako ang magabayad karia. (Indi ko run kinahanglan nga ipadumdum kanimo nga may utang man ikaw kanakun, nga amo ang imong kabuhi nga wara ti katapusan.) 20 Gani, bugto ko, himoa ang ginapangabay ko nga dya tungud gid lang sa Ginoo. Lipaya man ako bilang bugto mo kay Cristo.\n21 Samtang nagasulat ako kadya nagasarig gid ako nga pagahimoon mo ang akun ginapangabay. Kag nagapati ako nga sobra pa gid gani ang imong himoon sangsa akun ginhambal. 22 Kag may ipangabay pa gid ako kanimo, amani man ako dyan kang akun madayonan, tungud hay nagalaum ako nga paagi sa inyong pangamuyo pabalikun ako kang Dios rugyan kaninyo.\nKatapusan nga Pagpangamusta\n23 Kar-on, si Epafras nga pareho ko man nga napriso tungud kay Cristo Jesus nagapangamusta kanimo, 24 amo man sanday Marcos, Aristarco, Demas, kag Lucas. Sanda ka dya pareho man nakun nga nagaalagad sa Ginoo.\n25 Kabay nga maaguman ninyo tanan ang bugay ni Ginoong Jesu-Cristo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/PHM01.htm","date":"2022-07-02T21:14:26Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104204514.62\/warc\/CC-MAIN-20220702192528-20220702222528-00035.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999998808,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999998807907104}","num_words":629,"character_repetition_ratio":0.056,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.32,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ang Sulat ni Pablo sa Mga Taga-Roma\n1\n1 Ako si Pablo nga surugoon * 1:1 ukon; oripun ni Cristo Jesus ang nagsulat ka dya. Gintawag ako kang Dios nga mangin apostol kag gintugyanan sa pagwali kang Mayad nga Balita nga naghalin kana. 2 Ang Mayad nga Balita nga dya amo ang ginpromisa kang Dios kauna paagi sa anang mga propeta, kag ginsulat nanda dya sa Balaan nga Kasulatan. 3 Dya nga balita amo ang nahanungud sa anang Anak. Kon nahanungud sa pagkatawo kang Anak nga dya, linahi tana ni David. 4 Kag ginpakita man kang Balaan nga Ispirito† 1:4 ukon Ispirito kang pagkabalaan nga tana ka dya Anak kang Dios nga makagagahum paagi sa pagbanhaw kana halin sa mga minatay. Ang Anak na nga dya amo si Jesu-Cristo nga atun Ginoo. 5 Paagi kay Cristo gintugroan ako kang Dios kang bugay nga mangin apostol agud to nga para gid lang sa anang ngaran matuytoyan ang katawhan sa tanan nga lugar nga magtoo kag magtuman kay Cristo. 6 Kag kamo kaimaw man kang mga tawo nga anang gintawag nga mangin ana ni Jesu-Cristo.\n7 Gani ang sulat ko nga dya para kaninyo tanan rugyan sa Roma nga ginahigugma kang Dios kag gintawag nga mangin anang katawhan.\nKabay nga bugayan kamo kag itaw-an kang kalinung kang Dios nga atun Amay kag ni Ginoong Jesu-Cristo.\nAng Handum ni Pablo nga Mag-agto sa Roma\n8 Una sa tanan, nagapasalamat ako sa akun Dios paagi kay Jesu-Cristo para kaninyo tanan, tungud hay mabatian kang mga tawo sa bilog nga kalibutan nga kamo nagtoroo. 9 Ang Dios nga akun ginaalagad kang tuduk gid sa akun tagipusoon sa pagpangwali ko kang Mayad nga Balita nahanungud sa anang Anak, ang makapamatuod nga wara ako nagauntat sa pagsambit kaninyo sa akun mga pangamuyo. 10 Permi ko ginapangayo kana nga itugot na run gid nga makaagto ako dyan kaninyo.\n11 Bahul gid ang akun handum nga makita kamo, agud makapaambit ako kaninyo kang mga pagpakamayad nga halin sa Balaan nga Ispirito para nga mabuligan kamo nga magrig-un pa gid ang inyo pagtoo. 12 Ang gusto ko hambalun nga magbinuligay kita sa pagpabaskug kang pagtoo kang kada isara kanatun. 13 Mga kabugtoan, gusto ko nga maman-an ninyo nga kapira gid ako nagplano nga maagto dyan kaninyo, pero indi ako kadayon hay permi lang may nagasablag. Gusto ko nga mag-agto dyan agud to nga may mga tawo man nga mabuligan ko nga magtoo kay Cristo, pareho kang ginhimo ko sa iba nga mga bukun ti Judio.\n14 May obligasyon ako sa pagpangwali kang Mayad nga Balita sa tanan nga mga tawo—sa mga Griego kag sa mga bukun; sa may tinon-an kag sa wara. 15 Gani nga gusto-gusto ko gid nga makawali man kang Mayad nga Balita kaninyo nga mga taga-Roma.\n16 Wara ko ginakahuya ang pagpangwali kang Mayad nga Balita, tungud hay amo dya ang gahum kang Dios sa pagluwas sa kada isara nga nagatoo, una sa mga Judio kag dayon sa mga bukun ti Judio. 17 Hay ginapahayag sa Mayad nga Balita nga ginapakamatarung kang Dios ang tawo paagi gid lang sa pagtoo halin sa umpisa hasta sa katapusan. Suno sa kasulatan, \"Ang tawo nga ginpakamatarung kang Dios paagi sa pagtoo magakabuhi sa wara ti katapusan.\"\nAng Sala kang Tawo\n18 Ginpahayag kang Dios halin sa langit ang anang kasingkal sa mga tawo nga wara nagakilala kana kag nagahimo kang malaot. Kag ang andang malaot nga ginahimo nga dya amo ang nagapugung kananda sa pagkilala kang kamatuoran nahanungud sa Dios. 19 Hay ang tanan nga sarang nanda maman-an nahanungud sa Dios maathag run gid kananda, tungud nga ginpakita run dya kang Dios. 20 Halin pa kang pagtuga kang kalibutan, ang anang kinaiya nga indi makita—nga amo ang anang pagkagamhanan nga wara ti katapusan kag ang anang pagka-Dios—nahangpan run gid dya paagi sa mga butang nga anang gintuga. Gani ang mga tawo indi makapamaribad nga wara nanda makilala ang Dios. 21 Bisan nga nakilala run nanda ang Dios, wara nanda tana ginapadunggan bilang Dios ukon ginapasalamatan. Sa baylo, nangin wara ti pulos ang andang mga paminsarun kag nadulman ang andang mga panghuna-huna. 22 Nagahambal sanda nga mga maaram kuno, pero nagagwa nga sanda mga umang-umang. 23 Sa baylo nga simbahun nanda ang mahimayaun nga Dios nga wara ti kamatayun, ang andang ginasimba tana amo ang ginhimo nga mga dios-dios nga pareho kang mga tawo nga may kamatayun, ukon mga pispis, ukon mga sapat nga apat ang kahig, ukon mga sapat nga nagakamang.\n24 Gani ginpabay-an run lang sanda kang Dios sa paghimo kang mga mahigku nga mga butang nga andang ginakaibugan, kag ang resulta na ka dya ginagamit nanda ang andang lawas sa paghimo kang makahuruya nga buruhatun sa sara kag sara. 25 Sa baylo nga patihan nanda ang kamatuoran nahanungud sa Dios, ang kabutigan amo ang andang ginpatihan. Ginsimba nanda kag gin-alagad ang tinuga imbes nga ang Manunuga. Tana gid ang darayawun sa wara ti katapusan. Amen!\n26 Tungud karia, ginpabay-an run lang sanda kang Dios sa paghimo kang makahuruya nga mga butang nga andang ginakaibugan. Bisan ang mga bayi nagginawi batok sa kinaandan nga paggamit kang andang lawas, hay sa pareho nanda nga bayi sanda nagpakigrelasyon. 27 Amo man ang mga laki, wara run sanda nagpakigrelasyon sa mga bayi nga amo ang kinaandan. Sa baylo, sa pareho nanda nga laki sanda nagkaibug kang sobra. Naghimo sanda kang makahuruya sa pareho nanda nga laki. Gani nga maaguman nanda ang silot kang Dios nga nagaangay sa andang kaugalingun suno sa ginhimo nanda nga dya nga indi husto.\n28 Kag dugang pa dyan karia, tungud nga indi run gid nanda gusto nga kilalahun ang Dios, ginpabay-an na run lang sanda sa pagpaminsar kang mga butang nga malain, gani nagahimo sanda kang mga butang nga indi dapat himoon. 29 Rugyan run gid kananda ang tanan nga sahi kang pagkamalain; mga malaot sanda, mga dalok, kag nagapakalain sa andang isigka-tawo. Mga tama gid sanda ka mahisaun, nagapatay kang andang isigka-tawo, nagairinaway, mga madaya, nagapaminsar kang mga malain nga himoon sa andang isigka-tawo, kag nagakutso-kutso. 30 Nagahambal kang malain kontra sa andang isigka-tawo, nagakaugut sanda sa Dios, nagapang-insulto sanda sa andang isigka-tawo, mga bugalun, mga hambog, kag nagapangita sanda kang paagi sa paghimo kang malaot, kag bukun ti matinumanun sa andang mga ginikanan. 31 Nangin wara ti pulos ang andang paminsarun, indi masarigan, wara ti pagpalangga, kag wara ti kaluoy. 32 Bisan pa nga naman-an nanda nga ang Dios nagpamatbat run nga ang mga tawo nga nagahimo kang dya nga mga sala takus nga silotan kang kamatayun, wara lang sanda nagapadayon sa paghimo kang mga butang nga dya kundi nga nagapasugot man sanda sa mga nagahimo kang ria nga mga butang.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-27","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/ROM01.htm","date":"2022-07-02T20:28:21Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-27\/segments\/1656104204514.62\/warc\/CC-MAIN-20220702192528-20220702222528-00062.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000089407,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000089406967163}","num_words":1070,"character_repetition_ratio":0.068,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.462,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"16\nBulig para sa mga taga-Judea\n1 Kar-on, kon nahanungud tana sa inyo inugbulig sa mga katawhan kang Dios rugto sa Judea, himoa ninyo ang pareho sa akun ginkuon sa mga kaiglesiahanan sa Galacia. 2 Kada adlaw kang domingo ang kada isara kaninyo magpain kang kantidad halin sa inyo kinitaan. Tiponon ninyo dya agud to nga sa pag-abot ko rugyan nakahanda run ang inyo inugbulig kag indi run kinahanglan nga mangolekta pa kamo. 3 Pag-abot ko rugyan sugoon ko ang mga tawo nga inyo napamatud-an nga masarigan sa pagdara kang inyo inugbulig sa Jerusalem kag tugroan ko kang sulat nga magapakilala kananda. 4 Pero kon kinahanglan nga mag-agto man ako rugto, magaimaw run lang sanda kanakun.\nAng Plano ni Pablo\n5 Maagto ako dyan kaninyo pagkahalin ko sa Macedonia, tungud hay gintuyo ko nga rugto mag-agi, 6 kag basi magtiner ako rugyan kaninyo kang malawid ukon indi gani magpaligad kang tagraramig rugyan, agud to nga mabuligan ninyo ako sa akun pagbyahe kon sa diin man ako maagto. 7 Indi ko gusto nga mag-agi lang rugyan kaninyo kang makadali, kundi gusto ko nga magtiner rugyan kaninyo kang malawid, kon itugot kang Ginoo.\n8 Pero matiner anay ako rugya sa Efeso hasta sa adlaw kang Pentecostes, 9 tungud nga bahul ang kahigayonan nga mag-uswag ang hirikoton rugya bisan pa nga duro ang mga nagakontra.\n10 Kon mag-abot rugyan si Timoteo, abi-abihun ninyo tana ka mayad agud to nga mapahamtang ang anang baratyagun, tungud nga tana pareho man kanakun nga nagahimo kang hirikoton kang Ginoo. 11 Sigurohon ninyo nga wara ti bisan sin-o kaninyo nga magpakanaba kana. Buligan ninyo tana nga mapahamtang ang anang buut sa anang pagbyahe agud to nga makabalik tana rugya kanakun, tungud hay ginapaabot ko tana imaw kang mga isigka-tumuluo.\n12 Kon nahanungud tana sa atun bugto nga si Apolos, ginapangabay ko gid tana nga mag-agto rugyan kaninyo imaw kang iba pa nga mga isigka-tumuluo. Pero indi pa tana gusto nga mag-agto rugyan sa kadya nga mga tinion. Maagto lang tana rugyan ugaring kon may kahigayonan.\nKatapusan nga mga Bilin\n13 Magmabinantayun kamo pirme kag magpakarig-un sa inyo pagtoo, magpakaisug man kamo kag magpakabakud. 14 Bisan ano ang inyo ginahimo, himoa ninyo ria tungud kang paghigugma.\n15 Mga kabugtoan, naman-an ninyo nga si Stefanas kag ang anang panimalay amo ang una nga nangin tumuluo sa Acaya kag gintugyan nanda ang andang kaugalingun sa pag-alagad sa mga katawhan kang Dios. Ginapangabay ko kamo, 16 nga magpasakup sa pareho kananda kag sa mga kaimaw nanda nga nagahimo kang hirikoton kag nagapangabudlay.\n17 Nalipay gid ako kang pag-abot nanday Stefanas, Fortunato kag Acaico, tungud hay ginhimo nanda ang wara ninyo mahimo tungud gani nga wara kamo rugya. 18 Nagtugro sanda kang kalipay kanakun kag amo man kaninyo. Ang mga tawo nga pareho kananda dapat tugroan kang bahul nga importansya.\n19 Ang mga kaiglesiahanan sa probinsya kang Asya nagapangamusta rugyan kaninyo. Si Aquila kag si Priscila kag ang iglesia nga nagatipon sa andang balay tinagipusoon gid nga nagapangamusta kaninyo, tungud nga pareho man ninyo sanda nga may kaangtanan sa Ginoo. 20 Ang tanan nga mga isigka-tumuluo rugya nagapangamusta kaninyo.\nMagkamustahanay kamo tanan dyan bilang magburugto kay Cristo.* 16:20 sa Griego; magkamustahanay kamo nga may balaan nga haruk\n21 Kag kar-on ako run gid mismo si Pablo ang nagasulat: Kamusta kamo tanan.\n22 Ang sin-o man nga wara nagahigugma sa Ginoo, sumpaun gid tana.\nGinoo, balik run!† 16:22 sa Griego, Marana tha\n23 Kabay pa nga maaguman ninyo ang bugay ni Ginoong Jesus.\n24 Ginapalangga ko kamo tanan tungud kang atun kaangtanan kay Cristo Jesus. Amen.‡ 16:24 sa iba nga mga sinulat wara ti Amen\n*16:20 16:20 sa Griego; magkamustahanay kamo nga may balaan nga haruk\n†16:22 16:22 sa Griego, Marana tha\n‡16:24 16:24 sa iba nga mga sinulat wara ti Amen","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-33","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/1CO16.htm","date":"2022-08-10T17:55:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-33\/segments\/1659882571198.57\/warc\/CC-MAIN-20220810161541-20220810191541-00527.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000092983,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009298324585}","num_words":595,"character_repetition_ratio":0.052,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.211,"stopwords_ratio":0.366,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"2\n1 Tungud hay nagpamat-ud ako nga indi run lang mag-agto rugyan kaninyo kon masakitan lang man ang inyo baratyagun. 2 Tungud hay kon masakit ko ang inyo baratyagun, sin-o run lang bay ang matugro kang kalipay kanakun? Wara ti iba kundi kamo nga akun ginpasakit ang baratyagun. 3 Amo ria ang kabangdanan kon andut nagsulat anay ako kaninyo, agud to nga kon mag-agto ako rugyan indi magsakit ang akun buut kaninyo nga amo raad ang dapat magtugro kang kalipay kanakun. Tungud hay nagapati ako nga kon malipay ako, malipay man kamo tanan. 4 Pagsulat ko kato anay kaninyo, natublag gid kamayad ang akun baratyagun kag nasubuan gid ako kag nagahiribiun kamayad. Indi ko gusto nga magsakit ang inyo baratyagun, kundi gusto ko nga maman-an ninyo kon daw ano ko gid kamo ka palangga.\nPatawara Ninyo ang Nakasala\n5 Kar-on, kon nahanungud tana sa tawo nga to nga nakasala, bukun lang ako ang anang gintugroan kang kasubu kundi kamo man, pero bukun ti tanan kamo. Ginhambal ko dya tungud indi ko gusto pasobrahan. 6 Pero tama run ang silot nga gintugro kana kang karak-an kaninyo. 7 Pero kar-on tana, patawara ninyo tana kag parig-unun ang anang baratyagun, agud to nga indi masobrahan ang anang kasubu nga ginabatyag kag maduraan kang paglaum. 8 Gani ginapangabay ko kamo nga ipabatyag ninyo kana nga ginapalangga ninyo tana. 9 Amo dya ang kabangdanan nga nagsulat ako kaninyo, tungud hay gusto ko maman-an kon bala masarigan kamo sa pagtuman kang tanan nga butang. 10 Ang sin-o man nga ginapatawad ninyo, ginapatawad ko man. Tungud hay ang ginapatawad ko, kon may rugyan gid man ako nga ginpatawad, ginapatawad ko sa atubang ni Cristo para gid lang kaninyo, 11 agud to nga indi kita madaug ni Satanas, tungud hay naman-an natun kon ano ang anang mga padihut.\nSi Pablo sa Troas\n12 Kang pag-agto ko sa Troas sa pagwali kang Mayad nga Balita nahanungud kay Cristo, gintugroan ako kang Ginoo kang kahigayonan nga maghimo kang anang hirikoton rugto. 13 Pero indi mapahamtang ang akun baratyagun tungud hay wara ko makita si Tito rugto nga akun bugto kay Cristo. Gani naglisensya ako sa mga tumuluo rugto nga mapanaw kag mag-agto sa Macedonia.\nKadarag-an paagi kay Cristo\n14 Salamat sa Dios nga tungud sa atun kaangtanan kay Cristo tana ang pirme nagapangulo kanatun sa parada kang kadarag-an. Paagi kanatun ginapalapnag kang Dios sa bisan sa diin nga lugar ang nahanungud kay Cristo nga daw pareho kang pahamot. 15 Tungud hay daw pareho kita kang pahamot nga halad ni Cristo para sa Dios nga madapgan kang mga tawo nga nagakaraluwas, kag pati kang mga tawo nga nagakalaglag. 16 Sa mga tawo nga nagakalaglag, ang dapug na ka dya nagadara kang kamatayun kananda; pero sa mga tawo tana nga nagakaraluwas, ang dapug na ka dya nagadara kang kabuhi kananda. Ti, sin-o kar-on ang makasarang kang dya nga buruhatun? 17 Bukun kami ti pareho kang iba nga ginagamit nanda ang pulong kang Dios para makakwarta. Sa baylo, bilang pinadara kang Dios kag surugoon ni Cristo, sa anang prisensya tuduk sa amun tagipusoon ang amun pagpangwali kang anang mga mensahe.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-33","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/2CO02.htm","date":"2022-08-09T02:18:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-33\/segments\/1659882570879.37\/warc\/CC-MAIN-20220809003642-20220809033642-00077.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000095367,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.000009536743164}","num_words":499,"character_repetition_ratio":0.062,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.347,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"2\nAng Pagkatawo ni Jesus\n(Mateo 1:18-25)\n1 Katong mga panag-on nga si Agusto amo ang emperador, nagpapanaog tana kang mando nga ang tanan nga mga pumuloyo nga nasakpan kang Roma magparehistro. 2 Amo dya ang una nga pagpangrehistro, kag ginhimo dya kang si Quirinio amo ang gobernador kang Siria. 3 Gani ang tanan nga mga tawo nag-aragto sa andang kaugalingun nga banwa sa pagparehistro.\n4 Si Jose, halin sa Nazaret nga banwa kang Galilea, nagtukad sa Judea, rugto sa sangka banwa nga ginatawag Betlehem nga sa diin natawo si Haring David, tungud hay si Jose nga dya linahi man ni David. 5 Nag-agto tana rugto agud magparehistro imaw ni Maria nga natangdu run nga pagakaslun kana. Sa amo to nga tion, nagabusong si Maria. 6 Kag kang rugto sanda sa Betlehem, nag-abot ang tion nga si Maria magabata run. 7 Nagbata tana kang anang panganay nga laki. Ginbarahosan na dya ka lampin kag ginbutang sa pasungan, tungud hay wara run ti lugar para kananda sa balay nga darayonan.\nAng mga Anghel Nagpakita sa mga Manugbantay kang Karnero\n8 Sa amo man to nga lugar may mga manugbantay kang karnero sa kapatagan nga nagapamulaw bantay kang andang mga panung. 9 Dayon may sangka anghel kang Ginoo nga nagpakita kananda, kag ang makasirilaw nga kasidlak kang Ginoo nagsanag sa andang palibot, kag hinadlukan gid sanda ka mayad. 10 Pero naghambal kananda ang anghel, \"Indi kamo magkahadluk! May mayad ako nga balita nga isugid kaninyo nga amo ang magatugro kang tuman nga kalipay sa tanan nga mga katawhan. 11 Sa amo gid dya nga adlaw rugto sa Betlehem nga banwa ni David natawo ang inyo Manluluwas, tana ang Cristo nga Ginoo. 12 Amo dya ang paratandaan ninyo: makita ninyo ang sangka bata nga nabarahosan ka lampin nga nabutang sa pasungan.\"\n13 Sa hinali, nag-imaw kana ang duro pa gid karaku nga mga anghel nga naghalin sa langit. Nagadayaw sanda sa Dios, nga nagakuon,\n14 \"Padunggan ang Dios rugto sa kahitaasan!\nKag rugya sa lupa ang kalinung maaguman kang mga tawo nga anang nahamut-an!\"\n15 Pagkahalin kang mga anghel kananda nga nagbalik sa langit, ang mga manugbantay tana kang karnero nagkinun-anay, \"Dali maagto kita sa Betlehem kag sulngun ang hitabo nga dya nga ginpamaan kanatun kang Ginoo!\"\n16 Gani nagdali-dali sanda nga maghalin, kag nakita nanda si Maria kag si Jose kag ang lapsag nga nabutang sa pasungan. 17 Kang makita nanda ang lapsag, ginsugid nanda ang ginkuon kananda kang anghel nahanungud sa lapsag. 18 Ang tanan nga nakabati kang mga ginpanugid kang mga manugbantay kang karnero natingala gid. 19 Pero ang mga butang nga dya gintipigan ni Maria sa anang tagipusoon kag ana gid ginapaino-ino. 20 Nagbalik sa andang mga panung ang mga manugbantay kang karnero nga nagapadungug kag nagadayaw sa Dios tungud sa tanan nga butang nga anda nabatian kag nakita nga suno gid sa ginsugid kananda kang anghel.\nAng Bata Ginpangaranan nga Jesus\n21 Kang ikawalo run nga adlaw ginsirkom ang bata kag ginpangaranan nga Jesus. Amo dya ang ngaran nga ginkuon kang anghel nga ipangaran kana kang wara pa tana ginpanamkun.\nAng Pagdara kay Jesus sa Templo\n22 Kang mag-abot ang adlaw nga himoon run nanday Jose kag Maria ang turumanun nga nabutang sa Kasugoan ni Moises tuhoy sa seremonya kang pagpakatinlo, gindara nanda ang bata sa Jerusalem para nga ipaatubang sa Ginoo, 23 hay amo dya ang nasulat sa Kasugoan kang Ginoo, \"Ang kada panganay nga laki mangin ana kang Ginoo.\" 24 Nagtugro man sanda kang andang haralad nga sangka paris nga salampati ukon darwa ka palabugsayan nga pating, tungud hay amo ria ang ginakuon sa Kasugoan kang Ginoo.\n25 May sangka tawo rugto kato nga nagauli sa Jerusalem nga ginahingaranan kay Simeon. Matarung dya nga tawo kag diosnon, kag nagahulat tana kang tion nga ang nasyon nga Israel hilwayun kang Dios. Ginagamhan tana kang Balaan nga Ispirito, 26 kag ginpahayag kana kang Balaan nga Ispirito nga indi tana mapatay hasta nga makita na ang Mesias nga ginsaad kang Ginoo. 27 Gintuytoyan tana kang Balaan nga Ispirito nga mag-agto sa Templo. Kag kang gindara kang mga ginikanan ang bata nga si Jesus sa Templo para himoon kana ang ginakuon sa Kasugoan, 28 ginbuul ni Simeon ang bata kag kungkungun kag nagdayaw tana sa Dios, kag nagkuon:\n29 \"Kar-on, Ginoo, natuman mo run ang imo ginsaad.\nAko nga imo surugoon papahuwayun mo run ka malinung.\n30 Tungud hay nakita ko run mismo ang Manluluwas\n31 nga imo gintigana nga makita kang tanan nga katawhan.\n32 Tana kadya sulo nga magatugro kang kasanagan sa mga panghuna-huna kang mga bukun ti Judio,\nkag magadara kang kadungganan sa imo katawhan nga mga Israelenhun.\"\n33 Natingala gid ang tatay kag nanay kang bata tungud sa mga ginpanghambal nga dya ni Simeon nahanungud sa bata. 34 Ginbindisyonan sanda ni Simeon kag nagkuon tana kay Maria nga nanay kang bata, \"Ang bata nga dya gintangdu kang Dios agud paagi kana raku nga mga Israelenhun ang magaparayu sa Dios, pero raku man ang magaparapit sa Dios. Paratandaan tana halin sa Dios nga pagapakalainun kang mga katawhan, 35 agud maman-an ang ginalikman kang mga tawo sa andang mga panghuna-huna. Kag ikaw, Maria, tungud sa bata nga dya, magakalisud ikaw nga daw ginapilas kang matarum nga espada ang imo tagipusoon.\"\n36 Kar-on may sangka bayi nga propeta rugto nga ang anang ngaran si Ana. Bata tana ni Fanuel nga naghalin sa tribo ni Aser. Si Ana nga dya mal-am run gid katama. Pito lang ka tuig ang pag-imaway nanda ka anang bana 37 kag nabalo tana. Kar-on, nagapang-edadun run tana kang kawaloan kag apat ka tuig. Wara gid tana paghalin-halin sa Templo, ang obra na lang amo nga adlaw kag gabii nagasimba tana sa Dios, nagapuasa kag nagapangamuyo. 38 Kag sa amo man to nga oras nagparapit tana kanday Maria kag nagpasalamat sa Dios kag naghambal tana nahanungud sa bata sa tanan nga nagahulat kang tion nga hilwayun kang Dios ang Jerusalem.\nAng Pagbalik sa Nazaret\n39 Kang matuman run nanday Jose kag Maria ang tanan nga ginapahimo kang Kasugoan kang Ginoo, nagbalik sanda sa Galilea, rugto sa Nazaret nga amo ang banwa nga anda natawhan. 40 Nagbahul ang bata kag nangin mapagrus, tama gid ka maaram kag ginabugayan gid tana kang Dios.\nAng Bata nga si Jesus Nagpabilin sa Templo\n41 Kada tuig ang ginikanan ni Jesus nagaagto sa Jerusalem para sa Pista kang Paglampuwas. 42 Kang nagapang-edadun run si Jesus kang napulo'g darwa, nag-agto sanda rugto hay amo dya ang andang kinabatasan. 43 Pagkatapos kang Pista, nag-uli sanda, pero ang bata tana nga si Jesus nagpabilin sa Jerusalem. Wara dya maman-i kang anang mga ginikanan. 44 Abi nanda kon nagaimaw man tana sa andang mga kaibahan, gani nagpadayon lang sanda ka panaw sa bilog nga adlaw. Kang matalupangdan nanda wara tana gali nagaimaw sa andang mga kaibahan, dayon nanda sagap kana sa andang mga himata kag mga kakilala. 45 Kag kang wara nanda tana makita nagbalik sanda sa Jerusalem nga sige man angud ang anda nga sagap kana. 46 Ikatlo run nga adlaw kag makita nanda tana sa Templo nga nagapungko imaw sa mga manunudlo kang Kasugoan nga nagapamati kananda kag nagapamangkot man. 47 Ang tanan nga nakabati kana daw indi makapati sa ana nga kaaramun sa pagsabat. 48 Kang makita tana kang anang ginikanan, natingala gid sanda, kag ang anang nanay nagkuon kana, \"Anak, andut haw nga ginhimo mo dya kanamun? Nagakabalaka kag naayawan gid kami ni Tatay mo ka sagap kanimo!\"\n49 Nagsabat si Jesus kananda, \"Andut haw nga ginsagap ninyo ako? Wara bala kamo kamaan nga kinahanglan rugya ako sa balay kang akun Amay?\"\n50 Ugaring wara nanda mahangpi ang gusto hambalun kang ginkuon ni Jesus.\n51 Nag-imaw si Jesus kananda nga nag-uli sa Nazaret, kag matinumanun tana kananda. Ang tanan nga mga butang nga dya gintipigan ni Maria sa anang tagipusoon. 52 Kag naghanggud pa gid si Jesus sa lawas kag sa kinaaram. Padayon tana nga ginakahamut-an kang Dios kag kang mga tawo.","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-33","url":"https:\/\/ebible.org\/krj\/LUK02.htm","date":"2022-08-12T06:12:52Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-33\/segments\/1659882571584.72\/warc\/CC-MAIN-20220812045352-20220812075352-00177.warc.gz","language":"krj","language_score":1.0000083447,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 1.0000083446502686}","num_words":1267,"character_repetition_ratio":0.051,"word_repetition_ratio":0.003,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.448,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SAN JOSE, Antique (PIA) – Ginplastar ni President Ferdinand \"Bongbong\" Marcos, Jr. ang mga prayoridad nga programa kag plano kang ana administrasyon para sa pungsod Pilipinas.\nSa ana labing una nga State of the Nation Address (SONA) nga ginhiwat sa Batasang Pambansa, Hulyo 25, gin-isa-isa ni PBBM ang mga tikang nga makabulig sa pagpamag-an kang kabuhi kang mga Pilipino sa tunga kang 'new normal' nga dara kang COVID-19.\nIsa sa ana mga prayoridad ang pagsiguro nga mabaskug ang ekonomiya pamaagi sa pag-implementar kang komprehensibo nga mga programa kag reporma, amo man ang pagtugro kang parangabuhian sa mga nawad-an kang ubra bangud sa pandemya.\nGinsiguro man ni President Marcos nga wara dun ti lockdown nga matabo para tayuyon ang pagbangon kang ekonomiya, pero ana ginhambal nga dapat dire-diretso sa gihapon ang pagsunod sa health protocols kag ang pagbakuna kang booster shots.\nTuyo na man nga pabaskugon ang sektor\nkang agrikultura pamaagi sa pagtugro sa mga mangunguma kang teknikal nga suporta, makinarya, kag pautang.\nDugang na pa nga dapat pasangkaron ang pagtuon kang mga moderno nga teknolohiya sa agrikultura kag ang pag-ubra kang mas duro nga farm-to-market roads para mas mapadasig ang pagbiyahe kang mga produkto.\nIpadayon man kang presidente ang agrarian reform sa pungsod kag ang temporaryo nga pag-untat sa pagbayad sa amortisasyon sa lupa sa sulod kang isa ka tuig.\nPadayunon kag mas pasangkaron na man ang programa nga Build, Build, Build kang administrasyon ni anay Presidente Rodrigo Roa Duterte sa pagpati nga amo diya ang pundasyon kang pag-ugwad kang pungsod.\nIban pa sa mga prayoridad ni PBBM ang pag-invest sa pangteknolohiya nga imprastraktura, sampat nga suplay kang enerhiya, pagprotekta sa teritoryo kag soberanya kang Pilipinas, pagpanami kang mga pasilidad sa ospital, pagbutang kang mga rural health units sa mga marayo nga lugar, pagpasangkad kang kalidad kang edukasyon, pagprotekta kang dunang manggad, turismo, kag iban pa.\nNagalaum man si Vice President Sara Duterte nga suportahan kag buligan kang mga Filipino ang presidente sa pagtuman kang ana mga programa kag plano para sa Pilipinas. (AAL\/BPS\/PIA Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2022-49","url":"https:\/\/pia.gov.ph\/news\/2022\/07\/26\/mga-prayoridad-nga-programa-plano-ginlatag-ni-pbbm-sa-sona","date":"2022-12-02T06:58:44Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2022-49\/segments\/1669446710898.93\/warc\/CC-MAIN-20221202050510-20221202080510-00267.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9010688066,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9010688066482544, \"ceb_Latn_score\": 0.06990092247724533, \"hil_Latn_score\": 0.022234579548239708}","num_words":333,"character_repetition_ratio":0.053,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.182,"stopwords_ratio":0.396,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.953,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Kag ingud na sa krus anang Nanay. Parehas kita kang gamay nga bata sa mga tion kun san-o buta kita kang kasakit kag indi run makahangup kang bisan ano. Ang mahimo lamang natun amo ang magkaput it hugut sa anang alima kag maghambal \"Nanay\" – parehas kang ginahimo kang bata kun nahadlukan.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-14","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/popefrancisph\/","date":"2023-03-20T14:54:27Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-14\/segments\/1679296943484.34\/warc\/CC-MAIN-20230320144934-20230320174934-00503.warc.gz","language":"krj","language_score":0.999989748,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9999897480010986}","num_words":51,"character_repetition_ratio":0.014,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.373,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ginasulat ko dya nga blog rugya sa Schiphol airport kang Amsterdam, Netherlands. Duro ang akun nakita sa akun paglibot-libot ugaring sa sunod lang nga semana ko i-sugid kaninyo. Ang topiko ko kadya amo ang gin-agtunan ko kang sarang Sabado, ang pinaka-urihi ko nga Sabado rugto sa Stirling antes ako mag-uli sa Thailand.\nSa tuud-tuud lang wara man gid ako ti tuyo baklun run hay natapos ko run ang akun panghimos kang bagahe. Pero naglagaw-lagaw liwat ako. Te amo lang dya ang amun kalingawan sa Stirling, ang maglagaw sa anda nga city centre nga gamay. Kis-a gakadlaw lang ako sa lawas ko nga daw kanabaw ang kaligayahan kun sa atun pa. Tungod lipay run kun maka-gwa. Amo gid ra guro ka bug-at ang pangabuhi estudyante nga bisan mga gamay nga bagay makapasadya run kanamun.\nAng sangka tuyo ko lang gale ang mag-agto sa suki ko nga coffee shop kun sa diin may loyalty card ako kag kada bakal mo gina-stampan, tapos kung makompleto mo ang siyam ka stamp, libre ang ika-pulo nga tasa ka kape. Eksakto gid nga na kompleto ko ang mga stamps antes ako mag-uli. Napinsaran ko nga i-claim ang libre nga kape. Ginkabig ko na lang nga igma ko to. Ang sandwich nga panini amo lang ang ginbaydan ko. Namit e hay libre bay kun sa atun pa!