date
stringdate 2015-03-26 00:49:58
2025-05-06 17:30:00
| link
stringlengths 33
35
| title
stringlengths 7
2.75k
| content
stringlengths 10
27.3k
| categories
stringlengths 9
93
|
|---|---|---|---|---|
2025-05-06T17:30:00 | https://shannews.org/archives/66663 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ | ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၽွင်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီၶဝ် ၶဝ်ႈလူမ်ႇတိုၵ်းဢဝ်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတေပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 22/05/2025 ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႄႇပိုတ်ႇႁပ်ႉသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵႂႃႇၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းပွၵ်ႉ 1 တေႃႇ 12 ၼႆႉ တေပိုတ်ႇၶိုၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းတူၵ်းၵႂႃႇ ၼွၵ်ႈဝဵင်းႁႄ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ငိၼ်းဝႃႈ ၾၢႆႇ NUG ၶဝ်တေပိုတ်ႇယူႇၼႆဢိူဝ်ႈ”။ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ မီး 9 လင်၊ ၸၼ်ႉၸွမ်လူင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လင်ၼိုင်ႈ၊ ၸၼ်ႉၸွမ် ၾၢႆႇပၢႆးၸၢၵ်ႈ၊ ၵေႃးလဵၵ်ႉသ် ၾၢႆႇပၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မီးပႃးႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈၶႄႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆတီႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၽွင်းၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းလွင်ႈလိူမ်ႈလႆႇမူတ်းသႂ် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းသေ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ၸတ်းၵၢၼ်လွင်ႈတႃႇၸႅၵ်ႇၼမ်ႉ လုၵ်ႉတၢင်းၼွင်လူင် (ရေကန်တောင်) မႃးထိုင်ၼႂ်းဝဵင်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယင်းပႆႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ၾႆးၾႃႉ၊ လႅင်းၾူၼ်း၊ လႅင်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇၸႂ်ႉလႆႈၶႅမ်ႉ မိူၼ်ဢွၼ်တၢင်း ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-06T17:00:00 | https://shannews.org/archives/66652 | ပႃၼႂ်းၾၢႆမိူင်းပၢႆး တၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် လူၺ်ႈဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈႁူႉတၢင်း | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မေႊၼႆႉမႃး တီႈဝၢၼ်ႈၵေႃးၶူႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၼၼ်ႉ ပႃၼႂ်းၾၢႆၼၼ်ႉ တၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် သမ်ႉပေႃးၽူးၵႂႃႇမူတ်း ပဵၼ်ယွၼ်ႉသင်တႄႉဢမ်ႇႁူႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇဢဝ်မႃးၵိၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်ၵိၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၸၢႆး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လႆႈယိၼ်းဝႃႈပဵၼ်ၸဵမ်ႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉ။ ပဵၼ်တင်းၾၢႆယဝ်ႉ ပႃၸိူဝ်းၼႆႉ တၢႆၼမ်ၼႃႇ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢဝ်သေ ၵိၼ်ၺႃးၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၶေႃးၶူမ်းဝႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပႃပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ဢၼ်လွင်ႈမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၾၢႆ မိူင်းပၢႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဝ်ၵိၼ် ၊ ဢဝ်ၶၢႆ ပဵၼ်ၶေႃးၶူမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပွင်ႇလႅင်းၵၼ် ႁၢမ်ႈဢဝ်ၵိၼ် ဢဝ်ၶၢႆ ယွၼ်ႉမၼ်းပဵၼ်ၽေးတႃႇပၢႆးယူႇလီ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ – ပႃၼႂ်းၾၢႆမိူင်းပၢႆး လူႉတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် လွင်ႈတၢင်းပႃတၢႆၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လၢမ်းၶၢတ်ႈမီးသွင်လွင်ႈ ယွၼ်ႉၽေးသၽႃႇဝလႄႈ ပႃတၢႆ ၊ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈတႄႉ ၼမ်ႉၽီလူး ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၾၢႆသေသိုပ်ႇၼွင်းလူင်းမႃးၼၼ်ႉ ပႃးၵွင်ႉလႄႈ ပႃတၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးႁိမ်းၾၢႆလႄႈ ယူဝ်ၶႄးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇၵွင်ႉသႂ်ႇ ၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ ဝႃႈၼႆၵေႃႈမီး။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉႁဵတ်း ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆၼမ်ႉတီႈမိူင်းပၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇ တႃႇၵိၼ်တႃႇၸႂ်ႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢႃယု 40 ပီ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၽေးသိုၵ်းၽေးသိူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ႁိမ်းႁွမ်းၶႅပ်ႇဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉတၢင်ႇတီႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးယူႇသဝ်းဝႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးယူႇ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ၵိၼ်/ ၸႂ်ႉၼမ်ႉၾၢႆၼႆႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈၵေႃးၶူႇၼႆႉ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး 1 လၵ်း။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းယူႇသဝ်းၵိုတ်း 4 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းၶဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းသူၼ်ႁဵတ်းၼႃးသေ ယူႇပႂ်ႉဝၢၼ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2024 ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ၾၢႆမိူင်းပၢႆး ပွႆႇၼမ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉ ၼွင်းတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆႇတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၼႆသေ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈမႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ဢမ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇတူဝ်ႈထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-06T16:30:00 | https://shannews.org/archives/66649 | ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း ဢမ်ႇမီးၸုမ်းသိုၵ်းလႂ် ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပၼ် | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတၢင်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ယၢမ်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၺႃးၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသွင်ၵေႃႉ ၸူၼ်ၸွမ်းတၢင်း ႁိမ်းၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ 105 လၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵႄႈၵၢင်သဵၼ်ႈတၢင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ – ၵူတ်ႉၶၢႆ – မူႇၸေႊၼႆႉ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢႆလၢႆၸုမ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ သေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ်ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈပေႃးလွတ်ႈၽေးတႄႉတႄႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “လုင်းႁိမ်းႁိူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းမီးတၢင်းလူဝ်ႇႁႄ တေလႆႈၵႂႃႇမူႇၸေႊၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၼႆ ၸူးဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်း။ မၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵူၺ်း။ ၽိူဝ်ႇပူၼ်ႉဢေးသျႃးဝေႃး ႁိမ်း 105 လၵ်းၼၼ်ႉ မီး ၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉ ပႃးၵွင်ႈႁႄ ပႂ်ႉၸူၼ်ၸွမ်းတၢင်း။ ရူတ်ႉၶိူင်ႈမၼ်းၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်း။ ငိုၼ်းမၼ်းၵေႃႈဢဝ်ၵႂႃႇ။ ၵတ်ႉၵႃႈ ဢမ်ႇယိုဝ်း၊ ဢမ်ႇပေႃႉထုပ်ႉ မၼ်းႁႄမႃးလႃႈ။ မၼ်းထိုင်ႁိူၼ်းၶိုၼ်းၸင်ႇလႆႈ ပၼ်ၵႃႈၶၢတ်ႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼမ်လၢႆလၢႆၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် တူၺ်းထိုင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉတႄႉ”။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ တင်ႈတႄႇပဵၼ်ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼမ်လိူင်ႇမႃး သေ ပၢင်တေႃႇလွင်းၵေႃႈၼမ်လိူင်ႇ ပိုတ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼမ်ႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၽူႈလၵ်ႉ ၵူၼ်းၸူၼ် ၼမ်လိူင်ႇမႃး။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ လွင်ႈၸူၼ်ၵၼ်၊ ၶႃႈႁႅမ်၊ ပေႃႉထုပ်ႉၵၼ်တၢႆၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-06T16:00:00 | https://shannews.org/archives/66642 | ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈၵၢင်ဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် | ဝၼ်းတီႈ 06/05/2025 မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉမွၵ်ႈ 6 မူင်း မီးၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇ မိူင်းထႆး၊ ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈထႆး လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းမၼ်းၸၢႆး။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ၶျွင်ႉ 7 တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်မႄႈမၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈသေ လႆႈႁူႉဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉပဵၼ် ၵူၼ်းတၢင်းပဵၼ်ပၢႆးၸႂ်။ မၼ်းၸၢႆး တႄႇဢွၵ်ႇလူမ်းယွင်ႇၸဵမ်မိူဝ်ႈတဵင်ႈၶိုၼ်းလိုၵ်းၸၢႆႉ မွၵ်ႈၸဝ်ႉ 1 မူင်း ၼႆႉ။ ထိုင်မႃးယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်း ႁွတ်ႈထိုင်မႃး ၼႃႈလုမ်းၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇသေ လၢမ်းလိမ်းပိုတ်းယိုဝ်းၵွင်ႈ။ ယိုဝ်းမွၵ်ႈ 10 ၵမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမႆႈၸႂ် – ဝႃႈၼႆ။ မႄႈမၼ်းၸၢႆး လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးဝႃႈ – မၼ်းၸၢႆးမီးဢႃယု 43 ပီ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢရုၽၼ်း။ ပေႃႈမၼ်း ၸၢႆးပဵၼ်ပလိၵ်ႈ။ မၼ်းၸၢႆး တႄႇၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၸႂ် ၽွင်းပေႃႈမၼ်းပဵၼ်ၽေးဢုပၢတ်ႈသေတၢႆ။ ၵွင်ႈဢၼ်မၼ်းၸၢႆးယိုဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းၸၢႆးဢဝ်ဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၸႂ် – မႄႈမၼ်းၸၢႆး လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ – ပလိၵ်ႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းယိုဝ်းၵွင်ႈ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇ မိူင်းထႆး ၵွင်ႈဢၼ်မၼ်းၸၢႆး ဢဝ်မႃးယိုဝ်းၵၢင်ဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵွင်ႈသႅၼ်း CMMG BANSHEE MK4 ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇ 9 မမ။ ပဵၼ်ၵွင်ႈဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းထႆး။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၶေႃႈမုလ်း ဢၼ်မႄႈမၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈတီႈပလိၵ်ႈၼၼ်ႉသေ တေမီးၶေႃႈမုလ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးလိူဝ်ၼၼ်ႉၼႆတႄႉ ပလိၵ်ႈထႆး ပႆႇလႆႈၵူတ်ႇထတ်းလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၸၢႆးယိုဝ်းၵၢင်ဝဵင်းၼႆႉ ဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၽႂ်သေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတိတ်းၶမ်ဝႆႉ ၸွမ်းပၢမ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်းလႄႈ ႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁတ်းတူင်ႉတူဝ်ၵႂႃႇမႃး။ ပလိၵ်ႈ လႆႈမႃးလိုပ်ႈလမ်းပိုတ်းယိုဝ်းတီႉၺွပ်းမၼ်းၸၢႆး မၢတ်ႇၸဵပ်းမၢၵ်ႇၵွင်ႈၵႂႃႇလႄႈ ၸင်ႇတီႉလႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈဢဝ်တၢင်ႇႁူင်းယႃဝႆႉသေ ပလိၵ်ႈပႂ်ႉၵုမ်းတႃႇၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈထၢမ်ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မႃးမီးတီႈဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – တၵ်းလႆႈ ၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ် ၵူဝ်ပလိၵ်ႈလူင်းၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-05-06T15:06:25 | https://shannews.org/archives/66636 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပိုတ်ႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၵႂႃႇ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်မေႊၼႆႉ | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/05/2025 ၼႆႉမႃး ၼင်ႇႁိုဝ် တေပိုတ်ႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ ႁိူၼ်းယေးဢၼ်ယႃႉလႆႈ သႂ်ႇလႆႈငၢႆႈ (Modular House) ၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၽိုၼ်လၢႆးလႄႈ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢၼ်တေလူဝ်ႇၸႂ်ႉ ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေ ၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ဢမ်ႇၼၼ် ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2026 ၼၼ်ႉ တေႁူမ်ႈဝႆႉၸွမ်း ၾၢႆႇတႂ်ႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇသိုပ်ႇႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ်ၵႂႃႇယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း (server room) တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ တၢမ်တူဝ် ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႅမ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၸူဝ်းဝိၼ်း ၵေႃႉၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 04/05/2025 ၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းႁွင်ႈၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တေလႆႈၸတ်းတမ်းဝႆႉ ၶိူင်ႈၶွမ်း (ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ) တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းသေ တေလႆႈၵမ်ၵိၼ်းလွင်ႈၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈတႄႉတႄႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး တွၼ်ႈတႃႇ ႁွင်ႈလုမ်းၽွင်းလူင်တၢင်ႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၵေႃႈ တေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ၵႂႃႇယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-05-06T14:41:38 | https://shannews.org/archives/66632 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မေႊၼႆႉမႃး ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းႁူမ်ႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း လၢမ်းဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ပိုတ်းယိုဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈလႄႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 05/05/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းၶိုင်ႈ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇသႅၼ်းၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွၼ်ႊ ပွႆႇသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ 4 လုၵ်ႈ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမၢတ်ႇ ၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီးဝႃႈၼႆ သေတႃႉ ယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းတႄႉလူႉၵွႆ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သႅၼ်းပၢၼ်ဢႃယု 40 ပီ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈဝႃး ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇ 4 လုၵ်ႈ ၊ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး ဝၢႆးလင် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယဝ်ႉ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ႁိူၼ်းဢၼ်လႆႈလူႉၵွႆႇၵႂႃႇၼၼ်ႉမီးလၢႆလင် မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ဝူင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈဢမ်ႇထၢတ်ႇ၊ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇထႅင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၵႃး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“လႆႈယိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇမီး 2-3 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၊ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးထႅင်ႈ ၊ မိူဝ်ႈဝႃး ၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 11 မူင်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈယိၼ်းသဵင် မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇလင်ၼႃႇ ၊ ၼႂ်းဝၼ်ႈတီႈ 3 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 18 လမ်း ၵႂႃႇတင်းၾၢႆၶုၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 02/05/2025 ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢမ်းလိမ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉတူၵ်း၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ မၢၵ်ႇသူမ်ႈၶွၼ် (နမ့်တုတ်ကျေးရွာ၊ ကုန်းသာ (ခ) မဆုန့်ခွမ်ကျေးရွာ) ဢၼ်မီး ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလူႉၵွႆ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် သႂ်ႇဝၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ၸွမ်းပီႈၽႂ်ၼွင်ႉမၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ ဢုၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်မွၵ်ႈ 3 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/01/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇလႄႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ 2 လင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမႆႈတင်း ဝၢၼ်ႈၽြႃးလွႆ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 14 ၵေႃႉ – ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-05-06T11:56:07 | https://shannews.org/archives/66625 | သိုၵ်းၶၢင်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇ ၼႂ်းဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ | သိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈမိူင်းၶၢင် KPDF တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်။ ၽွင်းသိုၵ်းၶၢင်သွင်ၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁႅင်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်တင်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇပိူဝ်ႈတႃႇၸွႆႈပၢၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းသေ ႁႅၼ်းဢဝ်သၢႆသိုၵ်းလူင် ႁႅင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 600 ၵေႃႉ ငႃးၼိုင်ႈ မုင်ႈၶဝ်ႈၸူးၼႂ်းဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ငႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းၵႃႇမၢႆး (ကာမိုင်းမြို့) ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉမွၵ်ႈ 40 လၵ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃးႁိုင်မွၵ်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈ ငႃးသိုၵ်းႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး ပွတ်း တၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၽႃၵၢၼ်ႉ- ၵႃမၢႆး (ကာမိုင်း) သေ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/05/2025 ငႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၽႅဝ် မႃးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵတ်ႉမေႃႇ (ကပ်မှော်ရွာ) ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉမွၵ်ႈ 22 လၵ်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၽႃၵၢၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်လုၵ်ႉတၢင်းထိူၼ်ႇႁႄ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမုင်ႈၼႃႈမႃး တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ။ ၶဝ်ၽႄငႃး သိုၵ်း လၢႆလၢႆသဵၼ်ႈႁႄၶိုၼ်ႈမႃး။ ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ် မီးယူႇမွၵ်ႈ 600 ၸိူဝ်းၼႆႉ”။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁႅင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်၊ တရူၼ်ႊလႄႈ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃႈလိၼ် ၸိူဝ်းမီးသိုၵ်းၶၢင်ယူႇသဝ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းၶၢင် လႆႈသုတ်ႈထွႆပၼ် ၵမ်း လွႆးလွႆး ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းၶၢင် KIA ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 04/05/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယႃး (နန့် ယားကျေးရွာ) ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵတ်ႉမေႃႇ (ကပ်မှော်) ဝဵင်းၽႃ ၵၢၼ်ႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉ။ ၽွင်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၺႃးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းႁႂ်ႈထွႆပၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈ တၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA ၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်။ တႄႇလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2024 မႃး သိုၵ်းၶၢင် KIA ယိုတ်းၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈပဵင်း (မဘိမ်းမြို့) ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင် ဝဵင်းသွမ်ပရႃပွမ် (ဆွမ်ပရာဘွမ်)၊ ဢိၼ်ၵျိၼ်းယၼ် (အင် ဂျန်းယန်)၊ သတူင်း (ဆဒုံး)၊ ၶျီႇၽူၺ်ႇ (ချီဖွေ)၊ သေႃႉလေႃ (ဆော့လော်)၊ ၽီမေႃ (ဖီမော်)၊ ပၢင်ဝႃ (ပန်ဝါ)၊ ၵၢၼ်ႇပၢႆႉတီႇ (ကန်ပိုက်တီ)၊ တေႃႉၽူင်းယၼ် (ဒေါ့ဖုန်းယန်)၊ သိၼ်ပူဝ်ႇ (ဆင်ဘို)၊ မဵဝ်ႉလႃႉ (မြို့လှ)၊ မၢၼ်ႈၸေႊ (မံစီ)၊ မိူင်းမွၵ်ႇ (မိုးမောက်မြို့) ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လၢၼ်ႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ- မိူင်း ၶၢင် တီႈဝဵင်းလွႆၸေႊ (လွယ်ဂျယ်) ၵေႃႈ ၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉပႃး။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-05-06T11:00:00 | https://shannews.org/archives/66621 | ၸွမ်ၸိုင်ႈထရမ်ႉ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ | ဝၼ်းတီႈ 04/05/2025 ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ တွပ်ႇလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ NBC ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ – မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးသၢၵ်ႈတၢမ်း ၸွမ်ၸိုင်ႈမူတ်းယဝ်ႉၵေႃႈ တေသိုပ်ႇယူႇတီႈႁိူၼ်းႁေႃ ၸွမ်ၸိုင်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ – ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မီးဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ တေမီးသုၼ်ႇ လႆႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ သၢၵ်ႈတၢမ်း 2 ၵမ်း (ႁူမ်ႈပဵၼ် 8 ပီ) ၵူၺ်း။ ယူႇတီႈ ထရမ်ႉၼႆႉသမ်ႉ ဝၢႆးလင် ပဵၼ်ၸွမ် ၸိုင်ႈၵမ်းထိ 1 ယဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆးၶေႉၶဵင်ႇၵၼ်တင်း ၵျဵဝ်ႊပႆႊတၼ်ႊ (Joe Biden) ဢမ်ႇပေႉလႄႈ လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵႂႃႇ 4 ပီသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းၶေႉၶဵင်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈဢွင်ႇပေႉၵမ်းၼႆႉ။ မၼ်းၸၢႆး ၶိုၼ်ႈႁပ်ႉၼႃႈတီႈပုၼ်ႈ ၽွၼ်းပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/01/2025 ၼႆႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈမၼ်းၸၢႆး တေဢမ်ႇၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈ ၵမ်းထူၼ်ႈသၢမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ မၼ်းၸၢႆး လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ NBC ဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵမ်းထူၼ်ႈ 3 ၼႆႉ မီးတင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵမ်းထူၼ်ႈ 2 ၼႆႉ တႃႇမၼ်းၸၢႆးတေလႆႈႁဵတ်း ဢၼ်မၼ်းၸၢႆးၶႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းတိုၵ်ႉမီးထႅင်ႈတင်းၼမ်ယူႇလႄႈ မၼ်းၸၢႆးယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းလႆႈလွင်ႈလႅၵ်ႈ လၢႆႈၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊသေဢၼ်ဢၼ်ယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-06T10:02:46 | https://shannews.org/archives/66617 | ပႃႇတီႇ PAP မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ်ၵမ်းထိ 14 | ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ ဢၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇလႄႈ လႆႈယိပ်းဢႃႇၼႃႇ ပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ဢၼ်ပဵၼ် ပႃႇတီႇ People Action Party (PAP) ၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/05/2025 ၼၼ်ႉသေ ဢွင်ႇပေႉၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈ။ ပႃႇတီႇ PAP ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးၵပ်းတၢမ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၵမ်းထူၼ်ႈ 14 ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇ ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ လေႃႊရႅၼ်ႉသ်ဝွင်ႊ ၊ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ၸင်ႇ ႁႃႁပ်ႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇ မိူဝ်ႈပီၵၢႆၼႆႉၵူၺ်းလႄႈ လႆႈဝႃႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ တွၼ်ႈ တႃႇမၼ်းၸၢႆး ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း PAP ၶေႉၶဵင်ႇတႃႇတီႈၼင်ႈ ၽူႈတႅၼ်း 97 တီႈ ဢွင်ႇပေႉလႆႈ တီႈၼင်ႈ 87 တီႈ၊ လႆႈၶႅပ်းမႄးတီႈၵူၼ်းမိူင်း 65.6 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊတႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊၼႆႉ လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်တေႃႉ သူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇတၢင်းၼမ်ႉမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။ ပႃႇတီႇ PAP ဢၼ်လႆႈဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႉၼႂ်းၵၢၼ်ၸတ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လၢႆးတၢင်းၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼႆႉ လီလီ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇလိူၵ်ႈၶိုၼ်းပႃႇတီႇၶဝ် ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႅင်ႈ၊ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇႁႂ်ႈဢမ်ႇ လႆႈမႆႈၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ တေဢမ်ႇလႆႈႁူပ်ႉလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ ဢၼ်လီမႆႈၸႂ် – ၼႂ်းငဝ်း လၢႆးပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလုမ်ႈၾႃႉတူၵ်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း PAP မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊၼႆႉ လႆႈဝႃႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်လႆႈဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈ မိူင်းမႃးၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်သုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Reuters ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-05T20:34:33 | https://shannews.org/archives/66611 | ႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႄႇႁပ်ႉၵူၼ်းပဵၼ်ယဝ်ႉ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 05/05/2025 ၾၢႆႇၼႃႈ ႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တႄႇႁပ်ႉၵူၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း တေႃႇ ၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်း တွၼ်ႈၼိုင်ႈ၊ ၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်း တေႃႇ 5 မူင်း တွၼ်ႈၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၶိူင်ႈမိုဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶဝ် ယင်းပႆႇမီး ၸေးၵုမ်ႇလႄႈ တေပႆႇၸၢင်ႈယူတ်းယႃလႆႈ တၢင်းပဵၼ်ၵူႈမဵဝ်း။ တေႃႉတႄႉယႃလႆႈ ၶႆႈဝတ်းၼၢဝ်ဝႃႇ ၸၢမ်းလိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ လိူတ်ႈသုင်တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းၵွၼ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃးပၵ်းသဝ်းတပ်ႉၶိုၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် လၢႆလၢႆလုမ်းပိုတ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းယင်း ပႆႇၸႂ်ႉလႆႈ လႅင်းၾူၼ်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ၊ ၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ တဵမ်ထူၼ်ႈလီငၢမ်းၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးယူႇလီ'] |
2025-05-05T18:30:00 | https://shannews.org/archives/66604 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမွၵ်ႈ 3,500 ၵေႃႉ | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/05/2025 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၾၢႆႇတႂ်ႈလူင် ပွင်ၸိုင်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇဝႃႈ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး တေႃႇထိုင် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်သဵင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆ မီးမွၵ်ႈ 3,500 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2021 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵႂႃႇ 95 ၵေႃႉ၊ ထိုင်မႃး ပီ 2023-2024 ၼိုင်ႈပီလႂ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူႉတၢႆၵႂႃႇ ဢမ်ႇယွမ်း 360 ၵေႃႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပီ 2025 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ်ၵူၺ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ လူႉတၢႆၵႂႃႇ 80 ၵေႃႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၼၼ်ႉ တင်းၼမ်ၽိူမ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးၵူႈပီၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်လူႉတၢႆၼမ် လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းတႄႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇ မိူဝ်ႈယိုတ်းမိူင်း ပီ 2021 ၼၼ်ႉ မီး 683 ၵေႃႉ၊ ဝၢႆးလင် ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ 400 ၵေႃႉ ထိုင် 600 ၵေႃႉသေ ၼႂ်းပီ 2025 ၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ်ၼႆႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇ မွၵ်ႈ 90 ၵေႃႉ၊ ႁူမ်ႈသဵင်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလူႉတၢႆၵႂႃႇ 2,352 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇ 4 ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းႁဵတ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၼႆႉၵေႃႈ ၼၢင်းယိင်း လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၸွမ်း 2,000 ၵေႃႉပၢႆ။ ဢၼ်ၺႃးၶႃႈတၢႆၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-05T17:30:00 | https://shannews.org/archives/66595 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ TNLA ၵုမ်းၵမ် ထပ်းၵၼ်သီႇဝၼ်း | ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇထတ်းၵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်းသီႇဝၼ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ် မိူင်းၵုတ်ႈလႄႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ 05/05/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းပၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးထႅင်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ငိၼ်းဝႃႈတႄႉ ၶဝ်မႃးပွႆႇၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၸွႆးၵုင်းၼၼ်ႉၼႆ။ ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း။ လိင်ႇပျႅၼ်ႇ (ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း) တႄႉ မႃးပွႆႇၵႂႃႇယဝ်ႉ 2 လုၵ်ႈ”။ Photo by – TNLA/ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇတီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ၾူၼ်းလႅင်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ ၶၢတ်ႇဝႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ Starlink မဵဝ်းလဵဝ်ၵူၺ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 01 လိူၼ်မေႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇႁႅင်ႈ (သစ်ဆိမ့်ကုန်း) ၾၢႆႇတူၵ်းၵျုပ်ႉပိၼ်ႇ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၊ ဝၼ်းတီႈ 2 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 10 မူင်းပၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈ (ဗမွန်ရွာ) တီႈဝၢၼ်ႈလွႆ ၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ ၾၢႆႇတူၵ်းဢူၵ်ႉဢိၼ်း (အုတ်အင်းဓမ္မာရုံ) လုၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 9 မူင်းၵေႃႈ ပွႆႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၾၢႆႇတူၵ်းႁိမ်းၵၢတ်ႇလူးထ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 10 ပၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၾၢႆႇတူၵ်းဝၢၼ်ႈမေႃႈလူင်းၵျီး (ဘော်လုံးကြီးရွာ) လႄႈ ဝၢၼ်ႈသျိၼ်ၶႂႃ (ဆင်ခွာ) ထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တီႈတႄႉမၼ်း ၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ် လႆႈၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းလွႆ TNLA လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်း PDF ၶဝ် ငူပ်ႉငီႉၵၼ်တႃႇတေၶုတ်းဢဝ်သႅင် ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၼွင်လူင် ၼၼ်ႉၼႆလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်မႃးပွႆႇၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းၵုတ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇၸွမ်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၵႂႃႇပႃးထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-05-05T17:07:08 | https://shannews.org/archives/66588 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈ လွတ်ႈႁေႃးပရိတ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ | တႄႇၵၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႃႇ 12 ပွၵ်ႉသေ ႁူဝ်လိူၼ်မေႊၼႆႉ ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိုတ်ႇၶိုၼ်းလုမ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ။ Photo by – Konay Konay/ သင်ၶၸဝ်ႈ လွတ်ႈႁေႃးပရိတ်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၶဝ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ႁႂ်ႈပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်းသဵင်ႈယဝ်ႉဢမ်ႇႁိုင် ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ၽတ်ႉတၼ်ႇတ ပုင်ႇၺၼၼ်ႇတ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ ဝၢၼ်ႈသူႈၵေႃႈ လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ ယေႃးမုၼ်မႃးၶိုၼ်း တီႈဝတ်ႉလူင်ဝၢၼ်ႈသူႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ Photo by – Konay Konay/ သင်ၶၸဝ်ႈ လွတ်ႈႁေႃးပရိတ်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 4 လိူၼ်ႁူၵ်းမႂ်ႇ 8 ၶမ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတင်းသဵင်ႈ ၶီႇရူတ်ႉၵႃးသေ လွတ်ႈ ႁေႃးလိၵ်ႈ ၵမ်ႉၽဝႃႇလႄႈ ပရိတ်ႈ လွတ်ႈၽေးလွတ်ႈလၢၼ်ႇ ပၼ်ႇလဵပ်ႈၼႂ်းဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဢၼ်သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ် ပၼ်ႇဝွၼ်းပရိတ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉလူင်ၵျွင်း ဝၢၼ်ႈသူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်း ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီး ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ပၵ်းသဝ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် ၼမ်မႃးလိူဝ် ၵဝ်ႇ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇတႄႉ ပၼ်ႇၵၢၼ်ယဝ်ႉၼႆသတေႃႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်းတႄႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယင်းပႆႇပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-05-05T16:40:22 | https://shannews.org/archives/66583 | ၶူဝ်ၽႅၼ်ၵဝ်ႇ တီႈတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းၵုၼ်လူင်ၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မေႊၼႆႉမႃး ၵၢၼ်မႄးၵုမ်းၶိုၼ်း ၶူဝ်ၽႅၼ်ၵဝ်ႇ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇလီငၢမ်းသေ ရူတ်ၶိူင်ႈ၊ ၵႃး ဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႇလတ်းၽၢၼ်ႇတီႈၶူဝ်ၽႅၼ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈတၢင်းၶဝ်ႈ ဝဵင်းၵုၼ်လူင်ၼၼ်ႉလႆႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27-28/04/2025 ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇတူၺ်းၶူဝ် ၽႅၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇတႄႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်မူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်း ၶူဝ်ၽႅၼ်ၵဝ်ႇမႃးၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵုၼ်လူင် လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ် ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ် ၽႅၼ်ႇလဵၵ်းဢၼ်သႅၼ်းၼႃၼၼ်ႉႁႄ ၵုမ်းဝႆႉၵူၺ်း။ ၵႃးဢွၼ်ႇလႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၵႂႃႇမႃးလႆႈယူႇ။ ၵႃးလူင်တႄႉ ပႆႇလႆႈ။ ၶဝ်မႄးပၼ်ၶိုၼ်းၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ၸိူဝ်းႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ မႃးငၢႆႈဢိတ်ႉၼိုင်ႈ။ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈပၼ်ႇၵႂႃႇတႆႇၶူဝ်ၵႆယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးလူင်တၢင်ႇၵုၼ်ႇတႄႉ လူဝ်ႇလႆႈ လတ်းၶူဝ်မႂ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း”။ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ ၶူဝ်ၽႅၼ်ၵဝ်ႇ ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶူင်း လူႉၵွႆၵႂႃႇလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢိုတ်းဝႆႉဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ။ ၶူဝ်ၽႅၼ်ၵဝ်ႇ ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵျႃႇပၢၼ်ႇပုၼ်ႉလႄႈ တေလႆႈဝႃႈပဵၼ်ၶူဝ်ဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႆၵေႃႈၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-05T13:14:36 | https://shannews.org/archives/66569 | ပၢင်တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈတႆး တူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 29 | ပၢင်တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 29 ပီၼႆႉ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇ 3,000 ပၢႆ။ ဝၼ်းတီႈ 04/05/2025 (လိူၼ်ႁူၵ်းမႂ်ႇ 8 ၶမ်ႈ) ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်တႅမ်ႈ တွပ်ႇလိၵ်ႈၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ/ ပၢင်တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈတႆး တူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ ၽူႈမၢႆၾိင်ႈငႄႈပုတ်ႉထလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီၼႆႉ တီႈၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ ႁူမ်ႈၵၼ် 8 ပၢင်သေ တွပ်ႇတီႈၵျွင်းႁူၺ်ႈယဵၼ်ႇ မီးလုၵ်ႈ ႁဵၼ်း 370 ၵေႃႉ။ တီႈၵျွင်းဝၢၼ်ႈ ၸႅၼ်ႇ ဢိူင်ႇပုင်ႇတႂ်ႈၵေႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်လႂ်ပၢင်သေ မႃးတွပ်ႇတီႈလဵဝ် မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်း 300 ပၢႆ။ မၢင်တီႈၵေႃႈ တွပ်ႇႁင်းၵူၺ်း ၸိူဝ်ႉၼႆႉၵေႃႈမီးထႅင်ႈ လၢႆလၢႆတီႈ။ ဝၼ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈမၼ်းတႄႉ မႅၼ်ႈဝၼ်းလဵဝ် ၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် ၶေႃႈထၢမ်ၵေႃႈ ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်မူတ်းမူတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး ၵေႃးသၼ်ႇလ/ ပၢင်တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈတႆး တူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ပီၼႆႉ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 60 ပၢင်ပၢႆ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 3,600 ပၢႆလႄႈ ၶူးသွၼ်သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ မေႃသွၼ်ၸၢႆးယိင်းမီး 200 ပၢႆ။ တႄႇပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/03/2025 (လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ) တေႃႇထိုင် 04/05/2025 (လိူၼ်ႁူၵ်းမႂ်ႇ 8 ၶမ်ႈ) တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်ပၢႆ။ ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈ တူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉသေ ဢွၼ်ႁူဝ် ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်မႃး ဢမ်ႇၵႃးၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၼႆႉၵူၺ်း မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်း ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်၊ ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ၊ ႁၢႆးၼဵင်ႈ၊ ၼမ်ႉ ႁူးၼႃးပွႆး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်လႄႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၶုၼ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2024 ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးမွၵ်ႈ 3,800 ၵေႃႉ ပၢင်သွၼ်မီး 73 ပၢင် ၶူးသွၼ်/ မေႃသွၼ်မီး 220 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉသမ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 3,719 ၵေႃႉ ပၢင်သွၼ်မီး 82 ပၢင်။ ၼႂ်းပီၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း RCSS တင်း SSPP သေ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ လႆႈလူႉၵႂႃႇ 17 ပၢင် တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း 478 ၵေႃႉ လႆႈလုတ်ႈႁၢမ်း ၵၢၼ်ႁဵၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-05-05T10:31:04 | https://shannews.org/archives/66567 | ၵၢၼ်မိူင်းႁၢမ်းသိၼ် ၵၢၼ်မိူင်းႁဵတ်းၵိၼ် ၵၢၼ်မိူင်းတူၺ်းတေႃႇႁူဝ်မႄႈတိၼ် | ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းယိပ်းၵမ်ၵေႃႈလီ ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵေႃႈယဝ်ႉ ၵွၼ်ႇပႆႇလႆႈဢႃႇၼႃႇ ယိူင်းမုင်ႈတႃႇ မၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းၼမ်ၼႆလွၼ်ႉလွၼ်ႉ၊ ၽိူဝ်ႇမီးဢႃႇၼႃႇသုၼ်ႇပွင်မႃးတႄႉ လိုမ်းဝၢႆးလၢႆးၵၢၼ်ၸွမ်းထမ်း မိုင်ႉႁမ်းပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ပဵၼ်ယႂ်ႇ သႂ်ႇသႂ်ႇတူၺ်းထိုင်လႆႈတေႃႇႁူဝ်မႄႈတိၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ၶႂ်ႈပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်းၵႂႃႇၵေႃႈမီးမီးယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လီၵၢၼ်မႅတ်ႈ ဢၼ်ဝၢင်းပွႆႇပုၼ်ႈလီတူဝ်ၵဝ်ႇသေ ယိုဝ်ႈၼႃႈၸူးတႃႇၵူၼ်းၼမ်တေလႆႈလီ မၢၼ်ႈမိူင်း တေလႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ ၸမ်တေၸူမ်ႁၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈ တႂ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵိၼ် ၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်လုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ။ လၢႆးၼႆႈပေႃးပွႆႇပဵၼ်ၾိင်ႈၵႂႃႇတႄႉၸိုင် သဵၼ်ႈတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈႁၢႆယဝ်ႉလေႃႇ။ ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇႁဵတ်းၵိၼ် ၵူၺ်းပေႃးဝႃႈၼႆပႄႇ ၽူႈၵူၼ်းလီဝႃႇ ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်ဝႃႇ ၵေႃႉသိူဝ်ငၢၼ်ဝႃႇ ႁူဝ်ၼႃႈယိုင်ႈယႂ်ႇဝႃႇ ဢၼ်ၵိုၵ်း ပိုၼ်းမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈလူဝ်ႇလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းပူင်သွၼ်သိုပ်ႇယိုၼ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသင်ယဝ်ႉၶႃႈလႃႇၼႆ တႃႉလီတွၵ်ႈသၢတ်ႈလၢတ်ႈၶိတ်ႈၵၼ် ၶိုၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သၢႆပိုၼ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸႃႉဢၼ်ပႅတ်ႈလၢႆယွၵ်းၵႅၵ်းၶဝ် သုမ်ႇငုမ်းပေႉပုၼ်ႈလုမ်းလုမ်းသႄႈ၊ တူၺ်းၸွမ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းတႃမွတ်ႇဢွၼ်ႇႁႃႈႁူၵ်းသိပ်းလၢၼ်ႉ ၵႂင်ပူၵႂင်ပႃယူႇ ၼႂ်းသမ်ႇသရႃႇၵၢၼ်မိူင်း ႁဵတ်းၵိၼ်ၼၼ်ႉသေ တေမၢပ်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်းလုမ်ႈၾႃႉၶွင်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း တိုၼ်းယွၵ်းၵႅၵ်းမိူၼ်ၵၼ်ၼႆပႄႇ မိူၼ်ယိုၼ်တူဝ်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼႆႉႁူၼူၵ်ႇတႃမွတ်ႇႁၢမ်းဢွၵ်းၵူၺ်း။ တူၺ်းတေႃႇသၢႆမိူင်းႁဝ်းလုၵ်ႈလဵဝ် တူၺ်းတေႃႇသၢႆပိုၼ်းႁဝ်းၶိူဝ်းလဵဝ် ဢၼ်တူၵ်းမႂ်ႈတႂ်ႈၶဵၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉသေ တေၼပ်ႉပိူင်တၢႆဝႃႈ ဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈ ၵူၼ်း ၼုမ်ႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းႁၢႆယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ပႆႇမႅၼ်ႈသႄႈ။ ၵွၼ်ႇပႆႇယွၼ်ႇပႅတ်ႈ လွင်ႈၽၢၼ်ႉႁႃႁူးဢွၵ်ႇတႄႉ တၢင်းမုင်ႈမွင်းပႆႇႁၢႆသႄႈ။ ၵူၼ်းလူင်ဢမ်ႇတၼ်းၶုၵ်းၸႂ် လႆႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၵေႃႈယႃႇ ပေႃးတင်းဝႃႈ တၢမ်တူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇလပ်းတႃလိုမ်းပႅတ်ႈ တၢင်းမုင်ႈမွင်း လႄႈ ၽၼ်ႁၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်းၼႆ ဢႃႇၼႃႇၵၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ပႆႇႁၢႆသႄႈ။ ငဝ်းလၢႆးမၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ႁႃဢၼ်လီပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈမီး၊ ပၢႆသေလိူဝ် ပဵၼ်သိုၵ်းတိုၵ်းၵၼ် ၽေးသၽႃႇဝသမ်ႉပူဝ်ႉသႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၼႆႉ ယႃႇဝႃႈတေၶုၵ်းၸႂ်လႆႈၵၢၼ်မိူဝ်းၼႃႈ တႃႇၶီးၸႂ်ၵႂႃႇၵူႈဝၼ်းၵူၺ်း ယင်းယၢပ်ႇ၊ ယႃႇဝႃႈတေပူၵ်းပွင်လုၵ်ႈလၢင်း တႃႇလဵင်ႉတွင်ႉၵၼ် ဢိမ်ႇၵူၺ်း ယင်းၶၢၼ်ၸႂ်၊ ယႃႇဝႃႈ တေပွၼ်ႈဢွၼ်သွၼ်လီ တႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈသၢႆၸႂ်ၶဝ်ၵူၺ်း ယင်းဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းတေ ႁပ်ႉပၢၵ်ႇလႆႈ။ ဢၼိတ်ႉထႃႇရူင်ႇၼႆႉ တဵမ်မိူင်းလူင်ဝႆႉလႄႈ ၵိုင်ႇလီၸၢၼ်ႈၸႂ် မိူဝ်ႇၸႂ်ၸွမ်း ပၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်ၸွမ်းမၢၼ်ႈၼႆႈတႄႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉပိူင်ပဵၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉဢၼ်ပဵၼ်မီးမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၸဵတ်းပႅတ်ႇသိပ်းပီၼႆႉသေ ယိၼ်းဢိမ်ႇဢိူဝ်ႇ မိူဝ်ႇၸၢၼ်ႈၼႃႇလႄႈ တိူၵ်ႈတီႈဢွၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇပႅတ်ႈမိူင်းၼွၵ်ႈမူတ်းမူတ်း ၵေႃႈ ၸွင်ႇဝႃႈပၼ်ႁႃၼႆႉ တေယဝ်ႉ ယႃႇၵႂႃႇၼႄႇ၊ ၽႅဝ်ၵႂႃႇမိူင်းၼွၵ်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းတိုၼ်းတေပဵၼ်တႆးၼွၵ်ႈၵူၺ်း။ မိူင်းတႆးၼႆႉ ပေႃးတႆးဢမ်ႇယူႇၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေယူႇၼၼ်ႉယိုင်၊ လိူဝ်သေဝႃႈ သုမ်းမိူင်းၽၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ တေမီးသင်ထႅင်ႈ။ မိူင်းတႆးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဢၼ်ႁဝ်းယဵပ်ႇယၼ်ယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈသႄႈ။ ပေႃးၼႆ တေၵၼ်ႉၵူၵ်ႉတေႃႇသူႈႁႃႉ တေလႅၼ်ႈပၢႆႈ၊ တေပွႆႇၽႃႈႁႃႉ တေၵႅတ်ႇၶႄၼႆ ၶႆႈၸႂ်တူၺ်းၵၼ်ၶႃႈလႃႈ။ ဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈပၢႆးၼႄၵၼ်ဝႃႈ သုၼ်ၵၢင်ၵူၼ်ႇယဝ်ႉ၊ ပျီႇထွင်ႇၸုပွမ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၼႆ တေ တွင်းၵၼ်ယူႇ။ ပေႃးၼၼ် ပျီႇထွင်ႇၸုပွမ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်ႇပင်းယဝ်ႉလႄႈ ႁဝ်းႁႃးတေပွႆႇႁႂ်ႈမိူင်းတႆးၵူၼ်ႇပင်းၸွမ်းၼႄႇ။ မိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပျီႇထွင်ႇၸုပွမ်ၶႃႈလူး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶုၼ်မၢၼ်ႈၶဝ်ၵဝ်းလႄႈ မိူင်းတႆးၸင်ႇလူႉ လူင်၊ ၶဝ်လူဝ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵႅတ်ႇၶႄယႃတႅၼ်းလေႃႇ တေဝႃႈၼႆႁိုဝ်ႉပေႃး။ ပွႆႇႁႂ်ႈၶဝ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵေႃႈ ထိုင်ၵမ်းလႆႈလီလႆႈပဵၼ်မႃး ၶိုၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇမိူင်းၶဝ်ထႅင်ႈၵူၺ်းလေႃႇ။ ဢမ်ႇသင် ၵေႃႈ ၸုမ်းၶႄႇၵူဝ်းၵၢင်ႉၶိူဝ်းၽူင်ႇၶိူဝ်းၽိူင်ၶဝ် လႆႈထွႆဢွၵ်ႇၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၶွၼ်ႈႁႅင်းလိုပ်ႈလမ်းသိုၵ်း တႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁႂ်ႈဝႄႈယၢင်ႇပၼ်ၶဝ် ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ် တႃႇသၢဝ်းသၢမ်သိပ်းတပ်ႉသဝ်းၼႆ တေငိၼ်းၵၼ်ယူႇ။ တေႃႈၼင်ႇတပ်ႉသဝ်းငဝ်ႈငုၼ်းသႅင်ၵႅဝ်ႉ ယင်းလႆႈထွႆပၼ်ၶဝ် တႃႇၶိုၼ်း ႞။ ပိၼ်ႇပႆႇလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၵၼ် ၵႄႈလိတ်ႈပႆႇယဝ်ႉ။ လိူင်ႈၼႆႈ တီႈငဝ်ႈငုၼ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၸီႉသင်ႇ၊ သိုၵ်းၾၢႆႇတႂ်ႈၶဝ်ႁဵတ်းပဵၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈ ၼႆမႃးၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၶေႃႈၵႄႈပဵၼ်ၵႂၢမ်းႁိုဝ်၊ လုၵ်ႉဢဝ်ပၢင်ႇသၢႆႈ တေႃႇထိုင်သႅၼ်ဝီ၊ သီႇပေႃႉ ၊ ၼမ်ႉမ ၊ တႃႈလူင် ႁူမ်ႈမိူဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ် သၢဝ်းသၢမ်သိပ်းတီႈတပ်ႉသဝ်း လုၵ်ႉလူမ်ႇလိုပ်ႈလမ်းၵၼ်ၼႆႉ ငဝ်ႈငုၼ်းဢမ်ႇ လႆႈႁူႉၸွမ်းၼႆ သူပ်းၵိၼ်ၵိူဝ်ႁတ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၵေႃႈ ႁူႁူႉထွမ်ႇၵႂၢမ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈယွမ်းႁပ်ႉလႆႈၶႃႈလေႃႇ။ တႃႉဝႃႈ ႁဝ်းတိုၼ်းၶႂ်ႈလွမ်ႉၵႅတ်ႇဢဝ် ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ ႞ ၼင်ႇ ႁဝ်းယွၼ်းဝႆႉ တီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေ လိုပ်ႈသူဢွၵ်ႇပႅတ်ႈဢိူဝ်ႈၼႆ ယင်းတေမိူၼ်ၵႂၢမ်းလႃႈ။ တေႃႈၼႆႉၵေႃႈ မီးၶေႃႈထၢမ်ဝႃႈ တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပေႉပုၼ်ႈတေႃႇသိုၵ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းႁႃႉ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်တေႃႇ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈထုင်းတႆးႁႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးထႅင်ႈတၢင်ႇၸုမ်း ဢၼ်ဝႃႈဝဵင်းၼၼ်ႉဝဵင်းၼႆႉ ၽိတ်ႇမႅင်ႇပၼ်ႁဝ်းႁေလႃႈၼႆ ဢမ်ႇတၢပ်ႈထူဝ်း သိုၵ်းၶိုၼ်ႈတိုၵ်းသေ လပ်းတႃယွၼ်းလိပ်းဢဝ်ၵေႃႈ ယင်းလႆႈငိၼ်းယူႇဝွင်းဝွင်းဝႅင်းဝႅင်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝႃးငိၼ်းပႃး လွင်ႈသိုၵ်းပလွင်ႈလႄႈ ၸုမ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ၊ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၸုမ်းပလွင်ႈ ထွႆထိုင်မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၾၢႆႇပလွင်ႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႄႈ ဢဝ်ပၢင်ယၢႆႈပႅတ်ႈ၊ သုတ်းတီႈပလွင်ႈ ဢၢၼ်းတင်ႈၸႄႈမိူင်းၵူၺ်းၶေႃ ဝႃႈၼႆၶႃႈလူးၼေႃႈ။ ႁိုၵ်ႉၵၼ်တင်းပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႈသေ ပလွင်ႈတင်းသိုၵ်းၶၢင် KIA လႆႈၶိုင်ဢုပ်ႇၵၼ် တႃႇမၵ်းတတ်းလႅၼ်တီႈ ဝႃႈၼႆၵေႃႈ လႆႈငိၼ်းပႃး။ ၸဝ်ႉလိူဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ၶၢင်တင်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထဵင်မေႃးလိူင်ႈၼႃႈတီႈၵၼ် တီႈတၢင်းပၢင်ႇသၢႆး မိူင်းၵူဝ်းၶႃႈၼေႃႈ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းတႆး ဢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်းမီးဝႃႈ ပဵၼ်ၶွင်ႁဝ်း၊ ဢၼ်ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၵူႈပၢၼ်ပၢၼ်တႅမ်ႈမီးဝႃႈ ပဵၼ်မိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၸုမ်းၸၢဝ်းတႆး ဢမ်ႇတၢပ်ႈၶဝ်ႈၵႅဝ်ႁူႉပႃးၸွမ်းသေ တေလႆႈပွႆႇႁႂ်ႈပိူၼ်ႈ ႁိမ် တိုတ်ႉၽိုတ်ႉထႅၵ်ႇဢဝ်လၢႆယဝ်ႉ ႁိုဝ်ႉၼႆ တေလႆႈထၢမ်ၶိုၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတိုၵ်းၶဵၼ်ၼႆႉ တႃႇၶႄမၢၼ်ႈမိူင်းႁႃႉ တႃႇၶႂၢၵ်ႈလိၼ်မိူင်းၼႄႇၼႆ တီႈပိူၼ်ႈၵေႃႈတၵ်းလႆႈထၢမ်ထိုင်ယဝ်ႉ။ ထၢမ်ယဝ်ႉ ႁူႉယဝ်ႉ ႁဝ်းတေဢဝ်လၢႆးလႂ်ၵႄႈလိတ်ႈ၊ ၸူဝ်ႈၸႃႈပႆႇႁၼ်ၶေႃႈၵႄႈ သမ်ႉတေလႆႈႁေႈႁူထွမ်ႇ လွင်ႈတၢင်ႇၸုမ်းၸၢဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ပၼ်ၵႃႈၸၢင်ႈသႅၼ်မၼ်းဢၢၼ်ႇမိုၼ်ႇ တီႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တၢင်းမိူင်းၼွၵ်ႈၶဝ်သေ ၾိုၵ်းလႅၼ်ႇႁႅၼ်းသိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉပႃးယဝ်ႉ။ မိူင်းတႆးယင်းပႆႇလွတ်ႈလႅဝ်း ၵူၼ်းယူႇၸွမ်းတႆး ပေႃးထၢမ်ၽႄတင်ႈၸႄႈမိူင်းဝႃႇ၊ ထၢမ်ပူၵ်းၼႃႈတီႈပူတ်း ပွႆႇ ႁင်းၶေႃဝႃႇ ထၢၼ်ႈပေႃးမိူဝ်လူင်ၵႂႃႇသီႇၼႃႈပႅတ်ႇၸဵင်ႇၼႆႉ ၸၢမ်းႁႂ်ႈႁဝ်းႁႃးပၼ်လႆႈၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇဝႃႈ ပေႃးယူႇ ၸွမ်းႁဝ်းၸင်ႇ သူတေမီးလႆႈသုၼ်ႇတႅပ်းတတ်း ၸတ်းပွင်ႁင်းၶေႃသူတဵမ်ထူၼ်ႈဢိူဝ်ႈၼႆလေႃႇ ငဝ်းလၢႆးၼႆႉ ၸွင်ႇတေမိူၼ်ၼႆႁိုဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇပၼ်လႆႈၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ၶၵ်ႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဝ်းလူဝ်ႇပဵၼ်ၼမ်ႉ႞ၸႂ်လဵဝ်ၵွၼ်ႇ ၶၵ်ႉသွင်ၸင်ႇၸၢင်ႈသၢင်ႈလႆႈ မိူင်း႞ ၸိုင်ႈလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၵႂၢမ်းသွၼ်မီးဝႃႈ ၼၢမ်ၸူၵ်ႉဢဝ်ၼၢမ်မူင်ႇၼႆလႄႈ တေႁဵတ်းၼၢမ်မူင်ႇႁႃႉ၊ တေယွမ်းပဵၼ်တွင် တႂ်ႈၼၢမ်ၸူၵ်ႉႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တႃႇလိူၵ်ႈသၢင်ဢဝ် ဢမ်ႇပေႃးၵိုတ်းထႅင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼမ်လၢႆယဝ်ႉလႄႈ ႁဝ်းတေ ယိၼ်းဢိမ်ႇဢိူဝ်မိူဝ်ႇၸၢၼ်ႈ တေႃႇၵၢၼ်မိူင်းႁၢမ်းသိၼ်လႄႈ ၵၢၼ်မိူင်းႁဵတ်းၵိၼ်ၼၼ်ႉသေ တူၺ်းတေႃႇ တိူၵ်ႈႁူဝ်မႄႈတိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းသေ ၸူဝ်းၵၼ်သွင်ႉပၢႆႈပႅတ်ႈႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တူၺ်းတေႃႇၶိူဝ်းမိူင်း တင်ႈသဝ်းယိုၼ်းယၢဝ်းသေ တေၽွမ်ႉၵၼ်ၽိုၼ်ႉပႅတ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်းႁၢမ်းသိၼ် ဢိၵ်ႇၵၢၼ်မိူင်း ႁဵတ်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႄႇ၊ လီလႆႈတႅပ်းတတ်းၶိုတ်းတၼ်းယူႇယဝ်ႉဢေႃႈ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-05-04T11:58:00 | https://shannews.org/archives/66564 | TNLA သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ဝဵင်းၸိူဝ်းယိုတ်းလႆႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းလႃးလႃး | ဝၼ်းတီႈ 3/5/2025 မိူဝ်ႈဝႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇတၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ လၢတ်ႈဝႃႈ တေႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းဢူၺ်းလီလႄႈ NUG သေ တေတိုၵ်းၽဵဝ်ႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ၊ ဝဵင်းဢၼ်ယိုတ်းလႆႈဝႆႉတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈတေဢမ်ႇဢၢၼ်းပၼ်ၶိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႃးလႃး ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်း တႃႉပၢၼ်းလႃႉ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း 2 TNLA လႄႈ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ လူၺ်းယေႇဢူး မႃးသပ်းၸႅင်ႈ။ မီးၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆလၢႆ ၸုမ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ထွမ်ႇၸွမ်း။ ၸဝ်ႈသိုၵ်းတႃႉပၢၼ်းလႃႉသပ်းၸႅင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ယိပ်းမၼ်ႈတိုဝ်းၵမ်ဝႆႉဝႃႈ တေၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ တင်းငဝ်ႈတင်းႁၢၵ်ႈႁႂ်ႈမူတ်း၊ သင်ၸိူဝ်ႉႁဝ်းဢမ်ႇ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉလႆႈႁႂ်ႈမူတ်းဝႆႉယၢမ်းလဵဝ်ၸိုင် တေႃႇထိုင်ၸူဝ်ႈလုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်ၵေႃႈ တေတိုၵ်းၵၼ်ႁေ၊ တေဢုပ်ႇၵၼ်ႁေ၊ တေၵိုတ်းသိုၵ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်းႁေ၊ ၶိုၼ်းတိုၵ်းယိုဝ်း ၵၼ်ၶိုၼ်းႁေ ၼႆပၼ်ႇတူင်ႇပၼ်ႇဢၢဝ်ႉၵူၺ်းတေဢမ်ႇထူးလွင်ႈသင် ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇသေ မီးလွင်ႈသူၼ်းဢီးႁႂ်ႈ TNLA ဢဝ်ဝဵင်းဢၼ်ယိုတ်းလႆႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပၼ်ၶိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယူႇတီႈ TNLA တႄႉတိုၼ်းတေဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းလႃးလႃး။ တႃႇႁႂ်ႈတေဢမ်ႇပဵၼ်ၼင်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈပႃးၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၼႆႉသေၵမ်း တႃႉပၢၼ်းလႃႉ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေလႄႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းမႃးတႄႉ တေၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ၵဝ်ႇၵႂႃႇယူႇ – မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈၵႂႃႇပႃးၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ်ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းႁၢင်ပီ 2023 မႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုတ်းယိုဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွင်ႇပေႉသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-05-04T20:22:08 | https://shannews.org/archives/66562 | ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ | ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၵရေႇသီႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး ႁိုဝ် ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ တေတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ႁိုဝ်ဢမ်ႇတၢင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ တႃႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင် တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆသေ ၸုမ်းပႃႇတီႇ ၵၢၼ်မိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢႆလၢႆ ၸုမ်းႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမူႇၸုမ်းဝႆႉ။ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တၵ်းလႆႈတၢင်ႇမၢႆၾၢင် ဝၼ်းတီႈ 9/5/2025 ၼႆႉဝႆႉပဵၼ်ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ဢေႃႈ တႃႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ပႃႇတီႇၶိုၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၶႆႈတၢင်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇၶႆႈတၢင်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ႁၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ဢၼ်တၢင်ႇဝႆႉသေလႆႈမၢႆၾၢင်ၵႂႃႇတႄႉမီး ပႃႇတီႇ မဵဝ်းသႅတ်ႉတိတ်ႉ ဝုၼ်ႇတႃႇၼု လႄႈပႃႇတီႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸူဝ်ႇမီး ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉၶိၼ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ႁၢင်ပီ ပီၼႆႉယူႇမႅၵ်းမႅၵ်း။ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်မႃးတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉတႃႇၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မီးယူႇ 70 ဢၼ်။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပၼ်ဢၼုယၢတ်ႈလူင်းပၼ်မၢႆၾၢင်မီးယူႇ 50 ဢၼ်။ ဢၼ်မႃးယွၼ်းတၢင်ႇမၢႆၾင်မႂ်ႇမႂ်ႇဝႆႉမီးထႅင်ႈ 21 ပႃႇတီႇ၊ တိုၵ်ႉထတ်းထွင်ဝႆႉယူႇၸွင်ႇထုၵ်ႇလီပၼ်ဢမ်ႇပၼ်မၢႆၾၢင် – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း NLD ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်းယူႇ ။ ၵူၺ်းၵႃႈၽိူဝ်ႇၵႂႃႇ ယွၼ်းၶႂၢင်ႉ တီႈႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇ – ႁူဝ်ပဝ်ႈဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်း -ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-05-03T15:49:00 | https://shannews.org/archives/66560 | ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းတဢၢင်း ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသင် | ၸွမ်းၼင်ႇမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်ၶပ်းၶိုင်ပၼ်သေ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28-29 /04/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း တင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇ။ တီႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယိုတ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းသေ ႁႂ်ႈထွႆထွၼ်ပၼ် ၵႂႃႇယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်း ၼမ်ႉသၼ်ႇ တင်း မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်းဢမ်ႇၽွမ်ႉလႄႈ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသင်သေ လႆႈယင်ႉၵိုတ်းပႅတ်ႈ၊ ပေႃးထိုင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ် ၸင်ႇတေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပိုတ်ႇၶိုၼ်းလႆႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆ လႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇ၊ တႃႇတေမီးလွင်ႈၼိမ်သဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်လႆႈ မိူၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ မိူင်းၶႄႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၶပ်းၶိုင် ႁႂ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ- TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်သင်သေ ယင်ႉၵိုတ်းပႅတ်ႈယဝ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2/5/2025 ၵၢင်ၶမ်ႈလႄႈ ဝၼ်းတီႈ 3/5/2025 ၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 9 မူင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်းၵုမ်းၵမ်။ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လူႉတၢႆ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆထႅင်ႈ။ ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ဢၼ်ပႃး သိုၵ်းတဢၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉထႅင်ႈ တေႃႇထိုင် လိူၼ်မေႇၼႆႉသဵင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်ၼွင်ၶဵဝ် ပွတ်းထုင်ႉတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-03T11:39:00 | https://shannews.org/archives/66557 | သိုၵ်းၵၢၼ်ၵႃႉလူၵ်ႈ ၶႄႇၽၢင်ႈႁႅင်းတုမ်ႉတွပ်ႇဢမေႊရိၵၼ်ႊ | တုမ်ႉတွပ်ႇဢမေႊရိၵၼ်ႊၶိုၼ်ႈၽႃးသီ(ၶွၼ်ႇ) ၶႄႇ ၵိုတ်းယုတ်းသိုဝ်ႉမူၶွင် ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵမ်းယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းႁွပ်ႈ 5 ပီ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၽၢမ်းမူ (ၵူၼ်းလဵင်ႉမူ) ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ထၢၼ်သဵင်(ၵၼႅၼ်းသဵင်လိူၵ်ႈတင်ႈ) ထရမ်ႊပ် သေႁၢႆ(လူႉသုမ်း)။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ သျဝ်ႊထ်ၶျႆႊၼႃႊမေႃႊရ်ၼိင်ႊၽူသ်ႊတ် ႁၢႆးငၢၼ်း ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်သိုၵ်းၵၢၼ်ၵႃႉဢၼ်ႁွၼ်ႉလိူတ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵၢၼ် “ၵိုတ်းယုတ်း ၵၢၼ်သင်ႇသိုဝ်ႉမူၶွင်ဢမေႊရိၵၼ်ႊ” တင်းမူတ်း 12,030 တၼ်ႊ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်တုမ်ႉတွမ်ႇ ၻူဝ်ႊၼလ်ႊၻ် ထရမ်ႊပ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵိုတ်း ယုတ်း “ၵမ်းယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းႁွပ်ႈ 5 ပီ” ၼပ်ႉတင်ႈတႄႇရူၶ်ႈၶူဝ်ႊဝိၻ်ႉ -19 ၽႄႈမၢၵ်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်တင်းလူၵ်ႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်မေႊ 2020 မႃး ႁွင်ႈၵၢၼ် လူင်ၾၢႆႇၾုၵ်ႇသွမ်ႈၶွင်ဢမေႊရိၵႃႊ။ ၼၵ်ႉထတ်းၼၢႆလၢမ်းၶၢတ်ႈၵၢၼ်ဝႃႈ ၸၢဝ်းႁႆႈၸၢဝ်းၼႃႈၽူႈလဵင်ႉႉမူၼႂ်းဢမေႊရိၵႃႊတေထူပ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉသူၼ်ႇယႂ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈပိုင်ႈပႃးၵၢတ်ႇၶွင်ၶႄႇၵေႃႈလီ ၽူႈသၢင်ႈၶူင်ဢွၵ်ႇသိၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၾုၵ်ႇသွမ်ႈတၢလၢႆသႅၼ်းၵေႃႈ တၵ်းဝႅၵ်ႇႁၢမ်ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼၵ်းၼႃလိူဝ်တိူဝ်းၶိုၼ်ႈၵဵဝ်ႇလွင်ႈသိုၵ်းၵၢၼ်ၵႃႉၵမ်းၼႆႉ။ ၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်တုမ်ႉတွပ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈၶွင်ၶႄႇ ဢၼ်လႆႈမုင်ႈတႅၼ်ႇမင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သီလႅင် ႁိုဝ် ထၢၼ်သဵင် (ၵၼႅၼ်းသဵင်ၵမ်ႉထႅမ်) ထရမ်ႊပ် ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လဵင်ႉသတ်းလႄႈၵၢၼ်ၾုၵ်ႇသွမ်ႈ” ၻဵၵ်သျ် တိူဝ်ႊရ် ရူဝ်ႊ ၿိူတ်ႊသ် ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇလူင်တီႈသုၼ်ၵၢင်ၶႄႇၸၼ်ႉလူၵ်ႈ (Global China Hub) ၸုမ်းသၽႃးဢႅတ်ႊလႅၼ်ႊတိၵ်ႇ (Atlantic Council) ဢၼ်မီးထၢၼ်မၼ်ႈယူႇၼႂ်းဢမေႊရိၵႃႊ။ ၵၢတ်ႇၵၢၼ်ၵႃႉလႆႈတုမ်ႉတွပ်ႇတေႃႇၵၢၼ်ၵိုတ်းယုတ်းၵၢၼ်သင်ႇသိုဝ်ႉမူၶွင်ဢမေႊရိၵၼ်ႊယဝ်ႉ လူၺ်ႈၵႃႈၶၼ်ၾိဝ်ႊၸိူဝ်ႊရ်သ်ၶွင်မူၼိူဝ်ႉ ဢမ်ႇယူႇမၼ်ႈၵိုမ်း လူတ်းလူင်းၵူႈလိူၼ် တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျုၼ်ႊပီၼႆႉၵႂႃႇတေႃႇပေႃးထိုင်လိူၼ်ဢေႃႊၵသ်ႉ 2026။ “ၽူႈလဵင်ႉမူၼႂ်းဢမေႊရိ ၵႃႊ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ၵုမ်ႇႁႅၵ်ႈဢၼ်လႆႈႁပ်ႉၽူလ်ၽွၼ်းၵၢၼ်တုမ်ႉယွၼ်ႈ ယွၼ်ႉၽႃးသီ(ၶွၼ်ႇ) ၶွင်ၶႄႇ သၽႃးၽူႈလဵင်ႉမူႁႅင်ႇၸၢတ်ႈ ၸီႉၸမ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် ႁူမ်ႈတင်းတၵ်ႉတိူၼ်ဝႃႈ ၶၼ်ၽႃးသီ 172%ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူလဵင်ႉမူၼႂ်းဢမေႊရိၵႃႊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ တေၶႄႉၶႅင်ႇၼႂ်းၵၢတ်ႇၵၢၼ်ၵႃႉၶွင်ၶႄႇလႆႈ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2024 ၶႄႇ ၼမ်းမူၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇ မီးၵႃႈၶၼ်သုင်ထိုင် 2,150 လၢၼ်ႉၻွလ်ႊလႃႊရ် တၢမ်ၼင်ႇၶေႃႈမုလ်ႊ ၽလႅတ်ႊၾွရ်မ်ႊ ၶေႃႈမုလ်း Zhiyan Zixun ၶွင်ၶႄႇ သူၼ်ႇယႂ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၼမ်းၶဝ်ႈမႃးတီႈၵၢတ်ႇၵၢၼ်ၵႃႉၼွၵ်ႈဢမေႊရိၵႃႊ ၸိူင်ႉၼင်ႇ သပဵၼ်ႊ ၿရႃႊသျိလ်ႊ သျီႊလီႊ ၼေႊထိူဝ်ႊလႅၼ်ႊၻ် လႄႈ ၶႄႊၼႃႊၻႃႊ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းငဝ်ႈၵဝ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလၢႆႊလႆႈယႂ်ႇသုတ်းၶွင်မူ ဢၼ် ၶႄႇ ၼမ်းၶဝ်ႈ ၶႂ်ႈဝႃႈတင်းပီ 2024 ၸွမ်းၼင်ႇၼူၺ်ႇငၢၼ်းၵၢၼ်လဵင်ႉလူသတ်းၵႅၼ်ႇၸိုင်ႈၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ။ လူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်း သုလ်ၵႃႊၵွရ်ႊ(ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽႃးသီ – ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶွၼ်ႇ) ၶွင်ၶႄႇၵၢဝ်ႇဝႃႈ မူဢၼ်သူင်ႇဢွၵ်ႇတီႈဢမေႊရိၵႃႊ ၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇ ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ မီးၵႃႈၶၼ်သုင်ထိုင် 125.52 လၢၼ်ႉၻွလ်ႊလႃႊရ်။ ပီၼႆႉထရမ်ႊပ်လႆႈႁဵၵ်ႈၵဵပ်းၽႃးသီၼမ်းၶဝ်ႈၶွင်ၶႄႇ 145% သူင်ႇ ၽူလ်ၽွၼ်းႁႂ်ႈၵႃႈၶၼ်ၽႃးသီ ဢၼ်မီးၽူလ်ၽွၼ်းတဵၵ်းႁိပ်ႇငႅၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိူဝ်းလိူဝ်ၶိုၼ်ႈပဵၼ် မွၵ်ႈ 156% ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် ၵၢၼ်ၵဵပ်း ၽႃးသီမႂ်ႇၶွင်ၶႄႇတေႃႇသိၼ်ၵႃႉဢမေႊရိၵႃႊၵေႃႈၽိူမ်ႉၶိုၼ်ႈပဵၼ် 125% လႄႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵဵပ်းၽိူမ်ႉတိူဝ်းၽႃးသီလိူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်မီးယူႇ ယဝ်ႉၼၼ်ႉမိူၼ်ၵၼ်။ ဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉ ၵၢၼ်ၼမ်းၶဝ်ႈၼိူဝ်ႉဝူဝ်းလႄႈထူဝ်ႇလိူင် ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈဢမေႊရိၵႃႊမႃး လႆႈလူတ်းယွမ်းလူင်းယဝ်ႉမိူဝ်ႈ ၼႃႈၼႆႉ ဝၢႆးသေၶႄႇၸႂ်ႉသင်ႉလၵ်းတမ်ႇတိူင်းၽႃးသီတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်း မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2018 ဝူင်ႈၵၢင်ၸုပ်ႈပၢၼ်ထရမ်ႊပ် ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢမေႊရိၵၼ်ႊပွၵ်ႈၵမ်း 1။ ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉ ၿရႃႊသျိလ်ႊ လႆႈၶဝ်ႈမႃးတ်ၼ်းတီႈဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၼႂ်းထႃၼ သၾ်ႊၽလၢႆႊဢိူဝ်ႊရ် ထူဝ်ႇလိူင်လၢႆးယႂ်ႇတီႈသုတ်းၶွင်ၶႄႇ ၽွင်းၼၼ်ၵေႃႈၽူႈသိုဝ်ႉၼိူဝ်ႉဝူဝ်းၼႂ်းၶႄႇၵေႃႈဝၢႆႇၵႂႃႇသိုဝ်ႇၼိူဝ်ႉဝူဝ်းတီႈဢႃႊရ်ၸဵၼ်ႊတိၼႃႊ လႄႈ ဢေႃႊသ်တရေႊယ် မၢၵ်ႈတိူဝ်းၼမ် ၶိုၼ်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်းၵၢၼ်ၵႃႉ ဢၼ် ထရမ်ႊပ် ပိုတ်ႇသိုၵ်း ဢဝ်ၽႃးသီ(ၶွၼ်ႇ) ပဵၼ်ၽႃသင်ႉတမ်ႇတိူင်းတေႃႇလၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၸိုင်ႈ မိူင်းဢွၼ်ႇမိူင်းဢိတ်း ဢမ်ႇႁတ်ႈတႃႉၶႅင်ႇ ဢမ်ႇမီးႁႅင်းတႃႉၶႅင်ႇသေတႃႉ ၸိုင်ႈမိူင်းမႁႃဢမ်းၼၢၸ်ႈၸိူင်ႉၼင်ႇၶႄႇ ႁူႉတၵ်းႁတ်းၶႅင်ႇတႃႉ တုမ်ႉတွပ်ႇၶႅင်ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းဢမ်ႇၶွၼ်းသၼ်ဝႆ ။ လူၺ်ႈလၵ်းၼမ်းၵၢၼ်ၶိုၼ်ႈၽႃးသီၼမ်းၶဝ်ႈသိၼ်ၵႃႉၶွင်ၶႄႇၼၼ်ႉ ၻူဝ်ႊၼလ်ႊၻ် ထရမ်ႊပ် ၵေႃႇႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၺ်ႁႃယုင်ႈယၢင်ႈ သုၵ်ႉဢူၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၸွမ်းၵၢတ်ႇသိၼ်ၵႃႉလႄႈၵၢၼ်ငိုၼ်းသိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃးတင်းလိူၼ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ လူၺ်ႈႁဵတ်ႈၵၢၼ်ၵမ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမေႊၵၼ်ႊၵိူတ်ႇပၺ်ႁႃၵၢၼ်တုမ်ႉယွၼ်ႈတင်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးလႄႈၸီးဝိတ်ႉလၢႆးဝၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼိမ်ယဵၼ် ၸင်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ် ၵၢၼ်ၶွၼ်ႈတုမ်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၶႂမ်ႈၶတ်းပဵၼ်ဝူင်းၵႂၢင်ႈ။ လူၺ်ႈဢၼ်ထရမ်ႊပ်တင်ႈပၵ်းသင်ႉလၵ်းတမ်ႇတိူင်းၽႃးသီၼမ်းၶဝ်ႈသိၼ်ၵႃႉၶွင်ၶႄႇ 145% မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ်ၼႆႉ ၵၢၼ်သူင်ႇ သိၼ်ၵႃႉဝူင်ႈၵၢင်ၶႄႈလႄႈဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႆႈလူတ်းယွမ်းလူင်းတႄႉတႄႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ Flexport ဢၼ်ပဵၼ်ၶွမ်းပၼီႊတေႃႉသူင်ႇ ၶွင်ဢမေႊရိၵၼ်ႊ လၢမ်းၶၢတ်ႈၵၢဝ်ႇဝႃႈသိၼ်ၵႃႉၶႄႇ တေလူတ်းလူင်းထိုင် 60% ပဵၵ်ႉသမ်ႉၸၢဝ်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ သူၼ်ႇယႂ်ႇယင်းပႆႇ တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင်ၼိူဝ်ႉထိုင်တူဝ်ၸွတ်ႇၵႂၢင်ႈၵေႃႈလီ ၵေႃႈယင်းမုင်ႈႁၼ်မဵတ်ႇမၢႆလႆႈၸတ်ႉၸႅင်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႅင်ၵမ်းယႂ်ႇ တၵ်းတေမႃးထိုင် ၼႂ်းဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်မေႊၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊယႂ်ႇလူင်လႄႈလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၼႂ်းဢမေႊရိၵႃႊတင်းၼမ်တင်းလၢႆႁၢင်ႈႁႅၼ်းသတွၵ်ႊ(ၵဵပ်းၵၵ်း) သိၼ် ၵႃႉၶႄႇလႄႈသိၼ်ၵႃႉလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ပိူဝ်ႈႁွင်းႁပ်ႉၵႂၢမ်းတွင်ႈၵၢၼ်(လူဝ်ႇ) ၶွင်ၵိၼ်ၶွင်ၸႂ်ႉ ဢၼ်ၵႃႈၶၼ်တေသုင်ၶိုၼ်ႈ ၼႂ်းၽွင်းပၢႆပီ ဢၼ် ပဵၼ်ထဵသ်ႉၵၢၼ်ႊ(ပၢင် ငၢၼ်း)။ လူၺ်ႈၽူႈၵႃႉပိၵ်ႇၸဝ်ႈယႂ်ႇ Walmart Inc. လႄႈ Target Corp. လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၵိူဝ်းၵုမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၻူဝ်ႊၼလ်ႊၻ် ထရမ်ႊပ် ဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လႆႈတၵ်ႉတိူၼ်ႇၵၢၼ်သဵင်ႇ(မိၼ်ႇမႄႇ) တေႃႇၽူႈၵိၼ်ၸႂ်ႉ တၵ်းတေၸၢင်ႈထူပ်းပၺ်ႁႃ သိၼ်ၵႃႉ ၶၢတ်ႇၸုတ်ႈလႄႈၵၢၼ်ၶိုၼ်ႈၵႃႈသိၼ်ၵႃႉ ဢမ်ႇမီးတၢင်းတေဝႄႈၽၢၼ်ႇပူၼ်ႉမိုဝ်းလႆႈ။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် မိသ်ႉတိူဝ်ႊရ်ထွရ်သ်ႊတဵၼ်ႊ ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၶွင် Apollo Management လႆႈဢွၵ်ႇမႃးတၵ်ႉတိူၼ် ၵႂၢမ်းသဵင်ႇ (မိၼ်မႄႇ)ၶွင်ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ၶၢတ်ႇၸုတ်ႈသိၼ်ၵႃႉလၢႆးလဵဝ်ၵၼ်တင်းၽွင်းၵိူတ်ႇပၺ်ႁႃ ရူၶ်ႈၶူဝ်ႊဝိၻ်ႉ-19 လႄႈတေၸၢင်ႈၼမ်းၸူးသူႇ ၵၢၼ်ယုတ်းၵိုတ်းၸၢင်ႈၵူၼ်းငၢၼ်းၵမ်းယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းလၢႆႁူင်းၵၢၼ် ႁူမ်ႈပႃးထိုင်ၵိုတ်းယုတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးႁၢဝ်ႈႁႅင်းတၢင်းၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ လႄႈၵႃႉပိၵ်ႇ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၸွမ်ၸိုင်ႈၻူဝ်ႊၼလ်ႊၻ် ထရမ်ႊပ် ၼႄထိုင်ၾၢင်ႁၢင်ႈလိုၼ်းလင်ၼႆႉဝႃႈ တေယွၼ်ႇယၢၼ်းလၵ်းသင်ႉၽႃးသီ ၼမ်းၶဝ်ႈသိၼ်ၵႃႉၶွင်ၶႄႇလႄႈလၢႆမိူင်းၼႆသေတႃႉၵေႃႈ လၢႆၾၢႆႇႁၼ်ဝႃႈ ၶႄးတူၵ်းလိုၼ်းပူၼ်ႉတီႈၽႅဝ်လႄႈၵႄႈငဝ်းလၢႆးဢမ်ႇတၼ်းၵၢၼ် ယဝ်ႉၶႄးတေၸၢင်းသူင်ႇၽူလ်ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႉတေႃႇၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးဢမေႊရိၵၼ်ႊလႄႈ တေၸၢင်ႈယိုတ်ႈယၢဝ်းထိုင်ၽွင်းထဵသ်ႉသၵၢၼ်ႊ (ပၢင် ငၢၼ်း)ၶရိသ်ႉတ်မၢသ်ႊ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ The Gersons Companies ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၸတ်းႁႃၶွင်တူၵ်းတႅင်ႇ(ၶူင်သၢင်ႈႁၢင်ႈၾၢင်)ထဵသ်ႉၵၢၼ်ႊ(ပၢင် ငၢၼ်း) လႄႈ တဵၼ်း ပၼ်ႁၢၼ်ႉၵႃႉပိၵ်ႇ လဵၵ်ႉယႂ်ႇ ၼႂ်းဢမေႊရိၵႃႊမႃးၶၢဝ်းယၢမ်းယၢဝ်းႁိုင် 84 ပီပၢႆ မီးႁွင်ႈၵၢၼ်တင်ႈယူႇၼႂ်းမိူင်းဢူဝ်ႊလႃႊထႃႊ ရထ်ႊ ၶႅၼ်ႊသတ်ႊ ၶွမ်ႊပၼီႊၼမ်းၶဝ်ႈသိၼ်ၵႃႉၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၶွင်ၶႄႇ။ ယၢမ်းၼႆႉၵေႃႈမီးတူဝ်ႈၶွၼ်ႊထဵၼ်ႊၼိူဝ်ႊရ် မွၵ်ႈ 250 တူႈ ၶွင်ၶႄႇ ဢၼ်ပႂ်ႉ တႃႇတေသူင်ႇၶဝ်ႈဢမေႊရိၵႃႊ ၶွမ်ႊပၼီႊၼႆႉသၢင်ႈလၢႆးလႆႈတေႃႇပီ 100 လၢၼ်ႉၻွလ်ႊလႃႊရ်လႄႈပဵၼ်ၽွင်းႁိုၵ်ႉထူပ်းပၺ်ႁႃယႂ်ႇလူင် လႄႈယူႇၼႂ်းၵၢၼ်ငမ်းငဝ်းၵႂင်ဝၢင်ႇဝိူဝ်ႈ။ (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ) | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး'] |
