prthmgoyl/slm-indic-assamese-santali-pretrained

Info

This model is a small language model pretrained from scratch on Assamese and Santali Indic language corpora. It is designed to support low-resource language modeling tasks, especially text generation in these two languages.

Repository: https://huggingface.co/prthmgoyl/slm-indic-assamese-santali-pretrained

Model Description

• Developed by: Pratham Goyal

Direct Use

from transformers import AutoModelForCausalLM, AutoTokenizer


model_path = "prthmgoyl/slm-indic-assamese-santali-pretrained"  


model = AutoModelForCausalLM.from_pretrained(model_path)

tokenizer = AutoTokenizer.from_pretrained(model_path) 
# device = "cuda"
# model.to(device)

For Assamese

input_text = "মোৰ নাম প্ৰতন্ম"
inputs = tokenizer(input_text, return_tensors="pt")
# inputs = {key: value.to(device) for key, value in inputs.items()}

outputs = model.generate(
    inputs["input_ids"],
    max_length=1000,
    do_sample=True,      
    top_p=0.95,          
    temperature=0.8, 
    top_k=50,            
    num_return_sequences=1  
)

generated_text = tokenizer.decode(outputs[0], skip_special_tokens=True)

print(generated_text)

Output

মোৰ নাম প্ৰতন্ময়। এই সন্দৰ্ভত মোক ন্যায় প্ৰদান কৰা বুলিও ঘোষণা কৰে। মোৰ পুত্ৰ কিশোৰে মোক আচৰিত কৰি ক’লে, “মই মোৰ বাবে কৰা অনুৰোধটো শুনি আহিছ। কিন্তু তুমি যদি ইমানকৈ হ’লেও তোমালোকৰ ওচৰত ক্ষমা কৰি দিবা।” তেতিয়া মই সেই কথা নুশুনো, তেন্তে সেই কাৰণে মই মোৰ পৰা পলাই যাবলৈ বাধ্য।” 1. তেতিয়া সেই লোক সকলে মোক ক’লে, “হে যিহোৱাই আমাৰ লগত আৰু তেওঁৰ দৰে, এই লোকসকলৰ কাৰণে আপোনালোকক ক’ত দিবা? তোমালোকে তোমালোকৰ ওপৰত যিহোৱাৰ কাৰণে প্ৰাৰ্থনা কৰিম, তেওঁলোকে সেই লোকসকলৰ লগত আৰু কোনো বস্তু ক’ব।” তেতিয়া যিহোৱাই এই কাৰণে তোমাক ক’লে, “হে তোমালোকে তোমাৰ পৰা ৰক্ষা কৰিম; তেওঁলোকৰ ওপৰত ঈশ্বৰৰ সকলো দেশ আছে, আৰু তোমাৰ যিহোৱাৰ ঈশ্বৰৰ ঈশ্বৰ যিহোৱায়, তেওঁ এই কাৰণে ঈশ্বৰে তোমালোকক ক’লে, “মই তোমালোকৰ সৈতে কথা পাতিবলৈ গৈ থকা, মই আপোনালোকক এই দিনা আজ্ঞা দিম, তোমাৰ এই লোকসকলে তেওঁক ক’লে, “হে তোমালোকক ক’বা, আৰু তোমালোকৰ কথা শুনিব, আৰু ঈশ্বৰৰ পৰা ঈশ্বৰত যিহোৱা সেই লোক সকলক তোমালোকে দিয়া পবিত্ৰ স্থানত তেওঁলোকক কৰা যিহোৱাই কৈছে।” 10. যীচুৱে যীচুৰ কাৰণে ইস্ৰায়েলৰ ঈশ্বৰ যিহোৱাৰ আগত যিহোৱাৰ আগত যিহূদা প্ৰভু, আপোনালোকে ঈশ্বৰৰ পুত্ৰ সকলৰ পৰা এই যজ্ঞৰ দ্বাৰাই আৰু যিহোৱাৰ আগত তাক লৈ যিহোৱা,, ইস্ৰায়েলৰ সন্তানসকলক আৰু ঈশ্বৰে তেওঁলোকক ইস্ৰায়েলৰ পৰা ৰক্ষা কৰক। 