\nPagka-gwa ko halin sa kapehan, nakita ko nga may mga nakahilera nga mga baraligyaan sa tunga kang karsada, kag duro nga mga tawo gatiripon. May Farmers' Market gale. Kada ikarwa nga Sabado lang dya kada bulan. Daw parehas sa atun nga may tinda-tinda, kun sa San Jose kada Lunes. Ang Farmers' Market nga dya ginapasundayag nanda ang produkto lokal. Duro nga mga bagay ang anda mabaligya. Ang manami kadya nga ang mga mangunguma kag kun sin-o pa nga mga gamay nga negosyante lokal may tsansa nga magpakita kang anda produkto. Ilabi na gid nga sa kadya nga mga inadlaw duro nga mga pagkaun nga ginabaligya rugya mga preparado run, kun sa diin-diin nga lugar nagahalin, kag duro nga mga isyu ang nagaguruwa parte sa bili na kag sa epekto kang lawig nga byahe para lang madara rugya sa UK.\nAng isara ka pinakamainit nga isyu kadya amo ang pag-imbestiga kang mga produkto nga may karne kang baka. Tungud nag-gwa ang balita nga bukut te puro karne baka ang karne sa mga pagkaun nga dya, parehas abi kang burger, spaghetti, meat pies, lasagna, kag kun ano-ano pa. Nasapwan nga ang mga suppliers sa sagwa kang UK, ilabi na gid halin sa Europa, naga-gamit kang karne kang kabayo, pero ang nakapaskil sa ngaran kang produkto nagakuun nga karne kang baka. Bahul dya nga ethical isyu. Wara ti sayud sa karne kang kabayo hay ginakaun man dya kang iban nga kultura. Ugaring ang malain amo ang mislabeling nga ginatawag. Ang malain pa gid nga wara kamaan ang nagabakal kag nagakaun kun ano gid matuud ang ana ginabakal kag ginakaun. Daw pangloko dya kananda. Asta kadya ang gobyerno kang UK naga-imbestiga sa amo dya nga bagay.\nBalik kita to sa farmers' market. Manami ang mga produkto. Wara run takun nagbakal hay hindi ko run man makaun. Ginpiktyuran ko lang ang mga booths kag ginkun-an ko ang mga tag-iya nga para dya sa akun blog. Te lipay man sanda magpa-piktyur kag magtugro dugang nga impormasyon. Karon mapiritan man ako magsulat ka blog parte kadya sa Inglis para makita man nanda. Luwas sa mga pagkaun may dyan man nga nagabaligya kang mga knitted nga mga manyika kag mga aritos kag singsing nga sanda lang naghimo.\nNakita ko nga nagduro man ang nagabaligya rugya komparar katong mga 2005-2006. Kunsayuron nga nakita kang mga mangunguma nga mayad dya nga paagi para makilala ang anda produkto kag maka-padugang sa anda nga kita sa negosyo. Kag ang mga tawo nakita man nanda nga mas bentaha magbakal halin sa mga lokal nga nagapatubas tungud mas taas ang kalidad kang produkto. Sa amo dya nga paagi makabulig sa ekonomiya sa lugar nga dya hay ginasuportahan kang komunidad, kag indi magdepende lamang sa mga produkto halin sa sagwa nga na proseso run kag wara kamaan kun ano ang ginhalinan, kag puede pa maloko.\n6 thoughts on \"Baligya-baligya sa Farmers' Market\"\nRugya sa lugar ko bisan sa binit karsada lang sa atubang ka balay sa lamesa may lata nga butangan ka kuarta nga ibayad mo exacto kag mabuol mo ang ginbakal mo bisan wara ti nagabantay :) ..ang mga naga agi lang nga sarakyan makahapit pundo kag gusto magbakal.\nLikeLike\nAng mislabeling isyu nga ria ukon hungud nga pagpangloko sa mga manugbakal bisan diin lang siguro nga parte ka kalibutan. Rugya, gin-usisa ra kato ang mga produkto nga kuno halin sa organic farm. Medyo mahal ang bili kang organic – pag-usisa, bukun gali ti organic ang uma. May special report man sanda kato parte sa mga pagkaun nga may tatak nga kosher ukon nagasunod sa Jewish dietary law. Pero igu sumahun, bukut gali.\nLikeLike\nnami gle kung amo kari-a. duro puede ma patubas to sa atun. dapat suportahan ang mga lokal nga produkto.\nLikeLike\nRugya sa Manila, may farmer's market sa Makati kon Domingo. Rugya ako kis-a gapaninda para sa organic nga kamatis kag mga laswa. Nami kag sadya ilabi na duro ang mga tinda nga indi mo makita sa mall parehas kang handcrafted nga mga items. Pero mas mahal man. Kalabanan dya, mga manggaranon kag expat ga-patronize. Lifetsyle run man gid. Rugto sa probinsya kay mas barato, though bangud sa climate change, kinahanglan man gid ka bahul nga kapital kag full-time nga obra man dya. Gahandum ako mag-kwarenta mauli kag manguma, kon indi pa matapos ang kalibutan.Hehe.\nLikeLike\nMay mga private entities dun sa Antique nga nagaumpisa man mag-grow\/produce kang organic nga mga tanum parehas kang mushroom. Kang Disyembre, nag-eksibit sanda sa Mall of Antique pira ka adlaw. Nakaabot ako. Daad duro pa nga amo kadya, ilabi na sa mga okasyon parehas kang Binirayan.\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-14","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/19\/baligya-baligya-sa-farmers-market\/comment-page-1\/","date":"2023-03-20T15:57:08Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-14\/segments\/1679296943484.34\/warc\/CC-MAIN-20230320144934-20230320174934-00485.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9996423721,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9996423721313477}","num_words":978,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.352,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"And they were bringing children to him that he might touch them, and the disciples rebuked them. But when Jesus saw it, he was indignant and said to them, \"Let the children come to me; do not hinder them, for to such belongs the kingdom of God. Truly, I say to you, whoever does not receive the kingdom of God like a child shall not enter it.\" And he took them in his arms and blessed them, laying his hands on them.\n—Mark 10:13-16\nDuro nga beses ang pagpakamaayo akun naeksperyensyahan gani hasta kadya akun madumduman. Isara run ang mabatian ko pa ang limug ni Papa John Paul ll (in a still small voice) 'God Bless you my Child' nga gatakdong ka ana nga alima sa akun ulo. Siguro nabasahan man ninyo ria sa akun run naistorya nga 'Mga Sikat nga Tawo nga Nakita ko sa Personal.' Kun madumduman ko dya, nasadyahan ako kag nagatugro kabaskug kanakun sa pag-atubang ka adlaw adlaw sa akun kabuhi. Ginalauman kag ginasarigan ko ang tanan nga promisa kang Ginuo nga 'Indi kita pag-pabayaan kag pag-sikwayun nga mabasa natun sa Hebrews 13:5.\nAng pagpakamaayo indi lamang nagapahayag nga 'Bata, ay kamayad kag kabuot kanimo, manami 'kaw magsipal ka bola.' Ukon, 'Wow! Nanay, ang imo nga bata ka-guwapo kag maaram gid.' Amo dya ang pagpahayag nga pabor kang ginikanan, may pagbaton kag kaayuhan nga naghalin sa ana nga persona, indi lamang sa andang panurukan kag naabot kundi ang pinakapersona sa diin importante sa ginikanan kag sa kabuhi kang bata. Kita may ikasarang nga gahum sa paghambal ka mga tinaga nga pagpakamaayo kag dya makatugro kalipay kag kabaskug nga magapabilin sa tagsa ka tagipusuon.\nAng pagpakamaayo nga hambal sa Hebreo nagakahulugan nga ang mga tuhod magluhod. Ang pagbendisyon formula kang hambal nga may paglaum kag pagkilala sa amo nga tawo. Sa proseso, mahimo matabo ang pagpakadungganun ukun pagpakanubu natun nga matugruan kang pagpakamaayo ukon bendisyon. Sa kultura kang Jew may seremonya nga ang tanan nga kabataan ginatugruan ka pagpakamaayo. Halin gid sa nauna nga bata, ang tanan nga kabataan ginapakamaayo ukon gina-bendisyonan. Dya nga hitabo mabasa sa Genesis 48:1 – 49:27.\nMay isara ka Tatay nga nagpatawag ka pagtiriripon kang ana mga abyan. Ginpalibutan ananda ang kabataan, baye man ukon laki. Pareho nga makabaton ka pagpakamaayo. Ang seremonya natabo sa ika 14 hasta 16 nga edadun ka bata. Ang kada isara nga bata ginasugid kang Tatay ang andang kabuhi kag ginatugruan ka laygay kag kon paano ang kaaram importatante sa kabuhi. Makita sa katapusan nga ang Tatay ginapataas ang bata sakay sa ana nga abaga, palibot para sa pagpasundayag ka ana kabataan sa mga abyan. Ang hambal: 'Dya ang akun pinalangga nga bata kag akun gid dya ginakalipay.\" Siguro nadumduman man ninyo ang istorya kag ang mga hambal kang Dios nga Amay kang ginpakamaayo na ang Anak nga si Hesukristo. Mabasa dya sa Matthew 3:17; 17:5.\nKanami lang batyagun kon kita ginapakamaayo ka atun mga ginikanan, mga mal-am nga paryente kag bilog nga komunidad, amo man sa atub obra. Sa adlaw-adlaw nga tanan, nagatinguha ako sa pagpakamaayo sa akun kabataan kag sa duro pa nga iba.\nAng akun pangamuyo: Amay sa Langit, salamat gid sa Imo pagpakamaayo sa akun kabuhi kag ang pagpakamaayo para sa wara ti katapusan nga kabuhi. Bangud Kanimo, Imo gintugru ang mga kaayuhan sa akun kabuhi. Buksi ang akun mga mata kag mga talinga para akun man matugro pa ang pagpakamaayo sa iba nga mga tawo, indi lamang sa hambal kundi sa buhat man. Buligi ako nga madumduman ang mga gahum kang imo pagpakamaayo sa akun kabuhi nga makatugro man sa nagasagap kang Imo pagpakamaayo. Sa ngaran ni Jesus, Amen.\n3 thoughts on \"'Anatomiya kang Pagpakamaayo' ni Elma 'Nenen' Ayson-Mckeown\"\nnong bebot dulalia celorico, ang akun pangamuyo para sa imo mrs. kabay ang atun bantog nga doktor amo ang atun Ginuong Hesus magpaayad kana magpalig-un kag pabaskug paagi sa mga alima kang mga doktor kag nurses nga magaatipan..ang Dios magpakamaayo kanimo kag ang bug-os nga panimalay mag-ugyon magpangayo bulig sa atun Mahal nga Makaako magsalig lang kita nong bebot kag salamat gid sa pagbasa kag komento rugya.\nLikeLike\nduro2 gd nga salamat liwan Nen s imo mayad nga estorya,maskin s ospital tulad ang akun mrs.gnsal-ot k gd ang pgbasa ka imo pirme manami kg may matahum nga mga leksyon mapa guinikanan man o para s mga kabataan.amu gd man ria ang bugal ka sangka ginikakanan kn ang angdang kabataan madinalag-on kg bugal gd nanda ria hasta sanda bawian kng kabuhi.maswerte ang mga ginikanan nga may amo ra nga mga kababaan.duri2 gd nga salamat liwan,Nen…God Bless U always..\nLikeLike\nPangga Gen salamat gid kag akun man ginapaabot kanimo ang akun pagpalangga kag pangamuyo nga ang atun Mahal nga Dios magpadayon sa pagpakamaayo nga ang ana pag-agubay, pagbulig pagtugro kabuganaan kag kaaraman sa anuman nga imo pagalakbayun pagahimuon adlaw-adlaw ang Gugma kag bugay magagahum gid kanimo Pangga Gen paagi kang imo nga pagsalig sa Ginuo. .Padayon lang kita muahhh muahhh\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-14","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/02\/07\/anatomiya-kang-pagpakamaayo-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2023-03-20T16:07:06Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-14\/segments\/1679296943484.34\/warc\/CC-MAIN-20230320144934-20230320174934-00634.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9779173136,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9779173135757446, \"hil_Latn_score\": 0.021083664149045944}","num_words":816,"character_repetition_ratio":0.059,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.311,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.995,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Hear, O Israel: The LORD our God, the LORD is one. You shall love the LORD your God with all your heart and with all your soul and with all your might. And these words that I command you today shall be on your heart. You shall teach them diligently to your children, and shall talk of them when you sit in your house, and when you walk by the way, and when you lie down, and when you rise. You shall bind them as a sign on your hand, and they shall be as frontlets between your eyes. You shall write them on the doorposts of your house and on your gates.-—Deuteronomy 6:4-9\nNatanum sa akun isip kag tagipusuon ang hambal kag ang sulat mismo ni Tatay sa Mga Kalantahun sa Pagtuo sa Hiligaynon. Ginpadara na dya kanakun para akun gamiton kag pagakantahun. Amo dya ang una ko mabasa sa pagbukas kadya, ang sulat kang alima ni Tatay:\n\"Nen, ari ang kalantahon. Akon ginpadara sa imo agud imo pagakantahon kag para magtipon kamo kag magkanta kag magpangamuyo kag maghiliusa kamo nga may Salmo sa inyo mga tagipusuon, iupod ang mga bata. Jesus said \"If you love me, keep my commandment. Madamo gid nga halok sa inyo nga tanan-tanan. Love, Tatay kag Nanay.\"\nSalamat sa akun mapinalanggaun nga Tatay kag Nanay sa andang pagtudlo kanamun nga magbugto halin pa kang bata kami nga apat. Bisan pobre lang kami pero ang pagbugana kang Mahal nga Dios sa Espirituhanun nga bagay mahambal ko nga kami manggaranun kay may gugma, pagsalig, paglaum kag may pagpatawad. Akun man dya ginadara kag ginpaambit sa akun mismo panimalay. Ang tatlo ko ka mga bata nakamaan kang Ang Napulo ka Sugo kang Dios bangud mabasa nanda pirme ang nagakabit sa refrigerator.\nAko bala mapinatawarun nga tinuga sa nagpasakit kanakun? Pareho kang nagbunggo kanakun kang sarakyan kag ginbayaan nga wara gid ti kaluoy kag gusto pa ako patyon sa sulod kang Makati Medical Center nga gabatang? Kag wara gid bisan isara ka sentimo nga ginbulig ukon ginbayad kanakun, kag labaw pa sa tanan, wara gid ti hustisya. Ang akun mahambal lamang katu nga may kaugut, \"Kon ikaw pobre, wara ikaw gid ti mahimo magbatu sa may mataas nga ranggo kang gobyerno kag mapasa-Dios ko lamang ang akun hustisya.\" Nasulat dya sa Romans 12:19: \"Pinalangga ko, indi ikaw magdumut ukun magbalus, kag itugyan lamang Kanakun nga bukas ang kaugut mo, kay nasulat nga ang pagbalus Kanakun. Ako ang magbayad, kuon kang Ginoo.\" Dya nakapahagan-hagan kang akun ginabatyag nga kaugut.\nDuro lamang nga hitabo nga kauna nagalain akun buot kon maisip ko. Mga gin-antus ko nga mga sakit dara kang mga kapaslawan, mga ngusul, nga daad indi nangin parehas kadya ang sitwasyon. Bahul akun pasalamat nga sa tagipusuon ko nasulat ang mga tinaga kang Dios, ilabi na kon paano ang pagpatawad kag ang mayad nga bunga na kadya. Sa akun kabuhi, indi lamang sa sangka tawo kundi sa pamilya, kapamilya, amiga, amigo kag kon sin-o pa nga nagkasala kanakun. Dapat ko patawarun, kag nagpatawad gid man ako, bisan pa mabudlay kag buhay.\nAmo nga ang resulta amo ang masinadyahun nga tagipusuon, ilabi na gid kun may kalinungan ang tanan. Gakalipay ako kag nagapasalamat sa Dios nga gintugruan ako kang dugang nga kabuhi kag ang mga kapamilya, kaingud kag mga abyan sa marayu man kag sa marapit gapadayon tugro kanakun kang kabaskug.\nKun may gina-indian kita sa atun pamilya, paano ang pagpabag-o? Indi dya magic, pero may suhestyon man kanatun ang Dios. Amo dya ang paggamit kang pito ka tinaga nga makatugru kang kamayad sa adlaw-adlaw natun nga pagkabuhi. Ang paghimo kada adlaw makadara kang katingalahan nga resulta ukon himala. Dyang pito ka tinaga amo ang pagpatawad, pagpakamaayo, pagrespeto, pagpangako, pagsimba, paghigugma kag pagpakamatuod. Epektibo gid dya kun atun ikabuhi.\nAng nasulat sa ibabaw nga bersikulo nagatudlo nga ang atun pamilya amo ang pinakanami nga pagasundon. Halin sa pagpungko irimaw sa lamesa sa pag-atubang ka pagkaun nga may pagpasalamat, mahambal natun ang tinaga kang Dios nga may pagdayaw, amo man sa pagpanaw, hasta sa pag-uli kag pagturog kag pagbugtaw. Kon ang Dios kag ang tinaga Na estranghero sa atun panimalay, maabot gani ang mga problema madali maguba ang relasyon sa diin ang pagpatawad indi matugro, ang pagpakamaayo ginapasuway, ang pagrespeto ginadura, ang pagpangako ginakulang, ang simbahan ginapabayaan, ang paghigugma wara, kag ang kamatuoran ginatalikdan.