Datasets:
The full dataset viewer is not available (click to read why). Only showing a preview of the rows.
Error code: JobManagerCrashedError
Need help to make the dataset viewer work? Make sure to review how to configure the dataset viewer, and open a discussion for direct support.
text
string | id
string | dump
string | url
string | date
string | file_path
string | license_abbr
string | license_version
string | license_location
string | license_in_head
bool | license_in_footer
bool | potential_licenses
dict | license_parse_error
bool | license_disagreement
bool | language_script
string | language
string | language_score
float64 | found_in_fw
bool |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Seemyl
'n Seemyl (simbool M, NM of nmi) is 'n meeteenheid van lengte en is ongeveer gelyk aan die lengte van een meridiaan-minuut (60 boogsekondes) by die ewenaar. Een seemyl is, in terme van internasionale konvensie, presies gelyk aan 1 852 meter (ongeveer 6 076 voet). Dit word hoofsaaklik in die maritieme bedryf gebruik.[1]
Berekening van 'n seemyl:
- Diameter van die aarde by die ewenaar = 12 756 km
- Omtrek van die aarde by die ewenaar = π × 12 756 = 40 075 km
- 1 boogminuut = 60 boogsekondes = 1/60 grade = 1/60/360 omwentelinge
- Lengte van seemyl is dus = 40 075 × 1/60/360 = 1.855 km (dit stem ooreen met die amptelike afstand van 'n seemyl wat presies 1.852 km is) | <urn:uuid:92db43bf-fcf6-4598-9a9e-52e144dbbe23> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Seemyl | 2019-07-15T18:31:02Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715200159-00000.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999665 | false |
Original Research
Die Belydende Kring en ABRECSA en hulle invloed op kerklike verhoudinge in Suid-Afrika
About the author(s)
D. Crafford,, South Africa
Share this article
Abstract
Op 19 en 20 Mei 1975 het 'n groep predikante van die NGKA en NGSK in Bloemfontein vergader en besluite geneem oor kerkvereniging in die familie van NG Kerke. Die organiseerders het die byeenkoms aangekondig as die "eerste Algemene Sinode van die Susterskerke". Die vergadering was ook bedoel om 'n strategie van optrede uit te werk vir die komende Algemene Sinode van die NGKA. Die vergadering het die organiese vereniging van die NG Kerke aanbeveel maar dan op voorwaarde dat die verenigde kerk apartheid (afsonderlike ontwikkeling) sal verwerp as 'n dwaling en 'n sonde.
Keywords
No related keywords in the metadata.
Metrics
Total abstract views: 1170
Total article views: 1048
Crossref Citations
No related citations found. | <urn:uuid:ab1c4efa-9d33-4a30-90c5-0cde58ac52e6> | CC-MAIN-2019-30 | https://verbumetecclesia.org.za/index.php/ve/article/view/942 | 2019-07-18T03:00:17Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195525483.64/warc/CC-MAIN-20190718022001-20190718044001-00320.warc.gz | by | 4.0 | a_tag | false | true | {
"abbr": [
"by",
"by"
],
"in_footer": [
true,
false
],
"in_head": [
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"4.0",
"4.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999095 | false |
Antisemitisme
Antisemitisme is 'n haat vir, of vooroordeel teenoor Jode (m.a.w. Jodehaat). Jode het oor die geskiedenis dikwels met teenstand en selfs haat van ander te doen gekry. Antisemiete diskrimineer teen Jode as gevolg van hulle etnisiteit of godsdiens. Verskeie vorme van weerstand is later met die term 'antisemitisme' saamgevat. Dit sluit diskriminerende wette, en selfs moord op Jode, soos tydens pogroms en die Sjoa (Holocaust) in.
Hoewel die woord 'antisemitisme' haat jeens alle Semiete (sprekers van Semitiese tale, waaronder Arabiere) insluit, is die term slegs op Jode van toepassing. Die term antijudaïsme word ook soms gebruik, veral deur teologiese teenstanders van die Jodedom (dus nie op etnisiteit, maar teen die Joodse geloof gerig).
Antisemitisme het sy hoogtepunt tussen 1933 en 1945 met die Sjoa, ook bekend as die finale oplossing, bereik. Die plan was om van die totale Joodse bevolking in Europa ontslae te raak. Ongeveer ses miljoen Europese Jode is as gevolg van die Nazi-leier Adolf Hitler se optrede dood. Volgens hom was die Jode 'n rasgroep met swak natuurlike eienskappe.
Antisemitisme is vandag steeds algemeen. 'n Opname in 2011 deur die Pew Research Center toon dat Moslem-lande in die Midde-Ooste oor die algemeen steeds 'n slegte indruk van Jode het.[1] Slegs 2% van Egiptenare, 3% van die Libanese Moslems en 2% Jordaniërs het 'n gunstige houding jeens Jode. In 'n 2013-opname van 5847 Jode in Europa, het 76% gedink dat antisemitisme oor die afgelope vyf jaar toegeneem het en 29% het emigrasie oorweeg omdat hulle onveilig voel.
In die BybelWysig
Die Nuwe Testament bevat antisemitiese inhoud:
Want julle het navolgers geword, broers, van die gemeentes van God in Judeʹa wat in eenheid met Christus Jesus is, omdat julle ook dieselfde dinge onder julle eie landgenote begin ly het as wat hulle ook onder die Jode ly, wat selfs die Here Jesus en die profete doodgemaak en ons vervolg het. Daarbenewens behaag hulle God nie, maar is teen die belange van alle mense, aangesien hulle ons probeer verhinder om met mense van die nasies te praat sodat dié gered kan word, met die gevolg dat hulle altyd die maat van hulle sondes vol maak. Maar sy gramskap het eindelik oor hulle gekom.[2] |
VerwysingsWysig
- Muslim-Western Tensions Persist: Common Concerns About Islamic Extremism
- Die Bybel in 1 Tessalonisense 2: 14-16 | <urn:uuid:f842425f-8161-4392-bf82-e23886f38b26> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Anti-semitisme | 2019-07-21T21:44:27Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00240.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999983 | true |
Religie
Religie bestaan uit verskeie sisteme van geloof, godsdiens, en praktyk wat deur mense dwarsoor die wêreld beoefen word.
Inhoud
Abrahamitiese geloweWysig
- Trinitariese Christendom
- Katolisisme
- Oosterse Christendom
- Nestorianisme
- Oosters-Katolieke Kerke [1]
- Oosterse Ortodoksie
- Oriëntale Ortodoksie
- Protestantisme
- Adventisme
- Anabaptisme
- Anglikanisme
- Baptisme
- Calvinisme
- Episkopalisme
- Evangelikalisme
- Vergadering van Gelowiges (Plymouth Brethren)
- Hussiete
- Morawiese kerk (Herrnhutters)
- Irvingisme (Apostoliese Kerke)
- Kongregasionalisme
- Kwakers
- Lutheranisme
- Messiaanse Christendom
- Metodisme
- Piëtisme
- Pinksterbeweging
- Presbiterianisme
- Waldense
- Nie-trinitariese Christendom
- Groepe met andere 'heilige boeke' of gesaghebbende openbaringes naas die Bybel:
- Gnostiese Christene
- Rabbynse Judaïsme
- Konserwatiewe Judaïsme (Masorti Judaïsme)
- Liberale Judaïsme
- Ortodokse Judaïsme
- Nie-Rabbynse Judaïsme
- Kabbalah[3]
- Messiaanse Judaïsme[2]
- Hindoeïsme
- Boeddhisme [6]
- Ayyavazhi
- Djainisme
- Sikhisme
- Vediese religie of Brahmanisme
Oos-Asiatiese geloweWysig
- Aetherius-geselskap
- Antroposofie
- Mistisisme
- Natuurreligie
- Okkultisme
- Paganisme (Heidendom)
- Sciëntologie
- Teosofie
- Vierde Weg
- Vrymesselary
Ander religiesWysig
Religieuse filosofieëWysig
VerwysingsWysig
Sien religie in Wiktionary, die vrye woordeboek. |
- Die Oosters-Katolieke Kerke behoort aan die Katolisisme asook aan die Oosterse Christendom.
- Messiaanse Judaïsme is 'n kombinasie van Judaïsme en Christendom.
- Kabbalah is 'n Esoteriese Judaïsme.
- Droese is Misties-Islamities.
- Soefisme is Esoteries-Islamities.
- Die Boeddhisme het uiteindelik buite Indië gevestig.
- Hinayana / Theravada het uiteindelik gevestig in Suid-Oos Asië.
- Mahayana het uiteindelik gevestig in Oos-Asië.
- Hermetisme is Misties asook Okkult. | <urn:uuid:fccaef0a-63c2-41cf-8143-30ba0692194e> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Religie | 2019-07-21T21:26:41Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00240.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.99847 | false |
Rowan Atkinson
Rowan Atkinson (gebore 6 Januarie 1955) is 'n Britse akteur, skrywer en komediant wat in talle TV-programme en rolprente verskyn. Hy is veral bekend as die hoofkarakter in die TV-program Blackadder en vir sy vertolking van die karakter Mr Bean.[1] Die koerant The Guardian het hom as een van die 50 snaaksste akteurs in Britse komedie gelys,[2] en in 2005 haal hy die lys van grootste 50 komediante ooit in 'n meningspeiling deur mede-komediante.[3]
Rowan Atkinson | |
Rowan Atkinson in 2011
Geboortenaam | Rowan Sebastian Atkinson |
---|---|
Geboorte | 6 Januarie 1955 Consett, Durham |
Nasionaliteit | Verenigde Koninkryk |
Lewensmaat | Sunetra Sastry |
Aktiewe jare | 1979–nou |
Rolprente | Mr. Bean Johnny English |
Internet-rolprentdatabasis-profiel |
LewensloopWysig
Rowan Sebastian Atkinson is op 6 Januarie 1955 in Consett in Durham in die Verenigde Koninkryk gebore. Hy is die jongste van die vier kinders van Eric Atkinson ('n boer) en Ella May, en is tuis onderrig. Atkinson studeer elektroniese ingenieurswese aan die Universiteit van Newcastle en behaal daarna 'n meestersgraad aan die Queen's College van die Universiteit van Oxford.[4]
Atkinson begin sy loopbaan as komediant tydens die Edinburgh Festival. Daarna toer hy met sy eenmanvertoning deur die land. Hierdie vertoning is vir televisie verfilm en is steeds gewild op DVD.
Sy eerste TV-reeks was Not the Nine O'Clock News. Die sukses van hierdie reeks verskaf aan hom die hoofrol in die Blackadder-reeks. Hierdie reeks was uiters gewild en drie opvolgreekse asook enkele afgeleide werke is gebeeldsend. Ná Blackadder kom Atkinson met sy bekendste skepping, Mr. Bean, vorendag.
Atkinson het in 2012 tydens 'n onderhoud gesê dat hy moeg is vir Mr. Bean. Hy is te oud om sulke kinderagtige dinge te doen en sal nie vinnig (of selfs nooit) weer die rol vertolk nie. Sy laaste optrede as Mr. Bean was tydens die Olimpiese Somerspele 2012 in Londen.[5]
VerwysingsWysig
- HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
- ( ) "The A-Z of laughter (part one)", The Observer, 7 Desember 2003. Besoek op 7 Januarie 2007.
- "Cook voted 'comedians' comedian'". BBC News. 2 Januarie 2005.
- ( ) University of Oxford, Queen's College – Honorary Fellows
- ( ) Rowan Atkinson is Mr. Bean beu, besoek op 27 April 2016 | <urn:uuid:ea52c561-a538-403a-b0be-7679b9347fe9> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Rowan_Atkinson | 2019-07-21T21:12:32Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00240.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999776 | false |
Júbilo Iwata
Jump to navigation
Jump to search
Volledige naam | Júbilo Iwata |
Opgerig | 1970 |
Stadion | Yamahastadion Shizuoka Prefektuur |
Kapasiteit | 15 165 |
Voorsitter | Yoshirou Takahira |
Afrigter | Hiroshi Nanam |
Kompetisie | J1 Liga |
Klubname[wysig | wysig bron]
- 1970–1993 Yamaha Motors
- 1994– Júbilo Iwata
Erelys[wysig | wysig bron]
- Japanse Sokkerliga (1)
- 1987/88
- J1 Liga (3)
- 1997, 1999, 2002
Beroemde sokkerspelers[wysig | wysig bron] | <urn:uuid:904e3704-2be3-4c16-98c2-ca5a4553c343> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/J%C3%BAbilo_Iwata | 2019-07-23T03:17:18Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528687.63/warc/CC-MAIN-20190723022935-20190723044935-00400.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.940084 | false |
1897
jaar
1897 |
◄ | 18de eeu | ◄19de eeu► | 20ste eeu | ► |
Dae | Eeue | Geskiedenis | Geskiedenisportaal |
Sien ook: Kategorie:1897 |
Kalenders | |
Die Noordse Museum in Sotckholm op 'n fotochroom uit 1897 | |
Die jaar 1897 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Vrydag begin het. Dit was die 97ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad.
GebeureWysig
GeboortesWysig
- 4 Februarie – Ludwig Erhard, Duitse politikus, minister van ekonomie en bondskanselier van Wes-Duitsland († 1977).
- 17 Maart – Ferdinand von Sammern-Frankenegg, Duitse kryger († 1943).
- 27 April – Chris Blignaut 'n legendariese Afrikaanse sanger († 1974).
- 11 Mei – Boerneef, ’n Suid-Afrikaanse skrywer, digter, leksikograaf en akademikus († 1967).
- 27 Mei – PK Albertyn, Suid-Afrika se vyftiende Springbokkaptein († 1973).
- 15 Junie – Leo Marquard, stigterslid van Suid-Afrika se Liberale Party († 1974).
- 3 Julie – L.W. Hiemstra, Suid-Afrikaanse taalkundige († 1978).
- 24 Julie – Amelia Earhart, lugvaartpionier van die Verenigde State († 1937).
- 11 Augustus – Enid Blyton, Britse outeur van Noddy, Famous Five en Secret Seven († 1968).
- 26 September – Giovanni Battista Montini, later Pous Paulus VI, die 262ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk († 1978).
- 26 Oktober – Prof. J.L.B. Smith, 'n Suid-Afrikaanse igtioloog wie die Selakant identifiseer († 1968). | <urn:uuid:bf40cb19-e407-4f01-ae30-bb9631484143> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/1897 | 2019-07-15T18:54:08Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715200229-00072.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.997928 | false |
Gallipoli
Die Gallipoli-skiereiland (Turks: Gelibolu Yarımadası) is geleë in die Europese deel van Turkye, met die Egeïese See wes en die Dardanelle-seestraat oos daarvan. Die skiereiland kry sy naam van die Griekse Kallipolis (Καλλίπολις, Mooi Stad).
Inhoud
GeskiedenisWysig
Die Gallipoli-skiereiland was deel van die Bisantynse Ryk. Ná ’n verwoestende aardbewing in 1354 was die stad Gallipoli byna verlate, maar dit is vinnig oorgeneem deur Turke van Anatolië, die Asiatiese kant van die Dardanelle. Dit was die eerste vesting van die Ottomaanse Turke in Europa en die basis van waar hulle oor groot dele uitgebrei het.[1]
Tydens die Krim-oorlog in 1854 het Gallipoli ’n groot laer van die Britse en Franse magte gehuisves.
In die Eerste Wêreldoorlog het die Westerse Geallieerde magte in 1915 ’n groot mag van Britse, Australiese en Nieu-Seelandse troepe na Gallipoli gestuur om dit in te val en toegang tot die Dardanelle te kry. Turkse soldate het die Geallieerdes op die strande van die skiereiland vasgekeer. Myne is in die Dardanelle geplaas om te keer dat Geallieerde skepe deurvaar. Hoewel twee skepe dit tog reggekry het, het die poging om Gallipoli te verower misluk en dit is eindelik in Januarie 1916 laat vaar, ná 10 maande van gevegte en meer as 200 000 gesneuwelde soldate.
Mustafa KemalWysig
Die Gallipoli-veldtog het die loopbaan van Mustafa Kemal, ’n onbekende leëroffisier met ’n lae rang, ’n groot hupstoot gegee. Hy het ’n nasionale held geword en eindelik die stigter en eerste president van die moderne Turkse staat met die ondergang van die Ottomaanse Ryk aan die einde van die Eerste Wêreldoorlog.
Kemal het sy mag oorskry en bevele verontagsaam in sy vasbeslotenheid om die Geallieerdes te stuit. Sy bekende toespraak "Ek gelas julle nie om te veg nie, ek gelas julle om te sterf. In die tyd wat dit ons neem om te sterf, kan ons vervang word deur ’n nuwe besending soldate" (Turks: "Ben size taaruzu değil, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve kumandanlar geçebilir") word voorgehou as bewys van sy dominante persoonlikheid. Die Turkse oorwinning het bygedra tot sy bynaam "Vader van Turkye" (Atatürk).
Anzac-dagWysig
Anzac-dag word elke jaar gevier op 25 April, die dag in 1915 toe die Anzacs (troepe van die Australiese en Nieu-Seelandse Leërkorps) in Gallipoli geland het in wat sedert 1985 Anzac-baai genoem word. Dit is veral in Australië en Nieu-Seeland ’n belangrike dag en tot 10 000 mense woon jaarliks die dienste in Anzac-baai by.
Op 25 April 1990, met die 75ste herdenking van die Gallipoli-landing, en weer op 25 April 2005, met die 90ste herdenking, het regeringsamptenare van Australië en Nieu-Seeland, die meeste van die oorlewende Gallipoli-veterane en duisende toeriste na Turkye gereis vir ’n spesiale dagbreekdiens.
VerwysingsWysig
- Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Gallipoli
- Crowley, Roger. 1453: The Holy War for Constantinople and the Clash of Islam and the West. New York: Hyperion, 2005. p 31 ISBN 1-4013-0850-3. | <urn:uuid:51d39364-7321-430d-b135-743fb76a2d6d> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Gallipoli | 2019-07-15T18:02:05Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715200229-00072.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999944 | false |
Pous Celestinus III
Pous Celestinus III | |
---|---|
Geboortenaam | Giacinto Bobone |
Pontifikaat begin | 30 Maart 1191 |
Pontifikaat eindig | 8 Januarie 1198 |
Voorganger | Clemens III |
Opvolger | Innocentius III |
Gebore | ± 1106 Rome, Italië |
Sterf | 8 Januarie 1198 Rome, Italië |
Ander pouse genaamd Celestinus |
Inhoud
BiografieWysig
Pous Celestinus III is gebore as Giacinto Bobone (ook Jacinto Bobo of Hyacinto Bobo) ongeveer in 1106 in Rome, Italië, seun van Pietro Bobone. Hy was die eerste pous uit die Orsini familie. In 1126 word hy sub-diaken van die Lateraanse basiliek. Hy was 'n leerling van Pierre Abélard en het hom later verdedig teen kerklike kritiek oor sy rasionalistiese denke. In 1144 word hy kardinaal-diaken van Santa Maria in Cosmedin en in 1154 en 1172 reis hy na Spanje as pouslike legaat. Op vyf-en-tagtig jarige leeftyd op 30 Maart 1191 volg hy Pous Clemens III op en regeer tot sy dood op 8 Januarie 1198. Hy word opgevolg deur Pous Innocentius III. Die naam ‘Celestinus’ beteken 'hemelse'.
PontifikaatWysig
Pous Celestinus III[2] was 'n kompromie-kandidaat. Hy was slegs 'n diaken en nie priester toe hy verkies is nie. Op Paassaterdag 13 April 1191 word hy as priester gewy, op Paassondag daarna as biskop gewy en as pous gekroon. Op tweede Paasdag 15 April 1191 kroon hy Hendrik VI en sy vrou Constance van Sisilië tot keiser en keiserin. Ondanks die aansprake van die keiserin, hou Celestinus by die beleid van sy voorganger om Tancred van Lecce as koning van Sisilië te erken. Self na die dood van Tancred en sy seun en erfgenaam in 1194 en die verowering van Sisilië deur Hendrik, wou die pous nie Hendrik se aansprake op Sisilië erken nie. Self toe die keiser aanbied om op kruistog te gaan, het die pous nie van houding verander nie.
Celestinus ekskommunikeer in 1193 Leopold V van Oostenryk omdat hy Richard Leeuehart gevange geneem het terwyl hy van die kruistog af teruggekom het. Oostenryk word onder 'n pouslike interdik geplaas. Hy het egter nie Hendrik bestraf nie omdat Richard 'n bondgenootskap met Tancred teen die keiser gehad het.
In 1191 erken die pous die Duitse Orde (Teutoniese ridderorde) wat in 1190 gestig is tydens die derde kruistog om hospitale vir die siekes en gewondes te beman. Hy het ook die Orde van die Tempeliers en die Orde van Malta gesteun.
Die pous weier egter om 'n egskeiding aan koning Filips II van Frankryk van sy vrou koningin Ingeborg toe te staan en het koning Alfonso IX van Leon oortuig om sy verhouding met 'n Portugese prinses te laat staan..
Aan die einde van 1197 wou Celestinus vrywillig aftree ten gunste van kardinaal Giovanni di San Paolo, maar die kardinale het dit nie toegelaat nie.
BibliografieWysig
- Baaken, Gerhard. (1971) Die Verhandlungen zwischen Kaiser Heinrich VI. und Papst Coelestin III. in den Jahren 1195-1197, in: DA 27 (1971) S. 457-513
- Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
- Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.
VerwysingsWysig
- "Celestine III." Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 05 Aug. 2008 <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/101345/Celestine-III>.
- Shahan, Thomas. "Pope Celestine III." The Catholic Encyclopedia. Vol. 3. New York: Robert Appleton Company, 1908. 5 Aug. 2008 <http://www.newadvent.org/cathen/03478b.htm>.
Eksterne skakelsWysig
- CE Inskrywing in die Catholic Encyclopedia (Engels)
- CF Inskrywing in die Catholic Forum (Engels)
- BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
- PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)
- GM Inskrywing in die Genealogie van die Middeleeue (Duits)
Wikimedia Commons bevat media in verband met Coelestinus III. | | <urn:uuid:a54ca37f-4a19-48ae-a06c-abd1d13dac5f> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Pous_Celestinus_III | 2019-07-15T18:33:26Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715200229-00072.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999511 | false |
Appalache
Die Appalache-bergreeks of Appalachiese Gebergte[1] is 'n lang bergreeks in Noord-Amerika. Die bergreeks is deels in Kanada, maar grotendeels in die noordooste van die Verenigde State van Amerika geleë. Dit strek oor 'n lengte van 1 500 myl vanaf die eiland Newfoundland in Kanada tot in die middel van Alabama in die VSA. Die individuele berge is gemiddeld 900 meter (3 000 voet) hoog. Die hoogste is Mount Mitchell in Noord-Carolina (2 037 m of 6 684 voet). Mount Mitchell is die hoogste punt in die VSA oos van die Mississippirivier, asook die hoogste punt in die ooste van Noord-Amerika.
Vandag is die Appalache slegs die afgetakelde oorblyfsels van 'n eens enorme bergreeks. Die berge is omtrent 480 miljoen jaar gelede gedurende die Ordovisium-tydperk gevorm en was destyds omtrent so hoog soos die Alpe en die Rotsgebergte.[2][3]
Die Appalachiese Staproete is 'n lang staproete wat byna oor die volle lengte van die bergreeks strek. Die gebied bevat talle steenkoolvelde. | <urn:uuid:4d88da15-b98c-4d9c-8f53-154cfed96c48> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Appalache | 2019-07-16T22:16:31Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00184.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999648 | false |
Ikoon
Ikone (afgelei van die Griekse εικόνα, ikóna, "beeld", "afbeelding") is gewyde kultus- of heiligebeelde in die Oostelike Kerke van die Christendom, veral in die Ortodokse Kerke van die Bisantynse Rite en kan as een van die mees karakteristieke kenmerke van dié kerke beskou word. Ikone speel daarnaas 'n sentrale rol in die Bisantynse kuns.
Ikone word ook in die kultus van die Oosters-Ortodokse Kerke, soos byvoorbeeld die Koptiese Kerk of die Armeense Apostoliese Kerk vereer, maar nie in die Assiriese Kerk nie. Koptiese ikone toon invloede van die Oud-Egiptiese kuns.
Ikone word gewoonlik op hout geskilder en het Christus, Maria met die Christuskind, heiliges of Bybelverhale as sentrale motiewe, maar hulle teologiese en spirituele betekenis strek verder as dié van 'n gewone kunswerk of 'n versiering. Ikone help die gelowige aanskouer om 'n eksistensiële verbintenis met die afgebeeldes en sodoende ook met God te bereik.
Die oorspronge van ikonografie gaan terug na die 4de eeu. Die Ortodokse ikoneskilderkuns het vanuit die Bisantynse Ryk na Suid-Italië, Armenië en Rusland uitgebrei. Die oudste ikone, wat bewaar gebly het, dateer uit die 6de eeu. Maar slegs 'n klein aantal eksemplare uit dié tydperk is - veral in afgeleë gebiede - nie tydens die Bisantynse beeldestryd in die 8ste en 9de eeu vernietig nie. Hierdie teologiese stryd is rondom die Bybelse uitsprake teen beelde van God gevoer - soos byvoorbeeld in Eksodus 20,4: "Jy mag vir jou geen gesnede beeld of enige gelykenis maak van wat bo in die hemel is... nie."