14. যীচু খ্ৰীষ্টক ক’লে, “হে তোমালোকৰ ৰজা সকলৰ দাস সকলৰ যিহূদাৰ দ্বাৰাই হ’ব, তুমি মোৰ ওপৰত ইস্ৰায়েলক ইস্ৰায়েলৰ ঈশ্বৰ, মই তোমাৰ পবিত্ৰ ঠাই য’ত সকলো ঠাইৰে পৰা তোমালোকৰ আজ্ঞা কৰিম; আৰু এই সকলোলৈকে আপোনালোকক যিহোৱাই যি নগৰীয়, তোমালোকৰ ঈশ্বৰ যিহোৱা, যিহূদাৰসকলে তোমালোকৰ ঈশ্বৰ যিহোৱা, মই তোমালোকৰ আজ্ঞা অনুসাৰে, তোমালোকৰ আৰু যীচু খ্ৰীষ্টৰ আটাই আজ্ঞা দিলোঁ; ইস্ৰায়েলৰ ঈশ্বৰ যিহোচূম তোমালোকৰ এই সাক্ষ্য অনুসাৰে তোমালোকৰ ঈশ্বৰ যিহোৱা, যিহোৱাৰ পৰা ইস্ৰায়েলৰ পৰা তোমালোকৰ সকলোলৈকে তোমাৰ পৰা যিহূদাৰ পৰা তোমালোকক কওঁ, “তোমালোকে তোমাৰ হাতত তুলি লৈম; এই লোকসকলে মোৰ আটাইবোৰ ঈশ্বৰ যিহোৱা, মোৰ আজ্ঞা তোমাৰ কাৰণে আপোনালোকক ক’ম।” তেতিয়া তোমালোকে নিজ নিজ দেশলৈ যিহোৱাৰ উদ্দেশ্যে যি যিহূদা, যিহোৱাই তোমাৰ ওচৰলৈ আহিবলৈ শিকে, তেতিয়া যীচুৰ পৰা যিহোৱাই এই কথা কৈছে, সেই বিষয়ে আপোনালোকৰ মাজত বিশ্বাস আছে।” 1. এই কাৰণে তেওঁলোকে ঈশ্বৰৰ বাক্যবাণেৰে তোমাৰ পৰা ৰক্ষা কৰি আনিলে, কিয়নো তোমালোকে যিহোৱাৰ বিৰুদ্ধে যিহোচূচালে যিহোচূন আৰু তাৰ ওপৰত ঈশ্বৰৰ ওপৰত অত্যাচাৰ কৰি তেওঁ যীচুৰ ওচৰলৈ পঠাইছিল। 25. পাছত ইচহাক তেওঁ মিচিকিয়া হ’বলৈ দিলে, আৰু তেওঁৰ এই লোক সকলৰ আগত থকা সকলো সকলো বস্তু ক’লে, “তোমালোকে মই আপোনালোকৰ আগত তেওঁলোকৰ পক্ষে যিহোৱাৰ কাৰণে আজ্ঞা কৰিম, আৰু যিহোৱাৰ পৰা যিহোচূব, যিহোচ্ঞা অনুসাৰে সেই নগৰ অধিকাৰ কৰি তোমালোকৰ দৰে মোৰ সকলো নগৰলৈ যাব, যিহোৱাৰ আশীৰ্ব্বাদ আৰু তোমালোকৰ এই সন্তান সকলৰ দ্বাৰাই আপোনালোকৰ হাতত আছে। 17. যিহোচূদাৰ, যি যিহোৱাই তোমালোকৰ কথা কৈছে, কিয়নো যীচু খ্ৰীষ্টৰ দ্বাৰাই যিহোচিম, আৰু ইস্ৰায়েলৰ কাৰণে তোমালোকক যিহোৱা, আৰু যীচুৰ যিহোৱাৰ সাক্ষ্য দি তোমালোকক সেই ঠাইত বন্দী কৰি, তাৰ পাছত আৰু যিহোৱাৰ কাৰণে তেওঁলোক পবিত্ৰ হ’ব। 11. পাছত তেওঁলোকক ক’লে, “হে ইস্ৰায়েলৰ ঈশ্বৰ যিহোৱা, তোমালোকৰ মাজৰ পৰা যিহোচূৱাই তোমালোকক যিহোৱাৰ আগত ক’বা আৰু তাৰ সকলো ঈশ্বৰ যিহোৱাৰ আজ্ঞা অনুসাৰে তাক মনোনীত কৰিলে; আৰু ঈশ্বৰে তেওঁলোকক পবিত্ৰ কৰিলে; আৰু তুমি সেই আজ্ঞা অনুসাৰে, ইস্ৰায়েলৰ মাজত যিহূৱাই মোক উদ্ধাৰ কৰিবলৈ আৰু পবিত্ৰ লোক কৰিলে, সেই জন লোকসকলক আৰু ঈশ্বৰে তোমাক ক’লে, “হে ঈশ্বৰৰ কাৰণে তোমাৰ আগত আৰু তোমাৰ শত্ৰু আৰু মোৰ সকলো অধিকাৰ তোমাৰ পৰা তুমি মোৰ সকলোলৈকে সকলো জ্ঞান কৰা।” তেতিয়া মই খ্ৰীষ্ট, আৰু তেওঁ নিজ ঈশ্বৰ যিহোৱাই দিয়া; তোমালোকক ক’লে আৰু যীচুৰ এই নগৰবোৰৰ পৰা তোমালোকৰ সকলো কথা মই তোমাক ঈশ্বৰৰ আশীৰ্ব্বাদ কৰিলোঁ; আৰু তাতে তাৰ আগত তোমালোকৰ ওপৰত শাও দিয়া। এই সকলো ঈশ্বৰ যিহোৱাৰ বাক্যলৈ আহিল আৰু তেওঁৰ ওচৰলৈ যাব।” 12. পাছত, যিহোচ