\nAng tinaga kang Dios nagapabaskug kanatun. Ilabi na gid ang pagpatawad. Ang akun pangamuyo: Amay, salamat gid sa imo mga tinaga ilabi na gid ang dyang pito ka tinaga nga amun dumdumon para sa ikaayo kang amun panimalay kag pakipagrelasyon sa tagsa-tagsa. Salamat sa promisa nga imo kami salbarun. Amen.\n3 thoughts on \"'Ang Pagpatawad' ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\"\ntuod tuod guid ran nay' manami guid ang magpatawad…maan lng rako man guid ako kauna ginakaugtan, pero hindi manami sa pamatyag ang magkaugot kag hnd magpatawad. Gani man buhay man guid akun pagtuon-tuon sa kaugalingun hasta na masanayan kag makamaan run magpatawad. …Madumduman ko man perme, kung ang atun Ginoo kamaan magpatawad sa mga tao, nga Diyos tna, tao pa ayhan, nga guin himo man ta sa ana imahe, gani dapat guid man nga kamaan mn magpatawad….\nAbi, mo nay, man-an ko budlay guid man magpatawad ilabi run ang tawo nga naghatag kang kasakit sa imo lawas kang ginbungguan ka nya…ay maan lan…budlay magpatawad sa patas kana…ugaring sa kadugayun run nga tinuig, kun-kis-a ang mga tawo nga diya nga naga tugro ka challenge sa kabuhi natun, may mga rason man guid, agud kita mangin mapag-un ang atun pagtuo sa Diyos. mangin isa sa rason kun andot kita perme mag magkasadya ang tagipusuon labi na kung mapatawad na kang husto….\nGod bless always nanay….and the Spirit of our Lord will always with you to make you strong and provide your hearts with happiness as you learn to forgive in fullness…. I know how painful it is…but with Him, He knows everything….\nLikeLike\nnong bebot dulalia celorico, nabugtawan ko gid dya sa pagbasa nga nagayuhum man gid ako sa kasadya.kang imo komento kag nagapasalamat gid ako sa imo pagpadayon basa ka akun istorya…hasta sa sunod nga bieyernes liwan kabay sa mayad nga lawas kita.. Salamat gid kag Dayawon ang Ginoo.\nSalamat Pangga Gen kag amo man salamat kaninyo nga tanan tanan sa padayon suportar basa rugya sa balay sugidanun. Ang Dios magpadyon sa pagpakamaayo kanatun nga tanan.\nLikeLike\nduro gd nga salamat liwan s imo manami nga estorya Nen,kg indi lang estorya kundi ang pagpatawad kon s anu pghimo s mayad nga paagi kon may nagsala o nghimo ka malain ang isara ka tawo kanimo man o s myembro ka pamilya.amu gd ria ang pinakamayad nga pagahimuon kg ang DIYOS pirme nagabantay s kada isara kanaton nga mga tawo.amo gani ang hambalanon nga,kon ang DIYOS nakapatugro ka pgpatawad,kita pa nga mga tinuga lamang ka DIYOS,liwan duro2 gd nga salamat Nen…GOD BLESS YOU ALWAYS & YOUR FAMILY..\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-14","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/10\/04\/ang-pagpatawad-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2023-04-02T12:31:37Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-14\/segments\/1679296950528.96\/warc\/CC-MAIN-20230402105054-20230402135054-00014.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9942618608,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9942618608474731}","num_words":1143,"character_repetition_ratio":0.041,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.197,"stopwords_ratio":0.286,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"SAN JOSE, Antique (PIA) -- Ginpabugal ni Mayor Elmer C. Untaran ang mga pagkilala nga nabaton kang dya nga munisipyo sa mayad nga pagdumara nga ginalakipan kang Seal of Good Local Governance (SGLG) kag Excellence in Local Governance (EXCELL) awards.\nHambal ni Untaran, ika-lima ron ka beses nga ginkilala ang San Jose de Buenavista bilang sangka national passer sa SGLG award – ang pinkamataas nga dungog nga ginagawad kang Department of the Interior and Local Government (DILG) sa mga Local Government Units (LGU).\nAng dya nga pagkilala nagapamaan nga ang Munisipyo kang San Jose de Buenavista may mayad nga pagdumara sa disaster preparedness, social protection, youth development, business friendliness, turismo kag kultura, duna nga manggad, ikaayong lawas, edukasyon, pinansyal nga administrasyon, kag kalinong kag katawhay.\nAng SGLG award may kaimaw man nga P5 milyones nga Incentive Fund Subsidy nga pwede magamit kang lokal nga gobyerno sa mga proyekto pang-imprastraktura.\nNakabaton man kang nasambit nga pasidungog ang mga banwa kang Barbaza, Patnongon kag Sebaste, kag ang probinsya kang Antique sa kabilugan.\nSara man ang San Jose de Buenavista sa mga ginkilala kang DILG Region 6 sa ginpatigayon nga 2022 Excellence in Local Governance Awards (EXCELL) kung sa diin napili-an ang banwa nga 1st Runner-up sa Best Performing 1st-3rd Class Municipality nga kategorya, kampyon sa Public Safety, Peace and Order, kag Social Governance, 1st Runner-up sa Administrative Governance, Economic Governance, kag Local Legislation, kag 2nd Runner-up sa Environmental Governance.\nHambal ni Untaran, ang mga kadalag-an kang anda banwa ang bangod sa dedikasyon, pagpangabudlay, kag pagburuligay kang mga opisyal kag empleyado kang anda munisipyo.\nSa sangka radio interview kang Enero 25, ginhambal man kang opisyal ang pira sa mga mayad nga binuhatan kang ana administrasyon, kaangay kang pagbutang kang Closed Circuit Television (CCTV) sa mga dalan, pag-improbar kang trapiko, pagbukas kang bag-o nga Sanitary Landfill, pagsara kang open dumpsite kag pagbutang kang tree park, ang pagpatindog kang San Jose Business Park Annex Building kag iban pa.\nGinpasalamatan man ni Untaran ang publiko para sa anda padayon nga pagsarig kag ginsiguro ang padayon nga pagserbisyo kag mayad nga pagdumara sa banwa kang San Jose de Buenavista.\nAna man gin-agda ang mga Antiqueño nga magrehistro kang anda SIM ukon Subscriber Identity Module sa pagsunod sa Republic Act. No. 11934 ukon ang SIM Registration Act nga nagatuyo protektaran ang publiko sa mga scam kag iban pa nga mga pagpangloko. (AAL\/BPS\/PIA Antique)","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-14","url":"https:\/\/pia.gov.ph\/news\/2023\/01\/30\/san-jose-antique-nakabaton-kang-pagkilala-sa-mayad-nga-pagdumara","date":"2023-03-23T08:09:32Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-14\/segments\/1679296945030.59\/warc\/CC-MAIN-20230323065609-20230323095609-00750.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8463515639,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8463515639305115, \"hil_Latn_score\": 0.09986487776041031, \"ceb_Latn_score\": 0.04055581986904144}","num_words":389,"character_repetition_ratio":0.072,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.187,"stopwords_ratio":0.332,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.932,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pasakup#1: Edmarie \"Bam\" Dayrit | Barasanan A.\nTana ayhan ang atun mangin Kampeon nga Manug-istorya?\nMagboto hasta sa Pebrero 28, 11:59 sa gabii kag magkomento para sa tsansa magdaug bilang Sagad nga Manugpamati-Lantaw. Bisitaha ang post parte sa Pagsurundan.\n20 thoughts on \"Pasakup#1_AngBuhokngaNaglimpyokangSuba\"\nAng mahmbal ko lang kanimo Ma'am, na nabatyagan ko gid kung anu ang gusto mo ipabatyag kanamon nga manuglantaw. Gindara mo gid ako sa imong istorya kapin bisan gapamati lang ako panilag ko dyan man ako sa istorya. Nami ikaw maghmbal kay tanan nga expression kag emotion nga kailangan sa istorya gintugro mo gd. Wara lang ikaw gaistorya kundi ginpukaw mo gid ang akun atensiyon kag baratyagun nga mamati gid sa imong istorya. Amo gid da ang gusto ka mga bata nga lively imong limog para indi gidatuyo kung mamati. Excelente! gid ang ginapkita mo Ma'am Bam🦾Bulahan ikaw nga maestra kay dyan gid imong tagipusu'on kag pagpalangga sa imong propesyon.\nLikeLike\nBudlay pero kinahanglan lagtason para sa tanan .. Go go maam\nLikeLike\nSa kada buka kang imong baba,\ngaragumu nga tinaga gaguwa!\nKun magsulod sa talinga,\nbaw kanami gid pamatian ra!\nAng pang estorya mo,\nkun madumduman ko\ndaw si lola kauna,\nLuwas sa gayuhom-yuhom na nga itsura\nPagbadlak kang mga bahol na nga mata\nmay aksyon pa ra\nAng pagtaas, pagnubo\npagbahol kag pag hinay ka limog mo\ndaw sa mahambal ikaw, abi liwanon ko 😁\nSa pagbasa palang kang tig-ulo,\nNamangkot run lagi ako,\nAyhan masarangan kang buhok limpyohan ang suba?\npero para maman-an ko,\nginlantaw kag ginpamatian ko\nNami gid ang estorya, pero nagdugang ang kanami kay sagad-sagad ang manug- estorya!\nLuwas sa mawili ikaw,\nDaw sa liwan-liwanon mo pa\nLain gid sa iba,\nLain ang pagdara ka estorya\nBasta nami gid dya\nKun sa aga maestra,\nkun sa gabie taga- estorya\nKaisa gani drayber pa!\nWara't gina pili, bisan diin ibutang ra\nHala! gabirada\nNamian gid ako kang pagplastar sa estorya mo,\nGinapakita kag ginapabugal mo gid ang mga butang kag lugar nga gina-agyan mo permi.\nAng pagdalusdos kag pag-ilig ka tubig sa suba,\nAng pagbusbus ka hangin,\nKag ang dinumaan nga balay💗\nPadayon gid amun sagad-sagad nga maestra kag taga-estorya!\npero…\nAno pagid ayhan kun ikaw si Amihan? 🤭\nLikeLiked by 1 person\nHello! Ma'am Bam, Kanami gid pamatian Kang istorya kapin pa nga Ang taga istorya ka gwapa. Kapira ko dun liwan liwanon ja pamatian sa link bisan pa nga nabatian ko dun Kato Samtang Ako naga video kanimo kag naga obra kita ka dya. Ang imo limog daw pareho gid ka pangkanta ni Amihan nga naga Lumos ka tanan nga kasubo ka mga katawhan. Sa imo man pag istorya kami nga mga nakabati daw Gina duyan duyan man. Kabay nga Ang tanan nga katawhan Maka bati ka dya nga imo istorya. Kung Ang mga kabataan Ang Maka pamati ka imo istorya daw maturogan gid Kay daw Gina hele hele gid sanda sa kanami ka imo limog sa imo pag istorya ka dya. Pati Ang mga daraga mabalikid gid Kay daw naga panihol Nga hangin. Ang tanan maga puot gid sa anda mga Gina obra kag pag digamo kag mamati gid anay sa imo istorya pareho kang pagpuot ka mga tawo Kang nakita Nanda nga nagalabog Ang buhok ni Amihan kay ang imo limog daw pareho ka kalimpyo kang suba kong ikaw mag istorya.\nKabay nga Ikaw gid Ang mapalaron nga maga daog ka dya Kay man.an ko gid kung ano Ikaw ka deserving nga magdaog. Ang imo hardwork sa pag.obra ka video, bisan daw ga duha duha kung ma dayon kag pira dun lamang ka Oras ma deadline dun pero Sige giyapon padayon kag Hindi mag give.up. Bagyohan man ukon magabiehan Hindi Maka puggong sa kanimo Kay gusto gid nga Maka istorya ka dya kag mapabati gid sa katawhan. Bisan Laohon pa Ang suba imo gid bisitahan. Bisan Ang Lugar nga imo paga himuon nga venue Indi klaro kag naga echo Sige lang himuan paagi para matigayon Ang istorya. Nagdurukot man sa kalaohan pag.uli sadya man Kay natapos ka buol Ang mga dapat videohan kag pictureran. Bisan Ang balay ka katawhan duyuan gid kag videohan🤣😂🤣. Para sa ika nami kag ika mayad Ikaw gid amun supportahan.\nGood Luck and God Bless you always ma'am Bam 🥰💗\nLikeLiked by 1 person\nHi ma'am bam. Mayad nga Adlaw. Mas nagnami kag nagmayad Ang Akon adlaw Kang mabatian ko Ang imo limog nga naga istorya ka isara ka manami kag estorya nga maga tugro ka inspirasyon kag kaaram sa mga katawhan ilabi dun gid sa mga kabataan. Samtang Ako naga pamati ka imo katahom nga estorya Akon man na notisyaran Ang kanami mo nga yuhom kag Ang ekspresyon mo naga Santo gid sa estorya Makita gid Ang imo nga kalipay kag interes sa pag.estorya. kabay nga Ikaw gid Ang mapalaron nga magadaog sa day nga paindis.indi Kay man.an ko nga excited gid Ikaw kaja kag inspired ka gd sa imo pag.obra bsan naga bagyo kag daw wara dun Kato it tyempo tapuson gid bsan Hindi ka uli sa balay Basta matapos lang ka obra kag edit. Bisan. Ikaw gid una una nga nag upload kay na postponed Gali. Bisan wara pa na panugro Ang libro imo gin sagapan gid ka kung diin Ikaw Maka kita para lang Maka submit. Amu gid Rian Ang insakto nga deserving. Mangita gid ka paagi bisan Anu ka budlay pa.\nGood luck and God Bless ma'am bam 🥰💗\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-14","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2023\/02\/12\/pasakup1_angbuhoknganaglimpyokangsuba\/","date":"2023-03-20T15:04:14Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-14\/segments\/1679296943484.34\/warc\/CC-MAIN-20230320144934-20230320174934-00055.warc.gz","language":"krj","language_score":0.888825655,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8888256549835205, \"hil_Latn_score\": 0.0928276851773262, \"cgc_Latn_score\": 0.015232633799314499}","num_words":891,"character_repetition_ratio":0.036,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.205,"stopwords_ratio":0.264,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.977,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"I will praise You, for I am fearfully and wonderfully made. Psalm 139:14\nAno nga hitabo nadiskubrehan mo sa imo kabuhi ang kagamhanan kang atun Dios? Ikaw lamang makasabat kadya nga pamangkot.\nSobra 33 anyos run nga nagligad kang ginbungguan ako ka kotse. Ang kabuhi ko kadya rugya sa Maine amo ang akun ginakabig nga ikarwa nga kabuhi. Nabasa n'yo run sa mga nagligad ko nga blog ang natabo kanakun kag ang nangin epekto na kadya. Isara rugya, kag labi sa tanan, ang pagka-diskubre nga matuod may Dios nga nagapalangga kanatun.\nHasta kadya, sa adlaw-adlaw ko nga pagkabuhi, ang epekto katung aksidente. Duro nga beses diin makabuong ako ka pinggan, baso kag iba pa nga bagay nga akun makaptan. Rian buong gid kag indi mapuslan. Indi parehas kang akun nadura nga paa nga nabari, nga gintuga kang Dios, kag may pinasahi nga kinaiya, amo nga naggamit ko liwan. Bisan nabuhayan balik, nakapanaw gihapon liwan ako kag sa pagpalangga kang akun mga ginikanan kag mga abyan kag pagsarig sa Dios, nagbalik ang akun memorya. Bangud parehas sa nasulat sa Salmo, kita \"fearfully and wonderfully made.\" Bangud rugya, ang akun tagipusuon puno kang pagdayaw (Psalm 139:14).\nKun kis-a nga nasamadan kita ukun indi natun gusto ang atun lawas, parehas abi nagmal-am run ukun nagbuy-unan ukun nagraw-ay, pensarun natun nga ang atun lawas enggrande nga desinyo kang Dios. I-sentro natun ang atun atensyon sa hambal kang Ginuo, nga kita ginapalangga na kag ginadayaw. Gani sa amo nga bagay, andaman natun ang atun lawas bangud rugyan si Hesus, templo sa atun lawas. Ang atun kasakit, kasakit na man. Amo man ang kalipay.\nAng akun pangamuyo: Amay sa langit, buligi kami tanan sa pagturuk, pag-isip kag paghambal sa sulod ka mga oras kang amun pagkabuhi nga nagapasalamat kag nagadayaw sa imo desinyo. Patawara kami sa amun mga kakulangan kag tudlui kami nga makita Ikaw sa kada sirkumstasiya. Dayawun ang Dios nga Manugtuga kag Makagagahum, sa ngaran ni Hesu Kristo nga amun Ginuo, ang Bantug nga Manugbulong kag ang Balaan nga Espiritu nga magapabilin sa pag-ili-ili kanamun. Amen.\n4 thoughts on \"\"Ang Bantog nga Manugtuga\" ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\"\nnong bebot celorico dulalia, salamat gid sa pagpadayon basa kag komento rugya kag dalayawun ang atun Mahal nga Dios sa gihapon adlaw-adlaw kada oras nga kita gakabuhi maysakit man ukon wara, mabudlay man ukon indi sige lang padayon nga may pagpasalamat kita gakabuhi. Ang Dios ang atun kusug kabaskug kag darangpan. God bless us all!