Volgens die teologie van die Oostelike Kerke word dié Bybelse gebod egter nie deur die skepping en verering van ikone oortree nie aangesien dit God self was wat Christus deur sy menswording sigbaar gemaak het. Die godsdienstige verering van ikone het daarnaas slegs betrekking tot die waarheid wat met die beeld versinnebeeld word, nie tot die beeld self nie.
Die skilder van ikone is as liturgiese handeling aan streng reëls onderworpe en volg voorbeelde wat oor die eeue heen feitlik onveranderd gebly het. Heiliges word gewoonlik in 'n eenvoudige styl en in frontale aansig uitgebeeld, meestal teen 'n goue agtergrond wat die hemelryk versinnebeeld.
In Ortodokse kerke word ikone dikwels op 'n drieledige beeldewand, die sogenaamde ikonostase, tussen die altaar en die sentrale skip van die kerk vertoon. Uit die perspektief van die aanskouer word aan die ikonostase se regterkant 'n ikoon van die opgestane Christus geplaas, terwyl 'n ikoon aan die linkerkant Maria met die Jesuskind vertoon. Te midde van hierdie twee ikone is die koninklike deur waardeur die priester in die Evangelies en in die Eucharistie binnekom en vir die gemeente die "koning van ere" bring. | <urn:uuid:50413b41-215b-41c9-aeba-8f970b09f5e1> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Ikoon | 2019-07-16T22:42:18Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00184.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 1.000007 | false |
Manchester
Kaart | Vlag |
Wapen | |
Land | Verenigde Koninkryk |
Deelstaat | Engeland |
Koördinate | |
Stigting | 1ste eeu |
Oppervlakte: | |
- Totaal | 115,65 vk km |
Hoogte bo seevlak | 38 m |
Bevolking: | |
- Totaal (2013) | 514 417 |
- Bevolkingsdigtheid | 4 448/vk km |
Tydsone | GMT / UTC +0 |
- Somertyd | BST / UTC +1 |
Burgemeester (Lord Mayor) | Cllr Eddy Newman |
Amptelike webwerf | manchester.gov.uk |
Manchester [ˈmæntʃɪstə] is 'n stad en metropolitraanse borough in die graafskap Groter Manchester in Noordwes-Engeland, Verenigde Koninkryk met 'n oppervlakte van 115,65 km². Die stad is met 'n bevolking van sowat 514 417 in 2013 ná Londen en Birmingham die derde grootste stad van Engeland en vorm die sentrum van Noord-Engeland se grootste metropolitaanse gebied met 'n bevolking van 2,55 miljoen. Die stadsgebied word begrens deur die Cheshire Plain in die suide, die Pennines-bergreeks in die noorde en ooste en 'n groot boog van nedersettings wat met Manchester tot 'n uitgestrekte beboude stedelike gebied saamgesmelt het.
Plaaslike nywerhede het 'n baanbrekersrol gedurende die nywerheidsomwenteling in Engeland gespeel waartydens Manchester van 'n klein nedersetting tot die wêreld se eerste groot nywerheidstad gegroei het. Die eerste spoorwegstasie ter wêreld is hier geopen, en hier het wetenskaplikes vir die eerste keer 'n atoom gesplits en die wêreld se eerste rekenaar ontwikkel wat deur 'n sagtewareprogram in sy geheue bestuur is.
Manchester word daarnaas as die bakermat van die vrouestemregbeweging in die Verenigde Koninkryk en as die stad waar die beginsels van sowel kapitalisme asook marxisme geformuleer is. In Manchester se Chatham-biblioteek - die oudste openbare biblioteek in die Engelsprekende wêreld - het Karl Marx en Friedrich Engels met die skryfwerk vir hul Kommunistiese Manifes begin. Die agteruitgang van die plaaslike tekstielbedryf in die 20ste eeu het ekonomiese swaarkry vir Manchester beteken. Die stad staan tans in die buiteland veral bekend vir die sokkerklub Manchester United.
Die gedokumenteerde geskiedenis van Manchester het met die Romeinse fort of castrum Mamucium begin wat omstreeks 79 n.C. op 'n sandsteenwal naby die samevloeiing van die Medlock- en Irwell-riviere opgerig is. Histories het Manchester deel uitgemaak van Lancashire, alhoewel dele van Cheshire suid van die Mersey-rivier gedurende die 20ste eeu by die stad ingesluit is. Die eerste hiervan, Wythenshawe, is in 1931 by Manchester ingelyf.
Gedurende die Middeleeue was Manchester 'n relatief klein nedersetting wat aan 'n landgoed gebonde was, maar vanaf die vroeë 19de eeu het die dorp ongekende groei ervaar. Die grootskaalse uitbreiding van tekstielnywerhede as gevolg van die nywerheidsomwenteling het 'n proses van vinnige en onbeplande verstedeliking aan die gang gesit. Ná die voltooiing van die Bridgewater-kanaal in 1761 - 'n belangrike waterweg vir die vervoer van steenkool - het steeds meer tekstielmeule in Manchester ontstaan wat van die dorp die middelpunt van die Britse tekstielbedryf gemaak het. In 1853 het Manchester stadstatus verwerf.
Manchester se raadsaal (Manchester Town Hall) is in 1877 opgerig, en in 1894 is die Manchester Ship Canal ingewy - indertyd die langste riviernavigasiekanaal ter wêreld wat Manchester se nuwe rivierhawe met die see verbind het. Die dekades ná die Tweede Wêreldoorlog was 'n periode van industriële agteruitgang. 'n Bomaanval in 1996 het egter die aanleiding gegee tot 'n grootskaalse program van stedelike regenerasie waaruit veral die middestad van Manchester voordeel kon trek.
Vandag is Manchester 'n moderne metropool met 'n waardevolle argitektoniese erfenis, 'n ryk kulturele lewe en 'n florerende moderne ekonomie wat op die mediabedryf, ingenieurswese en wetenskappe baseer. 'n Doeltreffende vervoernetwerk verbind die stad met die res van die land en buitelandse bestemmings. Manchester Airport is die besigste Britse lughawe buite Londen en het bygedra tot die groei van die plaaslike toerismebedryf - Manchester is intussen die derde mees besoekte stad in die Verenigde Koninkryk ná Londen en Edinburg.
'n Aantal tersiêre instellings maak van Manchester 'n sentrum van wetenskaplike opvoeding en navorsing. Die stad se drie universiteite, die University of Manchester, Manchester Metropolitan University en die Royal Northern College of Music lê almal bymekaar net suid van Manchester se sakesentrum.[1] Tot 2010 is 25 Nobelpryse aan studente, dosente of voormaalige studente en dosente van die University of Manchester toegeken. Beroemde wiskundiges van Manchester sluit James Prescott Joule (fisikus), John Dalton (chemikus) en Alan Turing (informatikus) in. Joule en Dalton is oorlede nog voordat die Nobelprys gestig is, terwyl Turing se werk ten tyde van sy afsterwe nog geheim was.
Klimaat[wysig | wysig bron]
Weergegewens vir Manchester Airport | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Maand | Jan | Feb | Mar | Apr | Mei | Jun | Jul | Aug | Sep | Okt | Nov | Des | Jaar |
Gemiddelde maksimum (°C) | 6,9 | 7,2 | 9,7 | 12,3 | 15,9 | 18,3 | 20,2 | 20,1 | 17,4 | 13,5 | 9,6 | 7,1 | 13,2 |
Gemiddelde minimum (°C) | 0,8 | 1,2 | 2,4 | 3,6 | 6,7 | 9,0 | 11,7 | 11,3 | 9,2 | 6,7 | 3,0 | 0,6 | 5,5 |
Neerslag (mm) | 81,5 | 51,5 | 58,6 | 61,4 | 54,8 | 64,5 | 67,3 | 79,4 | 79,6 | 98,8 | 79,9 | 89,8 | 867,1 |
Reëndae (d) | 15,8 | 11,0 | 12,8 | 11,8 | 10,9 | 9,7 | 11,7 | 12,8 | 12,1 | 14,4 | 14,4 | 14,4 | 151,8 |
Bron: [Britse] Meteorological Office[2] |
Verwysings[wysig | wysig bron]
- "Table 0a – All students by institution, mode of study, level of study, gender and domicile 2006/07". Students and Qualifiers Data Tables (in Engels). Higher Education Statistics Agency. 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike (XLS) op 9 July 2013. Besoek op 4 November 2014.
- "Woodford (Nearest climate station to Manchester): Climate period: 1981-2010". [Britse] Meteorological Office. Besoek op 4 November 2014. | <urn:uuid:8e2487ae-942d-44aa-ace2-f0eb2e6544ff> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Manchester | 2019-07-16T22:55:42Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00184.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999798 | false |
Hulp
Bladsye wat na "Owen Wilson" skakel
←
Owen Wilson
Jump to navigation
Jump to search
Skakels hierheen
Bladsy:
Naamruimte:
alle
(Hoof)
Bespreking
Gebruiker
Gebruikerbespreking
Wikipedia
Wikipediabespreking
Lêer
Lêerbespreking
MediaWiki
MediaWikibespreking
Sjabloon
Sjabloonbespreking
Hulp
Hulpbespreking
Kategorie
Kategoriebespreking
Portaal
Portaalbespreking
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Omgekeerde seleksie
Filters
Versteek
insluitings |
Versteek
skakels |
Versteek
aansture
Die volgende bladsye skakel na
Owen Wilson
:
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Matthew McConaughey
(
← skakels
wysig
)
Bespreking:Owen Wilson
(
← skakels
wysig
)
Wys (vorige 50 | volgende 50) (
20
50
100
250
500
).
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Owen_Wilson
"
Navigasie-keuseskerm
Persoonlike gereedskap
Nie ingeteken nie
Bespreking
Bydraes
Skep gebruiker
Meld aan
Naamruimtes
Bladsy
Bespreking
Variante
Weergawes
Lees
Wysig
Wysig bron
Wys geskiedenis
Meer
Soek
Navigasie
Tuisblad
Gebruikersportaal
Geselshoekie
Onlangse wysigings
Lukrake bladsy
Hulp
Sandput
Skenkings
Gereedskap
Spesiale bladsye
Drukbare weergawe
Ander tale
Privaatheidsbeleid
Inligting oor Wikipedia
Vrywaring
Ontwikkelaars
Koekieverklaring
Selfoonweergawe | <urn:uuid:548581dd-ae01-402d-b5c6-d18077f77656> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Skakels_hierheen/Owen_Wilson | 2019-07-16T22:57:39Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00184.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.995349 | false |
Maak hoofkeuseskerm oop
Soek
Wysigings
← Ouer wysiging
Nuwer wysiging →
Jeppestown
(wysig)
Wysiging soos op 17:00, 24 November 2014
92 grepe bygevoeg
,
4 jaar gelede
geen wysigingsopsomming nie
[[Beeld:Jeppestown, Johannesburg 1888.jpg|duimnael|regs|330px|Jeppestown in 1888]]
'''Jeppestown''' is ’n oostelike voorstad van [[Johannesburg]], [[Gauteng]], [[Suid-Afrika]].
Dit word begrens deur onder meer Troyeville, Marshalltown, Benrose, Kensington en Malvern.
== Geskiedenis ==
Morne
84 059
wysigings
Ontsluit van "
https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:MobileDiff/1305949
" | <urn:uuid:eb611b68-b6da-45da-8877-48ff6804d36e> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:MobileDiff/1305949 | 2019-07-19T08:18:01Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526153.35/warc/CC-MAIN-20190719074137-20190719100137-00504.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.995716 | false |
Copyright Amendment Act, 1989/Front matter
Government Gazette
of the Republic of South Africa
Republiek van Suid-Afrika
Registered at the Post Office as a Newspaper | As 'n Nuusblad by die Poskantoor Geregistreer |
(GST excluded/AVB uitgesluit)
Local 60c Plaaslik
Other countries 95c Buitelands
Post free • Posvry
Vol. 287 | Cape Town, 30 May 1989
Kaapstad, 30 Mei 1989 |
No. 11900 |
It is hereby notified that the State President has assented to the following Act which is hereby published for general information:—
No. 61 of 1989: Copyright Amendment Act, 1989. |
Hierby word bekend gemaak dat die Staatspresident sy goedkeuring geheg het aan die onderstaande Wet wat hierby ter algemene inligting gepubliseer word:—
No. 61 van 1989: Wysigingswet op Outeursreg, 1989. | | <urn:uuid:077e5825-1ee0-4ecc-9632-d75b557abc83> | CC-MAIN-2019-30 | https://en.wikisource.org/wiki/Copyright_Amendment_Act,_1989/Front_matter | 2019-07-20T15:48:25Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526536.46/warc/CC-MAIN-20190720153215-20190720175215-00104.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.934623 | true |
1849
Jump to navigation
Jump to search
1849 |
◄ | 18de eeu | ◄19de eeu► | 20ste eeu | ► |
Dae | Eeue | Geskiedenis | Geskiedenisportaal |
Sien ook: Kategorie:1849 |
Kalenders | |
Stockholm se mode in 1849 | |
Die jaar 1849 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 49ste jaar van die 19de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad.
Gebeure[wysig | wysig bron]
- 9 Februarie – Rome word 'n republiek.
- 13 April – Hongarye word 'n republiek.
- Giovanni Battista de Rossi herontdek die Callixtus katakombe.
Geboortes[wysig | wysig bron]
Sterftes[wysig | wysig bron]
- Peter de Wint – Waterverfskilder
- 8 Februarie – France Prešeren, Sloweense digter (* 1800).
- 28 Mei – Anne Brontë, Engelse skryfster (* 1820).
- 15 Junie – James K. Polk, elfde President van die Verenigde State (* 1795)
- 7 Oktober – Edgar Allan Poe, Amerikaanse skrywer, digter, uitgewer en literatuurkritikus (* 1809). | <urn:uuid:7364fb57-ce39-43a3-8515-7c64e0f2ceaa> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/1849 | 2019-07-16T22:51:36Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00208.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999423 | false |
Ná die [[Tweede Wêreldoorlog]] is die Ryk stadig afgebreek, wat deels aan die groei van onafhanklikheidsbewegings in die onderdanige streke (mees belangrik in [[Indië]] onder die invloed van [[Mohandas Gandhi]]) toegeskryf kan word, asook die Britse Regering se verkrampte omstandighede as gevolg van die koste van die oorlog. [[Burma]] ([[1948]]) en [[Suid-Jemen]] ([[1967]]) was onder die paar vorige kolonies/protektorate wat nie tot die Statebond toegetree het by onafhanklikheidswording nie. Miskien die mees bekende groep vorige Britse kolonies, die [[Verenigde State]], is ook nie lid van die Statebond nie, omdat die onafhanklikheid van die VSA hierdie instelling met oor 'n honderd jaar voorafgaan. Die [[Republiek van Ierland]] was 'n lid, maar het die Statebond verlaat met [[republiek]]wording in [[1949]].
Die kwessie van republiekstatus binne die Statebond is eers in [[1950]] opgelos toe daar ooreengekom is, volgens 'n formule voorgestel deur Kanadese [[Eerste Minister]] [[Louis St. Laurent]], dat Indië 'n lid mag bly ten spyte van haarsy huidige republiekgrondwet<sup>1</sup>. (Voorheen het Ierland en Burma die Statebond verlaat na republiekwording.) Hierdie besluit, soos uiteengesit in die ''London Declaration'', het toegelaat dat lede die Britse monarg as [[Hoof van die Statebond]] aanvaar ongeag van hulle binnelandse grondwetlike opset, en word deur baie gesien as die begin van die moderne Statebond.
Soos die Statebond gegroei het, het Brittanje en die vorige "blanke Dominiums" informeel (en meestal veragtend) bekend geraak as die [[Wit Statebond]], spesifiek wanneer hulle met die armer, meestal nie-blanke Statebondslede verskil het oor verskeie kwessies by die [[Statebond Regeringshoofde]]-ontmoetings. Aantygings dat die "Wit Statebond" ander belange as spesifiek die Afrika Statebondnasies het, asook beskuldigings van [[rassisme]] en [[kolonialisme]] het gereeld voorgekom gedurende debatte oor [[Rhodesië]] in die [[1970's]], die oplegging van [[sanksie]]s teen die [[apartheid]]sera [[Suid-Afrika]] in die [[1980's]], en meer onlangs oor die kwessie van om druk uit te oefen vir demokratiese hervorming in [[Nigerië]] en later [[Zimbabwe]] in onlangse jare. | <urn:uuid:3ad8f2e7-a632-42ae-a422-d3b98d7ec6b3> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:MobileDiff/1312530 | 2019-07-21T20:55:52Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00288.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999853 | false |
Cao Yanhua
- Dit is 'n Chinese naam; Die van is Cao.
Cao Yanhua (Chinees: 曹燕华; Pinyin: Cáo Yànhuá) is 'n voormalige vroulike tafeltennisspeler uit China. Van 1978 tot 1985 het sy verskeie medaljes in enkel-, dubbel- en spanbyeenkomste in die Asiatiese Tafeltenniskampioenskap en in die Wêreld Tafeltenniskampioenskap gewen.[1] | <urn:uuid:eec7a91e-d80d-4fa5-bc84-2ea836d40a53> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Cao_Yanhua | 2019-07-23T03:44:34Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528687.63/warc/CC-MAIN-20190723022935-20190723044935-00448.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.998186 | false |
Grootwitreier
Grootwitreier | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bewaringstatus | ||||||||||||||||
Wetenskaplike klassifikasie | ||||||||||||||||
Binomiale naam | ||||||||||||||||
Ardea alba Linnaeus, 1758 | ||||||||||||||||
Sinonieme | ||||||||||||||||
Casmerodius albus; Egretta alba |
Inhoud
IdentifikasieWysig
HabitatWysig
VerspreidingWysig
Die voël word in die meeste tropiese en warm-klimaatgebiede aangetref. Dié wêreldwye verspreiding beteken dat die grootwitreier die wydsverspreidste van al die reierspesies is. Op die Noord-Amerikaanse kontinent word die voël so ver noord as Suid-Kanada aangetref, en dit kom ook voor in die suide en middeldele van Europa. Verder kom die Grootwitreier ook in Afrika en Asië voor.
Ander nameWysig
- Wetenskaplike name: Ardea alba, Egretta Alba en Casmerodius albus
- Engelse naam: Great (white) Egret
FotogaleryWysig
Sien ookWysig
BronnelysWysig
- Newman se Voëls van Suider-Afrika. ISBN 1-86872-982-6
- Handbook of the Birds of Europe, the Middle East, and North Africa: The Birds of the Western Palearctic
- Die Integrated Taxonomic Information System se inskrywing oor die grootwitreier.
- Peterson, Roger T. Peterson Field Guides: Eastern Birds. 4de uitgawe. New York: Houghton Mifflin. 102. | <urn:uuid:4bb0dd5d-973c-43c3-9128-7144ab13147d> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Ardea_alba | 2019-07-15T18:39:05Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715200247-00013.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.990415 | true |
Metalloïed
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | ||
---|---|---|---|---|---|---|
2 | B Boor |
C Koolstof |
N Stikstof |
O Suurstof |
F Fluoor | |
3 | Al Aluminium |
Si Silikon |
P Fosfor |
S Swael |
Cl Chloor | |
4 | Ga Gallium |
Ge Germanium |
As Arseen |
Se Seleen |
Br Broom | |
5 | In Indium |
Sn Tin |
Sb Antimoon |
Te Telluur |
I Jodium | |
6 | Tl Tallium |
Pb Lood |
Bi Bismut |
Po Polonium |
At Astaat | |
Algemeen erken (93%) Minder algemeen erken (44%) Soms erken (24%) Selde erken (9%) Arbitrêre skeidingslys tussen metale en niemetale
’n Metalloïed (ook metalloïde of halfmetaal) is enige chemiese element wat eienskappe tussen dié van metale en niemetale het, of ’n mengsel van albei. Daar is nie ’n standaarddefinisie van die term of algehele ooreenstemming oor die elemente wat as sulks geklassifiseer word nie. Desondanks word die term steeds in chemiegeskrifte gebruik.
Van die elemente wat gewoonlik daarby gereken word, is:
Nog vyf elemente word minders dikwels as sulks geklassifiseer:
Dié 11 elemente lê op die periodieke tabel in ’n diagonale strook in die p-blok, van boor links bo tot astaat regs onder, tussen die metale en niemetale.
Tipiese metalloïede het ’n metaalagtige voorkoms, maar is bros en net redelike geleiers van elektrisiteit. Chemies tree hulle meestal op as niemetale. Hulle kan allooie vorm met metale. Die meeste van hul ander eienskappe is tussenin. Hulle en hul verbindings word gebruik in allooie, katalisators, glasse en elektronika.
Die term "metalloïed" is oorspronklik vir niemetale gebruik. Die mees onlangse gebruik, as ’n kategorie elemente met tussinin-eienskappe, het in 1940–1960 gewild geraak. Die term halfmetale word ontmoedig[1] omdat dit in fisika ’n ander betekenis het as in chemie. In fisika verwys dit meer spesifiek na die elektroniese bandstruktuur van ’n stof.
Metalloïede het elektronegatiwiteite van ongeveer 2, wat min of meer halfpad op die elektronegatiwiteitskaal lê. Dit beteken hulle kan met metale soos natrium as oksidant optree en met niemetale soos fluoor as reduksiemiddel. Hulle is vastestowwe en hul struktuur bestaan uit kovalente netwerke, nie uit molekules soos by niemetale of digpakkings soos by metale nie. Hul elektriese eienskappe is ook 'n tussenvorm. Hulle is veral halfgeleiers.
VerwysingsWysig
- Atkins P., Overton T., Rourke J., Weller M. & Armstrong F., 2010, Shriver & Atkins' Inorganic Chemistry, 5de uitg., Oxford University Press, Oxford, ISBN 1-4292-1820-7
Eksterne skakelsWysig
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og |
Alkalimetale | Aardalkalimetale | Lantaniede | Aktiniede | Oorgangsmetale | Hoofgroepmetale | Metalloïde | Niemetale | Halogene | Edelgasse | Chemie onbekend | | <urn:uuid:4ab1c8bc-6dcf-4534-94ca-a1edebfde921> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Metallo%C3%AFde | 2019-07-15T18:14:58Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715200247-00013.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.997737 | false |
Romeinse Republiek
Die Romeinse Republiek (Latyns: Res Publica Romana) was die fase van die antieke Romeinse beskawing wat gekenmerk is deur 'n republikeinse regeringsvorm. Die republikeinse tydperk het begin met die omverwerping van die Monargie c.509 v.C.[1] en vir meer as 450 jaar bestaan tot met die subversie daarvan deur 'n reeks burgeroorloë, in die Prinsipaat-regeringsvorm en die Keiserlik tydperk. Die presiese gebeurtenis wat die oorgang van die Romeinse Republiek na die Romeinse Ryk aandui is oop vir interpretasie. Historici stel die aanstelling van Julius Caesar as ewigdurende diktator (44 v.C.), die Slag van Actium (2 September 31 v.C.), en die Romeinse Senaat se toestaan van Octavianus se buitengewone magte (16 Januarie 27 v.C.), as kandidate vir die epogmakende gebeurtenis. | <urn:uuid:27fa1698-d25a-40ab-89da-27a716f7cfbe> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Romeinse_Republiek | 2019-07-15T18:46:42Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715200247-00013.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999966 | false |
1852
Jump to navigation
Jump to search
1852 |
◄ | 18de eeu | ◄19de eeu► | 20ste eeu | ► |
Dae | Eeue | Geskiedenis | Geskiedenisportaal |
Sien ook: Kategorie:1852 |
Kalenders | |
HMS Birkenhead, vergaan by Gansbaai | |
Die jaar 1852 was 'n skrikkeljaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Donderdag begin het. Dit was die 52ste jaar van die 19de eeu n.C. In teenstelling met gewone jare het die jaar 366 dae en 'n 29 Februarie gehad.
Gebeure[wysig | wysig bron]
- Stigting van Hopefield (Saldanhabaai Plaaslike Munisipaliteit, Wes-Kaap)
- 17 Januarie – Die Sandrivierkonvensie word onderteken waardeur die Zuid-Afrikaansche Republiek onafhanklik word.
- 25 Februarie – HMS Birkenhead, 'n Britse troepeskip, vergaan by Danger Point aan die Suidwes-Kaapse kus met 'n groot verlies aan lewens. Die skip verwerf bekendheid vir die tradisie van "vroue en kinders eerste".
Geboortes[wysig | wysig bron]
- 23 Maart – Alfred Milner, goewerneur van die Kaapkolonie en lid van die Britse kabinet († 1925).
- 25 Junie – Antoni Gaudi, Spaans-Katalaanse argitek († 1926).
- 6 September – Schalk Willem Burger, Transvaalse politikus en waarnemende president († 1918).
- 12 September – Herbert Henry Asquith, liberale Britse politikus en eerste minister († 1928).
- 24 September – Elizabeth Maria Molteno, Suid-Afrikaanse kampvegter vir burger- en vroueregte († 25 Augustus 1927).
- 2 Oktober – Curt von François, die stigter van Windhoek († 1931).
- 24 Desember – Carl George Klibbe, Stigter en Apostel van die Ou Apostoliese Kerk († 21 Mei 1931).
Sterftes[wysig | wysig bron]
- 10 Februarie – Samuel Prout, Engelse waterverfskilder (* 1783).
- 14 September – Arthur Wellesley, eerste hertog van Wellington, Britse generaal en staatsman, Eerste Minister van die Verenigde Koninkryk (* 1769).
- 27 November – Ada Lovelace, Britse wiskundige en skryfster (* 1815).
- 16 Desember – Andries Hendrik Potgieter, leier van die tweede groot trekgeselskap wat die Kaapkolonie verlaat het (* 1792). | <urn:uuid:52785cc6-2abb-4b49-a294-8c0bcc8a9db2> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/1852 | 2019-07-16T23:15:29Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00232.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999481 | false |
Katlego Mphela
Katlego Abel Mphela (gebore op 29 November 1984 in Brits, Noordwesprovinsie) is 'n Suid-Afrikaanse sokkerspeler wat vir Mamelodi Sundowns in die Premier League en vir die Suid-Afrikaanse nasionale sokkerspan speel.
Persoonlike inligting | |||
---|---|---|---|
Geboortenaam | Katlego Abel Mphela[1] | ||
Gebore | 29 November 1984 | ||
Geboorteplek | Brits, Suid-Afrika | ||
Lengte | 1,82 m | ||
Speelposisie | Aanvaller | ||
Klubinligting | |||
Huidige klub | Kaizer Chiefs | ||
Nommer | 7 | ||
Jeugloopbaan | |||
Early Birds | |||
Arcadia Shepherds | |||
Orlando Pirates | |||
Jomo Cosmos | |||
Seniorloopbaan* | |||
Jare | Span | Kere† | (Doele)† |
2003–2004 | Jomo Cosmos | 2 | (1) |
2004–2006 | Strasbourg | 19 | (5) |
2005–2006 | → Stade Reims (leen) | 5 | (2) |
2006–2008 | Supersport United | 62 | (27) |
2008–2014 | Mamelodi Sundowns | 116 | (48) |
2014 | → Kaizer Chiefs (leen) | 15 | (3) |
Nasionale span‡ | |||
2005–2007 | Suid-Afrika O23 | 7 | (5) |
2005– | Suid-Afrika | 53 | (23) |
* Kere vir seniorklub uitgedraf en doele is net vir die plaaslike liga. en korrek soos op 30 April 2015. † Kere uitgedraf (Doele). |
Internasionale loopbaanWysig
Mphela was deel van die 23-tal wat Suid-Afrika in die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2010 verteenwoordig het. Hier speel hy tydens die openingswedstyd teen Meksiko, wat gelykop 1 - 1 eindig. Daarna speel hy in die wedstryd teen Uruguay, maar hulle verloor die wedstryd 3 - 0. Daarna teken hy Suid-Afrika se tweede doel in die laaste groepwedstryd teen Frankryk aan.
Sy internasionale doele:
VerwysingsWysig
- "K. Mphela". Soccerway. Besoek op 16 April 2014. | <urn:uuid:693d6b1e-e9dd-4a90-a4da-a59a96111f29> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Katlego_Mphela | 2019-07-20T15:34:45Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526536.46/warc/CC-MAIN-20190720153215-20190720175215-00152.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.998674 | false |
Bladsygeskiedenis
7 September 2018
8 Augustus 2017
26 Julie 2017
9 Maart 2013
8 Maart 2013
15 Februarie 2013
12 Februarie 2013
5 Februarie 2013
19 Januarie 2013
27 November 2012
14 Augustus 2012
11 Augustus 2012
23 Julie 2012
18 Junie 2012
28 Maart 2012
8 Desember 2011
20 November 2011
13 April 2011
16 Desember 2010
13 Desember 2010
13 November 2010
5 September 2010
18 Augustus 2010
10 Junie 2010
26 Mei 2010
2 Mei 2010
20 April 2010
18 April 2010
15 April 2010
robot Verander: vec:Marktl
k-7
Marktl am Inn geskuif na Marktl: that is the right name, ''Marktl am Inn'' is unofficial
krobot Verander: cs:Marktl, el:Μαρκτλ
k-19
13 April 2010
10 April 2010
9 April 2010
robot Verander: da:Marktl
k-7
→Stigting - Geboortehuis Benediktus XVI: m
k-7
robot Verander: id:Marktl, nl:Marktl, no:Marktl
k-21
that is the right name, not ''Marktl am Inn''
k-7 | <urn:uuid:75a5b0a1-7688-47fa-bdd9-d5344c49a48c> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:Geskiedenis/Marktl | 2019-07-20T16:35:59Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526536.46/warc/CC-MAIN-20190720153215-20190720175215-00152.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.855137 | false |
16 Augustus
datum
<< | Augustus 2018 | >> | ||||
So | Ma | Di | Wo | Do | Vr | Sa |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
Al die dae |
Inhoud
GebeureWysig
- 1777 – Britse magte word in die Slag van Bennington deur Amerikaanse troepe verslaan.
- 1847 – Sonderbund-oorlog: Die Switserse Bondgenootskap beveel die gesandt van die Pous en alle Jesuïete om Switserland te verlaat. Die Spesiale Bondgenootskap van Katolieke Kantone (“Sonderbund”) weier om aan die bevel gestand te doen en soek hulp n die buiteland. Sardinië stuur 2000 gewere en Oostenryk 500000 Frank. Frankryk stuur kanonne.
- 1870 – Die Slag van Mars-la-Tour vind plaas tydens die Frans-Duitse Oorlog.
- 1884 – Die Voortrekkers stig die Nieuwe Republiek.
- 1960 – Excelsior-projek: Joseph Kittinger spring op 31 330 meter (102 800 voet) met 'n valskerm uit 'n ballon bo Nieu-Meksiko en stel wêreldrekords op in: hoë-hoogtesprong, vryvalhoogte en vinnigste spoed deur 'n mens sonder 'n vliegtuig.
- 1960 – Siprus word van die Verenigde Koninkryk onafhanklik.
- 1962 – Die Beatles vervang tromspeler Pete Best met Ringo Starr.
- 1993 – Suid-Afrika handig die Walvisbaai-eksklave aan Namibië oor.
- 2012 – Die Marikana-slagting vind by die Lonmin-myn in Marikana, Noordwes, plaas.
GeboortesWysig
SterftesWysig
- 1705 – Jacob Bernoulli, Switserse wiskundige en wetenskaplike (* 1654).
- 1948 – Babe Ruth, Amerikaanse bofbalspeler (* 1895).
- 1977 – Elvis Presley, Amerikaanse sanger en ruk-en-rol-koning sterf op 42-jarige ouderdom (* 1935).
- 2003 – Idi Amin, voormalige diktator van Uganda sterf in ballingskap in Saudi-Arabië (* 1924).
- 2016 – João Havelange, Brasiliaanse sportbestuurder en FIFA se sewende president (* 1916).
- 2018 – Aretha Franklin, Amerikaanse sangeres (* 1942). | <urn:uuid:a4ba44dc-3bcd-4afa-b859-68f82d773263> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/16_Augustus | 2019-07-21T20:59:33Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00312.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.99921 | false |
531
jaar
531 |
◄ | 5de eeu | ◄6de eeu► | 7de eeu | ► |
Dae | Eeue | Geskiedenis | Geskiedenisportaal |
Sien ook: Kategorie:531 |
Kalenders | |
Die jaar 531 was 'n gewone jaar wat volgens die Gregoriaanse kalender op 'n Maandag begin het. Dit was die 31ste jaar van die 6de eeu n.C. Soos ander gewone jare het die jaar 12 maande, 52 weke en 365 dae gehad. | <urn:uuid:2b21ca80-0779-4d10-b6de-a0290dc276f8> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/531 | 2019-07-15T18:50:57Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715201205-00096.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999989 | false |
Māris Kučinskis
Jump to navigation
Jump to search
Māris Kučinskis | |
---|---|
13de Eerste Minister van Letland | |
Ampsbekleër | |
Termynaanvang 11 Februarie 2016 | |
President | Raimonds Vējonis |
Voorganger | Laimdota Straujuma |
Minister van Streeksontwikkeling en Plaaslike Regering]] | |
Termyn 2 Desember 2004 – 7 November 2006 | |
Eerste minister | Aigars Kalvītis |
Voorganger | Andrejs Radzevičs |
Opvolger | Aigars Štokenbergs |
Persoonlike gegewens | |
Gebore | 28 November 1961 Ķirbiži, Limbaži Distrik, Letse SSR, Sowjetunie[1] |
Politieke party | Volksparty (1998–2011) Liepāja-party (2014–hede) |
Ander politieke verbintenisse | Unie van Groenes en Boere (2014–hede) |
Gade | Laine Kučinska |
Kinders | 2 |
Alma mater | Universiteit van Letland |
Verwysings[wysig | wysig bron]
Politieke poste | ||
---|---|---|
Voorafgegaan deur Laimdota Straujuma |
Eerste Minister van Letland 2016–hede |
Sittend | | <urn:uuid:f8bffc1e-c0ef-4e34-a8b3-5258d129c05c> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/M%C4%81ris_Ku%C4%8Dinskis | 2019-07-16T23:19:50Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00256.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.9446 | false |
Op die stories agter ontdekkings – en heel dikwels die toevalligheid waarmee dit gemaak word kan mens gerus meer gereeld ‘n glasie klink.Neem nou byvoorbeeld die verhaal agter Suid-Afrika se Pinotage wyn… ‘n Jaar of wat gelede loer ek in by ‘n tweedehandse boekverkoping op Hermanus. En daar loop ek ‘n effe verweerde rooiwynkleurige boek… | <urn:uuid:f50fb737-3f6d-4b0c-8238-d0749f7398d9> | CC-MAIN-2019-30 | https://scibraai.co.za/tag/wynbouenologie/ | 2019-07-16T23:35:59Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00256.warc.gz | by-nc | 4.0 | a_tag | false | false | {
"abbr": [
"by-nc"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
false
],
"location": [
"a_tag"
],
"version": [
"4.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999997 | false |
Wes-Kaap
Inhoud
Die Wes-Kaap (Engels: Western Cape, Xhosa: Ntshona-Koloni) is een van die nege provinsies van Suid-Afrika. Die hoofstad en grootste nedersetting is Kaapstad. Dit het in 1994 'n afsonderlike provinsie geword toe die ou Kaapprovinsie in die Noord-, Oos- en Wes-Kaap verdeel is. Die Prins Eduard-eilande, bestaande uit die Prins Eduard-eiland en Marion-eiland in die suidelike Indiese Oseaan, maak deel uit van die provinsie Wes-Kaap.
Kaapstad is ook Suid-Afrika se moederstad en wetgewende hoofstad en huisves die imposante Parlementsgebou. Die Kaapstad-hawe (vroeër Tafelbaaihawe) is die naasbesigste hawe in die land (ná die Durban-hawe).
DemografieWysig
Bevolking (2011-sensus): 5 822 734. Tale: Afrikaans (49,7%), gevolg deur Xhosa (24,7%) en Engels (20,2%). Volgens Statistiek Suid-Afrika se raming in 2017 het die Wes-Kaap se bevolking 6,51 miljoen beloop, oftewel 10,8% van die land se totaal.
GeografieWysig
Die provinsie met 'n oppervlakte van 129 390 vierkante kilometer lê in die suidweste van die land, met die Atlantiese Oseaan aan sy westekant en die Indiese Oseaan in die suide. Die Noord- en Oos-Kaap lê onderskeidelik noord en oos. Die gebied om Kaapstad is 'n winterreëngebied, terwyl die suidelike deel langs die Indiese Oseaan die hele jaar deur reën ry. 'n Deel van die barre Groot Karoo lê in die Wes-Kaapse binneland. 'n Ketting van bergreekse, waaronder die Sederberg, Hexrivierberge, die Outeniekwaberge en die Tsitsikammaberge skei die kusgebiede en die binneland.
Wet en regeringWysig
Die hoofstad van die Wes-Kaap is Kaapstad en die premier is Helen Zille. Die Grondwet van die Wes-Kaap is in 1998 aanvaar en in al drie amptelike tale van die provinsie (Afrikaans, Engels en Xhosa) beskikbaar.
Die parlement van die Wes-Kaap se setel is in Kaapstad en dit voer die wetgewing volgens die provinsiale belange, wat in die Grondwet van Suid-Afrika bepaal is, deur, onder meer op die gebied van landbou, onderwys, omgewingsake, gesondheidsorg, behuising, taalbeleid, toerisme, handel en welvaart. Die setelindeling in die Wes-Kaapse parlement is: Demokratiese Alliansie 26, African National Congress 14, EFF 1, ACDP 1.
Die Wes-Kaapse regering se begroting beloop in 2004 R16,4 miljard.
EkonomieWysig
Die Wes-Kaap is 'n belangrike sentrum vir handel, nywerhede en die landbou en 'n vername wynproduserende streek. Benewens druiwe, word ander vrugte asook groente gekweek. Noord en oos van Kaapstad is koring 'n belangrike gesaaide. Vissery is die belangrikste bedryf langs die weskus, en in die Karoo word met skape geboer. Toerisme is ekonomies van die uiterste belang in die Wes-Kaap. Oudtshoorn is volstruiswêreld en huisves die skouspelagtige Kangogrotte.
Gedrukte mediaWysig
Die Wes-Kaap beskik in 2008 oor ses dagblaaie, waarvan drie Engels, twee Afrikaans en een tweetalig Engels en Afrikaans was. Die vier Engelse of deels Engelse dagblaaie het meer te make met die stryd om die massamark op veral die Kaapse Vlakte as met die demografie van die provinsie. Tot omstreeks 1950, met die verdwyning van Die Suiderstem het die provinsie 'n Afrikaanse oggend- en middagblad (Die Burger en Die Suiderstem) asook 'n Engelse oggend- en middagblad (die Cape Times en die Cape Argus) gehad. Vroeg in die een-en-twintigste eeu tref die verskynsel van poniekoerante, geheel en al geskoei op die Britse lees, Suid-Afrika toe Naspers die Daily Sun in Gauteng van stapel laat loop en later ook Die Son in Kaapstad (as weekblad). Die Son het later 'n dagblad geword, wat Independent News & Media met sy eie poniedagblad vorendag laat kom het, die Daily Voice. As teenvoeter hiervoor, laat loop Media24 die Engelse, daaglikse Cape Son van stapel. Intussen het Daily Voice agtergekom die werkersklas waarop die koerant gemik is, is oorweldigend Afrikaanssprekend en pas hulle die inhoud van die koerant aan om baie meer Afrikaans te bied.
Elke groot dorp in die suidwestelike gedeelte van die provinsie het sy eie Media24 weekblad, ná die groep mettertyd al die geslaagde, onafhanklike weekblaaie op die platteland uitgekoop het. Hulle is:
- Die Paarl en Wellington: Paarl Post
- Somerset-Wes en die Strand: Distrikspos
- Worcester: Standard
- Malmesbury: Swartlander
- Vredenburg: Weslander
- Hermanus: Hermanus Times
- Stellenbosch: Eikestadnuus
Media24 het koerante wat hulle eie drukkery besit het en daar gedruk het, soos op Vredenburg en Worcester, mettertyd verplig om dit te sluit en gebruik te maak van die geriewe by Paarl Print in die Paarl, wat teen groot koste opgerig is en sonder die samewerking van al die gemeenskapskoerante in die Boland-groep nie sy volle kapasiteit sou benut nie.
Enkele van die oorblywende, onafhanklike weekblaaie op die platteland is Ons Kontrei op Vredendal, wat in die munisipale gebiede Matzikama en Cederberg versprei word, en Tempo, wie se hoofkwartier ook op Vredendal is, maar wat van Darling tot op Vanrhynsdorp en in die munisipale gebied Saldanhabaai versprei word.
BronneWysig
VerwysingsWysig
- statssa.gov.za – 2011-sensus
Eksterne skakelsWysig
Wikimedia Commons bevat media in verband met Wes-Kaap. |
Wikinews bevat nuus in verband met Wes-Kaap. |
- ( Toerisme-inligting oor ) Wes-Kaap op Wikivoyage
- ( ) Amptelike webwerf
- Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir Wes-Kaap.
Amptelike simbole van die provinsie Wes-Kaap | |||
---|---|---|---|
Blom: | Boom: | Voël: | Dier: |
die bakkiesblom | die silwerboom | die Kaapse suikervoël | die bontebok |
Disa unflora | Leucadendron argenteum | Promerops cafer | Damaliscus pygarus |
Provinsies van Suid-Afrika | |
---|---|
Gauteng | KwaZulu-Natal | Limpopo | Mpumalanga | Noord-Kaap | Noordwes | Oos-Kaap | Vrystaat | Wes-Kaap |
Provinsie Wes-Kaap | |
---|---|
Hoofstad: | |
Streke: | |
Grootste stede en dorpe: | |
Munisipaliteite: |
Beaufort-Wes | Bergrivier | Bitou | Breedevallei | Kaap Agulhas | Cederberg | Drakenstein | Eden | George | Hessequa | Kaapstad | Kannaland | Knysna | Laingsburg | Langeberg | Matzikama | Mosselbaai | Oudtshoorn | Overberg | Overstrand | Prins Albert | Saldanhabaai | Sentraal Karoo | Stellenbosch | Swartland | Swellendam | Theewaterskloof | Weskus | Witzenberg | | <urn:uuid:112b7c24-3201-489b-8941-e86be85a106e> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Wes-Kaap | 2019-07-21T21:28:08Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00336.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.99985 | false |
Hot Space
Jump to navigation
Jump to search
Hot Space | ||||
---|---|---|---|---|
van Queen | ||||
Vrygestel | 3 Mei 1982 | |||
Genre | hard rock | |||
Speeltyd | 43:29 | |||
Etiket | EMI/Parlophone (Europa), Elektra, Hollywood (US) | |||
Produsent | Queen, Arif Mardin, Mack, David Bowie | |||
Queen-chronologie | ||||
Hot Space is die tiende ateljeealbum vanaf die Engelse musiekgroep Queen wat in 21 Mei 1982 vrygestel is. | <urn:uuid:20751ece-030e-45ef-a5d2-1a5f4dad1bec> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Hot_Space | 2019-07-23T03:47:45Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528687.63/warc/CC-MAIN-20190723022935-20190723044935-00496.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.685201 | false |
drie-en-dertigste
Jump to navigation
Jump to search
Inhoud
Telwoord |
---|
drie-en-dertigste |
- Rangtelwoord van drie-en-dertig.
- Sy het drie-en-dertigste in die wedloop geëindig.
- 33ste of 33e
Vertalings: drie-en-dertigste | |||
---|---|---|---| | <urn:uuid:4a6cd73a-be59-4b8c-aaf9-03cadd24df56> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wiktionary.org/wiki/drie-en-dertigste | 2019-07-16T23:08:01Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00280.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.973763 | false |
1999-Drienasiesreeks
Jump to navigation
Jump to search
Datums | 10 Julie - 28 Augustus |
---|---|
Kampioen | Nieu-Seeland (3 titels) |
Wedstryde gespeel | 6 |
Drieë gedruk | 17 (2.83 per wedstryd) |
Meeste punte | Mehrtens (66) |
Meeste drieë | Cullen (3) |
← 1998 2000 → | |
Uitslae[wysig | wysig bron]
Nasie | Wedstryde | Punte | Bonuspunte | Ligapunte | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Speel | Wen | Gelyk | Verloor | Vir | Teen | Verskil | ||||
1 | Nieu-Seeland | 4 | 3 | 0 | 1 | 103 | 61 | +42 | 0 | 12 |
2 | Australië | 4 | 2 | 0 | 2 | 84 | 57 | +27 | 2 | 10 |
3 | Suid-Afrika | 4 | 1 | 0 | 3 | 34 | 103 | -69 | 0 | 4 | | <urn:uuid:b82f95b9-9845-42e7-9cc2-2ed762232d76> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/1999-Drienasiesreeks | 2019-07-19T10:24:03Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526210.32/warc/CC-MAIN-20190719095313-20190719121313-00040.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.824563 | false |
W.O. Kühne
Inhoud
Lewe en werk[wysig | wysig bron]
Wilhelm Otto Kühne is op 7 Junie 1924 in die distrik Graaff-Reinet gebore, waar hy op sy vader se plaas grootword en sy skooljare op die dorp deurbring. Sy pa was Wilhelm Otto Gustav Adolf Kühne, die seun van ’n Duitse handelaar en oorspronklik van Zeekoegat in die distrik Ladismith. As kind doen hy polio op, maar dissiplineer homself so dat hy later sportonderwyser word. Vanaf 1934 woon die gesin op ’n plaas in die Graaff-Reinet distrik. Hy matrikuleer in 1941 aan die Hoër Volkskool, Graaff-Reinet. Van 1942 tot 1943 studeer hy aan die Graaff-Reinet Opleidingskollege en verwerf die Primêre Onderwyssertifikaat, waarna hy in 1944 aan die Paarl Opleidingskollege die kursus in liggaamlike opvoeding voltooi en die Hoër Primêre Onderwyssertifikaat behaal. Van 1945 gee hy vir vier jaar skool by Cape Town High School en daarna aan die Laerskool Vredehoek in Kaapstad. In Maart 1949 tree hy toe tot die joernalistiek by Die Burger, en vanaf 1954 dien hy agtereenvolgens op die redaksies van Die Huisgenoot, Sarie Marais en in 1960, ná afloop van ’n uitgebreide oorsese reis, vir ’n jaar as redakteur van Die Jongspan.
Hierna keer hy terug na Die Burger, waar hy onder andere die drama van die Sishen-Saldanha ertsprojek meemaak en vir meer as tien jaar voltyds die rubriek “Van alle kante” behartig.[1] Hy is onder meer Die Burger se eerste seiljagverslaggewer en in hierdie kapasiteit maak hy die eerste twee Kaap-na-Rio wedvaarte mee. Hy is ook omgewingsverslaggewer en bylaeredakteur en neem dikwels waar as nuusredakteur. Teen die einde van 1979 tree hy af, maar aangesien die Laingsburg-vloedramp plaasvind op die naweek van sy aftrede, kry hy opdrag om die beriggewing daaroor te koördineer en ’n boek daaroor te skryf[1] In 1980 onderneem hy as waarnemer ’n reis na Antarktika op die SA Agulhas. Hy is in 1951 met Dorothy Margaret Hill getroud, voorheen redaksie-kunstenares van die Nasionale Pers, wat meeste van sy boeke illustreer. Hulle het twee seuns, Conrad en Klaus. Die “Huppel”-karakter is gebaseer op hulle seun Klaus, wat deur Dorothy geteken is toe hy so vier, vyf jaar oud was. Die gesin woon in Tamboerskloof in Kaapstad. Hy is op 21 September 1988 in sy huis in Tamboerskloof oorlede na ’n ernstige siekte van langer as ’n jaar.
Skryfwerk[wysig | wysig bron]
Terwyl hy nog onderwyser is, verskyn sy eerste verhale in Die Klein Burger en later ook in Die Jongspan. Hy verwerf veral bekendheid met die “Huppel”-reeks, wat van die weinige fantasieë is wat in ’n reeks boeke verwerk word. Die boeke in die reeks is “Huppelkind”, “Huppel maak ’n plan”, “Wip-Huppel-Wip”, “Vrolike Huppelkind”, “Huppel by die water” en “Huppel verjaar”. Huppel se leefwêreld is realisties geanker in die alledaagse werklikheid van Oupa en hulle huisie in Lelievlei, maar hy “reis” telkens na die fantasiewêreld van Lekkerland. In “Huppelkind” gaan woon Huppel by sy oupa. Hy het nie maats nie en sy oupa sê hy moet by die kuil op ’n stomp gaan sit en wag vir maats. In “Huppel maak ’n plan” word Vlakvloors (wie se waterwa deur Wielie en Walie getrek word) en Huppel deur die groot lummel Vleivloors gejaag. In “Wip-Huppel-Wip” gaan kuier Huppel vir die stokou storieman wat vir elke dag wat hy gelewe het ’n storie het om te vertel. “Vrolike Huppelkind” vertel van Fiefman wat by Huppel aankom met ’n sak vol goed wat sy broer Diefman gesteel het. Huppel en Fiefman wil die goed gaan teruggee. In “Huppel by die water” skrik Horingsman vir die weerkaatsing van die voëls in die water en hy kan nie kos huis toe neem nie. Sy vrou is baie kwaad en Horingsman wil die voëls straf. In “Huppel verjaar” hou Lekkerland se mense partytjie om sy verjaardag te vier. Hulle gee vir hom die stokou storieman se koekoekhorlosie as ’n geskenk, wat hulle reggemaak het. Hulle het ook vir die koekoek ’n nuwe wysie geleer. Die C.P. Hoogenhout-prys word in 1960 aan “Huppel verjaar” toegeken. Hierdie verhale word telkens herdruk en ook in versamelbundels opgeneem, waaronder “Vrolike Huppelkind” in 1976 en “Huppel en sy maats” in 1982.