2025-05-02T15:59:43 | https://shannews.org/archives/66555 | ႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပႆႇၸၢင်ႈႁပ်ႉၵူၼ်းပဵၼ် | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/05/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်တင်းသဵင်ႈ ပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ၵႂႃႇၼႆသေတႃႉ ႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ယင်းပႆႇၸၢင်ႈႁပ်ႉၵူၼ်း ပဵၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ မိူင်း (လဝက) တင်း ၾၢႆႇယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝႆႉၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉသေ ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇ ယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ “ မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁူင်းယႃလူင်ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉပိုတ်ႇယူႇ။ မိူဝ်ႈဝႃးၵႂႃႇထၢမ်တူၺ်းတႄႉ ၶဝ်ဝႃႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼႆႉ တေပႆႇၸၢင်ႈႁပ်ႉ ၵူၼ်းပဵၼ်ၶိုၼ်းၼႆဢိူဝ်ႈ။ ၸဵမ်ၵူႇၼွၼ်း၊ ယႃႈယႃၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇမီးသင်။ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇမူတ်း။ တဝ်ႈ ဢွၵ်ႊသီႊၵျိၼ်ႊၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း မီးယူႇ 1000 ပၢႆ ။ ၶဝ်တေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇမူတ်း – ဝႆႉပၼ် 100 လုၵ်ႈၵွၺ်း။ ၼၼ်ႉႁမ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႉလႆႈ ဢမ်ႇလီလၢႆလၢႆ ။ ယွၼ်ႉၼၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းလႆႈ လွင်ႈမူတ်းသႂ် ပတ်းပတ်းၽဵဝ်ႈၽဵဝ်ႈ ႁူင်းယႃၵွၺ်း။ ပႆႇၸၢင်ႈႁပ်ႉၵူၼ်းပဵၼ်တေႉတေႉ။ ၶဝ်တေၶိုင်ႁႂ်ႈၽုၺ်ႇလႆႈ OPT (ၵူၼ်းပဵၼ်တၢင်းၼွၵ်ႈ) ဢွၼ်တၢင်း ၵွၺ်းၼႆ။” လႆႈႁူႉဝႃႈ လူတ်ႉၵႃးႁူင်းယႃ ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း တေႃႉတၢင်ႇႁပ်ႉၵူၼ်းပဵၼ် တီႈႁူင်းယႃလူင်ၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢဝ်ၵႂႃႇပႃးလႄႈ သင်မီးလွင်ႈတၢင်းလူဝ်ႇၵႂႃႇႁပ်ႉၵူၼ်းပဵၼ်ထိုင်တီႈၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် တေပႆႇၸၢင်ႈၸတ်းၵၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ် လွင်ႈၵႂႃႇႁပ်ႉၵူၼ်းပဵၼ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼႂ်းႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၵႃး ဢၼ်ႁူင်းယႃလူင်ပႅင်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈ ၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းမီးယူႇ 4 လမ်းၼႆႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇ 3 လမ်း။ ပႃးၵႃးလမ်းဢၼ် လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်း ၻူႊပၢႆႊ မႃး။ ၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တီႈႁူင်းယႃလူင်ၼႆႉ ၵိုတ်းဝႆႉၵႃးယွၵ်း လမ်း ၼိုင်ႈၵွၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ထွႆဢွၵ်ႇပၼ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႃႇ 12 ပွၵ်ႉလႄႈ တႄႇၵၢင်လိူၼ်ဢေႇ ပရႄႇမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေႃႉဢဝ် ၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းႁူင်းယႃလူင် လႄႈ ၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉ ဢိၵ်ႇတင်း ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းမီးၵႃႈၶၼ် ယႂ်ႇ ဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉတင်းသဵင်ႈ ဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မုင်ႈၼႃႈၵႂႃႇတၢင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ- လၢဝ်ႇၵၢႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီးတူဝ်တႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးပၵ်းသဝ်းယူႇဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ ပၵ်းတႃႇပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ႁိုဝ် ၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ လႅင်းၾူၼ်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ၊ ၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈလီငၢမ်း မိူၼ်ၵဝ်ႇ။ သဵၼ်ႈတၢင်း ၵႃႉၶၢႆၵေႃႈ ပႆႇပိုတ်ႇၶိုၼ်းတႄႉတႄႉလႄႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်းၶိုၼ်းတေႉတေႉ။ တႅမ်ႈ- ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-02T15:02:13 | https://shannews.org/archives/66545 | ႁႅင်းၵၢၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ၼႂ်းဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉ | ဝၼ်းတီႈ 01/05/2025 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ပႃးၸဵမ်ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ဢွၼ်တူင်ႉၼိုင် ပႆတၢင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်၊ တုၵ်းယွၼ်းသုၼ်ႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း။ ၸိူဝ်းၶဝ်မီးလွင်ႈ တုၵ်းယွၼ်းသင် မုင်ႈမွင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ႁႅင်းၵၢၼ်ၼႆႉ သုၼ်ႇလႆႈယူတ်းယႃတူဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ” ၼၢင်းႁွမ်ၶိူဝ်း ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်လၢတ်ႈဝႃႈ ႁဵတ်းလုၵ်ႈၸၢင်ႈပိူၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းသင် ၊ သုၼ်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇလႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းႁွမ်ၶိူဝ်း “ယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵုမ်ႇမူႇၸုမ်းမႄႈဝၢၼ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်း ဢၼ်ၶၢတ်ႇၸိူင်ႉၵၢတ်ႈဝႆႉယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မီးၸိူင်ႉ ႁိုဝ်ၼႆ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၼႆႉ သမ်ႉဢမ်ႇပႆႇၶဝ်ႈထိုင်လႆႈသုၼ်ႇ တိုဝ်ႉတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းလႆႈ ပၵၼ်သင်ၶူမ်းၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၶႃႈၶဝ်မႃးယိုၼ်ႈလိၵ်ႈတုၵ်းယွၼ်း တွၼ်ႈတႃႇ သုၼ်ႇ တိုဝ်ႉတၢင်းႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈ ပၵၼ်သင်ၶူမ်း တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ်ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈထူပ်းၼႆႉၵေႃႈ လွင်ႈၼိုင်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႃႈႁႅင်း တီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈမႃးၼၼ်ႉလႄႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ဢၼ်ၽိူမ်ႉၶိုၼ်ႈယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၼမ် တႄႉ တႄႉဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ပီသွင်ပီၼႆႉ ဢၼ်တုမ်ႉယွၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇၵေႃႈ တႃႇတေႁဵတ်း ဝတ်းဝႂ်ၼႆႉ မၼ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းၼႃႇၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ မၼ်းသုင်မႃးႁႅင်းတႄႉတႄႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ”။ ”လွင်ႈႁဵတ်းဝတ်းဝႂ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈငၢႆႈလူမ်လႅတ်းဝႆးလိူဝ်ၼႆႉထႅင်ႈ” ၸၢႆးၸွမ်လႅင်း ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း (MAP Foundation) လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈတေႃႇဝတ်းဝႂ်ယူႇသဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ၶပ်းၶိုင်ပၼ်ႁႂ်ႈငၢႆႈလူမ်လႅၼ်းဝႆးလီလိူဝ်ၼႆႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးၸွမ်လႅင်း “ဢၼ်ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်တီႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွႆႈတူၺ်းလူပၼ်ၽွင်ႈ ၼၼ်ႉ ၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈဝတ်းဝႂ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈတေႃႇပၼ်သေ ႁႂ်ႈလႆႈတေႃႇငၢႆႈဢိတ်းၼိုင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈ လဵဝ်ၼႆႉ ဝတ်းဝႂ်ႁဝ်းၶႃႈ မၼ်းသမ်ႉပေႃးယၢင်ႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းလၢႆလိူၼ်ယဝ်ႉ တႃႇၼႂ်းၼိုင်ႈပီတဵမ်ၼႆႉ ၵူၺ်းလူဝ်ႇထႅင်ႈ လၢႆလိူၼ်ၵူၺ်း တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ဝတ်းဝႂ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ယင်းပႆႇတေႃႇလႆႈၶႃႈၼႃႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တႃႇတေတေႃႇဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇတေသိုပ်ႇယူႇၵႂႃႇလႄႈ လွင်ႈဝီႊသႃႊၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁဵတ်းသင်သေမဵဝ်း သမ်ႉမႃးၶမ်ဝႆႉယူႇၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်မႆႈၸႂ်လႄႈ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၸွႆႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းႁဵတ်းၸွမ်းပၼ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈမၼ်း ၶၼ်ၶၼ်ဝႆးဝႆးၶႃႈၼေႃႈ”။ “လိူတ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉပဵၼ်သၽႃႇဝၵူၺ်း ယႃႇတတ်းငိုၼ်းၵႃႈႁႅင်းယွၼ်ႉလိူတ်ႈႁူဝ်လိူၼ်” ၼၢင်းမႃး ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယိင်းတႃႇလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း လၢတ်ႈဝႃႈ – လိူတ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်သၽႃႇဝ ပဵၼ်မႃးႁင်းမၼ်း။ ႁဵတ်းဢဝ်ဢမ်ႇလႆႈ ႁၢမ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈလႄႈ – ၽွင်းလိူတ်ႈႁူဝ်လိူၼ်မႃးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ဢီးလူ တူၺ်းလူၵၼ် ပၼ်လိုဝ်ႈ လူၺ်ႈယႃႇတတ်းငိုၼ်းၵႃႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းမႃး “တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼၢင်းယိင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ႁူဝ်လိူၼ်မႃးၼႆႉ မၼ်းသမ်ႉၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၼၢင်းယိင်းၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ မၼ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉတႄႉ ပေႃးပဵၼ်ၼႆမႃးသမ်ႉလူဝ်ႇလႆႈၵႂႃႇႁႃမေႃ ၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ ဢၼ်ၼႆႉပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉ သမ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်လိုဝ်ႈၵၢၼ် ၸိူင်ႉၼႆၼေႈ ၵူၺ်းၵႃႈမၢင်ပွၵ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈယဝ်ႉၼႃႇ မၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈၼေႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸုမ်းပီႈၶဝ်ၵေႃႈ လႆႈမႃးတုၵ်းယွၼ်း တွၼ်ႈတႃႇၼၢင်းယိင်း လွင်ႈဝႃႈ ပေႃးႁဝ်းပဵၼ်ႁူဝ်လိူၼ်မႃး ႁႂ်ႈႁဝ်း လႆႈလိုဝ်ႈၵၢၼ်လိုဝ်ႈငၢၼ်းႁဝ်းလႆႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈမႃးတုၵ်းယွၼ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်လႄႈၼၢင်းယိင်းၼႆႉ ၵိုင်ႇလီမီးသုၼ်ႇ ယွၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်လႆႈ ၽွင်းပဵၼ်ႁူဝ်လိူၼ်မႃးၼႆႉၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မႃးတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈ လႆႈလိုဝ်ႈၵၢၼ်လူၺ်ႈဢမ်ႇႁၵ်းငိုၼ်းလိူၼ်ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈၼႃ”။ ပီၼႆႉ ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ သႂ်ႇႁူဝ်ၶေႃႈၼႂ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉဝႃႈ – ႁဝ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇလႆႈတေႃႇသူႈယူႇႁင်းၵူၺ်း – ပွင်ႇဝႃႈ မီးမူႇမီးၸုမ်းယူႇ တႃႇတေလႆႈလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း တြႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် တူဝ်ႈတၼ်းယူႇႁိမ်းၶၢင်ႈၵၼ် တႃႇတေၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ | ['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-05-02T14:29:20 | https://shannews.org/archives/66537 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ယႃႉၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸႂ်ႉယႃႉသုမ်ႉၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီသေ ဢဝ်ၸၢၵ်ႈမႃးထုၺ်ထႆ ၊ ၸႂ်ႉၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇ ႁိမ်းၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶၢႆႉၵႂႃႇၶၢႆၼႂ်းၵၢတ်ႇမႂ်ႇ တီႈဢၼ်မီးပႃးပၢင်တေႃႇလွင်း ၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇပေႃးၸႂ်။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇပဵင်းပေႃးၸႂ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၸင်ႇႁူမ်ႈၵၼ်လၢႆလၢႆၵေႃႉ ၵႂႃႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်း ၵႃႉၶၢႆလႆႈၼႂ်းၵၢတ်ႇ လူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ (ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ) ၶိုၼ်းၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇယႃႉသုမ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် မႃးလိုပ်ႈ မႃးလၢတ်ႈႁႂ်ႈႁဝ်းၶၢႆႉၵႂႃႇၶၢႆတၢင်းၵၢတ်ႇမႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ တိၵ်းတိၵ်း။ ၵႃႈဢမ်ႇၶၢႆႉၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈၸူး။ ႁဝ်းၵေႃႈႁမ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢႆႉ။ ၵႃႈၶၢတ်ႈမၼ်းၵေႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇပေႉလႆႈ။ တၢင်းၶၢႆႁဝ်းႁမ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၶၢႆၵႃႈ။ ပေႃးႁဝ်းတၢင်ႇ ၵႃႈမၼ်းၵေႃႈ ႁမ်ႉဢမ်ႇမီးၵူၼ်းသိုဝ်ႉ၊ ဢမ်ႇၶၢႆလီ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းၵွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈ လုမ်းလူင်ၶဝ် ႁႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်လွင်ႈ ၼႆႉ။” သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇယႃႉသုမ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တဵၵ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၶၢႆၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် တင်း ၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း ၼႂ်းၵၢတ်ႇ လူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ (ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ) ၼၼ်ႉ ၶၢႆႉၵႂႃႇၶၢႆတၢင်း ၵၢတ်ႇမႂ်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇပၢင်ႇလေႃႉၼၼ်ႉတိၵ်းတိၵ်းသေ ဢမ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်း လၢတ်ႈတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းလီလီ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးပၼ်ႁႃၵၼ် တင်း ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆလၢႆလွင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇတဵမ်တူဝ်သေ ၵႂႃႇလိုပ်ႈၵူၼ်းၶၢႆၽၵ်း ၼႂ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆၵၢတ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်သေ လိုမ်းတူဝ်ၵႂႃႇ ထိုင်တီႈလႆႈဢဝ်သူင်ႇ ၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃလူင်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇယႃႉသုမ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လႆႈႁူႉဝႃႈ ယွၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မိပ်ႇငႅၼ်းႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇၶၢႆၵုၼ်ႇ ၼႂ်းၵၢတ်ႇမႂ်ႇ တၢင်းဢိူင်ႇ ပၢင်ႇလေႃႉၼၼ်ႉဝႆႉသေ ၼႂ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ ၵၢင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼၼ်ႉတႄႉ ၵိုတ်းၵူၼ်းၶၢႆၵၢတ်ႇဢိတ်းဢီႈၵွႆး ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ-ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-02T13:34:56 | https://shannews.org/archives/66525 | ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး | ဝၼ်းတီႈ 01/05/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တင်း မိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉ (May Day) တီႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ။ ၼႂ်းဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼႆႉလုမ်ႈၾႃႉ ၼႆႉႁႅင်းၵၢၼ်လၢႆလၢႆၸုမ်းၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇၶွၼ်ႈၵၼ် တီႈဝတ်ႉ ပုတ်ႉထသထၢၼ် (တီႈႁူဝ်ၶူဝ် ၼဝရၢတ်ႉ ၶၢမ်ႈၼမ်ႉပိင်း) ပႆတၢင်းမႃးၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းတႃႈပႄး ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇထိုင် သၢမ်ၵသတ်ႇ (ႁၢင်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်းသၢမ်ၸဝ်ႈ ၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ)။ ၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈလွင်ႈႁႅင်းၵၢၼ် လႄႈ ၼႄလၢႆးၵႃႈလၢႆးဝႅၼ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၊ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး မီးၸမ် 300 ၵေႃႉ ။ ပၢင်ၼႄဢဵၼ်ႁႅင်း ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼႆႉ မီး 17 ၸုမ်း ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ Chiang Mai Barista Union ၊ MAP foundation ၊ WJG ၊ Migrant Workers Federation (MWF) ၊ Shan Youth ၊ BEAM Young Pride ၊ SWAN ၊ Maekong Migration Network (MMN) ၊ Human Rights and Development Foundation (HRDF) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ပီႈထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵမ် ႁႅင်းၵၢၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “လွင်ႈယၢပ်ႇႁဝ်းၶႃႈ တလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ ဝတ်းဝႂ် တႄႇလိူၼ်ထူၼ်ႈ 12 ပီ 2024 ၼႆႉဝႃႈႁဵတ်း visa လႆႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၾၢႆႇတင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ တေဢၢင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ်ၼႂ်း passport မိူင်းမၢၼ်ႈယွၼ်ႉၼၼ် ၾၢႆႇထႆးလႄႈ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈဢူပ်ႇၵုမ် ၵၼ်တူၵ်းယွၼ်း ၊ ယႃႇႁႂ်ႈၵဵပ်းတလဵဝ်ၼႆ ၵူၺ်း တလဵဝ်ၶဝ်ဢမ်ႇၵဵပ်းသေတႃႉၵေႃႈ တေလႆႈမႃး ယိုၼ်ႈတီႈ ၶဝ်ၵွၼ်ႇၸွင်ႇလႆႈတေႃႇ visa ၼႆ ၊ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႂ်ႇမီးၶေႃႈမုလ်း ၶိုပ်ႈၼႃႇသင် ယွၼ်ႉၼၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်ႁဝ်းမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵၢၼ်ၵႂႃႇၵၢၼ်မႃး ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁဵတ်းငၢၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉလႄႈ မၢင်တီႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉ ၵႃႈႁႅင်းၵၢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇၶိုၼ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းပီၼႆႉ မီးလၢႆလၢႆၶေႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉတေပႃး ၵႃႈႁႅင်းတႅမ်ႇသုတ်း 700 ဝၢတ်ႇ ၊ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ ၸဵမ်ယိင်းၸၢႆး ၊ တွၼ်ႈတႃႇၼၢင်းယိင်း ၵေႃႈပေႃးပဵၼ်ၽွင်းႁူဝ်လိူၼ်မႃး ႁႂ်ႈလိုဝ်ႈၵၢၼ်လႆႈ ၊ လွင်ႈၵၢၼ်ႁပ်ႉႁွင်းပၢႆးယူႇလီ (ပရၵၼ်သင်ၶူမ်း) ႁဵတ်းပၼ်ႁႂ်ႈမၼ်းၵုမ်ထူၼ်ႈ ၵူႈၵေႃႉ ဢမ်ႇဝႃႈႁႅင်းၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉႁႂ်ႈပိုတ်ႇႁဵတ်းပၼ်လႄႈ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆၶေႃႈ ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ် လုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ၸတ်းတီႈဝဵင်းၵဵင်းမ်ႂႇၸိုင်ႈထႆး ၼၢင်းယိင်းၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်တႃႇလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း WJG လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ တေၵႂႃႇတီႈလႂ် ၊ တေၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင်ၽႂ် ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ယွၼ်ႉၼၼ် ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းႁဝ်းၶႃႈ ပီၼႆႉဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ် တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉ 5 ၶေႃႈၶႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဢၼ်တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉ 5 ၶေႃႈၼၼ်ႉပဵၼ်- 1 ။ မိူဝ်ႈၼၢင်းယိင်း ပဵၼ်သိၼ်ႈႁူဝ်လိူၼ်သေ ယွၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉ ဢမ်ႇႁၢၵ်ငိုၼ်းလိူၼ်။ 2 ။ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸႅၵ်ႇပၼ် ၽႃႈဢွမ်ႈၼၢင်းယိင်း (ၾရီး) ဝႆႉ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး ၊ ႁူမ်ႈပႃး ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း 3 ။ မိူဝ်ႈၽွင်းႁႅင်းၵၢၼ် တူၵ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ (ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၊ ၽေးႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉ ၊ ၽေးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁဵတ်းဝႆႉပၼ်တီႈယူႇတၢင်းသဝ်းတႃႇလိုဝ်ႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း 4 ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် ဢမ်ႇဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ် ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးႁဵၼ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ၊ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈၸႅၵ်ႇၸၼ်ႉထၢၼ်ႈလႄႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ 5 ။ ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွႆႈပၼ်ႁႅင်းဢီး ႁႂ်ႈၼၢႆးၸၢင်ႈသၢင်ႈပၼ် ႁူင်းလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၊ ႁႂ်ႈပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉမီးပၼ်ၵူၼ်းလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်း ပေႃႈမႄႈႁဵတ်းၵၢၼ် – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပႅတ်ႉၵူၼ်းလႅၼ်ၼမ် ဢဝ်ႁႅင်းၵၢၼ် ႁဵတ်းၶိူင်ႈမိုဝ်း သေ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇငၢဝ်းၼႂ်း tiktok ၊ facebook ။ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇ ပဵၼ်ၽႂ် ၸုမ်းလႂ် ၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼႅၼ်ႈၼႃၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉငဝ်ႈႁူႉႁၢၵ်ႈ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ႁူၺ်းသူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၊ ဝတ်းဝႂ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ။ၸိူဝ်းၼႆႉ ယႃႇႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်ယုမ်ႇငၢႆႈ။ ၸိူဝ်းၵႂႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ် ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၵေႃႈ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းၵူႈၶၵ်ႉၵူႈတွၼ်ႈ၊ ႁႂ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈလီငၢမ်း ပႃးၸဵမ်လွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈလႄႈၵႂႃႇမႃးတင်းမူတ်း တေၸၢင်ႈလွတ်ႈၽေးလႄႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈၼင်ႇပိူၼ်ႈမႃး ၼႆ ပီႈထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵမ် ႁႅင်းၵၢၼ် ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။ ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ် (May Day) ၼႆႉတႄႇပဵၼ်မႃးတီႈမိူင်းဢမေႊရိၶိူဝ်ႊ မိူဝ်ႈပီ 1886 ၼီႈလိူၼ်မေႊ 1 ဝၼ်း။ မိူဝ်ႈပီ 1857 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽွင်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်း ဢမေႊရိၶိူဝ်ႊ လူႉပင်းသေထိုင် မႃးပီ 1861 သမ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းထႅင်ႈလႄႈ ဢဝ် ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ်ၼမ် တူဝ်ႈမိူင်း။ ပီ 1863 မီးႁူင်းငၢၼ်း 28 ႁူင်းပေႉၵိၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမေႊရီႊၶိူဝ်ႊ လႆႈ ၵေႃႇတင်ႈ ၸုမ်းႁႅင်း ၵၢၼ် 79 ၸုမ်းပိူဝ်ႈသၢၼ်ၶတ်း မႃး။ 1884/10/07 တေႃႇ 1885 ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်တင်းသဵင်ႈလႆႈႁူမ်ႈၵၼ် တုၵ်းယွၼ်း 1 ဝၼ်းလႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ် 8 ၸူဝ်ႈမူင်းမႃး။ ထိုင်မႃးၼႂ်းပီ 1886 လိူၼ်မေႊ 1 ဝၼ်း ၵူၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼိုင်ႈသႅၼ်ၵဝ်ႈမိုၼ်ႇၵေႃႉ ၽွမ်ႉၸႂ် ၵၼ်ၶႂမ်ႈ ၶတ်းဢမ်ႇယွမ်း မႃး ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁူင်းၵၢၼ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသၢမ်ဝၼ်း ၸုမ်းပလိၵ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးႁၢႆႉ တေႃႇၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်လႆႈ တၢႆလႆႈၸဵပ်းၼမ် ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈ 3 ပီ (1889) ၸုမ်းႁႅင်း ၵၢၼ်မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ၸင်ႇႁွင်ႉ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းႁႅင်း ၵၢၼ်လႄႈ မၵ်းမၼ်ႈဢဝ်ဝၼ်း တီႈ 1 လိူၼ်မေႊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႅၵ်ႇတႅၵ်ႇလႅင်းလႅင်း ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ တင်ႈဢဝ်ပီ 1890 ၼၼ်ႉမႃး ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပွႆးဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ မေႊၻေႊ (May Day) မႃးၵူႈပီပီ ပိူဝ်ႈဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းႁႅင်း ၵၢၼ်မိူင်းဢမေႊရီႊၶိူဝ်ႊ ၶဝ်လႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းႁုၼ်ႈလင်ၸၢင်ႈလႆႈႁူႉၸၵ်း လႄႈ မၵ်းမၼ်ႈ ၵုၼ်းမုၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ – ၼႆယူႇ ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-05-02T13:00:00 | https://shannews.org/archives/66520 | ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလမ်းပၢင်း မိူင်းထႆး ပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈၼမ် | ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ၸႄႈတွၼ်ႈလမ်းပၢင်းမိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပီၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလမ်းပၢင်း ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ် တၢင်းပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ် ႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းပဵၼ်တွင်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလမ်းပၢင်း မီး 3,237 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီဝႃႈ – ဢမ်ႇၸႂ်ႈပဵၼ်တီႈလဵဝ် ၽွမ်ႉၵၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်လႄႈ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ၽိတ်း မဵဝ်းလဵဝ်ၵၼ်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉတီႈၵေႃႉတၢင်း။ မေႃယႃၶဝ်ဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ မႆႈႁွၼ်ႉလိူဝ်ႁႅင်းလႄႈ ၼမ်ႉလႄႈတၢင်းၵိၼ် ဢမ်ႇမူတ်းသႂ် ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူႈၵေႃႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈၵိၼ် တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်မူတ်းသႂ်၊ ဢၼ်သုၵ်းလႄႈ ဢၼ်ဢုၼ်ႇဢုၼ်ႇမႆႈမႆႈသေၵမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ပၢႆးယူႇလီ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-05-02T11:34:54 | https://shannews.org/archives/66513 | ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉဝူဝ်းလိပ်းသေတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ၽေး ၽႄႈလၢမ်း | ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 53 ပီ ယူႇဢိူင်ႇလဝ်ႇမီ ၸႄႈဝဵင်းၻွၼ်ႊတၢၼ်ႊ ၸႄႈတွၼ်ႈမုၵ်းတႃႊႁၢၼ်ႊ မိူင်းထႆး တၢႆယွၼ်ႉၵိၼ်ၼိူဝ်ႉလႅင် (ၼိူဝ်ႉဝူဝ်း) လိပ်း။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ၊ မၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇၸွႆႈပွႆးလူႇတၢၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵူၼ်းထိူဝ်ၼိူဝ်ႉ၊ သႃႈၼိူဝ်ႉသေ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉလိပ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/04/2025။ – ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉလိပ်း လူႉတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၸဵပ်းတီႈမိုဝ်း၊ တီႈမိုဝ်းမၼ်းၸၢႆးမိူၼ်ၼိူဝ်ႉၼဝ်ႈသေ လမ်ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၼၢဝ် ၸဵပ်းမူၺ်ႈၸွမ်းတူဝ်ၶိင်းသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 30/04/2025။ တၢင်းႁူင်းယႃ ယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈမၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်း Anthrax ဢႅၼ်ႊထရႅၵ်ႊသ် လၢမ်းၽႄႈၼႂ်းလိူတ်ႈသေၸင်ႇလူႉတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းပွႆးလူႇတၢၼ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းယိပ်းလႄႈ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉလိပ်း 247 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းထိူဝ် 28 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းၵိၼ် 219 ၵေႃႉ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဢၼ်မီးၼႂ်းငဝ်းလၢႆးလႆႈမႆႈၸႂ်ႁႅင်း (ယွၼ်ႉၵိၼ်ၼိူဝ်ႉဝူဝ်းလိပ်းၼႂ်းပွႆးၼၼ်ႉ) မီး 129 ၵေႃႉ။ မေႃယႃၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ဢွၼ်ၵၼ်တူၺ်းလူလုမ်းလႃး လဵင်ႉယႃႈယႃဝႆႉယူႇ။ တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်း Anthrax ဢႅၼ်ႊထရႅၵ်ႊသ်ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ၸိူဝ်ႉမႅင်းပႅတ်ႊထီႊရီႊယႃႊႁၢႆႉႁႅင်း။ ဢၼ်ႇဢမ်ႇသူႈလႆႈႁၼ်ဝႃႈ လၢမ်းၽႄႈၼႂ်းၼိူဝ်ႉၼႂ်းလိူတ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းထိုင်တၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးမီးလွင်ႈလၢမ်းၽႄႈၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီလႆႈမႆႈၸႂ်လႄႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ႁၢမ်ႈ ၵိၼ်ၼိူဝ်ႉလိပ်း – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ဢၢင်ႈဢိင် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-05-02T11:00:00 | https://shannews.org/archives/66506 | ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃးတီႈလၢႆးၶႃႈ ဢမ်ႇယွမ်း 300 ၵေႃႉ ၺႃးလႅၼ်ငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ် | ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းၽေးၶုၼ်မိူၵ်ႈမႂ်ႈၽွင်းငမ်း၊ ၽေးသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလူႉ၊ ၽေးသိုၵ်းသိူဝ်၊ ၽေးပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းယူႇၼႆႉ လွင်ႈလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၵၼ်ၵေႃႈ ႁၢႆႉႁႅင်းမႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ လွင်ႈလႅၼ် ၵိၼ်ၵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃးၵျႃးၽႅၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ လႅၼ်ၵိၼ်ၵူတ်ႉၵိၼ် ၵၼ်မီးၼမ်မႃး။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃးလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉၼႂ်းဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 300 ၵေႃႉ ၺႃး လႅၼ် ဢဝ်ငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ်။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်ၵူတ်ႉလႅၼ်ၼၼ်ႉ မႃးသၢႆႈတႅၼ်းငိုၼ်းၶိုၼ်း။ သင်ဢမ်ႇမႃး ၸွမ်းၼင်ႇၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ တေတၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းလၢႆးၶႃႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃးလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉ ဢမ်ႇယွမ်း 300 ၵေႃႉ ၺႃးၵူၼ်းလႅၼ်ဢဝ်ငိုၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ်သေ ၵေႃႉလႅၼ်ၼၼ်ႉ ပၢႆႈႁၢႆတူဝ်ဝႆႉၸဵမ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 ၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းလၢႆးၶႃႈ ၵေႃႉထုၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၽူႈလႅၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ႁဵတ်း ၵၢၼ် ၼၢႆးၼႃႈ (ပွဲစား) ပဵၼ်လၵ်း ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၼၢင်းသႃႇလူႇ ၸိုဝ်ႈၽူဝ်ႁွင်ႉၸၢႆးသူႉ မီးလုၵ်ႈ 2 ၵေႃႉ ယူႇ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၾၢႆ ပွၵ်ႉ6 ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ။ – ၼၢင်းသႃႇလူႇ ၵူၼ်းလၢႆးၶႃႈ မၼ်းၼၢင်းႁဵတ်းၼၢႆးၼႃႈ ပွႆးၸႃး သိုဝ်ႉၶၢႆၶဵဝ် ၶူဝ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃးမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ ။ မၼ်းၼၢင်း ဢဝ် ငိုၼ်းဝႆႉလူင်ႈၼႃႈသေ ၸင်ႇဢဝ်ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆမႃးသူင်ႇမွပ်ႈပၼ်ဝၢႆးလင်။ ဝၢႆးလင်ၼႆႉသမ်ႉ ငိုၼ်း ၾၢႆႇၵူၼ်းၵႃႉၵေႃႉ မၼ်းဢဝ်ဝႆႉ၊ ငိုၼ်းၾၢႆႇၸဝ်ႈသူၼ်ၵေႃႈ မၼ်းဢဝ်ဝႆႉသေ ဢမ်ႇဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသူင်ႇ ထိုင်မိုဝ်းၵူၼ်းသိုဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးလႅၼ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပႆႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၢႆးၼႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းယၢမ်ႈႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈသေ ၵႃႉၶၢႆတၢင်းၵိၼ်ယွႆႈ ၼႂ်းဝဵင်း လၢႆးၶႃႈမႃးဢွၼ်တၢင်း – ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႇမၼ်းၼၢင်းတေပၢႆႈၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းလူဝ်ႇလႆႈငိုၼ်း မႃးယွၼ်းငိုၼ်းထိုင်ႁိူၼ်းယေး။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်း ၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ တေၵႂႃႇၵႃႉၶၢႆယဝ်ႉသေ ၸင်ႇသၢႆႈတႅၼ်းငိုၼ်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပၢႆႈပႅတ်ႈ၊ ထိုင် တီႈပလိၵ်ႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း မႃးၵူတ်ႇထတ်းထိုင်ႁိူၼ်းယေးၼႆ – ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ငိၼ်းဝွင်းဝွင်းဝႅင်းဝႅင်းယူႇဝႃႈ ၼီႈမၼ်းၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ ၾၢင်ႉသတိလႄႈၼႆ ငိၼ်းယူႇဢိတ်းဢွတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူၼ်ႈသမ်ႉဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ မၼ်းပေႃး ႁဵတ်းမႃးလၢႆပီမိူင်းယဝ်ႉ မၼ်းၵေႃႈ တေ ဢမ်ႇမေႃလႅၼ်။ ပေႃးဝႃႈ လိူၼ်ၸဵတ်းမူၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၵွၼ်ႇလႄႈ။ ၵေႃႉလႆႈၵေႃႈဝႃႈ မၼ်းတေ ဢမ်ႇလႅပ်ႈပၢႆႈၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ လိူၼ်ၸဵတ်းမူၼ်းၵေႃႈ ပႆႇထိုင်သေ မၼ်းသမ်ႉလႅၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ႁူႉၶၢဝ်ႇဝႃႈမၼ်းၼၢင်းပၢႆႈယဝ်ႉၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်မိူဝ်းၵူတ်ႇထတ်းထိုင်ႁိူၼ်းယေး။ ႁၼ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈထႆၼႃးသႅၼ်းယႂ်ႇ 2 လမ်း ၊ ရူတ်ႉၵႃး ၸႂ်ႉၵိုၵ်းႁိူၼ်း 2 လမ်း ၊ လဵင်ႉမူဝႆႉတင်းၼမ်ၼႆ – ၵူၼ်း မိူင်းဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် ၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းလူဝ်ႇလႆႈငိုၼ်း ဢၢင်ႈမိူဝ်းယိုတ်းၼႆ ၵူၼ်း ႁိူၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ၶၢႆပၼ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ “တႃႇတေဢဝ်တၢင်းၽိတ်းမၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းမႃးၶိုၼ်း။ သင်ဝႃႈ ၽႂ်ႁွင်ႉမႃးလႆႈ ၵေႃႈ တေလႆႈငိုၼ်းသူး 100 သႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵေႃႉလဵဝ် ဢၼ်ၺႃးလႅၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ။ ပွၵ်ႉ1 ပွၵ်ႉ 2 ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးလႅၼ်ၼမ်ၼႃႇ။ လၵ်းထၢၼ်မၼ်းမီးဝႆႉမူတ်းၶႃႈ”- ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈ ၸိူဝ်းလူဝ်ႇလႆႈငိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပႂ်ႉတူၺ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 7 ဝၼ်း။ သင်ဝႃႈ ၼၢင်းသႃႇလူႇ ဢမ်ႇမႃးၸွမ်းၼင်ႇ တမ်းဝၢင်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉ ၵိုင်ႇလီယိုတ်းၶူဝ်းၶွင် တီႈႁိူၼ်းၵေႃႈ ၸင်ႇယိုတ်းဢဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၺႃးမၼ်းၼၢင်းလႅၼ်ၼႆႉ တေပဵၼ်ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ သူၼ်ၽၵ်း မီႇ ၼၢႆးၼႃႈလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၺႃးလႅၼ်ၼပ်ႉငိုၼ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ် မၢင်ၸိူဝ်း ၺႃးလႅၼ်ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်ပျႃး။ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းတင်းမူတ်း သႅၼ်ႁွမ်း 1 သႅၼ်ၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၸူးတီႈမိုဝ်းထိုဝ် ၼၢင်းသႃႇလူႇ ယူႇၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇႁပ်ႉမိုဝ်းထိုဝ်လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈၶေႃႈတွပ်ႇၵႄႈ တီႈမၼ်းၼၢင်းသင်။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-05-01T08:00:00 | https://shannews.org/archives/66502 | ၾႆးမႆႈႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် တီႈမိူင်းၶႄႇ တၢႆ 20 ပၢႆ | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၾႆးမႆႈႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ႁၢၼ်ႉၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ပွတ်း ႁွင်ႇ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 20 ပၢႆ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ ၊ ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇ တီႉၺွပ်း ၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈၾႆးမႆႈၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၶႄၾႆး လႆႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 85 ၵေႃႉ ၊ ရူတ်ႉၶႄၾႆး 22 လမ်းသေ ၶႄၾႆး။ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၵူတ်းထတ်းၼႂ်းႁၢၼ်ႉ ၾႆးမႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇထူပ်းႁၼ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်း။ ၵူၼ်း ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းတႄႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ သျီႇၵျိၼ်ႉၽိင်ႇ တုၵ်းယွၼ်းထိုင်တီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ႁႂ်ႈယူတ်းယႃၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၊ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ၸိူဝ်းလႆႈ လူႉသုမ်းလႄႈ လူႉတၢႆ ၊ ၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတၢင်း ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ၾႆးမႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ပူၼ်ႉမႃးလၢႆလိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၾႆးမႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းတီႈမိူင်းၶႄႇ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ပူၼ်ႉမႃးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ၾႆးမႆႈတီႈႁူင်းတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးၵူၼ်းထဝ်ႈ လင်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ပွတ်းႁွင်ႇ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 20 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသမ်ႉ ၾႆးမႆႈတီႈၵၢတ်ႇၽၵ်းၶဵဝ် ဢၼ်မီးၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်း တူၵ်း ဝဵင်းပေႇၵျိၼ်း မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 8 ၵေႃႉ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼၼ်ႉ မွၵ်ႈၼိုင်ႈလိူၼ်သမ်ႉ ၾႆးမႆႈဢွင်ႈတီႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇပွတ်းဢွၵ်ႇ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇယွမ်း 9 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Xinhua ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-05-01T17:00:00 | https://shannews.org/archives/66500 | ႁူင်းယႃလူင်လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႄႇပိုတ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ | ဝၢႆးလင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ပၼ်တိုဝ်ႉ တၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၵမ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇၶႃႈ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽႅဝ်ဝႆႉၶိုၼ်း။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 01/05/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်တင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁူင်းယႃ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း (လဝက) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လုမ်းၶဝ် ၽႅဝ်ဝႆႉၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းယႃလူင်ၼႆႉ ႁၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် မႃးပေႃးတဵမ်ၵႂႃႇမူတ်း။ ၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈႁၼ် မေႃႇတေႃႇပီႇၵႄႇ ၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ (SP) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၽႅဝ်ဝႆႉ။ ၶႂ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးၸေးႁွင်ႈၵၢၼ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းမၼ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇပႆႇၸေးမူတ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေလႆႈပိုတ်ႇၼႄၵႂႃႇ ႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးၶဝ်ႈပိူင် မၼ်းၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း”။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 03/04/2025 မႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢဝ်ႁႅင်းၵူၼ်းဢိၵ်ႇ ႁႅင်းၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းႁူင်းယႃ လူင်ၵူၼ်းမိူင်း တင်းသဵင်ႈထွႆဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းတင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၵမ်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ၶိူင်ႈတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းႁူင်းယႃၼႆႉ တေဢမ်ႇၸေးၸုမ်ႇၶိုၼ်းမိူၼ် ၵဝ်ႇ၊ တႃႇတေသိုဝ်ႉမႂ်ႇၶိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇငၢႆႈၼႆ ၵူၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးမိူၼ်ၾၢႆႇႁူင်းယႃၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၶိုၼ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉၵႃႈႁိုဝ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်း ဢၼ်ၶႅမ်ႉမၼ်းၼႆႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ပေႃးတေႃႉၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉလူး။ ၼႂ်းႁူင်းယႃ ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးသင်ယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တႃႇဝႃႈၶဝ်တေမီးၼမ်ႉၸႂ်မႅတ်ႉတႃႇတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁႄ သိုဝ်ႉၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းတိုဝ်းမႂ်ႇမႂ်ႇမႃး သႂ်ႇပၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးလေႃႇ။ ၶဝ်မီးဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ၶဝ်တေဢဝ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၸႂ်ႉၵႂႃႇမွၵ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇမႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတိုၼ်းတုၵ်ႉၶယူႇယဝ်ႉ။ မဵဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇတွၼ်ႉႁဵတ်းလီတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁႄပွၵ်ႈလူး”။ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းလႄႈ ႁၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႂ်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတင်းသဵင်ႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ႁႅင်းၵူၼ်း၊ ႁႅင်းသိုၵ်းလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၶဝ်ႈမႃးပၵ်း တပ်ႉယူႇသဝ်းဝႆႉသေ ၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႃႇ 12 ပွၵ်ႉ။ တႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶိုၼ်း 12 ပွၵ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃး ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်လႄႈ လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်တၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်လိူင်ႇၶိုၼ်ႈမႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်း။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢဝ်လိူင်ႈ ၸတ်းၵၢၼ်ပၼ်သင် ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ လႅင်းၾူၼ်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ၊ ၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းပႆႇ ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈလီငၢမ်း မိူၼ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆၵေႃႈ ပႆႇပိုတ်ႇၶိုၼ်းတႄႉတႄႉလႄႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်းၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-05-01T15:43:18 | https://shannews.org/archives/66495 | ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸမ် 100 ၵေႃႉ | ဝၼ်းတီႈ 30/04/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း AAPP ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်မီးၵႂႃႇ 96 ၵေႃႉ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 01-30/04/2025 ၶၢဝ်းတၢင်း 30 ဝၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉလၢႆးတၢင်းၵူႈ ၾၢႆႇၾၢႆႇသေ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်း တင်းပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼၢင်းယိင်း 48 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းၸၢႆး 48 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယုပႆႇတဵမ် 18 ပီ 21 ၵေႃႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႃႇ 72 ၵေႃႉ လႆႈတၢႆၵႂႃႇယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်မႃး ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ ႁူပ်ႉၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ သိုၵ်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၸွမ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သေတႃႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉယူႇ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပိူင်းၼႄဝႆႉပႃးဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇတႃႇ 6,589 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇ လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 86 ၵေႃႉ၊ လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 66 ၵေႃႉ၊ လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 66 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (BWU) တင်း ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း (AAPP) ၵဵပ်းႁွမ်မႃး ၸွမ်းၼင်ႇယိုၼ်းထိုင်လႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လွင်ႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸၢင်ႈမီးၼမ်လိူဝ်ၼႆႉထႅင်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-05-01T09:00:00 | https://shannews.org/archives/66488 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ တေယိုဝ်းဢဝ်ၶိုၼ်း ဝဵင်းဢၼ်လႆႈပွႆႇၽႃႈဝႆႉတင်းသဵင်ႈ | ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၵျေႃႇသႂႃႇလိၼ်း ၾၢႆႇၵုမ်းၵမ် တပ်ႉၼမ်ႉ တပ်ႉလူမ်း တပ်ႉလိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ တေယိုဝ်းဢဝ်ၶိုၼ်းဝဵင်း ဢၼ်လႆႈပွႆႇၽႃႈဝႆႉတင်းသဵင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈၼႆႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၵျေႃႇသႂႃႇလိၼ်း လၢတ်ႈၵႂႃႇ တီႈပၢင်ၵုမ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼွင်ၶဵဝ်၊ မၢၼ်ႈမေႃႇ၊ ၽႃၵၢၼ်ႉ၊ ပၢၼ်ႇတွင်းလႄႈ ဢေႊရႃႇဝတီႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/04/2025 ၼႆႉ တီႈလုမ်းငဝ်းငုၼ်းၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇတေသူင်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇတင်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း တီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်သုၼ်ႇ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း တီႈတပ်ႉၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇလႄႈ ၾၢႆႇၵွပ်ႇၵူႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၵျေႃႇသႂႃႇလိၼ်းသေ ဝဵင်းဢိၼ်းတေႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 8 လိူၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈပွႆႇၽႃႈပၼ် သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ တီႈၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉလၢႆးတိုၵ်းႁင်းၽႂ်မၼ်းသေ ယိုဝ်းတိုၵ်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶိုၼ်းၼႆ ၽူႈၸမ်ၸႂ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမ 77 တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇ DVB ၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၵျေႃႇသႂႃႇလိၼ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/12/2024 ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇယုၵ်ႉယွင်ႈပဵၼ်မႃး ၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၾၢႆႇငူပ်ႉငီႉၵုမ်းၵမ် တပ်ႉၼမ်ႉ တပ်ႉလူမ်း တပ်ႉလိၼ်။ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈပွႆႇၽႃႈဝႆႉ တပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်း 2 တီႈ၊ တပ်ႉပၢင်သဝ်း 146 တီႈလႄႈ ဝဵင်း 90 ပၢႆ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်း။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-05-01T11:45:46 | https://shannews.org/archives/66471 | ၾႆးမႆႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း တီႈဝဵင်းၶူဝ်လမ် မီးလွင်ႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ် | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 30/04/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်းပၢႆ ၾႆးမႆႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း “ပၵၢၼ်ႇတႃး” (ပုဂံသား) တီႈဝဵင်းၶူဝ်လမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၶူဝ်လမ် – ၵုၼ်ႁဵင် မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းတင်းၼမ်။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၶူဝ်လမ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၾႆးၼႆႉ မႆႈယွၼ်ႉသင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈတေႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈပၼ်ႇၾႆးလုတ်ႇၼမ်ႉမၼ်း ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇပဵၼ်ၾႆးမႆႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ။ လႆႈႁၼ်ၾႆးတႄႇမႆႈ တီႈဢွင်ႈဝႆႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၾၢႆႇလင်ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉမႃးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၾႆးမႆႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းပွၵ်ႈၼႆႉ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ဢၼ်လႆႈၵဵပ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၶူဝ်းၶွင်လႄႈ ၶိူင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ (ၵေႃႇၵၢႆႇ) ႁိမ်းႁွမ်း ႁူမ်ႈပႃးရူတ်ႉၵႃးထႅင်ႈ လမ်းၼိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈလူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်။ – ၾႆးမႆႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း တီႈဝဵင်းၶူဝ်လမ် ဢၼ်ၾႆးမႆႈၵႂႃႇ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း “ပၵၢၼ်ႇတႃး” ၼႆႉ ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ မီးပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းတွပ်ႊ (TOP) လႄႈ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸၢမ်ၶမ်း (San Kham) ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၾႆးမႆႈၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ရူတ်ႉၶႄၾႆးသွင် လမ်း ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁိမ်းႁွမ်းသေ ၸွႆႈၶႄၾႆးၵႂႃႇ လွင်ႈၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ – ၾႆးမႆႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း တီႈဝဵင်းၶူဝ်လမ် ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉၵူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးလွင်ႈၾႆးမႆႈမႃးလၢႆပွတ်းတွၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 04/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းၶိုင်ႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တီႈပွၵ်ႉ 5 ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လင်ၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 03/04/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ႁူင်းႁႅမ်းၸိုဝ်ႈယႂ်ႇၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ Myanmar Treasure Resort ဢၼ်မီးၾၢႆႇႁွင်ႇ မိူင်းသွၵ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၾႆးမႆႈပႃႇလၢမ်းမႆႈသေ လူႉသုမ်းၵႂႃႇတင်းၼမ်။ ႁူင်း ႁႅမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶွင်ပဵၼ်ဢူးတေႇၸ ပဵၼ်ၽူႈမၢၵ်ႈမီးၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 06/04/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 4 မူင်း ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈ ၾၢႆႇလင်ႁူင်းပလိၵ်ႈ မၢႆ 2 ၼႂ်းပွၵ်ႉ မင်ႇၵလႃႇဢူး ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 05/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်း ၼၢႆးဢွင်ႇမိၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈၵုၼ်လူင် ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင်၊ လွင်ႈၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ တႄႉဢမ်ႇမီး။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉသေ ၾႆးလၢမ်းမႆႈၵႂႃႇတင်လင် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 01/04/2025 ၼၼ်ႉ ၾႆးမႆႈႁၢၼ်ႉၶၢႆသၢင်ႇၵၢၼ်း ပရိၵ်ႈၶရႃႇ တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လူႉသုမ်းၶူဝ်းၶွင်တင်းၼမ်သေဢမ်ႇၵႃး မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆၸွမ်းထႅင်ႈ 4 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်တေဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈၼႆၸိုင် ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉ မုၵ်ႉၾႆး၊ ၾႆးတဵၼ်း၊ ၾႆးၾႃႉတင်း ၾႆးသႅင်လႅတ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူႈဢၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေလွတ်ႈၽေးၾႆး ဝႃႈၼႆ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-30T19:05:52 | https://shannews.org/archives/66466 | ပၢင်တိုၵ်း တီႈမၢၼ်ႈမေႃႇ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ | ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈ ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်ႇလႆႇ ၊ ႁူင်းႁႅမ်း Win Light Hotel ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် မၢႆ 1 ၊ Galaxy KTV ႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ပၢင်တိုၵ်း သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉၼႆႉ Banmaw Scout Team ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ -“မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 27/04/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ယိုတ်းလႆႈ တပ်းပၢင် သဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ Robert KBC CHURCH ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်းပွၵ်ႉၶၢင် (ကချင်စုရပ်ကွက်) လႄႈ ႁိမ်းႁွမ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင်မၢႆ 3 ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းတၢင်း Galaxy KTV ”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၼႆႉ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း သီႇလိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၵမ်ႈၼမ် သိုၵ်းၶၢင် ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ၊ တရူၼ်ႊ ၊ မၢၵ်ႇလူင် ပိုတ်းယိုဝ်း လႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႉၶၢင် (ကချင်ရပ်ကွက်) ၊ ပွၵ်ႉမိၼ်းၵျွင်းၵုင်း (မင်းကျောင်း ကုန်းရပ်ကွက်) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးၾႆးမႆႈလူႉၵွႆတင်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၾၢႆႇတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၾႆးၽဝ် ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉၾင်ႇၼမ်ႉ ၊ ပွၵ်ႉတူၼ်ႈႁုင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႈ တၢင်ဝႆႉ ၼိူဝ်ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉသ်ၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 ဝၼ်းၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ဝႆႉၼႂ်းဝဵင်း မၢၼ်ႈမေႃႇ တေႃႈလဵဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇမူတ်း၊ တေႃႈလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉ ဢမ်ႇယူႇ လႆႈသေဢိတ်းယဝ်ႉ၊ တူဝ်တၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵဵပ်းလႆႈ၊ လႅင်းၾူၼ်း လႅင်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ဢမ်ႇလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 04/12/2024 ၼၼ်ႉမႃး ယူႇတီႈ သိုၵ်းၶၢင် KIA ဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇတင်း ဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ – ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈၸေႊတႄႉသိုၵ်းၶၢင် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၼမ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ၵူႈယွမ်ႇၵူႈ တၢင်း မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈမႃးထိုင် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၊ မၼ်းတလေး ၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈၵႂႃႇၸူး ၼမ်ႉၵဵဝ် (ဧရာဝတီမြစ်) ဢၼ်မီးၼႂ်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၊ ႁဵတ်းသုမ်ႉႁဵတ်းသွင်းယူႇသဝ်း မီးႁိူၼ်းယေး 2,000 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-30T17:47:15 | https://shannews.org/archives/66455 | ႁွင်ႈၵဵပ်းယၢမ်း တႅၵ်ႇၽူင်ႉ တီႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 30/04/2025 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်း ႁွင်ႈၵဵပ်းယၢမ်း တႅၵ်ႇၽူင်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးမႂ်ႇ ပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း ဢမ်ႇယွမ်း 3 ၵေႃႉ။ Photo by – Rat Chaphon/ ဢွင်ႈတီႈ တႅၵ်ႇၽူင်ႉ ပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ 30/04/2025 ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်တီႈႁွင်ႈထႅဝ် ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႇ 2 ။ မၢၵ်ႇဢၼ်တႅၵ်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၵဵပ်းယၢမ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇပွႆႇပႃ ဢၼ်မီးၼႂ်းႁွင်ႈထႅဝ်ၼၼ်ႉတႅၵ်ႇ။ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၵမ်းၼႆႉ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 3 ၵေႃႉ၊ လူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ။ ႁွင်ႈထႅဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ လႆႈလူႉၵွႆၸွမ်းထႅင်ႈၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Rat Chaphon/ ႁၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ တီႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉႁႅင်းယွၼ်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင်ႁူင်းႁေႃ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၽၵ်းတူႇမၢၼ်ႇလႄႈ တိူမ်း ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈလူႉၵွႆပႃး”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Rat Chaphon/ ႁၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း တီႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉ 2 ဝၢၼ်ႈၼႃးမႂ်ႇၼႆႉ တေမီးလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇသဝ်းဝႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸၢဝ်းၶႄႇ (ပၢၼ်းသေး)၊ တႆး၊ ဝႃႉလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႈမီး။ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း တႅၵ်ႇၽူင်ႉၼႆႉသေ သင်ဢမ်ႇ လူင်ႉလႅၼ်ႇ လွင်ႈၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီၾၢင်ႉ(သတိ) ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-04-30T16:34:09 | https://shannews.org/archives/66444 | ၼမ်ႉၸႂ်ႉသွႆ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းယွင်း ဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ် မႆႈၸႂ်ၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ | ပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းၾူၼ် ပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းၼမ်ႉၼွင်းသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉဢူၼ်ၼမ်ႉၶုၼ်ႇ။ ၼမ်ႉဝူၺ်ႇႁင်ႈၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ပႆႇဝႃႈဢဝ်မႃးႁုင်မႃးတူမ်ႈၵိၼ်လႃႈ တေဢဝ်မႃးလၢင်ႉမေႃႈဝၢၼ်ႇ သၵ်ႉၶူဝ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းလႆႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ။ တေဢမ်ႇၸႂ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၶုၼ်ႇ ဢူၼ်ဝူၺ်ႇႁင်ႈၼႃႇဢႃးလႃးသေ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁတ်းဢဝ်ၸႂ်ႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၵူဝ်တူၼ်ႈမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၸႂ်ႉသွႆၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉတႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းၼႃးၼႂ်းသူၼ်ဢမ်ႇလီ။ ၾၢႆႇၼိူဝ် ႁူဝ်ၵႄးၼမ်ႉဝၢင်း ၊ ၼမ်ႉၶၢပ်ႈ ၊ ၼမ်ႉပုင်း ၊ ၼမ်ႉယွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းၶဝ် မႃး တင်ႈၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈသေ ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်းဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇၼမ်ႉဢူၼ် ဝူၺ်ႇႁင်ႈ ဢမ်ႇလီၸႂ်ႉတိုဝ်း။ ႁိမ်းႁွမ်းႁူဝ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 335 သေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၶဝ်ႁၢမ်ႈသင်ၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉဝၢင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ယၢင်း၊ ဝၢၼ်ႈဝၢၼ်(ၿၢၼ်)၊ ဝၢၼ်ႈလုၵ်း၊ ဝၢၼ်ႈတိဝ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈလိူဝ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၵျူး၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵိၼ်းၸႂ်။ တႃႇဢဝ်ႁူတ်းသူၼ်ၽၵ်းၵူႈ သႅၼ်းသႅၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်တူၼ်ႈမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉတၢႆသေတႃႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈလႆႈဢဝ်ၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ်ၼႆႉၸႂ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်း။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉၸႂ်ႉသွႆ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး တီႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း လိူဝ်သေၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃးယဝ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ တေႃႇလွတ်ႇထိုင်တီႈႁိူၼ်းသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႃႇတေၸႂ်ႉလႆႈၼမ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလူင်းတိုၼ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ်ဢမ်ႇ ယွမ်း 5 သႅၼ်ပျႃး။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၼမ်ႉယူႇၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်လၢႆႇၼမ်ႉၶုတ်းၶမ်းလႄႈ ဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ်။ ၵႃႈလႆႈ ၵႂႃႇႁႃယွၼ်းတၵ်းၼမ်ႉ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉမေႃႇတႂ်ႈလိၼ် (ဢဝီႇၸိ)။ ဢိင်ၼမ်ႉဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ်ၼႆႉသေ ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၵၼ်ဝႃႈ ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် တေၶၢႆႉလွတ်ႇၼမ်ႉပၼ်ယူႇဝႃႈ ၼႆသေတႃႉ ပႆႇႁၼ်ႁဵတ်းသင်ပၼ်။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းယွင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼမ်ႉၼႆႉ ၶုၼ်ႇမႃးတႃႇသေႇၶႃႈယဝ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵၢႆပုၼ်ႉမႃး။ ၶဝ်ႁဵတ်းႁဵတ်းယင်ႉယင်ႉယူႇၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ။ ပေႃးမီးၵူၼ်းၵႂႃႇဝႃႈၶဝ်ဢိတ်ႉ ၵေႃႈ ယင်ႉသေ။ ပေႃးပိူၼ်ႈဢမ်ႇဝႃႈသင် ယဝ်ႉၵေႃႈ ပွၵ်ႈမႃးႁဵတ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ။ ပေႃးမီးၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶဝ်မႃးဝႃႈၵေႃႈ ၶဝ်ဢဝ်ငိုၼ်းမွၼ်သေၼႆၵေႃႈ သိုပ်ႇႁဵတ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ဢၼ်မႃးၶုတ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊလႂ် ပဵၼ်ဝႃႉႁႃႉ ၶႄႇႁႃႉဢမ်ႇႁူႉ။ ပၼ်ငိုၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶုတ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၼၼ်ၶႃႈ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း မီးလွင်ႈၶုတ်းၶမ်း ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႁႅင်းမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ လွႆ ထိူၼ်ႇပႃႇ လူႉၵွႆတင်းၼမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ ၽေးၼမ်ႉၼွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်မႃးႁၢႆႉ ႁႅင်း။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶၢဝ်းၾူၼ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉၶုၼ်ႇၼမ်ႉဢူၼ်ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ တႃႇၼမ်ႉၵိၼ်တႄႉ သိုဝ်ႉၵိၼ်လႆႈယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ တႃႇၸႂ်ႉတႃႇသွႆ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းတႄႉတေယၢပ်ႇ။ တေဝႃႈ သိုဝ်ႉဢဝ်ၼမ်ႉသႅၼ်သႂ် မႃးသုၵ်ႈၼႃႈသီၶဵဝ်ႈဢၢပ်ႇၼမ်ႉၼႆၵေႃႈ ၵႃႈ ၶၼ်သုင်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်ၼမ်ႉသႅၼ်သႂ် 1 ပုင်း ( 20 လိတ်ႉ) 2,000 ပျႃးယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၼမ်ႉသုၵ်ႈလၢင်ႉတႃႇႁုင်မိုဝ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၼမ်ႉဝၢင်း ၼမ်ႉၶၢပ်ႈ ဢၼ် တေႃႇလွတ်ႇသေမႃးၸႂ်ႉၼႂ်းႁိူၼ်းယေး။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၼမ်ႉတႃႇတေသုၵ်ႈၶဝ်ႈ သုၵ်းၽၵ်းၵေႃႈ ပေႃး ပဵၼ်ယၢပ်ႇ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းထၢတ်ႈၶမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊသေ ၶုတ်းဝႆႉလႄႈ ၼမ်ႉဝူၺ်ႇႁင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၵႄးၼမ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႄးၼမ်ႉပဵၼ်ၵွင်ႉပဵၼ်ငူၼ်ႉမႃး။ သင်ဝႃႈ ၸႂ်ႉၼမ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇ ၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်း မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၸပ်းရေႃးၵႃႇတၢင်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉၸႂ်ႉသွႆ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး တီႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပႃၵေႃႈတၢႆ မူတ်းၼႃ။ ပႃၶဝ် ႁွႆၶဝ် ၵုင်ႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ယဝ်ႉ။တီႈၶဝ်ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆမူတ်း ယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၵႄးၼႂ်းမိူင်းယွင်းၼႆႉမီးလၢႆတီႈယူႇ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၶဝ်သမ်ႉ ၵႂႃႇၶုတ်းၾၢႆႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်း ၼႆႉလႄႈ ဢမ်ႇလီသေတီႈယဝ်ႉ။ ပႃႁွႆၵုင်ႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ယဝ်ႉ။ ၽုၵ်ႇသင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ၵိၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ ၸႂ်ႉၼမ်ႉယၢပ်ႇယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇၸမ်ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉလႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႃႈလႆႈပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈဝဵင်းယူႇၸွမ်းပီႈၼွင်ႉၽႂ် မၼ်း။ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈတေႃႇဝၢၼ်ႈပေႃးႁၢမ်းတႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢိုမ်း ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ် တပ်ႉၶမယ 335 ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းသူၺ်ႇၼၵႃး ဢၼ်လႆႈဢၼုယၢတ်ႈၶုတ်းၶမ်းဝႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ တီႈဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇ ၸၢင်ႉႁိမ်းမိူင်းယူႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢဝ်းယၢမ်းမူတ်းသဵင်ႈ ယဝ်ႉတူဝ်ႈ သေတႃႉ ပႆႇၵိုတ်းပႆႇလိုဝ်ႈ တိုၵ်ႇသိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် တူၺ်းလူလွမ်ပၼ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႆးဝႆးသေၵမ်းၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းၼင်ႇၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-30T15:25:49 | https://shannews.org/archives/66428 | ပၢင်တိုၵ်း MNDAA တင်း SSPP ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ် | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/ SSA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမလႄႈ ထုင်ႉသႅင်ၵႅဝ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵႂႃႇသေ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ သိုၵ်းတႆးတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈႁႂ်ႈသဵင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇဢွၵ်ႇ တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ် လိုပ်ႈလမ်းၵၼ် ထွႆဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်သိုၵ်းတင်းသွင်ၸုမ်း လႆႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်မႃး ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမတင်း သႅင်ၵႅဝ်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်း တၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃးတၢင်းသၢႆၼမ်ႉပွင်ႈ လတ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူး ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမ ဢွင်ႈတီႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး SSPP ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉလႄႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈသေ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၵႂႃႇၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထုင်ႉၼမ်ႉမၵေႃႉၼိုင်ႈ သပ်း လႅင်းလၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ မိူဝ်ႈသိုၼ်း ဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 5 မူင်းၼၼ်ႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢဝ်ႁႅင်း သိုၵ်းၶဝ် မႃးႁႅတ်ႉဝႅတ်ႉလွမ်ႉ သိုၵ်းတႆး။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈ ဢွၵ်ႇယူႇၵမ်းၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် ၵႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တၢင်ႇသိုၵ်းတႆးမႃးဝႆႉတၢင်း ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ၼႆႉ ဢၼ်ပႆတိၼ်မႃးၵေႃႈ ႁၼ်ၼမ်ဝႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ၶႃႈၼေႃႈ။ ၶီႇၵႃး၊ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၵေႃႈမီး ”။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 ယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းဢဝ် ၵူၼ်းသိုၵ်း SSPP ဝႆႉသေ မိပ်ႇငႅၼ်းတဵၵ်းၸႂ်ႉသိုၵ်းတႆး SSPP ထွႆဢွၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထုင်ႉၼမ်ႉမ ဝၢၼ်ႈၼႃးၼၼ်း၊ ဢိူင်ႇ ၼႃးၼိဝ်ႉ၊ လွႆၼႃးသၢႆး။ တေလႆႈထွႆဢွၵ်ႇပူၼ်ႉ ၾၢႆႇၸၢၼ်းတၢင်းၵႃးလူင် ဝၢၼ်ႈသွင်ၵေးၼႆယူႇ။ ယွၼ်ႉၵူဝ် သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ၵူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း တူၵ်းၸႂ်မီးလွင်ႈယၢပ်ႇလႄႈ SSPP ၸင်ႇလႆႈ ထွႆၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တၢင်းဝၢၼ်ႈၼႃး တေႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 10 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ လုၵ်ႉတၢင်းဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး မုင်ႈၼႃႈၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈၵျွင်းမႂ်ႇတင်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ငႃးလႄႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇ ၸင်ႇလႆႈ တႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်း SSPP ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းယူႇဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၸေႈ၊ ၽႃသိူဝ်ႇ၊ လူင်ႁွမ်ႈ၊ ၵျေႃႇတီး၊ ႁူဝ်ပၢႆ၊ ပၢင်ႇလေႃႉ တေႃႇထိုင် ဝၢၼ်ႈၼႃးၼၼ်း ဢိူင်ႇပၢင်ႇလေႃႉၼၼ်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇတင်းသဵင်ႈ။ ဝႆႉပၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်း ၼႆယူႇ။ ထိုင်မႃးယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း မွၵ်ႈ 4 မူင်းပၢႆ လႆႈႁူႉၶၢဝ်ႇထႅင်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်း SSPP ၸိူဝ်းပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ ၼႂ်းငဝ်ႈငုၼ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉသႅင်ၵႅဝ်ႉၼၼ်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇတပ်ႉပၼ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉမူတ်း ၼႆယူႇ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်ဝႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶႂ်ႈၵုမ်းၵမ် ၶူင်းၵၢၼ် ထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈၼမ်ႉမၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်း သိုၵ်းတႆး SSPP ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမလႄႈ ထုင်ႉသႅင်ၵႅဝ်ႉၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်း ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တၢႆ 2 ၵေႃႉ ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းတင်း သွင်ၾၢႆႇတႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းတႆး ၶိုၼ်းဢဝ်တီႈယူႇပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတၢင်း ဢိူင်ႇၼႃးၸွၵ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပၢႆ၊ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတႄႉ ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉ ဢိူင်ႇမိူင်းပၢႆ၊ ဝၢၼ်ႈၽႃသိူဝ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈ ၵျေႃႇတီး၊ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶီႈၼူ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉ – မိူင်းယႆ တေႃႇထိုင် သႅင်ၵႅဝ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ်ႈပၵ်းတပ်ႉ ပၢင်သဝ်းဝႆႉ။ ပၢင်တိုၵ်း SSPP တင်း MNDAA ၼႂ်းထုင်ႉသႅင်ၵႅဝ်ႉတင်း မိူင်းယႆတႄႉ ယဵၼ် ဝႆႉႁင်းၽႂ်မၼ်းသေ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ၶိုၼ်းၼႆယူႇ။ “မိူဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်း SSPP ၶဝ် သင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်ႈဝၢၼ်ႈ ငိူင်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈဝႆႉၼႆလႄႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢင်ၼႃး၊ ဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းလွၼ်ႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈသီႇပေႃႉ – လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉလၢတ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽွင်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတင်း သိုၵ်းတႆး ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တၢင်း ထုင်ႉၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းဝႆႉတၢင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပၢၼ်း ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈ မူႇၸေႊၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတီႉၺွပ်း ဢဝ်ၵူၼ်းသိုၵ်း SSPP ဢၼ်ပႂ်ႉၵဵၵ်ႉလၢၼ်ႇဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉသွၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၵႂႃႇပႃးထႅင်ႈၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ဝႃႈတႄႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇလူဝ်ႇတင်ႈလၢၼ်ႇတေႃႇၵၼ်ၼႆႁႄ ၶဝ်ၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇ ၵူၼ်းသိုၵ်းတႆး မွၵ်ႈၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းၼိုင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈလၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၸင်ႇပွႆႇသိုၵ်း တႆးမႃးၶိုၼ်း။ ၶဝ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်း တင်ႈၸႂ်ႁႃတၢင်းၽိတ်းၵၼ်ၵူၺ်း”။ ဝၢႆးလင် ပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်း ၵုမ်းလႆႈၼႆသေတႃႉ ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆလၢႆၸုမ်း ယူႇသဝ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – မူၺ်ၶမ်း | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-30T14:36:31 | https://shannews.org/archives/66424 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယူႇ | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းတေႃႇ တၢမ်းၶမ်ႈမွၵ်ႈ 4 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇထၢတ်ႈငူၼ်ႉ(ၵွင်ႉ) လႄႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈတပ်ႉပၢင်သဝ်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၽွင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁိမ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်း မၢႆ (902) တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇထၢတ်ႈငူၼ်ႉ (ၵွင်ႉ) သႂ်ႇၼႂ်းဢွင်ႈတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်းယူႇတႃႇ 11 လုၵ်ႈ။ ပွႆႇမၢၵ်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်ႁႅင်း 120 MM သႂ်ႇ 26 လုၵ်ႈၼႆ – ႁွင်ႈၵၢၼ် ၶၢဝ်ႇၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်း တေႃႇလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉသဵင်ႈ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းတဢၢင်းယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ပႃးထႅင်ႈ”။ လႆႈႁူႉဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 24/04/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇထၢတ်ႈငူၼ်ႉ (ၵွင်ႉ) သႂ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တႃႇ 8 လုၵ်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် တႃႇ 27 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵုမ်းထိင်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉလၢႆးတၢင်း ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇသေ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တင်း သိုၵ်းထၼု DPLA ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-30T13:00:00 | https://shannews.org/archives/66421 | ပိူင်ပဵၼ်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼႄသၼ်ယႃးဝႃႈ သုၼ်ၵၢင်ၵူၼ်ႇပင်းယဝ်ႉၼႆႁိုဝ် | ဝၢႆးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽႅဝ်ၵႂႃႇတႂ်ႈမိုဝ်းသိုၵ်းပလွင်ႈလႄႈ သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ပလွင်ႈလႄႈ ၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၶိူဝ်းၵူၼ်း ဢေႇလိူဝ်တႆး တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈလႄႈ ယိၼ်းလီဢၢႆ ၊ ယိၼ်းမၢင်ၸႂ်ယဝ်ႉ ပေႃႉမေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ဢွၼ်ပေႃႉၵၢၵ်ႇ။ ႁွႆးဝႃႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ လုၵ်ႉၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၵူၺ်း၊ တေႃႈၼင်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇလႄႈ ပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ မီးယူႇတႂ်ႈမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း၊ မၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းၸတ်းသၢင်ႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃသႄႈ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1962 ပေႃးဝႃႈ ၼေႇဝိၼ်း ယိုတ်းမိူင်းၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလႃးလႃးယဝ်ႉ။ လုၵ်ႉတီႈပဵၼ်ၶႃႈတႂ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ လႅၵ်ႈပဵၼ်ၶႃႈတႂ်ႈမၢၼ်ႈမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇပႆႇပဵၼ်ၶႃႈတႂ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈၵေႃႈ ပေႃးၺႃးၶုၼ်မၢၼ်ႈ ပေႉၵိၼ်တဵၵ်းတဵင်မႃး ၼပ်ႉပၢၵ်ႇပီမိူင်းယဝ်ႉၵွၼ်ႇ၊ ပၢၼ်ၸဝ်ႉလိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ တႆး၊ ၶႄႇ၊ မၢၼ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပိၼ်ႇပႆႇပုတ်ႈလႅၵ်ႈၵၼ် ႁဵတ်းၶုၼ်ၵိၼ် မိူင်းမႃးတႄႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႆးသုမ်းသိုၵ်းမႃးၼႆႉ ႁႅင်ႉႁိုင်ၼၢၼ်းၼႃႇၵေႃႈ လွင်ႈ ႞ ၊ ၼႃႈလိၼ်မိူင်းတႆးၼႆၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်း ၶႄႇ၊ မိူင်းၵြႃး၊ မိူင်းထႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵမ်းလိုၼ်းၵူၺ်း ဢွၼ်တွင်းၵိုမ်းၸပ်းၸႂ် ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ၵိုၵ်း ၸွမ်းၼႂ်းမၢၼ်ႈၼႆႉၵူၺ်း ဝႃႈပဵၼ်မိူင်းတႆး။ ၵူၺ်းဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၺႃးဝၢၼ်ဢၼ်ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈ ပျီႇထွင်ႇၸုၼၼ်ႉ ဢိုၼ်တၢႆဢဝ်ၵမ်းလွႆးလွႆးလႄႈ ဢမ်ႇ ပေႃးႁူႉၼိူဝ်ႉႁၼ်ၸႅင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇပႃးၵႂႃႇတႂ်ႈတိၼ်တႂ်ႈမိုဝ်းပိူၼ်ႈၼႆသေတႃႉ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇမီးဝႆႉ တႂ်ႈ သုၼ်ႇပွင်ၶိူဝ်းတႆးၼႆတႄႉ ၵႃႈလႆႈယိုၼ်တူဝ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်ပႃးၵႂႃႇၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယဝ်ႉပေႃးဝႃႈၼႆ ၸွင်ႇၸပ်းမႅၼ်ႈတႄႉယူႇႁိုဝ်၊ တူၺ်းတီႈဢွၵ်းလွၵ်း ဢွၼ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈၵူၺ်းတႄႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈမႅၼ်ႈ တေမႅၼ်ႈယူႇ၊ ပေႃးမုင်ႈယၢဝ်ထၢဝ်ၶႆႈၶိူဝ်းယႂ်းၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ ပျီႇထွင်ႇၸုလူင် ဢၼ်ႁူမ်ႈတင်ႈမႃး လူၺ်ႈလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ သုၼ်ၵၢင်မၼ်းတႄႇၵူၼ်ႇပင်းယဝ်ႉ၊ လႆႈၺႃး မဢလ ငမ်ယဵတ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းမိုဝ်း ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉၼႆ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယိုၼ်ၵေႃႈ တေလွမ်လၢမ်းသႅပ်ႇႁူႉၼိူဝ်ႉယူႇ။ လႃႈသဵဝ်ႈၵူၺ်း ၸွင်ႇတေယဝ်ႉၼႄႇ၊ မိူင်းတႆးၵူၺ်း ၸွင်ႇတေၵႃးၼႄႇ၊ ပျီႇထွင်ႇၸုလူင်တင်းလုမ်ႈ တေဢမ်ႇ ပႃးၵႂႃႇၼႆ တေမီးၽႂ်ႁပ်ႉပၢၵ်ႇလႆႈ။ တူၺ်းၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွင်မိူင်းၵေႃႈလီ၊ တူၺ်းၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ် လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵူႈၸုမ်းၸၢဝ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ပႆႇႁၼ်တၢင်းတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈလႆႈၵွၼ်ႇ။ ဢမ်ႇသင်ၵေႃႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ၸွင်ႇဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႃႈလိၼ်ၸႂ်ႉလိၵ်ႈၶႄႇ ၵႂၢမ်းၶႄႇလႄႈ လၢႆး ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းပိူင်ၶႄႇ တင်းမူတ်းယဝ်ႉႁိုဝ်။ ၸူးဢဝ်လႃႈသဵဝ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈၵႃႉလႄႈ လူဝ်ႇၸိုမ်းထိုင် မၼ်းတလေး၊ လုၵ်ႉမၼ်းတလေး လူဝ်ႇ ၸိုမ်းထိုင်ပႃးသၢႆၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇရၶႅင်ႇ၊ တၢင်းပွတ်းတႂ်ႈၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈတူဝ်ႈထိုင်တႃႈၼမ်ႉသီႇလဝႃႇဢိူဝ်ႈၼႆ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်မႃး ၽႂ်တေၸၢင်ႈဝႃႈ။ သုတ်းတီႈသုၼ်ၵၢင်ၵူၼ်ႇပင်းယဝ်ႉလႄႈ တႃႇၽိတ်ႇၽၢင်ႈမၢင်ႈဢွၵ်ႇထႅင်ႈၼႆႉ ႁိုဝ်တေယၢပ်ႇသင်ယဝ်ႉ။ ပေႃးၼႆ ယွၼ်ႉငဝ်ႈငိူၼ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈ လႆႈပဵၼ်ထိုင်ၶၵ်ႉၼႆႉမႃးပေႃးဝႃႈၼႆ တေလႆႈၵဵပ်းဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းလွပ်ႊပီႊၶႄႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ၵႄႈၵႂၢမ်းၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းႁၼ်ဝႃႈ “မိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇတွၼ်ႉပဵၼ်ၶေႃႈလဵဝ် သဵင်လဵဝ်ၵၼ်မႃးသေပွၵ်ႈသေပၢၼ်ၼၼ်ႉ တဵၵ်းႁဵတ်းပဵၼ်မိူင်း ႞ ၸိုင်ႈလဵဝ်သေ ယူႇတီႈသုၼ်ၵၢင် ဝၵ်ႉငမ်ၵႅၼ်ႇၵႅၵ်းၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈငိူၼ်ႈလွင်ႈ ႞။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တူၺ်းႁၼ်ပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၶိူဝ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးလွင်ႈ ႞။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇတွၼ်ႉလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶႆႇသႅင်ၾၼ်းၶမ်းၶိူဝ်းၶုၼ်ၶဝ်မႃးလႄႈ ၵူၼ်းၶိုင်ႈၼိုင်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉၵိုတ်းၶမ်ယူႇၼႂ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇ ပၢၼ်မွၼ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးလွင်ႈ႞။ ဢမ်ႇမေႃဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဝႆႉပဵၼ်သုၼ်ၵၢင်သေ ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးလွင်ႈ႞။ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ႁႅင်ႉ မၵ်ႉမိုတ်ႈဢႃႇၼႃႇပူၼ်ႉတီႈသေ ဢမ်ႇမေႃၵႆႈလႅၵ်ႈယွၼ်ႇယၢၼ်းတေႃႇ ၵၼ်ၵေႃႈ လွင်ႈ႞။ ဝၢႆးလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃယဝ်ႉ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵွႆႈယူႇၵွႆႈၸွပ်ႈလူင်းၵႂႃႇၼႆ ၸိူဝ်းယူႇ ၾၢႆႇ ၼွၵ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁူႉႁၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈသေတႃႉ မၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇသိူဝ်းလႆႈယွမ်းႁပ်ႉ၊ ဢမ်ႇႁတ်းယွမ်းႁပ်ႉ၊ ဢမ်ႇ ယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ၊ ၵုမ်ႇႁႃၽိတ်း၊ ၵုမ်ႇႁပ်ႉလႃႇ ၸင်ႇၼၼ် ၽႂ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈဝႃႈၸွမ်းသေ ပႂ်ႉႁႂ်ႈတၢမ်တူဝ်ၶဝ်ႁႃ ႁၼ်ႁူးဢွၵ်ႇၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႄႈ 2010 တေႃႇ 2020 မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၸမ်ၸမ်သုတ်း တင်းႁူးဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယူႇၵေႃႈ ၵွပ်ႈပၢႆး ဝူၼ်ႉ zero-sum mindset (ၵဝ်လႆႈသႆႉ မႂ်းၺႃးသုၼ်) ၶွင်ႁူဝ်ၼႃႈ ၸိၵ်းၸွမ် ၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်သေ ၶိုၼ်းၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈၵႆယၢၼ်သုတ်းတင်းႁူးဢွၵ်ႇၼၼ်ႉပႅတ်ႈ” ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေမႅၼ်ႈတင်းမူတ်း ဢမ်ႇဝႃႈလႆႈၵေႃႈယႃႇ မိူင်းၶႄႇတိုၼ်းမီးၽႅၼ်သွၼ်ႉၽႅၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇ ၶဝ်ႈၸိမ်ႁိမ်ၸိင်းယဝ်ႉၼႆတႄႉ တမ်ႉဢမ်ႇလၢတ်ႈပႃးသေၶေႃႈၼင်ႇၵဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်လီၾၢင်ႉၵၼ်တႄႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းလႄႈသင်၊ ယူႇတီႈ ၸုမ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႄႈသင် ၶဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇယိုၼ်တူဝ်ယွမ်းၽိတ်းလႃးလႃး ၊ ၶၢဝ်းတၢင်း 77 ပီမိူင်း လိူဝ်မႃးၼႆႉ ၵုမ်ႇႁဵတ်းၵႃၼႄးၵဝ်ႉ ၵဝ်ႉၼႄးၵႃသေ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်တေႃလွၵ်ႇထင်ႉတၢႆ ၼႂ်းပၢင်ၶဝ်ႁိမ်ဢႃႇၼႃႇ ပွင်မိူင်းၼၼ်ႉမႃးၵူၺ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ်ဢႃႇၼႃႇၶဝ် တေမၼ်ႈတင်ႈၸႂ်လဵင်ႉၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶႅပ်ႇၶၢင်ႈၵေႃႈ မီးမႃးပႃးလႄႈ ၵမ်းလိုၼ်းထိုင် တီႈဝၵ်ႉၺႃးၶေႃးငူးႁဝ်ႇၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၽွၼ်းယွၼ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇသိုဝ်ႈယူဝ်းၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ၶိုၼ်းပဵၼ်ၶဵၼ်ယႃႉ ၸိုင်ႈမိူင်းတူၵ်းသုမ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉယိုင်။ တေတူၺ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႄၼႃႈတိူဝ်ႈသေ မိုင်ႉမၢင်ႉၸွမ်းၵၢၼ်သၢင်ႈဢႃႇၼႃႇ ပဵၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်၊ ပႆႇပူၼ်ႉတိုဝ်ႉ ၼႅတ်ႈပူၵ်းႁၢင်ၵမ်ႈၼမ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 70 ပီမိူင်းလိူဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶွၼ်ႈ တုမ်ပဵၼ်လႆႈၵွၼ်ႈလဵဝ်ၵုမ်ႇလဵဝ်ၵၼ်မႃး။ လၢႆးဝႆႉၸႂ်ဢၼ်ၼႆႉ ယၼ်ႇႁၢၵ်ႈလူင်းထိုင် ပၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်မႃးယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇတၵ်းပဵၼ်ဝႆႉ ၵႆႇ ႞ တူဝ် ၶၼ် ႞ ငွၼ်ႈယူႇႁိုဝ်။ ႁူႉယူႇႁၼ်ယူႇဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶဵၼ်ယႃႉမိူင်းၵေႃႈယႃႇ ၽိူဝ်ႇတေၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၼ်တိုၵ်း သမ်ႉၵုမ်ႇ တူၺ်းပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ် သုၼ်ႇၸုမ်း သုၼ်ႇၼႃႈတီႈၽႂ်မၼ်းယူႇၼႆ မိူၼ်ပၢၵ်ႈပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇၽူႈၶဵၼ် ပဵၼ်ယႂ်ႇၶိုၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၼၼ် ပေႃးတေဢၢၼ်းမႅၵ်ႇၶႃပေႃႈလဵင်ႉလူင်သေ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽႂ် ၼႃႈတီႈမၼ်းယဝ်ႉ ဢၢၼ်းႁဵတ်းၶုၼ်ၵွမ်ႈၶုၼ်ၵွၼ်ဢွၼ်ႇၵူၺ်းတႄႉၵေႃႈ တႃႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၵမ်းၸိုင်ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယူႇ၊ လိုၼ်းလၢႆး ဝၢႆးမႃး ႁၢင်ႁဵဝ်ပဵဝ်တၼ် ႁၢမ်းႁၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈဢမ်ႇႁၢင်ႉသႄႈ။ ၼႂ်းၽိုၼ်ၶူးၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတႅမ်ႈပႃးဝႆႉ သုၼ်ႇတႅပ်းတတ်း ၸတ်းသၢင်ႈၽွင်းငမ်း ႁင်းၶေႃလူး။ ၸိုင်ႈမိူင်းႁႅင်းယႂ်ႇလူင်ၼႆႉ ဢမ်ႇမေႃၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁဵတ်းၵေႃႉ ဢမ်ႇလႆႈ၊ ႁႅင်ႉၶဝ်ႈလိုၵ်ႉၼႃႇသမ်ႉ ၸၢင်ႈၺႃးၼဵပ်းၶမ်ၵူၼ်ႈထွင်းပႅတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၶေႃႈႁုပ်ႈပွင်ႈၵႂၢမ်းတႄႉ ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ယိူင်းမုင်ႈၸူးတီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊလႄႈ ၾႅတ်ႊတရႄႊၼႆႉ တႄႇတီႈပၢႆးႁပ်ႉႁၼ် တေႃႇထိုင်ၵၢၼ်တူၵ်းလူင်းၽၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵၼ်ၼႆႉ တေလႆႈႁူမ်ႈၶွၼ်ႈႁႅင်းတိုၵ်းၵဵၼ်ပႅတ်ႈလႆႈ ၸုမ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းသေ ယၼ်ႇၸႂ် သၢင်ႈၶိုၼ်း ၸိုင်ႈမိူင်းမႂ်ႇမႂ်ႇၸင်ႇ တေပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈတႂ်ႈမိုဝ်းပိူၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်း သုမ်ႇငုမ်းၵုမ်းၵမ်ယဝ်ႉ ၶႂ်ႈဝႃႈၼႆယူႇဢေႃႈ။ | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-04-30T12:00:00 | https://shannews.org/archives/66413 | ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၺႃးၸူၼ် သုမ်းၵႂႃႇၶမ်း ၵိုင်ႇငိုၼ်းႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ် | ဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 ၵူၼ်း 5 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၸူၼ် ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း သူၺ်ႇၸႃႇမၼီႇ (ရွှေဇာမဏီ) ၼႂ်းပွၵ်ႉဢွင်ႇပိၼ်ႇလႄႇ ၸႄႈဝဵင်းၶျၢမ်းမျႃႉတႃႇသီႇ တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ သုမ်းၵႂႃႇၶမ်းမွၵ်ႈ 23 ၵျၢပ်ႈ (ၵိုင်ႇငိုၼ်းမွၵ်ႈ 1,600 သႅၼ်) လႄႈ ၾူၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်း ၵူၼ်းၸၢႆး 5 ၵေႃႉ ၶီႇၵႃး Honda Insight (ႁွၼ်ႉတႃႇ ဢိၼ်းသၢႆႉ) သီလမ် လမ်းၼိုင်ႈ မႃးၵိုတ်းႁိမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်းသေ ယိပ်းၵွင်ႈၶဝ်ႈၸူၼ်၊ ၸူၼ် 2 ၵေႃႉ ၼုင်ႈဝႆႉ ၶူဝ်းလၢႆးလွၵ်း။ ဝၢႆးပဵၼ်လွင်ႈၸူၼ်တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်းယဝ်ႉ ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းသေ ၵူတ်ႇထတ်းယူႇသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 29 ၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ ပႆႇတီႇၺွပ်းလႆႈ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼၼ်ႉ ဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ႁႅင်းယႂ်ႇ တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ် တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈပူၵ်းပွင်ႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် ၼမ်လိူင်ႇႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ်လႆႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Khit Thit Media ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ'] |
2025-04-30T11:10:00 | https://shannews.org/archives/66404 | ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁၢၼ်ႉၵျေႃႇမူၼ်ႈ ဢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မၢၼ်ႈပိုတ်ႇဝႆႉ တီႉလႆႈၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇတင်း ယႃႈမဝ်းၵမ် | ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ႁၢၼ်ႉၵျေႃႇမူၼ်ႈ ဢႃႇသီႇၼၢၼ်းတေႃႇ (အာစီနန်းတော်) ဢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မၢၼ်ႈပိုတ်ႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းမႁႃႊၶျၢႆႊ ၸႄႈတွၼ်ႈသမုတ်ႊသႃၶွၼ်ႊ မိူင်းထႆးၼၼ်ႉ တီႉၺွပ်းလႆႈၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်တင်းၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 ၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လၢႆႁွင်ႈၵၢၼ် ႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 200 ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ႁၢၼ်ႉၵျေႃႇမူၼ်ႈ၊ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်၊ ႁၢၼ်ႉၵႃႇရႃႇဢူဝ်ႇၶေႇတင်း ဢွင်ႈတီႈလဵၼ်ႈသၼုၵ်ႊၵိူဝ်ႊ (ပိလိယႅၵ်ႉ) ဢၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းမႁႃႊၶျၢႆႊ။ ၼႂ်းႁွင်ႈ VIP ၼၼ်ႉ တႂ်ႈတီႈၼင်ႈလႄႈ ၵႄႈၽႃၸိူဝ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးၵူတ်ႇထတ်းႁၼ် ယႃႈမဝ်းၵမ် မတ်ႉတႃၾႅတ်ႉတမိၼ်း (မက်သာဖတမင်း) ၊ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတင်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Khaosod/ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵျေႃႇမူၼ်ႈ ၶွင်ႁႅင်းၵၢၼ်မၢၼ်ႈ ဝဵင်းမႁႃႊၶျၢႆႊ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မိူင်းထႆးမီးဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ႁၢၼ်ႉၵျေႃႇမူၼ်ႈ ၊ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢိၵ်ႇပႃးထႅင်ႈလၢႆလၢႆသႅၼ်း။ Photo by – Khaosod/ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵျေႃႇမူၼ်ႈ ၶွင်ႁႅင်းၵၢၼ်မၢၼ်ႈ ဝဵင်းမႁႃႊၶျၢႆႊ မိူၼ်ၼႆ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇတင်းၼမ် ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ဢၼ်တေသူင်ႇၸူး ၸုမ်းသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU တၢင်းဝဵင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် လႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း'] |
2025-04-30T10:40:06 | https://shannews.org/archives/66390 | ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၸွႆႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃး မိုၼ်ႇပၢႆ | ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇယိုၼ်ယၼ် ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈဝႃႈ လႆႈသူင်ႇၵူၼ်းသိုၵ်း ၵႂႃႇၸွႆႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ ၶိမ်ႊၵျုင်ႊဢၢၼ်ႊ ႁူဝ်ၼႃႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – ယူႇတီႈ မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇသေ လႆႈသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း ၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းရတ်ႉသျႃး တိုၵ်းတေႃးဢဝ်ၶိုၼ်း လႅၼ်လိၼ်ၵၢတ်ႉသ်ၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း (KCNA) ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်းသုင်သုတ်း မိူင်းရတ်ႉသျႃး ယုၵ်ႉယွင်ႈတၢင်းႁတ်းႁၢၼ် သိုၵ်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ ၸင်ႇဢွၵ်ႇမႃးယိုၼ်ယၼ် လၢတ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၸုမ်းၾၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းၵူၼ်းသိုၵ်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ ဢၼ်သူင်ႇၵႂႃႇၸွႆႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး 11,000 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ် လူႉတၢႆၵႂႃႇ ၼိုင်ႈႁဵင်ပၢႆ။ ၾၢႆႇရတ်ႉသျႃးတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ၵုမ်းၵမ်လႆႈလႅၼ်လိၼ်ၵၢတ်ႉသ် တင်းမူတ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ဢမေႊရိၵၼ်ႊလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ ၵမ်ႉၸွႆႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢင်တိုၵ်းယူႊၶရဵၼ်ႊ တေယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇလႄႈ ပုၼ်ႈၽွၼ်း မီးတီႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ (KCNA) မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇတႄႉလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – လွင်ႈမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ သူင်ႇႁႅင်းတပ်ႉသိုၵ်း ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်မိူင်းရတ်ႉသျႃးၼႆႉ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။ မိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈ တေသိုပ်ႇၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းရတ်ႉသျႃးၵႂႃႇထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း လႅၼ်လိၼ်ၵၢတ်ႉသ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊႁွင်ႇ ၶဝ်ႈၸွႆႈထႅမ် ၾၢႆႇလႂ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉပႃး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-04-29T20:00:00 | https://shannews.org/archives/66385 | ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဝူၺ်ႇႁင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်တွင်ႉႁႄႈ ၶူမ်းၵၢႆး | ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပဵၼ်တွင်ႉႁႄႈ ၊ ၽိဝ်ၼင်ႇၶူမ်းၵၢႆး ၊ ပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလႆႈၸႂ်ႉ ၼမ်ႉဢမ်ႇ ၸိုၼ်ႈသႂ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ယဝ်ႉသေ ၵၢင်လိူၼ် April ၼႆႉ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၾူၼ်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈဢူၼ် ၊ ၶုၼ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းၼွင် ၸိူဝ်းၸႂ်ႉၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်ၼၼ်ႉ ၸပ်းတင်းပဵၼ် တွင်ႉႁႄႈ ၊ ၽိဝ်ၼင်ႇၶူမ်းၵၢႆး ၊ ၸပ်းတင်းပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသျေႉဝႃႉၵျီး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တလဵဝ်ၼႆႉ ၼမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၊ တႃႇၸႂ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇမီး ၊ ၵူၺ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႂ်ႉၼမ်ႉဢၼ်လႂ် ၊ လႆႈၸႂ်ႉဢၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၊ တလဵဝ် ပေႃးဢၢပ်ႇၼမ်ႉယဝ်ႉ ၶူမ်းၼႃႇ ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်တင်းပဵၼ် ၽိဝ်ၼင်ၶူမ်းၵၢႆး ၊ ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ် ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ႁိူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ တီႈပိူၼ်ႈမႃးလူႇဝႆႉၼၼ်ႉမႃးၸႂ်ႉ ( crd to ဢႃယူင်ႇဢူး အရုဏ်ဉီး – AYOC ) ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႇလႃႇ( ကေလာ) ၊ ၼမ်ႉပၼ်ႇ( နန်းပန် ) ၊ မျွင်းဝႃႉၵျီး (မြောင်းဝကြီး) ၊ သျေႉဝႃႉၵျီး (ရှေ့ဝကြီး) ၊ ဝၢၼ်သႃလႃးလူင် (ဇရပ်ကြီး) ဢၼ်လႆႈလူႉသုမ်းၵႂႃႇႁိူၼ်းယေး ယွၼ်ႉၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆလႄႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇသိူဝ်ႇ၊ ၵင်ႈ ၽႃႈယၢင်မူဝ်းၵႃႇသေ ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၸွမ်းၾင်ႇၼွင် ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးၸမ် 800 ပၢႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈလႄႈ တီႈၽၢႆႈၼွႆႉ ၽၢႆႈလူင် (ထၢင်ၶီႈ/ႁွင်ႈၼမ်ႉ) ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းဢၼ်ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တႄႉမီးတင်းၼမ် ၊ပိူင်လူင် ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ၊ ၼမ်ႉၵိၼ်တေၵိုတ်းဢၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ မႃးလူႇဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း ၊ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈတႃႇလိူၼ်ၼႃႈယဝ်ႉ ၊ မိူဝ်ႈၽွင်း ၼွင်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉၵိၼ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇ၊ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ယွၼ်ႉၽေးၽႅၼ်လိၼ်ဝႆ လႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉၵိၼ်ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈထႅင်ႈ ၊ ထၢင်ၶီႈၵေႃႈ လူဝ်ႇ ၊ တလဵဝ်ၼႆႉ ထၢင် ဢမ်ႇမီးလႄႈ လႆႈၵႂႃႇယွၼ်းၸႂ်ႉႁိူၼ်းပိူၼ်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပေႃးၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် တွင်ႉႁေႈ တွင်ႉၵႂႃႇ ၊ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်လိူင် ( အသည်းရောင်အသည်းဝါ ) ၊ ၼၢဝ်သႆႈၵႂ်ႈ (အူရောင်ငန်းဖျား) ၊ ၽိဝ်ၼင်ႇၶူမ်းၵၢႆး ၊ လိပ်ႈႁၢၼ်ႈ /ပူဝ်ႇလီယူဝ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးထိုင် သၢႆၸႂ်လူးၵွၼ်ႇ ။ ႁၢင်ႈ – ႁိူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ တီႈပိူၼ်ႈမႃးလူႇဝႆႉၼၼ်ႉမႃးၸႂ်ႉ ( crd to ဢႃယူင်ႇဢူး အရုဏ်ဉီး – AYOC ) လိူဝ်သေ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉယဝ်ႉ ယႃႈယႃ ၵေႃႈပဵၼ်ဢၼ်လူဝ်ႇတႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးႁွင်ႈယူတ်းယႃႇ၊ ပေႃးပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် ဝႃႈၼႆ ။ “ပေႃးဢၢပ်ႇၼမ်ႉပဵၼ်ၶူမ်းပဵၼ်ၵၢႆးတႄႉတႃးယႃႇ ၵိၼ်ယႃႇၸိူင်ႉၼႆဢဝ် ၊ ပေႃးပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ်ၵူၺ်းဢေႃႈယၢပ်ႇၸႂ် ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသျေႉဝႃႉၵျီး ႁဝ်းတႄႉပေႃး ပဵၼ်ၶႆႈပဵၼ်ၼၢဝ်ၶႆႈၵႂႃႇယႃၼႆ ဢမ်ႇမီးႁွင်ႈယႃႇၶႃႈ ၊ လႆႈၵႂႃႇယႃႇထိုင် ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈပုၼ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ မီး 445 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 20 ဝၢၼ်ႈပၢႆၼႆႉ တီႈယူႇတီႈသဝ်း ၵူၼ်ႇ ပင်းမူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတီႈၵိၼ်။ မီးၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ မႃးၸွႆႈ ထႅမ်ယူႇသေတႃႉ ပႆႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ တႃႇတေပူၵ်းပွင် ၶိုၼ်း တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈလႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းယင်းပႆႇလႆႈ ပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ၊ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉ လႆႈထူပ်းၽေးၽႅၼ်လိၼ်ဝႆထႅင်ႈလႄႈ ၾိင်ႈၽႃႈၺႃႇသီလႅၵ်ႈလၢႆႈၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉမႃး ၼမ်ႉၸၢင်ႈထူမ်ႈၶိုၼ်း ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႆႈႁႂ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉၼၵ်းၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူတ်ထတ်းႁႄႉၵၢင်ႈပၼ်ၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ ။ | ['ပၢႆးယူႇလီ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-29T20:55:20 | https://shannews.org/archives/66380 | ငဝ်ႈငုၼ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ သႅင်ၵႅဝ်ႉ ဢၼ်ယၢမ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်း SSPP လႆႈထွၼ်ပၼ် သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ | ငဝ်ႈငုၼ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉသႅင်ၵႅဝ်ႉ ဢၼ်ယၢမ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်း SSPP မႃးၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉႁႅၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ လေႃႇတိုၵ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 သေ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း မွၵ်ႈ 4 မူင်းပၢႆၼၼ်ႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ လႆႈထွႆထွၼ်ဢွၵ်ႇတပ်ႉပၼ်မူတ်းယဝ်ႉ ။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉသႅင်ၵႅဝ်ႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈသႅင်ႁၢၼ် ဢွၼ်ႁူဝ် ဝႆႉ မွၵ်ႈ 100 ပၢႆ ၼၼ်ႉလႆႈထွၼ်ဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈမူတ်း ။ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇယူႇသဝ်းသွၼ်ႈတူဝ်ဝႆႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်းၼႃးတွင်ႉၽွင်ႈ လႄႈယူႇတၢင်းၶႃးၶဵဝ်ၽွင်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ တီႈငဝ်ႈငုၼ်းသႅင်ၵႅဝ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ သိုၵ်းတႆးဢမ်ႇမီးသေၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၸဝ်ႈႁႅင်ႉဝႃႈ ဢူၺ်းလီ ၼႆၼႃႇလႄႇမေႃႉ။ ပိူၼ်ႈမႃးလိုပ်ႈၵေႃႈၵႃႈလႆႈထွၼ်ပၼ်ဢူၺ်းလီၶဝ်ယဝ်ႉၵမ်းၼႆႉတႄႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ ။ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉႁူဝ်ၼပ်ႉတႅတ်ႈတေႃး။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ၸဵမ်ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼႂ်ၼႆႉ မႃးလိုပ်ႈသိုၵ်းတႆး ၸိူဝ်းယူႇဝႆႉၸွမ်းၼမ်ႉမႃႉ သွင်ၵႄး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းၼႆႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈ သွင်ၵႄး၊ လႅၼ်တီႈ၊ ဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉမီးမွၵ်ႈ ႁဵင်ပၢႆ။ သိုၵ်းတႆးသမ်ႉယူႇၸွမ်းတူၼ်းႁၢဝ်းသၼ်လွႆႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ႁႄသေ ငိူင်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈဝႆႉ။ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ သႅင်ၵႅဝ်ႉၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 1989 ၼၼ်ႉ လႆႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တၢင်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၽွင်းၼၼ်ႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈပဵၼ် ၸွမ် ႁၢၼ် လွႆမၢဝ်း။ ထိုင်မႃး ပီ 2009-2010 ၸင်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈႁဵတ်းပဵၼ် ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ SSPP/SSA ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ SSPP/SSA ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း ဝႆႉပဵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈႁႆး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-29T22:35:34 | https://shannews.org/archives/66378 | ၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Community Leadership) | ၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သင် ? (What is community Leadership) ၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉပဵၼ် “ ၽူႈၼမ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းႁူႉတႃႇႁပ်ႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတႃႇၸတ်းသၢင်ႈ ႁၢင်ႈပွင် ၊ ဢဝ်ၼမ်ႉၸႂ် ပဵၼ်ငဝ်ႈ၊ သႂ်ႇဢဵၼ်သႂ်ႇႁႅင်း ၸွႆႈထႅမ်ပူၵ်းပွင်မုၵ်ႉမူႇၾုင်ၵူၼ်း ” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉပဵၼ်“ ၵၢၼ်ၶဝ်ႈပႃး တူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်း ၊ ယူႇတႅဝ်းၼႃႈသေ ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းမီးလွင်ႈ လႅၵ်ႈ လၢႆႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ” ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉဢဝ်ၼမ်ႉၸႂ်လႄႈၼမ်ႉၵတ်ႉၶဝ် ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ဢွင်ႈတီႈဢၼ်လူဝ်ႇ ၊ ၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈတႃႇ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆႉ ပိူင်လူင်ပဵၼ်တႃႇလွင်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈ။ ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ် / ၵူၼ်းတူင်ႉၼိုင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် လုၵ်ႉၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်းယူႇသဝ်း ၼၼ်ႉမႃးၵူၺ်း။ ပေႃးမၼ်းတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွႆႈထႅမ်ပိူၼ်ႈၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃး ၶိုၼ်းယုၵ်ႉယွင်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၽူႈၼမ်း – ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၶဝ်ႁဵတ်းၵၢၼ်သေဢွင်ႇမၢၼ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၵ်းတေလႆႈမၵ်းမၼ်ႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈၶဝ်၊ ဝႆႉၵႃႈၶၼ်ၶဝ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၽူႈၼမ်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းလမ်ႇလွင်ႈလူင် တွၼ်ႈတႃႇ မုၵ်ႉမူႇၾုင်ၵူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆႉ တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ်ဢဝ် တၢင်းၶႆႈၸႂ် တီႈၶဝ်ယဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈတႃႈႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၸွမ်းၼင်ႇၵူၼ်းမိူင်းယိူင်းမၢႆဝႆႉ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ် လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵတ်းယဵၼ်။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆႉ တေလႆႈမီးတၢင်းႁူႉတဵမ်ထူၼ်ႈ ၊ တေလႆႈမီးၼမ်ႉၸႂ်မေႃၼပ်ႉယမ် ဝႆႉၼၵ်းၼိူဝ်တၢင်ႇၵေႃႉ၊ မီးသုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇပိူၼ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈယုၵ်ႉယွင်ႈၶဝ်ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တူဝ်ၶဝ်ၵေႃႈမီးသုၼ်ႇလိူၵ်ႈ ၵူၼ်းတႃႇဢွၼ်ႁူဝ်မုၵ်ႉမူႇၾုင်ၸုမ်း ၊ ဢမ်ႇၼၼ်မီးသုၼ်ႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်း။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႇဝူင်းၼႆႉ ၶဝ်တၵ်းတေလႆႈၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်တင်း လုၵ်ႈၸုမ်းသေ ၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းပၢင်ၵုမ် ႁႂ်ႈဢွင်ႇမၢၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်လႃႈလီႈၸႂ်ႉဢမ်းၼၢတ်ႈ ဢႃႇၼႃႇ လူင်ၵႂႃႇၵူႈတီႈဢမ်ႇလႆႈ။ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းဢၼ်လီ ဢၼ်တဵမ်ထူၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ တၵ်းလႆႈမီးၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ဢၼ်ပဵၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းၶၢဝ်ႉလႄႈ ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃး ။ တူဝ်ယၢင်ႇၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း(community leadership) ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈၵူၺ်းသေတႃႉ မီးၼမ်ႉၵတ်မေႃဢဝ် ပၼ်ႁႃလႄႈတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် ၼႂ်းမုၵ်ႉမူႇၾုင်ၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃၶိုင်ပွင် မီးသုၼ်ႇလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈထိုင် ပၢင်ၵုမ်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးၼမ်ႉၸႂ်ႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ တူၼ်ႈမႆႉတူၼ်ႈတွၵ်ႇၶူဝ်းၶွင်မီးၵႃႈၶၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇဝဵင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ႁႂ်ႈမေႃၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပႃး။ ၾိင်ႈယၢမ်ႈဢမ်ႇလီ ဢၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်းႁဵတ်းဝႆႉယူႇ (တူဝ်ယၢင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ တိတ်းၸွႆးယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၵိၼ်လဝ်ႈ လုတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ တေႃႇလွင်း) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃသပ်းလႅင်းၼေပၼ် လူၺ်ႈလွင်ႈလူၺ်ႈတၢင်း လူၺ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်သေ ႁႂ်ႈၵၢင်းယၢၼ်ၾိင်ႈယၢမ်ႈဢမ်ႇလီၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈ။ ပေႃးၵၢၼ်ဢွင်ႇမၢၼ် ၸင်ႇပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇလီၼႂ်းယွမ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ တၢင်ႇမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈဢဝ်ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇလီသေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းၸွမ်း။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆႉ တၵ်းလႆႈ မေႃႁၵ်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ။ ႁႂ်ႈမေႃဝႆႉမဵတ်ႉတႃႇတေႃႇပႃး ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်း ။ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းလူင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၊ တေလႆႈသႂ်ႇၸႂ် ဝႆႉၼၵ်းသေ မီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈသင်ၵေႃႈတၵ်းလႆႈႁွင်ႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းပႃး။ သင်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉႁဵတ်းလႆႈ ၼင်ႇလၢတ်ႈမႃးပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉတင်းမူတ်းၸိုင် တေလႆႈႁၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၸုမ်းၸုမ်းၼႆႉ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ မေႃတႅပ်းတတ်းႁတ်းႁၢၼ်။ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင် ၼႆမႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (community leadership) ဢၼ်ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမွပ်ႈမၢႆဝႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ – ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ တိုၼ်းတေလုၵ်ႉသေတီႈတီႈဢၼ်ဝႃႈပႃႈတႂ်ႈၼႆႉမႃး ။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႉၼိုင် ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႂ်းၶူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ၽူႈၵေႃႉတႄႇဢွၼ်ႁူၺ်းသူၼ်းပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း တႃႇမႃးႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းသေလွင်ႈလွင်ႈ။ ၽူႈၵေႃႉဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း တႃႇတူင်ႉၼိုင်ႁူမ်ႈသၢင်ႈသေဢၼ်ဢၼ် (တူဝ်ယၢင်ႇ – တႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉ ၊ တႃႇႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်၊ တႃႇႁူမ်ႈၵၼ်ႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ၊ တႃႇၸွႆႈထႅမ်ၼႂ်းမူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ– ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ) တူဝ်ယၢင်ႇဢၼ်လၢတ်ႈမႃးပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉ တေလႆႈႁၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၼႆႉ မေႃၶပ်းၶိုင်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ဢၼ်၊ ႁဵတ်းယဝ်ႉဢွင်ႇမၢၼ်ၵႂႃႇဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉၵတ်ႉ လႆႈဝႃႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ႁဝ်းထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်းၼႆႉတႄႉ – ပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉတႅပ်းတတ်းႁတ်းႁၢၼ်သေ ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်တီႈယူႇ ၶဝ်ႁႂ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်(Recruits and Teach Others To Become Leaders) ႁူဝ်ၼႃႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ၶဝ်ထုၵ်ႇလီၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၶဝ် ပူၵ်းပွင်ပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉသေ ႁႂ်ႈမေႃဢွၼ်ႁူဝ်ပိူၼ်ႈ။ တႃႇတေပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၼႆႉသမ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈတူင်ႇဝူင်းၼႆႉ မၼ်းတၵ်းလႆႈ ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းမၼ်း၊ ၸိၸမ်ႈၼႄတၢင်း ပၼ်၊ ပၼ်ပၢင်သွၼ် လႄႈ ႁွင်ႉၸႂ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ထူဝ်းၼႃႈ – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်တေလၢတ်ႈၼေၵမ်းၼႆႉတႄႉ တေပဵၼ် ၶၵ်ႉၵၢၼ် ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်း။ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းတီႈလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ တိုၼ်းမီးၵူၼ်းၶႂ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ထူဝ်းၼႃႈပိူၼ်ႈ ။ တၵ်းလႆႈ လဵပ်ႈ ႁဵၼ်း သေႃႉႁႃၵူၼ်းႁတ်းႁၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇတႃႇသေႇ။ ပေႃးႁၼ်ၵူၼ်းမီးၼမ်ႉၸႂ် ၶႂ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉၼႆၸိုင် တၵ်းလႆႈၶဝ်ႈၸူးႁဵတ်းၵေႃႉသေ ပၼ်ႁႅင်းမၼ်း ႁႂ်ႈမၼ်းႁူႉဝႃႈ မၼ်းမီးၼမ်ႉၵတ်ႉဢွၼ်ႁူဝ်။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၵတ်ႉမၢင် ၵေႃႉ ၼႆႉ လွင်ဝႃႈၶဝ်ဢွၼ်ႁူဝ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၢင်ပွၵ်ႈမႃး ၶဝ်ၵႆႉလႄႇႁႃ လိုမ်းႁၼ် လိုမ်းႁူႉၶိုၼ်းတူဝ်။ တူဝ်ယၢင်ႇၸမ်သုတ်း- ၵူၼ်းမီးလုၵ်ႈလၢင်းၼႆႉ ၶဝ်ပေႃးပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းဝႆႉယူႇလၢင်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်တီႈတွၼ်ႈလႂ် ၶဝ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈၸွႆႈၶဝ်ၶူၼ်ႉႁႃသေ ႁႂ်ႈၶဝ်ႁူႉတူဝ်။ဢၼ်လႂ်တေထုၵ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၶဝ်တေလႆႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆၵေႃႈထုၵ်ႇလႆႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်။ ပိူင်လူင် ယႃႇလိုမ်းထွမ်ႇပၼ် ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်ၶဝ်လၢတ်ႈမႃး။ တၵ်းလႆႈၸွႆႈၶဝ်လိူၵ်ႈႁႃ ယိူင်းမၢႆတီႈဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉသေ တေလႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶဝ်ယုမ်ႇယမ်တူဝ်(ႁၢမ်ႈသႄႉ ႁၢမ်ႈၼႄး ဢၼ်ၶဝ်ဢွၼ်ႁူဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ) ၽွင်းၶဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈသင်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ႁႅင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်။ ယွင်ႈဢၢမ်းမၵ်းမၼ်ႈဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး။ ပေႃးၶဝ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းႁႅင်းၸႂ်တူၵ်းမႃး- လူဝ်ႇလႆႈပၼ်ႁႅင်းၶဝ် ႁႂ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်ႈၼႃႈ။ ၽွင်းၶဝ်ႁဵတ်းမႅၼ်ႈ ပႆမႅၼ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၽိတ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈ ၸွႆႈၶဝ်ႁႂ်ႈႁူႉတူဝ်ၶႄႈ ႁႂ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းႁွတ်ႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ။ ပေႃးယဝ်ႉ တေလႆႈသၢင်ႈပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းမႂ်ႇတႃႇၶဝ်လႆႈၶဵင်ႇတႃႉႁဵတ်းသၢင်ႈပုင်ႈၼႃႈထႅင်ႈ။ ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်ႈဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်သင်လၢႆလၢႆ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်ၼႆႉ မီးၾၢင်ႁၢင်ႈသင်လၢႆလၢႆၼႆၸိုင် ဢၼ်ၵႆႉလႆႈႁၼ်တႄႉ- လွင်ႈသိုဝ်ႈယူဝ်း(Integrity) – ၽိူဝ်ႇတေပႂ်ႉမွင်း ပိူၼ်ႈဢၢမ်းဝႃႈႁဝ်းသိုဝ်ႈယူဝ်းၼၼ်ႉ တူဝ်ႁဝ်းတၵ်းလႆႈႁဵတ်းလွင်ႈသိုဝ်ႈသႂ်ၵႂႃႇမၢၼ်ႇမၢၼ်ႇ။ ပေႃးပိူၼ်ႈႁၼ်လွင်ႈသိုဝ်ႈသႂ် ၸႂ်မၢၼ်ႇႁဝ်းယဝ်ႉၸိုင် ပိူၼ်ႈတိုၼ်းယုမ်ႇယမ်လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေ တေႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၼႄတၢင်းၼၼ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ႁတ်းႁၢၼ်(Courage)– ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၽေးၶဵၼ်။ ၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ပိူၼ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မိူၼ်ၽူႈၼႄတၢင်း လတ်းပႃႇထိူၼ်ႇယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းလပ်းသိင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်လွင်ႈမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၼႆ ၽႂ်ၶႂ်ႈထုၵ်ႇၸႂ်ၵေႃႈလီဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တၵ်းတေလႆႈလၢတ်ႈ။ သႂ်ႇၸႂ်လူလွမ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ (Ability to care about others) – ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ပိူၼ်ႈၼႆႉ တၵ်းလႆႈသႂ်ႇၸႂ်တူၺ်းလူပႃးၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်း။ ပေႃးၶဝ်ဢုပ်ႇမႃးလၢတ်ႈမႃးၸိုင် တေလႆႈသႂ်ႇၸႂ်သေ ထွမ်ႇပၼ်၊ ၸွႆႈထႅမ်တုမ်ႉတွပ်ႇပၼ်တၢင်းဢုၼ်ႇၸႂ် ၊ ပေႃးႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ၽႂ်ၵေႃႈတိုၼ်းတေမႃးႁႃ မႃးၸူး မႃးပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇ ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ မေႃၶူင်သၢင်ႈ လႄႈ မေႃႇယွၼ်ႇယၢၼ်း ၶဝ်ႈႁႃသေယူႇသဝ်း (Creativity and flexibility) – တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၶေႃႈတုမ်ႉတွပ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းမီးၵူႈတီႈ။ ပေႃးဝႃႈမီးၶေႃႈတွပ်ႇ ၼိူဝ်လွင်ႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ပေႃးဝႃႈ မီးလွင်ႈၶူင်သၢင်ႈၵႄႈလိတ်ႈလႆႈၸိုင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ တၵ်းပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ဢၼ်မီးၾိင်ႈယၢမ်ႈလီ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ Ref; mymyeo | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း'] |