\nLikeLike\nduro2 gd nga salamat liwan,Nen.matuod gd man nga ang Diyos lamang nga makaga2hom sang tanan kag isara lang nga makabulig s tanan nga mga tawo may sakit man o wara parehas s natabo kanimo sang una.Dayawon ang Mahal nga Diyos s nga ngaran ni Hesus Kristo nga atun darangpan anuman nga oras…God Bless U always.\nLikeLike\ndong reynaldo, nakayuhom man ko todo eh..amo gani wara ko kabalita abeh kay sugarprincess eh kabay nga mayad man lawas na..praeho ta man gid nagahulat man ko mag-ayad lawas para makapakpak na ko makalagaw pauli sa Antique :) salig lang pirme ah..maabot gid ang adlaw makita ko kamo tanan sa persona. God speed!\nLikeLike\nNay si sugarprinces lang tana ang makabulong sa akun masakitun na puso…hehehe joke!!! Gani man nay kinahanggalan magsalig lng ta kna perme, patas kadya hulat hulat mn lng ko sa ana pagbulong sa tanan nga sakit sa akun kalawasa. Ano pa abi kng mag abot ang tyempo nga marayoma run ako… Hay din ayhay run ang sugarprincess ko.\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2014\/02\/28\/ang-bantog-nga-manugtuga-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2023-05-29T06:43:45Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224644683.18\/warc\/CC-MAIN-20230529042138-20230529072138-00514.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9978755116,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9978755116462708}","num_words":573,"character_repetition_ratio":0.039,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.201,"stopwords_ratio":0.305,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.999,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kon ang tawo mahimo mabuhi ka malawid, pabay-i nga magkalipay tana sa tanan. Pero ipadumdom nga duro ang mga adlaw nga madulom kag ang mga sunod nga matabo wara run it pulos. -Ecclesiastes 11:8\nAng Dugang ko nga Kabuhi\n33 anyos run ako nga nabuhi\nKatung tuig 1980 bulan Oktubre 14\nKang ako binunggoan\nKag binayaan ka kotse\nSalamat kay Mr. Yalung pinurot ako\nSa Makati Medical Center ang tupa ko\n22 dias nasa koma ako\nPagbugtaw 10 anyos lang memorya ko.\nHalos indi mapatihan kapareho ko Pilipino\nIndi magbayad kundi patyon pa ako\nMabudlay man gid kontrahun ang tawo\nSa mataas na posisyon kang gobyerno\nPati pamilya ko delikado.\nSalamat sa kaluoy kag gugma kang Dios\nRugya ako gapadayon gasulat-istorya kaninyo\nBisan marayu kag indi makita ninyo\nSa mga istorya mabasa kaimaw ninyo ako.\nAng akun 33 anyos nga kabuhi\nAng gindugang huram nga kabuhi\nDugang kang atun Mahal nga Makaako\nAng tanan ginatugyan kag ginabalik ko\nKag ang tanan ginasarig ko\nMay pagpasalamat sa tanan-tanan\nAng akun naagihan kasakit kag kabudlay\nAkun pagaatubangun sa gihapon nga may kalipay.\nKanami basahun ang Ecclesiastes 11:8. Nakapayuhum dya kanakun bangud daw natuhoy gid kanakun. Man-an run ninyo nga nadugangan ang akun huram nga kabuhi. Sa maabot nga Oktubre 14 ang anibersaryo amo nga nadumduman ko dya kag nagapasalamat gid sa Mahal nga Dios nga nalampasan ko ang trahedya katung adlaw kang ako binungguan kag ginbayaan kang kotse.\n33 anyos pa nga tinuig ang gindugang kanakun. Akun dya igakalipay sa bug-os nga adlaw samtang ako gakabuhi. Bisan pa ginaatubang ang kabudlay pero may paglaum man sa gihapon nga may kaisug, kusug kag kabaskug nga magapadayon lang gid kag magkasadya kaimaw ang mga tawo sa akun palibot kag ang masumalang ko sa adlaw adlaw rugya, ilabi na gid ang bata nga si Wyatt. Kon kaimaw ko, daw bata pa man ako magkalipay kag magkasadya sa pagsipal kaimaw na. Bisan magsarakit pa ang akun lawas pagkatapos kang adlaw nga kaimaw ko tana, sa adlaw man ukon sa gabii kon ako ginakinahanglan mabantayan kag masinadyahun kaimaw na. Kag amo man kamo tanan nga mga tawo nga akun nakilala nga nangin akun mga amiga kag amigo kag maatubang kaimaw ninyo rugya sa Facebook kag sa Balay Sugidanun. Salamat kag dayawun ang Makaako.\nKalipay akun ginabatyag para gid kadya nga adlaw. Ang kasadyahan magamit kadya gid nga inoras ukon tinion kag indi ko run dya pag-iparum-an pa kaimaw ninyo bisan garayuanay kita.\nAng kalipay kag ginakalipayan indi mga bagay nga isikreto. Gina-ako ko nga gusto ko makaabot pa hasta sa 55 ka tuig kon akun idugang ang tinuig halin nga ako ginbata. Kun akun dya maabutan, ang ginapensar ko nga himuon amo ang makalupad pauli sa Antique. Kun indi man gid, igakalipay ko na lang rugya kay handa run man ako nga maatubang ang atun Ginuo.\nMay isara ka testimonya sa simbahan nga nag-umpisa sa pamangkot, \"Ano ang puno kag punta kang tawo?\" Ang sabat: \"Ang mga puno kag punta kang tawo amo para higugmaun ang Dios kag magkalipay Kana hasta sa katapusan nga wara ti katapusan.\" Dugang pa, \"Indi lamang nga magserbisyo Kana, indi lamang magsunod Kana, indi lamang magsakripisyo Kana, indi lamang simple nga itugru ang atun kabuhi Kana nga may pangako, apang kita magkasadya Kana.\" Dugang pa gid, \"Magkadlaw kaimaw Kana sa pagkabuhi, mabatian nimo nga pagkadlaw kaimaw Kana kag magyuhom sa ana nga presensiya.\"\nAno ang imo mabatyagan kon kaimaw mo sa pagkabuhi ang Dios hasta san-o nga wara ti katapusan nga ikaw may pagtuo sa Ginuo? Ikaw lang magsabat kadya nga pamangkutanun.\nIndi kita maghulat hasta nga madab-ot natun ang mga kahima-himala nga edad ukon magmal-am run gid para mangin malipayon. Magkalipay kita sa pagkabuhi kadya pa lang.\nAng akun ginapangamuyo ang amo kadya nga nasulat sa Psalm 90:12: \"Teach us to number our days, that we may gain a heart of wisdom.\" Salamat gid!\n12 thoughts on \"Magkalipay sa Kada Adlaw\"\nahai ta… duro run nabasa ko nga mga estorya mo . ang dya my kasubo kg kanami nga mensahe. Daw ano bla ang swerte kng katawhan nga di naton mapaktan…?Kun maka agum kita kng kasubo may kasadya gid gle. Ang tanan nga kasubo may premyu gid ang ginoo. kanami ang kabuhi after kng kasubo. Tanan nga kasakit malipatan ta.Basta sa kabuhi ta ang dios jan gid pirmi. kita mo tita ga palibot gid kanimo ang tanan nga mga abyan kaparyentehan sa pg palangga kanimo. kay kanami kng imo nga baratyagon jan sa taguipuson m. I love u tita nenen!….malawid pa gid nga kabuhi ang igahatag sang dios kanaton sa tagsa-tagsa.\nLikeLike\nPangga Gen, nagadura sakit ulo kapag makakadlaw..masadya pirme mas mayad ang modo..gakalipay gid ko kadya gani hay ang darwa ko ka mga bata nga sa marayu si agut kag ang mangurangnan ko nakatawag kadya gid nga adlaw…nainspired liwan ako sa pagsulat :) kon matapos ipadara ko lagi kanimo.muahh muahhh God bless!\nLikeLike\nMayad gid, Nay, baskug sense of humour mo. Huod, mayad lawas kun makabisita ruman ako, lupadun ta ikaw sa Portland. Pati si Wyatt, kilala ruman namun. Nabadlit run sa kapalaran na kara ang makalapak sa Pilipinas sa pira ka adlaw. Hehe.\nLikeLike\nPangga Gen, salamat gid nakapaluha kaw man nga nagakalipay dughan ko gabasa ka message mo..ang ginahulat ko lang ang marelease ako ka doktors ko nga maka travel far kag ang mga required shots para kanakun $50\/$100\/shot 6 gid abi nga may 1 month before the flight, 3 weeks, 2 weeks\/1 week\/kag a day before flight..planohun gid akun paglupad… hulatun ko ang silhig ni harry potter kag kon may magbabysit kanakun nga nurse para makalupad ako. indi ko abi mapasaran ang balloon test pa eh :( kapag ikaw makaagtu rugya sa Amerika bisitahan mo lang ako eh…:) ginatinguhaan ko gid mag-ayad lawas ko Pangga Gen..kuon gani ni Wyatt kanakun masakay kami sa dragon malagaw kami sa pinas…imaginary child ..darhun ko tana kapag makabakasyon ako dream dream pa lang kadya by God's grace maabot gid ang adlaw……muahhh muahhh\nLikeLike\nIndi lang daad ako mag-comment hay daw mahibi man ako. Hugs, Nay. Gwapa gid ikaw. Salamat man sa wara it kakapoy nga pagpaambit ka imong istorya; duro amun natun-an kag buhi nga padumdum sa mga importante nga butang sa kabuhi. Kun daad manggaranon ako, trip to the Philippines and regalo gid kanimo. Lawid pa man gid siguro ang kabuhi, hay makitaay pa kita.\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/10\/11\/andut-dapat-kita-magkalipay-sa-kada-adlaw\/comment-page-2\/","date":"2023-05-29T05:05:46Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224644683.18\/warc\/CC-MAIN-20230529042138-20230529072138-00600.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9960578084,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9960578083992004}","num_words":1036,"character_repetition_ratio":0.033,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.203,"stopwords_ratio":0.286,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.998,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Ano gid bala ang obra ka sangka florista? Amo dya ang kalabanan nga pamangkot kanakon.\nAng florista sa pagka-intiende kang kalabanan naga-arrange kang bulak. Pero kon ikaw sangka florista ilabi run gid kon sa abroad, indi lang arrange ka bulak ang obra. Kumbinasyon kang nanarisari nga talento ang pagka- florista. Kinanglan manami ikaw mag-drawing kag alerto pirme ang paminsaron sa paghimo ka design hay rugya sa abroad gusto kang mga customer i-drawing mo ang design on the spot, sa atubang nanda. Kon magustuhan ang design mo, ma-order ang customer. Kinahanglan eksperto ikaw sa pagkombinar kang mga kolor kag aksesorya.\nAng pagka-florista dire-diretso nga pagtuon kang nanarisari kag moderno nga mga design kang flower arrangements, orihinal kag indi ginkopya sa libro.\nSa akon indi magkubos sa 20 anyos nga pagka-florista halin pa sa Pilipinas hasta rugya sa Bahrain, makuon ko nga sa adlaw-adlaw ko nga kabuhi pirme lang bulak ang akon na atubang. Kag sa kada ko pag-arrange ka bulak, may tyempo nga sa akon pag-umpisa wara pa ako it ideya ka design pero sa padayon ko nga pagtublok sa floral foam amat-amat nga nagasulod ang ideya hasta nga matapos. Kon kaisa daw indi man ako magpati nga makahimo ako ka design nga sa una pa lang wara gid sa plano.\nAmo dya ang ginatawag nga kon palangga naton ang aton obra, ang aton propesyon, madali lang kag daw nagailig lang ang mga ideya. Matuod! Bangud ang kalabanan nga nangin madinalag-on sa anda propesyon amo ang mga sinsero kag may pagpalangga sa andang obra.\n2 thoughts on \"Bilang Sangka Florista\"\nkinahanglan gid man kang arte ang amo dya nga propesyon, ang mga kolor kag dagway kang mga bulak kag tanum naga-ekspresar gid man kang ginabatyag kag ginapinsar kang sanka tawo, nga gusto na ipakita kag ipabatyag sa iban!\nLikeLike\nMayad gid nga naistorya mo dya. Ineteresting! Gina-imagine ko ang samo man kang emosyon sa pagdesinyo mo kang bulak. Kon ano ayhan nga mga memorya ang nagadalagan man, amo man ang panan-awan. Salamat gid sa pagpaambit kadya.\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/02\/23\/bilang-sangka-florista\/","date":"2023-06-05T06:15:36Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224651325.38\/warc\/CC-MAIN-20230605053432-20230605083432-00626.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9460238218,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9460238218307495, \"hil_Latn_score\": 0.05282047018408775}","num_words":334,"character_repetition_ratio":0.049,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.368,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.959,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinaray-a News: Caluya nagpasiguro kang suplay kang pagkaon sa andang kumonidad\nSAN JOSE, Antique, Abril 27 (PIA6) –- Nagpasarig si Caluya Mayor Rigil Kent Lim sa mga residente kang isla kang Semirara kag banwa kang Caluya nga may nagakaigo nga suplay kang pagkaon kag iban pa nga mga kinahanglanon bisan nga ginapatuman ang temporaryo nga lock-down sa Semirara tungod kang kumpirmado nga kaso kang corona virus disease (COVID-19).\nSuno kay Mayor Lim, nagapadayon ang pagtugro kang mga relief goods sa isla kang Semirara kag Caluya.\nAna man nga ginpasalamatan kanday Governor Rhodora Cadiao kag House Deputy Speaker kag Antique Lone District Representative Loren Legarda sa pagtugro kang mga laswa kag sinako kang bugas bilang kabahin kang mga relief packs.\nSamtang, naghambal si Semirara barangay captain Catherine Lim nga ang mga relief goods ang ginpangta-o run sa mga Persons Under Monitoring (PUMs), Patients Under Investigation (PUIs), mga pigado, senior citizens, Persons With Disabilities, kag iban pa nga pigado nga sektor kang Semirara.\nNatalana man nga itugro ang mga food packs nga nagalakip kang bente singko (25) nga kilo kang bugas kag nanari sari nga laswa nga itugro sa kapin 4,600 nga panimalay sa Semirara.\nSa anang nahauna nga pahayag, naghambal si Mayor Lim nga sanda ang nagapangita kang tikang agud matugro ang mga kinahanglanon kang mga residente.\nGindayaw man kang alkalde ang mga Caluhaynon sa anda nga pagpaninguha sa pagsunod kang mga pagsulundan sandig sa gin-isyu nga mga executive orders.\nGinapangabay ni Mayor Lim nga matapos run ang kadya nga pandemic tungod ginahimo man nanda ang anda ikasarang rugya sa Caluya kag Semirara agud matapos kag indi run maglapta ang virus. (JSC\/LML-PIA6 Antique)\nsource https:\/\/pia.gov.ph\/news\/articles\/1040092","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/iamathan.com\/kinaray-a-news-caluya-nagpasiguro-kang-suplay-kang-pagkaon-sa-andang-kumonidad-2\/","date":"2023-06-06T15:11:35Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224652959.43\/warc\/CC-MAIN-20230606150510-20230606180510-00626.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9769699574,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":2,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9769699573516846, \"ceb_Latn_score\": 0.011787857860326767}","num_words":270,"character_repetition_ratio":0.057,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.192,"stopwords_ratio":0.374,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.988,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Masadya ang London kag hindi bastante ang sangka adlaw kang tunga para malibot ang syudad. Kabay makabalik liwat ako rugto kag maagtunan ko ang mga lugar nga wara ko naagtunan sa kadya nga pagbisita.\"\nTag: London\nByahe pa-Edinburgh hasta pa-London\n\"Rugya ginsulat ni JK Rowling ang mga libro parte kay Harry Potter, sa sangka kapihan. Rugya man nagbahul si Sean Connery nga kilala natun bilang James Bond. Rugya man ang setting kang libro kag sine nga \"One Day\" nga ginpangunahan ni Anne Hathaway.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/london\/","date":"2023-05-29T07:04:49Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224644683.18\/warc\/CC-MAIN-20230529042138-20230529072138-00439.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9941171408,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9941171407699585}","num_words":83,"character_repetition_ratio":0.016,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.194,"stopwords_ratio":0.289,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"So we do not lose heart. Though our outer self is wasting away, our inner self is being renewed day by day. For this light momentary affliction is preparing for us an eternal weight of glory beyond all comparison, as we look not to the things that are seen but to the things that are unseen. For the things that are seen are transient, but the things that are unseen are eternal.\n—2 Corinthians 4:16-18\nPira ka beses nga may nagapamangkot kanakun kon ano nga rason? Rason sa ano? Rason sa pagkasadya. Sa kon ano man nga rason amo ria ang ginpamangkot kag may sabat ako rugya.\nDuro nga bagay ang mga ginapamangkot nga may rason man gid. Atun bala ipamangkot sa atun kaugalingun kon andut rugya kita? Indi ako rugya para magyuhom, indi ako rugya para sa akun kaugalingun, indi ako rugya para sa akun kalipayan, ukon para sa akun pamilya. Rugya ako para sa Dios. Kon ikaw ang tagsunod ni Hesukristo, amo lang ria ang isara ka rason nga magapaginhawa.\nAng matuod nga Kristiyano ang ana kabuhi ginapakita sa tanan nga gakabuhi nga may Dios. Ang epekto ka anang pagpakita ka kabuhi indi gadepende sa mga mayad nga hitabo nga personal na eksperyensyahan na. Amo nga andut may Krsitiyano nga may cancer, Kristiyano nga may prodigals nga mga kabataan, may mga Kristiyano nga negosyante nga naduraan ka propriedad, kuarta kag na bankcrupt, may mga Kristiyano nga nagaatubang ka mabudlay nga problema nga kon ano ano lang nga nagaabot sa kabuhi. Madalum ang pagkaiba sa tunga kang bata kang kaharian kag bata kang kalibutan kon paano magdara kag mag-atubang ka mga kabudlayan sa kabuhi.\nPamangkuta ang doktor kon tana nakasaksi sa magkaiba nga Krisitiyano nga ginikanan nga nagadaralagan paagto sa emergency room nga ginakaptan ukon ginakungkung ang madali na lang mapatay nga bata kag ang tagipusuon nagakapihak kag nagasagap kang kasadya ang mga nagaatubang ka pareho nga nightmare.Sanda makasabat kanimo nga ang diperensiya paris lamang ka adlaw kag gabii nga may kasanag kag may kadulum.\nKon ano man nga imo kadya ginaatubang sa imo pagbasa kadya nga dinalan kag nagalantaw ikaw kang kaaram, rugya—kadya gid nga momento-ang imo sitwasyon oportunidad nimo nga madara ang kasanag ni Kristo paagi kang imo nga pagkabuhi nga anda man ginaturuk kag gina-obserbahan halin kanimo. Imo man mapakita ang kabuhi nga may Dios. Ma-realizar mo ang realidad kag makupkupan mo nga halug sa imo tagipusuon kag dya ginapaabot ang una mo nga gapitikpitik nga kasadya kag ang nagailig mo nga kasadya kag sa katapusan ang magabuhos nga baha kang imo kalag sa kasadya.\nPero indi mo mabutang sa finale ukon kongklusyon nga imo naatubang ang mga pagbaylo bisan pa sa kabudlay nga sa imo lamang nga kaugalingun. Indi mo dya makonsidera nga kasadya kon ang imo ginasudlan imo itsura kag lawas ka mga pagkaun para lang madura ang imo kasakit. Indi mo man makonsidera dya nga kasadya kon ginabuta mo lang ang imo isip ka mga entertainment para ma-distract ikaw sa imo kasakit.\nAng akun pangamuyo:\nAmay namun nga sa langit, akun naisip ang mga pagtiraw sa akun kabuhi sobra ka mabug-at kon akun lang pagaisipon kon sin- o magalantaw ka akun pag-antos ukon pangabudlay sa pag-atubang kang kabuhi nga gakabuhi sa gihapon para Kanimo makahambal nga ako ehemplo. Buligi ako nga indi magpagamo sa Imo mga pang-obra para mangin mayad kag igiyahan mo ako nga simple magatuo lamang kanimo kag ang resulta makahambal para kananda nga tanan ang nagakinahanglan mabatian mo. Indi ko man maman-an kon sin-o sanda nga matandug paagi kanakun. Ako magapadayon nga imo suruguon kang Imo mga alima. Sa ngaran ni Hesus Kristo. Amen.\n4 thoughts on \"Ano ang Imo Rason?\"\nnon Bebot Dulalia Cerolico, mayad gid nga hapon rugya nga time sa akun pagbasa kadya ..salamat sa imo pagbasa kag komento bilang isara ka Kristiyano tama gid ang imo gin sulat nga rason. Padayon lang kita magtoo, magsarig sa atun Mahal nga Dios tana amo ang rason nga kita nagakabuhi rugya sa kalibutan hasta kita darhun kaimaw Na sa kalangitan makaimaw ang atun Ginoong Hesu Kristo..:)\nLikeLike\ndong Reynaldo Dela Pena, ano nga rason sagad ako magsulat sa linguwahe kinaray-a? Salamat sa bulig ni Pangga Gen tana ang rason ko nga maaram kag sagad :). Dayawon ang atun Ginoong Dios sa pagtugro na dugang nga kabuhi kanakun bisan may kabudlay pag-antos ang bugay Na sobra pa kag nagapadayon ang Gugma para sa atun tanan.\nLikeLike\nmayad nga gabii kanimo nen,akun rason bilang isara ka kristiyano,matuod gd nga kon wara ang atun Mahal nga Diyos nga nghimo kanaton tanan dya s kalibutan,wara gd kita makakita ka mga mayad o indi manami nga mga butang o mga hitabo s kada isara kanaton.paagi s ana bugtong nga Anak nga si Hesus,tana ang ngbulig kanaton labi n tion nga may problema kita,maskin gamay lang gani nga deperensya,lagi2 gd gatawag kita s Diyos haya tana lang kg wara run it iba pa dalaganan.kon anuman ang nadangtan ta dya s atun pgpangabuhi,magpasalamat gd kita pirme s Diyos paagi s anang bugtong nga Anak nga c Hesus….duro gd nga slamat liwan nen s imo manami pirme nga mga estorya…\nLikeLike\nAno guid bala ang bahol nga rason kun ngaa hasta kadya sagad-sagad guid ikaw nay mag sulat sa atun lingwahe. maan lang guid, nagadurulhog lng guid ang mga tinaga…isa guid man dya nga bugay, sa Dios agud isulat kag makasap-un guid sa mga nakabasa'. Pati gid takun karan nga isa guid ka bahol nga rason, kun-ngaa gintugruan kita kang kabuhi- agud diya amligan, magkabuhi sang matarung agud maangkun ang kasadya kag ang kasanag Nya rudya perme sa ingud natun.\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/05\/24\/ano-ang-imo-rason\/","date":"2023-05-29T22:12:07Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224644913.39\/warc\/CC-MAIN-20230529205037-20230529235037-00467.warc.gz","language":"krj","language_score":0.99444592,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9944459199905396}","num_words":930,"character_repetition_ratio":0.046,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.191,"stopwords_ratio":0.272,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Gusto ko ang mga narisari nga bulak pero ang paborito ko gid amo ang Pansy. Makita ko ang itsura ilabi na gid iba sa iba man nga kolor kang bulak. Makayuhom man gid ako sa pagturuk sa bulak nga dya kay may itsura nga nagaturuk man balik kanakun. Kon kaisa gani makakadlaw ako kon makita ko ang akun ginabatyag sa itsura ka bulak. Ang Daisy, Sweet Coneflower, Iris, Johnny Jump Up kag iban pa gatubu lang man gid dya sa taramnanan kag kakahuyan amo nga bisan wild pa nga mga bulak ginakali ko rian kag isaylo itanum. Ang resulta indi run wild tungud akun dya ginaatipan. Katahum lantawun nga makatugro ka yuhom kanakun ang mga bulak sa bilog nga apat ka season Spring, Summer, Autumn kag Winter.\nKahapon lang gid, sirum run pero ang adlaw gasirak pa kay man malawid kon Summer. Nagbisita anay ako sa akun kaingud kay si Mama Hamel nag-abot halin sa Florida. Nagbisita rugya sa bata na nga si Lori H. Blier kag pamilya. Sa akun pagpanaw sa binit karsada, nakita ko ang matahum nga bulak nga orange ang kolor. Nami nga bulak pero magamay kag nagaisarahanun lang sa tunga ka mga hilamon. Ay, ti, akun man dya ginbunot kag gindara pakita ko kay Mama. Black eyed Susan ang bulak pero iba ang sahi na. May yuhom ako nga nagkuon nga \"Mama, itanum ko dya nga bulak sa pag-uli balik sa balay.\" Huod, pag-uli ko man gid sa balay diretso ako sa garden kag gintanom ko.\nDuro pa ang maobra ko sa pagtatap ka mga tanum nga laswa sa hardin kag sa amo nga inoras indi gid mainit pero duro man ang mga lamok, bees, horse flies kag black flies kag dya nga sapat indi ko gid gusto nga makagat kanakun. Nagadalagan ako palagyo pasulod sa balay kon mabatian ko ang hagung ka lamok ukon ang paglupad-lupad palibot kanakun kang insekto. Bisan ano pa rian akun ginakaptan mabuy-an mahulog ko, bayaan ko na lang kag magdalagan palagyo pasulod sa balay. Tungud gani nga akun run naeksperyensiyahan ang makagat ka mga insekto, nagabanug man gid ang nakadtan nga panit kag magkatul. Allergic man gid ako sa kagat bisan may bulong pa nga ipatapna sa katul. Ang banug kag ang kolor nga purple ang inagyan ka kagat kag katul buhay madura. Maabutan ka binulan dyan gihapon ang marka nagapabilin. Amo rian ako kadya ginakadlawan lang nanda ako rugya. Kon kaimaw nanda kon kaisa gasiyagit run ako ilabi na gid kon makita ko ang ticks sa panit ko nga gakabit kagat. Ano pa mahambal na lang tilawit kuno ako sa mga insekto. Depende kon ano nga klase kang insekto.\nHasta sa sunod nga Biyernes. Bantayi ninyo ang akun duro pa nga istorya parte sa bulak.\n5 thoughts on \"Ang mga Bulak kag Insekto\"\nrex, nakapayuhom ka man gid :) \"kana gid sang bulak \" ……..abeh ko kinaray-a gid nga bulak….salamat\nLikeLike\nkana gid sang bulaklak..\nLikeLike\nPangga Gen, salamat gid..padayon lang ..kabay nga tugruan lang kita ka mayad nga lawas..ang Dios magpakamaayo kanatun nga tanan….muahhh muahhh\nPrente Florita Lagunday, akun man gid ginsaylo komento mo rugya sa balay…..salamat sa pagpakadlaw mo man gid kanakun ..bisan gaisarahanun ko magkadlaw sa bulak ang mga sapat sa palibot kaimaw ko ilabi na gid ang mga kuti ko gasunod kanakun bay..nami man meow da kara eh..:) muahhh\nPangga klasmate Fely Bangoy Flohemon, salamat nga imo nagustohan ang akun mga bulak. yuhom lang pirme ha..muahhh :)\nLikeLike\nFely Bangoy Flohemon\nnice pangga..wow kanami sang imong mga bulak ..gusto ko ang kulay lila love it!!!\nLikeLike\nFlorita Lagunday\nNen knami k storya mo dw garapithanay lng kta. Ngyuhom man aq ka bulak mo dw taho-taho lng pero tunay. Knami lng ky my libangan kw pati problema mo gadura daog mo pa sira ulo mgkadlaw mgisa haha. Cge anay nen malengke aq. Love u & GOD BLESS US ALL.\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/07\/19\/ang-mga-bulak-kag-insekto\/","date":"2023-05-29T22:54:47Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224644913.39\/warc\/CC-MAIN-20230529205037-20230529235037-00514.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9865717292,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.986571729183197}","num_words":639,"character_repetition_ratio":0.04,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.207,"stopwords_ratio":0.274,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.994,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Domingo Ti Aga sa Taft Avenue Ni JOHN IREMIL TEODORO SAMTANG ginasëlëng ko ang mga sarakyan nga nagaaragi sa Taft Avenue kag ang mga tren nga nagapundo sa Vito Cruz Station sa ibabaw, ang Maybato ang ginapanëmdëm ko. Bëkën ang Maybato kadya kundi ang Maybato kato kang bata pa ako. Nagapamahaw ako sa McDonalds sa…\nContinue reading ➞ Domingo Ti Aga sa Taft Avenue ni John Iremil Teodoro\n\"Ginbata si Kafka sa Praga kang 1883 nga kato sentro kang Bohemia nga sakëp kang Austro-Hungarian Empire. Kadya ang Praga ang kapital kang Czech Republic. Sa siyudad nga dya tana nagbahël, nag-eskuwela, nag-obra, kag nagsulat. Tëngëd darwa ka gabii lang kami rugto kag may sangka adlaw lang ako nga maglibot, ginpangako ko sa akën kaugalingën nga bisan ang museo na lang nga dya ang agtunan ko okey rën ako. Amo ria pag-check in namën sa hotel, nangayo dayon ako kang mapa kag ginpangita kon sa diin ayon ang museo. Medyo rayë sa amën hotel pero puwede panawon.\"\n\"Kang ginpamëtang ni Margarita ang mga irimnën kag karan-ën sa lamesa, mas nangin Jane Austen rën gid ang eksena: gamay nga termos nga may disenyo kang peras nga buta kang maisëg nga kape, darwa ka bandehado nga metal nga nahapinan kang napkin nga may mga rosas kag buta kang tatlo ka klase kang cake kag cookies, kag gamay nga pilak nga sërëdlan kang sugar cubes kag gamay nga porselana nga pitsel nga may sëlëd nga fresh milk hay naghambal si Mimi nga nagagamit ako kang gatas kag kalamay sa akën kape. Black coffee abí ang uso sa Sweden. Sangka pitsel nga flower saft tana ang para kay Juliet.\"\nRËGYA sa Sweden nagakaranta ang mga bulak sa binit-karsada. \"Maan, Kuya mga hilamon ria!\" hambal ni Mimi kanakën kon maghambal ako nga magpapiktyur imaw sa mga bulak. \"Maan, hilamon e nga nagapamulak! Puwede man,\" sabat ko. Ginakadlawan lang kami ni Juliet. Sari-sari abi ang mga kolor nanda. May mga kanaryo nga masiri, may lila, asul…\nContinue reading ➞ Mga Bulak sa Binit-karsada ni John Iremil E. Teodoro\n\"No, I'm a professor,\" hambal ko dara pataas kang akën kiray. Wara ako it problema sa mga seaman. Ang Tatay ko, kapitan kang barko. Kag rakë ako mga paryente nga seaman. Pero ang immigration officer sa Copenhagen, wara man it tono kang malisya ang pagpamangkot na. \"No. I will visit my sister in Sweden,\" sabat ko nga daw Lin-ay kang Antique ang yëhëm. Ginsëlëng na ang akën visa kag ang akën itsura. Gin-scan na dya kag dasig nga gintatakan kag ginbalik kanakën ang passport ko. \"Thank you,\" hambal ko kag nagpanaw nga daw prinsesa halin sa sangka pobre nga kaharian sa Southeast Asia. Yes, makita ko rën si Juliet! Singgit ko sa akën kaugalingën.\"","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/tag\/kuon-kang-kataw\/","date":"2023-05-29T06:21:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224644683.18\/warc\/CC-MAIN-20230529042138-20230529072138-00789.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9893023968,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.989302396774292}","num_words":453,"character_repetition_ratio":0.044,"word_repetition_ratio":0.005,"special_characters_ratio":0.206,"stopwords_ratio":0.307,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.997,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Kinaray-a News: Domestic flights ginapagabay para sa Antique airport\nKinaray-a News: Domestic flights ginapagabay para sa Antique airport\nBy Margie L. Gadian\nMonday 7th of May 2012\nSAN JOSE, Antique, Mayo 7 (PIA) -- Sangka resolusyon ang gin pasar kang mga miembro kang Sangguniang Panlalawigan kang Antique nga nagapangabay kay Secretary Mar Roxas kang DOTC nga e rekomendar ang Evelio B. Javier airport nga agtonan kang lokal nga byahe kang mga eroplano.\nSa dokyumento naka sulat nga duro ka mga Antiqueño ang naga-byahe pa Manila kag balik pira ka beses sa sangka bulan para sa andang personal kag negosyo nga transaksyones warat liwan ka mga importante nga tinutuyo nga kinahanglan kang lagi-lagi nga aksyon.\nDuhang pa nasulat sa dokyumento nga kon ilakip ang Antique sa destinasyon ka mga eroplano, dya makabulig man paugwad kang turismo sa probinsya kag makabulig pa dugang pangitan-an sa lugar.\nKon madumduman, may naga eksister nga airport sa Antique nga napakay-ad kag na improbar. Dya nakapasar man sa teknikal nga evaluation kag handa nga gamiton kang mga eroplano.\nKang tuig 2004. ang Asian Spirit kag Zestair naglupad-lupad man sa Antique dara ang mga pasahero halin Manila kag pabalik. Ugaring sa kakulang kang pasayro, dya nag-untat kang andang operasyon.\nUgaring tungod kang mga hitabo sa tulad, lakip ang pagsaylo kang Iloilo airport sa Cabatuan, nakatugro madalum nga pagpamensar sa mga taga Antique tungod kang kagastos sa pag-agto sa Cabatuan warat liwan ang kaawat kang tiempo sa pag byahe.