Vir die jonger leser skryf hy etlike ander boeke. In [2]“Hoera vir Klaas Jas!” gaan ’n gesin en hulle troeteldiere see toe waar Pa ’n strandhuis gaan bou. Op pad trek ’n huisie in Vaalvlei in die Klein Karoo die reisigers se aandag. Hulle vernuwe dit onherkenbaar, met die hulp van die hele gemeenskap, wit en bruin ingesluit. Klaas Jas is die vrolike bruin baasbouer, wat daarna aan die spits staan om die hele verwaarloosde omgewing op te kikker.[2] “Piet en Jan” vertel van die tweeling Piet en Jan wat met konyne teel wat vinniger aanteel as wat hulle dit kan hanteer. Hulle besef dat hulle ’n groot probleem het wanneer die konyne al die kropslaai verorber en daar niks oor is nie. Towie, die towenaar van die besoekende sirkus, bring uitkoms wanneer hy al die konyne vir sy toorkunsies aankoop. “Die wonderbaarlike motor van Barnabas Bombas” verskyn eers as vervolgverhaal in Die Jongspan. Die Bombas-gesin bou uit rommel en afvalmateriaal meubels, ’n motor en ’n huis. Met die motor vertrek hulle vanaf Waenhuiskrans en deurreis die hele Suid-Afrika. In die fantasie “Pot, graaf en houtvurk” raak ’n bose bende messe en ander los goed soos ’n slypsteen, ’n koperpot, ’n bossaag, ’n graaf en ’n houtvurk in ’n stryd gewikkel oor ’n skat wat die graaf uitgespit het. “Pip in Otterland” het ten doel om die kind se belangstelling en liefde vir hulle natuurlike omgewing aan te wakker. Pip verander in ’n otter en kom eindelik weer as troeteldier by sy eie gesin aan. “Eendag was daar ’n witborskraai” is ’n storie binne ’n storie. Monique droom sy is ’n witborskraai en ondergaan vele avonture waarby haar eie familie ook betrokke is. Wanneer sy wakker word, het sy steeds die oorkrabbetjie wat sy as kraai by haar ma afgepik het by haar.
Verskeie gewilde verhale verwerk hy of vertel dit oor in Afrikaans. In die reeks “Bybelstories vir die kleinspan” skryf hy onder andere oor “Dawid en Goliat”, “Die geboorte van Jesus”, “Die kindertyd van Jesus” en “Moses in die mandjie”. Hy vertolk ook volksverhale van oor die hele wêreld in Afrikaans in die bundel “Die wêreld se mooiste volksverhale”, wat deur James Riordan byeengebring is. Ander kleuterboeke wat hy oorvertel of vertaal sluit in “Die flukse kabouters van Keulen”, “My prentepoetseboek” en vier stories in die reeks “Bybelstories vir die kleinspan”, naamlik “Die geboorte van Jesus”, “Moses in die mandjie”, “Dawid en Goliat” en “Die kindertyd van Jesus”. Van sy kinderverse word opgeneem in die versamelbundels “Nuwe Kleinverseboek” en “Nuwe Kleuterverseboek”. Sy verhaal “Die jong man wat te hoog wou vlieg” (’n verwerking van die Icarus-verhaal) word deur Linda Rode in die versamelbundel “Goue fluit, my storie is uit” opgeneem en sy verhale “Die gekraakte kalbas” en “Karoo-kikkers” word opgeneem in “Goue lint, my storie begint” onder redaksie van Alida Rode.
Hy skryf ook etlike verhale vir ouer kinders. Sy eerste jeugboek is “Kassie Krog in die knyp”. Hierdie boek bevat twee novelles wat beide in die droë en plattelandse Noordwes-Kaap afspeel. In beide raak Kassie betrokke by boewe, word self vir ’n tyd ’n verdagte en trek dan die skelms vas. “Die kring van Keerom” vertel van Dirk van Druten, ’n bedorwe stadsjapie, wat aanland by die plattelandse kosskool van Keerom. Weens groepdruk en die aanhitsing van Abram word hy nie aanvaar nie, maar hy verhang die bordjies wanneer hy die een is wat vir Abram red. In 1961 is “Die kring van Keerom” medewenner van die eerste prys in die wedstryd vir jeugverhale wat die Nasionale Boekhandel uitskryf. In “Die waterskeiding” is Dirk van Druten weer die held, maar dit is slegs ’n naamooreenkoms en nie ’n vervolg op die vorige boek nie. Dirk en sy hond voer die vreemde opdragte wat sy eksentrieke peetoom in sy testament gegee het, uit. Daar is egter ’n vroulike reisiger wat dieselfde opdragte as hy het en ’n aantreklike matriekmeisie raak op hom verlief. Die titel van die boek dui op sy uiteindelike keuse. Hy skryf verder die avontuurreeks van drie titels (“Die nagvlieërs”, “Die indringers” en “Die mededingers”), waarin seuns spannende avonture beleef. In “Die nagvlieërs” kuier Dirk Bodenstein in die Desembervakansie by sy vriend Raaf in die Karoo. Om sakgeld te verdien herstel hulle die buurman se grensdrade en kom dan op ’n bende af wat opium smokkel. “Vloedramp” vertel die verhaal van die vloed by Laingsburg in 1981. Sy kortverhaal “Hoe’t ons ou Koos Crous se hawerland sommer in ’n japtrap omgeploeë het” word in “Vertellers” opgeneem, saamgestel deur Merwe Scholtz, en saam met C.H. Winckler vertaal hy “Die wonderbaarlike avonture van Baron von Münchhausen” van Gottfried August Bürger.
Eerbewyse[wysig | wysig bron]
Van die Suid-Afrikaanse Natuurlewevereniging ontvang hy in 1983 ’n goue medalje vir sy bydrae tot bewaring.
Publikasies[wysig | wysig bron]
Jaar | Publikasies |
---|---|
1957 | Die nagvlieërs |
1958 | Die indringers |
Huppelkind | |
Huppel maak ’n plan | |
1959 | Wip-Huppel-wip |
Vrolike Huppelkind | |
Huppel by die water | |
1960 | Huppel verjaar |
Kassie Krog in die knyp | |
1962 | Die mededingers |
Die kring van Keerom | |
Die wonderbaarlike motor van Barnabas Bombas | |
1975 | Hoera vir Klaas Jas! |
Piet en Jan | |
1976 | Vrolike Huppelkind |
1981 | Die waterskeiding |
Vloedramp | |
1982 | Huppel en sy maats |
1983 | Pot, graaf en houtvurk |
Pip in Otterland | |
1984 | Die wonderbaarlike wedervaringe van Jurie Losper en Broer Herklaas |
1985 | Eendag was daar ’n witborskraai |
Vertalings | |
1965 | Die wonderbaarlike avonture van Baron von Münchhausen – Gottfried
August Bürger (saam met C.H. Winckler) |
1982 | Die wêreld se mooiste volksverhale – James Riordan |
1983 | Dawid en Jonatan – George Fryer |
Jesus leer en vertel – Russell Lee | |
Moses die leier – Russell Lee | |
Peter Pan vir die kleinspan – J.M. Barrie | |
Samuel – Russell Lee | |
1984 | Die ou huis – Hans Christian Andersen |
1985 | Die verhaal van Jona – Peter Spier |
Bronnelys[wysig | wysig bron]
Boeke[wysig | wysig bron]
- Beukes, W.D. (red.) “Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990” Nasionale
- Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
- Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
- Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) “Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom” Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005
Tydskrifte en koerante[wysig | wysig bron]
- Botha, Danie “Storieman, en pa van Huppelkind” “Die Burger” 7 Junie 1988
- Korrespondent “W.O. Kühne sterf ná ’n lang siekte” “Beeld” 23 September 1988
- Rautenbach, Elmari “Huppel het nie ‘ronde hare’ nie” “Bylae by Nasionale Koerante” 17 Julie 1996
Internet[wysig | wysig bron]
- Kruger, J.A. Kinderkeur Hoofstuk 2: http://uir.unisa.ac.za/bitstream/handle/10500/19524/Kruger__JA__0869816578__Section2.pdf?sequence=2&isAllowed=y
- Springbokboeke: http://www.springbokboeke.co.za/html/w_o__kuhne_biografie.html
- Storiewerf: http://www.storiewerf.co.za/cv's/cv_wokuhne_ph.htm
- Worldcat: http://worldcat.org/identities/lccn-n81138593/
Ongepubliseerde dokumente[wysig | wysig bron]
- Kühne, W.O. “Toespraak deur die skrywer op 18 Desember 1962 by geleentheid van die oorhandiging van die medalje”
- Kühne, W.O. Lewenskets Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein
- Lekay, Rosalind “W.O. Kühne” Bibliografie opgestel vir ISKEMUS (Inligtingsentrum vir Kinder- en Jeuglektuur en media van die Universiteit van Stellenbosch Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein)
Resensies[wysig | wysig bron]
- J.A. Kruger se “Kinderkeur” Hoofstuk 2: http://uir.unisa.ac.za/bitstream/handle/10500/19524/Kruger__JA__0869816578__Section2.pdf?sequence=2&isAllowed=y
- Wiehahn, Rialette “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 16 no. 3, September 1976 | <urn:uuid:f99e10ae-5340-4cc2-a18c-3678a763938d> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/W.O._K%C3%BChne | 2019-07-19T10:50:53Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526210.32/warc/CC-MAIN-20190719095313-20190719121313-00040.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999996 | false |
Majuba-kragstasie
Majuba-kragstasie is 'n kragsentrale tussen Volksrust en Amersfoort in Mpumalanga, Suid-Afrika. Die kragsentrale is steenkool-aangedrewe en word deur Eskom bedryf. Dit is Eskom se enigste kragstasie wat nie aan 'n spesifieke myn gekoppel is nie en sy steenkool vanuit verskillende bronne ontvang.
Konstruksie aan die sentrale het in September 1983 begin. Die eerste eenheid is in April 1996 aan die netwerk gekoppel. Die laaste eenheid is teen April 2001 in werking gestel. Die Zaaihoekdam voorsien die sentrale van water.
Majuba het drie 665 MW droë-verkoelde eenhede en drie 716 MW nat-afgekoelde eenhede met 'n totale geïnstalleerde kapasiteit van 4 110 MW en 'n turbine Maksimum Deurlopende Waardering van 35,3% op die droë-verkoelde turbines en 37,7% op die nat-afgekoelde eenhede.[1]
Benewens steenkool word Majuba deur syngas aangedryf wat deur ondergrondse vergassing by 'n nabygeleë proefaanleg verkry word. Die proefaanleg lewer 3 000 tot 5 000 kubieke meter gas per uur. Die gas word met 'n 7-kilometer pyplyn met 'n deursnee van 600 mm na die kragstasie vervoer.[2][3][4]
Die kragstasie was in November 2014 in die nuus nadat 'n steenkoolsilo in duie gestort het. Dit het tot die toepassing van landswye beurtkrag gelei. Na bewering is toenemende vibrasie sedert Januarie 2014 in die silo waargeneem, wat tot die verswakking van die struktuur gelei het.[5]
VerwysingsWysig
- "Majuba Power Station". Eskom. Besoek op 2 November 2014.
- "ESKOM's underground coal gasification project" (PDF). European Commission. 2008-05-05. Besoek op 2011-09-04.
- Venter, Irma (2007-02-12). "Coal experts search for ways to cut emissions". Mining Weekly. Creamer Media. Besoek op 2011-09-04.
- Hannah, Jessica (2011-08-12). "Coal gasification demo plant design study under way". Mining Weekly. Creamer Media. Besoek op 2011-09-04.
- Eskom was glo bewus van probleme met silo, Maroela Media, 3 November 2014 | <urn:uuid:5ff21d1b-e3a9-4715-97a3-390a28708618> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Majuba-kragstasie | 2019-07-21T21:00:18Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00360.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999182 | false |
Boesman
Boesmans | |
---|---|
San-dorpie in Namibië | |
Totale bevolking: | 90 000+ |
Belangrike bevolkings in: | Botswana 55 000 |
Taal: | Khoisan-tale |
Geloofsoortuiging: | San-religie |
Verwante etniese groepe: | Khoikhoi, Xhosa, Basters, Griekwas. |
Die Boesmans of die San is 'n volk wat woonagtig is in Suider-Afrika. Hulle was oorspronklik jagter-versamelaars, deel van die Khoisan-groep en verwant aan die Khoikhoi wat, in teenstelling met die San, nomadiese veeboere was. Die Boesmans word beskou as die oorspronklike inwoners van Suid-Afrika en woon reeds 40 000 jaar lank in die suidweste van die land. Uit die gebied wat vandag as Botswana bekend staan, het die Khoikhoi waarskynlik 2 000 jaar gelede na die Kaapprovinsie getrek, waar hulle die San aangetref het. Europeërs het hulle Hottentotte genoem, 'n verwysing na hul taal wat volgens die blankes só hortend gepraat is dat dit geklink het soos "hot" en "tot".[1] Hierdie twee groepe het saamgesmelt en staan vandag bekend as die Khoisan.
Naamgewing[wysig | wysig bron]
Die benaming Boesman kom van die Nederlandse woord bosjesman, aangesien dié mense tradisioneel in die veld tussen bossies gewoon het. Die benaming is dus van Europese oorsprong en nie selfgekose nie. Terselfdertyd is die benaming San oorspronklik deur die Boesmans se etnies verwante, tradisionele mededingers, die Khoikhoi gebruik. Die woord is neerhalend gebruik en beteken buitestaander.[2] Die Khoisan het geen kollektiewe benaming vir hulself nie, en verwys na hulself volgens enger stam- of groepname, soos Ju/'hoansi (woonagtig tussen die grens van Noord-Namibië en Botswana), Hai//om (woonagtig naby die Etosha Nasionale Park) of !Kung. In hierdie name verteenwoordig die leestekens verskillende kliekklanke.[3] Alhoewel die woord Boesman deur sommige as polities-verkeerd beskou word, verkies baie van dié mense die benaming bo San.[4]
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons bevat media in verband met San people. |
Etniese groepe in Suid-Afrika | |||
---|---|---|---| | <urn:uuid:eaf096a3-f82d-4cc6-a496-00aeccff3c70> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Boesmans | 2019-07-23T03:25:54Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528687.63/warc/CC-MAIN-20190723022935-20190723044935-00520.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999986 | false |
Eonoteem
’n Eonoteem is die chronostratigrafiese weergawe van ’n geochronologiese eon. Eonoteme word weer onderverdeel in erateme. Dus is ’n eonoteem die totale gesteentes wat afgeset is tydens ’n spesifieke eon, terwyl laasgenoemde die tydperk is waarin die gesteentes gevorm is.
Die meeste eonoteme en eons het dieselfde naam. Met Proterosoïkum kan byvoorbeeld die eonoteem of eon bedoel word.
Daar was altesaam vier eonoteme/eons. Hulle is van oud tot jonk: | <urn:uuid:f63b1923-1212-4d0b-a1e6-35aacef1cc64> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Eonoteem | 2019-07-23T02:58:31Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528687.63/warc/CC-MAIN-20190723022935-20190723044935-00520.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999977 | false |
Venus
- Hierdie artikel handel oor die planeet Venus. Vir ander betekenisse van die naam, sien Venus (dubbelsinnig).
Venus, soos waargeneem deur die Mariner 10-wenteltuig. | ||||||||||
Wentelbaaneienskappe | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Epog J2000 | ||||||||||
Afelium | 108 942 109 km 0.728 231 28 AE | |||||||||
Perihelium | 107 476 259 km 0.718 432 70 AE | |||||||||
Semihoofas | 108 208 930 km 0.723 332 AE | |||||||||
Wentelperiode | 224.700 69 dae 0.615 197 0 jare 1,92 Venus solar dae | |||||||||
Sinodiese periode | 583.92 dae[1][2] | |||||||||
Gem. omwentelingspoed | 35,02 km/s | |||||||||
Hellingshoek | 3,394 71° (tot Ekliptika) 3,86° (tot die son se ewenaar) 2.19° (tot onveranderbare vlakte)[3] | |||||||||
Lengteligging van stygende nodus | 76.670 69° | |||||||||
Periheliumhoek | 54.852 29° | |||||||||
Natuurlike satelliete | 0 | |||||||||
Fisiese eienskappe
Radius by ewenaar | 6 051,8 ± 1,0 km (0,949 9 Aardes) | |||||||||
Oppervlakte | 4,60×108 km2 (0,902 Aardes) | |||||||||
Volume | 9,38×1011 km3 (0.866 Aardes) | |||||||||
Massa | 4,868 5×1024 kg (0,815 Aardes) | |||||||||
Gem. digtheid | 5,204 g/cm3 | |||||||||
Oppervlak- aantrekkingskrag | 8,87 m/s2 0,904 g | |||||||||
Ontsnapping- snelheid | 10,46 km/s | |||||||||
Sideriese rotasieperiode | 243,018 5 dae | |||||||||
Rotasiespoed by ewenaar | 6,52 km/h 1,81 m/s | |||||||||
Ashelling | 177,3°[1] | |||||||||
Regte styging van noordpool | 18 h 11 min 2 s 272,76°[4] | |||||||||
Deklinasie | 67,16° | |||||||||
0,67 (geometries)[5] 0,90 (Bond)[5] | ||||||||||
Oppervlak-temp. Kelvin Celsius |
Skynmagnitude | −4,9[8][9] tot −3,8[10] | |||||||||
Hoekgrootte | 9,7"–66,0"[1] | |||||||||
Atmosfeer | ||||||||||
Oppervlakdruk | 93 bar 9,3 MPa | |||||||||
Samestelling | ~96,5% Koolstofdioksied spore van Waterstoffluoried |
Venus, die tweede planeet vanaf die Son, is vernoem na die Romeinse godin, Venus. Die planeet toon baie ooreenkomste met die Aarde ten opsigte van sy grootte en massale samestelling. Al die planete se wentelbane is ellipties maar Venus se baan is die naaste aan 'n sirkel met 'n middelpuntafwyking van minder as 1%.
Venus is nader aan die Son as die Aarde en daarom verskyn dit altyd in rigting van die Son aan die hemelruim. Van die aarde gesien is die grootste hoek (waarnemershoek) wat Venus en die Son in die hemelruim vorm , 47.8 °). Venus word dus gewoonlik 'n paar uur voor sonsopkoms of 'n paar uur na sonsondergang gesien. Wanneer Venus op sy helderste is kan dit selfs in die dag sigbaar wees wat dit een van twee hemelliggame buiten die son maak wat beide in die dag en nag sigbaar kan wees. Daar word dikwels na Venus as die môrester of die aandster verwys en is buiten die maan die helderste voorwerp in die naghemel.
Die siklus tussen 'n maksimum waarnemershoek en die daaropvolgende een duur 584 dae. Na hierdie 584 dae verstryk is Venus op 'n posisie 72 grade weg van die vorige een af. Aangesien 5 * 584 = 2920 wat gelykstaande is aan 8 * 365 (Aantal dae in aardjaar) sal Venus elke 8 jaar (minus die twee skrikkeldae) op dieselfde punt in die hemel verskyn. Hierdie siklus het in antieke Egipte as die Sothis-siklus bekend gestaan. Interessant genoeg is die getal 2920 ook byna gelykstaande aan presies 99 maanomwentelinge wat 29.5 dae duur.
Venus se unieke bewegings was al rondom 1600 v.C. bekend aan die antieke Babiloniërs en aan die Maja beskawing (wat 'n godsdienstige kalender ontwikkel het gebaseer op die bewegings van Venus). Die Masai stam in Afrika het die planeet Kileken gedoop na 'n mite daaroor genaamd "Die Weeskind". Sint Jerome het Venus, Lucifer gedoop, die gevalle engel wat volgens Christelike geskrifte uit die hemel gewerp is.
Die sterrekundige simbool van Venus word ook in Biologie gebruik vir die vroulike geslag. Dit verteenwoordig die godin Venus se handspieël: 'n sirkel met 'n kruisie daaronder. Die simbool verteenwoordig ook vroulikheid en die antieke alchemiste het dit gebruik om koper te verteenwoordig.
Daar word ook soms beweer dat die verband met geslag en vroulikheid te make het met die 266 dae tydsinterval tussen die minimum- en maksimumwaarnemershoek van Venus, wat min of meer ooreenstem met die tydsduur van 'n menslike swangerskap.
Fisiese kenmerke[wysig | wysig bron]
Atmosfeer[wysig | wysig bron]
Venus het 'n atmosfeer wat hoofsaaklik uit koolstofdioksied en 'n klein hoeveelheid stikstof bestaan, met 'n atmosferiese druk by die oppervlak wat 90 keer groter is as die van die aarde ('n druk gelyk aan 'n diepte van 1 kilometer onder die Aarde se oseane). Hierdie enorme CO2-ryke atmosfeer veroorsaak 'n sterk kweekhuis-effek en gevolglike uiterste oppervlaktemperature van so hoog as 500 °C in laagliggende dele op die planeet se ewenaar. Dit maak Venus se oppervlak warmer as dié van Mercurius al is Venus bykans dubbel die afstand vanaf die son en ontvang dit dus slegs ongeveer 25% van die straling (2613.9 W/m2 in die bolaag van die atmosfeer en slegs 1071.1 W/m2 by die oppervlak). As gevolg van die termiese traagheid en konveksie in sy digte atmosfeer wissel die dag- en nagtemperature op venus nie so dramaties nie ten spyte daarvan dat Venus se omwenteling om sy as bykans 'n volle Venusjaar neem, wat beteken dat Venus se oppervlak maar teen 'n skamele 6.5 km/h draai.
Die son se straling op die oppervlak is baie laag as gevolg van die planeet se baie dik wolkbedekking wat die meeste sonlig weer in die ruimte in terug weerkaats. Venus se bolometriese weerkaatsingsvermoë is ongeveer 60% en sy sigbare lig weerkaatsingsvermoë is selfs groter.
Die winde in die bolaag van die atmosfeer is sterk (300 km/h) maar by die oppervlak is die windspoed baie laer en gewoonlik maar 'n paar kilometer per uur. Die wolke bestaan hoofsaaklik uit swaeldioksied- en swaelsuurdruppels en bedek die planeet geheel en al, wat enige besonderhede van die oppervlak onsigbaar maak vir die menslike oog. Die temperatuur bo-op hierdie wolke is ongeveer −45 °C. Die gemiddelde oppervlaktemperatuur van Venus, soos deur NASA aangegee, is 464 °C. Die minimum temperatuur in die tabel aangegee is vir die bokant van die wolke en nie die oppervlak nie waar die temperatuur nooit laer as 400 °C val nie. (Hierdie temperatuur is voldoende om lood te smelt.)
Oppervlak[wysig | wysig bron]
Op Venus kan twee groot kontinentagtige hooglande onderskei word. Op die noordelike hoogland wat Ishtar Terra heet en ongeveer so groot as Australië is, word baie berge aangetref. Die hoogste punt is Maxwell Montes wat ongeveer 10 km bo die omliggende land uittroon. In die suidelik halfrond lê Aphrodite Terra wat in grootte vergelykbaar is met Suid-Amerika. Tussen hierdie hooglande word diepliggende dele gevind soos Atalanta Planitia, Guinevere Planitia en Lavinia Planitia. Die digte atmosfeer sorg daarvoor dat die meeste meteoriete opbreek voordat dit die oppervlak bereik en daarom is daar nouliks enige kraters op die Venus te vind. Oor die hele planeet heen kan groot afgeplatte vulkane gevind word. Met die uitsondering van Maxwell Montes is alle berge, vlaktes en ander geologiese strukture na werklike en mitologiese vroue vernoem.
Trivia[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Williams, David R. (15 April 2005). "Venus Fact Sheet". NASA. Besoek op 2007-10-12.
- Lorenz, Ralph D.; Lunine, Jonathan I.; Withers, Paul G.; McKay, Christopher P. (2001). "Titan, Mars and Earth: Entropy Production by Latitudinal Heat Transport" (PDF). Ames Research Center, University of Arizona Lunar and Planetary Laboratory. Besoek op 2007-08-21.
- "The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter". 2009-04-03. Besoek op 2009-04-10. (gemaak met Solex 10 geskryf deur Aldo Vitagliano)
- "Report on the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements of the planets and satellites". International Astronomical Union. 2000. Besoek op 2007-04-12.
- (2006) “Venus phase function and forward scattering from H2SO4”. Icarus 182 (1): 10–22. doi:10.1016/j.icarus.2005.12.014.
- "Venus: Facts & Figures". NASA. Besoek op 2007-04-12.
- "Space Topics: Compare the Planets: Mercury, Venus, Earth, The Moon, and Mars". Planetary Society. Besoek op 2007-04-12.
- Mallama, A. (2011). “Planetary magnitudes”. Sky and Telescope 121 (1): 51–56.
- "HORIZONS Web-Interface for Venus (Major Body=299)". JPL Horizons On-Line Ephemeris System. 2006-02-27 (GEOPHYSICAL DATA). Besoek op 2010-11-28. Gaan datum na in:
|date=
(help) - Espenak, Fred (1996). "Venus: Twelve year planetary ephemeris, 1995–2006". NASA Reference Publication 1349. NASA/Goddard Space Flight Center. Besoek op 2006-06-20.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons bevat media in verband met Venus (planet). |
- Arnett, Bill (2005). Venus
- Europese Ruimteagentskap (2005). Venus Express overview
- Grayzeck, Ed (2004). Venus Fact Sheet. NASA
- Grieger, Bjoern (2004). Picture “Real Venus”
- The Maya Astronomy Page (2002). Venus
- Mitchell, Don P. (2004). The Soviet Exploration of Venus
- Rosenthal, David. (2003). The Southernmost Rise of Venus at Uxmal, 1997
- Vienna University of Technology (2004). Venus Three-Dimensional Views
- Sjabloon:Journal reference issue [1]
- 3D VRML Venus globe
Die Sonnestelsel |
---|
Son • Mercurius • Venus • Aarde • Mars • Ceres • Jupiter • Saturnus • Uranus • Neptunus • Pluto • Haumea • Makemake • Eris |
Mane: Aarde • Mars • Asteroïdies • Jupiter • Saturnus • Uranus • Neptunus • Pluto • Haumea • Eris • Ringe: Jupiter • Saturnus • Uranus • Neptunus |
Planete • Dwergplanete • Kleinplanete Meteoroïdes • Asteroïdes • Asteroïdegordel • Sentoure • Trans-Neptunus-voorwerpe • Kuipergordel • Verstrooide skyf • Komete • Hillswolk • Oortwolk | | <urn:uuid:41f47439-6ed1-4766-a018-53caacaeb312> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Venus_(planeet) | 2019-07-16T23:13:48Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00304.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.99913 | false |
man
Jump to navigation
Jump to search
Inhoud
- 1 Afrikaans (af)
- 2 Engels (en)
- 3 Limburgs (li)
- 4 Nederlands (nl)
- 5 Ou Engels (ang)
- 6 Sweeds (sv)
- 7 Turks (tr)
- 8 Volapük (vo)
Enkelvoud | Meervoud |
---|---|
man | manne, mans |
- مَنْ , meervoud: مَنْسْ , مَنِی
- Volwasse manlike persoon.
- Aanspreekvorm en uitroep – ook teenoor vroue gebruik.
- 1. vrou
Enkelvoud | Meervoud |
---|---|
man | mans |
- Getroude, manlike persoon.
Enkelvoud | Meervoud |
---|---|
man | manne |
- Iemand wat tot 'n leër, die bemanning van 'n skip, ens. behoort.
Vertalings: man | |||
---|---|---|---|
- Sien Wikipedia vir meer inligting oor man.
Enkelvoud | Meervoud | |
---|---|---|
Naamwoord | man | men |
- Man, volwasse manlike persoon.
- Man, iemand wat tot 'n leër, die bemanning van 'n skip, ens. behoort.
- Man, aanspreekvorm en uitroep – ook teenoor vroue gebruik.
Enkelvoud | Meervoud |
---|---|
man m | men |
- 2. echgenoet
Enkelvoud | Meervoud | |
---|---|---|
Naamwoord | man m | mannen |
Verkleinwoord | mannetje, (Vlaams:) manneke |
mannetjes, (Vlaams:) mannekes |
Verouderde vorme | ||
Genitief | mans | mannen |
Datief | man | mannen |
- Man, volwasse manlike persoon.
- Man, aanspreekvorm en uitroep – ook teenoor vroue of kinders gebruik.
- Man, getroude, manlike persoon.
- 3. echtgenoot
Enkelvoud | Meervoud | |
---|---|---|
Naamwoord | man m | mannen, lieden, lui |
Verkleinwoord | mannetje, (Vlaams:) manneke |
mannetjes, luitjes, (Vlaams:) mannekes, luitjes |
Verouderde vorme | ||
Genitief | mans | mannen, lieden, lui |
Datief | man | mannen, lieden, lui |
- IPA:
- Man, iemand wat tot 'n leër, die bemanning van 'n skip, ens. behoort.
Naamval | Enkelvoud | Meervoud |
---|---|---|
Nominatief | mǫn m | męn |
Genitief | mǫnes | mǫna |
Datief | męn | mǫnum |
Akkusatief | mǫn | męn |
Instrumentaal | męn | mǫnum |
- Man, volwasse manlike persoon.
Naamval | Enkelvoud | Meervoud | ||
---|---|---|---|---|
Onbepaald | Bepaald | Onbepaald | Bepaald | |
Nominatief | man g | mannen | män | männen |
Genitief | mans | mannens | mäns | männens |
Naamval | Enkelvoud | Meervoud |
---|---|---|
Nominatief | man | |
Genitief | manın | |
Datief | mana | |
Akkusatief | manı | |
Lokatief | manda | |
Ablatief | mandan | |
Verdere verbuigings: man (verbuiging) |
- مان
- IPA: [mɑn], genitief: [mɑˈnɯn], datief: [mɑˈnɑ], akkusatief: [mɑˈnɯ], lokatief: [mɑnˈdɑ], ablatief: [mɑnˈdɑn]
Naamval | Enkelvoud | Meervoud |
---|---|---|
Nominatief | man | mans |
Genitief | mana | manas |
Datief | mane | manes |
Akkusatief | mani | manis |
Vokatief | o man | o mans |
- IPA:
- Man, volwasse manlike persoon. | <urn:uuid:5033dc73-1077-42e6-9b36-67c60655a918> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wiktionary.org/wiki/man | 2019-07-16T22:30:30Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00304.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.843203 | false |
Bespreking:1478
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie bladsy is 'n besprekingsbladsy waar verbeteringe tot die 1478-artikel bespreek word. Hierdie bladsy is nie 'n forum vir 'n algemene bespreking van die artikel se onderwerp nie. |
Artikelriglyne
Daaglikse bladtrekke | |
| <urn:uuid:910129d0-a9da-4b00-8c23-3a70de0ddaa4> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:1478 | 2019-07-19T10:32:39Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526210.32/warc/CC-MAIN-20190719095313-20190719121313-00064.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999991 | false |
Kategorie:Liedartikels sonder liedskrywers
Hierdie is 'n versteekte kategorie Dit kategoriseer bladsye vir administratiewe doeleindes. Dit vorm nie deel van die ensiklopedie nie. |
This category is for articles about songs where the article is missing the songwriters, because it has not been researched, noted in the relevant article, or available in a reliable source. If the songwriter is never likely to be known (e.g. for historical works), please use Category:Songwriter unknown.
Hierdie kategorie bevat geen bladsye of media nie. | <urn:uuid:c1653225-636c-430b-865c-4f3a68ad93ae> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Kategorie:Liedartikels_sonder_liedskrywers?from=Ih | 2019-07-19T11:05:49Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526210.32/warc/CC-MAIN-20190719095313-20190719121313-00064.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.909397 | false |
Verwante veranderings
Jump to navigation
Jump to search
Tik 'n bladsynaam om veranderinge aan bladsye te sien wat daarvan of daarheen skakel. (Om inskrywings van 'n kategorie te sien, tik Kategorie:Naam van kategorie). Veranderinge aan bladsye op u dophoulys word in vetdruk aangedui.
Lys van afkortings:
- N
- Met die wysiging is 'n nuwe bladsy geskep. (sien ook die lys van nuwe bladsye)
- k
- Hierdie is 'n klein wysiging
- b
- Hierdie wysiging is deur 'n bot gemaak
- D
- Wikidata-wysiging
- (±123)
- Bladsy is met die aantal grepe gewysig
16 Julie 2019
- Module:Citation/CS1; 20:38 -23 768 K175 Wysigings deur K175 teruggerol na laaste weergawe deur Fluxbot Etiket: Terugrol k
- Module:Citation/CS1; 20:37 +23 768 K175 Sinchroniseer vanaf en:Module:Citation/CS1 | <urn:uuid:5ad84d31-b79e-4ea4-8fb5-9bc16d0e8a56> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Spesiaal:OnlangseVeranderingsMetSkakels/Ennerdale | 2019-07-19T10:29:16Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195526210.32/warc/CC-MAIN-20190719095313-20190719121313-00064.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999922 | false |
betekenis
Jump to navigation
Jump to search
Inhoud
- 1 Afrikaans (af)
- 2 Nederlands (nl)
- Bekend sedert Middelnederlands (1240) as betekenisse, 'n afleiding van die werkwoord beteken(en) met die agtervoegsel -nisse. Die werkwoord self is uit Oudnederlands (10e eeu) bekend as beteikneda (geskryf as beceignedo). [1]
Enkelvoud | Meervoud |
---|---|
betekenis | betekenisse |
- be•te•ke•nis
- بِتَِيكِنِسْ , meervoud: بِتَِیكِنِسِی
- betékenis, meervoud: betékenisse
- Begrip, sin, inhoud.
- Bedoeling, strekking.
- Belangrikheid, belang, gewig.
- Hierdie woord se betekenis is nie duidelik nie.
- Watter betekenis hou hierdie dokument [...]] egter in vir meisies en vroue van verskeie gemeenskappe van Namibië?
- Dis 'n klein gebaar met groot betekenis.
Vertalings: 1.Begrip, sin, inhoud. | |||
---|---|---|---|
Vertalings: 2. Bedoeling, strekking. | |||
---|---|---|---|
Vertalings: 3. Belangrikheid, belang, gewig. | |||
---|---|---|---|
Enkelvoud | Meervoud | |
---|---|---|
Naamwoord | betekenis v | betekenissen |
- IPA:
- «Wat voor betekenissen heeft dit woord?»
- Watter betekenisse het hierdie woord? | <urn:uuid:06510dd7-6f48-4bfd-b085-316c5e59b691> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wiktionary.org/wiki/betekenis | 2019-07-23T02:39:36Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528687.63/warc/CC-MAIN-20190723022935-20190723044935-00544.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.997799 | false |
Tanis
GeskiedenisWysig
Djanet (ḏˁn.t) in hiërogliewe |
---|
Tanis | ||
Die ruïnes van Tanis. | ||
Koördinate | Koördinate: | |
Plaaslike naam | Djanet صان الحجر | |
Land | Egipte | |
Soort | Nedersetting | |
Geskiedenis | ||
Gestig | 21ste Dinastie of Nuwe Ryk |
Tanis het in die Derde Oorgangstydperk saam met Thebe gedien as ’n godsdienstige sentrum. Die eerste argeologiese bewyse kom uit die 21ste Dinastie, maar baie geleerdes glo dit dateer uit die laat Nuwe Ryk. Die stad is waarskynlik gestig nadat ’n tak van die Nyl toegeslik het en die inwoners na ’n nuwe gebied aan ’n ander tak getrek het. Tanis het later bekend geword as "die Thebe van Benede-Egipte".
Dit was die tuisstad van onder andere Smendes, die stigter van die 21ste Dinastie. Tydens die 22ste Dinastie het Tanis die politieke hoofstad van Egipte gebly, hoewel daar altyd ander stede in Benede- en Bo-Egipte was wat die hoofstad van ander dinastieë was. Dit was ’n belangrike handels- en strategiese stad, maar in die 6de eeu n.C. het die Manzala-meer gedreig om dit te verswelg. Die inwoners het die stad toe verlaat en ’n nabygeleë stad, Tennis, gestig.
RuïnesWysig
Verskeie argeologiese uitgrawings is van die 19de eeu af by Tanis gedoen, onder andere deur Flinders Petrie en Auguste Mariette. In 1866 is die Verordening van Canopus op die terrein ontdek. Dit was soortgelyk aan die Rosettasteen en is net soos laasgenoemde geskryf in Egiptiese hiërogliewe, Demoties en Grieks. Dit het baie daartoe bygedra dat die antieke hiërogliewe ontsyfer kon word.
Daar is verskeie tempels, onder meer die hooftempel wat aan die god Amoen gewy is, en ’n baie belangrike dodeakker van die Derde Oorgangstydperk. Dit bevat die enigste farao-grafte wat nie in antieke tye geplunder is nie; ’n paar is in 1939 en 1940 ontdek met ’n skatkis van goud, juwele, edelstene en dodemaskers. | <urn:uuid:92bc5373-0ad7-4094-9ef9-6fec8ca10282> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Tanis | 2019-07-15T17:56:06Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195523840.34/warc/CC-MAIN-20190715175205-20190715201205-00168.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 1.000001 | false |
Bespreking:Kevin Connolly (akteur)
Jump to navigation
Jump to search
Hierdie bladsy is 'n besprekingsbladsy waar verbeteringe tot die Kevin Connolly (akteur)-artikel bespreek word. Hierdie bladsy is nie 'n forum vir 'n algemene bespreking van die artikel se onderwerp nie. |
Artikelriglyne
Daaglikse bladtrekke | |
| <urn:uuid:b32d0c95-65b8-4e74-8d89-a7d1e45138fe> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Bespreking:Kevin_Connolly_(akteur) | 2019-07-16T23:15:25Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00328.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999953 | true |
Wjatsjeslaf Zoedof
Jump to navigation
Jump to search
Wjatsjeslaf Dmitrijewitsj Zoedof | |
---|---|
Naam: | Wjatsjeslaf Dmitrijewitsj Zoedof |
Geboorteland: | Sowjetunie |
Bekendheid: | Ruimtevaarder |
Geboortedatum: | 8 Januarie 1942, Bor |
Rang: | Kolonel, Lugmag van die Sowjetunie |
Gekose: | in 1965 gekies om 'n ruimtevaarder te wees |
Ruimtetyd: | 2d 00u 06m |
Sending: | Sojoes 23 |
Zoedof het op 14 Mei 1987 sy pensioen geneem. Hy is getroud met twee kinders.
- Toekennings of eerbewyse ontvang:
- Held van die Sowjetunie
- Pilot-Cosmonaut USSR
- Jubilee Medal "Twenty Years of Victory in the Great Patriotic War 1941-1945"
- Jubilee Medal "In Commemoration of the 100th Anniversary since the Birth of Vladimir Il'ich Lenin"
- Jubilee Medal "50 Years of the Armed Forces of the USSR"
- Medal "For Merit in Space Exploration" (Russiese Federasie) | <urn:uuid:8bd35e7c-e252-4762-a75d-e04b967319be> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Wjatsjeslaf_Zoedof | 2019-07-16T22:54:12Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00328.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.885521 | false |
Wyn
Wyn is 'n alkoholiese drankie, gemaak deur die fermentasie van druiwesap.[1] Die natuurlike chemiese balans van druiwe is sodanig dat dit kan gis sonder dat suikers, suur, ensieme of ander voedingstowwe bygevoeg hoef te word.[2] Wyn word gemaak deur geperste druiwe te laat gis, deur middel van verskillende soorte gis. Dié verorber die suikers in die druiwe en skakel dit oor na alkohol. Verskillende variëteite van druiwe en tipes gis word gebruik, afhangende van die soort wyn wat gemaak word.[3]
Alhoewel ander vrugte soos appels en bessies ook gegis kan word, word die wyn wat dit produseer gewoonlik vernoem na die vrug waarvan dit gemaak is, (byvoorbeeld appelwyn of vlierbessiewyn) en staan dit generies bekend as vrugtewyn. Ander soorte, soos garswyn en ryswyn (soos byvoorbeeld sake), word gemaak van stysel en proe meer soos bier en sterk drank as wyn, terwyl gemmerwyn versterk word met brandewyn. In hierdie gevalle verwys die woord wyn eerder na die hoër alkoholinhoud as na die vervaardigingsproses.[4]
Wyn is baie geskiedkundig: dit dateer terug na ongeveer 6 000 voor Christus en het waarskynlik sy oorsprong gehad in die landgebiede wat tans binne die grense van Georgië en Iran is.[5][6] Wyn het na alle waarskynlikheid teen ongeveer 4 500 voor Christus sy verskyning in Europa gemaak, in die hedendaagse Bulgarye en Griekeland is. Dit was algemeen verkrygbaar in Ou Griekeland, Thrakië en Rome. Wyn het ook 'n belangrike rol gespeel in godsdiens dwarsdeur die geskiedenis. Die Ou Griekse god Dionusos en die Romeinse god Bakgos het wyn verteenwoordig, en die drank word ook gebruik in Christelike en Joodse seremonies soos die Nagmaal en "Kiddush" (Hebreeus: קידוש, letterlik, "heiligmaking", 'n seënwens wat oor wyn of druiwe uitgespreek word om die Sabbat of 'n Joodse heilige dag te heilig).
Die woord "wyn" ontspring van die Proto-Germaanse wortel *winam, 'n vroeë bruikleen vanaf die Latyn vinum, ("wyn" of "druiwestok"), wat op sy beurt weer kom vanaf die Proto-Indo-Europese stam *win-o-.[7][8] Soortgelyke woorde vir wyn of druiwe word ook gevind in die Semitiese tale (sien byvoorbeeld die Arabiese woord ﻭﻳﻦ wayn) en die Georgiese woord ğvino.[9]
Inhoud
- 1 Geskiedenis
- 2 Druifsoorte
- 3 Klassifikasie
- 4 Oesjare
- 5 Wynproe
- 6 Wynversameling
- 7 Produksie
- 8 Verbruik
- 9 Invloed op die gesondheid
- 10 Verpakking en bewaring
- 11 Sien ook
- 12 Verwysings
- 13 Verdere leesstof
- 14 Eksterne skakels
Geskiedenis[wysig | wysig bron]
Die oudste beskikbare getuienis van wyngeskiedenis in Europa dateer na 4 500 v.C. en kom voor in argeologiese opgrawings in Griekeland.[12][13][14] Dieselfde opgrawings bevat ook die wêreld se vroegste getuienis van die pars van wyn.[15] In Ou Egipte het wyn deel geword van die opgetekende geskiedenis en het daar 'n belangrike rol gespeel in hul seremonies. Spore van wyn wat dateer vanaf die tweede en eerste millenniums v.C., is ook in China gevind.[16]
In die Middeleeue het die Rooms-Katolieke Kerk die gebruik van wyn sterk ondersteun, aangesien dit nodig was om die mis te vier. In plekke soos Duitsland was biergebruik verban en is dit gesien as goddeloos en barbaars, terwyl die drink van wyn weer beskou was as opgevoed en 'n blyke van die bekering na Christenskap.[17]
In die Islamitiese wêreld (tydens die Goue Era van Islam) was wyn verbode. Nadat Geber en ander Moslem-alchemiste egter baanbrekerswerk op die gebied van die distillasie van wyn gedoen het, is dit wetlik gemaak in die gebruik van die kosmetiek en medisyne.[18] Die tiende-eeuse Persiese filosoof en wetenskaplike El-Biruni beskryf resepte waarin kruie, minerale en selfs edelgesteentes met wyn vermeng is vir medisinale redes. Wyn het so aanbiddingswaardig geword en die effek daarvan so gevrees dat uitvoerige teorieë ontwikkel is omtrent watter edelgesteentes die negatiewe newe-effekte daarvan die beste kon teenstaan.[19]
Druifsoorte[wysig | wysig bron]
Wyn word gewoonlik gemaak van een of meer variëteite van die Europese spesie Vitis vinifera, soos Pinot Noir, Chardonnay, of Merlot. As een van hierdie variëteite gebruik word as die oorheersende druif (gewoonlik wetlik bepaal as 'n minimum van 75% of 85%), is die resultaat bekend as 'n variëteitswyn, in teenstelling met 'n versnede wyn. Versnede wyne word nie as minderwaardig tot die variëteitswyne beskou nie; inderwaarheid is sommige van die wêreld se mees gesogte en duurste wyne vanaf streke soos Bordeaux en die Rhône-vallei, versnede wyne van verskillende druifvariëteite in dieselfde wynjaar.
Wyn kan ook gemaak word van ander spesies druiwe of druifkruisings, wat geskep word deur die genetiese vermenging van twee druifspesies. Vitis labrusca (waarvan die Concord-druif 'n kultivar is), Vitis aestivalis, Vitis rupestris, Vitis rotundifolia en Vitis riparia is inheemse Noord-Amerikaanse druiwe wat meesal verbou word vir die verbruik van vrugte, of die produksie van druifkonfyt, -sap of -jellie, maar soms vir wynmaak gebruik word.
Kruising moet nie verwar word met die praktyk van enting nie. Die meeste van die wêreld se wingerde is beplant met die V. vinifera-wynstokke wat geënt is op spesies van Noord-Amerikaanse wortelstok. Dit is 'n algemene praktyk omdat die Noord-Amerikaanse druiwespesies weerstand bied teen druifluise (ook genoem filloksera), 'n luis wat uiteindelik die wynstok vernietig. In die laat 19de eeu is Europa se wingerde deur hierdie gogga vernietig, wat gelei het tot massiewe wynstoksterftes en uiteindelik herplanting. Enting word in elke wynproduserende land gedoen, behalwe in die Kanarie-eilande, Chili en Argentinië, die enigste lande wat tot nou toe nog nie aan die insek blootgestel is nie.[20]
Binne die konteks van wynproduksie is terroir 'n konsep wat die variëteite van die druiwe, die hoogte bo seespieël en vorm van die wingerd, die tipe en chemiese samestelling van die grond, die klimaat en seisoenstoestande en die plaaslike giskulture omvat. Die reikwydte van moontlikhede in terroir kan tot 'n groot verskil tussen wyne lei en dit beïnvloed ook die gisting, afwerking en verouderingsprosesse. Baie wynkelders gebruik groei- en produksiemetodes wat die aroma en smaakinvloed van hul unieke terroir behou of verskerp.[21] Aan die ander kant wil die produsente van massaproduksie-tafelwyn of ander goedkoper wyne nie smaakverskille hê nie; hulle poog eerder om dieselfde konsistensie te verkry. Diesulke produsente poog om verskille in druifoorsprong te minimaliseer deur die gebruik van produksietegnieke soos mikro-oksigenering, tannienfiltrering, kruisvloeifiltrering, dunlaagverdamping en kegeltolling. [22]
Klassifikasie[wysig | wysig bron]
Regulasies beheer die klassifikasie en verkope van wyn in talle gebiede van die wêreld. Europese wyne neig om volgens streek geklassifiseer te word (soos byvoorbeeld Bordeaux en Chianti), terwyl nie-Europese wyne meestal geklassifiseer word deur die tipe druif (byvoorbeeld Pinot Noir en Merlot). Desnieteenstaande veroorsaak markerkenning van spesifieke gebiede dat gebiedserkenning al hoe meer opgemerk word op nie-Europese wynetikette. Voorbeelde van erkende areas sluit in: die Napa-vallei in Kalifornië, die Barossa-vallei in Australië, die Willamette-vallei in Oregon in die VSA, Marlborough in Nieu-Seeland en Douro in Portugal.
Sommige versnede wynname is handelsmerke en die gebruik daarvan word beperk deur handelsmerkwetgewing eerder as deur spesifieke wynwette. 'n Voorbeeld hiervan is die Meritage-wyn, gewoonlik 'n Bordeaux-styl versnit van Cabernet Sauvignon en Merlot. Dit mag ook versnitte van Cabernet Franc, Petit Verdot en Malbec bevat. Kommersiële gebruik van die uitdrukking "Meritage" word slegs toegelaat deur middel van lisensie-ooreenkomste met 'n organisasie met die naam van die "Meritage Association".
Klassifikasies in Europa[wysig | wysig bron]
Frankryk het 'n benoemingsisteem wat baseer word op die terroir-konsep, met klassifikasies wat wissel vanaf Vin de Table (tafelwyn) op die laagste vlak, na Vin de Pays en Vin Délimité de Qualité Supérieure en die hoogste Appellation d'Origine Contrôlée.[23][24] Portugal het 'n soortgelyke sisteem en was die baanbreker op hierdie tegniek deurdat 'n koninklike privilegie in 1756 die Afgebakende Douro-gebied geskep het en wynproduksie en -handel gereguleer het.[25] Duitsland het 'n soortgelyke pad gevolg in 2002, alhoewel hul sisteem nog nie die outoriteit verkry het van dié in ander lande nie.[26][27] Spanje en Italië het 'n dubbele klassifikasiesisteem gebaseer op die oorsprongsgebied en produkkwaliteit.[28][29]
Klassifikasie buite Europa[wysig | wysig bron]
Meeste van die wynsoorte buitekant die tradisionele wyngroeiersgebiede van Europa word gewoonlik geklassifiseer deur die druifsoort eerder as deur terroir of gebied van oorsprong, alhoewel daar nie-amptelike pogings is om hulle volgens kwaliteit te klassifiseer.[30][31]
Oesjare[wysig | wysig bron]
'n "Oesjaarwyn" is een wat gemaak is van druiwe wat alles of meestal geoes is in 'n sekere spesifieke jaar en as sulks 'n etiket dra wat dit vertoon. Die meeste lande laat wel toe dat 'n oesjaarwyn 'n gedeelte mag bevat wat nie vanaf die geëtiketteerde oesjaar af kom nie. In die VSA moet 'n oesjaarwyn ten minste 95% van sy volume verkry vanaf druiwe wat in daardie jaar geoes is, om te mag dateer en etiketteer word met 'n land van oorsprong of Amerikaanse Wynbouarea (AWE) (soos die Sonoma-vallei).[32] Indien die land van oorsprong of AWE nie op die etiket verskyn nie, is die persentasie wat vereis word slegs 85%.[32]
Verskille in 'n wyn se karakter van jaar tot jaar kan subtiele verskille oplewer in kleur, smaak, "neus", liggaam en ontwikkeling. Veral goeie kwaliteit rooi tafelwyne kan met ouderdom verbeter in smaak, mits dit korrek geberg word.[33] Gevolglik is dit nie ongewoon vir wynentoesiaste en -handelaars om bottels van 'n besonder goeie oesjaar te hou vir toekomstige gebruik nie.
Oesjaarwyne word gewoonlik in 'n enkele bottelslag gebottel sodat elke bottel 'n soortgelyke smaak sal hê. Die verskillende weersomstandighede in verskillende oesjare kan 'n groot rol speel in die karakter van die wyn, met die gevolg dat verskillende oesjare van dieselfde wingerd af dramaties van mekaar kan verskil in geur en kwaliteit.[34] Daarom word oesjaarwyn vervaardig om individueel karakteristiek van die oesjaar te wees, asook om spogprodukte van die vervaardiger te wees. Meerderwaardige oesjaarwyne vanaf agtenswaardige produsente en streke sal dikwels baie hoër verkoopspryse beding as hulle gewone eweknieë.
Sommige oesjaarwyne, soos die Brunello's word slegs gemaak in beter-as-gemiddelde jare.
Nie-oesjaarwyn kan versnee word met meer as een oesjaar ter wille van konsistensie, 'n proses wat wynmakers toelaat om 'n betroubare bemarkingsbeeld te behou en verkope selfs in swakker jare te handhaaf.[35][36]
'n Onlangse studie het bevind dat die oesjaar vir gewone wynverbruikers nie so betekenisvol is ten opsigte van hul persepsie van wynkwaliteit, as wat huidig geglo word nie, maar dat wynproewers dit steeds van groot belang ag.[37]
Wynproe[wysig | wysig bron]
Wynproe is die sintuiglike ondersoek en beoordeling van wyn. Wyne kan geklassifiseer word in verband met die wyn se effek op die wynproewer se smaak. Wyne bestaan uit chemiese samestellings wat soortgelyk of identies aan dié in vrugte, groente en speserye is. Die soetheid van die wyn word bepaal deur die agtergeblewe hoeveelheid suiker nadat gisting voltooi het, in verhouding met die suurheid teenwoordig in die wyn. Droë wyn het byvoorbeeld slegs 'n klein hoeveelheid agtergeblewe suiker. Onervare wyndrinkers is dikwels geneig om die smaak van ryp vrugte te verwar met die soetheid, terwyl dié wyn baie droog is.
Individuele smake kan ook geproe word, omdat druiwesap en wyn 'n gekompliseerde mengsel van organiese molekules soos esters en terpene kan bevat. Fynproewers kan dikwels 'n onderskeid maak tussen geure wat kenmerkend is van 'n spesifieke wyn (soos byvoorbeeld Chianti en suurkersie) en geure wat die resultaat is van ander faktore in die wynmaakproses, of dié geure beplan is of nie.
Die mees tipiese beplande geurelement in wyn is dié wat verkry word deur middel van die veroudering van die wyn in eikevate; sjokolade-, vanielje- of koffiegeure is feitlik altyd die gevolg van die eikblootstelling en nie van die druif self nie.[38] Piesanggeure (isoamielasetaat) is die produk van die gismetabolisme, net soos bederwingsgeure soos sweet-, plaaswerf-, pleister- (4-etielfenol en 4-etielguaiako]),[39] en vroteierreuke (swaelwaterstof).[40] Sommige variëteite mag ook 'n metaalgeur hê, omdat sekere soute wateroplosbaar is (soos kalksteen) en deur die wyn absorbeer word.
Wynaroma ontspring van vlugtige samestellings in die wyn wat in die lug vrygestel word.[41] Verdamping van hierdie samestellings word bespoedig deur klein sirkelvormige bewegings met die wynglas te maak of deur die wyn teen kamertemperatuur te bedien. Baie wyndrinkers verkies dit selfs om rooiwyne wat reeds hoogs aromaties is, soos Chinon en Beaujolais, verkoel te bedien. [42]
Wynversameling[wysig | wysig bron]
Sommige skaars wyne van die hoogste gehalte is só duur dat dit die duurste van alle voedselitems is en uitstekende oesjare van die beste wynkelders kan teen duisende Amerikaanse dollar per bottel verkoop word. Sulke wyne word deur sommige beskou as Veblen-goedere— dit wil sê, goedere waarvan die aanvraag toeneem in plaas van afneem soos wat die prys daarvan styg. Onder die mees algemene wyne wat ter wille van beleggingswaarde aangekoop word, is dié vanaf Bordeaux, kultwyne vanaf Kalifornië en verouderde portwyn. Hoogs versamelbare wyn het onder meer die volgende kenmerke:
- 'n Bewese prestasie in die verlede om goed te bly met die verloop van tyd.
- 'n Drinkvensterplato (met ander woorde die periode van ontwikkeldheid en benaderbaarheid) van vele jare lank.
- 'n Deskundige konsensus oor die wynkwaliteit.
Beleggings in goeie wyn lok bedrieërs aan wat staatmaak op hul prooi se gebrek aan kennis aangaande hierdie sektor van die wynmark.[43] Hierdie skelms vra gewoonlik geweldige hoë pryse vir wyne uit beroemde wynstreke wat nie 'n goeie oesjaar gehad het nie, of wat 'n laer status in daardie streek het, maar beweer dat hulle 'n gesonde beleggingsgeleentheid bied, onafhanklik van die op-en-af van ekonomiese siklusse. Goeie navorsing is dus, soos met enige ander belegging, noodsaaklik voordat 'n persoon in wynversameling belê. Vervalste etikette en bottels is nog 'n skelmstreek wat dikwels teëgekom by veilings van beroemde wyne soos die 1982 Château Pétrus.
Produksie[wysig | wysig bron]
Rangorde | Land | Produksie (in ton) |
---|---|---|
1 | Frankryk | 5,349,333 |
2 | Italië | 4,711,665 |
3 | Spanje | 3,643,666 |
4 | VSA | 2,232,000 |
5 | Argentinië | 1,539,600 |
6 | Turkye | 1,520,483 |
7 | China | 1,400,000 |
8 | Suid-Afrika | 1,012,980 |
9 | Chili | 977,087 |
10 | Duitsland | 891,600 |
Wyndruiwe groei feitlik uitsluitlik tussen die dertigste en vyftigste breedtegraad noord of suid van die ewenaar. Die heel suidelikste geleë wingerde is in die Sentraal-Otagogebied van Nieu-Seeland se Suid-eiland naby die 45ste breedtegraad,[46] en die heel noordelikste is in Flen, Swede, net noord van die 59ste breedtegraad.[47]
Uitvoerlande[wysig | wysig bron]
Verbruik[wysig | wysig bron]
Wyn is 'n gewilde en belangrike drankie wat 'n wye verskeidenheid Europese en Mediterreense kookkunste vergesel en verbeter, of dit nou die eenvoudige en tradisionele, of die mees gesofistikeerde en komplekse kos is. Die wyn dra by tot kos se genieting nie alleen as 'n drankie nie, maar dien ook as 'n smaakmiddel, veral in aftreksels en smore, aangesien sy suurheid 'n balans verleen aan sout- en soetgeregte.
Rooi-, wit- en vonkelwyn is die mees gewilde soorte wyn. Hulle staan ook bekend as ligte wyne omdat hulle slegs 10–14% alkoholinhoud per volume bevat. Aperitief- en dessertwyn bevat tussen 14–20% alkohol en word soms boonop versterk om hulle nog ryker en soeter te maak.
Sommige wynetikette stel voor dat die bottel eers 'n paar uur voor gebruik geopen moet word om die wyn te laat "asemhaal", terwyl ander weer dit aanbeveel dat dit onmiddellik gedrink moet word. Afgieting, die gebruik om wyn in 'n spesiale kraffie uit te skink net om dit te laat asemhaal, is 'n kontroversiële onderwerp in die wynbedryf. Behalwe dat dit die wyn met lug vermeng, kan afgieting met 'n filter 'n mens in staat stel om bitter afsaksels wat in die wyn kon gevorm het, te verwyder. Afsaksels kom meer dikwels voor in ouer wynbottels, maar jonger wyne baat gewoonlik meer by belugting.[50] Gedurende belugting laat die blootstelling van die jong wyne aan die lug dikwels die geure "ontspan' en dit laat hulle gladder smaak, met beter integrasie van aroma, tekstuur en geur. Ouer wyne, aan die ander kant, "verflou" gewoonlik, of verloor hul karakter- en geurintensiteit, as belugting te lank aanhou.[51] Ten spyte van al hierdie algemene reëls, is belugting nie noodwendig tot voordeel van alle wyne nie. 'n Wyn behoort geproe te word sodra dit oopgemaak word om vas te stel vir hoe lank dit belug moet word, of dat dit hoegenaamd nie eers gebeur nie.
Godsdienstige gebruike[wysig | wysig bron]
Wyn word algemeen gebruik tydens godsdienstige seremonies in baie kulture en streke. Drankoffers het dikwels ook wyn ingesluit en die rites gebruik deur die aanhangers van Dionusos het wyn as 'n gewyde middel gesien om 'n begogelende toestand daar te stel.
Wyn is 'n integrale deel van die Joodse wette en tradisies. Die Kiddush is 'n seënwens wat oor wyn of druiwesap uitgespreek word om die Sabbat of 'n Joodse heilige dag te heilig. Op Pesach word daar volgens die rabbynse leer van die mense verwag om vier glase wyn te drink.[52] In die tabernakel en in die tempel in Jerusalem, was wyn gebruik as 'n gedeelte van die offerandediens.[53]
In Christendom word wyn of druiwesap gebruik in die sakrament van die Nagmaal. Dit het sy oorsprong in die Evangelievertellings van die laaste keer wat Christus brood en wyn gedeel het met sy dissipels en sy volgelinge opdrag gegee het om dit voortaan te doen in herinnering aan hom (Die Evangelie volgens Lukas 22:19). Begrip oor die aard van die Nagmaal verskil onder verskillende Christendenominasies; die Rooms-Katolieke Kerk glo byvoorbeeld dat die brood en wyn verander in die werklike liggaam en bloed van Christus in 'n proses genaamd transubstansiasie. Wyn was gebruik in die Nagmaal deur alle Protestante groepe tot in 1869. 'n Metodiste-predikant Thomas Bramwell Welch (hy het later 'n tandarts geword) het die nuwe tegniek van pasteurisasie aangewend op druiwesap om die natuurlike gistingsproses daarvan te stop. Sommige Christene wat ook voorstanders van die geheelonthouersbeweging was, het daarop aangedring om van wyn na druiwesap oor te skakel, en die plaasvervanging daarvan het vinnig dwarsoor die Verenigde State gesprei. (Nietemin word die drankie steeds "wyn" genoem om in ooreenstemming te wees met die skriftuurlike verwysings.)[54]
Invloed op die gesondheid[wysig | wysig bron]
Die gesondheidseffekte van wyn (en alkoholiese drank in die algemeen) is die onderwerp van heelwat voortgaande studies.[56]
In die Verenigde State het rooiwynverbruik in die hoogte opgeskiet in die 1990's nadat 'n televisieprogram 60 Minutes positief daaroor berig het, en met ander nuusverslaggewing oor die Franse paradoks. Die Franse paradokseffek verwys na die vergelykende laer insidensie van koronêre vaatsiekte in Frankryk, ten spyte van hoë inname van versadigde vette in die Franse dieet. Epidemioloë vermoed dat hierdie verskynsel voorkom weens die hoë verbruik van wyne in Frankryk, maar die wetenskaplike getuienis hiervoor is huidig beperk.
Bevolkingstudies neem 'n J-kurwe-assosiasie waar tussen wynverbruik en die risiko van die ontwikkeling van hartsiekte.[57] Dit beteken dat geheelonthouers en drinkers wat baie inneem beide 'n verhoogde risiko het, terwyl gematigde drinkers 'n laer risiko het. Navorsingstudies bevind ook dat matige gebruik van ander alkoholiese drank ook beskermend teenoor die hart mag wees, alhoewel die assosiasie heelwat sterker is vir wyn. Daarby bevind studies dat rooiwyn 'n hoër beskermende effek het, ook vir kankervoorkoming, as witwyn. Navorsers vermoed dat dit die geval mag wees omdat rooiwyn meer polikarbolsure het as witwyn.[58]
Resveratrol, 'n natuurlike polikarboolsuur wat in rooiwyn voorkom, skyn om beide hartbeskermings- as chemobeskermingseffekte te hê in dierestudies.[59] Volgens 'n studie wat in "PLoS One" publiseer is, het lae dosisse resveratrol in die dieet van middeljarige muise 'n wydverspreide invloed op die genetiese hefbome van ouderdom en mag dit spesiale beskerming vir die hart bied. Dit boots diëte na wat 20-30 persent minder kalorieë het as 'n tipiese dieet.[60] Reveratrol word in druiweskilletjies vervaardig in antwoord op fungusinfeksie (ook tydens die blootstelling aan gis tydens die gistingsproses). Witwyn het min kontak met die skilletjies tydens die vervaardigingsproses en het dus laer hoeveelhede resveratrol.[61]
Ander goedaardige chemiese samestellings in wyn sluit in ander polikarboolsure, anti-oksidante en flavonoïede.[62] Rooiwyne van die suide van Frankryk en van Sardinië in Italië het die hoogste vlakke van proantosianidien, 'n samestelling wat aangetref word in druiwepitte en wat ook vermoedelik verantwoordelik is vir die kardiologiese voordele van rooiwyn. Rooiwyne vanaf hierdie streke het tussen twee tot vier keer meer proantosianidiene as ander rooiwyne. Op sy beurt onderdruk dié chemiese stof die sintese van endotelien-1, 'n peptied wat bloedvate laat saamtrek.[63]
'n Studie wat in 2007 gedoen is bevind dat beide rooi- en witwyne effektiewe anti-bakteriële middels is teen sekere stamme streptokokki.[64] In die verlede is wyn in sekere wêrelddele ook gebruik om wonde te behandel.[65]
Alhoewel die getuienis van beide laboratoriumstudies en epidemiologiese waarnemingstudies 'n beskermingsaksie teen hartsiekte impliseer, bestaan daar tot op hede (2009) nog geen kontroleproefnames wat rapporteer op die effek van alkoholiese drank op die risiko van die ontwikkeling van hartsiekte of beroerte nie. Voorts kan oormatige inname siektetoestande soos lewersirrose en alkoholisme veroorsaak.[66] Daarom maan die Amerikaanse Hartassosiasie mense om nie te begin drink as hulle nie reeds tevore gedrink het nie, maar vra dat mense eerder hul geneesheer moet raadpleeg aangaande die voordele en nadele van matige alkoholverbruik. [67]
Sulfiete kom in alle soorte wyn voor en is 'n natuurlike produk van die gistingsproses. Daarbenewens voeg baie wynmakers swaeldioksied by hul wyne om dit teen bederwing te beskerm. [68] Alhoewel dit gewoonlik nie 'n probleem vir die meeste mense is nie, kan diegene met asma nadelige effekte daarteenoor ondervind.
Die effek van wyn op die brein is ook bestudeer. Sommige navorsers het bevind dat wyn gemaak van die "Cabernet Sauvignon"-druifsoort die kans op Alzheimer se siekte in muise verminder,[69] maar 'n mens moet nie uit die oog verloor dat ander navorsers bevind het dat wyn die hippokampus meer beskadig as ander alkoholiese drankies in die geval van mense wat ly aan alkoholafhanklikheid.[70]
Verpakking en bewaring[wysig | wysig bron]
Die meeste wyn word in glasbottels verkoop en word verseël met kurkproppe. 'n Groeiende aantal wynmakers begin om ander soorte verseëlings te gebruik soos afskroefproppe of plastiese "kurkproppe". Sommige wyn word verpak binne swaar plastieksakke binne kartondose en word "bokswyn" of vatwyn genoem. Die wyn in die plastieksak word uitgeskink deur middel van 'n kraantjie in die kant van die kartondoos. Een voordeel van die vatwyn is dat dit vars bly tot 'n maand nadat dit geopen is, terwyl gebottelde wyn onmiddellik na die oopmaak daarvan begin oksideer. Alhoewel die alternatiewe verseëlingsmetodes ook goedkoper is en die verskynsel van "kurkpropbesmetting" vermy, blameer sommige wynkenners dié metodes vir ander probleme soos oormatige reduksie van die wyn.
Wynkelders (ook genoem "wynkamers" indien die bergplek bogronds is) is plekke wat spesifiek ontwerp is vir die berging en veroudering van wyn. In 'n "aktiewe" wynkelder word faktore soos temperatuur en voggehalte instandgehou deur 'n klimaatskontrolesisteem. Aan die ander kant is daar geen sulke kontrole in "passiewe" wynkelders nie en is die ligging van sulke kelders baie belangrik.
Wyn is 'n natuurlike bederfbare kosproduk. Alle soorte wyn sal mettertyd bederf as dit blootgestel word aan hitte, lig, trillings of selfs skommelings van temperatuur en voggehalte. As wyn korrek geberg word, behou dit nie alleen die kwaliteit daarvan nie, maar kan soos dit verouder verbeter in geur, aroma en kwaliteit. Die meeste deskundiges voel dat 12.778 °C (55 °F) die beste bergingstemperatuur is.
Sien ook[wysig | wysig bron]
Verwysings[wysig | wysig bron]
- Hierdie artikel is vertaal en gering verkort vanaf die Engelse Wikipedia-artikel "Wine".
- Wine, Encyclopedia Britannica aanlyn, afgelaai 24 Februarie, 2007.
- H. Johnson Vintage: The Story of Wine pp. 11–6 Simon & Schuster 1989 ISBN 0-671-79182-6
- "Introduction to Wine". 2basnob.com.
- Barley Wine, The Brewer's Corner, afgelaai 24 Februarie, 2007.
- "8,000-year-old wine unearthed in Georgia". The Independent. Besoek op 2003-12-28.
- World's Earliest Wine. Archeology, vol. 49 (1996), Afgelaai 24 Februarie 2007.
- Wynetimologie, etymonline.com, Afgelaai 24 Februarie, 2007.
- Foinos, Etymologicon Magnum
- Bretcher, T., etal, John Enjoys his Glass of Wine — Are there any English Words at all?, eHistLing Vol. 1.
- "8,000-year-old wyn unearthed in Georgia". The Independent. Besoek op 2003-12-28.
- Die wêreld se vroegste wyn. Archeology, vol. 49 (1996), Afgelaai 24 Februarie, 2004.
- Ancient Mashed Grapes Found in Greece Discovery News.
- Mashed grapes find re-write history of wine Zeenews
- "6500 year old Mashed grapes found".
- Ancient Mashed Grapes Found in Greece Discovery News.
- Wine Production in China 3 000 years ago.
- R. Phillips A Short History of Wine pp. 62–3 Harper Collins 2000 ISBN 0-06-093737-8
- Ahmad Y Hassan, Alcohol and the Distillation of Wine in Arabic Sources.
- Wine Drinking and Making in Antiquity: Historical References on the Role of Gemstones Wetenskaplikes soos El-Biruni, Theofrastus, Georg Agricola, Albertus Magnus, asook meer onlangse skrywers soos George Frederick Kunz beskryf gelukbringers- en medisinale gebruike vir die kombinasie van minerale en wyn.
- J. Robinson Jancis Robinson's Wine Course p. 97 Abbeville Press Publisher 2003 ISBN 0-7892-0883-0
- H. Johnson & J. Robinson The World Atlas of Wine pp. 22–3 Mitchell Beazley ISBN 1-84000-332-4
- M. Citriglia High Alcohol is a Wine Fault... Not a Badge of Honor WineGeeks.com
- "Wine classification". terroir-france. Besoek op 2007-06-22.
- "Terroir revisited: towards a working definition". wineanorak. Besoek op 2007-06-22.
- [1].
- "About German Wine". German wine society. Besoek op 2007-06-22.
- "German Wine Guide: Wine Laws and Classifications". The Winedoctor. Besoek op 2007-06-22.
- "Land of wines". Wines from Spain. Besoek op 2007-07-17.
- "Wine Classification — by Region or by Wine Type?". Wine Intro. Besoek op 2007-07-17.
- "Towards an Australian Wine Classification". Nicks Wine Merchants. Besoek op 2007-07-17.
- "Langton's Australian Wine Classification IV". Besoek op 2007-07-17.
- Title 27, Code of Federal Regulations (CFR) §4.27
- Encyclopaedia Britannica: wine
- A primer on wine vintages Frenchscout.com
- Platman, Clive (2002-10-02). "Wine: Lovely bubbly". Birmingham Post. Besoek op 2007-10-24.
- "Change to Vintage Date Requirements." Federal Register 70:84 (2 Mei 2006) bl. 25739.
- Roman L. Weil, Parker v. Prial: The Death of the Vintage Chart
- Major types of wine Frenchscout.com
- Brettanomyces Monitoring by Analysis of 4-ethylphenol and 4-ethylguaiacol ETS Laboratories Technical Bulletin
- Sulfides in Wine ETS Laboratories Technical Bulletin
- M. Jose Gomez-Miguez, Manuela Gomez-Miguez, Isabel M. Vicario and Francisco J. Heredia, Assessment of colour and aroma in white wines vinifications: Effects of grape maturity and soil type, Journal of Food Engineering, Volume 79, Uitgawe 3, April 2007, bl'e. 758–64.
- H. Johnson & J. Robinson The World Atlas of Wine bl'e. 44–5 Mitchell Beazley ISBN 1-84000-332-4
- McCoy, Elin. "Trophy Status and History Trump Taste in Fuss Over Old Wines." Bloomberg.com, 20 Maart, 2007.
- FAO production statistics
- Meissenheimer, Dirk Johann (2000). “'n Waardekettingontleding van die Suid-Afrikaanse wynbedryf”. doi:10019.1/51858.
- Courtney, S., New Zealand Wine Regions — Central Otago, 2001, Nagegaan op 24 Februarie 2007.
- Wine History Beer100.com
- FAO
- FAO
- H. Johnson & J. Robinson The World Atlas of Wine p. 46 Mitchell Beazley ISBN 1-84000-332-4
- "Fruity character and breathing times". New Straits Times. 2005-09-18. Besoek op 2007-10-24.
- "Jewish holidays FAQ".
- Neusner, Jacob (2000). The Halakhah: An Encyclopaedia of the Law of Judaism. Boston, Massachusetts: BRILL. p. 82. ISBN 9004116176.
- "Almost Like Wine". Time Magazine. 1956-09-03. Besoek op 2007-10-24.
- Tait, R. End of the vine. The Guardian Unlimited, Oktober 2005.
- J.B. German and R.L. Walzem, The health benefits of wine, Ann Rev Nutr 20 (2000), bl. 561–593.
- Stuart J., Adams. "Red Wine". nutra-smart.net. Besoek op 2007-07-17.
- "Cancer Prevention and Red Wine". MedicineNet. Besoek op 2007-07-17.
- Beata Olas, Barbara Wachowicz, Joanna Saluk-Juszczak and Tomasz Zielinski, Effect of resveratrol, a natural polyphenolic compound, on platelet activation induced by endotoxin or thrombin, Thrombosis Research, Volume 107, Issues 3–4, 15 Augustus 2002, pp. 141–5.
- Newswise: Agent in Red Wine Found to Keep Hearts Young Besoek op 3 Junie 2008.
- Lucie Fremont, Biological effects of resveratrol, Life Sciences, Volume 66, Uitgawe 8, 14 Januarie 2000, pp. 663–73.
- D.W. de Lange, From red wine to polyphenols and back: A journey through the history of the French Paradox, Thrombosis Research, Volume 119, Uitgawe 4, 2007, bl. 403–6.
- Corder, R.; W. Mullen, N. Q. Khan, S. C. Marks, E. G. Wood, M. J. Carrier and A. Crozier. “Oenology: Red wine procyanidins and vascular health”. Nature 444 (566): 566. doi:10.1038/444566a. Besoek op 2007-07-17.
- Daglia, M.; A. Papetti, P. Grisoli, C. Aceti, C. Dacarro, and G. Gazzani (2007). “Antibacterial Activity of Red and White Wine against Oral Streptococci”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 55 (13). doi:10.1021/jf070352q. Besoek op 2007-07-17..
- "Wine has anti-bacterial properties".
- General Information on Alcohol Use and Health, CDC, Retrieved 24 Februarie 2007.
- Alcohol, Wine and Cardiovascular Disease, American Heart Association, Nagegaan Februarie 2007.
- Ageing and Storing Wines, Wines of Canada, Nagegaan 5 Junie 2007
- G.M. Pasinetti and S.S. Percival, Cabernet Sauvignon Red Wine Reduces The Risk Of Alzheimer's Disease, ScienceDaily, 21 September 2006, Retrieved 18 Maart 2008
- Germany's Göttingen University, Wine is worse for brain than beer, scientists reveal in blow for women drinkers, Daily Mail, UK, 17 Maart 2008
Verdere leesstof[wysig | wysig bron]
- Foulkes, Christopher (2001). Larousse Encyclopedia of Wine. Larousse. ISBN 2-03-585013-4.
- Johnson, Hugh (2003). Hugh Johnson's Wine Companion (5th edition uitg.). Mitchell Beazley. ISBN 978-1-84000-704-6.
- McCarthy, Ed; Mary Ewing-Mulligan, Piero Antinori (2006). Wine for Dummies. HarperCollins. ISBN 0-470-04579-5. Aanhaling gebruik verouderde parameter
|coauthors=
(help) - MacNeil, Karen (2001). The Wine Bible. Workman. ISBN 1-56305-434-5.
- Pigott, Stuart. Planet Wine: A Grape by Grape Visual Guide to the Contemporary Wine World. Mitchell Beazley. ISBN 978-1-84000-776-3.
- Robinson, Jancis (2006). The Oxford Companion to Wine (3rd edition uitg.). Oxford: OUP. ISBN 0-19-860990-6.
- Zraly, Kevin (2006). Windows on the World Complete Wine Course. Sterling. ISBN 1-4027-3928-1.
Eksterne skakels[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons bevat media in verband met Wyn. |
- The Wineanorak deur wynskrywer Jamie Goode.
- Robert Parker Aanlyn deur wynresensent Robert M. Parker, Jr.
- The Wine Spectator, 'n gewilde wyntydskrif | <urn:uuid:e2b91581-89dd-4751-abaa-a1e39ad675a8> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.wikipedia.org/wiki/Wyn | 2019-07-16T22:53:37Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195524972.66/warc/CC-MAIN-20190716221441-20190717003441-00328.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa"
],
"in_footer": [
false
],
"in_head": [
true
],
"location": [
"link_tag"
],
"version": [
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999845 | false |
Boere
- Hierdie artikel handel oor die etniese bevolkingsgroep. Vir enige persoon wat op 'n plaas werk, sien Boer (landbou).
Die Boere is 'n geskiedkundige term wat verwys na 'n etniese en kulturele groep wat bestaan het uit die afstammelinge van die hoofsaaklik Nederlandssprekende boere en hulle families wat hulle in die 1800's in die Oranje-Vrystaat, Transvaal en, tot 'n mindere mate, Natal gevestig het en daar 'n aantal Boererepublieke gestig het. Die groep sluit in die nakomelinge van die Voortrekkers wat die Kaapkolonie in die begin van die 19de eeu tydens die Groot Trek verlaat het, Kaapse burgers wat later na die Transvaal of Vrystaat geïmmigreer het en geassimileerde immigrante uit Europa. Verskeie redes word aangegee vir die verlaat van die Kaapkolonie waaronder ontevredenheid met die Britse koloniale regering, voortdurende grensoorloë tussen die Xhosas en die inwoners van die Kaapkolonie met gepaardgaande gebrek aan sekuriteit, gebrek aan grond, die afskaffing van slawerny in die Kaap, arbeidsprobleme en politiese marginalisering.[2]
Boere | |
---|---|
Totale bevolking: | 1 500 000+[1] |
Belangrike bevolkings in: | Suid-Afrika, Namibië, eSwatini |
Taal: | Afrikaans |
Geloofsoortuiging: | Christene (Protestante) |
Verwante etniese groepe: | Nederlanders, Friese, Vlaminge; Duitsers, Engelse, Franse, Skotte; Kleurlinge, Rehoboth-basters, Griekwas |
Die term Boere het aanleiding gegee tot 'n aantal woordsamestellings wat verband hou met die kultuur en gebruike van die Boere insluitend: boeresport, boeretroos, boerekos, boerehaat, Boerejood, boereperd of boerperd, ens. Die oorloë tussen die Boererepublieke, die Oranje-Vrystaat en die Zuid-Afrikaansche Republiek word soms die Eerste- en Tweede Boereoorloë genoem. Die term Boerevolk is ook histories gebruik as 'n alternatiewe benaming van die Afrikaners of 'n gedeelte daarvan.[3] Die term is ook in baie ander tale oorgeneem soos Engels: Boers, Frans: Les Boers, Portugees Os bóeres en Duits: Die Buren. Die term is later met beide positiewe (prysende) en negatiewe (beledigende) konnotasie in die letterkunde en alledaagse lewe gebruik om na Afrikaners te verwys.[4][5]
Inhoud
GeskiedenisWysig
OorsprongWysig
Die Boere was afstammelinge van setlaars wat hulle sedert die 1650's tot die 1800's in Suid-Afrika gevestig het. Hulle is merendeels die nasate van Nederlanders, Vlaminge, Franse Hugenote en Duitsers. In kleiner getalle vorm ook Skandinawiërs, Portugese, Italianers, Pole, Skotte, Engelse, Iere en Walliesers deel van die Boerevolk se voorouers. Verder het ondertrouery met inheemse Khoi en ingevoerde slawe uit ander dele van Afrika, Maleisië en Indië ook bygedra tot die Boere-genepoel. Sulke gemengde afstammelinge is later as Kleurlinge gekwalifiseer onder Apartheidwetgewing, en daarna as Afrikaanses of Bruinmense in die post-Apartheid era. Die Boere was oorwegend Christene en streng Calvinisties. 'n Minderheid maar nogtans 'n noemenswaardige getal behoort aan Pinkster groeperings.
Trekboere en die Groot TrekWysig
Twee groepe emigrante het die Kaapkolonie in die tweede kwart van die 19de eeu verlaat. Die eerste hiervan was die Trekboere wat opsoek na beter weivelde oor die grense van die kolonie getrek het. Die tweede groep was die Grensboere in die Oos-Kaap, wat 'n sterker politieke dryf gehad het om die kolonie te verlaat, wat die Groot Trek onderneem het en wat later as die Voortrekkers sou bekend staan. Die Voortrekkers se migrasie het in 1835 begin as gevolg van ontevredenheid met die Britse koloniale owerheid, aanhoudende grensoorloë, gebrek aan grond, arbeidsprobleme en 'n gevoel dat hulle polities gemarginaliseer is.[2]
In 'n geskiedkundige konteks kan die term "Boer" verwys na 'n inwoner van een van die Boererepublieke of na diegene wat kulturele Boere was.
Anglo-BoereoorloëWysig
Die Boere het twee oorloë aan die einde van die 19de eeu geveg om hulle internasionaal-erkende lande, die Zuid-Afrikaansche Republiek en die Oranje Vrystaat teen dreigende anneksasie deur Brittanje te verdedig. Die oorloë staan amptelik bekend as die Eerste Vryheidsoorlog en die Tweede Vryheidsoorlog.
- "Neem 'n Nederlandse gemeenskap van die soort wat hulself vir vyftig jaar verweer het teen al die mag van Spanje, op 'n tyd toe Spanje die voorste wêreldmag was. Vermeng hulle met 'n telg van daardie onvermurfbare Franse Hugenote wat hul tuiste en besit prysgegee het, en hul land vir altyd agtergelaat het ten tyde van die Edik van Nantes se herroeping. Die produk moet uiteraard een van die mees geharde, lewenskragtige, onoorwinlike rasse wees om ooit op die aarde gesien te word. Neem hierdie gedugte mense en oefen hulle sewe geslagte lank in volgehoue oorlogvoering teen woesteling manne en wilde dierasies, onder omstandighede waarin geen swakkeling sou oorleef nie, plaas hulle sodat hulle uitnemende aanleg opdoen met wapens en ruiterskap, gee aan hulle 'n land wat uitnemend gepas is vir die taktieke van die jagter, die skerpskutter, en die ruiter. Voeg dan, eindelaas, 'n fyner temperament by hul militêre eienskappe deur 'n onverbiddelike lotvallige Ou Testamentiese geloof en 'n vurige en verterende patriotisme. Kombineer al hierdie kwaliteite en al hierdie dryfvere in een indiwidu, en jy het die moderne Boer – die mees gedugte teëparty om ooit paaie te kruis met die Britse Ryk. Ons militêre geskiedenis is grootliks opgemaak deur ons konflikte met Frankryk, maar Napoleon en al sy veterane het ons nooit so ru behandel as hierdie vasberade plaasboere met hul antieke godsdiens en hul sorgbarend moderne gewere nie.
- Kyk na die kaart van Suid-Afrika, en daar, heel in die middel van die Britse besittings, soos die pit binne 'n perske, lê die uitgestrekte twee republieke, 'n magtige domein vir so geringe nasie. Hoe het hulle daar gekom? Wie is hierdie Teutoonse volk wat hulself so diep in Afrika ingegrawe het? Dit is 'n meermaal-vertelde verhaal, en tog moet dit weer vertel word om hierdie storie van selfs die mees kunsmatige inleiding te voorsien. Niemand kan die Boer ken of waardeer wat nie die Boer se verlede ken nie, want hy ís wat die verlede hom gemaak het."[6]
Die jong Winston Churchill, wat die tweede oorlog as verslaggewer van die Londense "Morning Post" megemaak het, het die vyand vir sy koerant soos volg geskets: "Teen vroegoggend, rydend deur die reën... elkeen van hulle 'n skerpskutter, elkeen gewoond daaraan om sy eie besluite te neem... hulle verlaat hulself op twee dinge: op hulle ysterharde kondisie en daaropvolgens, dat hul God van die ou testament die Amalekiete sal slag en in alle winde sal verstrooi."[7]
VerstrooiingWysig
Na die Tweede Vryheidsoorlog het 'n klein gedeelte van die Boere Suid-Afrika verlaat. Vanaf 1903 het die grootste groep na die Patagonië-streek van Argentinië geëmigreer. Daar is vandag steeds 'n aantal Afrikaners in Argentinië.[8] 'n Tweede groep het na Kenia geëmigreer (toe onder Britse regering), waarvan die meeste in die 1930's na Suid-Afrika teruggekeer het. 'n Derde groep het, onder die leiding van Generaal Ben Viljoen, na Meksiko, Nieu-Meksiko en Texas geëmigreer in die suidweste van die Verenigde State van Amerika.
Moderne gebruikWysig
In moderne tye, veral tydens die hervorming van apartheid en die era na 1994, het sommige Afrikaanssprekendes, hoofsaaklik dié met regse konserwatiewe politiese perspektiewe, hul voorkeur vir die identiteit "Boere", in plaas van "Afrikaners" te kenne gegee. Die groepe beweer dat daar baie nasate van die Voortrekkers was wat nie deel gevorm het van die (soos hulle dit sien) Kaap-gebaseerde Afrikaner-identiteit wat na die Tweede Vryheidsoorlog en die daaropvolgende Uniewording in 1910 te voorskyn gekom het nie. Sommige van die groepe dring daarop aan dat hulle hulleself nie as 'n verregse element van 'n politiese spektrum sien nie.[9] Die groepe beskou die Boere as 'n volk wat sowel in Suid-Afrika woon as in diaspora.
In Desember 2006 is daar 'n Boerevolk Verteenwoordigende Raad (BVR) verkies wat as die Boerevolk se spreekbuis moet dien en sekere take soos aan hom opgedra, moet uitvoer. Die "Volk" word op Bybels-voorgeskrewe wyse ingedeel in wa-laers wat hulle eie leiers demokraties verkies. Al daardie leiers kies dan weer hulle eie leiers, en so word persone van grondvlak af "opgestoot" om uiteindelik as volksverteenwoordiger te kan dien op die BVR. Die BVR beywer hom vir volledige volks- en staatkundige vryheid vir die Boerevolk, en bestaan derhalwe uit verskillende komitees wat die take van 'n staatsdiens-in-wording uitvoer soos nodig.
In 2007 het 'n Volksraad Verkiesing Kommissie tot stand gekom wat uiteindelik 'n verkiesing op 23 September en 24 September 2011 georganiseer het. Die verkose lede staan as die Boere-Afrikanervolksraad bekend. Hulle beywer hulself om hulle mandaat vir selfbeskikking tot uitvoering te bring.
VerwysingsWysig
- Stürmann., Jan (2005). New Coffins, Old Flags, Microorganisms And The Future of the Boer.
- Herman Gilomee, Die Afrikaners – 'n Biografie, Tafelberg, 2004, ISBN 0-624-04181-6
- Pharos, Afrikaans-Engels Woordeboek, Eerste Druk, 2005, ISBN 1-86890-044-4, NN-uitgewers beperk.
- Dorothea van Zyl, Afstand en vereenselwiging: Perspektiewe op die veranderende betekenisse van boer en Boer in die Afrikaanse poësie, Departement Afrikaans en Nederlands Universiteit van Stellenbosch
- Annette Marié Jordaan, Mites rondom Afrikaans, Hoofstuk 1, Doktorale Tesis, Universiteit van Pretoria, 2004
- http://www.pinetreeweb.com/conan-doyle-chapter-01.htm – The Great Boer War, Arthur Conan Doyle
- http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-13518779.html Wir sind die Herren, das Land ist unser.
- http://www.roepstem.net/argentina.html
- Dr. Tobias Louw. Open Letter to the Institute for Security Studies. | <urn:uuid:cd52747c-67e5-4f60-aaa9-43d589545b01> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Boere | 2019-07-21T22:06:14Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00408.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999963 | true |
Die Beeld
Inhoud
VoorspelWysig
In 1964, 'n jaar voor die Afrikaanse persstryd begin het met Naspers se stigting van Die Beeld, brei Dagbreek en Sondagnuus asook die Sondagstem uit na Kaapstad, bakermat van die Nasionale Pers. Sondagstem is 1958 in Johannesburg opgerig as die Verenigde Party se teenvoeter vir die Nasionale Party-gesinde Dagbreek en Sondagnuus en kon ondanks geldelike probleme[1] 'n sirkulasie van 94 000 teen 1962 bereik, [2] 115 105 in die eerste helfte van 1965 en 138 694 in die tweede helfte van daardie jaar. In die ooreenstemmende tydperke het Dagbreek en Sondagnuus se sirkulasie op onderskeidelik 164 087 en 177 037 gestaan.[3] Hoewel die laaste dagblad wat die Verenigde Party ondersteun het, Die Volkstem, reeds in 1951 in Johannesburg gesluit het en ondanks die Nasionale Party se oorheersing in die Volksraad met 126 setels vergeleke met die Verenigde Party se 39 en die Progressiewe Party se een ná die verkiesing van 1966,[4] was amper 44% van alle Afrikaanse Sondagkoerantverkope in die tweede helfte van 1965 dié van 'n opposisiekoerant.
Sondagstem sluitWysig
Die Argus-groep het Sondagstem in 1959 oorgeneem, maar weens die ongekende wedywering in die Afrikaanse Sondagmark verskyn die laaste uitgawe van dié koerant op 26 November 1967.[1][3] Dagbreek en Sondagnuus en Die Beeld het alles in die stryd gewerp om Sondagstem se lesers te lok en die groot trekpleister was strokiesverhale. Die Beeld het Willie van Rensburg, skepper van die Dr. Marius Hugo-vervolgverhaal oorreed om dit by hulle voort te sit en so meer as 50 000 nuwe lesers getrek. Al het albei se sirkulasie ongekende hoogtes bereik, het die wedywering Naspers en die Afrikaanse Pers 'n fortuin gekos.
Nasionale Pers betree Transvaalse markWysig
Die direksie van die Nasionale Pers het op 4 Junie 1965 in beginsel besluit om 'n Sondagkoerant in Johannesburg te vestig in 'n stadium toe die mark daar oorheers is deur Dagbreek en Sondagnuus en Sondagstem. Die grootste Afrikaanse weekblad in Kaapland was die Landstem, wat elke Woensdag verskyn het. Die Nasionale Pers se besluit, hoewel dit al in die vroeë vyftigerjare oorweeg is, maar weens druk vanuit die Nasionale Party laat vaar is, om die moordende Sondagmark in Transvaal te betree, was die gevolg van die twee bestaande Afrikaanse Sondagkoerante, die Sunday Times en Sunday Express se besluit in 1964 om tot die Kaapse mark toe te tree. Vir die Nasionale Pers het dié toetrede tot sy tuismark 'n bedreiging ingehou en Hubert Coetzee, besturende direkteur, oorreed die direksie tot optrede. Schalk Pienaar, destyds assistentredakteur van Die Burger, sou die nuwe Sondagkoerant se redakteur wees en Dirk de Villiers, redakteur van die Huisgenoot, die bestuurder.
Invloedryke ondersteuners van die gevestigde Afrikaanse koerante in Transvaal het op 7 Augustus 1967 in die eerste minister se ampswoning Libertas in Pretoria byeengekom, hoofsaaklik om die gerug oor 'n Sondagkoerant van die Nasionale Pers te bespreek. Dr. H.F. Verwoerd was buiten eerste minister ook voorsitter van die direksies van sowel die Voortrekkerpers, wat Die Transvaler (Johannesburgse oggendblad) en die Afrikaanse Pers, uitgewer van Die Vaderland (Johannesburgse middagblad). Verteenwoordigers van die Afrikaanse Pers en Nasionale Pers het ook die vergadering bygewoon. Al was daar nog geen amptelike aankondiging, het dr. Verwoerd gesê na sy mening is daar net plek vir een Afrikaanse Nasionale Sondagkoerant. Naspers se verteenwoordigers het stilgebly oor die besluit van twee maande gelede omdat verteenwoordigers van hul toekomstige teenstander nie so gou al van die besluit moes wees nie. Die direksie skryf wel op 11 Augustus 1965 aan dr. Verwoerd om hom in kennis te stel van die besluit om 'n landswye Sondagkoerant uit te gee.
Voorbereiding op Die Beeld se opwagtingWysig
Op Saterdag 21 Augustus 1965 maak Die Burger die nuus van die nuwe koerant bekend. Die koerant was nog sonder naam, redaksie, kantoor, toebehore of verwagte geboortedag, maar dit was bekend dat hy in Kaapstad en Bloemfontein gedruk sou moes word omdat die Nasionale Pers geen infrastruktuur oorkant die Vaalrivier gehad het nie, buiten enkele kantore in Johannesburg vir 'n paar redaksielede en advertensieverteenwoordigers. Die eerste verskyningsdatum is later op 31 Oktober vasgestel. Daar was skaars twee maande oor om alles gereed te kry. Die direksie gee Coetzee toestemming om 'n Super Albertrolpers uit Duitsland te bestel wat in Johannesburg opgerig sou word. Dit sou egter etlike jare duur voordat die rolpers wel opgerig is.
Lesers van Die Burger, Die Volksblad en Die Oosterlig (Naspers se drie dagblaaie) is genooi om voorstelle vir 'n naam in te stuur in 'n wedstryd waarvan die prysgeld R25 was. Uiteindelik het 'n redaksielid van Die Burger, W.O. Kühne, met die wennaam, Die Beeld, vorendag gekom. Pienaar, aangewese redakteur, het senior verslaggewers uit die geledere van die Nasionale Pers se redaksies gekies met H.J. Grosskopf as assistentredakteur, Tobie Boshoff as nuusredakteur, Roelf Theunissen as sportredakteur en Rykie van Reenen as rubriekskrywer en senior joernalis. Die eerste skoot in die naderende persstryd het geklap toe die te stigte koerant vir Ton Vosloo, wat toe 'n senior betrekking by Dagbreek en Sondagnuus beklee het, as politieke korrespondent teen 'n betaling van R300 per maand gewerf het.
In sy voorsittersrede op die Afrikaanse Pers (1962) Beperk se jaarvergadering van 1965 het dr. Verwoerd omtrent sy enigste openbare geluid oor die koms van die "indringer" uit die Suide gemaak toe hy wou weet "of daar wel voldoende lesers en adverteerders is om 'n bykomende Afrikaanse koerant in hierdie veld lonend te maak sonder skade aan bestaande publikasies'[3] In Transvaalse Nasionale Partykringe was die teenstand baie meer uitgesproke, maar Verwoerd het die party opdrag gegee om die nuweling dieselfde as die drie bestaande Nasionale koerante in Transvaal te behandel. Op 31 Oktober 1965 verskyn Die Beeld toe die eerste keer. Die Sunday Chronicle, met 'n sirkulasie van net 40 000, het sowat 'n maand voor die tyd van die Johannesburgse toneel verdwyn. Twee jaar later het Sondagstem en die Landstem, 'n week uitmekaar, gevolg en vyf jaar later ook Dagbreek en Sondagstem. In die eerste ses maande van 1965 het die bestaande vier Sondagblaaie in Johannesburg 'n gesamentlike sirkulasie van 860 000 gehad. Die Afrikaanse koerante s'n was 279 000. Baie waarnemers het nie veel gehoop vir die nuweling in dié mark gehad nie, maar teen die eerste helfte van 1969 toe net Die Beeld en Dagbreek en Sondagnuus (waarby die Landstem ingelyf is) oorgebly het, was die twee koerante se gesamentlike sirkulasie 'n vestommende 725 000.
Die verbete wedywering wat op die stigting van die Nasionale Pers se Sondagkoerant gevolg het, was in wese 'n stryd tussen die suidelike en die noordelike, die verligte en verkrampte faksies van die Nasionale Party.[5]
VerwysingsWysig
- Beeld, 31 Januarie 1991
- Brian Percy Bunting: The Rise of the South African Reich
- *Beukes, W.D. (Red.) 1992. Oor grense heen: op pad na 'n nasionale pers 1948–1990. Kaapstad: Nasionale Boekhandel.
- *Van Rooyen, Jan J. 1971. Ons politiek van naby. Kaapstad en Johannesburg: Tafelberg-Uitgewers.
- *Diederichs, Pedro Deon. Maart 2007. Nismark vir die Afrikaanse koerant in 'n meertalige samelewing. Doktorale proefskrif. Pretoria: Tshwane Universiteit vir Tegnologie. | <urn:uuid:465b3b4f-e26d-4d69-b4eb-62d5091951d4> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Die_Beeld | 2019-07-21T21:01:34Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00408.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999994 | false |
Jacs van Rooy
Ds. Jacobus van Rooy (noemnaam Jacs, Steynsburg, Kaapkolonie, 29 Oktober 1901 – Louis Trichardt, Transvaal, Suid-Afrika, 14 September 1981) was predikant in vyf Gereformeerde gemeentes en daarna van 1964 tot sy aftrede in 1967 werksaam by die Bybelgenootskap.
Ds. Jacs van Rooy | |
Ds. Jacs van Rooy
Naam | Jacobus van Rooy |
---|---|
Geboorte | 29 Oktober 1901 Steynsburg, Kaapkolonie |
Sterfte | 14 September 1981 (op 79) |
Kerkverband | Gereformeerd |
Gemeente(s) | Ventersburg-kombinasie 1928–1942, Pietersburg 1942–1946, Krokodilrivier 1946–1950, Gobabis 1950–1957, Philipstown/Strydenburg 1957–1964, Bybelgenootskap 1964–1967 |
Jare aktief | 1928–1967 |
Kweekskool | Teologiese Skool Potchefstroom |
Inhoud
HerkomsWysig
Jacobus (Jacs) van Rooy was die sewende kind van ds. J.A. van Rooy en sy vrou, Brechtje, die oudste kind uit ds. Dirk Postma, stigter van die Gereformeerde Kerk, se vyfde en laaste huwelik, op 20 Desember 1869, met Johanna Wilhelmina van Biljon (24 Mei 1854 – 12 Julie 1901). Aan dié kant van die familie was ds. Willem Postma (die skrywer dr. O'Kulis), die teoloog, digter en Psalmberymer Totius, ds. D.P. du Plessis en prof. Jacobus du Plessis Jacobus se ooms, die beeldhouer Laurika Postma sy niggie en die akademici proff. Wicus du Plessis en Hugo du Plessis en die predikant ds. W.J. Postma sy neefs. Aan die Van Rooy-kant van die familie was ds. Flippie Snyman van Steynsburg sy oom en dr. W.J. Snyman se neef. Aan dié kant van die familie was sy tante Aletta, ds. Willem Johannes de Klerk se tweede vrou. So was hy ’n neef van sen. Jan de Klerk, die vader van dr. Willem de Klerk en oudpres. F.W. de Klerk, een van Susan Strijdom, premiersvrou.
Ds. Jacobus van Rooy se grootouers aan vaderskant was die stamouers van die familie Van Rooy in Suid-Afrika, Johannes Cornelis van Rooy en Anne Holsters, wat in 1858 na Suid-Afrika geëmigreer het. Vyf seuns en vyf dogters is uit dié huwelik gebore. Jacobus het nege sibbes gehad: Die eersteling, Jan Dirk, is op ses maande oorlede, maar al die ander het grootgeword: Johanna (Nan), (later prof.) Dirk Jan (Dirk), Claartje (Kaat), Willem van Biljon (Willem), Anne Francoise (Anne) (genoem na die Van Rooy-stammoeder, Anne Françoise Holsters), dan Jacobus, die tweeling Aletta Jacoba (Lettie) en Martinus Paul (Boet), en Laurika (Riek).
LewensloopWysig
Jacs van Rooy se pa was in die veld saam met genl. Christiaan Frederik Beyers by sy geboorte op Steynsburg. Ds. J.A. van Rooy was van 1898 tot 1905 predikant van die kombinasie Waterberg-Pietersburg. So het Jacobus sy eerste jare op Nylstroom deurgebring waar die pastorie van ds. Koos van Rooy se uitgestrekte werkkring was. In 1905 het hy die beroep aangeneem na Bethulie, waar Jacobus sy hoërskoolopleiding in 1919 voltooi het en die jaar daarna na Potchefstroom is vir sy teologiese opleiding. Nadat hy sy studie in 1927 aan die Teologiese Skool voltooi het, het hy in 1928 predikant geword van Ventersburg. Hier in sy eerste gemeente is sy eerste drie kinders gebore en sy eerste vrou, Ellie Kruger, in Februarie 1941 oorlede. Die volgende jaar neem hy ’n beroep aan na Pietersburg, waarheen hy gegaan het saam met sy oudste suster, Nan, en drie wesies.
Op Pietersburg, waar sy vader hom bevestig het, het hy net tot 1946 gebly, want in daardie jaar vertrek die gesin die gemeente Krokodilrivier, distrik Brits. In hierdie tyd het sy oudste seun, nes sy oupa Jacobus Albertus van Rooy genoem, na die Teologiese Skool Potchefstroom gegaan om hom soos sy pa en oupa as predikant te bekwaam. Hy was sendeling te Siloam (1957–1963), sendeling in Johannesburg-Noord (1963–1966), predikant in die Christelijke Gereformeerde Kerken, Nederland (1966–1975), professor aan die Hammanskraalse Teologiese Skool (1975–1994) en eindelik van 1995 tot hy sy emeritaat aanvaar het in 1998, professor aan die Teologiese Skool Potchefstroom.
Ook in Krokodilrivier sou ds. Van Rooy nie lank vertoef nie, want in 1950 neem hy ’n beroep aan na die gemeente Gobabis, die oudste Gereformeerde kerk in Suidwes-Afrika. Hier is ’n dogter van hom getroud. In 1957 neem hy beroep aan na sy laaste gemeente, Philipstown, in die teenswoordige provinsie Noord-Kaap. Nadat hy sy emeritaat in 1964 aldaar aanvaar het, het hy nog tot 1967 by die Bybelgenootskap gewerk. Hy is oorlede weens kanker.
GesinsleweWysig
Ds. Van Rooy is op 17 Julie 1929 op Bethulie met Elsje Petronella Elizabeth Maria (Ellie) Kruger (gebore op die plaas Bamboeshoek, distrik Molteno, 8 Desember 1904) getroud, maar sy is op 22 Februarie 1941 op Ventersburg oorlede.
Sy tweede huwelik was op 27 Februarie 1943 op Pietersburg met Susanna Elizabeth (Sannie) Cloete (Soekmekaar, 5 Januarie 1919), ’n dogter van oudl. Kootjie Cloete. Uit die eerste huwelik is Koos (1932), Martie (1933) en Brechtje (1937) gebore en uit die tweede huwelik Jacobus Philippus Benjamin (1944), Louisa Aletta (1945), Susan (1947), Tinus (1948), Pat (1949) en Johannes Cornelis (1956) en nog ’n kind, wat in Suidwes-Afrika oorlede en in Windhoek begrawe is.
BronneWysig
- ( Pelzer, ds. A.Z. et al. 1963. Eeufees-gedenkboek van die Gereformeerde kerk Bethulie 1863–1963. Kerkraad: ) Gereformeerde kerk Bethulie.
- ( Venter, H.J. 1959. Eeufeesgedenkalbum van die Gereformeerde kerke in die Klassis Waterberg 1859–1959. Potgietersrus: Deputaatskap vir die Gedenkalbum. )
- ( ) Die familie Van Rooy in Suid-Afrika. URL besoek op 13 November 2016. | <urn:uuid:8e46b311-0718-4876-a030-97bc8b285d83> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Jacs_van_Rooy | 2019-07-21T20:57:49Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00408.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999936 | false |
Kwartaal
In Suid-Afrika bestaan 'n tipiese skooljaar uit 4 kwartale. In sommige ander lande word die onderrigjaar in drie trimesters (van 3 maande elk) opgedeel. Ekonomiese data word gewoonlik op 'n kwartaallikse basis opgesom en gerapporteer. Dit help besighede om te bepaal of verkope (en ander finansiële aanwysings) aan verwagtinge voldoen. Sekere belastings moet ook kwartaalliks verklaar en betaal word.
Die woord kwartaal en trimester kom van Latyn: quartus beteken één vierde, tres beteken drie en mensis beteken maande.
Verdeling van die jaar in kwartaleWysig
Kwartaal | Maande | Begin | Eindig | Dae |
---|---|---|---|---|
K1 (Q1) | Januarie, Februarie en Maart | 1 Januarie | 31 Maart | 90 dae, maar 91 in skrikkeljare |
K2 (Q2) | April, Mei en Junie | 1 April | 30 Junie | 91 dae |
K3 (Q3) | Julie, Augustus en September | 1 Julie | 30 September | 92 dae |
K4 (Q4) | Oktober, November en Desember | 1 Oktober | 31 Desember | 92 dae | | <urn:uuid:b5bdb952-f7dd-4d2b-8735-ca8e62c140a0> | CC-MAIN-2019-30 | https://af.m.wikipedia.org/wiki/Kwartaal | 2019-07-21T21:52:41Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195527204.71/warc/CC-MAIN-20190721205413-20190721231413-00408.warc.gz | by-sa | 3.0 | link_tag | true | false | {
"abbr": [
"by-sa",
"by-sa"
],
"in_footer": [
false,
true
],
"in_head": [
true,
false
],
"location": [
"link_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"3.0",
"3.0"
]
} | false | false | Latn | afr | 0.999915 | false |
29 April 2012 – 4de Sondag in Paastyd
Prediker: Bianca Botha
Kliek hier om Psalm 23 te lees
Meeste van ons, indien nie almal wat hier sit nie, ken Psalm 23 baie goed. Dit is daardie teks wat baie van ons op ‘n jong ouderdom al uit ons koppe kon opsê en ek is seker dat baie van julle dalk een of ander persoonlike ervaring daaraan kan koppel. Baie mense ken die teks ook as die begrafnis-teks. ‘n Ds het op ‘n keer vertel dat hy by ‘n begrafnis oor dié teks gepreek het en dat die meerderheid mense daar nie die Onse Vader geken het nie, maar wel gedeeltes van dié Psalm kon saam sê.
Toe ek, met ander woorde, besef dat dit vandag se leesrooster teks is, was ek nie heeltemal so opgewonde soos wat ‘n mens sou verwag nie, want wat sê mens nou oor die bekendste Psalm in die Bybel, wat almal nie reeds gehoor het nie.
Tog, is dit ‘n uiters gepaste teks vanoggend, nie net omdat dit Herder-Sondag is nie, maar ook in die lig van klein Mark se doop wat hier plaasgevind het. Ek wil julle dus uitnooi om vanoggend opnuut saam met my na Psalm 23 te kyk en ek bid dat dié teks elkeen van julle sal verras.
Lees teks.
Hierdie Psalm, met sy ryk beelde en metafore, is in die eerste plek ‘n uitdrukking en beskrywing van die verhouding wat daar bestaan tussen God en die digter – wat heel moontlik Dawid was. Dit is beide ‘n belydenis van geloof, waarin die karakter van God beskryf word, én ‘n getuienis van die digter se ervaring van sy verhouding met God en die effek daarvan op sy lewe. Daardie verhouding tussen God en mens waaraan die doop ons vanoggend ook weer kom herinner het. Die twee metafore wat gebruik word om hierdie verhouding uit te beeld is die verhoudinge tussen ‘n Herder en sy skaap/skape en ‘n Gasheer en sy eregas.
Reeds in die eerste vers word daar ‘n bepaalde atmosfeer geskep wat in die hele Psalm teenwoordig is. “Die Here is my Herder, ek kom niks kort nie.” In daardie eerste vers word die vertrouensverhouding tussen God en die digter reeds uitgedruk en die gebruik van die voornaamwoord “my,” die enkelvoud, wys op die persoonlike en intieme aard van daardie verhouding. Die Here is die God van Israel, van sy volk, maar Hy is ook die God van die individu: van Dawid en van Bianca en van Mark. Dit spreek dus ook tot die verhouding waarbinne God met elkeen van ons staan, as ons Herder.
Maar om die herder-beeld werklik te verstaan soos dit hier gebruik word, moet ons verstaan wie en wat ‘n herder was in die plek en tyd waarbinne die gedig geskryf is. Hoewel daar selfs enkele konings in die Bybel is wat as herders beskryf is, is ‘n herder die absolute teenoorgestelde van ‘n koninklike. Nog minder was dit iets soortgelyk aan ‘n ryk skaapboer daar iewers in die Karoo. Om ‘n herder te wees was ‘n harde en gevaarlike taak waarvoor niemand eer ontvang het nie. Dit was gewoonlik die jongste seun se taak of dié van ‘n slaaf, om die skape op te pas. Omdat hulle vir lang tye in die veld was en saam met hul kudde geslaap het, om diewe of roofdiere af te weer, kon hulle ook nie aan die gebruiklike reinigingsrituele deelneem nie en was hulle tot ‘n baie groot mate die uitgeworpenes in die samelewing. Om ‘n herder te wees was alles behalwe ‘n “glamorous” beroep. Die herder se eerste en enigste prioriteit was sy kudde en om te sorg dat hulle veilig en gevoed is, dat hulle niks kortkom nie.
Hierdieie woorde, “ek kom niks kort nie,” word dikwels verstaan as ‘n verwysing na die oorvloedige luuksheid van die Here se voorsiening. Dit, tesame met die “feesmaal” en beker wat oorloop word baie maklik gesien as ‘n bevestiging van die feit dat God aan ons alles sal gee wat ons hart begeer: daardie nuwe kar/televisie, ‘n vakansiehuis erens langs die see… ons kan baie voorbeelde opnoem van dinge wat ons graag wil hê. Maar is dit werklik wat hier bedoel word? Die herder maak seker dat sy skape niks kortkom nie, dat daar aan hulle behoeftes voorsien word. Maar wat is daardie behoeftes? Water, weiding, die regte pad…
Die situasie waarbinne die gedig geskryf word blyk ook nie een van oorvloed te wees nie. As ons lees van donker dieptes en teënstanders, en daarmeesaam die roofdiere en ander gevare in die veld in ag neem, is dit eintlik die teenoorgestelde. Wat die digter dus hier sê is nie dat hy alles sal hê wat sy hart begeer en in luuksheid sal leef nie, maar dat hy te midde van sy omstandighede seker is van die Here se helpende en sorgende teenwordigheid; dat hy op grond van die verhouding tussen Hom en God seker is daarvan dat daar aan sy basiese behoeftes voorsien sal word.
Die Psalm probeer dus ook nie die idee skep dat daar altyd net groen weivelde sal wees en waters waar vrede is nie. Nee. Want in hierdie wêreld is daar ook vele donker dieptes. Plekke of situasies waar onheil wag. Die donker dieptes (of te wel dal van doodskaduwee) is waarskynlik ‘n beskrywing van die diep klowe in die tipiese Palestynse berglandskap, waardeur herders soms met hul skape moes deurgaan, en waar diewe, bendes of roofdiere dikwels gewag het. Dit is amper asof die digter in hierdie vers sy vertroue in God wil bevestig. Skielik beskryf hy nie meer die karakter van God nie, maar spreek hy Hom direk aan: “want U is by my.” En waar ons dan lees “in U hande is ek veilig” staan daar letterlik: “U stok en staf vetroos my” wat ‘n verwysing is na die herder se beskerming – dmv die stok – en sy leiding – dmv die staf.
Uit sy ervaringe en met sterk verwysings na God se reddingsdade in die verlede – toe Hy die volk met die Eksodus deur die Woestyn gelei het – getuig die digter dus nie dat dit altyd sal goed gaan nie, maar dat God vir hom (en vir ons) sal beskerm en lei ook wanneer dit nie goed gaan nie, wanneer ons onsself in die duisternis bevind. En tot ‘n groot mate is dit wat God ook met die doop vir ons kom sê: dat Hy ons sal lei en beskerm; dat Hy altyd teenwoordig sal wees en ons soos ‘n Herder op sy skouers sal dra as dit nodig is.
Die verhouding tussen die skaapwagter en sy kudde is egter nie eensydig nie. Dit is bekend dat herders in die Bybelse tyd nie hul kudde van agter af aangejaag het nie, maar dat hulle vooruit geloop het om seker te maak dat daar geen gevare is nie, en dat die kudde hulle agterna gevolg het. As die kudde dan nie die herder volg nie is die hele oefening mos nutteloos, en om dit te kon doen moes hulle hul herder se roepstem ken. Verskillende herders se skape sou dikwels in een kraal slaap, of by een put water drink en dan deurmekaar raak. Dié gedagte sou my beheer-obsessiewe brein heeltemal omkrap, maar dit het die skaapwagters nie veel gepla nie. Hulle het geweet, as hulle net ‘n entjie daarvandaan sou gaan en hul kudde roep, al hul skape na hulle toe aangehardloop sou kom. Dis hoe goed hul hulle herder se stem geken het.
Op dieselfde manier is dit belanglik dat ons binne ons persoonlike, individuele verhouding met God, asook in ons kollektiewe verhouding met Hom, as geloofsgemeenskap, sy roepstem sal ken. Dat ons instaat sal wees om sy wil vir onsself en vir die gemeente te onderskei; en dat ons Hom sal volg, waarheen ook al Hy ons roep. Tog beteken dit nie dat wanneer ons van sy paaie afdwaal, ons nooit uit die dal van doodskaduwee sal uitkom of die groen weivelde sal bereik nie. Die skaapwagter los (gelukkig) nie ‘n enkele skaap wat afdwaal agter nie.
Op grond van die verbond, van die belofte wat vanoggend hier bevestig is met Mark se doop, weet ons dat God, soos die herder, ons keer op keer weer sal kom haal en homself nooit van ons losmaak nie. Ook in die lig van die Paastyd, en die Kruisdood en Opstanding van Christus, wat ons onlangs gevier het, weet ons
dat ons, te danke aan God se groot genade en liefde vir ons, nie in die duisternis sal agterbly nie.
Jesus gebruik dan ook die metafoor van ‘n herder en sy kudde, wanneer hy Homself in Johannes 10 as die Goeie Herder beskryf. Daar lees ons…
Lees Joh 10:11-18
Deur sy kruisdood en opstanding is dit vir ons moontlik om deel te word, en vir ewig deel te wees, van Sy kudde.
En juis omdat ons skape is wat afdwaal, omdat ons dit nie eintlik verdien om deel van hierdie kudde te wees nie, maar (dankie tog) ‘n Goeie Herder het, kan ons by ‘n feesmaal aansit. In vers 5 van Psalm 23 verander die metafoor van die herder na dié van ‘n gasheer wat die digter soos ‘n eregas ontvang. In die teenwoordigheid van sy teenstanders word die digter onthaal as ‘n eregas en word hy volgens die gebruik van daardie tyd versorg met olyf olie voordat hy by die tafel aansit. Hierdie handeling sou die gas welkom laat voel en hul vel, wat deur die skroeiende woestyn son uitgedroog is, versorg. Volgens die tradisie van die tyd was dit ook die gasheer se plig om sy gaste se veiligheid te verseker en hulle teen enige moontlike gevare te beskerm. Weereens is dit nie die geval dat alles maanskyn en rose (oftewel groenweivelde) is nie, maar ten spyte van die teenwoordigheid van sy teenstanders weet die digter dat hy, in die teenwoordigheid van sy gasheer, veilig is.
In die lig van Johannes 10 en Jesus Christus se kruisdood en opstanding, word hierdie feesmaal dan ook ‘n dankseggingsmaaltyd. Ten spyte van die feit dat ons almal soos skape is wat afdwaal van die pad waarop die Herder ons lei, en dus nie die goedheid en guns wat ons ontvang verdien nie, is ons steeds die eregaste by die feesmaal. Ons weet dat dit sonder die Goeie Herder nie vir ons moontlik sou wees om die dal van doodskaduwee te oorleef nie of om uit te kom by waters waar daae vrede is nie. Die verhouding tussen God en mens, waarvan hierdie Psalm so poëties getuig, word versterk deur dit wat Christus aan die kruis vir ons kom doen het. Sonder Hom sou daardie verhouding, weens ons onvermoë om op die regte paaie te bly, nie kon voortbestaan nie. En daarom is ons dankbaar; daarom kan ons waarlik feesvier in hierdie tyd; en daarom kan ons die tipe vrede ervaar wat in Psalm 23 geskets word.
Die enigste manier waarop ons dan werklik kan reageer op die genade en barmhartigheid wat God aan ons bewys het, en steeds bewys deur sy leiding, beskerming en teenwoordigheid in ons lewens, is om Hom in dankbaarheid te aanbid. Hierdie reaksie van aanbidding sien ons ook in die Psalm wanneer die digter verklaar dat hy “in die huis van die Here (sal) bly tot in lengte van dae;” dat hy in die teenwoordigheid van die Here sal leef.
En die doop is presies dit. ‘n Bevestiging en belofte dat Mark, en ook elkeen van ons, ons lewe lank in die teenwoordigheid van die Here sal leef. Dat ons, soos die digter, binne ‘n bepaalde verhouding met God staan – een wat gekenmerk word deur sy liefde, sorg, beskerming, leiding en getrouheid en deur die feit dat ons antwoord op Sy roepstem.
‘n Rede om fees te vier as daar ooit een was!
Kopiereg: Hierdie werk deur Bianca Botha word gelisensieer onder ‘n “Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.5 South Africa License”. | <urn:uuid:4fa648ed-867d-4796-bbb0-9724e5b3effd> | CC-MAIN-2019-30 | http://www.pinelandsngkerk.org/2012/04/ | 2019-07-23T04:54:39Z | s3://commoncrawl/crawl-data/CC-MAIN-2019-30/segments/1563195528869.90/warc/CC-MAIN-20190723043719-20190723065719-00008.warc.gz | by-nc-nd | 2.5 | a_tag | false | false | {
"abbr": [
"by-nc-nd",
"by-nc-nd",
"by-nc-nd",
"by-nc-nd",
"by-nc-nd",
"by-nc-nd"
],
"in_footer": [
false,
false,
false,
false,
false,
false
],
"in_head": [
false,
false,
false,
false,
false,
false
],
"location": [
"a_tag",
"a_tag",
"a_tag",
"a_tag",
"a_tag",
"a_tag"
],
"version": [
"2.5",
"2.5",
"2.5",
"2.5",
"2.5",
"2.5"
]
} | false | false | Latn | afr | 1.000009 | false |
Raw CommonCrawl crawls, annotated with Creative Commons license information
This dataset is an effort to collect Creative Commons-licensed web data in one place.
The licensing information is extracted from the web pages based on whether they link to Creative Commons licenses either overtly in a
tags (like in the footer of Wikipedia) or in metadata fields indicating deliberate Creative Commons publication. However, false positives may occur! See Recommendations and Caveats below! Also see Personal and Sensitive Information.
Code
I am very grateful to the Flemish Supercomputer to provide compute necessary to create this dataset, but as you can tell there is still a lot of data left to be processed. Therefore, I am happy to collaborate to process as many Common Crawl crawls as possible. Shoot me a message if you want to sponsor this project with compute! You can also simply run the code yourself if you'd like. You can find the whole code base, based on datatrove
, on Github. If you use the code, please reference my work accordingly and share your processed crawls with the rest of the world (or get in touch with me so I can add them to this repo).
Usage
from datasets import load_dataset
# Everything, most recent -- massive, you will need streaming
ds = load_dataset("BramVanroy/CommonCrawl-CreativeCommons", streaming=True)
# v1 (2019-30, 2020-05, 2022-05, 2023-06, 2024-51, 2025-05, 2024-46)
ds = load_dataset("BramVanroy/CommonCrawl-CreativeCommons", "v1", streaming=True)
# Single dump, all languages -- large, you may need streaming on non-server hardware
ds = load_dataset("BramVanroy/CommonCrawl-CreativeCommons", "CC-MAIN-2019-30")
# Single language, all dumps -- very large, you will likely need streaming
ds = load_dataset("BramVanroy/CommonCrawl-CreativeCommons", "nld", streaming=True)
# Single language, single dump
ds = load_dataset("BramVanroy/CommonCrawl-CreativeCommons", "CC-MAIN-2019-30-nld")
Fields
In some cases, multiple licenses are found on a single page. All licenses are collected in potential_licenses
. From these, the "best guess" is selected
based on three criteria:
- location_preference_order: meta_tag, json-ld, link_tag, a_tag
- head_preference_order: True, False
- footer_preference_order: True, False
Based on these criteria, the "best guessed" license is picked as the one in the license_*
columns. Potential disagreement between multiple licenses is given in license_disagreement
.
- text: the extracted text (unmodified)
- id: WARC-Record-ID
- dump: Common Crawl crawl
- url: original url for document
- date: crawl date
- file_path: file path on the S3 bucket
- license_abbr: the license type. Possible values: "cc-unknown" (recommended to filter this one out), "by", "by-sa", "by-nd", "by-nc", "by-nc-sa", "by-nc-nd", "zero", "certification", "mark". If multiple licenses were found (
potential_licenses
) - license_version: the license version, e.g. "4.0"
- license_location: the location where the license was found. Possible values: "meta_tag", "json-ld", "link_tag", "a_tag"
- license_in_head: whether the license was found inside a
head
HTML element - license_in_footer: whether the license was found inside a
footer
HTML element, or an HTML element that hadfooter
in the ID or class name - potential_licenses:
- abbr: list of all found license abbreviations
- version: list of all found license versions
- location: list of all found license locations
- in_head: list of whether licenses were found in the head
- in_footer: list of whether licenses were found in a footer
- license_parse_error: whether there was a problem when trying to extract the license, e.g. an unparseable HTML document
- license_disagreement: whether the
potential_licenses["abbr"]
disagree, i.e., different types of licenses were found. License versions are not included in the comparison! - language: the language, as detected by glotlid
- language_score: the language identification confidence score
- found_in_fw: whether this sample was found in FineWeb(-2). For non-English, crawls that are more recent than FW2 (everything after 2024-18) is marked as None. For English, crawls that are more recent than FW v1.3 is marked as None (after 2024-51).
Progress
In the v1
release, the following crawls are included
- CC-MAIN-2019-30
- CC-MAIN-2020-05
- CC-MAIN-2023-06
- CC-MAIN-2024-51
- CC-MAIN-2024-46
- CC-MAIN-2025-05
- CC-MAIN-2022-05
Other crawls are continuously being added.
Languages
The following languages are included. This is a limited set due to computational and storage limitations.
- Afrikaans: afr
- German: deu
- English: eng
- French: fra
- Frysian: fry
- Italian: ita
- Dutch: nld
- Spanish: spa
Quantity
Detailed number of tokens (Llama 3.3 tokenizer) and number of documents are given in the counts.json file.
Language | Number of Documents | Number of Tokens |
---|---|---|
afr | 312,262 | 358,873,448 |
deu | 9,530,746 | 11,362,859,534 |
eng | 92,635,372 | 87,537,859,958 |
fra | 9,234,900 | 12,366,480,025 |
fry | 230,910 | 197,430,774 |
ita | 10,734,597 | 11,913,669,333 |
nld | 2,827,636 | 2,757,074,705 |
spa | 22,226,944 | 22,515,709,432 |
Total | 147,733,367 | 149,009,957,209 |
Recommendations and Caveats
- Raw CommonCrawl data is processed in an attempt to extract licensing information. No quality filtering is done!! It is highly recommended to filter this data further on quality, fluency, toxicity, etc.
- Similarly, the data has not been deduplicated.
- The licenses include all possible Creative Commons licenses, including non-commercial ones. Take care about what kind of data you wish to use, and filter out non-commercial licenses when needed.
- The column
license_disagreement
indicates whether multiple licenses were found that have not the same abbreviation, e.g.cc-by
andcc-by-nc
. It is recommended to filter these out. - The column
license_parse_error
indicates whether an error occurred when parsing the license. You probably want to filter out documents where this was the case, though this should be extremely rare. - Unsurpisingly, the data contains a lot of Wikipedia/Wikimedia content. Depending on what you need, you may wish to filter those out. For Wikipedia specifically, you may opt to use the more thoroughly parsed (but potentially more outdated) wikimedia/wikipedia set.
- In exceptional cases, a link to creativecommons.org is found but the exact license could not be found. These are under
license_abbr="cc-unknown"
which you may wish to filter out.
Recommendation:
from datasets import load_dataset
ds = load_dataset("BramVanroy/CommonCrawl-CreativeCommons", "CC-MAIN-2019-30", split="train")
ds = ds.filter(
lambda x: (
(not x["license_disagreement"]) and # Only use pages with a consistent license
x["found_in_fw"] and # Only use pages that are in FineWeb(-2)
"nc" not in x["license_abbr"] and # Exclude non-commercial licenses
x["license_abbr"] != "cc-unknown" and # Exclude unknown licenses
"wiki" not in x["url"] # Exclude Wiki-like pages (best to get those from a more reliable parser)
),
num_proc=16
)
Personal and Sensitive Information
This dataset is a heavily filtered version of the Common Crawl dataset. CommonCrawl respects robots.txt and will not include websites if their robots.txt say so. Even so, if you find that your website was included you can submit a removal request indicating that you are the owner of the website.
Take-down notices on other Common Crawl-based datasets such as FineWeb are considered. Domains specified and verified in those take-down notices are not included in this dataset.
In this dataset, measures are taken to anonymise email addresses and public IP addresses following the FineWeb-2 approach. Email addresses matching a regular expression are replaced with [email protected]
. Similarly, IP addresses allocated for public networks are replaced by unused IP addresses. Despite these best efforts on such large volumes of text, you may still encounter that your personal information is present in the dataset. In that case you can submit a removal request.
Citation
@software{Vanroy_CommonCrawl-CreativeCommons_2025,
author = {Vanroy, Bram},
license = {GPL-3.0},
month = feb,
title = {{CommonCrawl-CreativeCommons}},
url = {https://github.com/BramVanroy/CommonCrawl-CreativeCommons},
version = {1.3.0},
year = {2025}
}
Acknowledgments
- The Common Crawl non-profit organization.
- TNO, who funded the work hours to accomplish this code. They intend to use (parts of) the generated material for the GPT-NL project.
- Flemish Supercomputer Center for part of the compute under grant 2024-107
- Guilherme Penedo (@guipenedo) and the rest of the FineWeb and datatrove team for the help and insights
- ML6 and specifically Robin Van Craenenbroek for their Fondant Creative Commons filter for image datasets. While my approach is different, their code did serve as inspiration.
- Downloads last month
- 93