For Santali

input_text = "ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱗,᱗᱘᱘ ᱥᱠᱚᱭᱟᱨ ᱠᱤ.ᱢᱤ. ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱢᱚᱫᱟ ᱱᱟᱹᱭ"
inputs = tokenizer(input_text, return_tensors="pt")
# inputs = {key: value.to(device) for key, value in inputs.items()}

outputs = model.generate(
    inputs["input_ids"],
    max_length=1000,
    do_sample=True,      
    top_p=0.95,          
    temperature=0.8, 
    top_k=50,            
    num_return_sequences=1  
)

generated_text = tokenizer.decode(outputs[0], skip_special_tokens=True)

print(generated_text)

Output

ᱵᱚᱰᱳᱫᱚᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱗,᱗᱘᱘ ᱥᱠᱚᱭᱟᱨ ᱠᱤ.ᱢᱤ. ᱨᱮ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱠᱟᱛᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱱᱚᱨᱢᱚᱫᱟ ᱱᱟᱹᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱱᱟᱜᱟᱨᱤᱭᱟ᱾ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱯᱟᱛᱩᱞ ᱟᱨ ᱟᱫᱷᱱᱟᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱢᱮᱱ ᱛᱮ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱩᱯᱚᱡᱮᱞᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱟᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱤᱱᱟ. ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟ.ᱠᱠᱟ. ᱵᱷᱤᱛᱤᱨ ᱟᱨ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱱᱟᱯᱟᱭ ᱛᱮ ᱜᱷᱮᱨᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱯᱟᱹᱦᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱸᱪᱟᱭᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ, ᱠᱟᱹᱢᱤᱭᱟᱹ, ᱵᱮᱲᱟ, ᱦᱮᱸᱫᱮ, ᱫᱩᱲᱩᱵ, ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ, ᱪᱟᱱᱫᱚ, ᱵᱩᱫᱽᱫᱟ, ᱟᱨ ᱟᱣᱨᱩᱯ, ᱱᱟᱦᱟᱜ, ᱨᱟᱯᱩᱫ, ᱡᱩᱫᱨᱚᱦᱚᱨ, ᱵᱚᱥᱱᱤ, ᱴᱷᱤᱠ ᱟᱨ ᱥᱤᱣᱟᱱᱤ ᱮᱢᱟᱱ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱛᱷᱟᱨᱮ ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱟᱨ ᱢᱮᱫᱤᱱᱤᱯᱩᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱟᱱᱟ ᱦᱩᱱᱟ.ᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟ.ᱰᱚᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱛᱟᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ । ᱟ.ᱰᱤᱜᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ, ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱟᱨ ᱦᱚᱨᱤᱭᱟ. ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱮᱫ ᱠᱚ ᱞᱟ.ᱜᱤᱫ ᱛᱮ ᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱻᱟ ᱾ ᱢᱚᱵᱟᱤᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱢᱚᱭᱢᱚᱱᱥᱤᱝ ᱵᱟᱜᱽᱣᱟᱞᱚᱢ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱚᱵᱷᱟᱹᱴᱤᱭᱟᱹ ᱴᱷᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱜᱩᱴ : ᱓,᱑᱗᱓ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱨ ᱓᱐᱙.᱗᱖%᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱖᱖.᱕% ᱦᱤᱥ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ᱾ ᱯᱟᱨᱚᱢᱮᱱ ᱜᱮ-ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱒᱐᱐᱑ - ᱒᱐᱑᱑ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱱᱚᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱟᱹᱰᱚᱜ ᱦᱟᱨ ᱫᱚ ᱛᱟᱦᱮ ᱠᱟᱱᱟ ᱑᱔.᱖᱔%᱾ ᱜᱮᱨ ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱹᱥᱤ ᱠᱚ ᱵᱷᱤᱛᱨᱤ ᱠᱷᱚᱱ ᱜᱮ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱨᱚᱲᱼᱦᱤᱥᱮ ᱠᱩᱥᱤᱭᱟᱜᱼᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮ, ᱪᱟᱢᱵᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱚᱢᱩᱞᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱵᱷᱟᱹᱴᱤᱭᱟᱹ ᱴᱷᱟᱹᱭ ᱫᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱙᱒᱗,᱑᱒᱕ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱖᱔᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱤᱞ) ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱨᱮ ᱒᱘᱖ ᱟᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ ᱫᱚ ᱓᱐᱘ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟᱠᱚ ᱜᱚᱴᱟ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱑᱐.᱗᱙ ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱤᱞ) ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱒᱐᱐᱑ᱼ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱨᱮ ᱱᱩᱠᱩ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱜᱨᱚᱛᱷ ᱫᱚᱨ ᱘.