\nTungod kadya, ang mga miembro kang SP nga gin pangunahan ni VG Rosie A. Dimamay nagpangabay sa tanan nga mga mayors sa probinsya lakip ang andang mga sakup, mga hepe ka mga opisina kag imaw ang mga negosyante nga sakdagon nanda ang byahe pa Manila kag pabalik ka mga eroplano nga dya kon pamatian ang andang pangabay. (JCM\/MLG\/PIA6-Antique)\nCABATUAN INTERNATIONAL AIRPORT\nCabatuan, Iloilo, Philippines\nCabatuan.com - Timeline 2012","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-13","url":"http:\/\/iloiloairport.com\/Kinaray-a-News-Domestic-flights-ginapagabay-para-sa-Antique-airport.html","date":"2017-03-27T14:32:41Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-13\/segments\/1490218189474.87\/warc\/CC-MAIN-20170322212949-00516-ip-10-233-31-227.ec2.internal.warc.gz","language":"krj","language_score":0.901756525,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":18,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9017565250396729, \"ceb_Latn_score\": 0.058364953845739365, \"hil_Latn_score\": 0.02955748327076435}","num_words":303,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.19,"stopwords_ratio":0.337,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.958,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"\"Ang Bookmark Premero Nga Gugma\" ni Elma \"Nenen\" Ayson-McKeown\nFeatured Image by Elly Plass (www.lostateminor.com)\nAno Bala Batyagon Mo?\nAng mga pamangkutanon Ano Bala?\nIkaw mismo makasabat kon ang hitabo\nNatabo man gid mismo kanimo.\nAno bala batyagon mo?\nKon nabalitaan mo ang natabo\nNabunggoan sa ospital ang palangga mo.\nAno bala batyagon mo?\nKon indi na run ikaw makilala\nKon indi na ikaw madumduman pa.\nAno bala batyagon mo?\nKon nagpaalam , nagparayo na\nKon naisipan mo pa tana.\nAno bala batyayon mo?\nKon ang mga sulat mo ginpabalik na.\nAno bala batyagon mo?\nKon malawig nga tinuig hindi nakabalita\nKon nabalitaan paano tana.\nAno bala batyagon mo?\nGusto mo makita pero hindi ikaw makilala\nGinahigugma mo pa .\nAno bala batyagon mo?\nKon ang sabat ay \"Pasensiya na!!\"\nAno bala batyagon mo?\nKang Oktobre 14,1980\n31 Katuig na nga nagligad. Natabo ang aksidente nga Hit & Run kanakun. Una sa tanan gapasalamat gid ako sa Mahal nga Dios sa pagdugang kabuhi kanakun. Salamat sa mga nagapalangga kanakun ilabi na gid sa akon mga pinalangga nga ginikanan, kabugtoan, katiyaan, kapamilya, kasimbahanan kag sa mga daan kag bag-o nga mga amiga kag mga amigo nga akon nakilala!!\nNabatyagan kag naisipan ko isulat dya nga istorya. Sa amo nga hitabo ang akon memorya nagbalik sa 10 anyos ang edad. Ano bala batyagon mo? May isara ka tinuga nga akon raad Nakilala pero indi ko Makilala run tana. Tungod sa akon Retrograde Amnesia. Sa mga sugid kang akon Tatay, kag mga Tiya Rosie kag Lourdes, ang istorya ka maguwapuhon mapution kag mataas nga binatilyo nagbisita kag nag pakilala kananda nga tana sa ngaran nga Neil. Ang abyan naghigugma naghambal \"Raad ako na lang ang ginbunggoan ka sarakyan indi lang si Elma kay Masakit batyagon ang natabo kana\". Nasugid kon paano kami nagkilalahay nga darwa. Amo dya ang naistorya na:\nKang Una kag Urihi nga Pagkitaay\nJune 1977-December 1980\nSabado nga hapon. \"Kasakay kami sa jeepney halin sa Marisol pa Clark Field, naisipan nakita na ako pero indi natandaan kon sa diin? Sa pihak purongkoan kag ginaturok na ako halin sa ulo hasta kahig pabalikbalik ang pagturok kanakun kag Mahipos ang tanan. Tungod Prangkahan ako kag naghambal 'Andut ginaturok mo ako?\" Ang driver ka sarakyan amo ang nagsabat\" Guwapa ikaw mong\" Ha Ha Ha Ha Nagkaradlaw ang mga pasahero kag nagsabat ako\"Ano nga guwapahon man panglampaso?\"pero hipos tana. Una ako nga nagpanaog sa atubang ka Simbahan CFBC Youth Center. Naghambal ako nga kon sin-o gusto magsunod welcome ang tanan! Pagka Lunes nga adlaw, bag-o mag bell ang eskuwelahan, handa mga estudyante pasulod sa kada classroom, nagatindogan tana sa gawang pasulod ako nga nakaturok kana nga nagaturok kanakun nagayuhom nagakamot ka ulo na \" OH, OK, IC\" ang nahambal na. Ako nagyuhom kag naghambal \"Sorry!\". Spanish 1 class namon sa atubang ako nagapungko amo ra nga indi ko man gid nakita o nakilala ang bag-o ko nga mga kaklase kay bag-ohan man ko sa amo nga eskuwelahan AUF. Hasta kami magkakilala sa amo nga class kag mag 3 katuig na. Magkaklase sa Spanish 1 & 2, kilala run kami ka mga kaklase estudyante kag mga maestro kag maestra ilabi nagid si Mrs. Pelayo maestra sa Spanish. Tungod nga nakatapos tana sa Civil Engineering, abanse isara ka tuig tana kanakun kag matapos ko ang Commerce. Sa sulod ka anyos nga nagkilalahay kami, tana gleh ang nagtudlo kanakun magsipal ka gitara, amo nga hasta man kaja aram ako mag gitara. Febrero 14, 1980, sa sulod ka Spanish 4 classroom ako sadto kang nagpatawag On Air na gusto na ako hambalon. Ang maestra ko nagpakadlaw sa tanan nga naghambal\" Elma , tu novio te necesita\", sabat ko ay \"no es mi novio\"!! Sa gawang run tana sugata kanakun nga nagtugro ka Bookmark na may ngaran ko Elma..ginhimo nagid para kanakun mong. \"Salamat\"ang akon nahambal balik kana kag nagyuhom ako. Balik sulod sa classroom, sugata ko ang hambal ni Mrs. Pelayo, Véase, Elma tiene un día de San Valentín!! Kag pinakita kag ginbasa na pa ang amo nga nasulat sa bookmark \"A Keepsake to remember me. Love, Niel AUF CE!! Ako nagsabat \"No es mi novio\". Ha Ha Ha! Ginpasulod pa sa classroom ka maestra Pelayo si NeiI nga nagayuhom kag nagapanginbulahan! Ang amo nga bookmark hasta kaja natago ko pa daw bag-o man gid hay gin plastic laminate ka akon bana kag akon man gid ginaTLC ang amo nga regalo na magamit ko man pirme sa pagbasa ka libro.\nGraduate run tana kang June'1980. Talagsa kami magkita sa eskuelahan. Pero kang adlaw nga isara ka bes nakaimaw ko halin sa eskuelahan pag gowa sa school campus masadya nga naga Congrats kanakun hay naman-an na mapa Manila UP Diliman ako sa pagsunod nga adlaw. Naga istoryahanay habang nagapanaw kami nga ginpamangkot na ako kon ano ang I Love You sa dialect ko? Ginsugidan ko nga 'Palangga ko Ikaw\" Akun man tana ginpamangkot kon ano sa Ilocano ang I Love You?.Gintudloan naman ako \"Ay-ayatenka\" Nagkadlaw ako hay ano lastiko nga unyatunyaton ka Ha Ha Ha!! Ginhambal na kanakun \"Palangga ko ikaw Elma\". Pira ka beses na ginahambal abeh ko ginainsayo na lang ang paghambal. Gusto na hambalon ko man ang \"Ay-ayatenka adeng Neil\" kag ginhambal ko man balik kana. Aysus timo pagkatapos ko hambal na Ay-ayatenka nagkuon nga ginsabat ko run tana kag amo tu nga ginhaboy ko akun mga libro kay naugot gid ako!! Nabalik akun mga libro paagi sa amigo kay wara na ako nagaistorya kana. Pagbalik halin sa Manila natabo ang aksidente. Sugid man ka mga amiga kag amigo, kaklase kilala man nanda si Neil nagpaabot ka balita kon ano bala nabataygan sa balita ako nabunggoan kang sarakyan nasa ospital patay man o buhi!\nNabatyagan ay KAHANGYOS, KASAKIT, KASUBO kag KALOOY! Hambal na\"Andut si Elma pa ang ginbunggoan ka sarakyan raad ako na lang\"!! Duro ang nagbisita kanakun nga mga kasimbahan ko sa Clark Field Baptist kag sa Youth Center, mga maestro, maestra ko kag mga kaklase ko may dara nga mga regalo, pagkaon ilabi nagid ang maestro sa Philosophy kag Religion na si Antonio Mendoza may 24 dozens BEAR BRAND na gatas imnon ko kuno kada adlaw para mapagsik madali maayad ang akun nabalian nga paa. Salamat gid! Masadya sanda nakita buhi ako pero sub-an man nga indi ko sanda makilala!! Tungod na sa retrograde amnesia pa ako. Raku man nga mga get well soon cards nabasa ko pero indi ko man nakilala kon kay sin-o naghalin. May dyan isara nga naghalin kay Sir Nalus\"nasulat na magpapaayad ko ka madasig pareho kang madasig ko nga pag type ka words sa class na Typing!! Ang maestro ko sa PE nagsulat man nga magpaayad ako ka madasig para makapacompete ko liwan sa Gymnastics!! Ang akon binalaybay sa Spanish gin framed ka maestra ko kag ginbutang sa hallway kang eskuwelahan nga mabasa kang tanan ang \"Dio Te Amo\".\nAng una kag urihi na nga pagbisita kanakun sa boarding house indi ko run tana makilala. Pero nadumduman ko ang hambal na kanakun kang ako nakita nga buhi kag ang situasyon ko may bandahi pa ang nasamad nga mata kag gamit crutches ako. Ang una nga hambal \"Salamat sa Dios, Raad ako na lang ginbunggoan ka sarakyan kag hindi ikaw\" Ang sabat ko \"O ano guwapa pa ako sa mga mata mo? Kon ikaw nabunggoan basi patay ka na!!\" Nagyuhom. Nadumduman ko ang Tatay ko ang masinadyahon sa pag-istorya kay Neil. Hasta na lang nagpaalam dara ang nasulat ko nga address. Ang urihi nahambal ay\" Palangga ko ikaw Elma\". Huod nagsulat man gid kanakun sa probinsiya Antique pero akon ginabalik mga sulat na. Ano bala batyagon mo?\nNagligad ang mga tinuig, nakita ko liwan ang bookmark kag nabasa. Akon sanda ginpamangkot kon ano ang apelyido kag matuod nga ngaran ni Neil? Nalipat sanda Tatay kag mga Tiya ko. Ti, ano bala himoon ko? Gusto maman-an kay indi madura sa kaisipan ko. Gani ginpangsulatan ko mga kakilala namon. Akon ginpamangkot kon natandaan pa nanda si Neil? Nagsulat balik mga sabat indi natandaan. Pero may isara ko nga amiga amo gid ang nagsugid kanakun kang ngaran kag apelyido na. Maestra run tana sa Holy Angel College kag indi nagid malipatan ang natabo kanakun kay tana amo ang nagbulig umpisa pangita funds sa sulod kag sagwa ka eskuwelahan para ibulig bayad sa Makati Medical Center. Gapasalamat gid ako kay Agnes Panlilio sa gugma kag kalooy na. Salamat gid sa tanan nga nagbulig paagi sa kuarta o sa pangamuyo. Salamat sa naghigugma nga abyan ko indi ko run makilala. Kon sa diin man tana kaja buhi ang mga alaala. Ano bala batyagon mo? Naisipan kita kag nasulat ang aton istorya habang may memorya pa ako agud nga indi madura Ang Premero Nga Gugma ka abyan ko Nelson Carino!! Ano bala batyagon mo ?\nKon mabasa mo Patawad Na.\nSalamat man sa inyo nga tanan sa pagbasa . Kabay makatugro kasadya nga may paglaum, pagpasalamat, pagpatawad, pagtoo kag pagsalig sa atun Mahal nga Makaako!! Ang Dios ang magpadayon sa pagpakamaayo sa aton tanan tanan! Salamat Ginoo sa akon 31 anyos na anibersaryo sa pangarawa ko nga kabuhi!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2011\/10\/01\/ang-bookmark-premero-nga-gugma-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-22T09:16:19Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886110573.77\/warc\/CC-MAIN-20170822085147-20170822105147-00675.warc.gz","language":"krj","language_score":0.7517730594,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":27,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.7517730593681335, \"hil_Latn_score\": 0.23636339604854584}","num_words":1491,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.204,"stopwords_ratio":0.254,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.945,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"'Ang Paglagaw sa Pikes Peak, Colorado Springs' ni Elma 'Nenen' Ayson-McKeown\nKang tuig 1985- 1993, Pag-istar sa Colorado Springs, Colorado\nSuno sa istorya, ang Pikes Peak indi bulkan kag dya wara nakaagi nga may bulkan. Nahimo ang bukid halin sa isara ka mainit nga molten nga bato. Ang granite nga bato nakita 20 miles sa kadalumun kang naibabaw nga lupa. Kang mga isara ka bilyon ka tinuig ang nagligad, ang molten nga bato nag-awut kag nagramig sa idalum kang naibabaw nga lupa. Ang kabaskug sa sulud kang naibabaw nga lupa nagtulod sa mga bato pasaka kag nakahurma kang dome shaped nga bukid nga may madamul nga layer kang lupa kag mahumuk nga bato. Sa panahon kag erosion amo napahalog ang malum-uk nga layer kag gindara parayu. Sa ginatos kag sangkalibo nga tinuig nga pag-erosion, ang mataas nga granite nga bukid nahamtang, exposed, nga daw bahul nga kinihad kang bato kag nagahulat kang sculptor nga makadihon.\nDuru kag manarisari nga mga atraksyon sa lugar kang Colorado Springs. Paris kang Garden of the Gods, Ghost Town Museum, Adventure Out West, Air Force Academy Athletics, the Airplane Restaurant, Cheyenne Zoo, Cheyenne Mountain State Park, North Pole Santa Workshop, Colorado Springs World Arena, Colorado Springs Flea Market, NORAD kag duru pa ilabi na gid ang Pikes Peak.\nAmo gid dya ang una nga lugar amun gin-agtunan, gamay kag anum pa lang ka bulan ang akun bata nga si Peter. Gani akun man gid dya nadumduman. Ginsaka namun dyang bukid sakay sa kotse. Ang sarakyan kuri ang pagpadalagan, 5 minutes\/mile lang. Naghambal ako nga nami pa gani siguro panawun kay daw madasig pa ang pagpanaw kag pagbisikleta ka mga tawo sangsa dalagan kang sarakyan. Duro ang mga tawo nagapanaw lamang pasaka sa bukid. Makita ang dalan nga inagyan. Nami gid nga lantawon ang atraksyon kang lugar kag maapresyar ang mga ralantawun nga makatugro kasadya.\nSa maagyan, may North Slope Recreation Area, Crystal Reservoir Gift Shop, Historic Glen Cove Inn, kag ang Summit House. May tatlo ka lakes para makapamunit ka isda, picnic areas, hiking trails kag ang mga Ohh - Ahh nga taran-awun sa palibot. Makapundo kag makalantaw kag makilala ang \"Ranger\" kag makatuon kag makapamati kang istorya natungud sa bukid. Kag kon ano pa nga mga gina-offer nga serbisyo para sa mga nagabisita agud tu ang mga basic nga kinahanglanun sa adlaw matugruan kalingawan kag memorable. Ay katahum lang lantawun nga nagahingapos akun pagginhawa makita ang mga taran-awun nga ma-enjoy gid ang mga spectacular views halin sa idalum pasaka sa bukid paagto sa 14,115 feet kang Pikes Peak. Sa Summit House may gift shop, rest rooms; snack shop nga may manamit nga homemade doughnuts ma-enjoy sa pagsakay panaug sa amo nga bukid.\nKang nagbisita kami sa Pikes Peak Historical Street Railway Foundation dya isara ka museum kag trolley restoration shops kang 1988 Chicago, Rock Island & Pacific Railroad house, Ride a 1947PCC car. Naisip ko man nga kanami pensaron nga apat ka tuig run ang pangarwa ko nga bata nga si Louie kang nag-100 ka tuig man dya.\nNagbista liwan kami kang tatlo na ang akun mga bata. Kaimaw namun ang ugangan ko nga si Mama Pat. Pero wara kami nagsakay sa amun sarakyan kundi sa Pikes Peak Cog Railway Co. Nagpungko kag nagrelax na lang enjoy maglantaw kang makatalinhaga nga steep canyon, panoramic vistas kag wildlife makita sa palibot. Halin pa gali dya kang 1891, milyones ang mga nagbisita rugya sa 14,115 feet summit bukid kang Amerika. Ang dya nga historic depot nagatindug sa base kang Pikes Peak nga sa elvation 6571 feet. Ang track kang Pikes Peak Cog Railway ay 8.9 miles ang kalawid, sa paagtu-pabalik makatapos sa tatlo ka oras kag diyes minutos.\nSa amun pagbiyahe pasaka maagyan ang amo nga Ruxton Creek sa Englemann Canyon. Makita ang mga kahoy nga Colorado Blue Spruce kag Ponderosa Pine. Ang konduktor nami ang pagtudlo ka alima na sa guwa sa mga narisari nga itsura kag shapes nga ma-imagine mo makita sa higante nga mga bato nga sa pihak kag pihak kang train. May dyan nga Minnehaha Falls, ang pagsumalangay kang darwa ka train, ang nagapanaog kag ang nagapasaka nga train. Sa ginsakupan nga lupa kang Ruxton Park, ang train nagaagi sa ginatawag nga \"Hell Gate,\" natural nga pagsulud sa mga bukid. Sa pira ka minutos, ang train maagi sa Deer Park, makita man gid ang deer nga nagaturuk man gid, kag makita ang apat ka milya malantawan ang Pikes Peak, ang view ka bukid, sa madali makaabot run sa paga-agtunan. Sa mga lima ka minuto, umpisa liwan ang pagsaka nga mataas, Lake Moraine kag bukid Almagre makita ang duru nga mga kahoy, may Bristlecone Pine, ang iba napakamal-am run nga gakabuhi pa sa kalibutan gin-estimate may dyan nga mga kahoy kang Pikes Peak ay sobra 2000 ka tuig. Sa pagsaka sa ibabaw ka timberline, malantaw ang kalbo nga bukid ang mga kahoy nag-untat ang pagtubu, dya ay permanente nga frost, ang lupa fozen year-round. Ang nagtubo amo ang Alpine tundra, mixture kang mosses, grasses kag wildflowers.\nMakita rugya ang daragkul nga Rocky Mountain Bighorn Sheep sa Colorado. Makita man ang duru nga Marmot nga sapat nga gusto magpabulad sa adlaw nga may pinakamataas nga nota sa pagpanihol paalerto sa iba nga may delikado. Ang mga mal-am ginatawag dya nga \"whistle pigs.\" Naga-hibernate sanda kon winter. Sa tatlo ka milya ang ibabaw kang timberline ang kalapadan kang Great Plains, natung-an kang Colorado kag Kansas.\nSobra trenta minuto ang ginapahintulot nga magpabilin sa taas kang Pikes Peak. Ang rason nga ang kalabanan sa mga tawo umpisa mabatyagan ang epekto kang high altitude. Pareho ko nga makasuka, sakit kag lingin ka ulo sa pagpundo pa lang gani kang train gasuruka na ako (mayha gid ako eh sa mga tawo nga gaturuk kanakun). Ang staff kang Aramark (ginapanag-iyahan kang Ciudad kang Colorado Springs) sa Summit House nagaserbe ka mga linibo nga mga tawo kada adlaw. Admirable nga pag-obra dya nga ginpatindug kang tuig 1960's. Mayad lang man kami may balon nga pagkaun kag irimnon pero ang ginbakal sa Cog Railway Café, pasensiya kamo indi tugutan nga madara sa sulud tungud nga limitado ang purungkuan sa Summit House.\nSa pag-abot sa Summit kang Pikes Peak ang pagshare ka visyon nga inspired ni Katherine Lee Bates sa pagsulat \"America the Beautiful\". Sa pagbiyahe 19 ka milya kang Pikes Peak Highway, ang pinakamataas nga toll road, ma-enjoy ang mga Ohh –Ahh- Wow nga mga scenic vistas kag matahum nga wilderness. I-Google lang ninyo kag mabasahan kag makita ninyo ang mga letrato ka mga narisari nga mga atraksyo kang Colorado Springs.\nAkun dya nadumduman ang kanta nga \"America the Beautiful\" nga permi ko man gid gani ginakanta katu. Sa urihi ko na lang naman-an ang istorya sa likod kang ginakanta ko natungud nakita ko kag nabasahan ko mismo ang amo nga binalaybay. National hymn gali dya kang United States nga gin-adapt halin sa binalaybay kang Wellesley College sa Wellesley, Massachussettes. Ginsulat kang English professor nga si Katharine Lee Bates kang 1893.\nAmerica the Beautiful\nby Katherine Lee Bates (1859-1929)\nO beautiful for spacious skies,\nFor amber waves of grain,\nFor purple mountain majesties\nAbove the fruited plain!\nAmerica! America!\nGod shed His grace on thee,\nAnd crown thy good with brotherhood\nFrom sea to shining sea!\nO beautiful for pilgrim feet,\nWhose stern impassioned stress\nA thoroughfare for freedom beat\nAcross the wilderness!\nAmerica! America!\nGod mend thine every flaw,\nConfirm thy soul in self-control,\nThy liberty in law!\nO beautiful for heroes proved\nIn liberating strife,\nWho more than self their country loved,\nAnd mercy more than life!\nAmerica! America!\nMay God thy gold refine,\nTill all success be nobleness,\nAnd every gain divine!\nO beautiful for patriot dream\nThat sees beyond the years\nThine alabaster cities gleam\nUndimmed by human tears!\nAmerica! America!\nGod shed His grace on thee,\nAnd crown thy good with brotherhood,\nFrom sea to shining sea!\nGinahandum liwan kang akun mga bata nga mabisita sanda sa Pikes Peak. Kon san-o man maabot rian nga adlaw, kabay pa kaluy-an kang Ginuo!","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-34","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2013\/11\/01\/ang-paglagaw-sa-pikes-peak-colorado-springs-ni-elma-nenen-ayson-mckeown\/","date":"2017-08-20T19:02:30Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-34\/segments\/1502886106984.52\/warc\/CC-MAIN-20170820185216-20170820205216-00701.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9541659355,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":20,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.9541659355163574, \"hil_Latn_score\": 0.03102952055633068, \"ceb_Latn_score\": 0.010139280930161476}","num_words":1319,"character_repetition_ratio":0.048,"word_repetition_ratio":0.015,"special_characters_ratio":0.202,"stopwords_ratio":0.31,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.988,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Uyas kang Paray\nIkakatorse nga Bahin\nAng kayug\nSa pag-ani kang paray, kayug ang ginagamit. May kayug nga para sa wala, kag may kayug nga para sa tuo. Nagadependi sa ayon nga nasahuan sa pag-ani. Ang kayug may karaptan nga kahoy nga ginatawag nga pakaw. Sa tunga gawa kang pakaw may nakaangut nga matarum kag malapad nga salsalun para ipangkutul kang uhay. Ginabaid ang kayug para magtarum sa tion nga maghabol, hay kon matarum ang kayug madasig mag-ani.\nAng pagkaput kang kayug ginasal-ut sa tunga ka darwa ka tudlo, sa ulut kang siringsingan kag katung-anan, nga ginakaptan ang pakaw. Kon ang apat ka tudlo nagakaput kang pakaw, sa atun pa, ang tarum kang kayug nagalusot sa tunga kang apat ka tudlo sa sagwa kang alima. Amo run karia ang pagkaput sa kayug kon mag-ani.\nAnuhon bay pag-ani? Ang darwa ka tudlo nga tingayun kag siringsingan nagakaput kang pakaw ka kayug, mintras nga ang darwa ka tudlo nga katung-anan kag ang turudo amo ang nagadawo kang uhay ka paray nga ginatugro kang sangka alima. Pagkadawo kang inuhay dayon kutul kang kayug kag ang kamumuo nga tudlo nagabulig kang kaput kang uhay nga ginaani. Kon mabuta ang alima sa naani nga paray, amo ria ang ginatawag nga sangka gamul. Ang importanti nga indi magkarahulog ang inuhay nga ginakutul kang kayug.\nPananglitan ang imong alima buta run ka bali sangka gamul, indi run ria madugangan pa tungud hay magkaradagdag ang mga inuhay. Ang kapasidad kang alima nga nagakaput kang kayug kag inani limitado. Kon mabuta ang alima ka sangkagamul, amo run karia pagsulud sa tabig nga nagataklus sa kilid kang lawas. Sigihun gid nga ani hasta magduro ang inanyan.\nKada butang kang sangka gamul sa sulud kang tabig ginadapun sanda hasta magbahul ang sangka upong. Ang pagbutang kang inupong sa sulud kang tabig nagaanib-anib ang posisyon. Ginasampaw ang inupong nga nagapalibot sa sulud kang tabig hasta nga mabuta. Anhaw nga ginaanib ang pagbutang kang inupong nga uhay? Sa amo karia nga paagi indi magumon ang inani, masudlan gid kamayad ang tabig nga gasunson. Kon ang pagbutang kang inupong sa sulud kang tabig sangka direksyon lang, indi magbalansi tungud hay ang karaptan kang uhay tama kamag-an, kon imo ria nga ihakwatun nagagumon ang uhay kang paray kag sambangian ang bug-at ka tabig. Kinahanglan nga nagapatipuron ang pagbutang kang inupong para masunson gid ka husto, kag sa tion nga ihakwatun balansi ang kabug-atun sa sulud kang tabig.\nAng kada isara nga nagaani may responsibilidad nga ihakuton na gid ang anang inanyan kag itugday sa turugdayan. Ang kayug indi pag-ihamlagan para nga matipigan kag indi madagdag hay basi malapakan.\nAng kayug ginabaligya nga wara ti pakaw. Duro nga mga disinyo, pili kaw lang. May bahul, may gamay, may rudyan nga indi tam-an ka bahul, indi tam-an ka gamay. Kon sin-o man makabakal karia sanda mismo ang nagabutang kang pakaw suno sa kabahulun nga anda nagustuhan. Kinahanglan nga lig-un ang pagbutang kang pakaw nga indi mahukas kon ikayug kang paray.\nAng adlaw nagtunod, nakauli run ang mangurani nga may suhol. Pag-abot sa balay, ang kayug ginasulud sa tabig nga wara ti sulud, ipreparar para sa sunod nga adlaw nga mag-ani. Ang kayug gamay, pero kon indi matipigan, dali ang disgrasya. Busa, ang tanan nakamaan kang ginatawag nga pag-amlig kag paglikaw sa kataragman. Sa balay ang kayug ginasal-ut anang tarum sa dingding nga tadtad. Indi gani, isal-ut sa atup nga kugon kag himat-unan para nga kon kinahanglan dali lang ibul-un. Rudyan karia ginabutang ang kayug para sa atubangun nga tag-arani.\n- Sundi ang kasugpon kang atun sugidanun -\n* Litrato: Himo ni Fernando Amorsolo halin sa http:\/\/extras.mnginteractive.com\/live\/media\/site234\/2006\/1018\/20061018__19asianart2_Gallery.jpg.\n* Litrato kang kayug: Himo kag tagsulat.\n* Litrato kang kayug: Himo kag tagsulat.","id":"","dump":"CC-MAIN-2017-39","url":"http:\/\/dungugkinaray-a.com\/64\/post\/2014\/04\/uyas-kang-paray-ikakatorse-nga-bahin.html","date":"2017-09-22T13:34:11Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2017-39\/segments\/1505818688966.39\/warc\/CC-MAIN-20170922130934-20170922150934-00471.warc.gz","language":"krj","language_score":0.9999036789,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":3,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.999903678894043}","num_words":608,"character_repetition_ratio":0.071,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.199,"stopwords_ratio":0.35,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":1.0,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Biktima kang Landslide, Nakabaton Suporta-Pinansyal\nClick Images to Enlarge\nSangka balay sa Barangay Ilauod, Bugasong, Antique ang natiphag katong nagligad nga Martes kang gabii, Agosto 6, 2019.\nSuno sa tag-iya kang balay nga si Mr. Ernie Amedo, 52 anyos ang edad, ang ana kadya balay nga marapit sa pangpang ang nadara sa pagtiphag kang lupa samtang nagabunuk ang mabaskug nga uran dara kang bagyo nga si Hanna.\nClick Images to Enlarge\nPhoto Credit: Leoneil Martin Vicedo Monteroso\nAng dya nga insidente ang ginpalab-ot sa igtalupangud ni Acting Municipal Mayor Renante S. Dava pinaagi sa opisina ni Mr. Neil Bangcaya, Municipal Disaster Risk Reduction Management Officer kang banwa kang Bugasong, kag dya ang gintugruan kang nagakaigo nga suporta kang nasambitan nga departamento pinaagi sa pagtigana kang pondo para sa nalisdan.\nAng kwarta nga may kantidad nga napulo ka libo (10,000) ka Pesos ang ginbaton ni Mr. Amedo sa opisina ni Acting Mayor Dava, hapon kang Agosto 9, kadya nga tuig.\nSa mas temprano pa sa amo man nga adlaw, ang opisina kang Acting Mayor kang banwa kang Bugasong ang nagtugro man kang tag napulo ka libo ka Pesos sa darwa ka pamilya kang Sitio Villasis kang Barangay Tagudtud North, Bugasong nga nabiktima kang mabaskug nga buhawi.","id":"","dump":"CC-MAIN-2019-47","url":"http:\/\/www.newbugasongonline.n.nu\/biktima-kang-landslide-nakabaton-suporta-pinansyal","date":"2019-11-15T09:32:51Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2019-47\/segments\/1573496668618.8\/warc\/CC-MAIN-20191115093159-20191115121159-00500.warc.gz","language":"krj","language_score":0.8039024472,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8039024472236633, \"ceb_Latn_score\": 0.18083499372005463, \"cgc_Latn_score\": 0.010193211026489735}","num_words":200,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.196,"stopwords_ratio":0.32,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.948,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1} +{"text":"Pasakup#1: Edmarie \"Bam\" Dayrit | Barasanan A.\nTana ayhan ang atun mangin Kampeon nga Manug-istorya?\nMagboto hasta sa Pebrero 28, 11:59 sa gabii kag magkomento para sa tsansa magdaug bilang Sagad nga Manugpamati-Lantaw. Bisitaha ang post parte sa Pagsurundan.\n20 thoughts on \"Pasakup#1_AngBuhokngaNaglimpyokangSuba\"\nGood Luck Ma'am Bam. Kabay pa nga Ikaw gid Ang mapalaron nga magadaog sa paindis.indis nga ja. Manami gid kag ka klaro pamatian kanimo estorya nga Gina pabati ka namon. Nalingaw gid Ang nagapamati Kong mabatian Nanda ja nga imo estorya. Samtang Ikaw naga istorya Makita gid sa itsura kag ekspresyon mo nga Pati Ikaw nga naga estorya naga kasadya kag naga enjoy sa pagpabati ka namon Kang day nga meaningful nga story. Kabay nga duro pa nga mga manug estorya kag tagparamati Ang imo ma inspire.\nGood Luck and God Bless\nLikeLike\nMa'am Bam Ang imo manami nga yuhom Samtang naga istorya Ikaw nag tugro pagd ka mas manami nga color sa imo istorya nga Gina pabati knamun. Nalingaw gid Ako magpamati. Ikaw gid Ang magadaog man.an ko Kay deserving gid Ikaw kamayad. Isara Ikaw sa pinaka talentado nga maestra sa Dao. I'm always gid nga proud Ako knimo☺️😊. Padayon nga mag inspire Ikaw knamun.🥰💗\nLikeLike\nPaginbulahan kanimo Teacher Bam!\nManami gd ang imong napilian nga estorya nga imo gnpaalinton sa imong manugpamati kag manuglantaw. Manami gd ang mensahe nga ginapaabot kang estorya. Sigurado gd nga duro ang nanamian kag nalingaw sa imong estorya ilabe Ron gd ang mga kabataan. Dugangan pa kang imong manami nga limug kag ekpresyon nga makita sa imong hitsura samtang ikaw naga-estorya ilabe Ron gd ang mga kabataan. Dyan kanimo ang kalidad kang sangka sagad kag manami nga manog- estorya. Kabay pa nga ikaw ang mapilian nga magdaog sa dyang paindis-indis sa pag-estorya.\nPanginbulahan man sa nagsulat ka dyang estorya kabay pa nga duro pa gd nga mga estorya ang masulat sa kinaray-a agud matib-ong pa gid ang kaugalingon ta nga kultura sa linya kang pagsulat kag pag-estorya sa kinaray-a.\nGod bless!\nLikeLike\nKanami gd tana pamatian Ma'am Kang imo nga istorya.Pati Ang Akon darwa ka bata nanamian kag nalingaw gd ka pamati tungod kay manami pamatian ang imong limog.Dugangan pa Kang imo itsura nga makalilingaw kag makaganyat gid sa mga tagparamati kag nagalantaw para mabuol Ang anda nga igtalapangod.Gani kabay pa Ang imo pasakop Ang pagapilion para magdaug Kay nagakabagay gd kanimo Ang magdaog sa kadya nga paindis indis tungod sa kanami gd Kang imo nga pag istorya.Bata kag Mal am mu nga tagparamati nagakalingaw gid.Manami man Ang istorya,panginbulahan sa nagsulat kadya. Gani kabay pa nga duro pa gid nga mga kinaray a nga istorya nag madihon kag ikaw Ma'am Bam Ang Taga istorya.\nAng Akon pagpanginbulan kanimo Ma'am Bam.. Kag sa Tagsulat kadya nga istorya 👏👏👏\nLikeLike\nSa umpisa palang maman.an mo don nga malingaw ikw sa istorya,\nLuwas sa manaya naya ang taga istorya dugangan pagd kang nagaragumo nga tuno kinaray.a\nAko gd na anod anod sunod bilang tagparamati kg taglarantaw kang istorya kg nadara\nTuod gd nga nalingaw ako sa umpisa asta sa punta\nGani, ako isara nga nagapati magadaog ang entry ngadya\nPadayon ma'am Bam..\nBest of luck👏🥰\nLikeLike","id":"","dump":"CC-MAIN-2023-23","url":"https:\/\/balaysugidanun.com\/2023\/02\/12\/pasakup1_angbuhoknganaglimpyokangsuba\/comment-page-3\/","date":"2023-05-29T06:07:43Z","file_path":"s3:\/\/commoncrawl\/crawl-data\/CC-MAIN-2023-23\/segments\/1685224644683.18\/warc\/CC-MAIN-20230529042138-20230529072138-00213.warc.gz","language":"krj","language_score":0.803747654,"language_script":"Latn","minhash_cluster_size":1,"top_langs":"{\"krj_Latn_score\": 0.8037476539611816, \"hil_Latn_score\": 0.16263717412948608, \"ceb_Latn_score\": 0.012968295253813267, \"cgc_Latn_score\": 0.010176116600632668}","num_words":518,"character_repetition_ratio":0.054,"word_repetition_ratio":0.0,"special_characters_ratio":0.193,"stopwords_ratio":0.286,"flagged_words_ratio":0.0,"lang_id_score":0.962,"perplexity_score":500.0,"cluster_detection":1}