2025-04-29T17:26:03 | https://shannews.org/archives/66366 | ၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်း တၵ်းလူဝ်ႇႁူႉမေႃလိၵ်ႈပဢူဝ်းၼႆသေ ၸတ်းပၢင်သွၼ်ၶိုၵ်ႉယႂ်ႇတီႈပၢင်လူင် | ၸွမ်းၼင်ႇ ထုင်းၵႂၢမ်းမီးဝႆႉဝႃႈ လိၵ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းၵေႃႈ မိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆၼၼ်ႉ ၸိူဝ်ႉၽႂ်ၶိူဝ်းမၼ်း ၶတ်းသၢင်ႈတႃႇလိၵ်ႈလၢႆးၽႂ်မၼ်းမႃး။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉမီး ၵူၼ်းၸၢဝ်းတႆးၵူၺ်း။ မီးလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်မႃး ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တႆးႁၵ်ႉသႃလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇတႆးၼၼ်ႉ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ ႁၵ်ႉသႃ လိၵ်ႈလၢႆးၾိင်ႈငႄႈၽႂ်မၼ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းပဢူဝ်း ၸတ်းပၢင်သွၼ် လိၵ်ႈလၢႆးပဢူဝ်းမႃးၵူႈပီပီ။ ပီၼႆႉၵေႃႈ ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၵႂႃႇ ယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး သုၼၼ်ႇတ/ ပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈပဢူဝ်း တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ဝၼ်းတီႈ 26/04/2025 ၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉပဢူဝ်း လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ် လိၵ်ႈပဢူဝ်း တီႈဝတ်ႉဝေႇလုဝၼ်ႇ (ဝတ်ႉပႃႇမႆႉ) ဝၢႆးလင် ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်သွၼ် 50 ဝၼ်း။ ပီ 2025 ၼႆႉ ၽူႈႁၵ်ႉလိၵ်ႈလၢႆးပဢူဝ်း ၸတ်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈပဢူဝ်း ဢမ်ႇယွမ်း 5 တီႈ။ တီႈႁူင်းသဝ်းပ ဢူဝ်း (ပအိုဝ်းဘော်ဒါဆောင်) ၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးၸမ် 400 ၊ တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈဢႅၼ်ႇ မီး 100 ပၢႆ ၊ ဝတ်ႉၼွင်ၶမ်း မီးၸမ် 50 ၵေႃႉ၊ ဝတ်ႉႁူၺ်ႈၵုင်ႈ မီးၸမ် 80 ၵေႃႉ ၊ တီႈဝတ်ႉလူဝ်ႇယႃႇပျေႉၸုင်ႇၵျွင်း မီးၸမ် 60 ။မိူဝ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈတႄႉ သွၼ်တီႈၽႂ်မၼ်းသေ ၶၢဝ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈတႄႉ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တွပ်ႇတီႈဝတ်ႉဝေႇလုဝၼ်ႇ။ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးပဢူဝ်းၼႆႉ မီးမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်း လိၵ်ႈပဢူဝ်း – မီး 47 ပီယဝ်ႉ ။ သင်ၼပ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ လွႆလႅမ်ၵူၺ်းတႄႉ သွၼ်မႃး မွၵ်ႈ 40 ပီ။ ဢၼ်ၸတ်းတီႈပၢင်လူင်သေ တွၼ်ႈသူး ပၼ် ဝႂ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီး 7 ပီၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ သွၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸတ်းပွႆး လူင်းပၢင်သင်သွၼ်။ သွၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ပွႆႇယဝ်ႉၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 7 ပီၼႆႉတႄႉ ၸင်ႇ ၶိုၼ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ လူဝ်ႇမေႃယုၵ်ႉယွင်ႈၶဝ် လူဝ်ႇတွၼ်ႈသူးၶဝ် ၸင်ႇတေမေႃၶတ်း ၸႂ်မႃး ၸင်ႇမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး သုၼၼ်ႇတ/ ပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈပဢူဝ်း တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸဝ်ႈၶူး သုၼၼ်ႇတ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၸတ်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈပဢူဝ်း ဝဵင်းပၢင်လူင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇမေႃၵႂၢမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ။ ပဵၼ်ပဢူဝ်းၵေႃႈ တၵ်းလူဝ်ႇမေႃ ၵႂၢမ်းပဢူဝ်း။ ပေႃးပဵၼ်တႆးၵေႃႈ လူဝ်ႇမေႃလိၵ်ႈတႆးၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃႈ။ ပဢူဝ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇမေႃလိၵ်ႈပဢူဝ်း ၵတ်ႉလႅၼ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း ႁူႉၸၵ်ႉထမ်း တြႃးပုတ်ႉထ။ ပေႃးၶဝ်ႁူႉမႃးလွင်ႈပုတ်ႉထယဝ်ႉၼႆ ၶဝ်တေမီးၸႂ်သတ်ႉထႃႇ ယုမ်ႇယမ်မႃး။ ပေႃးၸိူင်ႉၼၼ် သႃသၼႃပုတ်ႉထၵေႃႈ တေယူႇၵႂႃႇလႆႈယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်း မေႃလိၵ်ႈလၢႆးၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဢိူင်ႇၽႂ်မၼ်း ၵေႃႈ ႁႂ်ႈၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၵတ်ႉၵူၼ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼမ်လႆႈပိုင်ႈဢိင်။ ႁႂ်ႈမေႃၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈပွင်ၼႂ်းၵၢၼ် ၽႃသႃ ၊ သႃသၼႃ ၼႂ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ပိူင်လူင်မၼ်း သွၼ်ႁႂ်ႈၶဝ်လၵ်းလႅမ် သႅမ်းၵႃႈၼႆ ၸဝ်ႈၶူး သုၼၼ်ႇတ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ လိၵ်ႈပဢူဝ်းၼႆႉ ၸႅၵ်ႇဝႆႉပဵၼ်ၸၼ်ႉငဝ်ႈ ၸၼ်ႉၵၢင် ၸၼ်ႉသုင်သေ သွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း။ လိူဝ်သေ ႁႂ်ႈမေႃလိၵ်ႈလၢႆးယဝ်ႉ ထႅမ်သွၼ်ပၼ် တၢင်းႁူႉၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသႃသၼႃပုတ်ႉထ ၊ ၶေႃႈသင်ႇသွၼ် ပုတ်ႉထၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိၼ်ႇပဵၼ်ၽႃသႃပဢူဝ်းသေ ပိုတ်ႇတီႈပွင်ႇပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၶဝ်ၸဝ်ႈဝႃႈ ပၢင်သွၼ်ပီၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ငၢႆႈလူမ်မႃးလိူဝ်သေၵူႈပီ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၸၢဝ်းပဢူဝ်း ပႆႇၽွမ်ႉၵၼ်တႄႉတႄႉ။ ဝၢႆးၼႆႉတႄႉ ႁူႉၵႃႈၶၼ် ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈလၢႆးယဝ်ႉလႄႈ ၸၢဝ်း ပဢူဝ်း ၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ၼႂ်းပၢင်လူင် မေႃသႂ်ႇၸႂ်ပူၵ်းပွင်မႃး ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သူၼ်ၸႂ်မႃးၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး သုၼၼ်ႇတ/ ပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈပဢူဝ်း တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ပၼ်ႁႃဢၼ်လႆႈထူပ်းဢိတ်းဢွတ်းၵေႃႈ တေပဵၼ်မိူဝ်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼမ်သေ ဢဵၼ်ႁႅင်းမေႃ သွၼ်သမ်ႉဢေႇ။ ပေႃးတူၺ်း ပီ 2025 ၼႆႉတႄႉ မေႃသွၼ်ၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁွင်ႈ သဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းပဢူဝ်း (ပအိုဝ်းဘော်ဒါဆောင်)ၼႆႉ မီးမေႃသွၼ်ယိင်း 7 ၵေႃႉလႄႈ ၶူးသွၼ် မီး 4 ၸဝ်ႈ၊ တီႈဝတ်ႉႁူၺ်ႈၵုင်ႈၼၼ်ႉ ၶူးသွၼ် 2 တူၼ်။ တီႈဝတ်ႉၼွင်ၶမ်း မီးၶူးသွၼ် 1 တူၼ်။ တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈဢႅၼ်ႇ မီးၶူးသွၼ် 3 တူၼ်၊ တီႈဝတ်ႉလူဝ်ႇယႃႇပျေႉၸူင်ႇ မီး 2 တူၼ် တင်းမူတ်း ၶူးသွၼ်မေႃသွၼ် မီး 19 ၵေႃႉ/ တူၼ်။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈပဢူဝ်း ႁူမ်ႈသဵင်ႈ မီးၸမ် 700 ၵေႃႉဝႃႈၼႆသေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်း တိုၵ်ႉၵေႃႉလဵၵ်ႉလႄႈ ပႆႇထိုင်တီႈတေမေႃတွပ်ႇလိၵ်ႈလႆႈ။ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈမီးထိုင် 419 ၵေႃႉၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉလႆႈသွၼ် ၶၢဝ်းပွတ်းၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈ လႆႈသွၼ်မိူၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ၸဝ်ႈၶူး သုၼၼ်ႇတ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၼမ်းၸတ်းပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈပဢူဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ -“ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ငိၼ်းဝႃႈ မီး 135 မဵဝ်းၼႆၼေႃႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ မီးလိၵ်ႈလၢႆး မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်းမီးလိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ လႆႈသွၼ်လႆႈႁဵၼ်း လိၵ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူႈၵေႃႉ။ ၼင်ႇၵႂၢမ်းထုင်းမီးဝႆႉတႄႉ“စာပေမြင့်မှ လူမျိုးတင့်မည်” လိၵ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်း မိူင်း ၸင်ႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇဝႃႈ ၶိူဝ်းလႂ် ႁႂ်ႈမေႃဝႆႉၵႃႈၶၼ်လိၵ်ႈလၢႆးၽႂ်မၼ်းၼႆ ၶႂ်ႈသင်ႇထိုင်ၼင်ႇၼႆ”။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၼႆၸိုင် ၽႂ်မေႃလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇ ၽႂ်မေႃၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၼမ်ၵေႃႈမၼ်းပေႉပုၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈပေႃႈမႄႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းယဝ်ႉ ယင်းလီမေႃပႃး ၽႃသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းႁဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ်မႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းႁဝ်း လီသုတ်းယဝ်ႉၼႆ ၽႂ်တေၸၢင်ႈထဵင်လႆႈ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-04-29T18:00:00 | https://shannews.org/archives/66362 | ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်လူမ်း ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လိုပ်ႈဢွၵ်ႇၵၢတ်ႇ | ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵႂႃႇလိုပ်ႈၵူၼ်းၶၢႆၵုၼ်ႇလႄႈ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ဢွၵ်ႇၵၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၶၢႆၵၢတ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်သေ လိုမ်းတူဝ်ၵႂႃႇ တီႈၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢမ်ႇမူၼ်ႉမႄးပၼ်ၶိုၼ်းၵၢတ်ႇလူင် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵႃႉငၢႆႈၶၢႆလီလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆးၶၢႆ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႄႈ ၽၵ်းၶဵဝ် ႁိမ်းသွင်ၾၢၵ်ႇၶၢင်ႈတၢင်းလူင် သႅၼ်ဝီ – မူႇၸေႊ ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းလူင်သႅၼ်ဝီ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်လႄႈ ယိူင်းဢၢၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် တႃႇၸတ်းၵၢၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၵၢတ်ႇလူင် ၼႂ်းၵၢင် ဝဵင်းလူင်သႅၼ်ဝီၼႆႉ ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်းသင်ၼႆ သမ်ႉတဵၵ်းလိုပ်ႈ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၵုၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် ၵႂႃႇၶၢႆဢွင်ႈတီႈၵၢတ်ႇမႂ်ႇ ဢၼ်မီးႁိမ်းဢေးသျႃးဝေႃး ဢိူင်ႇပၢင်ႇလေႃႉၼၼ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵၢတ်ႇမႂ်ႇတီႈဢၼ်ၶဝ်ၸႂ်ႉၵႂႃႇၶၢႆၼၼ်ႉ မၼ်းၵႆၼႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၶၢႆလီ။ ၶဝ်သမ်ႉပၢႆပိုတ်ႇ ပၢင်တေႃႇ လွင်းဝႆႉၸွမ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ ၵႃႈႁွင်ႈၶၢႆတၢင်းၶၢႆၵေႃႈ ၶဝ်ယွၼ်းၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ။ ႁဝ်းဢမ်ႇမီးငိုၼ်း တႃႇၸၢႆႇပၼ်ၶဝ်လူး။ တီႈၵၢတ်ႇၵဝ်ႇလူင်ၼႆႉသမ်ႉ ႁဝ်းပေႃးမီးတီႈယူႇႁဝ်းဝႆႉယူႇၸဵမ်ပိုင်းယဝ်ႉလူး။ ၼႂ်ၼႆႉ ၶဝ်မႃးလိုပ်ႈၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇယွမ်းၵႂႃႇၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉၶိုၼ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ သမ်ႉပႃးၵွင်ႈပႃးၵၢင်ႇ ႁႄ သႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းတဵမ်ႁႄ ႁိုတ်းသႂ်ႇ ႁၢတ်းသႂ်ႇပိူၼ်ႈလႄႇ။ ၼၢႆးဢၼ်ၶၢႆၵုၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ သမ်ႉပေႃးပဵၼ်လူမ်းၵႂႃႇလႄႈ ပေႃးလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃဝႆႉ။ ယွၼ်ႉသင်ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ၶၢႆတီႈ ၵၢတ်ႇ ၵဝ်ႇၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇသပ်းလႅင်းၼႄႁဝ်းလီလီလူး”။ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တဵၵ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶၢႆႉၵႂႃႇၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ်တင်း ၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉမႃးသေ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မီးပၼ်ႁႃၵၼ်မႃး လၢႆလၢႆလွင်ႈ။ တင်ႈတႄႇပဵၼ်ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ဝဵင်းမႃးၼႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ယင်းပႆႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၾႆးၾႃႉ။ လႆႈသႂ်ႇ ၶွၼ်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ပၼ်တီႈသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၼမ်လိူဝ် ၼင်ႇၵူၼ်းမိူင်းပွင်ပဵၼ်လႆႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၵိၼ်းႁႅင်း။ လႅင်းၾူၼ်း၊ လႅင်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉၵေႃႈ ယင်းပႆႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ ႁႂ်ႈပေႃးၶႅမ်ႉလႅပ်ႈၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-29T16:00:00 | https://shannews.org/archives/66354 | သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼမ်ႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၵိၼ်း | တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ဢၼ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈသေ ပၵ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်း ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵဵပ်းၶွၼ်ႇယွၼ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၵိၼ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈလဵဝ် လွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵေႃႈ တိူဝ်းၼမ်မႃးၶႃႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇယၢပ်ႇၶၢၼ်ၸႂ်ၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ။ ၶွၼ်ႇၼႆႉတႄႉ လႆႈပၼ်ၵူႈ မဵဝ်းယဝ်ႉ။ တီႈဢွၵ်ႇသႅင်လီၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ ၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၢႆႈယၢၼ်ဢွၵ်ႇဝဵင်းၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈ တၢင်းလႅၼ်ပႅတ်ႈတင်းၼမ်။ မၢင်ၸိူဝ်း ႁွင်ႉဢဝ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ဢွၵ်ႇပၢႆႈငိူင်ႉဝႄႈၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သိုၵ်းတဢၢင်း ႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈဝဵင်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼႆႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၾႆးၾႃႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၾူၼ်းလႅင်းၵေႃႈၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ် ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ် ယၢပ်ႇၵိၼ်းဝႆႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸၢင်ႈတိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းတၢင်းၼွၵ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၽူႈမၢၵ်ႈမီးၶဝ်ပိုတ်ႇ Starlink (သတႃးလိင်ႉ) ဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉၸႂ်ႉ ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းလႂ် ၼိုင်ႈႁဵင်ပျႃး။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇႁဵတ်းသႅင်၊ ၶွၼ်ႇလၢဝ်းပၢၼ်း၊ ၶွၼ်ႇၵႃႈၶၢႆသႅင် ပႃးၸဵမ် ၶွၼ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇလႄႈ ၶွၼ်ႇယုၵ်းယၢၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵႃႈၼမ်ႉ၊ ၵႃႈၾႆးတႄႉ ယွၼ်ႉၾႆးၵေႃႈဢမ်ႇမႃးႁႄ ၼမ်ႉၼႆၵေႃႈ ပွၵ်ႉၽႂ်ဝၢၼ်ႈမၼ်း ၵႂႃႇတေႃႇ ဢဝ်မႃး တီႈႁူဝ်ၼမ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇမၼ်းၵူၺ်း။ ၶွၼ်ႇၵႃး၊ ၶွၼ်ႇလဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး လႆႈပၼ်တင်းသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးၶဝ်ႁၼ်ဝႃႈ တၢင်ႇလဝ်ႈမႃးၼႆ ၼိုင်ႈၽႃႇၼႆႉ လႆႈပၼ်ယူႇ 3,000 ပျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢီႈသင်ၵေႃႈ ၵုမ်ႇလႆႈပၼ်ၶွၼ်ႇတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ ယႃႇဝႃႈတေငွၵ်ႈႁူဝ်လႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တေၵႅၼ်ႉတၢႆယူႇႁင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ”။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၸုမ်းၸိူဝ်းၶုတ်းဢဝ်သႅင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၊ သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈၼႆႉ မီးၸုမ်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း လၢႆလၢႆၸုမ်း ယူႇသဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-29T14:52:32 | https://shannews.org/archives/66343 | MNDAA တင်း SSPP ယိုဝ်းၵၼ် ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ SSPP ၵုမ်းၵမ် | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 29/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်း သိုၵ်းတႆး SSPP ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ် သိုၵ်းတင်းသွင်ၸုမ်း လႆႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်သေ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၼမ်ႉပွင်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ၼႃႈတီႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈ တႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၵုမ်းၵမ် ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “တၢင်းၼမ်ႉမၼႆႉ ႁဝ်းႁူႉတႄႉ မီးဝႆႉမေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းတႆးၵုမ်းဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်လႂ်ပုၼ်ႉ။ မေႃႇ ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၵမ်ႉယၼ်ပၼ် သိုၵ်းတႆးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ။ လွင်ႈၵႂႃႇၵႃႉ မႃးပႆ ၸဝ်ႈဝူဝ်း ၸဝ်ႈၵႂၢႆး ၵႃႉမႆႉၶဝ် လတ်းၽၢၼ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ တူၺ်းတႄႉ လႅပ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၶႂ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇႁိမ်ဢဝ်မေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ်ၶႃႈယူဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး သွင်သၢမ်ဝၼ်း ပုၼ်ႉယဝ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းတႃႇၵႃးလမ်းၼိုင်ႈႁႄ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ။ သိုၵ်းတႆးၸူးႁႄႉႁၢမ်ႈလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇ တႄႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်မႃး”။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ တင်းသွင်ၾၢႆႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ လွင်ႈတၢင်းပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁိုဝ်တႄႉတႄႉ လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉဢမ်ႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃး ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇ တီႈတၢင်းၽႄ ပၢင်ငႃးလႄႈ တၢင်းၶိုၼ်ႈၵျွင်းပၢင်ႁုင်း ၼူၵ်ႉၵူတ်းႁူးမီ ။ မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ဢၼ်တၢႆတႄႉဢမ်ႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃး ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းမီး 20 ပၢႆ။ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ဢဝ်ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်တၢင်ႇၵႃးၶိုၼ်ႈမိူဝ်းတၢင်းၼမ်ႉပွင်ႈယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တင်းသွင်ၾၢႆႇ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းဝႆႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်းသေ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမ ဝၢၼ်ႈၼႃးၼၢင်း – တိုင်းႁႆး ၵႄႈၵၢင်ထုင်ႉၼမ်ႉပွင်ႈတင်း ဢိူင်ႇၼမ်ႉမယူႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး၊ ဝၢၼ်ႈၶူဝ်ၼႃးၾႃႉလႄႈ ဝၢၼ်ႈၵျွင်းမႆႇ ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ။ တီႈတၢင်းဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉ။ သိုၵ်းတႆး ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉၸွမ်းတူၼ်းႁၢဝ်းသၼ်လွႆ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတႄႉၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵူႈၵိဝ်ႇ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇႁႃတၢင်းပၢႆႈယူႇယဝ်ႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-29T15:00:00 | https://shannews.org/archives/66339 | တီႈၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ ပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈၼၼ်ႉ လၢႆႈပဵၼ်တုင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/04/2025 ယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈမွၵ်ႈ 5 မူင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပူတ်းတုင်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢွၵ်ႇသေ ဢဝ်တုင်း (ၸွမ်ပိဝ်) မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် သႂ်ႇၶိုၼ်း တီႈၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ ပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး၊ ဝဵင်းမိူင်းၵူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႄႈ ၵုမ်းၵမ်လႆႈပႃး ၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇၵႂႃႇ မွၵ်ႈသၢမ်တီႈ။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပူတ်းလူင်းတုင်း (ၸွမ်ပိဝ်) မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေ ဢဝ်တုင်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်သႂ်ႇဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “တီႈၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် တီႈပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉ ၵူႈပွၵ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်သႂ်ႇဝႆႉတုင်း (ၸွမ်ပိဝ်) ၶဝ်။ ယူႇယူႇၵေႃႈ မႃးပူတ်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈႁႄ သႂ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းတုင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶိုၼ်း။ ငဝ်းလၢႆးတေလႅၵ်ႈ လၢႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ပေႃးႁဝ်းလၢမ်းတႄႉ ၾၢင်ႁၢင်ႈၸိူင်ႉၼႆ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တေဢၢပ်ႈပၼ်ႁႂ်ႈၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၵုမ်း ၶိုၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယူႇ”။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆး – မိူင်းၶႄႇ တီႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ပၢင်ႇသၢႆး ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၶႄႇ ယင်းပႆႇပိုတ်ႇပၼ် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတင်းသွင်ၾင်ႇ တေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ လွတ်ႈလႅဝ်း ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇၵူၺ်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇလႆႈ။ တေႃႉတႄႉတေႃႉလႆႈၶူဝ်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈ ပွင်း၊ လႅၼ်းယႃႈတင်း ၵုၼ်ႇယွႆႈဢွၼ်ႇ ဢိတ်းဢွတ်း ၸွမ်းၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢဝ်ၵႃးႁႄ တေႃႉၵုၼ်ႇၶၢမ်ႈလၢၼ်ႇ ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးတႄႉပႆႇလႆႈ။ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ပႆႇပိုတ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း”။ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇပိုတ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢိုတ်းၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် ၶၢမ်ႈမိူင်း မိူင်းတႆး – မိူင်းၶႄႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵႃႉၶၢႆယၢပ်ႇၵိၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇမႃးလႄႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸွမ်းဝၼ်းတႄႉ ႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸွမ်း တင်းၼမ်။ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇယွႆႈ ဢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇတီႈၽၵ်းတူပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ 29/04/2025 တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် တီႈ ဝဵင်းၶုၼ်ႊမိင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၽၵ်းတူၶၢမ်ႈ လႅၼ်လိၼ် ၸွမ်းၼႂ်းၼႃႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်း သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉၶိုၼ်း။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ယင်းတိုၵ်ႉမီး ၶေႃႈႁၢမ်ႈယူႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယင်းပႆႇၵႃႉငၢႆႈၶၢႆလီ ႁဵတ်းလႆႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈ လႅဝ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇ – မိူင်းမၢၼ်ႈ သၢမ်တီႈ 1) ၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ (ဆင်ဖြူပေါက်) ၊ 2) မၢၼ်ႈဝဵင်း (မန်ဝိန်းပေါက်) ၊ 3) ၽၵ်းတူလူင် (နန်း တော်ပေါက်)။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ 4 တီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – 1) ၵျိၼ်းသၢၼ်းၵျေႃႉ ၊ 2) ဝၼ်းတဵင်ႈ ၊ 3) လၢၼ်ႇမိူင်းၵူဝ်း လႄႈ 7) လၢၼ်ႇဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ)။ သိုၵ်းတႆး (SSPP/SSA) ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၼိုင်ႈတီႈ ပဵၼ်တီႈၵဵတ်ႉမၢၼ်ႈႁဵဝ်း (မန့်ဟီးရိုး)။ ၽၵ်းတူၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆး – မိူင်းၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈ တွၼ်ႈမူႇၸေႊၼႆႉ တင်းမူတ်းမီးယူႇ 8 တီႈ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-29T13:24:07 | https://shannews.org/archives/66335 | ၶၼ်လိၼ်ပုၼ် ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း | ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လူဝ်ႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းလူမ်ႉၵွႆယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆယူႇၼႆႉ ၵႃႈၶၼ်လိၼ်ပုၼ် (ၽိလပ်ႉမျေႇ)သမ်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၶၼ်လိၼ်ပုၼ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၼိုင်ႈထူင်မီးမွၵ်ႈ 2 မိုၼ်ႇပျႃး၊ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ထိုင် 34000- 35000 ပျႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၶၢႆလိၼ်ပုၼ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တလဵဝ်ၵႃႈၶၼ်လိၼ်ပုၼ် ၼႆႉ ဢမ်ႇၼိမ် ။ လိၼ်ပုၼ် ၼိုင်ႈထူင် 34000 ပျႃး ၊ ဢၼ်ပွမ်မၼ်းၵေႃႈၼမ် ၊ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းယူႇၵႄႈၵိၼ်ၵၢင်ၵေႃႈၼမ်ၼႃႇ ။ ပဵၼ်သင်မႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းဢၼ်လႆႈၶၢမ် ၼႂ်းၵႄႈမၼ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ႁၢင်ႈလိၼ်ပုၼ် ( crd to owner ) လိၼ်ပုၼ် ဢၼ်ယၢမ်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် ထူင် 2 မိုၼ်ႇ ၼၼ်ႉ တႄႇႁူဝ်လိူၼ် April မႃး တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လိၼ်ပုၼ်မိၵ်ႈမၢႆ Alpha ၼိုင်ႈထူင် 34000 ပျႃး ၊ ဢပႃႊၶျီႊ ( အပါချီ ) ၼိုင်ႈထူင် 33000 ပျႃး လႄႈ ၼေႃးလႅင်(ကြံ့နီ) ၵေႃႈ 33000 ပျႃး ။ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈၶူဝ်းၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေး ၵႃႈၶၼ်ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၸိူဝ်းၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈသေ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်ႇပင်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႃႇ တေၶိုၼ်း မႄးၵုမ်းလုမ်းလႃး ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ တီႈၼႂ်းၼွင်ႇႁၢႆးယႃႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ လိၼ်ပုၼ် လႄႈ မႆႉပူၵ်ႇ တႃႇတေ ၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေးၼႆႉ ၵႃႈၶၼ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်း ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတွင်ႇပူဝ်ႉၵျီး ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵႃႈၶၼ်ၵူဝ်းၵုၼ်ႇၵိၼ်ယမ်ႉၵူၺ်းၶိုၼ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး ပႃးၸဵမ်ၶူဝ်းၶွင်ၵေႃႇသၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၵႃႈယႂ်ႇႁႅင်း။ မႆႉပူၵ်ႇ ၼိုင်ႈလႅမ်ႈ 12000 ၼႆႉတင်းပႆႇပႃးၵႃႈၸၢင်ႈ ႁႅင်းၵူၼ်းလူးၵွၼ်ႇ ၊ ပေႃးဢမ်ႇသိုဝ်ႉၸႂ်ႉဢၼ်လီမၼ်းၵေႃႈလႆႈမႆႈၸႂ် ၊ လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း လိၼ်ပုၼ် ၶၢတ်ႇၵႂႃႇႁႃသိုဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ ၊ ၽွင်းလႆႈၶိုၼ်းၵေႃႈ ႁိမ်ၵၼ်သိုဝ်ႉ ၊ ၵႃႈၶၼ်ၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉၵႃႈၶၼ်လိၼ်ပုၼ် ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်းလႄႈ တႃႇတေမႄးၵေႃႇသၢင်းပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ဝတ်ႉဝႃး ၽႃႇသိူဝ်ဢၼ်လႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈယင်ႉလိုဝ်ႈဝႆႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ လိူဝ်သေလႆႈထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လိၼ်ပုၼ် ဢမ်ႇၵုမ်ထူမ်ႈသေ လႆႈသိုဝ်ႉၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇယဝ်ႉ ပေႃးတေသိုဝ်ႉ လိၼ်ပုၼ် ႁႂ်ႈၵူတ်ႇထတ်း လီလီ ယွၼ်ႉမီးပႃးဢၼ်ပွမ်မၼ်းၼႆ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ လိၼ်ပုၼ် လၢတ်ႈ ။ တႃႇတေႁူႉလိၼ်ပုၼ် ဢၼ်တႄႉ ဢၼ်ပွမ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ လုင်းဢေးၵျေႃႇ ၽူႈၵူတ်ႇထတ်း သႅၼ်းလိၼ် ပုၼ် လၢတ်ႈၼႄဝႆႉဝႃႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇၽႃႈ မိပ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်လိၼ်ပုၼ် ပေႃးမၼ်းလိူတ်ႇမႃးၸိုင်ပဵၼ်ဢၼ်ပွမ် ၊ ပေႃးပဵၼ်ဢၼ်ၸႅတ်ႈမၼ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇလိူတ်ႇ မႃးဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ် April ၼၼ်ႉၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်ႈၵူတ်ထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းၶၢႆလိၼ်ပုၼ် ဢၼ်ပွမ် တီႉၺွပ်းၵႂႃႇလႆႈ ၸဝ်ႈၶွင်ႇႁူင်းၸၢၵ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် 7 ၵေႃႉ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ဝဵင်းဢေးသႃႇယႃႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဝႃႈၼႆ ။ | ['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-29T09:00:00 | https://shannews.org/archives/66329 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁွင်ႉၶိုၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ | ၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ၼေႇပျီႇတေႃႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃးၵေႃႇသၢင်ႈ လုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၊ ႁိူၼ်းၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၊ လုမ်းၾၢႆႇၽွင်းငမ်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼၼ်ႉ ၵပ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်း လွင်ႈၼႆႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/04/2025 ၼႂ်းၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်။ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ ၊ လုမ်းသၽႃး ၊ လုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း၊ လုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ဢၼ်မီးတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈလူႉၵွႆတင်းၼမ်လႄႈ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၸွမ်းထႅင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇမီးလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇထိုင် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ႁႂ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်းတီႈ ၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇၵုမ်းၵမ် တႃႇတေမူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်း ႁိူၼ်းတိူၵ်ႈ ၸိူဝ်းလူႉၵွႆလႄႈ ၵေႃႇသၢင်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းတိူၵ်ႈမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇမိူဝ်ႈပီ 2006 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉမႃး လႆႈမၵ်းမၼ်ႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈပၵ်းသဝ်းလုမ်း ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း။ လုမ်းသၽႃးလႄႈ လုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်မီးတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊယႂ်ႇလူင် မိူၼ်ၼင်ႇ ထူး၊ ဢေႇတိၼ်ႇ (အေဒင်)၊ ဢေးသျႃးဝေႃး (ဢေးအေးရှားဝေါလ်)၊ မႅၵ်ႉသ် မျၢၼ်ႇမႃႇ (မက်စ်မြန်မာ)၊ ၶွမ်ႊပၼီႊ IGE လႄႈ ACE ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းဝႆႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်း ႁူင်းယႃၵူၼ်းမိူင်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢၼ်လူႉၵွႆၵႂႃႇ ယွၼ်ႉၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – ယွၼ်ႉၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾၢႆႇၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ၶဝ် ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉလႄႈ ႁိူၼ်းတိူၵ်ႈ ၸင်ႇလႆႈၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ၼႂ်းတိူင်းလႄႈ ၸႄႈမိူင်း 10 ဢၼ် ပႃးတိူင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ 63,000 ပၢႆ ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း 6,700 လင်၊ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၵျွင်းၼၢႆးၶၢဝ် 5,400 လင် ၊ ၵွင်းမူးၽြႃး 5,300 ၊ ၵျွင်းၽြႃး 600 ပၢႆ လႄႈ ႁူင်းယႃႁွင်ႈယႃ လူႉၵွႆ 570 ပၢႆၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-04-29T12:19:59 | https://shannews.org/archives/66325 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈမိူင်းပၢႆး | သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၼႆသေ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 28/4/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 5 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းတပ်ႉ ၶမယ -422 ႁႅင်းသိုၵ်းၸမ် 300 ထူဝ်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းၸုမ်း ၵႅတ်ႇၶႄႇၵူၼ်းမိူင်း PDF တပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇမၢႆ 1 -ၼႆ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၽႄၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ( ရှမ်းတောင်စစ်ဒေသခွဲ ၊ PDF အမှတ်(၁)ဗျူဟာ) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၽႄၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ တလဵဝ် သွင်ၾၢႆႇတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၊ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇပႃး ၊ၸွင်ႇမီးၵူၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းၼႆၼၼ်ႉတႄႉပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း ၊ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၵူၼ်းၸၢႆးဝဵင်းမိူင်းပၢႆး လူႉတၢႆ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ( crd to Mobye Rescue Team ) မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 27/4/2025 ၵေႃႈ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃး 100 ပၢႆသေ ထူဝ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း ၊ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်ႇပိုတ်းယိုဝ်းပႃး ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၽႄၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးတင်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ၊ ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ် ၻရူၼ်ႊ ယိုဝ်းၸွႆႈ သေ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၵေႃႈမီး ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 27/4/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 4 မူင်း ၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 40 ပီ ယူႇပွၵ်ႉ ဝႃႇရီႇၵေႃးၶူႇ ( ဝါရီကောခူ ) ဝဵင်းမိူင်းပၢႆးၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးတူၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇသေလူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆ Mobye Rescue Team ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်း Mobye Rescue Team လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼၼ်ႉ ၽွင်းမၼ်း တိုၵ်ႉႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈယူႇ မၢၵ်ႇလူင်မႃးတူၵ်း ႁိမ်းၶၢင်ႈမၼ်း။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသဵၼ်သႂ်ႇတီႈၶေႃးမၼ်း ။ ၽိူဝ်ႇ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈႁွင်ႉမၼ်းမႃးထိုင်တီႈႁဝ်းၶႃႈတႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ၼၼ်ႉ ၸႂ်မၼ်းတိုၵ်ႉၵိုတ်း ဢိတ်းဢွၼ်ႇ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယူႇဢမ်ႇႁိုင်သင်ၵေႃႈ တၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း ယွၼ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇသေ ၵူၼ်းတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၵူၼ်းၸၢႆးဝဵင်းမိူင်းပၢႆး လူႉတၢႆ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ( crd to Mobye Rescue Team ) ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26/4/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 4 မူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် တရူၼ်ႊပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ တူၵ်းတိူဝ်ႉထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 70 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ယူႇတီႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၾၢင်ႉၵၼ်ၵႂႃႇမႃးၼႆ Mobye Rescue Team ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDF ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ် တီႈဝဵင်းမိူင်းပၢႆးႁၢဝ်ႈႁႅင်း တႄႇၸဵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၽွင်း ပီ 2021 မႃး ။ ပီ 2023 သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ပိုတ်းယိုဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ယိုတ်းလႆႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝၢၼ်ႈဝႃႇရီႇသူးၽလၢႆႇ၊ ၻူင်းတူးထၢၼ်ႇ၊ ပွႆးၵူင်း 3 ၊ ပွႆးၵူင်း 1 ၊ ၺွင်ႇဝႅင်း၊ ပီႇၵိၼ်း ၵေႃးၶူႇ၊ သွင်ႇၵၢၼ်း၊ သီႇၵႃး ၊ ၵုင်းပိဝ်ႇႁႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-29T11:58:27 | https://shannews.org/archives/66319 | မိူင်းထႆး သူင်ႇမႃးၸုမ်းပၢႆးယူႇလီ တႃႇလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးဢိင်ႇသၼ်ႇ တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ | မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ လႆႈသူင်ႇၸုမ်းၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ တႃႇလုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ (ဢိင်ႇသၼ်ႇ) တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈမိူင်းထႆးသူင်ႇ ၸုမ်းၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မႃးတီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇၼႆႉ သၢမ်ၸုပ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၸုပ်ႈထီႉသၢမ်ၼႆႉ သူင်ႇမႃး မေႃယႃလႄႈ ၾၢႆႇလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီ ဢိၵ်ႇပႃး တပ်ႉသိုၵ်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ 63 ၵေႃႉၼႆ လုမ်းၽွင်းတၢင်ထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸုမ်းၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းထႆးၼႆႉ ပိူင်ယႂ်ႇမၼ်း ပဵၼ်တႃႇမႃးၸွႆႈ တူၺ်းထိုင်ပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ၵႆႉပဵၼ် ဝၢႆးဢိင်ႇသၼ်ႇ တေဢမ်ႇၽႄႈလၢမ်း၊ ပဵၼ်တႃႇလႆႈၼမ်ႉၸိုၼ်ႈၼမ်ႉသႂ်လႄႈ တႃႇယူႇသဝ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/03/2025 ၼၼ်ႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ (ဢိင်ႇသၼ်ႇ) ၵႂႃႇ တင်းႁႅင်းမီး 7.7 မႅၵ်ႊၼီႊၵျုတ်ႉ ဢၼ်မီးသုၼ်ၵၢင်တီႈႁိမ်းဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ ၸႄႈၵႅင်းၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 27/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ တင်းႁႅင်းမီး 4.4 မႅၵ်ႊၼီႊၵျုတ်ႉ ယွၼ်ႈထိုင်ပႃး ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈငိူင်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇထႅင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-28T19:40:34 | https://shannews.org/archives/66310 | “မိူင်ၶမ်း” ၽေးၶဵၼ်လူင်ပိူင်သၢင်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း | မိူင်ၶမ်း ဢၼ်မီးၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ် တႆး – ထႆး လႄႈထုင်ႉသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃး သၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃႊၼႆႊ ( Cyanide) လႄႈ တိုၼ်းမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင် မႄႈၼမ့် လၢႆလၢႆဢၼ် ပႃးၸဵမ်မႄႈၼမ်ႉၶွင် ဢၼ်ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉယႂ်ႇ/ယၢဝ်းသုတ်းၼၼ်ႉယူႇ ။ Photo:SSFN- မိူင်ၶမ်း တီႈလွႆလွႆၶမ်း ၼႂ်းတႃႈလိူဝ်ႇမိူင်းလဵၼ်း ၸၢႆးဢူး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “တူဝ်သတ်းဝူဝ်းၵႂၢႆး ၸိူဝ်းမႃးၵိၼ်ၼမ်ႉ ႁိမ်းမိူင်ၶမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလူမ်ႉတၢႆပဵၼ်ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶႃႈႁၼ်တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃတႄႉ – ဝူဝ်းၵႂၢႆးၵူမ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉ လၢႆႇ မိူင်ၶမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉသေ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇယၢင်ႈၵႂႃႇ 2-3 ယၢင်ႈၵူၺ်း ပိၼ်ႈလူမ်ႉၵႂႃႇပႅတ်ႈ ၼႆႉၼမ်ဝႃႈၼမ်”– ဝႃႈၼႆ။ လွႆတီႈဢၼ်ၶဝ်ၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈလွႆၶမ်း။ ႁွင်ႉမႃးၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈ။ ၼမ်ႉဢၼ် လုၵ်ႉတီႈလွႆၼၼ်ႉလႆလူင်းမႃးၵေႃႈ မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ “ၼမ်ႉၶမ်း”။ ၸၢႆးဢူးၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းထုင်ႉတႃႈလိူဝ်ႇ မိူင်းလဵၼ်း၊ ၵိူတ်ႇမႃး ယႂ်ႇမႃးၸွမ်းသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉဢၼ်ၶဵဝ်ၸမ်ႉၼမ်ႉလိူင်ႇ တဵမ်ထူၼ်ႈလီ။ (မိူင်းလဵၼ်း – ပဵၼ်ဢိူင်ႇဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ႁၢင်ႇယၢၼ်တင်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆၸိုင်ႈထႆး မွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊ) ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ တူဝ်ၶဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉၵႂႃႇသေႃႉႁႃၶမ်း တီႈလွႆၼၼ်ႉသေပွၵ်ႈ။ ပေႃႈမႄႈ ပူႇယႃႈၵေႃႈ သင်ႇသွၼ်ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉသႃသေ ယူႇသဝ်းၸွမ်းသၽႃႇဝ ဢၼ်မီးဝႆႉၼၼ်ႉလီလီ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဝိၺဵၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်းပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈၵေႃႈ တေယူႇသဝ်းဝႆႉၸွမ်း သၽႃႇဝ ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် ၸွမ်းႁူၺ်ႈ ၸွမ်းလွႆၶမ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႁၵ်ႉမႃးၼၼ်ႉယူႇ- ယုမ်ႇယမ်ၼင်ႇၼႆလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးဢူးၶဝ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽႂ်မႃးယႃႉၵဝ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃၼၼ်ႉသေဢိတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးပီ 2017 မီးၸၢဝ်းၶႄႇ 4 ၵေႃႉ လုၵ်ႉလႂ်မႃးဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉၽႂ်(ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ) သေ မႃးၶုတ်းလိၼ်၊ တီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ်ၼိူဝ်လွႆၼၼ်ႉ တႃႇၶုတ်းၶမ်း- ၸၢႆးဢူးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈၶဝ်တေႇမႃးၼၼ့် ၶဝ်ဢမ်ႇ ပႃးၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈသင်မႃး။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတီႈလႂ်မီးၶမ်း။ ၶဝ်ဢဝ် မၢၵ်ႇ ပွႆႇလူင်ၵႂႃႇၵူႈတီႈ ၸွမ်းတၢပ်ႈလွႆၶမ်းၼၼ်ႉ ။ ဝၢႆးမႃးၶဝ်ၸင်ႇဢဝ်ၸၢၵ်ႈၶုတ်း ၸၢၵ်ႈၸီး မႃးယႃႉ လွႆၶမ်း” ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ တီႈလွႆၶမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈလေႃးၽ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ်မႃးယႃႉမႃးၶုတ်း တၢင်းၵႂၢင်ႈတေဢမ်ႇ ယွမ်းမွၵ်ႈ 30 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊၼႆႉယူႇ။ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းမႃးၼႆၸိုင် ၵူမ်ႇဢုင်လုၵ်ႉတီႈလွႆ ၼၼ်ႉလူင်းမႃး ထိုင်တူင်ႈ၊ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းသူၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃးၸဵမ်ဝူဝ်းၵႂၢႆးၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ။ ၼမ်ႉလၢင်ႉၶမ်း ၶုတ်းၶမ်း ၼၼ်ႉ ၼွင်းလူင်းမႃးၶၢင်ႉၶမ်ၼႂ်းၼွင်ၼႂ်းၶူး သမ်ႉပေႃးတူႇပေႃးၼဝ်ႈ။ ၵုင်ႈႁွႆပူပႃ တူဝ်သတ်း တတ်းမႅင်းလူႉတၢႆတင်းၼမ်။ ဝူဝ်းၵႂၢႆးမႃးၵိၼ်ၺႃးဢိူၵ်ႇၺႃးၼမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၸဵပ်း ယဵၼ်း ၶူမ်းၵၢႆး၊ ဢၼ်တၢႆၵေႃႈတၢႆ။ ၵူၼ်းတႃႈလိူဝ်ႇ မိူင်းလဵၼ်းတႄႉ ၵႃႈလႆႈမုင်ႈတူၺ်းလွႆဢၼ်ၶဝ်ႁၵ်ႉၼႃႇၼၼ်ႉ ယဵၼ်းပဵၼ်လွႆႁၢင်ႈၸႃႉလူင်ၵႂႃႇသိုဝ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်မႃးၶုတ်းၶမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတီႈ တႃႈလိူဝ်ႇမိူင်းလဵၼ်းၼႆႉပဵၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸၢႆးတိပ်ႉ၊ ၶွမ်ႊပၼီႊ လွႆၶမ်းလူင်လႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ သၢႆႉပဵဝ်းယေး – လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ ။ Photo:SHRF – ႁၢင်ႈၼမ်ႈထူမ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးႁိမ်းလွႆၶမ်းလႄႈၼမ်ႉၶမ်း ၽွင်းပီ 2022 ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉမီးမိူင်ၶမ်းလႄႈ ၼမ်ႉၸင်ႇထူမ်ႈဝၢၼ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၸၢႆးဢူး ႁၼ်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိူင်ႉၼႆ တႂ်ႈၼႃႈတႂ်ႈတႃလႄႈၸင်ႇလၢမ်းႁူႉဝႃႈ ၼမ်ႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ မိူင်ၶမ်းမႃးၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းပႃးထၢတ်ႈ သၢၼ်ၶေႊမီႊ(ၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊလ်) ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸုမ်းပၵ်းတႃ သၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၶွင်(Mekong Eye) တူၺ်းတၢင်း Google Map ၊ လႆႈႁၼ် တီႈမိူင်ၶမ်း လွႆၶမ်းၼၼ်ႉ မီးမေႃႇသေးၶမ်းလူၺ်ႈသၢၼ် သႆႊယႃးၼႆႊ ( Cyanide) သမ်ႉပေႃးၶဵဝ် ပေႃးလမ် ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ယင်းလႆႈႁၼ်ပႃး ၼမ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃးၼႆႊ ( Cyanide) ၼႂ်းမေႃႇ ၼၼ်ႉ ႁူဝ်ႈလႆလူင်းၶဝ်ႈၸူးသၢပ်ႇၼမ်ႉၵေးၼမ်ႉဢၼ်မီးၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ၊ သၢႆၼမ်ႉ ၵေးၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ လႆလူင်းၶဝ်ႈၼႂ်း “ၵေးၼမ်ႉၶွင်” ၼၼ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ပိူင်လူင် – ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းလၵ်းၸဵင်၊ ဢမ်ႇမီးပၵ်းမီးပိူင်လႄႈ ၽေးဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၼႂ်းမိူင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင်ပႃး မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ Photo:SHRF – ႁၢင်ႈၼမ်ႈထူမ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးႁိမ်းလွႆၶမ်းလႄႈၼမ်ႉၶမ်း ၽွင်းပီ 2022 ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉမီးမိူင်ၶမ်းလႄႈ ၼမ်ႉၸင်ႇထူမ်ႈဝၢၼ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၽေးႁၢႆ့လူင် သၢၼ်ၶေႊမီႊ ဝၢႆးသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊ ပီ 2021 မႃး ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၵေႃႈ လၢမ်းၽႄႈ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈမႃး။ ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ် လႄႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉၵူၺ်း ပဵၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်လႆႈငိုၼ်း ပဵၼ်ၵွၼ်ႈပဵၼ်မမ်ႈ၊ လႄႈပဵၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇ ပၼ်ႁႃပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ တေလႆႈႁၼ်ၶၢဝ်ႇ – ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼွင်ၼမ်ႉဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းမိူင်း ၊ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၸုမ်း UNESCO မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈထုၵ်ႇလႆႈႁၵ်ႉသႃ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈပၢႆႈယၢၼ် တီႈယူႇ တင်းၼမ် တင်းလၢႆလူးၵွၼ်ႇ။ ပေႃးတေလၢတ်ႈထိုင် ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸိုင် ၸိူင်ႉဝႃႈမႃးမိူဝ်ႈၵႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးဢမ်ႇပဵၼ် တႄႉပဵၼ် သၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃးၼႆႊ ( Cyanide) ၊ ပဵၼ်သၢၼ်တႃႇထတ်းထွင်ဢဝ်ၽွင်ၶမ်း။ ဢမ်ႇၸႂ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊသေ ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးတၢင်ႇပိူင် ထွင်ဢဝ်ၶမ်းလႆႈယူႇသေတႃႉ – ၸႂ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃႊၼႆႊ ၼႆႉသမ်ႉ ၵႃႈၶၼ်ထုၵ်ႇ၊ ထွင်လႆႈ ဝႆးလႄႈ ၸဝ်ႈလေႃးၽ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ်ၸင်ႇ ၸႂ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊ ထွင်ဢဝ် လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ Photo: SSFN- ႁၢင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းလဵၼ်း ၵႂႃႇတူၺ်းၼႃးမၼ်း ဢၼ်ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆထူမ်ႈတူၼ်ႈၶဝ်ႈမၼ်း ၽွင်းပီ 2019 ၼၼ်ႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇတီႈၸၼ်ႉၸွမ်ၵဵင်းတုင်လႄႈ တူၼ်ႈတီး ၶဝ်ဢဝ်ႁိၼ် ဢဝ်လိၼ် တီႈႁိမ်းလွႆၶမ်းမႃးၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း ။ မၢၵ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ထၢတ်ႈႁႄႈၶမ်း မီး 0.12 ထိုင် 1.89 ppm တေႃႇ မၢၵ်ႇႁိၼ် 1 တၼ်ႊ။ ပွင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းမၢၵ်ႇႁိၼ် 1 တၼ်ႊၼႆႉ မီးၶမ်းယူႇမွၵ်ႈ 2 ၵရမ်ႊၵူၺ်း။ တႃႇတေလႆႈၶမ်းပဵၼ်ၵျၢပ်ႈပဵၼ်ဝၢတ်ႇၼႆႉ တၵ်းလႆႈထုပ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်ၼပ်ႉလၢၼ်ႉတၼ်ႊ သေ ၸႂ်ႉသႆႊယႃႊၼႆႊ လၢင်ႉထွင်ဝႆႉၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်။ သႆႊယႃႊၼႆႊ ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၽေးတေႃႇလွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် ။ ၸၢင်ႈမီးၽေးထိုင်တၢႆလူးၵွၼ်ႇ။ သႆႊယႃႊၼႆႊ ၼႆႉပေႃးပဵၼ်မၢင်တီႈ ထၢတ်ႈၶေႊမီႊမၼ်းၸၢင်ႈ ၸၢင်ႁၢႆၵႂႃႇႁင်းမၼ်းသေတႃႉ ပေႃးပဵၼ်တီႈၵၢၼ်သေးၶမ်းၸိူင်ႉၼႆ ထၢတ်ႈၵွင်ႉငူၼ်ႉမၼ်းၸၢင်ႈၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉထိုင် လၢႆလိူၼ်လၢႆပီၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ။ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီတေႃႇၵူၼ်း ႁၢႆႉႁႅင်း။ ပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈထွင်ထတ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈသၢၼ်ၶေႊမီႊၸိူမ်ႈႁၢႆပႅတ်ႈၸိုင် – ၼမ်ႉဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈၶေႊမီးႊၼၼ်ႉတေၸိုမ်းၶဝ်ႈၼႂ်းၽိုၼ်လိၼ်သေ တေၵႂႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းလိၼ် ငႂ်ႈလိၼ်လူႉၵွႆ။ တေၵႂႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈထၢတ်ႈၼမ်ႉႁႅင်ႈ ပိူင်သၢင်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉတေလူႉ- ႁၢႆႉႁႅင်း။ ၵွပ်ႈၼႆ- သႆႊယႃႊၼႆႊ ထွင်ၶမ်းတီႈမၢၵ်ႇႁိၼ်ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်တၼ်ႊၼၼ်ႉ ပေႃးဢဝ်ပိူင်မၼ်းတႄႉတႄႉၸိုင် တၵ်းတေလႆႈမီး လုၵ်းထွင်ၼမ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ယဝ်ႉၸင်ႇပွႆႇၼမ်ႉၼၼ်ႉ လူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးတူၺ်းတၢင်းႁၢင်ႈလၢဝ်ထဵမ်း (Satellite Image)ၸိုင် မိူင်ၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ မီးလုၵ်းၼမ်ႉသေးၶမ်းဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇမီးလုၵ်း/ၼွင် ဢၼ်တေထတ်းပႅတ်ႈၵွင်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်ၸွမ်းတႄႉတႄႉ။ ပေႃးတူၺ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီးမိူင်ၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ဢၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်သုတ်း ၼႂ်းႁူဝ်ၼပ်ႉ 20 ပီမႃးၼႆႉ။ လႄႈ သိုၵ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ လႃးႁူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ- ၵူၼ်းသိုၵ်းယိပ်းၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸေးမိုဝ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်မိူင်ၶမ်း (ၶႅပ်းႁၢင်ႈ Shan State Farmers Network) တူဝ်ယၢင်ႇ – မိူင်ၶမ်း ၶျႃႊတရီႊ မိူင်းထႆး- ၸႂ်ႉပိုၼ်ႉတီႈဝႆႉ 3700 ႁႆႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉၸႂ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ 1400 ႁႆႈသေ ႁဵတ်းဝႆႉမေႃႇၵဵပ်းၼမ်ႉလၢင်ႉ ထွင်ၶမ်း ဢၼ်မီးပႃးထၢတ်ႈ သႆႊယႃႊၼႆႊ။ တေႃႈ မေႃႇလၢင်ႈသၢၼ်ၶေႊမီႊ ယႂ်ႇထၢၼ်ႇၼႆႉ ယင်းမီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၼမ်ႉထၢတ်ႈၶေႊမီႊၼႂ်းမေႃႇၼၼ်ႉ ၸိုမ်းဢွၵ်ႇမႃးလႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းမိူင်း ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လိူင်ႈပဵၼ်လၢဝ်းၵၼ် ၶိုၼ်ႈလုမ်းၶိုၼ်ႈသၢၼ်၊ ထိုင်တီႈလုမ်းတြႃးသင်ႇမိူင်ၶမ်း ၶျႃႊတရီႊၵိုတ်းၵၼ်ၶုတ်းၶမ်း 6 ပီ။ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မိူင်းဢၼ်တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၸႂ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃႊၼႆႊ မီးယူႇ 4 မိူင်း။ ပဵၼ်မိူင်း ၵျႃႊမၼီႊ၊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၶျႅၵ်ႊ၊ မိူင်းႁင်ႊၵေႊရီႊ လႄႈ မိူင်း ၶွတ်ႉသ်တိူဝ်ႊရီႊၵႃႊ ။ မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်း ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊလႄႈမိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ တႄႉ ဢမ်ႇႁၢမ်ႈတင်းၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ မၢင်ၸႄႈမိူင်း ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈႁၢမ်ႈလွင်ႈၸႂ်ႉ သႆႊယႃႊၼႆႊ ဝႆႉ။ မိူင်းၶႄႇၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းတႄႉ ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ၵႅၼ်ႇၶႅင် တႃႇႁၢမ်ႈႁႄႉလွင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း၊ တႃႇႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ယူႇသေတႃႉ- မိူင်း ဢႅပ်ႉၾရိၵႃႊလႄႈမိူင်းဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃႊ တီႈဢၼ် ၶဝ်ၵႂႃႇၶုတ်းၶမ်းၼမ်သုတ်း ၼၼ်ႉတႄႉ ၺႃးၸဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢဝ်လိူင်ႈ (ၸွႆးတြႃး) ဢမု ၶၻီႊ တေႃႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် – ၼႂ်းႁူဝ်ၶေႃႈ ယႃႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉမိူင်းၸဝ်ႈပိူၼ်ႈလူႉလႅဝ် ၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတႄႉ ၸၢဝ်းၶႄႇ ယႃႉသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးမၢႆမီႈပၵ်းပိူင် ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ႁၢမ်ႈႁႄႉလႄႈဢဝ်လိူင်ႈတေႃႇ ၸၢဝ်းၶႄႇ သင်သေမဵဝ်း။ ပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇမီး မေႃႇထွင်သၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃးၼႆႊ မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ပဵၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်မီးႁႅင်းသုတ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီ ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သိုၵ်းဝႃႉယဝ်ႉ ယင်းမီး သိုၵ်းလႃးႁူႇ ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် ၶွင်ၸုမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၼၼ်ႉမီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ထႅင်ႈ 8 ၸုမ်း တူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈတီႈ။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၼင်ႇၼႆ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ၊ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ (လမ်းတိုၼ်း) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိၵ်ႇပႃးတင်း ၸုမ်းၸိူဝ်း ၶႂ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၶႂ်ႈႁူႉၶေႃႈမုလ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵႃႈလႆႈဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈတီႈ လၢဝ်ထဵမ်း မႃးၵိုၵ်းၸွမ်းၶေႃႈမုလ်းတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼေ ၼၼ်ႉၵူၺ်း ပဵၼ်လၢႆးတၢင်း ဢၼ်ၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ်ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈ။ ပေႃးတူၺ်းၶႅပ်းႁၢင်ႈ တီႈလၢဝ်ထဵမ်း ၸိုင် မိူင်ၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉႁၼ်မီး မေႃႇ လၢင်ႉ သၢၼ်ၶေႊမီႊသႆႊယႃႊၼႆႊ ႁိုဝ် မေႃႇၽဵဝ်ႈယုၵ်းယၵ်း ဢၼ်ၵူဝ်ႈသၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃႊၼႆႊ သေတီႈ။ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်တင်း မိူင်ၶမ်း ၶျႃႊတရီႊမိူင်းထႆး။ ပိူင်ႈၵၼ်တင်းမိူင်ၶမ်းတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ၊ မိူင်ၶမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းမၢႆမီႈႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၼင်ႇတၢင်ႇမိူင်း။ ၵွပ်ႈၼႆပေႃးတူၺ်းတၢင်းလၢဝ်ထဵမ်း (Satellite / Google Map) ၸိုင် မေႃႇၼမ်ႉလၢႆႇ ၼမ်ႉၼဝ်ႈ တီႈမိူင်ၶမ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢၼ်မီးၸွမ်း သၢပ်ႇၼမ်ႉသၢႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယူႇႁၢင်ႇၵႆၵၼ်တင်း ၼမ်ႉသၢႆ သေဢိတ်ႊ။ မၢင်တီႈ ႁၢင်ႇၵႆတင်းၾင်ႇၼမ်ႉသၢႆမွၵ်ႈ 10 မီႊတႃႊ ၼႆႉၵူၺ်း။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၼမ်ႉသၢႆၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလႆလတ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း။ ၵွၼ်ႇတေၵႂႃႇၶဝ်ႈၼမ်ႉၶွင်ၼၼ်ႉ လႆလတ်းမိူင်းထႆးပႃး ၊ ၵူၼ်းမိူင်းထႆးဢဝ်မႃးၸႂ်ႉမႃးၵိၼ်။ ပွင်ႇဝႃႈ ၼမ်ႉသၢႆၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉ ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ၵူၺ်း။ မၼ်းပဵၼ်ၶွင်ၵူႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉလၢင်ႉၶမ်းသေးၶမ်း ဢၼ်ပႃးထၢတ်ႈ သႆႊယႃႊၼႆႊ ၼႆႉသမ်ႉ တႃႇလၢင်ႉသႆႊယႃႊၼႆႊ ဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈၸႂ်ႉထၢတ်ႈ ၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁႆႊတရူဝ်ႊၵျိၼ်ႊပိူဝ်ႊဢွၵ်ႊသႆႊ၊ သႃႊလ်ၾိူဝ်ႊၻႆႊ ဢွၵ်ႊသႆႊ၊ သူဝ်ႊတီႊယမ်ႊႁၢႆႊပူဝ်ႊၶရေႃႊရၢႆႉ ႁိုဝ် ၶႄႊလ်သီႊယမ်ႉ ႁၢႆႊပိူဝ်ႊၶရေႃႊရၢႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လေႃးသႂ်ႇ မၵ်းဝႆႉလၢႆဝူင်ႈ၊ ထၢတ်ႈသႆႊယႃႊၼႆႊ ၸင်ႇၸၢင်ႁၢႆသေ ၼမ်ႉဢၼ်ၶင်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸၢင်ႈ ပွႆႇလူင်းၼႂ်းႁူၺ်ႈၼႂ်းႁွင်ႈလႆႈ၊ ၸင်ႇတေလွတ်ႈၽေးတေႃႇတူဝ်သတ်းတတ်းမႅင်း ဝူဝ်းၵႂၢႆး လႄႈၵူၼ်း။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈလၢဝ်ထဵမ်းယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးမေႃႇၵဵပ်းၽဵဝ်ႈထၢတ်ႈၵွင်ႉသင် ၼႂ်းမိူင်ၶမ်းသေမိူင် “သင်ဝႃႈဢမ်ႇလႆႈ ထွင်ထတ်း သၢၼ်သႆႊယႃႊၼႆႊ ၸိုင် – ႁိုင်လၢႆပီၸင်ႇ ထၢတ်ႈမၼ်းတေၸၢင်ႁၢႆ ၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်း” ပေႃးဢမ်ႇထွင် ဢမ်ႇလၢင်ႉၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ၼမ်ႉတူႇၼမ်ႉၼဝ်ႈ ၵၢၵ်ႇႁႄႈ ဢၼ်ပႃးသၢၼ်သႆႊယႃးၼႆႊၼႆႉ ၼႆၸိုင် ၸၢင်ႈႁိုင်လႆႈထိုင် သိပ်းပီယၢဝ်း သၢဝ်းပီႁိုင်ယူႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ မေႃႇၼမ်ႉတူႇၼမ်ႉသေးၶမ်း ၸွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉမႄႈသၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တၵ်းတေ ၶင်တူႇၶင်ၼဝ်ႈသေပွႆႇဝႆႉ ႁူၵ်ႉႁၢမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ယႃႇဢမ်ႇယႃႇ လိုၼ်းလၢႆးဝၢႆးမႃး ၸၢင်ႈၵူၼ်ႇလူင်းၼႂ်းၼမ်ႉသၢႆၵမ်းသိုဝ်ႈပႅတ်ႈႁေလူးၵွၼ်ႇၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ။ ၼမ်ႉသၢႆၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပွတ်းပွတ်းၵူၺ်း။ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉဢၼ်လုၵ်ႉမိူင်းတႆး လႆလတ်းမိူင်းထႆး မိူင်းလၢဝ်း သေလႆၶဝ်ႈၼမ်ႉၶွင်၊ သိုပ်ႇလႆလူင်းၵႂႃႇမိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊလႄႈ ဝႅတ်ႉၼၢမ်ႊ ။တေမီးၽေးတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵမ်းသိုဝ်ႈတေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း 70 လၢၼ်ႉပၢႆ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉ ။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ႁၢႆၵႂႃႇၼႂ်းၽႅၼ်ႇတီႈလုမ်ႈၾႃႉ ၸၢႆးဢူး ဢႃယု 35 ပီ ၵူၼ်းတႃႈလိူဝ်ႇမိူင်းလဵၼ်း ဢၼ်ထူပ်းၽေးမိူင်ၶုတ်းၶမ်းၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆႉ ၵၢမ်ႇလီ ယင်းတိုၵ်ႉ မီးႁိူၼ်းတီႈယူႇတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႃႇၼႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉၼႆႉ ၵၢမ်ႇႁၢႆႉလိူဝ်မၼ်းၸၢႆး။ ထူပ်းၽေးမိူင်ၶမ်းသေလႄႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢႆးသူမ် ဢႃယု 55 ပီ ၺႃးလိုပ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသၢဝ်းပီပၢႆပူၼ်ႉမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈတႄႇ မႃးၶုတ်းၶမ်း။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ ၸၢတ်ႈၼႆႉလႅပ်ႈတေဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇႁိူၼ်းၼွၼ်းမၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ႁၢႆၵႂႃႇၼႂ်းၽႅၼ်ႇတီႈ(ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်/ Google Map ) လုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉလူး။ Photo:SSFN- ၼမ်ႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈမိူင်ၶမ်းလႆလူင်းမႃးၸူးဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ၸဵမ် ပၢၼ်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈပုၼ်ႉမႃးတေႃႇထိုင်မီးလွင်ႈၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးပႃႇမႆႉ ထုင်ႉၼႃး မႄႈၼမ်ႉ- ၶဵဝ်ၸမ်ႉၼမ်ႉလိူင်ႇ ႁၢင်ႈလီၸိုမ်ႉယမ်း ပဵၼ်တီႈလီယူႇ လီသဝ်း တႄႉတႄႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးတူၺ်းတၢင်း Google Map ၸိုင် ယဵၼ်းပဵၼ်မိူင်ၶမ်း လွၵ်ႈလွၵ်ႈ လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉလူင်ၵႂႃႇတၢင်းထုင်ႉတၢင်းဝဵင်း။ ယၢဝ်းလူင်းၵႂႃႇၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉသၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊ။ “ပီ 2001 ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉၶဝ်ႈမႃးသေ မႃးသင်ႇႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈမူတ်းမူတ်း။ ၶဝ်ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉသင်၊ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈတေႁဵတ်းသင် ၊ ၶဝ်ၵူၺ်းလၢတ်ႈႁႂ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၼႆၵူၺ်း ။ ၶႂ်ႈၵႂႃႇယူႇတီႈလႂ် ၵေႃႈလႆႈတီႈဢမ်ႇၸႂ်ႈဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ။ ” – ၸၢႆးသူမ်ၶႆႈၼေၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမႃးသင်ႇယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလိူဝ်ႇ လင်ၶႃးႁိူၼ်း 80 ပၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်ၼႅတ်ႈတေႃႉၶူဝ်းၵဵပ်းၶူဝ်းသေ ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ တိုၵ်ႉလႆႈယူႇသဝ်းဝႆႉ တီႈပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေး ၸွမ်းသၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး။ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းတူၵ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈ တႃႇတေပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း။ “မိူဝ်ႈၺႃးသင်ႇႁႂ်ႈၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပူႇၵၢင်ႉပူႇၵႄႇၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ဢုပ်ႇယွၼ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈလႆႈသိုပ်ႇယူႇ ၼႆယူႇဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈပၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ မၼ်းၸၢႆးၺႃးသိုၵ်းဝႃႉၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇ ပေႃႉထုပ်ႉထိုင်တၢႆလူးၵွၼ်ႇဢေႃႈ ” – ၸၢႆးသူမ် လၵ်ႉသွပ်ႉသႅပ်ႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼင်ႇၼႆလႄႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းဢႃႈပၢၵ်ႇ လၢ တ်ႈထၢမ်သင်။ ၸင်ႇဝႃႈ တီႈယူႇ မူႇဝၢၼ်ႈၶဝ် ဢၼ်ယူႇၵၼ်မႃး လၢႆၸူဝ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉ ႁၢႆဢွၵ်ႇၽႅၼ်ႇတီႈၵႂႃႇပႅတ်ႈယဵၼ်ယဵၼ် – ၸိူင်ႉၼၼ်။ သၢပ်ႇၼမ်ႉၶွင် လႄႈၽေးႁၢႆႉလူင် တဵတ်ႇယဵၼ် မိူင်ႁႄႈမိူင်ၶမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မီးၽေးတေႃႇၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူၺ်ႈၵၢၼ် ယိုတ်းတီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၺ်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ပိူင်သၢင်ႈသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ (မိူၼ်ၵၼ်တင်း တၢင်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်)။ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉ 4 သၢႆ။ ၼမ်ႉသၢႆ၊ ၼမ်ႉၵူၵ်း၊ ၼမ်ႉႁူၵ်းလႄႈၼမ်ႉၶွင်။ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉသၢႆလႄႈၼမ်ႉၶွင် ထုင်ႉသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းၼႆႉၵူၺ်း မိူင်ၶမ်းဢမ်ႇယွမ်း 10 တီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇမေႃႇၶမ်း ဢၼ်မႃးဢဝ်တီႈယူႇတႅၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးသူမ်ၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉမႄႈသၢႆတင်းသွင်ၾင်ႇ။ ပေႃးတူၺ်းတၢင်း လၢဝ်ထဵမ်းၼႆ တေလႆႈႁၼ် မေႃႇၼမ်ႉသေးၶမ်း လူၺ်ႈသၢၼ်သႆႊယႃႊၼႆႊ ၶဝ်ၵႂၢင်ႈမွၵ်ႈ 15 ႁႆႈ။ ယူႇႁၢင်ႇၵၼ်တင်း ၾင်ႇၼမ်ႉသၢႆမွၵ်ႈ 200 မီႊတႃႊ။ ဢၼ်ႇမီးမေႃႇၼမ်ႉထွင်လၢင်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊသႆႊယႃႊၼႆႊ။ တီႈဢမ်ႇပေႃးယၢမ်ၵႆၵၼ်တင်းသၢၼ်ႈၸၢႆးသူမ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးဝၢၼ်ႈမႄႈၸွၵ်ႇၼႆထႅင်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ။ တီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼၼ်ႉယိင်ႈၶႅၼ်းၼႃႇ။ တင်ႈသုမ်ႉယူႇသွင်ၾင်ႇၼမ်ႉၵေးဢွၼ်ႇ(ဢၼ်လႆလူင်းသူႇၼမ်ႉသၢႆ) ။တီႈဝၢၼ်ႈမႄႈၸွၵ်ႇၼၼ်ႉ တီႈၶုတ်းၶမ်းတေၵႂၢင်ႈမွၵ်ႈ 150 ႁႆႈ။ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းၼမ်ႉသၢႆမွၵ်ႈ 150 မီႊတႃႊၼႆႉၵူၺ်း။ ၽူႈၸွႆႈ ၶူးမေႃလူင် ပရေႃႊၾႅတ်ႊသိူဝ်ႊ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၶျဵဝ်ႊၶျၢၼ်ႊ လီႊလႃႊသုၵ်ႊသေႊရီႊ ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇ ၵၢၼ်မိူင်ႁႄႈလႄႈ ပီႊထရူဝ်ႊလီႊယမ်ႊ (ၼမ်ႉမၼ်းလိပ်း) (หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมเหมืองแร่และปิโตรเลียม) ၸၼ်ႉ ၸွမ် ၵဵင်းမႂ်ႇ လၢတ်ႈၼႄႈၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈဝႃႈ – ပေႃးတူၺ်းဢဝ်ႁၢင်ႈထၢႆႇ တီႈလၢဝ်ထဵမ်းၵူၺ်းတႄႉ – လွင်ႈလႅင်ႇ ႁႄႈၶမ်းတီႈၼၼ်ႉလႄႈ လွၵ်းလၢႆးထွင်သေးၶမ်းဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းယူႇၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁူႉလႆႈတႅတ်ႈတေႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးတူၺ်းၶႅပ်းႁၢင်ႈတႄႉ ၸၢင်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ – ၵၢၼ်ထွင်ၶမ်း သေးၶမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉတီႈမိူင်လဵဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်လၢင်ႉၼမ်ႉသၢၼ်ၶေႊမီႊထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ – ပေႃးဢမ်ႇလႆႈလၢင်ႉသၢၼ်သႆႊယႃႊၼႆႊ ဢွၵ်ႇထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဢဝ် ႁိၼ်ႁႄႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမိူဝ်းမိူင်းၶႄႇလေႃႇ။ မၼ်းမီးၽေးၼမ်ၼႃႇ။ သင်ၸိူဝ်ႉၽွင်းတၢင်ႇမိူဝ်းၼၼ်ႉ သၢၼ်ၶေႊမီႊၼႂ်းႁိၼ်ႁႄႈဢၼ်ပႆႇလႆႈထွင်ၶမ်းၼၼ်ႉ ၸိုမ်းဢွၵ်ႇလူၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃးၼႆ တေမီးၽေးတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပေႃးမီးလွင်ႈဢဝ်လိူင်ႈမႃးတႄႉတႄႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶဝ် ၸၢင်ႈထိုင်တီႈလူမ်ႉလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶၢမ်းယၢမ်းဢၼ်လီၵူဝ် လွင်ႈၶႄႇၶဝ်မႃးၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးဢူးၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယၢမ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်း ယူႇ ၽွင်းပီ 2015 ။ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၵႂႃႇ ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ။ လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၽႂ်ယူႇလင်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်း သိုပ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၶိုၼ်ႈၼႃႈထႅင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ – တႃႇတေတိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁႂ်ႈလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၽွၼ်းယွၼ်ႈ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉဢၼ်ၶဝ်လႆႈထူပ်းမႃးယွၼ်ႉမိူင်ၶမ်း ၼႆႉမၼ်းတေဢမ်ႇငၢႆႈ ။ တႄႇဢဝ်ပီ 2000 ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်ႁႄႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈၸတ်းၵၢၼ် သႆႊယႃးၼႆႊ၊ တႃႇႁႂ်ႈပၼ်ႁႅင်းဢီး ၸုမ်းၶုတ်းၶမ်း ႁႂ်ႈမေႃဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းသႆႊယႃႊၼႆႊ။ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇ ဢူးၺီႇရင်း Nyi Rang ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ယူႇလၢႆပွၵ်ႈ တႃႇတွင်ႈထၢမ်လွင်ႈဢဝ်ပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ ၵႂႃႇၸႂ်ႉတင်းမိူင်ၶမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉတူင်ႉၼိုင်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉသၢႆၾူၼ်း ၊ ၵပ်းသိုပ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၽေးႁၢႆႉဢမ်ႇမီးၶွပ်ႇလႅၼ် ၶျႆႊယူၼ်ႊ သီႊသမုတ်ႇ ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ ၸေႈတွၼ်ႈ ၵဵင်းႁၢႆး (တိုၵ်ႉႁပ်ႉၼႃႈတီႈ ပုၼ်ႈၽွၼ်းလႆႈပီပၢႆၵူၺ်း။ ) ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈလိၼ်ၵူၼ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉ- ၼမ်ႉလိၼ်ၼမ်ႉၵူမ်ႇ လုၵ်ႉမိူင်းတႆးလႆမႃးၼႂ်းမိူင်းထႆး။ ငဝ်ႈငႃႇၽေးသၽႃႇဝ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵူၼ်ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ လဵပ်ႈႁဵၼ်းႁူႉႁၼ်လွင်ႈၼႆႉမႃးလၢႆပီယဝ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းပုၼ်ႉ။ ယၢမ်ႈၸႅင်ႈလွင်ႈၼႆႉမႃးတီႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ် သွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၶျႆႊယူၼ်ႊလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾင်ႇတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ -ပိုၼ်ႉတီႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၵုမ်းၵမ် – ၵႄႈလိတ်ႈလႄႈႁဵတ်းသင်ဢမ်ႇလႆႈ ၼႆၵူၺ်း ” – ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးမႃးထတ်းသၢင်ႈတူၺ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတီႈတူင်ႉၼိုင်ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်တင်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းသဵင်ႈ။ ၶေႃႈတွပ်ႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးသၢင်ႇထုၵ်ႇၵႃႈႁိုဝ်။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ -ၶျႆႊယူၼ်ႊ သီႊသမုတ်ႊ (ၶႂႃသုတ်း) မိူဝ်ႈၽွင်းၸတ်းၵၢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ လိၼ်ယူတ်ႇႁႅင်းၵိုၵ်းပိုၼ်း ၶႅပ်းႁၢင်ႈ-လုမ်းပွင်ၵၢၼ်ဢိူင်ႇမႄႈသၢႆ ၶျႆႊယူၼ်ႊလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ – တၢင်းမိူင်းထႆးၵေႃႈထတ်းတူၺ်းၼမ်ႉသၢႆတူၺ်းလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ႁၼ်သၢၼ်ၶေႊမီႊလၢႆလၢႆဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးလေႃးဝႆႉတင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ မၼ်းပႆႇမီးၼမ်လူၼ်ႉပူၼ်ႉလိူဝ်တၢင်ႉဢၼ်တတ်းမၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း- ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ(ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ) ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 49 ပီ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “ မၢင်ပွၵ်ႈ ၶႃႈၵေႃႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ထၢတ်ႈၶေႊမီႊၼႂ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ ပူၼ်ႉတၢင်ႉႁေယဝ်ႉယိုင်။ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈမီးၵူၼ်းၸတ်းၵၢၼ်လွင်ႈၼႆႉတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၶျႆႊယူၼ်ႊလၢတ်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းၼမ်ႉသၢႆၼႆႉ သၢၼ်ၶေႊမီႊဢမ်ႇၼမ်ပူၼ်ႉတၢင်ႉသေတႃႉၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းတွင်းမႃးလုမ်းလႃးၼမ်ႉသၢႆၼႆႉၵူႈပီ။ ပီၼိုင်ႈယဝ်ႉပီၼိုင်ႈလႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းၼမ်မႃးတိၵ်းတိၵ်း။ ပီၵၢႆၼႆႉၶႂ်ႈဝႃႈ ၸႂ်ႉငိုၼ်းယွၼ်ႉၼမ်ႉသၢႆၼႆႉ ၼမ်သုတ်းၼႂ်းပိုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းမႆႈပီၼႆႉၵေႃႈ ၶျႆႊယူၼ်ႊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉၵူၼ်းမိူင်းမႄႈသၢႆဝႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလဵၼ်ႈ လုၺ်းၼမ်ႉ ႁိုဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႉၼမ်ႉတီႈမႄႈၼမ်သၢႆ “လူၺ်ႈဢႃၼႃႇတီႈၶႃႈမီး ၶႃႈႁဵတ်းလီသုတ်းလႆႈၵႃႈၼႆႉၵူၺ်း” တွၵ်ႇတႃႇ ထၼၽူၼ်ႊ ၼိမၢၼ်ႊ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉလူင် သုၼ်ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ တီႈဝဵင်းသတွၵ်ႊႁူမ်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ပႃးတင်းမိူင်းထႆး ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပႂ်ႉ တေႃႇထိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်သၢၼ်ၶေႊမီႊၼႂ်းၼမ်ႉ ၼမ်ပူၼ်ႉတၢင်ႉ -ဝႃႈၼႆ။ “လွင်ႈထတ်းတၢင်ႉထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊၼႂ်းၼမ်ႉသုင်ၶိုၼ်ႈၼႆႉ လီႁဵတ်းသေၸိူဝ်ႉသေပိူင်ယဝ်ႉ။ ႁဝ်းယင်းလီတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းယူႇႁၢင်ၼမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႉႁဵတ်းသေလွင်ႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ထၢတ်ႈၶေႊမီႊဢၼ်ႁဝ်းၵႂႃႇထတ်းလႆႈမႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်လၵ်းထၢၼ်သၢၵ်ႈသေယဝ်ႉလူး ဝႃႈၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ်ယဝ်ႉ ၊ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးတေႃႇၵူၼ်းယဝ်ႉၼႆ လၢတ်ႈလႆႈယဝ်ႉလူး ” တွၵ်ႇတႃႇ ထၼၽူၼ်ႊ ၼိမၢၼ်ႊ သပ်းလႅင်းၼင်ႇၼႆ။ ၵမ်ႈၼမ်တေႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၽေးၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉထူမ်ႈၼႆႉလီၵူဝ်လိူဝ် ၽေး သႆႊယႃႊၼႆႊ တီႈမိူင်ၶမ်းတႄႉတႄႉၼႆသေတႃႉ တွၵ်ႇတႃႇ ထၼၽူၼ်ႊ ၼိမၢၼ်ႊ တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ၽေးသႆႊယႃႊၼႆႊ ၼႆႉမၼ်းလၢတ်ႈယႅၵ်ႈၵၼ်တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ငဝ်ႈငႃႇမၼ်းမႃးတီႈလဵဝ်ၵၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ “တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း မိူၼ်ၼမ်ႉသၢႆထူမ်ႈၵမ်းယဝ်ႉမႃးၼႆႉ။ ပေႃးၼမ်ႉသၢႆသုင်ၶိုၼ်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇၵေႃႈ မေႃႇၼမ်ႉ မႄႈၼမ်ႉႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉသၢႆၵေႃႈတိုၼ်းတေသုင်ၶိုၼ်ႈသေလူၼ်ႉၼွင်းဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းယူႇႁၢင်ၼမ်ႉ တေထူပ်းၽေးလူင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ သူဝူၼ်ႉတူၺ်းဢဝ်လႃႈ” ၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ လုမ်ႈၾႃႉလၢမ်းၶၢတ်ႈသေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈ ပဵၼ် လႃႊၼီႊၺႃႊ (လူမ်းမႆႈသုင်ႁႅင်း- ၾႆးမႆႈပႃႇႁႅင်းၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျႃႊ) သေ ၼႂ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊပီၼႆႉ ၾူၼ်တေၸၢင်ႈတူၵ်းႁႅင်းလိူဝ်ဢၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉ- ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ႁၵ်ႉသႃ မႄႈၼမ်ႉၶွင်တႄႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁၼ်ထိုင်သင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼႆႉ ပုတ်ႊသၻီႊ သၼ်ႊတီႊၽိထၵ်ႊ ၽွင်းတၢင်လူင် ၸၢဝ်းထႆး ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ႁၵ်ႉသႃ လုမ်ႈၼမ်ႉၶွင် MRC ၊ ပိူင်လူင်တႃႇႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ႁၵ်ႉသႃလုမ်းလႃးပူၵ်းပွင်မႄႈၼမ်ႉၶွင်ႁႂ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်း။ ဝူင်ႈဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈႁပ်ႉပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶုၼ်ႊပုတ်ႊသၻီႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – လူဝ်ႇလႆႈ ယုၵ်ႉမုၼ်း ၼမ်ႉၵတ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ထတ်းထွင်တူၺ်းထၢတ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶွင်၊ ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉၵတ်ႉ ၵၢၼ်ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း၊ လႄႈၵၢၼ်ထတ်းသၢင်ၼႂ်းၸုမ်း MRC ၊ ႁႂ်ႈပွင်ႇၸႂ်လွင်ႈလိုၵ်ႉလပ်ႉသပ်ႉသွၼ်ႉ လႄႈသၢႆၼမ်ႉ မႄႈၼမ်ႉၶွင်၊ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈ လွင်ႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၼမ်ႉၶွင် တႃႇမိူဝ်းၼႃႈ – ႁႂ်ႈလီလိူဝ်ၵဝ်ႇ- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇယွၼ်းတွင်ႈထၢမ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ သၢၼ် သႆႊယႃးၼႆႊ လေႃးဝႆႉၼႂ်းၼမ်ႉၶွင် ၼၼ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽူႈၼမ်းၼႂ်း MRC တွပ်ႇတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ဝႃႈ – “ ႁဝ်းၶႃႈ ယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ် တီႈသူၸဝ်ႈမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ် ဢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းႁူႉႁၼ်မႃး။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢမ်ႇမီးတၢင်းႁၼ်ထိုင်သင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ” – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး – ဢၼ်ႁၼ်ၽွၼ်းယွၼ်ႈမိူင်ၶမ်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း – ၸုမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးပႅၵ်ႇၸႂ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 10 ပီပၢႆ လႆႈဢဝ်လၢတ်ႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ် (ဢၼ်ပႃးတူဝ်တႅၼ်းၸုမ်း MRC) ၼၼ်ႉလၢႆလၢႆပွၵ်ႈလၢႆလၢႆၵမ်းယူႇ။ ၾၢႆႇၶဝ်ၸဝ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇပၼ်သင်သေပွၵ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ လွႆၶမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ၼိူဝ်လွႆၶမ်း တီႈဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇၸၢႆးဢူးၼၼ်ႉ မိူင်ၶမ်းမီး 20 မိူင်ပၢႆ ။ ပိုၼ်ႉတီႈၼိူဝ်လွႆ မိုၼ်ႇႁႆႈပၢႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႂႃႇၶုတ်းၶမ်းဝႆႉ ပေႃးထၢၼ်ႇၽိဝ်ၼႃႈလိူၼ် ( Moon Surface) ယဝ်ႉ သမ်ႉပေႃးလွၵ်ႈပေႃးလၢၼ်ႉၵႂႃႇမူတ်း။ တၢင်းၵႂၢင်ႈၼႃႈလိၼ်လွႆဢၼ်ၶဝ်ယႃႉဝႆႉၼၼ်ႉ သမ်ႉပေႃးၶႂ်ႈၵႂၢင်ႈပဵၼ် တူဝ်ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း (ဝဵင်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး) ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းလွႆၶမ်း ၼႆႉမွၵ်ႈ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ယဝ်ႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈ ၶုတ်းၶမ်းတီႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ(ႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ႁၢင်ႈတၢင်းလၢဝ်ထဵမ်း (လိုၼ်းသုတ်း) မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉၵေႃႈ တီႈၼိူဝ်လွႆၶမ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇႁၼ်မေႃႇၼမ်ႉလၢင်ႉထၢတ်ႈသၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃႊၼႆႊ လႃးလႃး။ တၢင်းတီႈ -တၢင်းတႂ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉ မီးမႄႈၼမ်ႉၵေးလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၵေးၼိုင်ႈ လႆလူင်းၸူးၼမ်ႉၶွင် ။ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်တႃႇလွင်ႈပူင်ႇသႂ်ၼႂ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶူဝ်းသၽႃႇဝ (EITI) ၸုမ်းၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈ ဢၼ်မီး လုၵ်ႈၸုမ်း 140 ပၢႆ (ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၶွမ်ႊပၼီႊလႄႈၸုမ်း ၵူၼ်းမိူင်း) ၼၼ်ႉတႄႉ ၸင်ႇႁႃထွၼ်ၸိုဝ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29/02/2024 ၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈၶဝ်ထွၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – “ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ မိူင်းမၢၼ်ႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၸွမ်းလၵ်းပိူင် EITI လႆႈ။ ပႃးတင်းလွင်ႈတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးဢၼ်မီးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇသုမ်းလႄႈ လွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶေႃႈမုလ်း” – ဝႃႈၼႆ။ ၽေးဢၼ်မႃးတဵတ်ႇတဵတ်ႇယဵၼ်ယဵၼ်လႄႈႁၢႆႉႁႅင်း ပေႃးတူၺ်းၼႆ မိူင်ၶမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းယူႇတိၵ်းတိၵ်း -လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵုမ်းၽေးသၢၼ်ၶေႊမီႊ သႆႊယႃႊၼႆႊ – ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပဵၼ်ၽေးတေႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇႁၢင်ၼမ်ႉမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ပေႃးဢမ်ႇမီး လွင်ႈၵုမ်းတူၺ်း ႁႄႉၵင်ႈ လူၺ်ႈႁႅင်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ႁႅင်းဢီးလၢႆလၢႆမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၸိုင် ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႈသိပ်းလၢၼ်ႉၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉၶွင် တေထူပ်းၽေး ဢၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဢမ်ႇထိုင်လႆႈၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးလင်မီးၽေးယဵၼ်လႄႈႁၢႆႉႁႅင်းလူင်ယွၼ်ႉယႃႉၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်ၼႆႉမႃးလၢႆသိပ်းပီ – တႃႉလီၶႆႈထၢမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းလၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉၶွင်လႄႈ မႄႈၼမ်ႉႁိမ်းႁွမ်းပၢင်ယႃႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၼၼ်ႉဝႃႈ – “ သူၸဝ်ႈၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင် ၼိူဝ်ပိူင်ပဵၼ်ၵၢၼ်ယႃႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးပၵ်းပိူင်၊ ဢမ်ႇမီးၶိုဝ်ႇမီးပေ သေ- တိုၵ်ႉတေသိုပ်ႇလၢမ်းၽႄႈၵႂႃႇၸူးသၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ” ၼႆလႃႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇၸၢႆးဢူး ၶဝ်တႄႉ ၸဵပ်းၸႂ်တေႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးယႃႉမႃးၵဝ်းယူႇၵေႃႈ ၵႃႈတေလႆႈယူႇၸွမ်း လွႆၶမ်းဢၼ်ၶဝ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်လွႆဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ်တႃႇၶဝ်၊ လႄႈ မႄႈၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်ၶဝ်လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၸႂ်ယႂ်ႇမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇတၢင်းႁၢင်ၼမ်ႉမႄႈယႂ်ႇၵေးလူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ယင်းပႆႇႁပ်ႉႁူႉလွင်ႈၽေးယႂ်ႇၽေးလူင် ဢၼ်လူင်းမႃးၸူးၶဝ်ယူႇလွႆးလွႆး ၼၼ်ႉလႆႈ ။ ———-000000————— မၢႆတွင်း – ၸိုဝ်ႈသဵင်ဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်း၊ ပိုၼ်ႉတီႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း၊ တၢင်းၵႂၢင်ႈမိူင်ၶမ်းလႄႈ တၢင်းသုင်ႁိူၼ်းတိူၵ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢၼ်ပႃးၼႂ်းပွင်ႈၵႂၢမ်းၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ လႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈသဵင်ဝႆႉၽွင်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ ပွင်ႈၵႂၢမ်းလၢႆးငၢၼ်းၽိုၼ်ၼႆႉ ၽူႈတႅမ်ႈပဵၼ် ၵၼ်ႊၼိၵႃႊ ၽဵတ်ႊၵႅဝ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉတၢင်းၽႃႇသႃႇဢိင်းၵလဵတ်ႈသေ ထိမ်းႁဝ်းၶႃႈ ၶတ်းၸႂ်ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇဝႆႉၾၢႆႇတႆး ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်း- ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႄႈ ၸုမ်း မႄႈၶွင်ဢၢႆႊ Mekong Eye သေႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး – Internews’ Earth Journalism Network ၵမ်ႉထႅမ်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ | ['Featured', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-28T18:00:00 | https://shannews.org/archives/66299 | ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေၶဵင်ႈၶႅင်လွင်ႈၸႂ်ႉဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းသေ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းမၢႆမီႈ | ၵူၼ်းၸိူဝ်းယိပ်းဝႂ်ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းသေ ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်ၼမ်မႃးလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တေထတ်းထွင်ၶိုၼ်းသေ မႄးၶဵင်ႈပၵ်းပိူင်ဝီႊသႃႊၵႂႃႇၼႆ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်လုၵ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈမႃးႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆး ဝႆႉၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၺႃးၸွမ်းၸၢၵ်ႇလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႂ်းၵၢၼ် ႁဵၼ်း။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ယွၼ်ႇယၢၼ်းပၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼိမ်ဢမ်ႇသဝ်းသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ၶၢတ်ႇတိုဝ်ႉတၢင်း ဢမ်ႇလႆႈႁဵၼ်း ဢမ်ႇလႆႈသွၼ်လိၵ်ႈလီလီ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းဢွၵ်ႇ လၢႆးၵႄႈလိတ်ႈၽႂ် မၼ်းသေ ၶဝ်ႈႁဵၼ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး။ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈယူႇထင်ၼမ်လႄႈ ပၼ်ႁႃၵေႃႈမီးမႃးလၢႆလွင်ႈ။ ၸိူဝ်းယိုၼ်ႈတၢင်ႇယွၼ်းဢဝ်ဝႂ်ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်း ED VISA သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်ၵေႃႈမီးမႃး။ ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်မီးဝႆႉတႄႉ သင်ဝႃႈတွၵ်ႇၸုမ်ႈၼိုင်ႈၵမ်း ဢႃယုမီးထိုင် 1 ပီ ၊ ၶၢဝ်း တၢင်း 90 ဝၼ်းၼႆႉ တေလႆႈႁၢႆးငၢၼ်းတူဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼိုင်ႈပွၵ်ႈတီႈလုမ်းတေႃႊမေႃႊ ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းၶဝ်ႈမိူင်း။ – ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်း မၢင်ၸိူဝ်း ယိုၼ်ႈတၢင်ႇလႆႈဝႆႉဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းသေတႃႉ သမ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းႁႅင်းၵၢၼ်တဵမ်တူဝ်လႄႈ ၸင်ႇမီးပၼ်ႁႃဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းမႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႄႉတႄႉ ဢၼ်ယိပ်းဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီးငိုၼ်းတႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃငိုၼ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း Part time ၵူၺ်းတႄႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ထုၵ်ႇလီဝဵၼ်ႉပၼ်ယူႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းၼင်ႇၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သင်ၸိူဝ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ဢမ်ႇဝဵၼ်ႉပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႄႉတႄႉၼၼ်ႉၸိုင် ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းမႃးႁႃႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးမိူင်းထႆး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉတႄႉၼႆ – တွၵ်ႊ တိူဝ်ႊသူႇထီႊရႃႊ ၶၼထမ်ႊ ၾၢႆႇပၢႆးသၢႆႊတူင်ႇၵူၼ်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ရၢတ်ႉၶျၽတ်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “လွင်ႈၶဝ်ဢဝ်ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းသေ ယူႇမိူင်းထႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇ ၸွမ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၼႆတႄႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းတႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ဢေႃႈ။ တႃႇၵႂႃႇတေႃႇ ဢႃယုဝတ်းဝႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် တေမီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်မႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမိူင်းထႆးၼႆႉ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းမီးတိုဝ်ႉတၢင်းႁဵၼ်းလိၵ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ – ၶိုင်ဝႆႉပၼ်ၵၢၼ် ႁဵၼ်း ၶၢဝ်းယၢဝ်းလႄႈၶၢဝ်းပွတ်း။ ဢိင်ၼိူဝ်ၸၼ်ႉၸွမ်လႄႈ ၽႃသႃႁဵၼ်းၽႂ်မၼ်းသေ ဝီႊသႃႊ တႃႇ ယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ မီးလွင်ႈပိူင်ႈၵၼ်။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၵႂႃႇ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈတီႈမိူင်းၵျပၼ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၵမ်ႈၼမ် ႁႃလၢႆးတၢင်း ႁဵတ်းၵၢၼ် Part time ၵၼ်ပႃးၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈၵေႃႉ။ မိူင်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထိုင်တီႈ မီးတၢင်းၽိတ်းယႂ်ႇလူင်။ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ထတ်းထွင်တူၺ်းသေ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႄႉတႄႉ ႁႂ်ႈတူၺ်းထိုင်ပၼ်ၽွင်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းထႆး။ သင်ဝႃႈ ၶဵင်ႈၶႅင်လွင်ႈပၵ်းပိူင်ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းႁႅင်းၼႃႇၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတေယူႇယၢပ်ႇသေ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ႁဵၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ တေၶၢတ်ႇၵၼ်မူတ်းယဝ်ႉၼႆ – ၵူၼ်းၸၢႆးၼုမ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မႄႈၾႃႉလူင် လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈဝီႊသႃႊၼႆႉ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႈ ပိူၼ်ႈၵမ်းၵမ်းပၼ်ၾၢင်ႉယူႇ။ ၵမ်းၵမ်းမီးလွင်ႈလႆႈ ၵႄႈလိတ်ႈ လွင်ႈဝီႊသႃႊၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်း ယူႇၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ဝီႊသႃႊၼၼ်ႉတႄႉ တႄႉ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသင်။ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႈ မီးၽူႈပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ႁပ်ႉႁွင်းပၼ်ယူႇ လူး။ ယွၼ်ႉမီးၸၼ်ႉၸွမ်မၢင်ဢၼ် တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းဝီႊသႃႊသေ ၶၢႆပၼ်ပိူၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇမီးပၼ်ႁႃၸိူင်ႉ ၼႆမႃး။ တီႈတႄႉမၼ်း ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႈ တေလႆႈမီးၸွမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵူၺ်းလူးၼေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵႃႈၶၼ်ၵုၼ်ႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ/ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၵႃႈယႂ်ႇၵႃႈပႅင်းၵူႈယၢင်ႇၵူႈဢၼ်။ တႃႇယူႇလွတ်ႈ လႆႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမၢင်ၸိူဝ်း ၵႃႈလႆႈႁႃၵၢၼ်ႁဵတ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းသေ ထိုင်တီႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉပႃး ဢမ်ႇလႆႈတႄႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းပဵၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း တေယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႄႉ တႄႉၼင်ႇၵဝ်ႇၼႆ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၵဵင်းမႆႇၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၼ်ႁႃဝီႊသႃႊၼႆႉသေ ၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး တေႁူမ်ႈၵၼ်လၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ၶိုၼ်းမူၼ်ႉ မႄးထတ်းထွင်။ တေတမ်းဝၢင်းပၵ်းပိူင်သေဢမ်ႇၵႃး တေႁဵတ်းပႃးပိူင် MOU သေ မိူင်းၼိုင်ႈလႄႈ မိူင်းၼိုင်ႈ တေၶိုၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇလွင်ႈဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းလႄႈ ဝီႊသႃႊၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး The Nation Thailand လႄႈ Thai Enquirer ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/03/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူၵ်ႈသုင်ၼႂ်းဝဵင်းလူင်မိူင်းၵွၵ်ႇ (ၵုင်းထဵပ်ႈ) ဢၼ်တိုၵ်ႉသၢင်ႈမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်ႇပင်းသေ ႁႅင်းၵၢၼ်လူႉတၢႆၼမ်။ ဝၢႆးသေၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ထႆးၵူတ်ႇထတ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ပႃးႁႅင်းၵၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ယိပ်းဝႂ်ဝီႊသႃႊလုၵ်ႈႁဵၼ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉၵေႃႈမီး လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-04-28T17:00:00 | https://shannews.org/archives/66293 | ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Liverpool ၸူပ်းလႆႈၵွၼ်သူး Premier League | ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် လီပႃႇပူး Liverpool ပေႉၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် တေႃႇတိၼ်ႁႅမ် ႁေႃႊသပႃး Tottenham Hotspur သေ ၸူပ်းလႆႈၵႂႃႇၵွၼ်သူး ပရီႊမီႊယႃႊလဵၵ်ႊ Premier League တႃႇၶၢဝ်းလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် ပီ 2024 – 2025 ၼႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 27/04/2025 ၵၢင်ၶမ်ႈ ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Liverpool တင်း Tottenham Hotspur ၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ် တီႈဝၢင်းႁိူၼ်းၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Liverpool ၼႂ်းမိူင်း England ။ တီႈပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ Liverpool သႂၢင်းၶဝ်ႈလႆႈ 5 ၵူဝ်းသေ ပေႉၵႂႃႇ ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Tottenham Hotspur သမ်ႉသႂၢင်းၶဝ်ႈလႆႈ 1 ၵူဝ်း ဝႃႈၼႆ။ တီႈၶပ်ႉမၢႆ ပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် Premier League ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ မိူင်း England ၼႆႉ တႃႇတေ ၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ် ၵိုတ်းထႅင်ႈ 4 ပၢင်သေတႃႉ ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Liverpool လႆႈဝၢၵ်ႈ 82 ဝၢၵ်ႈသေ ၼမ်လိူဝ် ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Arsenal ဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈ ၸၼ်ႉထီႉသွင်ၼၼ်ႉ 15 ဝၢၵ်ႈယဝ်ႉ ၸူပ်းလႆႈၵႂႃႇၵွၼ်သူး ၵွၼ်ႇ ၶပ်းမၢႆပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉမၵ်ႇၼင် ပႆႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢႃႇၼႄႇသလေႃႉ Arne Slot ၵေႃႉမႃးၸတ်းၵၢၼ် ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Liverpool ပီဢွၼ်တၢင်း သုတ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸူပ်းလႆႈၵႂႃႇၵွၼ်သူး ၵမ်းႁႅၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပိုၼ်း England Premier League ၼႆႉ မႃးၸတ်းၵၢၼ် ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင်သေ ၸူပ်းလႆႈၵႂႃႇၵွၼ် သူး ပီၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မီးဝႆႉ 5 ၵေႃႉၵူၺ်း။ မေႃႇရိၼ်ႇႁူဝ်ႇ ၵေႃႉထီႉၼိုင်ႈ၊ ဢႅၼ်ႇသႄႇလေႃႇတီႇ ၵေႃႉ ထီႉသွင်၊ ပႄႇလီၵရီၼီႇ ၵေႃႉထီႉသၢမ်၊ ၵုၼ်ႇတီႇ ၵေႃႉထီႉသီႇလႄႈ ဢႃႇၼႄႇသလေႃႉ ပဵၼ်မႃးၵေႃႉထီႉ ႁႃႈ။ မိူၼ်ၼႆ တီႈပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉ ႁိမ်ၵွၼ်သူး ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း သပဵင်ႇၼႆႉ ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် ပႃႇသီႇလူဝ်ႇၼႃႇ Barcelona ပေႉၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် ရီးရႄႊ မႅတ်ႉတရိတ်ႉ Real Madrid သေ ၸူပ်းလႆႈၵႂႃႇၵွၼ်သူး ထူၼ်ႈၵမ်း 32 ဝႃႈၼႆ။ – ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Barcelona ပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉ ႁိမ်ၵွၼ်သူး ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း သပဵင်ႇၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26 (ဝၼ်းသဝ်) ယၢမ်း ၵၢင်ၶမ်ႈ။ တီႈပၢင်ၶႅင်ႇပိတ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Barcelona သႂၢင်းၶဝ်ႈလႆႈ 3 ၵူဝ်းသေပေႉၵႂႃႇ ၸုမ်းမၢၵ်ႇၼင် Real Madrid ဢၼ်သႂၢင်းၶဝ်ႈလႆႈ 2 ၵူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Eleven Media Group | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်လဵၼ်ႈႁႅင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-04-28T16:31:58 | https://shannews.org/archives/66286 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸိုၵ်းၵိၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်းယႆ ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်ပျႃး | ဝၢႆးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇတီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇယွႆႈ တီႈဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢင်းပွင်ႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ၸိုၵ်းၵိၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇတၼ်းသၢႆႈၼီႈ တင်းမူတ်းမွၵ်ႈ 10 ႁၢၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/04/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢၼ်ပႂ်ႉၵဵတ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မူဝ် ၼႂ်းဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ၸိုၵ်းၵိၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင် တင်းမူတ်း 7 ႁၢၼ်ႉ ၼိုင်ႈႁၢၼ်ႉလႂ် ၸိုၵ်းၵိၼ်ဝႆႉ 2-3 သႅၼ်ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းယႆ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ ယွၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၵူၼ်းတေႃႇ ၵူၼ်း ဢီးလူၼိူဝ်ၵၼ်ၼႆသေ ပၼ်ၵူႈႁိမ်ၵိၼ်ဢိတ်းဢွတ်းဢေႃႈ။ ၼီႈဢၼ် သိုၵ်းၶဝ် ၸိုၵ်းၵိၼ်ဝႆႉတႄႉ မၢင်ႁၢၼ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇၼီႈဝႆႉ သႅၼ်ပၢႆ၊ မၢင်ႁၢၼ်ႉ 2 သႅၼ်ပၢႆ၊ မၢင်ႁၢၼ်ႉ 3 သႅၼ်ပၢႆ ယဝ်ႉၵေႃႈ ငိုၼ်းၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ တင်းမူတ်း 7 ႁၢၼ်ႉဢေႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ထုၵ်ႇၼီႈဝႆႉၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် တၢင်းၼိူဝ်တႄႉ တေပႆႇလႅပ်ႈႁူႉၸွမ်းလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈယႂ်ႇ တၢင်းၼိူဝ်ၶဝ် လႆႈႁူႉၸွမ်းလွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ၼႆႉသေ လၢတ်ႈပၼ်လုၵ်ႈၼွင်ႉၶဝ်ႁႂ်ႈမႃးသၢႆႈၶိုၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ပၢႆသေလိူဝ် ၺႃးၽေးသိုၵ်းယဝ်ႉ သမ်ႉမႃးၺႃးလွင်ႈလႅၼ်ၵိၼ်ၸိူင်ႉၼႆထႅင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်။ ၵွပ်ႈၼႆ ႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် မေႃဝႆႉၵႃႈၶၼ်ၼပ်ႉယမ်ၵူၼ်းမိူင်းၽွင်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းယႆ တိုၵ်းသူၼ်း လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းၶဝ် မၢင်ၵေႃႉၼႆႉ ႁႃၵူႈႁိမ်ငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ သမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆႈဢွၵ်ႇမိူဝ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈၵေႃႈမီး ၵႆႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်မူဝ်ၼႆႉ ၺႃးၶဝ်လၵ်ႉၵႂႃႇ 4 တူဝ်ဢေႃႈ။ တေႃႈလဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် မီးဝႆႉတႄႉ ၸွမ်းတၢင်းလူင်မိူင်းယႆ – လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မူဝ်ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းမိူင်းယႆ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ တီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ၵဵတ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်မူဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ပႂ်ႉမႃးႁိုင်မွၵ်ႈ 10 လိူၼ်ယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢၼ်ပႂ်ႉၵဵတ်ႉတီႈၼၼ်ႈ လႆႈထွႆၶိုၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တင်ႈၵဵတ်ႉဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်မူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းလတ်း ၵႂႃႇၸူးဝၢၼ်ႈၸၢင်ႉ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 21 ဝၢၼ်ႈ မီးၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းမိူင်းယႆ ယၢၼ်ဝဵင်း 5 လၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-28T15:00:00 | https://shannews.org/archives/66278 | ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းယူႇ | ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵိုတ်းတိုၵ်း ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းထႅင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇဢဝ် ႁႅင်းၵူၼ်း ႁႅင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းပၢင်ႇဢူး ၽိူမ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတင်းသွင်ၾၢႆႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ မုင်ႈၼႃႈၸူး ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်း ၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် တင်းသွင်ၾၢႆႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်လႅင် ဢၼ်ယၢၼ် ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မွၵ်ႈ 10 လၵ်းပၢႆၼၼ်ႉ – ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတ ဢၢင်း TNLA လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းမႃးဢွၼ်တၢင်း။ မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ ၶဝ်လုၵ်ႉတၢင်း တပ်ႉၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ၼၼ်ႉႁႄ ၸႂ်ႉတရူၼ်ႊမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇငူၼ်ႉ (ဢၼ်မီးၵွင်ႉ) သႂ်ႇတပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းတဢၢင်း။ ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉၼႃႇ”။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈၶဝ်ႈၵုမ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၵူႈဝၼ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပွႆႇမၢၵ်ႇထၢတ်ႈငူၼ်ႉ (ဢၼ်မီးၵွင်ႉ) သႂ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းမီးတပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းတဢၢင်းယူႇသဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းႁၢၼ် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ ၸွမ်းတင်းၼမ်။ ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၾၢႆႇႁႅၼ်းသိုၵ်း တႃႇလေႃႇတိုၵ်းသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူမ်ႈတင်းသိုၵ်းထၼု DPLA သေ ႁပ်ႉတိုၵ်းၶိုၼ်းသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-28T14:07:19 | https://shannews.org/archives/66274 | ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵုမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် လိူင်ႇၼမ်မႃးၶိုၼ်း | လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ယူႇၵႄႈၵၢင်ၸွႆႈၶပ်းၶိုင်ပၼ် မိပ်ႇငႅၼ်းတဵၵ်းႁႂ်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ထွႆဢွၵ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပၼ်ၶိုၼ်း တႄႇဝၼ်းတီႈ 22 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႃႉဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢိၵ်ႇၵူၼ်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉ ၶဝ်ႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝူင်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃးပၵ်းတပ်ႉ ယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ် လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸူၼ်ၵႂႃႇ ဢမ်ႇယွမ်းသၢမ်ပွၵ်ႈယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တႄႇၶဝ်ႈမႃး ဝၼ်းလဵဝ်ၵူၺ်း တၢင်းပွၵ်ႉႁႃႈၼၼ်ႉ သမ်ႉပေႃးမီးၵူၼ်းပႃးၵွင်ႈႁႄ ဢမ်ႇသႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းသင် လၢတ်ႈဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းၶၢင်ၼႆဝႃႇ။ မႃးယွၼ်းငိုၼ်းတီႈ ၵူၼ်းမိူင်း။ သမ်ႉပေႃးလႆႈၵဵပ်းၵၼ်ႁႄ ပၼ်ၵႂႃႇ။ ၸုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉႁၢႆၵႂႃႇႁိုင်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸင်ႇၶိုၼ်းဢွၵ်ႇမႃး။ ၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၶၢင်ၼႆဢိူဝ်ႈ”။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 7 မူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈၸူၼ်ၼႂ်းႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ပွၵ်ႉ 10 ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢဝ်ၽႃႉၽၼ်းသႂ်ႇတီႈၶႅၼ်လႄႈ ၵွၵ်းႁူဝ် ၸဝ်ႈႁိူၼ်း လူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆ ၼၢင်းလဵၵ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပွၵ်ႉတၢင်းပုၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မၢၼ်ႈယူႇၵမ်ႈၼမ်။ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇလၵ်ႉၶူဝ်းၼႂ်းႁိူၼ်းပိူၼ်ႈႁႄ ၶိင်း ၸဝ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၸူးႁၼ်ယဝ်ႉ ဢၢင်ႈပေႃႉၶဝ် သမ်ႉၺႃးၽႃႉၽၼ်းပႅတ်ႈဢွၼ်တၢင်း။ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းႁိူၼ်း ၶဝ်ပႃးသင်ၵႂႃႇလၢႆလၢႆတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း။ ၸူဝ်းၶၢဝ်းၶိဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေဢွၵ်ႇတၢင်း ၼွၵ်ႈၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးၵေႃႉလဵဝ်ၼႆ လႆႈၾၢင်ႉၵျႃႉၼေႈ။ ပၢႆသေလိူဝ် ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉသမ်ႉ လူဝ်ႇၵႂႃႇသူင်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵျွင်းၶႄႇ။ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၸတ်းၵၢၼ်ပၼ်ယဝ်ႉလူး မိူဝ်ႈလဵဝ်။ ၵႃႈလႆႈဝႆႉသတိႁင်း ၵူၺ်းႁႄယူႇၵႂႃႇၵူၺ်းယဝ်ႉ”။ – ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၺႃးၽၼ်းတၢႆ မိူဝ်ႈ 26/04/2025 လႆႈႁူႉဝႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸူၼ်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ပႃႇရမီႇ ဢၼ်ၵႂႃႇတၢင်း (ထင်းရှူးမြိုင်) ၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽႃႉပၢတ်ႇၺႃးမိုဝ်းမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/04/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူႈမၢဝ်ႇသၢဝ်ႇ ဢၼ်ဢၢင်ႈမႃးထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ ပွႆးပၢင်ၶႅၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၸူၼ်းၸွမ်းတၢင်းသေ ပႃးၵႂႃႇငိုၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ်လႄႈ ၵႃးၼိုင်ႈလမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းဝဵင်း တႃႇ 12 ပွၵ်ႉသေ ၾၢႆႇ ၼွၵ်ႈႁွပ်ႈႁွပ်ႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼႆသေတႃႉ လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယင်းပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-28T12:19:19 | https://shannews.org/archives/66262 | ၾူၼ်လူင်လူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉပဝ်ႇႁႅင်း တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်ဝၢၼ်ႈႁႃႉ မိူင်းလဵၼ်း လူႉၵွႆၼမ် | ဝၼ်းတီႈ 27/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းပၢႆ ၾူၼ်လူင်လူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉပဝ်ႇ တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်ဝၢၼ်ႈႁႃႉ ဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်း ၵိင်ႇၽႄၸႄႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉထီး လင်ၶႃးမုင်းဝိႁၢရ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢတ်ႇတူၵ်းလူႉၵွႆၼမ်။ ၶူးဝႃးၼွႆႉ ၽူႈၵွၼ်းဝတ်ႉဝိႁၢရ်ဝၢၼ်ႈႁႃႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉၼင်ႈဝႆႈၽြႃးဝႆႉယူႇ လူမ်းပၼ်ႇတႃၵႆႇ မႃးပတ်ႉဢဝ်ထီးဝိႁၢရ်လႄႈ လင်ၶႃးမုင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢတ်ႇတူၵ်းလူႉၵွႆ တင်းၼမ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽၵ်းတူ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၽႃဢုတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တႅၵ်ႇၸတ်ႉလူႉၵွႆ ၸွမ်းထႅင်ႈတင်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 28 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၶူးဝႃးၼွႆႉ လႆႈႁွင်ႉၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈၶဝ် မႃးထတ်းတူၺ်းသေ တေၵေႃႇၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်းၼႆ တင်းမူတ်း တေတူၵ်ႈမႅၼ်ႈငိုၼ်းထႆးယူႇ မွၵ်ႈ 6 သႅၼ်ဝၢတ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Sao Aon Sook/ လူမ်းလႅင်ႉ ၽတ်ႉပဝ်ႇ ဝိႁၢရ်ဝၢၼ်ႈႁႃႉ မိူဝ်ႈ 27/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းပၢႆ “ၼႂ်းဝၼ်းသွင်ဝၼ်းၼႆႉ ၸဝ်ႈႁဝ်း တေႁႅၼ်းတၢၼ်း ၶဝ်ႈ 4 ၽိုၼ်ႇသေ ယႃႉလူင်းၶိုၼ်း ဢၼ်လူႉၵွႆဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတင်းမူတ်း တေမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးမႂ်ႇၶိုၼ်း။ တီႈလင်ၶႃးမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဢဝ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေယႃႉလူင်း။ တီႈၽႃဢုတ်ႇမၼ်း ဢၼ်ၸတ်ႉဢၼ်တႅၵ်ႇမၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေပေႃႉလူင်းၶိုၼ်းသေ ၵေႃႇၵုမ်းၶိုၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်”- ၶူးဝႃးၼွႆႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဝတ်ႉဝိႁၢရ် ဝၢၼ်ႈႁႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝတ်ႉဝိႁၢရ်မႂ်ႇ တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈမႃးမီးၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 4 ပီၼႆႉၵူၺ်း ပူၼ်ႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း ပႆႇႁိုင်ၼႆႉ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ တိုၵ်ႉမႃးယၢတ်ႇၼမ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်း။ ဝတ်ႉဝိႁၢရ်ၼႆႉ လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းၵႂႃႇၼႆႉ တင်းမူတ်းသဵင်ႈငိုၼ်းထႆးယူႇ 2 လၢၼ်ႉပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈႁႃႉၼႆႉ တင်းမူတ်းမီးလင်ႁိူၼ်း 22 လင်ၵူၺ်းလႄႈ သင်ဝႃႈ ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတႃႇၼ တီႈၸမ်ၵႆ ၶႂ်ႈလူႇတၢၼ်း ႁူမ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ တႃႇတေမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်း တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ် ဝၢၼ်ႈႁႃႉၼႆႉၸိုင် ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်ႁူဝ်ယွႆႈ လႆႈတီႈၸဝ်ႈၶူးဝႃးၼွႆႉ မၢႆၾူၼ်းမၢၼ်ႈ 09449965965 ၼႆႉသေၵမ်း။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၾူၼ်လူင်လူမ်းလႅင်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 27 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းဝၢၼ်ႈလွႆသၢႆး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ တၢင်းထုင်ႉမိူင်းယေႃ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလင်ၶႃး ၽႃႁိူၼ်း ၵွၵ်းပိဝ်လူႉၵွႆၸွမ်းထႅင်ႈတင်းၼမ်။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ'] |
2025-04-28T10:39:54 | https://shannews.org/archives/66258 | ဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် တီႈတႃႈၵုင်ႈ တေတိူဝ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်းၶိူင်ႈမိၼ် | ဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေတိူဝ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉသေ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 12/05/2025 ၼႆႉၵႂႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတေ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၼွၵ်ႈမိူင်း လူၺ်ႈသၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၼၼ်ႉ တေၵဵပ်းၶွၼ်ႇငိုၼ်း 25 တေႃႊလႃႊ၊ ၸိူဝ်း ဢွၵ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၵႂႃႇမႃးၼႂ်းမိူင်းသမ်ႉ တေၵဵပ်း 15,000 ပျႃး ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်းႁူဝ်ယွႆႈတႄႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၶဝ် ၵပ်းသိုပ်ႇတီႈသၢႆၵၢၼ်မိၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တီႈၸုမ်းဢွၼ်ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း (Travel Agency) ၶဝ် ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈၼႆႉဢမ်ႇၵိုင်ႇလီပဵၼ်။ တီႈတႄႉမၼ်း ၵႃႈၶွၼ်ႇ Airport Tax ၼႆႉ တိုၼ်းၼပ်ႉပႃးဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုဝ်ႉဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းဢွၼ်ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း (Travel Agency) ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၵႃႈၶွၼ်ႇဝၢင်းၶိူင်းမိၼ် Airport Tax ၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ပေႃးပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းၼႂ်းမိူင်း ၵဵပ်း 3,000 ပျႃး၊ ၶၢဝ်းတၢင်း ၼွၵ်ႈမိူင်းသမ်ႉၵဵပ်း 10 တေႃႊလႃႊ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ (Yangon International Airport) ၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊဢေႊသျႃႊဝေႃႊ ဢၼ်မီးလွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈၶႂၢင်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉ။ ဢၢင်ႈဢိင် – People’s Spring | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-04-27T10:30:00 | https://shannews.org/archives/66249 | တႃႇတေဢမ်ႇတူၵ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇၵၢၼ်မိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလူဝ်ႇမေႃႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ် | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီပၢႆ ပၢင်တိုၵ်းလိူင်ႇၼမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ ၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းမႃး။ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈၽိတ်းၽႅၵ်ႇႁိမ်ၼႃႈတီႈၵၼ် တႃႇတေလီၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၶဝ် မီးတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ Dr. ၸၢႆးဢူး Pyidaungsu Institute Director “မိူဝ်ႈလဵဝ် မိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းတႅၵ်ႇပဵၼ်လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပၢၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁူႉ ၼင်ႇယၢမ်ႈလၢတ်ႈမႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်းလႆႈမႃးပဵၼ်ယိူဝ်ႇၵၢၼ်မိူင်းတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ဢိူဝ်ႈ။ ႁဝ်းယူႇၸွမ်းၵၼ်မႃး တီႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ သမ်ႉမီးလၢႆးတဵၵ်းတဵင်ၵၼ် ပေႉၵိၼ်ၵၼ် ဢဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈ ႁူမ်ႇငမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ် ၼိုင်ႈ။ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်မႃးႁႅင်းၼႃႇ။ ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႂ်ႈပွင်ႇၼႄပၼ်ဝႃႈ လၢႆး ႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းႁဝ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပႆႇထုၵ်ႇ မႅၼ်ႈ မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူႈ တီႈၵူႈလႅၼ်ၼႆႉ တုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်ၼႆ ပဵၼ်ၼႆဝႆႉဢိူဝ်ႈ”။ ၼၢင်းၶႂၢၼ်လဵၵ်း ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်မိူင်း “ပေႃးမႃးတူၺ်း ဢၼ်ႁဝ်းယူႇသဝ်းမႃးမိူဝ်ႈလဵဝ် ပိူင်ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈႁူပ်ႉထူပ်းယူႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ပိူင်သိုၵ်းၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈယူႇမႃးတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ။ သမ်ႉထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ပိူင် (တစ်ပြည်ထောင်စနစ်) Unitary ဝႆႉ ဢိူဝ်ႈ။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်ၾႅတ်ႊတရေႊ မၼ်းပဵၼ်ပိူင်ႁူမ်ႈမိူင်းဢၼ်လဵဝ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ မၼ်းမီးဝႆႉပၼ်ႁႃလၢႆလၢႆမဵဝ်း မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢဝ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်လဵဝ်ႁဵတ်း ပဵၼ်ယႂ်ႇဝႆႉသေ သမ်ႉတဵၵ်းတဵင်တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႆႉ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မၼ်းတေမီးလွင်ႈတႅၵ်ႇယၢႆႈမႃး တေမီးလွင်ႈဢမ်ႇပဵင်း ပေႃးၸႂ်မႃး ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ် ႁၼ်ၽိတ်းၼိူဝ်ၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးၼၼ်ႉ ၼႃႇၼေႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်း ၶႂ်ႈဝႃႈၼႆႉ ပိူင်ဢုပ်ႉပိူင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိုဝ် တၢင်ႇၶိူဝ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇသေ ႁူမ်ႇငၢမ်းမႃးၼႆ မၼ်းတိုၼ်းတေမီးပၼ်ႁႃ ပေႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ပၼ်ႁႃမၼ်းၼႆႉ တေ ၸၢင်ႈမီးမႃးတင်းၼမ်လႄႈ ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈလီ တႃႇတူင်ႇဝူင်းႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ”။ မႁႃမုင်ႉ (မိူင်းၸႄႈ) ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ “ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇႁၵ်ႉၵၼ် ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမေႃဢွၼ်ၵၼ်မႅတ်ႇပႅင်းၼႆတႄႉ ၾိင်ႈငႄႈ ဢၼ်ႁဝ်းသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေႁၢႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶႂ်ႈသင်ႇတႄႉ တႆးႁဝ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇလႃႇၵၼ် ဢမ်ႇလူဝ်ႇလႆႈ ၼႄးတၢင်းၽိတ်းၵၼ်သေ လူဝ်ႇမေႃယုၵ်ႉယွင်ႈၵၼ် လူဝ်ႇမေႃၸုင်ၸၼ်ၵၼ် ယႃႇပေဢီးၵၼ်ပႅတ်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢၼ်ၼႆႉၶႂ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶိူဝ်းၵူၼ်းယႂ်ႇၵေႃႈၸၢင်ႈမေႃႁၢႆဝႆႉယူႇၼႆ ဢဝ်ၾင်ဝႆႉၼႂ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်ၽႂ်မၼ်းသေၵမ်း”။ | ['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း'] |
2025-04-27T10:00:00 | https://shannews.org/archives/66240 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းဝႆႉ ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇတီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း | ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းလတ်းမႃးထိုင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းဝႆႉတင်းၼမ်။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ၼႆႉ ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း တေႃႉတၢင်ႇၵုၼ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈလွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႆသေ တီႉၺွပ်းရူတ်ႉၵႃးလူင်သေ ၵႂႃႇဝႆႉၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁဵၼ်းတပ်ႉသိုၵ်း ၾၢႆႇၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊလႄႈ ၾၢႆႇပၢႆးသၢႆႊ (ဟိုပုံးမြို့ တပ်မတော် ကွန်ပျူတာနဲ့ နည်းပညာသိပ္ပံကျောင်း) တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၵူၼ်းႁေႃရူတ်ႉၵႃး တူၼ်ႈတီး – ၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၶဝ်ပႂ်ႉဝႆႉတီႈႁိမ်းတူဝ်းၵဵတ်ႉ တီႈ 4 လၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မေႃႇတေႃႇပီႇၵႄႇၶဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပႂ်ႉၺွပ်းၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ဢၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး တၢင်းၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၺွပ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈၼႂ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း (ကွန်ပျူတာနဲ့ နည်းပညာသိပ္ပံကျောင်း)။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၵႃးဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးႁၼ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇမၼ်းၸွမ်းတၢင်းသေ ဢမ်ႇႁတ်းပူၼ်ႉမႃးထႅင်ႈ ၵေႃႈမီးဝႆႉ တင်းၼမ်ဢိူဝ်ႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇမိူင်းထႆးလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇလႆႈတီႉၺွပ်း ႁုပ်ႈယိုတ်းဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ – ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းဝႆႉ တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်ထုၵ်ႉတီႉၺွပ်းဝႆႉ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးၾၢႆႇၸဝ်ႈၵႃးၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇသေ ပၼ်ငိုၼ်းတႄႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇလွတ်ႈ ဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်းၵေႃႈမီးယူႇ။ ရူတ်ႉၵႃးလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ တၢင်ႇတီႈၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉထႅင်ႈမိူၼ်ၵၼ် တႃႇတေဢဝ်ရူတ်ႉၵႃး ဢွၵ်ႇမႃးလႆႈၶိုၼ်းတႄႉ တေလႆႈမေႃဢုပ်ႇမေႃလၢတ်ႈၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၶဝ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼႂ်းၵႄႈသဵၼ်ႈတၢင်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ တႄႇဢဝ်ႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉမႃး ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်း၊ ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ သႅၼ်းယႂ်ႇ၊ သႅၼ်းလဵၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႉထတ်းထဵတ်ႈထၢမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးလိူဝ်ၵူႈပွၵ်ႈ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-27T09:52:26 | https://shannews.org/archives/66236 | WFP ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢဝ်ၶဝ်ႈမုၼ်း Biscuits သိုပ်ႇၶၢႆတေႃႇၵၼ် | ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢဝ်ၶဝ်ႈမုၼ်း ပီႇသၵဵတ်ႉ (Biscuits) ဢၼ်ၸုမ်း WFP ၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်တႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းထူပ်းၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶၢႆတေႃႇၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈၸုမ်း WFP ႁၼ်မႅၼ်ႈၼႂ်းသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (social media) ဝႃႈ တီႈၼႂ်းတိူင်း ၼေႇပျီႇ တေႃႇ မီးၵူၼ်းဢဝ်ၶဝ်ႈမုၼ်း ပီႇသၵဵတ်ႉ (Biscuits) ၶၢႆၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၼႆႉ ပႆႇမီးလၵ်းထၢၼ် တႃႇတေယိုၼ်ယၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/04/2025 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း လႆႈၸႅၵ်ႇပၼ် ၶဝ်ႈမုၼ်း ပီႇသၵဵတ်ႉ တီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢၼ်ယူႇတီႈ ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ႁၼ်ထိုင်ၸွႆႈထႅမ် ၵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီဢဝ်ၶၢႆၶိုၼ်း။ ယူႇတီႈ WFP တေပႂ်ႉတူၺ်းၸွမ်းငဝ်းလၢႆးသေ သင်ႁၼ် မႅၼ်ႈ မီးၵူၼ်းဢဝ်ၶၢႆၶိုၼ်းၸိုင် တေဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၶဝ်ႈမုၼ်း ပီႇသၵဵတ်ႉ ဢၼ်ၸုမ်း WFP ၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ဝႆႉၼႆႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်တင်း ၶဝ်ႈမုၼ်း ပီႇ သၵဵတ်ႉ ယူဝ်းယူဝ်း။ မၼ်းပဵၼ်ၶဝ်ႈမုၼ်း ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇ ၵိၼ်ႁႂ်ႈပဵၼ်ဢႃႇႁႃရ ၽွင်းထူပ်းၽေးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈၼႂ်းၶဝ်ႈမုၼ်းၼၼ်ႉ ပႃး ၶဝ်ႈၵျုင်ႇ၊ ၽွင်ထူဝ်ႇ၊ ၵိူဝ်ဝၢၼ်၊ ၼမ်ႉၼူမ်း ဢၼ်ဢဝ်ၶႆမၼ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ၊ ထၢတ်ႈၵႄႊလ်သီႊယမ်ႊ ၊ မၵ်ႉၵၼီႊသီႊယမ်ႊ ၊ ထၢတ်ႈလဵၵ်း၊ ထၢတ်ႈၵိူဝ် (ဢၢႆႇဢူဝ်ႇတိၼ်း) ၊ ၽေႃး လိတ်ႉ ဢႅတ်ႉၸိတ်ႉ ၊ ဝီႊတႃႊမိၼ်ႊ B1၊ B2 ၊ B6 ၊ B12 လႄႈ ထၢတ်ႈႁႄႈတၢင်ႇၸိူဝ်းထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ၸုမ်း WFP လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၶဝ်ႈမုၼ်း ပီႇသၵဵတ်ႉၼႆႉ ႁၢမ်ႈလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 6 လိူၼ် လူင်းတႂ်ႈ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်း ဢႃယု 6 လိူၼ်ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်သမ်ႉ တေလႆႈလဵင်ႉၼမ်ႉၼူမ်းမႄႈ ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၵိၼ်လႆႈ။ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းလူင်ၶဝ်တႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတွင်ႉမႆႈသေ ၼိုင်ႈဝၼ်း ၵိၼ်လႆႈ ထိုင် 5 ထူင် ဝႃႈၼႆ။ ၶဝ်ႈမုၼ်း ပီႇသၵဵတ်ႉၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၸႅၵ်ႇဝႆႉပၼ်လၢႆလၢႆ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းထူပ်းၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-26T17:00:00 | https://shannews.org/archives/66231 | တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈသိုၵ်းၸွမ်း တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး | သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပူၼ်ႉမႃးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ၼႆႉဝႃႈ တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈသိုၵ်း တီႈၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းဢွင်ႇပေႉသိုၵ်း (Victory Day) ၶွပ်ႈတဵမ် (80) ပီ တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵႅဝ်ႈၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတီႈ Red Square ဝဵင်းမေႃႊသၵူဝ်ႊ ၊ မိူင်းရတ်ႉသျႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 09/05/2025 တေထိုင်ၼႆႉ။ တႃႇတေၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈသိုၵ်းၸွမ်းၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် မဵဝ်းၸႅတ်ႉဢွင်ႇ (မျိုးဆက်အောင်) ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းသေ လုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24/04/2025 ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ 2 ပီ 1945 လိူၼ်မေႊ ဝၼ်းတီႈ 9 ၼၼ်ႉ သူဝ်ႊဝီႊယႅၵ်ႊ ယူႊၼီႊယႅၼ်ႊ (Soviet Union) ဢွင်ႇပေႉသိုၵ်းၵျႃႊမၼီႊလႄႈ ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ဝၼ်းဢွင်ႇပေႉသိုၵ်း။ တႄႇ ဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး မိူင်းရတ်ႉသျႃး ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းဢွင်ႇပေႉသိုၵ်းၼႆႉမႃး ၵူႈပီ။ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ပူႊတိၼ်ႊၼႆႉ မီးလွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ။ ယူႇတီႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵႆႉဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး လၢႆ လၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ရတ်ႉသျႃးတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈ ႁူင်းထၢတ်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယိူဝ်ႊသႅၼ်းလဵၵ်ႉ တီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-26T16:35:13 | https://shannews.org/archives/66224 | ၶိူင်ႈမိၼ် တပ်ႉပလိၵ်ႈထႆးယၢတ်ႇတူၵ်း တၢႆဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉ | ဝၼ်းတီႈ 25/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းပၢႆ ၶိူင်ႈမိၼ်ဢွၼ်ႇ လမ်းၼိုင်ႈ ၶွင်တပ်ႉပလိၵ်ႈထႆး ယၢတ်ႇတူၵ်းတီႈႁၢတ်ႇသၢႆး ၶျဢမ်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ႁိၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈပရၵျူပ်ႇ ၶီးရီးၶၼ် မိူင်းထႆး၊ ပလိၵ်ႈထႆးတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး ၽူႈၵွၼ်းပလိၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈမိၼ်ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ တီႈႁၢတ်ႇသၢႆး ၶျဢမ်း ႁိမ်းႁူင်းႁႅမ်း Baby Grande Hua Hin ။ ၶိူင်ႈမိၼ်ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်သႅၼ်း DHC – 6 – 400 Twin Otter ၊ ၽွင်းမိူဝ်ႈတၢင်ႇၵူၼ်းၶီႇၸွင်ႈမိၼ် ဢၼ်တေၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်ၶီႇၸွင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ။ ၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးၵႂႃႇ ၵူၼ်းၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် 3 ၵေႃႉ၊ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇမႄးၶိူင်ႈ 2 ၵေႃႉ၊ ဢိၼ်ႊၵျိၼ်ႊၼီႊယိူဝ်ႊ ၾၢႆႇၶိူင်ႈမိၼ် 1 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ 6 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ယၢတ်ႇတူၵ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်းၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-04-26T18:00:00 | https://shannews.org/archives/66212 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း | တင်ႈတႄႇ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လုၵ်ႉမိူင်းပႄႊလႃႊရုတ်ႉသ်လႄႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ပွၵ်ႈမႃးၽႅဝ်ၶိုၼ်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ႁၢင်ပီ 2025 မႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ပႃႇတီႇၵူႈၸုမ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်းလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီပၢႆၼႆႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႃႇ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်း ပတ်ႉပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ။ လွင်ႈတႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတင်း သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းမိူင်း ယင်းပႆႇလႆႈႁူႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈပႄႊလႃႊရုတ်ႉသ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢိၵ်ႇၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် ထတ်းသၢင်ဝႃႈ တႃႇတေပိုတ်ႇပၢၵ်ႇလၢတ်ႈဢွၵ်ႇ လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ႁူႉၼၼ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇၵႂႃႇလၢတ်ႈတၢင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃႊၼၼ်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သင်သေ ၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉဢွၵ်ႇၸႂ်မႃးလႄႈ လၢတ်ႈၵႂႃႇၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ လိူဝ်သေ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တေဢမ်ႇ မီးၽႂ်ႁူႉလႆႈ။ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉလုၵ်ႉ မိူင်းပႄႊလႃႊရုတ်ႉသ် ပွၵ်ႈထိုင်ၶိုၼ်းမိူင်း မၢၼ်ႈၼၼ်ႉဝႃႈ “တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း မုင်ႈမွင်း ႁႂ်ႈၵူႈပႃႇတီႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ လိူၵ်ႈ တင်ႈပႃးၸွမ်း (ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ – ပႃႇတီႇၸုမ်ႇၵူႈ ) ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ပႃႇတီႇၸုမ်ႇၵူႈ (ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ) ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ဝၢႆး လင်ပၢၼ် 1988 သဵၼ်ႈတၢင်းပႃႇတီႇသျူဝ်ႇသျႄႇလိတ်ႊ မိူင်းမၢၼ်ႈ (မဆလ) ပိူင်ၵၢၼ်ပႃႇတီႇလဵဝ် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ (မဆလ) တပါတီစနစ် တႅၵ်ႇယၢႆႈၵႂႃႇသေ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 1990။ ပေႃးထတ်းတူၺ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸိူဝ်းႁဵတ်းမႃးလင် ပီ 1988 ၼၼ်ႉၼႆ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 1990 လုၵ်ႉတီႈ လွၵ်းပိူင် မဆလ ပိၼ်ႇလႅၵ်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇလွၵ်းပိူင်သိုၵ်း နဝတ/ နအဖ၊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2010 လုၵ်ႉတီႈလွၵ်း ပိူင်သိုၵ်း ပိၼ်ႇလႅၵ်ႈပဵၼ် လွၵ်းပိူင်လုၵ်ႈၶိုင်ႈသိုၵ်း၊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2015 လုၵ်ႉတီႈလွၵ်းပိူင် လုၵ်ႈၶိုင်ႈ သိုၵ်း ပိၼ်ႇလႅၵ်ႈပဵၼ် လွၵ်းပိူင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2020 ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၶိုင်ၵၢၼ် သင်သေ ပဵၼ်ၵႂႃႇၶိုၼ်း လွၵ်းပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း တင်းပိုၵ်း။ ထိုင်မႃး ပီ 2025 လႆႈငိၼ်းၶိုၼ်း ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်တၢမ်တူဝ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုတ်ႇပၢၵ်ႇ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး လွင်ႈပႃႇတီႇၸုမ်ႇၵူႈ (ပါတီစုံဒီ မိုကရေစီ) ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးတႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆယူႇ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းမႃးတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽၢမ်း တႃလိင်ႉလႅၼ် တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းမႃး ၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ်ၵူၺ်း။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပႃႇတီႇၸုမ်ႇၵူႈ (ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ) ၼႆႉ တီႈတႄႉမၼ်း လႆႈၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃး ပေႃးၸတ်းယဝ်ႉၵႂႃႇ သၢမ်သီႇပွၵ်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်ၸိုင် ၵူၼ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မုင်ႈမွင်းႁႂ်ႈမီးမႃး ပိူင်ၵၢၼ် ပႃႇတီႇၸုမ်ႇၵူႈ (ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ) ။ တီႈတႄႉ မၼ်း သၽႃးဢၼ်မီးၵူႈပႃႇတီႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးမီးယူႇယဝ်ႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်သေ လိူၵ်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၸွမ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈ ၽဵင်ႇပဵင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးမီးယူႇ ယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းသဵင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ပိူင်ၵၢၼ် မိူင်းဢၼ်တိုၵ်ႉယၢင်ႈ ၶဝ်ႈၸူး ၾႅတ်ႊတရႄႊတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈလူႉလႅဝ် ႁၢႆလၢႆၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်း ၵမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2026 ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းၼွၵ်ႈ မိူင်းၵျပၼ်ႊ၊ မိူင်းထႆး ဢိၵ်ႇလၢႆလၢႆမိူင်းၵေႃႈ မီးၵႂၢမ်းထၢမ်လႄႈ ထတ်းသၢင်ၼႄဝႆႉ ၶေႃႈႁၼ်ထိုင်လၢႆလၢႆလွင်ႈယူႇ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းၵျပၼ်ႊ ပၼ်ၶေႃႈႁၼ်ထိုင်ဝႆႉဝႃႈ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း တွၼ်ႈတႃႇတေပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ဢွင်ႇ သၢၼ်းသုၵျီႇၼႆႉ ယင်းဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်မႃးသေပွၵ်ႈ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉဝႃႈ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈၼႆ လႄႈ ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵျပၼ်ႊသေ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ၸွမ်းတႄႉတႄႉယူႇၼႆ ၾၢႆႇပၵ်းတႃလူလွမ် ပႂ်ႉတူၺ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပိုၼ်ႉတီႈၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူႈမူႇၸုမ်း ၵူၼ်း မိူင်းၵူႈၵေႃႉ တေယွမ်းႁပ်ႉလႆႈၼိူဝ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းယူႇၼႆႉ မၼ်း ဢမ်ႇငၢႆႈ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 330 ၸႄႈဝဵင်းၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းလႆႈတႃႇ 145 ဝဵင်းၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းသိုၵ်းယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်းလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇတေၸတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2026 ၼႆႉ ၸွမ်သိုၵ်း ဝိတ်ႉထယႃႊ သေမႃႊထွင်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းႁေႃ ၶမ်းထႆးၵေႃႈ ထတ်းသၢင်ပၼ်ၶေႃႈႁၼ်ထိုင် ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်သၽႃးမိူင်းထႆး တီႈၵုင်းထဵပ်ႈၼၼ်ႉဝႃႈ ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉၼႆၼၼ်ႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇပဵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယူႇၶိူဝ်းယႂ်းဝႃႈ တိုၼ်း တေၸတ်းႁဵတ်းၶိုင်ပွင်ၵႂႃႇ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ။ တႃႇပဵၼ်မႃး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပႃႇတီႇၸုမ်ႇၵူႈ (ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ၊ မိူင်းပႄႊလႃႊရုတ်ႉသ်ၶဝ်ၵေႃႈ ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တွၼ်ႈတႃႇတေပဵၼ် မႃးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ပူင်ႇသႂ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼွၵ်ႈၶဝ် တေပွႆႇမႃးၸုမ်းဢၼ်ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၸွမ်းၼႆ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်း ၸေႃႇ မိၼ်းထုၼ်း လၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈ ၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် ၼေႇပျီႇတေႃႇ ၽွင်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်း တၢင်းလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ တႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်း တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၸိုင် မီးၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁိုင် 10 လိူၼ် ဢမ်ႇၼၼ် တႃႇပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးၼႆႉ လူဝ်ႇထႅင်ႈမွၵ်ႈ 9 လိူၼ် 10 လိူၼ်ၵူၺ်း။ ပေႃးၼပ်ႉၸွမ်း လွၵ်းၵၢၼ် (ႁိုဝ်) ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတမ်းဝၢင်းဝႆႉ ၼင်ႇပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (ႁိုဝ်) လၵ်းမိူင်း 2008 ၼႂ်းမတ်ႉတႃ (418) ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၼၼ်ႉၸိုင် ၽွင်းၶၢဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉဢူၼ် ဢမ်ႇမီးတီႈယိပ်းတီႈၵမ်ၼၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းတေမီးလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈ မိူၼ်ၵဝ်ႇမႃးၶိုၼ်း ၾၢႆႇၸတ်း ပွင်ၾိင်ႈမိူင်း၊ ၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင် လႄႈ ၵၢၼ်တႅပ်းတတ်းတြႃး (နိုင်ငံတော်၏ ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးအာဏာ) တေလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မွပ်ႈဢၢပ်ႈပၼ် ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်း တီႈၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵႂႃႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉသေ ၼႃႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ်ၾိင်ႈမိူင်း (ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာ) ၼႂ်းသၽႃးတင်းသဵင်ႈ တေလႆႈယင်ႉဝႆႉၵၢၼ်ငၢၼ်းၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ။ ပေႃးဢႃယု သၽႃးမူတ်းသဵင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇမၵ်း တတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း တေလႆႈဢၢပ်ႈပၼ်ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းပၼ်ၶိုၼ်း တီႈၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၶိုၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးဢဝ်ၸွမ်းလၵ်းမိူင်း 2008 မတ်ႉတႃ 418 ဝႃႈၸိုင် ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼႆႉ တိုၼ်းတေ လႆႈၸတ်းပၢင်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈဢႃႇၼႃႇပၼ်ၶိုၼ်း တီႈၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း (ဢၼ်ပွမ်) ၼႄၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉသေ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းႁူၵ်းလိူၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းတေလႆႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈၵႂႃႇႁႂ်ႈမၼ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢူးမိၼ်ႉသူၺ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းႁႂ်ႈ လိုဝ်ႈၵၢၼ်ဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေ ယုၵ်ႉဢဝ်ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ မႃးတႅၼ်းဢွင်ႈတီႈ ၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၽိူဝ်ႇတေပၼ်ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸင်ႇၼႅတ်ႈၶိုင်ပွင်ၸတ်း ႁႂ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈဢႃႇၼႃႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မႃးၶိုၼ်း။ ယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈ ၾႃႉ ၵၢဝ်ႇၼႄးဝႃႈ ဢထမ်ႇမ တဵၵ်းႁိမ်ဢဝ် ဢႃႇၼႃႇသေ လႆႈၵုမ်းၵမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ သင်ပဵၼ်ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးတႄႉၸိုင် လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ဝႆႉၶေႃႈထတ်းသၢင်ဢွၼ်ႇ ဢၼ်ပိူင်း ၸႅင်ႈၼႄဝႆႉ ဢိတ်းဢီႈၼၼ်ႉၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ တိုၵ်ႉသုၵ်ႉဢူၼ် မီးပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်ၵၼ်ယင်းပႆႇယဝ်ႉ ႁမ်ႉပေႃးလႆႈႁူပ်ႉၽေးသၽႃႇဝ ဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ထႅင်ႈယဝ်ႉလႄႈ တႃႇတေႁူႉလႆႈဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ တေပဵၼ်ၸတ်းႁိုဝ် ဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းၼၼ်ႉတႄႉ ယင်းတိုၵ်ႉၸဝ်ႉ ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈ တေပဵၼ်ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတႄႉယူႇၸိုင် ၾၢႆႇၶွမ်ႊမသျိၼ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ တေ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇ ဝၼ်းဢၼ်တေလႆႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈမိူင်းပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈသေ ပႃႇတီႇၵၢၼ် မိူင်း ၸိူဝ်းတေၶဝ်ႈၸွမ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇတႄႇတူင်ႉၼိုင်ၼႃႈ ၵၢၼ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢဝ်လၢႆး တၢင်းလွၵ်းပိူင် ၼပ်ႉသွၼ်ႇၸွမ်းဝၢၵ်ႈ (PR) သေၸတ်းႁိုဝ် တေဢဝ်လၢႆးတၢင်း လွၵ်းပိူင်ၽႂ်လႆႈၶႅပ်းၵၢင် ၸႂ်ၼမ်သုတ်းၵေႃႈ မၼ်းပေႉ (FPTP) ၼၼ်ႉၸတ်းႁိုဝ်ၼႆ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မႃးတႄႉ တႄႉ ၸင်ႇႁူႉလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွၵ်းပိူင် ၼပ်ႉသွၼ်ႇၸွမ်းဝၢၵ်ႈ (PR) ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် (ၶႅပ်းမႄး) ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသႂ်ႇ ပၼ်ၼၼ်ႉသေ ၸႅၵ်ႇမႅင်ႇတီႈၼင်ႈ တႅၼ်းၽွင်းၵၼ်ၵႂႃႇ။ လွၵ်းပိူင်ၼႆႉ မီးယူႇ 2 လၢႆး လၢႆးတၢင်းထီႉ 1 ၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးပိၵ်ႉဝႆႉသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ဢမ်ႇၼႄၸိုဝ်ႈသဵင် ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်းသေ ၸႂ်ႉလိူၵ်ႈသႂ်ႇၸွမ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ပႃႇ တီႇၵူၺ်း။ လႆႈၸႂ်ပႃႇတီႇဢၼ်လႂ် သႂ်ႇၸွမ်း ၸိုဝ်ႈပႃႇတီႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လၢႆးထီႉ 2 သမ်ႉ ပၼ်ဝႆႉၸိုဝ်ႈသဵင် ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းသေ ႁွင်ႉဝႃႈ လၢႆးပိုတ်ႇဝႆႉၸိုဝ်ႈသဵင် သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ။ ပၼ်ဝႆႉၸိုဝ်ႈသဵင် ၼေႃႇၽူႈၽွင်းသေ ၸႂ်ႉလိူၵ်ႈသႂ်ႇၸွမ်း ၸိုဝ်ႈၽူႈၽွင်းလႄႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်ပႃႇတီႇၵိုၵ်းၵၼ် တင်းသွင်ဢၼ်။ လွၵ်းပိူင် ၼပ်ႉသွၼ်ႇၸွမ်းဝၢၵ်ႈ (PR) ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဢႃယုသၽႃးပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းတၢင်ႇ လဝ်ႈၵႂႃႇဝႃႈ ႁႂ်ႈဢဝ်ပိူင်ၼႆႉၵေႃႈမီး ၸိူဝ်းၶတ်းၶၢၼ်ႉၵေႃႈမီးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသၽႃးပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လွၵ်းပိူင် PR ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃး လႆႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼမ်၊ ပဵၼ်လွၵ်းပိူင်ဢၼ် ပႃႇတီႇၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႉ ထႅမ်ပၼ်ၼၼ်ႉလႆႈၸႂ်လႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉ တေလႆႈလွၵ်းပိူင် ပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်သေ ၸတ်းၵႂႃႇငိၼ်းၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ဝွင်းဝွင်း ဝႅင်းဝႅင်းယူႇ။ ပေႃးၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃးတေႉၸိုင် ၵူၼ်းၸိူဝ်းတေလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢူးၶိၼ်ႇယီႇ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ (USDP) ၊ ႁူဝ်ၼႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း 8888 ၵေႃႈၸႂ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပႃႇတီႇၵူၼ်းမိူင်း (PP) ၵေႃႈပဵၼ် ဢူးၵူဝ်ႇၵူဝ်ႇၵျီး၊ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၢဝ်းရၶႅင်ႇ တွၵ်ႇတႃႇဢေးမွင်ႇ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်းၼိူဝ် ၶေႃႈသဵင်ဢၼ်ဝႃႈ တေလၢႆႈလွၵ်းပိူင်သေ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယူႇ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းလူင်သုင်သုတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပိူဝ်ႈတႃႇသုမ်ႇငုမ်းပေႉပုၼ်ႈ တေႃႇ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းပႆႇပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။ ႁူႉယူႇဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇလီတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၵူၺ်းၵႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၽွၼ်းပၢင်ႈသုၼ်ႇတူဝ်၊ သုၼ်ႇၸုမ်း၊ သုၼ်ႇၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၽႂ်မၼ်းသေ လွင်ႈႁပ်ႉႁၼ်ၵေႃႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈႁိူင်ႈယၢၼ်ၵၼ်ဝႆႉ။ တႃႇတေႁူမ်ႈၵွင်လင် သၢၼ်ၶတ်း တေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလုမ်းလုမ်းတႄႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၶေႃႈသဵင်လဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တိုၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်မႃးၸဵမ်လႂ် တႃႇႁႂ်ႈဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း တူၵ်းၶမ်ၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၼႆ ပေႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉၸိုင် တိုၼ်းႁူႉႁၼ်လႆႈ ၵမ်း သိုဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ပႃႇတီႇၸိူဝ်းတၢင်ႇမၢႆၾၢင်သေ တေၶဝ်ႈၸွမ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၾၢႆႇလူင်ပွင် ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉၸိုင် မီးယူႇ 50 ၸုမ်း။ ၵဵဝ်ႇၵပ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ ၸတ်း ႁဵတ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉသေ သၢႆၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇၵူၼ်းမိူင်း (PP) ဢူးၵူဝ်ႇၵူဝ်ႇၵျီး တွပ်ႇၶေႃႈထၢမ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵႂႃႇတီႈၼိုင်ႈ ၼႆႉ မိူၼ်ၵၼ်တင်းၶေႃႈသဵင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မၢပ်ႇ ၼႄးဝႃႈ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း ဢၼ်ပေႉပုၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ မၢပ်ႇမႂ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် (ၶႅပ်းမႄး) မိူဝ်ႈပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း ၸင်ႇလႆႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ သိမ်း ဢဝဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉဢူၼ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ယူႇ ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈသုမ်း သိုၵ်း လႆႈၸုၼ်ႉ ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ၵုမ်းၵမ်သေ ၾၢႆႇၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢႆလၢႆၸုမ်း ၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉ ၼႃႈလိၼ်ၽႂ်မၼ်း ယူႇၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈၸတ်းလႆႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယူႇႁိုဝ်။ ၵူၼ်းမိူင်း ၵူႈ ၵေႃႉ ၵူႈပိုၼ်ႉတီႈလူး ၸွင်ႇတေၽွမ်ႉၸႂ် လိူၵ်ႈတင်ႈ ပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်တေႉယူႇႁိုဝ်၊ ၸွင်ႇတေမီးသုၼ်ႇလႆႈ ပၼ်သဵင် တွတ်ႈ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်တေႉယူႇႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶေႃႈထၢမ်ဝႆႉလၢႆလၢႆလွင်ႈယူႇ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈ တိုၼ်းတေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵႂႃႇ ႁႂ်ႈမၼ်းလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႄႉ ၼွၼ်းယူႇလွင်ႈၼိုင်ႈတႄႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ တေဢမ်ႇမီးပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း ဢၼ်ပေႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူဝ်ႈပီ 2020 ၼၼ်ႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသေ ပႃႇတီႇၸိူဝ်းဢၼ်ယိပ်းၵမ် ၶေႃႈၵိၼ်ႇၵႅၼ်ႇ မုင်းမွင်း တွင်းတႃႉ တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်း။ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇၸိူဝ်းဢွင်ႇပေႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2020 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇ ၼႃႇသေ သိမ်းဢဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းယဝ်ႉ တီႉၺွပ်းယဵတ်ႈသႂ်ႇၶွၵ်ႈ သႂ်ႇထွင်ႇဝႆႉလႄႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈတေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉ သင်ဝႃႈပဵၼ်ၸတ်းမႃးတေႉတေႉၸိုင် တေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်မီးလွင်ႈပူင်ႇသႂ်ႇ မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းလွၵ်းပိူင်တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၼႆ လုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈႁူႉလီယူႇ။ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတေၸတ်းႁဵတ်းၼႆႉ ၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်း လုမ်ႈၾႃႉၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ႁၼ်လီ ၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ယင်းတိုၵ်ႉ မီးယူႇ သၢမ်ၸိုင်ႈမိူင်း။ ၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ် မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ တင်း မိူင်းပႄႇလႃႊလိတ်ႊၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးထတ်းသၢင်တူၺ်း ပိူင်ပဵၼ်တေႉတေႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၸိုင် ၼႂ်းသၢမ်ပုၼ်ႈၼႆႉ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်လႆႈ ၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉ မွၵ်ႈ 1 ပုၼ်ႈၵွႆးသေ တႃႇမွၵ်ႈ 2 ပုၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ လႆႈလႄႈ တႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ ဝူၼ်ႉယၢပ်ႇတႄႉတႄႉယူႇ။ ၼႃႈလိၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉသေ တေဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်းၶၢင်၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း၊ တိူင်းမၵူၺ်း၊ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ၊ ၸႄႈမိူင်းယၢင်း လႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းပႆႇတိုၵ်းသိမ်းဢဝ်ၶိုၼ်းလႆႈသေတီႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆၼၼ်ႉ သင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လိူၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈတႄႉၸိုင် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ တေပဵၼ်ဢၼ်ၽၢမ်းတႃ ပိူဝ်ႈတႃႇလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်လုမ်ႈၾႃႉ ၵူၺ်း။ ဝၢႆးလင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 1962 ၼႆႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ၸတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ႁိုဝ် ႁူဝ်ပီ 2026 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုင်ပွင် ၸတ်းၵႂႃႇပဵၼ်ပွတ်း ပဵၼ်တွၼ်ႈသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇလူၺ်ႈ ၸႄႈမိူင်းၵူႈမိူင်းဢမ်ႇမီး သုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းၼႆၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ပိုၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉၸႃႉ လူင်ၵိုၵ်းၵႂႃႇၸွမ်း ပိုၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယူႇ ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တင်းမူတ်း မီးၸႄႈဝဵင်း 330 ဝဵင်း၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႆႈ တႃႇ 110 ၸႄႈဝဵင်းၵူၺ်း။ ၽူႈၽွင်း ဢၼ်လိူၵ်ႈမႃးလႆႈၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပေႃးဢဝ်ပုၼ်ႈမၼ်းဝႃႈၵေႃႈ 3 ပုၼ်ႈ တႃႇ 1 ပုၼ်ႈ 25% ၼႆႉသမ်ႉ တေလႆႈမႃး ႁူမ်ႈၸွမ်းၽူႈၽွင်းၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 25 % ဢၼ်မီးဝႆႉ ၼႂ်းသၽႃးသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈတေၶိုင်တႄႇၸတ်း ပၢင်ၵုမ်လူင်သၽႃးၵႂႃႇၼႆ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ် မိူင်းၶဝ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ ထတ်းႁၼ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇ ႁူဝ်ၼႃႈၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုင်ပွင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ပိူင်ငဝ်ႈ ပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 တင်း ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်မၼ်းၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉသေ သၢင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မီးသိုၵ်းႁူမ်ႇငမ်းဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ။ တွၼ်ႈတႃႇတေၸတ်းၶိုင်ပွင်လႆႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2010 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မီး ဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ႁူမ်ႇငမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈထတ်းထွင်ဢဝ်လၵ်းမိူင်း 2008 သေ ၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းဝႆႉ ပႃႇတီႇ NLD တင်း ပႃႇတီႇၸိူဝ်းၶတ်းၶၢၼ်ႉ ၼိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉတႄႉသေ ၸင်ႇလႆႈ ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ထိုင်မႃးပၢၼ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ တဵၵ်းယႃႉပႅတ်ႈ ပႃႇတီႇၸိူဝ်းဢွင်ႇပေႉပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2020 ၼၼ်ႉသေ ၶိုင်ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်း ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းယွမ်းၽွမ်ႉငွၵ်း ႁူဝ်တေႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်း မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ဢႃႇၼႃႇမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼႆႉ ဢမ်ႇႁူမ်ႇငမ်းလႆႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉသေ ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈမၼ်းဢမ်ႇ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ႈလႆႈထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ပီပၢႆယဝ်ႉသေ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉ ၸူးတၢင်းႁၢႆႉၸႃႉ မႃးတိၵ်းတိၵ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸင်ႇလႆႈၶိုင်ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တႃႇပဵၼ် ႁူးထူၺ်ႈၸႂ်မၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တေဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃ ၸတ်းပွင်ၵႂႃႇလႆႈႁၢင်ႈ လီႁၢင်ႈ ငၢမ်းၼၼ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈ ဢွၵ်ႇႁင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလၢႆပႃႈလၢႆၾၢႆႇ ယႃႇႁႂ်ႈၶတ်းၶွမ်ႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ သင်ၶႂ်ႈသၢင်ႈမိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶ ရေႊၸီႊ ယႃႇၶတ်းၶႂၢင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ ။ ပေႃးဢဝ်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းယၢမ်းလဵဝ်ဝႃႈၸိုင် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ လူႉၵွႆၵႂႃႇ မွၵ်ႈၼိုင်ႈၶိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဢႃႇၼႃႇ ၸၢၵ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁူမ်ႇငမ်းလႆႈၼႆႉ တေၵိုတ်းယူႇဢိတ်းဢီႈ ယွမ်ႇဢွၼ်ႇၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ ဢၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈသုမ်းသိုၵ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၸိူဝ်းမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇသဝ်းၼမ် ၼႃႈလိၼ်ၵႂၢင်ႈ ၶႂၢင်တႄႉတႄႉယူႇ။ ဝဵင်းလူင်ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ပၢင်ႇသၢႆး၊ မိူင်းၵူဝ်း၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ တႃႈမိူင်းငႄး၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ၶျိင်းသူၺ်ႇႁိူဝ်ႊ (ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ)၊ လဝ်ႉၵႆႇ (လၢဝ်ႇၵၢႆး) ၊ ၵုၼ်ၵျၢမ်း (ကုန်း ကြမ်း)၊ မေႃႇထၢႆႉ (မော်ထိုက်) ၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ပၢင်လူင်၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းငေႃႉ၊ မိူင်းလူင်၊ မၢၼ်ႈပဵင်း (မဘိမ်း) လႄႈ ပႃးၸဵမ် မိူင်းမိတ်ႈ၊ မိူင်းၵုတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA၊ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၵွႆးဢမ်ႇၵႃး မီးဝႆႉပႃး သိုၵ်းၶၢင် KIA တင်း သိုၵ်းတႆး SSPP ယူႇႁူမ်ႈၵုမ်းၵမ်ဝႆႉလေႃးထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ တႄႇပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈသုမ်းသိုၵ်းသေ လႆႈၸုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ တိူင်းသိုၵ်းလႄႈ တပ်ႉပၢင် သဝ်း လၢႆလၢႆ တီႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းၶျၢင်း၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း၊ တိူင်းမၼ်း တလေး၊ တိူင်းမၵူၺ်း၊ မိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ ယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းမွၼ်း၊ တိူင်းတၼၢဝ်းသီ၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ် တင်း တိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇတိုၵ်းပေႉလႆႈ ၼႂ်းပၢင်သိုၵ်းလၢႆလၢႆတီႈသေ ၸင်ႇၶိုင်ၸတ်းဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ဢၼ်ၵူႈၸိုင်ႈ မိူင်း မီးဝႆႉတႃႇ တိုၵ်းသိုၵ်းမိူင်းၼွၵ်ႈ ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းမႃးၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅတ်ပၵ်းပိူင် ပၢင်တိုၵ်း တင်း ပၵ်းပိူင်သိုၵ်းသေ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵုမ်းၵမ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်း ၵွႆးဢမ်ႇၵႃး လၢမ်းလိမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇပႃး ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်း သူၼ် ဢၼ်မီးၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၼပ်ႉႁူဝ် ပၢၵ်ႇၵေႃႉမၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇပေႉပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇမႅၵ်ႇၶႃ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼွၵ်ႈ ပိုင်ႈဢိင်ႁႅင်း ဢႃႇၼႃႇ မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ဢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်မၼ်းၼၼ်ႉသေ ၶိုင်ပွင်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်တူၵ်းၵိၼ်းယူႇလၢႆလၢႆၾၢႆႇ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢဝ်လၢႆးလႂ် ၸတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇလုမ်ႈၾႃႉမၵ်းမၼ်ႈၼၼ်ႉဝႆႉယူႇႁိုဝ်။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸွင်ႇတေ ပဵၼ်ႁူးထူၺ်ႈၸႂ်တႃႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႉယူႇႁိုဝ် ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း ၸွမ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – မူၺ်ၶမ်း | ['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-25T19:00:00 | https://shannews.org/archives/66205 | ၵၢတ်ႇ Ocean ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ပိုတ်ႇၶိုၼ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶၢႆ | ဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း Ocean တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပိုတ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ယွၼ်ႉမီးႁွႆးၸၵ်ႉ ၽွင်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢမ်ႇ မီးၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးသိုဝ်ႉၶၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 28 ၼၼ်ႉ တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း Ocean မီးႁွႆးၸတ်ႉတႅၵ်ႇၵႂႃႇလႄႈ တႃႇတေမႄးၶိုၼ်းၼႆသေ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် သင်ႇဢိုတ်းဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ၸင်ႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း။ ၼၢင်းယိင်း ပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈၼႆႉOcean ပိုတ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ၵႂႃႇတူၺ်း ၊ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၵူၼ်းၶၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၼမ်၊ မၢင်ႁၢၼ်ႉၵေႃႈပႆႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း ၊ တိုၵ်ႉမႄးၶိုၼ်းယူႇ၊ ၶႃႈတင်း ဢမ်ႇပေႃးႁတ်းယူႇႁိုင်၊ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈမႄးၶိုၼ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၵူဝ်သင်ၼႆသေတႃႉ ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ် ဢမ်ႇႁတ်းမႃးသိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်ၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ – ႁၢင်ႈ ၽႃဢုတ်ႇ Ocean တႅၵ်ႇၸတ်ႉ ၵၢတ်ႇဢၼ်ၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် မီးတီႈႁိမ်းၶၢင်ႈ Ocean ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇယူႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇပိၵ်ႉပႃး။ ဢမ်ႇပၼ်သိူဝ်ႇ ဢမ်ႇပၼ်မုင်းၽႃႈယၢင်သေၶၢႆ။ ၵူၼ်းၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇၶၢႆႁိမ်းလႂ်။ ၼၢင်းယိင်း ၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တႄႇပိုတ်ႇၶၢႆၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 ယဝ်ႉ ၊ ၵူၺ်း ၾၢႆႇတင်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ဢမ်ႇပၼ်သိူဝ်ႇ/ မုင်းၽႃႈယၢင်သေၶၢႆ ၊ ယွၼ်ႉသင်တႄႉ ဢမ်ႇ ႁူႉ၊ လႅတ်ႇမႆႈႁႅင်းၼႃႇ၊ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်မုင်းၵေႃႈ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ဢၼ်လႆႈၽႄႇ ၶၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သုမ်းၼမ်ၼႃႇ ၊၊ ၼိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉပႃပႃၵေႃႈ မဵၼ် ၊ ပေႃးဢမ်ႇၶၢႆၵၢတ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဢၼ်ၽႄႇၶၢႆ ၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼိုင်ႈဝၼ်း လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း သႅၼ်ပၢႆ ၊ ယွၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈမုင်းၽႃႈယၢင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽၵ်းၶဵဝ်ႁဵဝ်ႇ ဢမ်ႇမီးၽႂ်သိုဝ်ႉ လႆႈပႅတ်ႈ သုမ်းတိုၼ်းလၢင်း တင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸဵမ်မိူဝ်ႈပိုတ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃး မီး၊ ၽၵ်းၶဵဝ်ၵေႃႈ ၺႃးလႅတ်ႇ၊ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း 1 သႅၼ်သေတႃႉ၊ လႆႈၶၢႆ 1 ဝၼ်း 2 မိုၼ်ႇၵူၺ်း ၊ သုမ်းၼမ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ – ႁၢင်ႈ ၽႃဢုတ်ႇ Ocean တႅၵ်ႇၸတ်ႉ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်ႇပင်း တဵင်ၵူၼ်းတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီးသေတႃႉ ဢၼ်ၸတ်ႉၵႂႃႇၵိူင်းၵႂႃႇတႄႉ မီးတင်းၼမ်။ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သေမႃးယူႇသဝ်းဝႆႉမီး တင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ႁၢမ်ႈၼႂ်းလွင်ႈၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၸိူင်ႉၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ – ၵၢတ်ႇၽၵ်းၶဵဝ် ႁိမ်း Ocean သင်ၸိူဝ်ႉႁၢမ်ႈၼႆၵေႃႈ သင်လၢတ်ႈၼႄပၼ် လွင်ႈတၢင်းၸႅင်ႈလႅင်းၸိုင် ၵူၼ်းမိူင်းတေပွင်ႇၸႂ်သေ တေၸၢင်ႈႁႃလၢႆးတၢင်းၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဢမ်ႇၸႃသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇႁၢမ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-25T18:00:00 | https://shannews.org/archives/66194 | ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ 4 ၸုမ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵွင်ႉၸွမ်းသိုၵ်းယၢင်းလႅင် တင်ႈပဵၼ်တပ်ႉ SSNDF | ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ 4 ၸုမ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉၵိူတ်ႇမီးမႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ တေႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်သေ သိုပ်ႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တေႃႇသူႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ 4 ၸုမ်းၼႆႉ ပဵၼ်တပ်ႉ မၢႆ 1005 (SSPDF) ၊ 1008 (SSRY) ၊ SSLRU လႄႈ SODF (Special Operation Drone Force) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶဝ်လႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်ႈတပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇ မၢႆ 9 ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ SSNDF ။ တႃႇၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈ လႆႈပိုင်ႈဢိင် တပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈ ယၢင်းလႅင် KNDF သေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး။ ၸင်ႇမီးၸိုဝ်ႈတပ်ႉၸုမ်းမႂ်ႇဝႃႈ SSNDF/ KNDF ဗျူဟာ အမှတ် (၉) ။ တပ်ႉၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း 4 ၸုမ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းတပ်ႉၸုမ်းၾၢႆႇတရူၼ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ လႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈပၢင်ၾိုၵ်းသိုၵ်း တီႈ KNDF ။ ပၢင်ၾိုၵ်းသိုၵ်းၼႆႉ တႄႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 11/02/2025 ၼၼ်ႉသေ ဝၼ်းတီႈ 17/04/2025 ၼႆႉ ၸင်ႇၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်။ ဝၼ်းတီႈ 19/04/2025 ၼႆႉ တီႈၾဵတ်ႉသ် SSNDF/ KNDF Tactical – 9 ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၸုမ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း 4 ၸုမ်းၼႆႉ ၶိုၼ်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ် တပ်ႉၸုမ်း SSNDF / KNDF B – 101 ၊ B – 102 ၊ B – 103 ၼႆသေ တင်ႈပဵၼ် SSNDF/ KNDF တပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇမၢႆ 9 ဝႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တပ်ႉသိုၵ်း SSNDF ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈၸုမ်းမႂ်ႇၼႆႉသေ ၵူဝ်ႇၽူဝ်းၶႂႃး ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း SSNDF/ KNDF လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၸႂ်ႉလၢႆးၽႂ်မၼ်း ယူႇတႂ်ႈပိူင်တိုဝ်း ၵမ်သိုၵ်း COC (code of conduct) ၽႂ်မၼ်းသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၵႂႃႇၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယူႇတီႈ ၸုမ်းၽႂ် မၼ်းသေ ႁႂ်ႈပေႃးပဵၼ်ၸုမ်းလဵဝ် ယူႇတႂ်ႈႁူဝ်ၶေႃႈဢၼ်လဵဝ်ၵၼ် ယူႇတႂ်ႈ COC ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၼႆသေ ၸင်ႇတူၵ်းလူင်းၽွတ်ႈၸုမ်းၼႆႉမႃး။ ၸူဝ်ႈႁဝ်းပႆႇထိုင်တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေယူႇတႂ်ႈ KNDF သေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ဢဵၼ်ႁႅင်း တေၵႅၼ်ႇၶႅင်သေဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ် ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တေတူဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်း SSNDF ၼႆႉ တေဢၢၼ်းယိပ်းၵွင်ႈတိုၵ်းတေႃး ၽွင်းတိုၵ်ႉလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉၵူၺ်း သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢွင်ႇမၢၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ တေမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇ။ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်း SSNDF ၼႆႉ မၼ်းမီးတီႈယင်ႇတီႈတိူၵ်ႈမၼ်းယူႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇမေႃသုတ်းမေႃသဵင်ႈ။ လွင်ႈဝႃႈ SSNDF တေလေႃႇၶဝ်ႈတိုၵ်းၼႂ်း မိူင်းတႆး ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၼႄ။ တေဢၢၼ်းၶဝ်ႈတိုၵ်းတေႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်း မိူင်းတႆးၵႂႃႇယူႇ – ၵူဝ်ႇၽူဝ်းၶႂႃး ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း SSNDF/ KNDF လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈမီးလၢႆးတၢင်းၸတ်းပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ SSNDF ႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ၸုၵ်းတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်လဵဝ်။ ၼႂ်းၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပႃးဝႆႉလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ပႃးပဢူဝ်း ၵူၼ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ထၼု၊ မၢၼ်ႈလႄႈ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပႃးဝႆႉၼမ်။ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ၸုမ်းႁဝ်း ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၼႃႈလိၼ်သေ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵူၺ်း ဢမ်ႇဢိင်ၼိူဝ်ၶိူဝ်းၵူၼ်း။ ပိူင်လူင်မၼ်း ႁဝ်းၸုၵ်းၼိူဝ် ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇၵူၺ်း။ ၶႂ်ႈၼႄဝႃႈ မိူင်းတႆးၵေႃႈ မီးၸုမ်းဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင် တေႃႇသူႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇၼႆၼၼ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တပ်ႉသိုၵ်း SSNDF မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ မီးပၢင်တိုၵ်းယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉလႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸၢၵ်ႇမၼ်း ၽိဝ်မၼ်း ၵူၺ်း။ မိူဝ်းၼႃႈမႃး ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆဢမ်ႇဝႃႈလႆႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉယူႇၵိၼ်ဝႆႉ။ ယႃႇပေ ထၢင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆသေ ယူႇမဝ်ၵိၼ်မၢင်။ ႁႂ်ႈမေႃဝူၼ်ႉၽိူဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ သင်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း မႃး ၼင်ႇႁိုဝ် တေယူႇလွတ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈသႂ်ႇၸႂ်ဝူၼ်ႉဝႆႉၼႆ – ၵူဝ်ႇ ၽူဝ်းၶႂႃး သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ တပ်ႉၸုမ်း မၢႆ 1005 (SSPDF) ၊ 1008 (SSRY) ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈတႄႇတင်ႈမႃးတႄႉ ယူႇတႂ်ႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ MOD ဢၼ် NUG ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 01/02/2025 ၼႆႉ ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ထွၼ်ဢွၵ်ႇတႂ်ႈၸုမ်း MOD NUG ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆး ထွၼ်ဢွၵ်ႇတႂ်ႈ NUG ယဝ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိူဝ်း မီးပွတ်း တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၺွင်ႇဢူး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထွၼ်ဢွၵ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ 21 BAGAN LPDF ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇထွၼ်ဢွၵ်ႇ တႂ်ႈ NUG မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/04/2025 သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ တွၼ်ႈၼိူဝ် Burma VJ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇထွၼ်ဢွၵ်ႇ 21 BAGAN LPDF ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ် သေဢမ်ႇၵႃး ဢမ်ႇႁူႉငဝ်းလၢႆးၼႃႈလိၼ်တႄႉတႄႉသေ တႅပ်းတတ်းၼႃႈ ၵၢၼ်ၵႂႃႇၵေႃႈမီးလႄႈ တေထွၼ်တူဝ်သေ တေၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတၢင်ႇၸုမ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ တပ်ႉသိုၵ်း SSNDF ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်တင်ႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်း ယိုတ်းမိူင်း မွၵ်ႈ 7 ၸုမ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် ထွၼ်ဢွၵ်ႇ တႂ်ႈ NUG MOD ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈမိူင်းတႆး – မိူင်းယၢင်းလႅင် SSPDF လႄႈ SSRY ၊ ၸုမ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းၸႄႈမိူင်းမွၼ်း ဂဠုန်စစ်ကြောင်း၊ ကျားဖြူစစ်ကြောင်း လႄႈ ၸုမ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းတိူင်းမၵူၺ်း ဂန့်ဂေါ PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ထွၼ်ဢွၵ်ႇ NUG မိူၼ်ၵၼ်။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-25T17:00:00 | https://shannews.org/archives/66186 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၽွင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉ | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 6 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၸွမ်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၽႄ ဢုမ်ႇတီး ၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ မွၵ်ႈ 30 လုၵ်ႈပၢႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းတၢင်းၽႄ ဢုမ်ႇတီး ၾႆးမႆႈၵႂႃႇတင်းၼမ်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈဝႃး ယိုင်ႈၶႅၼ်းၵျၢမ်းယဝ်ႉ။ တီႈတၢင်းၽႄဢုမ်ႇတီးၼၼ်ႉ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵႂႃႇ တင်းၼမ်။ ၶဝ်ဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်မႃးပွႆႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ၶိုၼ်းဝႆႉႁႅင်းၵျႃႉၶႃႈ ၼေႈ။ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉ ဢဝ်ၶိူင်ႈလူင်ႁႄ ယိုဝ်းမႃးထႅင်ႈယူႇ။ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဝႆႉလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်လတ်းၽၢၼ်ႇသဵၼ်ႈ တၢင်းၼၼ်ႉ။ ပေႃးၵႂႃႇၼႆ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈတေယိုဝ်းၼႆဝႃႇ”။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်ၵမ်ဝႆႉၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႆႉပူၵ်ႇလႄႈ ၼွင်လႅင် လႆႈပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်းဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁႅင်းဝႆႉၶႃႈၼေႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႆႉပူၵ်ႇတင်း ၼွင်လႅင် ငိူင်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ဝႆႉၵမ်းၼိုင်ႈ။ တၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းတႄႉ ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ႁႄပၼ်ႇပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ယူႇတိၵ်းတိၵ်း”။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 22/04/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတီး 2 လုၵ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇ 5 လင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/04/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇထၢတ်ႈငူၼ်ႉပွႆႇသႂ်ႇ 15 လုၵ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းတဢၢင်း 15 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ။ တႃႇသၢမ်ၵေႃႉတႄႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းတႃႇလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင် ၶဵဝ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်တင်း သိုၵ်းထၼု DPLA သေ ႁပ်ႉတိုၵ်းၶိုၼ်းသၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-25T16:00:00 | https://shannews.org/archives/66178 | ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းၽၵ်းတူၶၢမ်ႈမိူင်းတႆး – မိူင်းၶႄႇ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ | တႄႇႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉပိုတ်ႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉလႄႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ လုမ်းတၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ၸင်ႇတႄႇ ပိုတ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းလတ်းၽၢၼ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်း ႁူဝ်ပၢင်ႇလႄႈ ၵုၼ်လူင်ၶိုၼ်း လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း။ တီႈၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆး – မိူင်းၶႄႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ) ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းၵမ်လႆႈ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ဝၢႆးလင်မႃး ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ တႄႇၵႃႉၶၢႆတေႃႇၵၼ်မႃး ၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇၼႆ ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ ၵူၼ်းၵႃႉၾင်ႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇၶဝ် သိုဝ်ႉဢဝ်ထၢၼ်ႇတင်း ဢွႆႈၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ဝၢႆးလင် မႃးၶဝ်ၸင်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ဝူဝ်းၵႂၢႆး၊ ဢွႆႈ၊ ထူဝ်ႇ၊ မူ၊ မၢၵ်ႇမႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။ ၵႃးလူင်ၼႆႉ လႆႈၸႅၼ်ႇ ထႅဝ်ၵၼ်ၼမ်မႃးသေ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပုၼ်ႉၼေႈ”။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇၵေႃႈ ၵႃးလူင် ၵႃးဢွၼ်ႇ လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇသေ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵႆႉၶမ်ၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးလူင် ၸိူဝ်းတေႃႉတၢင်ႇထၢၼ်ႇ၊ ဢွႆႈ၊ ဝူဝ်းၵႂၢႆး၊ မၢၵ်ႇမႆႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းၵုၼ်လူင် ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸူဝ်ႈၵဵတ်ႉလူင် တီႈၽၵ်းတူၶၢမ်ႈ လႅၼ်လိၼ်ပိုတ်ႇၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းဢိုတ်းၶမ်ၵၼ်မႃး။ ၶဝ်ႈမုၼ်းတင်း ၵုၼ်ႇ ဢၼ်မႃးတၢင်း ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်မႃးၶၢႆၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ တႄႇလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊမႃး ဝဵင်းၵုၼ်လူင်၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ) တင်း ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမီးသုၼ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၾႆးၾႃႉၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသုမ်းထွႆထွၼ်ပွႆႇပႅတ်ႈ ဝဵင်းၵျိၼ်ႊသၢၼ်ႊၵျေႃႉ (သၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း)၊ ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႇႁေႃႇ(ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ) ယၼ်ႊလူင်ၵျႅင်း မိူင်းၵူဝ်း လႄႈၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-25T14:24:04 | https://shannews.org/archives/66171 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ | တႄႇၵၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ပိုတ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းပၼ်ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃး ပၵ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်း ဢဝ်တီႈယူႇၶိုၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁူင်းယႃ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း (လဝက) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။ “မိူဝ်ႈၼႆႉငိၼ်းဝႃႈ ၵႃးၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼမ်ၼႃႇ ပေႃးၶပ်ႉပေႃးၶိူဝ်းၼႆဢိူဝ်ႈၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ငိၼ်းဝႃႈ ၶဝ်တေပိုတ်ႇၶိုၼ်းတင်းမူတ်းသဵင်ႈသဵင်ႈၼႆၼေႈ။ လႆႈငိၼ်းထႅင်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸႂ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇၶိုၼ်းမိူဝ်းပိုတ်ႇ ၶိုၼ်းတီႈတၢင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်ၸိူဝ်းၼႆႉၵွၼ်ႇၼႆလူင်။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၽႂ်ၶႂ်ႈၶဝ်ႈတီႈ လႃႈသဵဝ်ႈၼႄႇ သႅၼ်ဝီၼႄႇ ၵုၼ်လူင် ၼႄႇၼႆ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ၸရၢင်းၼႆၼၼ်ႉၼႃႇ။ ပေႃးပဵၼ်ပုင်ႇၸၢမ်ႇၸိူင်ႉၼႆ သႅၼ်ဝီတင်း ႁိမ်းႁွမ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တမ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈသေႇၶျႃႇၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ တႃႇၵူဝ်းၵၢင်ႉၼႆႉၼႃ”။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵုမ်းၶိုၼ်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တႄႇဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ တင်ႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇၶိုၼ်း ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တင်းမူတ်း 4 ဢွင်ႈတီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း (အဲဗားရှိူင်း) ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမႄႈႁၢၼ်ႇၶဝ်ႈမႃးၼၼ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇၼမ်ႉတူႈ တီႈၼိုင်ႈ၊ တီႈၶူဝ်ၼမ်ႉယၢဝ် (AD) သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼၼ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ၊ တီႈႁိမ်းႁၢၼ်ႉ ၶၢႆၵုၼ်ႇယွႆႈ 88 တၢင်းမၢၼ်ႈဢၢႆႇၼၼ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 01/05/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေတႄႇပိုတ်ႇၶိုၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်းသဵင်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ “တေပိုတ်ႇမူတ်းယူႇ။ ဢၼ်တေပႆႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇၼႆႉ တေပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇတႄႉ ငိၼ်းဝႃႈ တေပိုတ်ႇယူႇၼႆ။ ဢၼ်ဢယေးယႂ်ႇတႃႇမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉသမ်ႉ မၼ်းတေပဵၼ်လဝၵ (ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း) လႄႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း (ထွေအုပ်) တင်း ႁူင်းယႃၼၼ်ႉၼႃႇ”။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇပဵၼ်ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃး ႁွင်ႈၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇ တင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ သင်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မီးတၢင်းလူဝ်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇထိုင်တီႈ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-25T15:15:00 | https://shannews.org/archives/66169 | ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈမိူင်းယႆ ပီၼႆႉ လႆႈပိုတ်ႇတူၵ်းလိုၼ်း | ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး လၢႆလွင်ႈသေ ပၢင်သွၼ် လိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ပီၼႆႉ လႆႈပိုတ်ႇတူၵ်းလိုၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႈ ယွမ်းလူင်းၼမ်။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 17/04/2025 ၼႆႉမႃး ယူႇတီႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈမႃး တႃႇ 16 ပၢင် လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 420 ၵေႃႉလႄႈ မေႃသွၼ်မီး 28 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းယႆ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီၼႆႉ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆးၶၢဝ်းမႆႈႁဝ်း လႆႈပိုတ်ႇတူၵ်းလိုၼ်းဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢႆလၢႆၾၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉ ပဵၼ်ႇလၵ်းသုတ်ႇမႂ်ႇထႅင်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ် ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ။ ပီၼႆႉ ပၢင်သွၼ်ႁဝ်း တႄႇၶိုၼ်းလၵ်းသုတ်ႇမႂ်ႇ ပီၼိုင်ႈ (Level one year) မူတ်းမူတ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ပီ 2025 ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ပီၼႆႉ မၢင်တီႈ လႆႈပူင်သွၼ်ၸွမ်းႁူင်းသဝ်း၊ မၢင်တီႈ ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး၊ မၢင်တီႈ ၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ (ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “ပီၼႆႉ ပၢင်သွၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈတႄႇမႃး ဝၢႆးသၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉၵူၺ်းလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇပႂ်ႉလႆႈ ပၼ်လုၵ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈၶႄႇ၊ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမီးၼမ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းယွမ်းလူင်းၼမ်။ ယိူင်းဢၢၼ်းတႄႉ တေဢၢၼ်းပူင်သွၼ်ၵႂႃႇ တေႃႇထိုင်ၵျုၼ်ႊ ပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆး ႁူင်းႁဵၼ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈၵမ်ႉ” – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းယႆ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆ ၶၢဝ်းမႆႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ မိူဝ်ႈပီ 2024 ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 661 ၵေႃႉ၊ မေႃသွၼ်မီး 36 ၵေႃႉ ပၢင်သွၼ်မီး 18 ပၢင်။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉသမ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း မီး 711 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-04-25T11:47:42 | https://shannews.org/archives/66164 | ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၶဝ်ႈယိုဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆၸမ် 30 ၵေႃႉ | ဢွင်ႈတီႈ ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႅတ်ႉသ်မီးယိူဝ်း ဢၼ်ယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းလူႉတၢႆ 26 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈၼမ် ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇတီႈ ပႃႇယိူဝ်ႈၼိူဝ်သၼ်လွႆ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ထုင်ႉပႃႇႁႄႇၵမ်ႇ မွၵ်ႈ 3 လၵ်း။ ပႃႇႁႄႇၵမ်ႇၼႆႉ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်သုၺ်ႊၸႃႊလႅၼ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ မီးဝႆႉၸွမ်းသၼ်လွႆ ႁိမဝုၼ်ႇတႃႇ၊ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၵူၼ်းၶိူဝ်းမူႇသလိမ်ႇၶဝ် ယူႇသဝ်းဝႆႉၼမ်။ ပလိၵ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇႁွတ်ႈထိုင်လႆႈလႄႈ လႆႈဢဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း သူင်ႇယူတ်းယႃဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ ၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ပူႊတိၼ်ႊ၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸၼ်ႉသုင် ၼႂ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူႊရူပ်ႊ ပူၺ်ႊတႃႊလီႊယႅၼ်ႊဢိၵ်ႇပႃး ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈသႄႉသွမ်းလွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၼႆႉ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ မူဝ်ႇတီႇ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃး ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼၼ်ႉသေ တေဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇႁိုင်သင်ၼႆႉ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ လူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉပွၵ်ႈၼႆႉသေ ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ် ၸုမ်းလႂ်ႁဵတ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇမီးၽႂ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ဝၢႆးလင်ပီ 1990 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်း ၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ လူႉတၢႆ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Voice of Myanmar ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-25T10:56:47 | https://shannews.org/archives/66154 | ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ႁႅင်းယႂ်ႇ တီႈမိူင်းတူႊရၵီႊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 150 ပၢႆ | ဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12:49 မူင်းၼႆႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ (ဢိင်ႇသၼ်ႇ) ဢၼ်သုၼ်ၵၢင်မီးတီႈႁိမ်းဝဵင်းဢိတ်ႉသတၼ်ႊပူႊ (Istanbul) မိူင်းတူႊရၵီႊ (Turkey) ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇတုမ်ႉတွပ်ႇၽေးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ မိူင်းတူႊရၵီႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ႁႅင်းသၼ်ႇဝႆၽႅၼ်ႇလိၼ်မီး 6.2 မႅၵ်ႊၼီႊၵျုတ်ႉ၊ တၢင်းလိုၵ်း တႂ်ႈလိၼ် 4 လၵ်းပၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼိူဝ်ႁိူၼ်းတိူၵ်ႈသုင် ဢွၼ်ၵၼ်ဝႅၼ်တူၵ်းႁိူၼ်းတိူၵ်ႈလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 151 ၵေႃႉ။ လွင်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆ ၊ ႁိူၼ်းတိူၵ်ႈၵူၼ်ႇပင်း လူႉၵွႆယႂ်ႇလူင်တႄႉ ဢမ်ႇမီး – ၽူႈၵွၼ်းဝဵင်းဢိတ်ႉသတၼ်ႊပူႊ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သုၼ်ၵၢင်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႉၼႆႉ မီးႁိမ်းပိုၼ်ႉတီႈ သီႊလီႊပရီႊ (ဆီလီဗရီဒေသ) ဢၼ်မီးတီႈၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ မႃႇမႃႇယႃႇ (မာမာရာကမ်းရိုးတန်း) ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းဢိတ်ႉသတၼ်ႊပူႊ မွၵ်ႈ 50 လၵ်း။ ဝၢႆးၽႅၼ်ႇလိၼ် ႁႅင်းယႂ်ႇ ဝႆၶွၼ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဢွၼ်ႇ ဝႆၶိုၼ်းယွၼ်ႉလင်ထႅင်ႈ 50 ၵမ်းပၢႆ။ ယွၼ်ႉမႆႈၸႂ် ၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဢွၵ်ႇၼွၼ်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ် ဢၼ်ယၢမ်ႈဝႆႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းတူႊရၵီႊ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႁၢဝ်ႈႁႅင်း 2 ၵမ်း ၼႂ်းမိူင်းတူႇရၵီႊ ပွတ်းၸၢၼ်း မီး ၵူၼ်းလူႉတၢႆထိုင် 55,000 ပၢႆ။ ဝဵင်းဢိတ်ႉသတၼ်ႊပူႊၼႆႉ မီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းယူႇသဝ်း 16 လၢၼ်ႉပၢႆ၊ ပဵၼ်ဝဵင်းမီးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းယူႇသဝ်း ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းမိူင်းတူႊရၵီႊ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Voice of Myanmar ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း'] |
2025-04-24T17:00:00 | https://shannews.org/archives/66146 | ၸုမ်း PDF ဢၼ်ယိုဝ်းသင်ၶလႄႈၵူၼ်းၾၢႆၶုၼ်တၢႆၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇဢဝ်လိူင်ႈၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း | ဝၼ်းတီႈ 04/03/2025 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶူးထမ်ႇမသႃႇရ (ႁွင်ႉ) ဢူးပဵင်ႇ ဢႃယု 48 ပီလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇၸမ်ၸႂ် မၼ်းၸဝ်ႈ ၸၢႆးပီး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၺႃးၸုမ်းသိုၵ်း ၼႂ်းသၢႆသိုၵ်းပျႃး (ပျားစစ်ကြောင်း PDF) ယိုဝ်းလူႉ လွၼ်ႇတၢႆထင်တီႈ တီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၸူးၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ် ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် တင်းၸုမ်းတင်းၸိူဝ်းသေတႃႉ ဢၼ်ၺႃးယိုၼ်ႈ တၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉသမ်ႉ လုၵ်ႈသိုၵ်းၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းလႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတူၺ်းလူ ပၼ်ၶိုၼ်းလိူင်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီး လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းလူႉလွၼ်ႇ/ တၢႆ ၵႂႃႇၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်မေႃတူၺ်းထိုင်လူလွမ် ပူၵ်းပွင်ၸွႆႈထႅမ် ပၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸဝ်ႈၽူႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပွတ်း မိူင်းပၢႆး ၊ ၾၢႆၶုၼ် ၊ ပၢင်လွင်း လႆႈပိုင်ႈဢိင် ၸႂ်ယႂ်ႇ။ ၸဝ်ႈၶူးထမ်ႇမသႃႇရ (ႁွင်ႉ) ဢူးပဵင်ႇ/ ၸဝ်ႈယွမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼင်ႈဝတ်ႉထမ်းသၢႆလႅင်းၶမ်း (ဝတ်ႉတႆး) ပွၵ်ႉၼႃးၵၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်။ ယွၼ်ႉၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ မၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈ တီႈဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း (လုၵ်ႉၾၢႆႇတူၵ်းၼွင်ၾၢႆၶုၼ် ၵႂႃႇယူႇၾၢႆႇဢွၵ်ႇၼွင်)။ သမ်ႉၺႃးယိုဝ်းလူႉလွၼ်ႇ မိူဝ်ႈၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇတိုင်း။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ယူႇၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈသေ တိုၵ်ႉၸိုၼ်ႇတူဝ်ၶတ်းႁႅင်းတႃႇၸွႆႈထႅမ် ပူၵ်းပွင် ၵူၼ်းမိူင်း မႃးတႃႇသေႇ။ ၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇၵူၼ်းလၢႆၸုမ်းၵေႃႈမၼ်းၸဝ်ႈ ၵွင်ႉသၢၼ်သေ ထႅမ် ႁႅင်းၵမ်ႉၸွႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းတၢင်ႇမူႇ တၢင်ႇၸုမ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်သမ်ႉ ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၸႂ်ၸုမ်းၼၼ်ႉၸုမ်းၼႆႉၼႆ – ၵူၼ်းၾၢႆၶုၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ ။ မိူဝ်ႈၵူၼ်းၼမ်ပႆႇႁူႉၸွမ်း လွင်ႈၺႃးယိုဝ်းၶႃႈတၢႆၼႆႉ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်ဢွၵ်ႇယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ၽႂ်ပဵၼ်ၵေႃႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်။ ဝၢႆးသေ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်း ၵူၼ်းလၢႆၸုမ်း ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇသဵင် ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉယဝ်ႉၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 09/03/2025 ၼႆႉ ၸင်ႇမီး တပ်ႉၸုမ်းၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် (ဖယ်ခုံမြို့ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ဢၼ်သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇမၼ်း ၺႃးယိုဝ်းၶႃႈတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆသိုၵ်းပျႃး ပျားစစ်ကြောင်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 01/04/2025 ၼႆႉ ပလိၵ်ႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸင်ႇတႄႇလူင်းၵူတ်ႇထတ်း။ ထိုင်ႈမႃး ဝၼ်းတီႈ 11/04/2025 ၼႆႉ ၸင်ႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈ လုၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းသၢႆသိုၵ်းပျႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မွင်ႇပ လတ်ႉ တီႈလုမ်းတြႃး ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈ ၶွင်ႇသီႇၽွင်းငမ်းၸူဝ်ႈၵၢင် မိူင်းယၢင်းလႅင်လႄႈ ၶွင်ႇသီႇၵိူဝ်းၵုမ် မိူင်းယၢင်းလႅင် IEC လူၺ်ႈမတ်ႉတႃ (ရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေပုဒ်မ – ၃၀၂) လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ပႆႇမီးလွင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇသင်တႅတ်ႈတေႃး။ တိုၵ်ႉယိုၼ်ႈတၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈ လုၵ်ႈ သိုၵ်းၵေႃႉၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆ – ၵူဝ်ႇပူဝ်ႇပူဝ်ႇ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းပလိၵ်ႈ မၢႆ 2 မိူင်းယၢင်းလႅင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇ ႁွၵ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈဢဝ်လိူင်ႈၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၾၢႆၶုၼ်တႄႉ ပႆႇၸၢင်ႈႁၢၼ်ႉၸႂ်လႆႈ ယွၼ်ႉ ဝႃႈ တၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ၊ သင်ပဵၼ်လႆႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်ႇတၢမ်ႇ ပၼ်တင်းၸုမ်းသၢႆ သိုၵ်းပျႃး (ပျားစစ်ကြောင်း) ၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၾၢႆၶုၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးဢဝ်ၶႃႈၶဝ်ဝႃႈတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ် ဢဝ်လိူင်ႈၶိုၼ်းတင်း ၸုမ်းၵွၼ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇယိုဝ်း တၢႆၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇလုၵ်ႉမႃးလႆႈၶိုၼ်းယဝ်ႉလူး။ၸူးၸႂ်တႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပၼ်တၢမ်ႇပဵၼ်ၸုမ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵေႃႉလဵဝ်။ လွင်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈယွၼ်းထိုင်ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ယႃႇပေႁႂ်ႈပၼ်လွင်ႈၼႆႉယဝ်ႉလၢႆၵႂႃႇ ႁႂ်ႈလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇ ပဵင်းၼင်ႇဢၼ်ၵိုင်ႇတၢၼ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇတၢင်းၽိတ်းၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၶူးထမ်ႇမသႃႇရ (ႁွင်ႉ) ဢူးပဵင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ် ႁႃလၢႆးတၢင်းၵမ်ႉထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းတႆး – မိူင်းယၢင်းလႅင်မႃးတႃႇသေႇ ။ တႃႇတေၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်း ထူပ်းၽေးလႆႈ ငၢႆႈလူမ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈႁႃလၢႆးတၢင်းၵူႈလွင်ႈ။ ၵိုင်ႇလီထူပ်းၸုမ်းလႂ် ထုၵ်ႇလီယွၼ်းၶႂၢင်ႉ ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈ လႆႈယွၼ်း။ – ႁၢင်ႈ သၢႆသိုၵ်း ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းပျႃး တႃႇၶဝ်ႈၸွႆႈဢွင်ႈတီႈမၢင်တီႈၵေႃႈ လႆႈယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးလႄႈ PDF သၢႆသိုၵ်း ပျႃးၶဝ် ၸင်ႇဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈဢူးပဵင်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းပၼ်ၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ (ဒလန်) ၼႆသေ ၸင်ႇ လူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းႁၢႆႉ။ ပႃးတင်းတၵ်ႉၵႃႇ ဢၼ်ၸပ်းၸွမ်းႁွမ်းပႆၸဝ်ႈဢူးပဵင်ႇၵေႃႈ လႆႈလူႉသုမ်းသၢႆၸႂ် ၸွမ်း။ ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းပုၼ်ႈၵူၼ်းၼမ်လႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လူႉယႂ်ႇသုမ်း လူင်ၼႂ်းတူင်ႇတႆးလႄႈ သႃသၼႃ။ သင်ပဵၼ်လႆႈ ႁႂ်ႈၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵူႈၸုမ်း တူၺ်းထိုင်ပၼ် ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ ၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းသေၵမ်းၼႆ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၾၢႆၶုၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ- “လိူင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးပွႆႇပၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇ လၢႆလၢႆၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းတႄႉ ၵူၼ်းတႆးႁဝ်းဢၼ်ယူႇထုင်ႉၼႆႉတႄႉ တႃႇမိူဝ်းၼႃႈ တေယၢပ်ႇတႄႉတႄႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လႆႈယူႇၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းပဢူဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုၵ်း PDF သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ဝႃႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆသေ သမ်ႉယဝ်ႉ ၵႂႃႇလၢႆလၢႆၸိူင်ႉၼႆ ႁေၼႆတႄႉ ပေႃးမိူဝ်းၼႃႈမႃး ၽႂ်တေဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းသင်ယဝ်ႉ တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇပေႃးႁတ်းႁဵတ်းၵၼ် ယဝ်ႉၼႃ။ တႆးဢၼ်ယူႇတၢင်းၾၢႆႇၼႆႉတႄႉ ပိူၼ်ႈတေမိပ်ႇငႅၼ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ယိုၼ်ႈတၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈ မွင်ႇပလတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈသိုၵ်း သၢႆသိုၵ်းပျႃးဝႆႉၼႆႉ ပဵၼ်မတ်ႉတႃ ရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေ ပုဒ်မ -၃၀၂ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႆႇထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇသင်။ ၼႂ်းပပ်ႉပိူင် ရာဇသတ်ကြီး ၼၼ်ႉ ရာဇတ်သတ်ကြီး ဥပဒေပုဒ်မ – ၃၀၂ (၂) ပႃးဝႆႉဝႃႈ- ၵူၼ်းဢၼ် ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ် ပိူၼ်ႈတၢႆၼၼ်ႉ မီးတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈတေႃႇၸူဝ်ႈဢမ်ႇၼၼ် တူတ်ႈတၢမ်ႇၵၢၼ်ၼၵ်း 10 ပီ ဢမ်ႇၼၼ် တူတ်ႈတၢမ်ႇ ငိုၼ်းတွင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢမ်ႇၼၼ် ဢိင်ၼိူဝ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းမဝ် သေ တေလႆႈႁပ်ႉတူတ်ႈတၢမ်ႇတင်း 3 ယၢင်ႇ ၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉၺႃးမႂ်ဝႆႉ တင်းတူတ်ႈတၢမ်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈမတ်ႉတႃ 302(1) ဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ သင်ၸိူဝ်ႉမၼ်းၵႂႃႇၽိတ်းမႅၼ်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆ ဢမ်ႇၼၼ် ဝူၼ်ႉဢၢင်ႈၶႃႈႁႅမ်/ ႁဵတ်းႁၢႆႉပိူၼ်ႈထႅင်ႈၸိုင် ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၺႃးထိုင်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆလူးၵွၼ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-24T16:37:28 | https://shannews.org/archives/66134 | SSPP ၸတ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၶွပ်ႈတဵမ် 61 ပီ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 24/04/2025 ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/ SSA) ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး 61 ပီတဵမ် တီႈႁူင်ႈႁဵၼ်းသိုၵ်း ငဝ်ႈငုၼ်း ဝဵင်းမႂ်ႇဝၢၼ်ႈႁႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ် ဝၼ်းၵိူတ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး တီႈဝၢၼ်ႈႁႆးၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅၼ်ႈ ၽူႈၼမ်းၼႃႈ မၢႆ 1 SSPP/SSA ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇပၢင်ၵႂႃႇသေ မီးၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢိၵ်ႇတင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်းသိုၵ်းၽူႈမီးၸၼ်ႉ မၢႆ 2 လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈ သွၼ်လိၵ်ႈၶႄႇဝႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵႂႃႇ 3,705 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉဢဝ်လၢႆးတၢင်းၵၢၼ်မိူင်း ၵႄႈလိတ်ႈၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ႁႅင်း တႃႇၵႄႈလိတ်ႈၵၢၼ်မိူင်းမႃးၼႆ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် သိူဝ်ထႅၼ်ႈ ၽူႈၼမ်းၼႃႈ မၢႆ 1 ပႃႇ တီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ။ Photo by – SSPP/ ပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA ၶွပ်ႈတဵမ် 61 ပီ “တႃႇတေဢဝ်ၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၵႄႈလိတ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းတိူၵ်ႈတၼ်ၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ သိုၵ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး။ ယွၼ်ႉၼၼ် သိုၵ်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်မႃး ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းယဝ်ႉ။ တေလႆႈဢဝ်ၵၢၼ် ပၢႆးမိူင်း တၢင်ႇၶီႈမွမ်ႈ/ သီႇမွမ်ႈ ၸွမ်ႁူဝ်ဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ။ တိုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈလိုမ်းယိူင်းဢၢၼ်း သဵၼ်ႈ တၢင်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း။ ပေႃးလိုမ်းပႅတ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၸိုင် သိုၵ်းမီးဢၢၼ်ႇမိုၼ်ႇမၼ်းသေတႃႉ ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇမၼ်းယဝ်ႉ။ ယႃႇလိုမ်း လဵပ်ႈႁဵၼ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း။ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၼႆႉ ယႃႇပေႁႂ်ႈလႆႈလူင်လိုမ်းသေၵမ်း”- ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်လႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးယဝ်ႉ မီးပႃးတူဝ်တႅၼ်း ငဝ်ႈငုၼ်း တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး SNLD ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸႄႈဝဵင်းလၢႆလၢႆတီႈတင်း ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၽူႈပွင် ၵၢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်း SNLD ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း 25 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်း မွၵ်ႈ 2,000 ၵေႃႉ။ တူဝ်တႅၼ်း ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး SNLD လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ -“ၼႂ်းၵႄႈငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်း ယုင်ႈၸိူင်ႉၼႆ တေလႆႈဝႃႈ ၸတ်းလႆႈလီယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2024 ၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝၢၼ်ႈႁႆး မီးပႃး ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ပၢင်ၾႃႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမွၵ်ႇ လၢတ်ႈၶေႃႈ ၵႂၢမ်း ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်ၵူၼ်းသိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇသေတႃႉ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ် မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း။ ၵူၺ်းသူင်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် မႃးၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈသေ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸၢႆးသူႉ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းလူင် SSPP/SSA ၵေႃႉႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း လူဢၢၼ်ႇၵႂႃႇပၼ် ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA ၶွပ်ႈတဵမ် 61 ပီ “ပူၼ်ႉမႃး 4-5 ပီ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးဢမ်ႇလႆႈမွတ်ႇႁၢႆ။ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈလူင်မၼ်း မီးတီႈၸဝ်ႈသင်ၶႁဝ်း ပေႃႈ မႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၸီႉၸမ်ႈၼႄသဵၼ်ႈတၢင်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ။ ဢိၵ်ႇပႃး ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်၊ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ၊ လုၵ်ႈတပ်ႉႁဝ်း ဢၼ်ဢွၼ်ၵၼ်ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၽွင်းငမ်း။ မီးတီႈဢၼ်ဢွၼ်ၵၼ် ႁတ်းႁၢၼ်တေႃႇသူႈၶဝ်ႈပွႆးတိုၵ်းမႃး။ မီးတီႈ ၸဝ်ႈသင်ၶႁဝ်းလႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း၊ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ႁဝ်း ႁပ်ႉႁွင်းၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းႁဝ်းမႃး ၵူႈၾၢႆႇ။ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး၊ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ပိုၼ်းပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းမႃးလႄႈ ငဝ်းလၢႆး ယွၼ်းထိုင်မႃးၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ၵၢၼ်လၢႆးၵၢၼ် ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးမီးသေ တိုၼ်းတေ ဢမ်ႇယွမ်းၼွမ်း၊ တိုၼ်းတေဢမ်ႇၵၢၼ်ႉ ၵိူင်ႈ၊ တိုၼ်းတေဢမ်ႇႁူၼ်လင်၊ တိုၼ်းတေသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၼႃႈၸူး ယိူင်းမၢႆ ပွင်သၢင်ႈပုၼ်ႈပၢင်ႈလူင် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆး ၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇသၵ်းသၵ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေပၼ်ၶေႃႈ မၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးယူႇ”- ။ ၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA တီႈဝၢၼ်ႈႁႆး ပီ 2025 ၼႆႉ မီးၵူၼ်းသိုၵ်းဢိၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈပႃး သင်ၶၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 6,519 ၵေႃႉ။ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅၼ်ႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇပၢင် ပၼ်ၾၢင်ႉသတိၵႂႃႇဝႃႈ -“ပေႃးသဵၼ်ႈ တၢင်း ၼႃႈၵၢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၸိုင် လုၵ်ႉတီႈ ႁႅင်းဢေႇသေ ႁႅင်းၼမ်မႃး။ လုၵ်ႉတီႈသုမ်းသေ ၸၢင်ႈဢွင်ႇ ပေႉမႃး။ ယွၼ်ႉၼၼ် တေလႆႈၸုၵ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈသေ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇဢဝ် ဢၼ် ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းဢွၼ်ႁူဝ် သိုပ်ႇၶဝ်ႈပွႆးတိုၵ်း ၵႂႃႇၸင်ႇ တေလႆႈလွင်ႈဢွင်ႇပေႉတႄႉတႄႉ။ ပိူဝ်ႈတႃႇဢွင်ႇ ပေႉတႄႉတႄႉၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးသိုၵ်းၸုမ်းလဵဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇယဝ်ႉသႄႈ။ တေလႆႈႁူမ်ႈၸွမ်း ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။ ယႃႇၵုမ်ႇမိုင်ႉမဝ်းမိင်းတူၺ်းၸွမ်းၵၢၼ် သုၼ်ႇလဵဝ်လူၼ်ႉလိူဝ်ႁႅင်း။ သင်ဢမ်ႇၼၼ် ၸၢင်ႈလိုမ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမူႇၸုမ်းၸၢင်ႈလူႉၵွႆၵႂႃႇပႃး”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းသိုပ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇပႃးဝႃႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ တေသိုပ်ႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်း ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး SNLD သေ ၶဝ်ႈပွႆးတိုၵ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇ တႃႇႁႂ်ႈမိူင်းတႆး ပေႃးတေလႆႈလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းပူတ်းပွႆႇၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ၵႅဝ်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA ၶွပ်ႈတဵမ် 61 ပီ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA ၼႆႉ ၸဝ်ႈၼွႆႉ သေႃးယၼ်ႇတ ဢွၼ်ႁူဝ် တႄႇၵေႃႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1958 လိူၼ် မေႊ ဝၼ်းတီႈ 21 ၼၼ်ႉ တင်ႈမႃးၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝႆႉလၢႆမူႇလၢႆ ၸုမ်းလႄႈ ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈပီ 1964 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 24 ၸဝ်ႈမႄႈ ၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၵေႃႉပဵၼ် ၼၢင်းၶၢင်းႁူဝ် မႁႃႇတေႇဝီႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵေႃႉႁႅၵ်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ် ႁူဝ်သေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ်မႃး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA (Shan State Army) ပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၶိုၼ်းပဵၼ်ၵႂႃႇ သွင်မူႇသွင်ၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/ SSA လႄႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/ SSA ယင်းပႆႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် ၶိုၼ်းလႆႈ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-24T15:35:49 | https://shannews.org/archives/66119 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇယွၼ်းငိုၼ်း ရူတ်ႉၵႃးၸိူဝ်းလတ်းၽၢၼ်ႇ ၶူဝ် AD ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ | ဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉႁိမ်းၶူဝ်ၼမ်ႉယၢဝ် တီႈလႅၼ်ၶႅၼ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီၼၼ်ႉ တင်ႈလၢၼ်ႇပႂ်ႉၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ရူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလတ်းၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇတင်း ႁႅင်းၵူၼ်းသိုၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉ ၶဝ်ႈမႃးၵုမ်းၵမ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလတ်းၵႂႃႇမႃး တီႈၶူဝ်ၼမ်ႉယၢဝ် AD လႆႈပၼ်ငိုၼ်း (ၵႃႈၶွၼ်ႇ) လတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂႃႇမႃးၼမ်ႁႅင်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႇၼင်ႇ ၼႆ။ “မိူဝ်ႈဝႃး ႁဝ်းမီးတၢင်းလူဝ်ႇ ၵႂႃႇသိုဝ်ႉၵုၼ်ႇၼႂ်းဝဵင်း။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယွၼ်းႁဝ်း ၼိုင်ႈသႅၼ်ဝႃႇ။ ၵႃႈဢမ်ႇလႆႈဢမ်ႇၸူးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်းတွင်းပၢၼ်ႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈႁႄ ၸူးလႆႈပၼ်တီႈၶဝ် ႁႃႈမိုၼ်ႇယဝ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇပၼ်ၵႂႃႇ။ ပေႃးမိူၼ်ၸိူင်ႉၼႆၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းတႄႉ ႁဝ်းတေႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်ယဝ်ႉလႃႇ။ ၶဝ်တိုၵ်ႉၶဝ်ႈယူႇ ၼိုင်ႈဝၼ်းၵူၺ်း။ မိူဝ်းၼႃႈမႃး ၶဝ်ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေယွၼ်းၼမ်လိူဝ်ၼႆႉၵွၼ်ႇႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ ၼႃႇယဝ်ႉၼႃႇထႅင်ႈ”။ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးဢွၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီမႃးတၢင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိုင် လႆႈပၼ်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼိုင်ႈလမ်းလႂ် ဢေႇသုတ်း 5 မိုၼ်ႇ။ ပေႃးလုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်း ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လႆႈပၼ်ၼိုင်ႈလမ်း 5,000 ပျႃး။ သင်ပဵၼ်ၵႃးတေႃႉတၢင်ႇၵုၼ်ႇတင်း မၢၵ်ႇမႆႉ ဢိၵ်ႇၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းလတ်းၽၢၼ်ႇ ၶူဝ်ၼမ်ႉယၢဝ် AD သေ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိုင် ၼိုင်ႈလမ်းလႂ် ဢေႇသုတ်း လႆႈပၼ်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 2 သႅၼ်ပျႃး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လတ်းၵႂႃႇတီႈၶူဝ်ၼမ်ႉယၢဝ် ဢၼ်ႁၼ်တႂ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ယွၼ်းၼမ်ၼႅၼ်ႇၼႃႇ။ တီႈႁဝ်းၵေႃႈ ၶဝ်မႃးယွၼ်းယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵႃးမၢင်ၸိူဝ်း ပေႃးလႆႈ ၶုပ်ႉၶဝ်ႇတွင်းပၢၼ်ႇၶဝ် ႁႂ်ႈယွမ်းပၼ်ငိုၼ်း။ တီႈတူဝ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢၢႆလဝ်ႈပေႃးသိင်ႉသွင်းလႄႇ။ ႁမ်ႉပႃးၵွင်ႈႁႄ” – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ယူႇၵႄႈၵၢင်သေ ၸွႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉပၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပၼ်ႁႅင်းမိပ်ႇဢီး တေႃႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁႂ်ႈထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇပၼ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 17 ထိုင် 22 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈတေႃႉဢဝ် ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇတင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းဢိၵ်ႇ လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး တင်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၶဝ် တႄႇၶဝ်ႈမႃးပၵ်းတပ်ႉၶိုၼ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈ -“ပေႃးႁိုင်မႃး ယင်းၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တဵၵ်းၵဵပ်းသိုၵ်း မိူၼ်တင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ (ထုင်ႉပဵင်း) ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇလႃႈ။ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ၸွမ်းၶဝ်ႈၺွပ်းထိုင် ၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မႆႈၸႂ်တႄႉဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးႁိူၼ်းဢၼ်မီးလုၵ်ႈၸၢႆးၸိူင်ႉႁဝ်းၼႆႉ ယင်းလႆႈမႆႈၸႂ် ထူၼ်ႈယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃးပၵ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တႃႇၵႃး 200 လမ်းပၢႆ ႁႅင်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 1,300 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပၵ်းတပ်ႉဝႆႉၸွမ်း ၸၼ်ႉၸွမ်လူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ တပ်ႉဢမျွၵ်ႈ (ၵွင်ႈလူင်) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-24T14:43:15 | https://shannews.org/archives/66111 | ၸူၼ်ၸၵ်ႉၾူၼ်းသေ ၽၼ်းယိင်းသၢဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၸွႆႈသင် | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ယိင်းသၢဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵႂႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈ မႃး ၺႃးၸူၼ်ၵၢင်တၢင်း ၸူၼ်ၸၵ်ႉမိုဝ်းထိုဝ်မၼ်းၼၢင်းလႅၼ်ႈ ၽွင်းမၼ်းၼၢင်း ၸွမ်းၸၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၽၼ်းသႂ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းပဵၼ်လိူတ်ႈပဵၼ်ယၢင်။ မၼ်းၼၢင်းၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မၶွင်ႇၺွႆႇ (မခေါင်ညွယ်) ဢႃယု 23 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈ တႅတ်ႉသၢၼ်းယေႇ (သက်စမ်းရေ)။ ၽွင်းမၼ်းၼၢင်း လုၵ်ႉတီႈႁွင်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈသေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈႁူင်းသဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၸူၼ်ၸၵ်ႉဢဝ်မိုဝ်းထိုဝ်မၼ်း တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းပႃႇရမီႇ မၢႆ 207 ။ ၽွင်းယိင်းသၢဝ်ဢွၼ်ႇၵႂႃႇသွၼ်လိၵ်ႈ ဢၢၼ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်းတၢင်း မီးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃး လၢတ်ႈဝႃႈ မီးလွင်ႈတေလၢတ်ႈၼႆသေ ၸၼ်ဢဝ်ၾူင်းၼႂ်းမိုဝ်းယိင်းသၢဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်လႅဝ်းၽၼ်း မိုဝ်းယိင်းသၢဝ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇ လႆႈယဵပ်ႉ 6 ၵမ်း ဝႃႈၼႆ။ – ယိင်းသၢဝ် ဢၼ်ၺႃးၸူၼ်ၸၵ်ႉမိုဝ်းထိုဝ်သေ ထုၵ်ႇၽၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉတီႈတၢင်းၼႃႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပၼ်သင်သေ တုမ်ႉတွပ်ႇ ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းၼႆၵူၺ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် မၶွင်ႇၺွႆႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပဵၼ်ၽွင်းမၼ်းၵႂႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈတီႈႁွင်ႈႁဵၼ်းသေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဢေႃႈ။ တီႈႁူင်းသဝ်းလႄႈ ႁွင်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈ တမ်ႉဢမ်ႇၵႆၵၼ်သေဢိတ်းၶႃႈလူး။ ႁဝ်းၶႃႈမုင်ႈႁၼ် မၼ်းယူႇ။ ၵူၼ်းၸူၼ်ဢၢင်ႈၽၼ်းတီႈၶေႃးမၼ်း။ မၼ်းသမ်ႉဢဝ်မိုဝ်းမၼ်းႁႄႉလႄႈ ၽၼ်းၺႃးမိုဝ်းမၼ်း။ ၽိူဝ်ႇႁဝ်းၶႃႈလႅၼ်ႈၵႂႃႇ ထိုင်တီႈမၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸူၼ်ပေႃးလႅၼ်ႈပၢႆႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ပႆတၢင်းပွၵ်ႈႁိုင်မွၵ်ႈ 2 မိၼိတ်ႉၵူၺ်း။ တီႈႁိမ်းၼၼ်ႉ မီးပႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈ။ ၵႂႃႇလၢတ်ႈယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ်သင်။ “ၽိူဝ်ႇၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈသမ်ႉဝႃႈ – ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸွႆႈပၼ်သင်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တွၼ်ႈတႃႇၶဝ် ယင်းပႆႇမီးတီႈယူႇ။ ပဵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းတႄႉတႄႉ – ဝႃႈၼႆၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႂ်ယႂ်ႇပိုင်ႈဢိင်ၽႂ်”- ၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မၶွင်ႇၺွႆႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈမိုဝ်းပဵၼ်လိူတ်ႈတူၵ်းယၢင်ဢွၵ်ႇႁႅင်းယူႇသေတႃႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ႁူင်းယႃၵေႃႈဢမ်ႇမီးလႄႈ ႁႃတီႈယူတ်းယႃပဵၼ်ယၢပ်ႇပဵၼ်ၽိုတ်ႇ ၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇယႃတီႈလႂ်၊ ၶဝ်ၵႂႃႇလႄႇႁႃပၼ် ႁူင်းယႃၼႆႉတႄႉ ပေႃးၸွတ်ႇဝဵင်း၊ ပေႃးၸဵပ်းႁႅင်းတႄႉ ယင်းၸၢင်ႈတၢႆၵၢင်တၢင်းလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈဝႃႈတႄႉ ၽႂ်ၶႂ်ႈမႃးၽွင်းငမ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝႆႉၼၵ်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၽွင်ႈ။ ပေႃးပဵၼ်မႃးလိူင်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈသႂ်ႇၸႂ် ဢဝ်လိူင်ႈပၼ် ၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸတ်းပၼ်ႁႂ်ႈမီးႁူင်းယႃပိုတ်ႇပၼ် 24 ၸူဝ်ႈမူင်းၽႂ်းၽႂ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၸႂ်ၼႃႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – ဢွင်ႈတီႈ ယိင်းသၢဝ် ဢၼ်ၺႃးၸူၼ်ၸၵ်ႉမိုဝ်းထိုဝ်သေ ထုၵ်ႇၽၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉMNDAA လႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ် ၽွင်းငမ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်း။ လွင်ႈၽူႈလၵ်ႉ၊ လွင်ႈၸူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်လႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၾၢင်ႉၵၼ်ၵႂႃႇမႃး – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မေႃသွၼ် ၵူၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ယွၼ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်း တေပဵၼ်သင်မႃးထႅင်ႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉ ပေႃးတေၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၵေႃႉလဵဝ်၊ ပေႃးၵႂႃႇၵေႃႈ ႁႂ်ႈလုမ်းလႃးၵဵပ်းၶူဝ်းၶွင်မီးၵႃႈၶၼ်ဝႆႉတီႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵွၼ်ႇ။ ပေႃးၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇတူၺ်းမိုဝ်းထိုဝ် ယိင်ႈၶႅၼ်းလီယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈသွၼ်ႉၵၼ်မႃးသွင်သၢမ်ၵေႃႉၼႆ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉႁႂ်ႈဝႄႈဝႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသေဢိတ်းယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၾၢင်ႉၵၼ်လွင်ႈ ၵႂႃႇမႃးဢိတ်းၼိုင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်ငူပ်ႉငီႉပၼ် ၼႂ်းၵႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵိုတ်းတိုၵ်း ၵၼ်သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ၽွင်းငမ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 9 လိူၼ်ၼႆႉ ၼၼ်ႉ လႆႈထွႆဢွၵ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၽွင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးဢဝ်တီႈယူႇၶိုၼ်းၼႂ်းဝဵင်း ဝႃႈၼႆ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-24T12:32:25 | https://shannews.org/archives/66105 | ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးယူႇသဝ်း ၼႂ်းဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး တေလႆႈႁဵတ်းဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇ | မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 23/04/2025 ၼႆႉ သိုဝ်ႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ The Kokang တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် ဢၼ်မႃးယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ် တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼႆႉ တၵ်းလႆႈႁဵတ်းဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႃႇတေႁဵတ်းဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ၾၢႆႇပလိၵ်ႈၶဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တေႁဵတ်းပၼ်တီႈလုမ်းပလိၵ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းတူင်ႇၶျဵင်ႇ (တုံချိန်) ၼၼ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းဢၼ်မႃးႁဵတ်းၶႅပ်းဝႂ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈမီးၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႃးႁပ်ႉႁွင်းပၼ် ၸင်ႇတေလႆႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းတေလႆႈမီးပႃး မၢႆၾၢင် (မှတ်ပုံတင်)၊ ဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း (အိမ်ထောင်စု) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸိူဝ်းမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး မီးလွင်ႈယၢပ်ႇ တႃႇႁဵတ်းဝႂ်ယူႇသဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းၼႆႉ ၵူႈပွၵ်ႈ တေမီးဢႃယု 6 လိူၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈတေႃႇၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ – ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉသေ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်မီး ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆႉမႃး ယူႇသဝ်း၊ မီးၵူၼ်းမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႇမီးဝဵင်းၼိုင်ႈ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းမိူဝ်ႈပီ 2024 ၼၼ်ႉ ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးမီးလွင်ႈလူႉသုမ်းတင်းၼမ်သေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉသၢင်ႈလွင်ႈပူၵ်းပွင်ဝဵင်း ၶိုၼ်းဝႆႉယူႇ။ တႃႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ပေႃးတေၼိမ်တဵင်ႈ ၽူႈလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းႁၢႆႉပေႃးတေဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁဵတ်းပၼ် ဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ်ၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တႃႇတေႁဵတ်းပႂ်ႉဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းၼႆႉ တေမီးသၢမ်သႅၼ်း တႃႇ 3 လိူၼ် တႃႇ 6 လိူၼ်လႄႈ တႃႇ 1 ပီ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းတေလႆႈပၼ်ပႃးငိုၼ်းၶႄႇ တႃႇ180 ယႂၼ်ႊ၊ 270 ယႂၼ်ႊလႄႈ 390 ယႂၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇႁဵတ်းဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းပလိၵ်ႈ ၾၢႆႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တေတီႉၺွပ်းသူင်ႇၶိုၼ်းတင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝဵင်းၵုၼ်လူင်၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် ဢၼ်မႃးယူႇသဝ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းဢၼ်ပႆႇလႆႈတေႃႇဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းၼၼ်ႉ သင်ပလိၵ်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈၸိုင် တေလႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-24T13:00:00 | https://shannews.org/archives/66098 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းထၼု DPLA ယိုဝ်းၵၼ် တီႈၼႂ်းထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇ | ဝၼ်းတီႈ 22/04/2025 DPLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းထၼု DPLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းတီႈထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 21/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်းၶိုင်ႈ တႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတေႃႇထိုင် ႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်းၶိုင်ႈ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ။ ထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းတီႈထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇ သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈၸုမ်း DPLA ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပၢင်တိုၵ်း တႄႇပဵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 ထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း တိုၵ်ႉပဵၼ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးတင်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိုဝ်ႉသေ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းထၼု တီႉၺွပ်းလႆႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈ ပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်လႄႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ လၢမ်းလိမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉ သိုၵ်းထၼု ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးဝႆႉၼင်ၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တီႈတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ DPLA ၶိူဝ်းယႂ်း တီႈတၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း။ ထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း 30 လၵ်း။ – သိုၵ်းထၼု တီႉၺွပ်းလႆႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႈၸုမ်း DPLA သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ -“တင်းတွင်းၶမ်းၼႆႉၵေႃႈ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေ ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး၊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈပွႆႇလႄႈ လုၵ်ႈ ၸုမ်းထၼု တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ လႆႈသမ်းယႃ ၵိၼ်ယႃ ႁၵ်ႉသႃတူဝ် သၢမ်ဝၼ်း၊ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈထုင်ႉၵျွၵ်ႉၵူႇၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပယိၼ်း (ပယင်း) ၊ ဝၢၼ်ႈထမိၼ်းပွင်း (ထမင်းပေါင်း) လႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဝူဝ်း လႆႈပၢႆႈဝႆႉ တင်းဝၢၼ်ႈ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 100 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ တႄႇယိုဝ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 04/01/2025 မႃး။ မိူဝ်ႈၽွင်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပၢင်တိုၵ်း ယိုတ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ သီႇပေႃႉၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းထၼု လႆႈႁူမ်ႈၸွမ်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA သေ ယိုဝ်းတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-24T11:15:00 | https://shannews.org/archives/66086 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉ 12 တႃႇ 6 မိုၼ်ႇပၢႆ တေလႆႈတွပ်ႇလိၵ်ႈၶိုၼ်း | ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/04/2025 ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ လုၵ်ႈ ႁဵၼ်း ၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ၊ ၸႄႈၵႅင်း၊ ၼေႇပျီႇတေႃႇလႄႈ မိူင်းၶၢင် ၸိူဝ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈဝႆႉၸၼ်ႉ 12 (G – 12) တႃႇၶဝ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်ဝႆႉ တႃႇ 60,000 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် ၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ ဝႂ်ၶေႃႈတွပ်ႇလူႉႁၢႆၵႂႃႇလႄႈ တေၶိုၼ်းလႆႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 – 2025 ၼႆႉ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 6 လၢၼ်ႉ 2 သႅၼ်ပၢႆ ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၾႆး ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼၼ်ႉ တေလႆႈတွပ်ႇ လိၵ်ႈၶိုၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 16 ထိုင် ဝၼ်းတီႈ 21 ဝႃႈၼႆ။ – ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်တွပ်ႇဝႆႉၸၼ်ႉသိပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ လိုဝ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇတေလႆႈတွပ်ႇၶိုၼ်းၼႆ လုၵ်ႈႁဵၼ်း တေဢမ်ႇတၼ်းတင်ႈတူဝ်လႆႈ၊ တွပ်ႇဝႆႉလိၵ်ႈ မီး ၸမ်လိူၼ်ၵူၺ်းသေတႃႉ ပေႃးၸႂ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းတေႃႈလဵဝ် ၸင်ႇတေတွပ်ႇလႆႈယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢၼ်လႆႈလူႉသုမ်းၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၽွင်း ၽႅၼ်လိၼ်ဝႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးႁႅင်းတွပ်ႇလိၵ်ႈၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးဝႆႉဝႃႈ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉတႃႇတေတွပ်ႇလိၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ တေထုၵ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းၼႂ်းၼႃႈတီႈၽႂ်မၼ်း ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 1 ထိုင် 15 ဝႃႈၼႆ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ ၾႆးမႆႈ ၸၼ်ႉၸွမ် ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၾၢႆႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 29/03/2025 ဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ် ဝႆသေ ၾႆးမႆႈပႃးႁွင်ႈလုမ်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ ပႃးၵႂႃႇၽိုၼ်လိၵ်ႈၶေႃႈတွပ်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း ဝဵင်း လိူဝ်ႇ ၊ ၸႄႈၵႅင်း၊ ၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ မိူင်းၶၢင် တႃႇ 62,000 ၵေႃႉ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၶေႃႈတွပ်ႇတင်းမူတ်း 4 သႅၼ်ၽိုၼ် ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၾႆးမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၸၼ်ႉ 12 (G- 12) ၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 17 ထိုင် 22 ။ ယင်းတိုၵ်ႉမီး 1 လိူၼ်ၵူၺ်း။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ'] |
2025-04-24T10:48:14 | https://shannews.org/archives/66079 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵိုတ်းတိုၵ်းထႅင်ႈ ၼိုင်ႈဝူင်ႈ | တႃႇတေမႄးပူၵ်းပွင်ၵေႃႇသၢင်ႈၶိုၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼႆသေ ဝၼ်းတီႈ 22/04/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵိုတ်းတိုၵ်း ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းထႅင်ႈ 1 ဝူင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 02-22/04/2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉ ၸူဝ်းၶၢဝ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ သိုပ်ႇယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵိုတ်းတိုၵ်းထႅင်ႈ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 1 ဝူင်ႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 30 ၼႆႉသဵင်ႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၼႆႉ သင်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် တိုၵ်းတေႃးတပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ တိုၵ်းတေႃးၸွမ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇမႃးၵႃႉၶၢႆ၊ ၵဵပ်းသိုၵ်းထႅမ်ႁႅင်းလႄႈ ၶႂၢၵ်ႈၼႃႈတီႈၸိုင် ယူႇတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေတုမ်ႉတွပ်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေတႃႉ လိူဝ်သေတိူင်းတႃႈၵုင်ႈတင်း တိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇယဝ်ႉ ၼႂ်းတိူင်းလႄႈ ၸႄႈမိူင်း 12 ဢၼ် ၸိူဝ်းၵိုတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဢမ်ႇထၢတ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-04-22T19:00:00 | https://shannews.org/archives/66070 | ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇမီးၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ | ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် တီႈဝၢၼ်ႈၶွင်းဢီႉ(ခေါင်းအိရွာ) ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 21/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်း ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉတၢင်း တပ်ႉပၢင် သဝ်းမၢႆ 7 ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် ဢမ်ႇယွမ်း 10 ၵမ်း။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၼႆ ၸုမ်း ၵႅတ်ႇၶႄႇၵူၼ်းမိူင်း PDF တပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇမၢႆ 1 ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၽႄ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း (ရှမ်းတောင် စစ်ဒေသခွဲ ၊ PDF အမှတ်(၁) ဗျူဟာ) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလွႆၶေႃ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈဝႃးယိၼ်းဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် တၢင်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 3 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း။ တီႈဝၢၼ်ႈလွႆၼွၵ်ႇဝူဝ်း ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းလွႆၶေႃ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၶိုၼ်း။ ၶမ်ႈဝႃးၵေႃႈ ယူႇၼႂ်းဝဵင်းသေ ယိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၵွပ်ႇၵူႈၸွႆႈထႅမ်ပၢႆးယူႇလီၾၢႆၶုၼ် PKHC ယူတ်းယႃ ပၼ်ဝႆႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 40 မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ လႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉ။ ၼႂ်းၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼၼ်ႉပႃး လုၵ်ႈဢွၼ် 8 ၶူပ်ႇလူင်းတႂ်ႈ 3 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တွၼ်ႈတႃႇ တေၵုမ်းၵမ်လႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်၊ ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး၊ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈလၢတ်ႈ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ႁႅင်းဢီးသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလႆႈပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇၶိုၼ်းၼမ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ “တၢင်းၾၢႆၶုၼ်၊ လွႆၶေႃ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမႃးယူႇၶိုၼ်းၼမ်ယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇယူႇၶိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်း မိူင်းပၢႆးလႄႈ တင်းဝၢၼ်ႈသၼ်တၢၼ်း (သံတန်း) ၊ မိူင်းလူင်(မိုင်းလုံး) ၊ ဝၢၼ်ႈယႂႃႇတၢၼ်းသျေႇ(ရွာတန်း ရှည်) ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်တေမႃးၶိုၼ်းၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၶဝ်ႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းလွႆၶေႃ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ– “ပွၵ်ႈမႃးယူႇပႆႇတၼ်းႁိုင်၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉထႅမ် ႁႅင်းသိုၵ်းလႄႈ ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၶိုၼ်းယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ပၢႆႈယူႇဝၢၼ်ႈပိူၼ်ႈ မိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18/04/2025 ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းတပ်ႉမၢႆ 442 မိူင်းပၢႆး ထူဝ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်ႈမႃး ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 30 လႄႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတင်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵယၢၼ်း(ယၢင်းပၢတ်ႈတွင်း) KNA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႄႇႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၢၼ်းၵုမ်းၶိုၼ်း တၢင်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်သေ ထူဝ်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-22T18:00:00 | https://shannews.org/archives/66065 | ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆလႄႈ ႁဵတ်းသုမ်ႉယူႇၸွမ်းၵၢင်ပၢင် | မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/04/2025 ၼႆႉ ၽႅၼ်ႇလိၼ်တေဝႆႁႅင်းၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလွႆမႆႇ (မဲနယ်တောင်) ဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၵၼ် ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသူၼ်သေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းယူႇၸွမ်းပၢင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 30 ပီ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ယူႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း လီသေပိူၼ်ႈယဝ်ႉ၊ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆလႄႈ ၵူၼ်းၵေႃႈတၢႆၼမ်ၼႃႇ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်၊ ဢွၵ်ႇ ယူႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း တင်းဝၢၼ်ႈ၊ သူၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ယွၼ်ႉၵူဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး 900 ပၢႆ ဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇယူႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၵၢင်ၼႂ် 11 မူင်းထိုင်ၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်း ၽႅၼ်ႇလိၼ်တေဝႆၼႆလႄႈ ပွတ်းၼႂ် ဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇယူႇတီႈဢၼ်ၵႆႁိူၼ်း ၊ ၸွမ်းၵၢင်ပၢင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ ႁူဝ်ၶမ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ႁတ်းမိူဝ်းၵိၼ်ၶဝ်ႈဝၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ ယွၼ်ႉၶၢဝ်ႇၽႅၼ်ႇလိၼ်တေဝႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝၢၼ်ၵုင်းသိမ်ႇ (သိမ်ကုန်း) ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသူၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းသုမ်ႉမုင်းသေ ယူႇၸွမ်း ၵၢင်ပၢင်ႇမိူၼ်ၵၼ် – ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ “မိူဝ်ႈၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇပိတ်းၼဵင်ႈ ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉယူႇၸွမ်းၵၢင်ပၢင်ႇၸွမ်းႁိူၼ်း ၊ ၵူဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႁႅင်းထႅင်ႈ၊ ပေႃးတေၵႂႃႇသူၼ်ၵေႃႈ တၢင်းၵႂႃႇသူၼ်ၼၼ်ႉ မီးမၢၵ်ႇ ႁိၼ်လူင် ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ဢွၼ် ၵၼ်မႆႈၸႂ် လႆႈၾၢင်ႉယူႇဝႆႉ ၸွမ်းႁိူၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉမီးၶၢဝ်ႇပွမ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် လိူဝ်ႁႅင်းထိုင်တီႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၼႃႈၵၢၼ်တႃႇငၢၼ်း။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၾၢင်ႉၶၢဝ်ႇပွမ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈယုမ်ႇငၢႆႈၼႆ ၵူၼ်းၸၢႆးဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး ပၼ်ၾၢင်ႉပႃးဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ “ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝၼ်းတီႈ 28 ၼႆႉ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵူဝ် ၊ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးၸႂ်ႁႅင်း၊ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼႆႉ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ပႆႇပူၵ်းပွင်လႆႈၶိုၼ်းသဵင်ႈ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉၸူဝ်ႈဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ မီးၶၢဝ်ႇပွမ်ၼမ်။ ဢမ်ႇႁူႉတႄႉတႄႉသေ လၢမ်းလိမ်းတႅမ်ႈ/ တၢင်ႇ/ သျႄးလွင်ႈ ၽႅၼ်ႇ လိၼ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်မႆႈၸႂ်သေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႃႈၵၢၼ်ပႃး၊ လွင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇ ၸႂ်ႈပဵၼ်မဵဝ်း ဢၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈၵၼ်လႆႈၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူႉပႃး”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပၼ်ႇၵေႃႈ ယွၼ်ႉမီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ် တေဝႆၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းသုမ်ႉယူႇၸွမ်း ၵၢင်ပၢင်ႇမိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝၼ်းတီႈ 28 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းၼၼ်ႉ သုၼ်ၵၢင်လုၵ်ႉတီႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း မိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်းသေ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ(ဢိင်ႇသၼ်ႇ) ႁႅင်း 7.7 မႅၵ်ႊၼီႊ ၵျုတ်ႉ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁိူၼ်းယေးတိုၵ်းသုင်၊ ၶူဝ်တင်း တႃႈႁိူဝ်း ဢိၵ်ႇၵွင်းမူး ဝတ်းဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆတဵင်ၵူၼ်းတၢႆ 4,212 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 6,588 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-23T09:00:00 | https://shannews.org/archives/66057 | TNLA ၸွင်ႇလႅပ်ႈတေလႆႈထွႆပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းၸိူင်ႉ MNDAA | ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈသွင် ယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ 22/04/2025 ယၢမ်းလဵဝ် ၸမ် 10 လိူၼ်ယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ တေၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း တပ်ႉပၢင်သဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်၊ ၵွင်ႈဢွၼ်ႇ ယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ ယင်းတိုၵ်ႉ သိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃး ၸွမ်းသၢႆၵေးၼမ်ႉတူႈ (ဒုဌဝတီမြစ်) ၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ထႅင်ႈယူႇ။ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် (ပြင်ဉီးလွင်) ဢွင်ႈတီႈမီးၸၼ်ႉၸွမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 20 လၵ်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယၢၼ်ၵႆၵၼ် တင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) 40 လၵ်းပၢႆ ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မွၵ်ႈ 20 လၵ်းသေ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းသိုၵ်း မိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ပွတ်းၸၢၼ်း ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်။ – ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း – ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ယွၼ်ႉၼၼ် ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လမ်ႇ လွင်ႈ တႃႇၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႉတႄႉၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈ ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင် ပိုတ်ႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈသွင်မႃး ဝဵင်းဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယိုတ်း ၵုမ်းလႆႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉ မီးတပ်ႉပၢင်သဝ်း ၶွင် တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမၢႆ 345 – 206 – 406 ၾၢႆႇတႂ်ႈငဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း တပ်ႉၵွင်ႈလူင် 902။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် 28 ဝၼ်း ပီ 2024 ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ၸမ်ထိုင်ၼိုင်ႈလိူၼ် တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမၢႆ 206 လႄႈ 406 ။ တႃႇတေလိုပ်ႈတိုၵ်းသိုၵ်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းတ ဢၢင်း TNLA ၸုမ်းလဵဝ်ၵူၺ်းတိုၵ်း။ မီးပႃးၸုမ်းဢူၺ်းလီ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢၼ်ပဵၼ် ၸုမ်းသိုၵ်း ပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းထၼု DPLA ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႃး။ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း တင်း ၸုမ်း သိုၵ်းၸၢဝ်းထၼု ႁူမ်ႈၵၼ် ယိုတ်းလႆႈယဝ်ႉသေတႃႉ တႄႇႁူဝ်လိူၼ် ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊမႃး ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈတိုဝ်ႉတၢင်း ၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းဢဝ်လႆႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်း ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်း။ တႄႇႁူဝ်ပီ 2025 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊတင်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ဢိၵ်ႇႁႅၼ်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း သိုၵ်းတဢၢင်း တၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/03/2025 ယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းလႆႈတပ်ႉပၢင်သဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈမႆႉပူၵ်ႇ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းဝဵင်း မွၵ်ႈ 17 လၵ်း။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ၶိုၼ်းလႆႈ ပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းတဢၢင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈမုင်ႈယဵမ်ႈ တူၺ်း တၢင်းႁၢင်ႈလီမွၵ်ႇၵုမ်ႈ (ရွှေဧရာ တိမ်ပင်လယ်)။ ပဵၼ်တပ်ႉၵွင် ၶမယ 505 ၼမ်ႉလၼ်ႈ တင်း ၶမယ 17 ၼွင်ၶဵဝ် ၶဝ်ႈတိုၵ်း ယိုတ်းဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း တပ်ႉပၢင်သဝ်း ႁိမ်းႁွမ်း ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းယဝ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ဢိၵ်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်တင်းၼမ် ယိုဝ်းသႂ်ႇၼႂ်းၼႃႈတီႈသိုၵ်းတဢၢင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ တိူဝ်ႉမၢတ်ႇၺႃး ၵူၼ်းသိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်းတင်းထၼု လူႉတၢႆၵႂႃႇတင်းၼမ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း ဢဝ်ႁႅင်း ဢူၼ်ႈၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ ဝႃႈလႆႈယူႇ။ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းတဢၢင်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းယိုတ်ႈယၢဝ်း ႁိုင်မွၵ်ႈ 10 လိူၼ်။ ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ယင်းပႆႇယဝ်ႉလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ၸွင်ႇၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း သဵၼ်ႈမၢႆတႃႇသၢင်ႈ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 တႄႉတႄႉယူႇႁႃႉၼႆ မီးလွင်ႈငမ်းငဝ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ “ၶႃႈႁၼ်ထိုင်တႄႉ ၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပႃးၼႂ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းႁွပ်ႈသွင် 1027 ၼၼ်ႉ တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ၊ ၶႄးပဵၼ်ၼွၵ်ႈလႅၵ်ႈၶွင်ထႅမ်ၵူၺ်း။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ PDFs ၸိူဝ်းလူင်းၸွႆႈၸွမ်း ၼႃႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ထင်သေတိုၵ်းၼႆႉ ပိူင်ယႂ်ႇမီးသိုၵ်းထၼု ၶဝ်ၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် မိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇငႅၼ်းပၼ်ႁႅင်းဢီး MNDAA ၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းလႆႈႁၼ်တႂ်ႈတႃယူႇ၊ ဢၼ်မိပ်ႇၼိူဝ် TNLA ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လႆႈငိၼ်းယူႇၼႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇတေၶိုၼ်ႈတိုၵ်းတႄႉ TNLA ဢမ်ႇၸၢင်ႈယဝ်ႉ၊ ၶိုၵ်ႉၼႃႇၵေႃႈ တေထင်ႉတိုၵ်း ႁပ်ႉတိုၵ်းၵူၺ်း။ ဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းဝႃႈၵေႃႈ TNLA ၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈၼႃႈလီတီႈ PDFs လႄႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ၊ တူၺ်းပိူင်ပဵၼ် ဢၼ်သုၵ်ႉတေႃႇၶၢင်၊ MNDAA, SSPP လႄႈ ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းတေႃႇ PDF တီႈမိူင်းၵုတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မိူၼ်တင်းၶဝ်ဝႆႉၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ယႂ်ႇလိူဝ်ၵၢၼ်ၽိုၼ်ႉၽူႈၶဵၼ်ပႅတ်ႈ၊ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်တီႈႁႅင်းၸႂ်ၶဝ် ယူပ်ႈလူင်းယဝ်ႉ။ စကစ သမ်ႉလႆႈဝႆႉသိုၵ်းမႂ်ႇ ႁႃႈမိုၼ်ႇၸမ်ၸမ်ယဝ်ႉလႄႈ ထၢင်ႇႁၢင်ႈၽုၵ်း သႂ်ႇၵေႃႈပႃးၼၼ်ႉၼႃႇ”။ ယၢမ်းလဵဝ် ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၾၢႆႇၵၢၼ်ႉသုမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉ တင်းၼမ်ၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်မီးႁႅင်းသိုၵ်း ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းမီးဢႃႇၼႃႇယႂ်ႇ လိူဝ်ပိူၼ်ႈယူႇ။ သင်ဝႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼပ်ႉသွၼ်ႇလွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလဵၵ်ႉၼႆသေ ဝႆႉမဝ်မၢင်တႄႉ တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးတိုဝ်ႉတၢင်း သိုပ်ႇၵမ်ဢႃႇၼႃႇၵႂႃႇထႅင်ႈၶၢဝ်းႁိုင်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႃႈလိၼ် ၸိူဝ်းၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉလၢႆလၢႆတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈလႆႈပွႆႇပၼ် ၶိုၼ်း (ၵၢၼ်ႉသုမ်း) သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၸူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2025 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ ၾိင်ႈမိူင်းမႂ်ႇ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ တိုၵ်းယိုတ်းဢဝ်ၶိုၼ်း တပ်ႉပၢင်သဝ်းလႄႈ ၸႄႈဝဵင်း ၸိူဝ်းလႆႈၵၢၼ်ႉသုမ်းတီႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸတ်းပၢင်တိုၵ်းတေႃႇ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႆႈထႅင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ႁႃငိုၼ်းတွင်း သိုဝ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢိၵ်ႇၻရူၼ်ႊၶိုတ်းၵၢပ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၸိုင်ႈမိူင်းၼွၵ်ႈ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆသေတႃႉ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယႃႇ ယင်းတိုၵ်ႉ တေလႆႈယွမ်းႁပ်ႉႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸၼ်ႉမုၵ်ႉၸုမ်းဢၼ်ဢဝ်ပၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ၵႅတ်ႇ ၶႄဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇယူႇ။ ၶေႃႈၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း တေလိုမ်းဝူၼ်ႉထိုင်ဢမ်ႇလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸွမ်းၼင်ႇ ပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ တေၵုမ်းၵမ်လႆႈ ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းပႆႇႁူမ်ႇငမ်းလႆႈဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၼၼ်ႉ မီး သုၼ်ႇလႆႈ ၶဝ်ႈၵုမ်းထိင်း ပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵႂႃႇၶိုၼ်း လူၺ်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈဢမ်ႇသဵင်ႈသေလုၵ်ႈၵေႃႈ လႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉသုၼ်ႇလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းၼႆႉသေ ႁႃလၢႆးတၢင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႇငမ်း ယိုတ်းဢဝ်ၶိုၼ်း ဝဵင်း ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈပွႆႇပၼ် သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင် ပိူင်းၼႄဝႆႉဝႃႈ “ ပႂ်ႉတူၺ်း MNDAA ၸွင်ႇတေ လႆႈထွႆမွၵ်ႈ 12 ပွၵ်ႉ ၼိူဝ်ဝဵင်းၵူၺ်းႁႃႉ၊ ယူႇဢမ်ႇႁိုင် လႆႈထွႆပႃးထႅင်ႈၼွၵ်ႈဝဵင်း သၢပ်ႇဝဵင်းဝႃႇ၊ ၸဵမ်တၢင်ႇ ဝဵင်းဝႃႇ ပေႃးၼႆတႄႉ TNLA ၵေႃႈ ၸၢင်ႈလႆႈထွႆပၼ်ပႃး မိူၼ်ဝႃႈမႃးၼၼ်ႉယူႇ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈယွၼ်ႉ ၸၵၸ (ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ) ၶႅၼ်ႇတေပဵၼ် ယွၼ်ႉၶႄႇမိပ်ႇၼၼ်ႉၼႃႇ”။ ပေႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉတႄႉတႄႉၸိုင် လွင်ႈၼွင်ႇႁွႆႈၾိင်ႈမိူင်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ မီးၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵေႃႈလီ တႃႇတေယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၶိုၼ်း ဝဵင်းၸိူဝ်းဢၼ်သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းၵမ်လႆႈၵႂႃႇၼၼ်ႉတႄႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၼ်းတေဢဝ် လၢႆးတၢင်းၵူႈလၢႆး တိုၵ်းတေႃးၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၵႂႃႇ ၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပေႃးလႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမႃးၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇႁိုဝ် မိူင်းလႂ်ၵေႃႈ ယဝ်ႉ တိုၼ်းႁၢမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆး ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢွင်ႇပေႉပၢင်တိုၵ်း ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းလူင် လိုပ်ႈလမ်းပႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇဝဵင်းၵႂႃႇလႆႈ တင်းၼမ် ဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈမီးမႃး ၼႂ်းပိုၼ်းၼၼ်ႉၼႆသေတႃႉ ယင်းပႆႇတိုၵ်းဢွင်ႇပေႉလႆႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းမိူင်းပတ်ႉပိုၼ်ႉသေ လႆႈဝႃႈပႆႇပဵၼ် ပၢင်ဢွင်ႇပေႉလူင် တွၼ်ႈတႃႇ ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉသင် ၸုမ်းသိုၵ်းထၼု DPLA ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတိုၵ်းၸွႆႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းထၼု DPLA ၼႆႉ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵေႃႇတင်ႈၸုမ်းမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ဝၼ်းတီႈ 30 ပီ 2023 ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁွပ်ႈသွင်ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈတိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ တီႈပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ၾၢႆႇၸုမ်းသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းထၼု DPLA ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပႂ်ႉငွႆးတိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တတ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းတေလုၵ်ႉတၢင်း ၵျွၵ်ႉၵူႇ ၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈ မႃးတၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ ၸုမ်းသိုၵ်းထၼု DPLA ၼႆႉ ဢၢၼ်းၵုမ်းထိုင်တၢင်း ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆ ၵၼ်တင်း ဝၢၼ်ႈတွင်း ၶမ်း မွၵ်ႈ 80 လၵ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉပႃး တႃႇၵုမ်းၵမ်လႆႈထိုင် ဝဵင်းပၢင်လႃႈ (ပင်းတရႃႉ)၊ ယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵွၼ်ႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 ဝႃႈ ပင်းတရႃႉလႄႈ ယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ ထုၵ်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ ၼႂ်း ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းၸၢဝ်းထၼုသေ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ လႆႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၼမ်လိူဝ် ပိူၼ်ႈသုတ်း။ တၢင်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) တင်း ၶွင်ႇသီႇ ဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇယူႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်မိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တင်ႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းဝႆႉ တၢင်းဝဵင်းပႃႉထူး ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ မွၵ်ႈ 4 လၵ်း ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵူဝ်ၸုမ်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶဝ်ႈထိုင်ၵုမ်းၵမ်လႆႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ တင်းမူတ်းယူႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းထၼု မီးယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇတိုၵ်းတေႃး ၵုမ်းထိင်းၵႂႃႇၼႆလႄႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈသေ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်း သိုၵ်းတဢၢင်းမႃး။ တႅမ်ႈ – မူၺ်ၶမ်း | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-22T17:00:00 | https://shannews.org/archives/66048 | ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးမုၼ်ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ | တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 19/04/2025 ၼၼ်ႉမႃး ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉတင်းလုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ဢိၵ်ႇပႃး ပေႃႈဢွၵ်ႇမႄႈယေႃးတၵ်ႉၵႃႇလူင်ၸဝ်ႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းႁွတ်ႈထိုင် မိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်း ၸိူဝ်းထူပ်းၽေး ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ မဵတ်ႉတႃႇတြႃးလႄႈ ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉလိူတ်ႇတိုၵ်ႉမႆႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်း သိလ်ထမ်းၸဝ်ႈၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉပွၵ်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉဢဝ်မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇသေ ယေႃးၶိင်း ႁွတ်ႈထိုင်ပွတ်းၸၢၼ်း တႄႇဢဝ်မိူင်းပၼ်ႇ – တူၼ်ႈတီး ဝၢႆးၼၼ်ႉ ယေႃးမုၼ်ထိုင် ပၢင်ႁူႈ (ပၢင်ႇဢူႈလူင်) ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸႄႈၵႅင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 22/04/2025 ၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း သိုပ်ႇမဵတ်ႉတႃႇတြႃး တီႈဝတ်ႉတႆးဢွင်ႇ ၶျၢမ်းသႃႇ တီႈဝဵင်းပၢင်ႁူႈသေ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်တြႃးတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇယဝ်ႉ တေယေႃးမုၼ်ၵႂႃႇ ဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈသေ ၸင်ႇတေပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းတႆး – လႆႈႁူႉၸွမ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၸဝ်ႈၼင်ႇၼႆ။ – ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးမုၼ် မဵတ်ႉတႃႇထမ်း တီႈၽြႃးရၶႅင်ႇ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၶၢဝ်းတၢင်းမိူင်းတႆး မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵမ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိူင်လူင်တႄႉ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်းၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယိူင်း ဢၢၼ်းၶႂ်ႈၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းၸႂ် ၼိူဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ် လႆႈလူႉသုမ်းပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵႂႃႇ ၸွမ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၸိူဝ်းလွတ်ႈတၢင်းတၢႆမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ တေမေႃယူႇႁူမ်ႈငဝ်းၽြႃးတြႃးသင်ၶ။ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁပ်ႉႁူႉဝႃႈ ထူပ်း ၽေးသင်မႃးၵေႃႈ သင်ၶၸဝ်ႈ ဢမ်ႇပွႆႇ ၽႃႈပႅတ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵိင်ႇၽႄငဝ်ႈငုၼ်း မုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ –“ပိူင်လူင်တႄႉ တႃႇတေမႃးမဵတ်ႉတႃႇတြႃးပၼ်ၶဝ်သေ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈ ၶူဝ်းလူႇၶူဝ်း တၢၼ်း ဢၼ်လုၵ်ႈသိတ်ႇ လုၵ်ႈၼွင်ႉၸွႆႈမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးလူႇပၼ်ၶဝ်ၶိုၼ်း။ ယိူင်းဢၢၼ်းမႃး ၸိူင်ႉၼၼ် ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈဢုၼ်ႇၸႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶူးဝႃးပေႃႈ ယူႇၼႂ်းထမ်ႈၵေႃႈ ၸိူဝ်းမိူဝ်းပၢင်းမၼ်းၸဝ်ႈ ထိုင်ၼႂ်းထမ်ႈၵေႃႈ မီးၼႆလႄႈ ၶူးဝႃးပေႃႈ ၸင်ႇယေႃးမုၼ် ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၵုသူလ် ပၼ်ၽီသၢင်သတ်းၵူၼ်း ႁႂ်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈ တၢင်းမႆႈတၢင်းၶီၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်တၵ်ႉၵႃႇသတ်းထႃး ၼွၵ်ႈမိူင်းၽိတ်ႈပၢင်းဝႆႉသေ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ဝုၼ်းၸုမ်ႉ မီးၽႅၼ်တေဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၵႂႃႇထိုင်မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သမ်ႉ ၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉမႃးထူပ်းၽေး ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈယႃႉပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၼႆ ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း ၶူးဝႃးပေႃႈ မီးၶၢဝ်းတၢင်း သိင်ႊၵပူဝ်ႊဢေႃႈ။ သမ်ႉပဵၼ်ဢိင်ႇသၼ်ႇဝႆႉသေ ၶၢဝ်းတၢင်း သိင်ႊၵပူဝ်ႊၼၼ်ႉယႃႉသေၵေႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၶိုၼ်းမႃးၸွႆႈႁႅင်းၼမ်ႉၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိင်ႊၵ ပူဝ်ႊတႄႉ သင်ၵႂႃႇၵေႃႈ တေဢၢင်ႈယူႇထိုင် 7 -8 ဝၼ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 20/04/2025 ၼႆႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးမုၼ်ႁွတ်ႈထိုင် ၸၼ်ႉၸွမ် ပုတ်ႉထမိူင်းတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၸူး ထၢတ်ႈၵွင်းမူးသူၺ်ႇတွင်ႇဢူး တီႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယိူင်းၸူးပႃး ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ တင်းသဵင်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ မိူၼ်ၵၼ်။ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်ႉၸုမ်ႉၼႆႉ မဵတ်ႉတႃႇတြႃးမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ တိုၼ်းပၼ်ႁႅင်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမေႃယူႇ ၸွမ်းသိလ် ၵိၼ်ၸွမ်းထမ်းမႃးတႃႇသေႇ ၽွင်းၵူၼ်းထူပ်းၽေးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ဢမ်ႇပွႆႇဢမ်ႇၽႃႈသေ ၶဝ်ထိုင်ပၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်း။ လုၵ်ႈသိတ်ႇတပႄး ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်းၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –“ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ဢွၵ်ႇတၢင်းၼႆႉၵေႃႈ ပိူင်လူင်မၼ်း ႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉ လႆႈၵတ်းယဵၼ်ၶျၢမ်းသႃႇၵူၺ်း။ ၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်း ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈထူပ်းၽေးၸိူဝ်းၼႆႉၼၼ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်းၶူးဝႃး ဝုၼ်းၸုမ်ႉၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢတိၵ်ႉထၢၼ်ႇ တိုဝ်းၵမ်သိလ် 3 ပီ 3 လိူၼ် 3 ဝၼ်း သေ ဢွၵ်ႇထမ်ႈမိူင်းၵႅတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 2022 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလိုဝ်ႈဢမ်ႇသဝ်း ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း မဵတ်ႉတႃႇတြႃးပၼ်တၵ်ႉၵႃႇသတ်းထႃးၸေးၸွတ်ႇ ထိုင်တီႈပၢႆးယူႇလီ ယူပ်ႈယွမ်း။ ပၢႆးယူႇလီ ၸဝ်ႈယူပ်ႈယွမ်းသေတႃႉ ဢမ်ႇယင်ႉဢမ်ႇလိုဝ်ႈ တိုၵ်းၶတ်းၸႂ် ယေႃးမုၼ်မဵတ်ႉတႃႇတြႃး ပၼ်ၽီသၢင်သတ်းၵူၼ်းမႃးတႃႇသေႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉယမ်ဝႆသႃ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-04-22T16:19:49 | https://shannews.org/archives/66042 | သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း တီႈမိူင်းယႆထႅင်ႈ | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22/04/2025 တႄႇဢဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 5 မူင်းမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း တီႈဢိူင်ႇႁူဝ်ယလႄႈ တၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉသၢႆၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ မုင်ႈၸူးတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းယႆ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢလူဝ်ႈ ၶဝ်ပိၵ်ႉပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ပေႇၸႂ်ယဝ်ႉ ရူတ်ႉၵႃးၼႆႉ တိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈသေဢိတ်း။ ၶဝ်တႄႇပိၵ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 5 မူင်း တေႃႇထိုင် ၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ယင်းပႆႇပိုတ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်း။ ၵႃးၼႆႉ ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ တီႈၵဵတ်ႉမိူင်းယႆလႄႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈၾႃႉၽႃႇ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ရူတ်ႉ ၶိူင်ႈတႄႉ ပၼ်ၵႂႃႇမႃးယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆႉၼႆႉ တီႈၵဵတ်ႉမိူင်းယႆၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉဝႆႉ။ တီႈၵဵတ်ႉႁူဝ်ယၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပႂ်ႉဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ “မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉမွၵ်ႈ 5 မူင်း တေႃႇထိုင် ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 6:30 မူင်းၼႆႉ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉမၢၼ်ႈ ၵၢတ်ႈ တၢင်ႉယၢၼ်းသေ လတ်းမႃးတၢင်းမိူင်းယႆၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 100 လမ်း ၶဝ်မုင်ႈၼႃႈၸူးလႃႈသဵဝ်ႈ ဢေႃႈ။ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁၼ်ၶဝ်တၢင်ႇမႃး ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၵူၼ်းသိုၵ်း၊ (ယိၵ်ႉၶႃႇ) ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ၵႃးတၢင်ႇလုၵ်ႈမႄးၶဝ် ပေႃးတဵမ်ၵူႈလမ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ် ႁူဝ်ၵူၼ်းဝႃႈတႄႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် မၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းယႆ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သၢႆၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်တေပၼ်ႇမႃး တၢင်းမၢၼ်ႈၵၢတ်ႈ – မိူင်းပၢတ်ႇ – မိူင်းယႆ – ႁူဝ်ယ – ၼမ်ႉပွင်ႈ – လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပဵၼ်ၵႃးလူင် တႃႇ 126 လမ်း ၵႃးဢွၼ်ႇ မွၵ်ႈ 80 လမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ဢမ်ႇယွမ်း 200 လမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သင်ႇပိၵ်ႉသဵၼ်ႈ တၢင်းဝႆႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢဝ်ၵႃး 10 လမ်းပၢႆ လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈ မႃးႁပ်ႉၵူၼ်းၼင်ႈ လုမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈ ၵႂႃႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၵၼ်ႇတေႃး ၵျွင်း ဝၢႆးသွၼ်းၼမ်ႉ သၢင်းၵျၢၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 5 ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇၾၢႆႇၸၢၼ်းဢိူင်ႇႁူဝ်ယၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈမႃးၵၼ်ႇတေႃႇၵျွင်း ၼႆယဝ်ႉ။ | ['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-15T11:00:00 | https://shannews.org/archives/66035 | ဝၼ်းသင်ၶၢၼ် သၢင်းၵျၢၼ်ႇ ႁိုဝ် ဝၼ်းလဵၼ်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်ထႆးႁွင်ႉဝႃႈ ဝၼ်းသူင်ၵရၢၼ်ႊတ် | ဝၼ်းမႁႃသင်ၶၢၼ် ႁိုဝ် ဝၼ်းၽျႃးဝၼ်းမႃး ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်လႆႈႁပ်ႉဢူငဝ်း တီႈၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ႁူဝ်ႊလီႊ Holy ၸိုင်ႈ မိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉမႃးလႄႈပီႈၼွင်ႉထႆးၼႂ်းမိူင်းထႆးတေႁွင်ႉဝႃႈ “ဝၼ်းသူင်ၵရၢၼ်ႊတ်” မၢၼ်ႈသမ်ႉဝႃႈ “သင်္ကြန်” တႆးၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ တေဢွၵ်ႇငၢႆးမၢၼ်ႈဝႃႈ- “သၢင်းၵျၢၼ်ႇ” ။ ၵွႆးၵႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ထႆးယူၼ်း သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး ၶဝ်တႄႉႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ၵၼ်ဝႃႈ “ဝၼ်းသင်ၶၢၼ် ၽျႃးဝၼ်းမႃး” ၼႆယဝ်ႉ။ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးႁူဝ်ႊလီႊ Holy မိူင်းၵြႃး ဢိၼ်ႊတီႊယႃႊတႄႉ ၽွင်းၶၢဝ်း သင်ၶၢၼ် သၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉ ၶဝ်ဢဝ်သီၽွင် ၽုၵ်းသႂ်ႇၵၼ် ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းပွတ်းမိူင်းထႆး မၢၼ်ႈ တႆး လႄႈလၢႆလၢႆမိူင်းတႄႉ ဢဝ်ၼမ်ႉမႃးႁူတ်းၵၼ် တႅၼ်းတၢင် ၽွင်သီ။ ႁႂ်ႈမႅၼ်ႈတင်းၶၢဝ်းၾိင်ႈၾႃႉမႆႈႁွၼ်ႉ ၼႂ်းၽွင်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ဢဝ်ၼမ်ႉလၢင်ႉ လွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉၸႃႉလွင်ႈဢမ်ႇလီတၢင်းလူင်ဢွၵ်ႇႁၢင်ႇယၢၼ်တူဝ်ၶိင်း – ႁႂ်ႈမီးတၢင်းၵတ်းယဵၼ် တူဝ်လႄႈ တင်းၸႂ်။ ၵႂၢမ်းဝႃႈသူင်ၵရၢၼ်ႊတ် ႁိုဝ် သင်ၶၢၼ်ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈၽႃသႃ သၼ်သၵရိတ်ႇမႃး။ မီးၵႂၢမ်းမၢႆဝႃႈ “ၵၢၼ်လိူၼ်ႈၶၢႆႉ” ။ ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ဝၼ်းသင်ၶၢၼ် ႁိုဝ် ဝၼ်းသူင်ၵရၢၼ်ႊတ် ပဵၼ်ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း ရႃႇသီႇဢုတု လႅၵ်ႈလၢႆႈ။ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈပီမႂ်ႇၵေႃးၸႃႇ။ ပီလိူၼ်တႆးႁဝ်း တေတူၵ်းမႅၼ်ႈၼႂ်းၶၢဝ်းလိူၼ် 5 ၼႆသေတႃႉ ၵေႃႈ ထႆးတႄႉ တေၼပ်ႉဝႃႈ ပီမႂ်ႇထႆးၼႆ ၸွမ်းပီၵေႃးၸႃႇ ။ ဝၼ်းပီမႂ်ႇ “ၸိုင်ႈမိူင်းသယၢမ်” ထိုင် “ဝၼ်းပီမႂ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး” တင်ႈတႄႇၸုပ်ႈၵွၼ်ႇပၢၼ်ၵဝ်ႇထိုင်ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉဝၼ်းပီမႂ်ႇ ဢၼ်ထိုဝ်ၵၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်းၼႆႉ မီးၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႆႇ မႃးယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်း။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈ လႅၵ်ႈပိၼ်ႇႁဵၼ်းႁူႉ ၽႃသႃ ပၢႆးပိူင်ၵူၼ်းလႄႈ ၸုမ်းၶူၼ်ႉ ၶႂႃႉ ၶူဝ်းၵဝ်ႇၶူဝ်းမွၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ပၢႆးမွၼ်း (သိလ်ပႃႊၵွၼ်ႊ) တႅမ်ႈၶဵၼ်လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈဝၼ်းပီမႂ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်း သယၢမ် လႄႈၸိုင်ႈမိူင်းထႆး ပဵၼ်ဢၼ်လီသူၼ်ၸႂ်တႄႉတႄႉ။ 1) လိူၼ်ဢၢႆႈ ပီမႂ်ႇထႆးသယၢမ် – ပူၼ်ႉမႃးလၢႆႁဵင်ပီ မိူင်းသယၢမ်ၸိုင်ႈထႆး ၼပ်ႉဝၼ်းပီမႂ်ႇပဵၼ် လိူၼ်ဢၢႆႈ (လိူၼ်ၸဵင်) မႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ ။ လိူၼ် 12 လပ်း ပဵၼ်ဝၼ်းပီသဵင်ႈ။ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းပၵ်းယဵမ်ႈဝၼ်းတႄႉ တေတူၵ်းမႅၼ်ႈမွၵ်ႈ ႁၢင်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊရ်ထိုင် ႁူဝ်လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊရ်။ 2) ဝၼ်းပီမႂ်ႇပၢၼ် ၵရုင်ႊသရီဢယုထယႃႊ “ၸိုင်ႈမိူင်းသယၢမ်” ၵေႃႈ ယႅၵ်ႈဝႆႉပဵၼ်သွင်ၾၢႆႇ၊ တွၼ်ႈၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း ႁေႃၶမ်းလႄႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းမိူင်း။ ပီမႂ်ႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းႁေႃၶမ်းတိုဝ်းၵမ် ၽႅၼ်ပိူင်လၢႆးၽရၢမ်း – ႁိၼ်ႇတူႇ မိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊတင်ႇတႄႇပီ 457 မႃး မိူၼ်ၵၼ်ၵူႈတူင်ႇဝူင်းႁေႃၶမ်းၼႂ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ။ ၼပ်ႉဝၢႆးလင် ဝၼ်းသင်ၶၢၼ် ႁိုဝ် သူင်ၵရၢၼ်ႊတ် ။ တူၵ်း မႅၼ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်လိူၼ် ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် ။ ပီမႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ၼပ်ႉတီႈလိူၼ်ဢၢႆႈ(လိူၼ်ၸဵင်) ၼိုင်ႈၶမ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်း တင်း သွင်ပိူင်။ လိူၼ်ဢၢႆႈ လႄႈတင်း ပီမႂ်ႇ သူင်ၵရၢၼ်ႊတ် ႁိုဝ် ပီမႂ်ႇၵေႃးၸႃႇ။ 3) တႄႇပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း တူၼ်ထူၼ်ႈ 5 ၸိုင်ႈထႆးမႃး မၵ်းမၼ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် ပဵၼ်ဝၼ်း ပီမႂ်ႇ တႄႇမိူဝ်ႈပီ 1889 ။ 4) ထိုင်မႃးပၢၼ် ၸွမ်ၽူလ်းပေႃႊ ၽိၿုလ်ႊသူင်ၶရၢမ်ႊ ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1940 ဝႃႈ မိူင်းထႆးၵေႃႈ တေမၵ်းမၼ်ႈဝၼ်းပီမႂ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဝၼ်းတူၵ်း ၼႆသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၾိင်ႈလဵၼ်ႈၼမ်ႉ ၽွင်းသင်ၶၢၼ် သၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၼႂ်းမိူင်းထႆးၵွႆး၊ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းတႆး ၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ လၢဝ်း သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး မိူင်းၶွၼ် (တႆးတႂ်ႈၶူင်း) ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ႁူမ်ႈတင်း ဝႅတ်ႉၼၢမ်ႊ မၢင်ၸႄႈတွၼ်ႈ သီလင်ႊၵႃႊ လႄႈ ဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမိူၼ်ၵၼ်။ Photo by – bangkokair ပိုၼ်းပဵၼ်မႃးသၢင်ၶၢၼ်ႁိုဝ် သၢင်းၵျၢၼ်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇလႄႈ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼႂ်းၵျၢမ်းတႅမ်ႈမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇ ပၢၼ်တႄႉဝႃႈ – ၽူႈမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီးလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶႂ်ႈမီးလုၵ်ႈလႄႈ ၵႂႃႇယွၼ်းသူးပူႇၸေႃႇဢဝ်တီႈ ၶုၼ်တႃဝၼ်းလႄႈၶုၼ်လိူၼ်။ ႁိုင်လၢႆပီၵေႃႈယင်းပႆႇမီးထႅင်ႈ။ ၽူႈမၢၵ်ႈၵူၼ်းမီးၼၼ်ႉ ၼင်ႇဢဝ်ၶဝ်ႈသၢၼ် သၢဝ်းၼမ်ႉ 7 သီသေ ႁုင်သုၵ်းယဝ်ႉ ႁူမ်ႈတင်းမၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇလူႇတၢၼ်းထႅင်ႈ။ ႁႆႇတိုင်ႈပႃးသဵင်ၽဵင်းၵႂၢမ်းဝၢၼ်ႁူသေ ဢတိၵ်ႉထၢၼ်ႇ ယွၼ်းသူးလီ ငၢမ်းယဝ်ႉၸင်ႇလႆႈလုၵ်ႈၸၢႆးမႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ – ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ – “ထမ်းမၿၢလ်ႊၵုမၢရ်ႊ” (ထမ်ႇမပႃႇလ ၵုမႃႇရ)။ “ထမ်းမၿၢလ်ႊၵုမၢရ်ႊ” (ထမ်ႇမပႃႇလ ၵုမႃႇရ) ၼႆႉပဵၼ် ၵူၼ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလၵ်းလႅမ်၊ ၸင်ႇမီးၸိုဝ်ႈသဵင်ႁူင်လိုဝ်းၵႂၢင်ႈၵႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ထၢဝ်ႉၵၿိလ်ႊၽူမ်ႊ (ၶုၼ်သၢင်လူင် ၵပ်ႉပိလ) လူင်းမႃး ၶဵင်ႇတႃႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉပၺ်ၺႃ တၢင်းႁူႉမၼ်းၸၢႆး။ တႃႉၵၼ်ပႃးဝႃႈ ၽႂ်ၵၢၼ်ႉသုမ်းတေလႆႈတတ်းႁူဝ်သေ လူႇတၢၼ်း ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၶၢဝ်းယၢမ်း 7 ဝၼ်း။ ထမ်ႇမပႃႇလ ၵုမႃႇရ ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တွပ်ႇလႆႈၵႂၢမ်း ထၢမ်ၵူႈဢၼ်လႄႈလိုၼ်းသုတ်း ၶုၼ်သၢင်လူင် ၵပ်ႉပိလ ၵေႃႉၶဵင်ႇတႃႉၼၼ်ႉ ၵႃႈလႆႈယွမ်းၵၢၼ်ႉတတ်းႁူဝ်။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ႁူဝ်သၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ဝၢင်းတီႈလႂ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၾႆးလၢမ်းမႆႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ မၼ်းၸဝ်ႈၸူးသင်ႇဝႆႉဝႃႈ – ဝၢႆးသေမၼ်း ၸဝ်ႈ တတ်းႁူဝ်ယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈယိင်းမၼ်းၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈယိင်းၸၼ်ထရ ၸဵတ်းၼၢင်း ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပၼ်ႇ ပုတ်ႈၵၼ်ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းႁွပ်ႇဢုမ်ႈႁူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈဝႆႉ 1 ၼၢင်း 1 ဝၼ်း ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼင်ႇဝႃႈ 1 ဝၼ်းမိူင်းၽီ 1 ပီမိူင်း ၵူၼ်းၼႆလႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းတဵမ်သေ ဢၼ်ၸဝ်ႈယိင်းၶဝ်လႅၵ်ႈလၢႆႈ ပုတ်ႈၵၼ်ဢုမ်ႈႁူဝ်ၶုၼ်သၢင် ၼၼ်ႉ ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ၽွင်းမႁႃသင်ၶၢၼ် /မႁႃသူင်ၵရၢၼ်ႊတ်( မႁႃႇသၢင်းၵျၢၼ်ႇ) – ပီၵဝ်ႇမူတ်းသဵင်ႈသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉၸူးပီမႂ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈယိင်း ၸဵတ်းၼၢင်း လုၵ်ႈၶုၼ်သၢင်လူင် ၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ် – ၼၢင်းထုင်သ ထေႊဝီႊ ၼၢင်းရႃႊၵူတ်ႇ ထေႊဝီႊ ၼၢင်းၶူဝ်ႊရႃၶ ထေႊဝီႊ ၼၢင်းၵိရိၼီႊ ထေႊဝီႊ ၼၢင်းမူၼ်ႊထႃႊ ထေႊဝီႊ ၼၢင်းၵိမိထႃး ထေႊဝီႊ ၼၢင်းမႁူဝ်ထေႃႊရ ထေႊဝီႊ ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ၶၢႆႉ ၸွမ်းလုၵ်ႈလိူၼ်တႃဝၼ်းသေၶႅၵ်ႈလၢႆႈၸူးၵၼ်ၽွင်းတဵမ်ပီၼၼ်ႉၵေႃႈ ပီလႂ်ပီၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈ သဵင်ပီမႂ်ႇၵေႃႈတိုၼ်းပႃးၸိုဝ်ႈ ၼၢင်းသူင်ၵရၢၼ်ႊ တင်း 7 ၼၢင်း။ ပီႈၼွင်ႉထႆး တႆး ၸိူဝ်းယုမ်ႇယမ်ယွမ်းႁပ်ႉလွင်ႈ ပီမႂ်ႇသၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉၵေႃႈ – ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈရႃႇသီႇ ပီသဵင်ႈ ၸိုင် ဢွၼ်ၵၼ်လဵၼ်ႈၼမ်ႉ ႁူတ်းၼမ်ႉၵၼ် ၵတ်းလီယဵၼ်လီ၊ လုၵ်ႈလၢၼ်ၸူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇၵၼ်ႇတေႃး သုၵ်ႉႁူဝ်သၢႆႇ ၵဝ်ႈ လၢင်ႉတိၼ်လၢင်ႉမိုဝ်းပၼ် ပေႃႈထဝ်ႈမႄႈၵႄႇၽႂ်မၼ်း။ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလၢင်ႉဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵု သူလ်တၢင်းလီ လွင်းသွမ်းသၢၼ်သင်ၶၸဝ်ႈ၊ ႁဵတ်းၶဝ်ႈမုၼ်းႁေႃႇတွင်ႇၵူၺ်ႈ လူႇႁိူၼ်းတႂ်ႈႁိူၼ်းၼိူဝ် ၼႂ်းဝၼ်းသၢင်း ၵျၢၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၽွင်းၶၢဝ်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇၼႆႉ ၽႂ်ယူႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း – ၵိၼ်လူႇမူၼ်ႈ သိူဝ်း ၸွမ်းၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း။ ပေႃႈထဝ်ႈမႄႈၵႄႇၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ၽွၼ်းလီ မင်ႇၵလႃႇ လုၵ်ႈလၢၼ် ၼႂ်းဝၼ်း ပီမႂ်ႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်ၼႂ်းမိူင်းထႆး မိူင်းတႆးၵေႃႈ ၽွင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလီ ဢမ်ႇမီး ၽေးသင်ၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းပွႆးမူၼ်ႈသိူဝ်း ႁူတ်းၼမ်ႉၵၼ်၊ ထိုင်တီႈၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ တွင်ႈတဵဝ်း လဵပ်ႈႁဵၼ်းၾိင်ႈထုင်းလဵၼ်ႈၼမ်ႉ သၢင်းၵျၢၼ်ႇ ထိုင်တီႈၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်လုမ်ႈၾႃႉ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း'] |
2025-04-22T14:06:38 | https://shannews.org/archives/66019 | ၵႃးသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၶိုၼ်း မွၵ်ႈ 200 လမ်း | မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 8 မူင်း ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႃးလူင် 100 လမ်းပၢႆ ၵႃးဢွၼ်ႇ 80 လမ်း တေႃႉတၢင်ႇဢဝ် ၵူၼ်းသိုၵ်းတင်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၶဝ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်း ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း၊ မိူင်းယႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလတ်းၵႂႃႇမႃးၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉပွင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ 22/04/2025 “ၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ ၽွင်းၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်တေမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်း မိူင်းၵႂႃႇမႃးယူႇ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးလင် သၢႆၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ ၸင်ႇပၼ်ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး။ တူၺ်း တႄႉ ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ လႅပ်ႈတေဢဝ်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁဵတ်းဝဵင်းတူဝ်ယၢင်ႇ။ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် သၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼမ်တႄႉၼမ်ဝႃႈ”။ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးလူင် တႃႇ 126 လမ်း ၵႃးဢွၼ်ႇသမ်ႉ မွၵ်ႈ 80 လမ်း တင်းမူတ်း မီး 200 လမ်းပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး ဢိၵ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းပဵၼ် မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ၶိူင်ႈၶူဝ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေႃႉတၢင်ႇမႃးတင်းသဵင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 9 မူင်း ၵႃးသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈထိုင်ၵႂႃႇ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၶိုၼ်း။ ၵႂႃႇၵိုတ်းၶပ်ႉ ထႅဝ်ၵၼ်ဝႆႉၸွမ်းၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လႆႈႁၼ်သၢႆၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ၸၼ်ႉၸွမ်လူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈတင်းၼမ်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ၼႂ်းဝဵင်းတႄႉၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းသင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼႂ်းၵႃးၶဝ်ၼၼ်ႉ ႁၼ်ၶဝ်တၢင်ႇမႃး ပုင်းပေႇပႃႇ ၼမ်ႉမၼ်းႁႄ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁေႃႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ၸၼ်ႉၸွမ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽုင်ပဵၼ်ၵေလူင်ဝႆႉ”။ မိူဝ်ႈ 19/04/2025 ပူတ်းလူင်းတုင်း (ၸွမ်ပိဝ်) တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႈၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 21/04/2025 သမ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပူတ်းပႅတ်ႈၶိုၼ်းတုင်း (ၸွမ်ပိဝ်) ၶဝ် ဢၼ်ပူၵ်းဝႆႉ ၸွမ်းၼႂ်း ၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၸွမ်းၶူဝ်ဢေႇတီႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈၶူဝ်ဢေႇတီႇ ပူတ်းလူင်းတုင်း (ၸွမ်ပိဝ်) ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉယဝ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁႅင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၶိုၼ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-22T12:17:22 | https://shannews.org/archives/66010 | ပလိၵ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉလႆႈၵူၼ်းလၵ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈမိူင်းပၢႆး မႄႈႁွင်ႈသွၼ် | ပလိၵ်ႈထႆးလႄႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်ၽေး “สมาคมอาสากู้ภัย ปายสามัคคี การกุศล” မိူင်းပၢႆး မႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိုင်ႈထႆး ႁူမ်ႈၵၼ်လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းလၵ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 20/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း မွၵ်ႈ 2 မူင်းၶိုင်ႈ၊ ႁၼ်မႅၼ်ႈရူတ်ႉၵႃးသီၶၢဝ်လမ်းၼိုင်ႈ ၵိုတ်းၸွတ်ႇဝႆႉတီႈ သုမ်ႉၼမ်ႉဝၢၼ်ႈတၢၼ် 7 တူၼ်ႈ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လိုပ်ႈလမ်း ၸွမ်းလင်ရူတ်ႉ။ ထိုင်မႃးတဵင်ႈၶိုၼ်းၸၢႆႉပၢႆ 10 မိၼိတ်ႉ (မႅၼ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 10 မိၼိတ်ႉ) ပလိၵ်ႈထႆးၵႂႃႇတီႉလႆႈ တင်းရူတ်ႉတင်းၵူၼ်း တီႈဢိူင်ႇဝဵင်းတႂ်ႈ ၸႄႈမိူင်းပၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိုင်ႈထႆး။ ၼႂ်းရူတ်ႉၼၼ်ႉ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း 4 ၵေႃႉ ဢႃယု 7 ပီ ထိုင် 9 ပီ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ထုၵ်ႇတီႉသႂ်ႇရူတ်ႉမႃးဝႃႈၼႆလႄႈ ပလိၵ်ႈတီႉဝႆႉ ၵူၼ်းၶပ်းရူတ်ႉသေ တေၵူတ်ႇထတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးလၢတ်ႈဝႃႈ – ၽွင်းၶၢဝ်းပိၵ်ႉႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈ ၽူႈၵုမ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တူၺ်းလူလုမ်းလႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီလီသေၵမ်း ၵူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇထုၵ်ႇလၵ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-22T12:00:00 | https://shannews.org/archives/66006 | ၶၼ်ၶူဝ်းၵေႃႇသၢင်ႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း ႁႃသိုဝ်ႉလိၼ်ပုၼ်ယၢပ်ႇ | ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်းသေတႃႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း ၵပ်းသိုပ်ႇၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉလႄႈ ၵႃႈၶၼ် ၶိူင်ႈၶူဝ်းတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေး ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်မႃးႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးသမ်ႉ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ တီႈမၼ်းတလေး (ဝဵင်းလိူဝ်ႇ) တင်း ၸႄႈၵႅင်းသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁူင်းၸၢၵ်ႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလိၼ်ပုၼ် (ဘိလပ်မြေ) ၵမ်ႈၽွင်ႈ လူႉၵွႆ။ ၵႃႈၶၼ်လိၼ်ပုၼ် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တႃႇၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်မႃး ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ။ လိၼ်ပုၼ်ၼႆႉ မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈၸႅၵ်ႇၽႄသေ ၶၢႆပၼ်ၵၼ်။ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈတႄႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ႁႃသိုဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶႂ်ႈလႆႈ။ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶၢတ်ႇလႄႈ ၶိူင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉၼွၵ်ႈမိူင်း တေႃႉၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပႆႇမီးလွင်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈၶူဝ်းၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေး ၵႃႈၶၼ်ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇ လိၼ်ဝႆသေ တေၶိုၼ်းမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ လႆႈႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/04/2025 ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁူပ်ႉၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ တေၵေႃႇသၢင်ႈလႆႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸိုင်ႈမိူင်းသေ တေၶၢႆပၼ်လိၼ်ပုၼ်၊ လဵၵ်းလႄႈ လဵၵ်းမုင်းႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လူၺ်ႈၵႃးၶၼ်ထုၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇတေမႄးၵေႃႇသၢင်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉ လိၼ်ပုၼ်ယင်းပႆႇ မီးၵုမ်ႇထူၼ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Voice of Myanmar ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-04-22T11:32:42 | https://shannews.org/archives/66000 | ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 6 လၢၼ်ႉပၢႆ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ | ၸုမ်း UNICEF လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 6.3 လၢၼ်ႉပၢႆ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉလႄႈ လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ပိူင်လူင် ယွၼ်ႉမႆႈႁႅင်း၊ ၼမ်ႉလႄႈ ႁိမ်းႁွမ်းတီႈယူႇသဝ်း ဢမ်ႇမူတ်းသႂ်သေ ၼၢင်းယိင်းတင်း လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃပၢႆးယူႇလီဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ယွၼ်ႉပိူင်ၸႅၵ်ႇၼမ်ႉ လူႉၵွႆၵႂႃႇလႄႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇတေလႆႈၼမ်ႉ ဢၼ်မူတ်းသႂ်၊ တၢင်းပဵၼ် ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးၸွမ်းၼမ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈၶူဝ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ဢမ်ႇ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 5 ၶူပ်ႇလူင်းတႂ်ႈတင်း မႄႈမၢၼ်း၊ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ထၢတ်ႈဢႃႇႁႃႇရၶၢတ်ႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆသေ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ လွင်ႈၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်းၼိူဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး၊ လႆႈမႆႈၸႂ် တႃႇၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းသုမ်ႉပၢင်သဝ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢွင်ႈတီႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းလူႉသုမ်း မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း၊ လႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵၼ်တင်း ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ပႃးၽေး ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းလႄႈ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၾၢႆႇပၢႆးၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – UNICEF လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်'] |
2025-04-21T17:00:00 | https://shannews.org/archives/65991 | ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ မႆႈၸႂ်တႃႇယူႇတႃႇၵိၼ်ၶၢဝ်းၾူၼ် | ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈႁၢင်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2025 ၼႆႉသေ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်း မိူင်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇလႆႈပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းသေဢိတ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းသုမ်ႉသွင်းၼွၼ်းဝႆႉၼိူဝ်ၵုင်း ၾင်ႇၼွင်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾူၼ်ၵေႃႈတူၵ်းမႃးယဝ်ႉ၊ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၵေႃႈ ၸမ်တေထိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼွင် ႁၢႆးယႃႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် တူင်ႇၵူၼ်းၶဝ်ႈထိုင်ၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်ဝႆးဝႆး ၼႆယဝ်ႉ ။ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ မီး 445 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 20 ဝၢၼ်ႈပၢႆၼႆႉ တီႈယူႇတီႈသဝ်း ၵူၼ်ႇ ပင်းမူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတီႈၵိၼ်။ မီးၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ မႃးၸွႆႈ ထႅမ်ယူႇသေတႃႉ ပႆႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် မႃးၸွႆႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၵူၺ်း တႃႇတေပူၵ်းပွင် ၶိုၼ်း တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၶေႃၶေႃတႄႉ ပႆႇမီး။ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၵူၼ်ႇပင်း လူႉၵွႆ ၶၢဝ်းထူပ်းၽေး ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢမ်ႇမီးတီႈလိုဝ်ႈတီႈသဝ်း ဢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ လွတ်ႈၽေး။ ၸိူဝ်းမီးသူၼ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇၼွၼ်းၼႂ်းသူၼ် ၸိူဝ်းမီးႁိူဝ်းၵေႃႈ ၼွၼ်းယူႇ ၼိူဝ်ႁိူဝ်းသေ တေႃႇသူႈၸၢတ်ႈပၢၼ် ၽႂ်မၼ်းယူႇၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇၵူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၶဝ်လႆႈမႆႈၸႂ်ၼႃႇ ၶဝ်ဢမ်ႇမိူၼ်ယူႇၼိူဝ်လိၼ်။ တေယူႇၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူး မိူဝ်ႈ လဵဝ်။ မၢင်ၵေႃႉၼႆ ၼွၼ်းၼိူဝ်ႁိူဝ်းၵေႃႈမီး။ တႃႇၶဝ်တေၽၢႆႈၼွႆႉၽၢႆႈလူင်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ဢမ်ႇမီး ၸုမ်း ဢၼ်ၵႂႃႇၵမ်ႉၸွႆႈပၼ် တႃႇႁဵတ်းႁွင်ႈၽၢႆႈၼွႆႉၽၢႆႈလူင်ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ တႃႇတေပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႆႇမီးၽႂ်လူႇမႃးတႄႉတႄႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ လဵၵ်းမႆႇၼႃး ၶွၼ်ႉၸွၵ်းၸိူဝ်း ၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇမီးၸေးၵၼ်။ ၵမ်ႈၼမ်သမ်ႉ ၵႂႃႇလူႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ်လိူၼ်မေႊလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉၵႂႃႇၵူႈပီပီ ၾူၼ်ၵႆႉသိင်း ၼမ်ႉၵႆႉၼွင်းလႄႈ ၵူၼ်းထုင်ႉ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ မႆႈၸႂ်တႃႇယူႇတႃႇၵိၼ်ၶၢဝ်းၽွင်းၾူၼ်တူၵ်း။ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈတႄႉ ၶႂ်ႈပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းႁႂ်ႈ ယဝ်ႉတူဝ်ႈသေတႃႉ ပိူင်ပဵၼ်တႄႉသမ်ႉ ယႃႇဝႃႈတေပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းမႂ်ႇ တႃႇတေၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈ ၵွင်ယုၵ်းယၢၵ်း၊ တႃႇတေပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ သၢၵ်ႈႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ၵူၼ်ႇပင်းၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇၵူၼ်း ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၵူၼ်ႇပင်း လူႉၵွႆ “ၵူၼ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ( သႄႊလီႊ) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ၵႂႃႇၸွႆႈမၼ်းတလေး ယၼ်ႇၵုင်ႇ ၵူၺ်း ၶဝ်ဢမ်ႇသူႈႁွတ်ႈတၢင်းမိူင်းတႆး။ ပေႃးၵႂႃႇလၢတ်ႈတေႃႇၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ၼႆ ၶဝ်ႁႆႈ ၼႄဢေႃႈ။ တႃႇတေၽဵဝ်ႈႁိူၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်ႇပင်းၵႂႃႇၵူၺ်းၵေႃႈ သဵင်ႈငိုၼ်းပဵၼ် 40 သႅၼ်။ မၢင် ၸိူဝ်း တေတိုတ်ႉႁိူၼ်းဢၼ်ၵိူင်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ သဵင်ႈယဝ်ႉ 40 50 သႅၼ်။ ၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်ပႆႇလႆႈမႄးသင်တႄႉတႄႉ။ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၵေႃႈ တေထိုင်ယဝ်ႉလႄႈ သင်ဢမ်ႇပူၵ်း ပွင်မႄးၵုမ်းလႆႈတႄႉ တေယၢပ်ႇလူင်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼၼ်ႉမႃးသေ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇလႆႈသဵၼ်ႈ မၢႆႁူဝ်ႁုပ်ႈလွင်ႈလူႉ သုမ်းတႅတ်ႈတေႃး။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပႆႇထူပ်းၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၵေႃႈ ၸဵမ်ဢဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွတ်းတၢင်းပၢင်လွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈမႃးယူႇဝႆႉသေတႃႉ ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈၸွႆႈ ထႅမ်တဵမ်ထူၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ ၸုမ်းၶဝ်ႈၸွႆႈထိုင်လႆႈဢေႇတႄႉတႄႉၼႆ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆၼၼ်ႉ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ႁိူၼ်းလူႉၵွႆၵူၼ်ႇပင်းၸွမ်း 1,834 လင် ၊ ႁိူၼ်းဢၼ် ၵိူင်း မီး 1,941 လင်။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၶႂ်ႈၶိုၼ်းႁဵတ်းႁိူၼ်း ဢၼ်တေ ၵႅၼ်ႇၶႅင် သေၵဝ်ႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢိင်ၼိူဝ် ပၼ်ႁႃလၢႆလွင်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတွင်းၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တေႃႉတႄႉၵႂႃႇႁႃလႆႈမႃးမႆႉသၢင်းဢိတ်းဢွတ်းသေ မႃးႁဵတ်းထဵင်ႁဵတ်းသုမ်ႉ ယူႇဝႆႉၵူၺ်းၼႆ Bamboo Delight Summer Youth Camp ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။ တႃႇတေပူၵ်းတင်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းဢၼ်ၵိူင်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈမိုဝ်း တဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႄးၵုမ်းၵမ်းလဵဝ်။ သင်မီးၵႃးဝူၵ်း ၵႃးထုၺ် ၵႃးၵရဵင်ႊ (ချိန်းဘ လောက်) ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ တေၸဵဝ်းမႄးယဝ်ႉယူႇၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၺႃးၽေးၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ၵူၼ်ႇပင်း လူႉၵွႆ ဢွၼ်တၢင်း ၵႃႈၸၢင်ႈမေႃမိုဝ်း ၸိူဝ်းမႃးမႄးႁိူၼ်းယေး ၼိုင်ႈဝၼ်းလႆႈပၼ် 20,000 ပျႃး ထိုင် 25,000 ပျႃး။ ပၼ်ၵႃႈယႂ်ႇၵေႃႈ ၸုမ်းမေႃမိုဝ်းႁဵတ်းပၼ်သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇတၼ်းၶိုတ်း။ ၵူၼ်းႁိမ် ၵၼ်ၸုမ်းမေႃမိုဝ်းလႄႈ ဢၼ်ႁၢင်ႈႁၢႆႉထႅင်ႈသမ်ႉ ၸၢင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်း ယွၼ်ႉၵူၼ်း မေႃမိုဝ်း လၢၵ်ႈသမ်းမႃး ၼႂ်းၼွင်ဢမ်ႇမီးၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင် ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းသုမ်ႉသေ ယူႇဝႆႉတီႈၼိူဝ်ႈၵုင်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႇလႃ (ကေလာ)၊ မျွင်းဝႃႉၵျီး (မြောင်းဝကြီး)၊ သျေႉဝႃႉၵျီး (ရှေ့ဝကြီး) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ယွၼ်းၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းဝႆႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ'] |
2025-04-21T16:24:27 | https://shannews.org/archives/65986 | မုၼ်ၸဝ်ႈပူပ်ႉ ၾရင်ႇသိတ်ႈ လူႉလွၼ်ႇသဵင်ႈမုၼ် | မုၼ်ၸဝ်ႈပူပ်ႉ ၾရင်ႇသိတ်ႈ ဢႃယု 88 ပီ လူႉလွၼ်ႇသဵင်ႈမုၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 21/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 7 မူင်း 35 မိၼိတ်ႉ (ၶၢဝ်းယၢမ်းမိူင်းထႆး မွၵ်ႈ 12 မူင်းၶိုင်ႈ) တီႈႁေႃၶမ်းလူင် ဝႃႊတီႊၵၢၼ်ႊ ဝဵင်းရူမ်ႊ ၸိုင်ႈမိူင်းဢီႊတလီႊၼႆ ၵႃႊတီႊၼႄလ်ႊ ၶီႊဝိၼ်ႊ ၽႃႊရႄႊလ် ၾၢႆႇၵုမ်းပၼ်ႊတႃႊ ငိုၼ်းတွင်း ႁေႃဝႃႊတီႊၵၢၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃႊ။ ၵူၼ်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉပွတ်းတႂ်ႈလႄႈ ၵုၼ်တိူၵ်ႈဢမေႊရိၵ ၶဝ်ယွမ်းႁပ်ႉသေ ဢွၼ်ၵၼ်လိူၵ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် မုၼ်ၸဝ်ႈပူပ်ႉ (ယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းသႃသၼႃ ၶရိတ်ႉ) ။ မၼ်းၸဝ်ႈ တႄႇႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် မုၼ်ၸဝ်ႈပူပ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်မိူဝ်ႈပီ 2013 ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် မုၼ်ၸဝ်ႈပူပ်ႉတူၼ်ထူၼ်ႈ 226 ၶွင် Roman Catholic Church ။ မုၼ်ၸဝ်ႈပူပ်ႉၼႆႉ ၵိူတ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/12/1936 ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
2025-04-21T16:30:00 | https://shannews.org/archives/65979 | ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးၸူၼ် သုမ်းၵႂႃႇၵႃးတင်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈ | မီးၵူၼ်း 4 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈယၢဝ်းသေ ၶဝ်ႈၸူၼ်ၵူၼ်းမူႇၸေႊ လႆႈၵႂႃႇၵႃးလမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 19/04/2025 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8:45 မူင်း ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ မီးႁႅင်းၵူၼ်း 4 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈယၢဝ်း လဝ်းၼိုင်ႈသေ ၶဝ်ႈၸူၼ်ႁၢၼ်ႉမႄးရူတ်ႉၵႃး (ၵူဝ်ႇဢူး ဝွတ်ႉသျွပ်ႉ) တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မိူဝ်ႈၽွင်းၵူၼ်းၸူၼ် ဢီးရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊ မိူဝ်ႈ 19/04/2025 ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၸူၼ်ၼၼ်ႉ ၶီႇၵႃး Crown သီလမ်မႃး လမ်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈယၢဝ်းၼိုင်ႈလဝ်း။ ၶဝ်မႃး ၸူၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈသႅၼ်း Scoopy လမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၵႃး Crown သီၶၢဝ် လမ်းၼိုင်ႈ။ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ မီးၵႃႈၶၼ်ၵႃႈႁိုဝ်တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ။ ၵႃးၼၼ်ႉတႄႉ တေမီးၶၼ်မၼ်းမွၵ်ႈ 200 သႅၼ်ပျႃးၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵႃး Crown သီလမ် ဢၼ်ၵူၼ်းၸူၼ် ၶီႇမႃး ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ တီႈၵွင်ႈထၢႆႇ CCTV ဢၼ်လႆႈထၢႆႇဝႆႉသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ – မီးၵူၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉ ၶီႇၵႃး Crown သီလမ် မႃးလမ်းၼိုင်ႈ။ ၼႂ်း 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ပႂ်ႉဝႆႉၼိူဝ်ၵႃး။ တႃႇ 3 ၵေႃႉသမ်ႉ ၶဝ်ႈၸူၼ်။ ၵူၼ်းၸူၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ငႅပ်း၊ သႂ်ႇၽႃႈတူမ်းသူပ်း (Mask) ၊ သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶႅၼ်ယၢဝ်း၊ ၵူၼ်ယၢဝ်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/04/2025 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 7 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်း လမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉတီႈၼႃႈႁၢၼ်ႉၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ် ႁိမ်းယေးငိုၼ်း ၵၢမ်ႇပေႃးၸ မၢႆ (1) ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးလၵ်ႉၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ | ['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ'] |
2025-04-21T15:06:35 | https://shannews.org/archives/65973 | ၶေႃႈလၢၵ်ႇလၢႆး ၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ပီ 2025 | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/01/2025 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ “ပၵ်းပိူင် ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ပီ 2025 (ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဉပဒေများ) ” ။ တီႈၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၼၼ်ႉ မီး 10 တွၼ်ႈ ၊ မတ်ႉတႃ 59 ဢၼ် ၊ ပိူင်ဢၼ်ၵွင်ႉႁွႆႈၸွမ်းမီး 12 ဢၼ်။ ပဵၼ်သင်လၢႆလၢႆ မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ- ဢၼ်ပႃးၼႂ်းပၵ်းပိူင်လႄႈ ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းယူႇသမ်ႉ မီးလွင်ႈပိူင်ႈႁွႆႈၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈ။ သင်ဝႃႈ ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ တူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပိုၼ်ႉတီႈမၢင်တီႈ ယူႇဝႆႉၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၼႆၸိုင် ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႃယုထူၼ်ႈတဵမ် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းတင်းသဵင်ႈ တေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး တီႈၼႂ်းတွၼ်ႈ 9 မတ်ႉတႃ 49 ၵၢၼ်သူၼ်းတုမ်သိုၵ်းၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၸိူဝ်း ယၢမ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉၵေႃႈ သင်ဝႃႈလူဝ်ႇမႃးၸိုင် တေလႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ – ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၼၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “သင်ဝႃႈ ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ တူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်ႉပိုၼ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ပိုၼ်ႉတီႈမၢင်တီႈ ယူႇဝႆႉၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၸိုင် တႃႇတေႁွင်ႉၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢႃယု ထူၼ်ႈတဵမ် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းတင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ တင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင် ၵၢၼ်သူၼ်းတုမ်သိုၵ်း ၸွမ်းၼင်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း တေလႆႈတမ်းဝၢင်း ၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵမ်းၶၵ်ႉၶၵ်ႉပၼ်တီႈၸုမ်းႁွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ဢဝ်ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်ၵူၼ်းမိူင်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း (ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းနည်းဉပဒေများ) ဝႃႈၸိုင် တႃႇတေ ႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆ့ယူႇ လၢႆၸၼ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၼ်ႉငဝ်ႈငုၼ်း၊ ၼေႇ ပျီႇတေႃႇ ၊ တိူင်းလႄႈ ၸႄႈမိူင်း ၊ ၼႃႈလိၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈ ၊ ၸႄႈဝဵင်းတေႃႇ ပေႃးထိုင် ၸၼ်ႉမူႇဝၢၼ်ႈ ၊ ပွၵ်ႉၸိူဝ်းတေလူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – BBC ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်း လူင် ဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼၼ်ႉသေ တေမီးပႃး ၽွင်းလူင် ၊ ၸွမ်ၾၢႆႇၸွပ်ႇသိုၵ်း၊ ၸွမ်ၾၢႆႇပၢႆးသိုၵ်း၊ ၸွမ်ၾၢႆႇ ၾိင်ႈပၵ်းပိူင်သိုၵ်း၊ ၽူႈၵုမ်းၾၢႆႇၸီႉသင်ႇ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်လႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းတွၼ်ႈ 4 ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆတင်း တၢင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ/ မၢႆၾၢင် ၼၼ်ႉတႄႉ ပၼ်သုၼ်ႇ ၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉၶဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉ။ ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈ / ပွၵ်ႉၶဝ် တေလႆႈလူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၵဵပ်း သဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႃယုထူၼ်ႈတဵမ် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ တေလႆႈဢဝ်သဵၼ်ႈမၢႆ ဢၼ်ၵဵပ်းလႆႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တၢင်ႇထိုင်တီႈၸုမ်းၸႄႈဝဵင်း ၸွမ်းၼင်ႇဝၼ်းဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ၵူႈပီ – ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်လီပႅၵ်ႇၸႂ်ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၼၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၵူႈပီ ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉၶဝ် တေလႆႈလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႃယု ထူၼ်ႈတဵမ် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ် သိုၵ်း – ဝႃႈၼႆဝႆႉသေတႃႉ – တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၢႆမီႈၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမႃး တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ပီပၢႆၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း 11 ၸုပ်ႈယဝ်ႉ။ ယၢမ်း လဵဝ် ၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈထီႉ 12 ယူႇယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေႃႉမူး ၊ တိူင်းတႃႈၵုင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – တေႃႈၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်ဢၼ်မီးဝႆႉယၢမ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵူၺ်း ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉ ၶဝ်ပေႃးထႆၵိၼ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႃႇယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ပၵ်းပိူင် (နည်းဉပဒေ) တိူဝ်းတႅတ်ႈမႃးလိူဝ်ၼႆႉထႅင်ႈၸိုင် မိူၼ်ၵၼ် တင်းၼမ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်း ၽႃႇမိုဝ်းၶဝ်ၵူၺ်း ၶဝ်ယွၼ်းသင်ၵေႃႈလႆႈပၼ်၊ လွၵ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ တၵ်းသဵင်သင် – ဝႃႈၼႆ။ တီႈၼႂ်းပၵ်းပိူင်တွၼ်ႈ 5 ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်လူတ်းယွၼ်ႇပၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း / သုတ်ႉၶၢႆႉၶၢဝ်းယၢမ်း/ ပူတ်းပွႆႇပၼ် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေ ၵူတ်ႇထတ်းၵႂႃႇ ၵမ်းၸၼ်ႉၸၼ်ႉ တေႃႇထိုင် ၸၼ်ႉငဝ်ႈငုၼ်း – ဝႃႈၼႆ။ တီႈၼႂ်းပၵ်းပိူင် (နည်းဉပဒေ) မတ်ႉတႃ 50 ၼၼ်ႉသမ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇၵူတ်ႇထတ်း ယဝ်ႉ ၼၼ်ႉၵူၺ်း တေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ သင်ဝႃႈ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈပၢႆးယူႇလီ ၶေႃႈဢၢင်ႇတၢင်ႇ ပိူင်သေ ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈတၢင်ႇယွၼ်းႁႂ်ႈဢီးလူဝၢင်းပွႆႇၶၢမ်ႈပၼ် ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း/ လူတ်းယွၼ်ႇပၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း/ သုတ်ႉၶၢႆႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေၶေႃႈၶေႃႈၸိုင် ၵွၼ်ႇပႆႇလႆႈ ၶေႃႈႁပ်ႉႁွင်းတီႈၸုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း – တီႈၼႂ်းပၵ်းပိူင် (နည်းဉပဒေ) မတ်ႉတႃ 51 ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆဝႂ်ၶိူင်ႈမိၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈၼႆႉ တုမ်ႉယွၼ်ႈ ထိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းတေဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ ပဵၼ်ဢၼ်လီလႆႈမႆႈၸႂ်။ မိူၼ်တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈ တီႈဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် ၼႆႉ မီးသဵၼ်ႈတၢင်း ၊ လၢႆးတၢင်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်တင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၼႆယိင်ႈၶႅၼ်း ထုၵ်ႇၸႂ် ၼၢႆးၼႃႈ(ပွႆးၸႃး) ၶဝ် ထၢင်ႇႁၢင်ႈယွၼ်းငိုၼ်းၼမ်။ ငဝ်းလၢႆး ၶႅၼ်းတေႁၢႆႉႁႅင်းမႃးထႅင်ႈၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်တွၼ်ႈ 6 သမ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – သင်ဝႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း လူၺ်ႈၵၢင်ၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတဵမ်ၸွမ်းၼင်ႇတမ်းဝၢင်းဝႆႉၸိုင် ၸုမ်းၸႄႈဝဵင်း တေၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆး ၸူၵ်းမႄးသေလိူၵ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တေလိူၵ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၼင်ႇ လၢႆးတၢင်း ဢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းတမ်း ဝၢင်းဝႆႉပၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း 1 လင်ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ မီးၵူၼ်းဢႃယုတဵမ် တႃႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ် သိုၵ်း ၼမ်လိူဝ်သေ 1 ၵေႃႉၸိုင် ၸိူဝ်းၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်သေ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ Photo by – BBC မိူဝ်ႈၽွင်း မွၵ်ႇႁွင်ႉၵူၼ်းၵေႃႉဢႃယုတဵမ် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၵႂႃႇသႂ်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ/ တၢင်ႇမၢႆၾၢင် (မှတ်ပုံတင် စာရင်းသွင်းဖို့) ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈၵူၼ်းၵေႃႉၺႃးႁွင်ႉၸိုဝ်ႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇသႂ်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆ/ ဢမ်ႇပွင်ႇ ၶၢဝ်ႇၸိုင်ၸုမ်း ၸၼ်ႉၸႄႈဝဵင်း တေၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်း။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၵေႃႉၺႃးႁွင်ႉၸိုဝ်ႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇသႂ်ႇသဵၼ်ႈမၢႆလႆႈၸိုင် ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း တေလႆႈၵႂႃႇ လၢတ်ႈ ၼႄလွင်ႈတၢင်း ၊ တေလႆႈဢဝ်ပႃး သၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ်ဝႃႈ ၵႂႃႇမီးတီႈလႂ်၊ မိူင်းလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တေလႆႈ သႂ်ႇသဵၼ်ႈတႅၼ်းတၢင်ဝႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇတၢင်တူဝ်သေ ၵႂႃႇသႂ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈမၢႆၸိုင် ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇဢဝ် သၢၵ်ႈသေႇလၵ်းထၢၼ် ဢၼ်တဵမ်ထူၼ်ႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇၼႄလႆႈၸိုင် တေမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ငိူင်ႉပၢႆႈပၵ်းပိူင်ၵူၼ်း မိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင် – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေလႆႈၺႃးတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉပႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈၼႂ်းပၵ်းပိူင် (နည်းဉပဒေ) ပႃးဝႆႉဝႃႈ ပၵ်းပိူင်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇ တင်း ၵူႈမိူင်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆ့ တေဝႆ့ပဵၼ် ပၢႆးၽႃသႃလိၵ်ႈလၢႆး (လၵ်းသုတ်ႇ) ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ပူင်သွၼ်ၵႂႃႇ ပၼ် တီႈၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း ဝႃႈၼႆထႅင်ႈ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင် (နည်းဉပဒေ) မတ်ႉတႃ 59 တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၼင်ႇႁိုဝ် ပၵ်းပိူင်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်း/ ၼွၵ်ႈမိူင်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်း လူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ တေႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇထိုင် ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်းတင်းၼမ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈပူင် သွၼ် တႄႇဢဝ်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၵႂႃႇ။ တႃႇတေပူင်သွၼ်ၵႂႃႇလႆႈ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ တေလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ပၵ်းပိူင် (နည်းဉပဒေ) တွၼ်ႈ 8 သမ်ႉလၢတ်ႈဝႆႉလွင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၶွင် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း ႁၢပ်ႇၵၢၼ် သိုၵ်း ။ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ တေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ တေ ဢဝ်မႃးႁူမ်ႈသႂ်ႇလေႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ပဵၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ငိုၼ်းလိူၼ်လႄႈ သုၼ်ႇ လႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈတႄႉ တေလႆႈလိူၵ်ႈဢဝ်ဢၼ်ၼိုင်ႈၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းတွၼ်ႈ 8 မတ်ႉတႃ 44 တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိုင် ငိုၼ်းလိူၼ်/ ၵႃႈႁႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈၸၢမ်ႇပူၺ်ႈၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင် (နည်းဉပဒေ) ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတမ်းဝၢင်းဝႆႉပၼ် – ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းဝႆႉဝႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်(အလုပ်သမား) ၼႆၵူၺ်း ဢမ်ႇလၢတ်ႈပႃးဝႃႈ ၵူၼ်း ႁဵတ်းသုၼ်ႇလဵဝ် ၼႆသေတႃႉ ၶႂ်ႈမၢႆထိုင် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် သုၼ်ႇလဵဝ်ၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တဵမ်သေ တေပွၵ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၶိုၼ်းတီႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် သင်တီႈၵၢၼ်ၵဝ်ႇ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇတေႁပ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် ၶိုၼ်းၼႆၸိုင် ၸုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းတင်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တေလႆႈငူပ်ႉငီႉၵၼ် ႁႃပၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်မိူၼ်ၶိုၼ်းတီႈၵဝ်ႇ။ ၽူးတၢင်ၼႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် သုၼ်ႇလဵဝ်ၶဝ် တေၸၢင်ႈႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ယွၼ်ႉလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ဝႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်သေ လႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၊ ၽွင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉသေ တေပွၵ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ တႃႇတေလႆႈၵၢၼ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈငူပ်ႉငီႉၵၼ်၊ တေလႆႈပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်။ မိူဝ်ႈၵႂႃႇၵေႃႈယၢပ်ႇ၊ မိူဝ်ႈပွၵ်ႈ မႃးၶိုၼ်းၵေႃႈယၢပ်ႇ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလိူၵ်ႈ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉ ဢၼ်ႁႃလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၶႅၼ်း ၵိၼ်းၸႂ် – ဝႃႈၼႆ။ ပၵ်းပိူင်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2010 ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းမႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၵ်းမၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းတႄႇဢဝ်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10/02/2024 မႃး။ ပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈ ထီႉ 1 ၼႆႉတႄႇပိုတ်ႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/04/2024။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC | ['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း'] |
2025-04-21T12:43:39 | https://shannews.org/archives/65960 | သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်ႉလိၵ်ႈတႆး ၸွမ်းပၢႆႉႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ | တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA သင်ႇႁၢမ်ႈၸႂ်ႉလိၵ်ႈတႆးတင်း လိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၸွမ်းပၢႆႉႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇလႄႈ ပၢႆႉၵၢတ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵမ်ၵိၼ်းၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၵူႈၾၢႆႇသေ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း တဵၵ်းႁႂ်ႈၶၢတ်ႈပၼ်ဢွင်ႈတီႈလိၼ်၊ တဵၵ်းၶၢၼ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်း၊ တဵၵ်းၵဵပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသႂ်ႇၶွၼ်ႇ ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်လူင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ႁၢမ်ႈယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းလိၵ်ႈတႆးထႅင်ႈၼႆ – ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပၢႆႉၵၢတ်ႇမႂ်ႇ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ “ၶွၼ်ႇၼႆႉ ႁဝ်းလႆႈသႂ်ႇၵူႈမဵဝ်းယဝ်ႉ။ တႃႇလၢႆႊသိၼ်ႊရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ ၵႃး၊ လၢႆႊသိၼ်ႊႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈလုမ်းၶဝ်သဵင်ႈသဵင်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁဝ်းလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်း V9 ဢၼ်မႂ်ႇသေၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ။ ပၢႆႉဢၼ်ၵဝ်ႇ မီးလိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉတင်း လိၵ်ႈတႆးတႄႉ ဢမ်ႇပၼ်ၸႂ်ႉ။ ဢမ်ႇသုင်းလႆႈယဝ်ႉ။ တေလႆႈႁဵတ်းဢၼ်မႂ်ႇဝႃႇ။ တေလႆႈႁဵတ်းပၢႆႉလိၵ်ႈၶႄႇ။ သင်ၶႂ်ႈသႂ်ႇပၢႆႉလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ လူဝ်ႇသႂ်ႇပႃးလိၵ်ႈၶႄႇ။ ပၢႆႉလိၵ်ႈဢင်းၵိတ်ႉ ဢၼ်လေႃးလိၵ်ႈတႆးတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈဝႃႇ။ ဢၢႆႈၶႄႇ ဢၼ်မႃးလၢတ်ႈၼၼ်ႉႁႄ ပေႃးၶႆႈမေႃးၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၶဝ် သမ်ႉ ပႃးၵွင်ႈသေလႄႇ ႁဝ်းဝၢႆႇတူၺ်းတၢင်းလင် ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၼႃႇ ၵႃႈလႆႈဢေႃႈၶႃႈၼႆၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ”။ ၵွင်ႈ CCTV ဢၼ်တၢပ်ႈဝႆႉ တႂ်ႈၾႆးသႅင်လႅတ်ႇ (Sola) မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လိုပ်ႈၵူၼ်းၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ်တင်း ၵူၼ်းၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် (ၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ) ၶၢႆႉၵႂႃႇၶၢႆတီႈၵၢတ်ႇမႂ်ႇ ဢၼ်လၢဝ်းပၢၼ်းၶႄႇ မႃးပၼ်ၶွၼ်ႇတီႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉသေ ႁဵတ်းဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၵိၼ်းလၢႆလၢႆလွင်ႈ။ ၵွင်ႈ CCTV ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တႄႇၵုမ်းၵမ်လႆႈ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ဢဝ်ၶေႃႈသဵင်ဝႃႈ “တႄႇၼႆႉၵႂႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းယဝ်ႉ” ၼႆသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁူၺ်းႁွင်ႉဢဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈမိူဝ်းယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝဵင်းၶိုၼ်း ၼိုင်ႈမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႂ် ဢေႇသုတ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တေႃႇလွင်း တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းဝႆႉသေဢမ်ႇၵႃး ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၵေႃႈ တၢပ်ႈသႂ်ႇဝႆႉပႃး ၶိူင်ႈ CCTV ပေႃးၸွတ်ႇၵႂႃႇသဵင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ၽူၺ်းၼုမ်ႇ | ['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း'] |
2025-04-21T11:14:49 | https://shannews.org/archives/65956 | ၸိုဝ်ႈဝႃႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၽိူဝ်ႇတေသၢင်ႈႁႅင်းတိုၵ်း သမ်ႉၵုမ်ႇၾိုၵ်းပဵၼ်ၶုၼ်ငမ်းမိူင်း | ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ၸွမ်းလူၺ်ႈႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈႁၢႆးၶၢဝ်ႇ ထႅင်ႈလွင်ႈ ႞ သမ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵမ်ႈၼမ်ၼမ် ဢမ်ႇၼပ်ႉယမ်ၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၽႃးၵႃႇၼႆႉ တေလႆႈယုမ်ႇဢၼ်လႂ် တေလႆႈၵဵပ်းလႆႈပႅတ်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်လႂ် ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၸၢင်ႈၸႅၵ်ႇလႆႈယဝ်ႉ။ မၢင်မဵဝ်းၼႆ ၸိူဝ်းတၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈတူၼ်ႈ ဢမ်ႇတၵ်းသဵင်၊ တင်ႈၸႂ် ပွႆႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၵၢင်မၼ်း လၢမ်းလိမ်းၼပ်ႉသၢင်ႈ ၸူၺ်ႉထၢင်ႇၵႃႈပွင်ႇၵႃႈပဵၼ်ၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်တႄႉ ၸိူဝ်းၵူၼ်း ႁၢႆးၶၢဝ်ႇတႅမ်ႈၶၢဝ်ႇ လူင်လိုမ်းၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ်သေ တႅမ်ႈသူၼ်းယူင်းသေႃႇ လပ်ႉထိမ်ႇၸၼ်လၢၵ်ႈပိူင်ႈႁွႆႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူဝ်ႉသၢင်ႈတေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်လိူဝ်တႄႉယဝ်ႉ။ ပၢႆသေလိူဝ် ၸုမ်းယိုတ်းမိူင်း ၶႃႈငႅၼ်းတဵၵ်းတဵင်၊ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵေႃႈ ပၼ်တၢင်းမွင်းၽိတ်းၾူၼ်သေ မၢပ်ႇလႅၼ်ႁဵတ်းၵိၼ်ပႃး၊ ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသမ်ႉ ၸၼ်လၢၵ်ႈဢွၵ်ႇၶွပ်ႇပိူင် ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉထႅင်ႈ ပေႃးၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ၼႃႇလိူဝ်ၵူၼ်းတူၵ်းၸၢၼ်း ၺႃးၵၢၼ်းပုင်ႈထႅင်ႈႁေ ယဝ်ႉယိုင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်း ပွႆႇၵူၼ်းၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၵုမ်းၶိုၼ်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ တၢမ်တူဝ်သိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢဝ်ပၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ တူဝ်တႅၼ်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ လုၵ်ႉတၢင်းမူႇၸေႊ မိူင်းမၢဝ်း ၶဝ်ႈမႃး ႁဵတ်းပၼ်ၽွင်းၶဵဝ်ၼင်ႈၵၢင်ၼႆ ငိၼ်းႁၼ်ၵၼ်ၼႂ်းၼႃႈလိၵ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၵၸ (စကစ) ဝႃႇ၊ ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဝႃႇ ပႃးၸဵမ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇဝႃႇ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ႁဵတ်း ၶၢဝ်ႇပိုၼ်ဢွၵ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၵႆႉယွၵ်ႈမွၼ်ႇ သူၼ်းသဝ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ထတ်းႁၼ်ထွင် ႁဵတ်းၶၢဝ်ႇႁဵတ်းငၢဝ်းတႄႉတႄႉတိူဝ်ႇတိူဝ်ႇ၊ မိူၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢႃႈပၢၵ်ႇဢွၵ်ႇသဵင်ၸွမ်း ယွၼ်ႉလွမ်ဢၢမ်းၼမ်ႉမိုဝ်းၸုမ်းၶဝ်ႈၵၢင်မၼ်း ႁႅင်ႉႁၢဝ်ႈၼႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈမီးမီးယဝ်ႉ။ တီႈတႄႉမႃး ပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈလၢႆးသိုဝ်ႈယူဝ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လၢႆးၽူႈမီးသရေႇၼႃႈတႃၶဝ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵၼ်၊ ၵူၺ်းပဵၼ်လၢႆးႁဵတ်း ဢၼ်ဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ဢၼ်လူလၢႆဝႆႉမဝ်တေႃႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်မၢၼ်ႈမိူင်းတိူင်းၵႃးၼၼ်ႉလုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ တၢမ်တူဝ်ၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းမိူင်းၵေႃႈ ၼႃႈၼႃတႃၵႅဝ်းသေ ၵူမ်ႈႁူဝ်ႁပ်ႉ၊ NUG ၸုမ်းယိုၼ် ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶွတ်ႇလိူတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ PDF ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႅပ်ႈဢမ်ႇတိူဝ်ႉၸႂ်ၶဝ်သေ ဢႃႈပၢၵ်ႇငၢၵ်ႈၵၢင်း တူၺ်းပဝ်ႇတူၺ်းလၢႆယူႇၵူၺ်း။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လူလၢႆတေႃႇ ဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢိူဝ်ႈၼႆ လႅပ်ႈဢမ်ႇႁတ်းတၵ်ႉႁတ်း တူၵ်ႇ။ ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ၺႃးႁေႃႈဢွၵ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဢီႈဢမ်ႇဢေႃႈသင် တီႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸိူဝ်း ၸုမ်းတႆးမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ဢၢၼ်းၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပုၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၵွပ်ႇၵူႈၸွႆႈထႅမ်သင်တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လႆႈပွႆႇၽႃႈႁိူၼ်းယေး ဢသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်တူဝ်ၶိင်း ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉ ထႃႈ ဝႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉမဝ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်ပႄႇ ၸၢင်ႈလူဝ်ႇၸွႆႈထႅမ်ၵႅမ်ႁႅင်းၸွမ်းႁဵတ်းသင်ယဝ်ႉၼႆ တၵ်းပဵၼ်ၸဵပ်းယဵၼ်းၸပ်းၸႂ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ တႅၼ်းတီႈလိူင်ႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သမ်ႉဢွၼ်ဢဝ်လိူင်ႈႁူဝ်ၼႃႈ ASEAN ႁပ်ႉဢုပ်ႇတေႃႇမဢလလႄႈ မၢၼ်းဝိၼ်းၶႅင်ႇတၢၼ်းၼၼ်ႉ မႃးႁဵတ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ယႃၸႂ်ယွၵ်ႇၸႂ်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႆ တေဢွၼ်ၾၢင်ႉၺႃးၵၼ်ယူႇ။ လွင်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၽႅၼ်ၵၢၼ် ထၵ်းသိၼ် ဢူႈၽႄႊထွင်ႊတၢၼ်ႊၶဝ် ပၼ်ငိူၼ်ႈသိူဝ်ႇတၢင်းသေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃးၵူၺ်းလႄႈ ၶိုၵ်ႉၼႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈလၢႆးၵၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈ ၵူႈပႃႈၾၢႆႇလီလႆႈၶဝ်ႈပႃး ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႄႈၶႆၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉသႄႈ။ ပေႃးဝႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ် တီႈၸၵၸ (စကစ) ပဵၼ်ယႂ်ႇၼႆ ယင်းတေဢမ်ႇၽိတ်း။ လွင်ႈဝႃႈ ဢၼ်ႊဝႃႊ ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းမလေးသျႃး ယူႇတီႈ ႁူဝ်ၼႃႈ ASEAN ယွမ်းႁူပ်ႉဢုပ်ႇတေႃႇ ၸွမ်ၽွင်းလူင် NUG ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးသင်တႄႉတႄႉ။ မိူဝ်ႈဢိၼ်ႊတူဝ်ႊၼီႊသျိူဝ်ႊ ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵႃး NUG ပႃးၸဵမ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တေႃႇထိုင် ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်လိူင်ႈရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁွင်ႉဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်လၢႆလၢႆသိပ်းပွၵ်ႈၵွၼ်ႇ။ ယၢမ်းၼၼ် ၸၵၸ (စကစ) ၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းယိုၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ၊ NUG ၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းယိုၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇၼႆ ယၢမ်ႈပၢႆးၼႄၵၼ်မႃးယူႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် မႃးႁိုၵ်ႉသႂ်ႇၵၼ်တင်း ပိူင်ပဵၼ်တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၸင်ႇၼႅတ်ႈႁဵတ်းၶၢဝ်ႇယႂ်ႇငၢဝ်းလူင် ၽၢဝ်ႇသူင်ႇၵၼ်ၼႆႉ လပ်ႉလင်ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈဢဵၼ်းဢၢၼ်း သေဢၼ်ဢၼ်ႁိုဝ်ႉၼႆ တႃႉလီငမ်းငဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဢၼ်ယၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မႃးတီႈ RFA ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်သေ လပ်းႁူလပ်းတႃ ၵမ်ႉယၼ်ႁၼ်လီတေႃႇ NUG ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ “တေမီးမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၾႅတ်ႊတရႄႊ ၶၢဝ်းပိၼ်ႇပႅင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယဝ်ႉ” ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမုင်ႈမွင်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၢၼ်ႈမိူင်း ၸဵဝ်းၵတ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ လွမ်ၸူမ်းၸႂ်လူင်ၵႂႃႇၽွင်ႈယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈ မၼ်းပဵၼ်သႄႇလီႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးၾေႃႇလူဝ်ႇဝႃႇ သွင်သႅၼ်ပႅတ်ႇမိုၼ်ႇလိူဝ်လႄႈ လႆႈဝႃႈလိၵ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႈထိုင်ၵႆဝႆႉတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွင်ႇၸႂ်ႈဢၼ်လီလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၸႂ်ၵႂ်ႈၸွမ်းတႄႉႁႃႉၼႆ ပေႃးထတ်းၸွမ်းလိုၵ်ႉ ၼႂ်းတေႁၼ်ဝႃႈ ၽၢမ်းၵၼ်မၢပ်ႇၵၼ်ၵူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈတူႇဝႃႇလသျီးလႃႈ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇၵေႃႈလၢႆးလႃႈ ၼႃႈၼႅၼ်ႈမၼ်း ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ် ယင်းပႆႇၸၢင်ႈတုမ်ႁူဝ်တေႃႇၼႃႈၵၼ်လႆႈသေပွၵ်ႈၵွၼ်ႇ၊ ၵမ်း ႞ မၢၼ်းဝိၼ်းၶႅင်ႇတၢၼ်းဝႃႈ တေ ၶိုၼ်ႈသိမ်းယၼ်ႇၵုင်ႇ၊ ၵမ်း ႞ ၶုၼ်ၽွင်းလူင် ယီႇမုၼ်ႇဝႃႈ တေပိုၼ်သိုၵ်းလူမ်ႇတိုၵ်းၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းၼႆ ငိၼ်းထိုင်ၵၼ်မႃးဢမ်ႇၵႃးလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ပိူင်ပဵၼ်တႄႉၼႆႉ ယဝ်ႉယႃႇသဵင်ႈငိုၼ်းၸွမ်း ၵၢၼ်ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယၢၼ်မိူင်းၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ၽိူဝ်ႇ တေၸႂ်ႉတႃႇၵၢၼ်တိုၵ်း ၵူၺ်းၵုမ်ႇသဵင်ႈၸွမ်းငိုၼ်းလိူၼ်လႄႈ ၸရိပ်ႈၸႂ်ႉၸၢႆႇၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ် ၶုၼ်ၽွင်းလူင်မၼ်း ၼမ်လိူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းပွင်မိူင်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ တီႈတႄႉမႃး တၢင်းမုင်ႈမွင်း တႃႇတေၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၾႅတ်ႊတရႄႊ ၶၢဝ်းပိၼ်ႇပႅင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၼႆႉ ၵၼ်ႉၵူၵ့်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်မႃး ၸဵမ်ပီၵၢႆပီဢွၼ်ပုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် AFTA – The Article of Federal Transitional Arrangements ပၵ်းပိူင် ၵဵဝ်ႇၵပ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈၸူး ၾႅတ်ႊတရႄႊ ဢၼ်ႁဵတ်းယဝ်ႉမႃး ၼႂ်းပီ 2024 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 18 တေႃႇ 22 ၼၼ်ႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ဝႆႉၼိူဝ် concept လႄႈ principle ယဝ်ႉသေတႃႉ တႃႇတေသိုပ်ႇၽေႃႇသၢင်ႈ ပဵၼ်တူဝ်ပဵၼ်ႁၢင်ႈၼၼ်ႉ တမ်ႉပႆႇၸၢင်ႈ။ ဢၼ်ၼႆႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶၵ်ႉၵၢၼ် ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၶၢဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်ပႃးဝႆႉၼႂ်း Federal Democracy Charter ပွင်ႈ (1) ၵၼ် (3) ၶွင် NUCC ၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆမႂ်ႇသႂ်သင်သႄႈ။ တေႃႈဝႃႈ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈယဝ်ႉပၵ်းပိူင်မၼ်းၵွၼ်ႇလႃႈ တႃႇတေပိုတ်ႇတီႈပွင်ႇထွႆႈၵႂၢမ်းၵူၺ်း ယင်းတေဢမ်ႇ တူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ၊ မိူၼ်ၸိူင်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ဝႃႈ “လိူင်ႈတေၵိူတ်ႇမီးၸႄႈမိူင်းမႂ်ႇ” ၼၼ်ႉၵူၺ်း ထဵင်ၵၼ်မေႃးၵၼ် ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးတီႈသုတ်းလႃႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေလႆႈၶဝ်ႈဢုပ်ႇၶဝ်ႈၶိုင်ၵၼ် ၼႂ်းပၢင်တုမ်လူင်ၵူၼ်းမိူင်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈပိၼ်ႇပဵၼ် ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶၢဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ။ တီႈၼႆႈ ပေႃးထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶၢဝ်းပိၼ်ႇပႅင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ Transitional Period ၼႆႉ တႄႇမိူဝ်ႈလႂ် တေႃႇထိုင်လႂ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ တေႃႈၼႆႉ ပႆႇၼပ်ႉပႃးဝႃႈ ၸွင်ႇၽႂ်ၸုမ်းလႂ် တေၶဝ်ႈပႃးၵူၺ်းၵူၺ်း ၼႆၵွၼ်ႇ။ ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ် ဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈမၼ်းၼႆႉ AA ၊ KIA ၸႃႉဢၼ်ပေႉသိုၵ်းယူႇဢမ်ႇပႃးၸွမ်း၊ UWSA လႄႈ ဢူၺ်းလီမၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢမ်ႇပႃးၸွမ်း။ PRCF လႄႈ ၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပႃႈၸွမ်း။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် တေမႄးၽွတ်ႈၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ တႃႇတေတႅၼ်းတီႈ NUG ၼႆသေတႃႉ ၸိူဝ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလႄႈ ၸိူဝ်းၸုမ်းၶတ်းၶၢၼ်ႉ ဢမ်ႇၽွမ်ႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသင်ၼႆ ၸွင်ႇဢမ်ႇလီၼပ်ႉသၢင်ႈထတ်းသၢင်ၵၼ်ႁိုဝ်။ ၽိူဝ်ႇတေထတ်းၼႄၵၼ် သမ်ႉၶိၼ်ပၼ်တၢင်းမွင်းၽိတ်းၾူၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈပဵၼ် ထမ်းယဝ်ႉႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းမိူဝ်ႈလဵဝ်လႄႈ သၢႆငၢႆၵၢၼ်မိူင်းမိူဝ်ႈၼႃႈၼႆႉ တူၺ်းဢဝ်ၸုမ်း ၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်လႄႈ ထွမ်ႇငိၼ်းၸွမ်း ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလိုမ်းသိၼ်ၶဝ် ၽၢဝ်ႇသူၼ်းၵူၺ်းတႄႉ ၵႆႉလေႇဢွၼ်ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၽႃးၵႃႇ ၵႂင်မဝ်းႁိူဝ်ႉ ဢူၼ်ႈႁၢမ်းၵၢၼ်ၸွမ်းတႄႉယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလီလူင်လိုမ်းၵၼ်ၶႃႈသႄႈ။ | ['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်'] |
2025-04-20T09:00:00 | https://shannews.org/archives/65948 | ၸၢင်ႉတူဝ်ၼိုင်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉယႃႉၵဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းပူႇတႂ်း ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 4 ၵေႃႉ | မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/04/2024 ၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မူႇလႃႇတီႇ (မူလာဒီရွာ)၊ ၸႄႈဝဵင်းပူႇတႂ်း (ပူႇတႃႇဢူဝ်ႇ) မိူင်းၶၢင် ၺႃးၸၢင်ႉတူဝ်ၼိုင်ႈယဵပ်ႇတၢႆ ၽွင်းၵႂႃႇႁႃတွင် ဝႃႈၼႆ။ ၸၢင်ႉတူဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ယႃႉၵဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ 4 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 80 ပၢႆ 3 ၵေႃႉလႄႈ ဢႃယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမူႇလႃႇတီႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ဢၼ်ၺႃးၸၢင်ႉယဵပ်ႇသေ လူႉတၢႆၼႆႉ မီး 3 ၵေႃႉ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ ယွၼ်ႉတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႅင်းသေ လူႉတၢႆ။ ၸၢင်ႉၼၼ်ႉ မီးၸဝ်ႈၶွင်ယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် မႃးၶႃႈႁႅမ်ၸၢင်ႉၼၼ်ႉတၢႆသေတႃႉ ပႆႇႁၼ်တုမ်ႉတွပ်ႇသင်ၶိုၼ်း၊ ၸၢင်ႉတူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉလွတ်ႈဝႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ Photo by – DVB/ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝဵင်းပူႇတႂ်း မိူင်းၶၢင် ၺႃးၸၢင်ႉႁဵတ်းႁၢႆႉယႃႉၵဝ်း တူဝ်တၢႆၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၺႃးၸၢင်ႉယဵပ်ႇဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉၵဵပ်းလႆႈ ၶႃသွင်ၶွၼ်လႄႈ ႁူဝ်မႃႇၼိုင်ႈၾၢႆႇၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၸၢင်ႉ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ယႃႉၵဝ်းၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၶိုင်ႇၶမ်ႉလႄႈ ၼႂ်းၵျွင်းၽြႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈပူႇတႂ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၺႃးၸၢင်ႉ ၸိူဝ်းမီးၸဝ်ႈၶွင် ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆသေ ဢမ်ႇၵႃး ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းပူႇတႂ်း – ၸေႈၼႃး (မျိတ်ႉၵျီးၼႃး) လႄႈ သူၺ်ႇမေႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃး ၸၢင်ႉထိူၼ်ႇ သွၵ်ႈတဝ်ယႃႉၵဝ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/03/2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႉတူဝ်ၼိုင်ႈ ယႃႉၵဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ယဵပ်ႇတၢႆၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၼၢႆး မိူင်းၶၢင် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ | ['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ'] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.