᱗᱑% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱵᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱜᱮ- ᱥᱟᱭ ᱦᱮᱨᱮᱞ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱜᱨᱚᱛᱷ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱕% ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱒᱓,᱘᱘᱗ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱜᱩᱴ ᱑,᱐᱘᱓ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱛᱤᱨᱞᱟᱹ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱲᱟ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱠᱚ ᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱕᱐,᱙᱔᱒ ᱜᱟᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚᱲᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱹᱦᱤᱛ ᱨᱮ ᱥᱤᱠᱷᱟᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱖᱖.᱗᱖ % ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱢᱟᱹᱫᱽ ᱨᱮ ᱠᱚᱲᱟ ᱥᱤᱠᱷᱱᱟᱹᱛ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱘᱐.᱕᱕ %, ᱢᱮᱱᱠᱷᱟᱱ ᱠᱩᱲᱤ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱫᱚ ᱕᱒.᱗᱘ % ᱾ ᱡᱮᱞᱮᱠᱟ ᱨᱳᱢᱟᱱᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟ. ᱠᱨᱳᱯᱚᱨ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱢᱤᱫ ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱯᱟᱲᱦᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱟᱭᱟ᱾ ᱢᱤᱛᱷᱤᱞᱤᱭᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱟᱹᱰᱤ ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱱ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱯᱟᱹᱦᱤᱞ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱟᱠᱴᱨᱮᱥ ᱠᱟᱱᱟᱭ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱥᱩᱱᱩᱢᱮᱱᱴ ᱨᱮ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱥᱚᱱᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱮᱫᱟ ᱟᱨ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ "ᱥᱚᱦᱚᱨ" ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ ᱠᱚ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ "ᱱᱚᱨᱞᱟᱞ" (᱒᱐᱑᱑) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ ᱾ ᱱᱩᱭ ᱫᱚ ᱒᱖ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱟᱴᱩᱨ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱯᱚᱛᱚᱵ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱯᱷᱤᱞᱢ ᱨᱮ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱟᱠᱟᱫ-ᱟᱭ ᱾ ᱟᱡᱤᱡ ᱦᱚᱯᱚᱱ ᱮᱨᱟ ᱫᱚ ᱟᱡᱟᱜ ᱛᱚᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱛᱤᱠᱤᱱ ᱮᱠᱷᱮᱱᱥᱤᱴᱤᱣ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱮ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱞᱮᱫᱟ ᱾ ᱯᱩᱞᱤᱥᱚᱱᱤᱠ ᱯᱨᱚᱡᱟᱛᱚᱱ (ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱗) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱟᱰᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ, ᱚᱥᱴᱨᱤᱭᱟ, ᱟᱨ ᱢᱮᱫᱮᱞᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱟᱹᱛᱩ ᱨᱮ ᱦᱳᱲᱳ, ᱡᱚᱸᱰᱨᱟ ᱟᱨ ᱩᱛᱩ ᱟᱲᱟᱜ ᱡᱚ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚ ᱪᱟᱥᱵᱟᱥ ᱠᱚ ᱠᱚᱨᱟᱣ ᱮᱫᱼᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ ᱦᱚᱲᱟᱜ ᱥᱮ ᱩᱱᱠᱩ ᱠᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱚᱱᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱠᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱮᱱᱥᱟᱠ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱰᱟᱝᱜᱟ ᱜᱟᱰᱟ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ, ᱪᱮᱫ ᱦᱚᱸ ᱱᱚᱣᱟ ᱟᱲᱟᱜ ᱡᱚ ᱫᱚ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱵᱟᱝ ᱜᱮ ᱞᱤᱧᱠᱟᱹ, ᱵᱚᱦᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱱᱩᱠᱩ ᱫᱚ ᱤᱨᱟᱠ ᱟᱨ ᱯᱷᱮᱠᱱᱤᱣ ᱠᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ - ᱪᱩᱲᱟ, ᱜᱚᱜᱚ, ᱠᱟᱫᱚᱢ ᱟᱨ ᱥᱮᱸᱜᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱨᱮ ᱵᱤᱱᱳᱣᱟᱜ ᱫᱚ ᱵᱷᱚᱜᱽ-ᱵᱚᱸᱫᱟ ᱛᱮᱭ ᱧᱮᱞ ᱠᱮᱫ-ᱟ ᱾ ᱟᱵᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱜᱚᱵᱟᱫ-ᱦᱚᱲ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱟᱨ ᱨᱚᱦᱚᱲ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱠᱚ